CINXE.COM
حافظه دسترسی تصادفی ایستا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>حافظه دسترسی تصادفی ایستا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"f059cc3a-d1ae-4f93-9057-e2aac8b4a2d8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"حافظه_دسترسی_تصادفی_ایستا","wgTitle":"حافظه دسترسی تصادفی ایستا","wgCurRevisionId":38635925,"wgRevisionId":38635925,"wgArticleId":17804,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","خطاهای CS1: فاقد periodical","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","حافظه اصلی", "حافظه رایانه"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"حافظه_دسترسی_تصادفی_ایستا","wgRelevantArticleId":17804,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q267416","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/15/Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="722"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/15/Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="481"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg/640px-Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="385"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="حافظه دسترسی تصادفی ایستا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-حافظه_دسترسی_تصادفی_ایستا rootpage-حافظه_دسترسی_تصادفی_ایستا skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-تاریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>تاریخ</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاربردها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#کاربردها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>کاربردها</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-کاربردها-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های کاربردها</span> </button> <ul id="toc-کاربردها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ویژگی‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ویژگی‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>ویژگی‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-ویژگی‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-فواید" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#فواید"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۱</span> <span>فواید</span> </div> </a> <ul id="toc-فواید-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مضرات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#مضرات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۲</span> <span>مضرات</span> </div> </a> <ul id="toc-مضرات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نرخ_ساعت_و_انرژی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#نرخ_ساعت_و_انرژی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۳</span> <span>نرخ ساعت و انرژی</span> </div> </a> <ul id="toc-نرخ_ساعت_و_انرژی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حافظه‌های_ایستا_با_دسترسی_محدود_امروزی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#حافظه‌های_ایستا_با_دسترسی_محدود_امروزی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۴</span> <span>حافظه‌های ایستا با دسترسی محدود امروزی</span> </div> </a> <ul id="toc-حافظه‌های_ایستا_با_دسترسی_محدود_امروزی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-استفاده_به_صورت_نهفته_(توکار)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#استفاده_به_صورت_نهفته_(توکار)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۵</span> <span>استفاده به صورت نهفته (توکار)</span> </div> </a> <ul id="toc-استفاده_به_صورت_نهفته_(توکار)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-در_کامپیوترها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#در_کامپیوترها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۶</span> <span>در کامپیوترها</span> </div> </a> <ul id="toc-در_کامپیوترها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سرگرمی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#سرگرمی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۷</span> <span>سرگرمی</span> </div> </a> <ul id="toc-سرگرمی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-طراحی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#طراحی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>طراحی</span> </div> </a> <ul id="toc-طراحی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">حافظه دسترسی تصادفی ایستا</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۳۸ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-38" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۳۸ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D8%A7%D9%83%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%83%D9%86%D8%A9" title="ذاكرة الوصول العشوائي الساكنة–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ذاكرة الوصول العشوائي الساكنة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="SRAM" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="SRAM" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="SRAM" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Static_random-access_memory" title="Static random-access memory–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Static random-access memory" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Static_random-access_memory" title="Static random-access memory–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Static random-access memory" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="SRAM" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="SRAM" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="SRAM" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/M%C3%A9moire_vive_statique" title="Mémoire vive statique–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mémoire vive statique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="SRAM" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="SRAM" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="SRAM" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Memori_akses_acak_statik" title="Memori akses acak statik–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Memori akses acak statik" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="SRAM" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/Static_Random_Access_Memory" title="Static Random Access Memory–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="Static Random Access Memory" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B6%D0%B0%D0%B4" title="Статикалық жад–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Статикалық жад" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%95%EC%A0%81_%EB%9E%A8" title="정적 램–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="정적 램" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Memoria_volatilis_statica" title="Memoria volatilis statica–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Memoria volatilis statica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Statin%C4%97_atmintis" title="Statinė atmintis–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Statinė atmintis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D_%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B5%BB%E0%B4%A1%E0%B4%82-%E0%B4%86%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%B8%E0%B5%8D_%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%B1%E0%B4%BF" title="സ്റ്റാറ്റിക് റാൻഡം-ആക്സസ് മെമ്മറി–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സ്റ്റാറ്റിക് റാൻഡം-ആക്സസ് മെമ്മറി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Static_random-access_memory" title="Static random-access memory–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Static random-access memory" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Static_Random_Access_Memory_(SRAM)" title="Static Random Access Memory (SRAM)–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Static Random Access Memory (SRAM)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_statyczna" title="Pamięć statyczna–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Pamięć statyczna" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="SRAM" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="SRAM" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/SRAM_(%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8F%D1%82%D1%8C)" title="SRAM (память)–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="SRAM (память)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Static_random-access_memory" title="Static random-access memory–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Static random-access memory" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="SRAM" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kujtes%C3%AB_hyr%C3%ABse_ndenj%C3%ABse_e_rast%C3%ABsishme" title="Kujtesë hyrëse ndenjëse e rastësishme–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kujtesë hyrëse ndenjëse e rastësishme" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_RAM" title="Статички RAM–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Статички RAM" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Statiskt_minne" title="Statiskt minne–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Statiskt minne" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="SRAM" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="SRAM" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/RAM_t%C4%A9nh" title="RAM tĩnh–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="RAM tĩnh" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%9D%99%E6%80%81%E9%9A%8F%E6%9C%BA%E5%AD%98%E5%8F%96%E5%AD%98%E5%82%A8%E5%99%A8" title="静态随机存取存储器–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="静态随机存取存储器" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9D%99%E6%80%81%E9%9A%8F%E6%9C%BA%E5%AD%98%E5%82%A8%E5%99%A8" title="静态随机存储器–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="静态随机存储器" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/SRAM" title="SRAM–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="SRAM" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q267416#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&oldid=38635925" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&id=38635925&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25A7%25D9%2581%25D8%25B8%25D9%2587_%25D8%25AF%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25B1%25D8%25B3%25DB%258C_%25D8%25AA%25D8%25B5%25D8%25A7%25D8%25AF%25D9%2581%25DB%258C_%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A7"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25A7%25D9%2581%25D8%25B8%25D9%2587_%25D8%25AF%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25B1%25D8%25B3%25DB%258C_%25D8%25AA%25D8%25B5%25D8%25A7%25D8%25AF%25D9%2581%25DB%258C_%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A7"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:SRAM" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q267416" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg/220px-Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg" decoding="async" width="220" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg/330px-Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg/440px-Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg 2x" data-file-width="708" data-file-height="426" /></a><figcaption>یک حافظهٔ SRAM متعلق به <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%86%D8%AF%D9%88" title="سیستم سرگرمی نینتندو">سیستم سرگرمی نینتندو</a></figcaption></figure> <p><b>رم ایستا</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <b>Static RAM یا SRAM</b>) یا <b>حافظه ایستا با دسترسی محدود</b> نوعی حافظه است که از مدارات <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%D9%BE%E2%80%8C%D9%81%D9%84%D8%A7%D9%BE" title="فلیپ‌فلاپ">فلیپ فلاپ</a> برای ذخیره هر بیت استفاده می‌کنند. رَم ایستا نوعی حافظه فرّار است، به این معنی که با قطع شدن برق داده‌ها را حفظ نمی‌کند. </p><p>معنای کلمهٔ ایستا در عنوان این حافظه نمایانگر وجه تمایز این نوع از حافظه با حافظهٔ پویا است. در حافظه پویا، با توجه به اینکه از <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B2%D9%86" title="خازن">خازن</a> برای نگهداری داده استفاده می‌شود، عمل شارژ شدن خازن‌های دشارژ شدن دائماً در حال تکرار است. حافظه SRAM سریع تر و البته گران‌تر است و به‌طور معمول در <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D9%88" title="حافظه نهان سی‌پی‌یو">حافظه نهان سی‌پی‌یو (به انگلیسی: CPU Cache)</a> استفاده می‌شود، درحالی که DRAM به عنوان حافظه اصلی کامپیوتر استفاده می‌شود. به‌طور خلاصه می‌توان گفت حافظه نهان محل نگهداری اطلاعات پرکاربرد است که به سی پی یو این امکان را می‌دهد به این اطلاعات سریع تر دسترسی پیدا کند. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE"></span>تاریخ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: تاریخ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در سال ۱۹۶۵،<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آرنولد فاربر و یوجین اشلِیگ، کارمندان IBM، با استفاده از گیت ترانزیستور و <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%AF_%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%84%DB%8C" title="دیود تونلی">دیود تونلی</a> یک سلول حافظه ساختند. آن‌ها در طراحی خود دو ترانزیستور و دو <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_(%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C)" title="مقاومت (قطعه الکتریکی)">مقاومت</a> را جایگزین <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%D9%BE%E2%80%8C%D9%81%D9%84%D8%A7%D9%BE" title="فلیپ‌فلاپ">فلیپ فلاپ</a> کردند؛ ساختاری که به سلول فاربر-اشلیگ شهرت دارد. بر اساس همین طراحی، در همان سال بنجامین آگوستا و تیم اش در IBM، تراشه حافظه ۱۶ بیتی از جنس سیلیکن با ۸۰ ترانزیستور، ۶۴ مقاومت و ۴ دیود ساختند. </p><p>اولین حافظهٔ پویا (DRAM) ی تجاری، با استفاده از خازن‌ها و ترانزیستورهای مجزا نیز در همان سال ساخته شد.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کاربردها"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.87.D8.A7"></span>کاربردها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: کاربردها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ویژگی‌ها"><span id=".D9.88.DB.8C.DA.98.DA.AF.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>ویژگی‌ها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: ویژگی‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>اگرچه SRAMها به عنوان حافظه‌های فرار شناخته می‌شوند، اما همچنان می‌توانند داده‌ها را در خود حفظ کنند.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="فواید"><span id=".D9.81.D9.88.D8.A7.DB.8C.D8.AF"></span>فواید</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: فواید"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>سادگی - مداری برای <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="بازیابی داده‌ها">بازیابی داده‌ها</a> مورد نیاز نیست</li> <li>کارایی</li> <li>قابلیت اطمینان</li> <li>اتلاف کم انرژی</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="مضرات"><span id=".D9.85.D8.B6.D8.B1.D8.A7.D8.AA"></span>مضرات</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: مضرات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>هزینه</li> <li>تراکم</li> <li>انرژی قابل استفاده زیاد</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="نرخ_ساعت_و_انرژی"><span id=".D9.86.D8.B1.D8.AE_.D8.B3.D8.A7.D8.B9.D8.AA_.D9.88_.D8.A7.D9.86.D8.B1.DA.98.DB.8C"></span>نرخ ساعت و انرژی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: نرخ ساعت و انرژی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>میزان انرژی مصرفی این حافظه بستگی زیاد به این دارد که چه تعداد دفعات سی پی یو به این حافظه رجوع می‌کند. تاکنون روش‌های بسیاری جهت کاهش مصرف انرژی این حافظه ارائه شده‌است.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="حافظه‌های_ایستا_با_دسترسی_محدود_امروزی"><span id=".D8.AD.D8.A7.D9.81.D8.B8.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.DB.8C.D8.B3.D8.AA.D8.A7_.D8.A8.D8.A7_.D8.AF.D8.B3.D8.AA.D8.B1.D8.B3.DB.8C_.D9.85.D8.AD.D8.AF.D9.88.D8.AF_.D8.A7.D9.85.D8.B1.D9.88.D8.B2.DB.8C"></span>حافظه‌های ایستا با دسترسی محدود امروزی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: حافظه‌های ایستا با دسترسی محدود امروزی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>محصولاتی با اهداف کلی</li> <li>یکپارچه بر روی تراشه</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="استفاده_به_صورت_نهفته_(توکار)"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.AA.D9.81.D8.A7.D8.AF.D9.87_.D8.A8.D9.87_.D8.B5.D9.88.D8.B1.D8.AA_.D9.86.D9.87.D9.81.D8.AA.D9.87_.28.D8.AA.D9.88.DA.A9.D8.A7.D8.B1.29"></span>استفاده به صورت نهفته (توکار)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: استفاده به صورت نهفته (توکار)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بسیاری از زیر سیستم‌های صنعتی و علمی، الکترونیک خودرو و مشابه آن، دارای حافظهٔ ایستا هستند که در این دسته به آن‌ها ESRAM می‌گویند.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در ابعاد کوچکتر، این حافظه‌ها حتی در اسباب بازی‌ها نیز با یک رابط الکترونیکی تعبیه شده‌اند. حافظه‌های چند مگابایتی در سیستم‌های پیچیده‌تر مانند دوربین‌های دیجیتال، تلفن‌ها همراه و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="کنسول بازی ویدئویی">کنسول‌های بازی</a> به کار می‌روند. </p><p>حافظه‌های ایستا در فرم دوتایی خود (اجازه خواندن حافظه و نوشتن بر روی آن را به‌طور همزمان ممکن می‌کند) در مدارهای <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4_%D8%B3%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="پردازش سیگنال دیجیتال">پردازش سیگنال دیجیتال</a> استفاده می‌شوند.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="در_کامپیوترها"><span id=".D8.AF.D8.B1_.DA.A9.D8.A7.D9.85.D9.BE.DB.8C.D9.88.D8.AA.D8.B1.D9.87.D8.A7"></span>در کامپیوترها</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: در کامپیوترها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>SRAMها در کامپیوترهای شخصی، رایانه‌های ایستگاه کار، روترها و تجهیزات جانبی مانند ثبّات‌های CPU مورد استفاده قرار می‌گیرند. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="سرگرمی"><span id=".D8.B3.D8.B1.DA.AF.D8.B1.D9.85.DB.8C"></span>سرگرمی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: سرگرمی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>این نوع حافظه در پردازنده‌های خانگی به دلیل سهولت در کانال‌های ارتباطی، طرفداران بیشتری را نسبت به حافظهٔ پویا به خود اختصاص داده‌است. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="طراحی"><span id=".D8.B7.D8.B1.D8.A7.D8.AD.DB.8C"></span>طراحی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: طراحی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:SRAM_Cell_(6_Transistors).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/SRAM_Cell_%286_Transistors%29.svg/250px-SRAM_Cell_%286_Transistors%29.svg.png" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/SRAM_Cell_%286_Transistors%29.svg/375px-SRAM_Cell_%286_Transistors%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/SRAM_Cell_%286_Transistors%29.svg/500px-SRAM_Cell_%286_Transistors%29.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="300" /></a><figcaption>یک سلول حافظه CMOS</figcaption></figure> <p>یک حافظه ایستای SRAM، به‌طور معمول از ۶ <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%81%D8%AA" title="ماسفت">ماسفت</a> تشکیل شده‌است. هر بیت در هر SRAM، بر روی ۴ ترانزیستور ذخیره می‌شود (M1،M2،M3،M4) که دو معکوس کنندهٔ متقاطع را تشکیل می‌دهند. سلول مخزن دو وضعیت ثابت دارد که نمایشگر دو حالت ۱ و ۰ هستند. دو ترانزیستور اضافی <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="کنترل دسترسی">کنترل دسترسی</a> به سلول مخزن در طول فرایند نوشتن و خواندن را بر عهده دارند. علاوه بر شش ترانزیستوری که گفته شد، تراشه‌های دیگر SRAM، به ازای هر بیت ممکن است ۴، ۸، ۱۰ یا تعداد بیشتری ترانزیستور را به کار بگیرند.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> حافظه‌های ایستای با ۴ ترانزیستور در سیستم‌های مستقل متداول هستند. این حافظه‌ها طی فرایند ویژه ای با یک لایهٔ اضافی پلی سیلیکن ساخته می‌شوند که امکان ایجاد مقاومت‌های پول_آپ با ظرفیت بالا را فراهم می‌کند.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تنها ایراد حافظه‌های ایستای ۴ مقاومتی توان ایستای بالا به علت سیل جریان ثابت در ترانزیستورها است. </p><p>به طول کلی، هرچه تعداد ترانزیستورها در یک سلول کمتر باشد، سلول کوچکتر خواهد بود. از آنجایی که هزینه تولید یک ویفر سیلیکنی معمولاً ثابت است، استفاده از سلول‌های کوچکتر که موجب افزایش تعداد بیت‌ها بر روی یک ویفر می‌شود موجب کاهش هزینه هر سلول می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B4" title="حافظه فلش">حافظه فلش</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation cs2 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://patents.google.com/patent/US3354440A/en"><i>Nondestructive memory array</i></a> (به انگلیسی), 1965-04-19<span class="reference-accessdate">, retrieved <span class="nowrap">2020-08-03</span></span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Nondestructive+memory+array&rft.date=1965-04-19&rft_id=https%3A%2F%2Fpatents.google.com%2Fpatent%2FUS3354440A%2Fen&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sscs.ieee.org/images/files/newsletter_archive/sscs_newsletter_200801.pdf"><i>داستان حافظه‌های DRAM</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. به کوشش Kiyoo Itoh, Hideo Sunami, Robert H. Dennard, Mitsumasa Koyanagi. IEEE Solid-State Circuits Society AdCom. <bdi>۲۰۰۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+DRAM&rft.pub=IEEE+Solid-State+Circuits+Society+AdCom&rft.date=2008&rft_id=https%3A%2F%2Fsscs.ieee.org%2Fimages%2Ffiles%2Fnewsletter_archive%2Fsscs_newsletter_200801.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSkorobogatov2002" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Skorobogatov, Sergei (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cl.cam.ac.uk/techreports/UCAM-CL-TR-536.html">"Low temperature data remanence in static RAM"</a> (به انگلیسی).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Low+temperature+data+remanence+in+static+RAM&rft.date=2002&rft.aulast=Skorobogatov&rft.aufirst=Sergei&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cl.cam.ac.uk%2Ftechreports%2FUCAM-CL-TR-536.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMittal" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Mittal, Sparsh. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/5010517/A_Survey_of_Architectural_Techniques_For_Improving_Cache_Power_Efficiency">"A survey of architectural techniques for improving cache power efficiency"</a>. <i>Sustainable Computing: Informatics and Systems</i> (به انگلیسی). <b>4</b> (1): 33–43. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2210-5379">2210-5379</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Sustainable+Computing%3A+Informatics+and+Systems&rft.atitle=A+survey+of+architectural+techniques+for+improving+cache+power+efficiency&rft.volume=4&rft.issue=1&rft.pages=33-43&rft.issn=2210-5379&rft.aulast=Mittal&rft.aufirst=Sparsh&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F5010517%2FA_Survey_of_Architectural_Techniques_For_Improving_Cache_Power_Efficiency&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFArif2014" class="citation web">Arif، Fahad (<bdi>۲۰۱۴-۰۴-۰۵</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wccftech.com/microsoft-xbox-esram-huge-win-explains-reaching-1080p60-fps/">«Microsoft Says Xbox One's ESRAM is a "Huge Win" - Explains How it Allows Reaching 1080p/60 FPS»</a>. <i>Wccftech</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۰-۰۸-۰۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Wccftech&rft.atitle=Microsoft+Says+Xbox+One%27s+ESRAM+is+a+%22Huge+Win%22+-+Explains+How+it+Allows+Reaching+1080p%2F60+FPS&rft.date=2014-04-05&rft.aulast=Arif&rft.aufirst=Fahad&rft_id=https%3A%2F%2Fwccftech.com%2Fmicrosoft-xbox-esram-huge-win-explains-reaching-1080p60-fps%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFVeikko_Koivumaa1998" class="citation book">Veikko Koivumaa (<bdi>۱۹۹۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ti.com/lit/an/spra441/spra441.pdf"><i>رابط مشترک حافظه با TMS320C54x DSP</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7+%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9+%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%A8%D8%A7+TMS320C54x+DSP&rft.date=1998&rft.au=Veikko+Koivumaa&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ti.com%2Flit%2Fan%2Fspra441%2Fspra441.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKulkarniKimRoy2007" class="citation journal cs1">Kulkarni, Jaydeep P.; Kim, Keejong; Roy, Kaushik (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ieeexplore.ieee.org/document/4317699">"A 160 mV Robust Schmitt Trigger Based Subthreshold SRAM"</a>. <i>IEEE Journal of Solid-State Circuits</i>. <b>42</b> (10): 2303–2313. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1109%2FJSSC.2007.897148">10.1109/JSSC.2007.897148</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1558-173X">1558-173X</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=IEEE+Journal+of+Solid-State+Circuits&rft.atitle=A+160+mV+Robust+Schmitt+Trigger+Based+Subthreshold+SRAM&rft.volume=42&rft.issue=10&rft.pages=2303-2313&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1109%2FJSSC.2007.897148&rft.issn=1558-173X&rft.aulast=Kulkarni&rft.aufirst=Jaydeep+P.&rft.au=Kim%2C+Keejong&rft.au=Roy%2C+Kaushik&rft_id=https%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fdocument%2F4317699&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081205085037/http://ietele.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/E90-C/10/1949">«Area Optimization in 6T and 8T SRAM Cells Considering Vth Variation in Future Processes -- MORITA et al. E90-C (10): 1949 -- IEICE Transactions on Electronics»</a>. <i>web.archive.org</i>. <bdi>۲۰۰۸-۱۲-۰۵</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ietele.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/E90-C/10/1949">اصلی</a> در ۵ دسامبر ۲۰۰۸<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۰-۰۸-۰۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Area+Optimization+in+6T+and+8T+SRAM+Cells+Considering+Vth+Variation+in+Future+Processes+--+MORITA+et+al.+E90-C+%2810%29%3A+1949+--+IEICE+Transactions+on+Electronics&rft.date=2008-12-05&rft_id=http%3A%2F%2Fietele.oxfordjournals.org%2Fcgi%2Fcontent%2Fabstract%2FE90-C%2F10%2F1949&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wiley.com/en-ca/Design+of+High+Performance+Microprocessor+Circuits-p-9780780360013">«Design of High-Performance Microprocessor Circuits | Wiley»</a>. <i>Wiley.com</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۰-۰۸-۰۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Wiley.com&rft.atitle=Design+of+High-Performance+Microprocessor+Circuits+%7C+Wiley&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wiley.com%2Fen-ca%2FDesign%2Bof%2BHigh%2BPerformance%2BMicroprocessor%2BCircuits-p-9780780360013&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐7f58d5dcf5‐mzkzx Cached time: 20241109154951 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.278 seconds Real time usage: 0.604 seconds Preprocessor visited node count: 775/1000000 Post‐expand include size: 26582/2097152 bytes Template argument size: 342/2097152 bytes Highest expansion depth: 8/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 30517/5000000 bytes Lua time usage: 0.185/10.000 seconds Lua memory usage: 5500618/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 299.387 1 الگو:پانویس 100.00% 299.387 1 -total 33.95% 101.656 1 الگو:Citation 26.77% 80.155 2 الگو:یادکرد_کتاب 19.16% 57.356 3 الگو:Cite_journal 9.63% 28.824 3 الگو:یادکرد_وب 0.81% 2.421 2 الگو:Yesno 0.65% 1.942 1 الگو:Main_other --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:idhash:17804-0!canonical and timestamp 20241109154951 and revision id 38635925. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حافظه_دسترسی_تصادفی_ایستا&oldid=38635925">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حافظه_دسترسی_تصادفی_ایستا&oldid=38635925</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="رده:حافظه اصلی">حافظه اصلی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:حافظه رایانه">حافظه رایانه</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_CS1:_%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%AF_periodical" title="رده:خطاهای CS1: فاقد periodical">خطاهای CS1: فاقد periodical</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۳ ژانویهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۰۹:۰۸ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-lh5s9","wgBackendResponseTime":177,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.278","walltime":"0.604","ppvisitednodes":{"value":775,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":26582,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":342,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":30517,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 299.387 1 الگو:پانویس","100.00% 299.387 1 -total"," 33.95% 101.656 1 الگو:Citation"," 26.77% 80.155 2 الگو:یادکرد_کتاب"," 19.16% 57.356 3 الگو:Cite_journal"," 9.63% 28.824 3 الگو:یادکرد_وب"," 0.81% 2.421 2 الگو:Yesno"," 0.65% 1.942 1 الگو:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.185","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5500618,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7f58d5dcf5-mzkzx","timestamp":"20241109154951","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062d\u0627\u0641\u0638\u0647 \u062f\u0633\u062a\u0631\u0633\u06cc \u062a\u0635\u0627\u062f\u0641\u06cc \u0627\u06cc\u0633\u062a\u0627","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q267416","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q267416","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-12-10T07:20:20Z","dateModified":"2024-01-13T09:08:53Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/15\/Hyundai_RAM_HY6116AP-10.jpg"}</script> </body> </html>