CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Muhammad – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"176009af-b24c-484a-bb3e-83848d415f92","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Muhammad","wgTitle":"Muhammad","wgCurRevisionId":71559464,"wgRevisionId":71559464,"wgArticleId":28113,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the Phonos extension","Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn","Bài cơ bản","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài cơ bản dài","Sinh năm 570","Mất năm 632","Tiên tri Hồi giáo","Hồi giáo","Người Ả Rập","Sinh thập niên 570","Chính trị gia Ả Rập","Nghị sĩ","Nhà triết học","Người sáng lập tôn giáo","Muhammad","Tín hữu Hồi giáo Ả Rập", "Tướng Ả Rập","Nhà ngoại giao","Medina","Thương nhân","Người từ Mecca"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Muhammad","wgRelevantArticleId":28113,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty": false,"wgWikibaseItemId":"Q9458","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.phonos.styles":"ready","ext.phonos.icons":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.phonos.init","ext.cite.ux-enhancements", "mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.phonos.icons%2Cstyles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Muhammad_Salat.svg/1200px-Muhammad_Salat.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="676"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Muhammad_Salat.svg/800px-Muhammad_Salat.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="451"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Muhammad_Salat.svg/640px-Muhammad_Salat.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="360"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Muhammad – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Muhammad"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Muhammad"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Muhammad rootpage-Muhammad skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Muhammad" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Muhammad" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Muhammad" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Muhammad" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Các_cách_gọi_và_câu_chúc_tụng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_cách_gọi_và_câu_chúc_tụng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Các cách gọi và câu chúc tụng</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_cách_gọi_và_câu_chúc_tụng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tài_liệu_gốc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tài_liệu_gốc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Tài liệu gốc</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tài_liệu_gốc-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Tài liệu gốc</span> </button> <ul id="toc-Tài_liệu_gốc-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Koran" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koran"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Koran</span> </div> </a> <ul id="toc-Koran-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hadith" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hadith"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Hadith</span> </div> </a> <ul id="toc-Hadith-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sunnah" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sunnah"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Sunnah</span> </div> </a> <ul id="toc-Sunnah-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tiểu_sử_viết_bởi_các_tín_đồ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiểu_sử_viết_bởi_các_tín_đồ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Tiểu sử viết bởi các tín đồ</span> </div> </a> <ul id="toc-Tiểu_sử_viết_bởi_các_tín_đồ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_sách_của_người_ngoại_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_sách_của_người_ngoại_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Các sách của người ngoại giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_sách_của_người_ngoại_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bối_cảnh_lịch_sử_và_thân_thế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bối_cảnh_lịch_sử_và_thân_thế"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Bối cảnh lịch sử và thân thế</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bối_cảnh_lịch_sử_và_thân_thế-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Bối cảnh lịch sử và thân thế</span> </button> <ul id="toc-Bối_cảnh_lịch_sử_và_thân_thế-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bán_đảo_Ả_Rập" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bán_đảo_Ả_Rập"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Bán đảo Ả Rập</span> </div> </a> <ul id="toc-Bán_đảo_Ả_Rập-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thành_phố_Mecca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thành_phố_Mecca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Thành phố Mecca</span> </div> </a> <ul id="toc-Thành_phố_Mecca-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tộc_Qureysh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tộc_Qureysh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Tộc Qureysh</span> </div> </a> <ul id="toc-Tộc_Qureysh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Trước_khi_truyền_đạo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Trước_khi_truyền_đạo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Trước khi truyền đạo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Trước_khi_truyền_đạo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Trước khi truyền đạo</span> </button> <ul id="toc-Trước_khi_truyền_đạo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chào_đời" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chào_đời"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Chào đời</span> </div> </a> <ul id="toc-Chào_đời-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_thơ_ấu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_thơ_ấu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Thời thơ ấu</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_thơ_ấu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tuổi_thanh_niên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tuổi_thanh_niên"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Tuổi thanh niên</span> </div> </a> <ul id="toc-Tuổi_thanh_niên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lập_gia_đình" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lập_gia_đình"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Lập gia đình</span> </div> </a> <ul id="toc-Lập_gia_đình-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Thời_kỳ_truyền_đạo_ở_Mecca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_kỳ_truyền_đạo_ở_Mecca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Thời kỳ truyền đạo ở Mecca</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Thời_kỳ_truyền_đạo_ở_Mecca-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Thời kỳ truyền đạo ở Mecca</span> </button> <ul id="toc-Thời_kỳ_truyền_đạo_ở_Mecca-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Thiên_thần_Gabriel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thiên_thần_Gabriel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Thiên thần Gabriel</span> </div> </a> <ul id="toc-Thiên_thần_Gabriel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Những_tín_đồ_đầu_tiên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_tín_đồ_đầu_tiên"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Những tín đồ đầu tiên</span> </div> </a> <ul id="toc-Những_tín_đồ_đầu_tiên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Buổi_giảng_trên_đồi_Safa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Buổi_giảng_trên_đồi_Safa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Buổi giảng trên đồi Safa</span> </div> </a> <ul id="toc-Buổi_giảng_trên_đồi_Safa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sự_phản_kháng_và_bức_hại_của_phe_bảo_thủ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sự_phản_kháng_và_bức_hại_của_phe_bảo_thủ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Sự phản kháng và bức hại của phe bảo thủ</span> </div> </a> <ul id="toc-Sự_phản_kháng_và_bức_hại_của_phe_bảo_thủ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đợt_tị_nạn_đến_Abyssinia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đợt_tị_nạn_đến_Abyssinia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Đợt tị nạn đến Abyssinia</span> </div> </a> <ul id="toc-Đợt_tị_nạn_đến_Abyssinia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Năm_buồn" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Năm_buồn"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Năm buồn</span> </div> </a> <ul id="toc-Năm_buồn-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đêm_Miraj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đêm_Miraj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7</span> <span>Đêm Miraj</span> </div> </a> <ul id="toc-Đêm_Miraj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hai_lời_thề_ở_Aqaba" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hai_lời_thề_ở_Aqaba"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.8</span> <span>Hai lời thề ở Aqaba</span> </div> </a> <ul id="toc-Hai_lời_thề_ở_Aqaba-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cuộc_thoát_ly_đi_Yathrib" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cuộc_thoát_ly_đi_Yathrib"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.9</span> <span>Cuộc thoát ly đi Yathrib</span> </div> </a> <ul id="toc-Cuộc_thoát_ly_đi_Yathrib-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Thời_kỳ_ở_Medina_(Yathrib)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_kỳ_ở_Medina_(Yathrib)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Thời kỳ ở Medina (Yathrib)</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Thời_kỳ_ở_Medina_(Yathrib)-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Thời kỳ ở Medina (Yathrib)</span> </button> <ul id="toc-Thời_kỳ_ở_Medina_(Yathrib)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tổ_chức_cộng_đồng_tôn_giáo_và_quốc_gia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tổ_chức_cộng_đồng_tôn_giáo_và_quốc_gia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Tổ chức cộng đồng tôn giáo và quốc gia</span> </div> </a> <ul id="toc-Tổ_chức_cộng_đồng_tôn_giáo_và_quốc_gia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đương_đầu_với_phe_bảo_thủ_Mecca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đương_đầu_với_phe_bảo_thủ_Mecca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Đương đầu với phe bảo thủ Mecca</span> </div> </a> <ul id="toc-Đương_đầu_với_phe_bảo_thủ_Mecca-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Trận_Badr" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Trận_Badr"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.1</span> <span>Trận Badr</span> </div> </a> <ul id="toc-Trận_Badr-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trận_núi_Uhud" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Trận_núi_Uhud"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.2</span> <span>Trận núi Uhud</span> </div> </a> <ul id="toc-Trận_núi_Uhud-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trận_Chiến_Hào" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Trận_Chiến_Hào"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.3</span> <span>Trận Chiến Hào</span> </div> </a> <ul id="toc-Trận_Chiến_Hào-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Hòa_ước_Hudaybiya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Hòa_ước_Hudaybiya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Hòa ước Hudaybiya</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Hòa_ước_Hudaybiya-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Hòa ước Hudaybiya</span> </button> <ul id="toc-Hòa_ước_Hudaybiya-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Trận_Mouta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trận_Mouta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Trận Mouta</span> </div> </a> <ul id="toc-Trận_Mouta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tiếp_quản_Mecca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiếp_quản_Mecca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Tiếp quản Mecca</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tiếp_quản_Mecca-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Tiếp quản Mecca</span> </button> <ul id="toc-Tiếp_quản_Mecca-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Quốc_gia_Islam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Quốc_gia_Islam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Quốc gia Islam</span> </div> </a> <ul id="toc-Quốc_gia_Islam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chiến_dịch_Tabuk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chiến_dịch_Tabuk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Chiến dịch Tabuk</span> </div> </a> <ul id="toc-Chiến_dịch_Tabuk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bài_giảng_ở_Arafat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bài_giảng_ở_Arafat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Bài giảng ở Arafat</span> </div> </a> <ul id="toc-Bài_giảng_ở_Arafat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Những_ngày_cuối_cùng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_ngày_cuối_cùng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Những ngày cuối cùng</span> </div> </a> <ul id="toc-Những_ngày_cuối_cùng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Những_người_tiếp_nối" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_người_tiếp_nối"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Những người tiếp nối</span> </div> </a> <ul id="toc-Những_người_tiếp_nối-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chân_dung" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chân_dung"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Chân dung</span> </div> </a> <ul id="toc-Chân_dung-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gia_đình_và_dòng_dõi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gia_đình_và_dòng_dõi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Gia đình và dòng dõi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Gia_đình_và_dòng_dõi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Gia đình và dòng dõi</span> </button> <ul id="toc-Gia_đình_và_dòng_dõi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vợ_con" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vợ_con"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Vợ con</span> </div> </a> <ul id="toc-Vợ_con-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Những_hậu_duệ_là_lãnh_tụ_tôn_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_hậu_duệ_là_lãnh_tụ_tôn_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Những hậu duệ là lãnh tụ tôn giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Những_hậu_duệ_là_lãnh_tụ_tôn_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Những_hậu_duệ_là_lãnh_tụ_quốc_gia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_hậu_duệ_là_lãnh_tụ_quốc_gia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3</span> <span>Những hậu duệ là lãnh tụ quốc gia</span> </div> </a> <ul id="toc-Những_hậu_duệ_là_lãnh_tụ_quốc_gia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Những_hậu_duệ_là_thường_dân" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_hậu_duệ_là_thường_dân"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Những hậu duệ là thường dân</span> </div> </a> <ul id="toc-Những_hậu_duệ_là_thường_dân-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Muhammad</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 216 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-216" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">216 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Achinese" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Tiếng Achinese" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%85%D1%8C%D1%8D%D0%BB%D3%8F%D1%8B%D0%BA%D3%8F%D0%BE_%D0%9C%D1%8B%D1%85%D1%8C%D1%8D%D0%BC%D1%8D%D1%82" title="Тхьэлӏыкӏо Мыхьэмэт – Tiếng Adyghe" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Тхьэлӏыкӏо Мыхьэмэт" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="Tiếng Adyghe" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%85%D1%8C%D1%8D%D0%BB%D3%80%D1%8B%D0%BA%D3%80%D1%83%D1%8D_%D0%9C%D1%8B%D1%85%D1%8C%D1%8D%D0%BC%D1%8D%D0%B4" title="ТхьэлӀыкӀуэ Мыхьэмэд – Tiếng Kabardian" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="ТхьэлӀыкӀуэ Мыхьэмэд" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="Tiếng Kabardian" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%90%E1%88%98%E1%8B%B5" title="መሐመድ – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="መሐመድ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6" title="मुहम्मद – Tiếng Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="मुहम्मद" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Tiếng Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Mahomet" title="Mahomet – Tiếng Anh cổ" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Mahomet" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Tiếng Anh cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="محمد" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A1%DC%98%DC%9A%DC%A1%DC%95" title="ܡܘܚܡܕ – Tiếng Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܡܘܚܡܕ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Tiếng Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="মুহাম্মাদ – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="মুহাম্মাদ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ma%C3%B3ma" title="Maóma – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Maóma" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D3%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4" title="МухӀаммад – Tiếng Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="МухӀаммад" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Tiếng Avaric" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/M%C9%99h%C9%99mm%C9%99d" title="Məhəmməd – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Məhəmməd" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="حضرت محمد – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="حضرت محمد" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="Tiếng Bambara" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="মুহাম্মাদ – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মুহাম্মাদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Tiếng Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Muhammad" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D3%A9%D1%85%D3%99%D0%BC%D0%BC%D3%99%D1%82_(%D0%9F%D3%99%D0%B9%D2%93%D3%99%D0%BC%D0%B1%D3%99%D1%80)" title="Мөхәммәт (Пәйғәмбәр) – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Мөхәммәт (Пәйғәмбәр)" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%82" title="Магамет – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Магамет" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B4" title="Мухамад – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Мухамад" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Madura" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Tiếng Madura" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6" title="मुहम्मद – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="मुहम्मद" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Tiếng Bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%98%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%A7%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BD%91%E0%BC%8D" title="མུ་ཧ་མད། – Tiếng Tây Tạng" lang="bo" hreflang="bo" data-title="མུ་ཧ་མད།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tiếng Tây Tạng" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Mahomed" title="Mahomed – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Mahomed" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Мохамед – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Мохамед" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Мухаммед – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Мухаммед" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D1%82_%D0%BF%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%B0%D1%80" title="Мухаммет пихампар – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Мухаммет пихампар" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Mohamed" title="Mohamed – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Mohamed" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Nyanja" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="Tiếng Nyanja" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Muhammad" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Tiếng Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Magumetu" title="Magumetu – Tiếng Corsica" lang="co" hreflang="co" data-title="Magumetu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Tiếng Corsica" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="محمد" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%89%DE%AA%DE%99%DE%A6%DE%87%DE%B0%DE%89%DE%A6%DE%8B%DE%AA%DE%8E%DE%AC%DE%8A%DE%A7%DE%82%DE%AA" title="މުޙައްމަދުގެފާނު – Tiếng Divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="މުޙައްމަދުގެފާނު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Tiếng Divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Mu%E1%B8%A9ammad" title="Muḩammad – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Muḩammad" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%89%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CE%B8" title="Μωάμεθ – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Μωάμεθ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Muhammad" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Mohamedo" title="Mohamedo – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Mohamedo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="محمد" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mahomet" title="Mahomet – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mahomet" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Nelaa%C9%97o_Muhammadu" title="Nelaaɗo Muhammadu – Tiếng Fulah" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Nelaaɗo Muhammadu" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="Tiếng Fulah" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Mahamad" title="Mahamad – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Mahamad" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Mahommad" title="Mahommad – Tiếng Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Mahommad" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Tiếng Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Gagauz" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Tiếng Gagauz" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D1%8C%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4_%D0%9F%D0%B0%D0%B9%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80" title="Мухьаммад Пайхамар – Tiếng Ingush" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Мухьаммад Пайхамар" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Tiếng Ingush" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E7%BD%95%E9%BB%98%E5%BE%B7" title="穆罕默德 – Tiếng Cám" lang="gan" hreflang="gan" data-title="穆罕默德" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Tiếng Cám" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AB%81%E0%AA%B9%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AE%E0%AA%A6" title="મુહમ્મદ – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="મુહમ્મદ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%B7%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B3" title="𐌼𐌿𐌷𐌰𐌿𐌼𐌼𐌰𐌳 – Tiếng Gô-tích" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌼𐌿𐌷𐌰𐌿𐌼𐌼𐌰𐌳" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Tiếng Gô-tích" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Muhammad" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AC%B4%ED%95%A8%EB%A7%88%EB%93%9C" title="무함마드 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="무함마드" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Tiếng Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Mohameka" title="Mohameka – Tiếng Hawaii" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Mohameka" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Tiếng Hawaii" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%B4%D5%A1%D5%A4" title="Մուհամմադ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մուհամմադ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6" title="मुहम्मद – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मुहम्मद" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Muhamed" title="Muhamed – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Muhamed" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Muhamad" title="Muhamad – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Muhamad" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="Tiếng Igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Mahomet" title="Mahomet – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Mahomet" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Muhamad" title="Muhamad – Tiếng Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Muhamad" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Tiếng Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Muhammad" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Tiếng Zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAhame%C3%B0" title="Múhameð – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Múhameð" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Maometto" title="Maometto – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Maometto" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%97%D7%9E%D7%93" title="מוחמד – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="מוחמד" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Mukamad" title="Mukamad – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Mukamad" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Mahomet" title="Mahomet – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Mahomet" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%B9%E0%B2%AE%E0%B3%8D%E0%B2%AE%E0%B2%A6%E0%B3%8D" title="ಮುಹಮ್ಮದ್ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮುಹಮ್ಮದ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%B0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98" title="მაჰმადი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მაჰმადი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%8F%D8%AD%D9%8E%D9%85%D9%8E%D9%91%D8%AF" title="مُحَمَّد – Tiếng Kashmir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="مُحَمَّد" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Tiếng Kashmir" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D2%B1%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Мұхаммед – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Мұхаммед" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Mahomm" title="Mahomm – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Mahomm" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B0%D1%80" title="Мухаммед пайгамбар – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Мухаммед пайгамбар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Mahomet" title="Mahomet – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Mahomet" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Mahomet" title="Mahomet – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Mahomet" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Muhemmed" title="Muhemmed – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Muhemmed" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Maomet" title="Maomet – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Maomet" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Muhamad" title="Muhamad – Tiếng Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Muhamad" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Tiếng Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D3%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4_%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%81" title="МухӀаммад идавс – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="МухӀаммад идавс" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Mahometus" title="Mahometus – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Mahometus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Muhameds" title="Muhameds – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Muhameds" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B3%D1%8C%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4" title="Мугьаммад – Tiếng Lezghian" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Мугьаммад" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Tiếng Lezghian" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Mahometas" title="Mahometas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Mahometas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Moeamed" title="Moeamed – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Moeamed" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Maomet" title="Maomet – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Maomet" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Mohamed_pr%C3%B3f%C3%A9ta" title="Mohamed próféta – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Mohamed próféta" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Мухамед – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Мухамед" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Mohamady" title="Mohamady – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Mohamady" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B9%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%A6%E0%B5%8D" title="മുഹമ്മദ് – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മുഹമ്മദ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Mu%C4%A7ammed" title="Muħammed – Tiếng Malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Muħammed" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Tiếng Malta" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6" title="मोहम्मद – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मोहम्मद" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%B0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98" title="მაჰმადი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მაჰმადი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="محمد" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="محمد" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Muhammad" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Maom%C3%A9" title="Maomé – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Maomé" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Мухаммед – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Мухаммед" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%9F%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%80%E1%80%BA" title="မိုဟာမက် – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="မိုဟာမက်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Hạ Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Tiếng Hạ Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6" title="मोहम्मद – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मोहम्मद" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6" title="मुहम्मद – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="मुहम्मद" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A0%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%83%9E%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%EF%BC%9D%E3%82%A2%E3%83%96%E3%83%89%E3%82%A5%E3%83%83%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%95" title="ムハンマド・イブン＝アブドゥッラーフ – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ムハンマド・イブン＝アブドゥッラーフ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Mametto" title="Mametto – Tiếng Napoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Mametto" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Tiếng Napoli" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%A1%DF%8A%DF%AC%DF%A1%DF%8A%DF%98%DF%8C%DF%AB" title="ߡߊ߬ߡߊߘߌ߫ – Tiếng N’Ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߡߊ߬ߡߊߘߌ߫" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="Tiếng N’Ko" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D1%8C%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4" title="Мухьаммад – Tiếng Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Мухьаммад" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tiếng Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Mohamed" title="Mohamed – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Mohamed" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Maomet" title="Maomet – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Maomet" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4" title="Мохаммад – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Мохаммад" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AC%AE%E0%AD%8D%E0%AC%AE%E0%AC%A6" title="ମହମ୍ମଦ – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ମହମ୍ମଦ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Tiếng Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A8%B9%E0%A9%B0%E0%A8%AE%E0%A8%A6" title="ਮੁਹੰਮਦ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮੁਹੰਮਦ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Mahoma" title="Mahoma – Tiếng Pangasinan" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Mahoma" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="Tiếng Pangasinan" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="محمد" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="محمد" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%98%E1%9E%A0%E1%9E%B6%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9F%81%E1%9E%8A" title="មហាម៉េដ – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="មហាម៉េដ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Maroumet" title="Maroumet – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Maroumet" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Maomet" title="Maomet – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Maomet" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Mahomet" title="Mahomet – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Mahomet" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Maom%C3%A9" title="Maomé – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Maomé" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Muxammed" title="Muxammed – Tiếng Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Muxammed" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Tiếng Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Mahomed" title="Mahomed – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Mahomed" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Muhamad" title="Muhamad – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Muhamad" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Могамед – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Могамед" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Мухаммед – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мухаммед" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83h%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Муhаммед – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Муhаммед" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A5%8D" title="मुहम्मद् – Tiếng Phạn" lang="sa" hreflang="sa" data-title="मुहम्मद्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Tiếng Phạn" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A2%E1%B1%A9%E1%B1%A6%E1%B1%9F%E1%B1%A2%E1%B1%A2%E1%B1%9A%E1%B1%AB%E1%B1%BD" title="ᱢᱩᱦᱟᱢᱢᱚᱫᱽ – Tiếng Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱢᱩᱦᱟᱢᱢᱚᱫᱽ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Tiếng Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%84%DB%81_%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%84%DB%81_%D8%B9%D9%84%DB%8C%DB%81_%D9%88_%D8%B3%D9%84%D9%85" title="محمد رسول اللہ صلی اللہ علیہ و سلم – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="محمد رسول اللہ صلی اللہ علیہ و سلم" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Maoma" title="Maoma – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Maoma" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Muhammedi" title="Muhammedi – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Muhammedi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Maumettu" title="Maumettu – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Maumettu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B7%84%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94%E0%B6%B8%E0%B7%8F" title="මහම්මද්තුමා – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="මහම්මද්තුමා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="محمد" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Mohamed" title="Mohamed – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Mohamed" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Mohamed" title="Mohamed – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Mohamed" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Nebi_Maxamed_c.s" title="Nebi Maxamed c.s – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Nebi Maxamed c.s" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%95%D9%85%D9%85%DB%95%D8%AF" title="محەممەد – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="محەممەد" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4" title="Мухамед – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Мухамед" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Muhamed" title="Muhamed – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Muhamed" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Mu%E1%B8%A5ammad" title="Muḥammad – Tiếng Tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Muḥammad" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tiếng Tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%95%E0%AE%AE%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AE%A4%E0%AF%81_%E0%AE%A8%E0%AE%AA%E0%AE%BF" title="முகம்மது நபி – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="முகம்மது நபி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Mu%E1%B8%A5emmed" title="Muḥemmed – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Muḥemmed" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D3%A9%D1%85%D3%99%D0%BC%D0%BC%D3%99%D1%82_%D0%BF%D3%99%D0%B9%D0%B3%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D3%99%D1%80" title="Мөхәммәт пәйгамбәр – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Мөхәммәт пәйгамбәр" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4" title="ముహమ్మద్ ప్రవక్త – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="ముహమ్మద్ ప్రవక్త" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%94" title="มุฮัมมัด – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="มุฮัมมัด" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D2%B3%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4" title="Муҳаммад – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Муҳаммад" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Muhammed" title="Muhammed – Tiếng Turkmen" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Muhammed" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Tiếng Turkmen" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Muwamet" title="Muwamet – Tiếng Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Muwamet" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tiếng Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%82" title="Магомет – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Магомет" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%DB%81" title="محمد بن عبد اللہ – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="محمد بن عبد اللہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%87%DA%BE%DB%95%D9%85%D9%85%DB%95%D8%AF_%D8%A6%DB%95%D9%84%DB%95%D9%8A%DA%BE%D9%89%D8%B3%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85" title="مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Muhamed" title="Muhamed – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Muhamed" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Maometo" title="Maometo – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Maometo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Muhamed" title="Muhamed – Tiếng Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Muhamed" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Tiếng Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Muhamed" title="Muhamed – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Muhamed" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Mawoumet" title="Mawoumet – Tiếng Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Mawoumet" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Tiếng Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E7%BD%95%E9%BB%98%E5%BE%B7" title="穆罕默德 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="穆罕默德" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Mohammed" title="Mohammed – Tiếng Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Mohammed" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Tiếng Wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E7%BD%95%E9%BB%98%E5%BE%B7" title="穆罕默德 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="穆罕默德" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%9B%D7%90%D7%9E%D7%90%D7%93" title="מוכאמאד – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מוכאמאד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B9h%E1%BB%8D%CC%81m%C3%A1d%C3%B9" title="Mùhọ́mádù – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Mùhọ́mádù" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%A8%A1%E7%BD%95%E9%BB%98%E5%BE%B7" title="模罕默德 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="模罕默德" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/M%C4%B1hemmed" title="Mıhemmed – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Mıhemmed" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Mo%27ammed" title="Mo'ammed – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Mo'ammed" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Mahuomets" title="Mahuomets – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Mahuomets" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E7%BD%95%E9%BB%98%E5%BE%B7" title="穆罕默德 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="穆罕默德" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Tiếng Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dga mw-list-item"><a href="https://dga.wikipedia.org/wiki/Prophet_Mohammed" title="Prophet Mohammed – Dagaare" lang="dga" hreflang="dga" data-title="Prophet Mohammed" data-language-autonym="Dagaare" data-language-local-name="Dagaare" class="interlanguage-link-target"><span>Dagaare</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Nabi_Muhammad_SAW" title="Nabi Muhammad SAW – Tiếng Dusun Miền Trung" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Nabi Muhammad SAW" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Tiếng Dusun Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Tiếng Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Tiếng Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Muhammad" title="Muhammad – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Muhammad" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%8E%E2%B5%93%E2%B5%83%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B5%8E%E2%B4%B0%E2%B4%B7" title="ⵎⵓⵃⴰⵎⵎⴰⴷ – Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵎⵓⵃⴰⵎⵎⴰⴷ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9458#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Muhammad" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Muhammad" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Muhammad"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Muhammad"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Muhammad" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Muhammad" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&oldid=71559464" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Muhammad&id=71559464&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FMuhammad"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FMuhammad"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Muhammad"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Muhammad&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Muhammad&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9458" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="infobox biography vcard" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;font-size:125%; background-color:#efefef"><div class="honorific-prefix" style="font-size: 77%; font-weight: normal; display:inline;">Nhà tiên tri</div><br /><div class="fn" style="display:inline">Muhammad</div><br /><div class="honorific-suffix" style="font-size: 77%; font-weight: normal; display:inline;"><small>Sứ giả, Tông đồ, Người chứng kiến,.</small></div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Muhammad_Salat.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Muhammad_Salat.svg/250px-Muhammad_Salat.svg.png" decoding="async" width="250" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Muhammad_Salat.svg/375px-Muhammad_Salat.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Muhammad_Salat.svg/500px-Muhammad_Salat.svg.png 2x" data-file-width="538" data-file-height="303" /></a></span><div style="padding:5px">Tên của Muhammad bằng thư pháp</div></td></tr><tr><th scope="row">Sinh</th><td><span class="nickname">Abū al-Qāsim Muḥammad ibn ʿAbd Allāh ibn ʿAbd al-Muṭṭalib ibn Hāshim</span><br /><a href="/wiki/22_th%C3%A1ng_4" title="22 tháng 4">22 tháng 4</a>, <a href="/wiki/571" title="571">571</a><br /><span class="birthplace"><a href="/wiki/Mecca" title="Mecca">Mecca</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp_X%C3%AA_%C3%9At" title="Ả Rập Xê Út">Ả Rập Xê Út</a></span></td></tr><tr><th scope="row">Mất</th><td><a href="/wiki/8_th%C3%A1ng_6" title="8 tháng 6">8 tháng 6</a>, <a href="/wiki/632" title="632">632</a><br /><span class="deathplace"><a href="/wiki/Medina" title="Medina">Medina</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp_X%C3%AA_%C3%9At" title="Ả Rập Xê Út">Ả Rập Xê Út</a></span></td></tr><tr><th scope="row">Nguyên nhân mất</th><td>bị ốm nặng</td></tr><tr><th scope="row"><span class="nowrap">Nơi an nghỉ</span></th><td class="label">Nhà bạt dạng cầu màu xanh tại <a href="/wiki/Al-Masjid_an-Nabawi" title="Al-Masjid an-Nabawi">Al-Masjid an-Nabawi</a>, Medina, Ả Rập Xê Út</td></tr><tr><th scope="row">Dân tộc</th><td><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Người Ả Rập">Ả Rập</a></td></tr><tr><th scope="row">Tôn giáo</th><td class="category"><a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a></td></tr><tr><th scope="row">Phối ngẫu</th><td><b><a href="/w/index.php?title=Muhammad%27s_wives&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muhammad's wives (trang không tồn tại)">Vợ</a>:</b> <a href="/w/index.php?title=Khadijah_bint_Khuwaylid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khadijah bint Khuwaylid (trang không tồn tại)">Khadijah bint Khuwaylid</a> (595–619)<br /><a href="/w/index.php?title=Sawda_bint_Zam%CA%BFa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sawda bint Zamʿa (trang không tồn tại)">Sawda bint Zamʿa</a> (619–632)<br /><a href="/wiki/Aisha" title="Aisha">Aisha bint Abi Bakr</a> (619–632)<br /><a href="/w/index.php?title=Hafsa_bint_Umar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hafsa bint Umar (trang không tồn tại)">Hafsa bint Umar</a> (624–632)<br /><a href="/w/index.php?title=Zaynab_bint_Khuzayma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zaynab bint Khuzayma (trang không tồn tại)">Zaynab bint Khuzayma</a> (625–627)<br /><a href="/w/index.php?title=Umm_Salama_Hind_bint_Abi_Umayya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Umm Salama Hind bint Abi Umayya (trang không tồn tại)">Hind bint Abi Umayya</a> (629–632)<br /><a href="/w/index.php?title=Zaynab_bint_Jahsh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zaynab bint Jahsh (trang không tồn tại)">Zaynab bint Jahsh</a> (627–632)<br /><a href="/w/index.php?title=Juwayriya_bint_al-Harith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Juwayriya bint al-Harith (trang không tồn tại)">Juwayriya bint al-Harith</a> (628–632)<br /><a href="/w/index.php?title=Ramlah_bint_Abi_Sufyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramlah bint Abi Sufyan (trang không tồn tại)">Ramlah bint Abi Sufyan</a> (628–632)<br /><a href="/w/index.php?title=Rayhana_bint_Zayd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rayhana bint Zayd (trang không tồn tại)">Rayhana bint Zayd</a> (629–631)<br /><a href="/w/index.php?title=Safiyya_bint_Huyayy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Safiyya bint Huyayy (trang không tồn tại)">Safiyya bint Huyayy</a> (629–632)<br /><a href="/w/index.php?title=Maymuna_bint_al-Harith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maymuna bint al-Harith (trang không tồn tại)">Maymuna bint al-Harith</a> (630–632)<br /><a href="/w/index.php?title=Maria_al-Qibtiyya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maria al-Qibtiyya (trang không tồn tại)">Maria al-Qibtiyya</a> (630–632)</td></tr><tr><th scope="row">Con cái</th><td><b>Con trai:</b> <a href="/w/index.php?title=Qasim_ibn_Muhammad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qasim ibn Muhammad (trang không tồn tại)">al-Qasim</a>, <a href="/w/index.php?title=Abd-Allah_ibn_Muhammad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd-Allah ibn Muhammad (trang không tồn tại)">`Abd-Allah</a>, <a href="/w/index.php?title=Ibrahim_ibn_Muhammad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ibrahim ibn Muhammad (trang không tồn tại)">Ibrahim</a><br /><b><a href="/w/index.php?title=Genealogy_of_Khadijah%27s_daughters&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genealogy of Khadijah's daughters (trang không tồn tại)">Con gái</a>:</b> <a href="/w/index.php?title=Zainab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zainab (trang không tồn tại)">Zainab</a>, <a href="/w/index.php?title=Ruqayyah_bint_Muhammad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ruqayyah bint Muhammad (trang không tồn tại)">Ruqayyah</a>, <a href="/w/index.php?title=Umm_Kulthoom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Umm Kulthoom (trang không tồn tại)">Umm Kulthoom</a>, <a href="/w/index.php?title=Fatimah_Zahra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fatimah Zahra (trang không tồn tại)">Fatimah Zahra</a></td></tr><tr><th scope="row">Cha mẹ</th><td><b>Cha:</b> <a href="/w/index.php?title=Abd_Allah_ibn_Abd_al_Muttalib&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd Allah ibn Abd al Muttalib (trang không tồn tại)">`Abd Allah ibn `Abd al-Muttalib</a><br /><b>Mẹ:</b> <a href="/w/index.php?title=Aminah_bint_Wahb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aminah bint Wahb (trang không tồn tại)">Aminah bint Wahb</a></td></tr><tr><th scope="row">Người thân</th><td><a href="/w/index.php?title=Ahl_al-Bayt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahl al-Bayt (trang không tồn tại)">Ahl al-Bayt</a></td></tr></tbody></table> <p><b>Muhammad</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Tiếng Ả Rập">tiếng Ả Rập</a>: <span lang="ar" title="Văn bản bằng tiếng Ả Rập" dir="rtl" style="font-size: 1.3em" class="spanAr">محمد</span> <span class="ext-phonos"><span data-nosnippet="" id="ooui-php-1" class="ext-phonos-PhonosButton noexcerpt oo-ui-widget oo-ui-widget-enabled oo-ui-buttonElement oo-ui-buttonElement-frameless oo-ui-iconElement oo-ui-labelElement oo-ui-buttonWidget" data-ooui="{"_":"mw.Phonos.PhonosButton","href":"\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/transcoded\/a\/aa\/Ar-muhammad.ogg\/Ar-muhammad.ogg.mp3","rel":["nofollow"],"framed":false,"icon":"volumeUp","label":{"html":"Ar-muhammad.ogg"},"data":{"ipa":"","text":"","lang":"vi","wikibase":"","file":"Ar-muhammad.ogg"},"classes":["ext-phonos-PhonosButton","noexcerpt"]}"><a role="button" tabindex="0" href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/aa/Ar-muhammad.ogg/Ar-muhammad.ogg.mp3" rel="nofollow" aria-label="Play audio" title="Play audio" class="oo-ui-buttonElement-button"><span class="oo-ui-iconElement-icon oo-ui-icon-volumeUp"></span><span class="oo-ui-labelElement-label">Ar-muhammad.ogg</span><span class="oo-ui-indicatorElement-indicator oo-ui-indicatorElement-noIndicator"></span></a></span><sup class="ext-phonos-attribution noexcerpt navigation-not-searchable"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ar-muhammad.ogg" title="Tập tin:Ar-muhammad.ogg">ⓘ</a></sup></span>; sống vào khoảng <a href="/wiki/570" title="570">570</a> – <a href="/wiki/632" title="632">632</a>) hay <a class="mw-selflink selflink">Mohamed</a> (<i>Hán-Việt: Mục Hãn Mạc Đức</i>), là một nhà lãnh đạo tôn giáo, xã hội và chính trị <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Người Ả Rập">người Ả Rập</a> và là người sáng lập ra <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a>. Học thuyết Hồi giáo xem ông là một <a href="/wiki/Ng%C3%B4n_s%E1%BB%A9" class="mw-redirect" title="Ngôn sứ">ngôn sứ</a> mà <a href="/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%90%E1%BA%BF_trong_%C4%91%E1%BA%A1o_Islam" class="mw-redirect" title="Thượng Đế trong đạo Islam">Thượng Đế</a> cử đi rao giảng và xác nhận những giáo lý <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_th%E1%BA%A7n" class="mw-redirect" title="Độc thần">độc thần</a> của <a href="/wiki/Adam" title="Adam">Adam</a>, <a href="/wiki/Abraham" title="Abraham">Ibrahim</a>, <a href="/wiki/Moses" title="Moses">Musa</a>, <a href="/wiki/Gi%C3%AA-su" title="Giê-su">Isa</a> cũng như các nhà tiên tri đi trước. Trong tất cả giáo phái chính của đạo Hồi, Muhammad được xem là vị ngôn sứ cuối cùng của Thượng Đế, dù một số giáo phái hiện đại khác không chia sẻ cùng quan điểm này. Muhammad thống nhất toàn cõi Ả Rập thành một chính thể Hồi giáo thống nhất, sử dụng <a href="/wiki/Qur%E2%80%99an" title="Qur’an">Qur’an</a> và những tập tục và giáo lý của ông làm nền tảng của đức tin này. </p><p>Sinh ra vào khoảng năm 570 (Năm Con voi) tại thành <a href="/wiki/Mecca" title="Mecca">Mecca</a> trên <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Bán đảo Ả Rập">bán đảo Ả Rập</a>, Muhammad mồ côi cả cha lẫn mẹ khi mới 6 tuổi. Ông lần lượt được ông nội <a href="/w/index.php?title=Abd_al-Muttalib&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd al-Muttalib (trang không tồn tại)">Abd al-Muttalib</a> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Tiếng Ả Rập">tiếng Ả Rập</a>: عبد المطلب) và chú là <a href="/w/index.php?title=Abu_Talib&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Talib (trang không tồn tại)">Abu Talib (</a><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Tiếng Ả Rập">tiếng Ả Rập</a>:ابو طالب) nuôi dưỡng. Trong những năm tiếp đó, ông thường bế quan cầu nguyện nhiều đêm trong một hang núi tên là <a href="/w/index.php?title=Jabal_al-Nour&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jabal al-Nour (trang không tồn tại)">Hira</a>. Năm 40 tuổi, Muhammad tuyên bố được <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_l%C3%A3nh_thi%C3%AAn_th%E1%BA%A7n_Gabriel" title="Tổng lãnh thiên thần Gabriel">Thiên sứ Jibreel</a> ghé thăm trong hang động và được truyền lời mặc khải đầu tiên từ Chúa. Năm 613, Muhammad bắt đầu cuộc hành trình rao giảng những điều mặc khải này một cách công khai. Những lời giảng dạy của ông bao gồm tính "duy nhất" của Thượng Đế, sự "phục tùng" hoàn toàn (<i><a href="/wiki/Islam" class="mw-redirect" title="Islam">islām</a></i>) trước Ngài là lối sống đúng đắn (<i><a href="/w/index.php?title=D%C4%ABn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dīn (trang không tồn tại)">dīn</a></i>). Tương tự như các nhà tiên tri khác của Hồi giáo, Muhammad xem ông là một nhà tiên tri và ngôn sứ được Thượng Đế cử xuống dẫn dắt nhân loại. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_cách_gọi_và_câu_chúc_tụng"><span id="C.C3.A1c_c.C3.A1ch_g.E1.BB.8Di_v.C3.A0_c.C3.A2u_ch.C3.BAc_t.E1.BB.A5ng"></span>Các cách gọi và câu chúc tụng</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Các cách gọi và câu chúc tụng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các cách gọi và câu chúc tụng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tín đồ Islam trên khắp thế giới thường gọi ông bằng các danh từ tiếng Ả Rập như: </p> <ul><li>Nabi (al-nabi,<span lang="ar" title="Văn bản bằng tiếng Ả Rập" dir="rtl" style="font-size: 1.3em" class="spanAr">النبي</span>) có nghĩa là "sứ giả (của Thượng đế)".</li> <li>Rasul-Allah (<span lang="ar" title="Văn bản bằng tiếng Ả Rập" dir="rtl" style="font-size: 1.3em" class="spanAr">رسول الله </span>) có nghĩa là "khâm sai của Thượng đế".</li></ul> <p>hoặc ngắn gọn là Rasul. </p><p>Danh từ thông dụng trong <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">Anh</a>/<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ph%C3%A1p" title="Tiếng Pháp">Pháp</a> gọi là ông là <i>Prophet/Prophète</i>, với định nghĩa là "Sứ giả của Thiên Chúa" như một số các vị trưởng phụ trong kinh <a href="/wiki/C%E1%BB%B1u_%C6%AF%E1%BB%9Bc" title="Cựu Ước">Cựu Ước</a>. Một số <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Từ điển">từ điển</a> lớn như Merriem-Webster online tiếng Anh hoặc Lexilogos tiếng Pháp biên thêm một định nghĩa cho chữ <i>Prophet/Prophète</i> là "<b>Muhammad</b>, người lập ra đạo Islam". Trong tiếng Việt danh từ <i>Prophet/Prophète</i> được dịch một cách thông dụng là 'nhà tiên tri' hay 'ngôn sứ'. Một số tài liệu tiếng Việt của người ngoài Islam cũng gọi ông bằng 'giáo chủ Muhammad'. </p><p>Trong các sách vở, bài báo, trang web của cộng đồng tín đồ Islam nói tiếng Việt, danh từ thông dụng nhất hiện nay để chỉ định ông là Thiên Sứ (nhưng dùng trong ý nghĩa một người xác phàm được mặc khải và ban cho một vài phép lạ, khác với danh từ Thiên Sứ của tín đồ Cơ Đốc giáo chỉ định chữ <i>angel</i> tiếng Anh). Một số tài liệu khác cũng dùng danh từ Thánh để chỉ định ông. </p><p>Trong bản dịch các tác phẩm văn học (tiêu biểu là truyện <a href="/wiki/Ngh%C3%ACn_l%E1%BA%BB_m%E1%BB%99t_%C4%91%C3%AAm" title="Nghìn lẻ một đêm">Nghìn lẻ một đêm</a>) sang tiếng Việt, và trên báo chí, ngôn ngữ tiếng Việt thông dụng không theo Hồi giáo, ông được gọi là Đấng tiên tri, Đại tiên tri, Giáo chủ Mô-ha-met. </p><p>Những <a href="/w/index.php?title=T%C3%ADn_%C4%91%E1%BB%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tín đồ (trang không tồn tại)">tín đồ</a> sùng đạo khi nhắc đến tên của ông thường kèm theo câu chúc tụng "Sall- Allahu alayhi wa salam" (<i>Cầu xin Allah ban ân phước và sự bình an cho ngài</i>), viết tắt là "(saw)" hay "(saas)". Câu này cũng thường được dịch sang tiếnq Anh là "Peace and Benediction Upon Him", viết tắt là <i>PBUH</i>, hoặc tiếng Pháp là "Paix et Bénédiction Sur Lui", viết tắt là <i>PBSL</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tài_liệu_gốc"><span id="T.C3.A0i_li.E1.BB.87u_g.E1.BB.91c"></span>Tài liệu gốc</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Tài liệu gốc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tài liệu gốc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Những tài liệu căn bản về cuộc đời ông gồm có <a href="/wiki/Qur%E2%80%99an" title="Qur’an">kinh Koran</a>, các <i>lời Hadith</i> và các câu truyện <i>Sunnah</i>, các quyển tiểu sử đầu tiên của ông viết bởi các tín đồ <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Islam</a>, và một vài bút ký của người ở các xứ lân cận một thời gian sau khi ông <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BFt" title="Chết">qua đời</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koran">Koran</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Koran”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Koran"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Qur%E2%80%99an" title="Qur’an">Kinh Koran</a> là những lời mặc khải từ Thượng đế được mang đến cho ông qua trung gian <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_th%E1%BA%A7n_Gabriel" class="mw-redirect" title="Thiên thần Gabriel">thiên thần Gabriel</a> đối với tín đồ Islam. Một số câu trong Koran phản ánh những biến cố, những tình huống trong đời ông. Mặc dù các câu không theo thứ tự thời gian, và không có ghi rõ năm, nhưng kinh Koran được coi là tài liệu tham khảo quan trọng nhất bởi là tài liệu xưa nhất và được người trong đạo tôn trọng nhất. Mặt khác, ngày nay trên khắp thế giới các ấn bản để trì tụng của Koran đều giống y nhau từng <a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_vi%E1%BA%BFt" title="Chữ viết">chữ</a>, nên Koran cũng được các học giả trong và ngoài đạo coi là tài liệu ít bị sai lệch so với nguyên bản nhất. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hadith">Hadith</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Hadith”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hadith"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lúc sinh tiền, Thiên Sứ Muhammad (saw) ngăn cản không cho tín đồ chép lại lời nói của ông, mà chỉ khuyến khích mọi người dồn cố gắng học thuộc kinh Koran. Nhưng sau khi ông qua đời, một số người vận dụng trí nhớ để chép lại lời ông nói, một cách trực tiếp nếu đã từng gặp ông, hoặc một cách gián tiếp khi nghe những người thân cận ông nhắc lại việc xưa. Những lời đó được gọi là lời Hadith. Chưa đầy 200 năm sau khi ông từ trần, những lời được cho là 'lời Hadith' nhiều đến khoảng 700.000. Một số học giả đi gom góp, gạn lọc và xuất bản lại một số ít những lời đó. Chẳng hạn Ahmed Ibn Hanbal (780 - 855), chép lại khoảng 40.000 lời <a href="/wiki/Hadith" title="Hadith">hadith</a> trong bộ sách "Musnad" của ông, sau khi đã gạn bỏ bớt phần lớn của 700.000 "lời hadith" mà ông được biết. Ít lâu sau, học giả <a href="/w/index.php?title=Al-Bukhary&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Bukhary (trang không tồn tại)">al-Bukhary</a> (810 - 870) đã sưu tầm được 750.000 "hadith" và chỉ chấp nhận 7.275 lời coi là "Sahih" (xác thực) trong bộ sách "Sahih Bukhary" của ông. Phần lớn các "lời Hadith" ngày nay được coi là công trình sưu tầm và tuyển lọc của khoảng mười nhà sưu tầm, trong đó có Ahmed Ibn Hanbal, al-Bukhary và năm người đồ đệ của ông. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sunnah">Sunnah</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Sunnah”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sunnah"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sunnah tiếng Ả Rập có nghĩa là "truyền thống". Đó là những mẫu truyện về những gì Thánh Muhammad đã làm. Những mẫu truyện này thường nằm trong các sách 'Hadith', kể lại vì lý do gì, trong tình huống nào ông đã nói những lời nào. Những mẫu truyện này cũng nằm trong các quyển tiểu sử do các tín đồ viết về ông. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tiểu_sử_viết_bởi_các_tín_đồ"><span id="Ti.E1.BB.83u_s.E1.BB.AD_vi.E1.BA.BFt_b.E1.BB.9Fi_c.C3.A1c_t.C3.ADn_.C4.91.E1.BB.93"></span>Tiểu sử viết bởi các tín đồ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Tiểu sử viết bởi các tín đồ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiểu sử viết bởi các tín đồ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nhà viết tiểu sử xưa nhất về Thiên Sứ Muhammad được biết đến là Ibn Ishaq, qua đời năm 768. Một mảnh của tác phẩm của ông còn giữ được đến ngày nay. Tuy nhiên, hai quyển sách của ông được ông Ibn Hisham (qua đời năm 854) sắp xếp thành một quyển "Sirat Rasul Allah", được nhiều lần tái bản. Đồng thời với Ibn Hisham có ông Ibn Sa'd (cũng mất năm 854) soạn một quyển tự điển tiểu sử "Tabaqat" viết về cuộc đời của Thánh Muhammad và hàng trăm 'sahabah' (bạn đồng hành) của ông. Cũng khoảng thời gian đó, cuộc đời của ông cũng được nói đến trong các quyển sử Ả Rập của Ibn al-Kalbi (? - 819), al-Baladhuri (? - 892) hoặc sử thế giới của al-Tabari (838-923), al-Masudi (871-957), v.v... </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_sách_của_người_ngoại_giáo"><span id="C.C3.A1c_s.C3.A1ch_c.E1.BB.A7a_ng.C6.B0.E1.BB.9Di_ngo.E1.BA.A1i_gi.C3.A1o"></span>Các sách của người ngoại giáo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Các sách của người ngoại giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các sách của người ngoại giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các nhà khảo cứu vẫn chưa tìm được bút ký nào của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Copt" title="Người Copt">người Copt</a> ở <a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp" title="Ai Cập">Ai Cập</a>, người <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Ba Tư</a>, người Ấn hoặc người Hoa thời xưa nói về ông. Riêng người Đông La Mã (<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Byzantine</a>) thì có Theophanus và Joannes Zonaras. Theophanus (khoảng 760 - 818) là một giáo sĩ Cơ Đốc giáo. Trong quyển 'Chronographia', ông có một đoạn nói về đạo Islam và Thiên Sứ Muhammad, trên quan điểm chống đối. Joannes Zonaras là sử gia sống vào thế kỷ XII. Ông soạn bộ sử 'Historical Epitome' nói về lịch sử thế giới từ khởi thủy đến năm 1118. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bối_cảnh_lịch_sử_và_thân_thế"><span id="B.E1.BB.91i_c.E1.BA.A3nh_l.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD_v.C3.A0_th.C3.A2n_th.E1.BA.BF"></span>Bối cảnh lịch sử và thân thế</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Bối cảnh lịch sử và thân thế”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bối cảnh lịch sử và thân thế"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bán_đảo_Ả_Rập"><span id="B.C3.A1n_.C4.91.E1.BA.A3o_.E1.BA.A2_R.E1.BA.ADp"></span>Bán đảo Ả Rập</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Bán đảo Ả Rập”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bán đảo Ả Rập"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vào khoảng năm 570, <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Bán đảo Ả Rập">bán đảo Ả Rập</a> được bao quanh bởi đế quốc Đông La Mã, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ba_T%C6%B0" title="Đế quốc Ba Tư">đế quốc Ba Tư</a> và đế quốc <a href="/wiki/Ethiopia" title="Ethiopia">Abyssinia</a>. Lãnh thổ Đông La Mã có <a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp" title="Ai Cập">Ai Cập</a>, <a href="/wiki/Jordan" title="Jordan">Jordan</a>, <a href="/wiki/Palestine" class="mw-redirect" title="Palestine">Palestine</a>, <a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syria</a> là các vùng gần Ả Rập nhất. Ba Tư thì gồm các đất <a href="/wiki/Iraq" title="Iraq">Iraq</a>, <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> ngày nay, và có lúc kiêm luôn dải đất miền đông và miền nam của bán đảo Ả Rập. Xứ <a href="/wiki/Ethiopia" title="Ethiopia">Abyssinia</a> ở phía nam của Ai Cập, và có lúc kiêm cả đất <a href="/wiki/Yemen" title="Yemen">Yemen</a> ở miền nam bán đảo Ả Rập. </p><p>Phía bắc bán đảo Ả Rập có các vương quốc <a href="/wiki/Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Kitô giáo">Cơ Đốc giáo</a>, thường là chư hầu của Đông La Mã hoặc Ba Tư. </p><p>Phần lớn nhất của bán đảo, với sa mạc Ả Rập, gồm có những thành bang ('city-state'), những bộ lạc tự trị, cách biệt nhau bởi những vùng đất rộng lớn không thuộc quyền kiểm soát của bang tộc nào. Miền trung tây, gọi là miền <a href="/wiki/Hijaz" class="mw-redirect" title="Hijaz">Hijaz</a> có mấy thành bang lớn là <a href="/wiki/Mecca" title="Mecca">Mecca</a>, Ta'if và <a href="/wiki/Jeddah" title="Jeddah">Jeddah</a>. Các thành bang này hoặc có <a href="/wiki/Vua" title="Vua">vua</a>, hoặc được cai trị bởi một hội đồng <a href="/wiki/Qu%C3%BD_t%E1%BB%99c" class="mw-redirect" title="Quý tộc">quý tộc</a> như ở <a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Hy Lạp cổ đại">Cổ Hy Lạp</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thành_phố_Mecca"><span id="Th.C3.A0nh_ph.E1.BB.91_Mecca"></span>Thành phố Mecca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Thành phố Mecca”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thành phố Mecca"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mặc dù mỗi nơi tự cai trị lấy, nhưng thành Mecca lại có một địa vị đặc biệt là trung tâm tôn giáo của phần lớn bán đảo Ả Rập, nhờ ở đền <a href="/w/index.php?title=Al-Haram&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Haram (trang không tồn tại)">Al-Haram</a> (đền "Cấm") và toà nhà vuông <a href="/w/index.php?title=Ka%27aba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ka'aba (trang không tồn tại)">Ka'aba</a>. Tương truyền Ka'aba là một ngôi đền do thiên sứ <a href="/wiki/Abraham" title="Abraham">Abraham</a> và con là thiên sứ <a href="/wiki/Ishmael" title="Ishmael">Ishmael</a> dựng lên để thờ <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa" title="Thiên Chúa">Thiên Chúa</a> (Vinh Danh Tối cao). Với thời gian, người ta đem các tượng thần đặt xung quanh đền Ka'aba để thờ thêm, và dựng thành đền Al-Haram. Mỗi ngày trong năm đều trở thành ngày cúng vía của một hoặc vài vị thần nào đó. Và ngày nào cũng có một hoặc vài bộ lạc từ đâu đó trên bán đảo Ả Rập đến Mecca hành hương, và luôn tiện đem các sản vật của họ đến bán, rồi mua sản vật của các nơi khác. Do đó Mecca là một trung tâm thương mại rất thịnh vượng. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tộc_Qureysh"><span id="T.E1.BB.99c_Qureysh"></span>Tộc Qureysh</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Tộc Qureysh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tộc Qureysh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mecca được cai trị bởi một nhóm quý tộc thuộc dòng Qureysh. Người Ả Rập thời đó không có họ mà chỉ tính dòng dõi. Tinh thần thị tộc rất cao, nên thường mỗi người đều thuộc gia phả của mình cho đến nhiều đời về trước. Dòng Qureysh sau tộc trưởng Abdul-Manaf (ông sơ của thánh Muhammad) thì chia làm mười chi, trong đó dòng Hashim trách nhiệm về mặt tế tự và quản lý đền thờ. Thánh Muhammad là cháu cố của tộc trưởng Hashim, vì vậy có khi tên ông được viết một cách trang trọng là <b>Abu l-Qasim Muhammad ibn ‘Abd Allāh al-Hashimi al-Qurashi </b>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trước_khi_truyền_đạo"><span id="Tr.C6.B0.E1.BB.9Bc_khi_truy.E1.BB.81n_.C4.91.E1.BA.A1o"></span>Trước khi truyền đạo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Trước khi truyền đạo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trước khi truyền đạo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chào_đời"><span id="Ch.C3.A0o_.C4.91.E1.BB.9Di"></span>Chào đời</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Chào đời”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chào đời"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Thánh Muhammad (saw) chào đời ngày 12 tháng 3 <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Lịch Hồi giáo">âm lịch Ả Rập</a>. Mỗi năm, ngày này là ngày nghỉ lễ tại các xứ Islam. Ngay cả tại <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>, ở các vùng đông tín đồ Islam như <a href="/wiki/T%C3%A2n_C%C6%B0%C6%A1ng" title="Tân Cương">Tân Cương</a>, <a href="/wiki/Cam_T%C3%BAc" title="Cam Túc">Cam Túc</a> và <a href="/w/index.php?title=Ninh_H%E1%BA%A1_H%E1%BB%93i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ninh Hạ Hồi (trang không tồn tại)">Ninh Hạ Hồi</a>, tín đồ Islam cũng được nghỉ lễ ngày này. <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Người Ả Rập">Người Ả Rập</a> <a href="/wiki/C%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" class="mw-redirect" title="Cổ đại">cổ đại</a> cũng có ghi lại một số sự kiện <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD" title="Lịch sử">lịch sử</a>, tính năm theo một vài kỷ nguyên xưa. Nhưng tại <a href="/wiki/Mecca" title="Mecca">Mecca</a> công việc này bị lơ là nên người ta chỉ nhớ là thánh Muhammad sinh vào năm "Con Voi". Năm ấy thống đốc vùng <a href="/wiki/Yemen" title="Yemen">Yemen</a> của xứ <a href="/wiki/Ethiopia" title="Ethiopia">Abyssinia</a> là <a href="/w/index.php?title=Abraha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abraha (trang không tồn tại)">Abraha</a> vào chiếm Mecca, trong đoàn quân có con voi chiến rất to, nên người ta gọi nôm na là năm Con Voi. Ông nội của thánh Muhammad lúc bấy giờ là người quản lý đền Al Haram đứng ra điều đình với thống đốc Abraha và thuyết phục được Abraha rút quân về. Năm Con Voi theo các sử gia ngày nay là năm 569, 570 hoặc 571. Số đông coi là năm 570. </p><p>Thánh Muhammad là con đầu lòng của đức ông <a href="/w/index.php?title=Abd-Allah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd-Allah (trang không tồn tại)">Abd-Allah</a> (cũng thường viết là <a href="/w/index.php?title=Abdullah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abdullah (trang không tồn tại)">Abdullah</a>) và đức bà <a href="/w/index.php?title=Aminah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aminah (trang không tồn tại)">Aminah</a>. Người <a href="/wiki/Trung_%C4%90%C3%B4ng" title="Trung Đông">Trung Đông</a> và <a href="/w/index.php?title=%E1%BA%A4n-%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ấn-Âu (trang không tồn tại)">Ấn-Âu</a> vốn không có tục kiêng húy, ngược lại còn có truyền thống lấy tên những người mình quý mến đặt cho con, nên tên thánh Muhammad và tên các thân nhân của ông đều thông dụng ngày nay. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_thơ_ấu"><span id="Th.E1.BB.9Di_th.C6.A1_.E1.BA.A5u"></span>Thời thơ ấu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Thời thơ ấu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời thơ ấu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Muhammad (saw) không được biết mặt cha. Cha ông, trên một chuyến đi buôn xa, lâm bệnh và từ trần vài tuần trước khi ông ra đời. Mẹ con ông từ đó được ông nội ông cấp dưỡng. </p><p>Mẹ ông là người có học vấn và có sáng tác một số bài thơ, vẫn còn giữ được đến ngày nay. Tiếc thay, bà qua đời một cách đột ngột lúc ông lên sáu. Ông được ông nội rước về nuôi. Ông nội ông tuổi cũng đã cao, nên ông cũng chỉ ở được với ông hai năm. Kế đó, ông được nuôi nấng và dạy dỗ bởi người bác là <a href="/w/index.php?title=Abu_Talib&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Talib (trang không tồn tại)">Abu Talib</a>. Ông Abu Talib cũng là người thừa kế chức quản lý đền <a href="/w/index.php?title=Al_Haram&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al Haram (trang không tồn tại)">Al Haram</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tuổi_thanh_niên"><span id="Tu.E1.BB.95i_thanh_ni.C3.AAn"></span>Tuổi thanh niên</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Tuổi thanh niên”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tuổi thanh niên"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lớn lên, thánh Muhammad (saw) có tiếng là người đẹp trai và hào hiệp. Ông gia nhập một nhóm hiệp sĩ ở Mecca <sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> là nhóm Hilf al Fudul, nhiều lần bênh vực những người cô quả bị cường hào ác bá ức hiếp. Là người rất tôn trọng lời nói, ông được mọi người tặng cho ngoại hiệu là Al-Amin ("người đáng tin cậy"). Như nhiều người dân Mecca, thánh Muhammad theo nghề buôn bán. Và cũng như phần đông người Mecca thời bấy giờ, ông không biết đọc và viết. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lập_gia_đình"><span id="L.E1.BA.ADp_gia_.C4.91.C3.ACnh"></span>Lập gia đình</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Lập gia đình”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lập gia đình"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gặp năm đói kém, kinh tế thành Mecca bị suy thoái. Bác ông, ông Abu Talib mới đề nghị ông làm việc cho một goá phụ giàu có là bà Khadija, để quản lý cho bà các chuyến buôn hàng đường xa. </p><p>Sau một thời gian làm việc cho bà Khadija, ông thành hôn với bà năm ông được 25 tuổi. Phần nhiều các tài liệu nói rằng lúc ấy bà Khadija tuổi đã 40, nhưng theo sách của Baladhuri <sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> thì lúc ấy bà chỉ mới 28. Tất cả tài liệu đều nói rằng sau đó hai người sống với nhau hạnh phúc đến lúc bà Khadija qua đời, khoảng 24 năm sau. </p><p>Trong khoảng 10 năm tiếp theo, bà Khadija sinh cho ông 7 người con, 3 trai 4 gái. Đầu tiên là một bé trai, tên là Qasim, nhưng chỉ nuôi được đến lúc vừa mới biết đi. Chỉ những người con gái mới nuôi được đến lúc trưởng thành, nổi tiếng nhất là người con gái út, tên là Fatima. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Thời_kỳ_truyền_đạo_ở_Mecca"><span id="Th.E1.BB.9Di_k.E1.BB.B3_truy.E1.BB.81n_.C4.91.E1.BA.A1o_.E1.BB.9F_Mecca"></span>Thời kỳ truyền đạo ở Mecca</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Thời kỳ truyền đạo ở Mecca”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời kỳ truyền đạo ở Mecca"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thiên_thần_Gabriel"><span id="Thi.C3.AAn_th.E1.BA.A7n_Gabriel"></span>Thiên thần Gabriel</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Thiên thần Gabriel”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thiên thần Gabriel"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tuổi gần 40, với cuộc sống tạm an ổn, ông thường có vẻ trầm tư mặc tưởng, và hay đi đến núi Nur (núi "Ánh Sáng") ở ngoại ô Mecca, vào động Hira tham thiền nhập định theo lối tu khổ hạnh <sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Có khi ông ở đấy hằng mấy ngày liền, bà Khadija phải cho người mang thức ăn nước uống cho ông. Ông kể lại rằng, năm ông được 40 tuổi, vào một đêm cuối tháng 9 <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Lịch Hồi giáo">âm lịch Ả Rập</a> (<a href="/wiki/Th%C3%A1ng_Ramadan" class="mw-redirect" title="Tháng Ramadan">tháng Ramadan</a>), tại động Hira, một tạo vật bằng ánh sáng hiện ra và nói đại ý rằng: </p> <dl><dd><i>Ta là thiên thần Gabriel, được <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa" title="Thiên Chúa">Thiên Chúa</a> phái đến đây để báo cho anh được biết, anh được chọn làm sứ giả của Ngài.</i></dd></dl> <p>Thiên thần dạy ông tẩy rửa theo nghi thức, và sau đó đưa một tấm lụa dài có thêu chữ bảo ông đọc. Ông trả lời rằng: </p> <dl><dd><i>Tôi không biết đọc.</i></dd></dl> <p>Thiên thần mới ôm siết lấy ông và nói: </p> <dl><dd><i>Hãy đọc, nhân danh Chúa của ngươi, Đấng đã tạo ngươi từ một hòn máu đặc...</i>.</dd></dl> <p>Ông đọc theo sau đó. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Cave_Hira.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Cave_Hira.jpg/220px-Cave_Hira.jpg" decoding="async" width="220" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Cave_Hira.jpg/330px-Cave_Hira.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Cave_Hira.jpg/440px-Cave_Hira.jpg 2x" data-file-width="1721" data-file-height="1976" /></a><figcaption>Động Hira, nơi mà theo các học giả Islam, thánh Muhammad nhận được mặc khải lần đầu tiên.</figcaption></figure> <p>Sau nhiều tháng hoang mang tự hỏi sức khỏe và tâm trí mình có bình thường, hoặc mình có bị tà ma ám ảnh không, và kiểm điểm điều đó với những người thân cận nhất, thánh Muhammad dần dần tin rằng mình được <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa" title="Thiên Chúa">Thiên Chúa</a> (Vinh Danh Tối cao) trao sứ mệnh để cứu độ một phần của nhân loại. Ông thấy thiên thần Gabriel tiếp tục đến với ông với những điềm lành, và tiếp tục mang đến thêm những lời kinh bảo ông học thuộc. Những lời kinh ấy được gọi là kinh Qur'an (Koran), mà thứ tự trình bày hoàn toàn khác với thứ tự thời gian của thiên thần Gabriel mang đến. Câu đầu tiên của Koran, "Hãy đọc, nhân danh Chúa của ngươi..." sau trở thành câu 1 của chương 96. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Những_tín_đồ_đầu_tiên"><span id="Nh.E1.BB.AFng_t.C3.ADn_.C4.91.E1.BB.93_.C4.91.E1.BA.A7u_ti.C3.AAn"></span>Những tín đồ đầu tiên</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Những tín đồ đầu tiên”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những tín đồ đầu tiên"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Và thánh Muhammad bắt đầu truyền đạo Islam. Những giáo điều căn bản của Islam trong buổi ban đầu gồm có: hãy noi gương các vị thánh đời trước (<a href="/wiki/Adam" title="Adam">Adam</a>, <a href="/wiki/Noah" class="mw-redirect" title="Noah">Noah</a>, <a href="/wiki/Abraham" title="Abraham">Abraham</a>, <a href="/wiki/Moses" title="Moses">Moses</a>, <a href="/wiki/David" title="David">David</a>, <a href="/wiki/Gi%C3%AA-su" title="Giê-su">Jesus</a>, v.v...) chỉ thờ phụng một Đấng Thượng đế, và tránh xa việc cúng lạy các pho tượng, là tác phẩm của bàn tay con người; hãy giúp đỡ người nghèo khó, cô quả và tránh tích lũy tài sản, tránh cho vay nặng lãi; hãy kính trọng, hiếu thảo với cha mẹ; đừng giết con thơ, nhất là con gái vì lo rằng không đủ sức nuôi; hãy chăm lo làm điều thiện và giữ mình tránh tạo tội ác vì mọi hành động của mỗi cá nhân đều được thiên thần ghi chép, đến Ngày Phán Xét Cuối Cùng sẽ được tổng kết, ai phần phước nhiều hơn phần tội sẽ được lên <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_%C4%91%C3%A0ng" title="Thiên đàng">Thiên Đàng</a>, và trái lại sẽ bị đọa <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Ba_Ng%E1%BB%A5c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Địa Ngục (trang không tồn tại)">Địa Ngục</a>. </p><p>Người tín đồ đầu tiên là bà Khadija, vợ ông. Kế đến là người nô lệ vừa được ông trả tự do tên là Zaid. Rồi ông làm một buổi tiệc mời thân bằng quyến thuộc đến nhà, và giới thiệu về Islam. Sau buổi tiệc đó, có anh họ của ông là <a href="/wiki/Ali_bin_Abu_Talib" title="Ali bin Abu Talib">Ali</a>, (con của ông Abu Talib) lúc ấy mới 12 tuổi, tuyên bố theo đạo. Kế đến là người bạn chí thân của ông, ông <a href="/wiki/Abu_Bakar" title="Abu Bakar">Abu Bakar</a>, một doanh nhân giàu có. Ông Abu Bakar (cũng thường viết là Abu Bakr) vừa theo đạo liền trả tự do cho 8 người nô lệ của ông. Ông cũng truyền đạo rất tích cực và ngay cả rể của thánh Muhammad là ông <a href="/w/index.php?title=Othman_bin_Affa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Othman bin Affa (trang không tồn tại)">Othman</a> cũng theo đạo qua sự thuyết phục của ông. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Buổi_giảng_trên_đồi_Safa"><span id="Bu.E1.BB.95i_gi.E1.BA.A3ng_tr.C3.AAn_.C4.91.E1.BB.93i_Safa"></span>Buổi giảng trên đồi Safa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Buổi giảng trên đồi Safa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Buổi giảng trên đồi Safa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Khoảng năm 613, một hôm, theo tập quán cổ truyền khi có việc hệ trọng, ông kêu gọi mọi người quy tụ trên đồi Safa, trong phạm vi Mecca. Ông bắt đầu bằng câu hỏi: </p> <dl><dd><i>Mọi người có tin không nếu tôi nói rằng phía sau ngọn đồi này đang có một đoàn quân đang hạ trại để chuẩn bị tấn công chúng ta ?.</i></dd></dl> <p>Người ta trả lời rằng: </p> <dl><dd><i>Ông chưa hề nói dối, dĩ nhiên ông nói gì ai cũng sẽ tin.</i></dd></dl> <p>Ông mới bắt đầu rằng: </p> <dl><dd><i>Thiên Chúa đã sai phái tôi đến cảnh cáo mọi người, và ai không nghe tôi hãy coi chừng cơn thịnh nộ của Ngài.</i></dd></dl> <p>Từ đó, ông thường xuyên ra giảng đạo trước công chúng. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sự_phản_kháng_và_bức_hại_của_phe_bảo_thủ"><span id="S.E1.BB.B1_ph.E1.BA.A3n_kh.C3.A1ng_v.C3.A0_b.E1.BB.A9c_h.E1.BA.A1i_c.E1.BB.A7a_phe_b.E1.BA.A3o_th.E1.BB.A7"></span>Sự phản kháng và bức hại của phe bảo thủ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Sự phản kháng và bức hại của phe bảo thủ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sự phản kháng và bức hại của phe bảo thủ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Thấy giáo điều Islam đi ngược lại với tín ngưỡng cha ông họ, và lợi tức kinh tế của thành Mecca do các bộ lạc đến dâng hương cúng các tượng thần, nên một số người của dòng Qureysh bắt đầu có phản ứng mạnh để ngăn chống sự phát triển của Islam. Hai người chống đối mạnh nhất là hai người bác của thánh Muhammad: ông Abu Jahl và ông Abu Lahab. </p><p>Theo chế độ thị tộc cổ <a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" class="mw-redirect" title="Ả Rập">Ả Rập</a>, khi một người bị giết thì cả họ - những người chung đầu ông cố - có bổn phận phải báo thù, nên trong thời gian đầu nhóm đối lập không dám giết ông, và không dám giết những tín đồ thuộc dòng Qureysh ở Mecca. Họ thương lượng với bác của ông là ông Abu Talib, người quản lý đền Al Haram và tìm nhiều biện pháp mềm mỏng để ông chấm dứt truyền đạo. Nhưng ông Abu Talib nhất quyết bảo vệ giọt máu của người em trai quá cố, còn ông nhất quyết tiếp tục sứ mạng, nên các giải pháp thương lượng không đạt được kết quả mong muốn của phe chống đối. </p><p>Khi ông giảng đạo, họ châm biếm, chế nhạo, chửi rủa và ném đá. Họ đứng đón các bộ lạc từ xa đến hành hương và dặn đừng đến nghe ông. Điều này gợi sự tò mò nên có kết quả trái lại. Một vài người ở xa theo Islam và về bộ lạc họ truyền đạo, nên tín đồ vùng xa ngày càng đông. Tuy nhiên, có lúc thiên sứ Muhammad không thể ra giảng trước công chúng được nữa vì sự chế nhạo, ném đá và các cách tương tự. Nhưng sau khi có vài người dũng kiện thuộc dòng Qureysh theo đạo và ra đứng bảo vệ thì ông lại tiếp tục. </p><p>Đối với những người từ xa đến Mecca làm việc, tứ cố vô thân, thường là nô lệ thì họ dùng những cực hình dã man để bức bách bỏ đạo. Một số không chịu nổi nên giả xưng bỏ đạo, hoặc có bỏ đạo thật. Một số khác bị giết hoặc bị chết trong lúc hành hạ, và được ghi nhớ là những người tử vì đạo. Một số khác kiên trì giữ đạo và sống sót sau nhiều cực hình. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đợt_tị_nạn_đến_Abyssinia"><span id=".C4.90.E1.BB.A3t_t.E1.BB.8B_n.E1.BA.A1n_.C4.91.E1.BA.BFn_Abyssinia"></span>Đợt tị nạn đến Abyssinia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Đợt tị nạn đến Abyssinia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đợt tị nạn đến Abyssinia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Do sự bách hại đó, năm 615, khoảng 101 tín đồ <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Islam</a>, trong đó có 18 phụ nữ, dẫn đầu bởi ông Othman là rể của thánh Muhammad đã trốn khỏi Mecca và đi đến xin tị nạn ở <a href="/wiki/Ethiopia" title="Ethiopia">Abyssinia</a>. Ông <a href="/w/index.php?title=Othman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Othman (trang không tồn tại)">Othman</a> vào yết kiến vị 'negus' (hoàng đế) xứ này và được chấp thuận tị nạn. Phe bảo thủ <a href="/wiki/Mecca" title="Mecca">Mecca</a> cho người đến Abyssinia đòi, nhưng 'negus' Abyssinia khước từ. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:LocationAksumiteEmpire.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/LocationAksumiteEmpire.png/220px-LocationAksumiteEmpire.png" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/LocationAksumiteEmpire.png/330px-LocationAksumiteEmpire.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/54/LocationAksumiteEmpire.png 2x" data-file-width="397" data-file-height="295" /></a><figcaption>Vị trí của xứ Abyssinia (<a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Aksum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Aksum (trang không tồn tại)">Đế quốc Aksum</a>).</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Năm_buồn"><span id="N.C4.83m_bu.E1.BB.93n"></span>Năm buồn</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Năm buồn”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Năm buồn"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ông Abu Talib, người đã nuôi nấng thánh Muhammad từ lúc còn thơ, và người đã cương quyết bảo vệ ông trước phe bảo thủ, qua đời năm 619, lúc ông đã hơn 80 tuổi. Vài hôm sau lại đến lượt bà Khadija từ trần. Các nhà viết tiểu sử gọi năm này là "năm buồn" trong đời ông. Năm này công cuộc truyền đạo cũng gặp nhiều khó khăn. Lúc bấy giờ quyền quản lý đền Al Haram được về tay ông Abu Lahab, một trong hai người chống đối quan trọng nhất của ông, nhưng ông Abu Lahab lại tỏ vẻ hòa hoãn hơn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đêm_Miraj"><span id=".C4.90.C3.AAm_Miraj"></span>Đêm Miraj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=24" title="Sửa đổi phần “Đêm Miraj”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=24" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đêm Miraj"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Miraj_by_Sultan_Muhammad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Miraj_by_Sultan_Muhammad.jpg/180px-Miraj_by_Sultan_Muhammad.jpg" decoding="async" width="180" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Miraj_by_Sultan_Muhammad.jpg/270px-Miraj_by_Sultan_Muhammad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Miraj_by_Sultan_Muhammad.jpg/360px-Miraj_by_Sultan_Muhammad.jpg 2x" data-file-width="4346" data-file-height="6285" /></a><figcaption>Tranh vẽ của <a href="/wiki/Ba_T%C6%B0" class="mw-redirect" title="Ba Tư">Ba Tư</a> vào thế kỷ XVI thuật lại việc thánh Muhammad cưỡi thiên mã lên trời (Miraj)</figcaption></figure> <p>Vào năm 620, một hôm, thánh Muhammad kể lại với tín đồ và công chúng rằng đêm qua thiên thần Gabriel đã rước ông đi <a href="/wiki/Jerusalem" title="Jerusalem">Jerusalem</a>. Tại Jerusalem ông đã cầu nguyện nơi ngôi đền mà xưa kia thánh vương <a href="/wiki/Solomon" class="mw-redirect" title="Solomon">Solomon</a> đã dựng lên lần đầu tiên. Sau đó ông cưỡi con thiên mã Al Buraq lên các tầng trời, được gặp các thánh đời trước như tổ <a href="/wiki/Adam" title="Adam">Adam</a>, <a href="/wiki/Ch%C3%BAa_Gi%C3%AA-Su" class="mw-redirect" title="Chúa Giê-Su">Chúa Giê-Su</a>, thánh <a href="/wiki/Moses" title="Moses">Moses</a> và thánh <a href="/wiki/Abraham" title="Abraham">Abraham</a> rồi được vào bái kiến <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa" title="Thiên Chúa">Thiên Chúa</a> (Vinh Danh Tối cao). Dịp này, ông đã nhận được lệnh là các tín đồ Islam phải cầu nguyện 5 lần mỗi ngày. Tín đồ lắm người hoang mang ngờ vực, không biết còn nên tiếp tục tin ở ông hay không. Nhưng kế đó ông cho biết là trên đường về có thấy một đoàn khách thương từ <a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syria</a> trở về, ông kể cho biết chi tiết của vài sự kiện nhỏ đã xảy ra cho đoàn khách thương đó, và ai đã nói câu gì. Những điều này được xác nhận khi đoàn khách thương này về đến Mecca. </p><p>Từ đó sự cầu nguyện mỗi ngày 5 lần trở thành giáo điều căn bản của Islam. Ngày nay, tại các xứ Islam, mỗi năm ngày 27 tháng 7 <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Lịch Hồi giáo">âm lịch Ả Rập</a> là ngày nghỉ lễ kỷ niệm chuyến đi lên thượng giới của ông, gọi là chuyến đi Miraj. Tại các <a href="/wiki/Nh%C3%A0_th%E1%BB%9D_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Nhà thờ Hồi giáo">nhà thờ</a>, người ta cầu nguyện suốt đêm. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hai_lời_thề_ở_Aqaba"><span id="Hai_l.E1.BB.9Di_th.E1.BB.81_.E1.BB.9F_Aqaba"></span>Hai lời thề ở Aqaba</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=25" title="Sửa đổi phần “Hai lời thề ở Aqaba”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=25" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hai lời thề ở Aqaba"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Thành phố Yathrib nằm cách Mecca khoảng 450 km về phía bắc. Khoảng năm 620 có vài người Yathrib theo đạo, trở về truyền giảng được thành công lớn. Năm 621, tại đồi Aqaba ở Mecca, thánh Muhammad lần lượt gặp hai phái đoàn người <a href="/wiki/Yathrib" class="mw-redirect" title="Yathrib">Yathrib</a>. Tại đây, hai nhóm người này đã thề trung thành với đạo và với ông. Họ cũng sẵn sàng đón tiếp những người bị bách hại ở Mecca và mời ông sang thành phố họ cư trú. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cuộc_thoát_ly_đi_Yathrib"><span id="Cu.E1.BB.99c_tho.C3.A1t_ly_.C4.91i_Yathrib"></span>Cuộc thoát ly đi Yathrib</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=26" title="Sửa đổi phần “Cuộc thoát ly đi Yathrib”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=26" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cuộc thoát ly đi Yathrib"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sau hai cuộc hội thề này, nhiều tín đồ Islam ở Mecca dần dần trốn sang Yathrib. Thấy đây là một đe dọa cho kinh tế và tín ngưỡng của họ, phe bảo thủ của tộc Qureysh lại nhóm họp và tìm ra một ý kiến mới: mỗi chi của tộc Qureysh sẽ cử ra một thanh niên, đứng canh trước nhà thánh Muhammad, chờ ông bước ra thì đồng xông đến hạ sát, và như vậy những ai muốn báo thù cho ông sẽ, vì luân lý, không thể nào hướng sự trả thù đến tất cả các chi trong bộ tộc. </p><p>Thánh Muhammad thoát được cạm bẫy này. Ông cùng ông Abu Bakar trốn ra khỏi Mecca, và sau mấy tháng vừa đi vừa ẩn trú, họ đến được Yathrib. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Thời_kỳ_ở_Medina_(Yathrib)"><span id="Th.E1.BB.9Di_k.E1.BB.B3_.E1.BB.9F_Medina_.28Yathrib.29"></span>Thời kỳ ở Medina (Yathrib)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=27" title="Sửa đổi phần “Thời kỳ ở Medina (Yathrib)”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=27" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời kỳ ở Medina (Yathrib)"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tổ_chức_cộng_đồng_tôn_giáo_và_quốc_gia"><span id="T.E1.BB.95_ch.E1.BB.A9c_c.E1.BB.99ng_.C4.91.E1.BB.93ng_t.C3.B4n_gi.C3.A1o_v.C3.A0_qu.E1.BB.91c_gia"></span>Tổ chức cộng đồng tôn giáo và quốc gia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=28" title="Sửa đổi phần “Tổ chức cộng đồng tôn giáo và quốc gia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=28" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tổ chức cộng đồng tôn giáo và quốc gia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Đến Yathrib, ông được các tín đồ cũ mới đón tiếp nồng nhiệt. Ông được dành cho mọi danh dự và phút chốc trở thành lãnh tụ của đa số dân thành phố này, thành phố mà một thời gian sau được đổi tên thành "Madina-t-ul-Nabi" (« Thành phố của vị Sứ Giả ») gọi tắt là <a href="/wiki/Medina" title="Medina">Medina</a>. </p><p>Việc đầu tiên ông làm ở đây là khởi công xây một thánh đường đơn sơ, và giảng đạo trước công chúng mỗi tuần vào buổi trưa thứ sáu. Ông cũng quy định khi cầu nguyện, nếu phân biệt được phương hướng thì hãy hướng mặt về Ngôi Đền Thiêng ở <a href="/wiki/Jerusalem" title="Jerusalem">Jerusalem</a>. Nhưng không đầy hai năm sau, có câu <a href="/wiki/Qur%E2%80%99an" title="Qur’an">kinh Koran</a> được mặc khải đưa lệnh khi cầu nguyện hãy hướng về đền Ka'aba ở Mecca. </p><p>Những người rời bỏ Mecca được gọi là những người 'Muhajirin' ("di cư"). Mỗi gia đình người "di cư" được một gia đình gốc <a href="/wiki/Medina" title="Medina">Medina</a>, gọi là người 'Ansar' (« tiếp trợ ») cho tá túc và giúp tìm kế sinh nhai. Cuộc thống kê đầu tiên cho biết có 186 gia đình "di cư" và khoảng 1500 tín đồ tổng cộng. </p><p>Medina lúc bấy giờ có hai bộ lạc <a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" class="mw-redirect" title="Ả Rập">Ả Rập</a> chiếm đa số dân là bộ lạc <a href="/w/index.php?title=Aus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aus (trang không tồn tại)">Aus</a> và bộ lạc <a href="/w/index.php?title=Khajraz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khajraz (trang không tồn tại)">Khajraz</a>, và một thiểu số <a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i" class="mw-disambig" title="Do Thái">Do Thái</a> với ba bộ lạc chính. Mỗi bộ lạc có một hoặc vài lâu đài, đồn lũy và đất cát cứ riêng. Các bộ lạc này vừa trải qua mấy năm chiến tranh với nhau. Thánh Muhammad họp các bộ lạc ấy lại, soạn một bản <a href="/wiki/Hi%E1%BA%BFn_ph%C3%A1p" title="Hiến pháp">hiến pháp</a>, và định quy chế thành bang cho Medina. Bản hiến pháp này gồm có 47 điều khoản, và đã được dịch ra nhiều thứ tiếng <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">châu Âu</a>. </p><p>Thánh Muhammad di cư từ Mecca đến Medina cùng với <a href="/wiki/Abu_Bakr" class="mw-redirect" title="Abu Bakr">Abu Bakr</a> năm <a href="/wiki/622" title="622">622</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Năm này về sau (vào năm 638) được <a href="/wiki/Omar_bin_Khattab" title="Omar bin Khattab">Umar</a> lấy làm năm khởi đầu kỷ nguyên của cộng đồng Islam, gọi là kỷ nguyên Hijri (viết tắt là <i>AH</i>, Hijri nghĩa là <i>Cuộc Di Cư</i>), hay chính là năm đầu tiên của <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Lịch Hồi giáo">lịch Hồi giáo</a>. Ngày đầu tiên của kỷ nguyên Hijri, tức là ngày 1 tháng <a href="/w/index.php?title=Muharram&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muharram (trang không tồn tại)">Muharram</a> 1 AH, tương ứng với ngày <a href="/wiki/16_th%C3%A1ng_7" title="16 tháng 7">16 tháng 7</a> năm 622. Ngày nay kỷ nguyên này được dùng làm kỷ nguyên chính thức tại nhiều nước Islam, song song với kỷ nguyên Công giáo của Dương lịch. Năm 2008, Công Nguyên tương đương với năm 1429 lịch Hijri, cũng thường gọi là Hồi lịch (âm lịch Ả Rập mỗi năm chỉ có khoảng 355 ngày). </p><p>Sau đó một thời gian, luật nhịn chay tháng <a href="/wiki/Ramadan" title="Ramadan">Ramadan</a> được ban ra, và được coi là một sự giảm nhẹ so với luật ban xuống thời trước (<a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i_gi%C3%A1o" title="Do Thái giáo">Do Thái giáo</a> và <a href="/wiki/Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Kitô giáo">Cơ Đốc giáo</a> nguyên thủy phải nhịn 40 ngày, thay vì 30 ngày). Luật Zakat (đóng góp an sinh xã hội, lấy từ 2,5% lợi tức đã trừ những chi tiêu căn bản), phân biệt với sự khuyến khích bố thí đã có từ trước, cũng được ban ra khoảng thời gian này. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đương_đầu_với_phe_bảo_thủ_Mecca"><span id=".C4.90.C6.B0.C6.A1ng_.C4.91.E1.BA.A7u_v.E1.BB.9Bi_phe_b.E1.BA.A3o_th.E1.BB.A7_Mecca"></span>Đương đầu với phe bảo thủ Mecca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=29" title="Sửa đổi phần “Đương đầu với phe bảo thủ Mecca”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=29" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đương đầu với phe bảo thủ Mecca"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Phe bảo thủ Mecca gởi thư,có cả mềm mỏng lẫn hăm dọa tàn sát, để thuyết phục người Medina tuyệt giao với thánh Muhammad và các tín đồ đến từ Mecca. Họ cũng liên lạc, bí mật hoặc công khai với các bộ lạc ở <a href="/wiki/Medina" title="Medina">Medina</a> và các vùng lân cận, để cấm vận kinh tế hay để có nội ứng cho cuộc tấn công về sau. </p><p>Tín đồ Islam từ <a href="/wiki/Mecca" title="Mecca">Mecca</a> vẫn tiếp tục rải rác trốn đi <a href="/wiki/Medina" title="Medina">Medina</a>. Có lần phe bảo thủ cho người trà trộn trong những người này để hành thích ông. Nhưng khi thích khách đến gần thì ông nói cho biết là thích khách và người chủ mưu ám sát ông đã nói riêng những lời gì với nhau, khiến thích khách hoảng sợ, thú nhận mưu định và thật sự theo đạo. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Trận_Badr"><span id="Tr.E1.BA.ADn_Badr"></span>Trận Badr</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=30" title="Sửa đổi phần “Trận Badr”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=30" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trận Badr"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Badr" title="Trận Badr">Trận Badr</a></div> <p>Trận chiến đầu tiên giữa cộng đồng Islam ở Medina và phe bảo thủ Mecca xảy ra năm 624. Địa điểm ở cách Medina khoảng 100 km về phía nam. Quân Mecca đông hơn 900, quân Islam chỉ được 313 người, nhưng thắng trận. Phe Mecca tử trận khoảng 70 người, trong đó có ông Abu Jahl, một trong hai người chống đối quan trọng nhất. Ông Abu Lahab không đi đánh, nhưng hay tin bại trận thì tức tối thành bệnh mà chết một tuần sau. </p><p>Đa số tù binh được đối xử tử tế, và được trả tự do đổi lấy tiền chuộc. Ai biết chữ thì phải dạy đọc dạy viết cho hai đứa trẻ ở Medina. Ai nghèo quá thì cũng được trả tự do mà không có điều kiện gì cả. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Trận_núi_Uhud"><span id="Tr.E1.BA.ADn_n.C3.BAi_Uhud"></span>Trận núi Uhud</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=31" title="Sửa đổi phần “Trận núi Uhud”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=31" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trận núi Uhud"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_n%C3%BAi_Uhud&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận núi Uhud (trang không tồn tại)">Trận núi Uhud</a></div> <p>Cộng đồng Islam tiếp tục tăng trưởng. Năm 626, khi phe bảo thủ Mecca phái đến 3000 quân thì thánh Muhammad cũng có đến 1000 quân để ứng chiến. Trận này quân Mecca thắng, nhưng quân Medina giữ được các vị trí quan trọng, nên người Mecca phải rút về. Trận này cũng tăng uy tín cho thánh Muhammad vì quân Islam đã chiếm được thượng phong, nhưng một toán quân cung thủ quên lệnh của ông, bỏ vị trí lo giành chiến lợi phẩm, nên phe Mecca chuyển bại thành thắng. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Trận_Chiến_Hào"><span id="Tr.E1.BA.ADn_Chi.E1.BA.BFn_H.C3.A0o"></span>Trận Chiến Hào</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=32" title="Sửa đổi phần “Trận Chiến Hào”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=32" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trận Chiến Hào"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Chi%E1%BA%BFn_H%C3%A0o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Chiến Hào (trang không tồn tại)">Trận Chiến Hào</a></div> <p>Năm 627, phe bảo thủ Mecca chuẩn bị trở lại với một đoàn quân đông hơn nữa. Tùy tài liệu, đoàn quân này đông 10.000, 12.000 hoặc 24.000, với một số lớn quân thuê từ các bộ lạc khác. Lúc này, quân Islam đã được 3.000. Theo lời cố vấn của ông Salman, người <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Ba Tư</a>, thánh Muhammad cho đào chiến hào để ngăn địch. Ông tham gia công tác đào hào như tất cả mọi người. </p><p>Quân Mecca đến nơi, không qua được hào. Sau một thời gian bao vây, lều trại họ bị thiệt hại nặng trong một đêm mưa to gió lớn, nên phải rút lui. Trận đánh huy động nhiều quân nhất của hai bên, nhờ có chiến hào, trở thành trận đánh ít tổn thất nhân mạng nhất: 6 người ở Medina, 8 người phe Mecca vì những mũi tên bắn qua hào. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hòa_ước_Hudaybiya"><span id="H.C3.B2a_.C6.B0.E1.BB.9Bc_Hudaybiya"></span>Hòa ước Hudaybiya</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=33" title="Sửa đổi phần “Hòa ước Hudaybiya”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=33" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hòa ước Hudaybiya"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=H%C3%B2a_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Hudaybiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hòa ước Hudaybiya (trang không tồn tại)">Hòa ước Hudaybiya</a></div> <p>Năm 628, một thủ lĩnh lớn của miền đông - vựa lúa mì của <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Bán đảo Ả Rập">bán đảo Ả Rập</a> - là <a href="/w/index.php?title=Thumamah_bin_Uthal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thumamah bin Uthal (trang không tồn tại)">Thumamah bin Uthal</a> theo Islam và cấm bán thực phẩm đi Mecca. Kinh tế của Mecca cũng gần kiệt quệ vì phí tổn tổ chức trận Chiến Hào, nên Mecca bị nạn đói đe dọa. Thánh Muhammad bèn ra lệnh xuất công quỹ giúp đỡ một số người nghèo túng ở Mecca, bán thực phẩm cho Mecca, và để cho người của phe bảo thủ Mecca tự do đi ngang qua vùng kiểm soát của Medina để buôn bán với <a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syria</a> và <a href="/wiki/Palestine" class="mw-redirect" title="Palestine">Palestine</a>. </p><p>Sau một số cử chỉ tỏ thiện ý muốn hòa bình với Mecca, thánh Muhammad cùng 1.400 người đi về Mecca với ý định hành hương, và không mang theo vũ khí. Phe bảo thủ Mecca dàn quân sẵn, và cử đại diện đến gặp ông tại đồi <a href="/w/index.php?title=Hudaybiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hudaybiya (trang không tồn tại)">Hudaybiya</a>. Họ ra điều kiện như sau: </p><p>1) Các tín đồ Islam không được viếng Mecca năm nay, mà chỉ được viếng năm tới, trong thời hạn tối đa 3 ngày. </p><p>2) Người nào từ Medina chạy đến Mecca, chính quyền Medina không được đòi lại. Ngược lại, người nào từ Mecca chạy đến Medina, chính quyền Medina phải giao trả nếu có cha hay chủ nhân ở Mecca đòi. </p><p>3) Hai bên đình chiến 10 năm. Không được đánh nhau trực tiếp, và cũng không được đánh nhau gián tiếp qua các đồng minh. Trong thời gian đó, mỗi bên có quyền đi ngang lãnh thổ của nhau. </p><p>Thánh Muhammad chấp thuận các điều kiện đó và ký kết hòa ước. Rồi ông trở về Medina. </p><p>Năm sau, cuộc hành hương của ông và những người đồng hành đến Mecca diễn ra tốt đẹp. Hai bên đều theo đúng điều đã giao kết tại Hudaybiya. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trận_Mouta"><span id="Tr.E1.BA.ADn_Mouta"></span>Trận Mouta</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=34" title="Sửa đổi phần “Trận Mouta”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=34" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trận Mouta"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Mouta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Mouta (trang không tồn tại)">Trận Mouta</a></div> <p>Khi dân thành Yathrib theo Islam hàng loạt năm 621 thì tại đấy có một số người chỉ làm theo số đông, nhưng không thật tâm theo đạo. Rồi thánh Muhammad ở phương xa đến cầm quyền, mang lại nhiều thay đổi, họ cảm thấy bị mất quyền lợi, mất địa vị. Do đó, ngay từ đầu, họ đã ngầm liên lạc với phe bảo thủ Mecca để làm nội ứng. Họ cũng tích cực khuyến khích một số bộ lạc xa gần chống lại chính quyền Islam. </p><p>Khi Mecca suy yếu từ sau trận Chiến Hào, họ tìm cách kéo các thế lực xa hơn, mạnh hơn vào thực hiện ý định của họ. Hoàng đế xứ Abyssinia vẫn luôn thân thiện với cộng đồng tín đồ Islam, nên nhất định không đánh Medina. Hai <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ba_T%C6%B0" title="Đế quốc Ba Tư">đế quốc Ba Tư</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đông La Mã</a> thì trong tình trạng chiến tranh với nhau từ năm 603, nhưng lúc này Đông La Mã thắng thế, đã lần lượt thu hồi các đất <a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syria</a>, <a href="/wiki/Palestine" class="mw-redirect" title="Palestine">Palestine</a> và <a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp" title="Ai Cập">Ai Cập</a>. Hoàng đế Đông La Mã là <a href="/wiki/Heraclius" title="Heraclius">Heraclius</a> đang có mặt trong vùng, nhận thấy có thể đưa một ít lực lượng đi chiếm thêm đất, hoặc ít ra đánh cho suy yếu một kình địch tương lai. </p><p>Được tin Đông La Mã tập trung lực lượng khá đông gần cửa ải vào bán đảo, thánh Muhammad phái một đội quân 3.000 người đi ngăn địch. Quân hai bên giao chiến tại <a href="/w/index.php?title=Mouta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mouta (trang không tồn tại)">Mouta</a>. Theo At-Tabari, quân Medina bại trận, nhưng cũng cầm cự được 3 ngày. Đông La Mã thấy muốn thắng Ả Rập cũng phải tổn thất nhiều, và họ còn cần giữ lực lượng để phòng Ba Tư phản công, nên không tiến quân vào bán đảo. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tiếp_quản_Mecca"><span id="Ti.E1.BA.BFp_qu.E1.BA.A3n_Mecca"></span>Tiếp quản Mecca</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=35" title="Sửa đổi phần “Tiếp quản Mecca”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=35" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiếp quản Mecca"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm 630 có bộ lạc Banu Bakr đồng minh của Mecca đánh nhau với bộ lạc Khuza'ah đồng minh của Medina. Phe bảo thủ Mecca giúp bộ lạc Banu Bakr. Thánh Muhammad coi là họ đã xé bỏ hòa ước Hudaibiya qua hành động đó, nên chuẩn bị hưng binh, nhưng giữ bí mật không nói là sắp đi đâu. Thủ lĩnh phe bảo thủ Mecca là ông Abu Sufyan lo ngại, đích thân đến Medina điều đình, nhưng bị giữ lại không cho về. </p><p>Thánh Muhammad đem 10.000 quân đến Mecca. Phe bảo thủ Mecca hoang mang vì năm trước hai tướng giỏi nhất của họ là <a href="/w/index.php?title=Khalid_bin_Walid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khalid bin Walid (trang không tồn tại)">Khalid bin Walid</a> và <a href="/w/index.php?title=Amr_bin_Al_Ass&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amr bin Al Ass (trang không tồn tại)">Amr bin Al Ass</a> đã bỏ đi Medina theo Islam. Nay lại không có thủ lĩnh <a href="/w/index.php?title=Abu_Sufyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Sufyan (trang không tồn tại)">Abu Sufyan</a> quyết định, nên đa số ngồi im không kháng cự. </p><p>Thánh Muhammad đã dặn quân sĩ không được hại mạng ai, ngoại trừ 20 người có thành tích bách hại tàn bạo nhất trước nay. Nhưng khi vào thành, ông được mặc khải lệnh tha thứ và hấp tấp truyền lệnh này. Lúc ấy có ba người trong danh sách đã bị giết. Tướng Khalid về đến khu phố nhà thì gặp tướng Ikrimah - chỉ huy phó kỵ binh Mecca - với một toán quân nhỏ nghênh chiến. Một số người chết. Tướng Ikrimah trốn thoát được nhưng vài ngày sau đã trở về khi hay tin được ân xá. </p><p>Thánh Muhammad vào đền Al-Haram, cho dẹp đi các tượng thần, và bảo sơn lấp đi các hình ảnh của <a href="/wiki/T%C3%ADn_ng%C6%B0%E1%BB%A1ng" title="Tín ngưỡng">tín ngưỡng</a> <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_%C4%91a_th%E1%BA%A7n" title="Thuyết đa thần">đa thần giáo</a>. Kế đến ông ra tiếp công chúng tụ tập trước đền, phủ dụ chiêu an. Ngày hôm sau, có vụ án mạng do người từ Medina về trả thù riêng, ông khiển trách thủ phạm nặng nề, và sai đem 100 con lạc đà bồi thường gia đình nạn nhân, theo đúng phong tục. </p><p>Attab bin Asid, một nhân vật quan trọng của phe bảo thủ, nay theo Islam, được ông đặt làm thống đốc Mecca, và quy định lương bổng theo cơ chế chính quyền Medina. Khi vào xem kho tàng của đền Ka'aba từ nhiều năm được khách thập phương dâng cúng, người ta kiểm kê được hơn 55.000 lạng vàng <sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Thánh Muhammad không chạm đến tiền này. </p><p>Sau khi ở lại Mecca vài tuần sắp xếp các công việc, ông trở về Medina. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Quốc_gia_Islam"><span id="Qu.E1.BB.91c_gia_Islam"></span>Quốc gia Islam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=36" title="Sửa đổi phần “Quốc gia Islam”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=36" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quốc gia Islam"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm thứ 9 của kỷ nguyên Hijri (tương đương với năm 631) được các sử gia Islam gọi là Năm của Các Phái Đoàn. Năm ấy có rất nhiều phái đoàn đến từ khắp nơi trên bán đảo Ả Rập tuyên bố bộ lạc họ theo Islam và xin nội thuộc vào lãnh thổ Medina. Thánh Muhammad dành nhiều thời gian để tổ chức hệ thống hành chính, thuế khóa cho các vùng mới gia nhập. Ông nghiêm cấm gia đình và người trong họ lấy tiền công quỹ chi tiêu riêng. </p><p>Năm thứ 10 Hijri rất nhiều trường học được lập ra trong khắp lãnh thổ, và đặc biệt là ở Yemen phía nam bán đảo. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chiến_dịch_Tabuk"><span id="Chi.E1.BA.BFn_d.E1.BB.8Bch_Tabuk"></span>Chiến dịch Tabuk</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=37" title="Sửa đổi phần “Chiến dịch Tabuk”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=37" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chiến dịch Tabuk"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Tabuk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Tabuk (trang không tồn tại)">Chiến dịch Tabuk</a></div> <p>Ba Tư ngày càng suy yếu, trong 3 năm ngôi hoàng đế qua tay ít nhất 5 người. Năm 631 Đông La Mã nhận thấy có thể yên tâm làm một cuộc viễn chinh vào Ả Rập. Được quân tế tác cho biết Đông La Mã chuẩn bị binh sĩ, thánh Muhammad bèn kêu gọi thánh chiến. Ông quy tụ được một đạo quân đông 30.000 người. </p><p>Thánh Muhammad và quân sĩ ra đến ải Tabuk, cách Medina khoảng 800 km về phía bắc. Đông La Mã thấy quân đối phương hùng hậu và kỷ luật, ngại nhiều tổn thất, nên không đến tấn công. Thánh Muhammad ở lại Tabuk ít lâu nhận định tình thế, rồi rút quân về. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bài_giảng_ở_Arafat"><span id="B.C3.A0i_gi.E1.BA.A3ng_.E1.BB.9F_Arafat"></span>Bài giảng ở Arafat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=38" title="Sửa đổi phần “Bài giảng ở Arafat”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=38" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bài giảng ở Arafat"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm 632 thánh Muhammad về Mecca hành hương lần cuối. Ngày <a href="/wiki/9_th%C3%A1ng_12" title="9 tháng 12">9 tháng 12</a> <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Lịch Hồi giáo">âm lịch Ả Rập</a>, theo nghi thức hành hương, các tín đồ quy tụ ở đất <a href="/w/index.php?title=Arafat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arafat (trang không tồn tại)">Arafat</a>, ngoại ô Mecca, để cầu nguyện. Tùy tài liệu, số tín đồ có mặt đông 90.000, 100.000 hoặc 140.000 người <sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Thánh Muhammad đứng trên một đỉnh núi con là núi Từ Bi ('Ar-Rahman'). Mỗi khoảng cách xa xa có một người khỏe giọng lặp truyền lại từng câu ông nói để mọi người đều nghe rõ. </p><p>Ông nhắc lại những tín điều quan trọng, dặn dò mọi người hãy cố gắng theo lời truyền dạy của kinh Koran, và tuyên bố là sứ mạng truyền đạo Islam của ông nay đã hoàn tất. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Những_ngày_cuối_cùng"><span id="Nh.E1.BB.AFng_ng.C3.A0y_cu.E1.BB.91i_c.C3.B9ng"></span>Những ngày cuối cùng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=39" title="Sửa đổi phần “Những ngày cuối cùng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=39" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những ngày cuối cùng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mặc dù là lãnh tụ của một quốc gia rộng lớn, nhưng thánh Muhammad vẫn sống giản dị, ở nhà cửa sơ sài. Ông không đòi hỏi sự phục dịch, tự tay xách nước giếng khi cần tắm rửa. Ông thường nhịn chay, và tránh trong một bữa ăn hai thứ thịt. Trong thời gian bà Khadija còn sinh tiền, ông chỉ một vợ một chồng. Sau khi bà Khadija qua đời khoảng một năm thì ông tục huyền với một góa phụ, và sau đó thành hôn với mấy người nữa, đều là góa phụ hay đã ly dị chồng, ngoại trừ cô Aisha con ông <a href="/wiki/Abu_Bakar" title="Abu Bakar">Abu Bakar</a>, trong những tình huống đặc biệt. </p><p>Đầu năm 11 Hijri, sức khỏe ông kém hẳn. Vài lần thấy mình không đủ sức dẫn lễ cầu nguyện ngày 5 lần ở thánh đường, nên ông nhờ ông Abu Bakar dẫn lễ thay. Ông kiểm lại tài sản, có chút ít đất đai thì ông để lấy hoa lợi cho gia đình, còn 7 đồng dinar thì bố thí cho người nghèo. Ông cũng còn thanh gươm trị giá mấy đồng tiền vàng gởi cho người rể út là <a href="/wiki/Ali_bin_Abu_Talib" title="Ali bin Abu Talib">Ali</a>, và một chiếc áo giáp nằm ở một hiệu cầm đồ <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Do_Th%C3%A1i" title="Người Do Thái">người Do Thái</a> ở <a href="/wiki/Medina" title="Medina">Medina</a>. </p><p>Ông <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BFt" title="Chết">qua đời</a> ngày 12 tháng 3 âm <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch Ả Rập (trang không tồn tại)">lịch Ả Rập</a>, cũng là sinh nhật của ông. Đã có nhiều người có khuynh hướng thờ phụng ông như một vị thần linh khi ông còn sinh tiền, nên ông Abu Bakar mới tuyên bố: </p> <dl><dd><i>Hỡi dân chúng ! Nếu ai tôn thờ Muhammad thì hãy biết rằng Muhammad đã chết. Còn ai tôn thờ Allah thì Allah vẫn hằng sống và không bao giờ chết !</i></dd></dl> <p>Thi hài ông được an táng trong khuôn viên thánh đường gần nhà, nay gọi là thánh đường Al-Nabawi (« Thánh Đường Thiên Sứ »). Sau thánh đường mở rộng, phần mộ ông nay nằm trong toà đại điện. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Những_người_tiếp_nối"><span id="Nh.E1.BB.AFng_ng.C6.B0.E1.BB.9Di_ti.E1.BA.BFp_n.E1.BB.91i"></span>Những người tiếp nối</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=40" title="Sửa đổi phần “Những người tiếp nối”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=40" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những người tiếp nối"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%AFng_v%E1%BB%8B_khalip_ch%C3%ADnh_th%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Những vị khalip chính thống (trang không tồn tại)">Những vị khalip chính thống</a></div> <p>Căn cứ vào việc thánh Muhammad đã nhờ ông Abu Bakar dẫn lễ cầu nguyện trong những ngày cuối cùng, ông Omar đề nghị ông Abu Bakar làm lãnh tụ. Đề nghị này được đa số chấp thuận. </p><p>Thánh Muhammad không thu nhận đồ đệ, không xưng hô thầy trò, nên những người tín đồ từng gặp qua ông, từng nghe giảng đều được gọi là Sahaba ("bạn đồng hành" hay "bạn đường"). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chân_dung"><span id="Ch.C3.A2n_dung"></span>Chân dung</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=41" title="Sửa đổi phần “Chân dung”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=41" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chân dung"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Thánh Muhammad không cho họa chân dung của ông, sợ rằng nhiều tín đồ Islam đời sau hướng về đó mà thờ phụng, trái với sứ mạng của ông. Theo Al-Tabari, ông Ali, rể ông tả rằng: </p> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"> <p><i>Ngài có <a href="/wiki/Chi%E1%BB%81u_cao" title="Chiều cao">chiều cao</a> trung bình, nước da trắng hồng, mắt đen. Râu hàm ngài mọc dày. Tóc ngài đen, dài xuống đến vai, dày và bóng, đến tuổi 63 mà cũng chỉ có vài sợi bạc. Tướng ngài vạm vỡ, đi đứng mạnh dạn, nhưng cũng có vẻ nhẹ thoăn thoắt. Dáng điệu đi đứng không có vẻ tự kiêu. Nét mặt ngài dịu dàng, ai nhìn rồi thì không muốn rời mắt đi hướng khác. Nhìn ngài nói chuyện thì ai đói cũng quên đói, ai phiền não cũng quên phiền não.</i> </p> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gia_đình_và_dòng_dõi"><span id="Gia_.C4.91.C3.ACnh_v.C3.A0_d.C3.B2ng_d.C3.B5i"></span>Gia đình và dòng dõi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=42" title="Sửa đổi phần “Gia đình và dòng dõi”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=42" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Gia đình và dòng dõi"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vợ_con"><span id="V.E1.BB.A3_con"></span>Vợ con</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=43" title="Sửa đổi phần “Vợ con”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=43" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vợ con"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bà Khadija sinh cho ông 3 người con trai là Qasim, Tahir và Tayeb. Theo Al-Tabari, có thêm một người con trai nữa là Abdullah. Những người này đều chết lúc còn thơ ấu. Bốn người con gái là Roqayya, Um-Kulsum, Zainab và Fatima. Cô Roqayya sau là vợ ông Othman, vị <a href="/wiki/Khalip" title="Khalip">khalip</a> thứ ba của quốc gia Islam. Hai cô Um-Kulsum và Zainab gả cho hai con trai của ông Abu Lahab, bác của thánh Muhammad, cũng là người đối đầu quan trọng của ông. Vì vậy đã ly dị. Cô Fatima gả cho ông Ali, con của ông Abu Talib, cũng là bác của ông. Cô sinh được hai trai là Hassan và Hussein, là hai vị lãnh tụ rất được tôn sùng trong hệ phái Shia. Mộ của cô Fatima ở thành phố Qum, Iran nay là một thánh địa quan trọng của hệ phái này. </p><p>Những người vợ được nhiều tài liệu nhắc tới, nhưng không loại trừ xác suất tài liệu ngụy tạo là: </p> <ul><li>Bà Sawda, một người đã theo chồng đi Abyssinia lánh nạn bách hại, khi về đến Mecca năm 620 thì chồng bà là ông Sukran qua đời, bà không còn nơi nương tựa.</li> <li>Bà Aisha, con ông Abu Bakar, gả lúc 6 - 7 tuổi, động phòng lúc 9 tuổi. Bà nổi tiếng về kiến thức <a href="/wiki/Y_h%E1%BB%8Dc" title="Y học">y học</a>, và ngày nay nhiều người <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Phi" title="Bắc Phi">Bắc Phi</a> thờ bàn tay của bà.</li> <li>Bà Hafsah, góa phụ, con ông Omar.</li> <li>Bà Um Habiba, một người đã đi lánh nạn ở Abyssinia và trở thành góa phụ, nhưng cũng là con ông Abu Sufyan lãnh tụ phe bảo thủ Mecca.</li> <li>Bà Maimun, góa phụ, cô ruột tướng Khalid.</li></ul> <p>Sau bà Khadija, thánh Muhammad không có con với ai, ngoại trừ một người tiểu thiếp tên là Maria do thống đốc Ai Cập gởi tặng. Người này sinh cho ông một bé trai tên là Ibrahim, nhưng chỉ nuôi được đến hai tuổi. </p><p>Các học giả như Al-Tabari và Muhammad Hamidullah thường liệt kê nhiều dị bản về các vợ con của thánh Muhammad, với các thông tin khác biệt, mâu thuẫn nhau. </p><p>Người vợ thứ ba của Muhammad là <a href="/wiki/Aisha" title="Aisha">Aisha</a> chỉ mới sáu tuổi khi hai người hứa hôn và chín tuổi khi hai người chuyển đến sống cùng nhau <sup id="cite_ref-armstrong157_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-armstrong157-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceB_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-spellberg40_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-spellberg40-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, do đó những người chỉ trích Hồi giáo chẳng hạn như mục sư Jerry Vines và lãnh đạo Đảng Tự do Hà Lan Geert Wilders đã viện dẫn tuổi của Aisha để tố cáo Muhammad đã có <a href="/wiki/Quan_h%E1%BB%87_t%C3%ACnh_d%E1%BB%A5c" title="Quan hệ tình dục">quan hệ tình dục</a> với một đứa trẻ chín tuổi, từ đó họ kết luận rằng Muhammad là một kẻ <a href="/wiki/%E1%BA%A4u_d%C3%A2m" class="mw-redirect" title="Ấu dâm">ấu dâm</a>.<sup id="cite_ref-Vines_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Vines-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Những_hậu_duệ_là_lãnh_tụ_tôn_giáo"><span id="Nh.E1.BB.AFng_h.E1.BA.ADu_du.E1.BB.87_l.C3.A0_l.C3.A3nh_t.E1.BB.A5_t.C3.B4n_gi.C3.A1o"></span>Những hậu duệ là lãnh tụ tôn giáo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=44" title="Sửa đổi phần “Những hậu duệ là lãnh tụ tôn giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=44" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những hậu duệ là lãnh tụ tôn giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Bài chi tiết: <a href="/wiki/C%C3%A1c_chi_nh%C3%A1nh_c%E1%BB%A7a_Islam" title="Các chi nhánh của Islam">Các chi nhánh của Islam</a></li> <li>Bài chi tiết: <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Shia" title="Hồi giáo Shia">Hệ phái Shia của Islam</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Những_hậu_duệ_là_lãnh_tụ_quốc_gia"><span id="Nh.E1.BB.AFng_h.E1.BA.ADu_du.E1.BB.87_l.C3.A0_l.C3.A3nh_t.E1.BB.A5_qu.E1.BB.91c_gia"></span>Những hậu duệ là lãnh tụ quốc gia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=45" title="Sửa đổi phần “Những hậu duệ là lãnh tụ quốc gia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=45" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những hậu duệ là lãnh tụ quốc gia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Fatimid" title="Nhà Fatimid">Nhà Fatimid</a> (909 - 1171) ở Bắc Phi và Tây Á</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Sayyid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Sayyid (trang không tồn tại)">Nhà Sayyid</a> (1414 - 1451) ở Ấn Độ</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Alaouite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Alaouite (trang không tồn tại)">Nhà Alaouite</a> (1666 -) hiện trị vì tại Maroc</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Những_hậu_duệ_là_thường_dân"><span id="Nh.E1.BB.AFng_h.E1.BA.ADu_du.E1.BB.87_l.C3.A0_th.C6.B0.E1.BB.9Dng_d.C3.A2n"></span>Những hậu duệ là thường dân</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=46" title="Sửa đổi phần “Những hậu duệ là thường dân”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=46" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những hậu duệ là thường dân"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Theo bách khoa tự điển Quid 1990 của đài RTL (<i>Radio Télévision Luxembourgeoise</i>) xuất bản năm 1989, tại Iran có 600.000 người 'sayyid' (hậu duệ của thánh Muhammad theo phụ hệ) và 500.000 người 'sharif' (mẹ thuộc dòng dõi thánh Muhammad) (trang 979). </p><p>Hậu duệ của ông cũng khá đông đảo tại <a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp_X%C3%AA_%C3%9At" title="Ả Rập Xê Út">Ả Rập Xê Út</a>, <a href="/wiki/Iraq" title="Iraq">Iraq</a>, <a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syria</a>, <a href="/wiki/Jordan" title="Jordan">Jordan</a>, <a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp" title="Ai Cập">Ai Cập</a>, <a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a>, <a href="/wiki/Tunisia" title="Tunisia">Tunisia</a>, <a href="/wiki/Alg%C3%A9rie" title="Algérie">Algérie</a>, <a href="/wiki/Maroc" title="Maroc">Maroc</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>, <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a>, <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a> và <a href="/wiki/Bangladesh" title="Bangladesh">Bangladesh</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=47" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=47" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-count references-column-count-1" style="-moz-column-count: 1; -webkit-column-count: 1; column-count: 1; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text">Le Prophète de l'Islam, sa vie, son oeuvre. Muhammad Hamidullah. Trang 59.</span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text">Le Prophète de l'Islam, sa vie, son oeuvre. Muhammad Hamidullah. Trang 67.</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">Le Prophète de l'Islam, sa vie, son oeuvre. Muhammad Hamidullah. Trang 79.</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">Moojan Momen (1985),<i>An Introduction to Shi'i Islam: History and Doctrines of Twelver Shi'ism</i>, Yale University Press, New edition 1987, p. 5.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">Le Prophète de l'Islam, sa vie, son oeuvre. Muhammad Hamidullah. Trang 249. 70.000 onces, 1 once theo Pháp là 31g, phân biệt với ounce Anh là 28,35g.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">Le Prophète de l'Islam, sa vie, son oeuvre. Muhammad Hamidullah. Trang 251.</span> </li> <li id="cite_note-armstrong157-7"><b><a href="#cite_ref-armstrong157_7-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFArmstrong1992">Armstrong 1992</a>, tr. 157<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFArmstrong1992 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-ReferenceB-8"><b><a href="#cite_ref-ReferenceB_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.economist.com/node/8148621">“Mountain Rigger”</a>. <i><a href="/wiki/The_Economist" title="The Economist">The Economist</a></i>. ngày 11 tháng 11 năm 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Economist&rft.atitle=Mountain+Rigger&rft.date=2006-11-11&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.economist.com%2Fnode%2F8148621&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AMuhammad" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-spellberg40-9"><b><a href="#cite_ref-spellberg40_9-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSpellberg1994">Spellberg 1994</a>, tr. 40<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFSpellberg1994 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWatt1960">Watt 1960</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFWatt1960 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBarlas2002">Barlas 2002</a>, tr. 125–26<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFBarlas2002 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Vines-12"><b><a href="#cite_ref-Vines_12-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCooperman2002" class="citation news cs1">Cooperman, Alan (ngày 20 tháng 6 năm 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200107190459/https://www.washingtonpost.com/ac2/wp-dyn/A14499-2002Jun19/?language=printer">“Anti-Muslim Remarks Stir Tempest”</a>. The Washington Post. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/ac2/wp-dyn/A14499-2002Jun19?language=printer">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2020<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Anti-Muslim+Remarks+Stir+Tempest&rft.date=2002-06-20&rft.aulast=Cooperman&rft.aufirst=Alan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.washingtonpost.com%2Fac2%2Fwp-dyn%2FA14499-2002Jun19%3Flanguage%3Dprinter&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AMuhammad" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCollins2010" class="citation book cs1">Collins, Christopher (ngày 1 tháng 11 năm 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=KpwXKnYGg98C&pg=PA181&dq=muhammad+pedophile#v=onepage&q=muhammad%20pedophile&f=false"><i>Homeland Mythology: Biblical Narratives in American Culture</i></a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0271047249" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0271047249"><bdi>978-0271047249</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Homeland+Mythology%3A+Biblical+Narratives+in+American+Culture&rft.date=2010-11-01&rft.isbn=978-0271047249&rft.aulast=Collins&rft.aufirst=Christopher&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DKpwXKnYGg98C%26pg%3DPA181%26dq%3Dmuhammad%2Bpedophile%23v%3Donepage%26q%3Dmuhammad%2520pedophile%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AMuhammad" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=48" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=48" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Histoire des Envoyés de Dieu et des rois - nguyên tác tiếng Ả Rập "Tarikh al Rousoul wal Moulouk" của Muhammad ibn Djarir <b>Al-Tabari</b> (838-923), bản dịch tiếng Pháp do Mohamad Hamadé, dịch từ bản <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Tiếng Đức">tiếng Đức</a> của M. Hermann Zotenberg (1874), dịch từ bản tiếng Ba Tư của tể tướng Abou-'Ali Mohammad Bel'Ami (963). Editions Al-Bustane, Paris 2002.</li> <li>Kinh Qur'an (ý nghĩa nội dung). Người dịch: Hassan Abdul Karim. Santa Ana, California 1997.</li> <li>La tradition musulmane - Ali Merad - Editions Que-Sais-Je ? - Presses Universitaires de France, Paris 2001.</li> <li>Le Prophète de l'Islam, sa vie, son oeuvre. Muhammad Hamidullah. Editions El-Najah. 6ème édition augmentée 1998, Paris.</li> <li>Les grandes dates de l'Islam, sous la direction de Robert Mantran, Editions Larousse, Paris 1990.</li> <li>Les minorités dans le monde - Faits et analyses - Joseph Yacoub - Editions Desclee de Brouwer - Paris 1998.</li> <li>L'Islam dans le monde - dossier présenté et établi par Paul BALTA - Edition La Découverte et Journal Le Monde - Paris 1986.</li> <li>Musulmans de Chine - Une anthropologie des Hui du Henan - Elisabeth Allès - Editions EHESS, Paris 2000.</li> <li>Quid 1990 - Dominique et Michèle Frémy, Editions Robert Laffont et Société des Encyclopédies Quid, 1989.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&veaction=edit&section=49" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Muhammad&action=edit&section=49" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Muhammad?uselang=vi">Muhammad</a></b></i>.</div></div> </div> <p>Các tiểu sử khách quan: </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pbs.org/muhammad/">Chương trình PBS về Muhammad</a> (tiếng Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encarta.msn.com/encyclopedia_761553918/Muhammad_(prophet).html/">Tiểu sử trong bách khoa toàn thư <i>Encarta</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060623201920/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761553918/Muhammad_(prophet).html/">Lưu trữ</a> 2006-06-23 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://31.1911encyclopedia.org/M/MA/MAHOMET.htm">Bài viết về Muhammad trong số <i>Encyclopædia Britannica</i> năm 1911</a> (Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/prophet/">Các văn kiện viết bởi tín đồ Islam và người ngoại giáo với tính cách quý trọng tại University of Southern California</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060612062303/http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/prophet/">Lưu trữ</a> 2006-06-12 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Anh)</li></ul> <p>Các tiểu sử viết bởi tín đồ Islam: </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.islamonline.net/English/In_Depth/mohamed/1424/index.shtml">Islamonline</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070618003223/http://www.islamonline.net/English/In_Depth/mohamed/1424/index.shtml">Lưu trữ</a> 2007-06-18 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (tiếng Anh, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.islamonline.net/Arabic/In_Depth/mohamed/1424/index.shtml">Ả Rập</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060206025043/http://www.islamonline.net/Arabic/In_Depth/mohamed/1424/index.shtml">Lưu trữ</a> 2006-02-06 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.theprophetmuhammad.org/">Tiểu sử bởi Harun Yahya</a> (Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.al-sunnah.com/nektar/">Ar-Raheeq Al-Makhtum (Mật hoa bịt kín)</a> – Truyện ký của Nhà Thiên Sứ Cao quý (Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/MH_LM/default.htm">Cuộc đời thánh Muhammad</a> – bởi Muhammad Husayn Haykal, dịch bởi Isma'il Razi A. al-Faruqi (Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/prophet/">Giới thiệu về Thiên Sứ Muhammad</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060612062303/http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/prophet/">Lưu trữ</a> 2006-06-12 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.muhammad.net/">www.muhammad.net</a> – tiểu sử Thiên Sứ Muhammad và thêm nữa (Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.basma.us/site/true_islam/who_is_prophet_muhammad.php">Nhà Thiên Sứ Muhammad là ai?</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060206121043/http://www.basma.us/site/true_islam/who_is_prophet_muhammad.php">Lưu trữ</a> 2006-02-06 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> – có hình ảnh bởi ar-Rawdah an-Nabawiyah (Anh)</li></ul> <p>Quan điểm phê bình: </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://debate.org.uk/topics/theo/muhbiog.htm">Xu hướng trong các Tiểu sử Muhammad</a> (Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://anwary-islam.com/women/prophets-wives.htm">Các bà vợ của Muhammad</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060207031220/http://anwary-islam.com/women/prophets-wives.htm">Lưu trữ</a> 2006-02-07 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Anh)</li> <li><a class="external text" href="https://fr.wikisource.org/wiki/Le_fanatisme,_ou_Mahomet_le_proph%C3%A8te">Tên cuồng tín hay là Nhà tiên tri Muhammad (tiếng Pháp)</a></li></ul> <p>Các vấn đề khác: </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.usna.edu/Users/humss/bwheeler/swords/swords_index.html">Các thanh gươm của Nhà tiên tri Muhammad</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060206230214/http://www.usna.edu/Users/humss/bwheeler/swords/swords_index.html">Lưu trữ</a> 2006-02-06 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Anh)</li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhammad&oldid=71559464">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhammad&oldid=71559464</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Sinh_n%C4%83m_570" title="Thể loại:Sinh năm 570">Sinh năm 570</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:M%E1%BA%A5t_n%C4%83m_632" title="Thể loại:Mất năm 632">Mất năm 632</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ti%C3%AAn_tri_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Tiên tri Hồi giáo">Tiên tri Hồi giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Hồi giáo">Hồi giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Thể loại:Người Ả Rập">Người Ả Rập</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Sinh_th%E1%BA%ADp_ni%C3%AAn_570" title="Thể loại:Sinh thập niên 570">Sinh thập niên 570</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_gia_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Thể loại:Chính trị gia Ả Rập">Chính trị gia Ả Rập</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngh%E1%BB%8B_s%C4%A9" title="Thể loại:Nghị sĩ">Nghị sĩ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Nhà triết học">Nhà triết học</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_s%C3%A1ng_l%E1%BA%ADp_t%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Người sáng lập tôn giáo">Người sáng lập tôn giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Muhammad" title="Thể loại:Muhammad">Muhammad</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:T%C3%ADn_h%E1%BB%AFu_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Thể loại:Tín hữu Hồi giáo Ả Rập">Tín hữu Hồi giáo Ả Rập</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:T%C6%B0%E1%BB%9Bng_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Thể loại:Tướng Ả Rập">Tướng Ả Rập</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_ngo%E1%BA%A1i_giao" title="Thể loại:Nhà ngoại giao">Nhà ngoại giao</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Medina" title="Thể loại:Medina">Medina</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Th%C6%B0%C6%A1ng_nh%C3%A2n" title="Thể loại:Thương nhân">Thương nhân</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_t%E1%BB%AB_Mecca" title="Thể loại:Người từ Mecca">Người từ Mecca</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Pages_using_the_Phonos_extension" title="Thể loại:Pages using the Phonos extension">Pages using the Phonos extension</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_kh%C3%B4ng_c%C3%B3_m%E1%BB%A5c_ti%C3%AAu_Harv_v%C3%A0_Sfn" title="Thể loại:Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn">Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_d%C3%A0i" title="Thể loại:Bài cơ bản dài">Bài cơ bản dài</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 27 tháng 7 năm 2024, 12:52.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhammad&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-5f6dc87fd6-cq2th","wgBackendResponseTime":209,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.341","walltime":"0.475","ppvisitednodes":{"value":1734,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":28416,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3148,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":17121,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 394.328 1 -total"," 41.36% 163.083 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 23.23% 91.597 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons"," 22.11% 87.184 1 Bản_mẫu:Cite_magazine"," 17.82% 70.284 1 Bản_mẫu:If_then_show"," 10.93% 43.103 1 Bản_mẫu:1000_bài_cơ_bản"," 10.55% 41.601 1 Bản_mẫu:Top_icon"," 9.58% 37.792 4 Bản_mẫu:Harvnb"," 8.68% 34.213 1 Bản_mẫu:Thông_tin_nhân_vật"," 8.30% 32.749 1 Bản_mẫu:Xử_lý_thể_loại"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.166","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4384035,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFCollins2010\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"1000 bài cơ bản\"] = 1,\n [\"Ar\"] = 3,\n [\"Chính\"] = 7,\n [\"Chú thích báo\"] = 1,\n [\"Chú thích sách\"] = 1,\n [\"Cite magazine\"] = 1,\n [\"Cquote\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 4,\n [\"Tham khảo\"] = 1,\n [\"Thông tin nhân vật\"] = 1,\n [\"Thể loại Commons\"] = 1,\n [\"Thời gian sống\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 8,\n [\"Âm thanh\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-5457f5c844-ng9sb","timestamp":"20241120075115","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Muhammad","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Muhammad","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9458","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9458","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-02-05T23:22:38Z","dateModified":"2024-07-27T12:52:50Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/5d\/Muhammad_Salat.svg","headline":"ng\u01b0\u1eddi s\u00e1ng l\u1eadp H\u1ed3i gi\u00e1o (kho\u1ea3ng 570\u2013632)"}</script> </body> </html>