CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Մահվան ճամբարներ - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"fb543bb9-0760-46ba-9ffb-59b4579a0058","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Մահվան_ճամբարներ","wgTitle":"Մահվան ճամբարներ","wgCurRevisionId":10113707,"wgRevisionId":10113707,"wgArticleId":753875,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Webarchive template wayback links","Pages using ISBN magic links","Գերմանիան Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում","Երրորդ ռայխի մահվան ճամբարներ","Համակենտրոնացման ճամբարներ","Հոլոքոստ","Հոլոքոստի վայրեր", "Մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություններ","Նացիստական Գերմանիա","Նացիստական Գերմանիայի համակենտրոնացման ճամբարներ","Ցեղասպանություն"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Մահվան_ճամբարներ","wgRelevantArticleId":753875,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[], "wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q153813","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage": "ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg/1200px-Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="921"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg/800px-Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="614"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg/640px-Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="491"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Մահվան ճամբարներ - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Մահվան_ճամբարներ rootpage-Մահվան_ճամբարներ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Նկարագիր" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Նկարագիր"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Նկարագիր</span> </div> </a> <ul id="toc-Նկարագիր-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ոչնչացման_տեխնոլոգիաներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ոչնչացման_տեխնոլոգիաներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Ոչնչացման տեխնոլոգիաներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ոչնչացման_տեխնոլոգիաներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Վիճակագրություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Վիճակագրություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Վիճակագրություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Վիճակագրություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գրականություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրականություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Գրականություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրականություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արտաքին_հղումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Արտաքին_հղումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Արտաքին հղումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Արտաքին_հղումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Մահվան ճամբարներ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 54 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-54" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">54 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Vernichtungslager" title="Vernichtungslager – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Vernichtungslager" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1_%D8%A5%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A9" title="معسكر إبادة – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="معسكر إبادة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%BCm_d%C3%BC%C5%9F%C9%99rg%C9%99si" title="Ölüm düşərgəsi – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Ölüm düşərgəsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B2_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0" title="নির্মূল শিবির – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="নির্মূল শিবির" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kamp-diouenna%C3%B1" title="Kamp-diouennañ – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Kamp-diouennañ" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Camp_d%27extermini" title="Camp d'extermini – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Camp d'extermini" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%86%D9%85%DB%95%DA%B5%DA%AF%DB%95%DB%8C_%D9%84%DB%95%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="کۆمەڵگەی لەناوبردن – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کۆمەڵگەی لەناوبردن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vyhlazovac%C3%AD_t%C3%A1bor" title="Vyhlazovací tábor – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vyhlazovací tábor" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Gwersyll_difa" title="Gwersyll difa – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Gwersyll difa" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Udryddelseslejr" title="Udryddelseslejr – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Udryddelseslejr" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Vernichtungslager" title="Vernichtungslager – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Vernichtungslager" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Kamp%C3%AA_q%C4%B1rkerd%C4%B1%C5%9Fi" title="Kampê qırkerdışi – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kampê qırkerdışi" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B1%CE%B6%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CF%8C%CF%80%CE%B5%CE%B4%CE%B1_%CE%B5%CE%BE%CF%8C%CE%BD%CF%84%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82" title="Ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Camp_ad_sterm%C3%ACni" title="Camp ad stermìni – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Camp ad stermìni" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Extermination_camp" title="Extermination camp – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Extermination camp" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ekstermejo" title="Ekstermejo – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ekstermejo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Campo_de_exterminio" title="Campo de exterminio – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Campo de exterminio" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sarraski-esparru" title="Sarraski-esparru – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sarraski-esparru" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%B1%DA%AF" title="اردوگاه مرگ – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اردوگاه مرگ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tuhoamisleiri" title="Tuhoamisleiri – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tuhoamisleiri" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Centres_d%27extermination_nazis" title="Centres d'extermination nazis – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Centres d'extermination nazis" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Ferneatigingskamp" title="Ferneatigingskamp – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Ferneatigingskamp" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%97%D7%A0%D7%94_%D7%94%D7%A9%D7%9E%D7%93%D7%94" title="מחנה השמדה – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="מחנה השמדה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Logor_smrti" title="Logor smrti – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Logor smrti" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kamp_pemusnahan" title="Kamp pemusnahan – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Kamp pemusnahan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Campo_di_sterminio" title="Campo di sterminio – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Campo di sterminio" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B5%B6%E6%BB%85%E5%8F%8E%E5%AE%B9%E6%89%80" title="絶滅収容所 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="絶滅収容所" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%88%EB%A9%B8_%EC%88%98%EC%9A%A9%EC%86%8C" title="절멸 수용소 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="절멸 수용소" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Vornichtungslajer" title="Vornichtungslajer – քյոլներեն" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Vornichtungslajer" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="քյոլներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Naikinimo_stovykla" title="Naikinimo stovykla – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Naikinimo stovykla" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kem_penghapusan" title="Kem penghapusan – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kem penghapusan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%97%E0%A5%81_%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AA" title="स्याइगु क्याम्प – նեվարերեն" lang="new" hreflang="new" data-title="स्याइगु क्याम्प" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="նեվարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Vernietigingskamp" title="Vernietigingskamp – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Vernietigingskamp" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/D%C3%B8dsleir" title="Dødsleir – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Dødsleir" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Tilintetgj%C3%B8relsesleir" title="Tilintetgjørelsesleir – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Tilintetgjørelsesleir" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Camp_d%27exterminacion" title="Camp d'exterminacion – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Camp d'exterminacion" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ob%C3%B3z_zag%C5%82ady" title="Obóz zagłady – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Obóz zagłady" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Campo_de_exterm%C3%ADnio" title="Campo de extermínio – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Campo de extermínio" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Lag%C4%83r_de_exterminare" title="Lagăr de exterminare – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Lagăr de exterminare" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%8F_%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Лагеря смерти нацистской Германии – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Лагеря смерти нацистской Германии" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Logor_smrti" title="Logor smrti – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Logor smrti" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Extermination_camp" title="Extermination camp – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Extermination camp" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Uni%C4%8Devalno_tabori%C5%A1%C4%8De" title="Uničevalno taborišče – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Uničevalno taborišče" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Kamba_dzekuuraya" title="Kamba dzekuuraya – շոնա" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Kamba dzekuuraya" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="շոնա" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kampi_i_shfarosjes" title="Kampi i shfarosjes – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kampi i shfarosjes" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80_%D1%81%D0%BC%D1%80%D1%82%D0%B8" title="Логор смрти – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Логор смрти" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6rintelsel%C3%A4ger" title="Förintelseläger – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Förintelseläger" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0" title="ค่ายมรณะ – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="ค่ายมรณะ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mha_kamp%C4%B1" title="İmha kampı – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İmha kampı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B7%D1%83%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%8B%D0%BD_%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%8C%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Узуткаашкын лагерьлери – տուվերեն" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Узуткаашкын лагерьлери" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="տուվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D1%96%D1%80_%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%96" title="Табір смерті – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Табір смерті" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Natsistlarning_o%CA%BBlim_lagerlari" title="Natsistlarning oʻlim lagerlari – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Natsistlarning oʻlim lagerlari" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BA%A1i_h%C3%A0nh_quy%E1%BA%BFt" title="Trại hành quyết – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Trại hành quyết" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%BB%85%E7%B5%95%E7%87%9F" title="滅絕營 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="滅絕營" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q153813#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&oldid=10113707" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&id=10113707&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2584%25D5%25A1%25D5%25B0%25D5%25BE%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25B3%25D5%25A1%25D5%25B4%25D5%25A2%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25B6%25D5%25A5%25D6%2580"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2584%25D5%25A1%25D5%25B0%25D5%25BE%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25B3%25D5%25A1%25D5%25B4%25D5%25A2%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25B6%25D5%25A5%25D6%2580"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nazi_extermination_camps" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q153813" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><div class="infobox" style="clear:right;margin:0 0 0.4em 0.4em;background-color:#f9f9f9;float:right;padding:0 0.4em;border:1px solid #aaa;width:350px"><div style="background-color:LightGrey;text-align:center;font-weight:bold;padding:0em 0.4;margin:0em 0;font-size:120%">Մահվան ճամբարներ</div><div style="text-align:center;padding:0.0em 0.4"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar,_Germany.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg/313px-Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg" decoding="async" width="313" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg/469px-Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg/625px-Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2303" /></a></span></div><table style="line-height:140%;table-layout:fixed;text-align:left;word-break:break-word;padding-bottom:0.5em;width:100%;hyphens:auto;font-size:100%"><caption style="background-color:LightGrey;margin-top:0.4em;font-weight:bold;margin:0.5em 0;padding:1em 1"><span><span>State crime</span>, <span><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A5%D5%B4_%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%B2%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%81%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն">Հանցագործություն մարդկության հանդեպ</a></span>, <span><a href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ցեղասպանություն">ցեղասպանություն</a></span></span><sup class="noprint Inline-Template"> <span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q153813#P31" title="Խմբագրել Wikidata"><img alt="Խմբագրել Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/8px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="8" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/16px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></sup></caption><tbody><tr><th scope="row" colspan="1" style="vertical-align:text-top">Ենթակատեգորիա</th><td colspan="2" style="vertical-align:text-top"><span><span><a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Նացիստական համակենտրոնացման ճամբարներ">Նացիստական համակենտրոնացման ճամբարներ</a></span></span><sup class="noprint Inline-Template"> <span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q153813#P279" title="Խմբագրել Wikidata"><img alt="Խմբագրել Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/8px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="8" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/16px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></sup></td></tr><tr><th scope="row" colspan="1" style="vertical-align:text-top">Կիրառությունը</th><td colspan="2" style="vertical-align:text-top"><span><span><a href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ցեղասպանություն">ցեղասպանություն</a></span></span><sup class="noprint Inline-Template"> <span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q153813#P366" title="Խմբագրել Wikidata"><img alt="Խմբագրել Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/8px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="8" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/16px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></sup></td></tr><tr><th scope="row" colspan="1" style="vertical-align:text-top">Վայր</th><td colspan="2" style="vertical-align:text-top"><span><span><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Լեհաստան">Լեհաստան</a></span></span><sup class="noprint Inline-Template"> <span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q153813#P276" title="Խմբագրել Wikidata"><img alt="Խմբագրել Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/8px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="8" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/16px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></sup></td></tr><tr><th scope="row" colspan="1" style="vertical-align:text-top">Օգտագործող</th><td colspan="2" style="vertical-align:text-top"><span><span><a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Նացիստական Գերմանիա">Նացիստական Գերմանիա</a></span>, <span><a href="/wiki/%D5%8D%D5%8D_(%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="ՍՍ (կազմակերպություն)">ՍՍ</a></span>, <span><a href="/wiki/%C2%AB%D5%84%D5%A5%D5%BC%D5%A1%D5%AE_%D5%A3%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%AD%C2%BB_%D5%BB%D5%B8%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="«Մեռած գլուխ» ջոկատներ">«Մեռած գլուխ» ջոկատներ</a></span></span><sup class="noprint Inline-Template"> <span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q153813#P1535" title="Խմբագրել Wikidata"><img alt="Խմբագրել Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/8px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="8" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/16px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></sup></td></tr><tr><th scope="row" colspan="1" style="vertical-align:text-top">Կազմված է</th><td colspan="2" style="vertical-align:text-top"><span><span><a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%B4" title="Օսվենցիմ">Օսվենցիմ</a></span>, <span><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%AF" title="Մայդանեկ">Մայդանեկ</a></span>, <span><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%A2%D5%B8%D6%80" title="Սոբիբոր">Սոբիբոր</a></span>, <span><a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A5%D5%A2%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AF%D5%A1" title="Տրեբլինկա">Տրեբլինկա</a></span>, <span><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%AA%D5%A5%D6%81" title="Բելժեց">Բելժեց</a></span>, <span><a href="/wiki/%D4%BD%D5%A5%D5%AC%D5%B4%D5%B6%D5%B8" title="Խելմնո">Խելմնո</a></span>, <span>gas chamber</span></span><sup class="noprint Inline-Template"> <span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q153813#P527" title="Խմբագրել Wikidata"><img alt="Խմբագրել Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/8px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="8" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/16px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></sup></td></tr></tbody></table></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:WW2-Holocaust-Europe.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/WW2-Holocaust-Europe.png/220px-WW2-Holocaust-Europe.png" decoding="async" width="220" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/WW2-Holocaust-Europe.png/330px-WW2-Holocaust-Europe.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/WW2-Holocaust-Europe.png/440px-WW2-Holocaust-Europe.png 2x" data-file-width="1310" data-file-height="1090" /></a><figcaption>Հրեաներին դեպի մահվան ճամբարներ փոխադրելու քարտեզը</figcaption></figure> <p><b>Մահվան ճամբարներ</b> (<a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Գերմաներեն">գերմ.</a>՝ <span lang="de">Vernichtungslager</span>՝ <i>ոչնչացման ճամբարներ</i>), հատուկ հաստատություններ, որտեղ զանգվածային ոչնչացման են ենթարկել մարդկանց հատուկ խմբերի։ Առաջին <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80" title="Համակենտրոնացման ճամբար">համակենտրոնացման ճամբարները</a> <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Նացիստական Գերմանիա">Նացիստական Գերմանիայում</a> ստեղծվել են, որպեսզի մեկուսացնեն և ներկալեն այն մարդկանց, որոնք կասկածվում են նացիստական ռեժիմի դեմ ընդդիմանալու համար։ Սակայն շուտով մահվան ճամբարները դարձան տարբեր ազգությունների կամ «ցածր» <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Ռասիզմ">ռասայի</a> մարդկանց ոչնչացման հսկա մեքենաներ և տարածվեցին հիմնականում այն վայրերում, որոնք գրավել էր <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Գերմանիա">Գերմանիան</a> <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ">Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի</a> ժամանակ. այս ճամբարները որոշիչ դեր են կատարել <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B8%D5%BD%D5%BF" title="Հոլոքոստ">հրեաների հոլոքոստի</a> իրականացման գործում։ <a href="/wiki/1941" title="1941">1941</a> թվականից նացիստները ստեղծեցին 4 մահվան ճամբարներ, որոնք հատուկ մարդկանց ոչնչացնելու համար էին, և ևս 2 համակենտրոնացման ճամբարներ՝ զանգվածային սպանություններ իրագործելու նպատակով։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Նկարագիր"><span id=".D5.86.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.A3.D5.AB.D6.80"></span>Նկարագիր</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Նկարագիր" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Նկարագիր"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D5%80%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հրեաներ">Հրեաների</a> հոլոքոստի, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B6%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գնչուների ցեղասպանություն">գնչուների ցեղասպանության</a> և գերիների սպանությունն իրականացնելու նպատակով նացիստական մահվան ճամբարները կառուցվել են հատուկ նախագծով։ Այն հաշվարկված էր հանձնարարված քանակի մարդկանց ոչնչացնելու հզորությամբ։ Ճամբարներում ոչնչացվեց տարբեր ազգային պատկանելության, «ցածր» ռասայի և <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%8C%D5%A1%D5%B5%D5%AD" class="mw-redirect" title="Երրորդ Ռայխ">Երրորդ ռայխին</a> թշնամի համարվող բնակչությունը։ Մահվան ճամբարները այնպես էին նախագծված, որ հեշտությամբ ու աննկատ կատարվեին զանգվածային բնաջնջումներն ու սպանությունները։ </p><p>Մարդկանց կոտորածներն այս ճամբարներում անընդհատ բնույթ ու շարժ ունեցող փուլերի հերթականություն էր։ Մահվան ճամբարները, որոնք նախատեսված էին <a href="/wiki/%D5%80%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հրեաներ">հրեաներին</a> և <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B6%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Գնչուներ">գնչուներին</a> զանգվածաբար ոչնչացնելու համար, հետևյալներն էին. </p> <ul><li><a href="/wiki/%D4%BD%D5%A5%D5%AC%D5%B4%D5%B6%D5%B8" title="Խելմնո">Խելմնո</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A5%D5%A2%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AF%D5%A1" title="Տրեբլինկա">Տրեբլինկա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%AA%D5%A5%D6%81" title="Բելժեց">Բելժեց</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%A2%D5%B8%D6%80" title="Սոբիբոր">Սոբիբոր</a></li></ul> <p>Վերոնշյալները ընդհանուր առմամբ իրականացնում էին այսպես կոչված <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%B5%D5%B6%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ռեյնհարդ գործողություն">«Ռեյնհարդ գործողությունը»</a>։ Մյուս մահվան ճամբարներն էին. </p> <ul><li><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%AF" title="Մայդանեկ">Մայդանեկ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%B4" title="Օսվենցիմ">Օսվենցիմ</a></li></ul> <p>Վերոնշյալ երկուսը համակենտրոնացման ճամբարներ էին և տեղաբաշխված էին <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Լեհաստան">Լեհաստանի</a> տարածքում։ <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Գերմանիա">Գերմանիայում</a> այդպիսի ճամբարներից էին. </p> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%A5%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AC%D5%A4" title="Բուխենվալդ">Բուխենվալդ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%B8%D6%82_(%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80)" title="Դախաու (համակենտրոնացման ճամբար)">Դախաու</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A2%D6%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AF" title="Ռավենսբրյուկ">Ռավենսբրյուկ</a> (առաջին համակենտրոնացման ճամբարը կանանց համար)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։</li></ul> <p>Մահվան ճամբարների շարքին են դասվում նաև այլ համակենտրոնացման ճամբարները, որոնցում նույնպես գերիների զանգվածային սպանություններ են տեղի ունեցել։ Դրանց թվին են պատկանում. </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%85%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յասենովաց (դեռ գրված չէ)">Յասենովացը</a> (հրեաների և սերբերի համար նախատեսնված) <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%A1" title="Խորվաթիա">Խորվաթիայում</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%AB_%D5%8F%D6%80%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D6%81" title="Մալի Տրոստենեց">Մալի Տրոստենեցը</a> <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Բելառուս">Բելառուսում</a>։</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ոչնչացման_տեխնոլոգիաներ"><span id=".D5.88.D5.B9.D5.B6.D5.B9.D5.A1.D6.81.D5.B4.D5.A1.D5.B6_.D5.BF.D5.A5.D5.AD.D5.B6.D5.B8.D5.AC.D5.B8.D5.A3.D5.AB.D5.A1.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ոչնչացման տեխնոլոգիաներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Ոչնչացման տեխնոլոգիաներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Ոչնչացման տեխնոլոգիաներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:GasChambersInside.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/GasChambersInside.jpg/220px-GasChambersInside.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/GasChambersInside.jpg/330px-GasChambersInside.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/GasChambersInside.jpg/439px-GasChambersInside.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption>Գազախցիկ (<a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%B8%D6%82_(%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80)" title="Դախաու (համակենտրոնացման ճամբար)">Դախաու</a>)</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Bundesarchiv_Bild_183-R69919,_KZ_Auschwitz,_Brillen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Bundesarchiv_Bild_183-R69919%2C_KZ_Auschwitz%2C_Brillen.jpg/220px-Bundesarchiv_Bild_183-R69919%2C_KZ_Auschwitz%2C_Brillen.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Bundesarchiv_Bild_183-R69919%2C_KZ_Auschwitz%2C_Brillen.jpg/330px-Bundesarchiv_Bild_183-R69919%2C_KZ_Auschwitz%2C_Brillen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Bundesarchiv_Bild_183-R69919%2C_KZ_Auschwitz%2C_Brillen.jpg/440px-Bundesarchiv_Bild_183-R69919%2C_KZ_Auschwitz%2C_Brillen.jpg 2x" data-file-width="2528" data-file-height="1792" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%B4" title="Օսվենցիմ">Օսվենցիմում</a> սպանված անձանց ակնոցների կույտը</figcaption></figure> <p>Օսվենցիմ և Մայդանեկ կալանավոր հրեաներին և գնչուներին բերում էին բեռնատար <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B6" title="Վագոն">վագոններով</a>, որտեղ ծարավից ու <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Թթվածին">թթվածնի</a> պակասից մեծ թվով մարդիկ էին զոհվում։ Տեղ հասնելուն պես մարդկանց տեսակավորում էին։ Ընտրվածներին անմիջապես տանում էին <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%A6%D5%AB_%D5%AD%D6%81%D5%AB%D5%AF" title="Գազի խցիկ">գազի խցիկներ</a>։ Առաջին հերթին ընտրում էին կանանց, երեխաներին, ծերերին և անաշխատունակներին։ Նրանց լողանալու պատրվակով մտցնում էին գազային խցիկներ, ջուրը բացում և ընթացքում օդելույզի միջոցով լցնում <a href="/wiki/%D5%91%D5%AB%D5%AF%D5%AC%D5%B8%D5%B6_B" title="Ցիկլոն B">Ցիկլոն B</a> թույնը։ Մնացածին, ովքեր անմիջապես չէին ընտրվել գազախցիկ տարվելու համար, ձեռքերին <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%BB%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D6%84" title="Դաջվածք">դաջում</a> էին իրենց համարանիշները։ Նրանց սպասվում էր տաժանակիր աշխատանք, սով։ Ովքեր հիվանդանում էին կամ թուլանում սովածությունից, անմիջապես ուղարկում էին գազախցիկներ։ </p><p>Տրեբլինկայում, Խելմնոյում, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%AA%D5%A5%D6%81" title="Բելժեց">Բելժեցում</a>, Սոբիբորում կենդանի էին թողնում միայն նրանց, ովքեր օգնում էին հավաքել դիակները գազախցիկներից և տարածքից։ Ինչպես նաև կալանավորների իրերը տեսակավորողներին և հսկիչներին։ Հերոսական դրվագներ նույնպես արձանագրվել են մահվան ճամբարներում։ Շիդլիցի <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%B6%D5%A1%D5%A9%D5%A1%D5%B2" class="mw-redirect" title="Առանձնաթաղ">առանձնաթաղի</a> հրեաները <a href="/wiki/1942" title="1942">1942</a> թվականի նոյեմբերին ապստամբեցին Տրեբլինկա ճամբարում. սակայն պահակախմբի ձեռամբ կոտորվել են։ </p><p><a href="/wiki/1943" title="1943">1943</a> թվականի հոկտեմբերին Սոբիբորի կալանավորները ապստամբեցին։ 400 մարդկանցից, ընդամենը 60-ը կարողացան անցնել ցանկապատները և հասնել <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%84%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն">խորհրդային</a> <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Պարտիզաններ">պարտիզաններին</a>։ <a href="/wiki/1944" title="1944">1944</a> թվականի հոկտեմբերին Օսվենցիմի կալանավորները, որոնք դիակներ ու իրեր հավաքելու պարտականությունն էին իրականացնում, պայթեցրին <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դիակիզարան (դեռ գրված չէ)">դիակիզարանը</a>, որի արդյունքում գրեթե բոլոր ապստամբները մահացան։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Վիճակագրություն"><span id=".D5.8E.D5.AB.D5.B3.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Վիճակագրություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Վիճակագրություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Վիճակագրություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ըստ հաշվարկների, մահվան ճամբարներում սպանվածների թիվը կազմում է ավելի քան երեք միլիոն մարդ. </p> <table class="wikitable" style="font-size: 90%;"> <tbody><tr> <th>Մահվան ճամբար </th> <th>Ոչնչացված մարդկանց թիվը </th> <th>Ժամանակահատված </th> <th>Պետությունները, որտեղ գտնվել են ճամբարները </th> <th>Ոչնչացման գործիքներ </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%B4" title="Օսվենցիմ">Օսվենցիմ</a> </td> <td align="right">1,100,000<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1940 մայիս – 1945 հունվար </td> <td>Լեհաստան </td> <td>Ցիկլոն B-ով գազախցիկում թունավորում </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A5%D5%A2%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AF%D5%A1" title="Տրեբլինկա">Տրեբլինկա</a> </td> <td align="right">800,000<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>22 հուլիս 1942 – 19 հոկտեմբեր 1943 </td> <td>Լեհաստան </td> <td>Ածխագազային խցիկներ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%AA%D5%A5%D6%81" title="Բելժեց">Բելժեց</a> </td> <td align="right">600,000<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>17 մարտ 1942 – 1943 հունիս </td> <td>Լեհաստան </td> <td>Ածխագազային խցիկներ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D4%BD%D5%A5%D5%AC%D5%B4%D5%B6%D5%B8" title="Խելմնո">Խելմնո</a> </td> <td align="right">320,000<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td style="white-space:nowrap">8 դեկտեմբեր 1941 – մարտ 1943,<br />հունիս 1944 – 18 հունվար 1945 </td> <td>Լեհաստան </td> <td>Ածխածնային թունավորումներ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%A2%D5%B8%D6%80" title="Սոբիբոր">Սոբիբոր</a> </td> <td align="right">250,000<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>16 մայիս 1942 – 17 հոկտեմբեր 1943 </td> <td>Լեհաստան </td> <td>Ածխագազային խցիկներ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%AF" title="Մայդանեկ">Մայդանեկ</a> </td> <td align="right">80,000 <sup id="cite_ref-Reszka-GW_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Reszka-GW-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>Հոկտեմբեր 1, 1941 – հուլիս 22, 1944 </td> <td>Լեհաստան </td> <td>Ցիկլոն B-ով գազախցիկում թունավորում </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%AB_%D5%8F%D6%80%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D6%81" title="Մալի Տրոստենեց">Մալի Տրոստենեց</a> </td> <td align="right">65,000<sup id="cite_ref-YV_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-YV-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1941 կեսերից մինչև 28 հունիս 1944 </td> <td>Բելառուս </td> <td>Գնդակահարություններ<sup id="cite_ref-YV-PDF_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-YV-PDF-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%AB%D5%B7%D5%BF%D5%A5" title="Սայմիշտե">Սայմիշտե</a> </td> <td align="right">23,000<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>28 հոկտեմբեր 1941 – հուլիս 1944 </td> <td>Սերբիա </td> <td>Ածխագազային խցիկներ </td></tr> <tr style="background:#e1e9ee;"> <td><b>Ընդհանուր</b> </td> <td colspan="4" align="center"><b>3,115,000 – 3,215,000</b> <sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10007327">KILLING CENTERS</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFUSHMM.org" class="citation web cs1">USHMM.org. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10005189">«Auschwitz»</a>. «It is estimated that the SS and police deported at a minimum 1.3 million people to Auschwitz complex between 1940 and 1945. Of these, the camp authorities murdered 1.1 million." (Number includes victims killed in other Auschwitz camps.)»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Auschwitz&rft.au=USHMM.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ushmm.org%2Fwlc%2Farticle.php%3Flang%3Den%26ModuleId%3D10005189&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">The Höfle Telegram indicates some 700,000 killed by 31 December 1942, yet the camp functioned until 1943, hence the true deaths total likely is greater. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130923030356/http://www.nizkor.org/faqs/reinhard/reinhard-faq-13.html">«Reinhard: Treblinka Deportations»</a>. Nizkor.org. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nizkor.org/faqs/reinhard/reinhard-faq-13.html">օրիգինալից</a> 2013 թ․ սեպտեմբերի 23-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Reinhard%3A+Treblinka+Deportations&rft.pub=Nizkor.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nizkor.org%2Ffaqs%2Freinhard%2Freinhard-faq-13.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFUSHMM.org" class="citation web cs1">USHMM.org. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10005191">«Belzec»</a>. «Between March and December 1942, the Germans deported some 434,500 Jews, and an indeterminate number of Poles and Roma (Gypsies) to Belzec, to be killed.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Belzec&rft.au=USHMM.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ushmm.org%2Fwlc%2Farticle.php%3Flang%3Den%26ModuleId%3D10005191&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFUSHMM.org" class="citation web cs1">USHMM.org. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005194">«Chełmno»</a>. «In total, the SS and the police killed some 152,000 people in Chełmno.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Che%C5%82mno&rft.au=USHMM.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ushmm.org%2Fwlc%2Fen%2Farticle.php%3FModuleId%3D10005194&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">In all, the Germans and their auxiliaries killed at least 170,000 people at Sobibór. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10005192">Holocaust Encyclopedia.</a></span> </li> <li id="cite_note-Reszka-GW-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Reszka-GW_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text">A recent study reduced the estimated number of deaths at Majdanek, <i>[in:]</i> "Majdanek Victims Enumerated" by Pawel P. Reszka, Lublin, <i>Gazeta Wyborcza</i> 12 December 2005, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://auschwitz.org/en/museum/news/majdanek-victims-enumerated-changes-in-the-history-textbooks,44.html">reproduced</a> on the site of the Auschwitz–Birkenau Museum: Lublin scholar Tomasz Kranz established new figure which the Majdanek museum staff consider authoritative. Earlier calculations were greater: ca. 360,000, in a much-cited 1948 publication by Judge Zdzisław Łukaszkiewicz, of the Main Commission for the Investigation of Nazi Crimes in Poland; and ca. 235,000, in a 1992 article by Dr. Czeslaw Rajca, formerly of the Majdanek museum. However, the number of those whose deaths the camp administration did not register remains unknown.</span> </li> <li id="cite_note-YV-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-YV_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Yad Vashem, <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130921061229/http://www.yadvashem.org/odot_pdf/microsoft%20word%20-%206636.pdf">«Maly Trostinets»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.yadvashem.org/odot_pdf/microsoft%20word%20-%206636.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2013 թ․ սեպտեմբերի 21-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 1-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Maly+Trostinets&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.yadvashem.org%2Fodot_pdf%2Fmicrosoft%2520word%2520-%25206636.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-YV-PDF-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-YV-PDF_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text">At the Maly Trostenets extermination camp in Belarus, USSR, some 65,000 Jews were murdered according to Yad Vashem (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081217235050/http://www1.yadvashem.org/odot_pdf/microsoft%20word%20-%206636.pdf">PDF file, direct download</a>) whilst the estimated number of 200,000 people perished in the Trostenets area. See also: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090116070821/http://www1.yadvashem.org/education/MainCamps/eng1.html">Yad Vashem overview.</a> Internet Archive.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">According to the Helsinki Committee for Human Rights in Serbia, after the war overall death toll was greatly exaggerated by the communists for political purposes. The real number of inmates killed was about 20,000. – <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSlobodanka_Ast" class="citation web cs1">Slobodanka Ast (2011 թ․ նոյեմբեր). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.helsinki.org.rs/hcharter_t39a03.html">«Patriotic Tears and Calculations»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Patriotic+Tears+and+Calculations&rft.au=Slobodanka+Ast&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.helsinki.org.rs%2Fhcharter_t39a03.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Holocaust Encyclopedia, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005144">NAZI CAMPS.</a> United States Holocaust Memorial Museum.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Terese Pencak Schwartz, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Holocaust/NonJewishVictims.html">The Holocaust: Non-Jewish Victims.</a> Jewish Virtual Library.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գրականություն"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Գրականություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Գրականություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Գրականություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Adalbert Rückerl (Hrsg.): <i>Nationalsozialistische Vernichtungslager im Spiegel deutscher Strafprozesse. Belzec, Sobibor, Treblinka, Chelmno</i>. Deutscher Taschenbuch Verlag, München 1977, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/3423029048" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-423-02904-8</a>.</li> <li>Yitzhak Arad: <i>Belzec, Sobibor, Treblinka. The Operation Reinhard Death Camps</i>. Bloomington and Indianapolis 1987 (Indiana University Press), <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0253342937" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-253-34293-7</a>.</li> <li>Konnilyn G. Feig: <i>Hitler's Death Camps: The Sanity of Madness.</i> Holmes & Meier Publishers Incorporated, Neuausgabe 181, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0841906769" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8419-0676-9</a> (englisch).</li> <li>Hans Buchheim, Martin Broszat, Hans-Adolf Jacobsen: <i>Anatomie des SS-Staates.</i> Dtv; (1. Auflage 1965) 8. Auflage 2005, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/3423301457" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-423-30145-7</a> (darin: Martin Broszat, <i>Die Konzentrationslager 1933-1945</i>).</li> <li>Eugen Kogon: <i>Der SS-Staat – Das System der deutschen Konzentrationslager</i>. Alber, München 1946 (zuletzt: Heyne, München 2004, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/345302978X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-453-02978-X</a>).</li> <li>Eugen Kogon: <i> The Theory and Practice of Hell: The German Concentration Camps and the System Behind Them.</i> Octagon Books, 1972, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0374946108" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-374-94610-8</a> (englisch).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Արտաքին_հղումներ"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Արտաքին հղումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Արտաքին հղումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Արտաքին հղումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>The Holocaust History Project, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.holocaust-history.org/">Quick Facts on the Holocaust.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040919010250/http://www.holocaust-history.org/">Արխիվացված</a> 2004-09-19 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Essays, Documents, Reproductions. Retrieved 15 September 2015.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.polishjews.org/shoah/index.htm">Holocaust and concentration camps information</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.HolocaustResearchProject.net">The Holocaust Education & Archive Research Team</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/nazi_concentration_camps/nazi_concentration_camps_256kb.mp4">Official U.S. National Archive Footage of Nazi camps</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/BelzecSobiborTreblinka.HolocaustDenialAndOperationReinhard.ACritique">Belzec, Sobibor, Treblinka. Holocaust Denial and Operation Reinhard.</a></li></ul> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nazi_extermination_camps" class="extiw" title="commons:Category:Nazi extermination camps">«Մահվան ճամբարներ»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Բառարաններ և հանրագիտարաններ</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/extermination-camp">Բրիտանիկա</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0166171.xml">Մեծ կատալոնական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/camp-d-extermination/">Universalis</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4132950-8">4132950-8</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մահվան_ճամբարներ&oldid=10113707">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մահվան_ճամբարներ&oldid=10113707</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B6_%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կատեգորիա:Գերմանիան Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում">Գերմանիան Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B5%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%BC%D5%A1%D5%B5%D5%AD%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Երրորդ ռայխի մահվան ճամբարներ">Երրորդ ռայխի մահվան ճամբարներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Համակենտրոնացման ճամբարներ">Համակենտրոնացման ճամբարներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B8%D5%BD%D5%BF" title="Կատեգորիա:Հոլոքոստ">Հոլոքոստ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հոլոքոստի վայրեր">Հոլոքոստի վայրեր</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A5%D5%B4_%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%B2%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%81%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություններ">Մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություններ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Կատեգորիա:Նացիստական Գերմանիա">Նացիստական Գերմանիա</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Նացիստական Գերմանիայի համակենտրոնացման ճամբարներ">Նացիստական Գերմանիայի համակենտրոնացման ճամբարներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%91%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:Ցեղասպանություն">Ցեղասպանություն</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Կատեգորիա:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 21 Սեպտեմբերի 2024-ի ժամը 17:48-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-7kfnh","wgBackendResponseTime":133,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.452","walltime":"0.717","ppvisitednodes":{"value":548,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":22290,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":247,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":22143,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":8,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 561.489 1 -total"," 64.52% 362.269 1 Կաղապար:ՎՏՔ"," 18.00% 101.079 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 14.51% 81.470 6 Կաղապար:Cite_web"," 14.46% 81.203 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 8.18% 45.903 1 Կաղապար:Քույրհղումներ"," 1.53% 8.579 1 Կաղապար:Webarchive"," 0.27% 1.529 1 Կաղապար:Lang-de"," 0.26% 1.466 1 Կաղապար:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.342","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":12926599,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5cd4cd96d5-fvvv7","timestamp":"20241127071113","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0544\u0561\u0570\u057e\u0561\u0576 \u0573\u0561\u0574\u0562\u0561\u0580\u0576\u0565\u0580","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q153813","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q153813","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2017-02-06T07:53:34Z","dateModified":"2024-09-21T17:48:49Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/9f\/Bones_of_anti-Nazi_German_women_still_are_in_the_crematoriums_in_the_German_concentration_camp_at_Weimar%2C_Germany.jpg"}</script> </body> </html>