CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="eu" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Zelula - Wikipedia, entziklopedia askea.</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )euwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","urtarrila","otsaila","martxoa","apirila","maiatza","ekaina","uztaila","abuztua","iraila","urria","azaroa","abendua"],"wgRequestId":"85804aca-027c-4fd7-ab35-387471f590a7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Zelula","wgTitle":"Zelula","wgCurRevisionId":9887985,"wgRevisionId":9887985,"wgArticleId":32010,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluak","Artikulu nabarmenduak","Hezkuntza Programako artikuluak","Hezkuntza Programa/Biologia eta geologia","Zelulak","1665"],"wgPageViewLanguage":"eu","wgPageContentLanguage":"eu","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Zelula","wgRelevantArticleId":32010,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"eu","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"eu"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7868","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles": "ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ErrefAurrebista","ext.gadget.UkensKonkurranse","ext.gadget.TxikipediaTab","ext.gadget.ArtikuluenKalitatea","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader", "ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eu&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=eu&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eu&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/17/Cork_Micrographia_Hooke.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1731"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Cork_Micrographia_Hooke.png/800px-Cork_Micrographia_Hooke.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1154"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Cork_Micrographia_Hooke.png/640px-Cork_Micrographia_Hooke.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="923"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Zelula - Wikipedia, entziklopedia askea."> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//eu.m.wikipedia.org/wiki/Zelula"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Aldatu" href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (eu)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//eu.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zelula"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eu"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom Jarioa" href="/w/index.php?title=Berezi:AzkenAldaketak&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Zelula rootpage-Zelula skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Edukira joan</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Gunea"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu nagusia" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu nagusia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu nagusia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ezkutatu</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nabigazioa </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Azala" title="Azala bisitatu [z]" accesskey="z"><span>Azala</span></a></li><li id="n-Txikipedia" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Txikipedia:Azala"><span>Txikipedia</span></a></li><li id="n-Ikusgela" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Atari:Hezkuntza/Ikusgela"><span>Ikusgela</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Txokoa" title="Proiektuaren inguruan, zer egin dezakezu, non aurkitu nahi duzuna"><span>Txokoa</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:AzkenAldaketak" title="Wikiko azken aldaketen zerrenda. [r]" accesskey="r"><span>Aldaketa berriak</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:Ausazkoa" title="Ausazko orrialde bat kargatu [x]" accesskey="x"><span>Ausazko orria</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Laguntza:Sarrera" title="Aurkitzeko lekua."><span>Laguntza</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Azala" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Entziklopedia askea" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-eu.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Berezi:Bilatu" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia(e)n bilatu [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Bilatu</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia wikian bilatu" aria-label="Wikipedia wikian bilatu" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia(e)n bilatu [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Berezi:Bilatu"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Bilatu</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Tresna pertsonalak"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Itxura"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Itxura" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Itxura</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_eu.wikipedia.org&uselang=eu" class=""><span>Dohaintza egin</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Berezi:KontuaSortu&returnto=Zelula" title="Kontu bat sortu eta horrekin saioa hastea eskatu nahi genizuke; ez da ezinbestekoa, ordea." class=""><span>Sortu kontua</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Berezi:SaioaHasi&returnto=Zelula" title="Izen ematera gonbidatzen zaitugu. [o]" accesskey="o" class=""><span>Hasi saioa</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Aukera gehiago" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tresna pertsonalak" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Tresna pertsonalak</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_eu.wikipedia.org&uselang=eu"><span>Dohaintza egin</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:KontuaSortu&returnto=Zelula" title="Kontu bat sortu eta horrekin saioa hastea eskatu nahi genizuke; ez da ezinbestekoa, ordea."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Sortu kontua</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:SaioaHasi&returnto=Zelula" title="Izen ematera gonbidatzen zaitugu. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Hasi saioa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Izena eman gabeko erabiltzaileentzako orrialdeak <a href="/wiki/Laguntza:Sarrera" aria-label="Artikuluak aldatzeari buruz gehiago ikasi"><span>gehiago ikasi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:NireEkarpenak" title="IP helbide honetatik egindako aldaketen zerrenda [y]" accesskey="y"><span>Ekarpenak</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:NireEztabaida" title="Zure IParen eztabaida [n]" accesskey="n"><span>Eztabaida</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Gunea"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Edukiak" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Edukiak</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ezkutatu</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">⇑ Gora</div> </a> </li> <li id="toc-Zelula_motak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zelula_motak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Zelula motak</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Zelula_motak-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Erakutsi/ezkutatu Zelula motak azpiatal</span> </button> <ul id="toc-Zelula_motak-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zelula_prokariotoa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zelula_prokariotoa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Zelula prokariotoa</span> </div> </a> <ul id="toc-Zelula_prokariotoa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Arkeobakterioa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Arkeobakterioa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>Arkeobakterioa</span> </div> </a> <ul id="toc-Arkeobakterioa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bakterioa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bakterioa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.2</span> <span>Bakterioa</span> </div> </a> <ul id="toc-Bakterioa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zelula_eukariotoak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zelula_eukariotoak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Zelula eukariotoak</span> </div> </a> <ul id="toc-Zelula_eukariotoak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Neurria_eta_itxura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Neurria_eta_itxura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Neurria eta itxura</span> </div> </a> <ul id="toc-Neurria_eta_itxura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zelula_eukariotoaren_organuluak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zelula_eukariotoaren_organuluak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Zelula eukariotoaren organuluak</span> </div> </a> <ul id="toc-Zelula_eukariotoaren_organuluak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ezaugarriak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ezaugarriak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ezaugarriak</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ezaugarriak-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Erakutsi/ezkutatu Ezaugarriak azpiatal</span> </button> <ul id="toc-Ezaugarriak-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ugaltzeko_gaitasuna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ugaltzeko_gaitasuna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Ugaltzeko gaitasuna</span> </div> </a> <ul id="toc-Ugaltzeko_gaitasuna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gene-informazioa_transmititzea_eta_gordetzea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gene-informazioa_transmititzea_eta_gordetzea"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Gene-informazioa transmititzea eta gordetzea</span> </div> </a> <ul id="toc-Gene-informazioa_transmititzea_eta_gordetzea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-DNAtik_proteinara:_RNA_mezularia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#DNAtik_proteinara:_RNA_mezularia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>DNAtik proteinara: RNA mezularia</span> </div> </a> <ul id="toc-DNAtik_proteinara:_RNA_mezularia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Proteinak,_zelularen_eragile_nagusiak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Proteinak,_zelularen_eragile_nagusiak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Proteinak, zelularen eragile nagusiak</span> </div> </a> <ul id="toc-Proteinak,_zelularen_eragile_nagusiak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Egitura_zelularrak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Egitura_zelularrak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Egitura zelularrak</span> </div> </a> <ul id="toc-Egitura_zelularrak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Energetika_eta_ATPa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Energetika_eta_ATPa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Energetika eta ATPa</span> </div> </a> <ul id="toc-Energetika_eta_ATPa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mintz_plasmatikoa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mintz_plasmatikoa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.7</span> <span>Mintz plasmatikoa</span> </div> </a> <ul id="toc-Mintz_plasmatikoa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zelularen_funtzioak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zelularen_funtzioak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Zelularen funtzioak</span> </div> </a> <ul id="toc-Zelularen_funtzioak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Karbonoaren_kimika" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Karbonoaren_kimika"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Karbonoaren kimika</span> </div> </a> <ul id="toc-Karbonoaren_kimika-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Konplexutasuna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Konplexutasuna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Konplexutasuna</span> </div> </a> <ul id="toc-Konplexutasuna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Behaketaren_historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Behaketaren_historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Behaketaren historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Behaketaren_historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Erakutsi/ezkutatu Behaketaren historia azpiatal</span> </button> <ul id="toc-Behaketaren_historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Teoria_zelularra" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Teoria_zelularra"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Teoria zelularra</span> </div> </a> <ul id="toc-Teoria_zelularra-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Biziaren_muga" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Biziaren_muga"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Biziaren muga</span> </div> </a> <ul id="toc-Biziaren_muga-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zelulen_jatorria" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zelulen_jatorria"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Zelulen jatorria</span> </div> </a> <ul id="toc-Zelulen_jatorria-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Erreferentziak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Erreferentziak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Erreferentziak</span> </div> </a> <ul id="toc-Erreferentziak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ikus,_gainera" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ikus,_gainera"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Ikus, gainera</span> </div> </a> <ul id="toc-Ikus,_gainera-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kanpo_estekak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kanpo_estekak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Kanpo estekak</span> </div> </a> <ul id="toc-Kanpo_estekak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Edukiak" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Eduki taularen ikusgarritasuna aldatu" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Eduki taularen ikusgarritasuna aldatu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Zelula</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Joan beste hizkuntza batean idatzitako artikulu batera. 175 hizkuntzatan eskuragarri." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-175" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">175 hizkuntza</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Sel" title="Sel – afrikaansa" lang="af" hreflang="af" data-title="Sel" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaansa" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Zelle_(Biologie)" title="Zelle (Biologie) – Suitzako alemana" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Zelle (Biologie)" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Suitzako alemana" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%85%E1%8B%8B%E1%88%B5" title="ህዋስ – amharera" lang="am" hreflang="am" data-title="ህዋስ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharera" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Celula" title="Celula – aragoiera" lang="an" hreflang="an" data-title="Celula" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoiera" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/L%C4%ABfcl%C4%93ofa" title="Līfclēofa – Old English" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Līfclēofa" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Old English" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="कोशिका – angikera" lang="anp" hreflang="anp" data-title="कोशिका" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angikera" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="خلية – arabiera" lang="ar" hreflang="ar" data-title="خلية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabiera" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%8A%D9%82%D8%A9" title="بنيقة – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="بنيقة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%8A%D9%87" title="خليه – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="خليه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B7_(%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A7%B1%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8)" title="কোষ (জীৱবিজ্ঞান) – assamera" lang="as" hreflang="as" data-title="কোষ (জীৱবিজ্ঞান)" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assamera" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula" title="Célula – asturiera" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Célula" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiera" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BB" title="Лъамел – avarera" lang="av" hreflang="av" data-title="Лъамел" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="avarera" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCceyr%C9%99" title="Hüceyrə – azerbaijanera" lang="az" hreflang="az" data-title="Hüceyrə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaijanera" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%AC%D8%B1%D9%87" title="حوجره – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="حوجره" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artikulu onak"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D2%99%D3%99%D0%BD%D3%99%D0%BA" title="Күҙәнәк – baxkirera" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Күҙәнәк" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baxkirera" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/L%C5%8Dstel%C4%97" title="Lōstelė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Lōstelė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Selula" title="Selula – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Selula" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Клетка – bielorrusiera" lang="be" hreflang="be" data-title="Клетка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorrusiera" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%83%D0%B7%D0%B0" title="Вуза – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Вуза" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Клетка – bulgariera" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Клетка" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgariera" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B7_(%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8)" title="कोष (जीवविज्ञान) – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="कोष (जीवविज्ञान)" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%B2%E1%80%9C%E1%80%BA" title="သဲလ် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="သဲလ်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B7_(%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AC%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8)" title="কোষ (জীববিজ্ঞান) – bengalera" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কোষ (জীববিজ্ঞান)" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalera" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%95%E0%BE%B2%E0%BC%8B%E0%BD%95%E0%BD%B4%E0%BD%84%E0%BC%8D" title="ཕྲ་ཕུང། – tibetera" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཕྲ་ཕུང།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibetera" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kellig" title="Kellig – bretoiera" lang="br" hreflang="br" data-title="Kellig" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoiera" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/%C4%86elija_(biologija)" title="Ćelija (biologija) – bosniera" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Ćelija (biologija)" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniera" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81" title="Эс – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Эс" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artikulu nabarmenduak"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/C%C3%A8l%C2%B7lula" title="Cèl·lula – katalana" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Cèl·lula" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalana" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1%CC%A4-b%C3%A0u" title="Sá̤-bàu – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sá̤-bàu" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Клетка – txetxenera" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Клетка" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="txetxenera" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%95" title="خانە – erdialdeko kurduera" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خانە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="erdialdeko kurduera" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Bu%C5%88ka" title="Buňka – txekiera" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Buňka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="txekiera" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B9%D1%80%C4%83%D0%BC" title="Пайрăм – txuvaxera" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Пайрăм" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="txuvaxera" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cell_(bioleg)" title="Cell (bioleg) – galesa" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cell (bioleg)" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galesa" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Celle_(biologi)" title="Celle (biologi) – daniera" lang="da" hreflang="da" data-title="Celle (biologi)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="daniera" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Zelle_(Biologie)" title="Zelle (Biologie) – alemana" lang="de" hreflang="de" data-title="Zelle (Biologie)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemana" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8D%CF%84%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%BF" title="Κύτταρο – greziera" lang="el" hreflang="el" data-title="Κύτταρο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greziera" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cell_(biology)" title="Cell (biology) – ingelesa" lang="en" hreflang="en" data-title="Cell (biology)" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingelesa" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/%C4%88elo_(biologio)" title="Ĉelo (biologio) – esperantoa" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ĉelo (biologio)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperantoa" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artikulu nabarmenduak"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula" title="Célula – gaztelania" lang="es" hreflang="es" data-title="Célula" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="gaztelania" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Rakk" title="Rakk – estoniera" lang="et" hreflang="et" data-title="Rakk" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoniera" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula" title="Célula – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Célula" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="سلول – persiera" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سلول" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persiera" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Solu" title="Solu – finlandiera" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Solu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandiera" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Kykna" title="Kykna – faroera" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Kykna" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="faroera" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Cellule_(biologie)" title="Cellule (biologie) – frantsesa" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Cellule (biologie)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="frantsesa" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/C%C3%A8lula_(biologia)" title="Cèlula (biologia) – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Cèlula (biologia)" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Sel" title="Sel – iparraldeko frisiera" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Sel" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="iparraldeko frisiera" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cill_(bitheola%C3%ADocht)" title="Cill (bitheolaíocht) – irlandera" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cill (bitheolaíocht)" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandera" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9loul_(byoloji)" title="Séloul (byoloji) – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Séloul (byoloji)" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Cealla_(bith-e%C3%B2las)" title="Cealla (bith-eòlas) – Eskoziako gaelikoa" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Cealla (bith-eòlas)" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Eskoziako gaelikoa" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula" title="Célula – galiziera" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Célula" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galiziera" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%84%DB%8A%D9%84" title="سللۊل – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="سللۊل" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tekoveap%E1%BB%B9i" title="Tekoveapỹi – guaraniera" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tekoveapỹi" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guaraniera" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Killag" title="Killag – manxera" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Killag" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manxera" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Se-p%C3%A2u" title="Se-pâu – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Se-pâu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%AA%D7%90" title="תא – hebreera" lang="he" hreflang="he" data-title="תא" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreera" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="कोशिका – hindia" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कोशिका" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindia" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Cell" title="Cell – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Cell" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Stanica" title="Stanica – kroaziera" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Stanica" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroaziera" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Selil" title="Selil – Haitiko kreolera" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Selil" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haitiko kreolera" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sejt" title="Sejt – hungariera" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Sejt" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hungariera" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%BB%D5%AB%D5%BB" title="Բջիջ – armeniera" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բջիջ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armeniera" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%BB%D5%AB%D5%BB" title="Բջիջ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Բջիջ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Cellula_(biologia)" title="Cellula (biologia) – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Cellula (biologia)" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artikulu nabarmenduak"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sel_(biologi)" title="Sel (biologi) – indonesiera" lang="id" hreflang="id" data-title="Sel (biologi)" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesiera" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Cellul" title="Cellul – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Cellul" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Selula_(biolohia)" title="Selula (biolohia) – ilocanoera" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Selula (biolohia)" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilocanoera" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%BB%D0%B3" title="Оагилг – ingushera" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Оагилг" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ingushera" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Celulo" title="Celulo – idoa" lang="io" hreflang="io" data-title="Celulo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="idoa" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fruma" title="Fruma – islandiera" lang="is" hreflang="is" data-title="Fruma" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandiera" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Cellula" title="Cellula – italiera" lang="it" hreflang="it" data-title="Cellula" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiera" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%B0%E8%83%9E" title="細胞 – japoniera" lang="ja" hreflang="ja" data-title="細胞" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoniera" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Sel_(bailoji)" title="Sel (bailoji) – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Sel (bailoji)" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/ji%27esle" title="ji'esle – lojbana" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="ji'esle" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojbana" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8l_(biologi)" title="Sèl (biologi) – javera" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sèl (biologi)" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javera" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%AF%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="უჯრედი – georgiera" lang="ka" hreflang="ka" data-title="უჯრედი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiera" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Kletka" title="Kletka – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Kletka" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Takwatt" title="Takwatt – kabiliera" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Takwatt" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabiliera" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%8D%D1%82%D1%8D" title="Уэтэ – kabardiera" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Уэтэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="kabardiera" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0" title="Жасуша – kazakhera" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Жасуша" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakhera" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%87%E1%9E%B8%E1%9E%9C%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="កោសិកាជីវវិទ្យា – khemerera" lang="km" hreflang="km" data-title="កោសិកាជីវវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khemerera" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B3%80%E0%B2%B5%E0%B2%95%E0%B3%8B%E0%B2%B6" title="ಜೀವಕೋಶ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಜೀವಕೋಶ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%B8%ED%8F%AC" title="세포 – koreera" lang="ko" hreflang="ko" data-title="세포" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreera" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Xane" title="Xane – kurduera" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Xane" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurduera" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Kell" title="Kell – kornubiera" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Kell" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornubiera" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Клетка – kirgizera" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Клетка" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgizera" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Cellula" title="Cellula – latina" lang="la" hreflang="la" data-title="Cellula" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latina" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Zell_(Biologie)" title="Zell (Biologie) – luxenburgera" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Zell (Biologie)" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxenburgera" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0" title="Жаннакъатта – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Жаннакъатта" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Клетка – lezginera" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Клетка" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezginera" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Selula" title="Selula – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Selula" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Akataffaali" title="Akataffaali – luganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Akataffaali" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="luganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Cel_(biologie)" title="Cel (biologie) – limburgera" lang="li" hreflang="li" data-title="Cel (biologie)" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburgera" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Cellula" title="Cellula – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Cellula" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%80%E0%BA%8A%E0%BA%A5_(%E0%BA%8A%E0%BA%B5%E0%BA%A7%E0%BA%B0%E0%BA%A7%E0%BA%B4%E0%BA%97%E0%BA%B0%E0%BA%8D%E0%BA%B2)" title="ເຊລ (ຊີວະວິທະຍາ) – laosera" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ເຊລ (ຊີວະວິທະຍາ)" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laosera" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/L%C4%85stel%C4%97" title="Ląstelė – lituaniera" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Ląstelė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituaniera" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/%C5%A0%C5%ABna" title="Šūna – letoniera" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Šūna" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letoniera" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Sela" title="Sela – malgaxea" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Sela" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaxea" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%87%D0%B0%D0%BA" title="Илпарчак – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Илпарчак" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Sel_(biologi)" title="Sel (biologi) – minangkabauera" lang="min" hreflang="min" data-title="Sel (biologi)" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabauera" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Клетка – mazedoniera" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Клетка" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="mazedoniera" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="കോശം – malabarera" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കോശം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malabarera" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81" title="Эс – mongoliera" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Эс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongoliera" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%80" title="पेशी – marathera" lang="mr" hreflang="mr" data-title="पेशी" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathera" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sel_(biologi)" title="Sel (biologi) – malaysiera" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sel (biologi)" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaysiera" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ကလာပ်စည်း – birmaniera" lang="my" hreflang="my" data-title="ကလာပ်စည်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmaniera" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%BE%D0%B2%D1%8D%D1%80%D0%B8%D1%86%D1%8F" title="Човэриця – erziera" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Човэриця" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erziera" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="سلول – mazandarandera" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="سلول" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandarandera" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Zell_(Biologie)" title="Zell (Biologie) – behe-alemana" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Zell (Biologie)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="behe-alemana" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B7" title="कोष – newarera" lang="new" hreflang="new" data-title="कोष" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newarera" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Cel_(biologie)" title="Cel (biologie) – nederlandera" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Cel (biologie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nederlandera" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Celle" title="Celle – nynorsk (norvegiera)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Celle" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="nynorsk (norvegiera)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Celle" title="Celle – bokmål (norvegiera)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Celle" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmål (norvegiera)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/A%C3%AEtre" title="Aître – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Aître" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Cellula_(biologia)" title="Cellula (biologia) – okzitaniera" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Cellula (biologia)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="okzitaniera" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Seelii_(Lubbiyyoo)" title="Seelii (Lubbiyyoo) – oromoera" lang="om" hreflang="om" data-title="Seelii (Lubbiyyoo)" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromoera" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AD%8B%E0%AC%B7" title="କୋଷ – oriya" lang="or" hreflang="or" data-title="କୋଷ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="oriya" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A9%8B%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A9%82" title="ਕੋਸ਼ਾਣੂ – punjabera" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕੋਸ਼ਾਣੂ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="punjabera" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Cell" title="Cell – pampangera" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Cell" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampangera" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kom%C3%B3rka" title="Komórka – poloniera" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Komórka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="poloniera" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%DB%81" title="خلیہ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="خلیہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%98%D9%88%D9%86%DA%A9%D9%87" title="ژونکه – paxtunera" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ژونکه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paxtunera" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9lula" title="Célula – portugesa" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Célula" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugesa" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kawsaykuq" title="Kawsaykuq – kitxua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kawsaykuq" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="kitxua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Celul%C4%83_(biologie)" title="Celulă (biologie) – errumaniera" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Celulă (biologie)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="errumaniera" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Celul%C3%A2_(biologie)" title="Celulâ (biologie) – aromaniera" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Celulâ (biologie)" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="aromaniera" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Клетка – errusiera" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Клетка" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="errusiera" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BD%D0%BA%D0%B0_(%D0%B1%D1%96%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D2%91%D1%96%D1%8F)" title="Бунка (біолоґія) – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Бунка (біолоґія)" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B7:" title="रसकोष: – sanskritoa" lang="sa" hreflang="sa" data-title="रसकोष:" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskritoa" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BA" title="Саанык – sakhera" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Саанык" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="sakhera" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/C%C3%A8llula" title="Cèllula – siziliera" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Cèllula" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siziliera" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88_%DA%AF%DA%BE%D8%B1%DA%99%D9%88" title="جيو گھرڙو – sindhia" lang="sd" hreflang="sd" data-title="جيو گھرڙو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhia" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Sealla" title="Sealla – iparraldeko samiera" lang="se" hreflang="se" data-title="Sealla" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="iparraldeko samiera" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C4%86elija_(biologija)" title="Ćelija (biologija) – serbokroaziera" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ćelija (biologija)" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbokroaziera" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B7%9B%E0%B6%BD%E0%B6%BA_(%E0%B6%A2%E0%B7%93%E0%B7%80_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80)" title="සෛලය (ජීව විද්‍යාව) – sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="සෛලය (ජීව විද්‍යාව)" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Cell" title="Cell – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Cell" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Bunka" title="Bunka – eslovakiera" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Bunka" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovakiera" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Celica" title="Celica – esloveniera" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Celica" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="esloveniera" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Nyere_(Dzezvipenyu)" title="Nyere (Dzezvipenyu) – shonera" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Nyere (Dzezvipenyu)" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shonera" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Unug" title="Unug – somaliera" lang="so" hreflang="so" data-title="Unug" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somaliera" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Qeliza" title="Qeliza – albaniera" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Qeliza" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albaniera" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%8B%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Ћелија (биологија) – serbiera" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ћелија (биологија)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbiera" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4lle_(Biologie)" title="Sälle (Biologie) – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Sälle (Biologie)" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9l_(biologi)" title="Sél (biologi) – sundanera" lang="su" hreflang="su" data-title="Sél (biologi)" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundanera" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Cell" title="Cell – suediera" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Cell" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suediera" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Seli" title="Seli – swahilia" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Seli" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahilia" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/sipaw" title="sipaw – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="sipaw" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%AF%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%A3%E0%AF%81" title="உயிரணு – tamilera" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உயிரணு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilera" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B0%A3%E0%B0%82" title="జీవకణం – telugua" lang="te" hreflang="te" data-title="జీవకణం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugua" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B2%D1%83%D2%B7%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B0" title="Ҳуҷайра – tajikera" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҳуҷайра" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tajikera" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C_(%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2)" title="เซลล์ (ชีววิทยา) – thailandiera" lang="th" hreflang="th" data-title="เซลล์ (ชีววิทยา)" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thailandiera" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/%C3%96%C3%BDj%C3%BCk" title="Öýjük – turkmenera" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Öýjük" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmenera" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Selula" title="Selula – tagaloa" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Selula" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagaloa" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCcre" title="Hücre – turkiera" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hücre" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turkiera" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D0%B7%D3%99%D0%BD%D3%99%D0%BA" title="Күзәнәк – tatarera" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Күзәнәк" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarera" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artikulu nabarmenduak"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Клітина – ukrainera" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Клітина" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainera" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%DB%81" title="خلیہ – urdua" lang="ur" hreflang="ur" data-title="خلیہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdua" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Hujayra" title="Hujayra – uzbekera" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Hujayra" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbekera" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Se%C5%82u%C5%82a" title="Sełuła – veneziera" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Sełuła" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="veneziera" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Tế bào – vietnamera" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tế bào" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamera" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Si%C3%BCl" title="Siül – volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Siül" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Celule" title="Celule – valoniera" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Celule" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valoniera" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Selul%C3%A1" title="Selulá – warayera" lang="war" hreflang="war" data-title="Selulá" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="warayera" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%B0%E8%83%9E" title="細胞 – wu txinera" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="細胞" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu txinera" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-cell" title="I-cell – xhosera" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-cell" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="xhosera" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98" title="თოლი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="თოლი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A6%D7%A2%D7%9C" title="צעל – yiddisha" lang="yi" hreflang="yi" data-title="צעל" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddisha" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3r%C3%B3" title="Hóró – jorubera" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Hóró" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="jorubera" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Sibau" title="Sibau – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Sibau" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BB%86%E8%83%9E" title="细胞 – txinera" lang="zh" hreflang="zh" data-title="细胞" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="txinera" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%B0%E8%83%9E" title="細胞 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="細胞" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8-pau" title="Sè-pau – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sè-pau" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%B0%E8%83%9E" title="細胞 – kantonera" lang="yue" hreflang="yue" data-title="細胞" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantonera" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ingqamuzana" title="Ingqamuzana – zuluera" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ingqamuzana" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zuluera" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7868#sitelinks-wikipedia" title="Aldatu hizkuntzen arteko loturak" class="wbc-editpage">Aldatu loturak</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Izen-tarteak"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Zelula" title="Eduki orrialdea ikusi [c]" accesskey="c"><span>Artikulua</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Eztabaida:Zelula" rel="discussion" title="Artikuluari buruzko eztabaida [t]" accesskey="t"><span>Eztabaida</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aldatu hizkuntza aldaera" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">euskara</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Ikusketak"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Zelula"><span>Irakurri</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit" title="Orri hau aldatu [v]" accesskey="v"><span>Aldatu</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit" title="Idatzi orri honen iturburu kodea [e]" accesskey="e"><span>Aldatu iturburu kodea</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=history" title="Artikulu honen aurreko bertsioak. [h]" accesskey="h"><span>Ikusi historia</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tresnak" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tresnak</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Tresnak</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ezkutatu</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Ekintzak </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Zelula"><span>Irakurri</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit" title="Orri hau aldatu [v]" accesskey="v"><span>Aldatu</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit" title="Idatzi orri honen iturburu kodea [e]" accesskey="e"><span>Aldatu iturburu kodea</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=history"><span>Ikusi historia</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Orokorra </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:ZerkLotzenDuHona/Zelula" title="Orri honetaranzko esteka duten wiki orri guztien zerrenda [j]" accesskey="j"><span>Honanzko esteka duten orriak</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:RecentChangesLinked/Zelula" rel="nofollow" title="Orri honetatik esteka duten orrietako azken aldaketak [k]" accesskey="k"><span>Lotutako orrietako aldaketak</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=eu" title="Irudiak edo media fitxategiak igo [u]" accesskey="u"><span>Fitxategia igo</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:OrrialdeBereziak" title="Orri berezi guztien zerrenda [q]" accesskey="q"><span>Orri bereziak</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&oldid=9887985" title="Orriaren bertsio honetaranzko esteka iraunkorra"><span>Lotura iraunkorra</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=info" title="Orrialde honi buruzko informazio gehiago"><span>Orri honen datuak</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:CiteThisPage&page=Zelula&id=9887985&wpFormIdentifier=titleform" title="Orri honen aipua egiteko moduari buruzko informazioa"><span>Artikulu hau aipatu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Feu.wikipedia.org%2Fwiki%2FZelula"><span>URL laburra lortu</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:QrCode&url=https%3A%2F%2Feu.wikipedia.org%2Fwiki%2FZelula"><span>QR kodea jaitsi</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Inprimatu/esportatu </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:Book&bookcmd=book_creator&referer=Zelula"><span>Liburu bat sortu</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:DownloadAsPdf&page=Zelula&action=show-download-screen"><span>Deskargatu PDF formatuan</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zelula&printable=yes" title="Orrialde honen bertsio inprimagarria [p]" accesskey="p"><span>Inprimatzeko bertsioa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Beste proiektuetan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cells" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7868" title="Datuen biltegi elementu batera lotuta [g]" accesskey="g"><span>Wikidata itema</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Itxura"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Itxura</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ezkutatu</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1-Wikipedia10000" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Wikipedia_guztiek_izan_beharreko_artikuluen_zerrenda/3._maila" title="Artikulu hau Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluen zerrendaren parte da"><img alt="Artikulu hau Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluen zerrendaren parte da" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikipedia-1000.png/20px-Wikipedia-1000.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikipedia-1000.png/30px-Wikipedia-1000.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikipedia-1000.png/40px-Wikipedia-1000.png 2x" data-file-width="1122" data-file-height="1024" /></a></span></div></div> <div id="mw-indicator-2-HezkuntzaPrograma" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Atari:Hezkuntza" title="Artikulu hau "Kalitatezko 2.000 artikulu 12-16 urteko ikasleentzat" proiektuaren parte da"><img alt="Artikulu hau "Kalitatezko 2.000 artikulu 12-16 urteko ikasleentzat" proiektuaren parte da" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png/19px-Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png/28px-Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png/38px-Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png 2x" data-file-width="747" data-file-height="794" /></a></span></div></div> <div id="mw-indicator-3-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Artikulu_nabarmenduak" title="Artikulu hau nabarmendua da. Informazio gehiago nahi baduzu, egin klik hemen."><img alt="Artikulu hau nabarmendua da. Informazio gehiago nahi baduzu, egin klik hemen." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/20px-Cscr-featured.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/30px-Cscr-featured.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/40px-Cscr-featured.svg.png 2x" data-file-width="466" data-file-height="443" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Wikipedia, Entziklopedia askea</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="eu" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Cork_Micrographia_Hooke.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Cork_Micrographia_Hooke.png/200px-Cork_Micrographia_Hooke.png" decoding="async" width="200" height="289" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Cork_Micrographia_Hooke.png/300px-Cork_Micrographia_Hooke.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Cork_Micrographia_Hooke.png/400px-Cork_Micrographia_Hooke.png 2x" data-file-width="811" data-file-height="1170" /></a><figcaption>Kortxoaren egituraren irudia <a href="/wiki/Mikroskopio" title="Mikroskopio">mikroskopioaz</a>, <a href="/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke">Robert Hookek</a> egina. Zelula izena irudian ikus daitezkeen gelatxoetatik dator, latinez <i>cellulae</i></figcaption></figure> <p><b>Zelula</b> (<a href="/wiki/Latin" title="Latin">latinetik</a> <i>cellulae</i>, "gela txikia"<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) izaki bizidun guztien egitura-unitate eta funtzional garrantzitsuena da. Gaur egungo <a href="/wiki/Biologia" title="Biologia">biologia</a> <a href="/wiki/Teoria_zelular" title="Teoria zelular">Teoria zelularrean</a> oinarritzen da, besteak beste. </p><p>Zelulak <a href="/wiki/Zelula-mintz" class="mw-redirect" title="Zelula-mintz">zelula-mintz</a> batean bildutako <a href="/wiki/Zitoplasma" title="Zitoplasma">zitoplasmaz</a> osatuta daude. Zitoplasma honek hainbat <a href="/wiki/Biomolekula" title="Biomolekula">biomolekula</a> ditu, adibidez <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">proteinak</a> eta <a href="/wiki/Azido_nukleiko" title="Azido nukleiko">azido nukleikoak</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Zelulak biziaren oinarrizko elementuak dira: izaki bizidun guztiak zelulez osatuta daude. Izaki bizidunen aniztasuna ikaragarria da, zelula bakar batez (organismo <a href="/wiki/Zelulabakar" class="mw-redirect" title="Zelulabakar">zelulabakarrak</a>, <a href="/wiki/Bakterio" title="Bakterio">bakterioak</a> barne) zelula askoz (organismo <a href="/wiki/Zelulanitz" class="mw-redirect" title="Zelulanitz">zelulaniztunak</a>, <a href="/wiki/Animalia" title="Animalia">animalia</a> eta <a href="/wiki/Landare" title="Landare">landareak</a> barne) egon daitezke osatuta<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Animalia eta landaretan dauden zelula kopuruak oso aldakorrak badira ere, <a href="/wiki/Gizaki" title="Gizaki">gizaki</a> batek 10 bilioi zelula (<span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle 10^{13}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>13</mn> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle 10^{13}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/cf3295e5df223a0a3d04848d9a7a32e144947373" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:4.201ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle 10^{13}}"></span>) inguru ditu<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Landare eta animalien zelula gehienak <a href="/wiki/Mikroskopio" title="Mikroskopio">mikroskopio</a> baten bidez baino ezin dira ikusi, eta <a href="/wiki/Mikrometro_(unitatea)" title="Mikrometro (unitatea)">mikrometro</a> batetik ehun arte neurtzen dute<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Zelulak <a href="/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke">Robert Hookek</a> aurkitu zituen <a href="/wiki/1665" title="1665">1665an</a>. Izena <a href="/wiki/Kristau" title="Kristau">kristau</a> <a href="/wiki/Monje" title="Monje">monjeek</a> <a href="/wiki/Monasterio" title="Monasterio">monasterioetan</a> bizitzeko dituzten gelen omenez eman zion<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Teoria_zelularra" class="mw-redirect" title="Teoria zelularra">Teoria zelularra</a> lehenengoz <a href="/wiki/1839" title="1839">1839an</a> sortu zuten <a href="/wiki/Matthias_Jakob_Schleiden" title="Matthias Jakob Schleiden">Matthias Jakob Schleidenek</a> eta <a href="/wiki/Theodor_Schwann" title="Theodor Schwann">Theodor Schwannek</a>. Teoria honen arabera izaki bizidun guztiak gutxienez zelula batez osaturik daude, eta zelulak dira izaki bizidun guztien egitura eta funtzio unitate oinarrizkoa. Era berean, zelula guztiak aurreko zelula batetik eratortzen dira<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Biziaren_jatorria" title="Biziaren jatorria">Lehen zelulak</a> orain dela 3.500 milioi urte agertu ziren <a href="/wiki/Lurra" title="Lurra">Lurrean</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zelula_motak">Zelula motak</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=1" title="Aldatu atal hau: «Zelula motak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Zelula motak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bi zelula mota nagusi daude: zelula <a href="/wiki/Prokarioto" title="Prokarioto">prokariotoa</a> eta zelula <a href="/wiki/Eukarioto" title="Eukarioto">eukariotoa</a>. Azken talde honetan, bere aldetik, bi kategoria: animalia zelulak eta landare zelulak. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zelula_prokariotoa">Zelula prokariotoa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=2" title="Aldatu atal hau: «Zelula prokariotoa»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Zelula prokariotoa"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Prokarioto" title="Prokarioto">Prokarioto</a>»</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Average_prokaryote_cell-_en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Average_prokaryote_cell-_en.svg/langeu-220px-Average_prokaryote_cell-_en.svg.png" decoding="async" width="220" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Average_prokaryote_cell-_en.svg/langeu-330px-Average_prokaryote_cell-_en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Average_prokaryote_cell-_en.svg/langeu-440px-Average_prokaryote_cell-_en.svg.png 2x" data-file-width="650" data-file-height="390" /></a><figcaption>Zelula prokarioto tipikoaren eskema</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Prokarioto" title="Prokarioto">Prokariotoak</a> (<a href="/wiki/Greziera" title="Greziera">grezieratik</a> <i>πρό-</i>, <i>pro-</i>, "lehen, aurre" + <i>καρυόν</i>, <i>karyon</i> "<a href="/wiki/Intxaur" title="Intxaur">intxaur</a>" edo "<a href="/wiki/Hazi" title="Hazi">hazi</a>", zelula nukleoa adierazteko) <a href="/wiki/Zelula_nukleo" title="Zelula nukleo">nukleo</a> gabeko <a href="/wiki/Zelulabakar" class="mw-redirect" title="Zelulabakar">zelulabakarrez</a> eratutako izakiak dira, eukariotoak bezain konplexuak ez direnak<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Prokariotoak <a href="/wiki/Arkeo" class="mw-redirect" title="Arkeo">arkeo</a> eta <a href="/wiki/Bakterio" title="Bakterio">bakterioetan</a> banatzen dira. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Arkeobakterioa">Arkeobakterioa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=3" title="Aldatu atal hau: «Arkeobakterioa»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Arkeobakterioa"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Arkeobakterio" class="mw-redirect" title="Arkeobakterio">Arkeobakterio</a>»</div><p>Arkeobakterioek 0,1 eta 15 μm arteko diametro zelularra daukate, nahiz eta harizpiak eratzen dituztenak handiagoak izan daitezkeen. Hainbat forma desberdinetan aurki ditzakegu, batzuek <a href="/wiki/Flagelo" title="Flagelo">flageloak</a> ere badituzte eta mugikorrak dira <sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Bakterioen antzera, arkeoek ez dute organuluak banatzeko barne-mintzik. Organismo guztiek bezala, erribosomak dituzte, baina bakterioetan aurkitzen ditugunak ez bezalakoak, ez baitira sentikorrak agente antimikrobianoen aurrean. </p><p><a href="/wiki/Zelula_mintz" title="Zelula mintz">Zelula-mintzak</a> gainerako zelulen antzeko egitura du, baina bere konposizio kimikoa bakarra da, eter motako loturekin bere <a href="/wiki/Lipido" title="Lipido">lipidoetan</a> <sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Arkeo ia guztiek <a href="/wiki/Zelula_horma" title="Zelula horma">zelula horma</a> daukate (<i>Thermoplasma</i> batzuk dira salbuespena). </p><p><a href="/wiki/Prokarioto" title="Prokarioto">Prokarioto</a> gehienetan bezala, arkeoen zelulak ez dute nukleorik eta <a href="/wiki/Kromosoma" title="Kromosoma">kromosoma</a> biribil bakarra daukate. Bere <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genomak</a> tamaina txikikoak dira, 2-4 milioi bikote base inguru. <a href="/wiki/RNA_polimerasa" title="RNA polimerasa">RNA polimerasa</a> egotea ere ezaugarri azpimarragarria da. Beste alde batetik, bere DNA nukleosoma forman kokatzen da, <a href="/wiki/Eukarioto" title="Eukarioto">eukariotoetan</a> bezala, <a href="/wiki/Histona" title="Histona">histona</a> bezalako proteinei esker. Fisio binario edo anitza, fragmentazioa eta gemazio bidez ugal daitezke. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bakterioa">Bakterioa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=4" title="Aldatu atal hau: «Bakterioa»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Bakterioa"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Bakterio" title="Bakterio">Bakterio</a>»</div><p>Bakterioak erlatiboki sinpleak diren organismoak dira, dimentsio oso txikikoak, mikra batzuk kasu gehienetan. Beste prokarioto batzuen antzera, ez dute mintzez inguratutako nukleorik, baina badute <a href="/wiki/DNA" class="mw-redirect" title="DNA">DNA</a> biltzen duen molekula handi bat, normalean biribila <sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Zitoplasman <a href="/wiki/Plasmido" title="Plasmido">plasmido</a> txikiak ikus daitezke batzuetan, <a href="/wiki/DNA" class="mw-redirect" title="DNA">DNA</a> duten molekula txiki zirkularrak, <a href="/wiki/Gene" title="Gene">geneak</a> dituztenak. Zitoplasmak ere <a href="/wiki/Erribosoma" title="Erribosoma">erribosomak</a> ditu, eukariotoen aldean txikiagoak direnak. Bakterio batek 20.000 erribosoma izan ditzake <sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Kasu batzuetan, mintzez konposatutako egiturak daude, <a href="/wiki/Fotosintesi" title="Fotosintesi">fotosintesiarekin</a> erlazionatzen direnak. </p><p>Lipidoz osatutako zelula mintza daukate; honen gainetik, <a href="/wiki/Zelula_horma" title="Zelula horma">zelula horma</a> berezia ere, landareen zelula hormaren aldean <a href="/wiki/Zelulosa" title="Zelulosa">zelulosa</a> ez duena, <a href="/wiki/Mureina" class="mw-redirect" title="Mureina">mureina</a> izeneko molekula baizik <sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Zelula mintza eta zelula hormaren arteko espazioari espazio periplasmiko deitzen zaio. Bakterio batzuk <a href="/wiki/Kapsula_(mikrobiologia)" title="Kapsula (mikrobiologia)">kapsula</a> daukate eta beste batzuk <a href="/wiki/Endospora" title="Endospora">endosporak</a> sortzeko gai dira beraien bizi-zikloko momenturen batean. Kanpo egituren artean, <a href="/wiki/Flagelo" title="Flagelo">flageloak</a> (flagelo eukariotoen antzik ez dutenak) eta <a href="/wiki/Pilus" title="Pilus">piliak</a> (parasexualitatearekin lotuta) nabarmentzen dira. </p><p>Bakterio gehienek ugalketa oso eraginkor eta azkarra dute, <a href="/wiki/Erdibiditze" class="mw-redirect" title="Erdibiditze">erdibiditze</a> prozesuaren bidez gertatzen dena <sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Escherichia_coli" title="Escherichia coli">Escherichia coli</a> bakterio ezaguna 20 minuturo erdibitzen da. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zelula_eukariotoak">Zelula eukariotoak</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=5" title="Aldatu atal hau: «Zelula eukariotoak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Zelula eukariotoak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Eukarioto" title="Eukarioto">Eukarioto</a>»</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Wilson1900Fig2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Wilson1900Fig2.jpg/250px-Wilson1900Fig2.jpg" decoding="async" width="250" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Wilson1900Fig2.jpg/375px-Wilson1900Fig2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Wilson1900Fig2.jpg/500px-Wilson1900Fig2.jpg 2x" data-file-width="2211" data-file-height="1545" /></a><figcaption>Tipularen zelulen marrazkia, non zelulak ziklo zelularraren fase ezberdinetan dauden</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Eukarioto" title="Eukarioto">Eukariotoak</a> zelula <a href="/wiki/Zelula_nukleo" title="Zelula nukleo">nukleoa</a> eta beste <a href="/wiki/Organulu" title="Organulu">organulu</a> batzuk <a href="/wiki/Zelula_mintz" title="Zelula mintz">zelula mintzaz</a> inguratuta duten <a href="/wiki/Izaki_bizidun" class="mw-redirect" title="Izaki bizidun">izaki bizidunak</a> dira. Eukariotoak <b>Eukarya</b> <a href="/wiki/Domeinu_(biologia)" title="Domeinu (biologia)">domeinuaren</a> parte dira, eta <a href="/wiki/Zelulabakar" class="mw-redirect" title="Zelulabakar">zelulabakar</a> edo <a href="/wiki/Organismo_zelulaniztun" title="Organismo zelulaniztun">zelulaniztunak</a> izan daitezke. Zelula eukariotoa <a href="/wiki/Prokarioto" title="Prokarioto">prokariototik</a> (hau da, <a href="/wiki/Bakterio" title="Bakterio">bakterioak</a> eta <a href="/wiki/Arkeo" class="mw-redirect" title="Arkeo">arkeoak</a>) bereizten duen ezaugarria organuluak mintzaz babestuak egotea da, bereziki nukleoa. Nukleo horretan <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">material genetikoa</a> biltzen da, <a href="/wiki/Gaineztadura_nuklear" title="Gaineztadura nuklear">gaineztadura nuklearren</a> babesean<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Nukleoa izateak ematen die eukariotoei euren izena, <a href="/wiki/Antzinako_greziera" title="Antzinako greziera">antzinako grezierako</a> εὖ (<i>eu</i>, "ondo" edo "benetakoa") eta κάρυον (<i>karyon</i>, "muin", "hazi" edo "mami")<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Gaineztadura edo mintzaz babestutako beste organulu batzuk ere badituzte zelula eukariotoek, adibidez <a href="/wiki/Mitokondrio" title="Mitokondrio">mitokondrioak</a> eta <a href="/wiki/Golgi_aparatu" title="Golgi aparatu">Golgi aparatua</a>. Gainera, <a href="/wiki/Landare" title="Landare">landare</a> eta <a href="/wiki/Alga" title="Alga">algek</a> <a href="/wiki/Kloroplasto" title="Kloroplasto">kloroplastoak</a> ere badituzte. Arkeobakterio eta bakterioek ez bezala, eukariotoak elkartu eta izaki zelulaniztunak sor ditzakete, <a href="/wiki/Ehun_(biologia)" title="Ehun (biologia)">ehun</a> eta zelula mota ezberdinekin. </p><p>Eukariotoen artean, bi zelula mota nagusi daude: animalia eta landareena. Bi zelula mota horiek, egiturazko desberdintasunak izan arren, funtsean antzekotasun handiak dituzte, eta eredu berari jarraitzen diote. Zelula prokariotoetatik nabarmen bereizten dira. </p><p>Animalia eta landare zelulen arteko aldeak oso lotuta daude bi zelula horiek duten fisiologia ezberdinarekin. Landareek, adibidez, <a href="/wiki/Fotosintesi" title="Fotosintesi">fotosintesia</a> egiten dute, eta hori burutzeko animalia zeluletan ez dauden <a href="/wiki/Kloroplasto" title="Kloroplasto">kloroplastoak</a> dituzte <sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Bestalde, landare zelulek berezko <a href="/wiki/Zelula_horma" title="Zelula horma">zelula horma</a> dute, <a href="/wiki/Zelulosa" title="Zelulosa">zelulosaz</a> osatutakoa, <a href="/wiki/Zelula_mintz" title="Zelula mintz">zelula mintzaren</a> kanpoaldean dagoena. Animalia zelulek ez dute halakorik <sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Neurria_eta_itxura">Neurria eta itxura</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=6" title="Aldatu atal hau: «Neurria eta itxura»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Neurria eta itxura"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Gram_Stain_Anthrax.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Gram_Stain_Anthrax.jpg/220px-Gram_Stain_Anthrax.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Gram_Stain_Anthrax.jpg/330px-Gram_Stain_Anthrax.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Gram_Stain_Anthrax.jpg/440px-Gram_Stain_Anthrax.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="405" /></a><figcaption>Bi zelula ezberdinen tamaina eta itxura ikus daitezke irudi mikroskopiko honetan: <a href="/wiki/Neutrofilo" title="Neutrofilo">neutrofiloak</a> alde batetik -10 μm-ko odol zelula esferikoak- eta <a href="/wiki/Bacillus_anthracis" title="Bacillus anthracis">Bacillus anthracis</a> bakterioarenak -4 μm-ko zelula luzeak-</figcaption></figure> <p>Zelula gehienak mikroskopikoak dira, hots, mikroskopioarekin soilik dira ikusgai. <a href="/wiki/Mikra" class="mw-redirect" title="Mikra">Mikra</a> gutxi batzuk besterik ez dute neurtzen. Zelula txikienen artean <a href="/wiki/Mycoplasma" title="Mycoplasma">Mycoplasma</a> bakterioarenak daude (bakterio txikienetako bat), 0,2 μm-koak <sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Bakterio" title="Bakterio">Bakterio</a> gehienak 0,5 eta 5 mikrako luzeren artean kokatzen dira. Animali zelulak 1 eta 100 mikren artean neurtu ohi dira (<a href="/wiki/Eritrozito" class="mw-redirect" title="Eritrozito">eritrozitoak</a>, adibidez, 7 mikra <sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, eta <a href="/wiki/Hepatozito" title="Hepatozito">hepatozitoak</a> 20), eta landare zelulak 1 eta 50 artean. Zelula gutxi batzuk askoz handiagoak dira eta begi hutsez ikusgai: <a href="/w/index.php?title=Azetabularia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azetabularia (sortu gabe)">azetabularia</a> alga zelulabakarrak 10 cm-ko luzeraraino irits daiteke; gihar-zelula batzuek eta hainbat neuronek ere 20 cm. baino gehiagoko luzera dute; eta <a href="/wiki/Hegazti" title="Hegazti">hegaztien</a> arrautzek (<a href="/wiki/Obulu" title="Obulu">obuluak</a>) ere hainbat cm-ko diametroa daukate (<a href="/wiki/Ostruka" title="Ostruka">ostrukarenak</a>, 7 cm. inguru <sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). </p><p>Itxurari dagokionez, hau oso aldakorra da zelulen arabera. Zelula asko, batez ere aske bizi direnak, esferikoak dira (eritrozitoak, alga zelulabakarrak...). Bizitza askeko <a href="/wiki/Protozoo" title="Protozoo">protozoo</a> batzuek (<a href="/wiki/Amoebozoa" title="Amoebozoa">amebek</a>, adibidez) kanpoko mintza oso malgua dute, eta itxuraz aldatzen dute etengabe <a href="/wiki/Pseudopodo" title="Pseudopodo">pseudopodoen</a> bidez. </p><p>Animalien zelula epitelialek eta landare zelula ugari prismatikoak dira. Zelularen itxurak sarritan zer ikusi handia du bere funtzioarekin: neuronak oso luzeak dira eta luzakin asko dituzte, <a href="/wiki/Nerbio-bulkada" title="Nerbio-bulkada">nerbio-bulkada</a> hobeto transmititu ahal izateko. Gihar-zelulak ere luzeak eta uzkurkorrak. Hesteetako zelulek (<a href="/wiki/Enterozito" title="Enterozito">enterozitoek</a>) mikrobiloxka asko dituzte, xurgapen azalera areagotzeko, etab. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zelula_eukariotoaren_organuluak">Zelula eukariotoaren organuluak</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=7" title="Aldatu atal hau: «Zelula eukariotoaren organuluak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Zelula eukariotoaren organuluak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Biological_cell.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Biological_cell.svg/350px-Biological_cell.svg.png" decoding="async" width="350" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Biological_cell.svg/525px-Biological_cell.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Biological_cell.svg/700px-Biological_cell.svg.png 2x" data-file-width="1466" data-file-height="891" /></a><figcaption>Animalia zelula tipikoaren eskema, osagai azpizelularrak erakusten. <a href="/wiki/Organulu" title="Organulu">Organuluak</a>:<br /> (1) <a href="/wiki/Nukleolo" title="Nukleolo">nukleoloa</a><br /> (2) <a href="/wiki/Zelula_nukleo" title="Zelula nukleo">nukleoa</a><br /> (3) <a href="/wiki/Erribosoma" title="Erribosoma">erribosoma</a> (puntu txikiak)<br /> (4) <a href="/wiki/Besikula" title="Besikula">besikula</a><br /> (5) <a href="/wiki/Erretikulu_endoplasmatiko" title="Erretikulu endoplasmatiko">erretikulu endoplasmatiko</a> latza<br /> (6) <a href="/wiki/Golgi_aparatu" title="Golgi aparatu">Golgiren aparatua</a><br /> (7) <a href="/wiki/Zitoeskeleto" title="Zitoeskeleto">zitoeskeletoa</a><br /> (8) <a href="/wiki/Erretikulu_endoplasmatiko" title="Erretikulu endoplasmatiko">erretikulu endoplasmatiko</a> leuna<br /> (9) <a href="/wiki/Mitokondrio" title="Mitokondrio">mitokondrioak</a><br /> (10) <a href="/wiki/Bakuolo" title="Bakuolo">bakuoloa</a><br /> (11) <a href="/wiki/Zitoplasma" title="Zitoplasma">zitoplasma</a><br /> (12) <a href="/wiki/Lisosoma" title="Lisosoma">lisosoma</a><br /> (13) <a href="/wiki/Zentriolo" title="Zentriolo">zentrioloak</a> <a href="/wiki/Zentrosoma" title="Zentrosoma">zentrosoman</a></figcaption></figure> <p>Animalia zelula baten barneko anatomia aztertzerakoan, hiru zati nagusi bereiziko ditugu: zelularen kanpo geruza, <a href="/wiki/Zitoplasma" title="Zitoplasma">zitoplasma</a> eta nukleoa. </p><p>Animalia zelula baten kanpo geruza edo gainazala <a href="/wiki/Zelula_mintz" title="Zelula mintz">zelula mintz</a> deritzonak osatzen du. Mintz honek zelula bere ingurunetik banantzen du, baina ez isolatu, zelula eta ingurunearen arteko substantzien trukea ahalbidetzen duelako <sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Mintza oso mehea da eta <a href="/wiki/Lipido" title="Lipido">lipido</a> geruza bikoitz iragazkorra da, <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">proteinez</a> estalia. Lipido horien artean <a href="/wiki/Fosfolipido" title="Fosfolipido">fosfolipidoak</a> dira nagusi. </p><p>Mintzak funtzio selektiboa du, substantzia batzuk zelula barrura igarotzen uzten duelako, eta beste batzuk ez. Era berean, <a href="/wiki/Metabolismo" title="Metabolismo">metabolismoaren</a> hondakinen irteera errazten du. Molekulak eta ioiak zelula barnera sartzen dira lau mekanismo hauen bidez: <a href="/wiki/Difusio" title="Difusio">difusioa</a>, <a href="/wiki/Osmosi" title="Osmosi">osmosia</a>, <a href="/wiki/Garraio_aktibo" title="Garraio aktibo">garraio aktiboa</a> eta besikulen bidez. </p><p>Zelularen <a href="/wiki/Zitoplasma" title="Zitoplasma">zitoplasman</a> organulu izeneko egitura desberdin ugari daude. Zitoplasma zelula mintza eta nukleoaren arteko eremua da. Substantzia likatsu eta <a href="/wiki/Koloide" title="Koloide">koloidalak</a> betetzen du zitoplasma, <a href="/wiki/Zitosol" title="Zitosol">zitosol</a> edo hialoplasma <sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, eta organuluek zitosol horretan flotatzen dute. </p><p>Zitoplasman dauden organulu garrantzitsuenak honako hauek dira: </p> <ul><li><a href="/wiki/Erribosoma" title="Erribosoma">Erribosomak</a>: itxura esferikoa duten egitura txiki hauetan <a href="/wiki/Proteinen_sintesi" class="mw-redirect" title="Proteinen sintesi">proteinen sintesia</a> burutzen da, <a href="/wiki/RNA_mezulari" title="RNA mezulari">RNA-m</a>, <a href="/wiki/Transferentziako_RNA" title="Transferentziako RNA">RNA-t</a> eta <a href="/wiki/Aminoazido" title="Aminoazido">aminoazidoen</a> elkarrekintzaren ondorioz. Erribosomak RNA-m inguratzen duten bi azpiunitatez osatuta daude, bata handia eta bestea txikia <sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Erretikulu_endoplasmatiko" title="Erretikulu endoplasmatiko">Erretikulu endoplasmatikoa</a>: mintz unitariozko sare zabala da, sakulu eta hodixkak dituena, nukleotik zelula mintzeraino zabaltzen dena. Bi zati ezberdinek osatzen dute: erretikulu endoplasmatiko bikortsua edo zimurtsua, eta erretikulu endoplasmatiko leuna. Lehenak erribosomak erantsita ditu, bigarrenak ez <sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Zati zimurtsuan erribosometan sortzen diren proteinak garraiatzen dira, eta zati leunean lipidoak sintetizatzen dira.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Golgi_aparatu" title="Golgi aparatu">Golgi aparatua</a>: zaku lau asko dituen organulu da hau, erretikulu endoplasmatikotik datozen molekulak (proteinak eta lipidoak) jasotzen dituena. Bertan, molekula horiek pilatu, eraldatu eta jariatzen ditu Golgi aparatuak, besikula batzuen bidez <sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Lisosoma" title="Lisosoma">Lisosomak</a>: <a href="/wiki/Entzima" title="Entzima">entzima</a> hidrolitikoak dituzten organuluak dira, esferikoak. Golgi aparatuan dute jatorria. Suntsitu behar diren substantzien digestioa burutzen dute <sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Bakuolo" title="Bakuolo">Bakuoloak</a>: organulu hauek biltegiaren lana egiten dute. Landare zeluletan animalia zeluletan baino ugariagoak dira <sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Mitokondrio" title="Mitokondrio">Mitokondrioak</a>: baba itxurako egiturak, mintz bikoitza dute (kanpokoa eta barnekoa), eta tolestura ugari barneko mintzean (gandor mitokondrialak). Mitokondrioetan zelularen <a href="/wiki/Katabolismo" title="Katabolismo">katabolismoaren</a> bide garrantzitsuenetariko batzuk gertatzen dira, eta bertan energia kimokoa (<a href="/wiki/ATP_(Biokimika)" class="mw-redirect" title="ATP (Biokimika)">ATP</a>) sortzen da <sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Mitokondrioetan <a href="/wiki/DNA" class="mw-redirect" title="DNA">DNA</a> ere badago.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Zentriolo" title="Zentriolo">Zentrioloak</a>: mikrotubuluz osatutako organulu zilindrikoak dira, <a href="/wiki/Mitosi" title="Mitosi">mitosi</a> edo zatiketa zelularrean funtsezko zeregina burutzen dutenak <sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Zilio" title="Zilio">Zilio</a> eta <a href="/wiki/Flagelo" title="Flagelo">flageloen</a> eraketan parte hartzen dute.</li></ul> <p><a href="/wiki/Zelula_nukleo" title="Zelula nukleo">Zelula nukleoa</a> da zelula eukariotoak zelula prokariotoetatik bereizten dituena. Eukariotoen material genetikoa (DNA) zelula nukleo barruan dago, <a href="/wiki/Kromatina" title="Kromatina">kromatina</a> izeneko substantzia batean <sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (zelula nukleoaz gain, DNA ere badago mitokondrioetan eta kloroplastoetan). Zelula nukleoa inguratzen duen mintzak poro ugari ditu, nukleoa eta zitoplasmaren arteko substantzia batzuen sarrera-irteera errazten dutenak. Nukleo zelularraren barruan <a href="/wiki/Transkripzio_(genetika)" title="Transkripzio (genetika)">transkripzio</a> izeneko prozesua burutzen da, RNA sortzen duena (DNAtik abiatuta). Bertan ere erribosomak eratzen dira. </p><p>Landare zeluletan goian aipatutako organuluak ere badaude, <a href="/wiki/Lisosoma" title="Lisosoma">lisosomak</a> izan ezik. Bestalde, animalia zelulen aldean, landare zelulek berezko bi egitura dituzte: zelula horma eta kloroplastoak. </p> <ul><li><a href="/wiki/Zelula_horma" title="Zelula horma">Zelula horma</a> zelula mintzaren kanpoaldean dagoen egitura gogor eta lodia da, zelulari zurruntasuna ematen diona. <a href="/wiki/Zelulosa" title="Zelulosa">Zelulosaz</a> osatuta dago.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Kloroplasto" title="Kloroplasto">Kloroplastoak</a> fotosintesia egiten duten organuluak dira. Barnean tilakoide deritzonak dituzte, <a href="/wiki/Klorofila" title="Klorofila">klorofila</a> dutenak. Kloroplastoak <a href="/wiki/Fotosintesi" title="Fotosintesi">fotosintesia</a> egiten duten landarearen organo berdeetan (<a href="/wiki/Hosto" title="Hosto">hostoetan</a>) daude, batez ere <sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Kloroplastoek, mitokrondrioek bezala, DNA ere badute.</li></ul> <p>Gaur egun onarpen handia duen <a href="/wiki/Teoria_endosinbiotiko" title="Teoria endosinbiotiko">teoria endosinbiotikoaren</a> arabera, mitokondrio eta kloroplastoen jatorria zelula eukariotoetatik kanpo dago. Biak ala biak, hasieran, mikrobio prokariotoak izango ziren, eboluzioaren une jakin batean <a href="/wiki/Sinbiosi" title="Sinbiosi">sinbiosi</a> bat eratuko zutenak landare zelulekin, beren autonomia zelularra galduz eta zelula eukariotoetan integratuz <sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ezaugarriak">Ezaugarriak</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=8" title="Aldatu atal hau: «Ezaugarriak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Ezaugarriak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zelulak <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekula</a> espezifikoz osatutako sistema kimikoak dira, baina, oso gaitasun bereziak dituztenak. Gaur egun existitzen diren zelula guztiak oso antzekoak dira. Zelula-mota asko egon arren, guztiak patroi bereko aldaerak dira: molekula garrantzitsuenak eta zelularen barruan burutzen diren oinarrizko prozesuak berdinak dira zelula guztietan. Zelulak ulertzeko beraz, ikus dezagun zein diren zelula guztien gaitasunak eta ezaugarriak. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ugaltzeko_gaitasuna">Ugaltzeko gaitasuna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=9" title="Aldatu atal hau: «Ugaltzeko gaitasuna»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Ugaltzeko gaitasuna"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Three_cell_growth_types.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Three_cell_growth_types.svg/250px-Three_cell_growth_types.svg.png" decoding="async" width="250" height="252" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Three_cell_growth_types.svg/375px-Three_cell_growth_types.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Three_cell_growth_types.svg/500px-Three_cell_growth_types.svg.png 2x" data-file-width="694" data-file-height="700" /></a><figcaption>Zelularen zatiketa eta ugaltzea: <a href="/wiki/Mitosi" title="Mitosi">mitosia</a> eta <a href="/wiki/Meiosi" title="Meiosi">meiosia</a>.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Bizi" title="Bizi">Biziaren</a> ezaugarririk nabariena agian ugaltzeko gaitasuna da. Izaki bizidunek ugaltzeko gai dira eta prozesu honen ondorioz organismo berriak eta berdinak sortzen dituzte. Horretarako gurasoen ezaugarrien transmisioa gertatu behar da, edo hobeto esanda, ezaugarri horiek eragiteko informazioaren transmisioa <sup id="cite_ref-#1_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-#1-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Informazio honi, hau da, <a href="/wiki/Organismo" title="Organismo">organismoa</a> eraikitzeko arau-multzoari gene informazioa deritzo. <a href="/wiki/Gene" title="Gene">Gene</a>-informazioa beraz, biziaren elementurik garrantzitsuentzat har dezakegu; hala ere, gene-informazioa bakarrik ez da nahikoa izaki bizidun bar sortzeko: <a href="/wiki/Gene" title="Gene">gene</a>-informazioa isolatzen badugu ezin dugu eraiki ezta organismorik sinpleena ere. </p><p><a href="/wiki/Gene" title="Gene">Gene</a>-informazioak, erabilgarria izateko, gordeleku bat eskatzen du; gordeleku horiek zelulak dira hain zuzen. Organismoak ugaltzen direnean gene-informazioa transmititzen dute baina beti zelula batean sartuta. Era berean izaki bizidunak beti zelula batetik sortzen dira; baina zelula osoa behar dugu, ezin dugu eraiki organismoa zelularen atal batetik abiatuta. Zelulak beraz, horrelako moduan defini daitezke: zelulak izaki bizidunak sortzeko gutxieneko sistemak dira. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gene-informazioa_transmititzea_eta_gordetzea">Gene-informazioa transmititzea eta gordetzea</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=10" title="Aldatu atal hau: «Gene-informazioa transmititzea eta gordetzea»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Gene-informazioa transmititzea eta gordetzea"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zelula guztiek, salbuespenik gabe, molekula berean gordetzen dute gene informazioa; molekula hori azido desoxirribonukleikoa (<a href="/wiki/Azido_desoxirribonukleiko" title="Azido desoxirribonukleiko">DNA</a>) da, oso luzea den polimero lineala <sup id="cite_ref-#1_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-#1-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. DNA lau monomero (<a href="/wiki/Nukleotido" title="Nukleotido">nukleotidoz</a>) ezberdinez osatuta dago: </p> <ul><li><a href="/wiki/Adenina" title="Adenina">Adenina</a> (A),</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Timina" title="Timina">Timina</a> (T),</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Zitosina" title="Zitosina">Zitosina</a> (C),</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Guanina" title="Guanina">Guanina</a> (G).</li></ul> <p>Hauek bata bestearen ondoan lerrotzen dira sekuentzia espezifiko bat jarraituz. Sekuentzia honetan hain zuzen, gene-informazioa kodetuta dago. DNA zati konkretuak informazio-unitateak edo geneak dira: zelularen (edo <a href="/wiki/Organismo" title="Organismo">organismoren</a>) ezaugarri bat kodetzen duen molekularen zatia. </p><p>Gene-informazioa transmititzeko mekanismoa berdina da zelula guztietan eta DNAren egituran oinarritzen da. DNA molekula bi harizpiz osatuta dago. Bi harizpi hauek osagarriak dira; hau da, harizpi bakoitzeko nukleotido sekuentziak aztertzen baditugu agerian geratzen da beti A nukleotido bat T nukleotido batekin elkartzen dela; era berean, G nukleotido baten aurrean beti C nukleotido bat egongo da. Ezaugarri honetan hain zuzen <a href="/wiki/DNAren_erreplikazio" title="DNAren erreplikazio">DNAren bikoizketa</a> oinarritzen da: bikoizteko DNA molekula irekitzen da eta harizpi bakoitzeko sekuentzia jarraituz harizpi osagarri berri bat eraikitzen da. DNA erreplikazio-mekanismo hau unibertsala da. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="DNAtik_proteinara:_RNA_mezularia">DNAtik proteinara: RNA mezularia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=11" title="Aldatu atal hau: «DNAtik proteinara: RNA mezularia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: DNAtik proteinara: RNA mezularia"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:DNA_orbit_animated.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/DNA_orbit_animated.gif/200px-DNA_orbit_animated.gif" decoding="async" width="200" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/16/DNA_orbit_animated.gif 1.5x" data-file-width="290" data-file-height="477" /></a><figcaption><a href="/wiki/Azido_desoxirribonukleiko" title="Azido desoxirribonukleiko">DNAren</a> egituraren animazioa</figcaption></figure> <p>Zelulak informazioa erabiltzen du bere osagaiak eraikitzeko. <a href="/wiki/Informazio" title="Informazio">Informazioa</a> kodetuta dago eta deskodetzea beharrezkoa da, hau gene-espresioa dugu. </p> <ul><li>Prozesu honetan, hasieran, gene batetik <a href="/wiki/Azido_erribonukleiko" title="Azido erribonukleiko">RNA</a> <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekula</a> bat sortzen da; hau, DNA bezala, 4 <a href="/wiki/Nukleotido" title="Nukleotido">nukleotido</a> desberdinez osatutako <a href="/wiki/Polimero" title="Polimero">polimero</a> lineala da, baina askoz txikiagoa eta harizpi bakar batez osatua. Prozesu honi <b><a href="/wiki/Transkripzio_(genetika)" title="Transkripzio (genetika)">transkripzioa</a></b> deitzen diogu <sup id="cite_ref-#2_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-#2-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <ul><li>Bigarren urrats batean <a href="/wiki/Azido_erribonukleiko" title="Azido erribonukleiko">RNA</a> erabiltzen da beste <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekula</a>-mota bat sortzeko: <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">proteinak</a>, zelularen eragile nagusiak. Prozesu honi <a href="/wiki/Itzulpen_(genetika)" class="mw-redirect" title="Itzulpen (genetika)">itzulpena</a> deritzo <sup id="cite_ref-#2_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-#2-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <p><a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">Proteinak</a> ere <a href="/wiki/Polimero" title="Polimero">polimero</a> linealak dira baina kasu honetan monomeroak <a href="/wiki/Aminoazido" title="Aminoazido">aminoazidoak</a> (aa) dira (20 aa desberdin). RNAren <a href="/wiki/Nukleotido" title="Nukleotido">nukleotidoen</a> sekuentziak aminoazidoen sekuentzia eragiten du hori dela eta prozesu honi <a href="/wiki/Itzulpen_(genetika)" class="mw-redirect" title="Itzulpen (genetika)">itzulpena</a> deritzo (bi alfabeto desberdin). <a href="/wiki/Azido_erribonukleiko" title="Azido erribonukleiko">RNA</a>, azken finean, informazioaren mezularia delako (mRNA) erabiltzen du zelulak. Mezulari baten erabilerak abantaila handia dauka: kopia asko egin daitezke gene beretik eta hondatzen bada ez dauka garrantzirik, ordezkatua izango baita. RNAri esker beraz geneak babestuta mantentzen dira. </p><p>Itzulpena RNAz eta proteinez osatutako konplexu handi batean burutzen da: <a href="/wiki/Erribosoma" title="Erribosoma">erribosoman</a>. <a href="/wiki/Erribosoma" title="Erribosoma">Erribosoman</a> RNAm eta <a href="/wiki/Aminoazido" title="Aminoazido">aminoazidoak</a> biltzen dira, eta aminoazidoen arteko loturak eraikitzen dira. </p><p>Mekanismo eta kode berbera erabiltzen dira edozein zelulatan: hiru nukleotidoko sekuentzia espezifiko batek (kodonak) aminoazido espezifiko baten polimerizazioa eragiten du. <a href="/wiki/Kodoi" title="Kodoi">Kodonaren</a> eta <a href="/wiki/Aminoazido" title="Aminoazido">aminoazidoaren</a> arteko ezagutzea ez da zuzena: aminoazidoa <a href="/wiki/Erribosoma" title="Erribosoma">erribosoman</a> sartzen da beti <a href="/wiki/Azido_erribonukleiko" title="Azido erribonukleiko">RNA</a> molekula txiki bati lotuta (RNA garraiatzailea edo transferentziazkoa, tRNA) eta kodoiak tRNA honetan dagoen hiru nukleotidoko sekuentzia espezifiko bat, antikodoia hain zuzen, ezagutzen du. Azken finean beraz, itzulpena ere <a href="/wiki/Nukleotido" title="Nukleotido">nukleotidoen</a> arteko osagarritasunean datza. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Proteinak,_zelularen_eragile_nagusiak"><span id="Proteinak.2C_zelularen_eragile_nagusiak"></span>Proteinak, <a class="mw-selflink selflink">zelularen</a> eragile nagusiak</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=12" title="Aldatu atal hau: «Proteinak, zelularen eragile nagusiak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Proteinak, zelularen eragile nagusiak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:G-Protein.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/G-Protein.png/220px-G-Protein.png" decoding="async" width="220" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/G-Protein.png/330px-G-Protein.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/90/G-Protein.png 2x" data-file-width="408" data-file-height="336" /></a><figcaption>Proteina baten eredua 3 dimentsiotan.</figcaption></figure> <p>Zelularen bizitzarako makromolekula garrantzitsuenak <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">proteinak</a> dira (azido nukleikoekin batera); izan ere zelularen masa gehiena proteinez osatuta dago. Proteinak <a href="/wiki/Polimero" title="Polimero">polimero</a> linealak dira baina tolesten dira <a href="/wiki/Hiru_dimentsio" class="mw-redirect" title="Hiru dimentsio">hiru dimentsiozko</a> egiturak sortzeko; ondorioz proteina mota asko sortzen dira, oso funtzio desberdinak betetzen dituztenak: </p> <ul><li>proteina <b>estrukturalak</b>; hau da, egitura zelularrak eraikitzeko erabiltzen direnak, molekulen garraioaz arduratzen direnak;</li></ul> <ul><li><b>mugimendua</b> eragiten dutenak;</li></ul> <ul><li><b>seinale</b> moduan jokatzen dutenak;</li></ul> <ul><li>proteinak zelularen <b>katalizatzaile</b> nagusiak dira: hauek <a href="/wiki/Entzima" title="Entzima">entzimak</a> ditugu.</li></ul> <p>Entzimak ezinbestekoak dira zelularen bizitzerako: entzimarik gabe erreakzio zelularrak ez lirateke gertatuko edo astiroegi burutuko lirateke. Izan ere entzimek azaltzen duten jarduera katalizatzailea ikaragarria da: <a href="/wiki/Erreakzio_kimiko" title="Erreakzio kimiko">erreakzio</a> baten abiadura milioika aldiz altuago eragin dezakete. <a href="/wiki/Azido_desoxirribonukleiko" title="Azido desoxirribonukleiko">DNA</a> bikoizteko ere <a href="/wiki/Entzima" title="Entzima">entzimak</a> beharrezkoak dira, hori dela eta, gaurko zeluletan, gai genetiko eta proteinen artean mendetasuna dago: DNA beharrezkoa da <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">proteinak</a> sintetizatzeko eta proteinak DNA erreplikatzeko. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Egitura_zelularrak">Egitura zelularrak</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=13" title="Aldatu atal hau: «Egitura zelularrak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Egitura zelularrak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zelulak bere baitan ordena sortzeko gai dira, zelularen osagaiak –<a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">proteinak</a> eta <a href="/wiki/Azido_nukleiko" title="Azido nukleiko">azido nukleikoak</a>– makro<a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekulak</a> dira. Makromolekula zelularrak oso egitura ordenatuak dira, <a href="/wiki/Polimero" title="Polimero">polimeroak</a> dira, non <a href="/wiki/Monomero" title="Monomero">monomeroak</a> lotura kobalenteen bidez elkartuta dauden. Are gehiago, makromolekulak askotan elkartzen dira konplexu handiak sortzeko. Elkarte makromolekular hauetariko batzuk makina molekular moduan ikus ditzakegu: benetako makina batean bezala, konplexu hauetan hainbat osagai biltzen dira, bakoitza bere eginkizunarekin eta guztiek modu koordinatuan lan egiten dutenak, energiaren gastuarekin. </p><p>Erribosoma, esate baterako, horietako bat izaten da. Zeluletan beraz, maila molekularrean oso konplexuak diren egiturak sortzen dira. Izatez, hau da, hain zuzen ere, zelulen eta orokorrean <a href="/wiki/Bizi" title="Bizi">izaki bizidunen</a> ezaugarri nagusienetariko bat: ordena edo konplexutasuna sortzeko duten gaitasuna <sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Printzipioz egoera hau <a href="/wiki/Termodinamikaren_bigarren_legea" title="Termodinamikaren bigarren legea">termodinamikaren bigarren legearen</a> kontra dago: lege honek dioenez unibertsoan beti desordena-kopurua igo behar da, edo beste moduan esanda, sistema kimiko guztiek ordena gutxieneko egoeran egoteko joera azaltzen dute. Orduan, ¿nola azaltzen da zelularen gaitasuna hau? Erantzuna honako hau da: <b>zelulak sistema irekiak</b> dira. </p><p>Zelulek beren konplexutasuna mantentzeko etengabe energia hartzen dute ingurunetik eta beren jardueraren ondorioz etengabe energia askatzen dute bero moduan; beraz, azken finean, unibertsoan desordena igotzen da. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Energetika_eta_ATPa">Energetika eta ATPa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=14" title="Aldatu atal hau: «Energetika eta ATPa»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Energetika eta ATPa"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:ATP_structure.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/ATP_structure.svg/220px-ATP_structure.svg.png" decoding="async" width="220" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/ATP_structure.svg/330px-ATP_structure.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/ATP_structure.svg/440px-ATP_structure.svg.png 2x" data-file-width="1236" data-file-height="722" /></a><figcaption>ATParen egitura molekularra</figcaption></figure> <p>Egitura ordenatuak sortzeko zelulak energi iturri bat behar du. <a href="/wiki/Energia" title="Energia">Energiaren</a> kontsumoa biziaren oinarrizko ezaugarria da: eteten bada zelula hilko da. Baina, nondik ateratzen dute energia zelulek? Zelulek estrategia desberdinak garatu dituzte. Zelula askok <a href="/wiki/Eguzkia" title="Eguzkia">eguzkitiko</a> energia erabiltzen dute; hauek <a href="/wiki/Argi" title="Argi">argi</a>-erradiazioa osatzen duten <a href="/w/index.php?title=Fotoia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fotoia (sortu gabe)">fotoiak</a> harrapatzeko gai dira eta energia hau erabiliz <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekula</a> organikoen sintesia burutzen dute, hauek <b>fototrofoak</b> dira; landare-zelulak esate baterako <sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Beste zelula askok (horien artean <a href="/wiki/Animalia" title="Animalia">animali</a> zelula guztiek) zuzenean molekula organikoen degradazioz lortzen dute prozesu zelularrak burutzeko behar duten energia; hauek organotrofoak dira <sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Azkenik zenbait zelulak molekula ez-organikoen <a href="/wiki/Erredox_erreakzio" title="Erredox erreakzio">oxidazioz</a> lortzen dute energia, hauek <a href="/w/index.php?title=Litotrofo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Litotrofo (sortu gabe)">litotrofoak</a> deitzen dira eta guztiak <a href="/wiki/Bakterio" title="Bakterio">bakterioak</a> dira. <a class="mw-selflink selflink">Zelulak</a> erabiltzen duen energia kanpotik dator beti. Baina <a href="/wiki/Energia" title="Energia">energia</a> hori erabilgarri izan behar da prozesu zelular biosintetikoetan erabili ahal izateko. Horretarako zelulak energiaren garraiatzaileak erabiltzen ditu. </p><p><a href="/wiki/Nukleotido" title="Nukleotido">Nukleotido</a> batzuk energiaren gordeleku iragankorrak dira. Funtzio honi dagokionez nukleotidorik garrantzitsuena adenosina trifosfato (<a href="/wiki/Adenosina_trifosfato" title="Adenosina trifosfato">ATP</a>) molekula da. ATP molekulak hiru <a href="/wiki/Fosfato" title="Fosfato">fosfato</a> talde lotuta dauzka lotura kobalenteren bidez eta lotura hauek apurtzen direnean energia asko askatzen da. ATP ekoizten da <a href="/wiki/Janari" class="mw-redirect" title="Janari">elikagaiak</a> apurtzen direnean askatzen den energia erabiliz. Esan dezakegu elikagaietan dagoen energia kimikoa ATP loturetan metatzen dela <sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. ATP molekulak oso kontzentrazio altuan daude edozein zelulatan (izan ere kontzentrazioa asko jaisten bada zelularen heriotza gertatuko da); hau da, beti dago eskura edozein prozesu zelular erabili ahal izateko: ATParen hidrolisia burutzean <a href="/wiki/ADP" class="mw-redirect" title="ADP">ADP</a> gehi energiaren askapena gertatzen da. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mintz_plasmatikoa">Mintz plasmatikoa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=15" title="Aldatu atal hau: «Mintz plasmatikoa»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Mintz plasmatikoa"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Cell_membrane_drawing-en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Cell_membrane_drawing-en.svg/220px-Cell_membrane_drawing-en.svg.png" decoding="async" width="220" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Cell_membrane_drawing-en.svg/330px-Cell_membrane_drawing-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Cell_membrane_drawing-en.svg/440px-Cell_membrane_drawing-en.svg.png 2x" data-file-width="706" data-file-height="434" /></a><figcaption>Zelula mintz baten marrazkia.</figcaption></figure> <p>Gai genetikoa eta gene-espresiorako beharrezkoak diren elementuak fisikoki gertu egon behar dira eta gune estrazelularretik banatuta. Hori dela eta zelulak konpartimentu itxiak dira. Zelula guztiak egitura berberaz mugatuta daude, <a href="/wiki/Zelula_mintz" title="Zelula mintz">mintz plasmatikoaz</a> hain zuzen. Mintzari esker zelularen integritatea mantentzen da <sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Mintza desagertu ezkero espezifikotasun hori galduko litzateke barne eta kanpoko osagaiak nahastuko baitirateke. </p><p>Mintz plasmatikoa funtsean berdina da zelula guztietan: molekula <a href="/wiki/Anfipatiko" class="mw-redirect" title="Anfipatiko">anfipatikoz</a> osatuta dago. Molekula hauetan bi eremu molekular daude, <a href="/wiki/Hidrofobo" class="mw-redirect" title="Hidrofobo">hidrofoboa</a> eta <a href="/wiki/Hidrofilo" title="Hidrofilo">hidrofiloa</a> <sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ezaugarri honi esker molekula hauek, uretan daudenean, berez elkartzen dira egitura itxiak edo xixkuak sortuz. Mintz plasmatikoak zelula isolatzen du baina baita ere kanpokoarekiko elkartrukeak baimentzen ditu: elkartrukeak ezinbestekoak dira zelularen bizitzerako, hala nola, elikagaiak eskuratzeko edo seinaleak transmititzeko. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zelularen_funtzioak">Zelularen funtzioak</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=16" title="Aldatu atal hau: «Zelularen funtzioak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Zelularen funtzioak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:%C3%89v%C3%A9nements_importants_en_mitose.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/%C3%89v%C3%A9nements_importants_en_mitose.svg/300px-%C3%89v%C3%A9nements_importants_en_mitose.svg.png" decoding="async" width="300" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/%C3%89v%C3%A9nements_importants_en_mitose.svg/450px-%C3%89v%C3%A9nements_importants_en_mitose.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/%C3%89v%C3%A9nements_importants_en_mitose.svg/600px-%C3%89v%C3%A9nements_importants_en_mitose.svg.png 2x" data-file-width="1023" data-file-height="372" /></a><figcaption>Zelularen zatiketa eta <a href="/wiki/Mitosi" title="Mitosi">mitosia</a></figcaption></figure> <p>Oinarrizko bizi unitateak izanik, zelulak bizidunek burutzen dituzten funtzio nagusiak ere burutzen ditu: nutrizioa, ugalketa eta estimuluen aurreko erantzuna. </p> <ul><li>Nutrizioa: zelula guztiek inguruneko substantziak hartzen dituzte haien prozesu metabolikoak osatzeko. <a href="/wiki/Katabolismo" title="Katabolismo">Katabolismoaren</a> bidez zelulek energia kimikoa (<a href="/wiki/ATP_(Biokimika)" class="mw-redirect" title="ATP (Biokimika)">ATP</a>) lortzen dute elikagaiak <a href="/wiki/Oxidazio" class="mw-redirect" title="Oxidazio">oxidatzerakoan</a>. <a href="/wiki/Anabolismo" title="Anabolismo">Anabolismoaren</a> bidez zelulek molekula bakun batzuetatik abiatuta eraikin molekular konplexuak eratzen dituzte.</li></ul> <dl><dd>Bizidun zelulabakarrek (<a href="/wiki/Mikrobio" title="Mikrobio">mikrobioek</a>) elikagaiak zuzenean hartzen dituzte bizi diren ingurugirotik. Zelula mintza zeharkatzerakoan zelula barnealdera pasatzen dira. Bizidun zelulaniztunetan, aldiz, elikagaiak –zelula guztietara iritsi aurretik– irentsita, eraldatuta eta garraiatuta (odolaren bidez) izan behar dira, bizidun horiek dituzten organo eta sistema korapilatsuen bidez.</dd></dl> <ul><li>Ugalketa: zelulek ugaltzeko gaitasuna dute. Haien buruaren kopiak egiteko gai dira, beraz. Zelula berriak zelula zaharrak zatitzerakoan sortzen dira, eta prozesu horretan material genetikoa (kromosometan dagoena eta zelula zuzen funtzionatzeko informazio osoa duena) zelula zaharretatik zelula berrietara pasatzen da, bikoiztuta izan ondoren.</li></ul> <dl><dd>Organismo eukariotoetan zatiketa zelularra <a href="/wiki/Mitosi" title="Mitosi">mitosiaren</a> bidez burutzen da <sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></dd></dl> <ul><li>Sentikortasuna: kanpoko estimuluen aurrean zelulek ematen duten erantzuna da sentikortasuna <sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Estimulu horiek fisikoak edo kimikoak izan daitezke. Emandako erantzuna mota askotakoa da: substantzia baten jariaketa, kiste baten eraketa, mugimendua, zelula mintzaren iragazkortasunaren aldaketak (neuronetan), etab.</li></ul> <p>Organismo zelulaniztunetan zelulak espezializatzen dira eta funtzio bereziak egiten dituzte. Horrenbestez, mota honetako bizidunen zelulak oso ezberdinak dira (odol zelulen eta digestio aparatuaren zelulen anatomiak, esaterako, alde handiak ditu). Zelulek lan espezifikoa egiterakoan, eraginkortasuna irabazten du organismoak. </p><p>Lan espezifikoa egiten duten zelulek gaineko antolaketa mota bat osatzen dute, <a href="/wiki/Ehun_(biologia)" title="Ehun (biologia)">ehuna</a>. Landareek eta animaliek hainbat ehun mota dituzte, anatomia eta funtzio bereko zelulez osatuta. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Karbonoaren_kimika">Karbonoaren kimika</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=17" title="Aldatu atal hau: «Karbonoaren kimika»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Karbonoaren kimika"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zelulek, beste sistema kimikoekin alderatuz, ezaugarri bereziak aurkezten dituzte. Alde batetik zelulak osatzen dituzten oinarrizko elementu kimikoak gutxi dira: izan ere lau elementu (<a href="/wiki/Karbono" title="Karbono">karbonoa</a>, <a href="/wiki/Hidrogeno" title="Hidrogeno">hidrogenoa</a>, <a href="/wiki/Nitrogeno" title="Nitrogeno">nitrogenoa</a> eta <a href="/wiki/Oxigeno" title="Oxigeno">oxigenoa</a>), masari dagokionez zelularen % 96,5 izaten dira. Hauetaz gain beste batzuk oso garrantzitsuak badira ere askoz urriagoak dira: <a href="/wiki/Sodio" title="Sodio">sodioa</a>, <a href="/wiki/Magnesio" title="Magnesio">magnesioa</a>, <a href="/wiki/Sufre" title="Sufre">sufrea</a>, <a href="/wiki/Kloro" title="Kloro">kloroa</a>, <a href="/wiki/Potasio" title="Potasio">potasioa</a> eta <a href="/wiki/Kaltzio" title="Kaltzio">kaltzioa</a>. </p><p>Elementu kimiko hauek konbinatuz molekula asko sortzen dira baina ia guztiak karbonoan oinarritzen dira; hori dela eta karbonoa izaten duten molekulei molekula organikoak deitzen diegu. Zelula guztietan hainbat molekula organiko txiki (30 C inguru) egon daitezke (1.000 molekula desberdin), baina funtsean lau motatakoak dira: </p> <ul><li><a href="/wiki/Azukre" title="Azukre">azukreak</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Gantz-azido" title="Gantz-azido">gantz azidoak</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Aminoazido" title="Aminoazido">aminoazidoak</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Nukleotido" title="Nukleotido">nukleotidoak</a></li></ul> <p>Zelulak erabiltzen ditu molekula hauek bai energia ateratzeko, bai makromolekulak (polinukleotidoak, <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">polipeptidoak</a> edo <a href="/wiki/Polisakarido" title="Polisakarido">polisakaridoak</a>) eta egitura zelularrak (mintzak) sortzeko. Makromolekulak <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekula</a> organiko txikiak baino askoz ugariak dira edozein zelulatan baina molekula zelular guztietatik ugariena <a href="/wiki/Ur" title="Ur">ura</a> izaten da: zelularen % 70 urez osatuta dago. Bizia beraz, uretan oinarritzen da eta uraren ezaugarrien menpean dago. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Konplexutasuna">Konplexutasuna</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=18" title="Aldatu atal hau: «Konplexutasuna»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Konplexutasuna"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zelulen konplexutasunaz ohartzeko gaur egun existitzen diren zelularik sinpleenak azter ditzakegu: <a href="/wiki/Mycoplasma" title="Mycoplasma">mykoplasmak</a>. Mykoplasmak <a href="/wiki/Bakterio" title="Bakterio">bakterio</a>-talde bat osatzen dute. Oso txikiak dira, jarduera biosintetikoa oso mugatua daukate, eta beren <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a> ere oso txikia da <sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Izan ere hau existitzen den <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a> zelular txikienak: giza zelulek 30.000 gene dituzte, zenbait mykoplasmek ordea 500 <a href="/wiki/Gene" title="Gene">gene</a> baino gutxiago besterik ez daukate. Mykoplasmen genomaren analisiak beraz, agerian jar dezake zein den gutxienekoa zelula bat antolatzeko <sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Gene batzuen funtzioa ezezaguna izan arren (100 baino gehiago) badakigu 300 <a href="/wiki/Gene" title="Gene">gene</a> inguru proteinak kodetzeko eta 40 gene inguru <a href="/wiki/Azido_erribonukleiko" title="Azido erribonukleiko">RNA</a> <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekulak</a>, mezulariak ez direnak, (<a href="/wiki/RNA_erribosomikoa" class="mw-redirect" title="RNA erribosomikoa">RNA erribosomikoa</a>, <a href="/wiki/Transferentziako_RNA" title="Transferentziako RNA">RNA garraiatzailea</a> eta beste RNA txikiak) kodetzeko erabiltzen direla. <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">Proteinak</a> honako prozesu hauetan inplikatuta daude: <a href="/wiki/Azido_desoxirribonukleiko" title="Azido desoxirribonukleiko">DNAren</a> erreplikazioan, transkribapenean eta itzulpenean (153 gene), <a href="/wiki/Energia" title="Energia">energia</a> lortzeko prozesuetan eta molekula organiko txikien degradazio eta sintesiaren prozesuetan (71 gene), molekulen garraioan mintzean zehar (33 <a href="/wiki/Gene" title="Gene">gene</a>), mintz-osagai eta egituren eraketan (29 gene) eta zelularen zatiketan (11 <a href="/wiki/Gene" title="Gene">gene</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Behaketaren_historia">Behaketaren historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=19" title="Aldatu atal hau: «Behaketaren historia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: Behaketaren historia"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zelulak egitura mikroskopikoak dira, begi hutsez gehienak ez dira ikusten, beraz, zelulen aurkikuntza mikroskopioaren agerpenari lotuta dago. <a href="/wiki/Mikroskopio" title="Mikroskopio">Mikroskopioak</a> XVII. mendean hasi ziren erabiltzen eta garai horretan lehenengo aldiz zelulak deskribatu ziren; horien artean, <a href="/wiki/Odol" title="Odol">odol-zelulak</a>, <a href="/wiki/Espermatozoide" title="Espermatozoide">espermatozoideak</a>, eta <a href="/wiki/Mikrobio" title="Mikrobio">mikroorganismoak</a> <sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Mende horretan ere “zelula” hitza lehenengo aldiz erabili zuen <a href="/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke">Robert Hookek</a> (1665ean) kortxoan bereizten zituen gelaxkak izendatzeko <sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Zelulak bizidun guztien oinarrizko unitateak direla agerian jartzen duten bi ebidentzia nagusiak hauek dira: </p> <ul><li>zelula bakar batez osatutako bizidunak egotea, oinarrizko bizi-funtzioak burutzeko gai direnak (<a href="/wiki/Mikrobio" title="Mikrobio">mikrobioak</a>);</li></ul> <ul><li>organismo <a href="/wiki/Zelulanitz" class="mw-redirect" title="Zelulanitz">zelulanitz</a> guztiak hasierako zelula bakar batetik sortuak izatea, segmentatu eta bereizi den zelula bakar batetik.</li></ul> <p>Behaketa mikroskopiko hauek garrantzi handia bazuten ere, XIX. mendera arte gai biziaren izaera azaltzeko nagusitu egin diren bi hipotesik ez zuten zerikusirik zelulekin: </p> <ul><li><i><a href="/wiki/Bitalismo" title="Bitalismo">bitalismoa</a></i>k, bizi-indarraren existentzia aldarrikatzen zuena. Bizi-indarra izaki bizidun osoan zegoen baina ez atal edo elementu isolatuetan;</li></ul> <ul><li><i><a href="/wiki/Berezko_sorkuntza" title="Berezko sorkuntza">berezko sorkuntzaren</a> teoriak</i>, onartzen zuen gai bizia materia inertetik zuzenean sor zitekeela; behe-mailako organismoen kasuan behintzat.</li></ul> <p>Bi hipotesi hauetaz gain, garai berean ere, beste bi teoria agertu ziren: Teoria Fibrilarra eta Teoria Globularra. </p> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Teoria_Fibrilarra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teoria Fibrilarra (sortu gabe)">Teoria Fibrilarraren</a></i>: jarraitzaileen esanetan organismoen (batez ere goi-mailako organismoen) funtsezko elementuak zuntzak dira (nerbioak, odol-hodiak, eta abar), azterketa makroskopikoek (autopsiek, disekzioek) agerian uzten zuten bezala.</li></ul> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Teoria_Globular&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teoria Globular (sortu gabe)">Teoria Globularra</a></i>: mikroskopista askok ordea gai bizian egitura globularrak ikusten zituzten; hala ere, lehen aipatu bezala, urte asko pasatu ziren oso txarto definitutako “<i>globulu</i>” horiek benetako zelulak bihurtu arte.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Teoria_zelularra">Teoria zelularra</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=20" title="Aldatu atal hau: «Teoria zelularra»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: Teoria zelularra"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Teoria_zelular" title="Teoria zelular">Teoria zelular</a>»</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Robert_Hooke_portrait.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Robert_Hooke_portrait.jpg/220px-Robert_Hooke_portrait.jpg" decoding="async" width="220" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Robert_Hooke_portrait.jpg/330px-Robert_Hooke_portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Robert_Hooke_portrait.jpg/440px-Robert_Hooke_portrait.jpg 2x" data-file-width="491" data-file-height="592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke">Robert Hooke</a>, <i>zelula</i> izenaren sortzailea</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Teoria_zelular" title="Teoria zelular">Teoria zelularrak</a> zelularen kontzeptua ekarri zuen XIX. mendearen hasieran; bi aldaketa garrantzitsu gertatu ziren eragin handia izan zutenak zelularen kontzeptuaren agerpenean. Alde batetik <a href="/wiki/Eboluzio" title="Eboluzio">pentsaera eboluzionista</a> indartu zen: izaki bizidun guztiek jatorri berbera badute gai biziaren oinarrizko elementua berdina izan behar da derrigorrez. Pentsaera eboluzionistak beraz, izaki bizidunen oinarrizko elementuen bilaketa bultzatu zuen. Beste aldetik mikroskopioaren hobekuntza: lenteen akatsak zuzentzea lortu zen eta ondorioz ikusten ziren irudiak askoz garbi eta zehatzago bihurtu ziren. Behaketa mikroskopikoak biderkatu ziren eta organismoen izaera zelularra argi eta garbi agertzen hasi zen: hasieran <a href="/wiki/Landare" title="Landare">landare</a>-ehunetan (landare zelulak handiagoak dira eta lodia den horma zelular batez inguratuta daude) eta gero animalia ehunetan. </p><p>Jatorri ezberdinetako ehun eta organo-mota anitz aztertu ondoren 1839an <a href="/wiki/Matthias_Jakob_Schleiden" title="Matthias Jakob Schleiden">Scheleiden</a> eta <a href="/wiki/Theodor_Schwann" title="Theodor Schwann">Schwann</a> ikerlariek <a href="/wiki/Teoria_Zelularra" class="mw-redirect" title="Teoria Zelularra">Teoria Zelularra</a> aldarrikatu zuten <sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : </p> <ol><li>zelula organismoen zati elementala (edo unitate estrukturala) da;</li> <li>zelulak funtsean mintz batez, gorputz zelular batez eta nukleo batez osatuta daude;</li> <li>zelula berriak masa organiko amorfo batetik kondentsazioz sortzen dira.</li></ol> <p>Tamalez, azken puntu honetan ikertzaile hauek guztiz oker zeuden. Hala ere, urte gutxi geroago, <a href="/wiki/Zelula_ziklo" title="Zelula ziklo">zatiketa zelularra</a> deskribatu ondoren, azken adierazpen hau zuzendu zen: edozein zelula aurreko zelula batetik sortzen da. Proposamen honekin <a href="/wiki/Teoria_zelular" title="Teoria zelular">Teoria Zelularra</a> osatzen da, arrakasta handia izan zuena izan zuen eta gainera urte gutxi pasa ondoren agertu zen <a href="/wiki/Charles_Darwin" title="Charles Darwin">Charles Darwin</a>en <a href="/wiki/Eboluzio" title="Eboluzio">Eboluzioaren</a> Teoriaren batera biologia modernoaren oinarriak jarriz. </p><p>Hala ere ia XX. mende arte salbuespen bat mantendu zen: ikerlari askoren ustez <a href="/wiki/Nerbio-sistema" title="Nerbio-sistema">nerbioak</a> zuntz ez-zelularrak ziren. <a href="/wiki/Santiago_Ram%C3%B3n_y_Cajal" title="Santiago Ramón y Cajal">Santiago Ramon y Cajal</a>ek frogatu zuen nerbioak <a href="/wiki/Neurona" title="Neurona">neuronen</a> luzakinak besterik ez zirela nerbio zuntzak. Teoria Zelularra funtsean gaur egun ere baliagarria den arren, XIX. mendeko Teoria Zelularrak zelula <a href="/wiki/Eukarioto" title="Eukarioto">eukariotoa</a> deskribatzen zuen, <a href="/wiki/Prokarioto" title="Prokarioto">prokariotoak</a>, nukleorik gabeko zelulak, definizio horretatik kanpo geratzen baitziren. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biziaren_muga">Biziaren muga</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=21" title="Aldatu atal hau: «Biziaren muga»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: Biziaren muga"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Birus" title="Birus">Birus</a>»</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fitxategi:Varicella_(Chickenpox)_Virus_PHIL_1878_lores.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Varicella_%28Chickenpox%29_Virus_PHIL_1878_lores.jpg/220px-Varicella_%28Chickenpox%29_Virus_PHIL_1878_lores.jpg" decoding="async" width="220" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Varicella_%28Chickenpox%29_Virus_PHIL_1878_lores.jpg/330px-Varicella_%28Chickenpox%29_Virus_PHIL_1878_lores.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/16/Varicella_%28Chickenpox%29_Virus_PHIL_1878_lores.jpg 2x" data-file-width="367" data-file-height="366" /></a><figcaption><a href="/wiki/Barizela" class="mw-redirect" title="Barizela">Barizelaren</a> birusa <a href="/wiki/Mikroskopio_elektroniko" title="Mikroskopio elektroniko">mikroskopio elektronikoan</a> ikusita</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Birus" title="Birus">Birusak</a> biziaren mugan dauden egitura biologikoak dira. Zelulez osatuta ez dauden egitura biologiko bakarrak dira, gainontzeko bizidun guzti-guztiek egitura zelularrak dituztelako <sup id="cite_ref-#3_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-#3-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Birusen osagaiak funtsean bi dira: <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a> eta estalki proteiko bat. Genoma birikoa oso txikia da (<a href="/wiki/GIB" class="mw-redirect" title="GIB">GIB</a> birusa: 9 gene), <a href="/wiki/Azido_desoxirribonukleiko" title="Azido desoxirribonukleiko">DNA</a> ala <a href="/wiki/Azido_erribonukleiko" title="Azido erribonukleiko">RNA</a> <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekula</a> batez osatua. Gainera DNA zein <a href="/wiki/Azido_erribonukleiko" title="Azido erribonukleiko">RNA</a> genoma harizpi sinple ala bikoitza izan daiteke, zirkularra ala lineala. Estalki proteikoa askotan unitate berdinez osatuta dago (<a href="/wiki/Ehun" class="mw-redirect mw-disambig" title="Ehun">ehun</a> batzuk) eta egitura <a href="/wiki/Poliedro" title="Poliedro">poliedriko</a> hutsik osatzen dute. Zenbait kasutan bi elementu hauetaz gain, <a href="/wiki/Birus" title="Birus">birusa</a> <a href="/wiki/Lipido" title="Lipido">lipidozko</a> gaineztadura batez inguratuta dago; <a href="/wiki/Gripe" title="Gripe">gripearen</a> <a href="/wiki/Birus" title="Birus">birusaren</a> kasu <sup id="cite_ref-#3_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-#3-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Birusak <a class="mw-selflink selflink">zelularen</a> barruan sartu ondoren desantolatzen dira eta zelularen makinaria entzimatikoa erabiliz alde batetik <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a> birikoa erreplikatzen dute, eta beste aldetik gene-informazio birikotik abiatuta <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">proteina</a> birikoak ekoizten dira. Gero proteina eta <a href="/wiki/Azido_nukleiko" title="Azido nukleiko">azido nukleiko</a> sintetizatu berriak elkartzen dira partikula biriko berriak sortzeko. Prozesu hau osatzeko birusak kodetutako zenbait <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">proteinak</a> ere erabiltzen dira. <a href="/wiki/Birus" title="Birus">Birus</a> bakar batetik milaka birus ekoitz daitezke zelula <a href="/wiki/Ostalari" class="mw-redirect" title="Ostalari">ostalarian</a> eta honek askotan <a href="/wiki/Apoptosi" title="Apoptosi">zelularen heriotza</a> eragiten du. Batzuetan genoma birikoa zelularen <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoman</a> sartzen da eta luzaroan egon daiteke horrela, ugaldu gabe (<a href="/wiki/Profago" title="Profago">profago</a> edo <a href="/wiki/Probirus" title="Probirus">probirus</a> moduan). </p><p>Argi dago beraz, birusek zelulen zenbait ezaugarri aurkezten dutela, ugaltzeko gaitasuna esate baterako, edo informazioaren transmisioa; baina ez daukate <a href="/wiki/Metabolismo" title="Metabolismo">metabolismo</a> propiorik eta beti zelula bat behar dute ugaltzeko <sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>; hori dela eta <a href="/wiki/Birus" title="Birus">birusak</a> elementu genetiko mugikor moduan defini daitezke. Bestalde, <a class="mw-selflink selflink">zelulak</a> baino sinpleagoak badira ere, gaur egun birusak ez dira ikusten zelulen aitzindariak bezala; aitzitik onartzen da birusak ebolutiboki beranduago agertu zirela; ziur aski zelulen jardueraren ondorioz. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zelulen_jatorria">Zelulen jatorria</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=22" title="Aldatu atal hau: «Zelulen jatorria»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: Zelulen jatorria"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="font-style: italic; padding-left: 2em; margin-bottom: 0.5em;">Sakontzeko, irakurri: «<a href="/wiki/Biziaren_jatorria" title="Biziaren jatorria">Biziaren jatorria</a>»</div> <p>Ez da lan samurra Lur planetaren gaineko lehenengo bizidunen ezaugarriak asmatu nahi izatea. Gaur egun gehien onartzen den hipotesiak lehenengo bizidun horiek <a href="/wiki/Protobionte" title="Protobionte">protobionte</a> deritzonak zirela proposatzen du <sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Protobionte horiek gaur egungo hiru zelula moten (<a href="/wiki/Arkeo" class="mw-redirect" title="Arkeo">arkeoak</a>, <a href="/wiki/Bakterio" title="Bakterio">bakterioak</a> eta <a href="/wiki/Eukarioto" title="Eukarioto">eukariotoak</a>) arbasoak izan zitezkeen, eta biziaren funtsezko ezaugarriak izango zituzten, oinarrizko moduan bazen ere: ugaltzeko gaitasuna eta jarduera metabolikoa. </p><p><a href="/wiki/Miller-Urey_esperimentua" title="Miller-Urey esperimentua">Miller eta Urey-ren esperimentuak</a> agerian jartzen zuen molekula organiko batzuk (gluzidoak, lipidoak, aminoazidoak...) sor zitezkeela antzinako Lurraren bezalako atmosfera batean <sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Molekula organiko hauek pilatu omen ziren geroago egitura konplexuagoak sortzeko, <a href="/wiki/Aleksandr_Oparin" title="Aleksandr Oparin">Oparinek</a> deitutako <a href="/wiki/Koazerbatu" title="Koazerbatu">koazerbatuak</a> edo Fox-en mikroesferak, egitura aurre-biologikoak zirenak <sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Burdin-sulfurozko_munduaren_teoria" title="Burdin-sulfurozko munduaren teoria">Burdin sulfuroaren hipotesiaren</a> arabera, aldiz, lehenengo molekula organikoak urpeko tximinietan edo fumaroletan agertu ziren, burdin sulfurotik abiatuta eta tenperatura altuetan <sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Protobiontoen eboluzioak lehenengo benetako zelulak ekarri zituen. Zelula horiek <a href="/wiki/Prokarioto" title="Prokarioto">prokariotoak</a> ziren, <a href="/wiki/Heterotrofo" title="Heterotrofo">heterotrofoak</a> eta <a href="/wiki/Anaerobio" title="Anaerobio">anaerobioak</a>, eta duela 3.500 milioi urte agertu ziren, gutxi gorabehera. Prokariotoak ziren eukariotoak askoz konplexuagoak direlako ikuspuntu biologiko batetik. Heterotrofoak, zelula autotrofoek tresneria biologiko garatuago ere behar dutelako, eta antzinako Lurreko <a href="/wiki/Salda_primitibo" title="Salda primitibo">salda primitiboan</a> molekula organikoak oso ugariak zirelako, eta beraz ez ziren fabrikatu behar. Eta anaerobioak, Lurreko antzinako atmosferak oxigenorik ez zuelako <sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Burdin-sulfurozko_munduaren_teoria" title="Burdin-sulfurozko munduaren teoria">Burdin sulfuroaren hipotesia</a> defendatzen dutenen ustez, aldiz, lehenengo bizidunak oso bestelakoak izan ziren: urpeko iturrietako piriten inguruan agertutako proto-mikrobioak ziren, <a href="/wiki/Kimiolitotrofo" title="Kimiolitotrofo">kimiolitotrofoak</a> eta <a href="/wiki/Anaerobio" title="Anaerobio">anaerobioak</a> <sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, energia burdin ferrosoak oxidatuz lortuko zutenak: </p> <dl><dd>FeS + H<sub>2</sub>S → FeS<sub>2</sub> + H<sub>2</sub> + Energia</dd></dl> <p>Zelula eukariotoak geroago agertu ziren (duela 1.500 milioi urte) ziur aski bi zelula prokariotoen <a href="/wiki/Sinbiosi" title="Sinbiosi">harreman sinbiotiko</a> batetik abiatuta <sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Erreferentziak">Erreferentziak</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=23" title="Aldatu atal hau: «Erreferentziak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: Erreferentziak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-count references-column-count-2" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"> <span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Ingelesez dago aipu honen iturburua"><b>(Ingelesez)</b></span></span> <span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.etymonline.com/index.php?term=cell">«cell | Origin and meaning of cell by Online Etymology Dictionary»</a> <i>www.etymonline.com</i> <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"> <span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Ingelesez dago aipu honen iturburua"><b>(Ingelesez)</b></span></span> <span class="citation" id="CITEREFAlbertsJohnsonLewisRaff2002">Alberts, Bruce; Johnson, Alexander; Lewis, Julian; Raff, Martin; Roberts, Keith; Walter, Peter.  (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK26863/">«Cell Movements and the Shaping of the Vertebrate Body»</a> <i>Molecular Biology of the Cell. 4th edition</i> <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130507094245/http://www.ncbi.nlm.nih.gov:80/About/primer/genetics_cell.html"><i>What is a Cell. </i></a> 2013-05-07 <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation" id="CITEREFBruce,">Bruce,, Alberts,. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/887605755"><i>Molecular biology of the cell. </i></a> (Sixth edition. argitaraldia) <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/9780815344322" title="Berezi:BookSources/9780815344322">9780815344322</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" class="mw-redirect" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=887605755">887605755</a>. <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation" id="CITEREF1946-2004.2006">1946-2004., Campbell, Neil A.,.  (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/75299209"><i>Biology : exploring life. </i></a> Pearson/Prentice Hall <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/0132508826" title="Berezi:BookSources/0132508826">0132508826</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" class="mw-redirect" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=75299209">75299209</a>. <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation" id="CITEREFGerald.2010">Gerald., Karp,.  (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/432406854"><i>Cell and molecular biology : concepts and experiments. </i></a> (6th ed. argitaraldia) John Wiley <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/9780470483374" title="Berezi:BookSources/9780470483374">9780470483374</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" class="mw-redirect" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=432406854">432406854</a>. <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/37049921"><i>Cells : building blocks of life. </i></a> (3rd ed. argitaraldia) Prentice-Hall 1997 <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/0134234766" title="Berezi:BookSources/0134234766">0134234766</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" class="mw-redirect" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=37049921">37049921</a>. <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation" id="CITEREFSchopfKudryavtsevCzajaTripathi2007-10">Schopf, J. William; Kudryavtsev, Anatoliy B.; Czaja, Andrew D.; Tripathi, Abhishek B..  (2007-10). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0301926807001209">«Evidence of Archean life: Stromatolites and microfossils»</a> <i>Precambrian Research</i> 158 (3-4): 141–155.  <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<span class="neverexpand"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.precamres.2007.04.009">10.1016/j.precamres.2007.04.009</a></span>. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0301-9268">0301-9268</a>. <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation" id="CITEREFH.2002">H., Raven, Peter.  (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/45806501"><i>Biology. </i></a> (6th ed. argitaraldia) McGraw-Hill <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/0073031208" title="Berezi:BookSources/0073031208">0073031208</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" class="mw-redirect" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=45806501">45806501</a>. <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation" id="CITEREFKaiser2003-10">Kaiser, Dale.  (2003-10). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15040179">«Coupling cell movement to multicellular development in myxobacteria»</a> <i>Nature Reviews. Microbiology</i> 1 (1): 45–54.  <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<span class="neverexpand"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnrmicro733">10.1038/nrmicro733</a></span>. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/1740-1526">1740-1526</a>. <a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15040179">15040179</a>. <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-09-26)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> <span class="reference-text"> Burns DG, Camakaris HM, Janssen PH, Dyall-Smith ML. (2004) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15358434?dopt=AbstractPlus">Cultivation of Walsby's square haloarchaeon.</a> FEMS Microbiol Lett. 238 (2): 469-73 </span> </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <span class="reference-text"> Yosuke Koga et Hiroyuki Morii <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16306681">Recent advances in structural research on ether lipids from archaea including comparative and physiological aspects</a> Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry Vol. 69 (2005) , No. 11 pp.2019-2034 </span> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> <span class="reference-text"> Dualde, V.: Biología, Curso de Orientación Universitaria Ed. ECIR (1975) 176-177 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-7065-128-5" title="Berezi:BookSources/84-7065-128-5">ISBN 84-7065-128-5</a> </span> </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">↑</a> <span class="reference-text"> Ingraham J., Ingraham C.: Introducción a la Microbiología Vol. 1 89 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-291-1870-5" title="Berezi:BookSources/84-291-1870-5">ISBN 84-291-1870-5</a> </span> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 318 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <span class="reference-text"> Koch A (2002). «Control of the bacterial cell cycle by cytoplasmic growth». Crit Rev Microbiol 28 (1): 61 - 77 </span> </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation" id="CITEREFM.2006">M., Youngson, R..  (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/63185739"><i>Collins dictionary of human biology. </i></a> Collins <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/0007221347" title="Berezi:BookSources/0007221347">0007221347</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" class="mw-redirect" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=63185739">63185739</a>.</span>.</span> </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation" id="CITEREFL.,2005">L.,, Lehninger, Albert.  (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/55476414"><i>Lehninger principles of biochemistry. </i></a> (Fourth edition. argitaraldia) W.H. Freeman <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/0716743396" title="Berezi:BookSources/0716743396">0716743396</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" class="mw-redirect" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=55476414">55476414</a>.</span>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"></span> <span class="citation"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/10502303"><i>Dictionary of life sciences. </i></a> (2nd ed. argitaraldia) Macmillan 1983 <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Berezi:BookSources/0333348672" title="Berezi:BookSources/0333348672">0333348672</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" class="mw-redirect" title="PubMed Central">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=10502303">10502303</a>.</span>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation"> <span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Ingelesez dago aipu honen iturburua"><b>(Ingelesez)</b></span></span> <span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.etymonline.com/index.php?term=eukaryotic&allowed_in_frame=0">«eukaryotic | Origin and meaning of eukaryotic by Online Etymology Dictionary»</a> <i>www.etymonline.com</i> <span class="reference-accessdate"><small>(Noiz kontsultatua: 2018-03-24)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <span class="reference-text"> Dualde V.: Biología, Curso de Orientación Universitaria Ed. ECIR (1975) 153 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-7065-128-5" title="Berezi:BookSources/84-7065-128-5">ISBN 84-7065-128-5</a> </span> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 84-85 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <span class="reference-text"> Mike Conrad <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.madsci.org/posts/archives/2001-09/1001464156.Gb.r.html">What is smallest living thing?</a> <span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Ingelesez dago aipu honen iturburua"><b>(Ingelesez)</b></span> </span> </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <span class="reference-text"> Mary Louise Turgeon (2004) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=cHAjsUgegpQC&lpg=PA100&dq=erythrocyte+size&pg=PA100&redir_esc=y&hl=ca#v=onepage&q=erythrocyte%20size&f=false">Clinical Hematology: Theory and Procedures</a> Lippincott Williams & Wilkins. 100 orr. </span> </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 75 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">↑</a> <span class="reference-text"> De Robertis E., Saez F.: Biología Celular Ed. El Ateneo (1977) 122 orr. </span> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <span class="reference-text"> Dualde, V.: Biología, Curso de Orientación Universitaria Ed. ECIR (1975), 143-144 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-7065-128-5" title="Berezi:BookSources/84-7065-128-5">ISBN 84-7065-128-5</a> </span> </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 89 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 87-89 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 89-91 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 91 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 92 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 93 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 86 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 95-97 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> <span class="reference-text"> Dualde V.: Biología, Curso de Orientación Universitaria Ed. ECIR (1975) 153-154 ORR. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-7065-128-5" title="Berezi:BookSources/84-7065-128-5">ISBN 84-7065-128-5</a> </span> </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <span class="reference-text">L. Margulis (1967), "On origen of mitosing cells", <i>Journal of theoretical biology</i>, 14 (3): 225.</span> </li> <li id="cite_note-#1-38">↑ <a href="#cite_ref-#1_38-0"><sup><b>a</b></sup></a> <a href="#cite_ref-#1_38-1"><sup><b>b</b></sup></a> <span class="reference-text"> Berkaloff A., Bourguet J., Favard P., Guinnebault M.: Biología y Fisiología celular, Ed. Omega (1976) 186 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-282-0228-1" title="Berezi:BookSources/84-282-0228-1">ISBN 84-282-0228-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-#2-39">↑ <a href="#cite_ref-#2_39-0"><sup><b>a</b></sup></a> <a href="#cite_ref-#2_39-1"><sup><b>b</b></sup></a> <span class="reference-text"> De Robertis E., Saez F.: Biología Celular Ed. El Ateneo (1977) 359-361 orr. </span> </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <span class="reference-text"> <span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Gaztelaniaz dago aipu honen iturburua"><b>(Gaztelaniaz)</b></span> Orgel L.E.: Los orígenes de la vida, Alianza Editorial (1975), 195-201 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-206-2138-2" title="Berezi:BookSources/84-206-2138-2">ISBN 84-206-2138-2</a> </span> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <span class="reference-text"> Dualde, V.: Biología, Curso de Orientación Universitaria Ed. ECIR (1975) 211 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-7065-128-5" title="Berezi:BookSources/84-7065-128-5">ISBN 84-7065-128-5</a> </span> </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 123-124 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> <span class="reference-text"> Baer A.S., Hazen W.E., Jameson D.L., Sloan W.: Conceptos básicos de Biología Ed. Alhambra (1978) 92-93 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-205-0520-X" title="Berezi:BookSources/84-205-0520-X">ISBN 84-205-0520-X</a> </span> </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 79-81 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> <span class="reference-text"> Berkaloff A., Bourguet J., Favard P., Guinnebault M.: Biología y fisiología celular Ed. Omega (1976) 15-26 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-282-0228-1" title="Berezi:BookSources/84-282-0228-1">ISBN 84-282-0228-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <span class="reference-text"> Baer, A.S., Hazen, W.E., Kameson, D.L., Sloan, W.C.: Conceptos Básicos de Biología Ed. Alhambra (1978) 173 orr. </span> </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <span class="reference-text"> Berkaloff A., Bourguet J., Favard P., Guinnebault M.: Biología y fisiología celular Ed. Omega (1976) 233 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-282-0228-1" title="Berezi:BookSources/84-282-0228-1">ISBN 84-282-0228-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> <span class="reference-text"> Richard L. Sweet; Ronald S. Gibbs. Infectious Diseases of the Female Genital Tract. Lippincott Williams & Wilkins, 2009 </span> </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> <span class="reference-text"> Fraser CM, Gocayne JD, White O, Adams MD, Clayton RA, Fleischmann RD, Bult CJ, Kerlavage AR, Sutton G, Kelley JM, Fritchman RD, Weidman JF, Small KV, Sandusky M, Fuhrmann J, Nguyen D, Utterback TR, Saudek DM, Phillips CA, Merrick JM, Tomb JF, Dougherty BA, Bott KF, Hu PC, Lucier TS, Peterson SN, Smith HO, Hutchison CA, Venter JC (1995). "The minimal gene complement of Mycoplasma genitalium". Science 270 (5235): 397–403 </span> </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> <span class="reference-text"> Madigan M.T., Martinko J.M., Parker J. <i>Brock Mikroorganismoen biologia</i> (2007) E.H.U-ak euskaratua:17-18 orr. ISBN: 978-84-9860-026-1.</span> </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> <span class="reference-text"> Hooke R (1665). <i>Micrographia</i> liburua <span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Ingelesez dago aipu honen iturburua"><b>(Ingelesez)</b></span>: …. London, England: Royal Society of London. p. 113." … I could exceedingly plainly perceive it to be all perforated and porous, much like a Honey-comb, but that the pores of it were not regular […] these pores, or cells, […] were indeed the first microscopical pores I ever saw, and perhaps, that were ever seen, for I had not met with any Writer or Person, that had made any mention of them before this … " – Hooke describing his observations on a thin slice of cork. </span> </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">↑</a> <span class="reference-text"> Aréchiga, H. (1996). Siglo XXI, Ed. Los fenómenos fundamentales de la vida. 178 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/9789682320194" title="Berezi:BookSources/9789682320194">ISBN 9789682320194</a> </span> </li> <li id="cite_note-#3-53">↑ <a href="#cite_ref-#3_53-0"><sup><b>a</b></sup></a> <a href="#cite_ref-#3_53-1"><sup><b>b</b></sup></a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 321 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">↑</a> <span class="reference-text"> Aldaba J., López P., Pascual MM. Urzelai, A.: Biologia 2. Batxilergoa, Elkar (2006) 3321-322 orr. <a href="/wiki/Berezi:BookSources/84-9783-222-1" title="Berezi:BookSources/84-9783-222-1">ISBN 84-9783-222-1</a> </span> </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">↑</a> <span class="reference-text"> Peña, I. (2004) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.uv.mx/personal/tcarmona/files/2010/08/ROJAS-2004.-ORIGEN-DE-LA-VIDA-SOBRE-LA-TIERRA.pdf">El Origen de la Vida sobre la Tierra</a> Universidad Católica de Valparaíso </span> </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> <span class="reference-text"> Miller S. L. (1953) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080228174337/http://www.issol.org/miller/miller1953.pdf">Production of Amino Azids Under Possible Primitive Earth Conditions</a> Science 117: 528 </span> </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> <span class="reference-text"> Walsh, J. Bruce (1995) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080113152408/http://nitro.biosci.arizona.edu/courses/EEB105/lectures/Origins_of_Life/origins.html">Part 4: Experimental studies of the origins of life</a> Origins of life (Lecture notes). Tucson, AZ: University of Arizona </span> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <span class="reference-text"> Garzón L. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=rdxllOcT7hkC&pg=PA31&lpg=PA31&dq=el+origen+de+la+vida+y+las+piritas&source=bl&ots=5XUghQJruK&sig=ACfU3U3P0EeOEOhvR5vnecxFlq9k9fWfiw&hl=eu&sa=X&ved=2ahUKEwj0k-TWlI7gAhWP1-AKHZeqA78Q6AEwCXoECAUQAQ#v=onepage&q=el%20origen%20de%20la%20vida%20y%20las%20piritas&f=false">El origen de la vida</a> Universidad de Oviedo </span> </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zientzia.eus/artikuluak/biziaren-jatorria-ehun-urteko-historia-oparinetik-/">Biziaren jatorria, Ehun urteko historia: Oparinetik gaur arte</a> Zientzia.eus, 1996 </span> </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zientzia.eus/artikuluak/biziaren-jatorria-ehun-urteko-historia-oparinetik-/">Biziaren jatorria, Ehun urteko historia: Oparinetik gaur arte</a> Zientzia.eus, 1996 </span> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <span class="reference-text"> Gonzales, S. (2010) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://biologiaseminario.blogspot.com/2010/11/evolucion-celular.html">Evolución celular</a> </span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ikus,_gainera"><span id="Ikus.2C_gainera"></span>Ikus, gainera</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=24" title="Aldatu atal hau: «Ikus, gainera»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: Ikus, gainera"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Prokarioto" title="Prokarioto">Prokarioto</a></li> <li><a href="/wiki/Eukarioto" title="Eukarioto">Eukarioto</a></li> <li><a href="/wiki/Biologia" title="Biologia">Biologia</a> eta <a href="/wiki/Bizi" title="Bizi">bizia</a></li> <li><a href="/wiki/Biziaren_jatorria" title="Biziaren jatorria">Biziaren jatorria</a></li> <li><a href="/wiki/Biologia_zelular" title="Biologia zelular">zelularen biologia</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kanpo_estekak">Kanpo estekak</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zelula&veaction=edit&section=25" title="Aldatu atal hau: «Kanpo estekak»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>aldatu</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zelula&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: Kanpo estekak"><span>aldatu iturburu kodea</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ikasmaterialak.ehu.eus/medikuntza/zelulen-biologia/zelulen-biologia.pdf">Zelulen biologia</a> Ikasmaterialak, EHU</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hiru.eus/eu/biologia/la-celula-estructura-y-funcion">Zelula, egitura eta funtzioa</a> Hiru.eus</li> <li><span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Ingelesez dago aipu honen iturburua"><b>(Ingelesez)</b></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=URUJD5NEXC8">Zelulari buruzko bideoa</a></li> <li><span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Ingelesez dago aipu honen iturburua"><b>(Ingelesez)</b></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180810114233/http://vcell.ndsu.nodak.edu/animations/">Zelulari buruzko animazioak</a> Molecular and Cellular Biology Learning Center</li> <li><span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Ingelesez dago aipu honen iturburua"><b>(Ingelesez)</b></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170720164847/http://publications.nigms.nih.gov/insidethecell/">Inside the Cell</a> National Institutes of Health</li> <li><span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Gaztelaniaz dago aipu honen iturburua"><b>(Gaztelaniaz)</b></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://concepto.de/celula-2/">Concepto de célula</a> Concepto.de</li> <li><span style="cursor: help; font-size: 90%; font-family: bold; color: gray" title="Gaztelaniaz dago aipu honen iturburua"><b>(Gaztelaniaz)</b></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bioenciclopedia.com/la-celula/">La célula</a> BioEnciclopedia</li></ul> <p><br /> </p> <table class="navbox collapsible autocollapse" style="clear: both; width: 100%; text-align: center; padding: 0; border:1px solid #aaa; background-color:#f9f9f9; color: #111; font-size: 95%; margin-bottom: 0;" align="center"> <tbody><tr> <th width="100%" style="padding-top: 0.2em; padding-bottom: 0.2em; background: #AB82FF"><a class="mw-selflink selflink">Zelularen</a> osagaiak </th></tr> <tr> <td colspan="3" align="center" style="font-size: 90%; padding: 0.5em 1em; background:white"> <div> </div> <p><b><a href="/wiki/Zelula_nukleo" title="Zelula nukleo">Nukleoa</a></b>: <a href="/wiki/Nukleolo" title="Nukleolo">Nukleoloa</a> • <a href="/wiki/Nukleoplasma" title="Nukleoplasma">Nukleoplasma</a> • <a href="/wiki/Gaineztadura_nuklear" title="Gaineztadura nuklear">Gaineztadura nuklearra</a> • <a href="/wiki/Poro_nuklear" title="Poro nuklear">Poro nuklearrak</a> • <a href="/wiki/Kromosoma" title="Kromosoma">Kromosoma</a> • <a href="/wiki/Kromatina" title="Kromatina">Kromatina</a> • <a href="/wiki/Xafla_nuklear" title="Xafla nuklear">Xafla nuklearra</a> • <a href="/wiki/Azido_desoxirribonukleiko" title="Azido desoxirribonukleiko">DNA</a> </p> <hr /> <p><b><a href="/wiki/Zitoplasma" title="Zitoplasma">Zitoplasma</a></b>: <a href="/wiki/Mitokondrio" title="Mitokondrio">Mitokondrioak</a> • <a href="/wiki/Golgi_aparatu" title="Golgi aparatu">Golgi aparatua</a> • <a href="/wiki/Erretikulu_endoplasmatiko" title="Erretikulu endoplasmatiko">Erretikulu endoplasmatikoa</a> • <a href="/wiki/Erribosoma" title="Erribosoma">Erribosomak</a> • <a href="/wiki/Plastidio" title="Plastidio">Plastidioak</a> (<a href="/wiki/Kloroplasto" title="Kloroplasto">kloroplastoak</a>, <a href="/wiki/Kromoplasto" title="Kromoplasto">kromoplastoak</a>, <a href="/wiki/Leukoplasto" title="Leukoplasto">leukoplastoak</a>) • <a href="/wiki/Besikula" title="Besikula">Besikulak</a> (<a href="/wiki/Lisosoma" title="Lisosoma">lisosomak</a>, <a href="/w/index.php?title=Endosoma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endosoma (sortu gabe)">endosomak</a>, <a href="/wiki/Fagosoma" title="Fagosoma">fagosomak</a>, <a href="/wiki/Bakuolo" title="Bakuolo">bakuoloak</a>) • <a href="/wiki/Zitoeskeleto" title="Zitoeskeleto">Zitoeskeletoa</a> (<a href="/wiki/Mikrofiru" title="Mikrofiru">mikrofiruak</a>, <a href="/wiki/Firu_ertain" title="Firu ertain">firu ertainak</a>, <a href="/wiki/Mikrotubulu" title="Mikrotubulu">mikrotubuluak</a>) • <a href="/wiki/Zentriolo" title="Zentriolo">Zentrioloak</a> • <a href="/wiki/Zentrosoma" title="Zentrosoma">Zentrosoma</a> • <a href="/wiki/Peroxisoma" title="Peroxisoma">Peroxisomak</a> • <a href="/w/index.php?title=Diplosoma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diplosoma (sortu gabe)">Diplosoma</a> </p> <hr /> <p><b><a href="/wiki/Zelula_mintz" title="Zelula mintz">Zelula mintza</a></b>: <a href="/wiki/Zelula_horma" title="Zelula horma">Zelula horma</a> • <a href="/wiki/Fosfolipido" title="Fosfolipido">Fosfolipidoak</a> • <a href="/wiki/Kolesterol" title="Kolesterol">Kolesterola</a> • <a href="/wiki/Proteina" title="Proteina">Proteinak</a> • <a href="/wiki/Polisakarido" title="Polisakarido">Polisakaridoak</a> • <a href="/wiki/Zilio" title="Zilio">Zilioak</a> • <a href="/wiki/Flagelo" title="Flagelo">Flageloa</a> </p> </td></tr></tbody></table>    </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("Gadget \"ErrefAurrebista\" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See \u003Chttps://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:Gadgetak\u003E.");});</script><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Zelula&oldid=9887985">https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Zelula&oldid=9887985</a>"(e)tik eskuratuta</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Berezi:Kategoriak" title="Berezi:Kategoriak">Kategoriak</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Zelulak" title="Kategoria:Zelulak">Zelulak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:1665" title="Kategoria:1665">1665</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ezkutuko kategoriak: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Wikipedia_guztiek_izan_beharreko_artikuluak" title="Kategoria:Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluak">Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artikulu_nabarmenduak" title="Kategoria:Artikulu nabarmenduak">Artikulu nabarmenduak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Hezkuntza_Programako_artikuluak" title="Kategoria:Hezkuntza Programako artikuluak">Hezkuntza Programako artikuluak</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Hezkuntza_Programa/Biologia_eta_geologia" title="Kategoria:Hezkuntza Programa/Biologia eta geologia">Hezkuntza Programa/Biologia eta geologia</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Orriaren azken aldaketa: 22 abuztua 2024, 09:19.</li> <li id="footer-info-copyright">Testua <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eu">Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 lizentziari</a> jarraituz erabil daiteke; baliteke beste klausularen batzuk ere aplikatu behar izatea. Xehetasunen berri izateko, ikus <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">erabilera-baldintzak</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Pribazitate politika</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Laguntza:Wikipediari_buruz">Wikipediari buruz</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Erantzukizunen_mugaketa_orokorra">Lege oharra</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Garatzaileak</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/eu.wikipedia.org">Estatistikak</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie adierazpena</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//eu.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Zelula&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mugikorreko bista</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-5w7wd","wgBackendResponseTime":181,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.262","walltime":"0.357","ppvisitednodes":{"value":10227,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":49612,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":14900,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":36740,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 204.280 1 -total"," 48.81% 99.711 1 Txantiloi:Erreferentzia_zerrenda"," 33.88% 69.217 14 Txantiloi:Erreferentzia"," 31.36% 64.064 28 Txantiloi:Erreferentzia/oinarria"," 27.02% 55.206 3 Txantiloi:Top_icon"," 22.46% 45.877 1 Txantiloi:Wikipedia1000"," 20.03% 40.909 3 Txantiloi:Category_handler"," 13.47% 27.523 3 Txantiloi:Category_handler/numbered"," 12.11% 24.739 3 Txantiloi:Namespace_detect"," 5.25% 10.719 1 Txantiloi:Artikulu_nabarmena"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.007","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":721356,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-cz762","timestamp":"20241118061348","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Zelula","url":"https:\/\/eu.wikipedia.org\/wiki\/Zelula","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7868","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7868","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-09-04T15:21:11Z","dateModified":"2024-08-22T08:19:30Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/17\/Cork_Micrographia_Hooke.png","headline":"edozein izaki bizidunen unitate morfologiko eta funtzionala, bizitzaren oinarria eta izaki bizidun gisa hartzen den egiturarik txikiena"}</script> </body> </html>