CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>جمعیت‌شناسی ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"0fc11863-90e6-4618-8275-fa78cdd15d99","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"جمعیت‌شناسی_ایران","wgTitle":"جمعیت‌شناسی ایران","wgCurRevisionId":40644772,"wgRevisionId":40644772,"wgArticleId":7711,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","صفحه‌های دارای پیوند مرده","یادکردهای دارای منبع به زبان ترکی آذربایجانی", "یادکردهای دارای منبع به زبان آلمانی","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","یادکردهای دارای منبع به زبان ژاپنی","صفحه‌های دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد","صفحه‌های دارای ارجاعی که پیوند اینترنتی‌شان برهنه است","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","آمارگیری‌های نفوس ایران","اقتصاد ایران","مردمان ایرانی‌تبار"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"جمعیت‌شناسی_ایران","wgRelevantArticleId":7711, "wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q29484","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform", "platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP", "ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Iran_single_age_population_pyramid_2020.png/1200px-Iran_single_age_population_pyramid_2020.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="964"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Iran_single_age_population_pyramid_2020.png/800px-Iran_single_age_population_pyramid_2020.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="643"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Iran_single_age_population_pyramid_2020.png/640px-Iran_single_age_population_pyramid_2020.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="514"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="جمعیت‌شناسی ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-جمعیت‌شناسی_ایران rootpage-جمعیت‌شناسی_ایران skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-وضعیت_فعلی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#وضعیت_فعلی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>وضعیت فعلی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-وضعیت_فعلی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های وضعیت فعلی</span> </button> <ul id="toc-وضعیت_فعلی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-سال_۱۴۰۲" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سال_۱۴۰۲"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>سال ۱۴۰۲</span> </div> </a> <ul id="toc-سال_۱۴۰۲-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سطح_جانشینی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سطح_جانشینی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>سطح جانشینی</span> </div> </a> <ul id="toc-سطح_جانشینی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نرخ_رشد_بر_پایه_استان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نرخ_رشد_بر_پایه_استان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>نرخ رشد بر پایه استان</span> </div> </a> <ul id="toc-نرخ_رشد_بر_پایه_استان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیرترین_استان‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیرترین_استان‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۴</span> <span>پیرترین استان‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-پیرترین_استان‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-پیشینه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیشینه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>پیشینه</span> </div> </a> <ul id="toc-پیشینه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آمار_کلی_سرشماری‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آمار_کلی_سرشماری‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>آمار کلی سرشماری‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-آمار_کلی_سرشماری‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آمار_حیاتی_سالانه_ثبت_احوال" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آمار_حیاتی_سالانه_ثبت_احوال"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>آمار حیاتی سالانه ثبت احوال</span> </div> </a> <ul id="toc-آمار_حیاتی_سالانه_ثبت_احوال-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مهاجرت‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مهاجرت‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>مهاجرت‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-مهاجرت‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سناریوهای_آینده" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سناریوهای_آینده"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>سناریوهای آینده</span> </div> </a> <ul id="toc-سناریوهای_آینده-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شاخص‌های_جمعیتی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#شاخص‌های_جمعیتی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>شاخص‌های جمعیتی</span> </div> </a> <ul id="toc-شاخص‌های_جمعیتی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شهرنشینی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#شهرنشینی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>شهرنشینی</span> </div> </a> <ul id="toc-شهرنشینی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ژنتیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ژنتیک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>ژنتیک</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ژنتیک-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های ژنتیک</span> </button> <ul id="toc-ژنتیک-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-هاپلوگروه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#هاپلوگروه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۱</span> <span>هاپلوگروه‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-هاپلوگروه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دی‌ان‌ای_کروموزوم_Y" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دی‌ان‌ای_کروموزوم_Y"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۱.۱</span> <span>دی‌ان‌ای کروموزوم Y</span> </div> </a> <ul id="toc-دی‌ان‌ای_کروموزوم_Y-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دی‌ان‌ای_میتوکندری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دی‌ان‌ای_میتوکندری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۱.۲</span> <span>دی‌ان‌ای میتوکندری</span> </div> </a> <ul id="toc-دی‌ان‌ای_میتوکندری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دی‌ان‌ای_اتوزومال" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دی‌ان‌ای_اتوزومال"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۲</span> <span>دی‌ان‌ای اتوزومال</span> </div> </a> <ul id="toc-دی‌ان‌ای_اتوزومال-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-زبان‌های_ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#زبان‌های_ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>زبان‌های ایران</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-زبان‌های_ایران-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های زبان‌های ایران</span> </button> <ul id="toc-زبان‌های_ایران-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-آمارهای_زبانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آمارهای_زبانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰.۱</span> <span>آمارهای زبانی</span> </div> </a> <ul id="toc-آمارهای_زبانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">جمعیت‌شناسی ایران</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۲۸ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-28" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۲۸ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%83%D8%A7%D9%86_%D8%A5%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سكان إيران–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سكان إيران" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ran_%C9%99halisi" title="İran əhalisi–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="İran əhalisi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Население на Иран–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Население на Иран" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="ইরানের জনপরিসংখ্যান–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইরানের জনপরিসংখ্যান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Demografiya_%C4%B0rani" title="Demografiya İrani–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Demografiya İrani" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Iran" title="Demographics of Iran–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Demographics of Iran" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Demograf%C3%ADa_de_Ir%C3%A1n" title="Demografía de Irán–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Demografía de Irán" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mographie_de_l%27Iran" title="Démographie de l'Iran–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Démographie de l'Iran" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%9E%D7%95%D7%92%D7%A8%D7%A4%D7%99%D7%94_%D7%A9%D7%9C_%D7%90%D7%99%D7%A8%D7%90%D7%9F" title="דמוגרפיה של איראן–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="דמוגרפיה של איראן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%88%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8_%E0%A4%95%E0%A5%80_%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80" title="ईरान की जनसांख्यिकी–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ईरान की जनसांख्यिकी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իրանի բնակչություն–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իրանի բնակչություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Demografi_Iran" title="Demografi Iran–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Demografi Iran" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%90" title="ირანის დემოგრაფია–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ირანის დემოგრაფია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EB%9E%80%EC%9D%98_%EC%9D%B8%EA%B5%AC" title="이란의 인구–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이란의 인구" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Irano_demografija" title="Irano demografija–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Irano demografija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Demografi_Iran" title="Demografi Iran–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Demografi Iran" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AE%E1%80%9B%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%81%8F_%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%85%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8" title="အီရန်နိုင်ငံ၏ လူဦးရေစစ်တမ်း–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="အီရန်နိုင်ငံ၏ လူဦးရေစစ်တမ်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Demografia_do_Ir%C3%A3o" title="Demografia do Irão–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Demografia do Irão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Население Ирана–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Население Ирана" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Demografia_e_Iranit" title="Demografia e Iranit–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Demografia e Iranit" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Демографија Ирана–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Демографија Ирана" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Irans_demografi" title="Irans demografi–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Irans demografi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D2%B3%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B8_%D0%AD%D1%80%D0%BE%D0%BD" title="Аҳолии Эрон–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Аҳолии Эрон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="ประชากรศาสตร์อิหร่าน–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ประชากรศาสตร์อิหร่าน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ran_demografisi" title="İran demografisi–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İran demografisi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F_%D0%86%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%83" title="Населення Ірану–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Населення Ірану" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Eron_aholisi" title="Eron aholisi–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Eron aholisi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%9C%97%E4%BA%BA%E5%8F%A3" title="伊朗人口–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊朗人口" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q29484#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit" title="این صفحه محافظت‌شده است.
می‌توانید متن مبدأ آن را ببینید [e]" accesskey="e"><span>نمایش مبدأ</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit"><span>نمایش مبدأ</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&oldid=40644772" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&id=40644772&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25D9%2585%25D8%25B9%25DB%258C%25D8%25AA%25E2%2580%258C%25D8%25B4%25D9%2586%25D8%25A7%25D8%25B3%25DB%258C_%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25D9%2585%25D8%25B9%25DB%258C%25D8%25AA%25E2%2580%258C%25D8%25B4%25D9%2586%25D8%25A7%25D8%25B3%25DB%258C_%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Demographics_of_Iran" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q29484" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Iran_single_age_population_pyramid_2020.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Iran_single_age_population_pyramid_2020.png/350px-Iran_single_age_population_pyramid_2020.png" decoding="async" width="350" height="281" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Iran_single_age_population_pyramid_2020.png/525px-Iran_single_age_population_pyramid_2020.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Iran_single_age_population_pyramid_2020.png/700px-Iran_single_age_population_pyramid_2020.png 2x" data-file-width="2212" data-file-height="1777" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="هرم جمعیت">هرم جمعیت</a> ایران در سال ۲۰۲۰</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Iran_Population_1260-1395.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Iran_Population_1260-1395.jpg/350px-Iran_Population_1260-1395.jpg" decoding="async" width="350" height="241" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Iran_Population_1260-1395.jpg/525px-Iran_Population_1260-1395.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1f/Iran_Population_1260-1395.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="482" /></a><figcaption>آمار جمعیت ایران میان سال‌های ۱۲۶۰ تا ۱۳۹۵ هجری شمسی</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ethnicities_and_religions_in_Iran.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/f/f3/Ethnicities_and_religions_in_Iran.png/350px-Ethnicities_and_religions_in_Iran.png" decoding="async" width="350" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/f/f3/Ethnicities_and_religions_in_Iran.png/525px-Ethnicities_and_religions_in_Iran.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/f/f3/Ethnicities_and_religions_in_Iran.png/700px-Ethnicities_and_religions_in_Iran.png 2x" data-file-width="1798" data-file-height="1336" /></a><figcaption>زبان‌ها، قوم‌ها و دین‌های عمده در ایران</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Net_Migration_Iran.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Net_Migration_Iran.png/350px-Net_Migration_Iran.png" decoding="async" width="350" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Net_Migration_Iran.png/525px-Net_Migration_Iran.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Net_Migration_Iran.png/700px-Net_Migration_Iran.png 2x" data-file-width="738" data-file-height="348" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B1%D8%AE_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="نرخ مهاجرت خالص (صفحه وجود ندارد)">نرخ مهاجرت خالص</a> (۱۹۷۹–۲۰۰۸) مقدار مثبت نشان‌دهندهٔ ورود بیشتر از خروج است.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ethnic_Map_of_Iran.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ethnic_Map_of_Iran.png/533px-Ethnic_Map_of_Iran.png" decoding="async" width="533" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ethnic_Map_of_Iran.png/800px-Ethnic_Map_of_Iran.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ethnic_Map_of_Iran.png/1066px-Ethnic_Map_of_Iran.png 2x" data-file-width="3200" data-file-height="1800" /></a><figcaption>پراکندگی اقوام در ایران<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p><b>مردم ایران</b> ساکنان کشور <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> در <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="آسیای غربی">باختر آسیا</a> هستند که جمعیت آن طبق آمار <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%84%D8%AF_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%B2" title="ورلد مترز">ورلد مترز</a> در سال ۲۰۲۴ به ۸۵ تا ۸۶ میلیون تن، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="سازمان جهانی بهداشت">سازمان جهانی بهداشت</a> ، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بانک جهانی">بانک جهانی</a><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بر پایهٔ آمار سال ۱۳۹۸، جمعیت ایران در حدود یک سده، ۸ برابر شده‌است. هرچند که در دهه‌های اخیر، باروری در این کشور کاهش داشته و حرکت جمعیت به سوی سالخوردگی است. میان سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵، هر سال به‌طور میانگین، یک میلیون تن به جمعیت ایران افزوده شد. <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="میزان کلی باروری">میزان کلی باروری</a> در این کشور، نزدیک به ۲٫۱ است.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر اساس آمار سال ۲۰۱۸ میلادی <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گروه بانک جهانی">گروه بانک جهانی</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="رشد جمعیت">رشد جمعیت</a> سالانهٔ ایران، ۱٫۴ درصد بوده‌است.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آمار سال ۲۰۲۰ نیز اعلام می‌کند که <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D9%88%D9%84%D8%AF" class="mw-redirect" title="میزان زاد ولد">میزان زاد ولد</a> ۱۶٫۳ در هر ۱۰۰۰ تن و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="میزان مرگ‌ومیر">میزان مرگ‌ومیر</a> ۵٫۳ در هر ۱۰۰۰ تن بوده‌است؛ بر پایه همین آمار، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="نسبت جنسی">نسبت جنسی</a> نیز ۱۰۲٫۸ مرد به ازای هر ۱۰۰ زن بود. <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="منطقه شهری">مناطق شهری</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تهران">تهران</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="مشهد">مشهد</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AC" title="کرج">کرج</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="شیراز">شیراز</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="تبریز">تبریز</a>، به ترتیب، بزرگ‌ترین کانون‌های جمعیتی ایران هستند.<sup id="cite_ref-:6_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>همچنین، بر پایهٔ سرشماری همگانی در آبان ۱۳۹۵، جمعیت این کشور ۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰ میلیون تن، تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع ۴۸٫۵ تن، و میانگین رشد سالانهٔ جمعیت معادل ۱٫۲ درصد بوده‌است.<sup id="cite_ref-Census1395_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Census1395-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در چند سال اخیر، رشد موالید نزدیک ۱٫۴ درصد بوده و در سال ۱۳۹۲ یک‌میلیون و ۴۷۱ هزار و ۸۳۴ موالید به ثبت رسیده‌است.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر پایهٔ سرشماری سال ۱۳۹۵ دارای ۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰ تن جمعیت (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="فهرست کشورها بر پایه جمعیت">هجدهم درجهان</a>)<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> است که شامل ۷۸٬۱۶۶٬۸۲۲ ایرانی، ۱٬۵۸۳٬۹۷۹ افغانستانی، ۳۴٬۵۳۲۰ عراقی، ۱۴۰٬۳۲۰ پاکستانی، ۷۱٬۳۱۰ ترکیه ای، ۲۰۸٬۰۴۴ سایر کشورها و ۱۰۵٬۰۶۰ اظهار نشده می‌باشد.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نزدیک یک و نیم تا دو میلیون تن <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="افغانستانی‌ها در ایران">اتباع غیرمجاز افغانستانی</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC" title="ایرانیان مقیم خارج">ایرانیان خارج از کشور</a> که بین سه تا شش میلیون تن برآورد می‌شوند، لحاظ نشده‌اند<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و در برخی مناطق شرقی و جنوبی ایران هم گروه زیادی بدون شناسنامه و مدارک هویتی هستند.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="وضعیت_فعلی"><span id=".D9.88.D8.B6.D8.B9.DB.8C.D8.AA_.D9.81.D8.B9.D9.84.DB.8C"></span>وضعیت فعلی</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سال_۱۴۰۲"><span id=".D8.B3.D8.A7.D9.84_.DB.B1.DB.B4.DB.B0.DB.B2"></span>سال ۱۴۰۲</h3></div> <p>بر اساس اعلام وزارت کشور و سازمان ثبت احوال ایران در سال ۱۴۰۲ میزان ولادت و وفات به شرح زیر است:<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>۱۰۵٧٩۴٨ولادت </p><p>۴۴٢٢۱٣ وفات </p><p>بیشترین میزان ولادت‌ها مربوط به استان تهران با تعداد ۱٣۱هزار و ۱٧۶ نوزاد و کمترین آن مربوط به استان سمنان با تعداد ۶هزار و٩۰٧ نوزاد بوده‌است. </p><p>میانگین سن مادر و پدر در اولین فرزندآوری در کل کشور در ۹ ماهه امسال به ترتیب برابر با ۲۷٫۳ سال و ۳۲٫۱ سال بوده‌است. </p><p>به گزارش مرکز رصد جمعیت کشور برای مادران مقدار این شاخص در نقاط شهری ۲۸٫۱ سال و در نقاط روستایی ۲۴٫۴ سال است. بیشترین میانگین سنی مادران در اولین فرزندآوری، در بین استان‌ها مربوط به استان تهران با ۳۰٫۳ سال و کمترین آن مربوط به استان سیستان و بلوچستان با ۲۲٫۷ سال است. </p><p>بر اساس این گزارش میانگین سن پدر در هنگام تولد اولین فرزند در نقاط شهری برابر با ۳۲٫۶ سال و در نقاط روستایی برابر با ۲۹٫۹ سال بدست آمده‌است. بیشترین میانگین سن پدر در اولین فرزندآوری مربوط به استان تهران با رقم ۳۴٫۵ سال و کمترین آن مربوط به استان سیستان و بلوچستان با ۲۷٫۱ سال است. </p><p>بر اساس اطلاعات موجود در سازمان ثبت احوال کشور در ۹ ماهه امسال مردان ۵۶٫۴ درصد و زنان ۴۳٫۶ درصد از ثبت فوت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند که این میزان در مدت مشابه سال قبل ۵۶٫۹ درصد برای مردان و ۴۳٫۱ درصد برای زنان بوده‌است. </p><p>آمارهای ثبت شده در سازمان ثبت احوال کشور نشان می‌دهد در مقابل هر ۱۲۹ مرد فوت شده، ۱۰۰ زن فوت شده‌اند. همچنین در مقایسه ۹ ماهه امسال با مدت مشابه سال قبل ثبت فوت مردان ۰٫۵ درصد افزایش و زنان ۰٫۵ درصد کاهش داشته‌است. </p><p>در ۹ ماهه سال ۱۴۰۲ نیز تعداد ۳۲۱۷۹۳ رویداد فوت به ثبت رسیده‌است که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل با تعداد ۳۱۳۸۱۷ رویداد فوت ثبت شده، ۲٫۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد. </p><p>وضعیت نسبت به سال ۱۴۰۱ بهتر ولی نسبت به میانگین سال‌های اخیر همچنان موالید تا سطح جانشینی فاصله دارد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سطح_جانشینی"><span id=".D8.B3.D8.B7.D8.AD_.D8.AC.D8.A7.D9.86.D8.B4.DB.8C.D9.86.DB.8C"></span>سطح جانشینی</h3></div> <p>مدیرکل دفتر جمعیت مرکز آمار ایران گفت: آخرین برآوردها نشان داد که جمعیت ۲۳ استان کشور کمتر از سطح جانشینی بوده و تنها ۸ استان دارای نرخ باروری بالاتر از سطح جانشینی بوده‌اند و ۹میلیون و ۸۰۰هزار نفر جمعیت جوان مجرد در سن متعارف ازدواج داریم. وی ادامه داد: تعداد خانوار در کشور، ۲۶ میلیون است که با احتساب جمعیت و خانوار، متوسط تعداد افراد در خانوار یا شاخص بُعد خانوار در کشور ما در حدود ۳٫۲ نفر برآورد می‌شود که نسبت به سال ۱۳۹۵ که ۳٫۳ نفر بود، ۰٫۱ کاهش داشته است. محزون در اشاره به نرخ رشد جمعیت خاطرنشان کرد: بر اساس بررسی‌های کارشناسی‌، نرخ رشد طبیعی جمعیت در سال ۱۳۹۹ بین ۰٫۷۱ تا ۰٫۷۶ درصد بوده که رقم قابل‌توجهی کمتر از یک درصد برآورد شده است و نرخ رشد طبیعی جمعیت به زیر یک درصد کاهش پیدا کرده است؛‌ نرخ باروری یعنی متوسط تعداد فرزندان به‌ازای هر خانم در سن باروری نیز در سال ۹۸، ۱٫۷۷ فرزند به‌ازای هر زن بوده است، برای خانم‌های ایرانی این نرخ ۱٫۷۴ فرزند است، این اختلاف به‌خاطر اتباع غیرایرانی ساکن در کشور است.خرین برآوردهای نرخ باروری در سال ۱۳۹۸ نشان داد که جمعیت ۲۳ استان کشور کمتر از سطح جانشینی بوده است و تنها ۸ استان دارای نرخ باروری بالاتر از سطح جانشینی بوده‌اند، استان‌های سیستان و بلوچستان،‌ خراسان جنوبی و شمالی و رضوی، خوزستان، هرمزگان،‌ گلستان و یزد نرخی بالاتر از سطح جانشینی داشته‌اند. مدیرکل دفتر جمعیت مرکز آمار ایران تصریح کرد: آمار زنان در سن باروری که به سنین ۱۵ تا ۴۹ سال اشاره دارد، نشان می‌دهد که این آمار تا سال ۱۴۰۸ متوقف می‌شود و بعد از آن با کاهش آمار زنان در سن باروری مواجه خواهیم بود.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نرخ_رشد_بر_پایه_استان"><span id=".D9.86.D8.B1.D8.AE_.D8.B1.D8.B4.D8.AF_.D8.A8.D8.B1_.D9.BE.D8.A7.DB.8C.D9.87_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>نرخ رشد بر پایه استان</h3></div> <p>رشد منفی جمعیت در دو استان کشور در سال ۱۳۹۵ مشاهده شد. نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد استان‌های همدان با نرخ منهای ۰٫۲۳ و خراسان شمالی با منهای ۰٫۱۱ درصد دارای رشد منفی جمعیت هستند و این ارقام نشان می‌دهد که از جمعیت این استان‌ها کاسته شده‌است. نرخ رشد جمعیت ایران بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ معادل ۱٫۲۴ درصد گزارش شده‌است. استان‌های خراسان جنوبی با ۳٫۰۲ درصد، هرمزگان با ۲٫۳۹ درصد و البرز با ۲٫۳۷درصد بیشترین رشد جمعیت را در میان استان‌های کشور به خود تخصیص داده‌اند. همچنین از مجموع ۳۱استان کشور، تنها ۶ استان بیش از ۲درصد رشد جمعیت دارند و ۱۳ استان کشور بین یک تا ۱٫۹۹ درصد و ۱۰ استان کشور رشد زیر یک درصد دارند، ۲استان کشور هم دارای رشد منفی هستند. رشد جمعیت در استان تهران ۱٫۷۲درصد است. طی دوره ۹۵–۱۳۹۰ چهار میلیون و ۷۷۶هزار و ۶۰۱نفر به جمعیت کشور اضافه شد که به‌طور متوسط سالانه ۹۵۵هزار و ۳۲۰ نفر می‌شود. طی سال‌های ۹۰–۱۳۸۵ تعداد چهار میلیون و ۶۵۳هزار و ۸۸۷ نفر (سالانه ۹۳۰هزار و ۷۷نفر) به جمعیت کشور اضافه شده بود.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیرترین_استان‌ها"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B1.D8.AA.D8.B1.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>پیرترین استان‌ها</h3></div> <p>استان‌های گیلان، مازندران و آذربایجان شرقی پیرترین استان‌های کشور هستند. سیستان و بلوچستان، بوشهر و کرمان جوان ترین استان های کشور هستند.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گیلان از نظر نرخ سالمندی در کشور، سرآمد است. در آماری که پیش‌تر در همایش ملی سالمندی در استان ارائه شد، گیلان با ۳ درصد نرخ سالمندی بالاتر از میانگین کشوری، سالمندترین استان معرفی شد، اما آنچه در سال‌های اخیر بیشتر از آن به‌عنوان تهدید یادشده، کاهش نرخ ولادت و بی‌علاقگی مردم استان به فرزندآوری بوده است. </p><p>سالمندی جمعیت در مازندران طی سال‌های اخیر با شتاب بیشتری نسبت به بسیاری از استان‌ها رشد کرد؛ به‌طوری که مازندران پس از گیلان دومین استان سالمند کشور محسوب می‌شود. طبق آمارهای رسمی اکنون ۱۲.۱ درصد از جمعیت ۳ میلیون‌و ۳۰۰ هزار نفری مازندران را سالمندان تشکیل می‌دهند که حدود ۲.۵ درصد بیشتر از میانگین جمعیت سالمند کشور است. هم‌اکنون حدود ۴۰۳ هزار سالمند در مازندران زندگی می‌کنند که زنان با سهم ۲۰۷ هزار نفری، سهم بیشتری از این جمعیت سالمند دارند. </p><p>آذربایجان‌شرقی در ۲۰سال گذشته روند سریعی را در سالمندی طی کرده و در آخرین بررسی‌های انجام شده و طبق اعلام مسئولان ثبت احوال، بین ۵استان سالمند کشور قرار دارد. این استان حدود۵۰۰هزار نفر سالمند بالای۶۰سال دارد که بنابر پیش‌بینی مسئولان این جمعیت در حال افزایش است. رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی با اشاره به جمعیت سالمندی در استان می‌گوید که بخشی از این نسبت سالمندی جمعیت نشات گرفته از مهاجرت جوانان است که نسبت جمعیت را تغییر می‌دهد و تعادل به هم می‌خورد. آذربایجان‌شرقی یکی از مهاجرفرست‌ترین استان‌هاست. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیشینه"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4.DB.8C.D9.86.D9.87"></span>پیشینه</h2></div> <p>در سال ۱۲۸۰ خورشیدی کل جمعیت ایران حدود هفت و نیم میلیون نفر برآورد شد. جمعیت کشور تا سال ۱۳۲۵ به ۱۵ میلیون نفر افزایش یافت. در سال ۱۳۵۱ به مرز ۳۰ میلیون رسید. در سال ۱۳۷۵ به ۶۰ میلیون نفر رسید،<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت ایران ۷۹٬۹ میلیون نفر بود،<sup id="cite_ref-Census1395_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-Census1395-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که نسبت به سال ۱۳۳۵ بیش از چهار برابر شد. بین سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵، نرخ <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="رشد جمعیت">رشد متوسط جمعیت</a> به حدود ۴٪ رسید، ولی به دلیل کاستن از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زایمان">نرخ‌های باروی</a>، بین ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ به ۱٫۲٪ کاهش یافت.<sup id="cite_ref-Census1395_28-2" class="reference"><a href="#cite_note-Census1395-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> براساس یک تخمین جمعیت ایران طی یک قرن (از قرن ۱۳ تا ۱۴ ام خورشیدی) حداقل ۸ برابر شده‌است. در سال ۱۳۰۰ جمعیت کشور کمتر از ۱۰ میلیون نفر بوده و در طول یک قرن به بیش از ۸۴ میلیون نفر رسید.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable" style="text-align: center;"> <caption> <b>نتایج سرشماری جمعیت ایران<sup id="cite_ref-Census1395_28-3" class="reference"><a href="#cite_note-Census1395-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></b> </caption> <tbody><tr bgcolor="#e0e0e0"> <th>دادهٔ سرشماری </th> <th>جمعیت </th> <th>میانگین سالانهٔ<br />رشد <small style="font-size:85%;">(%)</small> </th> <th>تراکم<br />جمعیت/km<sup>2</sup> </th> <th>نسبت<br />شهرنشینی <small style="font-size:85%;">(%)</small> </th> <th>بُعد<br />خانوار </th></tr> <tr> <td align="right">۰۱-۱۱-۱۹۵۶</td> <td>۱۸٬۹۵۴٬۷۰۴</td> <td>-</td> <td>۱۲</td> <td>۳۱٫۴ </td></tr> <tr> <td align="right">۰۱-۱۱-۱۹۶۶</td> <td>۲۵٬۷۸۵٬۲۱۰</td> <td>۳٫۱</td> <td>۱۶</td> <td>~۳۷٫۵ </td></tr> <tr> <td align="right">۰۱-۱۱-۱۹۷۶</td> <td>۳۳٬۷۰۸٬۷۴۴</td> <td>۲٫۷</td> <td>۲۰</td> <td>۴۷٫۰</td> <td>۵٫۰۲ </td></tr> <tr> <td align="right">۲۲-۱۱-۱۹۸۶</td> <td>۴۹٬۴۴۵٬۰۱۰</td> <td>۳٫۹</td> <td>۳۰</td> <td>~۵۴٫۰</td> <td>۵٫۱۱ </td></tr> <tr> <td align="right">۰۱-۱۱-۱۹۹۶</td> <td>۶۰٬۰۵۵٬۴۸۸</td> <td>۲٫۰</td> <td>۳۶</td> <td>~۶۱٫۰</td> <td>۴٫۸۴ </td></tr> <tr> <td align="right">۰۱-۱۱-۲۰۰۶</td> <td>۷۰٬۴۹۵٬۷۸۲</td> <td>۱٫۶</td> <td>۴۳</td> <td>۶۸٫۵</td> <td>۴٫۰۳ </td></tr> <tr> <td align="right">۰۱-۱۱-۲۰۱۱</td> <td>۷۵٬۱۴۹٬۶۶۹</td> <td>۱٫۳</td> <td>۴۶</td> <td>۷۱٫۴</td> <td>۳٫۵۵ </td></tr> <tr> <td align="right">۰۱-۱۱-۲۰۱۶</td> <td>۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰</td> <td>۱٫۲۴</td> <td>۴۸</td> <td>۷۴٫۰</td> <td>۳٫۳ </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آمار_کلی_سرشماری‌ها"><span id=".D8.A2.D9.85.D8.A7.D8.B1_.DA.A9.D9.84.DB.8C_.D8.B3.D8.B1.D8.B4.D9.85.D8.A7.D8.B1.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>آمار کلی سرشماری‌ها</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:right;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:292px;max-width:292px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:290px;max-width:290px"><div class="thumbimage" style="height:257px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Provinces_of_Iran_by_population_-_Farsi.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Provinces_of_Iran_by_population_-_Farsi.svg/288px-Provinces_of_Iran_by_population_-_Farsi.svg.png" decoding="async" width="288" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Provinces_of_Iran_by_population_-_Farsi.svg/432px-Provinces_of_Iran_by_population_-_Farsi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Provinces_of_Iran_by_population_-_Farsi.svg/576px-Provinces_of_Iran_by_population_-_Farsi.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1071" /></a></span></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:290px;max-width:290px"><div class="thumbimage" style="height:257px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Iran_Counties_by_Population_(2021)_-_Farsi.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Iran_Counties_by_Population_%282021%29_-_Farsi.svg/288px-Iran_Counties_by_Population_%282021%29_-_Farsi.svg.png" decoding="async" width="288" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Iran_Counties_by_Population_%282021%29_-_Farsi.svg/432px-Iran_Counties_by_Population_%282021%29_-_Farsi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Iran_Counties_by_Population_%282021%29_-_Farsi.svg/576px-Iran_Counties_by_Population_%282021%29_-_Farsi.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1071" /></a></span></div></div></div><div class="trow" style="display:flex"><div class="thumbcaption">جمعیت استان‌ها و شهرستان‌های ایران (سال ۱۴۰۰).</div></div></div></div> <p>جمعیت ایران و رشد متوسط آن در طی دهه‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ بر اساس <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3_%D9%88_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران">سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران</a> به شرح زیر است: </p> <table class="wikitable" style="text-align:center"> <tbody><tr> <th>ردیف</th> <th>سال</th> <th>جمعیت کل ایران</th> <th>رشد جمعیت </th></tr> <tr> <th>۱ </th> <td>۱۳۳۵</td> <td>۱۸٬۹۵۴٬۷۰۴</td> <td>- </td></tr> <tr> <th>۲ </th> <td>۱۳۴۵</td> <td>۲۵٬۷۸۸٬۷۲۲</td> <td>۱۳٫۳ </td></tr> <tr> <th>۳ </th> <td>۱۳۵۵</td> <td>۳۳٬۷۰۸٬۷۴۴</td> <td>۲٫۷۱ </td></tr> <tr> <th>۴ </th> <td>۱۳۶۵</td> <td>۴۹٬۴۴۵٬۰۱۰</td> <td>۳٫۹۱ </td></tr> <tr> <th>۲–۴ </th> <td>۱۳۷۰</td> <td>۵۵٬۸۳۷٬۱۶۳</td> <td>۲٫۴۶ </td></tr> <tr> <th>۵ </th> <td>۱۳۷۵</td> <td>۶۰٬۰۵۵٬۴۸۸</td> <td>۱٫۴۷ </td></tr> <tr> <th>۶ </th> <td>۱۳۸۵</td> <td>۷۰٬۴۷۲٬۸۴۶</td> <td>۱٫۶۱ </td></tr> <tr> <th>۷ </th> <td>۱۳۹۰</td> <td>۷۵٬۱۴۹٬۶۶۹</td> <td>۱٫۲۹<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>۸ </th> <td>۱۳۹۵</td> <td>۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰</td> <td>۱٫۲۴<sup id="cite_ref-نتایج_برگزیده_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-نتایج_برگزیده-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آمار_حیاتی_سالانه_ثبت_احوال"><span id=".D8.A2.D9.85.D8.A7.D8.B1_.D8.AD.DB.8C.D8.A7.D8.AA.DB.8C_.D8.B3.D8.A7.D9.84.D8.A7.D9.86.D9.87_.D8.AB.D8.A8.D8.AA_.D8.A7.D8.AD.D9.88.D8.A7.D9.84"></span>آمار حیاتی سالانه ثبت احوال</h2></div> <p>آمار سالانه ولادت و وفات بر اساس داده‌های ثبت احوال از سال 1338:<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>سال</th> <th>ولادت</th> <th>وفات </th></tr> <tr> <td>۱۳۳۸</td> <td>۸۶۴٬۸۴۶</td> <td>۱۷۶٬۲۸۸ </td></tr> <tr> <td>۱۳۳۹</td> <td>۸۷۶٬۲۰۶</td> <td>۱۷۱٬۰۴۰ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۰</td> <td>۹۰۲٬۲۶۰</td> <td>۱۵۹٬۳۷۱ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۱</td> <td>۹۵۷٬۵۰۰</td> <td>۱۶۵٬۴۸۸ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۲</td> <td>۹۲۰٬۹۶۷</td> <td>۱۳۵٬۹۱۲ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۳</td> <td>۱٬۱۱۸٬۹۱۱</td> <td>۱۴۵٬۱۷۴ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۴</td> <td>۱٬۱۸۸٬۳۴۶</td> <td>۱۷۱٬۹۴۰ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۵</td> <td>۱٬۱۰۲٬۸۴۸</td> <td>۱۷۸٬۹۹۱ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۶</td> <td>۱٬۰۱۴٬۳۲۱</td> <td>۱۷۸٬۷۴۹ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۷</td> <td>۱٬۰۴۶٬۱۳۴</td> <td>۱۷۳٬۳۵۲ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۸</td> <td>۱٬۱۰۷٬۹۱۰</td> <td>۱۶۷٬۵۷۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۴۹</td> <td>۱٬۱۹۰٬۹۵۷</td> <td>۱۶۳٬۸۹۶ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۰</td> <td>۱٬۲۳۵٬۰۲۵</td> <td>۱۴۹٬۰۱۱ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۱</td> <td>۱٬۱۳۸٬۸۴۳</td> <td>۱۵۳٬۹۲۰ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۲</td> <td>۱٬۱۹۹٬۷۷۷</td> <td>۱۵۵٬۳۰۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۳</td> <td>۱٬۲۴۸٬۲۵۶</td> <td>۱۴۹٬۸۷۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۴</td> <td>۱٬۳۳۹٬۲۶۷</td> <td>۱۴۸٬۵۴۳ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۵</td> <td>۱٬۳۹۹٬۹۷۷</td> <td>۱۵۶٬۰۱۰ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۶</td> <td>۱٬۴۰۶٬۲۰۴</td> <td>۱۴۶٬۳۶۹ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۷</td> <td>۱٬۳۷۳٬۷۳۸</td> <td>۱۲۷٬۸۸۳ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۸</td> <td>۱٬۶۸۸٬۹۴۲</td> <td>۱۴۲٬۴۰۱ </td></tr> <tr> <td>۱۳۵۹</td> <td>۲٬۴۵۱٬۷۶۵</td> <td>۱۶۲٬۱۷۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۰</td> <td>۲٬۴۱۹٬۹۵۱</td> <td>۱۷۸٬۰۶۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۱</td> <td>۲٬۰۹۷٬۹۵۷</td> <td>۲۰۰٬۶۱۴ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۲</td> <td>۲٬۲۰۳٬۵۶۰</td> <td>۲۰۷٬۲۲۸ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۳</td> <td>۲٬۰۶۸٬۲۷۹</td> <td>۱۸۶٬۴۴۰ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۴</td> <td>۲٬۰۳۱٬۹۶۹</td> <td>۱۹۰٬۰۶۱ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۵</td> <td>۲٬۲۵۶٬۹۷۱</td> <td>۱۹۹٬۵۱۱ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۶</td> <td>۱٬۸۳۲٬۷۲۲</td> <td>۲۰۴٬۲۳۰ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۷</td> <td>۱٬۹۴۲٬۹۳۶</td> <td>۲۳۸٬۳۹۰ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۸</td> <td>۱٬۷۸۹٬۸۱۷</td> <td>۱۹۹٬۶۴۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۶۹</td> <td>۱٬۷۲۶٬۴۸۸</td> <td>۲۱۷٬۶۱۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۰</td> <td>۱٬۵۹۲٬۸۹۸</td> <td>۲۱۷٬۶۰۴ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۱</td> <td>۱٬۴۳۳٬۲۴۳</td> <td>۱۸۸٬۶۴۷ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۲</td> <td>۱٬۳۸۸٬۰۱۷</td> <td>۲۰۸٬۱۶۱ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۳*</td> <td>۱٬۴۲۶٬۷۸۴</td> <td>۲٬۵۳۸٬۰۷۸ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۴*</td> <td>۱٬۲۰۵٬۳۷۲</td> <td>۲٬۷۵۶٬۴۸۲ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۵*</td> <td>۱٬۱۸۷٬۹۰۳</td> <td>۱٬۲۴۰٬۹۷۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۶*</td> <td>۱٬۱۷۹٬۲۶۰</td> <td>۱٬۰۳۱٬۸۳۶ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۷</td> <td>۱٬۱۸۶٬۶۵۹</td> <td>۵۵۱٬۳۴۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۸</td> <td>۱٬۱۷۴٬۲۷۹</td> <td>۵۰۶٬۹۴۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۷۹</td> <td>۱٬۰۹۵٬۱۶۵</td> <td>۳۸۲٬۶۷۴ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۰</td> <td>۱٬۱۱۰٬۸۳۶</td> <td>۴۲۱٬۵۲۵ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۱</td> <td>۱٬۱۲۲٬۱۰۴</td> <td>۳۳۷٬۲۳۷ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۲</td> <td>۱٬۱۷۱٬۵۷۳</td> <td>۳۶۸٬۵۱۸ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۳</td> <td>۱٬۱۵۴٬۳۶۸</td> <td>۳۵۵٬۲۱۳ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۴</td> <td>۱٬۲۳۹٬۴۰۸</td> <td>۳۶۳٬۷۲۳ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۵</td> <td>۱٬۲۵۳٬۹۱۲</td> <td>۴۰۸٬۵۶۶ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۶</td> <td>۱٬۲۸۶٬۷۱۶</td> <td>۴۱۲٬۷۳۶ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۷</td> <td>۱٬۳۰۰٬۱۶۶</td> <td>۴۱۷٬۷۹۸ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۸</td> <td>۱٬۳۴۸٬۵۸۶</td> <td>۳۹۳٬۵۱۴ </td></tr> <tr> <td>۱۳۸۹</td> <td>۱٬۳۶۴٬۵۲۳</td> <td>۴۴۰٬۵۳۸ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۰</td> <td>۱٬۳۸۲٬۲۲۹</td> <td>۴۲۲٬۱۳۳ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۱</td> <td>۱٬۴۲۱٬۶۸۹</td> <td>۳۶۷٬۵۳۹ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۲</td> <td>۱٬۴۷۱٬۷۵۸</td> <td>۳۶۱٬۲۲۷ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۳</td> <td>۱٬۵۳۴٬۳۱۱</td> <td>۴۳۶٬۸۴۰ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۴</td> <td>۱٬۵۷۰٬۱۸۳</td> <td>۳۶۶٬۶۸۴ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۵</td> <td>۱٬۵۲۸٬۰۰۳</td> <td>۳۶۹٬۱۵۲ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۶</td> <td>۱٬۴۸۷٬۸۶۱</td> <td>۳۷۶٬۳۱۳ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۷</td> <td>۱٬۳۶۶٬۴۹۱</td> <td>۳۷۷٬۰۲۴ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۸</td> <td>۱٬۱۹۶٬۱۳۵</td> <td>۳۹۵٬۳۹۲ </td></tr> <tr> <td>۱۳۹۹</td> <td>۱٬۱۱۳٬۹۶۴</td> <td>۵۰۷٬۵۱۱ </td></tr> <tr> <td>۱۴۰۰</td> <td>۱٬۱۰۶٬۰۷۲</td> <td>۵۳۶٬۱۰۹ </td></tr> <tr> <td>۱۴۰۱</td> <td>۱٬۰۷۵٬۳۸۱</td> <td>۳۴۷٬۴۵۰ </td></tr> <tr> <td>۱۴۰۲</td> <td>۱٬۰۵۷٬۹۴۸</td> <td>۴۴۲٬۲۱۳ </td></tr></tbody></table> <ul><li>در سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶ طرح ثبت ضربتی فوت‌های معوقه اجرا شده‌است.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مهاجرت‌ها"><span id=".D9.85.D9.87.D8.A7.D8.AC.D8.B1.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>مهاجرت‌ها</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهاجرت از ایران">مهاجرت از ایران</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC" title="ایرانیان مقیم خارج">ایرانیان مقیم خارج</a>، و <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سیاست خارجی ایران">سیاست خارجی ایران</a></div> <p>ایران شمار قابل توجهی از مهاجران خارجی را میزبانی می‌کند. بر اساس <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3_%D9%88_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B5)" title="سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)">سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵</a>، مهاجران ساکن ایران، به ترتیب، بیشتر از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a> (یک میلیون و ۵۸۴ هزار تن)، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> (۳۴ هزار و ۵۰۰ تن) و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پاکستان">پاکستان</a> (۱۴ هزار و سیصد تن) هستند. طبق این آمار، استان سکونت معمول این مهاجران، برای افغان‌ها <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان تهران">تهران</a> و برای عراقی‌ها و پاکستانی‌ها <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%85" title="استان قم">قم</a> بوده‌است.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اندازهٔ <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهاجرت از ایران">مهاجرت از ایران</a> نیز قابل توجه است. در سال ۱۳۹۶، <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="حسین عبده تبریزی">حسین عبده تبریزی</a> گفت که یک و نیم میلیون ایرانی در صف مهاجرت به کشورهای <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="کانادا">کانادا</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="استرالیا">استرالیا</a> قرار دارند. پس از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B7" title="انقلاب ۱۳۵۷">انقلاب ۱۳۵۷</a>، چندین موج مهاجرتی در ایران به راه افتاد؛ موج نخست به دلایل سیاسی، بلافاصله پس از انقلاب ۱۳۵۷ و بیشتر به سمت <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده</a>، موج دوم به دلایل سیاسی-عقیدتی در ابتدای دههٔ ۱۳۶۰ و بیشتر به سوی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اروپا">اروپا</a>، موج سوم با دلایلی چون کسب <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="کیفیت زندگی">کیفیت زندگی</a> و رفاه بالاتر به سمت کشورهایی همانند کانادا و استرالیا و موج چهارم که به دلایل سیاسی رخ داد و از سال ۱۳۸۸ آغاز شد. در جمهوری اسلامی، بحران‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران در ابعاد <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="تظاهرات">تظاهرات</a> سراسری نمود پیدا کرده و با همراهی بلایای طبیعی، بر دشواری زندگی در این کشور افزوده‌اند؛ این شرایط، انگیزه‌ها برای مهاجرت از ایران را افزایش داد. در این دوره برآوردهای زیادی از خسارت سنگین مهاجرت سرمایه‌داران و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%BA%D8%B2%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فرار مغزها از ایران">فرار مغزها از ایران</a> انجام شده که برخی از آنان، از سوی منابع رسمی این کشور تأیید شده‌اند.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سناریوهای_آینده"><span id=".D8.B3.D9.86.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D9.88.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A2.DB.8C.D9.86.D8.AF.D9.87"></span>سناریوهای آینده</h2></div> <p>آمارها نشان می‌دهد که دوران طلایی جمعیت ایران تا سال ۱۴۳۰ طول می‌کشد؛ در این دوران نسبت جمعیت در سنین فعالیت، افزایش یافته و به حداکثر خود یعنی بالای ۷۰ درصد می‌رسد.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> جمعیت کل کشور در سال ۱۴۳۰ هجری شمسی بر اساس پیش‌بینی پژوهشکده آمار، درصورت افزایش میزان باروری کل به ۱۱۲ میلیون و ۴۷۵ هزار و ۴۵۸ نفر می‌رسد. با استفاده از مجموعه فرضیه‌ها و تجربیات کارشناسی در پیش‌بینی‌های جمعیت کشور، پیش‌بینی‌های فرض جمعیت سازمان ملل، روندهای جاری، تجربه‌های بین‌المللی و مهم‌تر از همه تغییرات سطح باروری در دهه اخیر در کشور و زیر مجموعه‌های استانی، شهری و روستایی آن، می‌توان به دیدگاه زیر در مورد تغییرات سطح باروری در آینده رسید و در قالب چهار گزینه مطرح شده به آینده نگری جمعیت کل کشور به تفکیک مناطق شهری و روستایی به شرح زیر پرداخت:<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ol><li><b>فرض اول:</b> رسیدن به حدود ۲٫۶ فرزند در سال ۱۴۳۰ (فرض خوش‌بینانه)</li> <li><b>فرض دوم:</b> تثبیت سطح باروری کل از سال ۱۳۹۵ به بعد یعنی ۲٫۱۱ فرزند تا سال ۱۴۳۰</li> <li><b>فرض سوم:</b> کاهش سطح باروری کل با شیبی تند به زیر سطح جانشینی ۱٫۵ فرزند در سال ۱۴۳۰ (فرض بدبینانه)</li> <li>فرض چهارم: کاهش سطح باروری کل با شیبی ملایم تا به زیر سطح جانشینی ۱٫۹ فرزند در سال ۱۴۳۰</li></ol> <p>در صورت تحقق سناریو اول یعنی افزایش میزان باروری کل، جمعیت کل کشور در سال ۱۴۳۰ هجری شمسی برابر با ۱۱۲ میلیون و ۴۷۵ هزار و ۴۵۸ نفر، با فرض ثابت ماندن میزان باروری کل، برابر با ۱۰۴ میلیون و ۱۷ هزار و ۵۸۸ نفر و با سناریوهای سوم و چهارم یعنی کاهش شدید و کاهش ملایم باروری به ترتیب برابر ۹۵ میلیون و ۳۱۷ هزار و ۴۶۴ نفر و ۱۰۱ میلیون و ۳۹۲ هزار و ۳۲۰ نفر خواهد بود. تجارب کشورهای مختلف نشان می‌دهد در مراحل میانی گذار جمعیتی، میزان باروری کل به زیر سطح جانشینی می‌رسد؛ بنابراین انتخاب فرض عملیاتی و محتمل (رسیدن به سطح باروری کل حدود ۱٫۹ فرزند) است. </p><p>بنابراین بر اساس سناریوهای مختلف در سال ۱۴۳۰ برای جمعیت ایران داریم:<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ol><li>افزایش سطح باروری کل، ۱۱۲ میلیون و ۴۷۵ هزار و ۴۵۸ نفر</li> <li>تثبیت سطح باروری کل، ۱۰۴ میلیون و ۱۷ هزار و ۵۸۸ نفر</li> <li>کاهش سطح باروری کل با شیبی ملایم، ۱۰۱ میلیون و ۳۹۲ هزار و ۳۲۰ نفر</li> <li>کاهش سطح باروری کل با شیبی تند، ۹۵ میلیون و ۳۱۷ هزار و ۴۶۴ نفر</li></ol> <p>طی تخمین دیگری در سال ۲۰۳۰ میلادی جمعیت ایران به بیش از ۹۲ میلیون نفر می‌رسد.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="شاخص‌های_جمعیتی"><span id=".D8.B4.D8.A7.D8.AE.D8.B5.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AC.D9.85.D8.B9.DB.8C.D8.AA.DB.8C"></span>شاخص‌های جمعیتی</h2></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>شاخص‌ها</th> <th>زیرمجموعه‌ها</th> <th>میزان(تعداد یا سن)</th> <th>درصد</th> <th>رتبه<br />در دنیا </th></tr> <tr> <td rowspan="3">ساختار سنی</td> <td>۰ تا ۱۴ سال</td> <td>مرد: ۷٬۳۹۴٬۸۴۱ نفر<br />زن: ۷٬۰۲۲٬۰۷۶ نفر</td> <td>۲۱٫۷ ٪</td> <td> </td></tr> <tr> <td>۱۵ تا ۶۴ سال</td> <td>مرد: ۲۴٬۵۰۱٬۵۴۴ نفر<br />زن: ۲۳٬۹۱۴٬۱۷۲ نفر</td> <td>۲۲٫۹ ٪</td> <td> </td></tr> <tr> <td>۶۵ سال به بالا</td> <td>مرد: ۱٬۷۲۵٬۸۲۸ نفر<br />زن: ۱٬۸۷۰٬۸۲۳ نفر</td> <td>۵٫۴ ٪</td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="رشد جمعیت">رشد جمعیت</a></td> <td></td> <td></td> <td>۱٫۵ ٪</td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%85_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="تراکم جمعیت">تراکم جمعیت</a></td> <td></td> <td>۴۵٫۳ نفر به ازای<br /> هر کیلومتر مربع</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td rowspan="3">سن میانه<br />(میانگین)</td> <td>مرد</td> <td>۲۶ سال</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>زن</td> <td>۲۶٫۵ سال</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>کل</td> <td>۲۶٫۳ سال</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>نرخ <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="باروری">باروری</a></td> <td></td> <td>۱٫۷ زایمان برای هر زن</td> <td></td> <td>۱۷۱ </td></tr> <tr> <td>نرخ <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%AF" title="مرگ">مرگ و میر</a></td> <td></td> <td>۵٫۲ مرگ در هر<br /> ۱۰۰۰ نغر</td> <td></td> <td>۱۷۱ </td></tr> <tr> <td>نرخ <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA" title="مهاجرت">مهاجرت</a></td> <td></td> <td>۲٫۶۲− در هر<br /> ۱۰۰۰ نفر</td> <td></td> <td>۱۴۱ </td></tr> <tr> <td>نرخ <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="بی‌کاری">بی‌کاری</a></td> <td></td> <td></td> <td>۱۴٫۶ ٪<br /><small>(در بهار ۸۹)</small></td> <td> </td></tr> <tr> <td>جمعیت فعال<br />کشور</td> <td></td> <td>۲۴٫۲ میلیون نفر<br /><small>(در بهار ۸۹)</small></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>جمعیت<br /><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهر">شهر نشین</a></td> <td></td> <td>۵۳٫۶ میلیون نفر</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>جمعیت<br /><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="روستا">روستا نشین</a></td> <td></td> <td>۲۱٫۱ میلیون نفر</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td rowspan="5">نسبت جنسیتی</td> <td>در هنگام تولد</td> <td>۱٫۰۵ <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mfrac> <mi>f</mi> <mi>m</mi> </mfrac> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/20c2d45de48b711835f24a8e28d6138568845e6d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.279ex; height:3.843ex;" alt="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"></span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>زیر ۱۵ سال</td> <td>۱٫۰۵ <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mfrac> <mi>f</mi> <mi>m</mi> </mfrac> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/20c2d45de48b711835f24a8e28d6138568845e6d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.279ex; height:3.843ex;" alt="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"></span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>۱۵ تا ۶۴ سال</td> <td>۱٫۰۲ <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mfrac> <mi>f</mi> <mi>m</mi> </mfrac> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/20c2d45de48b711835f24a8e28d6138568845e6d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.279ex; height:3.843ex;" alt="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"></span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>بالای ۶۵ سال</td> <td>۰٫۹۱ <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mfrac> <mi>f</mi> <mi>m</mi> </mfrac> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/20c2d45de48b711835f24a8e28d6138568845e6d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.279ex; height:3.843ex;" alt="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"></span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>کل جمعیت</td> <td>۱٫۰۲ <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mfrac> <mi>f</mi> <mi>m</mi> </mfrac> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/20c2d45de48b711835f24a8e28d6138568845e6d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.279ex; height:3.843ex;" alt="{\displaystyle {\tfrac {f}{m}}}"></span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>مرگ و میر نوزادان</td> <td>۳۵٫۷۸ مرگ در<br />هر ۱۰۰۰ تولد زنده</td> <td></td> <td></td> <td>۷۱ </td></tr> <tr> <td rowspan="3"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="امید به زندگی">امید به زندگی</a><br />در هنگام تولد</td> <td>مردان</td> <td>۶۹٫۶۵ سال</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>زنان</td> <td>۷۲٫۷۲ سال</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>کل جمعیت</td> <td>۷۱٫۱۴ سال</td> <td></td> <td>۱۳۲ </td></tr> <tr> <td>سهم <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="باروری">باروری</a><br />در جهان</td> <td></td> <td>۱۷٫۱۷ تولد در <br /> هر ۱۰۰۰ نفر</td> <td></td> <td>۱۲۰ </td></tr> <tr> <td rowspan="3"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%B2" title="ایدز">ایدز</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%DB%8C" title="اچ‌آی‌وی">اچ‌آی‌وی</a></td> <td>درصد شیوع</td> <td></td> <td>۰٫۲ ٪ <br /> <small>(برآورد ۲۰۰۷)</small></td> <td>۱۰۲ </td></tr> <tr> <td>جمعیت مبتلا<br />به <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%B2" title="ایدز">ایدز</a></td> <td>۸۶۰۰۰ نفر <br /><small>(برآورد ۲۰۰۷)</small></td> <td></td> <td>۴۹ </td></tr> <tr> <td>مرگ بر اثر <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%B2" title="ایدز">ایدز</a></td> <td>۴۳۰۰ نفر <br /><small>(برآورد ۲۰۰۷)</small></td> <td></td> <td>۴۷ </td></tr> </tbody></table> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="شهرنشینی"><span id=".D8.B4.D9.87.D8.B1.D9.86.D8.B4.DB.8C.D9.86.DB.8C"></span>شهرنشینی</h2></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Iran_Population-Urban_vs_Rural-Persian.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Iran_Population-Urban_vs_Rural-Persian.png/300px-Iran_Population-Urban_vs_Rural-Persian.png" decoding="async" width="300" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Iran_Population-Urban_vs_Rural-Persian.png/450px-Iran_Population-Urban_vs_Rural-Persian.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Iran_Population-Urban_vs_Rural-Persian.png/600px-Iran_Population-Urban_vs_Rural-Persian.png 2x" data-file-width="897" data-file-height="478" /></a><figcaption>تغییرات جمعیت شهری و روستایی ایران در دهه‌های اخیر</figcaption></figure> <p>جمعیت شهرنشین ایران در سدهٔ اخیر رشد چشمگیری داشته‌است. در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B3%DB%B3%DB%B5_(%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C)" title="۱۳۳۵ (خورشیدی)">۱۳۳۵</a> صورت گرفت، از کلّ جمعیت ایران (۱۸٬۹۵۴٬۷۰۴ نفر) حدود ۳۲ درصد (۶٬۰۰۲٬۶۲۱ نفر) در شهرها ساکن بوده‌اند.<sup id="cite_ref-Mag_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mag-56"><span class="cite-bracket">[</span>۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این در حالی است که بر اساس <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3_%D9%88_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B5)" title="سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)">سرشماری رسمی سال ۱۳۹۵</a>، جمعیت کشور بالغ بر ۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰ تن بوده که از این تعداد، ۵۹٬۱۴۶٬۸۴۷ نفر (۷۴ درصد) در شهرها ساکن بوده‌اند.<sup id="cite_ref-Census1395_28-4" class="reference"><a href="#cite_note-Census1395-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مهم‌ترین دلیل این افزایش، مهاجرت مردم از روستاها به شهرها بوده‌است؛ البته عواملی چون تبدیل روستاهای بزرگ به شهر نیز در آن نقش داشته‌اند. </p><p>جدول زیر ۸ شهر پرجمعیت ایران را معرفی می‌کند: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th scope="col" rowspan="2">رتبه </th> <th scope="col" rowspan="2">شهر </th> <th scope="col" rowspan="2">استان </th> <th scope="col" colspan="2">جمعیت </th></tr> <tr> <th scope="col">شهر<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th scope="col">کلان‌شهر<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <th>۱ </th> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تهران">تهران</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان تهران">تهران</a> </td> <td>۸٬۶۹۳٬۷۰۶ </td> <td>۱۴٬۷۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <th>۲ </th> <td><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="مشهد">مشهد</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="خراسان رضوی">خراسان رضوی</a> </td> <td>۳٬۰۰۱٬۱۸۴ </td> <td>۳٬۴۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <th>۳ </th> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="استان اصفهان">اصفهان</a> </td> <td>۱٬۹۶۱٬۲۶۰ </td> <td>۲٬۷۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <th>۴ </th> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AC" title="کرج">کرج</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B2" title="استان البرز">البرز</a> </td> <td>۱٬۵۹۲٬۴۹۲ </td> <td>۲٬۵۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <th>۵ </th> <td><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="شیراز">شیراز</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="استان فارس">فارس</a> </td> <td>۱٬۵۶۵٬۵۷۲ </td> <td>۱٬۹۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <th>۶ </th> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="تبریز">تبریز</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="آذربایجان شرقی">آذربایجان شرقی</a> </td> <td>۱٬۵۸۸٬۶۹۳ </td> <td>۱٬۷۶۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <th>۷ </th> <td><a href="/wiki/%D9%82%D9%85" title="قم">قم</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%85" title="استان قم">قم</a> </td> <td>۱٬۲۰۱٬۱۵۸ </td> <td>۱٬۲۴۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <th>۸ </th> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="اهواز">اهواز</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> </td> <td>۱٬۱۸۴٬۷۸۸ </td> <td>۱٬۳۲۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <th>43 </th> <td><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%AC%D9%86%D8%AF" title="بیرجند">بیرجند</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="خراسان جنوبی">خراسان جنوبی</a> </td> <td>239519 </td> <td>239519 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ژنتیک"><span id=".DA.98.D9.86.D8.AA.DB.8C.DA.A9"></span>ژنتیک</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Baloch_people_in_Iran_._Canon_photography._Photographer_Mostafa_Meraji_23.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Baloch_people_in_Iran_._Canon_photography._Photographer_Mostafa_Meraji_23.jpg/220px-Baloch_people_in_Iran_._Canon_photography._Photographer_Mostafa_Meraji_23.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Baloch_people_in_Iran_._Canon_photography._Photographer_Mostafa_Meraji_23.jpg/330px-Baloch_people_in_Iran_._Canon_photography._Photographer_Mostafa_Meraji_23.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Baloch_people_in_Iran_._Canon_photography._Photographer_Mostafa_Meraji_23.jpg/440px-Baloch_people_in_Iran_._Canon_photography._Photographer_Mostafa_Meraji_23.jpg 2x" data-file-width="5472" data-file-height="3648" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86" title="طوایف بلوچ">اقوام بلوچ</a> با زندگی بدوی ساکن <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، استان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان سیستان و بلوچستان">سیستان و بلوچستان</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="هاپلوگروه‌ها"><span id=".D9.87.D8.A7.D9.BE.D9.84.D9.88.DA.AF.D8.B1.D9.88.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>هاپلوگروه‌ها</h3></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دی‌ان‌ای_کروموزوم_Y"><span id=".D8.AF.DB.8C.E2.80.8C.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D8.A7.DB.8C_.DA.A9.D8.B1.D9.88.D9.85.D9.88.D8.B2.D9.88.D9.85_Y"></span>دی‌ان‌ای کروموزوم Y</h4></div> <p>دی‌ان‌ای <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%85_Y" title="کروموزوم Y">کروموزوم Y (Y-DNA)</a> نمایانگر نسب پدری است. در ایران، مجموعه کروموزوم‌های Y به این شکل است: </p><p>هاپلوگروه‌های <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_R1&action=edit&redlink=1" class="new" title="تک گروه R1 (صفحه وجود ندارد)">R1</a> (۲۵٪)، <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_J-M172" title="تک گروه J-M172">J2</a> (۲۳٪)، G (۱۴٪)، <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_J-M267" title="تک گروه J-M267">J1</a> (۸٪)، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_E-M215&action=edit&redlink=1" class="new" title="تک گروه E-M215 (صفحه وجود ندارد)">E1b1b</a> (۵٪)، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_L-M20&action=edit&redlink=1" class="new" title="تک گروه L-M20 (صفحه وجود ندارد)">L</a> (۴٪)، <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242" title="تک‌گروه Q-M242">Q</a> (۴٪)، بیش از ۸۵٪ از کل کروموزوم‌ها را تشکیل می‌دهند.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size: 100%;"> <tbody><tr> <th>هاپلوگروه<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>n </th> <th>B </th> <th>C </th> <th>E1b1a </th> <th>E1b1b1a2 </th> <th>E1b1b1a3 </th> <th>E1b1b1c </th> <th>F </th> <th>G </th> <th>H </th> <th>I </th> <th><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_J-M267" title="تک گروه J-M267">J1</a> </th> <th><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_J-M172" title="تک گروه J-M172">J2</a> </th> <th>K </th> <th>L </th> <th>N </th> <th>O </th> <th>P,R </th> <th>Q </th> <th><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_R1a" title="تک گروه R1a">R1a</a> </th> <th><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_R1b" title="تک گروه R1b">R1b</a> </th> <th>R1b1a </th> <th>R1b1b </th> <th>R2 </th> <th>T </th></tr> <tr> <td>نشانگر </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>M2 </td> <td>V13 </td> <td>V22 </td> <td>M34 </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>M343 </td> <td>V88 </td> <td>M269 </td> <td> </td> <td>M70 </td></tr> <tr> <td>ایران </td> <td>566 </td> <td>0.53 </td> <td>0.18 </td> <td>1.41 </td> <td>1.77 </td> <td>1.8 </td> <td>0.88 </td> <td>0.35 </td> <td>14.00 </td> <td>2.65 </td> <td>0.8 </td> <td>8.13 </td> <td>23.86 </td> <td>0.71 </td> <td>4.00 </td> <td>2.12 </td> <td>1.41 </td> <td>0.71 </td> <td>4.01 </td> <td>17.49 </td> <td>1.24 </td> <td>0.35 </td> <td>6.18 </td> <td>1.41 </td> <td>2.12 </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دی‌ان‌ای_میتوکندری"><span id=".D8.AF.DB.8C.E2.80.8C.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D8.A7.DB.8C_.D9.85.DB.8C.D8.AA.D9.88.DA.A9.D9.86.D8.AF.D8.B1.DB.8C"></span>دی‌ان‌ای میتوکندری</h4></div> <p><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دی‌ان‌ای میتوکندریایی">دی‌ان‌ای میتوکندریایی</a> (mtDNA) نمایانگر نسب مادری است. دی‌ان‌ای میتوکندریایی غرب اوراسیا به طور متوسط بیش از ۹۰٪ از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد (۲۰۱۳).<sup id="cite_ref-plosone.org_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-plosone.org-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:16_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-:16-62"><span class="cite-bracket">[</span>۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در میان آنها، شاخه‌های U3b3 به نظر می‌رسد محدود به جمعیت‌های <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="قفقاز">قفقاز</a> باشد، در حالی که زیرشاخه U3b1a در سراسر منطقه <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9" title="خاور نزدیک">خاور نزدیک</a> رایج است.<sup id="cite_ref-plosone.org_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-plosone.org-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در ایران، گروه‌های انحرافی در کروموزوم‌های Y و مجموعه ژن‌های دی‌ان‌ای میتوکندریایی شامل قومیت‌های شمال ایران، مانند <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9" title="مردم گیلک">گیلک‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مردم مازندرانی">مازندرانی‌ها</a> می‌شوند که ساختار ژنتیکی آنها، از جمله دی‌ان‌ای کروموزومی، تقریباً با قومیت‌های اصلی قفقاز جنوبی، یعنی <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="مردم گرجی">گرجی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="مردم ارمنی">ارمنی‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="مردم آذری">آذربایجانی‌ها</a> یکسان است. دیگر گروه‌های انحرافی توسط <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86" title="مردم بلوچ">مردم بلوچ</a> تشکیل می‌شوند که تنها ۱–۲٪ از کل جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند و دارای خطوط دی‌ان‌ای پدری و میتوکندریایی بیشتری هستند که به سوی قومیت‌های <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="غرب آسیا">جنوب غربی آسیای</a> جنوبی گرایش دارند. </p><p>سطوح تنوع ژنتیکی در جمعیت‌های ایرانی قابل مقایسه با دیگر گروه‌های <a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="قفقاز">قفقاز</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C" title="آناتولی">آناتولی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اروپا">اروپا</a> است.<sup id="cite_ref-plosone.org_61-2" class="reference"><a href="#cite_note-plosone.org-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دی‌ان‌ای_اتوزومال"><span id=".D8.AF.DB.8C.E2.80.8C.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.B2.D9.88.D9.85.D8.A7.D9.84"></span>دی‌ان‌ای اتوزومال</h3></div> <p>یک تجزیه‌ و تحلیل ژنتیکی گسترده روی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقوام ساکن ایران">گروه‌های مختلف قومی ایران</a> که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، نشان داد که از لحاظ ژنتیکی، گروه‌های مختلف قومی ایران مانند فارس‌ها، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">کردها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="مردم آذری">آذری‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">لرها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مردم مازندرانی">مازندرانی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9" title="مردم گیلک">گیلک‌ها</a> و عرب‌ها به‌طور نزدیک به هم مرتبط هستند و یک خوشه واحد را تشکیل می‌دهند که به عنوان "CIC" (خوشه مرکزی ایرانی) شناخته می‌شود. در مقایسه با جمعیت‌های جهانی، ایرانی‌ها (CIC) در مرکز خوشه وسیع‌تری از اوراسیا غربی قرار می‌گیرند، نزدیک به اروپایی‌ها، مردم خاورمیانه و آسیای جنوبی مرکزی. <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="عرب‌های ایرانی">عرب‌های ایرانی</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آذری‌های ایرانی">آذری‌های</a> ترک‌زبان از نظر ژنتیکی با <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="مردمان ایرانی‌تبار">مردمان ایرانی‌زبان</a> مانند فارس‌ها هم‌پوشانی دارند. زیرساخت ژنتیکی ایرانی‌ها در مقایسه با سایر جمعیت‌های "۱۰۰۰G" کم است. ایرانی‌ها بیشترین وابستگی ژنتیکی را با دیگر جمعیت‌های آسیای غربی و جنوب غربی دارند و سپس با اروپایی‌ها و گروه‌های آسیای مرکزی. برخی از گروه‌های جنوب آسیا (به‌ویژه اقلیت <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="پارسیان هند">پارسیان هند</a>) بالاترین وابستگی را با <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="مردمان ایرانی‌تبار">ایرانی‌ها</a> نشان دادند، که با تاریخ قومی آنها همخوانی دارد. به‌طور کلی، نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که ساختار ژنتیکی مجموعه ژنی ایران تقریباً ۵,۰۰۰ سال پیش شکل گرفته و از آن زمان به بعد پیوستگی بالایی نشان می‌دهد، که حاکی از آن است که آن‌ها تا حد زیادی تحت تأثیر مهاجرت‌های خارجی قرار نگرفته‌اند. در مقیاس جهانی، ایرانی‌ها بالاترین وابستگی را با دیگر جمعیت‌های "<a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اوراسیا">اوراسیا غربی</a>" (مانند <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-disambig" title="اروپایی">اروپایی‌ها</a> یا جنوب آسیایی‌ها و همچنین <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Latin_Americans" class="extiw" title="en:Latin Americans">لاتین آمریکایی‌ها</a>) نشان می‌دهند، در حالی که آفریقایی‌های جنوب صحرا و آسیایی‌های شرقی تفاوت‌های زیادی با ایرانی‌ها دارند.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>۶۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_63-1" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="زبان‌های_ایران"><span id=".D8.B2.D8.A8.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>زبان‌های ایران</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Iranian_languages_map.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Iranian_languages_map.svg/220px-Iranian_languages_map.svg.png" decoding="async" width="220" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Iranian_languages_map.svg/330px-Iranian_languages_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Iranian_languages_map.svg/440px-Iranian_languages_map.svg.png 2x" data-file-width="1466" data-file-height="875" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Persian-inhabited_provinces_of_Iran,_according_to_a_poll_in_2010.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Map_of_Persian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/220px-Map_of_Persian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Map_of_Persian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/330px-Map_of_Persian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Map_of_Persian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/440px-Map_of_Persian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 2x" data-file-width="895" data-file-height="823" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="مردم فارس">مردم فارسی‌زبان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۳۸٫۳۱۸٫۰۰۰</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Turkic-inhabited_provinces_of_Iran,_according_to_a_poll_in_2008.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Map_of_Turkic-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2008.png/220px-Map_of_Turkic-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2008.png" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Map_of_Turkic-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2008.png/330px-Map_of_Turkic-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2008.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Map_of_Turkic-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2008.png/440px-Map_of_Turkic-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2008.png 2x" data-file-width="895" data-file-height="823" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="ایرانیان ترک‌زبان">مردم ترک‌زبان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۱۸٫۱۷۳٫۰۰۰</figcaption></figure><p> [[پرونده:</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3.jpg/220px-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3.jpg" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3.jpg/330px-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3.jpg/440px-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3.jpg 2x" data-file-width="1114" data-file-height="697" /></a><figcaption>کرد های ایران</figcaption></figure> <p>|بندانگشتی|<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">مردم کردزبان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۶٫۶۷۳٫۰۰۰]] </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Luri-inhabited_provinces_of_Iran,_according_to_a_poll_in_2010.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Map_of_Luri-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/220px-Map_of_Luri-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Map_of_Luri-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/330px-Map_of_Luri-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Map_of_Luri-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/440px-Map_of_Luri-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 2x" data-file-width="895" data-file-height="823" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لرزبان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۵٫۷۶۵٫۰۰۰</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Balochi-inhabited_provinces_of_Iran,_according_to_a_poll_in_2010.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_Balochi-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/220px-Map_of_Balochi-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_Balochi-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/330px-Map_of_Balochi-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_Balochi-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/440px-Map_of_Balochi-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 2x" data-file-width="895" data-file-height="823" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86" title="مردم بلوچ">مردم بلوچ‌زبان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۲٫۵۷۶٫۰۰۰</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Arabian-inhabited_provinces_of_Iran,_according_to_a_poll_in_2010.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Map_of_Arabian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/220px-Map_of_Arabian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Map_of_Arabian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/330px-Map_of_Arabian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Map_of_Arabian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/440px-Map_of_Arabian-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 2x" data-file-width="895" data-file-height="823" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مردم عرب">مردم عرب</a>‌زبان در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۱٫۵۵۲٫۰۰۰</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Mazandarani-inhabited_provinces_of_Iran_,_according_to_a_poll_in_2010.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Map_of_Mazandarani-inhabited_provinces_of_Iran_%2C_according_to_a_poll_in_2010.png/220px-Map_of_Mazandarani-inhabited_provinces_of_Iran_%2C_according_to_a_poll_in_2010.png" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Map_of_Mazandarani-inhabited_provinces_of_Iran_%2C_according_to_a_poll_in_2010.png/330px-Map_of_Mazandarani-inhabited_provinces_of_Iran_%2C_according_to_a_poll_in_2010.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Map_of_Mazandarani-inhabited_provinces_of_Iran_%2C_according_to_a_poll_in_2010.png/440px-Map_of_Mazandarani-inhabited_provinces_of_Iran_%2C_according_to_a_poll_in_2010.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="736" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم مازنی">مردم مازنی‌زبان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۷٫۱۰۷٫۰۰۰</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Gilak-inhabited_provinces_of_Iran,_according_to_a_poll_in_2011.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Map_of_Gilak-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png/220px-Map_of_Gilak-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Map_of_Gilak-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png/330px-Map_of_Gilak-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Map_of_Gilak-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png/440px-Map_of_Gilak-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="736" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9" title="مردم گیلک">مردم گیلک‌زبان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۳٫۰۸۹٫۰۰۰</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Talysh-inhabited_provinces_of_Iran,_according_to_a_poll_in_2011.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Map_of_Talysh-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png/220px-Map_of_Talysh-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Map_of_Talysh-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png/330px-Map_of_Talysh-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Map_of_Talysh-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png/440px-Map_of_Talysh-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2011.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="736" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="پراکنش">پراکنش</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4" title="مردم تالش">مردم تالش‌زبان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a>، سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۵۴۰٫۰۰۰</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%AF" title="اتنولوگ">اتنولوگ</a> جمعیت <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فارسی‌زبانان">فارسی‌زبانان</a> ایران در سال ۲۰۱۶ را ۵۰ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر یعنی بیش از ۶۲ درصد می‌داند.<sup id="cite_ref-ethnologue.com_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-ethnologue.com-65"><span class="cite-bracket">[</span>۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>۶۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <b>اِتنولوگ</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span lang="en" title="متن به زبان انگلیسی"><bdi>ethnologue</bdi></span>) از معتبرترین دانشنامه‌های موجود در جهان است که داده‌های آماری از تعداد گویشوران <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="زبان">زبان‌های</a> مختلف را به صورت اینترنتی منتشر می‌کند. </p><p>جمعیت ایران در پایان سال ۲۰۱۶ میلادی، طبق تخمین‌های متفاوت بین ۷۹ تا ۸۱ میلیون نفر بوده‌است. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%AF" title="اتنولوگ">اتنولوگ</a> جمعیت گویشوران زبان‌های مختلف در ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی را به ترتیب زیر بیان کرده‌است. به این نکته توجه شود که بین قومیت و گویشور تفاوت وجود دارد و برای نمونه میزان جمعیت آذری زبانان در جدول لحاظ شده‌است در حالی که جمعیت آذری‌تباران اندکی بیشتر است.<sup id="cite_ref-ethnologue.com_65-1" class="reference"><a href="#cite_note-ethnologue.com-65"><span class="cite-bracket">[</span>۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بیش از ۸۱ درصد مردم ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی به یکی از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a> سخن می‌گویند. </p> <table class="wikitable sortable" style="text-align:center"> <tbody><tr> <th>ردیف</th> <th>نام</th> <th>جمعیت(۲۰۱۶)</th> <th>درصد از کل جمعیت ایران(۲۰۱۶) </th></tr> <tr style="background:#9acdff;"> <th colspan="5"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a> </th></tr> <tr> <th>۱ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="زبان فارسی">زبان فارسی</a></td> <td>۵۰٬۴۰۰٬۰۰۰</td> <td>۶۲٫۷۴ </td></tr> <tr> <th>۲ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان کردی">زبان کردی</a></td> <td>۵٬۵۹۰٬۰۰۰</td> <td>۶٫۹۵ </td></tr> <tr> <th>۳ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="زبان لری">زبان لری</a></td> <td>۱٬۷۰۰٬۰۰۰</td> <td>۲٫۱۱ </td></tr> <tr> <th>۴ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C" title="زبان گیلکی">زبان گیلکی</a></td> <td>۲٬۴۰۰٬۰۰۰</td> <td>۲٫۹۸ </td></tr> <tr> <th>۵ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان مازندرانی">زبان مازندرانی</a></td> <td>۲٬۳۴۰٬۰۰۰</td> <td>۲٫۹۱ </td></tr> <tr> <th>۶ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C" title="زبان بلوچی">زبان بلوچی</a></td> <td>۱٬۹۲۰٬۰۰۰</td> <td>۲٫۳۹ </td></tr> <tr> <th>۷ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%DA%A9%DB%8C" title="زبان لکی">زبان لکی</a></td> <td>۱٬۰۰۰٬۰۰۰</td> <td>۱٫۲۴ </td></tr> <tr> <th>۸ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زبان تاتی ایران">زبان تاتی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4%DB%8C" title="زبان تالشی">زبان تالشی</a></td> <td>۴۰۰٬۰۰۰</td> <td>۰٫۴۹ </td></tr> <tr> <th>۹ </th> <td align="right">سایر <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a></td> <td>محدود</td> <td>۰٫۰۴ </td></tr> <tr style="background:#9acdff;"> <th>کل </th> <td><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a></td> <td>۶۵٬۷۵۰٬۰۰۰</td> <td>۸۱٫۴۵ </td></tr> <tr style="background:#9acdff;"> <th colspan="5">زبان‌های غیرایرانی </th></tr> <tr> <th>۱ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکی آذربایجانی">زبان ترکی آذربایجانی</a></td> <td>۱۰٬۹۰۰٬۰۰۰</td> <td>۱۳٫۵۷ </td></tr> <tr> <th>۲ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکمنی">زبان ترکمنی</a></td> <td>۷۹۰٬۰۰۰</td> <td>۰٫۹۸ </td></tr> <tr> <th>۳ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکی خراسانی">زبان ترکی خراسانی</a></td> <td>۸۸۶٬۰۰۰</td> <td>۱٫۱۰ </td></tr> <tr> <th>۴ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان ترکی قشقایی">زبان ترکی قشقایی</a></td> <td>۹۵۹٬۰۰۰</td> <td>۱٫۱۹ </td></tr> <tr> <th>۵ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">زبان عربی</a></td> <td>۱٬۳۲۰٬۰۰۰</td> <td>۱٫۶۴ </td></tr> <tr> <th>۶ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">زبان ارمنی</a></td> <td>۱۰۰٬۰۰۰</td> <td>۰٫۱۲ </td></tr> <tr> <th>۷ </th> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان آشوری">زبان آشوری</a></td> <td>۱۵٬۰۰۰</td> <td>۰٫۰۲ </td></tr> <tr> <th>۸ </th> <td align="right">سایر زبان‌های غیر ایرانی</td> <td>محدود</td> <td>۰٫۰۲ </td></tr> <tr style="background:#9acdff;"> <th>کل </th> <td>زبان‌های غیرایرانی</td> <td>۱۴٬۹۷۰٬۰۰۰</td> <td>۱۸٫۵۵ </td></tr> <tr style="background:silver;"> <th>کل تجمیعی </th> <td>کل <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زبان‌های رایج در ایران">زبان‌های رایج در ایران</a></td> <td>۸۰٬۷۲۰٬۰۰۰</td> <td>۱۰۰ </td></tr></tbody></table><p><sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_63-2" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بنابر گزارش کتابچهٔ سیا، امروزه <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> از قومیت‌های گوناگونی از جمله <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فارسی زبانان">فارسی زبانان</a>(۶۱ درصد)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم آذربایجانی">آذربایجانی‌ها</a> (۱۶ درصد)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">کُردها</a> (۱۰ درصد)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9" title="مردم گیلک">گیلک‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مردم مازندرانی">مازندرانی‌ها</a> (۷ درصد)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86" title="مردم بلوچ">بلوچ‌ها</a> (۲ درصد)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مردم عرب">عرب‌ها</a> (۲ درصد)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="مردم ترکمن">ترکمن‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="قشقایی‌ها">قشقایی‌ها</a> (۲ درصد) و دیگران (۲ درصد) تشکیل یافته‌است.<sup id="cite_ref-CIA_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-CIA-67"><span class="cite-bracket">[</span>۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵ دربارهٔ ترکیب قومی ملّت ایران، جمعیت پارسیان حدود ۷۳ تا ۷۵ درصد جمعیت ایران است. آمار سرشماری سال ۱۳۷۵ نشان می‌دهد که ۸۲ تا ۸۳ درصد مردم پارسی صحبت می‌کنند و ۸۶/۲ درصد از آن‌ها فقط پارسی را می‌فهمند.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>۶۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بنابر برآورد دیگری از <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="کنگره آمریکا">کنگرهٔ آمریکا</a>، ۶۵ درصد از ساکنان ایران به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان پارسی">زبان پارسی</a>، ۱۶ درصد به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکی آذربایجانی">زبان ترکی آذربایجانی</a>، ۷ درصد به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان کردی">زبان کردی</a>، ۶ درصد به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="زبان لری">زبان لری</a>، ۲ درصد به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">زبان عربی</a>، ۲ درصد به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C" title="زبان بلوچی">زبان بلوچی</a>، ۱ درصد به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکمنی">زبان ترکمنی</a>، ۱ درصد به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان قشقایی">زبان قشقایی</a> و سایر <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C" title="زبان‌های ترکی">زبان‌های ترکی</a> و کم‌تر از ۱ درصد نیز به زبان‌های <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">ارمنی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان آشوری">آشوری</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="زبان گرجی">گرجی</a> و دیگر زبان‌های غیر<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان پارسی">پارسی</a> و غیر<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکی آذربایجانی">ترکی</a> سخن می‌گویند.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>۶۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در ایران در حدود ۷۵ <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="زبان">زبان</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4" title="گویش">گویش</a> رواج دارد.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>۷۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بنابر تخمین کتابچهٔ اطلاعات سیا، بزرگ‌ترین گروه‌های زبانی ایران را به ترتیب <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="زبان فارسی">فارسی</a> <small>با <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="گویش شهمیرزادی">گویش</a>های مختلف</small> (۵۸ درصد)، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکی آذربایجانی">ترکی آذربایجانی</a> <small>با گویش‌های مختلف</small> (۲۶ درصد)، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان کردی">کردی</a> (۹ درصد)، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="زبان لری">لری</a> ۲/۲ درصد)، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C" title="زبان بلوچی">بلوچی</a> (۱ درصد)، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">عربی</a> (۱ درصد)، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکمنی">ترکمنی</a> (۱ درصد) و دیگر زبان‌ها (۲ درصد) تشکیل می‌دهند.<sup id="cite_ref-CIA_67-1" class="reference"><a href="#cite_note-CIA-67"><span class="cite-bracket">[</span>۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="مهرداد ایزدی">مهرداد ایزدی</a> پژوهشگر کرد-بلژیکی-آمریکایی که کار وی را می‌توان در دانشکده امور بین‌الملل و عمومی <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="دانشگاه کلمبیا">دانشگاه کلمبیا</a> آمریکا در وبسایت پروژه ۲۰۰۰ خلیج فارس مشاهده کرد،<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>۷۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> می‌گوید در سرشماری ایران در سال ۲۰۰۱ نشان می‌دهد که فارسی‌زبان نخست ۶۳٪ از ایرانیان می‌باشد.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>۷۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در حالی که وی درصدهای زیر را نیز ارائه می‌دهد: </p> <ul><li>۶۳٫۳ ٪ فارسی</li> <li>۱۳٪ ترکی آذری و گویش‌های ترکی</li> <li>۷٪ کُردی</li> <li>۳٫۶٪ گیلکی</li> <li>۳٪ مازندرانی</li> <li>۲٫۵٪ بلوچ</li> <li>۱٫۸٪ عرب</li> <li>دیگر زبان‌ها مانند ترکمن، پشتو، ارمنی، سریانی، گرجی، قشقایی، براهویی، راجی، مینابی و دیگر زبان‌های ایرانی غربی مانند (لاری، تالشی، تاتی، راجی، غیره)</li></ul> <p>بر پایه گزارش صندوق جمعیت ملل متحد نیز زبان جمعیت ایران متشکل از ۵۱٪ فارسی دری، ۲۴٪ آذری، ۸٪ گیلک و مازندرانی، ۷٪ کردی، ۳٪ عربی، ۲٪ بلوچی، ۲٪ لری، ۲٪ ترکمنی و ۱٪ دیگر زبان‌ها مانند لکی، قشقایی، قزاقی، هزارگی، گرجی، ارمنی، تاتی، تالشی و…<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>۷۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>تاکنون در هیچ‌یک از سرشماری‌های ایران پرسش‌های مربوط به وابستگی‌های قومی و زبانی پرسیده نشده‌است. اگرچه این پرسش در پرسشنامه‌های سرشماری سال ۱۳۶۵ مطرح شده بود ولی به دلیل ملاحظات سیاسی از جمع‌آوری اطلاعات مربوط به آن خودداری شد. با این حال پژوهش‌ها و برآوردهایی در مورد ترکیب قومی و زبانی کشور انجام شده‌است. یکی از این پژوهش‌ها به نمونه‌گیری <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AB%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D8%AD%D9%88%D8%A7%D9%84_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="سازمان ثبت احوال کشور">سازمان ثبت احوال کشور</a> در مرداد ۱۳۷۰ بازمی‌گردد که <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="زبان مادری">زبان مادری</a> زنانی را که برای دریافت <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="شناسنامه">شناسنامه</a> فرزندان خود به دفترهای ثبت احوال مراجعه کرده بودند، مورد پرسش قرار می‌داد. در این نظرسنجی از مجموع ۴۹٬۵۵۸ مادر، ۴۶٫۲٪ به <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="فارسی">فارسی</a>، ۲۰٫۶٪ به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکی آذربایجانی">آذری</a>، ۱۰٪ به <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="کردی">کُردی</a>، ۸٫۹٪ به لری و لکی، ۷٫۲٪ به زبان شمالی، ۳٫۵٪ به <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="عربی">عربی</a>، ۲٫۷٪ به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C" title="زبان بلوچی">بلوچی</a>، ۰٫۶٪ به <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکمنی">ترکمنی</a>، ۰٫۱٪ به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">ارمنی</a> و ۰٫۲٪ به دیگر زبان‌ها تکلم می‌کردند. مشابه این نظرسنجی در سال ۱۳۷۳ هم انجام شد و به نتایج مشابهی رسید. در این نظرسنجی‌ها روشن شد که سطح باروری و ویژگی‌های جمعیتی بر حسب جامعهٔ زبانی مادران بسیار متفاوت است و شمار فرزندان زنده زاده شده در گروه‌های گوناگون زبانی میان ۲٫۹ تا ۵ قرار داشت اما مطالعه‌ای دیگر نشان داد که این اختلاف بیشتر از تفاوت‌های فرهنگی و اقتصادی این گروه‌ها ناشی می‌شود تا صرف تعلق قومی و زبانی آن‌ها.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>۷۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آمارهای_زبانی"><span id=".D8.A2.D9.85.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B2.D8.A8.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>آمارهای زبانی</h3></div> <p>به‌طور کلّی آمارهای گوناگونی از ترکیب زبانی مردم ایران از سوی منابع گوناگون ارائه گردیده‌است: </p> <div style="text-align: center;"> <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="1" align="centerr"> <caption><b>آژانس اطلاعات مرکزی (سیا): گزارش ایران<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>۷۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></b> </caption> <tbody><tr> <th>گروه زبانی </th> <th>تعداد (تخمین سال ۲۰۰۸) </th> <th>نسبت جمعیتی </th></tr> <tr> <td>کل جمعیت</td> <td>۷۷٬۸۹۱٬۲۲۰</td> <td>۱۰۰٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="فارسی">پارسی</a></td> <td>۴۷٬۵۱۳٬۶۴۴</td> <td>۶۱٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکی آذربایجانی">آذربایجانی</a></td> <td>۱۲٬۴۶۲٬۵۹۵</td> <td>۱۶٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="کردی">کردی</a></td> <td>۷٬۷۸۹٬۱۲۲</td> <td>۱۰٪ </td></tr> <tr> <td>لری و لکی</td> <td>۴٬۶۷۳٬۴۷۳</td> <td>۶٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="عربی">عربی</a></td> <td>۱٬۵۵۷٬۸۲۴</td> <td>۲٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C_(%DA%86%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1)" class="mw-redirect mw-disambig" title="بلوچی (چابهار)">بلوچی</a></td> <td>۱٬۵۵۷٬۸۲۴</td> <td>۲٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکمنی">ترکمنی</a></td> <td>۱٬۵۵۷٬۸۲۴</td> <td>۲٪ </td></tr> <tr> <td>دیگر</td> <td>۷۷۸٬۹۱۵</td> <td>۱٪ </td></tr> </tbody></table> </div> <div style="text-align: center;"> <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="1" align="centerr"> <caption><b>درگاه ملی خدمات الکترونیکی ایران</b> </caption> <tbody><tr> <th>گروه زبانی </th> <th>تعداد (سال ۲۰۰۶) </th> <th>نسبت جمعیتی<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>۷۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td>کل جمعیت</td> <td>۷۰٬۴۹۵٬۷۸۲</td> <td>۱۰۰٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="فارسی">فارسی</a> (همراه با <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="گیلکی">گیلکی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان مازندرانی">مازندرانی</a>)</td> <td>۴۲٬۲۹۷٬۴۶۹</td> <td>۶۰٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مردم ترکی (صفحه وجود ندارد)">ترکی</a></td> <td>۱۷٬۶۲۳٬۹۴۵</td> <td>۲۵٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="کردی">کردی</a></td> <td>۴٬۹۳۴٬۷۰۴</td> <td>۷٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="لری">لری</a></td> <td>۱٬۴۰۹٬۹۱۵</td> <td>۲٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="عربی">عربی</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C_(%DA%86%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1)" class="mw-redirect mw-disambig" title="بلوچی (چابهار)">بلوچی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="مردم ارمنی">ارمنی</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آسوری">آسوری</a> و سایر</td> <td>۴٬۲۲۹٬۷۴۹</td> <td>۶٪ </td></tr> </tbody></table> </div> <div style="text-align: center;"> <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="1" align="centerr"> <caption><b>فدراسیون دانشمندان آمریکا</b> </caption> <tbody><tr> <th>گروه زبانی </th> <th>تعداد (سال ۲۰۰۶)<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>۷۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td>کل جمعیت</td> <td>۷۰٬۵۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="فارسی">فارسی</a></td> <td>۳۶٬۰۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکی آذربایجانی">ترکی آذربایجانی</a></td> <td>۱۸٬۰۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="کردی">کردی</a></td> <td>۴٬۰۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="عربی">عربی</a></td> <td>۳٬۰۰۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C_(%DA%86%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1)" class="mw-redirect mw-disambig" title="بلوچی (چابهار)">بلوچی</a></td> <td>۱٬۴۰۰٬۰۰۰ </td></tr> </tbody></table> </div> <div style="text-align: center;"> <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="1" align="centerr"> <caption><b>کتابخانه کنگره آمریکا- مطالعه یک کشور: ایران</b> </caption> <tbody><tr> <th>گروه زبانی </th> <th>تعداد(۱۹۸۶)<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>۷۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>درصد نسبت </th></tr> <tr> <td>کل جمعیت</td> <td>۴۵٬۶۱۲٬۰۰۰<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>۷۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>۱۰۰٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="فارسی">فارسی</a></td> <td>۲۳٬۱۰۰٬۰۰۰</td> <td>۵۰٫۶۴٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="گیلکی">گیلکی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان مازندرانی">مازندرانی</a></td> <td>۳٬۴۵۰٬۰۰۰</td> <td>۷٫۵۶٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکی آذربایجانی">ترکی آذربایجانی</a></td> <td>۱۱٬۵۰۰٬۰۰۰</td> <td>۲۵٫۲۱٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قشقایی">قشقایی</a></td> <td>۲۵۰٬۰۰۰</td> <td>۰٫۵۵٪ </td></tr> <tr> <td>ترک‌های ساکن <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="استان فارس">استان فارس</a></td> <td>۲۵۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>۸۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>۰٫۵۵٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکمنی">ترکمنی</a></td> <td>۲۵۰٬۰۰۰</td> <td>۰٫۵۵٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="کردی">کردی</a></td> <td>۴٬۰۰۰٬۰۰۰</td> <td>۸٫۷۷٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="لری">لری</a></td> <td>۵۵۰٬۰۰۰</td> <td>۱٫۲٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C_(%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87)" title="بختیاری (طایفه)">بختیاری</a></td> <td>۲۵۰٬۰۰۰</td> <td>۰٫۵۵٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="عربی">عربی</a></td> <td>۵۳۰٬۰۰۰</td> <td>۱٫۱۶٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C_(%DA%86%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1)" class="mw-redirect mw-disambig" title="بلوچی (چابهار)">بلوچی</a></td> <td>۶۰۰٬۰۰۰</td> <td>۱٫۳۲٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="مردم ارمنی">ارمنی</a></td> <td>۲۵۰٬۰۰۰</td> <td>۰٫۵۵٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آشوری‌ها">آشوری</a></td> <td>۳۲٬۰۰۰</td> <td>۰٫۰۷٪ </td></tr> <tr> <td>دیگر<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>۸۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>۶۰۰٬۰۰۰</td> <td>۱٫۳۲٪ </td></tr> </tbody></table> </div> <div style="text-align: center;"> <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="1" align="centerr"> <caption><b>کتابخانه کنگره - بخش تحقیقات فدرال</b> </caption> <tbody><tr> <th>گروه زبانی </th> <th>درصد نسبت (تخمین سال ۲۰۰۸)<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>۸۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="فارسی">فارسی</a></td> <td>۶۵٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکی آذربایجانی">اذری آذربایجانی</a></td> <td>۱۶٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="کردی">کردی</a></td> <td>۷٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="لری">لری</a></td> <td>۶٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="عربی">عربی</a></td> <td>۲٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C_(%DA%86%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1)" class="mw-redirect mw-disambig" title="بلوچی (چابهار)">بلوچی</a></td> <td>۲٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکمنی">ترکمنی</a></td> <td>۱٪ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قشقایی">قشقایی</a></td> <td>۱٪ </td></tr> <tr> <td>دیگر</td> <td>۱٪ </td></tr> <tr> <td>کل</td> <td>۱۰۰٪ </td></tr> </tbody></table> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ایران">تاریخ ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زبان‌های رایج در ایران">زبان‌های رایج در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت">فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست شهرهای ایران">فهرست شهرهای ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="سیاست‌های کلی جمعیت">سیاست‌های کلی جمعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3_%D9%88_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران">سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://book.icfi.ir/book/230164/راهنمای-گردشگری-مناطق-کردنشین-ایران?paginatedParams=page=1&size=12&issueYear=1393&exhibitorId=87">«نمایشگاه مجازی - راهنمای گردشگری مناطق کردنشین ایران: استان کردستان به انضمام راهنمای خرید در بانه»</a>. <i>book.icfi.ir</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=book.icfi.ir&rft.atitle=%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C+-+%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C+%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C+%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%3A+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D9%87+%D8%A7%D9%86%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C+%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF+%D8%AF%D8%B1+%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87&rft_id=https%3A%2F%2Fbook.icfi.ir%2Fbook%2F230164%2F%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%3FpaginatedParams%3Dpage%3D1%26size%3D12%26issueYear%3D1393%26exhibitorId%3D87&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İran_əhalisi&oldid=6695754">"İran əhalisi"</a>. <i>Vikipediya</i> (به ترکی آذربایجانی). 2022-10-05.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Vikipediya&rft.atitle=%C4%B0ran+%C9%99halisi&rft.date=2022-10-05&rft_id=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%C4%B0ran_%C9%99halisi%26oldid%3D6695754&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dakairanmasasi.com/discover-iran/genel-bakis/etnik-gruplar-ve-diller">«Etnik Gruplar ve Diller»</a>. <i>www.dakairanmasasi.com</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.dakairanmasasi.com&rft.atitle=Etnik+Gruplar+ve+Diller&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dakairanmasasi.com%2Fdiscover-iran%2Fgenel-bakis%2Fetnik-gruplar-ve-diller&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ecoi.net/de/laender/islamische-republik-iran/landkarten/">«Iran, Islamische Republik - Landkarten - ecoi.net»</a>. <i>www.ecoi.net</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.ecoi.net&rft.atitle=Iran%2C+Islamische+Republik+-+Landkarten+-+ecoi.net&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ecoi.net%2Fde%2Flaender%2Fislamische-republik-iran%2Flandkarten%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.uni-koeln.de/universitaet/aktuell/presseinformationen/detail/genomstudie-die-bevoelkerung-des-iran-ist-viel-heterogener-als-gedacht">«Genomstudie: Die Bevölkerung des Iran ist viel heterogener als gedacht»</a>. <i>portal.uni-koeln.de</i> (به آلمانی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=portal.uni-koeln.de&rft.atitle=Genomstudie%3A+Die+Bev%C3%B6lkerung+des+Iran+ist+viel+heterogener+als+gedacht&rft_id=https%3A%2F%2Fportal.uni-koeln.de%2Funiversitaet%2Faktuell%2Fpresseinformationen%2Fdetail%2Fgenomstudie-die-bevoelkerung-des-iran-ist-viel-heterogener-als-gedacht&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.purposegames.com/game/7318394dcd">"The Ethnic Groups of Iran Quiz"</a>. <i>PurposeGames.com</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2022-12-20</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=PurposeGames.com&rft.atitle=The+Ethnic+Groups+of+Iran+Quiz&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.purposegames.com%2Fgame%2F7318394dcd&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWeb" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Web, Maps on the. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mapsontheweb.zoom-maps.com/post/701472652522618880/ethnic-map-of-iran">"Maps on the Web"</a>. <i>Tumblr</i> (به ژاپنی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2022-12-20</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Tumblr&rft.atitle=Maps+on+the+Web&rft.aulast=Web&rft.aufirst=Maps+on+the&rft_id=https%3A%2F%2Fmapsontheweb.zoom-maps.com%2Fpost%2F701472652522618880%2Fethnic-map-of-iran&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldmap1.com/iran-map.asp">«Iran Map»</a>. <i>www.worldmap1.com</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.worldmap1.com&rft.atitle=Iran+Map&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldmap1.com%2Firan-map.asp&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFLewis" class="citation web">Lewis، Martin W. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.geocurrents.info/geopolitics/elections/regional-and-ethnic-patterns-in-the-2013-iranian-presidential-election/attachment/iran-wikipedia-language-map">«Iran Wikipedia Language Map»</a>. <i>GeoCurrents</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=GeoCurrents&rft.atitle=Iran+Wikipedia+Language+Map&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=Martin+W.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.geocurrents.info%2Fgeopolitics%2Felections%2Fregional-and-ethnic-patterns-in-the-2013-iranian-presidential-election%2Fattachment%2Firan-wikipedia-language-map&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWeb" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Web, Maps on the. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mapsontheweb.zoom-maps.com/post/701472652522618880/ethnic-map-of-iran">"Maps on the Web"</a>. <i>Tumblr</i> (به ژاپنی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2022-12-20</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Tumblr&rft.atitle=Maps+on+the+Web&rft.aulast=Web&rft.aufirst=Maps+on+the&rft_id=https%3A%2F%2Fmapsontheweb.zoom-maps.com%2Fpost%2F701472652522618880%2Fethnic-map-of-iran&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFTours2021" class="citation web">Tours، Iransafar (<bdi>۲۰۲۱-۱۰-۳۰</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.iransafar.co/iran-ethnic-groups/">«Iran Ethnic Groups»</a>. <i>Iran Safar Travel</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Iran+Safar+Travel&rft.atitle=Iran+Ethnic+Groups&rft.date=2021-10-30&rft.aulast=Tours&rft.aufirst=Iransafar&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.iransafar.co%2Firan-ethnic-groups%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFAlex2016" class="citation web">Alex (<bdi>۲۰۱۶-۰۱-۱۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://vividmaps.com/peoples-of-iran/">«Peoples of Iran»</a>. <i>Vivid Maps</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Vivid+Maps&rft.atitle=Peoples+of+Iran&rft.date=2016-01-16&rft.au=Alex&rft_id=https%3A%2F%2Fvividmaps.com%2Fpeoples-of-iran%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.advbiores.net/viewimage.asp?img=AdvBiomedRes_2015_4_1_160_161809_u1.jpg">«View Image»</a>. <i>www.advbiores.net</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.advbiores.net&rft.atitle=View+Image&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.advbiores.net%2Fviewimage.asp%3Fimg%3DAdvBiomedRes_2015_4_1_160_161809_u1.jpg&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><i>www.irancarto.cnrs.fr</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irancarto.cnrs.fr/record.php?q=AI-020902&f=local&l=en">http://www.irancarto.cnrs.fr/record.php?q=AI-020902&f=local&l=en</a><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.irancarto.cnrs.fr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irancarto.cnrs.fr%2Frecord.php%3Fq%3DAI-020902%26f%3Dlocal%26l%3Den&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">پارامتر <code class="cs1-code">|عنوان= یا |title=</code> ناموجود یا خالی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#citation_missing_title" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://mysteryofiran.multiscreensite.com/tr/iran-ethnic-groups">«İran etnik grupları»</a>. <i>mysteryofiran.multiscreensite.com</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=mysteryofiran.multiscreensite.com&rft.atitle=%C4%B0ran+etnik+gruplar%C4%B1&rft_id=https%3A%2F%2Fmysteryofiran.multiscreensite.com%2Ftr%2Firan-ethnic-groups&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eurekalert.org/news-releases/461454">"Genome study shows that Iran's population is more heterogeneous than previously believed"</a>. <i>EurekAlert!</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2022-12-20</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=EurekAlert%21&rft.atitle=Genome+study+shows+that+Iran%27s+population+is+more+heterogeneous+than+previously+believed&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.eurekalert.org%2Fnews-releases%2F461454&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFmapsgrey2021" class="citation web">mapsgrey (<bdi>۲۰۲۱-۰۲-۲۳</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reddit.com/r/MapPorn/comments/lqbqul/ethnic_groups_in_iran/">«Ethnic Groups In Iran 🇮🇷»</a>. <i>r/MapPorn</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=r%2FMapPorn&rft.atitle=Ethnic+Groups+In+Iran+%F0%9F%87%AE%F0%9F%87%B7&rft.date=2021-02-23&rft.au=mapsgrey&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.reddit.com%2Fr%2FMapPorn%2Fcomments%2Flqbqul%2Fethnic_groups_in_iran%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:Iran_Ethnic_Groups_Labelled_Map&oldid=889629488">"Template:Iran Ethnic Groups Labelled Map"</a>. <i>Wikipedia</i> (به انگلیسی). 2019-03-26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Wikipedia&rft.atitle=Template%3AIran+Ethnic+Groups+Labelled+Map&rft.date=2019-03-26&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DTemplate%3AIran_Ethnic_Groups_Labelled_Map%26oldid%3D889629488&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldometers.info/world-population/iran-population/">جمعیت ایران</a> worldometers</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.who.int/countries/364">"Iran (Islamic Republic of)"</a>. <i>datadot</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-08-29</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=datadot&rft.atitle=Iran+%28Islamic+Republic+of%29&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.who.int%2Fcountries%2F364&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/country/iran-islamic-rep">«World Bank Open Data»</a>. <i>World Bank Open Data</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۰۸-۲۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Bank+Open+Data&rft.atitle=World+Bank+Open+Data&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Fcountry%2Firan-islamic-rep&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://population.un.org/dataportal/data/indicators/49/locations/364/start/2016/end/2024/table/pivotbylocation?df=685751ae-4026-4315-9e99-b80af1ae2ae9">«Total population by sex»</a>. <i>population.un.org</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=population.un.org&rft.atitle=Total+population+by+sex&rft_id=https%3A%2F%2Fpopulation.un.org%2Fdataportal%2Fdata%2Findicators%2F49%2Flocations%2F364%2Fstart%2F2016%2Fend%2F2024%2Ftable%2Fpivotbylocation%3Fdf%3D685751ae-4026-4315-9e99-b80af1ae2ae9&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ensafnews.com/542638/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DB%B9%DB%B1-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AC%D9%85%D8%B9/">«ایران ۹۱ میلیون نفر نیست | [+ آمار دقیق جمعیت] | پایگاه خبری تحلیلی انصاف نیوز»</a>. <i>انصاف نیوز</i>. <bdi>۲۰۲۴-۰۸-۲۵</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۰۸-۲۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D9%81+%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%DB%B9%DB%B1+%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86+%D9%86%D9%81%D8%B1+%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%7C+%5B%2B+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82+%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%5D+%7C+%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DB%8C+%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C+%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D9%81+%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2&rft.date=2024-08-25&rft_id=https%3A%2F%2Fensafnews.com%2F542638%2F%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586-%25DB%25B9%25DB%25B1-%25D9%2585%25DB%258C%25D9%2584%25DB%258C%25D9%2588%25D9%2586-%25D9%2586%25D9%2581%25D8%25B1-%25D9%2586%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA-%25D8%25A2%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25B1-%25D8%25AF%25D9%2582%25DB%258C%25D9%2582-%25D8%25AC%25D9%2585%25D8%25B9%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mehrnews.com/news/6208305/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DB%B8%DB%B5-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D9%87-%DB%B9%DB%B1-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86">«آمار جمعیت ایران ۸۶ میلیون نفر است نه ۹۱ میلیون!»</a>. <i>خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency</i>. <bdi>۲۰۲۴-۰۸-۲۷</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۰۸-۲۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D9%85%D9%87%D8%B1+%7C+%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%7C+Mehr+News+Agency&rft.atitle=%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%DB%B8%DB%B6+%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86+%D9%86%D9%81%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA+%D9%86%D9%87+%DB%B9%DB%B1+%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86%21&rft.date=2024-08-27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mehrnews.com%2Fnews%2F6208305%2F%25D8%25A2%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25B1-%25D8%25AC%25D9%2585%25D8%25B9%25DB%258C%25D8%25AA-%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586-%25DB%25B8%25DB%25B5-%25D9%2585%25DB%258C%25D9%2584%25DB%258C%25D9%2588%25D9%2586-%25D9%2586%25D9%2581%25D8%25B1-%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA-%25D9%2586%25D9%2587-%25DB%25B9%25DB%25B1-%25D9%2585%25DB%258C%25D9%2584%25DB%258C%25D9%2588%25D9%2586&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20200507150940/https://www.tabnak.ir/fa/news/901116/سقوط-نرخ-رشد-جمعیت-در-ایران">«سقوط نرخ رشد جمعیت در ایران»</a>. <i>www.tabnak.ir</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tabnak.ir/fa/news/901116/">اصلی</a> در ۷ مه ۲۰۲۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۰-۰۵-۰۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.tabnak.ir&rft.atitle=%D8%B3%D9%82%D9%88%D8%B7+%D9%86%D8%B1%D8%AE+%D8%B1%D8%B4%D8%AF+%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tabnak.ir%2Ffa%2Fnews%2F901116%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20200507143117/https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW?locations=IR">«Population growth (annual %) - Iran, Islamic Rep. | Data»</a>. <i>data.worldbank.org</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW?locations=IR">اصلی</a> در ۷ مه ۲۰۲۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۰-۰۵-۰۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=data.worldbank.org&rft.atitle=Population+growth+%28annual+%25%29+-+Iran%2C+Islamic+Rep.+%7C+Data&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FSP.POP.GROW%3Flocations%3DIR&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-:6-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:6_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200419155255/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html">"Middle East :: Iran — The World Factbook - Central Intelligence Agency"</a>. <i>www.cia.gov</i> (به انگلیسی). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html">the original</a> on 19 April 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2020-04-19</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cia.gov&rft.atitle=Middle+East+%3A%3A+Iran+%E2%80%94+The+World+Factbook+-+Central+Intelligence+Agency&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Fgeos%2Fir.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Census1395-28"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Census1395_28-0">۲۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Census1395_28-1">۲۸٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Census1395_28-2">۲۸٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Census1395_28-3">۲۸٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Census1395_28-4">۲۸٫۴</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/kolli/1-koli-jamiat.xls">«جمعیت کشور بر حسب جنس در نقاط شهری و روستایی به تفکیک استان»</a> (به پارسی). درگاه ملی آمار<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۳ تیر ۱۳۹۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1+%D8%A8%D8%B1+%D8%AD%D8%B3%D8%A8+%D8%AC%D9%86%D8%B3+%D8%AF%D8%B1+%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B7+%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C+%D9%88+%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%85%D9%84%DB%8C+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.amar.org.ir%2FPortals%2F0%2Fcensus%2F1395%2Fresults%2Ftables%2Fjamiat%2Fkolli%2F1-koli-jamiat.xls&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" title="رده:نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160529135355/http://www.jomhouriat.ir/fa/content/14481/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D9%88%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%B2-11-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%B1%D8%AF-%D9%88-980-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C-30-%D8%B3%D8%A7%D9%84">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jomhouriat.ir/fa/content/14481/آمار-ثبت-احوال-از-11-میلیون-جوان-مجرد-و-980-هزار-دختر-بالای-30-سال">اصلی</a> در ۲۹ مه ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۷ اکتبر ۲۰۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jomhouriat.ir%2Ffa%2Fcontent%2F14481%2F%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D9%88%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%B2-11-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%B1%D8%AF-%D9%88-980-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C-30-%D8%B3%D8%A7%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/65CSe4XRY?url=http://www.amar.org.ir/default.aspx?tabid=52">"Official Iranian Population clock"</a>. Amar.org.ir. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amar.org.ir/default.aspx?tabid=52">the original</a> on 4 February 2012<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 Feb</span> 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Official+Iranian+Population+clock&rft.pub=Amar.org.ir&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.amar.org.ir%2Fdefault.aspx%3Ftabid%3D52&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170315002148/https://www.amar.org.ir/Portals/0/Files/reports/1395/g_nsonvm_95.pdf">«گزیده سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>مرکز آمار ایران</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amar.org.ir/Portals/0/Files/reports/1395/g_nsonvm_95.pdf">اصلی</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> در ۱۵ مارس ۲۰۱۷<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۵ مارس ۲۰۱۸</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.atitle=%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D9%87+%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C+%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3+%D9%88+%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B5&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.amar.org.ir%2FPortals%2F0%2FFiles%2Freports%2F1395%2Fg_nsonvm_95.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.iribnews.ir/fa/news/1178677/امسال-اتباع-غیرقانونی-افغان-در-ایران-ساماندهی-و-تعیین-تکلیف-می‌شوند">http://www.iribnews.ir/fa/news/1178677/امسال-اتباع-غیرقانونی-افغان-در-ایران-ساماندهی-و-تعیین-تکلیف-می‌شوند</a></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.bbc.co.uk/persian/iran/2014/12/141210_u14_iranian_abroad">http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2014/12/141210_u14_iranian_abroad</a></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.bartarinh.ir/fa/news/31988/اعلام-دقیق-تعداد-ایرانیان-خارج-از-کشور">http://www.bartarinh.ir/fa/news/31988/اعلام-دقیق-تعداد-ایرانیان-خارج-از-کشور</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/142361">http://www.iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/142361</a></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.irna.ir/sb/fa/News/82289216/">http://www.irna.ir/sb/fa/News/82289216/</a></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.salamatnews.com/news/203142/مصائب-ادامه‌دار-زندگی-بدون-شناسنامه-شهروندان-سیستان-و-بلوچستان">http://www.salamatnews.com/news/203142/مصائب-ادامه‌دار-زندگی-بدون-شناسنامه-شهروندان-سیستان-و-بلوچستان</a></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.moi.ir/news/217163/ثبت-تعداد-۷۹۸هزار-و-۵۵۰-ولادت-در-۹-ماهه-سال-۱۴۰۲-در-کشور">https://www.moi.ir/news/217163/ثبت-تعداد-۷۹۸هزار-و-۵۵۰-ولادت-در-۹-ماهه-سال-۱۴۰۲-در-کشور</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.isna.ir/news/1402102719505/فوت-بیشتر-مردان-در-کشور-طی-۹-ماهه-امسال">https://www.isna.ir/news/1402102719505/فوت-بیشتر-مردان-در-کشور-طی-۹-ماهه-امسال</a></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/21/2501156/جمعیت-23-استان-کشور-به-کمتر-از-سطح-جانشینی-رسیده-است-حدود-10میلیون-جوان-مجرد-در-انتظار-ازدواج">https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/21/2501156/جمعیت-23-استان-کشور-به-کمتر-از-سطح-جانشینی-رسیده-است-حدود-10میلیون-جوان-مجرد-در-انتظار-ازدواج</a></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://otaghiranonline.ir/news/7712/نرخ-رشد-جمعیت-در-استان-های-کشور-چقدر-است؟">https://otaghiranonline.ir/news/7712/نرخ-رشد-جمعیت-در-استان-های-کشور-چقدر-است؟</a></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.hamshahrionline.ir/news/629940/پیرترین-و-جوان-ترین-استان-های-ایران-را-بشناسید-جغرافیای-سالمندی">https://www.hamshahrionline.ir/news/629940/پیرترین-و-جوان-ترین-استان-های-ایران-را-بشناسید-جغرافیای-سالمندی</a></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3803769-پیرترین-استان-های-کشور-را-بشناسید">https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3803769-پیرترین-استان-های-کشور-را-بشناسید</a></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/829994/">محمد طبیبیان؛ «طرح مجدد مشکل بحرانیِ کمبود آب در کشور»؛ <i>دنیای اقتصاد</i>؛ ۲۸ شهریور ۱۳۹۳</a></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.isna.ir/news/97100603244/جمعیت-ایران-در-طول-یک-قرن-8-برابر-شده-است-در-شرایط-فعلی-جمعیت">https://www.isna.ir/news/97100603244/جمعیت-ایران-در-طول-یک-قرن-8-برابر-شده-است-در-شرایط-فعلی-جمعیت</a></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amar.org.ir/Portals/0/Files/abstract/1390/sarshomari90_nahaii.pdf">گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰ (pdf)</a></span> </li> <li id="cite_note-نتایج_برگزیده-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-نتایج_برگزیده_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170313220022/https://www.amar.org.ir/Portals/0/1_result%20951221.pdf">«گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amar.org.ir/Portals/0/1_result%20951221.pdf">اصلی</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> در ۱۳ مارس ۲۰۱۷<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۳ اسفند ۱۳۹۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D9%87+%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC+%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C+%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3+%D9%88+%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86+%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B5&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.amar.org.ir%2FPortals%2F0%2F1_result%2520951221.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210704081412/https://www.sabteahval.ir/Page.aspx?mId=49826&ID=3272&Page=Magazines/SquareshowMagazine">«شمار رویدادهای حیاتی»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sabteahval.ir/Page.aspx?mId=49826&ID=3272&Page=Magazines/SquareshowMagazine">اصلی</a> در ۴ ژوئیه ۲۰۲۱<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ اوت ۲۰۲۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sabteahval.ir%2FPage.aspx%3FmId%3D49826%26ID%3D3272%26Page%3DMagazines%2FSquareshowMagazine&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20200507163154/https://www.bbc.com/persian/iran-features-40326695">«مهاجران در ایران؛ تعداد اتباع کدام کشورها بیشتر است؟ BBC»</a>. <bdi>۲۰۱۷-۰۶-۱۹</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/iran-features-40326695">اصلی</a> در ۷ مه ۲۰۲۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۰-۰۵-۰۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%9B+%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF+%D8%A7%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B9+%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7+%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F+BBC&rft.date=2017-06-19&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Firan-features-40326695&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20200507171739/https://www.bbc.com/persian/iran/2014/02/140201_l44_thirty-fifth_anniversary_iranian_revolution">«سه دهه مهاجرت ایرانیان، بلیط‌های یک طرفه و چمدان‌های باز نشده»</a>. <i>BBC</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/iran/2014/02/140201_l44_thirty-fifth_anniversary_iranian_revolution">اصلی</a> در ۷ مه ۲۰۲۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۰-۰۵-۰۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=BBC&rft.atitle=%D8%B3%D9%87+%D8%AF%D9%87%D9%87+%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%B7%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DB%8C%DA%A9+%D8%B7%D8%B1%D9%81%D9%87+%D9%88+%DA%86%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A8%D8%A7%D8%B2+%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Firan%2F2014%2F02%2F140201_l44_thirty-fifth_anniversary_iranian_revolution&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20200507172229/https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-43197175">«آینده‌ای نامعلوم در انتظار جامعه ایرانی، سونامی مهاجرت»</a>. BBC. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-43197175">اصلی</a> در ۷ مه ۲۰۲۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۰-۰۵-۰۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C+%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1+%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%8C+%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fblog-viewpoints-43197175&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.irna.ir/news/83793002/دوران-طلایی-جمعیت-ایران-تا-سال-۱۴۳۰">https://www.irna.ir/news/83793002/دوران-طلایی-جمعیت-ایران-تا-سال-۱۴۳۰</a></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.irna.ir/news/83786208/پیش-بینی-افزایش-جمعیت-ایران-در-سال-۱۴۳۰-به-۱۱۲-میلیون-نفر">https://www.irna.ir/news/83786208/پیش-بینی-افزایش-جمعیت-ایران-در-سال-۱۴۳۰-به-۱۱۲-میلیون-نفر</a></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.srtc.ac.ir/analytical-reports/نگاهی-به-گذشته-حال-و-آینده-جمعیت-ایران">https://www.srtc.ac.ir/analytical-reports/نگاهی-به-گذشته-حال-و-آینده-جمعیت-ایران</a></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.worldometers.info/world-population/iran-population/">https://www.worldometers.info/world-population/iran-population/</a></span> </li> <li id="cite_note-Mag-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mag_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text">نشریهٔ نتایج سرشماری‌های مرکز آمار ایران</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.amar.org.ir/english">https://www.amar.org.ir/english</a></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180913144137/http://citypopulation.de/world/Agglomerations.html">"Major Agglomerations of the World - Population Statistics and Maps"</a>. <i>citypopulation.de</i>. 2018-09-13. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://citypopulation.de/world/Agglomerations.html">the original</a> on 2018-09-13.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=citypopulation.de&rft.atitle=Major+Agglomerations+of+the+World+-+Population+Statistics+and+Maps&rft.date=2018-09-13&rft_id=http%3A%2F%2Fcitypopulation.de%2Fworld%2FAgglomerations.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text">Regueiro et al. 2006, Nasidze et al. 2008</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text">Bekada A, Fregel R, Cabrera VM, Larruga JM, Pestano J, et al. (2013) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0056775">Introducing the Algerian Mitochondrial DNA and Y-Chromosome Profiles into the North African Landscape</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141022204901/http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0056775">بایگانی‌شده</a> در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۴ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. PLoS ONE 8(2): e56775. doi:10.1371/journal.pone.0056775</span> </li> <li id="cite_note-plosone.org-61"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-plosone.org_61-0">۶۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-plosone.org_61-1">۶۱٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-plosone.org_61-2">۶۱٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMiroslava_DerenkoBoris_MalyarchukArdeshir_BahmanimehrGalina_Denisova2013" class="citation journal cs1">Miroslava Derenko; Boris Malyarchuk; Ardeshir Bahmanimehr; Galina Denisova; Maria Perkova; Shirin Farjadian; Levon Yepiskoposyan (November 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3828245">"Complete Mitochondrial DNA Diversity in Iranians"</a>. <i>PLOS ONE</i>. <b>8</b> (11): e80673. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2013PLoSO...880673D">2013PLoSO...880673D</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0080673">10.1371/journal.pone.0080673</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3828245">3828245</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24244704">24244704</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+ONE&rft.atitle=Complete+Mitochondrial+DNA+Diversity+in+Iranians&rft.volume=8&rft.issue=11&rft.pages=e80673&rft.date=2013-11&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3828245%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24244704&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0080673&rft_id=info%3Abibcode%2F2013PLoSO...880673D&rft.au=Miroslava+Derenko&rft.au=Boris+Malyarchuk&rft.au=Ardeshir+Bahmanimehr&rft.au=Galina+Denisova&rft.au=Maria+Perkova&rft.au=Shirin+Farjadian&rft.au=Levon+Yepiskoposyan&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3828245&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:16-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:16_62-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Iran">"Iran - People"</a>. <i>Encyclopedia Britannica</i> (به انگلیسی). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20200503155531/https://www.britannica.com/place/Iran/People%23ref230041">Archived</a> from the original on 3 May 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2020-05-03</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Encyclopedia+Britannica&rft.atitle=Iran+-+People&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fplace%2FIran&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef1-63"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_63-0">۶۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_63-1">۶۳٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_63-2">۶۳٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ensani.ir/fa/content/116843/default.aspx">ژنوم میتوکندری ابزاری مؤثر در تعیین هویت</a>، مجله پزشکی قانونی، دوره ۱۴، شماره ۳، پائیز ۱۳۸۷</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMehrjooFattahiBeheshtianMohseni2019" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Mehrjoo, Zohreh; Fattahi, Zohreh; Beheshtian, Maryam; Mohseni, Marzieh; Poustchi, Hossein; Ardalani, Fariba; Jalalvand, Khadijeh; Arzhangi, Sanaz; Mohammadi, Zahra; Khoshbakht, Shahrouz; Najafi, Farid (24 September 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6759149">"Distinct genetic variation and heterogeneity of the Iranian population"</a>. <i>PLOS Genetics</i> (به انگلیسی). <b>15</b> (9): e1008385. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pgen.1008385">10.1371/journal.pgen.1008385</a></span>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1553-7404">1553-7404</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6759149">6759149</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31550250">31550250</a>. <q>Seven groups (Iranian Arabs, Azeris, Gilaks, Kurds, Mazanderanis, Lurs and Persians) strongly overlapped in their overall autosomal diversity in an MDS analysis (Fig 1B), suggesting the existence of a Central Iranian Cluster (CIC), notably also including Iranian Arabs and Azeris. On a global scale (Fig 2 including “Old World” populations only; see S2 Fig for all 1000G populations), CIC Iranians closely clustered with Europeans, while Iranian Turkmen showed similar yet distinct degrees of admixture compared to other South Asians. A local comparison corroborated the distinct genetic diversity of CIC Iranians relative to other geographically close populations [2, 6, 44] (Fig 3 and S3 Fig). Still, genetic substructure was much smaller among Iranian groups than in relation to any of the 1000G populations, supporting the view that the CIC groups form a distinct genetic entity, despite internal heterogeneity. European (FST~0.0105–0.0294), South Asians (FST~0.0141–0.0338), but also some Latin American populations (Puerto Ricans: FST~0.0153–0.0228; Colombians: FST~0.0170–0.0261) were closest to Iranians, whereas Sub-Saharan Africans and admixed Afro-Americans (FST~0.0764–0.1424) as well as East Asians (FST ~ 0.0645–0.1055) showed large degrees of differentiation with Iranians.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+Genetics&rft.atitle=Distinct+genetic+variation+and+heterogeneity+of+the+Iranian+population&rft.volume=15&rft.issue=9&rft.pages=e1008385&rft.date=2019-09-24&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6759149%23id-name%3DPMC&rft.issn=1553-7404&rft_id=info%3Apmid%2F31550250&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pgen.1008385&rft.aulast=Mehrjoo&rft.aufirst=Zohreh&rft.au=Fattahi%2C+Zohreh&rft.au=Beheshtian%2C+Maryam&rft.au=Mohseni%2C+Marzieh&rft.au=Poustchi%2C+Hossein&rft.au=Ardalani%2C+Fariba&rft.au=Jalalvand%2C+Khadijeh&rft.au=Arzhangi%2C+Sanaz&rft.au=Mohammadi%2C+Zahra&rft.au=Khoshbakht%2C+Shahrouz&rft.au=Najafi%2C+Farid&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6759149&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ethnologue.com-65"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ethnologue.com_65-0">۶۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ethnologue.com_65-1">۶۵٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.ethnologue.com/country/IR/languages">https://www.ethnologue.com/country/IR/languages</a></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.ethnologue.com/language/pes">https://www.ethnologue.com/language/pes</a></span> </li> <li id="cite_note-CIA-67"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CIA_67-0">۶۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CIA_67-1">۶۷٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120203093100/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html">"Iran"</a> (به انگلیسی). Official Website of Central Intelligence Agency (CIA). ۲۲ ژانویهٔ ۲۰۰۹. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html">the original</a> on 3 February 2012<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 February</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Iran&rft.pub=Official+Website+of+Central+Intelligence+Agency+%28CIA%29&rft.date=2009-01-22&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Fgeos%2Fir.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ir-psri.com/Show.php?Page=ViewArticle&ArticleID=914">مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی ایران</a></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Iran.pdf">"Ethnic Groups and Languages of Iran"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (به انگلیسی). Library of Congress<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 February</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ethnic+Groups+and+Languages+of+Iran&rft.pub=Library+of+Congress&rft_id=http%3A%2F%2Flcweb2.loc.gov%2Ffrd%2Fcs%2Fprofiles%2FIran.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=IR">زبان‌های ایران</a></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131001091018/http://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Iran_Languages_lg.jpg">«language map of Iran»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Iran_Languages_lg.jpg">اصلی</a> در ۱ اکتبر ۲۰۱۳<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۱ ژوئن ۲۰۱۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=language+map+of+Iran&rft_id=http%3A%2F%2Fgulf2000.columbia.edu%2Fimages%2Fmaps%2FIran_Languages_lg.jpg&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131001091018/http://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Iran_Languages_lg.jpg">«Mehrdad Izady (2006-2011)»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Iran_Languages_lg.jpg">اصلی</a> در ۱ اکتبر ۲۰۱۳<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۱ ژوئن ۲۰۱۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Mehrdad+Izady+%282006-2011%29&rft_id=http%3A%2F%2Fgulf2000.columbia.edu%2Fimages%2Fmaps%2FIran_Languages_lg.jpg&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130729175953/http://iran.unfpa.org/Country%20Profile.asp">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://iran.unfpa.org/Country%20Profile.asp">اصلی</a> در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۳<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۲ ژوئن ۲۰۱۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Firan.unfpa.org%2FCountry%2520Profile.asp&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text">جمعیت، توسعه و بهداشت باروری، امیرهوشنگ مهریار و دیگران. تهران: نشر و تبلیغ بشری، فصل سیر تحولی جمعیت ایران نوشته حبیب‌الله زنجانی، سوم ۱۳۷۹. ص ۵۳–۵۲ <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-5982-62-6" title="ویژه:منابع کتاب/964-5982-62-6">‎۹۶۴−۵۹۸۲−۶۲−۶</a> به نقل از حبیب‌الله زنجانی، گامی نو در پژوهشهای جمعیتی، فصلنامه جمعیت، ۱۳۷۱، سازمان ثبت احوال</span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120203093100/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html">«Central Intelligence Agency (CİA): report of İran»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html">اصلی</a> در ۳ فوریه ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۳ ژانویه ۲۰۰۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Central+Intelligence+Agency+%28C%C4%B0A%29%3A+report+of+%C4%B0ran&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Fgeos%2Fir.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://en.iran.ir/en_news/ethnic-groups.html">National portal for electronic services of İran: Ethnic Groups</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101208024030/http://en.iran.ir/en_news/ethnic-groups.html">بایگانی‌شده</a> در ۸ دسامبر ۲۰۱۰ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>: Iran's population is made up of numerous ethnic groups. Persians migrated to the region from Central Asia beginning in the 7th century BC and established the first Persian empire in 550 BC. They are the largest ethnic group, and include such groups as the Gilaki, who live in Gilan Province, and the Mazandarani, who live in Mazandaran Province. Accounting for about 60 percent of the total population, Persians live in cities throughout the country, as well as in the villages of central and eastern Iran.Two groups closely related to the Persians both ethnically and linguistically are the Kurds and the Lurs. The Kurds, who make up about 7 percent of the population, reside primarily in the Zagros Mountains near the borders with Iraq and Turkey.The Lurs account for 2 percent of the population; they inhabit the central Zagros region. Turkic tribes began migrating into northwestern Iran in the 11th century, gradually changing the ethnic composition of the region so that by the late 20th century East Azerbaijan Province was more than 90 percent Turkish. Since the early 1900s, Azeris (a Turkic group) have been migrating to most large cities in Iran, especially Tehran. Azeris and other Turkic peoples together account for about 25 percent of Iran's inhabitants. The remainder of the population comprises small communities of Arabs, Armenians, Assyrians, Baluchis.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/sgp/crs/mideast/RL34021.pdf">Federation of American Scientists</a>:...Population: 70.5 million (2007 est.)Persians, who constitute 51% of Iran’s population, dominate the central government of Iran.Roughly one out of every four Iranians is Azeri, making it Iran’s largest ethnic minority at over 18 million (some Azeris put the number higher). The Turkic-speaking Azeri community is predominantly Shiite and resides mainly in northwest Iran along the border with Azerbaijan (whose inhabitants are more secular than their Azeri cousins in Iran) and in Tehran. Although they have grievances with the current regime in Tehran, most Azeris say they are not treated as second-class citizens and are more integrated into Iranian society, business, and politics (the Supreme Leader is an ethnic Azeri) than other minorities. Predominantly Sunni Muslim, the Kurds reside mainly in the northwest part of the country (so-called Iranian Kurdistan) and comprise around 7% of Iran’s population. There are roughly 4 million Kurds living in Iran, compared to 12 million in Turkey and 6 million in Iraq. Unlike Iran’s other minorities, many of its Kurds harbor separatist tendencies. Along the Iranian-Iraqi border in southwest Iran is a population of some three million Arabs, predominantly Shiite. Arabs, whose presence in Iran stretches back 12 centuries, co-mingle freely with the local populations of Turks and Persians. Iran has roughly 1.4 million Baluchis, comprising 2% of its population. Predominantly Sunni, they reside in the Iranian section of an area known as Baluchistan, a region divided between Pakistan and Iran.</span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/iran/ir_appen.html#table3">Library of Congress - A Country Study: Iran</a> Table 3. Ethnic and Linguistic Groups, 1986 (exclusive of refugees)</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text">exclusive of refugees</span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text">شامل ابیوردی‌ها، افشارها، بهارلوها، اینانلوها، نفرها، و دیگر گروهای ترک‌زبان.</span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text">گویش‌های ترکی و فارسی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، گرجی، روس</span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Iran.pdf">Library of Congress – Federal Research Division Country Profile: Iran, May 2008</a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldometers.info/world-population/iran-population/">داده‌های آماری بیشتر</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%84%D8%AF_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%B2" title="ورلد مترز">ورلد مترز</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amar.org.ir/دادهها-و-اطلاعات-آماری">داده‌های آماری بیشتر</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مرکز آمار ایران">مرکز آمار ایران</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/shared/spl/hi/middle_east/06/iran_maps/html/default.stm">نقشهٔ شهرها، استان‌ها، قومیت‌ها، راه‌ها، منابع و تأسیسات نفتی و گازی و اتمی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100922145656/http://isna.ir/isna/newsview.aspx?id=news-727489">ریشهٔ مشترک اقوام ایران</a><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style></div></li></ul> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="commons:">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Demographics_of_Iran" class="extiw" title="commons:Category:Demographics of Iran">جمعیت‌شناسی ایران</a></b></i> موجود است.</div></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&#124;border_&#124;alt=ایران&#124;link=ایران_موضوعات_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:موضوعات ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بحث الگو:موضوعات ایران"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:موضوعات ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&#124;border_&#124;alt=ایران&#124;link=ایران_موضوعات_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="position: relative; bottom: 1px;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران"><img alt="ایران" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span></span></span> موضوعات <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="تاریخ_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ایران">تاریخ ایران</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div id="پیش_از_تاریخ"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" class="mw-redirect" title="ایران پیش از تاریخ">پیش از تاریخ</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">باستانی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۵۵۰–۳۴۰۰ <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="گاه‌شماری دوران مشترک">ق.م.</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%E2%80%93%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="تمدن کورا–ارس">تمدن کورا–ارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="نیاعیلامی">نیاعیلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86)" class="mw-redirect" title="عیلام (تمدن)">عیلام (تمدن)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C_(%D9%82%D9%88%D9%85)" title="لولوبی (قوم)">لولوبی (قوم)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%AF" class="mw-redirect" title="اکد">اکد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کاسیان">کاسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="منائیان">منائیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="امپراتوری آشوری نو">امپراتوری آشوری نو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="اورارتو">اورارتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="پادشاهی ماد">پادشاهی ماد</a></li> <li>(<a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="سکاها">سکاها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84_%D9%86%D9%88" title="امپراتوری بابل نو">امپراتوری بابل نو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۵۵۰ ق.م. – ۲۲۴ <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="گاه‌شماری دوران مشترک">ب.م.</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="شاهنشاهی هخامنشی">شاهنشاهی هخامنشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ارمنستان بزرگ">ارمنستان بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="آتورپاتکان">آتورپاتکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="پادشاهی کاپادوکیه">پادشاهی کاپادوکیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="امپراتوری سلوکی">امپراتوری سلوکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%87" title="فرترکه">فرترکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="شاهان پارس">شاهان پارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="پادشاهی پنتوس">پادشاهی پنتوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاهنشاهی اشکانی">شاهنشاهی اشکانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۲۲۴–۶۵۱ ب.م.</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاهنشاهی ساسانی">شاهنشاهی ساسانی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">قرون وسطی<br />اوایل مدرنیته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۶۳۷–۱۰۵۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="خلافت راشدین">خلافت راشدین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C" title="خلافت اموی">خلافت اموی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خلافت عباسی">خلافت عباسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="طاهریان">طاهریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="علویان طبرستان">علویان طبرستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="صفاریان">صفاریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="دولت سامانی">دولت سامانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="زیاریان">زیاریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87" title="آل بویه">آل بویه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۹۷۵–۱۴۳۲</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="غزنویان">غزنویان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="غوریان">غوریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C" title="امپراتوری سلجوقی">امپراتوری سلجوقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خوارزمشاهیان">خوارزمشاهیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="اتابکان آذربایجان">اتابکان آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ایلخانان">ایلخانان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کرتیان">کرتیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1" title="آل مظفر">آل مظفر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="چوپانیان">چوپانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جلایریان">جلایریان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۱۳۷۰–۱۹۲۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="امپراتوری تیموری">امپراتوری تیموری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" class="mw-redirect" title="قراقویونلو">قراقویونلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%E2%80%8C%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" title="آق‌قویونلو">آق‌قویونلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" title="ایران صفوی">ایران صفوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="افشاریان">افشاریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="زندیان">زندیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="ایران قاجاری">ایران قاجاری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="خانات قفقاز">خانات قفقاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="اشغال ایران در جنگ جهانی اول">اشغال ایران در جنگ جهانی اول</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="اشغال تبریز در جنگ جهانی اول">اشغال تبریز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85" title="نبرد رباط‌کریم">نبرد رباط‌کریم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="اشغال بوشهر">اشغال بوشهر</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مدرن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۱۹۲۵–۱۹۷۹</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="دودمان پهلوی">دودمان پهلوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="غائله آذربایجان">غائله آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مجلس مؤسسان دوم ایران">مجلس مؤسسان دوم ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%AA%D8%A7%DB%8C_%DB%B2%DB%B8_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="کودتای ۲۸ مرداد">کودتای ۲۸ مرداد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B7" title="انقلاب ۱۳۵۷">انقلاب ۱۳۵۷</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دولت موقت ایران">دولت موقت ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;"><span style="font-size: 120%;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">جمهوری اسلامی</a></span><br />۱۹۷۹–اکنون</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ جمهوری اسلامی ایران">تاریخ جمهوری اسلامی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جدایی‌خواهی عرب‌ها در خوزستان">جدایی‌خواهی عرب‌ها در خوزستان</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="گروگان‌گیری سفارت ایران در لندن">گروگان‌گیری سفارت ایران در لندن</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="درگیری‌های اروندرود">درگیری‌های اروندرود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="جنگ ایران و عراق">جنگ ایران و عراق</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87" title="کشتار حجاج در مکه">کشتار حجاج در مکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B6%DB%B5%DB%B5_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر">پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%BE%DA%98%D8%A7%DA%A9" class="mw-redirect" title="درگیری ایران و پژاک">درگیری ایران و پژاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شورش در بلوچستان">شورش در بلوچستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران">پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="جنگ داخلی سوریه">جنگ داخلی سوریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4" title="جنگ با داعش">جنگ با داعش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" title="برنامه جامع اقدام مشترک">برنامه جامع اقدام مشترک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85" title="خروج آمریکا از برجام">خروج آمریکا از برجام</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%DB%8C_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B6_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران">اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اعتصابات سراسری ۱۳۹۸–۱۳۹۷ ایران">اعتصابات سراسری ۱۳۹۸–۱۳۹۷ ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AF-%DB%B1%DB%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دنیاگیری کووید-۱۹ در ایران">دنیاگیری کووید-۱۹ در ایران</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">همچنین ببینید</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ایران">تاریخ ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ایران بزرگ">ایران بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="مردمان ایرانی‌تبار">مردمان ایرانی‌تبار</a> (<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%E2%80%93%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="تمدن کورا–ارس">تمدن کورا–ارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%81%D8%AA" title="تمدن جیرفت">تمدن جیرفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آریایی">آریایی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فارسی‌زبانان">فارسی‌زبانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="مردم آذری">مردم آذری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="مردمان قفقاز">مردمان قفقاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="تاریخ مردم لر">تاریخ مردم لر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست شاهان ایران">فهرست شاهان ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فهرست رؤسای کشور ایران">فهرست رؤسای کشور ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:تاریخ شهرها در ایران">رده:تاریخ شهرها در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ نظامی ایران">تاریخ نظامی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ دموکراسی در ایران باستان">تاریخ دموکراسی در ایران باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست ایران در سال‌ها">فهرست ایران در سال‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>ق.م. = قبل از میلاد / م. = میلادی</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="جغرافیا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جغرافیای ایران">جغرافیا</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مرزهای ایران">مرزهای ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:شهرهای ایران">رده:شهرهای ایران</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست شهرهای ایران">فهرست شهرهای ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D8%B1%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست زمین‌لرزه‌های ایران">فهرست زمین‌لرزه‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="آذربایجان">آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان سیستان و بلوچستان">استان سیستان و بلوچستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگل‌های هیرکانی">جنگل‌های هیرکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="قفقاز">قفقاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="بخش‌های کردنشین ایران">بخش‌های کردنشین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلات ایران">فلات ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87" title="دریاچه ارومیه">دریاچه ارومیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست جزیره‌های ایران">جزایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست کوه‌های ایران">فهرست کوه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%AD%D8%B4_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حیات وحش ایران">حیات وحش</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="سیاست_در_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سیاست در ایران">سیاست در ایران</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سانسور در ایران">سانسور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران">قانون اساسی</a> (<a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنبش مشروطه ایران">جنبش مشروطه</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="انتخابات در ایران">انتخابات</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B8)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)">انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سیاست خارجی ایران">سیاست خارجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران">حقوق بشر</a> (<a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="حقوق دگرباشان در ایران">حقوق دگرباشان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%87_%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران">قوه قضائیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران">نیروهای مسلح</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارتش جمهوری اسلامی ایران">ارتش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران">نیروی هوایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران">نیروی دریایی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="وزارت اطلاعات">وزارت اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنگ سایبری در ایران">جنگ سایبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="برنامه هسته‌ای ایران">برنامه هسته‌ای</a> (<a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B1%DB%B7%DB%B4%DB%B7_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت">قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست حزب‌ها در ایران">فهرست حزب‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%AD_%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="جناح اصول‌گرایان جمهوری اسلامی ایران">اصول‌گرایان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پروپاگاندا در ایران">پروپاگاندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهادت در ایران">شهادت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%AD_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="جناح اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی ایران">اصلاح‌طلبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تروریسم در ایران">تروریسم</a> (<a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="جمهوری اسلامی ایران و پرونده‌های تروریسم دولتی">پرونده‌های تروریسم دولتی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="انقلاب سفید">انقلاب سفید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنبش زنان ایران">جنبش زنان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شوراها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="مجلس خبرگان رهبری">مجلس خبرگان رهبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5_%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85" title="مجمع تشخیص مصلحت نظام">مجمع تشخیص مصلحت نظام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="شوراهای اسلامی شهر و روستا">شوراهای اسلامی شهر و روستا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="شورای نگهبان">شورای نگهبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مجلس شورای اسلامی">مجلس شورای اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="شورای عالی امنیت ملی">شورای عالی امنیت ملی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران">مقامات عالی‌رتبه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست سفیران ایران">سفیران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رئیس‌جمهور ایران">رئیس‌جمهور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست استانداران ایران">استانداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رهبر جمهوری اسلامی ایران">رهبر</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="اقتصاد" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقتصاد ایران">اقتصاد</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bonyad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bonyad (صفحه وجود ندارد)">Bonyad <small style="font-size:85%;">(charitable trust)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فقر در ایران">فقر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%BA%D8%B2%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فرار مغزها از ایران">فرار مغزها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست شرکت‌های ایرانی">فهرست شرکت‌ها</a> (<a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنعت خودروسازی ایران">صنعت خودروسازی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فساد در ایران">فساد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سازمان همکاری اقتصادی">سازمان همکاری اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ اقتصادی ایران">تاریخ اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقتصاد ایران">اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="انرژی در ایران">انرژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسائل زیست‌محیطی در ایران">مسائل زیست‌محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران">سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مالکیت فکری در ایران">مالکیت فکری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بورس نفت ایران">بورس نفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ایران">رتبه‌بندی‌های بین‌المللی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Iran_and_the_World_Trade_Organization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iran and the World Trade Organization (صفحه وجود ندارد)">Iran and the World Trade Organization</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مالیات در ایران">مالیات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_economic_laws_in_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of economic laws in Iran (صفحه وجود ندارد)">Main economic laws</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Economy_of_the_Middle_East&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economy of the Middle East (صفحه وجود ندارد)">Economy of the Middle East</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AC_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF" title="برج میلاد">برج میلاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D8%AC%D9%87%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست تجهیزات نظامی ساخت ایران">تجهیزات نظامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="برنامه هسته‌ای ایران">برنامه هسته‌ای</a> (<a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B1%DB%B7%DB%B4%DB%B7_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت">قطعنامه ۱۷۴۷</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خصوصی‌سازی در ایران">خصوصی‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ریال ایران">ریال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان فضایی ایران">سازمان فضایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85" title="ستاد اجرایی فرمان امام">ستاد اجرایی فرمان امام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="دیوان محاسبات کشور">دیوان محاسبات کشور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%82_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بورس اوراق بهادار تهران">بورس اوراق بهادار تهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بانکداری در ایران">بانکداری</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارتباطات در ایران">ارتباطات</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="بخش اقتصادی">بخش‌های اقتصادی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کشاورزی در ایران">کشاورزی</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تولید میوه در ایران">تولید میوه</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بانکداری در ایران">بانکداری و بیمه</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بانکداری در ایران">بانکداری</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران">بانک مرکزی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8_(%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="شتاب (بانکداری)">شتاب</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بازی‌های ویدئویی در ایران">بازی‌های ویدیویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ساخت‌وساز در ایران">ساخت‌وساز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنایع دفاعی ایران">صنایع دفاعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مراقبت سلامت در ایران">مراقبت سلامت</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مراقبت سلامت در ایران">دارویی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنعت در ایران">صنعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="معادن ایران">معدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنعت نفت ایران">صنعت نفت</a> (<a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="شرکت نفت ایران و انگلیس">ایران و انگلیس</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارتباطات در ایران">ارتباطات</a> (<a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شرکت مخابرات ایران">شرت مخابرات</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ترابری در ایران">ترابری</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست شرکت‌های هواپیمایی ایران">شرکت‌های هواپیمایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="متروی تهران">متروی تهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D9%87%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="راه‌آهن ایران">راه‌آهن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران">کشتیرانی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گردشگری در ایران">گردشگری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0.35em 1.0em;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="شرکت دولتی">شرکت دولتی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان صنایع دفاع جمهوری اسلامی ایران">سازمان صنایع دفاع جمهوری اسلامی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D9%88_%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران">سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان صنایع هوایی ایران">سازمان صنایع هوایی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنایع الکترونیک ایران">صنایع الکترونیک ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شرکت ملی نفت ایران">شرکت ملی نفت ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صندوق توسعه ملی ایران">صندوق توسعه ملی ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مکان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%B3%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87" title="بندر عسلویه">بندر عسلویه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%DA%86%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1" title="منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار">منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D8%B4" title="جزیره کیش">جزیره کیش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Iranian_research_centers&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Iranian research centers (صفحه وجود ندارد)">Research centers</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="جامعه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:جامعه ایران">جامعه</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">جمعیت‌شناسی ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زبان‌های رایج در ایران">زبان‌های رایج در ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="زبان فارسی">زبان فارسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">زبان ارمنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکی آذربایجانی">زبان ترکی آذربایجانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زبان‌های کردی">زبان‌های کردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="زبان لری">زبان لری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">زبان عبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="زبان گرجی">زبان گرجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%86%D9%88_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="آرامی نو آشوری">آرامی نو آشوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">مردم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">جمعیت‌شناسی ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC" title="ایرانیان مقیم خارج">ایرانیان مقیم خارج</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقوام ساکن ایران">اقوام ساکن ایران</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارمنی‌های ایران">ارمنی‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آشوریان ایران">آشوریان ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آذری‌های ایرانی">آذری‌های ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="چرکس‌ها در ایران">چرکس‌ها در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گرجی‌های ایران">گرجی‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کردهای ایران">کردهای ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ یهودیان در ایران">تاریخ یهودیان در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ترکمن‌های ایران">ترکمن‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کولی‌های ایران">کولی‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جت‌های ایران">جت‌های ایران</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دین در ایران">دین در ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="روحانی‌گرایی در ایران">روحانی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اسلام در ایران">اسلام در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بهائیان ایرانی">بهائیت در ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="بهائی‌ستیزی">بهائی‌ستیزی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسیحیان ایران">مسیحیت در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="یهودیان ایرانی">یهودیت در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زرتشتیان ایران">زرتشتیان ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزار زرتشتیان">آزار زرتشتیان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دین در ایران">دین در ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فساد در ایران">فساد در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جرم در ایران">جرم در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آموزش در ایران">آموزش در ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آموزش عالی در ایران">آموزش عالی در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فهرست دانشمندان ایرانی پیش از دوران معاصر">فهرست دانشمندان ایرانی پیش از دوران معاصر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست دانشگاه‌های ایران">فهرست دانشگاه‌های ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%BA%D8%B2%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فرار مغزها از ایران">فرار مغزها از ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مراقبت سلامت در ایران">مراقبت سلامت در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ایران">رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قانون شهروندی ایران">قانون شهروندی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D8%B6%D9%87_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خدمات فاضلاب و عرضه آب در ایران">خدمات فاضلاب و عرضه آب در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زنان در ایران">زنان در ایران</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فرهنگ ایرانی">فرهنگ ایرانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری ایرانی">معماری ایرانی</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="معماری هخامنشیان">معماری هخامنشیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست معماران ایرانی">فهرست معماران ایرانی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="هنر ایرانی">هنر ایرانی</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="هنر نوگرا و معاصر ایران">هنر نوگرا و معاصر ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ستاره‌شناسی در ایران">ستاره‌شناسی در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سیر زمانی وبلاگ‌نویسی در ایران">سیر زمانی وبلاگ‌نویسی در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گاه‌شماری در ایران">گاه‌شماری در ایران</a> (<a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="نوروز">نوروز</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مد در ایران">مد در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DA%AF%D9%88" title="مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو">مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سینمای ایران">سینمای ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جواهرات ملی ایران">جواهرات ملی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آشپزی ایرانی">آشپزی ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فرهنگ‌عامه ایرانی">فرهنگ‌عامه ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جریان‌های روشن‌فکری در ایران">جریان‌های روشن‌فکری در ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست ایرانی‌ها (صفحه وجود ندارد)">ایرانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ایران‌شناسی">ایران‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اسلام در ایران">اسلام در ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="اسلام آوردن ایرانیان">اسلام آوردن ایرانیان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="ادبیات فارسی">ادبیات فارسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رسانه در ایران">رسانه در ایران</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست خبرگزاری‌ها و وبگاه‌های خبری ایران">فهرست خبرگزاری‌ها و وبگاه‌های خبری ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="ایسنا">ایسنا</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست روزنامه‌های ایران">فهرست روزنامه‌های ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="اساطیر ایرانی">اساطیر ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نمادهای ملی ایران">نمادهای ملی ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرود شاهنشاهی ایران">سرود شاهنشاهی ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%A9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تریاک در ایران">تریاک در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="باغ ایرانی">باغ ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="نام فارسی">نام فارسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">فلسفه در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تعطیلات عمومی در ایران">تعطیلات عمومی در ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیشاهنگی در ایران (صفحه وجود ندارد)">پیشاهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ورزش در ایران">ورزش در ایران</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فوتبال در ایران">فوتبال</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%86%D8%B1%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دوچرخه‌سواری در ایران">دوچرخه‌سواری</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.2em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="موسیقی در ایران">موسیقی در ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="موسیقی نواحی ایران">موسیقی نواحی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی جاز ایرانی">جاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D9%BE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی پاپ ایرانی">موسیقی پاپ ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%BE_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="رپ فارسی">رپ فارسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DA%A9_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی راک ایرانی">موسیقی راک ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی سنتی ایرانی">موسیقی سنتی ایرانی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ای ایران">ای ایران</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر موضوعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%88_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دانش و فناوری در ایران">دانش و فناوری در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="ایرانی‌ستیزی">ایرانی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%B3" title="تهرانجلس">تهرانجلس</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:ایران">رده</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="درگاه:ایران">درگاه</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:People_icon.svg" class="mw-file-description" title="ویکی‌پروژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a></span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه ایران">ویکی‌پروژه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&#124;border_&#124;alt=ایران&#124;link=ایران_شهروندان_ایرانی_در_خارج_از_کشور_و_زادگانشان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%B2_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="الگو:شهروندان ایرانی در خارج از کشور"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%B2_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="بحث الگو:شهروندان ایرانی در خارج از کشور"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%B2_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:شهروندان ایرانی در خارج از کشور"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&#124;border_&#124;alt=ایران&#124;link=ایران_شهروندان_ایرانی_در_خارج_از_کشور_و_زادگانشان" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران"><img alt="ایران" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC" title="ایرانیان مقیم خارج">شهروندان ایرانی در خارج از کشور</a> و زادگانشان</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">خاورمیانه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="ایرانیان بحرین">بحرین</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B7%D8%B1" title="ایرانیان قطر">قطر</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="ایرانیان عراق">عراق</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="ایرانیان جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ایرانیان ترکیه">ترکیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="ایرانیان امارات">امارات</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="یهودیان ایرانی">اسرائیل</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="ایرانیان کویت">کویت</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="ایرانیان سوریه">سوریه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ایرانیان لبنان">لبنان</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اروپا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ایرانیان بریتانیا">بریتانیا</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ایرانیان آلمان">آلمان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایرانیان هلند">هلند</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%A6%D8%AF" title="ایرانیان سوئد">سوئد</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ایرانیان اسپانیا">اسپانیا</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="ایرانیان روسیه">روسیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="ایرانیان فرانسه">فرانسه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایرانیان ایتالیا (صفحه وجود ندارد)">ایتالیا</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایرانیان دانمارک (صفحه وجود ندارد)">دانمارک</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%B1%D9%88%DA%98" title="ایرانیان نروژ">نروژ</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%86%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="ایرانیان فنلاند">فنلاند</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایرانیان رومانی">رومانی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آسیا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ایرانیان پاکستان">پاکستان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="ایرانیان در تایلند">تایلند</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="ایرانیان فیلیپین">فیلیپین</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%B2%DB%8C" title="ایرانیان مالزی">مالزی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایرانیان هند (صفحه وجود ندارد)">هند</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="ایرانیان ژاپن">ژاپن</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%86%DB%8C%D9%86" title="ایرانیان چین">چین</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اقیانوسیه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایرانیان نیوزیلند">نیوزیلند</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایرانیان استرالیا">استرالیا</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آمریکا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="ایرانیان کانادا">کانادا</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایرانیان آمریکا">آمریکا</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">همچنین ببینید</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهاجرت از ایران">مهاجرت از ایران</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردمان ایرانی">اقوام ایرانی‌تبار</a> •  <a class="mw-selflink selflink">مردم ایران</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سیاست خارجی ایران">سیاست خارجی ایران</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خصوصی‌سازی در ایران">خصوصی‌سازی در ایران</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%BA%D8%B2%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فرار مغزها از ایران">فرار مغزها از ایران</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="ایرانی‌ستیزی">ایرانی‌ستیزی</a> •  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گردشگری در ایران">گردشگری در ایران</a> •  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B0%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گذرنامه ایرانی">گذرنامه ایرانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سیاست روادید ایران">سیاست روادید ایران</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نیازمندی به روادید برای شهروندان ایران">نیازمندی به روادید برای شهروندان ایران</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قانون شهروندی ایران">قانون شهروندی ایران</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="شهروندان_خارجی_مقیم_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks adr mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:شهروندان خارجی مقیم ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:شهروندان خارجی مقیم ایران (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:شهروندان خارجی مقیم ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="شهروندان_خارجی_مقیم_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em">شهروندان خارجی مقیم <span class="country-name"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کشورها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="افغان‌های ایران">افغان‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="چینی‌های ایران">چینی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="هندی‌های ایران">هندی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="عراقی‌های ایران">عراقی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قزاق‌های ایران">قزاق‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="روس‌های ایران">روس‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کره‌ای‌های ایران">کره‌ای‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پاکستانی‌های ایران">پاکستانی‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">همچنین ببینید</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">جمعیت‌شناسی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقوام ساکن ایران">اقوام ساکن ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC" title="ایرانیان مقیم خارج">ایرانیان مقیم خارج</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="بحران_آب_در_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background: #81BEF7"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:بحران آب در ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:بحران آب در ایران (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:بحران آب در ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="بحران_آب_در_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بحران آب در ایران">بحران آب در ایران</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #81BEF7;width:1%">عوامل و شرایط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آبیاری در ایران">آبیاری در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%A8" title="آلودگی آب">آلودگی آب</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">جمعیت‌شناسی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D9%87%DB%8C%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF" title="حقابه ایران از هیرمند">حقابه ایران از هیرمند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="سیاست آب در خاورمیانه">سیاست آب در خاورمیانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست سدهای ایران">فهرست سدهای ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1_%D8%A2%D8%A8" title="فهرست کشورها بر پایه مجموع منابع تجدیدپذیر آب">فهرست کشورها بر پایه مجموع منابع تجدیدپذیر آب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86_%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="ملی کردن آب‌های کشور">ملی کردن آب‌های کشور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="میزان بارش استان‌های ایران">میزان بارش استان‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="میزان بارش مراکز استان‌های ایران">میزان بارش مراکز استان‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%D9%88_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A2%D8%A8%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="هیدرولوژی و منابع آبی فلات ایران">هیدرولوژی و منابع آبی فلات ایران</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Water_Droplet.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Water_Droplet.svg/101px-Water_Droplet.svg.png" decoding="async" width="101" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Water_Droplet.svg/152px-Water_Droplet.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Water_Droplet.svg/202px-Water_Droplet.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="320" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #81BEF7;width:1%">پیامدها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بحران ریزگردهای استان خوزستان">بحران ریزگردهای استان خوزستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="بحران ریزگردهای استان کرمانشاه">بحران ریزگردهای استان کرمانشاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جیره‌بندی آب در ایران">جیره‌بندی آب در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9_%D8%A8%D8%B1%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قطع برق در ایران">قطع برق در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D9%88_%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گرد و غبار در ایران">گرد و غبار در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA_%DB%B1%DB%B4%DB%B0%DB%B0_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اعتراضات ۱۴۰۰ خوزستان">اعتراضات ۱۴۰۰ خوزستان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #81BEF7;width:1%">منابع در معرض خطر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D9%86%D8%B2%D9%84%DB%8C" title="تالاب انزلی">تالاب انزلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="تالاب شادگان">تالاب شادگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%DB%8C%D9%86%DA%A9" title="تالاب عینک">تالاب عینک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%87%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="تالاب هشیلان">تالاب هشیلان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87" title="دریاچه ارومیه">دریاچه ارومیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="دریاچه بختگان">دریاچه بختگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D9%87%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86" title="دریاچه هامون">دریاچه هامون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C" title="تالاب گاوخونی">تالاب گاوخونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%88_(%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87)" title="رود قره‌سو (کرمانشاه)">رود قره‌سو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="زاینده‌رود">زاینده‌رود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AC%D9%88%D8%A8" title="زرجوب">زرجوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="سد امیرکبیر">سد امیرکبیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF_%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="سد لار">سد لار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF_%D9%84%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سد لتیان">سد لتیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A2%D8%A8_%D9%86%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B1" title="سرآب نیلوفر">سرآب نیلوفر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A2%D8%A8_%DB%8C%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="سرآب یاوری">سرآب یاوری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="کارون">کارون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="گوهررود">گوهررود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="هامون جازموریان">هامون جازموریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85" title="هورالعظیم">هورالعظیم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #81BEF7;width:1%">طرح‌های انتقال آب</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%A8_%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="طرح انتقال آب بهشت‌آباد">طرح انتقال آب بهشت‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%A8_%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D8%A8%D9%87_%D9%82%D9%85" title="انتقال آب الیگودرز به قم">انتقال آب الیگودرز به قم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%A8_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86" title="طرح انتقال آب از مازندران به سمنان">طرح انتقال آب از مازندران به سمنان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%B1%D8%AD%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="طرح‌های انتقال آب دریا به فلات مرکزی ایران (صفحه وجود ندارد)">طرح‌های انتقال آب دریا به فلات مرکزی ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #81BEF7;width:1%">حرکت‌های فرهنگی و اجتماعی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%DA%A9%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="بوکه بارانه">بوکه بارانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="زنجیره انسانی حمایت از کارون">زنجیره انسانی حمایت از کارون</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DA%A9%D8%B4%DB%8C_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85)" class="mw-redirect" title="مادرکشی (فیلم)">مادرکشی</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جمعیت‌شناسی_ایران&oldid=40644772">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جمعیت‌شناسی_ایران&oldid=40644772</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:آمارگیری‌های نفوس ایران">آمارگیری‌های نفوس ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:اقتصاد ایران">اقتصاد ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رده:مردمان ایرانی‌تبار">مردمان ایرانی‌تبار</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان ترکی آذربایجانی">یادکردهای دارای منبع به زبان ترکی آذربایجانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان آلمانی">یادکردهای دارای منبع به زبان آلمانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان ژاپنی">یادکردهای دارای منبع به زبان ژاپنی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="رده:صفحه‌های دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد">صفحه‌های دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:صفحه‌های دارای ارجاعی که پیوند اینترنتی‌شان برهنه است">صفحه‌های دارای ارجاعی که پیوند اینترنتی‌شان برهنه است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" title="رده:نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته">نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۹:۰۱ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-mprqw","wgBackendResponseTime":162,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.179","walltime":"1.455","ppvisitednodes":{"value":6509,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":349202,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5162,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":212236,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1127.262 1 -total"," 64.57% 727.841 1 الگو:پانویس"," 30.54% 344.307 37 الگو:یادکرد_وب"," 14.55% 163.971 4 الگو:Cite_journal"," 12.80% 144.336 1 الگو:موضوعات_ایران"," 12.47% 140.592 1 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 9.25% 104.248 3 الگو:پیوند_مرده"," 9.09% 102.501 2 الگو:Fix"," 8.79% 99.110 1 الگو:انگلیسی"," 8.67% 97.741 4 الگو:گرداننده_رده"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.715","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":16412803,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-8cb5f4d85-4rbh9","timestamp":"20241126185425","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062c\u0645\u0639\u06cc\u062a\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc \u0627\u06cc\u0631\u0627\u0646","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q29484","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q29484","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-06-20T20:11:33Z","dateModified":"2024-11-21T09:01:50Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/95\/Iran_single_age_population_pyramid_2020.png","headline":"\u0634\u0647\u0631\u0648\u0646\u062f\u0627\u0646 \u06a9\u0634\u0648\u0631 \u0627\u06cc\u0631\u0627\u0646"}</script> </body> </html>