CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Eleonora van Aquitanië - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"c1b79586-8cca-4f00-b1e9-a002b9c20439","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Eleonora_van_Aquitanië","wgTitle":"Eleonora van Aquitanië","wgCurRevisionId":68205810,"wgRevisionId":68205810,"wgArticleId":44295,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Onbereikbare externe link","Wikipedia:Etalage-artikelen","Wikipedia:Etalage-artikelen uit 2019","Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken","Graaf van Poitiers","Huis Poitiers","Huis Plantagenêt","Hertog van Aquitanië","Partner van de koning van Frankrijk","Partner van de koning van het Verenigd Koninkrijk","Persoon in de 12e eeuw","Persoon in de 13e eeuw"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl", "wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Eleonora_van_Aquitanië","wgRelevantArticleId":44295,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q178525","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile" ,"model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons", "ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="901"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg/800px-Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg/640px-Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Eleonora van Aquitanië - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Eleonora_van_Aquitanië rootpage-Eleonora_van_Aquitanië skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Hoofdmenu </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z">Hoofdpagina</a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie">Vind een artikel</a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november">Vandaag</a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage">Etalage</a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles">Categorieën</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r">Recente wijzigingen</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas">Nieuwe artikelen</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x">Willekeurige pagina</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden">Gebruikersportaal</a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus">Snelcursus</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki">Hulp en contact</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"> Zoeken </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Uiterlijk </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class="">Doneren</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Eleonora+van+Aquitani%C3%AB" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class="">Account aanmaken</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Eleonora+van+Aquitani%C3%AB" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class="">Aanmelden</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Persoonlijke hulpmiddelen </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl">Doneren</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Eleonora+van+Aquitani%C3%AB" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."> Account aanmaken</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Eleonora+van+Aquitani%C3%AB" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"> Aanmelden</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken">meer lezen</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y">Bijdragen</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n">Overleg</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Inleiding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Inleiding"> <div class="vector-toc-text"> 1 Inleiding </div> </a> <button aria-controls="toc-Inleiding-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Inleiding-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Inleiding-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Naam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Naam"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 Naam </div> </a> <ul id="toc-Naam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Familieachtergrond_en_kindertijd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Familieachtergrond_en_kindertijd"> <div class="vector-toc-text"> 2 Familieachtergrond en kindertijd </div> </a> <button aria-controls="toc-Familieachtergrond_en_kindertijd-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Familieachtergrond en kindertijd-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Familieachtergrond_en_kindertijd-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Afstamming" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Afstamming"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Afstamming </div> </a> <ul id="toc-Afstamming-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kindertijd_en_jeugd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kindertijd_en_jeugd"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Kindertijd en jeugd </div> </a> <ul id="toc-Kindertijd_en_jeugd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dood_van_haar_vader" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dood_van_haar_vader"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Dood van haar vader </div> </a> <ul id="toc-Dood_van_haar_vader-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eleonora's_erfenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eleonora's_erfenis"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Eleonora's erfenis </div> </a> <ul id="toc-Eleonora's_erfenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Huwelijk_met_Lodewijk_VII" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Huwelijk_met_Lodewijk_VII"> <div class="vector-toc-text"> 3 Huwelijk met Lodewijk VII </div> </a> <button aria-controls="toc-Huwelijk_met_Lodewijk_VII-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Huwelijk met Lodewijk VII-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Huwelijk_met_Lodewijk_VII-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Aan_het_Franse_koninklijke_hof" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Aan_het_Franse_koninklijke_hof"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Aan het Franse koninklijke hof </div> </a> <ul id="toc-Aan_het_Franse_koninklijke_hof-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mislukte_plannen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mislukte_plannen"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Mislukte plannen </div> </a> <ul id="toc-Mislukte_plannen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Krijgstocht_in_Champagne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Krijgstocht_in_Champagne"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Krijgstocht in Champagne </div> </a> <ul id="toc-Krijgstocht_in_Champagne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kruistocht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kruistocht"> <div class="vector-toc-text"> 3.4 Kruistocht </div> </a> <ul id="toc-Kruistocht-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Oproep" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Oproep"> <div class="vector-toc-text"> 3.4.1 Oproep </div> </a> <ul id="toc-Oproep-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mislukking" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mislukking"> <div class="vector-toc-text"> 3.4.2 Mislukking </div> </a> <ul id="toc-Mislukking-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oponthoud_in_Antiochië_en_strategische_meningsverschillen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Oponthoud_in_Antiochië_en_strategische_meningsverschillen"> <div class="vector-toc-text"> 3.4.3 Oponthoud in Antiochië en strategische meningsverschillen </div> </a> <ul id="toc-Oponthoud_in_Antiochië_en_strategische_meningsverschillen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Scheiding_van_Lodewijk_VII_en_huwelijk_met_Hendrik_Plantagenet" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Scheiding_van_Lodewijk_VII_en_huwelijk_met_Hendrik_Plantagenet"> <div class="vector-toc-text"> 4 Scheiding van Lodewijk VII en huwelijk met Hendrik Plantagenet </div> </a> <ul id="toc-Scheiding_van_Lodewijk_VII_en_huwelijk_met_Hendrik_Plantagenet-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Huwelijk_met_Hendrik_II" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Huwelijk_met_Hendrik_II"> <div class="vector-toc-text"> 5 Huwelijk met Hendrik II </div> </a> <button aria-controls="toc-Huwelijk_met_Hendrik_II-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Huwelijk met Hendrik II-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Huwelijk_met_Hendrik_II-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1152–1166" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1152–1166"> <div class="vector-toc-text"> 5.1 1152–1166 </div> </a> <ul id="toc-1152–1166-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Koningin_van_Engeland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Koningin_van_Engeland"> <div class="vector-toc-text"> 5.1.1 Koningin van Engeland </div> </a> <ul id="toc-Koningin_van_Engeland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Huwelijksleven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Huwelijksleven"> <div class="vector-toc-text"> 5.1.2 Huwelijksleven </div> </a> <ul id="toc-Huwelijksleven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Opstand_van_de_zonen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opstand_van_de_zonen"> <div class="vector-toc-text"> 5.2 Opstand van de zonen </div> </a> <ul id="toc-Opstand_van_de_zonen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Terugkeer_naar_Aquitanië" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Terugkeer_naar_Aquitanië"> <div class="vector-toc-text"> 5.2.1 Terugkeer naar Aquitanië </div> </a> <ul id="toc-Terugkeer_naar_Aquitanië-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verdeling_van_Hendriks_erfenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Verdeling_van_Hendriks_erfenis"> <div class="vector-toc-text"> 5.2.2 Verdeling van Hendriks erfenis </div> </a> <ul id="toc-Verdeling_van_Hendriks_erfenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eleonora's_'gevangenschap'" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Eleonora's_'gevangenschap'"> <div class="vector-toc-text"> 5.2.3 Eleonora's 'gevangenschap' </div> </a> <ul id="toc-Eleonora's_'gevangenschap'-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Conflicten_tussen_Hendrik_II_en_zijn_zonen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Conflicten_tussen_Hendrik_II_en_zijn_zonen"> <div class="vector-toc-text"> 5.2.4 Conflicten tussen Hendrik II en zijn zonen </div> </a> <ul id="toc-Conflicten_tussen_Hendrik_II_en_zijn_zonen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Koningsmoeder" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Koningsmoeder"> <div class="vector-toc-text"> 6 Koningsmoeder </div> </a> <button aria-controls="toc-Koningsmoeder-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Koningsmoeder-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Koningsmoeder-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Regeringsperiode_van_Richard_Leeuwenhart_(1189–1199)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Regeringsperiode_van_Richard_Leeuwenhart_(1189–1199)"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Regeringsperiode van Richard Leeuwenhart (1189–1199) </div> </a> <ul id="toc-Regeringsperiode_van_Richard_Leeuwenhart_(1189–1199)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Derde_Kruistocht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Derde_Kruistocht"> <div class="vector-toc-text"> 6.1.1 Derde Kruistocht </div> </a> <ul id="toc-Derde_Kruistocht-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Richards_gevangenschap_en_terugkeer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Richards_gevangenschap_en_terugkeer"> <div class="vector-toc-text"> 6.1.2 Richards gevangenschap en terugkeer </div> </a> <ul id="toc-Richards_gevangenschap_en_terugkeer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Laatste_levensjaren_onder_de_regering_van_Jan_zonder_Land" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Laatste_levensjaren_onder_de_regering_van_Jan_zonder_Land"> <div class="vector-toc-text"> 6.2 Laatste levensjaren onder de regering van Jan zonder Land </div> </a> <ul id="toc-Laatste_levensjaren_onder_de_regering_van_Jan_zonder_Land-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Invloed" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Invloed"> <div class="vector-toc-text"> 7 Invloed </div> </a> <button aria-controls="toc-Invloed-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Invloed-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Invloed-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Invloed_op_de_eigentijdse_literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Invloed_op_de_eigentijdse_literatuur"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Invloed op de eigentijdse literatuur </div> </a> <ul id="toc-Invloed_op_de_eigentijdse_literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Invloed_op_de_eigentijdse_beeldhouwkunst" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Invloed_op_de_eigentijdse_beeldhouwkunst"> <div class="vector-toc-text"> 7.2 Invloed op de eigentijdse beeldhouwkunst </div> </a> <ul id="toc-Invloed_op_de_eigentijdse_beeldhouwkunst-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen"> <div class="vector-toc-text"> 8 Bronnen </div> </a> <ul id="toc-Bronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Legendevorming" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Legendevorming"> <div class="vector-toc-text"> 9 Legendevorming </div> </a> <ul id="toc-Legendevorming-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toneelstukken,_films,_romans_en_beeldende_kunst" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Toneelstukken,_films,_romans_en_beeldende_kunst"> <div class="vector-toc-text"> 10 Toneelstukken, films, romans en beeldende kunst </div> </a> <ul id="toc-Toneelstukken,_films,_romans_en_beeldende_kunst-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stamboom" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Stamboom"> <div class="vector-toc-text"> 11 Stamboom </div> </a> <ul id="toc-Stamboom-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Huwelijken_en_nakomelingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Huwelijken_en_nakomelingen"> <div class="vector-toc-text"> 12 Huwelijken en nakomelingen </div> </a> <ul id="toc-Huwelijken_en_nakomelingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> 13 Zie ook </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten"> <div class="vector-toc-text"> 14 Noten </div> </a> <ul id="toc-Noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur"> <div class="vector-toc-text"> 15 Literatuur </div> </a> <ul id="toc-Literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verder_lezen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Verder_lezen"> <div class="vector-toc-text"> 16 Verder lezen </div> </a> <ul id="toc-Verder_lezen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> 17 Externe links </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Inhoudsopgave omschakelen </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Eleonora van Aquitanië</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 60 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-60" aria-hidden="true" > 60 talen </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Eleonore_van_Akwitani%C3%AB" title="Eleonore van Akwitanië – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Eleonore van Akwitanië" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Eleonore_von_Aquitanien" title="Eleonore von Aquitanien – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Eleonore von Aquitanien" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1_%D8%A2%D9%83%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%8A%D9%86" title="إليانور آكيتاين – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إليانور آكيتاين" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D9%83%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%8A%D9%86" title="اليانور اكيتاين – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اليانور اكيتاين" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Lleonor_d%27Aquitania" title="Lleonor d'Aquitania – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Lleonor d'Aquitania" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Elyanora_(Akvitaniya_hersoqinas%C4%B1)" title="Elyanora (Akvitaniya hersoqinası) – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Elyanora (Akvitaniya hersoqinası)" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B1_%D8%AF_%D8%A2%DA%A9%DB%8C%D8%AA%D9%86" title="الینور د آکیتن – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="الینور د آکیتن" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Eleanor_of_Aquitaine" title="Eleanor of Aquitaine – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Eleanor of Aquitaine" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%90%D0%BA%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Аліенора Аквітанская – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Аліенора Аквітанская" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%80_%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Елеонор Аквитанска – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Елеонор Аквитанска" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Eleanora_Akitania" title="Eleanora Akitania – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Eleanora Akitania" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Eleonora_Akvitanska" title="Eleonora Akvitanska – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Eleonora Akvitanska" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Elionor_d%27Aquit%C3%A0nia" title="Elionor d'Aquitània – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Elionor d'Aquitània" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Eleonora_Akvit%C3%A1nsk%C3%A1" title="Eleonora Akvitánská – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Eleonora Akvitánská" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Eleanor_o_Aquitaine" title="Eleanor o Aquitaine – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Eleanor o Aquitaine" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Eleonora_af_Aquitanien" title="Eleonora af Aquitanien – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Eleonora af Aquitanien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Eleonore_von_Aquitanien" title="Eleonore von Aquitanien – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Eleonore von Aquitanien" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%B5%CE%BF%CE%BD%CF%8E%CF%81%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ελεονώρα της Ακουιτανίας – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Ελεονώρα της Ακουιτανίας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Eleanor_of_Aquitaine" title="Eleanor of Aquitaine – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Eleanor of Aquitaine" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Eleonora_de_Akvitanio" title="Eleonora de Akvitanio – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Eleonora de Akvitanio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Leonor_de_Aquitania" title="Leonor de Aquitania – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Leonor de Aquitania" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Akvitaania_Eleanor" title="Akvitaania Eleanor – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Akvitaania Eleanor" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Leonor_Akitaniakoa" title="Leonor Akitaniakoa – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Leonor Akitaniakoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B4%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%DB%8C%D8%AA%D9%86" title="الینور، دوشس آکیتن – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="الینور، دوشس آکیتن" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Eleonoora_Akvitanialainen" title="Eleonoora Akvitanialainen – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Eleonoora Akvitanialainen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ali%C3%A9nor_d%27Aquitaine" title="Aliénor d'Aquitaine – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Aliénor d'Aquitaine" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Leonor_de_Aquitania" title="Leonor de Aquitania – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Leonor de Aquitania" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%A8,_%D7%93%D7%95%D7%9B%D7%A1%D7%99%D7%AA_%D7%90%D7%A7%D7%95%D7%95%D7%99%D7%98%D7%A0%D7%99%D7%94" title="אלינור, דוכסית אקוויטניה – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="אלינור, דוכסית אקוויטניה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Aquit%C3%A1niai_Eleon%C3%B3ra_angol_kir%C3%A1lyn%C3%A9" title="Aquitániai Eleonóra angol királyné – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Aquitániai Eleonóra angol királyné" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Ali%C3%A9nor_dari_Aquitaine" title="Aliénor dari Aquitaine – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Aliénor dari Aquitaine" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Eleanor_de_Aquitania" title="Eleanor de Aquitania – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Eleanor de Aquitania" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Elin%C3%B3ra_af_Akvitan%C3%ADu" title="Elinóra af Akvitaníu – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Elinóra af Akvitaníu" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Eleonora_d%27Aquitania" title="Eleonora d'Aquitania – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Eleonora d'Aquitania" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%A8%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%80%E3%82%AD%E3%83%86%E3%83%BC%E3%83%8C" title="アリエノール・ダキテーヌ – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アリエノール・ダキテーヌ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A0_%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ელეონორ აკვიტანიელი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ელეონორ აკვიტანიელი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%98%EB%A0%88%EC%98%A4%EB%85%B8%EB%A5%B4_%EB%8B%A4%ED%82%A4%ED%85%90_%EC%97%AC%EA%B3%B5%EC%9E%91" title="엘레오노르 다키텐 여공작 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="엘레오노르 다키텐 여공작" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Alienora_(ducissa_Aquitaniae)" title="Alienora (ducissa Aquitaniae) – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Alienora (ducissa Aquitaniae)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Akvit%C4%81nijas_Eleonora" title="Akvitānijas Eleonora – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Akvitānijas Eleonora" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Елеонора Аквитанска – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Елеонора Аквитанска" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Eleonore_av_Aquitaine" title="Eleonore av Aquitaine – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Eleonore av Aquitaine" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9ionore_d%27Aq%C3%B9itanne" title="Léionore d'Aqùitanne – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Léionore d'Aqùitanne" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target">Nouormand</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Alien%C3%B2r_d%27Aquit%C3%A0nia" title="Alienòr d'Aquitània – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Alienòr d'Aquitània" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Eleonora_Akwita%C5%84ska" title="Eleonora Akwitańska – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Eleonora Akwitańska" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Leonor_da_Aquit%C3%A2nia" title="Leonor da Aquitânia – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Leonor da Aquitânia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Eleonora_de_Aquitania" title="Eleonora de Aquitania – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Eleonora de Aquitania" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Алиенора Аквитанская – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Алиенора Аквитанская" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Eleanor_od_Akvitanije" title="Eleanor od Akvitanije – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Eleanor od Akvitanije" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Eleanor_of_Aquitaine" title="Eleanor of Aquitaine – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Eleanor of Aquitaine" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Eleon%C3%B3ra_Akvit%C3%A1nska" title="Eleonóra Akvitánska – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Eleonóra Akvitánska" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Eleonora_Akvitanska" title="Eleonora Akvitanska – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Eleonora Akvitanska" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B5" title="Елеонора од Аквитаније – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Елеонора од Аквитаније" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Eleonora_av_Akvitanien" title="Eleonora av Akvitanien – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Eleonora av Akvitanien" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%99" title="อาลีเยนอร์แห่งอากีแตน – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="อาลีเยนอร์แห่งอากีแตน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Eleanor_ng_Aquitania" title="Eleanor ng Aquitania – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Eleanor ng Aquitania" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Eleanor_(Akitanya_d%C3%BC%C5%9Fesi)" title="Eleanor (Akitanya düşesi) – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Eleanor (Akitanya düşesi)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%96%D1%94%D0%BD%D0%BE%D1%80_%D0%90%D0%BA%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0" title="Алієнор Аквітанська – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Алієнор Аквітанська" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ali%C3%A9nor_x%E1%BB%A9_Aquitaine" title="Aliénor xứ Aquitaine – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Aliénor xứ Aquitaine" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Eleanor_han_Aquitaine" title="Eleanor han Aquitaine – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Eleanor han Aquitaine" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%9F%BA%E5%9D%A6%E7%9A%84%E5%9F%83%E8%8E%89%E8%AF%BA" title="阿基坦的埃莉诺 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="阿基坦的埃莉诺" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Aquitaine_%C3%AA_Eleanor" title="Aquitaine ê Eleanor – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Aquitaine ê Eleanor" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q178525#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c">Artikel</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Eleonora_van_Aquitani%C3%AB" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t">Overleg</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Nederlands </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB">Lezen</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v">Bewerken</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e">Brontekst bewerken</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h">Geschiedenis weergeven</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Hulpmiddelen </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB">Lezen</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v">Bewerken</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e">Brontekst bewerken</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=history">Geschiedenis weergeven</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j">Links naar deze pagina</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k">Gerelateerde wijzigingen</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u">Bestand uploaden</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q">Speciale pagina's</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&oldid=68205810" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina">Permanente koppeling</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=info" title="Meer informatie over deze pagina">Paginagegevens</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&id=68205810&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren">Deze pagina citeren</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEleonora_van_Aquitani%25C3%25AB">Verkorte URL verkrijgen</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEleonora_van_Aquitani%25C3%25AB">QR-code downloaden</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Eleonora+van+Aquitani%C3%AB">Boek aanmaken</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=show-download-screen">Downloaden als PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p">Afdrukversie</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Eleanor_of_Aquitaine" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q178525" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g">Wikidata-item</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-etalage" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage" title="Etalagester"><img alt="Etalagester" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/21px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png" decoding="async" width="21" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/32px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/42px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Eleonora van Aquitanië </th></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3">ca. <a href="/wiki/1122" title="1122">1122</a>/<a href="/wiki/1124" title="1124">24</a> – 31 maart of 1 april <a href="/wiki/1204" title="1204">1204</a> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><a href="/wiki/Bestand:Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Eleonora van Aquitanië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg/266px-Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg" decoding="async" width="266" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg/399px-Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg/532px-Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg 2x" data-file-width="850" data-file-height="638" /></a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"><a href="/wiki/Lijst_van_heersers_van_Aquitani%C3%AB" title="Lijst van heersers van Aquitanië">Hertogin van Aquitanië</a> </th></tr> <tr> <th>Periode </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1137" title="1137">1137</a>–<a href="/wiki/1204" title="1204">1204</a> </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Willem_X_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem X van Aquitanië">Willem X van Aquitanië</a> </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Jan_zonder_Land" title="Jan zonder Land">Jan zonder Land</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"><a href="/wiki/Lijst_van_partners_van_koningen_van_Frankrijk" title="Lijst van partners van koningen van Frankrijk">Koningin-gemalin van Frankrijk</a> </th></tr> <tr> <th>Periode </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1137" title="1137">1137</a>–<a href="/wiki/1152" title="1152">1152</a> </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Adelheid_van_Maurienne" title="Adelheid van Maurienne">Adelheid van Maurienne</a> </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Constance_van_Castili%C3%AB_(-1160)" title="Constance van Castilië (-1160)">Constance van Castilië</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"><a href="/wiki/Lijst_van_partners_van_de_koningen_van_Engeland" class="mw-redirect" title="Lijst van partners van de koningen van Engeland">Koningin-gemalin van Engeland</a> </th></tr> <tr> <th>Periode </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1154" title="1154">1154</a>–<a href="/wiki/1189" title="1189">1189</a> </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Mathilde_van_Boulogne_(1151)" class="mw-redirect" title="Mathilde van Boulogne (1151)">Mathilde van Boulogne</a> </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Berengaria_van_Navarra" title="Berengaria van Navarra">Berengaria van Navarra</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#eaeaea; color:inherit;" colspan="3"> </th></tr> <tr> <th>Vader </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Willem_X_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem X van Aquitanië">Willem X van Aquitanië</a> </td></tr> <tr> <th>Moeder </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/A%C3%A9nor_van_Ch%C3%A2tellerault" title="Aénor van Châtellerault">Aénor van Châtellerault</a> </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Alienor-d-aquitaine_et_jean_sans_terre.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Alienor-d-aquitaine_et_jean_sans_terre.jpg/260px-Alienor-d-aquitaine_et_jean_sans_terre.jpg" decoding="async" width="260" height="313" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4f/Alienor-d-aquitaine_et_jean_sans_terre.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="361" /></a><figcaption>Wandschildering uit de 12e–13e eeuw in de <a href="/wiki/Sint-Radegundiskapel_(Chinon)" class="mw-redirect" title="Sint-Radegundiskapel (Chinon)">Sint-Radegundiskapel</a> in <a href="/wiki/Chinon_(gemeente)" title="Chinon (gemeente)">Chinon</a>. De linkse figuur zou Eleonora voorstellen, als koningin van Engeland, de rechtse figuur mogelijk haar schoondochter Johanna of misschien <a href="/wiki/Hendrik_de_Jongere" title="Hendrik de Jongere">Hendrik de Jongere</a>, Eleonora's oudste zoon bij Hendrik II.<a href="#cite_note-1">[1]</a></figcaption></figure> Eleonora van Aquitanië (<a href="/wiki/Occitaans" title="Occitaans">Occitaans</a>: Aleonòr d'Aquitània, <a href="/wiki/Frans" title="Frans">Frans</a>: Aliénor of Éléonore d'Aquitaine; ook Éléonore de Guyenne; <a href="/wiki/Belin-B%C3%A9liet" title="Belin-Béliet">Belin</a> of <a href="/wiki/Bordeaux_(stad)" title="Bordeaux (stad)">Bordeaux</a>, ca. <a href="/wiki/1122" title="1122">1122</a>/<a href="/wiki/1124" title="1124">1124</a><a href="#cite_note-Turner_2012_442-2">[2]</a> – <a href="/wiki/Poitiers" title="Poitiers">Poitiers</a> of <a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">abdij van Fontevraud</a>,<a href="#cite_note-3">[3]</a> <a href="/wiki/31_maart" title="31 maart">31 maart</a> of <a href="/wiki/1_april" title="1 april">1 april</a> <a href="/wiki/1204" title="1204">1204</a><a href="#cite_note-4">[4]</a>) was hertogin van <a href="/wiki/Aquitani%C3%AB" title="Aquitanië">Aquitanië</a> door <a href="/wiki/Erfopvolging" title="Erfopvolging">erfopvolging</a>, koningin van Frankrijk (1137–1152) door haar eerste huwelijk en <a href="/wiki/Lijst_van_partners_van_de_koningen_van_Engeland" class="mw-redirect" title="Lijst van partners van de koningen van Engeland">koningin van Engeland</a> (1154–1189) door haar tweede huwelijk. Ze was een van de invloedrijkste vrouwen van de <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwen</a> in West-Europa. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Inleiding">Inleiding</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Inleiding" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Inleiding">brontekst bewerken</a>]</div> Eleonora stamde af van de dynastie van de <a href="/wiki/Lijst_van_heersers_van_Aquitani%C3%AB" title="Lijst van heersers van Aquitanië">hertogen van Aquitanië</a>, opvolgers van de <a href="/wiki/Karolingen" title="Karolingen">Karolingische</a> koningen van Aquitanië, een uitgestrekt grondgebied aan de <a href="/wiki/Atlantische_Oceaan" title="Atlantische Oceaan">Atlantische Oceaan</a>, tussen de <a href="/wiki/Loire_(rivier)" title="Loire (rivier)">Loire</a> en de <a href="/wiki/Pyrenee%C3%ABn" title="Pyreneeën">Pyreneeën</a>, dat zich had ontwikkeld tot het grootste, rijkste en machtigste <a href="/wiki/Leen_(feodalisme)" title="Leen (feodalisme)">feodale leen</a> binnen het Franse koninkrijk. De Franse koning had feitelijk vooral macht in Parijs en daaromheen, verderweg maakten de hertogen en graven, die formeel gebonden door leenovereenkomsten onder zijn gezag vielen, in de praktijk de dienst uit. In 1137 overleed haar vader, hertog <a href="/wiki/Willem_X_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem X van Aquitanië">Willem X van Aquitanië</a>, zonder mannelijke erfgenamen. Hij had Eleonora als oudste kind tot zijn erfopvolger benoemd, waarbij hij koning Lodewijk VI de opdracht gaf haar belangen te beschermen en een goede huwelijkskandidaat voor haar te vinden. Voor Lodewijk VI was dit een buitenkans om het hertogdom Aquitanië met bijbehorende graafschappen en steden weer onder het gezag van de koning te brengen. Er werd daarom een huwelijk gesloten tussen Eleonore en de Franse troonopvolger <a href="/wiki/Lodewijk_VII_van_Frankrijk" title="Lodewijk VII van Frankrijk">Lodewijk</a> VII, die kort na het huwelijk werd gekroond. Uit dit huwelijk werden geen kinderen geboren, waarop Lodewijk het nietig liet verklaren door de paus. De eigendommen van Eleonora bleven in haar hand, waardoor de ontbinding van het huwelijk wordt beschouwd als een van de meest gevolgrijke <a href="/wiki/Echtscheiding" title="Echtscheiding">echtscheidingen</a> in de geschiedenis. Het zette een ontwikkeling in gang die leidde tot een meer dan 300 jaren durend conflict tussen het koninkrijk Engeland en Frankrijk (<a href="/wiki/Honderdjarige_Oorlog" title="Honderdjarige Oorlog">Honderdjarige Oorlog</a>). Na de ontbinding van haar huwelijk met de Franse koning trouwde Eleonora met de jonge <a href="/wiki/Hendrik_II_van_Engeland" title="Hendrik II van Engeland">Hendrik Plantagenet</a>, de hertog van <a href="/wiki/Anjou_(provincie)" title="Anjou (provincie)">Anjou</a> en <a href="/wiki/Hertogdom_Normandi%C3%AB" title="Hertogdom Normandië">Normandië</a>, die op dat moment Engelse <a href="/wiki/Troonpretendent" title="Troonpretendent">troonpretendent</a> was. Ze bracht haar eigendommen nu in dit huwelijk in. Twee jaar later werden Hendrik en Eleonora tot Engelse monarchen gekroond. Hendriks politiek beoogde een consolidering van de territoria in het bezit van zijn familie tot één gebied, dat in de moderne geschiedschrijving als het <a href="/wiki/Angevijnse_Rijk" title="Angevijnse Rijk">Angevijnse Rijk</a> wordt aangeduid. Daarbij namen de gebieden die Eleonora in het huwelijk inbracht een sleutelpositie in. Eleonora voelde zich als erfgename van Aquitanië geroepen en gerechtigd om haar hertogdom zelfstandig te besturen en verzette zich tegen de inlijving ervan in het rijk van haar echtgenoot.<a href="#cite_note-5">[5]</a> Mede hierdoor was het huwelijk conflictrijk. Nadat Eleonora zich in 1173/1174 bij de opstand van haar drie oudste zonen tegen hun vader had aangesloten, plaatste Hendrik haar vijftien jaar lang onder <a href="/wiki/Huisarrest" title="Huisarrest">huisarrest</a>. Eleonora nam pas na de dood van haar echtgenoot in 1189 onder de regeringen van haar zonen <a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard I van Engeland</a> (Richard Leeuwenhart) en <a href="/wiki/Jan_zonder_Land" title="Jan zonder Land">Jan zonder Land</a> opnieuw een beduidende politieke rol op zich. Rond Eleonora's persoon begonnen tijdens haar leven mythen en legendes te ontstaan. In de loop der eeuwen gold ze als het voorbeeld van een heerseres met een honger naar macht die continu intrigeerde. Dat beeld is in de laatste decennia echter veranderd. Niet in de laatste plaats nadat ze door de verfilming van <a href="/wiki/The_Lion_in_Winter_(1968)" title="The Lion in Winter (1968)">The Lion in Winter (1968)</a> een plaats in de populaire cultuur kreeg, werd ze het hoofdpersonage van talrijke literaire werken, die van haar een beschermvrouwe van dichters en <a href="/wiki/Minnezang" title="Minnezang">minnezangers</a> maakten, hoewel historische bronnen geen houvast bieden voor zo'n mecenaat.<a href="#cite_note-6">[6]</a> De beschikbare bronnen zijn vaak gekleurd en bemoeilijken een correcte beeldvorming van de historische figuur. Dat Eleonora haar rol als koningin ten volle wilde waarmaken en vastberaden was om haar hertogdom Aquitanië te beschermen, beschouwen historici als Ralph Turner als de leidmotieven van haar leven. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Naam">Naam</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Naam" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Naam">brontekst bewerken</a>]</div> Volgens <a href="/wiki/Godfried_van_Vigeois" title="Godfried van Vigeois">Godfried van Vigeois</a> werd Eleonora van Aquitanië gedoopt als Alienor.<a href="#cite_note-7">[7]</a> Deze doopnaam zou volgens de kroniekschrijver zijn afgeleid van alia Ænor ("de andere Aénor"), om haar van haar moeder te onderscheiden.<a href="#cite_note-Weir_2000_14-8">[8]</a> De historica Daniela Laube wijst er evenwel op dat, gelet op de verschillende schrijfwijzen van de naam in oorkonden en contemporaine kronieken, de precieze schrijfwijze tijdens Eleonora's leven niet vaststond en de naam op verschillende manieren werd geschreven. Zo noemt abt <a href="/wiki/Suger" class="mw-redirect" title="Suger">Suger</a> haar Aanor; de <a href="/wiki/Kroniek_van_Morigny" title="Kroniek van Morigny">kroniek van Morigny</a> Aenordis; later werd ze Alienor, occasioneel ook Helnienordis genoemd.<a href="#cite_note-L25-9">[9]</a> In dit Wikipedia-artikel wordt de in het Nederlandse taalgebied gebruikelijke vorm <a href="/wiki/Eleonora" title="Eleonora">Eleonora</a> gebruikt. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Familieachtergrond_en_kindertijd">Familieachtergrond en kindertijd</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Familieachtergrond en kindertijd" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Familieachtergrond en kindertijd">brontekst bewerken</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Afstamming">Afstamming</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Afstamming" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Afstamming">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:William_IX_of_Aquitaine_-_BN_MS_fr_12473.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9f/William_IX_of_Aquitaine_-_BN_MS_fr_12473.jpg" decoding="async" width="170" height="265" class="mw-file-element" data-file-width="170" data-file-height="265" /></a><figcaption>Willem IX van Aquitanië (voorstelling uit Bibliothèque Nationale, MS cod. fr. 12473, 13e eeuw).</figcaption></figure> Eleonora's grootvader aan vaderskant was <a href="/wiki/Willem_IX_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem IX van Aquitanië">Willem IX van Aquitanië</a>. Hij was hertrouwd met <a href="/wiki/Filippa_van_Toulouse" title="Filippa van Toulouse">Filippa van Toulouse</a>, dochter van <a href="/wiki/Willem_IV_van_Toulouse" title="Willem IV van Toulouse">Willem IV van Toulouse</a>.<a href="#cite_note-10">[10]</a> Daar Philippa's beide broers waren gestorven, was Filippa de rechtmatige erfgename van het aan Aquitanië aangrenzende <a href="/wiki/Graafschap_Toulouse" title="Graafschap Toulouse">graafschap Toulouse</a>, waaruit Eleonora's aanspraak op het graafschap voortkwam. Filippa's oom <a href="/wiki/Raymond_IV_van_Toulouse" title="Raymond IV van Toulouse">Raymond IV van Toulouse</a> had na de dood van Filippa's vader het graafschap Toulouse <a href="/wiki/Usurpator" title="Usurpator">geüsurpeerd</a> en Willem was er voor korte tijd in geslaagd de erfenis van zijn vrouw te heroveren voordat deze aan de graven van Toulouse terugviel.<a href="#cite_note-11">[11]</a> Het hof dat Willem IX in Poitiers hield, genoot de reputatie een van de meest gecultiveerde in Europa te zijn.<a href="#cite_note-12">[12]</a> Hij was een voortrekker in het onderwijs: jonge ridders werden niet alleen onderricht in wapengebruik, maar ook in hoofse manieren. Mogelijk genoten ze ook een klassieke opvoeding. Eleonora groeide hierdoor op in een omgeving die aanzienlijk verschilde van de leefwereld van haar beide latere echtgenoten.<a href="#cite_note-13">[13]</a> Van haar grootvader zijn elf in het <a href="/wiki/Occitaans" title="Occitaans">Occitaans</a> geschreven <a href="/wiki/Minnezang" title="Minnezang">minneliederen</a> overgeleverd, wat hem de bijnaam "<a href="/wiki/Troubadour" title="Troubadour">troubadour</a>-hertog" opleverde. De helft van deze liederen drijven op frivole wijze de spot met de strikte <a href="/w/index.php?title=Seksuele_moraal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seksuele moraal (de pagina bestaat niet)">seksuele moraal</a> van de Kerk; Willems leven was daadwerkelijk doorspekt van talrijke buitenechtelijke affaires. De voor zijn kleindochter beslissende verhouding was diegene die hij in 1115 begon met Amalberga, de echtgenote van zijn vazal Aimery I, burggraaf van Châtellerault, met wie zij drie kinderen had, onder wie hun dochter <a href="/wiki/A%C3%A9nor_van_Ch%C3%A2tellerault" title="Aénor van Châtellerault">Aénor van Châtellerault</a>. Willem ontvoerde Amalberga naar zijn hof in Poitiers, waarop zijn echtgenote zich in de <a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">abdij van Fontevraud</a> terugtrok. Amalberga, die de volgende jaren aan Willems hof leefde, wenste minstens voor haar dochter Aénor de officiële rol van een hertogin te verwerven en zette zich daarom in voor een huwelijk van Aénor met de oudste zoon van hertog Willem, <a href="/wiki/Willem_X_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem X van Aquitanië">Willem X van Aquitanië</a>.<a href="#cite_note-14">[14]</a> Dit huwelijk tussen de jonge Willem X van Aquitanië en Aénor van Châtellerault vond vermoedelijk in 1121 plaats. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kindertijd_en_jeugd">Kindertijd en jeugd</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Kindertijd en jeugd" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Kindertijd en jeugd">brontekst bewerken</a>]</div> Als eerste kind van Willem en Aénor kwam Eleonora vermoedelijk in de buurt van <a href="/wiki/Bordeaux_(stad)" title="Bordeaux (stad)">Bordeaux</a> ter wereld. Hoewel enkele bronnen 1122 opgegeven als Eleonora's geboortejaar, wordt <a href="/wiki/1124" title="1124">1124</a> als waarschijnlijker aanvaard.<a href="#cite_note-Turner_2012_44-15">[15]</a> Eleonora's zus Aelith, die later aan het Franse koninklijke hof Petronilla werd genoemd, kwam vermoedelijk in 1125 ter wereld en in 1126 of 1127 volgde de langverwachte mannelijke erfgenaam Willem Aigret. In 1127 stierf Eleonora's grootvader en werd haar vader hertog van Aquitanië.<a href="#cite_note-Weir_2000_14-8">[8]</a> Eleonora's jongere broer en moeder stierven beiden in 1130, wat de achtjarige Eleonora tot haar vaders erfgename maakte. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Alienor.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/91/Alienor.jpg" decoding="async" width="222" height="259" class="mw-file-element" data-file-width="222" data-file-height="259" /></a><figcaption>Detail van de wandschildering in <a href="/wiki/Chinon_(Indre-et-Loire)" class="mw-redirect" title="Chinon (Indre-et-Loire)">Chinon</a>, door sommigen gedacht een eigentijds portret van Eleonora te zijn.</figcaption></figure> Eleonora leerde zowel <a href="/wiki/Occitaans" title="Occitaans">Occitaans</a> als <a href="/wiki/Latijn" title="Latijn">Latijn</a> lezen, wat ongewoon was. Er zijn geen bewijzen dat ze leerde <a href="/wiki/Schrijven" title="Schrijven">schrijven</a>. Daarnaast werd ze vermoedelijk onderwezen in <a href="/wiki/Handwerken" title="Handwerken">handwerken</a> en het <a href="/wiki/Huishouden" title="Huishouden">huishouden</a>.<a href="#cite_note-16">[16]</a> De opgroeiende Eleonora werd als <a href="/wiki/Aantrekkelijkheid" title="Aantrekkelijkheid">knap</a> beschouwd, al liet geen van de contemporaine <a href="/wiki/Troubadour" title="Troubadour">troubadours</a> die haar knap noemen verwijzingen na over hoe ze eruitzag. Het contemporaine <a href="/wiki/Schoonheidsideaal" title="Schoonheidsideaal">schoonheidsideaal</a> verkoos blonde haren en blauwe ogen; een muurschildering in de Sint-Radegondekerk in <a href="/wiki/Chinon_(gemeente)" title="Chinon (gemeente)">Chinon</a>, die nog tijdens haar leven werd geschilderd en met grote zekerheid haar voorstelt, toont een vrouw met <a href="/wiki/Rood_haar" title="Rood haar">rossig</a>-<a href="/wiki/Bruin_haar" title="Bruin haar">bruin haar</a>. Daarnaast vermelden bronnen haar <a href="/wiki/Intelligentie" title="Intelligentie">intelligentie</a>, gevatheid en openhartigheid, wat tijdgenoten aantrekkelijk vonden.<a href="#cite_note-17">[17]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dood_van_haar_vader">Dood van haar vader</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Dood van haar vader" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Dood van haar vader">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ludvik6_uprava.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Ludvik6_uprava.jpg/150px-Ludvik6_uprava.jpg" decoding="async" width="150" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Ludvik6_uprava.jpg/225px-Ludvik6_uprava.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Ludvik6_uprava.jpg 2x" data-file-width="275" data-file-height="610" /></a><figcaption>Lodewijk VI van Frankrijk in een voorstelling uit de 14e eeuw.</figcaption></figure> De regering van Eleonora's vader was kort en werd geplaagd door conflicten met vazallen. Willem X steunde vanaf 1130 aanvankelijk de <a href="/wiki/Tegenpaus_Anacletus_II" title="Tegenpaus Anacletus II">tegenpaus Anacletus II</a> en schaarde zich pas in 1135 onder invloed van de kloosterhervormer <a href="/wiki/Bernardus_van_Clairvaux" title="Bernardus van Clairvaux">Bernardus van Clairvaux</a> achter <a href="/wiki/Paus_Innocentius_II" title="Paus Innocentius II">paus Innocentius II</a>. Het huwelijksplan van de weduwnaar met de dochter van <a href="/wiki/Burggraaf" title="Burggraaf">burggraaf</a> <a href="/w/index.php?title=Adh%C3%A9mar_van_Limoges&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adhémar van Limoges (de pagina bestaat niet)">Adhémar van Limoges</a>, die zijn invloed in <a href="/wiki/Limousin" title="Limousin">Limousin</a> had versterkt, mislukte door een intrige van zijn vazallen die zich al meer dan een eeuw tegen de Aquitaanse heerschappij over hun landstreek verzetten. Graaf <a href="/wiki/Willem_VI_van_Angoul%C3%AAme" title="Willem VI van Angoulême">Willem VI van Angoulême</a> ontvoerde de jonge vrouw en trouwde met haar. De gevreesde strafexpeditie van Willem tegen de graaf van Angoulême bleef uit en de hertog van Aquitanië sloot zich in plaats daarvan in september 1136 aan bij een veldtocht van zijn noordelijke buurman <a href="/wiki/Godfried_V_van_Anjou" title="Godfried V van Anjou">Godfried V van Anjou</a> tegen Normandië.<a href="#cite_note-18">[18]</a> Het was ofwel een voorval tijdens deze korte veldtocht ofwel zijn ontmoeting met Bernardus van Clairvaux die Willem ertoe deed besluiten om naar <a href="/wiki/Santiago_de_Compostella" title="Santiago de Compostella">Santiago de Compostella</a> op <a href="/wiki/Bedevaart" title="Bedevaart">bedevaart</a> te trekken teneinde boete te doen voor zijn zonden.<a href="#cite_note-19">[19]</a> Voor zijn vertrek liet hij zijn vazallen zweren de erfaanspraken van Eleonora te eerbiedigen. Tegelijkertijd plaatste hij zijn dochter onder de hoede van zijn leenheer, koning <a href="/wiki/Lodewijk_VI_van_Frankrijk" title="Lodewijk VI van Frankrijk">Lodewijk VI van Frankrijk</a>.<a href="#cite_note-20">[20]</a> Zijn beide dochters begeleidden hun vader tot aan Bordeaux, waar hij hen vermoedelijk onder de hoede van de aartsbisschop achterliet. Willem stierf op <a href="/wiki/Goede_Vrijdag" title="Goede Vrijdag">Goede Vrijdag</a>, 9 april 1137, net voordat hij Santiago de Compostella zou hebben bereikt.<a href="#cite_note-21">[21]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eleonora's_erfenis">Eleonora's erfenis</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Eleonora's erfenis" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Eleonora's erfenis">brontekst bewerken</a>]</div> Abt <a href="/wiki/Suger_van_Saint-Denis" title="Suger van Saint-Denis">Suger van Saint-Denis</a>, de invloedrijke raadsman van de Franse koning, beweerde dat Willem bij testament niet enkel Eleonora onder de voogdij van de koning had geplaatst, maar hem ook had gevraagd om voor haar een echtgenoot te vinden. Lodewijk zou daarop hebben besloten zijn troonopvolger met Eleonora te doen trouwen.<a href="#cite_note-22">[22]</a> Deze eigentijdse getuigenis verhult echter de ware motieven: het voorval bood Lodewijk VI de gelegenheid om een al te onafhankelijk leen van Frankrijk weer nauwer met de kroon te verbinden.<a href="#cite_note-23">[23]</a> Het Franse <a href="/wiki/Kroondomein" title="Kroondomein">kroondomein</a> was begin 1137 in feite beperkt tot <a href="/wiki/%C3%8Ele-de-France" title="Île-de-France">Île-de-France</a>, <a href="/wiki/Orl%C3%A9ans" title="Orléans">Orléans</a> en een deel van <a href="/wiki/Berry_(provincie)" title="Berry (provincie)">Berry</a>.<a href="#cite_note-24">[24]</a> Door een huwelijk tussen de troonopvolger en Eleonora zou de rechtstreekse invloed van de Franse kroon ook de uitgestrekte en rijke landerijen in Midden- en Zuid-Frankrijk behelzen. Volgens de schaarse getuigenissen over recht en gezag was het <a href="/wiki/Leenstelsel_(bestuursvorm)" title="Leenstelsel (bestuursvorm)">leenwezen</a> in deze gebieden echter complex; het bleef onduidelijk in welke mate de Franse kroon haar gezag als opperleenheer zou kunnen doen gelden. Een huwelijk met de erfgename van het hertogdom Aquitanië betekende echter in ieder geval een aanspraak op het gebied aan de overkant van de Loire, waar de Franse kroon sinds de 10e eeuw geen eigen domeinen meer had bezeten.<a href="#cite_note-25">[25]</a> Daarnaast maakte Eleonora ook aanspraken op het <a href="/wiki/Graafschap_Toulouse" title="Graafschap Toulouse">graafschap Toulouse</a>.<a href="#cite_note-Laube_1984_34-26">[26]</a> Al deze gebieden zouden evenwel niet tot het kroondomein worden gerekend. Wel zou een zoon uit dit huwelijk tegelijkertijd Frans troonopvolger én erfgenaam van deze gebieden zijn.<a href="#cite_note-27">[27]</a> Er zijn indirecte aanwijzingen voor het grote belang dat het Franse hof hechtte aan de huwelijkssluiting tussen de troonopvolger en de Aquitaanse erfdochter. Eleonora bevond zich na de dood van haar vader meer dan waarschijnlijk onder de hoede van de aartsbisschop van Bordeaux, wiens bescherming garandeerde dat ze niet door een Aquitaans vazal werd ontvoerd en tot een huwelijk gedwongen. Aan het aartsbisdom Bordeaux werd nog in juni 1137 het privilege toegekend om zijn prelaten in een canonieke verkiezing zelf aan te duiden én geen leenhulde of eed van trouw tegenover de Franse troon meer te moeten afleggen. Tegelijkertijd werden alle reeds bestaande grondbezittingen en privileges van het aartsbisdom bevestigd. Daniela Laube heeft de theorie geopperd dat de aartsbisschop van Bordeaux deze privileges ontving als tegenprestatie voor zijn bescherming van de hertogsdochter.<a href="#cite_note-28">[28]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Huwelijk_met_Lodewijk_VII">Huwelijk met Lodewijk VII</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Huwelijk met Lodewijk VII" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Huwelijk met Lodewijk VII">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Louis_vii_and_alienor.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Louis_vii_and_alienor.jpg/260px-Louis_vii_and_alienor.jpg" decoding="async" width="260" height="278" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Louis_vii_and_alienor.jpg/390px-Louis_vii_and_alienor.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/28/Louis_vii_and_alienor.jpg 2x" data-file-width="421" data-file-height="450" /></a><figcaption>Linkse scène: huwelijk tussen Eleonora en Lodewijk VII van Frankrijk, rechtse scène: Lodewijk VII trekt op kruistocht (miniatuur uit een 14e-eeuwse manuscript).</figcaption></figure> Eleonora's voorbestemde echtgenoot, Lodewijk, was de tweede zoon van de Franse koning. Hij was oorspronkelijk voorbestemd voor een kerkelijke carrière en werd daarom aan de <a href="/wiki/Abdij_van_Saint-Denis" title="Abdij van Saint-Denis">abdij van Saint-Denis</a> opgevoed. Het was pas nadat zijn oudere broer <a href="/wiki/Filips_van_Frankrijk_(1116-1131)" title="Filips van Frankrijk (1116-1131)">Filips</a> in oktober 1131 bij een val van zijn paard om het leven was gekomen, dat zijn vader hem uit het klooster liet terughalen naar het Franse hof. Hoewel hij sedertdien in alle <a href="/wiki/Ridder_(ruiter)" title="Ridder (ruiter)">ridderlijke</a> kunsten werd onderwezen en door zijn vader in regeringszaken betrokken, werd de 17-jarige Lodewijk gekenmerkt door een diepe gelovigheid en terughoudende bescheidenheid.<a href="#cite_note-29">[29]</a> Eleonora en Lodewijk traden op 25 juli 1137 in de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Bordeaux" title="Kathedraal van Bordeaux">kathedraal van Bordeaux</a> in het huwelijk en namen onmiddellijk na de trouw als hertog en hertogin van Aquitanië de leenhulde en eed van trouw in ontvangst van hun Aquitaanse vazallen. Kort daarop bereikte hen het bericht dat Lodewijk VI was overleden. Op 8 augustus 1137 werd Lodewijk VII gekroond, waarmee hij heerser werd over het Franse koninkrijk en Eleonora koningin, zij heerste over het graafschap Poitou en hertogdom Aquitanië, waar Lodewijk VI als haar echtgenoot meeregeerde de <a href="/wiki/Iure_uxoris" title="Iure uxoris">iure uxoris</a>.<a href="#cite_note-30">[30]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Vase_de_cristal_d%27Ali%C3%A9nor.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Vase_de_cristal_d%27Ali%C3%A9nor.jpg/260px-Vase_de_cristal_d%27Ali%C3%A9nor.jpg" decoding="async" width="260" height="417" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Vase_de_cristal_d%27Ali%C3%A9nor.jpg/390px-Vase_de_cristal_d%27Ali%C3%A9nor.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Vase_de_cristal_d%27Ali%C3%A9nor.jpg/520px-Vase_de_cristal_d%27Ali%C3%A9nor.jpg 2x" data-file-width="1711" data-file-height="2741" /></a><figcaption>Vaas van Eleonora in het Louvre (inventarisnummer MR 340).</figcaption></figure> Eleonora bracht niet alleen haar erflanden met zich mee als <a href="/wiki/Bruidsschat" title="Bruidsschat">bruidsschatten</a>, maar zou ook een kristallen vaas, gemaakt uit <a href="/wiki/Kwarts" title="Kwarts">kwarts</a>, hebben meegebracht die haar grootvader Willem IX zou hebben verworven van een zekere Mitadolus (waarschijnlijk de heerser van de <a href="/wiki/Taifa_Zaragoza" title="Taifa Zaragoza">Taifa Zaragoza</a>, <a href="/w/index.php?title=Abd_al-Malik_Imad_ad-Dawla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd al-Malik Imad ad-Dawla (de pagina bestaat niet)">Abd al-Malik Imad ad-Dawla</a><a href="#cite_note-31">[31]</a>). Een door abt <a href="/wiki/Suger_van_Saint-Denis" title="Suger van Saint-Denis">Suger van Saint-Denis</a> in het Latijn opgestelde inscriptie op de edelmetalen omvatting luidt in vertaling als volgt: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r58633982">.mw-parser-output .cquote{margin:1.5em 0;padding:0 50px;display:table;position:relative;border-left:none}.mw-parser-output .cquote>:nth-last-child(2){margin-bottom:0}.mw-parser-output .cquote-cite{position:relative;margin:20px -40px 0;text-align:right;font-size:90%}.mw-parser-output .cquote-cite-leeg{margin-top:0}.mw-parser-output .cquote>:first-child::before,.mw-parser-output .cquote-cite::after{color:#B2B7F2;font-size:42px;font-family:"Times New Roman",Times,serif;font-weight:bold;position:absolute}.mw-parser-output .cquote>:first-child::before{content:"“";left:10px;top:-19px}.mw-parser-output .cquote-cite::after{content:"”";right:0;top:-53px;height:0}.mw-parser-output .cquote-cite-leeg::after{top:-33px}</style> <blockquote class="cquote"> Als bruid gaf Eleonora deze vaas aan koning Lodewijk, Mitadolus aan haar grootvader, de koning aan mij, en Suger aan de Heiligen.<a href="#cite_note-32">[32]</a> <div class="cquote-cite cquote-cite-leeg"></div> </blockquote> De vaas werd – zoals uit de inscriptie kan worden afgeleid – door koning Lodewijk VII aan Suger geschonken, die hem op zijn beurt aan de <a href="/wiki/Abdij_van_Saint-Denis" title="Abdij van Saint-Denis">abdij van Saint-Denis</a> schonk. De vaas vormt een van de topstukken van het museum het <a href="/wiki/Louvre" title="Louvre">Louvre</a> in Parijs. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Aan_het_Franse_koninklijke_hof">Aan het Franse koninklijke hof</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Aan het Franse koninklijke hof" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Aan het Franse koninklijke hof">brontekst bewerken</a>]</div> Het <a href="/w/index.php?title=Palais_de_la_Cit%C3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Palais de la Cité (de pagina bestaat niet)">Palais de la Cité</a>, de residentie van de <a href="/wiki/Huis_Capet" title="Huis Capet">Capetingische koningen</a> in Parijs, was vergeleken met de residenties waarin Eleonora was opgegroeid maar eenvoudig.<a href="#cite_note-33">[33]</a> Blijkbaar was Eleonora ontevreden over haar onderkomen, want reeds in de winter van 1137 gaf Lodewijk de opdracht de vertrekken van de koningin te "moderniseren" en vergroten. Er zijn ook bronnen die erop wijzen dat Eleonora poogde het leven aan het Franse hof om te vormen overeenkomstig de <a href="/w/index.php?title=Hoofse_cultuur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoofse cultuur (de pagina bestaat niet)">hoofse cultuur</a> die ze gewoon was. Ze voerde het gebruik van <a href="/wiki/Tafelkleed" title="Tafelkleed">tafelkleden</a> en <a href="/wiki/Servet_(tafelgerei)" title="Servet (tafelgerei)">servetten</a> in, zoals gebruikelijk was in het zuiden, en de <a href="/wiki/Page_(jongen)" title="Page (jongen)">pages</a> werden opgedragen hun handen te wassen alvorens ze de maaltijden serveerden.<a href="#cite_note-Meade_1991_45-34">[34]</a> Ze liet de <a href="/wiki/Cantor_(religie)" title="Cantor (religie)">cantor</a> van de koninklijke kapel Saint Nicholas ontslaan en verving hem door iemand die beter in staat was om het koor van de kapel te onderrichten.<a href="#cite_note-35">[35]</a> Zijzelf en haar gevolg stootten vaak op weerstand; de oudgediende Capetingische hovelingen zagen de <a href="/wiki/Kliek" title="Kliek">clique</a> rond de jonge koningin wellicht als een bedreiging voor hun invloed.<a href="#cite_note-36">[36]</a> Een gedetailleerde beschrijving van de elegante kleding van haar en haar hofdames is ons bij wijze van voorbeeld overgeleverd, terwijl <a href="/wiki/Bernardus_van_Clairvaux" title="Bernardus van Clairvaux">Bernardus van Clairvaux</a> deze scherp veroordeelde als overdreven luxe.<a href="#cite_note-37">[37]</a> Haar publieke rol bleef tijdens de eerste tien jaar van haar huwelijk beperkt tot een ceremoniële rol. Slechts enkele decreten van Lodewijk dragen ook haar naam. Haar beperkte politieke invloed onderscheidt zich van die van haar schoonmoeder en andere Franse koninginnen vóór haar en is met grote zekerheid terug te voeren op Lodewijks raadsmannen, die Eleonora's invloed zullen hebben getracht in te perken.<a href="#cite_note-38">[38]</a> Lodewijk leidde ook tijdens zijn huwelijk een leven dat sterk door zijn jeugd als monnik was gevormd. Meestal terughoudend en bescheiden gekleed, wijdde hij het grootste deel van zijn dag aan <a href="/wiki/Gebed" title="Gebed">gebed</a>, assisteerde bij de <a href="/wiki/Mis" title="Mis">mis</a> en nam vrijdags slechts water en brood tot zich.<a href="#cite_note-Meade_1991_45-34">[34]</a> Op politiek vlak zette hij het werk van zijn vader voort. Hij trachtte het kroondomein te consolideren en uit te breiden en wilde de invloed van zijn vazallen onder controle te houden. Hij probeerde daarenboven het bestuur van het Franse koninkrijk efficiënter in te richten. Aan zijn persoonlijke integriteit twijfelden maar weinigen en hij verwierf zich in de loop van zijn leven de reputatie het <a href="/wiki/Ridder_(ruiter)#Ridderlijkheid_en_ethos" title="Ridder (ruiter)">ridderlijke ideaal</a> te benaderen.<a href="#cite_note-39">[39]</a> De belangrijkste raadsman in zijn vroegere regeringsperiode was de ascetisch levende abt Suger, die reeds zijn vader had gediend en onder invloed van Bernardus van Clairvaux alle luxe van het hof had afgezworen.<a href="#cite_note-40">[40]</a> Passages over het jaar 1149 bij contemporaine kroniekschrijvers, zoals bij <a href="/wiki/Johannes_van_Salisbury" title="Johannes van Salisbury">Johannes van Salisbury</a>, getuigen van een diepe genegenheid van Lodewijk voor zijn vrouw. Het is echter vrij zeker dat Lodewijk en Eleonora slechts zelden het huwelijksbed met elkander deelden. De kerkelijke leer verbood <a href="/wiki/Geslachtsgemeenschap" title="Geslachtsgemeenschap">geslachtsgemeenschap</a> op zon- en talrijke feestdagen zoals tijdens de Vastenperiode en vermoedelijk hield de diepgelovige Lodewijk zich strikt aan deze voorschriften. Eleonora had in het eerste of tweede jaar van haar huwelijk een <a href="/wiki/Miskraam" title="Miskraam">miskraam</a> en een verdere <a href="/wiki/Zwangerschap" title="Zwangerschap">zwangerschap</a> bleef daarna lang uit.<a href="#cite_note-41">[41]</a> Pas in de loop van 1145 bracht Eleonora voor het eerst een levensvatbaar kind ter wereld. Het was echter niet de verhoopte zoon. Het meisje werd onder de naam <a href="/wiki/Maria_van_Frankrijk_(1145-1198)" title="Maria van Frankrijk (1145-1198)">Maria</a> gedoopt. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mislukte_plannen">Mislukte plannen</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Mislukte plannen" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Mislukte plannen">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bernhard_von_Clairvaux_(Initiale-B).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c8/Bernhard_von_Clairvaux_%28Initiale-B%29.jpg" decoding="async" width="208" height="250" class="mw-file-element" data-file-width="208" data-file-height="250" /></a><figcaption>Bernardus van Clairvaux (voorstelling uit een 13e-eeuws manuscript van de Legenda Aurea (ca. 1267-1276), Keble MS 49, fol 162r).</figcaption></figure> In 1141 ondernam Lodewijk een eerste veldtocht om het graafschap Toulouse te heroveren, dat reeds twintig jaar door <a href="/wiki/Alfons_Jordaan_van_Toulouse" title="Alfons Jordaan van Toulouse">Alfons Jordaan van Toulouse</a> werd geregeerd en waarop Eleonora aanspraak maakte. Lodewijk bleek tijdens deze veldtocht geen bekwaam veldheer te zijn. De gewaarschuwde Alfons Jordaan liet Toulouse in afwachting van het Franse leger versterken en aangezien Lodewijk geen toereikende <a href="/wiki/Belegeringswapen" title="Belegeringswapen">belegeringswapens</a> had meegebracht, moest de Franse koning zijn veldtocht afbreken zonder resultaat.<a href="#cite_note-42">[42]</a> Lodewijk bleek ook politiek onhandig te zijn bij de benoeming van de aartsbisschop <a href="/wiki/Bourges" title="Bourges">Bourges</a>. De door <a href="/wiki/Paus_Innocentius_II" title="Paus Innocentius II">paus Innocentius II</a> benoemde <a href="/w/index.php?title=Pierre_de_La_Ch%C3%A2tre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pierre de La Châtre (de pagina bestaat niet)">Pierre de La Châtre</a> weigerde Lodewijk de intocht in Bourges en toen de paus aan de konings ministers vroeg om hun heer ervan te weerhouden zich verder zo dwaas als een schooljongen te gedragen,<a href="#cite_note-w40-43">[43]</a> legde Lodewijk een <a href="/wiki/Eed" title="Eed">eed</a> af dat de aangeduide aartsbisschop Bourges niet zou betreden zolang hij leefde. Paus Innocentius II <a href="/wiki/Excommunicatie" title="Excommunicatie">excommuniceerde</a> daarop Lodewijk.<a href="#cite_note-w40-43">[43]</a> Deze excommunicatie was voor zowel de diepgelovige Lodewijk als de burgers van zijn residentiesteden een zware straf. In geen enkele stad of burcht waarin hij resideerde, mochten klokken worden geluid, kerkdiensten of kerkelijke begrafenissen of dopen plaatsvinden of huwelijken worden gesloten.<a href="#cite_note-44">[44]</a> Welk aandeel Eleonora in deze affaire had, is niet duidelijk. Afdoend is het feit dat paus Innocentius II vermoedde dat Eleonora Lodewijk tot deze houding zou hebben gedreven.<a href="#cite_note-w39-45">[45]</a> In het huishouden van Eleonora leefde ook haar jongere zus Petronilla. De 16-jarige Petronilla begon in de zomer van 1141 een affaire met de 35 jaar oudere <a href="/w/index.php?title=Raoul_de_Vermandois&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raoul de Vermandois (de pagina bestaat niet)">Raoul de Vermandois</a>, die met familie van <a href="/wiki/Theobald_IV_van_Blois" title="Theobald IV van Blois">Theobald IV van Blois</a> was getrouwd.<a href="#cite_note-w39-45">[45]</a> In de winter van 1141/1142 vond Lodewijk drie bisschoppen die bereid waren om Raoul de Vermandois' huwelijk op te heffen en hem met Petronilla te laten trouwen.<a href="#cite_note-46">[46]</a> Theobald van Blois nam niet alleen zijn verwante en haar kinderen in zijn huishouden op, maar tekende bij paus Innocentius II ook protest aan tegen Lodewijks inmenging in een aangelegenheid waarover alleen de Kerk een uitspraak kon doen.<a href="#cite_note-w40-43">[43]</a> Theobald vond steun bij Bernardus van Clairvaux, die zich tegenover paus Innocentius II gechoqueerd toonde over het tegen het huis Blois-Champagne gepleegde misdrijf en wees op het sacrament van het huwelijk.<a href="#cite_note-w40-43">[43]</a> Tijdens een op vraag van paus Innocentius II in juni 1142 georganiseerd <a href="/wiki/Concilie" title="Concilie">concilie</a> excommuniceerde de pauselijke legaat, kardinaal Yves, een van de drie bisschoppen die het huwelijk hadden ontbonden, onthief hij de twee andere uit hun ambt en beval hij Raoul de Vermandois naar zijn echtgenote terug te keren. Toen Raoul dit weigerde, werden hij en Petronilla geëxcommuniceerd en werd hun grondgebied onder <a href="/wiki/Interdict" title="Interdict">interdict</a> geplaatst. Lodewijk weigerde de beslissing van de pauselijke legaat te erkennen. Hij interpreteerde ze als een aanval op zijn koninklijke autoriteit en begon een veldtocht tegen Theobald, die hij verantwoordelijk hield voor de hele affaire.<a href="#cite_note-47">[47]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Krijgstocht_in_Champagne">Krijgstocht in Champagne</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Krijgstocht in Champagne" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Krijgstocht in Champagne">brontekst bewerken</a>]</div> De vete tussen Lodewijk en Theobald duurde tot 1144. Ze werd bijgelegd door de bemiddeling van abt Suger en Bernardus van Clairvaux. <a href="/wiki/Champagne_(provincie)" title="Champagne (provincie)">Champagne</a> werd tijdens deze oorlog grotendeels verwoest.<a href="#cite_note-Laube_1984_34-26">[26]</a> Bepalend voor Lodewijks verdere beslissingen was de catastrofe van <a href="/wiki/Vitry-le-Fran%C3%A7ois" title="Vitry-le-François">Vitry-le-François</a>: soldaten van Lodewijk vielen de stad binnen, plunderden ze en zetten huizen in brand. Een deel van de bevolking – volgens de kronieken tussen de 1000 en 1500 mensen – zocht in de kathedraal bescherming tegen de marodeurs. De <a href="/wiki/Stadsbrand" title="Stadsbrand">stadsbrand</a> sloeg echter over op het dak van de kathedraal, die instortte en de vluchtelingen begroef. Lodewijk, die vanaf een heuvel getuige zou zijn geweest van deze catastrofe, had weliswaar niet de plundering van de stad bevolen, maar voelde zich verantwoordelijk voor de dood van deze mensen.<a href="#cite_note-48">[48]</a> Tot de uitgesproken critici van de krijgstocht in Champagne behoorde Bernardus van Clairvaux, die in talrijke brieven de Franse koning ervoor waarschuwde dat hij hierdoor zijn zielenheil op het spel zette en de toorn Gods over zich zou afroepen. Bernardus waarschuwde Lodewijk ook voor misleidende adviseurs en ging zelfs zover deze als vijanden van de Franse kroon te bestempelen. Omdat zowel abt Suger alsook andere raadsmannen Lodewijk hadden aangeraden niet aan een krijgstocht in Champagne te beginnen, lijkt het erop dat Bernardus' harde bewoordingen op Eleonora, Eleonora's zus Petronilla en Raoul de Vermandois betrekking hadden.<a href="#cite_note-w43-49">[49]</a> Bij een directe confrontatie viel Bernardus Lodewijk verbaal zo heftig aan dat Lodewijk door zulke grote schuldgevoelens werd overweldigd dat zijn artsen voor zijn leven vreesden.<a href="#cite_note-w43-49">[49]</a> De opvolger van paus Innocentius II, <a href="/wiki/Paus_Celestinus_II" title="Paus Celestinus II">paus Celestinus II</a>, hief weliswaar de excommunicatie van Lodewijk op, maar de catastrofe van Vitry en de confrontatie met Bernardus bleven Lodewijk achtervolgen. Hij nam opnieuw de <a href="/wiki/Tonsuur" title="Tonsuur">tonsuur</a> (de kruinschering van monniken) aan, begon eenvoudige kleding in monniksgrauwe kleuren te dragen, vastte drie dagen in de week en bracht meerdere uren per dag in gebed door om God om vergiffenis te bidden.<a href="#cite_note-50">[50]</a> Het onbedachte politieke optreden van Lodewijk tijdens de eerste jaren van zijn huwelijk staat in schril contrast met zijn latere wijze en rustige uitoefening van de macht. In de literatuur wordt zijn gedrag vaak aan de invloed van Eleonora toegeschreven, hoewel hier geen echt bewijs voor is.<a href="#cite_note-Laube_1984_34-26">[26]</a> Een dergelijke invloed van Eleonora werd ook door de Vita prima van Bernardus van Clairvaux verondersteld. Daarin zinspeelde hij erop dat Eleonora in de weg stond van Bernardus' streven naar vrede en dat vrede pas mogelijk was nadat ze was bijgedraaid.<a href="#cite_note-51">[51]</a> De geschillen over het huwelijk van Eleonora's jongere zus Petronilla en de daaropvolgende veldtocht in Champagne leidden er voor het eerst toe dat de rechtmatigheid van het huwelijk van Eleonora en Lodewijk ter sprake werd gebracht. De <a href="/wiki/Bisdom_Laon" title="Bisdom Laon">bisschop van Laon</a> was de eerste om op de nauwe verwantschapsgraad tussen beiden echtelieden te wijzen. Bernardus zou in zijn confrontaties met Lodewijk tweemaal de kwestie oprakelen waarom Lodewijk wegens te nauwe bloedverwantschap de ontbinding van het eerste huwelijk van zijn <a href="/wiki/Seneschalk" title="Seneschalk">seneschalk</a> nastreefde, terwijl hijzelf niet minder nauw verwant was met zijn eigen echtgenote Eleonora.<a href="#cite_note-52">[52]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kruistocht">Kruistocht</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Kruistocht" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Kruistocht">brontekst bewerken</a>]</div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /> Zie <a href="/wiki/Tweede_Kruistocht" title="Tweede Kruistocht">Tweede Kruistocht</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Oproep">Oproep</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Oproep" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Oproep">brontekst bewerken</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:LouisVIIatVezelay.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/LouisVIIatVezelay.jpg/300px-LouisVIIatVezelay.jpg" decoding="async" width="300" height="264" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/LouisVIIatVezelay.jpg/450px-LouisVIIatVezelay.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/LouisVIIatVezelay.jpg/600px-LouisVIIatVezelay.jpg 2x" data-file-width="613" data-file-height="539" /></a><figcaption>Lodewijk VII neemt in aanwezigheid van Bernardus van Clairvaux het kruis in Vézelay op (handschriftverluchting van <a href="/wiki/Jean_Colombe" title="Jean Colombe">Jean Colombe</a>, 15e eeuw).</figcaption></figure> In 1144 veroverde <a href="/wiki/Emir" title="Emir">emir</a> <a href="/wiki/Zengi" title="Zengi">Imad ad-Din Zengi</a> het <a href="/wiki/Graafschap_Edessa" title="Graafschap Edessa">graafschap Edessa</a>, een van de vier oorspronkelijke <a href="/wiki/Kruisvaardersstaten" title="Kruisvaardersstaten">kruisvaardersstaten</a>. Het bericht over deze herovering zorgde in christelijk Europa voor bezorgdheid, omdat het duidelijk maakte hoezeer de tijdens de <a href="/wiki/Eerste_Kruistocht" title="Eerste Kruistocht">Eerste Kruistocht</a> veroverde gebieden werden bedreigd. Op 1 december 1145 vaardigde <a href="/wiki/Paus_Eugenius_III" title="Paus Eugenius III">paus Eugenius III</a> een <a href="/wiki/Bul_(document)" title="Bul (document)">bul</a> uit waarin hij koning Lodewijk en alle christenen van Frankrijk opriep hun geloofsgenoten in het Heilige Land ter hulp te komen. Een gelijkaardige bul werd gericht aan de Rooms-Duitse koning <a href="/wiki/Koenraad_III_(rooms-koning)" title="Koenraad III (rooms-koning)">Koenraad III</a>. Lodewijk ging graag in op deze oproep tot kruisvaart, niet in het minste omdat hij het beschouwde als een kans om boete te doen voor de catastrofe van Vitry en zijn gehavende reputatie op te poetsen.<a href="#cite_note-53">[53]</a> Op Kerstmis 1145 verkondigde hij tijdens een bijeenkomst van het hof dat hij het plan had opgevat Edessa op de moslims te heroveren.<a href="#cite_note-54">[54]</a> Tot de groep, die tegen een dergelijke kruistocht was gekant, behoorde onder andere abt Suger, die Lodewijk vermaande dat hij God beter zou dienen als hij in Frankrijk bleef. Wat bijdroeg tot diens bezorgdheid was het feit dat Eleonora had verklaard dat zij haar man in zijn tocht naar het Heilige Land wenste te volgen.<a href="#cite_note-55">[55]</a> Ralph Turner benadrukt echter dat Suger goede politieke redenen had om Eleonora niet alleen in Frankrijk te willen achterlaten: als koningin had ze al een sterke machtspositie en indien ze het ambt van <a href="/wiki/Regent_(bestuurder)" title="Regent (bestuurder)">regentes</a> op zich zou nemen, kon ze de plaatsvervangende bevoegdheden van Suger in vraag stellen. Eleonora's deelname stond er bovendien voor garant dat edelen uit haar gebieden mee op kruistocht trokken en de kerken en de stadsbevolking hun toegezegde genereuze financiële steun aan de kruistocht zouden nakomen.<a href="#cite_note-56">[56]</a> Op paaszondag, 31 maart 1146, predikte Bernardus van Clairvaux in het open veld en riep hij de verzamelde menigte op om zich bij de kruistocht aan te sluiten. Lodewijk en Eleonora waren hierbij de eersten die het kruis opnamen. In contemporaine bronnen zijn geen aanwijzingen te vinden dat Eleonora werd bekritiseerd omwille van haar beslissing om zich bij de kruistocht aan te sluiten. Slechts vijftig jaar later insinueerden kroniekschrijvers als <a href="/wiki/Willem_van_Newburgh" title="Willem van Newburgh">Willem van Newburgh</a> dat vrouwen die op kruistocht trokken dit om andere dan spirituele redenen deden.<a href="#cite_note-w51-57">[57]</a> <a href="/wiki/Gervasius_van_Canterbury" title="Gervasius van Canterbury">Gervasius van Canterbury</a> beweerde dat Eleonora en haar dames zich na de preek van Bernardus van Clairvaux in witte, met rode kruisen versierde tunieken hadden gekleed en op witte paarden met getrokken zwaarden en wapperende baniers door de verzamelde menigte galoppeerden. Ze zouden naar degenen die nog steeds terughoudend waren om hen na te volgen, spillen van een spinnewiel hebben toegeworpen als teken van hun lafheid. De meeste historici verwerpen dit verhaal als legendarisch omdat het niet wordt bevestigd door contemporaine bronnen.<a href="#cite_note-w51-57">[57]</a> Toch hielden tijdgenoten die haar later leerden kennen het voor geloofwaardig. Historica Alison Weir wijst erop dat het aansluit bij Eleonora's karakter zoals het ons in de kronieken is overgeleverd.<a href="#cite_note-w51-57">[57]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mislukking">Mislukking</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Mislukking" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Mislukking">brontekst bewerken</a>]</div> Midden juni 1147 brak het kruisvaardersleger op in <a href="/wiki/Metz" title="Metz">Metz</a>. Eleonora en Lodewijk reisden apart. 's Nachts deelden de hofkapelaan <a href="/w/index.php?title=Odo_van_Deuil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Odo van Deuil (de pagina bestaat niet)">Odo van Deuil</a> en de hofambtenaar Thierry Galan een tent met de koning, terwijl Eleonora in het gezelschap van haar hofdames en vazallen reisde.<a href="#cite_note-58">[58]</a> De heenreis verliep op grootse wijze met bezoeken aan koning <a href="/wiki/G%C3%A9za_II_van_Hongarije" class="mw-redirect" title="Géza II van Hongarije">Géza II van Hongarije</a> en de Byzantijnse keizer <a href="/wiki/Manuel_I_Komnenos" title="Manuel I Komnenos">Manuel I Komnenos</a>.<a href="#cite_note-59">[59]</a> Latere kroniekschrijvers hebben Eleonora en haar edelvrouwen ervan beschuldigd zich in deze fase van de kruistocht te hebben gedragen als ware het een plezierreisje. In eigentijdse bronnen wordt het gedrag van Eleonora nauwelijks vermeld.<a href="#cite_note-w58-60">[60]</a> Ook voor de legende van een cohorte bereden en bewapende "<a href="/wiki/Amazonen" title="Amazonen">Amazones</a>" die Eleonora zou hebben begeleid is historisch niet aantoonbaar. De vermelding van dergelijke "Amazones" in het gevolg van Eleonora komt voor het eerst voor in een Griekse kroniek die de intocht van de kruisvaarders in <a href="/wiki/Constantinopel" title="Constantinopel">Constantinopel</a> beschrijft. Die kroniek werd minstens een generatie na het gebeuren neergeschreven, door auteurs uit de 19e eeuw overgenomen en door veel gelezen boeken verder verspreid.<a href="#cite_note-61">[61]</a> Het staat evenwel vast dat het grote aantal vrouwen en de bijbehorende legertros de slagkracht van het kruisvaardersleger verminderde.<a href="#cite_note-62">[62]</a> Aanvallen op de bevolking in de gebieden waar de kruisvaarders doortrokken, bewezen al in de eerste week van deze kruistocht dat Lodewijk amper in staat was om zijn bevelen onder de kruisvaarders te doen opvolgen.<a href="#cite_note-w58-60">[60]</a> Niet-opgevolgde bevelen leidden er uiteindelijk toe dat de kruisvaarders in Klein-Azië bij het oversteken van de berg Cadmus (huidige <a href="/w/index.php?title=Honaz_Da%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Honaz Dağı (de pagina bestaat niet)">Honaz Dağı</a>) door een Turks leger werden aangevallen en aanzienlijk verzwakt (<a href="/wiki/Slag_bij_de_Cadmus" title="Slag bij de Cadmus">Slag bij de Cadmus</a>).<a href="#cite_note-63">[63]</a> Bronnen voor de gebeurtenissen bij de berg Cadmus zijn de verslagen van <a href="/w/index.php?title=Odo_van_Deuil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Odo van Deuil (de pagina bestaat niet)">Odo van Deuil</a> en <a href="/wiki/Willem_van_Tyrus" title="Willem van Tyrus">Willem van Tyrus</a>. Het meest gedetailleerde verslag is afkomstig van Odo van Deuil, die als bevelhebbers van de bewapende voorhoede de Aquitaanse edelman <a href="/wiki/Godfried_I_van_Rancon" title="Godfried I van Rancon">Godfried I van Rancon</a> en de graaf van Maurienne, een oom van Lodewijk, vermeldt. Tegen het bevel van de koning in begon de voorhoede de Cadmus over te steken nog voor de hoofdmacht van het kruisvaardersleger de voet van de berg had bereikt. Vijandige strijdkrachten waren nog niet waargenomen. Willem van Tyrus vermeldt slechts Godfried van Rancon als verantwoordelijke. Eleonora wordt in geen van beide kronieken vermeld in verband met de gebeurtenis. Later geschreven verslagen over de kruistocht beweren – tegen de belangrijkste bronnen in – dat Eleonora meereisde met de voorhoede en dat zij Godfried van Rancon ertoe bracht de konings bevelen naast zich neer te leggen.<a href="#cite_note-64">[64]</a> Lodewijk wist zelf aan de dood te ontsnappen doordat hij als gewone ridder reisde en daardoor niet als koning van Frankrijk werd herkend. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Oponthoud_in_Antiochië_en_strategische_meningsverschillen">Oponthoud in Antiochië en strategische meningsverschillen</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Oponthoud in Antiochië en strategische meningsverschillen" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Oponthoud in Antiochië en strategische meningsverschillen">brontekst bewerken</a>]</div> In maart 1148 kwam Lodewijk met een tiende van het oorspronkelijke kruisvaardersleger aan in <a href="/wiki/Vorstendom_Antiochi%C3%AB" title="Vorstendom Antiochië">Antiochië</a>. <a href="/wiki/Raymond_van_Poitiers" title="Raymond van Poitiers">Raymond van Poitiers</a>, een jongere broer van hertog <a href="/wiki/Willem_X_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem X van Aquitanië">Willem X van Aquitanië</a> en oom van Eleonora, ontving hem er hartelijk.<a href="#cite_note-65">[65]</a> Raymond, die slechts zeven jaar ouder was dan Eleonora, was in 1136 getrouwd met de erfdochter van het vorstendom Antiochië, <a href="/wiki/Constance_van_Antiochi%C3%AB" title="Constance van Antiochië">Constance van Antiochië</a>, en stond sindsdien aan het hoofd van het vorstendom.<a href="#cite_note-66">[66]</a> Raymond hoopte op Lodewijks ondersteuning te kunnen rekenen bij zijn veldtochten tegen <a href="/wiki/Aleppo_(stad)" title="Aleppo (stad)">Aleppo</a> en <a href="/wiki/Hama_(stad)" title="Hama (stad)">Hama</a>, terwijl Lodewijk van plan was om zo spoedig mogelijk naar <a href="/wiki/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a> op te breken.<a href="#cite_note-67">[67]</a> Eleonora lijkt in deze aangelegenheid voor Raymond en zijn militaire plannen partij te hebben gekozen, wat tot toenemende meningsverschillen tussen de twee huwelijkspartners leidde. Toen Lodewijk het vertrek voorbereidde, drukte Eleonora de wens uit om in Antiochië achter te blijven met haar Aquitaans vazallen.<a href="#cite_note-68">[68]</a> Het verslag van Johannes van Salisbury geldt als een betrouwbare, contemporaine bron voor de gebeurtenissen in Antiochië in 1148.<a href="#cite_note-69">[69]</a> Hij omschrijft het voorval in detail: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r58633982"> <blockquote class="cquote"> Anno vero gratie 1149 venerat christianissimus rex Francorum fractis in Oriente viribus Antiochiam, ibique a principe Reimundo fratre Guillermi, bone memorie comitis Pictavensis, honorifice receptus est. Erat enim regine patruus, et regi fidem, amorem et reverentiam debebat ex multis causis. Sed dum ibi morarentur ad naufragi exercitus reliquias consolandas, fovendas et reparandas, familiaritas principis ad reginam et assidua fere sine intermissione colloquia regi suspitionem dederunt. Que quidem ex eo magis invaluit, quod regina ibi voluit remanere rege preparante recessum, eamque princeps studuit retinere, si pace regis fieri potuisset. Cum vero rex eam inde properaret avellere, ipsa parentele mencionem faciens, dixit illicitum esse ut diutius commanerent, quia inter eos cognatio in quarto gradu vertebatur et quinto. In het jaar des Heren 1149 was de meest christelijke koning van de Franken met gebroken manschappen in het oosten naar Antiochië gekomen, en werd daar door prins <a href="/wiki/Raymond_van_Poitiers" title="Raymond van Poitiers">Raymond</a>, broer van <a href="/wiki/Willem_X_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem X van Aquitanië">Willem</a>, de overleden graaf van Poitiers, met alle eer ontvangen. Hij was immers een oom van de koningin, en was de koning wegens meerdere redenen trouw, liefde en eerbied verschuldigd. Maar terwijl ze zich daar zouden ophouden voor de overlevenden van het verslagen leger die moesten worden getroost, geheeld en hersteld, hebben de familiariteit van de prins tegenover de koningin en de haast aanhoudende, zonder onderbreking gevoerde onderonsjes de argwaan van de koning gewekt. En dit werd door dit (feit) zelfs zeer versterkt, dat de koningin daar wenste achter te blijven terwijl de koning de terugtocht voorbereidde, en de prins zich inspande om haar te doen blijven, als hij in staat zou zijn geweest om de toestemming van de koning te krijgen. Toen echter de koning zich zou hebben gehaast om haar weg te rukken, heeft zijzelf melding makend van hun verwantschap gezegd dat het niet toegestaan is dat ze langdurig zouden samenwonen, omdat tussen hen een bloedverwantschap in de vierde en vijfde (graad is). <div class="cquote-cite">— Johannes van Salisbury, Historia Pontificalis 23.<a href="#cite_note-70">[70]</a></div> </blockquote> Willem van Tyrus vermeldt in zijn Historia een mogelijk <a href="/wiki/Echtbreuk" title="Echtbreuk">overspel</a> van Eleonora met Raymond.<a href="#cite_note-71">[71]</a> De kroniekschrijver schreef zijn Historia echter vier decennia na de gebeurtenissen, toen de hertogin een slechte reputatie bezat. Volgens Daniela Laube zou het eerder geschreven werk van Johannes van Salisbury over deze kwestie minder neutraal zijn geweest in woordkeuze indien overspel van de kant van Eleonora zou zijn bewezen geweest.<a href="#cite_note-72">[72]</a> Ralph Turner wijst er daarentegen op dat voor eigentijdse clerici als Johannes van Salisbury Eleonora's vergrijp was dat zij weigerde zich te schikken in de dienende rol van een echtgenote. Haar volharding en gebrek aan discretie hierbij waren reeds een vorm van ontrouw omdat ze hierdoor de koninklijke waardigheid van haar echtgenoot compromitteerde. Turner wijst er ook op dat de beschuldiging dat de koningin zich tegen de autoriteit van haar man had verzet en daarmee het christelijke gebod van de onderwerping van de vrouw veronachtzaamd, al gauw veranderde in een verdenking van overspel te hebben gepleegd met haar oom. Zelfs contemporaine troubadourgedichten zouden verwijzingen bevatten naar dit vermeende overspel.<a href="#cite_note-73">[73]</a> Lodewijk verliet Antiochië in het holst van de nacht en zonder zijn gastheer iets te zeggen. Hij dwong Eleonora om met hem mee naar Jeruzalem te reizen.<a href="#cite_note-74">[74]</a> Terwijl Eleonora vermoedelijk in Jeruzalem achterbleef, hield haar echtgenoot in <a href="/wiki/Akko_(stad)" title="Akko (stad)">Akko</a> een vergadering met de andere christelijke vorsten. Daarop werd besloten om de stad <a href="/wiki/Damascus" title="Damascus">Damascus</a> te veroveren.<a href="#cite_note-Turner_2012,_124-125-75">[75]</a> De christelijke ridders van Jeruzalem waren tegenstanders van dit plan, omdat ze altijd in vrede met Damascus hadden geleefd en er andere islamitische staten waren die wél een bedreiging vormden.<a href="#cite_note-Turner_2012,_124-125-75">[75]</a> Eleonora koos hun kant en verzette zich tegen het plan om Damascus aan te vallen, waarop ze opnieuw door Lodewijk werd gevangengezet. Lodewijk nam deel aan de <a href="/wiki/Beleg_van_Damascus" title="Beleg van Damascus">expeditie naar Damascus</a>, die volledig mislukte. Hij besloot om terug te keren naar Frankrijk. Lodewijk en Eleonora reisden op 3 april 1149 te Akko op twee <a href="/wiki/Sicili%C3%AB" title="Sicilië">Siciliaanse</a> schepen af richting <a href="/wiki/Calabri%C3%AB" title="Calabrië">Calabrië</a>, Lodewijk en zijn heren op het ene schip en Eleonora en haar dames op het andere.<a href="#cite_note-76">[76]</a> De Siciliaanse schepen werden onderweg aangevallen door een <a href="/wiki/Byzantijnse_Rijk" title="Byzantijnse Rijk">Byzantijnse</a> vloot (daar Byzantium in oorlog was met Sicilië) en daarna door een storm uiteengeslagen, waardoor de echtelieden elkaar kwijtraakten.<a href="#cite_note-77">[77]</a> Lodewijk en Eleonora waren al voor dood opgegeven toen ze los van elkaar in Zuid-Italië aankwamen.<a href="#cite_note-78">[78]</a> Op de terugreis naar Frankrijk (april 1149) slaagde <a href="/wiki/Paus_Eugenius_III" title="Paus Eugenius III">paus Eugenius III</a> er aanvankelijk in om de twee echtelieden weer met elkaar te verzoenen. Er werd verteld dat Lodewijk en Eleonora op de terugweg uit Sicilië op 9 of 10 oktober 1149 in <a href="/wiki/Tusculum_(Latium)" title="Tusculum (Latium)">Tusculum</a> de paus bezochten en toestemming vroegen om te mogen <a href="/wiki/Echtscheiding" title="Echtscheiding">scheiden</a>.<a href="#cite_note-Turner_2012,_129-79">[79]</a> Eugenius III verbood de scheiding en bevestigde mondeling en schriftelijk het koninklijke huwelijk en verbood hen ooit nog eens hun bloedverwantschap ter sprake te brengen.<a href="#cite_note-80">[80]</a> (De mate van bloedverwantschap tussen Eleonora en Lodewijk was al tijdens hun leven omstreden.<a href="#cite_note-81">[81]</a>) De verzoeningspoging was aanvankelijk succesvol: Eleonora bracht in 1150, ongeveer een jaar na de terugkeer uit Jeruzalem en vijf jaar na de geboorte van <a href="/wiki/Maria_van_Frankrijk_(1145-1198)" title="Maria van Frankrijk (1145-1198)">Maria</a>, een tweede dochter, <a href="/wiki/Adelheid_van_Blois" title="Adelheid van Blois">Adelheid</a>, ter wereld. Er werd verteld dat de paus het echtpaar, toen het avond werd, de beschikking over één kamer met één bed gaf, en dat zo de tweede dochter van Lodewijk en Eleonora zou zijn verwekt.<a href="#cite_note-Turner_2012,_129-79">[79]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Scheiding_van_Lodewijk_VII_en_huwelijk_met_Hendrik_Plantagenet">Scheiding van Lodewijk VII en huwelijk met Hendrik Plantagenet</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Scheiding van Lodewijk VII en huwelijk met Hendrik Plantagenet" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Scheiding van Lodewijk VII en huwelijk met Hendrik Plantagenet">brontekst bewerken</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:France_1154-nl.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/France_1154-nl.svg/400px-France_1154-nl.svg.png" decoding="async" width="400" height="477" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/France_1154-nl.svg/601px-France_1154-nl.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/France_1154-nl.svg/800px-France_1154-nl.svg.png 2x" data-file-width="1405" data-file-height="1675" /></a><figcaption>Frankrijk in de tweede helft van de 12e eeuw. <table width="100%"> <tbody><tr> <td width="50%"><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #b00000ff; color: transparent;border: 1px solid gray;">■ Hendriks gebieden</div> </td> <td width="50%"><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #0070f0ff; color: transparent;border: 1px solid gray;">■ Franse kroondomein</div> </td></tr> <tr> <td width="50%"><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #ff615fff; color: transparent;border: 1px solid gray;">■ Eleonora's gebieden</div> </td> <td width="50%"><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #54a9ecff; color: transparent;border: 1px solid gray;">■ Graafschap Toulouse*</div> </td></tr> <tr> <td colspan="2">* Eleonora maakte ook aanspraak op dit graafschap. </td></tr></tbody></table></figcaption></figure> Op 13 januari 1151 stierf abt Suger van Saint-Denis, die Lodewijk in belangrijke mate had aangemoedigd om aan zijn huwelijk met Eleonora vast te houden.<a href="#cite_note-82">[82]</a> Vijftien maanden later, op 21 maart 1152, werd het huwelijk tussen Eleonora en Lodewijk op het concilie van <a href="/wiki/Beaugency" title="Beaugency">Beaugency</a> in aanwezigheid van meerdere aartsbisschoppen <a href="/wiki/Nietigverklaring_van_een_kerkelijk_huwelijk" title="Nietigverklaring van een kerkelijk huwelijk">nietig verklaard</a>.<a href="#cite_note-83">[83]</a> Meerdere getuigen hadden tevoren de enge bloedverwantschap tussen beide echtelieden bevestigd, die drie jaar tevoren door <a href="/wiki/Paus_Eugenius_III" title="Paus Eugenius III">paus Eugenius III</a> was afgewezen. Aangezien er geen protest vanwege de <a href="/wiki/Romeinse_Curie" title="Romeinse Curie">curie in Rome</a> is overgeleverd, is het mogelijk dat Bernardus van Clairvaux bij de paus had gelobbyd voor de nietigverklaring.<a href="#cite_note-84">[84]</a> Mogelijk was het feit dat er na vijftien jaar huwelijk nog geen troonopvolger was geboren doorslaggevend.<a href="#cite_note-85">[85]</a> Daarop wijst ook het feit dat Lodewijks twee volgende echtgenotes, <a href="/wiki/Constance_van_Castili%C3%AB_(-1160)" title="Constance van Castilië (-1160)">Constance van Castilië</a> (die hem evenmin een zoon baarde) en <a href="/wiki/Adelheid_van_Champagne" title="Adelheid van Champagne">Adelheid van Champagne</a>, nauwer met hem verwant waren dan Eleonora.<a href="#cite_note-86">[86]</a> Lodewijk werd voogd van hun dochters Maria en Adelheid. Eleonora kreeg de gebieden terug die zij in het huwelijk had ingebracht. Door de nietigverklaring was het voor zowel Eleonora als Lodewijk mogelijk om opnieuw te trouwen. Als vazalle van Lodewijk moest Eleonora in theorie toestemming krijgen van Lodewijk om een nieuw huwelijk te mogen aangaan. De poging door zowel <a href="/wiki/Theobald_V_van_Blois" title="Theobald V van Blois">Theobald V van Blois</a> alsook door <a href="/wiki/Godfried_van_Nantes" title="Godfried van Nantes">Godfried van Anjou</a> om Eleonora op haar reis naar Poitiers gevangen te nemen en haar met geweld te dwingen te huwen, maakt echter duidelijk dat meerdere hoge edelen bereid waren een oorlog met Lodewijk te riskeren om Eleonora's erfenis voor zich te verwerven.<a href="#cite_note-87">[87]</a> Eleonora trouwde met geen van beiden, maar trad op 18 mei 1152 in de <a href="/wiki/Sint-Pieterskathedraal_van_Poitiers" class="mw-redirect" title="Sint-Pieterskathedraal van Poitiers">Sint-Pieterskathedraal van Poitiers</a> – zonder toestemming van haar ex-man en leenheer – in het huwelijk met de elf jaar jongere <a href="/wiki/Hendrik_II_van_Engeland" title="Hendrik II van Engeland">Hendrik Plantagenet</a>, <a href="/wiki/Lijst_van_graven_en_hertogen_van_Anjou" title="Lijst van graven en hertogen van Anjou">graaf van Anjou</a> en hertog van <a href="/wiki/Hertogdom_Normandi%C3%AB" title="Hertogdom Normandië">Normandië</a>.<a href="#cite_note-88">[88]</a> De bronnen geven maar weinig aanwijzingen over hoe het tot een verbintenis kwam tussen Eleonora en Hendrik. Alison Weir en Ralph Turner zijn ervan overtuigd dat de voor een snel huwelijk afdoende contacten en afspraken reeds in augustus 1151 plaatsvonden, toen Eleonora nog met Lodewijk was getrouwd en Hendrik voor onderhandelingen met Lodewijk in Parijs verbleef.<a href="#cite_note-89">[89]</a> Zowel voor Eleonora als voor Hendrik was deze verbintenis zinvol: Eleonora was na de ontbinding van het huwelijk niet enkel door geweldzame huwelijksverzoeken bedreigd, maar had ook behoefte aan een weerbare partner om haar aanspraken in haar gebieden te doen gelden. Hendrik was ook een van de weinige potentiële echtgenoten van gelijkwaardige stand die in aanmerking kwamen voor een huwelijk. Een huwelijk met Eleonora zou Hendriks middelen aanzienlijk vermeerderen, waarmee hij zijn aanspraken op de Engelse troon kon afdwingen. Met Eleonora's gebieden erbij zou Hendriks domein op het Europese continent meer dan verdubbelen: met de Aquitaanse landen uitgebreid, strekte het gebied zich uit van <a href="/wiki/Het_Kanaal" title="Het Kanaal">Het Kanaal</a> tot aan de <a href="/wiki/Pyrenee%C3%ABn" title="Pyreneeën">Pyreneeën</a>. Het omvatte hiermee de helft van het grondgebied van het huidige Frankrijk en was tienmaal zo groot als het toenmalige Franse kroondomein.<a href="#cite_note-90">[90]</a> Tegen een huwelijk met haar pleitte de mogelijke militaire reactie van Lodewijk. Daardoor zou Hendrik een deel van zijn strijdkrachten op het Europese vasteland moeten achterlaten, terwijl hij die nodig had om zijn aanspraken op de Engelse troon te doen gelden. Hendrik had bovendien nog geen erfgenamen verwekt en de intussen reeds dertigjarige Eleonora had tot dan toe slechts twee meisjes ter wereld gebracht.<a href="#cite_note-91">[91]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Huwelijk_met_Hendrik_II">Huwelijk met Hendrik II</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Huwelijk met Hendrik II" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Huwelijk met Hendrik II">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg/260px-Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg/390px-Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg/520px-Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg 2x" data-file-width="850" data-file-height="638" /></a><figcaption>Detail van een glas-in-loodraam van de <a href="/wiki/Sint-Pieterskathedraal_van_Poitiers" class="mw-redirect" title="Sint-Pieterskathedraal van Poitiers">Sint-Pieterskathedraal van Poitiers</a> (uit de 12e eeuw en vermoedelijk de enige contemporaine afbeelding van Eleonora).</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1152–1166">1152–1166</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: 1152–1166" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: 1152–1166">brontekst bewerken</a>]</div> Lodewijk weigerde aanvankelijk Hendriks aanspraken op Aquitanië te erkennen. Er waren in het <a href="/w/index.php?title=Feodale_recht&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feodale recht (de pagina bestaat niet)">feodale recht</a>, dat Hendrik door zijn huwelijk met Eleonora ondubbelzinnig met de voeten had getreden, echter geen formele bepalingen waardoor hij hem zijn territoriale bezittingen had kunnen afnemen. Toch waren er een aantal militaire en diplomatieke uitwisselingen nodig vooraleer de inmiddels eveneens hertrouwde Lodewijk in augustus 1154 officieel afstand deed van de titel van hertog van Aquitanië.<a href="#cite_note-92">[92]</a> Het jaar voordien, op 17 augustus 1153, werd <a href="/wiki/Willem_van_Poitiers" title="Willem van Poitiers">Willem</a> geboren als eerste zoon uit het huwelijk van Eleonora met Hendrik.<a href="#cite_note-93">[93]</a> Ook in 1153 erkende de Engelse koning <a href="/wiki/Stefanus_van_Engeland" title="Stefanus van Engeland">Stefanus</a> Hendrik in het <a href="/wiki/Verdrag_van_Wallingford" title="Verdrag van Wallingford">Verdrag van Wallingford</a> als zijn rechtmatige troonopvolger.<a href="#cite_note-94">[94]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Koningin_van_Engeland">Koningin van Engeland</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Koningin van Engeland" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Koningin van Engeland">brontekst bewerken</a>]</div> In oktober 1154 stierf <a href="/wiki/Stefanus_van_Engeland" title="Stefanus van Engeland">Stefanus van Engeland</a> en op 19 december 1154 werden Hendrik en Eleonora door aartsbisschop <a href="/w/index.php?title=Theobald_van_Bec&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theobald van Bec (de pagina bestaat niet)">Theobald van Canterbury</a> in <a href="/wiki/Westminster_Abbey" title="Westminster Abbey">Westminster</a> gekroond. De steun die Hendrik van de Engelse baronnen ontving was niet in de laatste plaats gebaseerd op hun verwachting dat ze hun door de jaren heen verworven vrijheden en voorrechten zouden weten te behouden onder de jonge koning Hendrik – van wie ze meenden dat hij slechts in naam koning zou zijn. Hendrik wist zijn gezag in Engeland echter af te dwingen tegen het einde van 1155.<a href="#cite_note-95">[95]</a> Uit de Pipe Rolls blijkt dat Eleonora in de eerste jaren van het huwelijk een grote vertrouwenspositie bekleedde. Ze kon bijvoorbeeld zelfstandig met betalingen uit de staatskas instemmen en in afwezigheid van haar echtgenoot oefende ze jarenlang in Engeland, waar ze het grootste deel van haar tijd woonde, het regentschap uit.<a href="#cite_note-96">[96]</a> Haar bepalingen (zogenaamde "writs"), die ze in nauwe samenwerking met Hendriks koninklijke ambtenaren uitvaardigde, hadden dezelfde rechtskracht als de bevelen van de koning zelf.<a href="#cite_note-97">[97]</a> Ralph Turner heeft in het bijzonder benadrukt dat Hendrik blijkbaar genoeg vertrouwen in Eleonora had om haar tijdens de cruciale beginjaren van zijn regering in Engeland, toen zijn heerschappij over het koninkrijk nog niet was bestendigd, daar alleen achter te laten.<a href="#cite_note-98">[98]</a> Hij droeg ook kort na zijn troonsbestijging een aantal van de traditionele <a href="/wiki/Weduwengoed" title="Weduwengoed">weduwengoederen</a> van Anglo-Normandische koninginnen aan haar over. Zo behoorden zesentwintig <a href="/wiki/Prebende" title="Prebende">prebenden</a> aan haar toe, verspreid over dertien <a href="/wiki/Graafschappen_van_Engeland" title="Graafschappen van Engeland">Engelse graafschappen</a>. Dat leverde haar zoveel inkomsten op als Engeland rijkste graven en baronnen.<a href="#cite_note-99">[99]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Huwelijksleven">Huwelijksleven</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Huwelijksleven" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Huwelijksleven">brontekst bewerken</a>]</div> Hendrik was het grootste deel van het jaar op reis door zijn gebieden. Hij zag Eleonora meestal slechts tijdens de hofdagen rond Kerstmis. Eleonora reisde in de regel hiervoor met enkele van hun kinderen af naar het Europese continent. We weten uit onze bronnen dat het paar elkaar zag tijdens de kerst van 1157 in <a href="/wiki/Woodstock_(Engeland)" title="Woodstock (Engeland)">Woodstock</a> en <a href="/wiki/Oxford_(Verenigd_Koninkrijk)" title="Oxford (Verenigd Koninkrijk)">Oxford</a>, in 1158 in <a href="/wiki/Cherbourg_(Cherbourg-en-Cotentin)" class="mw-redirect" title="Cherbourg (Cherbourg-en-Cotentin)">Cherbourg</a>, in 1159 in <a href="/wiki/Falaise_(Calvados)" title="Falaise (Calvados)">Falaise</a>, in 1161 in <a href="/wiki/Le_Mans_(stad)" title="Le Mans (stad)">Le Mans</a>, in 1162 in <a href="/wiki/Bayeux_(Frankrijk)" title="Bayeux (Frankrijk)">Bayeux</a> en 1163 in Cherbourg.<a href="#cite_note-100">[100]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_(Henry_II).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg/260px-BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg" decoding="async" width="260" height="370" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/BL_MS_Royal_14_C_VII_f.9_%28Henry_II%29.jpg 1.5x" data-file-width="344" data-file-height="490" /></a><figcaption>Hendrik II(I) (?) (voorstelling uit de 13e eeuw, <a href="/wiki/British_Library" title="British Library">British Library</a>, MS Royal 14 C VII f.9).</figcaption></figure> De eerstgeboren zoon Willem stierf in 1156,<a href="#cite_note-101">[101]</a> tot 1158 kwamen er met <a href="/wiki/Hendrik_de_Jongere" title="Hendrik de Jongere">Hendrik</a> (28 februari 1155<a href="#cite_note-102">[102]</a>), <a href="/wiki/Mathilde_Plantagenet" title="Mathilde Plantagenet">Mathilde</a> (6 januari 1156<a href="#cite_note-103">[103]</a>), <a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard</a> (8 september 1157 in Oxford<a href="#cite_note-104">[104]</a>) en <a href="/wiki/Godfried_II_van_Bretagne" title="Godfried II van Bretagne">Godfried</a> (23 september 1158<a href="#cite_note-105">[105]</a>) echter vier kinderen ter wereld. In 1158 was Lodewijk daarentegen nog steeds zonder mannelijke nakomelingen. Tijdens een ontmoeting tussen Lodewijk en Hendrik tegen het eind van 1158 sloten de beide koningen een huwelijksverdrag dat in een huwelijk tussen de Engelse troonopvolger Hendrik de Jongere en de in 1158 geboren <a href="/wiki/Margaretha_van_Frankrijk_(1158-1197)" title="Margaretha van Frankrijk (1158-1197)">Margaretha van Frankrijk</a> voorzag.<a href="#cite_note-106">[106]</a> Als Lodewijk geen mannelijke nakomelingen meer zou verwekken, konden de Plantagenets een legitieme aanspraak op de Franse troon doen gelden.<a href="#cite_note-107">[107]</a> De nog geen jaar oude Margaretha werd – zoals gebruikelijk was voor meisjes van adel – aan haar toekomstige schoonvader overgedragen voor haar opvoeding. Lodewijk stelde als enige voorwaarde dat zijn dochter niet in het huishouden van zijn ex-vrouw zou opgroeien, waarop Hendrik verklaarde haar aan zijn <a href="/wiki/Seneschalk" title="Seneschalk">seneschalk</a> te zullen toevertrouwen.<a href="#cite_note-108">[108]</a> Als Margaretha's <a href="/wiki/Bruidsschat" title="Bruidsschat">bruidsschat</a> waren de beide koningen de Normandische <a href="/wiki/Vexin" title="Vexin">Vexin</a> overeengekomen, een streek waarvan de burchten van groot belang waren voor de controle van de verkeerswegen tussen Parijs en Rouen. Gezien de leeftijd van de verloofde kinderen, had Lodewijk zeker niet verwacht dat deze bruidsschat alras zou worden opgeëist. Hendrik slaagde er echter in van <a href="/wiki/Paus_Alexander_III" title="Paus Alexander III">paus Alexander III</a> een <a href="/wiki/Dispensatie_(kerkelijk_recht)" title="Dispensatie (kerkelijk recht)">dispensatie</a> voor de trouw van beide kinderen te ontvangen, hoewel ze naar <a href="/wiki/Canoniek_recht" title="Canoniek recht">canoniek recht</a> daarvoor nog veel te jong waren. In november 1160 werden de respectievelijk twee en vijf jaar oude kinderen met elkaar getrouwd.<a href="#cite_note-109">[109]</a> De aanvankelijk goede relatie tussen beide monarchen leed verdere schade toen Hendrik in 1159 tevergeefs probeerde Eleonora's aanspraak op het <a href="/wiki/Graafschap_Toulouse" title="Graafschap Toulouse">graafschap Toulouse</a> te doen gelden.<a href="#cite_note-110">[110]</a> Het verloop van de oostelijke grens van het hertogdom van Aquitanië was omstreden en op het <a href="/wiki/Graafschap_Auvergne" title="Graafschap Auvergne">graafschap Auvergne</a> maakten niet alleen Hendrik en Eleonora, maar ook de graaf van Toulouse en de Capetingers aanspraak.<a href="#cite_note-111">[111]</a> Tot 1166 waren er echter geen grote militaire conflicten tussen Lodewijk en Hendrik. Met het oog op de verpletterende overmacht van zijn vazal concentreerde Lodewijk zich op de uitbouw van het kroondomein en een politiek van bondgenootschappen, waarvan zijn in 1165 geboren zoon <a href="/wiki/Filips_II_van_Frankrijk" title="Filips II van Frankrijk">Filips II Augustus</a> later wezenlijk zou profiteren. In 1165 en 1166 brachten Eleonora en Hendrik de kerstperiode gescheiden van elkaar door, wat sommige historici interpreteren als het begin van hun vervreemding van elkaar.<a href="#cite_note-L60-112">[112]</a> De troonopvolger Hendrik leefde bovendien niet langer onder de hoede van zijn moeder, maar kreeg een eigen huishouden en verscheen steeds meer aan zijn vaders zijde.<a href="#cite_note-L60-112">[112]</a> Na twee dochters, <a href="/wiki/Eleonora_van_Engeland_(1162-1214)" title="Eleonora van Engeland (1162-1214)">Eleonora</a> die in 1161 in het kasteel van <a href="/wiki/Domfront_(Orne)" title="Domfront (Orne)">Domfront</a><a href="#cite_note-113">[113]</a> en <a href="/wiki/Johanna_Plantagenet" title="Johanna Plantagenet">Johanna</a> die in oktober 1165 in het <a href="/wiki/Kasteel_van_Angers" title="Kasteel van Angers">kasteel van Angers</a><a href="#cite_note-114">[114]</a> ter wereld kwamen, baarde Eleonora in december 1167 een laatste kind uit haar huwelijk met Hendrik, <a href="/wiki/Jan_zonder_Land" title="Jan zonder Land">Jan</a>.<a href="#cite_note-115">[115]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opstand_van_de_zonen">Opstand van de zonen</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Opstand van de zonen" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Opstand van de zonen">brontekst bewerken</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Terugkeer_naar_Aquitanië">Terugkeer naar Aquitanië</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Terugkeer naar Aquitanië" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Terugkeer naar Aquitanië">brontekst bewerken</a>]</div> In 1167 had Hendrik zijn handen vol met het neerslaan van opstanden van zijn vazallen. Eleonora schijnt op dat moment tezamen met graaf <a href="/wiki/Patrick_van_Salisbury" title="Patrick van Salisbury">Patrick van Salisbury</a> de machtsuitoefening in Aquitanië te hebben overgenomen.<a href="#cite_note-L60-112">[112]</a> In de bronnen wordt vermeld dat er op 27 maart 1168 een overval op de Earl van Salisbury en Eleonora plaatsvond, die zich waarschijnlijk op de weg tussen Poitiers en Niort voordeed en waarbij de graaf om het leven kwam.<a href="#cite_note-116">[116]</a> <a href="/wiki/Guy_van_Lusignan" title="Guy van Lusignan">Guy van Lusignan</a> wilde Eleonora gijzelen om zijn onderhandelingspositie tegenover Hendrik te versterken, maar de koningin kon ternauwernood ontkomen.<a href="#cite_note-w177-117">[117]</a> Tijdens het gevecht zou de neef van de graaf, die de geschiedenis zou ingaan als <a href="/wiki/Willem_de_Maarschalk" title="Willem de Maarschalk">Willem de Maarschalk</a>, zich door zijn moed hebben doen opmerken.<a href="#cite_note-w177-117">[117]</a> Willem, die zelf wel was gevangengenomen door de Lusignans, zou door Eleonora worden vrijgekocht en dankzij haar voorspraak bij haar man worden aangesteld als mentor van hun oudste zoon, Hendrik de Jongere.<a href="#cite_note-w178-118">[118]</a> Volgens historica Alison Weir was het een politiek verstandige zet om Eleonora met Hendriks toestemming en onder zijn opperheerschappij het bestuur in haar geërfde gebieden, die dertig jaar lang onder vreemde heerschappij hadden gestaan, te laten uitoefenen. Tijdens haar reizen door haar gebieden nam ze onder andere de leenhulde van de Aquitaanse adel in <a href="/wiki/Niort" title="Niort">Niort</a>, <a href="/wiki/Limoges" title="Limoges">Limoges</a> en <a href="/wiki/Bayonne_(Frankrijk)" title="Bayonne (Frankrijk)">Bayonne</a> in ontvangst, herstichtte ze oude markten, moedigde ze verbannen baronnen aan om terug te keren en bevestigde ze de traditionele rechten van steden en abdijen.<a href="#cite_note-w179-119">[119]</a> Volgens <a href="/wiki/Richard_van_Devizes" title="Richard van Devizes">Richard van Devizes</a> kwam Eleonora tot het besluit om voortaan van Hendrik gescheiden te leven en voor altijd in haar geërfde gebieden te blijven. Dat moet blijken uit een brief van de <a href="/wiki/Aartsbisdom_Rouen" title="Aartsbisdom Rouen">aartsbisschop van Rouen</a>, <a href="/w/index.php?title=Rotrou_van_Warwick&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rotrou van Warwick (de pagina bestaat niet)">Rotrou van Warwick</a>.<a href="#cite_note-w179-119">[119]</a> Enkele historici betogen dat Hendriks affaire met <a href="/w/index.php?title=Rosamund_Clifford&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rosamund Clifford (de pagina bestaat niet)">Rosamund Clifford</a> de reden was voor de scheiding. Daartegen pleit echter het feit dat Eleonora tot dan toe de talrijke affaires van Hendrik, waaruit meerdere kinderen waren voortgekomen, had genegeerd. Er zijn ook aanwijzingen dat de affaire pas na Eleonora's terugkeer naar Frankrijk begon en dat ze pas publiekelijk werd opgemerkt toen Eleonora al een gevangene van haar man was.<a href="#cite_note-120">[120]</a> Weir meent dat het waarschijnlijker is dat het <a href="/wiki/Leeftijdsverschil_tussen_partners" title="Leeftijdsverschil tussen partners">leeftijdsverschil tussen beide partners</a> steeds duidelijker werd en dat ze omwille van hun beider sterke karakter niet compatibel genoeg zouden zijn geweest.<a href="#cite_note-w179-119">[119]</a> Turner wijst daarentegen op het feit dat reeds in de vroege jaren van hun huwelijk er lange periodes van scheiding tussen Eleonora en Hendrik waren. Hij argumenteert dat een verdere verklaring voor de terugkeer van Eleonora naar Aquitanië haar wens kan zijn geweest om de door haar geërfde heerschappij over Aquitanië zelf uit te oefenen en de opvolging van haar hertogdom naar eigen inzicht te regelen. Haar terugkeer valt bovendien in een periode waarin haar rol als regentes in Engeland in toenemende mate aan belang had ingeboet, nadat Hendrik een goed functionerend bestuursapparaat had opgezet. Als erfgename van een dynastie, die ouder en roemrijker was dan Hendriks Angevijnse of Normandische dynastie, wilde Eleonora bovendien niet toestaan dat Aquitanië definitief in het Rijk van de Plantagenets opging.<a href="#cite_note-121">[121]</a> Dit lijkt ook te worden bevestigd door het feit dat Eleonora in 1171 in haar decreten en bevelen formuleringen gebruikte die onderstreepten dat ze in Poitou en Aquitanië eigenmachtig regeerde en niet slechts als een vertegenwoordigster van Hendrik.<a href="#cite_note-122">[122]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Verdeling_van_Hendriks_erfenis">Verdeling van Hendriks erfenis</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Verdeling van Hendriks erfenis" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Verdeling van Hendriks erfenis">brontekst bewerken</a>]</div> Begin 1169 sloten Hendrik en Lodewijk het <a href="/wiki/Verdrag_van_Montmirail" title="Verdrag van Montmirail">Verdrag van Montmirail</a>, waarin ze vastlegden hoe de verdeling van Hendriks erfenis zou verlopen. De oudste zoon, <a href="/wiki/Hendrik_de_Jongere" title="Hendrik de Jongere">Hendrik</a>, zou de heerschappij in Engeland overnemen. Ook Normandië en Anjou zouden aan hem toevallen. Hij werd in juni 1170 tot koning van Engeland gekroond. Een dergelijke kroning van de troonopvolger tijdens het leven van diens vader was een gebruikelijke zet om de opvolging te verzekeren, maar vereiste evenwel de medewerking van de opstandige <a href="/wiki/Aartsbisdom_Canterbury" class="mw-redirect" title="Aartsbisdom Canterbury">aartsbisschop van Canterbury</a>, <a href="/wiki/Thomas_Becket" title="Thomas Becket">Thomas Becket</a>. <a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard</a> zou Aquitanië krijgen, waardoor diens voornaamste leenheer de Franse koning zou zijn.<a href="#cite_note-123">[123]</a> Godfried zou later <a href="/wiki/Hertogdom_Bretagne" title="Hertogdom Bretagne">Bretagne</a> ontvangen en hierdoor een vazal van zijn oudste broer worden. Met de jongste zoon, Jan, werd aanvankelijk geen rekening gehouden. In welke mate Eleonora bij de plannen van haar man voor de erfopvolging was betrokken, is in de bronnen niet overgeleverd. Dat het hertogdom Aquitanië ongedeeld naar Richard zou gaan, was waarschijnlijk naar Eleonora's zin. Deze regeling was ook niet ongebruikelijk voor die tijd: het <a href="/wiki/Eerstgeboorterecht" title="Eerstgeboorterecht">eerstgeboorterecht</a> had zich nog niet volledig doorgezet en er bestonden conventies volgens dewelke het grondbezit dat de vrouw in het huwelijk met een vorst had ingebracht in een erfgeval naar de tweedegeboren zoon ging.<a href="#cite_note-124">[124]</a> In september 1170 zou hun dochter Eleonora ook worden uitgehuwelijkt aan <a href="/wiki/Alfons_VIII_van_Castili%C3%AB" title="Alfons VIII van Castilië">Alfons VIII van Castilië</a>, hetgeen de zuidelijke grens van Aquitanië veiligstelde en de koninklijke status van Hendrik II en zijn vrouw bevestigde.<a href="#cite_note-125">[125]</a> In 1172 volgde de <a href="/wiki/Investituur" title="Investituur">investituur</a> van Eleonora's zoon Richard tot hertog van Aquitanië. Volgens de kroniekschrijver <a href="/wiki/Godfried_van_Vigeois" title="Godfried van Vigeois">Godfried van Vigeois</a> gebeurde dat op vraag van zijn moeder.<a href="#cite_note-126">[126]</a> De werkelijke macht bleef echter bij Hendrik II berusten. Richard moest zich bijvoorbeeld tot hem wenden wanneer hij meer geld nodig had voor troepen. Eleonora stond haar zoon Richard echter een deelname in de politieke verantwoordelijkheid toe.<a href="#cite_note-127">[127]</a> Zijn oudere broer Hendrik bevond zich daarentegen in een lastigere positie: Hendrik weigerde om aan zijn oudste zoon ook maar een klein deel van de regeringsverantwoordelijkheid over te dragen. Hendrik beschikte dus ondanks zijn kroning niet over een eigen land of eigen inkomsten.<a href="#cite_note-128">[128]</a> Bovendien had de moord op <a href="/wiki/Thomas_Becket" title="Thomas Becket">Thomas Becket</a> door vier ridders van het hof van Hendrik II de koning in diskrediet gebracht bij zijn zoon, die een deel van zijn jeugd aan het hof van Thomas Becket had doorgebracht. Toen Hendrik II dan ook nog eens begon om voor zijn jongste zoon, Jan, een territoriale erfenis af te splitsen en hierdoor het grondgebied van de drie oudste zonen inperkte, leidde dat tot een openlijke opstand van de oudste zonen tegen Hendrik, die tot een brede rebellie uitgroeide.<a href="#cite_note-129">[129]</a> Begin 1173 bracht <a href="/wiki/Raymond_V_van_Toulouse" title="Raymond V van Toulouse">Raymond V van Toulouse</a>, die leenhulde had gedaan aan Hendrik voor Toulouse, de oude vorst op de hoogte van een samenzwering van zijn echtgenote met zijn oudste zonen.<a href="#cite_note-130">[130]</a> In maart 1173 vluchtte de jonge Hendrik naar het hof van de Franse koning en zijn schoonvader. Richard en Godfried zouden zich kort daarop bij hun broer aansluiten. Eleonora werd in november 1173 onderweg naar Chartres door getrouwen van Hendrik gevangengezet.<a href="#cite_note-131">[131]</a> Contemporaine chroniqueurs als <a href="/wiki/Radulfus_de_Diceto" title="Radulfus de Diceto">Radulfus de Diceto</a>, <a href="/wiki/Willem_van_Newburgh" title="Willem van Newburgh">Willem van Newburgh</a> en <a href="/wiki/Gervasius_van_Canterbury" title="Gervasius van Canterbury">Gervasius van Canterbury</a> waren van mening dat de opstand van de zonen door Eleonora was geïnitieerd. Slechts enkele bronnen, zoals de anonieme auteur van de Gesta Henrici Secundi zien in Lodewijk VII de wezenlijke aanstichter achter de samenzwering, wiens doel het was om Hendrik II van de macht te beroven.<a href="#cite_note-132">[132]</a> Een heel aantal historici, waaronder Elizabeth Brown en Ralph Turner, wijzen erop dat Eleonora afdoende politieke redenen had om de opstand te ondersteunen:<a href="#cite_note-133">[133]</a> in 1173 bereikte haar echtgenoot een schikking met Raymond V van Toulouse, die zijn formele vazalliteit tegenover <a href="/wiki/Koninkrijk_Castili%C3%AB" title="Koninkrijk Castilië">Castilië</a> opgaf en in <a href="/wiki/Limoges" title="Limoges">Limoges</a> Hendrik II en zijn oudste zoon Hendrik huldigde als leenheer. Voor Eleonora gaf dit de verkeerde indruk dat het graafschap Toulouse slechts een vazalstaat was van Aquitanië, en niet haar rechtmatige bezit. Ze beschouwde het als verraad van haar lang bestaande aanspraken op het graafschap als deel van haar rechtmatige erfenis.<a href="#cite_note-134">[134]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Eleonora's_'gevangenschap'">Eleonora's 'gevangenschap'</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Eleonora's 'gevangenschap'" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Eleonora's 'gevangenschap'">brontekst bewerken</a>]</div> Het zou tot 1174 duren vooraleer Hendrik II erin slaagde om de opstand van zijn door Lodewijk gesteunde zonen tegen zijn opperheerschappij neer te slaan. Het kwam echter niet tot feitelijke veldtochten, want de militaire conflicten beperkten zich tot de belegering van burchten en het afbranden van steden en dorpen van zijn toenmalige tegenstanders. De aanvankelijk op het <a href="/wiki/Kasteel_van_Chinon" title="Kasteel van Chinon">kasteel van Chinon</a> gevangen gehouden Eleonora werd in de zomer van 1174 naar Engeland overgebracht.<a href="#cite_note-Turner_311-135">[135]</a> Daarna wordt Eleonora in contemporaine kronieken tot aan de dood van Hendrik in 1189 nog slechts een paar keer vermeld. De vermeldingen duiden niet op een echte gevangenschap van Eleonora, waardoor het volgens Ralph Turner haar situatie het best met de term <a href="/wiki/Huisarrest" title="Huisarrest">huisarrest</a> kan worden omschreven.<a href="#cite_note-Turner_311-135">[135]</a> Het is betrekkelijk zeker dat haar huishouden in deze periode klein was.<a href="#cite_note-136">[136]</a> Voor 1177/1178 leveren de Pipe Rolls het bewijs voor de uitgaven voor een mantel en kussen voor het huishouden van de koningin, dezelfde uitgaven gebeurde ook voor het jaar 1179 en er werd dan ook een verguld zadel voor de koningin ingeboekt. Andere vermeldingen tonen een ontmoeting aan met haar dochter <a href="/wiki/Mathilde_Plantagenet" title="Mathilde Plantagenet">Mathilda</a>, die met <a href="/wiki/Hendrik_de_Leeuw" title="Hendrik de Leeuw">Hendrik de Leeuw</a> was getrouwd, in Winchester, een oponthoud van de koningin en Hendrik de Leeuw in Forcester en Portsmouth en een overtocht naar Frankrijk van hen beiden op een schip van Hendrik. De toenemende vermeldingen in de bronnen tijdens het meerjarige verblijf van haar dochter Mathilda in Engeland beschouwt Daniela Laube als aanwijzingen dat Eleonora in deze jaren meer bewegingsvrijheid werd toegestaan. Nadat het hertogelijk paar in 1185 naar Duitsland was teruggekeerd, zijn er geen aanwijzingen meer dat Eleonora zich in het openbaar vertoonde.<a href="#cite_note-137">[137]</a> De naar verhouding goede behandeling van Eleonora, die zij in de bijna zestien jaar durende periode van haar huisarrest ervoer, zou volgens Ralph Turner een zuiver rationele afweging van haar echtgenoot zijn geweest.<a href="#cite_note-138">[138]</a> Een meedogenloze behandeling zou zijn gespannen relatie met zijn drie oudste zonen nog verder hebben aangetast en de machtsuitoefening in Eleonora's hertogdom duidelijk hebben bemoeilijkt. Nog hoger zou de politieke prijs zijn geweest die Hendrik – die al verantwoordelijk werd gehouden voor de moord op <a href="/wiki/Thomas_Becket" title="Thomas Becket">Thomas Becket</a> – zou moeten betalen bij een verdacht overlijden van Eleonora. Hendrik II trachtte evenwel in 1175/1176 een <a href="/wiki/Nietigverklaring_van_een_kerkelijk_huwelijk" title="Nietigverklaring van een kerkelijk huwelijk">nietigverklaring van zijn huwelijk</a> te bekomen. Het is niet zeker of dit uiteindelijk op de weerstand van de Romeinse curie botste of dat Hendrik zich bewust was geworden van de politieke consequenties van zo'n nietigverklaring.<a href="#cite_note-Aquitanien_1984,_p._74-139">[139]</a> Meerdere contemporaine kroniekschrijvers wijzen erop dat Hendrik na de dood van zijn jarenlange geliefde, Rosamund de Clifford, een verhouding met <a href="/wiki/Adelheid_van_Vexin" title="Adelheid van Vexin">Adelheid van Vexin</a> begon. De verbintenis was in elk opzicht schandaleus: Adelheid was een dochter van Lodewijk VII uit diens tweede huwelijk, ze was sinds 1169 met Hendriks zoon Richard verloofd en ze leefde sinds die verloving onder de hoede van Hendrik.<a href="#cite_note-140">[140]</a> Het is mogelijk dat Hendrik er aanvankelijk nog van overtuigd was dat hij zijn huwelijk met Eleonora kon laten ontbinden en vervolgens met Adelheid kon trouwen.<a href="#cite_note-141">[141]</a> Zowel Lodewijk VII als later zijn zoon, Filips II, drongen er meermaals op aan dat het huwelijk tussen Adelheid en Richard zou worden voltrokken. Deze aangelegenheid zorgde zelfs na de dood van Hendrik nog voor meningsverschillen tussen beide koningshuizen en bleef uiteindelijk zonder gevolg.<a href="#cite_note-Aquitanien_1984,_p._74-139">[139]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Conflicten_tussen_Hendrik_II_en_zijn_zonen">Conflicten tussen Hendrik II en zijn zonen</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Conflicten tussen Hendrik II en zijn zonen" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Conflicten tussen Hendrik II en zijn zonen">brontekst bewerken</a>]</div> Richard werd na de onderdrukking van een <a href="/wiki/Opstand_van_1173-1174" title="Opstand van 1173-1174">opstand</a> in 1174 door Hendrik opnieuw de heerschappij over het hertogdom Aquitanië toevertrouwd. Tot aan de dood van zijn oudste broer in 1183 leek de samenwerking tussen vader en zoon probleemloos te zijn geweest.<a href="#cite_note-142">[142]</a> De dood van Hendrik de Jongere op 11 juni 1183 bracht hier echter verandering in. Volgens het Verdrag van Montmirail zouden nu aan Richard zowel Engeland, Normandië, Anjou, Poitou als Aquitanië toevallen. Godfried – die in 1186 hetzij door ziekte hetzij door een ongeval zou overlijden – was erfgenaam van Bretagne, terwijl Jan daarentegen "slechts" Ierland en enkele landgoederen zou erven.<a href="#cite_note-143">[143]</a> Hendrik wenste deze erfopvolging ten gunste van zijn jongste (en blijkbaar favoriete) zoon te wijzigen, waarbij Richard Aquitanië en Poitou moest afstaan aan Jan. Richard kon zich evenwel aan dit voornemen van zijn vader onttrekken. Hendrik kon in 1185 echter wel een afstand van het hertogdom aan Eleonora afdwingen, die met dit doel vanuit Engeland naar Frankrijk was vertrokken. In hoeverre deze teruggave met Eleonora's toestemming gebeurde, is niet geweten.<a href="#cite_note-144">[144]</a> Richard verbleef vervolgens enige tijd aan het hof van Hendrik en het is zeker dat dit ook tijdelijk het geval was voor Eleonora. Zo hield ze in het voorjaar van 1186 samen met Hendrik hof in Normandië en reisde ze in april met hem naar Southampton.<a href="#cite_note-145">[145]</a> Toen Hendrik in november 1188 Richard de officiële erkenning als erfgenaam weigerde, vluchtte die naar het hof van de Franse koning en smeekte hij hem om hulp.<a href="#cite_note-146">[146]</a> De alliantie tussen Richard en Filips II Augustus leidde onmiddellijk tot militaire actie, waarbij Hendrik niets tegen hun gecombineerde strijdkrachten kon inbrengen. Hendrik werd uiteindelijk op 4 juli tot een vredessluiting gedwongen, waarbij hij Richard als zijn voornaamste erfgenaam moest erkennen. Enkele dagen later overleed Hendrik in de buurt van Chinon.<a href="#cite_note-147">[147]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Koningsmoeder">Koningsmoeder</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Koningsmoeder" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Koningsmoeder">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:EleanorAkvitanie1068.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/EleanorAkvitanie1068.jpg/260px-EleanorAkvitanie1068.jpg" decoding="async" width="260" height="450" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/EleanorAkvitanie1068.jpg/390px-EleanorAkvitanie1068.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/EleanorAkvitanie1068.jpg/520px-EleanorAkvitanie1068.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="1039" /></a><figcaption>Weergave van Eleonora's zegel met het omschrift: "ALIENOR' . DEI . GRACIA . REGINE . ANGLORVM . DVCISSE . NORMAN." ("Alienor' bij gratie Gods koningin der Engelsen en hertogin der Normandiërs").</figcaption></figure> Met Hendriks dood eindigde Eleonora's teruggetrokken en grotendeels invloedsloze levensfase. Gedurende de laatste vijftien jaar tot aan haar dood in 1204 werden periodes van relatieve afzondering afgewisseld met periodes van hevige activiteit.<a href="#cite_note-148">[148]</a> Zowel Richard als Jan schonken haar tijdens hun regeringsperiodes voorrang op hun eigen vrouwen en verleenden haar de privileges van een koningin. Haar nieuwe rol kwam ook tot uiting in het zegel dat ze na haar vrijlating liet vervaardigen: dat stelde haar voor met meer regalia dan haar twee voorgaande zegels en noemde haar koningin bij Gods genade.<a href="#cite_note-149">[149]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Regeringsperiode_van_Richard_Leeuwenhart_(1189–1199)">Regeringsperiode van Richard Leeuwenhart (1189–1199)</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Regeringsperiode van Richard Leeuwenhart (1189–1199)" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Regeringsperiode van Richard Leeuwenhart (1189–1199)">brontekst bewerken</a>]</div> Richard, die het grootste deel van zijn leven op het Europese continent had doorgebracht, was ten tijde van zijn vaders dood grotendeels onbekend bij zijn Engelse onderdanen. Eleonora, die onmiddellijk na het vernemen van Hendriks overlijden uit haar gevangenschap werd vrijgelaten, maakte onmiddellijk werk van een soepele machtsoverdracht in het koninkrijk. Zo eiste ze een eed van trouw in Richards naam en stelde ze hofambtenaren aan.<a href="#cite_note-150">[150]</a> "Het is weinig waarschijnlijk dat een koning ooit meer waardevolle hulp van zijn moeder heeft gekregen dan Richard van Eleonora" luidt het oordeel van Ralph Turner over deze overgangsfase.<a href="#cite_note-151">[151]</a> Richard bedankte haar door het <a href="/wiki/Weduwengoed" title="Weduwengoed">weduwengoed</a> te bevestigen dat Hendrik II aan haar had overgemaakt. Hij bedong ook dat ze recht had op alles wat Hendrik I en Stefanus aan hun gades hadden nagelaten. Of en hoe de inkomsten uit het hertogdom Aquitanië tussen Richard en Eleonora werden verdeeld, is onduidelijk. Eleonora beschikte in ieder geval over een inkomen dat haar toeliet een koninklijke hofhouding te onderhouden evenals tal van stichtingen en schenkingen te doen.<a href="#cite_note-T355-152">[152]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Derde_Kruistocht">Derde Kruistocht</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Derde Kruistocht" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Derde Kruistocht">brontekst bewerken</a>]</div> Richard had zich in 1187 tot deelname aan de <a href="/wiki/Derde_Kruistocht" title="Derde Kruistocht">Derde Kruistocht</a> verplicht en riep enkele maanden na zijn kroning een concilie samen. Met zijn moeder, zijn broer Jan, zijn halfbroer (de bastaard) Godfried Plantagenet alsook meerdere aartsbisschoppen wilde hij regelen wie tijdens zijn afwezigheid zijn koninkrijk zou regeren. Zijn jongere broer Jan zou een voor de hand liggende keuze zijn geweest als regent, maar Richard wantrouwde zijn broer en nam van hem zelfs de (later herroepen) gelofte af om tijdens zijn afwezigheid niet de Engelse bodem te zullen betreden.<a href="#cite_note-T355-152">[152]</a> Richard benoemde in plaats van Jan de <a href="/w/index.php?title=Bisdom_Ely&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bisdom Ely (de pagina bestaat niet)">bisschop van Ely</a>, <a href="/w/index.php?title=William_de_Longchamp&action=edit&redlink=1" class="new" title="William de Longchamp (de pagina bestaat niet)">William de Longchamp</a>, tot Chief Justiciar van Engeland en benoemde enkele maanden later zijn neef <a href="/wiki/Arthur_I_van_Bretagne" title="Arthur I van Bretagne">Arthur</a> tot zijn erfgenaam. Eleonora oefende aan het begin van haar zoons kruistocht geen directe regeringsfuncties uit. Richard had haar in plaats daarvan met de opdracht belast om zijn verloofde <a href="/wiki/Berengaria_van_Navarra" title="Berengaria van Navarra">Berengaria van Navarra</a> in Spanje op te halen en zijn toekomstige bruid tot bij hem op Sicilië te brengen.<a href="#cite_note-153">[153]</a> In de zomer van 1190 begaf de minstens 66-jarige Eleonora zich op de vermoeiende reis naar Spanje, waar ze koning <a href="/wiki/Sancho_VI_van_Navarra" title="Sancho VI van Navarra">Sancho</a> ervan moest zien te overtuigen dat Richard daadwerkelijk zijn lang bestaande verloving met de <a href="/wiki/Adelheid_van_Vexin" title="Adelheid van Vexin">halfzus</a> van de Franse koning Filips II ten gunste van de prinses van Navarra wenste te verbreken.<a href="#cite_note-154">[154]</a> Op 30 maart kwam Eleonora met de jonge bruid in haar gezelschap aan in het Calabrische <a href="/wiki/Reggio_Calabria_(stad)" title="Reggio Calabria (stad)">Reggio</a> en stak dan naar <a href="/wiki/Messina_(stad)" title="Messina (stad)">Messina</a> over, waar ze haar jongste dochter Johanna ontmoette. Slechts drie dagen later vertrok ze op haar terugreis naar Engeland, waar een militaire confrontatie tussen de toenemend autocratische William de Longchamps en haar machtzuchtige zoon Jan dreigde los te breken.<a href="#cite_note-155">[155]</a> Het conflict eindigde met het ontzetten van William de Longchamps uit zijn positie en de benoeming van Jan tot troonopvolger, indien uit het huwelijk met Berengaria geen zoon zou voortkomen. Dit gebeurde op Eleonora's aansturen, omdat ze meende dat haar kleinzoon Arthur te nauwe banden had met het Franse koninklijk hof. Aan Jan bleef echter deelname aan regeringszaken van het koninkrijk ontzegd, die met de steun van Eleonora grotendeels aan <a href="/w/index.php?title=Walter_de_Coutances&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walter de Coutances (de pagina bestaat niet)">Walter de Coutances</a> werden overgedragen.<a href="#cite_note-156">[156]</a> Voor Jan was dit onbevredigend. De Franse koning, die zijn deelname aan de Derde Kruistocht al in 1191 had afgebroken, probeerde de machtsverhoudingen ten zijner gunste te verschuiven door Jan de hand van Adelheid, Richards voormalige verloofde, te bieden. Hij had hem als bruidsschat alle bezittingen van Richard in Frankrijk beloofd. Slechts de inwerking van Eleonora en een aantal edelen aan het hof van de Plantagenets wist te verhinderen dat Jan op dit aanbod van Filips II Augustus inging.<a href="#cite_note-157">[157]</a> Eleonora zette zich tijdens Richards afwezigheid ook in om de kustverdediging van Engeland te verbeteren tegen een dreigende Franse invasie.<a href="#cite_note-158">[158]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Richards_gevangenschap_en_terugkeer">Richards gevangenschap en terugkeer</h4>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=29" title="Bewerk dit kopje: Richards gevangenschap en terugkeer" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=29" title="De broncode bewerken van de sectie: Richards gevangenschap en terugkeer">brontekst bewerken</a>]</div> De precaire vrede hield amper een jaar stand, want begin 1193 kwam het bericht dat Richard op zijn terugweg uit het Heilige Land in Duitsland door de Babenbergse hertog <a href="/wiki/Leopold_V_van_Oostenrijk" title="Leopold V van Oostenrijk">Leopold V van Oostenrijk</a> was gevangengezet en kort daarop aan <a href="/wiki/Keizer_Hendrik_VI" title="Keizer Hendrik VI">keizer Hendrik VI</a> was overgedragen.<a href="#cite_note-159">[159]</a> Jan haastte zich daarop naar het hof van de Franse koning om bij Filips II Augustus hulde te doen voor de Franse bezittingen van zijn broer. De bijeengekomen raadsvergadering van Engeland wees de aanspraken van Jan op het koninkrijk af. Tot aan Richards terugkeer in Engeland waren er op Engelse bodem gevechten tussen Jans huurlingenleger en Engelse troepen.<a href="#cite_note-L80-160">[160]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Heinrich_VI._begnadigt_Richard_Loewenherz.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Heinrich_VI._begnadigt_Richard_Loewenherz.jpg/260px-Heinrich_VI._begnadigt_Richard_Loewenherz.jpg" decoding="async" width="260" height="236" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Heinrich_VI._begnadigt_Richard_Loewenherz.jpg/390px-Heinrich_VI._begnadigt_Richard_Loewenherz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Heinrich_VI._begnadigt_Richard_Loewenherz.jpg/520px-Heinrich_VI._begnadigt_Richard_Loewenherz.jpg 2x" data-file-width="1157" data-file-height="1052" /></a><figcaption>Richard Leeuwenhart kust de voeten van Hendrik VI (uit het Liber ad honorem Augusti van Petrus de Ebulo, 1196).</figcaption></figure> Eind 1193 bracht Savaric fitzGeldewin, <a href="/w/index.php?title=Bisdom_Bath&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bisdom Bath (de pagina bestaat niet)">bisschop van Bath</a>, de voorwaarden over die keizer Hendrik aan Richards vrijlating verbond.<a href="#cite_note-L80-160">[160]</a> Als kruisvaarder stond Richard onder een bijzondere pauselijke bescherming. Er zijn drie in Eleonora's naam opgestelde brieven bewaard gebleven waarin ze om pauselijke hulp smeekt. Het is onder historici omstreden of deze brieven in Eleonora's naam zijn opgestuurd of dat het om retorische vingeroefeningen gaat, die helemaal niet in haar opdracht zouden zijn opgesteld.<a href="#cite_note-Turner_2012_371-161">[161]</a> <a href="/w/index.php?title=Petrus_van_Blois&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petrus van Blois (de pagina bestaat niet)">Petrus van Blois</a>, die Eleonora op haar terugreis uit Sicilië had begeleid en daarna een tijd aan haar hof verbleef, wordt als de meest waarschijnlijke kandidaat voor het auteurschap beschouwd.<a href="#cite_note-Turner_2012_371-161">[161]</a> Los van de vraag of ze al dan niet "authentiek" zijn, drukken ze de toenemende vertwijfeling van een moeder ten aanzien van de passiviteit van de Heilige Stoel uit. <a href="/wiki/Paus_Celestinus_III" title="Paus Celestinus III">Paus Celestinus III</a> was op dat moment te veel gelegen aan een goede verstandhouding met de Rooms-Duitse keizer om zich met deze wegens Richards gevangenname te brouilleren.<a href="#cite_note-162">[162]</a> Omwille van de passiviteit van de paus focuste Eleonora zich op het inzamelen van de 150 000 mark, die de Rooms-Duitse keizer als losgeld voor Richards vrijlating eiste. Richard gaf Eleonora niet alleen de autoriteit om het benodigde bedrag in te zamelen, maar legde ook vast dat zij de eerste betaling van het losgeld ten bedrage van 100 000 marken zou overbrengen en de gijzelaars moest vergezellen, die garant moesten staan voor de betaling van het tweede deel van het losgeld. In de winter van 1193/1194 reisde Eleonora in het gezelschap van <a href="/wiki/Hubert_Walter" title="Hubert Walter">Hubert Walter</a>, de aartsbisschop van Canterbury, naar Duitsland.<a href="#cite_note-163">[163]</a> In januari bereikte ze <a href="/wiki/Speyer" title="Speyer">Speyer</a>. Richard erkende voor zijn koninkrijk Engeland de keizer als zijn leenheer. Hendrik dwong Filips II Augustus en Jan onder dreiging van militair geweld tot de teruggave van alle bezittingen die van Richard tijdens zijn gevangenschap waren afgenomen. Deze oplossing had voor Hendrik het voordeel dat hij Richard als <a href="/wiki/Vazal" title="Vazal">vazal</a> voor zich had gewonnen, maar Richard tegelijkertijd als onafhankelijke Engelse koning verder tegen Frankrijk streed, waardoor ook Filips II Augustus op Hendrik VI als bondgenoot was aangewezen. De keizer wist zich hiermee handig te manoeuvreren in een bemiddelingspositie tussen Engeland en Frankrijk.<a href="#cite_note-164">[164]</a> Op 4 februari 1194 was Richard weer een vrij man en op 13 maart landde hij in het gezelschap van zijn moeder in Engeland.<a href="#cite_note-T373-165">[165]</a> In april 1194 nam Eleonora aan Richards tweede kroning in <a href="/wiki/Winchester" title="Winchester">Winchester</a> deel. Ook bij de verzoening tussen Richard Leeuwenhart en zijn broer Jan schijnt zij aanwezig te zijn geweest. Voor de rest van Richards regering trok ze zich terug in de <a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">abdij van Fontevraud</a> in Anjou. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Laatste_levensjaren_onder_de_regering_van_Jan_zonder_Land">Laatste levensjaren onder de regering van Jan zonder Land</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=30" title="Bewerk dit kopje: Laatste levensjaren onder de regering van Jan zonder Land" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=30" title="De broncode bewerken van de sectie: Laatste levensjaren onder de regering van Jan zonder Land">brontekst bewerken</a>]</div> Het huwelijk tussen Richard en Berengaria bleef kinderloos. Als opvolger van Richard kwamen oorspronkelijk Eleonora's jongste zoon Jan en haar kleinzoon <a href="/wiki/Arthur_I_van_Bretagne" title="Arthur I van Bretagne">Arthur</a> in aanmerking. Arthurs moeder <a href="/wiki/Constance_van_Bretagne" title="Constance van Bretagne">Constance</a> had omwille van haar afkeur voor de Angevijnse heersende familie geweigerd om haar zoon aan het hof van Richard te laten opgroeien; toen Richard in 1196 de voogdij over Arthur opeiste, werd hij heimelijk naar het hof van de Franse koning gebracht.<a href="#cite_note-T373-165">[165]</a> Het is mogelijk dat Eleonora in deze situatie was betrokken om haar kleinzoon <a href="/wiki/Keizer_Otto_IV" title="Keizer Otto IV">Otto van Brunswijk</a>, de zoon van <a href="/wiki/Mathilde_Plantagenet" title="Mathilde Plantagenet">Mathilde</a> en <a href="/wiki/Hendrik_de_Leeuw" title="Hendrik de Leeuw">Hendrik de Leeuw</a> van Saksen, tot Richards erfgenaam te benoemen.<a href="#cite_note-166">[166]</a> De reeds met het <a href="/w/index.php?title=Graafschap_Poitou&action=edit&redlink=1" class="new" title="Graafschap Poitou (de pagina bestaat niet)">graafschap Poitou</a> beleende Otto gaf er in 1197 echter de voorkeur aan om zich volop te storten op zijn kandidatuur als <a href="/wiki/Koning_van_Duitsland" title="Koning van Duitsland">Rooms-Duitse koning</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:King_John_from_De_Rege_Johanne.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/King_John_from_De_Rege_Johanne.jpg/260px-King_John_from_De_Rege_Johanne.jpg" decoding="async" width="260" height="215" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/King_John_from_De_Rege_Johanne.jpg/390px-King_John_from_De_Rege_Johanne.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/King_John_from_De_Rege_Johanne.jpg/520px-King_John_from_De_Rege_Johanne.jpg 2x" data-file-width="1886" data-file-height="1563" /></a><figcaption>Jan zonder Land op hertenjacht (miniatuur uit een manuscript van Rege Johanne, 1300-1400. MS Cott. Claud DII, folio 116, British Library).</figcaption></figure> Toen Richard op 25 maart 1199 tijdens de belegering van het kasteel van <a href="/wiki/Ch%C3%A2lus" title="Châlus">Châlus</a> door een kruisboogbolt of pijl werd verwond en hij enkele dagen daarop aan de verwonding stierf, liet hij een omstreden erfenis achter. Er waren nog geen bindende regels over welke graad van verwantschap in een erfgeval voorrang had, hoewel enkele autoriteiten van mening waren dat de zoon van een overleden oudere broer meer aanspraak maakte dan een jongere, nog in leven zijnde broer.<a href="#cite_note-167">[167]</a> Eleonora deed daarom alles in haar macht om de erkenning van haar jongste zoon Jan als erfgenaam te doen aanvaarden, ten nadele van haar Frans-gezinde kleinzoon Arthur. Tezamen met Richards huurlingenleider <a href="/w/index.php?title=Mercadier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mercadier (de pagina bestaat niet)">Mercadier</a> leidde ze een strafexpeditie in het graafschap Anjou, dat Arthur als graaf had erkend. Ze reisde ook naar Aquitanië om de steun van haar vazallen voor Jan te vragen.<a href="#cite_note-168">[168]</a> Ze zorgde er ook voor dat – zolang zij in leven was – een gewapend conflict tussen de Franse en Engelse koning niet kon overslaan naar het hertogdom Aquitanië. In oorkondes benoemde ze Jan tot haar rechtmatige erfgenaam, vermaakte ze haar grondgebieden aan hem en droeg ze de eden van trouw en leenplicht van alle bisschoppen en wereldlijke vazallen op hem over. In ruil hiervoor stelde Jan op zijn beurt een oorkonde op waarin hij de heerschappij over deze gebieden terug aan haar overdroeg. Eleonora en Jan hadden hierdoor gezamenlijke zeggenschap over deze gebieden, maar Aquitanië moest geen Franse krijgstocht vrezen: enkel Eleonora en niet Jan legde de leeneed af tegenover Filips II Augustus. Tegelijkertijd had ze door de uitwisseling van oorkondes de positie van haar zoon in het Zuidwest-Frankrijk gecementeerd en een potentiële interventie van Filips II Augustus ten gunste van Arthur na haar dood bemoeilijkt. Ralph Turner prijst deze juridische constructie als een diplomatiek meesterwerk.<a href="#cite_note-169">[169]</a> De krijgshandelingen tussen Jan en Filips II Augustus bleven in feite tot Normandië beperkt en werden nog in 1199 door het <a href="/wiki/Verdrag_van_Le_Goulet" title="Verdrag van Le Goulet">Verdrag van Le Goulet</a> beëindigd. De twee koningen kwamen een huwelijk van de Franse kroonprins <a href="/wiki/Lodewijk_VIII_van_Frankrijk" title="Lodewijk VIII van Frankrijk">Lodewijk</a> met een prinses uit het huis Anjou-Plantagenet overeen.<a href="#cite_note-170">[170]</a> De inmiddels hoogbejaarde Eleonora nam de taak op zich om naar <a href="/wiki/Koninkrijk_Navarra" title="Koninkrijk Navarra">Navarra</a> te reizen om de uitverkozen bruid, haar kleindochter <a href="/wiki/Blanca_van_Castili%C3%AB" title="Blanca van Castilië">Blanca van Castilië</a>, op te halen en naar Frankrijk te begeleiden. Eleonora trok zich daarna in de sinds lang door haar gesponsorde <a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">abdij van Fontevraud</a> terug. Eleonora moest echter nog meemaken hoe het ondoordachte optreden van haar jongste zoon het verval van het Angevijnse Rijk inluidde. Tussen 1200 en 1203 vaardigde ze nog minstens tien oorkondes uit, die Aquitaanse aangelegenheden betroffen, en verzekerde door haar persoonlijk ingrijpen dat graaf <a href="/w/index.php?title=Aimery_VII_van_Thouars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aimery VII van Thouars (de pagina bestaat niet)">Aimery VII van Thouars</a> zich aanvankelijk loyaal tegenover Jan gedroeg. Toen haar intussen 15-jarige kleinzoon Arthur in de zomer van 1202 aan het hoofd van een strijdmacht Poitou binnentrok, zag Eleonora zich gedwongen om van Fontevraud richting Poitiers te reizen om Arthur een halt toe te roepen. In juli 1202 gelukte het Arthurs strijdmacht echter om Eleonora en haar gevolg op de <a href="/wiki/Mirebeau" title="Mirebeau">burcht Mirebeau</a> in te sluiten. Jans troepen <a href="/wiki/Slag_bij_Mirebeau" title="Slag bij Mirebeau">overrompelden</a> door hun ongewoon snelle handelen de belegeraars, verhinderden Eleonora's gevangenname en namen daarbij Arthur gevangen. Arthur stierf in april 1203 tijdens zijn gevangenschap in Rouen. Hij werd mogelijk op bevel van Jan vermoord. Het gerucht over Jans medewerking aan de dood van zijn neef leidde ertoe dat talrijke edelen van de Loirevallei, in Anjou en Poitou, zich van Jan afkeerden.<a href="#cite_note-171">[171]</a> Eleonora stierf op 1 april 1204 op vermoedelijk tachtigjarige leeftijd. In diezelfde maand nog bezetten de troepen van Filips II Augustus de Normandische hoofdstad. Eleonora werd naast haar gade Hendrik II en haar zoon Richard Leeuwenhart in de abdij van Fontevraud bijgezet. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Invloed">Invloed</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=31" title="Bewerk dit kopje: Invloed" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=31" title="De broncode bewerken van de sectie: Invloed">brontekst bewerken</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Invloed_op_de_eigentijdse_literatuur">Invloed op de eigentijdse literatuur</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=32" title="Bewerk dit kopje: Invloed op de eigentijdse literatuur" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=32" title="De broncode bewerken van de sectie: Invloed op de eigentijdse literatuur">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Roman_de_Brut_-_Vortigern_Tower.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Roman_de_Brut_-_Vortigern_Tower.jpg/260px-Roman_de_Brut_-_Vortigern_Tower.jpg" decoding="async" width="260" height="450" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Roman_de_Brut_-_Vortigern_Tower.jpg/390px-Roman_de_Brut_-_Vortigern_Tower.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/Roman_de_Brut_-_Vortigern_Tower.jpg 2x" data-file-width="444" data-file-height="768" /></a><figcaption>Bladzijde uit een 14e-eeuws manuscript van Roman de Brut (British Library MS Egerton 3028 f.25).</figcaption></figure> Zowel Hendrik als Eleonora groeiden op aan een hof met een rijk cultureel leven. Volgens Ralph Turner gedijde aan het Engelse koninklijk hof onder hen een unieke, productieve literaire cultuur.<a href="#cite_note-172">[172]</a> Veel van de werken die in de omgeving van het Engelse koninklijke hof werden geschreven waren geschriften die de voorspoed van Hendriks voorgangers op de Engelse troon onderstreepten. Het is evenwel niet te bewijzen dat het koningspaar zelf de opdracht gaf om deze geschriften te maken. Turner meent dat het waarschijnlijker is dat de auteurs, wier geschriften zich aan het hof positief lieten opvallen, indirect werden beloond, doordat het een promotie in hun kerkelijke loopbaan bespoedigde, een positie als koninklijk schrijver opleverde of hun abdij werd begunstigd.<a href="#cite_note-173">[173]</a> <a href="/w/index.php?title=Philippe_de_Thaon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philippe de Thaon (de pagina bestaat niet)">Philippe de Thaon</a> bijvoorbeeld droeg zijn <a href="/wiki/Bestiarium" title="Bestiarium">bestiarium</a> oorspronkelijk op aan <a href="/wiki/Adelheid_van_Leuven" title="Adelheid van Leuven">Adelheid van Leuven</a>, een van Eleonora's voorgangsters als Engelse koningin. In 1154 overhandigde hij aan Eleonora een exemplaar, dat een nieuwe, aan haar gerichte dedicatie bevatte. In enkele verzen van deze dedicatie bad hij Eleonora om haar invloed bij de koning aan te wenden, opdat hij het aan hem toegewezen erfdeel van zijn moeder bekwam.<a href="#cite_note-174">[174]</a> In de omgeving van het Engelse koninklijke hof ontstonden allerlei versvertellingen, waarvan de bekendste <a href="/wiki/Wace" title="Wace">Roman de Brut</a>, <a href="/wiki/Wace" title="Wace">Roman de Rou</a>, <a href="/wiki/Beno%C3%AEt_de_Sainte-Maure" title="Benoît de Sainte-Maure">Roman de Troie</a> en <a href="/w/index.php?title=Roman_de_Th%C3%A8bes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roman de Thèbes (de pagina bestaat niet)">Roman de Thèbes</a> zijn. <a href="/wiki/Beno%C3%AEt_de_Sainte-Maure" title="Benoît de Sainte-Maure">Benoît de Sainte-Maure</a> vermeldt in zijn Roman de Troie een "riche dame de riche rei" (v. 13468; "machtige dame van een machtige koning"), wellicht een verwijzing naar Eleonora.<a href="#cite_note-Classen_2006,_209-175">[175]</a> Ook <a href="/wiki/Bernard_de_Ventadour" title="Bernard de Ventadour">Bernard de Ventadour</a> wordt gedacht gunsteling van haar te zijn geweest.<a href="#cite_note-Classen_2006,_209-175">[175]</a> En <a href="/w/index.php?title=Thomas_d%27Angleterre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas d'Angleterre (de pagina bestaat niet)">Thomas d'Angleterre</a> zou zijn roman over <a href="/wiki/Tristan_en_Isolde_(legende)" title="Tristan en Isolde (legende)">Tristan en Isolde</a> aan haar hebben opgedragen.<a href="#cite_note-Classen_2006,_209-175">[175]</a> De 13e-eeuwse <a href="/wiki/Layamon%27s_Brut" title="Layamon's Brut">Engelse vertaling</a> door de Engelse priester <a href="/wiki/Layamon" title="Layamon">Layamon</a> van de Normandische Roman de Brut van de dichter <a href="/wiki/Wace" title="Wace">Wace</a> uit 1155 beweerde dat dit werk aan Eleonora zou zijn opgedragen geweest. Ook hier wijst Turner erop dat de dedicatie niet noodzakelijk betekent dat Eleonora de opdracht gaf. De dedicatie doet evenwel vermoeden dat Eleonora in literatuur was geïnteresseerd en de auteur meende te kunnen hopen op een gunstbewijs van haar kant.<a href="#cite_note-T224-176">[176]</a> De Roman de Brut was een Franse versie van de <a href="/wiki/Historia_regum_Britanniae" title="Historia regum Britanniae">Historia regum Britanniae</a> van <a href="/wiki/Geoffrey_van_Monmouth" title="Geoffrey van Monmouth">Geoffrey van Monmouth</a>. Het Engelse vorstenhuis Plantagenet en het Franse Capet streden niet alleen om voorrang op het politieke slagveld, maar ook op "het terrein der historische legitimering". De Fransen waren trots op een roemrijke <a href="/wiki/Karel_de_Grote" title="Karel de Grote">Karel de Grote</a>, terwijl de Engelsen in de Roman de Brut een fiere <a href="/wiki/Koning_Arthur" title="Koning Arthur">koning Arthur</a> kregen gepresenteerd.<a href="#cite_note-177">[177]</a> Eleonora had interesse voor de <a href="/wiki/Kelten" title="Kelten">Keltische</a> sagencyclus rond koning Arthur. Haar oudste dochter <a href="/wiki/Maria_van_Frankrijk_(1145-1198)" title="Maria van Frankrijk (1145-1198)">Marie</a>, gravin van Champagne, gaf <a href="/wiki/Chr%C3%A9tien_de_Troyes" title="Chrétien de Troyes">Chrétien de Troyes</a>, "de eerste grote klassieke Franse dichter", de opdracht de Britse vertellingen in het Frans te bewerken.<a href="#cite_note-178">[178]</a> In de Roman de Rou van Wace, dat met zekerheid in opdracht van Hendrik werd geschreven, is een korte biografie van Eleonora opgenomen. Die stelt haar voor als edel, vriendelijk en intelligent.<a href="#cite_note-T224-176">[176]</a> Uit de bronnen kan in geen geval een bijzonder <a href="/wiki/Mecenas" title="Mecenas">mecenaat</a> van Eleonora worden opgemaakt en ook literatuurhistorisch zijn er weinig aanwijzingen te vinden.<a href="#cite_note-179">[179]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Donor_portrait_-_A_noble_lady_kneeling_-_Psalter_of_Eleanor_of_Aquitaine_(ca._1185)_-_KB_76_F_13,_folium_028v.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Donor_portrait_-_A_noble_lady_kneeling_-_Psalter_of_Eleanor_of_Aquitaine_%28ca._1185%29_-_KB_76_F_13%2C_folium_028v.jpg/260px-Donor_portrait_-_A_noble_lady_kneeling_-_Psalter_of_Eleanor_of_Aquitaine_%28ca._1185%29_-_KB_76_F_13%2C_folium_028v.jpg" decoding="async" width="260" height="370" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Donor_portrait_-_A_noble_lady_kneeling_-_Psalter_of_Eleanor_of_Aquitaine_%28ca._1185%29_-_KB_76_F_13%2C_folium_028v.jpg/390px-Donor_portrait_-_A_noble_lady_kneeling_-_Psalter_of_Eleanor_of_Aquitaine_%28ca._1185%29_-_KB_76_F_13%2C_folium_028v.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Donor_portrait_-_A_noble_lady_kneeling_-_Psalter_of_Eleanor_of_Aquitaine_%28ca._1185%29_-_KB_76_F_13%2C_folium_028v.jpg/520px-Donor_portrait_-_A_noble_lady_kneeling_-_Psalter_of_Eleanor_of_Aquitaine_%28ca._1185%29_-_KB_76_F_13%2C_folium_028v.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="4273" /></a><figcaption>Donorportret in het zogenaamde psalter van Fécamp, dat mogelijk Eleonora voorstelt (KB 76F13, fol. 28v).</figcaption></figure> Voor de zogenaamde <a href="/wiki/F%C3%A9camp_psalter" title="Fécamp psalter">psalter van Fécamp </a>, die wordt bewaard in de <a href="/wiki/Koninklijke_Bibliotheek_(Nederland)" class="mw-redirect" title="Koninklijke Bibliotheek (Nederland)">Koninklijke Bibliotheek van Nederland</a> (KB 76F13), is Eleonora naar voren geschoven als mogelijke opdrachtgeefster.<a href="#cite_note-rodr-180">[180]</a> Deze hypothese is gebaseerd op de opvallende gelijkenissen met andere voorwerpen die aan Eleonora zijn toegeschreven, zoals het fresco in de Sint-Radegundiskapel in Chinon en haar zegel als koningin-moeder, en op het feit dat de enige andere paltser met een vrouwelijk donorportret, het zogenaamde <a href="/w/index.php?title=Psalter_van_Helmarshausen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Psalter van Helmarshausen (de pagina bestaat niet)">Psalter van Helmarshausen</a>, wordt toegeschreven aan Eleonora's dochter Mathilde.<a href="#cite_note-181">[181]</a> Eleonora van Aquitanië en haar oudste dochter <a href="/wiki/Maria_van_Frankrijk_(1145-1198)" title="Maria van Frankrijk (1145-1198)">Maria van Champagne</a> werden en worden voornamelijk als beschermvrouwen van de <a href="/wiki/Troubadour" title="Troubadour">troubadourslyriek</a> genoemd.<a href="#cite_note-182">[182]</a> Kenmerkend is dat de troubadourslyriek de <a href="/wiki/Hoofse_liefde" title="Hoofse liefde">liefde</a> tot een ideële <a href="/wiki/Platonische_liefde" title="Platonische liefde">Platonische liefde</a> stileerde, die vooral voor de onlosmakelijke ridderlijke dienst voor een dame, de onderwerping aan haar wil en het streven naar haar gunsten stond. Van de 12e tot 14e eeuw stond de minne in toenemende mate ook voor de fin'amors of amour courtois (hoofse, adellijke liefde) van de romaans-gevormde riddercultuur. Volgens een hardnekkige legende bevorderde Eleonora de hoofse liefde door jonge vrouwen in een zogenaamd "liefdeshof" rond zich te verzamelen tijdens haar verblijf in Poitou, waarbij zij de positie van scheidsrechter innam in zake liefdesvragen.<a href="#cite_note-183">[183]</a> Dit verhaal berust op één enkele bron: De amore van <a href="/wiki/Andreas_Capellanus" title="Andreas Capellanus">Andreas Capellanus</a>, uit in de tweede helft van de 12e eeuw, een brevier voor hoofse liefde, waarin onder andere oordelen in liefdeszaken werden vermeld die werden gedacht door Eleonora en haar hofdames te zijn geveld.<a href="#cite_note-T224-176">[176]</a> Als een van Eleonora's hofdames aan dit liefdeshof in Poitou werd haar oudste dochter Maria vermeld, hoewel er geen aanwijzingen voor zijn dat Eleonora naar haar scheiding van Lodewijk haar oudste dochter ooit weerzag.<a href="#cite_note-184">[184]</a> Nieuwere literatuurhistorische onderzoeken menen dat het waarschijnlijker is dat de voorstelling van dit liefdeshof als satire of intellectuele Spielerei moet worden gelezen. Het feit dat twee aan Eleonora toegeschreven oordelen elkaar tegenspreken lijkt hier eveneens op te wijzen. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Invloed_op_de_eigentijdse_beeldhouwkunst">Invloed op de eigentijdse beeldhouwkunst</h3>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=33" title="Bewerk dit kopje: Invloed op de eigentijdse beeldhouwkunst" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=33" title="De broncode bewerken van de sectie: Invloed op de eigentijdse beeldhouwkunst">brontekst bewerken</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Church_of_Fontevraud_Abbey_Eleanor_of_Aquitaine_and_Henry_II_effigies.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Church_of_Fontevraud_Abbey_Eleanor_of_Aquitaine_and_Henry_II_effigies.jpg/450px-Church_of_Fontevraud_Abbey_Eleanor_of_Aquitaine_and_Henry_II_effigies.jpg" decoding="async" width="450" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Church_of_Fontevraud_Abbey_Eleanor_of_Aquitaine_and_Henry_II_effigies.jpg/675px-Church_of_Fontevraud_Abbey_Eleanor_of_Aquitaine_and_Henry_II_effigies.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Church_of_Fontevraud_Abbey_Eleanor_of_Aquitaine_and_Henry_II_effigies.jpg/900px-Church_of_Fontevraud_Abbey_Eleanor_of_Aquitaine_and_Henry_II_effigies.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1080" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gisant" title="Gisant">Gisant</a> van Eleonora in de abdijkerk van Fontevraud.</figcaption></figure> Dat de <a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">abdijkerk van Fontevraud</a> uitgroeide tot begraafplaats van de Plantagenets, is te verklaren door het feit dat de zomerhitte van 1189 het niet toeliet om het lijk van Hendrik naar zijn voorbestemde begraafplaats te vervoeren, de <a href="/w/index.php?title=Abdij_van_Grandmont&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abdij van Grandmont (de pagina bestaat niet)">abdij van Grandmont</a> in Limousin.<a href="#cite_note-185">[185]</a> Hij werd in plaats daarvan in Fontevraud bijgezet. Deze abdij had al lange tijd goede banden met de Aquitaanse hertogelijke familie. Eleonora's grootmoeder <a href="/wiki/Filippa_van_Toulouse" title="Filippa van Toulouse">Filippa van Toulouse</a> had zich in dit klooster teruggetrokken toen haar echtgenoot, <a href="/wiki/Willem_IX_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem IX van Aquitanië">Willem IX van Aquitanië</a>, zijn buitenechtelijke verhouding met de burggravin van Châtellerault begon. Onder Eleonora's invloed ontwikkelde Fontevraud zich vervolgens tot centrale begraafplaats van haar familie. Zowel haar zoon Richard als ook haar dochter Johanna werden hier begraven. Ook de stoffelijke resten van Eleonora werden er bijgezet.<a href="#cite_note-T401-186">[186]</a> Ralph Turner veronderstelt dat Eleonora toezag op de werkzaamheden aan de <a href="/w/index.php?title=Grafsculptuur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grafsculptuur (de pagina bestaat niet)">grafsculpturen</a> voor Hendrik en Richard. De <a href="/wiki/Gisant" title="Gisant">gisanten</a> voor haar overleden echtgenoot en zoon behoren tot de vroegste graffiguren van overleden heersers die in middeleeuws Europa levensgroot in steen werden gebeeldhouwd. Ze worden als toonaangevend beschouwd voor de ontwikkeling van de sepulcrale <a href="/wiki/Beeldhouwer" title="Beeldhouwer">beeldhouwkunst</a>. Turner houdt het eveneens voor mogelijk dat Eleonora ook op het ontwerp van haar eigen grafmonument toezag.<a href="#cite_note-T401-186">[186]</a> Niet alleen haar man en zoon maar ook zijzelf wordt voorgesteld met een <a href="/wiki/Kroon_(hoofddeksel)" title="Kroon (hoofddeksel)">kroon</a>. Andere symbolen van koninklijke macht ontbreken echter. Anders dan bij haar man en haar zoon stelt haar gisant haar echter levendig voor, zij het weliswaar als een vrouw van middelbare leeftijd. Het liggend standbeeld is tegelijkertijd een voorbeeld van artistieke vernieuwing, want het is de oudst bekende voorstelling uit de middeleeuwse beeldhouwkunst van een niet-geestelijke vrouw die een opengeslagen boek in de hand houdt.<a href="#cite_note-T401-186">[186]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen">Bronnen</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=34" title="Bewerk dit kopje: Bronnen" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=34" title="De broncode bewerken van de sectie: Bronnen">brontekst bewerken</a>]</div> Geen enkele tijdgenoot van Eleonora liet een schriftelijke getuigenis na die als een biografie kan worden beschouwd. Bronnen over haar leven zijn voor het merendeel <a href="/wiki/Annalen" title="Annalen">annalen</a> en <a href="/wiki/Kroniek" title="Kroniek">kronieken</a>, die overwegend door geestelijken en slechts zelden door wereldlijke schrijvers uit de omgeving van het koninklijke hof werden geschreven. Uit Eleonora's hertogdom Aquitanië zijn weinig kronieken bewaard gebleven en deze concentreren zich op de gebeurtenissen met betrekking tot een bepaald klooster. Contemporaine kronieken uit de omgeving van het Franse hof gaan volgens de historicus Ralph Turner amper in op Eleonora's tijd aan de zijde van koning Lodewijk VII van Frankrijk: "Haar reputatie heeft zoveel schade geleden dat de clerici klaarblijkelijk poogden haar uit de historische herinnering te wissen".<a href="#cite_note-187">[187]</a> De belangrijkste bronnen over Eleonora's leven zijn een aantal Engelse schrijvers. Tot de wereldlijke auteurs in deze groep worden gerekend: <a href="/wiki/Roger_van_Hoveden" title="Roger van Hoveden">Roger van Hoveden</a>, <a href="/wiki/Walter_Map" title="Walter Map">Walter Map</a>, <a href="/wiki/Radulfus_de_Diceto" title="Radulfus de Diceto">Radulfus de Diceto</a>, <a href="/wiki/Gerald_van_Wales" title="Gerald van Wales">Gerald van Wales</a> en <a href="/wiki/Radulfus_Niger" title="Radulfus Niger">Radulfus Niger</a>. Roger van Hoveden en Radulfus de Diceto, die nauwe banden hadden met het Engelse koninklijk hof, zijn overwegend neutraal in hun beoordeling van Eleonora. Walter Map en Gerald van Wales schreven satirische teksten over het leven aan het Engelse koninklijke hof, waarin vaak "retoriek en polemiek de overwinning op de feiten" behalen.<a href="#cite_note-T14-188">[188]</a> In het bijzonder Gerald, die aan het Engelse koninklijk hof geen mecenas had gevonden, polemiseerde in zijn werk vol leedvermaak en boosaardig tegen alle leden van het <a href="/wiki/Huis_Plantagenet" title="Huis Plantagenet">huis Plantagenet</a>. Radulfus Niger beperkte zijn kritiek in zijn twee kronieken daarentegen tot Hendrik.<a href="#cite_note-T14-188">[188]</a> Vier andere contemporaine of quasicontemporaine schrijvers waren kloosterkroniekschrijvers: <a href="/wiki/Gervasius_van_Canterbury" title="Gervasius van Canterbury">Gervasius van Canterbury</a>, <a href="/wiki/Radulph_van_Coggeshall" title="Radulph van Coggeshall">Radulph van Coggeshall</a>, <a href="/wiki/Richard_van_Devizes" title="Richard van Devizes">Richard van Devizes</a> en <a href="/wiki/Willem_van_Newburgh" title="Willem van Newburgh">Willem van Newburgh</a>. Het beeld dat deze aan kloosters verbonden kroniekschrijvers van de koninklijke familie afschilderden, was door de moord op <a href="/wiki/Thomas_Becket" title="Thomas Becket">Thomas Becket</a> beïnvloed. Ze veronderstelden dat alle leden van de koninklijke familie er een immorele levenswandel op nahielden.<a href="#cite_note-T13-189">[189]</a> Enkel Richard van Devizes bewonderde ook de volharding en beslistheid waarmee Eleonora zich voor haar zoon Richard Leeuwenhart tijdens diens kruistocht inzette. Alle geestelijke schrijvers hadden een diep onbehagen met betrekking tot Eleonora's machtsaanspraken als vrouw. In hun visie op rolpatronen was elke openlijke uitoefening van macht door een vrouw "onvrouwelijk" en daardoor onnatuurlijk en ongepast. Ralph Turner schrijft hierover: <blockquote style="margin:1em 0; padding:0 32px;">Zo hoeven we ons niet erover te verwonderen dat het beeld dat [de kroniekschrijvers] ons over haar hebben nagelaten met spikkels van het boze is oversprenkeld, dat in de loop der eeuwen tot een duurzame "zwarte legende" is uitgegroeid.<a href="#cite_note-190">[190]</a></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Legendevorming">Legendevorming</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=35" title="Bewerk dit kopje: Legendevorming" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=35" title="De broncode bewerken van de sectie: Legendevorming">brontekst bewerken</a>]</div> Historica Daniela Laube is van mening dat Eleonora's slechte reputatie haar oorsprong vindt in de voor haar tijdgenoten moeilijk begrijpelijke gebeurtenissen tijdens de <a href="/wiki/Tweede_Kruistocht" title="Tweede Kruistocht">Tweede Kruistocht</a> in <a href="/wiki/Vorstendom_Antiochi%C3%AB" title="Vorstendom Antiochië">Antiochië</a>.<a href="#cite_note-191">[191]</a> Terwijl de vroegste bronnen zich nog grotendeels neutraal toonden over Eleonora, werkten al minder betrouwbare, jongere bronnen deze toespellingen uit tot booswillige, andere veronderstellingen. Zo beweerde de kroniekschrijver <a href="/wiki/Gerald_van_Wales" title="Gerald van Wales">Gerald van Wales</a> bijvoorbeeld in zijn De instructione principis dat Eleonora reeds met Hendriks vader <a href="/wiki/Godfried_V_van_Anjou" title="Godfried V van Anjou">Godfried V van Anjou</a> haar echtelijke trouw zou hebben gebroken en dat dit zou zijn gebeurd ten tijde van diens ambtsperiode als seneschalk van Frankrijk.<a href="#cite_note-192">[192]</a> Godfried van Anjou oefende dit ambt echter nooit uit. Hij was weliswaar seneschalk van Poitou, maar het is enkel geweten dat hij dit ambt vóór 1151 innam.<a href="#cite_note-193">[193]</a> In de Engelse geschiedschrijving werden berichten over de vermeende echtbreuk van Eleonora door <a href="/wiki/Roger_van_Wendover" title="Roger van Wendover">Roger van Wendover</a> en <a href="/wiki/Matthew_Paris" title="Matthew Paris">Matthew Paris</a> neergeschreven en door latere kroniekschrijvers verder uitgewerkt. Dat een echtbreuk van Eleonora de grond voor de ontbinding van haar huwelijk met Lodewijk was, werd tot aan het begin van de 20e eeuw algemeen aanvaard. Franse kroniekschrijvers uit de 13e eeuw, zoals <a href="/wiki/Philippe_Mouskes" class="mw-redirect" title="Philippe Mouskes">Philippe Mouskes</a>, beweerden zelfs dat Eleonora deelnam aan diabolische processies en dat haar voorouders een pact met de <a href="/wiki/Duivel" title="Duivel">duivel</a> hadden gesloten.<a href="#cite_note-194">[194]</a> Twee andere legenden zijn door de eeuwen heen een eigen leven gaan leiden. Hiertoe behoort het bericht over een vermeende echtbreuk van Eleonora met <a href="/wiki/Saladin" title="Saladin">Saladin</a>, die reeds door <a href="/wiki/Matthew_Paris" title="Matthew Paris">Matthew Paris</a> werd vermeld. In latere eeuwen werd de legende van de liefdesbetrekking van Eleonora met de beroemde sultan in verschillende varianten overgenomen. Het was pas met het ontstaan van de moderne geschiedschrijving in de loop van de 19e eeuw dat men er zich van bewust werd dat de betrekking tussen Eleonora en de pas in 1138 in <a href="/wiki/Mesopotami%C3%AB" title="Mesopotamië">Mesopotamië</a> geboren Saladin historisch gezien niet houdbaar is.<a href="#cite_note-195">[195]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Fair_Rosamond.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Fair_Rosamond.png/260px-Fair_Rosamond.png" decoding="async" width="260" height="196" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Fair_Rosamond.png/390px-Fair_Rosamond.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Fair_Rosamond.png/520px-Fair_Rosamond.png 2x" data-file-width="1519" data-file-height="1147" /></a><figcaption>Afbeelding van de legende van Eleonora en Rosamund Clifford uit een 18e-eeuws volksboek.</figcaption></figure> De tweede legende veronderstelt dat Eleonora <a href="/w/index.php?title=Rosamund_Clifford&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rosamund Clifford (de pagina bestaat niet)">Rosamund Clifford</a>, Hendriks maîtresse, zou hebben vermoord. Het verhaal dat Hendrik zijn geliefde door een <a href="/wiki/Doolhof" title="Doolhof">labyrint</a> wou beschermen, maar dat zijn na-ijverige echtgenote Rosamund toch vond en haar voor de keuze plaatste om door gif of dolk te sterven, werd in talloze gedichten, tragedies, opera's en romans overgenomen. Dit verhaal vindt zijn oorsprong bij de 14e-eeuwse Engelse kroniekschrijver <a href="/wiki/Ranulf_Higden" title="Ranulf Higden">Ranulf Higden</a>. In de 16e eeuw namen auteurs als <a href="/wiki/John_Stow" title="John Stow">John Stow</a> en <a href="/wiki/Samuel_Daniel" title="Samuel Daniel">Samuel Daniel</a> het verhaal weer op en voegden ze er extra details aan toe.<a href="#cite_note-196">[196]</a> De beeldvorming begon te veranderen in het midden van de 19e eeuw. <a href="/wiki/Charles_Dickens" title="Charles Dickens">Charles Dickens</a> benadrukte bijvoorbeeld in zijn tussen 1851 en 1853 geschreven <a href="/w/index.php?title=Child%27s_History_of_England&action=edit&redlink=1" class="new" title="Child's History of England (de pagina bestaat niet)">Child's History of England</a> dat het levenseinde van Rosamund waarschijnlijk weinig dramatisch was en ze haar laatste dagen in een klooster in de buurt van Oxford doorbracht. Het vermoedelijk uit de 13e eeuw daterende Middelhoogduitse liedje Were diu werlt alle min (Ware de wereld geheel de mijne) uit de <a href="/wiki/Carmina_Burana_(handschrift)" title="Carmina Burana (handschrift)">Carmina Burana</a> (folio <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bildsuche.digitale-sammlungen.de/index.html?c=viewer&bandnummer=bsb00085130&pimage=123&v=100&nav=&l=nl">60</a>) wordt gedacht te alluderen op Eleonora als koningin van Engeland, met wie de auteur zegt wel het bed te willen delen.<a href="#cite_note-Classen_2006,_209-175">[175]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toneelstukken,_films,_romans_en_beeldende_kunst">Toneelstukken, films, romans en beeldende kunst</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=36" title="Bewerk dit kopje: Toneelstukken, films, romans en beeldende kunst" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=36" title="De broncode bewerken van de sectie: Toneelstukken, films, romans en beeldende kunst">brontekst bewerken</a>]</div> Het leven van Eleonora is meermaals in toneelstukken, romans, films of televisieseries behandeld. Zo is Eleonora een personage in <a href="/wiki/William_Shakespeare" title="William Shakespeare">William Shakespeare's</a> in 1595/1596 geschreven historisch drama <a href="/wiki/Koning_Jan_(toneelstuk)" title="Koning Jan (toneelstuk)">King John</a>. In de in 1834 voor het eerst opgevoerde opera <a href="/w/index.php?title=Rosmonda_d%27Inghilterra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rosmonda d'Inghilterra (de pagina bestaat niet)">Rosmonda d'Inghilterra</a> van <a href="/wiki/Gaetano_Donizetti" title="Gaetano Donizetti">Gaetano Donizetti</a> wordt "Leonora" als moordenares van de maîtresse van Hendrik voorgesteld. Eveneens gefictionaliseerd is het drama <a href="/w/index.php?title=Becket_ou_l%27honneur_de_Dieu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Becket ou l'honneur de Dieu (de pagina bestaat niet)">Becket ou l'honneur de Dieu</a> (Becket of de eer van god) uit 1958 van <a href="/wiki/Jean_Anouilh" title="Jean Anouilh">Jean Anouilh</a>, waarin Eleonora een nevenpersonage is. Het stuk werd in 1964 verfilmd onder de titel <a href="/wiki/Becket_(1964)" title="Becket (1964)">Becket</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Hep-lion.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Hep-lion.jpg/260px-Hep-lion.jpg" decoding="async" width="260" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Hep-lion.jpg/390px-Hep-lion.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3d/Hep-lion.jpg 2x" data-file-width="475" data-file-height="309" /></a><figcaption>Katharine Hepburn als Eleonora in The Lion in Winter (1968).</figcaption></figure> Eleonora was naast Hendrik II een van de twee centrale personages in het in 1966 voor het eerst opgevoerde toneelstuk <a href="/w/index.php?title=The_Lion_in_Winter_(toneelstuk)&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Lion in Winter (toneelstuk) (de pagina bestaat niet)">The Lion in Winter</a> van <a href="/w/index.php?title=James_Goldman&action=edit&redlink=1" class="new" title="James Goldman (de pagina bestaat niet)">James Goldman</a>. Het stuk speelt zich af in het jaar 1183 rond de kerstperiode en heeft de intriges rond de opvolging van Hendrik als onderwerp. Het stuk werd onder dezelfde titel, <a href="/wiki/The_Lion_in_Winter_(1968)" title="The Lion in Winter (1968)">The Lion in Winter</a>, in 1968 voor het eerst verfilmd. De film kon bogen op een sterrencast: Eleonora werd gespeeld door <a href="/wiki/Katharine_Hepburn" title="Katharine Hepburn">Katharine Hepburn</a>, Hendrik II door <a href="/wiki/Peter_O%27Toole" title="Peter O'Toole">Peter O'Toole</a>, de jonge <a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard Leeuwenhart</a> door <a href="/wiki/Anthony_Hopkins" title="Anthony Hopkins">Anthony Hopkins</a> en de Franse koning <a href="/wiki/Filips_II_van_Frankrijk" title="Filips II van Frankrijk">Filips II</a> door <a href="/wiki/Timothy_Dalton" title="Timothy Dalton">Timothy Dalton</a>. De film wist een heel reeks aan prijzen in de wacht te slepen: zo werd onder andere Katharine Hepburn voor haar portrettering van Eleonora als beste hoofdrolspeelster met een <a href="/wiki/Oscar_(filmprijs)" title="Oscar (filmprijs)">Oscar</a> geëerd. De gelijknamige remake met <a href="/wiki/Glenn_Close" title="Glenn Close">Glenn Close</a> en <a href="/wiki/Patrick_Stewart_(acteur)" title="Patrick Stewart (acteur)">Patrick Stewart</a> in de hoofdrollen verscheen in 2003 als televisiefilm op de schermen en leverde Close een <a href="/wiki/Emmy_Award" title="Emmy Award">Emmynominatie</a> en een <a href="/wiki/Golden_Globe" title="Golden Globe">Golden Globe</a> op. Als nevenpersonage duikt Eleonora op in meerdere televisie- en filmadaptaties van de verhalen rond <a href="/wiki/Robin_Hood" title="Robin Hood">Robin Hood</a> en <a href="/wiki/Ivanhoe_(roman)" title="Ivanhoe (roman)">Ivanhoe</a>, zoals de bioscoopfilm <a href="/wiki/The_Story_of_Robin_Hood" title="The Story of Robin Hood">The Story of Robin Hood</a> (1952) alsook de televisieseries <a href="/wiki/The_Adventures_of_Robin_Hood_(televisieserie)" title="The Adventures of Robin Hood (televisieserie)">The Adventures of Robin Hood</a> (1955–1959), <a href="/wiki/Ivanhoe_(1958)" title="Ivanhoe (1958)">Ivanhoe</a> (1958) en <a href="/wiki/Robin_Hood_(2006)" title="Robin Hood (2006)">Robin Hood</a> (2006–2009). Eleonora is daarenboven het hoofdpersonage in een reeks <a href="/wiki/Historische_roman" title="Historische roman">historische romans</a>. Tot de schrijvers die zich op haar leven hebben gebaseerd, behoren de Engelse schrijfster <a href="/wiki/Eleanor_Hibbert" title="Eleanor Hibbert">Eleanor Hibbert</a>, die onder het pseudoniem Jean Plaidy meerdere romans over haar schreef, de Duitse schrijfster <a href="/w/index.php?title=Tanja_Kinkel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanja Kinkel (de pagina bestaat niet)">Tanja Kinkel</a> (Die Löwin von Aquitanien, 1991) en <a href="/wiki/Alison_Weir" title="Alison Weir">Alison Weir</a>, die na haar historische biografie over Eleonora van Aquitanië de stof ook in romanvorm verwerkte (The Captive Queen, 2010). De Franse schrijfster <a href="/wiki/Clara_Dupont-Monod" title="Clara Dupont-Monod">Clara Dupont-Monod</a> wijdde haar roman Le roi disait que j'étais diable (2014) aan haar en ontving hiervoor de literatuurprijs van het magazine <a href="/w/index.php?title=Point_de_vue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Point de vue (de pagina bestaat niet)">Point de vue</a>.<a href="#cite_note-197">[197]</a> Ook <a href="/wiki/Thea_Beckman" title="Thea Beckman">Thea Beckman</a> wijdde haar roman <a href="/wiki/De_gouden_dolk" title="De gouden dolk">De gouden dolk</a> (1982) aan de <a href="/wiki/Tweede_Kruistocht" title="Tweede Kruistocht">Tweede Kruistocht</a>, waarbij ook de huwelijksperikelen van Lodewijk en Eleonora ter sprake komen. <a href="/w/index.php?title=Mireille_Calmel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mireille Calmel (de pagina bestaat niet)">Mireille Calmels</a> roman Le lit d'Aliénor (2001) benadert Eleonora's leven vanuit het oogpunt van het hoofdpersonage, Loanna de Grimwald. Ook in de <a href="/wiki/Beeldende_kunst" title="Beeldende kunst">beeldende kunsten</a> van de 20e eeuw vond Eleonora haar intrede. Haar rol in de vrouwengeschiedenis werd door de <a href="/wiki/Feminisme" title="Feminisme">feministische</a> kunstenares <a href="/wiki/Judy_Chicago" title="Judy Chicago">Judy Chicago</a> in de verf gezet: in haar werk <a href="/wiki/The_Dinner_Party" title="The Dinner Party">The Dinner Party</a> is ze een van negenendertig vrouwen met een plaatsje aan de tafel.<a href="#cite_note-198">[198]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stamboom">Stamboom</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=37" title="Bewerk dit kopje: Stamboom" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=37" title="De broncode bewerken van de sectie: Stamboom">brontekst bewerken</a>]</div> <table style="border:0px; padding:5px; border-spacing:0px; border-collapse:separate; font-size:80%;"> <tbody><tr align="center"><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Willem_IX_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem IX van Aquitanië">Willem IX de Troubadour</a> 1071–1126</td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Filippa_van_Toulouse" title="Filippa van Toulouse">Filippa van Toulouse</a> ca. 1073–1118</td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;">Aimery I van Châtellerault ca. 1075–1151</td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;">Amalberga de l'Isle Bouchard 1079–1151</td></tr><tr align="center"><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Willem_X_van_Aquitani%C3%AB" title="Willem X van Aquitanië">Willem X van Aquitanië</a> 1099–1137</td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/A%C3%A9nor_van_Ch%C3%A2tellerault" title="Aénor van Châtellerault">Aénor van Châtellerault</a> 1103–1130</td></tr><tr align="center"><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Lodewijk_VII_van_Frankrijk" title="Lodewijk VII van Frankrijk">Lodewijk VII van Frankrijk</a> <a href="/wiki/Bestand:Royal_Crown_of_France.svg" class="mw-file-description" title="Koning van Frankrijk"><img alt="Koning van Frankrijk" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Royal_Crown_of_France.svg/15px-Royal_Crown_of_France.svg.png" decoding="async" width="15" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Royal_Crown_of_France.svg/23px-Royal_Crown_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Royal_Crown_of_France.svg/30px-Royal_Crown_of_France.svg.png 2x" data-file-width="331" data-file-height="288" /></a> 1120–1180</td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;">Eleonora van Aquitanië 1122/1124–1204</td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Hendrik_II_van_Engeland" title="Hendrik II van Engeland">Hendrik II van Engeland</a> <a href="/wiki/Bestand:St._Edward%27s_Crown.svg" class="mw-file-description" title="Koning van Engeland"><img alt="Koning van Engeland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/15px-St._Edward%27s_Crown.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/23px-St._Edward%27s_Crown.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/30px-St._Edward%27s_Crown.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a> 1133–1189</td></tr><tr align="center"><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid; border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid; border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-bottom: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td></tr><tr align="center"><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"> </div></td><td style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 1em;"> </div></td></tr> <tr align="center"><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Maria_van_Frankrijk_(1145-1198)" title="Maria van Frankrijk (1145-1198)">Maria van Frankrijk</a> 1145–1198</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Willem_van_Poitiers" title="Willem van Poitiers">Willem</a> 1153–1156</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Mathilde_Plantagenet" title="Mathilde Plantagenet">Mathilde</a> 1156–1189</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Godfried_II_van_Bretagne" title="Godfried II van Bretagne">Godfried II van Bretagne</a> 1158–1186</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Johanna_Plantagenet" title="Johanna Plantagenet">Johanna</a> 1165–1199</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid;"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"> </div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Adelheid_van_Blois" title="Adelheid van Blois">Adelheid van Frankrijk</a> 1150–1195/1197</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Hendrik_de_Jongere" title="Hendrik de Jongere">Hendrik de Jongere</a> <a href="/wiki/Bestand:St._Edward%27s_Crown.svg" class="mw-file-description" title="Koning van Engeland"><img alt="Koning van Engeland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/15px-St._Edward%27s_Crown.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/23px-St._Edward%27s_Crown.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/30px-St._Edward%27s_Crown.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a> 1155–1183</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard Leeuwenhart</a> <a href="/wiki/Bestand:St._Edward%27s_Crown.svg" class="mw-file-description" title="Koning van Engeland"><img alt="Koning van Engeland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/15px-St._Edward%27s_Crown.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/23px-St._Edward%27s_Crown.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/30px-St._Edward%27s_Crown.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a> 1157–1199</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Eleonora_van_Engeland_(1162-1214)" title="Eleonora van Engeland (1162-1214)">Eleonora Plantagenet</a> 1161–1214</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"> </div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid var(--color-emphasized,#000); padding: 0.2em;"><a href="/wiki/Jan_zonder_Land" title="Jan zonder Land">Jan zonder Land</a> <a href="/wiki/Bestand:St._Edward%27s_Crown.svg" class="mw-file-description" title="Koning van Engeland"><img alt="Koning van Engeland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/15px-St._Edward%27s_Crown.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/23px-St._Edward%27s_Crown.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/St._Edward%27s_Crown.svg/30px-St._Edward%27s_Crown.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a> 1167–1216</td></tr><tr align="center"></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Huwelijken_en_nakomelingen">Huwelijken en nakomelingen</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=38" title="Bewerk dit kopje: Huwelijken en nakomelingen" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=38" title="De broncode bewerken van de sectie: Huwelijken en nakomelingen">brontekst bewerken</a>]</div> (1) ⚭ (1137, ontbonden in 1152) koning <a href="/wiki/Lodewijk_VII_van_Frankrijk" title="Lodewijk VII van Frankrijk">Lodewijk VII van Frankrijk</a> <dl><dd>(1) <a href="/wiki/Maria_van_Frankrijk_(1145-1198)" title="Maria van Frankrijk (1145-1198)">Maria</a> (ca. 1145–11 maart 1198) <dl><dd>⚭ in 1164 met <a href="/wiki/Hendrik_I_van_Champagne" title="Hendrik I van Champagne">Hendrik I, graaf van Blois-Champagne</a> <dl><dd><a href="/wiki/Hendrik_II_van_Champagne" title="Hendrik II van Champagne">Hendrik II van Champagne</a> (1166–1197), koning van Jeruzalem</dd> <dd><a href="/w/index.php?title=Scholastica_van_Champagne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scholastica van Champagne (de pagina bestaat niet)">Scholastica van Champagne</a> (1172–1219), rond 1183 getrouwd met graaf <a href="/wiki/Willem_IV_van_M%C3%A2con" title="Willem IV van Mâcon">Willem IV van Mâcon</a></dd> <dd><a href="/wiki/Maria_van_Champagne" title="Maria van Champagne">Maria van Champagne</a> (ca. 1174–1204), op 13 januari 1186 getrouwd met graaf <a href="/wiki/Boudewijn_I_van_Constantinopel" title="Boudewijn I van Constantinopel">Boudewijn IX van Vlaanderen</a>, de latere keizer Boudewijn I van het <a href="/wiki/Latijnse_Keizerrijk" title="Latijnse Keizerrijk">Latijnse Keizerrijk</a></dd> <dd><a href="/wiki/Theobald_III_van_Champagne" title="Theobald III van Champagne">Theobald III van Champagne</a> (1179–1201), opvolger van zijn broer als graaf van de Champagne,</dd></dl></dd></dl></dd> <dd>(1) <a href="/wiki/Adelheid_van_Blois" title="Adelheid van Blois">Adelheid</a> (juli/augustus 1150–1197/1198) <dl><dd>⚭ in 1164 met <a href="/wiki/Theobald_V_van_Blois" title="Theobald V van Blois">Theobald V</a>, <a href="/wiki/Graafschap_Blois" title="Graafschap Blois">graaf van Blois</a> en Chartres <dl><dd><a href="/wiki/Margaretha_van_Blois" title="Margaretha van Blois">Margaretha van Blois</a> (ca. 1170–12 juli 1230), paltsgravin van Bourgondië, in 1218 gravin van Blois en <a href="/wiki/Graafschap_Ch%C3%A2teaudun" class="mw-redirect" title="Graafschap Châteaudun">Châteaudun</a>, I. in 1183 getrouwd met <a href="/w/index.php?title=Hugo_III_van_Oisy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugo III van Oisy (de pagina bestaat niet)">Hugo III van Oisy</a>, heer van Montmirail, II. in 1190 getrouwd met graaf <a href="/wiki/Otto_I_van_Bourgondi%C3%AB" title="Otto I van Bourgondië">Otto I van Bourgondië</a>, III. in 1202/1203 getrouwd met heer <a href="/wiki/Wouter_II_van_Avesnes" title="Wouter II van Avesnes">Wouter II van Avesnes</a></dd> <dd><a href="/wiki/Lodewijk_van_Champagne" title="Lodewijk van Champagne">Lodewijk van Blois</a> (1172–14 april 1205), graaf van Blois, Clermont en Chartres (1191–1205)</dd> <dd>Theobald (jong gestorven in 1182)</dd> <dd>Hendrik (jong gestorven in 1182)</dd> <dd><a href="/w/index.php?title=Elisabeth_van_Blois&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elisabeth van Blois (de pagina bestaat niet)">Elisabeth (Isabella) van Blois</a> (1180–1247/1248), gravin van Chartres en Romorantin, I. voor 1196 getrouwd met <a href="/w/index.php?title=Sulpicius_III_van_Amboise&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sulpicius III van Amboise (de pagina bestaat niet)">Sulpicius III van Amboise</a>, II. na 1218 getrouwd met <a href="/w/index.php?title=Jan_II_van_Montmirail&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan II van Montmirail (de pagina bestaat niet)">Jan II van Montmirail</a> (?–1240/1244), baron van Montmirail, heer van Oisy en Crèvecœur, kastelein (châtelain) van Kamerijk (Cambrai)</dd> <dd>Adelheid, abdis van <a href="/wiki/Abdij_van_Fontevraud" title="Abdij van Fontevraud">Fontevrault</a></dd> <dd>Filips (jong gestorven in 1202)</dd></dl></dd></dl></dd></dl> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:The_Children_of_Henry2_England.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/The_Children_of_Henry2_England.jpg/300px-The_Children_of_Henry2_England.jpg" decoding="async" width="300" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/The_Children_of_Henry2_England.jpg/450px-The_Children_of_Henry2_England.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/The_Children_of_Henry2_England.jpg/600px-The_Children_of_Henry2_England.jpg 2x" data-file-width="2122" data-file-height="969" /></a><figcaption>Koning Hendrik II van Engeland en zijn kinderen: in de linkerbenedenhoek Willem (voorstelling uit de 13e eeuw).</figcaption></figure> (2) ⚭ (1152) Hendrik <a href="/wiki/Huis_Plantagenet" title="Huis Plantagenet">Plantagenet</a>, de latere koning <a href="/wiki/Hendrik_II_van_Engeland" title="Hendrik II van Engeland">Hendrik II van Engeland</a> <dl><dd>(2) <a href="/wiki/Willem_van_Poitiers" title="Willem van Poitiers">Willem</a> (17 augustus 1153–juni 1156)</dd> <dd>(2) <a href="/wiki/Hendrik_de_Jongere" title="Hendrik de Jongere">Hendrik de Jongere</a> (1155–1183), de erfgenaam van de troon en medekoning van zijn vader <dl><dd>⚭ in 1172 met <a href="/wiki/Margaretha_van_Frankrijk_(1158-1197)" title="Margaretha van Frankrijk (1158-1197)">Margaretha van Frankrijk</a>, wat in feite een vereniging van beide landen betekende, aangezien toentertijd <a href="/wiki/Filips_II_van_Frankrijk" title="Filips II van Frankrijk">Filips II</a> nog niet was geboren</dd></dl></dd> <dd>(2) <a href="/wiki/Mathilde_Plantagenet" title="Mathilde Plantagenet">Mathilde</a> (1156–13 juli 1189) <dl><dd>⚭ op 1 februari 1168 met <a href="/wiki/Hendrik_de_Leeuw" title="Hendrik de Leeuw">Hendrik de Leeuw</a>, hertog van Saksen en Beieren<a href="#cite_note-199">[199]</a> <dl><dd>Richenza (1172–13 januari 1209/1210), verloofd met <a href="/wiki/Willem_I_van_Schotland" title="Willem I van Schotland">Willem I van Schotland</a> maar niet met hem getrouwd, getrouwd met <a href="/wiki/Godfried_III_van_Perche" title="Godfried III van Perche">Godfried III van Perche</a> en met <a href="/wiki/Engelram_III_van_Coucy" title="Engelram III van Coucy">Enguerrand III van Coucy</a></dd> <dd><a href="/wiki/Hendrik_V_van_Brunswijk" title="Hendrik V van Brunswijk">Hendrik V van Brunswijk</a> (ca. 1173–28 april 1227), paltsgraaf bij de Rijn (1195–1213)</dd> <dd>Lotharius (1174–1190)</dd> <dd><a href="/wiki/Otto_IV_van_Brunswijk" class="mw-redirect" title="Otto IV van Brunswijk">Otto IV</a>, keizer van het <a href="/wiki/Heilige_Roomse_Rijk" title="Heilige Roomse Rijk">Heilige Roomse Rijk</a></dd> <dd>onbekende zoon (jong overleden)</dd> <dd><a href="/wiki/Willem_van_L%C3%BCneburg_(1184-1213)" title="Willem van Lüneburg (1184-1213)">Willem</a> (1184–1213), graaf van Lüneburg</dd></dl></dd></dl></dd> <dd>(2) <a href="/wiki/Richard_I_van_Engeland" title="Richard I van Engeland">Richard Leeuwenhart</a> (1157–1199), koning van Engeland <dl><dd>⚭ op 12 mei 1191 met <a href="/wiki/Berengaria_van_Navarra" title="Berengaria van Navarra">Berengaria van Navarra</a></dd></dl></dd> <dd>(2) <a href="/wiki/Godfried_II_van_Bretagne" title="Godfried II van Bretagne">Godfried II</a> (23 september 1158–19 augustus 1186), <a href="/wiki/Lijst_van_hertogen_van_Bretagne" class="mw-redirect" title="Lijst van hertogen van Bretagne">hertog van Bretagne</a> <dl><dd>⚭ in juli 1181 met <a href="/wiki/Constance_van_Bretagne" title="Constance van Bretagne">Constance van Bretagne</a>, de laatste afstammelinge van de hertogen van Bretagne <dl><dd><a href="/wiki/Eleonora_van_Bretagne" title="Eleonora van Bretagne">Eleonora van Bretagne</a> (1184–1241)</dd> <dd>Mathilda van Bretagne (1185–1189)</dd> <dd><a href="/wiki/Arthur_I_van_Bretagne" title="Arthur I van Bretagne">Arthur I van Bretagne</a> (1187–1203), hertog van Bretagne</dd></dl></dd></dl></dd> <dd>(2) <a href="/wiki/Eleonora_van_Engeland_(1162-1214)" title="Eleonora van Engeland (1162-1214)">Eleonora</a> (1161–oktober 1214) <dl><dd>⚭ in 1170 met koning <a href="/wiki/Alfons_VIII_van_Castili%C3%AB" title="Alfons VIII van Castilië">Alfons VIII van Castilië</a> <dl><dd><a href="/wiki/Berenguela_van_Castili%C3%AB" title="Berenguela van Castilië">Berenguela</a>, koningin van Castilië (1180–1246), echtgenote van <a href="/wiki/Alfons_IX_van_Le%C3%B3n" title="Alfons IX van León">Alfons IX</a>, koning van León</dd> <dd>Sancho, prins van Castilië (1181)</dd> <dd>Sancha, prinses van Castilië (1182–1184)</dd> <dd><a href="/wiki/Urraca_van_Castili%C3%AB_(1186-1220)" class="mw-redirect" title="Urraca van Castilië (1186-1220)">Urraca</a>, prinses van Castilië (1186–1220), echtgenote van <a href="/wiki/Alfons_II_van_Portugal" title="Alfons II van Portugal">Alfons II van Portugal</a></dd> <dd><a href="/wiki/Blanca_van_Castili%C3%AB" title="Blanca van Castilië">Blanca van Castilië</a>, prinses van Castilië (1188–1252), echtgenote van <a href="/wiki/Lodewijk_VIII_van_Frankrijk" title="Lodewijk VIII van Frankrijk">Lodewijk VIII van Frankrijk</a></dd> <dd>Ferdinand, prins van Castilië (1189–1211)</dd> <dd>Mafalda, prinses van Castilië (1191–1204)</dd> <dd>Hendrik, prins van Castilië (1192–119?)</dd> <dd>Constanza, prinses van Castilië (1196–119?)</dd> <dd><a href="/wiki/Eleonora_van_Castili%C3%AB_(1202-1244)" title="Eleonora van Castilië (1202-1244)">Eleonora</a>, prinses van Castilië (1202–1244), echtgenote van <a href="/wiki/Jacobus_I_van_Arag%C3%B3n" title="Jacobus I van Aragón">Jacobus I van Aragón</a></dd> <dd><a href="/wiki/Hendrik_I_van_Castili%C3%AB" title="Hendrik I van Castilië">Hendrik I</a>, koning van Castilië (1204–1217)</dd> <dd>Constanza (?–1243), abdis van het <a href="/wiki/Cisterci%C3%ABnzers" title="Cisterciënzers">cisterciënzerklooster</a> <a href="/wiki/Koninklijke_Abdij_van_Las_Huelgas" title="Koninklijke Abdij van Las Huelgas">Las Huelgas</a> in <a href="/wiki/Burgos_(Spanje)" title="Burgos (Spanje)">Burgos</a>, gesticht door haar vader</dd></dl></dd></dl></dd> <dd>(2) <a href="/wiki/Johanna_Plantagenet" title="Johanna Plantagenet">Johanna</a> (oktober 1165-september 1199) <dl><dd>⚭ I. op 13 februari 1177 met koning <a href="/wiki/Willem_II_van_Sicili%C3%AB" title="Willem II van Sicilië">Willem II van Sicilië</a> <dl><dd>Bohemund van Apulië (1181)</dd></dl></dd> <dd>⚭ II. in oktober 1196 met <a href="/wiki/Raymond_VI_van_Toulouse" title="Raymond VI van Toulouse">Raymond VI</a>, <a href="/wiki/Graafschap_Toulouse" title="Graafschap Toulouse">graaf van Toulouse</a> <dl><dd><a href="/wiki/Raymond_VII_van_Toulouse" title="Raymond VII van Toulouse">Raymond VII</a> (1197–1249)</dd> <dd>onbekende dochter (1198)</dd> <dd>Richard (1199)</dd></dl></dd></dl></dd> <dd>(2) <a href="/wiki/Jan_zonder_Land" title="Jan zonder Land">Jan zonder Land</a> (24 december 1166/1167-18/19 oktober 1216), koning van Engeland, <dl><dd>⚭ I. in 1189 met <a href="/wiki/Isabella_van_Gloucester" title="Isabella van Gloucester">Isabella van Gloucester</a></dd> <dd>⚭ II. in augustus 1200 met <a href="/wiki/Isabella_van_Angoul%C3%AAme" title="Isabella van Angoulême">Isabella van Angoulême</a> <dl><dd><a href="/wiki/Hendrik_III_van_Engeland" title="Hendrik III van Engeland">Hendrik III van Engeland</a>, koning van Engeland</dd> <dd><a href="/wiki/Richard_van_Cornwall" title="Richard van Cornwall">Richard van Cornwall</a>, graaf van Poitou, graaf van Cornwall en vanaf 13 januari 1257 <a href="/wiki/Koning_van_Duitsland" title="Koning van Duitsland">Rooms-Duitse koning</a></dd> <dd><a href="/wiki/Johanna_van_Engeland_(1210-1238)" title="Johanna van Engeland (1210-1238)">Johanna van Engeland</a>, in 1221 getrouwd met <a href="/wiki/Alexander_II_van_Schotland" title="Alexander II van Schotland">Alexander II van Schotland</a></dd> <dd><a href="/wiki/Isabella_van_Engeland_(1214-1241)" title="Isabella van Engeland (1214-1241)">Isabella van Engeland</a>, op 15 of 20 juli 1235 getrouwd met <a href="/wiki/Keizer_Frederik_II" title="Keizer Frederik II">keizer Frederik II</a></dd> <dd><a href="/wiki/Eleonora_van_Leicester" title="Eleonora van Leicester">Eleonora van Leicester</a>, I. in 1219 getrouwd met <a href="/wiki/William_Marshal" class="mw-redirect" title="William Marshal">William Marshal</a>, II. op 7 januari 1238 getrouwd met <a href="/wiki/Simon_V_van_Montfort" title="Simon V van Montfort">Simon V van Montfort</a></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=39" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=39" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook">brontekst bewerken</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/R%C3%B4les_d%27Ol%C3%A9ron" title="Rôles d'Oléron">Rôles d'Oléron</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noten">Noten</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=40" title="Bewerk dit kopje: Noten" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=40" title="De broncode bewerken van de sectie: Noten">brontekst bewerken</a>]</div> <div class="reflist" style="max-height: 500px; overflow:auto; border:thin solid silver;"><div style="font-size:85%; column-count:2; -moz-column-count:2; -webkit-column-count:2;;list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA312">312</a>. Vgl. D. Kleinmann – M. Garcia – I. Cloulas – N. Kenaan-Kedar, Les peintures murales de Sainte-Radegonde de Chinon. À propos d'un article récent, in Cahiers de Civilisation Médiévale 42 (1999), pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.persee.fr/doc/ccmed_0007-9731_1999_num_42_168_2766">397-399</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220616085914/https://www.persee.fr/doc/ccmed_0007-9731_1999_num_42_168_2766">Gearchiveerd</a> op 16 juni 2022. </li> <li id="cite_note-Turner_2012_442-2"><a href="#cite_ref-Turner_2012_442_2-0">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA44">44</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203230/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA44">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> E.-R. Labande, Pour une image véridique d'Aliénor d'Aquitaine, in le Bulletin de la Société des antiquaires de l'Ouest4 II (1952), p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k65693672/f65.image.texteImage">233</a>. Poitiers verdient hier evenwel de voorkeur, zie: E.-R. Labande – ed. introd. M. Aurell, Pour une image véridique d'Aliénor d'Aquitaine, La Crèche, 2005, p. 26 (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/4284446/Aliénor_dAquitaine_selon_Edmond-René_Labande_lhistoriographie_dans_les_années_1950">academia.edu</a>); J. Flori, Aliénor d'Aquitaine. La reine insoumise, Parijs, 2004, pp. 184-185 (non vidi). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203145955/https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k65693672/f65.image.texteImage">Gearchiveerd</a> op 3 februari 2019. </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> (voortzetter van) Jan van Worcester, Continuatio chronici s.a. 1204 (= B. Thorpe (ed.), Florentii Wigorniensis monachi Chronicon ex chronicis, II, Londen, 1849, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/florentiiwigorn00evergoog#page/n189/mode/1up">166</a>). </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA9">9</a>. </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA11">11</a>. </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> Chronica 48 (= P. Labbe (ed.), Nova bibliotheca Manu scriptorum librorum, II, Parijs, 1657, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=IeVVAAAAcAAJ&pg=PA304">304</a>) </li> <li id="cite_note-Weir_2000_14-8">↑ <a href="#cite_ref-Weir_2000_14_8-0">a</a> <a href="#cite_ref-Weir_2000_14_8-1">b</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA14">14</a>. </li> <li id="cite_note-L25-9"><a href="#cite_ref-L25_9-0">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 25. </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 8. </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 9. </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA11">11</a>. </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA20">20</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA41">41</a>. </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA32">32</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202740/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA32">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-Turner_2012_44-15"><a href="#cite_ref-Turner_2012_44_15-0">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA44">44</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203230/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA44">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 17. </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. 18-19. </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ihzvEQuyDQIC&pg=PT36">29</a>. </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ihzvEQuyDQIC&pg=PT37">30</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190214002622/https://books.google.be/books?id=ihzvEQuyDQIC&pg=PT37">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 20. </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a, 1984, p. 27. </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 28. </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 32. </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 35. </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 32-33. </li> <li id="cite_note-Laube_1984_34-26">↑ <a href="#cite_ref-Laube_1984_34_26-0">a</a> <a href="#cite_ref-Laube_1984_34_26-1">b</a> <a href="#cite_ref-Laube_1984_34_26-2">c</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 34. </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 23. </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 30. </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 24. </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 31. </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/_mad001199301_01/_mad001199301_01_0003.php">G.T. Beech, Vaas van Eleonora onthult nieuwe geheimen, in Madoc 7 (1993), pp. 20-29 (in het bijzonder p. 23).</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220816091515/https://www.dbnl.org/tekst/_mad001199301_01/_mad001199301_01_0003.php">Gearchiveerd</a> op 16 augustus 2022. </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/_mad001199301_01/_mad001199301_01_0003.php">G.T. Beech, Vaas van Eleonora onthult nieuwe geheimen, in Madoc 7 (1993), p. 26.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220816091515/https://www.dbnl.org/tekst/_mad001199301_01/_mad001199301_01_0003.php">Gearchiveerd</a> op 16 augustus 2022. </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 43. </li> <li id="cite_note-Meade_1991_45-34">↑ <a href="#cite_ref-Meade_1991_45_34-0">a</a> <a href="#cite_ref-Meade_1991_45_34-1">b</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 45. </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 29. </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA215">215</a>. </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. 35-36. </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 34. </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. 31-32. </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. 32-33. </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 32. </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 38. </li> <li id="cite_note-w40-43">↑ <a href="#cite_ref-w40_43-0">a</a> <a href="#cite_ref-w40_43-1">b</a> <a href="#cite_ref-w40_43-2">c</a> <a href="#cite_ref-w40_43-3">d</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 40. </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 55. </li> <li id="cite_note-w39-45">↑ <a href="#cite_ref-w39_45-0">a</a> <a href="#cite_ref-w39_45-1">b</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 39. </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 56. </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 41. </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 58. </li> <li id="cite_note-w43-49">↑ <a href="#cite_ref-w43_49-0">a</a> <a href="#cite_ref-w43_49-1">b</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA43">43</a>. </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA43">43</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA47">47</a>. </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 34-35. </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA43">43</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA44">44</a>. </li> <li id="cite_note-53"><a href="#cite_ref-53">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA95">95</a>. </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA96">96</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203324/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA96">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">↑</a> M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977), p. 72. </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA99">99</a>. </li> <li id="cite_note-w51-57">↑ <a href="#cite_ref-w51_57-0">a</a> <a href="#cite_ref-w51_57-1">b</a> <a href="#cite_ref-w51_57-2">c</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 51. </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 57. </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA58">58</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA59">59</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203802/https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA58">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-w58-60">↑ <a href="#cite_ref-w58_60-0">a</a> <a href="#cite_ref-w58_60-1">b</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA58">58</a>. </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA105">105</a>. </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 36. </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">↑</a> J. Phillips, Holy Warriors. A Modern History of the Crusades, Londen, 2009, p. 93. </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 37-38. </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA65">65</a>. </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 38. </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA118">118</a>. </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA69">69</a>. </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 39. </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">↑</a> W. Arndt (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores XX, Hannover, 1868, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00000887.html?pageNo=534">534</a>. </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> Historia rerum in partibus transmarinis gestarum <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thelatinlibrary.com/williamtyre/16.html#27">XVI 27</a>. </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 45. </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA122">122</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA123">123</a>. </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA123">123</a>. </li> <li id="cite_note-Turner_2012,_124-125-75">↑ <a href="#cite_ref-Turner_2012,_124-125_75-0">a</a> <a href="#cite_ref-Turner_2012,_124-125_75-1">b</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA124">124</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA125">125</a>, A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA71">71</a>. </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA127">127</a>, A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA72">72</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627201622/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA127">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA72">72</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA73">73</a>. </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA73">73</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203143732/https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA73">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-Turner_2012,_129-79">↑ <a href="#cite_ref-Turner_2012,_129_79-0">a</a> <a href="#cite_ref-Turner_2012,_129_79-1">b</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?qid=P6nj5xckxgMC&pg=PA129">129</a>, A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA74">74</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203918/https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA74">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA74">74</a>. </li> <li id="cite_note-81"><a href="#cite_ref-81">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 46. </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA87">87</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203933/https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA87">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">↑</a> Historia gloriosi regis Ludovici VII s.a. 1152 (= Recueil des historiens des Gaules et de la France, XII, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=LLEQAQAAMAAJ&pg=PA127">127</a>), <a href="/wiki/Robert_van_Torigni" title="Robert van Torigni">Robert van Torigni</a>, Chronica s.a. 1152 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190204014357/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=500">500</a>), Annales de Waverleia s.a. 1152 (= H.R. Luard (ed.), Annales monastici, II, Londen, 1865, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=_sgKAAAAYAAJ&pg=PA234">234</a>). </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 48. </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 51. </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA139">139</a>. </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA93">93</a>. </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 94, R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA144">144</a>. </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA143">143</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203143821/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA143">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA89">89</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA94">94</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA95">95</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627204005/https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA95">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA95">95</a>. </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA145">145</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627201705/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA14">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1153 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190204014311/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=503">503</a>), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1152 (bijschrift) (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA268">268</a>), Chronicæ sancti Albini Andegavensis (Kronieken van Saint-Albain van Anjou) (= P. Marchegay – É. Mabille (edd.), Chroniques des Églises d'Anjou, Parijs, 1869, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k202275v/f77.image">38</a>), Matthew Paris, Chronica Maiora s.a. 1152 (= H.R. Luard (ed.), Matthæi Parisiensis, Monachi Sancti Albani, Chronica Majora, II, Londen, 1874, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/matthiparisien02pari#page/190/mode/2up">191</a>). </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">↑</a> E.A.R. Brown, Eleanor of Aquitaine: Parent, Queen, and Duchess, in W.W. Kibler (ed.), Eleanor of Aquitaine: Patron and Politician, Austin, 1976, p. 16. </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 57. </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 57, 59. </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA200">200</a>. </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA201">201</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA202">202</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627201920/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA202">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA218">218</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA219">219</a>. </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 59. </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1156 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203202130/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=505">505</a>). </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1155 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190204014213/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=504">504</a>), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1155 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA268">268</a>), (voortzetter van) Jan van Worcester, Continuatio chronici s.a. 1155 (B. Thorpe (ed.), Florentii Wigorniensis monachi Chronicon ex chronicis, II, Londen, 1849, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/florentiiwigorn00evergoog#page/n159/mode/2up">137</a>). </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">↑</a> Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1156 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA268">268</a>), (voortzetter van) Jan van Worcester, Continuatio chronici s.a. 1156 (B. Thorpe (ed.), Florentii Wigorniensis monachi Chronicon ex chronicis, II, Londen, 1849, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/florentiiwigorn00evergoog#page/n159/mode/2up">137</a>). </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1157 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203201850/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=507">507</a>), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1157 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA268">268</a>), (voortzetter van) Jan van Worcester, Continuatio chronici s.a. 1157 (B. Thorpe (ed.), Florentii Wigorniensis monachi Chronicon ex chronicis, II, Londen, 1849, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/florentiiwigorn00evergoog#page/n159/mode/2up">137</a>). </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1158 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190204065836/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=508">508</a>), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1158 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA268">268</a>), (voortzetter van) Jan van Worcester, Continuatio chronici s.a. 1158 (B. Thorpe (ed.), Florentii Wigorniensis monachi Chronicon ex chronicis, II, Londen, 1849, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/florentiiwigorn00evergoog#page/n159/mode/2up">137</a>). </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1158 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203201850/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=507">507</a>), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1158 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA269">269</a>), (voortzetter van) Jan van Worcester, Continuatio chronici s.a. 1158 (B. Thorpe (ed.), Florentii Wigorniensis monachi Chronicon ex chronicis, II, Londen, 1849, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/florentiiwigorn00evergoog#page/n159/mode/2up">137</a>). </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 154. </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA181">181</a>. </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA184">184</a>. </li> <li id="cite_note-110"><a href="#cite_ref-110">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA182">182</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA183">183</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627201812/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA182">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA241">241</a>. </li> <li id="cite_note-L60-112">↑ <a href="#cite_ref-L60_112-0">a</a> <a href="#cite_ref-L60_112-1">b</a> <a href="#cite_ref-L60_112-2">c</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 60f. </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1161 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190104124050/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=511">511</a>) (Robert van Torigni was een van haar dooppeters en dus een ooggetuige), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1162 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA269">269</a>). </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1165 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=514">514</a><a href="/wiki/Wikipedia:Onbereikbare_externe_links" title="Wikipedia:Onbereikbare externe links">[dode link]</a>), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1165 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA270">270</a>). </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1167 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203201847/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=516">516</a>), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1166 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA271">271</a>). </li> <li id="cite_note-116"><a href="#cite_ref-116">↑</a> L'histoire de Guillaume le Maréchal rr. 1603-1740 (= P. Meyer (ed), I, 1895, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lhistoiredeguill01meyeuoft/page/58">59</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lhistoiredeguill01meyeuoft/page/60">-</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lhistoiredeguill01meyeuoft/page/62">-</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lhistoiredeguill01meyeuoft/page/64">64</a>). R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA247">247</a>. </li> <li id="cite_note-w177-117">↑ <a href="#cite_ref-w177_117-0">a</a> <a href="#cite_ref-w177_117-1">b</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA177">177</a>. Vgl. R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA247">247</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202215/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA247">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-w178-118"><a href="#cite_ref-w178_118-0">↑</a> L'histoire de Guillaume le Maréchal rr. 1864-1948 (= P. Meyer (ed), I, 1895, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lhistoiredeguill01meyeuoft/page/68">69</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lhistoiredeguill01meyeuoft/page/70">-</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lhistoiredeguill01meyeuoft/page/72">72</a>). A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA178">178</a>, R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA247">247</a>. </li> <li id="cite_note-w179-119">↑ <a href="#cite_ref-w179_119-0">a</a> <a href="#cite_ref-w179_119-1">b</a> <a href="#cite_ref-w179_119-2">c</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA179">179</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA180">180</a>. </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA296">296</a>. </li> <li id="cite_note-121"><a href="#cite_ref-121">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA246">246</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA247">247</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202153/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA246">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-122"><a href="#cite_ref-122">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA255">255</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202256/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA255">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-123"><a href="#cite_ref-123">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA183">183</a>. </li> <li id="cite_note-124"><a href="#cite_ref-124">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA278">278</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA279">279</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202343/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA278">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-125"><a href="#cite_ref-125">↑</a> M. Shadis – C. Hoffman Berman, A Taste of the Feast: Eleanor of Aquitaine’s Female Descendants, in B. Wheeler – J.C. Parsons (edd.), Eleanor of Aquitaine: Lord and Lady, New York – Basingstoke, 2002, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=5rAYDAAAQBAJ&pg=PA184">184</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=5rAYDAAAQBAJ&pg=PA185">185</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=5rAYDAAAQBAJ&pg=PA203">203 (noot 34)</a>. Robert van Torigni, Chronica s.a. 1170 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203201800/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=519">519</a>). </li> <li id="cite_note-126"><a href="#cite_ref-126">↑</a> Chronica I 37 (= Recueil des Historiens des Gaules et de la France, XII, Parijs, 1781, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k501306/f503.image">442</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k501306/f504.image">443</a>): tempore illo rex Henricus senior filio Richardo ex voluntate matris Aquitanorum tradidit ducatum. ("in die tijd heeft koning Hendrik aan zijn oudste zoon Richard op verzoek van zijn moeder het hertogdom Aquitanië overgedragen") D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 62. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190423202334/https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k501306/f503.image">Gearchiveerd</a> op 23 april 2019. </li> <li id="cite_note-127"><a href="#cite_ref-127">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA285">285</a>. </li> <li id="cite_note-128"><a href="#cite_ref-128">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 62-63. </li> <li id="cite_note-129"><a href="#cite_ref-129">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA275">275</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA285">285</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202330/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA275">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-130"><a href="#cite_ref-130">↑</a> E.A.R. Brown, Eleanor of Aquitaine Reconsidered: The Woman and Her Seasons, in B. Wheeler – J.C. Parsons (edd.), Eleanor of Aquitaine: Lord and Lady, New York – Basingstoke, 2002, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=5rAYDAAAQBAJ&pg=PA13">13</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627201327/https://books.google.be/books?id=5rAYDAAAQBAJ&pg=PA1">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 64. </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA201">201</a>. </li> <li id="cite_note-133"><a href="#cite_ref-133">↑</a> E.A.R. Brown, Eleanor of Aquitaine: Parent, Queen, and Duchess, in W.W. Kibler (ed.), Eleanor of Aquitaine: Patron and Politician, Austin, 1976, p. 17. </li> <li id="cite_note-134"><a href="#cite_ref-134">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA293">293</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202410/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA293">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-Turner_311-135">↑ <a href="#cite_ref-Turner_311_135-0">a</a> <a href="#cite_ref-Turner_311_135-1">b</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA311">311</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202635/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA311">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-136"><a href="#cite_ref-136">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 73, A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. 218. </li> <li id="cite_note-137"><a href="#cite_ref-137">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 73. </li> <li id="cite_note-138"><a href="#cite_ref-138">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA314">314</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA316">316</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202730/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA316">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-Aquitanien_1984,_p._74-139">↑ <a href="#cite_ref-Aquitanien_1984,_p._74_139-0">a</a> <a href="#cite_ref-Aquitanien_1984,_p._74_139-1">b</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 74. </li> <li id="cite_note-140"><a href="#cite_ref-140">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. 183, 226-227. </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. 226-227. </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 74-75. </li> <li id="cite_note-143"><a href="#cite_ref-143">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA238">238</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203702/https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA238">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-144"><a href="#cite_ref-144">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA244">244</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203712/https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA244">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-145"><a href="#cite_ref-145">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA245">245</a>-246. </li> <li id="cite_note-146"><a href="#cite_ref-146">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA249">249</a>. </li> <li id="cite_note-147"><a href="#cite_ref-147">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA249">249</a>-254. </li> <li id="cite_note-148"><a href="#cite_ref-148">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA348">348</a>. </li> <li id="cite_note-149"><a href="#cite_ref-149">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA349">349</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202820/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA349">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-150"><a href="#cite_ref-150">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, pp. 255-256. </li> <li id="cite_note-151"><a href="#cite_ref-151">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA351">351</a>. </li> <li id="cite_note-T355-152">↑ <a href="#cite_ref-T355_152-0">a</a> <a href="#cite_ref-T355_152-1">b</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA355">355</a>. </li> <li id="cite_note-153"><a href="#cite_ref-153">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 78. </li> <li id="cite_note-154"><a href="#cite_ref-154">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA360">360</a>. </li> <li id="cite_note-155"><a href="#cite_ref-155">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA362">362</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA364">364</a>. </li> <li id="cite_note-156"><a href="#cite_ref-156">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA365">365</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA366">366</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202904/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA365">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-157"><a href="#cite_ref-157">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA366">366</a>. </li> <li id="cite_note-158"><a href="#cite_ref-158">↑</a> T. Earenfight, Queenship in Medieval Europe, New York, 2013, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=GD4dBQAAQBAJ&pg=PA140">140</a>. </li> <li id="cite_note-159"><a href="#cite_ref-159">↑</a> J. Philipps, In naam van God. Een nieuwe geschiedenis van de kruistochten, Tielt, 2009, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=6EAeCgAAQBAJ&pg=PT223">223</a>, J. Phillips, Holy Warriors. A Modern History of the Crusades, Londen, 2009, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=bNwHtA0pi0sC&pg=PA163">163</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627204016/https://books.google.be/books?id=bNwHtA0pi0sC&pg=PA163">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-L80-160">↑ <a href="#cite_ref-L80_160-0">a</a> <a href="#cite_ref-L80_160-1">b</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 80. </li> <li id="cite_note-Turner_2012_371-161">↑ <a href="#cite_ref-Turner_2012_371_161-0">a</a> <a href="#cite_ref-Turner_2012_371_161-1">b</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA371">371</a>. </li> <li id="cite_note-162"><a href="#cite_ref-162">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA370">370</a>. </li> <li id="cite_note-163"><a href="#cite_ref-163">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA372">372</a>. </li> <li id="cite_note-164"><a href="#cite_ref-164">↑</a> O. Engels, Die Staufer, Stuttgart, 20109, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=hKAqDwAAQBAJ&pg=PA133">133</a>. </li> <li id="cite_note-T373-165">↑ <a href="#cite_ref-T373_165-0">a</a> <a href="#cite_ref-T373_165-1">b</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA373">373</a>. </li> <li id="cite_note-166"><a href="#cite_ref-166">↑</a> B.U. Hucker, Kaiser Otto IV., Hannover, 1990, p. 17. Vgl. R. Pernoud, Königin der Troubadoure. Eleonore von Aquitanien, München, 199513, p. 235. </li> <li id="cite_note-167"><a href="#cite_ref-167">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA382">382</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA383">383</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203020/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA382">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-168"><a href="#cite_ref-168">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 83. </li> <li id="cite_note-169"><a href="#cite_ref-169">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA391">391</a>. </li> <li id="cite_note-170"><a href="#cite_ref-170">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 84. </li> <li id="cite_note-171"><a href="#cite_ref-171">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA400">400</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627203140/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA400">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-172"><a href="#cite_ref-172">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA220">220</a>. </li> <li id="cite_note-173"><a href="#cite_ref-173">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA221">221</a>. </li> <li id="cite_note-174"><a href="#cite_ref-174">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA228">228</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202046/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA228">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-Classen_2006,_209-175">↑ <a href="#cite_ref-Classen_2006,_209_175-0">a</a> <a href="#cite_ref-Classen_2006,_209_175-1">b</a> <a href="#cite_ref-Classen_2006,_209_175-2">c</a> <a href="#cite_ref-Classen_2006,_209_175-3">d</a> A. Classen, art. Eleanor of Aquitaine, in J. Ruud (ed.), Encyclopedia of Medieval Literature, New York, 2006, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203143730/https://books.google.be/books?id=BqViDwAAQBAJ&pg=PA209">209</a>. </li> <li id="cite_note-T224-176">↑ <a href="#cite_ref-T224_176-0">a</a> <a href="#cite_ref-T224_176-1">b</a> <a href="#cite_ref-T224_176-2">c</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA224">224</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627202029/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA224">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-177"><a href="#cite_ref-177">↑</a> G. Pikkemaat, Eleonore van Aquitanië 1122-1204: een bijzondere vrouw in het zomertij der middeleeuwen, Soesterberg, 20138, pp. 194-195. </li> <li id="cite_note-178"><a href="#cite_ref-178">↑</a> G. Pikkemaat, Eleonore van Aquitanië 1122-1204: een bijzondere vrouw in het zomertij der middeleeuwen, Soesterberg, 20138, pp. 304-306. </li> <li id="cite_note-179"><a href="#cite_ref-179">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 152-153. </li> <li id="cite_note-rodr-180"><a href="#cite_ref-rodr_180-0">↑</a> J. Rodriguez Viejo, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190314012250/http://openjournals.arts.uwa.edu.au/index.php/cerae/article/download/85/120">Royal Manuscript Patronage in late Ducal Normandy: A Context for the Female Patron portrait of the Fécamp Psalter (c. 1180)</a>, in Ceræ: An Australasian Journal of Medieval and Early Modern Studies 3 (2016). </li> <li id="cite_note-181"><a href="#cite_ref-181">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kb.nl/themas/middeleeuwse-handschriften/psalter-van-eleonora-van-aquitanie-ca-1185">Psalter van Eleonora van Aquitanië (ca. 1185)</a>, KB.nl, A.M. Porambo, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://repositories.lib.utexas.edu/bitstream/handle/2152/47454/PORAMBO-THESIS-2017.pdf">A Personal Treasure: The Baltimore-Helmarshausen Psalter (Walters Art Museum MS W. 10) and its Originally-Intended Owner</a>, MA diss. <a href="/wiki/Universiteit_van_Texas_in_Austin" title="Universiteit van Texas in Austin">Universiteit van Texas in Austin</a>, 2017, pp. 8-12. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220327013143/https://repositories.lib.utexas.edu/bitstream/handle/2152/47454/PORAMBO-THESIS-2017.pdf">Gearchiveerd</a> op 27 maart 2022. </li> <li id="cite_note-182"><a href="#cite_ref-182">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 151. </li> <li id="cite_note-183"><a href="#cite_ref-183">↑</a> F. Tolhurst, art. Eleonor of Aquitanië, in S. Echard – R. Rouse – J.A. Fay – H. Fulton – G. Rector (edd.), The Encyclopedia of Medieval Literature in Britain, II, Chichester – Hoboken, 2017, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=UXoqDwAAQBAJ&pg=PA734">734</a>. </li> <li id="cite_note-184"><a href="#cite_ref-184">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 152. </li> <li id="cite_note-185"><a href="#cite_ref-185">↑</a> Roger van Hoveden, Chronica s.a. 1189 (= W. Stubbs (ed.), Chronica magistri Rogeri de Houedene, II, Londen, 1869, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=mycJAAAAIAAJ&pg=PA367">367</a>). </li> <li id="cite_note-T401-186">↑ <a href="#cite_ref-T401_186-0">a</a> <a href="#cite_ref-T401_186-1">b</a> <a href="#cite_ref-T401_186-2">c</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA401">401</a>. </li> <li id="cite_note-187"><a href="#cite_ref-187">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA12">12</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627201515/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA12">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-T14-188">↑ <a href="#cite_ref-T14_188-0">a</a> <a href="#cite_ref-T14_188-1">b</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA14">14</a>. </li> <li id="cite_note-T13-189"><a href="#cite_ref-T13_189-0">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA13">13</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627201634/https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA13">Gearchiveerd</a> op 27 juni 2023. </li> <li id="cite_note-190"><a href="#cite_ref-190">↑</a> R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA15">15</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=P6nj5xckxgMC&pg=PA16">16</a>. </li> <li id="cite_note-191"><a href="#cite_ref-191">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 86. </li> <li id="cite_note-192"><a href="#cite_ref-192">↑</a> Gerald van Wales, De instructie principis III 26 (= J.S. Brewer (ed.), De instructione principum, Londen, 1846, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/giralduscambrens03girauoft#page/153/mode/1up">153</a>: "Item Comes Andegaviæ Gaufredus Regina Alienora, quando senescallus Franciæ fuit, abusus fuerat; ..."). </li> <li id="cite_note-193"><a href="#cite_ref-193">↑</a> A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=aUJlwSjs3mMC&pg=PA54">54</a>. </li> <li id="cite_note-194"><a href="#cite_ref-194">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, p. 89. </li> <li id="cite_note-195"><a href="#cite_ref-195">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 93-94. </li> <li id="cite_note-196"><a href="#cite_ref-196">↑</a> D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984, pp. 97-98. </li> <li id="cite_note-197"><a href="#cite_ref-197">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dicocitations.lemonde.fr/auteur/8240/Clara_Dupont_Monod/60.php">Clara DuPont-Monod, dicocitations.lemonde.fr</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210126102420/https://dicocitations.lemonde.fr/auteur/8240/Clara_Dupont_Monod/60.php">Gearchiveerd</a> op 26 januari 2021. </li> <li id="cite_note-198"><a href="#cite_ref-198">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.brooklynmuseum.org/eascfa/dinner_party/home.php">Dinner Party</a>, <a href="/wiki/Brooklyn_Museum" title="Brooklyn Museum">BrooklynMuseum.org</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150703193047/https://www.brooklynmuseum.org/eascfa/dinner_party/home.php">Gearchiveerd</a> op 3 juli 2015. </li> <li id="cite_note-199"><a href="#cite_ref-199">↑</a> Robert van Torigni, Chronica s.a. 1168 (= G.H. Pertz (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, VI, Hannover, 1844, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203201847/https://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00001094.html?pageNo=516">516</a>), Radulfus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1167 (= W. Stubbs (ed.), Radulfi de Diceto decani Lundoniensis opera historica, I, Londen, 1876, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=ZFQ4AQAAMAAJ&pg=PA271">271</a>). </li> </ol></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style><div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Bibliografische informatie" data-collapsetext="Inklappen" data-expandtext="Uitklappen"><div id="Bibliografische_informatie" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografische_informatie" title="Wikipedia:Bibliografische informatie">Bibliografische informatie</a></div><div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content plainlist ta-left"><ul style="column-width:36em"><li><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Espa%C3%B1a" title="Biblioteca Nacional de España">Biblioteca Nacional de España</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX998570">XX998570</a></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">Bibliothèque nationale de France</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119384862">cb119384862</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119384862">(data)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A0leg_d%27autoritats_de_noms_i_t%C3%ADtols_de_Catalunya" title="Catàleg d'autoritats de noms i títols de Catalunya">Catàleg d'autoritats de noms i títols de Catalunya</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058614950206706">981058614950206706</a></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">Gemeinsame Normdatei</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118529757">118529757</a></li><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">International Standard Name Identifier</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000066286866">0000 0000 6628 6866</a></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">Library of Congress Control Number</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n81007375">n81007375</a></li><li><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Letland" title="Nationale Bibliotheek van Letland">Nationale Bibliotheek van Letland</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000203535&P_CON_LNG=ENG">000203535</a></li><li><a href="/wiki/Bibliotheek_van_het_Japanse_parlement" title="Bibliotheek van het Japanse parlement">Bibliotheek van het Japanse parlement</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00620257">00620257</a></li><li><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Tsjechi%C3%AB" title="Nationale Bibliotheek van Tsjechië">Nationale Bibliotheek van Tsjechië</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn20011211215&CON_LNG=ENG">jn20011211215</a></li><li><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Isra%C3%ABl" title="Nationale Bibliotheek van Israël">Nationale Bibliotheek van Israël</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007271871405171">987007271871405171</a></li><li><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Polen" title="Nationale Bibliotheek van Polen">Nationale Bibliotheek van Polen</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/a0000001182438">a0000001182438</a></li><li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1006" class="extiw" title="d:Property:P1006">Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p069810680">069810680</a></li><li><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">LIBRIS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/259830">259830</a></li><li><a href="/wiki/SNAC" title="SNAC">SNAC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6hd95ht">w6hd95ht</a></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">Système universitaire de documentation</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027316017">027316017</a></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">Virtual International Authority File</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/3262107">3262107</a></li><li> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/3262107">3262107</a></li></ul></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuur">Literatuur</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=41" title="Bewerk dit kopje: Literatuur" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=41" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur">brontekst bewerken</a>]</div> <ul><li>Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel <a class="external text" href="https://de.wikipedia.org/wiki/Eleonore_von_Aquitanien?oldid=170807578">Eleonore von Aquitanien</a> op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a> valt. Zie de <a class="external text" href="https://de.wikipedia.org/wiki/Eleonore_von_Aquitanien?offset=20171108235959&action=history">bewerkingsgeschiedenis</a> aldaar.<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r66936091">.mw-parser-output .error-bronvermelding{color:#ff0000;font-weight:bold}.mw-parser-output .error-bronvermelding span{font-size:larger}</style></li> <li>T.A. Archer, <a href="https://nl.wikisource.org/wiki/en:Eleanor_(1122%3F-1204)_(DNB00)" class="extiw" title="s:en:Eleanor (1122?-1204) (DNB00)">ELEANOR, ALIENOR, or ÆNOR</a>, in Dictionary of National Biography 17 (1889), pp. 175–178.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/_mad001199301_01/_mad001199301_01_0003.php">G.T. Beech, Vaas van Eleonora onthult nieuwe geheimen, in Madoc 7 (1993), pp. 20-29.</a></li> <li>E.A.R. Brown, Eleanor of Aquitaine: Parent, Queen, and Duchess, in W.W. Kibler (ed.), Eleanor of Aquitaine: Patron and Politician, Austin, 1976, pp. 9–34. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0292720149" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0292720149</a></li> <li>E.A.R. Brown, Eleanor of Aquitaine Reconsidered: The Woman and Her Seasons, in B. Wheeler – J.C. Parsons (edd.), Eleanor of Aquitaine: Lord and Lady, New York – Basingstoke, 2002, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=5rAYDAAAQBAJ&pg=PA1">1</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=5rAYDAAAQBAJ&pg=PA54">54</a>.</li> <li>A. Classen, art. Eleanor of Aquitaine, in J. Ruud (ed.), Encyclopedia of Medieval Literature, New York, 2006, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203143845/https://books.google.be/books?id=BqViDwAAQBAJ&pg=PA208">208</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203143730/https://books.google.be/books?id=BqViDwAAQBAJ&pg=PA209">-</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203143717/https://books.google.be/books?id=BqViDwAAQBAJ&pg=PA210">210</a>.</li> <li>T. Earenfight, Queenship in Medieval Europe, New York, 2013.</li> <li>O. Engels, Die Staufer, Stuttgart, 20109.</li> <li>R.A. Kelly, Eleanor of Aquitaine and the four kings, Cambridge, 1950.</li> <li>D. Kleinmann – M. Garcia – I. Cloulas – N. Kenaan-Kedar, Les peintures murales de Sainte-Radegonde de Chinon. À propos d'un article récent, in Cahiers de Civilisation Médiévale 42 (1999), pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.persee.fr/doc/ccmed_0007-9731_1999_num_42_168_2766">397-399</a>.</li> <li>E.-R. Labande, Pour une image véridique d'Aliénor d'Aquitaine, in le Bulletin de la Société des antiquaires de l'Ouest4 II (1952), pp. 175–234.</li> <li>D. Laube, Zehn Kapitel zur Geschichte der Eleonore von Aquitanien, Bern – e.a., 1984. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/3261034769" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3261034769</a></li> <li>M. Meade, Eleanor of Aquitaine: A Biography, Londen, 1991 (= 1977). <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0140153381" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0140153381</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9gine_Pernoud" title="Régine Pernoud">R. Pernoud</a>, Königin der Troubadoure. Eleonore von Aquitanien, München, 199513. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/3423300426" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3423300426</a></li> <li>J. Phillips, Holy Warriors. A Modern History of the Crusades, Londen, 2009. <ul><li>J. Philipps, In naam van God. Een nieuwe geschiedenis van de kruistochten, Tielt, 2009.</li></ul></li> <li>F. Tolhurst, art. Eleonor of Aquitanië, in S. Echard – R. Rouse – J.A. Fay – H. Fulton – G. Rector (edd.), The Encyclopedia of Medieval Literature in Britain, II, Chichester – Hoboken, 2017, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=UXoqDwAAQBAJ&pg=PA733">733</a>-<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?id=UXoqDwAAQBAJ&pg=PA734">734</a>.</li> <li>R.V. Turner, Eleonore von Aquitanien: Königin des Mittelalters, München, 2012. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9783406631993" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9783406631993</a></li> <li>U. Vones-Liebenstein, Eleonore von Aquitanien, Göttingen, 2000. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/3788101520" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3788101520</a>.</li> <li>A. Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England, Londen, 2000. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0712673172" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0712673172</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verder_lezen">Verder lezen</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=42" title="Bewerk dit kopje: Verder lezen" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=42" title="De broncode bewerken van de sectie: Verder lezen">brontekst bewerken</a>]</div> <ul><li>M.R. Evans, Inventing Eleanor: The Medieval and Post-Medieval Image of Eleanor of Aquitaine, Londen – New Delhi – New York – Sydney, 2014. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9781441146038" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9781441146038</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.history.ac.uk/reviews/review/1786">Recensie door Elena Woodacre op History.ac.uk (juni 2015)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Guus_Pikkemaat" title="Guus Pikkemaat">G. Pikkemaat</a>, Eleonore van Aquitanië 1122-1204: een bijzondere vrouw in het zomertij der middeleeuwen, Soesterberg, 20138. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789461530721" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9789461530721</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://histoforum.net/recensies/eleonore.html">Recensie door Jos Martens op histoforum.net (maart 2013)</a></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2>[<a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&veaction=edit&section=43" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&action=edit&section=43" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links">brontekst bewerken</a>]</div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kb.nl/themas/middeleeuwen/meer-uit-de-middeleeuwen/psalterium-uit-normandie-ca-1180/eleonora-van-aquitanie-een-formidabele-middeleeuwse">Eleonora van Aquitanië: een formidabele middeleeuwse, kb.nl</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fembio.org/biographie.php/frau/biographie/eleonore-von-aquitanien/">M. Winkler-Jordan, art. Eleonore von Aquitanien, FemBio.org (2014).</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/271/834/RUG01-002271834_2016_0001_AC.pdf">M. Wynants, Eleonora van Aquitanië: mythes en perceptie in twintigste- en eenentwintigste-eeuwse romans en films, MA diss. Universiteit Gent, 2016.</a></li></ul> <div class="toccolours etalage" style="display:flex; justify-content:space-between; gap:1em; align-items:center; text-align:center; font-size:85%; clear:both; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);"> <div><a href="/wiki/Bestand:Fairytale_bookmark_golden.svg" class="mw-file-description" title="Etalagester"><img alt="Etalagester" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/20px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/30px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/40px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></div> <div>Dit artikel is op 6 maart 2019 in <a class="external text" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&oldid=53318366">deze versie</a> opgenomen in de <a href="/wiki/Wikipedia:Etalage" title="Wikipedia:Etalage">etalage</a>.</div> <div></div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitanië&oldid=68205810">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitanië&oldid=68205810</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Graaf_van_Poitiers" title="Categorie:Graaf van Poitiers">Graaf van Poitiers</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Huis_Poitiers" title="Categorie:Huis Poitiers">Huis Poitiers</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Huis_Plantagen%C3%AAt" title="Categorie:Huis Plantagenêt">Huis Plantagenêt</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Hertog_van_Aquitani%C3%AB" title="Categorie:Hertog van Aquitanië">Hertog van Aquitanië</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Partner_van_de_koning_van_Frankrijk" title="Categorie:Partner van de koning van Frankrijk">Partner van de koning van Frankrijk</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Partner_van_de_koning_van_het_Verenigd_Koninkrijk" title="Categorie:Partner van de koning van het Verenigd Koninkrijk">Partner van de koning van het Verenigd Koninkrijk</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Persoon_in_de_12e_eeuw" title="Categorie:Persoon in de 12e eeuw">Persoon in de 12e eeuw</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Persoon_in_de_13e_eeuw" title="Categorie:Persoon in de 13e eeuw">Persoon in de 13e eeuw</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Onbereikbare_externe_link" title="Categorie:Wikipedia:Onbereikbare externe link">Wikipedia:Onbereikbare externe link</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Etalage-artikelen" title="Categorie:Wikipedia:Etalage-artikelen">Wikipedia:Etalage-artikelen</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Etalage-artikelen_uit_2019" title="Categorie:Wikipedia:Etalage-artikelen uit 2019">Wikipedia:Etalage-artikelen uit 2019</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_die_ISBN_magische_links_gebruiken" title="Categorie:Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken">Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 4 okt 2024 om 16:28.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie. Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Eleonora_van_Aquitani%C3%AB&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-2jqt7","wgBackendResponseTime":197,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.762","walltime":"0.863","ppvisitednodes":{"value":21157,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":78140,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":36699,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":137330,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 538.556 1 -total"," 20.17% 108.630 1 Sjabloon:References-scroll"," 19.42% 104.577 9 Sjabloon:Stamboom"," 16.98% 91.466 1 Sjabloon:Infobox_dynastie"," 16.57% 89.235 9 Sjabloon:Stamboom/stap2"," 16.39% 88.255 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 6.58% 35.451 262 Sjabloon:Aut"," 6.30% 33.946 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 6.02% 32.447 1 Sjabloon:Bibliografische_informatie"," 3.16% 16.993 2 Sjabloon:Cquote"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.031","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":952696,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-2clx4","timestamp":"20241116080235","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Eleonora van Aquitani\u00eb","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Eleonora_van_Aquitani%C3%AB","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q178525","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q178525","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-03-03T14:54:49Z","dateModified":"2024-10-04T15:28:37Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/74\/Eleanor-of-Aquitaine-Poitiers-Cathedral-Window.jpg","headline":"hertogin van Aquitani\u00eb, koningin-gemalin van Frankrijk en vervolgens van Engeland (1122-1204)"}</script> </body> </html>