CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Fries kaatsspel - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"c5943d6d-5ecc-483c-bad0-8dee5bba2bac","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Fries_kaatsspel","wgTitle":"Fries kaatsspel","wgCurRevisionId":68418878,"wgRevisionId":68418878,"wgArticleId":5677105,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kaatsen in Friesland"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Fries_kaatsspel","wgRelevantArticleId":5677105,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Friese_kaatsspel","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault": true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Fries_kaatsspel","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1899731","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/PC2007_ympresje_heale_finale.jpg/1200px-PC2007_ympresje_heale_finale.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/PC2007_ympresje_heale_finale.jpg/800px-PC2007_ympresje_heale_finale.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/PC2007_ympresje_heale_finale.jpg/640px-PC2007_ympresje_heale_finale.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Fries kaatsspel - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Fries_kaatsspel"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Fries_kaatsspel"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Fries_kaatsspel rootpage-Fries_kaatsspel skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/26_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Fries+kaatsspel" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Fries+kaatsspel" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Fries+kaatsspel" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Fries+kaatsspel" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Voorgeschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorgeschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Voorgeschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorgeschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uniformering_spelregels" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uniformering_spelregels"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Uniformering spelregels</span> </div> </a> <ul id="toc-Uniformering_spelregels-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Het_partuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_partuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Het partuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_partuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Speelwijze_en_verkorte_spelregels" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Speelwijze_en_verkorte_spelregels"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Speelwijze en verkorte spelregels</span> </div> </a> <ul id="toc-Speelwijze_en_verkorte_spelregels-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opeenvolgende_spelmomenten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Opeenvolgende_spelmomenten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Opeenvolgende spelmomenten</span> </div> </a> <ul id="toc-Opeenvolgende_spelmomenten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Puntentelling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Puntentelling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Puntentelling</span> </div> </a> <ul id="toc-Puntentelling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Belangrijke_wedstrijden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Belangrijke_wedstrijden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Belangrijke wedstrijden</span> </div> </a> <ul id="toc-Belangrijke_wedstrijden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaatsspreekwoorden_en_gezegden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaatsspreekwoorden_en_gezegden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Kaatsspreekwoorden en gezegden</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaatsspreekwoorden_en_gezegden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Fries kaatsspel</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 15 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-15" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">15 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Kaatsspel" title="Kaatsspel – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Kaatsspel" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Joc_de_pilota_a_m%C3%A0_fris%C3%B3" title="Joc de pilota a mà frisó – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Joc de pilota a mà frisó" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kaatsen" title="Kaatsen – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Kaatsen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Frisian_handball" title="Frisian handball – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Frisian handball" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Polmpilkludo" title="Polmpilkludo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Polmpilkludo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Balonmano_fris%C3%B3n" title="Balonmano frisón – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Balonmano frisón" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="هندبال فریسکی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="هندبال فریسکی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Handball_frison" title="Handball frison – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Handball frison" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Keatsen" title="Keatsen – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Keatsen" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Pallamano_frisone" title="Pallamano frisone – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Pallamano frisone" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Fr%C4%ABzu_rokasbumba" title="Frīzu rokasbumba – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Frīzu rokasbumba" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kaatsen" title="Kaatsen – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kaatsen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Handbale_Frison" title="Handbale Frison – Picardisch" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Handbale Frison" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Frisian_handball" title="Frisian handball – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Frisian handball" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Balspil" title="Balspil – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Balspil" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1899731#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Fries_kaatsspel" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Fries_kaatsspel" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Fries_kaatsspel"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Fries_kaatsspel"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Fries_kaatsspel" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Fries_kaatsspel" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&oldid=68418878" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Fries_kaatsspel&id=68418878&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FFries_kaatsspel"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FFries_kaatsspel"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Fries+kaatsspel"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Fries_kaatsspel&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Frisian_handball" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1899731" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Doorverwezen vanaf <a href="/w/index.php?title=Friese_kaatsspel&redirect=no" class="mw-redirect" title="Friese kaatsspel">Friese kaatsspel</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:PC2007_ympresje_heale_finale.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/PC2007_ympresje_heale_finale.jpg/260px-PC2007_ympresje_heale_finale.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/PC2007_ympresje_heale_finale.jpg/390px-PC2007_ympresje_heale_finale.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/PC2007_ympresje_heale_finale.jpg/520px-PC2007_ympresje_heale_finale.jpg 2x" data-file-width="1632" data-file-height="1224" /></a><figcaption>Overzicht kaatswedstrijd vanaf de perkzijde.</figcaption></figure> <p>Het <b>Friese kaatsspel</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> is de Nederlandse variant van het <a href="/wiki/Kaatsen" title="Kaatsen">kaatsen</a> met de <a href="/wiki/Handpalm" title="Handpalm">handpalm</a>, dat zich in verschillende <a href="/wiki/West-Europa" title="West-Europa">West-Europese landen</a> vanuit het 12e-eeuwse <a href="/wiki/Jeu_de_paume_(balsport)" title="Jeu de paume (balsport)">jeu de paume</a> in een eigen vorm heeft ontwikkeld. Voor de Nederlandse variant heeft de in 1897 opgerichte <a href="/wiki/Koninklijke_Nederlandse_Kaatsbond" title="Koninklijke Nederlandse Kaatsbond">KNKB</a> als basis voor uniformering het kaatsspel genomen zoals dat omstreeks 1900 in het noordwestelijk deel van <a href="/wiki/Friesland" title="Friesland">Friesland</a> werd beoefend. Een kaatspartij wordt gespeeld op gras door twee <a href="/wiki/Partuur" title="Partuur">parturen</a> van drie personen. Zowel bij opslag als terugslag is het de kunst de bal binnen het speelveld buiten het bereik van de tegenstander te slaan. Een kaatswedstrijd wordt meestal in toernooivorm gespeeld. Een partuur is pas winnaar als het zo’n drie tot zes partijen heeft gewonnen. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voorgeschiedenis">Voorgeschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Voorgeschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorgeschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de 16e en 17e eeuw werd er in Nederland nog volop gekaatst door adel en gegoede burgerij in overdekte kaatsbanen. Het volk kaatste in de openbare ruimte op straten en pleinen, maar vanwege de overlast werd die vorm van kaatsen verboden en verbannen naar het <a href="/wiki/Platteland" title="Platteland">platteland</a>. Rond 1700 was de animo voor kaatsen sterk teruggelopen en het kaatsen met de handpalm werd alleen nog gespeeld in delen van <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a>, in <a href="/wiki/West-Friesland_(regio)" title="West-Friesland (regio)">West-Friesland</a> en in het noorden en westen van Friesland.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In de 18e eeuw werden kaatswedstrijden vaak door herbergiers georganiseerd zo dicht mogelijk bij hun herberg. Ze lokten de beste spelers met aantrekkelijke prijzen zoals een zilveren of gouden bal of zilveren voorwerpen, zoals lepels, messen of een tabaksdoos. Hoe meer toeschouwers erop afkwamen, des te groter de omzet van de herbergier. Het spel verruwde en er waren soms vechtpartijen. Door de slechte economische omstandigheden na 1845 liep de belangstelling voor kaatsen terug, ook in Friesland. Om dat tij te keren en de verruwing tegen te gaan vormden in 1853 enkele notabelen in Franeker een <a href="/wiki/PC_(kaatsen)" title="PC (kaatsen)">permanente commissie</a> met als doel de bevordering en instandhouding van het kaatsspel. Vanaf 1870 werden in verschillende dorpen en steden kaatsverenigingen opgericht en er ontstond de behoefte aan een overkoepelende bond, zoals dat ook bij andere sporten het geval was. Die kwam er in 1897 en deze <a href="/wiki/Koninklijke_Nederlandse_Kaatsbond" title="Koninklijke Nederlandse Kaatsbond">Nederlandse Kaatsbond</a> zorgde onder meer voor uniformering van de spelregels. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uniformering_spelregels">Uniformering spelregels</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Uniformering spelregels" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Uniformering spelregels"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Als basis voor de uniformering van de spelregels nam de bond het kaatsspel zoals dat in het noordwesten van Friesland werd gespeeld. De bond noemde het dan ook het Friese kaatsspel. Toen men in 1920 probeerde de kaatsverenigingen van Zuid-Holland lid te maken stuitte dat op een afwijzing, omdat die niet wilden overgaan naar het Friese kaatsspel, maar de eigen speelwijze wilden behouden. Hetzelfde gold voor de Noord-Hollandse verenigingen. Bij veldindeling, speelwijze en puntentelling lagen de voornaamste verschillen. Ook binnen Friesland bestond er een variant die afweek van het Friese kaatsspel: het <a href="/wiki/Dokkum" title="Dokkum">Dokkumer</a> kaatsen, dat in die stad en de <a href="/wiki/Dongeradeel" title="Dongeradeel">Dongeradelen</a> werd gespeeld. Ze gebruikten als hulpmiddel een muur bij de opslag en hanteerden een andere puntentelling.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Het_partuur">Het partuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Het partuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Het partuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een partuur bestaat uit drie spelers en kan op verschillende manieren worden geformeerd. </p> <ul><li>Vrije formatie: drie spelers uit dezelfde klasse geven zich op als partuur. Voor deze parturen is er een puntensysteem (ranking) gebaseerd op hun deelname aan vrijeformatiewedstrijden.</li> <li>Uitnodigingswedstrijd: spelers worden uitgenodigd als volledig partuur of individueel vanwege hun functie in een partuur.</li> <li>Afdelingswedstrijd: spelers worden namens hun vereniging afgevaardigd.</li> <li>Door elkaar loten: spelers geven zich individueel op en de parturen worden door loting samengesteld.</li></ul> <p>Aan een wedstrijd moeten ten minste acht parturen deelnemen. De volgorde op de wedstrijdlijst wordt door loting bepaald. Nummer 1 speelt in de eerste ronde (omloop) tegen nummer 2 enzovoort. Een partuur is afwisselend opslagpartuur en perkpartuur. Het partuur met het laagste nummer op de wedstrijdlijst begint met de opslag. Bij de opslag maakt het niet uit wie van de drie begint als opslager, maar als het perkpartuur een kaats heeft geslagen (een voorlopig onbesliste slag) dan moet de opslag door een ander worden overgenomen. Van het perkpartuur nemen twee spelers plaats in het perk, de derde staat er buiten. Na elke slag mogen de spelers van het perkpartuur van plaats wisselen. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kaatsspeelveld_met_opstelling.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Kaatsspeelveld_met_opstelling.png/260px-Kaatsspeelveld_met_opstelling.png" decoding="async" width="260" height="444" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Kaatsspeelveld_met_opstelling.png/390px-Kaatsspeelveld_met_opstelling.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Kaatsspeelveld_met_opstelling.png 2x" data-file-width="494" data-file-height="844" /></a><figcaption>Kaatsspeelveld met belijning en opstelling</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Speelwijze_en_verkorte_spelregels">Speelwijze en verkorte spelregels</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Speelwijze en verkorte spelregels" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Speelwijze en verkorte spelregels"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op een grasveld wordt met kunststof lijnen van ongeveer 4 centimeter breed een speelveld uitgezet van 61 meter lang en 32 meter breed.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daarbinnen ligt het vak voor het opslagpartuur tussen de bovenlijn en de perkvoorlijn. In de beginopstelling staat de opslager van het opslagpartuur enkele meters voor de opslaglijn recht tegenover het perk, de tweede speler staat bij de bovenlijn en de derde in de buurt van de middenlijn. Van het perkpartuur staan twee spelers in het perk (een voorinse en een achterinse), de derde staat strategisch opgesteld in het opslagvak.<br /> De opslager neemt een aanloop tot de opslaglijn en slaat onderhands met de blote hand de bal naar het perk.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Als de bal buiten het perk belandt (voor, naast of achter) wint het perkpartuur twee punten. Als de bal in het perk geplaatst wordt, slaat één van de perkspelers bovenhands of onderhands, meestal met handschoen aan, de bal terug. </p><p>Er zijn dan vier mogelijkheden. </p> <ul><li>één van de perkspelers slaat de bal over de bovenlijn (bovenslag), het perkpartuur wint twee punten.</li> <li>de perkspelers slaan de bal niet voorbij de perkvoorlijn (zitbal), het opslagpartuur wint twee punten.</li> <li>de perkspelers slaan de bal in het opslagvak. De spelers van het opslagpartuur kunnen dan de bal terugslaan. Er kan een slagenwisseling ontstaan (tussenspel) tussen perkpartuur en opslagpartuur.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Als de bal ten slotte alsnog over de bovenlijn of achter de perkvoorlijn belandt krijgt het betreffende partuur de twee punten.</li> <li>de bal blijft ergens in het opslagvak liggen en deze onbesliste slag heet kaats. Op de plek waar de bal ligt wordt een wit blokje geplaatst. Een tweede kaats wordt gemerkt met een rood blokje en dan wisselen de parturen van vak.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dan mag het perkpartuur (het eerdere opslagpartuur) proberen de bal verder te slaan dan die kaats. Lukt dat dan wint het de twee punten, weet het opslagpartuur (het eerdere perkpartuur) dat te verhinderen dan wint dat de twee punten.</li></ul> <p>Als een bal - zonder stuit binnen het speelveld - buiten de kwaadlijnen wordt geslagen is de bal ‘kwaad’ en krijgt het andere partuur de twee punten. </p><p>De leiding van een kaatswedstrijd is in handen van een kaatsscheidsrechter. Hij ziet erop toe dat er volgens de (gedetailleerde) spelregels wordt gespeeld. Hij wordt daarbij ondersteund door een aantal keurmeesters, die o.a. beslissen over de plaats waar de op-, uit- of teruggeslagen bal is terecht gekomen. Zij bepalen ook de plaats waar de kaats moet worden aangemerkt met een blokje en beslissen over het al of niet gepasseerd zijn van de kaats. Ze hebben meestal een vaste plaats bij de bovenlijn, de opslaglijn, de zijkwaadlijnen, de perkvoorlijn en de perkzijlijnen.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Opeenvolgende_spelmomenten">Opeenvolgende spelmomenten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Opeenvolgende spelmomenten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Opeenvolgende spelmomenten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 190px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:PC2011MartenFeenstra.jpg" class="mw-file-description" title="Opslager neemt zijn aanloop"><img alt="Opslager neemt zijn aanloop" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/PC2011MartenFeenstra.jpg/200px-PC2011MartenFeenstra.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/PC2011MartenFeenstra.jpg/300px-PC2011MartenFeenstra.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/PC2011MartenFeenstra.jpg/400px-PC2011MartenFeenstra.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Opslager neemt zijn aanloop</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 190px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:PC2014_IsegerWassenaar.JPG" class="mw-file-description" title="Perkspelers zien de bal aankomen"><img alt="Perkspelers zien de bal aankomen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/PC2014_IsegerWassenaar.JPG/200px-PC2014_IsegerWassenaar.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/PC2014_IsegerWassenaar.JPG/300px-PC2014_IsegerWassenaar.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/PC2014_IsegerWassenaar.JPG/400px-PC2014_IsegerWassenaar.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Perkspelers zien de bal aankomen</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 190px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:PC_Franeker.jpg" class="mw-file-description" title="Parturen wisselen van plaats"><img alt="Parturen wisselen van plaats" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/PC_Franeker.jpg/200px-PC_Franeker.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/PC_Franeker.jpg/300px-PC_Franeker.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/PC_Franeker.jpg/400px-PC_Franeker.jpg 2x" data-file-width="584" data-file-height="438" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Parturen wisselen van plaats</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 190px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:PC2011HylkeBruinsma.jpg" class="mw-file-description" title="Strijd om de kaats bij het witte blokje"><img alt="Strijd om de kaats bij het witte blokje" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/PC2011HylkeBruinsma.jpg/200px-PC2011HylkeBruinsma.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/PC2011HylkeBruinsma.jpg/300px-PC2011HylkeBruinsma.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/PC2011HylkeBruinsma.jpg/400px-PC2011HylkeBruinsma.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Strijd om de kaats bij het witte blokje</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 190px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:PC2012RenzePieterHiemstra.JPG" class="mw-file-description" title="Keurmeesters bij de perkzijlijnen"><img alt="Keurmeesters bij de perkzijlijnen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/PC2012RenzePieterHiemstra.JPG/200px-PC2012RenzePieterHiemstra.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/PC2012RenzePieterHiemstra.JPG/300px-PC2012RenzePieterHiemstra.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/PC2012RenzePieterHiemstra.JPG/400px-PC2012RenzePieterHiemstra.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Keurmeesters bij de perkzijlijnen</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 190px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:PC2009_Winners.JPG" class="mw-file-description" title="De winnaars"><img alt="De winnaars" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/PC2009_Winners.JPG/200px-PC2009_Winners.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/PC2009_Winners.JPG/300px-PC2009_Winners.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/PC2009_Winners.JPG/400px-PC2009_Winners.JPG 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a></span></div> <div class="gallerytext">De winnaars</div> </li> </ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kaatstelegraaf.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Kaatstelegraaf.jpg/260px-Kaatstelegraaf.jpg" decoding="async" width="260" height="288" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Kaatstelegraaf.jpg/390px-Kaatstelegraaf.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Kaatstelegraaf.jpg 2x" data-file-width="483" data-file-height="535" /></a><figcaption>Op de telegraaf wordt tijdens de wedstrijd de stand bijgehouden</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Puntentelling">Puntentelling</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Puntentelling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Puntentelling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vier winnende slagen (2-4-6-8) leveren een partuur een eerst (of half spel) op. Twee eersten heet een spel. De partij is gewonnen door het partuur dat als eerste drie spellen heeft verzameld. De puntentelling wordt tijdens de wedstrijd bijgehouden door een telegrafist op de zogenoemde telegraaf, zodat iedereen de stand van de wedstrijd kan volgen.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De bordjes voor het partuur dat de opslag begint zijn rood gemarkeerd, die van het perkpartuur wit. Als de parturen van vak wisselen wordt de telegraaf gedraaid. Op de onderste horizontale arm worden per partuur met drie dubbele ballen de eerste zes punten binnen een eerst bijgehouden. Als een partuur de acht volmaakt, hangt de telegrafist voor dat partuur aan de middelste arm een bordje met eerst (of half spel) en haalt voor beide parturen de dubbele ballen weg. Als een partuur een spel bereikt haalt de telegrafist het bordje van de middelste arm en hangt aan de bovenste arm het bordje spel. Als er een onbesliste slag is hangt de telegrafist een bordje met kaats aan de verticale paal. Als beide partijen gelijk opgaan en vijf eersten hebben verzameld hangen aan beide kanten van de telegraaf drie bordjes. Als dan in de strijd om het laatste eerst de stand 6-6 wordt, is het toppunt van spanning bereikt: alles aan de hang. Het partuur dat dan de laatste slag binnenhaalt is de winnaar. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Belangrijke_wedstrijden">Belangrijke wedstrijden</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Belangrijke wedstrijden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Belangrijke wedstrijden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>PC</b><br /> Verreweg de belangrijkste wedstrijd is de <a href="/wiki/PC_(kaatsen)" title="PC (kaatsen)">PC</a> die jaarlijks wordt gespeeld op de vijfde woensdag na 30 juni in Franeker op het Sjûkelân. De organisatie gebeurt door de PC-commissie in samenwerking met de KNKB.<br /> <b>Bondswedstrijd</b><br /> De belangrijkste wedstrijd van de KNKB is de jaarlijkse de Bondswedstrijd op Tweede Pinksterdag. Elke aangesloten vereniging kan daar een partuur naar afvaardigen. In 1980 deden maar liefst 88 parturen mee, het grootste aantal ooit.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /> <b>Freulepartij</b><br /> Vanaf 1903 is in <a href="/wiki/Wommels" title="Wommels">Wommels</a> op initiatief van freule Clara Jacoba de Vos van Steenwijk de kaatspartij voor jongens van 13-16 jaar gehouden, die sindsdien ‘De Freule’ wordt genoemd.<br /> <b>Jong Nederland</b><br /> Op initiatief van de afdeling <a href="/wiki/Pingjum" title="Pingjum">Pingjum</a> is sinds 1910 jaarlijks de Jong Nederlandpartij gehouden voor junioren van 17-20 jaar. </p><p><i>Heren die in hun carrière bovenstaande vier wedstrijden een keer hebben gewonnen krijgen het <a href="/wiki/Klavertje_vier_(kaatsen)" title="Klavertje vier (kaatsen)">Klavertje Vier</a></i>.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>Frouljus PC</b><br /> Voor vrouwen is sinds 1977 de belangrijkste jaarlijkse wedstrijd de Frouljus PC in <a href="/wiki/Weidum" title="Weidum">Weidum</a>.<br /> <b>NK Dames</b><br /> In 1978 is het Nederlands Kampioenschap voor dames ingesteld.<br /> <b>Ald-Meijers partij</b><br /> Voor meisjes van 14-16 jaar is er sinds 1997 jaarlijks de Ald-Meijerspartij in <a href="/wiki/Hitzum" title="Hitzum">Hitzum</a>, waarvan de organisatie in handen is van kaatsvereniging De Eendracht te Harlingen.<br /> <b>Jonge Famme partij</b>. <br /> Voor meisjes van 17-21 jaar is er de Jonge Famme partij (Jonge Meisjespartij) in <a href="/wiki/Mantgum" title="Mantgum">Mantgum</a>. </p><p><i>Dames die in hun carrière bovenstaande vier wedstrijden een keer hebben gewonnen krijgen de <a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Fjouwer_Wimpels" class="extiw" title="fy:Fjouwer Wimpels">Vier Wimpels</a>.</i><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaatsspreekwoorden_en_gezegden">Kaatsspreekwoorden en gezegden</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Kaatsspreekwoorden en gezegden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Kaatsspreekwoorden en gezegden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Wie kaatst moet de bal verwachten</i>: wie aanvalt moet rekenen op tegenstand.<br /> <i>Kaets of min en heeft geen val sonder overgaenden bal</i> (<a href="/wiki/Jacob_Cats_(dichter)" title="Jacob Cats (dichter)">Cats</a>): voor het kaatsspel en de liefde zijn twee partijen nodig.<br /> <i>De kaats winnen</i>: een voordeel behalen.<br /> <i>De kaats missen</i>: falen.<br /> <i>Wie van het dak niet kan kaatsen blijve buiten de baan</i>: wie niet deskundig is moet zich er niet mee bemoeien.<br /> <i>De ballen betalen waar men niet heeft gekaatst</i>: moeten betalen zonder dat men waar voor zijn geld heeft gekregen.<br /> <i>Iemand als kaatsbal gebruiken</i>: naar willekeur met iemand handelen.<br /> <i>De beste kaatser slaat wel eens een bal mis</i>: ook de bekwaamste maakt wel eens een fout. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Kaatsen" title="Kaatsen">Kaatsen</a></li> <li><a href="/wiki/Jeu_de_paume_(balsport)" title="Jeu de paume (balsport)">Jeu de paume</a></li> <li><a href="/wiki/Keatsmuseum" title="Keatsmuseum">Kaatsmuseum</a></li> <li><a href="/wiki/Pelota" title="Pelota">Pelota</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.keatsmuseum.frl/">Kaatsmuseum Franeker</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knkb.nl/">Koninklijke Nederlandse Kaatsbond</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pc-franeker.nl/">Permanente Commissie der Franeker Kaatspartij</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div></div> <dl><dt>Bronnen</dt></dl> <ul><li>Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) afgesplitst vanaf <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaatsen&oldid=62602506">een ander artikel</a> op de Nederlandstalige Wikipedia, dat onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a> valt. Zie <a class="external text" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaatsen&offset=20220815&action=history">deze pagina</a></span> voor de bewerkingsgeschiedenis.</li> <li>Kalma, J. J., <i>Kaatsen in Friesland</i> (Franeker 1972)</li> <li>Bondt, Cees de, ‘Heeft yemand lust met bal, of met reket te spelen ...?’ (Hilversum 1993)</li> <li>Breuker, Pieter, <i>Oan de hang</i> (Dronryp 1998)</li> <li>Breuker, Pieter (eindred.) e.a., <i>Kaatsen: lange traditie, levende sport</i> (Leeuwarden 1997)</li> <li>Breuker, Pieter (eindred.) e.a., <i>De fiifde woansdei, 150 jier PC</i> (1853-2003) (Franeker 2003)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knkb.nl/">KNKB</a></li></ul> <dl><dt>Referenties en noten</dt></dl> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;-moz-column-width:30em; -webkit-column-width:30em; column-width:30em; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knkb.nl/pageid=13299">Deze naam hanteert de KNKB</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230201200941/https://www.knkb.nl/pageid=13299">Gearchiveerd</a> op 1 februari 2023.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Johannes_le_Francq_van_Berkhey" title="Johannes le Francq van Berkhey">Johannes le Francq van Berkhey</a> beschrijft het kaatsspel uitvoerig in Natuurlyke Historie van Holland deel 6 (1773); hij vermeldt dat het ‘Manlyk Kaatsen, met een stevigen bal met de hand, dat oudtijds ook zeer gemeen was, thans alleen ten platten Lande in gebruik, en wel meest op onze Veendorpen, mitsgaders in Rhyn- en Delfland. Zie ook Breuker (1997) pp. 59-61</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Breuker (1997) pp. 53-64</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Dit zijn de afmetingen voor de heren senioren en junioren. Voor andere categorieën (dames, pupillen etc.) gelden kortere afmetingen.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">De bal is een leren bal gevuld met haar en weegt ongeveer 24 gram.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Zolang de bal niet meer dan één keer heeft gestuit mag hij geslagen worden.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Als één van de parturen zes punten heeft verzameld wordt er al na één kaats gewisseld, om te voorkomen dat er na het behalen van een eerst nog een onbesliste slag is.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knkb.nl/pageid=14438/Kaatsreglement.htm">Kaatsreglement 2022</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230608054815/https://www.knkb.nl/">Gearchiveerd</a> op 8 juni 2023.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Deze telegraaf werd in 1855 ontworpen door Ane Buwalda Kuipers, lid van de <a href="/wiki/PC_(kaatsen)" title="PC (kaatsen)">Permanente Commissie</a>. Hij lijkt enigszins op de toenmalige telegraafpalen.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">In 2022 waren het er 56. Binnen de bond is er een federatie Buiten Afdelingen met leden in Alkmaar, Amsterdam, Den Haag, Wageningen, Dronten, Hank-Dussen, Hilversum, Groningen en Mijdrecht. Bron: website KNKB geraadpleegd 10 augustus 2022.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.keatsmuseum.frl/klavertje-vier-op-e-klaai/">Klavertje Vier</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230330134704/https://www.keatsmuseum.frl/klavertje-vier-op-e-klaai/">Gearchiveerd</a> op 30 maart 2023.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hitzum.com/ald-meiers-partij/de-4-wimpels/#page-content">De 4 Wimpels</a></span> </li> </ol></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Frisian_handball#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Frisian handball">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Frisian_handball#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Frisian handball">Frisian handball</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&oldid=68418878">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&oldid=68418878</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Kaatsen_in_Friesland" title="Categorie:Kaatsen in Friesland">Kaatsen in Friesland</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 22 nov 2024 om 20:19.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Fries_kaatsspel&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-wjhpf","wgBackendResponseTime":139,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.092","walltime":"0.274","ppvisitednodes":{"value":982,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":41277,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":22643,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":10809,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 71.614 1 -total"," 51.43% 36.832 1 Sjabloon:Appendix"," 48.48% 34.720 1 Sjabloon:Commonscat"," 47.52% 34.029 2 Sjabloon:Bevat"," 41.52% 29.734 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 12.73% 9.116 2 Sjabloon:First_non_empty"," 9.44% 6.761 1 Sjabloon:References"," 4.96% 3.555 1 Sjabloon:Bronvermelding_Nederlandstalige_Wikipedia"," 3.05% 2.182 1 Sjabloon:InterProject"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.010","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":968674,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-mggld","timestamp":"20241122191953","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Fries kaatsspel","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Fries_kaatsspel","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1899731","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1899731","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2022-08-20T15:13:04Z","dateModified":"2024-11-22T19:19:32Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/5c\/PC2007_ympresje_heale_finale.jpg","headline":"traditionele Friese sport"}</script> </body> </html>