CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Çarpışma - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"b969ca87-150e-4cb4-9ee7-737e1083dfc3","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Çarpışma","wgTitle":"Çarpışma","wgCurRevisionId":33105109,"wgRevisionId":33105109,"wgArticleId":2937733,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar","Çarpışma"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Çarpışma","wgRelevantArticleId":2937733,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}}, "wgStableRevisionId":33105109,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q238053","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready" ,"site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Çarpışma - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Çarpışma rootpage-Çarpışma skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Genel_Bakış" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Genel_Bakış"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Genel Bakış</span> </div> </a> <ul id="toc-Genel_Bakış-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Çarpışma_Çeşitleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Çarpışma_Çeşitleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Çarpışma Çeşitleri</span> </div> </a> <ul id="toc-Çarpışma_Çeşitleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Momentum_ve_Çarpışmalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Momentum_ve_Çarpışmalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Momentum ve Çarpışmalar</span> </div> </a> <ul id="toc-Momentum_ve_Çarpışmalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İki-Parçacıklı_bir_Sistem_için_Momentumun_Korunumu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#İki-Parçacıklı_bir_Sistem_için_Momentumun_Korunumu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>İki-Parçacıklı bir Sistem için Momentumun Korunumu</span> </div> </a> <ul id="toc-İki-Parçacıklı_bir_Sistem_için_Momentumun_Korunumu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Doğrusal_Momentum_ve_Korunumu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Doğrusal_Momentum_ve_Korunumu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Doğrusal Momentum ve Korunumu</span> </div> </a> <ul id="toc-Doğrusal_Momentum_ve_Korunumu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İmpuls_(İtme)_ve_Momentum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#İmpuls_(İtme)_ve_Momentum"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>İmpuls (İtme) ve Momentum</span> </div> </a> <ul id="toc-İmpuls_(İtme)_ve_Momentum-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bir_Boyutta_Çarpışmalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bir_Boyutta_Çarpışmalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bir Boyutta Çarpışmalar</span> </div> </a> <ul id="toc-Bir_Boyutta_Çarpışmalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İki_Boyutta_Çarpışmalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#İki_Boyutta_Çarpışmalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>İki Boyutta Çarpışmalar</span> </div> </a> <ul id="toc-İki_Boyutta_Çarpışmalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Çarpışmalarda_analitiksel_ve_sayısal_yaklaşımlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Çarpışmalarda_analitiksel_ve_sayısal_yaklaşımlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Çarpışmalarda analitiksel ve sayısal yaklaşımlar</span> </div> </a> <ul id="toc-Çarpışmalarda_analitiksel_ve_sayısal_yaklaşımlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Analitik_olarak_çözülebilen_çarpışma_örnekleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Analitik_olarak_çözülebilen_çarpışma_örnekleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Analitik olarak çözülebilen çarpışma örnekleri</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Analitik_olarak_çözülebilen_çarpışma_örnekleri-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Analitik olarak çözülebilen çarpışma örnekleri alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Analitik_olarak_çözülebilen_çarpışma_örnekleri-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bilardolar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bilardolar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Bilardolar</span> </div> </a> <ul id="toc-Bilardolar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tamamen_esnek_olmayan_çarpışmalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tamamen_esnek_olmayan_çarpışmalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Tamamen esnek olmayan çarpışmalar</span> </div> </a> <ul id="toc-Tamamen_esnek_olmayan_çarpışmalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sayısal_olarak_analiz_yapılan_çarpışma_örnekleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sayısal_olarak_analiz_yapılan_çarpışma_örnekleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Sayısal olarak analiz yapılan çarpışma örnekleri</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sayısal_olarak_analiz_yapılan_çarpışma_örnekleri-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sayısal olarak analiz yapılan çarpışma örnekleri alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Sayısal_olarak_analiz_yapılan_çarpışma_örnekleri-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hayvanların_hareketleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hayvanların_hareketleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Hayvanların hareketleri</span> </div> </a> <ul id="toc-Hayvanların_hareketleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Deneysel_bir_araç_olarak_kullanılan_çarpışmalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Deneysel_bir_araç_olarak_kullanılan_çarpışmalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Deneysel bir araç olarak kullanılan çarpışmalar</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Deneysel_bir_araç_olarak_kullanılan_çarpışmalar-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Deneysel bir araç olarak kullanılan çarpışmalar alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Deneysel_bir_araç_olarak_kullanılan_çarpışmalar-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Uzay_Araştırmaları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uzay_Araştırmaları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Uzay Araştırmaları</span> </div> </a> <ul id="toc-Uzay_Araştırmaları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Moleküler_çarpışmaların_matematiksel_açıklaması" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Moleküler_çarpışmaların_matematiksel_açıklaması"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Moleküler çarpışmaların matematiksel açıklaması</span> </div> </a> <ul id="toc-Moleküler_çarpışmaların_matematiksel_açıklaması-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kasıtlı_çarpışma_yoluyla_saldırı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kasıtlı_çarpışma_yoluyla_saldırı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Kasıtlı çarpışma yoluyla saldırı</span> </div> </a> <ul id="toc-Kasıtlı_çarpışma_yoluyla_saldırı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Notes</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Çarpışma</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 44 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-44" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">44 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%85" title="تصادم - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تصادم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Удар - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Удар" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%98%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B7_(%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8)" title="সংঘর্ষ (পদার্থবিজ্ঞান) - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সংঘর্ষ (পদার্থবিজ্ঞান)" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Col%C2%B7lisi%C3%B3" title="Col·lisió - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Col·lisió" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/R%C3%A1z_t%C4%9Bles" title="Ráz těles - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ráz těles" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%C3%87%D0%B0%D0%BF%C4%83%D0%BD%D1%83" title="Çапăну - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Çапăну" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kollision" title="Kollision - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Kollision" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sto%C3%9F_(Physik)" title="Stoß (Physik) - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Stoß (Physik)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B7" title="Κρούση - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Κρούση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Collision" title="Collision - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Collision" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kolizio" title="Kolizio - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kolizio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/P%C3%B5rge" title="Põrge - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Põrge" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="برخورد - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="برخورد" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/T%C3%B6rm%C3%A4ys" title="Törmäys - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Törmäys" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Collision" title="Collision - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Collision" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%A1%E0%A4%BC%E0%A4%82%E0%A4%A4" title="भिड़ंत - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="भिड़ंत" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sraz" title="Sraz - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sraz" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%9Ctk%C3%B6z%C3%A9s_(mechanika)" title="Ütközés (mechanika) - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ütközés (mechanika)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Հարված - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հարված" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Tumbukan" title="Tumbukan - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Tumbukan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Urto" title="Urto - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Urto" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%A1%9D%E7%AA%81" title="衝突 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="衝突" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D2%9B%D2%9B%D1%8B" title="Соққы - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Соққы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B6%A9%EB%8F%8C" title="충돌 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="충돌" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Sm%C5%ABgis" title="Smūgis - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Smūgis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sadursme_(klasisk%C4%81_meh%C4%81nika)" title="Sadursme (klasiskā mehānika) - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sadursme (klasiskā mehānika)" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Botsing_(natuurkunde)" title="Botsing (natuurkunde) - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Botsing (natuurkunde)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kollisjon" title="Kollisjon - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kollisjon" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kollisjon" title="Kollisjon - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kollisjon" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Zderzenie" title="Zderzenie - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Zderzenie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Truch" title="Truch - Piyemontece" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Truch" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piyemontece" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Colis%C3%A3o" title="Colisão - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Colisão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Ciocnire" title="Ciocnire - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Ciocnire" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Удар - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Удар" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Collision" title="Collision - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Collision" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Trk" title="Trk - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Trk" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Судари - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Судари" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/St%C3%B6t_(mekanik)" title="Stöt (mekanik) - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Stöt (mekanik)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%8B%E0%AE%A4%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="மோதல் - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மோதல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%A1%E0%B0%BF" title="తాకిడి - Telugu dili" lang="te" hreflang="te" data-title="తాకిడి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu dili" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Удар - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Удар" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Zarba" title="Zarba - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Zarba" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A2%B0%E6%92%9E" title="碰撞 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="碰撞" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%A2%B0%E6%92%9E" title="碰撞 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="碰撞" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q238053#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&oldid=33105109" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&id=33105109&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C3%2587arp%25C4%25B1%25C5%259Fma"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C3%2587arp%25C4%25B1%25C5%259Fma"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Collisions" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q238053" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Başlığın diğer anlamları için <a href="/wiki/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma_(anlam_ayr%C4%B1m%C4%B1)" class="mw-disambig" title="Çarpışma (anlam ayrımı)">Çarpışma (anlam ayrımı)</a> sayfasına bakınız.</div> <p><b>Çarpışma</b> iki ya da daha fazla cismin birbirlerine kısa bir süreliğine uyguladıkları kuvvet olayına denir. Çarpışma kelimesinin en yaygın kullanımı iki ya da daha fazla cismin birbirleriyle çarpışması anlamına gelmesine rağmen, kelimenin bilimsel olarak kullanımına baktığımızda çarpışma aslında kuvvetlerin büyüklükleri hakkında hiçbir şey ima etmez. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Genel_Bakış"><span id="Genel_Bak.C4.B1.C5.9F"></span>Genel Bakış</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Genel Bakış" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Genel Bakış"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Deflection.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Deflection.png/250px-Deflection.png" decoding="async" width="250" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Deflection.png/375px-Deflection.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Deflection.png/500px-Deflection.png 2x" data-file-width="661" data-file-height="329" /></a><figcaption><a href="/wiki/Sapma" title="Sapma">Sapma</a> bir nesne bir uçak yüzeyine çarptığında olur. Darbeden sonra kinetik enerjinin etkisi daha önce olduğu gibi aynı ise, bu bir esnek çarpışma olduğunu, Darbeden sonra kinetik enerjinin bir kısmını kaybederse, esnek olmayan bir çarpışma olduğunu gösterir. Gösterilen şemadan çarpışmanın elastik veya elastik olmayan bir çarpışma olup olmadığını belirlemek mümkün olmadığı için hiçbir hız sağlanmaz . Topun duvara yapışmış olduğu durumda çarpışmanın, tamamen esnek olmayan bir çarpışma olduğunu söyleyebiliriz.</figcaption></figure> <p>Çarpışma iki cismin veya aynı anda aralarındaki iç kuvvetler nedeniyle ilgili cisimlerin hareket değişikliğine yol açan ikiden fazla cisim arasında kısa süreli etkileşimdir. Çarpışmalar kuvvetleri kapsar ve hızda belirli bir değişim vardır. Etkisine hız farkının büyüklüğü kapanma hızı denir. Tüm çarpışmalarda momentum korunur. Kinetik enerjinin korunup korunmamasına göre çarpışmalar türlerine ayrılır. Etkinin Hattı - yüzeylerin yakın veya etki sırasında temas için ortak hattıdır. Bu etki ve Newton'un iade katsayısı sırasında çarpışma eylemlerin iç kuvvet yalnızca bu hat boyunca tanımlanan çizgidir. Çarpışmalar ya elastik çarpışma olur; hem momentum hem kinetik enerji korunur ya da elastik olmayan çarpışma olur; momentum korunur ama kinetik enerji korunmaz. Esnek olmayan çarpışmalar aynı zamanda plastik çarpışma olarak adlandırılır. </p><p>Tamamen elastik olmayan bir çarpışmada (aynı zamanda mükemmel plastik çarpışmalar olarak da adlandırılır ) çarpmanın etkisinden sonra iki cisim birbirlerine yapışır. </p><p>Eski haline dönme katsayısı çarpışmanın elastik ya da elastik olmayan çarpışma olduğunu belirler. Değer aralığı genellikle bir ile sıfır arasında olur. Mükemmel esnek çarpışmada katsayı bir; tamamen esnek olmayan çarpışmada katsayısı sıfırdır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Çarpışma_Çeşitleri"><span id=".C3.87arp.C4.B1.C5.9Fma_.C3.87e.C5.9Fitleri"></span>Çarpışma Çeşitleri</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Çarpışma Çeşitleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Çarpışma Çeşitleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İki cisim arasında olan çarpışmaların iki çeşidi vardır - 1) Tek boyutlu çarpışmalar – her cismin hızının düz bir hat boyunca olan etkiden hemen önce olduğu noktada ve 2) Eğik çarpışmalar ya da iki boyutlu olan çarpışmalar - her cismin hızının aynı olmayan düz bir hat boyunca olan etkiden hemen önce olduğu noktada. </p><p>Aşağıda da belirtildiği üzere, eski durumuna geri dönme katsayısına göre, herhangi bir çarpışmada iki özel durum vardır : </p> <ol><li>Mükemmel bir şekilde olan elastik çarpışmalar herhangi bir şekilde kinetik enerji kaybının yaşanmadığı çarpışmalar olarak tanımlanır. Gerçekte, nesneler arasındaki herhangi bir makroskobik çarpışma için mükemmel esnek olan çarpışma, <a href="/wiki/%C4%B0%C3%A7_enerji" title="İç enerji">iç enerji</a> ve diğer enerji formlarına kinetik enerjiyi biraz dönüştürür. Ancak, mükemmel esnek çarpışmaya yaklaştıkça bazı sorunlar meydana gelebilir. Bu durumda, eski haline dönme katsayısı bire eşittir.</li> <li>Esnek olmayan çarpışma ise iki türlü olabilir. Cisimlerden biri kinetik enerji yitirirken, öbürü enerji (kinetik, uyarılma ya da iyonlaşma enerjisi) kazanır ya da parçacıklardan biri yalnızca uyarılma ya da iyonlaşma enerjisi yitirirken, öbürü de yine birinci şıkta olduğu gibi kinetik, uyarılma ya da iyonlaşma enerjisi kazanır.</li></ol> <dl><dd><dl><dd>Bir an için çarpışan nesnelerin etki hattı boyunca aynı hıza sahip olduğu zaman çarpışma için çeşitli fazlar vardır.</dd></dl></dd></dl> <p>Sonra nesnelerin kinetik enerjisi, bu aşamada da minimuma düşer ve anlık eski haline dönme katsayısı minimum hale geldiği için maksimum deformasyon fazı denebilir. </p> <dl><dd><dl><dd>İdeal gazlarda esnek çarpışmalar mükemmel bir şekilde gözlenebilir. Gaz taneciklerinin kendi aralarında ve bulundukları kabın iç yüzeyi ile yaptıkları çarpışmalar tamamen esnektir. Çarpışma sırasında moleküllerden biri enerji kaybederken diğeri enerji kazanabilir. Ancak moleküllerin toplam enerjisi değişmez. Moleküller arasında sürekli esnek çarpışmalar olduğundan moleküllerin hızları, dolayısıyla kinetik enerjileri sürekli değişir. Bu bakımdan moleküllerin ortalama hızından ya da ortalama kinetik enerjisinden söz etmek daha anlamlıdır. Kinetik teoriye göre, aynı sıcaklıkta bütün gazların ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir.</dd></dl></dd></dl> <dl><dd><dl><dd>Sert küreler arasındaki çarpışmalar hemen hemen elastik olabilir, bu yüzden bir elastik çarpışmayı hesaplamak için limit almak yararlıdır. Momentumun korunumu varsayımının yanı sıra kinetik enerjinin korunumu içinde iki cisim arasındaki çarpışmalar son hızlarının hesaplanmasını mümkün kılar.</dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Momentum_ve_Çarpışmalar"><span id="Momentum_ve_.C3.87arp.C4.B1.C5.9Fmalar"></span>Momentum ve Çarpışmalar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Momentum ve Çarpışmalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Momentum ve Çarpışmalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Şimdiye kadar tek bir parçacığın hareketini inceleyerek, bu hareketi tarif etmek için bazı büyüklükler tanımlandı ve kullanıldı. Bir parçacığın hareketinin çözülemeyecek kadar karmaşık olması durumunda korunum kavramından yararlanıldı. Enerjinin korunumunun doğa olaylarına açıklık getiren temel bir ilke olarak incelendi Bu bölümde parçacıklar sisteminin davranışı diğer bir temel korunum ilkesi olan momentumun korunumundan yararlanılarak inceleyecektir. Uygulanan kuvvet momentumun değişimine neden olduğundan, momentumun korunumu Newton’un ikinci yasasının bir sonucudur. Yalıtılmış bir sistemin momentumu sabittir. Momentumun korunumu özellikle çarpışan parçacıklardan oluşan sistemlerin davranışlarının açıklanmasında önemli bir rol oynar. Sisteme uygulanan kuvvetlerin bilinmediği veya çok karmaşık olduğu durumlarda bile momentumun korunumu uygulanabilmektedir. Bir sistemin momentumu incelenirken, sistemi oluşturan parçacıkların hareketlerinden daha basit bir hareket yapısına sahip olan özel bir nokta olan kütle merkezi tanımlanır. Sistemin kütle merkezi tüm hareket süresince sadece sisteme dışarıdan uygulanan kuvvetlerin etkisi ile Newton’ un ikinci kanununa göre hareket eden bir nokta parçacık gibi davranır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İki-Parçacıklı_bir_Sistem_için_Momentumun_Korunumu"><span id=".C4.B0ki-Par.C3.A7ac.C4.B1kl.C4.B1_bir_Sistem_i.C3.A7in_Momentumun_Korunumu"></span>İki-Parçacıklı bir Sistem için Momentumun Korunumu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: İki-Parçacıklı bir Sistem için Momentumun Korunumu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İki-Parçacıklı bir Sistem için Momentumun Korunumu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Birbirleri ile etkileşen, çevrelerinden yalıtılmış iki parçacık ele alınıyor olsun. Böyle bir sistemde parçacıkların birbirlerine kuvvet uygulamaları mümkün olabilir, ancak parçacık sistemine etki eden herhangi bir dış kuvvet bulunmasın. Birinci parçacık ikinciye bir kuvvet uygularsa, Newton’un üçüncü kanunu gereğince, ikinci parçacık da birinciye aynı büyüklükte fakat zıt yönde bir kuvvet uygulayacaktır. Toplam momentumun zamana göre türevi sıfır olduğundan, sistemin toplam momentumunun sabit kaldığı sonucuna varılır. Başka bir ifade ile sistemin ilk ve son momentumu aynıdır. Momentum vektörel bir büyüklük olduğuna göre doğrusal momentumun x, y, z bileşenleri de ayrı ayrı korunur. Yalıtılmış bir sistemde iki veya daha fazla parçacık etkileştiğinde sistemin toplam momentumu sabit kalır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Doğrusal_Momentum_ve_Korunumu"><span id="Do.C4.9Frusal_Momentum_ve_Korunumu"></span>Doğrusal Momentum ve Korunumu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Doğrusal Momentum ve Korunumu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Doğrusal Momentum ve Korunumu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Newton’ un ikinci yasasını kullanarak parçacığın doğrusal momentumunu ona etki eden kuvvete bağlanabilir. Parçacığın momentumunun zamana göre değişim hızı parçacığa etkiyen net kuvvete eşittir. Hız vektörünün zamanla değişmesine ek olarak, roket hareketinde olduğu gibi kütlenin de zamanla değişmesi durumunu bu eşitlik daha net ifade eder. Sistem yalıtılmış ise momentum sabit kalır, bu da momentumun korunduğu anlamına gelir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İmpuls_(İtme)_ve_Momentum"><span id=".C4.B0mpuls_.28.C4.B0tme.29_ve_Momentum"></span>İmpuls (İtme) ve Momentum</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: İmpuls (İtme) ve Momentum" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İmpuls (İtme) ve Momentum"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bir cisme etkiyen kuvvet parçacığın momentumunu değiştirir. Bir parçacığın üzerine zamanla değişen bir kuvvet uygulanırsa, Newton’ un ikinci yasasına göre; </p><p>İtme = Momentum değişimi F • t = m • delta V </p><p>olur. Kuvvet belli bir zaman aralığında uygulanmış ise, momentum değişimi bu ifadenin integrali ile belirlenir. </p><p>İmpuls-momentum teoremi olarak bilinen bu ifade Newton’ un ikinci yasasına eşdeğerdir. İmpuls vektörünün yönü momentum değişiminin yönü ile aynıdır ve momentum boyutundadır. İmpuls parçacığın kendi başına bir özelliği değildir. Uygulanan dış kuvvetin parçacığın momentumunu değiştirmesi ile ilgili bir niceliktir. Kuvvet genelde zamanla değişebildiğinden, bir ortalama kuvvet tanımlamak daha uygun olur. Ortalama kuvvet, parçacığa delta t zaman aralığında değişen gerçek kuvvetin impulsuna eşit İmpuls veren sabit bir kuvvettir ve ortalama değer teoremi ile kolaylıkla bulunabilir. </p><p>Pek çok fiziksel durumda İmpuls yaklaşımı ifadesi kullanılır. Bu yaklaşımda bir parçacık üzerine uygulanan kuvvetlerden birinin kısa bir süre etki ettiği, fakat mevcut diğer kuvvetlerden daha büyük olduğu varsayılır. Bu yaklaşım, özellikle çarpışma gibi çok kısa süren olayları açıklamakta kullanışlıdır. Burada kuvvete, impulsif kuvvet denir. Ayrıca, pi ve ps nin çarpışmadan hemen önce ve sonraki momentumlar olduğuna dikkat etmek gerekir. Çarpışmadaki impulsif kuvvetin, mevcut dış kuvvetlerden daha büyük olduğu kabul edilecektir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bir_Boyutta_Çarpışmalar"><span id="Bir_Boyutta_.C3.87arp.C4.B1.C5.9Fmalar"></span>Bir Boyutta Çarpışmalar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Bir Boyutta Çarpışmalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bir Boyutta Çarpışmalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dış kuvvetlerin dikkate alınmadığı bir çarpışmada momentumun korunur; fakat çarpışmanın oluşuna bağlı olarak kinetik enerji korunmayabilir. Bu nedenle çarpışmalar, esnek çarpışma ve esnek olmayan çarpışma yani, kinetik enerjinin korunduğu ve korunmadığı çarpışmalar olarak ele alınırlar. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İki_Boyutta_Çarpışmalar"><span id=".C4.B0ki_Boyutta_.C3.87arp.C4.B1.C5.9Fmalar"></span>İki Boyutta Çarpışmalar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: İki Boyutta Çarpışmalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İki Boyutta Çarpışmalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Daha önce yalıtılmış iki parçacıklı sistemde momentumun korunduğunu gösterilmişti. Bu sonuç iki parçacığın herhangi bir çarpışması için x, y, z doğrultularının her birinde momentumun korunacağını ifade eder. Çarpışmaların büyük bir kısmı düzlemde gerçekleşir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Çarpışmalarda_analitiksel_ve_sayısal_yaklaşımlar"><span id=".C3.87arp.C4.B1.C5.9Fmalarda_analitiksel_ve_say.C4.B1sal_yakla.C5.9F.C4.B1mlar"></span>Çarpışmalarda analitiksel ve sayısal yaklaşımlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Çarpışmalarda analitiksel ve sayısal yaklaşımlar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Çarpışmalarda analitiksel ve sayısal yaklaşımlar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nispeten daha az problem içeren çarpışmalar sayısal yöntemler kullanılarak analitik olarak çözülebilir. Çarpışmalarda asıl sorun iki nesnenin gerçekten çarpışıp çarpışmadığı olgusudur. Bu olgu çarpışma algılama olarak adlandırılıyor. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Analitik_olarak_çözülebilen_çarpışma_örnekleri"><span id="Analitik_olarak_.C3.A7.C3.B6z.C3.BClebilen_.C3.A7arp.C4.B1.C5.9Fma_.C3.B6rnekleri"></span>Analitik olarak çözülebilen çarpışma örnekleri</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Analitik olarak çözülebilen çarpışma örnekleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Analitik olarak çözülebilen çarpışma örnekleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bilardolar">Bilardolar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Bilardolar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bilardolar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bu sporda çarpışmalar önemli rol oynar. Çünkü bilardo topları arasında olan çarpışmalar hemen hemen elastik ve toplar yuvarlanma sürtünme katsayısı düşük olan yüzey üzerinde yuvarlanırlar ve bu topların davranışı Newton’un hareket yasasını göstermek için sık sık kullanılır. Eşit kütleli toplardan sabit hareketli olanının sürtünmesiz çarpışmasından sonra, iki topun yönleri arasındaki <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1" title="Açı">açı</a> 90 derecedir. Bu profesyonel bilardo oyuncularının dikkate alacağı önemli bir gerçektir.,.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Toplar sürtünmeli yüzeye nispeten sürtünmesiz yüzeyde daha rahat hareket eder. Herhangi iki tane kütleli cisimin iki boyutta yaptığı esnek çarpışmayı düşünürsek eğer m<sub>1</sub> and m<sub>2</sub>, ilk hız <b>u<sub>1</sub></b> ve <b>u<sub>2</sub></b> <b>u<sub>2</sub></b> = <b>0</b> ve son hız <b>V<sub>1</sub></b> ve <b>V<sub>2</sub></b>. </p><p>Momentumun korunumu m<sub>1</sub><b>u</b><sub>1</sub> = m<sub>1</sub><b>V<sub>1</sub></b>+ m<sub>2</sub><b>V<sub>2</sub></b>. Esnek çarpışmalarda enerjinin korunumu (1/2)m<sub>1</sub>|<b>u<sub>1</sub></b>|<sup>2</sup> = (1/2)m<sub>1</sub>|<b>V<sub>1</sub></b>|<sup>2</sup> + (1/2)m<sub>2</sub>|<b>V<sub>2</sub></b>|<sup>2</sup>. ve böyle bir durumda m<sub>1</sub> = m<sub>2</sub>: <b>u<sub>1</sub></b>=<b>V<sub>1</sub></b>+<b>V<sub>2</sub></b> ve |<b>u<sub>1</sub></b>|<sup>2</sup> = |<b>V<sub>1</sub></b>|<sup>2</sup>+|<b>V<sub>2</sub></b>|<sup>2</sup>. Skalar çarpım ile |<b>u<sub>1</sub></b>|<sup>2</sup> = <b>u<sub>1</sub>•u<sub>1</sub></b> = |<b>V<sub>1</sub></b>|<sup>2</sup>+|<b>V<sub>2</sub></b>|<sup>2</sup>+2<b>V<sub>1</sub>•V<sub>2</sub></b>. Diğer eşitlikte <b>V<sub>1</sub>•V<sub>2</sub></b> = 0 ve birbirlerine diktir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tamamen_esnek_olmayan_çarpışmalar"><span id="Tamamen_esnek_olmayan_.C3.A7arp.C4.B1.C5.9Fmalar"></span>Tamamen esnek olmayan çarpışmalar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Tamamen esnek olmayan çarpışmalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tamamen esnek olmayan çarpışmalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Inelastischer_sto%C3%9F.gif" class="mw-file-description" title="eşit kütleler arasındaki tamamen esnek olmayan çarpışma"><img alt="eşit kütleler arasındaki tamamen esnek olmayan çarpışma" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/de/Inelastischer_sto%C3%9F.gif" decoding="async" width="500" height="60" class="mw-file-element" data-file-width="500" data-file-height="60" /></a></span> </p><p>Tamamen esnek olmayan çarpışmada, yani eski haline dönme katsayısı sıfır iken, çarpışan nesneler birbirine yapışır. Eğer bu durumda momentumun korunumunu düşünecek olursak; </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m_{a}\mathbf {u} _{a}+m_{b}\mathbf {u} _{b}=\left(m_{a}+m_{b}\right)\mathbf {v} \,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>a</mi> </mrow> </msub> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">u</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>a</mi> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> </msub> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">u</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mrow> <mo>(</mo> <mrow> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>a</mi> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> </msub> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">v</mi> </mrow> <mspace width="thinmathspace" /> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m_{a}\mathbf {u} _{a}+m_{b}\mathbf {u} _{b}=\left(m_{a}+m_{b}\right)\mathbf {v} \,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b0374576fa4fedb44ee6f1314cdc629bcd3ff6b4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:30.024ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle m_{a}\mathbf {u} _{a}+m_{b}\mathbf {u} _{b}=\left(m_{a}+m_{b}\right)\mathbf {v} \,}"></span></dd> <dd></dd> <dd><b>v</b> son hız olduğu noktada, daha sonra bu bağıntıyı elde ederiz;</dd></dl></dd></dl> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathbf {v} ={\frac {m_{a}\mathbf {u} _{a}+m_{b}\mathbf {u} _{b}}{m_{a}+m_{b}}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">v</mi> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>a</mi> </mrow> </msub> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">u</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>a</mi> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> </msub> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">u</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> </msub> </mrow> <mrow> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>a</mi> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> </msub> </mrow> </mfrac> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathbf {v} ={\frac {m_{a}\mathbf {u} _{a}+m_{b}\mathbf {u} _{b}}{m_{a}+m_{b}}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/28e94dd7f6c29a7925b47dd88cabdb1776968235" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.171ex; width:19.316ex; height:5.343ex;" alt="{\displaystyle \mathbf {v} ={\frac {m_{a}\mathbf {u} _{a}+m_{b}\mathbf {u} _{b}}{m_{a}+m_{b}}}}"></span></dd></dl></dd></dl> <p>Çarpışmadan sonra toplam kinetik enerji azalır. Momentumun merkezini baz aldığımızda iki parçacıklı sisteme göre böyle bir çarpışmadan sonra toplam kinetik enerji sıfırdır. Buna göre çarpışmadan önce kinetik enerjinin çoğu daha küçük kütleli cisme aittir. Başka bir çerçevede, ek olarak kinetik enerjinin azaltılması, başka bir parçacığa kinetik enerji aktarımı olduğunu gösterebilir; Bu çerçeveye bağlı olması ne kadar göreceli olduğunu gösterir. Zaman geçtikçek iki nesnenin birbirlerini kendilerinin ne kadar uzağına ittikleri durumu elde ederiz. Örneğin atış yapmak, roket fırlatmak ya da itme kuvveti uygulamak. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sayısal_olarak_analiz_yapılan_çarpışma_örnekleri"><span id="Say.C4.B1sal_olarak_analiz_yap.C4.B1lan_.C3.A7arp.C4.B1.C5.9Fma_.C3.B6rnekleri"></span>Sayısal olarak analiz yapılan çarpışma örnekleri</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Sayısal olarak analiz yapılan çarpışma örnekleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sayısal olarak analiz yapılan çarpışma örnekleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hayvanların_hareketleri"><span id="Hayvanlar.C4.B1n_hareketleri"></span>Hayvanların hareketleri</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Hayvanların hareketleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hayvanların hareketleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bir hayvanın ayağı ile bastığı zemin arasındaki olan çarpışmalar genellikle zemin tepki kuvvetleridir. Bu tip çarpışmalar kinetik enerjinin korunmadığı elastik olmayan çarpışmalardır. Önemli bir araştırma konusu da [ [ Protezler ] ] engelli ve engelsiz yürümede ve buna bağlı olarak oluşan ayak zemin çarpışmaları sırasında üretilen kuvvetlerin ölçülmesidir. (Bazen kinetik olarak adlandırılır) (bazen "kuvvet plakası " olarak adlandırılır) bir kuvvet platformu yürüyüş boyunca ayrıntılı olarak [ [ kinematik ] ] ve [ ] dinamik [(mekanik) ] olarak konular gerektirir . </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Deneysel_bir_araç_olarak_kullanılan_çarpışmalar"><span id="Deneysel_bir_ara.C3.A7_olarak_kullan.C4.B1lan_.C3.A7arp.C4.B1.C5.9Fmalar"></span>Deneysel bir araç olarak kullanılan çarpışmalar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Deneysel bir araç olarak kullanılan çarpışmalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Deneysel bir araç olarak kullanılan çarpışmalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Çarpışmalar nesnelerin malzeme özelliklerini ve diğer fiziksel fenomenlerini incelemek için bir deney tekniği olarak kullanılabilir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uzay_Araştırmaları"><span id="Uzay_Ara.C5.9Ft.C4.B1rmalar.C4.B1"></span>Uzay Araştırmaları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Uzay Araştırmaları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Uzay Araştırmaları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bir nesne kasıtlı olarak, başka bir gök cismi üzerinde arazi çökmesine neden olan ölçümler yapabilir ve Dünya'ya bu ölçümleri gönderebilir ve başka araçlara bu etkiyi gözlemlemek için izin verebilir. </p> <ul><li>Ayın çekirdeğini karakterize etmek için kullanılan sismik ölçümü gerçekleştirmek için <a href="/wiki/Apollo_13" title="Apollo 13">Apollo 13</a>, <a href="/wiki/Apollo_14" title="Apollo 14">Apollo 14</a>, <a href="/wiki/Apollo_15" title="Apollo 15">Apollo 15</a>, <a href="/wiki/Apollo_16" title="Apollo 16">Apollo 16</a> ve <a href="/wiki/Apollo_17" title="Apollo 17">Apollo 17</a>, the <a href="/wiki/S-IVB" title="S-IVB">S-IVB</a> (roketlerin üçüncü seviyesi) Ay’ın yüzeyine çarptırıldı.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Deep_Impact_(spacecraft)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deep Impact (spacecraft) (sayfa mevcut değil)"><i>Deep Impact</i></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SMART-1&action=edit&redlink=1" class="new" title="SMART-1 (sayfa mevcut değil)">SMART-1</a> - <a href="/wiki/European_Space_Agency" class="mw-redirect" title="European Space Agency">European Space Agency</a> uydusu</li> <li><a href="/w/index.php?title=Moon_impact_probe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moon impact probe (sayfa mevcut değil)">Moon impact probe</a> - <a href="/wiki/ISRO" class="mw-redirect" title="ISRO">ISRO</a> sondası</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Moleküler_çarpışmaların_matematiksel_açıklaması"><span id="Molek.C3.BCler_.C3.A7arp.C4.B1.C5.9Fmalar.C4.B1n_matematiksel_a.C3.A7.C4.B1klamas.C4.B1"></span>Moleküler çarpışmaların matematiksel açıklaması</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Moleküler çarpışmaların matematiksel açıklaması" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Moleküler çarpışmaların matematiksel açıklaması"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bir molekülün açısal ve doğrusal momentumlarıyla bir dizi ‘r’ değişkenleri verilecek olursa; { <i>p</i><sub>i</sub> }. The state of a molecule may then be described by the range <i>δw</i><sub>i</sub> = δ<i>p</i><sub>1</sub>δ<i>p</i><sub>2</sub>δ<i>p</i><sub>3</sub> ... δ<i>p</i><sub>r</sub>. There are many farklı durumlara karşılık gelen birçok tür aralık vardır; özel bir durum indeks ‘i’ ile gösterilebilir. Çarpışma yapan iki <a href="/wiki/Molek%C3%BCl" title="Molekül">molekül</a> (<i>i</i>, <i>j</i>) şeklinde gösterilebilir. (Böyle bir sıralı çift bazen takımyıldızı olarak da bilinir.) Böylece bu iki molekülün kritik bir mesafe <i> b </i> içinde yerçekimleri yaklaşımının kendi merkezinde birbirlerine ihmal edilebilir bir etkiye sahip olduğu sürece uygundur. Bir çarpışma dolayısıyla yerçekimi ile ilgili merkezler bu kritik mesafeden geldiğinde başlar ve yine ayrı yolda bu kritik mesafeyi ulaştıklarında tamamlanır. Bu tanım altında, çarpışma şu şekilde tanımlanabilir; matrix <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\begin{pmatrix}i&j\\k&l\end{pmatrix}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow> <mo>(</mo> <mtable rowspacing="4pt" columnspacing="1em"> <mtr> <mtd> <mi>i</mi> </mtd> <mtd> <mi>j</mi> </mtd> </mtr> <mtr> <mtd> <mi>k</mi> </mtd> <mtd> <mi>l</mi> </mtd> </mtr> </mtable> <mo>)</mo> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\begin{pmatrix}i&j\\k&l\end{pmatrix}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5d12689f6b58f97d3964db42f3b6d89de798922a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.505ex; width:8.665ex; height:6.176ex;" alt="{\displaystyle {\begin{pmatrix}i&j\\k&l\end{pmatrix}}}"></span>, takımyıldızı (<i>i</i>, <i>j</i>) çarpışmadan önce ve (genel farklılıkta) takımyıldızı (<i>k</i>, <i>l</i>) çarpışmadan sonra şeklinde adlandırılır. Bu gösterim istatistiksel mekanik ve Boltzmann’ın H – teoremini kanıtlaması açısından uygundur. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kasıtlı_çarpışma_yoluyla_saldırı"><span id="Kas.C4.B1tl.C4.B1_.C3.A7arp.C4.B1.C5.9Fma_yoluyla_sald.C4.B1r.C4.B1"></span>Kasıtlı çarpışma yoluyla saldırı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Kasıtlı çarpışma yoluyla saldırı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kasıtlı çarpışma yoluyla saldırı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kasıtlı bir çarpışma vasıtasıyla saldırı türleri şunlardır: </p> <ul><li>gövde ile çarpmak: silahsız</li> <li>kılıç gibi bir silah ile çarpmak</li> <li>bir nesne veya bir araçla çarpmak <ul><li>bir arabayla kasten bir binaya çarpmak</li> <li>Orta Çağ'da kapıları kırmak için kullanılan ve aynı zamanda günümüzde de polislerin kapıları kırmak için kullandığı nesne ile kapıya vurmak,</li> <li>Uzaktan bir nesneyi atarak ya da fırlatarak yapılan çarpışmalar.</li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div> <table width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" style="background-color:transparent;table-layout:fixed;"> <tbody><tr valign="top"> <td><div style="margin-right:20px;"> <ul><li><a href="/wiki/Araba_kazas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Araba kazası">Araba kazası</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCrt%C3%BCnme" class="mw-redirect" title="Sürtünme">Sürtünme</a></li> <li><a href="/wiki/Kinetik_teori" title="Kinetik teori">Kinetik teori</a><br /> - moleküller arasında olan çarpışma</li> <li><a href="/wiki/F%C4%B1rlat%C4%B1c%C4%B1" class="mw-redirect" title="Fırlatıcı">Fırlatıcı</a></li></ul> </div> </td></tr></tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes">Notes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Notes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Notes"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><strong><a href="#cite_ref-1">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Alciatore, David G. (Ocak 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303194915/http://billiards.colostate.edu/technical_proofs/TP_3-1.pdf">"TP 3.1 90° rule"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 3 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://billiards.colostate.edu/technical_proofs/TP_3-1.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">8 Mart</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=TP+3.1+90%C2%B0+rule&rft.date=2006-01&rft.aulast=Alciatore&rft.aufirst=David+G.&rft_id=http%3A%2F%2Fbilliards.colostate.edu%2Ftechnical_proofs%2FTP_3-1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="kaynak kitap">Tolman, R. C. (1938). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.74301"><i>The Principles of Statistical Mechanics</i></a>. Oxford: Clarendon Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Principles+of+Statistical+Mechanics&rft.place=Oxford&rft.pub=Clarendon+Press&rft.date=1938&rft.au=Tolman%2C+R.+C.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fin.ernet.dli.2015.74301&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3A%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span> Reissued (1979) New York: Dover <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0486638960" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-486-63896-0</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20130201232203/http://www.regispetit.com/bil_praa.htm">Three Dimensional Collision</a> - Oblique inelastic collision between two homogeneous spheres.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110724005555/http://www.physics-lab.net/applets/one-dimensional-collisions">One Dimensional Collision</a> - One Dimensional Collision Flash Applet.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170420214508/http://www.physics-lab.net/applets/two-dimensional-collisions">Two Dimensional Collision</a> - Two Dimensional Collision Flash Applet.</li></ul></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çarpışma&oldid=33105109">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çarpışma&oldid=33105109</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma" title="Kategori:Çarpışma">Çarpışma</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategori: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:ISBN_sihirli_ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1_kullanan_sayfalar" title="Kategori:ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar">ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 21.16, 11 Haziran 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-g6vx5","wgBackendResponseTime":161,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.089","walltime":"0.180","ppvisitednodes":{"value":295,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":4282,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":194,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2313,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 99.478 1 -total"," 64.26% 63.921 1 Şablon:Kaynakça"," 45.03% 44.797 1 Şablon:Web_kaynağı"," 23.24% 23.119 1 Şablon:Diğer_anlamı2"," 20.04% 19.936 1 Şablon:Hakkında"," 17.70% 17.606 1 Şablon:İlknot"," 4.95% 4.926 1 Şablon:Kitap_kaynağı"," 2.76% 2.744 1 Şablon:Çoklu_sütun"," 2.57% 2.556 1 Şablon:Çoklu_sütun-son"," 2.34% 2.329 1 Şablon:Ana_diğer"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.023","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1763311,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-k959c","timestamp":"20241122224145","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u00c7arp\u0131\u015fma","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/%C3%87arp%C4%B1%C5%9Fma","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q238053","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q238053","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2016-01-03T21:59:56Z","headline":"\u0130ki veya daha fazla cismin k\u0131sa s\u00fcreli\u011fine birbiriyle fiziksel olarak temas etmesi durumu"}</script> </body> </html>