CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Hendrik II van Engeland - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"49bbe52c-9638-4170-a9be-9f71e6e577d6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Hendrik_II_van_Engeland","wgTitle":"Hendrik II van Engeland","wgCurRevisionId":67332385,"wgRevisionId":67332385,"wgArticleId":44207,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Koning van Engeland","Hertog van Normandië","Hertog van Aquitanië","Graaf van Anjou","Graaf van Maine","Graaf van La Marche","Graaf van Tours","Huis Plantagenêt","Huis Anjou","Persoon in de 12e eeuw"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Hendrik_II_van_Engeland","wgRelevantArticleId":44207,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true, "wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q102140","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1709"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1140"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="912"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Hendrik II van Engeland - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Hendrik_II_van_Engeland"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Hendrik_II_van_Engeland"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Hendrik_II_van_Engeland rootpage-Hendrik_II_van_Engeland skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Hendrik+II+van+Engeland" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Hendrik+II+van+Engeland" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Hendrik+II+van+Engeland" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Hendrik+II+van+Engeland" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Jeugd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Jeugd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Jeugd</span> </div> </a> <ul id="toc-Jeugd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opbouw_van_het_Angevijnse_Rijk_(tot_1162)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Opbouw_van_het_Angevijnse_Rijk_(tot_1162)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Opbouw van het Angevijnse Rijk (tot 1162)</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Opbouw_van_het_Angevijnse_Rijk_(tot_1162)-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Opbouw van het Angevijnse Rijk (tot 1162)-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Opbouw_van_het_Angevijnse_Rijk_(tot_1162)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Huwelijk_met_Eleonora" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Huwelijk_met_Eleonora"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Huwelijk met Eleonora</span> </div> </a> <ul id="toc-Huwelijk_met_Eleonora-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_Engelse_troon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_Engelse_troon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>De Engelse troon</span> </div> </a> <ul id="toc-De_Engelse_troon-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aanpak_van_het_bestuur_in_Engeland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Aanpak_van_het_bestuur_in_Engeland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Aanpak van het bestuur in Engeland</span> </div> </a> <ul id="toc-Aanpak_van_het_bestuur_in_Engeland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Expansie_in_Frankrijk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Expansie_in_Frankrijk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Expansie in Frankrijk</span> </div> </a> <ul id="toc-Expansie_in_Frankrijk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bestuur,_familie_en_hof" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bestuur,_familie_en_hof"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Bestuur, familie en hof</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bestuur,_familie_en_hof-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bestuur, familie en hof-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bestuur,_familie_en_hof-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bestuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bestuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Bestuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Bestuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hof_en_rol_van_de_familie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hof_en_rol_van_de_familie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Hof en rol van de familie</span> </div> </a> <ul id="toc-Hof_en_rol_van_de_familie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Recht_en_wetgeving" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Recht_en_wetgeving"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Recht en wetgeving</span> </div> </a> <ul id="toc-Recht_en_wetgeving-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verhouding_met_de_kerk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Verhouding_met_de_kerk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Verhouding met de kerk</span> </div> </a> <ul id="toc-Verhouding_met_de_kerk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Financiën" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Financiën"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Financiën</span> </div> </a> <ul id="toc-Financiën-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Grote_ondernemingen,_grote_problemen_(1162_–_1175)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Grote_ondernemingen,_grote_problemen_(1162_–_1175)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Grote ondernemingen, grote problemen (1162 – 1175)</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Grote_ondernemingen,_grote_problemen_(1162_–_1175)-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Grote ondernemingen, grote problemen (1162 – 1175)-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Grote_ondernemingen,_grote_problemen_(1162_–_1175)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Verwikkelingen_in_Frankrijk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Verwikkelingen_in_Frankrijk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Verwikkelingen in Frankrijk</span> </div> </a> <ul id="toc-Verwikkelingen_in_Frankrijk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_kwestie_Thomas_Becket" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_kwestie_Thomas_Becket"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>De kwestie Thomas Becket</span> </div> </a> <ul id="toc-De_kwestie_Thomas_Becket-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Expansie_naar_Ierland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Expansie_naar_Ierland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Expansie naar Ierland</span> </div> </a> <ul id="toc-Expansie_naar_Ierland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_grote_opstand" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_grote_opstand"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>De grote opstand</span> </div> </a> <ul id="toc-De_grote_opstand-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-De_laatste_jaren_(vanaf_1175)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#De_laatste_jaren_(vanaf_1175)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>De laatste jaren (vanaf 1175)</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-De_laatste_jaren_(vanaf_1175)-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>De laatste jaren (vanaf 1175)-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-De_laatste_jaren_(vanaf_1175)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Problemen_in_het_gezin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Problemen_in_het_gezin"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Problemen in het gezin</span> </div> </a> <ul id="toc-Problemen_in_het_gezin-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hendrik,_Richard_en_Filips_II_Augustus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hendrik,_Richard_en_Filips_II_Augustus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Hendrik, Richard en Filips II Augustus</span> </div> </a> <ul id="toc-Hendrik,_Richard_en_Filips_II_Augustus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Overlijden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Overlijden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Overlijden</span> </div> </a> <ul id="toc-Overlijden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nalatenschap_en_beeldvorming" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nalatenschap_en_beeldvorming"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Nalatenschap en beeldvorming</span> </div> </a> <ul id="toc-Nalatenschap_en_beeldvorming-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Huwelijk_en_kinderen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Huwelijk_en_kinderen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Huwelijk en kinderen</span> </div> </a> <ul id="toc-Huwelijk_en_kinderen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voorouders" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorouders"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Voorouders</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorouders-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Hendrik II van Engeland</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 77 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-77" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">77 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Hendrik_II_van_Engeland" title="Hendrik II van Engeland – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Hendrik II van Engeland" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Henrique_II_d%27Anglaterra" title="Henrique II d'Anglaterra – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Henrique II d'Anglaterra" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Heanric_II_Engla_Cyning" title="Heanric II Engla Cyning – Oudengels" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Heanric II Engla Cyning" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Oudengels" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A_(%D9%85%D9%84%D9%83_%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7)" title="هنري الثاني (ملك إنجلترا) – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="هنري الثاني (ملك إنجلترا)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%89_%D9%85%D9%84%D9%83_%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="هنرى التانى ملك انجلترا – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="هنرى التانى ملك انجلترا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Enrique_II_d%27Inglaterra" title="Enrique II d'Inglaterra – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Enrique II d'Inglaterra" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/II_Henri_Plantagenet" title="II Henri Plantagenet – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="II Henri Plantagenet" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8%D1%85_II_(%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5)" title="Генрих II (Англия Короле) – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Генрих II (Англия Короле)" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D1%8B%D1%85_II_%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82" title="Генрых II Плантагенет – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Генрых II Плантагенет" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8_II_(%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%8F)" title="Хенри II (Англия) – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Хенри II (Англия)" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Herri_II_(Bro-Saoz)" title="Herri II (Bro-Saoz) – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Herri II (Bro-Saoz)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Henrik_II,_kralj_Engleske" title="Henrik II, kralj Engleske – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Henrik II, kralj Engleske" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Enric_II_d%27Anglaterra" title="Enric II d'Anglaterra – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Enric II d'Anglaterra" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Jind%C5%99ich_II._Plantagenet" title="Jindřich II. Plantagenet – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Jindřich II. Plantagenet" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Harri_II,_brenin_Lloegr" title="Harri II, brenin Lloegr – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Harri II, brenin Lloegr" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="aanbevolen artikel"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Henrik_2._af_England" title="Henrik 2. af England – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Henrik 2. af England" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Heinrich_II._(England)" title="Heinrich II. (England) – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Heinrich II. (England)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%81%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%92%CE%84_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Henry_II_of_England" title="Henry II of England – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Henry II of England" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Henriko_la_2-a_(Anglio)" title="Henriko la 2-a (Anglio) – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Henriko la 2-a (Anglio)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Enrique_II_de_Inglaterra" title="Enrique II de Inglaterra – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Enrique II de Inglaterra" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Henry_II" title="Henry II – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Henry II" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Henrike_II.a_Ingalaterrakoa" title="Henrike II.a Ingalaterrakoa – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Henrike II.a Ingalaterrakoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="هنری دوم – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="هنری دوم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Henrik_II_(Englanti)" title="Henrik II (Englanti) – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Henrik II (Englanti)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Henri_II_(roi_d%27Angleterre)" title="Henri II (roi d'Angleterre) – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Henri II (roi d'Angleterre)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Anra%C3%AD_II_Shasana" title="Anraí II Shasana – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Anraí II Shasana" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Henrique_II_de_Inglaterra" title="Henrique II de Inglaterra – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Henrique II de Inglaterra" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Inry_II_Hostyn" title="Inry II Hostyn – Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Inry II Hostyn" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A0%D7%A8%D7%99_%D7%94%D7%A9%D7%A0%D7%99,_%D7%9E%D7%9C%D7%9A_%D7%90%D7%A0%D7%92%D7%9C%D7%99%D7%94" title="הנרי השני, מלך אנגליה – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="הנרי השני, מלך אנגליה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Henrik_II.,_kralj_Engleske" title="Henrik II., kralj Engleske – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Henrik II., kralj Engleske" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/II._Henrik_angol_kir%C3%A1ly" title="II. Henrik angol király – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="II. Henrik angol király" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B6%D6%80%D5%AB_II_%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BF" title="Հենրի II Պլանտագենետ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հենրի II Պլանտագենետ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Henry_II_dari_Inggris" title="Henry II dari Inggris – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Henry II dari Inggris" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Henry_la_2ma_di_Anglia" title="Henry la 2ma di Anglia – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Henry la 2ma di Anglia" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Hinrik_2._Englandskonungur" title="Hinrik 2. Englandskonungur – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Hinrik 2. Englandskonungur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Enrico_II_d%27Inghilterra" title="Enrico II d'Inghilterra – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Enrico II d'Inghilterra" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%98%E3%83%B3%E3%83%AA%E3%83%BC2%E4%B8%96_(%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E7%8E%8B)" title="ヘンリー2世 (イングランド王) – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヘンリー2世 (イングランド王)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%B0%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A0%E1%83%98_II" title="ჰენრი II – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჰენრი II" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/II_%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8_%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82" title="II Генри Плантагенет – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="II Генри Плантагенет" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%97%A8%EB%A6%AC_2%EC%84%B8" title="헨리 2세 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="헨리 2세" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Henry_II_a_Bow_Sows" title="Henry II a Bow Sows – Cornish" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Henry II a Bow Sows" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Cornish" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Henricus_II_(rex_Angliae)" title="Henricus II (rex Angliae) – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Henricus II (rex Angliae)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Henrikas_II_(Anglija)" title="Henrikas II (Anglija) – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Henrikas II (Anglija)" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Henrijs_II_Plantagenets" title="Henrijs II Plantagenets – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Henrijs II Plantagenets" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Henry_II_an%27i_Angletera" title="Henry II an'i Angletera – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Henry II an'i Angletera" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8_II" title="Хенри II – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хенри II" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%82%E0%A4%A1_%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%B9%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="इंग्लंड दुसरा हेन्री – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इंग्लंड दुसरा हेन्री" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Henry_II_dari_England" title="Henry II dari England – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Henry II dari England" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Anrique_II_de_Anglaterra" title="Anrique II de Anglaterra – Mirandees" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Anrique II de Anglaterra" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Mirandees" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Hinrich_II._(Plantagen%C3%AAt)" title="Hinrich II. (Plantagenêt) – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Hinrich II. (Plantagenêt)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Henrik_II_av_England" title="Henrik II av England – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Henrik II av England" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Henrik_II_av_England" title="Henrik II av England – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Henrik II av England" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Enric_II_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Enric II d'Anglatèrra – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Enric II d'Anglatèrra" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_II_Plantagenet" title="Henryk II Plantagenet – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Henryk II Plantagenet" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%81%D9%86%D8%B1%DB%8C_II" title="ہنری II – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ہنری II" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A7%D9%86%DA%AB%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%85_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%8A" title="د انګلستان دویم هنري – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د انګلستان دویم هنري" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Henrique_II_de_Inglaterra" title="Henrique II de Inglaterra – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Henrique II de Inglaterra" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Henric_al_II-lea_al_Angliei" title="Henric al II-lea al Angliei – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Henric al II-lea al Angliei" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8%D1%85_II_%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82" title="Генрих II Плантагенет – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Генрих II Плантагенет" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Henry_II_od_Engleske" title="Henry II od Engleske – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Henry II od Engleske" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Henry_II_of_England" title="Henry II of England – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Henry II of England" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Henrich_II._(Anglicko)" title="Henrich II. (Anglicko) – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Henrich II. (Anglicko)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8_II_%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82" title="Хенри II Плантагенет – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хенри II Плантагенет" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Henrik_II_av_England" title="Henrik II av England – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Henrik II av England" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2_%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="พระเจ้าเฮนรีที่ 2 แห่งอังกฤษ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="พระเจ้าเฮนรีที่ 2 แห่งอังกฤษ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Enrique_II_ng_Inglatera" title="Enrique II ng Inglatera – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Enrique II ng Inglatera" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Henry" title="II. Henry – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="II. Henry" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D1%96%D1%85_II_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D1%89" title="Генріх II Короткий Плащ – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Генріх II Короткий Плащ" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%81%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D8%B4%D8%A7%DB%81_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ہنری دوم شاہ انگلستان – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ہنری دوم شاہ انگلستان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Henry_II_c%E1%BB%A7a_Anh" title="Henry II của Anh – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Henry II của Anh" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Hendrik_II_van_Iengeland" title="Hendrik II van Iengeland – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Hendrik II van Iengeland" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%A8%E5%88%A9%E4%BA%8C%E4%B8%96%EF%BC%88%E8%8B%B1%E6%A0%BC%E5%85%B0%EF%BC%89" title="亨利二世（英格兰） – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="亨利二世（英格兰）" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%B0%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A0%E1%83%98_II" title="ჰენრი II – Mingreels" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჰენრი II" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingreels" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%A8%E5%88%A9%E4%BA%8C%E4%B8%96_(%E8%8B%B1%E6%A0%BC%E5%85%B0)" title="亨利二世 (英格兰) – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="亨利二世 (英格兰)" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Henry_2-s%C3%A8_(Eng-l%C3%A2n)" title="Henry 2-sè (Eng-lân) – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Henry 2-sè (Eng-lân)" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%A8%E5%88%A9%E4%BA%8C%E4%B8%96_(%E8%8B%B1%E5%80%AB)" title="亨利二世 (英倫) – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="亨利二世 (英倫)" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q102140#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hendrik_II_van_Engeland" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Hendrik_II_van_Engeland" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hendrik_II_van_Engeland"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Hendrik_II_van_Engeland"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Hendrik_II_van_Engeland" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Hendrik_II_van_Engeland" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&oldid=67332385" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Hendrik_II_van_Engeland&id=67332385&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FHendrik_II_van_Engeland"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FHendrik_II_van_Engeland"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Hendrik+II+van+Engeland"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Hendrik_II_van_Engeland&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Henry_II_of_England" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q102140" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Hendrik II </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_(Henry_II).jpg" class="mw-file-description"><img alt="Miniatuur van Hendrik II uit de kroniek Historia Anglorum van Matthew Paris" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg/266px-BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg" decoding="async" width="266" height="379" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg 1.5x" data-file-width="344" data-file-height="490" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3"><div style="font-size:90%">Miniatuur van Hendrik II uit de kroniek <i>Historia Anglorum</i> van <a href="/wiki/Matthew_Paris" title="Matthew Paris">Matthew Paris</a></div> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"><a href="/wiki/Lijst_van_Britse_koningen" class="mw-redirect" title="Lijst van Britse koningen">Koning van Engeland</a> </th></tr> <tr> <th>Regeerperiode </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1154" title="1154">1154</a> - <a href="/wiki/1189" title="1189">1189</a> </td></tr> <tr> <th>Kroning </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/19_december" title="19 december">19 december</a> <a href="/wiki/1154" title="1154">1154</a> in <a href="/wiki/Westminster_Abbey" title="Westminster Abbey">Westminster Abbey</a> </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Stefanus_van_Engeland" title="Stefanus van Engeland">Stefanus</a>/ <a href="/wiki/Mathilde_van_Engeland" title="Mathilde van Engeland">Mathilde van Engeland</a> (betwist) </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard I</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"><a href="/wiki/Lijst_van_heersers_van_Anjou" class="mw-redirect" title="Lijst van heersers van Anjou">Graaf van Anjou</a> </th></tr> <tr> <th>Regeerperiode </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1151" title="1151">1151</a> - <a href="/wiki/1189" title="1189">1189</a> </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Godfried_V_van_Anjou" title="Godfried V van Anjou">Godfried V</a> </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><i>Unie met Engeland</i> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"><a href="/w/index.php?title=Lijst_van_graven_en_hertogen_van_Maine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lijst van graven en hertogen van Maine (de pagina bestaat niet)">Graaf van Maine</a> en <a href="/w/index.php?title=Heersers_van_Tours&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heersers van Tours (de pagina bestaat niet)">Tours</a> </th></tr> <tr> <th>Regeerperiode </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1151" title="1151">1151</a>-<a href="/wiki/1189" title="1189">1189</a> </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Godfried_V_van_Anjou" title="Godfried V van Anjou">Godfried I</a> </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Richard_Leeuwenhart" class="mw-redirect" title="Richard Leeuwenhart">Richard Leeuwenhart</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"><a href="/w/index.php?title=Graven_van_La_Marche&action=edit&redlink=1" class="new" title="Graven van La Marche (de pagina bestaat niet)">Graaf van La Marche</a> </th></tr> <tr> <th>Regeerperiode </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1177" title="1177">1177</a>-<a href="/wiki/1189" title="1189">1189</a> </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Adelbert_IV_van_La_Marche" title="Adelbert IV van La Marche">Adelbert IV</a> </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Richard_Leeuwenhart" class="mw-redirect" title="Richard Leeuwenhart">Richard Leeuwenhart</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"><a href="/wiki/Lijst_van_hertogen_van_Normandi%C3%AB" title="Lijst van hertogen van Normandië">Hertog van Normandië</a> </th></tr> <tr> <th>Regeerperiode </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1150" title="1150">1150</a>-<a href="/wiki/1189" title="1189">1189</a> </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Stefanus_van_Engeland" title="Stefanus van Engeland">Stefanus</a> </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Richard_Leeuwenhart" class="mw-redirect" title="Richard Leeuwenhart">Richard Leeuwenhart</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"> </th></tr> <tr> <th>Huis </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Huis_Plantagen%C3%AAt" class="mw-redirect" title="Huis Plantagenêt">Plantagenêt</a> </td></tr> <tr> <th>Vader </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Godfried_V_van_Anjou" title="Godfried V van Anjou">Godfried V van Anjou</a> </td></tr> <tr> <th>Moeder </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Mathilde_van_Engeland" title="Mathilde van Engeland">Mathilde van Engeland</a> </td></tr> <tr> <th>Geboren </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/5_maart" title="5 maart">5 maart</a> <a href="/wiki/1133" title="1133">1133</a><br /><a href="/wiki/Le_Mans_(stad)" title="Le Mans (stad)">Le Mans</a> </td></tr> <tr> <th>Gestorven </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/6_juli" title="6 juli">6 juli</a> <a href="/wiki/1189" title="1189">1189</a><br /><a href="/wiki/Chinon_(Indre-et-Loire)" class="mw-redirect" title="Chinon (Indre-et-Loire)">Chinon</a> </td></tr> <tr> <th>Begraven </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">Abdij van Fontevraud</a> </td></tr> <tr> <th>Echtgenotes </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB" title="Eleonora van Aquitanië">Eleonora van Aquitanië</a> </td></tr> <tr> <th>Religie </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">Rooms-katholiek</a> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Hendrik II van Engeland</b> (<a href="/wiki/Le_Mans_(stad)" title="Le Mans (stad)">Le Mans</a>, <a href="/wiki/5_maart" title="5 maart">5 maart</a> <a href="/wiki/1133" title="1133">1133</a> – <a href="/wiki/Chinon_(Indre-et-Loire)" class="mw-redirect" title="Chinon (Indre-et-Loire)">Chinon</a>, <a href="/wiki/6_juli" title="6 juli">6 juli</a> <a href="/wiki/1189" title="1189">1189</a>), ook <b>Hendrik Plantagenet</b> genoemd, was <a href="/wiki/Koning_(titel)" title="Koning (titel)">koning</a> van <a href="/wiki/Koninkrijk_Engeland" title="Koninkrijk Engeland">Engeland</a>, hertog van <a href="/wiki/Hertogdom_Normandi%C3%AB" title="Hertogdom Normandië">Normandië</a>, graaf van <a href="/wiki/Anjou_(provincie)" title="Anjou (provincie)">Anjou</a>, <a href="/wiki/Maine_(provincie)" title="Maine (provincie)">Maine</a>, <a href="/wiki/Touraine" title="Touraine">Touraine</a> en <a href="/wiki/Nantes_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nantes (hoofdbetekenis)">Nantes</a>. Via zijn vrouw <a href="/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB" title="Eleonora van Aquitanië">Eleonora van Aquitanië</a> was hij hertog van <a href="/wiki/Aquitani%C3%AB" title="Aquitanië">Aquitanië</a> en <a href="/wiki/Gascogne" title="Gascogne">Gascogne</a>, en graaf van <a href="/wiki/Poitou" title="Poitou">Poitou</a>, van <a href="/wiki/Auvergne" title="Auvergne">Auvergne</a> en enkele kleinere graafschappen. Bovendien had hij veel macht in Ierland, Wales, Bretagne en Schotland.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het grote machtsgebied dat Hendrik had opgebouwd, wordt het <a href="/wiki/Angevijnse_Rijk" title="Angevijnse Rijk">Angevijnse Rijk</a> genoemd. Behalve door de opbouw van dit feodale rijk wordt Hendrik vooral herinnerd wegens: </p> <ul><li>het conflict met, en de moord op, zijn eerdere vriend <a href="/wiki/Thomas_Becket" title="Thomas Becket">Thomas Becket</a>;</li> <li>zijn lange, gespannen verhouding met <a href="/wiki/Lodewijk_VII_van_Frankrijk" title="Lodewijk VII van Frankrijk">Lodewijk VII van Frankrijk</a>, die formeel zijn leenheer was in Frankrijk;</li> <li>de (geromantiseerde) verhalen over zijn huwelijk en zijn kinderen (onder anderen <a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard Leeuwenhart</a>), en de soms gewapende conflicten met zijn kinderen en met zijn vrouw;</li> <li>het leggen van de basis voor het Engelse recht, en zijn (ongevraagde) impulsen voor modernisering van het bestuur en de wetgeving in Ierland, Schotland en Wales.</li></ul> <p>Hendrik was de eerste koning van het <a href="/wiki/Huis_Plantagenet" title="Huis Plantagenet">huis Plantagenet</a>. De naam Plantagenet kwam van de <a href="/wiki/Bijnaam" title="Bijnaam">bijnaam</a> van zijn vader die de gewoonte had een <a href="/wiki/Brem_(plant)" title="Brem (plant)">bremtakje</a> (Latijn: <i>Planta genesta</i>) op zijn hoed te dragen. Andere bijnamen waren <i>Curtmantle</i> (Frans: <i>Court-manteau</i>, korte mantel) en <i>FitzEmpress</i> (zoon van de keizerin). </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Jeugd">Jeugd</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Jeugd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Jeugd"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hendrik was een zoon van <a href="/wiki/Godfried_V_van_Anjou" title="Godfried V van Anjou">Godfried Plantagenet</a>, graaf van Anjou, Maine en Touraine, en <a href="/wiki/Mathilde_van_Engeland" title="Mathilde van Engeland">Mathilde van Engeland</a>, de dochter van <a href="/wiki/Hendrik_I_van_Engeland" title="Hendrik I van Engeland">Hendrik I van Engeland</a> en weduwe van <a href="/wiki/Keizer_Hendrik_V" title="Keizer Hendrik V">keizer Hendrik V</a>. Godfried was als feodale vorst praktisch onafhankelijk van de koning van Frankrijk en was dus een belangrijke buurman van het hertogdom Normandië van Hendrik I van Engeland. Het tweede huwelijk van Mathilde was dus zeker van belang voor haar vader. </p><p>Hendrik I van Engeland overleed in 1135. Hij had Mathilde als zijn erfgename aangewezen, maar haar neef <a href="/wiki/Stefanus_van_Engeland" title="Stefanus van Engeland">Stefanus van Blois</a> greep de macht en werd tot koning van Engeland gekroond. Godfried maakte gebruik van de verwarde situatie door Normandië te bezetten in naam van zijn vrouw en zijn zoon. Godfried bemoeide zich verder niet met de strijd in Engeland (de <a href="/wiki/Anarchie_(Engeland)" title="Anarchie (Engeland)">Anarchie (Engeland)</a>), dat liet hij over aan Mathilde en haar halfbroer <a href="/wiki/Robert_van_Gloucester_(graaf)" title="Robert van Gloucester (graaf)">Robert van Gloucester (graaf)</a>. </p><p>Hendrik II kreeg voor die tijd een uitstekende opvoeding. Als kind verbleef hij vooral bij zijn moeder, maar vanaf 1140 leefde hij bij zijn vader en werd opgevoed door <a href="/wiki/Filologie" title="Filologie">filoloog</a> Peter van <a href="/wiki/Saintes_(Charente-Maritime)" title="Saintes (Charente-Maritime)">Saintes</a>. In 1142 werd hij naar <a href="/wiki/Bristol_(Verenigd_Koninkrijk)" title="Bristol (Verenigd Koninkrijk)">Bristol</a> gezonden, naar het hof van Robert van Gloucester. Daar werd hij met de kinderen van Robert opgevoed door een huisleraar en door de <a href="/wiki/Reguliere_kanunnik" title="Reguliere kanunnik">kanunniken</a> van de kathedraal van Bristol. Vanaf 1144 werd hij weer in Anjou opgevoed door <a href="/wiki/Willem_van_Conches" title="Willem van Conches">Willem van Conches</a>. </p><p>In 1147 stak Hendrik (veertien jaar oud) met een kleine legermacht van huurlingen over naar Engeland. Al snel bleek dat Hendrik geen geld had om zijn troepen te betalen en zat hij vast in Engeland met een bende huurlingen waar hij geen controle over had. Zijn moeder en zijn oom wilden hem niet ondersteunen, wat suggereert dat Hendrik deze actie op eigen houtje had bedacht en uitgevoerd. Uiteindelijk vroeg hij koning Stefanus om hulp. Deze betaalde de troepen – waarom hij dat gedaan heeft is onderwerp van veel speculatie – en liet Hendrik naar Normandië terugkeren. In 1149 probeerde Hendrik het nogmaals; hij wilde met hulp van koning <a href="/wiki/David_I_van_Schotland" title="David I van Schotland">David I van Schotland</a> en zijn oudoom Ranulf van Chester proberen om <a href="/wiki/York_(Verenigd_Koninkrijk)" title="York (Verenigd Koninkrijk)">York</a> te veroveren. Maar toen Stefanus met een legermacht naar het noorden trok, zagen Hendriks bondgenoten van de onderneming af. Hendrik moest weer terugkeren naar Normandië. </p><p>Hendrik groeide op tot een energieke en gedreven man, met één doel: het herstel van het koninkrijk van Hendrik I met hemzelf als koning. Hij miste de charme van zijn vader. Hendrik had rood haar en sproeten, hij was niet lang en had kromme benen van het paardrijden. Hij zou niet veel om zijn uiterlijk hebben gegeven en regelmatig versleten kleding hebben gedragen. Hij hield van oorlog en de jacht maar op latere leeftijd had hij vooral interesse in bestuur en rechtspraak. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Opbouw_van_het_Angevijnse_Rijk_(tot_1162)"><span id="Opbouw_van_het_Angevijnse_Rijk_.28tot_1162.29"></span>Opbouw van het Angevijnse Rijk (tot 1162)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Opbouw van het Angevijnse Rijk (tot 1162)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Opbouw van het Angevijnse Rijk (tot 1162)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:France_1154-nl.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/France_1154-nl.svg/400px-France_1154-nl.svg.png" decoding="async" width="400" height="477" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/France_1154-nl.svg/601px-France_1154-nl.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/France_1154-nl.svg/800px-France_1154-nl.svg.png 2x" data-file-width="1405" data-file-height="1675" /></a><figcaption>Frankrijk in de tweede helft van de 12e eeuw. <table width="100%"> <tbody><tr> <td width="50%"><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #b00000ff; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">Hendriks gebieden</span></div> </td> <td width="50%"><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #0070f0ff; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">Franse Kroondomein</span></div> </td></tr> <tr> <td width="50%"><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #ff615fff; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">Eleonora's gebieden</span></div> </td> <td width="50%"><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #54a9ecff; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">Graafschap Toulouse*</span></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2"><small>* Eleonora maakte ook aanspraak op dit graafschap.</small> </td></tr></tbody></table></figcaption></figure> <p>Toen Hendrik in 1149 terugkwam naar Frankrijk, was de oorlog in Engeland gestagneerd. In 1150 maakte Godfried Hendrik tot hertog van Normandië. De toenemende macht en onafhankelijkheid van Godfried was een doorn in het oog van Lodewijk VII, die formeel de leenheer was van Normandië. Lodewijk benoemde daarom <a href="/wiki/Eustaas_IV_van_Boulogne" title="Eustaas IV van Boulogne">Eustaas IV van Boulogne</a> (de zoon van Stefanus) tot hertog en hij begon een veldtocht naar Normandië om die beslissing door te drukken. Op advies van Godfried begon Hendrik onderhandelingen met Lodewijk en door bemiddeling van <a href="/wiki/Bernardus_van_Clairvaux" title="Bernardus van Clairvaux">Bernardus van Clairvaux</a> werd een compromis bereikt: Lodewijk erkende Hendrik als hertog van Normandië, en in ruil daarvoor gaf hij het betwiste graafschap <a href="/wiki/Vexin" title="Vexin">Vexin</a> terug aan de koning. </p><p>Godfried overleed in 1151. Hendrik moest zich er nu eerst op concentreren om de erfenis van zijn vader veilig te stellen. Hendrik had een broer, <a href="/wiki/Godfried_van_Nantes" title="Godfried van Nantes">Godfried van Nantes</a>, en het lijkt erop dat hun vader, Godfried V, Anjou, Maine en Touraine aan Hendrik wilde nalaten, terwijl Godfried van Nantes een aantal belangrijke kastelen langs en zuidelijk van de <a href="/wiki/Loire_(rivier)" title="Loire (rivier)">Loire (rivier)</a> zou krijgen. Godfried van Nantes zou later beweren dat hun vader op zijn sterfbed had gezegd dat eens Hendrik koning van Engeland zou zijn geworden deze Anjou en Maine aan zijn jongere broer moest afstaan (dit wordt door sommige moderne historici, o.a. Wilfred Lewis Warren, in twijfel getrokken).<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Huwelijk_met_Eleonora">Huwelijk met Eleonora</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Huwelijk met Eleonora" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Huwelijk met Eleonora"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dit alles werd verstoord toen Hendrik, totaal onverwacht, met de elf jaar oudere hertogin <a href="/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB" title="Eleonora van Aquitanië">Eleonora van Aquitanië</a> op 18 mei 1152 (<a href="/wiki/Eerste_Pinksterdag" class="mw-redirect" title="Eerste Pinksterdag">Eerste Pinksterdag</a>) in de <a href="/wiki/Sint-Pieterskathedraal_van_Poitiers" class="mw-redirect" title="Sint-Pieterskathedraal van Poitiers">Sint-Pieterskathedraal van Poitiers</a> zonder toestemming van haar ex-man en hun beider leenheer, Lodewijk VII, in het huwelijk trad.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Eleonora was nog maar net van Lodewijk gescheiden, op 11 maart van dat jaar. Ze was de rijkste vrouw van Frankrijk, en daarmee een zeer gewilde huwelijkspartij. Onderweg van Parijs naar haar hoofdstad <a href="/wiki/Poitiers" title="Poitiers">Poitiers</a> had ze kunnen ontsnappen aan pogingen van Godfried jr. en van <a href="/wiki/Theobald_V_van_Blois" title="Theobald V van Blois">Theobald V van Blois</a>, om haar te ontvoeren en tot een huwelijk te dwingen. Eleonora besloot snel te handelen en trouwde met Hendrik. Voor Hendrik bood dit huwelijk een aantal voordelen: Eleonora gaf hem alle middelen die hij nodig had om de macht te grijpen in Engeland; ze was ongeveer tien jaar ouder maar nog steeds een bijzonder mooie vrouw die al een paar kinderen had gekregen, dus Hendrik wist zeker dat ze vruchtbaar was; Hendrik en Eleonora beschikten samen over meer dan de helft van Frankrijk, waardoor Lodewijk geen bedreiging meer was voor een van beiden. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Aleanor_of_Aqutaine_and_Henri_II.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Aleanor_of_Aqutaine_and_Henri_II.jpg/260px-Aleanor_of_Aqutaine_and_Henri_II.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Aleanor_of_Aqutaine_and_Henri_II.jpg/390px-Aleanor_of_Aqutaine_and_Henri_II.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Aleanor_of_Aqutaine_and_Henri_II.jpg/520px-Aleanor_of_Aqutaine_and_Henri_II.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>De graftombe van Eleonora van Aquitanië en Hendrik II in de <a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">Abdij van Fontevraud</a>.</figcaption></figure> <p>Het huwelijk van Hendrik en Eleonora was niet alleen een politiek probleem voor Lodewijk. Het snelle huwelijk van Hendrik met de ex-vrouw van zijn leenheer, zonder dat dit diplomatiek grondig was voorbereid, was binnen de feodale verhoudingen een regelrechte belediging. De snelheid van het huwelijk gaf ook voeding aan geruchten dat Hendrik en Eleonora voor haar scheiding al plannen voor dit huwelijk hadden gemaakt; volgens sommige geruchten was Hendrik al haar minnaar geweest toen hij eerder Parijs had bezocht. Bovendien zou Eleonora's grote erfenis aan de neus van haar dochters met Lodewijk voorbijgaan, als ze met Hendrik mannelijke erfgenamen zou krijgen. Lodewijk vormde een bondgenootschap tegen Hendrik en Eleonora met Stefanus, Eustaas, Godfried (de broer van Hendrik), <a href="/wiki/Hendrik_I_van_Champagne" title="Hendrik I van Champagne">Hendrik I van Champagne</a> en <a href="/wiki/Rotrud_IV_van_Perche" title="Rotrud IV van Perche">Rotrud IV van Perche</a>. Hendrik van Champagne en Rotrud vielen Normandië aan en bezetten <a href="/wiki/Neuf-March%C3%A9" title="Neuf-Marché">Neuf-Marché</a>, Lodewijk viel Aquitanië aan en Stefanus belegerde Hendriks kasteel in <a href="/wiki/Wallingford_(Engeland)" title="Wallingford (Engeland)">Wallingford (Engeland)</a>. Hendrik op zijn beurt trok plunderend door <a href="/wiki/Vexin" title="Vexin">Vexin</a> en veroverde daarna enkele van de kastelen van zijn broer Godfried. Godfried moest vrede sluiten met Hendrik en Lodewijk werd ziek en moest zich terugtrekken. Nadat de strijd in Frankrijk was gestabiliseerd, kon Hendrik aandacht geven aan Engeland. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_Engelse_troon">De Engelse troon</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: De Engelse troon" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: De Engelse troon"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de winter van 1153 stak Hendrik met een klein leger van huurlingen over naar Engeland. Daar kreeg hij steun van Ranulf van Chester en Hugo Bigod, de <a href="/wiki/Earl" title="Earl">earl</a> van <a href="/wiki/Norfolk_(graafschap)" title="Norfolk (graafschap)">Norfolk (graafschap)</a>. In <a href="/wiki/Stockbridge_(Hampshire)" title="Stockbridge (Hampshire)">Stockbridge (Hampshire)</a> had Hendrik een ontmoeting met geestelijken die hem vertelden dat de kerk vooral vrede wilde en hoopte dat Hendrik geestelijke goederen zou sparen. Hendrik beloofde dat, en beloofde ook dat hij geen druk op bisschoppen zou uitoefenen om hem als koning te erkennen. Daarna belegerde Hendrik het kasteel van <a href="/wiki/Malmesbury_(Wiltshire)" title="Malmesbury (Wiltshire)">Malmesbury (Wiltshire)</a>, in de hoop om Stefanus tot een reactie te verleiden. Inderdaad trok Stefanus met zijn leger naar Malmesbury, waardoor het beleg van Wallingford werd opgeheven. Hendrik ontweek een veldslag en Hendrik en Stefanus besloten tot een tijdelijke wapenstilstand vanwege het winterse weer. Dit gaf Hendrik de gelegenheid om naar de <a href="/wiki/Midlands_(Engeland)" title="Midlands (Engeland)">Midlands (Engeland)</a> te trekken, terwijl Stefanus opnieuw het kasteel van Wallingford belegerde. Robert van Meulan, earl van <a href="/wiki/Leicester_(Engeland)" title="Leicester (Engeland)">Leicester (Engeland)</a> koos de kant van Hendrik. Samen met zijn bondgenoten ontzette hij het kasteel van Wallingford. Hendrik had nu de controle over het zuidwesten, de Midlands en het meeste van het noorden van Engeland. Hij zette een hof op in koninklijke stijl, hij sprak recht en regelde huwelijken als een koning. </p><p>Toen het zomer werd dreigde Wallingford te vallen en Hendrik trok met een leger naar het zuiden om het kasteel te ontzetten. Stefanus liet versterkingen komen en er dreigde een veldslag. Maar op verzoek van edelen van beide kanten onderhandelden geestelijken een bestand, tegen de zin van Hendrik en Stefanus. Maar ze maakten wel gebruik van de gelegenheid om elkaar te spreken en de mogelijkheden van een vrede te onderzoeken. </p><p>Na enkele maanden van halfhartige gevechten sloten Hendrik en Stefanus de <a href="/w/index.php?title=Vrede_van_Winchester&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vrede van Winchester (de pagina bestaat niet)">vrede van Winchester</a> (november 1153). Dit was mogelijk geworden door het plotselinge overlijden van Eustaas, de erfgenaam van Stefanus. Koning Stefanus had nog een zoon, <a href="/wiki/Willem_I_van_Boulogne" title="Willem I van Boulogne">Willem I van Boulogne</a>, maar hij zag blijkbaar geen geschikte opvolger in Willem. De afspraak tussen Stefanus en Hendrik was dat Stefanus Hendrik zou adopteren en tot erfgenaam zou benoemen; dat Stefanus naar Hendriks raad zou luisteren maar wel volwaardig koning zou blijven; dat Willem Hendrik als vorst zou erkennen maar al zijn landen en kastelen zou behouden; dat kastelen van Stefanus zouden worden beheerd door mensen die door Hendrik werden vertrouwd; dat Stefanus vrij toegang zou hebben tot de kastelen van Hendrik; dat alle eenheden van huurlingen zouden worden ontbonden en naar huis worden gestuurd. </p><p>Uit angst voor een aanslag besloot Hendrik terug te keren naar Normandië. Maar in 1154 kreeg Stefanus buikklachten en hij overleed op 25 oktober 1154. Hendrik kwam op 8 december aan in Engeland en op 19 december werden Hendrik en Eleonora gekroond in <a href="/wiki/Westminster_Abbey" title="Westminster Abbey">Westminster Abbey</a>. In april 1155 kwamen alle hoge edelen naar het hof van Hendrik en zwoeren trouw aan hem en zijn zonen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Aanpak_van_het_bestuur_in_Engeland">Aanpak van het bestuur in Engeland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Aanpak van het bestuur in Engeland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Aanpak van het bestuur in Engeland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hendrik was koning maar had te maken met (mogelijke) rivalen voor macht, of in ieder geval zijn bezit: Willem van Boulogne (zoon van Stefanus), zijn jongste broer <a href="/wiki/Willem_van_Poitou" title="Willem van Poitou">Willem van Poitou</a> maar vooral zijn andere broer Godfried. Hendriks vader Godfried Plantagenet had in zijn testament bepaald dat als Hendrik koning van Engeland zou worden, zijn oorspronkelijke graafschappen Anjou, Maine en Tourraine aan zijn volgende zoon zouden vervallen. Hendrik kon dit een jaar vertragen maar moest de graafschappen in 1156 toch overdragen. Godfried overleed echter al in 1158, zonder erfgenamen. Daardoor kreeg Hendrik de graafschappen weer terug. Willem van Boulogne overleed in 1159. De belangrijkste rivalen van Hendrik waren nu verdwenen, Met zijn jongere broer Willem van Poitou schijnt Hendrik een redelijk goede verhouding te hebben gehad. </p><p>In Engeland had Hendrik nog genoeg problemen: een groot deel van het land had ernstig geleden onder het oorlogsgeweld, er waren veel kastelen gebouwd zonder dat er formeel toestemming voor was gegeven, het koninklijke recht op bossen werd nauwelijks gehandhaafd (denk aan <a href="/wiki/Robin_Hood_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Robin Hood (hoofdbetekenis)">Robin Hood</a> een generatie later), toezicht op de munt schoot tekort en de inkomsten van de schatkist waren sterk teruggelopen. </p><p>Hendrik begon met beeldvorming: hij presenteerde zichzelf als de wettige erfgenaam van zijn grootvader Hendrik I. Alle ellende van de vorige 19 jaar was de schuld van Stefanus. En Hendrik presenteerde zichzelf als een redelijk en toegankelijk vorst, die anders dan zijn moeder bereid was om advies aan te nemen. Daarnaast gaf hij veel geld uit aan prestigieuze bouwwerken die zijn status onderstreepten. Ondertussen liet hij illegale kastelen ontmantelen en werkte hij aan het herstel van het recht en van de belastingen. </p><p>Tijdens de burgeroorlog was aan de grenzen met Schotland en Wales veel grondgebied verloren gegaan. Hendrik wist zoveel druk uit te oefenen op de jonge en ziekelijke koning <a href="/wiki/Malcolm_IV_van_Schotland" title="Malcolm IV van Schotland">Malcolm IV van Schotland</a> dat die alle Engelse gebieden die <a href="/wiki/David_I_van_Schotland" title="David I van Schotland">David I van Schotland</a> had verworven, opgaf aan Hendrik. De Welshe prinsen <a href="/wiki/Owain_Gwynedd" title="Owain Gwynedd">Owain Gwynedd</a> en <a href="/w/index.php?title=Rhys_ap_Gruffydd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhys ap Gruffydd (de pagina bestaat niet)">Rhys ap Gruffydd</a> boden meer tegenstand en Hendrik moest zowel in 1157 als in 1158 campagnes voeren voordat de grenzen uit de tijd van Hendrik I waren hersteld. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Expansie_in_Frankrijk">Expansie in Frankrijk</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Expansie in Frankrijk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Expansie in Frankrijk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:BnF_Fran%C3%A7ais_2623_Chronique_de_Normandie_Fol._89v_-_Louis_VII_et_Henri_II_d%27Angleterre.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/BnF_Fran%C3%A7ais_2623_Chronique_de_Normandie_Fol._89v_-_Louis_VII_et_Henri_II_d%27Angleterre.jpg/260px-BnF_Fran%C3%A7ais_2623_Chronique_de_Normandie_Fol._89v_-_Louis_VII_et_Henri_II_d%27Angleterre.jpg" decoding="async" width="260" height="363" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/BnF_Fran%C3%A7ais_2623_Chronique_de_Normandie_Fol._89v_-_Louis_VII_et_Henri_II_d%27Angleterre.jpg/390px-BnF_Fran%C3%A7ais_2623_Chronique_de_Normandie_Fol._89v_-_Louis_VII_et_Henri_II_d%27Angleterre.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/34/BnF_Fran%C3%A7ais_2623_Chronique_de_Normandie_Fol._89v_-_Louis_VII_et_Henri_II_d%27Angleterre.jpg 2x" data-file-width="421" data-file-height="587" /></a><figcaption>Een pagina uit een Normandische kroniek met links koning Lodewijk VII en rechts Hendrik II.</figcaption></figure> <p>Gedurende de eerste acht jaar van zijn koningschap van Engeland verbleef Hendrik meer dan zes jaar in Frankrijk. De relatie tussen Hendrik en <a href="/wiki/Lodewijk_VII_van_Frankrijk" title="Lodewijk VII van Frankrijk">Lodewijk VII</a> was voortdurend zeer gespannen. Lodewijk voerde een lastercampagne tegen Hendrik en verbreidde geruchten over zijn vermeende slechte gedrag en zijn slechte karakter. Lodewijk presenteerde zichzelf als de nobele, gekrenkte vorst die bovendien een heldhaftige, vrome kruisvaarder was. Ondertussen was het Hendrik die voordeel behaalde op Lodewijk: <a href="/wiki/Diederik_van_de_Elzas" title="Diederik van de Elzas">Diederik van Vlaanderen</a> en Theobald V van Blois sloten een bondgenootschap met Hendrik, hoewel Diederik de voorwaarde bedong dat hij niet tegen Lodewijk hoefde te vechten. </p><p>In 1154 sloten Hendrik en Lodewijk een vrede waarbij Hendrik Neuf-Marché en <a href="/wiki/Vernon_(Eure)" class="mw-redirect" title="Vernon (Eure)">Vernon (Eure)</a> terugkocht van Lodewijk. De spanningen liepen echter alweer snel op omdat Hendrik het steeds maar uitstelde om Lodewijk als zijn leenheer te huldigen voor zijn Franse bezittingen. In 1158 probeerden Hendrik en Lodewijk opnieuw om de verhouding te verbeteren, ze ontmoetten elkaar in Parijs en <a href="/wiki/Mont_Saint-Michel" title="Mont Saint-Michel">Mont Saint-Michel</a>. Afgesproken werd dat hun kinderen <a href="/wiki/Hendrik_II_van_Maine" class="mw-redirect" title="Hendrik II van Maine">Hendrik II van Maine</a> en <a href="/wiki/Margaretha_van_Frankrijk_(1158%E2%80%931197)" class="mw-redirect" title="Margaretha van Frankrijk (1158–1197)">Margaretha van Frankrijk</a> met elkaar zouden trouwen, hoewel ze nog maar drie een één jaar oud waren. Margaretha zou bij haar huwelijk Vexin als bruidsschat krijgen, waarmee direct een slepend conflict werd opgelost. En Margaretha leefde voortaan aan het hof van Hendrik. </p><p>Hendrik was ondertussen bezig om zijn invloed in Bretagne uit te breiden. De hertog van Bretagne had niet veel macht over de onafhankelijke lokale heersers. Hendrik steunde de positie van hertog <a href="/wiki/Conan_IV_van_Bretagne" title="Conan IV van Bretagne">Conan IV van Bretagne</a>, in ruil voor zijn politieke steun. Maar in 1156 werd Godfried (broer van Hendrik) graaf van de Bretonse stad Nantes. En toen Godfried in 1158 overleed, probeerde Conan om de stad in handen te krijgen maar Hendrik eiste de stad op als erfenis van zijn broer. </p><p>Het grote <a href="/wiki/Graafschap_Toulouse" title="Graafschap Toulouse">graafschap Toulouse</a> was formeel deel van het hertogdom Aquitanië maar was in de praktijk een onafhankelijke feodale staat onder <a href="/wiki/Raymond_V_van_Toulouse" title="Raymond V van Toulouse">Raymond V van Toulouse</a>. Raymond had echter een zwakke aanspraak op de titel en Eleonora wilde het graafschap voor zichzelf hebben. Hendrik sloot een bondgenootschap tegen Toulouse met <a href="/wiki/Raymond_Berengarius_IV_van_Barcelona" class="mw-redirect" title="Raymond Berengarius IV van Barcelona">Raymond Berengarius IV van Barcelona</a>. Hendrik peilde ook het standpunt van Lodewijk, die zijn zuster <a href="/wiki/Constance_Capet" title="Constance Capet">Constance Capet</a> aan Raymond van Toulouse had uitgehuwelijkt. Hendrik dacht dat Lodewijk zich niet zou verzetten tegen een verovering van Toulouse. Maar toen hij in 1159 met zijn leger bij Toulouse aankwam, bleek dat Lodewijk daar was voor een bezoek aan Raymond van Toulouse. Hoewel Lodewijk geen serieus leger bij zich had kon Hendrik geen aanval uitvoeren op de stad waar zijn leenheer verbleef. In plaats daarvan plunderde hij het graafschap, veroverde een aantal kastelen en <a href="/wiki/Quercy_(regio)" class="mw-redirect" title="Quercy (regio)">Quercy</a>. </p><p>Lodewijk en Hendrik onderhandelden in 1160 weer een vrede maar de situatie veranderde toen de vrouw van Lodewijk stierf en hij hertrouwde met <a href="/wiki/Adelheid_van_Champagne" title="Adelheid van Champagne">Adelheid van Champagne</a>, zuster van <a href="/wiki/Theobald_IV_van_Blois" title="Theobald IV van Blois">Theobald IV van Blois</a>. De dochters van Lodewijk en Eleonora werden verloofd met haar neven Theobald V van Blois en Hendrik I van Champagne. Theobald V zegde daarop zijn bondgenootschap met Hendrik op. Hendrik zag in deze ontwikkelingen een politieke aanval door Lodewijk. Hij dwong de pauselijke legaten aan zijn hof om zijn zoon Hendrik met Margaretha te trouwen (vijf en drie jaar oud), en bezette Vexin als de bruidsschat van Margaretha. Lodewijk reageerde furieus en Theobald verzamelde zijn leger. Hendrik belegerde en veroverde het <a href="/wiki/Kasteel_van_Chaumont-sur-Loire" title="Kasteel van Chaumont-sur-Loire">kasteel van Chaumont-sur-Loire</a> en begin 1161 leek het erop dat een grootschalige oorlog zou uitbreken. Paus Alexander III begon een intensieve bemiddeling en in twee overeenkomsten werd in 1161 en 1162 een vrede gesloten. De situatie tussen Lodewijk en Hendrik bleef echter zeer gespannen, waarbij de voortdurende bezetting van Vexin door Hendrik de belangrijkste twistappel was. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bestuur,_familie_en_hof"><span id="Bestuur.2C_familie_en_hof"></span>Bestuur, familie en hof</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Bestuur, familie en hof" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Bestuur, familie en hof"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hendrik regeerde over een aangesloten gebied van de Schotse grens tot aan de <a href="/wiki/Pyrenee%C3%ABn" title="Pyreneeën">Pyreneeën</a>. Het was echter geen samenhangend land maar een aaneenschakeling van geheel of gedeeltelijk zelfstandige staten, met hun eigen talen, wetten en lokale belangen. Deze gebieden werden alleen door feodale en familiale banden bijeengehouden. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bestuur">Bestuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Bestuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Bestuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hendrik reisde voortdurend door zijn gebieden met in zijn gevolg een kleine groep functionarissen die hem hielpen om de dagelijkse zaken af te handelen. Waar Hendrik was hield hij zich bezig met lokale zaken, vaardigde nieuwe wetten uit, sprak recht en hield hij audiëntie. Via koeriers was hij verbonden met al zijn gebieden en bleef zo betrokken bij de belangrijkste ontwikkelingen. Bij zijn afwezigheid werden dagelijks bestuur en militaire zaken door lokale edelen uitgevoerd. Hendrik zocht actief naar getalenteerde geestelijken en gebruikte die voor de uitvoering van regeringstaken of benoemde ze tot bisschop of aartsbisschop. </p><p>Bij belangrijke gebeurtenissen of feestdagen verzamelden zich veel hoge geestelijken en edelen op de plaats waar Hendrik verbleef. Dit werd een <i>magnum concilium</i> (grote raad) genoemd. Hendrik overlegde dan zaken van bestuur en wetgeving met de aanwezigen. Maar de magnum concilium was geen formeel instituut zoals de landdagen in Duitsland en het overleg was vermoedelijk vrijblijvend van aard. </p><p>Hendrik maakte vooral gebruik van oude raadgevers van zijn vader en van Hendrik I, aangevuld met enkele vroegere aanhangers van Stefanus. Hendrik probeerde de macht van de rijke Engels-Normandische families te verminderen door ze geen belangrijke functies te geven, en in te grijpen in huwelijkszaken en erfenissen. In Engeland en Normandië benoemde hij vooral <a href="/wiki/Ministerialen" class="mw-redirect" title="Ministerialen">ministerialen</a>, geestelijken en (onwettige) familieleden in belangrijke functies. In de oude graafschappen van zijn vader werd het bestuur vooral door lokale edelen uitgevoerd. </p><p>Aquitanië en de bijbehorende gebieden, van Eleonora, waren praktisch onafhankelijk in hun dagelijkse zaken. Dat zal zeker te maken hebben gehad met de huwelijkse afspraken tussen Hendrik en Eleonora. Daar is niet veel over bekend maar wel is bekend dat toen Eleonora met Lodewijk trouwde, Lodewijk niets te zeggen kreeg over haar gebieden en Eleonora zelf invulling gaf aan de functie van hertog. Gezien de krachtige persoonlijkheid van Eleonora en haar sterke onderhandelingspositie voor het huwelijk, lijkt het zeker dat ze met Hendrik vergelijkbare afspraken heeft gemaakt. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hof_en_rol_van_de_familie">Hof en rol van de familie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Hof en rol van de familie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Hof en rol van de familie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Door zijn grote rijkdom kon Hendrik een grootse hofhouding voeren. Hendrik hield zelf vooral van jagen en drinken maar voelde zich ook verplicht zijn status te onderstrepen door literatuur te bevorderen en door deftige regels en taalgebruik aan het hof. Hendrik investeerde veel in zijn koninklijke kastelen, zowel om indruk te maken als om militaire redenen. En daarnaast gaf hij veel geld uit aan jachtverblijven. Opvallend was dat hij tegenstander was van <a href="/wiki/Riddertoernooi" title="Riddertoernooi">toernooien</a>. </p><p>Hendriks moeder Mathilde en zijn vrouw Eleonora hadden veel invloed op Hendrik. Eleonora was een aantal jaren belast met het bestuur van Engeland en bestuurde daarna een tijd Aquitanië. Hendrik en Eleonora hadden acht wettige kinderen. Ook hun zoons kregen een rol in het bestuur. Na verloop van tijd liepen de spanningen tussen Hendrik enerzijds, en Eleonora en hun zoons anderzijds, steeds verder op. De redenen daarvan zijn niet bekend maar er is wel veel over gespeculeerd, genoemd zijn onder andere: de bemoeienis van Hendrik met de zaken in Aquitanië, het lange leven van Hendrik en zijn weigering om werkelijk macht met zijn kinderen te delen, zijn minnaressen of gewoon zijn moeilijke karakter. In dit politieke gezin was het niet te vermijden dat een conflict uiteindelijk op open oorlog zou uitlopen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Recht_en_wetgeving">Recht en wetgeving</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Recht en wetgeving" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Recht en wetgeving"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hendrik had de persoonlijke overtuiging dat het zijn plicht als landsheer was om voor goede rechtspraak te zorgen. Hij deed dit vooral door goede functionarissen te benoemen en fouten in het systeem aan te pakken. Gedurende zijn bewind verving Hendrik de lappendeken aan overlappende lokale rechtbanken door een systeem van koninklijke rechtbanken. Er lag vermoedelijk vooraf geen visie ten grondslag aan zijn juridische hervormingen maar hij pakte problemen op ad-hocbasis aan. Naarmate hij ouder werd kreeg Hendrik steeds meer interesse in juridische zaken en bemoeide hij zich actief met wetgeving. </p><p>In de periode van burgeroorlog in Engeland waren veel bezittingen geroofd of in beslag genomen, en vaak weer wettig aan derden verkocht of geschonken. Toen Hendrik koning werd leidde dit tot een stortvloed aan rechtszaken die nog op de oude manier door edelen, geestelijken of volksrechtbanken werden afgehandeld. Hendrik was bijna al die tijd in Frankrijk maar was wel bij deze rechtszaken betrokken: hij greep in bij rechtszaken die volgens hem niet goed waren verlopen en gaf aanwijzingen voor de verbetering van wereldlijke en kerkelijke rechtspraak. </p><p>Ondertussen moderniseerde Hendrik de rechtspraak in Normandië. Toen hij in 1163 naar Engeland kwam had hij het voornemen die veranderingen ook daar in te voeren. Rechtspraak werd voortaan gebaseerd op onderzoek van bewijsmateriaal en verklaringen onder ede, in veel gevallen met hulp van een <a href="/wiki/Juryrechtspraak" title="Juryrechtspraak">jury</a>. Er werd vooral aandacht gegeven aan grondbezit en erfrecht. Het gerechtshof in Winchester dat eerst zaken deed met betrekking tot de koninklijke inkomsten, sprak vanaf 1166 ook namens de koning recht in civiele zaken. Hendrik organiseerde een systeem van reizende rechters die door heel Engeland trokken. Hendrik heeft in feite de <a href="/wiki/Common_law" title="Common law">common law</a> in Engeland vorm gegeven. Het rechtssysteem werd voor Hendrik ca. 1188 vastgelegd door Ranulf de Glanvill, de hoogste rechter van Engeland, in zijn <i>Tractatus de legibus et consuetudinibus regni Angliae</i> (Verhandeling over de wetten en gebruiken van het koninkrijk Engeland). De nieuwe rechtspraak betekende een belangrijke inperking van de macht van edelen en geestelijken, ten gunste van de koning. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Verhouding_met_de_kerk">Verhouding met de kerk</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Verhouding met de kerk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Verhouding met de kerk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Net als alle ambitieuze vorsten uit zijn tijd probeerde Hendrik zoveel mogelijk zijn eigen kandidaten te laten benoemen tot bisschop of abt, zodat ze zijn politiek konden steunen. Hij kreeg echter te maken met een kerk die de eigen autonomie steeds belangrijker begon te vinden. In Engeland leidde dit tot grote spanningen en aartsbisschop Theobald van <a href="/wiki/Aartsbisschop_van_Canterbury" title="Aartsbisschop van Canterbury">Canterbury</a> was zelfs een tijd door Stefanus verbannen geweest. In Normandië en Bretagne had Hendrik een veel betere verstandhouding met de geestelijkheid. In Aquitanië was de lokale autonomie traditioneel veel groter en Hendriks bemoeienis met benoemingen zorgde meestal voor veel spanningen. </p><p>Hendrik was verder niet erg in religie geïnteresseerd. Hij stichtte niet meer dan een paar kloosters, en dat dan als vorm van boetedoening. Wel stichtte hij een aantal hospitalen in Engeland en Frankrijk. Hendrik was ook zuinig met schenkingen aan kloosters, alleen kloosters die een duidelijke band hadden met zijn familie werden door hem begunstigd. </p><p>Hendrik was bang om over zee te reizen. Voor vertrek biechtte hij altijd en hij liet waarzeggers een gunstig tijdstip voor vertrek kiezen. Veel van zijn reizen waren op feestdagen van heiligen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Financiën"><span id="Financi.C3.ABn"></span>Financiën</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Financiën" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Financiën"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De verschillende feodale staten van het Angevijnse Rijk hadden ieder hun aparte financiële huishouding hoewel de opzet vergelijkbaar was. De vorst had zijn belangrijkste inkomsten uit zijn eigen domeinen en verdiende ook aan het uitgeven van geld en aan boetes. Als hij meer geld nodig had kon de vorst een belasting heffen, of geld lenen. Geld werd in de twaalfde eeuw steeds belangrijker voor vorsten omdat veel werd geïnvesteerd in de bouw van kastelen en omdat er steeds meer huurlingen werden gebruikt tijdens oorlogen. </p><p>Met name in Engeland had Hendrik toen hij koning werd, te maken met een financiële puinhoop. Hendrik I had een systeem opgezet met een rekenkamer die ervoor zorgde dat de centrale schatkist in Londen, en dependances in koninklijke kastelen door het hele land, over voldoende middelen beschikten. De reizende koning werd vergezeld door beambten die de nodige betalingen deden en namens de koning zijn gelden incasseerden. Tijdens de burgeroorlog was dit systeem vastgelopen en de koninklijke inkomsten in Engeland waren met bijna de helft teruggelopen. </p><p>Hendrik begon zijn regering in Engeland met het herstel van het systeem van zijn grootvader, een monetaire hervorming en verbeteringen in de boekhouding. In de eerste elf jaar hief hij bovendien relatief veel belastingen. In 1180 voerde Hendrik opnieuw een monetaire hervorming door en bracht hij alle <a href="/wiki/Munthuis" title="Munthuis">munten</a> direct onder zijn gezag. Hendrik liet tijdens zijn bewind veel munten slaan. Dit stimuleerde de handel maar leidde ook tot inflatie. </p><p>Hendrik leende veel meer geld dan zijn voorgangers. In eerste instantie leende hij vooral bij geldleners in <a href="/wiki/Rouen" title="Rouen">Rouen</a>, daarna leende hij vooral in Vlaanderen of bij Joodse geldleners. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Grote_ondernemingen,_grote_problemen_(1162_–_1175)"><span id="Grote_ondernemingen.2C_grote_problemen_.281162_.E2.80.93_1175.29"></span>Grote ondernemingen, grote problemen (1162 – 1175)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Grote ondernemingen, grote problemen (1162 – 1175)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Grote ondernemingen, grote problemen (1162 – 1175)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Verwikkelingen_in_Frankrijk">Verwikkelingen in Frankrijk</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Verwikkelingen in Frankrijk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Verwikkelingen in Frankrijk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lodewijk wist langzaam zijn positie te versterken. Na zijn bondgenootschap met de graven van Blois en de Champagne, volgden ook de graaf van Vlaanderen en de hertog van Bourgondië. In 1165 werd eindelijk zijn vurig gewenste mannelijke erfgenaam geboren: <a href="/wiki/Filips_II_van_Frankrijk" title="Filips II van Frankrijk">Filips II van Frankrijk</a>. Lodewijk voelde zich sterker dan ooit en versterkte zijn politieke inspanningen tegen Hendrik. </p><p>Hendrik voerde op zijn beurt een agressieve politiek in Auvergne, waar Lodewijk zich erg aan ergerde. In 1161 viel Hendrik persoonlijk opnieuw Toulouse aan en in 1164 liet hij nogmaals een aanval uitvoeren door de aartsbisschop van Bordeaux. Ook moedigde hij <a href="/wiki/Alfons_II_van_Arag%C3%B3n" title="Alfons II van Aragón">Alfons II van Aragón</a> aan om zijn gebieden uit te breiden ten koste van Toulouse. Uiteindelijk besloot Raymond van Toulouse in 1164 om te scheiden van de zuster van Lodewijk en begon hij besprekingen met Hendrik. </p><p>Ondertussen had Hendrik in 1164 grensgebieden met Bretagne bezet. In 1166 viel hij Bretagne binnen om lokale edelen te straffen. Hendrik dwong hertog Conan om af te treden en zijn dochter <a href="/wiki/Constance_I_van_Bretagne" class="mw-redirect" title="Constance I van Bretagne">Constance</a> tot erfgenaam te benoemen. Natuurlijk werd Constance direct verloofd met Hendriks zoon <a href="/wiki/Godfried_II_van_Bretagne" title="Godfried II van Bretagne">Godfried</a>. En omdat Godfried minderjarig was, trad Hendrik op als "beschermer" van Bretagne. In Bretagne was veel onvrede over deze gang van zaken. Toen Lodewijk en Hendrik in 1167 een conflict kregen over een belastingheffing ten bate van de <a href="/wiki/Kruisvaardersstaten" title="Kruisvaardersstaten">kruisvaardersstaten</a>, kon Lodewijk een verbond sluiten met een belangrijk deel van de Bretonse edelen. Lodewijk kreeg ook steun vanuit Wales en Schotland en hij viel Normandië binnen. Hendrik op zijn beurt veroverde <a href="/wiki/Chaumont-en-Vexin" title="Chaumont-en-Vexin">Chaumont-en-Vexin</a> waar Lodewijk de voorraden voor de veldtocht bijeen had gebracht, en verwoestte de stad. Lodewijk was nu gedwongen om vrede te sluiten. Hendrik had toen de handen vrij om af te rekenen met de rebelse Bretonse edelen. </p><p>In de volgende jaren begonnen Hendrik en Eleonora plannen te maken voor hun erfenis. Ze wilden hun zoon Hendrik het koninkrijk Engeland en het hertogdom Normandië nalaten, Richard het hertogdom Aquitanië en Godfried het hertogdom Bretagne. Hun jongste zoon <a href="/wiki/Jan_zonder_Land" title="Jan zonder Land">Jan</a> werd pas in 1167 geboren en bleef daarom buiten de verdeling, vandaar zijn bijnaam "Jan zonder Land". Voor deze verdeling was de instemming van Lodewijk nodig dus Hendrik begon weer toenadering tot hem te zoeken. In 1169 leidde dit tot vredesbesprekingen in <a href="/wiki/Montmirail_(Marne)" title="Montmirail (Marne)">Montmirail (Marne)</a>. Lodewijk accepteerde de plannen van Hendrik, en er werd afgesproken dat de zoons van Hendrik Lodewijk zouden huldigen als hun leenheer voor hun toekomstige bezit en dat Richard zou trouwen met Lodewijks dochter <a href="/wiki/Adelheid_van_Vexin" title="Adelheid van Vexin">Adelheid</a>. Deze afspraken zouden de status van Lodewijk hebben versterkt en tegelijk ook de positie van Hendrik en zijn erfgenamen (tegen opstandige edelen) hebben versterkt. Lodewijk traineerde de uitvoering echter en begon te stoken tussen Hendrik en zijn zoons, en tussen de broers onderling. </p><p>Hendriks positie in het zuiden werd steeds sterker. In 1170 sloot hij een bondgenootschap met <a href="/wiki/Alfons_VIII_van_Castili%C3%AB" title="Alfons VIII van Castilië">Alfons VIII van Castilië</a> die trouwde met zijn dochter <a href="/wiki/Eleonora_van_Engeland_(1162-1214)" title="Eleonora van Engeland (1162-1214)">Eleonora</a> (toen acht jaar oud). Hendrik sloot in 1173 een bondgenootschap met graaf <a href="/wiki/Humbert_III_van_Savoye" title="Humbert III van Savoye">Humbert III van Savoye</a>, zijn dochter Alicia werd verloofd met Jan zonder Land maar zij zou al in 1178 (twaalf jaar oud) overlijden – dus dit huwelijk vond niet plaats. Ook in 1173 huldigde Raymond van Toulouse Hendrik als zijn leenheer voor het graafschap Toulouse. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_kwestie_Thomas_Becket">De kwestie Thomas Becket</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: De kwestie Thomas Becket" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: De kwestie Thomas Becket"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Jindra2_beckett.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Jindra2_beckett.jpg/260px-Jindra2_beckett.jpg" decoding="async" width="260" height="249" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Jindra2_beckett.jpg/390px-Jindra2_beckett.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Jindra2_beckett.jpg 2x" data-file-width="463" data-file-height="444" /></a><figcaption>Een afbeelding uit een 14de-eeuwse kroniek met rechts Thomas Becket en links Hendrik II.</figcaption></figure> <p>In 1161 overleed de onafhankelijke aartsbisschop Theobald van Canterbury, waar Stefanus al conflicten mee had gehad. Hendrik zag de kans schoon om zijn vriend en <a href="/wiki/Kanselier_(historisch)" title="Kanselier (historisch)">kanselier</a> <a href="/wiki/Thomas_Becket" title="Thomas Becket">Thomas Becket</a> tot aartsbisschop te benoemen en zo de kerk in zijn greep te krijgen. Zowel zijn moeder Mathilde als zijn vrouw Eleonora zouden Hendrik tegen deze benoeming hebben gewaarschuwd maar Hendrik zette door. Al snel bleek dat dit niet verstandig was: Becket maakte een einde aan de nauwe verstandhouding met Hendrik, begon sober te leven en wierp zich op als een vasthoudende beschermer van de rechten van de kerk. </p><p>Hendrik en Becket hadden al conflicten over de zeggenschap over kerkelijke landerijen en over belastingen, maar het belangrijkste conflict had betrekking op de <a href="/wiki/Jurisdictie" title="Jurisdictie">jurisdictie</a> over geestelijken die een wereldlijk misdrijf hadden begaan. Begin 1164 drukte Hendrik zijn zienswijze door in de <a href="/wiki/Constituties_van_Clarendon" title="Constituties van Clarendon">Constituties van Clarendon</a>. Becket stemde onder grote druk, en onder voorbehoud, in met deze nieuwe regels maar veranderde later zijn standpunt. Het conflict tussen Hendrik en Becket werd in snel tempo een prestigeslag op internationaal niveau. Hendrik was gekrenkt, Becket was ijdel en bedacht op politiek voordeel, geen van beiden was bereid om toe te geven. Becket vluchtte in 1164 naar het hof van Lodewijk. Beiden zochten de steun van paus Alexander III en van andere hoge geestelijken en vorsten. Hendrik vervolgde medestanders van Becket in Engeland, Becket excommuniceerde medestanders van Hendrik. De Normandische geestelijkheid steunde Hendrik. De paus deelde het standpunt van Becket maar had ook een goede relatie met Hendrik nodig vanwege de strijd van de paus met <a href="/wiki/Keizer_Frederik_I_Barbarossa" title="Keizer Frederik I Barbarossa">keizer Frederik I Barbarossa</a>. </p><p>In 1169 besloot Hendrik dat hij zijn zoon Hendrik tot mede-koning van Engeland wilde laten kronen. Omdat dit traditioneel door de aartsbisschop van Canterbury gebeurde, probeerde Hendrik tot een vergelijk met Becket te komen, maar dat lukte niet. De jonge Hendrik werd toen door de <a href="/wiki/Aartsbisschop_van_York" title="Aartsbisschop van York">aartsbisschop van York</a> gekroond. Becket kreeg toestemming van de paus om een <a href="/wiki/Interdict" title="Interdict">interdict</a> over Engeland uit te spreken. Dit dwong Hendrik tot nieuwe onderhandelingen en in juli 1170 werd een compromis bereikt. Becket keerde in december terug naar Canterbury. Als Hendrik dacht dat de problemen voorbij waren, dan had hij het mis: Becket excommuniceerde direct drie medestanders van Hendrik. Hendrik ontstak in woede. Volgens de populaire literatuur zou hij hebben geroepen "Wie verlost mij van dat lastpak van een priester?" maar volgens een eigentijdse kroniek heeft hij gezegd: "Wat heb ik een miserabele <a href="/wiki/Dar" title="Dar">darren</a> en verraders in mijn huishouding gevoed en bevorderd, dat ze hun heer met zoveel schandelijke minachting laten behandelen door een laaggeboren geestelijke?". Vier ridders trokken in het geheim naar Canterbury om Becket te arresteren en naar de koning te brengen. Thomas Becket vond het beneden zijn waardigheid om zich door gewone ridders te laten arresteren en uiteindelijk hebben ze hem op 29 december 1170 voor het altaar in de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Canterbury" title="Kathedraal van Canterbury">Kathedraal van Canterbury</a> gedood. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Becket_excommunicates_the_guilty,_and_meets_the_kings_-_Becket_Leaves_(c.1220-1240),_f._2r_-_BL_Loan_MS_88.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Becket_excommunicates_the_guilty%2C_and_meets_the_kings_-_Becket_Leaves_%28c.1220-1240%29%2C_f._2r_-_BL_Loan_MS_88.jpg/260px-Becket_excommunicates_the_guilty%2C_and_meets_the_kings_-_Becket_Leaves_%28c.1220-1240%29%2C_f._2r_-_BL_Loan_MS_88.jpg" decoding="async" width="260" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Becket_excommunicates_the_guilty%2C_and_meets_the_kings_-_Becket_Leaves_%28c.1220-1240%29%2C_f._2r_-_BL_Loan_MS_88.jpg/390px-Becket_excommunicates_the_guilty%2C_and_meets_the_kings_-_Becket_Leaves_%28c.1220-1240%29%2C_f._2r_-_BL_Loan_MS_88.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Becket_excommunicates_the_guilty%2C_and_meets_the_kings_-_Becket_Leaves_%28c.1220-1240%29%2C_f._2r_-_BL_Loan_MS_88.jpg/520px-Becket_excommunicates_the_guilty%2C_and_meets_the_kings_-_Becket_Leaves_%28c.1220-1240%29%2C_f._2r_-_BL_Loan_MS_88.jpg 2x" data-file-width="1404" data-file-height="747" /></a><figcaption>De excommunicatie van Hendrik II door Becket, afbeelding afkomstig uit een middeleeuwse kroniek; waarschijnlijk van <a href="/wiki/Matthew_Paris" title="Matthew Paris">Matthew Paris</a>.</figcaption></figure> <p>De moord op een aartsbisschop, voor het altaar in zijn eigen kathedraal (bij uitstek een onschendbare plaats), gaf een schok in heel Europa. Becket was tijdens zijn leven niet geliefd in de kerk maar hij werd al snel tot martelaar uitgeroepen. Ondanks tegenwerking van de Normandische bisschoppen kon de Franse kerk opnieuw een interdict uitspreken over Engeland. Ondertussen deed Hendrik niets om de moordenaars van Becket te straffen. Onder toenemende druk onderhandelde hij in 1172 een regeling met de paus waarin de constituties van Clarendon grotendeels ongedaan werden gemaakt en Hendrik beloofde om op kruistocht te gaan. Hoewel Hendrik nog zeventien jaar leefde is hij nooit op kruistocht gegaan. Becket werd in 1173 heilig verklaard en Hendrik onderging op 12 juni 1174 een boetedoening in Canterbury waarbij hij publiekelijk zijn zonden beleed, van elke aanwezige bisschop vijf slagen met een roede ontving en van tachtig monniken elk drie slagen, waarna hij een nachtwake doorbracht bij het graf van Becket. Hierdoor werd Hendrik in het algemeen weer gunstig beoordeeld. </p><p>De vier ridders werden <a href="/wiki/Excommunicatie" title="Excommunicatie">geëxcommuniceerd</a> en moesten uiteindelijk naar Rome reizen om vergiffenis te vragen. De paus verplichtte ze om naar het Heilige Land te reizen en daar voor de kruisvaarders te vechten. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Expansie_naar_Ierland">Expansie naar Ierland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Expansie naar Ierland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Expansie naar Ierland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de twaalfde eeuw bestond Ierland uit enkele inheemse koninkrijken. Toen koning Diarmait Mac Murchada van <a href="/wiki/Leinster_(provincie)" title="Leinster (provincie)">Leinster</a> werd verdreven door Tairrdelbach Ua Conchobair, koning van <a href="/wiki/Connacht" title="Connacht">Connacht</a> en de <a href="/wiki/Hoge_koning_van_Ierland" title="Hoge koning van Ierland">hoge koning van Ierland</a>, vluchtte hij in 1167 naar Engeland. Hendrik gaf hem toestemming om een huurlingenleger te vormen, om zijn koninkrijk terug te winnen. Diarmait vormde een leger van Engels-Normandische edelen en soldaten uit de <a href="/wiki/Welsh_Marches" title="Welsh Marches">Welsh Marches</a> en vulde dat aan met huurlingen uit Vlaanderen. Hij heroverde Leinster in 1170 maar overleed al en jaar later. Diarmaits Normandische aanvoerder <a href="/wiki/Richard_de_Clare_(2e_graaf_van_Pembroke)" title="Richard de Clare (2e graaf van Pembroke)">Richard de Clare</a>, die met de dochter van Diarmait was getrouwd, riep zich nu uit tot koning van Leinster. </p><p>De meeste partijen in Ierland deden nu een beroep op Hendrik om steun: de Ierse vorsten die bang waren om door de Clare en nieuwe groepen avonturiers onder de voet te worden gelopen, en de Clare die aanbood om Hendrik als heer voor zijn Ierse bezittingen te erkennen. Ook de paus was voorstander van ingrijpen van Hendrik in Ierland, om zo meer greep te kunnen krijgen op de Ierse kerk (de pauselijke bul <a href="/wiki/Laudabiliter" title="Laudabiliter">Laudabiliter</a> over dit onderwerp is mogelijk een vervalsing). Daarnaast maakte Hendrik zich bezorgd over het gegeven dat edelen uit de Welsh Marches die zich toch al onafhankelijk opstelden, buiten zijn koninkrijk grote nieuwe bezittingen verwierven. Al met al was dit een kans die Hendrik niet voorbij kon laten gaan. Hij trok met een leger naar het zuiden van Wales en herstelde daar zijn gezag in enkele opstandige gebieden. Daarna zeilde hij in oktober 1171 van <a href="/wiki/Pembroke_(Wales)" title="Pembroke (Wales)">Pembroke (Wales)</a> naar Ierland. De Ierse en Normandische vorsten in het zuiden en oosten van Ierland erkenden Hendrik als hun vorst. Hendrik begon een bouwprogramma van kastelen om zijn controle over Ierland te kunnen verzekeren. Hij benoemde in 1175 in <a href="/wiki/Windsor_Castle" title="Windsor Castle">Windsor Castle</a> Ruaidrí Ua Conchobair (vaak Rory O'Connor genoemd, een zoon van Tairrdelbach Ua Conchobair) tot hoge koning in Ierland, om te regeren in zijn naam. Ruaidrí erkende op zijn beurt Hendrik als zijn leenheer. Hij was echter niet in staat om zijn gezag te vestigen, vooral niet in <a href="/wiki/Munster_(Ierland)" title="Munster (Ierland)">Munster (Ierland)</a>. Daarom besloot Hendrik in 1177 in Oxford om Ierland directer te gaan besturen en benoemde hij een aantal directe vazallen in Ierland. </p><p>In de plannen voor de verdeling van de erfenis van Hendrik en Eleonora kreeg hun zoon Jan het koninkrijk Ierland toebedeeld. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_grote_opstand">De grote opstand</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: De grote opstand" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: De grote opstand"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1173 gaf Hendrik drie kastelen, die waren toebedeeld aan de jonge Hendrik, aan Jan. Dit was voor de jonge Hendrik onverteerbaar en het leidde uiteindelijk tot een <a href="/wiki/Opstand_van_1173-1174" title="Opstand van 1173-1174">oorlog</a> van anderhalf jaar tussen Hendrik en zijn drie oudste zoons, gesteund door hun moeder, Lodewijk en een aantal Franse edelen, <a href="/wiki/Willem_I_van_Schotland" title="Willem I van Schotland">Willem I van Schotland</a> en een aantal opstandige edelen. </p><p>De jonge Hendrik (achttien jaar oud) was getrouwd en mede-koning van Engeland, en hij leefde in koninklijke staat, maar hij had geen eigen inkomsten en had voortdurend geld tekort. Hij moest steeds geld vragen aan Hendrik die daar niet scheutig mee was, en al helemaal weigerde om zijn zoon eigen inkomsten te geven. Bovendien was hij zeer gehecht geweest aan Thomas Becket die een groot aandeel had in zijn opvoeding. De kwestie van de kastelen was te veel voor prins Hendrik. Toen zijn protesten niets uithaalden vluchtte hij naar zijn schoonvader Lodewijk in Parijs. Godfried (vijftien jaar oud) zat in een vergelijkbare situatie. Hij zou hertog van Bretagne worden, maar hij was nog niet met de erfgename van Bretagne getrouwd en zijn vader leek daar ook geen haast mee te willen maken. Richard (zestien jaar oud) had misschien een wat betere positie als aanstaande hertog van Aquitanië, maar Eleonora spoorde hem aan om de jonge Hendrik te steunen. Godfried en Richard voegden zich bij de jonge Hendrik in Parijs. Eleonora werd op weg naar Parijs gearresteerd door troepen van koning Hendrik en opgesloten. Veel edelen in Engeland, Bretagne en Aquitanië steunden de opstand, in de overtuiging zo een stap te zetten naar een mooie carrière onder de volgende generatie vorsten. Lodewijk hielp de jonge prinsen door een coalitie te vormen waar naast hemzelf ook de graven van Vlaanderen, Boulogne en Blois, en de koning van Schotland, deelnamen. De opstandelingen vonden nauwelijks steun in de graafschappen van Anjou. Ook Normandië bleef trouw aan Hendrik hoewel hier een duidelijke onvrede was met zijn bestuur. Ook de meeste steden (dus de havens) en de belangrijkste kastelen bleven trouw aan Hendrik. </p><p>De vijandelijkheden begonnen in mei 1173. Lodewijk en de jonge Hendrik vielen Vexin aan, troepen uit Boulogne en Vlaanderen vielen uit het noorden Normandië binnen, troepen vanuit Blois kwamen vanuit Blois en Bretonse rebellen vielen aan vanuit het westen. Al deze troepen trokken in de richting van Rouen. Hendrik liet de verdediging over aan lokale edelen en ging eerst naar Engeland om de verdediging daar te organiseren. Daarna kwam hij terug naar Normandië en versloeg het leger van Lodewijk en de jonge Hendrik zodat die moesten terugtrekken. Tegelijk had een ander leger van Hendrik in het westen de Bretonse invallers verslagen en veel gevangenen gemaakt. Hendrik deed zijn zoons een vredesaanbod maar besprekingen in <a href="/wiki/Gisors" title="Gisors">Gisors</a> liepen op niets uit. In Engeland kon geen van de partijen een voordeel behalen totdat troepen van Hendrik in september in <a href="/wiki/Suffolk" title="Suffolk">Suffolk</a> een leger van rebellen en Vlamingen kon verslaan. Eind 1173 veroverde Hendrik enkele kastelen in de Touraine. Lodewijk en de jonge Hendrik vielen opnieuw Normandië aan maar de gevechten moesten worden gestaakt door het invallende winterweer. In 1174 probeerden Hendriks tegenstanders om hem naar Engeland te lokken, om in zijn afwezigheid Normandië te veroveren. Willem van Schotland begon daarom een campagne in noord Engeland maar Hendrik bleef in Normandië. De veldtocht van Willem liep vast, vooral omdat Hendriks buitenechtelijke zoon Godfried, bisschop van <a href="/wiki/Lincoln_(Verenigd_Koninkrijk)" class="mw-redirect" title="Lincoln (Verenigd Koninkrijk)">Lincoln (Verenigd Koninkrijk)</a>, een aantal belangrijke kastelen met succes wist te verdedigen. Daarom kondigde de graaf van Vlaanderen aan dat hij Engeland zou binnenvallen, en stuurde alvast een kleine legermacht naar East Anglia. Hendrik kon dit niet negeren en ging naar Engeland. Hij deed een publieke boetedoening bij het graf van Thomas Becket (zie hierboven). Hendrik gaf daarbij aan dat hij de opstand zag als een straf van god voor de moord op Becket en hij hoopte daar met deze boetedoening wat aan te kunnen veranderen. In ieder geval werd Willem van Schotland kort daarna gevangengenomen en verliep de opstand in Engeland. Hendrik keerde terug naar Normandië en was nog op tijd om Rouen te ontzetten. Lodewijk moest zich terugtrekken en vroeg om vredesbesprekingen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="De_laatste_jaren_(vanaf_1175)"><span id="De_laatste_jaren_.28vanaf_1175.29"></span>De laatste jaren (vanaf 1175)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: De laatste jaren (vanaf 1175)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: De laatste jaren (vanaf 1175)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na de grote opstand werden vredesbesprekingen gehouden in <a href="/wiki/Montlouis-sur-Loire" title="Montlouis-sur-Loire">Montlouis-sur-Loire</a>. Hoewel Hendrik in feite de oorlog had gewonnen, sloot hij vrede op soepele voorwaarden: Hendrik en de jonge Hendrik beloofden om geen wraak te nemen op elkaars partijgangers; Jan hield de drie omstreden kastelen maar Hendrik gaf twee kastelen in Normandië aan de jonge Hendrik, samen met een som van 15.000 anjouponden; Richard en Godfried kregen de helft van de inkomsten van hun gebieden; Eleonora bleef onder <a href="/wiki/Huisarrest" title="Huisarrest">huisarrest</a>; rebelse edelen werden in principe in hun lenen hersteld; Filips van Vlaanderen kreeg een toelage van Hendrik, in ruil voor neutraliteit. Alleen Willem van Schotland werd hard aangepakt: hij moest Hendrik als zijn leenheer erkennen en vijf belangrijke Schotse kastelen kregen een Engelse bezetting. </p><p>Door zijn positie met succes te verdedigen had Hendrik veel aanzien gewonnen in Europa. Daarnaast speelde zijn propaganda in op de populaire cultus rond Thomas Becket door zijn uiteindelijke overwinning aan de boetedoening bij diens graf toe te schrijven. </p><p>De confrontatie tussen Hendrik en Lodewijk ging onverminderd door. Hendrik bezat een deel van <a href="/wiki/Berry_(provincie)" title="Berry (provincie)">Berry</a> maar pretendeerde in 1176 recht op het hele graafschap te hebben. Hendrik dreigde met oorlog maar, waar Hendrik vermoedelijk op hoopte, de paus kwam tussenbeide en de vraag wie eigenaar was van Berry en van Auvergne werd aan een arbitragecomité voorgelegd. De arbitrage stelde Hendrik in het gelijk. Hendrik kocht bovendien ook het graafschap de <a href="/wiki/Marche_(provincie)" title="Marche (provincie)">Marche (provincie)</a>. Deze aankoop zette de relatie met Lodewijk direct weer onder druk. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Problemen_in_het_gezin">Problemen in het gezin</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Problemen in het gezin" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Problemen in het gezin"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1179 maakte Hendrik Richard tot hertog van Aquitanië. In 1181 mocht Godfried eindelijk met Constance van Bretagne trouwen en werd hij hertog van Bretagne. Hij was uitstekend in staat om de laatste opstandige edelen zonder hulp aan te pakken. Jan kreeg regelmatig goederen van zijn vader (ten koste van edelen) en werd in 1177 benoemd tot <a href="/wiki/Heerlijkheid_Ierland" title="Heerlijkheid Ierland">Heer van Ierland</a>. Het leek erop dat Jan de favoriete zoon van zijn vader was geworden. De jonge Hendrik reisde door heel Europa van toernooi naar toernooi en bemoeide zich nauwelijks met bestuurlijke of militaire zaken, hij was nog steeds ontevreden over zijn gebrek aan macht en aan geld. </p><p>In 1182 eiste de jonge Hendrik om hertog van Normandië te worden, en zo zijn eigen inkomsten te hebben. Hendrik weigerde maar bood hem wel een hogere toelage. Om de jonge Hendrik te paaien beval Hendrik Richard en Godfried om hun broer te erkennen als leenheer voor hun hertogdommen. Richard weigerde omdat de jonge Hendrik volgens hem geen enkel recht op Aquitanië had. Toen Hendrik Richard dwong om de jonge Hendrik toch te huldigen, weigerde de jonge Hendrik dit te accepteren. De jonge Hendrik sloot een bondgenootschap met Godfried en een aantal edelen uit Aquitanië. In 1183 begonnen ze een oorlog om Aquitanië op Richard te veroveren. Hendrik kwam Richard te hulp maar voordat er belangrijke gevechten konden plaatsvinden, overleed de jonge Hendrik aan een koorts. De opstand was daarmee direct verlopen. </p><p>De dood van Hendrik betekende dat de verhoudingen binnen het gezin drastisch moesten worden herverdeeld. Het was duidelijk dat Godfried hertog van Bretagne moest blijven omdat zijn recht op dat hertogdom op zijn huwelijk was gebaseerd, en formeel dus zijn eigen recht was en niet door zijn vader gegeven. Hendrik vond dat Richard erfgenaam en medekoning van Engeland, en erfgenaam van Normandië moest worden. Jan zou dan hertog van Aquitanië worden. Maar Richard wilde Aquitanië niet opgeven en weigerde om mee te werken aan de plannen van zijn vader. Hendrik beval Jan en Godfried om Aquitanië voor hem te veroveren maar hun veldtocht in 1184 stagneerde al snel. Het gezin verzoende zich weer in Westminster maar Richard hield voet bij stuk. Pas toen Hendrik Eleonora uit haar huisarrest haalde om Richard over te halen om Hendrik te gehoorzamen, en toen Hendrik dreigde om Engeland en Normandië aan Godfried te geven, gaf Richard toe. </p><p>Jan ondernam in 1185 een veldtocht in Ierland om Hendriks positie te versterken maar dit werd een totale mislukking. De Anglo-Normandische edelen wilden niet met hem samenwerken en hij kon de Ierse vorsten niet verslaan. Hendrik wilde Jan in 1186 weer naar Ierland sturen maar dat ging niet door toen het bericht kwam dat Godfried was omgekomen tijdens een toernooi in Parijs – hij liet twee jonge kinderen achter. Hendrik stond voor de opgave om weer een nieuw machtsevenwicht te vinden. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hendrik,_Richard_en_Filips_II_Augustus"><span id="Hendrik.2C_Richard_en_Filips_II_Augustus"></span>Hendrik, Richard en Filips II Augustus</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Hendrik, Richard en Filips II Augustus" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Hendrik, Richard en Filips II Augustus"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Filips II van Frankrijk was in 1180 koning geworden. De jonge Filips bleek al snel een briljante politicus te zijn. Hij deed zijn best om de onvrede tussen Hendrik en Richard te vergroten. Hendrik zelf had een goede relatie met Filips maar die was voor een groot deel gebaseerd op de vriendschap tussen Filips en Godfried. Na de dood van Godfried in 1186 verslechterde de relatie van Hendrik en Filips. </p><p>Filips eiste in 1186 dat hij de voogd zou worden van Godfrieds kinderen. Ook eiste hij dat Richard zich met zijn leger terugtrok uit Toulouse, terwijl Richard daar juist was om Raymond van Toulouse onder druk te zetten. Filips dreigde om anders Normandië aan te vallen. Ook eiste Filips dat het huwelijk tussen Richard en Adelheid eindelijk zou worden voltrokken, zo niet dan eiste hij Vexin op. Filips viel ondertussen Berry binnen en stuitte bij <a href="/wiki/Ch%C3%A2teauroux" title="Châteauroux">Châteauroux</a> op Hendrik met een groot leger. Door interventie van de paus werd een bestand gesloten. Tijdens de onderhandelingen stelde Filips Richard voor om samen een bondgenootschap te sluiten tegen Hendrik. </p><p>In 1187 kwam het bericht dat sultan <a href="/wiki/Saladin" title="Saladin">Saladin</a> Jeruzalem had veroverd. Heel Europa wilde een nieuwe kruistocht organiseren. Richard was enthousiast voor de kruistocht en ook Hendrik en Filips kondigden aan om op kruistocht te gaan. Richard wilde graag snel vertrekken maar Hendrik en Filips hadden veel tijd nodig voor voorbereidingen. Ondertussen ging Richard in Aquitanië en Toulouse nog wat oude rekeningen vereffenen, wat een aantal schendingen van het bestand opleverde. Hendrik en Filips kwamen zo weer op het punt van oorlog en Hendrik wees een voorstel van Filips voor een nieuw bestand af. Vermoedelijk was dit tactiek van Hendrik die naar een meer duurzame regeling streefde maar Richard was woedend over deze extra vertragingen en gaf de schuld daarvan aan zijn vader. </p><p>Filips organiseerde in november 1188 vredesbesprekingen. Hij bood Hendrik een vredesverdrag aan voor de lange termijn waarbij Hendrik in de meeste territoriale kwesties zijn zin zou krijgen. De enige voorwaarden die Filips stelde, waren dat het huwelijk van Richard en Adelheid eindelijk zou worden voltrokken en dat Hendrik Richard als zijn erfgenaam zou aanwijzen. Hendrik weigerde, en daarna eiste Richard dat zijn vader hem als erfgenaam zou aanwijzen. Hendrik weigerde nogmaals en Richard koos de kant van Filips en huldigde hem tijdens de besprekingen als zijn leenheer. Oorlog dreigde maar de paus organiseerde nieuwe vredesbesprekingen in 1189 in <a href="/wiki/La_Fert%C3%A9-Bernard" title="La Ferté-Bernard">La Ferté-Bernard</a>. Hendrik had inmiddels last gekregen van een bloedende <a href="/wiki/Maagzweer" title="Maagzweer">maagzweer</a>. Hendrik stelde voor dat niet Richard maar Jan met Adelheid zou trouwen (en gaf daarmee voeding aan geruchten dat Richard zou worden onterfd). Dit werd niet geaccepteerd en de besprekingen werden zonder resultaat afgebroken. Volgens ongeschreven regels gold tijdens de periode na een bespreking een bestand maar Filips en Richard trokken zich daar niets van aan en vielen direct met twee legers aan, in de richting van <a href="/wiki/Le_Mans_(stad)" title="Le Mans (stad)">Le Mans (stad)</a> en van <a href="/wiki/Tours_(Indre-et-Loire)" title="Tours (Indre-et-Loire)">Tours (Indre-et-Loire)</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Overlijden">Overlijden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Overlijden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Overlijden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hendrik werd bijna ingesloten in Le Mans maar kon ontvluchten naar <a href="/wiki/Alen%C3%A7on_(stad)" title="Alençon (stad)">Alençon</a>. Tegen het advies van zijn hovelingen trok hij zich niet terug in Normandië maar reisde hij door het oorlogsgebied naar zijn favoriete <a href="/wiki/Kasteel_van_Chinon" title="Kasteel van Chinon">kasteel van Chinon</a>. Het lukte hem deze reis te maken ondanks het hete zomerweer en de vijandelijke troepen die hij moest ontlopen. Aangekomen in Chinon stortte Hendrik in. Filips en Richard maakten ondertussen goede vorderingen, in de wetenschap dat Hendrik stervende was en dat Richard nog steeds zijn belangrijkste erfgenaam was. Ze stelden Hendrik onderhandelingen voor en er vond een ontmoeting plaats in Ballan, vlak bij Chinon. Hendrik kon nauwelijks op zijn paard zitten en gaf op alle punten toe: hij erkende Filips als zijn leenheer, stemde erin toe dat er een andere voogd voor Adelheid zou worden aangesteld, stelde het huwelijk van Richard en Adelheid vast voor na de kruistocht, erkende Richard als zijn erfgenaam, stemde toe in herstelbetalingen aan Filips en gaf Filips een aantal kastelen in onderpand. </p><p>Hendrik werd op een draagbaar teruggedragen naar Chinon. Daar hoorde hij dat Jan zich ook bij Richard had aangesloten. Dat nieuws was te veel en hij zakte weg in een zware koorts. In een paar heldere momenten biechtte hij en hij overleed op 6 juli 1189. Hendrik wilde begraven worden in de abdij van Grandmont bij <a href="/wiki/Saint-Sylvestre_(Haute-Vienne)" title="Saint-Sylvestre (Haute-Vienne)">Saint-Sylvestre (Haute-Vienne)</a> in <a href="/wiki/Limousin" title="Limousin">Limousin</a>. Door het warme weer was het echter niet mogelijk om zijn lichaam over die afstand te transporteren en werd hij begraven in de <a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">abdij van Fontevraud</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nalatenschap_en_beeldvorming">Nalatenschap en beeldvorming</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Nalatenschap en beeldvorming" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Nalatenschap en beeldvorming"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Richard erfde vrijwel alle bezittingen van zijn vader. Hij nam daarna deel aan de <a href="/wiki/Derde_Kruistocht" title="Derde Kruistocht">Derde Kruistocht</a> maar weigerde om met Adelheid te trouwen. Eleonora werd vrijgelaten en trad op als regentes tijdens zijn afwezigheid, en bestuurde na Richards thuiskomst het hertogdom Aquitanië. Richard werd opgevolgd door Jan en tijdens zijn bestuur wist Filips bijna alle Franse bezittingen van het Angevijnse Rijk in zijn macht te krijgen, behalve de kustgebieden van Aquitanië. </p><p>De juridische hervormingen van Hendrik in Engeland zijn van een blijvende betekenis geweest. Voor een deel zijn ze door Filips in Frankrijk overgenomen. De bemoeienis van Hendrik met Wales, Schotland en Ierland was van grote invloed op de ontwikkeling van die landen. </p><p>Enkele jaren na zijn dood schreef de geschiedschrijver William of Newburgh dat Hendrik door bijna al zijn tijdgenoten, ook zijn hofhouding, werd gehaat. </p><p>In moderne tijden was Hendrik populair bij de historici uit de vroege negentiende eeuw door zijn opbouw van een "empire" en zijn strijd tegen de Fransen en tegen Thomas Becket (oftewel de katholieke kerk). Franse historici zagen in hem vooral een figuur uit de Franse feodale geschiedenis (Hendrik was per slot van rekening meestal in Frankrijk en sprak Frans, geen Engels). <a href="/wiki/Victoriaans_tijdperk" title="Victoriaans tijdperk">victoriaanse</a> historici hadden juist kritiek op zijn gedrag als echtgenoot en vader, en op de moord op Thomas Becket. Latere historici prijzen hem weer vanwege de blijvende hervormingen van recht en belastingen in Engeland. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Huwelijk_en_kinderen">Huwelijk en kinderen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Huwelijk en kinderen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Huwelijk en kinderen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hendrik trouwde op 18 mei 1152 met <a href="/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB" title="Eleonora van Aquitanië">Eleonora van Aquitanië</a>, ze kregen de volgende kinderen: </p> <ul><li><a href="/wiki/Willem_van_Poitiers" title="Willem van Poitiers">Willem</a>, jong overleden;</li> <li><a href="/wiki/Hendrik_de_Jongere" title="Hendrik de Jongere">Hendrik de Jongere</a>, gehuwd met <a href="/wiki/Margaretha_van_Frankrijk_(1158%E2%80%931197)" class="mw-redirect" title="Margaretha van Frankrijk (1158–1197)">Margaretha van Frankrijk</a>, ze kregen een zoon die na drie dagen overleed. Zij hertrouwde met <a href="/wiki/B%C3%A9la_III_van_Hongarije" title="Béla III van Hongarije">Béla III van Hongarije</a>;</li> <li><a href="/wiki/Mathilde_Plantagenet" title="Mathilde Plantagenet">Mathilde</a>, gehuwd met <a href="/wiki/Hendrik_de_Leeuw" title="Hendrik de Leeuw">Hendrik de Leeuw</a>;</li> <li><a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard Leeuwenhart</a>, belangrijkste erfgenaam van Hendrik en koning van Engeland;</li> <li><a href="/wiki/Geoffrey_II_van_Bretagne" class="mw-redirect" title="Geoffrey II van Bretagne">Godfried</a>, door zijn huwelijk met <a href="/wiki/Constance_I_van_Bretagne" class="mw-redirect" title="Constance I van Bretagne">Constance I van Bretagne</a> hertog van Bretagne. Hun zoon <a href="/wiki/Arthur_I_van_Bretagne" title="Arthur I van Bretagne">Arthur I van Bretagne</a> was een rivaal voor de troon van zijn oom Jan en werd vermoedelijk in diens opdracht vermoord;</li> <li><a href="/wiki/Eleonora_van_Engeland_(1162-1214)" title="Eleonora van Engeland (1162-1214)">Eleonora</a>, gehuwd met <a href="/wiki/Alfons_VIII_van_Castili%C3%AB" title="Alfons VIII van Castilië">Alfons VIII van Castilië</a>;</li> <li><a href="/wiki/Johanna_Plantagenet" title="Johanna Plantagenet">Johanna</a> (1165-1199), gehuwd met (1177) <a href="/wiki/Willem_II_van_Sicili%C3%AB" title="Willem II van Sicilië">Willem II van Sicilië</a> en met (<a href="/wiki/1196" title="1196">1196</a>) <a href="/wiki/Raymond_VI_van_Toulouse" title="Raymond VI van Toulouse">Raymond VI van Toulouse</a>;</li> <li><a href="/wiki/Jan_zonder_Land" title="Jan zonder Land">Jan zonder Land</a> erfgenaam van Richard en koning van Engeland;</li></ul> <p>Hendrik had een aantal kinderen uit buitenechtelijke relaties: </p> <ul><li>met een vrouw met de naam Ikenai had hij een zoon Godfried (ca. 1150 – <a href="/wiki/Notre-Dame-du-Parc" title="Notre-Dame-du-Parc">Notre-Dame-du-Parc</a>, 18 december 1212), bisschop van <a href="/wiki/Lincoln_(Verenigd_Koninkrijk)" class="mw-redirect" title="Lincoln (Verenigd Koninkrijk)">Lincoln</a> (1173), kanselier van Engeland (1182), aartsbisschop van York (1189); deze leefde vanaf 1207 in verbanning in Frankrijk;</li> <li>een onbekend kind bij Adelheid, dochter van <a href="/wiki/Odo_van_Porho%C3%ABt" title="Odo van Porhoët">Odo van Porhoët</a> die tot 1168 Bretagne had bestuurd – alleen bekend uit een klacht van Odo dat Hendrik zijn dochter zwanger had gemaakt;</li> <li>de bekendste buitenechtelijke relatie van Hendrik was Rosamund Clifford (overleden ca. 1176) maar van haar zijn geen kinderen bekend;</li> <li>met Ida, de vrouw van Roger Bigod, earl van <a href="/wiki/Norfolk_(graafschap)" title="Norfolk (graafschap)">Norfolk</a>, kreeg Hendrik een zoon <a href="/wiki/William_Longesp%C3%A9e" title="William Longespée">William Longespée</a> (ca. 1176 – 7 maart 1226), door zijn huwelijk earl van <a href="/wiki/Salisbury_(Verenigd_Koninkrijk)" title="Salisbury (Verenigd Koninkrijk)">Salisbury (Verenigd Koninkrijk)</a>;</li> <li>met Nesta, vrouw van Ralph Bloët, kreeg Hendrik een zoon Morgan, <a href="/wiki/Proost_(ambt)" title="Proost (ambt)">proost</a> van Berkeley in <a href="/wiki/Yorkshire_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Yorkshire (hoofdbetekenis)">Yorkshire</a> (1201), in 1213 benoemd tot bisschop van <a href="/wiki/Durham_(Engeland)" title="Durham (Engeland)">Durham (Engeland)</a> maar de paus weigerde de benoeming omdat hij uit overspel was geboren;</li> <li>bij een onbekende vrouw: Mathilde, abdis van <a href="/wiki/Barking_(Suffolk)" title="Barking (Suffolk)">Barking (Suffolk)</a>;</li></ul> <p>Verder worden er op grond van aannames nog enkele kinderen aan Hendrik toegeschreven. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voorouders">Voorouders</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Voorouders" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorouders"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption><b>De voorouders van Hendrik II van Engeland</b> </caption> <tbody><tr> <td rowspan="8" align="center"><b>Hendrik II van Engeland</b><br />(1133-1189) </td> <td rowspan="4" align="center"><b>Vader:</b><br /><a href="/wiki/Godfried_V_van_Anjou" title="Godfried V van Anjou">Godfried V van Anjou</a><br />(1113-1151) </td> <td rowspan="2" align="center"><b>Grootvader:</b><br /><a href="/wiki/Fulco_V_van_Anjou" title="Fulco V van Anjou">Fulco V van Anjou</a><br />(1091-1143) </td> <td align="center"><b>Overgrootvader:</b><br /><a href="/wiki/Fulco_IV_van_Anjou" title="Fulco IV van Anjou">Fulco IV van Anjou</a><br />(1043-1109) </td></tr> <tr> <td align="center"><b>Overgrootmoeder:</b><br /><a href="/wiki/Bertrada_van_Montfort" title="Bertrada van Montfort">Bertrada van Montfort</a><br />(1070-1117) </td></tr> <tr> <td rowspan="2" align="center"><b>Grootmoeder:</b><br /><a href="/wiki/Ermengarde_van_Maine" title="Ermengarde van Maine">Ermengarde van Maine</a><br />(1096-1126) </td> <td align="center"><b>Overgrootvader:</b><br /><a href="/wiki/Eli_I_van_Maine" title="Eli I van Maine">Eli I van Maine</a><br />(1060-1110) </td></tr> <tr> <td align="center"><b>Overgrootmoeder:</b><br /><a href="/w/index.php?title=Mathilde_van_Loir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mathilde van Loir (de pagina bestaat niet)">Mathilde van Loir</a><br />(1055-1099) </td></tr> <tr> <td rowspan="4" align="center"><b>Moeder:</b><br /><a href="/wiki/Mathilde_van_Engeland" title="Mathilde van Engeland">Mathilde van Engeland</a><br />(1102-1167) </td> <td rowspan="2" align="center"><b>Grootvader:</b><br /><a href="/wiki/Hendrik_I_van_Engeland" title="Hendrik I van Engeland">Hendrik I van Engeland</a><br />(1068-1135) </td> <td align="center"><b>Overgrootvader:</b><br /><a href="/wiki/Willem_de_Veroveraar" title="Willem de Veroveraar">Willem de Veroveraar</a><br /> (1028-1087) </td></tr> <tr> <td align="center"><b>Overgrootmoeder:</b><br /><a href="/wiki/Mathilde_van_Vlaanderen" title="Mathilde van Vlaanderen">Mathilde van Vlaanderen</a><br />(1031-1083) </td></tr> <tr> <td rowspan="2" align="center"><b>Grootmoeder:</b><br /><a href="/wiki/Mathilde_van_Schotland" title="Mathilde van Schotland">Mathilde van Schotland</a><br />(1079-1118)<br /> </td> <td align="center"><b>Overgrootvader:</b><br /><a href="/wiki/Malcolm_III_van_Schotland" title="Malcolm III van Schotland">Malcolm III van Schotland</a><br />(1031-1093)<br /> </td></tr> <tr> <td align="center"><b>Overgrootmoeder:</b><br /><a href="/wiki/Margaretha_van_Schotland_(ca._1045-1093)" title="Margaretha van Schotland (ca. 1045-1093)">Margaretha van Schotland</a><br />(1045-1093)<br /> </td></tr></tbody></table> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hendrik_II_van_Engeland#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Hendrik II van Engeland">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Henry_II_of_England#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Henry II of England">Henry II of England</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <ul><li>Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hendrik_II_van_Engeland?oldid=570639503">Hendrik II van Engeland</a> op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a> valt. Zie de <a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hendrik_II_van_Engeland?offset=20130904235959&action=history">bewerkingsgeschiedenis</a></span> aldaar.<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r66936091">.mw-parser-output .error-bronvermelding{color:#ff0000;font-weight:bold}.mw-parser-output .error-bronvermelding span{font-size:larger}</style></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fmg.ac/Projects/MedLands/ENGLAND,%20Kings%201066-1603.htm#HenriIIdied1189B">Informatie over Hendrik in Foundation for Mediëval Genealogy</a>.</li></ul> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">B.H. Rosenwein (2014): <i>A Short History of the Middle Ages</i>, University of Toronto Press, blz. 203.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">W.L. Warren</span>, <i>Henry II</i>, Berkeley - Los Angeles, 1973, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=C8KrkVOxaT0C&pg=PA46">46</a>, <span style="font-variant:small-caps;">J. Gillingham</span>, <i>The Angevin Empire</i>, Londen, 1984, p. 16.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">A. Weir</span>, <i>Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England</i>, Londen, 2000, p. 94, <span style="font-variant:small-caps;">R.V. Turner</span>, <i>Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters</i>, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA144">144</a>.</span> </li> </ol></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Britse_koningshuizen" data-expandtext="Uitklappen" data-collapsetext="Inklappen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_koningen_Groot-Brittanni%C3%AB" title="Sjabloon:Navigatie koningen Groot-Brittannië"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_koningen_Groot-Brittanni%C3%AB&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Britse_koningshuizen" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Categorie:Brits_koningshuis" title="Categorie:Brits koningshuis">Britse koningshuizen</a></div> <div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content"> <table class="vatop" style="width: 100%;"> <tbody><tr> <td style="width: 50%; padding-right: 0.6em;"> <div style="background-color: #d4e4f4; text-align: center;"><b><a href="/wiki/Engeland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Engeland (hoofdbetekenis)">Engeland</a></b></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b><a href="/wiki/Angelsaksen" title="Angelsaksen">Angelsaksen</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Alfred_de_Grote" title="Alfred de Grote">Alfred de Grote</a> · <a href="/wiki/Eduard_de_Oudere" title="Eduard de Oudere">Eduard de Oudere</a> · <a href="/wiki/%C3%86thelstan_van_Engeland" title="Æthelstan van Engeland">Æthelstan</a> · <a href="/wiki/Edmund_I_van_Engeland" title="Edmund I van Engeland">Edmund I</a> · <a href="/wiki/Edred" title="Edred">Edred</a> · <a href="/wiki/Edwy" title="Edwy">Edwy</a> · <a href="/wiki/Edgar_van_Engeland" title="Edgar van Engeland">Edgar de Vreedzame</a> · <a href="/wiki/Eduard_de_Martelaar" title="Eduard de Martelaar">Eduard de Martelaar</a> · <a href="/wiki/Ethelred_II" title="Ethelred II">Ethelred</a> · <a href="/wiki/Sven_Gaffelbaard" title="Sven Gaffelbaard">Sven Gaffelbaard</a> · <a href="/wiki/Edmund_II_van_Engeland" title="Edmund II van Engeland">Edmund II Ironside</a> · <a href="/wiki/Knoet_de_Grote" title="Knoet de Grote">Knoet de Grote</a> · <a href="/wiki/Harold_I_van_Engeland" title="Harold I van Engeland">Harold I Hazenvoet</a> · <a href="/wiki/Hardeknoet" title="Hardeknoet">Hardeknoet</a> · <a href="/wiki/Eduard_de_Belijder" title="Eduard de Belijder">Eduard de Belijder</a> · <a href="/wiki/Harold_II_van_Engeland" title="Harold II van Engeland">Harold II Godwinson</a> · <a href="/wiki/Edgar_%C3%86theling" title="Edgar Ætheling">Edgar Ætheling</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Categorie:Huis_Normandi%C3%AB" title="Categorie:Huis Normandië">Huis Normandië</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Willem_de_Veroveraar" title="Willem de Veroveraar">Willem I de Veroveraar</a> · <a href="/wiki/Willem_II_van_Engeland" title="Willem II van Engeland">Willem II Rufus</a> · <a href="/wiki/Hendrik_I_van_Engeland" title="Hendrik I van Engeland">Hendrik I Beauclerc</a> · <a href="/wiki/Stefanus_van_Engeland" title="Stefanus van Engeland">Stefanus</a> · <a href="/wiki/Mathilde_van_Engeland" title="Mathilde van Engeland">Mathilde</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b><a href="/wiki/Huis_Plantagenet" title="Huis Plantagenet">Huis Plantagenet</a>:</b></span></td><td class="rechts"><a class="mw-selflink selflink">Hendrik II</a> · <a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard I Leeuwenhart</a> · <a href="/wiki/Jan_zonder_Land" title="Jan zonder Land">Jan zonder Land</a> · <a href="/wiki/Hendrik_III_van_Engeland" title="Hendrik III van Engeland">Hendrik III</a> · <a href="/wiki/Eduard_I_van_Engeland" title="Eduard I van Engeland">Eduard I Longshanks</a> · <a href="/wiki/Eduard_II_van_Engeland" title="Eduard II van Engeland">Eduard II</a> · <a href="/wiki/Eduard_III_van_Engeland" title="Eduard III van Engeland">Eduard III</a> · <a href="/wiki/Richard_II_van_Engeland" title="Richard II van Engeland">Richard II</a> · <a href="/wiki/Hendrik_IV_van_Engeland" title="Hendrik IV van Engeland">Hendrik IV Bolingbroke</a> · <a href="/wiki/Hendrik_V_van_Engeland" title="Hendrik V van Engeland">Hendrik V</a> · <a href="/wiki/Hendrik_VI_van_Engeland" title="Hendrik VI van Engeland">Hendrik VI</a> · <a href="/wiki/Eduard_IV_van_Engeland" title="Eduard IV van Engeland">Eduard IV</a> · <a href="/wiki/Eduard_V_van_Engeland" title="Eduard V van Engeland">Eduard V</a> · <a href="/wiki/Richard_III_van_Engeland" title="Richard III van Engeland">Richard III</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Huis_Tudor" title="Huis Tudor">Huis Tudor</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Hendrik_VII_van_Engeland" title="Hendrik VII van Engeland">Hendrik VII</a> · <a href="/wiki/Hendrik_VIII_van_Engeland" title="Hendrik VIII van Engeland">Hendrik VIII</a> · <a href="/wiki/Eduard_VI_van_Engeland" title="Eduard VI van Engeland">Eduard VI</a> · <a href="/wiki/Jane_Grey" title="Jane Grey">Jane Grey</a> · <a href="/wiki/Maria_I_van_Engeland" title="Maria I van Engeland">Maria I</a> · <a href="/wiki/Elizabeth_I_van_Engeland" title="Elizabeth I van Engeland">Elizabeth I</a></td></tr></tbody></table> </td> <td style="width: 50%; padding-left: 0.6em;"> <div style="background-color: #d4e4f4; text-align: center;"><b><a href="/wiki/Schotland" title="Schotland">Schotland</a></b></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b><a href="/wiki/Categorie:Huis_Alpin" title="Categorie:Huis Alpin">Huis Alpin</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Kenneth_I" title="Kenneth I">Kenneth I</a> · <a href="/wiki/Donald_I" title="Donald I">Donald I</a> · <a href="/wiki/Constantijn_I_van_Schotland" title="Constantijn I van Schotland">Constantijn I</a> · <a href="/wiki/Aedh" title="Aedh">Aedh</a> · <i><a href="/wiki/Eochaid" title="Eochaid">Eochaid</a></i> · <i><a href="/wiki/Giric" title="Giric">Giric</a></i> · <a href="/wiki/Donald_II" title="Donald II">Donald II</a> · <a href="/wiki/Constantijn_II_van_Schotland" title="Constantijn II van Schotland">Constantijn II</a> · <a href="/wiki/Malcolm_I" title="Malcolm I">Malcolm I</a> · <a href="/wiki/Indulf" title="Indulf">Indulf</a> · <a href="/wiki/Dubh" title="Dubh">Dubh</a> · <a href="/wiki/Culen" title="Culen">Culen</a> · <a href="/wiki/Kenneth_II" title="Kenneth II">Kenneth II</a> · <a href="/wiki/Constantijn_III_van_Schotland" title="Constantijn III van Schotland">Constantijn III</a> · <a href="/wiki/Kenneth_III" title="Kenneth III">Kenneth III</a> · <a href="/wiki/Malcolm_II_van_Schotland" title="Malcolm II van Schotland">Malcolm II</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b><a href="/wiki/Categorie:Huis_Dunkeld" title="Categorie:Huis Dunkeld">Huis Dunkeld</a>:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Duncan_I" title="Duncan I">Duncan I</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Categorie:Huis_Alpin" title="Categorie:Huis Alpin">Huis Alpin</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Macbeth_van_Schotland" title="Macbeth van Schotland">Macbeth</a> · <a href="/wiki/Lulach" title="Lulach">Lulach</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Categorie:Huis_Dunkeld" title="Categorie:Huis Dunkeld">Huis Dunkeld</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Malcolm_III" class="mw-redirect" title="Malcolm III">Malcolm III</a> · <a href="/wiki/Donald_III" class="mw-redirect" title="Donald III">Donald III</a> · <a href="/wiki/Duncan_II" title="Duncan II">Duncan II</a> · <a href="/wiki/Donald_III" class="mw-redirect" title="Donald III">Donald III</a> · <a href="/wiki/Edgar_van_Schotland" title="Edgar van Schotland">Edgar</a> · <a href="/wiki/Alexander_I_van_Schotland" title="Alexander I van Schotland">Alexander I</a> · <a href="/wiki/David_I_van_Schotland" title="David I van Schotland">David I</a> · <a href="/wiki/Malcolm_IV_van_Schotland" title="Malcolm IV van Schotland">Malcolm IV</a> · <a href="/wiki/Willem_I_van_Schotland" title="Willem I van Schotland">Willem I</a> · <a href="/wiki/Alexander_II_van_Schotland" title="Alexander II van Schotland">Alexander II</a> · <a href="/wiki/Alexander_III_van_Schotland" title="Alexander III van Schotland">Alexander III</a> · <a href="/wiki/Margaretha_van_Schotland_(1283-1290)" title="Margaretha van Schotland (1283-1290)">Margaretha</a> · <a href="/wiki/John_Balliol" title="John Balliol">Jan</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Huis_Bruce" title="Huis Bruce">Huis Bruce</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Robert_I_van_Schotland" title="Robert I van Schotland">Robert I</a> · <a href="/wiki/David_II_van_Schotland" title="David II van Schotland">David II</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Huis_Stuart" title="Huis Stuart">Huis Stuart</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Robert_II_van_Schotland" title="Robert II van Schotland">Robert II</a> · <a href="/wiki/Robert_III_van_Schotland" title="Robert III van Schotland">Robert III</a> · <a href="/wiki/Jacobus_I_van_Schotland" title="Jacobus I van Schotland">Jacobus I</a> · <a href="/wiki/Jacobus_II_van_Schotland" title="Jacobus II van Schotland">Jacobus II</a> · <a href="/wiki/Jacobus_III_van_Schotland" title="Jacobus III van Schotland">Jacobus III</a> · <a href="/wiki/Jacobus_IV_van_Schotland" title="Jacobus IV van Schotland">Jacobus IV</a> · <a href="/wiki/Jacobus_V_van_Schotland" title="Jacobus V van Schotland">Jacobus V</a> · <a href="/wiki/Maria_I_van_Schotland" title="Maria I van Schotland">Maria I</a></td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table> <div style="background-color: #d4e4f4; text-align: center;"><b>Engeland en Schotland als personele unie</b></div> <div style="max-width: 41em; margin: 0 auto;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:15em;"><b><a href="/wiki/Huis_Stuart" title="Huis Stuart">Huis Stuart</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Jacobus_I_van_Engeland" title="Jacobus I van Engeland">Jacobus I / VI</a> · <a href="/wiki/Karel_I_van_Engeland" title="Karel I van Engeland">Karel I</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Lord Protector:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Oliver_Cromwell" title="Oliver Cromwell">Oliver Cromwell</a> · <a href="/wiki/Richard_Cromwell" title="Richard Cromwell">Richard Cromwell</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Huis_Stuart" title="Huis Stuart">Huis Stuart</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Karel_II_van_Engeland" title="Karel II van Engeland">Karel II</a> · <a href="/wiki/Jacobus_II_van_Engeland" title="Jacobus II van Engeland">Jacobus II / VII</a> · <a href="/wiki/Willem_III_van_Oranje" title="Willem III van Oranje">Willem III / II</a> en <a href="/wiki/Maria_II_van_Engeland" title="Maria II van Engeland">Maria II</a> · <a href="/wiki/Anna_van_Groot-Brittanni%C3%AB" title="Anna van Groot-Brittannië">Anna</a></td></tr></tbody></table></div> <div style="background-color: #d4e4f4; text-align: center;"><b><a href="/wiki/Koninkrijk_Groot-Brittanni%C3%AB" title="Koninkrijk Groot-Brittannië">Groot-Brittannië</a></b></div> <div style="max-width: 41em; margin: 0 auto;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:15em;"><b><a href="/wiki/Huis_Hannover" title="Huis Hannover">Huis Hannover</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/George_I_van_Groot-Brittanni%C3%AB" title="George I van Groot-Brittannië">George I</a> · <a href="/wiki/George_II_van_Groot-Brittanni%C3%AB" title="George II van Groot-Brittannië">George II</a> · <a href="/wiki/George_III_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="George III van het Verenigd Koninkrijk">George III</a></td></tr></tbody></table></div> <div style="background-color: #d4e4f4; text-align: center;"><b><a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Verenigd Koninkrijk (hoofdbetekenis)">Verenigd Koninkrijk</a></b></div> <div style="max-width: 41em; margin: 0 auto;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:15em;"><b><a href="/wiki/Huis_Hannover" title="Huis Hannover">Huis Hannover</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/George_III_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="George III van het Verenigd Koninkrijk">George III</a> · <a href="/wiki/George_IV_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="George IV van het Verenigd Koninkrijk">George IV</a> · <a href="/wiki/Willem_IV_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="Willem IV van het Verenigd Koninkrijk">Willem IV</a> · <a href="/wiki/Victoria_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="Victoria van het Verenigd Koninkrijk">Victoria</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Huis_Saksen-Coburg_en_Gotha" title="Huis Saksen-Coburg en Gotha">Huis Saksen-Coburg en Gotha</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Eduard_VII_van_het_Verenigd_Koninkrijk" class="mw-redirect" title="Eduard VII van het Verenigd Koninkrijk">Eduard VII</a> · <a href="/wiki/George_V_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="George V van het Verenigd Koninkrijk">George V</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Huis_Windsor" title="Huis Windsor">Huis Windsor</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/George_V_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="George V van het Verenigd Koninkrijk">George V</a> · <a href="/wiki/Eduard_VIII_van_het_Verenigd_Koninkrijk" class="mw-redirect" title="Eduard VIII van het Verenigd Koninkrijk">Eduard VIII</a> · <a href="/wiki/George_VI_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="George VI van het Verenigd Koninkrijk">George VI</a> · <a href="/wiki/Elizabeth_II_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk">Elizabeth II</a> · <a href="/wiki/Charles_III_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="Charles III van het Verenigd Koninkrijk">Charles III</a></td></tr></tbody></table></div> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"><div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Bibliografische informatie" data-collapsetext="Inklappen" data-expandtext="Uitklappen"><div id="Bibliografische_informatie" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografische_informatie" title="Wikipedia:Bibliografische informatie">Bibliografische informatie</a></div><div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content plainlist ta-left"><ul style="column-width:36em"><li><b><a href="/wiki/Bibsys" class="mw-redirect" title="Bibsys">Bibsys</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90796461">90796461</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">Bibliothèque nationale de France</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12560346p">cb12560346p</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12560346p">(data)</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Cat%C3%A0leg_d%27autoritats_de_noms_i_t%C3%ADtols_de_Catalunya" title="Catàleg d'autoritats de noms i títols de Catalunya">Catàleg d'autoritats de noms i títols de Catalunya</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058510129106706">981058510129106706</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">Gemeinsame Normdatei</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118709755">118709755</a></span></li><li><b><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">International Standard Name Identifier</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/000000010851467X">0000 0001 0851 467X</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">Library of Congress Control Number</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79151166">n79151166</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Tsjechi%C3%AB" title="Nationale Bibliotheek van Tsjechië">Nationale Bibliotheek van Tsjechië</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn20000700815&CON_LNG=ENG">jn20000700815</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_bibliotheek_van_Australi%C3%AB" title="Nationale bibliotheek van Australië">Nationale bibliotheek van Australië</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an51933855">51933855</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Isra%C3%ABl" title="Nationale Bibliotheek van Israël">Nationale Bibliotheek van Israël</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007278301705171">987007278301705171</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Polen" title="Nationale Bibliotheek van Polen">Nationale Bibliotheek van Polen</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/a0000001183689">a0000001183689</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_en_Universitaire_bibliotheek_Zagreb" title="Nationale en Universitaire bibliotheek Zagreb">Nationale en Universitaire bibliotheek Zagreb</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=000742278&local_base=nsk10">000742278</a></span></li><li><b><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1006" class="extiw" title="d:Property:P1006">Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p07365177X">07365177X</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Istituto_Centrale_per_il_Catalogo_Unico" title="Istituto Centrale per il Catalogo Unico">Istituto Centrale per il Catalogo Unico</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/opacsbn/opac/iccu/scheda_authority.jsp?bid=PUVV130368">PUVV130368</a></span></li><li><b><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">LIBRIS</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/60399">60399</a></span></li><li><b><a href="/wiki/SNAC" title="SNAC">SNAC</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6vt26m5">w6vt26m5</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">Système universitaire de documentation</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/033003688">033003688</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Museum_of_New_Zealand_Te_Papa_Tongarewa" class="mw-redirect" title="Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa">Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://collections.tepapa.govt.nz/agent/66197">66197</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Trove" title="Trove">Trove</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/1510880">1510880</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Union_List_of_Artist_Names" title="Union List of Artist Names">Union List of Artist Names</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500404084">500404084</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">Virtual International Authority File</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/90145970073532250834">90145970073532250834</a></span></li><li><b></b> <b><a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a></b> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/90145970073532250834">90145970073532250834</a></li></ul></div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&oldid=67332385">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&oldid=67332385</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Koning_van_Engeland" title="Categorie:Koning van Engeland">Koning van Engeland</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Hertog_van_Normandi%C3%AB" title="Categorie:Hertog van Normandië">Hertog van Normandië</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Hertog_van_Aquitani%C3%AB" title="Categorie:Hertog van Aquitanië">Hertog van Aquitanië</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Graaf_van_Anjou" title="Categorie:Graaf van Anjou">Graaf van Anjou</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Graaf_van_Maine" title="Categorie:Graaf van Maine">Graaf van Maine</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Graaf_van_La_Marche" title="Categorie:Graaf van La Marche">Graaf van La Marche</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Graaf_van_Tours" title="Categorie:Graaf van Tours">Graaf van Tours</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Huis_Plantagen%C3%AAt" title="Categorie:Huis Plantagenêt">Huis Plantagenêt</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Huis_Anjou" title="Categorie:Huis Anjou">Huis Anjou</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Persoon_in_de_12e_eeuw" title="Categorie:Persoon in de 12e eeuw">Persoon in de 12e eeuw</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 6 apr 2024 om 16:42.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Hendrik_II_van_Engeland&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-f4smn","wgBackendResponseTime":147,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.210","walltime":"0.542","ppvisitednodes":{"value":3585,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":52694,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":22059,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":7865,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 200.836 1 -total"," 35.70% 71.704 1 Sjabloon:Infobox_heerser"," 26.25% 52.718 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 20.53% 41.224 1 Sjabloon:Commonscat"," 19.64% 39.441 1 Sjabloon:Navigatie_koningen_Groot-Brittannië"," 18.43% 37.008 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 18.26% 36.670 1 Sjabloon:Navigatie_uitklapbaar"," 16.55% 33.237 2 Sjabloon:First_non_empty"," 12.02% 24.148 1 Sjabloon:Appendix"," 10.76% 21.605 5 Sjabloon:Navigatie/Tabel"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.017","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":929788,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-59856bd7d8-zbpbt","timestamp":"20241119190611","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Hendrik II van Engeland","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Hendrik_II_van_Engeland","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q102140","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q102140","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-03-02T21:43:39Z","dateModified":"2024-04-06T15:42:19Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/79\/BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg","headline":"graaf van Anjou, hertog van Normandi\u00eb, hertog van Aquitani\u00eb (de iure uxoris), koning van Engeland"}</script> </body> </html>