CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Haas (dier) - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"3afc9090-9842-4aaf-8a47-d819ec0575c1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Haas_(dier)","wgTitle":"Haas (dier)","wgCurRevisionId":68225318,"wgRevisionId":68225318,"wgArticleId":18133,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:IUCN Red List Status LC","Wikipedia:Diersoorten","Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2015","Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen","Wikipedia:Etalage-artikelen","Wikipedia:Etalage-artikelen uit 2007","Diersoort beschreven in 1778","Hazen en konijnen","Dier uit het Palearctisch gebied","Europese exoot in Australië","Europese exoot in Noord-Amerika","Europese exoot in Zuid-Amerika","IUCN-status niet bedreigd"], "wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Haas_(dier)","wgRelevantArticleId":18133,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q26838","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands", "architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Haas-in-landschap.jpg/1200px-Haas-in-landschap.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Haas-in-landschap.jpg/800px-Haas-in-landschap.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Haas-in-landschap.jpg/640px-Haas-in-landschap.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="960"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Haas (dier) - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Haas_(dier)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Haas_(dier)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Haas_dier rootpage-Haas_dier skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/23_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Haas+%28dier%29" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Haas+%28dier%29" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Haas+%28dier%29" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Haas+%28dier%29" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Uiterlijke_kenmerken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uiterlijke_kenmerken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Uiterlijke kenmerken</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Uiterlijke_kenmerken-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Uiterlijke kenmerken-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Uiterlijke_kenmerken-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zintuigen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zintuigen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Zintuigen</span> </div> </a> <ul id="toc-Zintuigen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Afmetingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Afmetingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Afmetingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Afmetingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sporen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sporen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Sporen</span> </div> </a> <ul id="toc-Sporen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verspreiding_en_leefgebied" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verspreiding_en_leefgebied"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Verspreiding en leefgebied</span> </div> </a> <ul id="toc-Verspreiding_en_leefgebied-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gedrag" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Gedrag"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Gedrag</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Gedrag-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Gedrag-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Gedrag-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Voedsel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voedsel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Voedsel</span> </div> </a> <ul id="toc-Voedsel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sociaal_gedrag_en_leefgebied" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sociaal_gedrag_en_leefgebied"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Sociaal gedrag en leefgebied</span> </div> </a> <ul id="toc-Sociaal_gedrag_en_leefgebied-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voortplanting" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voortplanting"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Voortplanting</span> </div> </a> <ul id="toc-Voortplanting-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rammeltijd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Rammeltijd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3.1</span> <span>Rammeltijd</span> </div> </a> <ul id="toc-Rammeltijd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Jongen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Jongen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3.2</span> <span>Jongen</span> </div> </a> <ul id="toc-Jongen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Levensverwachting_en_verdediging" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Levensverwachting_en_verdediging"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Levensverwachting en verdediging</span> </div> </a> <ul id="toc-Levensverwachting_en_verdediging-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bedreiging_door_de_mens" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bedreiging_door_de_mens"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Bedreiging door de mens</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bedreiging_door_de_mens-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bedreiging door de mens-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bedreiging_door_de_mens-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Jacht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Jacht"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Jacht</span> </div> </a> <ul id="toc-Jacht-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Haas_in_legenden,_verhalen_en_bijgeloof" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Haas_in_legenden,_verhalen_en_bijgeloof"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Haas in legenden, verhalen en bijgeloof</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Haas_in_legenden,_verhalen_en_bijgeloof-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Haas in legenden, verhalen en bijgeloof-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Haas_in_legenden,_verhalen_en_bijgeloof-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Spreekwoorden_en_uitdrukkingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Spreekwoorden_en_uitdrukkingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Spreekwoorden en uitdrukkingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Spreekwoorden_en_uitdrukkingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noten_en_literatuurverwijzingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten_en_literatuurverwijzingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Noten en literatuurverwijzingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Noten_en_literatuurverwijzingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Haas (dier)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 85 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-85" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">85 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Feldhase" title="Feldhase – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Feldhase" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%A3%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%8A" title="قواع أوروبي – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قواع أوروبي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%89" title="قواع اوروبى – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="قواع اوروبى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Libakol_(Lepus_europaeus)" title="Libakol (Lepus europaeus) – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Libakol (Lepus europaeus)" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Boz_dov%C5%9Fan" title="Boz dovşan – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Boz dovşan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D1%80%D2%93%D1%83%D1%8F%D0%BD" title="Үрғуян – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Үрғуян" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Zoikis" title="Zoikis – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Zoikis" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%8F%D1%86-%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Заяц-русак – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Заяц-русак" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%8F%D1%86-%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Заяц-русак – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Заяц-русак" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B2_%D0%B7%D0%B0%D0%B5%D0%BA" title="Див заек – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Див заек" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Gad_Europa" title="Gad Europa – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Gad Europa" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Evropski_zec" title="Evropski zec – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Evropski zec" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Llebre_comuna" title="Llebre comuna – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Llebre comuna" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Zaj%C3%ADc_poln%C3%AD" title="Zajíc polní – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Zajíc polní" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Szari_zajc" title="Szari zajc – Kasjoebisch" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Szari zajc" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kasjoebisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Карсак – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Карсак" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Europ%C3%A6isk_hare" title="Europæisk hare – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Europæisk hare" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Feldhase" title="Feldhase – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Feldhase" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Arw%C3%AA%C5%9F%C3%AA_Ewropa" title="Arwêşê Ewropa – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Arwêşê Ewropa" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CF%8C%CF%82" title="Ευρωπαϊκός λαγός – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Ευρωπαϊκός λαγός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/European_hare" title="European hare – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="European hare" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/E%C5%ADropa_leporo" title="Eŭropa leporo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Eŭropa leporo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Hallj%C3%A4nes" title="Halljänes – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Halljänes" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Erbi_arrunt" title="Erbi arrunt – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Erbi arrunt" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B1%DA%AF%D9%88%D8%B4_%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خرگوش صحرایی اروپایی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خرگوش صحرایی اروپایی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Rusakko" title="Rusakko – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Rusakko" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Li%C3%A8vre_d%27Europe" title="Lièvre d'Europe – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Lièvre d'Europe" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Fialhaas" title="Fialhaas – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Fialhaas" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Hazze" title="Hazze – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Hazze" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Giorria_gallda" title="Giorria gallda – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Giorria gallda" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lebre_europea" title="Lebre europea – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lebre europea" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%A0%D7%91%D7%AA_%D7%90%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A4%D7%99%D7%AA" title="ארנבת אירופית – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="ארנבת אירופית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Europski_zec" title="Europski zec – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Europski zec" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Mezei_ny%C3%BAl" title="Mezei nyúl – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Mezei nyúl" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%B8%D6%80%D5%B7_%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF" title="Գորշ նապաստակ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գորշ նապաստակ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Terwelu_eropa" title="Terwelu eropa – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Terwelu eropa" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A4%E3%83%96%E3%83%8E%E3%82%A6%E3%82%B5%E3%82%AE" title="ヤブノウサギ – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヤブノウサギ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%A6%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="რუხი კურდღელი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რუხი კურდღელი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80_%D2%9B%D0%BE%D1%8F%D0%BD" title="Ор қоян – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ор қоян" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%B2%EB%A9%A7%ED%86%A0%EB%81%BC" title="숲멧토끼 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="숲멧토끼" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Europ%C3%A4eschen_Hues" title="Europäeschen Hues – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Europäeschen Hues" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Leo" title="Leo – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Leo" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pilkasis_ki%C5%A1kis" title="Pilkasis kiškis – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pilkasis kiškis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pel%C4%93kais_za%C4%B7is" title="Pelēkais zaķis – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pelēkais zaķis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80_%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D2%A5" title="Сур мераҥ – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Сур мераҥ" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B4%D1%8B_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD" title="Луды морен – West-Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Луды морен" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="West-Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Liebru_Ewropew" title="Liebru Ewropew – Maltees" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Liebru Ewropew" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltees" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8rhare" title="Sørhare – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sørhare" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8rhare" title="Sørhare – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sørhare" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3_w%C3%B3naan%C3%ADd%C4%99%CC%81%C4%99%CC%81%CA%BC_gahtsoh_dib%C3%A9%C5%82ch%C3%AD%CA%BC%C3%ADg%C3%AD%C3%AD" title="Tó wónaanídę́ę́ʼ gahtsoh dibéłchíʼígíí – Navajo" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Tó wónaanídę́ę́ʼ gahtsoh dibéłchíʼígíí" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="Navajo" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4n%C3%B6i" title="Jänöi – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Jänöi" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%BB_%D1%82%C3%A6%D1%80%D1%85%D1%8A%D1%83%D1%81" title="Бурхил тæрхъус – Ossetisch" lang="os" hreflang="os" data-title="Бурхил тæрхъус" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Zaj%C4%85c_szarak" title="Zając szarak – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Zając szarak" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Lebre-comum" title="Lebre-comum – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Lebre-comum" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Iepure_de_c%C3%A2mp" title="Iepure de câmp – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Iepure de câmp" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%8F%D1%86-%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Заяц-русак – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Заяц-русак" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/L%C3%A8pere" title="Lèpere – Sardijns" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Lèpere" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardijns" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Lepru" title="Lepru – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Lepru" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Obi%C4%8Dni_zec" title="Obični zec – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Obični zec" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Zajac_po%C4%BEn%C3%BD" title="Zajac poľný – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Zajac poľný" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Poljski_zajec" title="Poljski zajec – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Poljski zajec" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Ruo%C5%A1%C3%A2nju%C3%A1mmil" title="Ruošânjuámmil – Inari-Samisch" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Ruošânjuámmil" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="Inari-Samisch" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D1%86" title="Европски зец – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Европски зец" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Hoase" title="Hoase – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Hoase" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/F%C3%A4lthare" title="Fälthare – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Fälthare" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%90%E0%AE%B0%E0%AF%8B%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%AF_%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="ஐரோப்பிய முயல் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஐரோப்பிய முயல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D1%80_%D0%BA%D1%83%D1%8F%D0%BD%D1%8B" title="Үр куяны – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Үр куяны" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%94%D1%86%D1%8C_%D1%81%D1%96%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Заєць сірий – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Заєць сірий" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Yevropa_quyoni" title="Yevropa quyoni – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Yevropa quyoni" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%8F_r%E1%BB%ABng_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Thỏ rừng châu Âu – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thỏ rừng châu Âu" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Live_d%27_Urope" title="Live d' Urope – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Live d' Urope" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Lepus_europaeus" title="Lepus europaeus – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Lepus europaeus" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%AC%A7%E6%B4%B2%E9%87%8E%E5%85%94" title="欧洲野兔 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="欧洲野兔" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%90%E6%B4%B2%E9%87%8E%E5%85%94" title="歐洲野兔 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="歐洲野兔" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%90%E6%B4%B2%E9%87%8E%E5%85%94" title="歐洲野兔 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="歐洲野兔" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q26838#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Haas_(dier)" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Haas_(dier)" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Haas_(dier)"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Haas_(dier)"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Haas_(dier)" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Haas_(dier)" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&oldid=68225318" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Haas_%28dier%29&id=68225318&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FHaas_%28dier%29"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FHaas_%28dier%29"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Haas+%28dier%29"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Haas_%28dier%29&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Lepus_europaeus" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Lepus_europaeus" hreflang="en"><span>Wikispecies</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q26838" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-etalage" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="tpl_Etalage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage" title="Etalagester"><img alt="Etalagester" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/21px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png" decoding="async" width="21" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/32px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/42px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1" style="font-size:95%;"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#f5d0d6; color:inherit; font-weight:bold;"><big>Haas</big><br /><small><a href="/wiki/International_Union_for_Conservation_of_Nature_and_Natural_Resources" title="International Union for Conservation of Nature and Natural Resources">IUCN</a>-<a href="/wiki/Beschermingsstatus" title="Beschermingsstatus">status</a>: <span style="color: forestgreen">Niet bedreigd</span></small><small><sup id="cite_ref-IUCN_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-IUCN-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></small><small> (2018)</small> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Haas-in-landschap.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Haas-in-landschap.jpg/266px-Haas-in-landschap.jpg" decoding="async" width="266" height="399" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Haas-in-landschap.jpg/399px-Haas-in-landschap.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Haas-in-landschap.jpg/532px-Haas-in-landschap.jpg 2x" data-file-width="3265" data-file-height="4898" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0; font-size:85%">Haas in het weiland </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #f5d0d6; color:inherit; font-weight:bold;"><a href="/wiki/Taxonomie_(biologie)" title="Taxonomie (biologie)">Taxonomische indeling</a> </th></tr> <tr> <td> <table style="margin:0 auto;"> <tbody><tr><td><a href="/wiki/Rijk_(biologie)" title="Rijk (biologie)">Rijk</a>:</td><td><a href="/wiki/Dieren_(biologie)" title="Dieren (biologie)">Animalia</a> (Dieren)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Stam_(biologie)" title="Stam (biologie)">Stam</a>:</td><td><a href="/wiki/Chordadieren" title="Chordadieren">Chordata</a> (Chordadieren)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Klasse_(biologie)" title="Klasse (biologie)">Klasse</a>:</td><td><a href="/wiki/Zoogdieren" title="Zoogdieren">Mammalia</a> (Zoogdieren)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Orde_(biologie)" title="Orde (biologie)">Orde</a>:</td><td><a href="/wiki/Haasachtigen" title="Haasachtigen">Lagomorpha</a> (Haasachtigen)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Familie_(biologie)" title="Familie (biologie)">Familie</a>:</td><td><a href="/wiki/Hazen_en_konijnen" title="Hazen en konijnen">Leporidae</a> (Hazen en konijnen)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Geslacht_(biologie)" title="Geslacht (biologie)">Geslacht</a>:</td><td><i><a href="/wiki/Echte_hazen" title="Echte hazen">Lepus</a></i> (Echte hazen)</td></tr> <tr><td></td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #f5d0d6; color:inherit; font-weight:bold;"><a href="/wiki/Soort" title="Soort">Soort</a> </th></tr> <tr> <td class="ta-center"><i><b>Lepus europaeus</b></i><br /><small><a href="/wiki/Peter_Simon_Pallas" title="Peter Simon Pallas">Pallas</a></small><small>, 1778</small> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" style="padding:0;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rusakko.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Haas (dier)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Rusakko.jpg/266px-Rusakko.jpg" decoding="async" width="266" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Rusakko.jpg/399px-Rusakko.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Rusakko.jpg/532px-Rusakko.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #f5d0d6; color:inherit; font-weight:bold;" colspan="2"> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2"><small><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Lepus_europaeus" class="extiw" title="commons:Category:Lepus europaeus">Afbeeldingen</a> op</small> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="Wikimedia Commons"><img alt="Wikimedia Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <small><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a></small> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2"><small><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Lepus_europaeus" class="extiw" title="wikispecies:Lepus europaeus">Haas</a> op</small> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wikispecies-logo.svg" class="mw-file-description" title="Wikispecies"><img alt="Wikispecies" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/15px-Wikispecies-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/23px-Wikispecies-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/30px-Wikispecies-logo.svg.png 2x" data-file-width="941" data-file-height="1103" /></a></span> <small><a href="/wiki/Wikispecies" title="Wikispecies">Wikispecies</a></small> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #f5d0d6; color:inherit;" colspan="2"> <table style="margin:0 auto;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Biologie" title="Portaal:Biologie">Biologie</a> <br /><a href="/wiki/Portaal:Zoogdieren" title="Portaal:Zoogdieren">Zoogdieren</a> </b> </td></tr></tbody></table> </th></tr></tbody></table> <p>De <b>haas</b> (<i>Lepus europaeus</i>), ook wel <b>Europese haas</b> genoemd om onderscheid te maken met andere <a href="/wiki/Echte_hazen" title="Echte hazen">hazensoorten</a>, is een <a href="/wiki/Zoogdieren" title="Zoogdieren">zoogdier</a>, dat net als onder andere het <a href="/wiki/Konijn_(dier)" class="mw-redirect" title="Konijn (dier)">konijn</a> tot de orde van de <a href="/wiki/Haasachtigen" title="Haasachtigen">haasachtigen</a> (Lagomorpha) behoort. De haas komt algemeen voor op de open gras- en landbouwgebieden van Europa en aangrenzende delen van Azië.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uiterlijke_kenmerken">Uiterlijke kenmerken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Uiterlijke kenmerken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Uiterlijke kenmerken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De haas is een grote haasachtige met een langwerpig lichaam, zeer lange oren en lange poten. De achterpoten zijn langer en krachtiger dan de voorpoten. Iedere poot heeft vijf tenen en behaarde <a href="/w/index.php?title=Zoolkussen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zoolkussen (de pagina bestaat niet)">zoolkussens</a>. </p><p>De Europese haas heeft een grijzig geel- tot roestbruine vacht, die dient als <a href="/wiki/Camouflage" title="Camouflage">camouflage</a>. De onderzijde is grijzig wit van kleur. Er zijn echter vele kleurvarianten bekend, waaronder zandkleurig, <a href="/wiki/Albinisme" title="Albinisme">albino</a> of geheel zwart. Jonge dieren hebben vaak een witte vlek op de kop. De bovenzijde van het korte <a href="/wiki/Staart" title="Staart">staartje</a> ("pluim") is zwart van kleur, de onderzijde wit. De lange oren ("lepels") zijn grijs met een zwarte punt. De haas <a href="/wiki/Rui_(biologie)" title="Rui (biologie)">ruit</a> twee keer per jaar, in de lente en in de herfst. De zomervacht is lichter van kleur dan de meer rossige wintervacht. Dieren uit warmere en meer open streken hebben een lichtere vachtkleur dan dieren uit koudere en meer beboste streken.<sup id="cite_ref-Larousse_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De vacht is dicht en zacht en bestaat uit drie haartypen: een ondervacht met haren van 15 mm, <a href="/wiki/Dons" title="Dons">donsharen</a> van 24 tot 27 mm en dekharen van 32 tot 35 mm.<sup id="cite_ref-Collins_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De ogen zijn groot en goudbruin en worden omringd door lichtere vacht. </p><p>Het vrouwtje heeft zes <a href="/wiki/Borst" title="Borst">mammae</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Skull_of_a_hare.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Skull_of_a_hare.png/260px-Skull_of_a_hare.png" decoding="async" width="260" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Skull_of_a_hare.png/390px-Skull_of_a_hare.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Skull_of_a_hare.png/520px-Skull_of_a_hare.png 2x" data-file-width="905" data-file-height="512" /></a><figcaption><a href="/wiki/Schedel" title="Schedel">Schedel</a> van de haas</figcaption></figure> <p>Oppervlakkig lijkt een haas op het konijn, maar hij is groter, met in verhouding grotere <a href="/wiki/Oor" title="Oor">oren</a> met zwarte uiteinden en langere <a href="/wiki/Extremiteit" class="mw-redirect" title="Extremiteit">ledematen</a>. Ook beweegt een haas zich meer met sprongen voort. Van de <a href="/wiki/Sneeuwhaas" title="Sneeuwhaas">sneeuwhaas</a> onderscheidt hij zich door de meer gele vacht, de meer donkere bovenzijde van de staart en de langere oren.<sup id="cite_ref-Collins_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zintuigen"><a href="/wiki/Zintuig" title="Zintuig">Zintuigen</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Zintuigen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Zintuigen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De grote oren, ze worden lepels genoemd, zorgen voor een uitstekend <a href="/wiki/Gehoor" title="Gehoor">gehoor</a>. Ze kunnen onafhankelijk van elkaar bewegen en kunnen zo van iedere richting geluid opvangen. Een haas kan zijn oren 190° naar buiten draaien.<sup id="cite_ref-Larousse_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Naast het scherpe gehoor heeft de haas ook een sterk ontwikkelde <a href="/wiki/Reukzin" title="Reukzin">reukzin</a> om vijanden te kunnen waarnemen en de geur van bronstige vrouwtjes op te pikken. Door voortdurend te snuffelen vangt de haas de gehele tijd geuren op. De zijwaarts geplaatste ogen zorgen voor een blikveld van 360°. Voor en achter hem is er dus overlap, en de haas hoeft zijn hoofd niet te bewegen om zijn omgeving te kunnen zien. Enkel vlak voor en vlak achter hem bevindt zich een <a href="/wiki/Dode_hoek_(auto)" class="mw-redirect" title="Dode hoek (auto)">dode hoek</a>.<sup id="cite_ref-Larousse_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De haas kan echter slecht diepte inschatten. Langs de neus bevinden zich <a href="/wiki/Snorhaar" title="Snorhaar">snorharen</a> van zo'n tien centimeter lang. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Afmetingen">Afmetingen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Afmetingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Afmetingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De haas heeft een <a href="/wiki/Kop-romplengte" title="Kop-romplengte">kop-romplengte</a> van 48 tot 73 centimeter, een <a href="/wiki/Schofthoogte" title="Schofthoogte">schouderhoogte</a> van 30 centimeter en een <a href="/wiki/Lichaamsgewicht" title="Lichaamsgewicht">lichaamsgewicht</a> van 2500 tot 7000 gram. Het mannetje ("rammelaar" of "ram") is ongeveer vijf procent zwaarder dan het vrouwtje ("moer" of "moerhaas"). De staart is ongeveer 7 tot 13 centimeter lang, de oren 7,9 tot 14 centimeter en de <a href="/w/index.php?title=Achtervoet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Achtervoet (de pagina bestaat niet)">achtervoetlengte</a> bedraagt 11,5 tot 17 centimeter. De afmetingen verschillen per leefgebied: in het mediterrane gebied worden hazen zelden zwaarder dan drie kilogram, terwijl ze in <a href="/wiki/Hongarije" title="Hongarije">Hongarije</a> regelmatig een gewicht van zo'n zes kilogram bereiken.<sup id="cite_ref-Larousse_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sporen">Sporen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Sporen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Sporen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Spar_av_hare_ugglan.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Spar_av_hare_ugglan.png/260px-Spar_av_hare_ugglan.png" decoding="async" width="260" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Spar_av_hare_ugglan.png/390px-Spar_av_hare_ugglan.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Spar_av_hare_ugglan.png/520px-Spar_av_hare_ugglan.png 2x" data-file-width="576" data-file-height="332" /></a><figcaption><a href="/wiki/Spoor_(afdruk)" class="mw-redirect" title="Spoor (afdruk)">Sporen</a> van de haas</figcaption></figure> <p>De pootafdrukken van een haas zijn 30 tot 35 millimeter breed. De afdruk van de voorvoet is ongeveer 40 millimeter lang, die van de achtervoet 60 millimeter. Tussen twee afdrukken zit een afstand van enkele decimeters tot zo'n 3,5 meter. De pootafdrukken zijn, door de sterke beharing van de poten, vrij onduidelijk, maar soms zijn de vier tenen zichtbaar.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aan de afstand en het patroon van de sporen kan worden afgeleid wat de loopsnelheid was, zoals rechts is afgebeeld. De sporen van een foeragerende haas (<i>A</i>) staan dichter bij elkaar dan een normaal loopspoor (<i>B</i>) of een vluchtende haas (<i>C</i>). </p><p>De <a href="/wiki/Ontlasting" title="Ontlasting">keutels</a> (boonsel) van een haas zijn licht- tot geelbruin of donkergroen tot zwart van kleur, en rond en licht afgeplat van vorm, soms met een punt. Een keutel heeft een <a href="/wiki/Middellijn" title="Middellijn">doorsnede</a> van zo'n 20 millimeter. De keutels van een haas zijn over het algemeen lichter van kleur, groter, meer afgeplat en vezelrijker dan die van een konijn. </p><p>Een herkenbaar spoor is het "leger", het nest van een haas. Dit is een simpel ondiep kuiltje in het open veld of onder begroeiing. Tijdens de rui, in de lente en de herfst, bevindt zich haar in het leger. Een ander herkenbaar spoor zijn de vaste paden, wissels, die lopen over het platteland en door openingen in hagen. </p> <div style="clear:both;"></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">Sporen</li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Lepus.europaeus.dung.jpg" class="mw-file-description" title="Keutels van een haas"><img alt="Keutels van een haas" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Lepus.europaeus.dung.jpg/120px-Lepus.europaeus.dung.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Lepus.europaeus.dung.jpg/180px-Lepus.europaeus.dung.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Lepus.europaeus.dung.jpg/240px-Lepus.europaeus.dung.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="425" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/w/index.php?title=Keutel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Keutel (de pagina bestaat niet)">Keutels</a> van een haas</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Hasenspuren_2.JPG" class="mw-file-description" title="Sporen in de sneeuw"><img alt="Sporen in de sneeuw" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Hasenspuren_2.JPG/80px-Hasenspuren_2.JPG" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Hasenspuren_2.JPG/120px-Hasenspuren_2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Hasenspuren_2.JPG/159px-Hasenspuren_2.JPG 2x" data-file-width="2000" data-file-height="3008" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Sporen in de sneeuw</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Lepus.europaeus.tracks.on.snow.jpg" class="mw-file-description" title="Sporen in de sneeuw"><img alt="Sporen in de sneeuw" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Lepus.europaeus.tracks.on.snow.jpg/120px-Lepus.europaeus.tracks.on.snow.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Lepus.europaeus.tracks.on.snow.jpg/180px-Lepus.europaeus.tracks.on.snow.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Lepus.europaeus.tracks.on.snow.jpg/240px-Lepus.europaeus.tracks.on.snow.jpg 2x" data-file-width="320" data-file-height="212" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Sporen in de sneeuw</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Running_hare.jpg" class="mw-file-description" title="Een rennende haas laat andere sporen na."><img alt="Een rennende haas laat andere sporen na." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Running_hare.jpg/120px-Running_hare.jpg" decoding="async" width="120" height="76" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Running_hare.jpg/180px-Running_hare.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Running_hare.jpg/240px-Running_hare.jpg 2x" data-file-width="485" data-file-height="309" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Een rennende haas laat andere sporen na.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verspreiding_en_leefgebied">Verspreiding en leefgebied</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Verspreiding en leefgebied" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Verspreiding en leefgebied"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Lepus_europaeus_range_Map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Lepus_europaeus_range_Map.png/260px-Lepus_europaeus_range_Map.png" decoding="async" width="260" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Lepus_europaeus_range_Map.png/390px-Lepus_europaeus_range_Map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Lepus_europaeus_range_Map.png/520px-Lepus_europaeus_range_Map.png 2x" data-file-width="2141" data-file-height="991" /></a><figcaption>Verspreidingsgebied van de haas <div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: red; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">Oorspronkelijk verspreidingsgebied</span></div> <div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: violet; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">Gebieden waar de haas geïntroduceerd is</span></div></figcaption></figure> <p>De haas kan overal worden aangetroffen, zowel in open als in bosachtige streken en van drassige gebieden tot in <a href="/wiki/Halfwoestijn" class="mw-redirect" title="Halfwoestijn">halfwoestijnen</a>. Hij wordt voornamelijk aangetroffen in gematigde open en half-open grasvelden als (<a href="/w/index.php?title=Cultuursteppe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultuursteppe (de pagina bestaat niet)">cultuur</a>)<a href="/wiki/Steppe" title="Steppe">steppen</a> en <a href="/wiki/Weiland" title="Weiland">weilanden</a>, soms ook in lichte <a href="/wiki/Loofbos" title="Loofbos">loofbossen</a>. Hij heeft een voorkeur voor grotere grasvlakten. Ook beschutte plaatsen, zoals hoog gras, <a href="/wiki/Houtwal" title="Houtwal">houtwallen</a>, <a href="/w/index.php?title=Bosschage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosschage (de pagina bestaat niet)">bosschages</a>, <a href="/wiki/Bosrand" title="Bosrand">bosranden</a>, <a href="/wiki/Heg" title="Heg">heggen</a> met ondergroei en ruige <a href="/wiki/Oever" title="Oever">oevers</a>, zijn vereist. Hij komt het liefst in laagland of het voorgebergte voor, maar hij kan in de <a href="/wiki/Schotse_Hooglanden" title="Schotse Hooglanden">Schotse Hooglanden</a> worden waargenomen op 500 meter, in de <a href="/wiki/Alpen" title="Alpen">Alpen</a> tot 1500 meter hoogte, in de <a href="/wiki/Pyrenee%C3%ABn" title="Pyreneeën">Pyreneeën</a> nog hoger en in de <a href="/wiki/Kaukasus_(gebergte)" title="Kaukasus (gebergte)">Kaukasus</a> zelfs tot 2000 meter hoogte. De haas mijdt koude en vochtige bossen en <a href="/wiki/Naaldbos" title="Naaldbos">naaldwouden</a>. </p><p>De haas komt oorspronkelijk voor in een groot gedeelte van <a href="/wiki/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a>, met uitzondering van het grootste gedeelte van het <a href="/wiki/Iberisch_Schiereiland" title="Iberisch Schiereiland">Iberisch Schiereiland</a> (hij komt hier enkel voor in het noorden van <a href="/wiki/Spanje" title="Spanje">Spanje</a>), <a href="/wiki/IJsland" title="IJsland">IJsland</a>, <a href="/wiki/Ierland_(eiland)" title="Ierland (eiland)">Ierland</a> (waar hij is uitgezet), de meeste eilanden in de <a href="/wiki/Middellandse_Zee" title="Middellandse Zee">Middellandse Zee</a> (hij komt wel voor op <a href="/wiki/Corsica" title="Corsica">Corsica</a>, <a href="/wiki/Elba" title="Elba">Elba</a> en de meeste <a href="/wiki/Griekenland" title="Griekenland">Griekse</a> eilanden), Noord-<a href="/wiki/Rusland" title="Rusland">Rusland</a> en het grootste deel van <a href="/wiki/Scandinavi%C3%AB" title="Scandinavië">Scandinavië</a>, waar hij enkel voorkomt in Zuid-<a href="/wiki/Zweden" title="Zweden">Zweden</a> en -<a href="/wiki/Finland" title="Finland">Finland</a>. Buiten Europa komt hij voor van <a href="/wiki/Turkije" title="Turkije">Turkije</a> tot <a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a>, <a href="/wiki/Syri%C3%AB" title="Syrië">Syrië</a>, Noord-<a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a> en <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> en in West-<a href="/wiki/Siberi%C3%AB" title="Siberië">Siberië</a>. In Nederland kan de haas in alle <a href="/wiki/Provincie" title="Provincie">provincies</a> worden aangetroffen, evenals op verscheidene <a href="/wiki/Waddeneilanden" title="Waddeneilanden">Waddeneilanden</a>, waar de soort in de twintigste eeuw is uitgezet.<sup id="cite_ref-NLsoortreg_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-NLsoortreg-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-NLwaarn_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-NLwaarn-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Voork_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Voork-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De haas wordt gezien als een <a href="/wiki/Cultuurvolger" title="Cultuurvolger">cultuurvolger</a>, die heeft weten te profiteren van de komst van de landbouw. Waarschijnlijk kwam de haas eerst enkel voor op de <a href="/wiki/Centraal-Europa" title="Centraal-Europa">Midden-</a> en <a href="/wiki/Oost-Europa" title="Oost-Europa">Oost-Europese</a> steppen, en heeft hij met de komst van de landbouw het grootste deel van Europa weten te veroveren.<sup id="cite_ref-Thieme_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Thieme-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mogelijk is het dier in de <a href="/wiki/Romeinse_Keizerrijk" title="Romeinse Keizerrijk">Romeinse tijd</a> uitgezet in <a href="/wiki/Groot-Brittanni%C3%AB_(eiland)" title="Groot-Brittannië (eiland)">Groot-Brittannië</a>, aangezien er hier tot de Romeinse tijd geen sporen van de haas zijn aangetroffen.<sup id="cite_ref-Collins_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De soort is als jachtwild uitgezet in Ierland, <a href="/wiki/Australi%C3%AB_(continent)" title="Australië (continent)">Australië</a>, <a href="/wiki/Nieuw-Zeeland" title="Nieuw-Zeeland">Nieuw-Zeeland</a>, <a href="/wiki/Noord-Amerika" title="Noord-Amerika">Noord-Amerika</a>, <a href="/wiki/Chili" title="Chili">Chili</a> en <a href="/wiki/Argentini%C3%AB" title="Argentinië">Argentinië</a>, de <a href="/wiki/Falklandeilanden" title="Falklandeilanden">Falklandeilanden</a>, <a href="/wiki/Barbados" title="Barbados">Barbados</a> en <a href="/wiki/R%C3%A9union" title="Réunion">Réunion</a>. In Noord-Amerika is de soort ingevoerd in <a href="/wiki/1893" title="1893">1893</a> in <a href="/wiki/Dutchess_County" title="Dutchess County">Dutchess County</a>, <a href="/wiki/New_York_(staat)" title="New York (staat)">New York</a>. Van daaruit heeft hij zich verspreid over New York en <a href="/wiki/New_England_(Verenigde_Staten)" title="New England (Verenigde Staten)">New England</a> westwaarts tot de <a href="/wiki/Grote_Meren" title="Grote Meren">Grote Meren</a>. Het is hier de grootste hazensoort.<sup id="cite_ref-Audubon_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Audubon-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Op het Iberisch schiereiland wordt de Europese haas vervangen door de <a href="/wiki/Iberische_haas" title="Iberische haas">Iberische haas</a> (<i>Lepus granatensis</i>) en in het noordwesten van het schiereiland door de <a href="/wiki/Cantabrische_haas" title="Cantabrische haas">Cantabrische haas</a> (<i>Lepus castroviejoi</i>). In Zuid-Italië en Sicilië leeft de verwante <a href="/wiki/Corsicaanse_haas" title="Corsicaanse haas">Corsicaanse haas</a> (<i>Lepus corsicanus</i>). In Zuid-<a href="/wiki/Scandinavi%C3%AB" title="Scandinavië">Scandinavië</a> en in de <a href="/wiki/Alpen" title="Alpen">Alpen</a> overlapt het leefgebied met dat van de <a href="/wiki/Sneeuwhaas" title="Sneeuwhaas">sneeuwhaas</a> (<i>Lepus timidus</i>). </p><p>In Afrika en op het Arabisch schiereiland leeft de <a href="/wiki/Kaapse_haas" title="Kaapse haas">Kaapse haas</a> (<i>Lepus capensis</i>). De Europese haas werd in het verleden vaak als een <a href="/wiki/Ondersoort" title="Ondersoort">ondersoort</a> van de Kaapse haas beschouwd. Op plaatsen waar de <a href="/wiki/Verspreidingsgebied" title="Verspreidingsgebied">verspreidingsgebieden</a> van de twee soorten overlappen zijn de twee lastig van elkaar te onderscheiden, waardoor verscheidene <a href="/wiki/Zo%C3%B6logie" title="Zoölogie">zoölogen</a> meenden dat de twee tot dezelfde soort behoorden. Later onderzoek toonde echter aan dat er wel degelijk een scherpe overgang bestaat tussen de grotere Europese en de kleinere Kaapse haas in het Midden-Oosten. Dezelfde groep wordt in <a href="/wiki/Ethiopi%C3%AB" title="Ethiopië">Ethiopië</a> vertegenwoordigd door de <a href="/wiki/Ethiopische_hooglandhaas" title="Ethiopische hooglandhaas">Ethiopische hooglandhaas</a> (<i>L. starcki</i>) en in de woestijnen en steppes van Azië door <i><a href="/wiki/Lepus_tibetanus" title="Lepus tibetanus">Lepus tibetanus</a></i> en de <a href="/wiki/Tolaihaas" title="Tolaihaas">Tolaihaas</a> (<i>L. tolai</i>). Alle genoemde soorten zijn lange tijd tot de Kaapse haas gerekend. Ze worden nu tot de <a href="/wiki/Ondergeslacht" title="Ondergeslacht">ondergeslachten</a> <i>Eulagos</i> en <i>Proeulagus</i> gerekend. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gedrag">Gedrag</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Gedrag" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Gedrag"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kauerstellung_Feldhase.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Kauerstellung_Feldhase.JPG/260px-Kauerstellung_Feldhase.JPG" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Kauerstellung_Feldhase.JPG/390px-Kauerstellung_Feldhase.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Kauerstellung_Feldhase.JPG/520px-Kauerstellung_Feldhase.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Een haas drukt zich plat tegen de grond en houdt de oren tegen het lichaam.</figcaption></figure> <p>De haas is min of meer een <a href="/wiki/Nachtdier" title="Nachtdier">nachtdier</a>. Overdag is hij slechts mondjesmaat actief, maar op warme zomerdagen is hij ook later op de ochtend en vroeger op de avond al actief.<sup id="cite_ref-Collins_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hij ligt overdag meestal platgedrukt tegen de grond, voor of in zijn leger. Wanneer hij voor zijn leger ligt, verstopt hij zich vaak in nabijgelegen groeven. Het leger bevindt zich meestal op een zonnige, doch beschutte plaats en is zelfgegraven. Als een haas in een leger ligt, zijn meestal enkel zijn kop en rug zichtbaar. De achterzijde ligt in het diepste deel van het leger. Hier houdt hij een slaap, die zo licht is dat de haas door ieder geluid of trilling van de bodem wordt gewekt. Een slaapperiode is zeer kort, zelden meer dan een paar minuten. Vaak gebruikt een haas meerdere malen dezelfde legers, tenzij deze verstoord zijn.<sup id="cite_ref-Collins_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Na het vallen van de avond wordt hij actief. Hij kan dan verscheidene kilometers afleggen op zoek naar foerageer- en verzamelgebieden. In Noordoost-<a href="/wiki/Schotland" title="Schotland">Schotland</a> trekt de haas echter ongeveer 1700 meter per dag van de slaapplaats naar de foerageergebieden.<sup id="cite_ref-Collins_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hij maakt hierbij gebruik van vaste paden en wissels. </p><p>De haas beweegt zich voort met een huppelende beweging, waarbij de achterpoten voor de voorpoten worden gezet. Hij maakt hierbij sprongen van maximaal 1,2 meter. Het is een goede zwemmer en deinst er niet voor terug een rivier over te steken. </p><p>De haas zal bij zijn leger de geurige uitscheiding uit de klieren in zijn mondhoeken verspreiden over zijn lichaam door eerst zijn poten langs de wangen en oren te wrijven en daarna over de rest van het lichaam. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voedsel">Voedsel</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Voedsel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Voedsel"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De haas is een planteneter. Hij leeft voornamelijk van <a href="/wiki/Grassenfamilie" title="Grassenfamilie">grassen</a> en <a href="/wiki/Kruidachtig" title="Kruidachtig">kruiden</a> als <a href="/wiki/Klaver_(plant)" class="mw-redirect" title="Klaver (plant)">klaver</a>, <a href="/wiki/Kruisbloemenfamilie" title="Kruisbloemenfamilie">kruisbloemigen</a> en <a href="/wiki/Paardenbloem" title="Paardenbloem">paardenbloemen</a>, aangevuld met <a href="/wiki/Knop_(plant)" title="Knop (plant)">knoppen</a>, <a href="/wiki/Zaad_(plant)" title="Zaad (plant)">zaden</a>, <a href="/wiki/Tak_(plant)" title="Tak (plant)">twijgen</a>, <a href="/wiki/Wortel_(plant)" title="Wortel (plant)">wortels</a> en landbouwgewassen als <a href="/wiki/Biet" title="Biet">bieten</a>, <a href="/wiki/Kool_(plant)" title="Kool (plant)">koolplanten</a>, <a href="/wiki/Wortel_(groente)" title="Wortel (groente)">wortelen</a> en <a href="/wiki/Graan" title="Graan">granen</a>. Daarnaast eet hij ook <a href="/wiki/Schors" title="Schors">schors</a>, <a href="/wiki/Paddenstoel_(schimmel)" title="Paddenstoel (schimmel)">paddenstoelen</a> en vruchten als <a href="/wiki/Appel_(vrucht)" title="Appel (vrucht)">appels</a> en <a href="/wiki/Bes_(botanisch)" title="Bes (botanisch)">bessen</a>. De haas heeft een voorkeur voor wilde kruiden boven <a href="/wiki/Landbouw" title="Landbouw">gecultiveerde</a>.<sup id="cite_ref-Collins_4-6" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 's Zomers eet hij voornamelijk kruiden, wortels en <a href="/wiki/Scheut_(plant)" title="Scheut (plant)">scheuten</a>, 's winters voornamelijk grassen, knollen, kool, knoppen, zaden en twijgen. In strenge winters eet hij tevens schors. Hierbij kunnen ze veel schade toebrengen aan jonge bomen.<sup id="cite_ref-Larousse_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook eet de haas zijn eigen uitwerpselen (<a href="/wiki/Coprofagie" title="Coprofagie">coprofagie</a>) om <a href="/wiki/Prote%C3%AFne" class="mw-redirect" title="Proteïne">proteïnen</a> en <a href="/wiki/Vitamine" title="Vitamine">vitaminen</a> binnen te krijgen. Hij zou ook soms <a href="/wiki/Aas_(kadaver)" title="Aas (kadaver)">aas</a> eten, in voedselarme seizoenen en zeer strenge winters. Zo hebben de Franse biologen D. en S. Simon gezien hoe meerdere hazen aten van de kadavers van <a href="/wiki/Koe_(rund)" title="Koe (rund)">koeien</a>.<sup id="cite_ref-Larousse_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Met de tanden wordt het voedsel afgesneden. Hij kauwt langere tijd op het voedsel voordat hij het inslikt. De haas drinkt slechts zelden en haalt het meeste vocht uit zijn voedsel.<sup id="cite_ref-Larousse_3-6" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sociaal_gedrag_en_leefgebied">Sociaal gedrag en leefgebied</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Sociaal gedrag en leefgebied" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Sociaal gedrag en leefgebied"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De haas heeft een <a href="/wiki/Actieradius" title="Actieradius">actieradius</a> van ongeveer 300 hectare, gelegen rond zijn voornaamste leger. Binnen deze actieradius liggen ook andere legers en verscheidene latrines, vaste foerageerplaatsen, plaatsen om te zonnen en vaste paden, die hij markeert met een uitscheiding uit de wang- en <a href="/w/index.php?title=Anaalklier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anaalklier (de pagina bestaat niet)">anaalklieren</a>. Hij is zeer honkvast en raakt buiten zijn vertrouwde leefgebied in <a href="/wiki/Stress" title="Stress">stress</a>.<sup id="cite_ref-Larousse_3-7" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De haas leeft voornamelijk <a href="/w/index.php?title=Solitair_(eenling)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Solitair (eenling) (de pagina bestaat niet)">solitair</a>. Binnen de actieradius wonen vaak ook andere hazen, die elk hun eigen plek hebben binnen het gebied waar ze de meeste tijd doorbrengen. 's Winters heeft de haas een grotere actieradius dan zomers, en beslaat het meer bebost gebied. De grenzen van het woongebied worden afgebakend met <a href="/wiki/Geurvlag" title="Geurvlag">geurvlaggen</a>, die hij aanbrengt door met zijn kin langs lage takken te wrijven. </p><p>De haas is niet <a href="/wiki/Territorium_(dieren)" title="Territorium (dieren)">territoriaal</a> en duldt soortgenoten naast zich. Ze vertrouwen echter geen vreemde hazen, en nachtelijke ontmoetingen dienen om dieren met elkaar bekend te maken.<sup id="cite_ref-Larousse_3-8" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Soms leven hazen in tijdelijke groepjes naast elkaar tijdens het foerageren, voornamelijk in de avond. Dit groepsgedrag heeft tot voordeel dat iedere haas meer energie aan eten en minder energie aan mogelijk gevaar hoeft te besteden. Binnen deze groepjes heerst een <a href="/wiki/Hi%C3%ABrarchie" title="Hiërarchie">hiërarchie</a>, waarbij de <a href="/wiki/Sekse" title="Sekse">seksen</a> niet gescheiden zijn.<sup id="cite_ref-Collins_4-7" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In de paartijd leven de hazen in grotere groepen. In <a href="/wiki/Polen" title="Polen">Polen</a> is een <a href="/wiki/Bevolkingsdichtheid" title="Bevolkingsdichtheid">bevolkingsdichtheid</a> gemeten van één haas per 2,4 tot 5,5 hectare, in het <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk" title="Verenigd Koninkrijk">Verenigd Koninkrijk</a> van één haas per 2 tot 4 hectare.<sup id="cite_ref-Collins_4-8" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De haas blijft meestal zijn hele leven in het gebied waar hij is geboren. Hij zal het gebied enkel tijdelijk verlaten als in zijn woongebied geen vrouwtjes of voedsel te vinden is, en permanent als hij voortdurend verstoord wordt. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voortplanting">Voortplanting</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Voortplanting" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Voortplanting"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:2010-02-18_(7)_Feldhase,_European_hare,_Lepus_europaeus_cutted.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/2010-02-18_%287%29_Feldhase%2C_European_hare%2C_Lepus_europaeus_cutted.JPG/260px-2010-02-18_%287%29_Feldhase%2C_European_hare%2C_Lepus_europaeus_cutted.JPG" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/2010-02-18_%287%29_Feldhase%2C_European_hare%2C_Lepus_europaeus_cutted.JPG/390px-2010-02-18_%287%29_Feldhase%2C_European_hare%2C_Lepus_europaeus_cutted.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/2010-02-18_%287%29_Feldhase%2C_European_hare%2C_Lepus_europaeus_cutted.JPG/520px-2010-02-18_%287%29_Feldhase%2C_European_hare%2C_Lepus_europaeus_cutted.JPG 2x" data-file-width="2006" data-file-height="1334" /></a><figcaption>In de voortplantingstijd leven hazen in groepen.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Rammeltijd">Rammeltijd</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Rammeltijd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Rammeltijd"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Bronsttijd" title="Bronsttijd">paartijd</a> wordt bij hazen rammeltijd genoemd en begint in <a href="/wiki/Januari" title="Januari">december/januari</a> en kent een piek tussen <a href="/wiki/Februari" title="Februari">februari</a> en <a href="/wiki/April" title="April">april</a>. Meestal eindigt de rammeltijd in juli of september, maar tot in de winter komen paringen voor. Waarschijnlijk onder invloed van de veranderende <a href="/wiki/Lichtsterkte_(fotometrie)" title="Lichtsterkte (fotometrie)">lichtintensiteit</a> worden <a href="/wiki/Hormoon" title="Hormoon">hormonale</a> klieren in de <a href="/wiki/Hersenen" title="Hersenen">hersenen</a> geactiveerd, die de <a href="/wiki/Gonade" title="Gonade">geslachtsklieren</a> van de haas beïnvloeden. De <a href="/wiki/Teelbal" title="Teelbal">zaadballen</a> van de ram dalen af vóór de <a href="/wiki/Penis" title="Penis">penis</a>. 's Winters liggen deze verborgen in een plooi in de buik, waardoor mannetjes en vrouwtjes slecht van elkaar te onderscheiden zijn.<sup id="cite_ref-Larousse_3-9" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De rammen komen in de rammeltijd op de moerhazen af en verzamelen zich in kleine groepjes. Ze ruiken onder de staart van de moer de geurstoffen uit <a href="/wiki/Klier" title="Klier">klieren</a> om te bepalen of ze <a href="/wiki/Bronsttijd" title="Bronsttijd">bronstig</a>, ontvankelijk is. Een moerhaas heeft gedurende de rammeltijd een <a href="/wiki/Menstruatiecyclus" title="Menstruatiecyclus">cyclus</a> van zes weken, waarin ze slechts op één dag enkele uren ontvankelijk is.<sup id="cite_ref-MacDonald_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-MacDonald-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Mannetjes zijn in de rammeltijd zeer <a href="/wiki/Agressie" title="Agressie">agressief</a>. Als meerdere rammelaars op een moerhaas afkomen zullen zij vechten om het recht om te paren. Hierbij gaat het er soms fel aan toe. Staand op hun achterpoten delen ze flinke klappen en schoppen uit, hierbij zowel gebruikmakend van voor- als achterpoten, waardoor het wat weg heeft van een <a href="/wiki/Kickboksen" title="Kickboksen">kickboksgevecht</a>. Met de nagels trekken ze plukken haar uit de vacht van de tegenstander. Mannetjes houden vaak beschadigde oren en staarten en bijt- en krabwonden over aan de gevechten. Ook vinden er tijdens de gevechten achtervolgingen plaats, wordt er gegromd en maken de hazen hoge luchtsprongen. Deze gevechten kunnen een dodelijke afloop hebben: als een mannetje erin slaagt over zijn concurrent heen te springen en hem daarbij met beide achterpoten tegelijk ter hoogte van de nek raakt, kan dit de concurrent doden. </p><p>'s Ochtends verzamelen meerdere mannetjes, tot veertien rammen, zich om een moerhaas. De <a href="/wiki/Dominant_(dier)" class="mw-redirect" title="Dominant (dier)">dominante</a> ram gaat af en toe naar het vrouwtje toe en besnuffelt haar neus. Dit gedrag, waarbij <a href="/wiki/Geurstof" title="Geurstof">geurstoffen</a> worden uitgewisseld, bevordert de <a href="/wiki/Ovulatie" title="Ovulatie">ovulatie</a>. Hierna richt het mannetje zich op de achterpoten en slaat met zijn voorpoten in de lucht. Als het vrouwtje ontvankelijk is, zal zij het gedrag imiteren, zonder het mannetje aan te raken. Ze zal het mannetje echter nog steeds van zich afslaan als hij haar van achteren benadert. Bij inmenging van een ander mannetje in het ritueel zal er commotie ontstaan tussen de aanwezige mannetjes, waarbij er weer boksgevechten uitbreken.<sup id="cite_ref-Larousse_3-10" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Na een tijdje zal de moerhaas, die de gehele tijd stil op de grond lag, plotseling wegrennen, waarna ze zal worden achtervolgd door de rammen. Tijdens de achtervolging zal ze de meeste rammen van zich afschudden, tot er nog één overblijft. Pas wanneer de overgebleven ram (waarschijnlijk die met de beste conditie) zijn vasthoudendheid heeft bewezen zal zij stoppen met rennen. Hierna kan de <a href="/wiki/Geslachtsgemeenschap" title="Geslachtsgemeenschap">copulatie</a> volgen. Als de moerhaas echter niet ontvankelijk is, zal ze de ram met schoppen en slagen op een afstand houden. De copulatie zelf duurt niet langer dan 30 seconden.<sup id="cite_ref-Larousse_3-11" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In <a href="/wiki/Zweden" title="Zweden">Zweden</a> (waar de haas is uitgezet) overlappen de leefgebieden van de hazen en <a href="/wiki/Sneeuwhaas" title="Sneeuwhaas">sneeuwhazen</a>, wat tot <a href="/wiki/Hybride_(biologie)" title="Hybride (biologie)">kruisingen</a> leidt met <a href="/wiki/Onvruchtbaarheid" title="Onvruchtbaarheid">onvruchtbare</a> <a href="/wiki/Bastaard_(biologie)" class="mw-redirect" title="Bastaard (biologie)">bastaarden</a> als resultaat. </p><p>De gedragingen van de hazen zijn in het vroege voorjaar zó wild en onvoorspelbaar dat men, vanwege de dolle capriolen, de uitdrukking "as mad as a March hare" kent. De uitdrukking werd al in 1500 voor het eerst gedrukt aangetroffen als "braynles as a Marshe hare", maar lijkt veel ouder te zijn. Sir <a href="/wiki/Thomas_More" title="Thomas More">Thomas More</a> schrijft rond 1530 in zijn <i>The supplycacyon of soulys</i> de eerste letterlijke bewering dat hazen in het voorjaar "gek" zouden zijn. In het boek heet het "As mad not as a march hare, but as a madde dogge". In het Nederlands bestaat de uitdrukking niet. Men kent wel de absurde figuur met die naam uit <a href="/wiki/Lewis_Carroll" title="Lewis Carroll">Lewis Carrolls</a> "<a href="/wiki/Alice%27s_Adventures_in_Wonderland" title="Alice's Adventures in Wonderland">Alice in Wonderland</a>". </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Jongen">Jongen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Jongen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Jongen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Lepus_europaeus_01.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Lepus_europaeus_01.JPG/260px-Lepus_europaeus_01.JPG" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Lepus_europaeus_01.JPG/390px-Lepus_europaeus_01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Lepus_europaeus_01.JPG/520px-Lepus_europaeus_01.JPG 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1728" /></a><figcaption>Een vrouwtje met jongen, afgebeeld zijn opgezette exemplaren uit het Staatliches Museum für Naturkunde te <a href="/wiki/Karlsruhe_(stad)" title="Karlsruhe (stad)">Karlsruhe</a>.</figcaption></figure> <p>De haas krijgt meestal één tot drie, maximaal vier <a href="/wiki/Nest_(worp)" title="Nest (worp)">worpen</a> per jaar. De haas kent "<a href="/wiki/Superfoetatie" title="Superfoetatie">superfoetatie</a>"+ het vrouwtje kan nog tijdens de dracht, vier dagen voor de worp, weer gedekt worden. Na een <a href="/wiki/Draagtijd" title="Draagtijd">draagtijd</a> van 41 tot 44 dagen worden gemiddeld twee tot vijf jongen geboren (minimaal één, maximaal zes), in een vers leger, droog en tegen de wind beschut tussen hoog gras of onder het struikgewas. Per jaar werpt een geslachtsrijpe moerhaas gemiddeld tien à elf jongen. Worpen die vroeg of laat in het jaar plaatsvinden zijn meestal kleiner. Noordelijk levende hazen hebben minder, maar grotere worpen, dieren uit het Middellandse Zeegebied hebben juist meer, maar kleinere worpen.<sup id="cite_ref-Larousse_3-12" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De jongen zijn <a href="/wiki/Nestvlieder_en_nestblijver" title="Nestvlieder en nestblijver">nestvlieders</a> en kunnen zich al direct tot enkele uren na de worp zelfstandig voortbewegen. Ze worden met geopende ogen en grijsbruine, wollige vacht geboren en wegen bij de geboorte 90 tot 150 gram (gemiddeld 110 gram). Ze hebben korte oortjes en een ronde snuit. Pasgeboren haasjes zijn geheel geurloos, zodat roofdieren als vossen ze niet kunnen ontdekken. De eerste twee à drie dagen blijven de jongen bij elkaar, maar hierna zoekt ieder jong zijn eigen ondiepe legertje waar hij zich de gehele dag in verbergt. </p><p>Enkel het moederdier zorgt voor de jongen, maar zij laat ze het grootste deel van de dag alleen. Hierdoor geeft ze haar geur niet over aan de jongen, en kunnen ze onopgemerkt voor roofdieren blijven.<sup id="cite_ref-Larousse_3-13" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Als het vrouwtje de jongen wil verzamelen geeft ze een laag, op een <a href="/wiki/Hoorn_(muziekinstrument)" title="Hoorn (muziekinstrument)">hoorn</a> gelijkend geluid.<sup id="cite_ref-Audubon_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-Audubon-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Meestal gebeurt dit drie kwartier tot een uur na zonsondergang. De jongen verzamelen zich dan, meestal op de plek waar ze geboren zijn, en worden vijf minuten lang gezoogd. Als alle jongen gezoogd zijn laat het vrouwtje ze weer alleen en zoeken de jongen hun legertje weer op. De jongen worden minstens 23 dagen lang gezoogd, de laatste worp vaak zo'n drie maanden. Na een week eten de jongen hun eerste vaste voedsel, meestal gras of jonge planten, en na vier tot vijf weken schakelen de meeste jongen over op vast voedsel. </p><p>Het jong zal voor de eerste keer <a href="/wiki/Rui_(biologie)" title="Rui (biologie)">ruien</a> als het ongeveer 900 gram weegt. Na gemiddeld vier weken zijn de jonge hazen zelfstandig. Ze groeien vrij snel: na anderhalve maand wegen ze zo'n 1800 gram, tien keer zo zwaar als bij hun geboorte, en na twee en een halve maand zo'n 2600 gram. Na honderdvijftig dagen tot negen maanden zijn ze op volwassen gewicht, zo'n vier kilogram.<sup id="cite_ref-Larousse_3-14" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mannetjes zijn <a href="/wiki/Geslachtsrijp" class="mw-redirect" title="Geslachtsrijp">geslachtsrijp</a> na zes tot twaalf maanden, vrouwtjes na zes tot acht maanden. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Levensverwachting_en_verdediging">Levensverwachting en verdediging</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Levensverwachting en verdediging" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Levensverwachting en verdediging"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Aquila_chrysaetos_1_(Martin_Mecnarowski).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Aquila_chrysaetos_1_%28Martin_Mecnarowski%29.jpg/240px-Aquila_chrysaetos_1_%28Martin_Mecnarowski%29.jpg" decoding="async" width="240" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Aquila_chrysaetos_1_%28Martin_Mecnarowski%29.jpg/360px-Aquila_chrysaetos_1_%28Martin_Mecnarowski%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Aquila_chrysaetos_1_%28Martin_Mecnarowski%29.jpg/480px-Aquila_chrysaetos_1_%28Martin_Mecnarowski%29.jpg 2x" data-file-width="898" data-file-height="641" /></a><figcaption>Een <a href="/wiki/Steenarend" title="Steenarend">steenarend</a> met een buitgemaakte haas</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Donnola_vs_lepre.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Donnola_vs_lepre.JPG/240px-Donnola_vs_lepre.JPG" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Donnola_vs_lepre.JPG/360px-Donnola_vs_lepre.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Donnola_vs_lepre.JPG/480px-Donnola_vs_lepre.JPG 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>Een haas wordt aangevallen door een <a href="/wiki/Wezel_(dier)" title="Wezel (dier)">wezel</a>, afgebeeld zijn opgezette exemplaren.</figcaption></figure> <p>De haas wordt maximaal dertien jaar oud in gevangenschap, maar meestal vier tot zeven jaar in het wild. Het oudst bekende wilde haas was een exemplaar uit <a href="/wiki/Polen" title="Polen">Polen</a> dat een leeftijd bereikte van 12,5 jaar. In Polen haalt echter slechts 6% de 5,5 jaar.<sup id="cite_ref-Collins_4-9" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Veel dieren sterven in het eerste jaar; het overlevingspercentage in het eerste jaar is slechts 15 procent. Veel jongen overleven de eerste winter niet. Ook zijn jonge hazen zeer gevoelig voor nat weer en vele dieren zullen bij aanhoudende regenbuien sterven. In <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> is de gemiddelde <a href="/wiki/Levensverwachting" title="Levensverwachting">levensverwachting</a> iets meer dan een jaar.<sup id="cite_ref-Collins_4-10" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Er zijn verschillende dieren die jagen op de haas en daarnaast kent de haas verschillende parasieten. Voorbeelden van belangrijke <a href="/wiki/Predatie" title="Predatie">predatoren</a> zijn de <a href="/wiki/Vos_(dier)" title="Vos (dier)">vos</a>, de <a href="/wiki/Euraziatische_lynx" title="Euraziatische lynx">lynx</a>, de <a href="/wiki/Wolf" title="Wolf">wolf</a>, verschillende soorten <a href="/wiki/Marterachtigen" title="Marterachtigen">marterachtigen</a>, <a href="/wiki/Uilen_(orde)" title="Uilen (orde)">uilen</a> als de <a href="/wiki/Oehoe" title="Oehoe">oehoe</a> en <a href="/wiki/Roofvogels" title="Roofvogels">roofvogels</a> als de <a href="/wiki/Buizerd" title="Buizerd">buizerd</a>. Alleen de lynx en de wolf zijn echter in staat om volwassen, gezonde hazen te vangen, de andere dieren zijn niet snel genoeg en leven voornamelijk van zieke en jonge dieren. Een volwassen haas heeft in landen waar de lynx en de wolf ontbreken nauwelijks natuurlijke vijanden. De haas wordt wel veelvuldig <a href="/wiki/Jacht_(activiteit)" title="Jacht (activiteit)">bejaagd</a> door de mens. Het is dan ook een favoriet jachtdier, zie ook onder <a href="#Jacht">jacht</a>. </p><p>Overdag vertrouwt de haas op zijn <a href="/wiki/Camouflage" title="Camouflage">schutkleur</a>. Platgedrukt tegen de grond, met de oren op zijn rug lijkt de haas op een kluit aarde en is hij makkelijk over het hoofd te zien. Hij is waakzaam en zeer schuw en onderbreekt zijn slaap bij het geringste geluid of een onbekende geur. Het leger is vaak zo aangelegd dat hij met zijn neus tegen de wind in ligt. Zijn continu snuffelende neus ruikt op deze manier direct onraad. Tijdens zijn actieve periode, 's nachts en in de schemering, is hij eveneens waakzaam. De haas zit vaak rechtop ("maakt hij kegel") om op gevaar te letten en tijdens het foerageren houdt hij zelden zijn kop langere tijd omlaag. </p><p>Als de haas een vijand ontdekt drukt hij zich plat tegen de grond, vertrouwend op zijn schutkleur. Pas als de rover te dichtbij komt zal hij plotseling hard wegrennen, waardoor het roofdier even schrikt. Hierna vlucht hij zigzaggend weg, met "slagen" of "haken", hoeken van 90° in zijn loop. De staart wordt omlaag gehouden, waardoor de witte onderkant verborgen blijft. Hij kan tijdens de vlucht sprongen maken van 3,7 meter lang of 1,5 meter hoog en snelheden tot 75 <a href="/wiki/Kilometer_per_uur" title="Kilometer per uur">kilometer per uur</a> halen. Hij steunt hierbij uitsluitend op de zoolkussens van zijn voeten. Over een afstand van een halve kilometer werd een gemiddelde snelheid van 50 kilometer per uur gemeten. De haas is hiermee een van de snelste kleinere <a href="/wiki/Zoogdieren" title="Zoogdieren">zoogdieren</a>. Om achtervolgers te misleiden zal hij regelmatig na een slag over zijn eigen sporen terugrennen of in het water springen om zijn sporen te verdoezelen.<sup id="cite_ref-Larousse_3-15" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Meestal weet hij op deze manier een vos of een ander roofdier af te schudden. Een haas in het nauw kan een hevig gevecht leveren met vijanden als vossen en <a href="/wiki/Jachthond" title="Jachthond">jachthonden</a>. </p><p>Hoewel de haas overwegend zwijgend door het leven gaat kan het dier bij angst of verwonding erbarmelijk gillen. Als waarschuwing maakt hij een knarsend geluid met zijn tanden. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bedreiging_door_de_mens">Bedreiging door de mens</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Bedreiging door de mens" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Bedreiging door de mens"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De haas is een algemeen voorkomend zoogdier met een groot verspreidingsgebied. De meeste <a href="/w/index.php?title=Subpopulatie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Subpopulatie (de pagina bestaat niet)">subpopulaties</a> zijn op dit moment veilig en de haas wordt niet als bedreigd beschouwd. Toch is er bij sommige subpopulaties, zoals in <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk" title="Verenigd Koninkrijk">Groot-Brittannië</a>, <a href="/wiki/Zwitserland" title="Zwitserland">Zwitserland</a> en <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> een lichte achteruitgang geconstateerd. Zo daalt vanaf 1970 het aantal hazen in Nederland. Van het aantal hazen in Nederland in 1997 was in 2004 ongeveer 73% over.<sup id="cite_ref-NLsoortreg_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-NLsoortreg-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-NLwaarn_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-NLwaarn-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Voork_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-Voork-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Een belangrijke bedreiging voor de haas vormt de moderne <a href="/wiki/Landbouw" title="Landbouw">landbouw</a>. De meer <a href="/wiki/Intensieve_landbouw" title="Intensieve landbouw">intensieve landbouw</a> en <a href="/wiki/Monocultuur" title="Monocultuur">monoculturen</a> zorgt voor het verdwijnen van hagen en houtwallen en minder variatie in wilde planten. De haas wordt gedwongen zich te voeden met <a href="/wiki/Stikstof_(element)" title="Stikstof (element)">stikstofrijk</a> weilandgrassen en akkergewassen, terwijl hij ingesteld is op gevarieerd, stikstofarm voedsel. Omdat 's winters alles wordt geoogst is er niets meer te eten voor hazen. Veel dieren sterven ook door <a href="/wiki/Chemisch_bestrijdingsmiddel" title="Chemisch bestrijdingsmiddel">pesticiden</a> en <a href="/wiki/Herbicide" title="Herbicide">herbiciden</a> (zowel direct, als <a href="/wiki/Paraquat" title="Paraquat">Paraquat</a>, als indirect door voedselgebrek), en ongelukken met landbouwmachines als <a href="/wiki/Maaien" title="Maaien">maaimachines</a>. Ook sterven veel dieren door het <a href="/wiki/Verkeer" title="Verkeer">verkeer</a>. </p><p>Een andere mogelijke reden voor de achteruitgang is <a href="/w/index.php?title=EBHS&action=edit&redlink=1" class="new" title="EBHS (de pagina bestaat niet)">EBHS</a> (<i>European Brown Hare Syndrome</i>). In sommige gebieden in Europa was 75% van alle hazen gestorven aan deze ziekte.<sup id="cite_ref-Voork_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-Voork-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Jacht">Jacht</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Jacht" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Jacht"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De haas is een favoriet jachtdier, dat zowel voor de bescherming van de populatie, voor het <a href="/wiki/Voedsel" title="Voedsel">voedsel</a> als ter bestrijding (hij wordt als <a href="/w/index.php?title=Schadelijk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Schadelijk (de pagina bestaat niet)">schadelijk</a> beschouwd omdat hij schade kan toebrengen aan gewassen) wordt bejaagd. De <a href="/wiki/Prehistorie" title="Prehistorie">prehistorische</a> mens jaagde al op de haas, getuige de vondst van hazenbotten in de grot van <a href="/w/index.php?title=Birsmatten&action=edit&redlink=1" class="new" title="Birsmatten (de pagina bestaat niet)">Birsmatten</a>, Zwitserland, die tussen 7000 en 4000 v.Chr. bewoond werd door mensen.<sup id="cite_ref-Larousse_3-16" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De haas wordt tegenwoordig voornamelijk met een <a href="/wiki/Hagelgeweer" title="Hagelgeweer">jachtgeweer</a> bejaagd, maar in het Verenigd Koninkrijk voornamelijk met jachthonden als <a href="/wiki/Beagle_(hond)" title="Beagle (hond)">beagles</a> en <a href="/wiki/Greyhound_(hond)" title="Greyhound (hond)">greyhounds</a>.<sup id="cite_ref-Collins_4-11" class="reference"><a href="#cite_note-Collins-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In Nederland is de hazenjacht geopend van 15 oktober tot en met 31 december. De haas wordt door middel van <a href="/wiki/Drijfjacht_(jacht)" class="mw-redirect" title="Drijfjacht (jacht)">drijfjacht</a> of op de voet bejaagd, waarbij de jager vergezeld wordt door een jachthond. </p><p>De jacht wordt niet gezien als een belangrijke oorzaak van achteruitgang in de hazenpopulatie.<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 14 augustus 2015 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Haas_in_legenden,_verhalen_en_bijgeloof"><span id="Haas_in_legenden.2C_verhalen_en_bijgeloof"></span>Haas in legenden, verhalen en bijgeloof</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Haas in legenden, verhalen en bijgeloof" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Haas in legenden, verhalen en bijgeloof"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:A_Young_Hare,_Albrect_Durer.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/A_Young_Hare%2C_Albrect_Durer.jpg/260px-A_Young_Hare%2C_Albrect_Durer.jpg" decoding="async" width="260" height="296" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/A_Young_Hare%2C_Albrect_Durer.jpg/390px-A_Young_Hare%2C_Albrect_Durer.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fa/A_Young_Hare%2C_Albrect_Durer.jpg 2x" data-file-width="467" data-file-height="531" /></a><figcaption><a href="/wiki/Aquarel" title="Aquarel">Waterverftekening</a> uit 1502 van een jonge haas door <a href="/wiki/Albrecht_D%C3%BCrer" title="Albrecht Dürer">Albrecht Dürer</a> </figcaption></figure> <p>De haas komt veelvuldig in <a href="/wiki/Bijgeloof" title="Bijgeloof">bijgeloof</a> voor. In sommige gebieden geloofde men dat je het ongeluk kon bezweren door een steentje te gooien tegen het achterlijf van een haas, mocht deze je pad kruisen. Een haas ontmoeten op een ochtend in mei zou ongeluk brengen. Hiervoor was ook een bezweringsritueel waarbij men over de schouder moest spugen en bezwerende woorden moest uitspreken.<sup id="cite_ref-lorie_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-lorie-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /> De as van verbrande hazenharen zouden ook werken tegen allerlei kwalen en ziekten.<sup id="cite_ref-Larousse_3-17" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In de leer van de <a href="/wiki/Emblema" title="Emblema">emblemata</a> staat de haas voor <a href="/wiki/Geilheid" class="mw-redirect" title="Geilheid">geilheid</a> (vooral in de <a href="/wiki/Romeinse_Keizerrijk" title="Romeinse Keizerrijk">Romeinse tijd</a>) en voor de <a href="/wiki/Satan" title="Satan">duivel</a> (in de <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">christelijke</a> <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwen</a>). Een haas met een geweer die zèlf op jacht gaat is een populair symbool voor "de omgekeerde wereld". </p><p>De haas vormt de basis voor de <a href="/wiki/Paashaas" title="Paashaas">paashaas</a>, de haas die met <a href="/wiki/Pasen" title="Pasen">Pasen</a> versierde eieren verstopt in tuinen zodat kinderen deze kunnen zoeken. </p><p>De haas speelt de hoofdrol in verscheidene <a href="/wiki/Fabel" title="Fabel">fabels</a>, waaronder <i><a href="/wiki/De_haas_en_de_schildpad" title="De haas en de schildpad">De haas en de schildpad</a></i> van <a href="/wiki/Aisopos" class="mw-redirect" title="Aisopos">Aesopus</a>. Ook duikt de haas op in <i><a href="/wiki/Alice%27s_Adventures_in_Wonderland" title="Alice's Adventures in Wonderland">Alice's Adventures in Wonderland</a></i> van <a href="/wiki/Lewis_Carroll" title="Lewis Carroll">Lewis Carroll</a>, waarin Alice getuige is van het waanzinnige <a href="/wiki/Thee_(drank)" title="Thee (drank)">theepartijtje</a> van de Maartse Haas en de Gekke Hoedenmaker. Een andere bekende haas is <a href="/wiki/Zoef_de_Haas" title="Zoef de Haas">Zoef de Haas</a> uit <i><a href="/wiki/De_Fabeltjeskrant" title="De Fabeltjeskrant">de Fabeltjeskrant</a></i>, een Nederlandse poppenserie. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Spreekwoorden_en_uitdrukkingen">Spreekwoorden en uitdrukkingen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Spreekwoorden en uitdrukkingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Spreekwoorden en uitdrukkingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Verscheidene <a href="/wiki/Spreekwoord" title="Spreekwoord">spreekwoorden</a>, <a href="/wiki/Uitdrukking" title="Uitdrukking">uitdrukkingen</a> en <a href="/wiki/Gezegde_(zegswijze)" title="Gezegde (zegswijze)">gezegden</a> gaan over hazen. Enkele van deze spreekwoorden zijn: </p> <ul><li><i>Als een haas aan het werk gaan</i>, <i>er als een haas vandoor gaan</i> - zeer snel een actie uitvoeren, verwijzend naar de snelheid van het dier.</li> <li><i>Angsthaas</i> - zeer bang uitgevallen persoon, lafaard, verwijzend naar dat de haas een prooi- en vluchtdier is.</li> <li><i><a href="/wiki/Mijn_naam_is_haas" title="Mijn naam is haas">Mijn naam is haas</a></i> - Uitspraak om aan te geven dat iemand van niets weet of ergens niets mee te maken wil hebben.</li> <li><i>Het haasje zijn</i> - ergens de dupe van zijn of betrapt worden.</li> <li><i>Een <a href="/w/index.php?title=Hazenslaap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hazenslaap (de pagina bestaat niet)">hazenslaap</a></i> - Een lichte of geveinsde slaap. De haas slaapt zeer licht en is makkelijk te wekken.</li> <li><i>Het hazenpad kiezen</i> - vluchten.</li> <li><i>Hazenhart</i> - bangerd, bang uitgevallen persoon.</li> <li><i>Men kan nooit weten hoe een koe een haas vangt</i> - zelfs onwaarschijnlijke zaken kunnen gebeuren.</li> <li><i>De haas en de <a href="/wiki/Slakken" title="Slakken">slak</a> hebben op dezelfde dag <a href="/wiki/Oudejaarsavond" title="Oudejaarsavond">oudejaarsavond</a></i> - haast je niet.</li> <li><i>Hij heeft schoenen van hazenleer</i> - hij kan ontzettend hard lopen.</li></ul> <p>Woorden waar de haas in voorkomt: </p> <ul><li><i><a href="/wiki/Windhond" title="Windhond">Hazewindhond</a></i> - een windhond, gefokt voor de jacht op hazen.</li> <li><i><a href="/wiki/Schisis" title="Schisis">Hazenlip</a></i> - in de volksmond een ander woord voor <a href="/wiki/Schisis" title="Schisis">schisis</a>, een aangeboren aandoening waarbij iemand een gespleten bovenlip heeft.</li> <li><i><a href="/wiki/Bokspringen" title="Bokspringen">Haasje-over</a></i> - spelletje waarbij kinderen over elkaar heen springen.</li> <li><i><a href="/wiki/Gangmaker_(sport)" title="Gangmaker (sport)">Haas</a></i> - in de <a href="/wiki/Atletiek" title="Atletiek">atletiek</a> een persoon die in een hardloopwedstrijd een tijd vooroprent om het tempo te bepalen, zonder echter mee te strijden voor de winst.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63829521">.mw-parser-output .zusterprojecten{padding:0;font-size:90%;clear:both;margin:1em 0 -0.5em 0}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein{padding-bottom:5px;font-size:90%}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop{vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-lijst{display:inline;margin-left:0;padding-left:0}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop,.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{display:inline-block;margin:0.4em 0.6em;white-space:nowrap;line-height:1.4em;width:12.5em}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{width:17.5em;max-height:20px}.mw-parser-output .zuster-logo{display:inline-block;text-align:center;width:34px}.mw-parser-output .zuster-tekst{display:inline-block;vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein .zuster-op{display:inline}@media screen and (max-width:720px){.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{max-height:initial;line-height:inherit}}</style> <div class="interProjectTemplate interProject-klein zusterprojecten-klein infobox noprint"> <div class="zusterprojecten-kop"><b>Op andere <a href="/wiki/Wikimedia_Foundation" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia</a>-projecten</b></div><br /> <ul class="zusterprojecten-lijst"> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Lepus_europaeus#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Lepus europaeus">Mediabestanden</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Lepus_europaeus#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Lepus europaeus"><i><b>Media</b></i></a><div class="zuster-op"> op Commons</div></div></li><div class="interProject wikispecies mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Lepus_europaeus" class="extiw" title="species:Lepus europaeus">Wikispecies</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/20px-Wikispecies-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/31px-Wikispecies-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/41px-Wikispecies-logo.svg.png 2x" data-file-width="941" data-file-height="1103" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Lepus_europaeus" class="extiw" title="species:Lepus europaeus"><i><b>Classificatie</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikispecies</div></div></li><div class="interProject wiktionary mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/haas" class="extiw" title="wikt:haas">WikiWoordenboek</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/23px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/35px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/46px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/haas" class="extiw" title="wikt:haas"><i><b>Definitie</b></i></a><div class="zuster-op"> op WikiWoordenboek</div></div></li> </ul> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zoogdiervereniging.nl/node/87">Startpagina voor de haas van de Zoogdiervereniging VZZ</a></li> <li>Kaarten met waarnemingen:</li></ul> <dl><dd><ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://waarnemingen.be/species/401/maps/">België</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://waarneming.nl/species/401/maps/">Nederland</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://observation.org/species/401/maps/">wereldwijd</a></li></ul></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noten_en_literatuurverwijzingen">Noten en literatuurverwijzingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Noten en literatuurverwijzingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Haas_(dier)&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Noten en literatuurverwijzingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-IUCN-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-IUCN_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.iucnredlist.org/details/41280/0">Haas op de IUCN Red List of Threatened Species</a>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Het haas</i> komt ook voor, met name in jagerstaal. (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://woordenlijst.org/zoeken/?q=haas">Groene Boekje</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.trouw.nl/nieuws/dat-vlees-op-uw-bord-is-dat-van-de-of-het-ree~bee5feea/">Trouw</a> (2017).</span> </li> <li id="cite_note-Larousse-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Larousse_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-9"><sup><i><b>j</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-10"><sup><i><b>k</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-11"><sup><i><b>l</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-12"><sup><i><b>m</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-13"><sup><i><b>n</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-14"><sup><i><b>o</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-15"><sup><i><b>p</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-16"><sup><i><b>q</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse_3-17"><sup><i><b>r</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Rollin, S. "N°48 de haas" (1995), Honders J. (red.) <i>Dieren in het wild</i>, Société des Périodiques Larousse.</span> </li> <li id="cite_note-Collins-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Collins_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-9"><sup><i><b>j</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-10"><sup><i><b>k</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Collins_4-11"><sup><i><b>l</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">MacDonald, D & P. Barrett. (1993) <i>Collins field guide Mammals of Britain & Europe</i>, HarperCollins Publishers. p. 284-287.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dierennieuws.nl/konijnen/haas-versus-konijn-wat-zijn-de-verschillen/">Verschillen tussen haas en konijn</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221208215712/https://www.dierennieuws.nl/konijnen/haas-versus-konijn-wat-zijn-de-verschillen/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-08">8 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121105223828/http://www.zoogdiervereniging.nl/node/10">De Haas</a>. Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2012-11-05">5 november 2012</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-07-19">19 juli 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-NLsoortreg-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-NLsoortreg_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-NLsoortreg_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/species/nsr_taxon.php?id=139104">Haas</a> op het <a href="/wiki/Nederlands_Soortenregister" title="Nederlands Soortenregister">Nederlands Soortenregister</a></span> </li> <li id="cite_note-NLwaarn-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-NLwaarn_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-NLwaarn_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://waarneming.nl/soort/stats/401">Haas</a> op <a href="/wiki/Waarneming.nl" title="Waarneming.nl">waarneming.nl</a></span> </li> <li id="cite_note-Voork-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Voork_9-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Voork_9-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Voork_9-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121105223343/http://www.zoogdiervereniging.nl/node/225">Voorkomen van hazen en konijnen</a>. Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2012-11-05">5 november 2012</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-07-19">19 juli 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-Thieme-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Thieme_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Hofmann, H. (1989) <i>Thiemes Zoogdierengids in kleur</i>, Baarn: BV Uitgeverij Tirion. p. 112-115</span> </li> <li id="cite_note-Audubon-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Audubon_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Audubon_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Whitaker Jr., J.O. (1997) <i>National Audubon Society Field Guide to North American Mammals, 2nd edition</i>. New York: Chantileer Press, Inc. p. 398-399.</span> </li> <li id="cite_note-MacDonald-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-MacDonald_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Holly, T. (2001) "Mad World of the European Hare". in: MacDonald, D. (red.), <i>The New Encyclopedia of Mammals</i>, Oxford: Oxford University Press, p. 710-711.</span> </li> <li id="cite_note-lorie-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-lorie_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Lorie, P. (1992). <i>Volksgeloof</i>. Rijswijk: Uitgeverij Elmar B.V. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-389-0072-4" title="Speciaal:Boekbronnen/90-389-0072-4">ISBN 90-389-0072-4</a></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="toccolours etalage" style="display:flex; justify-content:space-between; gap:1em; align-items:center; text-align:center; font-size:85%; clear:both; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);"> <div><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Fairytale_bookmark_golden.svg" class="mw-file-description" title="Etalagester"><img alt="Etalagester" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/20px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/30px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Fairytale_bookmark_golden.svg/40px-Fairytale_bookmark_golden.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div> <div>Dit artikel is op 4 maart 2007 in <span class="plainlinks" style="color:#0645AD"><a class="external text" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Haas_(dier)&oldid=7181762">deze versie</a></span> opgenomen in de <a href="/wiki/Wikipedia:Etalage" title="Wikipedia:Etalage">etalage</a>.</div> <div></div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Haas_(dier)&oldid=68225318">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Haas_(dier)&oldid=68225318</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Diersoort_beschreven_in_1778" title="Categorie:Diersoort beschreven in 1778">Diersoort beschreven in 1778</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Hazen_en_konijnen" title="Categorie:Hazen en konijnen">Hazen en konijnen</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Dier_uit_het_Palearctisch_gebied" title="Categorie:Dier uit het Palearctisch gebied">Dier uit het Palearctisch gebied</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Europese_exoot_in_Australi%C3%AB" title="Categorie:Europese exoot in Australië">Europese exoot in Australië</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Europese_exoot_in_Noord-Amerika" title="Categorie:Europese exoot in Noord-Amerika">Europese exoot in Noord-Amerika</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Europese_exoot_in_Zuid-Amerika" title="Categorie:Europese exoot in Zuid-Amerika">Europese exoot in Zuid-Amerika</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:IUCN-status_niet_bedreigd" title="Categorie:IUCN-status niet bedreigd">IUCN-status niet bedreigd</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:IUCN_Red_List_Status_LC" title="Categorie:Wikipedia:IUCN Red List Status LC">Wikipedia:IUCN Red List Status LC</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Diersoorten" title="Categorie:Wikipedia:Diersoorten">Wikipedia:Diersoorten</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_augustus_2015" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2015">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2015</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Alle_artikelen_die_een_referentie_missen" title="Categorie:Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen">Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Etalage-artikelen" title="Categorie:Wikipedia:Etalage-artikelen">Wikipedia:Etalage-artikelen</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Etalage-artikelen_uit_2007" title="Categorie:Wikipedia:Etalage-artikelen uit 2007">Wikipedia:Etalage-artikelen uit 2007</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 9 okt 2024 om 11:25.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Haas_(dier)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-786j2","wgBackendResponseTime":211,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.259","walltime":"0.359","ppvisitednodes":{"value":2701,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":19657,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3921,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":19840,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 227.187 1 -total"," 51.01% 115.885 1 Sjabloon:Taxobox_zoogdier"," 49.68% 112.866 1 Sjabloon:Taxobox"," 15.68% 35.629 1 Sjabloon:References"," 9.36% 21.267 1 Sjabloon:Zusterproject_klein"," 7.63% 17.340 1 Sjabloon:Zusterproject"," 7.45% 16.932 3 Sjabloon:Citeer_web"," 5.88% 13.359 1 Sjabloon:Etalage"," 4.72% 10.726 1 Sjabloon:En"," 4.14% 9.408 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.053","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1860243,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-hbfwn","timestamp":"20241117095644","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Haas (dier)","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Haas_(dier)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q26838","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q26838","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-08-03T18:03:06Z","dateModified":"2024-10-09T10:25:46Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/a0\/Haas-in-landschap.jpg","headline":"dier"}</script> </body> </html>