CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Казацтва — Вікіпедыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","Май","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","снежань"],"wgRequestId":"6a3e09c1-14ae-4256-aa70-285aefa83416","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Казацтва","wgTitle":"Казацтва","wgCurRevisionId":4796724,"wgRevisionId":4796724,"wgArticleId":31154,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы","Казацтва"],"wgPageViewLanguage":"be","wgPageContentLanguage":"be","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Казацтва","wgRelevantArticleId":31154,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[ ],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4796724,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q47805","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled": false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.edittop","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.navboxNavigation","ext.gadget.directLinkToCommons", "ext.gadget.Statistics","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/90/J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1879"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg/800px-J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1253"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg/640px-J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1002"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Казацтва — Вікіпедыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Правіць" href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпедыя (be)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпедыя струмень Atom" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Казацтва rootpage-Казацтва skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсці да зместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Адкрыць Галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Пра праект, чым можна заняцца, дзе што шукаць"><span>Супольнасць</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges" title="Пералік нядаўніх змяненняў у віксе. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія змены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:NewPages"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-Village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Random" title="Паказаць выпадковую старонку [x]" accesskey="x"><span>Выпадковая старонка</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" title="Дзе можна атрымаць тлумачэнні."><span>Даведка</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпедыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be.svg" style="width: 7.625em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be.svg" width="117" height="12" style="width: 7.3125em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Шукаць у Вікіпедыі" aria-label="Шукаць у Вікіпедыі" autocapitalize="sentences" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Адмысловае:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя інструменты"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be" class=""><span>Ахвяраваць</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Больш магчымасцей" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя інструменты" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Меню ўдзельніка" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be"><span>Ахвяраваць</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для ананімных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" aria-label="Даведацца больш пра праўку"><span>даведацца больш</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyContributions" title="Спіс правак, зробленых з гэтага IP-адраса [y]" accesskey="y"><span>Уклад</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyTalk" title="Размовы пра праўкі, зробленыя з гэтага IP-адраса [n]" accesskey="n"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Змест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Змест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Казакі_ў_ВКЛ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Казакі_ў_ВКЛ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Казакі ў ВКЛ</span> </div> </a> <ul id="toc-Казакі_ў_ВКЛ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Маскоўская_дзяржава" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Маскоўская_дзяржава"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Маскоўская дзяржава</span> </div> </a> <ul id="toc-Маскоўская_дзяржава-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-У_Беларусі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#У_Беларусі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>У Беларусі</span> </div> </a> <ul id="toc-У_Беларусі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сучаснасць" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Сучаснасць"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Сучаснасць</span> </div> </a> <ul id="toc-Сучаснасць-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Зноскі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Зноскі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Зноскі</span> </div> </a> <ul id="toc-Зноскі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Літаратура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Літаратура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Літаратура</span> </div> </a> <ul id="toc-Літаратура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Змест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Пераключыць змест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Пераключыць змест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Казацтва</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсці да артыкула на іншай мове. Даступны на 88 мовах." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-88" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">88 моў</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="выдатны артыкул"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Kosakke" title="Kosakke – афрыкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Kosakke" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="афрыкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%82" title="قوزاق – арабская" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قوزاق" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабская" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%82" title="قوزاق – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="قوزاق" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Cosacu" title="Cosacu – астурыйская" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Cosacu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kazaklar" title="Kazaklar – азербайджанская" lang="az" hreflang="az" data-title="Kazaklar" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанская" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Казактар – башкірская" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Казактар" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкірская" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%96" title="Казакі – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Казакі" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8" title="Казаци – балгарская" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Казаци" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="балгарская" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kozaked" title="Kozaked – брэтонская" lang="br" hreflang="br" data-title="Kozaked" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="брэтонская" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kozaci" title="Kozaci – баснійская" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kozaci" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="баснійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Cosacs" title="Cosacs – каталанская" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Cosacs" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанская" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D3%80%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D1%85%D0%B8%D0%B9" title="ГӀалагӀазкхий – чачэнская" lang="ce" hreflang="ce" data-title="ГӀалагӀазкхий" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чачэнская" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Qazaqlar" title="Qazaqlar – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Qazaqlar" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Koz%C3%A1ci" title="Kozáci – чэшская" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kozáci" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чэшская" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%EA%99%81%D0%B0%D1%86%D0%B8" title="Коꙁаци – царкоўнаславянская" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Коꙁаци" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="царкоўнаславянская" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="Касаксем – чувашская" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Касаксем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашская" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cosaciaid" title="Cosaciaid – валійская" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cosaciaid" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валійская" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kosakker" title="Kosakker – дацкая" lang="da" hreflang="da" data-title="Kosakker" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kosaken" title="Kosaken – нямецкая" lang="de" hreflang="de" data-title="Kosaken" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%B6%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%B9" title="Κοζάκοι – грэчаская" lang="el" hreflang="el" data-title="Κοζάκοι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грэчаская" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cossacks" title="Cossacks – англійская" lang="en" hreflang="en" data-title="Cossacks" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англійская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kozakoj" title="Kozakoj – эсперанта" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kozakoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанта" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cosaco" title="Cosaco – іспанская" lang="es" hreflang="es" data-title="Cosaco" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="іспанская" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kasakad" title="Kasakad – эстонская" lang="et" hreflang="et" data-title="Kasakad" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонская" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kosako" title="Kosako – баскская" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kosako" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскская" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9" title="مردم کازاک – фарсі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مردم کازاک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="фарсі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kasakat" title="Kasakat – фінская" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kasakat" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фінская" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Cosaques" title="Cosaques – французская" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Cosaques" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французская" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Cos%C3%A2cs" title="Cosâcs – фрыульская" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Cosâcs" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="фрыульская" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cosacaigh" title="Cosacaigh – ірландская" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cosacaigh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ірландская" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Cosagaich" title="Cosagaich – шатландская гэльская" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Cosagaich" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="шатландская гэльская" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Cosacos" title="Cosacos – галісійская" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Cosacos" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галісійская" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%96%D7%90%D7%A7%D7%99%D7%9D" title="קוזאקים – іўрыт" lang="he" hreflang="he" data-title="קוזאקים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="іўрыт" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="कोज़ाक – хіндзі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कोज़ाक" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хіндзі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kozaci" title="Kozaci – харвацкая" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kozaci" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="харвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Koz%C3%A1kok" title="Kozákok – венгерская" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kozákok" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерская" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կազակություն – армянская" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կազակություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянская" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bangsa_Kazaki" title="Bangsa Kazaki – інданезійская" lang="id" hreflang="id" data-title="Bangsa Kazaki" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="інданезійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/K%C3%B3sakkar" title="Kósakkar – ісландская" lang="is" hreflang="is" data-title="Kósakkar" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ісландская" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Cosacchi" title="Cosacchi – італьянская" lang="it" hreflang="it" data-title="Cosacchi" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="італьянская" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B3%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AF" title="コサック – японская" lang="ja" hreflang="ja" data-title="コサック" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японская" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კაზაკები – грузінская" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კაზაკები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузінская" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Казактар – казахская" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Казактар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахская" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%95%E0%B2%B0%E0%B3%81" title="ಕಾಸ್ಯಾಕರು – канада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕಾಸ್ಯಾಕರು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="канада" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B9%B4%EC%9E%90%ED%81%AC" title="카자크 – карэйская" lang="ko" hreflang="ko" data-title="카자크" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="карэйская" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA-%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Казак-орустар – кіргізская" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Казак-орустар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="кіргізская" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Cosaci" title="Cosaci – лацінская" lang="la" hreflang="la" data-title="Cosaci" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="лацінская" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kazokai" title="Kazokai – літоўская" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kazokai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="літоўская" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kazaki" title="Kazaki – латышская" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kazaki" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышская" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%82" title="Козакт – макшанская" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Козакт" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="макшанская" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/K%C3%B4z%C3%A0ka_(vahoaka)" title="Kôzàka (vahoaka) – малагасійская" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Kôzàka (vahoaka)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасійская" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA" title="Казак – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Казак" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8" title="Козаци – македонская" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Козаци" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонская" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="കൊസാക്കുകൾ – малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കൊസാക്കുകൾ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA" title="Казак – мангольская" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Казак" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="мангольская" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kozak" title="Kozak – малайская" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kozak" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kozakken" title="Kozakken – нідэрландская" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kozakken" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нідэрландская" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kosakkar" title="Kosakkar – нарвежская (нюношк)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kosakkar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нарвежская (нюношк)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kosakker" title="Kosakker – нарвежская (букмол)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kosakker" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="нарвежская (букмол)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Cosacs" title="Cosacs – аксітанская" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Cosacs" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="аксітанская" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%8A%D1%85%D1%8A%D0%B0%D0%B3_%D0%B0%D0%B4%C3%A6%D0%BC" title="Хъазахъхъаг адæм – асецінская" lang="os" hreflang="os" data-title="Хъазахъхъаг адæм" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="асецінская" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%95" title="ਕਸਾਕ – панджабі" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕਸਾਕ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджабі" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kozacy" title="Kozacy – польская" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kozacy" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польская" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DA%A9" title="کاسک – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کاسک" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Cossacos" title="Cossacos – партугальская" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Cossacos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="партугальская" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Cazaci" title="Cazaci – румынская" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Cazaci" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынская" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Казаки – руская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Казаки" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kozaci" title="Kozaci – сербскахарвацкая" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kozaci" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскахарвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Cossacks" title="Cossacks – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Cossacks" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Koz%C3%A1ci" title="Kozáci – славацкая" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kozáci" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="славацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kozaki" title="Kozaki – славенская" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kozaki" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="славенская" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8" title="Козаци – сербская" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Козаци" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербская" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kosacker" title="Kosacker – шведская" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kosacker" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведская" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AF%8B%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%95%E0%AF%8D_%E0%AE%AE%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="கோசாக் மக்கள் – тамільская" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கோசாக் மக்கள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамільская" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D2%B3%D0%BE" title="Казакҳо – таджыкская" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Казакҳо" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таджыкская" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%8B%E0%B9%87%E0%B8%81" title="คอสแซ็ก – тайская" lang="th" hreflang="th" data-title="คอสแซ็ก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайская" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kazaklar_(Slav)" title="Kazaklar (Slav) – турэцкая" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kazaklar (Slav)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Казаклар – татарская" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Казаклар" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарская" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Козаки – украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Козаки" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9" title="کازاک – урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کازاک" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kazaklar" title="Kazaklar – узбекская" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kazaklar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекская" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Kozakad" title="Kozakad – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Kozakad" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Cossack" title="Cossack – в’етнамская" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Cossack" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="в’етнамская" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Cozake" title="Cozake – валонская" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Cozake" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валонская" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E8%90%A8%E5%85%8B" title="哥萨克 – ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="哥萨克" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="კაზაკეფი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="კაზაკეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E8%96%A9%E5%85%8B" title="哥薩克 – кітайская" lang="zh" hreflang="zh" data-title="哥薩克" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кітайская" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E8%96%A9%E5%85%8B%E4%BA%BA" title="哥薩克人 – кантонскі дыялект кітайскай" lang="yue" hreflang="yue" data-title="哥薩克人" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонскі дыялект кітайскай" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47805#sitelinks-wikipedia" title="Правіць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Паказаць уласна змест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Старонка</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B:%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" rel="discussion" title="Размовы пра змест гэтай старонкі [t]" accesskey="t"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Змяніць моўны варыянт" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Віды"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=history" title="Ранейшыя версіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструменты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструменты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Больш магчымасцей" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеянні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:WhatLinksHere/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Спіс вікістаронак, якія спасылаюцца сюды [j]" accesskey="j"><span>Сюды спасылаюцца</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChangesLinked/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" rel="nofollow" title="Нядаўнія змены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Звязаныя праўкі</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:SpecialPages" title="Пералік усіх адмысловых старонак [q]" accesskey="q"><span>Адмысловыя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&oldid=4796724" title="Нязменная спасылка на гэтую версію гэтай старонкі"><span>Нязменная спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=info" title="Больш звестак пра гэту старонку"><span>Звесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CiteThisPage&page=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&id=4796724&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць гэту старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D0%25B0%25D0%25B7%25D0%25B0%25D1%2586%25D1%2582%25D0%25B2%25D0%25B0"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D0%25B0%25D0%25B7%25D0%25B0%25D1%2586%25D1%2582%25D0%25B2%25D0%25B0"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:DownloadAsPdf&page=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=show-download-screen"><span>Спампаваць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&printable=yes" title="Друкавальная версія гэтай старонкі [p]" accesskey="p"><span>Для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cossacks" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47805" title="Спасылка на звязаны элемент рэпазітара даных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Вікіданых</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be" dir="ltr"><div class="hatnote navigation-not-searchable noprint dabhide">У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA" class="mw-disambig" title="Казак">Казак</a>.</div> <div class="hatnote navigation-not-searchable noprint dabhide">У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%96" class="mw-redirect" title="Казакі">Казакі</a>.</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg/220px-J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg" decoding="async" width="220" height="344" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg/330px-J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg/440px-J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg 2x" data-file-width="958" data-file-height="1500" /></a><figcaption>Казацкае вяселле, карціна Ё.Брандта</figcaption></figure> <p><b>Казакі</b> — субэтнічная група пераважна ўсходніх славян. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Казакі_ў_ВКЛ"><span id=".D0.9A.D0.B0.D0.B7.D0.B0.D0.BA.D1.96_.D1.9E_.D0.92.D0.9A.D0.9B"></span>Казакі ў ВКЛ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Правіць раздзел: Казакі ў ВКЛ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Казакі ў ВКЛ"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Казакі — сацыяльная супольнасць, якая існавала ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> у XV—XVII стст. Пад казацтвам <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> трэба разумець 2 розныя, але цесна звязаныя паміж сабой з’явы: украінскае (запарожскае) казацтва з канца XV ст. да <a href="/wiki/1569" title="1569">1569</a> г. і сфарміраваныя па-казацку атрады жыхароў <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусі</a> ў XVII ст. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Sergiy_Vasylkivskiy-_Cossack.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Sergiy_Vasylkivskiy-_Cossack.jpg/220px-Sergiy_Vasylkivskiy-_Cossack.jpg" decoding="async" width="220" height="377" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Sergiy_Vasylkivskiy-_Cossack.jpg/330px-Sergiy_Vasylkivskiy-_Cossack.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a2/Sergiy_Vasylkivskiy-_Cossack.jpg 2x" data-file-width="350" data-file-height="600" /></a><figcaption>Запарожскі казак</figcaption></figure> <p>Казацтва з’явілася ў ХV стагоддзі ў нізоўі <a href="/wiki/%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE" title="Дняпро">Дняпра</a>, на тэрыторыі сенняшняй Украіны — на так званым <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5" title="Дзікае поле">Дзікім полі</a>. У XV—XVI стст. у паўднёвых раёнах <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> паступова адбываўся працэс фарміравання прынцыпова новай сацыяльнай групы. Паходжанне тэрміна «казак» канчаткова не высветлена, у цюркскіх мовах гэта слова азначае «вольны чалавек». На славянскіх землях у XIV—XV стст. казакамі называлі свабодных людзей, аб’яднаных у шайкі, рознага роду авантурыстаў. Калыскай казацтва <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> сталі малазаселеныя паўднёва-ўкраінскія землі, якія былі своеасаблівым буферам паміж <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Крымскае ханства">Крымскім ханствам</a> і зямельнымі ўладаннямі феадалаў <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> і знаходзіліся толькі пад намінальным палітычным кантролем <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F" class="mw-redirect" title="Вільня">Вільні</a>. Узмацненне феадальнага прыгнёту ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> садзейнічала прытоку на гэтыя землі беглых сялян і пасадскіх людзей з беларускіх і ўкраінскіх паветаў. Патрэба ў самазабеспячэнні і пастаянная пагроза з боку татараў вызначылі ваенны лад жыцця і неабходнасць стварэння моцнай вайсковай арганізацыі. Пастаянныя кантакты з крымскімі татарамі спрыялі ўвабранню казакамі цюркскіх элементаў у назвах, звычаях, побыце. Як сацыяльная з’ява казацтва <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> не было ўнікальным і мела непасрэдныя аналогіі на землях суседняй <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" class="mw-redirect" title="Вялікае княства Маскоўскае">Маскоўскай дзяржавы</a> (данское, грэбенскае, церскае і яіцкае казацтва). </p><p>Першыя звесткі пра казакоў <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> (у расійскіх крыніцах называліся «чаркасы») адносяцца да канца XV ст. У <a href="/wiki/1489" title="1489">1489</a> г. яны былі выкарыстаны ў выправе супраць татараў, у <a href="/wiki/1494" title="1494">1494</a> г. казакі напалі на турэцкую крэпасць <a href="/wiki/%D0%90%D1%87%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%9E" class="mw-redirect" title="Ачакаў">Ачакаў</a>, у <a href="/wiki/1499" title="1499">1499</a> г. зрабілі паход на <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC" title="Крым">Крым</a>. Адным з першых ідэю арганізацыі казацкага войска і выкарыстанне яго ў дзяржаўных інтарэсах для аховы дняпроўскіх перапраў ад татараў выказаў вялікі князь <a href="/wiki/%D0%96%D1%8B%D0%B3%D1%96%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%82_I_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Жыгімонт I Стары">Жыгімонт Стары</a>, аднак гэты праект застаўся нерэалізаваны. 3 пачатку XVI ст. магнаты паўднёвых паветаў <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> сталі прыцягваць казацкія атрады для абароны сваіх уладанняў ад знешніх ворагаў і мясцовых праціўнікаў. Вялізную ролю ў арганізацыі казацкага войска адыграў <a href="/wiki/%D0%AF%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%85_%D0%94%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Яўстах Дашкевіч">Яўстах Дашкевіч</a> (Дашковіч), які ў 1520-я г. на чале буйнога атрада казакоў ладзіў паходы на <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" class="mw-redirect" title="Вялікае княства Маскоўскае">Маскоўскую дзяржаву</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Крымскае ханства">Крымскае ханства</a> і асманскія ўладанні ў Прычарнамор’і. У сярэдзіне XVI ст. адным з найбольш значных правадыроў шматлікіх казацкіх атрадаў быў чаркаскі і канеўскі стараста князь <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D1%8B%D0%B9_%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87_%D0%92%D1%96%D1%88%D0%BD%D1%8F%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D1%96" title="Дзмітрый Іванавіч Вішнявецкі">Дзмітрый Вішнявецкі</a> (Байда). У <a href="/wiki/1556" title="1556">1556</a> г. ён пабудаваў крэпасць на адным з астравоў у ніжнім цячэнні <a href="/wiki/%D0%94%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%BE" title="Дняпро">Дняпра</a> (традыцыйна лічыцца, што на Хорціцы). Гэта стала пачаткам афармлення першага казацкага прадзяржаўнага ўтварэння — <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%87" class="mw-redirect" title="Запарожская сеч">Запарожскай сечы</a>. У 2-й палове XVI ст. паступова аформілася сістэма кіравання сеччу, цалкам заснаваная на выбарнай аснове. Кожны курэнь выбіраў сабе кураннога атамана, агульным сходам казакоў выбіралася казацкая старшына: кашавы атаман, есаул і інш. Рашэнні прымаліся на агульным сходзе казакоў («чорная рада») не большасцю, а агульнай згодай. З пашырэннем радоў казацтва і прыняццем на дзяржаўную службу часткі казакоў у <a href="/wiki/1572" title="1572">1572</a> г. (рэестравыя казакі) пачалі афармляцца гетманская ўлада і рада палкоўнікаў. Пасля заключэння <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Люблінская унія">Люблінскай уніі 1569</a> і перадачы ўкраінскіх паветаў у склад <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect mw-disambig" title="Польскае каралеўства">Польскага каралеўства</a> казацтва ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> фактычна знікла, аднак запарожскае казацтва бесперапынна папаўнялася выхадцамі з беларускіх зямель <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a>. Першая спроба актывізацыі казацкага руху на Беларусі звязана са з’яўленнем у канцы <a href="/wiki/1595" title="1595">1595</a> у <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> атрада ўкраінскіх казакоў пад кіраўніцтвам <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD_%D0%9D%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0" title="Севярын Налівайка">С.Налівайкі</a>. Зімою <a href="/wiki/1596" title="1596">1596</a> ва ўсходнюю Беларусь уварваўся атрад <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%86%D0%B2%D0%B5%D0%B9_%D0%A8%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мацвей Шавула (няма такой старонкі)">М.Шавулы</a>. З’яўленне ўкраінскіх казакоў спрыяла паказачванню мясцовага беларускага насельніцтва, г.зн. далучэнню да казацкіх атрадаў часткі сялян, мяшчан і праваслаўнай шляхты. Нягледзячы на актыўны ўдзел беларускага насельніцтва ў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%9D%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D1%96" title="Паўстанне Налівайкі">паўстанні Налівайкі</a>, працэс паказачвання на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусі</a> не набыў масавага характару і з выцясненнем атрадаў <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD_%D0%9D%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0" title="Севярын Налівайка">С.Налівайкі</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%86%D0%B2%D0%B5%D0%B9_%D0%A8%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мацвей Шавула (няма такой старонкі)">М.Шавулы</a> быў спынены. </p><p>3 разгортваннем на <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Украіна">Украіне</a> вясною <a href="/wiki/1648" title="1648">1648</a> г. нацыянал-вызваленчай вайны пад кіраўніцтвам <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%A5%D0%BC%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96" class="mw-redirect" title="Багдан Хмяльніцкі">Б. М. Хмяльніцкага</a> і <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%A5%D0%BC%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Паўстанне Хмяльніцкага">антыфеадальнай вайны 1648—1651</a> гг. на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусі</a> назіраецца другая хваля актывізацыі казацкага руху. Са з’яўленнем атрадаў украінскіх казакоў у паўднёва-ўсходніх паветах <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> пачаўся працэс паказачвання беларускага сялянства, мяшчанства і часткі праваслаўнай шляхты, які набываў масавы характар. Разам з далучэннем мясцовых жыхароў да атрадаў украінскіх казакоў пачалі ўтварацца атрады мясцовых паўстанцаў, блізкія па сваёй структуры да казацкіх. Беларускія паўстанцы выбіралі сабе палкоўнікаў (пад імі разумеліся кіраўнікі больш-менш значных атрадаў). Права на зацвярджэнне палкоўнікаў належала Б. М. Хмяльніцкаму. Атрад паказачаных беларускіх сялян колькасцю каля 400 чалавек на чале з <a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%A1%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іван Столяр (няма такой старонкі)">Іванам Столярам</a> быў створаны ў <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D1%80" title="Мазыр">Мазыры</a>. Структурна гэты атрад складаўся з некалькіх харугваў, адна з якіх была набрана з мазырскіх мяшчан на чале з нейкім Седляром, астатнія фарміраваліся з жыхароў мазырскага наваколля. На ўзбраенні паказачаных мазыран знаходзілася каля 200 стрэльбаў і некалькі гармат. Буйны атрад з паказачаных сялян і мяшчан колькасцю ад 700 да 1500 чалавек пад кіраўніцтвам Пакусіна ўтварыўся ў <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%87%D1%8B%D1%86%D0%B0" title="Рэчыца">Рэчыцы</a>. Асноўнае ўзбраенне рэчыцкіх паказачаных сялян складалі рагаціны і бердышы, агнястрэльнай зброі амаль не было. Ігуменскія мяшчане ўтварылі харугву колькасцю каля 100 чалавек на чале з сотнікам Грыбовічам. Жыхары <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E" title="Тураў">Турава</a> стварылі 2-тысячны атрад на чале з Пракопам Цэўкай, які называў сябе «тураўскім палкоўнікам». На Століншчыне паказачаныя сяляне і мяшчане <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%BD-%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BA" title="Кажан-Гарадок">Кажан-Гарадка</a> і <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D0%B4-%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BA" title="Давыд-Гарадок">Давыд-Гарадка</a> стварылі вялікі атрад і «выбіралі палкоўнікаў, сотнікаў на казацкі манер». Контрнаступленне войска <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> пад кіраўніцтвам <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD%D1%83%D1%88_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB_(1612%E2%80%941655)" title="Януш Радзівіл (1612—1655)">Я.Радзівіла</a> ў канцы <a href="/wiki/1648" title="1648">1648</a> — пачатку <a href="/wiki/1649" title="1649">1649</a> гг. прывяло да выцяснення ўкраінскіх казакоў з тэрыторыі <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусі</a>, да разгрому мясцовых паказачаных паўстанцаў і згортвання казацкага руху ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a>. Вясной <a href="/wiki/1650" title="1650">1650</a> — зімой <a href="/wiki/1651" title="1651">1651</a> гг. у сувязі са з’яўленнем ва ўсходняй Беларусі ўкраінскіх казакоў пад кіраўніцтвам Шохава адбыўся чарговы ўздым казацкага руху ў Пасожжы. У цэлым у перыяд <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%A5%D0%BC%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Паўстанне Хмяльніцкага">казацка-сялянскай вайны 1648—1651</a> гг. мясцовыя паказачаныя сяляне не аддзялялі сябе ад украінскіх казакоў і імкнуліся інтэгравацца ў гэтую масу. Перамога шляхецкага войска прывяла да паражэння казацкага руху і на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусі</a>. </p><p>Дзейную спробу стварыць сапраўды беларускае казацтва зрабіў магілёўскі праваслаўны шляхціц <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%96%D0%BD_%D0%92%D0%B0%D1%86%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96" class="mw-redirect" title="Канстанцін Вацлаў Паклонскі">К. В. Паклонскі</a> ў <a href="/wiki/1654" title="1654">1654</a>—<a href="/wiki/1655" title="1655">1655</a> гг. у час <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%96_%D0%B7_%D0%A0%D1%8D%D1%87%D1%87%D1%83_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9_(1654%E2%80%941667)" title="Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай (1654—1667)">вайны Расійскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай 1654—1667</a> гг. 3 дазволу цара <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Аляксей Міхайлавіч">Аляксея Міхайлавіча</a> ён арганізаваў <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BA" title="Беларускі полк">Беларускі полк</a>, прычым не толькі як вайсковае падраздзяленне, але і як адміністрацыйна-тэрытарыяльную адзінку ў межах <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Магілёўская воласць">Магілёўскай воласці</a> з цэнтрам у мястэчку <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Чавусы">Чавусы</a>. У адрозненне ад іншых казацкіх атрадаў, якія дзейнічалі на тэрыторыі беларускіх паветаў <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a>, полк <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%96%D0%BD_%D0%92%D0%B0%D1%86%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96" class="mw-redirect" title="Канстанцін Вацлаў Паклонскі">Паклонскага</a> падпарадкоўваўся не Хмяльніцкаму, а непасрэдна <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Масква">Маскве</a> і ўяўляў сабой аўтаномнае казацкае ўтварэнне колькасцю да 6 тысяч чалавек. Сацыяльнай базай палка былі беларускія праваслаўныя шляхціцы, мяшчане, сялянства. Жорсткія сутыкненні казакоў <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BA" title="Беларускі полк">Беларускага палка</a> з казакамі ўкраінскага наказнога гетмана <a href="/wiki/%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9D%D1%96%D1%87%D1%8B%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87_%D0%97%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Іван Нічыпаравіч Залатарэнка">І. Н. Залатарэнкі</a>, які дзейнічаў ад імя Хмяльніцкага на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусі</a>, адсутнасць масавай падтрымкі з боку мясцовага насельніцтва, магчымая эвалюцыя поглядаў Паклонскага адносна распаўсюджання ўлады Расійскай дзяржавы на землі Беларусі прывялі да пераходу «беларускага палкоўніка» з часткай казакоў свайго палка на бок Рэчы Паспалітай, пасля чаго <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BA" title="Беларускі полк">Беларускі казацкі полк</a> знік. </p><p>Частка беларускага насельніцтва далучылася да ўкраінскага казацкага войска <a href="/wiki/%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9D%D1%96%D1%87%D1%8B%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87_%D0%97%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Іван Нічыпаравіч Залатарэнка">Залатарэнкі</a>, якое ў пэўным сэнсе беларусізавалася, але працягвала дзейнічаць на Беларусі ў інтарэсах Хмяльніцкага. У студзені <a href="/wiki/1656" title="1656">1656</a> г. Хмяльніцкі прызначыў «беларускіх палкоўнікам» выхадца з Беларусі <a href="/wiki/%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9D%D1%8F%D1%87%D0%B0%D0%B9" title="Іван Нячай">І.Нячая</a>, які замяніў Залатарэнку. Пад кантролем Нячая апынулася частка <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82_(%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5)" title="Аршанскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)">Аршанскага павета</a>, дзе аформілася казацкая адміністрацыйна-тэрытарыяльная сістэма. Структурна яго полк складаўся з 19 соцень, якія мелі тэрытарыяльны характар; рэзідэнцыяй палкоўніка стала мястэчка <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Чавусы">Чавусы</a> (адсюль назва Чавускі полк). Восенню <a href="/wiki/1658" title="1658">1658</a> г. Нячай са сваім войскам перайшоў на бок Рэчы Паспалітай і пачаў баявыя дзеянні супраць расійскага войска. Казацкі полк Нячая дзейнічаў ва ўсходняй Беларусі да снежня <a href="/wiki/1659" title="1659">1659</a> г., пакуль «палкоўнік чавускі і быхаўскі» не трапіў у палон. </p><p>Адначасова з Нячаем у цэнтральнай Беларусі дзейнічала казацка-сялянскае войска на чале з наказным беларускім палкоўнікам <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D1%96%D1%81_%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Дзяніс Мурашка">Д.Мурашкам</a>. 3 восені <a href="/wiki/1656" title="1656">1656</a> рэзідэнцыяй Мурашкі было мястэчка <a href="/wiki/%D0%86%D0%B3%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Ігумен">Ігумен</a>, летам <a href="/wiki/1657" title="1657">1657</a> яна была перанесена ў в. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8C" class="mw-disambig" title="Камень">Камень</a>. Афіцыйна з’яўляючыся саюзнікам Расійскай дзяржавы, казакі Мурашкі нападалі на беларускую шляхту, якая прысягнула на вернасць расійскаму цару. У <a href="/wiki/1656" title="1656">1656</a>—<a href="/wiki/1658" title="1658">1658</a> войска Мурашкі дзейнічала ў <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Менскі павет">Менскім</a> і <a href="/wiki/%D0%90%D1%88%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82_(%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5)" title="Ашмянскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)">Ашмянскім</a> паветах, кантралюючы значную тэрыторыю. У верасні <a href="/wiki/1658" title="1658">1658</a> г. Мурашка са сваім войскам адкрыта перайшоў на бок Рэчы Паспалітай і працягваў баявыя дзеянні да заканчэння вайны. </p><p>Разам з такімі буйнымі казацкімі ўтварэннямі, як палкі Паклонскага, Нячая і Мурашкі, у час вайны 1654—1667 гг. дзейнічала шмат дробных сялянскіх партызанскіх атрадаў, падобных па сваёй структуры да казацкіх. Заканчэнне вайны і ўмацаванне пазіцый дзяржаўнай улады спрыяла заняпаду казацкага руху на Беларусі. Часовыя лакальныя ажыўленні яго назіраюцца ў апошнія дзесяцігоддзі XVII ст., у асноўным пад уплывам падзей на Украіне. У <a href="/wiki/1684" title="1684">1684</a> г. паказачыліся і перайшлі пад кантроль Старадубскага казацкага палка вёскі, якія знаходзіліся на левабярэжжы Сажа ад <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E" class="mw-redirect" title="Рослаў">Рослава</a> да <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Гомель">Гомеля</a>. У XVIII ст. казацкі рух на Беларусі фактычна знік. </p><p>Як добрых ваяўнікоў казакоў ахвотна наймалі на службу князі і магнаты, для службы ў сваіх гарадах і замках. У час цяжкай абарончай вайны з Маскоўскім царствам вялікі князь літоўскі <a href="/wiki/%D0%96%D1%8B%D0%B3%D1%96%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%82_%D0%90%D1%9E%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82" class="mw-redirect" title="Жыгімонт Аўгуст">Жыгімонт Аўгуст</a> афіцыйна прыняў пэўную колькасць запарожскіх казакоў на дзяржаўную службу. Так з’явіліся рэестравыя казакі, званыя ў дакументах Запарожскім, або Нізавым, войскам. </p><p>Казакамі называлі таксама від лёгкай кавалерыі ў войску <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a>, блізкі да <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%8F%D1%86%D1%96%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пяцігорцы (няма такой старонкі)">пяцігорцаў</a>, які прыйшоў на змену <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гусары (няма такой старонкі)">гусарам</a> пасля трансфармацыі апошніх у цяжка ўзброеную конніцу. Узнікненне казацкай кавалерыі адносіцца да XVI ст., а найбольшага росквіту яна дасягнула ў час войнаў 2-й паловы XVII ст. У XVI ст. казацкі рыштунак складаўся з панцыра, шышака, шаблі, сагайдака і рагаціны або сякеры. У XVII ст. засцерагальны рыштунак казацкай кавалерыі значна скараціўся або адсутнічаў зусім, замест сагайдака распаўсюджанне атрымалі пісталеты, па-ранейшаму на ўзбраенні засталіся шабля і рагаціна. Асноўнай базай для камплектавання казацкай конніцы была дробная шляхта, якая не мела дастаткова сродкаў, каб узброіцца па-гусарску. Паводле рашэння соймікаў з <a href="/wiki/1654" title="1654">1654</a> г. кожны павет <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> павінен быў выстаўляць па 4 харугвы, адна з якіх мусіла быць узброена па-казацку. Казацкая кавалерыя існавала да XVIII ст., саступіўшы месца створаным у 1770-я г. палкам пярэдняй варты, частка якіх на Беларусі атрымала назву пяцігорскіх. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Маскоўская_дзяржава"><span id=".D0.9C.D0.B0.D1.81.D0.BA.D0.BE.D1.9E.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.B4.D0.B7.D1.8F.D1.80.D0.B6.D0.B0.D0.B2.D0.B0"></span>Маскоўская дзяржава</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Правіць раздзел: Маскоўская дзяржава" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Маскоўская дзяржава"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Масковія">Маскоўскай дзяржаве</a> казацтва з’явілася ў ХVІ стагоддзі пасля скасавання Запарожскай Сечы, частка казакоў была пераселена на Кубань і арганізавалася, праўдападобна, паводле ўзору дняпроўскіх ватаг (перш данское, потым волжскае, яіцкае, церацкае, сібірскае). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="У_Беларусі"><span id=".D0.A3_.D0.91.D0.B5.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.83.D1.81.D1.96"></span>У Беларусі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Правіць раздзел: У Беларусі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: У Беларусі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У адрозненне ад Украіны і Расійскай дзяржавы ў Беларусі не было аб’ектыўных умоў для існавання такой этнасацыяльнай групоўкі, як казацтва. Усе спробы стварэння беларускага казацкага войска пацярпелі правал. Побач з добраахвотным паказачваннем адбываўся і прымусовы запіс сялян у казакі, у прыватнасці ў палкі Паклонскага і Нячая, што тлумачыцца жаданнем беларускага насельніцтва не мяняць кардынальна традыцыйны лад жыцця, іншаю ментальнасцю. У <a href="/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9B" class="mw-redirect" title="ВКЛ">ВКЛ</a> у XVII ст. не было такіх аддаленых рэгіёнаў, як Украіна, якія б дрэнна кантраляваліся дзяржавай, а ваенныя функцыі, што выконвалі казакі на Украіне, на беларускіх землях здаўна належалі мясцовай шляхце. </p><p>Беларускіх казакоў як этнасу не было. Існавалі толькі вайсковыя фармаванні казацкага тыпу, якія ўзніклі ва ўзброеных сілах Вялікага Княства Літоўскага ў ХVІ стагоддзі. Гэта былі аддзелы конніцы, узброеныя «па-казацку». Звычайна яны мелі панцыр, прылбіцу, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BA" title="Сагайдак">сагайдак</a> (лук з калчанам), шаблю, рагаціну. З ХVІІ стагоддзя, каб не блытаць з украінскімі казакамі, іх часта называлі панцырнымі. </p><p>Яшчэ ў <a href="/wiki/1648" title="1648">1648</a>—<a href="/wiki/1649" title="1649">1649</a> гадах сярод кіраўніцтва казацкай старшыны <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%87" class="mw-redirect" title="Запарожская сеч">Запарожскага войска</a> паўстала ідэя інкарпарацыі ўсходняй часткі Беларусі ў склад казацкай дзяржавы. З гэтаю мэтай <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%A5%D0%BC%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96" class="mw-redirect" title="Багдан Хмяльніцкі">Багдан Хмяльніцкі</a> засылаў сюды казацкія загоны, каб падбухторваць сялянаў, рабаваць гарады, паступова далучаючы беларускія паветы. Пасля <a href="/wiki/1654" title="1654">1654</a> года, калі на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%8F%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Пераяслаўская рада">Пераяслаўскай радзе</a> Украіна была задзіночаная з <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Маскоўскае царства">Маскоўскім царствам</a>, гэтая палітыка стала па сутнасці прамаскоўскай. </p><p>У 19 стагоддзі ў Расіі і Еўропе казакамі менавалі легкую ірэгулярную кавалерыю ці пяхоту. Падчас <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0_1812_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Вайна 1812 года">вайны 1812 года</a> Напалеонам на землях былога Вялікага Княства Літоўскага быў створаны <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BD_%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%85_%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Эскадрон літоўскіх татар">Эскадрон літоўскіх татар</a> з мясцовых шляхцічаў і мяшчан-татар. Эскадрон ствараўся на ўзор расійскага казацтва. Напалеон менаваў іх польскімі казакамі. Пасля сыходу Вялікага войска з тэрыторыі былога Вялікага Княства Літоўскага фармаванне аддзелаў польскіх казакаў працягнулася ў Княстве Варшаўскім. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Сучаснасць"><span id=".D0.A1.D1.83.D1.87.D0.B0.D1.81.D0.BD.D0.B0.D1.81.D1.86.D1.8C"></span>Сучаснасць</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Правіць раздзел: Сучаснасць" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: Сучаснасць"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>На сённяшні дзень казацтва існуе як у выглядзе вайсковых, так і грамадскіх арганізацый. На Беларусі, напрыклад, існуюць арганізацыі <a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%E2%80%99%D1%8F%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Усебеларускае аб’яднанае казацтва">Усебеларускае аб’яднанае казацтва</a> і <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Беларускае казацтва">Беларускае казацтва</a>. Гэтыя арганізацыі звязаны з Расіяй<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Зноскі"><span id=".D0.97.D0.BD.D0.BE.D1.81.D0.BA.D1.96"></span>Зноскі</h2></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ganc-chas.by/by/page/news/1516/">Архіўная копія</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span><span class="ref-info">(недаступная спасылка)</span>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220713193918/https://www.ganc-chas.by/by/page/news/1516/">Архівавана</a> з першакрыніцы 13 ліпеня 2022.</small> <small>Праверана 13 ліпеня 2022.</small></span></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Літаратура"><span id=".D0.9B.D1.96.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Літаратура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Правіць раздзел: Літаратура" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Літаратура"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Горобець В. М., «Білорусь козацька: Полковник Іван Нечай та українське змагання за Південно-Східну Білорусь (1655—1659)», м. Київ, 1998 р.;</li> <li>Похилевич, Д. Л. Белорусское казачество // Наук. зап. Львівского державного ун-ту ім. Івана Франка: Сер. істор. — 1957. — Tом 43 (XLIII). — С.</li> <li>Сагановіч, Г. Войска Вялікага княства Літоўскага ў XVI—XVII стст. — Мн.: Навука і тэхніка, 1994. — 79 с.</li> <li>Сагановіч, Г. Невядомая вайна: 1654—1667. — Мн.: Навука і тэхніка, 1995. — 144 с.: іл.</li> <li>Чаропка, С. Казакі / Станіслаў Чаропка // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя: У 2 тамах / Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) [і інш.]; Навуковыя кансультанты: Я. К. Анішчанка [і інш.]. Том 2: К — Я. — 2-е выданне. — Мн.: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2007. — С. 9 — 11.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Спасылкі"><span id=".D0.A1.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Правіць раздзел: Спасылкі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Спасылкі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Лагатып Вікісховішча"><img alt="Лагатып Вікісховішча" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> На <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Вікісховішча">Вікісховішчы</a> ёсць медыяфайлы па тэме <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cossacks" class="extiw" title="commons:Category:Cossacks">Казацтва</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zsu.zp.ua/euk/main1024.htm">Энцыклапедыя ўкраінскага казацтва</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100123191934/http://www.zsu.zp.ua/euk/main1024.htm">Архівавана</a> 23 студзеня 2010.</span></small></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4785216">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-label="Навігацыйны шаблон" data-name="External links" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist toCollapsibleCount navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinks nowrap" style="font-size:85%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%92%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Слоўнікі і энцыклапедыі</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zgbk.com/ecph/words?SiteID=1&ID=186497">Вялікая кітайская</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/kosakker">Вялікая нарвежская</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/2032333">Вялікая расійская (старая версія)</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8,_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Казаки, современные">Бракгаўза і Эфрона</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9A%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Козачество">Бракгаўза і Эфрона</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%92%D0%AD/%D0%92%D0%A2/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" class="extiw" title="s:ru:ВЭ/ВТ/Казаки">Ваенная Сыціна</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.krugosvet.ru/enc/istoriya/KAZAKI.html">Кругасвет</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/divers/wd/37570">Ларуса</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Казаки">Малы Бракгаўза і Эфрона</a> · <a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Cossacks" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Cossacks">Britannica (11-th)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Cossack">Britannica (онлайн)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/cosaques/">Universalis</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Нарматыўны кантроль">Нарматыўны кантроль</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%96" title="Нацыянальная бібліятэка Францыі">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11952207b">11952207b</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4032542-8">4032542-8</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%91%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%96_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%80%D1%8D%D1%81%D0%B0" title="Кантрольны нумар Бібліятэкі Кангрэса">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85033189">sh85033189</a> · <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0_%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Нацыянальная парламенцкая бібліятэка Японіі">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00566668">00566668</a></div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Узята з "<a dir="ltr" href="https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Казацтва&oldid=4796724">https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Казацтва&oldid=4796724</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Categories" title="Адмысловае:Categories">Катэгорыя</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Катэгорыя:Казацтва">Казацтва</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваная катэгорыя: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96_%D0%B7_%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%BC_%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%96%D1%81%D0%B0%D0%BC_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Катэгорыя:Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы">Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Апошняе змяненне старонкі адбылося 17:54, 5 ліпеня 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>, у асобных выпадках могуць дзейнічаць дадатковыя ўмовы. Падрабязней гл. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Умовы_выкарыстання">Умовы выкарыстання</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A8%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F">Пра Вікіпедыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Распрацоўшчыкі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная версія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-wkmgf","wgBackendResponseTime":207,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.144","walltime":"0.505","ppvisitednodes":{"value":739,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":11479,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1563,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3137,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 190.525 1 -total"," 42.91% 81.753 1 Шаблон:Бібліяінфармацыя"," 22.64% 43.129 1 Шаблон:Commons"," 19.54% 37.238 2 Шаблон:Wikidata"," 15.42% 29.374 1 Шаблон:Зноскі"," 14.49% 27.599 1 Шаблон:Ifsubst"," 13.82% 26.337 1 Шаблон:Значэнні2"," 13.55% 25.822 1 Шаблон:Reflist"," 11.75% 22.391 1 Шаблон:Cite_web"," 11.71% 22.309 2 Шаблон:Іншае_значэнне"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.067","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3362214,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-9v9nc","timestamp":"20241102123729","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041a\u0430\u0437\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430","url":"https:\/\/be.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47805","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47805","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-09-07T18:20:04Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/90\/J%C3%B3zef_Brandt_-_Wesele_kozackie.jpg"}</script> </body> </html>