CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>De Nachtwacht - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"c8f9f651-748d-4ab6-9e8f-62467a9566a4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"De_Nachtwacht","wgTitle":"De Nachtwacht","wgCurRevisionId":68423360,"wgRevisionId":68423360,"wgArticleId":32462,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Gesproken Wikipedia","Werk van Rembrandt","Noord-Nederlandse schilderkunst in het Rijksmuseum Amsterdam","Schuttersstuk","1640-1649"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"De_Nachtwacht","wgRelevantArticleId":32462,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"De_Nachtwacht_(hoofdbetekenis)", "wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/De_Nachtwacht","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q219831","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled": false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons", "ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/The_Night_Watch_-_HD.jpg/1200px-The_Night_Watch_-_HD.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1005"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/The_Night_Watch_-_HD.jpg/800px-The_Night_Watch_-_HD.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="670"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/The_Night_Watch_-_HD.jpg/640px-The_Night_Watch_-_HD.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="536"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="De Nachtwacht - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/De_Nachtwacht"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Nachtwacht"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-De_Nachtwacht rootpage-De_Nachtwacht skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/28_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=De+Nachtwacht" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=De+Nachtwacht" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=De+Nachtwacht" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=De+Nachtwacht" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Afbeelding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Afbeelding"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Afbeelding</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Afbeelding-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afbeelding-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Afbeelding-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Voorstelling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorstelling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Voorstelling</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorstelling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wapens" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wapens"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Wapens</span> </div> </a> <ul id="toc-Wapens-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opmerkelijke_kledingstukken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opmerkelijke_kledingstukken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Opmerkelijke kledingstukken</span> </div> </a> <ul id="toc-Opmerkelijke_kledingstukken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stijl_en_compositie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stijl_en_compositie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Stijl en compositie</span> </div> </a> <ul id="toc-Stijl_en_compositie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Techniek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Techniek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Techniek</span> </div> </a> <ul id="toc-Techniek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Signatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Signatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Signatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Signatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Afmetingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Afmetingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Afmetingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Afmetingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Betalende_leden,_plus_tamboer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Betalende_leden,_plus_tamboer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Betalende leden, plus tamboer</span> </div> </a> <ul id="toc-Betalende_leden,_plus_tamboer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bijnaam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bijnaam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Bijnaam</span> </div> </a> <ul id="toc-Bijnaam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inspiratie_weergave_schutters" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Inspiratie_weergave_schutters"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Inspiratie weergave schutters</span> </div> </a> <ul id="toc-Inspiratie_weergave_schutters-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Interpretaties" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Interpretaties"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Interpretaties</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Interpretaties-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Interpretaties-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Interpretaties-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Symboliek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Symboliek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Symboliek</span> </div> </a> <ul id="toc-Symboliek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Achtergrond_schutterijen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Achtergrond_schutterijen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Achtergrond schutterijen</span> </div> </a> <ul id="toc-Achtergrond_schutterijen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ontstaansgeschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontstaansgeschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Ontstaansgeschiedenis</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ontstaansgeschiedenis-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ontstaansgeschiedenis-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Ontstaansgeschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kloveniersdoelen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kloveniersdoelen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Kloveniersdoelen</span> </div> </a> <ul id="toc-Kloveniersdoelen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_opdracht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_opdracht"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>De opdracht</span> </div> </a> <ul id="toc-De_opdracht-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rembrandts_honorarium" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rembrandts_honorarium"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Rembrandts honorarium</span> </div> </a> <ul id="toc-Rembrandts_honorarium-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Slijtage,_beschadigingen_en_restauraties" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Slijtage,_beschadigingen_en_restauraties"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Slijtage, beschadigingen en restauraties</span> </div> </a> <ul id="toc-Slijtage,_beschadigingen_en_restauraties-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geldelijke_waarde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geldelijke_waarde"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Geldelijke waarde</span> </div> </a> <ul id="toc-Geldelijke_waarde-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zeventiende-eeuwse_commentaren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zeventiende-eeuwse_commentaren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Zeventiende-eeuwse commentaren</span> </div> </a> <ul id="toc-Zeventiende-eeuwse_commentaren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Provenance" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Provenance"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Provenance</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Provenance-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Provenance-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Provenance-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-17e_en_18e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#17e_en_18e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>17e en 18e eeuw</span> </div> </a> <ul id="toc-17e_en_18e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-19e_en_begin_20e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#19e_en_begin_20e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>19e en begin 20e eeuw</span> </div> </a> <ul id="toc-19e_en_begin_20e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tweede_Wereldoorlog" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tweede_Wereldoorlog"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.3</span> <span>Tweede Wereldoorlog</span> </div> </a> <ul id="toc-Tweede_Wereldoorlog-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eind_20e_en_21e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eind_20e_en_21e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.4</span> <span>Eind 20e en 21e eeuw</span> </div> </a> <ul id="toc-Eind_20e_en_21e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Adaptaties_en_invloed" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Adaptaties_en_invloed"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Adaptaties en invloed</span> </div> </a> <ul id="toc-Adaptaties_en_invloed-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Bronnen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verklarende_noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Verklarende_noten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Verklarende noten</span> </div> </a> <ul id="toc-Verklarende_noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>Noten</span> </div> </a> <ul id="toc-Noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><i>De Nachtwacht</i></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 55 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-55" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">55 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Die_Nagwag" title="Die Nagwag – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Die Nagwag" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8A%D9%84" title="دورية الليل – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="دورية الليل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8A%D9%84" title="دوريه الليل – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="دوريه الليل" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/La_ronda_de_nueche" title="La ronda de nueche – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="La ronda de nueche" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Gec%C9%99_g%C3%B6z%C9%99t%C3%A7isi" title="Gecə gözətçisi – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Gecə gözətçisi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D1%80_(%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%86%D1%96%D0%BD%D0%B0)" title="Начны дазор (карціна) – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Начны дазор (карціна)" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%89%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0" title="Нощна стража – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Нощна стража" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/No%C4%87na_stra%C5%BEa" title="Noćna straža – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Noćna straža" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/La_ronda_de_nit" title="La ronda de nit – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="La ronda de nit" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/No%C4%8Dn%C3%AD_hl%C3%ADdka_(obraz)" title="Noční hlídka (obraz) – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Noční hlídka (obraz)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%C3%87%C4%95%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%85%D0%B8_%D1%85%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB_(%D3%B3%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%87%C4%95%D0%BA)" title="Çĕрлехи хурал (ӳкерчĕк) – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Çĕрлехи хурал (ӳкерчĕк)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Nattevagten_(maleri)" title="Nattevagten (maleri) – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Nattevagten (maleri)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Die_Nachtwache" title="Die Nachtwache – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Die Nachtwache" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%85%CF%87%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Νυχτερινή περίπολος – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Νυχτερινή περίπολος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Night_Watch" title="The Night Watch – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="The Night Watch" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/La_noktaj_gardistoj" title="La noktaj gardistoj – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="La noktaj gardistoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_ronda_de_noche" title="La ronda de noche – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="La ronda de noche" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/%C3%96ine_vahtkond_(maal)" title="Öine vahtkond (maal) – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Öine vahtkond (maal)" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Gaueko_erronda" title="Gaueko erronda – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Gaueko erronda" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B4%D8%AA_%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C)" title="گشت شبانه (نقاشی) – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گشت شبانه (نقاشی)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Y%C3%B6vartio_(maalaus)" title="Yövartio (maalaus) – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Yövartio (maalaus)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/La_Ronde_de_nuit" title="La Ronde de nuit – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="La Ronde de nuit" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/A_rolda_nocturna" title="A rolda nocturna – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="A rolda nocturna" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A9%D7%9E%D7%A8_%D7%94%D7%9C%D7%99%D7%9C%D7%94_(%D7%A6%D7%99%D7%95%D7%A8)" title="משמר הלילה (ציור) – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="משמר הלילה (ציור)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/No%C4%87na_stra%C5%BEa" title="Noćna straža – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Noćna straža" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%89jjeli_%C5%91rj%C3%A1rat_(festm%C3%A9ny)" title="Éjjeli őrjárat (festmény) – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Éjjeli őrjárat (festmény)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AB%D5%B7%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A4%D5%A5%D5%BF%D6%84_(%D5%AF%D5%BF%D5%A1%D5%BE)" title="Գիշերային դետք (կտավ) – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գիշերային դետք (կտավ)" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/De_Nachtwacht" title="De Nachtwacht – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="De Nachtwacht" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Nachtwacht" title="Nachtwacht – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Nachtwacht" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/N%C3%A6turver%C3%B0irnir" title="Næturverðirnir – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Næturverðirnir" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ronda_di_notte" title="Ronda di notte – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Ronda di notte" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9C%E8%AD%A6_(%E7%B5%B5%E7%94%BB)" title="夜警 (絵画) – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="夜警 (絵画)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%BC%EA%B2%BD_(%EB%A0%98%EB%B8%8C%EB%9E%80%ED%8A%B8)" title="야경 (렘브란트) – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="야경 (렘브란트)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vigiliae_nocturnae" title="Vigiliae nocturnae – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Vigiliae nocturnae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Nakties_sargyba_(Rembrantas)" title="Nakties sargyba (Rembrantas) – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Nakties sargyba (Rembrantas)" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%9C%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0_(%D0%A0%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82)" title="Ноќна стража (Рембрант) – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ноќна стража (Рембрант)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/%C2%ABNattevakten%C2%BB_(Rembrandt)" title="«Nattevakten» (Rembrandt) – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="«Nattevakten» (Rembrandt)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kompania_Fransa_Banninga_Cocqa_i_Willema_van_Ruytenburcha" title="Kompania Fransa Banninga Cocqa i Willema van Ruytenburcha – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kompania Fransa Banninga Cocqa i Willema van Ruytenburcha" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/A_Ronda_Noturna" title="A Ronda Noturna – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="A Ronda Noturna" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%B4%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D1%80_(%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0)" title="Ночной дозор (картина) – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Ночной дозор (картина)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/No%C4%87na_stra%C5%BEa_(Rembrandt)" title="Noćna straža (Rembrandt) – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Noćna straža (Rembrandt)" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/The_Nightwatch" title="The Nightwatch – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="The Nightwatch" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/No%C4%8Dn%C3%A1_hliadka_(obraz)" title="Nočná hliadka (obraz) – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Nočná hliadka (obraz)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/No%C4%8Dna_stra%C5%BEa" title="Nočna straža – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Nočna straža" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%9B%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B0_(%D0%A0%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82)" title="Ноћна стража (Рембрант) – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ноћна стража (Рембрант)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Nattvakten" title="Nattvakten – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Nattvakten" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%B0%E0%AE%B5%E0%AF%81%E0%AE%95%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AE%B2%E0%AF%8D_(%E0%AE%93%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D)" title="இரவுக் காவல் (ஓவியம்) – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இரவுக் காவல் (ஓவியம்)" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9D%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%99" title="การเฝ้ายามกลางคืน – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="การเฝ้ายามกลางคืน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Gece_Devriyesi" title="Gece Devriyesi – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Gece Devriyesi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_(%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0)" title="Нічна варта (картина) – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Нічна варта (картина)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/The_Night_Watch" title="The Night Watch – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="The Night Watch" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Magbarantay_ha_Gab-i" title="Magbarantay ha Gab-i – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Magbarantay ha Gab-i" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9C%E5%B7%A1" title="夜巡 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="夜巡" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9C%E5%B7%A1" title="夜巡 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="夜巡" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9C%E5%B7%A1" title="夜巡 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="夜巡" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q219831#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/De_Nachtwacht" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:De_Nachtwacht" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/De_Nachtwacht"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/De_Nachtwacht"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/De_Nachtwacht" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/De_Nachtwacht" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&oldid=68423360" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=De_Nachtwacht&id=68423360&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FDe_Nachtwacht"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FDe_Nachtwacht"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=De+Nachtwacht"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=De_Nachtwacht&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:The_Night_Watch_by_Rembrandt" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q219831" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-gesproken_wiki" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><div style="font-size:87%;" title="Klik op de startbutton om de geluidsopname van het artikel te starten"><span style="cursor:help; border-bottom: 1px dotted #555555;" title="Door op de afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is.">Beluister</span> <span class="gesproken_wiki_player" style="display:inline-block; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="80" style="width:80px;" data-durationhint="1428" data-mwtitle="DeNachtwacht.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/97/DeNachtwacht.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/97/DeNachtwacht.ogg/DeNachtwacht.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span></span> (<a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:DeNachtwacht.ogg" class="extiw" title="commons:File:DeNachtwacht.ogg">info</a>)</div> </div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Doorverwezen vanaf <a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht_(hoofdbetekenis)&redirect=no" class="mw-redirect" title="De Nachtwacht (hoofdbetekenis)">De Nachtwacht (hoofdbetekenis)</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span style="padding-right:0.5em;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/25px-Disambig-dark.svg.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/38px-Disambig-dark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/50px-Disambig-dark.svg.png 2x" data-file-width="444" data-file-height="340" /></span></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Nachtwacht" class="mw-disambig" title="Nachtwacht">Nachtwacht</a> (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Nachtwacht.</i> </div> <table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#CCCCCC; color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3"><i>De Nachtwacht</i> <br /><small><i>Officieren en andere schutters van wijk II in Amsterdam, onder leiding van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch, bekend als ‘De Nachtwacht’</i></small> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Night_Watch_-_HD.jpg" class="mw-file-description"><img alt="De Nachtwacht" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/The_Night_Watch_-_HD.jpg/266px-The_Night_Watch_-_HD.jpg" decoding="async" width="266" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/The_Night_Watch_-_HD.jpg/399px-The_Night_Watch_-_HD.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/The_Night_Watch_-_HD.jpg/532px-The_Night_Watch_-_HD.jpg 2x" data-file-width="57813" data-file-height="48438" /></a></span> </td></tr> <tr> <th>Kunstenaar </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Rembrandt_van_Rijn" title="Rembrandt van Rijn">Rembrandt</a> </td></tr> <tr> <th>Jaar </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1642" title="1642">1642</a> </td></tr> <tr> <th>Techniek </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Olieverf" title="Olieverf">Olieverfschilderij</a> </td></tr> <tr> <th>Afmetingen </th> <td colspan="2">(huidig) 379,5 × 453,5 cm </td></tr> <tr> <th>Museum </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Rijksmuseum_Amsterdam" title="Rijksmuseum Amsterdam">Rijksmuseum</a> </td></tr> <tr> <th>Locatie </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#CCCCCC; color:inherit;" colspan="3"> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rkd.nl/nl/explore/images/3063">RKD-gegevens</a> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" style="background-color:#CCCCCC; color:inherit;" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Kunst_%26_Cultuur" title="Portaal:Kunst & Cultuur">Kunst & Cultuur</a> </b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><i><b>De Nachtwacht</b></i> is een <a href="/wiki/Schuttersstuk" title="Schuttersstuk">schuttersstuk</a> van de Hollandse <a href="/wiki/Kunstschilder" title="Kunstschilder">schilder</a> <a href="/wiki/Rembrandt_van_Rijn" title="Rembrandt van Rijn">Rembrandt van Rijn</a> (1606-1669) dat in 1642 gereed kwam. De huidige officiële titel luidt: <i>Officieren en andere schutters van wijk II in Amsterdam, onder leiding van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch, bekend als ‘De Nachtwacht’</i>.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Op basis van een bron uit de jaren 1650 zou een eerste omschrijving kunnen luiden: 'De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren'.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>noot 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /> Aanvankelijk had het schilderij helemaal geen titel. De naam 'Nachtwacht' komt voor het eerst voor in een document uit 1797.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i>De Nachtwacht</i> is een van de beroemdste schilderijen ter wereld.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Op het schilderij staat evenwel geen nachtwacht afgebeeld, maar een schutterij die ook overdag actief was. Hoewel deze titel eigenlijk dus een bijnaam is, staat het schilderij zo in binnen- en buitenland bekend (Frans: <i>La Ronde de nuit</i>; Engels: <i>Night Watch</i>). Het doek toont op de voorgrond de twee schutters uit de officiële titel, vergezeld door andere <a href="/wiki/Militie" title="Militie">militieleden</a>, alsmede enkele figuranten, terwijl ze zich aan het opstellen zijn. Het schilderij was Rembrandts bijdrage aan een project van zeven werken, zes schuttersstukken en een portret van de doelheren van de kloveniersschutters, besteld door het <a href="/wiki/Schutterij_van_Amsterdam" title="Schutterij van Amsterdam">Amsterdamse schuttersgilde</a> voor de grote feestzaal van de <a href="/wiki/Kloveniersdoelen_(Amsterdam)" title="Kloveniersdoelen (Amsterdam)">Kloveniersdoelen</a>. Het is Rembrandts eerste en enige schuttersstuk. </p><p>Vergeleken met andere doeken uit het genre is Rembrandts werk een levendige en gedurfde compositie, waarin de <a href="/wiki/Schutterij_(historisch)" title="Schutterij (historisch)">schutterij</a> niet in de gebruikelijke statische opstelling poseert, maar is afgebeeld tijdens het groeperen. Het doek is een rijk werk van een <a href="/wiki/Barok_(stijlperiode)" title="Barok (stijlperiode)">barokke</a> complexiteit, waarin realisme en symboliek vakkundig zijn gecombineerd in een meesterlijke integratie van beweging, licht en kleur, in harmonie gebracht door een fijnzinnig patroon van <a href="/wiki/Clair-obscur_(schilderkunst)" title="Clair-obscur (schilderkunst)">clair-obscur</a>. In deze aspecten vertegenwoordigt <i>De Nachtwacht</i> het hoogtepunt van Rembrandts schilderkunst.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het schilderij werd in 1715, of kort daarna, aan alle vier zijden ingekort om het passend te maken voor een andere ruimte. Daarbij verdween onder meer de afbeelding van twee schoolschutters. Tegenwoordig is het schilderij 379,5 cm hoog en 453,5 cm breed. Zonder lijst weegt het 170 kg, met lijst 337 kg. Het schilderij is eigendom van de gemeente Amsterdam. Het hangt sinds 1885 in het nieuwe <a href="/wiki/Rijksmuseum_Amsterdam" title="Rijksmuseum Amsterdam">Rijksmuseum</a> zoals dat toen geopend werd, en sinds 1906 in een speciaal hiervoor gebouwde zaal. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Afbeelding">Afbeelding</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Afbeelding" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Afbeelding"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voorstelling">Voorstelling</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Voorstelling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorstelling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In een in uiterlijk 1654 vervaardigd familiealbum van Banninck Cocq staat naast een waterverfkopie van het schilderij de volgende tekst: '<i>Schets</i> van de Schilderije op de groote Sael van de Cleveniers Doelen daerinne de Jonge Heer van Purmerlandt als Capiteijn, geeft last aen zijnen Lieutenant, de Heer van Vlaerdingen, om syn Compaignie Burgers te doen marcheren.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het doek toont de schutterscompagnie van de Amsterdamse Wijk II, tussen <a href="/wiki/Damrak" title="Damrak">Damrak</a> en <a href="/wiki/Singel_(Amsterdam)" title="Singel (Amsterdam)">Singel</a>. De schutters met diverse wapens worden afgebeeld bij het verlaten van het schuttersgebouw en het afdalen van enkele treden op een bruggetje. De commandant is kapitein <a href="/wiki/Frans_Banninck_Cocq" title="Frans Banninck Cocq">Frans Banninck Cocq</a>, ten voeten uit geportretteerd in deftig zwart met de rode sjerp van zijn rang en een wandelstok. Met een stevig handgebaar onderstreept hij zijn commando, zet zijn stok schrap en begint te lopen. Naast hem zet zijn luitenant <a href="/wiki/Willem_van_Ruytenburch" title="Willem van Ruytenburch">Willem van Ruytenburch</a> zich ook in beweging; met in de hand een fraaie lans, een zogenaamde <a href="/w/index.php?title=Partizaan_(lans)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Partizaan (lans) (de pagina bestaat niet)">partizaan</a>, naar voren gericht geeft hij de marsrichting aan. Minder prominent zijn de vaandrig (met vaandel), de twee sergeanten (met hellebaard), zes <a href="/wiki/Musketier" title="Musketier">musketiers</a>, vijf <a href="/wiki/Piekenier" title="Piekenier">piekeniers</a>, drie <a href="/w/index.php?title=Rondassier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rondassier (de pagina bestaat niet)">rondassiers</a>, een zwaarddrager, een tamboerijn, een kruitjongen, twee meisjes (de voorste volgens sommigen een mythologische geest, volgens het Rijksmuseum de <a href="/wiki/Mascotte_(symbool)" title="Mascotte (symbool)">mascotte</a>) en enkele niet nader geïdentificeerde personen, waarvan alleen de hoofden of helmen zichtbaar zijn. In totaal stonden op het schilderij in originele staat meer dan dertig personen afgebeeld. Bij het afsnijden in of vlak na 1715 verdwenen twee militieleden en een kind. </p><p>De schutters demonstreren het behendig vullen van een <a href="/wiki/Musket" title="Musket">musket</a> met <a href="/wiki/Buskruit" title="Buskruit">kruit</a> (de in het rood geklede man links), het afvuren (de man met pofbroek en helm) en het wegblazen van resten niet ontploft kruit uit de pan van het musket (de man achter de linkerschouder van Van Ruytenburch). De <a href="/wiki/Trommelslager" title="Trommelslager">tamboer</a> staat klaar om een roffel in te zetten, een hond die omhoog kijkt, de <a href="/wiki/Banier" title="Banier">banieren</a> en lansen zijn geheven, en kinderen rennen tussen de schutters rond. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wapens">Wapens</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Wapens" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Wapens"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Klover: een 16e-eeuws <a href="/wiki/Musket" title="Musket">musket</a>, hier zes stuks geheel of gedeeltelijk zichtbaar, vandaar de term 'kloveniers'. Aan de gordel van het meisje in het geel hangt nog een pistool.</li> <li><a href="/wiki/Lans_(wapen)" title="Lans (wapen)">Lans</a> van de luitenant (deze lans heet een partizaan): een stokwapen van twee tot drie meter lengte met een platte, ijzeren kling (punt), waar onderaan kleine vleugels of oren zitten. De drager van dit wapen was bij de 17e-eeuwse schutterijen steevast de luitenant.</li> <li>Lansen: vijftien stuks, meestal in gebruik tegen ruiterij.</li> <li><a href="/wiki/Hellebaard" title="Hellebaard">Hellebaard</a>: hier afgebeeld in handen van de sergeant (traditioneel de drager van een hellebaard bij schutterijen); dit exemplaar is een fantasiewapen van Rembrandt.</li> <li>Zwaarden en een dolk, twee <a href="/wiki/Piek_(wapen)" title="Piek (wapen)">pieken</a>.</li> <li>Helmen: enkele helmen, zoals de man pal boven de luitenant, zijn fantasiestukken. Schutters droegen overigens in die tijd geen helmen meer.</li> <li>Halsbergen en schilden: vier ijzeren <a href="/wiki/Mali%C3%ABnkolder" title="Maliënkolder">halskragen</a>, onder meer de kapitein en de luitenant. Verder een rond en een ovale ijzeren schild.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opmerkelijke_kledingstukken">Opmerkelijke kledingstukken</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Opmerkelijke kledingstukken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Opmerkelijke kledingstukken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een saillant detail is dat de pofbroek en de helm van de figuur die als enige op het schilderij een musket afschiet, uit de jaren negentig van de zestiende eeuw stammen.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De jas met slitten en de slappe hoed van de tamboer hebben een eveneens zestiende-eeuws uiterlijk. Het meisje in het felle licht draagt fantasiekleding.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De kleding van de gardeofficier in rood, aan de linkerkant van het schilderij, geven ook al een zestiende-eeuwse indruk.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stijl_en_compositie">Stijl en compositie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Stijl en compositie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Stijl en compositie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rembrandt bedacht een dramatische oplossing voor het probleem hoe de vele individuele portretten tot één geheel te maken. De compositie (de ordening van de personen op het doek) en het beeldaspect <a href="/wiki/Clair-obscur_(schilderkunst)" title="Clair-obscur (schilderkunst)">clair-obscur</a> (afwisseling van licht en donker) zijn met groot gevoel voor evenwicht ontworpen. Op een hecht netwerk van loodrecht op elkaar staande evenwijdig verlopende compositielijnen (gevormd door lansen, geweren en gestrekte armen) is de ordening van het werk doorgeweven met daarbij een accent door goed geplaatste lichtvlekken. Dit is ook het kenmerk van elk groot kunstwerk uit de barok: een vast dwingend onderliggend <a href="/wiki/Stramien" title="Stramien">stramien</a> waarop boeiend en dynamisch gevarieerd wordt, zonder in <a href="/wiki/Clich%C3%A9_(stijlfiguur)" title="Cliché (stijlfiguur)">clichés</a> te vervallen. </p><p>Rembrandt hield het schilderij tamelijk donker, waardoor hij met lichteffecten de aandacht op bepaalde partijen kon vestigen. Door verkleuring van het vernis werd het schilderij nog veel donkerder, waardoor onterecht werd aangenomen dat het scenario op het schilderij zich 's nachts afspeelt. Zo kreeg het in de <a href="/wiki/18e_eeuw" title="18e eeuw">18e eeuw</a> als bijnaam <i>De Nachtwacht</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Techniek">Techniek</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Techniek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Techniek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op afstand bekeken mag het doek de indruk van eenheid wekken, toch vertoont de verfbehandeling in de uitgelichte gezichten aanzienlijke variatie. Het gezicht van sergeant Reyer Engelen is vormgegeven met penseelstreken die het modelleren nauwkeurig volgen in een bleke, dunne vleestint waar de donkerder onderlaag soms doorheen schemert, terwijl op de lippen en de uitgelichte wang een rood glazuur is aangebracht. Hoewel het gezicht van de man rechts van hem ongeveer dezelfde hoek ten opzichte van het licht inneemt, is daar precies het tegenovergestelde gebeurd. Op een lichtere, ivoorkleurige onderlaag is het gezicht met brede, verwarde streken vormgegeven in een gevarieerde vleeskleur met veel roze, zonder glazuur. Het hoofd van Herman Wormskerck vangt meer licht en is gedaan in dichte, over elkaar vallende streken vleeskleur, regelmatig parallel aan de lichtinval op een wijze die in geen enkel van de andere hoofden aangetroffen wordt. De centrale groep op de achtergrond is daarentegen meer uniform behandeld.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Night_Watch_detail_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Night_Watch_detail_3.jpg/260px-Night_Watch_detail_3.jpg" decoding="async" width="260" height="320" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Night_Watch_detail_3.jpg/390px-Night_Watch_detail_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Night_Watch_detail_3.jpg/520px-Night_Watch_detail_3.jpg 2x" data-file-width="4695" data-file-height="5787" /></a><figcaption>Rembrandts signatuur is aangebracht op de zijkant van de onderste trede, deels onder de rechtervoet van het meisje.</figcaption></figure> <p>De suggestie van diepte berust op twee technieken. Ten eerste weerlegt de lichtbehandeling de destijds gangbare opvatting dat donkere elementen naast lichte de indruk van een grotere afstand zouden wekken. De in het donker geklede Banninck Cocq 'wijkt' niet ten opzichte van de naast hem in het wit geklede Van Ruytenburch. De uitgestoken hand van Banninck Cocq wordt niet door donkere, maar juist door de belichte witte manchet omgeven en de donkere punt van de lans van Van Ruytenburch wordt omringd door de veel lichtere kleur van zijn uitgelichte broek, wat destijds 'als verbijsterend ruimtelijk' werd ervaren.<sup id="cite_ref-van_de_wetering_1991,_p33_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-van_de_wetering_1991,_p33-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De tweede techniek is het zogenaamde 'atmosferische perspectief', de suggestie van lucht tussen de elementen, die de atmosfeer een blauw waas verleent die de indruk van afstand creëert. Op deze wijze wordt de afstand tussen Van Ruytenburch en het meisje met de kip, rond wie de schaduwen lichter zijn, vergroot. Wanneer men eenmaal oog heeft gekregen voor deze 'allersubtielste modulaties van licht en toon', aldus kunsthistoricus <a href="/wiki/Ernst_van_de_Wetering" title="Ernst van de Wetering">Ernst van de Wetering</a>, blijkt dat de kwast aan Van Ruytenburchs lans een 'spectaculair voorbeeld' van Rembrandts gebruik van luchtbesef is.<sup id="cite_ref-van_de_wetering_1991,_p37_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-van_de_wetering_1991,_p37-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Een laatste aspect van de ruimtesuggestie is het aanbrengen van rulle verf voor de contouren op de voorgrond en gladdere voor die op de achtergrond, die daardoor vervagen en 'wegwijken', zodat een atmosferische overgang ontstaat 'die wezenlijk aan de ruimtelijke en atmosferische werking van het schilderij bijdraagt'.<sup id="cite_ref-van_de_wetering_1991,_p37_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-van_de_wetering_1991,_p37-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bij een omvangrijk onderzoek van het schilderij tussen 2019 en 2022 kwam aan het licht dat Rembrandt op een bruine grondlaag een ruwe schets van de afbeelding maakte met kalkhoudende beige verf. Daar overheen is het eigenlijke schilderij gekomen. Deze ontdekking geeft een verklaring voor het ontbreken van voorstudies voor <i>De Nachtwacht</i>.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Signatuur">Signatuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Signatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Signatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De enigszins gesleten, maar nog steeds goed leesbare signatuur 'Rembrandt f 1642' is aangebracht op de zijkant van de onderste trede, onder de rechtervoet van het meisje in het opvallend gele licht. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Afmetingen">Afmetingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Afmetingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Afmetingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Nachtwacht-kopie-van-voor-1712.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Nachtwacht-kopie-van-voor-1712.jpg/300px-Nachtwacht-kopie-van-voor-1712.jpg" decoding="async" width="300" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Nachtwacht-kopie-van-voor-1712.jpg/450px-Nachtwacht-kopie-van-voor-1712.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Nachtwacht-kopie-van-voor-1712.jpg/600px-Nachtwacht-kopie-van-voor-1712.jpg 2x" data-file-width="5400" data-file-height="4227" /></a><figcaption>Kopie van <i>De Nachtwacht</i> dat toegeschreven wordt aan Gerrit Lundens (1622-1683), ca. 1642- ca. 1655. De in of vlak na 1715 afgesneden stukken zijn gemarkeerd. Olieverf op paneel, 66,5×85,5 cm. De afgesneden delen zijn verloren gegaan.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Rijksmuseum Amsterdam.</figcaption></figure> <p>In 1715 of vlak daarna werd het schilderij ingekort. Het nog resterende originele doek is aan de rechterkant 363 cm hoog en de breedte van het originele doek is 438 cm.<sup id="cite_ref-grootte_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-grootte-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Links is de nog oorspronkelijke lengte 361,5 cm.<sup id="cite_ref-Haas_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Haas-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Via kunstmatige aanpassingen is het doek nu 379,5 cm hoog en 453,5 cm breed.<sup id="cite_ref-grootte_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-grootte-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het is niet precies bekend hoe groot het originele canvas was en dus ook niet hoeveel er exact is ingekort. Schattingen van de diverse onderzoekers lopen wat de oorspronkelijke hoogte betreft uiteen van 358,7 cm tot net onder 420 cm en voor de breedte van 479 cm tot 523 cm. </p><p>Het canvas bestaat uit drie horizontale linnen doeken. Het middelste heeft een breedte van circa 140 cm. Mochten de buitenste doeken, die beide zijn ingekort, oorspronkelijk ook eenzelfde breedte hebben gehad, dan zou volgens de onderzoekers van het <a href="/wiki/Rembrandt_Research_Project" title="Rembrandt Research Project">Rembrandt Research Project</a> (RRP) het originele beschilderde deel van het schilderij uiteindelijk maximaal iets onder de 420 cm hoog zijn geweest, omdat bij de bevestiging op het raamwerk altijd een beetje van de lengte verloren gaat.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>K.H. de Haas meende bij zijn in 1928 gepubliceerde onderzoek dat de maximale breedte van het middelste linnen doek mogelijk zo'n 141,5 cm is geweest, wat overeenkomt met vijf <a href="/wiki/Amsterdamse_voet" class="mw-redirect" title="Amsterdamse voet">Amsterdamse voet</a>, de lengtemaat die indertijd gehanteerd werd. De Haas oordeelde dat ook de bovenste baan op de originele <i>De Nachtwacht</i> deze maximale breedte had. Volgens hem kwam dat overeen met de weergave op de kopie van <a href="/wiki/Gerrit_Lundens" title="Gerrit Lundens">Lundens</a> en zou er zelfs aan de bovenkant nog wat doek overblijven voor de bevestiging op het hout. De Haas was ervan overtuigd dat er geen enkele reden is aan te nemen dat op het schilderij zelf de onderste baan ook 141,5 centimeter breed zou zijn geweest.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De drie banen zijn niet gelijkelijk over het doek verdeeld. In mei 1922 werden door het Rijksmuseum tussen de naden de volgende lengtes vastgesteld. Aan de linkerkant 100 cm (bovenste baan), 138,5 cm (middenbaan) en 123 cm (onderste baan). En rechts 105,5 cm (bovenste baan), 140 cm (middenbaan) en 117,5 cm (onderste baan).<sup id="cite_ref-Haas_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-Haas-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 2021 werd het doek tijdelijk tentoongesteld met reproducties van de ontbrekende stroken, gebaseerd op <a href="/wiki/Kunstmatige_intelligentie" title="Kunstmatige intelligentie">kunstmatige intelligentie</a> en de kopie van Lundens.<sup id="cite_ref-:0_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Betalende_leden,_plus_tamboer"><span id="Betalende_leden.2C_plus_tamboer"></span>Betalende leden, plus tamboer</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Betalende leden, plus tamboer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Betalende leden, plus tamboer"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rond 1653 werd aan het schilderij een schild toegevoegd met de namen van de personen die voor hun beeltenis betaald hadden.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De inscriptie is als volgt: "Frans Banning Cocq, heer van purmerlant en Ilpendam, Capiteijn Willem van Ruijtenburch van Vlaerdingen, heer van Vlaerdingen, Lu[ij]tenant, Jan Visscher Cornelisen Vaendrich, Rombout Kemp Sergeant, Reijnier Engelen Sergeant, Barent Harmansen, Jan Adriaensen Keyser, Elbert Willemsen, Jan Clasen Leydeckers, Jan Ockersen, Jan Pietersen bronchorst, Harman Iacobsen wormskerck, Jacob Dircksen de Roy, Jan vander heede, Walich Schellingwou, Jan brugman, Claes van Cruysbergen, Paulus Schoonhoven". </p><p>Ergens in de achttiende eeuw werd een deel van het schrift onleesbaar. De tekst was pas weer in zijn geheel te zien na een ingrijpende restauratie in 1947. Toen kwam ook een achttiende naam tevoorschijn. Onderaan waren eerst alleen de letters 'Schr' te lezen en de gedachte was dat die stonden voor het beroep van Claes van Cruysbergen, die als zeventiende genoemd werd en die schrijver van beroep was. Na een grondige schoonmaak bleek er Paulus Schoonhoven te staan.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De personen staan niet vermeld in de volgorde waarin ze staan afgebeeld, maar zoals gebruikelijk naar de lengte van hun dienstverband. Tot begin 21ste eeuw was slechts van enkele genoemde personen bekend waar ze op het schilderij stonden weergegeven. In 2009 publiceerde historicus Bas Dudok van Heel als eerste waar alle van de op het schild vermelde personen stonden afgebeeld, alsook de correcte naam van de <a href="/wiki/Trommelslager" title="Trommelslager">tamboer</a>, die als een van de weinigen niet betaald had, maar toch werd afgebeeld. Deze trommelslager was in loondienst van de schutterij. Volgens Dudok van Heel waren <a href="/w/index.php?title=Jan_Brughman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Brughman (de pagina bestaat niet)">Jan Brughman</a> en <a href="/w/index.php?title=Jacob_Dirksen_de_Roy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacob Dirksen de Roy (de pagina bestaat niet)">Jacob Dirksen de Roy</a> de twee meest linkse figuren op het schilderij. Ze werden begin achttiende eeuw weggesneden. Brughman was volgens Dudok van Heel de meest linkse van de twee. </p> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th>Afbeelding</th> <th>Naam</th> <th>Afbeelding</th> <th>Naam </th></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Frans_Banninck_Cocq.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/The_Nightwatch_Frans_Banninck_Cocq.jpg/100px-The_Nightwatch_Frans_Banninck_Cocq.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/The_Nightwatch_Frans_Banninck_Cocq.jpg/150px-The_Nightwatch_Frans_Banninck_Cocq.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/The_Nightwatch_Frans_Banninck_Cocq.jpg/200px-The_Nightwatch_Frans_Banninck_Cocq.jpg 2x" data-file-width="1306" data-file-height="1306" /></a></span></td> <td>Kapitein <a href="/wiki/Frans_Banninck_Cocq" title="Frans Banninck Cocq">Frans Banninck Cocq</a>, Heer van Purmerlandt en Ilpendam</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Willem_van_Ruytenburch.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/The_Nightwatch_Willem_van_Ruytenburch.jpg/100px-The_Nightwatch_Willem_van_Ruytenburch.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/The_Nightwatch_Willem_van_Ruytenburch.jpg/150px-The_Nightwatch_Willem_van_Ruytenburch.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/The_Nightwatch_Willem_van_Ruytenburch.jpg/200px-The_Nightwatch_Willem_van_Ruytenburch.jpg 2x" data-file-width="1384" data-file-height="1384" /></a></span></td> <td>Luitenant <a href="/wiki/Willem_van_Ruytenburch" title="Willem van Ruytenburch">Willem van Ruytenburch</a>, Heer van Vlaerdingen </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Jan_Adriaensen_Keijser.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/The_Nightwatch_Jan_Adriaensen_Keijser.jpg/100px-The_Nightwatch_Jan_Adriaensen_Keijser.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/The_Nightwatch_Jan_Adriaensen_Keijser.jpg/150px-The_Nightwatch_Jan_Adriaensen_Keijser.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/The_Nightwatch_Jan_Adriaensen_Keijser.jpg/200px-The_Nightwatch_Jan_Adriaensen_Keijser.jpg 2x" data-file-width="1036" data-file-height="1036" /></a></span></td> <td>Kapitein d'armes <a href="/w/index.php?title=Jan_Adriaensen_Keijser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Adriaensen Keijser (de pagina bestaat niet)">Jan Adriaensen Keijser</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Jan_van_der_Heede.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/The_Nightwatch_Jan_van_der_Heede.jpg/100px-The_Nightwatch_Jan_van_der_Heede.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/The_Nightwatch_Jan_van_der_Heede.jpg/150px-The_Nightwatch_Jan_van_der_Heede.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/The_Nightwatch_Jan_van_der_Heede.jpg/200px-The_Nightwatch_Jan_van_der_Heede.jpg 2x" data-file-width="1273" data-file-height="1273" /></a></span></td> <td>Musketier <a href="/wiki/Jan_van_der_Heede" title="Jan van der Heede">Jan van der Heede</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Reinier_Engelen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/The_Nightwatch_Reinier_Engelen.jpg/100px-The_Nightwatch_Reinier_Engelen.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/The_Nightwatch_Reinier_Engelen.jpg/150px-The_Nightwatch_Reinier_Engelen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/The_Nightwatch_Reinier_Engelen.jpg/200px-The_Nightwatch_Reinier_Engelen.jpg 2x" data-file-width="750" data-file-height="750" /></a></span></td> <td>Sergeant <a href="/w/index.php?title=Reinier_Engelen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reinier Engelen (de pagina bestaat niet)">Reinier Engelen</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Jan_Pietersen_Bronchorst.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/The_Nightwatch_Jan_Pietersen_Bronchorst.jpg/100px-The_Nightwatch_Jan_Pietersen_Bronchorst.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/The_Nightwatch_Jan_Pietersen_Bronchorst.jpg/150px-The_Nightwatch_Jan_Pietersen_Bronchorst.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/The_Nightwatch_Jan_Pietersen_Bronchorst.jpg/200px-The_Nightwatch_Jan_Pietersen_Bronchorst.jpg 2x" data-file-width="580" data-file-height="580" /></a></span></td> <td><a href="/w/index.php?title=Jan_Pietersen_Bronchorst&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Pietersen Bronchorst (de pagina bestaat niet)">Jan Pietersen Bronchorst</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Herman_Jacobsen_Wormskerck.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/The_Nightwatch_Herman_Jacobsen_Wormskerck.jpg/100px-The_Nightwatch_Herman_Jacobsen_Wormskerck.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/The_Nightwatch_Herman_Jacobsen_Wormskerck.jpg/150px-The_Nightwatch_Herman_Jacobsen_Wormskerck.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/The_Nightwatch_Herman_Jacobsen_Wormskerck.jpg/200px-The_Nightwatch_Herman_Jacobsen_Wormskerck.jpg 2x" data-file-width="679" data-file-height="679" /></a></span></td> <td>Rondassier <a href="/w/index.php?title=Herman_Jacobsen_Wormskerck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Herman Jacobsen Wormskerck (de pagina bestaat niet)">Herman Jacobsen Wormskerck</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Elbert_Willemsen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Nightwatch_Elbert_Willemsen.jpg/100px-The_Nightwatch_Elbert_Willemsen.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Nightwatch_Elbert_Willemsen.jpg/150px-The_Nightwatch_Elbert_Willemsen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Nightwatch_Elbert_Willemsen.jpg/200px-The_Nightwatch_Elbert_Willemsen.jpg 2x" data-file-width="787" data-file-height="787" /></a></span></td> <td>Musketier <a href="/w/index.php?title=Elbert_Willemsen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elbert Willemsen (de pagina bestaat niet)">Elbert Willemsen</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Jan_Visscher_Cornelissen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/The_Nightwatch_Jan_Visscher_Cornelissen.jpg/100px-The_Nightwatch_Jan_Visscher_Cornelissen.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/The_Nightwatch_Jan_Visscher_Cornelissen.jpg/150px-The_Nightwatch_Jan_Visscher_Cornelissen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/The_Nightwatch_Jan_Visscher_Cornelissen.jpg/200px-The_Nightwatch_Jan_Visscher_Cornelissen.jpg 2x" data-file-width="1096" data-file-height="1096" /></a></span></td> <td>Vaandrig <a href="/w/index.php?title=Jan_Visscher_Cornelissen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Visscher Cornelissen (de pagina bestaat niet)">Jan Visscher Cornelissen</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Claes_van_Cruijsbergen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/The_Nightwatch_Claes_van_Cruijsbergen.jpg/100px-The_Nightwatch_Claes_van_Cruijsbergen.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/The_Nightwatch_Claes_van_Cruijsbergen.jpg/150px-The_Nightwatch_Claes_van_Cruijsbergen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/The_Nightwatch_Claes_van_Cruijsbergen.jpg/200px-The_Nightwatch_Claes_van_Cruijsbergen.jpg 2x" data-file-width="922" data-file-height="922" /></a></span></td> <td>Rondassier <a href="/w/index.php?title=Claes_van_Cruijsbergen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Claes van Cruijsbergen (de pagina bestaat niet)">Claes van Cruijsbergen</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Jan_Ockersen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/The_Nightwatch_Jan_Ockersen.jpg/100px-The_Nightwatch_Jan_Ockersen.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/The_Nightwatch_Jan_Ockersen.jpg/150px-The_Nightwatch_Jan_Ockersen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/The_Nightwatch_Jan_Ockersen.jpg/200px-The_Nightwatch_Jan_Ockersen.jpg 2x" data-file-width="904" data-file-height="904" /></a></span></td> <td>Piekenier <a href="/w/index.php?title=Jan_Ockersen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Ockersen (de pagina bestaat niet)">Jan Ockersen</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Walich_Schellingwou.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/The_Nightwatch_Walich_Schellingwou.jpg/100px-The_Nightwatch_Walich_Schellingwou.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/The_Nightwatch_Walich_Schellingwou.jpg/150px-The_Nightwatch_Walich_Schellingwou.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/The_Nightwatch_Walich_Schellingwou.jpg/200px-The_Nightwatch_Walich_Schellingwou.jpg 2x" data-file-width="1087" data-file-height="1087" /></a></span></td> <td>Piekenier <a href="/w/index.php?title=Walich_Schellingwou&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walich Schellingwou (de pagina bestaat niet)">Walich Schellingwou</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Jan_Claesen_Leijdeckers.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/The_Nightwatch_Jan_Claesen_Leijdeckers.jpg/100px-The_Nightwatch_Jan_Claesen_Leijdeckers.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/The_Nightwatch_Jan_Claesen_Leijdeckers.jpg/150px-The_Nightwatch_Jan_Claesen_Leijdeckers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/The_Nightwatch_Jan_Claesen_Leijdeckers.jpg/200px-The_Nightwatch_Jan_Claesen_Leijdeckers.jpg 2x" data-file-width="1132" data-file-height="1132" /></a></span></td> <td>Musketier <a href="/w/index.php?title=Jan_Claesen_Leijdeckers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Claesen Leijdeckers (de pagina bestaat niet)">Jan Claesen Leijdeckers</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Barent-Harmansen-Bolhamer.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/The_Nightwatch_Barent-Harmansen-Bolhamer.jpg/100px-The_Nightwatch_Barent-Harmansen-Bolhamer.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/The_Nightwatch_Barent-Harmansen-Bolhamer.jpg/150px-The_Nightwatch_Barent-Harmansen-Bolhamer.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/The_Nightwatch_Barent-Harmansen-Bolhamer.jpg/200px-The_Nightwatch_Barent-Harmansen-Bolhamer.jpg 2x" data-file-width="982" data-file-height="982" /></a></span></td> <td>Piekenier <a href="/w/index.php?title=Barent_Harmansen_Bolhamer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barent Harmansen Bolhamer (de pagina bestaat niet)">Barent Harmansen Bolhamer</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Rombout_Kemp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/The_Nightwatch_Rombout_Kemp.jpg/100px-The_Nightwatch_Rombout_Kemp.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/The_Nightwatch_Rombout_Kemp.jpg/150px-The_Nightwatch_Rombout_Kemp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/The_Nightwatch_Rombout_Kemp.jpg/200px-The_Nightwatch_Rombout_Kemp.jpg 2x" data-file-width="1150" data-file-height="1150" /></a></span></td> <td>Sergeant <a href="/w/index.php?title=Rombout_Kemp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rombout Kemp (de pagina bestaat niet)">Rombout Kemp</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Paulus_Schoonhoven.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/The_Nightwatch_Paulus_Schoonhoven.jpg/100px-The_Nightwatch_Paulus_Schoonhoven.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/The_Nightwatch_Paulus_Schoonhoven.jpg/150px-The_Nightwatch_Paulus_Schoonhoven.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/The_Nightwatch_Paulus_Schoonhoven.jpg/200px-The_Nightwatch_Paulus_Schoonhoven.jpg 2x" data-file-width="717" data-file-height="717" /></a></span></td> <td>Piekenier <a href="/w/index.php?title=Paulus_Schoonhoven&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paulus Schoonhoven (de pagina bestaat niet)">Paulus Schoonhoven</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Jacob_Jorisz.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/The_Nightwatch_Jacob_Jorisz.jpg/100px-The_Nightwatch_Jacob_Jorisz.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/The_Nightwatch_Jacob_Jorisz.jpg/150px-The_Nightwatch_Jacob_Jorisz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/The_Nightwatch_Jacob_Jorisz.jpg/200px-The_Nightwatch_Jacob_Jorisz.jpg 2x" data-file-width="975" data-file-height="975" /></a></span></td> <td>Tamboer <a href="/w/index.php?title=Jacob_Jorisz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacob Jorisz (de pagina bestaat niet)">Jacob Jorisz</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:The_Nightwatch_Shield.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/The_Nightwatch_Shield.jpg/100px-The_Nightwatch_Shield.jpg" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/The_Nightwatch_Shield.jpg/150px-The_Nightwatch_Shield.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/The_Nightwatch_Shield.jpg/200px-The_Nightwatch_Shield.jpg 2x" data-file-width="5480" data-file-height="5480" /></a></span></td> <td>Schild met de namen van de afgebeelde personen die betaald hebben. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bijnaam">Bijnaam</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Bijnaam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Bijnaam"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De bijnaam <i>De Nachtwacht</i> komt voor het eerst voor in een document uit 1797. In een ordonnantie uit 1650, die door Banninck Cocq is ondertekend, wordt van een dagwacht en een nachtwacht gesproken, waarmee het betrekken van de wacht door de schutters bedoeld wordt. Toch acht kunsthistoricus <a href="/wiki/Gary_Schwartz" title="Gary Schwartz">Gary Schwartz</a> het niet waarschijnlijk dat hierin de verklaring voor de naam van het schilderij schuilt: het thema is immers niet het op wacht staan.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Waarschijnlijker vindt Schwartz het dat de naam pas werd gebruikt nadat men ervan overtuigd was geraakt dat het een nachtelijk tafereel betrof. Schwartz wijst erop dat de stadsrestaurator Jan van Dijk in 1758 sprak van 'een sterk Zonnelicht', alsof hij een bestaande opvatting wilde tegenspreken.<sup id="cite_ref-Schwartz_(2008),_p._47-48_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schwartz_(2008),_p._47-48-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het RRP vat de opmerking daarentegen op als aanwijzing dat de voorstelling toen nog werd beschouwd als zich afspelend bij daglicht en dat de – overigens nooit unaniem geaccepteerde – bijnaam in een onbewaakt moment laat in de achttiende eeuw ontstond, uit misverstand, gevoed door verdonkering van het doek.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hoe het ook zij, het oudste document waarin het doek <i>De Nachtwacht</i> genoemd wordt, is een brief van Lambertus Claessens aan de <a href="/w/index.php?title=Nationale_Raad_van_de_Bataafse_Republiek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nationale Raad van de Bataafse Republiek (de pagina bestaat niet)">Nationale Raad van de Bataafse Republiek</a>, geschreven ter begeleiding van een geëtste kopie van het werk. Claessens spreekt in de brief van 'De Nagtwagt'. De bevestiging van de ontvangst van deze ets is gedateerd op 27 oktober.<sup id="cite_ref-Schwartz_(2008),_p._47-48_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-Schwartz_(2008),_p._47-48-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerycaption">Details</li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rembrandt_Night_Watch_Girl.jpg" class="mw-file-description" title="Meisje"><img alt="Meisje" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Rembrandt_Night_Watch_Girl.jpg/156px-Rembrandt_Night_Watch_Girl.jpg" decoding="async" width="156" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Rembrandt_Night_Watch_Girl.jpg/234px-Rembrandt_Night_Watch_Girl.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Rembrandt_Night_Watch_Girl.jpg/312px-Rembrandt_Night_Watch_Girl.jpg 2x" data-file-width="1305" data-file-height="1504" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Meisje</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rembrandt_-_De_Nachtwacht_(Detail_Speer).jpg" class="mw-file-description" title="Lans"><img alt="Lans" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28Detail_Speer%29.jpg/180px-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28Detail_Speer%29.jpg" decoding="async" width="180" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28Detail_Speer%29.jpg/270px-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28Detail_Speer%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28Detail_Speer%29.jpg/360px-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28Detail_Speer%29.jpg 2x" data-file-width="663" data-file-height="344" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Lans</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:File-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_(detail_hat)_enhanced_colors_enlarged.jpg" class="mw-file-description" title="Hoed"><img alt="Hoed" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/File-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28detail_hat%29_enhanced_colors_enlarged.jpg/180px-File-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28detail_hat%29_enhanced_colors_enlarged.jpg" decoding="async" width="180" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/File-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28detail_hat%29_enhanced_colors_enlarged.jpg/270px-File-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28detail_hat%29_enhanced_colors_enlarged.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/File-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28detail_hat%29_enhanced_colors_enlarged.jpg/360px-File-Rembrandt_-_De_Nachtwacht_%28detail_hat%29_enhanced_colors_enlarged.jpg 2x" data-file-width="1716" data-file-height="742" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Hoed</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Inspiratie_weergave_schutters">Inspiratie weergave schutters</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Inspiratie weergave schutters" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Inspiratie weergave schutters"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Aanwijzing_12_voor_het_hanteren_van_het_musket_-_Schiet_(Jacob_de_Gheyn,_1607).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Aanwijzing_12_voor_het_hanteren_van_het_musket_-_Schiet_%28Jacob_de_Gheyn%2C_1607%29.jpg/260px-Aanwijzing_12_voor_het_hanteren_van_het_musket_-_Schiet_%28Jacob_de_Gheyn%2C_1607%29.jpg" decoding="async" width="260" height="340" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Aanwijzing_12_voor_het_hanteren_van_het_musket_-_Schiet_%28Jacob_de_Gheyn%2C_1607%29.jpg/390px-Aanwijzing_12_voor_het_hanteren_van_het_musket_-_Schiet_%28Jacob_de_Gheyn%2C_1607%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Aanwijzing_12_voor_het_hanteren_van_het_musket_-_Schiet_%28Jacob_de_Gheyn%2C_1607%29.jpg/520px-Aanwijzing_12_voor_het_hanteren_van_het_musket_-_Schiet_%28Jacob_de_Gheyn%2C_1607%29.jpg 2x" data-file-width="750" data-file-height="982" /></a><figcaption>Door Rembrandt nagevolgde afbeelding van de vuurhouding uit De Gheyns <i>Wapenhandelinghe</i> uit 1607.</figcaption></figure> <p>De houding van drie kloveniers is losjes ontleend aan het exercitiehandboek voor het Staatse leger, de <i>Wapenhandelinghe, van Roers Musquetten ende Spiessen</i> (1607) van <a href="/wiki/Jacob_de_Gheyn_(II)" title="Jacob de Gheyn (II)">Jacob de Gheyn (II)</a>. De eerste is de kleine figuur die achter de kapitein zijn musket afvuurt, een pose die meteen uitwijst dat geen realistisch tafereel beoogd werd. Het was namelijk verboden een schot af te vuren bij het uitmarcheren. De oneigentijdse kledij van de schutter is een motief dat hem buiten de realiteit plaatst en binnen de sfeer van de geschiedenis of de allegorie brengt. </p><p>De twee andere uit dat boek afkomstige poses zijn de in het rood geklede musketiers in de middengroep. De in het rood geklede man achter Van Ruytenburch die de na een schot achtergebleven kruitresten van zijn musket blaast, verricht een handeling die dus evenmin had kunnen plaatsvinden.<sup id="cite_ref-Bruyn_et_al._(1989),_p._456_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bruyn_et_al._(1989),_p._456-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De andere, ten voeten uit geschilderd terwijl hij kruit in zijn musket giet, vertoont een stap die in de handleiding van De Gheyn wordt gedemonstreerd door een musketier die met zijn rug naar de toeschouwer staat afgebeeld. Door hem om te draaien kan zijn wapen volledig getoond worden.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daarnaast zijn er aanwijzingen dat een niet bewaard gebleven schilderij van <a href="/wiki/Jan_Tengnagel" title="Jan Tengnagel">Jan Tengnagel</a> het model heeft geleverd voor de schutter die links ten voeten uit is geschilderd bij het laden van zijn musket. Tengnagel had De Gheyns afbeelding niet goed begrepen 'en Rembrandt kopieerde zijn vergissing: de kolf van een musket moet niet bovenhands worden vastgepakt maar onderhands'.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het handboek van De Gheyn was eveneens de leverancier van de houdingen der piekeniers. De eerste fase van het richten van de piek wordt verricht door de figuur met de pluimhoed die rechts op het doek staat.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De tweede beweging, het aan de schouder brengen van de piek, wordt uitgevoerd door de man met de hoge hoed die achter de kapitein staat. De gehelmde schutter achter de luitenant, ten slotte, voert een beweging uit van de draaghouding door de piek diagonaal over de borst te houden.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Interpretaties">Interpretaties</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Interpretaties" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Interpretaties"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rembrandt bereikte een sfeer vol opwinding, door rijke contrasten tussen licht en donker, tussen glanzende en doffe kleuren, door grote variatie in houdingen, gebaren en gelaatsuitdrukkingen in tegengestelde bewegingen dwars over het beeldvlak en uit het beeldvlak weg, door een complexe ruimtelijke opzet, die de blik zigzaggend naar voren en naar achteren leidt. </p><p>Het geheel wekt de indruk van een <a href="/wiki/Dynamiek_(beweging)" title="Dynamiek (beweging)">dynamisch</a> ogende momentopname. Rembrandt gaf het onderwerp vorm als een <a href="/wiki/Sc%C3%A8ne" title="Scène">scène</a> uit een toneelstuk. Hij <a href="/wiki/Toneelregisseur" title="Toneelregisseur">regisseerde</a> zijn portretklanten in een halfdonkere toneelruimte, waar rondzwervende lichtplekken hun gezichten zo markeerden dat zij als portret nog net herkenbaar waren. Niet eerder was een schuttersstuk met zo veel bravoure en kunstzinnige eigenzinnigheid behandeld. </p><p>Schwartz schetst een sceptisch beeld van de betrouwbaarheid van duidingen van - delen van - het doek. Hoewel experts sommige deelinterpretaties accepteren, worden de interpretatieve suggesties vaker van tafel geveegd of leiden tot correcties in volgende publicaties.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De interpretatie van de onderzoekers van het RRP is gebaseerd op twee uitgangspunten, waarvan het eerste is dat het schilderij een thematische eenheid vormt en dus niet een onderdeel symbolisch en het andere realistisch moet worden geduid. Vanwege de "manifest symbolische aard van de figuren der twee meisjes" geven de onderzoekers de voorkeur aan een symbolische duiding.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De tweede aanname is het tafereel als een afgeronde "uitdrukking van een aantal samenhangende thema's" te beschouwen en de handeling "haar cohesie dus niet ontleent aan de projectie van een in de toekomst gelegen moment".<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Symboliek">Symboliek</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Symboliek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Symboliek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Drie figuren op het doek, de twee meisjes en de vurende musketier met de bladerhelm, verstoren een visie op het doek die uitgaat van een samenhangende activiteit.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De poten van de kip aan de riem van het gouden meisje worden sinds lang en ook door het RRP beschouwd als een symbolische toespeling op de klauw in het embleem van de kloveniers.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De kleding van de vurende musketier met de helm vol eikenbladeren is niet eigentijds en dat is reden om hem te zien als een figuur die buiten de werkelijkheid staat en thuishoort in historische of allegorische sferen.<sup id="cite_ref-Bruyn_et_al._(1989),_p._456_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bruyn_et_al._(1989),_p._456-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bovendien is zijn gezicht niet te zien en zodoende verkrijgt hij de anonimiteit die het volgens het RRP mogelijk maakt hem te zien als personificatie van de musketrie in het algemeen, die als een soort attribuut van Banninck Cocq bij hem in de buurt staat. Hij vertoont in deze visie een parallel met de kip, waarvan het gezicht eveneens onzichtbaar is zodat de allusie aan het klauwsymbool makkelijker te herkennen is.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het handgebaar van de kapitein, waarbij de schaduw van zijn duim en wijsvinger precies het <a href="/wiki/Wapen_van_Amsterdam" title="Wapen van Amsterdam">stadswapen van Amsterdam</a> op de jas van de luitenant omvatten, geeft als het ware aan dat de schutters de stad zullen beschermen. De eikenblaadjes op de helm van de jongen staan voor heldhaftigheid. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Achtergrond_schutterijen">Achtergrond schutterijen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Achtergrond schutterijen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Achtergrond schutterijen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vanaf de 16e eeuw organiseerden vrijwilligers, op de manier van de beroepsgilden, zich in <a href="/wiki/Schutterij_(historisch)" title="Schutterij (historisch)">burgerwachten</a>, zogenoemde schutterscompagnieën, om in tijden van oorlog of oproer ook werkelijk in actie te komen om de veiligheid van de <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden</a> te waarborgen. Later verloren zij hun functie, al bleef het decorum. De schutterscompagnieën verwerden tot ceremoniële gezelschappen met een niet onaanzienlijke invloed: politieke machtsuitoefening en functies werden vergeven. Zij beschikten over een eigen gebouw, <a href="/wiki/Doelen_(schutterij)" title="Doelen (schutterij)">doelen</a> geheten, waar zij oefenden en bijeenkwamen bij feestelijke gelegenheden. De schutterscompagnieën dienden ook als erewacht, zoals bij de feestelijke intocht in 1638 van <a href="/wiki/Maria_de%27_Medici" title="Maria de' Medici">Maria de' Medici</a> in Amsterdam. </p><p>De <a href="/wiki/Compagnie_van_kapitein_Frans_Banninck_Cocq_en_luitenant_Willem_van_Ruytenburgh" title="Compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh">compagnie van Frans Banninck Cocq</a> (op het schild op het schilderij weergegeven als Frans Banning Cocq) was een van de schutterscompagnieën van Amsterdam. Vanaf het eind van de 16e eeuw had elke stadswijk in Amsterdam zo'n compagnie, die was onderverdeeld in vier korporaalschappen. De schutterijen waren verdeeld in 'vendels'. Omstreeks 1640 telde Amsterdam twintig wijken en twintig vendels. Ieder vendel bestond uit ongeveer honderdtwintig man. Een korporaalschap bestond uit ongeveer dertig man. De schutterscompagnieën waren met de verdediging van de stad belast. Aan het hoofd van elke compagnie stonden een kapitein en diens plaatsvervangende luitenant. Verder kende elke compagnie een <a href="/wiki/Vaandrig" title="Vaandrig">vaandeldrager</a>. Het was een voornaam gezelschap, waarvan de officieren en de leden er alle belang bij hadden om zich mooi uitgedost te laten portretteren. Het bestuur van de schutterij was in handen van de 'Doelheren' en een 'provoost' regelde de financiële zaken. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ontstaansgeschiedenis">Ontstaansgeschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Ontstaansgeschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Ontstaansgeschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kloveniersdoelen">Kloveniersdoelen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Kloveniersdoelen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Kloveniersdoelen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De belangrijkste ontvangstzaal van het stadsbestuur van Amsterdam was de grote feestzaal van de <a href="/wiki/Kloveniersdoelen_(Amsterdam)" title="Kloveniersdoelen (Amsterdam)">Kloveniersdoelen</a> uit 1627, waar later op dezelfde plek het <a href="/wiki/Doelen_Hotel" title="Doelen Hotel">Doelen Hotel</a> werd gebouwd. Vanaf 1522 gebruikten de kloveniersschutters de toren '<a href="/wiki/Swijgh_Utrecht" class="mw-redirect" title="Swijgh Utrecht">Swijgh Utrecht</a>' (uit 1481-82) als verenigingsgebouw. Toen rond 1638 de Kloveniersdoelen ernaast voltooid werd moesten drie wanden van de ontvangstzaal worden gedecoreerd. Aan de twee korte wanden waren schoorstenen. Aan de linkerkant van de grote wand kwam Rembrandts werk. Hij hield rekening met de lichtval in de zaal en de schoorsteen van de korte wand. Daarom staan de hoofdfiguren niet centraal, maar iets naar rechts en de linker sergeant is ook naar rechts geplaatst om goed licht te vangen.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De schutterscompagnieën die dat gebouw als hun pleisterplaats gebruikten, werden tussen 1640 en 1645 in opdracht van de kloveniers geportretteerd, maar alleen de schutters die het gevraagde bedrag wilden betalen werden afgebeeld. De situering van de zes verschillende schuttersstukken die alle in de grote feestzaal hingen, is begin eenentwintigste eeuw gereconstrueerd door kunsthistoricus <a href="/wiki/Bas_Dudok_van_Heel" title="Bas Dudok van Heel">Bas Dudok van Heel</a> en daaruit blijkt dat het niet om individuele doeken ging, maar om 'een doorlopend fries van op elkaar afgestemde schilderijen'. Rembrandts bijdrage wijkt in compositie en kleur danig af van de andere vijf werken, wat erop wijst dat hij zich 'waarschijnlijk niet aan de opdracht heeft gehouden.' Van de vijf andere schuttersstukken werd er een vervaardigd door Rembrandts vroegere medewerker <a href="/wiki/Govert_Flinck" title="Govert Flinck">Govert Flinck</a>, en de overige door <a href="/wiki/Jacob_Adriaensz._Backer" title="Jacob Adriaensz. Backer">Jacob Adriaensz. Backer</a>, <a href="/wiki/Bartholomeus_van_der_Helst" title="Bartholomeus van der Helst">Bartholomeus van der Helst</a>, <a href="/wiki/Nicolaes_Eliasz._Pickenoy" title="Nicolaes Eliasz. Pickenoy">Nicolaes Eliasz. Pickenoy</a> en <a href="/wiki/Joachim_von_Sandrart" title="Joachim von Sandrart">Joachim von Sandrart</a>.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_opdracht">De opdracht</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: De opdracht" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: De opdracht"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kopie_der_Nachtwache_(Familienbuch_Cocq).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Kopie_der_Nachtwache_%28Familienbuch_Cocq%29.jpg/260px-Kopie_der_Nachtwache_%28Familienbuch_Cocq%29.jpg" decoding="async" width="260" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Kopie_der_Nachtwache_%28Familienbuch_Cocq%29.jpg/390px-Kopie_der_Nachtwache_%28Familienbuch_Cocq%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/87/Kopie_der_Nachtwache_%28Familienbuch_Cocq%29.jpg 2x" data-file-width="392" data-file-height="310" /></a><figcaption>Kopie van <i>De Nachtwacht</i> uit het familiealbum van Frans Banninck Cocq, ca. 1650-1654, toegeschreven aan Jacob Colijn. 140 × 180 mm, Rijksmuseum Amsterdam</figcaption></figure> <p>Wanneer Rembrandt de opdracht kreeg, is slechts bij benadering bekend. Een van de achttien betalende geportretteerden, van wie de namen prijken op het later bijgeschilderde <a href="/wiki/Schild_(militaire_bescherming)" title="Schild (militaire bescherming)">schild</a> of <a href="/wiki/Cartouche_(heraldiek)" title="Cartouche (heraldiek)">cartouche</a>, Jan Claesz. Leijdekkers, maakte op 20 december 1640 zijn testament op en stierf een week later, zodat de militie is afgebeeld in de samenstelling van vóór december 1640. De opdracht moet dus enige tijd en misschien wel langere tijd vóór die datum gegeven zijn.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Rembrandt, die toen woonde aan de <a href="/wiki/Jodenbreestraat_(Amsterdam)" title="Jodenbreestraat (Amsterdam)">Breestraat</a>, niet ver van de Kloveniersdoelen, heeft het enorme doek waarschijnlijk in een galerij op de binnenplaats van zijn woning geschilderd.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rembrandts_honorarium">Rembrandts honorarium</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Rembrandts honorarium" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Rembrandts honorarium"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Twee op het schilderij afgebeelde schutters hebben in 1658 verklaard dat zestien van de afgebeelde schutters elk ongeveer honderd gulden betaalden, de een wat meer dan de ander, al naargelang hij meer of minder prominent zichtbaar was. Vanwege deze verklaring werd lang aangenomen dat Rembrandt ongeveer 1600 gulden kreeg. In de biografie die Baldinucci in 1686 in Florence uitgaf is echter sprake van 4000 scudi, wat ruim tweemaal zoveel is. Baldinucci's belangrijkste bron was <a href="/w/index.php?title=Bernhardt_Keil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bernhardt Keil (de pagina bestaat niet)">Bernhardt Keil</a>, een Deense schilder die juist bij Rembrandt in de leer was ten tijde van <i>De Nachtwacht</i>. Rembrandtkenner <a href="/wiki/Bob_Haak" title="Bob Haak">Bob Haak</a> achtte 1600 gulden een onwaarschijnlijk laag bedrag vergeleken met wat Rembrandt ontving voor andere stukken uit deze jaren. Haak vermoedde dan ook dat de twee schutters met hun verklaring in elk geval niet op de bijdragen van Banninck Cocq en Van Ruytenburch doelden. Aangezien zij in hun geheel op het doek staan afgebeeld en duidelijk de belangrijkste figuren zijn, zou het volgens hem verbazing wekken als de twee niet aanmerkelijk meer dan honderd gulden zouden hebben betaald.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dudok van Heel acht het aannemelijk dat Banninck Cocq en Van Ruytenburch elk ongeveer vijfhonderd gulden hebben betaald, eenzelfde bedrag dat <a href="/wiki/Andries_de_Graeff" title="Andries de Graeff">Andries de Graeff</a> betaalde voor zijn door Rembrandt in 1639 ten voeten uit geschilderd portret.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Slijtage,_beschadigingen_en_restauraties"><span id="Slijtage.2C_beschadigingen_en_restauraties"></span>Slijtage, beschadigingen en restauraties</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Slijtage, beschadigingen en restauraties" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Slijtage, beschadigingen en restauraties"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op verschillende plekken bevinden zich lange sneden in het doek en in de verf. Het vermoeden is dat toen het schilderij nog in de Kloveniersdoelen hing, de schutters het doek door onvoorzichtigheid beschadigd hebben met hun pieken en hellebaarden.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Deze beschadigingen zijn al lang geleden voor de beschouwer onzichtbaar gemaakt. </p><p>Ongeveer eens per eeuw moet nieuw linnen achter tegen een doek worden aangebracht, omdat anders materiaalmoeheid kan ontstaan, waardoor het doek slap wordt en de verfhuid kraakt. Schwartz noemde dit een 'vrij drastische ingreep', waarbij het schilderij ondersteboven wordt neergelegd en er druk op moet worden uitgeoefend om een goede hechting van de lijm te verkrijgen. Bij vroegere verdoekingen 'werd lijm door het linnenweefsel heen gedrukt tot in de craquelure van het oppervlak'; eenmaal hard geworden kan deze lijm een medeoorzaak zijn van het donker worden van het schilderij.<sup id="cite_ref-schwartz_2008_p.57_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-schwartz_2008_p.57-43"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De waarschijnlijk eerste verdoeking van <i>De Nachtwacht</i> vond plaats omstreeks 1761, de andere in 1851 (toen vonden ook uitvoerige herstelwerkzaamheden plaats<sup id="cite_ref-schwartz_2008_p.54_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-schwartz_2008_p.54-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), 1946/1947 en in 1976.<sup id="cite_ref-schwartz_2008_p.57_43-1" class="reference"><a href="#cite_note-schwartz_2008_p.57-43"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het schilderij werd ter ere van Rembrandts 300ste geboortejaar in 1906 gerestaureerd.<sup id="cite_ref-schwartz_2008_p.54_44-1" class="reference"><a href="#cite_note-schwartz_2008_p.54-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het doek werd toen haaks gemaakt door smalle driehoeken aan alle vier zijden toe te voegen.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tussen de jaren 1880 en de <a href="/wiki/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a> werd de soepelheid en transparantie van de vernislaag verbeterd door een behandeling met <a href="/wiki/Ethanol" title="Ethanol">alcoholdamp</a>. Daarnaast werd het doek 'ingesmeerd met een Zuid-Amerikaanse medicinale substantie, <a href="/wiki/Copaibahars" title="Copaibahars">copaivabalsem</a>, die doffe plekken opfrist.'<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Samen hebben beide methoden tot gevolg dat de verf anders reageert op de gangbare middelen die bij een gewone schoonmaak worden gebruikt. Bovendien is gedurende bijna een eeuw bij elke schoonmaakbeurt een minuscule hoeveelheid van de pigmenten verloren gegaan.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het schilderij losgemaakt van de lijst en opgerold, en op verschillende plaatsen weggeborgen. Op 25 juni 1945 werd het uitgerold en schoongemaakt.<sup id="cite_ref-schwartz_2008_p.54_44-2" class="reference"><a href="#cite_note-schwartz_2008_p.54-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De verf had bij het op- en uitrollen geen schade geleden. Een rol speelde hierbij dat Rembrandt als grondlaag een flexibel blijvende laag kwartsgrondering van zand en klei heeft gebruikt.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het doek dat in 1851 ter versteviging aan de achterkant was bevestigd, bleek wel op enkele plekken te zijn losgeraakt </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv/260px--Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="260" height="195" data-durationhint="94" data-mwtitle="Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/52/Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv/Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="384" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/52/Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="384" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/52/Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv/Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/52/Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv/Rembrandts_Nachtwacht_wordt_gerestaureerd-518161.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /></video></span><figcaption>Polygoonjournaal uit 1947. In het Rijksmuseum te Amsterdam is restaurator Mertens bezig met het schoonmaken van Rembrandts "De Nachtwacht".</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_2" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv/260px--Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="260" height="195" data-durationhint="151" data-mwtitle="Beschadigde_'Nachtwacht'_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer,_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer,_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/bc/Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv/Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="384" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="384" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/bc/Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv/Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/bc/Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv/Beschadigde_%27Nachtwacht%27_na_restauratie_geheel_hersteld_Weeknummer%2C_76-23_-_Open_Beelden_-_43032.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /></video></span><figcaption>Polygoonjournaal over de restauratie na de aanslag in 1975.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Nachtwacht_zoutzuur_1990.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Nachtwacht_zoutzuur_1990.jpg/260px-Nachtwacht_zoutzuur_1990.jpg" decoding="async" width="260" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Nachtwacht_zoutzuur_1990.jpg/390px-Nachtwacht_zoutzuur_1990.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Nachtwacht_zoutzuur_1990.jpg/520px-Nachtwacht_zoutzuur_1990.jpg 2x" data-file-width="6921" data-file-height="8768" /></a><figcaption>Beschadigingen na de aanslag met zoutzuur op <i>De Nachtwacht</i> in april 1990. Alleen het vernis werd beschadigd.</figcaption></figure> <p>Bij de restauratie van het doek in 1947 werden 63 herstelde gaten en scheuren geconstateerd. Over het algemeen waren die beschadigingen niet van ernstige aard. In de rechtervoet van de luitenant, onder de linkervoet van de kapitein en in de trommel bevonden zich gaten van ongeveer drie bij vier centimeter. In 1947 werd geconcludeerd dat de restauratie daarvan vermoedelijk al in de achttiende eeuw heeft plaatsgevonden. </p><p>Schwartz noemt drie oorzaken waardoor het schilderij beschadigd werd.<sup id="cite_ref-schwartz_2008_p.56_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-schwartz_2008_p.56-51"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De eerste is natuurlijke veroudering, waardoor in de loop der jaren niet alleen barsten in het verfoppervlak zijn ontstaan, maar door chemische processen ook de <a href="/wiki/Kleur" title="Kleur">kleur</a> en helderheid zijn veranderd.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Slijtage is ook de belangrijkste factor die het aanzicht van het doek heeft verslechterd, vooral de schaduwen in het algemeen maar ook de uitgelichte middengroep op de achtergrond.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De tweede en meest spectaculaire oorzaak is vandalisme. Op 13 januari 1911 hakte een werkloze scheepskok met een schoenmakersmes in op het schilderij, maar alleen de vernislaag werd beschadigd.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Op 14 september 1975 beschadigde een psychisch gestoorde man het schilderij met een gekarteld tafelmes.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> waarmee hij twaalf steken wist te maken, een aantal door het canvas heen: de meest linkse beschadigden het linker ondergedeelte van de figuur van Banninck Cocq en de meest rechtse raakte de trom. Het was de meest recente keer dat de verf met opzet beschadigd werd. De lengte van de beschadigingen liep van 39 cm tot een meter. Bij Banninck Cocq werd een deel van de beschildering in de vorm van een verticale, langwerpige driehoek compleet uitgesneden. De zijden ervan hadden een lengte van 28 cm en een breedte van zes cm.<sup id="cite_ref-bruyn_1989_p.433_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-bruyn_1989_p.433-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Toch was de beschadiging minder ernstig dan op het eerste gezicht leek: slechts 'een fractie oorspronkelijk materiaal' ging verloren. Wegens de beschadigingen waren de restauratoren genoodzaakt om de buitenste vernislaag te vernieuwen. Daaronder bevonden zich nog restanten van oudere vernislagen en besloten werd ook die te verwijderen. Slecht uitgevoerde retouches werden meteen maar vervangen en andere beschadigingen werden eveneens verholpen. Doordat het mes dwars door het schilderij was gegaan, werd aan de achterkant het doubleerdoek vervangen. De werkzaamheden namen in totaal meer dan acht maanden in beslag. </p><p>Op 6 april 1990 voorkwam snel ingrijpen van een suppoost ernstige schade toen een man het doek met <a href="/wiki/Zoutzuur" title="Zoutzuur">zoutzuur</a> besproeide. Het werd meteen geneutraliseerd doordat de suppoost direct <a href="/wiki/Gedemineraliseerd_water" title="Gedemineraliseerd water">gedemineraliseerd water</a> op het schilderij spoot.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hierdoor raakte alleen de <a href="/wiki/Vernis" title="Vernis">vernislaag</a> aangetast.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Een derde oorzaak van beschadigingen zijn incidentele ongelukken en goedbedoelde maar desastreuze restauratiemethoden. In 1843 viel de hamer van een timmerman door het schilderij bij de installatie van banken.<sup id="cite_ref-bruyn_1989_p.433_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-bruyn_1989_p.433-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <dl><dt>Operatie Nachtwacht (vanaf 2019)</dt></dl> <p>Op 8 juli 2019 begon <i>Operatie Nachtwacht</i>, de werknaam van de volgens het Rijksmuseum 'grootste restauratie ooit' van het schilderij. Onderzoek en restauratie vinden plaats 'op zaal' en kunnen door het publiek worden gevolgd doordat rond het schilderij een 'glazen huis' is opgetrokken. Hierdoor kan <i>De Nachtwacht</i> tijdens de hele operatie in de museumzaal blijven hangen. Bezoekers kunnen meekijken via de livestream.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rembrandt%27s_Nachtwacht_-_missing_pieces.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Rembrandt%27s_Nachtwacht_-_missing_pieces.jpg/260px-Rembrandt%27s_Nachtwacht_-_missing_pieces.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Rembrandt%27s_Nachtwacht_-_missing_pieces.jpg/390px-Rembrandt%27s_Nachtwacht_-_missing_pieces.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Rembrandt%27s_Nachtwacht_-_missing_pieces.jpg/520px-Rembrandt%27s_Nachtwacht_-_missing_pieces.jpg 2x" data-file-width="3024" data-file-height="4032" /></a><figcaption><i>Operation Night Watch</i> in 2021, aangevuld met kunstmatig gefabriceerde ontbrekende delen die oorspronkelijk in of vlak na 1715 werden weggesneden</figcaption></figure> <p>Het team van 29 personen bestaat uit onder meer restauratoren, conservatoren, natuurwetenschappers en fotografen. Elke dag van de week werken drie leden van dit team aan het onderzoek. Het omvat achtereenvolgens: </p> <ul><li>24-uurs röntgenopnamen met een macroröntgenfluorescentiescanner.</li> <li>onderzoek met een 'hoofdloep' (die tien maal vergroot) en een microscoop</li> <li>het maken van 12.500 foto's<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> met een dusdanig hoge resolutie dat er ingezoomd kan worden 'op een oppervlakte vijf keer dunner dan een mensenhaar'.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook werden 3D-beelden gemaakt.</li></ul> <p>Doel van het onderzoek is om zo veel mogelijk te weten te komen. Het team stelde hierbij vragen als: </p> <ul><li>welke verven heeft Rembrandt gebruikt en waarom?</li> <li>hoe is de verf sindsdien veranderd?</li> <li>waarom zit er een waas over bepaalde delen?</li> <li>is het schilderij donkerder geworden?</li></ul> <p>Het vooronderzoek zou tien maanden in beslag nemen, maar vanwege de <a href="/wiki/Coronacrisis_in_Nederland" title="Coronacrisis in Nederland">coronacrisis</a>, waarbij de medewerkers minimaal 1,5 meter afstand moesten houden, ging het langer duren. Slechts twee medewerkers konden nog tegelijkertijd bij het schilderij werkzaam zijn. </p><p>Als onderdeel van het onderzoek werden van het schilderij 528 digitale foto’s gemaakt, 24 rijen van 22 afbeeldingen. De daaruit ontstane afbeelding van het complete schilderij is 44,8 gigapixels groot, ofwel 44.804.687.500 pixels. De afstand tussen de pixels bedraagt twintig micrometer (0,02 mm). Het stelde onderzoekers in staat het schilderij op afstand zeer nauwkeurig te bestuderen. De afbeelding wordt gebruikt om komende verouderingsprocessen in kaart te brengen. </p><p>Op 3 januari 2022 zette het Rijksmuseum een afbeelding van 717 gigapixels van <i>De Nachtwacht</i> online. De afstand tussen twee pixels bedraagt daarbij vijf micrometer (0,005 millimeter). Voor deze afbeelding werden met een 100-megapixel Hasselblad H6D 400 MS-camera 8439 aparte foto’s van 5,5 cm x 4,1 cm geschoten. De foto's werden vervolgens met kunstmatige intelligentie aan elkaar gevoegd. Dat leverde een bestand op van 5,6 terabyte. </p><p>In de zomer en het najaar van 2021 was het doek tijdelijk te zien in de originele staat, met de ontbrekende stukken die rond 1715 werden weggesneden. Met behulp van <a href="/wiki/Kunstmatige_intelligentie" title="Kunstmatige intelligentie">kunstmatige intelligentie</a> en de reproductie van Gerrit Lundens werden de stroken gereconstrueerd.<sup id="cite_ref-:0_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Met de laatste technieken werd een beeld gekregen van een eerste schets die Rembrandt op het doek afbeeldde.<sup id="cite_ref-operatie_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-operatie-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Niet eerder werd een dergelijke schets op een schilderij van Rembrandt aangetroffen.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Uit de schets bleek dat hij slechts enkele kleine wijzigingen doorvoerde. Zo werden er uiteindelijk minder speren geschilderd en het lijkt dat op de schets nog een extra zwaard te zien is die in het eindresultaat niet meer voorkomt en op de helm van de schutter Claes van Cruijsbergen schetste Rembrandt in eerste instantie een veer. Een ander aspect dat aan het licht kwam, is dat Rembrandt een pigment met <a href="/wiki/Arseen" title="Arseen">arseen</a> gebruikte voor het borduurwerk van de mouwen en jas van luitenant Willem van Ruytenburgh.<sup id="cite_ref-operatie_63-1" class="reference"><a href="#cite_note-operatie-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De rookwolk direct links van het hoofd van kapitein Frans Banninck Cocq, die op de kopie van Lundens nog goed zichtbaar is, blijkt verdwenen te zijn door slijtage. Bij de hond is er ook sprake van slijtage. De toplagen van de verf zijn hier verdwenen en alleen nog de schets is zichtbaar. Eerder werd nog gedacht dat de wazige weergave van de hond het gevolg was van chemische reacties in de verf.<sup id="cite_ref-operatie_63-2" class="reference"><a href="#cite_note-operatie-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Rembrandt bleek het blauwe pigment <a href="/wiki/Smalt" title="Smalt">smalt</a> gebruikt te hebben dat niet stabiel is en in de loop der eeuwen bruin werd. Smalt gebruikte hij onder meer op de inmiddels bruine delen van het paarse kostuum van de schietende schutter,<sup id="cite_ref-operatie_63-3" class="reference"><a href="#cite_note-operatie-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> maar ook voor de sokken van de jongen die de kruithoorn vasthoudt.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Lood in de verf is op sommige delen van het schilderij gaan reageren met olie. Dit veroorzaakte witte bobbeltjes die in het verleden bij het schoonmaken van het schilderij zijn verwijderd of er vanzelf zijn afgevallen. Wat overbleef waren zwarte stipjes, die waar zijn te nemen op de linkerwang van kapitein d'armes Jan Adriaensen Keijser die zich tussen Banninck Cocq en Van Ruytenburgh bevindt.<sup id="cite_ref-operatie_63-4" class="reference"><a href="#cite_note-operatie-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geldelijke_waarde">Geldelijke waarde</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Geldelijke waarde" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Geldelijke waarde"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De waarde van het schilderij kan niet in geld uitgedrukt worden. Het is niet te koop of ooit te koop geweest. De schutterij die destijds de opdracht aan Rembrandt verstrekte, was een stedelijke instelling en <i>De Nachtwacht</i> is sindsdien eigendom van de gemeente Amsterdam, in <i>eeuwigdurende bruikleen aan het <a href="/wiki/Rijksmuseum_Amsterdam" title="Rijksmuseum Amsterdam">Rijksmuseum</a></i>.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het televisieprogramma <i><a href="/wiki/De_Rekenkamer_(televisieprogramma)" title="De Rekenkamer (televisieprogramma)">De Rekenkamer</a></i> kwam in de uitzending van 9 september 2011 tot een geschatte waarde van ruim 500 miljoen euro. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zeventiende-eeuwse_commentaren">Zeventiende-eeuwse commentaren</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Zeventiende-eeuwse commentaren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Zeventiende-eeuwse commentaren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_3" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm/260px--Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="260" height="146" data-durationhint="948" data-mwtitle="Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_(3_5).webm" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_(3_5).webm"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1a/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="854" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1a/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-width="1280" data-height="720" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1a/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm.720p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="720p.vp9.webm" data-width="1280" data-height="720" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1a/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="426" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1a/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="640" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1a/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm/Waarom_is_de_Nachtwacht_belangrijker_dan_andere_schilderijen_%283_5%29.webm.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="640" data-height="360" /></video></span><figcaption>Lezing <i>Waarom is de Nachtwacht belangrijker dan andere schilderijen</i> van kunsthistoricus en voormalig directeur van het Rijksmuseum <a href="/wiki/Henk_van_Os" title="Henk van Os">Henk van Os</a></figcaption></figure> <p>Uit 1678 dateert het oudste overgeleverde commentaar op het schilderij. <a href="/wiki/Samuel_van_Hoogstraten_(schilder)" title="Samuel van Hoogstraten (schilder)">Samuel van Hoogstraten</a> was Rembrandts leerling in de eerste helft van de jaren veertig, dus ten tijde van het werk aan <i>De Nachtwacht</i>.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In zijn <i><a href="/wiki/Inleyding_tot_de_hooge_schoole_der_schilderkonst" title="Inleyding tot de hooge schoole der schilderkonst">Inleyding tot de hooge schoole der schilderkonst</a></i> uit 1678 biedt hij een uiteenzetting van zijn kunstzinnige ideeën, die mogelijk gedeeltelijk aan Rembrandt zelf zijn ontleend.<sup id="cite_ref-van_de_wetering_1991,_p33_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-van_de_wetering_1991,_p33-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hij schrijft daarin: 'Al wat de konst stuk voor stuk vertoont, is een nabootsing van natuerlijke dingen, maer het bij een schikken en ordineeren komt uit den geest des konstenaers hervoor, die de deelen, die voorgegeven zijn, eerst in zijne inbeelding verwardelijk bevat, tot dat hyze tot een geheel vormt, en zoo te zamen schikt, datze als een beeld maken'. De kunst is om alle beelden die samen een historie vormen zodanig te schikken dat er 'geen de minste te veel noch te weynich in schijnt te zijn' en het resultaat een proeve van 'Simmetrie, Analogie, en Harmonie' is. Het volstaat niet dat 'een Schilder zijn beelden op ryen nevens malkander stelt, gelijk men hier in Hollant op de Schuttersdoelen al te veel zien kan.' De ware meesters weten te bereiken 'dat haer geheele werk eenwezich is, gelijk Clio uit Horatius leert. 'Dit streven naar eenheid heeft Rembrandt 'in zijn stuk op den Doele tot Amsterdam zeer wel, maer na veeler gevoelen al te veel, waergenomen, maekende meer werks van het groote beelt zijner verkiezing, als van de byzondere afbeeltsels, die hem waren aenbesteet.'<sup id="cite_ref-Hoogstraten_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hoogstraten-68"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hij voorspelde over het doek: 'Echter zal dat zelve werk, hoe berispelijk, na mijn gevoelen al zijn meedestrevers verdueren, zijnde zoo schilderachtich van gedachten, zoo zwierich van sprong, en zoo krachtich, dat, nae zommiger gevoelen, al d' andere stukken daer als kaerteblaren nevens staen. Schoon ik wel gewilt hadde, dat hij 'er meer lichts in ontsteeken had.'<sup id="cite_ref-Hoogstraten_68-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hoogstraten-68"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 1686 schreef de Italiaan <a href="/wiki/Filippo_Baldinucci" title="Filippo Baldinucci">Filippo Baldinucci</a> een boek over grafische kunst, waarin hij vermeldde dat het schilderij erg bewonderd werd omdat het perspectief van de kapitein met de sponton in zijn hand zo uitstekend was dat het leek of die in haar volle lengte was afgebeeld. Zelf vond hij het doek verwarrend en donker. Dergelijke kritiek gaf aanleiding tot het ontstaan van de negentiende-eeuwse mythe dat het doek door de opdrachtgevers niet aanvaard zou zijn.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Deze mythe berust op een kennelijke verwarring met het schilderij <i><a href="/wiki/De_samenzwering_van_de_Bataven_onder_Claudius_Civilis" title="De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis">De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis</a></i>, dat Rembrandt in opdracht van het stadsbestuur maakte voor het nieuwe stadhuis en dat in de zomer van 1662 werd afgeleverd, maar nog voor de jaarwisseling 'van de muur gehaald en aan de schilder geretourneerd' werd om onbekende redenen.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Inmiddels behoort het schilderij tot de beroemdste ter wereld.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Provenance">Provenance</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Provenance" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Provenance"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div id="sjabloon_zie_artikel" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor het begrip 'provenance', zie <a href="/wiki/Provenance" title="Provenance">Provenance</a></i> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="17e_en_18e_eeuw">17e en 18e eeuw</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: 17e en 18e eeuw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: 17e en 18e eeuw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Van 1642 tot in elk geval 1715 hing het doek in de grote feestzaal van de Kloveniersdoelen aan de huidige <a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdamse</a> <a href="/wiki/Nieuwe_Doelenstraat_(Amsterdam)" title="Nieuwe Doelenstraat (Amsterdam)">Nieuwe Doelenstraat</a>.<sup id="cite_ref-bruyn_et_al_1989,_p484_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-bruyn_et_al_1989,_p484-73"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In of vlak na 1715 verhuisde het naar de Kleine Krijgsraadkamer van het stadhuis op de <a href="/wiki/Dam_(Amsterdam)" title="Dam (Amsterdam)">Dam</a>, het huidige <a href="/wiki/Paleis_op_de_Dam" title="Paleis op de Dam">Paleis op de Dam</a>.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sindsdien meet het schilderij 363 bij 438 cm.<sup id="cite_ref-bruyn_1989_p.433_56-2" class="reference"><a href="#cite_note-bruyn_1989_p.433-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het moest daar namelijk tussen twee deuren hangen, en daarom werd er aan alle zijden een strook afgesneden. Hierdoor verdwenen er aan de boven-, linker- en rechterzijde enkele details. Van de linkerzijde werd het grootste deel verwijderd, waardoor enkele onderdelen geheel verdwenen: een brugleuning, twee schutters en de pluim van de hoed van een derde man. Bovendien werd het effect van een bewegend gezelschap afgezwakt. De afgesneden delen van het schilderij zijn verloren gegaan, maar aangezien Frans Banninck Cocq een replica en een aquarel van het schilderij heeft laten maken, kan men indirect nog steeds de weggesneden gedeelten bestuderen, zij het op veel kleiner formaat. Zo meet de replica door <a href="/wiki/Gerrit_Lundens" title="Gerrit Lundens">Gerrit Lundens</a> in de <a href="/wiki/National_Gallery_(Londen)" title="National Gallery (Londen)">National Gallery</a> te Londen slechts 67 bij 85,5 cm.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="19e_en_begin_20e_eeuw">19e en begin 20e eeuw</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: 19e en begin 20e eeuw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: 19e en begin 20e eeuw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1808 nam koning <a href="/wiki/Lodewijk_Napoleon" title="Lodewijk Napoleon">Lodewijk Napoleon</a> het stadhuis in gebruik als zijn koninklijk paleis en werd het doek in februari dat jaar in het <a href="/wiki/Trippenhuis" title="Trippenhuis">Trippenhuis</a> in bewaring gegeven, waar destijds de kunsthandelaar <a href="/wiki/Cornelis_Sebille_Roos" title="Cornelis Sebille Roos">C.S. Roos</a> woonde. Het bleef daar maar kort, want op 8 augustus 1808 was het weer terug.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vanaf 1815 tot 1885 hing het schilderij in het koninklijk museum in het Trippenhuis.<sup id="cite_ref-bruyn_et_al_1989,_p484_73-1" class="reference"><a href="#cite_note-bruyn_et_al_1989,_p484-73"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het hing in de voormalige <i>Grote Sael</i> van <a href="/wiki/Trip_(geslacht)" title="Trip (geslacht)">Hendrick Trip</a>. Bij de opening van het <a href="/wiki/Rijksmuseumgebouw" title="Rijksmuseumgebouw">Rijksmuseumgebouw</a> in 1885 kreeg <i>De Nachtwacht</i> als bruikleen van de gemeente <a href="/wiki/Amsterdam_(gemeente)" title="Amsterdam (gemeente)">Amsterdam</a> aldaar een nieuwe plek toegewezen. Het kwam te hangen in de speciaal hiervoor gebouwde <a href="/wiki/Nachtwachtzaal" title="Nachtwachtzaal">Nachtwachtzaal</a>. In 1898 werd <i>De Nachtwacht</i> tijdelijk tentoongesteld op de Rembrandttentoonstelling in het <a href="/wiki/Stedelijk_Museum_(Amsterdam)" class="mw-redirect" title="Stedelijk Museum (Amsterdam)">Stedelijk Museum</a> ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin <a href="/wiki/Wilhelmina_der_Nederlanden" title="Wilhelmina der Nederlanden">Wilhelmina</a>. Daar werd de conclusie getrokken dat het schilderij in het Rijksmuseum beter belicht zou moeten worden. Hiervoor werd een nieuwe Nachtwachtzaal gebouwd, die op 16 juli 1906 door prins Hendrik geopend werd, ter gelegenheid van het 300ste geboortejaar van Rembrandt. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tweede_Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Tweede Wereldoorlog" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Tweede Wereldoorlog"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Tal_van_verpakte_kunstvoorwerpen_opgestapeld_in_het_depot_Linksonder_de_Nacht,_Bestanddeelnr_900-2432.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Tal_van_verpakte_kunstvoorwerpen_opgestapeld_in_het_depot_Linksonder_de_Nacht%2C_Bestanddeelnr_900-2432.jpg/260px-Tal_van_verpakte_kunstvoorwerpen_opgestapeld_in_het_depot_Linksonder_de_Nacht%2C_Bestanddeelnr_900-2432.jpg" decoding="async" width="260" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Tal_van_verpakte_kunstvoorwerpen_opgestapeld_in_het_depot_Linksonder_de_Nacht%2C_Bestanddeelnr_900-2432.jpg/390px-Tal_van_verpakte_kunstvoorwerpen_opgestapeld_in_het_depot_Linksonder_de_Nacht%2C_Bestanddeelnr_900-2432.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Tal_van_verpakte_kunstvoorwerpen_opgestapeld_in_het_depot_Linksonder_de_Nacht%2C_Bestanddeelnr_900-2432.jpg/520px-Tal_van_verpakte_kunstvoorwerpen_opgestapeld_in_het_depot_Linksonder_de_Nacht%2C_Bestanddeelnr_900-2432.jpg 2x" data-file-width="2873" data-file-height="2887" /></a><figcaption><i>De Nachtwacht</i> opgerold in de mergelgrotten bij Maastricht</figcaption></figure> <p>Wegens dreigend oorlogsgeweld werd <i>De Nachtwacht</i> in september 1939 overgebracht naar <a href="/wiki/Kasteel_Radboud" title="Kasteel Radboud">kasteel Radboud</a> in <a href="/wiki/Medemblik_(stad)" title="Medemblik (stad)">Medemblik</a>. Bij de evacuatie werd gebruik gemaakt van een aparte smalle doorgang die in 1934 was aangebracht in de Nachtwachtzaal om het schilderij in noodgevallen weg te halen. Na Medemblik verhuisde het doek op 12 mei 1940 naar de <a href="/wiki/Kunstbunker_bij_Castricum" title="Kunstbunker bij Castricum">kunstbunker bij Castricum</a>, in eigendom van de stad Amsterdam, waartoe het uit de lijst moest worden gehaald en ter plekke werd opgerold met de beschildering aan de buitenkant;<sup id="cite_ref-Hijmans_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hijmans-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> de diameter van het opgerolde doek bedroeg zestig centimeter. Op 21 maart 1941 werd het verhuisd naar de <a href="/wiki/Kunstbunkers_bij_Heemskerk" title="Kunstbunkers bij Heemskerk">Rijkskluis bij Heemskerk</a> en op 24 maart 1942 werd <i>De Nachtwacht</i> naar de <a href="/wiki/Kunstbunker_Sint-Pietersberg" title="Kunstbunker Sint-Pietersberg">kunstbunker in de Sint-Pietersberg</a> bij <a href="/wiki/Maastricht" title="Maastricht">Maastricht</a> overgebracht.<sup id="cite_ref-Hijmans_77-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hijmans-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Na afloop van de <a href="/wiki/Nederland_in_de_Tweede_Wereldoorlog" title="Nederland in de Tweede Wereldoorlog">Duitse bezetting</a> arriveerde op 25 juni 1945 het schilderij per binnenschip in Amsterdam voor de expositie <i>Het Weerzien der Meesters</i>. De toenmalige directeur van het Rijksmuseum, Van Schendel, viel bij die gelegenheid boven op het schilderij, dat hiervan geen ernstige schade ondervond. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eind_20e_en_21e_eeuw">Eind 20e en 21e eeuw</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Eind 20e en 21e eeuw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Eind 20e en 21e eeuw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tijdens de meer dan tien jaar durende verbouwing en renovatie van het Rijksmuseum vanaf 2003 hing <i>De Nachtwacht</i> tijdelijk in de <a href="/wiki/Druckeruitbouw" title="Druckeruitbouw">Druckeruitbouw</a>. Op 11 december 2003 werd <i>De Nachtwacht</i> met veel publiciteit omgeven uit de lijst gehaald; ingepakt in vetvrij papier; in een houten frame gehangen dat in twee beschermhoezen werd gestoken; op een kar over straat naar de andere vleugel gereden; omhooggetakeld, en door een speciale gleuf het gebouw binnengebracht. </p><p>Op 27 maart 2013 werd het schilderij teruggeplaatst in de Nachtwachtzaal, onder strenge veiligheidsmaatregelen. De politie had de wijde omgeving van het museum afgezet. Het schilderij werd in een houten raamwerk geplaatst, en daaromheen werd een beschermhoes aangebracht met sensoren die de temperatuur, de luchtvochtigheid en schokken registreerden. Daaromheen zat weer een stalen omhulsel van 300 kilo en een isolatielaag van speciaal schuim. Op 13 april 2013 werd het Rijksmuseum heropend en was <i>De Nachtwacht</i> na bijna tien jaar weer op haar originele locatie in het museum te aanschouwen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Adaptaties_en_invloed">Adaptaties en invloed</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Adaptaties en invloed" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Adaptaties en invloed"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:August_Jernberg_-_Treppenhuis_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/August_Jernberg_-_Treppenhuis_-_Google_Art_Project.jpg/260px-August_Jernberg_-_Treppenhuis_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="260" height="209" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/August_Jernberg_-_Treppenhuis_-_Google_Art_Project.jpg/390px-August_Jernberg_-_Treppenhuis_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/August_Jernberg_-_Treppenhuis_-_Google_Art_Project.jpg/520px-August_Jernberg_-_Treppenhuis_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="2757" data-file-height="2216" /></a><figcaption>August Jernberg, <i>Bezoekers voor De Nachtwacht in het Trippenhuis</i>, schilderij uit 1880, gebaseerd op een schets uit 1872,<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 65 × 81 cm, Konstmuseum Malmö</figcaption></figure> <ul><li>In 1885 trad <i>De Nachtwacht</i> toe tot de schilderijen die op schilderijen afgebeeld zijn, toen de naar Duitsland geëmigreerde Zweedse schilder <a href="/w/index.php?title=August_Jernberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="August Jernberg (de pagina bestaat niet)">August Jernberg</a> (1826-1896) op basis van een schets uit 1872<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> een schilderij maakte van de zaal in het Trippenhuis waar <i>De Nachtwacht</i> hing. Daarop zijn de bezoekers afgebeeld die voor het doek staan.</li> <li>In 1942 schreef de Nederlandse componist <a href="/wiki/Henk_Badings" title="Henk Badings">Henk Badings</a> zijn opera <i>De Nachtwacht</i> over het leven van Rembrandt.</li> <li>De Britse filmregisseur <a href="/wiki/Peter_Greenaway" title="Peter Greenaway">Peter Greenaway</a> begon in juni 2006 aan een film over Rembrandt en <i>De Nachtwacht</i>. De film heet <i><a href="/wiki/Nightwatching" title="Nightwatching">Nightwatching</a></i> en gaat over de drie vrouwen van Rembrandt en de gevolgen die het schilderen van <i>De Nachtwacht</i> voor Rembrandt had. De film zou oorspronkelijk uitkomen tijdens het <a href="/wiki/Rembrandtjaar" title="Rembrandtjaar">Rembrandtjaar</a>, vierhonderd jaar na Rembrandts geboorte, maar kwam uiteindelijk uit in 2008. In datzelfde jaar beeldde Greenaway de personages van <i>De Nachtwacht</i> uit in een installatie in het Rijksmuseum.</li></ul> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Nachtwacht-in-3D.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Nachtwacht-in-3D.jpg/250px-Nachtwacht-in-3D.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Nachtwacht-in-3D.jpg/375px-Nachtwacht-in-3D.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Nachtwacht-in-3D.jpg/500px-Nachtwacht-in-3D.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1728" /></a><figcaption>De beeldengroep <i>Nachtwacht in 3D</i> op het Amsterdamse <a href="/wiki/Rembrandtplein_(Amsterdam)" title="Rembrandtplein (Amsterdam)">Rembrandtplein</a> met op de achtergrond het grote, gietijzeren Rembrandtstandbeeld uit 1852, door beeldhouwer Louis Royer</figcaption></figure> <ul><li><i>De Nachtwacht</i> is als vensternummer 16 in de <a href="/wiki/Canon_van_Amsterdam" title="Canon van Amsterdam">Canon van Amsterdam</a> opgenomen.</li> <li>De <i><a href="/wiki/Nachtwacht_3D" title="Nachtwacht 3D">Nachtwacht 3D</a></i> van Michael Dronov en Alexander Taratinov bestaat uit bronzen beelden die de belangrijkste figuren uit het beroemde schilderij weergeven. De beelden zijn in 2006 op het <a href="/wiki/Rembrandtplein_(Amsterdam)" title="Rembrandtplein (Amsterdam)">Rembrandtplein</a> in Amsterdam geplaatst ter gelegenheid van het <a href="/wiki/Rembrandtjaar" title="Rembrandtjaar">Rembrandtjaar</a> op initiatief van de plaatselijke ondernemingsvereniging.</li> <li>In het Overijsselse <a href="/wiki/Dalfsen_(dorp)" title="Dalfsen (dorp)">Dalfsen</a> maakte een lokale huisschilder, Jan van der Horst, tussen 1985 en 1990 een kopie van <i>De Nachtwacht</i>. Deze hangt in het café-restaurant "Expo Madrid" in het dorp. Het schilderij wordt ook wel <i>De Nachtwacht van Dalfsen</i> genoemd.<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>In 2019 werd er een fotografische reconstructie gemaakt door Julius Rooymans, genaamd <i>Nachtwacht360</i>.<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hierbij werden look-alikes ingezet en ook werd er een 'nieuwe Nachtwacht' gemaakt, namelijk een fictieve scène die zich aan de andere zijde van het schilderij afspeelt.</li> <li><i><a href="/wiki/De_nachtwachtbrigade" title="De nachtwachtbrigade">De nachtwachtbrigade</a></i> is een verhaal uit de <a href="/wiki/Suske_en_Wiske" title="Suske en Wiske">Suske en Wiske</a>-reeks en het schilderij vervult een hoofdrol. Het album verscheen in het vierhonderdste geboortejaar van Rembrandt van Rijn. In het verhaal komen ook andere bekende werken aan bod, zoals <i><a href="/wiki/De_anatomische_les_van_Dr._Nicolaes_Tulp" title="De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp">De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp</a></i> (eveneens van Rembrandt), en nemen de striphelden onbewust poses aan uit het meesterwerk van Rembrandt. Bij wijze van grap werd gesteld dat de onbekende figuur, wiens hoofd slechts ten dele zichtbaar is, in werkelijkheid Lambik is, die het met Rembrandt op een akkoordje gooide om alsnog op het doek te kunnen prijken. Jerom maakt aan het einde van het avontuur in het 17e-eeuwse Amsterdam de cynische opmerking dat, om het doek buiten te krijgen, ze het zullen moeten verzagen. Het idee doet Rembrandt gruwen van afgrijzen. Ironisch genoeg zal precies dat gebeuren.</li> <li><i>De Nachtwacht</i> komt voor in alle spellen van de <a href="/wiki/Animal_Crossing_(franchise)" title="Animal Crossing (franchise)">Animal Crossing</a>-series, onder de naam "amazing painting".</li> <li>Op het muziekalbum <i><a href="/wiki/Starless_and_Bible_Black" title="Starless and Bible Black">Starless and Bible Black</a></i> van de Engelse rockgroep <a href="/wiki/King_Crimson" title="King Crimson">King Crimson</a> staat een nummer met de naam "The Night Watch", waarin tekstdichter <a href="/wiki/Richard_Palmer-James" title="Richard Palmer-James">Richard Palmer-James</a> zijn indrukken van het schilderij en de Nederlandse samenleving verwoordt.</li> <li><a href="/wiki/Ayreon" title="Ayreon">Ayreon</a> heeft een lied aan het schilderij gewijd, namelijk <i>The Shooting Company of Captain Frans B. Cocq</i>, en werd uitgebracht op het album <i><a href="/w/index.php?title=Universal_Migrator_Part_2:_Flight_of_the_Migrator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universal Migrator Part 2: Flight of the Migrator (de pagina bestaat niet)">Universal Migrator Part 2: Flight of the Migrator</a></i>.</li> <li>Op 17 december 2019 maakte de Internationale Astronomische Unie officieel bekend dat de definitieve naam voor <a href="/wiki/Exoplaneet" title="Exoplaneet">exoplaneet</a> HAT-P-6-b, <a href="/wiki/Nachtwacht_(exoplaneet)" title="Nachtwacht (exoplaneet)">Nachtwacht</a> is.<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Het schilderij komt voor in de videogame <a href="/wiki/Horizon_Forbidden_West" title="Horizon Forbidden West">Horizon Forbidden West</a> van <a href="/wiki/Guerrilla_Games" title="Guerrilla Games">Guerrilla Games</a> in de kluis gevuld met kunst van Tilda van der Meer.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen">Bronnen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Bronnen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Bronnen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Bikker, Jonathan (2013) <i>De Nachtwacht</i>, Amsterdam: Het Rijksmuseum</li> <li>Bruyn, J., B. Haak, S.H. Levie, P.J.J. van Thiel, E. van de Wetering (1989) <i>A 146. The 'Night watch', or Officers and men of the company of Captain Frans Banning Cocq and Lieutenant Willem van Ruytenburgh</i>, in: Stichting/Foundation Rembrandt Research Project (RRP), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rembrandtdatabase.org/images/corpus/CorpusRembrandt_3.pdf"><i>A Corpus of Rembrandt Paintings III 1635-1642</i></a>. Dordrecht [etc.] : Martinus Nijhoff Publishers, p. 430-485 (p. 446-501 in de PDF; let op: PDF is 111 MB).</li> <li>Haak, B. (1969) <i>Rembrandt: zijn leven, zijn werk, zijn tijd.</i> Met 612 afbeeldingen, waarvan 109 in kleur. Den Haag: Uitgeverij De Archipel.</li> <li>Haas, K.H. de (1928) <i>Een meetkundige reconstructie van het oorspronkelijke formaat van Rembrandts Nachtwacht</i></li> <li>Dudok van Heel, S.A.C. (1987) <i>Dossier Rembrandt</i></li> <li>Dudok van Heel, S.A.C. (2009) <i>Frans Banninck Cocq's Troop in Rembrandt's "Night Watch". The Identification of the Guardsmen</i>, in: <i>The Rijksmuseum Bulletin</i>, jaargang 57, nr. 1</li> <li>Hijmans, Willem, Luitsen Kuiper en Annemarie Vels Heijn (1976) <i>Rembrandts Nachtwacht. Het vendel van Frans Banning Cocq, de geschiedenis van een schilderij</i>. Leiden: A.W. Sijthoff. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9021800160" title="Speciaal:Boekbronnen/9021800160">ISBN 9021800160</a></span></li> <li>Schendel, A. van & H.H. Mertens (1947) <i>De Restauraties van Rembrandt's Nachtwacht</i>, <i>Oud Holland</i>, jaargang 62, nr. 1/2</li> <li><a href="/wiki/Gary_Schwartz" title="Gary Schwartz">Schwartz, Gary</a> (1984) <i>Rembrandt: zijn leven, zijn schilderijen. Een nieuwe biografie met alle beschikbare schilderijen in kleur afgebeeld</i>. Vertaald uit het Engels door Loekie Schwartz. Maarssen: Uitgeverij Gary Schwartz. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9061790573" title="Speciaal:Boekbronnen/9061790573">ISBN 9061790573</a></span></li> <li>Schwartz, Gary (2008) <i>De Nachtwacht</i>. Vertaling Loekie Schwartz. Derde herziene druk, Amsterdam: Rijksmuseum en Nieuw Amsterdam <i>Uitgevers</i>. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789086890378" title="Speciaal:Boekbronnen/9789086890378">ISBN 9789086890378</a></span></li> <li>Thiel, P.J.J. (1976) <i>Beschadiging en herstel van Rembrandts Nachtwacht</i>, in: <i>Bulletin van het Rijksmuseum</i>, nummer 1/2</li> <li>Tussenbroek, Gabri van (2018) <i>Amsterdam en de Nachtwacht. De mannen op het meesterwerk van Rembrandt.</i> Amsterdam: Uitgeverij Prometheus. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789044638585" title="Speciaal:Boekbronnen/9789044638585">ISBN 9789044638585</a></span></li> <li><a href="/wiki/Ernst_van_de_Wetering" title="Ernst van de Wetering">Wetering, Ernst van de</a> (1991) <i>Rembrandts schilderwijze: techniek in dienst van illusie</i>, in: Christopher Brown, Jan Kelch & Pieter van Thiel (red.), <i>Rembrandt: De Meester & zijn Werkplaats. Schilderijen</i>. Amsterdam en Zwolle: Rijksmuseum Amsterdam en Waanders Uitgevers, p. 12-39. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9066302984" title="Speciaal:Boekbronnen/9066302984">ISBN 9066302984</a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=29" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=29" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/zien-en-doen/tentoonstellingen/operatie-nachtwacht/story/ultra-hoge-resolutie-foto"><i>De Nachtwacht</i> in hoge resolutie (717 gigapixels)</a> (sinds 3 januari 2022 online)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/SK-C-5">Rijksmuseum Amsterdam: <i>De Nachtwacht</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://beleefdenachtwacht.nl/">Beleef De Nachtwacht - interactief meesterwerk</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.antarticagalleries.com/nachtwacht/index_nl.html">Nachtwacht Project</a> - interactieve versie van Nachtwacht door Rembrandt en Lundens (Nederlands, Engels, Chinees)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&veaction=edit&section=30" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=De_Nachtwacht&action=edit&section=30" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Conservering_van_schilderijen" title="Conservering van schilderijen">Schade en veroudering schilderijen</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-16px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verklarende_noten">Verklarende noten</h2></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">De officiële naam kan worden gebaseerd op informatie uit een in de jaren 1650 vervaardigd familiealbum van Banninck Cocq, waarin naast een waterverfkopie van het schilderij de volgende tekst staat: '<i>Schets</i> van de Schilderije op de groote Sael van de Cleveniers Doelen daerinne de Jonge Heer van Purmerlandt als Capiteijn, geeft last aen zijnen Lieutenant, de Heer van Vlaerdingen, om syn Compaignie Burgers te doen marcheren.' Geciteerd in Bruyn et al. (1989), p. 480.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noten">Noten</h2></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;-moz-column-width:30em; -webkit-column-width:30em; column-width:30em; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.canonvannederland.nl/nl/page/290629/wilhem-en-de-%E2%80%98de-nachtwacht%E2%80%99">Wilhem en de 'De Nachtwacht'</a>. <i><a href="/wiki/Canon_van_Nederland" title="Canon van Nederland">Canon van Nederland</a></i>. </span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/stories/10-dingen/story/10-dingen-rembrandts-nachtwacht">10 dingen over Rembrandts Nachtwacht</a>. <i><a href="/wiki/Rijksmuseum_Amsterdam" title="Rijksmuseum Amsterdam">Rijksmuseum Amsterdam</a></i>. </span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 61</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Christopher Black, <i>Rembrandt. With 171 illustrations, 16 in colour.</i> NL: Thames and Hudson Ltd, 1984. Regayed 1999, p. 97</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"> Bruyn et al. (1989), p. 480</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Bikker, Jonathan (2013) <i>De Nachtwacht</i>, p. 44</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Bikker, Jonathan (2013) <i>De Nachtwacht</i>, p. 46</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Bikker, Jonathan (2013) <i>De Nachtwacht</i>, p. 40</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 437.</span> </li> <li id="cite_note-van_de_wetering_1991,_p33-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-van_de_wetering_1991,_p33_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-van_de_wetering_1991,_p33_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Van de Wetering (1991), p. 33.</span> </li> <li id="cite_note-van_de_wetering_1991,_p37-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-van_de_wetering_1991,_p37_12-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-van_de_wetering_1991,_p37_12-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Van de Wetering (1991), p. 37.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Ref. Dagblad 9 dec 2021</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Rijksmuseum Amsterdam, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/SK-C-1453">Beschrijving Lundens' kopie.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230320195335/https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/SK-C-1453">Gearchiveerd</a> op 20 maart 2023.</span> </li> <li id="cite_note-grootte-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-grootte_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-grootte_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.5216">De Nachtwacht</a>, rijksmuseum.nl, geraadpleegd op 25 augustus 2019</span> </li> <li id="cite_note-Haas-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Haas_16-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Haas_16-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">K.H. de Haas (1928) <i>Een meetkundige reconstructie van het oorspronkelijke formaat van Rembrandts Nachtwacht</i>, p. 14</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 434</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">K.H. de Haas (1928) <i>Een meetkundige reconstructie van het oorspronkelijke formaat van Rembrandts Nachtwacht</i>, p. 14-15</span> </li> <li id="cite_note-:0-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:0_19-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_19-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nos.nl/l/2386263">Nachtwacht tijdelijk te zien 'zoals Rembrandt hem had bedoeld'</a>. <i>nos.nl</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2021-10-02">2 oktober 2021</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">S.A.C. Dudok van Heel, <i>Frans Banninck Cocq's Troop in Rembrandt's "Night Watch". The Identification of the Guardsmen</i>, in: <i>The Rijksmuseum Bulletin</i>, jaargang 57, 2009, nr. 1, p. 45</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">A. van Schendel & H.H. Mertens, <i>De Restauraties van Rembrandt's Nachtwacht</i>, <i>Oud Holland</i>, jaargang 62, nr. 1/2, 1947, p. 36-37</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 47.</span> </li> <li id="cite_note-Schwartz_(2008),_p._47-48-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Schwartz_(2008),_p._47-48_23-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Schwartz_(2008),_p._47-48_23-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 47-48.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 453.</span> </li> <li id="cite_note-Bruyn_et_al._(1989),_p._456-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Bruyn_et_al._(1989),_p._456_25-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bruyn_et_al._(1989),_p._456_25-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 456.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989),p. 459.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 33.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 33-34.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 34</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 35.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">Origineel citaat: "manifestly symbolic character of the figures of the two girls". Bruyn et al. (1989), p. 456.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">"the expression of a number of interrelated themes"; "its cohesion will not be made dependent on a projection forward in time". Bruyn et al. (1989), p. 456-457.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 454.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 455-456.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 460.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">Hijmans, W., Kuiper L., Vels Heijn, A. (1976), <i>Rembrandts Nachtwacht</i>, A.W.Sijthoff, Leiden, p. 59</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">Rijksmuseum Persbericht, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120530031452/http://www.rijksmuseum.nl/pers/algemeen/nachtwacht-ontrafeld?lang=nl">'De Nachtwacht ontrafeld. Identiteit alle schutters op de Nachtwacht eindelijk bekend.'</a> Gearchiveerd op 30 mei 2012. Geraadpleegd op 8 augustus 2015.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 450.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Dudok van Heel, S.A.C. (1987) Dossier Rembrandt, p. 49.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Haak (1969), p. 179</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">S.A.C. Dudok van Heel, <i>Frans Banninck Cocq's Troop in Rembrandt's "Night Watch". The Identification of the Guardsmen</i>, in: <i>The Rijksmuseum Bulletin</i>, jaargang 57, 2009, nr. 1, p. 74</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text">A. van Schendel & H.H. Mertens, <i>De Restauraties van Rembrandt's Nachtwacht</i>, <i>Oud Holland</i>, jaargang 62, nr. 1/2, 1947, p. 29</span> </li> <li id="cite_note-schwartz_2008_p.57-43"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-schwartz_2008_p.57_43-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-schwartz_2008_p.57_43-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 57.</span> </li> <li id="cite_note-schwartz_2008_p.54-44"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-schwartz_2008_p.54_44-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-schwartz_2008_p.54_44-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-schwartz_2008_p.54_44-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 54.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 433-434.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Restauratieverslag_hoeken_Nachtwacht_1906.jpg">Restauratieverslag hoeken Nachtwacht 1906</a>, commons.wikimedia.org. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230621155152/https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Restauratieverslag_hoeken_Nachtwacht_1906.jpg">Gearchiveerd</a> op 21 juni 2023.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 57-58.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 58.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180322081609/http://www.westfriesgenootschap.nl/geschiedschrijving/biografie/biografie_karin_groen.php">Groen, Karin (1941-2013) - Een Wognums meisje: van medisch analiste tot Rembrandt expert</a>, Westfries genootschap</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180322142905/https://www.rembrandthuis.nl/nl/blog/object-van-de-week-52/">Object van de week #52</a>, Rembrandthuis, 18 juli 2016</span> </li> <li id="cite_note-schwartz_2008_p.56-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-schwartz_2008_p.56_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 56.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 56-57.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 436.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://anderetijden.nl/artikel/6696/De-Nachtwacht">De Nachtwacht - Verborgen, vernield en verheerlijkt</a>, Andere Tijden, 6 april 2017</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text">P.J.J. van Thiel, <i>Beschadiging en herstel van Rembrandts Nachtwacht</i>, in: <i>Bulletin van het Rijksmuseum</i>, 1976, nummer 1/2, p. 4.</span> </li> <li id="cite_note-bruyn_1989_p.433-56"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-bruyn_1989_p.433_56-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-bruyn_1989_p.433_56-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-bruyn_1989_p.433_56-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 433.</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text">Beschrijving bij foto ANP Beeldbank. Bezocht 24 mei 2011 - anp-photo.com</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 60.</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://beleefdenachtwacht.nl/thema/heden">livestream van onderzoek en restauratie in 2019/2020</a></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/nachtwacht">achtergrond info over onderzoek en restauratie van De Nachtwacht</a> op de site van het Rijksmuseum.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.parool.nl/amsterdam/operatie-nachtwacht-is-begonnen~bace08f2/">Óperatie Nachtwacht' is begonnen</a>, Het Parool, 8 juli 2019. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220410044828/https://www.parool.nl/amsterdam/operatie-nachtwacht-is-begonnen~bace08f2/">Gearchiveerd</a> op 10 april 2022.</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nos.nl/l/2292548">'Operatie Nachtwacht' en iedereen kan meekijken</a>, NOS, 8 juli 2019</span> </li> <li id="cite_note-operatie-63"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-operatie_63-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-operatie_63-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-operatie_63-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-operatie_63-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-operatie_63-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/stories/operatie-nachtwacht/story/onderzoeksresultaten-operatie-nachtwacht?utm_campaign">Onderzoeksresultaten Operatie Nachtwacht</a>, rijksmuseum.nl, 8 december 2021. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220410044833/https://www.rijksmuseum.nl/nl/stories/operatie-nachtwacht/story/onderzoeksresultaten-operatie-nachtwacht?utm_campaign">Gearchiveerd</a> op 10 april 2022.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/stories/operatie-nachtwacht/story/whats-up-dog">What's up dog</a>, rijksmuseum.nl, december 2021. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220410044833/https://www.rijksmuseum.nl/nl/stories/operatie-nachtwacht/story/whats-up-dog">Gearchiveerd</a> op 10 april 2022.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksmuseum.nl/nl/stories/operatie-nachtwacht/story/smalt-in-de-nachtwacht">Smalt in De Nachtwacht</a>, rijksmuseum.nl, december 2021. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220410044833/https://www.rijksmuseum.nl/nl/stories/operatie-nachtwacht/story/smalt-in-de-nachtwacht">Gearchiveerd</a> op 10 april 2022.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nrc.nl/nieuws/2008/10/24/amsterdam-heeft-altijd-nog-de-nachtwacht-11628614-a302372">Amsterdam heeft altijd nog de Nachtwacht</a>, NRC Handelsblad, 24 oktober 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230325183914/https://www.nrc.nl/nieuws/2008/10/24/amsterdam-heeft-altijd-nog-de-nachtwacht-11628614-a302372">Gearchiveerd</a> op 25 maart 2023.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text">Van de Wetering (1991), p. 32.</span> </li> <li id="cite_note-Hoogstraten-68"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Hoogstraten_68-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hoogstraten_68-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Van Hoogstraten (1678), p. 176</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text">Hijmans et al. (1976), p. 88.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (1984), p. 320.</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text">Hijmans et al. (1976), p. 95 en p. 104.</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text">Haak (1969), p. 178</span> </li> <li id="cite_note-bruyn_et_al_1989,_p484-73"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-bruyn_et_al_1989,_p484_73-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-bruyn_et_al_1989,_p484_73-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 484.</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruyn et al. (1989), p. 433, 484</span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text">National Gallery, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nationalgallery.org.uk/paintings/gerrit-lundens-after-rembrandt-the-company-of-captain-banning-cocq-the-nightwatch">'Gerrit Lundens after Rembrandt, De Nachtwacht.'</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150130023610/http://www.nationalgallery.org.uk/paintings/gerrit-lundens-after-rembrandt-the-company-of-captain-banning-cocq-the-nightwatch/*/key-facts">Keyfacts</a></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text">A. van Schendel & H.H. Mertens, <i>De restauraties van Rembrandt's Nachtwacht</i>, 1947, jaargang 62, nr. 1/2, p. 17-18</span> </li> <li id="cite_note-Hijmans-77"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Hijmans_77-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hijmans_77-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Willem Hijmans, Luitsen Kuiper & Annemarie Vels Heijn (1976) <i>Rembrandts Nachtwacht. Het vendel van Frans Banning Cocq, de geschiedenis van een schilderij</i>, p. 95</span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 49</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text">Schwartz (2008), p. 49. De aanduiding aldaar dat het schilderij zelf uit 1880 dateert berust kennelijk op een drukfout.</span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230323161239/http://www.expomadrid.nl/index.php/expo/">"De Nachtwacht van Dalfsen" op de site van Expo Madrid</a>. Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-03-23">23 maart 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-03-23">23 maart 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nachtwacht360.nl/a-r-t-p-r-i-n-t-s">nachtwacht360.nl</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220128034721/https://www.nachtwacht360.nl/a-r-t-p-r-i-n-t-s">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-01-28">28 januari 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-01-22">22 januari 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nos.nl/artikel/2315144-geen-hat-p-6-b-meer-maar-nachtwacht-en-sterrennacht.html">Geen HAT-P-6 b meer, maar Nachtwacht en Sterrennacht</a>, nos.nl, 17 december 2019. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230621154805/https://nos.nl/artikel/2315144-geen-hat-p-6-b-meer-maar-nachtwacht-en-sterrennacht.html">Gearchiveerd</a> op 21 juni 2023.</span> </li> </ol></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style><div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Bibliografische informatie" data-collapsetext="Inklappen" data-expandtext="Uitklappen"><div id="Bibliografische_informatie" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografische_informatie" title="Wikipedia:Bibliografische informatie">Bibliografische informatie</a></div><div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content plainlist ta-left"><ul style="column-width:36em"><li><b><a href="/wiki/Marburg_Picture_Index" class="mw-redirect" title="Marburg Picture Index">Marburg Picture Index</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bildindex.de/document/obj20186110">20186110</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">Bibliothèque nationale de France</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb14541384b">cb14541384b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb14541384b">(data)</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">Gemeinsame Normdatei</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4445488-0">4445488-0</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">Library of Congress Control Number</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n98096977">n98096977</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Isra%C3%ABl" title="Nationale Bibliotheek van Israël">Nationale Bibliotheek van Israël</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007592618305171">987007592618305171</a></span></li><li><b><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q17299580" class="extiw" title="d:Q17299580">RKDimages</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rkd.nl/nl/explore/images/3063">3063</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">Système universitaire de documentation</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/078527813">078527813</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">Virtual International Authority File</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/177124540">177124540</a></span></li><li><b></b> <b><a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a></b> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/177124540">177124540</a></li></ul></div></div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:The_Night_Watch#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:The Night Watch">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:The_Night_Watch#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:The Night Watch">De Nachtwacht</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Schilderijen_van_Rembrandt"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_schilderijen_Rembrandt" title="Sjabloon:Navigatie schilderijen Rembrandt"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_schilderijen_Rembrandt&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Schilderijen_van_Rembrandt" class="navigatie-titel">Schilderijen van <a href="/wiki/Rembrandt_van_Rijn" title="Rembrandt van Rijn">Rembrandt</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Adriaantje_Hollaer" title="Adriaantje Hollaer">Adriaantje Hollaer</a> · <a href="/wiki/Ahasveros_en_Haman_aan_het_feestmaal_van_Esther" title="Ahasveros en Haman aan het feestmaal van Esther">Ahasveros en Haman aan het feestmaal van Esther</a> · <a href="/wiki/De_anatomische_les_van_Dr._Deijman" title="De anatomische les van Dr. Deijman">De anatomische les van Dr. Deijman</a> · <a href="/wiki/De_anatomische_les_van_Dr._Nicolaes_Tulp" title="De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp">De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp</a> · <a href="/wiki/Andromeda_aan_de_rots_geketend" title="Andromeda aan de rots geketend">Andromeda aan de rots geketend</a> · <a href="/wiki/Aristoteles_bij_de_buste_van_Homerus" title="Aristoteles bij de buste van Homerus">Aristoteles bij de buste van Homerus</a> · <a href="/wiki/Artemisia_(schilderij)" title="Artemisia (schilderij)">Artemisia</a> · <a href="/wiki/Badende_vrouw_(Rembrandt)" title="Badende vrouw (Rembrandt)">Badende vrouw</a> · <a href="/wiki/Bathseba_met_de_brief_van_koning_David" title="Bathseba met de brief van koning David">Bathseba met de brief van koning David</a> · <a href="/wiki/De_blindmaking_van_Simson" title="De blindmaking van Simson">De blindmaking van Simson</a> · <a href="/wiki/De_brillenverkoper" title="De brillenverkoper">De brillenverkoper</a> · <a href="/wiki/Buitenlandse_admiraal" title="Buitenlandse admiraal">Buitenlandse admiraal</a> · <a href="/wiki/Christus_in_de_storm_op_het_meer_van_Galilea" title="Christus in de storm op het meer van Galilea">Christus in de storm op het meer van Galilea</a> · <a href="/wiki/Christus_met_een_staf" title="Christus met een staf">Christus met een staf</a> · <a href="/wiki/Dana%C3%AB_(Rembrandt)" title="Danaë (Rembrandt)">Danaë</a> · <a href="/wiki/David_en_Uria" title="David en Uria">David en Uria</a> · <a href="/wiki/De_doop_van_de_kamerling" title="De doop van de kamerling">De doop van de kamerling</a> · <a href="/wiki/Het_feestmaal_van_Belsazar" title="Het feestmaal van Belsazar">Het feestmaal van Belsazar</a> · <a href="/wiki/Flora_(Rembrandt)" title="Flora (Rembrandt)">Flora</a> · <a href="/wiki/Gelijkenis_van_de_rijke_dwaas_(Rembrandt)" title="Gelijkenis van de rijke dwaas (Rembrandt)">Gelijkenis van de rijke dwaas</a> · <a href="/wiki/Historiestuk_(Rembrandt)" title="Historiestuk (Rembrandt)">Historiestuk</a> · <a href="/wiki/Jacob_zegent_de_zonen_van_Jozef_(Rembrandt)" title="Jacob zegent de zonen van Jozef (Rembrandt)">Jacob zegent de zonen van Jozef</a> · <a href="/wiki/Jeremia_treurend_over_de_verwoesting_van_Jeruzalem" title="Jeremia treurend over de verwoesting van Jeruzalem">Jeremia treurend over de verwoesting van Jeruzalem</a> · <a href="/wiki/Het_Joodse_bruidje" title="Het Joodse bruidje">Het Joodse bruidje</a> · <a href="/wiki/De_maaltijd_in_Emma%C3%BCs_(Rembrandt,_Mus%C3%A9e_Jacquemart-Andr%C3%A9)" title="De maaltijd in Emmaüs (Rembrandt, Musée Jacquemart-André)">De maaltijd in Emmaüs</a> · <a href="/wiki/Marten_Soolmans_en_Oopjen_Coppit" title="Marten Soolmans en Oopjen Coppit">Marten Soolmans en Oopjen Coppit</a> · <a href="/wiki/Mozes_en_de_tafelen_der_wet" title="Mozes en de tafelen der wet">Mozes en de tafelen der wet</a> · <a href="/wiki/De_Nachtwacht_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="De Nachtwacht (hoofdbetekenis)">De Nachtwacht</a> · <a href="/wiki/Het_offer_van_Abraham_(1635)" title="Het offer van Abraham (1635)">Het offer van Abraham (1635)</a> · <a href="/wiki/Pallas_Athene_(Rembrandt)" title="Pallas Athene (Rembrandt)">Pallas Athene</a> · <a href="/wiki/Portret_van_een_man_met_handschoenen_in_de_hand" title="Portret van een man met handschoenen in de hand">Portret van een man met handschoenen in de hand</a> · <a href="/wiki/Portret_van_een_man_(Rembrandt)" title="Portret van een man (Rembrandt)">Portret van een man</a> · <a href="/wiki/Portret_van_Amalia_van_Solms" title="Portret van Amalia van Solms">Portret van Amalia van Solms</a> · <a href="/wiki/Portret_van_Baertje_Martens" title="Portret van Baertje Martens">Portret van Baertje Martens</a> · <a href="/wiki/Portret_van_Herman_Doomer" title="Portret van Herman Doomer">Portret van Herman Doomer</a> · <a href="/wiki/Portret_van_Jan_Six" title="Portret van Jan Six">Portret van Jan Six</a> · <a href="/wiki/Portret_van_Johannes_Wtenbogaert" title="Portret van Johannes Wtenbogaert">Portret van Johannes Wtenbogaert</a> · <a href="/wiki/Portret_van_Maurits_Huygens" title="Portret van Maurits Huygens">Portret van Maurits Huygens</a> · <a href="/wiki/De_samenzwering_van_de_Bataven_onder_Claudius_Civilis" title="De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis">De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis</a> · <a href="/wiki/De_schilder_in_zijn_atelier" title="De schilder in zijn atelier">De schilder in zijn atelier</a> · <a href="/wiki/De_Staalmeesters" title="De Staalmeesters">De Staalmeesters</a> · <a href="/wiki/De_steniging_van_de_Heilige_Stefanus" title="De steniging van de Heilige Stefanus">De steniging van de Heilige Stefanus</a> · <a href="/wiki/Terugkeer_van_de_Verloren_Zoon" title="Terugkeer van de Verloren Zoon">Terugkeer van de verloren zoon</a> · <a href="/wiki/Titus_aan_de_lezenaar" title="Titus aan de lezenaar">Titus aan de lezenaar</a> · <a href="/wiki/Titus_als_monnik" title="Titus als monnik">Titus als monnik</a> · <a href="/wiki/De_Vaandeldrager" title="De Vaandeldrager">De Vaandeldrager</a> · <a href="/wiki/De_verloochening_van_Petrus" title="De verloochening van Petrus">De verloochening van Petrus</a> · <a href="/wiki/De_verloren_zoon_in_een_herberg" title="De verloren zoon in een herberg">De verloren zoon in een herberg</a> · <a href="/wiki/Het_vertrek_van_de_Sunammitische_vrouw" title="Het vertrek van de Sunammitische vrouw">Het vertrek van de Sunammitische vrouw</a> · <a href="/wiki/De_vlucht_naar_Egypte_(Rembrandt)" title="De vlucht naar Egypte (Rembrandt)">De vlucht naar Egypte</a> · <a href="/wiki/De_vlucht_naar_Egypte_(atelier_van_Rembrandt)" title="De vlucht naar Egypte (atelier van Rembrandt)">De vlucht naar Egypte</a> · <a href="/wiki/Zelfportret_op_jeugdige_leeftijd_(ca._1628)" title="Zelfportret op jeugdige leeftijd (ca. 1628)">Zelfportret op jeugdige leeftijd (ca. 1628)</a> · <a href="/wiki/Zelfportret_met_twee_cirkels" title="Zelfportret met twee cirkels">Zelfportret met twee cirkels</a> · <a href="/wiki/Zelfportret_als_de_apostel_Paulus" title="Zelfportret als de apostel Paulus">Zelfportret als de apostel Paulus</a> </p> </div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67045932">.mw-parser-output .gesproken_wiki_player .vjs-subs-caps-button{display:none}</style>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=De_Nachtwacht&oldid=68423360">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=De_Nachtwacht&oldid=68423360</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Werk_van_Rembrandt" title="Categorie:Werk van Rembrandt">Werk van Rembrandt</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Noord-Nederlandse_schilderkunst_in_het_Rijksmuseum_Amsterdam" title="Categorie:Noord-Nederlandse schilderkunst in het Rijksmuseum Amsterdam">Noord-Nederlandse schilderkunst in het Rijksmuseum Amsterdam</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Schuttersstuk" title="Categorie:Schuttersstuk">Schuttersstuk</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:1640-1649" title="Categorie:1640-1649">1640-1649</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Gesproken_Wikipedia" title="Categorie:Wikipedia:Gesproken Wikipedia">Wikipedia:Gesproken Wikipedia</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 23 nov 2024 om 22:03.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=De_Nachtwacht&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-76c6b8f495-vhz8n","wgBackendResponseTime":204,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.325","walltime":"0.458","ppvisitednodes":{"value":4288,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":31261,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11782,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":19,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":46763,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 275.087 1 -total"," 29.69% 81.672 1 Sjabloon:Infobox_schilderij"," 28.77% 79.152 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 20.20% 55.558 1 Sjabloon:Appendix"," 19.25% 52.947 2 Sjabloon:Bevat"," 15.87% 43.663 2 Sjabloon:References"," 10.59% 29.127 1 Sjabloon:Bibliografische_informatie"," 7.19% 19.792 5 Sjabloon:Citeer_web"," 6.45% 17.746 1 Sjabloon:Commonscat"," 5.62% 15.468 1 Sjabloon:Gesproken_Wikipedia_klein"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.052","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1956220,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-69bb4bfd88-j7hq4","timestamp":"20241127091604","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"De Nachtwacht","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/De_Nachtwacht","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q219831","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q219831","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-12-12T11:16:41Z","dateModified":"2024-11-23T21:03:59Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/5a\/The_Night_Watch_-_HD.jpg","headline":"schilderij van Rembrandt van Rijn uit 1642"}</script> </body> </html>