CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"/> <title>Jodendom - Wikikids</title> <script>document.documentElement.className="client-js";RLCONF={"wgBreakFrames":!1,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"11c0315bb19e5f62b81f0053","wgCSPNonce":!1,"wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":!1,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Jodendom","wgTitle":"Jodendom","wgCurRevisionId":885476,"wgRevisionId":885476,"wgArticleId":5131,"wgIsArticle":!0,"wgIsRedirect":!1,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Jodendom","Religie"],"wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Jodendom","wgRelevantArticleId":5131,"wgIsProbablyEditable":!1,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":!1,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir": "ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":!1};RLSTATE={"site.styles":"ready","noscript":"ready","user.styles":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.styles.legacy":"ready","mediawiki.toc.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.startup","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.gadget.EditCount2","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.implement("user.options@1hzgi",function($,jQuery,require,module){/*@nomin*/mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"});mw.user.options.set({"variant":"nl"}); });});</script> <link rel="stylesheet" href="/load.php?lang=nl&modules=ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cmediawiki.toc.styles%7Cskins.vector.styles.legacy&only=styles&skin=vector"/> <script async="" src="/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""/> <link rel="stylesheet" href="/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"/> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.35.13"/> <link rel="shortcut icon" href="/favicon.ico"/> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/opensearch_desc.php" title="Wikikids (nl)"/> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="https://wikikids.nl/api.php?action=rsd"/> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikikids Atom-feed" href="/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"/>  </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Jodendom rootpage-Jodendom skin-vector action-view skin-vector-legacy"> <div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice" class="mw-body-content"><div id="localNotice" lang="nl" dir="ltr"><p><span class="plainlinks"><b><a href="/Speciaal:GebruikerAanmaken" title="Speciaal:GebruikerAanmaken">Verbeter WikiKids vandaag nog!</a></b></span> </p></div></div> <div class="mw-indicators mw-body-content"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading" lang="nl">Jodendom</h1> <div id="bodyContent" class="mw-body-content"> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikikids</div> <div id="contentSub"></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naar navigatie springen</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Naar zoeken springen</a> <div id="mw-content-text" lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div class="mw-parser-output"><div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Star_of_David.svg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/langnl-300px-Star_of_David.svg.png" decoding="async" width="300" height="347" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/langnl-450px-Star_of_David.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/langnl-600px-Star_of_David.svg.png 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Star_of_David.svg" class="internal" title="Groter"></a></div>De Davidster is het belangrijkste symbool van het Jodendom</div></div></div> <table cellpadding="2" cellspacing="0" style="float:right; clear:right; text-align:center; width:210px; margin:0 0 1em 1em; border:1px solid #ccc; background-color:#FFFFFF; font-size:85%;"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="background:#D8BFD8; text-align:center"><big><span style="color:#FFFFFF; font-size:105%"><b>Hogere macht in het universum</b></span></big> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#FFFFFF; text-align:center"><div class="center"><div class="floatnone"><a href="/Bestand:Emanation_1.png" class="image"><img alt="Emanation 1.png" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Emanation_1.png/210px-Emanation_1.png" decoding="async" width="210" height="158" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Emanation_1.png/315px-Emanation_1.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Emanation_1.png/420px-Emanation_1.png 2x" /></a></div></div> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; background-color: #D8BFD8;"><span style="color:#FFFFFF;"><center><b>Namen</b></center></span><div style="background-color: #FFFFFF;"> <center><a href="/God" title="God">God</a> · <a href="/Allah" title="Allah">Allah</a> · <a href="/Jahweh" title="Jahweh">Jahweh</a> · <a href="/Brahman" title="Brahman">Brahman</a> · <a href="/Waheguru" title="Waheguru">Waheguru</a> · <a href="/Tao" title="Tao">Tao</a></center> </div></div> </td></tr> <tr> <td><div style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; background-color: #D8BFD8;"><span style="color:#FFFFFF;"><center><b>Geloofsovertuigingen</b></center></span><div style="background-color: #FFFFFF;"> <center><a href="/Monothe%C3%AFsme" title="Monotheïsme">Monotheïsme</a> · <a href="/Polythe%C3%AFsme" title="Polytheïsme">Polytheïsme</a> · <a href="/Panthe%C3%AFsme" title="Pantheïsme">Pantheïsme</a> · <a href="/De%C3%AFsme" title="Deïsme">Deïsme</a> · <a href="/Pande%C3%AFsme" title="Pandeïsme">Pandeïsme</a> · <a href="/Agnosticisme" title="Agnosticisme">Agnosticisme</a> · <a href="/Athe%C3%AFsme" title="Atheïsme">Atheïsme</a></center> </div></div> </div></td></tr> <tr> <td><div style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; background-color: #D8BFD8;"><span style="color:#FFFFFF;"><center><b>Godsdiensten</b></center></span><div style="background-color: #FFFFFF;"> <center><a href="/Christendom" title="Christendom">Christendom</a> · <a class="mw-selflink selflink">Jodendom</a> · <a href="/Islam" title="Islam">Islam</a> · <a href="/Hindoe%C3%AFsme" title="Hindoeïsme">Hindoeïsme</a> · <a href="/Boeddhisme" title="Boeddhisme">Boeddhisme</a></center> </div></div> </div></td></tr></tbody></table> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:EsnogaAmsterdam.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EsnogaAmsterdam.jpg/300px-EsnogaAmsterdam.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EsnogaAmsterdam.jpg/450px-EsnogaAmsterdam.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EsnogaAmsterdam.jpg/600px-EsnogaAmsterdam.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:EsnogaAmsterdam.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>De <a href="/Synagoge" title="Synagoge">synagoge</a> van Amsterdam</div></div></div> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Children_rounded_up_for_deportation.JPG" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Children_rounded_up_for_deportation.JPG/300px-Children_rounded_up_for_deportation.JPG" decoding="async" width="300" height="281" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/Children_rounded_up_for_deportation.JPG 1.5x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Children_rounded_up_for_deportation.JPG" class="internal" title="Groter"></a></div>Joodse kinderen worden verzameld om naar <a href="/Concentratiekamp" title="Concentratiekamp">concentratiekampen</a> en <a href="/index.php?title=Gaskamer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaskamer (de pagina bestaat niet)">gaskamers</a> gebracht te worden, waar ze waarschijnlijk zullen sterven.</div></div></div> <p>Het <b>jodendom</b> is het geloof van de Joden. Zij wonen voornamelijk in het <a href="/Midden-Oosten" title="Midden-Oosten">Midden-Oosten</a>. Joden geloven in <a href="/God" title="God">God</a>. Zij schrijven zijn naam als יהוה, in ons alfabet JHWH. Deze naam mag je niet uitspreken. Als je God wil zeggen, zeg je <i>Adonai, Elokiem of Hasjem ('ה of השם, let.: de naam)</i>. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="nl" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Inhoud</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Ontstaan"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Ontstaan</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Hebreeuwse_Bijbel"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Hebreeuwse Bijbel</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Gebeden_en_feestdagen"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Gebeden en feestdagen</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#Bekende_mensen"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Bekende mensen</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#Vervolgingen"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Vervolgingen</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-6"><a href="#Isra.C3.ABl"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Israël</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-7"><a href="#Buitenaards_leven"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Buitenaards leven</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-8"><a href="#Videoclips"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Videoclips</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-9"><a href="#Externe_links"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">Externe links</span></a></li> </ul> </div> <h2><span class="mw-headline" id="Ontstaan">Ontstaan</span></h2> <p>Het jodendom is ongeveer 3000-4000 jaar geleden ontstaan, maar het volk heeft niet echt een stichter. Het is voortgekomen uit vele ideeën en gedachten van <a href="/Profeet" title="Profeet">profeten</a>. De eerste stamvader was <a href="/Abraham_(aartsvader)" title="Abraham (aartsvader)">Abraham</a>. Er ontstonden 12 Joodse stammen, elke stam werd vernoemd naar één van de 12 zonen van <a href="/Jakob_(aartsvader)" title="Jakob (aartsvader)">Jakob</a>. Alle stammen hebben in <a href="/Egypte" title="Egypte">Egypte</a> gewoond. Egypte was toen nog een land dat geregeerd werd door <a href="/Farao" title="Farao">farao's</a>. De Joden waren slaven en moesten werken voor de Egyptenaren. Hier kwam <a href="/Mozes" title="Mozes">Mozes</a> uit voort, een uitverkorene van God met de opdracht om zijn volk te bevrijden. Hij bevrijdde zijn mensen van de slavernij en ze gingen op de vlucht voor de Egyptenaren. Daarbij gingen ze door de <a href="/Rode_Zee" title="Rode Zee">Rode Zee</a>. Volgens de Bijbel bad Mozes tot God. God liet de zee in tweeën splitsen tot aan de andere kant van het water, zodat er een pad ontstond. </p><p>Tijdens deze reis, ook door de woestijn, beklom Mozes de berg <a href="/index.php?title=Sina%C3%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinaï (de pagina bestaat niet)">Sinaï</a> om Gods woord te horen. Hij bleef 40 nachten (dus 41 dagen) op de berg en kwam terug met 2 stenen tafelen (een tafel is hier een stenen plaat). Daarop stonden de tien geboden (עֲשֶׂרֶת הַדִבְּרוֹת, letterlijk vertaald: de 10 gesproken). Deze 10 geboden zouden voortaan de leefregels van de Joden vormen. <a href="/Jozua" title="Jozua">Jozua</a> was de opvolger van Mozes en die mocht het <a href="/Beloofde_Land" title="Beloofde Land">Beloofde Land</a> veroveren. </p><p>Enkele eeuwen later leefde koning <a href="/Koning_David" title="Koning David">David</a>. Hij wordt gezien als de grootste joodse koning ooit. Hij is ook degene geweest die <a href="/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a> heeft veroverd. Zijn zoon <a href="/Salomo" title="Salomo">Salomo</a> heeft de tempel laten bouwen. In die tijd was het normaal dat volkeren elkaar bevochten in oorlogen. Dat gold ook voor de joden. Rond 721 voor Christus zijn de meeste van de 12 stammen vermoord. De belangrijkste overgebleven stam was <a href="/Juda" title="Juda">Juda</a>. Sindsdien spreken we over Joden. In 585 voor Christus werd ook deze stam veroverd en werd de tempel van Jeruzalem vernietigd. Die is weer herbouwd in de tijd van <a href="/Jezus_Christus" title="Jezus Christus">Jezus</a>. De <a href="/Romeinse_Rijk" title="Romeinse Rijk">Romeinen</a> hebben die een kleine 30 jaar na het leven van Jezus weer vernietigd tijdens de joodse opstand. Na een tweede joodse opstand tussen 132 en 135 na Christus, moesten alle joden het land uit. Dat wordt de <a href="/index.php?title=Diaspora&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diaspora (de pagina bestaat niet)">diaspora</a> genoemd. Sindsdien leefde de joden steeds als een minderheid tussen andere volkeren. Dat ging soms goed, maar soms ook niet. Nog weer later kwamen er zogeheten <a href="/index.php?title=Pogroms&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pogroms (de pagina bestaat niet)">pogroms</a>. Dit zijn gewelddadige aanvallen op de joden, waarbij hun <a href="/Woonomgeving" title="Woonomgeving">woonomgeving</a> werd vernietigd. </p><p>Tijdens de <a href="/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a> liet <a href="/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolf Hitler</a> een kleine 6 miljoen joden oppakken, transporteren en vermoorden, vaak in gaskamers. In 1948 werd de staat Israël opgericht, met <a href="/index.php?title=Ben-Gurion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ben-Gurion (de pagina bestaat niet)">Ben-Gurion</a> als eerste minister-president. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Hebreeuwse_Bijbel">Hebreeuwse Bijbel</span></h2> <p>Het heilige boek van de joden is de Hebreeuwse <a href="/Bijbel" title="Bijbel">Bijbel</a>. Het boek staat vol met verhalen over joodse personen van enkele duizenden jaren geleden. Hoe boek wordt nog steeds heel veel gelezen. Ook binnen het <a href="/Christendom" title="Christendom">christendom</a> wordt het veel gelezen. De Hebreeuwse Bijbel wordt er het <a href="/Oude_Testament" title="Oude Testament">Oude Testament</a> genoemd. Daardoor is de christelijke Bijbel voor een groot deel hetzelfde als de Hebreeuwse Bijbel. Beide boeken beginnen met <a href="/Genesis" title="Genesis">Genesis</a>, waar het <a href="/Scheppingsverhaal" title="Scheppingsverhaal">scheppingsverhaal</a> in staat. Ook op het heilige boek van de <a href="/Islam" title="Islam">islam</a> heeft de Hebreeuwse Bijbel veel invloed gehad. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Gebeden_en_feestdagen">Gebeden en feestdagen</span></h2> <p>De joden bidden op doordeweekse dagen drie keer. </p><p>De drie traditionele gebeden van de dag: </p> <ul><li>Sjacharit (שחרית) 's ochtends</li> <li>Mincha (מנחה) 's middags</li> <li>Ma'ariv (מעריב) 's avonds</li></ul> <p>Zaterdag is de rustdag van de joden, de sjabbat. Dat is net hetzelfde als de zondag bij de christenen. Op een Sjabbatochtend wordt er ook nog een <i>Moessaf</i> aan het Sjacharit gebed toegevoegd. Moessaf is een extra gebed dat op Sjabbat wordt toegevoegd. </p><p>Er zijn een aantal Joodse feestdagen, zoals <a href="/Pesach" title="Pesach">Pesach</a> (uittocht uit Egypte), <a href="/Chanoeka" title="Chanoeka">Chanoeka</a> (het lichtjesfeest), <a href="/Rosj_Hasjana" title="Rosj Hasjana">Rosj Hasjana</a> (Joods nieuwjaar) en de belangrijkste: <a href="/Jom_Kippoer" title="Jom Kippoer">Jom Kippoer</a>. </p><p>Een gebedshuis voor joden heet een <a href="/Synagoge" title="Synagoge">synagoge</a>. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Bekende_mensen">Bekende mensen</span></h2> <p>De mensen uit de <a href="/Bijbel" title="Bijbel">Bijbel</a> zijn wereldberoemd. Dat zijn <a href="/Abraham_(aartsvader)" title="Abraham (aartsvader)">Abraham</a>, <a href="/Mozes" title="Mozes">Mozes</a>, <a href="/Koning_David" title="Koning David">David</a>, <a href="/Jezus" class="mw-redirect" title="Jezus">Jezus</a> en <a href="/Paulus" class="mw-redirect" title="Paulus">Paulus</a>, maar er zijn er veel meer. Andere bekende joden zijn <a href="/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> en <a href="/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a>. Een van de bekendste Joodse mensen van de afgelopen eeuw is <a href="/Anne_Frank" title="Anne Frank">Anne Frank</a>. Een Joods meisje dat in de <a href="/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a> is vermoord door de nazi's. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Vervolgingen">Vervolgingen</span></h2> <p>In de loop van de geschiedenis hadden de Joden het vaak niet makkelijk. Het is door de <a href="/Romeinse_Rijk" title="Romeinse Rijk">Romeinen</a> dat de joden uit hun land werden gezet. Dat gebeurde een kleine 2000 jaar geleden. Joden waren altijd een minderheid in de landen waar ze woonden. Ze hadden hun eigen gebruiken en overtuigingen. Daarom werden ze nogal eens scheef aangekeken. Soms gingen ze in aparte woonwijken wonen en als er iets mis ging kregen de Joden de schuld. Met name in de 20<sup>ste</sup> eeuw zijn er veel Joden vermoord, tijdens de <a href="/Holocaust" title="Holocaust">Holocaust</a>. De <a href="/Nazi" title="Nazi">nazi</a>'s gingen alle huizen langs tijdens zogenaamde <a href="/Razzia" title="Razzia">razzia</a>'s en namen dan Joden mee. Deze werden op de trein gezet naar <a href="/Concentratiekamp" title="Concentratiekamp">concentratiekampen</a> in Oost-Europa, meestal Polen. Eenmaal in zo'n concentratiekamp aangekomen werden de mannen van de vrouwen en kinderen gescheiden. Mensen die nog sterk genoeg waren om te kunnen werken, moesten zwaar werk verrichten. Zwakkere mensen, zoals ouderen en kinderen, werden vaak meteen naar de gaskamers gebracht. Ze moesten zich uitkleden en de gaskamers inlopen, die wel wat weg hadden van douchecabines. Er kwam alleen geen water uit de douchekoppen, maar giftig gas, waardoor ze stierven. Er zijn nog steeds niet zoveel Joden als voor de <a href="/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a>. </p> <h2><span id="Israël"></span><span class="mw-headline" id="Isra.C3.ABl">Israël</span></h2> <p>Hoewel het joodse volk meer dan 1800 jaar niet in hun eigen land konden wonen, bleven ze hun geloof behouden. Na de oorlog vond de wereldgemeenschap, en dan vooral de <a href="/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> dat de Joden een eigen land mochten krijgen. Hoewel de Arabieren dit niet wilden, is de joodse staat toch gesticht. Er zijn toen veel Joden naar <a href="/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a> geëmigreerd (Dit wordt ook wel Aliya (עלייה) genoemd). Ook veel Joden uit islamitische landen zijn naar Israël verhuisd. Israël is het enige land ter wereld met een Joodse meerderheid. Sinds de stichting van de joodse staat is het land 4 maal in oorlog geweest met omringende Arabische landen. De laatste keer was in 1967. Toen hebben de joden het oostelijke deel van <a href="/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a> veroverd. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Buitenaards_leven">Buitenaards leven</span></h2> <p>Binnen het jodendom ging het al in de 13<sup>e</sup> eeuw over buitenaards leven. Toen dachten de mensen dat de omvang van het universum enig besef geeft aan Gods grootheid. Rabbi Albo zei dat buitenaardse wezens geen zelfstandige betekenis hebben, omdat het heelal voor de mensen is geschapen. Het jodendom sluit het bestaan van buitenaards leven niet uit, maar welk nut hebben deze schepselen en werelden? De <a href="/index.php?title=Kabbala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kabbala (de pagina bestaat niet)">Kabbala</a> geeft daar antwoord op: „Iedere Tsaddiek (heilige) krijgt een ster, waarin hij zijn spirituele capaciteiten kan ontplooien. De wijzen voorzagen een overbevolkte aarde en dat deze te weinig ruimte zou bieden voor alle Tsaddiekiem.” </p> <h2><span class="mw-headline" id="Videoclips">Videoclips</span></h2> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=i8mvzbtBkt0&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=1/">Het scheppingsverhaal over het begin van de aarde</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=093YZQZlpx0&list=PLi_srCikhtggjPJGyUJ7qE30LDUhKvvjm&index=5/">Abraham en zijn offer</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=JbQtMnKNrLY&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=61/">Mozes en de uittocht</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=ERgcmipzMBY&list=PLi_srCikhtggb0XZKcFfRUFK8Zew21W5y&index=62/">Mozes en de joodse feestdagen</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=5QDAzzJ7BaQ&list=PLi_srCikhtggjPJGyUJ7qE30LDUhKvvjm&index=13/">Jeruzalem en de tempel</a></li></ul> <h2><span class="mw-headline" id="Externe_links">Externe links</span></h2> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webkwestie.nl/jodendom/">webkwestie / webquest Jodendom (1)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webkwestie.nl/jodendom_02/">webkwestie / webquest Jodendom (2)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nik.nl/2014/12/jodendom-sluit-buitenaards-leven-niet-uit/">Jodendom sluit buitenaards leven niet uit</a></li></ul> <p><br /> </p> <table class="navigatiesjabloon" style="width:100%; clear:both; margin-top:1em; margin-bottom:-7px; border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f8f8f8;" cellpadding="0"> <tbody><tr> <th> </th> <th style="width:100%; font-size:12px; padding:3px 0; text-align:center; background-color:#ccccff; color:black;"><a href="/Wereldreligie" title="Wereldreligie">Wereldreligies</a> </th> <th> </th></tr> <tr> <td align="center" style="font-size:12px; padding:3px 0;" colspan="3"><a href="/Bahai" title="Bahai">Bahai</a> · <a href="/Boeddhisme" title="Boeddhisme">Boeddhisme</a> · <a href="/Christendom" title="Christendom">Christendom</a> · <a href="/Confucianisme" title="Confucianisme">Confucianisme</a> · <a href="/Hindoe%C3%AFsme" title="Hindoeïsme">Hindoeïsme</a> · <a href="/Islam" title="Islam">Islam</a> · <a href="/Ja%C3%AFnisme" title="Jaïnisme">Jaïnisme</a> · <a class="mw-selflink selflink">Jodendom</a> · <a href="/Shinto%C3%AFsme" title="Shintoïsme">Shintoïsme</a> · <a href="/Sikhisme" title="Sikhisme">Sikhisme</a> · <a href="/Tao%C3%AFsme" title="Taoïsme">Taoïsme</a> </td> <td valign="top"> </td></tr></tbody></table>    </div></div><div class="printfooter">Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "<a dir="ltr" href="https://wikikids.nl/index.php?title=Jodendom&oldid=885476">https://wikikids.nl/index.php?title=Jodendom&oldid=885476</a>"</div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/Speciaal:Categorie%C3%ABn" title="Speciaal:Categorieën">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/Categorie:Jodendom" title="Categorie:Jodendom">Jodendom</a></li><li><a href="/Categorie:Religie" title="Categorie:Religie">Religie</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Navigatiemenu</h2> <div id="mw-head">  <nav id="p-personal" class="vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" role="navigation" > <h3 id="p-personal-label"> <span>Persoonlijke hulpmiddelen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="pt-createaccount"><a href="/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Jodendom" title="Registreer je om een bijdrage toe te voegen aan WikiKids.">Account aanmaken</a></li><li id="pt-login"><a href="/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Jodendom" title="Meld je aan om een bijdrage toe te voegen aan WikiKids. [o]" accesskey="o">Inloggen</a></li></ul> </div> </nav> <div id="left-navigation">  <nav id="p-namespaces" class="vector-menu vector-menu-tabs vectorTabs" aria-labelledby="p-namespaces-label" role="navigation" > <h3 id="p-namespaces-label"> <span>Naamruimten</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="ca-nstab-main" class="selected"><a href="/Jodendom" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c">Artikel</a></li><li id="ca-talk" class="new"><a href="/index.php?title=Overleg:Jodendom&action=edit&redlink=1" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina (de pagina bestaat niet) [t]" accesskey="t">Overleg</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-variants" class="vector-menu-empty emptyPortlet vector-menu vector-menu-dropdown vectorMenu" aria-labelledby="p-variants-label" role="navigation" > <input type="checkbox" class="vector-menu-checkbox vectorMenuCheckbox" aria-labelledby="p-variants-label" /> <h3 id="p-variants-label"> <span>Varianten</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="menu vector-menu-content-list"></ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation">  <nav id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs vectorTabs" aria-labelledby="p-views-label" role="navigation" > <h3 id="p-views-label"> <span>Weergaven</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="ca-view" class="collapsible selected"><a href="/Jodendom">Lezen</a></li><li id="ca-viewsource" class="collapsible"><a href="/index.php?title=Jodendom&action=edit" title="Deze pagina is beveiligd.
U kunt wel de broncode bekijken. [e]" accesskey="e">Brontekst bekijken</a></li><li id="ca-history" class="collapsible"><a href="/index.php?title=Jodendom&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h">Geschiedenis</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-cactions" class="vector-menu-empty emptyPortlet vector-menu vector-menu-dropdown vectorMenu" aria-labelledby="p-cactions-label" role="navigation" > <input type="checkbox" class="vector-menu-checkbox vectorMenuCheckbox" aria-labelledby="p-cactions-label" /> <h3 id="p-cactions-label"> <span>Meer</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="menu vector-menu-content-list"></ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search"> <h3 > <label for="searchInput">Zoeken</label> </h3> <form action="/index.php" id="searchform"> <div id="simpleSearch"> <input type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikikids" title="Doorzoek Wikikids [f]" accesskey="f" id="searchInput"/> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> <input type="submit" name="fulltext" value="Zoeken" title="Alle pagina's op deze tekst doorzoeken" id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton"/> <input type="submit" name="go" value="OK" title="Naar een pagina met deze naam gaan als deze bestaat" id="searchButton" class="searchButton"/> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel"> <div id="p-logo" role="banner"> <a title="Naar de hoofdpagina gaan" class="mw-wiki-logo" href="/Hoofdpagina"></a> </div>  <nav id="p-Knoppen" class="vector-menu vector-menu-portal portal portal-first" aria-labelledby="p-Knoppen-label" role="navigation" > <h3 id="p-Knoppen-label"> <span>Knoppen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-De-Boomhut"><a href="/Wikikids:Boomhut">De Boomhut</a></li><li id="n-Help"><a href="/Wikikids:Alarm">Hulp</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Kids" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Kids-label" role="navigation" > <h3 id="p-Kids-label"> <span>Kids</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-KidsPortaal"><a href="/Portaal:Kids">KidsPortaal</a></li><li id="n-Nieuw-artikel-maken"><a href="/Wikikids:Meehelpen-NieuwePagina">Nieuw artikel maken</a></li><li id="n-Plaatje-uploaden"><a href="/Wikikids:Uploaden">Plaatje uploaden</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Volwassenen" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Volwassenen-label" role="navigation" > <h3 id="p-Volwassenen-label"> <span>Volwassenen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-HulpPortaal"><a href="/Portaal:Hulp">HulpPortaal</a></li><li id="n-Nieuwe-artikelen"><a href="/Speciaal:NieuwePaginas">Nieuwe artikelen</a></li><li id="n-Recente-Wijzigingen"><a href="/Speciaal:RecenteWijzigingen">Recente Wijzigingen</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Moderators" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Moderators-label" role="navigation" > <h3 id="p-Moderators-label"> <span>Moderators</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-Controleer-wijzigingen"><a href="https://wikikids.nl/index.php?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&limit=50&days=90&tagfilter__Filter%3A+Experimenteren_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Leeghalen_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Onjuist+blokverzoek_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Schuttingtaal_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Weghalen+categorie%C3%ABn+_color=c5&title=Speciaal:RecenteWijzigingen&urlversion=2" rel="nofollow">Controleer wijzigingen</a></li><li id="n-Filterlogboek"><a href="https://wikikids.nl/Speciaal:Filterlogboek?wpSearchUser=&wpSearchTitle=&wpSearchFilter=1%7C2%7C3%7C4%7C5%7C6%7C7%7C8%7C9%7C11%7C12%7C13%7C15%7C16%7C18%7C20%7C21%7C22%7C23%7C24%7C25%7C26%7C28%7C34" rel="nofollow">Filterlogboek</a></li><li id="n-Richtlijnen"><a href="/Wikikids:Richtlijnen_voor_moderatoren">Richtlijnen</a></li><li id="n-Blokkaderichtlijnen"><a href="/Wikikids:Richtlijnen_voor_moderatoren/blokkades">Blokkaderichtlijnen</a></li><li id="n-CheckUser-verzoek"><a href="/Wikikids:CUVerzoek">CheckUser-verzoek</a></li><li id="n-Blokverzoek"><a href="/Wikikids:Blokverzoek">Blokverzoek</a></li><li id="n-Uploaden"><a href="/Speciaal:WizardUploaden">Uploaden</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-tb" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-tb-label" role="navigation" > <h3 id="p-tb-label"> <span>Hulpmiddelen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="t-whatlinkshere"><a href="/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Jodendom" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j">Links naar deze pagina</a></li><li id="t-recentchangeslinked"><a href="/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Jodendom" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k">Gerelateerde wijzigingen</a></li><li id="t-specialpages"><a href="/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q">Speciale pagina's</a></li><li id="t-print"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p">Afdrukversie</a></li><li id="t-permalink"><a href="/index.php?title=Jodendom&oldid=885476" title="Permanente koppeling naar deze versie van de pagina">Permanente koppeling</a></li><li id="t-info"><a href="/index.php?title=Jodendom&action=info" title="Meer informatie over deze pagina">Paginagegevens</a></li></ul> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" role="contentinfo" > <ul id="footer-info" > <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 16 sep 2024 om 17:30.</li> </ul> <ul id="footer-places" > <li id="footer-places-privacy"><a href="/Wikikids:Privacybeleid" title="Wikikids:Privacybeleid">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/Wikikids:Info" title="Wikikids:Info">Over Wikikids</a></li> <li id="footer-places-disclaimer"><a href="/Wikikids:Algemene_disclaimer" class="mw-redirect" title="Wikikids:Algemene disclaimer">Disclaimers</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/"><img src="/resources/assets/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" srcset="/resources/assets/poweredby_mediawiki_132x47.png 1.5x, /resources/assets/poweredby_mediawiki_176x62.png 2x" width="88" height="31" loading="lazy"/></a></li> </ul> <div style="clear: both;"></div> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.151","walltime":"2.406","ppvisitednodes":{"value":116,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2718,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":201,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":4,"limit":40},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":100},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"timingprofile":["100.00% 3.922 1 -total"," 61.55% 2.414 1 Sjabloon:Wereldreligies"," 35.79% 1.404 1 Sjabloon:Zijbalk_God"," 30.35% 1.190 1 Sjabloon:Navigatie"]},"cachereport":{"timestamp":"20250106171429","ttl":3600,"transientcontent":false}}});});</script> <script> (function(i,s,o,g,r,a,m){i['GoogleAnalyticsObject']=r;i[r]=i[r]||function(){ (i[r].q=i[r].q||[]).push(arguments)},i[r].l=1*new Date();a=s.createElement(o), m=s.getElementsByTagName(o)[0];a.async=1;a.src=g;m.parentNode.insertBefore(a,m) })(window,document,'script','//www.google-analytics.com/analytics.js','ga'); ga('create', 'UA-383337-35', 'auto'); ga('set', 'anonymizeIp', true); ga('send', 'pageview'); </script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgBackendResponseTime":2444});});</script></body> </html>