CINXE.COM
Полемика об именовании цветов — Википедия
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="ru" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Полемика об именовании цветов — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ruwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","январь","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"682be425-be73-4095-9fda-99565357f351","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Полемика_об_именовании_цветов","wgTitle":"Полемика об именовании цветов","wgCurRevisionId":143384022, "wgRevisionId":143384022,"wgArticleId":6555455,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN","Страницы, использующие повторяющиеся аргументы в вызовах шаблонов","Википедия:Статьи с ненаписанными разделами с октября 2016 года","Википедия:Статьи с ненаписанными разделами","Википедия:Статьи с шаблонами недостатков по алфавиту","Этнолингвистика","Научные споры","Цвет","Восприятие","Зрение"],"wgPageViewLanguage":"ru","wgPageContentLanguage":"ru","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Полемика_об_именовании_цветов","wgRelevantArticleId":6555455,"wgIsProbablyEditable": true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":143384022,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ru","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ru"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":false,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q17165343","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.logo","ext.gadget.edittop","ext.gadget.navboxDefaultGadgets", "ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","oojs-ui.styles.icons-media","oojs-ui-core.icons"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ru&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&modules=ext.gadget.common-site&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <noscript><link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&modules=noscript&only=styles&skin=vector"></noscript> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Полемика об именовании цветов — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Править" href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ru)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ru.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ru"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия — Atom-лента" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Полемика_об_именовании_цветов rootpage-Полемика_об_именовании_цветов skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Полемика об именовании цветов</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Материал из Википедии — свободной энциклопедии</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Перейти к навигации</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Перейти к поиску</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ru" dir="ltr"><p><b>Полемика об именовании цветов</b> — длительная научная полемика в <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Этнолингвистика">этнолингвистике</a> относительно причин теоретически и экспериментально обнаруженного явления, состоящего в том, что носители различных языков (или представители различных народов) используют различную <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Цвет">цветовую</a> номенклатуру. Впервые это явление было обнаружено <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC" title="Гладстон, Уильям">Уильямом Гладстоном</a> и описано им в 1858 году применительно к героям поэм <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Древняя Греция">древнегреческого</a> поэта <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80" title="Гомер">Гомера</a>. Теория Гладстона о цветовом <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Homeric Greek"><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%B7%D1%8B%D0%BA_%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Язык Гомера (страница отсутствует)">языке Гомера</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Homeric_Greek" class="extiw" title="en:Homeric Greek"><span title="Homeric Greek — версия статьи «Язык Гомера» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, согласно которой такое словоупотребление было вызвано анатомическими особенностями зрения древних греков, вызвала продолжительную дискуссию в XIX веке, однако была забыта в начале XX века. Внимание к ней было привлечено после выхода в 2011 году книги израильского лингвиста <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B9%D1%87%D0%B5%D1%80,_%D0%93%D0%B0%D0%B9_(%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82)" title="Дойчер, Гай (лингвист)">Гая Дойчера</a> «Through the Language Glass» (русс. пер. «Сквозь зеркало языка», 2016). В историографии данной полемики выделяют два основных периода — до <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Первая мировая война">Первой мировой войны</a>, когда этот вопрос исследовался преимущественно германскими лингвистами, и после 1969 года, когда дискуссия возобновилась <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Linguistic relativity and the color naming debate"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%B2_%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дебаты о наименовании цветов в лингвистической относительности (страница отсутствует)">в контексте</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Linguistic_relativity_and_the_color_naming_debate" class="extiw" title="en:Linguistic relativity and the color naming debate"><span title="Linguistic relativity and the color naming debate — версия статьи «Дебаты о наименовании цветов в лингвистической относительности» на английском языке">[англ.]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%B7%D0%B0_%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Гипотеза лингвистической относительности">гипотезы лингвистической относительности</a>. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="ru" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Содержание</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Первый_этап"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Первый этап</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#Теория_цветового_зрения_до_начала_XX_века"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Теория цветового зрения до начала XX века</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#Теория_Гладстона"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Теория Гладстона</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-4"><a href="#Основные_положения"><span class="tocnumber">1.2.1</span> <span class="toctext">Основные положения</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-5"><a href="#Критика_и_оценка"><span class="tocnumber">1.2.2</span> <span class="toctext">Критика и оценка</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#Полемика_в_Германии"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Полемика в Германии</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Полевые_исследования"><span class="tocnumber">1.4</span> <span class="toctext">Полевые исследования</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-8"><a href="#Современный_этап"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Современный этап</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-9"><a href="#См._также"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">См. также</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-10"><a href="#Примечания"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Примечания</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-11"><a href="#Литература"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Литература</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Первый_этап"><span id=".D0.9F.D0.B5.D1.80.D0.B2.D1.8B.D0.B9_.D1.8D.D1.82.D0.B0.D0.BF"></span>Первый этап</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=1" title="Редактировать раздел «Первый этап»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=1" title="Редактировать код раздела «Первый этап»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Теория_цветового_зрения_до_начала_XX_века"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.8F_.D1.86.D0.B2.D0.B5.D1.82.D0.BE.D0.B2.D0.BE.D0.B3.D0.BE_.D0.B7.D1.80.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D1.8F_.D0.B4.D0.BE_.D0.BD.D0.B0.D1.87.D0.B0.D0.BB.D0.B0_XX_.D0.B2.D0.B5.D0.BA.D0.B0"></span>Теория цветового зрения до начала XX века</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=2" title="Редактировать раздел «Теория цветового зрения до начала XX века»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=2" title="Редактировать код раздела «Теория цветового зрения до начала XX века»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r137874932">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid #36c;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%}html body.mediawiki.skin-minerva .mw-parser-output .ambox{border-width:0 0 0 4px}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid var(--border-color-error,#b32424);background-color:var(--background-color-error-subtle,#fee7e6)}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid var(--border-color-error,#b32424)}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid var(--color-warning,#edab00)}.mw-parser-output .ambox-good{border-left:10px solid #66cc44}.mw-parser-output .ambox-discussion{border-left:10px solid #339966}.mw-parser-output .ambox-merge{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}.mw-parser-output .ambox .mbox-textsmall-div{font-size:90%}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(max-width:1366px){.mw-parser-output .ambox{margin-left:6%;margin-right:6%}}@media(max-width:719px){.mw-parser-output .ambox{margin-left:0;margin-right:0}}</style><table class="mbox-Пустой_раздел plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Planned_section.svg" class="mw-file-description"><img alt="Пазлинка и перо" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Planned_section.svg/40px-Planned_section.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Planned_section.svg/60px-Planned_section.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Planned_section.svg/80px-Planned_section.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">Это <b>пустой раздел</b>, который <b>еще <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8" title="Википедия:Заготовка статьи">не написан</a></b>.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact"><span class="hide-when-compact"> Здесь может располагаться <span class="nowrap">отдельный раздел.</span> Помогите Википедии, написав его.</span> <span class="mbox-date"><i>(<span class="date">31 октября 2016</span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Теория_Гладстона"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.8F_.D0.93.D0.BB.D0.B0.D0.B4.D1.81.D1.82.D0.BE.D0.BD.D0.B0"></span>Теория Гладстона</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=3" title="Редактировать раздел «Теория Гладстона»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=3" title="Редактировать код раздела «Теория Гладстона»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Основные_положения"><span id=".D0.9E.D1.81.D0.BD.D0.BE.D0.B2.D0.BD.D1.8B.D0.B5_.D0.BF.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B6.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D1.8F"></span>Основные положения</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=4" title="Редактировать раздел «Основные положения»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=4" title="Редактировать код раздела «Основные положения»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable dabhide">См. также: <a href="/wiki/Studies_on_Homer_and_Homeric_Age" title="Studies on Homer and Homeric Age">Studies on Homer and Homeric Age</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Boetian_black-figure_pottery_skyphos_(wine-cup),_found_at_Thebes,_4th_century_BC,_Odysseus_at_sea_on_a_raft_of_amphoras,_Ashmolean_Museum_(8401774652).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Boetian_black-figure_pottery_skyphos_%28wine-cup%29%2C_found_at_Thebes%2C_4th_century_BC%2C_Odysseus_at_sea_on_a_raft_of_amphoras%2C_Ashmolean_Museum_%288401774652%29.jpg/220px-Boetian_black-figure_pottery_skyphos_%28wine-cup%29%2C_found_at_Thebes%2C_4th_century_BC%2C_Odysseus_at_sea_on_a_raft_of_amphoras%2C_Ashmolean_Museum_%288401774652%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Boetian_black-figure_pottery_skyphos_%28wine-cup%29%2C_found_at_Thebes%2C_4th_century_BC%2C_Odysseus_at_sea_on_a_raft_of_amphoras%2C_Ashmolean_Museum_%288401774652%29.jpg/330px-Boetian_black-figure_pottery_skyphos_%28wine-cup%29%2C_found_at_Thebes%2C_4th_century_BC%2C_Odysseus_at_sea_on_a_raft_of_amphoras%2C_Ashmolean_Museum_%288401774652%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Boetian_black-figure_pottery_skyphos_%28wine-cup%29%2C_found_at_Thebes%2C_4th_century_BC%2C_Odysseus_at_sea_on_a_raft_of_amphoras%2C_Ashmolean_Museum_%288401774652%29.jpg/440px-Boetian_black-figure_pottery_skyphos_%28wine-cup%29%2C_found_at_Thebes%2C_4th_century_BC%2C_Odysseus_at_sea_on_a_raft_of_amphoras%2C_Ashmolean_Museum_%288401774652%29.jpg 2x" data-file-width="4204" data-file-height="3149" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%B8%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Одиссей">Одиссей</a> плывёт по морю на плоту из амфор. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B8%D1%84%D0%BE%D1%81" title="Скифос">Скифос</a> из коллекции <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%AD%D1%88%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Музей Эшмола">музея Эшмола</a>, IV в. до н. э.</figcaption></figure> <p>Наблюдения <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC" title="Гладстон, Уильям">Гладстона</a> относительно восприятия и использования цветов у <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80" title="Гомер">Гомера</a> были изложены им в соответствующей главе III тома «<i><a href="/wiki/Studies_on_Homer_and_Homeric_Age" title="Studies on Homer and Homeric Age">Studies on Homer and Homeric Age</a></i>» («<i>Исследований о Гомере и его веке»</i>, далее «<i>Исследований</i>»). Согласно им, словарный запас Гомера, применяемый для описания цветов («винноцветное море»), был весьма ограничен, а его эпитеты, связанные с цветом, для современного читателя звучат очень странно. Гладстон делает следующие основные наблюдения относительно поэм Гомера<sup id="cite_ref-_84ad0f1cfdf17d0b_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_84ad0f1cfdf17d0b-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <ul><li>Их цветовой язык беден;</li> <li>Используется одно и то же слово для обозначения в том числе и различных по цвету предметов;</li> <li>Для обозначения цвета одних и тех же предметов используются совершенно различные <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Эпитет">эпитеты</a>;</li> <li>Преобладают самые грубые цвета, в основном чёрный и белый, и существует тенденция сводить все остальные к оттенкам этих двух;</li> <li>Цветовые характеристики в описаниях встречаются существенно реже прочих.</li></ul> <p>Для доказательства этих тезисов Гладстон выписал все употреблённые Гомером прилагательные, имеющие отношение к цвету, и проанализировал все ситуации, в которых они использовались. Таких прилагательных он обнаружил 8 для основных цветов: <span lang="grc"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;"><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%BA%CF%8C%CF%82#Древнегреческий" class="extiw" title="wikt:λευκός">λευκός</a></span></span> «<a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Белый цвет">белый</a>», <span lang="grc"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;"><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/%CE%BC%CE%AD%CE%BB%CE%B1%CF%82#Древнегреческий" class="extiw" title="wikt:μέλας">μέλᾱς</a></span></span> «<a href="/wiki/%D0%A7%D1%91%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Чёрный цвет">чёрный</a>», <span lang="grc"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;"><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%8C%CF%82#Древнегреческий" class="extiw" title="wikt:ξανθός">ξανθός</a></span></span> «<a href="/wiki/%D0%96%D1%91%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Жёлтый цвет">жёлтый</a>», <span lang="grc"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;"><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%90%CF%81%CF%85%CE%B8%CF%81%CF%8C%CF%82#Древнегреческий" class="extiw" title="wikt:ἐρυθρός">ἐρῠθρός</a></span></span> «<a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Красный цвет">красный</a>», <span lang="grc"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;"><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/en:%CF%80%CE%BF%CF%81%CF%86%CF%8D%CF%81%CE%B5%CE%BF%CF%82#Greek" class="extiw" title="wikt:en:πορφύρεος">πορφύρεος</a></span></span> «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Фиолетовый цвет">фиолетовый</a>», <span lang="grc"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;"><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/en:%CE%BA%CF%85%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%BF%CF%82#Ancient_Greek" class="extiw" title="wikt:en:κυάνεος">κυάνεος</a></span></span> «<a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B3%D0%BE_(%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82)" title="Индиго (цвет)">индиго</a>» (тёмно-синий) и два слова без прямого соответствия — <span lang="grc"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;"><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/en:%CF%86%CE%BF%E1%BF%96%CE%BD%CE%B9%CE%BE#Ancient_Greek" class="extiw" title="wikt:en:φοῖνιξ">φοῖνιξ</a></span></span> (видимо, синоним для <a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%80%D0%BF%D1%83%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Пурпурный цвет">пурпурного</a>) и <span lang="grc"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;"><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/en:%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%8C%CF%82#Ancient_Greek" class="extiw" title="wikt:en:πολιός">πολιός</a></span></span> (<a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Серый цвет">серый</a>, в том числе от «поседевший от времени» до «просветлённый»)<sup id="cite_ref-_84ad0f1cfdf17d0a_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-_84ad0f1cfdf17d0a-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ещё 13 слов было выявлено для цветовых эпитетов. </p><p>В результате этого анализа он заключает, что «орган цвета и его впечатления были лишь частично развиты у греков героической эпохи» (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Английский язык">англ.</a> <span lang="en" style="font-style:italic;">…the organ of colour and its impressions were but partially developed among the Greeks of the heroic age</span>)<sup id="cite_ref-_84ad1a1cfdf18fdc_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-_84ad1a1cfdf18fdc-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. В ответ на теорию <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Эволюция">эволюции</a> <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B8%D0%BD,_%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B7" title="Дарвин, Чарлз">Дарвина</a> и <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA,_%D0%96%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82" title="Ламарк, Жан Батист">Ламарка</a>, в статье «<i>The colour sense</i>» (1877) Гладстон развивает свою теорию концепцией «обучения зрения», по которой как у художников зрение «тренируется» во время обучения, так это происходит в историческом масштабе у целых народов<sup id="cite_ref-_7064f4ff8acf5965_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-_7064f4ff8acf5965-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Критика_и_оценка"><span id=".D0.9A.D1.80.D0.B8.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B0_.D0.B8_.D0.BE.D1.86.D0.B5.D0.BD.D0.BA.D0.B0"></span>Критика и оценка</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=5" title="Редактировать раздел «Критика и оценка»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=5" title="Редактировать код раздела «Критика и оценка»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Несмотря на то, что бедность цветовых описаний античных авторов отмечалась ещё <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B5%D1%80,_%D0%96%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D1%84_%D0%96%D1%8E%D1%81%D1%82" title="Скалигер, Жозеф Жюст">Жозефом Скалигером</a> в 1577 году, а в XVIII веке о ней говорили филолог <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%91%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3,_%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дёринг, Фридрих Вильгельм (страница отсутствует)">Фридрих Дёринг</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> и писатель <a href="/wiki/%D0%93%D1%91%D1%82%D0%B5,_%D0%98%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B3_%D1%84%D0%BE%D0%BD" title="Гёте, Иоганн Вольфганг фон">Иоганн Гёте</a>, выводов об особенностях восприятия древних из этого не делалось<sup id="cite_ref-_37d0d99994c54006_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-_37d0d99994c54006-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Несоответствию цветовых эпитетов, в том числе знаменитому «винноцветному морю», филологи предпочитали давать другие объяснения: от причудливости цветовых отражений света на закате или рассвете и наличия в воде <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B8" title="Красные водоросли">красных водорослей</a>, до особенностей образного мышления автора<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Также высказывалось предположение, что некоторые вина южных регионов могут иметь синий цвет<sup id="cite_ref-_6acedfd39e8c4c36_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-_6acedfd39e8c4c36-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Автор аналогичного гладстоновскому по размеру труда о Гомере шотландский филолог <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="John Stuart Blackie"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BB%D1%8D%D0%BA%D0%B8,_%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%A1%D1%82%D1%8E%D0%B0%D1%80%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Блэки, Джон Стюарт (страница отсутствует)">Джон Стюарт Блэки</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/John_Stuart_Blackie" class="extiw" title="en:John Stuart Blackie"><span title="John Stuart Blackie — версия статьи «Блэки, Джон Стюарт» на английском языке">[англ.]</span></a></sup> счёл в 1866 году цветовые метафоры в «Илиаде» вполне естественными, а все претензии к ним — надуманными<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>По мнению современного <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Этнолингвистика">этнолингвиста</a> Нэнси Хикерсон, «Исследования» Гладстона стали первой работой в её науке — этнолингвистике. В многочисленных исторических обзорах на тему дебатов о цветовом восприятии и его связи с лингвистикой Гладстон традиционно указывается как первооткрыватель этой темы. При этом различные авторы по-разному характеризуют собственные взгляды Гладстона на данный предмет. Согласно американскому психологу <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Robert S. Woodworth"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%83%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%82,_%D0%A0%D0%B8%D1%87%D0%B0%D1%80%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вудворт, Ричард (страница отсутствует)">Ричарду Вудворту</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_S._Woodworth" class="extiw" title="en:Robert S. Woodworth"><span title="Robert S. Woodworth — версия статьи «Вудворт, Ричард» на английском языке">[англ.]</span></a></sup> (1910), их можно обозначить как биологический <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Детерминизм">детерминизм</a>, другие исследователи полагают, что он был ранним представителем культурализма в лингвистике, а придавшие новый импульс <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Linguistic relativity and the color naming debate"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%B2_%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дебаты о наименовании цветов в лингвистической относительности (страница отсутствует)">этим дебатам</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Linguistic_relativity_and_the_color_naming_debate" class="extiw" title="en:Linguistic relativity and the color naming debate"><span title="Linguistic relativity and the color naming debate — версия статьи «Дебаты о наименовании цветов в лингвистической относительности» на английском языке">[англ.]</span></a></sup> в контексте <a href="/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%B7%D0%B0_%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Гипотеза лингвистической относительности">гипотезы лингвистической относительности</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%BD,_%D0%91%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Берлин, Брент">Брент Берлин</a> и <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Paul Kay"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8D%D0%B9,_%D0%9F%D0%BE%D0%BB_(%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кэй, Пол (лингвист) (страница отсутствует)">Пол Кэй</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Kay" class="extiw" title="en:Paul Kay"><span title="Paul Kay — версия статьи «Кэй, Пол (лингвист)» на английском языке">[англ.]</span></a></sup> видели в Гладстоне предтечу эволюционизма. Некоторые учёные, например английский этнолингвист <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81,_%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC" title="Риверс, Уильям">Уильям Риверс</a> (1901) вообще отрицали какое-либо влияние Гладстона за пределами литературных комментариев<sup id="cite_ref-_087c08af7b939227_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-_087c08af7b939227-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Подробный разбор взглядов Гладстона содержится в работе <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B9%D1%87%D0%B5%D1%80,_%D0%93%D0%B0%D0%B9" class="mw-redirect" title="Дойчер, Гай">Гая Дойчера</a> (2011). Ряд положений Дойчера подверг критике английский лингвист <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Geoffrey Sampson"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D1%81%D0%BE%D0%BD,_%D0%94%D0%B6%D0%B5%D1%84%D1%84%D1%80%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сампсон, Джеффри (страница отсутствует)">Джеффри Сампсон</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Geoffrey_Sampson" class="extiw" title="en:Geoffrey Sampson"><span title="Geoffrey Sampson — версия статьи «Сампсон, Джеффри» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Полемика_в_Германии"><span id=".D0.9F.D0.BE.D0.BB.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D0.BA.D0.B0_.D0.B2_.D0.93.D0.B5.D1.80.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.B8"></span>Полемика в Германии</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=6" title="Редактировать раздел «Полемика в Германии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=6" title="Редактировать код раздела «Полемика в Германии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Книга Гладстона и <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Теория Дарвина">теория Дарвина</a> произвели глубокое впечатление на германских лингвистов. <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%85%D0%B5%D1%80,_%D0%90%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82" title="Шлейхер, Август">Август Шлейхер</a> в книге «<i>Die Darwinische Theorie und die Sprachwissenschaft</i>» (1863) пишет, что «то, что Дарвин установил для видов животных и растений, применимо так же, как минимум в своих важнейших чертах, к языку»<sup id="cite_ref-_17a68d281fcf8e48_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-_17a68d281fcf8e48-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Началом нового направления в <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Лингвистика">языкознании</a>, «лингвистической археологии», считается доклад германского лингвиста <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B9%D0%B3%D0%B5%D1%80,_%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Гейгер, Лазарь">Лазаря Гейгера</a> «<i>Ueber den Farbensinn der Urzeit und seine Entwicklung</i>» на конференции во <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%84%D1%83%D1%80%D1%82-%D0%BD%D0%B0-%D0%9C%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B5" title="Франкфурт-на-Майне">Франкфурте-на-Майне</a> в сентябре 1867 года. В 1871 году этот доклад был издан на немецком языке. Целью своего исследования Гайгер поставил определение того, существует ли история у человеческого восприятия, развивалось ли оно в ходе <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Эволюция">эволюции</a>. На основе анализа большого числа языков Гайгер развил гипотезу Гладстона, придав ей <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Эволюция">эволюционный</a> характер. Он обратил внимание, что во многих древних текстах отсутствуют упоминания о <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Синий цвет">синем цвете</a>, а в самых старых из них нет в том числе и <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Зелёный цвет">зелёного</a>. В своём главном труде «<i>Ursprung und Entwicklung der menschlichen Sprache und Vernunft</i>» (1868—1872) он отмечает, что ни в <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B4%D1%8B" title="Веды">Ведах</a>, тысячи строк которых посвящены событиям на небесах, ни в <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Библия">Библии</a>, где небо упоминается 430 раз, он не нашёл указания на его цвет. В более древней <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B3%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0" title="Ригведа">Ригведе</a> не встречается упоминания зелёного цвета. В ещё более древней литературе нет жёлтого, а в самой древней — красного. По его предположению, развитие человеческого разума может быть прослежено через историю языка, и универсальным законом является порядок появления в языках слов для обозначения цветов в порядке <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80" title="Спектр">спектра</a><sup id="cite_ref-_66626e5d46a4a53a_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-_66626e5d46a4a53a-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_1aa6974aa9f6a674_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-_1aa6974aa9f6a674-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. По Гейгеру, отсутствие слова для синего цвета означает неспособность его увидеть и, таким образом, малое количество слов для обозначения цвета у «примитивных» народов означает их психологическую неразвитость<sup id="cite_ref-_065fc4350807b81d_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-_065fc4350807b81d-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>В 1877 году немецкий <a href="/wiki/%D0%9E%D1%84%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Офтальмология">офтальмолог</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D1%83%D1%81,_%D0%93%D1%83%D0%B3%D0%BE" title="Магнус, Гуго">Гуго Магнус</a> опубликовал основанную на идеях Лазаруса Гайгера работу «<i>Die geschichtliche Entwickelung des Farbensinnes</i>». Задавшись вопросом, каким образом примитивные народы, высокая чувствительность <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%85" title="Слух">слуха</a> и <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Обоняние">обоняния</a> и острота зрения которых хорошо известна, могут не различать некоторые цвета, Магнус предположил, что существует разница между элементарной чувствительностью органа и его более продвинутыми функциями, такими как различение цветов или мелодий. По его предположению, эти функции приобретаются в ходе эволюции. Для оценки цветового восприятия он решил отказаться от традиционной цветовой номенклатуры, как результата позднейших эволюционных приобретений, введя вместо этого шкалу цветов по их цветовой интенсивности. К цветам высокой интенсивности были отнесены красный, оранжевый и жёлтый, к средней — зелёный, к низкой — голубой и фиолетовый. Магнус постулировал также четыре стадии эволюции цветового восприятия: вначале люди воспринимали только красный цвет — по его мнению, это был цвет с наибольшей <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Энергия">энергией</a>, затем <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%82%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Сетчатка">сетчатка</a> получила способность различать оранжевый от красного, поскольку эти два цвета уже не казались одинаково яркими. На третьей стадии стали выделяться цвета средней яркости, прежде всего зелёного, поскольку глаз смог отличать их от темноты и светло-зелёного и тёмно-жёлтого цветов. На последней стадии из общего восприятия темноты выделились низкоинтенсивные цвета. В своей следующей работе «<i>Die Entwickelung des Farbensinnes</i>» он уточнил свою теорию. Древнейшая оппозиция «красный/белый — тёмный» была связана с эпохой <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B3%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0" title="Ригведа">Ригведы</a>, выделение жёлтого отнесено ко времени <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80" title="Гомер">Гомера</a>. То, что третья стадия во времена Гомера ещё не была завершена, объясняет частую путаницу зелёного и синего цветов у этого автора. Здесь же Магнус обращает внимание на сообщение путешественника <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD,_%D0%90%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%84" title="Бастиан, Адольф">Адольфа Бастиана</a> о путанице с синим и зелёным цветами у жителей <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%BC%D0%B0" class="mw-redirect" title="Бирма">Бирмы</a>. В заключение Магнус высказывает предположение, что эволюция человеческого зрения продолжится, и в будущем для непосредственного восприятия станут доступны цвета <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82" class="mw-redirect" title="Ультрафиолет">ультрафиолетовой</a> части спектра<sup id="cite_ref-_c14e10b866c7a975_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-_c14e10b866c7a975-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>комм. 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Сомнения в том, что подобные эволюционные изменения могли произойти в столь короткие сроки, высказали многие германские учёные. В ряде статей 1877—1878 годов своё несогласие высказал известный биолог <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Ernst Krause"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%83%D0%B7%D0%B5,_%D0%AD%D1%80%D0%BD%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Краузе, Эрнст (страница отсутствует)">Эрнст Краузе</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ernst_Krause" class="extiw" title="en:Ernst Krause"><span title="Ernst Krause — версия статьи «Краузе, Эрнст» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, отметивший, что цветовое зрение появилось уже у <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D0%B5" title="Насекомые">насекомых</a> и низших <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5" title="Позвоночные">позвоночных</a>. Соответственно, маловероятно его отсутствие у даже самых низших человеческих рас. В предисловии к немецкому переводу книги о цветовом зрении английского популяризатора науки <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BD,_%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Аллен, Грант">Гранта Аллена</a> (1879), Краузе обвинил Магнуса в неправильном понимании <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Дарвинизм">теории Дарвина</a>. Также Краузе сообщил об этой дискуссии непосредственно Чарлзу Дарвину, который заинтересовался этим вопросом. Магнус отверг эту критику (<i>Farben und Schöpfung</i>, 1877), отказавшись признавать эквивалентность зрения животных и человека, настаивая на том, что его теория не противоречит учению Дарвина. В такой интерпретации Краузе согласился с ним, признав истинным представление о появлении цветовых понятий в языке в соответствии с цветовым <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80" title="Спектр">спектром</a>. Сам Аллен также высказался против эволюционной теории цвета. Два его основных аргумента были следующими: во-первых, по его мнению, чувство цвета существовало задолго до <a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B8%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Илиада">Илиады</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0_%D0%91%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Книга Бытия">Книги Бытия</a>, что подтверждается археологически; во-вторых, отчёты об обследовании диких племён <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Азия">Азии</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Африка">Африки</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Америка">Америки</a> и островов <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%85%D0%B8%D0%B9_%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD" title="Тихий океан">Тихого океана</a> свидетельствуют об абсолютной идентичности восприятия их представителей со всеми прочими людьми. Критикуя односторонний филологический подход Гладстона, Гайгера и Магнуса, Аллен утверждал, что восприятие всех людей априори должно быть одинаковым, и более тщательные исследования должны это сделать полностью очевидным<sup id="cite_ref-_90c6b951a27fd044_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-_90c6b951a27fd044-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. По Аллену, цветовая терминология развивается тогда, когда возникает потребность в различении предметов, в прочих отношениях неразличимых. Доступность красителей приводит к появлению абстрактной концепции цвета, а получение синего красителя чрезвычайно сложно<sup id="cite_ref-_065fc4350807b81e_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-_065fc4350807b81e-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Среди других учёных, принимавших участие в дискуссии о цвете, можно указать <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Anton Marty"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8,_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Марти, Антон (страница отсутствует)">Антона Марти</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Anton_Marty" class="extiw" title="en:Anton Marty"><span title="Anton Marty — версия статьи «Марти, Антон» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%B3%D0%B3%D0%B5%D1%80,_%D0%A0%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хошеггер, Рудольф (страница отсутствует)">Рудольфа Хошеггера</a> (<i>Rudolf Hochegger</i>), <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD,_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3" title="Кон, Герман Людвиг">Германа Кона</a>, <span data-interwiki-lang="de" data-interwiki-article="Carl Wilhelm von Zehender"><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80,_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_%D1%84%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ценендер, Карл Вильгельм фон (страница отсутствует)">Карла Вильгельма фон Ценендера</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Carl_Wilhelm_von_Zehender" class="extiw" title="de:Carl Wilhelm von Zehender"><span title="Carl Wilhelm von Zehender — версия статьи «Ценендер, Карл Вильгельм фон» на немецком языке">[нем.]</span></a></sup> и других<sup id="cite_ref-_7064f3ff8acf5798_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-_7064f3ff8acf5798-20"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Полевые_исследования"><span id=".D0.9F.D0.BE.D0.BB.D0.B5.D0.B2.D1.8B.D0.B5_.D0.B8.D1.81.D1.81.D0.BB.D0.B5.D0.B4.D0.BE.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D1.8F"></span>Полевые исследования</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=7" title="Редактировать раздел «Полевые исследования»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=7" title="Редактировать код раздела «Полевые исследования»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Не отвечая на критику <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BD,_%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Аллен, Грант">Аллена</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D1%83%D1%81,_%D0%93%D1%83%D0%B3%D0%BE" title="Магнус, Гуго">Магнус</a> решил перейти к полевой проверке своих предположений. Первоначальная методика была опробована им самим вместе с его учениками из <a href="/wiki/%D0%92%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Вроцлавский университет">университета Бреслау</a>. В 1877—1878 учебном году <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%BF%D1%86%D0%B8%D0%B3" title="Лейпциг">лейпцигский</a> этнолог <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%85%D1%83%D1%8D%D0%BB%D1%8C-%D0%9B%D1%91%D1%88%D0%B5,_%D0%AD%D0%B4%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B4" title="Пехуэль-Лёше, Эдуард">Эдуард Пехуэль-Лёше</a> предложил ему начать масштабный проект при поддержке <span data-interwiki-lang="de" data-interwiki-article="Museum für Völkerkunde zu Leipzig"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_(%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%BF%D1%86%D0%B8%D0%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей народного искусства (Лейпциг) (страница отсутствует)">Музея народного искусства</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Museum_f%C3%BCr_V%C3%B6lkerkunde_zu_Leipzig" class="extiw" title="de:Museum für Völkerkunde zu Leipzig"><span title="Museum für Völkerkunde zu Leipzig — версия статьи «Музей народного искусства (Лейпциг)» на немецком языке">[нем.]</span></a></sup> Лейпцига. Магнус связался со шведским физиологом <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BA_%D0%A4%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%8C%D0%BE%D1%84" title="Хольмгрен, Аларик Фритьоф">Алариком Хольмгреном</a>, который имел опыт исследования <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Дальтонизм">дальтонизма</a> у <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BC%D1%8B" title="Саамы">саамов</a>, для получения консультаций. Затем было изготовлено более 60 цветовых опросников для всех 5 населённых людьми континентов. В опросник были включены следующие цвета: белый, чёрный, красный, зелёный, жёлтый, коричневый, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%80%D0%BF%D1%83%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Пурпурный цвет">пурпурный</a>, оранжевый и серый. Обследованию были подвергнуты первобытные племена, мало взаимодействовавшие с цивилизованным человечеством. Среди них были племена чаллам, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%83_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)" class="mw-redirect" title="Сиу (народ)">сиу</a>, <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Snake Indians"><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%BC%D0%B5%D0%B8_(%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%B9%D1%86%D1%8B)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Змеи (индейцы) (страница отсутствует)">Змеи</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Snake_Indians" class="extiw" title="en:Snake Indians"><span title="Snake Indians — версия статьи «Змеи (индейцы)» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%85_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)" title="Маках (народ)">мака</a> в <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Северная Америка">Северной Америке</a>; тамбукки, <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Pondo people"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пондо (народ) (страница отсутствует)">пондо</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pondo_people" class="extiw" title="en:Pondo people"><span title="Pondo people — версия статьи «Пондо (народ)» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, фингу, <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Gaika people"><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гаика (страница отсутствует)">гаика</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gaika_people" class="extiw" title="en:Gaika people"><span title="Gaika people — версия статьи «Гаика» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Дамара">дамара</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5" title="Фульбе">фульбе</a>, мандинго, кробо в <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Африка">Африке</a>; <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%B4%D0%B0_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)" title="Тода (народ)">тода</a>, <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Koda language"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B0_(%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кода (язык) (страница отсутствует)">кода</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Koda_language" class="extiw" title="en:Koda language"><span title="Koda language — версия статьи «Кода (язык)» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)" title="Бадага (народ)">бадага</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D1%83%D0%B3%D1%83" title="Телугу">телугу</a>, батта и олон в <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Азия">Азии</a>, а также народы <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Австралия">Австралии</a> и <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европы</a>. Проанализировав полученные данные, Магнус был вынужден признать, что отсутствие точного термина для обозначения цвета не означает отсутствия соответствующей воспринимающей способности. Однако собранный материал позволил сделать несколько важных наблюдений, например, что некоторые народы не имеют абстрактного понятия о цвете, которые рассматривается как свойство поверхности или материала предмета. Не отказываясь от своей теории физиологической эволюции зрения, Магнус внёс в неё уточнение, предположив, что под влиянием внешних условий отдельные аспекты цветового чувства лучше обучились. Подтверждающим примером он считал случай африканского племени <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%84%D1%80" title="Кафр">кафров</a>, у которых имеется 31 слово для обозначения цветов, большей частью относящихся к домашнему скоту, тогда как синий и зелёный объединены одним словом<sup id="cite_ref-_94793f55edb15ead_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-_94793f55edb15ead-21"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Новую теорию в начале XX века предложил английский <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Антропология">антрополог</a> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81,_%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC" title="Риверс, Уильям">Уильям Риверс</a> на основе наблюдений над <a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%82" title="Египет">египетскими</a> крестьянами, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%83%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Папуасы">папуасами</a> островов <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BE%D0%B2_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B2" title="Торресов пролив">Торресова пролива</a>, носителями языков <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Sholaga language"><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0_(%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шолага (язык) (страница отсутствует)">шолага</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sholaga_language" class="extiw" title="en:Sholaga language"><span title="Sholaga language — версия статьи «Шолага (язык)» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>, <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Urali language"><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8_(%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Урали (язык) (страница отсутствует)">урали</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Urali_language" class="extiw" title="en:Urali language"><span title="Urali language — версия статьи «Урали (язык)» на английском языке">[англ.]</span></a></sup> и <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%B4%D0%B0_(%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA)" title="Тода (язык)">тода</a> в <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия">Индии</a>. В языках папуасов он обнаружил как раннюю стадию с выделением только белого, чёрного и красного цветов, так и продвинутую с различением зелёного и синего. Также Риверс обнаружил в нескольких языках полное отсутствие цветовой номенклатуры — вместо указания цвета люди говорили о том, что некоторый предмет подобен какому-то другому<sup id="cite_ref-_5e3efb8eccbd4d75_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-_5e3efb8eccbd4d75-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. При этом Риверс был сторонником теории о более низкой цветовой чувствительности к цвету первобытных племён, и связывал её именно с их примитивностью и цветом их кожи: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r113275842">.mw-parser-output .ts-comment-commentedText{border-bottom:1px dotted;cursor:help}@media(hover:none){.mw-parser-output .ts-comment-commentedText:not(.rt-commentedText){border-bottom:0;cursor:auto}}</style><span class="ts-comment-commentedText" title="«The Murray Islander differs from the Englishman in two important respects; he is more primitive and he is more pigmented, and his insensitiveness to blue may be either a function of his primitiveness or of his pigmentation»">«островитянин с острова Мюррей отличается от англичанина в двух важных аспектах: он более примитивен и более пигментирован, и его нечувствительность к синему цвету может быть следствием либо его примитивности, либо его пигментированности»</span>. Согласно <a href="/wiki/%D0%92%D1%83%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%82,_%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82" title="Вудворт, Роберт">Роберту Вудворту</a> (1910), мнение Риверса было вполне обоснованным, поскольку наблюдаемое им явление могло быть связано с тем, что механизм действия <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%82%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Сетчатка">сетчатки</a> связан с пигментацией, а <a href="/wiki/%D0%96%D1%91%D0%BB%D1%82%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%BE" title="Жёлтое пятно">жёлтое пятно</a> сетчатки само окрашено<sup id="cite_ref-_5d059b3b7fe3b5de_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-_5d059b3b7fe3b5de-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. При этом, однако, уже существовала достаточно развития теория <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%BE%D1%89%D1%83%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Цветоощущение">цветового зрения</a>, в том числе <span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Christine Ladd-Franklin"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%B4%D0%B4_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BD,_%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лэдд Франклин, Кристина (страница отсутствует)">Кристины Лэдд-Франклин</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Christine_Ladd-Franklin" class="extiw" title="en:Christine Ladd-Franklin"><span title="Christine Ladd-Franklin — версия статьи «Лэдд Франклин, Кристина» на английском языке">[англ.]</span></a></sup> о разных типах <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B8" title="Колбочки">колбочек</a> (1892). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Современный_этап"><span id=".D0.A1.D0.BE.D0.B2.D1.80.D0.B5.D0.BC.D0.B5.D0.BD.D0.BD.D1.8B.D0.B9_.D1.8D.D1.82.D0.B0.D0.BF"></span>Современный этап</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=8" title="Редактировать раздел «Современный этап»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=8" title="Редактировать код раздела «Современный этап»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r137874932" /><table class="mbox-Пустой_раздел plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Planned_section.svg" class="mw-file-description"><img alt="Пазлинка и перо" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Planned_section.svg/40px-Planned_section.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Planned_section.svg/60px-Planned_section.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Planned_section.svg/80px-Planned_section.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">Это <b>пустой раздел</b>, который <b>еще <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8" title="Википедия:Заготовка статьи">не написан</a></b>.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact"><span class="hide-when-compact"> Здесь может располагаться <span class="nowrap">отдельный раздел.</span> Помогите Википедии, написав его.</span> <span class="mbox-date"><i>(<span class="date">31 октября 2016</span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="См._также"><span id=".D0.A1.D0.BC._.D1.82.D0.B0.D0.BA.D0.B6.D0.B5"></span>См. также</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=9" title="Редактировать раздел «См. также»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=9" title="Редактировать код раздела «См. также»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%81%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Психология восприятия цвета">Психология восприятия цвета</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F" title="Феномен синего или белого платья">Феномен синего или белого платья</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D1%8F_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Имя цвета">Имя цвета</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Примечания"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B8.D0.BC.D0.B5.D1.87.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D1.8F"></span>Примечания</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=10" title="Редактировать раздел «Примечания»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=10" title="Редактировать код раздела «Примечания»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Комментарии</b> </p> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Идеи Магнуса были известны философу <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%9D%D0%B8%D1%86%D1%88%D0%B5" class="mw-redirect" title="Фридрих Ницше">Фридриху Ницше</a>. Тезис о том, что цветовые ощущения в древности были ограничены по сравнению с настоящим, проанализирован в одном из <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Афоризм">афоризмов</a> («Цветовая слепота мыслителей») его книги «<i><span data-interwiki-lang="de" data-interwiki-article="Morgenröte. Gedanken über die moralischen Vorurteile"><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%8F,_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%B8_%D0%BE_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Утренняя заря, или мысли о моральных предрассудках (страница отсутствует)">Утренняя заря, или мысли о моральных предрассудках</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Morgenr%C3%B6te._Gedanken_%C3%BCber_die_moralischen_Vorurteile" class="extiw" title="de:Morgenröte. Gedanken über die moralischen Vorurteile"><span title="Morgenröte. Gedanken über die moralischen Vorurteile — версия статьи «Утренняя заря, или мысли о моральных предрассудках» на немецком языке">[нем.]</span></a></sup></i>» (1881)<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</span> </li> </ol></div></div> <p><b>Источники и использованная литература</b> </p> <div class="reflist columns reflist-narrow" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-_84ad0f1cfdf17d0b-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_84ad0f1cfdf17d0b_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGladstone1858">Gladstone, 1858</a>, p. 458.</span> </li> <li id="cite_note-_84ad0f1cfdf17d0a-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_84ad0f1cfdf17d0a_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGladstone1858">Gladstone, 1858</a>, p. 459.</span> </li> <li id="cite_note-_84ad1a1cfdf18fdc-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_84ad1a1cfdf18fdc_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGladstone1858">Gladstone, 1858</a>, p. 488.</span> </li> <li id="cite_note-_7064f4ff8acf5965-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_7064f4ff8acf5965_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSchöntag,_Schäfer-Prieß2007">Schöntag, Schäfer-Prieß, 2007</a>, p. 108.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141305934">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a::after,.mw-parser-output .id-lock-limited a::after,.mw-parser-output .id-lock-registration a::after,.mw-parser-output .id-lock-subscription a::after,.mw-parser-output .cs1-ws-icon a::after{content:"";width:1.1em;height:1.1em;display:inline-block;vertical-align:middle;background-position:center;background-repeat:no-repeat;background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a::after,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-free a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-limited a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-registration a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-subscription a::after{filter:invert(1)hue-rotate(180deg)}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-free a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-limited a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-registration a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-subscription a::after{filter:invert(1)hue-rotate(180deg)}}</style><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/s:ADB:Doering,_Friedrich_Wilhelm" class="extiw" title="de:s:ADB:Doering, Friedrich Wilhelm">Doering, Friedrich Wilhelm</a></span> // <a href="/wiki/Allgemeine_Deutsche_Biographie" title="Allgemeine Deutsche Biographie">Allgemeine Deutsche Biographie</a> (ADB). — Bd. V. — Leipzig: Duncker & Humblot.</span> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на немецком языке">(нем.)</small></span> </li> <li id="cite_note-_37d0d99994c54006-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_37d0d99994c54006_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDeutscher2010">Deutscher, 2010</a>, pp. 253—254.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934" /><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Maxwell-Stuart P. G.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.ru/books?id=Q4seAAAAIAAJ">Studies in Greek Colour Terminology: Charopos</a>. — BRILL, 1981. — 254 p. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9004064060" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 90 04 06406 0</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-_6acedfd39e8c4c36-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_6acedfd39e8c4c36_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDeutscher2010">Deutscher, 2010</a>, p. 32.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Blackie J. S.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/homerandiliad00unkngoog#page/n426/mode/2up">Homer and the Iliad</a>. — 1866. — P. 417.</span></span> </li> <li id="cite_note-_087c08af7b939227-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_087c08af7b939227_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHickerson1983">Hickerson, 1983</a>, pp. 28—29.</span> </li> <li id="cite_note-_17a68d281fcf8e48-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_17a68d281fcf8e48_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSaunders2007">Saunders, 2007</a>, pp. 7—8.</span> </li> <li id="cite_note-_66626e5d46a4a53a-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_66626e5d46a4a53a_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWoodworth1910">Woodworth, 1910</a>, pp. 325—326.</span> </li> <li id="cite_note-_1aa6974aa9f6a674-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_1aa6974aa9f6a674_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFOrsucci2010">Orsucci, 2010</a>, pp. 243—245.</span> </li> <li id="cite_note-_065fc4350807b81d-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_065fc4350807b81d_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSaunders2007">Saunders, 2007</a>, p. 11.</span> </li> <li id="cite_note-_c14e10b866c7a975-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_c14e10b866c7a975_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSchöntag,_Schäfer-Prieß2007">Schöntag, Schäfer-Prieß, 2007</a>, pp. 109—111.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934" /><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Фридрих Ницше.</i> Полное собрание сочинений. — Культурная Революция, 2014. — Т. 3. — 242 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-_90c6b951a27fd044-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_90c6b951a27fd044_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSchöntag,_Schäfer-Prieß2007">Schöntag, Schäfer-Prieß, 2007</a>, pp. 112—114.</span> </li> <li id="cite_note-_065fc4350807b81e-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_065fc4350807b81e_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSaunders2007">Saunders, 2007</a>, p. 12.</span> </li> <li id="cite_note-_7064f3ff8acf5798-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_7064f3ff8acf5798_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSchöntag,_Schäfer-Prieß2007">Schöntag, Schäfer-Prieß, 2007</a>, p. 112.</span> </li> <li id="cite_note-_94793f55edb15ead-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_94793f55edb15ead_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSchöntag,_Schäfer-Prieß2007">Schöntag, Schäfer-Prieß, 2007</a>, pp. 115—116.</span> </li> <li id="cite_note-_5e3efb8eccbd4d75-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_5e3efb8eccbd4d75_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWoodworth1910">Woodworth, 1910</a>, p. 327.</span> </li> <li id="cite_note-_5d059b3b7fe3b5de-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_5d059b3b7fe3b5de_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWoodworth1910">Woodworth, 1910</a>, pp. 331—332.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Литература"><span id=".D0.9B.D0.B8.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Литература</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit&section=11" title="Редактировать раздел «Литература»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit&section=11" title="Редактировать код раздела «Литература»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="columns reflist not-references" style=";column-count:2; column-width: 30em;"> <dl><dt>на английском языке</dt></dl> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934" /><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFDeutscher2010"><i><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B9%D1%87%D0%B5%D1%80,_%D0%93%D0%B0%D0%B9_(%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82)" title="Дойчер, Гай (лингвист)">Deutscher, G.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/throughlanguageg00deut_0">Through the language glass: why the world looks different in other languages</a>. — New York: Metropolitan Books/Henry Holt & Company, 2010. — 304 p. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9780805081954" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-8050-8195-4</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934" /><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFGeiger1880"><i>Geiger L.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/contributionstoh00geig">Contributions to the history of the development of the human race : lectures and dissertations</a>. — Boston, 1880. — 156 p.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934" /><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFGladstone1858"><i><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC" title="Гладстон, Уильям">Gladstone W. E.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.ru/books?id=rt5FAQAAMAAJ&printsec=frontcover">Studies on Homer and the Homeric Age</a>. — Oxford: Uniiversity Press, 1858. — Bd. III. — 616 p.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFHickerson1983"><i>Hickerson N. P.</i> Gladstone's Ethnolinguistics: The Language of Experience in the Nineteenth Century // Journal of Anthropological Research. — 1983. — Vol. 39, № 1. — P. 26—41. — <span class="noprint"><a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/3629814">3629814</a></span>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFSampson2013"><i>Sampson G.</i> Gladstone as linguist // Journal of Literary Semantics. — 2013. — Т. 42. — P. 1 – 29. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1515%2Fjls-2013-0001">10.1515/jls-2013-0001</a>.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934" /><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFSaunders2007"><i>Saunders B.</i> The Debate about Colour Naming in 19th Century German Philology. — 2007. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9789058676009" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978 90 5867 600 9</a>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFSchöntag,_Schäfer-Prieß2007"><i>Schöntag R., Schäfer-Prieß B.</i> Color term research of Hugo Magnus // Anthropology of Color. — 2007. — P. 107—124.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFWoodworth1910"><i>Woodworth R. S.</i> The puzzle of color vocabularies // Psychological Bulletin. — 1910. — Vol. 7(10). — P. 325—334. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1037%2Fh0071190">10.1037/h0071190</a>.</span></li></ul> <dl><dt>на немецком языке</dt></dl> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934" /><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFMagnus1877"><i>Magnus H.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/diegeschichtlich00magn">Die geschichtliche Entwickelung des Farbensinnes</a>. — Leipzig, 1877. — 56 p.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFOrsucci2010"><i>Orsucci A.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.degruyter.com/view/j/niet.1993.22.issue-1/9783110244410.243/9783110244410.243.xml">Die geschichtliche entwicklung Des farbensinns und die „linguistische archäologie” Von L. Geiger und H. Magnus: Ein kommentar zum aphorismus 426 Von morgenröthe</a> // Nietzsche-Studien. — 2010. — Vol. 22. — P. 243–256. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80" title="Международный стандартный сериальный номер">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:1613-0790">1613-0790</a>. — <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1515%2F9783110244410.243">10.1515/9783110244410.243</a>.</span></li></ul> <div class="columns reflist not-references" style=";column-count:2; column-width: 30em;"></div></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Источник — <a dir="ltr" href="https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=Полемика_об_именовании_цветов&oldid=143384022">https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=Полемика_об_именовании_цветов&oldid=143384022</a></div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Служебная:Категории">Категории</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Категория:Этнолингвистика">Этнолингвистика</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9D%D0%B0%D1%83%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Категория:Научные споры">Научные споры</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A6%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Категория:Цвет">Цвет</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%BE%D1%81%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B8%D0%B5" title="Категория:Восприятие">Восприятие</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%97%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Категория:Зрение">Зрение</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скрытые категории: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B,_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%88%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8_ISBN" title="Категория:Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN">Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B,_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8F%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B5%D1%81%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%B3%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8B_%D0%B2_%D0%B2%D1%8B%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%85_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Категория:Страницы, использующие повторяющиеся аргументы в вызовах шаблонов">Страницы, использующие повторяющиеся аргументы в вызовах шаблонов</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D1%81_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8F_2016_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Категория:Википедия:Статьи с ненаписанными разделами с октября 2016 года">Википедия:Статьи с ненаписанными разделами с октября 2016 года</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B8" title="Категория:Википедия:Статьи с ненаписанными разделами">Википедия:Статьи с ненаписанными разделами</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%BF%D0%BE_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D1%83" title="Категория:Википедия:Статьи с шаблонами недостатков по алфавиту">Википедия:Статьи с шаблонами недостатков по алфавиту</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Навигация</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Персональные инструменты</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Страница участника для моего IP">Вы не представились системе</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D1%91_%D0%BE%D0%B1%D1%81%D1%83%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Страница обсуждений для моего IP [n]" accesskey="n"><span>Обсуждение</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D0%B9_%D0%B2%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4" title="Список правок, сделанных с этого IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Вклад</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D1%83%D1%87%D1%91%D1%82%D0%BD%D1%83%D1%8E_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C&returnto=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0+%D0%BE%D0%B1+%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8+%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Мы предлагаем вам создать учётную запись и войти в систему, хотя это и не обязательно."><span>Создать учётную запись</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%92%D1%85%D0%BE%D0%B4&returnto=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0+%D0%BE%D0%B1+%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8+%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Здесь можно зарегистрироваться в системе, но это необязательно. [o]" accesskey="o"><span>Войти</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Пространства имён</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Просмотреть контентную страницу [c]" accesskey="c"><span>Статья</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%81%D1%83%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5:%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2" rel="discussion" title="Обсуждение основной страницы [t]" accesskey="t"><span>Обсуждение</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">русский</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Просмотры</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2"><span>Читать</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&veaction=edit" title="Редактировать данную страницу [v]" accesskey="v"><span>Править</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=edit" title="Править исходный текст этой страницы [e]" accesskey="e"><span>Править код</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=history" title="Журнал изменений страницы [h]" accesskey="h"><span>История</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Больше возможностей" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ещё</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Поиск</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Искать в Википедии" aria-label="Искать в Википедии" autocapitalize="sentences" title="Искать в Википедии [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Служебная:Поиск"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Найти страницы, содержащие указанный текст" value="Найти"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Перейти к странице, имеющей в точности такое название" value="Перейти"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Перейти на заглавную страницу"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Навигация</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Перейти на заглавную страницу [z]" accesskey="z"><span>Заглавная страница</span></a></li><li id="n-content" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5"><span>Содержание</span></a></li><li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8" title="Статьи, считающиеся лучшими статьями проекта"><span>Избранные статьи</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посмотреть случайно выбранную страницу [x]" accesskey="x"><span>Случайная статья</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D1%83%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Статьи о текущих событиях в мире"><span>Текущие события</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ru.wikipedia.org&uselang=ru" title="Поддержите нас"><span>Пожертвовать</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-participation" class="mw-portlet mw-portlet-participation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-participation-label" > <h3 id="p-participation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Участие</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%BE%D0%B1_%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%B1%D0%BA%D0%B0%D1%85" title="Сообщить об ошибке в этой статье"><span>Сообщить об ошибке</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0:%D0%92%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5"><span>Как править статьи</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="О проекте, о том, чем здесь можно заниматься, а также — где что находится"><span>Сообщество</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Форум участников Википедии"><span>Форум</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0" title="Место расположения Справки"><span>Справка</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8" title="Список последних изменений [r]" accesskey="r"><span>Свежие правки</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B" title="Список недавно созданных страниц"><span>Новые страницы</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B"><span>Служебные страницы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Инструменты</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%8E%D0%B4%D0%B0/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Список всех страниц, ссылающихся на данную [j]" accesskey="j"><span>Ссылки сюда</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2" rel="nofollow" title="Последние изменения в страницах, на которые ссылается эта страница [k]" accesskey="k"><span>Связанные правки</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&oldid=143384022" title="Постоянная ссылка на эту версию страницы"><span>Постоянная ссылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=info" title="Подробнее об этой странице"><span>Сведения о странице</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&page=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&id=143384022&wpFormIdentifier=titleform" title="Информация о том, как цитировать эту страницу"><span>Цитировать страницу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fru.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259F%25D0%25BE%25D0%25BB%25D0%25B5%25D0%25BC%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D0%25BE%25D0%25B1_%25D0%25B8%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B8_%25D1%2586%25D0%25B2%25D0%25B5%25D1%2582%25D0%25BE%25D0%25B2"><span>Получить короткий URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:QrCode&url=https%3A%2F%2Fru.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259F%25D0%25BE%25D0%25BB%25D0%25B5%25D0%25BC%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D0%25BE%25D0%25B1_%25D0%25B8%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B8_%25D1%2586%25D0%25B2%25D0%25B5%25D1%2582%25D0%25BE%25D0%25B2"><span>Скачать QR-код</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Печать/экспорт</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:DownloadAsPdf&page=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&action=show-download-screen" title="Скачать эту страницу как файл PDF"><span>Скачать как PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&printable=yes" title="Версия этой страницы для печати [p]" accesskey="p"><span>Версия для печати</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">В других проектах</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q17165343" title="Ссылка на связанный элемент репозитория данных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Викиданных</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">На других языках</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Linguistic_relativity_and_the_color_naming_debate" title="Linguistic relativity and the color naming debate — английский" lang="en" hreflang="en" data-title="Linguistic relativity and the color naming debate" data-language-autonym="English" data-language-local-name="английский" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q17165343#sitelinks-wikipedia" title="Править ссылки на другие языки" class="wbc-editpage">Править ссылки</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Эта страница в последний раз была отредактирована 15 февраля 2025 в 10:02.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст доступен по <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ru">лицензии Creative Commons «С указанием авторства — С сохранением условий» (CC BY-SA)</a>; в отдельных случаях могут действовать дополнительные условия. <span class="noprint">Подробнее см. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/ru">Условия использования</a>.</span><br /> Wikipedia® — зарегистрированный товарный знак некоммерческой организации <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/ru/">«Фонд Викимедиа» (Wikimedia Foundation, Inc.)</a></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Политика конфиденциальности</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9E%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5">Описание Википедии</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9E%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%B7_%D0%BE%D1%82_%D0%BE%D1%82%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8">Отказ от ответственности</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//ru.wikipedia.org/wiki/Википедия:Контакты">Свяжитесь с нами</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Universal_Code_of_Conduct/ru">Кодекс поведения</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Разработчики</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ru.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заявление о куки</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ru.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильная версия</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet vector-menu-portal portal" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-76d4c66f66-hwnvk","wgBackendResponseTime":163,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.341","walltime":"0.472","ppvisitednodes":{"value":9798,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":57999,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":13346,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":19,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":39138,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 418.451 1 -total"," 23.73% 99.281 2 Шаблон:Примечания"," 17.67% 73.946 6 Шаблон:Публикация"," 17.63% 73.785 2 Шаблон:В_планах"," 16.25% 68.007 18 Шаблон:Sfn"," 15.39% 64.416 19 Шаблон:Нп5"," 15.38% 64.353 2 Шаблон:Ambox"," 14.98% 62.664 8 Шаблон:Книга"," 10.47% 43.801 1 Шаблон:ADB"," 9.44% 39.501 18 Шаблон:Sfn-текст"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.111","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3033455,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-868759585b-8zb22","timestamp":"20250217043024","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041f\u043e\u043b\u0435\u043c\u0438\u043a\u0430 \u043e\u0431 \u0438\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438 \u0446\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432","url":"https:\/\/ru.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q17165343","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q17165343","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2016-08-29T17:29:43Z"}</script> </body> </html>