CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Kuvvet - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"a6770d2a-5017-4588-95fb-24d341d03e34","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kuvvet","wgTitle":"Kuvvet","wgCurRevisionId":34269134,"wgRevisionId":34269134,"wgArticleId":5273,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["KB1 hataları: başlıksız URL","Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","Fiziksel nicelikler","Kuvvet","Kuvvet sistemleri ve denge"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel": "wikitext","wgRelevantPageName":"Kuvvet","wgRelevantArticleId":5273,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34269134,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11402","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands", "architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.math.styles":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.math.popup","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready", "jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Force_examples.svg/1200px-Force_examples.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Force_examples.svg/800px-Force_examples.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Force_examples.svg/640px-Force_examples.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Kuvvet - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Kuvvet"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuvvet"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kuvvet rootpage-Kuvvet skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Ana menü </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z">Anasayfa</a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Hakkımızda</a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at">İçindekiler</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x">Rastgele madde</a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik">Seçkin içerik</a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler">Yakınımdakiler</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1">Deneme tahtası</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler">Köy çeşmesi</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r">Son değişiklikler</a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle">Dosya yükle</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir">Topluluk portali</a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org">Wikimedia dükkânı</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için">Yardım</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"> Ara </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Görünüm </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class="">Bağış yapın</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Kuvvet" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class="">Hesap oluştur</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Kuvvet" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class="">Oturum aç</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Kişisel araçlar </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr">Bağış yapın</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Kuvvet" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"> Hesap oluştur</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Kuvvet" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"> Oturum aç</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin">daha fazla bilgi</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y">Katkılar</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n">Mesaj</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Kavram_gelişimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kavram_gelişimi"> <div class="vector-toc-text"> 1 Kavram gelişimi </div> </a> <ul id="toc-Kavram_gelişimi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Newton_öncesi_kavramlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Newton_öncesi_kavramlar"> <div class="vector-toc-text"> 2 Newton öncesi kavramlar </div> </a> <ul id="toc-Newton_öncesi_kavramlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Newton_mekaniği" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Newton_mekaniği"> <div class="vector-toc-text"> 3 Newton mekaniği </div> </a> <button aria-controls="toc-Newton_mekaniği-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Newton mekaniği alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Newton_mekaniği-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Birinci_yasa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Birinci_yasa"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Birinci yasa </div> </a> <ul id="toc-Birinci_yasa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İkinci_yasa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İkinci_yasa"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 İkinci yasa </div> </a> <ul id="toc-İkinci_yasa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Üçüncü_yasa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Üçüncü_yasa"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Üçüncü yasa </div> </a> <ul id="toc-Üçüncü_yasa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-"Kuvvet"_tanımlaması" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#"Kuvvet"_tanımlaması"> <div class="vector-toc-text"> 3.4 "Kuvvet" tanımlaması </div> </a> <ul id="toc-"Kuvvet"_tanımlaması-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kuvvetlerin_birleştirilmesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kuvvetlerin_birleştirilmesi"> <div class="vector-toc-text"> 4 Kuvvetlerin birleştirilmesi </div> </a> <button aria-controls="toc-Kuvvetlerin_birleştirilmesi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Kuvvetlerin birleştirilmesi alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Kuvvetlerin_birleştirilmesi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Denge" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Denge"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Denge </div> </a> <ul id="toc-Denge-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Statik_Denge" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Statik_Denge"> <div class="vector-toc-text"> 4.1.1 Statik Denge </div> </a> <ul id="toc-Statik_Denge-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dinamik_Denge" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Dinamik_Denge"> <div class="vector-toc-text"> 4.1.2 Dinamik Denge </div> </a> <ul id="toc-Dinamik_Denge-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Klasik_mekanikte_kuvvet_örnekleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Klasik_mekanikte_kuvvet_örnekleri"> <div class="vector-toc-text"> 5 Klasik mekanikte kuvvet örnekleri </div> </a> <button aria-controls="toc-Klasik_mekanikte_kuvvet_örnekleri-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Klasik mekanikte kuvvet örnekleri alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Klasik_mekanikte_kuvvet_örnekleri-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Yerçekimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yerçekimi"> <div class="vector-toc-text"> 5.1 Yerçekimi </div> </a> <ul id="toc-Yerçekimi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Elektromanyetik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Elektromanyetik"> <div class="vector-toc-text"> 5.2 Elektromanyetik </div> </a> <ul id="toc-Elektromanyetik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Normal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Normal"> <div class="vector-toc-text"> 5.3 Normal </div> </a> <ul id="toc-Normal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sürtünme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sürtünme"> <div class="vector-toc-text"> 5.4 Sürtünme </div> </a> <ul id="toc-Sürtünme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gerilim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gerilim"> <div class="vector-toc-text"> 5.5 Gerilim </div> </a> <ul id="toc-Gerilim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yay" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yay"> <div class="vector-toc-text"> 5.6 Yay </div> </a> <ul id="toc-Yay-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Merkezcil" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Merkezcil"> <div class="vector-toc-text"> 5.7 Merkezcil </div> </a> <ul id="toc-Merkezcil-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Süreklilik_mekaniği" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Süreklilik_mekaniği"> <div class="vector-toc-text"> 5.8 Süreklilik mekaniği </div> </a> <ul id="toc-Süreklilik_mekaniği-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kurgusal_kuvvetler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kurgusal_kuvvetler"> <div class="vector-toc-text"> 5.9 Kurgusal kuvvetler </div> </a> <ul id="toc-Kurgusal_kuvvetler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kuvvet_temelli_kavramlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kuvvet_temelli_kavramlar"> <div class="vector-toc-text"> 6 Kuvvet temelli kavramlar </div> </a> <button aria-controls="toc-Kuvvet_temelli_kavramlar-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Kuvvet temelli kavramlar alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Kuvvet_temelli_kavramlar-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Döndürme_ve_Tork" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Döndürme_ve_Tork"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Döndürme ve Tork </div> </a> <ul id="toc-Döndürme_ve_Tork-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Çekiş" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Çekiş"> <div class="vector-toc-text"> 6.2 Çekiş </div> </a> <ul id="toc-Çekiş-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kinematik_integraller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kinematik_integraller"> <div class="vector-toc-text"> 6.3 Kinematik integraller </div> </a> <ul id="toc-Kinematik_integraller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Potansiyel_enerji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Potansiyel_enerji"> <div class="vector-toc-text"> 6.4 Potansiyel enerji </div> </a> <ul id="toc-Potansiyel_enerji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Korunum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Korunum"> <div class="vector-toc-text"> 6.5 Korunum </div> </a> <ul id="toc-Korunum-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Birimler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Birimler"> <div class="vector-toc-text"> 7 Birimler </div> </a> <ul id="toc-Birimler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kuvvet_kavramının_güncellenmesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kuvvet_kavramının_güncellenmesi"> <div class="vector-toc-text"> 8 Kuvvet kavramının güncellenmesi </div> </a> <button aria-controls="toc-Kuvvet_kavramının_güncellenmesi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Kuvvet kavramının güncellenmesi alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Kuvvet_kavramının_güncellenmesi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Özel_görelilik_kuramı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Özel_görelilik_kuramı"> <div class="vector-toc-text"> 8.1 Özel görelilik kuramı </div> </a> <ul id="toc-Özel_görelilik_kuramı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kuantum_mekaniği" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kuantum_mekaniği"> <div class="vector-toc-text"> 8.2 Kuantum mekaniği </div> </a> <ul id="toc-Kuantum_mekaniği-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kuantum_alan_teorisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kuantum_alan_teorisi"> <div class="vector-toc-text"> 8.3 Kuantum alan teorisi </div> </a> <ul id="toc-Kuantum_alan_teorisi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Temel_etkileşimler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Temel_etkileşimler"> <div class="vector-toc-text"> 9 Temel etkileşimler </div> </a> <button aria-controls="toc-Temel_etkileşimler-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Temel etkileşimler alt bölümünü aç/kapa </button> <ul id="toc-Temel_etkileşimler-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Yerçekimsel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yerçekimsel"> <div class="vector-toc-text"> 9.1 Yerçekimsel </div> </a> <ul id="toc-Yerçekimsel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Elektromanyetizma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Elektromanyetizma"> <div class="vector-toc-text"> 9.2 Elektromanyetizma </div> </a> <ul id="toc-Elektromanyetizma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Güçlü_nükleer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Güçlü_nükleer"> <div class="vector-toc-text"> 9.3 Güçlü nükleer </div> </a> <ul id="toc-Güçlü_nükleer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zayıf_nükleer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zayıf_nükleer"> <div class="vector-toc-text"> 9.4 Zayıf nükleer </div> </a> <ul id="toc-Zayıf_nükleer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> 10 Ayrıca bakınız </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> 11 Kaynakça </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > İçindekiler tablosunu değiştir </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Kuvvet</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 154 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-154" aria-hidden="true" > 154 dil </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Krag" title="Krag - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Krag" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft - İsviçre Almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kraft" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsviçre Almancası" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%89%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%89%B5" title="ጉልበት - Amharca" lang="am" hreflang="am" data-title="ጉልበት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharca" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Fuerza" title="Fuerza - Aragonca" lang="an" hreflang="an" data-title="Fuerza" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonca" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A9" title="قوة - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قوة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D9%87_(%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7)" title="قوه (فيزيا) - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="قوه (فيزيا)" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B2" title="বল - Assamca" lang="as" hreflang="as" data-title="বল" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamca" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Fuercia" title="Fuercia - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Fuercia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Q%C3%BCvv%C9%99_(fiziki_k%C9%99miyy%C9%99t)" title="Qüvvə (fiziki kəmiyyət) - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Qüvvə (fiziki kəmiyyət)" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AC" title="گوج - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="گوج" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D1%81" title="Көс - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Көс" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Kroft" title="Kroft - Bavyera dili" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Kroft" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavyera dili" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Jiega" title="Jiega - Samogitçe" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Jiega" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitçe" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Pwersa" title="Pwersa - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Pwersa" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B0" title="Сіла - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Сіла" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B0_(%D1%84%D1%96%D0%B7%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8F)" title="Сіла (фізычная велічыня) - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сіла (фізычная велічыня)" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сила" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B0" title="बर - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बर" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%82%8F" title="အာႏ - Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အာႏ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target">ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B2" title="বল - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বল" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sila" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D1%81%D1%8D%D0%BD" title="Хүсэн - Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Хүсэн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/For%C3%A7a" title="Força - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Força" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Kusog" title="Kusog - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Kusog" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%DB%8E%D8%B2_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="ھێز (فیزیک) - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ھێز (فیزیک)" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADla" title="Síla - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Síla" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%C4%83%D0%B9" title="Вăй - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Вăй" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Grym" title="Grym - Galce" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Grym" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Galce" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Kraft" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Kraft" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%8D%CE%BD%CE%B1%CE%BC%CE%B7" title="Δύναμη - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Δύναμη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Force" title="Force - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Force" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Forto" title="Forto - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Forto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Fuerza" title="Fuerza - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Fuerza" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/J%C3%B5ud" title="Jõud - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Jõud" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Indar" title="Indar - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Indar" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Huer%C3%A7a" title="Huerça - Ekstremadura Dili" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Huerça" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Ekstremadura Dili" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88" title="نیرو - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نیرو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Voima_(fysiikka)" title="Voima (fysiikka) - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Voima (fysiikka)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Force_(physique)" title="Force (physique) - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Force (physique)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%A4%C3%A4ft_(f%C3%BCsiik)" title="Krääft (füsiik) - Kuzey Frizce" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Krääft (füsiik)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Kuzey Frizce" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%AAft" title="Krêft - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Krêft" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3rsa" title="Fórsa - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Fórsa" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B" title="力 - Gan Çincesi" lang="gan" hreflang="gan" data-title="力" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan Çincesi" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2s_(fizik)" title="Fòs (fizik) - Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Fòs (fizik)" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Neart" title="Neart - İskoç Gaelcesi" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Neart" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="İskoç Gaelcesi" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Forza" title="Forza - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Forza" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Pu%27aka" title="Pu'aka - Guarani dili" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Pu'aka" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guarani dili" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AC%E0%AA%B3" title="બળ - Güceratça" lang="gu" hreflang="gu" data-title="બળ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Güceratça" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Forse" title="Forse - Man dili" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Forse" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Man dili" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Li%CC%8Dt" title="Li̍t - Hakka Çincesi" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Li̍t" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Çincesi" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%95%D7%97_(%D7%A4%D7%99%D7%96%D7%99%D7%A7%D7%94)" title="כוח (פיזיקה) - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="כוח (פיזיקה)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B2_(%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80)" title="बल (भौतिकी) - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बल (भौतिकी)" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Taagat" title="Taagat - Fiji Hintçesi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Taagat" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hintçesi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sila" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2s" title="Fòs - Haiti Kreyolu" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fòs" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haiti Kreyolu" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Er%C5%91" title="Erő - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Erő" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AA" title="Ուժ - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ուժ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D5%B5%D5%AA" title="Ոյժ - Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ոյժ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Fortia" title="Fortia - İnterlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Fortia" data-language-autonym="İnterlingua" data-language-local-name="İnterlingua" class="interlanguage-link-target">İnterlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gaya_(fisika)" title="Gaya (fisika) - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Gaya (fisika)" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Fortie" title="Fortie - Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Fortie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Forco" title="Forco - Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Forco" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Kraftur" title="Kraftur - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Kraftur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Forza" title="Forza - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Forza" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target">İtaliano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B_(%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6)" title="力 (物理学) - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="力 (物理学)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Fuos" title="Fuos - Jamaika Patois Dili" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Fuos" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaika Patois Dili" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Gaya" title="Gaya - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Gaya" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90" title="ძალა - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ძალა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Ku%27sh" title="Ku'sh - Karakalpakça" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ku'sh" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpakça" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tadusi" title="Tadusi - Kabiliyece" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tadusi" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabiliyece" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/%C6%89o%C5%8B" title="Ɖoŋ - Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ɖoŋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%88" title="Күш - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Күш" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9F%86%E1%9E%84" title="កម្លាំង - Khmer dili" lang="km" hreflang="km" data-title="កម្លាំង" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Khmer dili" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B2%B2" title="ಬಲ - Kannada dili" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಬಲ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada dili" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%9E%98_(%EB%AC%BC%EB%A6%AC%ED%95%99)" title="힘 (물리학) - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="힘 (물리학)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8E%D9%84" title="بَل - Keşmir dili" lang="ks" hreflang="ks" data-title="بَل" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Keşmir dili" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/H%C3%AAz" title="Hêz - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Hêz" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vis" title="Vis - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Vis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Forte_(fisica)" title="Forte (fisica) - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Forte (fisica)" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Force" title="Force - Ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Force" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="Ganda" class="interlanguage-link-target">Luganda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Krach" title="Krach - Limburgca" lang="li" hreflang="li" data-title="Krach" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgca" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Forza" title="Forza - Lombardça" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Forza" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardça" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/J%C4%97ga" title="Jėga - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Jėga" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sp%C4%93ks" title="Spēks - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Spēks" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B9%D1%81%D1%8C" title="Вийсь - Mokşa dili" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Вийсь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Mokşa dili" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Hery" title="Hery - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Hery" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сила" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%B2%E0%B4%82" title="ബലം - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബലം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D1%87" title="Хүч - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хүч" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B2" title="बल - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="बल" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Daya_(fizik)" title="Daya (fizik) - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Daya (fizik)" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%B8" title="အား - Birman dili" lang="my" hreflang="my" data-title="အား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birman dili" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88" title="نیرو - Mazenderanca" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="نیرو" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazenderanca" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft - Aşağı Almanca" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Kraft" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Aşağı Almanca" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B2" title="बल - Nepalce" lang="ne" hreflang="ne" data-title="बल" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalce" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A4%83" title="तिबः - Nevari" lang="new" hreflang="new" data-title="तिबः" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Nevari" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kracht" title="Kracht - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kracht" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kraft" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kraft" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2r%C3%A7a" title="Fòrça - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fòrça" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Humna" title="Humna - Oromo dili" lang="om" hreflang="om" data-title="Humna" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Oromo dili" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%B3" title="ବଳ - Oriya dili" lang="or" hreflang="or" data-title="ବଳ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Oriya dili" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A9%8B%E0%A8%B0" title="ਜ਼ੋਰ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਜ਼ੋਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Si%C5%82a" title="Siła - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Siła" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2rsa" title="Fòrsa - Piyemontece" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Fòrsa" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piyemontece" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%B1" title="زور - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="زور" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/For%C3%A7a" title="Força - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Força" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kallpa" title="Kallpa - Keçuva dili" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kallpa" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Keçuva dili" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/For%C8%9B%C4%83" title="Forță - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Forță" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сила" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила - Rusince" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Сила" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusince" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="परस्परक्रिया - Sanskrit" lang="sa" hreflang="sa" data-title="परस्परक्रिया" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Sanskrit" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D2%AF%D1%81" title="Күүс - Yakutça" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Күүс" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Yakutça" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Fortza" title="Fortza - Sardunya dili" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Fortza" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardunya dili" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Forza" title="Forza - Sicilyaca" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Forza" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilyaca" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Poust_(naitural_philosophy)" title="Poust (naitural philosophy) - İskoçça" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Poust (naitural philosophy)" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="İskoçça" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%AA_(%D9%81%D8%B2%DA%AA%D8%B3)" title="قوت (فزڪس) - Sindhi dili" lang="sd" hreflang="sd" data-title="قوت (فزڪس)" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi dili" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sila" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B6%E0%B6%BD%E0%B6%BA" title="බලය - Sinhali dili" lang="si" hreflang="si" data-title="බලය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhali dili" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Force" title="Force - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Force" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sila" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sila" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Vyeimi_(fyysiik)" title="Vyeimi (fyysiik) - İnari Laponcası" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Vyeimi (fyysiik)" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="İnari Laponcası" class="interlanguage-link-target">Anarâškielâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Manikidzo" title="Manikidzo - Şona dili" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Manikidzo" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Şona dili" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Awood" title="Awood - Somalice" lang="so" hreflang="so" data-title="Awood" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalice" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Forca" title="Forca - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Forca" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сила" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Gaya" title="Gaya - Sunda dili" lang="su" hreflang="su" data-title="Gaya" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sunda dili" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kraft" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kani" title="Kani - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%9A%E0%AF%88" title="விசை - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="விசை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%B2%E0%B0%82" title="బలం - Telugu dili" lang="te" hreflang="te" data-title="బలం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu dili" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D1%80%D3%AF" title="Нерӯ - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Нерӯ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87" title="แรง - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="แรง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/G%C3%BC%C3%BD%C3%A7" title="Güýç - Türkmence" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Güýç" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Türkmence" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Puwersa" title="Puwersa - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Puwersa" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6%C3%A7" title="Köç - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Köç" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%88" title="Күш - Tuvaca" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Күш" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="Tuvaca" class="interlanguage-link-target">Тыва дыл</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сила" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%AA" title="قوت - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="قوت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kuch" title="Kuch - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kuch" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Forsa" title="Forsa - Venedikçe" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Forsa" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venedikçe" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4gi" title="Vägi - Veps dili" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Vägi" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps dili" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%B1c" title="Lực - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Lực" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kusog" title="Kusog - Varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Kusog" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Varay" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B" title="力 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="力" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ifolokhwe" title="Ifolokhwe - Zosa dili" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ifolokhwe" data-language-autonym="İsiXhosa" data-language-local-name="Zosa dili" class="interlanguage-link-target">İsiXhosa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%A8%D7%90%D7%A4%D7%98" title="קראפט - Yidiş" lang="yi" hreflang="yi" data-title="קראפט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yidiş" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ip%C3%A1_(f%C3%ADs%C3%ADks%C3%AC)" title="Ipá (físíksì) - Yorubaca" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ipá (físíksì)" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yorubaca" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B" title="力 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="力" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/La%CC%8Dt" title="La̍t - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="La̍t" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B" title="力 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="力" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IsiPhoqi" title="IsiPhoqi - Zuluca" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IsiPhoqi" data-language-autonym="İsiZulu" data-language-local-name="Zuluca" class="interlanguage-link-target">İsiZulu</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11402#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kuvvet" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c">Madde</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Kuvvet" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t">Tartışma</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Türkçe </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kuvvet">Oku</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v">Değiştir</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e">Kaynağı değiştir</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h">Geçmişi gör</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Araçlar </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Kuvvet">Oku</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v">Değiştir</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e">Kaynağı değiştir</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=history">Geçmişi gör</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Kuvvet" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j">Sayfaya bağlantılar</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Kuvvet" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k">İlgili değişiklikler</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q">Özel sayfalar</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&oldid=34269134" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı">Kalıcı bağlantı</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi">Sayfa bilgisi</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Kuvvet&id=34269134&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi">Bu sayfayı kaynak göster</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FKuvvet">Kısaltılmış URL'yi al</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FKuvvet">Karekodu indir</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Kuvvet">Bir kitap oluştur</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Kuvvet&action=show-download-screen">PDF olarak indir</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kuvvet&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p">Basılmaya uygun görünüm</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Forces_(physics)" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11402" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g">Vikiveri ögesi</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><table class="infobox" style="width: 24em; text-align: left; font-size: 90%" cellspacing="2"> <tbody><tr> <td style="font-size: 110%;" colspan="2"><div class="center">Kuvvet</div> </td></tr> <tr> <td colspan="2"><div class="center"><a href="/wiki/Dosya:Force_examples.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Force_examples.svg/200px-Force_examples.svg.png" decoding="async" width="200" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Force_examples.svg/300px-Force_examples.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Force_examples.svg/400px-Force_examples.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2"><div class="center">Kuvvetler, bir nesneye uygulanan itme veya çekme olarak tanımlanabilir. Bu kuvvetler, <a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi" title="Yerçekimi">yerçekimi</a>, <a href="/wiki/Manyetizma" title="Manyetizma">manyetizma</a> veya bir kütlenin ivmelenmesine neden olabilecek herhangi bir fenomen kaynaklı olabilir.</div> </td></tr> <tr> <td>Yaygın sembol(ler):</td> <td><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ef40edff397a115ecdce7d3518001dfcc7f37d9e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.771ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}}">, F, F </td></tr> <tr> <td>temel SI birimlerinden türetimi:</td> <td><a href="/wiki/Kilogram" title="Kilogram">kg</a>·<a href="/wiki/Metre" title="Metre">m</a>·<a href="/wiki/Saniye" title="Saniye">s</a>−2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Boyut_analizi" title="Boyut analizi">SI nicelik boyutu</a>:</td> <td>wikidata </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Birimler_Sistemi" title="Uluslararası Birimler Sistemi">SI birimi</a>:</td> <td><a href="/wiki/Newton_(birim)" title="Newton (birim)">newton</a> (N) </td></tr> <tr> <td>Diğer niceliklerden türetimi:</td> <td>F = <a href="/wiki/K%C3%BCtle" title="Kütle">m</a><a href="/wiki/%C4%B0vme" title="İvme">a</a> </td></tr> </tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33092931">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile"><tbody><tr><th class="sidebar-title" style="padding-left:0.9em;padding-right:0.9em;"><a href="/wiki/Kl%C3%A2sik_mekanik" class="mw-redirect" title="Klâsik mekanik">Klâsik mekanik</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\textbf {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\textbf {v}})}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext mathvariant="bold">F</mtext> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext mathvariant="bold">v</mtext> </mrow> </mrow> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\textbf {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\textbf {v}})}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/89c5567f1838763c2690db5f07413a40c7ee4274" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:13.01ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle {\textbf {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\textbf {v}})}"><div class="sidebar-caption" style="font-size:90%;padding:0.6em 0;font-style:italic;"><a href="/wiki/Newton%27un_hareket_yasalar%C4%B1" title="Newton'un hareket yasaları">Newton'un hareket yasaları</a></div></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-bottom: 1px solid black;text-align:center;">Dallar</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist" style="padding-top:0.35em;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637355">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/Statik_(fizik)" class="mw-redirect" title="Statik (fizik)">Statik</a></li> <li><a href="/wiki/Dinamik_(fizik)" class="mw-redirect" title="Dinamik (fizik)">Dinamik</a></li> <li><a href="/wiki/Kinetik" title="Kinetik">Kinetik</a></li> <li><a href="/wiki/Kinematik" title="Kinematik">Kinematik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uygulamal%C4%B1_mekanik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uygulamalı mekanik (sayfa mevcut değil)">Uygulamalı mekanik</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6k_mekani%C4%9Fi" title="Gök mekaniği">Gök mekaniği</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCrekli_ortamlar_mekani%C4%9Fi" title="Sürekli ortamlar mekaniği">Sürekli ortamlar mekaniği</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0statistiksel_mekanik" title="İstatistiksel mekanik">İstatistiksel mekanik</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-bottom: 1px solid black;text-align:center;">Temel kavramlar</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist" style="padding-top:0.35em;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32637355"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0vme" title="İvme">İvme</a></li> <li><a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_momentum" title="Açısal momentum">Açısal momentum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kuvvet_%C3%A7ifti_(mekanik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuvvet çifti (mekanik) (sayfa mevcut değil)">Kuvvet çifti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%27Alembert_ilkesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="D'Alembert ilkesi (sayfa mevcut değil)">D'Alembert ilkesi</a></li> <li><a href="/wiki/Enerji" title="Enerji">Enerji</a> <ul><li><a href="/wiki/Kinetik_enerji" title="Kinetik enerji">Kinetik enerji</a></li> <li><a href="/wiki/Potansiyel_enerji" title="Potansiyel enerji">Potansiyel enerji</a></li></ul></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Kuvvet</a></li> <li><a href="/wiki/Konu%C5%9Flanma_sistemi" title="Konuşlanma sistemi">Konuşlanma sistemi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0mpuls_(fizik)" title="İmpuls (fizik)">İmpuls</a></li> <li><a href="/wiki/Eylemsizlik" title="Eylemsizlik">Eylemsizlik</a> · <a href="/wiki/Eylemsizlik_momenti" title="Eylemsizlik momenti">Eylemsizlik momenti</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCtle" title="Kütle">Kütle</a></li> <li> <a href="/wiki/G%C3%BC%C3%A7_(fizik)" title="Güç (fizik)">Güç (fizik)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0%C5%9F_(fizik)" title="İş (fizik)">İş (fizik)</a></li> <li><a href="/wiki/Moment_(fizik)" title="Moment (fizik)">Moment</a></li> <li><a href="/wiki/Momentum" title="Momentum">Momentum</a></li> <li><a href="/wiki/Uzay" title="Uzay">Uzay</a></li> <li><a href="/wiki/H%C4%B1z" title="Hız">Hız</a></li> <li><a href="/wiki/Zaman" title="Zaman">Zaman</a></li> <li><a href="/wiki/Tork" title="Tork">Tork</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCrat" title="Sürat">Sürat</a></li> <li><a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi" title="Yerçekimi">Yerçekimi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sanal_i%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sanal iş (sayfa mevcut değil)">Sanal iş</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-bottom: 1px solid black;text-align:center;">Formüller</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist" style="padding-top:0.35em;"> <ul><li><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/Newton%27un_hareket_yasalar%C4%B1" title="Newton'un hareket yasaları">Newton'un hareket yasaları</a></div></li> <li><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/Analitik_mekanik" title="Analitik mekanik">Analitik mekanik</a> <div class="plainlist" style=""><ul><li><a href="/wiki/Lagrangian_mekani%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Lagrangian mekaniği">Lagrangian mekaniği</a></li><li><a href="/wiki/Hamilton_mekani%C4%9Fi" title="Hamilton mekaniği">Hamilton mekaniği</a></li><li><a href="/wiki/Analitik_mekanik#Routhian_Mekaniği" title="Analitik mekanik">Routhian_Mekaniği</a></li><li><a href="/wiki/Analitik_mekanik#Hamilton-Jacobi_Mekaniği" title="Analitik mekanik">Hamilton-Jacobi_Mekaniği</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Appell%27in_Hareket_Denklemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Appell'in Hareket Denklemi (sayfa mevcut değil)">Appell'in Hareket Denklemi</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Koopman-von_Neumann_mekani%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koopman-von Neumann mekaniği (sayfa mevcut değil)">Koopman-von Neumann mekaniği</a></li></ul></div></div></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-bottom: 1px solid black;text-align:center;">Konular</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist" style="padding-top:0.35em;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32637355"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/Rijit_cisim" title="Rijit cisim">Rijit cisim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rijit_cisim_dinami%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rijit cisim dinamiği (sayfa mevcut değil)">Rijit cisim dinamiği</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Euler_denklemleri_(rijit_cisim_dinami%C4%9Fi)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euler denklemleri (rijit cisim dinamiği) (sayfa mevcut değil)">Euler denklemleri (rijit cisim dinamiği)</a></li> <li><a href="/wiki/Hareket_(fizik)" title="Hareket (fizik)">Hareket</a>* <a href="/wiki/Do%C4%9Frusal_hareket" title="Doğrusal hareket">Doğrusal hareket</a></li> <li><a href="/wiki/Newton%27un_hareket_yasalar%C4%B1" title="Newton'un hareket yasaları">Newton'un hareket yasaları</a></li> <li><a href="/wiki/Newton%27un_evrensel_k%C3%BCtle_%C3%A7ekim_yasas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Newton'un evrensel kütle çekim yasası">Newton'un evrensel kütle çekim yasası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Euler%27in_hareket_yasalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euler'in hareket yasaları (sayfa mevcut değil)">Euler'in hareket yasaları</a></li> <li><a href="/wiki/Hareket_denklemleri" title="Hareket denklemleri">Hareket denklemleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0vmeli_referans_%C3%A7er%C3%A7evesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İvmeli referans çerçevesi (sayfa mevcut değil)">İvmeli referans çerçevesi</a></li> <li><a href="/wiki/Eylemsiz_referans_%C3%A7er%C3%A7evesi" title="Eylemsiz referans çerçevesi">Eylemsiz referans çerçevesi</a></li> <li><a href="/wiki/Yalanc%C4%B1_kuvvet" title="Yalancı kuvvet">Yalancı kuvvet</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%BCzlemsel_hareket_mekani%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Düzlemsel hareket mekaniği (sayfa mevcut değil)">Düzlemsel hareket mekaniği</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yerde%C4%9Fi%C5%9Ftirme_(vekt%C3%B6r)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yerdeğiştirme (vektör) (sayfa mevcut değil)">Yerdeğiştirme (vektör)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ba%C4%9F%C4%B1l_h%C4%B1z&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bağıl hız (sayfa mevcut değil)">Bağıl hız</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCrt%C3%BCnme_kuvveti" title="Sürtünme kuvveti">Sürtünme kuvveti</a></li> <li><a href="/wiki/Basit_harmonik_hareket" title="Basit harmonik hareket">Basit harmonik hareket</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uyumlu_sal%C4%B1n%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uyumlu salınım (sayfa mevcut değil)">Uyumlu salınım</a></li> <li><a href="/wiki/Titre%C5%9Fim" title="Titreşim">Titreşim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%C3%B6n%C3%BCmleme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sönümleme (sayfa mevcut değil)">Sönümleme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%C3%B6n%C3%BCm_katsay%C4%B1s%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sönüm katsayısı (sayfa mevcut değil)">Sönüm katsayısı</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-bottom: 1px solid black;text-align:center;"><a href="/wiki/Sabit_bir_eksen_etraf%C4%B1nda_d%C3%B6nme" title="Sabit bir eksen etrafında dönme">Dönme hareketi</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist" style="padding-top:0.35em;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32637355"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/Sabit_bir_eksen_etraf%C4%B1nda_d%C3%B6nme" title="Sabit bir eksen etrafında dönme">Dönme hareketi</a></li> <li><a href="/wiki/Dairesel_hareket" title="Dairesel hareket">Dairesel hareket</a>* <a href="/wiki/D%C3%BCzg%C3%BCn_dairesel_hareket" title="Düzgün dairesel hareket">Düzgün dairesel hareket</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%BCzg%C3%BCn_olmayan_dairesel_hareket&action=edit&redlink=1" class="new" title="Düzgün olmayan dairesel hareket (sayfa mevcut değil)">Düzgün olmayan dairesel hareket</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%B6nen_referans_%C3%A7er%C3%A7evesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dönen referans çerçevesi (sayfa mevcut değil)">Dönen referans çerçevesi</a></li> <li><a href="/wiki/Merkezcil_kuvvet" title="Merkezcil kuvvet">Merkezcil kuvvet</a></li> <li><a href="/wiki/Merkezka%C3%A7_kuvveti" title="Merkezkaç kuvveti">Merkezkaç kuvveti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Merkezka%C3%A7_kuvveti_(D%C3%B6nen_referans_%C3%A7er%C3%A7evesi)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Merkezkaç kuvveti (Dönen referans çerçevesi) (sayfa mevcut değil)">Merkezkaç kuvveti (Dönen referans çerçevesi)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tepkisel_merkezka%C3%A7_kuvveti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tepkisel merkezkaç kuvveti (sayfa mevcut değil)">Tepkisel merkezkaç kuvveti</a></li> <li><a href="/wiki/Coriolis_etkisi" title="Coriolis etkisi">Coriolis kuvveti</a></li> <li><a href="/wiki/Sarka%C3%A7" title="Sarkaç">Sarkaç</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Te%C4%9Fet_s%C3%BCrat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teğet sürat (sayfa mevcut değil)">Teğet sürat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%B6nme_s%C3%BCrati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dönme sürati (sayfa mevcut değil)">Dönme sürati</a></li> <li><a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_ivme" title="Açısal ivme">Açısal ivme</a></li> <li><a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_h%C4%B1z" title="Açısal hız">Açısal hız</a></li> <li><a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_frekans" title="Açısal frekans">Açısal frekans</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=A%C3%A7%C4%B1sal_yerde%C4%9Fi%C5%9Ftirme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Açısal yerdeğiştirme (sayfa mevcut değil)">Açısal yerdeğiştirme</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-bottom: 1px solid black;text-align:center;">Bilim adamları</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist" style="padding-top:0.35em;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32637355"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/Johannes_Kepler" title="Johannes Kepler">Kepler</a></li> <li><a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo</a></li> <li><a href="/wiki/Christiaan_Huygens" title="Christiaan Huygens">Huygens</a></li> <li><a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Newton</a></li> <li><a href="/wiki/Jeremiah_Horrocks" title="Jeremiah Horrocks">Horrocks</a></li> <li><a href="/wiki/Edmond_Halley" title="Edmond Halley">Halley</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre_Louis_Maupertuis" title="Pierre Louis Maupertuis">Maupertuis</a></li> <li><a href="/wiki/Daniel_Bernoulli" title="Daniel Bernoulli">Daniel Bernoulli</a></li> <li><a href="/wiki/Johann_Bernoulli" title="Johann Bernoulli">Johann Bernoulli</a></li> <li><a href="/wiki/Leonhard_Euler" title="Leonhard Euler">Euler</a></li> <li><a href="/wiki/Jean_le_Rond_d%27Alembert" title="Jean le Rond d'Alembert">d'Alembert</a></li> <li><a href="/wiki/Alexis_Clairaut" title="Alexis Clairaut">Clairaut</a></li> <li><a href="/wiki/Joseph-Louis_Lagrange" title="Joseph-Louis Lagrange">Lagrange</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre-Simon_Laplace" title="Pierre-Simon Laplace">Laplace</a></li> <li><a href="/wiki/William_Rowan_Hamilton" class="mw-redirect" title="William Rowan Hamilton">Hamilton</a></li> <li><a href="/wiki/Sim%C3%A9on_Denis_Poisson" title="Siméon Denis Poisson">Poisson</a></li> <li><a href="/wiki/Augustin-Louis_Cauchy" class="mw-redirect" title="Augustin-Louis Cauchy">Cauchy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Edward_Routh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edward Routh (sayfa mevcut değil)">Routh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joseph_Liouville&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joseph Liouville (sayfa mevcut değil)">Liouville</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paul_%C3%89mile_Appell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Émile Appell (sayfa mevcut değil)">Appell</a></li> <li><a href="/wiki/Josiah_Willard_Gibbs" class="mw-redirect" title="Josiah Willard Gibbs">Gibbs</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bernard_Koopman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bernard Koopman (sayfa mevcut değil)">Koopman</a></li> <li><a href="/wiki/John_von_Neumann" title="John von Neumann">von Neumann</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below hlist" style="background-color: transparent; border-color: #A2B8BF"> <ul><li><a href="/wiki/Portal:Fizik" title="Portal:Fizik">Fizik Portalı</a></li> <li><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /> <a href="/wiki/Kategori:Klasik_mekanik" title="Kategori:Klasik mekanik">Kategori</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Kl%C3%A2sik_Mekanik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şablon:Klâsik Mekanik (sayfa mevcut değil)"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Kl%C3%A2sik_Mekanik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şablon tartışma:Klâsik Mekanik (sayfa mevcut değil)"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Kl%C3%A2sik_Mekanik&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Force.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Force.png/300px-Force.png" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/09/Force.png 1.5x" data-file-width="316" data-file-height="316" /></a><figcaption>Kuvvetler sıklıkla itme ya da çekme olarak tanımlanır. <a href="/wiki/K%C3%BCtle%C3%A7ekim" title="Kütleçekim">Kütleçekim</a>, <a href="/wiki/Manyetizma" title="Manyetizma">manyetizma</a> veya kütlenin ivmelenmesine sebep olan herhangi bir şey kuvvetin nedeni olabilir.</figcaption></figure> <a href="/wiki/Fizik" title="Fizik">Fizik</a> disiplininde, kuvvet bir <a href="/wiki/Fiziksel_cisim" title="Fiziksel cisim">cismin</a> hızını değiştirmeye zorlayabilen, yani <a href="/wiki/%C4%B0vme" title="İvme">ivmelenmeye</a> sebebiyet verebilen - <a href="/wiki/H%C4%B1z" title="Hız">hızında</a> veya <a href="/wiki/Y%C3%B6n" title="Yön">yönünde</a> bir değişiklik oluşturabilen - bir etki olarak tanımlanır, bu etki diğer kuvvetlerle dengelenmediği müddetçe geçerlidir. Itme ya da çekme gibi günlük kullanımda yer alan eylemler, kuvvet konsepti ile matematiksel bir netliğe ulaşır. Kuvvetin hem <a href="/w/index.php?title=B%C3%BCy%C3%BCkl%C3%BCk_(matematik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Büyüklük (matematik) (sayfa mevcut değil)">büyüklüğü</a> hem de <a href="/wiki/Y%C3%B6n" title="Yön">yönü</a> önemli olduğundan, kuvvet bir <a href="/wiki/Vekt%C3%B6r" title="Vektör">vektör</a> olarak ifade edilir. Kuvvet için <a href="/wiki/SI_birimi" class="mw-redirect" title="SI birimi">SI birimi</a>, <a href="/wiki/Newton_(birim)" title="Newton (birim)">newton (N)</a>'dur ve genellikle F simgesi ile gösterilir.<a href="#cite_note-uniphysics_ch2-1">[1]</a> Klasik mekanikte, kuvvet merkezî bir öneme sahiptir. Kuvvet, sabit bir <a href="/wiki/K%C3%BCtle" title="Kütle">kütleye</a> sahip bir cisme etki eden kuvvetin, cismin kütlesi ile bu cismin maruz kaldığı <a href="/wiki/%C4%B0vme" title="İvme">ivmenin</a> <a href="/wiki/%C3%87arpma" title="Çarpma">çarpımına</a> eşit olduğunu ifade eden <a href="/wiki/Newton%27un_hareket_yasalar%C4%B1" title="Newton'un hareket yasaları">Newton'un hareket yasaları</a> dahilinde ele alınır. Klasik mekanikte yaygın olarak rastlanan kuvvet çeşitleri <a href="/wiki/Esneklik" title="Esneklik">elastiklik</a>, <a href="/wiki/S%C3%BCrt%C3%BCnme_kuvveti" title="Sürtünme kuvveti">sürtünme kuvveti</a>, <a href="/wiki/Normal_kuvvet" title="Normal kuvvet">temas ya da "normal" kuvvetler</a> ve <a href="/wiki/K%C3%BCtle%C3%A7ekim" title="Kütleçekim">kütleçekim</a> kuvvetleridir. Kuvvetin dönüsel karşılığı olan <a href="/wiki/Tork" title="Tork">tork</a>, bir cismin dönüş hızındaki <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_ivme" title="Açısal ivme">değişimleri</a> meydana getirir. Genişlemiş bir cismin her bir parçası genellikle yanındaki parçalara kuvvet uygular; bu kuvvetlerin cisim içindeki dağılımı içsel <a href="/wiki/Gerilme" title="Gerilme">mekanik gerilimi</a> oluşturur. Denge halinde, bu gerilimler cismin herhangi bir ivmelenme göstermemesi için kuvvetlerin birbirini dengelemesiyle sonuçlanır. Bunlar dengede olmadığında, katı materyallerde <a href="/w/index.php?title=Deformasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deformasyon (sayfa mevcut değil)">deformasyona</a> veya <a href="/wiki/S%C4%B1v%C4%B1" title="Sıvı">sıvılarda</a> akışa yol açabilirler. <a href="/wiki/Modern_fizik" title="Modern fizik">Modern fizik</a> alanında, <a href="/wiki/G%C3%B6relilik_teorisi" title="Görelilik teorisi">görelilik</a> ve <a href="/wiki/Kuantum_mekani%C4%9Fi" title="Kuantum mekaniği">kuantum mekaniği</a> dahil olmak üzere, hareket yasaları, kuvvetin temel kaynağı olarak <a href="/wiki/Temel_kuvvet" title="Temel kuvvet">temel etkileşimlere</a> dayanarak yeniden düzenlenmiştir. Ancak, klasik mekaniğin sunduğu kuvvet anlayışı, pratik amaçlar için faydalıdır.<a href="#cite_note-2">[2]</a> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kavram_gelişimi">Kavram gelişimi</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Kavram gelişimi" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kavram gelişimi">kaynağı değiştir</a>]</div> Antik dönemdeki filozoflar, hareketsiz ve hareket halindeki cisimler ile basit makinelerin analizinde kuvvet konseptini temel almışlar, fakat <a href="/wiki/Aristo" class="mw-redirect" title="Aristo">Aristo</a> ve <a href="/wiki/Ar%C5%9Fimet" title="Arşimet">Arşimet</a> gibi düşünürler, kuvvetin doğru anlaşılması noktasında hatalar yapmışlardır. Bu durum, kısmen, sürtünme kuvvetinin zaman zaman açık olmayan niteliğinin ve doğal hareketin içeriğine dair yetersiz görüşlerin eksik kavranmasından kaynaklanmaktadır.<a href="#cite_note-Archimedes-3">[3]</a> Temel yanılgılardan biri, sabit bir hızla hareketin devam etmesi için kuvvetin zorunlu olduğu inancıdır. Hareket ve kuvvet üzerine önceki yanlış kavrayışlar, <a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a> ve <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a> tarafından zamanla düzeltilmiştir. Matematiksel derinliği ile Newton, iki yüz yıl boyunca daha da geliştirilmeyecek olan hareket yasalarını ortaya koymuştur.<a href="#cite_note-uniphysics_ch2-1">[1]</a> 19. yüzyılın başlarında, <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Einstein</a> ışık hızına yaklaşan hızlara sahip nesneler üzerindeki kuvvetlerin davranışını doğru bir şekilde tahmin eden ve yerçekimi ile <a href="/wiki/Eylemsizlik" title="Eylemsizlik">eylemsizlik</a> kuvvetleri hakkında bilgiler sunan bir <a href="/wiki/G%C3%B6relilik_teorisi" title="Görelilik teorisi">görelilik kuramı</a> ortaya koymuştur. Kuantum mekaniğine ilişkin çağdaş anlayışlar ve ışık hızına yakın hızlara parçacıkları ivmelendirebilen teknolojik gelişmeler ışığında, <a href="/wiki/Par%C3%A7ac%C4%B1k_fizi%C4%9Fi" title="Parçacık fiziği">parçacık fiziği</a> alanı, atomlardan daha küçük parçacıklar arasındaki kuvvetleri açıklamak amacıyla bir <a href="/wiki/Standart_Model" title="Standart Model">Standart Model</a> tasarlamıştır. Standart Model, kuvvetlerin yayılımı ve emilimi süreçlerinde temel bir rol oynayan <a href="/wiki/Ayar_bozonu" title="Ayar bozonu">ayar bozonları</a> adı verilen değişim parçacıklarının varlığını öngörmektedir. Bilinen yalnızca dört ana etkileşim vardır: Güç sıralamasına göre azalan şekilde bunlar; <a href="/wiki/G%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_etkile%C5%9Fim" title="Güçlü etkileşim">güçlü</a>, <a href="/wiki/Elektromanyetizma" title="Elektromanyetizma">elektromanyetik</a>, <a href="/wiki/Zay%C4%B1f_etkile%C5%9Fim" title="Zayıf etkileşim">zayıf</a> ve <a href="/wiki/K%C3%BCtle%C3%A7ekim" title="Kütleçekim">kütleçekimsel</a> kuvvetlerdir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((2–10))<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a>:79 1970'ler ve 1980'lerde gerçekleştirilen <a href="/wiki/Par%C3%A7ac%C4%B1k_fizi%C4%9Fi" title="Parçacık fiziği">Yüksek enerji parçacık fiziği</a> <a href="/wiki/G%C3%B6zlem" title="Gözlem">gözlemleri</a>, zayıf ve elektromanyetik kuvvetlerin, daha temel bir <a href="/wiki/Elektrozay%C4%B1f_etkile%C5%9Fim" title="Elektrozayıf etkileşim">elektrozayıf etkileşimin</a> tezahürleri olduğunu onaylamıştır.<a href="#cite_note-final_theory-6">[6]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Newton_öncesi_kavramlar">Newton öncesi kavramlar</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Newton öncesi kavramlar" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Newton öncesi kavramlar">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Aristoteles_fizi%C4%9Fi" title="Aristoteles fiziği">Aristoteles fiziği</a> ve <a href="/w/index.php?title=%C4%B0tme_teorisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İtme teorisi (sayfa mevcut değil)">İtme teorisi</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Aristoteles_Louvre2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Aristoteles_Louvre2.jpg/220px-Aristoteles_Louvre2.jpg" decoding="async" width="220" height="309" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Aristoteles_Louvre2.jpg/330px-Aristoteles_Louvre2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Aristoteles_Louvre2.jpg/440px-Aristoteles_Louvre2.jpg 2x" data-file-width="536" data-file-height="752" /></a><figcaption><a href="/wiki/Aristo" class="mw-redirect" title="Aristo">Aristo</a>, bir cismin "doğal olmayan hareket" gerçekleştirmesine sebep olan her türlü etkeni kuvvet olarak tanımlamıştır.</figcaption></figure> Antik dönemden itibaren, kuvvet kavramı, <a href="/wiki/Basit_makine" title="Basit makine">basit makinelerin</a> her birinin işleyişi için temel bir unsur olarak tanınmıştır. Basit bir makine tarafından sağlanan <a href="/w/index.php?title=Mekanik_avantaj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mekanik avantaj (sayfa mevcut değil)">mekanik avantaj</a>, daha az kuvvet kullanılmasını sağlarken, bu kuvvetin aynı miktar <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9F_(fizik)" title="İş (fizik)">iş</a> için daha büyük bir mesafe boyunca etki etmesine olanak tanımıştır. Kuvvetlerin karakteristiklerinin detaylı incelenmesi, özellikle <a href="/wiki/S%C4%B1v%C4%B1" title="Sıvı">sıvılar</a> içerisinde bulunan <a href="/wiki/Y%C3%BCzd%C3%BCrme_kuvveti" class="mw-redirect" title="Yüzdürme kuvveti">yüzdürme kuvvetinin</a> formülasyonunu yapmasıyla tanınan <a href="/wiki/Ar%C5%9Fimet" title="Arşimet">Arşimet</a>'in eserlerinde zirveye ulaşmıştır.<a href="#cite_note-Archimedes-3">[3]</a> Aristo, <a href="/wiki/Aristo_Fizi%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Aristo Fiziği">Aristo kozmolojisinde</a> kuvvet kavramına dair felsefi bir muhakeme sunmuştur. Onun perspektifine göre, yer küresi, içerisindeki farklı "doğal konumlar"da istirahat eden dört temel <a href="/wiki/D%C3%B6rt_unsur" title="Dört unsur">elementten</a> oluşmaktadır. Aristo, öncelikle toprak ve su elementlerinden meydana gelen, Dünya üzerinde hareketsiz durumda bulunan cisimlerin, yer yüzeyinde kendi doğal konumlarında olduklarını ve müdahale edilmezlerse bu durumun devam edeceğini savunmuştur. Cisimlerin kendi "doğal konumlarını" bulma yönündeki doğuştan gelen eğilimi (örn., ağır cisimlerin düşme eğilimi) ile doğal olmayan veya zoraki hareketi; yani, bir kuvvetin devamlı olarak uygulanmasını gerektiren hareketi ayırt etmiştir.<a href="#cite_note-7">[7]</a> Bu kuram, nesnelerin hareket şekillerine dair günlük gözlemlere dayanarak, bir arabanın hareket etmekte kalması için gerekli olan sürekli kuvvet uygulaması gibi, <a href="/wiki/Atk%C4%B1_(fizik)" title="Atkı (fizik)">atkı</a> (İng. projectile) örneğinde okların uçuşu gibi davranışları açıklama noktasında kavramsal zorluklarla karşılaşmıştır. Bir okçu, uçuşun başlangıcında oku harekete geçirir ve daha sonra, üzerinde algılanabilir bir etkin nedenin bulunmadığı halde, ok hava boyunca ilerler. Aristo bu problemi teşhis etmiş ve atkının yolu boyunca itilen havanın, atımı hedefine taşıdığını önermiştir. Bu açıklama, hareketin devamını sağlayabilmek için hava gibi kesintisiz bir ortamın varlığını gerektirmektedir.<a href="#cite_note-Hetherington-8">[8]</a> Aristo fiziği, 6. yüzyıl itibarıyla eleştirilere maruz kalmıştır,<a href="#cite_note-9">[9]</a><a href="#cite_note-10">[10]</a> ancak bu eksiklikler, <a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a>’nin 17. yüzyılda gerçekleştirdiği çalışmalara değin giderilememiştir. Galileo, <a href="/wiki/Aristoteles_fizi%C4%9Fi" title="Aristoteles fiziği">Aristoteles'in hareket teorisine</a> meydan okuyan bir deney gerçekleştirmiştir. Bu deneyde, bir eğim boyunca yuvarlanan taş ve top mermilerinin, bu cisimlerin kütlesinden bağımsız olarak yer çekimi ile hızlandığını ve bir kuvvet, örneğin <a href="/wiki/S%C3%BCrt%C3%BCnme" class="mw-redirect" title="Sürtünme">sürtünme</a>, uygulanmadıkça hızlarını muhafaza ettiklerini ortaya koymuştur.<a href="#cite_note-Galileo-11">[11]</a> Galileo’nun, hareketi sürdürmek yerine değiştirmek için kuvvet gerektiği tezi, <a href="/w/index.php?title=Isaac_Beeckman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Isaac Beeckman (sayfa mevcut değil)">Isaac Beeckman</a>, <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Descartes" title="René Descartes">René Descartes</a> ve <a href="/wiki/Pierre_Gassendi" title="Pierre Gassendi">Pierre Gassendi</a> tarafından ileriye taşınmış ve Newton fiziğinin temel prensiplerinden biri haline gelmiştir.<a href="#cite_note-12">[12]</a> 17. yüzyılın başlarında, Newton'un <a href="/wiki/Philosophi%C3%A6_Naturalis_Principia_Mathematica" title="Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica">Principia</a> eserinden önce, "kuvvet" (Latince vis) terimi, bir noktanın ivmelenmesi gibi, çok sayıda fiziksel ve fiziksel olmayan fenomene uygulanagelmiştir. Bir nokta kütlesinin ve onun hızının karesinin çarpımı, <a href="/wiki/Gottfried_Wilhelm_Leibniz" class="mw-redirect" title="Gottfried Wilhelm Leibniz">Leibniz</a> tarafından "canlı kuvvet" (Latince vis viva) olarak isimlendirilmiştir. Günümüz kuvvet kavramı, Newton'ın tanımladığı "ivmelenme kuvveti" (Latince vis motrix) ile örtüşmektedir.<a href="#cite_note-13">[13]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Newton_mekaniği">Newton mekaniği</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Newton mekaniği" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Newton mekaniği">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Newton%27un_hareket_yasalar%C4%B1" title="Newton'un hareket yasaları">Newton'un hareket yasaları</a></div> Isaac Newton, <a href="/wiki/Atalet" class="mw-redirect" title="Atalet">atalet</a> ve kuvvet gibi kavramlar yardımıyla tüm cisimlerin hareketlerini tanımlamıştır. Newton, 1687 yılında, kendi alanındaki en önemli eseri <a href="/wiki/Philosophi%C3%A6_Naturalis_Principia_Mathematica" title="Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica">Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica</a>'ı yayımlar.<a href="#cite_note-uniphysics_ch2-1">[1]</a><a href="#cite_note-Principia-14">[14]</a> Bu çalışmasında Newton, günümüz fizik biliminin kuvvetlerin açıklanmasına yön veren üç temel hareket yasasını belirlemiştir.<a href="#cite_note-Principia-14">[14]</a> Newton'un yasalarının matematiksel ifadeleri, yeni matematiksel metodolojilerle birlikte zaman içinde gelişim göstermiştir.<a href="#cite_note-15">[15]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Birinci_yasa">Birinci yasa</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Birinci yasa" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Birinci yasa">kaynağı değiştir</a>]</div> Newton'un ilk hareket yasasına göre, hareketsizlik halinde bulunan bir cismin doğal eğilimi hareketsizliğe devam etmek, sabit hız ile doğrusal bir trajektorya üzerinde hareket eden bir cismin ise bu sabit hızda ve doğrultuda hareketine devam etme eğilimindedir.<a href="#cite_note-Principia-14">[14]</a> Bu sonuç, fizik kanunlarının tüm <a href="/wiki/Eylemsiz_referans_%C3%A7er%C3%A7evesi" title="Eylemsiz referans çerçevesi">eylemsiz gözlemciler</a> açısından değişmez olduğunu belirten <a href="/wiki/G%C3%B6relilik_ilkesi" title="Görelilik ilkesi">ilkeye</a> dayanarak, ilk durumdan türetilmiştir; i.e., hareket halinde olduklarını hissetmeyen tüm gözlemciler. Bir cisimle eş zamanlı hareket eden bir gözlemci, bu cismin hareketsizlik halinde olduğunu algılayacaktır. Bu bağlamda, cismin doğal eğilimi, bu gözlemciye göre hareketsizlik durumunu korumaktır, bu da sabit hızla ve doğrusal bir yolda hareket ettiğini gözlemleyen birisinin, cismin bu hareket tarzını sürdüreceğini görmesini sağlar.<a href="#cite_note-mermin2005-16">[16]</a>:1–7 <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg/170px-GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg" decoding="async" width="170" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg/255px-GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg/340px-GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg 2x" data-file-width="1364" data-file-height="1916" /></a><figcaption>1689 itibarıyla <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a>. Newton kaleme aldığı Principia eserinde, üç hareket yasasını geometrik terminoloji ile ifade etmiştir. Günümüzde ise fizik bilimi, <a href="/wiki/Diferansiyel_kalk%C3%BCl%C3%BCs" title="Diferansiyel kalkülüs">diferansiyel kalkülüs</a> ve <a href="/wiki/Vekt%C3%B6r" title="Vektör">vektör</a> analizini temel almaktadır.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İkinci_yasa">İkinci yasa</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: İkinci yasa" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İkinci yasa">kaynağı değiştir</a>]</div> İlk yasaya göre, düz bir çizgi boyunca sabit bir hızla gerçekleşen hareket için herhangi bir sebep zorunlu değildir. Asıl olarak, hareketin değişimi bir sebebi gerektirmekte olup, Newton'un ikinci yasası kuvvet ile hareketin değişim süreci arasındaki nicel ilişkiyi açıklamaktadır. <a href="/wiki/Newton%27un_hareket_yasalar%C4%B1#Newton'un_ikinci_yasası:_Dinamiğin_temel_prensibi" title="Newton'un hareket yasaları">Newton'un ikinci yasasına</a> göre, bir cisim üzerine etki eden net kuvvet, cismin <a href="/wiki/Zaman" title="Zaman">zaman</a> içindeki <a href="/wiki/Momentum" title="Momentum">momentum</a> değişiminin <a href="/w/index.php?title=Zaman_t%C3%BCrevi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zaman türevi (sayfa mevcut değil)">oranına</a> eşdeğerdir. Cismin kütlesi sabit kaldığında, bu yasa, cismin <a href="/wiki/%C4%B0vme" title="İvme">ivmesinin</a>, üzerine etki eden net kuvvete doğrudan orantılı olduğunu, bu kuvvetin yönünde olduğunu ve cismin <a href="/wiki/K%C3%BCtle" title="Kütle">kütlesi</a> ile ters orantılı olduğunu öngörmektedir.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>(ss204–207) Newton'un ikinci yasasının çağdaş bir ifadesi, bir vektör denklemi şeklindedir: <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q104212301" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/42a9e5b0590e8cbc68edfd015d184d067d085688" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:8.97ex; height:5.676ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}},}"></a> bu denklemede <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {p}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {p}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/84fee53c81592db54e0fe6c6f9eba002bb1dc74b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; margin-left: -0.089ex; width:1.415ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\vec {p}}}">, sistemin momentumunu ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ef40edff397a115ecdce7d3518001dfcc7f37d9e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.771ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}}">, net (<a href="/wiki/Vekt%C3%B6r#Vektör_toplamı" title="Vektör">vektörlerin toplamı</a>) kuvveti temsil eder.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>(s399) Bir cisim dengede ise, tanımsal olarak net kuvvet sıfırdır (bununla birlikte, dengelenmiş kuvvetler mevcut olabilir). İkinci yasa, bir nesne üzerinde dengelenmemiş bir kuvvetin varlığında, nesnenin momentumunun zaman içinde değişeceğini öne sürer.<a href="#cite_note-Principia-14">[14]</a> Mühendislikte sık karşılaşılan durumlarda, bir sistemin kütlesi değişmez kabul edilir ve bu, ikinci yasayı basit bir cebirsel forma indirger. Momentumun tanımı gereğince, <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}}={\frac {\mathrm {d} \left(m{\vec {v}}\right)}{\mathrm {d} t}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow> <mo>(</mo> <mrow> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}}={\frac {\mathrm {d} \left(m{\vec {v}}\right)}{\mathrm {d} t}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/58597a8ff16b62193956a1808ceecc3a445a3e7e" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:19.609ex; height:5.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}}={\frac {\mathrm {d} \left(m{\vec {v}}\right)}{\mathrm {d} t}},}"> m <a href="/wiki/K%C3%BCtle" title="Kütle">kütleyi</a> ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {v}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {v}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/85820588abd7333ef4d0c56539cb31c20e730753" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.175ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle {\vec {v}}}">, <a href="/wiki/H%C4%B1z" title="Hız">hızı</a> ifade eder.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((9-1,9-2)) Newton'un ikinci yasası, <a href="/wiki/Newton%27un_hareket_yasalar%C4%B1#Açık_sistemler" title="Newton'un hareket yasaları">sabit kütleli</a> bir sistemde uygulandığında, m sabit kabul edilerek türev işlemcinin dışına çıkarılabilir. Böylece denklem şu şekle dönüşür: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=m{\frac {\mathrm {d} {\vec {v}}}{\mathrm {d} t}}.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=m{\frac {\mathrm {d} {\vec {v}}}{\mathrm {d} t}}.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fbb33f421e7833ee7a3e641d7ea267d837d6ae8d" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:10.861ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=m{\frac {\mathrm {d} {\vec {v}}}{\mathrm {d} t}}.}"> <a href="/wiki/%C4%B0vme" title="İvme">İvmenin</a> tanımının yerine konulmasıyla, Newton'un ikinci yasasının cebirsel formülasyonu elde edilir: <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q2397319" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {a}}.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>a</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {a}}.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7a0dadf563d53093ce358efde4df581e8f586bf3" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.786ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {a}}.}"></a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Üçüncü_yasa">Üçüncü yasa</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Üçüncü yasa" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Üçüncü yasa">kaynağı değiştir</a>]</div> Bir cismin başka bir cisme kuvvet uygulaması durumunda, ikinci cisim de derhal ilk cisme karşılık olarak eşit büyüklükte ve ters yönde bir kuvvet uygular. Vektörel ifadeyle, eğer <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/336a76ed96a6e10e937166713c057948675a92cb" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:4.105ex; height:3.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}}"> birinci cismin ikinci cisim üzerine uyguladığı kuvvetse ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}_{2,1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> <mo>,</mo> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}_{2,1}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/85ba2843d9640787acd4c53b6326dc841cb4ca20" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:4.105ex; height:3.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}_{2,1}}"> ikinci cismin birinci cisim üzerine uyguladığı kuvvetse, o zaman <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}=-{\vec {F}}_{2,1}.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> <mo>,</mo> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}=-{\vec {F}}_{2,1}.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/87e2823005eeed0980d0da1ec51755f670b53ca5" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:13.762ex; height:3.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}=-{\vec {F}}_{2,1}.}"> Bu ilke sıklıkla etki-tepki yasası olarak tanımlanır, burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/336a76ed96a6e10e937166713c057948675a92cb" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:4.105ex; height:3.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}}"> etki ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle -{\vec {F}}_{2,1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo>−</mo> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> <mo>,</mo> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle -{\vec {F}}_{2,1}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9bcfc35fe04c0e56e1a239dd86c9edfda0d01973" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:5.913ex; height:3.509ex;" alt="{\displaystyle -{\vec {F}}_{2,1}}"> <a href="/w/index.php?title=Reaksiyon_(fizik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reaksiyon (fizik) (sayfa mevcut değil)">tepki</a> olarak adlandırılır. Newton'un üçüncü yasası, farklı cisimlerin varlığının sonucunda ortaya çıkan kuvvetlerin analizinde <a href="/wiki/Simetri" title="Simetri">simetri</a> prensibinin uygulanmasının bir ürünüdür. Bu yasa, tüm kuvvetlerin, çeşitli cisimler arasındaki karşılıklı etkileşimler olduğunu belirtir;<a href="#cite_note-18">[18]</a><a href="#cite_note-19">[19]</a> dolayısıyla tek yönlü bir kuvvet veya yalnız bir cisim üzerine etki eden bir kuvvetin mümkün olmadığını ifade eder. Cisim-1 ve cisim-2'den meydana gelen bir sistemde, bu nesneler arasındaki karşılıklı etkileşimler sonucu meydana gelen sistem üzerindeki net kuvvetin sıfır olduğu görülür: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}+{\vec {F}}_{2,1}=0.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> <mo>,</mo> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mn>0.</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}+{\vec {F}}_{2,1}=0.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/bb2f55e38da4133d7994dd5acab893289f0f58a8" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:15.957ex; height:3.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}_{1,2}+{\vec {F}}_{2,1}=0.}"> Daha kapsamlı bir açıdan, bir parçacık topluluğunun oluşturduğu <a href="/wiki/Kapal%C4%B1_sistem" title="Kapalı sistem">kapalı sistemde</a>, tüm içsel kuvvetler dengelenmiş durumdadır. Parçacıklar birbirlerine nazaran ivmelenme gösterebilir; fakat sistemin <a href="/wiki/K%C3%BCtle_merkezi" title="Kütle merkezi">kütle merkezi</a> herhangi bir ivmelenme göstermez. Sisteme dışarıdan bir kuvvet uygulandığında, kütle merkezinin ivmelenmesi, uygulanan dış kuvvetin büyüklüğünün sistem kütlesine oranıyla doğru orantılı olacaktır.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((19-1))<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> Newton'un ikinci ve üçüncü yasalarının bir araya getirilmesi ile, bir sistem içerisindeki doğrusal momentumun, herhangi bir <a href="/wiki/Kapal%C4%B1_sistem" title="Kapalı sistem">kapalı sistem</a> içinde korunduğu ispatlanabilir. İki parçacıklı bir sistemde, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {p}}_{1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {p}}_{1}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a8f5e7f0b930776fa2f8682cf5dffcb276abe79e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; margin-left: -0.089ex; width:2.469ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {p}}_{1}}"> birinci cismin momentumunu ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {p}}_{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {p}}_{2}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3ddf1b0b8b941b9b7e0c70e5595c6bcd4f8d9ee3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; margin-left: -0.089ex; width:2.469ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {p}}_{2}}"> ikinci cismin momentumunu temsil ederse, şu eşitlik geçerlidir: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}_{1}}{\mathrm {d} t}}+{\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}_{2}}{\mathrm {d} t}}={\vec {F}}_{1,2}+{\vec {F}}_{2,1}=0.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>+</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> <mo>,</mo> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mn>0.</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}_{1}}{\mathrm {d} t}}+{\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}_{2}}{\mathrm {d} t}}={\vec {F}}_{1,2}+{\vec {F}}_{2,1}=0.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a52b118d12359de8ed667eed83fcb3dc1fb14be9" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:30.912ex; height:5.676ex;" alt="{\displaystyle {\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}_{1}}{\mathrm {d} t}}+{\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}_{2}}{\mathrm {d} t}}={\vec {F}}_{1,2}+{\vec {F}}_{2,1}=0.}"> Bu argümanlar, rastgele bir parçacık sayısına sahip sistemler için genelleştirilebilir. Temelde, eğer tüm kuvvetler, kütlesi olan cisimlerin etkileşimlerinden kaynaklanıyorsa, net momentumun hiçbir zaman kaybolmadığı ya da kazanılmadığı bir sistem tanımı mümkündür.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id=""Kuvvet"_tanımlaması">"Kuvvet" tanımlaması</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: "Kuvvet" tanımlaması" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: "Kuvvet" tanımlaması">kaynağı değiştir</a>]</div> Birtakım ders kitapları, Newton'un ikinci yasasını kuvvetin tanımı olarak benimser.<a href="#cite_note-20">[20]</a><a href="#cite_note-21">[21]</a><a href="#cite_note-22">[22]</a><a href="#cite_note-23">[23]</a> Bununla birlikte, sabit bir kütle <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>m</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0a07d98bb302f3856cbabc47b2b9016692e3f7bc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.04ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle m}"> için <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {a}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>a</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {a}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f7b202a8eaba4b424be52bcbaa043727b6ad9860" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.14ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {a}}}"> denkleminin herhangi bir tahminsel içerik sunabilmesi, ilave bilgilerle desteklenmelidir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((12-1))<a href="#cite_note-24">[24]</a> Ayrıca, bir cismin ivmelenmesi sonucu bir kuvvetin varlığı sonucuna varılması, yalnızca bir atalet referans çerçevesi içinde mümkündür.<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a>:59 Newton yasalarının hangi unsurlarının tanım olarak alınacağı ve hangilerinin fiziksel içerik taşıdığına dair sorular, çeşitli yollarla yanıtlanmıştır,<a href="#cite_note-thornton-marion-25">[25]</a><a href="#cite_note-:0-26">[26]</a>(ssvii) bu, kuramın pratikteki kullanımını etkilemez.<a href="#cite_note-thornton-marion-25">[25]</a> Kuvvet kavramına dair daha açık bir tanım arayan saygın fizikçiler, filozoflar ve matematikçiler arasında <a href="/wiki/Ernst_Mach" title="Ernst Mach">Ernst Mach</a> ve <a href="/w/index.php?title=Walter_Noll&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walter Noll (sayfa mevcut değil)">Walter Noll</a> yer almaktadır.<a href="#cite_note-27">[27]</a><a href="#cite_note-28">[28]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kuvvetlerin_birleştirilmesi">Kuvvetlerin birleştirilmesi</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Kuvvetlerin birleştirilmesi" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kuvvetlerin birleştirilmesi">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Addition_av_vektorer_003.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Addition_av_vektorer_003.jpg/220px-Addition_av_vektorer_003.jpg" decoding="async" width="220" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Addition_av_vektorer_003.jpg/330px-Addition_av_vektorer_003.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Addition_av_vektorer_003.jpg/440px-Addition_av_vektorer_003.jpg 2x" data-file-width="455" data-file-height="269" /></a><figcaption>Vektörler <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v_{1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v_{1}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/98d33f5d498d528bd8c10edc8ac8c34347f32b3a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.182ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle v_{1}}"> ile <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v_{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v_{2}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/eb04c423c2cb809c30cac725befa14ffbf4c85f3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.182ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle v_{2}}">'nin aritmetik toplamı, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>v</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e07b00e7fc0847fbd16391c778d65bc25c452597" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.128ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle v}"> vektörünü oluşturur.</figcaption></figure> Kuvvetler, belirlenen bir <a href="/wiki/Y%C3%B6n" title="Yön">yön</a> içerisinde etki ederler ve uygulanan itme veya çekmenin şiddetine bağlı olarak değişen <a href="/w/index.php?title=B%C3%BCy%C3%BCkl%C3%BCk_(matematik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Büyüklük (matematik) (sayfa mevcut değil)">büyüklüklere</a> sahiptirler. Bu karakteristikler sayesinde kuvvetler, "<a href="/w/index.php?title=%C3%96klidyen_vekt%C3%B6r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Öklidyen vektör (sayfa mevcut değil)">vektörel nicelikler</a>" olarak tanımlanır. Bu durum, yön içermeyen fiziksel niceliklerden (skaler <a href="/wiki/Skaler_(fizik)" title="Skaler (fizik)">nicelikler</a> olarak ifade edilir) farklı matematiksel prensiplerin kuvvetler için geçerli olduğunu gösterir. İki kuvvetin aynı cisim üzerine etkisini değerlendirirken, sonuçları hesaplayabilmek adına her iki kuvvetin de büyüklüğünü ve yönünü bilmenin zorunlu olduğu örnekler mevcuttur. Eğer her bir kuvvet için bu bilgilerin her ikisi de sağlanmamışsa, durum muğlaktır.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>:197 Tarih boyunca, kuvvetlerin nicel incelemesi ilk kez, birbiriyle zıt yönde etki ederek birbirlerini iptal eden birkaç kuvvetin var olduğu <a href="/w/index.php?title=Statik_denge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Statik denge (sayfa mevcut değil)">statik denge</a> durumlarında gerçekleştirilmiştir. Bu deneyler, kuvvetlerin toplanabilir vektörel nicelikler olduğunu; ayrıca büyüklük ve yön gibi özelliklere sahip olduklarını vurgulayan temel özellikleri sergilemektedir.<a href="#cite_note-uniphysics_ch2-1">[1]</a> Bir <a href="/wiki/Nokta_par%C3%A7ac%C4%B1k" title="Nokta parçacık">nokta parçacık</a> üzerinde iki farklı kuvvetin etki etmesi durumunda, bileşke (İng. resultant) olarak ifade edilen sonuç kuvvet (bu aynı zamanda <a href="/wiki/Net_kuvvet" title="Net kuvvet">net kuvvet</a> olarak da bilinir), <a href="/wiki/Paralelkenar_yasas%C4%B1" title="Paralelkenar yasası">paralelkenar yasasına</a> dayanan vektör toplama yöntemiyle hesaplanabilir: bir paralelkenarın iki kenarı ile temsil edilen vektörlerin toplanması, paralelkenarın çaprazı ile eş büyüklük ve yön özelliklerine sahip eşdeğer bir sonuç vektörü üretir. Bu bileşke vektörünün büyüklüğü, ilgili iki kuvvetin büyüklüklerinin farkı ile toplamı arasında değişiklik gösterir, bu değişim onların etki hatları arasındaki açı ile doğrudan ilişkilidir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Freebodydiagram3_pn.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Freebodydiagram3_pn.svg/220px-Freebodydiagram3_pn.svg.png" decoding="async" width="220" height="311" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Freebodydiagram3_pn.svg/330px-Freebodydiagram3_pn.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Freebodydiagram3_pn.svg/440px-Freebodydiagram3_pn.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="1052" /></a><figcaption>Bir blokun düz bir yüzey ve bir <a href="/wiki/E%C4%9Fik_d%C3%BCzlem" title="Eğik düzlem">eğik düzlem</a> üzerindeki <a href="/wiki/Serbest_cisim_diyagram%C4%B1" title="Serbest cisim diyagramı">serbest cisim diyagramları</a>. Kuvvetler, onların büyüklüklerinin ve toplam net kuvvetin hesaplanabilmesi için ayrıştırılarak toplanır.</figcaption></figure> <a href="/wiki/Serbest_cisim_diyagram%C4%B1" title="Serbest cisim diyagramı">Serbest cisim diyagramları</a>, bir sisteme etki eden kuvvetlerin izlenmesinde kullanışlı bir araç olarak değerlendirilebilir. İdeal bir durumda, bu diyagramlar net kuvvetin grafik vektör toplamı yoluyla tespit edilebilmesi için, kuvvet vektörlerinin açılarını ve görelili büyüklüklerini muhafaza edecek şekilde çizilir.<a href="#cite_note-29">[29]</a> Kuvvetler, toplama işlemine ek olarak, birbirine dik açılar oluşturacak şekilde bağımsız bileşenlere de çözümlenebilirler. Bu bağlamda, kuzeydoğu yönünde etki eden bir yatay kuvvet, kuzeye ve doğuya doğru etki eden iki farklı kuvvete ayrıştırılabilir. Bu bileşenlerin vektörel toplamı, ilk kuvvetin elde edilmesini sağlar. Kuvvet vektörlerinin bir dizi <a href="/wiki/Taban_(lineer_cebir)" title="Taban (lineer cebir)">taban vektör</a> bileşenlerine çözümlenmesi, büyüklük ve yön kullanarak yapılandan daha matematiksel olarak düzenli bir metod sunar.<a href="#cite_note-30">[30]</a> <a href="/wiki/Dik" title="Dik">Dik</a> bileşenler söz konusu olduğunda, vektörlerin toplamının bileşenleri, vektörlerin bileşenlerinin skaler toplamları ile tayin edilir. Dik bileşenler, birbirlerine dik açıda etki eden kuvvetlerin birbirlerinin büyüklüğü veya yönü üzerinde etkisi olmadığından birbirlerinden bağımsızdır. En uygun matematiksel çözümü sağlayacak taban vektörler setini seçme işlemi, hangi taban vektörlerinin matematiği en kolaylaştıracağını düşünülerek gerçekleştirilir. Bir kuvvetle aynı yönde olan bir taban vektörü seçmek tercih edilir, çünkü bu durumda söz konusu kuvvet yalnızca tek bir sıfır olmayan bileşene sahip olacaktır. Dik kuvvet vektörleri, diğer iki bileşene dik açıda olan üçüncü bir bileşeni içerebilir şekilde üç boyutlu olabilir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Denge">Denge</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Denge" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Denge">kaynağı değiştir</a>]</div> Bir nesne üzerine etki eden bütün kuvvetlerin dengelenmesi durumunda, bu nesnenin <a href="/wiki/Mekanik_denge" title="Mekanik denge">denge</a> durumunda olduğu ifade edilir.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>:566 Bu bağlamda, denge; bir nokta parçacığa etki eden toplam kuvvetin sıfıra eşit olduğu (yani, tüm kuvvetlerin vektör toplamının sıfır olması durumu) zaman gerçekleşir. Genişletilmiş bir nesne durumunda ise, net torkun da sıfır olması şarttır. Bir cisim, belirli bir referans çerçevesi bağlamında statik denge içinde ise eğer, o cisim dinlenme durumundadır ve ivmelenmemektedir; öte yandan, dinamik denge içindeki bir cisim, sürekli bir hızla ve düz bir hat üzerinde hareket etmektedir, yani, hareket halindedir ancak ivmelenmemektedir. Bir gözlemci tarafından statik denge olarak algılanan durum, başka bir gözlemci tarafından dinamik denge olarak değerlendirilebilir ve bunun tersi de mümkündür.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>:566 <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Statik_Denge">Statik Denge </h4>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Statik Denge" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Statik Denge">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Statik" title="Statik">Statik</a> ve <a href="/wiki/Mekanik_denge_durumu" title="Mekanik denge durumu">Mekanik denge durumu</a></div> Klasik mekanik biliminin ortaya çıkışının çok öncesinde, statik denge kavramı iyi bir şekilde kavranmıştır. Dinlenme halindeki cisimlerin üzerine etki eden net kuvvetin sıfır olduğu bilinmektedir.<a href="#cite_note-31">[31]</a> Statik denge durumunun en temel örneği, iki kuvvetin büyüklük açısından birbirine eşit olması ancak yön bakımından birbirine zıt olması halidir. Bir örnek olarak, düz bir yüzeyde bulunan bir cisim, yerçekimi kuvveti nedeniyle Dünya'nın merkezine doğru aşağı yönde çekilir. Bu süreçte, yüzeyden cisime, aşağı yönde uygulanan kuvvete eş değerde bir yukarı yönlü kuvvet (bu kuvvete <a href="/wiki/Normal_kuvvet" title="Normal kuvvet">normal kuvvet</a> adı verilir) uygulanır. Bu senaryo, net bir kuvvetin oluşmamasını ve sonuç olarak herhangi bir ivmelenmenin meydana gelmemesini sağlar.<a href="#cite_note-uniphysics_ch2-1">[1]</a> Sürtünme özelliği gösteren bir yüzey üzerinde konumlanmış bir cisme karşı itme kuvveti uygulanması, uygulanan kuvvetin cisim ile masa yüzeyi arasında oluşan <a href="/w/index.php?title=Statik_s%C3%BCrt%C3%BCnme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Statik sürtünme (sayfa mevcut değil)">statik sürtünme</a> kuvveti tarafından nötralize edilmesi nedeniyle cismin pozisyon değiştirmemesi sonucunu doğurabilir. Hareketin olmadığı bir senaryoda, statik sürtünme kuvveti uygulanan kuvvetle kesin bir denge oluşturur ve bu durum herhangi bir ivmelenme meydana gelmemesini sağlar. Statik sürtünme kuvveti, yüzey ile cisim arasındaki temasın karakteristiklerine bağlı olarak tanımlanan bir üst sınır değerine kadar, uygulanan kuvvete bağlı olarak artış veya azalış gösterir.<a href="#cite_note-uniphysics_ch2-1">[1]</a> İki kuvvet arasındaki statik dengenin sağlanması, <a href="/wiki/Terazi" title="Terazi">terazi</a> ve <a href="/w/index.php?title=El_kantar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="El kantarı (sayfa mevcut değil)">el kantarı</a> gibi basit ölçüm araçları aracılığıyla kuvvetlerin ölçümünde en sık başvurulan yöntemdir. Bir örnek olarak, dikey bir el kantarı üzerine asılan bir nesne, nesne üzerine etki eden yerçekimi kuvveti ile bu kuvvete karşı gelen ve nesnenin ağırlığına denk gelen "yayın tepki kuvveti" arasında bir denge durumu yaşar. Bu tip araçların kullanımı ile, sabit <a href="/wiki/Yo%C4%9Funluk" title="Yoğunluk">yoğunluk</a> değerine sahip nesneler için yerçekimi kuvvetinin hacme doğru orantılı olduğu gibi bazı niceliksel kuvvet yasaları keşfedilmiştir (bu durum, standart ağırlık tanımlarının binlerce yıl boyunca geniş çapta kullanılmasına olanak sağlamıştır); kaldırma kuvveti için <a href="/wiki/Ar%C5%9Fimet_prensibi" title="Arşimet prensibi">Arşimet prensibi</a>, <a href="/wiki/Kald%C4%B1ra%C3%A7" title="Kaldıraç">kaldıraç</a> üzerine Arşimet'in analizi; gaz basıncı için <a href="/wiki/Boyle_yasas%C4%B1" title="Boyle yasası">Boyle yasası</a> ve yaylar için <a href="/wiki/Hooke_yasas%C4%B1" title="Hooke yasası">Hooke yasası</a> gibi. Bu teoriler, Isaac Newton'ın hareket yasalarını ortaya koymasından önce formüle edilmiş ve deneysel olarak teyit edilmiştir.<a href="#cite_note-uniphysics_ch2-1">[1]</a><a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Dinamik_Denge">Dinamik Denge </h4>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Dinamik Denge" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dinamik Denge">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Dinamik_(fizik)" class="mw-redirect" title="Dinamik (fizik)">Dinamik (fizik)</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Galileo.arp.300pix.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Galileo.arp.300pix.jpg/220px-Galileo.arp.300pix.jpg" decoding="async" width="220" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Galileo.arp.300pix.jpg/330px-Galileo.arp.300pix.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Galileo.arp.300pix.jpg/440px-Galileo.arp.300pix.jpg 2x" data-file-width="1180" data-file-height="1448" /></a><figcaption><a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a>, Aristo'nun kuvvetlerle ilgili açıklamalarında yer alan temel tutarsızlıkları ortaya çıkaran ilk bilim insanıdır.</figcaption></figure> Dinamik denge, Aristotelesçi fizikteki bazı ön kabullerin gözlem ve <a href="/wiki/Mant%C4%B1k" title="Mantık">mantıksal</a> çerçevede tutarsızlıklar içerdiğini tespit eden <a href="/wiki/Galileo" class="mw-redirect" title="Galileo">Galileo</a> tarafından ilk defa ortaya konulmuştur. Galileo, <a href="/wiki/Galile_de%C4%9Fi%C5%9Fmezli%C4%9Fi" title="Galile değişmezliği">basit hız ekleme</a> işleminin, "mutlak <a href="/w/index.php?title=Dinlenme_%C3%A7er%C3%A7evesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinlenme çerçevesi (sayfa mevcut değil)">dinlenme çerçevesi</a>" anlayışının geçersiz olduğunu gösterdiğini fark etmiştir. Galileo'ya göre, sabit bir <a href="/wiki/H%C4%B1z" title="Hız">hızda</a> hareket, dinlenme hali ile birebir eşdeğerdir. Bu durum, cisimlerin kütleye sahip olmaları nedeniyle doğal olarak bir "doğal dinlenme hali"ne yönlendirdiği Aristoteles'in düşüncesinin aksini işaret eder. Basit deneyler, Galileo'nun sabit hız ve dinlenme halinin eşdeğerliği üzerine kurulu anlayışının doğruluğunu kanıtlamıştır. Mesela, sabit bir hızla ilerleyen bir geminin karga yuvasından bırakılan bir top mermisinin, Aristoteles fizik anlayışına göre, gemi hareket ederken doğrudan aşağı düşmesi beklenirken, deneyin gerçekleştirilmesi sonucunda top mermisi her zaman, sanki gemi ile birlikte seyahat etmesi gerektiğini bilircesine, direğin dibine düşer. Düşerken top mermisi üzerine herhangi bir ileri yatay kuvvet uygulanmadığından, elde kalan tek sonuç, top mermisinin düşerken gemi ile aynı hızda hareket etmeye devam ettiğidir. Dolayısıyla, top mermisinin sabit ileri hızda hareketini devam ettirmek için herhangi bir ek kuvvete ihtiyaç duyulmamaktadır.<a href="#cite_note-Galileo-11">[11]</a> Ayrıca, sabit bir hızda ilerleyen her cismin, net kuvvetin sıfır olduğu bir durumda olduğu kabul edilmelidir. Dinamik denge, bir cisim üzerindeki tüm kuvvetlerin birbirini dengelemesine rağmen cismin hala sabit bir hızda hareket ettiği durumdur. Dinamik dengenin basit bir örneği, kinetik sürtünmenin olduğu bir yüzey üzerinde sabit hızla ilerleme durumunda görülür. Bu tür bir senaryoda, hareket yönünde bir kuvvet uygulanırken, kinetik sürtünme kuvveti uygulanan kuvvete tam bir karşıtlık gösterir. Bu, net kuvvetin sıfır olmasına neden olur; ancak, cisim sıfır olmayan bir hızla harekete başladığı için, sıfır olmayan bir hızla hareket etmeye devam eder. Aristoteles, bu hareketi uygulanan kuvvet tarafından meydana getirildiği şeklinde yanlış bir yorumda bulunmuştur. Kinetik sürtünme dikkate alındığında, sabit hız hareketini tetikleyen herhangi bir net kuvvetin olmadığı açıkça görülmektedir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Klasik_mekanikte_kuvvet_örnekleri">Klasik mekanikte kuvvet örnekleri </h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Klasik mekanikte kuvvet örnekleri" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Klasik mekanikte kuvvet örnekleri">kaynağı değiştir</a>]</div> Bazı kuvvetler, temel kuvvetlerin doğrudan sonucu olarak ortaya çıkar. Bu gibi durumlar kapsamında, fiziksel kavrayışı derinleştirmek amacıyla idealize edilmiş modellerden yararlanılabilir. Örnek olarak, her katı nesne, <a href="/wiki/Kat%C4%B1_cisim" class="mw-redirect" title="Katı cisim">katı cisim</a> modeli çerçevesinde ele alınır. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yerçekimi">Yerçekimi</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Yerçekimi" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yerçekimi">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi" title="Yerçekimi">Yerçekimi</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Falling_ball.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Falling_ball.jpg/170px-Falling_ball.jpg" decoding="async" width="170" height="571" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Falling_ball.jpg/255px-Falling_ball.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Falling_ball.jpg/340px-Falling_ball.jpg 2x" data-file-width="819" data-file-height="2751" /></a><figcaption>Bir <a href="/w/index.php?title=Stroboskop&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stroboskop (sayfa mevcut değil)">stroboskop</a> kullanılarak saniyede 20 kez flaş patlatılarak elde edilen, serbestçe düşen bir basketbol topunun görüntüleri. Sağdaki ölçüm birimleri yaklaşık olarak 12 milimetrenin katları şeklindedir. Basketbol topu başlangıçta hareketsizdir. İlk flaşın (mesafe sıfır) gerçekleştiği andaki serbest bırakılma anından itibaren, düşülen birimlerin sayısı, flaş sayısının karesiyle doğru orantılıdır.</figcaption></figure> Isaac Newton'un çalışmalarıyla birlikte evrensel bir etki olarak kabul gören yer çekimi kavramı günümüzde anlaşılmıştır. Newton öncesinde, cisimlerin Dünya yönünde düşme eğilimleri, gök cisimlerinin hareketleriyle ilişkilendirilmemişti. Galileo, serbest düşüş halindeki cisimlerin ivmelenmelerinin sabit olduğunu ve cismin kütlesinden bağımsız bulunduğunu tespit ederek, düşen cisimlerin karakteristiklerini açıklamada kritik bir rol üstlenmiştir. Günümüzde, Dünya'nın yüzeyine doğru olan yer çekimi kaynaklı ivme, genellikle <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {g}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>g</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {g}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8aad928c73fda5199478a151663f0ce3a57a8027" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.174ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\vec {g}}}"> ile ifade edilir ve bu ivmenin büyüklüğü saniyede yaklaşık 9.81 <a href="/wiki/Metre" title="Metre">metre</a> kare olarak belirlenmiştir (bu değer deniz seviyesinden alınmış olup coğrafi konuma göre değişiklik gösterebilir); bu ivme, Dünya'nın merkezine doğru yönelir.<a href="#cite_note-32">[32]</a> Bu gözlem, Dünya'nın yüzeyindeki bir nesnenin üzerine etki eden yer çekimi kuvvetinin, nesnenin kütlesiyle doğrudan orantılı olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla, kütlesi <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>m</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0a07d98bb302f3856cbabc47b2b9016692e3f7bc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.04ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle m}"> olan bir nesne, şu kuvveti hisseder: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {g}}.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>g</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {g}}.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9d753850a85c07b6c58a309c26b9734d5d42c513" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:8.731ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=m{\vec {g}}.}"> Serbest düşüş halindeki bir cisim için, karşıt bir kuvvet olmadığından, cismin üzerindeki net kuvvet onun ağırlığına eşittir. Serbest düşüşte olmayan cisimlerde ise yerçekimi kuvveti, bu cisimlerin desteklerince uygulanan tepki kuvvetleri ile dengelenir. Örneğin, yere basan bir birey, yere temas eden kısmı üzerine uygulanan <a href="/wiki/Normal_kuvvet" title="Normal kuvvet">normal kuvvet</a> (tepki kuvveti) nedeniyle, aşağı yönlü ağırlığının tam olarak dengelediği bir durumda, net kuvvet sıfırdır.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> Newton'un yerçekimi kuramına yaptığı katkı, Aristoteles tarafından sürekli hareket halinde olan doğal durumda bulunduğu düşünülen gök cisimlerinin hareketlerini, Dünya üzerinde gözlemlenen düşme hareketleriyle entegre etmekti. Newton, daha önceden <a href="/wiki/Kepler%27in_gezegensel_hareket_yasalar%C4%B1" title="Kepler'in gezegensel hareket yasaları">Kepler'in gezegensel hareket yasaları</a> ile açıklanmış olan gök cisimlerinin hareketlerini açıklayabilen bir <a href="/wiki/Newton%27un_evrensel_k%C3%BCtle%C3%A7ekim_yasas%C4%B1" title="Newton'un evrensel kütleçekim yasası">yerçekimi yasası</a> önerdi.<a href="#cite_note-uniphysics_ch4-33">[33]</a> Newton, yerçekiminin etkilerinin uzak mesafelerde farklı biçimlerde gözlenebileceğini keşfetmiştir. Bu bağlamda, Newton, Ay'ın Dünya çevresindeki ivmesinin, yerçekiminin azalan bir <a href="/wiki/Ters_kare_kanunu" class="mw-redirect" title="Ters kare kanunu">ters kare kanununa</a> bağlı olarak aynı yerçekimi kuvveti ile açıklanabileceğini tespit etmiştir. Bununla birlikte, bir cismin yerçekimiyle ivmelenmesinin, onu çeken diğer cismin kütlesi ile doğru orantılı olduğu sonucuna varmıştır.<a href="#cite_note-uniphysics_ch4-33">[33]</a> Bu düşüncelerin bütünleştirilmesiyle, Dünya'nın kütlesi (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m_{\oplus }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>⊕</mo> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m_{\oplus }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ac952e12b033a89c69c96870bf9cde0f729a074f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.551ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle m_{\oplus }}">) ve yarıçapı (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R_{\oplus }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>⊕</mo> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R_{\oplus }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/98d8c196ed57b7c943fae8462bfc13c718e978ff" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.275ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle R_{\oplus }}">) ile yerçekimsel ivme arasındaki ilişkiyi ifade eden bir formül elde edilmiştir: <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q30006" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {g}}=-{\frac {Gm_{\oplus }}{{R_{\oplus }}^{2}}}{\hat {r}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>g</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>G</mi> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>⊕</mo> </mrow> </msub> </mrow> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msub> <mi>R</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>⊕</mo> </mrow> </msub> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {g}}=-{\frac {Gm_{\oplus }}{{R_{\oplus }}^{2}}}{\hat {r}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7d8ced2391a577db24e31d183d416bf297b57d19" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.838ex; width:14.233ex; height:6.343ex;" alt="{\displaystyle {\vec {g}}=-{\frac {Gm_{\oplus }}{{R_{\oplus }}^{2}}}{\hat {r}},}"></a> burada, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\hat {r}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\hat {r}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1009619964ce33a4a02aaa7cf82adc0fb0a50f23" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.292ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle {\hat {r}}}">, Dünya'nın merkezinden dışa doğru yönlendirilen <a href="/wiki/Birim_vekt%C3%B6r" title="Birim vektör">birim vektör</a> olarak tanımlanmaktadır.<a href="#cite_note-Principia-14">[14]</a> Bu denklemde, yerçekiminin göreli şiddetini açıklamak amacıyla, boyutsal bir sabit olan <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle G}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>G</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle G}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f5f3c8921a3b352de45446a6789b104458c9f90b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.827ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle G}"> kullanılmaktadır. Bu sabit, <a href="/wiki/K%C3%BCtle_%C3%A7ekimi_sabiti" title="Kütle çekimi sabiti">Newton'un yerçekimi sabiti</a> olarak adlandırılmış olup, Newton'ın yaşamı boyunca değeri bilinmemiştir. <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle G}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>G</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle G}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f5f3c8921a3b352de45446a6789b104458c9f90b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.827ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle G}"> sabitinin ilk kez ölçümü, 1798 yılında <a href="/wiki/Henry_Cavendish" title="Henry Cavendish">Henry Cavendish</a> tarafından bir <a href="/w/index.php?title=Torsiyon_terazisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torsiyon terazisi (sayfa mevcut değil)">torsiyon terazisi</a> ile gerçekleştirilmiştir; bu ölçüm, verilen denklem yardımıyla Dünya'nın kütlesinin hesaplanabilmesi açısından basında geniş bir şekilde Dünya'nın kütlesinin ölçümü olarak rapor edilmiştir. Newton, gök cisimlerinin hepsinin aynı <a href="/wiki/Kepler%27in_gezegensel_hareket_yasalar%C4%B1" title="Kepler'in gezegensel hareket yasaları">hareket yasalarını</a> takip ettiğini gözlemlemiş ve yerçekimi yasasının evrensel olması gerektiğini anlamıştır. Temel olarak, <a href="/wiki/Newton%27un_evrensel_k%C3%BCtle%C3%A7ekim_yasas%C4%B1" title="Newton'un evrensel kütleçekim yasası">Newton'un evrensel kütleçekim yasası</a> şu şekilde ifade edilir: Kütlesi <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m_{1}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m_{1}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/31aafa60e48d39ccce922404c0b80340b2cc777a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.095ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle m_{1}}"> olan bir küresel cisim üzerine, kütlesi <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m_{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m_{2}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0ecebe334d5cadc3ffcf245eb02919034d7a2ec8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.095ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle m_{2}}"> olan bir cismin yerçekimsel çekiminden kaynaklanan kuvvet <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q11412" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=-{\frac {Gm_{1}m_{2}}{r^{2}}}{\hat {r}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>G</mi> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mrow> <msup> <mi>r</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=-{\frac {Gm_{1}m_{2}}{r^{2}}}{\hat {r}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/862af2ce7f759ad718fb51a936381752db257b04" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.171ex; width:17.468ex; height:5.676ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=-{\frac {Gm_{1}m_{2}}{r^{2}}}{\hat {r}},}"></a> şeklinde belirlenir, burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle r}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>r</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle r}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0d1ecb613aa2984f0576f70f86650b7c2a132538" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.049ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle r}"> iki cismin kütle merkezleri arasındaki uzaklığı ifade eder, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\hat {r}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\hat {r}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1009619964ce33a4a02aaa7cf82adc0fb0a50f23" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.292ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle {\hat {r}}}"> ise birinci cismin merkezinden ikinci cismin merkezine doğru yönlendirilmiş birim vektördür.<a href="#cite_note-Principia-14">[14]</a> Bu denklem, 20. yüzyıl başlarına dek güneş sistemi içerisindeki hareketlerin açıklanmasında temel bir referans noktası olarak kabul edilmiştir. Bu dönem boyunca, bir <a href="/wiki/Gezegen" title="Gezegen">gezegen</a>, <a href="/wiki/Ay" title="Ay">ay</a>, <a href="/wiki/Kuyruklu_y%C4%B1ld%C4%B1z" title="Kuyruklu yıldız">kuyruklu yıldız</a> veya <a href="/wiki/Asteroit" title="Asteroit">asteroitin</a> yörüngesinde birden çok gök cisminin etkileri sonucunda meydana gelen sapmaları hesaplamak üzere ileri düzey <a href="/wiki/Pert%C3%BCrbasyon_teorisi" title="Pertürbasyon teorisi">pertürbasyon teorisi</a> teknikleri ortaya konmuştur.<a href="#cite_note-34">[34]</a> Bu formalizm, matematikçilere, henüz gözlemlenmemiş olan gezegen <a href="/wiki/Nept%C3%BCn" title="Neptün">Neptün</a>'ün varlığını öngörebilmeleri için gereken yeterli doğruluğu sağlamıştır.<a href="#cite_note-Neptdisc-35">[35]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Elektromanyetik">Elektromanyetik</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Elektromanyetik" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Elektromanyetik">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Elektromanyetik_kuvvet" class="mw-redirect" title="Elektromanyetik kuvvet">Elektromanyetik kuvvet</a></div> <a href="/wiki/Elektrostatik_kuvvet" class="mw-redirect" title="Elektrostatik kuvvet">Elektrostatik kuvvet</a>, 1784 yılında Coulomb tarafından, iki <a href="/wiki/Elektrik_y%C3%BCk%C3%BC" title="Elektrik yükü">yük</a> arasında özgün bir şekilde mevcut olan bir kuvvet olarak açıklanmıştır.<a href="#cite_note-Cutnell-36">[36]</a>:519 Elektrostatik kuvvetin karakteristikleri, <a href="/wiki/Ters_kare_kanunu" class="mw-redirect" title="Ters kare kanunu">ters kare kanunu</a> ile orantılı değişim göstermesi, <a href="/wiki/Kutupsal_koordinatlar" class="mw-redirect" title="Kutupsal koordinatlar">radial yön</a> ile belirlenmesi, hem çekici hem de itici etkileşim sunması (doğuştan <a href="/w/index.php?title=Elektriksel_kutupla%C5%9Fma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elektriksel kutuplaşma (sayfa mevcut değil)">kutuplaşma</a> özelliği taşıması), yüklü nesnelerin kütlesinden bağımsız olması ve <a href="/wiki/S%C3%BCperpozisyon_prensibi_(fizik)" title="Süperpozisyon prensibi (fizik)">süperpozisyon ilkesine</a> uygun davranması şeklindedir. <a href="/wiki/Coulomb_yasas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Coulomb yasası">Coulomb yasası</a>, bu gözlemlerin tümünü bütünleştiren kesin ve net bir ifadedir.<a href="#cite_note-Coulomb-37">[37]</a> Günümüz matematikçileri ve fizikçileri, uzaydaki herhangi bir noktada bir elektrik yüküne etki eden elektrostatik kuvveti saptamak amacıyla <a href="/wiki/Elektrik_alan%C4%B1" title="Elektrik alanı">elektrik alanı</a> kavramını yararlı bulmuşlardır. Elektrik alanı, uzayın herhangi bir noktasında varsayımsal bir "<a href="/w/index.php?title=Test_y%C3%BCk%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Test yükü (sayfa mevcut değil)">test yükü</a>" yerleştirilerek ve Coulomb yasası kullanılarak elektrostatik kuvvetin hesaplanması esasına dayanır.<a href="#cite_note-FeynmanVol2-38">[38]</a>:((4-6–4-8)) Elektrik alanı, şu formülle ifade edilir: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {E}}={{\vec {F}} \over {q}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>E</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>q</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {E}}={{\vec {F}} \over {q}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f2d5db06193b4ab041bb38a137d4c14e4565b96c" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.338ex; width:8.128ex; height:6.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {E}}={{\vec {F}} \over {q}},}"> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle q}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>q</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle q}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/06809d64fa7c817ffc7e323f85997f783dbdf71d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.07ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle q}">, hipotetik test yükünün büyüklüğünü temsil eder. Aynı bağlamda, <a href="/wiki/Manyetik_alan" title="Manyetik alan">manyetik alan</a> kavramı, mıknatısların uzaktan birbirlerini nasıl etkileyebileceğini açıklamak üzere geliştirilmiştir. <a href="/wiki/Lorentz_kuvveti" title="Lorentz kuvveti">Lorentz kuvvet yasası</a>, elektrik ve manyetik alanların bir yüklü cisme uyguladığı kuvveti şu şekilde formüle eder: <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q849919" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=q\left({\vec {E}}+{\vec {v}}\times {\vec {B}}\right),}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mi>q</mi> <mrow> <mo>(</mo> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>E</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>+</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>×</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>B</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=q\left({\vec {E}}+{\vec {v}}\times {\vec {B}}\right),}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ef59769b84cb4ea7f35ac6590e0877a52fe0c6a9" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:20.531ex; height:4.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=q\left({\vec {E}}+{\vec {v}}\times {\vec {B}}\right),}"></a> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ef40edff397a115ecdce7d3518001dfcc7f37d9e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.771ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}}">, elektromanyetik kuvvet; <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {E}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>E</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {E}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/2bc18ae485a72f148e85ccbeff2b3dcdd4f5f3f7" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.776ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {E}}}">, cismin bulunduğu yerdeki elektrik alanı; <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {B}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>B</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {B}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/83ae7d80cab55b606de217162280b2279142bbb4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.764ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {B}}}">, manyetik alan; ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {v}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {v}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/85820588abd7333ef4d0c56539cb31c20e730753" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.175ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle {\vec {v}}}">, parçacığın <a href="/wiki/H%C4%B1z" title="Hız">hızını</a> gösterir. Lorentz kuvvetine manyetik katkı, hız vektörünün manyetik alan ile <a href="/wiki/%C3%87apraz_%C3%A7arp%C4%B1m" title="Çapraz çarpım">çapraz çarpımı</a> şeklinde gerçekleşir.<a href="#cite_note-39">[39]</a><a href="#cite_note-openstax-university-physics2-40">[40]</a>:482 Elektrik ve manyetik alanların kökenleri, <a href="/wiki/James_Clerk_Maxwell" title="James Clerk Maxwell">James Clerk Maxwell</a>'ın 1864 yılında önceki teorileri bir araya getirerek 20 adet skaler denklem şeklinde ifade etmesi ve bu denklemlerin daha sonra <a href="/wiki/Oliver_Heaviside" title="Oliver Heaviside">Oliver Heaviside</a> ve <a href="/wiki/Josiah_Willard_Gibbs" class="mw-redirect" title="Josiah Willard Gibbs">Josiah Willard Gibbs</a> tarafından dört vektör denklemine dönüştürülmesi ile tam anlamıyla açıklığa kavuşturulmuştur.<a href="#cite_note-41">[41]</a> "<a href="/wiki/Maxwell_denklemleri" title="Maxwell denklemleri">Maxwell denklemleri</a>", bu alanların kaynaklarını duran ve hareket eden yükler olarak ve aynı zamanda alanların birbirleriyle olan etkileşimlerini kapsamlı bir şekilde tanımlar. Maxwell'in bu çalışmaları, elektrik ve manyetik alanların <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k_h%C4%B1z%C4%B1" title="Işık hızı">ışık hızında</a> seyahat eden bir <a href="/wiki/Dalga" class="mw-disambig" title="Dalga">dalga</a> ile "kendi kendine oluşabilen" yapılar olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu bulgu, elektromanyetik teori ve <a href="/wiki/Optik" title="Optik">optik</a> alanlarını bütünleştirmiş ve <a href="/wiki/Elektromanyetik_spektrum" title="Elektromanyetik spektrum">elektromanyetik spektrumun</a> eksiksiz bir açıklamasına doğrudan katkıda bulunmuştur.<a href="#cite_note-42">[42]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Normal">Normal</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Normal" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Normal">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Incline.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Incline.svg/220px-Incline.svg.png" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Incline.svg/330px-Incline.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Incline.svg/440px-Incline.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="160" /></a><figcaption>FN, nesneye etki eden <a href="/wiki/Normal_kuvvet" title="Normal kuvvet">normal kuvveti</a> ifade eder.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Normal_kuvvet" title="Normal kuvvet">Normal kuvvet</a></div> Temas halindeki nesneler arasındaki doğrudan etki eden kuvvete normal kuvvet adı verilir. Bu kuvvet, nesneler arasındaki ara yüzeye dik olarak sistemin toplam kuvvetinin bir bileşenini oluşturur.<a href="#cite_note-Cutnell-36">[36]</a>:264 Normal kuvvet, Newton'un üçüncü kanunu ile sıkı bir bağlantı içindedir. Örneğin, normal kuvvet masaların ve yer döşemelerinin yapısal dayanıklılığından sorumlu olup, aynı zamanda harici bir kuvvet katı bir cisim üzerine uygulandığında bu kuvvete tepki olarak ortaya çıkar. Normal kuvvetin uygulamada görülen bir örneği, sabit bir yüzeye çarpan bir cismin aldığı darbe kuvvetidir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sürtünme">Sürtünme</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Sürtünme" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sürtünme">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/S%C3%BCrt%C3%BCnme" class="mw-redirect" title="Sürtünme">Sürtünme</a></div> Sürtünme, iki cismin birbirine göre hareketini engelleyen bir kuvvettir. Makroskobik düzeyde, sürtünme kuvveti, temas noktasında etki eden normal kuvvet ile doğrudan bir ilişkiye sahiptir. Sürtünme kuvvetleri, temel olarak iki farklı kategori altında incelenir: <a href="/w/index.php?title=Statik_s%C3%BCrt%C3%BCnme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Statik sürtünme (sayfa mevcut değil)">statik sürtünme</a> ve <a href="/w/index.php?title=Kinetik_s%C3%BCrt%C3%BCnme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kinetik sürtünme (sayfa mevcut değil)">kinetik sürtünme</a>.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>:267 Statik sürtünme kuvveti (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F_{\mathrm {sf} }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">s</mi> <mi mathvariant="normal">f</mi> </mrow> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F_{\mathrm {sf} }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/447b9a7f64e81f4ec5f97fbdfd2e3583fb07904c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.987ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle F_{\mathrm {sf} }}">), bir cismin bir yüzeye paralel olarak maruz kaldığı kuvvetlere, <a href="/w/index.php?title=Statik_s%C3%BCrt%C3%BCnme_katsay%C4%B1s%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Statik sürtünme katsayısı (sayfa mevcut değil)">statik sürtünme katsayısı</a> (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mu _{\mathrm {sf} }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>μ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">s</mi> <mi mathvariant="normal">f</mi> </mrow> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mu _{\mathrm {sf} }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e5510a90a1c272143a677e6bb81d16d993e749cf" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:2.894ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \mu _{\mathrm {sf} }}">) ile normal kuvvetin (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F_{\text{N}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>N</mtext> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F_{\text{N}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/84d496d211b9af767aca8ea34e3d362f29c1308b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.959ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle F_{\text{N}}}">) çarpımı kadar olan sınır değere ulaşana dek direnç gösterir. Yani, statik sürtünme kuvvetinin büyüklüğü, aşağıdaki eşitsizliği tatmin eder: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle 0\leq F_{\mathrm {sf} }\leq \mu _{\mathrm {sf} }F_{\mathrm {N} }.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mn>0</mn> <mo>≤</mo> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">s</mi> <mi mathvariant="normal">f</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mo>≤</mo> <msub> <mi>μ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">s</mi> <mi mathvariant="normal">f</mi> </mrow> </mrow> </msub> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">N</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle 0\leq F_{\mathrm {sf} }\leq \mu _{\mathrm {sf} }F_{\mathrm {N} }.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fa8ebebe00555b45e0769a38f219648fd79b519d" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:16.846ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle 0\leq F_{\mathrm {sf} }\leq \mu _{\mathrm {sf} }F_{\mathrm {N} }.}"> Kinetik sürtünme kuvveti (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F_{\mathrm {kf} }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">k</mi> <mi mathvariant="normal">f</mi> </mrow> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F_{\mathrm {kf} }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/48637157a0519b4363abc0ed38596784259c3a9c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.207ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle F_{\mathrm {kf} }}">), uygulanan kuvvetlerden ve cismin hareketinden bağımsız olarak belirlenir. Bu durumda, kuvvetin büyüklüğü şu formülle ifade edilir: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F_{\mathrm {kf} }=\mu _{\mathrm {kf} }F_{\mathrm {N} },}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">k</mi> <mi mathvariant="normal">f</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <msub> <mi>μ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">k</mi> <mi mathvariant="normal">f</mi> </mrow> </mrow> </msub> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">N</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F_{\mathrm {kf} }=\mu _{\mathrm {kf} }F_{\mathrm {N} },}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dbaae10d1a2126c29fd2301cadab441ce7143b42" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:13.025ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle F_{\mathrm {kf} }=\mu _{\mathrm {kf} }F_{\mathrm {N} },}"> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mu _{\mathrm {kf} }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>μ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">k</mi> <mi mathvariant="normal">f</mi> </mrow> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mu _{\mathrm {kf} }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/694b74bd5a41a7b736b6427ebbc1bb01c912761c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:3.114ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \mu _{\mathrm {kf} }}">, <a href="/w/index.php?title=Kinetik_s%C3%BCrt%C3%BCnme_katsay%C4%B1s%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kinetik sürtünme katsayısı (sayfa mevcut değil)">kinetik sürtünme katsayısını</a> ifade eder. Genellikle kinetik sürtünme katsayısı, statik sürtünme katsayısından daha azdır.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>:267–271 <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gerilim">Gerilim</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Gerilim" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Gerilim">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Gerilim_(fizik)" class="mw-redirect" title="Gerilim (fizik)">Gerilim (fizik)</a></div> Gerilim kuvvetleri, modellemelerde kütle barındırmayan, sürtünmesiz, kopmaz ve esnemez özellikler gösteren ideal ipler kullanılarak tasarlanabilir. Bu tür ipler, ideal <a href="/wiki/Kasnak" class="mw-disambig" title="Kasnak">kasnaklar</a> ile entegre edilebilir; bu kasnaklar, iplerin fiziksel yönelimlerini değiştirmelerine olanak tanır. İdeal ipler, gerilim kuvvetlerini eylem-tepki çifti olarak anında iletebilirler, böylece eğer iki obje ideal bir ip ile birbirine bağlanmışsa, birinci obje tarafından ip boyunca uygulanan herhangi bir kuvvet, otomatik olarak ikinci obje tarafından ip boyunca zıt yönde bir kuvvetle karşılanır.<a href="#cite_note-43">[43]</a> Hareketli kasnakların kullanımıyla, aynı ipin aynı nesneye defalarca bağlanması yoluyla, yük üzerindeki gerilim kuvveti artırılabilir. Yüke etki eden her bir ip, ipteki gerilim kuvvetinin bir katını daha yüke uygular. Bu tür düzenekler, yükü hareket ettirmek için gereken ipin yer değiştiren uzunluğunda bir artışla orantılı olarak, önemli bir <a href="/w/index.php?title=Mekanik_avantaj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mekanik avantaj (sayfa mevcut değil)">mekanik avantaj</a> elde etmeyi mümkün kılar. Bu tandem etkiler, makinenin karmaşıklığına rağmen, yüke uygulanan <a href="#Kinematik_integraller">işin</a> değişmemesi nedeniyle <a href="/wiki/Enerji_korunumu" class="mw-redirect" title="Enerji korunumu">mekanik enerjinin korunumu</a> ile sonuçlanır.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a><a href="#cite_note-44">[44]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yay">Yay</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Yay" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yay">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Esneklik" title="Esneklik">Esneklik</a> ve <a href="/wiki/Hooke_yasas%C4%B1" title="Hooke yasası">Hooke yasası</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Mass-spring-system.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Mass-spring-system.png/220px-Mass-spring-system.png" decoding="async" width="220" height="363" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Mass-spring-system.png/330px-Mass-spring-system.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Mass-spring-system.png/440px-Mass-spring-system.png 2x" data-file-width="1030" data-file-height="1699" /></a><figcaption>Fk yay üzerindeki yüke tepki olarak oluşan kuvveti gösterir</figcaption></figure> Temel bir elastik kuvvet, bir <a href="/wiki/Yay_(makine_eleman%C4%B1)" title="Yay (makine elemanı)">yayın</a> kendi doğal boyuna geri dönmesini sağlamaya yöneliktir. İdeal yay, kütle içermeyen, sürtünmesiz, kopmayan ve sınırsız esneyebilir olarak tanımlanır. Bu tür yaylar, yayın denge durumundan olan <a href="/wiki/Yer_de%C4%9Fi%C5%9Ftirme" class="mw-disambig" title="Yer değiştirme">yer değiştirmeye</a> bağlı olarak, daraldığında itme veya genişlediğinde çekme kuvveti uygular.<a href="#cite_note-45">[45]</a> Bu lineer ilişki, 1676'da <a href="/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke">Robert Hooke</a> tarafından tanımlanmış ve <a href="/wiki/Hooke_yasas%C4%B1" title="Hooke yasası">Hooke yasası</a> adıyla bilinir hale gelmiştir. Eğer <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Delta x}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi mathvariant="normal">Δ</mi> <mi>x</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Delta x}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f3890eb866b6258d7a304fc34c70ee3fb3a81a70" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:3.266ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \Delta x}"> yer değiştirme miktarını belirtirse, ideal bir yayın uyguladığı kuvvet aşağıdaki formülle ifade edilir: <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q170282" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=-k\Delta {\vec {x}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mi>k</mi> <mi mathvariant="normal">Δ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=-k\Delta {\vec {x}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/33ba03c3a3541d8b4bb6af7a955dbca5c1e4f7e7" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:11.801ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=-k\Delta {\vec {x}},}"></a> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle k}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>k</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle k}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c3c9a2c7b599b37105512c5d570edc034056dd40" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.211ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle k}">, ilgili yayın özelliklerine göre belirlenen yay sabiti (veya kuvvet sabiti)dir. Eksi işaret, kuvvetin uygulanan yüke zıt yönde etki gösterme eğilimini temsil eder.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Merkezcil">Merkezcil</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Merkezcil" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Merkezcil">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Merkezcil_kuvvet" title="Merkezcil kuvvet">Merkezcil kuvvet</a></div> <a href="/wiki/D%C3%BCzg%C3%BCn_dairesel_hareket" title="Düzgün dairesel hareket">Düzgün dairesel hareket</a> gerçekleştiren bir cisim için, cisim üzerinde etki eden net kuvvet aşağıdaki gibi ifade edilir:<a href="#cite_note-46">[46]</a> <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q172881" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=-{\frac {mv^{2}{\hat {r}}}{r}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>m</mi> <msup> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mi>r</mi> </mfrac> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=-{\frac {mv^{2}{\hat {r}}}{r}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/bc767d1428287bcaa62bb266f2e83accf2b6a833" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:13.674ex; height:5.676ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=-{\frac {mv^{2}{\hat {r}}}{r}},}"></a> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>m</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0a07d98bb302f3856cbabc47b2b9016692e3f7bc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.04ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle m}"> cismin kütlesi, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>v</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e07b00e7fc0847fbd16391c778d65bc25c452597" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.128ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle v}"> cismin hızı, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle r}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>r</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle r}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0d1ecb613aa2984f0576f70f86650b7c2a132538" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.049ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle r}"> ise cismin dairesel yoldaki merkeze olan uzaklığı ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\hat {r}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\hat {r}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1009619964ce33a4a02aaa7cf82adc0fb0a50f23" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.292ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle {\hat {r}}}"> merkezden dışarıya radial yönde gösteren <a href="/wiki/Birim_vekt%C3%B6r" title="Birim vektör">birim vektör</a> olarak tanımlanmıştır. Bu durum, cismin hissettiği net kuvvetin sürekli olarak eğri yolun merkezine doğru yönlendirildiğini gösterir. Bu tür kuvvetler, cismin hareketiyle ilişkili hız vektörüne dik olarak etkiler ve bu nedenle cismin <a href="/wiki/H%C4%B1z" title="Hız">hızının</a> büyüklüğünü (hızın değeri) değiştirmez, yalnızca hız vektörünün yönünü değiştirir. Daha genel bir ifadeyle, bir cismi ivmelendiren net kuvvet, yola dik ve yola teğet olacak şekilde iki bileşene ayrılabilir. Bu, cismin hızını azaltarak veya artırarak ivmelenmesini sağlayan teğetsel kuvvetle birlikte, yön değişikliğini sağlayan radial (merkezcil) kuvveti içerir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Süreklilik_mekaniği">Süreklilik mekaniği</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Süreklilik mekaniği" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Süreklilik mekaniği">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Stokes_sphere.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Stokes_sphere.svg/220px-Stokes_sphere.svg.png" decoding="async" width="220" height="317" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Stokes_sphere.svg/330px-Stokes_sphere.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Stokes_sphere.svg/440px-Stokes_sphere.svg.png 2x" data-file-width="403" data-file-height="580" /></a><figcaption>Bir düşen cisim üzerindeki hava direncinden kaynaklanan sürükleme kuvveti (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F_{\text{d}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>d</mtext> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F_{\text{d}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/73ea1192fa1542cd21644b03df3da97a624de6e9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.641ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle F_{\text{d}}}">), yerçekimi kuvveti (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F_{\text{g}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>g</mtext> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F_{\text{g}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a4f6288967bf99f1af9b3b339eba81e45ae84613" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.549ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle F_{\text{g}}}">) ile büyüklük açısından eşitlendiğinde, cisim <a href="#Dinamik_denge">dinamik denge</a> haline ulaşarak <a href="/wiki/Terminal_h%C4%B1z%C4%B1" title="Terminal hızı">terminal hızına</a> erişir.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Bas%C4%B1n%C3%A7" title="Basınç">Basınç</a>, <a href="/wiki/S%C3%BCr%C3%BCkleme" title="Sürükleme">Sürükleme</a> ve <a href="/wiki/Gerilme" title="Gerilme">Gerilme</a></div> Newton yasaları ve genel Newton mekaniği başlangıçta, idealize edilmiş <a href="/wiki/Nokta_par%C3%A7ac%C4%B1k" title="Nokta parçacık">nokta parçacıklar</a> üzerindeki kuvvet etkileşimlerini açıklamak amacıyla ortaya konulmuştur, ancak bu durum üç boyutlu nesneleri doğrudan kapsamamaktadır. Gerçekte, maddenin genişlemiş bir yapısal formu vardır ve bir nesnenin belirli bir bölümüne etki eden kuvvetler, nesnenin diğer bölümlerini de etkileyebilir. Nesnelerdeki atomları bir arada tutan yapıların akışkanlık, büzülme, genişleme veya şekil değiştirme yeteneği olduğu durumlar için <a href="/wiki/S%C3%BCreklilik_mekani%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Süreklilik mekaniği">süreklilik mekaniği</a> teorileri, kuvvetlerin malzemeler üzerindeki etkilerini tanımlar. Örneğin, genişlemiş <a href="/wiki/Ak%C4%B1%C5%9Fkanlar_mekani%C4%9Fi" title="Akışkanlar mekaniği">akışkanlarda</a>, <a href="/wiki/Bas%C4%B1n%C3%A7" title="Basınç">basınç</a> farkları, basınç <a href="/wiki/Gradyan" title="Gradyan">gradyanları</a> boyunca kuvvetlerin yönlendirilmesine yol açar: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {\vec {F}}{V}}=-{\vec {\nabla }}P,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> <mi>V</mi> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi mathvariant="normal">∇</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mi>P</mi> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {\vec {F}}{V}}=-{\vec {\nabla }}P,}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ee3f3d9a61be139dd7bbbaaf5f3cbdd1b07b1b4c" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:11.858ex; height:6.176ex;" alt="{\displaystyle {\frac {\vec {F}}{V}}=-{\vec {\nabla }}P,}"> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle V}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>V</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle V}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/af0f6064540e84211d0ffe4dac72098adfa52845" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.787ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle V}"> akışkan içindeki objenin hacmini ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle P}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>P</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle P}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b4dc73bf40314945ff376bd363916a738548d40a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.745ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle P}"> uzaydaki tüm noktalardaki basıncı tanımlayan <a href="/wiki/Say%C4%B1l_alan" title="Sayıl alan">skaler fonksiyonu</a> ifade eder. Basınç gradyanları ve farklılıkları, yerçekimi alanlarında askıda kalan akışkanlar için <a href="/wiki/Y%C3%BCzd%C3%BCrme" class="mw-redirect" title="Yüzdürme">yüzdürme kuvveti</a>, <a href="/wiki/Atmosfer_bilimi" title="Atmosfer bilimi">atmosfer biliminde</a> rüzgarlar ve <a href="/wiki/Aerodinamik" title="Aerodinamik">aerodinamik</a> ve <a href="/wiki/U%C3%A7u%C5%9F" class="mw-redirect" title="Uçuş">uçuş</a> ile ilişkili <a href="/wiki/Ta%C5%9F%C4%B1ma" title="Taşıma">kaldırma</a> kuvvetini tetikler.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <a href="/w/index.php?title=Dinamik_bas%C4%B1n%C3%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinamik basınç (sayfa mevcut değil)">Dinamik basınç</a> ile bağlantılı olarak tanımlanan özgül bir kuvvet, akışkan direncidir: Bu, bir cismin <a href="/wiki/Viskozite" title="Viskozite">viskozite</a> nedeniyle akışkan bir ortamda hareket etmesine karşı koyan bir cisim kuvvetidir. Özellikle "<a href="/wiki/S%C3%BCr%C3%BCkleme" title="Sürükleme">Stokes sürüklemesi</a>" durumunda, bu kuvvet hızın büyüklüğü ile yaklaşık olarak doğru orantılıdır ancak yön olarak tersine işler: <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q824561" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}_{\mathrm {d} }=-b{\vec {v}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mi>b</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}_{\mathrm {d} }=-b{\vec {v}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ebfd4bb442d1b8bb6427aaba89a82fc58ac106ee" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:10.643ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}_{\mathrm {d} }=-b{\vec {v}},}"></a> şu şekilde tanımlanır: <ul><li><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle b}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>b</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle b}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f11423fbb2e967f986e36804a8ae4271734917c3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:0.998ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle b}">, akışkanın fiziksel özellikleri ile nesnenin boyutlarına (genellikle <a href="/wiki/Kesit" title="Kesit">kesit alanı</a>) dayalı bir sabit değerdir ve</li> <li><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {v}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {v}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/85820588abd7333ef4d0c56539cb31c20e730753" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.175ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle {\vec {v}}}">, nesnenin hız vektörünü ifade eder.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a></li></ul> Süreklilik mekaniği çerçevesinde kuvvetler, belirli bir gerilim tensörü aracılığıyla ifade edilir. Bu tensör, genelde <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q206175" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \sigma ={\frac {F}{A}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>σ</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mi>F</mi> <mi>A</mi> </mfrac> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \sigma ={\frac {F}{A}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/10cf8f2f4ed3dbb09e09393fda6bc1ed14360b96" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:7.654ex; height:5.343ex;" alt="{\displaystyle \sigma ={\frac {F}{A}},}"></a> formülü ile gösterilir, burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle A}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>A</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle A}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7daff47fa58cdfd29dc333def748ff5fa4c923e3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.743ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle A}">, gerilim tensörunun değerlendirildiği hacimdeki alakalı kesit alanını temsil eder. Bu kuramsal yapı, kesit alanına dik kuvvetlerle ilişkili basınç bileşenlerini (tensörün matris diyagonalleri) ve kesit alanına paralel kuvvetlerle ilişkili kayma bileşenlerini (off-diagonal elemanlar) kapsar. Gerilim tensörü, tüm deformasyon türlerini (gerilmeler) içeren kuvvetleri, çekme gerilimleri ve sıkıştırmaları da dahil olmak üzere, hesaplar.<a href="#cite_note-uniphysics_ch2-1">[1]</a><a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a>:133–134<a href="#cite_note-FeynmanVol2-38">[38]</a>:((38-1–38-11)) <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kurgusal_kuvvetler">Kurgusal kuvvetler</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Kurgusal kuvvetler" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kurgusal kuvvetler">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Yalanc%C4%B1_kuvvet" title="Yalancı kuvvet">Yalancı kuvvet</a></div> Belirli kuvvetler, <a href="/wiki/Konu%C5%9Flanma_sistemi" title="Konuşlanma sistemi">çerçeve bağımlı</a> olarak nitelendirilir; bu, Newton dışı (yani <a href="/wiki/%C4%B0vmeli_Referans_Sistemi" title="İvmeli Referans Sistemi">eylemsiz olmayan</a>) <a href="/wiki/Referans_%C3%A7er%C3%A7evesi" class="mw-redirect" title="Referans çerçevesi">referans çerçevelerinin</a> benimsenmesi sonucu ortaya çıktıklarını ifade eder. Bu tür kuvvetlere örnek olarak <a href="/wiki/Merkezka%C3%A7_kuvveti" title="Merkezkaç kuvveti">merkezkaç kuvveti</a> ve <a href="/wiki/Coriolis_kuvveti" class="mw-redirect" title="Coriolis kuvveti">Coriolis kuvveti</a> verilebilir.<a href="#cite_note-47">[47]</a> Bu kuvvetler, hızlanmayan referans çerçevelerinde mevcut olmadıkları için kurgusal olarak tanımlanır.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> Ayrıca, bu kuvvetlerin gerçek olmaması nedeniyle "sanki kuvvetler" (İng. pseudo forces) olarak da isimlendirilirler.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((12-11)) <a href="/wiki/Genel_g%C3%B6relilik" title="Genel görelilik">Genel görelilik</a> kapsamında, <a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi" title="Yerçekimi">yerçekimi</a> kuvveti, uzayzamanın düz geometriden sapması durumlarında ortaya çıkan kurgusal bir kuvvet olarak değerlendirilir.<a href="#cite_note-48">[48]</a> Bu bağlamda, yerçekimi, klasik mekanikte ele alınan bir kuvvet olmaktan ziyade, görelilik teorisinde farklı bir yorumlama alanına girer ve uzayzamanın geometrisiyle ilişkili bir fenomen olarak incelenir. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kuvvet_temelli_kavramlar">Kuvvet temelli kavramlar</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Kuvvet temelli kavramlar" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kuvvet temelli kavramlar">kaynağı değiştir</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Döndürme_ve_Tork">Döndürme ve Tork</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: Döndürme ve Tork" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Döndürme ve Tork">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Frame"><a href="/wiki/Dosya:Torque_animation.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/09/Torque_animation.gif" decoding="async" width="220" height="154" class="mw-file-element" data-file-width="220" data-file-height="154" /></a><figcaption>Kuvvet (F), tork (τ) ve <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_momentum" title="Açısal momentum">momentum</a> vektörleri (p ve L) arasındaki ilişkinin bir döner sistemdeki gösterimi.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Tork" title="Tork">Tork</a></div> Genişletilmiş cisimlerin dönüşünü tetikleyen kuvvetler, <a href="/wiki/Tork" title="Tork">torklar</a> ile bağlantılıdır. Matematiksel ifadeyle, bir kuvvetin <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ef40edff397a115ecdce7d3518001dfcc7f37d9e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.771ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}}"> torku, herhangi bir referans noktasına göre <a href="/wiki/%C3%87apraz_%C3%A7arp%C4%B1m" title="Çapraz çarpım">çapraz çarpım</a> kullanılarak tanımlanmaktadır: <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q48103" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {\tau }}={\vec {r}}\times {\vec {F}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>τ</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>×</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {\tau }}={\vec {r}}\times {\vec {F}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a562cdf2b5e1c60c894af0b73b9c4d97810adfc3" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:10.913ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle {\vec {\tau }}={\vec {r}}\times {\vec {F}},}"></a> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {r}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {r}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/6aec3c9ce13b53e9e24c98e7cce4212627884c91" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.223ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle {\vec {r}}}">, kuvvetin uygulandığı noktanın referans noktasına göre pozisyon vektörünü temsil eder. Bu tanım, torkun büyüklüğünün ve yönünün, uygulama noktasının konumuna göre nasıl değişebileceğini matematiksel olarak açıklar.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>:497 Tork, kuvvetin dönüşsel karşılığıdır; benzer biçimde, <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1" title="Açı">açı</a> <a href="/w/index.php?title=Pozisyon_(geometri)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pozisyon (geometri) (sayfa mevcut değil)">pozisyonun</a>, <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_h%C4%B1z" title="Açısal hız">açısal hız</a> <a href="/wiki/H%C4%B1z" title="Hız">hızın</a> ve <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_momentum" title="Açısal momentum">açısal momentum</a> ise <a href="/wiki/Momentum" title="Momentum">momentumun</a> dönüşsel eşdeğerleridir. Newton'un birinci hareket yasası uyarınca, tüm cisimlerin dengesiz bir tork uygulanmadığı sürece açısal momentumlarını korumasını sağlayan <a href="/wiki/Eylemsizlik_momenti" title="Eylemsizlik momenti">dönüşsel atalet</a> mevcuttur. Aynı şekilde, Newton'un ikinci hareket yasası, rijit bir cismin anlık <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_ivme" title="Açısal ivme">açısal ivmesinin</a> hesaplanması için benzer bir formülasyon sağlar: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {\tau }}=I{\vec {\alpha }},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>τ</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mi>I</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>α</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {\tau }}=I{\vec {\alpha }},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5db1485db5395e90c3f54a01fc138cd6ce51f8f4" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:7.738ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\vec {\tau }}=I{\vec {\alpha }},}"> şu şekilde ifade edilir: <ul><li><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle I}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>I</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle I}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/535ea7fc4134a31cbe2251d9d3511374bc41be9f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.172ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle I}">, cismin <a href="/wiki/Eylemsizlik_momenti" title="Eylemsizlik momenti">eylemsizlik momentini</a>,</li> <li><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {\alpha }}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>α</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {\alpha }}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/74b66e3c1118363d17c9e55e1858c8e402b25c70" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.488ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle {\vec {\alpha }}}">, cismin açısal ivmesini temsil eder.<a href="#cite_note-openstax-university-physics-17">[17]</a>:502</li></ul> Bu, kütlenin dönüşsel karşılığı olan eylemsizlik momentinin tanımını oluşturur. Mekaniğin daha gelişmiş teorilerinde, belirli bir zaman dilimi boyunca gerçekleşen dönüşlerin açıklandığı durumlarda, eylemsizlik momenti, <a href="/w/index.php?title=Eylemsizlik_momenti_tens%C3%B6r%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eylemsizlik momenti tensörü (sayfa mevcut değil)">tensör</a> ile ikame edilmelidir. Bu tensör, uygun biçimde analiz edildiğinde, <a href="/wiki/Devinme" title="Devinme">devinme</a> ve <a href="/wiki/%C3%9C%C4%9Fr%C3%BCm" title="Üğrüm">üğrüm</a> gibi dönüşlerin karakteristiklerini eksiksiz olarak belirler.<a href="#cite_note-:0-26">[26]</a>(ss96–113) Alternatif olarak, Newton'un ikinci yasasının diferansiyel formülasyonu, torkun başka bir tanımını sunar:<a href="#cite_note-49">[49]</a> <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {\tau }}={\frac {\mathrm {d} {\vec {L}}}{\mathrm {dt} }},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>τ</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>L</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> <mi mathvariant="normal">t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {\tau }}={\frac {\mathrm {d} {\vec {L}}}{\mathrm {dt} }},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d58d24139ec23dd2719572a10b28a3dfa95994a7" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:8.79ex; height:6.176ex;" alt="{\displaystyle {\vec {\tau }}={\frac {\mathrm {d} {\vec {L}}}{\mathrm {dt} }},}"> bu formülde <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {L}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>L</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {L}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a0c139fc28d6ca3873993892f44e7331e5ff18fd" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.583ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {L}}}">, parçacığın açısal momentumunu ifade eder. Bu ifade, açısal momentumun zamanla nasıl değiştiğini gösterir ve bu değişim miktarı, torkun büyüklüğünü belirler. Newton'un üçüncü yasasının, tork uygulayan her cismin, kendisine eşit büyüklükte fakat zıt yönde bir tork deneyimlemesini zorunlu kılar,<a href="#cite_note-50">[50]</a> ve dolayısıyla, içsel torklar vasıtasıyla dönmeler ve devinmeler gerçekleştiren kapalı sistemlerde <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1sal_momentumun_korunumu" class="mw-redirect" title="Açısal momentumun korunumu">açısal momentumun korunumunun</a> sağlandığını ifade eder. Bu prensip, sistemin iç dinamikleri arasındaki etkileşimlerin dengede olduğunu ve sistemdeki toplam açısal momentumun zamanla değişmediğini gösterir. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Çekiş">Çekiş</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Çekiş" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Çekiş">kaynağı değiştir</a>]</div> Çekiş, kuvvetin zamanla nasıl değiştiğinin hızını ifade eder ve matematiksel olarak<a href="#cite_note-51">[51]</a> şu şekilde tanımlanır: <dl><dd><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {Y}}={\frac {d{\vec {F}}}{dt}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>Y</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>d</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mrow> <mi>d</mi> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {Y}}={\frac {d{\vec {F}}}{dt}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/720737b128e1013341ef3516e7bb843b9af62e6c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:8.695ex; height:6.176ex;" alt="{\displaystyle {\vec {Y}}={\frac {d{\vec {F}}}{dt}}}"></dd></dl> Bu tanım, bir kuvvetin belirli bir zaman aralığındaki değişim oranını ölçer ve bu oran, çeşitli dinamik sistemlerde önemli bir biomekanik değişken olarak kabul edilir. Diğer terimler olan çeki (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {T}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>T</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {T}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3357053e25be3943bc092c83ad09a76b8eb85a1f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.74ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {T}}}">), kapma (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {S}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>S</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {S}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c71a6b104c40975c738d5f0e22d445ebd509eb81" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.538ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle {\vec {S}}}">) ve sallama (<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {\mathcal {S}}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi class="MJX-tex-caligraphic" mathvariant="script">S</mi> </mrow> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {\mathcal {S}}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/77f23a82a5475ac22f625e448e96a0b33a2416e4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.67ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle {\vec {\mathcal {S}}}}">) gibi ifadeler, doğrusal momentumun zamanla ilişkili dördüncü, beşinci ve altıncı türevleri için kullanılmıştır.<a href="#cite_note-52">[52]</a> Bununla birlikte, çekişin ardışık türevlerini ifade etmek için evrensel olarak kabul görmüş bir terminoloji henüz mevcut değildir. Bu tür ölçümler, özellikle <a href="/wiki/Biyomekanik" title="Biyomekanik">biyomekanik</a> çalışmalar,<a href="#cite_note-53">[53]</a><a href="#cite_note-54">[54]</a> sporcu performans değerlendirmeleri<a href="#cite_note-55">[55]</a> ve robotik kontrol sistemlerinde önemli ölçütler olarak kullanılmaktadır.<a href="#cite_note-56">[56]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kinematik_integraller">Kinematik integraller</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Kinematik integraller" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kinematik integraller">kaynağı değiştir</a>]</div> Kuvvetler, kinematik değişkenlere göre <a href="/wiki/%C4%B0ntegral" title="İntegral">integrasyon</a> yaparak çeşitli fiziksel kavramların tanımlanmasında kullanılabilir. Örnek olarak, zaman parametresine göre yapılan entegrasyon, <a href="/wiki/%C4%B0mpuls_(fizik)" title="İmpuls (fizik)">impuls</a> kavramını ortaya koymaktadır:<a href="#cite_note-57">[57]</a> <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {J}}=\int _{t_{1}}^{t_{2}}{{\vec {F}},\mathrm {d} t},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>J</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <msubsup> <mo>∫</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msub> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msub> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {J}}=\int _{t_{1}}^{t_{2}}{{\vec {F}},\mathrm {d} t},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9f91ec4b8c996822025972ad2e112f2e18ad7e29" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.671ex; width:14.979ex; height:6.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {J}}=\int _{t_{1}}^{t_{2}}{{\vec {F}},\mathrm {d} t},}"> bu işlem, Newton'un ikinci yasasına göre, momentumdaki değişime denk gelmekte ve bu bağlamda impuls momentum teoremine yol açmaktadır. Pozisyon değişkenine göre yapılan integrasyon, bir kuvvetin gerçekleştirdiği <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9F_(fizik)" title="İş (fizik)">işin</a> tanımını sağlar:<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((13-3)) <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q42213" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle W=\int _{{\vec {x}}_{1}}^{{\vec {x}}_{2}}{{\vec {F}}\cdot {\mathrm {d} {\vec {x}}}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>W</mi> <mo>=</mo> <msubsup> <mo>∫</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>⋅</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle W=\int _{{\vec {x}}_{1}}^{{\vec {x}}_{2}}{{\vec {F}}\cdot {\mathrm {d} {\vec {x}}}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e90f3ed01d0f17cbd0d0efe51722c5fa0beea4ab" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.671ex; width:17.108ex; height:7.009ex;" alt="{\displaystyle W=\int _{{\vec {x}}_{1}}^{{\vec {x}}_{2}}{{\vec {F}}\cdot {\mathrm {d} {\vec {x}}}},}"></a> bu işlem, <a href="/wiki/Kinetik_enerji" title="Kinetik enerji">kinetik enerjideki</a> değişimlerle eşdeğerdir ve <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9F_(fizik)#İş-Enerji_İlkesi" title="İş (fizik)">iş-enerji ilkesine</a> yol açar.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((13-3)) <a href="/wiki/G%C3%BC%C3%A7_(fizik)" title="Güç (fizik)">Güç</a> P, iş W değerinin zamanla değişim oranıdır, dW/dt ve belirli bir zaman dilimi dt süresince meydana gelen pozisyon değişimi <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle d{\vec {x}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>d</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle d{\vec {x}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b3804622d7c5698704750a598e5d4feca3b33633" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.546ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle d{\vec {x}}}"> ile yörüngenin genişlemesi sonucunda hesaplanır:<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((13-2)) <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathrm {d} W={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} {\vec {x}}}}\cdot \mathrm {d} {\vec {x}}={\vec {F}}\cdot \mathrm {d} {\vec {x}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>W</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>W</mi> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>⋅</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>⋅</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathrm {d} W={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} {\vec {x}}}}\cdot \mathrm {d} {\vec {x}}={\vec {F}}\cdot \mathrm {d} {\vec {x}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f672ef79926b14bbad4045fe5334b054312ae223" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:25.509ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle \mathrm {d} W={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} {\vec {x}}}}\cdot \mathrm {d} {\vec {x}}={\vec {F}}\cdot \mathrm {d} {\vec {x}},}"> bu durumda, <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle P={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} t}}={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} {\vec {x}}}}\cdot {\frac {\mathrm {d} {\vec {x}}}{\mathrm {d} t}}={\vec {F}}\cdot {\vec {v}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>P</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>W</mi> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>W</mi> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>⋅</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>⋅</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle P={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} t}}={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} {\vec {x}}}}\cdot {\frac {\mathrm {d} {\vec {x}}}{\mathrm {d} t}}={\vec {F}}\cdot {\vec {v}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8aa0db206601a211cf7cd51183bc6d469a805a78" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:30.578ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle P={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} t}}={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} {\vec {x}}}}\cdot {\frac {\mathrm {d} {\vec {x}}}{\mathrm {d} t}}={\vec {F}}\cdot {\vec {v}},}"> ile <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q11465" style="color:inherit;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {v}}=\mathrm {d} {\vec {x}}/\mathrm {d} t}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>x</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {v}}=\mathrm {d} {\vec {x}}/\mathrm {d} t}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fe72994ea2abc771aff4a6c8ea39d34a55102847" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:10.191ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {v}}=\mathrm {d} {\vec {x}}/\mathrm {d} t}"></a> bir cismin <a href="/wiki/H%C4%B1z" title="Hız">hızını</a> ifade eder. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Potansiyel_enerji">Potansiyel enerji</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=26" title="Değiştirilen bölüm: Potansiyel enerji" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=26" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Potansiyel enerji">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Potansiyel_enerji" title="Potansiyel enerji">Potansiyel enerji</a></div> Genellikle, bir kuvvet yerine, onunla matematiksel olarak ilişkili olan <a href="/wiki/Potansiyel_enerji" title="Potansiyel enerji">potansiyel enerji</a> alanı kavramından yararlanılır. Mesela, bir cisme etki eden yerçekimi kuvveti, cismin bulunduğu noktada var olan <a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi_alan%C4%B1" class="mw-redirect" title="Yerçekimi alanı">yerçekimi alanının</a> etkisi olarak değerlendirilebilir. Enerji tanımını (<a href="/wiki/Mekanik_i%C5%9F" class="mw-redirect" title="Mekanik iş">iş</a> tanımı üzerinden) matematiksel olarak yeniden formüle ederek, bir potansiyel <a href="/wiki/Skaler_alan" class="mw-redirect" title="Skaler alan">skaler alan</a> <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle U({\vec {r}})}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>U</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle U({\vec {r}})}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8dec6601005dfdc7b499504dc919d362a3f1b709" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:4.815ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle U({\vec {r}})}"> her bir noktadaki kuvvete eşit ve ters yönde olan <a href="/wiki/Gradiyent" class="mw-redirect" title="Gradiyent">gradiyent</a> ile tanımlanır: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=-{\vec {\nabla }}U.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi mathvariant="normal">∇</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mi>U</mi> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=-{\vec {\nabla }}U.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/276d2854bc4206784024fa21b5141165f78e1388" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.505ex; width:11.043ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=-{\vec {\nabla }}U.}"> Kuvvetler, enerji korunumunu sağlayan <a href="/wiki/Konservatif_kuvvet" class="mw-redirect" title="Konservatif kuvvet">konservatif</a> ve sağlamayan konservatif olmayan olarak iki ana kategoriye ayrılabilir. Konservatif kuvvetler bir <a href="/w/index.php?title=Potansiyel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Potansiyel (sayfa mevcut değil)">potansiyelin</a> gradyanına denk gelirken, konservatif olmayan kuvvetler bu özelliği taşımaz.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Korunum">Korunum</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=27" title="Değiştirilen bölüm: Korunum" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=27" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Korunum">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Korunumlu_kuvvet" title="Korunumlu kuvvet">Korunumlu kuvvet</a></div> Bir <a href="/wiki/Kapal%C4%B1_sistem" title="Kapalı sistem">kapalı sisteme</a> etki eden bir korunumlu (konservatif) kuvvet, enerjinin <a href="/wiki/Kinetik_enerji" title="Kinetik enerji">kinetik</a> ve <a href="/wiki/Potansiyel_enerji" title="Potansiyel enerji">potansiyel</a> enerji türleri arasında dönüşüm yapmasını sağlayan ilişkili mekanik işle karakterize edilir. Kapalı bir sistemde, korunumlu bir kuvvetin etkisi altında sistemdeki net <a href="/wiki/Mekanik_enerji" title="Mekanik enerji">mekanik enerji</a> korunur. Bu kuvvet, uzaydaki iki farklı nokta arasındaki potansiyel enerji farkıyla doğrudan ilişkilendirilebilir,<a href="#cite_note-58">[58]</a> ve bu bağlamda, suyun bir kot haritası tarafından belirlenen yükseklik farklarına göre akış yönü ve şiddeti gibi, potansiyel alanın bir sonucu olarak değerlendirilebilir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> Korunumlu kuvvetler içerisinde <a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi" title="Yerçekimi">yerçekimi</a>, <a href="/wiki/Elektromanyetizma" title="Elektromanyetizma">elektromanyetik</a> kuvvet ve <a href="/wiki/Hooke_yasas%C4%B1" title="Hooke yasası">yay</a> kuvveti yer almaktadır. Bu kuvvetlerin her biri için modeller, çoğunlukla <a href="/w/index.php?title=K%C3%BCresel_simetriye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Küresel simetriye (sayfa mevcut değil)">küresel simetrik</a> potansiyellerden kaynaklanan ve belirli bir <a href="/wiki/Yar%C4%B1%C3%A7ap" title="Yarıçap">radial vektör</a> <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {r}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {r}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/6aec3c9ce13b53e9e24c98e7cce4212627884c91" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.223ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle {\vec {r}}}"> ile ifade edilen konum bağımlılığı gösterir.<a href="#cite_note-59">[59]</a> Bu durumun örnekleri şu şekilde sıralanabilir: Yerçekimi durumunda: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}_{\text{g}}=-{\frac {Gm_{1}m_{2}}{r^{2}}}{\hat {r}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>g</mtext> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>G</mi> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mrow> <msup> <mi>r</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}_{\text{g}}=-{\frac {Gm_{1}m_{2}}{r^{2}}}{\hat {r}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3f9d75884e43ac5bbb7c9a8862d8bdad747689b2" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.171ex; width:18.522ex; height:5.676ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}_{\text{g}}=-{\frac {Gm_{1}m_{2}}{r^{2}}}{\hat {r}},}"> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle G}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>G</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle G}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f5f3c8921a3b352de45446a6789b104458c9f90b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.827ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle G}"> <a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi_sabiti" class="mw-redirect" title="Yerçekimi sabiti">yerçekimi sabiti</a>'ni ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m_{n}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m_{n}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ae8181c5cf15da902bbaa5c2291aeb8167fe78ae" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.259ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle m_{n}}"> ise n numaralı cismin kütlesini ifade eder. Bu ifade, iki kütle arasındaki çekim kuvvetinin, kütleler arası mesafenin karesi ile ters orantılı olduğunu ve kuvvetin yönünün birleştirici doğrultuda olduğunu gösterir. Elektrostatik kuvvetler bağlamında: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}{\text{e}}={\frac {q_{1}q_{2}}{4\pi \varepsilon {0}r^{2}}}{\hat {r}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>e</mtext> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msub> <mi>q</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi>q</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mrow> <mn>4</mn> <mi>π</mi> <mi>ε</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> <msup> <mi>r</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mrow> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}{\text{e}}={\frac {q_{1}q_{2}}{4\pi \varepsilon {0}r^{2}}}{\hat {r}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0fa1b5078cb71af3fd0640de412d84be753285ed" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.171ex; width:15.52ex; height:5.176ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}{\text{e}}={\frac {q_{1}q_{2}}{4\pi \varepsilon {0}r^{2}}}{\hat {r}},}"> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \varepsilon _{0}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>ε</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \varepsilon _{0}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/acb0a8377db20e42274444cb181d51b5532b5844" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.138ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle \varepsilon _{0}}">, <a href="/wiki/Yal%C4%B1tkanl%C4%B1k_sabiti" title="Yalıtkanlık sabiti">boş uzayın elektriksel geçirgenliği</a> olarak tanımlanır ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle q_{n}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>q</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle q_{n}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b4de60376835c9362d759da9c14e5aad398f9d21" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.256ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle q_{n}}"> n numaralı cismin <a href="/wiki/Elektrik_y%C3%BCk%C3%BC" title="Elektrik yükü">elektrik yükünü</a> temsil eder. Yay kuvvetleri durumunda: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}_{\text{s}}=-kr{\hat {r}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>s</mtext> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mi>k</mi> <mi>r</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>r</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}_{\text{s}}=-kr{\hat {r}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/94de3f5240add2361b80d35e4965ab9f987061d4" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:11.756ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}_{\text{s}}=-kr{\hat {r}},}"> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle k}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>k</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle k}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c3c9a2c7b599b37105512c5d570edc034056dd40" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.211ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle k}">, ilgili yayın <a href="/wiki/Yay_sabiti" class="mw-redirect" title="Yay sabiti">yay sabiti</a> olarak bilinir ve bu sabit, yayın esneklik özelliğini gösterir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> Belirli fiziksel durumlar kapsamında, kuvvetlerin yalnızca potansiyel gradyanlarına bağlı olarak modellenmesi yetersiz kalabilir. Bu durum, çoğunlukla <a href="/w/index.php?title=Mikro_durum_(istatistiksel_mekanik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mikro durum (istatistiksel mekanik) (sayfa mevcut değil)">mikro durumlar</a> üzerinden yapılan makroskopik istatistiksel ortalamanın bir sonucudur. Örnek olarak, statik sürtünme, <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomlar</a> arası çok sayıda elektrostatik potansiyel gradyanlarından kaynaklansa da, makro ölçekli herhangi bir konum vektöründen bağımsız olarak kendini bir kuvvet modeli olarak gösterir. Sürtünme dışında korunumlu olmayan diğer kuvvetler arasında çeşitli <a href="/w/index.php?title=Temas_kuvveti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Temas kuvveti (sayfa mevcut değil)">temas kuvvetileri</a>, <a href="/wiki/Gerilim" class="mw-disambig" title="Gerilim">gerilim</a>, <a href="/wiki/Bas%C4%B1n%C3%A7" title="Basınç">basınç</a> ve <a href="/wiki/S%C3%BCr%C3%BCkleme" title="Sürükleme">sürükleme</a> yer alır. Detaylı bir açıklama ile, bu makroskopik kuvvetlerin her biri, mikroskopik potansiyel gradyanlarının toplam sonuçları olarak konservatif kuvvetlerin bir neticesidir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> Makroskopik düzeyde korunumlu olmayan kuvvetler ile mikroskopik düzeyde korunumlu kuvvetler arasındaki ilişki, <a href="/wiki/%C4%B0statistiksel_mekanik" title="İstatistiksel mekanik">istatistiksel mekanik</a> kullanılarak detaylı bir şekilde incelenir. Makroskopik kapalı sistemlerde, korunumlu olmayan kuvvetler, sistemlerin <a href="/wiki/%C4%B0%C3%A7_enerji" title="İç enerji">iç enerjilerinde</a> değişikliklere yol açar ve sıklıkla ısı transferi ile ilişkilendirilirler. <a href="/wiki/Termodinami%C4%9Fin_ikinci_yasas%C4%B1" title="Termodinamiğin ikinci yasası">Termodinamiğin ikinci yasası</a> gereğince, korunumlu olmayan kuvvetler, kapalı sistemler içerisinde enerjinin daha düzenli halden daha rastgele koşullara doğru dönüşümüne neden olurken, <a href="/wiki/Entropi" title="Entropi">entropinin</a> artmasına yol açar.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(ch.12)<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Birimler">Birimler</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=28" title="Değiştirilen bölüm: Birimler" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=28" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Birimler">kaynağı değiştir</a>]</div> <a href="/wiki/SI" class="mw-redirect" title="SI">SI</a> sisteminde kuvvetin birimi <a href="/wiki/Newton_(birim)" title="Newton (birim)">newton</a> (sembolü N) olarak tanımlanır. Newton, bir kilogram kütleyi saniye karede bir metre ivmelendirebilmek için gereken kuvvet miktarını ifade eder ve bu birim kg·m·s−2 olarak formüle edilir. Karşılık gelen <a href="/wiki/CGS" class="mw-redirect" title="CGS">CGS</a> birimi ise <a href="/wiki/Dyn" title="Dyn">dyndir</a>, bu birim bir gram kütleyi saniye karede bir santimetre ivmelendirmek için gerekli olan kuvveti ifade eder, yani g·cm·s−2. Dolayısıyla, bir newton yaklaşık 100,000 dyn değerine eşdeğerdir.<a href="#cite_note-metric_units-60">[60]</a> Yerçekimi kuvvetlerini ölçmek için kullanılan <a href="/w/index.php?title=Foot-pound-second&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foot-pound-second (sayfa mevcut değil)">foot-pound-second</a> sistemindeki <a href="/w/index.php?title=%C4%B0ngiliz_birimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İngiliz birimi (sayfa mevcut değil)">İngiliz birimi</a>, <a href="/wiki/Pound-kuvvet" class="mw-redirect" title="Pound-kuvvet">pound-kuvvet</a> (lbf) olarak tanımlanmıştır. Bu birim, bir <a href="/w/index.php?title=Pound-k%C3%BCtle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pound-kütle (sayfa mevcut değil)">pound-kütle</a> üzerine standart yerçekimi alanında, yani 9.80665 m·s−2 ivme ile etki eden kuvvet olarak ifade edilir.<a href="#cite_note-metric_units-60">[60]</a> Pound-kuvvet, alternatif bir kütle birimi olarak kullanılabilir: bir <a href="/wiki/Slug" title="Slug">slug</a>, bir pound-kuvvetin etkisi altında saniyede bir feet kare ivme kazandığında bu kütleye eşittir.<a href="#cite_note-metric_units-60">[60]</a> Ayrıca, mutlak fps sistemi olarak adlandırılan farklı bir foot-pound-second sistemine özgü başka bir kuvvet birimi olan <a href="/wiki/Poundal" title="Poundal">poundal</a>, bir pound kütleyi saniyede bir feet kare hızlandırmak için gereken kuvvet olarak tanımlanır.<a href="#cite_note-metric_units-60">[60]</a> Pound-kuvvet'in metrik sistemdeki karşılığı olan kilogram-kuvvet (kgf) (bazı durumlarda kilopond olarak da bilinir), newton kadar yaygın olmamakla birlikte, bir kilogramlık bir kütleye standart yerçekimi tarafından uygulanan kuvveti ifade eder. Kilogram-kuvvet, çok nadir kullanılan bir kütle birimi olan <a href="/w/index.php?title=Metrik_slug&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metrik slug (sayfa mevcut değil)">metrik slug</a>'ı (bazen mug veya hyl olarak da adlandırılır) tanımlar; bu kütle, 1 kgf'lik bir kuvvete maruz kaldığında 1 m·s−2 hızlanır. Kilogram-kuvvet, günümüzün modern SI sisteminin bir parçası değildir ve genel olarak kullanımı önerilmemektedir; ancak bazı özel durumlar için, örneğin uçak ağırlıklarının, jet motorlarının itme kuvvetlerinin, bisiklet jant tellerinin gerilimlerinin, tork anahtarlarının ayarlarının ve motorların çıkış torklarının belirtilmesinde kullanılmaktadır.<a href="#cite_note-metric_units-60">[60]</a> <table class="wikitable"> <caption>Kuvvet birimleri dönüşüm tablosu </caption> <tbody><tr> <th scope="col"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Kuvvet_birimleri" title="Şablon:Kuvvet birimleri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Kuvvet_birimleri" title="Şablon tartışma:Kuvvet birimleri"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Kuvvet_birimleri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div> </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Newton_(birim)" title="Newton (birim)">Newton</a> (<a href="/wiki/SI" class="mw-redirect" title="SI">SI</a> birimi) </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Dyn" title="Dyn">Dyn</a> </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Kilogram-kuvvet" title="Kilogram-kuvvet">Kilogram-kuvvet</a>, kilopond (kp) </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Pound-kuvvet" class="mw-redirect" title="Pound-kuvvet">Pound-kuvvet</a> </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Poundal" title="Poundal">Poundal</a> </th></tr> <tr> <th>1 N </th> <td>≡ 1 kg·m/s2 </td> <td>= 105 dyn </td> <td>≈ 0,10197 kg-f </td> <td>≈ 0,22481 lb-f </td> <td>≈ 7,2330 pdl </td></tr> <tr> <th>1 dyn </th> <td>= 10−5 N </td> <td>≡ 1 g·cm/s2 </td> <td>≈ 1,0197×10−6 kg-f </td> <td>≈ 2,2481×10−6 lb-f </td> <td>≈ 7,2330×10−5 pdl </td></tr> <tr> <th>1 kg-f veya 1 kp </th> <td>= 9,80665 N </td> <td>= 980665 dyn </td> <td>≡ gn × 1 kg </td> <td>≈ 2,2046 lb-f </td> <td>≈ 70,932 pdl </td></tr> <tr> <th>1 lb-f </th> <td>≈ 4,448222 N </td> <td>≈ 444822 dyn </td> <td>≈ 0,45359 kg-f </td> <td>≡ gn × 1 <a href="/wiki/Libre_(k%C3%BCtle_birimi)" title="Libre (kütle birimi)">lb</a> </td> <td>≈ 32,174 pdl </td></tr> <tr> <th>1 pdl </th> <td>≈ 0,138255 N </td> <td>≈ 13825 dyn </td> <td>≈ 0,014098 kg-f </td> <td>≈ 0,031081 lb-f </td> <td>≡ 1 lb·<a href="/wiki/Fit" title="Fit">ft</a>/s2 </td></tr> <tr> <td colspan="6"> <div class="references-small">Burada tüm yerçekimi birimleri için kilogram-kuvvetin (kg-f) resmi tanımında kullanılan <a href="/w/index.php?title=Standart_yer%C3%A7ekimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Standart yerçekimi (sayfa mevcut değil)">gn</a> değeri (9,80665 m/s2) olarak alınmıştır.</div> </td></tr></tbody></table> <dl><dd>İlgili diğer bir birim için <a href="/w/index.php?title=Ton-kuvvet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ton-kuvvet (sayfa mevcut değil)">Ton-kuvvet</a> maddesine bakınız.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kuvvet_kavramının_güncellenmesi">Kuvvet kavramının güncellenmesi</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=29" title="Değiştirilen bölüm: Kuvvet kavramının güncellenmesi" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=29" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kuvvet kavramının güncellenmesi">kaynağı değiştir</a>]</div> 20. yüzyılın başlarında, gözlemlenen astronomik ve mikroskop-altı düzeydeki deneysel sonuçlarını açıklamaya yönelik yeni fiziksel teoriler geliştirilmiştir. Aşağıda daha detaylı bir şekilde ele alınacağı üzere, görelilik teorisi momentin tanımını modifiye etmiş, kuantum mekaniği ise Newton yasalarının doğrudan geçerli olmadığı mikroskopik düzeylerde "kuvvet" kavramını yeniden formüle etmiştir. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Özel_görelilik_kuramı">Özel görelilik kuramı</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=30" title="Değiştirilen bölüm: Özel görelilik kuramı" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=30" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Özel görelilik kuramı">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Relativistik_mekanik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Relativistik mekanik (sayfa mevcut değil)">Relativistik mekanik § Kuvvet</a></div> <a href="/wiki/%C3%96zel_g%C3%B6relilik_kuram%C4%B1" class="mw-redirect" title="Özel görelilik kuramı">Özel görelilik kuramı</a> kapsamında, kütle ve <a href="/wiki/Enerji" title="Enerji">enerji</a> arasındaki eşdeğerlik, bir cismin hızlandırılması için gerekli işin hesaplanmasıyla anlaşılabilir. Bir cismin hızı arttıkça, bu durum enerjisi ve dolayısıyla kütle eşdeğeri (eylemsizliği) artışına yol açar. Bu nedenle, cismin daha önceki daha düşük hızına kıyasla aynı oranda hızlandırılması için daha fazla kuvvet gerekir. Newton'un ikinci yasası, <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/42a9e5b0590e8cbc68edfd015d184d067d085688" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:8.97ex; height:5.676ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} {\vec {p}}}{\mathrm {d} t}},}"> bir matematiksel tanım olduğundan dolayı geçerliliğini korur.<a href="#cite_note-Cutnell-36">[36]</a>:855–876 Ancak, görelilik kuramına göre, göreceli hız <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>v</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e07b00e7fc0847fbd16391c778d65bc25c452597" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.128ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle v}"> değerleri için momentumun korunumu sağlanabilmesi adına, momentum şu şekilde yeniden tanımlanmalıdır: <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {p}}={\frac {m_{0}{\vec {v}}}{\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>p</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>v</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> </mrow> <msqrt> <mn>1</mn> <mo>−</mo> <msup> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <msup> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </msqrt> </mfrac> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {p}}={\frac {m_{0}{\vec {v}}}{\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}},}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5c1cca2bd089d6543de065e8ed948e41c231f091" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.171ex; margin-left: -0.089ex; width:17.728ex; height:6.843ex;" alt="{\displaystyle {\vec {p}}={\frac {m_{0}{\vec {v}}}{\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}},}"> burada <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m_{0}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m_{0}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3a6ff51ee949104fe6fae553cfbdfba29d5fac1e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.095ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle m_{0}}"> <a href="/wiki/Durgun_k%C3%BCtle" title="Durgun kütle">durgun kütleyi</a> ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>c</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/86a67b81c2de995bd608d5b2df50cd8cd7d92455" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.007ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle c}"> <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k_h%C4%B1z%C4%B1" title="Işık hızı">ışık hızını</a> ifade eder. Bu yeni tanım, yüksek hızlarda momentumun korunumunu anlamak için esastır. Sabit ve sıfırdan farklı durgun kütlesi <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>m</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0a07d98bb302f3856cbabc47b2b9016692e3f7bc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.04ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle m}"> ile karakterize edilen bir parçacığın, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle x}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>x</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle x}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/87f9e315fd7e2ba406057a97300593c4802b53e4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.33ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle x}"> yönünde <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>v</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e07b00e7fc0847fbd16391c778d65bc25c452597" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.128ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle v}"> hızıyla hareket ettiği durumda, kuvvet ve ivme arasındaki matematiksel ilişki aşağıdaki gibidir:<a href="#cite_note-French1972-61">[61]</a>:216 <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\vec {F}}=\left(\gamma ^{3}ma_{x},\gamma ma_{y},\gamma ma_{z}\right),}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">→</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mrow> <mo>(</mo> <mrow> <msup> <mi>γ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msup> <mi>m</mi> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>x</mi> </mrow> </msub> <mo>,</mo> <mi>γ</mi> <mi>m</mi> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>y</mi> </mrow> </msub> <mo>,</mo> <mi>γ</mi> <mi>m</mi> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>z</mi> </mrow> </msub> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\vec {F}}=\left(\gamma ^{3}ma_{x},\gamma ma_{y},\gamma ma_{z}\right),}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0b09f276b3ecf729a3d05936706195277742ff0b" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:27.994ex; height:3.509ex;" alt="{\displaystyle {\vec {F}}=\left(\gamma ^{3}ma_{x},\gamma ma_{y},\gamma ma_{z}\right),}"> burada <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:MathWikibase&qid=Q599404" style="color:inherit;"><math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \gamma ={\frac {1}{\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}}.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>γ</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <msqrt> <mn>1</mn> <mo>−</mo> <msup> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <msup> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </msqrt> </mfrac> </mrow> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \gamma ={\frac {1}{\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}}.}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/cfe4e10cca53d8ca26a83eaf41c74c23b3ce4219" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.171ex; width:17.576ex; height:6.509ex;" alt="{\displaystyle \gamma ={\frac {1}{\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}}.}"></a> <a href="/wiki/Lorentz_fakt%C3%B6r%C3%BC" title="Lorentz faktörü">Lorentz faktörü</a> olarak bilinen bu terim, göreceli hızın ışık hızına yaklaşması durumunda önemli ölçüde artış gösterir. Bu nedenle, aşırı hızlarda aynı ivmeyi sağlamak için artan kuvvetlerin uygulanması gerekmektedir. Göreceli hızın <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>c</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/86a67b81c2de995bd608d5b2df50cd8cd7d92455" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.007ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle c}"> değerine ulaşması mümkün değildir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>(§15–8)<a href="#cite_note-French1972-61">[61]</a>:26 Eğer <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>v</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e07b00e7fc0847fbd16391c778d65bc25c452597" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.128ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle v}">, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>c</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/86a67b81c2de995bd608d5b2df50cd8cd7d92455" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.007ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle c}"> değerine kıyasla önemli derecede düşükse, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \gamma }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>γ</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \gamma }</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a223c880b0ce3da8f64ee33c4f0010beee400b1a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:1.262ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \gamma }"> değeri yaklaşık olarak 1 olur ve <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F=ma}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>F</mi> <mo>=</mo> <mi>m</mi> <mi>a</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F=ma}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1ca4e42b7d6d66f52294364928cb5f7c590f514c" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.109ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle F=ma}"> ifadesi yüksek bir yakınsaklık gösterir. Görelilik bağlamında dahi, <math display="block" xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F^{\mu }=mA^{\mu }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>μ</mi> </mrow> </msup> <mo>=</mo> <mi>m</mi> <msup> <mi>A</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>μ</mi> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F^{\mu }=mA^{\mu }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/87f343fe6347d7d22f9f9be646d57da1c977bf1c" class="mwe-math-fallback-image-display mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:11.144ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle F^{\mu }=mA^{\mu }}"> ifadesi <a href="/w/index.php?title=D%C3%B6rt-vekt%C3%B6r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dört-vektör (sayfa mevcut değil)">dört-vektör</a> kullanılarak başlangıç formuna geri dönüştürülebilir. Bu ilişki, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F^{\mu }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>μ</mi> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F^{\mu }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b4bcea90e5854790226f10cd5e1f93c148cbdfff" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:3.038ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle F^{\mu }}"> dört-vektör, <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>m</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0a07d98bb302f3856cbabc47b2b9016692e3f7bc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.04ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle m}"> <a href="/wiki/De%C4%9Fi%C5%9Fmez_k%C3%BCtle" class="mw-redirect" title="Değişmez kütle">değişmez kütle</a> ve <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle A^{\mu }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>A</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>μ</mi> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle A^{\mu }}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e1da55ba40017c25d210f7e269efb2d6d539a1b6" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.967ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle A^{\mu }}"> <a href="/w/index.php?title=D%C3%B6rt-ivme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dört-ivme (sayfa mevcut değil)">dört-ivme</a> olduğunda görelilik açısından geçerlidir.<a href="#cite_note-62">[62]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kuantum_mekaniği">Kuantum mekaniği</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=31" title="Değiştirilen bölüm: Kuantum mekaniği" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=31" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kuantum mekaniği">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Kuantum_mekani%C4%9Fi" title="Kuantum mekaniği">Kuantum mekaniği</a> ve <a href="/wiki/Pauli_d%C4%B1%C5%9Farlama_ilkesi" title="Pauli dışarlama ilkesi">Pauli dışarlama ilkesi</a></div> <a href="/wiki/Kuantum_mekani%C4%9Fi" title="Kuantum mekaniği">Kuantum mekaniği</a>, moleküler, atomik veya atom altı boyutlardaki fenomenleri açıklamak amacıyla ortaya konmuş bir fizik teorisidir. Genel bir yaklaşımla, bir sistemin boyutları ne kadar küçükse, bu sistemi açıklamak için gerekli matematiksel modelin kuantum etkilerini dikkate alması o derece önem kazanır. Kuantum fiziğinin temel prensipleri, klasik fiziğinkinden ayrılır. Nesnelerin pozisyon, momentum ve enerji gibi özelliklere sahip olduğu fikri yerine, belirli bir <a href="/w/index.php?title=Kuantum_mekani%C4%9Finde_%C3%B6l%C3%A7%C3%BCm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuantum mekaniğinde ölçüm (sayfa mevcut değil)">ölçüm</a> yapıldığında ne tür sonuçlar elde edilebileceği üzerine odaklanılır. Kuantum mekaniği, fizikçilerin seçilen ölçümün belirli bir sonucu elde etme olasılığını hesaplamalarına imkan verir.<a href="#cite_note-63">[63]</a><a href="#cite_note-64">[64]</a> Her ölçüm için beklenen değer, mümkün sonuçların olasılıkları ile ağırlıklandırılarak hesaplanan ortalamadır.<a href="#cite_note-65">[65]</a> Kuantum mekaniğinde, etkileşimler çoğunlukla kuvvetten ziyade, enerji kavramları aracılığıyla tanımlanır. <a href="/w/index.php?title=Ehrenfest_teoremi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ehrenfest teoremi (sayfa mevcut değil)">Ehrenfest teoremi</a>, kuantum beklenti değerleri ile klasik kuvvet kavramı arasında bir ilişki kurar; bu ilişki, kuantum fiziğinin klasik fizikten köklü bir şekilde ayrılması nedeniyle doğası gereği tam olarak kesin olmayan bir yapıya sahiptir. Kuantum fizik alanında, <a href="/w/index.php?title=Born_kural%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Born kuralı (sayfa mevcut değil)">Born kuralı</a> bir konum veya momentum ölçümünün beklenti değerlerini hesaplamak için temel araç olarak kullanılır. Bu beklenti değerleri genelde zaman içinde değişim gösterir; yani, örneğin bir pozisyon ölçümü yapıldığında, muhtemel farklı sonuçlar için olasılıklar değişebilir. Ehrenfest teoremi, genel olarak, bu beklenti değerlerinin zaman içindeki değişimini açıklayan denklemlerin, Newton'un ikinci kanununu hatırlatan bir biçimde, potansiyel enerjinin negatif türevi olarak tanımlanmış bir kuvvetle formüle edildiğini öne sürer. Ancak, bir durumda kuantum etkileri ne kadar belirginse, bu benzerlikten yola çıkarak anlamlı sonuçlar elde etmek o ölçüde güçleşir.<a href="#cite_note-Cohen-Tannoudji-66">[66]</a><a href="#cite_note-67">[67]</a> Kuantum mekaniği, mikroskop-altı düzeydeki kuvvetlerle etkileşimde bulunan, özellikle atomlar için hayati önem taşıyan iki yeni kısıtlayıcı unsur sunar. Çekirdeğin yoğun çekim gücüne karşın, <a href="/wiki/Belirsizlik_ilkesi" title="Belirsizlik ilkesi">belirsizlik ilkesi</a> bir elektronun olasılık dağılımının minimum sınırlarını belirler<a href="#cite_note-Lieb-RMP-68">[68]</a> ve <a href="/wiki/Pauli_d%C4%B1%C5%9Farlama_ilkesi" title="Pauli dışarlama ilkesi">Pauli dışarlama ilkesi</a> elektronların aynı olasılık dağılımını paylaşmasını önler.<a href="#cite_note-Lieb-Bulletin-69">[69]</a> Bu durum, <a href="/wiki/Dejenere_elektron_bas%C4%B1nc%C4%B1" title="Dejenere elektron basıncı">dejenerasyon basıncı</a> olarak adlandırılan bir basınç yaratır. Atomlar, moleküller, sıvılar ve katılar üzerinde dejenerasyon basıncı ve çekici elektromanyetik kuvvet arasındaki dinamik denge, bu yapıların <a href="/w/index.php?title=Maddenin_kararl%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maddenin kararlılığı (sayfa mevcut değil)">kararlılığını</a> sağlar.<a href="#cite_note-70">[70]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kuantum_alan_teorisi">Kuantum alan teorisi</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=32" title="Değiştirilen bölüm: Kuantum alan teorisi" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=32" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kuantum alan teorisi">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Kuantum_alan_teorisi" title="Kuantum alan teorisi">Kuantum alan teorisi</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Beta_Negative_Decay.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Beta_Negative_Decay.svg/220px-Beta_Negative_Decay.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Beta_Negative_Decay.svg/330px-Beta_Negative_Decay.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Beta_Negative_Decay.svg/440px-Beta_Negative_Decay.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a><figcaption>Bir nötronun protona dönüşüm sürecini gösteren Feynman diyagramı. <a href="/wiki/W_bozonu" class="mw-redirect" title="W bozonu">W bozonu</a>, iki tepe noktası arasında itici bir rol üstlenmektedir.</figcaption></figure> Çağdaş <a href="/wiki/Par%C3%A7ac%C4%B1k_fizi%C4%9Fi" title="Parçacık fiziği">parçacık fiziği</a> alanında, kuvvetler ve parçacıkların ivmelenmeleri, momentum taşıyıcı <a href="/wiki/Ayar_bozonu" title="Ayar bozonu">ayar bozonlarının</a> alışverişinin matematiksel bir türevi olarak izah edilmektedir. <a href="/wiki/Kuantum_alan_teorisi" title="Kuantum alan teorisi">Kuantum alan teorisi</a> ve <a href="/wiki/Genel_g%C3%B6relilik" title="Genel görelilik">genel görelilik</a> kuramlarının ilerlemesiyle, kuvvet kavramının aslında gereksiz olduğu ve bu kavramın, <a href="/wiki/Momentum#Çizgisel_momentumun_korunumu" title="Momentum">momentum korunumundan</a> (<a href="/w/index.php?title=D%C3%B6rt-momentum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dört-momentum (sayfa mevcut değil)">dört-momentum</a> ve <a href="/wiki/Kuantum_elektrodinami%C4%9Fi" title="Kuantum elektrodinamiği">kuantum elektrodinamiğinde</a> <a href="/wiki/Sanal_par%C3%A7ac%C4%B1k" title="Sanal parçacık">sanal parçacıklarının</a> momentumları dahil) kaynaklandığı kavranmıştır. Momentum korunumu, <a href="/wiki/Uzay" title="Uzay">uzayın</a> homojenliği veya <a href="/wiki/Simetri" title="Simetri">simetrisi</a> üzerinden doğrudan çıkarımlanabilir ve bu nedenle, kuvvet kavramından daha temel bir öneme sahiptir. Bu bağlamda, günümüzde tanımlanan <a href="/wiki/Temel_kuvvetler" class="mw-redirect" title="Temel kuvvetler">temel kuvvetler</a>, daha isabetli bir deyişle "<a href="/wiki/Temel_kuvvet" title="Temel kuvvet">temel etkileşimler</a>" olarak nitelendirilmektedir.<a href="#cite_note-final_theory-6">[6]</a>:199–128 Bu tür etkileşimlerin ayrıntılı sonuçlarını öngörebilmek için ileri düzey matematiksel tanımlar gereklidir; ancak, <a href="/wiki/Feynman_diyagram%C4%B1" title="Feynman diyagramı">Feynman diyagramı</a> kullanımı yoluyla bu etkileşimlerin kavramsal olarak basit bir biçimde ifade edilmesi mümkündür. Feynman diyagramında her madde parçacığı, zaman boyunca ilerleyen ve genellikle diyagramda yukarı veya sağa doğru artış gösteren düz bir çizgi ile temsil edilir (bkz. <a href="/wiki/Hayat_%C3%87izgisi" title="Hayat Çizgisi">Hayat Çizgisi</a>). Madde ve antimadde parçacıkları, Feynman diyagramı üzerindeki yayılım yönleri hariç, birbirleriyle özdeştir. Parçacıkların hayat çizgileri etkileşim <a href="/wiki/D%C3%BC%C4%9F%C3%BCm_(matematik)" title="Düğüm (matematik)">düğümlerinde</a> kesişmekte ve Feynman diyagramı, bir etkileşimden doğan kuvveti, parçacık hayat çizgilerinin yön değişikliği ile ilişkilendirilmiş şekilde düğüm noktasında oluşmuş olarak gösterir. Ayar bozonları, dalgalı çizgiler halinde düğümden yayılır ve sanal parçacıkların değiş-tokuşu halinde, yanındaki bir düğümde emilir.<a href="#cite_note-Shifman-71">[71]</a> Feynman diyagramlarının avantajı, kuvvetlerden kavram olarak ayrı olmakla birlikte, genel <a href="/wiki/Temel_etkile%C5%9Fim" class="mw-redirect" title="Temel etkileşim">temel etkileşim</a> resminin bir parçası olan diğer fiziksel olayların da aynı ilkelerle açıklanabilmesidir. Örneğin, bir Feynman diyagramı, <a href="/wiki/Zay%C4%B1f_n%C3%BCkleer_kuvvet" class="mw-redirect" title="Zayıf nükleer kuvvet">zayıf nükleer kuvvetten</a> sorumlu olan aynı ayar bozonu aracılığıyla gerçekleşen bir <a href="/wiki/N%C3%B6tron" title="Nötron">nötronun</a> <a href="/wiki/Beta_bozunumu" class="mw-redirect" title="Beta bozunumu">bozunmasını</a>, <a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektron</a>, <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> ve <a href="/wiki/N%C3%B6trino" title="Nötrino">antineutrino</a> üretimiyle detaylı bir şekilde tasvir edebilir.<a href="#cite_note-Shifman-71">[71]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Temel_etkileşimler">Temel etkileşimler</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=33" title="Değiştirilen bölüm: Temel etkileşimler" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=33" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Temel etkileşimler">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Temel_etkile%C5%9Fim" class="mw-redirect" title="Temel etkileşim">Temel etkileşim</a></div> Evrendeki tüm tanımlanmış kuvvetler, dört <a href="/wiki/Temel_etkile%C5%9Fim" class="mw-redirect" title="Temel etkileşim">temel etkileşim</a> kategorisine ayrılmaktadır. <a href="/wiki/G%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_kuvvet" class="mw-redirect" title="Güçlü kuvvet">Güçlü</a> ve <a href="/wiki/Zay%C4%B1f_kuvvet" class="mw-redirect" title="Zayıf kuvvet">zayıf</a> kuvvetler yalnızca çok kısa mesafelerde etkili olup <a href="/wiki/Atomalt%C4%B1_par%C3%A7ac%C4%B1k" title="Atomaltı parçacık">atomaltı parçacıklar</a> arasında, özellikle <a href="/wiki/N%C3%BCkleon" title="Nükleon">nükleonlar</a> ve bileşik <a href="/wiki/Atom_%C3%A7ekirde%C4%9Fi" title="Atom çekirdeği">çekirdekler</a> arasındaki etkileşimlerden sorumludur. <a href="/wiki/Elektromanyetik_kuvvet" class="mw-redirect" title="Elektromanyetik kuvvet">Elektromanyetik kuvvet</a>, <a href="/wiki/Elektrik_y%C3%BCk%C3%BC" title="Elektrik yükü">elektrik yükleri</a> arasındaki etkileşimlerde; <a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi_kuvveti" class="mw-redirect" title="Yerçekimi kuvveti">yerçekimi kuvveti</a> ise <a href="/wiki/K%C3%BCtle" title="Kütle">kütleler</a> arasındaki etkileşimlerde görev alır. Doğadaki diğer tüm kuvvetler, bu dört temel etkileşimin, <a href="/wiki/Kuantum_mekani%C4%9Fi" title="Kuantum mekaniği">kuantum mekaniği</a> çerçevesinde işlemesi ve <a href="/wiki/Schr%C3%B6dinger_denklemi" title="Schrödinger denklemi">Schrödinger denklemi</a> ile <a href="/wiki/Pauli_d%C4%B1%C5%9Flama_ilkesi" class="mw-redirect" title="Pauli dışlama ilkesi">Pauli dışlama ilkesinden</a> kaynaklanan kısıtlamalar ile ilişkilidir.<a href="#cite_note-Lieb-Bulletin-69">[69]</a> Mesela, <a href="/wiki/S%C3%BCrt%C3%BCnme" class="mw-redirect" title="Sürtünme">sürtünme</a> kuvveti, iki yüzey arasındaki <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomlar</a> arasında etki eden elektromanyetik kuvvetin bir gösterimidir. <a href="/wiki/Yay" class="mw-disambig" title="Yay">Yaylardaki</a> kuvvetler, <a href="/wiki/Hooke_yasas%C4%B1" title="Hooke yasası">Hooke yasası</a> tarafından modellenmekte olup, bu kuvvetler elektromanyetik kuvvetlerin bir sonucudur. <a href="/wiki/Merkezka%C3%A7_kuvveti" title="Merkezkaç kuvveti">Merkezkaç kuvvetleri</a>, <a href="/wiki/D%C3%B6nme" title="Dönme">dönen</a> <a href="/wiki/Konu%C5%9Flanma_sistemi" title="Konuşlanma sistemi">referans çerçevelerindeki</a> ivmelenmeden doğrudan kaynaklanan <a href="/wiki/%C4%B0vme" title="İvme">ivme</a> kuvvetleridir.<a href="#cite_note-FeynmanVol1-4">[4]</a>:((12-11))<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a>:359 Farklı kavramların <a href="/w/index.php?title=Birle%C5%9Fik_alan_teorisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Birleşik alan teorisi (sayfa mevcut değil)">birleştirilmesi</a> neticesinde kuvvetler üzerine temel teoriler ortaya konmuştur. Mesela, Newton'un evrensel <a href="/wiki/Yer%C3%A7ekimi" title="Yerçekimi">yerçekimi</a> teorisine göre, Dünya'nın yüzeyine yakın bir yerde düşen cisimler için etkin olan kuvvet, <a href="/wiki/Ay" title="Ay">Ay</a>'ın ve Güneş çevresindeki gezegenlerin hareketlerinden de sorumlu olan kuvvettir. <a href="/wiki/Michael_Faraday" title="Michael Faraday">Michael Faraday</a> ve <a href="/wiki/James_Clerk_Maxwell" title="James Clerk Maxwell">James Clerk Maxwell</a>, elektriksel ve manyetik kuvvetlerin, elektromanyetizma teorisinde birleştiğini göstermişlerdir. Yirminci yüzyılda, <a href="/wiki/Kuantum_mekani%C4%9Fi" title="Kuantum mekaniği">kuantum mekaniğinin</a> ilerlemesi, yerçekimi dışındaki ilk üç temel kuvvetin, maddenin (<a href="/wiki/Fermion" class="mw-redirect" title="Fermion">fermionların</a>) <a href="/wiki/Ayar_bozonu" title="Ayar bozonu">ayar bozonu</a> adı verilen <a href="/wiki/Sanal_par%C3%A7ac%C4%B1k" title="Sanal parçacık">sanal parçacıklar</a> aracılığıyla etkileşiminin bir sonucu olduğunu ortaya koymuştur.<a href="#cite_note-72">[72]</a> <a href="/wiki/Standart_Model" title="Standart Model">Standart Model</a> çerçevesinde, parçacık fiziğindeki bu kuvvetler arasındaki benzerlikler, bilim insanlarına <a href="/wiki/Elektrozay%C4%B1f_etkile%C5%9Fim" title="Elektrozayıf etkileşim">elektrozayıf</a> teoride zayıf ve elektromanyetik kuvvetlerin birleştirilmesini öngörmelerini sağlamış ve bu teori sonraki gözlemlerle doğrulanmıştır.<a href="#cite_note-73">[73]</a> <table class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;"> <caption>Doğanın Temel Kuvvetleri </caption> <tbody><tr> <th rowspan="2" style="text-align: center;">Etkileşim/Özellik </th> <th rowspan="2" style="text-align: center;background-color:#8585C2">Yerçekimi </th> <th style="background-color:#F012F0">Zayıf </th> <th style="background-color:#FF4D4D">Elektromanyetik </th> <th colspan="2" style="text-align: center;background-color:#99B280">Güçlü </th></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align: center;background-color:#FF9999">(Elektrozayıf) </th> <th style="background-color:#CCD8C0">Temel </th> <th style="background-color:#F0F3EC">Kalıntı </th></tr> <tr> <td style="background-color:#FFFFF6">Uygulama Alanları: </td> <td align="center">Kütle - Enerji </td> <td align="center">Tat </td> <td align="center">Elektrik yükü </td> <td align="center">Renk yükü </td> <td align="center">Atom çekirdekleri </td></tr> <tr> <td style="background-color:#FFFFF6">Etkilenen parçacık tipleri: </td> <td align="center">Genel </td> <td align="center">Kuarklar, Leptonlar </td> <td align="center">Elektriksel yüklü </td> <td align="center">Kuarklar, Gluonlar </td> <td align="center">Hadronlar </td></tr> <tr> <td style="background-color:#FFFFF6">Taşıyıcı parçacıklar: </td> <td align="center">Graviton (henüz tespit edilmedi) </td> <td align="center">W+ W− Z0 </td> <td align="center">γ </td> <td align="center">Gluonlar </td> <td align="center">Mezonlar </td></tr> <tr> <td style="background-color:#FFFFF6">Kuarklar için güç değerlendirmesi: </td> <td align="center">10-41 </td> <td align="center">10-4 </td> <td align="center">1 </td> <td align="center">60 </td> <td>Kuarklara uygulanamaz </td></tr> <tr> <td style="background-color:#FFFFF6">Proton/nötron güç mertebesi </td> <td align="center">10-36 </td> <td align="center">10-7 </td> <td align="center">1 </td> <td align="center">Hadronlara uygulanamaz </td> <td align="center">20 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yerçekimsel">Yerçekimsel</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=34" title="Değiştirilen bölüm: Yerçekimsel" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=34" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yerçekimsel">kaynağı değiştir</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:GRAVITY_A_powerful_new_probe_of_black_holes.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/GRAVITY_A_powerful_new_probe_of_black_holes.jpg/220px-GRAVITY_A_powerful_new_probe_of_black_holes.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/GRAVITY_A_powerful_new_probe_of_black_holes.jpg/330px-GRAVITY_A_powerful_new_probe_of_black_holes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/GRAVITY_A_powerful_new_probe_of_black_holes.jpg/440px-GRAVITY_A_powerful_new_probe_of_black_holes.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>GRAVITY gibi cihazlar, yerçekimi kuvveti algılama konusunda güçlü bir araç sunmaktadır.<a href="#cite_note-74">[74]</a></figcaption></figure> Newton'ın yerçekimi yasası, uzaktan etkileşim olarak tanımlanabilir: Örneğin, Güneş gibi bir nesne, Dünya gibi başka bir nesneyi, aralarındaki uzaklığa bakılmaksızın etkileyebilir. Bu etkileşim, anlık bir nitelik taşır. Newton'un teorisine göre, herhangi bir cismin konumu değiştiğinde, diğer tüm cisimler tarafından hissedilen yerçekimi çekimleri aynı anda değişir. <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a>, bu durumun özel görelilikle çeliştiğini ve etkilerin <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k_h%C4%B1z%C4%B1" title="Işık hızı">ışık hızından</a> daha hızlı yayılamayacağı öngörüsüyle uyumsuz olduğunu belirtmiştir. Einstein, bu nedenle, göreliliğe uygun yeni bir yerçekimi teorisi geliştirilmesinin gerekliliğini vurgulamıştır. <a href="/wiki/Merk%C3%BCr_(gezegen)" class="mw-redirect" title="Merkür (gezegen)">Merkür</a>'ün yörüngesi, Newton'ın yerçekimi yasalarıyla öngörülenin dışında bir seyir izlemekteydi. Bazı astrofizikçiler, bu anormalliği açıklayabilecek keşfedilmemiş bir gezegen (<a href="/wiki/Vulkan_(hipotetik_gezegen)" class="mw-redirect" title="Vulkan (hipotetik gezegen)">Vulcan</a>) hipotezini ileri sürmüşlerdir. Einstein, <a href="/wiki/Genel_g%C3%B6relilik" title="Genel görelilik">genel görelilik</a> teorisini geliştirirken Merkür'ün bu problemli yörüngesine yoğunlaşmış ve teorisinin, söz konusu farklılıkları açıklayabilecek <a href="/wiki/Genel_g%C3%B6relilik_testleri" title="Genel görelilik testleri">bir düzeltme</a> sağladığını tespit etmiştir. Bu bulgu, Newton'ın yerçekimi teorisinin kusurlu olduğunun ilk kez kanıtlandığı bir an olmuştur.<a href="#cite_note-75">[75]</a> Genel görelilik, günümüze kadar yerçekimini en iyi açıklayan teori olarak kabul görmüştür. Bu teoriye göre, yerçekimi bir kuvvet olarak değerlendirilmez; aksine, yerçekimi alanlarında serbestçe hareket eden nesneler, kendi ataletleri doğrultusunda <a href="/wiki/Jeodezik" title="Jeodezik">düz hatlar</a> boyunca <a href="/w/index.php?title=E%C4%9Fri_uzay-zaman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eğri uzay-zaman (sayfa mevcut değil)">eğri uzay-zaman</a> içerisinde yol alırlar – bu, iki uzay-zaman olayı arasındaki en kısa uzay-zaman yolculuğu olarak tanımlanır. Nesnenin bakış açısından bakıldığında, tüm hareketler, yerçekiminin hiçbir etkisi olmadığı gibi gerçekleşir. Ancak hareket geniş bir çerçeveden incelendiğinde, uzay-zamanın eğriliği gözlemlenebilir ve kuvvet, nesnenin eğimli yörüngesi üzerinden tespit edilir. Bu bağlamda, uzay-zamandaki düz çizgi yolu, uzayda eğri bir hat olarak algılanır ve bu, nesnenin <a href="/wiki/Mermi_d%C3%BC%C5%9Fmesi" title="Mermi düşmesi">balistik</a> <a href="/wiki/Y%C3%B6r%C3%BCnge" title="Yörünge">yörünge</a> olarak adlandırılır. Örneğin, düzgün bir yerçekimi alanında yerden atılan bir <a href="/wiki/Basketbol_topu" title="Basketbol topu">basketbol topu</a>, <a href="/wiki/Parabolik" class="mw-redirect" title="Parabolik">parabolik</a> bir yörüngede hareket eder. Uzay-zaman yörüngesi neredeyse düz bir çizgidir ve az bir eğrilik gösterir (eğrilik yarıçapı birkaç <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k_y%C4%B1l%C4%B1" title="Işık yılı">ışık yılı</a> seviyesindedir). Nesnenin ivme değişikliğinin zaman türevi, "yerçekimi kuvveti" olarak ifade edilir.<a href="#cite_note-Kleppner-5">[5]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Elektromanyetizma">Elektromanyetizma</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=35" title="Değiştirilen bölüm: Elektromanyetizma" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=35" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Elektromanyetizma">kaynağı değiştir</a>]</div> <a href="/wiki/Maxwell_denklemleri" title="Maxwell denklemleri">Maxwell denklemleri</a> ve bu denklemlere dayalı olarak geliştirilen teknikler, elektrik ve manyetizma alanlarında kuvvetle ilgili geniş bir fiziksel fenomenler dizisini etkili bir şekilde açıklamaktadır. Bu klasik teori, zaten görelilik etkilerini barındırmaktadır.<a href="#cite_note-76">[76]</a> Temel parçacıklar arasında gerçekleşen kuantize elektromanyetik etkileşimlerin anlaşılması, <a href="/wiki/Kuantum_elektrodinami%C4%9Fi" title="Kuantum elektrodinamiği">kuantum elektrodinamiği</a> (QED) ile mümkündür. QED içerisinde, fotonlar tüm elektromanyetik etkileşimleri, elektromanyetik kuvvet de dahil olmak üzere tanımlayan temel değişim parçacıkları olarak işlev görür.<a href="#cite_note-77">[77]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Güçlü_nükleer">Güçlü nükleer</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=36" title="Değiştirilen bölüm: Güçlü nükleer" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=36" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Güçlü nükleer">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/G%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_etkile%C5%9Fim" title="Güçlü etkileşim">Güçlü etkileşim</a></div> Çağdaş fizikte, genellikle parçacık fiziğinin kuantum teorileri çerçevesinde meydana gelen etkileşimler olarak nitelendirilen iki tür "nükleer kuvvet" tanımlanmaktadır. <a href="/wiki/G%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_n%C3%BCkleer_kuvvet" class="mw-redirect" title="Güçlü nükleer kuvvet">Güçlü nükleer kuvvet</a>, <a href="/wiki/Atom_%C3%A7ekirdekleri" class="mw-redirect" title="Atom çekirdekleri">atom çekirdeklerinin</a> yapısal bütünlüğünü sağlamakla yükümlüdür ve protonlar arası elektromanyetik itme kuvvetini etkisiz hale getirebilme kapasitesi nedeniyle bu ismi kazanmıştır.<a href="#cite_note-Cutnell-36">[36]</a>:940<a href="#cite_note-78">[78]</a> Güçlü kuvvet, günümüzde <a href="/wiki/Kuark" title="Kuark">kuarklar</a> ve <a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">gluonlar</a> arasındaki <a href="/wiki/Temel_etkile%C5%9Fim" class="mw-redirect" title="Temel etkileşim">etkileşimleri</a>, <a href="/wiki/Kuantum_kromodinami%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Kuantum kromodinamiği">kuantum kromodinamiği</a> (QCD) teorisinin detaylı bir biçimde açıkladığı bir fenomen olarak kabul edilmektedir.<a href="#cite_note-79">[79]</a> Bu temel kuvvet, gluonlar vasıtasıyla kuarklar, <a href="/wiki/Antipar%C3%A7ac%C4%B1k" title="Antiparçacık">antikuarklar</a> ve gluonların kendileri üzerinde etkili olup, yalnızca temel parçacıklar üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. <a href="/wiki/Hadron" title="Hadron">Hadronlar</a> arasında, özellikle atom çekirdeklerinde yer alan <a href="/wiki/N%C3%BCkleon" title="Nükleon">nükleonlar</a> arasında gözlemlenen kalıntı etki, <a href="/wiki/N%C3%BCkleer_kuvvet" title="Nükleer kuvvet">nükleer kuvvet</a> olarak adlandırılır. Bu durumda güçlü kuvvet, nükleer kuvvetin klasik taşıyıcıları olan sanal pi ve ro <a href="/wiki/Mezon" title="Mezon">mezonlarını</a> oluşturan gluonlar aracılığıyla dolaylı bir etkileşim sergiler. <a href="/w/index.php?title=Serbest_kuark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Serbest kuark (sayfa mevcut değil)">Serbest kuarklar</a> için yapılan pek çok araştırmanın başarısızlıkla sonuçlanması, etkilenen temel parçacıkların doğrudan gözlemlenemeyeceğini ortaya koymuştur. Bu fenomen, <a href="/wiki/Renk_hapsi" title="Renk hapsi">renk hapsi</a> olarak tanımlanmaktadır.<a href="#cite_note-80">[80]</a>(s232) <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zayıf_nükleer">Zayıf nükleer</h3>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=37" title="Değiştirilen bölüm: Zayıf nükleer" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=37" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Zayıf nükleer">kaynağı değiştir</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Zay%C4%B1f_etkile%C5%9Fim" title="Zayıf etkileşim">Zayıf etkileşim</a></div> Temel etkileşimler içerisinde eşsiz bir niteliğe sahip olan zayıf nükleer kuvvet, bağlı durumlar oluşturmaz.<a href="#cite_note-GreinerMuller-81">[81]</a> Bu kuvvet, ağır <a href="/wiki/W_ve_Z_bozonlar%C4%B1" title="W ve Z bozonları">W ve Z bozonları</a> arasındaki değişimden kaynaklanır ve iki çeşit bozonun aracılık ettiği iki tür etkileşime, yani elektrik yükü taşıyan W+ ve W− bozonlarını içeren <a href="/wiki/Y%C3%BCkl%C3%BC_ak%C4%B1m" title="Yüklü akım">yüklü akım</a> ve elektriksel olarak nötr Z0 bozonlarını içeren <a href="/wiki/N%C3%B6tr_ak%C4%B1m" title="Nötr akım">nötr akıma</a> ayrılır. Zayıf etkileşimin en bilinen örneği, atom çekirdeklerindeki nötronların <a href="/wiki/Beta_bozunumu" class="mw-redirect" title="Beta bozunumu">beta bozunumu</a> ve bunun sonucu ortaya çıkan <a href="/wiki/Radyoaktivite" title="Radyoaktivite">radyoaktivitedir</a>.<a href="#cite_note-Cutnell-36">[36]</a>:951 Bu, yüklü akım türünden bir etkileşimdir. "Zayıf" terimi, bu kuvvetin <a href="/wiki/G%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_kuvvet" class="mw-redirect" title="Güçlü kuvvet">güçlü kuvvete</a> kıyasla yaklaşık 1013 kat daha düşük alan şiddetine sahip olmasından gelmektedir. Ancak, kısa mesafelerde yerçekiminden daha güçlüdür. Elektromanyetik kuvvetler ile zayıf kuvvetin 1015 <a href="/wiki/Kelvin" title="Kelvin">K</a> sıcaklığında ayırt edilemez olduğunu ortaya koyan tutarlı bir elektrozayıf teori de geliştirilmiştir.<a href="#cite_note-82">[82]</a> Bu sıcaklıklar, <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlamanın</a> başlangıç anlarında plazma çarpışmaları sırasında gerçekleşmiştir.<a href="#cite_note-GreinerMuller-81">[81]</a>:201 <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız">Ayrıca bakınız</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=38" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=38" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız">kaynağı değiştir</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/Kat%C4%B1_cisim_dinami%C4%9Fi" title="Katı cisim dinamiği">Katı cisim dinamiği</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça">Kaynakça</h2>[<a href="/w/index.php?title=Kuvvet&veaction=edit&section=39" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor">değiştir</a> | <a href="/w/index.php?title=Kuvvet&action=edit&section=39" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça">kaynağı değiştir</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-uniphysics_ch2-1">^ <a href="#cite_ref-uniphysics_ch2_1-0">a</a> <a href="#cite_ref-uniphysics_ch2_1-1">b</a> <a href="#cite_ref-uniphysics_ch2_1-2">c</a> <a href="#cite_ref-uniphysics_ch2_1-3">d</a> <a href="#cite_ref-uniphysics_ch2_1-4">e</a> <a href="#cite_ref-uniphysics_ch2_1-5">f</a> <a href="#cite_ref-uniphysics_ch2_1-6">g</a> <a href="#cite_ref-uniphysics_ch2_1-7">h</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Francis_Sears&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francis Sears (sayfa mevcut değil)">Sears, Francis W.</a>; <a href="/w/index.php?title=Mark_Zemansky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark Zemansky (sayfa mevcut değil)">Zemansky, Mark W.</a>; <a href="/w/index.php?title=Hugh_D._Young&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugh D. Young (sayfa mevcut değil)">Young, Hugh D.</a> University Physics (6.6yıl=1982 bas.). Addison-Wesley. ss. 18-38. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-201-07199-1" title="Özel:KitapKaynakları/0-201-07199-1">0-201-07199-1</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=University+Physics&rft.pages=18-38&rft.edition=6.6y%C4%B1l%3D1982&rft.pub=Addison-Wesley&rft.isbn=0-201-07199-1&rft.aulast=Sears&rft.aufirst=Francis+W.&rft.au=Zemansky%2C+Mark+W.&rft.au=Young%2C+Hugh+D.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> <cite class="kaynak web">Cohen, Michael. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.physics.upenn.edu/sites/default/files/Classical_Mechanics_a_Critical_Introduction_0_0.pdf">"Classical Mechanics: a Critical Introduction"</a> (PDF). <a href="/wiki/University_of_Pennsylvania" class="mw-redirect" title="University of Pennsylvania">University of Pennsylvania</a>. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220703194458/https://www.physics.upenn.edu/sites/default/files/Classical_Mechanics_a_Critical_Introduction_0_0.pdf">arşivlendi</a> (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=University+of+Pennsylvania&rft.atitle=Classical+Mechanics%3A+a+Critical+Introduction&rft.aulast=Cohen&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.physics.upenn.edu%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2FClassical_Mechanics_a_Critical_Introduction_0_0.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Archimedes-3">^ <a href="#cite_ref-Archimedes_3-0">a</a> <a href="#cite_ref-Archimedes_3-1">b</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Thomas_Heath_(classicist)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Heath (classicist) (sayfa mevcut değil)">Heath, Thomas L.</a> (1897). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/worksofarchimede029517mbp">The Works of Archimedes</a>. Erişim tarihi: 14 Ekim 2007 – <a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a> vasıtasıyla.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Works+of+Archimedes&rft.date=1897&rft.aulast=Heath&rft.aufirst=Thomas+L.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fworksofarchimede029517mbp&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-FeynmanVol1-4">^ <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-0">a</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-1">b</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-2">c</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-3">d</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-4">e</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-5">f</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-6">g</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-7">h</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-8">i</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-9">j</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-10">k</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-11">l</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-12">m</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-13">n</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-14">o</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-15">p</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-16">q</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-17">r</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-18">s</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-19">t</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-20">u</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-21">v</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-22">w</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-23">x</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-24">y</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-25">z</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-26">aa</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol1_4-27">ab</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman, Richard P.</a>; <a href="/w/index.php?title=Robert_B._Leighton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert B. Leighton (sayfa mevcut değil)">Leighton, Robert B.</a>; <a href="/w/index.php?title=Matthew_Sands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matthew Sands (sayfa mevcut değil)">Sands, Matthew</a> (2010). The Feynman lectures on physics. Vol. I: Mainly mechanics, radiation and heat (New millennium bas.). New York: Basic Books. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0465024933" title="Özel:KitapKaynakları/978-0465024933">978-0465024933</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Feynman+lectures+on+physics.+Vol.+I%3A+Mainly+mechanics%2C+radiation+and+heat&rft.place=New+York&rft.edition=New+millennium&rft.pub=Basic+Books&rft.date=2010&rft.isbn=978-0465024933&rft.aulast=Feynman&rft.aufirst=Richard+P.&rft.au=Leighton%2C+Robert+B.&rft.au=Sands%2C+Matthew&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Kleppner-5">^ <a href="#cite_ref-Kleppner_5-0">a</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-1">b</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-2">c</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-3">d</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-4">e</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-5">f</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-6">g</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-7">h</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-8">i</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-9">j</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-10">k</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-11">l</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-12">m</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-13">n</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-14">o</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-15">p</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-16">q</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-17">r</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-18">s</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-19">t</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-20">u</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-21">v</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-22">w</a> <a href="#cite_ref-Kleppner_5-23">x</a> <cite class="kaynak kitap">Kleppner, Daniel; Kolenkow, Robert J. (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/KleppnerD.KolenkowR.J.IntroductionToMechanics2014/page/n102">https://archive.org/details/KleppnerD.KolenkowR.J.IntroductionToMechanics2014/page/n102</a> <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|bölümurl=</code> eksik başlık (<a href="/wiki/Yard%C4%B1m:KB1_hatalar%C4%B1#bare_url_missing_title" title="Yardım:KB1 hataları">yardım</a>). An Introduction to Mechanics (2.2bölüm=Chapter 3: Forces and equations of motion bas.). Cambridge: Cambridge University Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0521198110" title="Özel:KitapKaynakları/978-0521198110">978-0521198110</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Introduction+to+Mechanics&rft.place=Cambridge&rft.edition=2.2b%C3%B6l%C3%BCm%3DChapter+3%3A+Forces+and+equations+of+motion&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2014&rft.isbn=978-0521198110&rft.aulast=Kleppner&rft.aufirst=Daniel&rft.au=Kolenkow%2C+Robert+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FKleppnerD.KolenkowR.J.IntroductionToMechanics2014%2Fpage%2Fn102&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-final_theory-6">^ <a href="#cite_ref-final_theory_6-0">a</a> <a href="#cite_ref-final_theory_6-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Weinberg, S. (1994). Dreams of a Final Theory. Vintage Books. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-679-74408-5" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-679-74408-5">978-0-679-74408-5</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dreams+of+a+Final+Theory&rft.pub=Vintage+Books&rft.date=1994&rft.isbn=978-0-679-74408-5&rft.aulast=Weinberg&rft.aufirst=S.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">^</a> <cite class="kaynak kitap">Lang, Helen S. (1998). The order of nature in Aristotle's physics : place and the elements. Cambridge: Cambridge Univ. Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0521624534" title="Özel:KitapKaynakları/978-0521624534">978-0521624534</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+order+of+nature+in+Aristotle%27s+physics+%3A+place+and+the+elements&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+Univ.+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0521624534&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=Helen+S.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Hetherington-8"><a href="#cite_ref-Hetherington_8-0">^</a> <cite class="kaynak kitap">Hetherington, Norriss S. (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cosmologyhistori0000unse/page/100">Cosmology: Historical, Literary, Philosophical, Religious, and Scientific Perspectives</a>. Garland Reference Library of the Humanities. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cosmologyhistori0000unse/page/100">100</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-8153-1085-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-8153-1085-3">978-0-8153-1085-3</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cosmology%3A+Historical%2C+Literary%2C+Philosophical%2C+Religious%2C+and+Scientific+Perspectives&rft.pages=100&rft.pub=Garland+Reference+Library+of+the+Humanities&rft.date=1993&rft.isbn=978-0-8153-1085-3&rft.aulast=Hetherington&rft.aufirst=Norriss+S.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcosmologyhistori0000unse%2Fpage%2F100&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">^</a> <cite class="kaynak kitap">Sorabji, Richard (2010). "John Philoponus". Philoponus and the Rejection of Aristotelian Science (2.2yayıncı=Institute of Classical Studies, University of London bas.). s. 47. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-905-67018-5" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-905-67018-5">978-1-905-67018-5</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/44216227">44216227</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/878730683">878730683</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=John+Philoponus&rft.btitle=Philoponus+and+the+Rejection+of+Aristotelian+Science&rft.pages=47&rft.edition=2.2yay%C4%B1nc%C4%B1%3DInstitute+of+Classical+Studies%2C+University+of+London&rft.date=2010&rft_id=info%3Aoclcnum%2F878730683&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F44216227&rft.isbn=978-1-905-67018-5&rft.aulast=Sorabji&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Anneliese_Maier" title="Anneliese Maier">Maier, Anneliese</a> (1982). Sargent, Steven D. (Ed.). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/onthresholdofexa0000maie">On the Threshold of Exact Science</a>. University of Pennsylvania Press. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/onthresholdofexa0000maie/page/79">79</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-812-27831-6" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-812-27831-6">978-0-812-27831-6</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/495305340">495305340</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=On+the+Threshold+of+Exact+Science&rft.pages=79&rft.pub=University+of+Pennsylvania+Press&rft.date=1982&rft_id=info%3Aoclcnum%2F495305340&rft.isbn=978-0-812-27831-6&rft.aulast=Maier&rft.aufirst=Anneliese&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fonthresholdofexa0000maie&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Galileo-11">^ <a href="#cite_ref-Galileo_11-0">a</a> <a href="#cite_ref-Galileo_11-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Drake, Stillman (1978). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/galileoatwork00stil">Galileo At Work</a>. Chicago: University of Chicago Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-226-16226-5" title="Özel:KitapKaynakları/0-226-16226-5">0-226-16226-5</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Galileo+At+Work&rft.place=Chicago&rft.pub=University+of+Chicago+Press&rft.date=1978&rft.isbn=0-226-16226-5&rft.aulast=Drake&rft.aufirst=Stillman&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgalileoatwork00stil&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">^</a> <cite class="kaynak kitap">LoLordo, Antonia (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/182818133">Pierre Gassendi and the Birth of Early Modern Philosophy</a>. New York: Cambridge University Press. ss. 175-180. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-511-34982-9" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-511-34982-9">978-0-511-34982-9</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/182818133">182818133</a>. 20 Nisan 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220420161223/https://www.worldcat.org/title/pierre-gassendi-and-the-birth-of-early-modern-philosophy/oclc/182818133">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Pierre+Gassendi+and+the+Birth+of+Early+Modern+Philosophy&rft.place=New+York&rft.pages=175-180&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2007&rft_id=info%3Aoclcnum%2F182818133&rft.isbn=978-0-511-34982-9&rft.aulast=LoLordo&rft.aufirst=Antonia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F182818133&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Vladimir_Arnold" title="Vladimir Arnold">Arnold, V. I.</a>; Kozlov, V. V.; Neĩshtadt, A. I. (1988). "Mathematical aspects of classical and celestial mechanics". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/16404140">Encyclopaedia of Mathematical Sciences, Dynamical Systems III</a>. 3. Anosov, D. V. Berlin: Springer-Verlag. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-387-17002-2" title="Özel:KitapKaynakları/0-387-17002-2">0-387-17002-2</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/16404140">16404140</a>. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221209073138/https://www.worldcat.org/oclc/16404140">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 7 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Mathematical+aspects+of+classical+and+celestial+mechanics&rft.btitle=Encyclopaedia+of+Mathematical+Sciences%2C+Dynamical+Systems+III&rft.place=Berlin&rft.pub=Springer-Verlag&rft.date=1988&rft_id=info%3Aoclcnum%2F16404140&rft.isbn=0-387-17002-2&rft.aulast=Arnold&rft.aufirst=V.+I.&rft.au=Kozlov%2C+V.+V.&rft.au=Ne%C4%A9shtadt%2C+A.+I.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F16404140&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Principia-14">^ <a href="#cite_ref-Principia_14-0">a</a> <a href="#cite_ref-Principia_14-1">b</a> <a href="#cite_ref-Principia_14-2">c</a> <a href="#cite_ref-Principia_14-3">d</a> <a href="#cite_ref-Principia_14-4">e</a> <a href="#cite_ref-Principia_14-5">f</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Newton, Isaac</a> (1999). The Principia Mathematical Principles of Natural Philosophy. Berkeley: University of California Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-520-08817-7" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-520-08817-7">978-0-520-08817-7</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Principia+Mathematical+Principles+of+Natural+Philosophy&rft.place=Berkeley&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1999&rft.isbn=978-0-520-08817-7&rft.aulast=Newton&rft.aufirst=Isaac&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  Bu eser, <a href="/w/index.php?title=I._Bernard_Cohen&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Bernard Cohen (sayfa mevcut değil)">I. Bernard Cohen</a> ve Anne Whitman tarafından, Julia Budenz'in katkılarıyla İngilizce'ye son dönemde çevrilmiştir. </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">^</a> <cite class="kaynak kitap">Howland, R. A. (2006). Intermediate dynamics a linear algebraic approach (Online-Ausg. bas.). New York: Springer. ss. 255-256. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0387280592" title="Özel:KitapKaynakları/978-0387280592">978-0387280592</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Intermediate+dynamics+a+linear+algebraic+approach&rft.place=New+York&rft.pages=255-256&rft.edition=Online-Ausg.&rft.pub=Springer&rft.date=2006&rft.isbn=978-0387280592&rft.aulast=Howland&rft.aufirst=R.+A.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-mermin2005-16"><a href="#cite_ref-mermin2005_16-0">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=N._David_Mermin&action=edit&redlink=1" class="new" title="N. David Mermin (sayfa mevcut değil)">Mermin, N. David</a> (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/itsabouttimeunde0000merm">It's About Time: Understanding Einstein's Relativity</a>. Princeton University Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-691-21877-9" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-691-21877-9">978-0-691-21877-9</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=It%27s+About+Time%3A+Understanding+Einstein%27s+Relativity&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-691-21877-9&rft.aulast=Mermin&rft.aufirst=N.+David&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fitsabouttimeunde0000merm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-openstax-university-physics-17">^ <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-0">a</a> <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-1">b</a> <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-2">c</a> <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-3">d</a> <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-4">e</a> <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-5">f</a> <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-6">g</a> <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-7">h</a> <a href="#cite_ref-openstax-university-physics_17-8">i</a> <cite class="kaynak kitap">Ling, Samuel J.; Sanny, Jeff; Moebs, William; ve diğerleri. (2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://openstax.org/details/books/university-physics-volume-1">University Physics, Volume 1</a>. <a href="/w/index.php?title=OpenStax&action=edit&redlink=1" class="new" title="OpenStax (sayfa mevcut değil)">OpenStax</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-947-17220-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-947-17220-3">978-1-947-17220-3</a>. 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211216051014/https://openstax.org/details/books/university-physics-volume-1">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=University+Physics%2C+Volume+1&rft.pub=OpenStax&rft.date=2021&rft.isbn=978-1-947-17220-3&rft.aulast=Ling&rft.aufirst=Samuel+J.&rft.au=Sanny%2C+Jeff&rft.au=Moebs%2C+William&rft_id=https%3A%2F%2Fopenstax.org%2Fdetails%2Fbooks%2Funiversity-physics-volume-1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Hellingman, C. (1992). "Newton's third law revisited". Phys. Educ. 27 (2): 112-115. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1992PhyEd..27..112H">1992PhyEd..27..112H</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1088/0031-9120/27/2/011">10.1088/0031-9120/27/2/011</a>. <q>Quoting Newton in the Principia: It is not one action by which the Sun attracts Jupiter, and another by which Jupiter attracts the Sun; but it is one action by which the Sun and Jupiter mutually endeavour to come nearer together.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Newton%27s+third+law+revisited&rft.pages=112-115&rft.date=1992&rft_id=info%3Adoi%2F10.1088%2F0031-9120%2F27%2F2%2F011&rft_id=info%3Abibcode%2F1992PhyEd..27..112H&rft.aulast=Hellingman&rft.aufirst=C.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">^</a> <cite class="kaynak kitap">Resnick, Robert; Halliday, David; Krane, Kenneth S. (2002). Physics. 1 (5 bas.). <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-471-32057-9" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-471-32057-9">978-0-471-32057-9</a>. <q>Any single force is only one aspect of a mutual interaction between two bodies.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics.+1&rft.edition=5&rft.date=2002&rft.isbn=978-0-471-32057-9&rft.aulast=Resnick&rft.aufirst=Robert&rft.au=Halliday%2C+David&rft.au=Krane%2C+Kenneth+S.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Lev_Landau" title="Lev Landau">Landau, L. D.</a>; <a href="/w/index.php?title=Aleksander_Akhiezer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aleksander Akhiezer (sayfa mevcut değil)">Akhiezer, A. I.</a>; <a href="/w/index.php?title=Evgeny_Lifshitz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evgeny Lifshitz (sayfa mevcut değil)">Lifshitz, A. M.</a> (1967). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/generalphysicsme0000land_d9j0">General Physics; mechanics and molecular physics</a>. Oxford: Pergamon Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-08-003304-4" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-08-003304-4">978-0-08-003304-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=General+Physics%3B+mechanics+and+molecular+physics&rft.place=Oxford&rft.pub=Pergamon+Press&rft.date=1967&rft.isbn=978-0-08-003304-4&rft.aulast=Landau&rft.aufirst=L.+D.&rft.au=Akhiezer%2C+A.+I.&rft.au=Lifshitz%2C+A.+M.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgeneralphysicsme0000land_d9j0&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  Translated by: J. B. Sykes, A. D. Petford, and C. L. Petford. <a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/67-30260">67-30260-{{{3}}}</a>. In section 7, pp. 12–14, this book defines force as dp/dt. </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">^</a> <cite class="kaynak kitap">Kibble, Tom W. B.; Berkshire, Frank H. (2004). Classical Mechanics (5.5isbn=1860944248 bas.). Londra: Imperial College Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Classical+Mechanics&rft.place=Londra&rft.edition=5.5isbn%3D1860944248&rft.pub=Imperial+College+Press&rft.date=2004&rft.aulast=Kibble&rft.aufirst=Tom+W.+B.&rft.au=Berkshire%2C+Frank+H.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  According to page 12, "[Force] can of course be introduced, by defining it through Newton's second law". </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">^</a> <cite class="kaynak kitap">de Lange, O. L.; Pierrus, J. (2010). Solved Problems in Classical Mechanics. Oxford: Oxford University Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-19-958252-5" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-19-958252-5">978-0-19-958252-5</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Solved+Problems+in+Classical+Mechanics&rft.place=Oxford&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-19-958252-5&rft.aulast=de+Lange&rft.aufirst=O.+L.&rft.au=Pierrus%2C+J.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  According to page 3, "[Newton's second law of motion] can be regarded as defining force". </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Jorge_V._Jos%C3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jorge V. José (sayfa mevcut değil)">José, Jorge V.</a>; Saletan, Eugene J. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/857769535">Classical dynamics: A Contemporary Approach</a>. Cambridge [England]: Cambridge University Press. s. 9. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-139-64890-5" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-139-64890-5">978-1-139-64890-5</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/857769535">857769535</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Classical+dynamics%3A+A+Contemporary+Approach&rft.place=Cambridge+%5BEngland%5D&rft.pages=9&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1998&rft_id=info%3Aoclcnum%2F857769535&rft.isbn=978-1-139-64890-5&rft.aulast=Jos%C3%A9&rft.aufirst=Jorge+V.&rft.au=Saletan%2C+Eugene+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F857769535&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Steven_Frautschi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Steven Frautschi (sayfa mevcut değil)">Frautschi, Steven C.</a>; Olenick, Richard P.; <a href="/w/index.php?title=Tom_M._Apostol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tom M. Apostol (sayfa mevcut değil)">Apostol, Tom M.</a>; <a href="/w/index.php?title=David_L._Goodstein&action=edit&redlink=1" class="new" title="David L. Goodstein (sayfa mevcut değil)">Goodstein, David L.</a> (2007). The Mechanical Universe: Mechanics and Heat (Advanced bas.). Cambridge [Cambridgeshire]: Cambridge University Press. s. 134. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-521-71590-4" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-521-71590-4">978-0-521-71590-4</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/227002144">227002144</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Mechanical+Universe%3A+Mechanics+and+Heat&rft.place=Cambridge+%5BCambridgeshire%5D&rft.pages=134&rft.edition=Advanced&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2007&rft_id=info%3Aoclcnum%2F227002144&rft.isbn=978-0-521-71590-4&rft.aulast=Frautschi&rft.aufirst=Steven+C.&rft.au=Olenick%2C+Richard+P.&rft.au=Apostol%2C+Tom+M.&rft.au=Goodstein%2C+David+L.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-thornton-marion-25">^ <a href="#cite_ref-thornton-marion_25-0">a</a> <a href="#cite_ref-thornton-marion_25-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Thornton, Stephen T.; Marion, Jerry B. (2004). Classical Dynamics of Particles and Systems (5.5yayıncı=Thomson Brooks/Cole bas.). ss. 49-50. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-534-40896-6" title="Özel:KitapKaynakları/0-534-40896-6">0-534-40896-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Classical+Dynamics+of+Particles+and+Systems&rft.pages=49-50&rft.edition=5.5yay%C4%B1nc%C4%B1%3DThomson+Brooks%2FCole&rft.date=2004&rft.isbn=0-534-40896-6&rft.aulast=Thornton&rft.aufirst=Stephen+T.&rft.au=Marion%2C+Jerry+B.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-:0-26">^ <a href="#cite_ref-:0_26-0">a</a> <a href="#cite_ref-:0_26-1">b</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Lev_Landau" title="Lev Landau">Landau, Lev D.</a>; <a href="/w/index.php?title=Evgeny_Lifshitz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evgeny Lifshitz (sayfa mevcut değil)">Lifshitz, Evgeny M.</a> (1969). Mechanics. 1. Sykes, J. B.; <a href="/wiki/John_Stewart_Bell" title="John Stewart Bell">Bell, J. S.</a> tarafından çevrildi (2.2seri=<a href="/w/index.php?title=Course_of_Theoretical_Physics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Course of Theoretical Physics (sayfa mevcut değil)">Course of Theoretical Physics</a> bas.). <a href="/wiki/Pergamon_Press" title="Pergamon Press">Pergamon Press</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-080-06466-6" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-080-06466-6">978-0-080-06466-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mechanics&rft.edition=2.2seri%3DCourse+of+Theoretical+Physics&rft.pub=Pergamon+Press&rft.date=1969&rft.isbn=978-0-080-06466-6&rft.aulast=Landau&rft.aufirst=Lev+D.&rft.au=Lifshitz%2C+Evgeny+M.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Max_Jammer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Max Jammer (sayfa mevcut değil)">Jammer, Max</a> (1999). Concepts of Force: A study in the foundations of dynamics (Facsim. bas.). Mineola, NY: Dover Publications. ss. 220-222. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0486406893" title="Özel:KitapKaynakları/978-0486406893">978-0486406893</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Concepts+of+Force%3A+A+study+in+the+foundations+of+dynamics&rft.place=Mineola%2C+NY&rft.pages=220-222&rft.edition=Facsim.&rft.pub=Dover+Publications&rft.date=1999&rft.isbn=978-0486406893&rft.aulast=Jammer&rft.aufirst=Max&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">^</a> <cite class="kaynak web">Noll, Walter (April 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.math.cmu.edu/~wn0g/Force.pdf">"On the Concept of Force"</a> (PDF). Carnegie Mellon University. 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131217221543/http://www.math.cmu.edu/~wn0g/Force.pdf">arşivlendi</a> (PDF). Erişim tarihi: 28 Ekim 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=On+the+Concept+of+Force&rft.pub=Carnegie+Mellon+University&rft.date=2007-04&rft.aulast=Noll&rft.aufirst=Walter&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.math.cmu.edu%2F~wn0g%2FForce.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080116042455/http://eta.physics.uoguelph.ca/tutorials/fbd/intro.html">"Introduction to Free Body Diagrams"</a>. Physics Tutorial Menu. <a href="/w/index.php?title=University_of_Guelph&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Guelph (sayfa mevcut değil)">University of Guelph</a>. 16 Ocak 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eta.physics.uoguelph.ca/tutorials/fbd/intro.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Physics+Tutorial+Menu&rft.atitle=Introduction+to+Free+Body+Diagrams&rft_id=http%3A%2F%2Feta.physics.uoguelph.ca%2Ftutorials%2Ffbd%2Fintro.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">^</a> <cite class="kaynak web">Henderson, Tom (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080101141103/http://www.glenbrook.k12.il.us/gbssci/Phys/Class/vectors/u3l1b.html">"The Physics Classroom"</a>. The Physics Classroom and Mathsoft Engineering & Education, Inc. 1 Ocak 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.glenbrook.k12.il.us/GBSSCI/PHYS/Class/vectors/u3l1b.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Physics+Classroom+and+Mathsoft+Engineering+%26+Education%2C+Inc.&rft.atitle=The+Physics+Classroom&rft.date=2004&rft.aulast=Henderson&rft.aufirst=Tom&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.glenbrook.k12.il.us%2FGBSSCI%2FPHYS%2FClass%2Fvectors%2Fu3l1b.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071019054156/http://www.uvi.edu/Physics/SCI3xxWeb/Structure/StaticEq.html">"Static Equilibrium"</a>. Physics Static Equilibrium (forces and torques). <a href="/w/index.php?title=University_of_the_Virgin_Islands&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of the Virgin Islands (sayfa mevcut değil)">University of the Virgin Islands</a>. 19 Ekim 2007 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uvi.edu/Physics/SCI3xxWeb/Structure/StaticEq.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Physics+Static+Equilibrium+%28forces+and+torques%29&rft.atitle=Static+Equilibrium&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.uvi.edu%2FPhysics%2FSCI3xxWeb%2FStructure%2FStaticEq.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Cook, A. H. (1965). "A New Absolute Determination of the Acceleration due to Gravity at the National Physical Laboratory". Nature. 208 (5007): 279. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1965Natur.208..279C">1965Natur.208..279C</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038/208279a0">10.1038/208279a0</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+New+Absolute+Determination+of+the+Acceleration+due+to+Gravity+at+the+National+Physical+Laboratory&rft.pages=279&rft.date=1965&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F208279a0&rft_id=info%3Abibcode%2F1965Natur.208..279C&rft.aulast=Cook&rft.aufirst=A.+H.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-uniphysics_ch4-33">^ <a href="#cite_ref-uniphysics_ch4_33-0">a</a> <a href="#cite_ref-uniphysics_ch4_33-1">b</a> Young, Hugh; Freedman, Roger; Sears, Francis; ve Zemansky, Mark (1949) <a href="/w/index.php?title=University_Physics&action=edit&redlink=1" class="new" title="University Physics (sayfa mevcut değil)">University Physics</a>. Pearson Education. s. 59–82. </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">^</a> <cite class="kaynak web">Watkins, Thayer. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110210010802/http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/perturb.htm">"Perturbation Analysis, Regular and Singular"</a>. Department of Economics. San José State University. 10 Şubat 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/perturb.htm">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Department+of+Economics&rft.atitle=Perturbation+Analysis%2C+Regular+and+Singular&rft.aulast=Watkins&rft.aufirst=Thayer&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sjsu.edu%2Ffaculty%2Fwatkins%2Fperturb.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Neptdisc-35"><a href="#cite_ref-Neptdisc_35-0">^</a> <cite class="kaynak web">Kollerstrom, Nick (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051111190351/http://www.ucl.ac.uk/sts/nk/neptune/index.htm">"Neptune's Discovery. The British Case for Co-Prediction"</a>. University College London. 11 Kasım 2005 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ucl.ac.uk/sts/nk/neptune/index.htm">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Neptune%27s+Discovery.+The+British+Case+for+Co-Prediction.&rft.pub=University+College+London&rft.date=2001&rft.aulast=Kollerstrom&rft.aufirst=Nick&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ucl.ac.uk%2Fsts%2Fnk%2Fneptune%2Findex.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Cutnell-36">^ <a href="#cite_ref-Cutnell_36-0">a</a> <a href="#cite_ref-Cutnell_36-1">b</a> <a href="#cite_ref-Cutnell_36-2">c</a> <a href="#cite_ref-Cutnell_36-3">d</a> <a href="#cite_ref-Cutnell_36-4">e</a> <cite class="kaynak kitap">Cutnell, John D.; Johnson, Kenneth W. (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/physics0002cutn_6th">Physics</a> (6.6yer=Hoboken, NJ bas.). Wiley. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-471-44895-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-471-44895-2">978-0-471-44895-2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics&rft.edition=6.6yer%3DHoboken%2C+NJ&rft.pub=Wiley&rft.date=2004&rft.isbn=978-0-471-44895-2&rft.aulast=Cutnell&rft.aufirst=John+D.&rft.au=Johnson%2C+Kenneth+W.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphysics0002cutn_6th&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Coulomb-37"><a href="#cite_ref-Coulomb_37-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Coulomb, Charles (1784). "Recherches théoriques et expérimentales sur la force de torsion et sur l'élasticité des fils de metal". Histoire de l'Académie Royale des Sciences: 229-269.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Recherches+th%C3%A9oriques+et+exp%C3%A9rimentales+sur+la+force+de+torsion+et+sur+l%27%C3%A9lasticit%C3%A9+des+fils+de+metal&rft.pages=229-269&rft.date=1784&rft.aulast=Coulomb&rft.aufirst=Charles&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-FeynmanVol2-38">^ <a href="#cite_ref-FeynmanVol2_38-0">a</a> <a href="#cite_ref-FeynmanVol2_38-1">b</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman, Richard P.</a>; <a href="/w/index.php?title=Robert_B._Leighton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert B. Leighton (sayfa mevcut değil)">Leighton, Robert B.</a>; <a href="/w/index.php?title=Matthew_Sands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matthew Sands (sayfa mevcut değil)">Sands, Matthew</a> (2010). The Feynman lectures on physics. Vol. II: Mainly electromagnetism and matter (New millennium bas.). New York: Basic Books. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0465024940" title="Özel:KitapKaynakları/978-0465024940">978-0465024940</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Feynman+lectures+on+physics.+Vol.+II%3A+Mainly+electromagnetism+and+matter&rft.place=New+York&rft.edition=New+millennium&rft.pub=Basic+Books&rft.date=2010&rft.isbn=978-0465024940&rft.aulast=Feynman&rft.aufirst=Richard+P.&rft.au=Leighton%2C+Robert+B.&rft.au=Sands%2C+Matthew&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Marie-Antoinette_Tonnelat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marie-Antoinette Tonnelat (sayfa mevcut değil)">Tonnelat, Marie-Antoinette</a> (1966). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/844001">The principles of electromagnetic theory and of relativity</a>. Dordrecht: D. Reidel. s. 85. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/90-277-0107-5" title="Özel:KitapKaynakları/90-277-0107-5">90-277-0107-5</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/844001">844001</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+principles+of+electromagnetic+theory+and+of+relativity.&rft.place=Dordrecht&rft.pages=85&rft.pub=D.+Reidel&rft.date=1966&rft_id=info%3Aoclcnum%2F844001&rft.isbn=90-277-0107-5&rft.aulast=Tonnelat&rft.aufirst=Marie-Antoinette&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F844001&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-openstax-university-physics2-40"><a href="#cite_ref-openstax-university-physics2_40-0">^</a> <cite class="kaynak kitap">Ling, Samuel J.; Sanny, Jeff; Moebs, William (2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://openstax.org/details/books/university-physics-volume-2">University Physics, Volume 2</a>. <a href="/w/index.php?title=OpenStax&action=edit&redlink=1" class="new" title="OpenStax (sayfa mevcut değil)">OpenStax</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-947-17221-0" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-947-17221-0">978-1-947-17221-0</a>. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240403233309/https://openstax.org/details/books/university-physics-volume-2">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=University+Physics%2C+Volume+2&rft.pub=OpenStax&rft.date=2021&rft.isbn=978-1-947-17221-0&rft.aulast=Ling&rft.aufirst=Samuel+J.&rft.au=Sanny%2C+Jeff&rft.au=Moebs%2C+William&rft_id=https%3A%2F%2Fopenstax.org%2Fdetails%2Fbooks%2Funiversity-physics-volume-2&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">^</a> <cite class="kaynak kitap">Scharf, Toralf (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=CQNE13opFucC&pg=PA19">"Chapter 2"</a>. Polarized light in liquid crystals and polymers. John Wiley and Sons. s. 19. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-471-74064-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-471-74064-3">978-0-471-74064-3</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Chapter+2&rft.btitle=Polarized+light+in+liquid+crystals+and+polymers&rft.pages=19&rft.pub=John+Wiley+and+Sons&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-471-74064-3&rft.aulast=Scharf&rft.aufirst=Toralf&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DCQNE13opFucC%26pg%3DPA19&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">^</a> <cite class="kaynak kitap">Duffin, William (1980). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/electricitymagn00duff/page/364">Electricity and Magnetism</a> (3.3isbn=978-0-07-084111-6 bas.). McGraw-Hill. ss. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/electricitymagn00duff/page/364">364-383</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electricity+and+Magnetism&rft.pages=364-383&rft.edition=3.3isbn%3D978-0-07-084111-6&rft.pub=McGraw-Hill&rft.date=1980&rft.aulast=Duffin&rft.aufirst=William&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Felectricitymagn00duff%2Fpage%2F364&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071227065923/http://www.mtsu.edu/~phys2010/Lectures/Part_2__L6_-_L11/Lecture_9/Tension_Force/tension_force.html">"Tension Force"</a>. Non-Calculus Based Physics I. 27 Aralık 2007 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mtsu.edu/~phys2010/Lectures/Part_2__L6_-_L11/Lecture_9/Tension_Force/tension_force.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Non-Calculus+Based+Physics+I&rft.atitle=Tension+Force&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mtsu.edu%2F~phys2010%2FLectures%2FPart_2__L6_-_L11%2FLecture_9%2FTension_Force%2Ftension_force.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">^</a> <cite class="kaynak web">Fitzpatrick, Richard (2 Şubat 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://farside.ph.utexas.edu/teaching/301/lectures/node48.html">"Strings, pulleys, and inclines"</a>. 18 Aralık 2007 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071218153041/http://farside.ph.utexas.edu/teaching/301/lectures/node48.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Strings%2C+pulleys%2C+and+inclines&rft.date=2006-02-02&rft.aulast=Fitzpatrick&rft.aufirst=Richard&rft_id=http%3A%2F%2Ffarside.ph.utexas.edu%2Fteaching%2F301%2Flectures%2Fnode48.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">^</a> <cite class="kaynak web">Nave, Carl Rod. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/permot2.html">"Elasticity"</a>. HyperPhysics. University of Guelph. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230601190148/http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/permot2.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 28 Ekim 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=HyperPhysics&rft.atitle=Elasticity&rft.aulast=Nave&rft.aufirst=Carl+Rod&rft_id=http%3A%2F%2Fhyperphysics.phy-astr.gsu.edu%2Fhbase%2Fpermot2.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">^</a> <cite class="kaynak web">Nave, Carl Rod. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/cf.html">"Centripetal Force"</a>. HyperPhysics. University of Guelph. 1 Aralık 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131201094819/http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/Hbase/cf.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 28 Ekim 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=HyperPhysics&rft.atitle=Centripetal+Force&rft.aulast=Nave&rft.aufirst=Carl+Rod&rft_id=http%3A%2F%2Fhyperphysics.phy-astr.gsu.edu%2Fhbase%2Fcf.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">^</a> <cite class="kaynak web">Mallette, Vincent (1982–2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20000229213541/http://www.algorithm.com/inwit/writings/coriolisforce.html">"The Coriolis Force"</a>. Publications in Science and Mathematics, Computing and the Humanities. Inwit Publishing, Inc. 29 Şubat 2000 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.algorithm.com/inwit/writings/coriolisforce.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Publications+in+Science+and+Mathematics%2C+Computing+and+the+Humanities&rft.atitle=The+Coriolis+Force&rft.date=1982%2F2008&rft.aulast=Mallette&rft.aufirst=Vincent&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.algorithm.com%2Finwit%2Fwritings%2Fcoriolisforce.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Yvonne_Choquet-Bruhat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yvonne Choquet-Bruhat (sayfa mevcut değil)">Choquet-Bruhat, Yvonne</a> (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/317496332">General Relativity and the Einstein Equations</a>. Oxford: Oxford University Press. s. 39. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-19-155226-7" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-19-155226-7">978-0-19-155226-7</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/317496332">317496332</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=General+Relativity+and+the+Einstein+Equations&rft.place=Oxford&rft.pages=39&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2009&rft_id=info%3Aoclcnum%2F317496332&rft.isbn=978-0-19-155226-7&rft.aulast=Choquet-Bruhat&rft.aufirst=Yvonne&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F317496332&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">^</a> <cite class="kaynak web">Nave, Carl Rod. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/HBASE/n2r.html">"Newton's 2nd Law: Rotation"</a>. HyperPhysics. University of Guelph. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140221072329/http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/n2r.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 28 Ekim 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=HyperPhysics&rft.atitle=Newton%27s+2nd+Law%3A+Rotation&rft.aulast=Nave&rft.aufirst=Carl+Rod&rft_id=http%3A%2F%2Fhyperphysics.phy-astr.gsu.edu%2FHBASE%2Fn2r.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">^</a> <cite class="kaynak web">Fitzpatrick, Richard (7 Ocak 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://farside.ph.utexas.edu/teaching/336k/lectures/node26.html">"Newton's third law of motion"</a>. 5 Aralık 2007 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071205183219/http://farside.ph.utexas.edu/teaching/336k/lectures/node26.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Newton%27s+third+law+of+motion&rft.date=2007-01-07&rft.aulast=Fitzpatrick&rft.aufirst=Richard&rft_id=http%3A%2F%2Ffarside.ph.utexas.edu%2Fteaching%2F336k%2Flectures%2Fnode26.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6765171/#:~:text=be%20termed%20yank%2C%20and%20defined,change%20in%20force%20over%20time.">"Yank: the time derivative of force is an important biomechanical variable in sensorimotor systems"</a>. 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240409230226/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6765171/#:~:text=be%20termed%20yank%2C%20and%20defined,change%20in%20force%20over%20time.">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Yank%3A+the+time+derivative+of+force+is+an+important+biomechanical+variable+in+sensorimotor+systems&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6765171%2F%23%3A~%3Atext%3Dbe%2520termed%2520yank%252C%2520and%2520defined%2Cchange%2520in%2520force%2520over%2520time.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1746809422000738">"Tremor-related feature engineering for machine learning based Parkinson's disease diagnostics"</a>. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221007225833/https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1746809422000738">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tremor-related+feature+engineering+for+machine+learning+based+Parkinson%E2%80%99s+disease+diagnostics&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fabs%2Fpii%2FS1746809422000738&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-53"><a href="#cite_ref-53">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0021929020304723">"Comparison of methods of derivation of the yank-time signal from the vertical ground reaction force–time signal for identification of movement-related events"</a>. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201217025016/https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0021929020304723">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Comparison+of+methods+of+derivation+of+the+yank-time+signal+from+the+vertical+ground+reaction+force%E2%80%93time+signal+for+identification+of+movement-related+events&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fabs%2Fpii%2FS0021929020304723&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://royalsocietypublishing.org/doi/full/10.1098/rsos.192093">"The use of yank-time signal as an alternative to identify kinematic events and define phases in human countermovement jumping"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+use+of+yank-time+signal+as+an+alternative+to+identify+kinematic+events+and+define+phases+in+human+countermovement+jumping&rft_id=https%3A%2F%2Froyalsocietypublishing.org%2Fdoi%2Ffull%2F10.1098%2Frsos.192093&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Harry, John R.; Barker, Leland A.; Tinsley, Grant M.; Krzyszkowski, John; Chowning, Luke D.; McMahon, John J.; Lake, Jason (5 Mayıs 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14763141.2021.1908412">"Relationships among countermovement vertical jump performance metrics, strategy variables, and inter-limb asymmetry in females"</a>. Sports Biomechanics (İngilizce): 1-19. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/14763141.2021.1908412">10.1080/14763141.2021.1908412</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1476-3141">1476-3141</a>. 10 Nisan 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240410022345/https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14763141.2021.1908412">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Relationships+among+countermovement+vertical+jump+performance+metrics%2C+strategy+variables%2C+and+inter-limb+asymmetry+in+females&rft.pages=1-19&rft.date=2021-05-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F14763141.2021.1908412&rft.issn=1476-3141&rft.aulast=Harry&rft.aufirst=John+R.&rft.au=Barker%2C+Leland+A.&rft.au=Tinsley%2C+Grant+M.&rft.au=Krzyszkowski%2C+John&rft.au=Chowning%2C+Luke+D.&rft.au=McMahon%2C+John+J.&rft.au=Lake%2C+Jason&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tandfonline.com%2Fdoi%2Ffull%2F10.1080%2F14763141.2021.1908412&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Rosendo, Andre; Tanaka, Takayuki; Kaneko, Shun’ichi (20 Nisan 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fujipress.jp/jrm/rb/robot002400020291/">"A Yank-Based Variable Coefficient Method for a Low-Powered Semi-Active Power Assist System"</a>. Journal of Robotics and Mechatronics. 24 (2): 291-297. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.20965/jrm.2012.p0291">10.20965/jrm.2012.p0291</a>. 10 Nisan 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240410022344/https://www.fujipress.jp/jrm/rb/robot002400020291/">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+Yank-Based+Variable+Coefficient+Method+for+a+Low-Powered+Semi-Active+Power+Assist+System&rft.pages=291-297&rft.date=2012-04-20&rft_id=info%3Adoi%2F10.20965%2Fjrm.2012.p0291&rft.aulast=Rosendo&rft.aufirst=Andre&rft.au=Tanaka%2C+Takayuki&rft.au=Kaneko%2C+Shun%E2%80%99ichi&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.fujipress.jp%2Fjrm%2Frb%2Frobot002400020291%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">^</a> <cite class="kaynak kitap">Hibbeler, Russell C. (2010). Engineering Mechanics (12.12isbn=978-0-13-607791-6 bas.). Pearson Prentice Hall. s. 222.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Engineering+Mechanics&rft.pages=222&rft.edition=12.12isbn%3D978-0-13-607791-6&rft.pub=Pearson+Prentice+Hall&rft.date=2010&rft.aulast=Hibbeler&rft.aufirst=Russell+C.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">^</a> <cite class="kaynak web">Singh, Sunil Kumar (25 Ağustos 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cnx.org/content/m14104/latest/">"Conservative force"</a>. Connexions. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121116231254/http://cnx.org/content/m14104/latest/">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Connexions&rft.atitle=Conservative+force&rft.date=2007-08-25&rft.aulast=Singh&rft.aufirst=Sunil+Kumar&rft_id=http%3A%2F%2Fcnx.org%2Fcontent%2Fm14104%2Flatest%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">^</a> <cite class="kaynak web">Davis, Doug. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ux1.eiu.edu/~cfadd/1350/08PotEng/ConsF.html">"Conservation of Energy"</a>. General physics. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230601012229/https://www.ux1.eiu.edu/~cfadd/1350/08PotEng/ConsF.html">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=General+physics&rft.atitle=Conservation+of+Energy&rft.aulast=Davis&rft.aufirst=Doug&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ux1.eiu.edu%2F~cfadd%2F1350%2F08PotEng%2FConsF.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-metric_units-60">^ <a href="#cite_ref-metric_units_60-0">a</a> <a href="#cite_ref-metric_units_60-1">b</a> <a href="#cite_ref-metric_units_60-2">c</a> <a href="#cite_ref-metric_units_60-3">d</a> <a href="#cite_ref-metric_units_60-4">e</a> <cite class="kaynak kitap">Wandmacher, Cornelius; Johnson, Arnold (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/metricunitsineng0000wand/page/15">Metric Units in Engineering</a>. ASCE Publications. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/metricunitsineng0000wand/page/15">15</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-7844-0070-8" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-7844-0070-8">978-0-7844-0070-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Metric+Units+in+Engineering&rft.pages=15&rft.pub=ASCE+Publications&rft.date=1995&rft.isbn=978-0-7844-0070-8&rft.aulast=Wandmacher&rft.aufirst=Cornelius&rft.au=Johnson%2C+Arnold&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmetricunitsineng0000wand%2Fpage%2F15&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-French1972-61">^ <a href="#cite_ref-French1972_61-0">a</a> <a href="#cite_ref-French1972_61-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">French, A. P. (1972). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/specialrelativit0000fren_f4l9">Special Relativity</a>. The MIT introductory physics series (reprint bas.). Londra: Chapman & Hall. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-17-771075-9" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-17-771075-9">978-0-17-771075-9</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Special+Relativity&rft.place=Londra&rft.series=The+MIT+introductory+physics+series&rft.edition=reprint&rft.pub=Chapman+%26+Hall&rft.date=1972&rft.isbn=978-0-17-771075-9&rft.aulast=French&rft.aufirst=A.+P.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fspecialrelativit0000fren_f4l9&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">^</a> <cite class="kaynak web">Wilson, John B. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090626152836/http://www.austininc.com/SciRealm/4Vectors.html">"Four-Vectors (4-Vectors) of Special Relativity: A Study of Elegant Physics"</a>. The Science Realm: John's Virtual Sci-Tech Universe. 26 Haziran 2009 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://SciRealm.com/4Vectors.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Science+Realm%3A+John%27s+Virtual+Sci-Tech+Universe&rft.atitle=Four-Vectors+%284-Vectors%29+of+Special+Relativity%3A+A+Study+of+Elegant+Physics&rft.aulast=Wilson&rft.aufirst=John+B.&rft_id=http%3A%2F%2FSciRealm.com%2F4Vectors.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi"><a href="/w/index.php?title=N._David_Mermin&action=edit&redlink=1" class="new" title="N. David Mermin (sayfa mevcut değil)">Mermin, N. David</a> (1993). "Hidden variables and the two theorems of John Bell". <a href="/wiki/Reviews_of_Modern_Physics" title="Reviews of Modern Physics">Reviews of Modern Physics</a>. 65 (3): 803-815. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/1802.10119">1802.10119</a> $2. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1993RvMP...65..803M">1993RvMP...65..803M</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1103/RevModPhys.65.803">10.1103/RevModPhys.65.803</a>. <q>It is a fundamental quantum doctrine that a measurement does not, in general, reveal a pre-existing value of the measured property.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Hidden+variables+and+the+two+theorems+of+John+Bell&rft.pages=803-815&rft.date=1993&rft_id=info%3Aarxiv%2F1802.10119&rft_id=info%3Adoi%2F10.1103%2FRevModPhys.65.803&rft_id=info%3Abibcode%2F1993RvMP...65..803M&rft.aulast=Mermin&rft.aufirst=N.+David&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Schaffer, Kathryn; Barreto Lemos, Gabriela (24 Mayıs 2019). "Obliterating Thingness: An Introduction to the "What" and the "So What" of Quantum Physics". <a href="/w/index.php?title=Foundations_of_Science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foundations of Science (sayfa mevcut değil)">Foundations of Science</a> (İngilizce). 26: 7-26. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/1908.07936">1908.07936</a> $2. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007/s10699-019-09608-5">10.1007/s10699-019-09608-5</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1233-1821">1233-1821</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Obliterating+Thingness%3A+An+Introduction+to+the+%22What%22+and+the+%22So+What%22+of+Quantum+Physics&rft.pages=7-26&rft.date=2019-05-24&rft_id=info%3Aarxiv%2F1908.07936&rft.issn=1233-1821&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs10699-019-09608-5&rft.aulast=Schaffer&rft.aufirst=Kathryn&rft.au=Barreto+Lemos%2C+Gabriela&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Marshman, Emily; <a href="/w/index.php?title=Chandralekha_Singh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chandralekha Singh (sayfa mevcut değil)">Singh, Chandralekha</a> (1 Mart 2017). "Investigating and improving student understanding of the probability distributions for measuring physical observables in quantum mechanics". <a href="/wiki/European_Journal_of_Physics" title="European Journal of Physics">European Journal of Physics</a>. 38 (2): 025705. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2017EJPh...38b5705M">2017EJPh...38b5705M</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1088/1361-6404/aa57d1">10.1088/1361-6404/aa57d1</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0143-0807">0143-0807</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Investigating+and+improving+student+understanding+of+the+probability+distributions+for+measuring+physical+observables+in+quantum+mechanics&rft.pages=025705&rft.date=2017-03-01&rft.issn=0143-0807&rft_id=info%3Adoi%2F10.1088%2F1361-6404%2Faa57d1&rft_id=info%3Abibcode%2F2017EJPh...38b5705M&rft.aulast=Marshman&rft.aufirst=Emily&rft.au=Singh%2C+Chandralekha&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Cohen-Tannoudji-66"><a href="#cite_ref-Cohen-Tannoudji_66-0">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Claude_Cohen-Tannoudji" title="Claude Cohen-Tannoudji">Cohen-Tannoudji, Claude</a>; Diu, Bernard; Laloë, Franck (2005). Quantum Mechanics. Hemley, Susan Reid; Ostrowsky, Nicole; Ostrowsky, Dan tarafından çevrildi. John Wiley & Sons. s. 242. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-471-16433-X" title="Özel:KitapKaynakları/0-471-16433-X">0-471-16433-X</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Quantum+Mechanics&rft.pages=242&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons&rft.date=2005&rft.isbn=0-471-16433-X&rft.aulast=Cohen-Tannoudji&rft.aufirst=Claude&rft.au=Diu%2C+Bernard&rft.au=Lalo%C3%AB%2C+Franck&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Asher_Peres&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asher Peres (sayfa mevcut değil)">Peres, Asher</a> (1993). Quantum Theory: Concepts and Methods. <a href="/w/index.php?title=Kluwer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kluwer (sayfa mevcut değil)">Kluwer</a>. s. 302. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-7923-2549-4" title="Özel:KitapKaynakları/0-7923-2549-4">0-7923-2549-4</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/28854083">28854083</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Quantum+Theory%3A+Concepts+and+Methods&rft.pages=302&rft.pub=Kluwer&rft.date=1993&rft_id=info%3Aoclcnum%2F28854083&rft.isbn=0-7923-2549-4&rft.aulast=Peres&rft.aufirst=Asher&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Lieb-RMP-68"><a href="#cite_ref-Lieb-RMP_68-0">^</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Lieb, Elliott H. (1 Ekim 1976). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://link.aps.org/doi/10.1103/RevModPhys.48.553">"The stability of matter"</a>. Reviews of Modern Physics (İngilizce). 48 (4): 553-569. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1103/RevModPhys.48.553">10.1103/RevModPhys.48.553</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0034-6861">0034-6861</a>. <q>the fact that if one tries to compress a wave function anywhere then the kinetic energy will increase. This principle was provided by Sobolev (1938)...</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+stability+of+matter&rft.pages=553-569&rft.date=1976-10-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1103%2FRevModPhys.48.553&rft.issn=0034-6861&rft.aulast=Lieb&rft.aufirst=Elliott+H.&rft_id=https%3A%2F%2Flink.aps.org%2Fdoi%2F10.1103%2FRevModPhys.48.553&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Lieb-Bulletin-69">^ <a href="#cite_ref-Lieb-Bulletin_69-0">a</a> <a href="#cite_ref-Lieb-Bulletin_69-1">b</a> <cite class="kaynak akademik-dergi">Lieb, Elliott H. (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ams.org/bull/1990-22-01/S0273-0979-1990-15831-8/">"The stability of matter: from atoms to stars"</a>. Bulletin of the American Mathematical Society (İngilizce). 22 (1): 1-49. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1090/S0273-0979-1990-15831-8">10.1090/S0273-0979-1990-15831-8</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0273-0979">0273-0979</a>. <q>bulk matter is stable, and has a volume proportional to the number of particles, because of the Pauli exclusion principle for fermions (Le., the electrons). Effectively the electrons behave like a fluid with energy density <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \rho ^{5/3}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>ρ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>5</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mn>3</mn> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \rho ^{5/3}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dca223d611c65596283406a6b72f797faf69cf2d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:3.9ex; height:3.343ex;" alt="{\displaystyle \rho ^{5/3}}">, and this limits the compression caused by the attractive electrostatic forces.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+stability+of+matter%3A+from+atoms+to+stars&rft.pages=1-49&rft.date=1990&rft_id=info%3Adoi%2F10.1090%2FS0273-0979-1990-15831-8&rft.issn=0273-0979&rft.aulast=Lieb&rft.aufirst=Elliott+H.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ams.org%2Fbull%2F1990-22-01%2FS0273-0979-1990-15831-8%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">^</a> <cite class="kaynak kitap">Griffiths (2005). Introduction to Quantum Mechanics, Second Edition. London, UK: <a href="/wiki/Prentice_Hall" title="Prentice Hall">Prentice Hall</a>. ss. 221-223. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0131244051" title="Özel:KitapKaynakları/0131244051">0131244051</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introduction+to+Quantum+Mechanics%2C+Second+Edition&rft.place=London%2C+UK&rft.pages=221-223&rft.pub=Prentice+Hall&rft.date=2005&rft.isbn=0131244051&rft.au=Griffiths&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-Shifman-71">^ <a href="#cite_ref-Shifman_71-0">a</a> <a href="#cite_ref-Shifman_71-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Shifman, Mikhail (1999). ITEP lectures on particle physics and field theory. World Scientific. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-981-02-2639-8" title="Özel:KitapKaynakları/978-981-02-2639-8">978-981-02-2639-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=ITEP+lectures+on+particle+physics+and+field+theory&rft.pub=World+Scientific&rft.date=1999&rft.isbn=978-981-02-2639-8&rft.aulast=Shifman&rft.aufirst=Mikhail&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071218074732/http://particleadventure.org/frameless/fermibos.html">"Fermions & Bosons"</a>. The Particle Adventure. 18 Aralık 2007 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://particleadventure.org/frameless/fermibos.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Particle+Adventure&rft.atitle=Fermions+%26+Bosons&rft_id=http%3A%2F%2Fparticleadventure.org%2Fframeless%2Ffermibos.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">^</a> <cite class="kaynak web"><a href="/w/index.php?title=Cecilia_Jarlskog&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cecilia Jarlskog (sayfa mevcut değil)">Jarlskog, Cecilia</a> (12 Ekim 1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1999/advanced-information/">"Additional background material on the Nobel Prize in Physics 1999"</a>. Nobel Prize. 26 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230726191822/https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1999/advanced-information/">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Nobel+Prize&rft.atitle=Additional+background+material+on+the+Nobel+Prize+in+Physics+1999&rft.date=1999-10-12&rft.aulast=Jarlskog&rft.aufirst=Cecilia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fprizes%2Fphysics%2F1999%2Fadvanced-information%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">^</a> <cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eso.org/public/announcements/ann15061/">"Powerful New Black Hole Probe Arrives at Paranal"</a>. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924020602/http://www.eso.org/public/announcements/ann15061/">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Powerful+New+Black+Hole+Probe+Arrives+at+Paranal&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eso.org%2Fpublic%2Fannouncements%2Fann15061%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">^</a> <cite class="kaynak haber">Siegel, Ethan (20 Mayıs 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.forbes.com/sites/startswithabang/2016/05/20/when-did-isaac-newton-finally-fail/#6fdc279675f5">"When Did Isaac Newton Finally Fail?"</a>. Forbes. 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170103101419/http://www.forbes.com/sites/startswithabang/2016/05/20/when-did-isaac-newton-finally-fail/#6fdc279675f5">arşivlendi</a>. Erişim tarihi: 3 Ocak 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=When+Did+Isaac+Newton+Finally+Fail%3F&rft.date=2016-05-20&rft.aulast=Siegel&rft.aufirst=Ethan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.forbes.com%2Fsites%2Fstartswithabang%2F2016%2F05%2F20%2Fwhen-did-isaac-newton-finally-fail%2F%236fdc279675f5&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">^</a> <cite class="kaynak kitap">Panofsky, Wolfgang K.; Phillips, Melba (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/classicalelectri0000pano">Classical electricity and magnetism</a> (2 bas.). Mineola, NY: Dover Publ. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-486-43924-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-486-43924-2">978-0-486-43924-2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Classical+electricity+and+magnetism&rft.place=Mineola%2C+NY&rft.edition=2&rft.pub=Dover+Publ&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-486-43924-2&rft.aulast=Panofsky&rft.aufirst=Wolfgang+K.&rft.au=Phillips%2C+Melba&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fclassicalelectri0000pano&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Anthony_Zee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Zee (sayfa mevcut değil)">Zee, Anthony</a> (2010). Quantum Field Theory in a Nutshell (2.2isbn=978-0-691-14034-6 bas.). Princeton University Press. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/isbn_9780691140346/page/29">29</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Quantum+Field+Theory+in+a+Nutshell&rft.pages=29&rft.edition=2.2isbn%3D978-0-691-14034-6&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2010&rft.aulast=Zee&rft.aufirst=Anthony&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">^</a> <cite id="CITEREFReference-OED-strong,_7.g_physics" class="kaynak ansiklopedi"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://oed.com/search?searchType=dictionary&q=strong%2C+7.g+%27%27physics%27%27">"strong, 7.g physics"</a>. <a href="/wiki/Oxford_English_Dictionary" title="Oxford English Dictionary">Oxford English Dictionary</a> (Çevrimiçi bas.). <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=strong%2C+7.g+physics&rft.btitle=Oxford+English+Dictionary&rft.edition=%C3%87evrimi%C3%A7i&rft.pub=Oxford+University+Press&rft_id=https%3A%2F%2Foed.com%2Fsearch%3FsearchType%3Ddictionary%26q%3Dstrong%252C%2B7.g%2B%2527%2527physics%2527%2527&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  (Abonelik veya <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.oed.com/public/login/loggingin#withyourlibrary">katılımcı kurum üyeliği</a> gerekli.) </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">^</a> <cite class="kaynak web">Stevens, Tab (10 Temmuz 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111016103116/http://www.physicspost.com/science-article-168.html">"Quantum-Chromodynamics: A Definition – Science Articles"</a>. 16 Ekim 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.physicspost.com/science-article-168.html">kaynağından</a> arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Quantum-Chromodynamics%3A+A+Definition+%E2%80%93+Science+Articles&rft.date=2003-07-10&rft.aulast=Stevens&rft.aufirst=Tab&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.physicspost.com%2Fscience-article-168.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">^</a> <cite class="kaynak kitap">Goldberg, Dave (2017). The Standard Model in a Nutshell. Princeton University Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-691-16759-6" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-691-16759-6">978-0-691-16759-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Standard+Model+in+a+Nutshell&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2017&rft.isbn=978-0-691-16759-6&rft.aulast=Goldberg&rft.aufirst=Dave&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-GreinerMuller-81">^ <a href="#cite_ref-GreinerMuller_81-0">a</a> <a href="#cite_ref-GreinerMuller_81-1">b</a> <cite class="kaynak kitap">Greiner, Walter; Müller, Berndt; Greiner, Walter (2009). Gauge theory of weak interactions: with 75 worked examples and exercises (4 bas.). Heidelberg: Springer. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-3-540-87842-1" title="Özel:KitapKaynakları/978-3-540-87842-1">978-3-540-87842-1</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Gauge+theory+of+weak+interactions%3A+with+75+worked+examples+and+exercises&rft.place=Heidelberg&rft.edition=4&rft.pub=Springer&rft.date=2009&rft.isbn=978-3-540-87842-1&rft.aulast=Greiner&rft.aufirst=Walter&rft.au=M%C3%BCller%2C+Berndt&rft.au=Greiner%2C+Walter&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">^</a> <cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Ruth_Durrer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ruth Durrer (sayfa mevcut değil)">Durrer, Ruth</a> (2008). The Cosmic Microwave Background. Cambridge University Press. ss. 41-42. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-521-84704-9" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-521-84704-9">978-0-521-84704-9</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cosmic+Microwave+Background&rft.pages=41-42&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-521-84704-9&rft.aulast=Durrer&rft.aufirst=Ruth&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKuvvet" class="Z3988">  </li> </ol></div></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q11402&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q11402&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q11402" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4032651-2">4032651-2</a></li> <li><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85050452">sh85050452</a></li> <li><a href="/wiki/Mill%C3%AE_Diyet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Millî Diyet Kütüphanesi">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00926874">00926874</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph314949&CON_LNG=ENG">ph314949</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007543324305171">987007543324305171</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuvvet&oldid=34269134">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuvvet&oldid=34269134</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Fiziksel_nicelikler" title="Kategori:Fiziksel nicelikler">Fiziksel nicelikler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kuvvet" title="Kategori:Kuvvet">Kuvvet</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kuvvet_sistemleri_ve_denge" title="Kategori:Kuvvet sistemleri ve denge">Kuvvet sistemleri ve denge</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:KB1_hatalar%C4%B1:_ba%C5%9Fl%C4%B1ks%C4%B1z_URL" title="Kategori:KB1 hataları: başlıksız URL">KB1 hataları: başlıksız URL</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_ana_madde_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler">Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NDL_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 20.44, 22 Kasım 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz. Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır. </li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuvvet&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-qmr87","wgBackendResponseTime":201,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.039","walltime":"1.397","ppvisitednodes":{"value":7551,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":195407,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2923,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":31,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":148688,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 953.265 1 -total"," 47.72% 454.932 1 Şablon:Kaynakça"," 19.26% 183.558 44 Şablon:Kitap_kaynağı"," 15.15% 144.457 1 Şablon:Klasik_mekanik"," 14.45% 137.772 1 Şablon:Sidebar_with_collapsible_lists"," 9.16% 87.336 25 Şablon:Web_kaynağı"," 7.10% 67.722 1 Şablon:Otorite_kontrolü"," 5.58% 53.167 10 Şablon:Akademik_dergi_kaynağı"," 4.80% 45.759 5 Şablon:Val"," 4.61% 43.950 20 Şablon:Ana"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.419","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5998352,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-l9g5j","timestamp":"20241122204649","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Kuvvet","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Kuvvet","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11402","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11402","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-01-07T19:57:15Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c3\/Force_examples.svg","headline":"k\u00fctleli bir cisme hareket kazand\u0131ran etki"}</script> </body> </html>