CINXE.COM
تکگروه Q-M242 - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>تکگروه Q-M242 - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"a536c6e5-ab53-49e5-8127-4c1cf9cfa2bf","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"تکگروه_Q-M242","wgTitle":"تکگروه Q-M242","wgCurRevisionId":40350392,"wgRevisionId":40350392,"wgArticleId":6308493,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحههای دارای خطا در ارجاع","صفحههای با یادکرد خراب (فقدان منبع)","همه مقالههایی که نیازمند ارجاع با جزئیات بیشتر هستند","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی", "صفحههای دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد","صفحههای دارای ارجاعی که پیوند اینترنتیشان برهنه است","یادکردهای دارای منبع به زبان روسی","صفحههایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده میکنند","مقالههای دارای شرح مختصر","شرح مختصر متفاوت با ویکیداده","تاریخ طبیعی قاره آمریکا","تکگروههای دیانای Y انسان"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"تکگروه_Q-M242","wgRelevantArticleId":6308493,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}}, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q169543","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming", "ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png/1200px-Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="710"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png/800px-Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="474"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png/640px-Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="379"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="تکگروه Q-M242 - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکیپدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکیپدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-تکگروه_Q-M242 rootpage-تکگروه_Q-M242 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پسزمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکینویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکیپدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکیپدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکیپدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکیپدیا" aria-label="جستجو در ویکیپدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکیپدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" title="از شما دعوت میشود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" title="توصیه میشود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینههای بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" title="از شما دعوت میشود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" title="توصیه میشود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحههایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایشکردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایشها انجام شده از این نشانی آیپی [y]" accesskey="y"><span>مشارکتها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایشهای این نشانی آیپی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-ریشه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ریشه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>ریشه</span> </div> </a> <ul id="toc-ریشه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-توزیع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#توزیع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>توزیع</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-توزیع-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخشهای توزیع</span> </button> <ul id="toc-توزیع-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-قاره_آمریکا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#قاره_آمریکا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>قاره آمریکا</span> </div> </a> <ul id="toc-قاره_آمریکا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-آمریکای_شمالی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#آمریکای_شمالی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۱</span> <span>آمریکای شمالی</span> </div> </a> <ul id="toc-آمریکای_شمالی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آمریکای_میانه_و_جنوبی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#آمریکای_میانه_و_جنوبی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۲</span> <span>آمریکای میانه و جنوبی</span> </div> </a> <ul id="toc-آمریکای_میانه_و_جنوبی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-آسیا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آسیا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>آسیا</span> </div> </a> <ul id="toc-آسیا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-شمال_آسیا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#شمال_آسیا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۱</span> <span>شمال آسیا</span> </div> </a> <ul id="toc-شمال_آسیا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آسیای_شرقی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#آسیای_شرقی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۲</span> <span>آسیای شرقی</span> </div> </a> <ul id="toc-آسیای_شرقی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جنوب_شرقی_آسیا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#جنوب_شرقی_آسیا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۳</span> <span>جنوب شرقی آسیا</span> </div> </a> <ul id="toc-جنوب_شرقی_آسیا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آسیای_میانه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#آسیای_میانه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۴</span> <span>آسیای میانه</span> </div> </a> <ul id="toc-آسیای_میانه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آسیای_جنوب_غربی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#آسیای_جنوب_غربی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۵</span> <span>آسیای جنوب غربی</span> </div> </a> <ul id="toc-آسیای_جنوب_غربی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اسیای_جنوبی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اسیای_جنوبی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۶</span> <span>اسیای جنوبی</span> </div> </a> <ul id="toc-اسیای_جنوبی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-اروپا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اروپا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳</span> <span>اروپا</span> </div> </a> <ul id="toc-اروپا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-اروپای_مرکزی_و_شرقی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اروپای_مرکزی_و_شرقی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳.۱</span> <span>اروپای مرکزی و شرقی</span> </div> </a> <ul id="toc-اروپای_مرکزی_و_شرقی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اروپای_شمالی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اروپای_شمالی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳.۲</span> <span>اروپای شمالی</span> </div> </a> <ul id="toc-اروپای_شمالی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اروپای_غربی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اروپای_غربی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳.۳</span> <span>اروپای غربی</span> </div> </a> <ul id="toc-اروپای_غربی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اروپای_جنوبی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اروپای_جنوبی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳.۴</span> <span>اروپای جنوبی</span> </div> </a> <ul id="toc-اروپای_جنوبی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-آفریقا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آفریقا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۴</span> <span>آفریقا</span> </div> </a> <ul id="toc-آفریقا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-توزیع_زیر_شاخهها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#توزیع_زیر_شاخهها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>توزیع زیر شاخهها</span> </div> </a> <ul id="toc-توزیع_زیر_شاخهها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">تکگروه Q-M242</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقالهای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۸ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-18" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۸ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_Q" title="المجموعة الفردانية Q–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="المجموعة الفردانية Q" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%BE%D9%84%D9%88%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%BE_Q-M242" title="هاپلوقروپ Q-M242–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="هاپلوقروپ Q-M242" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Haplogrup_Q_del_cromosoma_Y_hum%C3%A0" title="Haplogrup Q del cromosoma Y humà–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Haplogrup Q del cromosoma Y humà" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Haplogruppe_Q_(Y-DNA)" title="Haplogruppe Q (Y-DNA)–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Haplogruppe Q (Y-DNA)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Haplogroup_Q-M242" title="Haplogroup Q-M242–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Haplogroup Q-M242" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Haplogrupo_Q_(ADN-Y)" title="Haplogrupo Q (ADN-Y)–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Haplogrupo Q (ADN-Y)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Haploryhm%C3%A4_Q_(Y-DNA)" title="Haploryhmä Q (Y-DNA)–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Haploryhmä Q (Y-DNA)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Haplogroupe_Q" title="Haplogroupe Q–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Haplogroupe Q" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%83%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6_%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%82%E0%A4%B9_%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81" title="पितृवंश समूह क्यु–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पितृवंश समूह क्यु" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8F%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%97Q_(Y%E6%9F%93%E8%89%B2%E4%BD%93)" title="ハプログループQ (Y染色体)–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ハプログループQ (Y染色体)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%95%98%ED%94%8C%EB%A1%9C%EA%B7%B8%EB%A3%B9_Q_(Y-DNA)" title="하플로그룹 Q (Y-DNA)–کرهای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="하플로그룹 Q (Y-DNA)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کرهای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Haplogrupa_Q_(Y-DNS)" title="Haplogrupa Q (Y-DNS)–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Haplogrupa Q (Y-DNS)" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0_Q-M242" title="Хаплогрупа Q-M242–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хаплогрупа Q-M242" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Haplogrupo_Q_(ADN-Y)" title="Haplogrupo Q (ADN-Y)–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Haplogrupo Q (ADN-Y)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B0_Q_(Y-%D0%94%D0%9D%D0%9A)" title="Гаплогруппа Q (Y-ДНК)–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Гаплогруппа Q (Y-ДНК)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Haplogrupp_Q-M242" title="Haplogrupp Q-M242–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Haplogrupp Q-M242" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Haplogrup_Q-M242_(Y-DNA)" title="Haplogrup Q-M242 (Y-DNA)–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Haplogrup Q-M242 (Y-DNA)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%95%E5%80%8D%E7%BE%A4Q-M242" title="单倍群Q-M242–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="单倍群Q-M242" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q169543#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بینزبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه (صفحه وجود ندارد) [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=history" title="نسخههای پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینههای بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عملها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242" title="فهرست همهٔ صفحههایی که به این صفحه پیوند میدهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحههایی که این صفحه به آنها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکیپدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پروندههای دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحههای ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحههای ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&oldid=40350392" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&id=40350392&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25DA%25A9%25E2%2580%258C%25DA%25AF%25D8%25B1%25D9%2588%25D9%2587_Q-M242"><span>دریافت نشانی کوتاهشده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25DA%25A9%25E2%2580%258C%25DA%25AF%25D8%25B1%25D9%2588%25D9%2587_Q-M242"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخهبرداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=show-download-screen"><span>بارگیری بهصورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژههای دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haplogroup_Q_of_Y-DNA" hreflang="en"><span>ویکیانبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q169543" title="پیوند به آیتم متصلشدۀ مخزن دادهها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکیداده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><div class="shortdescription nomobile noexcerpt noprint searchaux" style="display:none">Human Y chromosome DNA grouping common among Native Americans</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above"><i>تکگروه یا هاپلوگروپ Q</i></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_(Y-DNA).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png/220px-Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png" decoding="async" width="220" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png/330px-Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png/440px-Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png 2x" data-file-width="1578" data-file-height="934" /></a></span><div class="infobox-caption">Frequency distribution of haplogroup Q-M242.<sup id="cite_ref-pmid_28251872_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid_28251872-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">مبدأ زمانی ممکن</th><td class="infobox-data">17,200 to 31,700 years ago<sup id="cite_ref-Fagundes_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Fagundes-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Zegura2004_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zegura2004-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-YFull-Experimental_YTree_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-YFull-Experimental_YTree-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (approximately 24,500 years BP)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">مبدأ مکانی ممکن</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Central_Asia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Central Asia (صفحه وجود ندارد)">Central Asia</a>,<sup id="cite_ref-2016ydna_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-2016ydna-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Sharma2007_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sharma2007-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=South_Central_Siberia&action=edit&redlink=1" class="new" title="South Central Siberia (صفحه وجود ندارد)">South Central Siberia</a><sup id="cite_ref-Zegura2004_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Zegura2004-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">نیا</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Haplogroup_P_(Y-DNA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haplogroup P (Y-DNA) (صفحه وجود ندارد)">P1-M45</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">اولاد</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Haplogroup_Q1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haplogroup Q1 (صفحه وجود ندارد)">Q1</a> (L232/S432)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">موتاسیونهای تعریف کننده</th><td class="infobox-data">M242 rs8179021</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Highest frequencies</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Ket_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ket people (صفحه وجود ندارد)">Kets</a> 93.8%,<sup id="cite_ref-Karafet2004_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Karafet2004-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Indigenous_peoples_of_South_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indigenous peoples of South America (صفحه وجود ندارد)">South American Indians</a> 92%,<sup id="cite_ref-Bortolini2003_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bortolini2003-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="ترکمن">ترکمن</a> از <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%BE%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قره قالپاقستان">قره قالپاقستان</a> (عمدتا <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="یاموت (صفحه وجود ندارد)">یاموت</a>) 73%,<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Selkup_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Selkup people (صفحه وجود ندارد)">Selkups</a> 66.4%. ,<sup id="cite_ref-Karafet2004_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-Karafet2004-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Altaians&action=edit&redlink=1" class="new" title="Altaians (صفحه وجود ندارد)">Altaians</a> 63.6%. ,<sup id="cite_ref-Kharkov2007_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kharkov2007-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Tuvans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuvans (صفحه وجود ندارد)">Tuvans</a> 62.5%. ,<sup id="cite_ref-Zhang2009_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zhang2009-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Chelkans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chelkans (صفحه وجود ندارد)">Chelkans</a> 60.0%. ,<sup id="cite_ref-Kharkov2007_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kharkov2007-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Greenlandic_Inuit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Greenlandic Inuit (صفحه وجود ندارد)">Greenlandic Inuit</a> 54%,<sup id="cite_ref-Olofsson2015_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Olofsson2015-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Tubalar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tubalar (صفحه وجود ندارد)">Tubalar</a> 41%,<sup id="cite_ref-Kharkov2007_10-2" class="reference"><a href="#cite_note-Kharkov2007-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Siberian_Tatars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Siberian Tatars (صفحه وجود ندارد)">Siberian Tatars</a> (<a href="/w/index.php?title=Ishtyak-Tokuz_Tatars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ishtyak-Tokuz Tatars (صفحه وجود ندارد)">Ishtyak-Tokuz Tatars</a>) 38%,<sup id="cite_ref-xn--c1acc6aafa1c.xn--p1ai_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-xn--c1acc6aafa1c.xn--p1ai-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Inuit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inuit (صفحه وجود ندارد)">Inuit</a>, the <a href="/w/index.php?title=Indigenous_peoples_of_the_Americas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indigenous peoples of the Americas (صفحه وجود ندارد)">indigenous peoples of the Americas</a>, <a href="/w/index.php?title=Akha_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akha people (صفحه وجود ندارد)">Akha people of northern Thailand</a>, <a href="/w/index.php?title=Mon-Khmer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mon-Khmer (صفحه وجود ندارد)">Mon-Khmer people</a> and some <a href="/w/index.php?title=Tribes_of_Assam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tribes of Assam (صفحه وجود ندارد)">tribes of Assam</a></td></tr></tbody></table> <p>هاپلوگروپ Q یا Q-M242 یک هاپلوگروپ DNA کروموزوم Y است. این یک زیرشاخه اولیه به نام هاپلوگروپ Q1 (L232/S432) دارد که شامل زیرشاخههای پرشماری است که در میان مردان جمعیتهای مدرن، نمونهبرداری و شناسایی شدهاند. منشا این هاپلوگروپ در سیبری و مربوط به اقوام ترکان باستانی، <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%DA%A9_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="گوک ترکها (صفحه وجود ندارد)">گوک ترکها</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="هونها">هونها</a> و بومیان آمریکا میباشد<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>گسترش این هاپلوگروپ در ایران مربوط به مهاجرت اقوام ترک میباشد و این هاپلوگروپ، بیشتر در استان گلستان، (حدود ۴۵٪) وجود دارد.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Q-M242 هاپلوگروپ Y-DNA غالب در میان بومیان آمریکا و چندین مردم آسیای مرکزی و شمال سیبری است. </p><p>از لحاظ تاریخی و ژنتیکی این هاپلوگروپ به ترکان اولیه و باستانی از جمله گوک ترکها و ترکان اغوز نسبت داده میشود<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>همچنین حدود ۹۲٪ بومیان جنوب آمریکا، ۷۳٪ ترکمنهای ازبکستان، ۵۰٪ ترکمنهای ترکمنستان، ۴۲٫۵٪ ترکمنهای استان گلستان به هاپلوگروپ Q تعلق دارند.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>این هاپلوگروپ در ۶۳٪ از ترکهای آلتایی<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>۳۸٪ در تاتارهای سیبری<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> وجود دارد. </p><p>این هاپلوگروپ تنها در ۴٫۵٪ از مردان آذربایجانی و تنها در ۲٪ از مردان ترکیه وجود دارد، و بخش اعظم هاپلوگروپ مردم آذربایجان، به <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_J-M172" title="تک گروه J-M172">هاپلوگروپ J2</a> که ریشه در اقوامی دارد که پیش از آریاییها و ترکها در ایران زندگی میکردند دارد.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ریشه"><span id=".D8.B1.DB.8C.D8.B4.D9.87"></span>ریشه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: ریشه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هاپلوگروپ Q-M242 یکی از دو شاخه P1-M45 است و دیگری R-M207 است. P1، و همچنین R* و Q* در میان اوراسیاهای شمالی باستان، یک جمعیت سیبری پارینه سنگی مشاهده شدهاست.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>باور بر این است که Q-M242 در پیرامون منطقه کوههای آلتای (یا جنوب سیبری مرکزی)، تقریباً ۱۷۰۰۰ تا ۳۱۷۰۰ سال پیش پدید آمدهاست.<sup id="cite_ref-Zegura2004_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-Zegura2004-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Zegura2004_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-Zegura2004-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-YFull-Experimental_YTree_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-YFull-Experimental_YTree-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با این وجود، این موضوع به دلیل حجم نمونه محدود و تغییر تعاریف هاپلوگروپ Q روشن نیست: تعاریف اولیه از ترکیبی از SNPs M242، P36.2 و MEH2 به عنوان جهشها استفاده میکردند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="توزیع"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.B2.DB.8C.D8.B9"></span>توزیع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: توزیع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="قاره_آمریکا"><span id=".D9.82.D8.A7.D8.B1.D9.87_.D8.A2.D9.85.D8.B1.DB.8C.DA.A9.D8.A7"></span>قاره آمریکا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: قاره آمریکا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>چندین شاخه از هاپلوگروپ Q-M242 دودمان مردانه غالب <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C" title="دوران پیشاکلمبی">دوران پیشاکلمبی</a> در مردمان بومی قاره آمریکا بودهاند. اکثر آنها از نوادگان گروههای اصلی بنیانگذار هستند که با گذر از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="تنگه برینگ">تنگه برینگ</a> از آسیا به قاره آمریکا مهاجرت کردند.<sup id="cite_ref-Zegura2004_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-Zegura2004-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این گروههای کوچک بنیانگذار باید شامل مردانی از دودمان Q-M346، Q-L54، Q-Z780 و Q-M3 باشد. در آمریکای شمالی، دو تبار Q دیگر نیز یافت شدهاست. اینها Q-P89.1 (تحت Q-MEH2) و Q-NWT01 هستند. آنها ممکن است از گذرگاههای برینگیا نبوده باشند، ولی در عوض از مهاجران بعدی آمدهاند که در امتداد خط ساحلی شرق دور آسیا و سپس قاره آمریکا با استفاده از قایق سفر کردهاند. </p><p>روشن نیست که آیا فرکانس کنونی دودمان Q-M242 نشان دهنده فراوانی آنها در زمان مهاجرت است یا نتیجه جابجایی در یک جمعیت کوچک بنیانگذار در طول زمان است. صرف نظر از این، Q-M242 بر دودمان پدری در قاره آمریکا تسلط یافت. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="آمریکای_شمالی"><span id=".D8.A2.D9.85.D8.B1.DB.8C.DA.A9.D8.A7.DB.8C_.D8.B4.D9.85.D8.A7.D9.84.DB.8C"></span>آمریکای شمالی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: آمریکای شمالی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در مردم بومی آمریکای شمالی، Q-M242 در گویشوران Na-Dené بهطور متوسط ۶۸٪ یافت میشود. بالاترین فراوانی ۹۲٫۳٪ در ناواهو، ۷۸٫۱٪ در آپاچی، ۸۷٪ در SC Apache، و حدود ۸۰٪ در جمعیت اسکیموهای آمریکای شمالی (اینویت، یوپیک) – آلئوت است. (Q-M3 بالغ بر ۴۶٪ از Q در آمریکای شمالی را ابه خود اختصاص میدهد)<sup id="cite_ref-genetree_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-genetree-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>از سوی دیگر، یک فرد سقاق ۴۰۰۰ ساله متعلق به Q1a-MEH2* در گرینلند پیدا شدهاست. با کمال شگفتی، روشن شد که او از دید ژنتیکی بیشتر با سیبریهای شرق دور مانند کوریاکها و مردم چوکچی مرتبط است تا بومیان آمریکا. امروزه، فرکانس Q در 53.7% (122/227: 70 Q-NWT01، 52 Q-M3) در گرینلند یافت میشود که بالاترین در شرق <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%B1%D8%B3%D9%88%DA%A9" title="سرمرسوک">سرمرسوک</a> با ۸۲٪ و کمترین در ققاتا با ۳۰٪ نشان میدهد. </p><p>برآورد میشود Q-M242 بالغ بر ۳٫۱٪ از کل جمعیت ایالات متحده را در سال ۲۰۱۰ شامل میشود:<sup id="cite_ref-uspop_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-uspop-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>قومیت </th> <th>درصد جمعیت ایالات متحده آمریکا † <p>فرکانس هاپلوگروپ Q </p> </th></tr> <tr> <td>سفید پوستان </td> <td>۶۳٫۷٪ </td> <td>Q-P36* ۰٫۶٪ و Q-M3 0.1% </td></tr> <tr> <td>هسئانیک </td> <td>۱۶٫۳٪ </td> <td>Q-P36* ۳٫۸٪ و Q-M3 7.9% </td></tr> <tr> <td>سیاه پوستان </td> <td>۱۲٫۶٪ </td> <td>Q-P36* (xM3) 0.2% </td></tr> <tr> <td>آسیایی </td> <td>۴٫۸٪ </td> <td>~۰٪ </td></tr> <tr> <td>بومی آمریکا ‡ </td> <td>۰٫۹٪ </td> <td>Q-P36* ۳۱٫۲٪ و Q-M3 26.9% </td></tr> <tr> <td colspan="3">منبع:<sup id="cite_ref-uspop_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-uspop-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <p>† با توجه به جمعیت ملی ایالات متحده <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B0_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="سرشماری ۲۰۱۰ ایالات متحده">دادههای سرشماری (2010)</a><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>‡ سرزمین اصلی و آلاسکا، بدون احتساب جزایر اقیانوس آرام </p> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="آمریکای_میانه_و_جنوبی"><span id=".D8.A2.D9.85.D8.B1.DB.8C.DA.A9.D8.A7.DB.8C_.D9.85.DB.8C.D8.A7.D9.86.D9.87_.D9.88_.D8.AC.D9.86.D9.88.D8.A8.DB.8C"></span>آمریکای میانه و جنوبی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: آمریکای میانه و جنوبی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هاپلوگروپ Q-M242 تقریباً در ۹۴ درصد از مردم بومی آمریکای میانه و آمریکای جنوبی یافت شدهاست. </p><p>فراوانی Q در میان کل جمعیت مرد هر کشور به شرح زیر است: </p> <ul><li>۶۱ درصد در بولیوی.</li> <li>۵۱٪ در گواتمالا،</li> <li>۴۰٫۱٪ (۱۵۹/۳۹۷) تا ۵۰٪ در پرو</li> <li>۳۷٫۶٪ در اکوادور،</li> <li>۳۷٫۳٪ (۱۸۱/۴۸۵) در مکزیک (۳۰٫۸٪ (۲۰۳/۶۵۹) در میان بخش خاص Mestizo)</li> <li>۳۱٫۲٪ (۵۰/۱۶۰) در السالوادور،</li> <li>۱۵٫۳٪ (۳۷/۲۴۲) تا ۲۱٫۸٪ (۸۹/۴۰۸) در پاناما،</li> <li>۱۶٫۱٪ در کلمبیا،</li> <li>۱۵٫۲٪ (۲۵/۱۶۵) در نیکاراگوئه،</li> <li>۹٫۷٪ (۲۰/۲۰۶) در شیلی،</li> <li>۵٫۳٪ (۱۳/۲۴۶ در ۸ استان در مناطق شمال شرقی، مرکزی، جنوبی) تا ۲۳٫۴٪ (۱۸۱/۷۷۵ در ۸ استان در مناطق مرکزی-غربی، مرکزی، شمال غربی) در آرژانتین،</li> <li>۵٪ در کاستاریکا،</li> <li>۳٫۹۵٪ در برزیل، و دیگر.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آسیا"><span id=".D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7"></span>آسیا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: آسیا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Q-M242 از آسیا (منطقه آلتای) ریشه گرفته و به شکل گسترده در سراسر آن پخش شدهاست. Q-M242 در روسیه، سیبری (کتس، سلکوپها، مردم یوپیک سیبری، نیوخها، مردم چوکچی، یوکاغیرها، تووانها، مردم آلتای، کوریاکها و غیره یافت میشود)، مغولستان، چین، اویغورها، تبت، کره، ژاپن، اندونزی، ویتنام، تایلند هند، پاکستان، افغانستان، ایران، عراق، ترکمنستان، عربستان سعودی، عراق، ترکمنستان، عربستان سعودی نیز درصدهای گوناگونی از این تک گروه را دارا میباشند. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="شمال_آسیا"><span id=".D8.B4.D9.85.D8.A7.D9.84_.D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7"></span>شمال آسیا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: شمال آسیا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در سیبری، مناطق میان آلتای و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="دریاچه بایکال">دریاچه بایکال</a>، که به خاطر بسیاری از فرهنگهای پیش از تاریخ و به عنوان محتملترین زادگاه هاپلوگروپ Q مشهور هستند، فراوانی بالای Q-M242 دیده میشود. در یک مطالعه (Dulik 2012)، Q-M242 (بیشتر Q-M346 از جمله برخی Q-M3) در 24.3% (46/189: 45 Q-M346، 1 Q-M25) از همه نمونههای آلتایی یافت شدهاست. در میان آنها، چلکان بیشترین فراوانی را با ۶۰٫۰٪ (۱۵/۲۵: همه Q-M346) نشان میدهد، پس از آن <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="توبالار">توبالار</a> با 41% (11/27: 1 Q-M25، 10 Q-M346) و Altaians-Kizhi با ۱۷٪ (۲۰/۱۲۰) قرار دارند. در یک مطالعه پیش از آن، Q-M242 در ۴٫۲٪ از جنوب آلتایاییها و ۳۲٫۰٪ از شمال آلتایایی و همچنین بیشترین فراوانی ۶۳٫۶٪ در کورماچ-بایگل (بایگل) یافت شدهاست. فراوانی در کل نمونهها به ۷/۱۳ درصد (۱۴۶/۲۰) میرسد. در مطالعه دیگری، فرکانس تا ۲۵٫۸٪ (۲۳/۸۹: همه Q-M346) در آلتایها افزایش مییابد. بر پایه نتایج این مطالعات، میانگین فراوانی Q-M242 در آلتاییها حدود ۲۱ درصد است. </p><p><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" title="تووا">تووا</a> که در سمت شرق <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D9%84%D8%AA%D8%A7%DB%8C" title="جمهوری آلتای">جمهوری آلتای</a> و غرب دریاچه بایکال و همچنین در سمت شمال مغولستان قرار دارد، فراوانی Q-M242 بیشتری را نشان میدهد. در ۱۴٪ ~ ۳۸٫۰٪ (۴۱/۱۰۸) از تووانها یافت میشود. همچنین، توجینها (Tozhu Tuvans) در شرق تووا فرکانس را در ≤22.2% (8/36 P(xR1)) تا ۳۸٫۵٪ (۱۰/۲۶، همه Q-M346 (xM3) نشان میدهند؛ بنابراین، میانگین فراوانی Q-M242 در میان تووان ها-توجینها در جمهوری تووا حدود ۲۵٪ است. هاپلوگروپ Q-M242 در ۹/۵ درصد (۵۱/۳) از نمونه ای از تووانها از روستای کاناسی، ۸/۹ درصد (۵۱/۵) از نمونه ای از تووانها از روستای همو، و ۶۲٫۵ درصد (۴۸/۳۰) از نمونه ای از تووانها از روستای بایهابای شمالی در نزدیکی مرز بینالمللی بایهابای شمالی در جمهوری Xiaba یافت شدهاست. </p><p>در تاتارهای سیبری، زیر گروه Ishtyako-Tokuz از گروه Tobol-Irtysh دارای فرکانس Q-M242 در ۳۸٪ است. </p><p>بالاترین فراوانی Q-M242 در اوراسیا در Kets (سیبری مرکزی) با ۹۳٫۸٪ (۴۵/۴۸) و در Selkups (شمال سیبری) با ۶۶٫۴٪ (۸۷/۱۳۱) مشاهده شدهاست. قوم شناسان روسی بر این باورند که مکانهای باستانی آنها در جنوب دورتر، در ناحیه کوههای آلتای و سایان (منطقه آلتای-سایان) بودهاست. جمعیت آنها در حال حاضر از نظر شمار کم است و به ترتیب کمی کمتر از ۱۵۰۰ و ۵۰۰۰ نفر است. در انسانشناسی زبانشناختی، زبان کِت مهم است، زیرا در حال حاضر تنها زبان بازمانده از خانواده زبانهای ینیسی است که توسط برخی از پژوهشگران به زبانهای بومی آمریکای Na-Dené و، بحثبرانگیزتر، زبان هونها مرتبط شدهاست. (نگاه کنید به: L. Lieti, E. Pulleybank, E. Vajda , A. Vovin، و غیره. Q-M346 همچنین در سوجوتها (۷٫۱٪، Q-M346)، خاکاسیها (۶٫۳٪، Q-M346)، کالمیکها (۳٫۴٪، Q-M25، Q-M346) و Khanty، و غیره با نرخهای پایینتری یافت میشود. </p><p>در شرق دور سیبری، Q-M242 در ۳۵٫۳ درصد از نیوخها (گیلیاکها) در پایین رود آمور، و ۳۳٫۳ درصد از مردم چوکچی و ۳۹٫۲ درصد از مردم یوپیک سیبری در چوکوتکا (شبه جزیره چوکچی) یافت میشود. در ۳۰٫۸ درصد از یوکاگیرهایی که در حوضه رودخانه کولیما زندگی میکنند، یافت میشود که در شمال غربی کامچاتکا قرار دارد. همچنین در 15% (Q1a* ۹٪، Q-M3 6%) از Koryaks در کامچاتکا یافت میشود. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="آسیای_شرقی"><span id=".D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D8.B4.D8.B1.D9.82.DB.8C"></span>آسیای شرقی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: آسیای شرقی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در برخی از مطالعات، زیر گروههای گوناگونی از Q-M242 در مغولستان مشاهده شدهاست. Q1a2-M346 (عمدتاً Q-L330) 1.4 ~ ۳٫۱٪ از مغولها (۱/۲ ~ ۲/۳ در میان نمونههای Q) را اشغال میکند، و به دنبال آن Q1a1a1-M120 (0.25 1.25%)، [Q1a1 ~ ۲٫۵٪، Q1a1b-0. M378. در مطالعه ای دیگر، Q در ۴ درصد از مغولها یافت میشود. کارافت و همکاران (2018) Q-L54 (xM3) را در ۲٫۷٪ (۲/۷۵) و Q-M25 را در ۲٫۷٪ دیگر (۲/۷۵) برای مجموع ۵٫۳٪ (۴/۷۵) هاپلوگروپ Q Y-DNA در نمونه ای از مغولهای خلخا از اولان باتور، مغولستان یافت. بر پایه این مطالعات، میانگین فراوانی Q-M242 در مغولها حدود ۴ تا ۵ درصد برآورد شدهاست. </p><p>با این حال، بیشتر مردم Q-M242 در شرق آسیا به زیرشاخه Q-M120 تعلق دارند که بیشترین توزیع را در سراسر شمال چین دارند (استانهایی که پایتختهای آن در شمال رودخانه Huai - خط کوههای Qin قرار دارند). Q-M242 از ۴ تا ۸ درصد در شمال غربی چین ( سین کیانگ ، گانسو ، شانشی )، شمال چین ( شانشی ، هبی )، چین مرکزی ( هنان )، و شرق شرق چین ( شاندونگ ) تا ۳ تا ۴ درصد در شمال شرقی چین متغیر بود. میانگین فرکانس Q-M242 در شمال چین حدود ۴٫۵٪ است. با این حال، در جنوب چین به حدود ۲ درصد کاهش مییابد. در مطالعهای که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، محققان Q-M242 را در ۳٫۳٪ (۱۲/۳۶۱) از نمونههای داوطلب مرد غیرمرتبط هان چینی در دانشگاه فودان در شانگهای پیدا کردند که منشأ آنها از سراسر چین بود، اگرچه اکثریت آنها از شرق چین بودند. در مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، Hua Zhong و همکاران. هاپلوگروه Q-M242 را در ۳٫۹۹٪ (۳۴/۸۵۳، از جمله 30/853 Q-M120، 3/853 Q-M346، و 1/853 Q-M25) از مجموعه ای از نمونه هان چینی از شمال چین و 1.71% (15/811M/876, Q15-M/۸۷۶، Q-M1206 و ۱۵/۸۱۱/۲۷۶، Q-M120، ۳۰/۸۵۳، Q-M346 و ۱/۸۵۳). ) مجموعه ای از نمونههای چینی هان از جنوب چین. Q1a1-M120 منحصر به فرد آسیای شرقی است. در آسیای جنوب شرقی جز با تنوع کم در Y-STR در میان چینی هان جنوبی یافت نمیشود که نشان میدهد در دوران نوسنگی با فرهنگ چینی هان به جنوب چین از شمال چین گسترش یافتهاست. Q1a3*-M346 فقط در میان چینیهای هوی و هان جنوبی در آسیای جنوب شرقی در جنوب چین یافت میشود، اما در مردم بومی غیر هان اصلاً یافت نمیشود. از شمال چین (شمال شرق آسیا) با هان آمد. فقط بومیان آمریکا Q1a3a-M3 دارند که از نسل هاپلوگروه Q1a3*-M346 است. قاره آمریکا در دوران ماقبل تاریخ پر از مهاجرانی از آسیای مرکزی بود. Q1a1 در بقایای بیش از ۳۰۰۰ ساله اجداد چینی هان در سلسلههای شانگ و ژو از سایت باستانشناسی Hengbei به اثبات رسیدهاست. هاپلوگروپها و mtdna چینی مدرن هان شمالی Y و mtdna با اجداد چینی هان شمالی ۳۰۰۰ سال پیش از سایت باستانشناسی Hengbei مطابقت دارد. ۸۹ نمونه باستانی برداشت شد. هاپلوگروههای Y O3a, O3a3، M, O2a, Q1a1 و O* همگی در نمونههای Hengbei یافت شدند. </p><p>Q-M242 با فراوانی قابل توجهی در برخی از نمونههای اویغورها یافت شدهاست: ۱۵٫۳۸٪ (۲۲/۱۴۳، شامل 6/143 Q-M378، 5/143 Q-P36.۲*، 4/143 Q-M120، 4/143 Q-M343 Uyغور از منطقه Q-M346، 1-M)吐鲁番地区)، ۷٫۹٪ (۶/۷۶، از جمله 2/76 Q1b1-L215/Page82/S325، 1/76 Q1a2-M346*، 1/76 Q1a1a1-M120، 1/716 Q1a1-L31-L215، ۱/۷۱* Q1a31-Q1a30) نمونه ای از اویغورهای دولان (刀郎人) از شهرستان حوریقول شهرستان آوات، و ۷٫۷۴٪ (۳۷/۴۷۸، شامل 24/478 Q-M346، 7/478 Q-P36.۲*، 5/478 Q-M120) از یک منطقه Q-M120 咰y 咰y. با این حال، مطالعات دیگر هاپلوگروه Q را در درصد بسیار کمتری از نمونههای اویغور پیدا کردهاند: 3.0% (2/67) Q-P36 اویغور، 1.6% (1/64) Q-M120 Lop اویغور (罗布人). هاپلوگروپ Q در نمونه ای از ۳۹ اویغور کریان (克里雅人) از روستای دریا بویی، واقع در رودخانه کریا در عمق صحرای تاکلاماکان مشاهده نشد. </p><p>هاپلوگروه Q در 3.2% (5/156: 2 Q-M120، 3 Q-M346) از مردان در تبت در یک مطالعه و در ۱٫۲۳٪ (۲۹/۲۳۵۴) از مردان در تبت در مطالعه دیگری مشاهده شد، اما این هاپلوگروه در نمونه ای از مردان از تبت مشاهده نشد. </p><p>در حدود ۱٫۹٪ از کره جنوبی یافت میشود، که بیشترین فراوانی را در سئول و استان Gyeonggi با ۲٫۷٪ و در جنوب کاهش مییابد (Kim 2010). در حدود ۰٫۳٪ ژاپنیها (با نمونههای شناخته شده از Shizuoka و Saitama) و در ۰٫۳٪ تا ۱٫۲٪ از تایوانیها یافت شدهاست. </p><p>سابکلید Q1b-M378 نیز در چین و کشورهای همسایه آن در فرکانسهای بسیار پایین یافت میشود. این در سراسر مغولستان وجود دارد، با نمونههای نادر در ژاپن . </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="جنوب_شرقی_آسیا"><span id=".D8.AC.D9.86.D9.88.D8.A8_.D8.B4.D8.B1.D9.82.DB.8C_.D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7"></span>جنوب شرقی آسیا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: جنوب شرقی آسیا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هاپلوگروپ Q فرکانسهای پایین را در آسیای جنوب شرقی نشان میدهد. در یک مطالعه، فراوانی هاپلوگروپ Q در اندونزی ۵٫۴٪ (۲/۳۷)، ۳٫۱٪ (۲/۶۴) در فیلیپین ، ۲٫۵٪ (۱/۴۰) در تایلند است. با این حال، مطالعات دیگر فرکانس ۰٪ یا نزدیک به ۰٪ را در آن کشورها نشان میدهد. </p><p>در مورد ویتنام، فراوانی در یک مطالعه از نمونهای از ویتنامیهای گزارش شده از جنوب ویتنام و ۴٫۳ درصد در نمونهای از مردم Kinh از شهر هوشی مین در جنوب ویتنام ۷٫۱ درصد است، اما در مطالعات دیگر که در آن نمونهها در هانوی در شمال ویتنام جمعآوری شدهاند، فراوانی ۰ درصد یا کمتر از ۱ درصد است. بنابراین، تعریف فرکانسهای متوسط دشوار است. با این حال، ماچولت و همکاران. (۲۰۲۰) نمونه ای از پنجاه نفر از مردم کین را از شمال ویتنام (که همه به جز یک نفر از منطقه دلتای رود سرخ و ۴۲ نفر از هانوی هستند) آزمایش کردند و دریافتند که دو نفر از آنها (۴٪) متعلق به Q-M120 هستند. </p><p>تنها برخی از مناطق و گروههای قومی در این قاره فراوانی بالایی را نشان میدهند. Q-M242 در ۲٫۸٪ (۳/۱۰۶، همه Q-M346) در میانمار یافت میشود، و تمام نمونههای Q در ۱۸٫۸٪ در مناطق Ayeyarwady (2/11) و ۷٫۱٪ باگو (۱/۱۴) در جنوب غربی میانمار متمرکز شدهاند. و Q-M242 در ۵۵٫۶٪ (۱۵/۲۷) در قبیله آخا در شمال تایلند یافت میشود. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="آسیای_میانه"><span id=".D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D9.85.DB.8C.D8.A7.D9.86.D9.87"></span>آسیای میانه</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: آسیای میانه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در آسیای مرکزی ، نواحی جنوبی فرکانس Q بالاتری از مناطق شمالی را نشان میدهند. </p><p>در مناطق شمالی، Q-M242 در حدود ۲٪ ~ ۶٪ (متوسط ۴٪) از قزاقها یافت میشود. مطالعه ای که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، هاپلوگروه Q Y-DNA را در ۳٫۱۷٪ (۴۱/۱۲۹۴) از مجموعه بزرگی از نمونههای قبایل قزاق نشان داد. با این حال، هاپلوگروپ Q در اعضای قبیله قانگلی متمرکز بود (۲۷/۴۰ = ۶۷٫۵٪)، و در میان دیگر قبایل بسیار کمتر رایج بود. قبیله قانگلی حداقل از نظر نام با کانکالیسهای قبلی و احتمالاً اتحادیه کنگر نیز مرتبط است. هاپلوگروپ Q در حدود ۲ درصد از مردم قرقیزستان یافت میشود. </p><p>در مناطق جنوبی، Q-M242 در ۵٪ تا ۶٪ از تاجیکها (تاجیکستان) یافت میشود. کارافت و همکاران 2001 P-DYS257 (xQ1b1a1a-M3، R-UTY2)، که باید تقریباً معادل هاپلوگروپ Q-M242 (xM3) باشد، در ۴/۵۴ = ۷٫۴٪ از نمونه ازبکها، ظاهراً در ازبکستان نمونه برداری شدهاست. ولز و همکاران در سال ۲۰۰۱، P-M45 (xM120، M124، M3، M173)، که باید تقریباً معادل ترکیبی از Q-M242 (xM120، M3) و R2-M479 (xR2a-M124) باشد، در ۲۰/۳۶۶ = ۵٫۵ درصد از نمونههای مختلف ازبکستان ازبکستان یافت شد. دی کریستوفارو و همکاران در سال ۲۰۱۳، Q-M242 در ۱۱/۱۲۷ = ۸٫۷ درصد از مجموعه نمونههای ازبکها از سه استان مختلف افغانستان، از جمله 5/94 Q-M242 (xM120، M25، M346، M378)، 4/94 Q-M346، و 4/94 Q-M346، و 1/94 Q-M346، و 1/94 Q-M346، و ۱/۹۴ = Q-M346، و ۱/۹۴ درصد از نمونههای ازبکها از سه استان مختلف افغانستان، یافت شد. در نمونه ای از ازبکها از استان جوزجان که مرز شمالی آن به گوشه جنوب شرقی ترکمنستان میرسد و 1/28 Q-M242 (xM120, M25, M346, M378) در نمونه ازبکهای استان سرپل. ولز و همکاران (2001) P-M45 (xM120، M124، M3، M173) را در ۱۰٫۰٪ (۳/۳۰) از نمونه ای از ترکمنهای ترکمنستان یافت، در حالی که کارافت و همکاران. (2018) Q-M25 را در ۵۰٫۰٪ (۲۲/۴۴) نمونه دیگری از ترکمنها از ترکمنستان یافت، بنابراین فراوانی هاپلوگروپ Q در آن کشور هنوز مشخص نیست. با این حال، گرگنی و همکاران. (2012) Q-M242 را در ۶/۴۲ درصد (۶۸/۲۹) از نمونه ای از ترکمنها از گلستان، ایران و دی کریستوفارو و همکاران یافتند. (2013) Q-M25 را در ۳۱٫۱٪ (۲۳/۷۴) و Q-M346 را در ۲٫۷٪ (۲/۷۴) در مجموع 33.8% (25/74) Q-M242 در نمونه ای از ترکمنها از جوزجان، افغانستان یافتند، بنابراین فراوانی Q-M24 در مناطق ترکمنستانی افغانستان و ایران ممکن است به حدود Q-M242 در مناطق ترکمنستانی در ایران برسد. . </p><p>Q-M242 در یک مطالعه ۶٫۹ درصد از افغانها را شامل میشد (هابر ۲۰۱۲). در مطالعه دیگری (کریستوفارو ۲۰۱۳) با نمونهگیری بزرگتر، فراوانی Q به ۸٫۹٪ افزایش مییابد (۴۵/۵۰۷). هاپلوگروپ Q با فراوانی ۸٪ (۱۱/۱۳۶) در پشتونهای افغان و ۳٪ (۵/۱۴۲) در تاجیکهای افغان رخ میدهد. در این مطالعه (کریستوفارو ۲۰۱۳)، ترکمنهای استان جوزجان که همسایه با ترکمنستان است، بیشترین فراوانی را با ۳۳٫۸ درصد (25/74: 23 Q-M25، 2 Q-M346)، و پس از آن ازبکها با ۸٫۷ درصد (11/144: 6 QM*25, 14 Q-M*, 16 QM) نشان میدهند. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="آسیای_جنوب_غربی"><span id=".D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D8.AC.D9.86.D9.88.D8.A8_.D8.BA.D8.B1.D8.A8.DB.8C"></span>آسیای جنوب غربی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: آسیای جنوب غربی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="آسیای جنوب غربی">آسیای جنوب غربی</a> فرکانسهای بالای Q را در شمال ایران نشان میدهد و به تدریج به سمت جنوب غربی کاهش مییابد. </p><p>Q-M242 با توجه به Grugni 2012، ۵٫۵٪ (۵۲/۹۳۸) در ایران را به خود اختصاص دادهاست که نمونهگیری وسیع و خوبی را نشان میدهد. نمونههای Q (52) در مطالعه از زیرشاخههای مختلفی مانند Q* (۳)، Q-M120 (1)، Q-M25 (30)، Q-M346 (8)، Q-M378 (10) تشکیل شدهاند. بیشترین فراوانی با ۴۲٫۶٪ (۲۹/۶۸، همه Q-M25) در ترکمنهای گلستان، ۹٫۱٪ در اصفهان (فارسها)، ۶٫۸٪ در خراسان (فارسها)، ۶٪ در لرستان، ۴٫۹٪ در آذربایجان غربی(۵٫۸٪ در آشوریها و ۴٫۸٪ در آذریها) است. ۵٪ در فارس (مردم فارس) و غیره. ترکمنها به عنوان نوادگان ترکهای اوغوز شناخته میشوند که بسیاری از امپراتوریها و سلسلههای ترک را بنا کردند. مطالعات دیگر نیز فرکانسهای مشابهی را نشان میدهد. </p><p>در یک مطالعه (زاهری ۲۰۱۱)، فراوانی Q 1.9% (3/154: همه Q-M378) در عراقیها (x عربهای مرداب) و 2.8% (4/143: 1 Q-M25، 3 Q-M378) در اعراب مردابی است که به عنوان نوادگان سومر باستان شناخته میشوند. </p><p>تقریباً 2.5% (4/157: 3 Q*, 1 Q-M346) از مردان در عربستان سعودی به هاپلوگروه Q تعلق دارند. همچنین 1.8% (3/164: 2 Q*, 1 Q-M346) در امارات متحده عربی و 0.8% (1/121 Q) در O. </p><p>هاپلوگروپ Q-M242 همچنین در ۱٫۱٪ (۱/۸۷، Q-P36) سوریها و ۲٫۰٪ (۱۸/۹۱۴، 14 Q*، 4 Q-M25) در لبنان یافت شدهاست. </p><p>تقریباً 2% (10/523: 9 Q*, 1 Q-M25) از مردهای ترکیه به هاپلوگروه Q تعلق دارند در مطالعه ای (Gokcumen 2008)، روشن شد که در میان ترکان متعلق به طایفه <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1" title="ایل افشار">افشار</a> (یکی از ترکان اوغوز) هاپلوگروه Q-M242 با شیوع ۱۳٪ دیده میشود. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اسیای_جنوبی"><span id=".D8.A7.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D8.AC.D9.86.D9.88.D8.A8.DB.8C"></span>اسیای جنوبی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: اسیای جنوبی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در پاکستان در انتهای شرقی فلات ایران، فراوانی هاپلوگروپ Q-M242 حدود ۲٫۲٪ (۱۴/۶۳۸) ~ ۳٫۴٪ (۶/۱۷۶) است. </p><p>در یک مطالعه (Sharma2007)، Q-M242 در ۲٫۳۸٪ (۱۵/۶۳۰) از مردم هند متعلق به مناطق و دستههای اجتماعی گوناگون مشاهده شد. آنچه جالب است این است که ۱۴/۱۵ نمونه متعلق به هیچ زیرگروه شناخته شدهای از Q-M242 نیست، ۴ مورد از آنها آلل جدید (مخصوص هند) 'ss4bp' را تحت Q-MEH2 نشان میدهند. این مطالعه همچنین نتایج برخی از مطالعات قبلی را منعکس میکند (Sengupta 2006، Seielstad 2003). و، نتیجه انباشته (فرکانس) ۳ مطالعه ۱٫۳٪ (۲۱/۱۶۱۵)، با ۱۱ نمونه از 21 Q مشخص شد. </p><p>در یک مطالعه منطقه ای در گجرات (هند غربی)، Q-M242 در بالاترین ۱۲٪ (۳/۲۵) در میان Nana Chaudharis یافت شد در حالی که درصد کلی در گجرات ۲٫۸٪ (۸/۲۸۴) بود. در مطالعه دیگری، ۲٫۶ درصد از Tharus در منطقه Chitwan و ۶٫۱ درصد (۳/۴۹) از هندوها در دهلی نو، پایتخت هند، Q-M242 مثبت بودند. </p><p>در مطالعه ای که در آن Q-M242 به تازگی در گروه P* طبقهبندی شدهاست، P* (x R1، R2) 9.7% (23/237: Chakma 13/89، Marma 4/60، Tripura 6/88) را در سه گروه قومی <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%B4" title="بنگلادش">بنگلادش</a> تشکیل میدهد. در بسیاری از موارد، تمام یا بیشتر P* (x R1, R2) به معنای Q-M242 است و بنابراین اکثر نمونههای P* (۷/۹٪) در آن مطالعه را میتوان Q-M242 تخمین زد. </p><p>۱٫۲ درصد از مردم نپال در کاتماندو، پایتخت نپال و ۳٫۲ درصد از مردم تبت در Q-M242 هستند. </p><p>۳٫۳ درصد از سریلانکاها نیز در Q-M242 هستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اروپا"><span id=".D8.A7.D8.B1.D9.88.D9.BE.D8.A7"></span>اروپا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: اروپا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Q-M242 در اکثر کشورهای اروپایی در فرکانسهای پایین توزیع میشود و فرکانسها به سمت غرب و جنوب کاهش مییابد. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اروپای_مرکزی_و_شرقی"><span id=".D8.A7.D8.B1.D9.88.D9.BE.D8.A7.DB.8C_.D9.85.D8.B1.DA.A9.D8.B2.DB.8C_.D9.88_.D8.B4.D8.B1.D9.82.DB.8C"></span>اروپای مرکزی و شرقی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: اروپای مرکزی و شرقی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در اروپای مرکزی شرقی، Q-M242 حدود ۱٫۷٪ از مردان را شامل میشود. Q-M242 در حدود ۲٪ از روسها، ۱٫۵٪ از بلاروسها، ۱٫۳٪ از اوکراینیها یافت میشود.[نیازمند منبع] ۱٫۳٪ از لهستانیها (لهستان)، ۲٪ از چکها، ۱٫۵٪ از اسلواکیها، حدود ۲٫۲٪ از مجارها، {نیازمند منبع} ۱٫۲٪ از رومانیاییها، ۰٫۸٪ از مولداویها، و Q2، ۳–۸، 0.5% Q2، 3-8 M. 1 Q-M25) از بلغارها از سوی دیگر، ۳٫۱٪ از سکیها از ترانسیلوانیا (که ادعا میکنند از نوادگان هونهای آتیلا هستند) P* (xR1-M173) بودند، که عملاً به معنای Q-M242 است. در یک پروژه DNA مرتبط FT-DNA، فراوانی Q-M25 در سکیها به ۴٫۳٪ میرسد. </p><p>منطقه قفقاز در یک مطالعه فراوانی ۱٫۲ درصد را نشان میدهد، اما ممکن است در آذربایجان به بیش از ۴ درصد برسد، به طوری که ۴٫۹ درصد از آذربایجانیهای ایران Q-M242 را در خود جای دادهاند. در گرجیها و ارمنیها به ترتیب ۱٫۳٪ است و زیرشاخههای ارمنی شامل Q-M378 (L245)، Q-M346 و Q-M25 است. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اروپای_شمالی"><span id=".D8.A7.D8.B1.D9.88.D9.BE.D8.A7.DB.8C_.D8.B4.D9.85.D8.A7.D9.84.DB.8C"></span>اروپای شمالی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: اروپای شمالی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در شمال اروپا، هاپلوگروپ Q حدود ۲٫۵ درصد از مردان را تشکیل میدهد. طبق پایگاه داده هاپلوگروپ سوئدی، ۴٫۱٪ (۲۷/۶۶۴، تا ژانویه ۲۰۱۶) از مردان سوئدی متعلق به Q-M242 است. حدود ۲/۳ از نمونههای زیرشاخههای آنالیز شده با جزئیات متعلق به Q1a2b-F1161/L527 و حدود ۱/۳ در Q1a2a-L804 هستند. بر اساس شهرستان، آنها به شدت در منطقه جنوبی (Götaland، : نباید با Gotland اشتباه گرفته شود)، و به ندرت در شمال توزیع میشوند. اگر با وزن شهرستان-جمعیت دوباره محاسبه شود، فراوانی Q در سوئد به ۴٫۷٪ میرسد. </p><p>در نروژ، Q-M242 در حدود ۲٫۶٪ (~۴٪) از مردان یافت میشود، که Q-L804 شایع تر از Q-F1161/L527 است. در بین ۱٫۶٪ از مردان در دانمارک، ۳٪ در جزایر فارو (معروف به وایکینگها) مشاهده شدهاست. در مقاله ای (Helgason و همکاران) در مورد هاپلوتیپهای ایسلندیها، ۷٫۲٪ (۱۳/۱۸۱) از مردان در ایسلند به عنوان R1b-Branch A برچسب گذاری شدهاند، اما در واقع Q-M242 هستند. از سوی دیگر، در فنلاند ۰٫۲٪، در لتونی ۴٫۶٪، در لیتوانی ۱٫۱٪، در استونی ۰٫۵٪ است. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اروپای_غربی"><span id=".D8.A7.D8.B1.D9.88.D9.BE.D8.A7.DB.8C_.D8.BA.D8.B1.D8.A8.DB.8C"></span>اروپای غربی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: اروپای غربی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در اروپای غربی، Q-M242 در فرکانسهای بسیار پایین، حدود ۰٫۵٪ در بیشتر کشورها مانند آلمان، فرانسه، انگلستان و غیره مشاهده میشود، اما برخی مناطق کمی بالاتر را نشان میدهند. در سوئیس ۲٫۱٪، و در منطقه لیون (رون-آلپ) فرانسه به ۵٫۱٪ میرسد. در شتلند در شمال بریتانیا حدود ۴ درصد است و منطقه ای بالاترین رقم را با ۸ درصد نشان میدهد. شتلند به عنوان محل سکونت وایکینگها شناخته شدهاست. و در کمال شگفتی، Q-M242 در شتلند (همچنین در برخی از مناطق اسکاندیناوی، جزایر فارو، ایسلند، و بریتانیا) مشخص شدهاست که بهطور کلی با Q-M242 در آسیای مرکزی مرتبط است. همچنین مشخص شدهاست که Q-M242 شتلند (نوردی) با برخی از Q-M242 آذریها (آذربایجان) مرتبط است. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اروپای_جنوبی"><span id=".D8.A7.D8.B1.D9.88.D9.BE.D8.A7.DB.8C_.D8.AC.D9.86.D9.88.D8.A8.DB.8C"></span>اروپای جنوبی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: اروپای جنوبی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>اروپای جنوبی نیز فرکانسهای پایین Q را در حدود ۰٫۵٪ تا ۱٪ نشان میدهد، اما برخی از مناطق ارقام متفاوتی را نشان میدهند. در سرزمین اصلی کرواسی ۱٫۹٪ است، اما در جزایر خوار به ۱۴٫۳٪ (۱۳/۹۱) و در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%DA%86%D9%88%D9%84%D8%A7" title="کورچولا">کورچولا</a> به ۶٫۱٪ (۸/۱۳۲) میرسد. همچنین، در ایتالیا حدود ۰٫۶٪ است، اما در سیسیل به ۲٫۵٪ (۶/۲۳۶) میرسد، جایی که در منطقه ماتزارا دل ولو به ٪ (۳/۱۸) میرسد، پس از آن در راگوسا به ۷٫۱٪ (۲/۲۸)، ۳٫۶٪ در شاکا .۷. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آفریقا"><span id=".D8.A2.D9.81.D8.B1.DB.8C.D9.82.D8.A7"></span>آفریقا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: آفریقا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هاپلوگروپ Q به ندرت در شمال آفریقا یافت میشود. در ۰٫۷٪ (۱/۱۴۷)، از مصریها و در ۰٫۶٪ (۱/۱۵۶) از مردم الجزایر مشاهده شدهاست. با کمال شگفتی، ۰٫۸٪ (۳/۳۸۱، همه Q-M346) از مردان اهل <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B1" title="کومور">کومور</a> که در میان شرق آفریقا و ماداگاسکار قرار دارد نیز مشاهده میشود. </p><p>برای ترکیب دادههای بالا، Q-M242 در حدود ۳٫۱٪ از مردان جهان تخمین زده میشود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="توزیع_زیر_شاخهها"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.B2.DB.8C.D8.B9_.D8.B2.DB.8C.D8.B1_.D8.B4.D8.A7.D8.AE.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>توزیع زیر شاخهها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: توزیع زیر شاخهها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Q (M242) </p><p>Q* - با فراوانی کم در هند و پاکستان یافت میشود. مهم در افغانستان، پاراگروپ Q-M242 (xMEH2، xM378) در هشت مرد پشتون (۳ کابل، ۴ لغمان، ۱ کاپیسا) یافت شد. همچنین در یکی از نرهای راپانوئی جزیره ایستر یافت شد. Q-P36.2 (P36.2) با فراوانی کم در ایران یافت میشود. </p><p>Q-MEH2 (MEH2)* در Koryaks (با ۱۰٫۳٪) یافت شد، اگرچه سطح تنوع STR مرتبط با Q-MEH2 بسیار پایین است، به نظر میرسد این دودمان نزدیک به افراد منقرض شده سرخپوشان-اسکیمو متعلق به فرهنگ Saqqaq است که در قطب شمال جهان جدید در حدود ۵٫۵ است. کا. </p><p>Q-M120 (M120، M265/N14)* - در بین چینی هان، دونگان، ویتنامی، ژاپنی، کالمیکها، ایها، مغولها در مغولستان، [۱۳] لائونگها [۱۳] ۷، [۱۳] داونگها [۱۳] ۷، [۱۳] ۷، [۱۳] در مغولستان ، [۱۳] ۷، [۱۳] ۷، ] Tiongos در مغولستان با فرکانس پایین یافت شدهاست. همچنین در نمونههایی از جمعیت بوتان، هزاره، موروت برونئی، و جمعیت پرو گزارش شدهاست. </p><p>Q-M25 (M25, M143)* - با فراوانی بالای ۳۰–۴۵٪ در ترکمنها و ترکمنستان یافت میشود و به دلیل P25 با R1b1 اشتباه گرفته میشود. با فراوانی بالا در ترکمنهای استان گلستان (ایران)، جوزجان (افغانستان)، و با فراوانی کم تا متوسط در لبنان، مغولستان، و ترکیه یافت میشود. </p><p>Q-M346 (L56، L57، M346)* - با فرکانس پایین در اروپا، آسیای جنوبی و غرب آسیا یافت میشود. در پاکستان، ایران، افغانستان، قرقیزستان، عربستان سعودی ، [۲۳] امارات متحده عربی ، [ هند ، [۱۸] مغولستان، و بالی یافت شدهاست. </p><p>Q-L53 (L53، L54، L55، L213)* </p><p>Q-M3 (M3)* - رایج در مردم بومی قاره آمریکا </p><p>Q-M19 (M19)* - در میان برخی از مردمان بومی آمریکای جنوبی، مانند Ticuna و Wayuu یافت میشود </p><p>Q-M194 (M194)* - در آمریکای جنوبی </p><p>Q-M199 (M199، P106، P292)* - در آمریکای جنوبی </p><p>Q-M323 (M323)* - در یهودیان یمنی شناسایی شدهاست. </p><p>Q-L275 (L275, L314)* </p><p>Q-M378 (M378)* - بهطور گسترده در اروپا، جنوب آسیا، غرب و شرق آسیا توزیع شدهاست. در میان نمونههای هزارهها و سندیها یافت میشود. همچنین در مغولها، مردم ژاپن و اویغورهای شمال غربی چین در دو گروه جداگانه یافت میشود. </p><p>زیرشاخه Q-M378 شاخه ای است که مردان Q-M242 در برخی از جمعیتهای یهودی دیاسپورای اروپا به آن تعلق دارند. </p><p>زیرشاخههای Q-L245 Q-Y2200 و Q-YP1035 در یهودیان اشکنازی یافت میشود. برخی از یهودیان سفاردی دارای زیرشاخههای دیگری از Q-L245، از جمله Q-BZ3900، Q-YP745، و Q-YP1237 هستند. نمونههای Q-M378 نیز در آمریکای مرکزی (پاناما) و آمریکای جنوبی (منطقه آند) قرار گرفتهاند </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-pmid_28251872-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid_28251872_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFBalanovskyGurianovZaporozhchenkoBalaganskaya2017" class="citation journal cs1">Balanovsky, Oleg; Gurianov, Vladimir; Zaporozhchenko, Valery; Balaganskaya, Olga; Urasin, Vadim; Zhabagin, Maxat; Grugni, Viola; Canada, Rebekah; Al-Zahery, Nadia; Raveane, Alessandro; Wen, Shao-Qing; Yan, Shi; Wang, Xianpin; Zalloua, Pierre; Marafi, Abdullah; Koshel, Sergey; Semino, Ornella; Tyler-Smith, Chris; Balanovska, Elena (February 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5333174">"Phylogeography of human Y-chromosome haplogroup Q3-L275 from an academic/citizen science collaboration"</a>. <i>BMC Evolutionary Biology</i>. <b>17</b> (S1): 18. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2Fs12862-016-0870-2">10.1186/s12862-016-0870-2</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پابمد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5333174">5333174</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پابمد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28251872">28251872</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Evolutionary+Biology&rft.atitle=Phylogeography+of+human+Y-chromosome+haplogroup+Q3-L275+from+an+academic%2Fcitizen+science+collaboration&rft.volume=17&rft.issue=S1&rft.pages=18&rft.date=2017-02&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5333174%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F28251872&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2Fs12862-016-0870-2&rft.aulast=Balanovsky&rft.aufirst=Oleg&rft.au=Gurianov%2C+Vladimir&rft.au=Zaporozhchenko%2C+Valery&rft.au=Balaganskaya%2C+Olga&rft.au=Urasin%2C+Vadim&rft.au=Zhabagin%2C+Maxat&rft.au=Grugni%2C+Viola&rft.au=Canada%2C+Rebekah&rft.au=Al-Zahery%2C+Nadia&rft.au=Raveane%2C+Alessandro&rft.au=Wen%2C+Shao-Qing&rft.au=Yan%2C+Shi&rft.au=Wang%2C+Xianpin&rft.au=Zalloua%2C+Pierre&rft.au=Marafi%2C+Abdullah&rft.au=Koshel%2C+Sergey&rft.au=Semino%2C+Ornella&rft.au=Tyler-Smith%2C+Chris&rft.au=Balanovska%2C+Elena&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5333174&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Fagundes-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Fagundes_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFagundesKanitzEckertValls2008" class="citation journal cs1">Fagundes, Nelson J. R.; Kanitz, Ricardo; Eckert, Roberta; Valls, Ana C. S.; Bogo, Mauricio R.; Salzano, Francisco M.; Smith, David Glenn; Silva, Wilson A.; Zago, Marco A.; Ribeiro-Dos-Santos, Andrea K.; Santos, Sidney E. B.; Petzl-Erler, Maria Luiza; Bonatto, Sandro L. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090325120035/http://www.familytreedna.com/pdf/Fagundes-et-al.pdf">"Mitochondrial Population Genomics Supports a Single Pre-Clovis Origin with a Coastal Route for the Peopling of the Americas"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>American Journal of Human Genetics</i>. <b>82</b> (3): 583–592. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.ajhg.2007.11.013">10.1016/j.ajhg.2007.11.013</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پابمد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2427228">2427228</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پابمد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18313026">18313026</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.familytreedna.com/pdf/Fagundes-et-al.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 25 March 2009<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2009-11-19</span></span>. <q>Since the first studies, it has been found that extant Native American populations exhibit almost exclusively five "mtDNA haplogroups" (A–D and X)6 classified in the autochthonous haplogroups A2, B2, C1, D1, and X2a.7 Haplogroups A–D are found all over the New World and are frequent in Asia, supporting a northeastern Asian origin of these lineages</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Human+Genetics&rft.atitle=Mitochondrial+Population+Genomics+Supports+a+Single+Pre-Clovis+Origin+with+a+Coastal+Route+for+the+Peopling+of+the+Americas&rft.volume=82&rft.issue=3&rft.pages=583-592&rft.date=2008&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2427228%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18313026&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.ajhg.2007.11.013&rft.aulast=Fagundes&rft.aufirst=Nelson+J.+R.&rft.au=Kanitz%2C+Ricardo&rft.au=Eckert%2C+Roberta&rft.au=Valls%2C+Ana+C.+S.&rft.au=Bogo%2C+Mauricio+R.&rft.au=Salzano%2C+Francisco+M.&rft.au=Smith%2C+David+Glenn&rft.au=Silva%2C+Wilson+A.&rft.au=Zago%2C+Marco+A.&rft.au=Ribeiro-Dos-Santos%2C+Andrea+K.&rft.au=Santos%2C+Sidney+E.+B.&rft.au=Petzl-Erler%2C+Maria+Luiza&rft.au=Bonatto%2C+Sandro+L.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.familytreedna.com%2Fpdf%2FFagundes-et-al.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Zegura2004-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Zegura2004_3-0">۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Zegura2004_3-1">۳٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Zegura2004_3-2">۳٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Zegura2004_3-3">۳٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Zegura2004_3-4">۳٫۴</a></sup></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="fa" dir="rtl">خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <code><ref></code> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام <code>Zegura2004</code> وارد نشده است. (صفحهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکیپدیا:ارجاعدهی">راهنما</a> را مطالعه کنید.). </span></li> <li id="cite_note-YFull-Experimental_YTree-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-YFull-Experimental_YTree_4-0">۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-YFull-Experimental_YTree_4-1">۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.yfull.com/tree/Q/">YFull YTree v4.02</a></span> </li> <li id="cite_note-2016ydna-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2016ydna_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.isogg.org/tree/ISOGG_HapgrpQ.html">Y-DNA Haplogroup Q and its Subclades - 2016</a></span> </li> <li id="cite_note-Sharma2007-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Sharma2007_6-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="fa" dir="rtl">خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <code><ref></code> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام <code>Sharma2007</code> وارد نشده است. (صفحهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکیپدیا:ارجاعدهی">راهنما</a> را مطالعه کنید.). </span></li> <li id="cite_note-Karafet2004-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Karafet2004_7-0">۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Karafet2004_7-1">۷٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKarafet2002" class="citation journal cs1">Karafet, T. M. (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_human-biology_2002-12_74_6/page/761">"High Levels of Y-Chromosome Differentiation among Native Siberian Populations and the Genetic Signature of a Boreal Hunter-Gatherer Way of Life"</a>. <i>Human Biology</i>. <b>74</b> (6): 761–789. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1353%2Fhub.2003.0006">10.1353/hub.2003.0006</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پابمد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12617488">12617488</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:9443804">9443804</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Human+Biology&rft.atitle=High+Levels+of+Y-Chromosome+Differentiation+among+Native+Siberian+Populations+and+the+Genetic+Signature+of+a+Boreal+Hunter-Gatherer+Way+of+Life&rft.volume=74&rft.issue=6&rft.pages=761-789&rft.date=2002&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A9443804%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F12617488&rft_id=info%3Adoi%2F10.1353%2Fhub.2003.0006&rft.aulast=Karafet&rft.aufirst=T.+M.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_human-biology_2002-12_74_6%2Fpage%2F761&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Bortolini2003-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Bortolini2003_8-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="fa" dir="rtl">خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <code><ref></code> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام <code>Bortolini2003</code> وارد نشده است. (صفحهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکیپدیا:ارجاعدهی">راهنما</a> را مطالعه کنید.). </span></li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.researchgate.net/publication/310645015_Gene_pool_of_Turkmens_from_Karakalpakstan_in_their_Central_Asian_context_Y-chromosome_polymorphism">https://www.researchgate.net/publication/310645015_Gene_pool_of_Turkmens_from_Karakalpakstan_in_their_Central_Asian_context_Y-chromosome_polymorphism</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:Citing_sources#What_information_to_include" class="mw-redirect" title="ویکیپدیا:Citing sources"><span title="A more detailed citation is required. (February 2021)">full citation needed</span></a></i>]</sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-Kharkov2007-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Kharkov2007_10-0">۱۰٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kharkov2007_10-1">۱۰٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kharkov2007_10-2">۱۰٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKharkovStepanovMedvedevaSpiridonova2007" class="citation journal cs1">Kharkov, V. N.; Stepanov, V. A.; Medvedeva, O. F.; Spiridonova, M. G.; Voevoda, M. I.; Tadinova, V. N.; Puzyrev, V. P. (2007). "Gene Pool Differences between Northern and Southern Altaians Inferred from the Data on Y-Chromosomal Haplogroups". <i>Genetika</i>. <b>43</b> (5): 675–687. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1134%2FS1022795407050110">10.1134/S1022795407050110</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پابمد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17633562">17633562</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:566825">566825</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genetika&rft.atitle=Gene+Pool+Differences+between+Northern+and+Southern+Altaians+Inferred+from+the+Data+on+Y-Chromosomal+Haplogroups&rft.volume=43&rft.issue=5&rft.pages=675-687&rft.date=2007&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A566825%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F17633562&rft_id=info%3Adoi%2F10.1134%2FS1022795407050110&rft.aulast=Kharkov&rft.aufirst=V.+N.&rft.au=Stepanov%2C+V.+A.&rft.au=Medvedeva%2C+O.+F.&rft.au=Spiridonova%2C+M.+G.&rft.au=Voevoda%2C+M.+I.&rft.au=Tadinova%2C+V.+N.&rft.au=Puzyrev%2C+V.+P.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Zhang2009-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Zhang2009_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYong-KeZhengAn2009" class="citation journal cs1">Yong-Ke, Zhang; Zheng, Chen; An, FAN; et al. (2009). "Genetic relationships between Tuva population and the neighboring populations in the Altai Region of Xinjiang Uygur Autonomous Region". <i>Yi Chuan = Hereditas</i>. <b>31</b> (8): 818–824. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3724%2FSP.J.1005.2009.00818">10.3724/SP.J.1005.2009.00818</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پابمد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19689942">19689942</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:39635944">39635944</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Yi+Chuan+%3D+Hereditas&rft.atitle=Genetic+relationships+between+Tuva+population+and+the+neighboring+populations+in+the+Altai+Region+of+Xinjiang+Uygur+Autonomous+Region&rft.volume=31&rft.issue=8&rft.pages=818-824&rft.date=2009&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A39635944%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F19689942&rft_id=info%3Adoi%2F10.3724%2FSP.J.1005.2009.00818&rft.aulast=Yong-Ke&rft.aufirst=Zhang&rft.au=Zheng%2C+Chen&rft.au=An%2C+FAN&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Olofsson2015-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Olofsson2015_12-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="fa" dir="rtl">خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <code><ref></code> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام <code>Olofsson2015</code> وارد نشده است. (صفحهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکیپدیا:ارجاعدهی">راهنما</a> را مطالعه کنید.). </span></li> <li id="cite_note-xn--c1acc6aafa1c.xn--p1ai-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-xn--c1acc6aafa1c.xn--p1ai_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://xn--c1acc6aafa1c.xn--p1ai/?page_id=15461">Пять генофондов пяти субэтносов сибирских татар</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMaciamo" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Maciamo. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eupedia.com/europe/Haplogroup_Q_Y-DNA.shtml">"Eupedia"</a>. <i>Eupedia</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-07-26</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Eupedia&rft.atitle=Eupedia&rft.au=Maciamo&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eupedia.com%2Feurope%2FHaplogroup_Q_Y-DNA.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3399854">«Y chromosome haplogroup distribution among iranian Population»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Y+chromosome+haplogroup+distribution+among+iranian+Population&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3399854&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://haplotree.info/maps/ancient_dna/samples.php?searchcolumn=Y_Haplotree_Variant&searchfor=Q-L715&ybp=0">«haplotree.info - ancientdna.info. Map based on All Ancient DNA v. 2.07.26»</a>. <i>haplotree.info</i><span class="reference-accessdate">. دریافتشده در <bdi>۲۰۲۳-۰۷-۲۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=haplotree.info&rft.atitle=haplotree.info+-+ancientdna.info.+Map+based+on+All+Ancient+DNA+v.+2.07.26.&rft_id=https%3A%2F%2Fhaplotree.info%2Fmaps%2Fancient_dna%2Fsamples.php%3Fsearchcolumn%3DY_Haplotree_Variant%26searchfor%3DQ-L715%26ybp%3D0&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.researchgate.net/publication/310645015_Gene_pool_of_Turkmens_from_Karakalpakstan_in_their_Central_Asian_context_Y-chromosome_polymorphism">«Y chromosome haplogroup diversity in central asian Turkmen population»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Y+chromosome+haplogroup+diversity+in+central+asian+Turkmen+population&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.researchgate.net%2Fpublication%2F310645015_Gene_pool_of_Turkmens_from_Karakalpakstan_in_their_Central_Asian_context_Y-chromosome_polymorphism&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1180678">«Y chromosome haplogroup distribution in indigenous American population»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Y+chromosome+haplogroup+distribution+in+indigenous+American+population&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1180678&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><i>www.semanticscholar.org</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.semanticscholar.org/paper/f20c1296809a81bfbfbcf89372579f0faf514924">https://www.semanticscholar.org/paper/f20c1296809a81bfbfbcf89372579f0faf514924</a><span class="reference-accessdate">. دریافتشده در <bdi>۲۰۲۳-۰۷-۲۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.semanticscholar.org&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.semanticscholar.org%2Fpaper%2Ff20c1296809a81bfbfbcf89372579f0faf514924&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">پارامتر <code class="cs1-code">|عنوان= یا |title=</code> ناموجود یا خالی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#citation_missing_title" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://xn--c1acc6aafa1c.xn--p1ai/?page_id=15461">«Пять генофондов пяти субэтносов сибирских татар | Генофонд РФ»</a> (به روسی). <bdi>۲۰۱۶-۱۲-۲۴</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافتشده در <bdi>۲۰۲۳-۰۷-۲۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%8C+%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%B2+%D0%BF%D1%8F%D1%82%D0%B8+%D1%81%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2+%D1%81%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85+%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80+%7C+%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B4+%D0%A0%D0%A4&rft.date=2016-12-24&rft_id=http%3A%2F%2Fxn--c1acc6aafa1c.xn--p1ai%2F%3Fpage_id%3D15461&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3399854">«Haplogroup distribution in Iranian population»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Haplogroup+distribution+in+Iranian+population&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3399854&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYang2022" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Yang, Melinda A. (2022-01-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pivotscipub.com/hpgg/2/1/0001">"A genetic history of migration, diversification, and admixture in Asia"</a>. <i>Human Population Genetics and Genomics</i> (به انگلیسی). <b>2</b> (1): 1–32. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.47248%2Fhpgg2202010001">10.47248/hpgg2202010001</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بینالمللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2770-5005">2770-5005</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Human+Population+Genetics+and+Genomics&rft.atitle=A+genetic+history+of+migration%2C+diversification%2C+and+admixture+in+Asia&rft.volume=2&rft.issue=1&rft.pages=1-32&rft.date=2022-01-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.47248%2Fhpgg2202010001&rft.issn=2770-5005&rft.aulast=Yang&rft.aufirst=Melinda+A.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pivotscipub.com%2Fhpgg%2F2%2F1%2F0001&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-genetree-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-genetree_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091104070218/http://www.genetree.com/education/q">"Frequency Distribution of Y-DNA Haplogroup Q M3"</a>. GeneTree. 2010. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genetree.com/education/q">the original</a> on 2009-11-04<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2010-01-30</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Frequency+Distribution+of+Y-DNA+Haplogroup+Q+M3&rft.pub=GeneTree&rft.date=2010&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genetree.com%2Feducation%2Fq&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-uspop-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-uspop_24-0">۲۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-uspop_24-1">۲۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHammer2006" class="citation journal cs1">Hammer; et al. (Dec 2006). "Population structure of Y chromosome SNP haplogroups in the United States and forensic implications for constructing Y chromosome STR databases". <i>Forensic Sci. Int</i>. <b>164</b> (1): 45–55. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.forsciint.2005.11.013">10.1016/j.forsciint.2005.11.013</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پابمد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16337103">16337103</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Forensic+Sci.+Int.&rft.atitle=Population+structure+of+Y+chromosome+SNP+haplogroups+in+the+United+States+and+forensic+implications+for+constructing+Y+chromosome+STR+databases&rft.volume=164&rft.issue=1&rft.pages=45-55&rft.date=2006-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.forsciint.2005.11.013&rft_id=info%3Apmid%2F16337103&rft.au=Hammer&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160206182203/http://www.census.gov/popest/data/index.html">«برآورد جمعیت»</a>. بایگانیشده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.census.gov/popest/data/index.html">اصلی</a> در ۶ فوریه ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافتشده در <bdi>۲۵ ژوئیه ۲۰۲۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF+%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.census.gov%2Fpopest%2Fdata%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+Q-M242" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐5dc468848‐fdmgg Cached time: 20241122163155 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.526 seconds Real time usage: 0.953 seconds Preprocessor visited node count: 2314/1000000 Post‐expand include size: 69841/2097152 bytes Template argument size: 7977/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 66969/5000000 bytes Lua time usage: 0.359/10.000 seconds Lua memory usage: 6618400/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 654.777 1 -total 73.80% 483.202 1 الگو:پانویس 39.33% 257.539 7 الگو:Cite_journal 19.17% 125.492 9 الگو:یادکرد_وب 13.97% 91.477 1 الگو:Short_description 10.91% 71.447 1 الگو:Infobox_haplogroup 7.85% 51.400 3 الگو:Main_other 7.44% 48.705 1 الگو:SDcat 6.54% 42.845 1 الگو:Infobox 5.42% 35.492 8 الگو:Broken_ref --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:idhash:6308493-0!canonical and timestamp 20241122163155 and revision id 40350392. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تکگروه_Q-M242&oldid=40350392">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تکگروه_Q-M242&oldid=40350392</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:ردهها">ردهها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="رده:تاریخ طبیعی قاره آمریکا">تاریخ طبیعی قاره آمریکا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_Y_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="رده:تکگروههای دیانای Y انسان">تکگروههای دیانای Y انسان</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">ردههای پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9" title="رده:صفحههای دارای خطا در ارجاع">صفحههای دارای خطا در ارجاع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8_(%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9)" title="رده:صفحههای با یادکرد خراب (فقدان منبع)">صفحههای با یادکرد خراب (فقدان منبع)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D8%A7_%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF" title="رده:همه مقالههایی که نیازمند ارجاع با جزئیات بیشتر هستند">همه مقالههایی که نیازمند ارجاع با جزئیات بیشتر هستند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="رده:صفحههای دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد">صفحههای دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:صفحههای دارای ارجاعی که پیوند اینترنتیشان برهنه است">صفحههای دارای ارجاعی که پیوند اینترنتیشان برهنه است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان روسی">یادکردهای دارای منبع به زبان روسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحههایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده میکنند">صفحههایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده میکنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1" title="رده:مقالههای دارای شرح مختصر">مقالههای دارای شرح مختصر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA_%D8%A8%D8%A7_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:شرح مختصر متفاوت با ویکیداده">شرح مختصر متفاوت با ویکیداده</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرینبار در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۸:۲۴ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشتهها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکیپدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکیمدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکیپدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیبنامهها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آییننامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعهدهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-795c86c559-qr5t2","wgBackendResponseTime":181,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.526","walltime":"0.953","ppvisitednodes":{"value":2314,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":69841,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7977,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":66969,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 654.777 1 -total"," 73.80% 483.202 1 الگو:پانویس"," 39.33% 257.539 7 الگو:Cite_journal"," 19.17% 125.492 9 الگو:یادکرد_وب"," 13.97% 91.477 1 الگو:Short_description"," 10.91% 71.447 1 الگو:Infobox_haplogroup"," 7.85% 51.400 3 الگو:Main_other"," 7.44% 48.705 1 الگو:SDcat"," 6.54% 42.845 1 الگو:Infobox"," 5.42% 35.492 8 الگو:Broken_ref"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.359","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6618400,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-fdmgg","timestamp":"20241122163155","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062a\u06a9\u200c\u06af\u0631\u0648\u0647 Q-M242","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_Q-M242","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q169543","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q169543","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2023-07-25T22:01:23Z","dateModified":"2024-09-20T18:24:44Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/67\/Global_frequency_distribution_map_of_haplogroup_Q-M242_%28Y-DNA%29.png"}</script> </body> </html>