CINXE.COM
Zwols - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Zwols - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"f1b55ccf-f626-46f9-9155-015f34e8915b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Zwols","wgTitle":"Zwols","wgCurRevisionId":68494652,"wgRevisionId":68494652,"wgArticleId":571148,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Sallands","Nederlands stadsdialect","Cultuur in Zwolle","Nedersaksisch dialect"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Zwols","wgRelevantArticleId":571148,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true, "wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q3154205","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging", "ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Zwols1960.png/1200px-Zwols1960.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1401"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Zwols1960.png/800px-Zwols1960.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="934"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Zwols1960.png/640px-Zwols1960.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="747"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Zwols - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Zwols"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwols"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Zwols rootpage-Zwols skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/14_december"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Zwols" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Zwols" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Zwols" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Zwols" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klankinventaris" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Klankinventaris"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Klankinventaris</span> </div> </a> <ul id="toc-Klankinventaris-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kenmerken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kenmerken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Kenmerken</span> </div> </a> <ul id="toc-Kenmerken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verschillen_binnen_het_Zwols" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verschillen_binnen_het_Zwols"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Verschillen binnen het Zwols</span> </div> </a> <ul id="toc-Verschillen_binnen_het_Zwols-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ontwikkeling_verscheidene_klanken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontwikkeling_verscheidene_klanken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ontwikkeling verscheidene klanken</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ontwikkeling_verscheidene_klanken-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ontwikkeling verscheidene klanken-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Ontwikkeling_verscheidene_klanken-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Veranderingen_sinds_±_1900" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Veranderingen_sinds_±_1900"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Veranderingen sinds ± 1900</span> </div> </a> <ul id="toc-Veranderingen_sinds_±_1900-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Verspreiding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verspreiding"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Verspreiding</span> </div> </a> <ul id="toc-Verspreiding-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zwols_als_cultuurtaal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zwols_als_cultuurtaal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Zwols als cultuurtaal</span> </div> </a> <ul id="toc-Zwols_als_cultuurtaal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referenties" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referenties"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Referenties</span> </div> </a> <ul id="toc-Referenties-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Zwols</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 1 taal" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-1" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">1 taal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Zwols" title="Zwols – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Zwols" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3154205#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Zwols" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Zwols" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Zwols"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Zwols"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Zwols" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Zwols" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&oldid=68494652" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Zwols&id=68494652&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FZwols"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrKodu&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FZwols"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Zwols"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Zwols&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zwols&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3154205" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Zwols<br />Zwols </th></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3"><i>Nedersaksisch dialect</i> </td></tr> <tr> <th>Gesproken in </th> <td colspan="2">stad <a href="/wiki/Zwolle" title="Zwolle">Zwolle</a> </td></tr> <tr> <th>Sprekers </th> <td colspan="2">61% gaf aan Zwols, Kampers of Deventers te kunnen spreken eind 2002<sup id="cite_ref-Bloemhoff_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bloemhoff-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <p>30.000 (1958)<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:12_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-:12-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Taalfamilie" title="Taalfamilie">Taalfamilie</a> </th> <td colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/Indo-Europese_talen" title="Indo-Europese talen">Indo-Europees</a> <ul><li><a href="/wiki/Germaanse_talen" title="Germaanse talen">Germaans</a> <ul><li><a href="/wiki/West-Germaanse_talen" title="West-Germaanse talen">West-Germaans</a> <ul><li>(<a href="/wiki/Ingveoons" class="mw-redirect" title="Ingveoons">Ingveoons</a>) <ul><li><a href="/wiki/Nederduits" title="Nederduits">Nederduits</a></li> <li><a href="/wiki/Nedersaksisch" title="Nedersaksisch">Nedersaksisch</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=West-Nedersaksisch&action=edit&redlink=1" class="new" title="West-Nedersaksisch (de pagina bestaat niet)">West-Nedersaksisch</a> <ul><li><a href="/wiki/Nederlands_Nedersaksisch" class="mw-redirect" title="Nederlands Nedersaksisch">Nederlands Nedersaksisch</a></li> <li><a href="/wiki/Westfaals" title="Westfaals">Westfaals</a> <ul><li><a href="/wiki/Gelders-Overijssels" title="Gelders-Overijssels">Gelders-Overijssels</a> <ul><li><a href="/wiki/Sallands" title="Sallands">Sallands</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Centraal-Sallands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Centraal-Sallands (de pagina bestaat niet)">Centraal-Sallands</a><sup id="cite_ref-HNTL_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-HNTL-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Noord-Overijssels&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noord-Overijssels (de pagina bestaat niet)">Noord-Overijssels</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <ul><li><b>Zwols</b></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></div> </td></tr> <tr> <th>Varianten </th> <td colspan="2"><div> <a href="/w/index.php?title=Binnenstads-Zwols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Binnenstads-Zwols (de pagina bestaat niet)">Binnenstads-Zwols</a>, <a href="/w/index.php?title=Assendorps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Assendorps (de pagina bestaat niet)">Assendorps</a>, <a href="/w/index.php?title=Diezerpoorts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diezerpoorts (de pagina bestaat niet)">Diezerpoorts</a> en <a href="/w/index.php?title=Kamperpoorts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamperpoorts (de pagina bestaat niet)">Kamperpoorts</a></div> </td></tr> <tr> <th>Erkend in </th> <td colspan="2"><div> <a href="/wiki/Nedersaksisch" title="Nedersaksisch">Nedersaksisch</a> o.a. erkend in Nederland</div> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" style="color:inherit;" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Taal" title="Portaal:Taal">Taal</a> </b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Zwols1960.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Zwols1960.png/400px-Zwols1960.png" decoding="async" width="400" height="467" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Zwols1960.png/601px-Zwols1960.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Zwols1960.png/800px-Zwols1960.png 2x" data-file-width="8855" data-file-height="10335" /></a><figcaption>Kaart van de gemeente Zwolle (2022) waar het Zwols omstreeks 1960 gesproken werd</figcaption></figure> <p><b>Zwols</b> is het <a href="/wiki/Stadsdialect" title="Stadsdialect">stadsdialect</a> van de <a href="/wiki/Overijssel" title="Overijssel">Overijsselse</a> hoofdstad <a href="/wiki/Zwolle_(Overijssel)" class="mw-redirect" title="Zwolle (Overijssel)">Zwolle</a>. Het Zwols is een <a href="/wiki/Sallands" title="Sallands">Sallands</a> dialect en hoort dan ook bij het <a href="/wiki/Nedersaksisch" title="Nedersaksisch">Nedersaksisch</a>, de verzamelnaam voor de verwante streektalen van Noord- en Oost-<a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> en <a href="/wiki/Noord-Duitsland" title="Noord-Duitsland">Noord-Duitsland</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Over de taal van Zwolle in de <a href="/wiki/Vroege_middeleeuwen" title="Vroege middeleeuwen">vroege middeleeuwen</a> is weinig bekend. Volgens <a href="/wiki/Klaas_Hanzen_Heeroma" title="Klaas Hanzen Heeroma">Heeroma</a> kwam er een zekere frankiseringsgolf (Zuidtaal) op gang die noordelijke (Noordtaal, Ingweoonse) kenmerken verdrong. Deze golf zou vanuit het zuiden opgekomen zijn.<sup id="cite_ref-:22_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-:22-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Middeleeuwse teksten vertonen op zijn best lokale kleuring van de geschreven taal.<sup id="cite_ref-:12_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-:12-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In de <a href="/wiki/Hoge_middeleeuwen" title="Hoge middeleeuwen">Hoge-</a> en <a href="/wiki/Late_middeleeuwen" title="Late middeleeuwen">Late middeleeuwen</a> treden er dan vanuit het oosten <a href="/wiki/Westfaals" title="Westfaals">Westfaalse</a> kenmerken op in Oost-Nederland, vanaf ongeveer 1200. Zowel <a href="/wiki/Klaas_Hanzen_Heeroma" title="Klaas Hanzen Heeroma">Heeroma</a> als <a href="/wiki/Hendrik_Entjes" title="Hendrik Entjes">Entjes</a> spreken van een Westfalisering van Oost-Nederland, <a href="/wiki/Gesinus_Gerhardus_Kloeke" title="Gesinus Gerhardus Kloeke">Kloeke</a> zet daar vraagtekens bij. Het is onduidelijk hoever deze <a href="/w/index.php?title=Westfaalse_expansie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Westfaalse expansie (de pagina bestaat niet)">Westfaalse expansie</a> gekomen is en in hoeverre het Zwols hierdoor beïnvloed werd. Waarschijnlijk hebben de <a href="/wiki/Westfalen_(streek)" title="Westfalen (streek)">Westfaalse</a> <a href="/wiki/Breking_(taal)" title="Breking (taal)">brekings</a>diftongen Zwolle bereikt, mogelijk zelfs tot over de IJssel. De korte <i>e</i> in bijvoorbeeld <i>leppel</i>, nu oostelijk van Zwolle voorkomend, lijkt inderdaad op een brekingsdiftong terug te voeren. Ook in Zwolle kwam deze klank voor, in de 18e eeuw nog in Kampen. De <i>ä</i> in de plaatsnaam <i><a href="/wiki/Genemuiden" title="Genemuiden">Gällemuden</a></i> en de <i>ää</i> in <i>määl</i> (meel) is waarschijnlijk ook op de Westfaalse breking terug te voeren. Hiermee lijkt de Westfaalse breking waarschijnlijk in ieder geval tot in het westen van <a href="/wiki/Salland" title="Salland">Salland</a>, <a href="/wiki/Zuidwest-Zuid-Drents" title="Zuidwest-Zuid-Drents">Zuidwest-Drenthe</a> en de <a href="/wiki/Stellingwerven" title="Stellingwerven">Stellingwerven</a> aanwezig te zijn geweest. Kloeke houdt de mogelijkheid open dat het westen van Overijssel nooit een brekingsdiftong gehad heeft en de klinkers hier kort zijn gebleven. Het is minder waarschijnlijk dat de Westfaalse <a href="/wiki/Tweeklank_(taalkunde)" title="Tweeklank (taalkunde)">diftongen</a> ei, ou en ui/öi Zwolle bereikt hebben. Voor Deventer zou dit bewijs opgevoerd kunnen worden door het (vroegere) karakter van de klinkers in <i>zeen</i>, <i>good</i> en <i>greun</i>. In dat geval zouden de eerder beschreven Westfaalse diftongen ei, ou en ui/öi in ieder geval de IJssel bereikt hebben. Verscheidene woorden gelinkt aan de Westfaalse expansie komen inderdaad tot in Zwolle en westelijker voor. De <a href="/wiki/Eenheids-pluralislijn" title="Eenheids-pluralislijn">eenheidspluralis</a> op -t komt in Zwolle enkel voor in het werkwoord zijn. Zwolle ligt op de isoglosse. Dit kenmerk wijst op Middeleeuwse samenhang met het Nedersaksische gebied aan de andere kant van de grens, alhoewel ook betwist.<sup id="cite_ref-:22_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-:22-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:2_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:10_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-:10-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-HNTL_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-HNTL-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vanaf de 17e eeuw nam vervolgens de <a href="/wiki/Hollands_(dialect)" title="Hollands (dialect)">Hollands</a>-(<a href="/wiki/Standaardnederlands" title="Standaardnederlands">Standaard</a>)<a href="/wiki/Nederlands" title="Nederlands">nederlandse</a> invloed toe, zoals onder andere beschreven door <a href="/wiki/Gesinus_Gerhardus_Kloeke" title="Gesinus Gerhardus Kloeke">Kloeke</a> (<a href="/wiki/Hollandse_expansie" title="Hollandse expansie">Hollandse expansie</a>).<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vanaf het midden van de 20e eeuw werd het Zwols minder aan kinderen doorgegeven. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Klankinventaris">Klankinventaris</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Klankinventaris" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Klankinventaris"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="text-align:center"> <caption>Klinkersysteem van het Zwols naar Shetter (1958)<sup id="cite_ref-:12_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-:12-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th rowspan="3"> </th> <th colspan="4">Vooraan </th> <th rowspan="3">Midden </th> <th colspan="2" rowspan="2">Achter </th></tr> <tr class="small"> <th colspan="2">ongerond </th> <th colspan="2">gerond </th></tr> <tr> <th>kort </th> <th>lang </th> <th>kort </th> <th>lang </th> <th>kort </th> <th>lang </th></tr> <tr> <th>Gesloten </th> <td>i </td> <td>i: </td> <td>y </td> <td>y: </td> <td> </td> <td>u </td> <td>u: </td></tr> <tr> <th>Gesloten midden </th> <td>ɪ </td> <td>e: </td> <td>ʏ </td> <td>øː </td> <td rowspan="2">ə </td> <td>ʊ </td> <td>oː </td></tr> <tr> <th>Open midden </th> <td>ɛ </td> <td>ɛ: </td> <td>œ </td> <td>œ:<span><sup id="ref_1" class="plainlinks"><a class="external autonumber" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwols#endnote_1">[2]</a></sup></span> </td> <td>ɔ </td> <td>ɔː </td></tr> <tr> <th>Open </th> <td>æ </td> <td>æː </td> <td colspan="2"> </td> <td> </td> <td>ɑ </td> <td>ɑː<span><sup id="ref_1" class="plainlinks"><a class="external autonumber" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwols#endnote_1">[3]</a></sup></span> </td></tr></tbody></table> <p><small>2.<cite id="endnote_r" style="font-style: normal;"><a href="#ref_r"><b>^</b></a></cite> Iets opener en lager dan de korte variant</small> </p><p><small>3.<cite id="endnote_r" style="font-style: normal;"><a href="#ref_r"><b>^</b></a></cite> Meer palataal dan de korte variant, eerder [ä:] of [a:]</small> </p> <ul><li>[i:], [y:] en [u:] zijn voor een /r/ en <a href="/wiki/Stemhebbend" title="Stemhebbend">stemhebbende</a> <a href="/wiki/Fricatief" title="Fricatief">fricatieven</a> overlang</li> <li>[ɪ], [æ] en [œ] zijn voor een /r/ lager en meer gecentraliseerd</li> <li>[e:], [ø:] en [o:] zijn voor een /r/ iets lager</li> <li>[æ:] is voor een /r/ hoger, heel dicht bij de [ɛ:]</li></ul> <p>Elke <a href="/wiki/Klinker_(klank)" title="Klinker (klank)">klinker</a> kan voor een <a href="/wiki/Medeklinker" title="Medeklinker">medeklinker</a> komen te staan, behalve [i], [y], [u], [ʏ], [ʊ], [ɔ], [ɛ], [ɑ], [ɔ:] en [ɑ:] voor een /r/. Uitzonderingen zijn <a href="/wiki/Leenwoord" title="Leenwoord">leenwoorden</a> uit het <a href="/wiki/Nederlands" title="Nederlands">Nederlands</a> zoals wirwar en firma. Van de korte klinkers kunnen enkel [æ] en [œ] voor een /r/ komen te staan. Dit is gelinkt aan de <a href="/wiki/Uvulaar" title="Uvulaar">uvulare</a> brouw r in het Zwols. </p><p><diftongen> </p><p>De <a href="/wiki/Klemtoon" title="Klemtoon">klemtoon</a> is primair of secundair. In [i], [ɪ] en [ʊ] komen voor in <a href="/wiki/Lettergreep" title="Lettergreep">lettergrepen</a> zonder klemtoon, [ə] enkel in lettergrepen zonder klemtoon. [ə] kan zowel voor als na een klemtoon voorkomen, bijvoorbeeld [əˈdɔ̃:n] en [ˈlipə]. De [ə] is na een <a href="/wiki/Sonorant" title="Sonorant">sonorant</a> heel zwak en komt verder vaak voor tussen een /l/ en /r/ en een <a href="/wiki/Labiaal" title="Labiaal">labiaal</a> of <a href="/wiki/Velaar" title="Velaar">velaar</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kenmerken">Kenmerken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Kenmerken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Kenmerken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het Zwols kent een klinkersysteem met 22 klinkers.<sup id="cite_ref-:12_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-:12-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kenmerkend voor het Zwols is de <a href="/wiki/H-deletie" title="H-deletie">wegval van de h</a> (wat ook in omringende gebieden voorkomt, tot in het <a href="/wiki/Urkers" title="Urkers">Urkers</a>) en de brouwende (Franse) <a href="/wiki/Uitspraak_van_de_r" class="mw-redirect" title="Uitspraak van de r">uitspraak van de r</a> ([ʀ]) (typisch voor stadsdialecten, komt verder onder andere voor in het <a href="/wiki/Kampers" title="Kampers">Kampers</a>, <a href="/w/index.php?title=Steenwijks&action=edit&redlink=1" class="new" title="Steenwijks (de pagina bestaat niet)">Steenwijks</a>, <a href="/wiki/Deventers" title="Deventers">Deventers</a> en <a href="/wiki/Zutphens" title="Zutphens">Zutphens</a>, maar ook in <a href="/wiki/IJsselmuiden_(plaats)" title="IJsselmuiden (plaats)">IJsselmuiden</a><sup id="cite_ref-:1_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). Het Nedersaksische woord <i>bri'jbek</i> betekent <i>iemand die de "r" brouwt</i>. Dit is/was dan ook een scheldwoord voor Zwollenaren: zo werden zij in de omliggende dorpen gestigmatiseerd. De ao voor een /r/ ([ɔː]) is hierdoor waarschijnlijk veranderd in een öö ([œː]). In woorden als <i>pöörs</i>, <i>wöör</i> en <i>ärm</i> klinkt de /r/ ongeveer als [ʁ].<sup id="cite_ref-:1_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In Steenwijk en IJsselmuiden is de ao voor een /r/ overigens een ao gebleven. </p><p> Samen met de rest van West-Overijssel heeft het Zwols in tegenstelling tot de rest van het Sallands geen <a href="/wiki/Eenheidsmeervoud" class="mw-redirect" title="Eenheidsmeervoud">eenheidsmeervoud</a> (Zwolle ligt op de lijn), behalve voor Zwolle in het werkwoord zijn. In het Zwols is het dus <i>wi'j bint</i>, en niet <i>wi'j binnen</i>, maar bijvoorbeeld wel <i>wi'j lopen</i>.<sup id="cite_ref-:11_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-:11-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Een ander kenmerk van het Zwols is de gerekte ea (ook als ae, èè of è geschreven) in bepaalde woorden waar het Nederlands en sommige andere Nedersaksische dialecten een lange ee hebben. Voorbeelden zijn <i>geaven</i>, <i>eaten</i> en <i>leaven</i>. Verder naar het oosten is hier een korte klank te horen; etten. Eenzelfde verschijnsel is waarneembaar in woorden als <i>götte</i> (in Zwolle kort) en <i>baoter</i> (gerekt). Aan het einde van de negentiende eeuw werden zowel <i>etten</i> als <i>eaten</i> bij afwisseling gebruikt, waarbij de lagere klassen een voorkeur had voor <i>etten</i> en de hogere klasse voor <i>eaten</i>. Dit gold onder andere ook voor lepel (<i>leapel</i> en <i>leppel</i>) en peper (<i>peaper</i> en <i>pepper</i>). In een rijmsel van eind 18e eeuw kwamen de korte klinkers in bepaalde woorden nog voor: <i>etten</i>, <i>leppel</i> en <i>vergetten</i>.<sup id="cite_ref-:2_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daar zijn nu dus gerekte klinkers te horen. Opvallend was daarnaast het verschil van het gebruik van lange en gerekte klinkers tussen protestanten en katholieken. Protestanten gebruikten de lange klinkers (<i>ketel</i>) waar de katholieken de gerekte klinkers gebruikten (<i>keatel</i>). Er was dus een hoorbaar verschil tussen de twee geloofsgroepen.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Gesinus_Gerhardus_Kloeke" title="Gesinus Gerhardus Kloeke">Kloeke</a> vermelde in 1931 dat de gerekte klinker te horen was in de woorden peper en ketel. Daarnaast waren relicten te hoorden in het woord <i>peppernötte</i> en van keteltje in een <a href="/wiki/Sint_Jansfeest" title="Sint Jansfeest">Sint-Jansrijmpje</a>:<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><blockquote><p>Däor kümp Sint Jan </p><p>Däor kümp Sint Jan </p><p>Däor kümp Sint Jan </p><p> Met et <i>ketteltin</i> an</p></blockquote><p>Het Zwols heeft net zoals bijvoorbeeld bij het <a href="/wiki/Zutphens" title="Zutphens">Zutphens</a> de sk in <a href="/wiki/Anlaut" title="Anlaut">anlaut</a> behouden waar het <a href="/wiki/Platteland" title="Platteland">platteland</a> over het algemeen sch heeft, maar lang niet altijd. Over het algemeen komt de sk in anlaut wel voor in Noord-Overijssel. Dit verschijnsel was eind 19e eeuw al op zijn retour in de hogere kringen.<sup id="cite_ref-:0_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het Zwolse <a href="/wiki/Voornaamwoord" title="Voornaamwoord">voornaamwoord</a> voor jij, <i>oe</i>, klonk enkele eeuwen geleden nog als <i>ow</i>, zo ook eind 18e eeuw.<sup id="cite_ref-:2_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Reeds voor het midden van de 19e eeuw was de lange ee ([e:]) in woorden als <i>geen</i>, <i>eens</i>, <i>breef</i> veranderd in een lange ie ([i:]).<sup id="cite_ref-:3_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De ontwikkeling daarna is richting een korte ie.<sup id="cite_ref-:1_11-2" class="reference"><a href="#cite_note-:1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hetzelfde verloop is te zien bij woorden waar vroeger een oo ([o:]) waarneembaar was die veranderd is in een lange oe [(u:]).<sup id="cite_ref-:1_11-3" class="reference"><a href="#cite_note-:1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:3_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De verkorting van /y:/ naar /y/ is (nog) niet productief. </p><p>Volgens <a href="/wiki/Johan_Winkler_(dialectoloog)" title="Johan Winkler (dialectoloog)">Johan Winkler</a> hebben alle Zwollenaren de gewoonte om 'sleepende en een weinig temerig te spreken. De lange klinkers en de tweeklanken worden door hen zoo lang mogelijk uitgerekt en aangehouden'. Voor de hogere stand werd benoemd dat er zeer veel uit het Hollands is ontleend en dat de eigenaardigheden van het Zwols bij hun verdwenen zijn.<sup id="cite_ref-:0_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Een Zwols <a href="/wiki/Sjibbolet" title="Sjibbolet">sjibbolet</a> is: Eb ie wel iens een dodde op een liekelatte zien tuksen? Een dodde is een jonge spreeuw, een liekelatte een liniaal en tuksen betekent springen. </p><p>In 1958 verscheen in <i><a href="/w/index.php?title=Language&action=edit&redlink=1" class="new" title="Language (de pagina bestaat niet)">Language</a></i>, het meest gezaghebbende tijdschrift in de taalwetenschap, <i>Phonemics of the Zwolle Dialect: Synchronic and Diachronics</i>, geschreven door <a href="/w/index.php?title=William_Shetter&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Shetter (de pagina bestaat niet)">William Z. Shetter</a>. Dit werd geschreven nadat Shetter door <a href="/wiki/Gesinus_Gerhardus_Kloeke" title="Gesinus Gerhardus Kloeke">G.G. Kloeke</a> werd meegenomen naar Zwolle.<sup id="cite_ref-:12_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-:12-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verschillen_binnen_het_Zwols">Verschillen binnen het Zwols</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Verschillen binnen het Zwols" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Verschillen binnen het Zwols"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er bestaan verschillen in het Zwols zelf, alhoewel die verschillen wel minder worden. Tot voor kort bestond er in de stad <a href="/wiki/Zwolle" title="Zwolle">Zwolle</a> het <a href="/w/index.php?title=Binnenstads-Zwols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Binnenstads-Zwols (de pagina bestaat niet)">Binnenstads-Zwols</a>, het <a href="/w/index.php?title=Assendorps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Assendorps (de pagina bestaat niet)">Assendorps</a>, het <a href="/w/index.php?title=Diezerpoorts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diezerpoorts (de pagina bestaat niet)">Diezerpoorts</a> en het <a href="/w/index.php?title=Kamperpoorts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamperpoorts (de pagina bestaat niet)">Kamperpoorts</a>. Van al deze vormen is het Binnenstads-Zwols het oudst, daarnaast wordt het Binnenstads-Zwols als wat deftiger beschouwd dan de andere vormen. Het Kamperpoorts lijkt het minst op het Binnenstad-Zwols en het Diezerpoorts het meest. Het Kamperpoorts deelt bepaalde kenmerken met het <a href="/wiki/Kampers" title="Kampers">Kampers</a>, waarvan bepaalde lange klinkers een voorbeeld zijn. Door sommige Zwollenaren wordt het Kamperpoorts als 'platter' beschouwd.<sup id="cite_ref-:9_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-:9-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i>Noot: schriftelijk materiaal uit de periode 1978-1981 en recent materiaal van de Binnenstad. Deze verschillen zijn nu grotendeels verdwenen.</i><sup id="cite_ref-:9_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-:9-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Binnenstads-Zwols</th> <th>Diezerpoorts</th> <th>Assendorps</th> <th>Kamperpoorts</th> <th>Nederlands </th></tr> <tr> <td>skuum</td> <td>skoem</td> <td>skuum</td> <td>skuum</td> <td>schuim </td></tr> <tr> <td>rieden</td> <td>riejen</td> <td>rieden</td> <td>riejen</td> <td>rijden </td></tr> <tr> <td>snieden</td> <td>sniejen</td> <td>snieden</td> <td>sniejen</td> <td>snijden </td></tr> <tr> <td>traploper</td> <td>(trap)loper</td> <td>(trap)leuper</td> <td>(trap)leuper</td> <td>(trap)loper </td></tr> <tr> <td>zommer</td> <td>zommer</td> <td>zomer</td> <td>zommer</td> <td>zomer </td></tr> <tr> <td>wègen</td> <td>wègen</td> <td>wègen</td> <td>wegen</td> <td>wegen </td></tr> <tr> <td>liepen</td> <td>liepen</td> <td>liepen</td> <td>skreien</td> <td>huilen </td></tr> <tr> <td>snee</td> <td>snee</td> <td>sneej</td> <td>sneeuw</td> <td>sneeuw </td></tr> <tr> <td>spook</td> <td>spoek</td> <td>spook</td> <td>spoek</td> <td>spook </td></tr> <tr> <td>eugte</td> <td>eugte</td> <td>oogte</td> <td>eugte</td> <td>hoogte </td></tr> <tr> <td>eufdkeze</td> <td>eufdkeze</td> <td>oofdkeze</td> <td>oofdkeze</td> <td>hoofdkaas </td></tr> <tr> <td>greuts</td> <td>greuts</td> <td>groots</td> <td>groots</td> <td>trots </td></tr> <tr> <td>bukkem</td> <td>bukkem</td> <td>bokkem</td> <td>bukkem</td> <td>bokking </td></tr> <tr> <td>oning</td> <td>önnig, önning</td> <td>onig</td> <td>oning</td> <td>honing </td></tr> <tr> <td>slöttel</td> <td>slöttel</td> <td>slöttel</td> <td>sleutel</td> <td>sleutel </td></tr> <tr> <td>götte</td> <td>götte</td> <td>götte</td> <td>geute</td> <td>goot </td></tr> <tr> <td>vaert</td> <td>vöört</td> <td>vöört</td> <td>vaert</td> <td>vaart (water) </td></tr> <tr> <td>aer</td> <td>aer</td> <td>öre</td> <td>aor</td> <td>aar </td></tr> <tr> <td>blöre</td> <td>blöör</td> <td>blöre</td> <td>blaor</td> <td>blaar </td></tr> <tr> <td>göör</td> <td>gaer</td> <td>göör</td> <td>gaer</td> <td>gaar </td></tr> <tr> <td>zwepe</td> <td>zweppe</td> <td>zweppe</td> <td>zwepe</td> <td>zweep </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ontwikkeling_verscheidene_klanken">Ontwikkeling verscheidene klanken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Ontwikkeling verscheidene klanken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Ontwikkeling verscheidene klanken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable mw-collapsible" style="text-align: center;"> <tbody><tr> <th rowspan="2">Woord </th> <th colspan="12">Uitspraak<sup id="cite_ref-:1_11-4" class="reference"><a href="#cite_note-:1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <th>Onbekend/<u><</u> 1840</th> <th><u><</u> 1840 </th> <th>1840-1850 </th> <th><u><</u> 1850 </th> <th>Eerste helft 19e eeuw? </th> <th>1860 </th> <th>1870-1875 </th> <th>1875 - 1900 </th> <th><u>></u> 1900 </th> <th><u>></u> 1900? </th> <th><u>></u> 1950 </th> <th>1950-1970 </th></tr> <tr> <th>Zien, brief, staat </th> <td colspan="3"> </td> <td>/e:/ ><sup id="cite_ref-:8_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-:8-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> /i:/ </td> <td colspan="5"> </td> <td>/i:/ > /i/<sup id="cite_ref-:5_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td colspan="2"> </td></tr> <tr> <th>Vrij, blij, nieuw </th> <td></td> <td>/i:/ > /ɪi/ </td> <td colspan="10"> </td></tr> <tr> <th>Mij, wij, bij </th> <td colspan="2"> </td> <td>/i:/ > /ɪi/ </td> <td colspan="9"> </td></tr> <tr> <th>Hij </th> <td colspan="7"> </td> <td>/i:/ > /ɪi/ (?) > /ɛi/ </td> <td colspan="2"> </td> <td colspan="2">/ɛi/ </td></tr> <tr> <th>Zij </th> <td colspan="10"> </td> <td colspan="2">/i:/ > /ɪi/<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Jij </th> <td colspan="7"> </td> <td>/ɪi/ > /i:/ </td> <td colspan="2"> </td> <td colspan="2">/i:/ </td></tr> <tr> <th>Bloeien, groen, zoeken </th> <td colspan="5"> </td> <td>/ø:/ ><sup id="cite_ref-:8_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-:8-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> /y:/ </td> <td colspan="6"> </td></tr> <tr> <th>Waar, jaar </th> <td colspan="6"> </td> <td>/ɔ:/ > /œ:/<sup id="cite_ref-:4_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td colspan="5"> </td></tr> <tr> <th>Kort, dorst </th> <td colspan="9"> </td> <td>/ɔ/ > /œ/<sup id="cite_ref-:4_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td colspan="2"> </td></tr> <tr> <th>Dwars, hard, werk </th> <td colspan="4"> </td> <td>/ɑ/ > /æ/<sup id="cite_ref-:4_22-2" class="reference"><a href="#cite_note-:4-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td colspan="7"> </td></tr> <tr> <th>Vlieger, niet </th> <td colspan="3"> </td> <td>/e:/ > /i:/ </td> <td colspan="5"> </td> <td>/i:/ > /i/<sup id="cite_ref-:5_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-:5-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td colspan="2" rowspan="2"> </td></tr> <tr> <th>Doen, moeder </th> <td>/o:/ ><sup id="cite_ref-:8_18-2" class="reference"><a href="#cite_note-:8-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> /u:/<sup id="cite_ref-:1_11-5" class="reference"><a href="#cite_note-:1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:3_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-:3-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td colspan="8"> </td> <td>/u:/ > /u<sup id="cite_ref-:5_19-2" class="reference"><a href="#cite_note-:5-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Scheren, tegen </th> <td colspan="8" rowspan="6"> </td> <td>/ɛ:/ > /e:/ </td> <td colspan="3" rowspan="6"> </td></tr> <tr> <th>Kolen </th> <td>/ɔ/ > /ɔ:/ > /o:/<sup id="cite_ref-:6_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Wonen </th> <td>/o/ > /o:/<sup id="cite_ref-:7_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Leunen </th> <td>/œ/ > /ø:/<sup id="cite_ref-:7_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-:7-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Deel </th> <td>/ɛ/ > /ɛ:/<sup id="cite_ref-:7_25-2" class="reference"><a href="#cite_note-:7-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Veen </th> <td>/ɛ/ > /ɛ:/ > /e:/<sup id="cite_ref-:6_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Vormen van jij en hij </caption> <tbody><tr> <th> </th> <th>2e pers. enk. subj. (jij) </th> <th>3e pers. enk. subj. (hij) </th></tr> <tr> <th>1850 </th> <td>i'j </td> <td>ie </td></tr> <tr> <th>1875 </th> <td>i'j/ie </td> <td>ie/i'j </td></tr> <tr> <th>1900 </th> <td>i'j/ie </td> <td>ie/ij </td></tr> <tr> <th>1950-1970 </th> <td>ie </td> <td>ij </td></tr></tbody></table> <p>Rond het midden van de 20e eeuw bestonden er nog relicten van de vorm i'j voor ie. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Veranderingen_sinds_±_1900"><span id="Veranderingen_sinds_.C2.B1_1900"></span>Veranderingen sinds ± 1900</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Veranderingen sinds ± 1900" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Veranderingen sinds ± 1900"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Verkleinwoord met umlaut </p><p>Verkleinwoord uitgang met -n of zonder </p><p>sk in anlaut </p><p>Woordenschat </p><p>=Expansie uit Zwolle= </p><p>=Invloeden van andere dialecten op het Zwols= </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verspreiding">Verspreiding</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Verspreiding" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Verspreiding"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De verspreiding van het Zwols is strikt beperkt tot de stad zelf. Volgens de Taaltelling Nedersaksisch van het <a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch_Instituut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nedersaksisch Instituut (de pagina bestaat niet)">Nedersaksisch Instituut</a> (2005) zei eind 2002 61% van de ondervraagde mensen in Zwolle, Deventer en Kampen het eigen stadsdialect te kunnen spreken.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> William Shetter vermeldde in 1958 een sprekersaantal van 30.000 voor intieme situaties.<sup id="cite_ref-:12_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-:12-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Zwols wordt vooral gesproken in de oudere wijken van Zwolle zoals <a href="/wiki/Assendorp" title="Assendorp">Assendorp</a>, de <a href="/wiki/Pierik" title="Pierik">Pierik</a>, <a href="/wiki/Kamperpoort_(woonwijk)" title="Kamperpoort (woonwijk)">Kamperpoort</a> en de Zeeheldenbuurt in de <a href="/wiki/Wipstrik_(Zwolle)" title="Wipstrik (Zwolle)">Wipstrik</a>. Kamperpoort heeft zijn eigen <a href="/wiki/Sociolect" title="Sociolect">sociolect</a>; het Kamperpoorts is zeer informeel en kenmerkt zich door een grote invloed van het <a href="/wiki/Bargoens" title="Bargoens">Bargoens</a>. Een voorbeeld: <i>Ze ef een bos olt veur de deure</i> - Ze heeft een bos hout voor de deur - Ze heeft grote borsten. Uitdrukkingen als deze komen uiteraard elders ook voor, maar worden meestal als typerend gezien voor dit soort sociolecten, waar ze vaker gebruikt worden. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zwols_als_cultuurtaal">Zwols als cultuurtaal</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Zwols als cultuurtaal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Zwols als cultuurtaal"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het Zwolse stadsdialect wordt voornamelijk gesproken, al zijn er publicaties in het Zwols. Voor de streektaal van West-Overijssel, waaronder het Zwols, heeft het streekkenniscentrum de <a href="/wiki/IJsselacademie" class="mw-redirect" title="IJsselacademie">IJsselacademie</a> spellingsrichtlijnen ontworpen.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De IJsselacademie gaf in november 2009 na tien jaar werk een uitputtend Zwols woordenboek uit, <i>Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse taal</i>.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook organiseert het instituut het Groot Zwols Taaldictee<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en de cursus Zwolse taal en cultuur.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Er wordt ook in het Zwols gezongen, veelal over bekende Zwollenaren of bekende plaatsen in Zwolle. Een zangeres die het Zwols in carnavaleske sfeer gebruikt is Tante Kippe. Jazzmuzikant Bert Vrieling zingt mede in het Zwols.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referenties">Referenties</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zwols&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Referenties" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zwols&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Referenties"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Bloemhoff-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Bloemhoff_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2005"><span style="font-variant:small-caps;">Hendrik Bloemhoff</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stellingia.nl/wp-content/uploads/2014/12/Taaltelling-Nedersaksisch-1.pdf">Taaltelling Nedersaksisch. Een enquête naar het gebruik en de beheersing van het Nedersaksisch in Nederland, p.78</a>. Groningen: Sasland (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211005011839/https://www.stellingia.nl/wp-content/uploads/2014/12/Taaltelling-Nedersaksisch-1.pdf">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2021-10-05">5 oktober 2021</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2021-02-05">5 februari 2021</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Op een bevolking van 54.450 (CBS Statline) voor de toenmalige gemeente Zwolle. Een sprekersaandeel van 55%.</span> </li> <li id="cite_note-:12-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:12_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:12_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:12_3-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:12_3-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:12_3-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:12_3-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFShetter1958"><span style="font-variant:small-caps;">Shetter, William Z.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (1958). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/411275">Phonemics of the Zwolle Dialect: Synchronic and Diachronic</a></cite>. <i>Language</i> 34 (1): 40–54. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/0097-8507">0097-8507</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2307/411275">10.2307/411275</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-HNTL-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-HNTL_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HNTL_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2008"><span style="font-variant:small-caps;">Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi</span> (2008). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/kooi001hand01_01/kooi001hand01_01_0001.php">Handboek Nedersaksische taal- en letterkunde</a></i></cite>. Uitgeverij Van Gorcum. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-90-232-4329-8" title="Speciaal:Boekbronnen/978-90-232-4329-8">ISBN 978-90-232-4329-8</a></span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211101165044/https://books.google.com/books?id=ZSoV742C7ssC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA296&dq=%22west-nederduits%22+nedersaksisch&hl=en">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2021-11-01">1 november 2021</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Harrie Scholtmeijer (2006). <i>Mörn! Taalgids Overijssel</i>. Assen: In Boekvorm Uitgevers bv</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFScholtmeijerHeijermanTurin2008"><span style="font-variant:small-caps;">Scholtmeijer, H.</span><span style="font-variant:small-caps;">, Heijerman, Th, Turin, H.</span>  (2008). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://research.wur.nl/en/publications/de-dialectometrische-indeling-van-overijssel">De dialectometrische indeling van Overijssel</a></cite>. <i>Taal & tongval</i> 2008: 59–83. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/0039-8691">0039-8691</a></span></span> </li> <li id="cite_note-:22-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:22_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:22_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFDBNL"><span style="font-variant:small-caps;">DBNL</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/_taa007196301_01/_taa007196301_01_0029.php">Stratigrafie van de Oostnederlandse volkstaal, Taal en Tongval. Jaargang 15</a>. <i>DBNL</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-10-31">31 oktober 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-:2-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:2_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_8-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bloemhoff-De Bruijn, 2016. De Gezichten van de steden van Overijssel - Over de taal van de rijmen. Overijsselse Historische Bijdragen 131e stuk 2016. P. 41-49.<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.twentsetaalbank.nl/docs/2017.02.22_Bloemhoff-Over_de_taal_van_de_rijmen.pdf">http://www.twentsetaalbank.nl/docs/2017.02.22_Bloemhoff-Over_de_taal_van_de_rijmen.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-:10-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:10_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFEntjes1970_17"><span style="font-variant:small-caps;">Entjes, H.</span> (1970). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.detaalvanoverijssel.nl/static/BMedia/129/file/title:Die_Mundart_des_Dorfes_Vriezenveen.pdf">Die Mundart des Dorfes Vriezen veen in der niederlandischen Provinz Overijssel</a></i></cite>. Sasland, p. 17.</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFDBNL"><span style="font-variant:small-caps;">DBNL</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/kloe004holl01_01/index.php">Inhoudsopgave van De Hollandsche expansie in de zestiende en zeventiende eeuw en haar weerspiegeling in de hedendaagsche Nederlandsche dialecten, G.G. Kloeke</a>. <i>DBNL</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-11-01">1 november 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-:1-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:1_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_11-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_11-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_11-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_11-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2012"><span style="font-variant:small-caps;">Ph Bloemhoff-de Bruijn</span> (2012). <cite><i>Anderhalve Eeuw Zwols Vocaalveranderingsprocessen in de periode 1838-1972</i></cite>. IJsselacademie. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-90-6697-228-5" title="Speciaal:Boekbronnen/978-90-6697-228-5">ISBN 978-90-6697-228-5</a></span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-:11-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:11_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation">[<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.detaalvanoverijssel.nl/plaats/id:19">http://www.detaalvanoverijssel.nl/plaats/id:19</a> Over de taal van Zwolle]. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2020-05-15">15 mei 2020</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aup.nl/journal-downloads/taal-en-tongval/jrg_2007_vol_59_-_de_dialectometrische_indeling_van_overijssel.pdf">DE DIALECTOMETRISCHE INDELING VAN OVERIJSSEL</a>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2020-04-11">11 april 2020</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">De Taal van Overijssel, 1931. G.G. Kloeke</span> </li> <li id="cite_note-:0-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:0_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="font-variant:small-caps;">Johan Winkler</span>. <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/wink007alge01_01/colofon.php">Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon Deel 1</a></i></cite>, pp. 377.</span></span> </li> <li id="cite_note-:3-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:3_16-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:3_16-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:3_16-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/_taa008192101_01/_taa008192101_01_0003.php#">De Nieuwe Taalgids. Jaargang 15</a>. GG Kloeke p. 41.</span> </li> <li id="cite_note-:9-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:9_17-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_17-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.detaalvanoverijssel.nl/static/BMedia/102/file/title:Zwolswoordenboek.pdf">[1]</a>, uit Op zien Zwols.</span> </li> <li id="cite_note-:8-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:8_18-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_18-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_18-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Diftongisch tussenstadium? -Anderhalve eeuw Zwols p. 181-182 & 187 -Woordenboek van het Geldersch-Overijsselsch dialect (1895), door Gallée -Over ie, uu en oe in de Oost-Nederlandse klinkersystemen (1971) door H. Entjes</span> </li> <li id="cite_note-:5-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:5_19-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:5_19-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:5_19-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Begin onduidelijk, aanwezig in de 20e eeuw, onvoltooid en nog productief.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Niet in alle woorden reeds aanwezig, zie vlieger, niet.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Onvoltooid</span> </li> <li id="cite_note-:4-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:4_22-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_22-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_22-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Voor /r/.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Mogelijk al in de 19e eeuw, aanwezig in de 20e eeuw.</span> </li> <li id="cite_note-:6-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:6_24-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:6_24-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Begin onduidelijk. Gedurende de 19e en 20e eeuw. Niet voltooid en niet meer productief. /ɛ:/ > /e:/, /œ:/ > /ø:/ en /ɔ:/ > /o:/ in de 20e eeuw en productief.</span> </li> <li id="cite_note-:7-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:7_25-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_25-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_25-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Begin onduidelijk. Gedurende de 19e en 20e eeuw. Niet voltooid en niet meer productief.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en <a href="/wiki/Siemon_Reker" title="Siemon Reker">Siemon Reker</a> (red.) (2008), <i>Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde</i>, Assen: Van Gorcum (p.310)</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100613010703/http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/spellingsbrochure/inhoudsopgave.asp">Spellingsrichtlijnen van de IJsselacademie voor het West-Overijssels en Oost-Veluws</a></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.destentor.nl/regio/zwolle/5721982/Zwols-woordenboek-ligt-volgende-week-in-winkels.ece">De Stentor over het verschijnen van het Zwols woordenboek</a></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.destentor.nl/algemeen/cultuurstn/special/streeksite/2696410/De-drie-varianten-van-donderkop.ece">De Stentor over het Zwols woordenboek</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080320085710/http://www.deweekkrant.nl/artikel/2008/februari/11/groot_zwols_taaldictee_in_het_gemeentehuis">De Weekkrant over het Groot Zwols Taaldictee</a></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100614053127/http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/watwijdoen.asp">Streektaalactiviteiten van de IJsselacademie</a></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120205065254/http://www.ijsselacademie.nl/taal/luuster/meziek.html">De IJsselacademie over Bert Vrieling, met zijn te downloaden lied <i>Meziek</i></a></span> </li> </ol></div></div> </div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐5c8dd59f85‐klqzj Cached time: 20241211125044 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.205 seconds Real time usage: 0.336 seconds Preprocessor visited node count: 5138/1000000 Post‐expand include size: 19435/2097152 bytes Template argument size: 9710/2097152 bytes Highest expansion depth: 13/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 24591/5000000 bytes Lua time usage: 0.012/10.000 seconds Lua memory usage: 968498/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 231.240 1 -total 47.77% 110.458 1 Sjabloon:Appendix 46.65% 107.863 1 Sjabloon:References 34.63% 80.077 1 Sjabloon:Infobox_Nederlands_dialect 21.97% 50.796 1 Sjabloon:Infobox_generiek 14.34% 33.161 4 Sjabloon:Citeer_boek 13.75% 31.798 5 Sjabloon:Citeer_web 12.29% 28.430 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding 4.22% 9.749 2 Sjabloon:Citeer_tijdschrift 3.96% 9.158 8 Sjabloon:Sfnref --> <!-- Saved in parser cache with key nlwiki:pcache:571148:|#|:idhash:dateformat=default and timestamp 20241211125044 and revision id 68494652. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zwols&oldid=68494652">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zwols&oldid=68494652</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Sallands" title="Categorie:Sallands">Sallands</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Nederlands_stadsdialect" title="Categorie:Nederlands stadsdialect">Nederlands stadsdialect</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Cultuur_in_Zwolle" title="Categorie:Cultuur in Zwolle">Cultuur in Zwolle</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Nedersaksisch_dialect" title="Categorie:Nedersaksisch dialect">Nedersaksisch dialect</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 8 dec 2024 om 16:47.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Zwols&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-65c988fd6-9k8lb","wgBackendResponseTime":144,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.205","walltime":"0.336","ppvisitednodes":{"value":5138,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":19435,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9710,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":24591,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 231.240 1 -total"," 47.77% 110.458 1 Sjabloon:Appendix"," 46.65% 107.863 1 Sjabloon:References"," 34.63% 80.077 1 Sjabloon:Infobox_Nederlands_dialect"," 21.97% 50.796 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 14.34% 33.161 4 Sjabloon:Citeer_boek"," 13.75% 31.798 5 Sjabloon:Citeer_web"," 12.29% 28.430 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 4.22% 9.749 2 Sjabloon:Citeer_tijdschrift"," 3.96% 9.158 8 Sjabloon:Sfnref"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.012","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":968498,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5c8dd59f85-klqzj","timestamp":"20241211125044","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Zwols","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Zwols","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3154205","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3154205","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-07-23T14:00:53Z","dateModified":"2024-12-08T15:47:25Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/34\/Zwols1960.png"}</script> </body> </html>