CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="kk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ресей — Уикипедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ymd", "wgMonthNames":["","қаңтар","ақпан","наурыз","сәуір","мамыр","маусым","шілде","тамыз","қыркүйек","қазан","қараша","желтоқсан"],"wgRequestId":"086b4d14-b9ba-489e-a00c-b08dccd71194","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ресей","wgTitle":"Ресей","wgCurRevisionId":3415245,"wgRevisionId":3415245,"wgArticleId":1033,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер","Үлгі шақыруында көшірме аргумент қолданатын беттер","Алфавит бойынша мемлекеттер","Үлкен жиырмалыққа мүше елдер","Ресей","Посткеңестік елдер"],"wgPageViewLanguage":"kk","wgPageContentLanguage":"kk","wgPageContentModel":"wikitext", "wgRelevantPageName":"Ресей","wgRelevantArticleId":1033,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"kk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"kk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q159","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics": true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.gadget.FreezeTopRow":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.featured-articles-links", "ext.gadget.edittop","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.QuestionForm","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=kk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=ext.gadget.FreezeTopRow&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/1200px-Flag_of_Russia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/800px-Flag_of_Russia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/640px-Flag_of_Russia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ресей — Уикипедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Уикипедия (kk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//kk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.kk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Уикипедия Atom желісі" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Ресей rootpage-Ресей skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Мазмұнға өту</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Басты мәзір" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Басты мәзір" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Басты мәзір</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Басты мәзір</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">бүйірлік тақтаға жылжыту</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">жасыру</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Шарлау </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру [z]" accesskey="z"><span>Басты бет</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Жоба туралы, мұнда немен айналысуға болатыны туралы, қай жерде не бары туралы"><span>Қауымдастық порталы</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Осы уикидегі жуықтағы өзгерістер тізімі. [r]" accesskey="r"><span>Жуықтағы өзгерістер</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Соңғы бір айдағы басталған беттер тізімі, есім кеңістігі бойынша сүзгілеп көре аласыз."><span>Жаңа беттер</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BE%D2%9B" title="Кездейсоқ бет жүктеу [x]" accesskey="x"><span>Кездейсоқ бет</span></a></li><li id="n-videolesson" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Уикипедияны үйренуге қатысты YouTube-тағы видео сабақтар"><span>Видео сабақтар</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BD%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Анықтама табу орны."><span>Анықтама</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Уикипедия қатысушыларының форумы."><span>Форум</span></a></li><li id="n-general-discussion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%96" title="Flow жұмыс легінде жұмыс істейтін Уикипедияның негізгі талқылау беті [4]" accesskey="4"><span>Талқылау легі</span></a></li><li id="n-telegram" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram" title="Қазақша Уикипедияға қатысты ең маңызды жаңалықтар мен мақалалар"><span>Телеграм арна</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%83" title="Бұл беттегі қатені хабарлау"><span>Қателер туралы хабарлау</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80"><span>Арнайы беттер</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Уикипедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-kk.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Қазақша ашық энциклопедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-kk.svg" width="117" height="11" style="width: 7.3125em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%86%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D1%83" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Уикипедия жобасында іздеу [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Іздеу</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Уикипедия жобасынан іздеу" aria-label="Уикипедия жобасынан іздеу" autocapitalize="sentences" title="Уикипедия жобасында іздеу [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Арнайы:Іздеу"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Іздеу</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Жеке құралдар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Көрініс"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Көрініс" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Көрініс</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=kk.wikipedia.org&uselang=kk" class=""><span>Демеу беру</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D1%82%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96&returnto=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Біз сізге есептік жазба бастауды және кіруді ұсынамыз,ол міндетті емес." class=""><span>Тіркелу</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96&returnto=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Кіруіңізді ұсынамыз, ол міндетті емес. [o]" accesskey="o" class=""><span>Кіру</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Басқа баптаулар" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Жеке құралдар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Жеке құралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Қатысушы мәзірі" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=kk.wikipedia.org&uselang=kk"><span>Демеу беру</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D1%82%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96&returnto=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Біз сізге есептік жазба бастауды және кіруді ұсынамыз,ол міндетті емес."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Тіркелу</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96&returnto=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Кіруіңізді ұсынамыз, ол міндетті емес. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Кіру</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Шыққан өңдеушілерге арналған беттер <a href="/wiki/%D0%96%D3%99%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BC:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%83" aria-label="Өңдеу туралы көбірек білу"><span>көбірек білу</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96%D0%BC" title="Бұл IP мекенжаймен жасаған өңдемелер тізімі [y]" accesskey="y"><span>Үлесім</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC" title="Бұл IP мекенжай өңдемелерін талқылау [n]" accesskey="n"><span>Талқылау</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eжабу\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"kk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"width: 100% ! important; border: solid 1px lightblue; border-radius: 10px; font-size: 120%; text-align: center;\"\u003E\n\u003Cp\u003EҚұрметті оқырман, қазақша Уикипедияның \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/25px-Telegram_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/38px-Telegram_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/50px-Telegram_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"512\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003ETelegram арнасына\u003C/a\u003E жазыла аласыз\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Мазмұны" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Мазмұны</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">бүйірлік тақтаға жылжыту</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">жасыру</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Кіріспе</div> </a> </li> <li id="toc-Экономикалық-географиялық_жағдайы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Экономикалық-географиялық_жағдайы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Экономикалық-географиялық жағдайы</span> </div> </a> <ul id="toc-Экономикалық-географиялық_жағдайы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Мемлекеттің_қалыптасу_тарихы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Мемлекеттің_қалыптасу_тарихы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Мемлекеттің қалыптасу тарихы</span> </div> </a> <ul id="toc-Мемлекеттің_қалыптасу_тарихы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ХVIII_ғасыр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ХVIII_ғасыр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ХVIII ғасыр</span> </div> </a> <ul id="toc-ХVIII_ғасыр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Геосаяси_жағдайы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Геосаяси_жағдайы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Геосаяси жағдайы</span> </div> </a> <ul id="toc-Геосаяси_жағдайы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Әкімшілік-аумақтық_құрылымы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Әкімшілік-аумақтық_құрылымы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Әкімшілік-аумақтық құрылымы</span> </div> </a> <ul id="toc-Әкімшілік-аумақтық_құрылымы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Табиғат_жағдайлары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Табиғат_жағдайлары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Табиғат жағдайлары</span> </div> </a> <ul id="toc-Табиғат_жағдайлары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Табиғат_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Табиғат_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Табиғат ресурстары</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Табиғат_ресурстары-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Табиғат ресурстары суббөлімін көрсету/жасыру</span> </button> <ul id="toc-Табиғат_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Минералдық_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Минералдық_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Минералдық ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Минералдық_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Жер_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Жер_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Жер ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Жер_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Агроклиматтық_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Агроклиматтық_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Агроклиматтық ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Агроклиматтық_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Орман_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Орман_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Орман ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Орман_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Су_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Су_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Су ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Су_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Биологиялық_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Биологиялық_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>Биологиялық ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Биологиялық_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Рекреациялық_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Рекреациялық_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.7</span> <span>Рекреациялық ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Рекреациялық_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Халқы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Халқы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Халқы</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Халқы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Халқы суббөлімін көрсету/жасыру</span> </button> <ul id="toc-Халқы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Демографиялық_көрсеткіштер" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Демографиялық_көрсеткіштер"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Демографиялық көрсеткіштер</span> </div> </a> <ul id="toc-Демографиялық_көрсеткіштер-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Еңбек_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Еңбек_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Еңбек ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Еңбек_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Халқының_ұлттық_құрамы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Халқының_ұлттық_құрамы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Халқының ұлттық құрамы</span> </div> </a> <ul id="toc-Халқының_ұлттық_құрамы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Орналасуы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Орналасуы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Орналасуы</span> </div> </a> <ul id="toc-Орналасуы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Мәдениеті" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Мәдениеті"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Мәдениеті</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Мәдениеті-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Мәдениеті суббөлімін көрсету/жасыру</span> </button> <ul id="toc-Мәдениеті-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ежелгі_Русь_мәдениеті" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ежелгі_Русь_мәдениеті"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Ежелгі Русь мәдениеті</span> </div> </a> <ul id="toc-Ежелгі_Русь_мәдениеті-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ірі_қалалары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ірі_қалалары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Ірі қалалары</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ірі_қалалары-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ірі қалалары суббөлімін көрсету/жасыру</span> </button> <ul id="toc-Ірі_қалалары-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ірі_қалаларының_тізімі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ірі_қалаларының_тізімі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Ірі қалаларының тізімі</span> </div> </a> <ul id="toc-Ірі_қалаларының_тізімі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Шаруашылығы_және_өнеркәсібі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Шаруашылығы_және_өнеркәсібі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Шаруашылығы және өнеркәсібі</span> </div> </a> <ul id="toc-Шаруашылығы_және_өнеркәсібі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ауыл_шаруашылығы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ауыл_шаруашылығы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Ауыл шаруашылығы</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ауыл_шаруашылығы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ауыл шаруашылығы суббөлімін көрсету/жасыру</span> </button> <ul id="toc-Ауыл_шаруашылығы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Өсімдік_шаруашылығы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Өсімдік_шаруашылығы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Өсімдік шаруашылығы</span> </div> </a> <ul id="toc-Өсімдік_шаруашылығы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Мал_шаруашылығы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Мал_шаруашылығы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Мал шаруашылығы</span> </div> </a> <ul id="toc-Мал_шаруашылығы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Көлік_географиясы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Көлік_географиясы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Көлік географиясы</span> </div> </a> <ul id="toc-Көлік_географиясы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Байланыс" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Байланыс"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Байланыс</span> </div> </a> <ul id="toc-Байланыс-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Экономикалық_аудандары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Экономикалық_аудандары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Экономикалық аудандары</span> </div> </a> <ul id="toc-Экономикалық_аудандары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сыртқы_экономикалық_байланыстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Сыртқы_экономикалық_байланыстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Сыртқы экономикалық байланыстары</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Сыртқы_экономикалық_байланыстары-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Сыртқы экономикалық байланыстары суббөлімін көрсету/жасыру</span> </button> <ul id="toc-Сыртқы_экономикалық_байланыстары-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Сыртқы_сауда" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Сыртқы_сауда"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.1</span> <span>Сыртқы сауда</span> </div> </a> <ul id="toc-Сыртқы_сауда-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Туризм" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Туризм"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.2</span> <span>Туризм</span> </div> </a> <ul id="toc-Туризм-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ескертпелер" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ескертпелер"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Ескертпелер</span> </div> </a> <ul id="toc-Ескертпелер-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дереккөздер" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Дереккөздер"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>Дереккөздер</span> </div> </a> <ul id="toc-Дереккөздер-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сыртқы_сілтемелер" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Сыртқы_сілтемелер"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>Сыртқы сілтемелер</span> </div> </a> <ul id="toc-Сыртқы_сілтемелер-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Мазмұны" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Мазмұны" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Мазмұнды көрсету/жасыру" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Мазмұнды көрсету/жасыру</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Ресей</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Басқа тілдегі мақалаға өту. 322 тілде қолжетімді" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-322" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">322 тіл</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D3%99%D1%8B%D0%BB%D0%B0" title="Урыстәыла – абхаз тілі" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Урыстәыла" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="абхаз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – ачех тілі" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Rusia" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ачех тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%8B%D0%B5" title="Урысые – адыгей тілі" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Урысые" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="адыгей тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland – африкаанс тілі" lang="af" hreflang="af" data-title="Rusland" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – неміс тілі (Швейцария)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Russland" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="неміс тілі (Швейцария)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-alt mw-list-item"><a href="https://alt.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия – оңтүстік алтай тілі" lang="alt" hreflang="alt" data-title="Россия" data-language-autonym="Алтай тил" data-language-local-name="оңтүстік алтай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Алтай тил</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A9%E1%88%B2%E1%8B%AB" title="ሩሲያ – амхар тілі" lang="am" hreflang="am" data-title="ሩሲያ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Russia" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – арагон тілі" lang="an" hreflang="an" data-title="Rusia" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – Old English" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Russland" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Old English" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/R%E1%BB%8D%E1%B9%A3ia" title="Rọṣia – оболо тілі" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Rọṣia" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="оболо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस – ангика тілі" lang="anp" hreflang="anp" data-title="रूस" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ангика тілі" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A7" title="روسيا – араб тілі" lang="ar" hreflang="ar" data-title="روسيا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="араб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AA%DC%98%DC%A3%DC%9D%DC%90" title="ܪܘܣܝܐ – Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܪܘܣܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A7" title="روسيا – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="روسيا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A7" title="روسيا – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="روسيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9B%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="ৰাছিয়া – ассам тілі" lang="as" hreflang="as" data-title="ৰাছিয়া" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ассам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – астурия тілі" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Rusia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie – атикамек тілі" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Russie" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="атикамек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия – авар тілі" lang="av" hreflang="av" data-title="Россия" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="авар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Rossia" title="Rossia – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Rossia" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस – авадхи тілі" lang="awa" hreflang="awa" data-title="रूस" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="авадхи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya – аймара тілі" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="аймара тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya – әзірбайжан тілі" lang="az" hreflang="az" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="әзірбайжан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="روسیه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D3%99%D1%81%D3%99%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Рәсәй Федерацияһы – башқұрт тілі" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Рәсәй Федерацияһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башқұрт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – бали тілі" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Rusia" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="бали тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Russland" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Ros%C4%97j%C4%97" title="Rosėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Rosėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Batak Toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Rusia" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="Batak Toba" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Toba</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Rusya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Расія – беларусь тілі" lang="be" hreflang="be" data-title="Расія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларусь тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%8F" title="Расея – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Расея" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Ruslan" title="Ruslan – бетауи тілі" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Ruslan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="бетауи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Русия – болгар тілі" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Русия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="रूस" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Rasia" title="Rasia – бислама тілі" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Rasia" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="бислама тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Rusia" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%9E%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%91%E1%80%AE" title="ရသျားခမ်းထီ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ရသျားခမ်းထီ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Risila" title="Risila – бамбара тілі" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Risila" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="бамбара тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="রাশিয়া – бенгал тілі" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রাশিয়া" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BD%B4%E0%BC%8D" title="ཨུ་རུ་སུ། – тибет тілі" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨུ་རུ་སུ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тибет тілі" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="রাশিয়া – Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="রাশিয়া" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – бретон тілі" lang="br" hreflang="br" data-title="Rusia" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija – босния тілі" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Rusija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босния тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Rusia" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%91%E1%A8%98%E1%A8%94%E1%A8%97%E1%A8%95" title="ᨑᨘᨔᨗᨕ – бугис тілі" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨑᨘᨔᨗᨕ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="бугис тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B9_%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%BE%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Оросой холбоото улас – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Оросой холбоото улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAssia" title="Rússia – каталан тілі" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Rússia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Rusia" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%B2%CC%A4-l%C3%B2%CC%A4-s%E1%B9%B3%CC%86" title="Ngò̤-lò̤-sṳ̆ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ngò̤-lò̤-sṳ̆" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8" title="Росси – шешен тілі" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Росси" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="шешен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – себуано тілі" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Rusya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуано тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – чаморро тілі" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Russia" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="чаморро тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Chamoru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%B2%E1%8F%82%E1%8E%A2" title="ᏲᏂᎢ – чероки тілі" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏲᏂᎢ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="чероки тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – шайен тілі" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Russia" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="шайен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ڕووسیا – сорани тілі" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕووسیا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="сорани тілі" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – корсика тілі" lang="co" hreflang="co" data-title="Russia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="корсика тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Rusiye" title="Rusiye – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Rusiye" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Rusko" title="Rusko – чех тілі" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Rusko" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чех тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Rusk%C3%B4" title="Ruskô – Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Ruskô" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%A1%D1%81%D1%97%EA%99%97" title="Рѡсїꙗ – шіркеулік славян тілі" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Рѡсїꙗ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="шіркеулік славян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%C3%A7%C3%A7%D0%B5%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B9%C4%95" title="Раççей Федерацийĕ – чуваш тілі" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Раççей Федерацийĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чуваш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rwsia" title="Rwsia – валлий тілі" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rwsia" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлий тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland – дат тілі" lang="da" hreflang="da" data-title="Rusland" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дат тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Russia" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – неміс тілі" lang="de" hreflang="de" data-title="Russland" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="неміс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Ruccia" title="Ruccia – Dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Ruccia" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="Dinka" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Rusya" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Rusojska" title="Rusojska – төменгі лужица тілі" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Rusojska" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="төменгі лужица тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Rusia" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="रूस" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%83%DE%AB%DE%90%DE%A9%DE%88%DE%A8%DE%8D%DE%A7%DE%8C%DE%B0" title="ރޫސީވިލާތް – дивехи тілі" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ރޫސީވިލާތް" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="дивехи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%A4%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A1%E0%BD%B1%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%95%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%8C%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%A4%E0%BD%B1%E0%BD%93" title="ར་ཤི་ཡཱན་ཕེ་ཌི་རེ་ཤཱན – дзонг-кэ тілі" lang="dz" hreflang="dz" data-title="ར་ཤི་ཡཱན་ཕེ་ཌི་རེ་ཤཱན" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="дзонг-кэ тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – эве тілі" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Russia" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="эве тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωσία – грек тілі" lang="el" hreflang="el" data-title="Ρωσία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Rossia" title="Rossia – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Rossia" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – ағылшын тілі" lang="en" hreflang="en" data-title="Russia" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ағылшын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Rusio" title="Rusio – эсперанто тілі" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Rusio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – испан тілі" lang="es" hreflang="es" data-title="Rusia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Venemaa" title="Venemaa – эстон тілі" lang="et" hreflang="et" data-title="Venemaa" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Errusia" title="Errusia – баск тілі" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Errusia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Russia" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه – парсы тілі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="روسیه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="парсы тілі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Roosiya" title="Roosiya – фула тілі" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Roosiya" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="фула тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ven%C3%A4j%C3%A4" title="Venäjä – фин тілі" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Venäjä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Vinnemaa" title="Vinnemaa – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Vinnemaa" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – фиджи тілі" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Rusia" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="фиджи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – фарер тілі" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Russland" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарер тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie – француз тілі" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Russie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Russia" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Ruslun" title="Ruslun – солтүстік фриз тілі" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Ruslun" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="солтүстік фриз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie – фриуль тілі" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Russie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="фриуль тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Rusl%C3%A2n" title="Ruslân – батыс фриз тілі" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Ruslân" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="батыс фриз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_R%C3%BAis" title="An Rúis – ирланд тілі" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Rúis" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya – гагауз тілі" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="гагауз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF" title="俄羅斯 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="俄羅斯" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Risi" title="Risi – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Risi" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/An_Ruis" title="An Ruis – шотландиялық гэль тілі" lang="gd" hreflang="gd" data-title="An Ruis" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="шотландиялық гэль тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – галисия тілі" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Rusia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8A%D8%B3%D9%8A%D9%87" title="رۊسيه – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="رۊسيه" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Rr%C3%BAsia" title="Rrúsia – гуарани тілі" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Rrúsia" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарани тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="रूस" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – горонтало тілі" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Rusia" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="горонтало тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8D%82%F0%90%8C%BF%F0%90%8D%83%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B3" title="𐍂𐌿𐍃𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳 – Gothic" lang="got" hreflang="got" data-title="𐍂𐌿𐍃𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Gothic" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B0%E0%AA%B6%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%BE" title="રશિયા – гуджарати тілі" lang="gu" hreflang="gu" data-title="રશિયા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="гуджарати тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guw mw-list-item"><a href="https://guw.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Gun" lang="guw" hreflang="guw" data-title="Russia" data-language-autonym="Gungbe" data-language-local-name="Gun" class="interlanguage-link-target"><span>Gungbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Roosh" title="Yn Roosh – мэн тілі" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Roosh" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="мэн тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Rasha" title="Rasha – хауса тілі" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Rasha" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="хауса тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%B2-l%C3%B2-s%E1%B9%B3%CC%82" title="Ngò-lò-sṳ̂ – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ngò-lò-sṳ̂" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/R%C5%ABsia" title="Rūsia – гавайи тілі" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Rūsia" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="гавайи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%99%D7%94" title="רוסיה – иврит тілі" lang="he" hreflang="he" data-title="רוסיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит тілі" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस – хинди тілі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रूस" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди тілі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Russia" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija – хорват тілі" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rusija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Ruska" title="Ruska – жоғарғы лужица тілі" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Ruska" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="жоғарғы лужица тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Risi" title="Risi – гаити тілі" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Risi" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаити тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Oroszorsz%C3%A1g" title="Oroszország – венгр тілі" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Oroszország" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгр тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Ռուսաստան – армян тілі" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռուսաստան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ռուսիա – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ռուսիա" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – интерлингва тілі" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Russia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – ибан тілі" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Rusia" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ибан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – индонезия тілі" lang="id" hreflang="id" data-title="Rusia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – интерлингве тілі" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Russia" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="интерлингве тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Mpaghara_Russia" title="Mpaghara Russia – игбо тілі" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Mpaghara Russia" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="игбо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Uruusiq_(nuna)" title="Uruusiq (nuna) – Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Uruusiq (nuna)" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – илоко тілі" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Rusia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="илоко тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5" title="Эрсече – ингуш тілі" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Эрсече" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ингуш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – идо тілі" lang="io" hreflang="io" data-title="Rusia" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAssland" title="Rússland – исланд тілі" lang="is" hreflang="is" data-title="Rússland" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – итальян тілі" lang="it" hreflang="it" data-title="Russia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%85%E1%93%9B%E1%93%B4" title="ᐅᓛᓴ – инуктитут тілі" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐅᓛᓴ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="инуктитут тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア – жапон тілі" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ロシア" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="жапон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Rosha" title="Rosha – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Rosha" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/rukygu%27e" title="rukygu'e – ложбан тілі" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="rukygu'e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="ложбан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Ruslan" title="Ruslan – ява тілі" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Ruslan" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ява тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი – грузин тілі" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რუსეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Rossiya" title="Rossiya – қарақалпақ тілі" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Rossiya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="қарақалпақ тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – кабил тілі" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Rusya" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабил тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Урысей – кабардин тілі" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Урысей" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="кабардин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Ruusii" title="Ruusii – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ruusii" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Roshya" title="Roshya – тьяп тілі" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Roshya" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="тьяп тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Kongo" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Rusia" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Kongo" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Racia" title="Racia – кикуйю тілі" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Racia" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="кикуйю тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%BB%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9F%8A%E1%9E%B8" title="រុស្ស៊ី – кхмер тілі" lang="km" hreflang="km" data-title="រុស្ស៊ី" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмер тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B2%B7%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE" title="ರಷ್ಯಾ – каннада тілі" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ರಷ್ಯಾ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-knc mw-list-item"><a href="https://knc.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Central Kanuri" lang="knc" hreflang="knc" data-title="Russia" data-language-autonym="Yerwa Kanuri" data-language-local-name="Central Kanuri" class="interlanguage-link-target"><span>Yerwa Kanuri</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%9F%AC%EC%8B%9C%EC%95%84" title="러시아 – корей тілі" lang="ko" hreflang="ko" data-title="러시아" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корей тілі" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%87%D0%BC%D1%83" title="Рочму – коми-пермяк тілі" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Рочму" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="коми-пермяк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Россия Федерация – қарашай-балқар тілі" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Россия Федерация" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="қарашай-балқар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%97%D8%B3" title="روٗس – кашмир тілі" lang="ks" hreflang="ks" data-title="روٗس" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="кашмир тілі" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – кёльн тілі" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Russland" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="кёльн тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/R%C3%BBsya" title="Rûsya – күрд тілі" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Rûsya" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="күрд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%87%D0%BC%D1%83" title="Рочму – коми тілі" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Рочму" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="коми тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Russi" title="Russi – корн тілі" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Russi" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корн тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Орусия – қырғыз тілі" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Орусия" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="қырғыз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – латын тілі" lang="la" hreflang="la" data-title="Russia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – ладино тілі" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Rusia" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ладино тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – люксембург тілі" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Russland" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембург тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%8C%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%82" title="Аьрасат – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Аьрасат" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%82" title="Урусат – лезгин тілі" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Урусат" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Rusia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Rwasha" title="Rwasha – ганда тілі" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Rwasha" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="ганда тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3slandj" title="Róslandj – лимбург тілі" lang="li" hreflang="li" data-title="Róslandj" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбург тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/R%C3%B9scia" title="Rùscia – лигур тілі" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Rùscia" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="лигур тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Ruscia" title="Ruscia – ладин тілі" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Ruscia" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="ладин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BCssia" title="Rüssia – ломбард тілі" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Rüssia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="ломбард тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Rus%C3%AD" title="Rusí – лингала тілі" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Rusí" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="лингала тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%97%E0%BA%94%E0%BA%A5%E0%BA%B1%E0%BA%94%E0%BB%80%E0%BA%8A%E0%BA%8D" title="ປະເທດລັດເຊຍ – лаос тілі" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະເທດລັດເຊຍ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаос тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija – литва тілі" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Rusija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литва тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Kr%C4%ABveja" title="Krīveja – латгалиан тілі" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Krīveja" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="латгалиан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latgaļu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="жақсы мақалалар"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Krievija" title="Krievija – латыш тілі" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Krievija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латыш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – мадур тілі" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Rusia" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="мадур тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस – майтхили тілі" lang="mai" hreflang="mai" data-title="रूस" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="майтхили тілі" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Rusia" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Россия мастор – мокша тілі" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Россия мастор" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="мокша тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Rosia" title="Rosia – малагаси тілі" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Rosia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагаси тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9" title="Россий – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Россий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/R%C5%ABhia" title="Rūhia – маори тілі" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Rūhia" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="маори тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – минангкабау тілі" lang="min" hreflang="min" data-title="Rusia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="минангкабау тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Русија – македон тілі" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Русија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B1%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="റഷ്യ – малаялам тілі" lang="ml" hreflang="ml" data-title="റഷ്യ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BE%D1%81" title="Орос – моңғол тілі" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Орос" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="моңғол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%94%EA%AF%81%EA%AF%A4%EA%AF%8C%EA%AF%A5" title="ꯔꯁꯤꯌꯥ – манипури тілі" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯔꯁꯤꯌꯥ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="манипури тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AC" title="ရုရှာ – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ရုရှာ" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="रशिया – маратхи тілі" lang="mr" hreflang="mr" data-title="रशिया" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9" title="Россий – Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Россий" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – малай тілі" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Rusia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Russja" title="Russja – мальта тілі" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Russja" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="мальта тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAssia" title="Rússia – миранд тілі" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Rússia" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="миранд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="ရုရှားနိုင်ငံ – бирма тілі" lang="my" hreflang="my" data-title="ရုရှားနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бирма тілі" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Россия Мастор – эрзя тілі" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Россия Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="эрзя тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه – мазандеран тілі" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="روسیه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандеран тілі" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – неаполитан тілі" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Russia" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="неаполитан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – төменгі неміс тілі" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Russland" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="төменгі неміс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ruslaand" title="Ruslaand – төменгі саксон тілі" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ruslaand" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="төменгі саксон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%B8" title="रुस – непал тілі" lang="ne" hreflang="ne" data-title="रुस" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%B8" title="रुस – невар тілі" lang="new" hreflang="new" data-title="रुस" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="невар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – ниас тілі" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Rusia" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="ниас тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland – нидерланд тілі" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Rusland" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – норвегиялық нюнорск тілі" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Russland" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвегиялық нюнорск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – норвегиялық букмол тілі" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Russland" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвегиялық букмол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Rusia" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%8C%DF%AC%DF%99%DF%8C%DF%AC%DF%9B%DF%8C%DF%AB" title="ߌ߬ߙߌ߬ߛߌ߫ – нко тілі" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߌ߬ߙߌ߬ߛߌ߫" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="нко тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Russie" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – солтүстік сото тілі" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Russia" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="солтүстік сото тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Bi%CA%BC%C3%A9%C3%A9%CA%BC_%C5%81ich%C3%AD%C3%AD%CA%BC%C3%AD_Bik%C3%A9yah" title="Biʼééʼ Łichííʼí Bikéyah – навахо тілі" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Biʼééʼ Łichííʼí Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="навахо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – ньянджа тілі" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Russia" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="ньянджа тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – окситан тілі" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Russia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Ven%27a" title="Ven'a – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Ven'a" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Raashiyaa" title="Raashiyaa – оромо тілі" lang="om" hreflang="om" data-title="Raashiyaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="оромо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%8B%E0%AC%B7%E0%AC%BF%E0%AC%86" title="ଋଷିଆ – ория тілі" lang="or" hreflang="or" data-title="ଋଷିଆ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ория тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%C3%A6%D1%80%C3%A6%D1%81%D0%B5" title="Уæрæсе – осетин тілі" lang="os" hreflang="os" data-title="Уæрæсе" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="осетин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A9%82%E0%A8%B8" title="ਰੂਸ – пенджаб тілі" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰੂਸ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="пенджаб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – пангасинан тілі" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Rusia" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="пангасинан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – пампанга тілі" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Rusia" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="пампанга тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – папьяменто тілі" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Rusia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="папьяменто тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Russie" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcm mw-list-item"><a href="https://pcm.wikipedia.org/wiki/Rossia" title="Rossia – нигериялық пиджин тілі" lang="pcm" hreflang="pcm" data-title="Rossia" data-language-autonym="Naijá" data-language-local-name="нигериялық пиджин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Naijá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Russland" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland – Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Russland" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस – Pali" lang="pi" hreflang="pi" data-title="रूस" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="Pali" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Rusha" title="Rusha – Pitcairn-Norfolk" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Rusha" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Pitcairn-Norfolk" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rosja" title="Rosja – поляк тілі" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rosja" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="поляк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Russia" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="روس" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρουσία – Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Ρουσία" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target"><span>Ποντιακά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه – пушту тілі" lang="ps" hreflang="ps" data-title="روسیه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту тілі" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAssia" title="Rússia – португал тілі" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Rússia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – кечуа тілі" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Rusya" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуа тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – романш тілі" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Russia" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="романш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rn mw-list-item"><a href="https://rn.wikipedia.org/wiki/Uburusiya" title="Uburusiya – рунди тілі" lang="rn" hreflang="rn" data-title="Uburusiya" data-language-autonym="Ikirundi" data-language-local-name="рунди тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ikirundi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – румын тілі" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Rusia" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Arusia" title="Arusia – арумын тілі" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Arusia" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="арумын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Russie" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия – орыс тілі" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Россия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="орыс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Росія – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Росія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Uburusiya" title="Uburusiya – киньяруанда тілі" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Uburusiya" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="киньяруанда тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="रास्या – санскрит тілі" lang="sa" hreflang="sa" data-title="रास्या" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="санскрит тілі" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%81%D1%8B%D1%8B%D0%B9%D0%B0" title="Арассыыйа – саха тілі" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Арассыыйа" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A8%E1%B1%9F%E1%B1%A5%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%9F" title="ᱨᱟᱥᱤᱭᱟ – сантали тілі" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱨᱟᱥᱤᱭᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="сантали тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/R%C3%B9ssia" title="Rùssia – сардин тілі" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Rùssia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – сицилия тілі" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Russia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Roushie" title="Roushie – шотланд тілі" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Roushie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس – синдхи тілі" lang="sd" hreflang="sd" data-title="روس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Ruo%C5%A1%C5%A1a" title="Ruošša – солтүстік саам тілі" lang="se" hreflang="se" data-title="Ruošša" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="солтүстік саам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/Rus%C3%AFi" title="Rusïi – санго тілі" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Rusïi" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="санго тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sängö</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija – серб-хорват тілі" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rusija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="серб-хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – ташелхит тілі" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Rusya" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="ташелхит тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%90%E1%80%BA%E1%82%88%E1%80%9E%E1%80%BB%E1%82%83%E1%80%B8" title="မိူင်းရတ်ႈသျႃး – шан тілі" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းရတ်ႈသျႃး" data-language-autonym="တႆး" data-language-local-name="шан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>တႆး</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BB%E0%B7%94%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="රුසියාව – сингал тілі" lang="si" hreflang="si" data-title="රුසියාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Russia" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Rusko" title="Rusko – словак тілі" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rusko" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словак тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس – сарайки тілі" lang="skr" hreflang="skr" data-title="روس" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="сарайки тілі" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija – словен тілі" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Rusija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – самоа тілі" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Rusia" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="самоа тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Ruo%C5%A1%C5%A1%C3%A2" title="Ruoššâ – инари саам тілі" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Ruoššâ" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="инари саам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Rhashiya" title="Rhashiya – шона тілі" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Rhashiya" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="шона тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Ruushka" title="Ruushka – сомали тілі" lang="so" hreflang="so" data-title="Ruushka" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="сомали тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – албан тілі" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Rusia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Русија – серб тілі" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Русија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="серб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland – сранан тонго тілі" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Rusland" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="сранан тонго тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/IRashiya" title="IRashiya – свати тілі" lang="ss" hreflang="ss" data-title="IRashiya" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="свати тілі" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Rashea" title="Rashea – оңтүстік сото тілі" lang="st" hreflang="st" data-title="Rashea" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="оңтүстік сото тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Ruslound" title="Ruslound – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Ruslound" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia – сундан тілі" lang="su" hreflang="su" data-title="Rusia" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сундан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ryssland" title="Ryssland – швед тілі" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ryssland" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швед тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Urusi" title="Urusi – суахили тілі" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Urusi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Rusyjo" title="Rusyjo – силез тілі" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Rusyjo" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="силез тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Russia" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="உருசியா – тамил тілі" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உருசியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамил тілі" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – Atayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Russia" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Atayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B2%B7%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE" title="ರಷ್ಯಾ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ರಷ್ಯಾ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="రష్యా – телугу тілі" lang="te" hreflang="te" data-title="రష్యా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="телугу тілі" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAsia" title="Rúsia – тетум тілі" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Rúsia" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="тетум тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Русия – тәжік тілі" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Русия" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="тәжік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ประเทศรัสเซีย – тай тілі" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศรัสเซีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A9%E1%88%B5%E1%8B%AB" title="ሩስያ – тигринья тілі" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ሩስያ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="тигринья тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Russi%C3%BDa" title="Russiýa – түрікмен тілі" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Russiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="түрікмен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Rusya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Urusij%C9%99t" title="Urusijət – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Urusijət" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://tn.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – тсвана тілі" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Russia" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="тсвана тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Setswana</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/L%C5%ABsia" title="Lūsia – тонган тілі" lang="to" hreflang="to" data-title="Lūsia" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="тонган тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Rasia" title="Rasia – ток-писин тілі" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Rasia" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="ток-писин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – түрік тілі" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Rusya" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="түрік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – тароко тілі" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Russia" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="тароко тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Rhaxiya" title="Rhaxiya – тсонга тілі" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Rhaxiya" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="тсонга тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия – татар тілі" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Россия" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="жақсы мақалалар"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – тумбука тілі" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Russia" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="тумбука тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia – тви тілі" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Russia" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="тви тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ty mw-list-item"><a href="https://ty.wikipedia.org/wiki/R%C5%ABtia" title="Rūtia – таити тілі" lang="ty" hreflang="ty" data-title="Rūtia" data-language-autonym="Reo tahiti" data-language-local-name="таити тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Reo tahiti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия – тувин тілі" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Россия" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="тувин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия – удмурт тілі" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Россия" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="удмурт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%89%D9%8A%DB%95" title="روسىيە – ұйғыр тілі" lang="ug" hreflang="ug" data-title="روسىيە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ұйғыр тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Росія – украин тілі" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Росія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس – урду тілі" lang="ur" hreflang="ur" data-title="روس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду тілі" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Rossiya" title="Rossiya – өзбек тілі" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Rossiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="өзбек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ve mw-list-item"><a href="https://ve.wikipedia.org/wiki/Rashia" title="Rashia – венда тілі" lang="ve" hreflang="ve" data-title="Rashia" data-language-autonym="Tshivenda" data-language-local-name="венда тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tshivenda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/R%C3%B9sia" title="Rùsia – венеция тілі" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Rùsia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="венеция тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ven%C3%A4ma" title="Venäma – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Venäma" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nga" title="Nga – вьетнам тілі" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nga" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Rusland" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Rus%C3%A4n" title="Rusän – волапюк тілі" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Rusän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="волапюк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/R%C3%BBsseye" title="Rûsseye – валлон тілі" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Rûsseye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валлон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya – варай тілі" lang="war" hreflang="war" data-title="Rusya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Riisi" title="Riisi – волоф тілі" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Riisi" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="волоф тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BD%97%E6%96%AF" title="俄罗斯 – қытай тілі (У)" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="俄罗斯" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="қытай тілі (У)" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%81%D0%B8%D0%BD_%D0%9D%D0%B8%D0%B8%D1%86%D3%99%D0%BD" title="Орсин Ниицән – қалмақ тілі" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Орсин Ниицән" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="қалмақ тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/IRashiya" title="IRashiya – кхоса тілі" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IRashiya" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="кхоса тілі" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="რუსეთი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%9C%D7%90%D7%A0%D7%93" title="רוסלאנד – идиш тілі" lang="yi" hreflang="yi" data-title="רוסלאנד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/R%E1%BB%8D%CC%81s%C3%AD%C3%A0" title="Rọ́síà – йоруба тілі" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Rọ́síà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="йоруба тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ngozlozswh" title="Ngozlozswh – чжуан тілі" lang="za" hreflang="za" data-title="Ngozlozswh" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="чжуан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Rusland" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%94%E2%B5%93%E2%B5%99%E2%B5%A2%E2%B4%B0" title="ⵔⵓⵙⵢⴰ – марокколық стандартты тамазигхт тілі" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵔⵓⵙⵢⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="марокколық стандартты тамазигхт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BD%97%E6%96%AF" title="俄罗斯 – қытай тілі" lang="zh" hreflang="zh" data-title="俄罗斯" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="қытай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF" title="俄羅斯 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="俄羅斯" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/L%C5%8D%CD%98-se-a" title="Lō͘-se-a – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Lō͘-se-a" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF" title="俄羅斯 – кантон тілі" lang="yue" hreflang="yue" data-title="俄羅斯" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IRashiya" title="IRashiya – зулу тілі" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IRashiya" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="зулу тілі" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q159#sitelinks-wikipedia" title="Тіларалық сілтемелерді өңдеу" class="wbc-editpage">Сілтемелерді өңдеу</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ат кеңістіктері"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Мазмұн бетін көру [c]" accesskey="c"><span>Бет</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" rel="discussion" title="Мағлұмат бетті талқылау [t]" accesskey="t"><span>Талқылау</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Тіл нұсқасын ауыстыру" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">kk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Көріністер"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9"><span>Оқу</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&action=edit" title="Бұл бет қорғалған.
Оның кодын көре аласыз. [e]" accesskey="e"><span>Кодын көру</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&action=history" title="Бұл беттін соңғы нұсқалары. [h]" accesskey="h"><span>Өңделу тарихы</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Құралдар" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Құралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Құралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">бүйірлік тақтаға жылжыту</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">жасыру</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Әрекеттер </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9"><span>Оқу</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&action=edit"><span>Кодын көру</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&action=history"><span>Өңделу тарихы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Жалпы </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9C%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Мұнда сілтейтін барлық бет тізімі [j]" accesskey="j"><span>Мұнда сілтейтін беттер</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" rel="nofollow" title="Осы жерден сілтенген беттердің жуықтағы өзгерістері [k]" accesskey="k"><span>Қатысты өзгерістер</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&oldid=3415245" title="Мына беттің осы нұсқасының тұрақты сілтемесі"><span>Тұрақты сілтеме</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&action=info" title="Бұл бет туралы көбірек мәлімет"><span>Бет ақпараты</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:CiteThisPage&page=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&id=3415245&wpFormIdentifier=titleform" title="Бұл беттен қалай дәйексөз алуға болатыны туралы мәлімет"><span>Беттен дәйексөз алу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A0%25D0%25B5%25D1%2581%25D0%25B5%25D0%25B9"><span>URL мекенжайын қысқарту</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:QrCode&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A0%25D0%25B5%25D1%2581%25D0%25B5%25D0%25B9"><span>QR код жүктеу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" > <div class="vector-menu-heading"> Баспа/экспорт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="electron-print_pdf" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:DownloadAsPdf&page=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&action=show-download-screen"><span>PDF ретінде жүктеп алу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Бұл беттің басып шығаруға арналған нұсқасы [p]" accesskey="p"><span>Басып шығару нұсқасы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Басқа жобаларда </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" hreflang="en"><span>Ортаққор</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q159" title="Сілтеме дерек қойма данасымен байланысқан [g]" accesskey="g"><span>Уикидерек элементі</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Көрініс"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Көрініс</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">бүйірлік тақтаға жылжыту</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">жасыру</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="kk" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Географиялық координаттар">Координаттар</a>: <span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=kk&pagename=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&params=66_25__N_94_15__E_type:country_region:RU_scale:30000000"><span class="geo-geo-dms"><span class="geo-dms"><span class="geo-dms" title="Осы жердің әртүрлі карталары мен сызбалары"><span class="latitude">66°25′ с. е.</span> <span class="longitude">94°15′ ш. б.</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-dec"><span class="geo-dec" title="Осы жердің әртүрлі карталары мен сызбалары">66.417° с. е. 94.250° ш. б.</span><span style="display:none"> / <span class="geo">66.417; 94.250</span></span></span></span></a> <sup class="geo-google noprint" title="Бұл жер Google картасында"><a rel="nofollow" class="external text" href="//maps.google.com/maps?ll=66.417,94.250&q=66.417,94.250&spn=30,30&t=h&hl=kk">(G)</a></sup> <sup class="geo-osm noprint" title="Бұл жер OpenStreetMap картасында"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/?mlat=66.417&mlon=94.250&zoom=9">(O)</a></sup> <sup class="geo-yandex noprint" title="Бұл жер Яндекс.Картах"><a rel="nofollow" class="external text" href="//yandex.ru/maps/?ll=94.250,66.417&pt=94.250,66.417&spn=30,30&l=sat,skl">(Я)</a></sup></span></span></span><table class="infobox" cellspacing="0" cellpadding="2" border="0" style="width:280px;"> <tbody><tr> <td colspan="2" class="mergedtoprow" align="center" style="line-height:1.2em; font-size:1.2em; background-color:#cddeff;"><b>Ресей Федерациясы<br /><span style="font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орыс.</a> <span lang="ru"><i>Российская Федерация</i></span></span></b> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2"> <table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background-color:#f9f9f9;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; vertical-align:middle; width:150px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/135px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="135" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/203px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/270px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td style="text-align:center; vertical-align:middle; width:150px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/100px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png" decoding="async" width="100" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/150px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/200px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png 2x" data-file-width="437" data-file-height="517" /></a></span> </td></tr> <tr> <td align="center" width="150"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D1%82%D1%83%D1%8B" title="Ресей туы">Байрақ</a> </td> <td align="center" width="150"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%B5%D0%BB%D1%82%D0%B0%D2%A3%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Ресей елтаңбасы">Елтаңба</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2"><a href="/wiki/%D3%98%D0%BD%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Әнұран">Әнұран</a>: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D3%99%D0%BD%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Ресей әнұраны"><i>«Ресей әнұраны»</i></a> <i>(<span class="unicode audiolink"><a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fc/Russian_Anthem_chorus.ogg" class="internal" title="Russian Anthem chorus.ogg">тыңдау</a></span> <span class="metadata audiolinkinfo"><small>(<a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Russian_Anthem_chorus.ogg" title="Сурет:Russian Anthem chorus.ogg">ақп.</a>)</small></span>)</i> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2" width="300" style="padding:0px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Russian_Federation_(orthographic_projection)_-_only_Crimea_disputed.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_only_Crimea_disputed.svg/300px-Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_only_Crimea_disputed.svg.png" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_only_Crimea_disputed.svg/450px-Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_only_Crimea_disputed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_only_Crimea_disputed.svg/600px-Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_only_Crimea_disputed.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span><div style="top:0.3em;"><small>Ресейдің орналасуы, ашық жасылмен <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%BC" title="Қырым">Қырым</a> көрсетілген (халықаралық мойындалмаған)</small></div> </td></tr> <tr><th colspan="2" style="text-align:center;background-color:#eee;color:#000000">Тарихы </th></tr> <tr> <td><b>Құрылды</b> </td> <td><a href="/wiki/862_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="862 жыл">862 жыл</a> — мемлекеттіліктің бастауы </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%96%D0%BA" title="Егемендік">Тәуелсіздік күні</a></b> </td> <td><a href="/wiki/25_%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D1%82%D0%BE%D2%9B%D1%81%D0%B0%D0%BD" title="25 желтоқсан">25 желтоқсан</a> <a href="/wiki/1991_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1991 жыл">1991 жылдан</a> бастап Ресей Федерациясы </td></tr> <tr><th colspan="2" style="text-align:center;background-color:#eee;color:#000000">Мемлекеттік құрылымы </th></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BC%D0%B8_%D1%82%D1%96%D0%BB" title="Ресми тіл">Ресми тілі</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орыс тілі</a> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0" title="Елорда">Елорда</a></b> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Coat_of_arms_of_Moscow.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Coat_of_arms_of_Moscow.svg/22px-Coat_of_arms_of_Moscow.svg.png" decoding="async" width="22" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Coat_of_arms_of_Moscow.svg/33px-Coat_of_arms_of_Moscow.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Coat_of_arms_of_Moscow.svg/44px-Coat_of_arms_of_Moscow.svg.png 2x" data-file-width="558" data-file-height="663" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Қала">Ірі қалалары</a></b> </td> <td>Мәскеу, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a>, <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80" title="Жаңасібір">Жаңасібір</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Екатеринбург">Екатеринбург</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%96_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Төменгі Новгород">Төменгі Новгород</a>, <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Қазан (қала)">Қазан</a>, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D1%96" title="Челябі">Челябі</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Самара">Самара</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B1%D1%8B" title="Омбы">Омбы</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Дондағы Ростов">Дондағы Ростов</a>, <a href="/wiki/%D2%AE%D1%84%D1%96" title="Үфі">Үфі</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%8F%D1%80%D1%81%D0%BA" title="Красноярск">Красноярск</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пермь (мұндай бет жоқ)">Пермь</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Воронеж (мұндай бет жоқ)">Воронеж</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Волгоград">Волгоград</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Краснодар (мұндай бет жоқ)">Краснодар</a> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%83_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Мемлекеттік басқару формасы">Үкімет түрі</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Аралас республика">аралас республика</a> </td></tr> <tr style="vertical-align:top; white-space:nowrap;"> <td><b><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%96" title="Ресей президенті">Президенті</a><br /><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B_%D2%AE%D0%BA%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%96%D0%BD%D1%96%D2%A3_%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%B0%D2%93%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Ресей Федерациясы Үкіметінің Төрағасы">Үкімет Төрағасы</a><br /><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Ресей Федерация Кеңесі">Федерация Кеңесі</a> төрайымы<br /><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B4%D1%83%D0%BC%D0%B0" title="Мемлекеттік дума">Мемлекеттік дума</a> төрағасы</b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_%D0%9F%D1%83%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Владимирович Путин">Владимир Путин</a><br /><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_%D0%9C%D0%B8%D1%88%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Михаил Владимирович Мишустин">Михаил Мишустин</a><br /><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE" title="Валентина Ивановна Матвиенко">Валентина Матвиенко</a><br /><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD" title="Вячеслав Викторович Володин">Вячеслав Володин</a> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B4%D1%96%D0%BD" title="Мемлекеттік дін">Мемлекеттік діні</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D1%80%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82" title="Зайырлы мемлекет">зайырлы мемлекет</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr><th colspan="2" style="text-align:center;background-color:#eee;color:#000000">Географиясы </th></tr> <tr style="white-space: nowrap;"> <td><b><a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%80_(%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F)" title="Жер (территория)">Жер аумағы</a></b><br /> • Барлығы<br /> • % су беті </td> <td><a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%80_%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D1%82%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Жер аумағы бойынша мемлекеттер және тәуелді аймақтар тізімі">Әлем бойынша 1-ші орын</a><br />17 125 187<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> км²<br />4,22 </td></tr> <tr style="white-space:nowrap;"> <td><b><a href="/wiki/%D0%96%D2%B1%D1%80%D1%82" title="Жұрт">Жұрты</a></b><br /> • Сарап (<a href="/wiki/2023_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2023 жыл">2023</a>)<br />• Санақ (<a href="/wiki/2021_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2021 жыл">2021</a>)<br /> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D0%BD%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%83_%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B%D0%B7%D0%B4%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Қоныстану тығыздығы">Тығыздығы</a> </td> <td><br /><span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 144 220 074<sup id="cite_ref-rbc.ru_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-rbc.ru-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> адам (<a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D1%82%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Халық саны бойынша мемлекеттер және тәуелді аймақтар тізімі">9-шы</a>)<br />147 182 123<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> адам<br />8,55 адам/км² (<a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B%D0%B7%D0%B4%D1%8B%D2%93%D1%8B_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Халық тығыздығы бойынша елдер тізімі">181-ші</a>) </td></tr> <tr><th colspan="2" style="text-align:center;background-color:#eee;color:#000000">Экономикасы </th></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><b><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%BF%D1%8B_%D1%96%D1%88%D0%BA%D1%96_%D3%A9%D0%BD%D1%96%D0%BC" title="Жалпы ішкі өнім">ЖІӨ</a></b> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D0%B1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%96%D0%B3%D1%96" title="Аларман қабілет тепетендігі">АҚТ</a>)<br /> • Қорытынды (<a href="/wiki/2023_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2023 жыл">2023</a>) <br /> • Жан басына шаққанда </td> <td><br /><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 5,33 трлн.<sup id="cite_ref-imf.org_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-imf.org-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%90%D2%9A%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АҚШ доллары">$</a> (<a href="/wiki/%D0%96%D0%86%D3%A8_(%D0%90%D2%9A%D0%A2)_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="ЖІӨ (АҚТ) бойынша елдер тізімі">6-шы</a>)<br /><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 32.803<sup id="cite_ref-imf.org_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-imf.org-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%90%D2%9A%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АҚШ доллары">$</a> </td></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><b><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%BF%D1%8B_%D1%96%D1%88%D0%BA%D1%96_%D3%A9%D0%BD%D1%96%D0%BC" title="Жалпы ішкі өнім">ЖІӨ</a></b> (номинал)<br /> • Қорытынды (<a href="/wiki/2019_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2019 жыл">2019</a>)<br /> • Жан басына шаққанда </td> <td><br /><span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 1,610 трлн.<sup id="cite_ref-imf.org_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-imf.org-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Доллар">$</a> (<a href="/wiki/%D0%96%D0%86%D3%A8_(%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB)_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="ЖІӨ (номинал) бойынша елдер тізімі">11-ші</a>)<br /><span style="color: red; font-size: larger;">▼</span> 11,191<sup id="cite_ref-imf.org_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-imf.org-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Доллар">$</a> (<a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D1%88%D0%B0%D2%9B%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%96%D0%86%D3%A8_(%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB)_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) бойынша елдер тізімі">60-шы</a>) </td></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><b><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%83_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%96" title="Адам даму индексі">АДИ</a></b> (<a href="/wiki/2017_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2017 жыл">2017</a>) </td> <td><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 0,816<sup id="cite_ref-HDI_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-HDI-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<span style="color:#090;">өте жоғары</span>) (<a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%83_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%96_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Адам даму индексі бойынша елдер тізімі">49-шы</a>) </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC" title="Этнохороним">Этнохороним</a></b> </td> <td>ресейліктер, ресейлiк </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%B0" title="Валюта">Валютасы</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D1%80%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96" title="Ресей рублі">Рубль</a> (<b>RUB</b>, 1991-98 RUR) </td></tr> <tr><th colspan="2" style="text-align:center;background-color:#eee;color:#000000">Қосымша мәліметтер </th></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/ISO_3166-1" title="ISO 3166-1">ISO коды</a></b> </td> <td>RU </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A5%D0%9E%D0%9A_%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D1%8B_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="ХОК коды тізімі">ХОК коды</a></b> </td> <td>RUS </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D1%8B_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Телефон коды бойынша елдер тізімі">Телефон коды</a></b> </td> <td>+7 </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B0%D2%9B%D1%8B%D1%82_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%83%D1%96" title="Уақыт белдеуі">Уақыт белдеулері</a></b> </td> <td><a href="/wiki/UTC%2B2" class="mw-redirect" title="UTC+2">UTC+2</a> — <a href="/w/index.php?title=UTC%2B12&action=edit&redlink=1" class="new" title="UTC+12 (мұндай бет жоқ)">UTC+12</a> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Ресей</b> (<a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орыс.</a> <span lang="ru"><i>Росси́я</i></span>;<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ресми түрде — <b>Ресей Федерациясы</b> <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орыс.</a> <span lang="ru"><i>Росси́йская Федера́ция</i></span>, қысқартылған атауы — <b>РФ</b> <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орыс.</a> <span lang="ru"><i>РФ</i></span><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Азия">Азия</a> мен <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еуропа">Еуропа</a> құрлықтарында орналасқан мемлекет. Жер аумағы жағынан дүние жүзіндегі ең ірі мемлекет, <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D2%B0%D0%BB%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесі">БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің</a> тұрақты мүшесі.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ресейдің экономикасы жылына орташа есеппен 7% жылдамдықпен өсуде<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, бұл дүние жүзіндегі ең жоғары өсу қарқындарының бірі.<sup id="cite_ref-g1_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Экономикалық-географиялық_жағдайы"><span id=".D0.AD.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D0.BA.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D2.9B-.D0.B3.D0.B5.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D1.8F.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D0.B6.D0.B0.D2.93.D0.B4.D0.B0.D0.B9.D1.8B"></span>Экономикалық-географиялық жағдайы</h2></div> <p>Оңтүстік пен оңтүстік-шығыста <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытаймен</a>, оңтүстік-шығысында <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F" title="Солтүстік Корея">Солтүстік Кореямен</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%A3%D2%93%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Моңғолия">Моңғолиямен</a>, <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстанмен</a>, <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан">Әзірбайжанмен</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Грузиямен</a>, оңтүстік-батыста — <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украинамен</a>, батыста — <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия">Финляндиямен</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусьпен</a>, <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония">Эстониямен</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия">Латвиямен</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва">Литвамен</a> (<a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Калининград">Калининград облысы</a>), <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польшамен</a> (Калининград облысы), <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Норвегия">Норвегиямен</a>, солтүстік-шығыста <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапониямен</a> (Хабомай аралы) және солтүстік-батыста <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a>-пен (<a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3_%D0%B1%D2%B1%D2%93%D0%B0%D0%B7%D1%8B" title="Беринг бұғазы">Беринг бұғазы</a>) шектеседі. </p><p>Ресейдің ауа райы оның үлкен аумағына байланысты әр түрлі: көп аумағы континенталды немесе қоңыржай континенталды, қысы ұзақ және қысқа ыстық емес, соған қарай Ресейді 3 үлкен аймаққа бөлуге болады: </p> <ul><li>Еуропалық Ресей, <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B0%D0%BB_%D1%82%D0%B0%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Орал таулары">Орал тауынан</a> батысқа қарай аумақты алып жатыр.</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80" title="Сібір">Сібір</a>, Оралдан Тынық мұхиты жағалауына дейін созылып жатыр.</li> <li>Қиыр <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81" title="Шығыс">Шығыс</a> Ресейі.</li></ul> <p>Ресей Федерациясы Еуразияның солтүстік-шығысында орналасқан, аумағы жалпы құрлықтың 1/8 бөлігін қамтитын, жерінің ауданы жөнінен дүниежүзінде бірінші орын алатын аса ірі мемлекет. Ресей жері батыстан шығысқа қарай 9 мың км-ге (<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калининград облысы (мұндай бет жоқ)">Калининград облысын</a> есептемегенде), солтүстіктен оңтүстікке қарай 4 мың км-ге созылып жатыр. Ел аумағы 11 сағаттық белдеуді қамтиды.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ресей аумағының <big>1/4</big>-і <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еуропа">Еуропада</a>, <big>3/4</big>-і <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Азия">Азияда</a> орналасқан. Оның жағалауларын үш мұхиттың суы шайып жатыр. Ресей Федерациясының шекарасының жалпы ұзындығы 58,3 мың км, соның ішінде теңіздік шекара 38 мың км-ді құрайды. </p><p>Ресейдің әлемдегі ең ірі материкте орналасуы оның экономикалық-географиялық жағдайының қолайлы жағы болып табылады. Өйткені Еуразияда дүние-жүзі мемлекеттерінің 40%-дан астамы, халықтың басым көпшілігі орналасқан. Жалпы алғанда, Ресейдің 12 мемлекетпен теңіздік шекарасы бар, ал 14 мемлекетпен құрлық арқылы байланысқан. Ресей құрамына енетін Калининград облысы анклав болып табылады, өйткені оның елдің негізгі бөлігі мен ортақ шекарасы жоқ. </p><p>Көршілес мемлекеттердің көп болуы, олардың көпшілігінің неғұрлым дамыған батыс бөлікте орналасуы елдің сыртқы байланыстарына қолайлы ықпал етеді. Дегенмен Ресей өзінің көршілік жағдайының қолайлы тұстарын әлі де болса толығымен пайдаланбай келеді. Ресейдің географиялық орны әлемдік экономикалық орталықтарға қатысты алғанда қолайсыз болып табылады. Өйткені ол Батыс Еуропаның дамыған елдерімен, <a href="/wiki/%D0%90%D2%9A%D0%A8" class="mw-redirect" title="АҚШ">АҚШ</a> және <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапониямен</a> тікелей құрлық арқылы шектеспейді, аса маңызды теңіздік сауда жолдарынан алыста орналасқан. Алайда ел аумағының Еуропаны Шығыс және Оңтүстік-Шығыс Азия елдерімен теміржол арқылы байланыстырып жатуы, Солтүстік теңіз жолын игеруі Солтүстік Еуропа, Оңтүстік-Шығыс Азия елдерімен байланысты жақсартуға оң ықпал етеді. Қиыр Шығыстың айрықша орны әлемдегі үш ірі мемлекеттің (Ресей, Қытай, Жапония) тоғысында жатуымен анықталады. Ресейдің тынық мұхиттық жағалауы Азия-Тынық мұхит аймағындағы елдердің барлығымен де теңіз арқылы байланыс орнатуға мүмкіндік береді.<sup id="cite_ref-g1_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мемлекеттің_қалыптасу_тарихы"><span id=".D0.9C.D0.B5.D0.BC.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D0.B5.D1.82.D1.82.D1.96.D2.A3_.D2.9B.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D0.BF.D1.82.D0.B0.D1.81.D1.83_.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.8B"></span>Мемлекеттің қалыптасу тарихы</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Peter_der-Grosse_1838.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Peter_der-Grosse_1838.jpg/250px-Peter_der-Grosse_1838.jpg" decoding="async" width="250" height="336" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Peter_der-Grosse_1838.jpg/375px-Peter_der-Grosse_1838.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Peter_der-Grosse_1838.jpg/500px-Peter_der-Grosse_1838.jpg 2x" data-file-width="894" data-file-height="1200" /></a><figcaption><a href="/wiki/I_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80" title="I Пётр">Петр І</a>, Ресейдің бірінші императоры</figcaption></figure> <p>Ресей — сан ғасырлық тарихы бар ежелгі мемлекеттердің бірі. Орыс мемлекеті айқын ажыратылатын табиғи шептері жоқ аумақта қалыптасты. Сондықтан орыс жері талай рет сыртқы жаудың шапқыншылығына ұшырады. Бытыраңқы орыс жерлерінің <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a> айналасында бірігуі XIV—XV ғасырларда жүрді. XV ғасырдың 80-жылдарына қарай <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Татарлар">татар</a>-<a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%A3%D2%93%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Моңғолдар">моңғол</a> езгісінен толығымен босаған орыс жерлері біртұтас мемлекетті кұрады. Осылайша болашақтағы күшті Орыс мемлекетінің негізі қаланды. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:East-Hem_1200ad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/East-Hem_1200ad.jpg/220px-East-Hem_1200ad.jpg" decoding="async" width="220" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/East-Hem_1200ad.jpg/330px-East-Hem_1200ad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/East-Hem_1200ad.jpg/440px-East-Hem_1200ad.jpg 2x" data-file-width="3240" data-file-height="1903" /></a><figcaption>Моңғолдарға дейінгі Еуразия</figcaption></figure> <p>Кейінгі ғасырларда Орыс мемлекеті көршілес аумақтарды басып алып, өзінің құрамына қосу саясатын жүргізді. Солтүстік-батысындағы, шығысындағы, оңтүстік-шығысындағы аумақтарды күшпен бағындырған Ресейдің XVI ғасырда Батыс Сібір халықтарын қосып алу кезеңі басталды. Келесі ғасырда <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a> мен <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусь</a> жерін басып алу мақсатында көршілес елдермен, соның ішінде құдіретті Осман империясымен ұзаққа созылған соғыс жүргізуге мәжбүр болды. Нәтижесінде <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Киев">Киев</a> бағындырылып, Ресей <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%BE%D0%B2_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Азов теңізі">Азов теңізіне</a> шығуға мүмкіндік алды. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ХVIII_ғасыр"><span id=".D0.A5VIII_.D2.93.D0.B0.D1.81.D1.8B.D1.80"></span>ХVIII ғасыр</h2></div> <p>Ресейдiң әлеуметтiк-экономикалық жағдайы. XVIII ғасырдың бiрiншi ширегiнде Ресейге тән нәрсе: қолөнер мен мануфактура өндiрiсiнiң, сондай-ақ ауыл шаруашылығының дамуы болды. Мемлекет Батыс елдерiнен анағұрлым артта қалды. Ресейде әлi де феодалдық қатынастардың сарқыншақтары сақталды, капиталистiк өндiрiстiң элементтерi ендi ғана ене бастады, ал Батыста бұл кезде капитализм қанат жайып, өркендеп тұрған едi.Елдiң ауыл шаруашылығының өркендеуi өңделетiн жер көлемiн арттыру есебiнен iске асты. Ресейдiң оңтүстiк аудандарында және Украинада қой өсiрудiң дамуы ауыл шаруашылығына үлкен үлес қосты. Бұдан басқа мемлекеттiк өнеркәсiп үшiн зығыр мен сора шикiзатына көтерiңкi сұраныс пайда болды. <a href="/wiki/1715_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1715 жыл">1715 жылы</a> үкiмет жарлығы бойынша барлық губернияларда зығыр мен сора егiстiгi ұлғайтылды. Сондай-ақ жылқы өсiру, темекi егу iсi жолға қойылды.Ұзаққа созылған Солтүстiк соғыстың салдары басыбайлы шаруаларға ауыр тидi. Патшаның <a href="/wiki/1714_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1714 жыл">1714 жылғы</a> жеке мұралық туралы жарлығымен барлық жер дворяндардың меншiгiне берiлiп, жермен бiрге шаруалар да помещиктiң жекеменшiгiне айналды. Феодалдар неғұрлым көбiрек пайда табу үшiн шаруаларды қанаудың мейлiнше қатыгез түрiн таңдады.Басыбайлы шаруашылық екi қалыпта жүргiзiлдi: жерi өңдеуге қолайсыз, қара топырақты емес аудандарда феодалдар шаруалардан ақшалай алым жинаса, ал оңтүстiктегi құнарлы жерлерде айдалатын жер көлемi кеңейтiлiп, барщина көлемi ұлғайтылды.Шаруаларды жұмысқа жұмылдыру туралы, кезектi және кезексiз рекрутқа шақыру туралы көптеген жарлықтар жа рияланды. Жеке мұралық туралы жарлықтан кейiн дворяндардың топтасу процесi аяқталды. Феодалдар табы дара басқарушыдан дворяндық сословиеге бiрiгiп, нығайды. Бұл оның мемлекеттегi билеушiлiк рөлiн бекiте түстi. Алайда ендi дворяндар өмiр бойы мемлекеттiк қызметте қалуға мiндеттелдi. Дворянның армияда солдат болуға, кемеде матрос болып жұмыс iстеуi де мүмкiн едi. Олар Сiбiр, Камчатка, Орта Азия сияқты алыс және ауыр экспедицияға бекiнiстер мен каналдар салуға жұмсалды. Дворяндардың кейбiреуiнде, әсiресе ақсүйектерiнде мұндай қызмет наразылық тудырды. Осындай жағдайдан дворяндық сословиенiң бiр бөлiгi I Петрдiң қайта өзгертулерiне қарсы оппозицияға шықты. XVIII ғасырда шведтермен болған соғыс нәтижесінде Ресейдің <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%88%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Географиялық шекаралар">географиялық шекаралары</a> одан әрі кеңейіп, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Балтық теңізі">Балтық теңізіне</a> шықты. Ең бастысы Ресей Батыс Еуропа елдерімен тікелей байланыс орнатуға мүмкіндік алды. <a href="/wiki/I_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80" title="I Пётр">I Петр</a> патшалық еткен кезеңде «Еуропаға терезе ашылуы» және түбегейлі қайта құрулардың жүргізілуі Ресей геосаясаты бағытының Шығыстан Батысқа бет бұрғанының белгісі еді. Осы кезден бастап елдің сыртқы ғана емес, ішкі жағдайына да өзгерістер енді. </p><p><a href="/wiki/1721_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1721 жыл">1721 жылдан</a> бастап Орыс мемлекеті <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Империя">империя</a> деп атала бастады. <a href="/wiki/1722_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1722 жыл">1722 жылы</a> елдің оңтүстік шекараларын нығайту мақсатында I Петр <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7" title="Кавказ">Кавказ</a> бен <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иранға</a> жорығын бастады. Нәтижесінде <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B8%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Каспий теңізі">Каспий теңізінің</a> батыс және оңтүстік жағалауы Ресей құрамына енгізілді. <a href="/wiki/XIX_%D2%93%D0%B0%D1%81%D1%8B%D1%80" title="XIX ғасыр">XIX ғасырдың</a> басында өзінің құрамына Балтық теңізінің шығыс жағалауын, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польша</a> мен <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Бессарабия">Бессарабияны</a>, Кавказ сыртын қосу арқылы өз аумағын одан әрі кеңейте түсті. Бірақ 1853—<a href="/wiki/1856_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1856 жыл">1856 жылдары</a> болған <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D1%81%D0%BE%D2%93%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Қырым соғысы">Қырым соғысынан</a> соң Ресейдің геосаяси жағдайы күрт нашарлап кетті. Осы кезеңде Ресей Бессарабияның оңтүстігінен айырылып қалды және <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a>-қа <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Аляска">Алясканы</a> сатуға мәжбүр болды. Ендігі жерде Ресейдің назары Орта Азияға ауды. Ресей империясының басқыншылық саясаты нәтижесінде <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Орта Азия">Орта Азия</a> мен <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a> жері толығымен дерлік тәуелді аумақтарға айналды. </p><p>Ресейдін, <a href="/wiki/XX_%D2%93%D0%B0%D1%81%D1%8B%D1%80" title="XX ғасыр">XX ғасырдағы</a> жаңа тарихы <a href="/wiki/1917_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1917 жыл">1917 жылы</a> <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D3%A9%D2%A3%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%96" title="Қазан төңкерісі">Қазан революциясынан</a> бастау алды. Құлаған империя орнында пайда болған <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%9E%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы">Кеңестер Одағы</a> тарихи қалыптасқан геосаяси кеңістікті қалпына келтірумен бірге, оны көршілес аумақтар есебінен кеңейте түсті. Жаңа үлгідегі аса күшті алып мемлекет әлемдік экономика мен саясатта өзіндік орын алды. Өзінің аумақтық тұтастығын сақтаумен қатар, көршілес мемлекеттердегі саяси жүйенің өзгеруін қамтамасыз еткен бұл мемлекет одақтастары есебінен Еуразиядағы ғана емес, әлемдегі саяси күштердің арасалмағын анықтаушы факторға айналды. </p><p><a href="/wiki/1991_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1991 жыл">1991 жылы</a> ішкі қайшылықтар мен сыртқы жағдайлардың ықпалымен ыдыраған Кеңес Одағының басты мұрагері ретінде Ресей Федерациясы жаңа геосаяси күйзелісті басынан кешірді. Біртұтастығы бұзылған кеңістікте экономикалық, байланыстар әлсіреумен қатар, Ресей мемлекетіне онша қолайлы емес геосаяси жағдай қалыптасты.<sup id="cite_ref-g1_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Геосаяси_жағдайы"><span id=".D0.93.D0.B5.D0.BE.D1.81.D0.B0.D1.8F.D1.81.D0.B8_.D0.B6.D0.B0.D2.93.D0.B4.D0.B0.D0.B9.D1.8B"></span>Геосаяси жағдайы</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Mir_on_12_June_1998edit1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Mir_on_12_June_1998edit1.jpg/250px-Mir_on_12_June_1998edit1.jpg" decoding="async" width="250" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Mir_on_12_June_1998edit1.jpg/375px-Mir_on_12_June_1998edit1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Mir_on_12_June_1998edit1.jpg/500px-Mir_on_12_June_1998edit1.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="2010" /></a><figcaption><i>Мир</i> ғарыш станциясы</figcaption></figure> <p>Ресейдің Еуропа мен Азия ортасындағы аралық орны екі дүние бөлігін байланыстырып тұратын өзіндік көпір қызметін атқаруына себепші болады. Бұл елдің әлеуметтік-экономикалық даму ерекшеліктерін айқындаумен қатар, оның саяси жағдайына да ықпал етеді. Кеңес Одағы мен социалистік жүйенің ыдырауы, ұзаққа созылған <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B4%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81" title="Экономикалық дағдарыс">экономикалық дағдарыс</a> елдің геосаяси жағдайын өзгертті. </p><p><a href="/wiki/%D0%9D%D0%90%D0%A2%D0%9E" title="НАТО">НАТО елдерімен</a>, оның ішінде АҚШ-пен ұзаққа созылған экономикалық бәсекелестік пен жаппай қарулану, "<a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D0%B8_%D2%9B%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9B_%D1%81%D0%BE%D2%93%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Қырғи қабақ соғысы">қырғиқабақ соғыс</a>" саясатының аяқталуы Ресейдің сыртқы саясатында бетбұрыс кезең болды. Ендігі жерде Ресей белгілі бір елдер тобына бағдарланған саясат жүргізуге қарағанда, өзінің экономикалық, саяси мүдделеріне сай келетін мемлекеттердің барлығымен өзара тиімді байланыстар орнатуға көшті. Геосаяси тұрғыдан алғанда, Ресей нағыз ашық мемлекетке айналды. Дегенмен <a href="/wiki/%D0%9D%D0%90%D0%A2%D0%9E" title="НАТО">НАТО</a> елдері шекарасының <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Шығыс Еуропа">Шығыс Еуропа</a> мемлекеттері есебінен кеңейіп, ел аумағына жақын келуі Ресей мүдделері тұрғысынан алғанда онша қолайлы құбылыс ретінде бағаланбайды. </p><p>Қазіргі заманғы әлемдегі геосаяси жағдай, ұлттар мен діндер араздығы, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Халықаралық терроризм">халықаралық терроризммен</a> күрес шаралары <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Еуразия">Еуразияның</a> көптеген аудандарында саяси тұрақсыздықтың орын алуына себепші болды. Бұл жағдайда аймақтағы, әлемдегі саяси жағдайға ықпал ететін ірі мемлекет ретінде Ресейдің рөлі күшейіп келеді. Шекараға жақын аудандарда саяси жағдайдың шиеленісуі Ресейдің <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D1%88%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Мемлекеттік шекара">мемлекеттік шекараларын</a> нығайтуына ықпал етуде. Ресей Федерациясының бұрынғы одақтас республикалармен шекаралары арнайы келісімдер арқылы толық бекітіліп біткен жоқ. Қазақстанмен шекаралары <a href="/wiki/2005_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="2005 жыл">2005 жылғы</a> мемлекетаралық келісімдер негізінде толығымен бекітілді. </p><p>Ресей геосаяси тұрғыда <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%96%D0%B7_%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы">ТМД</a> елдерімен, <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="Еуропа одағы">Еуропалық Одақпен</a>, Азиялық-Тынық мұхиттық аймақ елдерімен жан-жақты байланыстар орнатуға мүдделі. Әсіресе <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a>, әлемдік экономика мен саясаттың жаңа орталықтары болып табылатын <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a>, Оңтүстік-Шығыс Азия және <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Үндістан">Үндістанмен</a> қарым-қатынастарды жаңа деңгейге көтеру елдің геосаяси жағдайын нығайта түспекші.<sup id="cite_ref-g1_12-3" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Әкімшілік-аумақтық_құрылымы"><span id=".D3.98.D0.BA.D1.96.D0.BC.D1.88.D1.96.D0.BB.D1.96.D0.BA-.D0.B0.D1.83.D0.BC.D0.B0.D2.9B.D1.82.D1.8B.D2.9B_.D2.9B.D2.B1.D1.80.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D0.BC.D1.8B"></span>Әкімшілік-аумақтық құрылымы</h2></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Ресей әкімшілік-аумақтық құрылысы">Ресей әкімшілік-аумақтық құрылысы</a></i></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B.jpg" class="mw-file-description" title="Әкімшілік-аумақтық құрылымы"><img alt="Әкімшілік-аумақтық құрылымы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B.jpg/500px-%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B.jpg" decoding="async" width="500" height="352" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B.jpg/750px-%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B.jpg/1000px-%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="900" /></a><figcaption>Әкімшілік-аумақтық құрылымы</figcaption></figure> <p>Ресей Федерациясы құрамына тең құқықты федерациялық бірліктер:<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; vertical-align:center;"> <tbody><tr> <td><div style="background-color:#73EB00; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> </td> <td>21 <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика">республика</a> </td></tr> <tr> <td><div style="background-color:#EEEBA8; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> </td> <td>9 <a href="/wiki/%D3%A8%D0%BB%D0%BA%D0%B5" title="Өлке">өлке</a> </td></tr> <tr> <td><div style="background-color:#CEC784; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> </td> <td>46 <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81" title="Облыс">облыс</a> </td></tr> <tr> <td><div style="background-color:#FF0084; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> </td> <td>2 федерадиялық деңгейдегі қала<br />(<a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a> және <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a>) </td></tr> <tr> <td><div style="background-color:#9CA6FF; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> </td> <td>1 дербес облыс </td></tr> <tr> <td><div style="background-color:#FFCB31; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> </td> <td>4 дербес округ </td></tr></tbody></table> <p>Әрбір <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Федерация">федерациялық</a> бірліктің <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D2%A3_%D1%88%D1%8B%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD" title="Заң шығарушы орган">заң шығару</a>, сот және басқа органдары бар. Сонымен қатар Ресей Федерациясы аумағында <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Мемлекеттік билік">мемлекеттік биліктің</a> бірыңғай органдары қызмет етеді, жалпыға ортақ <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Конституция">Конституция</a>, бірегей азаматтық, ортақ ақша бірлігі және т.б. тағайындалған.<sup id="cite_ref-g1_12-4" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Табиғат_жағдайлары"><span id=".D0.A2.D0.B0.D0.B1.D0.B8.D2.93.D0.B0.D1.82_.D0.B6.D0.B0.D2.93.D0.B4.D0.B0.D0.B9.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Табиғат жағдайлары</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Baikal-S1999276045323.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Baikal-S1999276045323.png/250px-Baikal-S1999276045323.png" decoding="async" width="250" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Baikal-S1999276045323.png/375px-Baikal-S1999276045323.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Baikal-S1999276045323.png/500px-Baikal-S1999276045323.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="858" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D3%A9%D0%BB" title="Байкөл">Байкөл</a>, ғарыштық түсірім.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Vasyugan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Vasyugan.jpg/250px-Vasyugan.jpg" decoding="async" width="250" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Vasyugan.jpg/375px-Vasyugan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Vasyugan.jpg/500px-Vasyugan.jpg 2x" data-file-width="1452" data-file-height="870" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%8E%D0%B3%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Васюган (мұндай бет жоқ)">Васюган</a> өзені.</figcaption></figure> <p>Ресейдің табиғат жағдайы алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Ол, ең алдымен, алып жатқан аумағының өте үлкен болуымен байланысты. Ресей жерінің көпшілік бөлігін <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D2%9B" title="Жазық">жазықтар</a> (70%-ға жуығын) мен 1000 м биіктікке дейінгі таулы <a href="/wiki/%D2%AE%D1%81%D1%82%D1%96%D1%80%D1%82" title="Үстірт">үстірттер</a> алып жатыр. Олардың ауданы жағынан ең ірілері: <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%B6%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Шығыс Еуропа жазығы">Шығыс Еуропа (Орыс) жазығы</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81_%D0%A1%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Батыс Сібір жазығы">Батыс Сібір ойпаты</a> мен <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80_%D1%82%D0%B0%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D1%80%D1%82%D1%96" title="Орта Сібір таулы үстірті">Орта Сібір таулы үстірті</a>. Олардың оңтүстігі мен шығысын таулар жүйесі қоршай орналасқан. Жер бедерінің құрылымы шаруашылық әрекеттерді жүргізуге қолайлы болып келеді. Үлкен жазықтар ауыл шаруашылығын өркендетуді, өзендердің кеме қатынасына қолайлы болуын, жол және көпір құрылыстарын салуды жеңілдетеді. Алайда жер бедері құрылымының қолайсыз жақтары да жеткілікті. Солтүстікке қарай ендік бағыттағы тау жоталарының болмауы <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D1%83%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Арктикалық ауа массасы">арктикалық ауа массаларының</a> оңтүстіктегі тау белдеулеріне дейін еркін қозғалуына мүмкіндік берсе, керісінше Қиыр Шығыстағы тау жоталары <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%9B_%D0%BC%D2%B1%D1%85%D0%B8%D1%82" title="Тынық мұхит">Тынық мұхит</a> үстінен келетін ылғалды ауа массаларының тереңдеп енуіне кедергі жасайды. </p><p>Сонымен қатар Ресей жерінің жазық бөлігінің, негізінен, жоғары және орта ендіктерде орналасуы да табиғат жағдайына өзіндік ерекшеліктер қалыптастырады. Солтүстіктегі <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Арктика климаты">арктикалық климаттан</a> оңтүстікке <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7" title="Қара теңіз">Қара теңіз</a> жағалауындағы субтропиктік климаттық белдеуге дейін созыла орналасқанына қарамастан, Ресей жерінде жыл мезгілдері айқын ажыратылатын <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B9_%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Қоңыржай климат">қоңыржай белдеудің</a> континенттік климаты басым тараған. Батыстан шығысқа қарай өте енді (9 мың км-ге жуық) болуы климат континенттілігін арттырады. Сондықтан Ресейдің батысында, яғни еуропалық бөлікте климат қоңыржай континенттік болса, ал азиялық бөлікте шұғыл континенттік сипатқа ауысады. <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Азия">Азиялық</a> бөлікке жыл мезгілдері арасындағы және тәуліктік температуралық айырмашылықтың үлкен болуы, жауын-шашын мөлшерінің азаюы, қатал климаттық жағдай (әсіресе қыс кезінде) тән болады. Сондықтан Ресей жерінде көпжылдық тоң басқан аудандардың үлесі жоғары, олардың жалпы ауданы 9 млн км<sup>2</sup>-ге жуық. Көпжылдық тоң қалыңдығы климат қаталдығына байланысты оңтүстіктен солтүстікке қарай 1 метрден жүздеген метрге дейін жетеді. Мұндай табиғат жағдайы осы аймақтарды игеру мүмкіндігін тежейді. </p><p>Географиялық орны, жер бедері мен климаттық жағдайдың арақатынасы Ресей жерінде мынадай <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D1%82_%D0%B7%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Табиғат зоналары">табиғат зоналарын</a> қалыптастырады: <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0" title="Тундра">тундра</a>, орманды тундра, <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Орман белдемдері">ормандар</a> (тайга, аралас және жалпақжапырақты ормандар), орманды дала, дала, <a href="/wiki/%D0%A8%D3%A9%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%82_%D0%B7%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Шөлейт зонасы">шөлейт</a> және шөл зоналары. Таулы аудандарға биіктік белдеулері тән. Осындай табиғат жағдайы ауыл шаруашылығының мамандануына, халықтың орналасуы мен тығыздығына, өнеркәсіп пен құрылыс кешендерінің қалыптасуына өзіндік ықпалын тигізеді.<sup id="cite_ref-g1_12-5" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Табиғат_ресурстары"><span id=".D0.A2.D0.B0.D0.B1.D0.B8.D2.93.D0.B0.D1.82_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Табиғат ресурстары</h2></div> <p>Ресей жері <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D1%82_%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%83%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Табиғат ресурстар (мұндай бет жоқ)">табиғат ресурстарының</a> барлық түріне бай, әсіресе минералдық ресурстар құрамы өте алуан түрлі. Елде 20 мыңнан астам аса маңызды кен орындары барланған, оның 40%-дан астамы өндірісте игерілуде. Ресей дүниежүзі бойынша жер қоры, ағаш сүрегі, теңіздердің толысу энергиясы, өзендердің су-энергетикалық қоры жөнінен 1-орынды, ал өңделетін жер үлесі жөнінен 3-орынды иеленеді. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Минералдық_ресурстары"><span id=".D0.9C.D0.B8.D0.BD.D0.B5.D1.80.D0.B0.D0.BB.D0.B4.D1.8B.D2.9B_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Минералдық ресурстары</h3></div> <p>Елдегі минералдық ресурстардың 70%-дан астамын отын-энергетикалық ресурстар (<a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B7" title="Газ">газ</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Көмір">көмір</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D2%B1%D0%BD%D0%B0%D0%B9" title="Мұнай">мұнай</a>), 15%-ын кенсіз қазба байлықтар, 13%-ын металдар, 1%-ын алмас пен бағалы металдар (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD" title="Алтын">алтын</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D0%BC%D1%96%D1%81" title="Күміс">күміс</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Платина">платина</a>) құрайды. Минералдық, шикізат өндіру Ресей экономикасының жетекші саласы болып табылады, оған ЖЮ мөлшерінің 33%-дан астамы тиесілі. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жер_ресурстары"><span id=".D0.96.D0.B5.D1.80_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Жер ресурстары</h3></div> <p>Жер ресурстарының жалпы қоры жөнінен Ресей дүниежүзіндегі ең алдыңғы қатарлы ел. Елдің жалпы жер қоры — 1709,8 млн га. Жан басына шаққандағы жер үлесі — 11,5 га, бұл дүниежүзілік көрсеткіштен (3 га) әлдеқайда жоғары. Алайда жер қорының 1/3-і ғана пайдалануға жарамды, онда Ресей халқының 95%-ы қоныстанып, бүкіл шаруашылық салалары құрылымдарының 93%-ы шоғырланған. Ауыл шаруашылығына жарамды жерлер де осы үлеске кіреді. Ресейге дүниежүзіндегі аса құнарлы қара топырақтың 1/3 белігі тиесілі. </p><p>Алайда соңғы жылдары жер ресурстарының сапасы нашарлап, <a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B5%D1%80_%D1%8D%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жер эрозиясы (мұндай бет жоқ)">жер эрозиясы</a> белең алуда. Жалпы алғанда, ауыл шаруашылығына жарамды жерлердің 80%-ы, жыртылған жерлердің 60%-дан астамы жоспарлы түрде қорғау мен қайта калпына келтіруді қажет етеді. Сонымен қатар 7%-дан астам жер әртүрлі деңгейдегі шөлейттену процесіне ұшырауда.<sup id="cite_ref-g1_12-6" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Агроклиматтық_ресурстары"><span id=".D0.90.D0.B3.D1.80.D0.BE.D0.BA.D0.BB.D0.B8.D0.BC.D0.B0.D1.82.D1.82.D1.8B.D2.9B_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Агроклиматтық ресурстары</h3></div> <p>Агроклиматтық ресурстар Ресей жерінде ауыл шаруашылығының барлық салаларын дерлік өркендетуге мүмкіндік береді. Көпшілік бөлігі <a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D1%96%D0%BD%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Егіншілік">егіншілікті</a> дамытуға қолайлы, топырақ құнарлылығы, жоғары ылғалдылығы мен қарқынды температуралар (10°С-тан асатын) жиынтығы жеткілікті қоңыржай белдеуде орналасқан. Ондай аудандарға Ресейдің орталық бөлігі, Батыс Сібір мен Қиыр Шығыстың оңтүстігін алып жатқан орманды дала және дала зоналары жатады. </p><p>Мұндай агроклиматтық жағдайда <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D0%B9" class="mw-disambig" title="Бидай">бидай</a>, <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D0%B9" title="Қарабидай">қарабидай</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BF%D0%B0" title="Арпа">арпа</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D2%B1%D1%80%D1%88%D0%B0%D2%9B" title="Бұршақ">бұршақ</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%80" title="Зығыр">зығыр</a>, <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D2%9B%D2%B1%D0%BC%D1%8B%D2%9B" title="Қарақұмық">қарақұмық</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BF" title="Картоп">картоп</a>, кейбір көкөніс түрлерін, малазықтық дақылдарды өсіруге мүмкіндік бар. Ресейдің ең жылы бөлігі Қара теңіз жағалауы мен Солтүстік Кавказ жерлерінде жылуды көбірек қажет ететін көкөністер мен жемістер, тіпті кейбір субтропиктік дақылдар да өсіріледі.<sup id="cite_ref-g1_12-7" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Орман_ресурстары"><span id=".D0.9E.D1.80.D0.BC.D0.B0.D0.BD_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Орман ресурстары</h3></div> <p>Ресей жері <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%83%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Орман ресурстары">орман ресурсына</a> да бай. Дүниежүзіндегі ормандардың 22%-ы Ресейге тиесілі. Жан басына шаққандағы орманмен қамтамасыз етілуі — 5,3 га, бұл көрсеткіш бойынша Ресей көшбасшы болып тұр. Ең көп таралғаны қылқан-жапырақты ағаштар, олар бүкіл орман қорының 90%-ын құрайды. Орман аумағының көп бөлігі балқарағайдан тұрады, сондай-ақ қарағай, шырша және самырсын ағаштары да басым. Ормандардың көпшілігі елдің шығысында, яғни Шығыс Сібір мен Қиыр Шығыста, одан кейін Батыс Сібір мен Оралда шоғырланған. Ормандар аумағының қысқаруына өрттің шығуы жиі себепші болуда. Әсіресе орман өрттері Ресейдің азиялық бөлігінде климат континенттілігіне байланысты жиі байқалады. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Су_ресурстары"><span id=".D0.A1.D1.83_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Су ресурстары</h3></div> <p>Ресей жері су ресурстарына да өте бай. Ресейде 2,5 млн-нан аса өзен, 2 млн-ға жуық көл бар. Ресейде бір жыл ішіндегі жан басына шаққандағы өзен ағынымен қамтамасыз етілуі 30 мың м<sup>3</sup>-ге тең, алайда бұл көрсеткіш оның барлық бөлігінде бірдей емес. Орталық қара топырақты ауданның өзен ағынымен қамтамасыз етілуі Шығыс Сібір мен Қиыр Шығыстағы көрсеткіштен 100 есе төмен. Ресейдің ең ұзын өзені — <a href="/wiki/%D3%A8%D0%BB%D3%A9%D0%BD%D0%B5" title="Өлөне">Лена</a> (4 400 км), ең мол сулы езені — <a href="/wiki/%D0%95%D0%BD%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Енисей">Енисей</a>. Сонымен қатар сумен қамтамасыз ету мақсатында Ресейде 40-тан астам ірі су бөгендері салынған. Ең үлкені — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA_%D1%81%D1%83_%D0%B1%D3%A9%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Братск су бөгені (мұндай бет жоқ)">Братск</a> (дүниежүзінде екінші орында) су бөгені. Тұщы судың аса мол қоры <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D3%A9%D0%BB" title="Байкөл">Байқалда</a> шоғырланған. </p><p>Ресей жерасты суларының қорына да бай, негізгі пайдаланылатын ресурс Еуропалық бөліктегі артезиан алаптарына тән. </p><p>Суды пайдалануда өндіріс қажетіне 59%, тұрмыс қажеті мен ауыз су үшін 20%, суландыру мақсатында 13%, ауып шаруашылығы үшін 2%, ал қалған 6% басқа қажеттіліктер үшін жұмсалады. </p><p>Ресей өзендерінің 500-ден астамы кеме жүруге қолайлы. Олардың кеме жүзуге жарамды жалпы ұзындығы 300 мың км-ден асады. </p><p>Ресей өзендерінің энергетикалық әлеуеті де жоғары, онда дүниежүзіндегі су-энергетикалық қордың 12%-ы шоғырланған. Оның Еуропалық бөліктегі үлесі 20%, ал Азиялық бөлікте 80%-дан асады.<sup id="cite_ref-g1_12-8" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Биологиялық_ресурстары"><span id=".D0.91.D0.B8.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.8F.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Биологиялық ресурстары</h3></div> <p>Ресейдің ормандары, өзендері мен көлдері және теңіз жағалаулары <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%83%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Биологиялық ресурстар">биологиялық ресурсқа</a> да аса бай болып келеді. Әсіресе <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%86_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Баренц теңізі">Баренц</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D1%85%D0%BE%D1%82%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Охота теңізі">Охот</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Беринг теңізі">Беринг</a> теңіздері мен <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1" class="mw-redirect" title="Об">Обь</a>, Енисей өзендері алабының кәсіптік балық аулауда маңызы жоғары. Ормандарда терісі бағалы аңдардың көптеп таралуы аң шаруашылығын дамытуға мүмкіндік береді.<sup id="cite_ref-g1_12-9" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Рекреациялық_ресурстары"><span id=".D0.A0.D0.B5.D0.BA.D1.80.D0.B5.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Рекреациялық ресурстары</h3></div> <p>Ресейдің алуан түрлі табиғат жағдайы <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%83%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Рекреациялық ресурстар">рекреациялық ресурстардың</a> күрделі жиынтығын қалыптастыруға негіз болған. Табиғи-рекреациялық ресурстардан қолайлы қойнаулар мен жағалаулар (теңіз, өзен, көл), таулар мен ормандар, минералды сулар, табиғат ескерткіштері, табиғи саябақтар өте көп таралған. Ондай аудандарға <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D3%A9%D0%BB" title="Байкөл">Байкал</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%BA%D3%A9%D0%BB_(%D0%BA%D3%A9%D0%BB,_%D0%90%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B)" title="Алтынкөл (көл, Алтай Республикасы)">Телец</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Селигер (мұндай бет жоқ)">Селигер</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%89%D0%B5%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мещера (мұндай бет жоқ)">Мещера</a> көлдерінің айналасы, <a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%81%D1%83%D1%80%D0%B8" title="Уссури">Уссури</a> және <a href="/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B8%D1%8B%D1%80_%D0%A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%D1%82%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Қиыр Шығыс тайгасы (мұндай бет жоқ)">Қиыр Шығыс тайгасы</a>, Краснояр Бағаналары, Камчаткадағы <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B5%D1%80_%D0%B0%D2%A3%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гейзер аңғары (мұндай бет жоқ)">Гейзер аңғары</a>, Алтай-Саян және Орал таулары, Солтүстік Кавказ бен Қара теңіз жағалауы, сондай-ақ ірі езен жүйелерінің көптеген бөліктері кіреді. </p><p>Тарихи-мәдени рекреациялық ресурстар жиынтығы да жеткілікті дәрежеде. Ондай орындар, әсіресе Ресейдің Еуропалық бөлігінде көбірек шоғырланған. Олардың болашақ ұрпаққа сапалы білім мен саналы тәрбие берудегі және Ресей тарихын туристерге таныстырудағы танымдық маңызы өте жоғары. </p><p>Ресейде табиғат ресурстарына тән мынадай ортақ белгілер бар: </p> <ol><li>ресурстар қоры өте мол және алуан түрлі;</li> <li>ресурстар өз дәрежесінде әлі толық зерттелмеген;</li> <li>ел аумағы бойынша біркелкі таралмаған және олардың басым көпшілігі нашар игерілген, табиғат жағдайы қолайсыз аудандарда шоғырланған;</li> <li>жақсы игерілген аудандардағы ресурс қоры сарқылуға жакын.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Халқы"><span id=".D0.A5.D0.B0.D0.BB.D2.9B.D1.8B"></span>Халқы</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Federal_subjects_of_Russia_by_population_dencity.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Federal_subjects_of_Russia_by_population_dencity.svg/400px-Federal_subjects_of_Russia_by_population_dencity.svg.png" decoding="async" width="400" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Federal_subjects_of_Russia_by_population_dencity.svg/600px-Federal_subjects_of_Russia_by_population_dencity.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Federal_subjects_of_Russia_by_population_dencity.svg/800px-Federal_subjects_of_Russia_by_population_dencity.svg.png 2x" data-file-width="5000" data-file-height="2710" /></a><figcaption>Ресей халқының тығыздығы.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B4%D0%B0_2011.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/a/ae/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B4%D0%B0_2011.jpg/400px-%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B4%D0%B0_2011.jpg" decoding="async" width="400" height="327" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/thumb/a/ae/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B4%D0%B0_2011.jpg/600px-%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B4%D0%B0_2011.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/a/ae/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B4%D0%B0_2011.jpg 2x" data-file-width="622" data-file-height="509" /></a><figcaption>Ресей халқының демографиялық пирамидасы, 2011 жыл.</figcaption></figure> <p>Ресей Федерациясы халқының саны 2008 жылы 142 млн адам болды. Бұл көрсеткіш бойынша Ресей дүниежүзінде Қытай, Үндістан, АҚШ, Индонезия, Бразилия және Пәкстан, Бангладеш, Нигериядан кейін 9-орын алады. Ресей ғалымдарының болжамы бойынша, алдағы онжылдықта елдегі халық санының қыскаруы одан әрі жалғаса береді. Енді елдің демографиялық көрсеткіштерімен танысайық.<sup id="cite_ref-g1_12-10" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Демографиялық_көрсеткіштер"><span id=".D0.94.D0.B5.D0.BC.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D1.8F.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D0.BA.D3.A9.D1.80.D1.81.D0.B5.D1.82.D0.BA.D1.96.D1.88.D1.82.D0.B5.D1.80"></span>Демографиялық көрсеткіштер</h3></div> <p>Ресей аумағында XX ғасырдың 90-жылдарынан бері халықтың ұдайы өсуінің қазіргі типі орнықты. Қазіргі кезде туу коэффициенті 12,1°/00, өлім коэффициенті 14,6°/00 - Туудың азаюы мен өлім-жітімнің артуына байланысты 1992 жылдан бері табиғи өсу теріс көрсеткішке (-2,5°/00) ие болды. Соңғы жылдары демографиялық көрсеткіштер жақсарып келеді. Табиғи өсудің оң көрсеткіштері Ингушетия, Тува республикаларында, Ханты-Манси АО-де байқалады. Жалпы алғанда, елде адамның өмір жасының ұзақтығы да қысқарды: 1990 жылы бұл керсеткіш 69 жасқа тең болса, қазіргі кезде 66,6 жасты кұрайды. </p><p>Демографиялық керсеткіштерге халықтың жас және жыныстық кұрылымы, көші-қон сипаты да әсер етеді. Қазіргі кезде Ресей халқының 17%-ы 14 жасқа толмаған балалар болса, 19%-ын жасы 60-тан асқан егде адамдар құрайды. Ел халқының 53%-дан астамын әйелдер құрайды. Соңғы онжылдықтарда басқа аудандардан көшіп келген жастар үлесі басым аудандарда (Ханты-Манси, Ямал- Ненец, Таймыр автономиялық округтері, Саха республикасы) туу көрсеткіші жоғары, өлім-жітім аз. Күшті урбандалған аудандарда туу көрсеткіші төмен, ал халық құрылымында егде адамдар басым кейбір қалаларда өлім саны көп.<sup id="cite_ref-g1_12-11" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Еңбек_ресурстары"><span id=".D0.95.D2.A3.D0.B1.D0.B5.D0.BA_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Еңбек ресурстары</h3></div> <p>Ресейдің еңбек ресурстары 87 млн адамды қамтиды. Олардың басым көпшілігі (71 млн адам) экономикалық белсенді халық болып табылады. Жалпы алғанда, Ресейде жұмыссыздық деңгейі 9,2% деп есептеледі. Бірақ жұмыссыздық деңгейі аумақ, бойынша үлкен айырмашылықтар жасайды. Ингушетия, Дағыстан, Қалмақ Республикасында оның керсеткіші кей жылдары 50%-ға жеткен. Ал экономикалық өрлеу тән Саха республикасында, сондай-ақ ірі қалаларда жұмыссыздың деңгейі 4—5%-дан аспайды. Елдегі жұмыспен қамтылғандардың басым бөлігі өндірістік емес салада (57%), қалғандары өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы салаларында еңбек етеді.<sup id="cite_ref-g1_12-12" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Халқының_ұлттық_құрамы"><span id=".D0.A5.D0.B0.D0.BB.D2.9B.D1.8B.D0.BD.D1.8B.D2.A3_.D2.B1.D0.BB.D1.82.D1.82.D1.8B.D2.9B_.D2.9B.D2.B1.D1.80.D0.B0.D0.BC.D1.8B"></span>Халқының ұлттық құрамы</h3></div> <p>Ресей көпұлтты елдер қатарына жатады, мұнда 160 ұлт пен ұлыстың өкілдері тұрады. 100-ге жуық ұлттар мен ұлыстар Ресейдің; байырғы халқына жатады. Саны жөнінен басымы — орыстар, олар Ресей халқының 80%-ын құрайды. Орыс халқының ең басым ауданы — Орталық қара топырақты аудан, мұнда олардың үлесі 95%-дан асады. Ресей аумағында 30-дан астам ұлттық автономия құрылған, бірақ олардың көпшілігінде байырғы халыққа қарағанда орыстардың саны басым. </p><p>Тілдік құрамы жағынан Ресей халықтары, негізінен, үндіеуропалық (халықтың 89%-ы), <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Алтай тілдері">алтай</a> (7%), кавказ (2%) және <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B0%D0%BB_%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Орал тілдері">орал</a> (2%) 4 тіл семьяларына жатады. Ресейдің мәдени кеңістігінде орыс тілі мен мәдениетінің ғана емес, басқа халықтардың, соның ішінде шағын ұлыстардың тілі мен салт-дәстүрлерінің сақталуына айрықша көңіл бөлінген. Орасан зор аумақты алып жатқан <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%85%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Саха Республикасы">Саха республикасының</a> байырғы тұрғындары түркі тілдес якуттар болып табылады. Солтүстіктің басқа халықтары, негізінен, бұғы шаруашылығымен айналысса, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Сахалар">якуттар</a> атакәсібі болып саналатын жылқы өсіруден әлі қол үзген жоқ. Елдің солтүстігін, Қиыр Шығысты саны жағынан аз ұлттар мен ұлыстар мекендейді.<sup id="cite_ref-g1_12-13" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Орналасуы"><span id=".D0.9E.D1.80.D0.BD.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.81.D1.83.D1.8B"></span>Орналасуы</h3></div> <p>Елдің әртүрлі бөліктерінде халық әркелкі орналасқан. Жалпы алғанда, Ресей аумағы бойынша халық тығыздығының орташа көрсеткіші 1 км²-ге 8,5 адам, бұл әлемдік орташа керсеткіштен 4 есе төмен. Ресей аумағының 1/4 бөлігін ғана алып жатқан еуропалық бөлікте халықтық 79%-ы тұрады. Мұнда 1 км² аумақка 30 адамнан келеді. Ал елдің басым бөлігін (3/4) камтитын азиялық бөліктің үлесіне барлық халықтың 21%-ы ғана тиесілі. Халық тығыздығы мұнда 1 км²-ге бар болғаны 2,5 адамды құрайды. </p> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><b>Ресейдегі халық тығыздығы</b></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <dl><dd><table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th>Экономикалық аудан</th> <th>Халық тығыздығы, <br />адам/км<sup>2</sup> </th></tr> <tr> <td>Солтүстік</td> <td>4 </td></tr> <tr> <td>Солтүстік-Батыс</td> <td>39 </td></tr> <tr> <td>Орталық</td> <td>60 </td></tr> <tr> <td>Волга-Вятка</td> <td>31 </td></tr> <tr> <td>Орталық қара топырақты</td> <td>46 </td></tr> <tr> <td>Волга бойы</td> <td>31 </td></tr> <tr> <td>Солтүстік Кавказ</td> <td>49 </td></tr> <tr> <td>Орал</td> <td>24,5 </td></tr> <tr> <td>Батыс Сібір</td> <td>6 </td></tr> <tr> <td>Шығыс Сібір</td> <td>2 </td></tr> <tr> <td>Қиыр Шығыс</td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Калининград облысы</td> <td>62,5 </td></tr> <tr> <td>Ресей, орта есеппен</td> <td>8,5 </td></tr></tbody></table></dd></dl> <p>Экономикалық аудандар бойынша да халықтың тығыздығы әртүрлі. Халық Орталық аудан мен Калининград облысында тығыз орналасқан, ал Қиыр Шығыс пен Шығыс Сібірде, Солтүстік ауданда халық өте сирек қоныстанған. </p><p>Халық тығыздығы табиғат жағдайларының қолайлы болуына тікелей байланысты. Ресейдің халық тығыз қоныстанған аудандарында табиғат жағдайы қолайлы болып келеді. Мысалы, Солтүстік Осетияда тығыздық 1 км²-ге шаққанда 80 адамды құраса, табиғаты қолайсыз Таймырда бұл көрсеткіш 1 адамға тең. Ірі қалалар мен олардың маңында халық тығыздығының жоғары болуын әлеуметтік-экономикалық жағдаймен түсіндіруге болады. Мысалы, Мәскеу қаласы мен облысында халық тығыздығы 1 км²-ге 320 адамға жетеді. Еуропалық бөліктің солтүстігінен басқа аумағын және азиялық бөліктегі Транссібір теміржолы бойындағы аудандарды қамтитын жолақта Ресей халқының 93%-ы тұрады. Елдегі ең ірі қалалар мен миллионер қалалардың барлығы дерлік осында орналасқан. </p><p>Солтүстікке және шығысқа қарай халық тығыздығы азая береді. Ел аумағының 2/3 бөлігін қамтитын Солтүстік ауданда бүкіл халықтың 6%-ы ғана тұрады. Бұл аудандарда қала халқының үлесі жоғары, ал қалалардың орналасуы минералдық ресурстарды өндірумен тығыз байланысты болады. Сібірдің оңтүстігінде (Алтай, Тува республикалары) де халық сирек қоныстанған, мұнда ел халқының 1%-ы ғана тұрады, бірақ ауыл халқының үлесі жоғары. Халықтың әркелкі орналасуы және көптттілік аумақта өте сирек қоныстануы елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына кедергі келтіретін факторлардың бірі болып табылады. </p><p>Ресейде, негізінен, қоныстанудың екі түрі (қалалық және ауылдық) басым. Жалпы алғанда, Ресейде 150 мыңға жуық ауылдық елді мекен бар. Олардың саны, әдетте, ауыл шаруашылығы өркендеген аудандарда көбірек. Көлік қатынасы және рекреациямен (емдеу-сауықтыру және демалыс орындары), сондай-ақ орман шаруашылығымен байланысты ауылдың елді мекендер де бар. Қазіргі кезде ауылды жерде тұратындардың тек 55%-ы ғана ауыл шаруашылығында жұмыс істейді. </p><p>Қазіргі кезде Ресей халқының 73%-ы қалада тұрады. Қала халқының үлесі, әсіресе Солтүстік-Батыс (87%) және Орталық (80%) аудандарда жоғары. Алтай, Тува, Қалмақ республикаларында, солтүстіктегі ұлттық автономиялық округтерде урбандалу деңгейі 50%-дан төмен. Ал ауыл шаруашылығы дамыған Солтүстік Кавказ бен Краснодар өлкесінде қала халқының үлесі 54%-ды құрайды.<sup id="cite_ref-g1_12-14" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мәдениеті"><span id=".D0.9C.D3.99.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5.D1.82.D1.96"></span>Мәдениеті</h2></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%BC%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Ресей мәдениеті">Ресей мәдениеті</a></i></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Yaroslavl_gospel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Yaroslavl_gospel.jpg/250px-Yaroslavl_gospel.jpg" decoding="async" width="250" height="336" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/66/Yaroslavl_gospel.jpg 1.5x" data-file-width="372" data-file-height="500" /></a><figcaption></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%A1%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%87%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%87%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg/250px-%D0%A1%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%87%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg" decoding="async" width="250" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%87%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg/375px-%D0%A1%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%87%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0c/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%87%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="475" data-file-height="454" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Ресей мәдениеті адамзат баласына баға жетпес мол мәдени мұралар қалдырған дүниежүзілік мәдениеттің ажырамас бөлігі. Ресей мәдениеті — өзіндік ерекшеліктері бар қайталанбайтын мәдениет, ендеше оның әлемдік мәдениет қазынысына қосқан үлесіне де баға жетпейді. </p><p>Орыс мәдениетінің қалыптасу ерекшеліктері негізінен төмендегі факторларға тығыз байланысты болды. Олар: </p> <ul><li>көптеген этикалық топтар мен халықтар мекендеген орасан зор территорияны игеру; христиан дінінің ерекше тармағы — <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2_%D1%88%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%83%D1%96" title="Православ шіркеуі">православиені</a> руханилылықпен дәстүрлі салт-дәстүрлерге негіздей отырып орнықтыру;</li> <li>уақытша болса да ұзақ уақытқа созылған батыс-еуропалық өркениеттік процестерінен оқшау дамуға байланысты туған «тұйықтыққа» бұдан әрі жол бермеу;</li> <li>жеке адамдардың мүддесін мемлекет мүддесіне бағындыру.</li></ul> <p>Осы айтылған ойларымыз дәлелді болу үшін, орыс мәдениетінің қалыптасу кезеңдерін толығырақ қарастырып көрелік. Ақиқатына келсек, көп ғасырлық тарихы бар Ресей мәдениетінің жалпы көрінісі бұрынғыдан да айқындалып келе жатқан сияқты. Ұлттық топырақта пайда болып, өзіндік бет- бейнесімен ерекшеленсе де, мәдени өркендеудің жалпы арнасына келіп құйылатын Ресей мәдениеті, оның ішінде ұлттық бұлақтан нәр алған ежелгі Русь мәдениеті, византиялық көркем жүйемен және тағы да басқа мәдениеттермен тығыз алмасып жатады. Атап айтқанда, Ресей мәдениеті Византиямен қатар, көршілес жатқан <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария">Болгария</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия">Сербия</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения">Армения</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Грузия</a> сияқты елдердің мәдениетімен үндестік тапты.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ежелгі_Русь_мәдениеті"><span id=".D0.95.D0.B6.D0.B5.D0.BB.D0.B3.D1.96_.D0.A0.D1.83.D1.81.D1.8C_.D0.BC.D3.99.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5.D1.82.D1.96"></span>Ежелгі Русь мәдениеті</h3></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%95%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C_%D0%BC%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Ежелгі Русь мәдениеті">Ежелгі Русь мәдениеті</a></i></div> <p>Ежелгі Русь мәдениеті — шекарасы Тамань түбегіне, сондай-ақ Солтүстік Двинаның жоғарғы аңғарына дейін, ал батысында Висланның жоғарғы арнасына дейін созылған <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Киев">Киев</a> державасының мәдениеті ғана емес, сонымен қатар қуатты Владимир Суздаль княздігінің, Новгород боярлар республикасының, одан қалды сындарлы кезеңнің қатал сынағынан мүдірмей өтіп, елді біріктіру күресіне басшылық жасап, сол күрестің бел ортасында болған Мәскеу князьдігінің өнері. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ірі_қалалары"><span id=".D0.86.D1.80.D1.96_.D2.9B.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Ірі қалалары</h2></div> <p>Халқының саны бойынша Ресей қалалары шағын (халық саны 50 мың адамға дейін), орта (50—100 мың адам), ірі (100—500 мың адам), аса ірі (500 мыңнан 1 млн адамға дейін) және миллионер қалаларға бөлінеді. Үлкен қалалардың атқаратын қызметі көптеген саланы қамтиды. Ел экономикасы мен әлеуметтік өмірінде, әсіресе миллионер қалалардың маңызы зор. Миллионер қалаларда елдегі барлық қала халқының 1/4 бөлігі шоғырланған. </p> <center> <p><b>Ресейдегі миллионер қалалар, 2008 ж.</b><br /> (Ресей статистикалық анықтамалығының деректері бойынша) </p> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th>    Қала    </th> <th>Халық саны, млн адам</th> <th>    Қала    </th> <th>Халық саны, млн адам </th></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a></b></td> <td>10,4</td> <td><b><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Самара">Самара</a></b></td> <td>1,13 </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a></b></td> <td>4,6</td> <td><b><a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B1%D1%8B" title="Омбы">Омбы</a></b></td> <td>1,13 </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80" title="Жаңасібір">Новосибирск</a></b></td> <td>1,4</td> <td><b><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD" title="Қазан">Қазан</a></b></td> <td>1,1 </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%96_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Төменгі Новгород">Төменгі Новгород</a></b></td> <td>1,3</td> <td><b><a href="/wiki/%D2%AE%D1%84%D1%96" title="Үфі">Үфі</a></b></td> <td>1,1 </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Екатеринбург">Екатеринбург</a></b></td> <td>1,3</td> <td><b><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D1%96" title="Челябі">Челябинск</a></b></td> <td>1,1 </td></tr></tbody></table> </center> <p>Елдегі ең ірі агломерациялар Мәскеу (13 млн тұрғыны бар) және Санкт- Петербург (6,5 млн адам) маңында қалыптасқан. </p><p>Мәскеу халық саны жөнінен Еуропадағы ең ірі қала болып табылады. Қала шамамен 1000 км² аумақты қамтып жатыр. Қала туралы алғашқы мәліметтер жылнамаларда 1147 жылы жарық көрген. XV ғасырдан бастап біртұтас Ресей мемлекетінің астанасы болып жарияланған. 1922—1991 жылдардың аралығында КСРО астанасы қызметін атқарған Мәскеу елдегі аса ірі әкімшілік, экономикалық және мәдени орталыққа айналды. Қалада 4 ірі әуежай, аса ірі метрополитен, жүздеген кәсіпорындар, 80-нен астам жоғары оқу орны шоғырланған. Қалада 1000- нан астам ғылыми мекемелер жұмыс істейді. </p><p>Мәскеу — әлемдегі ірі мәдениет орталықтарының бірі. Мұнда сәулет өнерінің інжу-маржандары болып саналатын діни ғимараттар, Мәскеу Кремлі мен Қызыл алаң, патша иеліктерінің әсем сәулет ансамбльдері, Үлкен театр мен Мәскеу университетінің ескі ғимараты сақталып қалған. Қалада 60 кәсіби театр, 74 мұражай жұмыс істейді. 1980 жылы қалада XXII Олимпиадалық ойындар өткізілді. </p><p>Орал мен Поволжьеде басқа аудандармен салыстырғанда миллионер қалалар саны көп (оны немен түсіндіруге болады?). Ал солтүстіктегі ең ірі қала болып саналатын Мурманскіде халық саны 400 мың адамға да жетпейді. Ірі қалалардың көпшілігі әкімшілік бірліктердің орталығы болып табылады.<sup id="cite_ref-g1_12-15" class="reference"><a href="#cite_note-g1-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ірі_қалаларының_тізімі"><span id=".D0.86.D1.80.D1.96_.D2.9B.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.8B.D0.BD.D1.8B.D2.A3_.D1.82.D1.96.D0.B7.D1.96.D0.BC.D1.96"></span>Ірі қалаларының тізімі</h3></div> <table class="infobox" style="text-align:center; border: 1px solid #AAAAAA; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%"> <tbody><tr> <th rowspan="21"> <div class="noprint plainlinks" style="background-color:transparent; padding:0; white-space:nowrap; font-weight:normal; font-size:xx-small; ;"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%96%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Үлгі:Ресейдің ірі қалалары"><span title="Бұл үлгіні көру" style=";">көру</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a href="/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%96%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Үлгі талқылауы:Ресейдің ірі қалалары (мұндай бет жоқ)"><span style="color:#002bb8;;" title="Осы үлгінің талқылауы">талқылау</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a class="external text" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%96%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit"><span style="color:#002bb8;;" title="Бұл үлгіні өңдей аласыз. Сақтаудың алдынан Қарап шығу батырмасын қолданыңыз.">өңдеу</span></a></div> <p><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Kremlin_27.06.2008_01.jpg" class="mw-file-description" title="Мәскеу"><img alt="Мәскеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/135px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg" decoding="async" width="135" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/203px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/270px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg 2x" data-file-width="1792" data-file-height="1254" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:PalaceSquare.JPG" class="mw-file-description" title="Санкт-Петербург"><img alt="Санкт-Петербург" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/PalaceSquare.JPG/135px-PalaceSquare.JPG" decoding="async" width="135" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/PalaceSquare.JPG/203px-PalaceSquare.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/PalaceSquare.JPG/270px-PalaceSquare.JPG 2x" data-file-width="915" data-file-height="685" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg" class="mw-file-description" title="Жаңасібір"><img alt="Жаңасібір" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg/135px-%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg" decoding="async" width="135" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg/203px-%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg/270px-%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="300" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80" title="Жаңасібір">Жаңасібір</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Yekaterinburg_skyline2.jpg" class="mw-file-description" title="Екатеринбург"><img alt="Екатеринбург" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yekaterinburg_skyline2.jpg/135px-Yekaterinburg_skyline2.jpg" decoding="async" width="135" height="98" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yekaterinburg_skyline2.jpg/203px-Yekaterinburg_skyline2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yekaterinburg_skyline2.jpg/270px-Yekaterinburg_skyline2.jpg 2x" data-file-width="2250" data-file-height="1635" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Екатеринбург">Екатеринбург</a> </p> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Реті </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Қала </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Орысша атауы </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Облысы </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Халқы </th> <th rowspan="21"> <div class="noprint plainlinks" style="background-color:transparent; padding:0; white-space:nowrap; font-weight:normal; font-size:xx-small; ;"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%96%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Үлгі:Ресейдің ірі қалалары"><span title="Бұл үлгіні көру" style=";">көру</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a href="/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%96%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Үлгі талқылауы:Ресейдің ірі қалалары (мұндай бет жоқ)"><span style="color:#002bb8;;" title="Осы үлгінің талқылауы">талқылау</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a class="external text" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%96%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit"><span style="color:#002bb8;;" title="Бұл үлгіні өңдей аласыз. Сақтаудың алдынан Қарап шығу батырмасын қолданыңыз.">өңдеу</span></a></div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:NN_Spit_from_Kanavinsky_Bridge_08-2016.jpg" class="mw-file-description" title="Төменгі Новгород"><img alt="Төменгі Новгород" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/NN_Spit_from_Kanavinsky_Bridge_08-2016.jpg/135px-NN_Spit_from_Kanavinsky_Bridge_08-2016.jpg" decoding="async" width="135" height="84" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/NN_Spit_from_Kanavinsky_Bridge_08-2016.jpg/203px-NN_Spit_from_Kanavinsky_Bridge_08-2016.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/NN_Spit_from_Kanavinsky_Bridge_08-2016.jpg/270px-NN_Spit_from_Kanavinsky_Bridge_08-2016.jpg 2x" data-file-width="5352" data-file-height="3345" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%96_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Төменгі Новгород">Төменгі Новгород</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Ladya_Samara_winter.JPG" class="mw-file-description" title="Самара"><img alt="Самара" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ladya_Samara_winter.JPG/135px-Ladya_Samara_winter.JPG" decoding="async" width="135" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ladya_Samara_winter.JPG/203px-Ladya_Samara_winter.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ladya_Samara_winter.JPG/270px-Ladya_Samara_winter.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Самара">Самара</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Kazan_kremlin_spas_tower.jpg" class="mw-file-description" title="Қазан (қала)"><img alt="Қазан (қала)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazan_kremlin_spas_tower.jpg/135px-Kazan_kremlin_spas_tower.jpg" decoding="async" width="135" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazan_kremlin_spas_tower.jpg/203px-Kazan_kremlin_spas_tower.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazan_kremlin_spas_tower.jpg/270px-Kazan_kremlin_spas_tower.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1247" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Қазан (қала)">Қазан</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Omsk_Vrubel_Museum.jpg" class="mw-file-description" title="Омбы"><img alt="Омбы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Omsk_Vrubel_Museum.jpg/135px-Omsk_Vrubel_Museum.jpg" decoding="async" width="135" height="95" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Omsk_Vrubel_Museum.jpg/203px-Omsk_Vrubel_Museum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Omsk_Vrubel_Museum.jpg/270px-Omsk_Vrubel_Museum.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="897" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B1%D1%8B" title="Омбы">Омбы</a> </p> </th></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">1</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a></b></td> <td><i>Москва</i></td> <td>—</td> <td>11,800,992 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">2</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a></b></td> <td><i>Санкт-Петербург</i></td> <td>—</td> <td>4,900,520 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">3</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80" title="Жаңасібір">Жаңасібір</a></b></td> <td><i>Новосибирск</i></td> <td><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Жаңасібір облысы">Жаңасібір облысы</a></td> <td>1,397,191 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">4</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Екатеринбург">Екатеринбург</a></b></td> <td><i>Екатеринбург</i></td> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Свердловск облысы">Свердловск облысы</a></td> <td>1,332,264 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">5</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%96_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Төменгі Новгород">Төменгі Новгород</a></b></td> <td><i>Нижний Новгород</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D3%A9%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%96_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Төменгі Новгород облысы (мұндай бет жоқ)">Төменгі Новгород облысы</a></td> <td>1,272,527 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">6</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Самара">Самара</a></b></td> <td><i>Самара</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Самара облысы (мұндай бет жоқ)">Самара облысы</a></td> <td>1 164 900 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">7</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Қазан (қала)">Қазан</a></b></td> <td><i>Казань</i></td> <td><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Татарстан">Татарстан</a></td> <td>1 143 600 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">8</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B1%D1%8B" title="Омбы">Омбы</a></b></td> <td><i>Омск</i></td> <td><a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B1%D1%8B_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Омбы облысы">Омбы облысы</a></td> <td>1,129,120 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">9</td> <td align="left"><b><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Челябi (мұндай бет жоқ)">Челябi</a></b></td> <td><i>Челябинск</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1i_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Челябi облысы (мұндай бет жоқ)">Челябi облысы</a></td> <td>1,093,699 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">10</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Дондағы Ростов">Дондағы Ростов</a></b></td> <td><i>Ростов-на-Дону</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ростов облысы (мұндай бет жоқ)">Ростов облысы</a></td> <td>1,048,991 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">11</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D2%AE%D1%84%D1%96" title="Үфі">Үфі</a></b></td> <td><i>Уфа</i></td> <td><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Башқұртстан">Башқұртстан</a></td> <td>1,024,842 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">12</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Волгоград">Волгоград</a></b></td> <td><i>Волгоград</i></td> <td><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Волгоград облысы">Волгоград облысы</a></td> <td>1,021,200 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">13</td> <td align="left"><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пермь (мұндай бет жоқ)">Пермь</a></b></td> <td><i>Пермь</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D1%8C_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пермь облысы (мұндай бет жоқ)">Пермь облысы</a></td> <td>985,794 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">14</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%8F%D1%80%D1%81%D0%BA" title="Красноярск">Красноярск</a></b></td> <td><i>Красноярск</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%8F%D1%80%D1%81%D0%BA_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Красноярск өлкесі (мұндай бет жоқ)">Красноярск өлкесі</a></td> <td>947,801 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">15</td> <td align="left"><b><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Воронеж (мұндай бет жоқ)">Воронеж</a></b></td> <td><i>Воронеж</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B6_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Воронеж облысы (мұндай бет жоқ)">Воронеж облысы</a></td> <td>843,496 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">16</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Саратов">Саратов</a></b></td> <td><i>Саратов</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саратов облысы (мұндай бет жоқ)">Саратов облысы</a></td> <td>830,953 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">17</td> <td align="left"><b><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D1%82%D1%82%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тольятти (мұндай бет жоқ)">Тольятти</a></b></td> <td><i>Тольятти</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Самара облысы (мұндай бет жоқ)">Самара облысы</a></td> <td>720,346 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">18</td> <td align="left"><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Краснодар (мұндай бет жоқ)">Краснодар</a></b></td> <td><i>Краснодар</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Краснодар өлкесі (мұндай бет жоқ)">Краснодар өлкесі</a></td> <td>710,686 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">19</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%D0%98%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA" title="Ижевск">Ижевск</a></b></td> <td><i>Ижевск</i></td> <td><a href="/wiki/%D2%B0%D0%B4%D0%BC%D2%B1%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Ұдмұртия">Ұдмұртия</a></td> <td>611,043 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">20</td> <td align="left"><b><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ярославль (мұндай бет жоқ)">Ярославль</a></b></td> <td><i>Ярославль</i></td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D1%8C_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ярославль облысы (мұндай бет жоқ)">Ярославль облысы</a></td> <td>606,336 </td></tr> <tr> <td colspan="11" align="center" style="background:#f5f5f5;"> </td></tr></tbody></table> <div style="clear: both"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Шаруашылығы_және_өнеркәсібі"><span id=".D0.A8.D0.B0.D1.80.D1.83.D0.B0.D1.88.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D2.93.D1.8B_.D0.B6.D3.99.D0.BD.D0.B5_.D3.A9.D0.BD.D0.B5.D1.80.D0.BA.D3.99.D1.81.D1.96.D0.B1.D1.96"></span>Шаруашылығы және өнеркәсібі</h2></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Ресей экономикасы">Ресей экономикасы</a></i></div> <p>Ресей Федерациясы — өтпелі <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Экономика">экономика</a> тән индустриялы-аграрлы <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB" title="Ел">ел</a>. Кеңес Одағының ыдырауына <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81" title="Байланыс">байланысты</a> ел экономикасы терең <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81" title="Дағдарыс">дағдарысқа</a> ұшырады. Біртұтас <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82" title="Мемлекет">мемлекет</a> құрамында болған елдер тәуелсіздігін алған соң, олардың арасындағы тығыз экономикалық байланыс үзілді. Мұның өзі жаңа экономикалық <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%B0%D2%9B" title="Одақ">одақ</a> құруға түрткі болғанын білесіңдер. Ресей экономикасында жүрген экономикалық қайта құрулардың басты <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%93%D1%8B%D1%82" title="Бағыт">бағыттары</a> мынадай болды: 1) экономикалық әрекетке <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B4%D1%96%D0%BA" title="Еркіндік">еркіндік</a> берілуі; 2) экономиканы басқаруда және реттеуде мемлекет үлесінің азаюы; 3) мемлекет меншігінің акционерлік <a href="/wiki/%D2%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BC" title="Ұжым">ұжымдар</a> мен жеке <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Адам">адамдар</a> меншігіне өтуі. Жүргізілген қайта құрулар <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D3%99%D1%82%D0%B8%D0%B6%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нәтиже (мұндай бет жоқ)">нәтижесінде</a> экономиканы басқару сипаты ғана емес, оның салалық құрылымына, қаржыландыру <a href="/wiki/%D0%96%D2%AF%D0%B9%D0%B5" title="Жүйе">жүйесіне</a>, басқа елдермен экономикалық байланыстарына да өзгерістер енгізілді. </p><p>1990 жылдардан бастап жүргізілген нарықтық қайта құруларға қарамастан, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Шаруашылық">шаруашылықтың</a> салалық құрылымында ала-құлалық сақталуда. Қазіргі кезге дейін ел экономикасында ресурстық <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Сала">салалар</a> басым, <a href="/wiki/%D3%A8%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%80%D1%96%D1%81" title="Өндіріс">өндірістің</a> шоғырлану және монополиялану <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D0%B9" title="Деңгей">деңгейі</a> жоғары. Ресей экономикасы басым түрде <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B8%D0%BA%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%82" title="Шикізат">шикізат</a> пен материалдарды шетке сатуға негізделіп отыр. Шаруашылық дамуында Ресей өз аумағындағы табиғи, материалдық және <a href="/wiki/%D0%95%D2%A3%D0%B1%D0%B5%D0%BA" class="mw-disambig" title="Еңбек">еңбек</a> ресурстарына сүйенеді. Шетел инвестициясы, негізінен, <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B6%D1%8B" title="Қаржы">қаржы</a> саласы мен <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0" title="Сауда">сауданы</a> дамытуға бағытталған, өндіріс салаларын дамытуға әлдеқайда аз жұмсалады. Қазіргі кезде мемлекет аса маңызды шаруашылық салаларын бақылауды өз қолына алу үшін бірқатар <a href="/wiki/%D0%96%D2%B1%D0%BC%D1%8B%D1%81" class="mw-disambig" title="Жұмыс">жұмыс</a> жүргізуде. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ауыл_шаруашылығы"><span id=".D0.90.D1.83.D1.8B.D0.BB_.D1.88.D0.B0.D1.80.D1.83.D0.B0.D1.88.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D2.93.D1.8B"></span>Ауыл шаруашылығы</h2></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BB_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%BA%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Ресейдің ауыл шаруашылығы және көлік географиясы">Ресейдің ауыл шаруашылығы және көлік географиясы</a></i></div> <p><a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%8B%D0%BB_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Ауыл шаруашылығы">Ауыл шаруашылығы</a> Ресейдің <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Экономика">экономикасын</a> дамытудағы аса маңызды <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%8B%D0%BD" title="Буын">буын</a> болып саналады. Өйткені ауыл шаруашылығы материалдық <a href="/wiki/%D3%A8%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%80%D1%96%D1%81" title="Өндіріс">өндірістің</a> шешуші саласы, ол <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Халық">халықты</a> тек азық-түлікпен қамтамасыз етумен шектелмейді, сондай-ақ <a href="/wiki/%D3%A8%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BA%D3%99%D1%81%D1%96%D0%BF" title="Өнеркәсіп">өнеркәсіптің</a> көптеген салалары үшін аса қажетті <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B8%D0%BA%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%82" title="Шикізат">шикізат</a> та өндіреді. Сонымен <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Қатар">қатар</a> өндірілген өнімдерді дер шағында сапалы өңдеп, дәл <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B0%D2%9B%D1%8B%D1%82" title="Уақыт">уақытында</a> халыққа жеткізу де қажет. Осы шараларды орындау <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D1%81%D0%B0%D1%82" title="Мақсат">мақсатында</a> ауыл шаруашылығы шаруашылықтың көптеген салаларымен тығыз қарым-қатынас орнатады. Осы <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81" title="Байланыс">байланыстар</a> негізінде агроөнеркәсіптік кешендер қалыптасады </p> <dl><dd><i>Ресейдің агроөнеркәсіптік <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%88%D0%B5%D0%BD" title="Кешен">кешендері</a> әлі де даму, өркендеу <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D0%B9" title="Жағдай">жағдайында</a> тұр, олардың түрлі буындары арасындағы <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81" title="Байланыс">байланыстар</a> өз <a href="/wiki/%D0%94%D3%99%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%B5" class="mw-disambig" title="Дәреже">дәрежесінде</a> емес. Әсіресе өнімді өңдеу мен <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%82" title="Қызмет">қызмет</a> көрсету салалары жетілдіруді қажет етеді. Агроөнеркәсіптік кешеннің жетекші әрі негізгі саласы — <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%8B%D0%BB_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Ауыл шаруашылығы">ауыл шаруашылығы</a>. Ауыл шаруашылығының басқа салалардан басты <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B9%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%9B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Айырмашылық (мұндай бет жоқ)">айырмашылығы</a> — оның өркен жаюы <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D1%82" title="Табиғат">табиғат</a> жағдайына, агроклиматтық ресурстар <a href="/wiki/%D0%96%D0%B8%D1%8B%D0%BD%D1%82%D1%8B%D2%9B" title="Жиынтық">жиынтығына</a>, сондай-ақ жер қорына тікелей тәуелді болуында. Ал Ресей жерінің табиғат жағдайы және оның мүмкіндігі сендерге жақсы таныс. Ресейдің ауыл шаруашылығына жарамды <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%80" title="Жер">жер</a> қоры 222 млн га, оның 126 млн га-сы егістік жерлер. Бұл <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D1%80%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D1%88" title="Көрсеткіш">көрсеткіштер</a> бойынша Ресей дүниежүзіндегі дамыған елдер арасында өте жоғары орынды иеленеді. Алайда ауыл шаруашылығының <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BC%D1%83" title="Даму">даму</a> дәрежесі мен өндірілген өнім көрсеткіштері жөнінен әлдеқайда төмен <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D0%B9" title="Деңгей">деңгейде</a>.</i></dd></dl> <p>Ауыл шаруашылығы екі маңызды <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Сала">саладан</a> құралатындығын сендер білесіндер, олар: <a href="/wiki/%D3%A8%D1%81%D1%96%D0%BC%D0%B4%D1%96%D0%BA" class="mw-redirect" title="Өсімдік">өсімдік</a> шаруашылығы және <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Мал шаруашылығы">мал шаруашылығы</a>. Ресейде ауылшаруашылық өнімдерінің үлесі жөнінен өсімдік шаруашылығы жетекші орында, яғни жалпы өнімнің 55%-ы тиесілі. Ал қалған 45%-ы мал шаруашылығы өнімдерінің үлесінде. Жоғары дамыған елдерде, керісінше мал шаруашылығының өнімдерінің <a href="/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Үлес (мұндай бет жоқ)">үлес</a> салмағы төмен. Сондықтан да Ресей ауыл шаруашылығы алдында тұрған басты <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Міндет (мұндай бет жоқ)">міндеттердің</a> бірі — мал шаруашылығын мүмкіндігінше өркендету. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Өсімдік_шаруашылығы"><span id=".D3.A8.D1.81.D1.96.D0.BC.D0.B4.D1.96.D0.BA_.D1.88.D0.B0.D1.80.D1.83.D0.B0.D1.88.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D2.93.D1.8B"></span>Өсімдік шаруашылығы</h3></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Rostov%27s_region_combain.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Rostov%27s_region_combain.jpg/250px-Rostov%27s_region_combain.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Rostov%27s_region_combain.jpg/375px-Rostov%27s_region_combain.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Rostov%27s_region_combain.jpg/500px-Rostov%27s_region_combain.jpg 2x" data-file-width="1148" data-file-height="766" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D0%B9" class="mw-disambig" title="Бидай">Бидай</a> жинауы</figcaption></figure> <p>Ресейдің <a href="/wiki/%D3%A8%D1%81%D1%96%D0%BC%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Өсімдік шаруашылығы">өсімдік шаруашылығының</a> басты құрамдас бөліктерше дәнді дақылдар, техникалық дақылдар, <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BA%D3%A9%D0%BD%D1%96%D1%81" class="mw-redirect" title="Көкөніс">көкөніс</a> пен <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%9B%D1%88%D0%B0" title="Бақша">бақша</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%9B" title="Бақ">бақ</a> және <a href="/wiki/%D0%96%D2%AF%D0%B7%D1%96%D0%BC" title="Жүзім">жүзім</a>, малазықтық дақылдар өсіру жатады. Онша ауқымды емес жерлерде <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BA%D1%96" title="Темекі">темекі</a> мен <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B9" title="Шай">шай</a> өсіріледі. Жалпы жыртылатын жердің 56%-ы дәнді дақылдар, 5%-ы <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BF" title="Картоп">картоп</a> пен бақша, 6%-ы техникалық дақылдар, 33%-ы малазықтық дақылдардың үлесіне тиесілі. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Мал_шаруашылығы"><span id=".D0.9C.D0.B0.D0.BB_.D1.88.D0.B0.D1.80.D1.83.D0.B0.D1.88.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D2.93.D1.8B"></span>Мал шаруашылығы</h3></div> <p>Ресейдің <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Мал шаруашылығы">мал шаруашылығындағы</a> жетекші салаларға <a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0" class="mw-redirect" title="Ірі қара">ірі қара</a> өсіру, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BE%D1%88%D2%9B%D0%B0" title="Шошқа">шошқа</a> және қой шаруашылықтары жатады. Соңғы он жыл ішінде Ресейде мал басының саны 2—3 есеге дейін кеміп кетті (косымшадағы 12-кестені қараңдар). Мал шаруашылығының өркендеуіне мал азығының жеткілікті дайындалмауы, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB" title="Мал">мал</a> тұқымын асылдандыру шараларының өз <a href="/wiki/%D0%94%D3%99%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%B5" class="mw-disambig" title="Дәреже">дәрежесінде</a> жүргізілмеуі кедергі жасайды. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Көлік_географиясы"><span id=".D0.9A.D3.A9.D0.BB.D1.96.D0.BA_.D0.B3.D0.B5.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D1.8F.D1.81.D1.8B"></span>Көлік географиясы</h2></div> <p>Ресей аумағында <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Көлік">көліктің</a> барлық түрлері дерлік жақсы дамыған деуге болады. Алайда олардың орналасу жиілігі, жүк және жолаушы тасымалындағы үлесі біркелкі емес. Бұл <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D0%B9" title="Жағдай">жағдай</a> республика аумағының өте ауқымдылығымен, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D1%82" title="Табиғат">табиғат</a> жағдайының кейбір ерекшеліктеріне, сондай-ақ әрбір ауданның игерілу дәрежесіне, экономикалық және <a href="/wiki/%D3%98%D0%BB%D0%B5%D1%83%D0%BC%D0%B5%D1%82" title="Әлеумет">әлеуметтік</a> деңгейіне тәуелді. <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Көлік">Көлік</a> түрлерінің көлік жүйесіндегі орны атқарылған <a href="/wiki/%D0%96%D2%B1%D0%BC%D1%8B%D1%81" class="mw-disambig" title="Жұмыс">жұмыс</a> нәтижесімен анықталады. Оның көрсеткіштері тасымалданған жүк (млн т) пен жолаушының (млн <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Адам">адам</a>) санымен және жүк пен жолаушы айналымымен бағаланады. Көлік түрлерін таңдауда оған жұмсалатын өзіндік <a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D0%BD" class="mw-redirect" title="Күн">күн</a>, көліктің жылдамдығы, <a href="/wiki/%D0%96%D2%AF%D0%BA" title="Жүк">жүк</a> көтеру мүмкіншілігі, табиғат жағдайының көлік жұмысына тигізетін әсері ескеріледі. </p><p>Осы тұрғыдан алғанда Ресей көлік жүйесінде теміржол көлігі жетекші орын алады. Теміржол желісінің жалпы <a href="/w/index.php?title=%D2%B0%D0%B7%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%93%D1%8B%D2%9B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ұзындығық (мұндай бет жоқ)">ұзындығы</a> 148 мың км, 86 мың км жол жалпыға бірдей қолданысқа ие, оның 42 мың км-і электрлендірілген. Ресейдегі жүк тасымалының 40%-ы, жолаушы тасымалының 50%-ы осы көлік түріне тиесілі. Теміржол жиілігі еуропалық <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Бөлік">бөлікте</a> өте жоғары деңгейде. Оның бейнесі алып <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B5%D2%A3%D0%B1%D0%B5%D1%80" title="Шеңбер">шеңберге</a> ұқсайды, негізгі білігі <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a> қаласы болып табылады. Одан жан-жаққа қарай 11 теміржол тораптары таралады. Еуропалық шеңберден шығысқа карай ендік бағыттағы бірнеше жол тораптары тармақталады. Тораптар жиілігі шығысқа жүрген сайын біртіндеп сирейді. Олардың ең ірілері: Транссібір, Ортасібір және Оңтүстіксібір тораптары. Бұл тораптардың барлығы дерлік Қазақстан жері арқылы өтетіні сендерге жақсы <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Таныс (мұндай бет жоқ)">таныс</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Байланыс"><span id=".D0.91.D0.B0.D0.B9.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D1.8B.D1.81"></span>Байланыс</h2></div> <p><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Шаруашылық">Шаруашылық</a> салалары арасындағы <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Ақпарат">ақпарат</a> алмасу, ең алдымен, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81" title="Байланыс">байланыс</a> жуйелері аркылы жүзеге асады. Ресейдің байланыс жүйелері екі негізгі саладан құралады: <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%82%D0%B0" title="Пошта">пошта</a> және электр байланысы. Пошта байланысының <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BC%D1%83" title="Даму">даму</a> дәрежесі жөнінен Ресей Еуропаның жоғары дамыған елдерімен деңгейлес. Әрбір 10 мың тұрғынға шаққанда 3 байланыс орны сәйкес келеді. </p><p>Электр байланысының <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD" title="Телефон">телефон</a>, бейнетелефон, ұялы телефон, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84" title="Телеграф">телеграф</a>, ғарыштық байланыс, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE" title="Радио">радио</a> және <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%85%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80" title="Телехабар">телехабар</a> тарату, электрондық пошта, интернет жүйесі сияқты түрлері сендерге жақсы таныс. Ресейде бұл байланыс түрлерінің барлығы дерлік кездескенімен, олардың басым <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BF%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Көпшілік">көпшілігі</a> жеткілікті дәрежеде дамымаған. Телефон желісімен қамтамасыз етілуі барлық жерде біркелкі емес, ең жоғары <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D1%80%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%BA%D1%96%D1%88" title="Көрсеткіш">көрсеткіш</a> Орталық экономикалық ауданға тән. </p><p>Ресей жері арқылы Біртұтас автоматты <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81_%D0%B6%D2%AF%D0%B9%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Байланыс жүйесі">байланыс жүйесі</a> салынған. Ол электр тербелістері арқылы берілетін <a href="/wiki/%D0%90%D2%9B%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Ақпарат">ақпараттарды</a> бір жүйеге топтастырады. Әлемдік байланыс жүйесіне енуде ұзындығы 18 мын км-ге жететін Трансресейлік талшықты <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Оптика">оптика</a> желісінің салынуының маңызы өте зор. Ол Ресейдің Еуропамен және <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапониямен</a> байланысын жаңа сатыға көтеруде. </p><p>Соңғы жылдары <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82" title="Интернет">интернет</a> жүйесінің жедел дамуы байқалуда. Ол үшін арнаулы талшықты оптика <a href="/wiki/%D0%96%D2%AF%D0%B9%D0%B5" title="Жүйе">жүйесі</a> салынуда. Байланыс жүйесінің аса ірі орталықтары — <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%83" title="Мәскеу">Мәскеу</a> мен <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a> қалалары болып табылады.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Экономикалық_аудандары"><span id=".D0.AD.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D0.BA.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D0.B0.D1.83.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Экономикалық аудандары</h2></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Ресейдің экономикалық аудандары">Ресейдің экономикалық аудандары</a></i></div> <p>Ресей <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B" title="Аумақ">аумағы</a> ішкі экономикалық <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B9%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%9B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Айырмашылық (мұндай бет жоқ)">айырмашылықтарына</a> қарай 11 экономикалық аудан мен бір еркін экономикалық зонаға бөлінеді. Олардың әрқайсысы өзіне тән маманданған <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Шаруашылық">шаруашылық</a> салалары бар кешенді құрылымдардың күрделі <a href="/wiki/%D0%96%D0%B8%D1%8B%D0%BD%D1%82%D1%8B%D2%9B" title="Жиынтық">жиынтығынан</a> құралады: </p> <ul><li>Орталық экономикалық аудан;</li> <li>Волга-Вятка экономикалық ауданы;</li> <li>Орталық қара топырақты аудан;</li> <li>Солтустік-Батыс экономикалық ауданды;</li> <li>Солтүстік экономикалық аудан;</li> <li>Солтүстік Кавказ экономикалық ауданы;</li> <li>Волга бойы экономикалық ауданы;</li> <li>Орал экономикалық ауданы;</li> <li>Батыс Сібір экономикалық ауданы;</li> <li>Шығыс Сібір экономикалық ауданы;</li> <li>Қиыр Шығыс экономикалық ауданы;</li> <li>Калининград облысы</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Сыртқы_экономикалық_байланыстары"><span id=".D0.A1.D1.8B.D1.80.D1.82.D2.9B.D1.8B_.D1.8D.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D0.BA.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D0.B1.D0.B0.D0.B9.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D1.8B.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Сыртқы экономикалық байланыстары</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Сыртқы_сауда"><span id=".D0.A1.D1.8B.D1.80.D1.82.D2.9B.D1.8B_.D1.81.D0.B0.D1.83.D0.B4.D0.B0"></span>Сыртқы сауда</h3></div> <p>Ресей Федерациясының басқа елдермен қарым-қатынасы, олардың жалпы сипаты мен құрылымдық өзгерістері, ең алдымен, сыртқы сауда байланысына тәуелді. Ел экономикасы көптеген жылдар бойы жасанды саяси кедергілер әсерінен дүниежүзілік нарықтан тыс қалып келген болатын. XX ғасырдың 90-жылдарынан бастап Ресей <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Экономика">экономикасы</a> ашық сипат алып, халықаралық <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D0%B9" title="Деңгей">деңгейге</a> бетбұрыс жасады. </p><p><a href="/wiki/1994_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="1994 жыл">1994 жылы</a> Ресей мен Еуропалық Одақ арасында серіктестік пен достастық <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%96%D0%BC" title="Келісім">келісімге</a> қол қойылды. Соның нәтижесінде Ресей Еуропалық Одақ елдеріне өз <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82" title="Экспорт">экспортының</a> үлесін 40 %-ға дейін көтерді. Сонымен қатар Батыс Еуропаның жоғары дамыған <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82" title="Мемлекет">мемлекеттерімен</a> арадағы <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81" title="Байланыс">байланысты</a> күшейтіп, оның үлесін 50—60 %-ға дейін өсірді. Ондай сауда серіктестері қатарынан <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a>, <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапония</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a>, <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ұлыбритания">Ұлыбритания</a> мемлекеттерін көруге болады. Мұндай сауда- экономикалық байланыстар ТМД елдерімен де жаңа деңгейге көтерілді. 2007 жылғы сыртқы <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0" title="Сауда">сауда</a> айналымы 578,9 миллиард <a href="/wiki/%D0%90%D2%9A%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АҚШ доллары">АҚШ долларын</a> құрайды, оның 355,5 миллиард АҚШ доллары экспортқа, ал 233,4 миллиард АҚШ доллары импорт үлесіне тиесілі. Олардың арақатынасы мен басты бағыттарына мәтіндегі картадан да айқын көз жеткізуге болады. </p><p>Ресейдің <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82" title="Экспорт">экспортқа</a> шығаратын тауарлары арасында отын-энергетикалық және минералдық ресурстардың үлесі басым. <a href="/wiki/%D0%9C%D2%B1%D0%BD%D0%B0%D0%B9" title="Мұнай">Мұнай</a> мен мұнай өнімдерін <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Швейцария">Швейцария</a>, <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ұлыбритания">Ұлыбритания</a> мен <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польшаға</a>; табиғи газды Германия, Италия, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Францияға</a>; таскөмірді <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапония</a> мен <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркияға</a> шығарады. 2004 жылғы қорытынды бойынша осы тауарлардың <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусь</a>, <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a>, <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан">Қырғызстан</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова">Молдова</a> мен <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украинадағы</a> үлесі 24 %-дан 60 %-ға дейін ауытқыған. Сонымен қатар осы жылғы қорытынды бойынша Ресейдің ең басты сауда серіктестері ТМД елдерінен басқа Германия, Италия, <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a> және <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Нидерланд">Нидерланд</a> болып отыр. Елде сыртқы саудамен қатар халықаралық экономикалық қатынастардың басқа да нысандары дамуда. Жоғары дамыған елдермен, сондай-ақ Шығыс Еуропа елдерінің көптеген компанияларымен бірлескен кәсіпорындар қатары көбеюде. Ал шетелдерде Ресей компанияларының қатысуымен бірлескен кәсіпкерліктің дамуы жедел қарқынмен жүруде. Елдегі сыртқы экономикалық <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81" title="Байланыс">байланыс</a> түрлерінің бірі — <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Туризм">туризм</a> болып табылады. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Туризм"><span id=".D0.A2.D1.83.D1.80.D0.B8.D0.B7.D0.BC"></span>Туризм</h3></div> <p>Ресей жері табиғат <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D0%B9" title="Жағдай">жағдайының</a> алуантүрлілігі, әсіресе табиғаты көркем де көрікті жерлерінің көп болуымен ерекшеленеді. Ондай аудандар қатарына Солтүстік <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7" title="Кавказ">Кавказ</a> бен Қара теңіздің жанға жайлы курорттары мен жағажайлары, Байкал көлі мен <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80" title="Сібір">Сібір</a> өзендерінің табиғаты әсем жағалаулары, Орал, Алтай және Саян тауларының баурайларындағы таулық туристік базалар жатады. </p><p>Сонымен <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Қатар">қатар</a> тарихи және <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%83%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Сәулет">сәулет</a> ескерткіштері, мұражайлар, <a href="/wiki/%D3%A8%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82" title="Өркениет">өркениет</a> мұралары сақталып қалған ежелгі қалалар мен қазіргі <a href="/wiki/%D2%92%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC" title="Ғылым">ғылым</a> мен мәдениеттің озық үлгілерін жинақтаған әсем де асқақ қалалар Ресейдің аса құнды ұлттық <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Байлық">байлықтары</a> болып саналады. Осы <a href="/wiki/%D2%9A%D2%B1%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Құндылық">құндылықтарды</a> көздің қарашығындай сақтап әрі туристерге барлық қырынан толықтай таныстыруда түбегейлі <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81" title="Өзгеріс">өзгерістер</a> жүзеге асырылуда. Ресейдің аса ірі қалалары мен туристік-рекреациялық мүмкін- діктері жоғары аудандарда инфрақұрылымдар жаңартылып, <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Заман">заман</a> талабына сәйкестендірілуде. Ол шараларды жүзеге асыру мақсатында <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82" title="Мемлекет">мемлекеттік</a> қордан өте қомақты қаржы бөлінуде. </p><p>Осы шаралар нәтижесінде соңғы жылдары халықаралық туризм жылдам дамуда. Анықтамалық <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Мәліметтер">мәліметтер</a> бойынша Ресейге келетін туристердің ішінде алыс шетелден келетіндер саны XX ғасырдың 90-жылдарындағы 13%-дан соңғы жылдары 29%-ға дейін көтерілген. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ескертпелер"><span id=".D0.95.D1.81.D0.BA.D0.B5.D1.80.D1.82.D0.BF.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D1.80"></span>Ескертпелер</h2></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: lower-alpha;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Грек тілі">гр.</a> <span lang="el"><i>Ρωσία</i></span> — <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русь (мұндай бет жоқ)">Русь</a>; <i>Россия</i> атауы гректің Ρωσία сөзінен шыққан (<a href="/wiki/IPA" class="mw-redirect" title="IPA">IPA</a>: [roˈsia]) — Византия империясында Русь елін осылай атаған. История // Новая российская энциклопедия / ред. А. Д. Некипелова — М.: Энциклопедия, <a href="/wiki/2004" class="mw-redirect" title="2004">2004</a>. — Т. 1 (Россия). — С. 200. — <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/5948020037" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-94802-003-7</a>.<i></i></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дереккөздер"><span id=".D0.94.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BA.D0.BA.D3.A9.D0.B7.D0.B4.D0.B5.D1.80"></span>Дереккөздер</h2></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.constitution.ru/10003000/10003000-3.htm">Конституция РФ. Глава 1. Статья 14</a>  <span class="ref-info" title="орыс тілінде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орыс.)</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20031021014415/http://www.gks.ru/scripts/free/1c.exe?XXXX09F.2.1/010000R">Федеральная служба государственной статистики</a></span> </li> <li id="cite_note-rbc.ru-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rbc.ru_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/OkPopul_Comp_2023_Site.xlsx">Оценка численности постоянного населения на 1 января 2023 года и в среднем за 2022 год и компоненты её изменения (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)</a>. <small>Тексерілді, 20 мамыр 2023.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200124160257/http://rosstat.gov.ru/vpn_popul">Население, учтённое при Всероссийской переписи населения 2020 года. Федеральная служба государственной статистики.</a>.  Федеральная служба государственной статистики. <small>Басты дереккөзінен <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6GVoIZini?url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm#">мұрағатталған</a> 10 мамыр 2013.</small><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(қолжетпейтін сілтеме)</span> <small>Тексерілді, 4 қыркүйек 2022.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-imf.org-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-imf.org_5-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-imf.org_5-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-imf.org_5-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-imf.org_5-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.PP.CD">GDP based on PPP valuation of country GDP</a>.  <a href="/w/index.php?title=The_World_Bank&action=edit&redlink=1" class="new" title="The World Bank (мұндай бет жоқ)">The World Bank</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-HDI-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-HDI_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf">2018 Human Development Report</a>.  United Nations Development Programme (2018). <small>Тексерілді, 14 қыркүйек 2018.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8#Статья_1" class="extiw" title="wikisource:ru:Конституция Российской Федерации">Конституция Российской Федерации</a> <span class="ref-info" title="орыс тілінде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орыс.)</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Қысқартылған атауы нормативтiк бекітілмесе де, заң тұрғысында, нормативтік құқықтық актілерде, соттық шешiмдер және ресми құжаттарда кеңінен қолданылады.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.russiaun.ru/">Постоянное представительство Российской Федерации при Организации Объединенных Наций</a> <span class="ref-info" title="орыс тілінде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орыс.)</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icss.ac.ru/macro/index_year.php?id=5">ИКСИ, Основные макроэкономические показатели. Социальные показатели</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100312235438/http://www.icss.ac.ru/macro/index_year.php?id=5">Мұрағатталған</a> 12 наурыздың 2010 жылы.</small></span> </li> <li id="cite_note-g1-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-g1_12-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-9"><sup><i><b>j</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-10"><sup><i><b>k</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-11"><sup><i><b>l</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-12"><sup><i><b>m</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-13"><sup><i><b>n</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-14"><sup><i><b>o</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-g1_12-15"><sup><i><b>p</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F" title="География">География</a>: Дүниежүзіне жалпы шолу. <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%96%D0%B7_%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы">ТМД елдері</a>. Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық/ Ө. Бейсенова, К. Каймулдинова, С. Әбілмәжінова, т.б. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Алматы">Алматы</a>: Мектеп, <a href="/wiki/2010" class="mw-redirect" title="2010">2010</a>. — 304 б. <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/9786012931709" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-601-293-170-9</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%83%D0%B0%D2%9B%D1%8B%D1%82_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%83%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ресейдің уақыт белдеулері (мұндай бет жоқ)">Ресейдің уақыт белдеулері</a> <span class="ref-info" title="орыс тілінде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орыс.)</span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.embrus-az.com/rffullinfo.html">Общая информация по Российской Федерации/Федеративное устройство России</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120118042243/http://embrus-az.com/rffullinfo.html">Мұрағатталған</a> 18 қаңтардың 2012 жылы.</small></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Мәдениеттану негіздері: Оқулық. - Алматы: Дәнекер, 2000. <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/9965485348" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9965-485-34-8</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">География: Дүниежүзіне жалпы шолу. ТМД елдері. Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық/ Ө. Бейсенова, К. Каймулдинова, С. Әбілмөжінова, т.б. — Өңд., толықт. 2-бас. — Алматы: Мектеп, 2010. — 304 б., сур.<a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/9786012931709" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-601-293-170-9</a></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Сыртқы_сілтемелер"><span id=".D0.A1.D1.8B.D1.80.D1.82.D2.9B.D1.8B_.D1.81.D1.96.D0.BB.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D1.80"></span>Сыртқы сілтемелер</h2></div> <table class="infobox sisterproject" style="width: 240px; float: right; border:1px solid #aaa; background-color:#f9f9f9;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><div style="margin-left: 5px;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div></td> <td class="mbox-text" style="font-size: 95%;"> <div style="margin-left: 5px;"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D2%9B%D2%9B%D0%BE%D1%80" title="Ортаққор">Ортаққорда</a> бұған қатысты медиа файлдар бар: <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Russia" class="extiw" title="commons:Russia">Ресей</a></b></i></div> </td> </tr> </tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kremlin.ru">Ресей Федерациясы Президентінің ресми сайты</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.duma.ru">Сайт Ресей Федерациясы Мемлекеттік Думасының ресми сайты</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140401074830/http://www.duma.ru/">Мұрағатталған</a> 1 сәуірдің 2014 жылы.</small></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gov.ru">Ресей Федерациясы Мемлекеттік органдарының ресми сайты</a></li></ul> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#e8e8ff;background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%">Ресей</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;font-size:114%;"><div style="padding:0px;"> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BD%D1%96%D2%A3_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D1%82%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Еуропа мемлекеттерінің және тәуелді аймақтарының тізімі">Еуропа елдері</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;"><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Егемен мемлекет (мұндай бет жоқ)">Егеменді елдер</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Албания">Албания</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%80%D0%B0" title="Андорра">Андорра</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Аустрия">Аустрия</a> • <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан">Әзербайжан</a><sup>2</sup> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусь</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Бельгия">Бельгия</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария">Болгария</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Босния және Герцеговина">Босния және Герцеговина</a> • <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Ватикан">Ватикан</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Грекия">Грекия</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Грузия</a><sup>2</sup> • <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Дания">Дания</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Ирландия">Ирландия</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Исландия">Исландия</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Испания">Испания</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80" title="Кипр">Кипр</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия">Латвия</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва">Литва</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%88%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%BD" title="Лихтенштейн">Лихтенштейн</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Люксембург">Люксембург</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Мажарстан">Мажарстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B0" title="Мальта">Мальта</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова">Молдова</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D0%BE" title="Монако">Монако</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Нидерланд">Нидерланд</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Норвегия">Норвегия</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польша</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Португалия">Португалия</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Румыния">Румыния</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD-%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%BE" title="Сан-Марино">Сан-Марино</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия">Сербия</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Словакия">Словакия</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Словения">Словения</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Солтүстік Македония">Солтүстік Македония</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a> • <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ұлыбритания">Ұлыбритания</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия">Финляндия</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a> • <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Хорватия">Хорватия</a> • <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Черногория">Черногория</a> • <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Чехия">Чехия</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Швейцария">Швейцария</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Швеция">Швеция</a> • <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония">Эстония</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="7" style="width:1%;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еуропа"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_%28with_borders%29.svg/120px-Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_%28with_borders%29.svg.png" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_%28with_borders%29.svg/180px-Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_%28with_borders%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_%28with_borders%29.svg/240px-Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_%28with_borders%29.svg.png 2x" data-file-width="537" data-file-height="536" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%B6%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер">Мойындалмаған және жартылай<br />мойындалған мемлекеттер</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Абхазия">Абхазия</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Косово">Косово</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D2%A3%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9E%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Оңтүстік Осетия">Оңтүстік Осетия</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80_%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Солтүстік Кипр Түрік Республикасы">Солтүстік Кипр</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Транснистрия">Транснистрия</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;"><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%9B" title="Тәуелді аймақ">Тәуелді аймақтар</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#a3eea3"><div style="padding:0em 0.75em;">Дания</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%80_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Фарер аралдары">Фарер аралдары</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#a3eea3"><div style="padding:0em 0.75em;">Ұлыбритания</div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%94%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Акротири мен Декелия">Акротири мен Декелия</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%81%D0%B8" title="Гернси">Гернси</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Гибралтар">Гибралтар</a> • <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8_(%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB)" title="Джерси (арал)">Джерси</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8D%D0%BD_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Мэн аралы">Мэн</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Арнайы әкімшілік аймақтар</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#a3eea3"><div style="padding:0em 0.75em;">Финляндия</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Аланд аралдары">Аланд аралдары</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#a3eea3"><div style="padding:0em 0.75em;">Норвегия</div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BF%D0%B8%D1%86%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%BD" title="Шпицберген">Шпицберген</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#a3eea3;"><div><sup><small>1</small></sup> Негізінде Азияда. <sup><small>2</small></sup> Еуропа мен Азия арасында жүргізілген шекарасы бойынша негізінде немесе толықтай Азияда.</div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#a3eea3"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BD%D1%96%D2%A3_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D1%82%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Азия мемлекеттерінің және тәуелді аймақтарының тізімі">Азия елдері</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3">Егеменді елдер</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения">Армения</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ауғанстан">Ауғанстан</a> • <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан">Әзербайжан</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D1%88" title="Бангладеш">Бангладеш</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B9%D0%BD" title="Бахрейн">Бахрейн</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B9" title="Бруней">Бруней</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Бутан">Бутан</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1_%D3%98%D0%BC%D1%96%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Біріккен Араб Әмірліктері">Біріккен Араб Әмірліктері</a> • <a href="/wiki/%D0%92%D1%8C%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%BC" title="Вьетнам">Вьетнам</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Грузия</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапония</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль">Израиль</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Индонезия">Индонезия</a><sup>3</sup> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иордания">Иордания</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак">Ирак</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иран</a> • <a href="/wiki/%D0%99%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Йемен">Йемен</a><sup>2</sup> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B6%D0%B0" title="Камбоджа">Камбоджа</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Қатар">Қатар</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80" title="Кипр">Кипр</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F" title="Солтүстік Корея">Солтүстік Корея</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%82" title="Кувейт">Кувейт</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a><sup>4</sup> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан">Қырғызстан</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BE%D1%81" title="Лаос">Лаос</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливан</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Малайзия">Малайзия</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B8%D0%B2_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Мальдив Республикасы">Мальдивтер</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%A3%D2%93%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Моңғолия">Моңғолия</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a><sup>2</sup> • <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%BC%D0%B0" title="Мьянма">Мьянма</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BB" title="Непал">Непал</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Оман">Оман</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Корея Республикасы">Оңтүстік Корея</a> • <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D3%99%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Пәкістан">Пәкістан</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a><sup>4</sup> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%83%D0%B4_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Сауд Арабиясы">Сауд Арабиясы</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%80" title="Сингапур">Сингапур</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Сирия">Сирия</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B6%D1%96%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тәжікстан">Тәжікстан</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Тайланд">Тайланд</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a><sup>4</sup> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түрікменстан">Түрікменстан</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Үндістан">Үндістан</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF%D0%B8%D0%BD" title="Филиппин">Филиппин</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D1%80%D0%B8-%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Шри-Ланка">Шри-Ланка</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80" title="Шығыс Тимор">Шығыс Тимор</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="5" style="width:1%;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Азия"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/120px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/180px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/240px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%B6%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер">Мойындалмаған және <br />жартылай мойындалған мемлекеттер</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Абхазия">Абхазия</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Қытай Республикасы">Қытай Республикасы</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D2%A3%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9E%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Оңтүстік Осетия">Оңтүстік Осетия</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80_%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Солтүстік Кипр Түрік Республикасы">Солтүстік Кипр</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9B_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Таулы Қарабақ Республикасы">Таулы Қарабақ Республикасы</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3"><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%9B" title="Тәуелді аймақ">Тәуелді</a> және арнайы<br />әкімшілік аймақтар</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#a3eea3"><div style="padding:0em 0.75em;">Аустралия</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D1%81_(%D0%9A%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3)_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Кокос (Килинг) аралдары">Кокос (Килинг) аралдары</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BC%D0%B0%D1%81_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Кристмас аралы">Кристмас аралы</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#a3eea3"><div style="padding:0em 0.75em;">Қытай</div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3" title="Гонконг">Гонконг</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BE" title="Макао">Макао</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#a3eea3"><div style="padding:0em 0.75em;">Ұлыбритания</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%94%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Акротири мен Декелия">Акротири мен Декелия</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BD%D0%B4%D1%96_%D0%BC%D2%B1%D1%85%D0%B8%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="Үнді мұхитындағы Британия аймағы">Үнді мұхитындағы Британия аймағы</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#a3eea3;"><div><sup><small>1</small></sup> Жүргізілген шекара бойынша жартылай Еуропада немесе толықтай Азияда. <sup><small>2</small></sup> Африкада. <sup><small>3</small></sup> Океанияда. <sup><small>4</small></sup> Еуропада.</div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Балтық теңізі">Балтық теңізі</a> бойындағы мемлекеттер</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><span class="nowrap" data-sort-value="Германия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия"><span class="wrap">Германия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Дания"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Дания"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_Denmark.svg/22px-Flag_of_Denmark.svg.png" decoding="async" width="22" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_Denmark.svg/33px-Flag_of_Denmark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_Denmark.svg/44px-Flag_of_Denmark.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="387" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Дания"><span class="wrap">Дания</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Латвия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/22px-Flag_of_Latvia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/33px-Flag_of_Latvia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/44px-Flag_of_Latvia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия"><span class="wrap">Латвия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Литва"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/22px-Flag_of_Lithuania.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/33px-Flag_of_Lithuania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/44px-Flag_of_Lithuania.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва"><span class="wrap">Литва</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Польша"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/22px-Flag_of_Poland.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/33px-Flag_of_Poland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/44px-Flag_of_Poland.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="400" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша"><span class="wrap">Польша</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Ресей"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a class="mw-selflink selflink"><span class="wrap">Ресей</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Финляндия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/22px-Flag_of_Finland.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/33px-Flag_of_Finland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/44px-Flag_of_Finland.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1100" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия"><span class="wrap">Финляндия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Швеция"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Швеция"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/22px-Flag_of_Sweden.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/33px-Flag_of_Sweden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/44px-Flag_of_Sweden.svg.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1000" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Швеция"><span class="wrap">Швеция</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Эстония"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/22px-Flag_of_Estonia.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/33px-Flag_of_Estonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/44px-Flag_of_Estonia.svg.png 2x" data-file-width="990" data-file-height="630" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония"><span class="wrap">Эстония</span></a></span> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B8%D0%B9_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Каспий теңізі">Каспий теңізі</a> бойындағы елдер</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан">Әзербайжан</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иран</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түрікменстан">Түрікменстан</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7%D1%96" title="Жапон теңізі">Жапон теңізі</a> бойындағы елдер</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапония</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Корей Халық Демократиялық Республикасы">Корей Халық Демократиялық Республикасы</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Корея Республикасы">Корея Республикасы</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7" title="Қара теңіз">Қара теңіз</a> бойындағы елдер</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария">Болгария</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Грузия</a> • <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Румыния">Румыния</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a> • <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="БРИКС (мұндай бет жоқ)">БРИКС</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Қатысушылар</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Бразилия">Бразилия</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D2%A3%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Оңтүстік Африка Республикасы">ОАР</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Үндістан">Үндістан</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Саммиттер</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/w/index.php?title=I_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="I БРИК саммиті (мұндай бет жоқ)">Екатеринбург 2009</a> • <a href="/w/index.php?title=II_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="II БРИК саммиті (мұндай бет жоқ)">Бразилиа 2010</a> • <a href="/w/index.php?title=III_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="III БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Санья 2011</a> • <a href="/w/index.php?title=IV_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="IV БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Нью-Дели 2012</a> • <a href="/w/index.php?title=V_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="V БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Дурбан 2013</a> • <a href="/w/index.php?title=VI_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="VI БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Форталеза 2014</a> • <a href="/w/index.php?title=VII_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="VII БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Уфа 2015</a> • <a href="/w/index.php?title=VIII_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="VIII БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Гоа 2016</a> • <a href="/w/index.php?title=IX_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="IX БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Сямынь 2017</a> • <a href="/w/index.php?title=X_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="X БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Йоханнесбург 2018</a> • <i><a href="/w/index.php?title=%D0%A5I_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ХI БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">2019</a></i> • <a href="/w/index.php?title=XII_%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="XII БРИКС саммиті (мұндай бет жоқ)">Челябинск 2020</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Басқалары</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%83_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жаңа даму банкі (мұндай бет жоқ)">Жаңа даму банкі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BD%D1%96%D2%A3_%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="БРИКС елдерінің елбасылар тізімі (мұндай бет жоқ)">БРИКС елдерінің елбасылар тізімі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="БРИКС университеті (мұндай бет жоқ)">БРИКС университеті</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%A0%D0%98%D0%9A%D0%A1_%D1%81%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D2%9B%D0%BE%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="БРИКС сақтаулы қоры (мұндай бет жоқ)">БРИКС сақтаулы қоры</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A2%D0%9C%D0%94" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%A2%D0%9C%D0%94" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A2%D0%9C%D0%94&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%96%D0%B7_%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы">Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#a3eea3;"><div><a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%9E%D0%B4%D0%B0%D2%9B" title="Еуразиялық Экономикалық Одақ">Еуразиялық Экономикалық Одақ</a> • <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D2%9B_%D0%B0%D1%8F%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="Еуразиялық экономикалық одақ аясындағы кеден одағы">Еуразиялық экономикалық одақ аясындағы кеден одағы</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D0%B4%D0%B0%D2%9B_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Одақ мемлекет (мұндай бет жоқ)">Одақ мемлекет</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Мүшелегі</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Мүшелері</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <span class="nowrap" data-sort-value="Армения"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/22px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/33px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/44px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения"><span class="wrap">Армения</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Әзербайжан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан"><span class="wrap">Әзербайжан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Беларусь"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/22px-Flag_of_Belarus.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/33px-Flag_of_Belarus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/44px-Flag_of_Belarus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь"><span class="wrap">Беларусь</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Қазақстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан"><span class="wrap">Қазақстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Қырғызстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/22px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/33px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/44px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан"><span class="wrap">Қырғызстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Молдова"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/22px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/33px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/44px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова"><span class="wrap">Молдова</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Өзбекстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/22px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/33px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/44px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан"><span class="wrap">Өзбекстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Ресей"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a class="mw-selflink selflink"><span class="wrap">Ресей</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Тәжікстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B6%D1%96%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тәжікстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/22px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/33px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/44px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="280" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B6%D1%96%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тәжікстан"><span class="wrap">Тәжікстан</span></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Құрушы</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <span class="nowrap" data-sort-value="Түрікменстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түрікменстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/22px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/33px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/44px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түрікменстан"><span class="wrap">Түрікменстан</span></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Бақылаушылар</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <span class="nowrap" data-sort-value="Ауғанстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ауғанстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/22px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/33px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/44px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ауғанстан"><span class="wrap">Ауғанстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Моңғолия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%A3%D2%93%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Моңғолия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/22px-Flag_of_Mongolia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/33px-Flag_of_Mongolia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/44px-Flag_of_Mongolia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%A3%D2%93%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Моңғолия"><span class="wrap">Моңғолия</span></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Бұрынғы мүшелері</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <span class="nowrap" data-sort-value="Грузия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/22px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/33px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/44px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия"><span class="wrap">Грузия</span></a></span> (1993—2009) • <span class="nowrap" data-sort-value="Украина"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина"><span class="wrap">Украина</span></a></span> (1991—2018)</div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Тарихы</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Ресей империясы">Ресей империясы</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%9E%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы">Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%A1%D0%A0%D0%9E_%D2%9B%D2%B1%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%83%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="КСРО құлдырауы (мұндай бет жоқ)">КСРО құлдырауы</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80_%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Егемен елдер одағы (мұндай бет жоқ)">Егемен елдер одағы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B6_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Беловеж келісімі">Беловеж келісімі</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Алматы декларациясы">Алматы декларациясы</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="navbox-image" rowspan="9" style="width:1%;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_the_CIS.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/64px-Flag_of_the_CIS.svg.png" decoding="async" width="64" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/96px-Flag_of_the_CIS.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/128px-Flag_of_the_CIS.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Спорт</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D1%83%D0%B1%D0%BE%D0%B3%D1%8B" title="Достастық кубогы">Достастық кубогы</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D2%B0%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="ТМД Ұлттық футбол құрамасы">Ұлттық футбол құрамасы</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D2%B0%D0%BB%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D1%85%D0%BE%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%B9_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД Ұлттық хоккей құрамасы (мұндай бет жоқ)">Ұлттық хоккей құрамасы</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D0%B9%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%85%D0%BE%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%B1%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BD%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%B3%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шайбалы хоккейден ТМД біріншілігі (мұндай бет жоқ)">Шайбалы хоккейден біріншілік</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Әскери ұйымдар</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D2%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%96%D0%BC%D1%96" class="mw-redirect" title="Ұжымдық қауіпсіздік келісімі">Ұжымдық қауіпсіздік келісімі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D2%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%B6%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BB_%D3%99%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82_%D0%B5%D1%82%D1%83_%D0%BA%D2%AF%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ұжымдық жедел әрекет ету күштері (мұндай бет жоқ)">Ұжымдық жедел әрекет ету күштері</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%B1%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%B3%D0%B5_%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%8B_%D2%9B%D0%BE%D1%80%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81_%D2%9B%D1%8B%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД біріккен әуеге қарсы қорғаныс қызметі (мұндай бет жоқ)">ТМД біріккен әуеге қарсы қорғаныс қызметі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%B1%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D2%9A%D0%BE%D1%80%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81_%D0%BA%D2%AF%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД біріккен Қорғаныс күштері (мұндай бет жоқ)">ТМД біріккен Қорғаныс күштері</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Экономика</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Еуразия Экономикалық Қауымдастығы">Еуразия Экономикалық Қауымдастығы</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Еуразия патенттік конвенция (мұндай бет жоқ)">Еуразия патенттік конвенция</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D2%B1%D0%B9%D1%8B%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Еуразия патенттік ұйым (мұндай бет жоқ)">Еуразия патенттік ұйым</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%81" title="Тасис">Тасис</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%B5%D1%80%D0%BA%D1%96%D0%BD_%D1%81%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%93%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД еркін сауда аймағы (мұндай бет жоқ)">Еркін сауда аймағы</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Ұйымдар</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%88%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96" title="ТМД мемлекет басшыларының кеңесі">Көшбасшылар кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D2%AF%D0%BA%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%82_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%88%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД үкімет басшылары кеңесі (мұндай бет жоқ)">Үкімет басшылары кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D1%81%D1%8B%D1%80%D1%82%D2%9B%D1%8B_%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД сыртқы істер министрлер кеңесі (мұндай бет жоқ)">Сыртқы істер министрлер кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D2%9B%D0%BE%D1%80%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД қорғаныс министрлер кеңесі (мұндай бет жоқ)">Қорғаныс министрлер кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D1%96%D1%88%D0%BA%D1%96_%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД ішкі істер министрлер кеңесі (мұндай бет жоқ)">Ішкі істер министрлер кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%B1%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D2%9A%D0%BE%D1%80%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81_%D0%BA%D2%AF%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД біріккен Қорғаныс күштері кеңесі (мұндай бет жоқ)">Біріккен Қорғаныс күштері кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D1%88%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D3%99%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%88%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД шекара әскерлері қолбасшылары кеңесі (мұндай бет жоқ)">Шекара әскерлері қолбасшылары кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D2%9B%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D2%B1%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B_%D2%9B%D1%8B%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%88%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД қауіпсіздік ұйымдары мен арнайы қызметтер басшылар кеңесі (мұндай бет жоқ)">Қауіпсіздік ұйымдары мен арнайы қызметтер басшылар кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД мемлекет аралық экономикалық кеңесі (мұндай бет жоқ)">Экономикалық кеңес</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="ТМД парламентаралық ассамблеясы">Парламент аралық ассамблеясы</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%81%D0%BE%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД экономикалық соты (мұндай бет жоқ)">Экономикалық сот</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД мемлекет аралық статистика комитеті (мұндай бет жоқ)">Мемлекетаралық статистика комитеті</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B6%D1%8B-%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД қаржы-банк кеңесі (мұндай бет жоқ)">Қаржы-банк кеңесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%BE%D1%80%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД антитеррорлық орталығы (мұндай бет жоқ)">Антитеррорлық орталық</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D2%9B%D2%B1%D2%9B%D1%8B%D2%93%D1%8B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД адам құқығы комиссиясы (мұндай бет жоқ)">Адам құқығы комиссиясы</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D2%AF%D0%B9%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%96%D1%80%D1%83-%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%93%D0%B0%D1%82%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД үйлестіру-сабағаттық комитеті (мұндай бет жоқ)">Үйлестіру-сабағаттық комитеті</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%B0%D1%82%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД атқарушы комитеті (мұндай бет жоқ)">Атқарушы комитет</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%9C%D0%94_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ТМД мемлекет аралық экономикалық комитеті (мұндай бет жоқ)">Экономикалық комитет</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA" title="Мемлекет аралық банк">Банк</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D2%B0%D2%9A%D0%A8%D2%B0" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D2%B0%D2%9A%D0%A8%D2%B0" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D2%B0%D2%9A%D0%A8%D2%B0&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg/22px-Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg/33px-Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg/44px-Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D2%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%88%D0%B0%D1%80%D1%82_%D2%B1%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы">Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы</a> (ҰҚШҰ)</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Мүшелері</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <span class="nowrap" data-sort-value="Армения"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/22px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/33px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/44px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения"><span class="wrap">Армения</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Беларусь"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/22px-Flag_of_Belarus.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/33px-Flag_of_Belarus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/44px-Flag_of_Belarus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь"><span class="wrap">Беларусь</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Қазақстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан"><span class="wrap">Қазақстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Қырғызстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/22px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/33px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/44px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан"><span class="wrap">Қырғызстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Ресей"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a class="mw-selflink selflink"><span class="wrap">Ресей</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Тәжікстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B6%D1%96%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тәжікстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/22px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/33px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/44px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="280" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B6%D1%96%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тәжікстан"><span class="wrap">Тәжікстан</span></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Бұрынғы мүшелері</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <span class="nowrap" data-sort-value="Әзербайжан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан"><span class="wrap">Әзербайжан</span></a></span> (1999 жылға дейін) • <span class="nowrap" data-sort-value="Грузия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/22px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/33px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/44px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия"><span class="wrap">Грузия</span></a></span> (1999 жылға дейін) • <span class="nowrap" data-sort-value="Өзбекстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/22px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/33px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/44px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан"><span class="wrap">Өзбекстан</span></a></span> (2012 жылға дейін)</div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Парламенттік Ассамблеясының жанындағы бақылаушы мемлекеттер</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <span class="nowrap" data-sort-value="Сербия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/22px-Flag_of_Serbia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/33px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/44px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия"><span class="wrap">Сербия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Ауғанстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ауғанстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/22px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/33px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/44px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ауғанстан"><span class="wrap">Ауғанстан</span></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Әскери ұйымдар</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BB_%D3%99%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82_%D0%B5%D1%82%D1%83_%D2%B1%D0%B6%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D2%AF%D1%88%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жедел әрекет ету ұжымдық күші (мұндай бет жоқ)">Жедел әрекет ету ұжымдық күші</a> • <a href="/w/index.php?title=%D2%B0%D2%9A%D0%A8%D2%B0_%D0%B1%D1%96%D1%82%D1%96%D0%BC%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D0%BA%D2%AF%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ҰҚШҰ бітімгершілік күштері (мұндай бет жоқ)">Бітімгершілік күштері</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:G8" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:G8" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:G8&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B5%D0%B3%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA" title="Үлкен сегіздік">Үлкен сегіздік</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапония</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канада</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> (мүшелігі тоқтатылған) • <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ұлыбритания">Ұлыбритания</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a> </p><p><b>Бақылаушы:</b> <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="Еуропа одағы">Еуропа одағы</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:G20" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:G20" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:G20&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B8%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Үлкен жиырмалық">Үлкен жиырмалық</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Аргентина">Аргентина</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Аустралия">Аустралия</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Бразилия">Бразилия</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a> • <a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="Еуропа одағы">Еуропа одағы</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапония</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Индонезия">Индонезия</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канада</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Корея Республикасы">Оңтүстік Корея</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мексика">Мексика</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D2%A3%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Оңтүстік Африка Республикасы">ОАР</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%83%D0%B4_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Сауд Арабиясы">Сауд Арабиясы</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a> • <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ұлыбритания">Ұлыбритания</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Үндістан">Үндістан</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Еуразия Экономикалық Қауымдастығы">Еуразия Экономикалық Қауымдастығы</a> (ЕЕҚ)</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения">Армения</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусь</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан">Қырғызстан</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B6%D1%96%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тәжікстан">Тәжікстан</a> </p> <div style="text-align:center;""><b>Қараушы елдер:</b> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова">Молдова</a></div> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Еуропа кеңесі">Еуропа кеңесі</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><b>Мүшелері:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Аустрия">Аустрия</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Албания">Албания</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%80%D0%B0" title="Андорра">Андорра</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения">Армения</a> • <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан">Әзербайжан</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Бельгия">Бельгия</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария">Болгария</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Босния және Герцеговина">Босния және Герцеговина</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Грекия">Грекия</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Грузия</a> • <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Дания">Дания</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Ирландия">Ирландия</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Исландия">Исландия</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80" title="Кипр">Кипр</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Испания">Испания</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия">Латвия</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва">Литва</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%88%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%BD" title="Лихтенштейн">Лихтенштейн</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Люксембург">Люксембург</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Мажарстан">Мажарстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B0" title="Мальта">Мальта</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова">Молдова</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D0%BE" title="Монако">Монако</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Нидерланд">Нидерланд</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Норвегия">Норвегия</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польша</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Португалия">Португалия</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Румыния">Румыния</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD-%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%BE" title="Сан-Марино">Сан-Марино</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия">Сербия</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Словакия">Словакия</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Словения">Словения</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Солтүстік Македония">Солтүстік Македония</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a> • <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a> • <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ұлыбритания">Ұлыбритания</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия">Финляндия</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a> • <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Хорватия">Хорватия</a> • <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Чехия">Чехия</a> • <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Черногория">Черногория</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Швейцария">Швейцария</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Швеция">Швеция</a> • <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония">Эстония</a> </p><p><b>Кандидаттар:</b> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусь</a> </p><p><b>Бақылаушылар:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a> • <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Ватикан">Ватикан</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапония</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль">Израиль</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канада</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мексика">Мексика</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B9_%D0%AB%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B9_%D0%AB%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B9_%D0%AB%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B9_%D0%AB%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы">Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Мүше мемлекеттер</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан">Қырғызстан</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a> • <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D3%99%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Пәкістан">Пәкістан</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B6%D1%96%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тәжікстан">Тәжікстан</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Үндістан">Үндістан</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Бақылаушы мемлекеттер</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ауғанстан">Ауғанстан</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусь</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иран</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%A3%D2%93%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Моңғолия">Моңғолия</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Диалогтық серіктер</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения">Армения</a> • <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан">Әзербайжан</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B6%D0%B0" title="Камбоджа">Камбоджа</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BB" title="Непал">Непал</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D1%80%D0%B8-%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Шри-Ланка">Шри-Ланка</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Қонақтар</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%9E%D2%A3%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA-%D1%88%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BD%D1%96%D2%A3_%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Оңтүстік-шығыс Азия елдерінің ассоциациясы">АСЕАН</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D2%B0%D0%BB%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Біріккен Ұлттар Ұйымы">БҰҰ</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%96%D0%B7_%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы">ТМД</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түрікменстан">Түрікменстан</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Жұмыс тілдері</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Қытай тілі">қытай</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орыс</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шығыс Азия елдері саммиті (мұндай бет жоқ)">Шығыс Азия елдері саммиті</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">АҚШ</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Аустралия">Аустралия</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B9" title="Бруней">Бруней</a> • <a href="/wiki/%D0%92%D1%8C%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%BC" title="Вьетнам">Вьетнам</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D0%97%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Жаңа Зеландия">Жаңа Зеландия</a> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапония</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Индонезия">Индонезия</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B6%D0%B0" title="Камбоджа">Камбоджа</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BE%D1%81" title="Лаос">Лаос</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Малайзия">Малайзия</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%BC%D0%B0" title="Мьянма">Мьянма</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Корея Республикасы">Оңтүстік Корея</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%80" title="Сингапур">Сингапур</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Тайланд">Тайланд</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Үндістан">Үндістан</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF%D0%B8%D0%BD" title="Филиппин">Филиппин</a> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D2%A3%D1%96%D0%B7_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%8B%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B_%D2%B1%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Қара теңіз экономикалық ынтымақтастығы ұйымы (мұндай бет жоқ)">Қара теңіз экономикалық ынтымақтастығы ұйымы</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <div style="text-align:center;""><b>Мүше елдер:</b></div> <p><span class="nowrap" data-sort-value="Албания"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Албания"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/22px-Flag_of_Albania.svg.png" decoding="async" width="22" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/33px-Flag_of_Albania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/44px-Flag_of_Albania.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Албания"><span class="wrap">Албания</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Армения"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/22px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/33px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/44px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения"><span class="wrap">Армения</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Әзербайжан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан"><span class="wrap">Әзербайжан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Болгария"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/22px-Flag_of_Bulgaria.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/33px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/44px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария"><span class="wrap">Болгария</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Грекия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Грекия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/22px-Flag_of_Greece.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/33px-Flag_of_Greece.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/44px-Flag_of_Greece.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Грекия"><span class="wrap">Грекия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Грузия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/22px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/33px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/44px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия"><span class="wrap">Грузия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Молдова"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/22px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/33px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/44px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова"><span class="wrap">Молдова</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Румыния"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Румыния"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/22px-Flag_of_Romania.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/33px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/44px-Flag_of_Romania.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Румыния"><span class="wrap">Румыния</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Ресей"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a class="mw-selflink selflink"><span class="wrap">Ресей</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Сербия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/22px-Flag_of_Serbia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/33px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/44px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия"><span class="wrap">Сербия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Түркия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/22px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/33px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/44px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия"><span class="wrap">Түркия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Украина"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина"><span class="wrap">Украина</span></a></span> </p> <div style="text-align:center;""><b>Қараушы елдер:</b></div> <p><span class="nowrap" data-sort-value="АҚШ"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары"><span class="wrap">АҚШ</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Аустрия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Аустрия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/22px-Flag_of_Austria.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/33px-Flag_of_Austria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/44px-Flag_of_Austria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Аустрия"><span class="wrap">Аустрия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Беларусь"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/22px-Flag_of_Belarus.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/33px-Flag_of_Belarus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/44px-Flag_of_Belarus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь"><span class="wrap">Беларусь</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Германия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия"><span class="wrap">Германия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Израиль"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/22px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="22" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/33px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/44px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль"><span class="wrap">Израиль</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Италия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/22px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/44px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия"><span class="wrap">Италия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Мысыр"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/22px-Flag_of_Egypt.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/33px-Flag_of_Egypt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/44px-Flag_of_Egypt.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр"><span class="wrap">Мысыр</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Польша"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/22px-Flag_of_Poland.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/33px-Flag_of_Poland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/44px-Flag_of_Poland.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="400" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша"><span class="wrap">Польша</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Словакия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Словакия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/22px-Flag_of_Slovakia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/33px-Flag_of_Slovakia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/44px-Flag_of_Slovakia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Словакия"><span class="wrap">Словакия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Тунис"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81" title="Тунис"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/22px-Flag_of_Tunisia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/33px-Flag_of_Tunisia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/44px-Flag_of_Tunisia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81" title="Тунис"><span class="wrap">Тунис</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Франция"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/22px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/44px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция"><span class="wrap">Франция</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Хорватия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Хорватия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Хорватия"><span class="wrap">Хорватия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Чехия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Чехия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Чехия"><span class="wrap">Чехия</span></a></span> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%91%D2%B0%D2%B0_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%91%D2%B0%D2%B0_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%91%D2%B0%D2%B0_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D2%B0%D0%BB%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесі">БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">Тұрақты мүшелері</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%9A%D2%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Құрама Штаттары">Америка Құрама Штаттары</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Қытай">Қытай</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Ұлыбритания">Ұлыбритания</a> • <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:1%;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D2%B0%D0%BB%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Біріккен Ұлттар Ұйымы"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/UN_emblem_blue.svg/75px-UN_emblem_blue.svg.png" decoding="async" width="75" height="64" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/UN_emblem_blue.svg/113px-UN_emblem_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/UN_emblem_blue.svg/150px-UN_emblem_blue.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="436" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#a3eea3;">2018-2019</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%82-%D0%B4%E2%80%99%D0%98%D0%B2%D1%83%D0%B0%D1%80" title="Кот-д’Ивуар">Кот-д’Ивуар</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%82" title="Кувейт">Кувейт</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%83" title="Перу">Перу</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польша</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%93%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Экваториалдық Гвинея (мұндай бет жоқ)">Экваториалдық Гвинея</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#a3eea3;"><div><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D2%B0%D2%B0_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі резолюциясы (мұндай бет жоқ)">Резолюциялары</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D2%B0%D2%B0_%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%96%D0%BF%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B4%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%96_%D0%BC%D2%AF%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі мүшелер тізімі (мұндай бет жоқ)">Жылдар бойынша мүшелері</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#a3eea3;"><span style="float:left;width:6em;margin-right:0.6em"> </span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC_%D1%8B%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%B1%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Ислам ынтымақтастық ұйымы">Ислам ынтымақтастық ұйымы</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align: center;"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="NavContent"> <p><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Албания">Албания</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B6%D0%B8%D1%80" title="Алжир">Алжир</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ауғанстан">Ауғанстан</a> • <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан">Әзербайжан</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D1%88" title="Бангладеш">Бангладеш</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B9%D0%BD" title="Бахрейн">Бахрейн</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Бенин">Бенин</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B9" title="Бруней">Бруней</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B0-%D0%A4%D0%B0%D1%81%D0%BE" title="Буркина-Фасо">Буркина-Фасо</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1_%D3%98%D0%BC%D1%96%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Біріккен Араб Әмірліктері">Біріккен Араб Әмірліктері</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD" title="Габон">Габон</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B9%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гайана">Гайана</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Гамбия">Гамбия</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%8F" title="Гвинея">Гвинея</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%8F-%D0%91%D0%B8%D1%81%D0%B0%D1%83" title="Гвинея-Бисау">Гвинея-Бисау</a> • <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B8%D0%B1%D1%83%D1%82%D0%B8" title="Джибути">Джибути</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Индонезия">Индонезия</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иордания">Иордания</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак">Ирак</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иран</a> • <a href="/wiki/%D0%99%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Йемен">Йемен</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%83%D0%BD" title="Камерун">Камерун</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" class="mw-redirect" title="Катар">Катар</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Коморлар">Коморлар</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%82-%D0%B4%E2%80%99%D0%98%D0%B2%D1%83%D0%B0%D1%80" title="Кот-д’Ивуар">Кот-д’Ивуар</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%82" title="Кувейт">Кувейт</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан">Қазақстан</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан">Қырғызстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливан</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Ливия">Ливия</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Мавритания">Мавритания</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Малайзия">Малайзия</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B8" title="Мали">Мали</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B8%D0%B2_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Мальдив Республикасы">Малдив аралдары</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BA%D0%BE" title="Марокко">Марокко</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B8%D0%BA" title="Мозамбик">Мозамбик</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B3%D0%B5%D1%80" title="Нигер">Нигер</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Нигерия">Нигерия</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Оман">Оман</a> • <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Палестина">Палестина</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D3%99%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Пәкістан">Пәкістан</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%83%D0%B4_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Сауд Арабиясы">Сауд Арабиясы</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D0%BB" title="Сенегал">Сенегал</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Сирия">Сирия</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B8" title="Сомали">Сомали</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан">Судан</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BC" title="Суринам">Суринам</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B0-%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B5" title="Сьерра-Леоне">Сьерра-Леоне</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B6%D1%96%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тәжікстан">Тәжікстан</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%B3%D0%BE" title="Того">Того</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81" title="Тунис">Тунис</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түрікменстан">Түрікменстан</a> • <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Уганда">Уганда</a> • <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B4" title="Чад">Чад</a> </p> <div style="text-align:center; font-size:smaller;""> <p><b>Қараушы елдер:</b> <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Босния және Герцеговина">Босния және Герцеговина</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Орталық Африка Республикасы">Орталық Африка Республикасы</a> • <a class="mw-selflink selflink">Ресей</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Тайланд">Тайланд</a> </p> </div> <div style="text-align:center; font-size:smaller;""> <p><b>Қараушы мұсылман ұйымдары және қауымдар:</b> <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%BE_%D2%B0%D0%BB%D1%82_%D0%90%D0%B7%D0%B0%D1%82%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B_%D0%9C%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Моро Ұлт Азаттылығы Майданы (мұндай бет жоқ)">Моро Ұлт Азаттылығы Майданы</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80_%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Солтүстік Кипр Түрік Республикасы">Солтүстік Кипр</a> </p> </div> <div style="text-align:center; font-size:smaller;""> <p><b>Қараушы халықаралық ұйымдар:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="Африка одағы">Африка Бірлігі</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96_%D0%9B%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Араб мемлекеттері Лигасы">Араб Лигасы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D2%B0%D0%BB%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Біріккен Ұлттар Ұйымы">Біріккен Ұлттар Ұйымы</a> • <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%83_%D2%9A%D0%BE%D0%B7%D2%93%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Қосылмау Қозғалысы">Қосылмау Қозғалысы</a> • <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%AB%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Экономикалық Ынтымақтастық Ұйымы">Экономикалық Ынтымақтастық Ұйымы</a> </p> </div> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ресей&oldid=3415245">https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ресей&oldid=3415245</a>» бетінен алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Арнайы:Санаттар">Санаттар</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%88%D0%B0%D2%9B%D1%8B%D1%80%D1%83%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%BA%D3%A9%D1%88%D1%96%D1%80%D0%BC%D0%B5_%D0%B0%D1%80%D0%B3%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Санат:Үлгі шақыруында көшірме аргумент қолданатын беттер">Үлгі шақыруында көшірме аргумент қолданатын беттер</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Санат:Алфавит бойынша мемлекеттер">Алфавит бойынша мемлекеттер</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D2%AE%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%B8%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D2%9B%D0%B0_%D0%BC%D2%AF%D1%88%D0%B5_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80" title="Санат:Үлкен жиырмалыққа мүше елдер">Үлкен жиырмалыққа мүше елдер</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Санат:Ресей">Ресей</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%9F%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80" title="Санат:Посткеңестік елдер">Посткеңестік елдер</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Жасырын санат: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:ISBN_%D1%81%D0%B8%D2%9B%D1%8B%D1%80%D0%BB%D1%8B_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Санат:ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер">ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бұл беттің соңғы рет өзгертілген кезі: 2024 ж. желтоқсанның 28, 23:09.</li> <li id="footer-info-copyright">Мәтін <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензиясы</a> аясында қолжетімді; қосымша шарттар қолданылуы мүмкін. Бұл сайтты қолдану арқылы <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Қолдану шарты</a> және <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясатымен</a> келісесіз. Wikipedia® <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> коммерциялық емес ұйымының тіркелген сауда маркасы.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясаты</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B">Уикипедия туралы</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%B0%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%81_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83">Жауапкершіліктен бас тарту</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртіп кодексі</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Әзірлеушілер</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/kk.wikipedia.org">Статистикалар</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie мәлімдемесі</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//kk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильді көрініс</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Іздеу</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Уикипедия жобасынан іздеу"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Арнайы:Іздеу"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Іздеу</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Мазмұны" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Мазмұнды көрсету/жасыру" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Мазмұнды көрсету/жасыру</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Ресей</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>322 тіл</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Тақырып қосу</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-d8647bfd6-gk6nl","wgBackendResponseTime":153,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.862","walltime":"1.033","ppvisitednodes":{"value":13076,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":621001,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":45670,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":34,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":15598,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 664.747 1 -total"," 52.75% 350.630 1 Үлгі:Мемлекет"," 37.25% 247.642 1 Үлгі:Навигациялық_блок"," 36.21% 240.698 22 Үлгі:Навигациялық_кесте"," 33.74% 224.304 14 Үлгі:Wikidata"," 17.82% 118.427 11 Үлгі:Навигациялық_жол"," 14.28% 94.916 59 Үлгі:Байрақ"," 9.08% 60.380 2 Үлгі:If-wikidata"," 6.98% 46.378 3 Үлгі:Сурет_қою"," 6.54% 43.470 1 Үлгі:Қара_теңіз_экономикалық_ынтымақтастығы_ұйымы"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.250","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":14780732,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7f7b9dd5f8-pjtnx","timestamp":"20250219164722","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0420\u0435\u0441\u0435\u0439","url":"https:\/\/kk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q159","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q159","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-02T14:23:01Z","dateModified":"2024-12-28T18:09:24Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f3\/Flag_of_Russia.svg","headline":"\u0415\u0443\u0440\u0430\u0437\u0438\u044f\u0434\u0430 \u043e\u0440\u043d\u0430\u043b\u0430\u0441\u049b\u0430\u043d \u0456\u0440\u0456 \u043c\u0435\u043c\u043b\u0435\u043a\u0435\u0442"}</script> </body> </html>