CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Jaworzno – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"34b35b80-d84d-4ec0-86ba-46c644604502","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Jaworzno","wgTitle":"Jaworzno","wgCurRevisionId":75202982,"wgRevisionId":75202982,"wgArticleId":57012,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z brakującymi przypisami od 2009-09","Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2009-09","Artykuły z brakującymi przypisami od 2014-01","Artykuły z brakującymi przypisami od 2008-07","Jaworzno","Miasta na prawach powiatu","Miasta w województwie śląskim","Miasta w Polsce, którym nadano prawa miejskie w XX wieku"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Jaworzno", "wgRelevantArticleId":57012,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75202982,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgCoordinates":{"lat":50.204444,"lon":19.27},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q158006","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":[ "brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles": "ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader", "ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Rynek_w_Jaworznie.jpg/1200px-Rynek_w_Jaworznie.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Rynek_w_Jaworznie.jpg/800px-Rynek_w_Jaworznie.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Rynek_w_Jaworznie.jpg/640px-Rynek_w_Jaworznie.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Jaworzno – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Jaworzno"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Jaworzno"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Jaworzno rootpage-Jaworzno skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Jaworzno" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Jaworzno" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Jaworzno" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Jaworzno" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Położenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Położenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Położenie</span> </div> </a> <ul id="toc-Położenie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podział_administracyjny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział_administracyjny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Podział administracyjny</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Podział_administracyjny-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Podział administracyjny</span> </button> <ul id="toc-Podział_administracyjny-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Dzielnice" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dzielnice"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Dzielnice</span> </div> </a> <ul id="toc-Dzielnice-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Osiedla_mieszkaniowe_(podział_umowny)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Osiedla_mieszkaniowe_(podział_umowny)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Osiedla mieszkaniowe (podział umowny)</span> </div> </a> <ul id="toc-Osiedla_mieszkaniowe_(podział_umowny)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Warunki_naturalne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Warunki_naturalne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Warunki naturalne</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Warunki_naturalne-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Warunki naturalne</span> </button> <ul id="toc-Warunki_naturalne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rzeźba_terenu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rzeźba_terenu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Rzeźba terenu</span> </div> </a> <ul id="toc-Rzeźba_terenu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klimat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klimat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Klimat</span> </div> </a> <ul id="toc-Klimat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stosunki_wodne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stosunki_wodne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Stosunki wodne</span> </div> </a> <ul id="toc-Stosunki_wodne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nazwa_miasta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nazwa_miasta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Nazwa miasta</span> </div> </a> <ul id="toc-Nazwa_miasta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rozwój_teryrtorialny_Jaworzna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Rozwój_teryrtorialny_Jaworzna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Rozwój teryrtorialny Jaworzna</span> </div> </a> <ul id="toc-Rozwój_teryrtorialny_Jaworzna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Demografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Demografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Demografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gospodarka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gospodarka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Gospodarka</span> </div> </a> <ul id="toc-Gospodarka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Transport</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Transport-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Transport</span> </button> <ul id="toc-Transport-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Transport_kolejowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_kolejowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Transport kolejowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport_kolejowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Komunikacja_miejska" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Komunikacja_miejska"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Komunikacja miejska</span> </div> </a> <ul id="toc-Komunikacja_miejska-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport_lotniczy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_lotniczy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Transport lotniczy</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport_lotniczy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Edukacja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Edukacja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Edukacja</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Edukacja-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Edukacja</span> </button> <ul id="toc-Edukacja-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Przedszkola" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przedszkola"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Przedszkola</span> </div> </a> <ul id="toc-Przedszkola-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Szkoły_podstawowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Szkoły_podstawowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Szkoły podstawowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Szkoły_podstawowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Licea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Licea"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.3</span> <span>Licea</span> </div> </a> <ul id="toc-Licea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Technika" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Technika"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.4</span> <span>Technika</span> </div> </a> <ul id="toc-Technika-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Szkoły_policealne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Szkoły_policealne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.5</span> <span>Szkoły policealne</span> </div> </a> <ul id="toc-Szkoły_policealne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uczelnie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uczelnie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.6</span> <span>Uczelnie</span> </div> </a> <ul id="toc-Uczelnie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kultura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kultura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Kultura</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kultura-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Kultura</span> </button> <ul id="toc-Kultura-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zespoły_muzyczne_i_orkiestry_z_Jaworzna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zespoły_muzyczne_i_orkiestry_z_Jaworzna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Zespoły muzyczne i orkiestry z Jaworzna</span> </div> </a> <ul id="toc-Zespoły_muzyczne_i_orkiestry_z_Jaworzna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Muzea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muzea"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Muzea</span> </div> </a> <ul id="toc-Muzea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kina" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kina"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3</span> <span>Kina</span> </div> </a> <ul id="toc-Kina-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Teatr" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Teatr"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.4</span> <span>Teatr</span> </div> </a> <ul id="toc-Teatr-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biblioteki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Biblioteki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.5</span> <span>Biblioteki</span> </div> </a> <ul id="toc-Biblioteki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cykliczne_imprezy_kulturalne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cykliczne_imprezy_kulturalne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.6</span> <span>Cykliczne imprezy kulturalne</span> </div> </a> <ul id="toc-Cykliczne_imprezy_kulturalne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Galerie_sztuki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Galerie_sztuki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.7</span> <span>Galerie sztuki</span> </div> </a> <ul id="toc-Galerie_sztuki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Rozrywka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Rozrywka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Rozrywka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Rozrywka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Rozrywka</span> </button> <ul id="toc-Rozrywka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prasa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prasa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Prasa</span> </div> </a> <ul id="toc-Prasa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Telewizja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Telewizja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Telewizja</span> </div> </a> <ul id="toc-Telewizja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Sport</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sport-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Sport</span> </button> <ul id="toc-Sport-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Piłka_nożna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Piłka_nożna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.1</span> <span>Piłka nożna</span> </div> </a> <ul id="toc-Piłka_nożna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Siatkówka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Siatkówka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.2</span> <span>Siatkówka</span> </div> </a> <ul id="toc-Siatkówka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Koszykówka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koszykówka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.3</span> <span>Koszykówka</span> </div> </a> <ul id="toc-Koszykówka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Szachy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Szachy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.4</span> <span>Szachy</span> </div> </a> <ul id="toc-Szachy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Narty_wodne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Narty_wodne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.5</span> <span>Narty wodne</span> </div> </a> <ul id="toc-Narty_wodne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Turystyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Turystyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Turystyka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Turystyka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Turystyka</span> </button> <ul id="toc-Turystyka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Szlaki_turystyczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Szlaki_turystyczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.1</span> <span>Szlaki turystyczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Szlaki_turystyczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Baza_noclegowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Baza_noclegowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.2</span> <span>Baza noclegowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Baza_noclegowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Administracja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Administracja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Administracja</span> </div> </a> <ul id="toc-Administracja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Religia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Religia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Religia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Religia</span> </button> <ul id="toc-Religia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kościół_rzymskokatolicki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kościół_rzymskokatolicki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.1</span> <span>Kościół rzymskokatolicki</span> </div> </a> <ul id="toc-Kościół_rzymskokatolicki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kościół_katolicki_obrządku_bizantyjsko-ukraińskiego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kościół_katolicki_obrządku_bizantyjsko-ukraińskiego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.2</span> <span>Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego</span> </div> </a> <ul id="toc-Kościół_katolicki_obrządku_bizantyjsko-ukraińskiego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Protestantyzm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Protestantyzm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.3</span> <span>Protestantyzm</span> </div> </a> <ul id="toc-Protestantyzm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Świadkowie_Jehowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Świadkowie_Jehowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.4</span> <span>Świadkowie Jehowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Świadkowie_Jehowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Judaizm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Judaizm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.5</span> <span>Judaizm</span> </div> </a> <ul id="toc-Judaizm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Honorowi_obywatele_miasta_Jaworzna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Honorowi_obywatele_miasta_Jaworzna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Honorowi obywatele miasta Jaworzna</span> </div> </a> <ul id="toc-Honorowi_obywatele_miasta_Jaworzna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Miasta_partnerskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Miasta_partnerskie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>Miasta partnerskie</span> </div> </a> <ul id="toc-Miasta_partnerskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sąsiednie_miejscowości" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sąsiednie_miejscowości"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>Sąsiednie miejscowości</span> </div> </a> <ul id="toc-Sąsiednie_miejscowości-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">23</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Jaworzno</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 61 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-61" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">61 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%A7%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AC%D9%86%D9%88" title="يافورجنو – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="يافورجنو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B2%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%B0" title="Явожна – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Явожна" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B2%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%BE" title="Явожно – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Явожно" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Jaworzno_(kapital_sa_powiat)" title="Jaworzno (kapital sa powiat) – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Jaworzno (kapital sa powiat)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B9%CE%B1%CE%B2%CF%8C%CE%B6%CE%BD%CE%BF" title="Γιαβόζνο – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Γιαβόζνο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%88%D9%88%DA%98%D9%86%D9%88" title="یاووژنو – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="یاووژنو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%BC%EB%B3%B4%EC%A3%BC%EB%85%B8" title="야보주노 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="야보주노" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D5%AA%D5%B6%D5%B8" title="Յավոժնո – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Յավոժնո" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – górnołużycki" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="górnołużycki" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B2%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%BE" title="Явожно – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Явожно" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%90%D7%91%D7%95%D7%96%27%D7%A0%D7%95" title="יאבוז'נו – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="יאבוז'נו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – kaszubski" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kaszubski" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Javo%C5%BEno" title="Javožno – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Javožno" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Javo%C5%BEnas" title="Javožnas – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Javožnas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%A7%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AC%D9%86%D9%88" title="يافورجنو – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="يافورجنو" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A4%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%82%B8%E3%83%A5%E3%83%8E" title="ヤヴォジュノ – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヤヴォジュノ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B2%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%BE" title="Явожно – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Явожно" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – sotho południowy" lang="st" hreflang="st" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="sotho południowy" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – śląski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="śląski" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%BE" title="Јавожно – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Јавожно" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B2%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%BE" title="Явожно – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Явожно" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B2%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%BE" title="Явожно – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Явожно" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – wolapik" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="wolapik" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Jaworzno" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E6%B2%83%E6%97%A5%E8%AF%BA" title="亚沃日诺 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="亚沃日诺" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%A6%BE%E6%97%A5%E8%AB%BE" title="亞禾日諾 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="亞禾日諾" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E6%B2%83%E6%97%A5%E8%AF%BA" title="亚沃日诺 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="亚沃日诺" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q158006#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Jaworzno" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Jaworzno" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Jaworzno"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Jaworzno"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Jaworzno" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Jaworzno" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&oldid=75202982" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Jaworzno&id=75202982&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FJaworzno"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FJaworzno"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Jaworzno"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Jaworzno&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Jaworzno" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Jaworzno" hreflang="pl"><span>Wikinews</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Jaworzno" hreflang="pl"><span>Wikipodróże</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q158006" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" class="coordinates plainlinks">Na mapach: <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia"><img alt="Ziemia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/30px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/40px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Jaworzno&params=50.204444444444_N_19.27_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 50°12′16″N 19°16′12″E"><span class="latitude">50°12′16″N</span> <span class="longitude">19°16′12″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 50,204444 19,270000"><span class="latitude">50,204444</span> <span class="longitude">19,270000</span></span></span></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikimedia_Community_Logo.svg/28px-Wikimedia_Community_Logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikimedia_Community_Logo.svg/42px-Wikimedia_Community_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikimedia_Community_Logo.svg/56px-Wikimedia_Community_Logo.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="900" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz w indeksie <i>Słownika geograficznego Królestwa Polskiego</i> hasło <b><a href="/wiki/Wikipedia:Skarbnica_Wikipedii/S%C5%82ownik_geograficzny_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego/Jaworzno" title="Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Jaworzno">Jaworzno</a></b> </td></tr></tbody></table> <div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy miasta w woj. śląskim. Zobacz też: <a href="/wiki/Jaworzno_(wojew%C3%B3dztwo_opolskie)" title="Jaworzno (województwo opolskie)">Jaworzno</a> – wieś w woj. opolskim, w pow. oleskim, w gminie Rudniki.</span></div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Jaworzno</div> </caption> <tbody><tr style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-style:italic; border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Miasta_w_Polsce" title="Miasta w Polsce">miasto</a> na <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">prawach powiatu</a> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Rynek_w_Jaworznie.jpg" class="mw-file-description" title="Rynek w Jaworznie"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Rynek_w_Jaworznie.jpg/240px-Rynek_w_Jaworznie.jpg" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Rynek_w_Jaworznie.jpg/360px-Rynek_w_Jaworznie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Rynek_w_Jaworznie.jpg/480px-Rynek_w_Jaworznie.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a></span><br />Rynek w Jaworznie </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Jaworzno_COA_alt.svg" class="mw-file-description"><img alt="Herb" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/POL_Jaworzno_COA_alt.svg/100px-POL_Jaworzno_COA_alt.svg.png" decoding="async" width="100" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/POL_Jaworzno_COA_alt.svg/150px-POL_Jaworzno_COA_alt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/POL_Jaworzno_COA_alt.svg/200px-POL_Jaworzno_COA_alt.svg.png 2x" data-file-width="751" data-file-height="841" /></a></span> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Jaworzno_flag.svg" class="mw-file-description"><img alt="Flaga" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/POL_Jaworzno_flag.svg/100px-POL_Jaworzno_flag.svg.png" decoding="async" width="100" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/POL_Jaworzno_flag.svg/150px-POL_Jaworzno_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/POL_Jaworzno_flag.svg/200px-POL_Jaworzno_flag.svg.png 2x" data-file-width="3185" data-file-height="2000" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Herb_Jaworzna" title="Herb Jaworzna">Herb</a> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Flaga_Jaworzna" class="mw-redirect" title="Flaga Jaworzna">Flaga</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; border-bottom:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Dewiza" title="Dewiza">Dewiza</a>: Jaworzno – źródło energii </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">Państwo</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/22px-Flag_of_Poland.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/33px-Flag_of_Poland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/44px-Flag_of_Poland.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="400" /></span></span> </span><a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polska</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Podział administracyjny Polski">Województwo</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/22px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/33px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/44px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></span></span> </span><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">śląskie</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Konurbacja" title="Konurbacja">Konurbacja</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">górnośląska</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data założenia </th> <td> <p>przed 1229 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">Prawa miejskie</a> </th> <td> <p>1901 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Prezydent_miasta" title="Prezydent miasta">Prezydent</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Pawe%C5%82_Silbert" title="Paweł Silbert">Paweł Silbert</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pole_powierzchni" title="Pole powierzchni">Powierzchnia</a> </th> <td> <p>152,42<sup id="cite_ref-PopulacjaPowierzchnia_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-PopulacjaPowierzchnia-1">[1]</a></sup> km² </p> </td></tr> <tr> <th>Wysokość </th> <td> <p>230–354 m n.p.m. </p> </td></tr> <tr> <th>Populacja <small>(31.12.2022)</small><br />• liczba ludności<br />• gęstość </th> <td> <p><br />87 552<sup id="cite_ref-rocznik-2023_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-rocznik-2023-2">[2]</a></sup><br />573 os./km² </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Plan_numeracji_krajowej" title="Plan numeracji krajowej">Strefa numeracyjna</a> </th> <td> <p>32 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Kod_pocztowy" title="Kod pocztowy">Kod pocztowy</a> </th> <td> <p>43-600 do 43-618 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Polskie_tablice_rejestracyjne" class="extiw" title="s:Polskie tablice rejestracyjne">Tablice rejestracyjne</a> </th> <td> <p>SJ </p> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie województwa śląskiego</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span title="Mapa lokalizacyjna województwa śląskiego"><img alt="Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Jaworzno”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/238px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png" decoding="async" width="238" height="328" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/357px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/476px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png 2x" data-file-width="2359" data-file-height="3249" /></span></span><div aria-hidden="true" style="top:51.297119959035%;left:63.761700557938%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=50.204444444444_N_19.27_E_type:city_" title="Jaworzno"><img alt="Jaworzno" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:78px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:5px;text-align:left"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px">Jaworzno</span></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie Polski</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span title="Mapa lokalizacyjna Polski"><img alt="Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaworzno”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/238px-Poland_adm_location_map.svg.png" decoding="async" width="238" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/357px-Poland_adm_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/476px-Poland_adm_location_map.svg.png 2x" data-file-width="861" data-file-height="837" /></span></span><div aria-hidden="true" style="top:76.854700854701%;left:51.121495327103%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=50.204444444444_N_19.27_E_type:city_" title="Jaworzno"><img alt="Jaworzno" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:108px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:5px;text-align:left"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px">Jaworzno</span></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-bottom:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"><span class="coordinates inline inline-and-top plainlinks"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia"><img alt="Ziemia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/30px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/40px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Jaworzno&params=50.204444444444_N_19.27_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 50°12′16″N 19°16′12″E"><span class="latitude">50°12′16″N</span> <span class="longitude">19°16′12″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 50,204444 19,270000"><span class="latitude">50,204444</span> <span class="longitude">19,270000</span></span></span></a></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/TERC" title="TERC">TERC</a> (<a href="/wiki/TERYT" title="TERYT">TERYT</a>) </th> <td> <p>2468011 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/SIMC" title="SIMC">SIMC</a> </th> <td> <p>0940335 </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; border-top:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Slogan" title="Slogan">Hasło promocyjne</a>: Jaworzno – źródło energii </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); border-top:1px solid #aaa;"><div style="text-align:center;"><b>Urząd miejski</b></div>ul. Grunwaldzka 33<br />43-600 Jaworzno </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Jaworzno" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Jaworzno" class="extiw" title="commons:Jaworzno">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Jaworzno" title="Wikipodróże"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/28px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/56px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Jaworzno" class="extiw" title="voy:Jaworzno">Informacje w Wikipodróżach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Jaworzno" title="Wikinews"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/28px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/42px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/56px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Jaworzno" class="extiw" title="n:Kategoria:Jaworzno">Wiadomości w Wikinews</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Jaworzno" title="Wikisłownik"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Jaworzno" class="extiw" title="wikt:Jaworzno">Hasło w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="naglowek" style="text-align:center; border-top: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1)"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.um.jaworzno.pl/">Strona internetowa</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; border-top:1px solid #aaa;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bip.jaworzno.pl/">BIP</a> </td></tr> </tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Zdj%C4%99cia_Jaworzna_z_lotu_ptaka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Zdj%C4%99cia_Jaworzna_z_lotu_ptaka.jpg/242px-Zdj%C4%99cia_Jaworzna_z_lotu_ptaka.jpg" decoding="async" width="242" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Zdj%C4%99cia_Jaworzna_z_lotu_ptaka.jpg/363px-Zdj%C4%99cia_Jaworzna_z_lotu_ptaka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Zdj%C4%99cia_Jaworzna_z_lotu_ptaka.jpg/484px-Zdj%C4%99cia_Jaworzna_z_lotu_ptaka.jpg 2x" data-file-width="5760" data-file-height="3840" /></a><figcaption>Jaworzno z lotu ptaka z Cessna 150 SP-ICE. Jesienny widok Jaworzna</figcaption></figure> <p><b>Jaworzno</b> – <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miasto na prawach powiatu</a> w południowej <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polsce</a> położone na <a href="/wiki/Pag%C3%B3ry_Jaworznickie" title="Pagóry Jaworznickie">Pagórach Jaworznickich</a> (<a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85sko-Krakowska" title="Wyżyna Śląsko-Krakowska">Wyżyna Śląsko-Krakowska</a>) w <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwie śląskim</a>. Pod względem kulturowym, etnograficznym<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup> i historycznym<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup> Jaworzno wraz ze <a href="/wiki/Zag%C5%82%C4%99bie_Krakowskie" title="Zagłębie Krakowskie">swoim regionem</a> stanowi część <a href="/wiki/Ziemia_krakowska" title="Ziemia krakowska">ziemi krakowskiej</a> oraz <a href="/wiki/Ma%C5%82opolska" title="Małopolska">Małopolski</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. </p><p>Obecnie jest głównym miastem <a href="/wiki/Jaworznicko-Chrzanowski_Okr%C4%99g_Przemys%C5%82owy" title="Jaworznicko-Chrzanowski Okręg Przemysłowy">Jaworznicko-Chrzanowskiego Okręgu Przemysłowego</a>. Dawniej jedno z głównych miast tzw. <a href="/wiki/Zag%C5%82%C4%99bie_Krakowskie" title="Zagłębie Krakowskie">Zagłębia Krakowskiego</a>. W latach 1815–1846 Jaworzno było częścią <a href="/wiki/Wolne_Miasto_Krak%C3%B3w" title="Wolne Miasto Kraków">Rzeczypospolitej Krakowskiej</a> przejętej przez <a href="/wiki/Cesarstwo_Austrii" title="Cesarstwo Austrii">cesarstwo austriackie</a> – dwa lata po utworzeniu monarchii austro-węgierskiej – od 1869 Jaworzno znajdowało się w <a href="/wiki/Autonomia_galicyjska" title="Autonomia galicyjska">autonomicznej prowincji Galicji.</a> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Położenie"><span id="Po.C5.82o.C5.BCenie"></span>Położenie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Położenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Położenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Etnografia" title="Etnografia">Etnograficznie</a> Jaworzno znajduje się w zachodniej części <a href="/wiki/Ma%C5%82opolska" title="Małopolska">Małopolski</a>. Występuje tutaj m.in. <a href="/wiki/Dialekt_ma%C5%82opolski" title="Dialekt małopolski">dialekt małopolski języka polskiego</a> oraz <a href="/wiki/Str%C3%B3j_krakowski" title="Strój krakowski">krakowski strój ludowy</a>. Historycznie Jaworzno leży w dawnej <a href="/wiki/Ziemia_krakowska" title="Ziemia krakowska">ziemi krakowskiej</a>, stanowiącej część <a href="/wiki/Ma%C5%82opolska" title="Małopolska">Małopolski</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. </p><p>Do 1975 r. należało do <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_krakowskie_(1945%E2%80%931975)" title="Województwo krakowskie (1945–1975)">województwa krakowskiego</a>. <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski_(1975%E2%80%931998)" title="Podział administracyjny Polski (1975–1998)">W latach 1975–1998</a> w granicach <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_katowickie_(1975%E2%80%931998)" title="Województwo katowickie (1975–1998)">woj. katowickiego</a>. Obecnie jest częścią <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a>. Miasto leży na zachodnim krańcu <a href="/wiki/Aglomeracja_krakowska" title="Aglomeracja krakowska">aglomeracji krakowskiej</a>. </p><p>Jaworzno jest usytuowane po południowo-wschodniej stronie rozwidlenia rzek: <a href="/wiki/Bia%C5%82a_Przemsza" title="Biała Przemsza">Biała Przemsza</a> i <a href="/wiki/Przemsza" title="Przemsza">Przemsza</a>, które wyznaczały – wraz z <a href="/wiki/Czarna_Przemsza" title="Czarna Przemsza">Czarną Przemszą</a> – trójstyk trzech cesarstw tzw. <a href="/wiki/Tr%C3%B3jk%C4%85t_Trzech_Cesarzy" title="Trójkąt Trzech Cesarzy">Trójkąt Trzech Cesarzy</a>. Według podziału na regiony fizycznogeograficzne obszar Jaworzna wchodzi w obręb dwóch mezoregionów <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85ska" title="Wyżyna Śląska">Wyżyny Śląskiej</a>: <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_Katowicka" title="Wyżyna Katowicka">Wyżyny Katowickiej</a> na północnym zachodzie i północnym wschodzie oraz <a href="/wiki/Pag%C3%B3ry_Jaworznickie" title="Pagóry Jaworznickie">Pagórów Jaworznickich</a>. W południowej i wschodniej części Jaworzno położone jest na dwóch mezoregionach <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_Krakowsko-Cz%C4%99stochowska" title="Wyżyna Krakowsko-Częstochowska">Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej</a>: <a href="/wiki/R%C3%B3w_Krzeszowicki" title="Rów Krzeszowicki">Rów Krzeszowicki</a> oraz <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_Olkuska" title="Wyżyna Olkuska">Wyżyna Olkuska</a>. </p><p>Miasto graniczy: </p> <ul><li>od zachodu z <a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielinem</a> i <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowicami</a></li> <li>od północnego zachodu z <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowcem</a></li> <li>od północnego wschodu z <a href="/wiki/Bukowno" title="Bukowno">Bukownem</a> i <a href="/wiki/S%C5%82awk%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Sławków (województwo śląskie)">Sławkowem</a></li> <li>od wschodu z <a href="/wiki/Trzebinia" title="Trzebinia">Trzebinią</a> i <a href="/wiki/Luszowice_(powiat_chrzanowski)" title="Luszowice (powiat chrzanowski)">Luszowicami</a></li> <li>od południowego wschodu z <a href="/wiki/Balin_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie)" title="Balin (województwo małopolskie)">Balinem</a> i <a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanowem</a></li> <li>od południa z <a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC" title="Libiąż">Libiążem</a> oraz <a href="/wiki/Che%C5%82mek" title="Chełmek">Chełmkiem</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Podział_administracyjny"><span id="Podzia.C5.82_administracyjny"></span>Podział administracyjny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Podział administracyjny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział administracyjny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jaworzno składa się z kilkunastu dzielnic (w skład niektórych wchodzą osiedla dawnych samodzielnych miast lub wsi), bez wyraźnych granic pomiędzy nimi. Rozchodzą się one gwiaździście od śródmieścia, najczęściej oddzielone są pasami zieleni. Potocznie używa się nazw osiedli, jednak w związku z tym, że dawne przyłączone miasteczka również miały swoje dzielnice, określenie lokalizacji bywa kłopotliwe. Powszechnie przyjmuje się poniższy podział na tzw. ośrodki dzielnicowe:<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:POL_Jaworzno_districts.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/POL_Jaworzno_districts.svg/400px-POL_Jaworzno_districts.svg.png" decoding="async" width="400" height="320" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/POL_Jaworzno_districts.svg/600px-POL_Jaworzno_districts.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/POL_Jaworzno_districts.svg/800px-POL_Jaworzno_districts.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="480" /></a><figcaption>Dzielnice Jaworzna – mapka podziału z okresu <a href="/wiki/Polska_Rzeczpospolita_Ludowa" title="Polska Rzeczpospolita Ludowa">PRL</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dzielnice">Dzielnice</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Dzielnice" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Dzielnice"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Bory_(Jaworzno)" title="Bory (Jaworzno)">Bory</a></li> <li><a href="/wiki/Byczyna_(Jaworzno)" title="Byczyna (Jaworzno)">Byczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Cezar%C3%B3wka_(Jaworzno)" title="Cezarówka (Jaworzno)">Cezarówka</a></li> <li><a href="/wiki/Ci%C4%99%C5%BCkowice_(Jaworzno)" title="Ciężkowice (Jaworzno)">Ciężkowice</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa" title="Dąbrowa Narodowa">Dąbrowa Narodowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C5%82ugoszyn_(Jaworzno)" title="Długoszyn (Jaworzno)">Długoszyn</a></li> <li><a href="/wiki/Dobra_(Jaworzno)" title="Dobra (Jaworzno)">Dobra</a></li> <li><a href="/wiki/Jele%C5%84_(Jaworzno)" title="Jeleń (Jaworzno)">Jeleń</a></li> <li><a href="/wiki/Jeziorki_Byczy%C5%84skie" title="Jeziorki Byczyńskie">Jeziorki</a></li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%BAmin_(Jaworzno)" title="Koźmin (Jaworzno)">Koźmin</a></li> <li><a href="/wiki/Niedzieliska_(Jaworzno)" title="Niedzieliska (Jaworzno)">Niedzieliska</a></li> <li><a href="/wiki/Pieczyska_(Jaworzno)" title="Pieczyska (Jaworzno)">Pieczyska</a></li> <li><a href="/wiki/Stara_Huta_(Jaworzno)" title="Stara Huta (Jaworzno)">Stara Huta</a></li> <li><a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowa</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Jaworzno)" title="Śródmieście (Jaworzno)">Śródmieście</a></li> <li><a href="/wiki/Weso%C5%82e_Miasteczko_(Jaworzno)" title="Wesołe Miasteczko (Jaworzno)">Wesołe Miasteczko / Siłownia</a></li> <li><a href="/wiki/Wilkoszyn_(Jaworzno)" class="mw-redirect" title="Wilkoszyn (Jaworzno)">Wilkoszyn</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Osiedla_mieszkaniowe_(podział_umowny)"><span id="Osiedla_mieszkaniowe_.28podzia.C5.82_umowny.29"></span>Osiedla mieszkaniowe (podział umowny)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Osiedla mieszkaniowe (podział umowny)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Osiedla mieszkaniowe (podział umowny)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table cellpadding="5"> <tbody><tr valign="top"> <td> <ul><li><a href="/wiki/Osiedle_Awaryjne_(Jaworzno)" title="Osiedle Awaryjne (Jaworzno)">Awaryjne</a></li> <li><a href="/wiki/Cegielniana_(Jaworzno)" title="Cegielniana (Jaworzno)">Cegielniana</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Fryderyka_Chopina_(Jaworzno)" title="Osiedle Fryderyka Chopina (Jaworzno)">Chopina</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chropacz%C3%B3wka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chropaczówka (strona nie istnieje)">Chropaczówka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Osiedle_Gagarina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osiedle Gagarina (strona nie istnieje)">Gagarina</a></li> <li><a href="/wiki/Gigant_(Jaworzno)" title="Gigant (Jaworzno)">Gigant</a></li> <li>Góra Piasku</li> <li><a href="/wiki/Osiedle_G%C3%B3rnicze" title="Osiedle Górnicze">Górnicze</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_(Jaworzno)" title="Osiedle Tadeusza Kościuszki (Jaworzno)">Kościuszki (OTK)</a></li> <li><a href="/wiki/Leopold_(Jaworzno)" title="Leopold (Jaworzno)">Leopold</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81ubowiec" title="Łubowiec">Łubowiec / Szczotki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pa%C5%84ska_G%C3%B3ra_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pańska Góra (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Pańska Góra</a></li> <li><a href="/wiki/Pechnik" title="Pechnik">Pechnik</a></li> <li><a href="/wiki/Pod%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Jaworzno)" title="Podłęże (Jaworzno)">Podłęże</a></li> <li><a href="/wiki/Podwale_(Jaworzno)" title="Podwale (Jaworzno)">Podwale</a></li> <li><a href="/wiki/Pszczelnik_(Jaworzno)" title="Pszczelnik (Jaworzno)">Pszczelnik</a></li> <li><a href="/wiki/Ska%C5%82ka_(Jaworzno)" title="Skałka (Jaworzno)">Skałka</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Sta%C5%82e_(Jaworzno)" title="Osiedle Stałe (Jaworzno)">Stałe</a></li> <li><a href="/wiki/Warpie_(Jaworzno)" title="Warpie (Jaworzno)">Warpie</a></li></ul> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Warunki_naturalne">Warunki naturalne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Warunki naturalne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Warunki naturalne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rzeźba_terenu"><span id="Rze.C5.BAba_terenu"></span>Rzeźba terenu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Rzeźba terenu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rzeźba terenu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Najwyżej położonym punktem jest wzniesienie <a href="/wiki/Przygo%C5%84_(wzniesienie)" title="Przygoń (wzniesienie)">Przygoń</a> (354,7 m n.p.m.), najniżej – miejsce w dolinie Przemszy (230 m n.p.m.)<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2009-09">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. </p><p>Wzgórza w Jaworznie: </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:G%C3%B3ra_Grodzisko_w_Jaworznie.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/G%C3%B3ra_Grodzisko_w_Jaworznie.jpg/220px-G%C3%B3ra_Grodzisko_w_Jaworznie.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/G%C3%B3ra_Grodzisko_w_Jaworznie.jpg/330px-G%C3%B3ra_Grodzisko_w_Jaworznie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/G%C3%B3ra_Grodzisko_w_Jaworznie.jpg/440px-G%C3%B3ra_Grodzisko_w_Jaworznie.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption><a href="/wiki/Grodzisko_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Grodzisko (Pagóry Jaworznickie)">Grodzisko</a> w Jaworznie – najwyższa góra Pagórów Jaworznickich (346 m n.p.m.); stanowisko archeologiczne</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Widok_Jaworzna_z_lotu_ptaka_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Widok_Jaworzna_z_lotu_ptaka_2.jpg/220px-Widok_Jaworzna_z_lotu_ptaka_2.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Widok_Jaworzna_z_lotu_ptaka_2.jpg/330px-Widok_Jaworzna_z_lotu_ptaka_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Widok_Jaworzna_z_lotu_ptaka_2.jpg/440px-Widok_Jaworzna_z_lotu_ptaka_2.jpg 2x" data-file-width="4961" data-file-height="3307" /></a><figcaption>Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera u podnóża <a href="/wiki/Sodowa_G%C3%B3ra" title="Sodowa Góra">Sodowej Góry</a> (327 m n.p.m.) - przykład zaadaptowania dawnego wyrobiska po kamieniołomie dolomitu</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Przygo%C5%84_(wzniesienie)" title="Przygoń (wzniesienie)">Przygoń</a> – 354 m <a href="/wiki/N.p.m." title="N.p.m.">n.p.m.</a></li> <li><a href="/wiki/Grodzisko_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Grodzisko (Pagóry Jaworznickie)">Grodzisko</a> – 346 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3ra_Chrzanowska" title="Góra Chrzanowska">Góra Chrzanowska</a> – 333 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/%C5%81azy_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Łazy (Pagóry Jaworznickie)">Łazy</a> – 333 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Wielkanoc_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Wielkanoc (Pagóry Jaworznickie)">Wielkanoc</a> – 331 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Sodowa_G%C3%B3ra" title="Sodowa Góra">Sodowa Góra</a> – 327 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Pa%C5%84ska_G%C3%B3ra_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Pańska Góra (Pagóry Jaworznickie)">Pańska Góra</a> – 326 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/R%C3%B3wna_G%C3%B3ra_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Równa Góra (Pagóry Jaworznickie)">Równa Górka</a> – 318 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Glinna_G%C3%B3ra_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Glinna Góra (Pagóry Jaworznickie)">Glinna Góra</a> – 311 m n.p.m.</li> <li>Knepowa Góra – 308 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Ruda_G%C3%B3ra_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Ruda Góra (Pagóry Jaworznickie)">Rudna Góra</a> – 307 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Pietruszowa" title="Pietruszowa">Pietrusowa</a> – 305 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3ra_Bielana" title="Góra Bielana">Góra Bielana</a> – 305 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Koni%C3%B3wki" title="Koniówki">Koniówki</a> – 305 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Celinowe_G%C3%B3rki" title="Celinowe Górki">Celinowe Górki</a> – 297 m n.p.m.</li> <li><a href="/wiki/Staberek" title="Staberek">Staberek</a> – 285 m n.p.m.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klimat">Klimat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Klimat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Klimat"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75298054">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em - 1px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność"><img alt="Wikipedia:Weryfikowalność" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></a></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Ta sekcja od 2009-09 wymaga <a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">zweryfikowania</a> podanych informacji.</b><div class="hide-when-compact">Należy podać wiarygodne źródła w formie <a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">przypisów bibliograficznych</a>.<br /><small>Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.</small><br /><small><i>Sprawdź w źródłach:</i> <span class="plainlinks"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/Jaworzno.html">Encyklopedia PWN</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?as_brr=0&as_pub=-icon&q=%22Jaworzno%22">Google Books</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholar.google.com/scholar?q=%22Jaworzno%22">Google Scholar</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&q=%22Jaworzno%22">Federacja Bibliotek Cyfrowych</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bazhum.muzhp.pl/artykul/lista/?generalQuery=%22Jaworzno%22">BazHum</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://yadda.icm.edu.pl/baztech/search/page.action?qt=SEARCH&q=c_0language_0eq.all*sc.article*c_0keywords_0eq.Jaworzno*l_0*c_0fulltext_0eq.all">BazTech</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rcin.org.pl/dlibra/results?q=%22Jaworzno%22&action=SimpleSearchAction&type=-6&p=0">RCIN</a> • Internet Archive (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/texts?query=%22Jaworzno%22">texts</a> / <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inlibrary?query=%22Jaworzno%22">inlibrary</a>)</span></small><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%">Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w <a href="/wiki/Dyskusja:Jaworzno" title="Dyskusja:Jaworzno">dyskusji tej sekcji</a>.</span><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tej sekcji.</span></div></div> </div> <p>W Jaworznie występuje <a href="/wiki/Klimat_umiarkowany" title="Klimat umiarkowany">klimat umiarkowany</a>. Ze względu na ścieranie się wilgotnych mas powietrza znad Atlantyku z suchymi, kontynentalnymi, napływającymi ze wschodu, często dochodzi do zmian pogody. Średnia temperatura roku waha się od 6 do 10 °C. Przeciętnie w ciągu roku występuje 70 słonecznych dni (1702 godziny nasłonecznienia). Najcieplejszym miesiącem jest sierpień, a najzimniejszym styczeń. W okresie letnim wieją na ogół wiatry zachodnie sprzyjające opadom deszczu, natomiast w zimie przewagę mają wiatry wschodnie, co wpływa na zmniejszenie ilości opadów atmosferycznych. Do najbardziej deszczowych miesięcy należą czerwiec i lipiec, ze średnimi opadami w wysokości od 100 do 177 mm. Najmniej deszczowy jest wrzesień i październik, gdy opady wynoszą od 13 do 30 mm. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stosunki_wodne">Stosunki wodne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Stosunki wodne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Stosunki wodne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Przez Jaworzno przepływają lub przepływały takie cieki jak: </p> <ul><li><a href="/wiki/Przemsza" title="Przemsza">Przemsza</a></li> <li><a href="/wiki/Bia%C5%82a_Przemsza" title="Biała Przemsza">Biała Przemsza</a></li> <li><a href="/wiki/Kozi_Br%C3%B3d" title="Kozi Bród">Kozi Bród</a> (dawniej Siersza)</li> <li><a href="/wiki/Jaworznik_(dop%C5%82yw_Koziego_Brodu)" title="Jaworznik (dopływ Koziego Brodu)">Jaworznik</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBabnik_(dop%C5%82yw_Koziego_Brodu)" title="Żabnik (dopływ Koziego Brodu)">Żabnik</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81u%C5%BCnik" title="Łużnik">Łużnik</a></li> <li><a href="/wiki/W%C4%85wolnica_(potok)" title="Wąwolnica (potok)">Wąwolnica</a></li> <li><a href="/wiki/Byczynka" title="Byczynka">Byczynka</a> (dawniej Ponikwic)</li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Sosina_Jaworzno.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Widok na zalew Sosina w Jaworznie, w centralnej części, na dole, widać rozciągnięty do przodu pomost/molo." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Sosina_Jaworzno.jpg/220px-Sosina_Jaworzno.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Sosina_Jaworzno.jpg/330px-Sosina_Jaworzno.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Sosina_Jaworzno.jpg/440px-Sosina_Jaworzno.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Zalew <a href="/wiki/Sosina" title="Sosina">Sosina</a></figcaption></figure><p>Na terenie Jaworzna znajdują się m.in takie zbiorniki wodne jak: </p><ul><li><a href="/wiki/Sosina" title="Sosina">Sosina</a></li> <li>Staw Bielnik (potocznie zwany Tarka, nawiązuje do nazwy ośrodka wypoczynkowo rekreacyjnego na terenie którego niegdyś porastała <a href="/wiki/%C5%9Aliwa_tarnina" title="Śliwa tarnina">śliwa tarnina</a>)<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup></li> <li>Zalew Łęg</li> <li>Gródek (znajdujący się na terenie Arboretum Park Gródek)</li> <li>Wydra (znajdujący się na terenie Arboretum Park Gródek).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nazwa_miasta">Nazwa miasta</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Nazwa miasta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nazwa miasta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Miejscowość swoją nazwę wzięła od <a href="/wiki/S%C5%82owianie" title="Słowianie">słowiańskiej</a> nazwy drzewa <a href="/wiki/Klon_jawor" title="Klon jawor">jawor</a> (<i>Acer pseudoplatanus</i>), które występuje na terenie miasta. </p><p>Znana mieszkańcom i oparta na <a href="/wiki/Etymologia_ludowa" title="Etymologia ludowa">etymologii ludowej</a> legenda głosi: W 1330 r. przyszły król <a href="/wiki/Kazimierz_III_Wielki" title="Kazimierz III Wielki">Kazimierz III Wielki</a> wracał z <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznania</a> do <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowa</a> na wezwanie swojego ojca <a href="/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_I_%C5%81okietek" title="Władysław I Łokietek">Władysława Łokietka</a>. W rejonie zwanym dziś <a href="/w/index.php?title=Osiedle_Pa%C5%84ska_G%C3%B3ra_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osiedle Pańska Góra (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Pańską Górą</a> napotkał drwali ścinających jawor i zapytał ich, co robią. Wówczas jeden z nich odpowiedział: <i>„My se jawor zno lo tyk, co śrybra sukajo”</i> (co można tłumaczyć: <i>My sobie jawor ścinamy, dla tych, co srebra szukają</i>). Na podstawie tej ludowej opowieści powstał <a href="/wiki/Herb_Jaworzna" title="Herb Jaworzna">obecny herb miasta</a> – rozłożysty <a href="/wiki/Klon_jawor" title="Klon jawor">jawor</a> i ścinający go dwaj drwale. Jak podaje znany językoznawca <a href="/wiki/Kazimierz_Rymut" title="Kazimierz Rymut">Kazimierz Rymut</a> nazwa „<i>Jaworzno</i>” powstała poprzez dodanie do wyrazu „<i>jawor</i>” przyrostka <i>*-ьno</i><sup id="cite_ref-CITEREFRymut198794_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRymut198794-11">[11]</a></sup>. </p><p>Nazwę miejscowości w obecnej polskiej formie <i>Jaworzno</i> wymienia w latach (1470-1480) <a href="/wiki/Jan_D%C5%82ugosz" title="Jan Długosz">Jan Długosz</a> w księdze <a href="/wiki/Liber_beneficiorum" title="Liber beneficiorum"><i>Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis</i></a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[12]</a></sup>. Długosz wymienia również obecną dzielnicę miasta <a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakową</a> w formie <i>Sczakowa</i> jako osobną miejscowość, która decyzją władz <a href="/wiki/Polska_Rzeczpospolita_Ludowa" title="Polska Rzeczpospolita Ludowa">PRL</a> arbitralnie została przyłączona do Jaworzna. </p><p><a href="/wiki/S%C5%82ownik_geograficzny_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Słownik geograficzny Królestwa Polskiego">Słownik geograficzny Królestwa Polskiego</a> wydany w latach 1880–1906 notuje nazwę miasta <i>Jaworzno</i><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Wmkrakow.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Wmkrakow.jpg/220px-Wmkrakow.jpg" decoding="async" width="220" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Wmkrakow.jpg/330px-Wmkrakow.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Wmkrakow.jpg/440px-Wmkrakow.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="246" /></a><figcaption>Jaworzno na mapie <a href="/wiki/Wolne_Miasto_Krak%C3%B3w" title="Wolne Miasto Kraków">Wolnego Miasta Krakowa</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jaworzno_1903.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Jaworzno_1903.jpg/220px-Jaworzno_1903.jpg" decoding="async" width="220" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Jaworzno_1903.jpg/330px-Jaworzno_1903.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Jaworzno_1903.jpg/440px-Jaworzno_1903.jpg 2x" data-file-width="1130" data-file-height="1058" /></a><figcaption>Miasto Jaworzno w 1903 roku</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:ELJAW3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/ELJAW3.jpg/220px-ELJAW3.jpg" decoding="async" width="220" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/ELJAW3.jpg/330px-ELJAW3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/ELJAW3.jpg/440px-ELJAW3.jpg 2x" data-file-width="986" data-file-height="606" /></a><figcaption><a href="/wiki/Elektrownia_Jaworzno" title="Elektrownia Jaworzno">Elektrownia Jaworzno III</a></figcaption></figure> <p>Jaworzno historycznie leży na terenie <a href="/wiki/Ma%C5%82opolska" title="Małopolska">Małopolski</a>, a wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że osiedle ludzkie istniało na jego terenie już w młodszej <a href="/wiki/Epoka_kamienia" title="Epoka kamienia">epoce kamienia</a>. Zarysowane wały na powierzchni wzgórza <a href="/wiki/Grodzisko_(Pag%C3%B3ry_Jaworznickie)" title="Grodzisko (Pagóry Jaworznickie)">Grodzisko</a> wskazują również na istnienie osady we wczesnym średniowieczu. Przez wieki Jaworzno było niewielką osadą na terenie ziemi krakowskiej w pobliżu Chrzanowa należącą do parafii w <a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędzinach</a>. Pierwsze zapiski o Jaworznie pochodzą z 1229 r. W XIII wieku w obrębie kasztelanii chrzanowskiej, a w 1335 r. powstała parafia, która przyjmuje imię <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99ty_Wojciech" class="mw-redirect" title="Święty Wojciech">św. Wojciecha</a>. Początkowo tereny te należały do <a href="/wiki/Biskupi_krakowscy" title="Biskupi krakowscy">biskupów krakowskich</a> i wchodziły w skład <a href="/wiki/Klucz_s%C5%82awkowski" title="Klucz sławkowski">klucza sławkowskiego</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15">[15]</a></sup>. Do 1273 r. tereny ziemi jaworznickiej należały do księstwa opolskiego. Początkowo w Jaworznie wydobywano <a href="/wiki/Srebro" title="Srebro">srebro</a> i <a href="/wiki/O%C5%82%C3%B3w" title="Ołów">ołów</a> z <a href="/wiki/Galena" title="Galena">galeny</a>, następnie rudę <a href="/wiki/Cynk" title="Cynk">cynku</a> i <a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo">żelaza</a>, a w 1767 r. w obecnej dzielnicy miasta – <a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowej</a> powstała pierwsza polska kopalnia węgla kamiennego i od tego czasu do dzisiaj w mieście wydobywa się ten surowiec. </p><p>Po <a href="/wiki/III_rozbi%C3%B3r_Polski" title="III rozbiór Polski">III rozbiorze Polski</a> Jaworzno znalazło się w <a href="/wiki/Zab%C3%B3r_austriacki" title="Zabór austriacki">zaborze austriackim</a>. W latach 1809–1815 Jaworzno wchodziło w skład <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Warszawskie" title="Księstwo Warszawskie">Księstwa Warszawskiego</a>, w latach 1815–1846 na nim kończyło się terytorium maleńkiej, formalnie niepodległej <a href="/wiki/Wolne_Miasto_Krak%C3%B3w" title="Wolne Miasto Kraków">Rzeczypospolitej Krakowskiej – Wolnego Miasta Krakowa</a>. Od 1846 r. do 1918 r. Jaworzno należało do Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup> (w skrócie zwanego Galicją), w ramach zaboru austriackiego. W czasach rozbiorów na styku rzek <a href="/wiki/Przemsza" title="Przemsza">Przemszy</a>, <a href="/wiki/Czarna_Przemsza" title="Czarna Przemsza">Czarnej Przemszy</a> i <a href="/wiki/Bia%C5%82a_Przemsza" title="Biała Przemsza">Białej Przemszy</a> istniał tzw. <a href="/wiki/Tr%C3%B3jk%C4%85t_Trzech_Cesarzy" title="Trójkąt Trzech Cesarzy">Trójkąt Trzech Cesarzy</a>, wyznaczający granicę między <a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austrią</a>, <a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">Rosją</a> a <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Prusami</a>. W XIX wieku rozwój przemysłowy zdynamizował rozwój miejscowości, a przeprowadzenie w 1847 r. przez obecną dzielnicę miasta – <a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakową</a> linii kolejowej <a href="/wiki/Kolej_Krakowsko-G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Kolej Krakowsko-Górnośląska">Towarzystwa Kolei Krakowsko-Górnośląskiej</a> (od 30 kwietnia 1850 r. C.K. Uprzywilejowana Kolej Północna Cesarza Ferdynanda) jeszcze bardziej wzmocniło impuls rozwojowy tych terenów, tworząc jednocześnie ze <a href="/wiki/Jaworzno_Szczakowa" title="Jaworzno Szczakowa">Szczakowej</a> istotny do dzisiaj <a href="/wiki/W%C4%99ze%C5%82_kolejowy" title="Węzeł kolejowy">węzeł kolejowy</a>, który po uzyskaniu połączenia z <a href="/wiki/Kolej_Warszawsko-Wiede%C5%84ska" title="Kolej Warszawsko-Wiedeńska">Koleją Warszawsko-Wiedeńską</a> stał się również ważnym węzłem przeładunkowym pomiędzy Austrią a Rosją i Prusami. Już w 1898 r. powstała w Jaworznie pierwsza <a href="/wiki/Elektrownia" title="Elektrownia">elektrownia</a>, wydobycie węgla stanowiło 84% wydobycia w całej <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Galicji_i_Lodomerii" title="Królestwo Galicji i Lodomerii">Galicji</a>, powstała <a href="/w/index.php?title=Fabryka_Bieli_Cynkowej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fabryka Bieli Cynkowej (strona nie istnieje)">Fabryka Bieli Cynkowej</a>, <a href="/w/index.php?title=Fabryka_Sody_Amoniakalnej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fabryka Sody Amoniakalnej (strona nie istnieje)">Fabryka Sody Amoniakalnej</a> (przekształcona w Hutę Szkła Okiennego „Szczakowa”), Garbarnia, a w 1916 r. Zakłady Azotowe „Azot”. 21 września 1901 r. cesarz <a href="/wiki/Franciszek_J%C3%B3zef_I" title="Franciszek Józef I">Franciszek Józef I</a> podpisał ustawę Sejmu Lwowskiego w sprawie nadania <a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">praw miejskich</a> dla Jaworzna<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[17]</a></sup>. W latach 1918–1939 i 1945–1975 w woj. krakowskim. </p><p>W czasie <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> miasto znalazło się pod <a href="/wiki/Okupacja_niemiecka_ziem_polskich_(1939%E2%80%931945)" title="Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)">okupacją niemiecką</a>. Zostało włączone do <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">Rzeszy Niemieckiej</a>. Utworzono tu podobóz <a href="/wiki/Ob%C3%B3z_koncentracyjny" title="Obóz koncentracyjny">obozu koncentracyjnego</a> <a href="/wiki/Auschwitz-Birkenau" title="Auschwitz-Birkenau">Auschwitz</a> (<a href="/wiki/O%C5%9Bwi%C4%99cim" title="Oświęcim">Oświęcim</a>), którego więźniowie pracowali w jaworznickich kopalniach, inaczej zwany: <i>Neu-Dachs</i>. </p><p>24 grudnia 1943 roku grupa partyzantów z oddziału Gwardii Ludowej im. Jarosława Dąbrowskiego likwiduje Wiktora Dombka, niemieckiego sztygara kopalni „Sobieski” za znęcanie się nad polskimi górnikami<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[18]</a></sup>. </p><p>W kwietniu 1945 r. utworzono tzw. <a href="/wiki/Centralny_Ob%C3%B3z_Pracy_w_Jaworznie" title="Centralny Obóz Pracy w Jaworznie">Centralny Obóz Pracy</a>, więziono tu m.in. żołnierzy AK, <a href="/wiki/Niemcy_(nar%C3%B3d)" title="Niemcy (naród)">Niemców</a>, a także <a href="/wiki/Ukrai%C5%84cy" title="Ukraińcy">Ukraińców</a> i <a href="/wiki/%C5%81emkowie" title="Łemkowie">Łemków</a> podejrzanych o współpracę lub sympatyzowanie z <a href="/wiki/Organizacja_Ukrai%C5%84skich_Nacjonalist%C3%B3w" title="Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów">OUN</a> i <a href="/wiki/Ukrai%C5%84ska_Powsta%C5%84cza_Armia" title="Ukraińska Powstańcza Armia">UPA</a>. Obóz istniał do lutego 1949 r. przekształcając się w tzw. <a href="/wiki/Progresywne_Wi%C4%99zienie_dla_M%C5%82odocianych_w_Jaworznie" title="Progresywne Więzienie dla Młodocianych w Jaworznie">Progresywne Więzienie dla Młodocianych Przestępców</a>, wzorowane na sowieckich <a href="/wiki/%C5%81agier" title="Łagier">łagrach</a><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[19]</a></sup>. Ośrodek w Jaworznie zamknięto oficjalnie w 1956 r., po buncie więźniów, który miał miejsce 15 maja 1955 r. W 1990 r. powstał Związek Młodocianych Więźniów Politycznych „Jaworzniacy”. </p><p>Znaczący wzrost ludności miasta nastąpił w drugiej połowie XX w., kiedy napłynęły do niego tysiące ludzi (głównie z południowej Polski) do pracy w <a href="/wiki/Przemys%C5%82" title="Przemysł">przemyśle</a>, a także poprzez przyłączanie do Jaworzna okolicznych osad oraz dawniej niezależnych miast, tworząc dzisiejsze dzielnice <a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa_(Jaworzno)" class="mw-redirect" title="Dąbrowa Narodowa (Jaworzno)">Dąbrowa Narodowa</a>, <a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowa</a>, <a href="/wiki/Byczyna_(Jaworzno)" title="Byczyna (Jaworzno)">Byczyna</a>, <a href="/wiki/Jele%C5%84_(Jaworzno)" title="Jeleń (Jaworzno)">Jeleń</a>, <a href="/wiki/Ci%C4%99%C5%BCkowice_(Jaworzno)" title="Ciężkowice (Jaworzno)">Ciężkowice</a>, <a href="/wiki/D%C5%82ugoszyn_(Jaworzno)" title="Długoszyn (Jaworzno)">Długoszyn</a>. Powstał organizm miejski o specyficznej, nieposiadającej ciągłości zabudowy strukturze, mający bardzo dużą powierzchnię (152,2 km², co oznacza że miasto zajmuje 4. miejsce w województwie, a w skali kraju – 13) i ok. 99 tys. mieszkańców. Do 1975 r. Jaworzno było jednym z ważniejszych miast ówczesnego <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_krakowskie_(1945%E2%80%931975)" title="Województwo krakowskie (1945–1975)">woj. krakowskiego</a>. Po reformie administracyjnej 1975 r. zostało przyłączone, głównie ze względu na silnie rozwinięty przemysł, do <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_katowickie_(1975%E2%80%931998)" title="Województwo katowickie (1975–1998)">województwa katowickiego</a>. </p><p>Kolejna <a href="/wiki/Reforma_administracyjna_w_Polsce_(1999)" title="Reforma administracyjna w Polsce (1999)">reforma administracyjna</a> z 1999 r. nie przywróciła miasta pod zarząd jednostki samorządu terytorialnego, która w swej nazwie odwołuje się do etnograficznej Małopolski (jak to się stało z pozostałymi miastami dawnego powiatu chrzanowskiego: Chrzanowem, <a href="/wiki/Trzebinia" title="Trzebinia">Trzebinią</a>, <a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC" title="Libiąż">Libiążem</a>), włączając Jaworzno do <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">woj. śląskiego</a> (które składa się z dwóch regionów kulturowych) jako miasto na prawach powiatu. Niemniej jednak tożsamość kulturowa mieszkańców (w tym m.in. <a href="/wiki/Str%C3%B3j_krakowski" title="Strój krakowski">krakowski strój ludowy</a>, <a href="/wiki/Dialekt_ma%C5%82opolski" title="Dialekt małopolski">dialekt małopolski</a>) zachowała się w niezmienionej formie. </p><p>Pod koniec XX wieku Jaworzno było miastem z największą liczbą <a href="/wiki/Elektrownia" title="Elektrownia">elektrowni</a> na świecie – funkcjonowały 3 elektrownie. </p> <ul><li>Elektrownia I – wyłączona w 1998 r. z eksploatacji z powodów ekologicznych a później zlikwidowana</li> <li>Elektrownia II – <a href="/wiki/Elektrociep%C5%82ownia" title="Elektrociepłownia">obecnie elektrociepłownia</a></li> <li>Elektrownia III – posiada jeden z największych kominów w Europie, mierzący ok. 300 lub według niektórych danych 306 metrów, obecnie wyłączony z ruchu z powodów ekologicznych</li></ul> <p>Obecnie Elektrownia II i Elektrownia III tworzą jeden zakład pod nazwą – <a href="/wiki/Elektrownia_Jaworzno" title="Elektrownia Jaworzno">Elektrownia „Jaworzno III”</a> będący częścią koncernu Tauron (Tauron Wytwarzanie). </p><p>W 2016 roku Jaworzno wystąpiło z <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski_Zwi%C4%85zek_Metropolitalny" title="Górnośląski Związek Metropolitalny">Górnośląskiego Związku Metropolitalnego</a><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[20]</a></sup>, a w 2017 roku odmówiło udziału w <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłebiowskiej Metropolii</a> z powodu odmiennego zdania w kwestii transportu publicznego<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[21]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rozwój_teryrtorialny_Jaworzna"><span id="Rozw.C3.B3j_teryrtorialny_Jaworzna"></span>Rozwój teryrtorialny Jaworzna</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Rozwój teryrtorialny Jaworzna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rozwój teryrtorialny Jaworzna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>†</b> = <a href="/wiki/Crux_philologorum" title="Crux philologorum">obelus</a> oznacza jednostkę administracyjną zniesioną po włączeniu obszaru danej miejscowości do Jaworzno </p> <table class="wikitable sortable mw-collapsible"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>Miejscowość </th> <th>Status adm. przed zmianą </th> <th>Obszar </th> <th>Data inkorporacji </th> <th>Data ekskorporacji </th> <th>Źródło </th></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Stare_Miasto_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stare Miasto (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Stare Miasto</a> </td> <td>wieś </td> <td>cały </td> <td>1229 (ok.) </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Jaworzno)" title="Śródmieście (Jaworzno)">Śródmieście</a> </td> <td>obszar wiejski </td> <td>cały </td> <td>1855 (ok.) </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/J%C4%99zor" title="Jęzor">Jęzor</a> </td> <td>przysiółek wsi <a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa" title="Dąbrowa Narodowa">Dąbrowa Narodowa</a> </td> <td>cały </td> <td>1855 (ok.) </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Wysoki_Brzeg" title="Wysoki Brzeg">Wysoki Brzeg</a> </td> <td>pogranicze </td> <td>cały </td> <td>1855 (ok.) </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/J%C4%99zor" title="Jęzor">Jęzor</a> </td> <td>część miasta (Jaworzno) </td> <td>cały – do <a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa_(gmina)" title="Dąbrowa Narodowa (gmina)">gm. Dąbrowa Narodowa</a> </td> <td> </td> <td>1942-01-01 </td> <td><sup id="cite_ref-:0_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-22">[22]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Wysoki_Brzeg" title="Wysoki Brzeg">Wysoki Brzeg</a> </td> <td>część miasta (Jaworzno) </td> <td>cały – do <a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa_(gmina)" title="Dąbrowa Narodowa (gmina)">gm. Dąbrowa Narodowa</a> </td> <td> </td> <td>1942-01-01 </td> <td><sup id="cite_ref-:0_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-22">[22]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/J%C4%99zor" title="Jęzor">Jęzor</a> </td> <td>wieś (<a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa_(gmina)" title="Dąbrowa Narodowa (gmina)">gm. Dąbrowa Narodowa <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1944-08-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz44_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz44-23">[23]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Wysoki_Brzeg" title="Wysoki Brzeg">Wysoki Brzeg</a> </td> <td>wieś (<a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa_(gmina)" title="Dąbrowa Narodowa (gmina)">gm. Dąbrowa Narodowa <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1944-08-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz44_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz44-23">[23]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/J%C4%99zor" title="Jęzor">Jęzor</a> </td> <td>dzielnica miasta (Jaworzno) </td> <td>cały – do miasta <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a> </td> <td> </td> <td>1953-09-12 </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz53_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz53-24">[24]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa" title="Dąbrowa Narodowa">Dąbrowa Narodowa</a> </td> <td>gromada (<a href="/wiki/Szczakowa_(gmina)" title="Szczakowa (gmina)">gm. Szczakowa <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1954-10-06 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-uchwala54_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-uchwala54-25">[25]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Bory-Szyb_Sobieski" class="mw-redirect" title="Bory-Szyb Sobieski">Bory-Szyb Sobieski</a> </td> <td>przysiółek wsi Jeleń (<a href="/wiki/Jaworzno_(gmina)" title="Jaworzno (gmina)">gm. Jaworzno <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1954-10-06 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-uchwala54_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-uchwala54-25">[25]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jeziorki_Jaworznickie" class="mw-redirect" title="Jeziorki Jaworznickie">Jeziorki Jaworznickie</a> </td> <td>część miasta (Jaworzno) </td> <td>część – do <a href="/wiki/Byczyna_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Byczyna (gromada w powiecie chrzanowskim)">grom. Byczyna</a> </td> <td> </td> <td>1954-10-06 </td> <td><sup id="cite_ref-uchwala54_25-2" class="reference"><a href="#cite_note-uchwala54-25">[25]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jeziorki_Jaworznickie" class="mw-redirect" title="Jeziorki Jaworznickie">Jeziorki Jaworznickie</a> </td> <td>miejscowość (<a href="/wiki/Byczyna_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Byczyna (gromada w powiecie chrzanowskim)">grom. Byczyna</a>) </td> <td>część </td> <td>1955-08-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-uchwala55_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-uchwala55-26">[26]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowa</a> </td> <td>część miasta (<a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">m. Szczakowa <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1956-03-20 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz56_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz56-27">[27]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/D%C5%82ugoszyn_(Jaworzno)" title="Długoszyn (Jaworzno)">Długoszyn</a> </td> <td>część miasta (<a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">m. Szczakowa <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1956-03-20 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz56_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz56-27">[27]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Dobra_(Jaworzno)" title="Dobra (Jaworzno)">Dobra</a> </td> <td>część miasta (<a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">m. Szczakowa <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1956-03-20 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz56_27-2" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz56-27">[27]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pieczyska_(Jaworzno)" title="Pieczyska (Jaworzno)">Pieczyska</a> </td> <td>część miasta (<a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">m. Szczakowa <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1956-03-20 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz56_27-3" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz56-27">[27]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Bory-Szyb_Sobieski" class="mw-redirect" title="Bory-Szyb Sobieski">Bory-Szyb Sobieski</a> </td> <td>część miasta (Jaworzno) </td> <td>część (218,07 ha) – do <a href="/wiki/Dawne_osiedla_w_Polsce" title="Dawne osiedla w Polsce">osiedla</a> <a href="/wiki/Jele%C5%84_(Jaworzno)" title="Jeleń (Jaworzno)">Jeleń</a> </td> <td> </td> <td>1960-06-30 </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz60_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz60-28">[28]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ci%C4%99%C5%BCkowice_(Jaworzno)" title="Ciężkowice (Jaworzno)">Ciężkowice</a> </td> <td>sołectwo <b>†</b> (<a href="/wiki/Ci%C4%99%C5%BCkowice_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Ciężkowice (gromada w powiecie chrzanowskim)">grom. Ciężkowice <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1973-01-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz72_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz72-29">[29]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jeziorki_(Jaworzno)" class="mw-redirect" title="Jeziorki (Jaworzno)">Jeziorki Byczyńskie</a> </td> <td>sołectwo <b>†</b> (<a href="/wiki/Byczyna_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_katowickim)" title="Byczyna (gmina w województwie katowickim)">gm. Byczyna</a>) </td> <td>cały (127 ha) </td> <td>1974-10-19 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz74_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz74-30">[30]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jele%C5%84_(Jaworzno)" title="Jeleń (Jaworzno)">Jeleń</a> </td> <td>część miasta (<a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">m. Jeleń <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1977-02-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz77_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz77-31">[31]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/D%C4%85b_(Jaworzno)" title="Dąb (Jaworzno)">Dąb</a> </td> <td>część miasta (<a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">m. Jeleń <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1977-02-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz77_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz77-31">[31]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Bory-Szyb_Sobieski" class="mw-redirect" title="Bory-Szyb Sobieski">Bory-Szyb Sobieski</a> </td> <td>część miasta (<a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">m. Jeleń <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1977-02-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz77_31-2" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz77-31">[31]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Byczyna_(Jaworzno)" title="Byczyna (Jaworzno)">Byczyna</a> </td> <td>sołectwo <b>†</b> (<a href="/wiki/Byczyna_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_katowickim)" title="Byczyna (gmina w województwie katowickim)">gm. Byczyna <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1977-02-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz77_31-3" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz77-31">[31]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cezar%C3%B3wka_Dolna" title="Cezarówka Dolna">Cezarówka Dolna</a> </td> <td>sołectwo <b>†</b> (<a href="/wiki/Byczyna_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_katowickim)" title="Byczyna (gmina w województwie katowickim)">gm. Byczyna <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1977-02-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz77_31-4" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz77-31">[31]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cezar%C3%B3wka_G%C3%B3rna" title="Cezarówka Górna">Cezarówka Górna</a> </td> <td>sołectwo <b>†</b> (<a href="/wiki/Byczyna_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_katowickim)" title="Byczyna (gmina w województwie katowickim)">gm. Byczyna <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1977-02-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz77_31-5" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz77-31">[31]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ko%C5%BAmin_(Jaworzno)" title="Koźmin (Jaworzno)">Koźmin</a> </td> <td>sołectwo <b>†</b> (<a href="/wiki/Byczyna_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_katowickim)" title="Byczyna (gmina w województwie katowickim)">gm. Byczyna <b>†</b></a>) </td> <td>cały </td> <td>1977-02-01 </td> <td> </td> <td><sup id="cite_ref-rozporz77_31-6" class="reference"><a href="#cite_note-rozporz77-31">[31]</a></sup> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografia">Demografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Demografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Demografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Ludno%C5%9B%C4%87_Jaworzna" title="Ludność Jaworzna">Ludność Jaworzna</a>.</i></div> <p>Pod koniec 2012 r. Jaworzno zamieszkiwało 94 305 osób. Wśród mieszkańców miasta 16,2% stanowiły osoby w wieku przedprodukcyjnym, 65,5% osoby w wieku produkcyjnym, zaś 18,3% osoby w wieku poprodukcyjnym<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[32]</a></sup>. Najwyższą liczbę mieszkańców Jaworzna odnotowano w 1991 r., gdy według danych <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny" title="Główny Urząd Statystyczny">GUS</a> miasto zamieszkiwało 99 993 osoby<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33">[33]</a></sup>. </p><p>Pracujących ogółem w gospodarce narodowej jest 21 572 osoby, z tego w przemyśle i budownictwie pracuje 11 787 osób, w usługach rynkowych 5274, w usługach nierynkowych 4407. Rolnictwem zajmują się 104 osoby<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2014-01">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. </p><p>Piramida wieku mieszkańców Jaworzna w 2014 roku<sup id="cite_ref-populacja2016_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-populacja2016-34">[34]</a></sup>. </p><p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Piramida_wieku_Jaworzno.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Piramida_wieku_Jaworzno.png/600px-Piramida_wieku_Jaworzno.png" decoding="async" width="600" height="480" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Piramida_wieku_Jaworzno.png/900px-Piramida_wieku_Jaworzno.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Piramida_wieku_Jaworzno.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="800" /></a></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gospodarka">Gospodarka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Gospodarka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gospodarka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Galeria_handlowa_Galena.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Galeria_handlowa_Galena.jpg/220px-Galeria_handlowa_Galena.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Galeria_handlowa_Galena.jpg/330px-Galeria_handlowa_Galena.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Galeria_handlowa_Galena.jpg/440px-Galeria_handlowa_Galena.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Galeria Galena</figcaption></figure> <p>Od czasu transformacji ustrojowej w Polsce, wskutek znacznej redukcji zatrudnienia w sektorze przemysłowym w latach 90. XX wieku, znaczna część mieszkańców Jaworzna trudni się handlem detalicznym<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2008-07">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. W Jaworznie swoje sklepy zlokalizowało kilka dużych sieci handlowych, np. <a href="/wiki/Carrefour" class="mw-redirect" title="Carrefour">Carrefour</a>, Carrefour Express, <a href="/wiki/Kaufland" title="Kaufland">Kaufland</a>, <a href="/wiki/Lidl" title="Lidl">Lidl</a>, <a href="/wiki/Aldi" title="Aldi">Aldi</a>, <a href="/wiki/Biedronka_(sie%C4%87_handlowa)" title="Biedronka (sieć handlowa)">Biedronka</a>, <a href="/wiki/Netto_(du%C5%84ska_sie%C4%87_handlowa)" title="Netto (duńska sieć handlowa)">Netto</a>, a także restauracja typu <a href="/wiki/Fast_food" title="Fast food">fast food</a> – <a href="/wiki/McDonald%E2%80%99s" title="McDonald’s">McDonald’s</a>. 20 listopada 2015 r. w centrum miasta otwarto galerię handlową <i>Galena</i> mieszczącą sklepy, kino itp. Obecnie w mieście funkcjonuje jedna kopalnia <a href="/wiki/Zak%C5%82ad_G%C3%B3rniczy_Sobieski" title="Zakład Górniczy Sobieski">ZG Sobieski</a>, należąca do spółki <a href="/wiki/Po%C5%82udniowy_Koncern_W%C4%99glowy" title="Południowy Koncern Węglowy">Południowy Koncern Węglowy</a>. Dawniej istniała jeszcze <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_Jan_Kanty" title="Kopalnia Węgla Kamiennego Jan Kanty">Kopalnia Jan Kanty</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Transport">Transport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Transport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jaworzno-Szczakowa_-_dworzec_kolejowy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Jaworzno-Szczakowa_-_dworzec_kolejowy.jpg/220px-Jaworzno-Szczakowa_-_dworzec_kolejowy.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Jaworzno-Szczakowa_-_dworzec_kolejowy.jpg/330px-Jaworzno-Szczakowa_-_dworzec_kolejowy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Jaworzno-Szczakowa_-_dworzec_kolejowy.jpg/440px-Jaworzno-Szczakowa_-_dworzec_kolejowy.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Dworzec kolejowy <a href="/wiki/Jaworzno_Szczakowa" title="Jaworzno Szczakowa">Jaworzno Szczakowa</a>, widok od strony miasta</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Budynek_dworca_Jaworzno_Szczkowa_od_strony_r%C3%B3wni_stacyjnej.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Budynek_dworca_Jaworzno_Szczkowa_od_strony_r%C3%B3wni_stacyjnej.jpg/220px-Budynek_dworca_Jaworzno_Szczkowa_od_strony_r%C3%B3wni_stacyjnej.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Budynek_dworca_Jaworzno_Szczkowa_od_strony_r%C3%B3wni_stacyjnej.jpg/330px-Budynek_dworca_Jaworzno_Szczkowa_od_strony_r%C3%B3wni_stacyjnej.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Budynek_dworca_Jaworzno_Szczkowa_od_strony_r%C3%B3wni_stacyjnej.jpg/440px-Budynek_dworca_Jaworzno_Szczkowa_od_strony_r%C3%B3wni_stacyjnej.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Budynek dworca Jaworzno Szczakowa, widok od strony peronów</figcaption></figure> <p>Jaworzno znajduje się na skrzyżowaniu szeregu drogowych szlaków komunikacyjnych. Przez miasto przebiegają: </p> <ul><li><a href="/wiki/Autostrada_A4_(Polska)" title="Autostrada A4 (Polska)">autostrada A4</a> (fragment <a href="/wiki/E40_(trasa_europejska)" title="E40 (trasa europejska)">trasy europejskiej E40</a>) łącząca granice państwa (wschód – zachód) <a href="/wiki/J%C4%99drzychowice_(powiat_zgorzelecki)" title="Jędrzychowice (powiat zgorzelecki)">Jędrzychowice</a> – <a href="/wiki/Korczowa" title="Korczowa">Korczowa</a>.</li> <li><a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S1_(Polska)" title="Droga ekspresowa S1 (Polska)">droga ekspresowa S1</a> (fragment <a href="/wiki/E75_(trasa_europejska)" title="E75 (trasa europejska)">trasy europejskiej E75</a>) <a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a> – <a href="/wiki/Zwardo%C5%84" title="Zwardoń">Zwardoń</a>,</li> <li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_79_(Polska)" title="Droga krajowa nr 79 (Polska)">droga krajowa nr 79</a> <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a> – <a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytom</a>,</li> <li><a href="/wiki/Droga_wojew%C3%B3dzka_nr_903" title="Droga wojewódzka nr 903">droga wojewódzka nr 903</a> Jaworzno <a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_79_(Polska)" title="Droga krajowa nr 79 (Polska)">79</a> – Jaworzno <a href="/wiki/Autostrada_A4_(Polska)" title="Autostrada A4 (Polska)">A4</a>,</li></ul> <p>Planowane jest przedłużenie <a href="/wiki/Drogowa_Trasa_%C5%9Arednicowa" title="Drogowa Trasa Średnicowa">Drogowej Trasy Średnicowej</a> do Jaworzna. </p><p>W czasach <a href="/wiki/Polska_Rzeczpospolita_Ludowa" title="Polska Rzeczpospolita Ludowa">Polski Ludowej</a>, do 1985 roku, przez miasto biegła <a href="/wiki/Trasa_europejska#W_Polsce" title="Trasa europejska">droga międzynarodowa</a> <a href="/wiki/Droga_mi%C4%99dzynarodowa_E22a_(Polska)" title="Droga międzynarodowa E22a (Polska)">E22a</a><sup id="cite_ref-ppwk79_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-ppwk79-35">[35]</a></sup><sup id="cite_ref-ppwk85_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-ppwk85-36">[36]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_kolejowy">Transport kolejowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Transport kolejowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport kolejowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Stacja kolejowa <a href="/wiki/Jaworzno_Szczakowa" title="Jaworzno Szczakowa">Jaworzno Szczakowa</a> jest jednym z największych w Polsce węzłów kolejowych i ważnym punktem ruchu ludności, a także przeładunku towarów. Kolejowy transport towarowy to przede wszystkim przewozy węgla kamiennego. Ze względu na położenie miasta dużą rolę odgrywają przewozy tranzytowe, także międzynarodowe. </p><p>W mieście znajdują i znajdowały się następujące stacje i przystanki kolejowe: </p> <ul><li><a href="/wiki/Jaworzno_Szczakowa" title="Jaworzno Szczakowa">Jaworzno Szczakowa</a> – najważniejsza stacja w mieście</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_Ci%C4%99%C5%BCkowice" title="Jaworzno Ciężkowice">Jaworzno Ciężkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_Szczakowa_Lokomotywownia" title="Jaworzno Szczakowa Lokomotywownia">Jaworzno Szczakowa Lokomotywownia</a> – zlikwidowany</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_Niedzieliska" title="Jaworzno Niedzieliska">Jaworzno Niedzieliska</a> – nie istnieje</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_(stacja_kolejowa)" title="Jaworzno (stacja kolejowa)">Jaworzno</a> – nie istnieje</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_Azot" title="Jaworzno Azot">Jaworzno Azot</a> – nie istnieje</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_Szyb_Sobieski" title="Jaworzno Szyb Sobieski">Jaworzno Szyb Sobieski</a> – nie istnieje</li> <li><a href="/wiki/Bory_(przystanek_kolejowy)" title="Bory (przystanek kolejowy)">Bory</a> – nie istnieje</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_Byczyna" title="Jaworzno Byczyna">Jaworzno Byczyna</a> – nie istnieje</li> <li><a href="/wiki/Knieje_(przystanek_osobowy)" title="Knieje (przystanek osobowy)">Knieje</a> – nie istnieje</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Komunikacja_miejska">Komunikacja miejska</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Komunikacja miejska" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Komunikacja miejska"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice,_Plac_Wilhelma_Szewczyka,_autobus_Solaris.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Katowice%2C_Plac_Wilhelma_Szewczyka%2C_autobus_Solaris.JPG/220px-Katowice%2C_Plac_Wilhelma_Szewczyka%2C_autobus_Solaris.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Katowice%2C_Plac_Wilhelma_Szewczyka%2C_autobus_Solaris.JPG/330px-Katowice%2C_Plac_Wilhelma_Szewczyka%2C_autobus_Solaris.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Katowice%2C_Plac_Wilhelma_Szewczyka%2C_autobus_Solaris.JPG/440px-Katowice%2C_Plac_Wilhelma_Szewczyka%2C_autobus_Solaris.JPG 2x" data-file-width="2848" data-file-height="2136" /></a><figcaption>Autobus Solaris <a href="/wiki/Przedsi%C4%99biorstwo_Komunikacji_Miejskiej_w_Jaworznie" title="Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Jaworznie">PKM Jaworzno</a> w charakterystycznych kolorach.</figcaption></figure> <p>Na terenie Jaworzna działa wiele linii autobusowych, które obsługuje <a href="/wiki/Przedsi%C4%99biorstwo_Komunikacji_Miejskiej_w_Jaworznie" title="Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Jaworznie">PKM Jaworzno</a> nie należący do <a href="/wiki/Zarz%C4%85d_Transportu_Metropolitalnego" title="Zarząd Transportu Metropolitalnego">ZTM</a>. PKM Jaworzno było jedną z pierwszych firm transportu publicznego w Polsce, która wprowadziła kartę magnetyczną (Jaworznicka Karta Miejska) zamiast biletów papierowych. Obecnie PKM Jaworzno jest jedną z najnowocześniejszych firm transportu publicznego w Polsce. Flota PKM Jaworzno opiera się w 80% na pojazdach elektrycznych<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37">[37]</a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38">[38]</a></sup>. Oprócz tego w Jaworznie działają także linie organizatorów z miast ościennych (<a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a>, <a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanów</a>, <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a>) oraz przewoźników prywatnych. Dzięki PKM Jaworzno bezpośrednio z Jaworzna dostać się można do: <a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowic</a>, <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowic</a>, <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowca</a>, <a href="/wiki/Balin_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie)" title="Balin (województwo małopolskie)">Balina</a> i <a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanowa</a>. Od 25 marca 2024 roku miasto oferuje również autobusowy bilet miesięczny w promocyjnych cenach w ramach ważnego imiennego biletu kolejowego obejmującego dowolną stacje kolejową w Jaworznie. Dzięki busom, można także dostać się do <a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowy Górniczej</a> i Sosnowca. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_lotniczy">Transport lotniczy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Transport lotniczy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport lotniczy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dzięki dobrze rozwiniętej sieci dróg i połączeń kolejowych oraz bliskości międzynarodowych portów lotniczych: <a href="/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice" title="Port lotniczy Katowice-Pyrzowice">Katowice-Pyrzowice</a> – 41 km i <a href="/wiki/Port_lotniczy_Krak%C3%B3w-Balice" title="Port lotniczy Kraków-Balice">Kraków-Balice</a> – 47 km, komunikacja z miastem jest szybka i bardzo łatwa. </p><p>W 2014 r. przy ul. Chełmońskiego oddano do użytku sanitarne <a href="/wiki/L%C4%85dowisko_Jaworzno-Szpital" title="Lądowisko Jaworzno-Szpital">lądowisko</a> dla helikopterów. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Edukacja">Edukacja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Edukacja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Edukacja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Budynek_OKE_Jaworzno.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Budynek_OKE_Jaworzno.jpg/220px-Budynek_OKE_Jaworzno.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Budynek_OKE_Jaworzno.jpg/330px-Budynek_OKE_Jaworzno.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Budynek_OKE_Jaworzno.jpg/440px-Budynek_OKE_Jaworzno.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Budynek <a href="/wiki/Okr%C4%99gowa_Komisja_Egzaminacyjna" title="Okręgowa Komisja Egzaminacyjna">OKE</a> Jaworzno</figcaption></figure> <p>W Jaworznie znajduje się <a href="/wiki/Okr%C4%99gowa_Komisja_Egzaminacyjna" title="Okręgowa Komisja Egzaminacyjna">Okręgowa Komisja Egzaminacyjna</a>. Jaworzno posiada także wiele szkół, w których można się kształcić na różnorodnych kierunkach. Jaworzno jako pierwsze miasto w Polsce wprowadziło do szkolnych pracowni komputerowych system operacyjny <a href="/wiki/Linux" title="Linux">Linux</a><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39">[39]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przedszkola">Przedszkola</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Przedszkola" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przedszkola"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Przedszkole" title="Przedszkole">Przedszkola</a> – publiczne: 20.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Szkoły_podstawowe"><span id="Szko.C5.82y_podstawowe"></span>Szkoły podstawowe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Szkoły podstawowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szkoły podstawowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Szko%C5%82a_podstawowa" title="Szkoła podstawowa">Szkoły Podstawowe</a> – publiczne: 22.</li> <li>Uniwersytecki Zespół Szkół Katolickich KANA</li></ul> <ul><li>Szkoła Muzyczna I Stopnia im. <a href="/wiki/Gra%C5%BCyna_Bacewicz" title="Grażyna Bacewicz">Grażyny Bacewicz</a></li> <li>Jaworznicka Szkoła Muzyki Rozrywkowej</li> <li>Szkoła Tańca Towarzyskiego <i>WIR</i> (oddział zamiejscowy)</li> <li>Szkoła Tańca Towarzyskiego <i>GAMA</i></li> <li>TITO Dance Studio</li> <li>Szkoła Tańca Towarzyskiego <i>Sukces</i></li> <li>Akademia Tańca Elite</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Licea">Licea</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Licea" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Licea"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=I_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Jaworznie&action=edit&redlink=1" class="new" title="I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Jaworznie (strona nie istnieje)">I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=II_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Czes%C5%82awa_Mi%C5%82osza_w_Jaworznie&action=edit&redlink=1" class="new" title="II Liceum Ogólnokształcące im. Czesława Miłosza w Jaworznie (strona nie istnieje)">Liceum Ogólnokształcące nr II im. Czesława Miłosza</a></li> <li>Liceum Ogólnokształcące nr III im. Orła Białego</li> <li>Liceum Ogólnokształcące Społeczne Miejskiego Towarzystwa Oświatowego</li> <li>Prywatne Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych „Twoja Szkoła”</li> <li>Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych EDUKACJA</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Technika">Technika</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Technika" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Technika"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Technikum nr 1 Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 1</li> <li>Technikum nr 2 Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 2</li> <li>Technikum nr 3 Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 3</li> <li>Technikum nr 4 Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 4</li> <li>Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego <ul><li>Technikum nr 5</li> <li>Technikum nr 6</li> <li>Technikum Energetyczne</li> <li>Branżowa szkoła I stopnia (od września 2017)<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40">[40]</a></sup></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Szkoły_policealne"><span id="Szko.C5.82y_policealne"></span>Szkoły policealne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=23" title="Edytuj sekcję: Szkoły policealne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szkoły policealne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Policealna Szkoła eCollege</li> <li>Centrum Edukacji Copernicus</li> <li>Policealna Szkoła Informatyki i Administracji</li> <li>Szkoła Policealna dla Dorosłych EDUKACJA</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uczelnie">Uczelnie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=24" title="Edytuj sekcję: Uczelnie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=24" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uczelnie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Handlowa_im._Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" class="mw-redirect" title="Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach">Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach</a>, oddział zamiejscowy</li> <li><a href="/wiki/Akademia_G%C3%B3rniczo-Hutnicza_im._Stanis%C5%82awa_Staszica_w_Krakowie" title="Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie">Akademia Górniczo-Hutnicza</a>, oddział zamiejscowy</li> <li><a href="/wiki/Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Bezpiecze%C5%84stwa_w_Poznaniu" title="Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa w Poznaniu">Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa w Poznaniu</a>, Wydział Nauk Społecznych w Jaworznie<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41">[41]</a></sup></li> <li>Uniwersytet III wieku</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kultura">Kultura</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=25" title="Edytuj sekcję: Kultura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=25" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kultura"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Teatr_Sztuk_w_Jaworznie.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Teatr_Sztuk_w_Jaworznie.jpg/220px-Teatr_Sztuk_w_Jaworznie.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Teatr_Sztuk_w_Jaworznie.jpg/330px-Teatr_Sztuk_w_Jaworznie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Teatr_Sztuk_w_Jaworznie.jpg/440px-Teatr_Sztuk_w_Jaworznie.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Budynek "Teatru Sztuk" (dawniej Dom Kultury w Jaworznie oraz siedziba Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół") </figcaption></figure> <p>Świętem Miasta jest pierwsza sobota czerwca. W tym okresie organizowane są <i>Dni Jaworzna</i><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42">[42]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zespoły_muzyczne_i_orkiestry_z_Jaworzna"><span id="Zespo.C5.82y_muzyczne_i_orkiestry_z_Jaworzna"></span>Zespoły muzyczne i orkiestry z Jaworzna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=26" title="Edytuj sekcję: Zespoły muzyczne i orkiestry z Jaworzna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=26" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zespoły muzyczne i orkiestry z Jaworzna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Basia" title="Basia">Basia Trzetrzelewska</a></li> <li><b>„Archetti” Orkiestra Kameralna Miasta Jaworzna</b> – Samorządowa Instytucja Kultury powołana przez Radę Miasta w 2010 r. Orkiestra wystąpiła z wieloma koncertami między innymi w <a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austrii</a>, <a href="/wiki/Belgia" title="Belgia">Belgii</a>, <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemczech</a> i w Polsce.</li> <li>„eM Band” Orkiestra Rozrywkowa Miasta Jaworzna</li> <li><a href="/wiki/Stos_(zesp%C3%B3%C5%82_muzyczny)" title="Stos (zespół muzyczny)">Stos</a></li> <li>Blunt Razor</li> <li><a href="/wiki/Cronica" title="Cronica">Cronica</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muzea">Muzea</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=27" title="Edytuj sekcję: Muzea" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=27" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Muzea"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Muzeum Miasta Jaworzna</i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kina">Kina</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=28" title="Edytuj sekcję: Kina" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=28" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kina"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Kino Pod Chmurką</i> – kino plenerowe, zawsze w okresie wakacyjnym.</li> <li><i>Kino Sasanka</i> – otwarte 22 lutego 1985 r. (widzowie zobaczyli przedpremierowy szlagier Vabank II) a zamknięte w 2002 r. (budynek przekształcony do celów handlowych np. sklep Biedronka)</li> <li><i>Kino Złocień</i> – zamknięte w 1985 r.</li> <li><i>Kino Pionier</i> – zamknięte w 1994 r.</li> <li><i>Kino Związkowiec</i> – zamknięte w 1987 r.</li> <li><i>Multikino</i> w galerii handlowej <a href="/w/index.php?title=Galena_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galena Jaworzno (strona nie istnieje)">Galena</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Teatr">Teatr</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=29" title="Edytuj sekcję: Teatr" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=29" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Teatr"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Atelier Kultury w Jaworznie (z oddziałami w Jeleniu – Archetti i na Niedzeliskach – klub Relaks)</i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Biblioteki">Biblioteki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=30" title="Edytuj sekcję: Biblioteki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=30" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Biblioteki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jaworzno_Biblioteka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Jaworzno_Biblioteka.jpg/220px-Jaworzno_Biblioteka.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Jaworzno_Biblioteka.jpg/330px-Jaworzno_Biblioteka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Jaworzno_Biblioteka.jpg/440px-Jaworzno_Biblioteka.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Budynek Biblioteki Miejskiej</figcaption></figure> <ul><li><i><a href="/wiki/Miejska_Biblioteka_Publiczna_w_Jaworznie" title="Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie">Miejska Biblioteka Publiczna</a></i>, Rynek Główny 17 (Główna siedziba)</li> <li>Filie: <ul><li>al. 11 listopada 1 (Os. Podwale)</li> <li>ul. Ławczana 12 (Os. Podłęże I)</li> <li>ul. Brodzińskiego 27 (Os. Podłęże II)</li> <li>ul. Granitowa 5 (Os. Gigant)</li> <li>ul. Dwornickiego 7 (Os. Kościuszki)</li> <li>ul. Łukasiewicza 1 (Os. Stałe)</li> <li>ul. Niemcewicza 7a (Bory)</li> <li>ul. Jaworznicka 27a (Góra Piasku)</li> <li>ul. Jagiellońska 3 (Szczakowa)</li> <li>ul. Olszewskiego 76 (Stara Huta)</li> <li>ul. Kasztanowa 33 (Jeziorki)</li> <li>ul. Strażacka 1 (Dąbrowa Narodowa)</li> <li>ul. Dąbrowskiego 25 (Długoszyn)</li> <li>ul. Na Stoku 12 (Byczyna)</li> <li>ul. Wyzwolenia 2 (Ciężkowice)</li> <li>ul. Celników 1 (Jeleń)</li> <li>ul. Chełmońskiego 28 (Filia Szpital)</li></ul></li> <li><i>Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Katowicach</i>. Filia w Jaworznie, Rynek Główny 17 (II piętro w gmachu Miejskiej Biblioteki Publicznej)<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43">[43]</a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cykliczne_imprezy_kulturalne">Cykliczne imprezy kulturalne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=31" title="Edytuj sekcję: Cykliczne imprezy kulturalne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=31" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Cykliczne imprezy kulturalne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Festiwal_Piosenki_Francuskiej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festiwal Piosenki Francuskiej (strona nie istnieje)">Festiwal Piosenki Francuskiej</a> – luty;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Jawor_Rock_Festival&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jawor Rock Festival (strona nie istnieje)">Jawor Rock Festival</a> – kwiecień (ostatni odbył się w 2004 r.);</li> <li><i>Jeunesses Musicales</i> – cykl koncertów – styczeń/luty;</li> <li>Festiwal Twórczości Młodzieży Szkolnej „Jawor” – kwiecień – czerwiec;</li> <li>Konkurs Literacki „O złote pióro prezydenta m. Jaworzna” kwiecień – czerwiec;</li> <li>„Psia Parada” – maj;</li> <li>„Jaworznicki salon motoryzacyjny” – maj;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tour_de_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tour de Jaworzno (strona nie istnieje)">Tour de Jaworzno</a> – czerwiec;</li> <li>Dni Jaworzna – czerwiec;</li> <li>„Noc Świętojańska” – czerwiec;</li> <li>„Grand Prix w siatkówce plażowej” – lipiec;</li> <li><a href="#Festiwal_Energii">Festiwal Energii</a> – lipiec;</li> <li>Międzynarodowy Bieg Uliczny na 15 km – sierpień;</li> <li>„Pożegnanie lata” – sierpień;</li> <li>„Grand Prix w biegach ulicznych” – wrzesień;</li> <li>Miejski Przegląd Humoru „Śmiej się pan z tego” – listopad;</li> <li>Festyn Energetyków – 14 sierpnia.</li> <li>Festiwal piosenki religijnej „Barka”</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Galerie_sztuki">Galerie sztuki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=32" title="Edytuj sekcję: Galerie sztuki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=32" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Galerie sztuki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Galeria Kameralna</i></li> <li><i>Galeria Obecna</i></li> <li><i>Galeria Sektor I</i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rozrywka">Rozrywka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=33" title="Edytuj sekcję: Rozrywka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=33" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rozrywka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jaworzno_stadnina.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Jaworzno_stadnina.JPG/220px-Jaworzno_stadnina.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Jaworzno_stadnina.JPG/330px-Jaworzno_stadnina.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Jaworzno_stadnina.JPG/440px-Jaworzno_stadnina.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Stadnina koni w Jaworznie</figcaption></figure> <ul><li>Basen kąpielowy</li> <li>Stadnina koni</li> <li>Kręgielnia</li> <li>Strzelnica</li> <li>Skate Park</li> <li>Korty tenisowe</li> <li>Lodowisko (sezonowe)</li> <li>Centrum nurkowania „Zalany kamieniołom”</li> <li>Sztuczna ścianka wspinaczkowa w Gimnazjum nr 3</li> <li>Sztuczna ściana wspinaczkowa na Osiedlu Stałym</li> <li>Bulodrom</li> <li>Galeria handlowa <a href="/w/index.php?title=Galena_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galena Jaworzno (strona nie istnieje)">Galena</a></li> <li>Park Geosfera</li></ul> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jaw.pl/">Jaw.pl</a> – Portal Społecznościowy Jaworzno</li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210118140537/http://www.jaworzno.pl/">JaworznoPL</a>. jaworzno.pl. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jaworzno.pl/">tego adresu</a> (2021-01-18)].</cite> – Twoje miasto on-line – Portal miasta Jaworzna.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prasa">Prasa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=34" title="Edytuj sekcję: Prasa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=34" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Prasa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Puls Jaworzna – tygodnik lokalny (średni nakład 30 tys. egzemplarzy)</li> <li>Extra Jaworzno – dwutygodnik lokalny</li> <li><a href="/w/index.php?title=Co_Tydzie%C5%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Co Tydzień (strona nie istnieje)">Co Tydzień</a> – tygodnik lokalny (średni nakład w listopadzie 2013 wynosił 4000 egzemplarzy<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44">[44]</a></sup>)</li> <li>Jaworznicki Przegląd Gospodarczy – lokalny miesięcznik ekonomiczny</li> <li><a href="/wiki/Tydzie%C5%84_w_Jaworznie" title="Tydzień w Jaworznie">Tydzień w Jaworznie</a> – tygodnik opiniotwórczy</li> <li>Głos Jaworznicki – lokalny miesięcznik informacyjno-reklamowy</li> <li><a href="/wiki/Sok%C3%B3%C5%82_Jaworznicki" title="Sokół Jaworznicki">Sokół Jaworznicki</a> – magazyn kulturalny, miesięcznik Miejskiego Centrum Kultury i Sportu – niewydawany od 2011 r.</li> <li>Gwarek – dwutygodnik – pismo załóg: KWK „Jaworzno, KWK „Komuna Paryska”, KPP „Szczakowa”, HSO „Szczakowa” Elektrowni „Jaworzno III”, Zespołu Elektrowni, ZCh „Organika – Azot”. Gazeta wpisana do księgi zasłużonych dla miasta Jaworzna. Ukazywała się w latach 1975–1990.</li> <li>Jaworzno112.pl - <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.facebook.com/JAWORZNO112">https://www.facebook.com/JAWORZNO112</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Telewizja">Telewizja</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=35" title="Edytuj sekcję: Telewizja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=35" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Telewizja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/DlaCiebie.tv" title="DlaCiebie.tv">dlaciebie.tv</a> – prywatna telewizja lokalna, która w 2012 r. zmieniła nazwę z CTv Jaworzno. Dostępna jest w sieci kablowej <a href="/wiki/UPC_Polska" title="UPC Polska">UPC Polska</a> analogowo i od 2 lipca 2012 r. cyfrowo dla <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski_Okr%C4%99g_Przemys%C5%82owy" title="Górnośląski Okręg Przemysłowy">GOP</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sport">Sport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=36" title="Edytuj sekcję: Sport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=36" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sport"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jaworzno_Hala_Sportowa_-_MCKIS_w_Jaworznie.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Jaworzno_Hala_Sportowa_-_MCKIS_w_Jaworznie.jpg/220px-Jaworzno_Hala_Sportowa_-_MCKIS_w_Jaworznie.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Jaworzno_Hala_Sportowa_-_MCKIS_w_Jaworznie.jpg/330px-Jaworzno_Hala_Sportowa_-_MCKIS_w_Jaworznie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Jaworzno_Hala_Sportowa_-_MCKIS_w_Jaworznie.jpg/440px-Jaworzno_Hala_Sportowa_-_MCKIS_w_Jaworznie.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Hala widowiskowo-sportowa MCKIS</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Piłka_nożna"><span id="Pi.C5.82ka_no.C5.BCna"></span>Piłka nożna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=37" title="Edytuj sekcję: Piłka nożna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=37" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Piłka nożna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Szczakowianka_Jaworzno" title="Szczakowianka Jaworzno">JSP Szczakowianka Jaworzno</a> – klub piłkarski grający w IV lidze. W sezonie 2002/2003 jako jedyny dotychczas jaworznicki klub występował w <a href="/wiki/Ekstraklasa_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej" title="Ekstraklasa w piłce nożnej">Ekstraklasie piłkarskiej</a>.</li> <li><a href="/wiki/Victoria_Jaworzno" title="Victoria Jaworzno">Stowarzyszenie Victoria 1918 Jaworzno</a> – najstarszy Polski górniczy klub piłkarski. Obecnie po reaktywacji w Lidze okręgowej</li> <li><a href="/w/index.php?title=MCKiS_Sok%C3%B3%C5%82_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="MCKiS Sokół Jaworzno (strona nie istnieje)">MCKiS Sokół Jaworzno</a> – młodzieżowa sekcja piłkarska trampkarzy i juniorów MCKiS pod patronatem <a href="/wiki/Szczakowianka_Jaworzno" title="Szczakowianka Jaworzno">JSP Szczakowianka Jaworzno</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ci%C4%99%C5%BCkowianka_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ciężkowianka Jaworzno (strona nie istnieje)">Ciężkowianka Jaworzno</a> – klub piłkarski grający w klasie A.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ci%C4%99%C5%BCkowianka_Jaworzno_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ciężkowianka Jaworzno II (strona nie istnieje)">Ciężkowianka Jaworzno II</a> – klub piłkarski grający w klasie B.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Zgoda_Byczyna_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zgoda Byczyna Jaworzno (strona nie istnieje)">Zgoda Byczyna Jaworzno</a> – klub piłkarski grający w Lidze okręgowej</li> <li><a href="/w/index.php?title=MCKiS_D%C4%85brovia_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="MCKiS Dąbrovia Jaworzno (strona nie istnieje)">MCKiS Dąbrovia Jaworzno</a> – drużyna <a href="/wiki/Futsal" title="Futsal">piłki nożnej halowej</a> grająca w rozgrywkach II Polskiej Ligi Piłki Nożnej Halowej.</li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3rnik_Jaworzno" title="Górnik Jaworzno">Górnik Jaworzno</a> – dawny klub piłkarski (reaktywowany w 2021 roku po 11 latach).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Siatkówka"><span id="Siatk.C3.B3wka"></span>Siatkówka</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=38" title="Edytuj sekcję: Siatkówka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=38" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Siatkówka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/MCKiS_Jaworzno_(pi%C5%82ka_siatkowa_m%C4%99%C5%BCczyzn)" title="MCKiS Jaworzno (piłka siatkowa mężczyzn)">MCKiS Jaworzno</a> – męska drużyna <a href="/wiki/Pi%C5%82ka_siatkowa" title="Piłka siatkowa">siatkarska</a>, która w sezonie 2017/2018, po 5 latach przerwy, wróciła do 1 ligi rozgrywek.</li> <li><a href="/wiki/MCKiS_Jaworzno_(pi%C5%82ka_siatkowa_kobiet)" title="MCKiS Jaworzno (piłka siatkowa kobiet)">MCKiS Jaworzno</a> – nieistniejąca żeńska sekcja siatkówki.</li> <li>UKS Jedynka Jaworzno - męska drużyna siatkarska występująca w III Lidze mężczyzn (awans z IV ligi w sezonie 2018/19) oraz w rozgrywkach młodzieżowych</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koszykówka"><span id="Koszyk.C3.B3wka"></span>Koszykówka</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=39" title="Edytuj sekcję: Koszykówka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=39" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Koszykówka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=MCKiS_Termo-Rex_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="MCKiS Termo-Rex Jaworzno (strona nie istnieje)">MCKiS Jaworzno</a> – męski klub koszykarski grający obecnie w trzeciej lidze</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Szachy">Szachy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=40" title="Edytuj sekcję: Szachy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=40" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szachy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>MCKiS Jaworzno – klub szachowy.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Narty_wodne">Narty wodne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=41" title="Edytuj sekcję: Narty wodne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=41" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Narty wodne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Klub_Nart_Wodnych_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klub Nart Wodnych Jaworzno (strona nie istnieje)">Klub Nart Wodnych Jaworzno</a> (dawniej <a href="/w/index.php?title=Boreasz_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boreasz Jaworzno (strona nie istnieje)">Boreasz Jaworzno</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turystyka">Turystyka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=42" title="Edytuj sekcję: Turystyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=42" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Turystyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie.jpg/220px-Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie.jpg/330px-Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie.jpg/440px-Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Kolegiata św. Wojciecha i Katarzyny</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:City_center_of_Jaworzno_(5).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/City_center_of_Jaworzno_%285%29.jpg/220px-City_center_of_Jaworzno_%285%29.jpg" decoding="async" width="220" height="281" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/City_center_of_Jaworzno_%285%29.jpg/330px-City_center_of_Jaworzno_%285%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/City_center_of_Jaworzno_%285%29.jpg/440px-City_center_of_Jaworzno_%285%29.jpg 2x" data-file-width="3381" data-file-height="4321" /></a><figcaption>Dawna organistówka parafii św. Wojciecha i św. Katarzyny - typowy budynek w centrum Jaworzna z czasów <a href="/wiki/Austro-W%C4%99gry" title="Austro-Węgry">Austro-Węgier</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Pa%C5%82ac_w_Jaworznie.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Pa%C5%82ac_w_Jaworznie.jpg/220px-Pa%C5%82ac_w_Jaworznie.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Pa%C5%82ac_w_Jaworznie.jpg/330px-Pa%C5%82ac_w_Jaworznie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Pa%C5%82ac_w_Jaworznie.jpg/440px-Pa%C5%82ac_w_Jaworznie.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Siedziba Południowego Koncernu Węglowego S.A. w Jaworznie (dawniej siedziba Jaworznickiego Gwarectwa Węglowego)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Planty_Jaworzno_-_pami%C4%85tkowa_platforma_kolejowa..jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Planty_Jaworzno_-_pami%C4%85tkowa_platforma_kolejowa..jpg/220px-Planty_Jaworzno_-_pami%C4%85tkowa_platforma_kolejowa..jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Planty_Jaworzno_-_pami%C4%85tkowa_platforma_kolejowa..jpg/330px-Planty_Jaworzno_-_pami%C4%85tkowa_platforma_kolejowa..jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Planty_Jaworzno_-_pami%C4%85tkowa_platforma_kolejowa..jpg/440px-Planty_Jaworzno_-_pami%C4%85tkowa_platforma_kolejowa..jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Planty Jaworznickie z zabytkowym wagonem platformą</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Rezerwat_%E2%80%9EDolina_%C5%BBabnika%E2%80%9D_w_Jaworznie_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Rezerwat_%E2%80%9EDolina_%C5%BBabnika%E2%80%9D_w_Jaworznie_-_panoramio.jpg/220px-Rezerwat_%E2%80%9EDolina_%C5%BBabnika%E2%80%9D_w_Jaworznie_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Rezerwat_%E2%80%9EDolina_%C5%BBabnika%E2%80%9D_w_Jaworznie_-_panoramio.jpg/330px-Rezerwat_%E2%80%9EDolina_%C5%BBabnika%E2%80%9D_w_Jaworznie_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Rezerwat_%E2%80%9EDolina_%C5%BBabnika%E2%80%9D_w_Jaworznie_-_panoramio.jpg/440px-Rezerwat_%E2%80%9EDolina_%C5%BBabnika%E2%80%9D_w_Jaworznie_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a><figcaption><a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Dolina_%C5%BBabnika" title="Rezerwat przyrody Dolina Żabnika">Rezerwat przyrody Dolina Żabnika</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Studnia_Jele%C5%84.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Studnia_Jele%C5%84.JPG/220px-Studnia_Jele%C5%84.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Studnia_Jele%C5%84.JPG/330px-Studnia_Jele%C5%84.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Studnia_Jele%C5%84.JPG/440px-Studnia_Jele%C5%84.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Zabytkowa studnia przy Rynku Jeleńskim z XVII w.</figcaption></figure> <p>Atrakcje turystyczne Jaworzna: </p> <ul><li>Budynki użyteczności publicznej: <ul><li><a href="/wiki/Muzeum_Miasta_Jaworzna" title="Muzeum Miasta Jaworzna">Muzeum Miasta Jaworzna</a> przy ul. Pocztowej 5, z eksponatami związanymi z tradycją, kulturą i przemysłem miasta.</li> <li>Budynek przy ul. Mickiewicza 2 – Miejskie Centrum Kultury i Sportu (dawna siedziba <a href="/wiki/Polskie_Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D" title="Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”">Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”</a>) z XIX w.</li> <li>Budynek kasyna dla urzędników gwarectwa przy ul. Grunwaldzkiej 52, z II połowy XIX w.</li> <li>Budynek Stowarzyszenia Przyjaźń Jaworznicka przy ul. św. Wojciecha 2, z przeł. XIX/XX w.</li> <li>Zespół willowo-parkowy (tzw. Pałac w Jaworznie) przy ul. Grunwaldzkiej 37, z XIX w.</li></ul></li> <li>Cmentarze: <ul><li>Cmentarz Pechnicki (ul. Grunwaldzka) z I. poł. XIX w.</li> <li>Cmentarz Ciężkowicki (gwarowo Ciężkowski; ul. Chełmońskiego) z XIX w.</li> <li>Cmentarz w Szczakowej z 1913 r.</li> <li>Cmentarz żołnierzy radzieckich z 1945 r.</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_Jaworznie" title="Cmentarz żydowski w Jaworznie">Cmentarz Żydowski</a> z końca XIX w. przy al. Piłsudskiego</li></ul></li> <li>Kolonie robotnicze i urzędnicze: <ul><li>Budynki po kolonii robotniczej <i>Jaworznickiego Gwarectwa Węglowego</i> przy ul. Olszewskiego.</li> <li>Obiekty kolonii robotniczej <i>Nowy Pechnik</i> przy ul. Lipowej i Cyprysowej wraz z budynkiem szkoły podstawowej, willą kierownika kopalni Leopold z 1924 r. (ul. Piekarska), powstałe w latach 1911–1916</li> <li>Pozostałości po kolonii robotniczej i urzędniczej przy ul. Różanej i Sportowej.</li> <li>Zespół kolonii robotniczych i kolonia urzędnicza przy dawnej cementowni <i>Szczakowa</i> w Pieczyskach.</li> <li>Pozostałości po zespole obiektów administracyjno-mieszkalnych Zakładów Chemicznych „Azot”.</li></ul></li> <li>Obiekty przemysłowe: <ul><li>Budynek dawnej rzeźni w Ciężkowicach z końca XVIII w. (zabytek techniki)</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_Szczakowa" title="Jaworzno Szczakowa">Dworzec PKP w Jaworznie–Szczakowej</a> z XIX w.</li> <li>Zabudowa dawnej Huty Szkła Dąbrowa Narodowa z XX w.</li> <li>Budynki Huty Szkła w Szczakowej z II połowy XIX w.</li> <li>Roznos sztolni kopalni rud- cynkowo-ołowianych w Długoszynie z XVI w.</li> <li>Młyn w Długoszynie z XVIII/XIX w.</li> <li>Ruiny Fabryki Cementu w Pieczyskach z II połowy XIX w.</li> <li>Stacja pomp wody pitnej w Dobrej z lat 20. XX w.</li> <li>Budynek transformatorowni kopalni Leopold z 1917 r.</li> <li>Jeden z największych w Europie <a href="/wiki/Komin" title="Komin">kominów</a> (należący do <a href="/wiki/Elektrownia_Jaworzno" title="Elektrownia Jaworzno">Elektrowni „Jaworzno III”</a>).</li> <li>Warto zobaczyć też nieczynne kamieniołomy oraz kopalnie węgla kamiennego już nieużywane lub dwie pozostałe, które funkcjonują nadal.</li></ul></li> <li>Obiekty rekreacyjno-sportowe: <ul><li>Hala Widowiskowo-Sportowa MCKiS (jedna z najnowocześniejszych w Polsce, z 1348 miejscami).</li> <li>Kryta Pływalnia, która oprócz olimpijskiego <a href="/wiki/P%C5%82ywalnia" title="Pływalnia">basenu</a> posiada kilkudziesięciometrowe zjeżdżalnie, jacuzzi, sauny i inne nowoczesne rekreacyjno-zdrowotne atrakcje.</li> <li>Ośrodek <a href="/wiki/Nurkowanie" title="Nurkowanie">nurkowania</a> „Orka” w zalanym kamieniołomie kopalni <a href="/wiki/Dolomit_(ska%C5%82a)" title="Dolomit (skała)">dolomitu</a></li> <li><a href="/wiki/Sosina" title="Sosina">Zalew Sosina</a> powstały w dawnym wyrobisku Kopalni Piasku „Szczakowa”.</li> <li>Stadion Miejski z 7000 miejscami</li></ul></li> <li>Obiekty sakralne: <ul><li><a href="/wiki/Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie" title="Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie">Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie</a> z XVI w. z cudownym obrazem <a href="/w/index.php?title=Matka_Boska_Jaworznicka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matka Boska Jaworznicka (strona nie istnieje)">Matki Bożej Jaworznickiej</a> (inaczej zwaną MB Passawską). Znajduje się tam także jeden z największych <a href="/wiki/Witra%C5%BC" title="Witraż">witraży</a> w <a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europie</a>.</li> <li><a href="/wiki/Sanktuarium_Matki_Bo%C5%BCej_Nieustaj%C4%85cej_Pomocy_w_Jaworznie_Osiedlu_Sta%C5%82ym" title="Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jaworznie Osiedlu Stałym">Sanktuarium MB Nieustającej Pomocy</a> z ukoronowanym przez <a href="/wiki/Jan_Pawe%C5%82_II" title="Jan Paweł II">św. Jana Pawła II</a> obrazem w 1999 r. – Osiedle Stałe.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.parafiajelen.wiara.org.pl/">Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniu z XVII w.</a></li> <li>Budynek po <a href="/wiki/Synagoga_w_Jaworznie" title="Synagoga w Jaworznie">Synagodze</a> przy ul. Stojałowskiego 4.</li> <li>Ponad 40 kapliczek i krzyży przydrożnych przeważnie z XIX w. rozsianych po terenie całego miasta.</li></ul></li> <li>Pozostałości po <a href="/wiki/Centralny_Ob%C3%B3z_Pracy_w_Jaworznie" title="Centralny Obóz Pracy w Jaworznie">Centralnym Obozie Pracy</a>.</li> <li>Rezerwaty przyrody: <ul><li><a href="/wiki/Uroczysko_%E2%80%9ESodowa_G%C3%B3ra%E2%80%9D" title="Uroczysko „Sodowa Góra”">Rezerwat sasanek</a> – <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody" title="Rezerwat przyrody">rezerwat przyrody</a>. Znajduje się w północnej części miasta. Ochroną objęte jest stanowisko <a href="/wiki/Sasanka_otwarta" title="Sasanka otwarta">sasanki otwartej</a> (Pulsatilla patens) położone na południowo-wschodnim skłonie <a href="/wiki/Dolomit_(ska%C5%82a)" title="Dolomit (skała)">dolomitowego</a> zbocza <i>Sodowa Góra</i>.</li> <li><a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Dolina_%C5%BBabnika" title="Rezerwat przyrody Dolina Żabnika">Dolina Żabnika</a> – <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody" title="Rezerwat przyrody">rezerwat przyrody</a> położony jest w północno-wschodniej części miasta. Obszar objęty jest ochroną rezerwatową od 1996 r. Powierzchnia rezerwatu obejmuje 42 ha i ok. 197 ha otuliny.</li></ul></li> <li>Inne: <ul><li>Rynek Główny o nietypowym trójkątnym kształcie.</li> <li>Studnia w Jeleniu z XVII w.</li> <li>Na terenie miasta znajduje się ok. 150 pomników, obelisków i tablic pamiątkowych. Najstarsze pomniki to: pomnik upamiętniający 500 rocznicę bitwy pod Grunwaldem – w Szczakowej z 1910 r. oraz pomnik ks. Stanisława Stojałowskiego z 1919 r.</li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Szlaki_turystyczne">Szlaki turystyczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=43" title="Edytuj sekcję: Szlaki turystyczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=43" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szlaki turystyczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czerwony"><img alt="szlak turystyczny czerwony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/24px-POL_Szlak_czerwony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/36px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/48px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – PKP Jaworzno Szczakowa, Zalew Sosina, Ciężkowice, Jeziorki, Góra Grodzisko, Byczyna, Zalew Tarka, Jeleń, Zalew Łęg, Elektrownia Jaworzno III, Dąbrowa Narodowa, Łubowiec, Długoszyn, Góra Piasku, PKP Jaworzno Szczakowa.</li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny niebieski"><img alt="szlak turystyczny niebieski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/24px-POL_Szlak_niebieski.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/36px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/48px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – Bukowno, Jaworzno Knieje, Zalew Sosina, Ciężkowice, Sosina Młyny Serafińskie, Diabla Góra, Kopalnia Piasku „Szczakowa”, Kanał wodny Jaworznik, Teren Gminy Bukowno.</li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny zielony"><img alt="szlak turystyczny zielony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/24px-POL_Szlak_zielony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/36px-POL_Szlak_zielony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/48px-POL_Szlak_zielony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – PKP Maczki, Długoszyn, Góra Piasku, Góra Sodowa, Rezerwat Sasanka, Obszar Krajobrazowy Dobra – Wilkoszyn, Warpie, Osiedle Leopold, Osiedle Podłęże, Zalew Łęg, Elektrownia Jaworzno III, Wysoki Brzeg, Rzeka Przemsza, Mysłowice Brzęczkowice. Dalej szlak biegnie po terenie Mysłowic.</li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny żółty"><img alt="szlak turystyczny żółty" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/24px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/36px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/48px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – siedziba PTTK o/Jaworzno, Wilkoszyn, Jeziorki, Cezarówka, Koźmin, Balin, PKP Balin.</li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny niebieski"><img alt="szlak turystyczny niebieski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/24px-POL_Szlak_niebieski.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/36px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/48px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – siedziba PTTK o/Jaworzno, Góra Grodzisko, Byczyna, Pomnik Partyzantów, Gmina Libiąż i Chrzanów.</li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czarny"><img alt="szlak turystyczny czarny" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/24px-POL_Szlak_czarny.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/36px-POL_Szlak_czarny.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/48px-POL_Szlak_czarny.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – dochodzi do szlaku zielonego i żółtego w Wilkoszynie do źródła wody siarczanej.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Baza_noclegowa">Baza noclegowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=44" title="Edytuj sekcję: Baza noclegowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=44" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Baza noclegowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W mieście znajdują się 3 skategoryzowane hotele: </p> <ul><li>Brojan*** (ul. Paderewskiego 44)</li> <li>Pańska Góra*** (ul. Krakowska 1)</li> <li>Wodnik* (ul. Bukowska 10)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Administracja">Administracja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=45" title="Edytuj sekcję: Administracja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=45" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Administracja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Urz%C4%85d_Miejski_w_Jaworznie.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Urz%C4%85d_Miejski_w_Jaworznie.jpg/220px-Urz%C4%85d_Miejski_w_Jaworznie.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Urz%C4%85d_Miejski_w_Jaworznie.jpg/330px-Urz%C4%85d_Miejski_w_Jaworznie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Urz%C4%85d_Miejski_w_Jaworznie.jpg/440px-Urz%C4%85d_Miejski_w_Jaworznie.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4512" /></a><figcaption>Urząd Miejski w Jaworznie</figcaption></figure> <p>Jaworzno jest <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miastem na prawach powiatu</a>. Mieszkańcy wybierają do Rady Miejskiej w Jaworznie 23 radnych<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45">[45]</a></sup>. Organem wykonawczym samorządu jest <a href="/wiki/Prezydent_miasta" title="Prezydent miasta">prezydent miasta</a>, którym obecnie jest <a href="/wiki/Pawe%C5%82_Silbert" title="Paweł Silbert">Paweł Silbert</a>. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Ugrupowanie </th> <th>2002-2006<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46">[46]</a></sup> </th> <th>2006-2010<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47">[47]</a></sup> </th> <th>2010-2014<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48">[48]</a></sup> </th> <th>2014-2018<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49">[49]</a></sup> </th> <th>2018-2024<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50">[50]</a></sup> </th> <th>2024-2029<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51">[51]</a></sup> </th></tr> <tr> <td>Sojusz Lewicy Demokratycznej </td> <td>12 (<a href="/wiki/Sojusz_Lewicy_Demokratycznej_%E2%80%93_Unia_Pracy" title="Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy">SLD-UP</a>) </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td></tr> <tr> <td>Jaworzno Moje Miasto </td> <td>11 </td> <td>6 </td> <td>7 </td> <td>7 </td> <td>7 </td> <td>5 </td></tr> <tr> <td>Prawo i Sprawiedliwość </td> <td>– </td> <td>4 </td> <td>4 </td> <td>7 </td> <td>7 </td> <td>6 </td></tr> <tr> <td>Platforma Obywatelska </td> <td>– </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>8 </td> <td>9 (<a href="/wiki/Koalicja_Obywatelska" title="Koalicja Obywatelska">Koalicja Obywatelska</a>) </td> <td>12 (<a href="/wiki/Koalicja_Obywatelska" title="Koalicja Obywatelska">Koalicja Obywatelska</a>) </td></tr> <tr> <td>Wspólnie dla Jaworzna </td> <td>– </td> <td>7 </td> <td>6 </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td></tr> <tr> <td>KWW Bernadety Siostrzonek </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>1 </td> <td>– </td> <td>– </td></tr></tbody></table> <p>Miasto jest członkiem <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Zwi%C4%85zek_Gmin_i_Powiat%C3%B3w" title="Śląski Związek Gmin i Powiatów">Śląskiego Związku Gmin i Powiatów</a> i <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Miast_Polskich" title="Związek Miast Polskich">Związku Miast Polskich</a>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Prezydenci_miasta_Jaworzno" title="Prezydenci miasta Jaworzno">Prezydenci miasta Jaworzno</a>.</i></div> <table border="1" style="border-collapse:collapse; border-color:#f2f2f4; margin-top:1px; margin-bottom:15px; font-size:85%" cellpadding="1" width="50%"> <tbody><tr> <th align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="23%">Lata </th> <th align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="23%">Imię Nazwisko </th> <th align="left" bgcolor="#f2f2f4" width="23%">Partia lub blok partyjny </th></tr> <tr> <td>1975 – 1979</td> <td><a href="/w/index.php?title=Leszek_Jagody%C5%84ski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leszek Jagodyński (strona nie istnieje)">Leszek Jagodyński</a></td> <td><a href="/wiki/Polska_Zjednoczona_Partia_Robotnicza" title="Polska Zjednoczona Partia Robotnicza">PZPR</a> </td></tr> <tr> <td>1979 – 1982</td> <td><a href="/wiki/Marian_Skalski" title="Marian Skalski">Marian Skalski</a></td> <td><a href="/wiki/Polska_Zjednoczona_Partia_Robotnicza" title="Polska Zjednoczona Partia Robotnicza">PZPR</a> </td></tr> <tr> <td>1982 – 1990</td> <td><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Cichowski" title="Józef Cichowski">Józef Cichowski</a></td> <td><a href="/wiki/Polska_Zjednoczona_Partia_Robotnicza" title="Polska Zjednoczona Partia Robotnicza">PZPR</a> </td></tr> <tr> <td>1990 – 1998</td> <td><a href="/wiki/Andrzej_W%C4%99glarz" title="Andrzej Węglarz">Andrzej Węglarz</a></td> <td><a href="/wiki/Unia_Wolno%C5%9Bci" title="Unia Wolności">Unia Wolności</a> </td></tr> <tr> <td>1998 – 2002</td> <td><a href="/wiki/Marian_Tarabu%C5%82a" title="Marian Tarabuła">Marian Tarabuła</a></td> <td><a href="/wiki/Sojusz_Lewicy_Demokratycznej" title="Sojusz Lewicy Demokratycznej">SLD</a> </td></tr> <tr> <td>2002 – nadal</td> <td><a href="/wiki/Pawe%C5%82_Silbert" title="Paweł Silbert">Paweł Silbert</a></td> <td><a href="/w/index.php?title=Jaworzno_Moje_Miasto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jaworzno Moje Miasto (strona nie istnieje)">Jaworzno Moje Miasto</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Religia">Religia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=46" title="Edytuj sekcję: Religia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=46" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Religia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kolegiata_Jaworzno_2023_06_10.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Budynek, ze ścianą frontową układającą się w trójkąt, wypełniona witrażem. na szczycie trójkąta znajduje się duży, miedziany krzyż" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Kolegiata_Jaworzno_2023_06_10.jpg/220px-Kolegiata_Jaworzno_2023_06_10.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Kolegiata_Jaworzno_2023_06_10.jpg/330px-Kolegiata_Jaworzno_2023_06_10.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Kolegiata_Jaworzno_2023_06_10.jpg/440px-Kolegiata_Jaworzno_2023_06_10.jpg 2x" data-file-width="3024" data-file-height="4032" /></a><figcaption>Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kościół_rzymskokatolicki"><span id="Ko.C5.9Bci.C3.B3.C5.82_rzymskokatolicki"></span>Kościół rzymskokatolicki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=47" title="Edytuj sekcję: Kościół rzymskokatolicki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=47" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kościół rzymskokatolicki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Większość mieszkańców Jaworzna stanowią wierni <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_katolicki_w_Polsce" title="Kościół katolicki w Polsce">Kościoła Rzymskokatolickiego</a>. </p> <dl><dt>Diecezja</dt> <dd></dd></dl> <p>Jaworzno niemal w całości należy do <a href="/wiki/Diecezja_sosnowiecka" title="Diecezja sosnowiecka">diecezji sosnowieckiej</a> w obrębie <a href="/wiki/Archidiecezja_cz%C4%99stochowska" title="Archidiecezja częstochowska">archidiecezji częstochowskiej</a>. Obszar Cezarówki Górnej i Koźmina podlega Parafii Chrystusa Króla w Balinie, natomiast Jeleń-Dąb, w którym znajduje się tylko kaplica dojazdowa, należy do parafii Przemienienia Pańskiego w <a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC" title="Libiąż">Libiążu</a>. Obie te parafie znajdują się w granicach <a href="/wiki/Archidiecezja_krakowska" title="Archidiecezja krakowska">archidiecezji krakowskiej</a>, której w przeszłości podlegało całe Jaworzno. </p> <dl><dt>Dekanaty</dt> <dd></dd></dl> <p>Obszar Jaworzna należy do dwóch <a href="/wiki/Dekanat" title="Dekanat">dekanatów</a> diecezji sosnowieckiej oraz dwóch dekanatów archidiecezji krakowskiej. </p><p>Diecezja sosnowiecka: </p> <ul><li><a href="/wiki/Dekanat_IX_%E2%80%93_%C5%9Awi%C4%99tych_Wojciecha_i_Katarzyny_w_Jaworznie" title="Dekanat IX – Świętych Wojciecha i Katarzyny w Jaworznie">jaworznicki św. Wojciecha BM</a>,</li> <li><a href="/wiki/Dekanat_VIII_%E2%80%93_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_Nieustaj%C4%85cej_Pomocy_w_Jaworznie" title="Dekanat VIII – Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Jaworznie">jaworznicki NMP Nieustającej Pomocy</a>.</li></ul> <p>Archidiecezja krakowska: </p> <ul><li><a href="/wiki/Dekanat_Libi%C4%85%C5%BC" title="Dekanat Libiąż">Dekanat Libiąż</a> – Dąb,</li> <li><a href="/wiki/Dekanat_Chrzan%C3%B3w" title="Dekanat Chrzanów">Dekanat Chrzanów</a> – Cezarówka Górna, Koźmin.</li></ul> <dl><dt>Parafie</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Kolegiata_%C5%9Bw._Wojciecha_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Jaworznie" title="Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie">Parafia Świętych Wojciecha i Katarzyny w Jaworznie – Centrum</a></li> <li><a href="/wiki/Parafia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_Nieustaj%C4%85cej_Pomocy_w_Jaworznie" title="Parafia Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Jaworznie">Parafia Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Jaworznie Osiedlu Stałym</a></li> <li>Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jaworznie Długoszynie</li> <li>Parafia św. Jana Kantego w Jaworznie Niedzieliskach</li> <li>Parafia św. Brata Alberta Chmielowskiego w Jaworznie Pieczyskach</li> <li>Parafia św. Elżbiety Węgierskiej w Jaworznie Szczakowej</li> <li>Parafia Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Jaworznie Dąbrowie Narodowej</li> <li>Parafia św. Barbary w Jaworznie Podłężu</li> <li>Parafia Miłosierdzia Bożego w Jaworznie Borach</li> <li>Parafia Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Jaworznie Ciężkowicach</li> <li>Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Jaworznie Jeleniu</li> <li><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Karola_Boromeusza_w_Jaworznie-Starej_Hucie" title="Parafia św. Karola Boromeusza w Jaworznie-Starej Hucie">Parafia św. Karola Boromeusza w Jaworznie-Starej Hucie</a></li> <li>Parafia św. Józefa Rzemieślnika w Jaworznie Jeziorkach</li> <li>Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Jaworznie Sobieskim</li> <li>Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaworznie Byczynie</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kościół_katolicki_obrządku_bizantyjsko-ukraińskiego"><span id="Ko.C5.9Bci.C3.B3.C5.82_katolicki_obrz.C4.85dku_bizantyjsko-ukrai.C5.84skiego"></span>Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=48" title="Edytuj sekcję: Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=48" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_greckokatolicki_w_Polsce" title="Kościół greckokatolicki w Polsce">Kościół greckokatolicki</a>: <ul><li>placówka duszpasterska w Jaworznie<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52">[52]</a></sup></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Protestantyzm">Protestantyzm</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=49" title="Edytuj sekcję: Protestantyzm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=49" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Protestantyzm"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Działalność duszpasterską na terenie miasta prowadzą kościoły <a href="/wiki/Protestantyzm" title="Protestantyzm">protestanckie</a> o charakterze <a href="/wiki/Ewangelikalizm" title="Ewangelikalizm">ewangelicznym</a>. Należą do nich: </p> <ul><li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego_w_RP" title="Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP">Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP</a>: <ul><li><a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego_w_Jaworznie" title="Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Jaworznie">zbór w Jaworznie</a><sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53">[53]</a></sup></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrystusowy_w_RP" title="Kościół Chrystusowy w RP">Kościół Chrystusowy w RP</a>: <ul><li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrystusowy_w_Jaworznie" title="Kościół Chrystusowy w Jaworznie">Kościół Chrystusowy w Jaworznie</a><sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54">[54]</a></sup></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wolnych_Chrze%C5%9Bcijan_w_RP" title="Kościół Wolnych Chrześcijan w RP">Kościół Wolnych Chrześcijan w RP</a>: <ul><li><a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Wolnych_Chrze%C5%9Bcijan_w_Jaworznie" class="mw-redirect" title="Zbór Kościoła Wolnych Chrześcijan w Jaworznie">zbór w Jaworznie</a><sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55">[55]</a></sup></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zielono%C5%9Bwi%C4%85tkowy_w_RP" title="Kościół Zielonoświątkowy w RP">Kościół Zielonoświątkowy w RP</a>: <ul><li>zbór „Betel“<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56">[56]</a></sup></li></ul></li> <li>Zbór Wolnych Chrześcijan w Jaworznie (niezależny)<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57">[57]</a></sup><sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58">[58]</a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Świadkowie_Jehowy"><span id=".C5.9Awiadkowie_Jehowy"></span>Świadkowie Jehowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=50" title="Edytuj sekcję: Świadkowie Jehowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=50" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Świadkowie Jehowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na terenie miasta działają cztery <a href="/wiki/Zb%C3%B3r#Zbór_u_Świadków_Jehowy" title="Zbór">zbory</a> <a href="/wiki/%C5%9Awiadkowie_Jehowy" title="Świadkowie Jehowy">Świadków Jehowy</a> (w tym grupa rosyjskojęzyczna): Jaworzno–Południe, Jaworzno–Śródmieście, Jaworzno–Wschód, Jaworzno–Zachód, spotykające się w dwóch <a href="/wiki/Sala_kr%C3%B3lestwa" title="Sala królestwa">Salach Królestwa</a> (ul. Elektryków 3, ul. Kolejowa 15)<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59">[59]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Judaizm">Judaizm</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=51" title="Edytuj sekcję: Judaizm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=51" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Judaizm"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W przeszłości istniała w Jaworznie <a href="/wiki/Synagoga_w_Jaworznie" title="Synagoga w Jaworznie">synagoga</a>, która została zdewastowana przez hitlerowców w czasie <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a><sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60">[60]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Honorowi_obywatele_miasta_Jaworzna">Honorowi obywatele miasta Jaworzna</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=52" title="Edytuj sekcję: Honorowi obywatele miasta Jaworzna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=52" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Honorowi obywatele miasta Jaworzna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>2003 – <a href="/wiki/Jan_Pawe%C5%82_II" title="Jan Paweł II">Jan Paweł II</a></li> <li>2008 – <a href="/wiki/Adam_%C5%9Amigielski_(biskup)" class="mw-redirect" title="Adam Śmigielski (biskup)">Adam Śmigielski</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Miasta_partnerskie">Miasta partnerskie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=53" title="Edytuj sekcję: Miasta partnerskie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=53" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Miasta partnerskie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Karwina" title="Karwina">Karwina</a>, <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechy</a></li> <li><a href="/wiki/Szigethalom" title="Szigethalom">Szigethalom</a>, <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/22px-Flag_of_Hungary.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/33px-Flag_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/44px-Flag_of_Hungary.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/W%C4%99gry" title="Węgry">Węgry</a></li> <li><a href="/wiki/Yiwu" title="Yiwu">Yiwu</a>, <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Chi%C5%84ska_Republika_Ludowa" title="Chińska Republika Ludowa">ChRL</a><sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61">[61]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Hereford" title="Hereford">Hereford</a>, <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/22px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/33px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/44px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielka Brytania</a><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62">[62]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Bereza%C5%84_(miasto)" title="Berezań (miasto)">Berezań</a>, <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina"><img alt="Ukraina" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a> <sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63">[63]</a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sąsiednie_miejscowości"><span id="S.C4.85siednie_miejscowo.C5.9Bci"></span>Sąsiednie miejscowości</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=54" title="Edytuj sekcję: Sąsiednie miejscowości" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=54" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sąsiednie miejscowości"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Balin_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie)" title="Balin (województwo małopolskie)">Balin</a>, <a href="/wiki/Bukowno" title="Bukowno">Bukowno</a>, <a href="/wiki/Che%C5%82mek_(gmina)" title="Chełmek (gmina)">Chełmek</a>, <a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_ma%C5%82opolskim)" title="Chrzanów (gmina w województwie małopolskim)">Chrzanów</a>, <a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a>, <a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC_(gmina)" title="Libiąż (gmina)">Libiąż</a>, <a href="/wiki/Luszowice_(powiat_chrzanowski)" title="Luszowice (powiat chrzanowski)">Luszowice</a>, <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a>, <a href="/wiki/S%C5%82awk%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Sławków (województwo śląskie)">Sławków</a>, <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a>, <a href="/wiki/Trzebinia_(gmina)" title="Trzebinia (gmina)">Trzebinia</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=55" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=55" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Jaworzno?uselang=pl"><strong>Zobacz multimedia</strong> związane z tematem: <em>Jaworzno</em></a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Jaworznicko-Chrzanowski_Okr%C4%99g_Przemys%C5%82owy" title="Jaworznicko-Chrzanowski Okręg Przemysłowy">Jaworznicko-Chrzanowski Okręg Przemysłowy</a></li> <li><a href="/wiki/Zag%C5%82%C4%99bie_Krakowskie" title="Zagłębie Krakowskie">Zagłębie Krakowskie</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=56" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=56" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-PopulacjaPowierzchnia-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-PopulacjaPowierzchnia_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-roku,7,21.html"><i>Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku</i></a> [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024<span class="accessdate"> [dostęp 2024-10-23]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2024-07-22&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Powierzchnia+i+ludno%C5%9B%C4%87+w+przekroju+terytorialnym+w+2024+roku&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fludnosc%2Fludnosc%2Fpowierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-roku%2C7%2C21.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-rocznik-2023-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rocznik-2023_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2023,3,17.html">Rocznik Demograficzny 2023</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=6znTDvpqRxg"><i>Krakowiacy Zachodni</i></a> [online]<span class="accessdate"> [dostęp 2021-12-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Krakowiacy+Zachodni&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3D6znTDvpqRxg" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090518003514/http://www.muzeum.jaw.pl/sklep/index.php?option=com_content&task=section&id=5&Itemid=32"><i>Muzeum Miasta – Historia</i></a> [online], muzeum.jaw.pl [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.muzeum.jaw.pl/sklep/index.php?option=com_content&task=section&id=5&Itemid=32">adresu</a> 2009-05-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Muzeum+Miasta+%E2%80%93+Historia&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.muzeum.jaw.pl%2Fsklep%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26task%3Dsection%26id%3D5%26Itemid%3D32" style="display:none"> </span>.</cite>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110712064456/http://www.jaworzno.pl/nasze-miasto/historia/historia-miasta.pdf"><i>Jaworzno – Historia miasta</i></a> [online], jaworzno.pl [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jaworzno.pl/nasze-miasto/historia/historia-miasta.pdf">adresu</a> 2011-07-12]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Jaworzno+%E2%80%93+Historia+miasta&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jaworzno.pl%2Fnasze-miasto%2Fhistoria%2Fhistoria-miasta.pdf" style="display:none"> </span>.</cite>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090518235853/http://www.muzeum.jaw.pl/sklep/index.php?option=com_content&task=section&id=6&Itemid=37"><i>Muzeum Miasta – Etnografia</i></a> [online], muzeum.jaw.pl [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.muzeum.jaw.pl/sklep/index.php?option=com_content&task=section&id=6&Itemid=37">adresu</a> 2009-05-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Muzeum+Miasta+%E2%80%93+Etnografia&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.muzeum.jaw.pl%2Fsklep%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26task%3Dsection%26id%3D6%26Itemid%3D37" style="display:none"> </span>.</cite>.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php?l1=opis-dialektow&l2=dialekt-malopolski&l3=krakowskie"><i>Dialektologia Polska</i></a> [online], www.dialektologia.uw.edu.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2021-12-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dialektologia+Polska&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dialektologia.uw.edu.pl%2Findex.php%3Fl1%3Dopis-dialektow%26l2%3Ddialekt-malopolski%26l3%3Dkrakowskie" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Janusz Kalinowski: <i>Katowice i okolice. Przewodnik</i>. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1981, s. 94. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8321723527" title="Specjalna:Książki/8321723527">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">83-217-2352-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Katowice+i+okolice.+Przewodnik&rft.aulast=Kalinowski&rft.aufirst=Janusz&rft.pub=Wydawnictwo+%E2%80%9ESport+i+Turystyka%E2%80%9D&rft.place=Warszawa&rft.pages=94&rft.isbn=8321723527"></span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.muzeum.jaw.pl/mmj/historia-miasta/"><i>Historia miasta | Muzeum Miasta Jaworzna</i></a> [online]<span class="accessdate"> [dostęp 2021-12-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia+miasta+%7C+Muzeum+Miasta+Jaworzna&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.muzeum.jaw.pl%2Fmmj%2Fhistoria-miasta%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://smwtarka.pl/?page_id=22"><i>SMW "Tarka" O nas</i></a> [online], SMW Tarka<span class="accessdate"> [dostęp 2024-10-10]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=SMW+%22Tarka%22+O+nas&rft_id=https%3A%2F%2Fsmwtarka.pl%2F%3Fpage_id%3D22" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRymut198794-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFRymut198794_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRymut1987">Rymut 1987 ↓</a></span>, s. 94.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 228.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_III/532">Jaworzno w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom III, s. 532.</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">J. Łepkowski: <i>Przegląd zabytków przeszłości z okolic Krakowa</i>, Warszawa 1863, s. 29 <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://books.google.com/books?id=HvQuAAAAYAAJ&pg=PA29&dq=rozgraniczaj%C4%85cego+wsie+biskupie+przez+Zygmunta+Starego&lr=&hl=de&cd=2#v=onepage&q=rozgraniczaj%C4%85cego%20wsie%20biskupie%20przez%20Zygmunta%20Starego&f=false">[1]</a>.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">M. Leś-Rudnicka: <i>Historia miasta</i> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20110712064456/http://www.jaworzno.pl/nasze-miasto/historia/historia-miasta.pdf">[2]</a>.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iura.uj.edu.pl/dlibra/publication/913/edition/343?language=pl"><i>Statut Krajowy dla Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim z 26 lutego 1861 r</i></a>, 26 lutego 1861<span class="accessdate"> [dostęp 2023-01-16]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=1861-02-26&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Statut+Krajowy+dla+Kr%C3%B3lestwa+Galicji+i+Lodomerii+z+Wielkim+Ksi%C4%99stwem+Krakowskim+z+26+lutego+1861+r&rft_id=https%3A%2F%2Fiura.uj.edu.pl%2Fdlibra%2Fpublication%2F913%2Fedition%2F343%3Flanguage%3Dpl" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Ustawa z dnia 21 września 1901 r. o zaliczeniu gminy Jaworzno, powiatu chrzanowskiego do miejscowości, podlegających ustawie gminnej z dnia 3 lipca 1896, Dz. u. kr. Nr. 51. (Dz. u. kraj. z 1901 r. Nr 99).</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Józef Bolesław Garas, <i>Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945</i>, Wydawnictwo MON, 1971, s. 420.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Fedorowicz Andrzej, <i>Wzorowy polski łagier</i>, [w:] „Polityka”, 2014, nr 2, s. 54–57.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Wiadomości z</span><span class="cite-name-initials" title="Wiadomości z" style="display:none">W.</span> </span><span class="cite-lastname">Katowic</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Wiadomości z</span><span class="cite-name-initials" title="Wiadomości z">W.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.wyborcza.pl/katowice/7,35063,20291839,jaworzno-wystepuje-z-gzm-radni-przyjeli-uchwale-w-sprawie-wyjscia.html"><i>Jaworzno występuje z GZM. Radni przyjęli uchwałę w sprawie wyjścia z metropolii</i></a> [online], wyborcza.pl Katowice, 23 czerwca 2016<span class="accessdate"> [dostęp 2024-04-03]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Wiadomo%C5%9Bci+z&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Jaworzno+wyst%C4%99puje+z+GZM.+Radni+przyj%C4%99li+uchwa%C5%82%C4%99+w+sprawie+wyj%C5%9Bcia+z+metropolii&rft.date=2016-06-23&rft.aulast=Katowic&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.wyborcza.pl%2Fkatowice%2F7%2C35063%2C20291839%2Cjaworzno-wystepuje-z-gzm-radni-przyjeli-uchwale-w-sprawie-wyjscia.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-lastname">Redakcja</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dziennikzachodni.pl/jaworzno-znow-wychodzi-z-metropolii-silbert-nie-da-nam-zadnych-korzysci/ar/c3-11811172"><i>Jaworzno (znów) wychodzi z metropolii. Silbert: "Nie da nam żadnych korzyści"</i></a> [online], Dziennik Zachodni, 20 lutego 2017<span class="accessdate"> [dostęp 2022-11-19]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Jaworzno+%28zn%C3%B3w%29+wychodzi+z+metropolii.+Silbert%3A+%22Nie+da+nam+%C5%BCadnych+korzy%C5%9Bci%22&rft.date=2017-02-20&rft.aulast=Redakcja&rft_id=https%3A%2F%2Fdziennikzachodni.pl%2Fjaworzno-znow-wychodzi-z-metropolii-silbert-nie-da-nam-zadnych-korzysci%2Far%2Fc3-11811172" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-:0-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_22-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_22-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.territorial.de/obschles/krenau/dabrowa.htm"><i>Amtsbezirk Dabrowa-Narodowa</i></a> [online], www.territorial.de<span class="accessdate"> [dostęp 2024-11-10]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Amtsbezirk+Dabrowa-Narodowa&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.territorial.de%2Fobschles%2Fkrenau%2Fdabrowa.htm" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-rozporz44-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-rozporz44_23-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz44_23-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19440020008">Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8</a></span></span> </li> <li id="cite_note-rozporz53-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rozporz53_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19530410186">Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 186</a></span></span> </li> <li id="cite_note-uchwala54-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-uchwala54_25-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-uchwala54_25-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-uchwala54_25-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50</span> </li> <li id="cite_note-uchwala55-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-uchwala55_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 15 września 1955 r., Nr. 9, Poz. 44</span> </li> <li id="cite_note-rozporz56-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-rozporz56_27-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz56_27-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz56_27-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz56_27-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19560070033">Dz.U. z 1956 r. nr 7, poz. 33</a></span></span> </li> <li id="cite_note-rozporz60-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rozporz60_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19600310172">Dz.U. z 1960 r. nr 31, poz. 172</a></span></span> </li> <li id="cite_note-rozporz72-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rozporz72_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19720500325">Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325</a></span></span> </li> <li id="cite_note-rozporz74-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rozporz74_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740370221">Dz.U. z 1974 r. nr 37, poz. 221</a></span></span> </li> <li id="cite_note-rozporz77-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-rozporz77_31-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz77_31-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz77_31-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz77_31-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz77_31-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz77_31-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rozporz77_31-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19770030015">Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 15</a></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.gov.pl/bdl/">GUS: Bank Danych Lokalnych – Ludność w wieku przedprodukcyjnym (17 lat i mniej), produkcyjnym i poprodukcyjnym według miejsca zamieszkania</a>.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Ludno%C5%9B%C4%87_Jaworzna" title="Ludność Jaworzna">Ludność Jaworzna</a>.</span> </li> <li id="cite_note-populacja2016-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-populacja2016_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polskawliczbach.pl/Jaworzno"><i>Jaworzno w liczbach</i></a> [online], Polska w liczbach<span class="accessdate"> [dostęp 2016-01-02]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=Jaworzno+w+liczbach&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=Polska+w+liczbach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.polskawliczbach.pl%2FJaworzno" style="display:none"> </span>, liczba ludności na podstawie danych GUS.</cite></span> </li> <li id="cite_note-ppwk79-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ppwk79_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><i>Samochodowy atlas Polski 1:500 000</i>, wyd. V, <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a>: <a href="/wiki/Polskie_Przedsi%C4%99biorstwo_Wydawnictw_Kartograficznych" title="Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych">Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych</a>, 1979, s. 127, 129, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8370000177" title="Specjalna:Książki/8370000177">ISBN <span class="isbn">83-7000-017-7</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.isbn=83-7000-017-7&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Samochodowy+atlas+Polski+1%3A500%26nbsp%3B000&rft.place=%5B%5BWarszawa%5D%5D&rft.pub=%5B%5BPolskie+Przedsi%C4%99biorstwo+Wydawnictw+Kartograficznych%7CPa%C5%84stwowe+Przedsi%C4%99biorstwo+Wydawnictw+Kartograficznych%5D%5D&rft.date=1979&rft.edition=V" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-ppwk85-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ppwk85_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><i>Samochodowy atlas Polski 1:500 000</i>, wyd. IX, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1985, s. 127, 129<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Samochodowy+atlas+Polski+1%3A500%26nbsp%3B000&rft.place=Warszawa&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Przedsi%C4%99biorstwo+Wydawnictw+Kartograficznych&rft.date=1985&rft.edition=IX" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.elektro.info.pl/artykul/elektromobilnosc/156483,80-floty-autobusowej-w-jaworznie-jest-juz-elektryczna"><i>80%</i> floty autobusowej w Jaworznie jest już elektryczna'</a>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.orpa.pl/jaworzno-zakupilo-22-autobusy-elektryczne/"><i>Jaworzno zakupiło 22 autobusy elektryczne</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100718042345/http://www.tvs.pl/informacje/12332/">Pionierzy video – TVS</a>. tvs.pl. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tvs.pl/informacje/12332/">tego adresu</a> (2010-07-18)].</cite>.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ckziu.jaworzno.pl/kierunki-ksztalcenia/"><i>CKZiU Jaworzno | Kierunki kształcenia</i></a> [online], www.ckziu.jaworzno.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2017-11-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=CKZiU+Jaworzno+%7C+Kierunki+kszta%C5%82cenia&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ckziu.jaworzno.pl%2Fkierunki-ksztalcenia%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wsb.net.pl/jaworzno/"><i>Studia I stopnia, podyplomowe – Jaworzno</i></a> [online], Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa<span class="accessdate"> [dostęp 2020-06-04]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Studia+I+stopnia%2C+podyplomowe+%E2%80%93+Jaworzno&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wsb.net.pl%2Fjaworzno%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050326224027/http://www.jaworzno.pl/pliki/pdf/czesc1.pdf">uchwała nr IX/87/2003</a>. jaworzno.pl. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jaworzno.pl/pliki/pdf/czesc1.pdf">tego adresu</a> (2005-03-26)].</cite> Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 24 kwietnia 2003 r. w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Jaworzna.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://jaworzno.pbw.katowice.pl/">Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lompy w Katowicach – Filia w Jaworznie</a></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/tele-tydzien-najchetniej-kupowanym-tygodnikiem-polityka-lepsza-od-newsweeka-top-64">„Tele Tydzień” najchętniej kupowanym tygodnikiem, „Polityka” lepsza od „Newsweeka” (Top 64)</a>. wirtualnemedia.pl, 2014-02-03. [dostęp 2014-02-06]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Zarządzenie Nr 111 Wojewody Śląskiego z dnia 8 kwietnia 2010 r. (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://dzienniki.slask.eu/ActDetails.aspx?ID=1478">Dz. Urz. Woj. Śląskiego z 2010 r., Nr 64, poz. 1062</a>).</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wybory2002.pkw.gov.pl/grada/gw1/w24/m2468/index.html"><i>Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe</i></a> [online], wybory2002.pkw.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2015-10-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Pa%C5%84stwowa+Komisja+Wyborcza%3A+Wybory+samorz%C4%85dowe&rft_id=http%3A%2F%2Fwybory2002.pkw.gov.pl%2Fgrada%2Fgw1%2Fw24%2Fm2468%2Findex.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wybory2006.pkw.gov.pl/kbw/wynikiRadaMiastaef07.html?jdn=246801"><i>Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza</i></a> [online], wybory2006.pkw.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2015-10-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Geografia+wyborcza+%E2%80%93+Wybory+samorz%C4%85dowe+%E2%80%93+Pa%C5%84stwowa+Komisja+Wyborcza&rft_id=http%3A%2F%2Fwybory2006.pkw.gov.pl%2Fkbw%2FwynikiRadaMiastaef07.html%3Fjdn%3D246801" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wybory2010.pkw.gov.pl/geo/pl/240000/246801.html#tabs-4"><i>Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo śląskie – m. Jaworzno</i></a> [online], wybory2010.pkw.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2015-10-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wybory+Samorz%C4%85dowe+2010+%E2%80%93+Geografia+wyborcza+%E2%80%93+Wojew%C3%B3dztwo+%C5%9Bl%C4%85skie+%E2%80%93+m.+Jaworzno&rft_id=http%3A%2F%2Fwybory2010.pkw.gov.pl%2Fgeo%2Fpl%2F240000%2F246801.html%23tabs-4" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wybory2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/gminy/view/246801"><i>Państwowa Komisja Wyborcza | Jaworzno</i></a> [online], wybory2014.pkw.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2015-10-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Pa%C5%84stwowa+Komisja+Wyborcza+%7C+Jaworzno&rft_id=http%3A%2F%2Fwybory2014.pkw.gov.pl%2Fpl%2Fwyniki%2Fgminy%2Fview%2F246801" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://wybory2018.pkw.gov.pl/pl/geografia/246800#results_elect_council"><i>Wybory samorządowe 2018</i></a> [online], wybory2018.pkw.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2018-10-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wybory+samorz%C4%85dowe+2018&rft_id=https%3A%2F%2Fwybory2018.pkw.gov.pl%2Fpl%2Fgeografia%2F246800%23results_elect_council" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://samorzad2024.pkw.gov.pl/samorzad2024/pl/rada_gminy/okregi/246800"><i>Wybory samorządowe 2024</i></a> [online], samorzad2024.pkw.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-02-08]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wybory+samorz%C4%85dowe+2024&rft_id=https%3A%2F%2Fsamorzad2024.pkw.gov.pl%2Fsamorzad2024%2Fpl%2Frada_gminy%2Fokregi%2F246800" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cerkiew.net.pl/parafie-i-dekanaty/dekanat-katowicki/"><i>Dekanat katowicki</i></a> [online], cerkiew.net.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2023-06-12]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dekanat+katowicki&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cerkiew.net.pl%2Fparafie-i-dekanaty%2Fdekanat-katowicki%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://adwent.pl/kontakt/zbory/"><i>Zbory</i></a> [online], adwent.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2021-11-13]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zbory&rft_id=https%3A%2F%2Fadwent.pl%2Fkontakt%2Fzbory%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chrystusowi.pl/jednostki-kosciola/wspolnoty-lokalne.html"><i>Wspólnoty lokalne</i></a> [online], chrystusowi.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2021-11-13]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wsp%C3%B3lnoty+lokalne&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.chrystusowi.pl%2Fjednostki-kosciola%2Fwspolnoty-lokalne.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kwch.org/nasze-zbory/"><i>Zbory Kościoła Wolnych Chrześcijan</i></a> [online], kwch.org<span class="accessdate"> [dostęp 2021-11-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zbory+Ko%C5%9Bcio%C5%82a+Wolnych+Chrze%C5%9Bcijan&rft_id=https%3A%2F%2Fkwch.org%2Fnasze-zbory%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kz.pl/znajdz-swoj-kosciol/"><i>Znajdź Kościół</i></a> [online], kz.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2021-11-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Znajd%C5%BA+Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82&rft_id=https%3A%2F%2Fkz.pl%2Fznajdz-swoj-kosciol%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl" id="CITEREFGUS2019"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Anna</span><span class="cite-name-initials" title="Anna" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Bieńkuńska</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Anna</span><span class="cite-name-initials" title="Anna">A.</span></span><span class="cite-at-al" title="Anna Bieńkuńska, Paweł Ciecieląg, Arkadiusz Góralczyk, Grzegorz Gudaszewski, Tomasz Piasecki, Wojciech Sadłoń"> i inni</span>, <i>Wyznania religijne w Polsce w latach 2015–2018</i>, Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, 2019, s. 201, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788366466005" title="Specjalna:Książki/9788366466005">ISBN <span class="isbn">978-83-66466-00-5</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Anna&rft.aulast=Bie%C5%84ku%C5%84ska&rft.date=2019&rft.isbn=978-83-66466-00-5&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wyznania+religijne+w+Polsce+w+latach+2015%E2%80%932018&rft.pub=Zak%C5%82ad+Wydawnictw+Statystycznych" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/mswia/rejestr-kosciolow-i-innych-zwiazkow-wyznaniowych"><i>Rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych</i></a> [online], gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2021-11-13]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rejestr+ko%C5%9Bcio%C5%82%C3%B3w+i+innych+zwi%C4%85zk%C3%B3w+wyznaniowych&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fmswia%2Frejestr-kosciolow-i-innych-zwiazkow-wyznaniowych" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text">Dane według <cite class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://apps.jw.org/ui/P/meeting-search.html#/weekly-meetings"><i>wyszukiwarki zborów</i></a>, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy <a href="/wiki/Jw.org" title="Jw.org">jw.org</a><span class="accessdate"> [dostęp 2022-10-21]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=na+oficjalnej+stronie+%C5%9Awiadk%C3%B3w+Jehowy+%5B%5Bjw.org%5D%5D&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=wyszukiwarki+zbor%C3%B3w&rft_id=https%3A%2F%2Fapps.jw.org%2Fui%2FP%2Fmeeting-search.html%23%2Fweekly-meetings" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/j/778-jaworzno/112-synagogi-domy-modlitwy-mykwy/85197-synagoga-w-jaworznie-ul-stojalowskiego-4"><i>Synagoga w Jaworznie (ul. Stojałowskiego 4)</i></a> [online], sztetl.org.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2023-06-12]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Synagoga+w+Jaworznie+%28ul.+Stoja%C5%82owskiego+4%29&rft_id=https%3A%2F%2Fsztetl.org.pl%2Fpl%2Fmiejscowosci%2Fj%2F778-jaworzno%2F112-synagogi-domy-modlitwy-mykwy%2F85197-synagoga-w-jaworznie-ul-stojalowskiego-4" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160209075008/http://www.jaworzno.pl/pl/biznes/aktualnosci/911/yiwu_partnerem_jaworzna.html">Yiwu partnerem Jaworzna</a>. jaworzno.pl, 29 sierpnia 2013. [dostęp 2016-02-09]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jaworzno.pl/pl/biznes/aktualnosci/911/yiwu_partnerem_jaworzna.html">tego adresu</a> (2016-02-09)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://um.jaworzno.pl/pl/nasze_miasto/pl/nasze_miasto/pl/nasze_miasto/wspolpraca_z_zagranica/281/hereford_wielka_brytania.html">Hereford (Wielka Brytania)</a>. um.jaworzno.pl. [dostęp 2019-12-10].</cite></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.facebook.com/share/p/wF3DtZ9YJF7pMnWF/">https://www.facebook.com/share/p/wF3DtZ9YJF7pMnWF/</a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=57" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=57" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book" id="CITEREFRymut1987"><a href="/wiki/Kazimierz_Rymut" title="Kazimierz Rymut">Kazimierz Rymut</a>: <i>Nazwy miast Polski</i>. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, s. 94. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304024365" title="Specjalna:Książki/8304024365">ISBN <span class="isbn">83-04-02436-5</span></a>. <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/18147542">18147542</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Nazwy+miast+Polski&rft.aulast=Rymut&rft.aufirst=Kazimierz&rft.pub=Zak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pages=94&rft.isbn=83-04-02436-5&rft_id=info:oclcnum/18147542"></span></cite></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&veaction=edit&section=58" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Jaworzno&action=edit&section=58" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jaworzno.pl/">Oficjalna strona miasta</a></li> <li><cite class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_III/532"><i>Jaworzno</i></a>, [w:] <a href="/wiki/S%C5%82ownik_geograficzny_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Słownik geograficzny Królestwa Polskiego"><i>Słownik geograficzny Królestwa Polskiego</i></a>, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 532<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=S%C5%82ownik+geograficzny+Kr%C3%B3lestwa+Polskiego&rft.atitle=Jaworzno&rft.place=Warszawa&rft.date=1882" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://polona.pl/search/?filters=keyword:%22Jaworzno_(woj._%C5%9Bl%C4%85skie)%22,public:1,hasTextContent:0">Archiwalne widoki i publikacje związane z miejscowością</a> w bibliotece <a href="/wiki/Polona" title="Polona">Polona</a></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Dzielnice_Jaworzna" title="Szablon:Dzielnice Jaworzna"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Dzielnice_Jaworzna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Dzielnice Jaworzna (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Dzielnice_Jaworzna&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a class="mw-selflink selflink">Dzielnice Jaworzna</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Części miasta wg <a href="/wiki/TERYT" title="TERYT">TERYT</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bagienko_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bagienko (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Bagienko</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bia%C5%82y_Brzeg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biały Brzeg (strona nie istnieje)">Biały Brzeg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bielany_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bielany (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Bielany</a></li> <li><a href="/wiki/Bory_(Jaworzno)" title="Bory (Jaworzno)">Bory</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bory-Pastwiska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bory-Pastwiska (strona nie istnieje)">Bory-Pastwiska</a></li> <li><a href="/wiki/Bory-Sobieski" title="Bory-Sobieski">Bory-Sobieski</a></li> <li><a href="/wiki/Byczyna_(Jaworzno)" title="Byczyna (Jaworzno)">Byczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Cezar%C3%B3wka_Dolna" title="Cezarówka Dolna">Cezarówka Dolna</a></li> <li><a href="/wiki/Cezar%C3%B3wka_G%C3%B3rna" title="Cezarówka Górna">Cezarówka Górna</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chropacz%C3%B3wka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chropaczówka (strona nie istnieje)">Chropaczówka</a></li> <li><a href="/wiki/Ci%C4%99%C5%BCkowice_(Jaworzno)" title="Ciężkowice (Jaworzno)">Ciężkowice</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85b_(Jaworzno)" title="Dąb (Jaworzno)">Dąb</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa" title="Dąbrowa Narodowa">Dąbrowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C5%82ugoszyn_(Jaworzno)" title="Długoszyn (Jaworzno)">Długoszyn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chropacz%C3%B3wka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chropaczówka (strona nie istnieje)">Chropaczówka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fortuna_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fortuna (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Fortuna</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Graba%C5%84ka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grabańka (strona nie istnieje)">Grabańka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gr%C3%B3dek_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gródek (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Gródek</a></li> <li><a href="/wiki/Jaworzno-Jeziorki" title="Jaworzno-Jeziorki">Jaworzno-Jeziorki</a></li> <li><a href="/wiki/Jele%C5%84_(Jaworzno)" title="Jeleń (Jaworzno)">Jeleń</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jerozolima_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jerozolima (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Jerozolima</a></li> <li><a href="/wiki/Jeziorki_Byczy%C5%84skie" title="Jeziorki Byczyńskie">Jeziorki Byczyńskie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C4%85ty_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kąty (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Kąty</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kolonia_Pechnik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kolonia Pechnik (strona nie istnieje)">Kolonia Pechnik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Korzeniec_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Korzeniec (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Korzeniec</a></li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%BAmin_(Jaworzno)" title="Koźmin (Jaworzno)">Koźmin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lipinka_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lipinka (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Lipinka</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81ubowiec" title="Łubowiec">Lubowiec</a></li> <li><a href="/wiki/Niedzieliska_(Jaworzno)" title="Niedzieliska (Jaworzno)">Niedzieliska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ogiernia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ogiernia (strona nie istnieje)">Ogiernia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%85g%C5%82e_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Okrągłe (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Okrągłe</a></li> <li><a href="/wiki/Pieczyska_(Jaworzno)" title="Pieczyska (Jaworzno)">Pieczyska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pogo%C5%9Bcie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pogoście (strona nie istnieje)">Pogoście</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ponikwica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ponikwica (strona nie istnieje)">Ponikwica</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rzym_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rzym (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Rzym</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sielec_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sielec (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Sielec</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Skotnica_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skotnica (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Skotnica</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sobieskie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sobieskie (strona nie istnieje)">Sobieskie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sosina_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sosina (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Sosina</a></li> <li><a href="/wiki/Stara_Huta_(Jaworzno)" title="Stara Huta (Jaworzno)">Stara Huta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stary_Staw_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stary Staw (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Stary Staw</a></li> <li><a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Szczotki_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Szczotki (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Szczotki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tlenka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tlenka (strona nie istnieje)">Tlenka</a></li> <li><a href="/wiki/Wilkoszyn" title="Wilkoszyn">Wilkoszyn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wygoda_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wygoda (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Wygoda</a></li> <li><a href="/wiki/Wysoki_Brzeg" title="Wysoki Brzeg">Wysoki Brzeg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Za_Lasem_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Za Lasem (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Za Lasem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zatwardzie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zatwardzie (strona nie istnieje)">Zatwardzie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zawada_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zawada (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Zawada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%B9r%C3%B3d%C5%82o_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Źródło (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Źródło</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Dzielnice</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Bory_(Jaworzno)" title="Bory (Jaworzno)">Bory</a></li> <li><a href="/wiki/Byczyna_(Jaworzno)" title="Byczyna (Jaworzno)">Byczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Cezar%C3%B3wka_(Jaworzno)" title="Cezarówka (Jaworzno)">Cezarówka</a></li> <li><a href="/wiki/Ci%C4%99%C5%BCkowice_(Jaworzno)" title="Ciężkowice (Jaworzno)">Ciężkowice</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa" title="Dąbrowa Narodowa">Dąbrowa Narodowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C5%82ugoszyn_(Jaworzno)" title="Długoszyn (Jaworzno)">Długoszyn</a></li> <li><a href="/wiki/Dobra_(Jaworzno)" title="Dobra (Jaworzno)">Dobra</a></li> <li><a href="/wiki/Jele%C5%84_(Jaworzno)" title="Jeleń (Jaworzno)">Jeleń</a></li> <li><a href="/wiki/Jeziorki_Byczy%C5%84skie" title="Jeziorki Byczyńskie">Jeziorki</a></li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%BAmin_(Jaworzno)" title="Koźmin (Jaworzno)">Koźmin</a></li> <li><a href="/wiki/Niedzieliska_(Jaworzno)" title="Niedzieliska (Jaworzno)">Niedzieliska</a></li> <li><a href="/wiki/Pieczyska_(Jaworzno)" title="Pieczyska (Jaworzno)">Pieczyska</a></li> <li><a href="/wiki/Stara_Huta_(Jaworzno)" title="Stara Huta (Jaworzno)">Stara Huta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stare_Jaworzno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stare Jaworzno (strona nie istnieje)">Stare Miasto</a></li> <li><a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowa</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Jaworzno)" title="Śródmieście (Jaworzno)">Śródmieście</a></li> <li><a href="/wiki/Weso%C5%82e_Miasteczko_(Jaworzno)" title="Wesołe Miasteczko (Jaworzno)">Wesołe Miasteczko</a></li> <li><a href="/wiki/Wilkoszyn" title="Wilkoszyn">Wilkoszyn</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Osiedla</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Osiedle_Awaryjne_(Jaworzno)" title="Osiedle Awaryjne (Jaworzno)">Awaryjne</a></li> <li><a href="/wiki/Cegielniana_(Jaworzno)" title="Cegielniana (Jaworzno)">Cegielniana</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Fryderyka_Chopina_(Jaworzno)" title="Osiedle Fryderyka Chopina (Jaworzno)">Chopina</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chropacz%C3%B3wka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chropaczówka (strona nie istnieje)">Chropaczówka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Osiedle_Gagarina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osiedle Gagarina (strona nie istnieje)">Gagarina</a></li> <li><a href="/wiki/Gigant_(Jaworzno)" title="Gigant (Jaworzno)">Gigant</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_G%C3%B3rnicze" title="Osiedle Górnicze">Górnicze</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_(Jaworzno)" title="Osiedle Tadeusza Kościuszki (Jaworzno)">Kościuszki</a></li> <li><a href="/wiki/Leopold_(Jaworzno)" title="Leopold (Jaworzno)">Leopold</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81ubowiec" title="Łubowiec">Łubowiec</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pa%C5%84ska_G%C3%B3ra_(Jaworzno)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pańska Góra (Jaworzno) (strona nie istnieje)">Pańska Góra</a></li> <li><a href="/wiki/Pechnik" title="Pechnik">Pechnik</a></li> <li><a href="/wiki/Pod%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Jaworzno)" title="Podłęże (Jaworzno)">Podłęże</a></li> <li><a href="/wiki/Podwale_(Jaworzno)" title="Podwale (Jaworzno)">Podwale</a></li> <li><a href="/wiki/Pszczelnik_(Jaworzno)" title="Pszczelnik (Jaworzno)">Pszczelnik</a></li> <li><a href="/wiki/Ska%C5%82ka_(Jaworzno)" title="Skałka (Jaworzno)">Skałka</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Sta%C5%82e_(Jaworzno)" title="Osiedle Stałe (Jaworzno)">Stałe</a></li> <li><a href="/wiki/Warpie_(Jaworzno)" title="Warpie (Jaworzno)">Warpie</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Jaworzno_COA_alt.svg" class="mw-file-description" title="Herb Jaworzna"><img alt="Herb Jaworzna" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/POL_Jaworzno_COA_alt.svg/45px-POL_Jaworzno_COA_alt.svg.png" decoding="async" width="45" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/POL_Jaworzno_COA_alt.svg/68px-POL_Jaworzno_COA_alt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/POL_Jaworzno_COA_alt.svg/90px-POL_Jaworzno_COA_alt.svg.png 2x" data-file-width="751" data-file-height="841" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Szablon:Województwo śląskie"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Województwo śląskie (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">Województwo śląskie</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">Miasta na prawach powiatu</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bielsko-Bia%C5%82a" title="Bielsko-Biała">Bielsko-Biała</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa" title="Częstochowa">Częstochowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Jaworzno</a></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a> <i>(siedziba)</i></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">Powiaty</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_b%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat będziński">będziński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_bielski_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Powiat bielski (województwo śląskie)">bielski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_bieru%C5%84sko-l%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat bieruńsko-lędziński">bieruńsko-lędziński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_cieszy%C5%84ski" title="Powiat cieszyński">cieszyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_cz%C4%99stochowski" title="Powiat częstochowski">częstochowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_gliwicki" title="Powiat gliwicki">gliwicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_k%C5%82obucki" title="Powiat kłobucki">kłobucki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_lubliniecki" title="Powiat lubliniecki">lubliniecki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_miko%C5%82owski" title="Powiat mikołowski">mikołowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_myszkowski" title="Powiat myszkowski">myszkowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_pszczy%C5%84ski" title="Powiat pszczyński">pszczyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_raciborski" title="Powiat raciborski">raciborski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_rybnicki" title="Powiat rybnicki">rybnicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_tarnog%C3%B3rski" title="Powiat tarnogórski">tarnogórski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_wodzis%C5%82awski" title="Powiat wodzisławski">wodzisławski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_zawiercia%C5%84ski" title="Powiat zawierciański">zawierciański</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki" title="Powiat żywiecki">żywiecki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne zagadnienia</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Podział administracyjny województwa śląskiego">Podział administracyjny</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego">Herb</a></li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Flaga województwa śląskiego">Flaga</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Metropolia</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/50px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png" decoding="async" width="50" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/75px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/100px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="816" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Szablon:Miasta województwa śląskiego"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Miasta województwa śląskiego (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Miasta <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta na prawach powiatu</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bielsko-Bia%C5%82a" title="Bielsko-Biała">Bielsko-Biała</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa" title="Częstochowa">Częstochowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Jaworzno</a></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta powiatowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a></li> <li><a href="/wiki/Bieru%C5%84" title="Bieruń">Bieruń</a></li> <li><a href="/wiki/Cieszyn" title="Cieszyn">Cieszyn</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82obuck" title="Kłobuck">Kłobuck</a></li> <li><a href="/wiki/Lubliniec" title="Lubliniec">Lubliniec</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a></li> <li><a href="/wiki/Myszk%C3%B3w" title="Myszków">Myszków</a></li> <li><a href="/wiki/Pszczyna" title="Pszczyna">Pszczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Racib%C3%B3rz" title="Racibórz">Racibórz</a></li> <li><a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskie Góry</a></li> <li><a href="/wiki/Wodzis%C5%82aw_%C5%9Al%C4%85ski" title="Wodzisław Śląski">Wodzisław Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Zawiercie" title="Zawiercie">Zawiercie</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBywiec" title="Żywiec">Żywiec</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta gminne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Blachownia" title="Blachownia">Blachownia</a></li> <li><a href="/wiki/Czechowice-Dziedzice" title="Czechowice-Dziedzice">Czechowice-Dziedzice</a></li> <li><a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwionka-Leszczyny" title="Czerwionka-Leszczyny">Czerwionka-Leszczyny</a></li> <li><a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a></li> <li><a href="/wiki/Kalety" title="Kalety">Kalety</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82obuck" title="Kłobuck">Kłobuck</a></li> <li><a href="/wiki/Knur%C3%B3w" title="Knurów">Knurów</a></li> <li><a href="/wiki/Koniecpol" title="Koniecpol">Koniecpol</a></li> <li><a href="/wiki/Kozieg%C5%82owy_(miasto)" title="Koziegłowy (miasto)">Koziegłowy</a></li> <li><a href="/wiki/Krzanowice" title="Krzanowice">Krzanowice</a></li> <li><a href="/wiki/Krzepice" title="Krzepice">Krzepice</a></li> <li><a href="/wiki/Ku%C5%BAnia_Raciborska" title="Kuźnia Raciborska">Kuźnia Raciborska</a></li> <li><a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędziny</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81aziska_G%C3%B3rne" title="Łaziska Górne">Łaziska Górne</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81azy" title="Łazy">Łazy</a></li> <li><a href="/wiki/Miasteczko_%C5%9Al%C4%85skie" title="Miasteczko Śląskie">Miasteczko Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Olsztyn_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Olsztyn (województwo śląskie)">Olsztyn</a></li> <li><a href="/wiki/Ogrodzieniec" title="Ogrodzieniec">Ogrodzieniec</a></li> <li><a href="/wiki/Orzesze" title="Orzesze">Orzesze</a></li> <li><a href="/wiki/Pilica_(miasto)" title="Pilica (miasto)">Pilica</a></li> <li><a href="/wiki/Por%C4%99ba" title="Poręba">Poręba</a></li> <li><a href="/wiki/Przyr%C3%B3w" title="Przyrów">Przyrów</a></li> <li><a href="/wiki/Psz%C3%B3w" title="Pszów">Pszów</a></li> <li><a href="/wiki/Pyskowice" title="Pyskowice">Pyskowice</a></li> <li><a href="/wiki/Radlin" title="Radlin">Radlin</a></li> <li><a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></li> <li><a href="/wiki/Rydu%C5%82towy" title="Rydułtowy">Rydułtowy</a></li> <li><a href="/wiki/Siewierz" title="Siewierz">Siewierz</a></li> <li><a href="/wiki/Skocz%C3%B3w" title="Skoczów">Skoczów</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82awk%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Sławków (województwo śląskie)">Sławków</a></li> <li><a href="/wiki/So%C5%9Bnicowice" title="Sośnicowice">Sośnicowice</a></li> <li><a href="/wiki/Strumie%C5%84_(miasto)" title="Strumień (miasto)">Strumień</a></li> <li><a href="/wiki/Szczekociny" title="Szczekociny">Szczekociny</a></li> <li><a href="/wiki/Szczyrk" title="Szczyrk">Szczyrk</a></li> <li><a href="/wiki/Toszek" title="Toszek">Toszek</a></li> <li><a href="/wiki/Ustro%C5%84" title="Ustroń">Ustroń</a></li> <li><a href="/wiki/Wilamowice" title="Wilamowice">Wilamowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wis%C5%82a_(miasto)" title="Wisła (miasto)">Wisła</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82odowice" title="Włodowice">Włodowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wojkowice" title="Wojkowice">Wojkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wo%C5%BAniki" title="Woźniki">Woźniki</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBarki" title="Żarki">Żarki</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/60px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png" decoding="async" width="60" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/90px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/120px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="816" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Gminy_g%C3%B3rnicze" title="Szablon:Gminy górnicze"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Gminy_g%C3%B3rnicze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Gminy górnicze (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Gminy_g%C3%B3rnicze&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Gmina_g%C3%B3rnicza" title="Gmina górnicza">Gminy górnicze</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Babice_(gmina)" title="Babice (gmina)">Babice</a></li> <li><a href="/wiki/Be%C5%82chat%C3%B3w" title="Bełchatów">Bełchatów</a></li> <li><a href="/wiki/Bestwina_(gmina)" title="Bestwina (gmina)">Bestwina</a></li> <li><a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a></li> <li><a href="/wiki/Bieru%C5%84" title="Bieruń">Bieruń</a></li> <li><a href="/wiki/Bobrowniki_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim)" title="Bobrowniki (gmina w województwie śląskim)">Bobrowniki</a></li> <li><a href="/wiki/Bogusz%C3%B3w-Gorce" title="Boguszów-Gorce">Boguszów-Gorce</a></li> <li><a href="/wiki/Bojszowy_(gmina)" title="Bojszowy (gmina)">Bojszowy</a></li> <li><a href="/wiki/Brzeszcze_(gmina)" title="Brzeszcze (gmina)">Brzeszcze</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82m_%C5%9Al%C4%85ski_(gmina)" title="Chełm Śląski (gmina)">Chełm Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82mek_(gmina)" title="Chełmek (gmina)">Chełmek</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cyc%C3%B3w_(gmina)" title="Cyców (gmina)">Cyców</a></li> <li><a href="/wiki/Czechowice-Dziedzice_(gmina)" title="Czechowice-Dziedzice (gmina)">Czechowice-Dziedzice</a></li> <li><a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwionka-Leszczyny_(gmina)" title="Czerwionka-Leszczyny (gmina)">Czerwionka-Leszczyny</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gaszowice_(gmina)" title="Gaszowice (gmina)">Gaszowice</a></li> <li><a href="/wiki/Giera%C5%82towice_(gmina)" title="Gierałtowice (gmina)">Gierałtowice</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Gocza%C5%82kowice-Zdr%C3%B3j_(gmina)" title="Goczałkowice-Zdrój (gmina)">Goczałkowice-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/God%C3%B3w_(gmina)" title="Godów (gmina)">Godów</a></li> <li><a href="/wiki/Gorzyce_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim)" title="Gorzyce (gmina w województwie śląskim)">Gorzyce</a></li> <li><a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Jaworzno</a></li> <li><a href="/wiki/Jejkowice_(gmina)" title="Jejkowice (gmina)">Jejkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82odawa" title="Kłodawa">Kłodawa</a></li> <li><a href="/wiki/Knur%C3%B3w" title="Knurów">Knurów</a></li> <li><a href="/wiki/Kornowac_(gmina)" title="Kornowac (gmina)">Kornowac</a></li> <li><a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędziny</a></li> <li><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC_(gmina)" title="Libiąż (gmina)">Libiąż</a></li> <li><a href="/wiki/Lubomia_(gmina)" title="Lubomia (gmina)">Lubomia</a></li> <li><a href="/wiki/Ludwin_(gmina)" title="Ludwin (gmina)">Ludwin</a></li> <li><a href="/wiki/Lyski_(gmina)" title="Lyski (gmina)">Lyski</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81aziska_G%C3%B3rne" title="Łaziska Górne">Łaziska Górne</a></li> <li><a href="/wiki/Marklowice_(gmina)" title="Marklowice (gmina)">Marklowice</a></li> <li><a href="/wiki/Mied%C5%BAna_(gmina)" title="Miedźna (gmina)">Miedźna</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a></li> <li><a href="/wiki/Mszana_(gmina)" title="Mszana (gmina)">Mszana</a></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Nowa_Ruda" title="Nowa Ruda">Nowa Ruda (gm. miejska)</a></li> <li><a href="/wiki/Nowa_Ruda_(gmina_wiejska)" title="Nowa Ruda (gmina wiejska)">Nowa Ruda (gm. wiejska)</a></li> <li><a href="/wiki/Ornontowice_(gmina)" title="Ornontowice (gmina)">Ornontowice</a></li> <li><a href="/wiki/Orzesze" title="Orzesze">Orzesze</a></li> <li><a href="/wiki/O%C5%9Bwi%C4%99cim_(gmina_wiejska)" title="Oświęcim (gmina wiejska)">gm. wiejska Oświęcim</a></li> <li><a href="/wiki/Paw%C5%82owice_(gmina)" title="Pawłowice (gmina)">Pawłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Pilchowice_(gmina)" title="Pilchowice (gmina)">Pilchowice</a></li> <li><a href="/wiki/Psary_(gmina)" title="Psary (gmina)">Psary</a></li> <li><a href="/wiki/Pszczyna_(gmina)" title="Pszczyna (gmina)">Pszczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Psz%C3%B3w" title="Pszów">Pszów</a></li> <li><a href="/wiki/Puchacz%C3%B3w_(gmina)" title="Puchaczów (gmina)">Puchaczów</a></li> <li><a href="/wiki/Radlin" title="Radlin">Radlin</a></li> <li><a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Rydu%C5%82towy" title="Rydułtowy">Rydułtowy</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/So%C5%9Bnicowice_(gmina)" title="Sośnicowice (gmina)">Sośnicowice</a></li> <li><a href="/wiki/Suszec_(gmina)" title="Suszec (gmina)">Suszec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awierklany_(gmina)" title="Świerklany (gmina)">Świerklany</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Trzebinia_(gmina)" title="Trzebinia (gmina)">Trzebinia</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Wa%C5%82brzych" title="Wałbrzych">Wałbrzych</a></li> <li><a href="/wiki/Wodzis%C5%82aw_%C5%9Al%C4%85ski" title="Wodzisław Śląski">Wodzisław Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Wojkowice" title="Wojkowice">Wojkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wyry_(gmina)" title="Wyry (gmina)">Wyry</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/Zebrzydowice_(gmina)" title="Zebrzydowice (gmina)">Zebrzydowice</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Mining_symbol.svg" class="mw-file-description" title="Symbol Górnictwa"><img alt="Symbol Górnictwa" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/60px-Mining_symbol.svg.png" decoding="async" width="60" height="58" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/90px-Mining_symbol.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/120px-Mining_symbol.svg.png 2x" data-file-width="679" data-file-height="655" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Powiat_chrzanowski_(dawny)" title="Szablon:Powiat chrzanowski (dawny)"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Powiat_chrzanowski_(dawny)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Powiat chrzanowski (dawny) (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Powiat_chrzanowski_(dawny)&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Powiat_chrzanowski" title="Powiat chrzanowski">Powiat chrzanowski</a> (1920–1975) <small><a href="/w/index.php?title=Landkreis_Krenau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Landkreis Krenau (strona nie istnieje)">(► 1939–1945)</a></small></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="hlist navbox-above above"> <ul><li>Siedziba powiatu – <a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanów</a></li></ul> </div><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo" title="Województwo">Przynależność wojewódzka</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_krakowskie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo krakowskie (II Rzeczpospolita)">woj. krakowskie</a> (1920–1939)</li> <li><a href="/wiki/Rejencja_katowicka" title="Rejencja katowicka">rejencja katowicka (III Rzesza)</a> (1939–1945<sup id="cite_ref-:a_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-:a-64">[A]</a></sup>)</li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_krakowskie_(1945%E2%80%931975)" title="Województwo krakowskie (1945–1975)">woj. krakowskie</a> (1945–1975)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Miasto" title="Miasto">Miasta</a> / <a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">Prawa miejskie</a> (1920–1934 <a href="/wiki/Gmina_miejska" title="Gmina miejska">→</a>)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanów</a> (od 1934)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Jaworzno</a> (od 1933)</li> <li><a href="/wiki/Krzeszowice" title="Krzeszowice">Krzeszowice</a> (od 1933)</li> <li><a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowa</a> (od 1933)</li> <li><a href="/wiki/Trzebinia" title="Trzebinia">Trzebinia</a> (od 1934)</li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Miasteczko_(urbanizacja)" title="Miasteczko (urbanizacja)">Miasteczka</a> (1920–1934)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Alwernia" title="Alwernia">Alwernia</a></li> <li><a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanów</a> (<a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">→</a>)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Jaworzno</a> (do 1933 <a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">→</a>)</li> <li><a href="/wiki/Trzebinia" title="Trzebinia">Trzebinia</a><sup id="cite_ref-:4_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-65">[B]</a></sup>(<a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">→</a>)</li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Gmina_miejska" title="Gmina miejska">Gminy miejskie</a> (1920–1939<sup id="cite_ref-:a_64-1" class="reference"><a href="#cite_note-:a-64">[A]</a></sup> i 1945–1975)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Che%C5%82mek" title="Chełmek">Chełmek</a> (od 1969)</li> <li><a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanów</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Jaworzno</a> (do 1956 <a href="/wiki/Powiat_grodzki" title="Powiat grodzki">→</a>)</li> <li><a href="/wiki/Jele%C5%84_(Jaworzno)" title="Jeleń (Jaworzno)">Jeleń</a> (od 1973)</li> <li><a href="/wiki/Krzeszowice" title="Krzeszowice">Krzeszowice</a><sup id="cite_ref-:a_64-2" class="reference"><a href="#cite_note-:a-64">[A]</a></sup>(od 1925)</li> <li><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC" title="Libiąż">Libiąż</a> (od 1969)</li> <li><a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowa</a> (do 1956)</li> <li><a href="/wiki/Trzebinia" title="Trzebinia">Trzebinia</a><sup id="cite_ref-:1_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-66">[C]</a></sup>(od 1931)</li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Dawne_osiedla_w_Polsce" title="Dawne osiedla w Polsce">Osiedla</a> (1954–1972)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Che%C5%82mek" title="Chełmek">Chełmek</a> (1956–1968)</li> <li><a href="/wiki/Jele%C5%84_(Jaworzno)" title="Jeleń (Jaworzno)">Jeleń</a> (od 1958)</li> <li><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC" title="Libiąż">Libiąż Mały</a> (1956–1968)</li> <li><a href="/wiki/Siersza" title="Siersza">Siersza</a> (1958–1968)</li> <li><a href="/wiki/Wodna_(Trzebinia)" title="Wodna (Trzebinia)">Wodna</a> (1956–1961)</li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Gmina_wiejska" title="Gmina wiejska">Gminy wiejskie zbiorowe</a><br />(1934–1939<sup id="cite_ref-:a_64-3" class="reference"><a href="#cite_note-:a-64">[A]</a></sup>, 1945–1954 i 1973–1975)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Alwernia_(gmina)" title="Alwernia (gmina)">Alwernia</a><sup id="cite_ref-:b_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-:b-67">[D]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Babice_(gmina)" title="Babice (gmina)">Babice</a></li> <li><a href="/wiki/Byczyna_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_katowickim)" title="Byczyna (gmina w województwie katowickim)">Byczyna</a> (od 1973)</li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82mek_(gmina)" title="Chełmek (gmina)">Chełmek</a></li> <li><a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_ma%C5%82opolskim)" title="Chrzanów (gmina w województwie małopolskim)">Chrzanów</a> (od 1973)</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_(gmina)" title="Jaworzno (gmina)">Jaworzno</a> (do 1941 i 1945–1954)</li> <li><a href="/wiki/Krzeszowice_(gmina)" title="Krzeszowice (gmina)">Krzeszowice</a><sup id="cite_ref-:a_64-4" class="reference"><a href="#cite_note-:a-64">[A]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC_Ma%C5%82y_(gmina)" title="Libiąż Mały (gmina)">Libiąż Mały</a><sup id="cite_ref-:2_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-68">[E]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/My%C5%9Blachowice_(gmina)" title="Myślachowice (gmina)">Myślachowice</a> (od 1973)</li> <li><a href="/wiki/Nowa_G%C3%B3ra_(gmina)" title="Nowa Góra (gmina)">Nowa Góra</a> (do 1939<sup>ab</sup>i od 1945)</li> <li><a href="/wiki/Rudawa_(gmina)" title="Rudawa (gmina)">Rudawa</a> (od 1973)</li> <li><a href="/wiki/Szczakowa_(gmina)" title="Szczakowa (gmina)">Szczakowa</a> (do 1941 i 1945–1954)</li> <li><a href="/wiki/Tenczynek_(gmina)" title="Tenczynek (gmina)">Tenczynek</a> (do 1939<sup id="cite_ref-:a_64-5" class="reference"><a href="#cite_note-:a-64">[A]</a></sup>i od 1945)</li> <li><a href="/wiki/Trzebinia_(gmina)" title="Trzebinia (gmina)">Trzebinia</a><sup id="cite_ref-:3_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-69">[F]</a></sup>(do 1941 i 1945–1954)</li></ul> </td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_teren%C3%B3w_II_Rzeczypospolitej_podczas_II_wojny_%C5%9Bwiatowej" title="Podział administracyjny terenów II Rzeczypospolitej podczas II wojny światowej">Gminy</a> (1939–1945)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a7_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanow / Krenau</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Jaworzno</a></li> <li><a href="/wiki/Szczakowa" title="Szczakowa">Szczakowa / Schakowa</a></li> <li><a href="/wiki/Trzebinia" title="Trzebinia">Trzebinia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Amtsbezirk" title="Amtsbezirk">Amtsbezirke</a><sup id="cite_ref-:c_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-:c-70">[G]</a></sup></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Alwernia_(gmina)" title="Alwernia (gmina)">Alwernia</a><sup id="cite_ref-:b_67-1" class="reference"><a href="#cite_note-:b-67">[D]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Babice_(gmina)" title="Babice (gmina)">Babice</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82mek_(gmina)" title="Chełmek (gmina)">Chelmek</a></li> <li><i><a href="/wiki/D%C4%85browa_Narodowa_(gmina)" title="Dąbrowa Narodowa (gmina)">Dabrowa Narodowa</a></i> (od 1942)</li> <li><a href="/wiki/Jaworzno_(gmina)" title="Jaworzno (gmina)">Jaworzno</a> (do 1941)</li> <li><i><a href="/wiki/Jele%C5%84_(gmina)" title="Jeleń (gmina)">Jelen</a></i> (od 1942)</li> <li><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC_(gmina)" title="Libiąż (gmina)">Libiaz–Maly</a></li> <li><i><a href="/wiki/M%C5%82oszowa_(gmina)" title="Młoszowa (gmina)">Mloszowa</a></i> (od 1942)</li> <li><i><a href="/wiki/Siersza_(gmina)" title="Siersza (gmina)">Siersza</a></i> (od 1942)</li> <li><a href="/wiki/Szczakowa_(gmina)" title="Szczakowa (gmina)">Szczakowa</a> (do 1941)</li> <li><a href="/wiki/Trzebinia_(gmina)" title="Trzebinia (gmina)">Trzebinia</a> (do 1941)</li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a8"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Gromada_(podzia%C5%82_administracyjny)" title="Gromada (podział administracyjny)">Gromady</a><br />(1954–72)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Alwernia_(gromada)" title="Alwernia (gromada)">Alwernia</a> (1961–72)</li> <li><a href="/wiki/Babice_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Babice (gromada w powiecie chrzanowskim)">Babice</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Balin_(gromada)" title="Balin (gromada)">Balin</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Bobrek_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Bobrek (gromada w powiecie chrzanowskim)">Bobrek</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Bol%C4%99cin_(gromada)" title="Bolęcin (gromada)">Bolęcin</a> (1959–61)</li> <li><a href="/wiki/Byczyna_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Byczyna (gromada w powiecie chrzanowskim)">Byczyna</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82mek_(gromada)" title="Chełmek (gromada)">Chełmek</a> (1954–55)</li> <li><a href="/wiki/Ci%C4%99%C5%BCkowice_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Ciężkowice (gromada w powiecie chrzanowskim)">Ciężkowice</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Czerna_(gromada)" title="Czerna (gromada)">Czerna</a> (1954–60)</li> <li><a href="/wiki/Jele%C5%84_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Jeleń (gromada w powiecie chrzanowskim)">Jeleń</a> (1954–57)</li> <li><a href="/wiki/Karniowice_(gromada)" title="Karniowice (gromada)">Karniowice</a> (1954–59)</li> <li><a href="/wiki/Krzeszowice_(gromada)" title="Krzeszowice (gromada)">Krzeszowice</a> (1960–72)</li> <li><a href="/wiki/Kwacza%C5%82a_(gromada)" title="Kwaczała (gromada)">Kwaczała</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC_Ma%C5%82y_(gromada)" title="Libiąż Mały (gromada)">Libiąż Mały</a> (1954–55)</li> <li><a href="/wiki/M%C4%99tk%C3%B3w_(gromada)" title="Mętków (gromada)">Mętków</a> (1954–59)</li> <li><a href="/wiki/M%C5%82oszowa_(gromada)" title="Młoszowa (gromada)">Młoszowa</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/My%C5%9Blachowice_(gromada)" title="Myślachowice (gromada)">Myślachowice</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Nowa_G%C3%B3ra_(gromada)" title="Nowa Góra (gromada)">Nowa Góra</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Nowojowa_G%C3%B3ra_(gromada)" title="Nowojowa Góra (gromada)">Nowojowa Góra (Nawojowa Góra)</a> (1954–60)</li> <li><a href="/wiki/Okle%C5%9Bna_(gromada)" title="Okleśna (gromada)">Okleśna</a> (1954–61)</li> <li><a href="/wiki/Pacz%C3%B3%C5%82towice_(gromada)" title="Paczółtowice (gromada)">Paczółtowice</a> (1954–61)</li> <li><a href="/wiki/Pi%C5%82a_Ko%C5%9Bcielecka_(gromada)" title="Piła Kościelecka (gromada)">Piła Kościelecka</a> (1954–59)</li> <li><a href="/wiki/P%C5%82aza_(gromada)" title="Płaza (gromada)">Płaza</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Pogorzyce_(gromada)" title="Pogorzyce (gromada)">Pogorzyce</a> (1954–57)</li> <li><a href="/wiki/Por%C4%99ba-%C5%BBegoty_(gromada)" title="Poręba-Żegoty (gromada)">Poręba-Żegoty (Poręba Żegoty)</a> (1954–61)</li> <li><a href="/wiki/Regulice_(gromada)" title="Regulice (gromada)">Regulice</a> (1954–61)</li> <li><a href="/wiki/Rudawa_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Rudawa (gromada w powiecie chrzanowskim)">Rudawa</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Siedlec_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Siedlec (gromada w powiecie chrzanowskim)">Siedlec</a> (1954–60)</li> <li><a href="/wiki/Siersza_(gromada)" title="Siersza (gromada)">Siersza</a> (1954–57)</li> <li><a href="/wiki/Tenczynek_(gromada)" title="Tenczynek (gromada)">Tenczynek</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Wodna_(gromada)" title="Wodna (gromada)">Wodna</a> (1954–55)</li> <li><a href="/wiki/Wola_Filipowska_(gromada)" title="Wola Filipowska (gromada)">Wola Filipowska</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/Zag%C3%B3rze_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Zagórze (gromada w powiecie chrzanowskim)">Zagórze</a> (1954–61)</li> <li><a href="/wiki/Zalas_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Zalas (gromada w powiecie chrzanowskim)">Zalas</a> (1954–72)</li> <li><a href="/wiki/%C5%BBarki_(gromada_w_powiecie_chrzanowskim)" title="Żarki (gromada w powiecie chrzanowskim)">Żarki</a> (1954–72)</li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-nav"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-:a-64"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:a_64-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:a_64-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:a_64-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:a_64-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:a_64-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:a_64-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text">Podczas okupacji 1939–1945 powiat włączono do III Rzeszy jako <a href="/w/index.php?title=Landkreis_Krenau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Landkreis Krenau (strona nie istnieje)">Landkreis Krenau</a>, oprócz miasta i gminy Krzeszowice (po włączeniu do niej gmin Tenczynek i Nowa Góra), które przyłączono do <a href="/wiki/Landkreis_Krakau" title="Landkreis Krakau">Landkreis Krakau</a> w GG</span> </li> <li id="cite_note-:4-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:4_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text">do 1926: <i>Trzebinia–Miasteczko</i></span> </li> <li id="cite_note-:1-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:1_66-0">↑</a></span> <span class="reference-text">1969–1977: <i>Trzebinia-Siersza</i></span> </li> <li id="cite_note-:b-67"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:b_67-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:b_67-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">w 1939 jednostka częściowo przecięta granicą III Rzeszy i GG</span> </li> <li id="cite_note-:2-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:2_68-0">↑</a></span> <span class="reference-text">od 1973: <i><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC_(gmina)" title="Libiąż (gmina)">gmina Libiąż</a></i></span> </li> <li id="cite_note-:3-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:3_69-0">↑</a></span> <span class="reference-text">1973–1977: <i><a href="/wiki/Trzebinia_(gmina)" title="Trzebinia (gmina)">gmina Trzebinia-Siersza</a></i></span> </li> <li id="cite_note-:c-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:c_70-0">↑</a></span> <span class="reference-text">kursywą opisano jednostki utworzone przez władze hitlerowskie</span> </li> </ol></div></div> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-g"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miasto na prawach powiatu</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/154793542">154793542</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n82099675">n82099675</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/10197635-5">10197635-5</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12010352q">12010352q</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/028224418">028224418</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge320126">ge320126</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007555285405171">987007555285405171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3917356.html">3917356</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Jaworzno">place/Jaworzno</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Jaworzno">Jaworzno</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0034430.xml">0034430</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaworzno&oldid=75202982">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaworzno&oldid=75202982</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Jaworzno" title="Kategoria:Jaworzno">Jaworzno</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_na_prawach_powiatu" title="Kategoria:Miasta na prawach powiatu">Miasta na prawach powiatu</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim" title="Kategoria:Miasta w województwie śląskim">Miasta w województwie śląskim</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_w_Polsce,_kt%C3%B3rym_nadano_prawa_miejskie_w_XX_wieku" title="Kategoria:Miasta w Polsce, którym nadano prawa miejskie w XX wieku">Miasta w Polsce, którym nadano prawa miejskie w XX wieku</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2009-09" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2009-09">Artykuły z brakującymi przypisami od 2009-09</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_wymagaj%C4%85ce_uzupe%C5%82nienia_%C5%BAr%C3%B3de%C5%82_od_2009-09" title="Kategoria:Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2009-09">Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2009-09</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2014-01" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2014-01">Artykuły z brakującymi przypisami od 2014-01</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2008-07" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2008-07">Artykuły z brakującymi przypisami od 2008-07</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 10 lis 2024, 20:02.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaworzno&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-fj748","wgBackendResponseTime":248,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.963","walltime":"1.288","ppvisitednodes":{"value":14599,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":194868,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":23597,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":102416,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":5,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 971.970 1 -total"," 19.50% 189.544 1 Szablon:Polskie_miasto_infobox"," 17.87% 173.644 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 15.50% 150.673 6 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 15.34% 149.086 30 Szablon:Cytuj"," 12.26% 119.141 1 Szablon:Dzielnice_Jaworzna"," 4.67% 45.398 1 Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna"," 4.61% 44.772 7 Szablon:Cytuj_stronę"," 4.33% 42.119 1 Szablon:Infobox_dwie_grafiki"," 4.19% 40.745 1 Szablon:Dopracować"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.418","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6767200,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\nwspółrzędne = \"50°12′16″N 19°16′12″E\"\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Polskie miasto infobox\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n}\nmap = \"śląskie\"\nmap = \"Polska\"\nmap = \"śląskie\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Jaworzno”\",\n [\"description\"] = \"Jaworzno\",\n [\"latitude\"] = 50.204444444444,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=50.204444444444_N_19.27_E_type:city_\",\n [\"longitude\"] = 19.27,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"blisko centrum na prawo\",\n [\"rx\"] = 151.75284732789,\n [\"ry\"] = 168.14800158441,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 63.761700557938,\n [\"y\"] = 51.297119959035,\n}\nmap = \"Polska\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Jaworzno”\",\n [\"description\"] = \"Jaworzno\",\n [\"latitude\"] = 50.204444444444,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=50.204444444444_N_19.27_E_type:city_\",\n [\"longitude\"] = 19.27,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"na dole\",\n [\"rx\"] = 121.6691588785,\n [\"ry\"] = 177.81553470919,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 51.121495327103,\n [\"y\"] = 76.854700854701,\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = \"najlepsza\"\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\n#prop B = 1\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5675794fcf-tt5w4","timestamp":"20241125145326","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Jaworzno","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Jaworzno","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q158006","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q158006","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-05-04T02:25:35Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/5b\/Rynek_w_Jaworznie.jpg","headline":"miasto w wojew\u00f3dztwie \u015bl\u0105skim"}</script> </body> </html>