CINXE.COM

A Clockwork Orange - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>A Clockwork Orange - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"a49e3652-8cb1-4a09-a768-0efac9899e48","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"A_Clockwork_Orange","wgTitle":"A Clockwork Orange","wgCurRevisionId":67241742,"wgRevisionId":67241742,"wgArticleId":202261,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Engelse literatuur (Verenigd Koninkrijk)","Roman uit 1962","Verfilmd verhaal","Dystopie"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"A_Clockwork_Orange","wgRelevantArticleId":202261,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick": true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":8000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q692557","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready", "ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="A Clockwork Orange - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-A_Clockwork_Orange rootpage-A_Clockwork_Orange skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&amp;uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&amp;returnto=A+Clockwork+Orange" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&amp;returnto=A+Clockwork+Orange" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&amp;uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&amp;returnto=A+Clockwork+Orange" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&amp;returnto=A+Clockwork+Orange" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina&#039;s voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Inhoud" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Inhoud"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Inhoud</span> </div> </a> <ul id="toc-Inhoud-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Invloed" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Invloed"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Invloed</span> </div> </a> <ul id="toc-Invloed-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trivia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Trivia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Trivia</span> </div> </a> <ul id="toc-Trivia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_link" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_link"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Externe link</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_link-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">A Clockwork Orange</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 46 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-46" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">46 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange_(boek)" title="A Clockwork Orange (boek) – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="A Clockwork Orange (boek)" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A2%D9%84%D9%8A%D8%A9_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A9)" title="برتقالة آلية (رواية) – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="برتقالة آلية (رواية)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%96%D0%BD" title="Завадны апельсін – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Завадны апельсін" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BB_%D1%81_%D1%87%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%BC%D0%B5%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Портокал с часовников механизъм – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Портокал с часовников механизъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86_%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A6%95%E0%A6%93%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%95_%E0%A6%85%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C_(%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B8)" title="আ ক্লকওয়ার্ক অরেঞ্জ (উপন্যাস) – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আ ক্লকওয়ার্ক অরেঞ্জ (উপন্যাস)" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/La_taronja_mec%C3%A0nica_(novel%C2%B7la)" title="La taronja mecànica (novel·la) – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="La taronja mecànica (novel·la)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Mechanick%C3%BD_pomeran%C4%8D_(kniha)" title="Mechanický pomeranč (kniha) – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Mechanický pomeranč (kniha)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange" title="A Clockwork Orange – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="A Clockwork Orange" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Uhrwerk_Orange_(Roman)" title="Uhrwerk Orange (Roman) – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Uhrwerk Orange (Roman)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange_(novel)" title="A Clockwork Orange (novel) – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="A Clockwork Orange (novel)" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange_(romano)" title="A Clockwork Orange (romano) – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="A Clockwork Orange (romano)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_naranja_mec%C3%A1nica" title="La naranja mecánica – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="La naranja mecánica" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kellav%C3%A4rgiga_apelsin" title="Kellavärgiga apelsin – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Kellavärgiga apelsin" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Laranja_mekanikoa_(eleberria)" title="Laranja mekanikoa (eleberria) – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Laranja mekanikoa (eleberria)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84_%DA%A9%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="پرتقال کوکی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پرتقال کوکی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kellopeliappelsiini" title="Kellopeliappelsiini – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kellopeliappelsiini" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/L%27Orange_m%C3%A9canique" title="L&#039;Orange mécanique – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="L&#039;Orange mécanique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange" title="A Clockwork Orange – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="A Clockwork Orange" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%AA%D7%A4%D7%95%D7%96_%D7%9E%D7%9B%D7%A0%D7%99_(%D7%A1%D7%A4%D7%A8)" title="תפוז מכני (ספר) – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="תפוז מכני (ספר)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Paklena_naran%C4%8Da" title="Paklena naranča – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Paklena naranča" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9pnarancs_(reg%C3%A9ny)" title="Gépnarancs (regény) – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Gépnarancs (regény)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB_%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%BB" title="Լարովի նարինջ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լարովի նարինջ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange_(novel)" title="A Clockwork Orange (novel) – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="A Clockwork Orange (novel)" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange_(b%C3%B3k)" title="A Clockwork Orange (bók) – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="A Clockwork Orange (bók)" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Arancia_meccanica_(romanzo)" title="Arancia meccanica (romanzo) – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Arancia meccanica (romanzo)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%99%82%E8%A8%88%E3%81%98%E3%81%8B%E3%81%91%E3%81%AE%E3%82%AA%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B8_(%E5%B0%8F%E8%AA%AC)" title="時計じかけのオレンジ (小説) – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="時計じかけのオレンジ (小説)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_(%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98)" title="მექანიკური ფორთოხალი (რომანი) – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მექანიკური ფორთოხალი (რომანი)" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%8B%9C%EA%B3%84%ED%83%9C%EC%97%BD_%EC%98%A4%EB%A0%8C%EC%A7%80_(%EC%86%8C%EC%84%A4)" title="시계태엽 오렌지 (소설) – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="시계태엽 오렌지 (소설)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B8%D0%BD" title="Буралма апельсин – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Буралма апельсин" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Prisukamas_apelsinas" title="Prisukamas apelsinas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Prisukamas apelsinas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Meh%C4%81niskais_apels%C4%ABns" title="Mehāniskais apelsīns – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Mehāniskais apelsīns" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BB_(%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD)" title="Пеколен портокал (роман) – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Пеколен портокал (роман)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange" title="A Clockwork Orange – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="A Clockwork Orange" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Den_mekaniske_appelsin" title="Den mekaniske appelsin – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Den mekaniske appelsin" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Mechaniczna_pomara%C5%84cza_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Mechaniczna pomarańcza (powieść) – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Mechaniczna pomarańcza (powieść)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Laranja_Mec%C3%A2nica_(romance)" title="Laranja Mecânica (romance) – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Laranja Mecânica (romance)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Portocala_mecanic%C4%83_(roman)" title="Portocala mecanică (roman) – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Portocala mecanică (roman)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B8%D0%BD" title="Заводной апельсин – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Заводной апельсин" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange" title="A Clockwork Orange – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="A Clockwork Orange" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/En_apelsin_med_urverk" title="En apelsin med urverk – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="En apelsin med urverk" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Otomatik_Portakal" title="Otomatik Portakal – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Otomatik Portakal" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B8%D0%BD" title="Механічний апельсин – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Механічний апельсин" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%92_%DA%A9%D9%84%D8%A7%DA%A9_%D9%88%D8%B1%DA%A9_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="اے کلاک ورک اورنج – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اے کلاک ورک اورنج" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange" title="A Clockwork Orange – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="A Clockwork Orange" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BC%E6%A2%9D%E6%A9%98%E5%AD%90" title="發條橘子 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="發條橘子" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BC%E6%A2%9D%E6%A9%99" title="發條橙 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="發條橙" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q692557#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/A_Clockwork_Orange" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:A_Clockwork_Orange" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/A_Clockwork_Orange"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/A_Clockwork_Orange"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/A_Clockwork_Orange" title="Lijst met alle pagina&#039;s die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/A_Clockwork_Orange" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina&#039;s waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina&#039;s [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;oldid=67241742" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&amp;page=A_Clockwork_Orange&amp;id=67241742&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FA_Clockwork_Orange"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FA_Clockwork_Orange"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=A+Clockwork+Orange"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&amp;page=A_Clockwork_Orange&amp;action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:A_Clockwork_Orange" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q692557" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie_artikel" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor de gelijknamige film uit 1971: zie <a href="/wiki/A_Clockwork_Orange_(film)" title="A Clockwork Orange (film)">A Clockwork Orange (film)</a>.</i> </div> <table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#A7DF5F; color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3"><i>A Clockwork Orange</i> </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Auteur" title="Auteur">Auteur(s)</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Anthony_Burgess" title="Anthony Burgess">Anthony Burgess</a> </td></tr> <tr> <th>Land </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk" title="Verenigd Koninkrijk">Verenigd Koninkrijk</a> </td></tr> <tr> <th>Taal </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a> &amp; <i><a href="/wiki/Nadsat" title="Nadsat">Nadsat</a></i> </td></tr> <tr> <th>Genre </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Toekomstroman" title="Toekomstroman">Toekomstroman</a>, <a href="/wiki/Satire" title="Satire">satire</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Uitgeverij" title="Uitgeverij">Uitgever</a> </th> <td colspan="2">Heinemann (VK) </td></tr> <tr> <th>Uitgegeven </th> <td colspan="2">1962 </td></tr> <tr> <th>Pagina's </th> <td colspan="2">192 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Internationaal_Standaard_Boeknummer" title="Internationaal Standaard Boeknummer">ISBN</a> </th> <td colspan="2"><span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0434098000" title="Speciaal:Boekbronnen/0434098000">0434098000</a></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Verfilming" title="Verfilming">Verfilming</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/A_Clockwork_Orange_(film)" title="A Clockwork Orange (film)"><i>A Clockwork Orange</i></a> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" style="background-color:#A7DF5F; color:inherit;" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>&#160; <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span> &#160; </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Literatuur" title="Portaal:Literatuur">Literatuur</a> </b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><i><b>A Clockwork Orange</b></i>, in het Nederlands vertaald als <i><b>Boze Jongens</b></i>, is een anti-<a href="/wiki/Utopie" title="Utopie">utopische</a> (ook wel: <a href="/wiki/Dystopie" title="Dystopie">dystopische</a>) roman uit 1962 van de Britse schrijver <a href="/wiki/Anthony_Burgess" title="Anthony Burgess">Anthony Burgess</a>. Het vormt de basis voor de gelijknamige <a href="/wiki/A_Clockwork_Orange_(film)" title="A Clockwork Orange (film)">filmbewerking</a> uit 1971 door <a href="/wiki/Stanley_Kubrick" title="Stanley Kubrick">Stanley Kubrick</a>. De roman wordt algemeen beschouwd als de opvolger van de grote Britse anti-utopische romans <i><a href="/wiki/Brave_New_World_(roman)" title="Brave New World (roman)">Brave New World</a></i> (1932) en <i><a href="/wiki/1984_(boek)" title="1984 (boek)">1984</a></i> (1949). </p><p>Het boek werd geïnspireerd door een gebeurtenis uit 1944, toen Burgess' zwangere vrouw Lynn in een straat in Londen werd beroofd en mishandeld door vier Amerikaanse soldaten. Als gevolg daarvan kreeg zij een miskraam en chronische gynaecologische problemen. Het thema geweld speelt in de roman een belangrijke rol. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Inhoud">Inhoud</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Bewerk dit kopje: Inhoud" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=edit&amp;section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Inhoud"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" id="spoiler" style="margin:1em 0; overflow: hidden;"><div style="border-top:2px solid var(--border-color-subtle,#c8ccd1); border-bottom:2px solid var(--border-color-subtle,#c8ccd1); padding:0.1em 0.2em; margin:0 1em;"><small><i><b><a href="/wiki/Wikipedia:Leeswaarschuwing" title="Wikipedia:Leeswaarschuwing">Leeswaarschuwing</a></b>: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.</i></small></div></div> <p>Het verhaal speelt zich af in de nabije toekomst en volgt de carrière van de vijftienjarige Alex. Zijn bizarre genoegens in het leven zijn naast <a href="/wiki/Klassieke_muziek" title="Klassieke muziek">klassieke muziek</a> ook <a href="/wiki/Verkrachting" title="Verkrachting">verkrachting</a> en willekeurige extreme geweldshandelingen ("ultraviolence" in het idiomatische taalgebruik van Alex). Alex zwerft 's nachts met zijn bende door de straten en begaat daar voor zijn plezier allerlei misdaden. Niemand probeert hen of de andere bendes in de stad tegen te houden, en zo verwoesten zij ongestoord de gemeenschap. Alex vertelt zijn verhaal in het tienerjargon genaamd "<a href="/wiki/Nadsat" title="Nadsat">Nadsat</a>", waarin achttiende-eeuws Russisch en Engels jargon gecombineerd wordt. </p><p>Uiteindelijk wordt Alex opgesloten en "gerehabiliteerd" door middel van een afkicktherapie (Ludovico's technique). Daarbij krijgt hij medicatie die hem misselijk maakt, terwijl hem films met geweld worden getoond. Door deze conditionering wordt hij weer kotsmisselijk als hij geweld wil toepassen, zelfs als dit voor zelfverdediging is. In een van de films wordt ook klassieke muziek gespeeld. Daardoor wordt hij ook misselijk als er klassieke muziek gedraaid wordt. Een onbedoeld bij-effect. </p><p>De morele kwestie die op het spel staat is dat Alex nu weliswaar sociaal wenselijk gedrag vertoont, maar deze beslissing niet door hem zelf genomen is; zijn "goedheid" is kunstmatig opgelegd. </p><p>Eenmaal op straat wordt Alex verguisd door iedereen uit zijn vorige leven. Twee leden van zijn oude bende werken nu bij de politie en pakken Alex op, voeren hem af en nemen wraak door hem ernstig te mishandelen. Ze doen dit omdat Alex hen in het verleden ook heeft mishandeld om de macht over zijn bende te behouden. Uiteindelijk laten ze hem achter en zwaargewond klopt Alex aan bij een grote villa. Alex weet nog wel dat hij daar vroeger met vrienden is binnengedrongen en ze daar de vrouw hebben verkracht. Deze vrouw is daardoor uiteindelijk overleden. De man wil Alex in eerste instantie helpen omdat hij vindt dat Alex een slachtoffer van de staat is. Na verloop van tijd zijn er steeds meer aanwijzingen die ertoe leiden dat de gastvrije man erachter komt dat Alex een van de mannen is die de dood van zijn vrouw op zijn geweten heeft. Als wraak sluit de man Alex op en speelt luide klassieke muziek. Alex wordt helemaal gek en springt uit wanhoop uit het raam. De val overleeft hij echter. </p><p>Alex valt langzaam maar zeker terug in zijn oude patroon, maar beleeft geen plezier meer aan wrede activiteiten; hij voelt een grotere verantwoordelijkheid voor de maatschappij. Het 20e hoofdstuk van de originele Amerikaanse uitgave eindigt met een sinistere scène, waarin Alex vreugdevol naar de <a href="/wiki/Symfonie_nr._9_(Beethoven)" title="Symfonie nr. 9 (Beethoven)">Negende Symfonie</a> van <a href="/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven">Beethoven</a> luistert, en ondertussen zijn terugkeer voorbereidt om verwoesting te zaaien. </p><p>Op dit punt eindigen de vroege Amerikaanse uitgaven van het boek, maar er bestaat een 21e hoofdstuk dat uit de originele publicatie werd weggelaten. Burgess zegt dat de originele Amerikaanse uitgever zijn laatste hoofdstuk liet vallen in een poging het boek indrukwekkender te maken. Het voorgenomen werk was verdeeld in drie delen van 7 hoofdstukken elk, totaal 21, het aantal dat overeenkomt met de symbolische leeftijd waarop een kind zijn volwassenheid bereikt. </p><p>Er is controverse over de vraag of het 21e hoofdstuk het boek beter maakt of juist slechter. In het 21e hoofdstuk, dat zich een paar jaar na het twintigste afspeelt, is te lezen hoe Alex zich realiseert dat zijn heftige levensfase over is, maar dat het onvermijdelijk was. Enkele oude personages zijn nieuwe vrienden van Alex geworden. Hij denkt eraan een gezinnetje te stichten, maar aan de andere kant is hij bang dat zijn kinderen net zulk gedrag zullen vertonen als hij zelf gedaan had. </p><p>De filmversie, geregisseerd door Stanley Kubrick, is gebaseerd op de vroege Amerikaanse versie van het boek, en eindigt bijgevolg vóór de gebeurtenissen van het 21e hoofdstuk. Kubrick vertelde dat hij zojuist het scenario af had toen hij over het laatste hoofdstuk hoorde en beweerde nooit overwogen te hebben het alsnog toe te voegen. </p><p>De zin "What's it going to be then, eh?" ("Hoe zal het dan zijn, hè?") komt in het boek veelvuldig terug; het eerste hoofdstuk van elk van de drie delen van 7 hoofdstukken begint met de zin. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Invloed">Invloed</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Bewerk dit kopje: Invloed" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=edit&amp;section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Invloed"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zowel het verhaal als de individuele elementen uit het boek en de film hebben een grote invloed gehad op de hedendaagse cultuur in het algemeen en de <a href="/wiki/Populaire_muziek" class="mw-redirect" title="Populaire muziek">populaire muziek</a> in het bijzonder. Zo nam een Britse elektropopband uit de <a href="/wiki/1980-1989" title="1980-1989">jaren 80</a> de naam <a href="/wiki/Heaven_17" title="Heaven 17">Heaven 17</a> aan, een naam die ook voor een band in het boek gebruikt wordt. De naam van de Britse triphopband <a href="/wiki/Moloko" title="Moloko">Moloko</a> verwijst in de taal Nadsat uit het boek naar een melkdrank vermengd met drugs, hoewel de naam ook simpelweg zou kunnen zijn afgeleid van de Russische benaming voor melk. Verwijzingen naar het verhaal in de popmuziek buiten de Engelstalige wereld zijn er eveneens veelvuldig. Zo heeft de Braziliaanse <a href="/wiki/Metal" class="mw-redirect" title="Metal">metalband</a> <a href="/wiki/Sepultura" title="Sepultura">Sepultura</a> het album <i>A-Lex</i> compleet gebaseerd op het verhaal. Ook zijn er verwijzingen te vinden in boeken, films, muziek en zelfs computerspellen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trivia">Trivia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Bewerk dit kopje: Trivia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=edit&amp;section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Trivia"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Zeven jaar voordat de film van Kubrick uitkwam, schreef <a href="/wiki/Andy_Warhol" title="Andy Warhol">Andy Warhol</a> een low-budgetversie van het verhaal, getiteld <i>Clockwork</i> (<i>Uurwerk</i>, ook bekend als <i>Vinyl</i>).</li> <li>Het script voor de film zou aanvankelijk voor $&#160;500 gekocht zijn geweest door <a href="/wiki/Mick_Jagger" title="Mick Jagger">Mick Jagger</a>, met de bedoeling de <a href="/wiki/Rolling_Stones" class="mw-redirect" title="Rolling Stones">Rolling Stones</a> in te schakelen als Dim, George, Alex &amp; Pete.</li> <li>In de muziek van de film wordt opmerkelijk vaak nog een ander klassiek muzikaal thema gebruikt: het openingsdeel van <a href="/wiki/Henry_Purcell" title="Henry Purcell">Henry Purcells</a> <i><a href="/w/index.php?title=Funeral_sentences&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Funeral sentences (de pagina bestaat niet)">Funeral sentences</a></i> (gecomponeerd ter gelegenheid van de uitvaartplechtigheid van <a href="/wiki/Mary_van_Teck" title="Mary van Teck">Queen Mary</a>) dat onder meer te horen is bij de opening van de film.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuur">Literatuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Bewerk dit kopje: Literatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=edit&amp;section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Burgess, Anthony (1978). <i>A clockwork orange</i>. Hutchinson, Londen. <span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0091360803" title="Speciaal:Boekbronnen/0091360803">ISBN 0091360803</a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_link">Externe link</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Bewerk dit kopje: Externe link" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;action=edit&amp;section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe link"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090204065408/http://literapedia.wikispaces.com/A+Clockwork+Orange">Literapedia Book Notes for <i>A Clockwork Orange</i></a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><b>Bronnen, noten en/of referenties</b></div> <ul><li>Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange?oldid=15311809">A_Clockwork_Orange</a> op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a> valt. Zie de <a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/A_Clockwork_Orange?offset=20050616235959&amp;action=history">bewerkingsgeschiedenis</a></span> aldaar.<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r66936091">.mw-parser-output .error-bronvermelding{color:#ff0000;font-weight:bold}.mw-parser-output .error-bronvermelding span{font-size:larger}</style></li></ul> <hr /> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.musicweb-international.com/film/2000/may00/clockworkorange.htm">May 2000 Film Music CD Reviews</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231003211947/http://www.musicweb-international.com/film/2000/may00/clockworkorange.htm">Gearchiveerd</a> op 3 oktober 2023.</span> </li> </ol> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:A_Clockwork_Orange#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:A Clockwork Orange">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:A_Clockwork_Orange#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:A Clockwork Orange">A Clockwork Orange</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐64476968cd‐jxv66 Cached time: 20241102125833 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.096 seconds Real time usage: 0.180 seconds Preprocessor visited node count: 1351/1000000 Post‐expand include size: 7927/2097152 bytes Template argument size: 2186/2097152 bytes Highest expansion depth: 11/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 905/5000000 bytes Lua time usage: 0.008/10.000 seconds Lua memory usage: 622883/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 149.761 1 -total 56.03% 83.910 1 Sjabloon:Infobox_boek 53.97% 80.825 1 Sjabloon:Infobox_generiek 38.83% 58.149 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding 26.51% 39.695 1 Sjabloon:Commonscat 23.42% 35.078 1 Sjabloon:Zusterproject_box 20.68% 30.965 2 Sjabloon:First_non_empty 11.29% 16.908 1 Sjabloon:Appendix 9.11% 13.648 1 Sjabloon:Bronvermelding_anderstalige_Wikipedia 2.06% 3.085 1 Sjabloon:ISBN_kort --> <!-- Saved in parser cache with key nlwiki:pcache:idhash:202261-0!canonical and timestamp 20241102125833 and revision id 67241742. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;oldid=67241742">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;oldid=67241742</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Engelse_literatuur_(Verenigd_Koninkrijk)" title="Categorie:Engelse literatuur (Verenigd Koninkrijk)">Engelse literatuur (Verenigd Koninkrijk)</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Roman_uit_1962" title="Categorie:Roman uit 1962">Roman uit 1962</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Verfilmd_verhaal" title="Categorie:Verfilmd verhaal">Verfilmd verhaal</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Dystopie" title="Categorie:Dystopie">Dystopie</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 22 mrt 2024 om 08:28.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia&#174; is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=A_Clockwork_Orange&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-wkmgf","wgBackendResponseTime":170,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.096","walltime":"0.180","ppvisitednodes":{"value":1351,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":7927,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2186,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":905,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 149.761 1 -total"," 56.03% 83.910 1 Sjabloon:Infobox_boek"," 53.97% 80.825 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 38.83% 58.149 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 26.51% 39.695 1 Sjabloon:Commonscat"," 23.42% 35.078 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 20.68% 30.965 2 Sjabloon:First_non_empty"," 11.29% 16.908 1 Sjabloon:Appendix"," 9.11% 13.648 1 Sjabloon:Bronvermelding_anderstalige_Wikipedia"," 2.06% 3.085 1 Sjabloon:ISBN_kort"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.008","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":622883,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-jxv66","timestamp":"20241102125833","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"A Clockwork Orange","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/A_Clockwork_Orange","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q692557","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q692557","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-06-16T22:04:59Z","dateModified":"2024-03-22T07:28:59Z","headline":"boek van Anthony Burgess"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10