CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Annaliści rzymscy – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"da3c2f5f-5a72-4a6a-860d-a574b7fa602c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Annaliści_rzymscy","wgTitle":"Annaliści rzymscy","wgCurRevisionId":74927031,"wgRevisionId":74927031,"wgArticleId":5717357,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN","Annaliści rzymscy","Pisarze i poeci starożytnego Rzymu"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Annaliści_rzymscy","wgRelevantArticleId":5717357,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74927031,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4174478","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP", "ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Annaliści rzymscy – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Annali%C5%9Bci_rzymscy"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Annali%C5%9Bci_rzymscy"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Annaliści_rzymscy rootpage-Annaliści_rzymscy skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Annali%C5%9Bci+rzymscy" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Annali%C5%9Bci+rzymscy" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Annali%C5%9Bci+rzymscy" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Annali%C5%9Bci+rzymscy" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Termin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Termin"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Termin</span> </div> </a> <ul id="toc-Termin-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podział_autorów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział_autorów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Podział autorów</span> </div> </a> <ul id="toc-Podział_autorów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stan_zachowania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Stan_zachowania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Stan zachowania</span> </div> </a> <ul id="toc-Stan_zachowania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geneza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geneza"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Geneza</span> </div> </a> <ul id="toc-Geneza-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Charakterystyka_twórczości" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Charakterystyka_twórczości"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Charakterystyka twórczości</span> </div> </a> <ul id="toc-Charakterystyka_twórczości-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Znaczenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Znaczenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Znaczenie</span> </div> </a> <ul id="toc-Znaczenie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Annaliści rzymscy</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 11 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-11" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">11 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Annalistes" title="Annalistes – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Annalistes" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Analist%C3%A9" title="Analisté – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Analisté" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Annalists" title="Annalists – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Annalists" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Analista_(Antigua_Roma)" title="Analista (Antigua Roma) – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Analista (Antigua Roma)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B" title="Анналисты – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Анналисты" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADmska_analistick%C3%A1_%C5%A1kola" title="Rímska analistická škola – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rímska analistická škola" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Аналисти – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Аналисти" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Analisti" title="Analisti – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Analisti" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Analista" title="Analista – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Analista" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Annales_Yazarlar%C4%B1" title="Annales Yazarları – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Annales Yazarları" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Анналісти – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Анналісти" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4174478#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Annali%C5%9Bci_rzymscy" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Annali%C5%9Bci_rzymscy" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Annali%C5%9Bci_rzymscy"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Annali%C5%9Bci_rzymscy"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Annali%C5%9Bci_rzymscy" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Annali%C5%9Bci_rzymscy" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&oldid=74927031" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Annali%C5%9Bci_rzymscy&id=74927031&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAnnali%25C5%259Bci_rzymscy"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAnnali%25C5%259Bci_rzymscy"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Annali%C5%9Bci+rzymscy"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4174478" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><p><b>Annaliści</b> – starożytni <a href="/wiki/Staro%C5%BCytny_Rzym" title="Starożytny Rzym">rzymscy</a> historycy, tworzący w czasach <a href="/wiki/Republika_rzymska" title="Republika rzymska">republiki</a>, w <a href="/wiki/III_wiek_p.n.e." title="III wiek p.n.e.">III</a>–<a href="/wiki/I_wiek_p.n.e." title="I wiek p.n.e.">I wieku p.n.e</a>. </p><p>Nazwano ich tak ze względu na to, że w swoich pracach, noszących najczęściej tytuł <i>Annales</i> (łac. „Roczniki”), przedstawiali dzieje Rzymu w porządku annalistycznym, rok po roku. Pierwszym z nich był <a href="/wiki/Kwintus_Fabiusz_Piktor" title="Kwintus Fabiusz Piktor">Kwintus Fabiusz Piktor</a>, jednocześnie pierwszy znany historyk rzymski. On i czterech kolejnych autorów pisali po <a href="/wiki/J%C4%99zyk_starogrecki" title="Język starogrecki">grecku</a>. <a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">Łacinę</a> jako język dzieł annalistycznych wprowadził z powodzeniem <a href="/wiki/Lucjusz_Kasjusz_Hemina" title="Lucjusz Kasjusz Hemina">Lucjusz Kasjusz Hemina</a>. </p><p>Ze względu na różnice w zakresie języka, jak i stylu narracji, wprowadzono podział annalistów na trzy grupy: starszych, średnich i młodszych. Praca żadnego spośród nich nie zachowała się w całości, przetrwały jedynie większe lub mniejsze fragmenty w twórczości innych starożytnych pisarzy. Najczęściej ocenia się, że najbardziej wiarygodni byli annaliści starsi i średni, natomiast młodsi przywiązywali większą wagę do stylistyki niż do rzetelności i ich dzieła zawierały sporo zmyśleń. </p><p>Dzieła annalistyczne były wykorzystywane przez następnych starożytnych historyków, szczególnie wiele czerpali z nich <a href="/wiki/Dionizjusz_z_Halikarnasu" title="Dionizjusz z Halikarnasu">Dionizjusz z Halikarnasu</a> i <a href="/wiki/Tytus_Liwiusz" title="Tytus Liwiusz">Tytus Liwiusz</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Termin">Termin</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Termin" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Termin"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Termin „annaliści” (oraz „annalistyka”) wprowadzili nowożytni badacze literatury łacińskiej, określając w ten sposób starożytnych historyków rzymskich, działających przed <a href="/wiki/Salustiusz" title="Salustiusz">Salustiuszem</a> i <a href="/wiki/Gajusz_Juliusz_Cezar" title="Gajusz Juliusz Cezar">Cezarem</a>, których dzieła przedstawiały wydarzenia w układzie annalistycznym, rok po roku i najczęściej nosiły tytuł <i>Annales</i> (<a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac</a>. „Roczniki”)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>. Była to pierwsza forma <a href="/wiki/Historiografia" title="Historiografia">historiografii</a> rzymskiej<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. Nie zalicza się do ich grona tych spośród antycznych autorów, którzy inaczej ujmowali tematykę historyczną, między innymi <a href="/wiki/Kato_Starszy" title="Kato Starszy">Katona Starszego</a>, <a href="/wiki/Lucjusz_Celiusz_Antypater" title="Lucjusz Celiusz Antypater">Celiusza Antypatera</a>, <a href="/wiki/Semproniusz_Asellion" title="Semproniusz Asellion">Semproniusza Aselliona</a>, Salustiusza i <a href="/wiki/Tytus_Liwiusz" title="Tytus Liwiusz">Tytusa Liwiusza</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. </p><p>Niekiedy mianem annalistów określano także późniejszych rzymskich dziejopisów, działających w dobie <a href="/wiki/Cesarstwo_Rzymskie" title="Cesarstwo Rzymskie">cesarstwa</a>, co do których przyjmuje się, że swe prace tworzyli również w układzie rocznikowym<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>. </p><p>Występują wątpliwości związane z posługiwaniem się tym pojęciem wobec historyków czasów republiki, ze względu na brak pewności, czy faktycznie pierwsi spośród nich, piszący po <a href="/wiki/J%C4%99zyk_starogrecki" title="Język starogrecki">grecku</a>, przyjęli w swoich pracach układ annalistyczny<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[a]</a></sup>, jak i to, że tytuł <i>Annales</i> mógł oznaczać każdy rodzaj pracy związanej z historią, o czym może świadczyć użycie go przez poetę <a href="/wiki/Enniusz" title="Enniusz">Enniusza</a> jako tytułu jednego z jego utworów<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[5]</a></sup>. Zwrócono także uwagę na to, iż dodatkową niejasność wprowadza praktyka nieużywania miana annalisty wobec Liwiusza czy również <a href="/wiki/Publiusz_Korneliusz_Tacyt" title="Publiusz Korneliusz Tacyt">Tacyta</a>, mimo że w swoich pracach sięgali po układ rocznikarski. Ta niekonsekwencja po części wynika z rozróżnienia, jakie poczyniono jeszcze w antyku pomiędzy terminami <i>annales</i> a <i>historiae</i> – pierwszy zaczęto wiązać z konwencjonalnymi kronikami, zaś drugi z pracami autorów opisujących współczesne sobie wydarzenia na wzór <a href="/wiki/Tukidydes" title="Tukidydes">Tukidydesa</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[b]</a></sup>. Niektórzy rzymscy pisarze, jak <a href="/wiki/Gajusz_Azyniusz_Pollion" title="Gajusz Azyniusz Pollion">Gajusz Azyniusz Pollion</a>, uważali nawet, że <i>annales</i> jedynie porządkują materiał historyczny, zaś <i>historiae</i> przedstawiają krytyczne objaśnienie dziejów<sup id="cite_ref-C99_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-C99-8">[6]</a></sup>. </p><p>Termin „annaliści” bywa też używany w nowoczesnej <a href="/wiki/Historiografia" title="Historiografia">historiografii</a> w charakterze pejoratywnym jako określenie dziejopisów bezkrytycznych i fałszywie przedstawiających wydarzenia, jednak takie podejście oceniane jest negatywnie, jako wprowadzające w błąd, ponieważ brak jest pełnego obrazu prac annalistów rzymskich ze względu na stan ich zachowania i nie sposób w pełni uzasadnić tak negatywne oceny ich dorobku<sup id="cite_ref-C99_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-C99-8">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Podział_autorów"><span id="Podzia.C5.82_autor.C3.B3w"></span>Podział autorów</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Podział autorów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział autorów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ze względu na różnice w języku i stylu narracji annalistów okresu republiki dzieli się na trzy grupy<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[7]</a></sup>: </p> <table class="wikitable"> <caption>Annaliści </caption> <tbody><tr> <td>Annaliści starsi (III w. p.n.e.–I poł. II w. p.n.e.), piszący po grecku</td> <td>* <a href="/wiki/Kwintus_Fabiusz_Piktor" title="Kwintus Fabiusz Piktor">Kwintus Fabiusz Piktor</a><br /> * <a href="/wiki/Lucjusz_Cyncjusz_Alimentus" title="Lucjusz Cyncjusz Alimentus">Lucjusz Cyncjusz Alimentus</a><br /> * <a href="/wiki/Publiusz_Korneliusz_Scypion_(syn_Scypiona_Afryka%C5%84skiego_Starszego)" title="Publiusz Korneliusz Scypion (syn Scypiona Afrykańskiego Starszego)">Publiusz Korneliusz Scypion</a><br /> * <a href="/wiki/Gajusz_Acyliusz" title="Gajusz Acyliusz">Gajusz Acyliusz</a><br /> * <a href="/wiki/Aulus_Postumiusz_Albinus" title="Aulus Postumiusz Albinus">Aulus Postumiusz Albinus</a> </td></tr> <tr> <td>Annaliści średni (150–75 p.n.e.), piszący po łacinie</td> <td>* <a href="/wiki/Lucjusz_Kasjusz_Hemina" title="Lucjusz Kasjusz Hemina">Lucjusz Kasjusz Hemina</a><br /> * <a href="/w/index.php?title=Kwintus_Fabiusz_Maksymus_Serwillianius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kwintus Fabiusz Maksymus Serwillianius (strona nie istnieje)">Kwintus Fabiusz Maksymus Serwillianius</a><br /> * <a href="/wiki/Lucjusz_Kalpurniusz_Pizon_Frugi" title="Lucjusz Kalpurniusz Pizon Frugi">Lucjusz Kalpurniusz Pizon Frugi</a><br /> * <a href="/wiki/Gajusz_Fanniusz" title="Gajusz Fanniusz">Gajusz Fanniusz</a><br /> * <a href="/wiki/Gajusz_Semproniusz_Tuditanus" title="Gajusz Semproniusz Tuditanus">Gajusz Semproniusz Tuditanus</a><br /> * <a href="/wiki/Gnejusz_Gelliusz" title="Gnejusz Gelliusz">Gnejusz Gelliusz</a><br /> * <a href="/w/index.php?title=Wennoniusz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wennoniusz (strona nie istnieje)">Wennoniusz</a> </td></tr> <tr> <td>Annaliści młodsi (reszta I w. p.n.e.), piszący po łacinie</td> <td>* <a href="/w/index.php?title=Kwintus_Klaudiusz_Kwadrygariusz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kwintus Klaudiusz Kwadrygariusz (strona nie istnieje)">Kwintus Klaudiusz Kwadrygariusz</a><br /> * <a href="/w/index.php?title=Waleriusz_Antias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Waleriusz Antias (strona nie istnieje)">Waleriusz Antias</a><br /> * <a href="/wiki/Gajusz_Licyniusz_Macer_Starszy" title="Gajusz Licyniusz Macer Starszy">Gajusz Licyniusz Macer</a><br /> * <a href="/w/index.php?title=Lucjusz_Korneliusz_Syzenna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lucjusz Korneliusz Syzenna (strona nie istnieje)">Lucjusz Korneliusz Syzenna</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[c]</a></sup><br /> * <a href="/wiki/Lucjusz_Eliusz_Tuberon" title="Lucjusz Eliusz Tuberon">Lucjusz Eliusz Tuberon</a><br /> * <a href="/wiki/Kwintus_Eliusz_Tuberon" title="Kwintus Eliusz Tuberon">Kwintus Eliusz Tuberon</a> </td></tr></tbody></table> <p>Stosowany był również podział tylko na dwie grupy, annalistów starszych i młodszych, w którym do pierwszych zaliczano autorów od Piktora do Albinusa<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[8]</a></sup>. Niekiedy piszących po grecku wyodrębniano w osobną grupę, bez własnej nazwy i w takim przypadku mianem annalistów starszych określano pisarzy od Heminy do Wennoniusza, zaś młodszych od Kwadrygiusza do Tuberonów<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[9]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stan_zachowania">Stan zachowania</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Stan zachowania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Stan zachowania"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Twórczość annalistów przepadła praktycznie całkowicie, znana jest jedynie na podstawie dzieł autorów starożytnych, którzy korzystali z ich prac, w formie wzmianek czy przytaczanych fragmentów. Stopniowe popadanie w zapomnienie tego dorobku rzymskiej historiografii (jeszcze w epoce antycznej) wynikało z oceniania go pod kątem stylu pisarskiego, które od czasów <a href="/wiki/Cyceron" title="Cyceron">Cycerona</a> było zasadniczo negatywne, za mankamenty uznając między innymi zwięzłości czy mało ozdobny język<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[10]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geneza">Geneza</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Geneza" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geneza"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pierwsi annaliści kierowali swoje dzieła do odbiorców ze <a href="/wiki/Epoka_hellenistyczna" title="Epoka hellenistyczna">świata hellenistycznego</a>, by przeciwstawić się <a href="/wiki/Imperium_kartagi%C5%84skie" title="Imperium kartagińskie">prokartagińskim</a> przekazom i rozpropagować rzymski punkt widzenia. Sięgnięcie po grekę jako język roczników było w takiej sytuacji naturalne, miało zapewnić poczytność, mogło także wynikać z braku wcześniejszej literatury historiograficznej po łacinie, jak i traktowania jej jako greckiej specjalności. Podobna motywacja towarzyszyła następnym dziejopisom, a ponadto pobudzała także ich świadomość znaczenia Rzymu i jego szans na zapanowanie nad basenem <a href="/wiki/Morze_%C5%9Ar%C3%B3dziemne" title="Morze Śródziemne">Morza Śródziemnego</a>. Pragnęli zaprezentować potęgę ojczyzny elitom innych państw, przedstawiając kolejne osiągnięcia jako argumenty na rzecz rzymskiej dominacji<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[11]</a></sup>. Przyjęcie chronologicznego, rocznikarskiego układu w treści wynikało z wielkiego wpływu dawnych tablic <a href="/wiki/Pontyfik" title="Pontyfik">pontyfików</a>, z zapisami ważnych wydarzeń, które z czasem zebrano i opublikowano jako <i><a href="/wiki/Annales_maximi" title="Annales maximi">Annales maximi</a></i>. Okazało się to trwałe, nawet po zmianie języka<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15">[d]</a></sup>. Przejście na łacinę było efektem wpływu dzieła Katona Starszego <i>Origines</i>, lecz annaliści pozostali przy ujęciu rocznikarskim, nie przyjmując układu geograficzno-rzeczowego, który w tej pracy został zastosowany<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[12]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Charakterystyka_twórczości"><span id="Charakterystyka_tw.C3.B3rczo.C5.9Bci"></span>Charakterystyka twórczości</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Charakterystyka twórczości" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Charakterystyka twórczości"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Annaliści czerpali wiadomości ze wspomnianych <i>Annales maximi</i>, spisów <a href="/wiki/Cenzor_(staro%C5%BCytny_Rzym)" title="Cenzor (starożytny Rzym)">cenzorów</a> z listami urzędników, jak i prywatnych archiwów poszczególnych rodów oraz tradycji ustnej czy legend. Stopniowo przyswajali wzory hellenistycznej historiografii w zakresie opracowywania tego materiału. Uwzględniali w swoich pracach także dzieje poszczególnych miast <a href="/wiki/Italia_(kraina_historyczna)" title="Italia (kraina historyczna)">Italii</a> oraz powstanie i rozwój różnych instytucji państwowych czy też form kultu religijnego. W tym ostatnim niekiedy widoczny jest wpływ łacińskiego przekładu dzieła <a href="/wiki/Euhemer" title="Euhemer">Euhemerosa</a>, dokonany przez Enniusza<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[13]</a></sup>. </p><p>W całym nurcie dostrzega się tendencje propagandowe czy patriotyczne, jak również silne moralizatorstwo. Charakterystycznym jest także coraz więcej miejsca poświęcanego najdawniejszym dziejom Rzymu. O ile wcześni annaliści pobieżnie traktowali początki republiki, to kolejni pisali o tym dużo więcej, zapewne dzięki szerszemu udostępnieniu <i>Annales maximi</i>, które przy redakcji mogły być wzbogacane o nowe szczegóły. Przykładowo <a href="/wiki/Lucjusz_Kalpurniusz_Pizon_Frugi" title="Lucjusz Kalpurniusz Pizon Frugi">Kalpurniusz Pizon</a> poświęcił okresowi lat 500–300 p.n.e. dwie księgi, natomiast <a href="/wiki/Gnejusz_Gelliusz" title="Gnejusz Gelliusz">Gelliusz</a> już dwadzieścia<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[14]</a></sup>. </p><p>Na ogół przyjmuje się, że annaliści starsi, jak i średni (z epoki Grakchów) byli bardziej wiarygodni w swojej twórczości, natomiast młodsi, chcąc przyciągnąć zainteresowanie czytelników, uprawiali coraz bardziej <a href="/wiki/Retoryka" title="Retoryka">zretoryzowaną</a> historiografię, o bardziej wyszukanej formie kompozycji i stylu, nie dbając jednak o rzetelność, a dowolnie traktując materię historyczną. Ich literackie zabiegi nie zostały pozytywnie ocenione już przez Cycerona, na którego ocenę mógł też wpłynąć problem wiarygodności<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[15]</a></sup>. </p><p>Badacze starożytności jako mankamenty annalistyki młodszej wymieniali wprowadzanie zupełnie fikcyjnych epizodów, jak wymyślone zwycięskie bitwy, mające podnieść prestiż opisywanych rodów, mnożenie ponad miarę liczby poległych przeciwników, co miało podnosić znaczenie wygranych starć, czy też przedstawianie dawnych sporów pomiędzy <a href="/wiki/Patrycjusze" title="Patrycjusze">patrycjuszami</a> a <a href="/wiki/Plebejusze" title="Plebejusze">plebejuszami</a> przez pryzmat zmagań między <a href="/wiki/Optymaci" title="Optymaci">optymatami</a> a <a href="/wiki/Popularzy" title="Popularzy">popularami</a>. Dochodziło nawet do zapożyczania epizodów z II i I wieku p.n.e., które z niewielkimi zmianami trafiały do opisów wydarzeń ze stuleci V i IV, tak by te stały się obszerniejsze. Często zdarzały się powtórzenia całych fragmentów, zwłaszcza w sytuacjach, gdy jakieś wydarzenie miało w źródłach rozbieżną datację. Oprócz tego wskazywano na błędne próby wskazania w odległych czasach uzasadnienia dla działalności obu stronnictw współczesnych annalistom młodszym, zaś rozległość dzieł (po 20 lub więcej ksiąg) miała być częściej wynikiem wprowadzania dywagacji literackich i zmyśleń niż solidnych badań, a poprzez dodawanie wielu nowych szczegółów tworzono złudne wrażenie dokładnego przedstawienia dziejów. Za wyraz prawniczego sposobu myślenia tych autorów uznawano dodawanie jakichś dawnych wydarzeń mających uzasadnić współczesne im instytucje czy ceremonie<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[16]</a></sup>. Pod szczególnie silnym wpływem bieżących walk politycznych miały powstać prace <a href="/w/index.php?title=Kwintus_Klaudiusz_Kwadrygariusz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kwintus Klaudiusz Kwadrygariusz (strona nie istnieje)">Klaudiusza Kwadrygariusza</a> i <a href="/w/index.php?title=Waleriusz_Antias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Waleriusz Antias (strona nie istnieje)">Waleriusza Antiasa</a>, co wraz z mieszaniem wydarzeń fikcyjnych z rzeczywistymi, obniża ich wiarygodność<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[17]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Znaczenie">Znaczenie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Znaczenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Znaczenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pierwsi annaliści wprowadzili Rzymian do grona ludów posługujących się greką jako językiem wspólnym dla basenu Morza Śródziemnego. Zaczęli też wiązać genezę ich miasta z <a href="/wiki/Troja" title="Troja">Troją</a> i <a href="/wiki/Staro%C5%BCytna_Grecja" title="Starożytna Grecja">Grecją</a><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22">[18]</a></sup>. Kolejni pisarze tego nurtu, zwłaszcza annaliści młodsi, stanowili ważne źródło informacji dla późniejszych starożytnych historyków, przede wszystkim <a href="/wiki/Dionizjusz_z_Halikarnasu" title="Dionizjusz z Halikarnasu">Dionizjusza z Halikarnasu</a> i Tytusa Liwiusza, którzy jednak w niewielkim stopniu podjęli próbę zweryfikowania tych przekazów<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[19]</a></sup>. Zależność drugiego z nich od annalistycznych przekazów w zakresie wczesnej historii Rzymu stała się główną przyczyną trudności w próbach rekonstrukcji tego okresu<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24">[20]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Informacje na temat tych dzieł przekazywane przez źródła antycznie nie zawsze są pewne, o czym może świadczyć użycie przez <a href="/wiki/Pliniusz_Starszy" title="Pliniusz Starszy">Pliniusza Starszego</a> terminu „roczniki” wobec <i>Origines</i> Katona Starszego, co do którego wiadomo, że nie przedstawiało wydarzeń w układzie annalistycznym, <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFOCD1999">OCD 1999 ↓</a></span>, s. 98.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Początki tego podziału sięgają czasów Grakchów, kiedy pojawiły się prace zajmujące się bieżącą historią, bez przedstawiania wcześniejszych czasów, których autorzy jako tytułem posługiwali się słowem <i>historiae</i>, zaczerpniętym z greki, <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFOCD1999">OCD 1999 ↓</a></span>, s. 99.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFLewandowski2007">Lewandowski 2007 ↓</a></span>, s. 8 wymienia go pośród annalistów młodszych, w przeciwieństwie do: <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 64; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFOCD1999">OCD 1999 ↓</a></span>, s. 98; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFVademecum2001">Vademecum 2001 ↓</a></span>, s. 43.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Możliwe, że stosowanie przez nich tytułu <i>Annales</i> było elementem naśladowania <i>Annales maximi</i><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFOCD1999">OCD 1999 ↓</a></span>, s. 98.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 64; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMała_encyklopedia1988">Mała encyklopedia 1988 ↓</a></span>, s. 48; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFVademecum2001">Vademecum 2001 ↓</a></span>, s. 42, 47; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSłownik2012">Słownik 2012 ↓</a></span>, s. 46.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMierzwa2002">Mierzwa 2002 ↓</a></span>, s. 145; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFLewandowski2007">Lewandowski 2007 ↓</a></span>, s. 447.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 64; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMała_encyklopedia1988">Mała encyklopedia 1988 ↓</a></span>, s. 48–49; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFGrzesiowski2012">Grzesiowski 2012 ↓</a></span>, s. 618.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 65.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFOCD1999">OCD 1999 ↓</a></span>, s. 98.</span> </li> <li id="cite_note-C99-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-C99_8-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-C99_8-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFOCD1999">OCD 1999 ↓</a></span>, s. 99.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFVademecum2001">Vademecum 2001 ↓</a></span>, s. 43, 46; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFLewandowski2007">Lewandowski 2007 ↓</a></span>, s. 7–8.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFVademecum2001">Vademecum 2001 ↓</a></span>, s. 43.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 64.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 65; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFVademecum2001">Vademecum 2001 ↓</a></span>, s. 43; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFLewandowski2007">Lewandowski 2007 ↓</a></span>, s. 447.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 64; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMała_encyklopedia1988">Mała encyklopedia 1988 ↓</a></span>, s. 48; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCaryScullard1992">Cary i Scullard 1992 ↓</a></span>, s. 127; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCytowskaSzelestRychlewska1996">Cytowska, Szelest i Rychlewska 1996 ↓</a></span>, s. 181–182; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFGrzesiowski2012">Grzesiowski 2012 ↓</a></span>, s. 618.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMała_encyklopedia1988">Mała encyklopedia 1988 ↓</a></span>, s. 48;<span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCaryScullard1992">Cary i Scullard 1992 ↓</a></span>, s. 127; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCytowskaSzelestRychlewska1996">Cytowska, Szelest i Rychlewska 1996 ↓</a></span>, s. 182, 321; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMierzwa2002">Mierzwa 2002 ↓</a></span>, s. 145; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFLewandowski2007">Lewandowski 2007 ↓</a></span>, s. 447; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFGrzesiowski2012">Grzesiowski 2012 ↓</a></span>, s. 619.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 64; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMała_encyklopedia1988">Mała encyklopedia 1988 ↓</a></span>, s. 48; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCaryScullard1992">Cary i Scullard 1992 ↓</a></span>, s. 127; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCytowskaSzelestRychlewska1996">Cytowska, Szelest i Rychlewska 1996 ↓</a></span>, s. 182, 321; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFGrzesiowski2012">Grzesiowski 2012 ↓</a></span>, s. 618–619.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCaryScullard1992">Cary i Scullard 1992 ↓</a></span>, s. 127.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKumaniecki1977">Kumaniecki 1977 ↓</a></span>, s. 109; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 65; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMała_encyklopedia1988">Mała encyklopedia 1988 ↓</a></span>, s. 48; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCytowskaSzelestRychlewska1996">Cytowska, Szelest i Rychlewska 1996 ↓</a></span>, s. 182; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFLewandowski2007">Lewandowski 2007 ↓</a></span>, s. 66, 76 <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFGrzesiowski2012">Grzesiowski 2012 ↓</a></span>, s. 619.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAugustyn1982">Augustyn 1982 ↓</a></span>, s. 65; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCaryScullard1992">Cary i Scullard 1992 ↓</a></span>, s. 127–128, 602–603.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMierzwa2002">Mierzwa 2002 ↓</a></span>, s. 145.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFGrzesiowski2012">Grzesiowski 2012 ↓</a></span>, s. 619.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMała_encyklopedia1988">Mała encyklopedia 1988 ↓</a></span>, s. 49; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCaryScullard1992">Cary i Scullard 1992 ↓</a></span>, s. 128; <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFVademecum2001">Vademecum 2001 ↓</a></span>, s. 43, 46.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFCaryScullard1992">Cary i Scullard 1992 ↓</a></span>, s. 603</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book" id="CITEREFAugustyn1982">Zofia Augustyn: <i>annaliści</i>. W: <i>Słownik pisarzy antycznych</i>. red. <a href="/wiki/Anna_%C5%9Awiderk%C3%B3wna" title="Anna Świderkówna">Anna Świderkówna</a>. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1982. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8321401414" title="Specjalna:Książki/8321401414">ISBN <span class="isbn">83-214-0141-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=S%C5%82ownik+pisarzy+antycznych&rft.atitle=%27%27annali%C5%9Bci%27%27&rft.aulast=Augustyn&rft.aufirst=Zofia&rft.date=1982&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+%E2%80%9EWiedza+Powszechna%E2%80%9D&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-214-0141-4"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFCaryScullard1992">Max Cary, <a href="/wiki/Howard_Hayes_Scullard" title="Howard Hayes Scullard">Howard Hayes Scullard</a>: <i>Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna</i>. przeł. Jerzy Schawkopf. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8306018591" title="Specjalna:Książki/8306018591">ISBN <span class="isbn">83-06-01859-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dzieje+Rzymu.+Od+czas%C3%B3w+najdawniejszych+do+Konstantyna&rft.aulast=Cary&rft.aufirst=Max&rft.date=1992&rft.pub=Pa%C5%84stwowy+Instytut+Wydawniczy&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-06-01859-1"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFCytowskaSzelestRychlewska1996"><a href="/wiki/Maria_Cytowska" title="Maria Cytowska">Maria Cytowska</a>, <a href="/wiki/Hanna_Szelest" title="Hanna Szelest">Hanna Szelest</a>, <a href="/wiki/Ludwika_Rychlewska" title="Ludwika Rychlewska">Ludwika Rychlewska</a>: <i>Literatura rzymska. Okres archaiczny</i>. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301120967" title="Specjalna:Książki/8301120967">ISBN <span class="isbn">83-01-12096-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Literatura+rzymska.+Okres+archaiczny&rft.aulast=Cytowska&rft.aufirst=Maria&rft.date=1996&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+PWN&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-01-12096-7"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFOCD1999">Tim Cornell: <i>annals, annalists</i>. W: <i>The Oxford Classical Dictionary</i>. red Simon Hornblower, Antony Spawforth. Wyd. 3. Oxford: Oxford University Press, 1999, s. 98–99. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/019866172X" title="Specjalna:Książki/019866172X">ISBN <span class="isbn">0-19-866172-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Oxford+Classical+Dictionary&rft.atitle=%27%27annals%2C+annalists%27%27&rft.aulast=Cornell&rft.aufirst=Tim&rft.date=1999&rft.edition=3&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.place=Oxford&rft.pages=98%E2%80%9399&rft.isbn=0-19-866172-X"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFGrzesiowski2012">Mieczysław Grzesiowski: <i>Literatura rzymska</i>. W: <i>Słownik kultury antycznej</i>. red. <a href="/wiki/Ryszard_Kulesza_(historyk)" title="Ryszard Kulesza (historyk)">Ryszard Kulesza</a>. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 613–637. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788323509424" title="Specjalna:Książki/9788323509424">ISBN <span class="isbn">978-83-235-0942-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=S%C5%82ownik+kultury+antycznej&rft.atitle=%27%27Literatura+rzymska%27%27&rft.aulast=Grzesiowski&rft.aufirst=Mieczys%C5%82aw&rft.date=2012&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+Warszawskiego&rft.place=Warszawa&rft.pages=613%E2%80%93637&rft.isbn=978-83-235-0942-4"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKumaniecki1977"><a href="/wiki/Kazimierz_Feliks_Kumaniecki" title="Kazimierz Feliks Kumaniecki">Kazimierz Kumaniecki</a>: <i>Literatura rzymska. Okres cyceroński</i>. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Literatura+rzymska.+Okres+cycero%C5%84ski&rft.aulast=Kumaniecki&rft.aufirst=Kazimierz&rft.date=1977&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.place=Warszawa"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFLewandowski2007">Ignacy Lewandowski: <i>Historiografia rzymska</i>. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788371774060" title="Specjalna:Książki/9788371774060">ISBN <span class="isbn isbn-incorrect" title="Nieprawidłowa cyfra kontrolna w numerze ISBN-13">978-83-7177-406-0</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historiografia+rzymska&rft.aulast=Lewandowski&rft.aufirst=Ignacy&rft.date=2007&rft.pub=Wydawnictwo+Pozna%C5%84skie&rft.place=Pozna%C5%84&rft.isbn=978-83-7177-406-0"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFMała_encyklopedia1988"><i>Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z</i>. red. Zdzisław Piszczek. Wyd. VI. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 48–49 (hasło <i>annaliści</i>). <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301035293" title="Specjalna:Książki/8301035293">ISBN <span class="isbn">83-01-03529-3</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ma%C5%82a+encyklopedia+kultury+antycznej+A%E2%80%93Z&rft.date=1988&rft.edition=VI&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.place=Warszawa&rft.pages=48%E2%80%9349+%28has%C5%82o+%27%27annali%C5%9Bci%27%27%29&rft.isbn=83-01-03529-3"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFMierzwa2002">Edward Alfred Mierzwa: <i>Historia historiografii</i>. T. I: <i>Starożytność – Średniowiecze</i>. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8373220550" title="Specjalna:Książki/8373220550">ISBN <span class="isbn">83-7322-055-0</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+historiografii&rft.aulast=Mierzwa&rft.aufirst=Edward+Alfred&rft.date=2002&rft.pub=Wydawnictwo+Adam+Marsza%C5%82ek&rft.place=Toru%C5%84&rft.isbn=83-7322-055-0"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFSłownik2012"><i>Słownik kultury antycznej</i>. red. <a href="/wiki/Ryszard_Kulesza_(historyk)" title="Ryszard Kulesza (historyk)">Ryszard Kulesza</a>. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 46 (hasło <i>annaliści</i>). <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788323509424" title="Specjalna:Książki/9788323509424">ISBN <span class="isbn">978-83-235-0942-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=S%C5%82ownik+kultury+antycznej&rft.date=2012&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+Warszawskiego&rft.place=Warszawa&rft.pages=46+%28has%C5%82o+%27%27annali%C5%9Bci%27%27%29&rft.isbn=978-83-235-0942-4"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFVademecum2001"><i>Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu</i>. praca zbiorowa pod red. <a href="/wiki/Ewa_Wipszycka" title="Ewa Wipszycka">Ewy Wipszyckiej</a>. Wyd. 2 zmienione. T. I/II: <i>Źródłoznawstwo starożytności klasycznej</i>. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301135948" title="Specjalna:Książki/8301135948">ISBN <span class="isbn">83-01-13594-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Vademecum+historyka+staro%C5%BCytnej+Grecji+i+Rzymu&rft.date=2001&rft.edition=2+zmienione&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+PWN&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-01-13594-8"></span></cite></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a> (<span class="description">grupa ludzi</span>):</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3869703.html">3869703</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/annalist">topic/annalist</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Annaliści_rzymscy&oldid=74927031">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Annaliści_rzymscy&oldid=74927031</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Annali%C5%9Bci_rzymscy" title="Kategoria:Annaliści rzymscy">Annaliści rzymscy</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Pisarze_i_poeci_staro%C5%BCytnego_Rzymu" title="Kategoria:Pisarze i poeci starożytnego Rzymu">Pisarze i poeci starożytnego Rzymu</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_nieprawid%C5%82owymi_numerami_ISBN" title="Kategoria:Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN">Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 9 paź 2024, 14:38.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Annali%C5%9Bci_rzymscy&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7c4dcdbb87-gmf67","wgBackendResponseTime":168,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.333","walltime":"0.393","ppvisitednodes":{"value":14736,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":47634,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12869,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":14612,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":3,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 348.596 1 -total"," 35.89% 125.110 57 Szablon:Odn"," 35.34% 123.209 11 Szablon:Cytuj_książkę"," 32.49% 113.273 1 Szablon:Przypisy"," 17.89% 62.369 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 15.81% 55.102 57 Szablon:Odn/tekst"," 13.96% 48.661 1 Szablon:Uwagi"," 4.82% 16.793 76 Szablon:Odn/id"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.123","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1684671,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5d4fd57447-v8l6s","timestamp":"20241125214238","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Annali\u015bci rzymscy","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Annali%C5%9Bci_rzymscy","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4174478","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4174478","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2024-08-02T10:59:17Z","headline":"staro\u017cytni rzymscy historycy, tworz\u0105cy w czasach republiki w III-I wieku p.n.e."}</script> </body> </html>