CINXE.COM

<!doctype html> <html class="client-nojs skin-theme-clientpref-day mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0" lang="vi" dir="ltr"> <head> <base href="https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes"> <meta charset="UTF-8"> <title>Alexandre de Rhodes – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js skin-theme-clientpref-day mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"fbcc4473-b111-4a41-a5c1-2f804cddd4b2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Alexandre_de_Rhodes","wgTitle":"Alexandre de Rhodes","wgCurRevisionId":71816822, "wgRevisionId":71816822,"wgArticleId":370262,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Alexandre_de_Rhodes","wgRelevantArticleId":370262,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["extendedconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFMode":"stable","wgMFAmc":false,"wgMFAmcOutreachActive":false,"wgMFAmcOutreachUserEligible":false,"wgMFLazyLoadImages":true,"wgMFEditNoticesFeatureConflict":false,"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgMFIsSupportedEditRequest":true, "wgMFScriptPath":"","wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":true,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgSectionTranslationMissingLanguages":[{"lang":"ace","autonym":"Acèh","dir":"ltr"},{"lang":"ady","autonym":"адыгабзэ","dir":"ltr"},{"lang":"alt","autonym":"алтай тил","dir":"ltr"},{"lang":"am","autonym":"አማርኛ","dir":"ltr"},{"lang":"ami","autonym":"Pangcah","dir":"ltr"},{"lang":"an","autonym":"aragonés","dir":"ltr"},{"lang":"ang","autonym":"Ænglisc","dir":"ltr"},{"lang":"ann","autonym":"Obolo","dir":"ltr"},{"lang":"anp","autonym":"अंगिका","dir":"ltr"},{"lang":"ar","autonym":"العربية","dir":"rtl"},{"lang":"ary","autonym":"الدارجة","dir":"rtl"},{"lang":"as","autonym":"অসমীয়া","dir":"ltr"},{"lang":"ast","autonym":"asturianu","dir":"ltr"},{"lang":"av","autonym":"авар","dir":"ltr"},{"lang":"avk","autonym":"Kotava","dir":"ltr"},{"lang" :"awa","autonym":"अवधी","dir":"ltr"},{"lang":"ay","autonym":"Aymar aru","dir":"ltr"},{"lang":"az","autonym":"azərbaycanca","dir":"ltr"},{"lang":"azb","autonym":"تۆرکجه","dir":"rtl"},{"lang":"ba","autonym":"башҡортса","dir":"ltr"},{"lang":"ban","autonym":"Basa Bali","dir":"ltr"},{"lang":"bar","autonym":"Boarisch","dir":"ltr"},{"lang":"bbc","autonym":"Batak Toba","dir":"ltr"},{"lang":"bcl","autonym":"Bikol Central","dir":"ltr"},{"lang":"bdr","autonym":"Bajau Sama","dir":"ltr"},{"lang":"bew","autonym":"Betawi","dir":"ltr"},{"lang":"bg","autonym":"български","dir":"ltr"},{"lang":"bho","autonym":"भोजपुरी","dir":"ltr"},{"lang":"bi","autonym":"Bislama","dir":"ltr"},{"lang":"bjn","autonym":"Banjar","dir":"ltr"},{"lang":"blk","autonym":"ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ","dir":"ltr"},{"lang":"bm","autonym":"bamanankan","dir":"ltr"},{"lang":"bn","autonym":"বাংলা","dir":"ltr"},{"lang":"bo","autonym":"བོད་ཡིག","dir":"ltr" },{"lang":"bpy","autonym":"বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী","dir":"ltr"},{"lang":"bs","autonym":"bosanski","dir":"ltr"},{"lang":"btm","autonym":"Batak Mandailing","dir":"ltr"},{"lang":"bug","autonym":"Basa Ugi","dir":"ltr"},{"lang":"ce","autonym":"нохчийн","dir":"ltr"},{"lang":"ceb","autonym":"Cebuano","dir":"ltr"},{"lang":"ch","autonym":"Chamoru","dir":"ltr"},{"lang":"chr","autonym":"ᏣᎳᎩ","dir":"ltr"},{"lang":"ckb","autonym":"کوردی","dir":"rtl"},{"lang":"co","autonym":"corsu","dir":"ltr"},{"lang":"cr","autonym":"Nēhiyawēwin / ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ","dir":"ltr"},{"lang":"crh","autonym":"qırımtatarca","dir":"ltr"},{"lang":"cu","autonym":"словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ","dir":"ltr"},{"lang":"cy","autonym":"Cymraeg","dir":"ltr"},{"lang":"da","autonym":"dansk","dir":"ltr"},{"lang":"dag","autonym":"dagbanli","dir":"ltr"},{"lang":"dga","autonym":"Dagaare","dir":"ltr"},{"lang":"din","autonym":"Thuɔŋjäŋ","dir":"ltr" },{"lang":"diq","autonym":"Zazaki","dir":"ltr"},{"lang":"dsb","autonym":"dolnoserbski","dir":"ltr"},{"lang":"dtp","autonym":"Kadazandusun","dir":"ltr"},{"lang":"dv","autonym":"ދިވެހިބަސް","dir":"rtl"},{"lang":"dz","autonym":"ཇོང་ཁ","dir":"ltr"},{"lang":"ee","autonym":"eʋegbe","dir":"ltr"},{"lang":"el","autonym":"Ελληνικά","dir":"ltr"},{"lang":"eml","autonym":"emiliàn e rumagnòl","dir":"ltr"},{"lang":"et","autonym":"eesti","dir":"ltr"},{"lang":"eu","autonym":"euskara","dir":"ltr"},{"lang":"fat","autonym":"mfantse","dir":"ltr"},{"lang":"ff","autonym":"Fulfulde","dir":"ltr"},{"lang":"fj","autonym":"Na Vosa Vakaviti","dir":"ltr"},{"lang":"fo","autonym":"føroyskt","dir":"ltr"},{"lang":"fon","autonym":"fɔ̀ngbè","dir":"ltr"},{"lang":"frp","autonym":"arpetan","dir":"ltr"},{"lang":"frr","autonym":"Nordfriisk","dir":"ltr"},{"lang":"fur","autonym":"furlan","dir":"ltr"},{"lang":"gag","autonym":"Gagauz","dir":"ltr"},{"lang":"gan","autonym":"贛語","dir":"ltr"},{ "lang":"gcr","autonym":"kriyòl gwiyannen","dir":"ltr"},{"lang":"gl","autonym":"galego","dir":"ltr"},{"lang":"glk","autonym":"گیلکی","dir":"rtl"},{"lang":"gn","autonym":"Avañe'ẽ","dir":"ltr"},{"lang":"gom","autonym":"गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni","dir":"ltr"},{"lang":"gor","autonym":"Bahasa Hulontalo","dir":"ltr"},{"lang":"gpe","autonym":"Ghanaian Pidgin","dir":"ltr"},{"lang":"gu","autonym":"ગુજરાતી","dir":"ltr"},{"lang":"guc","autonym":"wayuunaiki","dir":"ltr"},{"lang":"gur","autonym":"farefare","dir":"ltr"},{"lang":"guw","autonym":"gungbe","dir":"ltr"},{"lang":"gv","autonym":"Gaelg","dir":"ltr"},{"lang":"ha","autonym":"Hausa","dir":"ltr"},{"lang":"hak","autonym":"客家語 / Hak-kâ-ngî","dir":"ltr"},{"lang":"haw","autonym":"Hawaiʻi","dir":"ltr"},{"lang":"he","autonym":"עברית","dir":"rtl"},{"lang":"hi","autonym":"हिन्दी","dir":"ltr"},{"lang":"hif","autonym":"Fiji Hindi","dir":"ltr"},{"lang":"hr","autonym":"hrvatski", "dir":"ltr"},{"lang":"hsb","autonym":"hornjoserbsce","dir":"ltr"},{"lang":"ht","autonym":"Kreyòl ayisyen","dir":"ltr"},{"lang":"hu","autonym":"magyar","dir":"ltr"},{"lang":"hyw","autonym":"Արեւմտահայերէն","dir":"ltr"},{"lang":"ia","autonym":"interlingua","dir":"ltr"},{"lang":"iba","autonym":"Jaku Iban","dir":"ltr"},{"lang":"ie","autonym":"Interlingue","dir":"ltr"},{"lang":"ig","autonym":"Igbo","dir":"ltr"},{"lang":"igl","autonym":"Igala","dir":"ltr"},{"lang":"ilo","autonym":"Ilokano","dir":"ltr"},{"lang":"io","autonym":"Ido","dir":"ltr"},{"lang":"is","autonym":"íslenska","dir":"ltr"},{"lang":"iu","autonym":"ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut","dir":"ltr"},{"lang":"jam","autonym":"Patois","dir":"ltr"},{"lang":"jv","autonym":"Jawa","dir":"ltr"},{"lang":"ka","autonym":"ქართული","dir":"ltr"},{"lang":"kaa","autonym":"Qaraqalpaqsha","dir":"ltr"},{"lang":"kab","autonym":"Taqbaylit","dir":"ltr"},{"lang":"kbd","autonym":"адыгэбзэ","dir":"ltr"},{"lang":"kbp", "autonym":"Kabɩyɛ","dir":"ltr"},{"lang":"kcg","autonym":"Tyap","dir":"ltr"},{"lang":"kg","autonym":"Kongo","dir":"ltr"},{"lang":"kge","autonym":"Kumoring","dir":"ltr"},{"lang":"ki","autonym":"Gĩkũyũ","dir":"ltr"},{"lang":"kk","autonym":"қазақша","dir":"ltr"},{"lang":"kl","autonym":"kalaallisut","dir":"ltr"},{"lang":"km","autonym":"ភាសាខ្មែរ","dir":"ltr"},{"lang":"kn","autonym":"ಕನ್ನಡ","dir":"ltr"},{"lang":"koi","autonym":"перем коми","dir":"ltr"},{"lang":"krc","autonym":"къарачай-малкъар","dir":"ltr"},{"lang":"ks","autonym":"कॉशुर / کٲشُر","dir":"rtl"},{"lang":"ku","autonym":"kurdî","dir":"ltr"},{"lang":"kus","autonym":"Kʋsaal","dir":"ltr"},{"lang":"kv","autonym":"коми","dir":"ltr"},{"lang":"kw","autonym":"kernowek","dir":"ltr"},{"lang":"ky","autonym":"кыргызча","dir":"ltr"},{"lang":"lad","autonym":"Ladino","dir":"ltr"},{"lang":"lb","autonym":"Lëtzebuergesch","dir":"ltr"},{"lang":"lez", "autonym":"лезги","dir":"ltr"},{"lang":"lg","autonym":"Luganda","dir":"ltr"},{"lang":"li","autonym":"Limburgs","dir":"ltr"},{"lang":"lij","autonym":"Ligure","dir":"ltr"},{"lang":"lld","autonym":"Ladin","dir":"ltr"},{"lang":"lmo","autonym":"lombard","dir":"ltr"},{"lang":"ln","autonym":"lingála","dir":"ltr"},{"lang":"lo","autonym":"ລາວ","dir":"ltr"},{"lang":"lt","autonym":"lietuvių","dir":"ltr"},{"lang":"ltg","autonym":"latgaļu","dir":"ltr"},{"lang":"lv","autonym":"latviešu","dir":"ltr"},{"lang":"mad","autonym":"Madhurâ","dir":"ltr"},{"lang":"mai","autonym":"मैथिली","dir":"ltr"},{"lang":"map-bms","autonym":"Basa Banyumasan","dir":"ltr"},{"lang":"mdf","autonym":"мокшень","dir":"ltr"},{"lang":"mg","autonym":"Malagasy","dir":"ltr"},{"lang":"mhr","autonym":"олык марий","dir":"ltr"},{"lang":"mi","autonym":"Māori","dir":"ltr"},{"lang":"min","autonym":"Minangkabau","dir":"ltr"},{"lang":"mk","autonym":"македонски","dir":"ltr"},{"lang":"ml", "autonym":"മലയാളം","dir":"ltr"},{"lang":"mn","autonym":"монгол","dir":"ltr"},{"lang":"mni","autonym":"ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ","dir":"ltr"},{"lang":"mnw","autonym":"ဘာသာမန်","dir":"ltr"},{"lang":"mos","autonym":"moore","dir":"ltr"},{"lang":"mr","autonym":"मराठी","dir":"ltr"},{"lang":"mrj","autonym":"кырык мары","dir":"ltr"},{"lang":"ms","autonym":"Bahasa Melayu","dir":"ltr"},{"lang":"mt","autonym":"Malti","dir":"ltr"},{"lang":"mwl","autonym":"Mirandés","dir":"ltr"},{"lang":"my","autonym":"မြန်မာဘာသာ","dir":"ltr"},{"lang":"myv","autonym":"эрзянь","dir":"ltr"},{"lang":"mzn","autonym":"مازِرونی","dir":"rtl"},{"lang":"nah","autonym":"Nāhuatl","dir":"ltr"},{"lang":"nan","autonym":"閩南語 / Bân-lâm-gú","dir":"ltr"},{"lang":"nap","autonym":"Napulitano","dir":"ltr"},{"lang":"nb","autonym":"norsk bokmål","dir":"ltr"},{"lang":"nds","autonym":"Plattdüütsch","dir":"ltr"},{"lang":"nds-nl","autonym": "Nedersaksies","dir":"ltr"},{"lang":"ne","autonym":"नेपाली","dir":"ltr"},{"lang":"new","autonym":"नेपाल भाषा","dir":"ltr"},{"lang":"nia","autonym":"Li Niha","dir":"ltr"},{"lang":"nn","autonym":"norsk nynorsk","dir":"ltr"},{"lang":"nqo","autonym":"ߒߞߏ","dir":"rtl"},{"lang":"nr","autonym":"isiNdebele seSewula","dir":"ltr"},{"lang":"nso","autonym":"Sesotho sa Leboa","dir":"ltr"},{"lang":"ny","autonym":"Chi-Chewa","dir":"ltr"},{"lang":"oc","autonym":"occitan","dir":"ltr"},{"lang":"om","autonym":"Oromoo","dir":"ltr"},{"lang":"or","autonym":"ଓଡ଼ିଆ","dir":"ltr"},{"lang":"os","autonym":"ирон","dir":"ltr"},{"lang":"pa","autonym":"ਪੰਜਾਬੀ","dir":"ltr"},{"lang":"pag","autonym":"Pangasinan","dir":"ltr"},{"lang":"pam","autonym":"Kapampangan","dir":"ltr"},{"lang":"pap","autonym":"Papiamentu","dir":"ltr"},{"lang":"pcd","autonym":"Picard","dir":"ltr"},{"lang":"pcm","autonym":"Naijá","dir":"ltr"},{"lang":"pdc","autonym":"Deitsch","dir":"ltr"},{ "lang":"pms","autonym":"Piemontèis","dir":"ltr"},{"lang":"pnb","autonym":"پنجابی","dir":"rtl"},{"lang":"ps","autonym":"پښتو","dir":"rtl"},{"lang":"pwn","autonym":"pinayuanan","dir":"ltr"},{"lang":"qu","autonym":"Runa Simi","dir":"ltr"},{"lang":"rm","autonym":"rumantsch","dir":"ltr"},{"lang":"rn","autonym":"ikirundi","dir":"ltr"},{"lang":"ro","autonym":"română","dir":"ltr"},{"lang":"rsk","autonym":"руски","dir":"ltr"},{"lang":"rue","autonym":"русиньскый","dir":"ltr"},{"lang":"rup","autonym":"armãneashti","dir":"ltr"},{"lang":"rw","autonym":"Ikinyarwanda","dir":"ltr"},{"lang":"sa","autonym":"संस्कृतम्","dir":"ltr"},{"lang":"sah","autonym":"саха тыла","dir":"ltr"},{"lang":"sat","autonym":"ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ","dir":"ltr"},{"lang":"scn","autonym":"sicilianu","dir":"ltr"},{"lang":"sco","autonym":"Scots","dir":"ltr"},{"lang":"sd","autonym":"سنڌي","dir":"rtl"},{"lang":"se","autonym":"davvisámegiella","dir":"ltr"},{"lang":"sg", "autonym":"Sängö","dir":"ltr"},{"lang":"sgs","autonym":"žemaitėška","dir":"ltr"},{"lang":"sh","autonym":"srpskohrvatski / српскохрватски","dir":"ltr"},{"lang":"shi","autonym":"Taclḥit","dir":"ltr"},{"lang":"shn","autonym":"ၽႃႇသႃႇတႆး ","dir":"ltr"},{"lang":"si","autonym":"සිංහල","dir":"ltr"},{"lang":"sk","autonym":"slovenčina","dir":"ltr"},{"lang":"skr","autonym":"سرائیکی","dir":"rtl"},{"lang":"sm","autonym":"Gagana Samoa","dir":"ltr"},{"lang":"smn","autonym":"anarâškielâ","dir":"ltr"},{"lang":"sn","autonym":"chiShona","dir":"ltr"},{"lang":"so","autonym":"Soomaaliga","dir":"ltr"},{"lang":"sq","autonym":"shqip","dir":"ltr"},{"lang":"sr","autonym":"српски / srpski","dir":"ltr"},{"lang":"srn","autonym":"Sranantongo","dir":"ltr"},{"lang":"ss","autonym":"SiSwati","dir":"ltr"},{"lang":"st","autonym":"Sesotho","dir":"ltr"},{"lang":"stq","autonym":"Seeltersk","dir":"ltr"},{"lang":"su","autonym":"Sunda","dir":"ltr"},{"lang":"sw", "autonym":"Kiswahili","dir":"ltr"},{"lang":"szl","autonym":"ślůnski","dir":"ltr"},{"lang":"ta","autonym":"தமிழ்","dir":"ltr"},{"lang":"tay","autonym":"Tayal","dir":"ltr"},{"lang":"tcy","autonym":"ತುಳು","dir":"ltr"},{"lang":"tdd","autonym":"ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ","dir":"ltr"},{"lang":"te","autonym":"తెలుగు","dir":"ltr"},{"lang":"tet","autonym":"tetun","dir":"ltr"},{"lang":"tg","autonym":"тоҷикӣ","dir":"ltr"},{"lang":"th","autonym":"ไทย","dir":"ltr"},{"lang":"ti","autonym":"ትግርኛ","dir":"ltr"},{"lang":"tk","autonym":"Türkmençe","dir":"ltr"},{"lang":"tl","autonym":"Tagalog","dir":"ltr"},{"lang":"tly","autonym":"tolışi","dir":"ltr"},{"lang":"tn","autonym":"Setswana","dir":"ltr"},{"lang":"to","autonym":"lea faka-Tonga","dir":"ltr"},{"lang":"tpi","autonym":"Tok Pisin","dir":"ltr"},{"lang":"tr","autonym":"Türkçe","dir":"ltr"},{"lang":"trv","autonym":"Seediq","dir":"ltr"},{"lang":"ts","autonym":"Xitsonga","dir":"ltr"},{"lang": "tt","autonym":"татарча / tatarça","dir":"ltr"},{"lang":"tum","autonym":"chiTumbuka","dir":"ltr"},{"lang":"tw","autonym":"Twi","dir":"ltr"},{"lang":"ty","autonym":"reo tahiti","dir":"ltr"},{"lang":"tyv","autonym":"тыва дыл","dir":"ltr"},{"lang":"udm","autonym":"удмурт","dir":"ltr"},{"lang":"ur","autonym":"اردو","dir":"rtl"},{"lang":"uz","autonym":"oʻzbekcha / ўзбекча","dir":"ltr"},{"lang":"ve","autonym":"Tshivenda","dir":"ltr"},{"lang":"vec","autonym":"vèneto","dir":"ltr"},{"lang":"vep","autonym":"vepsän kel’","dir":"ltr"},{"lang":"vls","autonym":"West-Vlams","dir":"ltr"},{"lang":"vo","autonym":"Volapük","dir":"ltr"},{"lang":"vro","autonym":"võro","dir":"ltr"},{"lang":"wa","autonym":"walon","dir":"ltr"},{"lang":"war","autonym":"Winaray","dir":"ltr"},{"lang":"wo","autonym":"Wolof","dir":"ltr"},{"lang":"wuu","autonym":"吴语","dir":"ltr"},{"lang":"xal","autonym":"хальмг","dir":"ltr"},{"lang":"xh","autonym":"isiXhosa","dir":"ltr"},{"lang": "xmf","autonym":"მარგალური","dir":"ltr"},{"lang":"yi","autonym":"ייִדיש","dir":"rtl"},{"lang":"yo","autonym":"Yorùbá","dir":"ltr"},{"lang":"yue","autonym":"粵語","dir":"ltr"},{"lang":"za","autonym":"Vahcuengh","dir":"ltr"},{"lang":"zgh","autonym":"ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ","dir":"ltr"},{"lang":"zu","autonym":"isiZulu","dir":"ltr"}],"wgSectionTranslationTargetLanguages":["ace","ady","alt","am","ami","an","ang","ann","anp","ar","ary","arz","as","ast","av","avk","awa","ay","az","azb","ba","ban","bar","bbc","bcl","bdr","be","bew","bg","bho","bi","bjn","blk","bm","bn","bo","bpy","br","bs","btm","bug","ca","cdo","ce","ceb","ch","chr","ckb","co","cr","crh","cs","cu","cy","da","dag","de","dga","din","diq","dsb","dtp","dv","dz","ee","el","eml","eo","es","et","eu","fa","fat","ff","fi","fj","fo","fon","fr","frp","frr","fur","fy","gag","gan","gcr","gl","glk","gn","gom","gor","gpe","gu","guc","gur","guw","gv","ha","hak","haw","he","hi","hif","hr" ,"hsb","ht","hu","hy","hyw","ia","iba","ie","ig","igl","ilo","io","is","it","iu","ja","jam","jv","ka","kaa","kab","kbd","kbp","kcg","kg","kge","ki","kk","kl","km","kn","ko","koi","krc","ks","ku","kus","kv","kw","ky","lad","lb","lez","lg","li","lij","lld","lmo","ln","lo","lt","ltg","lv","mad","mai","map-bms","mdf","mg","mhr","mi","min","mk","ml","mn","mni","mnw","mos","mr","mrj","ms","mt","mwl","my","myv","mzn","nah","nan","nap","nb","nds","nds-nl","ne","new","nia","nl","nn","nqo","nr","nso","ny","oc","om","or","os","pa","pag","pam","pap","pcd","pcm","pdc","pl","pms","pnb","ps","pt","pwn","qu","rm","rn","ro","rsk","rue","rup","rw","sa","sah","sat","sc","scn","sco","sd","se","sg","sgs","sh","shi","shn","si","sk","skr","sl","sm","smn","sn","so","sq","sr","srn","ss","st","stq","su","sv","sw","szl","ta","tay","tcy","tdd","te","tet","tg","th","ti","tk","tl","tly","tn","to","tpi","tr","trv","ts","tt","tum","tw","ty","tyv","udm","ur","uz","ve","vec","vep","vi","vls","vo","vro","wa","war","wo", "wuu","xal","xh","xmf","yi","yo","yue","za","zgh","zh","zu"],"isLanguageSearcherCXEntrypointEnabled":true,"mintEntrypointLanguages":["ace","ast","azb","bcl","bjn","bh","crh","ff","fon","ig","is","ki","ks","lmo","min","sat","ss","tn","vec"],"wgWikibaseItemId":"Q336653","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgMinervaPermissions":{"watchable":true,"watch":false},"wgMinervaFeatures":{"beta":false,"donate":true,"mobileOptionsLink":true,"categories":false,"pageIssues":true,"talkAtTop":false,"historyInPageActions":false,"overflowSubmenu":false,"tabsOnSpecials":true,"personalMenu":false,"mainMenuExpanded":false,"echo":true,"nightMode":true},"wgMinervaDownloadNamespaces":[0]};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready", "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.minerva.styles":"ready","skins.minerva.content.styles.images":"ready","mediawiki.hlist":"ready","skins.minerva.codex.styles":"ready","skins.minerva.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","mobile.init.styles":"ready","ext.relatedArticles.styles":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","skins.minerva.scripts","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin", "ext.popups","mobile.init","ext.echo.centralauth","ext.relatedArticles.readMore.bootstrap","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.entrypoints.mffrequentlanguages","ext.cx.entrypoints.languagesearcher.init","mw.externalguidance.init","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.relatedArticles.styles%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.hlist%7Cmobile.init.styles%7Cskins.minerva.codex.styles%7Cskins.minerva.content.styles.images%7Cskins.minerva.icons%2Cstyles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=minerva"> <script async src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=minerva"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=minerva"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="theme-color" content="#eaecf0"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Derhodes.jpg/1200px-Derhodes.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1491"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Derhodes.jpg/800px-Derhodes.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="994"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Derhodes.jpg/640px-Derhodes.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="795"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0, user-scalable=yes, minimum-scale=0.25, maximum-scale=5.0"> <meta property="og:title" content="Alexandre de Rhodes – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="manifest" href="/w/api.php?action=webapp-manifest"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> <meta http-equiv="X-Translated-By" content="Google"> <meta http-equiv="X-Translated-To" content="en"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.1hbgkFx4Qn8.O/am=DgY/d=1/rs=AN8SPfqlmAPxwfG457BPbRXwNq39oSMGHg/m=corsproxy" data-sourceurl="https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes"></script> <link href="https://fonts.googleapis.com/css2?family=Material+Symbols+Outlined:opsz,wght,FILL,GRAD@20..48,100..700,0..1,-50..200" rel="stylesheet"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.1hbgkFx4Qn8.O/am=DgY/d=1/exm=corsproxy/ed=1/rs=AN8SPfqlmAPxwfG457BPbRXwNq39oSMGHg/m=phishing_protection" data-phishing-protection-enabled="false" data-forms-warning-enabled="true" data-source-url="https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes"></script> <meta name="robots" content="none"> </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Alexandre_de_Rhodes rootpage-Alexandre_de_Rhodes stable issues-group-B skin-minerva action-view skin--responsive mw-mf-amc-disabled mw-mf"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.1hbgkFx4Qn8.O/am=DgY/d=1/exm=corsproxy,phishing_protection/ed=1/rs=AN8SPfqlmAPxwfG457BPbRXwNq39oSMGHg/m=navigationui" data-environment="prod" data-proxy-url="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog" data-proxy-full-url="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-source-url="https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" data-source-language="auto" data-target-language="en" data-display-language="en-GB" data-detected-source-language="vi" data-is-source-untranslated="false" data-source-untranslated-url="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes&anno=2" data-client="tr"></script> <div id="mw-mf-viewport"> <div id="mw-mf-page-center"><a class="mw-mf-page-center__mask" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#"></a> <header class="header-container header-chrome"> <div class="minerva-header"> <nav class="navigation-drawer toggle-list view-border-box"><input type="checkbox" id="main-menu-input" class="toggle-list__checkbox" role="button" aria-haspopup="true" aria-expanded="false" aria-labelledby="mw-mf-main-menu-button"> <label role="button" for="main-menu-input" id="mw-mf-main-menu-button" aria-hidden="true" data-event-name="ui.mainmenu" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet toggle-list__toggle"> <span class="minerva-icon minerva-icon--menu"></span> <span></span> </label> <div id="mw-mf-page-left" class="menu view-border-box"> <ul id="p-navigation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--home" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--home"></span> <span class="toggle-list-item__label">Trang chính</span> </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--random" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--die"></span> <span class="toggle-list-item__label">Ngẫu nhiên</span> </a></li> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--nearby" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:L%C3%A2n_c%E1%BA%ADn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.nearby" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--mapPin"></span> <span class="toggle-list-item__label">Lân cận</span> </a></li> </ul> <ul id="p-personal" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--login" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Alexandre+de+Rhodes&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.login" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--logIn"></span> <span class="toggle-list-item__label">Đăng nhập</span> </a></li> </ul> <ul id="pt-preferences" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--settings" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%B9y_ch%E1%BB%8Dn_di_%C4%91%E1%BB%99ng&returnto=Alexandre+de+Rhodes&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.settings" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--settings"></span> <span class="toggle-list-item__label">Tùy chọn</span> </a></li> </ul> <ul id="p-donation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--donate" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source%3Ddonate%26utm_medium%3Dsidebar%26utm_campaign%3DC13_vi.wikipedia.org%26uselang%3Dvi%26utm_key%3Dminerva" data-event-name="menu.donate" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--heart"></span> <span class="toggle-list-item__label">Quyên góp</span> </a></li> </ul> <ul class="hlist"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--about" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="toggle-list-item__label">Giới thiệu Wikipedia</span> </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--disclaimers" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="toggle-list-item__label">Lời phủ nhận</span> </a></li> </ul> </div><label class="main-menu-mask" for="main-menu-input"></label> </nav> <div class="branding-box"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB"> <span><img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" alt="Wikipedia" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <form action="/w/index.php" method="get" class="minerva-search-form"> <div class="search-box"><input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> <input class="search skin-minerva-search-trigger" id="searchInput" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"> <span class="search-box-icon-overlay"><span class="minerva-icon minerva-icon--search"></span> </span> </div><button id="searchIcon" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet skin-minerva-search-trigger"> <span class="minerva-icon minerva-icon--search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </button> </form> <nav class="minerva-user-navigation" aria-label="Điều hướng thành viên"> </nav> </div> </header> <main id="content" class="mw-body"> <div class="banner-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="pre-content heading-holder"> <div class="page-heading"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Alexandre de Rhodes</span></h1> <div class="tagline"> nhà truyền giáo Dòng Tên và nhà ngôn ngữ học gốc Avignon </div> </div> <nav class="page-actions-menu"> <ul id="p-views" class="page-actions-menu__list"> <li id="language-selector" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#p-lang" data-mw="interface" data-event-name="menu.languages" title="Ngôn ngữ" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet language-selector"> <span class="minerva-icon minerva-icon--language"></span> <span>Ngôn ngữ</span> </a></li> <li id="page-actions-watch" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-watch" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Alexandre+de+Rhodes&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.watch" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet menu__item--page-actions-watch"> <span class="minerva-icon minerva-icon--star"></span> <span>Theo dõi</span> </a></li> <li id="page-actions-viewsource" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-edit" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Alexandre_de_Rhodes&action=edit&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.viewsource" data-mw="interface" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet edit-page menu__item--page-actions-viewsource"> <span class="minerva-icon minerva-icon--editLock"></span> <span>Xem mã nguồn</span> </a></li> </ul> </nav> <div id="mw-content-subtitle"></div> </div> <div id="bodyContent" class="content"> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"> <script>function mfTempOpenSection(id){var block=document.getElementById("mf-section-"+id);block.className+=" open-block";block.previousSibling.className+=" open-block";}</script> <div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"> <section class="mf-section-0" id="mf-section-0"> <p><b>Alexandre de Rhodes</b> (<a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/15_th%C3%A1ng_3?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="15 tháng 3">15 tháng 3</a> năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1593?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1593">1593</a> – <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/5_th%C3%A1ng_11?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="5 tháng 11">5 tháng 11</a> năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1660?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1660">1660</a>) là một <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%C3%A0_truy%E1%BB%81n_gi%C3%A1o?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nhà truyền giáo">nhà truyền giáo</a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/D%C3%B2ng_T%C3%AAn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dòng Tên">Dòng Tên</a> và một <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%C3%A0_ng%C3%B4n_ng%E1%BB%AF_h%E1%BB%8Dc?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Nhà ngôn ngữ học">nhà ngôn ngữ học</a> người <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Avignon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Avignon">Avignon</a>. Ông là một trong những giáo sĩ đã góp phần quan trọng trong việc truyền bá <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_t%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87t_Nam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Công giáo tại Việt Nam">Công giáo tại Việt Nam</a>.</p> <table class="infobox biography vcard" style="width:22em"> <tbody> <tr> <th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;font-size:125%; background-color:#efefef"> <div class="fn" style="display:inline"> Alexandre de Rhodes </div></th> </tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Derhodes.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Derhodes.jpg/240px-Derhodes.jpg" decoding="async" width="240" height="298" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Derhodes.jpg/360px-Derhodes.jpg 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Derhodes.jpg/480px-Derhodes.jpg 2x" data-file-width="1965" data-file-height="2442"></a></span> <div style="padding:5px"> Tranh chân dung Alexandre de Rhodes </div></td> </tr> <tr> <th scope="row">Sinh</th> <td><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/15_th%C3%A1ng_3?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="15 tháng 3">15 tháng 3</a> năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1593?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1593">1593</a><br><span class="birthplace"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Avignon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Avignon">Avignon</a>, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lãnh địa Giáo hoàng">Lãnh địa Giáo hoàng</a> <small>(nay thuộc <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%C3%A1p?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pháp">Pháp</a>)</small></span></td> </tr> <tr> <th scope="row">Mất</th> <td>5 tháng 11, 1660<span style="display:none">(1660-11-05)</span> (69 tuổi)<br><span class="deathplace"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Isfahan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Isfahan">Isfahan</a>, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%C3%A0_Safavid?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nhà Safavid">Ba Tư</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row">Quốc tịch</th> <td class="category"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_the_Papal_States_%28pre_1808%29.svg/15px-Flag_of_the_Papal_States_%28pre_1808%29.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_the_Papal_States_%2528pre_1808%2529.svg/23px-Flag_of_the_Papal_States_%2528pre_1808%2529.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_the_Papal_States_%2528pre_1808%2529.svg/30px-Flag_of_the_Papal_States_%2528pre_1808%2529.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1000"></span></span> </span><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lãnh địa Giáo hoàng">Lãnh địa Giáo hoàng</a></td> </tr> <tr> <th scope="row">Tổ chức</th> <td class="org">Giáo hội Công giáo</td> </tr> </tbody> </table> <p><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%E1%BB%AF_Qu%E1%BB%91c_ng%E1%BB%AF?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chữ Quốc ngữ">Chữ Quốc ngữ</a> Việt Nam được hình thành nhờ công trình tập thể của các nhà truyền giáo <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/B%E1%BB%93_%C4%90%C3%A0o_Nha?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bồ Đào Nha">Bồ Đào Nha</a>, và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%9D?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ý">Ý</a>, với sự trợ giúp của các giáo hữu <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Việt Nam">Việt Nam</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a>, do giáo sĩ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Francisco_de_Pina?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Francisco de Pina">Francisco de Pina</a> khởi đầu.<sup id="cite_ref-Jacques_2002_1-0" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Jacques_2002-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Khi Rhodes đến xứ Đàng Trong thì phương pháp ghi âm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a> bằng <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/K%C3%BD_t%E1%BB%B1_Latinh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Ký tự Latinh">ký tự Latinh</a>, nay gọi là chữ Quốc ngữ, đang được xây dựng.<sup id="cite_ref-Jacques_2004_3-0" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Jacques_2004-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Alexandre de Rhodes đã ghi nhận và thừa hưởng di cảo của những người tiền bối. Ông không phải là người tạo ra chữ Quốc ngữ nhưng có công hệ thống hóa và san định hệ chữ này, cũng như biên soạn và giám sát việc ấn hành <i><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_Vi%E1%BB%87t%E2%80%93B%E1%BB%93%E2%80%93La?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Từ điển Việt–Bồ–La">Từ điển Việt–Bồ–La</a></i>, là cuốn từ điển tiếng Việt đầu tiên.<sup id="cite_ref-W2583_4-0" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-W2583-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Công cuộc truyền giáo ở Việt Nam của ông thăng trầm bởi việc giao thương của <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%C3%BAa_Tr%E1%BB%8Bnh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chúa Trịnh">chúa Trịnh</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%C3%BAa_Nguy%E1%BB%85n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chúa Nguyễn">chúa Nguyễn</a> với Bồ Đào Nha và xung đột giữa hai miền Đàng Ngoài–Đàng Trong. Khi việc giao thương với Bồ Đào Nha bị gián đoạn, ông bị chính quyền trục xuất.<sup id="cite_ref-Nguyen_Hong_7-0" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Nguyen_Hong-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những năm cuối đời, ông truyền giáo tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iran?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Iran">Ba Tư</a>.</p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"> <input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none"> <div class="toctitle" lang="vi" dir="ltr"> <h2 id="mw-toc-heading">Mục lục</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span> </div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Ti%E1%BB%83u_s%E1%BB%AD"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Tiểu sử</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Th%E1%BB%9Di_ni%C3%AAn_thi%E1%BA%BFu"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Thời niên thiếu</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Truy%E1%BB%81n_gi%C3%A1o"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Truyền giáo</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#T%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87t_Nam"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Tại Việt Nam</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Tr%E1%BB%9F_v%E1%BB%81_ch%C3%A2u_%C3%82u"><span class="tocnumber">1.4</span> <span class="toctext">Trở về châu Âu</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#T%E1%BA%A1i_Ba_T%C6%B0"><span class="tocnumber">1.5</span> <span class="toctext">Tại Ba Tư</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-7"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#T%C3%A1c_ph%E1%BA%A9m"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Tác phẩm</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_Vi%E1%BB%87t%E2%80%93B%E1%BB%93%E2%80%93La"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Từ điển Việt–Bồ–La</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Ph%C3%A9p_gi%E1%BA%A3ng_8_ng%C3%A0y_v%C3%A0_vi%E1%BB%87c_x%C3%BAc_ph%E1%BA%A1m_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Phép giảng 8 ngày và việc xúc phạm Phật giáo</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Kh%C3%A1c"><span class="tocnumber">2.3</span> <span class="toctext">Khác</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-11"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Di_s%E1%BA%A3n"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Di sản</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-12"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Xem_th%C3%AAm"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Xem thêm</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-13"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Ch%C3%BA_th%C3%ADch"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Chú thích</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-14"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Tham_kh%E1%BA%A3o"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Tham khảo</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_ngo%C3%A0i"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Liên kết ngoài</span></a></li> </ul> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(1)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Tiểu_sử"><span id="Ti.E1.BB.83u_s.E1.BB.AD"></span>Tiểu sử</h2> </div> <section class="mf-section-1 collapsible-block" id="mf-section-1"> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Thời_niên_thiếu"><span id="Th.E1.BB.9Di_ni.C3.AAn_thi.E1.BA.BFu"></span>Thời niên thiếu</h3> </div> <p>Alexandre de Rhodes sinh tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Avignon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Avignon">Avignon</a> thuộc <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lãnh địa Giáo hoàng">Lãnh địa Giáo hoàng</a> (nay ở miền nam nước <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%C3%A1p?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pháp">Pháp</a>), trong một gia đình khá giả. Một số nguồn ghi năm sinh của ông là <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1591?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1591">1591</a>, các nghiên cứu mới hơn chỉ ra rằng ông sinh năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1593?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1593">1593</a>. Sử liệu trước đây thường cho rằng ông có gốc <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Do_Th%C3%A1i?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Người Do Thái">Do Thái</a>.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tổ tiên ông tới từ vùng <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Arag%C3%B3n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Aragón">Aragón</a>, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%C3%A2y_Ban_Nha?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tây Ban Nha">Tây Ban Nha</a> sang tị nạn dưới bóng Giáo hoàng vì thời ấy <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Avignon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Avignon">Avignon</a> là đất của Giáo hoàng.<sup id="cite_ref-Do_1999_9-0" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Do_1999-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau khi hoàn thành trung học tại quê nhà, ông vào Nhà Tập Dòng Tên tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Roma?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Roma">Roma</a> ngày <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/24_th%C3%A1ng_4?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="24 tháng 4">24 tháng 4</a> năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1612?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1612">1612</a>, học <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Thiên văn">thiên văn</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Toán học">toán học</a>. Một người bạn đồng môn của ông là <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Johann_Adam_Schall_von_Bell?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Johann Adam Schall von Bell">Johann Adam Schall von Bell</a> sau này rất nổi tiếng tại Trung Hoa. Thời kỳ này, công cuộc <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Truy%E1%BB%81n_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Truyền giáo (trang không tồn tại)">truyền giáo</a> cho các dân tộc đang trên đà phát triển nhưng cũng gặp sự kháng cự của các chính quyền sở tại. Vì thế, bên cạnh nhiệt tâm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Truy%E1%BB%81n_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Truyền giáo (trang không tồn tại)">truyền giáo</a>, còn phải kể ước muốn được đổ máu đào minh chứng cho <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gi%C3%AA-su?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Giê-su">Chúa Giêsu</a> của các <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=V%E1%BB%8B_th%E1%BB%ABa_sai&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Vị thừa sai (trang không tồn tại)">vị thừa sai</a> tiên khởi. Tên ông được người đời sau phiên âm là A-lịch-sơn Đắc Lộ.<sup id="cite_ref-Do_2004_10-0" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Do_2004-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Truyền_giáo"><span id="Truy.E1.BB.81n_gi.C3.A1o"></span>Truyền giáo</h3> </div> <p>Trong bối cảnh đó, Alexandre de Rhodes đã xin và được giáo sĩ cấp trên chỉ định đi truyền giáo tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a>. Ngày <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/4_th%C3%A1ng_4?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="4 tháng 4">4 tháng 4</a> năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1619?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1619">1619</a>, ông lên đường sang Nhật vào tuổi 26.</p> <p>Đầu tiên, Alexandre de Rhodes cập bến tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Goa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Goa">Goa</a>, đợi chờ cơ hội thuận tiện đặt chân lên đất <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a>. Nhưng tình hình bách hại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kit%C3%B4_gi%C3%A1o?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kitô giáo">Kitô giáo</a> dữ dội tại đây đã khiến các giáo sĩ bề trên chỉ định ông đi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>. Ông lên tàu đi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ma_Cao?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ma Cao">Ma Cao</a>, nhập học <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Th%C3%A1nh_Phaol%C3%B4,_Ma_Cao?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đại học Thánh Phaolô, Ma Cao">Đại học Thánh Phaolô</a>. Tại Ma Cao ông đã ghi lại nhận xét về <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hoa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Người Hoa">người Trung Hoa</a>:</p> <dl> <dd> "<i>Người Trung Hoa rất ngạc nhiên khi nhìn thấy <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bản đồ">bản đồ</a> chúng tôi vẽ. Trung Quốc vĩ đại của họ chỉ còn là chấm nhỏ trong <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Vũ trụ">vũ trụ</a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trái Đất">Trái Đất</a> bao la. Trái lại, nơi bản đồ trái đất hình vuông do họ vẽ, Trung Quốc nằm chính giữa, đúng như tên gọi (Trung Quốc-nước ở giữa). Sau đó, họ vẽ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bi%E1%BB%83n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biển">biển</a> nằm bên dưới Trung Quốc, trong đó rải rác mấy <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%E1%BA%A3o?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đảo">đảo</a> nhỏ, và họ đề tên: <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Châu Âu">Châu Âu</a>, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%C3%A2u_Phi?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Châu Phi">Châu Phi</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a>...</i>" </dd> </dl> <p>Ông còn viết:</p> <dl> <dd> "<i>Chúng ta thường tỏ ra quý chuộng những người ngoại giáo. Nhưng khi họ trở thành <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kit%C3%B4_h%E1%BB%AFu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kitô hữu">Kitô hữu</a>, chúng ta không đoái hoài đến họ nữa. Thậm chí còn bắt các người theo đạo phải từ bỏ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Trang_ph%E1%BB%A5c?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trang phục">y phục</a> địa phương. Chúng ta đâu biết rằng, đây là một đòi buộc quá khắt khe, mà ngay cả <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thiên Chúa">Thiên Chúa</a>, Ngài cũng không đòi hỏi như thế. Chúng ta ngăn cản người ngoại giáo, không cho họ cơ hội dễ dàng gia nhập Giáo hội Công giáo. Riêng tôi, tôi cực lực phản đối những ai muốn bắt buộc người <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nam_gi%E1%BB%9Bi?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nam giới">đàn ông</a> Trung Hoa, khi theo đạo, phải cắt bỏ mái <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%C3%B3c?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Tóc">tóc</a> dài họ vẫn để, y như các <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%E1%BB%A5_n%E1%BB%AF?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Phụ nữ">phụ nữ</a> trong xứ. Làm vậy, chúng ta gây thêm khó khăn cho các nam tín hữu Trung Hoa, một khi theo Công giáo, không còn tự do đi lại trong xứ, hoặc tìm được dễ dàng công ăn việc làm. Phần tôi, tôi xin giải thích rằng, điều kiện để trở thành Kitô hữu là phải từ bỏ lầm lạc, chứ không phải cắt bỏ tóc dài...</i>" </dd> </dl> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Tại_Việt_Nam"><span id="T.E1.BA.A1i_Vi.E1.BB.87t_Nam"></span>Tại Việt Nam</h3> </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Old_map_of_Vietnam.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Old_map_of_Vietnam.jpg/220px-Old_map_of_Vietnam.jpg" decoding="async" width="220" height="159" class="mw-file-element" data-file-width="3024" data-file-height="2179"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 159px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Old_map_of_Vietnam.jpg/220px-Old_map_of_Vietnam.jpg" data-width="220" data-height="159" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Old_map_of_Vietnam.jpg/330px-Old_map_of_Vietnam.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Old_map_of_Vietnam.jpg/440px-Old_map_of_Vietnam.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Bản đồ Đàng Ngoài và Đàng Trong theo Alexandre de Rhodes 1651 </figcaption> </figure> <p>Tháng 12 năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1624?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1624">1624</a>, Alexandre cùng với bốn cha Dòng Tên khác và một tín hữu Nhật Bản, cập bến <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/H%E1%BB%99i_An?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hội An">Hội An</a>, gần <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%C3%A0_N%E1%BA%B5ng?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đà Nẵng">Đà Nẵng</a>. Ông bắt đầu học <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a> từ giáo sĩ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Francisco_de_Pina?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Francisco de Pina">Francisco de Pina</a>, người đã đến Đàng Trong trước ông 7 năm và là nhà truyền giáo thông thạo tiếng Việt nhất, khi đó Pina cũng đang phát triển cách ghi âm tiếng Việt bằng ký tự Latinh. De Rhodes cũng học tiếng Việt từ một cậu bé khoảng 10, 12 tuổi. Ông viết:</p> <blockquote> <p><i>Chỉ trong vòng 3 tuần lễ, chú bé đã dạy tôi học biết tất cả các <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Cung_gi%E1%BB%8Dng&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Cung giọng (trang không tồn tại)">cung giọng</a> khác nhau của tiếng Việt và cách thức <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%C3%A1t_%C3%A2m?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Phát âm">phát âm</a> của từng <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%E1%BB%AF_vi%E1%BA%BFt?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chữ viết">chữ</a>. Cậu không hề có một kiến thức gì về <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ng%C3%B4n_ng%E1%BB%AF_ch%C3%A2u_%C3%82u&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Ngôn ngữ châu Âu (trang không tồn tại)">ngôn ngữ châu Âu</a>, thế mà, cũng trong vòng 3 <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Tu%E1%BA%A7n_l%E1%BB%85&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Tuần lễ (trang không tồn tại)">tuần lễ</a> này, cậu đã có thể hiểu được tất cả những gì tôi muốn diễn tả và muốn nói với cậu. Đồng thời, cậu học đọc, học viết <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Latinh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Latinh">tiếng Latin</a> và đã có thể giúp <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%E1%BB%85?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Lễ">lễ</a>. Tôi hết sức ngạc nhiên trước trí khôn minh mẫn và trí nhớ dẻo dai của cậu bé. Sau đó, cậu trở thành <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Th%E1%BA%A7y_gi%E1%BA%A3ng&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Thầy giảng (trang không tồn tại)">thầy giảng</a> giúp việc các cha truyền giáo và là một dụng cụ tông đồ hữu hiệu trong việc loan báo Tin Mừng nơi quê hương Việt Nam thân yêu của thầy và nơi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_L%C3%A0o?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Vương quốc Lào">Vương quốc Lào</a> láng giềng.</i></p> </blockquote> <p>Từ đó, Việt Nam trở thành nơi cư trú của Alexandre de Rhodes, nhưng cuộc đời truyền giáo của ông ở đây rất bấp bênh và trôi nổi. Trong vòng 20 năm, ông bị <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tr%E1%BB%A5c_xu%E1%BA%A5t?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trục xuất">trục xuất</a> đến năm lần.</p> <p>Sau hơn một năm học tiếng Việt ở Đàng Trong, ông trở lại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ma_Cao?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ma Cao">Ma Cao</a> để chuẩn bị tới <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%C3%A0ng_Ngo%C3%A0i?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đàng Ngoài">Đàng Ngoài</a> truyền giáo. Cùng với <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Pedro_Marques&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Pedro Marques (trang không tồn tại)">Pedro Marques</a>, ông cập bến của Bạng, Thanh Hóa ngày 19 tháng 3 năm 1627. Hai nhà truyền giáo đến Kinh đô ngày 2 tháng 7 và được chúa <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tr%E1%BB%8Bnh_Tr%C3%A1ng?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trịnh Tráng">Trịnh Tráng</a> dựng nhà cho ở.<sup id="cite_ref-Do_1999_9-1" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Do_1999-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hai giáo sĩ được tự do giảng đạo trong hơn một năm rồi bị quản thúc. Các hậu phi và hoạn quan vì ghét lời dạy một vợ một chồng nên tung tin đồn hai giáo sĩ là phù thủy.<sup id="cite_ref-Nguyen_Hong_7-1" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Nguyen_Hong-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hai ông bị trục xuất và theo tàu Bồ Đào Nha về <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ma_Cao?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ma Cao">Ma Cao</a> vào tháng 5 năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1630?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1630">1630</a>. De Rhodes làm Giáo sư Thần học tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Th%C3%A1nh_Phaol%C3%B4,_Ma_Cao?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đại học Thánh Phaolô, Ma Cao">Học viện Madre de Deus</a> trong 10 năm.<sup id="cite_ref-Do_1999_9-2" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Do_1999-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Từ năm 1640 tới <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1645?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1645">1645</a>, ông bốn lần đến <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%C3%A0ng_Trong?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đàng Trong">Đàng Trong</a> truyền giáo dưới thời chúa <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BAc_Nguy%C3%AAn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nguyễn Phúc Nguyên">Nguyễn Phúc Nguyên</a>. Thời gian Alexandre de Rhodes giảng đạo tại Việt Nam cũng là thời kỳ các cha thừa sai Dòng Tên hoạt động rất hăng say và hữu hiệu. Ông kể lại công cuộc truyền giáo tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%C3%A0ng_Ngo%C3%A0i?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đàng Ngoài">Đàng Ngoài</a>:</p> <blockquote> <p><i>Khi chúng tôi vừa đến kinh đô <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%C3%A0ng_Ngo%C3%A0i?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đàng Ngoài">Đàng Ngoài</a>, tức khắc nhà vua truyền lệnh cho tôi phải xây một nhà ở và một <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%C3%A0_th%E1%BB%9D?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nhà thờ">nhà thờ</a> thật đẹp. Dân chúng tuôn đến nghe tôi giảng đạo đông đến nỗi, tôi phải giảng đến 4 hoặc 6 lần trong một ngày. Chị vua và 17 người thân trong <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gia_%C4%91%C3%ACnh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gia đình">gia đình</a> vua xin lãnh nhận <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/B%C3%AD_t%C3%ADch?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bí tích">bí tích</a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/R%E1%BB%ADa_T%E1%BB%99i?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Rửa Tội">Rửa Tội</a>. Nhiều <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%C6%B0%E1%BB%9Bng_l%C3%A3nh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Tướng lãnh">tướng lãnh</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Quân đội">binh sĩ</a> cũng xin theo đạo. Nhưng điều làm tôi ngạc nhiên nhất là thấy các vị <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BB%89-kh%C3%A2u?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Tỉ-khâu">sư</a> đã mau mắn từ bỏ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/B%E1%BB%A5t?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Bụt">bụt</a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%E1%BA%A7n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thần">thần</a> để theo đạo Công giáo. Tất cả đều dễ dàng chấp nhận khi tôi giải thích cho họ hiểu <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_l%C3%BD&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Giáo lý (trang không tồn tại)">giáo lý</a> đạo Công giáo rất phù hợp với <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C3%BD_t%C3%ADnh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lý tính">lý trí</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A2m?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lương tâm">lương tâm</a> con người. Các tín hữu Công giáo Việt Nam có Đức Tin vững chắc đến độ, không gì có thể rút Đức Tin ra khỏi lòng họ. Nhiều người phải đi bộ suốt 15 ngày đường để được <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=X%C6%B0ng_t%E1%BB%99i&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Xưng tội (trang không tồn tại)">xưng tội</a> hoặc tham dự <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%C3%A1nh_l%E1%BB%85?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thánh lễ">thánh lễ</a>. Nhưng phải thành thật mà nói, tôi không thể chu toàn cách tốt đẹp mọi công tác truyền đạo này, nếu không có trợ giúp tuyệt vời của các thầy giảng... Hiện tại có tất cả 100 thầy giảng đang được thụ huấn trong <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%E1%BB%A7ng_vi%E1%BB%87n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Chủng viện">chủng viện</a> và được các tín hữu trang trải mọi phí tổn.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="Tuyên bố này cần tham khảo đến các nguồn đáng tin cậy. (ngày 6 tháng 1 năm 2013)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup></i></p> </blockquote> <p>Ông bị trục xuất khỏi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%C3%A0ng_Ngo%C3%A0i?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đàng Ngoài">Đàng Ngoài</a> một lần và khỏi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%C3%A0ng_Trong?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đàng Trong">Đàng Trong</a> ba lần mà lần cuối năm 1645 là vĩnh viễn, do chính quyền <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%C3%BAa_Tr%E1%BB%8Bnh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chúa Trịnh">chúa Trịnh</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%C3%BAa_Nguy%E1%BB%85n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chúa Nguyễn">chúa Nguyễn</a> không còn lợi dụng được các nhà truyền giáo để giao thương với Bồ Đào Nha.<sup id="cite_ref-Nguyen_Hong_7-2" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Nguyen_Hong-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Trở_về_châu_Âu"><span id="Tr.E1.BB.9F_v.E1.BB.81_ch.C3.A2u_.C3.82u"></span>Trở về châu Âu</h3> </div> <p>Theo yêu cầu của bề trên Dòng Tên ở Ma Cao, de Rhodes đáp tàu trở về Roma để trình bày về tình hình của tỉnh dòng Nhật Bản và giáo hội Việt Nam. Mãi tháng 6 năm 1649, ông mới về đến châu Âu.<sup id="cite_ref-Do_1999_9-3" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Do_1999-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tại đây ông xuất bản hai cuốn sách do mình biên soạn năm 1651. Alexandre de Rhodes vận dụng mọi khả năng hiểu biết về công cuộc rao giảng Tin Mừng tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%81?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Châu Á">Á châu</a>, đã xin <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%C3%B2a_Th%C3%A1nh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tòa Thánh">Tòa Thánh</a> gửi các <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gi%C3%A1m_m%E1%BB%A5c?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Giám mục">Giám mục</a> truyền giáo đến Viễn Đông, để các ngài có thể truyền chức linh mục cho các <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Th%E1%BA%A7y_gi%E1%BA%A3ng&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Thầy giảng (trang không tồn tại)">thầy giảng</a> bản xứ.</p> <p>Có tác giả (Bùi Kha)<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> cho rằng ông có vận động Pháp đánh chiếm Việt Nam dựa vào một đoạn trích:</p> <blockquote> <p><i>Tôi tưởng nước Pháp là nước ngoan đạo nhất thế giới, nước Pháp có thể cung cấp cho tôi nhiều chiến sĩ để chinh phục toàn cõi Đông phương đưa về quy phục Chúa Ki Tô và nhất là tôi sẽ tìm được các giám mục, cha chúng tôi và thầy chúng tôi trong các giáo đoàn. Với ý đó, tôi rời Roma ngày 11/9/1652 sau khi tới hôn chân Đức Giáo hoàng.<br> Tôi chưa công bố <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%C3%A1nh_chi%E1%BA%BFn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Thánh chiến">thánh chiến</a> chống mọi địch thù của đức tin ở Nhật, ở Trung Hoa, ở Đàng Trong, ở Đàng Ngoài và ở Ba Tư thì lập tức đã có một số đông con cái thánh Inhaxu, đầy tinh thần đã đưa thánh Phanxicô Xavie tới 300 quốc gia, các ngài đã bừng bừng ao ước vác thánh giá Thầy và đem đi cắm ở những nơi cùng kiệt cõi đất.</i></p> </blockquote> <p><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cao_Huy_Thu%E1%BA%A7n?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Cao Huy Thuần">Cao Huy Thuần</a> cũng cho rằng từ <i>soldat</i> có thể được dịch là "binh sĩ".<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuy nhiên, có những ý kiến chỉ ra rằng cách dùng từ ngữ trong đoạn trên không đề cập tới vận động xâm lăng nhưng là một ẩn dụ cho việc truyền giáo.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-HD_14-0" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-HD-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và việc cố tình diễn giải thành ý đồ xâm lược là một suy luận "chủ quan võ đoán",<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-VHNA_16-0" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-VHNA-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuy nhiên, theo một bài viết do học giả An Chi biên soạn qua việc nghiên cứu từ điển Robert của Pháp cho thấy: từ "soldats" mà de Rhodes dùng trong thư có nghĩa là "binh sĩ" trong tiếng Pháp (nguyên văn “J’ai cru que la France, étant le plus pieux royaume de monde, me fournirait plusieurs soldats qui aillent đ la conquâte de tout L’orient"), tuyệt đối không có nghĩa là “chiến sĩ truyền giáo”. Chỉ khi ghi rõ “soldat de lÉvangile” thì đó mới là “chiến sĩ truyền giáo”. Như vậy theo quan điểm của học giả An Chi thì việc Alexandre de Rhodes từng có ý định xin vua Louis XIV của Pháp cung cấp binh lính để chinh phục phương Đông (L’orient) đúng là sự thật.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Tại_Ba_Tư"><span id="T.E1.BA.A1i_Ba_T.C6.B0"></span>Tại Ba Tư</h3> </div> <p>Năm 1655, ông đặt chân tới <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nh%C3%A0_Safavid?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nhà Safavid">Ba Tư</a>. Ông mất ngày <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/5_th%C3%A1ng_11?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="5 tháng 11">5 tháng 11</a> năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1660?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1660">1660</a> ở <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Isfahan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Isfahan">Isfahan</a>, sau 5 năm truyền giáo ở đây.<sup id="cite_ref-Do_1999_9-4" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Do_1999-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(2)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Tác_phẩm"><span id="T.C3.A1c_ph.E1.BA.A9m"></span>Tác phẩm</h2> </div> <section class="mf-section-2 collapsible-block" id="mf-section-2"> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Từ_điển_Việt–Bồ–La"><span id="T.E1.BB.AB_.C4.91i.E1.BB.83n_Vi.E1.BB.87t.E2.80.93B.E1.BB.93.E2.80.93La"></span>Từ điển Việt–Bồ–La</h3> </div> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:L-2360-a_0008_1_t24-C-R0072.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/L-2360-a_0008_1_t24-C-R0072.jpg/200px-L-2360-a_0008_1_t24-C-R0072.jpg" decoding="async" width="200" height="272" class="mw-file-element" data-file-width="361" data-file-height="491"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 200px;height: 272px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/L-2360-a_0008_1_t24-C-R0072.jpg/200px-L-2360-a_0008_1_t24-C-R0072.jpg" data-width="200" data-height="272" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/L-2360-a_0008_1_t24-C-R0072.jpg/300px-L-2360-a_0008_1_t24-C-R0072.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/L-2360-a_0008_1_t24-C-R0072.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Trang đầu của các mục từ bắt đầu bằng chữ cái A trong Từ điển Việt–Bồ–La. Mục từ tiếng Việt được dịch sang tiếng Bồ và giải nghĩa trong tiếng Latinh. </figcaption> </figure> <p>Vào năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1651?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1651">1651</a>, ông cho in cuốn <i><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_Vi%E1%BB%87t%E2%80%93B%E1%BB%93%E2%80%93La?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Từ điển Việt–Bồ–La">Từ điển Việt–Bồ–La</a></i> (<i>Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum</i>) dựa trên các <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/K%C3%BD_t%E1%BB%B1?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ký tự">ký tự</a> tiếng Việt của những giáo sĩ người <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/B%E1%BB%93_%C4%90%C3%A0o_Nha?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bồ Đào Nha">Bồ Đào Nha</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%9D?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ý">Ý</a> trước đó. Có thể coi đây là sự kiện đánh dấu sự ra đời của <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%E1%BB%AF_Qu%E1%BB%91c_ng%E1%BB%AF?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chữ Quốc ngữ">chữ Quốc ngữ</a>. Bản thân Alexandre de Rhodes đã viết như sau:</p> <blockquote> <p><i>Khi tôi vừa đến Đàng Trong và nghe người dân bản xứ nói, đặc biệt là phụ nữ, tôi có cảm tưởng mình đang nghe chim <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=H%C3%B3t&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Hót (trang không tồn tại)">hót</a> líu lo, và tôi đâm ra ngã lòng, vì nghĩ rằng, có lẽ không bao giờ mình học nói được một <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ng%C3%B4n_ng%E1%BB%AF?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ngôn ngữ">ngôn ngữ</a> như thế. Thêm vào đó, tôi thấy hai cha <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Emmanuel_Fernandez&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Emmanuel Fernandez (trang không tồn tại)">Emmanuel Fernandez</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Francesco_Buzomi?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Francesco Buzomi">Buzomi</a>, khi giảng, phải có người <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%C3%B4ng_d%E1%BB%8Bch?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thông dịch">thông dịch</a> lại. Chỉ có cha <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Francisco_de_Pina?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Francisco de Pina">Francois Pina</a> là hiểu và nói được tiếng Việt, nên các bài giảng của cha Pina thường đem lại nhiều lợi ích hơn là của hai cha Fernandez và Buzomi. Do đó tôi tự ép buộc mình phải dồn mọi khả năng để học cho được tiếng Việt...</i> <i>...Tuy nhiên trong công cuộc này, ngoài những điều mà tôi đã học được nhờ chính người bản xứ trong suốt gần mười hai năm, thời gian mà tôi lưu trú tại hai xứ Đàng Trong và Đàng Ngoài, thì ngay từ đầu tôi đã học với cha <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Francisco_de_Pina?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Francisco de Pina">Francisco de Pina</a> người Bồ Đào Nha, thuộc Hội dòng Chúa Giêsu [Dòng Tên] rất nhỏ bé chúng tôi, là thầy dạy tiếng, người thứ nhất trong chúng tôi rất am tường tiếng này, và cũng là người thứ nhất bắt đầu giảng thuyết bằng ngôn ngữ đó mà không dùng thông ngôn, tôi cũng sử dụng những công trình của nhiều cha khác cùng Hội dòng, nhất là của cha <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gaspar_do_Amaral?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gaspar do Amaral">Gaspar do Amaral</a> và cha <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Antonio_Barbosa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Antonio Barbosa">Antonio Barbosa</a>, cả hai ông đều đã biên soạn mỗi ông một cuốn từ điển: ông trước bắt đầu bằng tiếng An Nam [từ điển Việt–Bồ], ông sau bằng tiếng Bồ Đào [từ điển Bồ–Việt], nhưng cả hai ông đều đã chết sớm. Sử dụng công khó của hai ông, tôi còn thêm tiếng Latinh theo lệnh các Hồng y rất đáng tôn...</i></p> </blockquote> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Phép_giảng_8_ngày_và_việc_xúc_phạm_Phật_giáo"><span id="Ph.C3.A9p_gi.E1.BA.A3ng_8_ng.C3.A0y_v.C3.A0_vi.E1.BB.87c_x.C3.BAc_ph.E1.BA.A1m_Ph.E1.BA.ADt_gi.C3.A1o"></span>Phép giảng 8 ngày và việc xúc phạm Phật giáo</h3> </div> <p><i><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%C3%A9p_gi%E1%BA%A3ng_t%C3%A1m_ng%C3%A0y?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Phép giảng tám ngày">Phép giảng tám ngày</a></i> (tựa Latinh: <i>Cathechismus... in octo dies diuisus</i>) được giáo sĩ Đắc Lộ (tức đích thân De Rhodes) soạn và cũng được ấn hành năm 1651. Khác với phần tự điển ghi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BB%AB_v%E1%BB%B1ng?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Từ vựng">từ vựng</a>, <i>Phép giảng tám ngày</i> là tác phẩm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/V%C4%83n_xu%C3%B4i?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Văn xuôi">văn xuôi</a>, phản ảnh văn ngữ và ghi lại cách <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%C3%A1t_%C3%A2m?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Phát âm">phát âm</a> của <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a> vào <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_17?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thế kỷ 17">thế kỷ 17</a>.</p> <table class="box-Nhấn_mạnh_quá_mức plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"> <tbody> <tr> <td class="mbox-text"> <div class="mbox-text-span"> Bài viết này có thể <b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Th%C3%A1i_%C4%91%E1%BB%99_trung_l%E1%BA%ADp?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Nh%E1%BA%A5n_m%E1%BA%A1nh_qu%C3%A1_m%E1%BB%A9c" title="Wikipedia:Thái độ trung lập">nhấn mạnh quá mức</a> tới những ý kiến, sự kiện, tranh cãi hoặc vấn đề</b>.<span class="hide-when-compact"> Xin hãy biên tập lại để bài cân bằng hơn. Hãy thảo luận và đạt được <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BA%A3i_quy%E1%BA%BFt_m%C3%A2u_thu%E1%BA%ABn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikipedia:Giải quyết mâu thuẫn">đồng thuận</a> trước khi xóa bảng thông báo này.</span> </div></td> </tr> </tbody> </table> <p>Alexandre de Rhodes từng gọi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%E1%BA%ADt_Th%C3%ADch_Ca?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Phật Thích Ca">Phật Thích Ca</a> là <i>"thằng hay dối"</i> trong sách <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%C3%A9p_gi%E1%BA%A3ng_t%C3%A1m_ng%C3%A0y?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Phép giảng tám ngày">Phép giảng tám ngày</a> (nguyên văn: <i>"Vậy thì ta làm cho Thích Ca, là thằng hay dối người ta, ngã xuống, thì mọi truyện dối trong đạo bụt bởi Thích Ca mà ra, có ngã với thì đã tỏ"</i>).<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Cũng trong cuốn "Phép Giảng Tám Ngày", de Rhodes đã gọi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kh%E1%BB%95ng_T%E1%BB%AD?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Khổng Tử">Khổng Tử</a> là <i>"người chẳng phải hiền, chẳng phải thánh, thật là độc dữ"</i>. Cũng trong sách này, ông đã viết nhiều điều sai về Đức Phật, ví dụ: Tất Đạt Đa (tên trước khi xuất gia của Phật) <i>"đẻ được một con gái đoạn thì đi ở trên rừng một mình, dẫu vợ cãi mà chẳng cho, vì mình đã quen làm việc dối như pháp môn phù thủy"</i>... Cuốn sách luôn nói đến sự "thờ bụt thần ma quỷ", có ý hạ Đức Phật xuống hàng ma quỷ. Sách cũng gọi A-la-la và Ưu-đà-la (2 vị đạo sĩ đã dạy Tất Đạt Đa môn <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Thi%E1%BB%81n_%C4%91%E1%BB%8Bnh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect mw-disambig" title="Thiền định">thiền định</a>) là "2 con quỷ", và <i>"nó (Tất Đạt Đa) thì ngồi giữa hai thầy quỷ ấy, mà dạy nó chớ tin có Chúa Trời, cùng đặt tên nó là Thích Ca"</i> Trong mục "Đạo bụt: giáo ngoài và giáo trong", de Rhodes liên tục có những đả kích với đạo Phật, ông nói <i>"Nó (Phật Thích Ca) và quỷ làm thầy nó, thấy vậy, thì lấy đàng khác mà mới dạy những truyện dối trá dã dầy"</i>, <i>"sự thờ bụt này là thói rợ mọi"</i>, <i>"ta suy bởi đâu mà ra, thì một chốc ta biết là đạo gian... Đến khi Thích Ca ra dạy kẻ khác sự đạo gian ấy, vì trái lẽ lắm, thì người ta bỏ mà đi hết""</i>, <i>"ai phải đạo bụt trong độc ấy, thì quỷ quái hơn kẻ theo đạo ngoài vậy"</i>, <i>"làm chùa thờ Thích Ca thì là đứa gian vậy"</i><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Th%C3%A1i_%C4%91%E1%BB%99_trung_l%E1%BA%ADp?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Nh%E1%BA%A5n_m%E1%BA%A1nh_qu%C3%A1_m%E1%BB%A9c" title="Wikipedia:Thái độ trung lập"><span title="The material near this tag may be giving undue weight to a viewpoint or idea.">nhấn mạnh quá mức?</span></a> <span class="metadata"> – <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#undue" title="Thảo luận:Alexandre de Rhodes">thảo luận</a></span></i>]</sup></p> <p>Cũng trong mục này, de Rhodes phê phán cả tục lệ của người Việt <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%E1%BB%9D_c%C3%BAng_t%E1%BB%95_ti%C3%AAn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Thờ cúng tổ tiên">cúng đồ ăn</a> cho người chết, ông viết "<i>Sao người Annam mọi năm có giữ ngày cha mẹ, ông bà, ông vải sinh thì, mà làm giỗ chạp hết sức?</i>" vì cho rằng linh hồn người chết không ăn được đồ cúng nên việc làm đó là vô ích, "<i>Sinh kí dã tử qui đã: Sống thì gưởi, chết thì về... Sao tốn của bấy nhiêu mà làm cỗ làm mâm, cùng nhiều sự nữa có dọn cho cha mẹ khi đã sinh thì? Vì chưng nếu linh hồn chết với xác, lo cho kẻ chết chẳng có làm chi... khi linh hồn ta đã khỏi xác thịt này, chẳng còn có dùng ăn uống hay là mặc, cùng các kỳ sự vê xác, vì linh hồn ta là tính thiêng liêng... Mà sao người Annam dám cúng cho cha mẹ, khi đã sinh thì, những của dối ấy?</i>"<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Th%C3%A1i_%C4%91%E1%BB%99_trung_l%E1%BA%ADp?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Nh%E1%BA%A5n_m%E1%BA%A1nh_qu%C3%A1_m%E1%BB%A9c" title="Wikipedia:Thái độ trung lập"><span title="The material near this tag may be giving undue weight to a viewpoint or idea.">nhấn mạnh quá mức?</span></a> <span class="metadata"> – <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#undue" title="Thảo luận:Alexandre de Rhodes">thảo luận</a></span></i>]</sup></p> <p>Giáo sư Nguyễn Văn Kiệm cho rằng: "Các giáo sĩ thừa sai, trong đó có Alexandre de Rhôde, đã gây nên một cú sốc lớn đối với đời sống tâm linh và văn hóa của dân tộc ta khi đó… Họ mang mặc cảm tự cao cho rằng Cơ Đốc giáo là tôn giáo hoàn vũ, cao siêu hơn bất cứ tôn giáo nào khác … Do đó, họ coi các tôn giáo truyền thống bản địa đều là thấp kém, man muội cần phải xóa sạch để thay thế bằng Cơ Đốc giáo."<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Giáo sư Vũ Minh Giang đồng ý rằng việc hạ thấp và bôi xấu một số tôn giáo chủ đạo ở Việt Nam thế kỷ 17 là một hạn chế của Alexandre de Rhodes, nhưng điều này cần phải đặt trong bối cảnh truyền giáo đặc trưng ở thế kỷ 17 khi các giáo sĩ thường đề cao tôn giáo mình và phê phán vị thế các tôn giáo khác để truyền giáo. Có thể phê phán mặt hạn chế của ông, nhưng cần tiếp cận vấn đề "một cách toàn diện và khách quan."<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Tác giả Mặc Giao nhận định dù có những tài năng về hội nhập văn hóa Việt Nam, giáo sĩ de Rhodes có những sai lầm khi nhận xét về một số tôn giáo có trước đó tại Việt Nam. Linh mục Trần Thái Đỉnh cho rằng de Rhodes "hoặc vì không hiểu, hoặc vì muốn xuyên tạc" đã không thấy rằng hai thuyết vô thần và thờ ngẫu tượng "có thể chỉ là hai hình thức bị bóp méo của Tiểu Thừa và Đại Thừa". Mặc Giao phỏng định rằng những sai lầm trầm trọng của de Rhodes về Phật giáo xuất phát từ tâm trạng truyền giáo hăng say quá độ trong khi "không cần tìm hiểu tường tận, chỉ cần dựa vào một số chi tiết để đả phá, nhằm mục đích làm sáng tỏ đạo của mình."<sup id="cite_ref-VHNA_16-1" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-VHNA-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Khác"><span id="Kh.C3.A1c"></span>Khác</h3> </div> <p>Ngoài cuốn Tự Điển Việt-Bồ-La đã được Kho Tàng trữ của Thư viện Quốc gia Bồ Đào Nha scan và đưa lên mạng <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Internet?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Internet">Internet</a> (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://purl.pt/961">xem tại đây</a>), còn có bộ các tác phẩm khác trong ấn bản đầu tiên ở <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%E1%BA%ADp_ni%C3%AAn_1650?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thập niên 1650">thập niên 1650</a> mà Giáo sĩ Đắc-Lộ viết bằng <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Tiếng Latin">tiếng Latin</a>, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%C3%9D?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tiếng Ý">tiếng Ý</a> và <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ph%C3%A1p?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tiếng Pháp">tiếng Pháp</a> có thể tìm thấy <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.jesuitica.be/catalogue/catalogueAuthor.php?id%3D828">tại Thư viện Maurits Sabbe</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20070928021952/http://www.jesuitica.be/catalogue/catalogueAuthor.php?id%3D828">Lưu trữ</a> 2007-09-28 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> của <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_t%E1%BA%A1i_Louvain&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Đại học Công giáo tại Louvain (trang không tồn tại)">Đại học Công giáo tại Louvain</a> (<i>Université catholique de Louvain</i>) tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/B%E1%BB%89?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bỉ">Bỉ</a>. Ngoài ra, có thêm một số ấn bản hoặc tái ấn bản cũng được tìm ra <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://opac.porbase.org/ipac20/ipac.jsp?session%3DE1846091J96R9.184754%26profile%3Dporbase%26uindex%3DAW%26term%3DRhodes,%2520Alexandre%2520de,%25201591-1660%26aspect%3Dadvanced%26menu%3Dsearch%26source%3D192.168.0.17@!porbase%23focus">trong cơ sở dữ liệu PORBASE</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20070927025951/http://opac.porbase.org/ipac20/ipac.jsp?session%3DE1846091J96R9.184754%26profile%3Dporbase%26uindex%3DAW%26term%3DRhodes,%2520Alexandre%2520de,%25201591-1660%26aspect%3Dadvanced%26menu%3Dsearch%26source%3D192.168.0.17@!porbase%23focus">Lưu trữ</a> 2007-09-27 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> của Liên hiệp các thư viện ở <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/B%E1%BB%93_%C4%90%C3%A0o_Nha?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bồ Đào Nha">Bồ Đào Nha</a>.</p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(3)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Di_sản"><span id="Di_s.E1.BA.A3n"></span>Di sản</h2> </div> <section class="mf-section-3 collapsible-block" id="mf-section-3"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Tem_Alexandre_de_Rhodes.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/thumb/2/2c/Tem_Alexandre_de_Rhodes.jpg/220px-Tem_Alexandre_de_Rhodes.jpg" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" data-file-width="245" data-file-height="160"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 144px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/thumb/2/2c/Tem_Alexandre_de_Rhodes.jpg/220px-Tem_Alexandre_de_Rhodes.jpg" data-width="220" data-height="144" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/2/2c/Tem_Alexandre_de_Rhodes.jpg 1.5x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Tem tưởng niệm Alexandre de Rhodes phát hành thời Việt Nam Cộng hòa </figcaption> </figure> <p>Mặc dù <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%E1%BB%AF_Qu%E1%BB%91c_ng%E1%BB%AF?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chữ Quốc ngữ">chữ Quốc ngữ</a> đã ra đời từ giữa thế kỷ 17, nhưng các văn phẩm Công giáo tại Việt Nam trong hơn 200 năm sau đó chủ yếu được viết bằng <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%E1%BB%AF_N%C3%B4m?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chữ Nôm">chữ Nôm</a>, chữ Hán hoặc tiếng Latin.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Khi <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Ph%C3%A1p?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Người Pháp">người Pháp</a> củng cố nền cai trị tại Việt Nam thì chữ Quốc ngữ được đặt làm một văn tự chính thức trên toàn Việt Nam vào đầu thế kỷ 20 nhằm xóa bỏ ảnh hưởng của giới nho sỹ chống Pháp tại Việt Nam. Giám mục Puginier viết: "<i>...Trong lúc đó việc dạy chữ Pháp sẽ tiến triển nhiều hơn và chúng ta chuẩn bị một thế hệ để cung cấp các viên chức có học tiếng nước chúng ta. Như thế có lẽ trong vòng 20 hay 25 năm chúng ta có thể bắt buộc mọi giấy tờ đều viết bằng tiếng Pháp, do đó chữ Nho sẽ dần già bị bỏ rơi mà chúng ta chẳng cần phải cấm đoán gì.</i>”<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Do mục đích chính trị, vào thời <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%C3%A1p_thu%E1%BB%99c?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pháp thuộc">Pháp thuộc</a>, Alexandre de Rhodes được người Pháp ca ngợi như một "ngôi sao" về truyền đạo Thiên Chúa.</p> <p>Mặt khác, chữ Quốc ngữ được các trí thức và phong trào yêu nước Việt Nam cổ vũ để phổ biến tư tưởng canh tân và tinh thần độc lập.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Do hạn chế về tài liệu và với các mục đích khác nhau trong thời <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ph%C3%A1p_thu%E1%BB%99c?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pháp thuộc">Pháp thuộc</a> mà cả người Pháp và nhà báo <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nguy%E1%BB%85n_V%C4%83n_V%C4%A9nh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nguyễn Văn Vĩnh">Nguyễn Văn Vĩnh</a><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> đã ca tụng Alexandre de Rhodes như là người sáng tạo nên chữ Quốc ngữ. Sau này, nhờ tiếp cận và nghiên cứu tư liệu gốc, các học giả như Đỗ Quang Chính, Thanh Lãng, Nguyễn Khắc Xuyên, Lê Ngọc Trụ bắt đầu minh định rằng chữ Quốc ngữ là một thành tựu tập thể của các tu sĩ Dòng Tên tại Việt Nam. Việc ngày nay lại vẫn có những người hiểu lầm rằng Alexandre de Rhodes đã tạo ra chữ Quốc ngữ là "đang đi thụt lùi".<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Năm 1941, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/H%E1%BB%99i_Tr%C3%AD_Tri?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hội Trí Tri">Hội Trí Tri</a> cùng với <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_Truy%E1%BB%81n_b%C3%A1_Qu%E1%BB%91c_ng%E1%BB%AF&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Hội Truyền bá Quốc ngữ (trang không tồn tại)">Hội Truyền bá Quốc ngữ</a> đã quyên góp để dựng một nhà bia kỷ niệm ngày sinh nhật thứ 350 của giáo sĩ Đắc Lộ ở gần bên bờ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/H%E1%BB%93_Ho%C3%A0n_Ki%E1%BA%BFm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hồ Hoàn Kiếm">hồ Gươm</a> cạnh <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_B%C3%A0_Ki%E1%BB%87u?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đền Bà Kiệu">Đền Bà Kiệu</a>. Tấm bia đá đến năm 1957 thì bị gỡ bỏ và mất tích đến năm 1992 thì mới tìm lại được; hiện tấm bia do Sở Văn hóa Hà Nội lưu giữ.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Năm <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1943?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1943">1943</a> chính quyền thuộc địa <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Li%C3%AAn_bang_%C4%90%C3%B4ng_D%C6%B0%C6%A1ng?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Liên bang Đông Dương">Đông Dương</a> phát hành con <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tem_th%C6%B0?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tem thư">tem</a> 30 xu để tôn vinh những đóng góp của ông trong quá trình phát triển chữ Quốc ngữ. Thời kỳ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Việt Nam Cộng hòa">Việt Nam Cộng hòa</a> cũng phát hành một bộ bốn con tem kỷ niệm 300 năm ngày mất của ông, nhưng ra trễ 1 năm (phát hành ngày 5 tháng 11 năm 1961). Tên ông được đặt cho một trường trung học và một con đường ở <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%C3%A0nh_ph%E1%BB%91_H%E1%BB%93_Ch%C3%AD_Minh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thành phố Hồ Chí Minh">Sài Gòn</a> gần <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dinh_%C4%90%E1%BB%99c_L%E1%BA%ADp?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dinh Độc Lập">Dinh Độc Lập</a>. Con đường mang tên ông bị đổi thành <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Th%C3%A1i_V%C4%83n_Lung?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thái Văn Lung">Thái Văn Lung</a> năm 1985; vào năm 1995, sau một hội thảo chính thức của Hội Khoa học Lịch sử,<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> con đường này lấy lại tên Alexandre de Rhodes cho đến nay.<sup id="cite_ref-Do_2004_10-1" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Do_2004-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Ngày 5 tháng 11 năm 2018, kỷ niệm 358 năm ngày mất của Alexandre de Rhodes, Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng, Tiến sĩ Khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu cùng 17 người Việt Nam là nhà văn, nhà thơ, nhà báo, doanh nhân, và những người quan tâm đến việc bảo tồn <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ch%E1%BB%AF_Qu%E1%BB%91c_ng%E1%BB%AF?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chữ Quốc ngữ">chữ Quốc ngữ</a>, đã khánh thành 3 tấm bia tri ân đặt quanh <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/M%E1%BB%99?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mộ">mộ</a> ông tại Nghĩa trang Armenia, thành phố <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Isfahan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Isfahan">Isfahan</a>, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iran?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Iran">Iran</a>. Buổi lễ còn có sự tham dự của giới chức tôn giáo và dân sự thành phố. Trên bia đá có ghi dòng chữ tri ân bằng <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a>, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a>, <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ba_T%C6%B0?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tiếng Ba Tư">tiếng Ba Tư</a>.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Từng có đề xuất đặt tượng Alexandre de Rhodes tại Hồ Gươm nhân kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long năm 2010, nhưng đề xuất này cuối cùng bị gạt bỏ. Nhà nghiên cứu An Chi thì cho rằng: A. de Rhodes làm sách bằng chữ quốc ngữ là để phụng sự cho việc truyền bá đức tin Ki-tô giáo, chứ không vì lợi ích của người Việt. Những nhà cách mạng Việt Nam đã sử dụng chữ quốc ngữ để trở thành vũ khí chuyển tải hiệu quả những tư tưởng yêu nước và những phương thức đấu tranh nhằm lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp. Đây chẳng qua là chuyện <i>“gậy ông đập lưng ông”</i>, chữ quốc ngữ chính là "chiến lợi phẩm" của những nhà cách mạng Việt Nam, nên thời nay người Việt cũng chẳng cần thiết phải mang ơn A. de Rhodes<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>:</p> <dl> <dd> <i>... Cái tâm lý đòi dân ta phải mang ơn A. de Rhodes chẳng qua là hậu quả của sự nhồi sọ mà bọn thực dân Pháp đã thực hiện trong thời kỳ chúng còn cai trị dân ta, nước ta. Ngoài ra, còn có thể có cả những nguyên nhân khác thuộc về tâm thức riêng, và cả... tín ngưỡng riêng nữa.</i> </dd> <dd> <i>Người ta thì làm cuốn từ điển để tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền đạo của người ta mà mình thì cứ nằng nặc đòi người Việt Nam phải ghi công ông cố đạo Alexandre de Rhodes, thậm chí có người mà lòng biết ơn cụ cố còn tạc tượng nặng đến những 43 tấn... Thậm chí có người còn muốn tôn vinh ông ta trong dịp đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội thì thật không còn biết phải trái là gì nữa. A. de Rhodes mà lại đủ tư cách để ăn theo <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C3%BD_Th%C3%A1i_T%E1%BB%95?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lý Thái Tổ">Lý Thái Tổ</a> ư?''</i> </dd> </dl> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(4)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2> </div> <section class="mf-section-4 collapsible-block" id="mf-section-4"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144143">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col-rules{column-rule:1px solid #aaa}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style> <div class="div-col" style="column-width: 30em;"> <ul> <li><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_Vi%E1%BB%87t%E2%80%93B%E1%BB%93%E2%80%93La?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Từ điển Việt–Bồ–La">Từ điển Việt–Bồ–La</a></li> <li><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Francisco_de_Pina?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Francisco de Pina">Francisco de Pina</a></li> <li><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gaspar_do_Amaral?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gaspar do Amaral">Gaspar do Amaral</a></li> <li><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Antonio_Barbosa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Antonio Barbosa">Antonio Barbosa</a></li> <li><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Girolamo_Maiorica?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Girolamo Maiorica">Girolamo Maiorica</a></li> <li><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Anr%C3%AA_Ph%C3%BA_Y%C3%AAn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Anrê Phú Yên">Anrê Phú Yên</a></li> </ul> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(5)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2> </div> <section class="mf-section-5 collapsible-block" id="mf-section-5"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-Jacques_2002-1"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Jacques_2002_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFJacques2002" class="citation book cs1">Jacques, Roland (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://archive.org/details/portuguesepionee0000jacq"><i>Portuguese Pioneers of Vietnamese Linguistics Prior to 1650 – Pionniers Portugais de la Linguistique Vietnamienne Jusqu’en 1650</i></a> (bằng tiếng Anh). Bangkok, Thái Lan: Orchid Press. <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ISBN?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ISBN">ISBN</a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/974-8304-77-9?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Đặc biệt:Nguồn sách/974-8304-77-9"><bdi>974-8304-77-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Portuguese+Pioneers+of+Vietnamese+Linguistics+Prior+to+1650+%E2%80%93+Pionniers+Portugais+de+la+Linguistique+Vietnamienne+Jusqu%E2%80%99en+1650&rft.place=Bangkok%2C+Th%C3%A1i+Lan&rft.pub=Orchid+Press&rft.date=2002&rft.isbn=974-8304-77-9&rft.aulast=Jacques&rft.aufirst=Roland&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fportuguesepionee0000jacq&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-2"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHuỳnh_Văn_Mỹ_-_Bảo_Trung2014" class="citation web cs1">Huỳnh Văn Mỹ - Bảo Trung (ngày 20 tháng 4 năm 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tuoitre.vn/ai-co-cong-dau-voi-chu-quoc-ngu-603600.htm">“Ai có công đầu với chữ quốc ngữ?”</a>. <i>Tuổi Trẻ</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Tu%E1%BB%95i+Tr%E1%BA%BB&rft.atitle=Ai+c%C3%B3+c%C3%B4ng+%C4%91%E1%BA%A7u+v%E1%BB%9Bi+ch%E1%BB%AF+qu%E1%BB%91c+ng%E1%BB%AF%3F&rft.date=2014-04-20&rft.au=Hu%E1%BB%B3nh+V%C4%83n+M%E1%BB%B9+-+B%E1%BA%A3o+Trung&rft_id=https%3A%2F%2Ftuoitre.vn%2Fai-co-cong-dau-voi-chu-quoc-ngu-603600.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-Jacques_2004-3"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Jacques_2004_3-0">^</a></b> <span class="reference-text">Jacques, Roland (2004). "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://ttntt.free.fr/archive/Roland4.html">Bồ Đào Nha và công trình sáng chế chữ quốc ngữ</a>". Nguyễn Đăng Trúc dịch. Trong <i>Các nhà truyền giáo Bồ Đào Nha và thời kỳ đầu của Giáo hội Công giáo Việt Nam (Quyển 1)</i> – <i>Les missionnaires portugais et les débuts de l’Eglise catholique au Viêt-nam (Tome 1)</i>. Reichstett, Pháp: Định Hướng Tùng Thư. <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/2912554268?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 2-912554-26-8</a>.</span></li> <li id="cite_note-W2583-4"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-W2583_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Wörterbücher: Ein Internationales Handbuch Zur Lexikographie</i> by Franz Josef Hausmann, p.2583 <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://books.google.com/books?id%3DKwqc7xso22wC%26pg%3DPA2583%26dq%3D%2522Dictionarium%2BAnnamiticum%2BLusitanum%2Bet%2BLatinum%2522">[1]</a></span></li> <li id="cite_note-5"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Researches Into the Physical History of Mankind</i> By James Cowles p.501 <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://books.google.com/books?id%3D4CYXAAAAYAAJ%26pg%3DPA501%26dq%3D%2522Dictionarium%2BAnnamiticum%2BLusitanum%2Bet%2BLatinum%2522%23PPA501,M1">[2]</a></span></li> <li id="cite_note-6"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">Đỗ Quang Chính (1972). <i>Lịch sử chữ Quốc ngữ 1620–1659</i>. Tủ sách Ra Khơi, Sài Gòn. Tr. 87–88.</span></li> <li id="cite_note-Nguyen_Hong-7">^ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Nguyen_Hong_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Nguyen_Hong_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Nguyen_Hong_7-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Nguyễn Hồng (1959). <i>Lịch sử truyền giáo ở Việt Nam: Các thừa sai Dòng Tên (1615–1665)</i>. Nxb Hiện Tại, Sài Gòn. Tr. 133–134, 159, 193–199.</span></li> <li id="cite_note-8"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.academia.edu/25566838/The_First_French_in_Macao._The_Jesuit_Alexandre_de_Rhodes">http://www.academia.edu/25566838/The_First_French_in_Macao._The_Jesuit_Alexandre_de_Rhodes</a></span></li> <li id="cite_note-Do_1999-9">^ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Do_1999_9-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Do_1999_9-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Do_1999_9-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Do_1999_9-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Do_1999_9-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Đỗ Quang Chính (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dongten.net/2011/06/01/tu-si-dong-ten-alexandre-de-rhodes-tu-tran/2/">"Tu sĩ Dòng Tên Alexandre de Rhodes từ trần"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20191207011726/https://dongten.net/2011/06/01/tu-si-dong-ten-alexandre-de-rhodes-tu-tran/2/">Lưu trữ</a> 2019-12-07 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span></li> <li id="cite_note-Do_2004-10">^ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Do_2004_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Do_2004_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Đỗ Quang Chính (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dongten.net/2013/10/19/giao-hoi-cong-giao-voi-chu-quoc-ngu/">"Giáo hội Công giáo với chữ Quốc ngữ"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20201207162041/https://dongten.net/2013/10/19/giao-hoi-cong-giao-voi-chu-quoc-ngu/">Lưu trữ</a> 2020-12-07 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span></li> <li id="cite_note-11"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Nguyễn Trường Tộ và vấn đề canh tân - Bùi Kha - Nhà xuất bản Văn hóa Hà Nội, ngày 30 tháng 3 năm 2011, trang 59, 60 và 61.</i></span></li> <li id="cite_note-12"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res%3D7319%26rb%3D12">“Cao Huy Thuần - Thư 1157”</a>. <i>Talawas</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Talawas&rft.atitle=Cao+Huy+Thu%E1%BA%A7n+-+Th%C6%B0+1157&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.talawas.org%2FtalaDB%2FshowFile.php%3Fres%3D7319%26rb%3D12&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-13"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPhạm_Quang_Tuấn2006" class="citation web cs1">Phạm Quang Tuấn (ngày 22 tháng 5 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res%3D7228%26rb%3D0104">“Alexandre de Rhodes: Tổng kết và trả lời ông Bùi Kha”</a>. <i>Talawas</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Talawas&rft.atitle=Alexandre+de+Rhodes%3A+T%E1%BB%95ng+k%E1%BA%BFt+v%C3%A0+tr%E1%BA%A3+l%E1%BB%9Di+%C3%B4ng+B%C3%B9i+Kha&rft.date=2006-05-22&rft.au=Ph%E1%BA%A1m+Quang+Tu%E1%BA%A5n&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.talawas.org%2FtalaDB%2FshowFile.php%3Fres%3D7228%26rb%3D0104&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-HD-14"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-HD_14-0">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHoàng_Dũng2019" class="citation web cs1">Hoàng Dũng (2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tuoitre.vn/pgs-ts-hoang-dung-khong-the-tuy-tien-len-an-nguoi-xua-nhu-the-20191129233736099.htm">“Pgs.Ts Hoàng Dũng: Không thể tùy tiện lên án người xưa như thế”</a>. <i>Tuổi Trẻ</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Tu%E1%BB%95i+Tr%E1%BA%BB&rft.atitle=Pgs.Ts+Ho%C3%A0ng+D%C5%A9ng%3A+Kh%C3%B4ng+th%E1%BB%83+t%C3%B9y+ti%E1%BB%87n+l%C3%AAn+%C3%A1n+ng%C6%B0%E1%BB%9Di+x%C6%B0a+nh%C6%B0+th%E1%BA%BF&rft.date=2019&rft.au=Ho%C3%A0ng+D%C5%A9ng&rft_id=https%3A%2F%2Ftuoitre.vn%2Fpgs-ts-hoang-dung-khong-the-tuy-tien-len-an-nguoi-xua-nhu-the-20191129233736099.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-15"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChương_Thâu1995" class="citation web cs1">Chương Thâu (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res%3D7314%26rb%3D0302">“Từ một câu chữ của Alexandre de Rhodes đến các dẫn dụng khác nhau”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=T%E1%BB%AB+m%E1%BB%99t+c%C3%A2u+ch%E1%BB%AF+c%E1%BB%A7a+Alexandre+de+Rhodes+%C4%91%E1%BA%BFn+c%C3%A1c+d%E1%BA%ABn+d%E1%BB%A5ng+kh%C3%A1c+nhau&rft.date=1995&rft.au=Ch%C6%B0%C6%A1ng+Th%C3%A2u&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.talawas.org%2FtalaDB%2FshowFile.php%3Fres%3D7314%26rb%3D0302&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-VHNA-16">^ <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-VHNA_16-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-VHNA_16-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMặc_Giao" class="citation web cs1">Mặc Giao. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20150925123915/http://vanhoanghean.com.vn/chuyen-muc-goc-nhin-van-hoa/nhung-goc-nhin-van-hoa/alexandre-de-rhodes-va-viec-hoi-nhap-van-hoa-viet-nam">“Alexandre De Rhodes và việc hội nhập văn hoá Việt Nam”</a>. Văn hóa Nghệ An. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://vanhoanghean.com.vn/chuyen-muc-goc-nhin-van-hoa/nhung-goc-nhin-van-hoa/alexandre-de-rhodes-va-viec-hoi-nhap-van-hoa-viet-nam">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 9 năm 2015<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Alexandre+De+Rhodes+v%C3%A0+vi%E1%BB%87c+h%E1%BB%99i+nh%E1%BA%ADp+v%C4%83n+ho%C3%A1+Vi%E1%BB%87t+Nam&rft.pub=V%C4%83n+h%C3%B3a+Ngh%E1%BB%87+An&rft.au=M%E1%BA%B7c+Giao&rft_id=http%3A%2F%2Fvanhoanghean.com.vn%2Fchuyen-muc-goc-nhin-van-hoa%2Fnhung-goc-nhin-van-hoa%2Falexandre-de-rhodes-va-viec-hoi-nhap-van-hoa-viet-nam&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-17"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://petrotimes.vn/khong-la-linh-thi-la-gi-49085.html?fbclid%3DIwAR0VSYS822JdK41SIFTFyl3y8BH6SzpcNaid81L5uONh-%25E1%25BA%25AENhXE0E2aw">Không là lính thì là gì?</a></span></li> <li id="cite_note-18"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://petrotimes.vn/tran-trong-kim-va-viet-nam-su-luoc-67618.html">https://petrotimes.vn/tran-trong-kim-va-viet-nam-su-luoc-67618.html</a></span></li> <li id="cite_note-19"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text">Ngày thứ 4, mục "Đạo bụt: giáo ngoài và giáo trong", trang 99-102</span></li> <li id="cite_note-20"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text">Ngày thứ 4, mục "Đạo bụt: giáo ngoài và giáo trong", trang 110-111</span></li> <li id="cite_note-21"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text">"Sự Du Nhập đạo Thiên Chúa vào Việt Nam từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 19", trang 300-301. Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Hà Nội, 2000.</span></li> <li id="cite_note-22"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://thethaovanhoa.vn/van-hoa/nhin-lai-vai-tro-cua-alexandre-de-rhodes-khong-nen-sa-vao-nhung-suy-dien-cuc-doan-n20191205070115302.htm">“Nhìn lại vai trò của Alexandre de Rhodes: Không nên sa vào những suy diễn cực đoan”</a>. ngày 5 tháng 12 năm 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nh%C3%ACn+l%E1%BA%A1i+vai+tr%C3%B2+c%E1%BB%A7a+Alexandre+de+Rhodes%3A+Kh%C3%B4ng+n%C3%AAn+sa+v%C3%A0o+nh%E1%BB%AFng+suy+di%E1%BB%85n+c%E1%BB%B1c+%C4%91oan&rft.date=2019-12-05&rft_id=https%3A%2F%2Fthethaovanhoa.vn%2Fvan-hoa%2Fnhin-lai-vai-tro-cua-alexandre-de-rhodes-khong-nen-sa-vao-nhung-suy-dien-cuc-doan-n20191205070115302.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-23"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMarr" class="citation book cs1">Marr, David G. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://books.google.com/books?id%3DFkcZ_nGkW-oC%26pg%3DPA145%26dq%3D%2522Dictionarium%2BAnnamiticum%2BLusitanum%2Bet%2BLatinum%2522%26lr%3D"><i>Vietnamese tradition on trial, 1920–1945</i></a>. tr. 145.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Vietnamese+tradition+on+trial%2C+1920%E2%80%931945&rft.pages=145&rft.aulast=Marr&rft.aufirst=David+G&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DFkcZ_nGkW-oC%26pg%3DPA145%26dq%3D%2522Dictionarium%2BAnnamiticum%2BLusitanum%2Bet%2BLatinum%2522%26lr%3D&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-24"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text">Cao Huy Thuần, Ðạo Thiên chúa và chủ nghĩa thực dân tại Việt Nam, trang 386 – 388</span></li> <li id="cite_note-25"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text">Nguyễn Hồng Dương. "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param%3D1757%26Catid%3D750">Mối quan hệ giữa Nho giáo và Công giáo ở Việt Nam</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20150518072648/http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param%3D1757%26Catid%3D750">Lưu trữ</a> 2015-05-18 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>". <i>Thông báo Hán Nôm 2008</i>.</span></li> <li id="cite_note-26"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNgô_Vương_Anh" class="citation web cs1">Ngô Vương Anh. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nhandan.vn/dong-chay/Ch%25e1%25bb%25af-qu%25e1%25bb%2591c-ng%25e1%25bb%25af-v%25c3%25a0-ng%25c6%25b0%25e1%25bb%259di-%25c4%2591%25e1%25bb%2593ng-h%25c3%25a0nh-kh%25c3%25b4ng-m%25e1%25bb%258fi-567966/">“Chữ quốc ngữ và người đồng hành không mỏi”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ch%E1%BB%AF+qu%E1%BB%91c+ng%E1%BB%AF+v%C3%A0+ng%C6%B0%E1%BB%9Di+%C4%91%E1%BB%93ng+h%C3%A0nh+kh%C3%B4ng+m%E1%BB%8Fi&rft.au=Ng%C3%B4+V%C6%B0%C6%A1ng+Anh&rft_id=https%3A%2F%2Fnhandan.vn%2Fdong-chay%2FCh%25e1%25bb%25af-qu%25e1%25bb%2591c-ng%25e1%25bb%25af-v%25c3%25a0-ng%25c6%25b0%25e1%25bb%259di-%25c4%2591%25e1%25bb%2593ng-h%25c3%25a0nh-kh%25c3%25b4ng-m%25e1%25bb%258fi-567966%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-27"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLê_Huy_Hoàng" class="citation web cs1">Lê Huy Hoàng. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cand.com.vn/Khoa-hoc-Van-Minh/Chu-quoc-ngu-Co-hoi-ngau-nhien-hay-lua-chon-tat-yeu-i549758/">“Chữ quốc ngữ: Cơ hội ngẫu nhiên hay lựa chọn tất yếu?”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ch%E1%BB%AF+qu%E1%BB%91c+ng%E1%BB%AF%3A+C%C6%A1+h%E1%BB%99i+ng%E1%BA%ABu+nhi%C3%AAn+hay+l%E1%BB%B1a+ch%E1%BB%8Dn+t%E1%BA%A5t+y%E1%BA%BFu%3F&rft.au=L%C3%AA+Huy+Ho%C3%A0ng&rft_id=https%3A%2F%2Fcand.com.vn%2FKhoa-hoc-Van-Minh%2FChu-quoc-ngu-Co-hoi-ngau-nhien-hay-lua-chon-tat-yeu-i549758%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-28"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNguyễn_Hải_Hoành" class="citation web cs1">Nguyễn Hải Hoành. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20200925215248/http://www.vanhoanghean.com.vn/component/k2/30-nhung-goc-nhin-van-hoa/12000-yeu-nuoc-truoc-het-la-yeu-tieng-me-de">“Yêu nước trước hết là yêu tiếng mẹ đẻ”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.vanhoanghean.com.vn/component/k2/30-nhung-goc-nhin-van-hoa/12000-yeu-nuoc-truoc-het-la-yeu-tieng-me-de">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 9 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Y%C3%AAu+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+tr%C6%B0%E1%BB%9Bc+h%E1%BA%BFt+l%C3%A0+y%C3%AAu+ti%E1%BA%BFng+m%E1%BA%B9+%C4%91%E1%BA%BB&rft.au=Nguy%E1%BB%85n+H%E1%BA%A3i+Ho%C3%A0nh&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.vanhoanghean.com.vn%2Fcomponent%2Fk2%2F30-nhung-goc-nhin-van-hoa%2F12000-yeu-nuoc-truoc-het-la-yeu-tieng-me-de&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-29"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPhạm_Thị_Kiều_Ly" class="citation web cs1">Phạm Thị Kiều Ly. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tiasang.com.vn/-van-hoa/Chu-Quoc-ngu-thuo-giao-thoi-Giua-nhung-bien-co-chinh-tri-22959">“Chữ Quốc ngữ thuở giao thời: Giữa những biến cố chính trị”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ch%E1%BB%AF+Qu%E1%BB%91c+ng%E1%BB%AF+thu%E1%BB%9F+giao+th%E1%BB%9Di%3A+Gi%E1%BB%AFa+nh%E1%BB%AFng+bi%E1%BA%BFn+c%E1%BB%91+ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B&rft.au=Ph%E1%BA%A1m+Th%E1%BB%8B+Ki%E1%BB%81u+Ly&rft_id=https%3A%2F%2Ftiasang.com.vn%2F-van-hoa%2FChu-Quoc-ngu-thuo-giao-thoi-Giua-nhung-bien-co-chinh-tri-22959&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-30"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNguyễn_Văn_Vĩnh1932" class="citation news cs1">Nguyễn Văn Vĩnh (ngày 6 tháng 3 năm 1932). “Le Quốc Ngữ modifié”. <i>L'Annam Nouveau</i> (115).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=L%27Annam+Nouveau&rft.atitle=Le+Qu%E1%BB%91c+Ng%E1%BB%AF+modifi%C3%A9&rft.issue=115&rft.date=1932-03-06&rft.au=Nguy%E1%BB%85n+V%C4%83n+V%C4%A9nh&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-31"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHoàng_Mạnh_Hà2016" class="citation web cs1">Hoàng Mạnh Hà (ngày 19 tháng 8 năm 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://plo.vn/xa-hoi/dat-van-de-ai-la-cha-de-chu-quoc-ngu-la-khong-khoa-hoc-647504.html">“Đặt vấn đề ai là cha đẻ chữ quốc ngữ là không khoa học”</a>. <i>Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ph%C3%A1p+lu%E1%BA%ADt+Th%C3%A0nh+ph%E1%BB%91+H%E1%BB%93+Ch%C3%AD+Minh&rft.atitle=%C4%90%E1%BA%B7t+v%E1%BA%A5n+%C4%91%E1%BB%81+ai+l%C3%A0+cha+%C4%91%E1%BA%BB+ch%E1%BB%AF+qu%E1%BB%91c+ng%E1%BB%AF+l%C3%A0+kh%C3%B4ng+khoa+h%E1%BB%8Dc&rft.date=2016-08-19&rft.au=Ho%C3%A0ng+M%E1%BA%A1nh+H%C3%A0&rft_id=https%3A%2F%2Fplo.vn%2Fxa-hoi%2Fdat-van-de-ai-la-cha-de-chu-quoc-ngu-la-khong-khoa-hoc-647504.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-32"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPhạm_Văn_Tình2019" class="citation web cs1">Phạm Văn Tình (2 tháng 12 năm 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://thethaovanhoa.vn/van-hoa/chuyen-it-biet-ve-tam-bia-tuong-niem-a-de-rhodes-tai-ha-noi-n20191202073837133.htm">“Chuyện ít biết về tấm bia tưởng niệm A. De Rhodes tại Hà Nội”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Chuy%E1%BB%87n+%C3%ADt+bi%E1%BA%BFt+v%E1%BB%81+t%E1%BA%A5m+bia+t%C6%B0%E1%BB%9Fng+ni%E1%BB%87m+A.+De+Rhodes+t%E1%BA%A1i+H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.date=2019-12-02&rft.au=Ph%E1%BA%A1m+V%C4%83n+T%C3%ACnh&rft_id=https%3A%2F%2Fthethaovanhoa.vn%2Fvan-hoa%2Fchuyen-it-biet-ve-tam-bia-tuong-niem-a-de-rhodes-tai-ha-noi-n20191202073837133.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-33"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-50688707">“VN: Có nên đặt tên đường phố ở Đà Nẵng theo hai Giáo sĩ Công giáo?”</a>. ngày 8 tháng 12 năm 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=VN%3A+C%C3%B3+n%C3%AAn+%C4%91%E1%BA%B7t+t%C3%AAn+%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng+ph%E1%BB%91+%E1%BB%9F+%C4%90%C3%A0+N%E1%BA%B5ng+theo+hai+Gi%C3%A1o+s%C4%A9+C%C3%B4ng+gi%C3%A1o%3F&rft.date=2019-12-08&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fvietnamese%2Fvietnam-50688707&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-34"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDiễm_Thi2019" class="citation web cs1">Diễm Thi (ngày 26 tháng 11 năm 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/naming-alexandre-de-rhodes-danang-object-or-consider-dt-11262019130903.html">“Việc đặt tên đường Alexandre de Rhodes ở Đà Nẵng: Phản bác hay thận trọng?”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Vi%E1%BB%87c+%C4%91%E1%BA%B7t+t%C3%AAn+%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng+Alexandre+de+Rhodes+%E1%BB%9F+%C4%90%C3%A0+N%E1%BA%B5ng%3A+Ph%E1%BA%A3n+b%C3%A1c+hay+th%E1%BA%ADn+tr%E1%BB%8Dng%3F&rft.date=2019-11-26&rft.au=Di%E1%BB%85m+Thi&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.rfa.org%2Fvietnamese%2Fin_depth%2Fnaming-alexandre-de-rhodes-danang-object-or-consider-dt-11262019130903.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-35"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20181111102230/http://www.vanhoanghean.com.vn/tintuc/khanh-thanh-bia-tri-an-alexandre-de-rhodes">“Khánh thành bia tri ân Alexandre de Rhodes tại Isfahan (Iran)”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.vanhoanghean.com.vn/tintuc/khanh-thanh-bia-tri-an-alexandre-de-rhodes">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 11 tháng 11 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập 11 tháng 11 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kh%C3%A1nh+th%C3%A0nh+bia+tri+%C3%A2n+Alexandre+de+Rhodes+t%E1%BA%A1i+Isfahan+%28Iran%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.vanhoanghean.com.vn%2Ftintuc%2Fkhanh-thanh-bia-tri-an-alexandre-de-rhodes&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AAlexandre+de+Rhodes" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-36"><b><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alexandre_de_Rhodes?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://antg.cand.com.vn/Kinh-te-Van-hoa-The-Thao/Alexandre-de-Rhodes-khong-phai-la-nguoi-sang-tao-ra-chu-Viet-298577/">Báo Công an nhân dân</a></span></li> </ol> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(6)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2> </div> <section class="mf-section-6 collapsible-block" id="mf-section-6"> <ul> <li>Schatz, Klaus. <i>Hoa Trái ở Phương Đông. Alexandre de Rhodes (1593-1660) và công cuộc truyền giáo thời kỳ đầu của Dòng Tên tại Việt Nam.</i> Phương Đông 2017.</li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(7)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2> </div> <section class="mf-section-7 collapsible-block" id="mf-section-7"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style> <div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" data-file-width="300" data-file-height="355"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 34px;height: 40px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" data-alt="" data-width="34" data-height="40" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></span></span> </div> <div class="side-box-text plainlist"> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikiquote?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikiquote">Wikiquote</a> có sưu tập danh ngôn về: <div style="margin-left: 10px;"> <i><b><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vi.wikiquote.org/wiki/%25C4%2590%25E1%25BA%25B7c_bi%25E1%25BB%2587t:Search/Alexandre_de_Rhodes" class="extiw" title="q:Đặc biệt:Search/Alexandre de Rhodes">Alexandre de Rhodes</a></b></i> </div> </div> </div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71936381"> <div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="38" height="40" class="mw-file-element" data-file-width="410" data-file-height="430"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 38px;height: 40px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png" data-alt="" data-width="38" data-height="40" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/57px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/76px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></span></span> </div> <div class="side-box-text plainlist"> <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikisource?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikisource">Wikisource</a> có các tác phẩm của hoặc nói về:<br><b style="text-align: center;"><i><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vi.wikisource.org/wiki/T%25C3%25A1c_gia:Alexandre_de_Rhodes" class="extiw" title="s:Tác gia:Alexandre de Rhodes">Alexandre de Rhodes</a></i></b> </div> </div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71936381"> <div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" data-file-width="1024" data-file-height="1376"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 30px;height: 40px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" data-alt="" data-width="30" data-height="40" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></span></span> </div> <div class="side-box-text plainlist"> Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Alexandre_de_Rhodes?uselang%3Dvi">Alexandre de Rhodes</a></b></i>. </div> </div> </div> <ul> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/Lists/GiaiNghia/View_Detail.aspx?ItemID%3D34398">ĐƠ RÔT A.</a> tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_b%C3%A1ch_khoa_Vi%E1%BB%87t_Nam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Từ điển bách khoa Việt Nam">Từ điển bách khoa Việt Nam</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/501600">Alexandre de Rhodes (French missionary)</a> tại <i><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> <b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.bbc.co.uk/vietnamese/specials/1232_jacques_roland/page2.shtml">Giáo sĩ Bồ Đào Nha và chữ Quốc Ngữ</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20050428022315/http://www.bbc.co.uk/vietnamese/specials/1232_jacques_roland/page2.shtml">Lưu trữ</a> 2005-04-28 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> BBC Việt ngữ 6/3/2005</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.manresa-sj.org/stamps/1_Rhodes.htm">Father Alexandre de Rhodes, SJ (1591-1660) Apostle of Viet Nam - Trang sưu tầm tem A. de Rhodes</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20070524012131/http://www.manresa-sj.org/stamps/1_Rhodes.htm">Lưu trữ</a> 2007-05-24 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.dunglac.org/index.php?m%3Dmodule2%26id%3D64">Đỗ Quang Chính, các bài viết</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20130101060817/http://www.dunglac.org/index.php?m%3Dmodule2%26id%3D64">Lưu trữ</a> 2013-01-01 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.dunglac.org/index.php?m%3Dmodule2%26id%3D85">Nguyễn Khắc Xuyên, các bài viết</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20121231045417/http://www.dunglac.org/index.php?m%3Dmodule2%26id%3D85">Lưu trữ</a> 2012-12-31 tại <a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li>Trần Duy Nhiên và Roland Jacques (2007) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://ttntt.free.fr/archive/duynhienTran.html">"Phản hồi bài viết của Gs Ts Phạm Văn Hường"</a>.</li> <li>Nguyễn Đình Đầu (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://vntaiwan.catholic.org.tw/07news/7news129.htm">"Về bài báo vu khống và phỉ báng cha Đắc Lộ"</a>. <i>Nguyệt san Công giáo và Dân tộc</i> số 145.</li> </ul> <div class="navbox-styles"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style> </div> <div class="navbox-styles"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"> </div>   </section> </div> <noscript> <img src="https://login.m.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&mobile=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"> </noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet=""> Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title%3DAlexandre_de_Rhodes%26oldid%3D71816822">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexandre_de_Rhodes&oldid=71816822</a>” </div> </div> </div> <div class="post-content" id="page-secondary-actions"> </div> </main> <footer class="mw-footer minerva-footer" role="contentinfo"><a class="last-modified-bar" href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Alexandre_de_Rhodes&action=history&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB"> <div class="post-content last-modified-bar__content"><span class="minerva-icon minerva-icon-size-medium minerva-icon--modified-history"></span> <span class="last-modified-bar__text modified-enhancement" data-user-name="InternetArchiveBot" data-user-gender="unknown" data-timestamp="1727476220"> <span>Sửa đổi lần cuối lúc 22:30 vào ngày 27 tháng 9 năm 2024</span> </span> <span class="minerva-icon minerva-icon-size-small minerva-icon--expand"></span> </div></a> <div class="post-content footer-content"> <div id="mw-data-after-content"> <div class="read-more-container"></div> </div> <div id="p-lang"> <h4>Ngôn ngữ</h4> <section> <ul id="p-variants" class="minerva-languages"></ul> <ul class="minerva-languages"> <li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://id.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://be.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BB%25D1%258F%25D0%25BA%25D1%2581%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B4%25D1%2580_%25D0%25B4%25D1%258D_%25D0%25A0%25D0%25BE%25D0%25B4" title="Аляксандр дэ Род – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Аляксандр дэ Род" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BB%25D1%258F%25D0%25BA%25D1%2581%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B4%25D0%25B0%25D1%2580_%25D0%25B4%25D1%258D_%25D0%25A0%25D0%25BE%25D0%25B4" title="Аляксандар дэ Род – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Аляксандар дэ Род" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://br.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ca.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cs.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://de.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://en.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://es.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://eo.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fa.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2584%25DA%25A9%25D8%25B3%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25AF%25D8%25B1_%25D8%25AF%25D8%25B1%25D9%2588%25D8%25AF%25DB%258C%25D8%25B3" title="الکساندر درودیس – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="الکساندر درودیس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fr.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fy.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ko.wikipedia.org/wiki/%25EC%2595%258C%25EB%25A0%2589%25EC%2583%2581%25EB%2593%259C%25EB%25A5%25B4_%25EB%2593%259C_%25EB%25A1%259C%25EB%2593%259C" title="알렉상드르 드 로드 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="알렉상드르 드 로드" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hy.wikipedia.org/wiki/%25D4%25B1%25D5%25AC%25D5%25A5%25D6%2584%25D5%25BD%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25A4%25D6%2580_%25D5%25A4%25D5%25A8_%25D5%258C%25D5%25B8%25D5%25A4%25D5%25A5%25D5%25BD" title="Ալեքսանդր դը Ռոդես – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ալեքսանդր դը Ռոդես" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://it.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://la.wikipedia.org/wiki/Alexander_de_Rhodes" title="Alexander de Rhodes – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Alexander de Rhodes" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://arz.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%258A%25D9%2583%25D8%25B3%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25AF%25D8%25B1_%25D8%25AF_%25D8%25B1%25D9%2588%25D8%25AF%25D9%258A%25D8%25B3" title="اليكساندر د روديس – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اليكساندر د روديس" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cdo.wikipedia.org/wiki/%25C4%2580-l%25C4%25ADk-s%25C4%2583ng_D%25C3%25A1ik-l%25C3%25B2%25CC%25A4" title="Ā-lĭk-săng Dáik-lò̤ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ā-lĭk-săng Dáik-lò̤" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nl.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ja.wikipedia.org/wiki/%25E3%2582%25A2%25E3%2583%25AC%25E3%2582%25AF%25E3%2582%25B5%25E3%2583%25B3%25E3%2583%2589%25E3%2583%25AB%25E3%2583%25BB%25E3%2583%2589%25E3%2582%25A5%25E3%2583%25BB%25E3%2583%25AD%25E3%2583%25BC%25E3%2583%2589" title="アレクサンドル・ドゥ・ロード – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アレクサンドル・ドゥ・ロード" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://no.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pt.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ru.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BB%25D0%25B5%25D0%25BA%25D1%2581%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B4%25D1%2580_%25D0%25B4%25D0%25B5_%25D0%25A0%25D0%25BE%25D0%25B4" title="Александр де Род – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Александр де Род" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sc.wikipedia.org/wiki/Alessandro_De_Rhodes" title="Alessandro De Rhodes – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Alessandro De Rhodes" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sl.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fi.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sv.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes" title="Alexandre de Rhodes – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Alexandre de Rhodes" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh.wikipedia.org/wiki/%25E7%25BE%2585%25E6%25AD%25B7%25E5%25B1%25B1" title="羅歷山 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="羅歷山" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> </section> </div> <div class="minerva-footer-logo"> <img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" alt="Wikipedia" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </div> <ul id="footer-info" class="footer-info hlist hlist-separated"> <li id="footer-info-lastmod">Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 27 tháng 9 năm 2024, 22:30.</li> <li id="footer-info-copyright">Nội dung được phát hành theo <a class="external" rel="nofollow" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi">CC BY-SA 4.0</a>, ngoại trừ khi có ghi chú khác.</li> </ul> <ul id="footer-places" class="footer-places hlist hlist-separated"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="https://vi-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://stats.wikimedia.org/%23/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-terms-use"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.m.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi?uselang%3Dvi">Điều khoản sử dụng</a></li> <li id="footer-places-desktop-toggle"><a id="mw-mf-display-toggle" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title%3DAlexandre_de_Rhodes%26mobileaction%3Dtoggle_view_desktop" data-event-name="switch_to_desktop">Phiên bản máy tính</a></li> </ul> </div> </footer> </div> </div> <div class="mw-notification-area" data-mw="interface"></div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-84779d6bf6-mbxg5","wgBackendResponseTime":160,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.620","walltime":"0.784","ppvisitednodes":{"value":2989,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":82345,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2899,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":20,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":85278,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 634.388 1 -total"," 32.43% 205.702 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 15.77% 100.018 1 Bản_mẫu:Thông_tin_nhân_vật"," 15.05% 95.454 1 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 14.01% 88.864 1 Bản_mẫu:Kitô_giáo_tại_Việt_Nam"," 13.66% 86.673 1 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 13.06% 82.828 16 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 12.95% 82.129 2 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 8.01% 50.844 1 Bản_mẫu:Kiểm_soát_tính_nhất_quán"," 5.89% 37.388 1 Bản_mẫu:Fact"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.337","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5139522,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-5457f5c844-ztrr2","timestamp":"20241120074419","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Alexandre de Rhodes","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Alexandre_de_Rhodes","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q336653","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q336653","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-11-12T10:33:50Z","dateModified":"2024-09-27T22:30:20Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/58\/Derhodes.jpg","headline":"nh\u00e0 truy\u1ec1n gi\u00e1o D\u00f2ng T\u00ean v\u00e0 nh\u00e0 ng\u00f4n ng\u1eef h\u1ecdc g\u1ed1c Avignon"}</script> <script>(window.NORLQ=window.NORLQ||[]).push(function(){var ns,i,p,img;ns=document.getElementsByTagName('noscript');for(i=0;i<ns.length;i++){p=ns[i].nextSibling;if(p&&p.className&&p.className.indexOf('lazy-image-placeholder')>-1){img=document.createElement('img');img.setAttribute('src',p.getAttribute('data-src'));img.setAttribute('width',p.getAttribute('data-width'));img.setAttribute('height',p.getAttribute('data-height'));img.setAttribute('alt',p.getAttribute('data-alt'));p.parentNode.replaceChild(img,p);}}});</script> <script>function gtElInit() {var lib = new google.translate.TranslateService();lib.translatePage('vi', 'en', function () {});}</script> <script src="https://translate.google.com/translate_a/element.js?cb=gtElInit&hl=en-GB&client=wt" type="text/javascript"></script> </body> </html>