CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>تاریخ مردم لر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"a4450ea0-4ff5-4143-a7a5-4de849ae3591","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"تاریخ_مردم_لر","wgTitle":"تاریخ مردم لر","wgCurRevisionId":40647205,"wgRevisionId":40647205,"wgArticleId":2935,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای خطا در ارجاع","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است","خطاهای CS1: فاقد periodical","CS1: مقدار volume طولانی", "خطاهای یادکرد: تاریخ","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","صفحه‌های دارای پیوند مرده","صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)","مقاله‌های دارای مشکلات شیوه‌نامه‌ای ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲","همه مقاله‌های نیازمند ویرایش سبک","مقاله‌های نیازمند ویرایش سبک ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲","مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲","همه مقاله‌های نیازمند شفاف‌سازی ویکی‌پدیا","اختلاف نظر بر سر درستی از اوت ۲۰۲۲","همه اختلاف‌ها بر سر درستی","مقاله‌های بدون منابع معتبر از اوت ۲۰۲۲","همه مقاله‌های بدون منابع معتبر", "مقالاتی با چندین مشکل تمیزکاری","صفحات نیمه‌حفاظت‌شده بی‌پایان ویکی‌پدیا","همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع","تاریخ لرستان","تاریخ ایران","تاریخ مناطق ایران"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"تاریخ_مردم_لر","wgRelevantArticleId":2935,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true, "nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q25423121","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Cave_painting_in_Doushe_cave%2C_Lorstan%2C_Iran%2C_8th_millennium_BC.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="815"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Cave_painting_in_Doushe_cave%2C_Lorstan%2C_Iran%2C_8th_millennium_BC.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="543"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="435"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="تاریخ مردم لر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-تاریخ_مردم_لر rootpage-تاریخ_مردم_لر skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-تاریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>تاریخ</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخ_باستان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ_باستان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>تاریخ باستان</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تاریخ_باستان-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تاریخ باستان</span> </button> <ul id="toc-تاریخ_باستان-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دوران_کاسی‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_کاسی‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>دوران کاسی‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-دوران_کاسی‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-هخامنشیان_تا_ساسانیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#هخامنشیان_تا_ساسانیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>هخامنشیان تا ساسانیان</span> </div> </a> <ul id="toc-هخامنشیان_تا_ساسانیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دوران_اسلامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_اسلامی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>دوران اسلامی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-دوران_اسلامی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های دوران اسلامی</span> </button> <ul id="toc-دوران_اسلامی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-حمله_اعراب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حمله_اعراب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱</span> <span>حمله اعراب</span> </div> </a> <ul id="toc-حمله_اعراب-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-تقسیمات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#تقسیمات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱.۱</span> <span>تقسیمات</span> </div> </a> <ul id="toc-تقسیمات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دوران_ملوک‌الطوایفی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_ملوک‌الطوایفی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲</span> <span>دوران ملوک‌الطوایفی</span> </div> </a> <ul id="toc-دوران_ملوک‌الطوایفی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دودمان‌ها_و_پادشاهان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دودمان‌ها_و_پادشاهان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲.۱</span> <span>دودمان‌ها و پادشاهان</span> </div> </a> <ul id="toc-دودمان‌ها_و_پادشاهان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اتابکان_لر_بزرگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اتابکان_لر_بزرگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲.۲</span> <span>اتابکان لر بزرگ</span> </div> </a> <ul id="toc-اتابکان_لر_بزرگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اتابکان_لر_کوچک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اتابکان_لر_کوچک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲.۳</span> <span>اتابکان لر کوچک</span> </div> </a> <ul id="toc-اتابکان_لر_کوچک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دوران_صفویان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_صفویان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۳</span> <span>دوران صفویان</span> </div> </a> <ul id="toc-دوران_صفویان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دوران_زندیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_زندیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۴</span> <span>دوران زندیان</span> </div> </a> <ul id="toc-دوران_زندیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دوران_قاجاریان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_قاجاریان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵</span> <span>دوران قاجاریان</span> </div> </a> <ul id="toc-دوران_قاجاریان-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-تجزیه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#تجزیه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵.۱</span> <span>تجزیه</span> </div> </a> <ul id="toc-تجزیه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پشتکوه_و_پیشکوه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#پشتکوه_و_پیشکوه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵.۲</span> <span>پشتکوه و پیشکوه</span> </div> </a> <ul id="toc-پشتکوه_و_پیشکوه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انقلاب_مشروطه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#انقلاب_مشروطه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵.۳</span> <span>انقلاب مشروطه</span> </div> </a> <ul id="toc-انقلاب_مشروطه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فتح_تهران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#فتح_تهران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵.۴</span> <span>فتح تهران</span> </div> </a> <ul id="toc-فتح_تهران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-قیام_بختیاری‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#قیام_بختیاری‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵.۵</span> <span>قیام بختیاری‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-قیام_بختیاری‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-تاریخ_معاصر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ_معاصر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>تاریخ معاصر</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تاریخ_معاصر-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تاریخ معاصر</span> </button> <ul id="toc-تاریخ_معاصر-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دوره_پهلوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوره_پهلوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱</span> <span>دوره پهلوی</span> </div> </a> <ul id="toc-دوره_پهلوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دوران_جمهوری_اسلامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_جمهوری_اسلامی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲</span> <span>دوران جمهوری اسلامی</span> </div> </a> <ul id="toc-دوران_جمهوری_اسلامی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-جنگ_ایران_و_عراق" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگ_ایران_و_عراق"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲.۱</span> <span>جنگ ایران و عراق</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگ_ایران_و_عراق-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-لرها_در_زمان_حال" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#لرها_در_زمان_حال"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲.۲</span> <span>لرها در زمان حال</span> </div> </a> <ul id="toc-لرها_در_زمان_حال-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">تاریخ مردم لر</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-1" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_Lurs" title="History of the Lurs–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="History of the Lurs" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25423121#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&action=edit" title="این صفحه محافظت‌شده است.
می‌توانید متن مبدأ آن را ببینید [e]" accesskey="e"><span>نمایش مبدأ</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&action=edit"><span>نمایش مبدأ</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&oldid=40647205" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&id=40647205&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25AE_%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%2585_%25D9%2584%25D8%25B1"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25AE_%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%2585_%25D9%2584%25D8%25B1"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25423121" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-pp-default" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7#نیمه" title="این مقاله نیمه‌حفاظت‌شده شده‌است"><img alt="صفحه نیمه‌حفاظت‌شده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/20px-Semi-protection-shackle.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/30px-Semi-protection-shackle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/40px-Semi-protection-shackle.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36211177">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-right:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 0 4px 1em;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-right:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-right:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-right:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-right:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-right:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-right:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-right:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-مشکلات_متعدد plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-multiple_issues compact-ambox" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/40px-Ambox_important.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/60px-Ambox_important.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/80px-Ambox_important.svg.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="40" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><div class="mw-collapsible" style="width:95%; margin: 0.2em 0;"><b>این مقاله دارای چندین مشکل است.</b> خواهشمندیم به <b><a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&action=edit">بهبود آن</a></b> کمک کنید یا در مورد این مشکلات در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="بحث:تاریخ مردم لر">صفحهٔ بحث</a> گفتگو کنید<b>. <small><i>(<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">دربارهٔ چگونگی و زمان مناسب برداشتن این برچسب‌ها بیشتر بدانید</a>)</i></small></b> <div class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0.3em;"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-لحن plainlinks metadata ambox ambox-style ambox-Tone" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Edit-clear.svg/40px-Edit-clear.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Edit-clear.svg/60px-Edit-clear.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Edit-clear.svg/80px-Edit-clear.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>لحن یا سبک این مقاله بازتاب‌دهندهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1#لحن" title="ویکی‌پدیا:راهنمایی برای نوشتن مقاله‌های بهتر">لحن دانشنامه‌ای</a> مورد استفاده در ویکی‌پدیا نیست</b>.<span class="hide-when-compact"> لطفاً کلمات ستایش‌گونه و غیر ادبی و عبارت‌های نادانشنامه‌ای را از این مقاله بزدایید. برای راهنمایی بیشتر <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%84%D8%AD%D9%86" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:لحن">راهنمای نوشتن مقاله‌های بهتر</a> و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%84%D8%AD%D9%86_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B7%D8%B1%D9%81" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:لحن بی‌طرف">لحن بی‌طرف</a> را ببینید.</span> <span class="date-container"><i>(<span class="date">اوت ۲۰۲۲</span>)</i></span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-گیج‌کننده plainlinks metadata ambox ambox-style ambox-confusing" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Edit-clear.svg/40px-Edit-clear.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Edit-clear.svg/60px-Edit-clear.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Edit-clear.svg/80px-Edit-clear.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">این مقاله <b>ممکن است برای خوانندگان <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Vagueness" class="extiw" title="en:Wikipedia:Vagueness">مبهم و گیج‌کننده</a> باشد</b>.<span class="hide-when-compact"> لطفاً در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%D8%A7%D8%B6%D8%AD_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF" title="ویکی‌پدیا:واضح بیان کنید">تصریح‌کردن مقاله</a> کمک کنید. ممکن است گفتگویی در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="بحث:تاریخ مردم لر">صفحهٔ بحث</a> در جریان باشد.</span> <span class="date-container"><i>(<span class="date">اوت ۲۰۲۲</span>)</i></span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-درستی plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-disputed" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/System-search.svg/45px-System-search.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/System-search.svg/68px-System-search.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/System-search.svg/90px-System-search.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D8%B1_%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:مناقشه بر سر درستی">درستی</a> این مقاله اختلاف نظر وجود دارد</b>.<span class="hide-when-compact"> گفتگوی مربوطه ممکن است در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1#اختلاف_نظر" title="بحث:تاریخ مردم لر">صفحهٔ بحث</a> یافت شود. خواهشمندیم در روشن‌شدن <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="ویکی‌پدیا:منابع معتبر">اعتبار منابع</a> مورد اختلاف کمک کنید.</span> <span class="date-container"><i>(<span class="date">اوت ۲۰۲۲</span>)</i></span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-منابع_نامعتبر plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-unreliable_sources" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Text_document_with_red_question_mark.svg/40px-Text_document_with_red_question_mark.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Text_document_with_red_question_mark.svg/60px-Text_document_with_red_question_mark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Text_document_with_red_question_mark.svg/80px-Text_document_with_red_question_mark.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">برخی از <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:ارجاع‌دهی">منابع فهرست‌شده</a> در این مقاله <b>ممکن است <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="ویکی‌پدیا:منابع معتبر">معتبر</a> نباشند</b>.<span class="hide-when-compact"> لطفاً با یافتن منابع معتبر بهتر و بیشتر، به <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&action=edit">بهبود این مقاله</a> کمک کنید. یادکردها به منابع نامعتبر را می‌توان به چالش کشید یا حذف کرد.</span> <span class="date-container"><i>(<span class="date">اوت ۲۰۲۲</span>)</i></span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> </div> </div><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <p class="mw-empty-elt"> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cave_painting_in_Doushe_cave,_Lorstan,_Iran,_8th_millennium_BC.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Cave_painting_in_Doushe_cave%2C_Lorstan%2C_Iran%2C_8th_millennium_BC.JPG/250px-Cave_painting_in_Doushe_cave%2C_Lorstan%2C_Iran%2C_8th_millennium_BC.JPG" decoding="async" width="250" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Cave_painting_in_Doushe_cave%2C_Lorstan%2C_Iran%2C_8th_millennium_BC.JPG/375px-Cave_painting_in_Doushe_cave%2C_Lorstan%2C_Iran%2C_8th_millennium_BC.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Cave_painting_in_Doushe_cave%2C_Lorstan%2C_Iran%2C_8th_millennium_BC.JPG 2x" data-file-width="486" data-file-height="330" /></a><figcaption>دیوارنگاری <a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%87" title="غار دوشه">غار دوشه</a>، لرستان، حدود هزاره هشتم پیش از میلاد.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p><b>لُرستان</b> به معنی سکونتگاه <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لر</a><sup id="cite_ref-l1_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-britannica_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-britannica-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-luristan-04_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-luristan-04-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-loghatnaameh2_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-loghatnaameh2-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> واژه‌ای است که به سرزمین‌های لرنشین اطلاق می‌گردد و به معنای گستره جغرافیایی است که <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لر</a> در آن سکونت دارند. حدود لرستان از برخی مناطق دشت‌های شرقی <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> آغاز و تا غرب و جنوب غرب <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> گسترده‌است. حدود سرزمین لرستان در طول دوران دچار دگرگونی شده‌است.<sup id="cite_ref-l1_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-britannica_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-britannica-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-luristan-04_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-luristan-04-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گستره نام لرستان پیش از <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صفویان">حکومت صفویان</a>، سکونتگاه <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مردم بختیاری">لرهای بختیاری</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="بویر احمدی">لرهای بویراحمدی و کهگیلویه</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D8%B3%D9%86%DB%8C_(%D8%A7%DB%8C%D9%84)" title="ممسنی (ایل)">لرهای ممسنی</a> را نیز شامل می‌شد. اما پس از حکومت صفویان سکونتگاه لرهای بختیاری را منطقه بختیاری نام‌گذاری کردند و جغرافیای نام لرستان به حدود استان لرستان و ایلام کنونی محدود شد.<sup id="cite_ref-l1_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این منطقه نیز در <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قاجاریان">حکومت قاجاریان</a> به دو بخش پشتکوه و پیشکوه تقسیم شد.<sup id="cite_ref-l1_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> امروزه <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">لرستان</a> نام یکی از استان‌های غربی ایران است. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE"></span>تاریخ</h2></div> <p>لرستان سرزمینی کوهستانی، پرآب و دارای مراتع سرسبز است. در سراسر سرزمین لرستان پوشش درختانی مانند بلوط، نارون، گردو و بادام وجود دارد. تاریخ سکونت اقوام <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آریایی">آریایی</a> در لرستان به بیش از ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد.<sup id="cite_ref-britannica_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-britannica-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> . در سال‌های بین ۶۲۵ تا ۷۰۰ پیش از میلاد اقوام دیگری همچون <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="سکاها">سکاها</a> نیز در لرستان ساکن شدند.<sup id="cite_ref-britannica_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-britannica-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ_باستان"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE_.D8.A8.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>تاریخ باستان</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Elam-map-fa.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Elam-map-fa.svg/200px-Elam-map-fa.svg.png" decoding="async" width="200" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Elam-map-fa.svg/300px-Elam-map-fa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Elam-map-fa.svg/400px-Elam-map-fa.svg.png 2x" data-file-width="555" data-file-height="480" /></a><figcaption>نقشه‌ای از سرزمین ایلام باستان (نارنجی) و نواحی همسایه آن</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Lurestan_Fibula_(4484325444).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Lurestan_Fibula_%284484325444%29.jpg/220px-Lurestan_Fibula_%284484325444%29.jpg" decoding="async" width="220" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Lurestan_Fibula_%284484325444%29.jpg/330px-Lurestan_Fibula_%284484325444%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Lurestan_Fibula_%284484325444%29.jpg/440px-Lurestan_Fibula_%284484325444%29.jpg 2x" data-file-width="2485" data-file-height="3011" /></a><figcaption>زنی در حال وضع حمل بین دو گوزن، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="برنزهای لرستان">برنز لرستان</a> نگهداری در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%84%D9%88%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="موزه لوور">موزه لوور</a></figcaption></figure> <dl><dt>دوره ایلامیان</dt></dl> <p>نخستین مردمی که بر مناطقی از <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="لرستان">لرستان</a> حاکمیت داشته‌است <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86)" class="mw-redirect" title="ایلام (تمدن)">ایلامیان</a> بوده‌اند.<sup id="cite_ref-l1_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گستره نفوذ ایلامی‌ها تا منطقه ممسنی کنونی بوده‌است.<sup id="cite_ref-l1_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آن‌ها از مردم بومی ایران بوده‌اند اما اطلاع درستی از چگونگی تشکیل جوامع و ابتدای تاریخ آن‌ها در دست نیست با این حال توانسته بودند پیش از ورود <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آریایی">اقوام آریایی</a> به <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> و در حدود هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح در بخش‌هایی از غرب ایران کنونی دولتی بنا کنند.<sup id="cite_ref-loor1_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-loor1-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br />نخستین ساکنین لرستان <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="کاسی‌ها">کاسی‌ها</a> بودند.<sup id="cite_ref-l1_3-6" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آن‌ها بابل را فتح کردند و در سال‌های ۱۶۵۰ تا ۱۷۵۰ پیش از میلاد مسیح بر بابل نیز حکومت کردند.<sup id="cite_ref-l1_3-7" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گمان می‌رود برخی ژن‌های موجود در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">لر</a> های غرب <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3" title="زاگرس">رشته‌کوه زاگرس</a> بر اثر اختلاط با ایلامیان بدست آمده باشند.<sup id="cite_ref-Grugni_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Grugni-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>برحسب نظر <a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B3" title="دنیل پاتس">دنیل پاتس</a> ، باستان شناس برجسته آمریکایی، ایلامی خواندن لر‌های امروزی را بی‌ملاحظگی علمی دانسته است.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86)" class="mw-redirect" title="ایلام (تمدن)">|دولت ایلام</a> شامل <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">لرستان امروزی</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-disambig" title="پشتکوه">پشتکوه</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-disambig" title="بختیاری">کوه‌های بختیاری</a> بوده و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="بابلی‌ها">بابلی‌ها</a> سرزمین ایلامی‌ها را الام یا آلامتو که به معنی <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کوهستان">کوهستان</a> و شاید کشور طلوع خورشید بوده می‌نامیدند. </p> <dl><dt>شهرهای ایلامیان</dt></dl> <p>شهرهای مهم حکومت ایلامی‌ها عبارت بودند از: <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B4" title="شوش">شوش</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="اهواز">اهواز</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88" class="mw-redirect" title="ماداکتو">ماداکتو</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%88" title="خایدالو">خایدالو</a><sup id="cite_ref-loor1_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-loor1-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="والتر هینتس">والتر هینتس</a> در خصوص شهرهای مهم ایلامی‌ها می‌گوید: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39401425">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:right;padding-right:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a> کنونی در عهد ایلامیان گویا پایتخت سلسله‌ای به نام سیماشکی بوده‌است</p></blockquote> <p><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86)" class="mw-redirect" title="ایلام (تمدن)">ایلامی‌ها</a> در مدت چند هزار سال هویت خود را در برابر اقوامی نیرومند چون <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سومریان">سومری‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="اکدی‌ها">اکدی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84_(%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1)" title="بابل (دولت‌شهر)">بابلی‌ها</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="امپراتوری آشور">آشوری‌ها</a> حفظ کردند و در نتیجه به علت اختلاف‌های داخلی و جنگ‌های خانگی، از دشمن خود <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="امپراتوری آشوری نو">آشور</a> در سال ۶۵۴ پیش از میلاد مسیح شکست خوردند. مهم‌ترین رویداد سیاسی <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> در <a href="/wiki/%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="هزاره سوم پیش از میلاد">هزاره سوم پیش از میلاد</a> را می‌توان به قدرت رسیدن <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86)" class="mw-redirect" title="ایلام (تمدن)">ایلامیان</a> و تشکیل حکومت ایلامی در شمال دشت <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> دانست. از آن هنگام تا پیش از ورود <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="مادها">مادها</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="پارسی">پارسی‌ها</a> حدود یک هزار سال آنچه از تاریخ سرزمین ایران می‌دانیم تنها از <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="تاریخ سیاسی ایلام">تاریخ سیاسی ایلام</a> می‌باشد.<sup id="cite_ref-loor1_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-loor1-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوران_کاسی‌ها"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.A9.D8.A7.D8.B3.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>دوران کاسی‌ها</h3></div> <p><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کاسیان">کاسیان</a> قبل از <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="مادها">مادها</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="پارسیان">پارسیان</a>، از ارتفاعات <a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="قفقاز">قفقاز</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="آذربایجان">آذربایجان</a> به جنوب غربی ایران وارد شدند ولی در ابتدا سکونت در فلات ایران در نواحی <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دریای مازندران">دریای مازندران</a> ساکن شدند و نام خود را به این دریا داده و آن را <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C" class="mw-redirect" title="دریای کاسپی">دریای کاسپی</a> نامیدند.<sup id="cite_ref-iranatlas_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-iranatlas-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> احتمال دارد کاسی‌ها قومی جدا از <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزیان">خوزیان</a> باشند.<sup id="cite_ref-l1_3-8" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86" title="استرابون">استرابون</a> مورخ <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-disambig" title="یونانی">یونانی</a> در خصوص کاسی‌ها این‌گونه می‌گوید: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote"><p>اقوام کاسووا در ابتدای مهاجرت خود در کناره دریای کاسپین سکونت نمودند و نام خود را به این دریا دادند</p></blockquote> <p>واژه کاشی در کتیبه‌های بابلی به عبارت <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="کاسی">کاسی</a> یا <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C" class="mw-disambig" title="کاسپی">کاسپی</a> آمده و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کاسیان">اقوام کاسی</a> (کاشی) در زمان مهاجرت به تدریج در شهرهای <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="کاشان">کاشان</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86" title="قزوین">قزوین</a> نیز سکونت نمودند و نام خود را بر این دو شهر داده‌اند.<sup id="cite_ref-iranatlas_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-iranatlas-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این قوم که هم‌زمان با <a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="عیلامی">عیلامی‌ها</a> بر بخش‌هایی از لرستان تسلط داشته‌اند چیره‌دستی فوق‌العاده‌ای در ساختن مصنوعات مفرغی به دست آوردند. آنان مهم‌ترین قبایل کوهستانی <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3" title="زاگرس">زاگرس</a> محسوب می‌شدند و پیشه <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دامداری">دامداری</a> داشته و با زبانی که با ایلامی قرابت داشت، سخن می‌گفتند. آنان <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سوار کاری">سوار کارانی</a> دلیر و جنگجو بودند و بارها با همسایگان خود از جمله ایلامی‌ها و بابلی‌ها وارد نبرد شدند. آن‌ها حتی توانستند دولت <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84_(%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1)" title="بابل (دولت‌شهر)">بابل</a> را سرنگون ساخته و مدت شش قرن بر آن سرزمین حکمرانی نمایند. حکومت <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="کاسی‌ها">کاسی‌ها</a> بر بابل در نتیجه شکست از ایلامی‌ها به پایان رسید. آن‌ها پس از شکست از ایلامی‌ها، به سرزمین کوهستانی خود یعنی کگه‌های زاگرس بازگشتند.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <dl><dt>شهرها</dt></dl> <p>نام شهرهای حکومت کاسی‌ها از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان‌های هندواروپایی">زبان‌های هندواروپایی</a> گرفته شده‌اند.<sup id="cite_ref-l1_3-9" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رود کشکان در منطقه لرستان احتمالاً از واژه کاسیت گرفته شده‌است.<sup id="cite_ref-l1_3-10" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آثار برخی از شهرهای باستانی در منطقه لرستان همچنان وجود دارد که از آن جمله می‌توان به شهرهای زیر اشاره کرد:<sup id="cite_ref-l1_3-11" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>لور، حدود دو فرسخی شمال شهر <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B2%D9%81%D9%88%D9%84" title="دزفول">دزفول</a>.</li> <li>کنزت اندیمش، در محل کنونی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%B4%DA%A9" title="اندیمشک">اندیمشک</a>.</li> <li>لشتر، در محل کنونی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%AA%D8%B1" title="الشتر">الشتر</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="هخامنشیان_تا_ساسانیان"><span id=".D9.87.D8.AE.D8.A7.D9.85.D9.86.D8.B4.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.A7_.D8.B3.D8.A7.D8.B3.D8.A7.D9.86.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>هخامنشیان تا ساسانیان</h3></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:27102011475.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/7/77/27102011475.jpg/230px-27102011475.jpg" decoding="async" width="230" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/7/77/27102011475.jpg/345px-27102011475.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/7/77/27102011475.jpg/460px-27102011475.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>مجسمه بز لرستان <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="موزه رضا عباسی">موزه رضا عباسی</a></figcaption></figure> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%87" title="پهله">پهله</a></div> <p>لرستان در زمان حکومت هخامنشیان بخشی از حکومت کاسی‌ها به‌شمار می‌آمد و هخامنشیان هنگام حرکت از بابل به سوی همدان، از این منطقه عبور می‌کردند. <sup id="cite_ref-l1_3-12" class="reference"><a href="#cite_note-l1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پهله یا پهلو نام سرزمینی وسیع در غرب <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> بوده‌است که بیشتر شهرها و نواحی <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3" title="زاگرس">زاگرس</a> فعلی را فرا می‌گرفته‌است.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایالت پهله در زمان <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ساسانیان">ساسانیان</a> به این نام نهاده شده و <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="فهلوی">پهلوی</a>، به مردم، زبان و خط مربوط به پهله اشاره می‌کند.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نام پهله بعد از ورود <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8" class="mw-redirect" title="عرب">عرب‌ها</a> به <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> به «جبال» و بعدها «کوهستان» تغییر یافته‌است. پهله خود از مناطق کوچک‌تری به نام «مهر» یا «مهرگان» تشکیل می‌شده‌است مانند «مهرگان کدک» که منظور غرب لرستان بوده‌است.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup><br /> در زمان <a href="/wiki/%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="هخامنشیان">هخامنشیان</a>، لرستان کنونی به اتفاق <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> ایالت سوم این امپراتوری عظیم بودند. در زمان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="اشکانی">اشکانی</a> این سرزمین یکی از ایالت‌های خودمختار تحت عنوان <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="الیمائی">الیمائی</a> و تابع این سلسله بوده‌است و سرانجام اینکه در زمان <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ساسانیان">ساسانیان</a> این منطقه به نام «<a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%87" title="پهله">پهله</a>» نام‌گذاری شد.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="دوران_اسلامی"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85.DB.8C"></span>دوران اسلامی</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حمله_اعراب"><span id=".D8.AD.D9.85.D9.84.D9.87_.D8.A7.D8.B9.D8.B1.D8.A7.D8.A8"></span>حمله اعراب</h3></div> <p>حمله <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مردم عرب">اعراب</a> به <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> تأثیر بسیاری در فرهنگ و آداب مردم این کشور برجای گذاشت و این تأثیر شامل منطقه لرستان نیز شد. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لر</a> به هر حال توانستند زبان و بسیاری از آداب و رسوم خود را حفظ کنند. تا پایان قرن سوم قمری منطقه لرستان خراج خود را به <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%81%D9%87" title="کوفه">کوفه</a> پرداخت می‌کرد و به صورت مستقیم زیر نظر <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%81%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="خلفای راشدین">خلفای راشدین</a> اداره می‌شد اما پس از قدرت گرفتن <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D8%AD%D8%B3%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="آل حسنویه">آل حسنویه</a> در غرب ایران بخش عمده‌ای از لرستان با <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87" title="حسنویه">حسنویه بن حسین برزیکانی</a> مؤسس این سلسله متحد شد.<sup id="cite_ref-onlinefr_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-onlinefr-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br />پس از حسنویه پسر وی بدر شهر <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="شاپورخواست">شاپورخواست</a> یا <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a> کنونی را <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA" title="پایتخت">پایتخت</a> خویش قرار داد و کوشش بسیاری در آبادی منطقه لرستان انجام داد. این سلسله پس از حمله <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87" title="آل بویه">آل بویه</a> منقرض شد. پس از آن شهر شاپورخواست و منطقه لرستان زیر نظر حکومت آل بویه قرار گرفت. در نیمه نخست قرن پنجم قمری <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82" title="دودمان سلجوق">ترکان سلجوقی</a> به ایران حمله کردند و لرستان به دست ابراهیم ینال برادر <a href="/wiki/%D8%B7%D8%BA%D8%B1%D9%84_%D8%A8%DB%8C%DA%A9" title="طغرل بیک">طغرل بیک سلجوقی</a> شکست خورد و ضمیمه حکومت <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82" title="دودمان سلجوق">سلجوقیان</a> شد. سلجوقیان شهر شاپورخواست را به عنوان مرکز لرستان باقی گذاشتند. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="سنگ‌نوشته خرم‌آباد">سنگ نوشته‌ای</a> در شرق شهر خرم‌آباد از این سلسله بر جای مانده‌است.<sup id="cite_ref-onlinefr_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-onlinefr-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="تقسیمات"><span id=".D8.AA.D9.82.D8.B3.DB.8C.D9.85.D8.A7.D8.AA"></span>تقسیمات</h4></div> <p>در نمودار زیر تقسیمات لرستان از سال ۳۰۰ قمری تاکنون آورده شده‌است.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table style="border-spacing: 0px; border-collapse: separate;"> <tbody><tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تاریخ لرستان">لرستان</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em;border-left:1px solid"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"><td style="height:1em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em;border-left:1px solid"></td></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="لر کوچک">لر کوچک</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="لر بزرگ">لر بزرگ</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="لرستان فیلی">لرستان فیلی</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em;border-left:1px solid"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"><td style="height:1em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td style="height:1em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em;border-left:1px solid"></td></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-redirect" title="پیشکوه">پیشکوه</a> یا لرستان</td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87)" class="mw-redirect" title="پشتکوه (منطقه)">پشتکوه</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مردم بختیاری">بختیاری</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="بویراحمدی">بویراحمدی</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شولستان">شولستان</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em;border-left:1px solid"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">استان لرستان</a></small></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="استان ایلام">استان ایلام</a></small></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="استان چهارمحال و بختیاری">چهارمحال و بختیاری</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="بویراحمدی">کهگیلویه و بویراحمد</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%85%D8%B3%D9%86%DB%8C" title="شهرستان ممسنی">شهرستان ممسنی</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> </tbody></table><p> لغت‌نامه دهخدا در کنار توصیف استان لرستان به عنوان یکی از تقسیمات کشوری جدید، از لرستان به معنای سرزمین محل سکونت لرها نام می‌برد: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"></p><blockquote class="templatequote"><p>لرستان یعنی اراضی لرنشین، و آن ناحیتی است وسیع به مغرب ایران، که از شمال محدود است به <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="کرمانشاه">کرمانشاه</a> و از مشرق به کوه‌های <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF" title="بروجرد">بروجرد</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="ملایر">ملایر</a> و از مغرب به <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> و از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8" title="جنوب">جنوب</a> به خوزستان.<sup id="cite_ref-loghatnaameh2_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-loghatnaameh2-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote><p> در ادامه، لغت‌نامه دهخدا گویشوران ناحیه تاریخی لرستان را به دو گروه لر زبان و لکی تقسیم می‌کند:<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"></p><blockquote class="templatequote"><p>و سکنه نواحی واقع در شمال غربی آبدیز یکی موسوم به لکی و قسمت دیگر دارای زبان لری است. زبان لری فعلی از ترکیبات زبان ایرانی قدیم، و از حیث ترکیب کلمات با زبان فارسی شباهت تام دارد و عناصر خارجی در آن کمتر نفوذ یافته و به واسطه محصور بودن در کوه‌ها این نظر بیشتر تأیید می‌شود، در صورتی که <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کردستان">کردستان</a> چون در سر راه واقع بوده عناصر خارجی در آن بیشتر نفوذ یافته‌اند.<sup id="cite_ref-loghatnaameh2_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-loghatnaameh2-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوران_ملوک‌الطوایفی"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.85.D9.84.D9.88.DA.A9.E2.80.8C.D8.A7.D9.84.D8.B7.D9.88.D8.A7.DB.8C.D9.81.DB.8C"></span>دوران ملوک‌الطوایفی</h3></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دودمان‌ها_و_پادشاهان"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.AF.D9.85.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7_.D9.88_.D9.BE.D8.A7.D8.AF.D8.B4.D8.A7.D9.87.D8.A7.D9.86"></span>دودمان‌ها و پادشاهان</h4></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اتابکان لرستان">اتابکان لرستان</a></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Atabakan_lor_kochak.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/b/b6/Atabakan_lor_kochak.png/230px-Atabakan_lor_kochak.png" decoding="async" width="230" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/b/b6/Atabakan_lor_kochak.png/345px-Atabakan_lor_kochak.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/b/b6/Atabakan_lor_kochak.png/460px-Atabakan_lor_kochak.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="718" /></a><figcaption>گستره حکومت اتابکان لر</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Jomann_Imperium_Periscum.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Jomann_Imperium_Periscum.jpg/230px-Jomann_Imperium_Periscum.jpg" decoding="async" width="230" height="196" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Jomann_Imperium_Periscum.jpg/345px-Jomann_Imperium_Periscum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Jomann_Imperium_Periscum.jpg/460px-Jomann_Imperium_Periscum.jpg 2x" data-file-width="1992" data-file-height="1700" /></a><figcaption>لرستان در حدود سال‌های <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B7%DB%B0%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۷۰۰ (میلادی)">۱۷۰۰</a> تا <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B7%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۷۲۰ (میلادی)">۱۷۲۰</a> میلادی در جنوب غربی ایران مشخص است</figcaption></figure> <p>هزاراسپیان که به نام اتابکان لرستان نیز شناخته می‌شود<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نام سلسله‌ای <sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> است که از (۵۵۰ تا ۸۲۷ هَ. ق)، (<a href="/wiki/%DB%B1%DB%B1%DB%B4%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۱۴۸ (میلادی)">۱۱۴۸</a> تا <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B4%DB%B2%DB%B4_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۴۲۴ (میلادی)">۱۴۲۴</a>) به نواحی لرستان کنونی و بخش‌هایی از استان خوزستان و چهارمحال و بختیاری حکومت کرده‌اند. اتابکان به دو دسته <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="اتابکان لر بزرگ">اتابکان لر بزرگ</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="اتابکان لر کوچک">اتابکان لر کوچک</a> تقسیم می‌شود. پایتخت اتابکان لر بزرگ در شهر <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B0%D9%87" title="ایذه">ایذه</a> (<i>ایذج</i>) و پایتخت اتابکان لر کوچک در شهر <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a> بود.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اتابکان_لر_بزرگ"><span id=".D8.A7.D8.AA.D8.A7.D8.A8.DA.A9.D8.A7.D9.86_.D9.84.D8.B1_.D8.A8.D8.B2.D8.B1.DA.AF"></span>اتابکان لر بزرگ</h4></div> <p>اتابکان لر بزرگ از سلسله هزاراسپیان است که به مناطق چهارمحال و بختیاری کنونی و بخش‌های از استان خوزستان حکومت کرده‌اند. مؤسس این سلسله ابوطاهر است که او را اتابک (ترکمنان) <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%BA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سلغریان">سلغریان</a> برای جلگویری از سرکشی <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="لر بزرگ">لر بزرگ</a> در سال ۵۴۳ ق. به این ناحیه فرستاد. اباقاخان مغول بعدها حکومت <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> را نیز بضمیمهٔ سرزمین اصلی لر بزرگ به ابوطاهر داد و یکی از آن‌ها یعنی افراسیاب پس از مرگ ارغون خان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a> را محاصره کرد اما خیلی زود سرکوب شد. پایتخت این امرا در <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهر">شهر</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B0%D9%87" title="ایذه">ایذه</a> بود. اتابکان لر بزرگ تا نیمه اول قرن نهم باقی بودند و آخرین حاکم آنان که غیاث الدین کاوس نام داشت به دست سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری شکست خورد و سلسله ایشان انقراض یافت. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اتابکان_لر_کوچک"><span id=".D8.A7.D8.AA.D8.A7.D8.A8.DA.A9.D8.A7.D9.86_.D9.84.D8.B1_.DA.A9.D9.88.DA.86.DA.A9"></span>اتابکان لر کوچک</h4></div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="اتابکان لر کوچک">اتابکان لر کوچک</a> سلسله کوچکی از هزاراسپیان هستند که در فاصلهٔ سال‌های ۵۸۰ تا ۱۰۰۶(ه‍. ق) در قسمت‌های شمالی و غربی لرستان ناحیه <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="لر کوچک">لر کوچک</a> حکومت می‌کرده‌اند. امرای این سلسله از اعتاب <a href="/wiki/%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="شجاع‌الدین‌خورشید">شجاع‌الدین‌خورشید</a>، مؤسس سلطنت <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="لر کوچک">لر کوچک</a> بوده‌اند و آخرین حاکم لر کوچک به دست <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%DB%8C%DA%A9%D9%85" class="mw-redirect" title="شاه عباس یکم">شاه عباس یکم</a> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صفویان">صفوی</a> کشته و سلسله اتابکان لر کوچک منقرض گردید.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوران_صفویان"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.B5.D9.81.D9.88.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>دوران صفویان</h3></div> <p>در دوران حکومت صفویان، ایران به چهار ولایت عربستان، لرستان، گرجستان، کردستان و سیزده بیگلربیگی تقسیم می‌شد.<sup id="cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-encyclopaediaislamica1-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایران در این دوره به ۲۴ ایالت تقسیم می‌شد که از تعداد دو ایالت جز ایالت‌های لرنشین بودند. این دو ایالت شامل لرستان به مرکزیت <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a> و کهگیلویه به مرکزیت <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86" title="بهبهان">بهبهان</a> بود. در این دوره ایالت‌های لرستان و کهگیلویه دارای <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="والی">والیانی</a> مستقل بودند.<sup id="cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-encyclopaediaislamica1-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> والیان <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="لرستان فیلی">لرستان فیلی</a> در سال ۱۰۰۶ قمری به دستور شاه عباس حاکم پشتکوه و پیشکوه شدند و تا دوران قاجار بر این منطقه حکمرانی کردند.<sup id="cite_ref-6D0CYDLw7_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-6D0CYDLw7-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوران_زندیان"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.B2.D9.86.D8.AF.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>دوران زندیان</h3></div> <p>لرستان در دوره زندیان نیز به عنوان یکی از ایالت‌های ایران دارای والی مستقل بود.<sup id="cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-2" class="reference"><a href="#cite_note-encyclopaediaislamica1-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوران_قاجاریان"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.82.D8.A7.D8.AC.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>دوران قاجاریان</h3></div> <p>در این دوره ایران به ۶ استان تقسیم شد که لرستان در استان غرب واقع بود. گستره این استان، <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="همدان">همدان</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کردستان">کردستان</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="کرمانشاه">کرمانشاه</a> تا <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="خرمشهر">خرمشهر</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="آبادان">آبادان</a> را شامل می‌شده‌است.<sup id="cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-3" class="reference"><a href="#cite_note-encyclopaediaislamica1-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تا پیش از روی کارآمدن <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="قاجار">سلسله قاجار</a> تمام منطقه لرستان زیرنظر یک <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="والی">والی</a> مستقل یا در بعضی مواقع دو والی مستقل اداره می‌شد اما پس از به قدرت رسیدن قاجارها، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%D8%A7%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="آقامحمدخان">آقامحمدخان</a> به دلیل کینه‌ای که از زمان حکومت <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="زندیان">زندیان</a> نسبت به <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لر</a> داشت دست به تغییرات بسیاری در منطقه لرستان زد. از جمله اقدامات آقامحمدخان می‌توان به کوچاندن اجباری اقوام لر به <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86" title="قزوین">قزوین</a> اشاره کرد.<sup id="cite_ref-lorestanonline_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-lorestanonline-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="فتحعلی شاه">فتحعلی شاه</a> حکومت والیان لرستان را به پشتکوه محدود کرد. این اتفاق باعث شد که‌ والیان لرستان به والیان پشتکوه معروف شوند. آن‌ها تا سال ۱۳۰۷ در آن منطقه حکمرانی کردند اما پس از تصرف پشتکوه توسط نیروهای دولتی، غلامرضاخان آخرین والی پشتکوه به <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> رفت.<sup id="cite_ref-6D0CYDLw7_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-6D0CYDLw7-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="تجزیه"><span id=".D8.AA.D8.AC.D8.B2.DB.8C.D9.87"></span>تجزیه</h4></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="پشتکوه_و_پیشکوه"><span id=".D9.BE.D8.B4.D8.AA.DA.A9.D9.88.D9.87_.D9.88_.D9.BE.DB.8C.D8.B4.DA.A9.D9.88.D9.87"></span>پشتکوه و پیشکوه</h4></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-disambig" title="پشتکوه">پشتکوه</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-redirect" title="پیشکوه">پیشکوه</a></div> <p>پیشکوه نام تاریخی مناطقی است در غرب ایران که برابر است با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">استان لرستان</a> امروزی. بین استان لرستان و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="استان ایلام">استان ایلام</a> رشته کوه <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%87" title="کبیرکوه">کبیرکوه</a> قرار دارد، لرستان را پیشکوه و ایلام را <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-disambig" title="پشتکوه">پشتکوه</a> می‌نامیدند. در طرف مقابل پشتکوه نام تاریخی مناطقی است در غرب ایران که برابر است با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="استان ایلام">استان ایلام</a> امروزی است.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="انقلاب_مشروطه"><span id=".D8.A7.D9.86.D9.82.D9.84.D8.A7.D8.A8_.D9.85.D8.B4.D8.B1.D9.88.D8.B7.D9.87"></span>انقلاب مشروطه</h4></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Assad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/7/7c/Assad.jpg" decoding="async" width="190" height="257" class="mw-file-element" data-file-width="190" data-file-height="257" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82%D9%84%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D8%AF" class="mw-redirect" title="علیقلی خان سردار اسعد">علیقلی خان سردار اسعد</a></figcaption></figure> <p>یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های سیاسی مردم لر در سده گذشته مشارکت در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="انقلاب مشروطه ایران">انقلاب مشروطه ایران</a> بوده‌است. طرفداری <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لر</a> و به خصوص <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="ایل بختیاری">ایل بختیاری</a> نقش پررنگی در پیروزی انقلاب مشروطه داشتند.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> برخی همراهی مردم لر با انقلاب مشروطه را به دلیل مخالفت با <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="محمدعلی شاه">محمدعلی شاه</a> می‌دانند.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این نویسندگان ارتباط <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D8%AF" class="mw-disambig" title="سردار اسعد">سردار اسعد</a> با <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انگلستان">انگلیسی‌ها</a> و ملاقات با " ادوارد گری " وزیر خارجه این کشور قبل از اقدام بختیاری‌ها و عوامل دیگر را دلیل قانع‌کننده این هدف مشترک می‌دانند.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%B8%D9%81%D8%B1_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سردار ظفر بختیاری">سردار ظفر بختیاری</a> انگیزه خود را در پیوستن به قوای دولتی چنین بیان می‌کند:<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote"><p>ضدیتی بود که ما برادرها و بنی عمام با هم داشتیم</p></blockquote> <div style="clear:both;"></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bakhtiaris_tehran.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bakhtiaris_tehran.jpg/250px-Bakhtiaris_tehran.jpg" decoding="async" width="250" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bakhtiaris_tehran.jpg/375px-Bakhtiaris_tehran.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bakhtiaris_tehran.jpg/500px-Bakhtiaris_tehran.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="612" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فتح تهران">فتح تهران</a> توسط سواران مشروطه خواه <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-disambig" title="بختیاری">بختیاری</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="فتح_تهران"><span id=".D9.81.D8.AA.D8.AD_.D8.AA.D9.87.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>فتح تهران</h4></div> <p>با آغاز تیرماه ۱۲۸۸ شمسی، قوای <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D8%AF" class="mw-disambig" title="سردار اسعد">سردار اسعد</a> به <a href="/wiki/%D9%82%D9%85" title="قم">قم</a> و قوای سپهدار به <a href="/wiki/%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85" title="ینگی امام">ینگی امام</a> رسیدند. در مقابل <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87" class="mw-redirect" title="سعدالدوله">سعدالدوله</a> قوایی به فرماندهی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%81%D8%AE%D9%85_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="امیر مفخم بختیاری">امیر مفخم بختیاری</a> به سمت <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AC" title="کرج">کرج</a> فرستاد. شاه با گرو گذاشتن <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="جواهرات سلطنتی">جواهرات سلطنتی</a> مبلغ پنجاه هزار تومان از <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="بانک استقراضی روس">بانک استقراضی روس</a> وام گرفت و قسمتی از حقوق معوقه سربازان را پرداخت.<br /> قوای نظامی دو طرف آماده جنگ شدند ولی سعدالدوله در تلاش برای مذاکره و حل و فصل مسالمت آمیز موضوع بود. بدین منظور از سردار اسعد و سپهدار خواست نمایندگانی برای مذاکره نزد او بفرستند ولی درخواست او به نتیجه نرسید و همکاران او از کار کناره‌گیری کردند.<br /> روز ۲۲ تیرماه ۱۲۸۸ شمسی قوای سردار اسعد و سپهدار در نزدیکی تهران به هم رسیدند و در بادامک اردو زدند. جنگ بین قزاقان دولتی و قوای مشروطه خواه درگرفت و عصر روز ۲۴ تیرماه جنگ به نفع مشروطه خواهان پایان پذیرفت. فردای آن روز <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="محمد علی شاه">محمد علی شاه</a> و نزدیکان او به <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="سفارت روسیه (صفحه وجود ندارد)">سفارت روسیه</a> و سعدالدوله به <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سفارت انگلستان">سفارت انگلستان</a> پناه بردند. </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="قیام_بختیاری‌ها"><span id=".D9.82.DB.8C.D8.A7.D9.85_.D8.A8.D8.AE.D8.AA.DB.8C.D8.A7.D8.B1.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>قیام بختیاری‌ها</h4></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Poster_of_Conquest_of_Tehran_in_July_1909_by_Bakhtiaris.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Poster_of_Conquest_of_Tehran_in_July_1909_by_Bakhtiaris.jpg/250px-Poster_of_Conquest_of_Tehran_in_July_1909_by_Bakhtiaris.jpg" decoding="async" width="250" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Poster_of_Conquest_of_Tehran_in_July_1909_by_Bakhtiaris.jpg/375px-Poster_of_Conquest_of_Tehran_in_July_1909_by_Bakhtiaris.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Poster_of_Conquest_of_Tehran_in_July_1909_by_Bakhtiaris.jpg/500px-Poster_of_Conquest_of_Tehran_in_July_1909_by_Bakhtiaris.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="524" /></a><figcaption>پوستر <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فتح تهران">فتح تهران</a> به‌دست مجاهدین بختیاری</figcaption></figure> <p>در حالی که در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="تبریز">تبریز</a> مجاهدین در محاصره قوای دولتی و هم‌پیمانان خارجی آن بودند در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a> اعتراض‌ها به <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="بست‌نشینی">بست‌نشینی</a> عده‌ای انجامید و قوای بختیاری که در آن هنگام توسط حاکم اصفهان و بختیاری‌ها <a href="/wiki/%D8%B5%D9%85%D8%B5%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="صمصام السلطنه">صمصام السلطنه</a> رهبری می‌شد برای نجات جنبش مشروطه بسیج شده و از تمامی مناطق لرنشین به سوی اصفهان حرکت کردند. با پیوستن قوای بختیاری جنگ بالا گرفت و <a href="/wiki/%D8%B5%D9%85%D8%B5%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87" title="صمصام‌السلطنه">نجف قلی خان صمصام‌السلطنه</a> ایلخان بختیاری با نیروی مسلح به اصفهان وارد شد.<br /> برادر او <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82%D9%84%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D8%AF" class="mw-redirect" title="علیقلی خان سردار اسعد">علیقلی خان سردار اسعد</a> نیز که تا آن زمان در <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> مشغول تحصیل بود، در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="پاریس">پاریس</a> با تعدادی از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="مشروطه‌خواهان">مشروطه‌خواهان</a> ارتباط تنگاتنگی داشت و خود نیز از مشروطه‌خواهان بود، پس از سفر به لندن و مشورت با وزارت خارجه انگلستان به اصفهان آمد.<br /> مجاهدین بختیاری با حرکت به سوی <a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تهران">تهران</a> و با همراهی مجاهدین شمال به فرماندهی <a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85" class="mw-disambig" title="سپهدار اعظم">سپهدار اعظم</a> که در نزدیکی تهران به هم پیوستند، پس از شکست مقاومت نیروهای استبداد صغیر موفق به <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فتح تهران">فتح تهران</a> و شکست <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%B5%D8%BA%DB%8C%D8%B1" title="استبداد صغیر">استبداد صغیر</a> شدند.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ_معاصر"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE_.D9.85.D8.B9.D8.A7.D8.B5.D8.B1"></span>تاریخ معاصر</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوره_پهلوی"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D9.87_.D9.BE.D9.87.D9.84.D9.88.DB.8C"></span>دوره پهلوی</h3></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Capital_punishment_Khorramabad.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Capital_punishment_Khorramabad.JPG/200px-Capital_punishment_Khorramabad.JPG" decoding="async" width="200" height="315" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Capital_punishment_Khorramabad.JPG/300px-Capital_punishment_Khorramabad.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Capital_punishment_Khorramabad.JPG/400px-Capital_punishment_Khorramabad.JPG 2x" data-file-width="2442" data-file-height="3852" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="اعدام">اعدام</a> سران شورشی <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="عشایر">عشایر</a> در <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a>، هم‌زمان با آغاز نخست‌وزیری <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="رضاشاه پهلوی">رضاخان</a></figcaption></figure> <p>با روی کارآمدن <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="رضاخان">رضاخان</a> به عنوان وزیر جنگ ۱۲۹۹ و سپس نخست‌وزیری، اقدام به اعمال نظم و امنیت در مناطق غربی کشور نمود. به همین منظور شروع به یکجانشین کردن اجباری <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">عشایر لر</a> کرد، این اقدام باعث درگیری‌های شدیدی میان نیروهای دولتی و عشایر لر شد. این درگیری‌ها تا سال ۱۳۱۲ ادامه داشت که سرانجام به شکست عشایر لر منجر شد و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-disambig" title="پشتکوه">پشتکوه</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-redirect" title="پیشکوه">پیشکوه</a> هر دو به کنترل نیروهای حکومتی درآمد. هرچند باروی کارآمدن حکومت پهلوی هرج و مرج در منطقه لرستان از میان رفت ولی به دلیل سیاست‌های حکومت این منطقه پیشرفت قابل توجه‌ای نداشت و همچنان در وضعیت نابسمانی قرار داشت.<sup id="cite_ref-lorestanonline_30-1" class="reference"><a href="#cite_note-lorestanonline-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۰۴ ایران به ۱۳ استان تقسیم شد که لرستان جزئی از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان خوزستان">استان خوزستان</a> محسوب می‌شد پس از مدتی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">استان لرستان</a> امروزی از استان خوزستان جدا شد.<sup id="cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-4" class="reference"><a href="#cite_note-encyclopaediaislamica1-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="استان چهارمحال و بختیاری">استان چهارمحال و بختیاری</a> در تقسیمات کشوری سال ۱۳۱۶ به همراه استان‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="استان اصفهان">اصفهان</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%B2%D8%AF" title="استان یزد">یزد</a> کنونی استان دهم ایران را تشکیل می‌دادند. این منطقه در سال ۱۳۳۷ به صورت فرمانداری، با نام فرمانداری کل بختیاری و چهارمحال اداره می‌شد و در سال ۱۳۵۲ یک استان مستقل را تشکیل داد.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مردم بختیاری">مردم بختیاری</a> یا لرهای بختیاری جزئی از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لر</a> به‌شمار می‌آیند و در جنوب‌غربی ایران ساکن هستند. بختیاری‌ها با <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="گویش بختیاری">گویش بختیاری</a> که یکی از شاخه‌های <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="گویش‌های لری">گویش‌های لری</a> است تکلم می‌کنند.<sup id="cite_ref-islamicabakhtiari_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-islamicabakhtiari-40"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گستره سکونتگاه لرهای بختیاری از شمال تا <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%AF%D8%B1%D8%B2" title="الیگودرز">الیگودرز</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%86" class="mw-disambig" title="فریدن">فریدن</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a> و از جنوب غرب تا <a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="اهواز">اهواز</a> است.<sup id="cite_ref-islamicabakhtiari_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-islamicabakhtiari-40"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="استان کهگیلویه و بویراحمد">استان کهگیلویه و بویراحمد</a> یا به‌طور دقیق تر منطقه کهگیلویه طبق قانون مصوب ۱۳۱۶ جزئی از استان غرب به‌شمار می‌آمد اما در تقسیمات سال ۱۳۴۰ به عنوان یکی از هشت فرمانداری کل ایران و با نام بویراحمد سردسیر کهگیلویه درآمد.<sup id="cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-5" class="reference"><a href="#cite_note-encyclopaediaislamica1-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> شهر <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%AC" title="یاسوج">یاسوج</a> در سال ۱۳۴۲ به عنوان مرکز فرمانداری کهگیلویه و بویراحمد و در سال ۱۳۵۵ به عنوان مرکز استانی به همین نام برگزیده شد.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مردم کهگیلویه و بویراحمد و به‌طور دقیق‌تر بویراحمدی‌ها جزئی از مردم لر به‌شمار می‌آیند و با <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="لری بویراحمدی">گویش بویراحمدی</a> که یکی از شاخه‌های گویش لری است تکلم می‌کنند. سرزمین و سکونتگاه بویراحمدی‌ها از <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86" title="بهبهان">بهبهان</a> تا <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="دوگنبدان">دوگنبدان</a> و کوه‌پایه‌های <a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%D8%A7" title="دنا">دنا</a> و در حدود چهارهزار کیلومتر مربع وسعت دارد.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۳۰ کهگیلویه به مرکزیت بهبهان بخشی از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="استان فارس">استان فارس</a> به‌شمار می‌آمد اما در سال ۱۳۴۲ و با تشکیل فرمانداری کهگیلویه و بویراحمد، بهبهان به استان خوزستان پیوست.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <dl><dt>شورش لرستان</dt></dl> <p>در سال ۱۳۰۲ نیروهای دولتی و عشایر لر در فاصله میان شهرهای <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF" title="بروجرد">بروجرد</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a> وارد نبرد شدند. قوای عشایر متشکل از طوایف <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%D8%AF" title="ایل بیرانوند">ایل بیرانوند</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%AF" title="سگوند">سگوند</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C" title="پاپی">پاپی</a> و <a href="/wiki/%DA%86%DA%AF%D9%86%DB%8C_(%D8%A7%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="چگنی (ایل)">چگنی</a> بودند و درگیری‌ها در مهر سال ۱۳۰۲ آغاز شد ولی تا پایان آذر همان سال نیروهای دولتی توانستند خرم‌آباد را محاصره و آن را به کنترل درآورند. در آغاز نخست‌وزیری رضاخان، خرم‌آباد نقش پررنگی در شورش علیه نیروهای حکومتی داشت. دلیل این شورش دستگیری عده‌ای از عشایر به جرم راهزنی بود. پس از دستگیری راهزنان اعلام <a href="/wiki/%D8%B9%D9%81%D9%88_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="عفو عمومی">عفو عمومی</a> شد و هنگامی که آنان سلاح خود را تحویل دادند برخی سران عشایر دستگیر و اعدام شدند. این رویداد باعث شورش در لرستان شد. شدیدترین درگیری میان مردم لر و نیروهای حکومت مرکزی در تنگه‌ای به نام زاهدشیر در دوازده کیلومتری شمال خرم‌آباد صورت گرفت. پس از یک سلسله درگیری گسترده در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۰۲ خرم‌آباد به دست نیروهای قزاق اشغال شد. شکست مردم لر با تبلیغات گسترده در سطح کشور توأم شد.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پس از فتح خرم‌آباد چندتن از سران عشایر بر خلاف آنچه عفو عمومی اعلام شده بود اعدام شدند. سرکوب مردم لر توسط <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="احمد امیراحمدی">سپهبد احمد امیراحمدی</a> مورد تقدیر رضاخان قرار گرفت. اقدام حکومت مرکزی در نقض عفو عمومی و اعدام سران عشایر باعث شورش مجدد در منطقه لرستان شد. این شورش با محاصره خرم‌آباد در بهار ۱۳۰۳ آغاز شد. با آغاز فصل بهار و بازگشت ایل‌های لر از شمال <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> به مرکز لرستان، درگیری مسلحانه با نیروهای حکومت مرکزی از سر گرفته شد. در این سال <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="محمد شاه‌بختی">سپهبد محمد شاه‌بختی</a> فرماندهی تیپ پیاده لشکر غرب را بر عهده داشت. علی‌رغم اینکه احمدی خواهان سرکوب بیشتر لرها بود شاه‌بختی در پی دفاع از مواضع نیروهای حکومتی بود.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>سرانجام در ۹ اردیبهشت همان سال در حالی که امیراحمدی فرماندهی را بر عهده داشت، پس از یک رشته درگیری میان مردم لر و نیروهای حکومت مرکزی در ۱۵ خرداد ۱۳۰۳ بار دیگر خرم‌آباد تحت کنترل دولت مرکزی درآمد. امیراحمدی پس از پیروزی در پی سرکوب بیشتر مردم لر بود، اما رضاشاه در تاریخ ۱۹ مرداد همان سال با ارسال تلگرافی دستور اعلام عفو عمومی را صادر کرد.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوران_جمهوری_اسلامی"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.AC.D9.85.D9.87.D9.88.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85.DB.8C"></span>دوران جمهوری اسلامی</h3></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="جنگ_ایران_و_عراق"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.B9.D8.B1.D8.A7.D9.82"></span>جنگ ایران و عراق</h4></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:War_of_the_Cities_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/War_of_the_Cities_map.png/150px-War_of_the_Cities_map.png" decoding="async" width="150" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/War_of_the_Cities_map.png/225px-War_of_the_Cities_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/War_of_the_Cities_map.png/300px-War_of_the_Cities_map.png 2x" data-file-width="643" data-file-height="800" /></a><figcaption>مناطق بمباران شده در جنگ ایران و عراق</figcaption></figure> <p>طی دوره هشت ساله <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="جنگ ایران و عراق">جنگ ایران و عراق</a>، استان لرستان به دلیل همسایگی با سه استان مرزی در غرب و جنوب غربی ایران شامل استان‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="استان کرمانشاه">کرمانشاه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان خوزستان">خوزستان</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="استان ایلام">ایلام</a> هم از نظر <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%82%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AC%DB%8C%D8%B4%DB%8C" class="mw-redirect" title="سوق‌الجیشی">سوق‌الجیشی</a> و هم از نظر پذیرایی از جنگزدگان دارای اهمیت بود. علاوه بر آن، شهرهای مختلف این استان به ویژه <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF" title="بروجرد">بروجرد</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1" title="پلدختر">پلدختر</a> بارها مورد <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حمله هوایی">حمله هوایی</a> و موشکی قرار گرفتند.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> برخی برآوردها حاکی از آن است که لرستان از نظر حجم مالی، دومین استان خسارت دیده در طول جنگ ایران و عراق بوده‌است.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="لرها_در_زمان_حال"><span id=".D9.84.D8.B1.D9.87.D8.A7_.D8.AF.D8.B1_.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AD.D8.A7.D9.84"></span>لرها در زمان حال</h4></div> <p>استان لرستان از استان‌های غربی <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> است. این استان ۲۹۳۰۸ کیلومتر مربع مساحت و بیش از یک میلیون و هفتصد و شصت هزار نفر جمعیت دارد.<sup id="cite_ref-amar90Lor_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-amar90Lor-50"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نرخ بیکاری در لرستان با ۲۱ درصد بالاترین نرخ بیکاری در ایران است.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این استان سیزدهمین استان کشور از نظر جمعیت می‌باشد. <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a> مرکز استان است. طبق آمار سال ۱۳۸۵، خرم‌آباد بیستمین شهر بزرگ کشور است. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40381259">.mw-parser-output .portalbox{float:left;border:solid #aaa 1px;padding:0}.mw-parser-output .portalbox.tleft{margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalbox.tright{margin:0.5em 0 0.5em 1em}.mw-parser-output .portalbox>ul{display:table;box-sizing:border-box;padding:0.1em;max-width:175px;background:#f9f9f9;font-size:85%;line-height:110%;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox>ul>li{display:table-row}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:first-child{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:last-child{display:table-cell;padding:0.2em 0.3em 0.2em 0.2em;vertical-align:middle}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}</style><div role="navigation" aria-label="درگاه‌ها" class="noprint portalbox plainlist tleft"> <ul> <li><span><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:P_Luristan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/P_Luristan.svg/31px-P_Luristan.svg.png" decoding="async" width="31" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/P_Luristan.svg/47px-P_Luristan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/P_Luristan.svg/62px-P_Luristan.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span></span><span><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="درگاه:لرستان">درگاه لرستان</a></span></li></ul></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="زبان لری">زبان لری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="موسیقی لرستان">موسیقی لرستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%84%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ملی‌گرایی لری (صفحه وجود ندارد)">ملی‌گرایی لری</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isna.ir/fa/news/91122817755/غار-دوشه-کهن-ترین-نگارخانه-ایران">«غار دوشه، کهن‌ترین نگارخانه ایران»</a>. ایسنا. <bdi>۲۸ اسفند ۱۳۹۱</bdi>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20141003105914/http://isna.ir/fa/news/91122817755/%D8%BA%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%87-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86">بایگانی‌شده</a> از روی نسخه اصلی در ۳ اکتبر ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳ اکتبر ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%BA%D8%A7%D8%B1+%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%8C+%DA%A9%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86+%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7&rft.date=1391&rft_id=http%3A%2F%2Fisna.ir%2Ffa%2Fnews%2F91122817755%2F%D8%BA%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%87-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hamshahrionline.ir/details/236384">«غار دوشه»</a>. وب‌گاه همشهری. <bdi>۴ آبان ۱۳۹۲</bdi>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20141003110036/http://www.hamshahrionline.ir/details/236384">بایگانی‌شده</a> از روی نسخه اصلی در ۳ اکتبر ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳ اکتبر ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%BA%D8%A7%D8%B1+%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%87&rft.pub=%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%87%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C&rft.date=1392&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hamshahrionline.ir%2Fdetails%2F236384&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-l1-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-l1_3-0">۳٫۰۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-1">۳٫۰۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-2">۳٫۰۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-3">۳٫۰۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-4">۳٫۰۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-5">۳٫۰۵</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-6">۳٫۰۶</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-7">۳٫۰۷</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-8">۳٫۰۸</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-9">۳٫۰۹</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-10">۳٫۱۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-11">۳٫۱۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_3-12">۳٫۱۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFپشتدار1376" class="citation book">پشتدار، علی‌محمد (<bdi>۱۳۷۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/716110"><i>لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی</i></a>. ج. ۷. علوم انسانی «ایران شناخت». ص. <bdi>۱۶۰ تا ۱۸۳</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۵ ژوئن ۲۰۱۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%84%D8%B1%D9%87%D8%A7+%D9%88+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B2+%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1+%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B3%DA%A9%DB%8C&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B6%DB%B0+%D8%AA%D8%A7+%DB%B1%DB%B8%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85+%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C+%C2%AB%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%C2%BB&rft.date=1376&rft.aulast=%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1&rft.aufirst=%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.noormags.com%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F716110&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-britannica-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-britannica_4-0">۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-britannica_4-1">۴٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-britannica_4-2">۴٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-britannica_4-3">۴٫۳</a></sup></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140911165654/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/348190/Lorestan">"Lorestān"</a> (به انگلیسی). <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دانشنامه بریتانیکا">دانشنامه بریتانیکا</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/348190/Lorestan">the original</a> on 11 September 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 September</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Lorest%C4%81n&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2FEBchecked%2Ftopic%2F348190%2FLorestan&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-luristan-04-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-luristan-04_5-0">۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-luristan-04_5-1">۵٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140911165851/http://www.iranicaonline.org/articles/luristan-04-origin-nomadism">"LURISTAN iv. The Origin of Nomadism"</a> (به انگلیسی). <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دانشنامه ایرانیکا">دانشنامه ایرانیکا</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/luristan-04-origin-nomadism">the original</a> on 11 September 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 September</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=LURISTAN+iv.+The+Origin+of+Nomadism&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fluristan-04-origin-nomadism&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFبختیاری1383">بختیاری، <i>تاریخ بختیاری</i></a>، <bdi>۶۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-loghatnaameh2-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-loghatnaameh2_7-0">۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-loghatnaameh2_7-1">۷٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-loghatnaameh2_7-2">۷٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20141012183920/https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-c4eea2e27cb443da9506b20cb181a5fb-fa.html">«لرستان»</a>. <a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AF%D9%87%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="لغت‌نامه دهخدا">لغت‌نامه دهخدا</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-c4eea2e27cb443da9506b20cb181a5fb-fa.html">اصلی</a> در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۲ اکتبر ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%84%D8%BA%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AF%D9%87%D8%AE%D8%AF%D8%A7&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.loghatnaameh.org%2Fdehkhodaworddetail-c4eea2e27cb443da9506b20cb181a5fb-fa.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-loor1-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-loor1_8-0">۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-loor1_8-1">۸٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-loor1_8-2">۸٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120712064947/http://loor.ir/News.asp?nid=2970&ln=fa">«آیا لر آریاییست یا عیلامی و کاسی؟»</a>. نشریه اینترنتی مردم لر. <bdi>۲۶ شهریور ۱۳۸۹</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://loor.ir/News.asp?nid=2970&ln=fa">اصلی</a> در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۳ سپتامبر ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A2%DB%8C%D8%A7+%D9%84%D8%B1+%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%DB%8C%D8%A7+%D8%B9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D9%88+%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%9F&rft.pub=%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1&rft.date=1389&rft_id=http%3A%2F%2Floor.ir%2FNews.asp%3Fnid%3D2970%26ln%3Dfa&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-Grugni-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Grugni_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGrugniBattagliaHooshiar_KashaniParolo2012" class="citation journal cs1">Grugni, V; Battaglia, V; Hooshiar Kashani, B; Parolo, S; Al-Zahery, N <i>et al. </i> (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3399854">"Ancient Migratory Events in the Middle East: New Clues from the Y-Chromosome Variation of Modern Iranians"</a>. <i>PLoS ONE</i>. <b>7</b> (7): e41252. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0041252">10.1371/journal.pone.0041252</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3399854">3399854</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22815981">22815981</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLoS+ONE&rft.atitle=Ancient+Migratory+Events+in+the+Middle+East%3A+New+Clues+from+the+Y-Chromosome+Variation+of+Modern+Iranians&rft.volume=7&rft.issue=7&rft.pages=e41252&rft.date=2012&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3399854%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F22815981&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0041252&rft.aulast=Grugni&rft.aufirst=V&rft.au=Battaglia%2C+V&rft.au=Hooshiar+Kashani%2C+B&rft.au=Parolo%2C+S&rft.au=Al-Zahery%2C+N+%27%27et+al.+%27%27&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3399854&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFپاتس" class="citation journal cs1 cs1-prop-long-vol cs1-prop-foreign-lang-source">پاتس, دنیل. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=WE62CgAAQBAJ&lpg=PA57&num=9&pg=PA48#v=onepage&q&f=false">"The The Archaeology of Elam Second Edition"</a> (به انگلیسی). 2nd جلد: 48.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+The+Archaeology+of+Elam+Second+Edition&rft.volume=2nd+%D8%AC%D9%84%D8%AF&rft.pages=48&rft.aulast=%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B3&rft.aufirst=%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DWE62CgAAQBAJ%26lpg%3DPA57%26num%3D9%26pg%3DPA48%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-iranatlas-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-iranatlas_11-0">۱۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-iranatlas_11-1">۱۱٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121015225034/http://www.iranatlas.info/regional%20prehistoric/hasanlu/kahian.htm">«کاسی‌ها»</a>. اطلس تاریخی ایران پیش از اسلام. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://iranatlas.info/regional%20prehistoric/hasanlu/kahian.htm">اصلی</a> در ۱۵ اكتبر ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳ آذر ۱۳۹۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&rft.pub=%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%B3+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%BE%DB%8C%D8%B4+%D8%A7%D8%B2+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Firanatlas.info%2Fregional%2520prehistoric%2Fhasanlu%2Fkahian.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|archive-date=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141006102009/http://pardis.150m.com/kassi572.pdf">«قوم کاسی»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. مهدی رازانی. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pardis.150m.com/kassi572.pdf">اصلی</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> در ۶ اکتبر ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳ آذر ۱۳۹۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%82%D9%88%D9%85+%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C&rft.pub=%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C+%D8%B1%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fpardis.150m.com%2Fkassi572.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFگرانتوسگی1345" class="citation">گرانتوسگی (<bdi>۱۳۴۵</bdi>)، <i>تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز</i>، تهران</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B2+%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%A7+%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2&rft.pub=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.date=1345&rft.au=%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B3%DA%AF%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFپیگولووسکایا1353" class="citation">پیگولووسکایا (<bdi>۱۳۵۳</bdi>)، <i>تاریخ ایران از عهد باستان تا قرن ۱۸</i>، تهران</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B2+%D8%B9%D9%87%D8%AF+%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%A7+%D9%82%D8%B1%D9%86+%DB%B1%DB%B8&rft.pub=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.date=1353&rft.au=%D9%BE%DB%8C%DA%AF%D9%88%D9%84%D9%88%D9%88%D8%B3%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4454">«جبال (۱) (جمع جَبَل) یا کورة جَبَل یا قُهِستان یا قوهستان (معرّب کوهستان) یا بلاد جبال»</a>. دانشنامه جهان اسلام<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱ ژوئن ۲۰۱۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84+%28%DB%B1%29+%28%D8%AC%D9%85%D8%B9+%D8%AC%D9%8E%D8%A8%D9%8E%D9%84%29+%DB%8C%D8%A7+%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A9+%D8%AC%D9%8E%D8%A8%D9%8E%D9%84+%DB%8C%D8%A7+%D9%82%D9%8F%D9%87%D9%90%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DB%8C%D8%A7+%D9%82%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%28%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%91%D8%A8+%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%29+%DB%8C%D8%A7+%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AF+%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.encyclopaediaislamica.com%2Fmadkhal2.php%3Fsid%3D4454&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2899">«پَهلَوی»</a>. دانشنامه جهان اسلام<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱ ژوئن ۲۰۱۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%BE%D9%8E%D9%87%D9%84%D9%8E%D9%88%DB%8C&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.encyclopaediaislamica.com%2Fmadkhal2.php%3Fsid%3D2899&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-onlinefr-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-onlinefr_17-0">۱۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-onlinefr_17-1">۱۷٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120505180700/http://lorestan.online.fr/article.php3?id_article=4">«لرستان»</a>. وب‌سایت لرستان آنلاین. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lorestan.online.fr/article.php3?id_article=4">اصلی</a> در ۵ مه ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳۰ بهمن ۱۳۹۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Florestan.online.fr%2Farticle.php3%3Fid_article%3D4&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFامان‌اللهی_بهاروند1391">امان‌اللهی بهاروند، <i>قوم لر</i></a>، <bdi>۷۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFدهخدا1377">دهخدا، <i>لغت‌نامه</i></a>، <bdi>۱۹۶۶۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/atabak-turkish-atabeg-lit">"اتابکان"</a> (به انگلیسی). دانشنامه ایرانیکا<span class="reference-accessdate">. Retrieved ‎6 آبان 1389</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fatabak-turkish-atabeg-lit&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|تاریخ بازدید=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/hazaraspids">«HAZĀRASPIDS»</a>. <i>ایرانیکا</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft.atitle=HAZ%C4%80RASPIDS&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fhazaraspids&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cgie.org.ir/fa/article/225170/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86">««اتابکان لرستان | دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C2%AB%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%7C+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%7C+%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%C2%BB&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cgie.org.ir%2Ffa%2Farticle%2F225170%2F%25D8%25A7%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2586-%25D9%2584%25D8%25B1%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A7%25D9%2586&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/hazaraspids">"هزاراسپیان"</a> (به انگلیسی). دانشنامه ایرانیکا<span class="reference-accessdate">. Retrieved ‎6 آبان 1389</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fhazaraspids&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|تاریخ بازدید=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">دائرةالمعارف فارسی، ج. ۲، ص. ۲۴۹۲</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mibosearch.com/Dictionary.aspx?wId=18225&DicName=dehkhoda&word=اتابکان+لرستان">«اتابکان لر کوچک»</a>. میبو سرچ<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>‎۶ آبان ۱۳۸۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86+%D9%84%D8%B1+%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9&rft.pub=%D9%85%DB%8C%D8%A8%D9%88+%D8%B3%D8%B1%DA%86&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mibosearch.com%2FDictionary.aspx%3FwId%3D18225%26DicName%3Ddehkhoda%26word%3D%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86%2B%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازدید=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mibosearch.com/Dictionary.aspx?wId=18225&DicName=dehkhoda&word=اتابکان+لرستان">«اتابکان لر کوچک»</a>. میبو سرچ<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>‎۶ آبان ۱۳۸۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86+%D9%84%D8%B1+%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9&rft.pub=%D9%85%DB%8C%D8%A8%D9%88+%D8%B3%D8%B1%DA%86&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mibosearch.com%2FDictionary.aspx%3FwId%3D18225%26DicName%3Ddehkhoda%26word%3D%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86%2B%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازدید=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130125230701/http://www.tebyan-lorestan.ir/sub.aspx?id=92">«لرستان در دوره اتابکان لر کوچک»</a>. تبیان لرستان. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tebyan-lorestan.ir/sub.aspx?id=92">اصلی</a> در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۳<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>‎۶ آبان ۱۳۸۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87+%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86+%D9%84%D8%B1+%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9&rft.pub=%D8%AA%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tebyan-lorestan.ir%2Fsub.aspx%3Fid%3D92&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازدید=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-encyclopaediaislamica1-28"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-0">۲۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-1">۲۸٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-2">۲۸٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-3">۲۸٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-4">۲۸٫۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-encyclopaediaislamica1_28-5">۲۸٫۵</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3749">«تقسیمات کشوری»</a>. دانشنامه جهان اسلام<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>‎۱۴ فروردین ۱۳۹۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.encyclopaediaislamica.com%2Fmadkhal2.php%3Fsid%3D3749&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازدید=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-6D0CYDLw7-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-6D0CYDLw7_29-0">۲۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-6D0CYDLw7_29-1">۲۹٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFمراد_مرادی_مقدم1391" class="citation web">مراد مرادی مقدم (<bdi>۲۸ آذر ۱۳۹۱</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/54020">«تاریخ سیاسی و اجتماعی پشتکوه در دوران والیان فیلی»</a>. پایگاه مجلات تخصصی نور<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۸ آذر ۱۳۹۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D9%88+%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C+%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87+%D8%AF%D8%B1+%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C&rft.pub=%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%AA+%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C+%D9%86%D9%88%D8%B1&rft.date=1391&rft.au=%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.noormags.com%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F54020&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-lorestanonline-30"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-lorestanonline_30-0">۳۰٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-lorestanonline_30-1">۳۰٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120505180700/http://lorestan.online.fr/article.php3?id_article=4">«لرستان در عهد بعد از اسلام»</a>. وب‌سایت لرستان آنلاین. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lorestan.online.fr/article.php3?id_article=4">اصلی</a> در ۵ مه ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>‎۱۶ فروردین ۱۳۹۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D8%B9%D9%87%D8%AF+%D8%A8%D8%B9%D8%AF+%D8%A7%D8%B2+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.pub=%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Florestan.online.fr%2Farticle.php3%3Fid_article%3D4&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازدید=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2774">«پشتکوه و پیشکوه»</a>. دانشنامه جهان اسلام<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۴ فروردین ۱۳۹۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87+%D9%88+%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%87&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.encyclopaediaislamica.com%2Fmadkhal2.php%3Fsid%3D2774&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFملک‌زاده1383">ملک‌زاده، <i>تاریخ مشروطیت ایران</i></a>، <bdi>۱۰۸۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحائری1387">حائری، <i>تشییع و مشروطیت در ایران</i></a>، <bdi>۱۹</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFگارثویت1382">گارثویت، <i>تاریخ سیاسی، اجتماعی بختیاری با استفاده از اسناد منتشر شده وزارت خارجه انگلیس</i></a>، <bdi>۲۵۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFایوانوف1357">ایوانوف، <i>انقلاب مشروطیت ایران</i></a>، <bdi>۶۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFبختیاری1362">بختیاری، <i>یادداشتها و خاطرات سردار ظفر بختیاری</i></a>، <bdi>۲۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنامور1352">نامور، <i>برخی ملاحظات پیرامون تاریخ انقلاب مشروطیت</i></a>، <bdi>۲۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=42526">«کلیات استان چهارمحال و بختیاری»</a>. وب‌گاه تبیان. <bdi>۲۹ خرداد ۱۳۸۶</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۸ آذر ۱۳۹۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%84+%D9%88+%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.pub=%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AA%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.date=1386&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fnewindex.aspx%3Fpid%3D42526&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hamshahrionline.ir/details/43216">«آشنایی با استان چهارمحال و بختیاری»</a>. همشهری آنلاین. <bdi>۱۲ بهمن ۱۳۸۶</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۸ آذر ۱۳۹۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A8%D8%A7+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%84+%D9%88+%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.pub=%D9%87%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C+%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86&rft.date=1386&rft_id=http%3A%2F%2Fhamshahrionline.ir%2Fdetails%2F43216&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-islamicabakhtiari-40"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-islamicabakhtiari_40-0">۴۰٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-islamicabakhtiari_40-1">۴۰٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=661">«بختیاری»</a>. دانشنامه جهان اسلام<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۹ دی ۱۳۹۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.encyclopaediaislamica.com%2Fmadkhal2.php%3Fsid%3D661&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hamshahrionline.ir/details/21321">«آشنایی با استان کهگیلویه و بویر احمد»</a>. همشهری آنلاین. <bdi>۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۶</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۸ آذر ۱۳۹۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A8%D8%A7+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87+%D9%88+%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1+%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF&rft.pub=%D9%87%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C+%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86&rft.date=1386&rft_id=http%3A%2F%2Fhamshahrionline.ir%2Fdetails%2F21321&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2125">«بویراحمدی، ایل و گویش»</a>. دانشنامه جهان اسلام<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۸ آذر ۱۳۹۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%8C+%D8%A7%DB%8C%D9%84+%D9%88+%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.encyclopaediaislamica.com%2Fmadkhal2.php%3Fsid%3D2125&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2211">«بهبهان»</a>. دانشنامه جهان اسلام<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۸ آذر ۱۳۹۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A8%D9%87%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.encyclopaediaislamica.com%2Fmadkhal2.php%3Fsid%3D2211&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFستوده1391">ستوده، <i>شورش لرستان</i></a>، <bdi>۱۱۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFستوده1391">ستوده، <i>شورش لرستان</i></a>، <bdi>۱۱۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFستوده1391">ستوده، <i>شورش لرستان</i></a>، <bdi>۱۱۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6SMpvUtEp?url=http://staffsbasij.sbu.ac.ir/images/%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%86%DA%AF.doc">«سال شمار ۸ سال جنگ تحمیلی از سال ۱۳۵۹ تا سال ۱۳۶۷»</a>. وب‌گاه بسیج دانشگاه شهید بهشتی. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://staffsbasij.sbu.ac.ir/images/سال_شمارجنگ.doc">اصلی</a> در ۵ سپتامبر ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D8%A7%D9%84+%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1+%DB%B8+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%D8%AC%D9%86%DA%AF+%D8%AA%D8%AD%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B9+%D8%AA%D8%A7+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%DB%B1%DB%B3%DB%B6%DB%B7&rft.pub=%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%AC+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF+%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fstaffsbasij.sbu.ac.ir%2Fimages%2F%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%86%DA%AF.doc&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFاصغر_فتاحی" class="citation web">اصغر فتاحی. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6SMqAjhwQ?url=http://www.ensani.ir/fa/content/68944/default.aspx">«تاریخچه حملات هوایی و تجاوز رژیم بعث به مناطق مسکونی ایران/۴۷۷۰ پرواز سیاه بر شهرهای سپید»</a>. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ensani.ir/fa/content/68944/default.aspx">اصلی</a> در ۵ سپتامبر ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87+%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA+%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D9%88+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2+%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85+%D8%A8%D8%B9%D8%AB+%D8%A8%D9%87+%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82+%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%2F%DB%B4%DB%B7%DB%B7%DB%B0+%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2+%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87+%D8%A8%D8%B1+%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%AF&rft.pub=%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85+%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D9%88+%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C&rft.au=%D8%A7%D8%B5%D8%BA%D8%B1+%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AD%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ensani.ir%2Ffa%2Fcontent%2F68944%2Fdefault.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6SMqTAjWt?url=http://safireaflak.ir/fa/news/25024/">«لرستان؛ فراموش خانه بزرگان/نسیم امید در دیار لرستان خواهد وزید؟»</a>. سفیر افلاک. <bdi>۲۷ خرداد ۱۳۹۳</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://safireaflak.ir/fa/news/25024/">اصلی</a> در ۵ سپتامبر ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۳ شهریور ۱۳۹۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%9B+%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4+%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%2F%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%85+%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF+%D8%AF%D8%B1+%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF+%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D8%9F&rft.pub=%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1+%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%DA%A9&rft.date=1393&rft_id=http%3A%2F%2Fsafireaflak.ir%2Ffa%2Fnews%2F25024%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-amar90Lor-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-amar90Lor_50-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="fa" dir="rtl">خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <code><ref></code>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام <code>amar90Lor</code> وارد نشده است. (صفحهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:ارجاع‌دهی">راهنما</a> را مطالعه کنید.). </span></li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری">«نتایج سرشماری - جمعیت و خانوار به ترتیب استان، شهرستان ۱۳۹۵»</a>. <i>مرکز آمار ایران</i>. <bdi>۲۳ اسفند ۱۳۹۵</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.atitle=%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC+%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+-+%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%D9%88+%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1+%D8%A8%D9%87+%D8%AA%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A8+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B5&rft.date=1395&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.amar.org.ir%2F%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86%2F%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mashreghnews.ir/news/1094495/جزئیات-بیکاری-بهار-۹۹-در-استان-ها-جدول">«جزئیات بیکاری بهار ۹۹ در استان‌ها +جدول»</a>. <i>مشرق نیوز</i>. <bdi>۲۰۲۰-۰۷-۱۳</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۰۸-۰۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%82+%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2&rft.atitle=%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA+%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1+%DB%B9%DB%B9+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%2B%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84&rft.date=2020-07-13&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mashreghnews.ir%2Fnews%2F1094495%2F%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1-%DB%B9%DB%B9-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7-%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.khabaronline.ir/news/286609/12-2-درصد-نرخ-بیکاری-سال-91-لرستان-بیکارترین-استان-کشور">«12.2 درصد؛ نرخ بیکاری سال 91/ لرستان،بیکارترین استان کشور»</a>. <i>خبرآنلاین</i>. <bdi>۲۰۱۳-۰۴-۱۴</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۰۸-۰۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AE%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86&rft.atitle=12.2+%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF%D8%9B+%D9%86%D8%B1%D8%AE+%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%B3%D8%A7%D9%84+91%2F+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1&rft.date=2013-04-14&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.khabaronline.ir%2Fnews%2F286609%2F12-2-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%86%D8%B1%D8%AE-%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-91-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2></div> <ul><li><cite id="CITEREFبختیاری1383" class="citation book">بختیاری، سرداراسعد (<bdi>۱۳۸۳</bdi>). <i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" class="mw-redirect" title="تاریخ بختیاری (کتاب)">تاریخ بختیاری</a></i>. تهران: اساطیر. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-5960-29-0" title="ویژه:منابع کتاب/964-5960-29-0"><bdi>۹۶۴-۵۹۶۰-۲۹-۰</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B1&rft.date=1383&rft.isbn=964-5960-29-0&rft.aulast=%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFستوده1391" class="citation book">ستوده، سیدیدالله (<bdi>۱۳۹۱</bdi>). <i>شورش لرستان</i>. خرم‌آباد: شاپورخواست. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-964-2707-75-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-964-2707-75-1"><bdi>۹۷۸-۹۶۴-۲۷۰۷-۷۵-۱</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft.place=%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF&rft.pub=%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA&rft.date=1391&rft.isbn=978-964-2707-75-1&rft.aulast=%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87&rft.aufirst=%D8%B3%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFامان‌اللهی_بهاروند1391" class="citation book">امان‌اللهی بهاروند، سکندر (<bdi>۱۳۹۱</bdi>). <i>قوم لر</i>. تهران: آگاه. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-964-329-135-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-964-329-135-8"><bdi>۹۷۸-۹۶۴-۳۲۹-۱۳۵-۸</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%82%D9%88%D9%85+%D9%84%D8%B1&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87&rft.date=1391&rft.isbn=978-964-329-135-8&rft.aulast=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%DB%8C+%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF&rft.aufirst=%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFملک‌زاده1383" class="citation book">ملک‌زاده، مهدی (<bdi>۱۳۸۳</bdi>). <i>تاریخ مشروطیت ایران</i>. ج. سوم. تهران: سخن. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-372-094-2" title="ویژه:منابع کتاب/964-372-094-2"><bdi>۹۶۴-۳۷۲-۰۹۴-۲</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%B3%D8%AE%D9%86&rft.date=1383&rft.isbn=964-372-094-2&rft.aulast=%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87&rft.aufirst=%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFحائری1387" class="citation book">حائری، عبدالهادی (<bdi>۱۳۸۷</bdi>). <i>تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق</i>. تهران: امیرکبیر. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-964-00-0782-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-964-00-0782-2"><bdi>۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۷۸۲-۲</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9+%D9%88+%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D9%86%D9%82%D8%B4+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85+%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rft.date=1387&rft.isbn=978-964-00-0782-2&rft.aulast=%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFگارثویت1382" class="citation book">گارثویت، جین رالف (<bdi>۱۳۸۲</bdi>). <i>تاریخ سیاسی، اجتماعی بختیاری با استفاده از اسناد منتشر شده وزارت خارجه انگلیس</i>. تهران: آنزان. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-6699-29-4" title="ویژه:منابع کتاب/964-6699-29-4"><bdi>۹۶۴-۶۶۹۹-۲۹-۴</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%8C+%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C+%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A8%D8%A7+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87+%D8%A7%D8%B2+%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1+%D8%B4%D8%AF%D9%87+%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%87+%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A2%D9%86%D8%B2%D8%A7%D9%86&rft.date=1382&rft.isbn=964-6699-29-4&rft.aulast=%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AB%D9%88%DB%8C%D8%AA&rft.aufirst=%D8%AC%DB%8C%D9%86+%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFایوانوف1357" class="citation book">ایوانوف، میخائیل سرگی یویچ (<bdi>۱۳۵۷</bdi>). <i>انقلاب مشروطیت ایران</i>. ترجمهٔ کاظم انصاری. تهران: شبگیر. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-964-311-667-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-964-311-667-5"><bdi>۹۷۸-۹۶۴-۳۱۱-۶۶۷-۵</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8+%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%B4%D8%A8%DA%AF%DB%8C%D8%B1&rft.date=1357&rft.isbn=978-964-311-667-5&rft.aulast=%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%81&rft.aufirst=%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%B1%DA%AF%DB%8C+%DB%8C%D9%88%DB%8C%DA%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFبختیاری1362" class="citation book">بختیاری، سردار ظفر (<bdi>۱۳۶۲</bdi>). <i>یادداشتها و خاطرات سردار ظفر بختیاری</i>. تهران: فرهنگسرا.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87%D8%A7+%D9%88+%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1+%D8%B8%D9%81%D8%B1+%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%B1%D8%A7&rft.date=1362&rft.aulast=%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1+%D8%B8%D9%81%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFنامور1352" class="citation book">نامور، رحیم (<bdi>۱۳۵۲</bdi>). <i>برخی ملاحظات پیرامون تاریخ انقلاب مشروطیت</i>. تهران: چاپار.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A8%D8%B1%D8%AE%DB%8C+%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%B8%D8%A7%D8%AA+%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8+%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%DA%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1&rft.date=1352&rft.aulast=%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1&rft.aufirst=%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFدهخدا1377" class="citation book">دهخدا، علی‌اکبر (<bdi>۱۳۷۷</bdi>). <i>لغت‌نامه</i>. ج. سوم. تهران: روزنه. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-03-9614-1" title="ویژه:منابع کتاب/964-03-9614-1"><bdi>۹۶۴-۰۳-۹۶۱۴-۱</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%84%D8%BA%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D9%87&rft.date=1377&rft.isbn=964-03-9614-1&rft.aulast=%D8%AF%D9%87%D8%AE%D8%AF%D8%A7&rft.aufirst=%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D9%84%D8%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&#124;border_&#124;alt=ایران&#124;link=ایران_موضوعات_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:موضوعات ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بحث الگو:موضوعات ایران"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:موضوعات ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&#124;border_&#124;alt=ایران&#124;link=ایران_موضوعات_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="position: relative; bottom: 1px;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران"><img alt="ایران" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span></span></span> موضوعات <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="تاریخ_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ایران">تاریخ ایران</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div id="پیش_از_تاریخ"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" class="mw-redirect" title="ایران پیش از تاریخ">پیش از تاریخ</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">باستانی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۵۵۰–۳۴۰۰ <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="گاه‌شماری دوران مشترک">ق.م.</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%E2%80%93%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="تمدن کورا–ارس">تمدن کورا–ارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="نیاعیلامی">نیاعیلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86)" class="mw-redirect" title="عیلام (تمدن)">عیلام (تمدن)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C_(%D9%82%D9%88%D9%85)" title="لولوبی (قوم)">لولوبی (قوم)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%AF" class="mw-redirect" title="اکد">اکد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کاسیان">کاسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="منائیان">منائیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="امپراتوری آشوری نو">امپراتوری آشوری نو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="اورارتو">اورارتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="پادشاهی ماد">پادشاهی ماد</a></li> <li>(<a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="سکاها">سکاها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84_%D9%86%D9%88" title="امپراتوری بابل نو">امپراتوری بابل نو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۵۵۰ ق.م. – ۲۲۴ <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="گاه‌شماری دوران مشترک">ب.م.</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="شاهنشاهی هخامنشی">شاهنشاهی هخامنشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ارمنستان بزرگ">ارمنستان بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="آتورپاتکان">آتورپاتکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="پادشاهی کاپادوکیه">پادشاهی کاپادوکیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="امپراتوری سلوکی">امپراتوری سلوکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%87" title="فرترکه">فرترکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="شاهان پارس">شاهان پارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="پادشاهی پنتوس">پادشاهی پنتوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاهنشاهی اشکانی">شاهنشاهی اشکانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۲۲۴–۶۵۱ ب.م.</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاهنشاهی ساسانی">شاهنشاهی ساسانی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">قرون وسطی<br />اوایل مدرنیته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۶۳۷–۱۰۵۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="خلافت راشدین">خلافت راشدین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C" title="خلافت اموی">خلافت اموی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خلافت عباسی">خلافت عباسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="طاهریان">طاهریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="علویان طبرستان">علویان طبرستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="صفاریان">صفاریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="دولت سامانی">دولت سامانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="زیاریان">زیاریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87" title="آل بویه">آل بویه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۹۷۵–۱۴۳۲</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="غزنویان">غزنویان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="غوریان">غوریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C" title="امپراتوری سلجوقی">امپراتوری سلجوقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خوارزمشاهیان">خوارزمشاهیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="اتابکان آذربایجان">اتابکان آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ایلخانان">ایلخانان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کرتیان">کرتیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1" title="آل مظفر">آل مظفر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="چوپانیان">چوپانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جلایریان">جلایریان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۱۳۷۰–۱۹۲۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="امپراتوری تیموری">امپراتوری تیموری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" class="mw-redirect" title="قراقویونلو">قراقویونلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%E2%80%8C%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" title="آق‌قویونلو">آق‌قویونلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" title="ایران صفوی">ایران صفوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="افشاریان">افشاریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="زندیان">زندیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="ایران قاجاری">ایران قاجاری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="خانات قفقاز">خانات قفقاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="اشغال ایران در جنگ جهانی اول">اشغال ایران در جنگ جهانی اول</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="اشغال تبریز در جنگ جهانی اول">اشغال تبریز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85" title="نبرد رباط‌کریم">نبرد رباط‌کریم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="اشغال بوشهر">اشغال بوشهر</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مدرن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;">۱۹۲۵–۱۹۷۹</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="دودمان پهلوی">دودمان پهلوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="غائله آذربایجان">غائله آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مجلس مؤسسان دوم ایران">مجلس مؤسسان دوم ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%AA%D8%A7%DB%8C_%DB%B2%DB%B8_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="کودتای ۲۸ مرداد">کودتای ۲۸ مرداد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B7" title="انقلاب ۱۳۵۷">انقلاب ۱۳۵۷</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دولت موقت ایران">دولت موقت ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9.0em;font-weight:normal;font-size:85%;"><span style="font-size: 120%;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">جمهوری اسلامی</a></span><br />۱۹۷۹–اکنون</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ جمهوری اسلامی ایران">تاریخ جمهوری اسلامی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جدایی‌خواهی عرب‌ها در خوزستان">جدایی‌خواهی عرب‌ها در خوزستان</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="گروگان‌گیری سفارت ایران در لندن">گروگان‌گیری سفارت ایران در لندن</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="درگیری‌های اروندرود">درگیری‌های اروندرود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="جنگ ایران و عراق">جنگ ایران و عراق</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87" title="کشتار حجاج در مکه">کشتار حجاج در مکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B6%DB%B5%DB%B5_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر">پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%BE%DA%98%D8%A7%DA%A9" class="mw-redirect" title="درگیری ایران و پژاک">درگیری ایران و پژاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شورش در بلوچستان">شورش در بلوچستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران">پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="جنگ داخلی سوریه">جنگ داخلی سوریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4" title="جنگ با داعش">جنگ با داعش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" title="برنامه جامع اقدام مشترک">برنامه جامع اقدام مشترک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85" title="خروج آمریکا از برجام">خروج آمریکا از برجام</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%DB%8C_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B6_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران">اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B7_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اعتصابات سراسری ۱۳۹۸–۱۳۹۷ ایران">اعتصابات سراسری ۱۳۹۸–۱۳۹۷ ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AF-%DB%B1%DB%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دنیاگیری کووید-۱۹ در ایران">دنیاگیری کووید-۱۹ در ایران</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">همچنین ببینید</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ایران">تاریخ ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ایران بزرگ">ایران بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="مردمان ایرانی‌تبار">مردمان ایرانی‌تبار</a> (<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%E2%80%93%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="تمدن کورا–ارس">تمدن کورا–ارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%81%D8%AA" title="تمدن جیرفت">تمدن جیرفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آریایی">آریایی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فارسی‌زبانان">فارسی‌زبانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="مردم آذری">مردم آذری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="مردمان قفقاز">مردمان قفقاز</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">تاریخ مردم لر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست شاهان ایران">فهرست شاهان ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فهرست رؤسای کشور ایران">فهرست رؤسای کشور ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:تاریخ شهرها در ایران">رده:تاریخ شهرها در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ نظامی ایران">تاریخ نظامی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ دموکراسی در ایران باستان">تاریخ دموکراسی در ایران باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست ایران در سال‌ها">فهرست ایران در سال‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>ق.م. = قبل از میلاد / م. = میلادی</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="جغرافیا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جغرافیای ایران">جغرافیا</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مرزهای ایران">مرزهای ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:شهرهای ایران">رده:شهرهای ایران</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست شهرهای ایران">فهرست شهرهای ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D8%B1%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست زمین‌لرزه‌های ایران">فهرست زمین‌لرزه‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="آذربایجان">آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان سیستان و بلوچستان">استان سیستان و بلوچستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگل‌های هیرکانی">جنگل‌های هیرکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="قفقاز">قفقاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="بخش‌های کردنشین ایران">بخش‌های کردنشین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلات ایران">فلات ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87" title="دریاچه ارومیه">دریاچه ارومیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست جزیره‌های ایران">جزایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست کوه‌های ایران">فهرست کوه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%AD%D8%B4_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حیات وحش ایران">حیات وحش</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="سیاست_در_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سیاست در ایران">سیاست در ایران</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سانسور در ایران">سانسور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران">قانون اساسی</a> (<a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنبش مشروطه ایران">جنبش مشروطه</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="انتخابات در ایران">انتخابات</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B8)" title="انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)">انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سیاست خارجی ایران">سیاست خارجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران">حقوق بشر</a> (<a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="حقوق دگرباشان در ایران">حقوق دگرباشان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%87_%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران">قوه قضائیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران">نیروهای مسلح</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارتش جمهوری اسلامی ایران">ارتش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران">نیروی هوایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران">نیروی دریایی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="وزارت اطلاعات">وزارت اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنگ سایبری در ایران">جنگ سایبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="برنامه هسته‌ای ایران">برنامه هسته‌ای</a> (<a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B1%DB%B7%DB%B4%DB%B7_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت">قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست حزب‌ها در ایران">فهرست حزب‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%AD_%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="جناح اصول‌گرایان جمهوری اسلامی ایران">اصول‌گرایان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پروپاگاندا در ایران">پروپاگاندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهادت در ایران">شهادت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%AD_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="جناح اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی ایران">اصلاح‌طلبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تروریسم در ایران">تروریسم</a> (<a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="جمهوری اسلامی ایران و پرونده‌های تروریسم دولتی">پرونده‌های تروریسم دولتی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="انقلاب سفید">انقلاب سفید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنبش زنان ایران">جنبش زنان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شوراها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="مجلس خبرگان رهبری">مجلس خبرگان رهبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5_%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85" title="مجمع تشخیص مصلحت نظام">مجمع تشخیص مصلحت نظام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="شوراهای اسلامی شهر و روستا">شوراهای اسلامی شهر و روستا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="شورای نگهبان">شورای نگهبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مجلس شورای اسلامی">مجلس شورای اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="شورای عالی امنیت ملی">شورای عالی امنیت ملی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران">مقامات عالی‌رتبه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست سفیران ایران">سفیران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رئیس‌جمهور ایران">رئیس‌جمهور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست استانداران ایران">استانداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رهبر جمهوری اسلامی ایران">رهبر</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="اقتصاد" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقتصاد ایران">اقتصاد</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bonyad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bonyad (صفحه وجود ندارد)">Bonyad <small style="font-size:85%;">(charitable trust)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فقر در ایران">فقر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%BA%D8%B2%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فرار مغزها از ایران">فرار مغزها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست شرکت‌های ایرانی">فهرست شرکت‌ها</a> (<a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنعت خودروسازی ایران">صنعت خودروسازی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فساد در ایران">فساد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سازمان همکاری اقتصادی">سازمان همکاری اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ اقتصادی ایران">تاریخ اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقتصاد ایران">اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="انرژی در ایران">انرژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسائل زیست‌محیطی در ایران">مسائل زیست‌محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران">سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مالکیت فکری در ایران">مالکیت فکری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بورس نفت ایران">بورس نفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ایران">رتبه‌بندی‌های بین‌المللی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Iran_and_the_World_Trade_Organization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iran and the World Trade Organization (صفحه وجود ندارد)">Iran and the World Trade Organization</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مالیات در ایران">مالیات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_economic_laws_in_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of economic laws in Iran (صفحه وجود ندارد)">Main economic laws</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Economy_of_the_Middle_East&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economy of the Middle East (صفحه وجود ندارد)">Economy of the Middle East</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AC_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF" title="برج میلاد">برج میلاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D8%AC%D9%87%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست تجهیزات نظامی ساخت ایران">تجهیزات نظامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="برنامه هسته‌ای ایران">برنامه هسته‌ای</a> (<a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B1%DB%B7%DB%B4%DB%B7_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت">قطعنامه ۱۷۴۷</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خصوصی‌سازی در ایران">خصوصی‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ریال ایران">ریال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان فضایی ایران">سازمان فضایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85" title="ستاد اجرایی فرمان امام">ستاد اجرایی فرمان امام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="دیوان محاسبات کشور">دیوان محاسبات کشور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%82_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بورس اوراق بهادار تهران">بورس اوراق بهادار تهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بانکداری در ایران">بانکداری</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارتباطات در ایران">ارتباطات</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="بخش اقتصادی">بخش‌های اقتصادی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کشاورزی در ایران">کشاورزی</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تولید میوه در ایران">تولید میوه</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بانکداری در ایران">بانکداری و بیمه</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بانکداری در ایران">بانکداری</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران">بانک مرکزی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8_(%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="شتاب (بانکداری)">شتاب</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بازی‌های ویدئویی در ایران">بازی‌های ویدیویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ساخت‌وساز در ایران">ساخت‌وساز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنایع دفاعی ایران">صنایع دفاعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مراقبت سلامت در ایران">مراقبت سلامت</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مراقبت سلامت در ایران">دارویی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنعت در ایران">صنعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="معادن ایران">معدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنعت نفت ایران">صنعت نفت</a> (<a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="شرکت نفت ایران و انگلیس">ایران و انگلیس</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارتباطات در ایران">ارتباطات</a> (<a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شرکت مخابرات ایران">شرت مخابرات</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ترابری در ایران">ترابری</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست شرکت‌های هواپیمایی ایران">شرکت‌های هواپیمایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="متروی تهران">متروی تهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D9%87%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="راه‌آهن ایران">راه‌آهن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران">کشتیرانی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گردشگری در ایران">گردشگری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0.35em 1.0em;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="شرکت دولتی">شرکت دولتی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان صنایع دفاع جمهوری اسلامی ایران">سازمان صنایع دفاع جمهوری اسلامی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D9%88_%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران">سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان صنایع هوایی ایران">سازمان صنایع هوایی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="صنایع الکترونیک ایران">صنایع الکترونیک ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شرکت ملی نفت ایران">شرکت ملی نفت ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صندوق توسعه ملی ایران">صندوق توسعه ملی ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مکان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%B3%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87" title="بندر عسلویه">بندر عسلویه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%DA%86%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1" title="منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار">منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D8%B4" title="جزیره کیش">جزیره کیش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Iranian_research_centers&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Iranian research centers (صفحه وجود ندارد)">Research centers</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="جامعه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:جامعه ایران">جامعه</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جمعیت‌شناسی ایران">جمعیت‌شناسی ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زبان‌های رایج در ایران">زبان‌های رایج در ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="زبان فارسی">زبان فارسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">زبان ارمنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان ترکی آذربایجانی">زبان ترکی آذربایجانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زبان‌های کردی">زبان‌های کردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="زبان لری">زبان لری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">زبان عبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="زبان گرجی">زبان گرجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%86%D9%88_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="آرامی نو آشوری">آرامی نو آشوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">زبان‌های ایرانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">مردم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جمعیت‌شناسی ایران">جمعیت‌شناسی ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC" title="ایرانیان مقیم خارج">ایرانیان مقیم خارج</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقوام ساکن ایران">اقوام ساکن ایران</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارمنی‌های ایران">ارمنی‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آشوریان ایران">آشوریان ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آذری‌های ایرانی">آذری‌های ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="چرکس‌ها در ایران">چرکس‌ها در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گرجی‌های ایران">گرجی‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کردهای ایران">کردهای ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ یهودیان در ایران">تاریخ یهودیان در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ترکمن‌های ایران">ترکمن‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کولی‌های ایران">کولی‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جت‌های ایران">جت‌های ایران</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دین در ایران">دین در ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="روحانی‌گرایی در ایران">روحانی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اسلام در ایران">اسلام در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بهائیان ایرانی">بهائیت در ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="بهائی‌ستیزی">بهائی‌ستیزی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسیحیان ایران">مسیحیت در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="یهودیان ایرانی">یهودیت در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زرتشتیان ایران">زرتشتیان ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزار زرتشتیان">آزار زرتشتیان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دین در ایران">دین در ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فساد در ایران">فساد در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جرم در ایران">جرم در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آموزش در ایران">آموزش در ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آموزش عالی در ایران">آموزش عالی در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فهرست دانشمندان ایرانی پیش از دوران معاصر">فهرست دانشمندان ایرانی پیش از دوران معاصر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست دانشگاه‌های ایران">فهرست دانشگاه‌های ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%BA%D8%B2%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فرار مغزها از ایران">فرار مغزها از ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مراقبت سلامت در ایران">مراقبت سلامت در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ایران">رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قانون شهروندی ایران">قانون شهروندی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D8%B6%D9%87_%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خدمات فاضلاب و عرضه آب در ایران">خدمات فاضلاب و عرضه آب در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زنان در ایران">زنان در ایران</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فرهنگ ایرانی">فرهنگ ایرانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری ایرانی">معماری ایرانی</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="معماری هخامنشیان">معماری هخامنشیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست معماران ایرانی">فهرست معماران ایرانی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="هنر ایرانی">هنر ایرانی</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="هنر نوگرا و معاصر ایران">هنر نوگرا و معاصر ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ستاره‌شناسی در ایران">ستاره‌شناسی در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سیر زمانی وبلاگ‌نویسی در ایران">سیر زمانی وبلاگ‌نویسی در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گاه‌شماری در ایران">گاه‌شماری در ایران</a> (<a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="نوروز">نوروز</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مد در ایران">مد در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DA%AF%D9%88" title="مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو">مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سینمای ایران">سینمای ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جواهرات ملی ایران">جواهرات ملی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آشپزی ایرانی">آشپزی ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فرهنگ‌عامه ایرانی">فرهنگ‌عامه ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جریان‌های روشن‌فکری در ایران">جریان‌های روشن‌فکری در ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست ایرانی‌ها (صفحه وجود ندارد)">ایرانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ایران‌شناسی">ایران‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اسلام در ایران">اسلام در ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="اسلام آوردن ایرانیان">اسلام آوردن ایرانیان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="ادبیات فارسی">ادبیات فارسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رسانه در ایران">رسانه در ایران</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست خبرگزاری‌ها و وبگاه‌های خبری ایران">فهرست خبرگزاری‌ها و وبگاه‌های خبری ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="ایسنا">ایسنا</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست روزنامه‌های ایران">فهرست روزنامه‌های ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="اساطیر ایرانی">اساطیر ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نمادهای ملی ایران">نمادهای ملی ایران</a> (<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرود شاهنشاهی ایران">سرود شاهنشاهی ایران</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%A9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تریاک در ایران">تریاک در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="باغ ایرانی">باغ ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="نام فارسی">نام فارسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">فلسفه در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تعطیلات عمومی در ایران">تعطیلات عمومی در ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیشاهنگی در ایران (صفحه وجود ندارد)">پیشاهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ورزش در ایران">ورزش در ایران</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فوتبال در ایران">فوتبال</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%86%D8%B1%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دوچرخه‌سواری در ایران">دوچرخه‌سواری</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.2em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="موسیقی در ایران">موسیقی در ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="موسیقی نواحی ایران">موسیقی نواحی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی جاز ایرانی">جاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D9%BE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی پاپ ایرانی">موسیقی پاپ ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%BE_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="رپ فارسی">رپ فارسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DA%A9_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی راک ایرانی">موسیقی راک ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی سنتی ایرانی">موسیقی سنتی ایرانی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ای ایران">ای ایران</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر موضوعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%88_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دانش و فناوری در ایران">دانش و فناوری در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="ایرانی‌ستیزی">ایرانی‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%B3" title="تهرانجلس">تهرانجلس</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:ایران">رده</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="درگاه:ایران">درگاه</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:People_icon.svg" class="mw-file-description" title="ویکی‌پروژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a></span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه ایران">ویکی‌پروژه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تاریخ_مردم_لر&oldid=40647205">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تاریخ_مردم_لر&oldid=40647205</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:تاریخ لرستان">تاریخ لرستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:تاریخ ایران">تاریخ ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:تاریخ مناطق ایران">تاریخ مناطق ایران</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9" title="رده:صفحه‌های دارای خطا در ارجاع">صفحه‌های دارای خطا در ارجاع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D9%85%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است">مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_CS1:_%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%AF_periodical" title="رده:خطاهای CS1: فاقد periodical">خطاهای CS1: فاقد periodical</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:CS1:_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B1_volume_%D8%B7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:CS1: مقدار volume طولانی">CS1: مقدار volume طولانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8_(%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9)" title="رده:صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)">صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%88%D8%AA_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B2" title="رده:مقاله‌های دارای مشکلات شیوه‌نامه‌ای ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲">مقاله‌های دارای مشکلات شیوه‌نامه‌ای ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D8%A8%DA%A9" title="رده:همه مقاله‌های نیازمند ویرایش سبک">همه مقاله‌های نیازمند ویرایش سبک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%88%D8%AA_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B2" title="رده:مقاله‌های نیازمند ویرایش سبک ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲">مقاله‌های نیازمند ویرایش سبک ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%88%D8%AA_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B2" title="رده:مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲">مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا از اوت ۲۰۲۲</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%81%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="رده:همه مقاله‌های نیازمند شفاف‌سازی ویکی‌پدیا">همه مقاله‌های نیازمند شفاف‌سازی ویکی‌پدیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D9%86%D8%B8%D8%B1_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D8%B1_%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%88%D8%AA_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B2" title="رده:اختلاف نظر بر سر درستی از اوت ۲۰۲۲">اختلاف نظر بر سر درستی از اوت ۲۰۲۲</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D8%B1_%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="رده:همه اختلاف‌ها بر سر درستی">همه اختلاف‌ها بر سر درستی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%88%D8%AA_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B2" title="رده:مقاله‌های بدون منابع معتبر از اوت ۲۰۲۲">مقاله‌های بدون منابع معتبر از اوت ۲۰۲۲</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="رده:همه مقاله‌های بدون منابع معتبر">همه مقاله‌های بدون منابع معتبر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DA%86%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84_%D8%AA%D9%85%DB%8C%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:مقالاتی با چندین مشکل تمیزکاری">مقالاتی با چندین مشکل تمیزکاری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="رده:صفحات نیمه‌حفاظت‌شده بی‌پایان ویکی‌پدیا">صفحات نیمه‌حفاظت‌شده بی‌پایان ویکی‌پدیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="رده:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع">همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۹:۰۶ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-9l625","wgBackendResponseTime":156,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.208","walltime":"1.583","ppvisitednodes":{"value":10469,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":490461,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":28983,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":185989,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1183.997 1 -total"," 49.40% 584.891 1 الگو:پانویس"," 32.10% 380.014 34 الگو:یادکرد_وب"," 13.46% 159.383 1 الگو:موضوعات_ایران"," 13.14% 155.578 1 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 12.07% 142.951 5 الگو:Ambox"," 9.50% 112.482 1 الگو:Multiple_issues"," 6.40% 75.781 6 الگو:گرداننده_رده"," 5.95% 70.452 11 الگو:یادکرد_کتاب"," 5.63% 66.644 3 الگو:Nocat"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.688","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":9467379,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-xz49f","timestamp":"20241127152302","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062a\u0627\u0631\u06cc\u062e \u0645\u0631\u062f\u0645 \u0644\u0631","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25423121","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25423121","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-11-05T13:18:50Z","dateModified":"2024-11-21T19:06:09Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/4a\/Cave_painting_in_Doushe_cave%2C_Lorstan%2C_Iran%2C_8th_millennium_BC.JPG"}</script> </body> </html>