CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Federalisme - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"84a14f2a-5165-4e5a-8256-f464e04bbc4d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Federalisme","wgTitle":"Federalisme","wgCurRevisionId":67973606,"wgRevisionId":67973606,"wgArticleId":24400,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Artikel mist referentie sinds oktober 2017","Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen","Staatsvorm"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Federalisme","wgRelevantArticleId":24400,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q204886","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Map_of_federal_states.svg/1200px-Map_of_federal_states.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="616"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Map_of_federal_states.svg/800px-Map_of_federal_states.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="411"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Map_of_federal_states.svg/640px-Map_of_federal_states.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="329"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Federalisme - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Federalisme"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Federalisme"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Federalisme rootpage-Federalisme skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/19_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Federalisme" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Federalisme" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Federalisme" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Federalisme" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Organisatie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Organisatie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Organisatie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Organisatie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Organisatie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Organisatie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kenmerken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kenmerken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Kenmerken</span> </div> </a> <ul id="toc-Kenmerken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Voorbeelden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorbeelden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Voorbeelden</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorbeelden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Federale_staten_in_de_wereld" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Federale_staten_in_de_wereld"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Federale staten in de wereld</span> </div> </a> <ul id="toc-Federale_staten_in_de_wereld-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kenmerken_en_soorten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kenmerken_en_soorten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Kenmerken en soorten</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kenmerken_en_soorten-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kenmerken en soorten-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Kenmerken_en_soorten-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Centripetaal_versus_centrifugaal_federalisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Centripetaal_versus_centrifugaal_federalisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Centripetaal versus centrifugaal federalisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Centripetaal_versus_centrifugaal_federalisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Duaal_versus_coöperatief_federalisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Duaal_versus_coöperatief_federalisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Duaal versus coöperatief federalisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Duaal_versus_coöperatief_federalisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Symmetrisch_versus_asymmetrisch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Symmetrisch_versus_asymmetrisch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Symmetrisch versus asymmetrisch</span> </div> </a> <ul id="toc-Symmetrisch_versus_asymmetrisch-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Federalisme_versus_confederalisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Federalisme_versus_confederalisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Federalisme versus confederalisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Federalisme_versus_confederalisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Federalisme_als_politiek_idee" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Federalisme_als_politiek_idee"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Federalisme als politiek idee</span> </div> </a> <ul id="toc-Federalisme_als_politiek_idee-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verwante_begrippen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verwante_begrippen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Verwante begrippen</span> </div> </a> <ul id="toc-Verwante_begrippen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Noten</span> </div> </a> <ul id="toc-Noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Federalisme</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 84 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-84" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">84 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6deralismus" title="Föderalismus – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Föderalismus" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9_(%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87_%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A)" title="فدرالية (توجه سياسي) – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فدرالية (توجه سياسي)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A6%DC%95%DC%AA%DC%A0%DC%9D%DC%90" title="ܦܕܪܠܝܐ – Aramees" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܦܕܪܠܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramees" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Federalismu" title="Federalismu – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Federalismu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Federalizm" title="Federalizm – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Federalizm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فدرالیسم – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="فدرالیسم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Федерализм – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Федерализм" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D1%8D%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Федэралізм – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Федэралізм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Keser%C3%A8katan" title="Keserèkatan – Bataviaans" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Keserèkatan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Bataviaans" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Федерализъм – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Федерализъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="संघवाद – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="संघवाद" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%96%E1%80%B2%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%92%E1%80%9B%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%85%E1%80%BA" title="ဖဲတ်ဒရယ်စနိစ် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ဖဲတ်ဒရယ်စနိစ်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="যুক্তরাষ্ট্রবাদ – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="যুক্তরাষ্ট্রবাদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Federalisme" title="Federalisme – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Federalisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pederalismo" title="Pederalismo – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pederalismo" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%B5%DB%8C%D8%B2%D9%85" title="فیدراڵیزم – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="فیدراڵیزم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Federalismus" title="Federalismus – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Federalismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ffederaliaeth" title="Ffederaliaeth – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ffederaliaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8deralisme" title="Føderalisme – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Føderalisme" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6deralismus" title="Föderalismus – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Föderalismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Miiriwatwu%C9%94t" title="Miiriwatwuɔt – Dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Miiriwatwuɔt" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="Dinka" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Federalism" title="Federalism – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Federalism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Federaciismo" title="Federaciismo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Federaciismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Federalismo" title="Federalismo – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Federalismo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6deralism" title="Föderalism – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Föderalism" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Federalismo" title="Federalismo – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Federalismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فدرالیسم – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فدرالیسم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Federalismi" title="Federalismi – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Federalismi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ralisme" title="Fédéralisme – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Fédéralisme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Federalisim" title="Federalisim – Friulisch" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Federalisim" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Friulisch" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Federalisme" title="Federalisme – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Federalisme" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Federalismo" title="Federalismo – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Federalismo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%93%D7%A8%D7%9C%D7%99%D7%96%D7%9D" title="פדרליזם – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="פדרליזם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="संघवाद – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="संघवाद" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Federalizam" title="Federalizam – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Federalizam" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%96%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Ֆեդերալիզմ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ֆեդերալիզմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Federalismo" title="Federalismo – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Federalismo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Federalisme" title="Federalisme – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Federalisme" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Federalismo" title="Federalismo – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Federalismo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="連邦主義 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="連邦主義" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="ფედერალიზმი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ფედერალიზმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Федерализм – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Федерализм" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%82%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%A4_%E0%B2%B5%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%B5%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A5%E0%B3%86" title="ಸಂಯುಕ್ತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸಂಯುಕ್ತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%B0%EB%B0%A9%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="연방주의 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="연방주의" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Federalismus" title="Federalismus – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Federalismus" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Federalisme" title="Federalisme – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Federalisme" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Federalism" title="Federalism – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Federalism" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Feder%C4%81lisms" title="Federālisms – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Federālisms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%98%E0%A5%80%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="सङ्घीयता – Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="सङ्घीयता" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Federalisma" title="Federalisma – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Federalisma" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%A7%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%AD%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="അധികാരവിഭജനം – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അധികാരവിഭജനം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Fahaman_persekutuan" title="Fahaman persekutuan – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Fahaman persekutuan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%96%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%92%E1%80%9B%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%91%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%94%E1%80%85%E1%80%BA" title="ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ် – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فدرالیسم – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="فدرالیسم" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%98%E0%A5%80%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="सङ्घीयता – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="सङ्घीयता" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8deralisme" title="Føderalisme – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Føderalisme" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8deralisme" title="Føderalisme – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Føderalisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Federalisme" title="Federalisme – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Federalisme" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Federaalizimii" title="Federaalizimii – Afaan Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Federaalizimii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Afaan Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%B0%E0%A8%98%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%A6" title="ਸੰਘਵਾਦ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੰਘਵਾਦ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Federalizm" title="Federalizm – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Federalizm" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%85" title="فدراليزم – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="فدراليزم" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Federalismo" title="Federalismo – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Federalismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Federalissem" title="Federalissem – Reto-Romaans" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Federalissem" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Reto-Romaans" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Federalism" title="Federalism – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Federalism" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Федерализм – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Федерализм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Federalism" title="Federalism – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Federalism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Federalizmus" title="Federalizmus – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Federalizmus" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Federaaliisim" title="Federaaliisim – Somalisch" lang="so" hreflang="so" data-title="Federaaliisim" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalisch" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Федерализам – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Федерализам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Federalism" title="Federalism – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Federalism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90" title="ระบอบสหพันธรัฐ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ระบอบสหพันธรัฐ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pederalismo" title="Pederalismo – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pederalismo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Federalizm" title="Federalizm – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Federalizm" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Федералізм – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Федералізм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%AA" title="وفاقیت – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="وفاقیت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Federa%C5%82ismo" title="Federałismo – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Federałismo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_l%C3%BD_ph%C3%A2n_quy%E1%BB%81n" title="Định lý phân quyền – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Định lý phân quyền" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Federalismo" title="Federalismo – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Federalismo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%81%94%E9%82%A6%E4%B8%BB%E4%B9%89" title="联邦主义 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="联邦主义" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="ფედერალიზმი – Mingreels" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ფედერალიზმი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingreels" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Federalism" title="Federalism – Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Federalism" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%81%94%E9%82%A6%E4%B8%BB%E4%B9%89" title="联邦主义 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="联邦主义" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%81%AF%E9%82%A6%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="聯邦主義 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="聯邦主義" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q204886#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Federalisme" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Federalisme" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Federalisme"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Federalisme"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Federalisme" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Federalisme" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&oldid=67973606" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Federalisme&id=67973606&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FFederalisme"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FFederalisme"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Federalisme"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Federalisme&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Federalisme&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Federalism" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q204886" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><p>Het <b>federalisme</b> is een <a href="/wiki/Staatsvorm" title="Staatsvorm">staatsvorm</a> waarin de <a href="/wiki/Soevereiniteit" title="Soevereiniteit">soevereiniteit</a> wordt gedeeld tussen het centrale, nationale of federale niveau en de deelstaten. </p><p>Aan de afzonderlijke delen (deelstaten) wordt vaak een relatief grote mate van <a href="/wiki/Autonomie" title="Autonomie">zelfstandigheid</a> toegekend. In federaties die ooit zijn gesticht door destijds zelfstandige staten – dit geldt bijvoorbeeld voor <a href="/wiki/Zwitserland" title="Zwitserland">Zwitserland</a> en de <a href="/wiki/Verenigde_Staten_van_Amerika" class="mw-redirect" title="Verenigde Staten van Amerika">Verenigde Staten van Amerika</a> – bestaat het nationale of federale niveau slechts bij de gratie van die deelstaten. In zogenaamde 'federaties' die vanuit een centrale macht zijn ontstaan – bijvoorbeeld de <a href="/wiki/Russische_Federatie" class="mw-redirect" title="Russische Federatie">Russische Federatie</a> – geldt dit minder tot helemaal niet. </p><p>Een staat die als federatie is ingericht heet een <b>bondsstaat</b> of <b>federale staat</b>. De <a href="/wiki/Soevereiniteit" title="Soevereiniteit">soevereiniteit</a> is dus verdeeld tussen het geheel (de federale staat, de nationale overheid) en de delen (de (deel)staten, <i>Länder</i>, kantons) die deels ook hun eigen rechtsordening hebben. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Map_of_federal_states.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Map_of_federal_states.svg/300px-Map_of_federal_states.svg.png" decoding="async" width="300" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Map_of_federal_states.svg/450px-Map_of_federal_states.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Map_of_federal_states.svg/600px-Map_of_federal_states.svg.png 2x" data-file-width="863" data-file-height="443" /></a><figcaption>Een overzicht van federale staten.</figcaption></figure> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Organisatie">Organisatie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Organisatie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Organisatie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een federale staat ofwel bondsstaat bestaat uit één centrale overheid en een aantal deelgebieden. Deze hebben alle eigen bevoegdheden die niet door het centrale gezag ingeperkt kunnen worden, een eigen volksvertegenwoordiging, en een eigen regering. Dit machtsevenwicht is steeds <a href="/wiki/Grondwet" title="Grondwet">grondwettelijk</a> vastgelegd. In sommige federale staten hebben de deelgebieden ook constitutieve autonomie; deze kunnen hun eigen interne organisatie (aard en grenzen van de intermediaire en lokale overheden, de kantons, provincies en gemeenten) vaststellen. Soms hebben de deelgebieden ook een eigen grondwet. </p><p>De regeringen van de deelgebieden noemt men <a href="/wiki/Deelregering" class="mw-redirect" title="Deelregering">deelregeringen</a>. In een federale staat beschikken de deelregeringen over een redelijke tot grote mate van eigen fiscale inkomsten. Daarvan bepalen ze zelf de hoogte en de heffingsmodaliteiten. Daarnaast genieten ze dikwijls ook van middelen uit de centrale schatkist - bijvoorbeeld voor taken die de centrale overheid hun toevertrouwt. Ten slotte bestaan er in de meeste federale staten regelingen voor solidariteit tussen de rijkere en de minder rijke deelgebieden. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kenmerken">Kenmerken</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Kenmerken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Kenmerken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de eerste plaats wordt een bondsstaat gekarakteriseerd door het feit dat de staten die deel uitmaken van de unie een gemeenschappelijk bindende grondwet bezitten. </p><p>Andere kenmerken zijn: </p> <ul><li>Er zijn altijd minstens twee juridische ordeningen.</li> <li>De deelstaten nemen altijd als zodanig deel aan het wetgevend werk van de unie. In sommige gevallen is deze deelname beperkt tot die thema's die niet tot de exclusieve bevoegdheid van de federatie behoren.</li> <li>De deelstaten nemen in principe deel aan de herziening van de federale grondwet, die niet eenzijdig tegen hun wil in kan worden gewijzigd.</li> <li>De residuaire bevoegdheid zou meestal aan de deelstaten toekomen.</li> <li>De deelstaten beschikken over eigen middelen.</li> <li>De meeste federale staten kennen een Grondwettelijk Hof, dat belast is met het toetsen van de grondwettelijkheid van de federale wetten en controleert of de bevoegdheidsverdeling wordt gerespecteerd.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voorbeelden">Voorbeelden</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Voorbeelden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorbeelden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Voorbeelden zijn de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a>, de <a href="/wiki/Russische_Federatie" class="mw-redirect" title="Russische Federatie">Russische Federatie</a>, <a href="/wiki/Zwitserland" title="Zwitserland">Zwitserland</a>, <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a>, <a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">Duitsland</a>, <a href="/wiki/Oostenrijk" title="Oostenrijk">Oostenrijk</a>, <a href="/wiki/Australi%C3%AB_(land)" title="Australië (land)">Australië</a>, <a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">België</a>, <a href="/wiki/India" title="India">India</a>, <a href="/wiki/Ethiopi%C3%AB" title="Ethiopië">Ethiopië</a>, <a href="/wiki/Maleisi%C3%AB" title="Maleisië">Maleisië</a> en de <a href="/wiki/Verenigde_Arabische_Emiraten" title="Verenigde Arabische Emiraten">Verenigde Arabische Emiraten</a>. In theorie was ook de vroegere <a href="/wiki/Sovjet-Unie" title="Sovjet-Unie">Sovjet-Unie</a> een federatie. In praktijk vertoonde zij echter geen federalisme in haar centrale besluitvorming. De macht was er immers gemonopoliseerd in de dictatuur van de (centrale) communistische partij. </p><p>In het <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk" title="Verenigd Koninkrijk">Verenigd Koninkrijk</a> is er sprake van een asymmetrische federale structuur. <a href="/wiki/Schotland" title="Schotland">Schotland</a> heeft wel een eigen parlement met wetgevende bevoegdheid en regering, <a href="/wiki/Wales" title="Wales">Wales</a> en <a href="/wiki/Noord-Ierland" title="Noord-Ierland">Noord-Ierland</a> hebben enkel budgetterende bevoegdheid, en <a href="/wiki/Engeland" title="Engeland">Engeland</a> heeft geen eigen deelstaatstructuren. Het VK is overigens formeel een <a href="/wiki/Eenheidsstaat" title="Eenheidsstaat">eenheidsstaat</a>. </p><p>In België is er een evolutie merkbaar richting het overhevelen van meer bevoegdheden naar de deelstaten en zelfs <a href="/wiki/Confederalisme" class="mw-redirect" title="Confederalisme">confederalisme</a>. De oorzaak hiervan is deels gelegen in de culturele en taalkundige verschillen tussen Nederlands- en Franstaligen. Daardoor verschilt men op het federale niveau, waar men verplicht is om coalitieregeringen te sluiten over de taalgrenzen heen, dikwijls van mening. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Federale_staten_in_de_wereld">Federale staten in de wereld</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Federale staten in de wereld" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Federale staten in de wereld"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Van de 196 internationaal erkende, onafhankelijke <a href="/wiki/Staat_(politiek)" title="Staat (politiek)">staten</a> in de wereld, zijn er (de jure) 28 federaties: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Bondsstaat </th> <th>Artikel over deelstaten </th></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Argentina.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Argentinië"><img alt="Vlag van Argentinië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/20px-Flag_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/30px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/40px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/Argentini%C3%AB" title="Argentinië">Argentinië</a></td> <td><a href="/wiki/Provincies_van_Argentini%C3%AB" title="Provincies van Argentinië">Provincies van Argentinië</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Australia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Australië"><img alt="Vlag van Australië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/20px-Flag_of_Australia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/30px-Flag_of_Australia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/40px-Flag_of_Australia.svg.png 2x" data-file-width="1280" data-file-height="640" /></a></span> <a href="/wiki/Australi%C3%AB_(land)" title="Australië (land)">Australië</a></td> <td><a href="/wiki/Lijst_van_staten_en_territoria_van_Australi%C3%AB" class="mw-redirect" title="Lijst van staten en territoria van Australië">Lijst van staten en territoria van Australië</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Belgium_(civil).svg" class="mw-file-description" title="Vlag van België"><img alt="Vlag van België" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/20px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/30px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/40px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">België</a></td> <td><a href="/wiki/Belgi%C3%AB#Federalisering" title="België">Federalisering in België</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Bosnië en Herzegovina"><img alt="Vlag van Bosnië en Herzegovina" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg/20px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg/30px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg/40px-Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/Bosni%C3%AB_en_Herzegovina" title="Bosnië en Herzegovina">Bosnië en Herzegovina</a></td> <td><a href="/wiki/Bestuurlijke_indeling_van_Bosni%C3%AB_en_Herzegovina" title="Bestuurlijke indeling van Bosnië en Herzegovina">Bestuurlijke indeling van Bosnië en Herzegovina</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Brazilië"><img alt="Vlag van Brazilië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/20px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/30px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/40px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/Brazili%C3%AB" title="Brazilië">Brazilië</a></td> <td><a href="/wiki/Staten_van_Brazili%C3%AB" title="Staten van Brazilië">Staten van Brazilië</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Canada_(Pantone).svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Canada"><img alt="Vlag van Canada" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/20px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/30px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/40px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a></td> <td><a href="/wiki/Provincies_en_territoria_van_Canada" class="mw-redirect" title="Provincies en territoria van Canada">Provincies en territoria van Canada</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Comoros.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de Comoren"><img alt="Vlag van Comoren" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Flag_of_the_Comoros.svg/20px-Flag_of_the_Comoros.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Flag_of_the_Comoros.svg/30px-Flag_of_the_Comoros.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Flag_of_the_Comoros.svg/40px-Flag_of_the_Comoros.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Comoren_(land)" title="Comoren (land)">Comoren</a></td> <td><a href="/wiki/Deelstaten_van_de_Comoren" title="Deelstaten van de Comoren">Deelstaten van de Comoren</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Duitsland"><img alt="Vlag van Duitsland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/20px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/30px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/40px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Duitsland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Duitsland (hoofdbetekenis)">Duitsland</a></td> <td><a href="/wiki/Deelstaten_van_Duitsland" title="Deelstaten van Duitsland">Deelstaten van Duitsland</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Ethiopia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Ethiopië"><img alt="Vlag van Ethiopië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Flag_of_Ethiopia.svg/20px-Flag_of_Ethiopia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Flag_of_Ethiopia.svg/30px-Flag_of_Ethiopia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Flag_of_Ethiopia.svg/40px-Flag_of_Ethiopia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Ethiopi%C3%AB" title="Ethiopië">Ethiopië</a></td> <td><a href="/wiki/Staten_van_Ethiopi%C3%AB" class="mw-redirect" title="Staten van Ethiopië">Staten van Ethiopië</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_India.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van India"><img alt="Vlag van India" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/20px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/30px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/40px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/India" title="India">India</a></td> <td><a href="/wiki/Staten_en_territoria_van_India" class="mw-redirect" title="Staten en territoria van India">Staten en territoria van India</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Iraq.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Irak"><img alt="Vlag van Irak" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/20px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/30px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/40px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a></td> <td><a href="/wiki/Deelgebieden_van_Irak" class="mw-redirect" title="Deelgebieden van Irak">Deelgebieden van Irak</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Malaysia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Maleisië"><img alt="Vlag van Maleisië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/20px-Flag_of_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/30px-Flag_of_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/40px-Flag_of_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Maleisi%C3%AB" title="Maleisië">Maleisië</a></td> <td><a href="/wiki/Lijst_van_staten_en_territoria_van_Maleisi%C3%AB" class="mw-redirect" title="Lijst van staten en territoria van Maleisië">Lijst van staten en territoria van Maleisië</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Mexico.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Mexico"><img alt="Vlag van Mexico" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/20px-Flag_of_Mexico.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/30px-Flag_of_Mexico.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/40px-Flag_of_Mexico.svg.png 2x" data-file-width="980" data-file-height="560" /></a></span> <a href="/wiki/Mexico_(land)" title="Mexico (land)">Mexico</a></td> <td><a href="/wiki/Staten_van_Mexico" title="Staten van Mexico">Staten van Mexico</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Micronesië"><img alt="Vlag van Micronesië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg/20px-Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg/30px-Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg/40px-Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg.png 2x" data-file-width="760" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/Micronesi%C3%AB_(land)" title="Micronesië (land)">Micronesië</a></td> <td><a href="/wiki/Deelstaten_van_Micronesia" class="mw-redirect" title="Deelstaten van Micronesia">Deelstaten van Micronesia</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/20px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/40px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a></td> <td><a href="/wiki/Staatkundige_hervormingen_binnen_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Staatkundige hervormingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden">Staatkundige hervormingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden</a> </td></tr> <tr> <td><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Nepal.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nepal"><img alt="Vlag van Nepal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Flag_of_Nepal.svg/12px-Flag_of_Nepal.svg.png" decoding="async" width="12" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Flag_of_Nepal.svg/18px-Flag_of_Nepal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Flag_of_Nepal.svg/24px-Flag_of_Nepal.svg.png 2x" data-file-width="726" data-file-height="885" /></a></span>   <a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepal</a></td> <td><a href="/wiki/Regio%27s_van_Nepal" title="Regio's van Nepal">Regio's van Nepal</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Nigeria.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nigeria"><img alt="Vlag van Nigeria" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_Nigeria.svg/20px-Flag_of_Nigeria.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_Nigeria.svg/30px-Flag_of_Nigeria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_Nigeria.svg/40px-Flag_of_Nigeria.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Nigeria_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nigeria (hoofdbetekenis)">Nigeria</a></td> <td><a href="/wiki/Bestuurlijke_indeling_van_Nigeria" title="Bestuurlijke indeling van Nigeria">Bestuurlijke indeling van Nigeria</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Austria.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Oostenrijk"><img alt="Vlag van Oostenrijk" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/20px-Flag_of_Austria.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/30px-Flag_of_Austria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/40px-Flag_of_Austria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Oostenrijk" title="Oostenrijk">Oostenrijk</a></td> <td><a href="/wiki/Deelstaten_van_Oostenrijk" title="Deelstaten van Oostenrijk">Deelstaten van Oostenrijk</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Pakistan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Pakistan"><img alt="Vlag van Pakistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/20px-Flag_of_Pakistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/30px-Flag_of_Pakistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/40px-Flag_of_Pakistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></td> <td><a href="/wiki/Bestuurlijke_indeling_van_Pakistan" title="Bestuurlijke indeling van Pakistan">Bestuurlijke indeling van Pakistan</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Rusland"><img alt="Vlag van Rusland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/20px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/30px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/40px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Rusland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Rusland (hoofdbetekenis)">Rusland</a></td> <td><a href="/wiki/Deelgebieden_van_Rusland" title="Deelgebieden van Rusland">Deelgebieden van Rusland</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Saint_Kitts_and_Nevis.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Saint Kitts en Nevis"><img alt="Vlag van Saint Kitts en Nevis" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Saint_Kitts_and_Nevis.svg/20px-Flag_of_Saint_Kitts_and_Nevis.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Saint_Kitts_and_Nevis.svg/30px-Flag_of_Saint_Kitts_and_Nevis.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Saint_Kitts_and_Nevis.svg/40px-Flag_of_Saint_Kitts_and_Nevis.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Saint_Kitts_en_Nevis" title="Saint Kitts en Nevis">Saint Kitts en Nevis</a></td> <td><a href="/wiki/Bestuurlijke_indeling_van_Saint_Kitts_en_Nevis" title="Bestuurlijke indeling van Saint Kitts en Nevis">Bestuurlijke indeling van Saint Kitts en Nevis</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Sudan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Soedan"><img alt="Vlag van Soedan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/20px-Flag_of_Sudan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/30px-Flag_of_Sudan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/40px-Flag_of_Sudan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Soedan" title="Soedan">Soedan</a></td> <td><a href="/wiki/Staten_van_Soedan" title="Staten van Soedan">Staten van Soedan</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Somalia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Somalië"><img alt="Vlag van Somalië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/20px-Flag_of_Somalia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/30px-Flag_of_Somalia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/40px-Flag_of_Somalia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Somali%C3%AB" title="Somalië">Somalië</a></td> <td><a href="/wiki/Bestuurlijke_indeling_van_Somali%C3%AB" title="Bestuurlijke indeling van Somalië">Bestuurlijke indeling van Somalië</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Venezuela.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Venezuela"><img alt="Vlag van Venezuela" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/20px-Flag_of_Venezuela.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/30px-Flag_of_Venezuela.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Venezuela.svg/40px-Flag_of_Venezuela.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezuela</a></td> <td><a href="/wiki/Staten_van_Venezuela" title="Staten van Venezuela">Staten van Venezuela</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de Verenigde Arabische Emiraten"><img alt="Vlag van Verenigde Arabische Emiraten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/20px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/30px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/40px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Verenigde_Arabische_Emiraten" title="Verenigde Arabische Emiraten">Verenigde Arabische Emiraten</a></td> <td><a href="/wiki/Emiraten_van_de_Verenigde_Arabische_Emiraten" title="Emiraten van de Verenigde Arabische Emiraten">Emiraten van de Verenigde Arabische Emiraten</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de Verenigde Staten"><img alt="Vlag van Verenigde Staten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/20px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/30px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/40px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span> <a href="/wiki/Verenigde_Staten_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Verenigde Staten (hoofdbetekenis)">Verenigde Staten</a></td> <td><a href="/wiki/Staten_van_de_Verenigde_Staten" title="Staten van de Verenigde Staten">Deelstaten en territoria van de Verenigde Staten</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_South_Sudan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zuid-Soedan"><img alt="Vlag van Zuid-Soedan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_South_Sudan.svg/20px-Flag_of_South_Sudan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_South_Sudan.svg/30px-Flag_of_South_Sudan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_South_Sudan.svg/40px-Flag_of_South_Sudan.svg.png 2x" data-file-width="1140" data-file-height="570" /></a></span> <a href="/wiki/Zuid-Soedan" title="Zuid-Soedan">Zuid-Soedan</a></td> <td><a href="/wiki/Staten_van_Zuid-Soedan" title="Staten van Zuid-Soedan">Staten van Zuid-Soedan</a> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Switzerland_(Pantone).svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zwitserland"><img alt="Vlag van Zwitserland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg/16px-Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg/24px-Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg/32px-Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <a href="/wiki/Zwitserland" title="Zwitserland">Zwitserland</a></td> <td><a href="/wiki/Kantons_van_Zwitserland" title="Kantons van Zwitserland">Kantons van Zwitserland</a> (vanaf 1848) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kenmerken_en_soorten">Kenmerken en soorten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Kenmerken en soorten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Kenmerken en soorten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Centripetaal_versus_centrifugaal_federalisme">Centripetaal versus centrifugaal federalisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Centripetaal versus centrifugaal federalisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Centripetaal versus centrifugaal federalisme"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Centripetaal federalisme</b> geldt als het klassieke federale model. Het zijn federale staten die gegroeid zijn uit een aantal onafhankelijke entiteiten die door samenwerking gezamenlijk een aantal bevoegdheden wilden uitoefenen. Er is een sterke tendens naar een belangrijke rol voor de centrale overheid. Voorbeelden van centripetale federale staten zijn: <a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">Duitsland</a>, <a href="/wiki/Oostenrijk" title="Oostenrijk">Oostenrijk</a>, de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> en <a href="/wiki/Zwitserland" title="Zwitserland">Zwitserland</a>. </p><p><b>Centrifugaal federalisme</b> is een fenomeen dat sinds de 20e eeuw een sterke opgang maakt. Het gaat om voormalige unitaire staten waar het centrale gezag geleidelijk aan afkalft. Voorbeelden van centrifugale federale staten zijn: <a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">België</a>, <a href="/wiki/Spanje" title="Spanje">Spanje</a><sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 30 oktober 2017 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> en het <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk" title="Verenigd Koninkrijk">Verenigd Koninkrijk</a>. Zie ook <a href="/wiki/Devolutie" title="Devolutie">devolutie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Duaal_versus_coöperatief_federalisme"><span id="Duaal_versus_co.C3.B6peratief_federalisme"></span>Duaal versus coöperatief federalisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Duaal versus coöperatief federalisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Duaal versus coöperatief federalisme"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In een <b>duaal federalisme</b> hebben de federale overheid enerzijds en de deelstaten anderzijds, elk hun eigen exclusieve bevoegdheden. Dit gaat normaal gezien gepaard met een scheiding en nevenschikking van beide overheden en gaat er dus van uit dat er zo goed als geen overlapping of "botsing" is tussen de uitoefening van de bevoegdheden van elke overheid. Een voorbeeld van een land met een duaal federalisme is vooral <a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">België</a>, waar deelstaten in principe exclusieve bevoegdheden hebben en waar <a href="/wiki/Decreet_(staatsrecht)" title="Decreet (staatsrecht)">decreten</a> <i>niet</i> ondergeschikt zijn aan (federale) wetten. Ook in de Verenigde Staten werd deze theorie toegepast in de 19de eeuw, maar nu is er eerder een voorbeeld van coöperatief federalisme. </p><p>In een <b>coöperatief federalisme</b> zijn er wel bevoegdheden die de federale en regionale overheden delen, waardoor er dus "samengewerkt" moet worden. Hierbij is een onderschikking van de deelstaten ten opzichte van het federale niveau noodzakelijk. Dit is de meest gangbare vorm van federalisme. </p><p>De term "duaal federalisme" wordt soms ook gebruikt voor een ander fenomeen in het Belgisch federalisme, namelijk het bestaan van zowel gemeenschappen als gewesten die beide apart heel het Belgisch grondgebied omvatten. Zie in deze context ook <a href="/wiki/Bipolair_federalisme" title="Bipolair federalisme">bipolair federalisme</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Symmetrisch_versus_asymmetrisch">Symmetrisch versus asymmetrisch</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Symmetrisch versus asymmetrisch" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Symmetrisch versus asymmetrisch"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In een <b>symmetrisch federalisme</b> hebben (zo goed als) alle deelstaten een gelijk statuut en dezelfde bevoegdheden. Dit is bijvoorbeeld zo in <a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">Duitsland</a> en <a href="/wiki/Zwitserland" title="Zwitserland">Zwitserland</a>. </p><p>In een <b>asymmetrisch federalisme</b> zijn er daarentegen verschillende types deelstaten die niet allemaal evenveel autonomie hebben. In <a href="/wiki/Rusland" title="Rusland">Rusland</a> bijvoorbeeld zijn er verschillende types deelstaten. In <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a> bepaalt de Grondwet een symmetrisch federalisme maar in de praktijk is deze asymmetrisch. </p><p>De <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> is symmetrisch voor zover de 50 staten betreft. Binnen de VS bevinden zich echter <a href="/wiki/Washington_DC" class="mw-redirect" title="Washington DC">Washington DC</a> en nog andere gebieden die minder of meer autonomie hebben. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Federalisme_versus_confederalisme">Federalisme versus confederalisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Federalisme versus confederalisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Federalisme versus confederalisme"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Confederatie" title="Confederatie">Confederatie</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Federalisme wordt soms verward met confederalisme. Confederalisme is een lossere samenwerking tussen staten die voorheen meestal onafhankelijk waren. De deelstaten behouden echter volledig zelfbeschikkingsrecht. Het <a href="/wiki/Oude_Eedgenootschap" title="Oude Eedgenootschap">Oude Eedgenootschap</a> - de voorloper van het huidige Zwitserland - was een confederale staat; in het midden van de 19e eeuw werden er echter de soevereine bevoegdheden van de <a href="/wiki/Kantons_van_Zwitserland" title="Kantons van Zwitserland">kantons</a> afgeschaft. </p><p>Qua aard van de staatsstructuur staat federalisme vooral tegenover de centrale of unitaire staat. Deze kent slechts één regering, voor het centrale bestuur, en daaronder enkel intermediaire en lokale besturen. Deze beschikken hoogstens over een bestuurlijke, uitvoerende autonomie. Voorbeelden van centrale staten zijn <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a>, <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a>, <a href="/wiki/Ierland_(land)" title="Ierland (land)">Ierland</a>, de Scandinavische landen, <a href="/wiki/Itali%C3%AB" title="Italië">Italië</a>, <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, <a href="/wiki/Griekenland" title="Griekenland">Griekenland</a> en de meeste landen in <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrika</a>, <a href="/wiki/Azi%C3%AB" title="Azië">Azië</a>, <a href="/wiki/Nieuwe_Wereld" title="Nieuwe Wereld">Amerika</a> en <a href="/wiki/Oceani%C3%AB" title="Oceanië">Oceanië</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Federalisme_als_politiek_idee">Federalisme als politiek idee</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Federalisme als politiek idee" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Federalisme als politiek idee"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De geschiedenis van het federalisme als idee om de samenleving te ordenen is eeuwenoud. De eerste moderne omzetting werd echter eerst in de 18e eeuw gedaan met de onafhankelijkheid van de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a>. De voordenkers hiervan waren <a href="/wiki/Alexander_Hamilton" title="Alexander Hamilton">Alexander Hamilton</a>, <a href="/wiki/James_Madison" title="James Madison">James Madison</a> en <a href="/wiki/John_Jay" title="John Jay">John Jay</a>, die hun ideeën in <i>The Federalist Papers</i> neerschreven. In dezelfde periode schreef <a href="/wiki/Claude_Henri_de_Rouvroy,_graaf_de_Saint-Simon" class="mw-redirect" title="Claude Henri de Rouvroy, graaf de Saint-Simon">Saint-Simon</a> dat Europa beter geregeerd zou worden indien alle naties behalve hun eigen parlement ook een algemeen inter-nationaal parlement zouden erkennen voor de beslechting van strijd tussen de naties. De anarchist <a href="/wiki/Pierre-Joseph_Proudhon" title="Pierre-Joseph Proudhon">Pierre-Joseph Proudhon</a> legde in zijn <i>Du principe fédératif</i> het beginsel van een sociaal federalisme neer, waarin de lokale gemeenschap centraal staat. Dit inspireerde later de beide voormannen van de <i>Ordre nouveau</i> <a href="/w/index.php?title=Alexandre_Marc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexandre Marc (de pagina bestaat niet)">Alexandre Marc</a> en <a href="/wiki/Denis_de_Rougemont" title="Denis de Rougemont">Denis de Rougemont</a>. In Nederland vond dit federalisme op personalistische grondslag tijdens de <a href="/wiki/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a> weerklank bij onder meer de socialistische voorman Hendrik Brugmans, de eerste voorzitter van de naoorlogse <a href="/w/index.php?title=Europese_Unie_van_Federalisten&action=edit&redlink=1" class="new" title="Europese Unie van Federalisten (de pagina bestaat niet)">Europese Unie van Federalisten</a>. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog kwam <a href="/wiki/Altiero_Spinelli" title="Altiero Spinelli">Altiero Spinelli</a> met zijn <i>Ventotene Manifest</i>, waarin hij zijn gedachten over een verenigd en federaal Europa uiteenzet. Meer liberaal, echter evenzeer beïnvloed door het federalistische idee, waren de grondleggers van het functionalisme: <a href="/wiki/Robert_Schuman" title="Robert Schuman">Robert Schuman</a> en <a href="/wiki/Jean_Monnet" title="Jean Monnet">Jean Monnet</a>. Monnet’s idee van een Europees federalisme is het tegenovergestelde van federalisme en dus soevereiniteit op nationaal niveau. Zo werd met het verdrag van Maastricht (1992) en de Europese grondwet (2007)* de nationale soevereiniteit van Europese lidstaten de facto afgeschaft ten gunste van een federaal Europa. </p> <ul><li>De Europese grondwet werd geratificeerd door parlementen en regeringsleiders onder een nieuwe naam (verdrag van Lissabon, 2007) na nationale referenda (in 2005) waarin die grondwet, toen nog onder de naam Verdrag van Maastricht, werd verworpen door inwoners van Frankrijk en Nederland.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verwante_begrippen">Verwante begrippen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Verwante begrippen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Verwante begrippen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Andere staatsvormen dan het federalisme zijn: </p> <ul><li>De <a href="/wiki/Eenheidsstaat" title="Eenheidsstaat">eenheidsstaat</a>, bijvoorbeeld <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> en <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a>.</li> <li>De <a href="/wiki/Statenbond" class="mw-redirect" title="Statenbond">statenbond</a> of het confederalisme, bijvoorbeeld <a href="/wiki/Zwitserland" title="Zwitserland">Zwitserland</a> voor <a href="/wiki/1848" title="1848">1848</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noten">Noten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Noten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Federalisme&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Noten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Staats-_en_regeringsvormen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_staatsvormen" title="Sjabloon:Navigatie staatsvormen"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_staatsvormen" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_staatsvormen&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Staats-_en_regeringsvormen" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Staatsvorm" title="Staatsvorm">Staats-</a> en <a href="/wiki/Regeringsvorm" title="Regeringsvorm">regeringsvormen</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b><a href="/wiki/Staatshoofd" title="Staatshoofd">Staatshoofd</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Aristocratie" title="Aristocratie">aristocratie</a> · <a href="/wiki/Autocratie" title="Autocratie">autocratie</a> · <a href="/wiki/Cesaropapie" title="Cesaropapie">cesaropapie</a> · <a href="/wiki/Dictatuur" title="Dictatuur">dictatuur</a> · <a href="/wiki/Gerontocratie" title="Gerontocratie">gerontocratie</a> · <a href="/wiki/Kakistocratie" title="Kakistocratie">kakistocratie</a> · <a href="/wiki/Monarchie" title="Monarchie">monarchie</a> (<a href="/wiki/Absolute_monarchie" title="Absolute monarchie">absolute monarchie</a> · <a href="/wiki/Constitutionele_monarchie" title="Constitutionele monarchie">constitutionele monarchie</a> · <a href="/wiki/Islamitische_monarchie" title="Islamitische monarchie">islamitische monarchie</a> · <a href="/wiki/Kiesmonarchie" title="Kiesmonarchie">kiesmonarchie</a>) · <a href="/wiki/Oligarchie" title="Oligarchie">oligarchie</a> · <a href="/wiki/Plutocratie" title="Plutocratie">plutocratie</a> · <a href="/wiki/Republiek_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Republiek (hoofdbetekenis)">republiek</a> (<a href="/wiki/Directoriaal_systeem" title="Directoriaal systeem">directoriale republiek</a> · <a href="/wiki/Parlementaire_republiek" title="Parlementaire republiek">parlementaire republiek</a> · <a href="/wiki/Presidentieel_systeem" title="Presidentieel systeem">presidentiële republiek</a> · <a href="/wiki/Semipresidentieel_systeem" title="Semipresidentieel systeem">semipresidentiële republiek</a>) · <a href="/wiki/Theocratie" title="Theocratie">theocratie</a> (<a href="/wiki/Kalifaat" title="Kalifaat">kalifaat</a> · <a href="/wiki/Pontificaat" title="Pontificaat">pontificaat</a>)</td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Ideologie" title="Ideologie">Ideologie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Bi-nationale_staat" class="mw-redirect" title="Bi-nationale staat">bi-nationale staat</a> · <a href="/wiki/Democratie" title="Democratie">democratie</a> (<a href="/wiki/Directe_democratie" title="Directe democratie">directe democratie</a> · <a href="/wiki/Ochlocratie" title="Ochlocratie">ochlocratie</a> · <a href="/wiki/Parlementaire_democratie" title="Parlementaire democratie">parlementaire democratie</a> · <a href="/wiki/Meerpartijenstelsel" title="Meerpartijenstelsel">meerpartijenstelsel</a>) · <a href="/wiki/Islamitische_republiek" title="Islamitische republiek">islamitische republiek</a> · <a href="/wiki/Meritocratie" title="Meritocratie">meritocratie</a> · <a href="/wiki/Eenpartijstelsel" title="Eenpartijstelsel">eenpartijstaat</a> · <a href="/wiki/Plutocratie" title="Plutocratie">plutocratie</a> · <a href="/wiki/Technocratie" title="Technocratie">technocratie</a> · <a href="/wiki/Volksrepubliek" title="Volksrepubliek">volksrepubliek</a> (<a href="/wiki/Radenrepubliek" title="Radenrepubliek">radenrepubliek</a> · <a href="/wiki/Socialistische_sovjetrepubliek" title="Socialistische sovjetrepubliek">socialistische sovjetrepubliek</a>)</td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Regeringsvorm" title="Regeringsvorm">Regeringsvorm</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Centralisme" title="Centralisme">centralisme</a> · <a href="/wiki/Eenheidsstaat" title="Eenheidsstaat">eenheidsstaat</a> · <a class="mw-selflink selflink">federalisme</a> · <a href="/wiki/Condominium_(staatsvorm)" title="Condominium (staatsvorm)">condominium</a> · <a href="/wiki/Confederatie" title="Confederatie">confederatie</a> · <a href="/wiki/Vazalstaat" title="Vazalstaat">vazalstaat</a> · <a href="/wiki/Natiestaat" title="Natiestaat">natiestaat</a> · <a href="/wiki/Beschavingsstaat" title="Beschavingsstaat">beschavingsstaat</a> · <a href="/wiki/Supranationalisme" title="Supranationalisme">supranationalisme</a> · <a href="/wiki/Superstaat" title="Superstaat">superstaat</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Zie ook:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Diarchie" title="Diarchie">diarchie</a> · <a href="/wiki/Driemanschap" title="Driemanschap">driemanschap</a> · <a href="/wiki/Tetrarchie" title="Tetrarchie">tetrarchie</a> · <a href="/wiki/Pseudocratie" title="Pseudocratie">pseudocratie</a> · <a href="/wiki/Gerontocratie" title="Gerontocratie">gerontocratie</a> · <a href="/wiki/Kleptocratie" title="Kleptocratie">kleptocratie</a> · <a href="/wiki/Personele_unie" title="Personele unie">personele unie</a></td></tr></tbody></table> </div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63829521">.mw-parser-output .zusterprojecten{padding:0;font-size:90%;clear:both;margin:1em 0 -0.5em 0}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein{padding-bottom:5px;font-size:90%}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop{vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-lijst{display:inline;margin-left:0;padding-left:0}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop,.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{display:inline-block;margin:0.4em 0.6em;white-space:nowrap;line-height:1.4em;width:12.5em}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{width:17.5em;max-height:20px}.mw-parser-output .zuster-logo{display:inline-block;text-align:center;width:34px}.mw-parser-output .zuster-tekst{display:inline-block;vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein .zuster-op{display:inline}@media screen and (max-width:720px){.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{max-height:initial;line-height:inherit}}</style> <div class="interProjectTemplate interProject-groot zusterprojecten toccolours noprint"> <div class="zusterprojecten-kop"><b>Op andere <a href="/wiki/Wikimedia_Foundation" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia</a>-projecten</b></div><br /> <ul class="zusterprojecten-lijst"> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Federalism#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Federalism">Mediabestanden</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Federalism#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Federalism"><i><b>Media</b></i></a><div class="zuster-op"> op Commons</div></div></li><div class="interProject wiktionary mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/federalisme" class="extiw" title="wikt:federalisme">WikiWoordenboek</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/23px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/35px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/46px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/federalisme" class="extiw" title="wikt:federalisme"><i><b>Definitie</b></i></a><div class="zuster-op"> op WikiWoordenboek</div></div></li> </ul> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Federalisme&oldid=67973606">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Federalisme&oldid=67973606</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Staatsvorm" title="Categorie:Staatsvorm">Staatsvorm</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_oktober_2017" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds oktober 2017">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds oktober 2017</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Alle_artikelen_die_een_referentie_missen" title="Categorie:Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen">Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 16 aug 2024 om 12:51.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Federalisme&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-785f7957cb-qnkp6","wgBackendResponseTime":200,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.203","walltime":"0.373","ppvisitednodes":{"value":1406,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":24993,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6429,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3085,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 248.554 1 -total"," 13.95% 34.670 1 Sjabloon:Navigatie_staatsvormen"," 13.08% 32.508 1 Sjabloon:Navigatie"," 7.10% 17.644 1 Sjabloon:References"," 6.63% 16.470 1 Sjabloon:NP"," 6.53% 16.230 1 Sjabloon:Zusterproject"," 5.34% 13.284 1 Sjabloon:NP-VLAG"," 5.32% 13.219 1 Sjabloon:Zie_hoofdartikel"," 5.10% 12.671 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 3.45% 8.563 1 Sjabloon:SO"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.002","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":586295,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7f58d5dcf5-gnllr","timestamp":"20241110213031","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Federalisme","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Federalisme","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q204886","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q204886","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-10-06T09:41:20Z","dateModified":"2024-08-16T11:51:43Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/69\/Map_of_federal_states.svg","headline":"staatsvorm waarin de macht wordt gedeeld tussen het federale niveau en de deelstaten"}</script> </body> </html>