CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="th" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ราชวงศ์ซ่ง - วิกิพีเดีย</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )thwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat": "thai","wgMonthNames":["","มกราคม","กุมภาพันธ์","มีนาคม","เมษายน","พฤษภาคม","มิถุนายน","กรกฎาคม","สิงหาคม","กันยายน","ตุลาคม","พฤศจิกายน","ธันวาคม"],"wgRequestId":"8c125897-69ff-4075-a0d3-462eacb1ff0b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ราชวงศ์ซ่ง","wgTitle":"ราชวงศ์ซ่ง","wgCurRevisionId":11590931,"wgRevisionId":11590931,"wgArticleId":43806,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["บทความที่ขาดแหล่งอ้างอิงตั้งแต่มกราคม 2565","บทความทั้งหมดที่ขาดแหล่งอ้างอิง", "หน้าที่ใช้กล่องข้อมูลประเทศที่มีพารามิเตอร์ที่ไม่รู้จัก","บทความที่มีข้อความภาษาจีน","หน้าที่ใช้ลิงก์พิเศษ ISBN","ราชวงศ์จีน","ราชวงศ์ซ่ง","รัฐและดินแดนที่ก่อตั้งในคริสต์ศตวรรษที่ 10","สิ้นสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 13","รัฐสิ้นสภาพในประวัติศาสตร์จีน","จักรวรรดิจีน","รัฐสิ้นสภาพในประเทศจีน"],"wgPageViewLanguage":"th","wgPageContentLanguage":"th","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ราชวงศ์ซ่ง","wgRelevantArticleId":43806,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"th","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"th"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7462","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap", "ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=th&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/China_11a.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1179"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/China_11a.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="786"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="629"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ราชวงศ์ซ่ง - วิกิพีเดีย"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="แก้ไข" href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="วิกิพีเดีย (th)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//th.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.th"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ฟีดอะตอม วิกิพีเดีย" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ราชวงศ์ซ่ง rootpage-ราชวงศ์ซ่ง skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">ข้ามไปเนื้อหา</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เมนูหลัก" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เมนูหลัก</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เมนูหลัก</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> การนำทาง </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="เยี่ยมชมหน้าหลัก [z]" accesskey="z"><span>หน้าหลัก</span></a></li><li id="n-ask" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1"><span>ถามคำถาม</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ค้นหาข้อมูลเบื้องหลังในเหตุการณ์ปัจจุบัน"><span>เหตุการณ์ปัจจุบัน</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1" title="โหลดหน้าแบบสุ่ม [x]" accesskey="x"><span>สุ่มบทความ</span></a></li><li id="n-about" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A" title="ทำความรู้จักวิกิพีเดีย"><span>เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิธีการติดต่อวิกิพีเดีย"><span>ติดต่อเรา</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> มีส่วนร่วม </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D" title="ข้อแนะนำการใช้และแก้ไขวิกิพีเดีย"><span>คำอธิบาย</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99"><span>เริ่มต้นเขียน</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1" title="เกี่ยวกับโครงการ สิ่งที่คุณทำได้ และวิธีการค้นหา"><span>ศาลาประชาคม</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในวิกินี้ [r]" accesskey="r"><span>ปรับปรุงล่าสุด</span></a></li><li id="n-discord" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94"><span>ดิสคอร์ด</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="วิกิพีเดีย" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-th.svg" style="width: 6.4375em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="สารานุกรมเสรี" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-th.svg" width="100" height="18" style="width: 6.25em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%B2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ค้นหา</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" aria-label="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" autocapitalize="sentences" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="พิเศษ:ค้นหา"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ค้นหา</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="เครื่องมือส่วนตัว"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="หน้าตา" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">หน้าตา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_th.wikipedia.org&uselang=th" class=""><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ" class=""><span>สร้างบัญชี</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o" class=""><span>เข้าสู่ระบบ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือส่วนตัว" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือส่วนตัว</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="เมนูผู้ใช้" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_th.wikipedia.org&uselang=th"><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>สร้างบัญชี</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>เข้าสู่ระบบ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> หน้าสำหรับผู้แก้ไขที่ออกจากระบบ <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B3" aria-label="เรียนรู้เพิ่มเกี่ยวกับการแก้ไข"><span>เรียนรู้เพิ่มเติม</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="รายการการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [y]" accesskey="y"><span>ส่วนร่วม</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="อภิปรายเกี่ยวกับการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [n]" accesskey="n"><span>คุย</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="สารบัญ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">สารบัญ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ซ่อน</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">บทนำ</div> </a> </li> <li id="toc-ซ่งรวมแผ่นดิน" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ซ่งรวมแผ่นดิน"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>ซ่งรวมแผ่นดิน</span> </div> </a> <ul id="toc-ซ่งรวมแผ่นดิน-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ระบบการรวมศูนย์อำนาจ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ระบบการรวมศูนย์อำนาจ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>ระบบการรวมศูนย์อำนาจ</span> </div> </a> <ul id="toc-ระบบการรวมศูนย์อำนาจ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-วัฒนธรรม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#วัฒนธรรม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>วัฒนธรรม</span> </div> </a> <ul id="toc-วัฒนธรรม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-เปิดศึกกับซีเซี่ย" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#เปิดศึกกับซีเซี่ย"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>เปิดศึกกับซีเซี่ย</span> </div> </a> <ul id="toc-เปิดศึกกับซีเซี่ย-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-พลิกโฉมการปกครองภายใน" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#พลิกโฉมการปกครองภายใน"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>พลิกโฉมการปกครองภายใน</span> </div> </a> <ul id="toc-พลิกโฉมการปกครองภายใน-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี</span> </div> </a> <ul id="toc-วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-เผชิญวิกฤตเศรษฐกิจ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#เผชิญวิกฤตเศรษฐกิจ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>เผชิญวิกฤตเศรษฐกิจ</span> </div> </a> <ul id="toc-เผชิญวิกฤตเศรษฐกิจ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การปฏิรูปที่ไร้ผล" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#การปฏิรูปที่ไร้ผล"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>การปฏิรูปที่ไร้ผล</span> </div> </a> <ul id="toc-การปฏิรูปที่ไร้ผล-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่ง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่ง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่ง</span> </div> </a> <ul id="toc-สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่ง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-กำเนิดแคว้นจินกับอวสานของซ่งเหนือ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#กำเนิดแคว้นจินกับอวสานของซ่งเหนือ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>กำเนิดแคว้นจินกับอวสานของซ่งเหนือ</span> </div> </a> <ul id="toc-กำเนิดแคว้นจินกับอวสานของซ่งเหนือ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ราชวงศ์ซ่งใต้_(พ.ศ._1670_–_พ.ศ._1822)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ราชวงศ์ซ่งใต้_(พ.ศ._1670_–_พ.ศ._1822)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>ราชวงศ์ซ่งใต้ (พ.ศ. 1670 – พ.ศ. 1822)</span> </div> </a> <ul id="toc-ราชวงศ์ซ่งใต้_(พ.ศ._1670_–_พ.ศ._1822)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-งักฮุย_หรือ_เย่ว์เฟย_(岳飛_พ.ศ._1646-พ.ศ._1685)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#งักฮุย_หรือ_เย่ว์เฟย_(岳飛_พ.ศ._1646-พ.ศ._1685)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>งักฮุย หรือ เย่ว์เฟย (岳飛 พ.ศ. 1646-พ.ศ. 1685)</span> </div> </a> <ul id="toc-งักฮุย_หรือ_เย่ว์เฟย_(岳飛_พ.ศ._1646-พ.ศ._1685)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ซ่งใต้กับอิทธิพลของมองโกล" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ซ่งใต้กับอิทธิพลของมองโกล"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>ซ่งใต้กับอิทธิพลของมองโกล</span> </div> </a> <ul id="toc-ซ่งใต้กับอิทธิพลของมองโกล-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-เหวินเทียนเสียงขุนนางผู้ภักดี" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#เหวินเทียนเสียงขุนนางผู้ภักดี"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>เหวินเทียนเสียงขุนนางผู้ภักดี</span> </div> </a> <ul id="toc-เหวินเทียนเสียงขุนนางผู้ภักดี-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-เศรษฐกิจและวัฒนธรรมสมัยซ่งใต้" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#เศรษฐกิจและวัฒนธรรมสมัยซ่งใต้"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>เศรษฐกิจและวัฒนธรรมสมัยซ่งใต้</span> </div> </a> <ul id="toc-เศรษฐกิจและวัฒนธรรมสมัยซ่งใต้-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อ้างอิง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#อ้างอิง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>อ้างอิง</span> </div> </a> <ul id="toc-อ้างอิง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="สารบัญ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ราชวงศ์ซ่ง</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="ไปที่บทความในภาษาอื่น ซึ่งมีใน 88 ภาษา" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-88" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">88 ภาษา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Song-dinastie" title="Song-dinastie – แอฟริกานส์" lang="af" hreflang="af" data-title="Song-dinastie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="แอฟริกานส์" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song – อารากอน" lang="an" hreflang="an" data-title="Dinastía Song" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="อารากอน" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%BA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9" title="سلالة سونغ الحاكمة – อาหรับ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سلالة سونغ الحاكمة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="อาหรับ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song – อัสตูเรียส" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Dinastía Song" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="อัสตูเรียส" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Sun_imperiyas%C4%B1" title="Sun imperiyası – อาเซอร์ไบจาน" lang="az" hreflang="az" data-title="Sun imperiyası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="อาเซอร์ไบจาน" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%BA%D9%88" title="سون ایمپیراتورلوغو – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="سون ایمپیراتورلوغو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Сун империяһы – บัชคีร์" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сун империяһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="บัชคีร์" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Dinastiya_Song" title="Dinastiya Song – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Dinastiya Song" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD" title="Сун – เบลารุส" lang="be" hreflang="be" data-title="Сун" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="เบลารุส" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD" title="Сун – บัลแกเรีย" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сун" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="บัลแกเรีย" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Song" title="Dinasti Song – บันจาร์" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Dinasti Song" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="บันจาร์" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A6%E0%BD%B4%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BE%B1%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%96%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="སུང་རྒྱལ་རབས། – ทิเบต" lang="bo" hreflang="bo" data-title="སུང་རྒྱལ་རབས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="ทิเบต" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Tierniezh_Song" title="Tierniezh Song – เบรตัน" lang="br" hreflang="br" data-title="Tierniezh Song" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="เบรตัน" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Сун улас – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Сун улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – คาตาลัน" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="คาตาลัน" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3ng-di%C3%A8u" title="Sóng-dièu – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sóng-dièu" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%DB%86%D9%86%DA%AF" title="ئیمپراتۆریەتیی سۆنگ – เคิร์ดตอนกลาง" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمپراتۆریەتیی سۆنگ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="เคิร์ดตอนกลาง" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%98%C3%AD%C5%A1e_Sung" title="Říše Sung – เช็ก" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Říše Sung" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="เช็ก" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD_(%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%88%D0%B0%D0%BB%C4%83%D1%85)" title="Сун (патшалăх) – ชูวัช" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сун (патшалăх)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ชูวัช" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Song-dynastiet" title="Song-dynastiet – เดนมาร์ก" lang="da" hreflang="da" data-title="Song-dynastiet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="เดนมาร์ก" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Song-Dynastie" title="Song-Dynastie – เยอรมัน" lang="de" hreflang="de" data-title="Song-Dynastie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="เยอรมัน" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%85%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CE%A3%CE%BF%CE%BD%CE%B3%CE%BA" title="Δυναστεία Σονγκ – กรีก" lang="el" hreflang="el" data-title="Δυναστεία Σονγκ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="กรีก" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Song_dynasty" title="Song dynasty – อังกฤษ" lang="en" hreflang="en" data-title="Song dynasty" data-language-autonym="English" data-language-local-name="อังกฤษ" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Dinastio_Song" title="Dinastio Song – เอสเปรันโต" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Dinastio Song" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="เอสเปรันโต" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song – สเปน" lang="es" hreflang="es" data-title="Dinastía Song" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="สเปน" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Songi_d%C3%BCnastia" title="Songi dünastia – เอสโตเนีย" lang="et" hreflang="et" data-title="Songi dünastia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="เอสโตเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Song_dinastia" title="Song dinastia – บาสก์" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Song dinastia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="บาสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D9%86%DA%AF" title="دودمان سونگ – เปอร์เซีย" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دودمان سونگ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="เปอร์เซีย" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Song-dynastia" title="Song-dynastia – ฟินแลนด์" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Song-dynastia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ฟินแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Dynastie_Song" title="Dynastie Song – ฝรั่งเศส" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Dynastie Song" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ฝรั่งเศส" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%8B" title="宋 – จีนกั้น" lang="gan" hreflang="gan" data-title="宋" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="จีนกั้น" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song – กาลิเซีย" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Dinastía Song" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="กาลิเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Sung-chh%C3%A8u" title="Sung-chhèu – จีนแคะ" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sung-chhèu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="จีนแคะ" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%95%D7%A9%D7%9C%D7%AA_%D7%A1%D7%95%D7%A0%D7%92" title="שושלת סונג – ฮิบรู" lang="he" hreflang="he" data-title="שושלת סונג" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ฮิบรู" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="सोंग राजवंश – ฮินดี" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सोंग राजवंश" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ฮินดี" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Dinastija_Sung" title="Dinastija Sung – โครเอเชีย" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Dinastija Sung" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Szung-dinasztia" title="Szung-dinasztia – ฮังการี" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szung-dinasztia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ฮังการี" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Song" title="Dinasti Song – อินโดนีเซีย" lang="id" hreflang="id" data-title="Dinasti Song" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="อินโดนีเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Dinastio_Song" title="Dinastio Song – อีโด" lang="io" hreflang="io" data-title="Dinastio Song" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="อีโด" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Songveldi%C3%B0" title="Songveldið – ไอซ์แลนด์" lang="is" hreflang="is" data-title="Songveldið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ไอซ์แลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – อิตาลี" lang="it" hreflang="it" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="อิตาลี" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%8B_(%E7%8E%8B%E6%9C%9D)" title="宋 (王朝) – ญี่ปุ่น" lang="ja" hreflang="ja" data-title="宋 (王朝)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ญี่ปุ่น" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="სუნის დინასტია – จอร์เจีย" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სუნის დინასტია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="จอร์เจีย" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%87%E1%9E%9C%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%BB%E1%9E%84" title="រាជវង្សសុង – เขมร" lang="km" hreflang="km" data-title="រាជវង្សសុង" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="เขมร" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%86%A1%EB%82%98%EB%9D%BC" title="송나라 – เกาหลี" lang="ko" hreflang="ko" data-title="송나라" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="เกาหลี" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Xanedana_Song" title="Xanedana Song – เคิร์ด" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Xanedana Song" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="เคิร์ด" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Familia_Song" title="Familia Song – ละติน" lang="la" hreflang="la" data-title="Familia Song" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ละติน" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Song%C5%B3_dinastija" title="Songų dinastija – ลิทัวเนีย" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Songų dinastija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ลิทัวเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sunu_dinastija" title="Sunu dinastija – ลัตเวีย" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sunu dinastija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ลัตเวีย" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%B3_(%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Сунг (династија) – มาซิโดเนีย" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сунг (династија)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="มาซิโดเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B4%99%E0%B5%8D_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="സോങ് രാജവംശം – มาลายาลัม" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സോങ് രാജവംശം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="มาลายาลัม" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D1%81" title="Сүн улс – มองโกเลีย" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Сүн улс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="มองโกเลีย" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="सोंग राजवंश – มราฐี" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सोंग राजवंश" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="มราฐี" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Song" title="Dinasti Song – มาเลย์" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Dinasti Song" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="มาเลย์" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="सोङ्ग राजवंश – เนวาร์" lang="new" hreflang="new" data-title="सोङ्ग राजवंश" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="เนวาร์" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Song-dynastie" title="Song-dynastie – ดัตช์" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Song-dynastie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ดัตช์" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Song-dynastiet" title="Song-dynastiet – นอร์เวย์นีนอสก์" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Song-dynastiet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="นอร์เวย์นีนอสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Song-dynastiet" title="Song-dynastiet – นอร์เวย์บุคมอล" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Song-dynastiet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="นอร์เวย์บุคมอล" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – อ็อกซิตัน" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="อ็อกซิตัน" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%8B%E0%A8%82%E0%A8%97_%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B5%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BC" title="ਸੋਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ – ปัญจาบ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੋਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="ปัญจาบ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dynastia_Song" title="Dynastia Song – โปแลนด์" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Dynastia Song" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="โปแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D9%B9%D8%A8%D8%B1" title="سونگ راجٹبر – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سونگ راجٹبر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Sung" title="Dinastia Sung – โปรตุเกส" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Dinastia Sung" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="โปรตุเกส" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – โรมาเนีย" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="โรมาเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D1%83%D0%BD" title="Империя Сун – รัสเซีย" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Империя Сун" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="รัสเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Dinastija_Sung" title="Dinastija Sung – เซอร์โบ-โครเอเชีย" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Dinastija Sung" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="เซอร์โบ-โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Song_dynasty" title="Song dynasty – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Song dynasty" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sung_(dynastia)" title="Sung (dynastia) – สโลวัก" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sung (dynastia)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="สโลวัก" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – แอลเบเนีย" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="แอลเบเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%B3" title="Династија Сунг – เซอร์เบีย" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Династија Сунг" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="เซอร์เบีย" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Songdynastin" title="Songdynastin – สวีเดน" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Songdynastin" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="สวีเดน" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Nasaba_ya_Song" title="Nasaba ya Song – สวาฮีลี" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Nasaba ya Song" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="สวาฮีลี" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%8A%E0%AE%99%E0%AF%8D_%E0%AE%85%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AE%AE%E0%AE%B0%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="சொங் அரசமரபு – ทมิฬ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சொங் அரசமரபு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ทมิฬ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dinastiyang_Song" title="Dinastiyang Song – ตากาล็อก" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dinastiyang Song" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="ตากาล็อก" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Song_Hanedan%C4%B1" title="Song Hanedanı – ตุรกี" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Song Hanedanı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ตุรกี" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%87%DA%AD_%D8%B3%DB%87%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%89%D8%B3%D9%89" title="سۇڭ سۇلالىسى – อุยกูร์" lang="ug" hreflang="ug" data-title="سۇڭ سۇلالىسى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="อุยกูร์" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%96%D1%8F_%D0%A1%D1%83%D0%BD" title="Династія Сун – ยูเครน" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Династія Сун" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ยูเครน" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%A7%DB%81%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%DB%81" title="سونگ شاہی سلسلہ – อูรดู" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سونگ شاہی سلسلہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="อูรดู" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sun_imperiyasi" title="Sun imperiyasi – อุซเบก" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sun imperiyasi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="อุซเบก" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Nhà Tống – เวียดนาม" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nhà Tống" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="เวียดนาม" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Dinastiya_Song" title="Dinastiya Song – วาเรย์" lang="war" hreflang="war" data-title="Dinastiya Song" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="วาเรย์" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%8B%E6%9C%9D" title="宋朝 – จีนอู๋" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="宋朝" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="จีนอู๋" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Sungciuz" title="Sungciuz – จ้วง" lang="za" hreflang="za" data-title="Sungciuz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="จ้วง" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Song-dynastie" title="Song-dynastie – เซแลนด์" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Song-dynastie" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="เซแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%8B%E6%9C%9D" title="宋朝 – จีน" lang="zh" hreflang="zh" data-title="宋朝" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="จีน" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%B6%99%E5%AE%8B" title="趙宋 – จีนคลาสสิก" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="趙宋" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="จีนคลาสสิก" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%B2ng" title="Sòng – จีนมินหนาน" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sòng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="จีนมินหนาน" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%B6%99%E5%AE%8B" title="趙宋 – กวางตุ้ง" lang="yue" hreflang="yue" data-title="趙宋" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="กวางตุ้ง" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7462#sitelinks-wikipedia" title="แก้ไขลิงก์ข้ามภาษา" class="wbc-editpage">แก้ไขลิงก์</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="เนมสเปซ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" title="ดูหน้าเนื้อหา [c]" accesskey="c"><span>บทความ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2:%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" rel="discussion" title="อภิปรายเกี่ยวกับหน้าเนื้อหา [t]" accesskey="t"><span>อภิปราย</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เปลี่ยนรูปแบบภาษา" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ไทย</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ดู"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=history" title="แก้ไขเก่าของหน้านี้ [h]" accesskey="h"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เครื่องมือ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <div class="vector-menu-heading"> การกระทำ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=history"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ทั่วไป </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" title="รายการหน้าวิกิทุกหน้าที่ลิงก์มาที่นี่ [j]" accesskey="j"><span>หน้าที่ลิงก์มา</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" rel="nofollow" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในหน้าที่ลิงก์จากหน้านี้ [k]" accesskey="k"><span>การเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวโยง</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9B%E0%B9%82%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%94" title="อัปโหลดไฟล์ [u]" accesskey="u"><span>อัปโหลดไฟล์</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9" title="รายการหน้าพิเศษทั้งหมด [q]" accesskey="q"><span>หน้าพิเศษ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&oldid=11590931" title="ลิงก์ถาวรมารุ่นนี้ของหน้านี้"><span>ลิงก์ถาวร</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=info" title="ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับหน้านี้"><span>สารสนเทศหน้า</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87&page=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&id=11590931&wpFormIdentifier=titleform" title="สารสนเทศเกี่ยวกับวิธีการอ้างอิงหน้านี้"><span>อ้างอิงบทความนี้</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A8%25E0%25B9%258C%25E0%25B8%258B%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587"><span>รับยูอาร์แอลแบบสั้น</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:QrCode&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A8%25E0%25B9%258C%25E0%25B8%258B%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%2587"><span>ดาวน์โหลดคิวอาร์โค้ด</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> พิมพ์/ส่งออก </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87"><span>สร้างหนังสือ</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:DownloadAsPdf&page=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=show-download-screen"><span>ดาวน์โหลดเป็น PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&printable=yes" title="รุ่นที่พร้อมพิมพ์ของหน้านี้ [p]" accesskey="p"><span>รุ่นพร้อมพิมพ์</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ในโครงการอื่น </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%E5%AE%8B%E6%9C%9D" hreflang="en"><span>วิกิมีเดียคอมมอนส์</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7462" title="ลิงก์ไปยังสิ่งนี้ในคลังซึ่งเชื่อมโยงข้อมูลต่าง ๆ เข้าด้วยกัน [g]" accesskey="g"><span>สิ่งนี้ในวิกิสนเทศ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">หน้าตา</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ซ่อน</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="th" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10224066">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-ต้องการอ้างอิง plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-Unreferenced" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Question_book-new.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">บทความนี้<b>ไม่มี<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B2" title="วิกิพีเดีย:การอ้างอิงแหล่งที่มา">การอ้างอิง</a>จาก<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B7%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89" title="วิกิพีเดีย:การพิสูจน์ยืนยันได้">แหล่งที่มาใด</a></b><span class="hide-when-compact"> กรุณาช่วย<a class="external text" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit">ปรับปรุงบทความนี้</a> โดยเพิ่มการอ้างอิงแหล่งที่มาที่น่าเชื่อถือ เนื้อความที่ไม่มีแหล่งที่มาอาจถูกคัดค้านหรือลบออก</span> <span class="date-container"><i>(<span class="date">มกราคม 2565</span>)</i></span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="วิธีใช้:การนำแม่แบบบำรุงรักษาออก">เรียนรู้ว่าจะนำสารแม่แบบนี้ออกได้อย่างไรและเมื่อไร</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9751016">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">สำหรับความหมายอื่นดูที่ <a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87_(%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%A1)" class="mw-disambig" title="ราชวงศ์ซ่ง (แก้ความกำกวม)">ราชวงศ์ซ่ง (แก้ความกำกวม)</a></div> <table class="infobox geography vcard" style="width:22em;font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="adr" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">ซ่ง</div><br /><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;">宋</div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">960–1279</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:China_11a.jpg" class="mw-file-description" title="ราชวงศ์ซ่งเหนือในปี 1111"><img alt="ราชวงศ์ซ่งเหนือในปี 1111" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/China_11a.jpg/250px-China_11a.jpg" decoding="async" width="250" height="246" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/China_11a.jpg/375px-China_11a.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/China_11a.jpg/500px-China_11a.jpg 2x" data-file-width="560" data-file-height="550" /></a></span><div style="position:relative;top:0.3em;">ราชวงศ์ซ่งเหนือในปี 1111</div></td></tr><tr><th scope="row">สถานะ</th><td>จักรวรรดิ</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="เมืองหลวง">เมืองหลวง</a></th><td><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ไคเฟิง">ไคเฟิง</a> (汴京) <small><br /> (960-1127) </small><br /><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7" title="หางโจว">หางโจว</a> (臨安) <small><br /> (1127–1276) </small></td></tr><tr><th scope="row">ภาษาทั่วไป</th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ภาษาจีน">ภาษาจีน</a></td></tr><tr><th scope="row">ศาสนา <div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98" title="ศาสนาพุทธ">ศาสนาพุทธ</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B9%8B%E0%B8%B2" title="ลัทธิเต๋า">ลัทธิเต๋า</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%82%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B7%E0%B9%8A%E0%B8%AD" title="ลัทธิขงจื๊อ">ลัทธิขงจื๊อ</a>, ศาสนาพื้นบ้าน</td></tr><tr><th scope="row">การปกครอง</th><td>ราชาธิปไตย</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="จักรพรรดิแห่งราชวงศ์ซ่ง">จักรพรรดิ</a></th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 960-976 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B9%88" title="จักรพรรดิซ่งไท่จู่">จักรพรรดิไท่จู่</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 976-997 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งไท่จง">จักรพรรดิไท่จง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 997-1022 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งเจินจง">จักรพรรดิเจินจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1022-1063 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งเหรินจง">จักรพรรดิเหรินจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1063-1067 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งอิงจง">จักรพรรดิอิงจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1067-1085 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="จักรพรรดิซ่งเสินจง">จักรพรรดิเสินจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1085-1100 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%8B%E0%B8%AD%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งเจ๋อจง">จักรพรรดิเจ๋อจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1100-1126 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AE%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งฮุ่ยจง">จักรพรรดิฮุ่ยจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1126-1127 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งชินจง">จักรพรรดิฉินจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1127-1162 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งเกาจง">จักรพรรดิเกาจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1162-1189 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งเซี่ยวจง">จักรพรรดิเซี่ยวจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1189-1194 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="จักรพรรดิซ่งกวงจง">จักรพรรดิกวงจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1194-1224 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งหนิงจง">จักรพรรดิหนิงจง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•  </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="จักรพรรดิซ่งลี่จง">จักรพรรดิลี่จง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•  </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งตู้จง">จักรพรรดิตู้จง</a></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th scope="row">ประวัติศาสตร์</th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2_%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="เจ้า ควงอิ้น">เจ้า ควงอิ้น</a> ขึ้นครองบัลลังก์แทน<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%AE%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์โฮ่วโจว">ราชวงศ์โฮ่วโจว</a> </div></th><td>960 960</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="เหตุการณ์จิ้งคัง">เหตุการณ์จิ้งคัง</a> ทัพจินบุกถึงเมืองหลวง<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ไคเฟิง">ไคเฟิง</a> <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" class="mw-redirect" title="ซ่งเหนือ">ซ่งเหนือ</a>ล่มสลายและก่อตั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์ซ่งใต้">ราชวงศ์ซ่งใต้</a> </div></th><td>1127</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• ยอมจำนน <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7" title="หางโจว">หางโจว</a> </div></th><td>1276</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• สิ้นสุดราชวงศ์ซ่งใต้ </div></th><td>1279 1279</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" style="text-align:center;text-align:left;">ประชากร</th></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1041 </div></th><td>100,000,000<sup id="ref_a" class="reference"><a href="#cnote_a">[a]</a></sup></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th scope="row">สกุลเงิน</th><td>เหรียญจีน</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> <b>ก่อนหน้า</b></td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;"><b>ถัดไป</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%AE%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์โฮ่วโจว">ราชวงศ์โฮ่วโจว</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ราชวงศ์หยวน">ราชวงศ์หยวน</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <p><b>ราชวงศ์ซ่ง</b> ตามสำเนียงกลาง หรือ <b>ซ้อง</b> ตามสำเนียงฮกเกี้ยน (<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ภาษาจีน">จีน</a>: <span lang="zh">宋朝</span>; <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="พินอิน">พินอิน</a>: <i><span lang="zh-Latn-pinyin">Sòng Cháo</span></i>; <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%94-%E0%B9%84%E0%B8%88%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="เวด-ไจลส์">เวด-ไจลส์</a>: <i><span lang="zh-Latn-wadegile">Sung Ch'ao</span></i>) เป็นราชวงศ์ของจีนที่ปกครองระหว่างปี 960 ถึง 1279 ราชวงศ์นี้ก่อตั้งโดย<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B9%88" title="จักรพรรดิซ่งไท่จู่">จักรพรรดิซ่งไท่จู่</a> ผู้ซึ่งแย่งชิงบัลลังก์จาก<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ราชวงศ์โจวยุคหลัง">ราชวงศ์โจวยุคหลัง</a>และไปพิชิตส่วนที่เหลือของสิบอาณาจักร สิ้นสุด<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90" class="mw-redirect" title="ยุคห้าวงศ์สิบรัฐ">ยุคห้าวงศ์สิบรัฐ</a> ราชวงศ์ซ่งมักขัดแย้งกับ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7" title="ราชวงศ์เหลียว">ราชวงศ์เหลียว</a> <a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์เซี่ยตะวันตก">ราชวงศ์เซี่ยตะวันตก</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ราชวงศ์จิน">ราชวงศ์จิน</a>ทางตอนเหนือของจีน </p><p>เจ้า ควงอิ้น ได้ชื่อว่า <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B9%88" class="mw-redirect" title="พระเจ้าซ่งไท่จู่">พระเจ้าซ่งไท่จู่</a> ได้พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมขึ้นมาใหม่ แต่กลับตัดทอนอำนาจทางการทหารของแม่ทัพ เนื่องจากความระแวง กลัวจะยึดอำนาจ ทำให้การทหารอ่อนแอ อย่างไรก็ดี ในราชวงศ์นี้ ศิลปกรรมและวัฒนธรรมรุ่งเรืองมาก การศึกษาของประชาชนดีขึ้น และ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" title="เปาบุ้นจิ้น">เปาบุ้นจิ้น</a> ก็ได้มาเกิดในยุคในสมัยของ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%87" title="จักรพรรดิซ่งเหรินจง">จักรพรรดิซ่งเหรินจง</a> ซึ่งเป็นยุคที่ฮ่องเต้อ่อนแอ อำนาจอยู่ในมือพวกกังฉิน ท่านตัดสินคดีอย่างยุติธรรมและเด็ดขาด ไม่เกรงหน้าอินทร์หน้าพรหมใด ๆ จนเป็นที่เลื่องลือมาถึงปัจจุบัน </p><p>ในสมัยราชวงศ์ซ่ง จีนถูกรุกรานโดยชนเผ่าต่าง ๆ คือ พวก<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="เซี่ย (ไม่มีหน้านี้)">เซี่ย</a> พวกชิตัน (เมืองเหลียว) จึงมีศึกอยู่ตลอดมา แถมยังต้องยอมเซ็นสัญญาสงบศึกกับ "คนป่าเถื่อน" ต้องส่งบรรณาการให้ ทำให้การเงินไม่คล่องตัว จนมีนักปฏิรูปชื่อ "<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="หวังอั้นจี่ (ไม่มีหน้านี้)">หวังอั้นจี่</a>" ออกกฎหมายมาควบคุมการใช้เงินของบรรดาเชื้อพระวงศ์ แต่สุดท้ายก็ต้องยกเลิก เพราะไปขัดผลประโยชน์เจ้าใหญ่นายโต ครั้นต่อมา มีชนเผ่าจินหรือกิม (บรรพบุรุษของแมนจู) เข้ามาตี และเนื่องจากมีขุนนางกังฉินไปเข้ากับศัตรู (ดังเช่น ฉินไคว่ กังฉินชื่อดัง ซึ่งใส่ความแม่ทัพ<a href="/wiki/%E0%B8%87%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%AE%E0%B8%B8%E0%B8%A2" title="งักฮุย">งักฮุย</a> และสังหาร<a href="/wiki/%E0%B8%87%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%AE%E0%B8%B8%E0%B8%A2" title="งักฮุย">งักฮุย</a>กับลูกชายเสีย ทำให้ชาวจีนเคียดแค้นชิงชังอย่างยิ่ง บวกกับการทหารที่อ่อนแออยู่แล้ว (ผสมกับฮ่องเต้ที่ไร้สามารถ หูเบา เชื่อฟังกังฉิน) ทำให้พวกจินสามารถบุกจนถึงเมืองไคฟง (เมืองหลวง) จึงต้องย้ายเมืองหลวง ไปอยู่ทางทิศใต้ มีชื่อเรียกว่า ซ่งใต้ ซึ่งพวกจินก็ยังตามล้างผลาญตลอด แต่ต่อมา ในที่สุด พวกจิน, เซี่ยกับชิตันก็ถูกมองโกล ซึ่งนำโดย <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="เจงกิสข่าน">เจงกิสข่าน</a> (เตมูจิน) เข้าตี แล้วหันมาตีจีนต่อจนถึงปักกิ่ง หลังจากนั้น <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B9%84%E0%B8%A5%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="กุบไลข่าน">กุบไลข่าน</a> หลานปู่ของเจงกิสข่าน ได้โจมตีราชวงศ์ซ่งใต้ โดยได้ความร่วมมือจากขุนนาง และทหารของราชวงศ์ซ่งบางคน ที่กลับลำหันมาช่วยเหลือมองโกล โจมตีพวกของตัวเอง จนสิ้นราชวงศ์ในที่สุด แล้วกุบไลข่านจึงตั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ราชวงศ์หยวน">ราชวงศ์หยวน</a>ขึ้นมาแทน </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ซ่งรวมแผ่นดิน"><span id=".E0.B8.8B.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.A3.E0.B8.A7.E0.B8.A1.E0.B9.81.E0.B8.9C.E0.B9.88.E0.B8.99.E0.B8.94.E0.B8.B4.E0.B8.99"></span>ซ่งรวมแผ่นดิน</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=1" title="แก้ไขส่วน: ซ่งรวมแผ่นดิน"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Zhao_Kuangyin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Zhao_Kuangyin.jpg/200px-Zhao_Kuangyin.jpg" decoding="async" width="200" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Zhao_Kuangyin.jpg/300px-Zhao_Kuangyin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8f/Zhao_Kuangyin.jpg 2x" data-file-width="301" data-file-height="350" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B9%88" class="mw-redirect" title="ซ่งไท่จู่">ซ่งไท่จู่</a>ปฐมจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ซ่ง</figcaption></figure> <p>แผ่นดินภาคกลาง ภายหลัง<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="จักรพรรดิโจวกงตี้">จักรพรรดิโจวกงตี้</a> แห่ง<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%AE%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์โฮ่วโจว">ราชวงศ์โฮ่วโจว</a>สิ้นพระชนม์ลง (ราชวงศ์สุดท้ายในห้าราชวงศ์) ภายในราชสำนักอยู่ในภาวะตึงเครียด ภายนอกเผชิญภัยคุกคามจากทัพ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="เหลียว (ไม่มีหน้านี้)">เหลียว</a> ปี <a href="/wiki/%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._1503" title="พ.ศ. 1503">พ.ศ. 1503</a> เกิดเหตุเปลี่ยนแปลงที่เฉินเฉียว เจ้า ควงอิ้น ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งแม่ทัพรักษาวังหลวง บัญชาการกองกำลังที่เข้มแข็งที่สุดในเวลานั้น ได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มนายทัพใต้ร่มธง บีบให้โจวก้งตี้ วัยเจ็ดขวบสละราชย์ จากนั้นสถาปนาราชวงศ์ซ่งขึ้นแทนที่โฮ่วโจว นักประวัติศาสตร์จีนเรียกว่า เป่ยซ่งหรือซ่งเหนือซ่งไท่จู่ เจ้า ควงอิ้นขึ้นครองราชย์ได้ไม่นาน ก็จัด “งานเลี้ยงสุราปลดอาวุธ” สลายกำลังของนายทหารกลุ่มต่าง ๆ ที่สนับสนุนตนขึ้นสู่บัลลังก์โดยไม่เสียเลือดเนื้อ ด้วยเกรงว่าจะเกิดเหตุการณ์เช่นเดียวกันนี้ขึ้นได้อีก ทั้งเล็งเห็นว่าการที่นายทัพคุมกำลังทหารไว้ ย่อมจะมีอำนาจพลิกฟ้าอยู่ในมือ ซ่งไท่จู่ (เจ้า ควงอิ้น) จึงใช้วิธีการเดียวกันในการโอนถ่ายอำนาจทางทหารของแม่ทัพรักษาชายแดนเข้าสู่ส่วนกลาง นอกจากนี้ เพื่อลิดรอนอำนาจขุนนางที่อาจส่งผลคุกคามต่อราชบัลลังก์ในภายภาคหน้า จึงออกกฎระเบียบใหม่ ให้มีเพียงขุนนางระดับสูงเท่านั้นที่สามารถเข้าเฝ้าเพื่อปรึกษาราชกิจ โดยมีกษัตริย์เป็นผู้ตัดสินชี้ขาด ขุนนางเป็นเพียงผู้รับไปปฏิบัติ ไม่ได้มีหน้าที่ให้คำปรึกษาชี้แนะข้อราชการดังเช่นแต่ก่อน นับแต่นั้นมา อำนาจเด็ดขาดทั้งมวลจึงตกอยู่ในมือของกษัตริย์แต่เพียงผู้เดียว เวลานั้น รอบข้างยังประกอบด้วยแว่นแคว้นต่าง ๆ สืบเนื่องมาจากสมัยห้าราชวงศ์สิบแคว้น อาทิ โฮ่วสู หนานฮั่น หนานถัง อู๋เยว่ เป่ยฮั่น เป็นต้น ดังนั้นภารกิจสำคัญของเจ้า ควงอิ้นจึงได้แก่การเปิดศึกรวมแผ่นดิน ทัพซ่งมุ่งลงใต้ ทยอยรวบรวมดินแดนภาคใต้กลับมาอีกครั้ง หลังจากปราบแคว้นหนานถังอันเข้มแข็งได้สำเร็จในปี 974 แว่นแคว้นที่เหลือต่างทยอยเข้าสวามิภักดิ์กับราชวงศ์ซ่ง ปลายรัชกาล เจ้า ควงอิ้นหันทัพมุ่งขึ้นเหนือ หวังรวมแคว้นเป่ยฮั่นที่หลงเหลือเพียงหนึ่งเดียว แต่แล้วสิ้นพระชนม์ลงระหว่างการศึกภาคเหนือในปี 1519 ซ่งไท่จง <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="เจ้ากวงอี้">เจ้ากวงอี้</a> (ปี พ.ศ. 1519 – พ.ศ. 1540) ที่เป็นพระราชอนุชาจึงขึ้นสืบราชบัลลังก์ สานต่อปณิธานรวมแผ่นดิน โดยรวมแคว้นเป่ยฮั่นสำเร็จในปี พ.ศ. 1522 จากนั้นพยายามติดตามทวงคืนดินแดนที่เคยเสียให้กับเหลียว (ปักกิ่งและต้าถง) กองทัพซ่งเหนือเปิดศึกกับเหลียวหลายครั้ง ขณะที่แคว้นเหลียวก็หาโอกาสรุกลงใต้ กลายเป็นสภาพการเผชิญหน้ากัน จวบกระทั่งปี พ.ศ. 1547 ล่วงเข้ารัชกาลซ่งเจินจง (โอรสของซ่งไท่จง) ซ่งเหนือกับเหลียวบรรลุข้อตกลงร่วมกันที่ฉานหยวน สงครามอันยาวนานจึงยุติลง </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ระบบการรวมศูนย์อำนาจ"><span id=".E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.9A.E0.B8.9A.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A7.E0.B8.A1.E0.B8.A8.E0.B8.B9.E0.B8.99.E0.B8.A2.E0.B9.8C.E0.B8.AD.E0.B8.B3.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.88"></span>ระบบการรวมศูนย์อำนาจ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=2" title="แก้ไขส่วน: ระบบการรวมศูนย์อำนาจ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9909451">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:#f8f9fa;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks plainlist" style="background:#FFEECC"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle">เป็น<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="หมวดหมู่:ประวัติศาสตร์จีน">ส่วนหนึ่ง</a>ของ</td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ประวัติศาสตร์จีน">ประวัติศาสตร์จีน</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ประวัติศาสตร์จีน"><img alt="History of China in Chinese characters and seal script" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%22History_of_China%22_for_template_heading.svg/200px-%22History_of_China%22_for_template_heading.svg.png" decoding="async" width="200" height="47" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%22History_of_China%22_for_template_heading.svg/300px-%22History_of_China%22_for_template_heading.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%22History_of_China%22_for_template_heading.svg/400px-%22History_of_China%22_for_template_heading.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="121" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-above hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="เส้นเวลาประวัติศาสตร์จีน (ไม่มีหน้านี้)">เส้นเวลา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน">ราชวงศ์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประวัติศาสตร์นิพนธ์จีน (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติศาสตร์นิพนธ์</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><div class="sidebar-list-title-c">ก่อนประวัติศาสตร์</div></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="background: #f0faff; text-align: left"> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=List_of_Paleolithic_sites_in_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Paleolithic sites in China (ไม่มีหน้านี้)">ยุคหินเก่า</a></b></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="รายชื่อวัฒนธรรมยุคหินใหม่ของจีน">ยุคหินใหม่</a></b> <span class="nowrap">(<abbr title="ประมาณ">ป.</abbr><span style="white-space:nowrap;"> 8500</span> – <span style="white-space:nowrap;"> 2000 BCE</span>)</span></li></ul> <dl><dd><b><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="อารยธรรมแม่น้ำหวง (ไม่มีหน้านี้)">แม่น้ำหวง</a></b>, <b><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="อารยธรรมแม่น้ำแยงซี (ไม่มีหน้านี้)">แยงซี</a></b> และ<b><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="อารยธรรมแม่น้ำเหลียว (ไม่มีหน้านี้)">เหลียว</a></b></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><div class="sidebar-list-title-c">สมัยโบราณ</div></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="background: #eeffe8; text-align: left"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2" title="ราชวงศ์เซี่ย">เซี่ย</a></b> <span class="nowrap">(ประมาณ<span style="white-space:nowrap;"> 2070</span> – <span style="white-space:nowrap;"> 1600 BCE</span>)</span></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ชาง">ชาง</a></b> <span class="nowrap">(ประมาณ<span style="white-space:nowrap;"> 1600</span> – <span style="white-space:nowrap;"> 1046 BCE</span>)</span></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7" title="ราชวงศ์โจว">โจว</a></b> <span class="nowrap">(ประมาณ<span style="white-space:nowrap;"> 1046</span> – <span style="white-space:nowrap;"> 256 BCE</span>)</span></li></ul> <dl><dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="ราชวงศ์โจวตะวันตก">โจวตะวันตก</a></b> <span class="nowrap">(1046–771 BCE)</span></dd> <dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="ราชวงศ์โจวตะวันออก">โจวตะวันออก</a></b> <span class="nowrap">(771–256 BCE)</span> <dl><dd><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97" title="ยุควสันตสารท">วสันตสารท</a> <span class="nowrap">(ประมาณ<span style="white-space:nowrap;"> 770</span> – <span style="white-space:nowrap;"> 476 BCE</span>)</span></dd> <dd><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90" title="ยุครณรัฐ">รณรัฐ</a> <span class="nowrap">(475–221 BCE)</span></dd></dl></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><div class="sidebar-list-title-c">สมัยจักรวรรดิ</div></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="background: #fffde9; text-align: left"><div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552737">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9259874">.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none none;margin:0}.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}body.skin-minerva .mw-parser-output .plainlist ul{list-style:none;padding-left:0}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10791470">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background: #fffde9; text-align: left"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%89%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ฉิน">ฉิน</a></b> <span class="nowrap">(221–207 BCE)</span></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ฮั่น">ฮั่น</a></b> <span class="nowrap">(206 BCE – 220 CE)</span></li></ul> <dl><dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="ราชวงศ์ฮั่นตะวันตก">ฮั่นตะวันตก</a></b> <span class="nowrap">(206 BCE – 9 CE)</span></dd> <dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ซิน">ซิน</a></b> <span class="nowrap">(9–23)</span></dd> <dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="ราชวงศ์ฮั่นตะวันออก">ฮั่นตะวันออก</a></b> <span class="nowrap">(25–220)</span></dd></dl> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B9%8A%E0%B8%81" title="ยุคสามก๊ก">สามก๊ก</a></b> <span class="nowrap">(220–280)</span></li></ul> <dl><dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B9%8A%E0%B8%81" title="วุยก๊ก">เว่ย์</a></b>, <b><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B9%8A%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B9%8A%E0%B8%81" title="จ๊กก๊ก">ฉู่</a></b> และ<b><a href="/wiki/%E0%B8%87%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%8A%E0%B8%81" title="ง่อก๊ก">อู๋</a></b></dd></dl> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ราชวงศ์จิ้น">จิ้น</a></b> <span class="nowrap">(266–420)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;background: #fffde9; text-align: left"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table class="navbox-columns-table" style="border-spacing: 0px; text-align:left;width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td class="navbox-list" style="padding:0px;;;;width:50%;"><div> <dl><dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="ราชวงศ์จิ้นตะวันตก">จิ้นตะวันตก</a></b> <span class="nowrap">(266–316)</span></dd> <dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="ราชวงศ์จิ้นตะวันออก">จิ้นตะวันออก</a></b> <span class="nowrap">(317–420)</span></dd></dl> </div></td><td class="navbox-list" style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li><br /></li> <li><br /></li> <li><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90" title="สิบหกรัฐ">สิบหกรัฐ</a></b> <span class="nowrap">(304–439)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></div> <hr /> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background: #fffde9; text-align: left"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89" title="ยุคราชวงศ์เหนือ-ใต้">ราชวงศ์เหนือ<br />ใต้</a></b> <span class="nowrap">(420–589)</span></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A2" title="ราชวงศ์สุย">สุย</a></b> <span class="nowrap">(581–618)</span></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%96%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ถัง">ถัง</a></b> <span class="nowrap">(618–907)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <hr /> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;background: #fffde9; text-align: left"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table class="navbox-columns-table" style="border-spacing: 0px; text-align:left;width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td class="navbox-list" style="padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90" class="mw-redirect" title="ยุคห้าวงศ์สิบรัฐ">ห้าวงศ์<br />สิบรัฐ</a></b> <span class="nowrap">(907–979)</span></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a class="mw-selflink selflink">ซ่ง</a></b> <span class="nowrap">(960–1279)</span></li></ul> <dl><dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์ซ่งเหนือ">ซ่งเหนือ</a></b> <span class="nowrap">(960–1127)</span></dd> <dd><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์ซ่งใต้">ซ่งใต้</a></b> <span class="nowrap">(1127–1279)</span></dd></dl> </div></td><td class="navbox-list" style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li><br /></li> <li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7" title="ราชวงศ์เหลียว">เหลียว</a></b> <span class="nowrap">(916–1125)</span></li> <li><br /></li> <li><b><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="เซี่ยตะวันตก">เซี่ยตะวันตก</a></b> <span class="nowrap">(1038–1227)</span></li> <li><br /></li> <li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ราชวงศ์จิน">จิน</a></b> <span class="nowrap">(1115–1234)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></div> <hr /> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background: #fffde9; text-align: left"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ราชวงศ์หยวน">หยวน</a></b> <span class="nowrap">(1271–1368)</span></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์หมิง">หมิง</a></b> <span class="nowrap">(1368–1644)</span></li></ul> <hr /> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ชิง">ชิง</a></b> <span class="nowrap">(1636–1912)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><div class="sidebar-list-title-c">สมัยใหม่</div></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="background: #fff0f6; text-align: left"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99_(%E0%B8%84.%E0%B8%A8._1912%E2%80%931949)" title="สาธารณรัฐจีน (ค.ศ. 1912–1949)">สาธารณรัฐจีน</a></b> <span class="nowrap">(แผ่นดินใหญ่, 1912–1949)</span></li></ul> <hr /> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;background: #fff0f6; text-align: left"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table class="navbox-columns-table" style="border-spacing: 0px; text-align:left;width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td class="navbox-list" style="padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ประเทศจีน">สาธารณรัฐประชาชนจีน</a></b> <span class="nowrap">(1949–ปัจจุบัน)</span></li></ul> </div></td><td class="navbox-list" style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li><b><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ประเทศไต้หวัน">สาธารณรัฐจีน</a></b> <span class="nowrap">(ไต้หวัน, 1949–ปัจจุบัน)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed hlist"><div class="sidebar-list-title" style="background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><div class="sidebar-list-title-c">บทความที่เกี่ยวข้อง</div></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ศิลปะจีน (ไม่มีหน้านี้)">ศิลปะ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Economic_history_of_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economic history of China (ไม่มีหน้านี้)">เศรษฐกิจ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_education_in_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of education in China (ไม่มีหน้านี้)">การศึกษา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Legal_history_of_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legal history of China (ไม่มีหน้านี้)">กฎหมาย</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Media_history_of_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Media history of China (ไม่มีหน้านี้)">สื่อ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Music_of_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Music of China (ไม่มีหน้านี้)">ดนตรี</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_Chinese_music&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of Chinese music (ไม่มีหน้านี้)">เส้นเวลา</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Languages_of_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Languages of China (ไม่มีหน้านี้)">ภาษาศาสตร์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_history_of_China_before_1911&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military history of China before 1911 (ไม่มีหน้านี้)">ทหาร</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naval_history_of_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naval history of China (ไม่มีหน้านี้)">ทหารเรือ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_science_and_technology_in_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of science and technology in China (ไม่มีหน้านี้)">วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_Chinese_archaeology&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Chinese archaeology (ไม่มีหน้านี้)">โบราณคดี</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cartography_of_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cartography of China (ไม่มีหน้านี้)">การทำแผนที่</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Chinese_discoveries&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Chinese discoveries (ไม่มีหน้านี้)">การค้นพบ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Chinese_inventions&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Chinese inventions (ไม่มีหน้านี้)">สิ่งประดิษฐ์</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="สตรีในจีนสมัยโบราณและสมัยจักรวรรดิ (ไม่มีหน้านี้)">สตรี</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552732">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="แม่แบบ:ประวัติศาสตร์จีน"><abbr title="ดูแม่แบบนี้">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="คุยเรื่องแม่แบบ:ประวัติศาสตร์จีน (ไม่มีหน้านี้)"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:ประวัติศาสตร์จีน"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้">ก</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p>ราชวงศ์ซ่งได้ใช้ระบบการรวมศูนย์อำนาจผสมกับการการแต่งตั้งข้าราชการจากส่วนกลางออกไปปกครองหัวเมือง ระบบนี้ทำให้ราชสำนักมีเวลาดูแลกิจการในเมืองหลวงมากขึ้นและในยุคนี้มีการก่อสร้างเมืองไม่เพียงเพื่อการบริหารเท่านั้น ยังเป็นการสร้างเมืองเพื่อเป็นศูนย์กลางการพาณิชย์ อุตสาหกรรม พาณิชย์นาวี หัวเมืองชายฝั่งถูกเชื่อมโยงกับหัวเมืองในแผ่นดินการพัฒนานี้ทำให้เกิดสามัญชนที่ร่ำรวยขึ้นมาโดยไม่ต้องรับราชการอย่างในอดีตจำนวนมาก </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="วัฒนธรรม"><span id=".E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.92.E0.B8.99.E0.B8.98.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1"></span>วัฒนธรรม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=3" title="แก้ไขส่วน: วัฒนธรรม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ในด้านวัฒนธรรมนั้น นอกจากพัฒนาสิ่งที่สืบทอดจากสมัยถังแล้ว ยังมีการบันทึก<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ประวัติศาสตร์">ประวัติศาสตร์</a> ศิลปะการเขียนภาพ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ศิลปะการเขียนพู่กัน (ไม่มีหน้านี้)">ศิลปะการเขียนพู่กัน</a> และการทำ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%B2" title="เครื่องปั้นดินเผา">เครื่องปั้นดินเผา</a>เนื้อแข็ง ลัทธิข่งจื่อมีอิทธิพลเหนือพุทธศาสนาเนื่องจากถูกมองว่าเป็นของต่างประเทศ และไม่มีคำตอบสำหรับการปฏิบัติ และแนวทางสำหรับทางการเมืองและปัญหาพื้นฐานทั่วไป ในขณะที่<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%9F%E0%B8%B9%E0%B8%88%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="สำนักข่งฟูจื่อ (ไม่มีหน้านี้)">สำนักข่งฟูจื่อ</a>ได้พัฒนาสู่ลัทธิข่งจื่อแนวใหม่ โดยการนำเอาปรัชญาแนวคิดดั้งเดิมของข่งจื่อมาสอดแทรกด้วยความเห็น ผสมผสานแนวคิดทาง<a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98" title="ศาสนาพุทธ">ศาสนาพุทธ</a> <a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B9%8B%E0%B8%B2" title="ลัทธิเต๋า">ลัทธิเต๋า</a> เป็นต้น ลัทธิข่งจื่อแนวใหม่ที่มีอิทธิพลอย่างสูงคือแนวคิดของ ชูสี่ 朱喜 ซึ่งมีแนวคิดในการสอนให้เชื่อฟังฝ่ายเดียว และตำหนิการคัดค้านผู้ปกครอง กล่าวคือ ลูกต้องเชื่อฟังพ่อแม่ ภรรยาเชื่อฟังสามี ผู้น้อยเชื่อฟังผู้อาวุโสกว่า เป็นต้น แนวคิดนี้ถูกปลูกฝังลึกอยู่ในสังคมจีนจนถึงศตวรรษที่ 19 แต่ยังคงมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตของชาวเกาหลี และ ญี่ปุ่นจนทุกวันนี้ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="เปิดศึกกับซีเซี่ย"><span id=".E0.B9.80.E0.B8.9B.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.A8.E0.B8.B6.E0.B8.81.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.8B.E0.B8.B5.E0.B9.80.E0.B8.8B.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B8.A2"></span>เปิดศึกกับซีเซี่ย</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=4" title="แก้ไขส่วน: เปิดศึกกับซีเซี่ย"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ปลายรัชกาล<a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%87/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="ซ่งไท่จง/เจ้ากวงอี้">ซ่งไท่จง/เจ้ากวงอี้</a> ชนเผ่าตั่งเซี่ยง ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือเริ่มมีขุมกำลังเข้มแข็งขึ้น หันไปสวามิภักดิ์กับแคว้นเหลียว ราชสำนักซ่งจึงสั่งปิดชายแดนตัดขาดการติดต่อค้าขายระหว่างกัน ทำให้เกิดธุรกิจค้าเกลือเถื่อน และการปล้นสะดมสินค้าในบริเวณใกล้เคียง สองฝ่ายปะทะกันหลายครั้งแต่ไม่อาจเอาชนะกันได้ ต่อเมื่อ ปี 1006 ภายหลังซ่งทำสัญญาสงบศึกกับเหลียว จึงหันมาผูกมิตรกับซ่งเหนือ เปิดการค้าชายแดนตามปกติจวบกระทั่งปี พ.ศ. 1581 <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B9%88%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="หลี่หยวนเฮ่า">หลี่หยวนเฮ่า</a> ผู้นำคนใหม่ในเวลานั้น สถาปนา<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="แคว้นซี่เซี่ย (ไม่มีหน้านี้)">แคว้นซี่เซี่ย</a> ขึ้นเป็นผลสำเร็จ ที่<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="เมืองซิ่งโจว (ไม่มีหน้านี้)">เมืองซิ่งโจว</a> (ปัจจุบันคือ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B9%8B%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="เมืองอิ๋นชวน (ไม่มีหน้านี้)">เมืองอิ๋นชวน</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%A5%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="มณฑลหนิงเซี่ย (ไม่มีหน้านี้)">มณฑลหนิงเซี่ย</a>) ซีเซี่ยฉีกสัญญาพันธมิตรที่มีมากว่า 30 ปี เริ่มรุกรานเข้าดินแดนภาคตะวันตกของซ่งเหนือ ขณะที่กองทัพซ่งเหนือพ่ายแพ้ครั้งแล้วครั้งเล่า พยายามเรียกร้องให้มีการเจรจากสงบศึกแต่ไม่เป็นผล อย่างไรก็ตาม เมื่อทำศึกเป็นเวลานาน การค้าที่เคยมีต้องประสบกับความเสียหาย ซีเซี่ยกลับเป็นฝ่ายเดือดร้อนเพราะขาดแคลนสินค้าที่จำเป็น สุดท้าย ซีเซี่ยจึงยอมเจรจาสงบศึก โดยซี่เซี่ยยอม “สวามิภักดิ์” กับราชสำนักซ่ง ขณะที่ซ่ง “พระราชทาน” ผ้าไหมแพรพรรณ เงินทองและชาให้กับซีเซี่ย สองฝ่ายต่างรื้อฟื้นเส้นทางค้าขายระหว่างกันดังเดิม </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="พลิกโฉมการปกครองภายใน"><span id=".E0.B8.9E.E0.B8.A5.E0.B8.B4.E0.B8.81.E0.B9.82.E0.B8.89.E0.B8.A1.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.9B.E0.B8.81.E0.B8.84.E0.B8.A3.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.A0.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B9.83.E0.B8.99"></span>พลิกโฉมการปกครองภายใน</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=5" title="แก้ไขส่วน: พลิกโฉมการปกครองภายใน"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2_%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="เจ้า ควงอิ้น">เจ้า ควงอิ้น</a>และ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="เจ้ากวงอี้">เจ้ากวงอี้</a>สองพี่น้องที่ได้ผ่านพบความวุ่นวายแตกแยกของบ้านเมืองที่เกิดขึ้นจากการแย่งชิงอำนาจของเหล่าขุนศึก อีกทั้งประสบการณ์ความพลิกผันทางการเมืองของตน ทราบว่า เป็นเพราะเหล่าขุนศึกมีทั้งกำลังทหารและกำลังทรัพย์อยู่ในมือ ทั้งได้รับการสนับสนุนจากประชาชนในท้องถิ่น ดังนั้น เพื่อเป็นการลิดรอนอำนาจของเหล่าแม่ทัพรักษาชายแดน ราชสำนักได้จัดส่งขุนนางฝ่ายบุ๋นออกไปทำหน้าที่ปกครองในส่วนท้องถิ่นโดยตรง มีการคัดเลือกทหารฝีมือดีจากท้องถิ่นเข้าสู่ส่วนกลางเพื่อทำหน้าที่กองกำลังรักษาวังหลวง ทั้งให้มีการสับเปลี่ยนโยกย้ายตำแหน่งประจำการทุกสามปี ส่วนด้านการเงิน ก็กำหนดให้รายรับรายจ่ายของท้องถิ่น (ภาษี เงินปี เบี้ยบำเหน็จ บำนาญข้าราชการ) ต้องจัดรวบรวมและแจกจ่ายจากส่วนกลางการปฏิรูปดังกล่าว เป็นการเสริมสร้างอำนาจการปกครองส่วนกลางให้เข้มแข็งขึ้นอย่างไม่มียุคใดเทียบได้ พร้อมกับได้สลายขุมกำลังท้องถิ่นลงอย่างราบคาบ ตลอดราชวงศ์ไม่มีขุมกำลังอื่นใดในแผ่นดินสามารถท้าทายราชอำนาจของกษัตริย์ได้อีก อย่างไรก็ตาม นโยบายดังกล่าวส่งผลให้กองทัพอ่อนแอลง ทำให้ราชสำนักซ่งต้องตกเป็นฝ่าย “ตั้งรับ” ในยุคสมัยที่รอบข้างเต็มไปด้วยชนเผ่านักรบจากนอกด่านที่ทวีความแข็งกล้าขึ้น ดูจะไม่ใช่เวลาที่เหมาะสมนัก </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี"><span id=".E0.B8.A7.E0.B8.B4.E0.B8.97.E0.B8.A2.E0.B8.B2.E0.B8.A8.E0.B8.B2.E0.B8.AA.E0.B8.95.E0.B8.A3.E0.B9.8C.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B9.80.E0.B8.97.E0.B8.84.E0.B9.82.E0.B8.99.E0.B9.82.E0.B8.A5.E0.B8.A2.E0.B8.B5"></span>วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=6" title="แก้ไขส่วน: วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ในสมัยราชวงศ์ซ่ง ผลงานในด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมีจำนวนมากมาย <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%87%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%A8" title="เข็มทิศ">เข็มทิศ</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="การพิมพ์หนังสือ (ไม่มีหน้านี้)">การพิมพ์หนังสือ</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B7%E0%B8%99" title="ดินปืน">ดินปืน</a>เป็นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ที่ยิ่งใหญ่สามประการที่ได้รับการพัฒนาและประยุกต์ใช้อย่างเต็มที่ในยุคนี้ ในจำนวนนี้ วิธีการพิมพ์โดยใช้ตัวเรียงพิมพ์ที่ประดิษฐ์คิดสร้างใหม่โดยปี้เซิงเกิดขึ้นก่อนยุโรปถึง 400 ปี <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ซูซ่ง (ไม่มีหน้านี้)">ซูซ่ง</a>ได้ผลิตเครื่องสังเกตปรากฏการณ์ดวงดาวและนาฬิกาทาง<a href="/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ดาราศาสตร์">ดาราศาสตร์</a>เครื่องแรกของโลก </p><p>หนังสือเรื่อง ”<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="เมิ่งซีปี่ถาน (ไม่มีหน้านี้)">เมิ่งซีปี่ถาน</a>” ของเสินคั่วมีฐานะสูงส่งในประวัติศาสตร์ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในด้านวัฒนธรรม จริยศาสตร์ได้รับความนิยมชมชอบ และได้มีนักจริยศาสตร์หลายคนเช่น<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8A%E0%B8%B9%E0%B8%AA%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ชูสี (ไม่มีหน้านี้)">ชูสี</a>และ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ลู่จิ่วหยวน (ไม่มีหน้านี้)">ลู่จิ่วหยวน</a>เป็นต้น ศาสนาเต๋า พุทธศาสนาตลอดจนศาสนาอื่นที่แพร่หลายเข้าสู่จีนจากต่างประเทศก็แพร่หลายมาก หนังสือเรื่อง ”ประวัติศาสตร์ของราชวงศ์ถังฉบับใหม่” ที่เรียบเรียงโดยโอว หยางชิวในซ่งเหนือได้สร้างผลงานอันยิ่งใหญ่ต่อการบันทึกประวัติศาสตร์ของราชวงศ์ถัง ส่วนหนังสือเรื่อง “จืจื้อทุงเจี้ยน” ซึ่งเป็นหนังสือประวัติศาสตร์ทั่วไปที่ซือหม่าเชียน เรียบเรียงตามลำดับปี ก็นับเป็นผลงานยอดเยี่ยมของหนังสือประวัติศาสตร์ของจีน ในด้านวรรณคดี ราชวงศ์ซ่งมีกวีประพันธ์วรรณกรรมปกิณกะที่มีชื่อเสียงหลายคนเช่นโอว หยางชิวและชูสีเป็นต้น บทกลอนซ่งเป็นวรรณกรรมที่ยอดเยี่ยมที่สุดในช่วงราชวงศ์ซ่ง มีกวีที่ดีเลิศหลายคนเช่นเอี้ยนซู หลิวหย่ง โจวปังเอี้ยน หลี่ ชิงเจ้าและซิน ชี่จี๋เป็นต้น ในสมัยราชวงศ์ซ่งและราชวงศ์จิน ละครและงิ้วก็มีค่อนข้างแพร่หลาย ในด้านการวาดภาพ ผลงานที่มีชื่อเสียงค่อนข้างมากคือภาพวาดทัศนียภาพ ดอกไม้และนก ภาพวาดชื่อ ”ชิงหมิงซั่งเหอถู” (งานรื่นเริง<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%87%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="วันเช็งเหม็ง (ไม่มีหน้านี้)">วันเช็งเหม็ง</a>) ของ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%87_%E0%B8%88%E0%B8%B7%E0%B9%8A%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="จาง จื๊อตวน (ไม่มีหน้านี้)">จาง จื๊อตวน</a>เป็นผลงานยิ่งใหญ่ในด้านการวาดภาพของจีน </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="เผชิญวิกฤตเศรษฐกิจ"><span id=".E0.B9.80.E0.B8.9C.E0.B8.8A.E0.B8.B4.E0.B8.8D.E0.B8.A7.E0.B8.B4.E0.B8.81.E0.B8.A4.E0.B8.95.E0.B9.80.E0.B8.A8.E0.B8.A3.E0.B8.A9.E0.B8.90.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.88"></span>เผชิญวิกฤตเศรษฐกิจ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=7" title="แก้ไขส่วน: เผชิญวิกฤตเศรษฐกิจ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ภายหลังสัญญาสงบศึกที่<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ฉานหยวน (ไม่มีหน้านี้)">ฉานหยวน</a> ซ่งเหลียวยุติศึกสงครามอันยาวนานนับสิบปี เมื่อปลอดภัยสงคราม การค้า การผลิต ศิลปวิทยาการและวัฒนธรรมของสองฝ่ายต่างเจริญรุ่งเรืองขึ้น พร้อมกับการขยายตัวของหน่วยงานราชการส่วนกลาง ที่ประสิทธิภาพนับวันจะถดถอยลงคลอง ทหารขาดการซ้อมรบและศึกษายุทธวิธีในการศึก กองทัพอ่อนแอลง ถึงกับมีคำกล่าวว่า ทหารม้าไม่รู้จักการใส่อานม้า ทหารราบก็รบไม่เป็น เมื่อเผชิญหน้ากับศัตรูก็ได้แต่ตัวสั่นงันงกด้วยความกลัวตาย ระหว่างนายทัพกับพลทหารไม่รู้จักไม่รู้ใจ ได้แต่บัญชาการรบบนแผ่นกระดาษ อันเป็นสาเหตุแห่งความแพ้พ่ายครั้งแล้วครั้งเล่าของทัพซ่งนอกจากนี้ หน่วยงานข้าราชการขุนนางก็มีขนาดใหญ่โตเทอะทะขึ้นทุกวัน ทั้งที่ยังมีบุคคลากรที่ผ่านการสอบคัดเลือกแต่ไม่มีตำแหน่งการงานรองรับอีกมากมายนับไม่ถ้วน กล่าวกันว่า มีอัตราการแข่งขันเพื่อให้ได้ตำแหน่งงานถึงหนึ่งต่อสิบทีเดียวภาวะดังกล่าวส่งผลให้เกิดกระแสการอนุรักษ์อย่างเหนียวแน่น เนื่องจากเกรงว่าจะต้องเผชิญกับเสียงวิพากษ์วิจารณ์ อันจะกระทบกระเทือนตำแหน่งของตน ในเวลาเดียวกัน บรรดาขุนนางผู้ใหญ่ ต่างแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตน กวาดเก็บทรัพย์สินเข้าพกเข้าห่อ ไม่สนใจถึงผลกระทบต่อส่วนรวม บรรยากาศดังกล่าวปกคลุมไปทั่วราชสำนักซ่งการขยายตัวของหน่วยงานราชการ ทำให้ราชสำนักซ่งต้องเผชิญกับวิกฤตค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นเป็นเงาตามตัว จากบันทึกค่าใช้จ่ายสมัยซ่ง พบว่า เมื่อถึงรัชสมัย<a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ซ่งอิงจง">ซ่งอิงจง</a> (พ.ศ. 1606 – พ.ศ. 1610) ท้องพระคลังที่ว่างเปล่ากลับมีรายจ่ายมากกว่ารายรับเป็นจำนวนมหาศาล บ่งชี้ถึงฐานะทางการเงินอันคลอนแคลนของราชสำนัก </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="การปฏิรูปที่ไร้ผล"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.9B.E0.B8.8F.E0.B8.B4.E0.B8.A3.E0.B8.B9.E0.B8.9B.E0.B8.97.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B9.84.E0.B8.A3.E0.B9.89.E0.B8.9C.E0.B8.A5"></span>การปฏิรูปที่ไร้ผล</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=8" title="แก้ไขส่วน: การปฏิรูปที่ไร้ผล"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ปี พ.ศ. 1565 <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ซ่งเจินจง">ซ่งเจินจง</a> ล้มป่วยสิ้นพระชนม์ <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ซ่งเหยินจง">ซ่งเหยินจง</a> (เหรินจง) (พ.ศ. 1565 – พ.ศ. 1606) ราชโอรสขึ้นครองราชย์ด้วยวัยเพียง 13 ปี ดังนั้นจึงมีหลิวไทเฮาคอยดูแลให้คำปรึกษาราชกิจ ต่อเมื่อ หลิวไทเฮาสิ้นพระชนม์ในปี <a href="/wiki/%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._1576" title="พ.ศ. 1576">พ.ศ. 1576</a> ซ่งเหยินจงจึงเริ่มบริหารราชกิจด้วยตนเอง จากนั้นไม่นาน ราชสำนักซ่งเปิดศึกกับซีเซี่ยอีกครั้ง แต่ทัพซ่งก็ต้องแพ้พ่ายเสียหายกลับมา เป็นเหตุให้ซ่งเหยินจงมีดำริที่จะปรับปรุงกองทัพและการคลังครั้งใหญ่ ปี พ.ศ. 1586 ทรงแต่งตั้งฟ่านจ้งเยียน และคณะให้ดำเนินการปฏิรูประบบการปกครองภายใน แต่นโยบายปฏิรูปของฟ่านจ้งเยียนทำให้บรรดาขุนนางและกลุ่มตระกูลสูงศักดิ์เสียผลประโยชน์ เป็นเหตุให้เกิดเสียงคัดค้านมากมาย สุดท้าย การปฏิรูปดังกล่าวดำเนินการไปได้เพียงปีเศษก็ต้องล้มเลิกไป คณะทำงานปฏิรูปของฟ่านจ้งเยียนต่างทยอยถูกปลดจากตำแหน่งปลายรัชกาลซ่งเหยินจง หวังอันสือ ที่เพิ่งเข้ารับตำแหน่งทางราชการไม่นาน ได้นำเสนอแนวทางการปฏิรูปแบบใหม่ โดยเสนอให้เร่งสร้างบุคลากรที่มีความสามารถ ปรับปรุงระเบียบข้อกำหนดกฎหมาย และจัดการบริหารการคลังเสียใหม่ เป็นต้น แนวคิดของหวังอันสือแม้ว่าจะเป็นที่ชื่นชมอย่างมากในหมู่ปัญญาชน แต่ซ่งเหยินจงไม่ได้ดำเนินการแต่อย่างใดในรัชกาลของซ่งเหยินจงมีบุคคลสำคัญเช่น<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" title="เปาบุ้นจิ้น">เปาบุ้นจิ้น</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2_%E0%B8%A2%E0%B8%BA%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="เจ้า ยฺเหวียนหยั่น">อ๋องแปด</a> อำมาตย์หวัง ฯลฯ </p><p>จวบจนปี พ.ศ. 1606 (ค.ศ. 1063) ซ่งเหยินจง ล้มป่วยสิ้นพระชนม์ลง ซ่งอิงจงสืบราชบัลลังก์ต่อมาได้เพียง 4 ปี ก็สิ้นพระชนม์ลง โอรสของซ่งอิงจงขึ้นครองราชย์ต่อมาพระนามว่า ซ่งเสินจง โดยมีบทบาทสำคัญในการให้การสนับสนุนแนวคิดการปฏิรูปกฎหมายของหวังอันสือในเวลานั้น ปัญหาความขัดแย้งในสังคมและวิกฤตทางการเงินยิ่งทวีความรุนแรงขึ้น หน่วยงานราชการของราชสำนักซ่งมีขนาดใหญ่โตขึ้นกว่าเมื่อครั้งต้นราชวงศ์ถึงกว่าสิบเท่า เพียงค่าใช้จ่ายแต่ละปีของกองทัพก็ครอบคลุมรายได้กว่าครึ่งจากท้องพระคลัง ดังนั้น ซ่งเสินจงขึ้นครองราชย์ได้ไม่นานก็ทรงแต่งตั้งให้หวังอันสือ เป็นผู้นำคณะปฏิรูปกฎหมายการปกครองใหม่ ระเบียบกฎหมายใหม่ของหวังอันสือ มุ่งเน้นการเก็บกวาดรายได้จากบรรดาพ่อค้า ข้าราชการ และเจ้าหน้าที่ที่ดินเข้าสู่ท้องพระคลัง ลดการผูกขาดอำนาจและอภิสิทธิ์ของกลุ่มตระกูลขุนนางชั้นสูง ขณะที่กลุ่มชาวนาและราษฎรทั่วไปลดภาระในการแบกรับภาษีและการเกณฑ์แรงงาน อีกทั้งมีการปรับปรุงระบบชลประทาน ทำให้กำลังการผลิตของสังคมโดยรวมพัฒนาขึ้นในระดับหนึ่ง มีเงินเข้าท้องพระคลังเพิ่มขึ้นอย่างไรก็ตาม ระเบียบกฎหมายใหม่ยังต้องเผชิญกับกระแสการคัดค้านจากผู้เสียผลประโยชน์ </p><p>ภายหลังซ่งเสินจงสิ้นพระชนม์ลงในปี พ.ศ. 1628 (ค.ศ. 1085) โอรสวัยสิบขวบขึ้นครองราชย์ต่อมา พระนามว่า ซ่งเจ๋อจง มีเกาไทเฮาเป็นที่ปรึกษาราชกิจ ซึ่งให้การสนับสนุนกลุ่มแนวคิดอนุรักษ์แบบเก่านำโดยซือหม่ากวง ไม่นานนัก กลุ่มปฏิรูปของหวังอันสือก็ถูกขับไล่ออกจากศูนย์กลางอำนาจ ระเบียบกฎหมายใหม่ถูกยกเลิกไป การปฏิรูปของหวังอันสือจึงจบสิ้นลงพร้อมกับการสิ้นพระชนม์ของซ่งเสินจง ต่อเมื่อเกาไทเฮาสิ้นพระชนม์ลงในปี พ.ศ. 1636 ซ่งเจ๋อจงก็หันมาให้การสนับสนุนฝ่ายการปฏิรูปอีกครั้ง แต่ภายในกลุ่มปฏิรูปเองเกิดแตกความคิดเห็นเป็นหลายฝ่าย กลายเป็นการแก่งแย่งช่วงชิงคานอำนาจกันเอง จวบจนซ่งเจ๋อจงสิ้นพระชนม์ลงในปี พ.ศ. 1643 <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AE%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ซ่งฮุยจง">ซ่งฮุยจง</a> ขึ้นครองราชย์ต่อมา ให้การสนับสนุนกลุ่มขุนนางไช่จิงและพวก ที่แอบอ้างการผลักดันกฎหมายใหม่ มาใช้ในการโกงกินและขยายอำนาจในหมู่พรรคพวกเดียวกัน อันนำมาซึ่งยุคแห่งความมืดมนฟอนเฟะของราชวงศ์ซ่งเหนือ ระบบราชการที่ล้มเหลว เป็นเหตุให้ราษฎรทยอยลุกฮือขึ้นก่อการต่อต้านราชสำนัก อาทิ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B8%9F%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="กบฏฟางล่า (ไม่มีหน้านี้)">กบฏฟางล่า</a> (พ.ศ. 1663) <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="กบฏซ่งเจียง (ไม่มีหน้านี้)">กบฏซ่งเจียง</a> (พ.ศ. 1661) อันเป็นที่มาของเรื่องราวในตำนาน “<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="วีรบุรุษเขาเหลียงซาน (ไม่มีหน้านี้)">วีรบุรุษเขาเหลียงซาน</a>” หรือ "<a href="/wiki/108_%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="108 ผู้กล้าหาญแห่งเขาเหลียงซาน">108 ผู้กล้าหาญแห่งเขาเหลียงซาน</a>" ซึ่งเป็นหนึ่งในสี่ยอดวรรณดีของจีน เป็นต้น แต่สุดท้ายยังคงต้องพ่ายแพ้แก่ราชสำนักซ่งเหนือในที่สุด </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่ง"><span id=".E0.B8.AA.E0.B8.96.E0.B8.B2.E0.B8.9B.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.A2.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1.E0.B8.AA.E0.B8.A1.E0.B8.B1.E0.B8.A2.E0.B8.A3.E0.B8.B2.E0.B8.8A.E0.B8.A7.E0.B8.87.E0.B8.A8.E0.B9.8C.E0.B8.8B.E0.B9.88.E0.B8.87"></span>สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่ง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=9" title="แก้ไขส่วน: สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่ง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>สมัยราชวงศ์ซ่ง (พ.ศ. 1503 - พ.ศ. 1812) เป็นช่วงที่การเมืองและการทหารของจีนค่อนข้างทรุดโทรม แต่เศรษฐกิจ การผลิตเครื่องศิลปหัตถกรรมและการค้าค่อนข้างพัฒนา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี่ยิ่งได้รับการพัฒนาอย่างมาก ลักษณะพิเศษของ สถาปัตยกรรมในสมัยราชวงศ์ซ่งคือ มีขนาดไม่ใหญ่เท่าใดนัก แต่มีรูปร่างสวยมากแผนผังของเมืองสมัยราชวงศ์ซ่งคือ เปิดร้านค้าข้างถนน การดับเพลิง การคมนาคมขนส่ง ร้านค้าและสะพานในเมืองได้รับการพัฒนาใหม่ เมืองเปี้ยนเหลียงเมืองหลวงสมัยราชวงศ์ซ่ง (เมืองไคฟงมณฑลเหอหนานในปัจจุบัน) กลายเป็นเมืองพาณิชย์แห่งหนึ่ง วิหารประธานและวิหารข้ามสระเลี้ยงปลาในวัดจิ้นฉือเมืองไท่หยวนมณฑลซานซีก็เป็นสถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่งที่เป็นแบบฉบับสถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยอิฐและก้อนหินในสมัยราชวงศ์ซ่งมีระดับสูงขึ้นเรื่อย ๆ ที่สำคัญคือ เจดีย์และสะพาน เจดีย์ในวัดหลิงอิ่นเมืองหางโจวและสะพานโหย่งทงในอำเภอเจ้าเซียนมณฑลเหอเป่ยก็เป็นสถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยอิฐและก้อนหินที่เป็นแบบฉบับในสมัยราชวงศ์ซ่งสมัยราชวงศ์ซ่ง สังคมศักดินาของจีนได้รับการพัฒนาอีกขั้นหนึ่ง คนจีนในสมัยราชวงศ์ซ่งเริ่มมีความสนใจในการสร้างอุทยานขึ้น อุทยานสมัยซ่งที่มีลักษณะตัวแทนคือ ชังล่างถิงและตู๋เล่อหยวนสมัยราชวงศ์ซ่งยังได้ปรากฏวิทยานิพนธ์พิเศษเกี่ยวกับเทคโนโลยีการก่อสร้างอย่างสมบูรณ์เรื่องเหยิงเจ้าฝ่าสื้อหรือแปลว่า กฎเกณฑ์การก่อสร้าง เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงให้เห็นว่า เทคโนโลยีและการควบคุมดูแลการก่อสร้างของจีนต่างก็ขึ้นสู่ระดับใหม่ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="กำเนิดแคว้นจินกับอวสานของซ่งเหนือ"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B3.E0.B9.80.E0.B8.99.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B9.81.E0.B8.84.E0.B8.A7.E0.B9.89.E0.B8.99.E0.B8.88.E0.B8.B4.E0.B8.99.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.AD.E0.B8.A7.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.99.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.8B.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B9.80.E0.B8.AB.E0.B8.99.E0.B8.B7.E0.B8.AD"></span>กำเนิดแคว้นจินกับอวสานของซ่งเหนือ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=10" title="แก้ไขส่วน: กำเนิดแคว้นจินกับอวสานของซ่งเหนือ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ในเวลาเดียวกัน สถานการณ์ทางภาคเหนือก็วุ่นวายไม่ต่างกัน ราชสำนักเหลียวเกิดการแตกแยกภายใน ระบบการปกครองล้มเหลว บ้านเมืองอ่อนแอลง กลุ่มชนเผ่าทางเหนือที่เคยถูกกดขี่บีบคั้นต่างลุกฮือขึ้นก่อหวอด ชนเผ่าหนี่ว์เจิน ทางภาคอีสานเริ่มมีกำลังแกร่งกล้าขึ้น ปี พ.ศ. 1658 <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="อากู่ต่า (ไม่มีหน้านี้)">อากู่ต่า</a> ผู้นำ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ชนเผ่าหนี่ว์เจิน (ไม่มีหน้านี้)">ชนเผ่าหนี่ว์เจิน</a> สถาปนา<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="แคว้นต้าจิน (ไม่มีหน้านี้)">แคว้นต้าจิน</a>หรือกิม ที่ฮุ่ยหนิง (ปัจจุบันอยู่ใน<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="มณฑลเฮหลงเจียง (ไม่มีหน้านี้)">มณฑลเฮหลงเจียง</a>) ทรงพระนาม <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B9%88" class="mw-redirect" title="จินไท่จู่">จินไท่จู่</a> จากนั้นกรีฑาทัพบุกแคว้นเหลียว ฝ่ายซ่งเหนือ เห็นเป็นโอกาสที่จะยึดดินแดน 16 เมืองที่เคยเสียไปกลับคืนมา จึงทำสัญญาร่วมมือกับแคว้นจินบุกเหลียว โดยซ่งจะส่งบรรณาการที่เคยให้กับเหลียวมามอบให้แคว้นจินแทน เพื่อแลกกับดินแดน 16 เมือง (ปักกิ่ง ต้าถง) ที่สูญเสียไปกลับคืนมา ซ่งกับจินทำสัญญาร่วมมือกันบุกเหลียว ซ่งรับหน้าที่บุกเมืองเยียนจิง (ปักกิ่ง) และต้าถง ขณะที่จินนำทัพรุกคืบกลืนดินแดนเหลียวที่เหลือ <a href="/wiki/%E0%B8%96%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ถงก้วน">ถงก้วน</a>นำทัพซ่งบุกเมืองเยียนจิงสองครั้งแต่ต้องพ่ายแพ้กลับมาทั้งสองหน สุดท้ายปล่อยให้ทัพจินเป็นฝ่ายบุกเข้ายึดเมืองไว้ได้โดยง่าย ราชสำนักซ่งต้องรับปาก “ไถ่เมืองคืน” ด้วยภาษีรายปีที่เก็บได้จากท้องถิ่นเป็นเงินก้อนโต สถานการณ์คราวนี้เป็นเหตุให้ทัพจินเล็งเห็นถึงความอ่อนแอและไร้ประสิทธิภาพของกองกำลังฝ่ายซ่ง ดังนั้น เมื่อทัพจินล้มล้างเหลียวเป็นผลสำเร็จ ก็เบนเข็มมุ่งมายังซ่งเหนือเป็นลำดับต่อไปปี 1125 หลังจากหวันเหยียนเซิ่นขึ้นครองราชย์เป็นจินไท่จง สืบต่อจากจินไท่จู่ผู้เป็นพี่ชายแล้ว ก็นำทัพกวาดล้างแคว้นเหลียวเป็นผลสำเร็จ ทัพจินอ้างเหตุรุกไล่ติดตามตัวนายทัพเหลียว นำทัพล่วงเข้ามาในแดนซ่ง แยกย้ายบุกแดนไท่หยวนและเยียนจิง (ปักกิ่ง) แม่ทัพรักษาเมืองเยียนจิงยอมสวามิภักดิ์ทัพจิน นำทางเคลื่อนทัพรุกประชิดเมืองหลวงไคฟงซ่งฮุยจงเมื่อได้ทราบข่าวทัพจินเคลื่อนลงใต้ รีบสละบัลลังก์ให้กับรัชทายาทส่วนตัวเองหลบหนีลงใต้ ซ่งชินจง เมื่อขึ้นครองราชย์ ก็เรียกประชุมเสนาบดีคิดหาหนทางแก้ไขวิกฤตครั้งนี้ กลุ่มขุนนางใหญ่สนับสนุนให้ย้ายเมืองหลวงเพื่อลี้ภัย ทว่าหลี่กัง อาสาทำหน้าที่รักษาเมืองอย่างแข็งขัน หัวเมืองรอบนอกเมื่อทราบข่าวทัพจินก็รวมตัวกันจัดตั้งกองกำลังต่อต้านการรุกรานจากภายนอก ทัพจินเมื่อไม่สามารถเอาชัยได้ในระยะเวลาอันสั้น ก็เริ่มขาดแคลนเสบียง ในเวลาเดียวกัน ซ่งชินจงแอบทำสัญญาสงบศึกกับทัพจิน โดยยินยอมจ่ายทรัพย์สินเงินทองจำนวนมหาศาล อีกทั้งส่งมอบดินแดนสามเมืองให้เป็นการชดเชย ฝ่ายจินจึงยอมถอนทัพกลับภาคเหนือ ภายหลังวิกฤตหลี่กังถูกปลดจากตำแหน่ง ราชสำนักซ่งแม้ว่ารับปากส่งมอบเมืองไท่หยวน จงซานและเหอเจียงให้กับแคว้นจิน แต่ราษฎรในท้องถิ่นต่างพากันต่อต้านทัพจินอย่างไม่คิดชีวิต ทัพจินไม่อาจเข้าครอบครองทั้งสามเมืองได้ จึงส่งกองกำลังบุกลงใต้มาอีกครั้ง แต่คราวนี้ ชาวเมืองไท่หยวนที่ยืนหยัดต่อสู้เป็นเวลานาน เกิดขาดแคลนเสบียง จึงต้องเสียเมืองในที่สุด ทัพจินรุกประชิดเมืองไคฟงอีกครั้ง ราชสำนักซ่งเหนือจัดส่งราชทูตไปเจรจาสงบศึกแต่ไม่เป็นผล ทัพจินบุกเข้าเมืองไคฟงกวาดต้อน ซ่งเว่ยจง ซ่งชินจง และเชื้อพระวงศ์ ไปเป็นเชลย อีกทั้งปล้นสะดมทรัพย์สินในท้องพระคลังไปจนหมดสิ้น ราชวงศ์ซ่งเหนือล่มสลาย </p><p>ในสมัย<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์ซ่งเหนือ">ราชวงศ์ซ่งเหนือ</a> แม้มีการศึกสงครามประปรายเป็นระยะ แต่เนื่องจากพื้นที่บางส่วนยังมีความสงบสุขอยู่บ้าง ดังนั้น วิทยาการความรู้ การผลิต ยังคงมีความก้าวหน้าอย่างสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เทคนิคการพิมพ์ ถือเป็นผลงานที่โดดเด่นในยุคนี้ นอกจากนี้ ความจำเป็นของการศึกสงคราม ราชสำนักซ่งยังได้มีการผลิตดินปืนขึ้นเพื่อใช้ในการรบเป็นครั้งแรกในด้านศิลปะและวรรณคดี ก็มีอัจฉริยะที่โดดเด่นปรากฏขึ้นไม่น้อย บทกวี ในสมัยซ่งได้รับการยอมรับว่า มีความสำเร็จอย่างสูง เนื่องจากระบบการสอบจอหงวนทำให้กลุ่มปัญญาชนได้รับอิสระในการพัฒนาตนเองขึ้นมา อาทิ หวังอันสือ ฟ่านจ้งเยียน ซือหม่ากวง เป็นต้น อีกทั้งยังได้ฝากผลงานภาพวาดฝีมือเยี่ยมไว้มากมายที่โดดเด่นเป็นที่รู้จัก ได้แก่ฝีมือของ ซ่งฮุยจง กษัตริย์องค์ที่แปดแห่งราชวงศ์ซ่งเหนือ นับแต่ราชวงศ์ซ่งเป็นต้นมา ประวัติศาสตร์การแบ่งแยกอันยาวนานของจีนในลักษณะนี้ก็ไม่เกิดขึ้นอีก หลังจากซ่งเหนือถูกล้มล้างโดยราชวงศ์จิน ได้เปิดกระแสการรุกรานจากชนเผ่านอกด่านเข้าครอบครองแผ่นดินจีนในเวลาต่อมา </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ราชวงศ์ซ่งใต้_(พ.ศ._1670_–_พ.ศ._1822)"><span id=".E0.B8.A3.E0.B8.B2.E0.B8.8A.E0.B8.A7.E0.B8.87.E0.B8.A8.E0.B9.8C.E0.B8.8B.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B9.83.E0.B8.95.E0.B9.89_.28.E0.B8.9E..E0.B8.A8._1670_.E2.80.93_.E0.B8.9E..E0.B8.A8._1822.29"></span>ราชวงศ์ซ่งใต้ (พ.ศ. 1670 – พ.ศ. 1822)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=11" title="แก้ไขส่วน: ราชวงศ์ซ่งใต้ (พ.ศ. 1670 – พ.ศ. 1822)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์ซ่งใต้">ราชวงศ์ซ่งใต้</a> (南宋) ก่อตั้งขึ้นโดย<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A7" class="mw-redirect" title="เจ้าโก้ว">เจ้าโก้ว</a> (趙構) ชาวฮั่นซึ่งเป็นทายาทของตระกูลเจ้า ที่สืบทอดมาจากราชวงศ์ซ่งเหนือ ก่อตั้งราชธานีขึ้นในบริเวณดินแดนแถบ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="เจียงหนาน">เจียงหนาน</a> (พื้นที่ซึ่งอยู่ทางทิศใต้ของ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="แม่น้ำแยงซีเกียง">แม่น้ำแยงซีเกียง</a>) เรียกว่า<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="เมืองหลินอัน">เมืองหลินอัน</a> (臨安; ปัจจุบันคือเมือง<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7" title="หางโจว">หางโจว</a> (หังโจว) ใน<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87" title="มณฑลเจ้อเจียง">มณฑลเจ้อเจียง</a>) โดยเจ้าโก้วนั้นสถาปนาตนขึ้นเป็น <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ซ่งเกาจง">ซ่งเกาจง</a> (宋高宗) ปฐมจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ซ่งใต้ กระนั้นตลอดระยะเวลา 153 ปีของราชวงศ์ซ่งใต้ รวมฮ่องเต้ 9 พระองค์ ราชวงศ์นี้กลับตกอยู่ภายใต้การคุกคามของ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="อาณาจักรจิน">อาณาจักรจิน</a> (คนไทยมักเรียกว่า “กิม”) โดยตลอด จนกระทั่งพบจุดจบภายใต้เงื้อมมือของชนเผ่ามองโกลความขัดแย้งภายในและความอ่อนแอของราชวงศ์ซ่งใต้อันเป็นมรดกตกทอดมาจากราชวงศ์ซ่งเหนือ ทำให้ตลอดเวลา 150 กว่าปีของราชวงศ์ซ่งใต้ ชาวฮั่นไม่มีโอกาสที่จะกลับไปยึดครองดินแดนทางภาคเหนือคืนได้อีกเลย โดยพรมแดนทางตอนเหนือสุดของราชวงศ์ซ่งใต้ที่ติดกับเขตแดนของอาณาจักรจินนั้นก็คือ เส้นลากจาก<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="แม่น้ำเว่ยสุ่ย (ไม่มีหน้านี้)">แม่น้ำเว่ยสุ่ย</a> (淮水) ผ่านสองเขต ถัง (唐; ปัจจุบันคือถังเหอ มณฑลเหอหนาน) และ เติ้ง (ปัจจุบันคือตำบลเติ้งตะวันออก ใน<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="มณฑลเหอหนาน">มณฑลเหอหนาน</a>) ไปสิ้นสุดที่ด่านฉินหลิงต้าซ่าน ซึ่งปัจจุบันอยู่ในบริเวณมณฑลส่านซี ขณะที่พรมแดนทางด้านอื่นๆ นั้นยังคงเดิมเหมือนกับราชวงศ์ซ่งเหนือหลังจากกองทัพจินบุกเข้าเมืองไคฟงกวาดต้อน ซ่งฮุยจงและซ่งชินจง สองฮ่องเต้แห่งซ่งเหนือ รวมถึงเชื้อพระวงศ์ ไปเป็นเชลย อีกทั้งปล้นสะดมทรัพย์สินในท้องพระคลังไปจนหมดสิ้นจนกระทั่งราชวงศ์ซ่งเหนือล่มสลาย ในเดือนสองปี ค.ศ. 1127 เนื่องด้วยปีดังกล่าวนั้นเป็นปีแรกของศักราชจิ้งคัง (靖康元年) ทำให้นักประวัติศาสตร์จีนเรียกเหตุการณ์การจับสองฮ่องเต้แห่งราชวงศ์ซ่งเหนือไปเป็นเชลยว่าเป็น เหตุการณ์ปีจิ้งคัง หรือ ทุกขภัยสมัยจิ้งคัง (靖康之變) ต่อมาในเดือนห้าของปีเดียวกัน เชื้อพระวงศ์และแม่ทัพของกองทัพราชวงศ์ซ่งเหนือที่ล่มสลายนามเจ้าโก้ว ได้อาศัยช่วงเวลาที่กองทัพจินถอนทัพตั้งราชวงศ์ซ่งขึ้นใหม่ที่เมือนหนานจิง (ปัจจุบันคือเมืองซังชิว มณฑลเหอหนาน) และสถาปนาตนเองขึ้นเป็นฮ่องเต้ซ่งเกาจง ในปีถัดมา (ค.ศ. 1128) ซ่งเกาจงได้ย้ายราชธานีมาอยู่ที่เมืองหลินอัน (เมืองหางโจวในปัจจุบัน) ซึ่งเป็นเมืองทางตอนใต้ของแม่น้ำแยงซีเกียง และเป็นเมืองที่มีภูมิชัยค่อนข้างดีในการตั้งรับการรุกรานจากอาณาจักรจินทั้งนี้นักประวัติศาสตร์รุ่นหลังได้เรียกขานราชวงศ์ที่ตั้งขึ้นใหม่ ณ ดินแดนเจียงหนานนี้ว่า “ราชวงศ์ซ่งใต้” หลังยึดดินแดนในแถบเจียงหนานเป็นฐานที่มั่นได้ ฮ่องเต้ซ่งเกาจง ได้แต่งตั้งหลี่กัง (李綱) ขึ้นมาดำรงตำแหน่งอัครมหาเสนาบดี และจงเจ๋อ (宗澤) ขุนนางที่ภักดีต่อราชวงศ์ซ่งขึ้นมาดำรงตำแหน่งเสนาบดี ทั้งยังดำเนินยุทธวิธีทางการทหารหลายประการ เพื่อปกป้องตนเองจากการรุกรานของชนเผ่าจินอย่างแข็งขัน ด้วยการกุมจุดยุทธศาสตร์สำคัญในพื้นที่ต่างๆ, พัฒนายุทโธปกรณ์ทางการทหารให้มีความทันสมัยขึ้น, ปฏิรูประบบการทหารเพิ่มความเข้มแข็งให้กับกองทัพ ซึ่งนับว่าประสบความสำเร็จพอสมควร อย่างไรก็ตามเนื่องจากฮ่องเต้ราชวงศ์ซ่งใต้มีบัญชาให้ดำเนินนโยบายสันติและปกป้องดินแดนเป็นหลัก ทั้งยังมีแนวนโยบายพื้นฐานให้ขุนนางฝ่ายบุ๋นเป็นฝ่ายควบคุมขุนนางฝ่ายบู๊ ยกการเมืองเหนือการทหาร ส่งผลให้การขยายดินแดน การยึดครองดินแดนที่เสียไปในราชวงศ์ซ่งเหนือไม่สามารถดำเนินการได้อย่างเต็มที่ และก็ด้วยเหตุนี้เองที่ทำให้หลี่กังซึ่งสนับสนุนให้มีการดำเนินนโยบายยึดดินแดนที่เสียไปกลับคืนมาดำรงตำแหน่งอัครมหาเสนาบดีได้เพียง 75 วันก็ถูกปลด ขณะที่เสนาบดีจงเจ๋อถึงกับตรอมใจตายในประเด็นดังกล่าวนี้ นักประวัติศาสตร์จีนได้มีการวิเคราะห์ถึงสาเหตุที่ฮ่องเต้ซ่งเกาจงไม่ต้องการให้กองทัพของพระองค์บุกขึ้นเหนือไปยึดดินแดนคืนจากพวกจินก็เพราะว่า หนึ่งพระองค์เกรงกลัวต่อกองทัพจิน และสองพระองค์เกรงกลัวว่าหากสามารถปราบพวกจินได้ฮ่องเต้สองพระองค์ที่ถูกจับเป็นเชลยไปคือ ซ่งฮุยจงและซ่งชินจงจะกลับมาแย่งบัลลังก์จากพระองค์ไป ... ด้วยความขัดแย้งอันนี้นี่เองที่ทำให้ภายในราชสำนักซ่งใต้เกิดการกระทบกระทั่งกันระหว่างขุนนางฝ่ายเหยี่ยวและขุนนางฝ่ายพิราบโดยตลอดในปี ค.ศ. 1128 กองทัพจินได้ทียกทัพลงมารุกรานดินแดนทางตอนใต้อีกครั้ง โดยสามารถบุกตีเมืองสำคัญๆ ได้หลายแห่ง คือ เปี้ยนจิง (汴京), สีว์โจว (徐州), หยางโจว (揚州) เป็นต้น ต่อมาในฤดูหนาวปีเดียวกันแม่ทัพของจินนามอูจู๋ (兀術) ได้ยกทัพใหญ่บุกเมืองเจี้ยนคัง (建康) และ หางโจว เมื่อฮ่องเต้ซ่งเกาจงเห็นสถานการณ์กำลังตกอยู่ในภาวะคับขันพระองค์จึงหลบหนีไปยังเมืองติ้งไห่ (定海; ปัจจุบันคือเมืองเจิ้นไห่ มณฑลเจ้อเจียง) และเวินโจว ในเวลาเดียวกันเนื่องจากระหว่างการยกทัพมารุกรานชาวฮั่น ทหารจินได้ทำการฆ่าฟันชาวฮั่นด้วยความโหดเหี้ยม ทำให้ในหลายๆ พื้นที่ชาวบ้านมีความโกรธแค้นทหารจินเป็นอย่างมาก จนกระแสการต่อต้านกองทัพจินในหลายพื้นที่นั้นพุ่งขึ้นสูงในภาวะวิกฤตของชาติเช่นนี้นี่เอง ทำให้ในกองทัพของราชวงศ์ซ่งใต้ก่อกำเนิดขุนศึกเลื่องชื่อเกิดขึ้นหลายคน โดยหนึ่งในขุนศึกที่ชนรุ่นหลังรู้จักกันดีที่สุดก็คือ งักฮุย </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="งักฮุย_หรือ_เย่ว์เฟย_(岳飛_พ.ศ._1646-พ.ศ._1685)"><span id=".E0.B8.87.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.AE.E0.B8.B8.E0.B8.A2_.E0.B8.AB.E0.B8.A3.E0.B8.B7.E0.B8.AD_.E0.B9.80.E0.B8.A2.E0.B9.88.E0.B8.A7.E0.B9.8C.E0.B9.80.E0.B8.9F.E0.B8.A2_.28.E5.B2.B3.E9.A3.9B_.E0.B8.9E..E0.B8.A8._1646-.E0.B8.9E..E0.B8.A8._1685.29"></span>งักฮุย หรือ เย่ว์เฟย (岳飛 พ.ศ. 1646-พ.ศ. 1685)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=12" title="แก้ไขส่วน: งักฮุย หรือ เย่ว์เฟย (岳飛 พ.ศ. 1646-พ.ศ. 1685)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>เกิดในครอบครัวชาวนาใน<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="มณฑลเหอหนาน">มณฑลเหอหนาน</a> ค.ศ. 1125 ขณะที่งักฮุยอายุได้ 22 ปี เมื่อกองทัพจินบุกลงใต้ เขาได้ร่วมกับกองทัพในการปกป้องเมืองไคเฟิง ด้วยความเก่งกาจในการรบของงักฮุยทำให้เขาได้รับชัยชนะในการต่อสู้กับกองทัพจินโดยตลอด ในเวลาต่อมาเมื่อได้เลื่อนขึ้นเป็นแม่ทัพ งักฮุยได้ฝึกฝนกองทัพอันเข้มแข็งของตัวเองขึ้นในในนาม “กองทัพงักฮุย (岳家軍) ” ความเข้มแข็งและชัยชนะอย่างต่อเนื่อง ทำให้ทหารจินนั้นครั่นคร้ามต่อกองทัพงักฮุยเป็นอย่างยิ่ง จนมีคำร่ำลือกันในหมู่ทหารจินว่า “โยกภูเขานั้นง่าย คลอนทัพงักฮุยนั้นยากยิ่ง”ในปี ค.ศ. 1140 ภายในอาณาจักจินเกิดความเปลี่ยนแปลงทางการเมือง โดยแม่ทัพสายเหยี่ยวอย่างอูจู๋ขึ้นมามีอิทธิพลในราชสำนักจิน ส่งผลให้ในเวลาต่อมากองทัพจินยกทัพลงมารุกรานอาณาจักรซ่งใต้อย่างเต็มรูปแบบ โดยมีการแบ่งการเดินทัพออกเป็นหลายสาย อย่างไรก็ตามด้วยการต่อต้านอันเข้มแข็งของประชาชนและทหารซ่งทำให้สามารถยันกองทัพจินเอาไว้ได้ นอกจากนี้ด้วยความกล้าหาญและสามารถของแม่ทัพแห่งราชวงศ์ซ่งหลายต่อหลายนายอย่างเช่น หานซื่อจง (韓世忠), จางจุ้น (張俊) รวมไปถึงงักฮุย ทำให้นอกจากจะสามารถป้องกันอาณาเขตไว้ได้แล้ว กองทัพซ่งยังสามารถรุกเอาดินแดนคืนได้อีกมากมายด้วย โดยกองทัพของงักฮุยสามารถยึดเอาไช่โจว (蔡州; ปัจจุบันอยู่ในมณฑลเหอหนาน) อิ่งชาง (穎昌; ปัจจุบันอยู่ในเหอหนาน) เจิ้งโจว และลั่วหยาง คืนมาจากจินได้ โดยในเวลาต่อมากองทหารม้าของงักฮุยยังสามารถรักษาเหยี่ยนเฉิง (郾城; ปัจจุบันอยู่ในเหอหนาน) และตีกองทัพทหารม้าอันเข้มแข็งของอูจู๋เสียกระเจิงอีกด้วย โดยชัยชนะครั้งนั้นในหน้าประวัติศาสตร์จีนบันทึกเอาไว้ว่าคือ “ชัยชนะที่เหยี่ยนเฉิง (郾城大捷) ” ณ เวลานั้นแม้ว่าสถานการณ์จะเป็นใจอย่างยิ่งต่อการฟื้นฟูประเทศของราชวงศ์ซ่งใต้ แต่ฮ่องเต้ซ่งเกาจงที่ได้รับคำแนะนำจากนายกรัฐมนตรีนามฉินไคว่ (秦檜) กลับมีแนวนโยบายในการเจรจาสงบศึกกับอาณาจักรจิน โดยมองว่างักฮุยนั้นคืออุปสรรคของการเจรจา ทำให้มีการส่งป้ายทองอาญาสิทธิ์ 12 ป้ายภายในวันเดียวเรียกให้งักฮุยถอนทัพกลับมาทางใต้ แม้งักฮุยจะพยายามฝืนคำสั่งของราชสำนักเช่นไรแต่สุดท้ายก็ทัดทานไว้ไม่ไหวต้องยกทัพกลับเมืองหลวง ปล่อยให้กองทัพจินยึดดินแดนคืนกลับไปหลังงักฮุยถอนทัพกลับมายังเมืองหลวง ฉินไคว่ก็ใส่ร้ายว่างักฮุยนั้นมักใหญ่ใฝ่สูง คิดการใหญ่จะก่อกบฏล้มล้างราชสำนักจนถูกส่งเข้าคุก ในเวลาเดียวกันราชสำนักซ่งก็บรรลุข้อตกลงในสัญญาสงบศึกกับอาณาจักรจิน สัญญาสงบศึกดังกล่าวลงนามกันในปี ค.ศ. 1211 อันเป็นปีที่ 11 ของศักราชเส้าซิงทำให้ได้ชื่อว่าเป็น “สัญญาสงบศึกเส้าซิง” สัญญาดังกล่าวเป็นสัญญาที่ซ่งใต้เสียเปรียบจินเป็นอย่างมาก เนื่องจากต้องซ่งใต้ต้องยอมลดตัวเป็น ‘บ่าว’ ยกย่องจินไว้เป็น ‘นาย’ ทุกปีซ่งต้องส่งของบรรณาการไปจิ้มก้องให้กับจินเป็นเงิน 250,000 ตำลึงกับผ้าไหมจำนวน 250,000 พับ ทั้งต้องยอมยกดินแดนถังโจว (唐州) เติ้งโจว (鄧州) ทั้งหมดรวมไปถึงพื้นที่ครึ่งหนึ่งของ ซังโจว (商州) และฉินโจว (秦州) ให้กับจินด้วย ทั้งนี้ภายหลังการเซ็นสัญญาสงบศึกดังกล่าวได้ไม่นานงักฮุยก็ต้องโทษ “อาจจะมีก็ได้ (莫須有) ”* ถึงขั้นประหารชีวิตทั้งนี้ในสมัยฮ่องเต้ซ่งใต้องค์ต่อๆ มาก็ยังมีการลงนามในสัญญาสันติภาพอีก 2 ครั้ง โดยมีความเปลี่ยนแปลงในเนื้อหาเล็กน้อย คือ ในสมัยฮ่องเต้ซ่งเสี้ยวจง (宋孝宗) จินกับซ่งเปลี่ยนสถานะเป็นอากับหลาน โดยทุกๆ ปี ซ่งต้องส่งเงิน 200,000 ตำลึง และผ้าไหมจำนวน 200,000 พับให้กับจิน ขณะที่สัญญาสันติภาพในสมัยฮ่องเต้ซ่งหนิงจง (宋寧宗) อาณาจักรจินมีสถานะเป็นลุงของราชวงศ์ซ่ง ขณะที่ทุกๆ ปีซ่งจะต้องส่งเงิน 300,000 ตำลึง และผ้าไหมจำนวน 300,000 พับให้กับจินผลจากการซื้อสันติภาพดังกล่าว ส่งผลให้ดินแดนทางภาคเหนือทั้งหมดหลุดไปจากความควบคุมของฮ่องเต้ซ่งใต้โดยเด็ดขาด ภายใต้การปกครองของจิน ชีวิตของชาวจีนทางภาคเหนือก็ตกอยู่ภายใต้ความยากลำบากเป็นอย่างยิ่ง โดยชาวฮั่นนั้นต้องตกอยู่ในสภาพของชาวนาเช่าที่ต้องเช่าที่ดินจากชาวจิน ขณะที่ในส่วนของราชวงศ์ซ่งใต้ การสูญเสียดินแดนทางภาคเหนือไปทำให้อาณาเขตการปกครองของซ่งใต้นั้นมีเนื้อที่เพียง 2 ใน 3 ของอาณาจักรซ่งเหนือเท่านั้น </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ซ่งใต้กับอิทธิพลของมองโกล"><span id=".E0.B8.8B.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B9.83.E0.B8.95.E0.B9.89.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.AD.E0.B8.B4.E0.B8.97.E0.B8.98.E0.B8.B4.E0.B8.9E.E0.B8.A5.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.A1.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B9.82.E0.B8.81.E0.B8.A5"></span>ซ่งใต้กับอิทธิพลของมองโกล</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=13" title="แก้ไขส่วน: ซ่งใต้กับอิทธิพลของมองโกล"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>แม้ว่าหลังจากนั้นจะเกิดศึกสามเส้า เพื่อแย่งดินแดนทางภาคเหนือกันอย่างดุเดือดระหว่าง ชนเผ่า<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A5" class="mw-redirect" title="มองโกล">มองโกล</a> <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="ซีเซี่ย">ซีเซี่ย</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99" class="mw-disambig" title="จิน">จิน</a> แต่ด้วยความอ่อนแอของราชสำนักซ่งใต้ ทำให้ชาวฮั่นไม่สามารถขยับขยายอาณาจักรของตนให้กว้างขวางได้แต่อย่างใด ทั้งนี้เมื่ออาณาจักรมองโกลเข้มแข็งขึ้นเรื่อย ๆ และกลืนอาณาจักรซีเซี่ยไปรวมกับตน ทัพมองโกลอันเหี้ยมหาญก็หันมาสู้รบกับอาณาจักรจินที่อาจถือว่าเป็นรัฐกันชนที่ป้องกันอาณาจักรซ่งใต้จากการคุกคามของมองโกลภายใต้สภาวะสามเส้าดังกล่าว ราชสำนักซ่งกลับหันไปจับมือกับมองโกลเพื่อจัดการกับจิน โดยผลสุดท้ายแม้จะกำจัดอาณาจักรจินได้สำเร็จ แต่ซ่งใต้กลับไม่อาจยึดคืนดินแดนที่เคยเป็นของตนกลับมาได้ ทั้งความร่วมมือกับมองโกลยังแสดงให้เห็นถึงความอ่อนแอของกองทัพซ่งใต้ให้เป็นที่ประจักษ์อีกด้วยหลังจากสิ้นรัฐกันชนอย่างจินลง อาณาจักรมองโกลกับซ่งก็เกิดกรณีพิพาททางพรมแดนอยู่เสมอ ๆ โดยใน ปี ค.ศ. 1278 กองทัพมองโกลยกทัพข้ามแม่น้ำแยงซีเกียงลงมาประชิดราชธานีหลินอัน ฮ่องเต้<a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="ซ่งกงตี้">ซ่งกงตี้</a> (宋恭帝) และพระมารดาจึงตัดสินใจยอมจำนนต่อกองทัพมองโกล ขณะที่ขุนนางบางส่วนที่ยังมีจิตใจคิดสู้ก็ถอนทัพลงไปทางใต้ ถอยไปตั้งหลักยัง<a href="/wiki/%E0%B8%9D%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%99" class="mw-disambig" title="ฝูเจี้ยน">ฝูเจี้ยน</a> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%87" class="mw-disambig" title="กวางตุ้ง">กวางตุ้ง</a>และตั้งราชธานีชั่วคราวขึ้นโดยยกเจ้าซื่อ และ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="เจ้าปิ่ง">เจ้าปิ่ง</a>ขึ้นเป็นฮ่องเต้นาม <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ซ่งตวนจง">ซ่งตวนจง</a> (宋端宗) และ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%88%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ซ่งม่อจง (ไม่มีหน้านี้)">ซ่งม่อจง</a> (宋末帝) ตามลำดับ ขุนนางเหล่านั้นนำโดย เหวินเทียนเสียง (文天祥), ลู่ซิ่วฟู (陸秀夫), จางซื่อเจี๋ย (張世傑) อย่างไรก็ตามในเดือน 12 ของปีเดียวกัน กองทัพของเหวินเทียนเสียงก็ต้องพ่ายให้แก่กองทัพมองโกลอันแข็งแกร่ง โดย<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="เหวินเทียนเสียง">เหวินเทียนเสียง</a>ถูกจับเป็นเชลย ณ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B9" class="mw-redirect" title="เมืองต้าตู">เมืองต้าตู</a>และเสียชีวิตลงในปี ค.ศ. 1282 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="เหวินเทียนเสียงขุนนางผู้ภักดี"><span id=".E0.B9.80.E0.B8.AB.E0.B8.A7.E0.B8.B4.E0.B8.99.E0.B9.80.E0.B8.97.E0.B8.B5.E0.B8.A2.E0.B8.99.E0.B9.80.E0.B8.AA.E0.B8.B5.E0.B8.A2.E0.B8.87.E0.B8.82.E0.B8.B8.E0.B8.99.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.9C.E0.B8.B9.E0.B9.89.E0.B8.A0.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.94.E0.B8.B5"></span>เหวินเทียนเสียงขุนนางผู้ภักดี</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=14" title="แก้ไขส่วน: เหวินเทียนเสียงขุนนางผู้ภักดี"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>สำหรับเหวินเทียนเสียงนั้นถือเป็นขุนนางและนักกวีผู้มีชื่อเสียงเลื่องระบืออย่างยิ่งในฐานะผู้ยืดหยัดต่อต้านมองโกล และเป็นผู้ที่มีความซื่อสัตย์อย่างยิ่ง โดยบทกวี กั้วหลิงติงหยาง (過零丁洋) ซึ่งในสองวรรคสุดท้ายเขียนเอาไว้ว่า “นับแต่อดีตมามีผู้ใดบ้างที่เคยหนีจากความตายได้ จะเหลือทิ้งไว้ก็แต่เพียงหัวใจอันสัตย์ซื่อนี้ที่ส่องสว่างอยู่ในประวัติศาสตร์ (人生自古誰無死，留取丹心照汗青。) ” เป็นประโยคที่คนจีนทุกคนยังท่องจำได้ขึ้นใจจนกระทั่งปัจจุบันค.ศ. 1279 ปีที่สองของรัชสมัยเสียงซิงของซ่งม่อตี้ กองทัพมองโกลยกทัพเข้าตีภูเขาหยาซานโดยคราวนี้ลู่ซิ่วฟูต้องแบกฮ่องเต้หลบหนีและหายสาบสูญไป ขณะที่จางซื่อเจี๋ยนั้นพลีชีพไปในการรบ จากเหตุการณ์นี้เองที่นักประวัติศาสตร์ถือว่าเป็นจุดสิ้นสุดของราชวงศ์ซ่งใต้ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="เศรษฐกิจและวัฒนธรรมสมัยซ่งใต้"><span id=".E0.B9.80.E0.B8.A8.E0.B8.A3.E0.B8.A9.E0.B8.90.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.88.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.92.E0.B8.99.E0.B8.98.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1.E0.B8.AA.E0.B8.A1.E0.B8.B1.E0.B8.A2.E0.B8.8B.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B9.83.E0.B8.95.E0.B9.89"></span>เศรษฐกิจและวัฒนธรรมสมัยซ่งใต้</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=15" title="แก้ไขส่วน: เศรษฐกิจและวัฒนธรรมสมัยซ่งใต้"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ในทางการเมืองแม้สมัยซ่งใต้จะถูกจัดว่าเป็นราชวงศ์ที่อ่อนแอที่สุดยุคหนึ่งในประวัติศาสตร์ กระนั้นความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจในสมัยซ่งใต้กลับโดดเด่นสวนกระแสความตกต่ำทางการเมือง ด้วยอิทธิพลทางการค้าที่ การค้าขายภายในประเทศและกับต่างประเทศถือว่าเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมากในด้านการเกษตร ด้วยความที่พื้นที่การเกษตรส่วนใหญ่นั้นอยู่ภายในดินแดนของอาณาจักรซ่งใต้ ทำให้ระดับปริมาณการผลิตสินค้าเกษตรของซ่งใต้นั้นไม่ได้ด้อยกว่าซ่งเหนือเลย นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาเทคโนโลยี ในการผลิตต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการผลิตอาวุธ การพัฒนาเครื่องมือทางการเกษตรใหม่ ๆ การทำเหมืองแร่ หลอมโลหะ ต่อเรือ ซึ่งล้วนแล้วแต่มีเทคโนโลยีและขนาดการผลิตที่เหนือกว่ายุคซ่งเหนือมาก นอกจากนี้แล้วยังมีการพัฒนาการเลี้ยงหม่อนไหม การทอผ้าไหม การทอผ้าฝ้าย การผลิตเครื่องเคลือบดินเผา ซึ่งก็ถือว่ามีความก้าวหน้ามากกว่าเดิมเช่นกัน มากกว่านั้นหลังจากที่ปี่เซิง (畢昇) ในสมัยราชวงศ์ซ่งเหนือได้คิดค้นเทคโนโลยีการพิมพ์แบบใหม่ที่สามารถเรียงพิมพ์ได้ (活字印刷) ขึ้นทำให้การพิมพ์หนังสือเป็นจำนวนมาก ๆ ง่ายขึ้น ส่งผลให้อุตสาหกรรมการผลิตกระดาษก้าวหน้าตามขึ้นไปด้วย สิ่งเหล่านี้ทำให้วัฒนธรรมของราชวงศ์ซ่งแพร่หลายไปอย่างรวดเร็วและเป็นไปในวงกว้างขึ้นทั้งนี้ทั้งนั้นความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจที่สำคัญที่สุด มีนัยยะต่อการเปลี่ยนแปลงมากที่สุดที่เกิดขึ้นในสมัยราชวงศ์ซ่งก็คือ “การค้า” หรือ “พาณิชยกรรม” อ้างอิงจากแฟร์แบงค์และไรสชาวร์ สองนักประวัติศาสตร์จีนคนสำคัญของโลกตะวันตกมองว่า สมัยซ่งถือเป็นจุดกำเนิดของ “การปฏิวัติพาณิชยกรรม” ในประเทศ โดยในสมัยซ่งใต้ การค้าภายในประเทศและกับต่างประเทศนั้นมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างมาก โดยในส่วนของพ่อค้าจีนเองก็มีการค้าผ่านทางทะเลกับเกาหลี ญี่ปุ่น และดินแดนในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งยังมีการแข่งขันกันทำการค้ากับชาวอาหรับและเปอร์เซียอีกด้วย สำหรับสาเหตสำคัญที่การค้าทางทะเลขยายตัวขึ้นอย่างมากในสมัยซ่งใต้ก็อันเนื่องมาจาก ดินแดนทางภาคเหนือของจีนที่แต่ดั้งเดิมเป็นเส้นทางการค้าทางบกที่เรียกกันว่าเส้นทางสายไหมนั้นตกอยู่ภายใต้การควบคุมของอาณาจักรซีเซี่ยและจิน ทำให้พ่อค้าชาวจีนต้องหันไปใช้เรือขนส่งสินค้าแทน โดยผลที่ตามมาก็คือพ่อค้าทางทะเลเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก ส่วนเมืองต่าง ๆ ตามริมชายฝ่ายทะเลก็เพิ่มความสำคัญขึ้นเรื่อย ๆ นอกจากนี้การค้าโดยเงินที่ทำจากกระดาษ (ธนบัตร) ก็ถือว่าแพร่หลายอย่างมากในสมัยซ่งนี่เองในเชิงวัฒนธรรมในสมัยซ่งใต้นั้นมีปราชญ์ถือกำเนิดขึ้นหลายคนไม่ว่าจะเป็นนักปราชญ์แห่งลัทธิขงจื๊อใหม่ (หรือเรียกในอีกชื่อหนึ่งว่า หลี่เสวีย, 理學) อย่างจูซี (朱熹), ลู่จิ่วยวน (陸九淵) รวมไปถึงกวีเอกอย่างลู่โหยว (陸遊) เป็นต้น </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อ้างอิง"><span id=".E0.B8.AD.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.B4.E0.B8.87"></span>อ้างอิง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&section=16" title="แก้ไขส่วน: อ้างอิง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> </div> <div class="references-small"> <ul><li>Adshead, S.A.M. (2004). <i>T'ang China: The Rise of the East in World History</i>. New York: Palgrave Macmillan. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/1403934568" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-4039-3456-8</a> (hardback).</li> <li>Anderson, James A. (2008). "'Treacherous Factions': Shifting Frontier Alliances in the Breakdown of Sino-Vietnamese Relations on the Eve of the 1075 Border War," in <i>Battlefronts Real and Imagined: War, Border, and Identity in the Chinese Middle Period</i>, 191-226. Edited by Don J. Wyatt. New York: Palgrave MacMillan. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9781403960849" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-4039-6084-9</a>.</li> <li>Bol, Peter K. "The Rise of Local History: History, Geography, and Culture in Southern Song and Yuan Wuzhou," <i>Harvard Journal of Asiatic Studies</i> (Volume 61, Number 1, 2001) : 37–76.</li> <li>Brook, Timothy (1998). <i>The Confusions of Pleasure: Culture and Commerce in Ming China</i>. Berkeley: University of California Press. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9780520221543" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-520-22154-3</a></li> <li>Brose, Michael C. (2008). "People in the Middle: Uyghurs in the Northwest Frontier Zone," in <i>Battlefronts Real and Imagined: War, Border, and Identity in the Chinese Middle Period</i>, 253-289. Edited by Don J. Wyatt. New York: Palgrave MacMillan. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9781403960849" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-4039-6084-9</a>.</li> <li>Ebrey, Patricia Buckley, Anne Walthall, James B. Palais (2006). <i>East Asia: A Cultural, Social, and Political History</i>. Boston: <a href="/w/index.php?title=Houghton_Mifflin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Houghton Mifflin (ไม่มีหน้านี้)">Houghton Mifflin</a> Company. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0618133844" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-618-13384-4</a>.</li> <li>Ebrey, Patricia Buckley (1999). <i>The Cambridge Illustrated History of China</i>. Cambridge: Cambridge University Press. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/052166991X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-66991-X</a> (paperback).</li> <li>Embree, Ainslie Thomas (1997). <i>Asia in Western and World History: A Guide for Teaching</i>. Armonk: ME Sharpe, Inc.</li> <li>Chan, Alan Kam-leung and Gregory K. Clancey, Hui-Chieh Loy (2002). <i>Historical Perspectives on East Asian Science, Technology and Medicine</i>. Singapore: Singapore University Press. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9971692597" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9971-69-259-7</a></li> <li>Fairbank, John King and Merle Goldman (1992). <i>China: A New History; Second Enlarged Edition</i> (2006). Cambridge; London: The Belknap Press of Harvard University Press. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0674018281" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-674-01828-1</a></li> <li>Fraser, Julius Thomas and Francis C. Haber. (1986). <i>Time, Science, and Society in China and the West</i>. Amherst: University of Massachusetts Press. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0870234951" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-87023-495-1</a>.</li> <li>Gernet, Jacques (1962). <i>Daily Life in China on the Eve of the Mongol Invasion, 1250-1276</i>. Translated by H.M. Wright. Stanford: Stanford University Press. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0804707200" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8047-0720-0</a></li> <li>Graff, David Andrew and Robin Higham (2002). <i>A Military History of China</i>. Boulder: Westview Press.</li> <li>Guo, Qinghua. "Yingzao Fashi: Twelfth-Century Chinese Building Manual," <i>Architectural History: Journal of the Society of Architectural Historians of Great Britain</i> (Volume 41 1998) : 1–13.</li> <li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10205087">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFHall1985" class="citation book cs1">Hall, Kenneth (1985). <i>Maritime trade and state development in early Southeast Asia</i>. Hawaii: <a href="/w/index.php?title=University_of_Hawaii_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Hawaii Press (ไม่มีหน้านี้)">University of Hawaii Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-8248-0959-9" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0-8248-0959-9"><bdi>0-8248-0959-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Maritime+trade+and+state+development+in+early+Southeast+Asia&rft.place=Hawaii&rft.pub=University+of+Hawaii+Press&rft.date=1985&rft.isbn=0-8248-0959-9&rft.aulast=Hall&rft.aufirst=Kenneth&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="Z3988"></span></li> <li>Hansen, Valerie. (2000). <i>The Open Empire: A History of China to 1600</i>. New York & London: W.W. Norton & Company. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0393973743" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-393-97374-3</a>.</li> <li>Hargett, James M. "Some Preliminary Remarks on the Travel Records of the Song Dynasty (960-1279)," Chinese Literature: Essays, Articles, Reviews (CLEAR) (July 1985) : 67–93.</li> <li>Hargett, James M. "Song Dynasty Local Gazetteers and Their Place in The History of Difangzhi Writing," <i>Harvard Journal of Asiatic Studies</i> (Volume 56, Number 2, 1996) : 405–442.</li> <li>Hartwell, Robert M. "Demographic, Political, and Social Transformations of China, 750-1550," <i>Harvard Journal of Asiatic Studies</i> (Volume 42, Number 2, 1982) : 365–442.</li> <li>Hymes, Robert P. (1986). <i>Statesmen and Gentlemen: The Elite of Fu-Chou, Chiang-Hsi, in Northern and Southern Sung</i>. Cambridge: Cambridge University Press. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0521306310" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-30631-0</a>.</li> <li>Hsu, Mei-ling. "The Qin Maps: A Clue to Later Chinese Cartographic Development," <i>Imago Mundi</i> (Volume 45, 1993) : 90-100.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLevathes1994" class="citation book cs1">Levathes, Louise (1994). <i>When China Ruled the Seas</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Simon_%26_Schuster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon & Schuster (ไม่มีหน้านี้)">Simon & Schuster</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-671-70158-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0-671-70158-4"><bdi>0-671-70158-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=When+China+Ruled+the+Seas&rft.place=New+York&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=1994&rft.isbn=0-671-70158-4&rft.aulast=Levathes&rft.aufirst=Louise&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="Z3988"></span></li> <li>Lorge, Peter (2005). <i>War, Politics and Society in Early Modern China, 900-1795: 1st Edition</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Routledge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Routledge (ไม่มีหน้านี้)">Routledge</a>.</li> <li>McKnight, Brian E. (1992). <i>Law and Order in Sung China</i>. Cambridge: <a href="/w/index.php?title=Cambridge_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cambridge University Press (ไม่มีหน้านี้)">Cambridge University Press</a>.</li> <li>Mohn, Peter (2003).<i> Magnetism in the Solid State: An Introduction</i>. New York: Springer-Verlag Inc. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/3540431837" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-540-43183-7</a></li> <li>Mote, F.W. (1999). <i>Imperial China: 900-1800</i>. Harvard: <a href="/w/index.php?title=Harvard_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harvard University Press (ไม่มีหน้านี้)">Harvard University Press</a>.</li> <li>Needham, Joseph and Wang Ling. "Horner's Method in Chinese Mathematics: Its Origins in the Root-Extraction Procedures of the Han Dynasty," <i>T'oung Pao</i>, Second Series, Vol. 43, No. 5 (1955) : 345-401.</li> <li>Needham, Joseph (1986). <i>Science and Civilization in China: Volume 1, Introductory Orientations</i>. Taipei: Caves Books, Ltd.</li> <li>Needham, Joseph (1986). <i>Science and Civilization in China: Volume 3, Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth</i>. Taipei: Caves Books, Ltd.</li> <li>Needham, Joseph (1986). <i>Science and Civilization in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 2: Mechanical Engineering</i>. Taipei: Caves Books, Ltd.</li> <li>Needham, Joseph (1986). <i>Science and Civilization in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 3: Civil Engineering and Nautics</i>. Taipei: Caves Books, Ltd.</li> <li>Needham, Joseph (1986). <i>Science and Civilization in China: Volume 5, Chemistry and Chemical Technology, Part 7: Military Technology; The Gunpowder Epic</i>. Taipei: Caves Books, Ltd.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFPaludan1998" class="citation book cs1">Paludan, Ann (1998). <i>Chronicle of the Chinese Emperors</i>. London: <a href="/w/index.php?title=Thames_%26_Hudson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thames & Hudson (ไม่มีหน้านี้)">Thames & Hudson</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0500050902" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0500050902"><bdi>0500050902</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronicle+of+the+Chinese+Emperors&rft.place=London&rft.pub=Thames+%26+Hudson&rft.date=1998&rft.isbn=0500050902&rft.aulast=Paludan&rft.aufirst=Ann&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="Z3988"></span></li> <li>Peers, C.J. (2006). <i>Soldiers of the Dragon: Chinese Armies 1500 BC-AD 1840</i>. Oxford: Osprey Publishing.</li> <li>Rossabi, Morris (1988). <i>Khubilai Khan: His Life and Times</i>. Berkeley: <a href="/w/index.php?title=University_of_California_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of California Press (ไม่มีหน้านี้)">University of California Press</a>. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0520059131" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-520-05913-1</a>.</li> <li>Rudolph, R.C. "Preliminary Notes on Sung Archaeology," <i>The Journal of Asian Studies</i> (Volume 22, Number 2, 1963) : 169–177.</li> <li>Sastri, Nilakanta, K.A. <i>The CōĻas</i>, University of Madras, Madras, 1935 (Reprinted 1984).</li> <li>Schafer, Edward H. "War Elephants in Ancient and Medieval China," <i>Oriens</i> (Volume 10, Number 2, 1957) : 289-291.</li> <li>Sen, Tansen. (2003).<i> Buddhism, Diplomacy, and Trade: The Realignment of Sino-Indian Relations, 600–1400</i>. Manoa: Asian Interactions and Comparisons, a joint publication of the University of Hawaii Press and the Association for Asian Studies. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0824825934" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8248-2593-4</a>.</li> <li>Shen, Fuwei (1996). <i>Cultural flow between China and the outside world</i>. Beijing: Foreign Languages Press. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/711900431X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 7-119-00431-X</a>.</li> <li>Sivin, Nathan (1995). <i>Science in Ancient China</i>. Brookfield, Vermont: VARIORUM, Ashgate Publishing.</li> <li>Steinhardt, Nancy Shatzman. "The Tangut Royal Tombs near Yinchuan", <i>Muqarnas: An Annual on Islamic Art and Architecture</i> (Volume X, 1993) : 369-381.</li> <li>Sung, Tz’u, translated by Brian E. McKnight (1981). The Washing Away of Wrongs: Forensic Medicine in Thirteenth-Century China. Ann Arbor: <a href="/w/index.php?title=University_of_Michigan_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Michigan Press (ไม่มีหน้านี้)">University of Michigan Press</a>. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0892648007" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-89264-800-7</a></li> <li>Temple, Robert. (1986). <i>The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention</i>. With a forward by Joseph Needham. New York: Simon and Schuster, Inc. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0671620282" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-671-62028-2</a>.</li> <li>Wagner, Donald B. "The Administration of the Iron Industry in Eleventh-Century China," Journal of the Economic and Social History of the Orient (Volume 44 2001) : 175–197.</li> <li>Wang, Lianmao (2000). <i>Return to the City of Light: Quanzhou, an eastern city shining with the splendour of medieval culture</i>. Fujian People's Publishing House.</li> <li>West, Stephen H. "Playing With Food: Performance, Food, and The Aesthetics of Artificiality in The Sung and Yuan," <i>Harvard Journal of Asiatic Studies</i> (Volume 57, Number 1, 1997) : 67–106.</li> <li>Wright, Arthur F. (1959). <i>Buddhism in Chinese History</i>. Stanford: <a href="/w/index.php?title=Stanford_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanford University Press (ไม่มีหน้านี้)">Stanford University Press</a>.</li> <li>Yuan, Zheng. "Local Government Schools in Sung China: A Reassessment," <i>History of Education Quarterly</i> (Volume 34, Number 2; Summer 1994) : 193–213.</li></ul> </div> <div class="references-small"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCotterell,_Arthur.2007" class="citation book cs1">Cotterell, Arthur. (2007). <i>The Imperial Capitals of China - An Inside View of the Celestial Empire</i>. London: Pimlico. pp. 304 pages. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9781845950095" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/9781845950095"><bdi>9781845950095</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Imperial+Capitals+of+China+-+An+Inside+View+of+the+Celestial+Empire&rft.place=London&rft.pages=304+pages.&rft.pub=Pimlico&rft.date=2007&rft.isbn=9781845950095&rft.au=Cotterell%2C+Arthur.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGascoigne2003" class="citation book cs1">Gascoigne, Bamber (2003). <i>The Dynasties of China: A History</i>. New York: Carroll & Graf. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/1-84119-791-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/1-84119-791-2"><bdi>1-84119-791-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Dynasties+of+China%3A+A+History&rft.place=New+York&rft.pub=Carroll+%26+Graf&rft.date=2003&rft.isbn=1-84119-791-2&rft.aulast=Gascoigne&rft.aufirst=Bamber&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="Z3988"></span></li> <li>Giles, Herbert Allen (1939). <i>A Chinese biographical dictionary (Gu jin xing shi zu pu) </i>. Shanghai: Kelly & Walsh. (see <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=BxH0PqdGTVUC&pg=RA4-PA949&lpg=RA4-PA949&dq=yo+fei&source=web&ots=HkAyXxYY-C&sig=KXKaTaGJUj58evJAnQwrPqrtEUA#PRA4-PA949,M1">here</a> for more)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGernet1982" class="citation book cs1">Gernet, Jacques (1982). <i>A history of Chinese civilization</i>. Cambridge: Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-521-24130-8" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0-521-24130-8"><bdi>0-521-24130-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+history+of+Chinese+civilization&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1982&rft.isbn=0-521-24130-8&rft.aulast=Gernet&rft.aufirst=Jacques&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKruger2003" class="citation book cs1">Kruger, Rayne (2003). <i>All Under Heaven: A Complete History of China</i>. Chichester: John Wiley & Sons. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-470-86533-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0-470-86533-4"><bdi>0-470-86533-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=All+Under+Heaven%3A+A+Complete+History+of+China&rft.place=Chichester&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons&rft.date=2003&rft.isbn=0-470-86533-4&rft.aulast=Kruger&rft.aufirst=Rayne&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFPaludan,_Ann.1998" class="citation book cs1">Paludan, Ann. (1998). <i>Chronicle of the China Emperors</i>. London: Thames & Hudson. pp. 224 pages. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-500-05090-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0-500-05090-2"><bdi>0-500-05090-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronicle+of+the+China+Emperors&rft.place=London&rft.pages=224+pages.&rft.pub=Thames+%26+Hudson&rft.date=1998&rft.isbn=0-500-05090-2&rft.au=Paludan%2C+Ann.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" class="Z3988"></span></li> <li>Tillman, Hoyt C. and Stephen H. West (1995). <i>China Under Jurchen Rule: Essays on Chin Intellectual and Cultural History</i>. Albany, New York: State University of New York Press.</li></ul> </div> <div style="clear: both;"> <table class="wikitable" style="border: 1px solid #aaa; margin: 0px auto; width: 80%; border-collapse: collapse; font-size: 95%; background-color: #f7f8ff;"> <tbody><tr> <th style="width: 26%;">ก่อนหน้า </th> <th style="width: 4%;"> </th> <th style="width: 40%;">ราชวงศ์ซ่ง </th> <th style="width: 4%;"> </th> <th style="width: 26%;">ถัดไป </th></tr> <tr style="text-align: center; vertical-align: middle;"> <td rowspan="" style="width: 26%; background-color: inherit;"><b><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90" class="mw-redirect" title="ยุคห้าวงศ์สิบรัฐ">ยุคห้าวงศ์สิบรัฐ</a></b> </td> <td rowspan="" style="width: 4%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/2leftarrow.png/15px-2leftarrow.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/2leftarrow.png/23px-2leftarrow.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/2leftarrow.png/30px-2leftarrow.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span> </td> <td rowspan="" style="width: 40%; padding: .5em 0; background-color: inherit;"><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน">ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน</a> </b><br />(ค.ศ. 960–1279) </td> <td rowspan="" style="width: 4%;"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/2rightarrow.png/15px-2rightarrow.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/2rightarrow.png/23px-2rightarrow.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/2rightarrow.png/30px-2rightarrow.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span> </td> <td rowspan="" style="width: 26%; background-color: inherit;"><b><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ราชวงศ์หยวน">ราชวงศ์หยวน</a></b> </td></tr></tbody></table> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552732"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="แม่แบบ:ราชวงศ์จีน"><abbr title="ดูแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="คุยเรื่องแม่แบบ:ราชวงศ์จีน (ไม่มีหน้านี้)"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:ราชวงศ์จีน"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ก</abbr></a></li></ul></div><div id="ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน">ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2" title="ราชวงศ์เซี่ย">ราชวงศ์เซี่ย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์ซาง">ราชวงศ์ซาง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7" title="ราชวงศ์โจว">ราชวงศ์โจว</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%89%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ฉิน">ราชวงศ์ฉิน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ฮั่น">ราชวงศ์ฮั่น</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ราชวงศ์จิ้น">ราชวงศ์จิ้น</a><br /></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A2" title="ราชวงศ์สุย">ราชวงศ์สุย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%96%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ถัง">ราชวงศ์ถัง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7" title="ราชวงศ์เหลียว">ราชวงศ์เหลียว</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ราชวงศ์ซ่ง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ราชวงศ์หยวน">ราชวงศ์หยวน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์หมิง">ราชวงศ์หมิง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ชิง">ราชวงศ์ชิง</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ประวัติศาสตร์ของจักรวรรดิ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552732"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4" title="แม่แบบ:จักรวรรดิ"><abbr title="ดูแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="คุยเรื่องแม่แบบ:จักรวรรดิ (ไม่มีหน้านี้)"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:จักรวรรดิ"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ก</abbr></a></li></ul></div><div id="ประวัติศาสตร์ของจักรวรรดิ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ประวัติศาสตร์">ประวัติศาสตร์</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4" title="จักรวรรดิ">จักรวรรดิ</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">โบราณ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="อียิปต์โบราณ">อียิปต์โบราณ</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 3150+)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="เอลาม">เอลาไมต์</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 3000+)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="อารยธรรมมิโนอัน">มิโนอัน</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 2700+)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%94" title="จักรวรรดิแอกแคด">แอกแคด</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 2400+)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="อัสซีเรีย">อัสซีเรีย</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 2000+)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="อาณาจักรบาบิโลเนีย">บาบิโลเนีย</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 1696)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิอียิปต์">อียิปต์</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 1600+)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="ประวัติศาสตร์ฮิตไทต์">ฮิตไทต์</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 1800+)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ฟินิเชีย">ฟินิเชีย</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 1200)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88" title="จักรวรรดิอัสซีเรียใหม่">อัสซีเรียใหม่</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 934)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B2" title="ราชอาณาจักรมาเกโดนีอา">มาเกโดนีอา</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 800)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%98" title="แคว้นมคธ">มคธ</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 684)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิมีเดีย (ไม่มีหน้านี้)">มีเดีย</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 625)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิอคีเมนียะห์">อคีเมนียะห์</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 550)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B0" title="ราชวงศ์นันทะ">นันทะ</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 424)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%AC%E0%B8%B0" title="ราชวงศ์โจฬะ">โจฬะ</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 300)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%A1%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิทอเลมี">ทอเลมี</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 305)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B0" title="ราชวงศ์โมริยะ">โมริยะ</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 322)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%94" title="จักรวรรดิซิลูซิด">ซิลูซิด</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 312)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิพาร์เธีย">พาร์เธีย</a> <small>(อาร์ซาซิด)</small> <small><i>(ก.ค.ศ. 247)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B0" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิสาตวาหนะ">สาตวาหนะ</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 230)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%89%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ฉิน">ฉิน</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 221)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99" title="ราชวงศ์ฮั่น">ฮั่น</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 202)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิชังกา (ไม่มีหน้านี้)">ชังกา</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 185)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B0" title="จักรวรรดิกุษาณะ">กุษาณะ</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 60)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิโรมัน">โรมัน</a> <small><i>(ก.ค.ศ. 27)</i></small> <ul><li><small><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="จักรวรรดิโรมันตะวันตก">โรมันตะวันตก</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิโรมันตะวันออก">โรมันตะวันออก</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%84%E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิอัคซูไมท์">อัคซูไมท์</a> <small><i>(ค.ศ. 50)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิซาสซานิยะห์">ซาสซานิยะห์</a> <small><i>(ค.ศ. 224)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="จักรวรรดิพาลไมรีน">พาลไมรีน</a> <small><i>(ค.ศ. 260)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ราชวงศ์จิ้น">จิน</a> <small><i>(ค.ศ. 265)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%9B%E0%B8%95%E0%B8%B0" title="จักรวรรดิคุปตะ">คุปตะ</a> <small><i>(ค.ศ. 280)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิฮัน">ฮัน</a> <small><i>(ค.ศ. 370)</i></small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ยุคกลาง</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%81%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิแฟรงก์">แฟรงก์</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 481)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A2%E0%B8%B0" title="ราชวงศ์จาลุกยะ">จาลุกยะ</a> <small><i>(ค.ศ. 543)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A2" title="ราชวงศ์สุย">สุย</a> <small><i>(ค.ศ. 581)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%96%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ถัง">ถัง</a> <small><i>(ค.ศ. 618)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิบัลแกเรีย">บัลแกเรีย</a> <small><i>(ค.ศ. 632)</i></small> <ul><li><small><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1">บัลแกเรียที่หนึ่ง</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" title="จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 2">บัลแกเรียที่สอง</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิอาหรับ">อาหรับ</a> <small><i>(ค.ศ. 632)</i></small> <ul><li><small><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="รัฐเคาะลีฟะฮ์รอชิดีน">รอชิดีน</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C" title="รัฐเคาะลีฟะฮ์อุมัยยะฮ์">อุมัยยะฮ์</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C" title="รัฐเคาะลีฟะฮ์อับบาซียะฮ์">อับบาซียะฮ์</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C%E0%B8%9F%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="รัฐเคาะลีฟะฮ์ฟาติมียะห์">ฟาติมียะห์</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรศรีวิชัย">ศรีวิชัย</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 660)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิเวนิส">เวนิส</a> <small><i>(ค.ศ. 697)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%87%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิคาเน็ม (ไม่มีหน้านี้)">คาเน็ม</a> <small><i>(ค.ศ. 700)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B0" title="จักรวรรดิปาละ">ปาละ</a> <small><i>(ค.ศ. 750)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%8F%E0%B8%BA%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B8%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ราชวงศ์ราษฏฺรกูฏ (ไม่มีหน้านี้)">ราษฏฺรกูฏ</a> <small><i>(ค.ศ. 753)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ราชวงศ์อิดรีสิด (ไม่มีหน้านี้)">อิดรีสิด</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 789)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิกานา (ไม่มีหน้านี้)">กานา</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 790)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8C%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87" title="จักรวรรดิการอแล็งเฌียง">การอแล็งเฌียง</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 800)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%95" title="จักรวรรดิทิเบต">ทิเบต</a> <small><i>(ค.ศ. 800?)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%A1%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิเขมร">เขมร</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 802)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="เกรตโมราเวีย (ไม่มีหน้านี้)">จักรวรรดิเกรตโมราเวีย</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 833)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์ซาฟฟาริยะห์">ซาฟฟาริยะห์</a> <small><i>(ค.ศ. 861)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%8B%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิไบแซนไทน์">ไบแซนไทน์</a> <small><i>(ค.ศ. 873)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%9F" title="จักรวรรดิรุสเคียฟ">รุสเคียฟ</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 880)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7" title="ราชวงศ์เหลียว">เหลียว</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 907)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B9%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%87%E0%B8%B2" title="จักรวรรดิตูอีโตงา">ตูอีโตงา</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 950)</i></small></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ซ่ง</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 960)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์">โรมันอันศักดิ์สิทธิ์</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 962)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิกาสนาวิยะห์">กาสนาวิยะห์</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 963)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="อาณาจักรได่เวียด (ไม่มีหน้านี้)">ได่เวียด</a> <small><i>(ค.ศ. 968)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="ราชอาณาจักรฮังการี">ฮังการี</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 1000)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="อาณาจักรจอร์เจีย (ไม่มีหน้านี้)">จอร์เจีย</a> <small><i>(ค.ศ. 1007)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AE%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิฮอยซารา (ไม่มีหน้านี้)">ฮอยซารา</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 1026)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%84" title="จักรวรรดิเซลจุค">เซลจุค</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 1037)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ราชวงศ์อัลโมราวิด (ไม่มีหน้านี้)">อัลโมราวิด</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 1040)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิควาเรซเมีย (ไม่มีหน้านี้)">ควาเรซเมีย</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%AE%E0%B8%B2%E0%B8%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="รัฐเคาะลีฟะฮ์อัลโมฮาด (ไม่มีหน้านี้)">อัลโมฮาด</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 1124)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิอองชู (ไม่มีหน้านี้)">อองชู</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 1154)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิเบนิน (ไม่มีหน้านี้)">เบนิน</a> <small><i>(ค.ศ. 1170)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="จักรวรรดิละติน">ละติน</a> <small><i>(ค.ศ. 1204)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="รัฐสุลต่านเดลี (ไม่มีหน้านี้)">เดลี</a> <small><i>(ค.ศ. 1205)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A5" title="จักรวรรดิมองโกล">มองโกล</a> <small><i>(ค.ศ. 1206)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิข่านชากาทาย">ชากาทาย</a> <small><i>(ค.ศ. 1225)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5" title="จักรวรรดิมาลี">มาลี</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 1230)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%AE%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94" title="โกลเดนฮอร์ด">โกลเดนฮอร์ด</a> <small><i>(ราว ค.ศ. 1240)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ราชวงศ์มะรีนิด (ไม่มีหน้านี้)">มะรีนิด</a> <small><i>(ค.ศ. 1244)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81_(%E0%B9%84%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%A3)" class="mw-redirect" title="รัฐสุลต่านมัมลูก (ไคโร)">มัมลูก</a> <small><i>(ค.ศ. 1250)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%A5" title="จักรวรรดิข่านอิล">อิลข่าน</a> <small><i>(ค.ศ. 1256)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิเอธิโอเปีย">เอธิโอเปีย</a> <small><i>(ค.ศ. 1270)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ราชวงศ์หยวน">หยวน</a> <small><i>(ค.ศ. 1271)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="อาณาจักรมัชปาหิต">มัชปาหิต</a> <small><i>(ค.ศ. 1293)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิออตโตมัน">ออตโตมัน</a> <small><i>(ค.ศ. 1299)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B9%87%E0%B8%81" title="จักรวรรดิแอซเท็ก">แอซเท็ก</a> <small><i>(ค.ศ. 1325)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3" title="จักรวรรดิวิชัยนคร">วิชัยนคร</a> <small><i>(ค.ศ. 1336)</i></small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ยุคใหม่</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%AE" title="จักรวรรดิซองไฮ">ซองไฮ</a> <small><i>(ค.ศ. 1340)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิเซอร์เบีย">เซอร์เบีย</a> <small><i>(ค.ศ. 1346)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์หมิง">หมิง</a> <small><i>(ค.ศ. 1368)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%84%E0%B8%99" title="จักรวรรดิบรูไน">บรูไน</a> <small><i>(ค.ศ. 1368)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์ตีมูร์">ตีมูร์</a> <small><i>(ค.ศ. 1370)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิโอโย (ไม่มีหน้านี้)">โอโย</a> <small><i>(ค.ศ. 1400)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%99%E0%B8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิบอร์นู (ไม่มีหน้านี้)">บอร์นู</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="รัฐสุลต่านมะละกา (ไม่มีหน้านี้)">มะละกา</a> <small><i>(ค.ศ. 1400)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%AA" title="จักรวรรดิโปรตุเกส">โปรตุเกส</a> <small><i>(ค.ศ. 1415)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%B2" title="จักรวรรดิอินคา">อินคา</a> <small><i>(ค.ศ. 1438)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="รัฐสุลต่านเดมัก (ไม่มีหน้านี้)">เดมัก</a> <small><i>(ค.ศ. 1475)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C" title="รัฐสุลต่านอาเจะฮ์">อาเจะฮ์</a> <small><i>(ค.ศ. 1480)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%99" title="จักรวรรดิสเปน">สเปน</a> <small><i>(ค.ศ. 1492)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%9F%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิซาฟาวิยะห์">ซาฟาวิยะห์</a> <small><i>(ค.ศ. 1501)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A5" title="จักรวรรดิโมกุล">โมกุล</a> <small><i>(ค.ศ. 1526)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%AE%E0%B8%A3%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="รัฐสุลต่านยะโฮร์ (ไม่มีหน้านี้)">ยะโฮร์</a> <small><i>(ค.ศ. 1528)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA" title="จักรวรรดิอาณานิคมฝรั่งเศส">อาณานิคมฝรั่งเศส</a> <small><i>(ค.ศ. 1534)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81" title="จักรวรรดิอาณานิคมเดนมาร์ก">อาณานิคมเดนมาร์ก</a> <small><i>(ค.ศ. 1536)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ราชวงศ์ซะอะดี (ไม่มีหน้านี้)">ซะอะดี</a> <small><i>(ค.ศ. 1549)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%84%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="สหภาพไอบีเรีย">ไอบีเรีย</a> <small><i>(ค.ศ. 1580)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="รัฐสุลต่านมะตะรัม (ไม่มีหน้านี้)">มะตะรัม</a> <small><i>(ค.ศ. 1585)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%8A%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิดัตช์">ดัตช์</a> <small><i>(ค.ศ. 1605)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%99" title="จักรวรรดิสวีเดน">สวีเดน</a> <small><i>(ค.ศ. 1611)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ชิง">ชิง</a> <small><i>(ค.ศ. 1636)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิอาณานิคมสวีเดน">อาณานิคมสวีเดน</a> <small><i>(ค.ศ. 1638)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%90%E0%B8%B2" title="จักรวรรดิมราฐา">มราฐา</a> <small><i>(ค.ศ. 1674)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิโอมาน (ไม่มีหน้านี้)">โอมาน</a> <small><i>(ค.ศ. 1696)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%8A" title="จักรวรรดิบริติช">บริติช</a> <small><i>(ค.ศ. 1707)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิรัสเซีย">รัสเซีย</a> <small><i>(ค.ศ. 1721)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%9F%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิอาฟชาริยะห์ (ไม่มีหน้านี้)">อาฟชาริยะห์</a> <small><i>(ค.ศ. 1736)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ราชวงศ์ซานด์ (ไม่มีหน้านี้)">ซานด์</a> <small><i>(ค.ศ. 1750)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%8D%E0%B8%B1%E0%B8%A3" title="ราชวงศ์กอญัร">กอญัร</a> <small><i>(ค.ศ. 1794)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิซิกข์">ซิกข์</a> <small><i>(ค.ศ. 1799)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%87%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="ราชวงศ์เหงียน">เหงียน</a> <small><i>(ค.ศ. 1802)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 1">ฝรั่งเศสที่ 1</a> <small><i>(ค.ศ. 1804)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิออสเตรีย">ออสเตรีย</a> <small><i>(ค.ศ. 1804)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิเฮติที่ 1 (ไม่มีหน้านี้)">เฮติที่ 1</a> <small><i>(ค.ศ. 1804)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="จักรวรรดิเม็กซิโกที่ 1">เม็กซิโกที่ 1</a> <small><i>(ค.ศ. 1821)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%A5" title="จักรวรรดิบราซิล">บราซิล</a> <small><i>(ค.ศ. 1822)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิเฮติที่ 2 (ไม่มีหน้านี้)">เฮติที่ 2</a> <small><i>(ค.ศ. 1849)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 2">ฝรั่งเศสที่ 2</a> <small><i>(ค.ศ. 1852)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="บริติชราช">อินเดีย</a> <small><i>(ค.ศ. 1858)</i></small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรวรรดิเม็กซิโกที่ 2 (ไม่มีหน้านี้)">เม็กซิโกที่ 2</a> <small><i>(ค.ศ. 1864)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2-%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี">ออสเตรีย-ฮังการี</a> <small><i>(ค.ศ. 1867)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8D%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99" title="จักรวรรดิญี่ปุ่น">ญี่ปุ่น</a> <small><i>(ค.ศ. 1868)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิเยอรมัน">เยอรมัน</a> <small><i>(ค.ศ. 1871)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5" title="จักรวรรดิอิตาลี">อิตาลี</a> <small><i>(ค.ศ. 1882)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิอาณานิคมเยอรมัน">อาณานิคมเยอรมัน</a> <small><i>(ค.ศ. 1884)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%8D%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99" title="จักรวรรดิอาณานิคมญี่ปุ่น">อาณานิคมญี่ปุ่น</a> <small><i>(ค.ศ. 1895)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5" title="จักรวรรดิเกาหลี">เกาหลี</a> <small><i>(ค.ศ. 1897)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="จักรวรรดิอาณานิคมเบลเยียม">อาณานิคมเบลเยียม</a> <small><i>(ค.ศ. 1908)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99_(%E0%B8%84.%E0%B8%A8._1915%E2%80%931916)" title="จักรวรรดิจีน (ค.ศ. 1915–1916)">จีน</a> <small><i>(ค.ศ. 1915)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B9%8C%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B5" title="อิหร่านปาห์ลาวี">อิหร่าน</a> <small><i>(ค.ศ. 1925)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B9" title="ประเทศแมนจู">แมนจู</a> <small><i>(ค.ศ. 1934)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="จักรวรรดิเวียดนาม">เวียดนาม</a> <small><i>(ค.ศ. 1945)</i></small></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="จักรวรรดิแอฟริกากลาง">แอฟริกากลาง</a> <small><i>(ค.ศ. 1976)</i></small></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><b>หมายเหตุ:</b> <i>เรียงลำดับตามปีการก่อตั้ง เลขในวงเล็บหลังชื่อแสดงปีการก่อตั้ง</i></div></td></tr></tbody></table></div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">เข้าถึงจาก "<a dir="ltr" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ราชวงศ์ซ่ง&oldid=11590931">https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ราชวงศ์ซ่ง&oldid=11590931</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88" title="พิเศษ:หมวดหมู่">หมวดหมู่</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="หมวดหมู่:ราชวงศ์จีน">ราชวงศ์จีน</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" title="หมวดหมู่:ราชวงศ์ซ่ง">ราชวงศ์ซ่ง</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_10" title="หมวดหมู่:รัฐและดินแดนที่ก่อตั้งในคริสต์ศตวรรษที่ 10">รัฐและดินแดนที่ก่อตั้งในคริสต์ศตวรรษที่ 10</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_13" title="หมวดหมู่:สิ้นสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 13">สิ้นสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 13</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="หมวดหมู่:รัฐสิ้นสภาพในประวัติศาสตร์จีน">รัฐสิ้นสภาพในประวัติศาสตร์จีน</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="หมวดหมู่:จักรวรรดิจีน">จักรวรรดิจีน</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="หมวดหมู่:รัฐสิ้นสภาพในประเทศจีน">รัฐสิ้นสภาพในประเทศจีน</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">หมวดหมู่ที่ซ่อนอยู่: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1_2565" title="หมวดหมู่:บทความที่ขาดแหล่งอ้างอิงตั้งแต่มกราคม 2565">บทความที่ขาดแหล่งอ้างอิงตั้งแต่มกราคม 2565</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="หมวดหมู่:บทความทั้งหมดที่ขาดแหล่งอ้างอิง">บทความทั้งหมดที่ขาดแหล่งอ้างอิง</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="หมวดหมู่:หน้าที่ใช้กล่องข้อมูลประเทศที่มีพารามิเตอร์ที่ไม่รู้จัก">หน้าที่ใช้กล่องข้อมูลประเทศที่มีพารามิเตอร์ที่ไม่รู้จัก</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาจีน">บทความที่มีข้อความภาษาจีน</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9_ISBN" title="หมวดหมู่:หน้าที่ใช้ลิงก์พิเศษ ISBN">หน้าที่ใช้ลิงก์พิเศษ ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> หน้านี้แก้ไขล่าสุดเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2567 เวลา 13:42 น.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>อนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้<a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน</a> และอาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติม ดูรายละเอียดที่ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/th">ข้อกำหนดการใช้งาน</a><br /> Wikipedia® เป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของ<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">มูลนิธิวิกิมีเดีย</a> องค์กรไม่แสวงผลกำไร</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิกิพีเดีย:ติดต่อ">ติดต่อเรา</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">นโยบายความเป็นส่วนตัว</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A">เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%98%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%9A">ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">จรรยาบรรณ</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ผู้พัฒนา</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/th.wikipedia.org">สถิติ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">นโยบายการใช้คุกกี้</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//th.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">มุมมองสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-4m2sp","wgBackendResponseTime":170,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.640","walltime":"0.800","ppvisitednodes":{"value":5443,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":206669,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":13559,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":65990,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 650.123 1 -total"," 32.91% 213.932 1 แม่แบบ:Infobox_Former_Country"," 31.66% 205.811 4 แม่แบบ:Infobox"," 24.25% 157.632 1 แม่แบบ:ประวัติศาสตร์จีน"," 23.86% 155.141 1 แม่แบบ:Sidebar_with_collapsible_lists"," 19.95% 129.712 8 แม่แบบ:Cite_book"," 14.03% 91.209 1 แม่แบบ:ต้องการอ้างอิง"," 14.00% 91.026 5 แม่แบบ:Navbox"," 10.93% 71.076 1 แม่แบบ:Ambox"," 10.84% 70.462 1 แม่แบบ:ISO_3166_code"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.366","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5993833,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.canary-5b7f984869-fdl8j","timestamp":"20241105194526","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0e23\u0e32\u0e0a\u0e27\u0e07\u0e28\u0e4c\u0e0b\u0e48\u0e07","url":"https:\/\/th.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7462","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7462","author":{"@type":"Organization","name":"\u0e1c\u0e39\u0e49\u0e21\u0e35\u0e2a\u0e48\u0e27\u0e19\u0e23\u0e48\u0e27\u0e21\u0e01\u0e31\u0e1a\u0e42\u0e04\u0e23\u0e07\u0e01\u0e32\u0e23\u0e27\u0e34\u0e01\u0e34\u0e21\u0e35\u0e40\u0e14\u0e35\u0e22"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-07-26T12:19:36Z","dateModified":"2024-06-25T06:42:35Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/29\/China_11a.jpg"}</script> </body> </html>