CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Królestwo Włoch (1861–1946) – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"20fe5dc4-2892-4e2e-9ba5-acd57d90b6ae","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Królestwo_Włoch_(1861–1946)","wgTitle":"Królestwo Włoch (1861–1946)","wgCurRevisionId":75323925,"wgRevisionId":75323925,"wgArticleId":896293,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły wymagające dopracowania","Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Szablon cytuj do sprawdzenia","Dawne królestwa","Historyczne państwa na Półwyspie Apenińskim","Włochy w XIX wieku","Włochy w XX wieku"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Królestwo_Włoch_(1861–1946)","wgRelevantArticleId":896293,"wgIsProbablyEditable" :true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75323925,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgCoordinates":{"lat":41.9,"lon":12.5},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q172579","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile", "model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg/1200px-Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1411"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg/800px-Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="940"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg/640px-Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="752"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Królestwo Włoch (1861–1946) – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Królestwo_Włoch_1861–1946 rootpage-Królestwo_Włoch_1861–1946 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Kr%C3%B3lestwo+W%C5%82och+%281861%E2%80%931946%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Kr%C3%B3lestwo+W%C5%82och+%281861%E2%80%931946%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Kr%C3%B3lestwo+W%C5%82och+%281861%E2%80%931946%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Kr%C3%B3lestwo+W%C5%82och+%281861%E2%80%931946%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Sąsiedzi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sąsiedzi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Sąsiedzi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sąsiedzi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Sąsiedzi</span> </button> <ul id="toc-Sąsiedzi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Państwa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Państwa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Państwa</span> </div> </a> <ul id="toc-Państwa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1860–1918" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#1860–1918"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>1860–1918</span> </div> </a> <ul id="toc-1860–1918-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1918–1940" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#1918–1940"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.2</span> <span>1918–1940</span> </div> </a> <ul id="toc-1918–1940-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1940–1945" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#1940–1945"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.3</span> <span>1940–1945</span> </div> </a> <ul id="toc-1940–1945-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1945–1946" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#1945–1946"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.4</span> <span>1945–1946</span> </div> </a> <ul id="toc-1945–1946-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kolonie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kolonie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Kolonie</span> </div> </a> <ul id="toc-Kolonie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Libia_(1911/1934–1943)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Libia_(1911/1934–1943)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Libia (1911/1934–1943)</span> </div> </a> <ul id="toc-Libia_(1911/1934–1943)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Włoska_Afryka_Wschodnia_(1936–1941)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Włoska_Afryka_Wschodnia_(1936–1941)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>Włoska Afryka Wschodnia (1936–1941)</span> </div> </a> <ul id="toc-Włoska_Afryka_Wschodnia_(1936–1941)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Erytrea_(1890–1936)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Erytrea_(1890–1936)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2.1</span> <span>Erytrea (1890–1936)</span> </div> </a> <ul id="toc-Erytrea_(1890–1936)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Somali_Włoskie_(1905–1936_i_1950–1960)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Somali_Włoskie_(1905–1936_i_1950–1960)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2.2</span> <span>Somali Włoskie (1905–1936 i 1950–1960)</span> </div> </a> <ul id="toc-Somali_Włoskie_(1905–1936_i_1950–1960)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Albania_(protektorat)_(1939–1943)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Albania_(protektorat)_(1939–1943)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.3</span> <span>Albania (protektorat) (1939–1943)</span> </div> </a> <ul id="toc-Albania_(protektorat)_(1939–1943)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Podział_administracyjny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział_administracyjny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Podział administracyjny</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Podział_administracyjny-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Podział administracyjny</span> </button> <ul id="toc-Podział_administracyjny-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tabelka_przedstawiająca_były_podział_administracyjny_Włoch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabelka_przedstawiająca_były_podział_administracyjny_Włoch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Tabelka przedstawiająca były podział administracyjny Włoch</span> </div> </a> <ul id="toc-Tabelka_przedstawiająca_były_podział_administracyjny_Włoch-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podsumowanie_dotyczące_różnic_między_dawnymi_a_obecnymi_regionami_administracyjnymi_Włoch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Podsumowanie_dotyczące_różnic_między_dawnymi_a_obecnymi_regionami_administracyjnymi_Włoch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Podsumowanie dotyczące różnic między dawnymi a obecnymi regionami administracyjnymi Włoch</span> </div> </a> <ul id="toc-Podsumowanie_dotyczące_różnic_między_dawnymi_a_obecnymi_regionami_administracyjnymi_Włoch-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ustrój_polityczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ustrój_polityczny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ustrój polityczny</span> </div> </a> <ul id="toc-Ustrój_polityczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Siły_zbrojne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Siły_zbrojne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Siły zbrojne</span> </div> </a> <ul id="toc-Siły_zbrojne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ziemie_włoskie_po_kongresie_wiedeńskim_i_początki_procesu_ich_zjednoczenia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ziemie_włoskie_po_kongresie_wiedeńskim_i_początki_procesu_ich_zjednoczenia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Ziemie włoskie po kongresie wiedeńskim i początki procesu ich zjednoczenia</span> </div> </a> <ul id="toc-Ziemie_włoskie_po_kongresie_wiedeńskim_i_początki_procesu_ich_zjednoczenia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Utworzenie_państwa_włoskiego_i_zakończenie_procesu_zjednoczenia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Utworzenie_państwa_włoskiego_i_zakończenie_procesu_zjednoczenia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Utworzenie państwa włoskiego i zakończenie procesu zjednoczenia</span> </div> </a> <ul id="toc-Utworzenie_państwa_włoskiego_i_zakończenie_procesu_zjednoczenia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sytuacja_polityczno-gospodarcza_Włoch_na_przełomie_XIX_i_XX_wieku" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sytuacja_polityczno-gospodarcza_Włoch_na_przełomie_XIX_i_XX_wieku"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Sytuacja polityczno-gospodarcza Włoch na przełomie XIX i XX wieku</span> </div> </a> <ul id="toc-Sytuacja_polityczno-gospodarcza_Włoch_na_przełomie_XIX_i_XX_wieku-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Utworzenie_kolonii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Utworzenie_kolonii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Utworzenie kolonii</span> </div> </a> <ul id="toc-Utworzenie_kolonii-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Podbój_Erytrei_w_1890_roku" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Podbój_Erytrei_w_1890_roku"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.1</span> <span>Podbój Erytrei w 1890 roku</span> </div> </a> <ul id="toc-Podbój_Erytrei_w_1890_roku-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podbój_Somali_w_1905_roku" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Podbój_Somali_w_1905_roku"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.2</span> <span>Podbój Somali w 1905 roku</span> </div> </a> <ul id="toc-Podbój_Somali_w_1905_roku-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podbój_Trypolitanii,_Cyrenajki_i_Dodekanezu_w_latach_1911–1912;_utworzenie_Włoskiej_Afryki_Północnej_i_Libii_Włoskiej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Podbój_Trypolitanii,_Cyrenajki_i_Dodekanezu_w_latach_1911–1912;_utworzenie_Włoskiej_Afryki_Północnej_i_Libii_Włoskiej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.3</span> <span>Podbój Trypolitanii, Cyrenajki i Dodekanezu w latach 1911–1912; utworzenie Włoskiej Afryki Północnej i Libii Włoskiej</span> </div> </a> <ul id="toc-Podbój_Trypolitanii,_Cyrenajki_i_Dodekanezu_w_latach_1911–1912;_utworzenie_Włoskiej_Afryki_Północnej_i_Libii_Włoskiej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podbój_Etiopii_w_latach_1935–1936_i_utworzenie_Włoskiej_Afryki_Wschodniej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Podbój_Etiopii_w_latach_1935–1936_i_utworzenie_Włoskiej_Afryki_Wschodniej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.4</span> <span>Podbój Etiopii w latach 1935–1936 i utworzenie Włoskiej Afryki Wschodniej</span> </div> </a> <ul id="toc-Podbój_Etiopii_w_latach_1935–1936_i_utworzenie_Włoskiej_Afryki_Wschodniej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podbój_Albanii_w_1939_roku" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Podbój_Albanii_w_1939_roku"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.5</span> <span>Podbój Albanii w 1939 roku</span> </div> </a> <ul id="toc-Podbój_Albanii_w_1939_roku-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podbój_Wysp_Jońskich_w_1941_roku" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Podbój_Wysp_Jońskich_w_1941_roku"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.6</span> <span>Podbój Wysp Jońskich w 1941 roku</span> </div> </a> <ul id="toc-Podbój_Wysp_Jońskich_w_1941_roku-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-1915_–_udział_w_I_wojnie_światowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1915_–_udział_w_I_wojnie_światowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>1915 – udział w I wojnie światowej</span> </div> </a> <ul id="toc-1915_–_udział_w_I_wojnie_światowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Włochy_po_I_wojnie_światowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Włochy_po_I_wojnie_światowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Włochy po I wojnie światowej</span> </div> </a> <ul id="toc-Włochy_po_I_wojnie_światowej-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1922–1943_–_dyktatura_Benita_Mussoliniego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#1922–1943_–_dyktatura_Benita_Mussoliniego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6.1</span> <span>1922–1943 – dyktatura Benita Mussoliniego</span> </div> </a> <ul id="toc-1922–1943_–_dyktatura_Benita_Mussoliniego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1929_–_traktaty_laterańskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#1929_–_traktaty_laterańskie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6.2</span> <span>1929 – traktaty laterańskie</span> </div> </a> <ul id="toc-1929_–_traktaty_laterańskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-1940–1945:_udział_w_II_wojnie_światowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1940–1945:_udział_w_II_wojnie_światowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7</span> <span>1940–1945: udział w II wojnie światowej</span> </div> </a> <ul id="toc-1940–1945:_udział_w_II_wojnie_światowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Straty_terytorialne_i_kolonialne_w_wyniku_II_wojny_światowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Straty_terytorialne_i_kolonialne_w_wyniku_II_wojny_światowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.8</span> <span>Straty terytorialne i kolonialne w wyniku II wojny światowej</span> </div> </a> <ul id="toc-Straty_terytorialne_i_kolonialne_w_wyniku_II_wojny_światowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Republika" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Republika"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.9</span> <span>Republika</span> </div> </a> <ul id="toc-Republika-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Królestwo Włoch (1861–1946)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 90 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-90" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">90 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Koninkryk_van_Itali%C3%AB" title="Koninkryk van Italië – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Koninkryk van Italië" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6nigreich_Italien" title="Königreich Italien – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Königreich Italien" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A5%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A7" title="مملكة إيطاليا – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مملكة إيطاليا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Reino_d%27Italia" title="Reino d'Italia – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Reino d'Italia" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0taliya_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İtaliya krallığı – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="İtaliya krallığı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%BA%DB%8C" title="ایتالیا شاهلیغی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایتالیا شاهلیغی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%86%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%8F_(1861%E2%80%941946)" title="Каралеўства Італія (1861—1946) – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Каралеўства Італія (1861—1946)" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Кралство Италия – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Кралство Италия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kraljevina_Italija" title="Kraljevina Italija – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kraljevina Italija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Rouantelezh_Italia_(1861-1946)" title="Rouantelezh Italia (1861-1946) – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Rouantelezh Italia (1861-1946)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Regne_d%27It%C3%A0lia_(1861-1946)" title="Regne d'Itàlia (1861-1946) – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Regne d'Itàlia (1861-1946)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Italsk%C3%A9_kr%C3%A1lovstv%C3%AD" title="Italské království – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Italské království" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Teyrnas_yr_Eidal" title="Teyrnas yr Eidal – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Teyrnas yr Eidal" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kongeriget_Italien" title="Kongeriget Italien – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Kongeriget Italien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6nigreich_Italien_(1861%E2%80%931946)" title="Königreich Italien (1861–1946) – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Königreich Italien (1861–1946)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Itaalia_kuningriik_(1861%E2%80%931946)" title="Itaalia kuningriik (1861–1946) – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Itaalia kuningriik (1861–1946)" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%99%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Βασίλειο της Ιταλίας – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Βασίλειο της Ιταλίας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Italy" title="Kingdom of Italy – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Kingdom of Italy" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Italia_(1861-1946)" title="Reino de Italia (1861-1946) – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Reino de Italia (1861-1946)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Itala_Re%C4%9Dlando" title="Itala Reĝlando – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Itala Reĝlando" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Italiako_Erresuma_(1861-1946)" title="Italiako Erresuma (1861-1946) – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Italiako Erresuma (1861-1946)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="پادشاهی ایتالیا – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پادشاهی ایتالیا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Royaume_d%27Italie_(1861-1946)" title="Royaume d'Italie (1861-1946) – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Royaume d'Italie (1861-1946)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADocht_na_hIod%C3%A1ile" title="Ríocht na hIodáile – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ríocht na hIodáile" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Reeriaght_yn_Iddaal" title="Reeriaght yn Iddaal – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Reeriaght yn Iddaal" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Italia_(1861-1946)" title="Reino de Italia (1861-1946) – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Reino de Italia (1861-1946)" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%ED%83%88%EB%A6%AC%EC%95%84_%EC%99%95%EA%B5%AD" title="이탈리아 왕국 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이탈리아 왕국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իտալիայի թագավորություն – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իտալիայի թագավորություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kraljevina_Italija" title="Kraljevina Italija – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kraljevina Italija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kerajaan_Italia_(1861%E2%80%931946)" title="Kerajaan Italia (1861–1946) – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Kerajaan Italia (1861–1946)" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Regno_de_Italia" title="Regno de Italia – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Regno de Italia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D1%8B_%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B4_(1861%E2%80%941946)" title="Италийы къаролад (1861—1946) – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Италийы къаролад (1861—1946)" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Konungsr%C3%ADki%C3%B0_%C3%8Dtal%C3%ADa" title="Konungsríkið Ítalía – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Konungsríkið Ítalía" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Regno_d%27Italia_(1861-1946)" title="Regno d'Italia (1861-1946) – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Regno d'Italia (1861-1946)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9E%D7%9C%D7%9B%D7%AA_%D7%90%D7%99%D7%98%D7%9C%D7%99%D7%94" title="ממלכת איטליה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="ממלכת איטליה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Krajan_Italia_(1861-1946)" title="Krajan Italia (1861-1946) – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Krajan Italia (1861-1946)" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D_(1861-1946)" title="იტალიის სამეფო (1861-1946) – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="იტალიის სამეფო (1861-1946)" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ufalme_wa_Italia" title="Ufalme wa Italia – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ufalme wa Italia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Way%C3%B2m_Itali_(1861-1946)" title="Wayòm Itali (1861-1946) – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Wayòm Itali (1861-1946)" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Keyaniya_%C3%8Etalyay%C3%AA" title="Keyaniya Îtalyayê – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Keyaniya Îtalyayê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/R%C3%ABni_de_Talia" title="Rëni de Talia – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Rëni de Talia" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Regnum_Italiae_(1861-1946)" title="Regnum Italiae (1861-1946) – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Regnum Italiae (1861-1946)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/It%C4%81lijas_Karaliste_(1861%E2%80%941946)" title="Itālijas Karaliste (1861—1946) – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Itālijas Karaliste (1861—1946)" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Italijos_karalyst%C4%97_(1861%E2%80%931946)" title="Italijos karalystė (1861–1946) – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Italijos karalystė (1861–1946)" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Regno_d%27Italia_(1861-1946)" title="Regno d'Italia (1861-1946) – liguryjski" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Regno d'Italia (1861-1946)" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="liguryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Regn_d%27Italia_(1861-1946)" title="Regn d'Italia (1861-1946) – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Regn d'Italia (1861-1946)" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Olasz_Kir%C3%A1lys%C3%A1g" title="Olasz Királyság – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Olasz Királyság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кралство Италија – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Кралство Италија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9F%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%A4%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_(%E0%A5%A7%E0%A5%AE%E0%A5%AC%E0%A5%A7-%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AA%E0%A5%AC)" title="इटलीचे राजतंत्र (१८६१-१९४६) – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इटलीचे राजतंत्र (१८६१-१९४६)" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A8_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%94_(1861-1946)" title="იტალიაშ ომაფე (1861-1946) – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="იტალიაშ ომაფე (1861-1946)" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A7" title="مملكة ايطاليا – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="مملكة ايطاليا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kerajaan_Itali_(1861%E2%80%931946)" title="Kerajaan Itali (1861–1946) – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kerajaan Itali (1861–1946)" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%82_%D0%A3%D0%BB%D1%81_(1861%E2%80%931946)" title="Италийн Хант Улс (1861–1946) – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Италийн Хант Улс (1861–1946)" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Koninkrijk_Itali%C3%AB_(1861-1946)" title="Koninkrijk Italië (1861-1946) – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Koninkrijk Italië (1861-1946)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="イタリア王国 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イタリア王国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Konged%C3%B8mmet_Italia" title="Kongedømmet Italia – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kongedømmet Italia" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Konged%C3%B8met_Italia" title="Kongedømet Italia – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kongedømet Italia" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Italiya_Qirolligi" title="Italiya Qirolligi – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Italiya Qirolligi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%81" title="مملکت اطالیہ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مملکت اطالیہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A7%DB%90%D9%BC%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A7_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="د اېټاليا سلطنت – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د اېټاليا سلطنت" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Reino_de_It%C3%A1lia_(1861%E2%80%931946)" title="Reino de Itália (1861–1946) – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Reino de Itália (1861–1946)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Regatul_Italiei_(1861-1946)" title="Regatul Italiei (1861-1946) – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Regatul Italiei (1861-1946)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Кральовство Италия – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Кральовство Италия" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_(1861%E2%80%941946)" title="Королевство Италия (1861—1946) – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Королевство Италия (1861—1946)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Rennu_de_It%C3%A0lia" title="Rennu de Itàlia – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Rennu de Itàlia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Kinrick_o_Italy" title="Kinrick o Italy – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Kinrick o Italy" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Mbret%C3%ABria_e_Italis%C3%AB" title="Mbretëria e Italisë – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Mbretëria e Italisë" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Regnu_d%27Italia" title="Regnu d'Italia – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Regnu d'Italia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%89%E0%B6%AD%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B7%92_%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%A2%E0%B6%B0%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BA" title="ඉතාලි රාජධානිය – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="ඉතාලි රාජධානිය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Italy_(1861%E2%80%931946)" title="Kingdom of Italy (1861–1946) – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Kingdom of Italy (1861–1946)" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Talianske_kr%C3%A1%C4%BEovstvo_(1861_%E2%80%93_1946)" title="Talianske kráľovstvo (1861 – 1946) – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Talianske kráľovstvo (1861 – 1946)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kraljevina_Italija" title="Kraljevina Italija – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kraljevina Italija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%B5%DB%8C%D8%A7" title="شانشینی ئیتاڵیا – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شانشینی ئیتاڵیا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%99%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Краљевина Италија – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Краљевина Италија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kraljevina_Italija" title="Kraljevina Italija – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kraljevina Italija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Italian_kuningaskunta_(1861%E2%80%931946)" title="Italian kuningaskunta (1861–1946) – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Italian kuningaskunta (1861–1946)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kungariket_Italien" title="Kungariket Italien – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kungariket Italien" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kaharian_ng_Italya" title="Kaharian ng Italya – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kaharian ng Italya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%B2%E0%AE%BF_%E0%AE%87%E0%AE%B0%E0%AE%BE%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="இத்தாலி இராச்சியம் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இத்தாலி இராச்சியம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5" title="ราชอาณาจักรอิตาลี – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="ราชอาณาจักรอิตาลี" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D1%88%D0%BE%D2%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%98%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%91_(1861%E2%80%941946)" title="Подшоҳии Итолиё (1861—1946) – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Подшоҳии Итолиё (1861—1946)" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0talya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İtalya Krallığı – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İtalya Krallığı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%96%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%86%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%8F_(1861%E2%80%941946)" title="Королівство Італія (1861—1946) – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Королівство Італія (1861—1946)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%81" title="مملکت اطالیہ – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مملکت اطالیہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Regno_d%27It%C3%A0lia_(1861-1946)" title="Regno d'Itàlia (1861-1946) – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Regno d'Itàlia (1861-1946)" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Vương quốc Ý" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%84%8F%E5%A4%A7%E5%88%A9%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="意大利王国 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="意大利王国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%84%8F%E5%A4%A7%E5%88%A9%E7%8E%8B%E5%9C%8B" title="意大利王國 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="意大利王國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Qraliya_%C4%B0talya" title="Qraliya İtalya – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Qraliya İtalya" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%A9%E5%A4%A7%E5%88%A9%E7%8E%8B%E5%9C%8B_(1861%E5%B9%B4%E2%80%941946%E5%B9%B4)" title="義大利王國 (1861年—1946年) – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="義大利王國 (1861年—1946年)" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q172579#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&oldid=75323925" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_%281861%E2%80%931946%29&id=75323925&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKr%25C3%25B3lestwo_W%25C5%2582och_%281861%25E2%2580%25931946%29"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKr%25C3%25B3lestwo_W%25C5%2582och_%281861%25E2%2580%25931946%29"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Kr%C3%B3lestwo+W%C5%82och+%281861%E2%80%931946%29"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_%281861%E2%80%931946%29&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kingdom_of_Italy_(1861-1946)" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q172579" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" class="coordinates plainlinks">Na mapach: <a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&params=41.9_N_12.5_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 41,900000°N 12,500000°E"><span class="latitude">41,900000°N</span> <span class="longitude">12,500000°E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 41,900000 12,500000"><span class="latitude">41,900000</span> <span class="longitude">12,500000</span></span></span></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75358068">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em + 2px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Sprz%C4%85tanie_Wikipedii" title="Wikipedia:Sprzątanie Wikipedii"><img alt="Sprzątanie Wikipedii" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/35px-Broom_icon.svg.png" decoding="async" width="35" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/53px-Broom_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/70px-Broom_icon.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Ten artykuł należy dopracować<span class="hide-when-compact">:</span></b><div class="hide-when-compact"><i>m.in. historię, politykę, armię.</i><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%">Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w <a href="/wiki/Dyskusja:Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)" title="Dyskusja:Królestwo Włoch (1861–1946)">dyskusji tego artykułu</a>.</span><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tego artykułu.</span></div></div> </div> <div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy państwa włoskiego istniejącego w latach 1861–1946. Zobacz też: <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och" class="mw-disambig" title="Królestwo Włoch">inne włoskie państwa o nazwie „Królestwo Włoch”</a>.</span></div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Królestwo Włoch</div><div class="iboxt-2">Regno d’Italia</div> </caption> <tbody><tr style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">1861–1946 </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_(1890).svg" class="mw-file-description"><img alt="Herb" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_%281890%29.svg/80px-Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_%281890%29.svg.png" decoding="async" width="80" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_%281890%29.svg/121px-Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_%281890%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_%281890%29.svg/161px-Coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_%281890%29.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="726" /></a></span> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Flag_of_Italy_(1861-1946)_crowned.svg" class="mw-file-description"><img alt="Flaga" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/100px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/150px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/200px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Herb_W%C5%82och" class="mw-redirect" title="Herb Włoch">Herb</a> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Flaga_W%C5%82och" title="Flaga Włoch">Flaga</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr style="border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2" style="text-align:center;"><a href="/wiki/Dewiza" title="Dewiza">Dewiza</a>: <i>Foedere et Religione Tenemur<br />(Zgodą i Wiarą Jesteśmy Połączeni)</i> </td></tr> <tr style="border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2" style="text-align:center;"><a href="/wiki/Hymn_pa%C5%84stwowy" title="Hymn państwowy">Hymn</a>: <i><a href="/wiki/Marcia_Reale" title="Marcia Reale">Marcia Reale</a> (Marsz królewski)</i><br /><span typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="200" style="width:200px;" data-durationhint="192" data-mwtitle="Marcia_Reale.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/55/Marcia_Reale.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/55/Marcia_Reale.ogg/Marcia_Reale.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMarcia_Reale.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMarcia_Reale.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /></audio></span></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ustr%C3%B3j_polityczny" title="Ustrój polityczny">Ustrój polityczny</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Monarchia_konstytucyjna" title="Monarchia konstytucyjna">monarchia konstytucyjna</a>, w latach de facto 1922–1943 <a href="/wiki/Dyktatura" title="Dyktatura">dyktatura</a> <a href="/wiki/Faszyzm_w%C5%82oski" title="Faszyzm włoski">faszystowska</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Konstytucja" title="Konstytucja">Konstytucja</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Statut_alberty%C5%84ski" title="Statut albertyński">Statut albertyński</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Stolica" title="Stolica">Stolica</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Turyn" title="Turyn">Turyn</a> (1861–1865)<br /><a href="/wiki/Florencja" title="Florencja">Florencja</a> (1865–1871)<br /><a href="/wiki/Rzym" title="Rzym">Rzym</a> (1871–1946) </p> </td></tr> <tr> <th>Data powstania </th> <td> <p>17 marca 1861 </p> </td></tr> <tr> <th>Data likwidacji </th> <td> <p>2 czerwca 1946 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Monarcha" title="Monarcha">Władca</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Humbert_II" title="Humbert II">Humbert II</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Premier" title="Premier">Premier</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Alcide_De_Gasperi" title="Alcide De Gasperi">Alcide De Gasperi</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Powierzchnia </th> <td> <p>310 190 km²<sup id="cite_ref-pop_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-pop-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[a]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th style="padding-bottom:0px;">Populacja <small>(1936)</small><br />• liczba ludności </th> <td style="padding-bottom:0px;"> <p><br />42 993 602<sup id="cite_ref-pop_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-pop-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[b]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th style="padding-top:0px;">• gęstość </th> <td style="padding-top:0px;"> <p>138,6<sup id="cite_ref-pop_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-pop-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[c]</a></sup> os./km² </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Waluta" title="Waluta">Waluta</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Lir_w%C5%82oski" title="Lir włoski">lir włoski</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Strefa_czasowa" title="Strefa czasowa">Strefa czasowa</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Uniwersalny_czas_koordynowany" title="Uniwersalny czas koordynowany">UTC</a> +1 – zima<br /><a href="/wiki/Uniwersalny_czas_koordynowany" title="Uniwersalny czas koordynowany">UTC</a> +2 – lato </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Nar%C3%B3d" title="Naród">Narody</a> i <a href="/wiki/Grupa_etniczna" title="Grupa etniczna">grupy etniczne</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/W%C5%82osi" title="Włosi">Włosi</a>, <a href="/wiki/Sardy%C5%84czycy" title="Sardyńczycy">Sardyńczycy</a>, <a href="/wiki/Friulowie" title="Friulowie">Friulowie</a>, <a href="/w/index.php?title=Tyrolczycy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tyrolczycy (strona nie istnieje)">Tyrolczycy</a>, <a href="/wiki/Oksyta%C5%84czycy" title="Oksytańczycy">Oksytańczycy</a>, <a href="/wiki/Romowie" title="Romowie">Romowie</a>, <a href="/wiki/Alba%C5%84czycy" title="Albańczycy">Albańczycy</a>, <a href="/w/index.php?title=Frankoprowansalczycy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frankoprowansalczycy (strona nie istnieje)">Frankoprowansalczycy</a>, <a href="/wiki/S%C5%82owe%C5%84cy" title="Słoweńcy">Słoweńcy</a>, <a href="/wiki/Ladynowie" title="Ladynowie">Ladynowie</a>, <a href="/wiki/Francuzi" title="Francuzi">Francuzi</a>, <a href="/wiki/Grecy" title="Grecy">Grecy</a>, <a href="/wiki/Katalo%C5%84czycy" title="Katalończycy">Katalończycy</a>, <a href="/wiki/Chorwaci" title="Chorwaci">Chorwaci</a>, <a href="/w/index.php?title=Karyntczycy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karyntczycy (strona nie istnieje)">Karyntczycy</a> i <a href="/w/index.php?title=Karnijczycy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karnijczycy (strona nie istnieje)">Karnijczycy</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/J%C4%99zyk_urz%C4%99dowy" title="Język urzędowy">Język urzędowy</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">włoski</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Religia" title="Religia">Religia</a> dominująca </th> <td> <p><a href="/wiki/Katolicyzm" title="Katolicyzm">katolicyzm</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Terytorium_zale%C5%BCne" title="Terytorium zależne">Terytoria zależne</a> </th> <td> <p>kolonie: <a href="/wiki/W%C5%82oska_Afryka_Wschodnia" title="Włoska Afryka Wschodnia">Włoska Afryka Wschodnia</a> (<a href="/wiki/Cesarstwo_Etiopii" title="Cesarstwo Etiopii">Abisynia</a>, <a href="/wiki/Somali_W%C5%82oskie" title="Somali Włoskie">Somali Włoskie</a> i <a href="/wiki/Erytrea_W%C5%82oska" title="Erytrea Włoska">Erytrea Włoska</a>), <a href="/wiki/Libia_W%C5%82oska" title="Libia Włoska">Libia Włoska</a>, <a href="/wiki/Dodekanez" title="Dodekanez">Dodekanez</a>, <a href="/wiki/Wyspy_Jo%C5%84skie" title="Wyspy Jońskie">Wyspy Jońskie</a><br />protektoraty: <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Albanii_(protektorat_w%C5%82oski)" title="Królestwo Albanii (protektorat włoski)">Albania</a><br />okupacje: <a href="/wiki/Wielka_Albania" title="Wielka Albania">Wielka Albania</a><br />terytorium powiernicze ONZ: Somali Włoskie </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Produkt_krajowy_brutto" title="Produkt krajowy brutto">PKB</a> (1938)<br /> • całkowite <br /> • na osobę </th> <td> <p><br />23,701 mld <a href="/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski" title="Dolar amerykański">USD</a><sup id="cite_ref-yo_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-yo-5">[2]</a></sup><br />551 USD<sup id="cite_ref-yo_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-yo-5">[2]</a></sup> </p> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg" class="mw-file-description"><img alt="Mapa opisywanego kraju" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg/204px-Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg.png" decoding="async" width="204" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg/306px-Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg/408px-Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg.png 2x" data-file-width="3360" data-file-height="3950" /></a></span> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span style="font-weight:bold;">Położenie na mapie</span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Kingdom_of_Italy_(1936).svg" class="mw-file-description"><img alt="Położenie na mapie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Kingdom_of_Italy_%281936%29.svg/237px-Kingdom_of_Italy_%281936%29.svg.png" decoding="async" width="237" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Kingdom_of_Italy_%281936%29.svg/355px-Kingdom_of_Italy_%281936%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Kingdom_of_Italy_%281936%29.svg/474px-Kingdom_of_Italy_%281936%29.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="456" /></a></span> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kingdom_of_Italy_(1861-1946)" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kingdom_of_Italy_(1861-1946)" class="extiw" title="commons:Category:Kingdom of Italy (1861-1946)">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Królestwo Włoch</b> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">wł.</a> <i>Regno d’Italia</i><sup id="cite_ref-CITEREFToniolo2013561_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFToniolo2013561-6">[3]</a></sup><sup id="cite_ref-nr_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-nr-7">[4]</a></sup>), także: <b>Królestwo Włoskie</b><sup id="cite_ref-wh_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup> – historyczne <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">państwo</a> położone na <a href="/wiki/P%C3%B3%C5%82wysep_Apeni%C5%84ski" title="Półwysep Apeniński">Półwyspie Apenińskim</a> oraz na wyspach: <a href="/wiki/Sardynia" title="Sardynia">Sardynii</a> i <a href="/wiki/Sycylia" title="Sycylia">Sycylii</a>, a w późniejszych czasach także na terenach obecnie należących do <a href="/wiki/S%C5%82owenia" title="Słowenia">Słowenii</a> i <a href="/wiki/Chorwacja" title="Chorwacja">Chorwacji</a>. Posiadało także kolonie w Afryce i okupowało Albanię. </p><p>Powstało w 1861 roku w następstwie trwającego kilka dekad <a href="/wiki/Zjednoczenie_W%C5%82och" title="Zjednoczenie Włoch">procesu zjednoczenia ziem włoskich</a> (wł. <i>Risorgimento</i>), w ramach którego przyłączono do <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sardynii" title="Królestwo Sardynii">Królestwa Sardynii</a> państwa Półwyspu Apenińskiego i Sycylii. Było <a href="/wiki/Monarchia_konstytucyjna" title="Monarchia konstytucyjna">monarchią konstytucyjną</a>, rządzoną przez <a href="/wiki/Kr%C3%B3lowie_W%C5%82och" title="Królowie Włoch">władców</a> wywodzących się z panującej wcześniej w Królestwie Sardynii <a href="/wiki/Dynastia_sabaudzka" title="Dynastia sabaudzka">dynastii sabaudzkiej</a>. Szczególnym okresem w jego historii były lata 1922–1943, gdy rząd tworzyli <a href="/wiki/Faszyzm_w%C5%82oski" title="Faszyzm włoski">faszyści</a>, a na jego czele stał <a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a>, formalnie będący <a href="/wiki/Premierzy_W%C5%82och" title="Premierzy Włoch">premierem</a>, zaś de facto sprawujący władzę jako <a href="/wiki/Autorytaryzm_(ustr%C3%B3j)" title="Autorytaryzm (ustrój)">autorytarny</a> <a href="/wiki/Dyktatura" title="Dyktatura">dyktator</a>. Królestwo Włoch przestało istnieć w 1946 roku, kiedy to w wyniku <a href="/w/index.php?title=Referendum_konstytucyjne_we_W%C5%82oszech_w_1946_roku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Referendum konstytucyjne we Włoszech w 1946 roku (strona nie istnieje)">referendum konstytucyjnego</a> zniesiono monarchię i wprowadzono <a href="/wiki/Republika_parlamentarna" title="Republika parlamentarna">republikę parlamentarną</a> – obecną <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Republikę Włoską</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sąsiedzi"><span id="S.C4.85siedzi"></span>Sąsiedzi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Sąsiedzi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sąsiedzi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Państwa"><span id="Pa.C5.84stwa"></span>Państwa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Państwa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Państwa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1860–1918"><span id="1860.E2.80.931918"></span>1860–1918</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: 1860–1918" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1860–1918"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Cesarstwo_Austrii" title="Cesarstwo Austrii">Austria</a> (od 1867 roku <a href="/wiki/Austro-W%C4%99gry" title="Austro-Węgry">Austro-Węgry</a>)</li> <li><a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francja</a></li> <li><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ko%C5%9Bcielne" title="Państwo Kościelne">Państwo Kościelne</a> (do 1870)</li> <li><a href="/wiki/San_Marino" title="San Marino">San Marino</a></li> <li><a href="/wiki/Szwajcaria" title="Szwajcaria">Szwajcaria</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1918–1940"><span id="1918.E2.80.931940"></span>1918–1940</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: 1918–1940" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1918–1940"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Republika_Austriacka" title="Republika Austriacka">Austria</a> (do 1938)</li> <li><a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francja</a></li> <li><a href="/wiki/Wolne_Miasto_Fiume" title="Wolne Miasto Fiume">Wolne Miasto Fiume</a> (1920–1924)</li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Jugos%C5%82awii" title="Królestwo Jugosławii">Jugosławia</a></li> <li><a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">Niemcy</a> (od 1938)</li> <li><a href="/wiki/San_Marino" title="San Marino">San Marino</a></li> <li><a href="/wiki/Szwajcaria" title="Szwajcaria">Szwajcaria</a></li> <li><a href="/wiki/Watykan" title="Watykan">Watykan</a> (od 1929)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1940–1945"><span id="1940.E2.80.931945"></span>1940–1945</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: 1940–1945" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1940–1945"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Francja_Vichy" title="Francja Vichy">Francja Vichy</a></li> <li>Jugosławia (do 1941)</li> <li><a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemcy</a></li> <li><a href="/wiki/Niepodleg%C5%82e_Pa%C5%84stwo_Chorwackie" title="Niepodległe Państwo Chorwackie">Niepodległe Państwo Chorwackie</a> (od 1941)</li> <li>San Marino</li> <li>Szwajcaria</li> <li><a href="/wiki/Watykan" title="Watykan">Watykan</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1945–1946"><span id="1945.E2.80.931946"></span>1945–1946</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: 1945–1946" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1945–1946"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Austria</li> <li>Francja</li> <li>Jugosławia (przez <a href="/wiki/Wolne_Terytorium_Triestu" title="Wolne Terytorium Triestu">Wolne Terytorium Triestu</a>)</li> <li>San Marino</li> <li>Szwajcaria</li> <li>Watykan</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kolonie">Kolonie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Kolonie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kolonie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Libia_(1911/1934–1943)"><span id="Libia_.281911.2F1934.E2.80.931943.29"></span>Libia (1911/1934–1943)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Libia (1911/1934–1943)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Libia (1911/1934–1943)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Francja (od 1940 <a href="/wiki/Francja_Vichy" title="Francja Vichy">Francja Vichy</a>) <ul><li><a href="/wiki/Francuska_Afryka_R%C3%B3wnikowa" title="Francuska Afryka Równikowa">Francuska Afryka Równikowa</a></li> <li><a href="/wiki/Francuska_Afryka_Zachodnia" title="Francuska Afryka Zachodnia">Francuska Afryka Zachodnia</a></li> <li><a href="/wiki/Algieria_Francuska" title="Algieria Francuska">Algieria Francuska</a></li> <li><a href="/wiki/Tunezja_Francuska" title="Tunezja Francuska">Tunezja Francuska</a> (protektorat)</li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielka Brytania</a> <ul><li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Egiptu" title="Królestwo Egiptu">Egipt</a> (protektorat, od 1922 oficjalnie niepodległy)</li> <li><a href="/wiki/Sudan_Anglo-Egipski" title="Sudan Anglo-Egipski">Sudan Anglo-Egipski</a> (kondominium brytyjsko-egipskie)</li></ul></li> <li>Egipt (od 1922)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Włoska_Afryka_Wschodnia_(1936–1941)"><span id="W.C5.82oska_Afryka_Wschodnia_.281936.E2.80.931941.29"></span>Włoska Afryka Wschodnia (1936–1941)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Włoska Afryka Wschodnia (1936–1941)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Włoska Afryka Wschodnia (1936–1941)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Francja <ul><li><a href="/wiki/Somali_Francuskie" title="Somali Francuskie">Somali Francuskie</a></li></ul></li> <li>Wielka Brytania <ul><li>Sudan (kondominium brytyjsko-egipskie)</li> <li><a href="/wiki/Kolonia_Kenii" title="Kolonia Kenii">Kenia</a></li> <li><a href="/wiki/Somali_Brytyjskie" title="Somali Brytyjskie">Somali Brytyjskie</a></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Erytrea_(1890–1936)"><span id="Erytrea_.281890.E2.80.931936.29"></span>Erytrea (1890–1936)</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Erytrea (1890–1936)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Erytrea (1890–1936)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Cesarstwo_Etiopii" title="Cesarstwo Etiopii">Abisynia</a> (niepodległa do 1936 i od 1941)</li> <li>Francja <ul><li>Somali Francuskie</li></ul></li> <li>Wielka Brytania <ul><li>Sudan (kondominium brytyjsko-egipskie)</li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Somali_Włoskie_(1905–1936_i_1950–1960)"><span id="Somali_W.C5.82oskie_.281905.E2.80.931936_i_1950.E2.80.931960.29"></span>Somali Włoskie (1905–1936 i 1950–1960)</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Somali Włoskie (1905–1936 i 1950–1960)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Somali Włoskie (1905–1936 i 1950–1960)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Abisynia (niepodległa do 1936 i od 1941)</li> <li>Wielka Brytania <ul><li>Kenia</li> <li>Somali Brytyjskie</li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Albania_(protektorat)_(1939–1943)"><span id="Albania_.28protektorat.29_.281939.E2.80.931943.29"></span>Albania (protektorat) (1939–1943)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Albania (protektorat) (1939–1943)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Albania (protektorat) (1939–1943)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Jugosławia</li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Grecji_(1935%E2%80%931941)" title="Królestwo Grecji (1935–1941)">Grecja</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Podział_administracyjny"><span id="Podzia.C5.82_administracyjny"></span>Podział administracyjny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Podział administracyjny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział administracyjny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Province_e_compartimenti_del_Regno_d%27Italia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Province_e_compartimenti_del_Regno_d%27Italia.svg/220px-Province_e_compartimenti_del_Regno_d%27Italia.svg.png" decoding="async" width="220" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Province_e_compartimenti_del_Regno_d%27Italia.svg/330px-Province_e_compartimenti_del_Regno_d%27Italia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Province_e_compartimenti_del_Regno_d%27Italia.svg/440px-Province_e_compartimenti_del_Regno_d%27Italia.svg.png 2x" data-file-width="890" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Mapa pokazująca podział administracyjny Włoch w 1871 roku</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kingdom_of_Italy_1943.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kingdom_of_Italy_1943.png/220px-Kingdom_of_Italy_1943.png" decoding="async" width="220" height="258" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kingdom_of_Italy_1943.png/330px-Kingdom_of_Italy_1943.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kingdom_of_Italy_1943.png/440px-Kingdom_of_Italy_1943.png 2x" data-file-width="4000" data-file-height="4690" /></a><figcaption>Mapa pokazująca podział administracyjny Włoch w 1943 roku</figcaption></figure> <p>Królestwo Włoch podobnie jak późniejsza <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Republika Włoska</a> składało się z <a href="/wiki/Regiony_W%C5%82och" title="Regiony Włoch">regionów</a> podzielonych na <a href="/wiki/Prowincje_W%C5%82och" title="Prowincje Włoch">prowincje</a>. W momencie proklamacji państwa 17 marca 1861 roku w jego skład wchodziło 58 prowincji administracyjnych (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">wł.</a> <i>amministrazioni provinciali</i>). W 1866 roku w granice państwa włączono zarządzany dotychczas przez <a href="/wiki/Habsburgowie" title="Habsburgowie">Habsburgów</a> obszar w większości pokrywający się w swych granicach z terytoriami dzisiejszych regionów <a href="/wiki/Wenecja_Euganejska" title="Wenecja Euganejska">Wenecja Euganejska</a> i <a href="/wiki/Friuli-Wenecja_Julijska" title="Friuli-Wenecja Julijska">Friuli-Wenecja Julijska</a>, na terenie którego znajdowało się osiem prowincji: <a href="/wiki/Prowincja_Belluno" title="Prowincja Belluno">Belluno</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Padwa" title="Prowincja Padwa">Padova</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Rovigo" title="Prowincja Rovigo">Rovigo</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Treviso" title="Prowincja Treviso">Treviso</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Wenecja" title="Prowincja Wenecja">Venezia</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Werona" title="Prowincja Werona">Verona</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Vicenza" title="Prowincja Vicenza">Vicenza</a> i <a href="/wiki/Prowincja_Udine" title="Prowincja Udine">Udine</a>. W 1868 roku do terytorium Włoch przyłączono prowincję <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Mantua_(Kr%C3%B3lestwo_Lombardzko-Weneckie)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Mantua (Królestwo Lombardzko-Weneckie) (strona nie istnieje)">Mantua</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924614#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924614">(inne języki)</a></span> (dzisiaj <a href="/wiki/Prowincja_Mantua" title="Prowincja Mantua">Prowincja Mantua</a> w <a href="/wiki/Lombardia" title="Lombardia">Lombardii</a>), zaś dwa lata później powiększono je o obszar <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ko%C5%9Bcielne" title="Państwo Kościelne">Państwa Kościelnego</a> (terytorialnie w większości pokrywający się z dzisiejszym regionem <a href="/wiki/Lacjum" title="Lacjum">Lacjum</a>), na miejscu którego utworzono prowincję <a href="/wiki/Prowincja_Rzym" title="Prowincja Rzym">Roma</a><sup id="cite_ref-ldc_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-ldc-9">[6]</a></sup>. Tym sposobem Królestwo Włoch zyskało liczbę 68 prowincji, która przez kilka następnych dekad nie uległa zmianie<sup id="cite_ref-ldc_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-ldc-9">[6]</a></sup>. </p><p>W następstwie <a href="/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa">I wojny światowej</a> obszar Królestwa Włoch powiększył się o regiony <a href="/wiki/Wenecja_Trydencka" title="Wenecja Trydencka">Wenecja Trydencka</a> (w pełni pokrywający się w swych granicach z terytorium dzisiejszego regionu <a href="/wiki/Trydent-G%C3%B3rna_Adyga" title="Trydent-Górna Adyga">Trydent-Górna Adyga</a>) i <a href="/w/index.php?title=Wenecja_Julijska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Julijska (strona nie istnieje)">Wenecja Julijska</a> (obejmował niewielką część obecnego regionu <a href="/wiki/Friuli-Wenecja_Julijska" title="Friuli-Wenecja Julijska">Friuli-Wenecja Julijska</a> z miastem <a href="/wiki/Triest" title="Triest">Triest</a> oraz zachodnią część terytorium dzisiejszej <a href="/wiki/S%C5%82owenia" title="Słowenia">Słowenii</a> i należący obecnie do <a href="/wiki/Chorwacja" title="Chorwacja">Chorwacji</a> półwysep <a href="/wiki/Istria" title="Istria">Istria</a>), a także o niewielki obszar z miastem <a href="/wiki/Zadar" title="Zadar">Zara</a> (obecnie Zadar w Chorwacji; dodatkowo nowo utworzona prowincja <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Zara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Zara (strona nie istnieje)">Zara</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924703#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924703">(inne języki)</a></span> należała wtedy do nowo utworzonego regionu administracyjnego Królestwa Włoch o nazwie <a href="/w/index.php?title=Wenecja_Julijska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Julijska (strona nie istnieje)">Wenecja Julijska</a>)<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[7]</a></sup><sup id="cite_ref-ldc_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-ldc-9">[6]</a></sup>. W następstwie tego w 1923 roku włoskie władze ukonstytuowały prowincje <a href="/wiki/Prowincja_La_Spezia" title="Prowincja La Spezia">La Spezia</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Triest" title="Prowincja Triest">Trieste</a> i <a href="/wiki/Prowincja_Tarent" title="Prowincja Tarent">Ionio</a>, w 1924 roku prowincje <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Fiume&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Fiume (strona nie istnieje)">Fiume</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924573#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924573">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Pola&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Pola (strona nie istnieje)">Pola</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q153427#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q153427">(inne języki)</a></span> i <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Zara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Zara (strona nie istnieje)">Zara</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924703#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924703">(inne języki)</a></span>, zaś w 1927 roku prowincje <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Aosta_(1927%E2%80%931945)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Aosta (1927–1945) (strona nie istnieje)">Aosta</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q15118#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q15118">(inne języki)</a></span>, <a href="/wiki/Prowincja_Vercelli" title="Prowincja Vercelli">Vercelli</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Varese" title="Prowincja Varese">Varese</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Savona" title="Prowincja Savona">Savona</a>, <a href="/wiki/Bozen-S%C3%BCdtirol" class="mw-redirect" title="Bozen-Südtirol">Bolzano</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Gorycja" title="Prowincja Gorycja">Gorizia</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Pistoia" title="Prowincja Pistoia">Pistoia</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Pescara" title="Prowincja Pescara">Pescara</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Rieti" title="Prowincja Rieti">Rieti</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Terni" title="Prowincja Terni">Terni</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Viterbo" title="Prowincja Viterbo">Viterbo</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Frosinone" title="Prowincja Frosinone">Frosinone</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Brindisi" title="Prowincja Brindisi">Brindisi</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Matera" title="Prowincja Matera">Matera</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Ragusa" title="Prowincja Ragusa">Ragusa</a>, <a href="/wiki/Prowincja_Enna" title="Prowincja Enna">Castrogiovanni</a> i <a href="/wiki/Prowincja_Nuoro" title="Prowincja Nuoro">Nuoro</a>. Sprawiło to, że liczba prowincji Włoch z 68 według stanu na 1870 rok zwiększyła się do 92 w 1931 roku<sup id="cite_ref-ldc_9-3" class="reference"><a href="#cite_note-ldc-9">[6]</a></sup>. W 1934 roku dodatkowo ustanowiono prowincję <a href="/wiki/Prowincja_Latina" title="Prowincja Latina">Littoria</a>, a rok później prowincję <a href="/wiki/Prowincja_Asti" title="Prowincja Asti">Asti</a><sup id="cite_ref-ldc_9-4" class="reference"><a href="#cite_note-ldc-9">[6]</a></sup>. </p><p>Po przeprowadzonym w 1941 roku, związanym z <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojną światową</a> <a href="/wiki/Kampania_ba%C5%82ka%C5%84ska" title="Kampania bałkańska">ataku na Jugosławię</a> wojsk włoskich, <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">niemieckich</a> i <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C4%99gier_(1920%E2%80%931946)" title="Królestwo Węgier (1920–1946)">węgierskich</a> utworzono <a href="/wiki/Gubernatorstwo_Dalmacji" title="Gubernatorstwo Dalmacji">Gubernatorstwo Dalmacji</a> (co spowodowało ostateczne powiększenie prowincji <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Zara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Zara (strona nie istnieje)">Zara</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924703#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924703">(inne języki)</a></span> i odłączenie jej od regionu <a href="/w/index.php?title=Wenecja_Julijska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Julijska (strona nie istnieje)">Wenecja Julijska</a> oraz przyłączenie jej do nowo utworzonego regionu (o którym jest mowa)), w skład którego oprócz dotychczas istniejącej prowincji Zara weszły także nowo powstałe prowincje <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Spalato&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Spalato (strona nie istnieje)">Spalato</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924670#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924670">(inne języki)</a></span> i <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Cattaro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Cattaro (strona nie istnieje)">Cattaro</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924541#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924541">(inne języki)</a></span>, ponadto na obszarze okupowanej przez wojska włoskie środkowej części dzisiejszej Słowenii powstała prowincja <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Lubiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Lubiana (strona nie istnieje)">Lubiana</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q239755#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q239755">(inne języki)</a></span>. Dodatkowo prowincja Fiume ostatecznie się powiększyła i zmieniła swoją nazwę na <b>prowincję Carnaro</b>. Dzięki temu Królestwo Włoch doczekało się łącznej i ostatecznej liczby 95 prowincji<sup id="cite_ref-ldc_9-5" class="reference"><a href="#cite_note-ldc-9">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tabelka_przedstawiająca_były_podział_administracyjny_Włoch"><span id="Tabelka_przedstawiaj.C4.85ca_by.C5.82y_podzia.C5.82_administracyjny_W.C5.82och"></span>Tabelka przedstawiająca były podział administracyjny Włoch</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Tabelka przedstawiająca były podział administracyjny Włoch" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tabelka przedstawiająca były podział administracyjny Włoch"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>Polska nazwa regionu</th> <th>Włoska nazwa regionu</th> <th>Stolica</th> <th>Liczba prowincji</th> <th>Zarządzający</th> <th>Powierzchnia </th></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Abruzja" title="Abruzja">Abruzja</a></td> <td align="center"><i>Abruzzi</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/L%E2%80%99Aquila" title="L’Aquila">L’Aquila</a></td> <td align="center"><b>5</b></td> <td align="center">Felice Spadaccini</td> <td align="center">15 232 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Apulia" title="Apulia">Apulia</a></td> <td align="center"><i>Puglia</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Bari" title="Bari">Bari</a></td> <td align="center"><b>5</b></td> <td align="center">Gennaro Trisorio Liuzzi</td> <td align="center">19 362 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Emilia-Romania" title="Emilia-Romania">Emilia</a></td> <td align="center"><i>Emilia</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Bolonia" title="Bolonia">Bolonia</a></td> <td align="center"><b>8</b></td> <td align="center">Guido Fanti</td> <td align="center">22 089,09 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Gubernatorstwo_Dalmacji" title="Gubernatorstwo Dalmacji">Gubernatorstwo Dalmacji</a></td> <td align="center"><i>Governatorato della Dalmazia</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Zadar" title="Zadar">Zara</a></td> <td align="center"><b>3</b></td> <td align="center">Giuseppe Bastianini</td> <td align="center">5242 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Kalabria" title="Kalabria">Kalabria</a></td> <td align="center"><i>Calabria</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Catanzaro" title="Catanzaro">Catanzaro</a></td> <td align="center"><b>3</b></td> <td align="center">Aldo Ferrara</td> <td align="center">15 079 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Kampania_(region)" title="Kampania (region)">Kampania</a></td> <td align="center"><i>Campania</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Neapol" title="Neapol">Neapol</a></td> <td align="center"><b>4</b></td> <td align="center">Nicola Mancino</td> <td align="center">13 595 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Lacjum" title="Lacjum">Lacjum</a></td> <td align="center"><i>Lazio</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Rzym" title="Rzym">Rzym</a></td> <td align="center"><b>5</b></td> <td align="center">Girolamo Mechelli</td> <td align="center">17 203 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Liguria" title="Liguria">Liguria</a></td> <td align="center"><i>Liguria</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Genua" title="Genua">Genua</a></td> <td align="center"><b>4</b></td> <td align="center">Gianni Dagnino</td> <td align="center">5410 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Lombardia" title="Lombardia">Lombardia</a></td> <td align="center"><i>Lombardia</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Mediolan" title="Mediolan">Mediolan</a></td> <td align="center"><b>9</b></td> <td align="center">Cesare Golfari</td> <td align="center">23 861 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Basilicata" title="Basilicata">Lukania</a></td> <td align="center"><i>Lucania</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Potenza" title="Potenza">Potenza</a></td> <td align="center"><b>2</b></td> <td align="center">Vincenzo Verrastro</td> <td align="center">9992 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Marche" title="Marche">Marche</a></td> <td align="center"><i>Marche</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Ankona" title="Ankona">Ankona</a></td> <td align="center"><b>4</b></td> <td align="center">Giuseppe Serrini</td> <td align="center">9764,69 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Piemont" title="Piemont">Piemont</a></td> <td align="center"><i>Piemonte</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Turyn" title="Turyn">Turyn</a></td> <td align="center"><b>7</b></td> <td align="center">Edoardo Calleri</td> <td align="center">28 662,9 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Sardynia" title="Sardynia">Sardynia</a></td> <td align="center"><i>Sardegna</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Cagliari" title="Cagliari">Cagliari</a></td> <td align="center"><b>3</b></td> <td align="center">Paolo Dettori</td> <td align="center">24 090 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Sycylia" title="Sycylia">Sycylia</a></td> <td align="center"><i>Sicilia</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Palermo" title="Palermo">Palermo</a></td> <td align="center"><b>9</b></td> <td align="center">Salvatore Corallo</td> <td align="center">25 832 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Toskania" title="Toskania">Toskania</a></td> <td align="center"><i>Toscana</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Florencja" title="Florencja">Florencja</a></td> <td align="center"><b>9</b></td> <td align="center">Lelio Lagorio</td> <td align="center">22 987,04 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Umbria" title="Umbria">Umbria</a></td> <td align="center"><i>Umbria</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Perugia" title="Perugia">Perugia</a></td> <td align="center"><b>2</b></td> <td align="center">Pietro Conti</td> <td align="center">8456 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/w/index.php?title=Wenecja_Euganejska_(Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Euganejska (Królestwo Włoch) (strona nie istnieje)">Wenecja Euganejska</a></td> <td align="center"><i>Venezia Euganea</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Wenecja" title="Wenecja">Wenecja</a></td> <td align="center"><b>8</b></td> <td align="center">Angelo Tomelleri</td> <td align="center">25 347 km² </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/w/index.php?title=Wenecja_Julijska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Julijska (strona nie istnieje)">Wenecja Julijska</a></td> <td align="center"><i>Venezia Giulia</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Triest" title="Triest">Triest</a></td> <td align="center"><b>5</b> <i>(1918-1941 i 1941-1943)</i></td> <td align="center">Alfredo Berzanti</td> <td align="center">8500 km² <i>(1918-1941)</i><br />7040 km² <i>(1941-1943)</i> </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Wenecja_Trydencka" title="Wenecja Trydencka">Wenecja Trydencka</a></td> <td align="center"><i>Venezia Tridentina</i></td> <td align="center"><a href="/wiki/Trydent" title="Trydent">Trydent</a></td> <td align="center"><b>2</b></td> <td align="center">Giorgio Grigolli</td> <td align="center">13 619 km² </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Podsumowanie_dotyczące_różnic_między_dawnymi_a_obecnymi_regionami_administracyjnymi_Włoch"><span id="Podsumowanie_dotycz.C4.85ce_r.C3.B3.C5.BCnic_mi.C4.99dzy_dawnymi_a_obecnymi_regionami_administracyjnymi_W.C5.82och"></span>Podsumowanie dotyczące różnic między dawnymi a obecnymi regionami administracyjnymi Włoch</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Podsumowanie dotyczące różnic między dawnymi a obecnymi regionami administracyjnymi Włoch" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podsumowanie dotyczące różnic między dawnymi a obecnymi regionami administracyjnymi Włoch"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Abruzja" title="Abruzja">Abruzja</a> nazywała się kiedyś po <a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">włosku</a> <i><b>Abruzzi</b></i> (co oznaczało też nazwę: <i>Abruzja</i>).</li> <li><a href="/wiki/Basilicata" title="Basilicata">Basilicata</a> nazywała się kiedyś <i><b>Lukania</b></i> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">wł.</a> <i>Lucania</i> (co oznaczało, że region ten „odziedziczył” swoją nazwę po <a href="/wiki/Lukania" title="Lukania">krainie historycznej o tej samej nazwie</a>)).</li> <li><a href="/wiki/Dolina_Aosty" title="Dolina Aosty">Dolina Aosty</a> była częścią regionu <a href="/wiki/Piemont" title="Piemont">Piemont</a>, zanim wydzieliła się z jego obszarów jako region autonomiczny.</li> <li><a href="/wiki/Emilia-Romania" title="Emilia-Romania">Emilia-Romania</a> nazywała się kiedyś po prostu <i><b>Emilia</b></i> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">wł.</a> <i>Emilia</i>). To spowodowało, że inni myśleli, że ten region „odziedziczył” swoją nazwę po regionie historycznym <a href="/w/index.php?title=Emilia_(region)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emilia (region) (strona nie istnieje)">Emilia</a>.</li> <li><a href="/wiki/Friuli-Wenecja_Julijska" title="Friuli-Wenecja Julijska">Friuli-Wenecja Julijska</a> było podzielone pomiędzy dwa dawne regiony: <a href="/w/index.php?title=Wenecja_Euganejska_(Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Euganejska (Królestwo Włoch) (strona nie istnieje)">Wenecję Euganejską</a> (starszą wersję obecnej <a href="/wiki/Wenecja_Euganejska" title="Wenecja Euganejska">Wenecji Euganejskiej</a>) a <a href="/w/index.php?title=Wenecja_Julijska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Julijska (strona nie istnieje)">Wenecję Julijską</a> (która z czasem powiększyła się o <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Lubiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Lubiana (strona nie istnieje)">Prowincję Lubiana</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q239755#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q239755">(inne języki)</a></span>; to samo jednak dotyczyło <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Fiume&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Fiume (strona nie istnieje)">Prowincji Fiume</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924573#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924573">(inne języki)</a></span>, która z czasem się ostatecznie powiększyła i zmieniła swoją nazwę na <b>prowincję Carnaro</b>.</li> <li><a href="/wiki/Gubernatorstwo_Dalmacji" title="Gubernatorstwo Dalmacji">Gubernatorstwo Dalmacji</a> było dawnym regionem Włoch (na obszarze dzisiejszych państw: <a href="/wiki/Chorwacja" title="Chorwacja">Chorwacji</a>, <a href="/wiki/Czarnog%C3%B3ra" title="Czarnogóra">Czarnogóry</a> i <a href="/wiki/Albania" title="Albania">Albanii</a>). Obejmowało ono także „młodszą” wersję prowincji <a href="/w/index.php?title=Prowincja_Zara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prowincja Zara (strona nie istnieje)">Zara</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3924703#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3924703">(inne języki)</a></span> (która wcześniej obejmowała dzisiejsze miasto <a href="/wiki/Zadar" title="Zadar">Zadar</a> w <a href="/wiki/Chorwacja" title="Chorwacja">Chorwacji</a> i kilka mniejszych wysepek chorwackich (w tym najważniejszą: <a href="/wiki/Lastovo" title="Lastovo">Lastovo</a>) oraz miała łączną powierzchnię 104 km² (dodatkowo należała wcześniej do regionu <a href="/w/index.php?title=Wenecja_Julijska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Julijska (strona nie istnieje)">Wenecja Julijska</a>)), która podczas <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> ostatecznie się powiększyła i odłączyła się od regionu <a href="/w/index.php?title=Wenecja_Julijska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Julijska (strona nie istnieje)">Wenecja Julijska</a>, a potem przyłączyła się do nowo utworzonego regionu administracyjnego o nazwie: <b>Gubernatorstwo Dalmacji</b>. Lecz po II wojnie światowej została wcielona w skład <a href="/wiki/Jugos%C5%82awia" title="Jugosławia">Jugosławii</a> oraz Albanii (która w ogóle nie była częścią Jugosławii). W ten sposób Gubernatorstwo Dalmacji przestało istnieć aż do dzisiaj.</li> <li><a href="/wiki/Molise" title="Molise">Molise</a> za czasów <a class="mw-selflink selflink">Królestwa Włoch</a> nie istniało jako region administracyjny tego państwa, więc ono cały czas było częścią innego regionu administracyjnego o nazwie <a href="/wiki/Abruzja" title="Abruzja">Abruzja</a>.</li> <li><a href="/wiki/Trydent-G%C3%B3rna_Adyga" title="Trydent-Górna Adyga">Trydent-Górna Adyga</a> kiedyś nazywało się <i><a href="/wiki/Wenecja_Trydencka" title="Wenecja Trydencka">Wenecja Trydencka</a></i>.</li> <li><a href="/wiki/Wenecja_Euganejska" title="Wenecja Euganejska">Wenecja Euganejska</a> obejmowała tereny dzisiejszej samej siebie oraz całość historycznego regionu <a href="/wiki/Friuli" title="Friuli">Friuli</a> (<a href="/wiki/Friuli-Wenecja_Julijska" title="Friuli-Wenecja Julijska">Friuli-Wenecja Julijska</a>). I wtedy była starszą wersją samej siebie (<i>patrz:</i> <i><a href="/w/index.php?title=Wenecja_Euganejska_(Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wenecja Euganejska (Królestwo Włoch) (strona nie istnieje)">Wenecja Euganejska (Królestwo Włoch)</a></i>).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ustrój_polityczny"><span id="Ustr.C3.B3j_polityczny"></span>Ustrój polityczny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Ustrój polityczny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ustrój polityczny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Po utworzeniu Królestwa Włoch na całym jego obszarze obowiązywał <a href="/wiki/Statut_alberty%C5%84ski" title="Statut albertyński">Statut albertyński</a> – ustawa zasadnicza dawnego <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sardynii" title="Królestwo Sardynii">Królestwa Sardynii</a>, uchwalona 4 marca 1848 roku<sup id="cite_ref-hms_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-hms-11">[8]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFKlun1875198_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKlun1875198-12">[9]</a></sup>. Akt ten został uznany za pierwszą w historii włoską <a href="/wiki/Konstytucja" title="Konstytucja">konstytucję</a> na mocy Ustawy Legge n.4671 (Legge n. 1) z 17 marca 1861 roku, dotyczącej proklamacji powstania państwa i odegrał istotną rolę w kształtowaniu systemu konstytucyjnego Włoch<sup id="cite_ref-pzw_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-pzw-13">[10]</a></sup>. Rządy w państwie były sprawowane w ramach <a href="/wiki/Monarchia_dziedziczna" title="Monarchia dziedziczna">dziedzicznej</a> <a href="/wiki/Monarchia_konstytucyjna" title="Monarchia konstytucyjna">monarchii konstytucyjnej</a> z <a href="/wiki/Parlament" title="Parlament">parlamentem</a>, w którym przeważały siły <a href="/wiki/Liberalizm" title="Liberalizm">liberalne</a><sup id="cite_ref-CITEREFKlun1875198_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKlun1875198-12">[9]</a></sup><sup id="cite_ref-his_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-his-14">[11]</a></sup>. Pełniący funkcję głowy państwa <a href="/wiki/Kr%C3%B3lowie_W%C5%82och" title="Królowie Włoch">król</a> miał znaczne uprawnienia konstytucyjne<sup id="cite_ref-we_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-we-15">[12]</a></sup>. Był zwierzchnikiem sił zbrojnych, ponadto bezpośrednio w jego kompetencji leżała polityka zagraniczna<sup id="cite_ref-uck_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-uck-16">[13]</a></sup><sup id="cite_ref-we_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-we-15">[12]</a></sup>. Władca mógł jednak dać dużo swobody <a href="/wiki/Premierzy_W%C5%82och" title="Premierzy Włoch">premierowi</a> w wybranych dziedzinach funkcjonowania państwa (np. król <a href="/wiki/Wiktor_Emanuel_III" title="Wiktor Emanuel III">Wiktor Emanuel III</a> względem swoich premierów uczynił tak w kwestii polityki wewnętrznej)<sup id="cite_ref-we_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-we-15">[12]</a></sup>. Zapisy Statutu albertyńskiego przewidywały podstawowe prawa i wolności obywatelskie, jednak <a href="/wiki/Czynne_prawo_wyborcze" title="Czynne prawo wyborcze">czynnego prawa wyborczego</a> pozbawione były klasy nieposiadające majątku i niewykształcone. W 1913 roku przyjęto <a href="/wiki/Powszechno%C5%9B%C4%87_wybor%C3%B3w" title="Powszechność wyborów">powszechne prawo wyborcze</a> dla mężczyzn<sup id="cite_ref-hms_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-hms-11">[8]</a></sup>. Włoska ustawa zasadnicza charakteryzowała się elastycznością, która z upływem czasu doprowadziła do odejścia od formuły monarchii konstytucyjnej w stronę <a href="/wiki/Monarchia_parlamentarna" title="Monarchia parlamentarna">monarchii parlamentarnej</a>, z coraz wyraźniej ograniczaną rolą króla<sup id="cite_ref-pzw_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-pzw-13">[10]</a></sup>. </p><p>Podczas trwających w latach 1922–1943 <a href="/wiki/Faszyzm_w%C5%82oski" title="Faszyzm włoski">rządów faszystowskich</a> Królestwo Włoch było de facto <a href="/wiki/System_jednopartyjny" title="System jednopartyjny">jednopartyjną</a> <a href="/wiki/Dyktatura" title="Dyktatura">dyktaturą</a>, a stojący na jej czele <a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a>, mimo iż formalnie pełnił stanowisko premiera, to w rzeczywistości sprawował niepodzielną, <a href="/wiki/Autorytaryzm_(ustr%C3%B3j)" title="Autorytaryzm (ustrój)">autorytarną</a> władzę (od 1925 roku jako tzw. <i><a href="/wiki/Duce" title="Duce">Duce</a></i>), co było możliwe głównie dzięki postawie króla Wiktora Emanuela III, który nie zamierzał w żaden sposób ingerować w jego rządy<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[14]</a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[15]</a></sup><sup id="cite_ref-we_15-3" class="reference"><a href="#cite_note-we-15">[12]</a></sup>. W okresie dyktatury faszystowskiej również obowiązywał Statut albertyński, jednak wprowadzono w nim istotne zmiany, mające na celu sprowadzenie ustroju monarchistyczno-parlamentarnego jedynie do roli tła dla polityki prowadzonej przez faszystów. Przykładem takich zmian jest uchwalona w listopadzie 1923 roku ustawa, zgodnie z którą partia odnosząca zwycięstwo w wyborach, mając co najmniej 25% poparcia, uzyskiwała dwie trzecie miejsc w <a href="/wiki/Izba_Deputowanych_(W%C5%82ochy)" title="Izba Deputowanych (Włochy)">Izbie Deputowanych</a><sup id="cite_ref-pzw_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-pzw-13">[10]</a></sup>. Jedynie pozostała trzecia część przypadała proporcjonalnie pozostałym partiom. Ustawa ta pozwoliła zdobyć <a href="/wiki/Narodowa_Partia_Faszystowska" title="Narodowa Partia Faszystowska">Narodowej Partii Faszystowskiej</a> pełnię władzy przy jednoczesnym zmarginalizowaniu znaczenia pozostałych partii<sup id="cite_ref-pzw_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-pzw-13">[10]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Siły_zbrojne"><span id="Si.C5.82y_zbrojne"></span>Siły zbrojne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Siły zbrojne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Siły zbrojne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Si%C5%82y_zbrojne" title="Siły zbrojne">Siły zbrojne</a> Królestwa Włoch składały się z następujących rodzajów: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Regio_Esercito&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regio Esercito (strona nie istnieje)">Królewskich Wojsk Lądowych</a> (wł. <i>Regio Esercito</i>), utworzonych 4 maja 1861 roku<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[16]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Regia_Marina" title="Regia Marina">Królewskiej Marynarki Wojennej</a> (wł. <i>Regia Marina</i>), utworzonej wraz z proklamacją państwa 17 marca 1861 roku<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[17]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Regia_Aeronautica" title="Regia Aeronautica">Królewskich Sił Powietrznych</a> (wł. <i>Regia Aeronautica</i>), utworzonych 28 marca 1923 roku<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[18]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Milicja_Faszystowska" title="Milicja Faszystowska">Ochotniczej Milicji Bezpieczeństwa Narodowego</a> (wł. <i>Milizia Volontaria per la Sicurezza Nazionale</i>), utworzonej 1 lutego 1923 roku (integralną i zarazem autonomiczną częścią sił zbrojnych była od 1924 roku)<sup id="cite_ref-CITEREFdi_Colloredo_Mels2017nieozn._22-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFdi_Colloredo_Mels2017nieozn.-22">[19]</a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[20]</a></sup></li></ul> <p>Funkcję <a href="/wiki/Naczelny_dow%C3%B3dca_si%C5%82_zbrojnych" title="Naczelny dowódca sił zbrojnych">naczelnego dowódcy sił zbrojnych</a> pełnił król<sup id="cite_ref-CITEREFKirchubel201918_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKirchubel201918-24">[21]</a></sup>. Najwyższym stopniem w strukturze wojsk lądowych był utworzony w 1924 roku <a href="/wiki/Marsza%C5%82kowie_W%C5%82och" title="Marszałkowie Włoch">marszałek Włoch</a> (wł. <i>Maresciallo d’Italia</i>), marynarki wojennej – <a href="/wiki/Wielki_admira%C5%82" title="Wielki admirał">wielki admirał</a> (wł. <i>Grande ammiraglio</i>), zaś sił powietrznych – <a href="/w/index.php?title=Marsza%C5%82ek_lotnictwa_(W%C5%82ochy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marszałek lotnictwa (Włochy) (strona nie istnieje)">marszałek lotnictwa</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55103725#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q55103725">(inne języki)</a></span> (wł. <i>Maresciallo dell’aria</i>)<sup id="cite_ref-ug_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-ug-25">[22]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFRode201182_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRode201182-26">[23]</a></sup>. W 1938 roku Benito Mussolini stworzył dla siebie i dla króla Wiktora Emanuela III specjalny najwyższy stopień w całych siłach zbrojnych – <a href="/wiki/Pierwszy_Marsza%C5%82ek_Imperium" title="Pierwszy Marszałek Imperium">Pierwszego Marszałka Imperium</a> (wł. <i>Primo maresciallo dell’Impero</i>)<sup id="cite_ref-ug_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-ug-25">[22]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFKirchubel201918_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKirchubel201918-24">[21]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ziemie_włoskie_po_kongresie_wiedeńskim_i_początki_procesu_ich_zjednoczenia"><span id="Ziemie_w.C5.82oskie_po_kongresie_wiede.C5.84skim_i_pocz.C4.85tki_procesu_ich_zjednoczenia"></span>Ziemie włoskie po kongresie wiedeńskim i początki procesu ich zjednoczenia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Ziemie włoskie po kongresie wiedeńskim i początki procesu ich zjednoczenia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ziemie włoskie po kongresie wiedeńskim i początki procesu ich zjednoczenia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Italy_unification_1815_1870.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Italy_unification_1815_1870.jpg/220px-Italy_unification_1815_1870.jpg" decoding="async" width="220" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Italy_unification_1815_1870.jpg/330px-Italy_unification_1815_1870.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Italy_unification_1815_1870.jpg/440px-Italy_unification_1815_1870.jpg 2x" data-file-width="1073" data-file-height="1164" /></a><figcaption>Mapa pokazująca jednoczenie ziem włoskich w latach 1815–1870</figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Zjednoczenie_W%C5%82och" title="Zjednoczenie Włoch">Zjednoczenie Włoch</a> i <a href="/wiki/Wiosna_Lud%C3%B3w" title="Wiosna Ludów">Wiosna Ludów</a>.</i></div> <p>Zorganizowany po upadku <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleona Bonapartego</a> <a href="/wiki/Kongres_wiede%C5%84ski" title="Kongres wiedeński">kongres wiedeński</a> zdecydował o podziale politycznym <a href="/wiki/P%C3%B3%C5%82wysep_Apeni%C5%84ski" title="Półwysep Apeniński">Półwyspu Apenińskiego</a><sup id="cite_ref-ri_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Kongres przywrócił absolutne rządy <a href="/wiki/Papie%C5%BC" title="Papież">papieża</a> w <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ko%C5%9Bcielne" title="Państwo Kościelne">Państwie Kościelnym</a>, <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sardynii" title="Królestwo Sardynii">Piemont i Sardynię</a> oddał we władanie <a href="/wiki/Dynastia_sabaudzka" title="Dynastia sabaudzka">dynastii sabaudzkiej</a>, zaś <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Obojga_Sycylii" title="Królestwo Obojga Sycylii">Królestwo Obojga Sycylii</a> – <a href="/wiki/Burbonowie" title="Burbonowie">Burbonom</a><sup id="cite_ref-wh_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup>. Dominującą pozycję na niemal całym obszarze północnych ziem włoskich uzyskała <a href="/wiki/Cesarstwo_Austrii" title="Cesarstwo Austrii">Austria</a>, która otrzymała <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Lombardzko-Weneckie" title="Królestwo Lombardzko-Weneckie">Lombardię i Wenecję</a>, zaś bocznym liniom <a href="/wiki/Habsburgowie" title="Habsburgowie">Habsburgów</a> przypadło panowanie nad <a href="/wiki/Wielkie_Ksi%C4%99stwo_Toskanii" title="Wielkie Księstwo Toskanii">Toskanią</a> i <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Modeny_i_Reggio" title="Księstwo Modeny i Reggio">Modeną</a><sup id="cite_ref-wh_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. </p><p>Podział ziem włoskich, sprzeczny z rozbudzonymi aspiracjami narodowymi, przyczynił się do rozwoju ruchu niepodległościowego (wł. <i>Risorgimento</i>), w którym hasła <a href="/wiki/Republikanizm" title="Republikanizm">republikańskie</a> i <a href="/wiki/Demokracja" title="Demokracja">demokratyczne</a> przeplatały się z ideą <a href="/wiki/Monarchia" title="Monarchia">monarchii</a> włoskiej<sup id="cite_ref-wh_8-4" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Społeczeństwo Półwyspu Apenińskiego zaczęło domagać się zmian, które miały dotyczyć uzyskania praw politycznych, pozbycia się dominacji Austrii i zjednoczenia Włoch<sup id="cite_ref-ri_27-2" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup>. W XIX wieku w państwach włoskich istniało kilka koncepcji zjednoczenia. Jedną z nich był radykalny ruch <a href="/wiki/M%C5%82ode_W%C5%82ochy" title="Młode Włochy">Młode Włochy</a>, założony przez <a href="/wiki/Giuseppe_Mazzini" title="Giuseppe Mazzini">Giuseppe Mazziniego</a> w 1831 roku<sup id="cite_ref-zw_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup>. Program Mazziniego zakładał utworzenie demokratycznej republiki po zjednoczeniu ziem włoskich, jednakże będące realizacją poglądów ruchu Młode Włochy spiski i powstania ludowe zakończyły się niepowodzeniem<sup id="cite_ref-wh_8-5" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-zw_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup>. W obrębie ruchu niepodległościowego istniały także liberalne ugrupowania, które opowiadały się za utworzeniem pokojowymi metodami <a href="/wiki/Federacja" title="Federacja">federacji</a> państw włoskich, wiążąc nadzieje na niepodległość Włoch ze zreformowanym <a href="/wiki/Papiestwo" title="Papiestwo">papiestwem</a> lub <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sardynii" title="Królestwo Sardynii">Królestwem Sardynii</a><sup id="cite_ref-wh_8-6" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-zw_28-2" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup>. Radykalni liberałowie optowali za utworzeniem <a href="/wiki/Republika_federalna" title="Republika federalna">republiki federacyjnej</a> na wzór <a href="/wiki/Szwajcaria" title="Szwajcaria">Szwajcarii</a><sup id="cite_ref-wh_8-7" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. </p><p>Pod presją rewolucyjnych nastrojów, zapoczątkowujących włoską odsłonę Wiosny Ludów (powstania <a href="/wiki/Powstanie_w_Palermo" title="Powstanie w Palermo">w Palermo</a> i <a href="/w/index.php?title=Powstanie_w_Neapolu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Powstanie w Neapolu (strona nie istnieje)">w Neapolu</a> w styczniu 1848 roku), w lutym i marcu 1848 roku władcy Królestwa Obojga Sycylii, Toskanii, Królestwa Sardynii i Państwa Kościelnego ogłosili <a href="/wiki/Konstytucja" title="Konstytucja">konstytucje</a>. Wkrótce liberałowie przejęli władzę w <a href="/wiki/Parma" title="Parma">Parmie</a> i <a href="/wiki/Modena" title="Modena">Modenie</a> (skąd wypędzono książąt) oraz w <a href="/wiki/Wenecja" title="Wenecja">Wenecji</a> (opuszczonej przez Austriaków i 22 marca ogłoszonej republiką). Wraz ze zwycięstwem <a href="/wiki/Powstanie_w_Mediolanie" title="Powstanie w Mediolanie">powstania w Mediolanie</a> (18–23 marca 1848) i wycofaniem się do północnowłoskich twierdz wojsk austriackich w rękach radykałów znalazły się prawie całe północne Włochy. Próbę ich zjednoczenia podjął król Sardynii, <a href="/wiki/Karol_Albert_(kr%C3%B3l_Sardynii)" title="Karol Albert (król Sardynii)">Karol Albert</a>, który 25 marca wkroczył do <a href="/wiki/Pawia" title="Pawia">Pawii</a> i <a href="/wiki/Mediolan" title="Mediolan">Mediolanu</a>. Początkowo cieszył się poparciem Toskanii, Królestwa Obojga Sycylii i Państwa Kościelnego, które utworzyły antyaustriacką koalicję, tzw. ligę władców. Ekspansja <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sardynii" title="Królestwo Sardynii">Piemontu</a> i rozszerzanie się nastrojów rewolucyjnych doprowadziły do rozpadu koalicji, zaś <a href="/wiki/Wojna_austriacko-piemoncka" title="Wojna austriacko-piemoncka">wojna Piemontu z Austrią</a> (1848–1849) oraz klęski sardyńskie <a href="/wiki/Bitwa_pod_Custoz%C4%85_(1848)" title="Bitwa pod Custozą (1848)">pod Custozą</a> (lipiec 1848) i <a href="/wiki/Bitwa_pod_Novar%C4%85_(1849)" title="Bitwa pod Novarą (1849)">pod Novarą</a> (marzec 1849) przekreśliły szansę na zjednoczenie Włoch. Karol Albert ostatecznie abdykował na rzecz syna, <a href="/wiki/Wiktor_Emanuel_II" title="Wiktor Emanuel II">Wiktora Emanuela</a><sup id="cite_ref-wh_8-8" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. </p><p>Rewolucyjne wrzenie okresu Wiosny Ludów szybko przekształciło się w walkę między demokratami a konserwatywnymi władcami. W lutym 1849 roku proklamowano <a href="/wiki/Republika_Rzymska_(XIX_wiek)" title="Republika Rzymska (XIX wiek)">Republikę Rzymską</a>, a papież <a href="/wiki/Pius_IX" title="Pius IX">Pius IX</a> schronił się w <a href="/wiki/Gaeta" title="Gaeta">Gaecie</a>. W tłumieniu rewolucji we Włoszech w 1849 roku, obok wojsk austriackich oraz piemonckich (m.in. represje wobec <a href="/wiki/Genua" title="Genua">Genui</a>), uczestniczyły również oddziały <a href="/wiki/II_Republika_Francuska" title="II Republika Francuska">francuskie</a>, <a href="/wiki/Hiszpania" title="Hiszpania">hiszpańskie</a> i <a href="/wiki/Neapol" title="Neapol">neapolitańskie</a> (obalenie Republiki Rzymskiej). Po upadku Wiosny Ludów Włochy zostały ponownie podzielone i poddane <a href="/wiki/Monarchia_absolutna" title="Monarchia absolutna">władzy absolutnej</a>, a jej uczestnicy ukarani. Jedynie Królestwo Sardynii zachowało konstytucję, <a href="/wiki/System_parlamentarny" title="System parlamentarny">rządy parlamentarne</a> i trójkolorową flagę, a po spłaceniu <a href="/wiki/Kontrybucja" title="Kontrybucja">kontrybucji</a> wojska austriackie opuściły Piemont<sup id="cite_ref-wh_8-9" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Utworzenie_państwa_włoskiego_i_zakończenie_procesu_zjednoczenia"><span id="Utworzenie_pa.C5.84stwa_w.C5.82oskiego_i_zako.C5.84czenie_procesu_zjednoczenia"></span>Utworzenie państwa włoskiego i zakończenie procesu zjednoczenia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Utworzenie państwa włoskiego i zakończenie procesu zjednoczenia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Utworzenie państwa włoskiego i zakończenie procesu zjednoczenia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:VictorEmmanuel2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/VictorEmmanuel2.jpg/150px-VictorEmmanuel2.jpg" decoding="async" width="150" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/VictorEmmanuel2.jpg/225px-VictorEmmanuel2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/VictorEmmanuel2.jpg/300px-VictorEmmanuel2.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="908" /></a><figcaption><a href="/wiki/Wiktor_Emanuel_II" title="Wiktor Emanuel II">Wiktor Emanuel II</a> – ostatni król Sardynii i pierwszy król zjednoczonych Włoch</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Camillo_Benso_Cavour_di_Ciseri.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Camillo_Benso_Cavour_di_Ciseri.jpg/150px-Camillo_Benso_Cavour_di_Ciseri.jpg" decoding="async" width="150" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Camillo_Benso_Cavour_di_Ciseri.jpg/225px-Camillo_Benso_Cavour_di_Ciseri.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Camillo_Benso_Cavour_di_Ciseri.jpg/300px-Camillo_Benso_Cavour_di_Ciseri.jpg 2x" data-file-width="1165" data-file-height="1600" /></a><figcaption><a href="/wiki/Camillo_Cavour" title="Camillo Cavour">Camillo Cavour</a> – ostatni premier Sardynii i pierwszy premier zjednoczonych Włoch</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Garibaldi_(1866).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Garibaldi_%281866%29.jpg/150px-Garibaldi_%281866%29.jpg" decoding="async" width="150" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Garibaldi_%281866%29.jpg/225px-Garibaldi_%281866%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Garibaldi_%281866%29.jpg/300px-Garibaldi_%281866%29.jpg 2x" data-file-width="1576" data-file-height="1930" /></a><figcaption><a href="/wiki/Giuseppe_Garibaldi" title="Giuseppe Garibaldi">Giuseppe Garibaldi</a> – przywódca zakończonego powodzeniem zbrojnego wystąpienia na południu Włoch, które w znacznym stopniu przyczyniło się do zjednoczenia Włoch</figcaption></figure> <p>W drugiej połowie XIX wieku pojawiła się korzystna sytuacja dla zjednoczenia ziem włoskich, kiedy to we <a href="/wiki/II_Cesarstwo_Francuskie" title="II Cesarstwo Francuskie">Francji</a> władzę objął przychylny Włochom <a href="/wiki/Napoleon_III_Bonaparte" title="Napoleon III Bonaparte">Napoleon III Bonaparte</a><sup id="cite_ref-zw_28-3" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup>. Od 1849 roku rzecznikiem i centrum ruchu zjednoczeniowego było <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sardynii" title="Królestwo Sardynii">Królestwo Sardynii</a><sup id="cite_ref-wh_8-10" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Władca tego państwa, <a href="/wiki/Wiktor_Emanuel_II" title="Wiktor Emanuel II">Wiktor Emanuel II</a>, mianował na stanowisko szefa rządu <a href="/wiki/Camillo_Cavour" title="Camillo Cavour">Camilla Cavoura</a>, który stanął na czele ruchu zjednoczenia Włoch pod przewodnictwem Sardynii<sup id="cite_ref-zw_28-4" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-11" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Cavour uzyskał poparcie wszystkich frakcji ruchu niepodległościowego (z wyjątkiem stronnictwa Mazziniego), które w 1857 roku utworzyły Narodowe Stowarzyszenie Włoskie<sup id="cite_ref-wh_8-12" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. W celu uzgodnienia planu zjednoczenia Włoch, w 1858 roku Cavour <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_z_Plombi%C3%A8res" title="Układ z Plombières">potajemnie spotkał się z Napoleonem III w Plombières</a><sup id="cite_ref-nr_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-nr-7">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-zw_28-5" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup>. Jedyną przeszkodą w zjednoczeniu państwa była rządzona przez Habsburgów <a href="/wiki/Cesarstwo_Austrii" title="Cesarstwo Austrii">Austria</a>, która jednak w tamtym okresie przeżywała poważny kryzys<sup id="cite_ref-zw_28-6" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup>. Przeciwko Austrii i jej dominacji na ziemiach włoskich sardyński premier otwarcie wystąpił w swej polityce zagranicznej<sup id="cite_ref-wh_8-13" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Udziałem Królestwa Sardynii w <a href="/wiki/Wojna_krymska" title="Wojna krymska">wojnie krymskiej</a> zapewnił sobie poparcie <a href="/wiki/Zjednoczone_Kr%C3%B3lestwo_Wielkiej_Brytanii_i_Irlandii" title="Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii">Wielkiej Brytanii</a> i Francji (Napoleon III zdecydował się wesprzeć Włochów w walce z Austrią, pod warunkiem, że opór nie przyjmie form rewolucyjnych)<sup id="cite_ref-wh_8-14" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-3" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup>. </p><p>W 1859 roku wojska sardyńskie i francuskie odniosły zwycięstwa w <a href="/wiki/Wojna_francusko-austriacka" title="Wojna francusko-austriacka">wojnie z Austrią</a> (<a href="/wiki/Bitwa_pod_Magent%C4%85" title="Bitwa pod Magentą">pod Magentą</a> i <a href="/wiki/Bitwa_pod_Solferino" title="Bitwa pod Solferino">pod Solferino</a>)<sup id="cite_ref-zw_28-7" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-15" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Triumfy te umożliwiły zjednoczenie północnych Włoch, w których po obaleniu lokalnych władców powierzono rządy przedstawicielom Piemontu<sup id="cite_ref-wh_8-16" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Na mocy <a href="/wiki/Traktat_w_Villafranca" title="Traktat w Villafranca">rozejmu w Villafranca</a> (lipiec 1859) i potwierdzającego jego ustalenia <a href="/wiki/Traktat_w_Zurychu" title="Traktat w Zurychu">układu pokojowego w Zurychu</a> (listopad 1859) Królestwo Sardynii otrzymało <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Lombardzko-Weneckie" title="Królestwo Lombardzko-Weneckie">Lombardię</a> odstępując przy tym Francji <a href="/wiki/Nicea" title="Nicea">Niceę</a> i <a href="/wiki/Sabaudia" title="Sabaudia">Sabaudię</a> – rodzinną krainę Wiktora Emanuela II<sup id="cite_ref-wh_8-17" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-4" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup>. Plebiscyty z marca 1860 roku zadecydowały o przyłączeniu do Sardynii <a href="/wiki/Wielkie_Ksi%C4%99stwo_Toskanii" title="Wielkie Księstwo Toskanii">Toskanii</a>, <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Modeny_i_Reggio" title="Księstwo Modeny i Reggio">Modeny</a>, <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Parmy_i_Piacenzy" title="Księstwo Parmy i Piacenzy">Parmy</a> i <a href="/wiki/Bolonia" title="Bolonia">Bolonii</a><sup id="cite_ref-wh_8-18" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. </p><p>Na początku 1860 roku <a href="/wiki/Giuseppe_Garibaldi" title="Giuseppe Garibaldi">Giuseppe Garibaldi</a> zorganizował tzw. „<a href="/wiki/Wyprawa_tysi%C4%85ca" title="Wyprawa tysiąca">wyprawę tysiąca</a>” wymierzoną w rządzących <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Obojga_Sycylii" title="Królestwo Obojga Sycylii">Sycylią i Neapolem</a> Burbonów<sup id="cite_ref-zw_28-8" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-5" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup><sup id="cite_ref-mc_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-19" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Garibaldi wraz z grupą 1028 ochotników ubranych w czerwone koszule dotarł drogą morską z północy Włoch na <a href="/wiki/Sycylia" title="Sycylia">Sycylię</a>, gdzie wybuchło powstanie chłopskie<sup id="cite_ref-mc_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup>. Do maja 1860 roku „wyprawa tysiąca” opanowała całą wyspę, zyskując ogromne poparcie wśród miejscowej ludności i utworzyła na niej tymczasowy rząd narodowy z Garibaldim na czele<sup id="cite_ref-ud_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-ud-30">[27]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-6" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup><sup id="cite_ref-mc_29-2" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup>. Następnie Garibaldi i jego ochotnicy przepłynęli na Półwysep Apeniński i zdobyli całe południowe Włochy, w tym, niemal bez walki, <a href="/wiki/Neapol" title="Neapol">Neapol</a> – Garibaldi wkroczył do tego miasta 7 września 1860 roku<sup id="cite_ref-ri_27-7" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup><sup id="cite_ref-mc_29-3" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup>. Cieszący się wielką popularnością wśród ludu rewolucjonista liczył na odrodzenie Włoch jako republiki, postanowił jednak uznać zwierzchnictwo króla Wiktora Emanuela II i dobrowolnie zrezygnować z walki o władzę<sup id="cite_ref-zw_28-9" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-mc_29-4" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup>. Rozgoryczony rozwiązaniem jego armii, uważanej przez niego za zarzewie rewolucji, wycofał się z życia publicznego i skrył się w swej samotni na wyspie <a href="/wiki/Caprera" title="Caprera">Caprera</a><sup id="cite_ref-mc_29-5" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup>. Jednocześnie Camillo Cavour skierował wojska sardyńskie do <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ko%C5%9Bcielne" title="Państwo Kościelne">Państwa Kościelnego</a>, a następnie do <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Obojga_Sycylii" title="Królestwo Obojga Sycylii">Królestwa Neapolu</a>. Plebiscyt na terenach neapolitańskich (październik–listopad 1860 roku) zadecydował o ich zjednoczeniu z Królestwem Sardynii<sup id="cite_ref-wh_8-20" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. 17 marca 1861 roku w <a href="/wiki/Turyn" title="Turyn">Turynie</a> zebrał się ogólnowłoski parlament, który proklamował powstanie Królestwa Włoch (wł. <i>Regno d’Italia</i>) z Wiktorem Emanuelem II jako jego królem<sup id="cite_ref-wh_8-21" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-zw_28-10" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-8" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup><sup id="cite_ref-nr_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-nr-7">[4]</a></sup>. Stolicą nowo utworzonego państwa był początkowo Turyn, zaś w 1865 roku została nią <a href="/wiki/Florencja" title="Florencja">Florencja</a><sup id="cite_ref-wh_8-22" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-ud_30-1" class="reference"><a href="#cite_note-ud-30">[27]</a></sup>. </p><p>Granice zjednoczonego Królestwa Włoskiego nie obejmowały jeszcze wciąż należącej do Austrii <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Lombardzko-Weneckie" title="Królestwo Lombardzko-Weneckie">Wenecji</a> i Państwa Kościelnego z <a href="/wiki/Rzym" title="Rzym">Rzymem</a>, bronionego przez stacjonujące tam oddziały francuskie<sup id="cite_ref-mc_29-6" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup><sup id="cite_ref-nr_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-nr-7">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-23" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. W 1862 roku Garibaldi pod hasłem „Rzym albo śmierć!” zmobilizował na Sycylii trzy tysiące ochotników i wraz z nimi ruszył w kierunku Rzymu. Drogę zagrodziły mu jednak wojska królewskie, w związku z czym skapitulował, by nie przelewać bratniej krwi<sup id="cite_ref-mc_29-7" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup>. Kiedy w 1870 roku wybuchła <a href="/wiki/Wojna_francusko-pruska" title="Wojna francusko-pruska">wojna francusko-pruska</a>, schorowany Garibaldi zgłosił się do służby po stronie utworzonej kilka miesięcy później <a href="/wiki/III_Republika_Francuska" title="III Republika Francuska">Republiki Francuskiej</a>. Pełnił funkcję dowódcy walczącego w górach oddziału <a href="/wiki/Partyzantka" class="mw-redirect" title="Partyzantka">partyzanckiego</a>, jednak nie odnosił z nim większych sukcesów w walce z wojskami <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">pruskimi</a><sup id="cite_ref-mc_29-8" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup>. Zmarł 2 czerwca 1882 roku<sup id="cite_ref-mc_29-9" class="reference"><a href="#cite_note-mc-29">[26]</a></sup>. W 1866 roku, w wyniku <a href="/wiki/Wojna_prusko-austriacka" title="Wojna prusko-austriacka">wojny prusko-austriackiej</a> do Królestwa Włoch przyłączona została Wenecja – był to element polityki <a href="/wiki/Otto_von_Bismarck" title="Otto von Bismarck">Ottona von Bismarcka</a> dążącego do osłabienia Habsburgów<sup id="cite_ref-wh_8-24" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-9" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup>. 20 września 1870 roku wojska włoskie <a href="/wiki/Ofensywa_w%C5%82oska_w_Pa%C5%84stwie_Ko%C5%9Bcielnym" title="Ofensywa włoska w Państwie Kościelnym">zajęły</a> Państwo Kościelne wraz z Rzymem<sup id="cite_ref-kt_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-kt-31">[28]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-10" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup><sup id="cite_ref-nr_7-4" class="reference"><a href="#cite_note-nr-7">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-25" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Rok później Rzym został stolicą państwa włoskiego, co stanowiło zwieńczenie procesu zjednoczenia Włoch<sup id="cite_ref-wh_8-26" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-zw_28-11" class="reference"><a href="#cite_note-zw-28">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-11" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sytuacja_polityczno-gospodarcza_Włoch_na_przełomie_XIX_i_XX_wieku"><span id="Sytuacja_polityczno-gospodarcza_W.C5.82och_na_prze.C5.82omie_XIX_i_XX_wieku"></span>Sytuacja polityczno-gospodarcza Włoch na przełomie XIX i XX wieku</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Sytuacja polityczno-gospodarcza Włoch na przełomie XIX i XX wieku" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sytuacja polityczno-gospodarcza Włoch na przełomie XIX i XX wieku"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Niedługo po powstaniu Królestwo Włoch zostało uznane jako państwo przez mocarstwa europejskie i <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stany Zjednoczone</a> (USA oficjalnie uznały Włochy 11 kwietnia 1861 roku)<sup id="cite_ref-wh_8-27" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[29]</a></sup>. Początkowo władzę we Włoszech sprawowali umiarkowani liberałowie, a od 1876 roku – lewicowi radykalni liberałowie z premierem <a href="/wiki/Agostino_Depretis" title="Agostino Depretis">Agostinem Depretisem</a>, który umiejętnie neutralizował i pozyskiwał opozycję, przekupując ją urzędami, odznaczeniami i informacjami finansowymi. Wkrótce po utworzeniu państwa ujednolicono systemy administracji, prawa i oświaty, a ponadto ogłoszono wolność prasy<sup id="cite_ref-wh_8-28" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Wprowadzono również powszechne podatki i zniesiono cła wewnętrzne, co jednak nie zniwelowało głębokich różnic między stosunkowo dobrze rozwiniętą gospodarczo i sprawnie administrowaną północną częścią kraju a zacofaną częścią południową<sup id="cite_ref-wh_8-29" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Dzięki <a href="/wiki/Protekcjonizm" title="Protekcjonizm">protekcjonistycznej</a> polityce rządów liberalnej lewicy we Włoszech nastąpił dynamiczny rozwój przemysłu, który określano mianem „drugiej rewolucji przemysłowej” i który najbardziej odczuwalny był na północy – głównymi ośrodkami przemysłowymi stały się <a href="/wiki/Mediolan" title="Mediolan">Mediolan</a> i <a href="/wiki/Turyn" title="Turyn">Turyn</a> (w Turynie 11 lipca 1899 roku założono fabrykę samochodów <a href="/wiki/FIAT" title="FIAT">FIAT</a>)<sup id="cite_ref-wh_8-30" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33">[30]</a></sup>. Natomiast na zdominowanym przez rolnictwo południu i <a href="/wiki/Sycylia" title="Sycylia">Sycylii</a> panowały bieda oraz niepokoje społeczne, które spowodowały masową emigrację zarobkową – szacuje się, że w latach 1870–1910 nawet 9 milionów <a href="/wiki/W%C5%82osi" title="Włosi">Włochów</a> wyemigrowało do Stanów Zjednoczonych i <a href="/wiki/Ameryka_Po%C5%82udniowa" title="Ameryka Południowa">Ameryki Południowej</a><sup id="cite_ref-CITEREFEsposito20206_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEsposito20206-34">[31]</a></sup>. </p><p>Sprzeczności wewnętrzne w państwie potęgował konflikt jego władz z papiestwem<sup id="cite_ref-wh_8-31" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. <a href="/wiki/Pius_IX" title="Pius IX">Pius IX</a> nie uznał włoskiej <a href="/wiki/Aneksja" title="Aneksja">aneksji</a> Państwa Kościelnego i odrzucił zaproponowaną przez Wiktora Emanuela II <a href="/wiki/Ustawa_gwarancyjna" title="Ustawa gwarancyjna">ustawę gwarancyjną</a>, dającą mu szerokie przywileje<sup id="cite_ref-kt_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-kt-31">[28]</a></sup><sup id="cite_ref-kgw_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-kgw-35">[32]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-32" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Na znak protestu ogłosił się „więźniem <a href="/wiki/Watykan" title="Watykan">Watykanu</a>” (uwięzionym w Watykanie <a href="/wiki/Suweren" title="Suweren">suwerenem</a> Państwa Kościelnego) i nałożył <a href="/wiki/Ekskomunika" title="Ekskomunika">ekskomunikę</a> na wszystkich winnych zniszczenia Państwa Kościelnego, zabraniając jednocześnie <a href="/wiki/Katolicyzm" title="Katolicyzm">katolikom</a> uczestniczenia w życiu politycznym Włoch<sup id="cite_ref-kgw_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-kgw-35">[32]</a></sup><sup id="cite_ref-ri_27-12" class="reference"><a href="#cite_note-ri-27">[24]</a></sup><sup id="cite_ref-kt_31-2" class="reference"><a href="#cite_note-kt-31">[28]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-33" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Wrogie nastawienie Piusa IX względem Włoch podzielali także jego trzej następcy: <a href="/wiki/Leon_XIII" title="Leon XIII">Leon XIII</a>, <a href="/wiki/Pius_X" title="Pius X">Pius X</a> i <a href="/wiki/Benedykt_XV" title="Benedykt XV">Benedykt XV</a>, a spór między papiestwem a państwem dodatkowo zaostrzała antykościelna polityka rządu włoskiego<sup id="cite_ref-kt_31-3" class="reference"><a href="#cite_note-kt-31">[28]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-34" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. </p><p>W latach 80. XIX wieku we Włoszech rozwinął się ruch socjalistyczny<sup id="cite_ref-wh_8-35" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. W następnej dekadzie, w 1892 roku powstała <a href="/wiki/W%C5%82oska_Partia_Socjalistyczna" title="Włoska Partia Socjalistyczna">Włoska Partia Socjalistyczna</a><sup id="cite_ref-CITEREFJanicki1982415_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFJanicki1982415-36">[33]</a></sup>. W 1893 roku miały miejsce pierwsze masowe wystąpienia robotników rolnych, zaś pięć lat później robotników przemysłowych – oba zostały krwawo stłumione przez wojsko<sup id="cite_ref-wh_8-36" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Celem osłabienia socjalizmu, w 1905 roku papież Pius X zgodził się na <a href="/wiki/Bierne_prawo_wyborcze" title="Bierne prawo wyborcze">bierne prawo wyborcze</a> włoskich katolików, jednak realizowane mogło być ono zawsze w porozumieniu z miejscowymi biskupami<sup id="cite_ref-CITEREFKracik2010169_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKracik2010169-37">[34]</a></sup>. W 1913 roku katolicy zawarli pakt wyborczy z liberałami przeciwko socjalistom<sup id="cite_ref-wh_8-37" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. Nie mogli tworzyć własnych partii politycznych – zezwolił im na to dopiero papież Benedykt XV w 1919 roku<sup id="cite_ref-CITEREFKracik2010169_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKracik2010169-37">[34]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Utworzenie_kolonii">Utworzenie kolonii</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Utworzenie kolonii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Utworzenie kolonii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Kolonie_w%C5%82oskie" title="Kolonie włoskie">Kolonie włoskie</a>.</i></div> <p>W 1882 roku Włochy zawarły z <a href="/wiki/Cesarstwo_Niemieckie" title="Cesarstwo Niemieckie">Niemcami</a> i <a href="/wiki/Austro-W%C4%99gry" title="Austro-Węgry">Austro-Węgrami</a> <a href="/wiki/Tr%C3%B3jprzymierze" title="Trójprzymierze">Trójprzymierze</a>, co umożliwiło im <a href="/wiki/Kolonializm" title="Kolonializm">ekspansję kolonialną</a> w <a href="/wiki/Afryka" title="Afryka">Afryce</a><sup id="cite_ref-wh_8-38" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Podbój_Erytrei_w_1890_roku"><span id="Podb.C3.B3j_Erytrei_w_1890_roku"></span>Podbój Erytrei w 1890 roku</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=23" title="Edytuj sekcję: Podbój Erytrei w 1890 roku" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podbój Erytrei w 1890 roku"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Erytrea_W%C5%82oska" title="Erytrea Włoska">Erytrea Włoska</a>.</i></div> <p>Pod koniec XIX wieku do Erytrei zaczęli przybywać <a href="/wiki/W%C5%82osi" title="Włosi">Włosi</a>, którzy otrzymali koncesje na eksploatację kopalni <a href="/wiki/Halit" title="Halit">soli</a><sup id="cite_ref-CITEREFPasierbiński1971230_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPasierbiński1971230-38">[35]</a></sup>. W 1885 roku włoskie wojska zajęły erytrejski port <a href="/wiki/Massaua" title="Massaua">Massaua</a>, a do końca 1889 roku okupowały już większość obszaru Erytrei<sup id="cite_ref-CITEREFFiguraKujawa1989268_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFiguraKujawa1989268-39">[36]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFTesfagiorgis201039_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFTesfagiorgis201039-40">[37]</a></sup>. Ostatecznie w 1890 roku król <a href="/wiki/Humbert_I" title="Humbert I">Humbert I</a> i premier <a href="/wiki/Francesco_Crispi" title="Francesco Crispi">Francesco Crispi</a> ogłosili mające 119 tysięcy km² terytorium Erytrei włoską kolonią<sup id="cite_ref-CITEREFTesfagiorgis201039_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFTesfagiorgis201039-40">[37]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFSierpowski197384_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSierpowski197384-41">[38]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Podbój_Somali_w_1905_roku"><span id="Podb.C3.B3j_Somali_w_1905_roku"></span>Podbój Somali w 1905 roku</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=24" title="Edytuj sekcję: Podbój Somali w 1905 roku" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=24" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podbój Somali w 1905 roku"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Somali_W%C5%82oskie" title="Somali Włoskie">Somali Włoskie</a>.</i></div> <p>W 1885 roku włoskie władze utworzyły placówki handlowe na wybrzeżu <a href="/wiki/Ocean_Indyjski" title="Ocean Indyjski">Oceanu Indyjskiego</a> w oparciu o zapisy porozumienia zawartego z <a href="/wiki/Su%C5%82tanat_Zanzibaru" title="Sułtanat Zanzibaru">sułtanem Zanzibaru</a>, tytularnym władcą tego obszaru. Trzy lata później miejscowy <a href="/w/index.php?title=Su%C5%82tanat_Hobio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sułtanat Hobio (strona nie istnieje)">sułtan Hobio</a> zaakceptował włoski protektorat, stając się jednocześnie lojalnym sojusznikiem Włoch<sup id="cite_ref-CITEREFNicolle2012nieozn._42-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicolle2012nieozn.-42">[39]</a></sup>. </p><p>W 1891 roku cały przybrzeżny obszar, rozciągający się od <a href="/w/index.php?title=Raas_Caseyr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raas Caseyr (strona nie istnieje)">Raas Caseyr</a> do rzeki <a href="/wiki/D%C5%BCuba_(rzeka)" title="Dżuba (rzeka)">Dżuba</a> znajdował się pod panowaniem Królestwa Włoch. Przez kilka lat rząd włoski dzierżawił prawa handlowe i obowiązek utrzymania porządku na <a href="/wiki/Somalia" title="Somalia">somalijskim</a> wybrzeżu prywatnej kompanii, jednak ta okazała się być niezdolna do poradzenia sobie z narastającym lokalnym oporem, dowodzonym przez <a href="/w/index.php?title=Mohammed_Abdullah_Hassan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mohammed Abdullah Hassan (strona nie istnieje)">Mohammeda Abdullaha Hassana</a>, somalijskiego przywódcę religijnego i bohatera narodowego. Z tego powodu Włochy przejęły bezpośrednią kontrolę nad Somali Włoskim w 1905 roku<sup id="cite_ref-CITEREFNicolle2012nieozn._42-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicolle2012nieozn.-42">[39]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Podbój_Trypolitanii,_Cyrenajki_i_Dodekanezu_w_latach_1911–1912;_utworzenie_Włoskiej_Afryki_Północnej_i_Libii_Włoskiej"><span id="Podb.C3.B3j_Trypolitanii.2C_Cyrenajki_i_Dodekanezu_w_latach_1911.E2.80.931912.3B_utworzenie_W.C5.82oskiej_Afryki_P.C3.B3.C5.82nocnej_i_Libii_W.C5.82oskiej"></span>Podbój Trypolitanii, Cyrenajki i Dodekanezu w latach 1911–1912; utworzenie Włoskiej Afryki Północnej i Libii Włoskiej</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=25" title="Edytuj sekcję: Podbój Trypolitanii, Cyrenajki i Dodekanezu w latach 1911–1912; utworzenie Włoskiej Afryki Północnej i Libii Włoskiej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=25" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podbój Trypolitanii, Cyrenajki i Dodekanezu w latach 1911–1912; utworzenie Włoskiej Afryki Północnej i Libii Włoskiej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Trypolitania_(kolonia_w%C5%82oska)" title="Trypolitania (kolonia włoska)">Trypolitania (kolonia włoska)</a>, <a href="/wiki/Cyrenajka_(kolonia_w%C5%82oska)" title="Cyrenajka (kolonia włoska)">Cyrenajka (kolonia włoska)</a>, <a href="/wiki/W%C5%82oska_Afryka_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Włoska Afryka Północna">Włoska Afryka Północna</a> i <a href="/wiki/Libia_W%C5%82oska" title="Libia Włoska">Libia Włoska</a>.</i></div> <p>Na początku XX wieku włoski rząd chciał zdobyć kolonię na <a href="/wiki/Afryka_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Afryka Północna">północnoafrykańskim</a> wybrzeżu, w której mogliby się osiedlić ubodzy farmerzy z zacofanego południa Włoch i przekształcić ją w dobrze prosperujące gospodarczo włoskie terytorium zamorskie. W 1911 roku, na mocy francusko-niemieckiego układu z <a href="/wiki/Agadir" title="Agadir">Agadiru</a> Francja przejęła kontrolę nad <a href="/wiki/Maroko" title="Maroko">Marokiem</a>, a łatwość, z jaką zyskała nowe terytorium w Afryce Północnej wywołała oburzenie włoskiej opinii publicznej. Skłoniło ono włoski rząd do podjęcia działań<sup id="cite_ref-CITEREFEsposito20206_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEsposito20206-34">[31]</a></sup>. </p><p>19 września 1911 roku włoska armia została oficjalnie <a href="/wiki/Mobilizacja" title="Mobilizacja">zmobilizowana</a> i rozpoczęła przygotowania do sformowania <a href="/wiki/Korpus_ekspedycyjny" title="Korpus ekspedycyjny">korpusu ekspedycyjnego</a>, zaś 26 września 1911 roku włoski ambasador w <a href="/wiki/Stambu%C5%82" title="Stambuł">Stambule</a> dał rządowi <a href="/wiki/Imperium_Osma%C5%84skie" title="Imperium Osmańskie">Imperium Osmańskiego</a> 24-godzinne ultimatum dotyczące scedowania terytorium <a href="/wiki/Libia" title="Libia">Libii</a> na rzecz Królestwa Włoch. Państwo tureckie było gotowe na zawarcie pozwalającego wyjść z twarzą kompromisu, jednak Rzym dążył do wojny<sup id="cite_ref-CITEREFEsposito20206_34-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEsposito20206-34">[31]</a></sup>. Ostatecznie <a href="/wiki/Wojna_w%C5%82osko-turecka" title="Wojna włosko-turecka">wojna</a> została wypowiedziana przez Włochy Turcji 29 września 1911 roku i zakończyła się rok później opanowaniem przez państwo włoskie <a href="/wiki/Trypolitania" title="Trypolitania">Trypolitanii</a> i <a href="/wiki/Cyrenajka" title="Cyrenajka">Cyrenajki</a>, a także archipelagu <a href="/wiki/Dodekanez" title="Dodekanez">Dodekanez</a><sup id="cite_ref-CITEREFEsposito20206_34-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEsposito20206-34">[31]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMichalski199599_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMichalski199599-43">[40]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBankowicz1996585-44">[41]</a></sup><sup id="cite_ref-wh_8-39" class="reference"><a href="#cite_note-wh-8">[5]</a></sup>. 15 października 1912 roku na mocy traktatu pokojowego w <a href="/wiki/Lozanna" title="Lozanna">Lozannie</a> Turcja przekazała Włochom Trypolitanię i Cyrenajkę<sup id="cite_ref-CITEREFProkopczuk197377_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFProkopczuk197377-45">[42]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBankowicz1996585-44">[41]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMichalski199599_43-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMichalski199599-43">[40]</a></sup>. W tym samym roku Włochy w traktacie z <a href="/w/index.php?title=Ouchy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ouchy (strona nie istnieje)">Ouchy</a> zobowiązały się także do wycofania się z Dodekanezu, jednak ostatecznie nie spełniły tego zobowiązania<sup id="cite_ref-CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız201989_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız201989-46">[43]</a></sup>. Niedługo później zarówno Trypolitania, jak i Cyrenajka stały się koloniami Włoch, współtworzącymi Włoską Afrykę Północną<sup id="cite_ref-CITEREFMichalski199599_43-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMichalski199599-43">[40]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105-47">[44]</a></sup>. 1 stycznia 1934 roku Włochy dekretem królewskim utworzyły z tego terytorium nową kolonię – Libię Włoską<sup id="cite_ref-CITEREFMichalski199599_43-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMichalski199599-43">[40]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBankowicz1996585-44">[41]</a></sup>. Mając powierzchnię 1,7 miliona km² Libia stała się największą posiadłością kolonialną Włoch<sup id="cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBankowicz1996585-44">[41]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Podbój_Etiopii_w_latach_1935–1936_i_utworzenie_Włoskiej_Afryki_Wschodniej"><span id="Podb.C3.B3j_Etiopii_w_latach_1935.E2.80.931936_i_utworzenie_W.C5.82oskiej_Afryki_Wschodniej"></span>Podbój Etiopii w latach 1935–1936 i utworzenie Włoskiej Afryki Wschodniej</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=26" title="Edytuj sekcję: Podbój Etiopii w latach 1935–1936 i utworzenie Włoskiej Afryki Wschodniej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=26" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podbój Etiopii w latach 1935–1936 i utworzenie Włoskiej Afryki Wschodniej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Cesarstwo_Etiopii" title="Cesarstwo Etiopii">Cesarstwo Etiopii</a>, <a href="/w/index.php?title=Etiopia_W%C5%82oska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Etiopia Włoska (strona nie istnieje)">Etiopia Włoska</a> i <a href="/wiki/W%C5%82oska_Afryka_Wschodnia" title="Włoska Afryka Wschodnia">Włoska Afryka Wschodnia</a>.</i></div> <p>Włochy próbowały podporządkować sobie Etiopię (Abisynię) już pod koniec XIX wieku. W latach 1894–1896 państwo to stoczyło <a href="/wiki/Wojna_w%C5%82osko-abisy%C5%84ska_(1894%E2%80%931896)" title="Wojna włosko-abisyńska (1894–1896)">wojnę z Etiopią</a>, którą pomimo przewagi technologicznej sromotnie przegrało. Włosko-etiopskie więzi polityczno-gospodarcze nie zostały jednak przerwane aż do wstąpienia na tron cesarza <a href="/wiki/Hajle_Syllasje_I" title="Hajle Syllasje I">Hajle Syllasje I</a> w 1930 roku, który starał się ograniczyć włoską dominację<sup id="cite_ref-wa_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-wa-48">[45]</a></sup>. </p><p>Po objęciu w 1922 roku funkcji premiera <a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a> dążył do stworzenia imperium, które wzorem starożytnego <a href="/wiki/Cesarstwo_Rzymskie" title="Cesarstwo Rzymskie">Cesarstwa Rzymskiego</a> władałoby obszarami wokół <a href="/wiki/Morze_%C5%9Ar%C3%B3dziemne" title="Morze Śródziemne">Morza Śródziemnego</a>. Przejawiał on zazdrość względem wielkich imperiów kolonialnych <a href="/wiki/III_Republika_Francuska" title="III Republika Francuska">Francji</a> i <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a>, a ponadto uważał, że Włochy mają prawo kolonizować inne kraje w taki sam sposób<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. Jako przedmiot ekspansji kolonialnej Mussolini wybrał Abisynię, kraj będący jednym z niewielu afrykańskich terytoriów dotąd nieskolonizowanych przez Europejczyków, a przy tym bogaty w zasoby naturalne<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. Chciał też pomścić upokorzenie z lat 1894–1896<sup id="cite_ref-wa_48-1" class="reference"><a href="#cite_note-wa-48">[45]</a></sup>. </p><p>W latach 30. XX wieku Włosi zaczęli przygotowywać plan inwazji na Abisynię<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. Mussolini zabezpieczył dyplomatycznie operację uzyskując od Francji gwarancję wolnej ręki w prowadzeniu polityki w <a href="/wiki/Afryka_Wschodnia" title="Afryka Wschodnia">Afryce Wschodniej</a><sup id="cite_ref-wa_48-2" class="reference"><a href="#cite_note-wa-48">[45]</a></sup>. 3 października 1935 roku wojska włoskie atakiem z zaskoczenia z terytorium Erytrei rozpoczęły <a href="/wiki/Wojna_w%C5%82osko-abisy%C5%84ska_(1935%E2%80%931936)" title="Wojna włosko-abisyńska (1935–1936)">II wojnę z Etiopią</a><sup id="cite_ref-wa_48-3" class="reference"><a href="#cite_note-wa-48">[45]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFVučković2022nieozn._50-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFVučković2022nieozn.-50">[47]</a></sup>. Wojna ta niemal całkowicie przebiegała pod dyktando Włochów dzięki ich ogromnej przewadze technologicznej – dysponowali ciężką artylerią, czołgami, pojazdami pancernymi i samolotami, podczas gdy wojska etiopskie były uzbrojone głównie w łuki, włócznie i XIX-wieczną broń palną<sup id="cite_ref-wa_48-4" class="reference"><a href="#cite_note-wa-48">[45]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFVučković2022nieozn._50-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFVučković2022nieozn.-50">[47]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. W dodatku włoska armia pod dowództwem generała <a href="/wiki/Pietro_Badoglio" title="Pietro Badoglio">Pietra Badoglio</a> zaczęła używać <a href="/wiki/Iperyt_siarkowy" title="Iperyt siarkowy">gazu musztardowego</a> do ataków na ziemi i z powietrza przy użyciu bomb lotniczych, zarówno przeciwko celom militarnym, jak i cywilom. Stosowano ponadto miotacze ognia do podpalania dużych obszarów wiejskich<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-4" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. </p><p>Po rozpoczęciu włoskiej inwazji na Etiopię <a href="/wiki/Liga_Narod%C3%B3w" title="Liga Narodów">Liga Narodów</a> zwlekała z reakcją, pozostawiając Etiopczyków samych sobie<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-5" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. W końcu uznała ona Włochy za agresora i nałożyła na nie sankcje gospodarcze, które jednak były nieprzestrzegane przez wiele państw i w rezultacie spowodowały poczucie niesprawiedliwości wśród Włochów oraz wzrost popularności <a href="/wiki/Narodowa_Partia_Faszystowska" title="Narodowa Partia Faszystowska">faszystów</a><sup id="cite_ref-wa_48-5" class="reference"><a href="#cite_note-wa-48">[45]</a></sup>. Włosi ostatecznie zajęli całą Abisynię i wygrali wojnę, ogłaszając króla <a href="/wiki/Wiktor_Emanuel_III" title="Wiktor Emanuel III">Wiktora Emanuela III</a> cesarzem etiopskim 9 maja 1936 roku<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-6" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup><sup id="cite_ref-wa_48-6" class="reference"><a href="#cite_note-wa-48">[45]</a></sup>. Prawowity władca Etiopii, Hajle Syllasje I, udał się na emigrację do Wielkiej Brytanii<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-7" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. 1 czerwca 1936 roku w wyniku połączenia Abisynii z Erytreą i Somali utworzono Włoską Afrykę Wschodnią<sup id="cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-4" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBankowicz1996585-44">[41]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Podbój_Albanii_w_1939_roku"><span id="Podb.C3.B3j_Albanii_w_1939_roku"></span>Podbój Albanii w 1939 roku</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=27" title="Edytuj sekcję: Podbój Albanii w 1939 roku" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=27" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podbój Albanii w 1939 roku"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Albanii_(protektorat_w%C5%82oski)" title="Królestwo Albanii (protektorat włoski)">Królestwo Albanii (protektorat włoski)</a>.</i></div> <p>Po udanym rozbiorze <a href="/wiki/Pierwsza_Republika_Czechos%C5%82owacka" title="Pierwsza Republika Czechosłowacka">Czechosłowacji</a> dokonanym przez <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolfa Hitlera</a>, Benito Mussolini też pragnął łatwego zwycięstwa na drodze ekspansji terytorialnej. W związku z tym w pierwszych dniach kwietnia 1939 roku włoskie władze wysłały <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Albanii" title="Królestwo Albanii">Albanii</a> ultimatum, którego przyjęcie praktycznie odbierało temu krajowi niepodległość. Król <a href="/wiki/Ahmed_Zogu" title="Ahmed Zogu">Zogu I</a> próbował grać na zwłokę, jednak bezskutecznie<sup id="cite_ref-CITEREFFigiel201361–62_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFigiel201361–62-51">[48]</a></sup>. 7 kwietnia 1939 roku wojska włoskie <a href="/wiki/Inwazja_na_Albani%C4%99" title="Inwazja na Albanię">wkroczyły</a> do Albanii, a do 10 kwietnia zajęły praktycznie cały kraj, z wyjątkiem miejscowości <a href="/wiki/Peshkopia" title="Peshkopia">Peshkopia</a> i <a href="/wiki/Kuk%C3%ABs" title="Kukës">Kukës</a> położonych w górach na północnym wschodzie – tam Włosi wkroczyli 14 kwietnia<sup id="cite_ref-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105-47">[44]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFFigiel201361–62_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFigiel201361–62-51">[48]</a></sup>. Już 12 kwietnia pospiesznie zwołano jednak albański parlament, który przegłosował zdetronizowanie Zogu I (w dniu inwazji wraz z żoną <a href="/wiki/Geraldine_Apponyi" title="Geraldine Apponyi">Geraldine</a>, dwudniowym synem <a href="/wiki/Leka_I_Zogu" class="mw-redirect" title="Leka I Zogu">Leką I</a> oraz dworskimi urzędnikami uciekł do <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Grecji_(1935%E2%80%931941)" title="Królestwo Grecji (1935–1941)">Grecji</a>) i zjednoczenie kraju z Włochami, a jego koronę ofiarował włoskiemu królowi Wiktorowi Emanuelowi III – monarcha przyjął ją 16 kwietnia<sup id="cite_ref-CITEREFFigiel201361–62_51-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFigiel201361–62-51">[48]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105_47-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105-47">[44]</a></sup>. Albania stała się tym samym włoskim protektoratem, w którym w niedługim czasie zlikwidowane zostały pozory autonomii, a najwyższą władzę objął w imieniu króla wiceregent <a href="/wiki/Francesco_Jacomoni" title="Francesco Jacomoni">Francesco Jacomoni</a><sup id="cite_ref-CITEREFFigiel201361–62_51-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFigiel201361–62-51">[48]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Podbój_Wysp_Jońskich_w_1941_roku"><span id="Podb.C3.B3j_Wysp_Jo.C5.84skich_w_1941_roku"></span>Podbój Wysp Jońskich w 1941 roku</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=28" title="Edytuj sekcję: Podbój Wysp Jońskich w 1941 roku" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=28" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podbój Wysp Jońskich w 1941 roku"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podczas <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a>, w latach 1940–1941 <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Grecji_(1935%E2%80%931941)" title="Królestwo Grecji (1935–1941)">Grecja</a> została <a href="/wiki/Wojna_grecko-w%C5%82oska" title="Wojna grecko-włoska">zaatakowana</a> i <a href="/w/index.php?title=Okupacja_Grecji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Okupacja Grecji (strona nie istnieje)">podbita</a> przez <a href="/wiki/Pa%C5%84stwa_Osi" title="Państwa Osi">państwa Osi</a>, a należące do niej <a href="/wiki/Wyspy_Jo%C5%84skie" title="Wyspy Jońskie">Wyspy Jońskie</a> trafiły pod administrację Włoch<sup id="cite_ref-hoc_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-hoc-52">[49]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1915_–_udział_w_I_wojnie_światowej"><span id="1915_.E2.80.93_udzia.C5.82_w_I_wojnie_.C5.9Bwiatowej"></span>1915 – udział w I wojnie światowej</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=29" title="Edytuj sekcję: 1915 – udział w I wojnie światowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=29" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1915 – udział w I wojnie światowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Włochy były członkiem <a href="/wiki/Tr%C3%B3jprzymierze" title="Trójprzymierze">Trójprzymierza</a>, lecz po wybuchu <a href="/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa">Wielkiej Wojny</a> nie przyłączyły się do niej po stronie państw centralnych. Uznały, że ponieważ w wojnie przeciw Niemcom udział wzięła Wielka Brytania oraz że to Niemcy wypowiedziały wojnę Francji, to Włochy nie obowiązuje <a href="/wiki/Casus_foederis" title="Casus foederis">casus foederis</a>. Rzeczywistym powodem były włoskie apetyty na niektóre prowincje austriackie – <a href="/wiki/Trydent_(prowincja)" title="Trydent (prowincja)">Trydent</a>, <a href="/wiki/Tyrol_Po%C5%82udniowy" title="Tyrol Południowy">Tyrol Południowy</a>, <a href="/wiki/Triest" title="Triest">Triest</a>, <a href="/wiki/Istria" title="Istria">Istrię</a> i <a href="/wiki/Dalmacja" title="Dalmacja">Dalmację</a>. Austriacy w zamian za przystąpienie do wojny po ich stronie byli skłonni do niewielkich ustępstw granicznych, ale to <a href="/wiki/Ententa" title="Ententa">Ententa</a> w tajnych rokowaniach zaproponowała więcej. </p><p>23 maja Włosi rozpoczęli działania wojenne przeciwko Austriakom. Walki w górskich rejonach Tyrolu trwały praktycznie do końca wojny – Austriacy byli dobrze ufortyfikowani, a źle przygotowani i dowodzeni Włosi wykrwawiali się w próbach zdobycia nowych terenów. Niektóre ofensywy austriackie docierały aż do rejonów Wenecji i Treviso. Natomiast na Adriatyku flota włoska nie umiała sobie poradzić z marynarką wojenną Habsburgów. </p><p>Dopiero ogólna klęska państw centralnych i rozpad Austro-Węgier w 1918 roku sprawiły, że ostatnia włoska ofensywa zdołała wreszcie, choć nie bez trudu, pokonać cesarsko-królewskie oddziały i zająć część ziem, które miały przypaść państwu włoskiemu po wojnie. Okazało się jednak, że nadzieje terytorialne Włochów zostały spełnione tylko w części. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Włochy_po_I_wojnie_światowej"><span id="W.C5.82ochy_po_I_wojnie_.C5.9Bwiatowej"></span>Włochy po I wojnie światowej</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=30" title="Edytuj sekcję: Włochy po I wojnie światowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=30" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Włochy po I wojnie światowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kingdom_of_Italy_1924_map.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Kingdom_of_Italy_1924_map.svg/220px-Kingdom_of_Italy_1924_map.svg.png" decoding="async" width="220" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Kingdom_of_Italy_1924_map.svg/330px-Kingdom_of_Italy_1924_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Kingdom_of_Italy_1924_map.svg/440px-Kingdom_of_Italy_1924_map.svg.png 2x" data-file-width="3360" data-file-height="3950" /></a><figcaption>Terytorium Królestwa Włoch w okresie międzywojennym (1924–1941). Do kraju należały wówczas m.in. <a href="/wiki/Istria" title="Istria">Istria</a> i <a href="/wiki/Zadar" title="Zadar">Zadar</a>.</figcaption></figure> <p>Włochy wyszły z wojny w złym stanie gospodarczym, z dużym zadłużeniem, narastającymi niepokojami społecznymi, zdezorganizowanym systemem finansowym. Mimo że należały do państw zwycięskich, ich nadzieje na nabytki terytorialne nie zostały w pełni zaspokojone. Wzrastało bezrobocie, zarówno w mieście, jak i na wsi. Narastało niezadowolenie ludności, a propaganda komunistyczna znajdowała wielu zwolenników. Wśród Włochów narastały przekonanie o krzywdzie i chęć radykalnych zmian. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1922–1943_–_dyktatura_Benita_Mussoliniego"><span id="1922.E2.80.931943_.E2.80.93_dyktatura_Benita_Mussoliniego"></span>1922–1943 – dyktatura Benita Mussoliniego</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=31" title="Edytuj sekcję: 1922–1943 – dyktatura Benita Mussoliniego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=31" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1922–1943 – dyktatura Benita Mussoliniego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Szczególnie niezadowoloną grupę społeczną tworzyli weterani wojenni. To wśród nich najszybciej rozpowszechnił się <a href="/wiki/Faszyzm_w%C5%82oski" title="Faszyzm włoski">faszyzm</a>, łączący w sobie <a href="/wiki/Etatyzm" title="Etatyzm">etatyzm</a>, pogardę dla demokracji, terror i zasadę wodzostwa. Na czele faszystów stał <a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a>, który uważał, że tylko silne rządy mogą wydobyć państwo z powojennego chaosu. W 1922 roku poprowadził on <a href="/wiki/Marsz_na_Rzym" title="Marsz na Rzym">marsz swoich zwolenników na Rzym</a> i przejął <a href="/wiki/Dyktatura" title="Dyktatura">dyktatorską</a> władzę w kraju, formalnie obejmując urząd <a href="/wiki/Premierzy_W%C5%82och" title="Premierzy Włoch">premiera</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1929_–_traktaty_laterańskie"><span id="1929_.E2.80.93_traktaty_latera.C5.84skie"></span>1929 – traktaty laterańskie</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=32" title="Edytuj sekcję: 1929 – traktaty laterańskie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=32" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1929 – traktaty laterańskie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Traktaty_latera%C5%84skie" title="Traktaty laterańskie">Traktaty laterańskie</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1940–1945:_udział_w_II_wojnie_światowej"><span id="1940.E2.80.931945:_udzia.C5.82_w_II_wojnie_.C5.9Bwiatowej"></span>1940–1945: udział w II wojnie światowej</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=33" title="Edytuj sekcję: 1940–1945: udział w II wojnie światowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=33" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1940–1945: udział w II wojnie światowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Benito_Mussolini_and_Adolf_Hitler.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Benito_Mussolini_and_Adolf_Hitler.jpg/220px-Benito_Mussolini_and_Adolf_Hitler.jpg" decoding="async" width="220" height="295" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Benito_Mussolini_and_Adolf_Hitler.jpg/330px-Benito_Mussolini_and_Adolf_Hitler.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Benito_Mussolini_and_Adolf_Hitler.jpg/440px-Benito_Mussolini_and_Adolf_Hitler.jpg 2x" data-file-width="552" data-file-height="740" /></a><figcaption><a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a> i <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolf Hitler</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Locatie_RSI.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/48/Locatie_RSI.PNG" decoding="async" width="248" height="113" class="mw-file-element" data-file-width="248" data-file-height="113" /></a><figcaption><a href="/wiki/W%C5%82oska_Republika_Socjalna" title="Włoska Republika Socjalna">Włoska Republika Socjalna</a> w 1943</figcaption></figure> <p>Na początku <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> Włochy pozostały neutralne (za zgodą <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolfa Hitlera</a>), ale wypowiedziały wojnę <a href="/wiki/III_Republika_Francuska" title="III Republika Francuska">Francji</a> i <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a> w dniu 10 czerwca 1940, kiedy klęska Francji była przesądzona. Benito Mussolini wierzył, że Wielka Brytania będzie błagać o pokój – chciał mieć powód do zajęcia miejsca przy stole obrad pokojowych, ale przeliczył się. Z wyjątkiem floty, włoska armia lądowa była głównym powodem rozczarowania Mussoliniego i Hitlera, więc niemiecka pomoc była koniecznie potrzebna w <a href="/wiki/Grecja" title="Grecja">Grecji</a> i Afryce Północnej. </p><p>Po tym jak <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">niemiecka</a> armia pokonała <a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">Polskę</a>, <a href="/wiki/Dania" title="Dania">Danię</a>, <a href="/wiki/Norwegia" title="Norwegia">Norwegię</a> i Francję, Mussolini postanowił wykorzystać <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Albanii_(protektorat_w%C5%82oski)" title="Królestwo Albanii (protektorat włoski)">Albanię</a> jako trampolinę do inwazji na <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Grecji_(1935%E2%80%931941)" title="Królestwo Grecji (1935–1941)">Grecję</a>. Włosi rozpoczęli atak 28 października 1940, a na spotkaniu dwóch faszystowskich dyktatorów we <a href="/wiki/Florencja" title="Florencja">Florencji</a>, Mussolini zaskoczył Hitlera oznajmieniem <a href="/wiki/Wojna_grecko-w%C5%82oska" title="Wojna grecko-włoska">włoskiej inwazji</a>. Mussolini liczył na szybkie zwycięstwo, ale grecka armia szybko zatrzymała Włochów i wkrótce wkroczyła do południowej Albanii. </p><p>Strach Albańczyków przed rządami Greków (brak współpracy z Grekami) umożliwił utworzenie stabilnego frontu w środkowej Albanii. W obawie, że <a href="/wiki/P%C3%B3%C5%82wysep_Ba%C5%82ka%C5%84ski" title="Półwysep Bałkański">Bałkany</a> staną się <a href="/wiki/Pi%C4%99ta_achillesowa" title="Pięta achillesowa">piętą achillesową</a> w ich dominacji w <a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europie</a>, <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">III Rzesza</a> razem z <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C4%99gier_(1920%E2%80%931946)" title="Królestwo Węgier (1920–1946)">Węgrami</a> i <a href="/wiki/Carstwo_Bu%C5%82garii" title="Carstwo Bułgarii">Bułgarią</a> zdecydowały się zaatakować <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Jugos%C5%82awii" title="Królestwo Jugosławii">Jugosławię</a> i Grecję, a miesiąc później <a href="/wiki/Pa%C5%84stwa_Osi" title="Państwa Osi">Państwa Osi</a> przyłączyły <a href="/wiki/Kosowo" title="Kosowo">Kosowo</a> do zarządzanej przez Włochy Albanii. W taki ironiczny sposób albańscy nacjonaliści byli świadkami realizacji ich snów połączenia większości terenów zamieszkanych przez Albańczyków. </p><p>Po nieudanej <a href="/wiki/Atak_Niemiec_na_ZSRR" title="Atak Niemiec na ZSRR">niemieckiej inwazji na ZSRR</a> i przyłączeniu się do wojny <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanów Zjednoczonych</a> w grudniu 1941 sytuacja Państw Osi uległa pogorszeniu. W maju 1943 wojska angielsko-amerykańskie pokonały Włochów i Niemców w Afryce Północnej, a w lipcu wylądowały na <a href="/wiki/Sycylia" title="Sycylia">Sycylii</a>. Król <a href="/wiki/Wiktor_Emanuel_III" title="Wiktor Emanuel III">Wiktor Emanuel III</a> zareagował dymisjonując i aresztując Mussoliniego, a także ustanawiając głównodowodzącego armią, <a href="/wiki/Pietro_Badoglio" title="Pietro Badoglio">Pietra Badoglia</a> szefem rządu. </p><p>Nowy rząd oficjalnie kontynuował wojnę z <a href="/wiki/Alianci_(II_wojna_%C5%9Bwiatowa)" title="Alianci (II wojna światowa)">aliantami</a>, ale rozpoczął z nimi tajne negocjacje. Hitler nie ufał nowemu premierowi i wprowadził na terytorium Włoch dużą jednostkę niemiecką pod pretekstem walk z inwazją Aliantów. 8 września 1943 rząd Badoglia ogłosił zawieszenie broni z aliantami, ale nie wypowiedział wojny Niemcom, pozostawiając armię bez rozkazów. Premier i rodzina królewska przemieścili się do regionów kontrolowanych przez Aliantów. W zaistniałym zamieszaniu większość armii włoskiej rozproszyła się, a Niemcy szybko zaczęli okupować prowincje północnych i środkowych Włoch (południe kontrolowali alianci). Niemcy uwolnili Mussoliniego, który uformował faszystowską <a href="/wiki/W%C5%82oska_Republika_Socjalna" title="Włoska Republika Socjalna">Włoską Republikę Socjalną</a> na terenach kontrolowanych przez Niemców. </p><p>Podczas gdy alianckie jednostki powoli spychały niemiecki opór na północ (<a href="/wiki/Rzym" title="Rzym">Rzym</a> został oswobodzony w czerwcu 1944 – patrz: <a href="/wiki/Bitwa_o_Monte_Cassino" title="Bitwa o Monte Cassino">Bitwa o Monte Cassino</a>; <a href="/wiki/Mediolan" title="Mediolan">Mediolan</a> w kwietniu 1945), rząd wreszcie wypowiedział wojnę <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">III Rzeszy</a>. <a href="/wiki/Partyzant" class="mw-redirect" title="Partyzant">Partyzanci</a> włoscy nękali siły niemieckie jeszcze zanim siły anglo-amerykańskie wypędziły je w kwietniu 1945. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Straty_terytorialne_i_kolonialne_w_wyniku_II_wojny_światowej"><span id="Straty_terytorialne_i_kolonialne_w_wyniku_II_wojny_.C5.9Bwiatowej"></span>Straty terytorialne i kolonialne w wyniku II wojny światowej</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=34" title="Edytuj sekcję: Straty terytorialne i kolonialne w wyniku II wojny światowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=34" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Straty terytorialne i kolonialne w wyniku II wojny światowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><b><a href="/wiki/Wolne_Terytorium_Triestu" title="Wolne Terytorium Triestu">Wolne Terytorium Triestu</a></b> – w 1945 na terytoriach włoskich obejmujących północno-zachodnie wybrzeże półwyspu <a href="/wiki/Istria" title="Istria">Istria</a> oraz miasto portowe <a href="/wiki/Triest" title="Triest">Triest</a> z niewielkim zapleczem i korytarzem łączącym je z Włochami utworzono Wolne Terytorium Triestu, które zostało podzielone na strefę A (administracja <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanów Zjednoczonych</a> oraz <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a>, a od 1952 również Włoch) i strefę B (administracja <a href="/wiki/Socjalistyczna_Federacyjna_Republika_Jugos%C5%82awii" title="Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii">Jugosławii</a>). W 1954 Wolne Terytorium Triestu przestało istnieć i zostało podzielone między Jugosławię (Stefa B i skrawki strefy A) i Włochy (strefa A z Triestem).</li> <li><b><a href="/wiki/W%C5%82oska_Afryka_Wschodnia" title="Włoska Afryka Wschodnia">Włoska Afryka Wschodnia</a></b> – w 1941 roku, w ramach kampanii wschodnioafrykańskiej, sprzymierzone wojska składające się z setek żołnierzy z <a href="/wiki/Ghana" title="Ghana">Ghany</a>, <a href="/wiki/Nigeria" title="Nigeria">Nigerii</a>, <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Po%C5%82udniowej_Afryki" title="Związek Południowej Afryki">Afryki Południowej</a> i <a href="/wiki/Indie_Brytyjskie" title="Indie Brytyjskie">Indii</a> opanowały obszary wchodzące w skład Włoskiej Afryki Wschodniej: <a href="/wiki/Erytrea_W%C5%82oska" title="Erytrea Włoska">Erytreę</a>, <a href="/wiki/Cesarstwo_Etiopii" title="Cesarstwo Etiopii">Etiopię</a> oraz <a href="/wiki/Somali_W%C5%82oskie" title="Somali Włoskie">Somali Włoskie</a>. Mózgiem kampanii był przebywający na emigracji w Wielkiej Brytanii etiopski cesarz <a href="/wiki/Hajle_Syllasje_I" title="Hajle Syllasje I">Hajle Syllasje I</a>, który przeniósł się do <a href="/wiki/Chartum" title="Chartum">Chartumu</a>, aby ułatwić kontakt między siłami oporu w Abisynii i brytyjskimi żołnierzami poza nią<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-8" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. Po wyzwoleniu Etiopii Hajle Syllasje I odzyskał władzę w kraju<sup id="cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-9" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49">[46]</a></sup>. W 1952 roku dotychczas administrowaną przez Brytyjczyków Erytreę decyzją <a href="/wiki/Zgromadzenie_Og%C3%B3lne_Organizacji_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych">Zgromadzenia Ogólnego ONZ</a> przyłączono do Etiopii (w 1993 roku oderwała się od niej i uzyskała niepodległość<sup id="cite_ref-CITEREFBania2012281_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBania2012281-53">[50]</a></sup>), zaś Somali Włoskie zostało oddane pod administrację Włoch jako <a href="/wiki/Terytorium_powiernicze_Somalii" title="Terytorium powiernicze Somalii">terytorium powiernicze ONZ</a> w 1950 roku<sup id="cite_ref-CITEREFPasztorJarosz201860_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPasztorJarosz201860-54">[51]</a></sup>. W 1960 roku razem z <a href="/wiki/Somali_Brytyjskie" title="Somali Brytyjskie">Somali Brytyjskim</a> utworzyło <a href="/wiki/Somalia" title="Somalia">Republikę Somalii</a><sup id="cite_ref-CITEREFPasztorJarosz201860_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPasztorJarosz201860-54">[51]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFŁętocha1973177–178_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFŁętocha1973177–178-55">[52]</a></sup>.</li> <li><b><a href="/wiki/Libia_W%C5%82oska" title="Libia Włoska">Libia Włoska</a></b> – została zajęta przez wojska alianckie w 1943 roku. Oficjalnie była kolonią włoską aż do 24 grudnia 1951 roku, gdy ogłosiła niepodległość od Włoch<sup id="cite_ref-CITEREFPasztorJarosz201860_54-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPasztorJarosz201860-54">[51]</a></sup>.</li> <li><b><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Albanii_(protektorat_w%C5%82oski)" title="Królestwo Albanii (protektorat włoski)">Albania</a></b> – po <a href="/wiki/Kapitulacja_W%C5%82och" title="Kapitulacja Włoch">kapitulacji Włoch</a> we wrześniu 1943 roku kontrolę nad Albanią przejęły <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">Niemcy</a>, które uczyniły z niej <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Albanii_(okupacja_niemiecka)" title="Królestwo Albanii (okupacja niemiecka)">quasi-niepodległe państwo</a> z obsadzoną przez skłonnych do kolaboracji albańskich polityków Radą Regencyjną na czele. W wyniku klęsk na frontach II wojny światowej latem 1944 roku Niemcy zaczęły stopniowo wycofywać się z Bałkanów, a zwierzchnictwo nad Albanią definitywnie utraciły w listopadzie 1944 roku przegrywając z partyzantami z <a href="/wiki/Armia_Narodowo-Wyzwole%C5%84cza" title="Armia Narodowo-Wyzwoleńcza">Armii Narodowo-Wyzwoleńczej</a> pod dowództwem <a href="/wiki/Enver_Hoxha" title="Enver Hoxha">Envera Hoxhy</a> bitwy o <a href="/wiki/Tirana" title="Tirana">Tiranę</a> i <a href="/wiki/Szkodra" title="Szkodra">Szkodrę</a>. 28 listopada 1944 roku Albania została ogłoszona <a href="/wiki/Albania_w_okresie_komunizmu" title="Albania w okresie komunizmu">Republiką Ludową</a>, w której do 1991 roku niepodzielną władzę sprawowała <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Albanii" title="Komunistyczna Partia Albanii">Komunistyczna Partia Albanii</a> (w 1948 roku przemianowana na <a href="/wiki/Alba%C5%84ska_Partia_Pracy" title="Albańska Partia Pracy">Albańską Partię Pracy</a>)<sup id="cite_ref-CITEREFFigiel201364_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFigiel201364-56">[53]</a></sup>.</li> <li><b><a href="/wiki/Dodekanez" title="Dodekanez">Dodekanez</a></b> – był okupowany przez Włochy do 1943 roku, a po ich kapitulacji <a href="/wiki/Bitwa_o_Dodekanez" title="Bitwa o Dodekanez">został zdobyty</a> przez Niemcy, pod kontrolą których pozostawał do 1945 roku, kiedy to trafił pod zarząd Wielkiej Brytanii. 7 marca 1947 roku został przekazany <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Grecji_(1944%E2%80%931973)" title="Królestwo Grecji (1944–1973)">Grecji</a><sup id="cite_ref-CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız201989_46-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız201989-46">[43]</a></sup>.</li> <li><b><a href="/wiki/Wyspy_Jo%C5%84skie" title="Wyspy Jońskie">Wyspy Jońskie</a></b> – były okupowane przez Włochy do 1943 roku, a po ich kapitulacji pozostawały pod kontrolą Niemiec do 1944 roku, kiedy to zostały wyzwolone przez <a href="/wiki/Alianci_(II_wojna_%C5%9Bwiatowa)" title="Alianci (II wojna światowa)">aliantów</a><sup id="cite_ref-hoc_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-hoc-52">[49]</a></sup>.</li> <li><b><a href="/wiki/Dalmacja" title="Dalmacja">Dalmacja</a></b> – po wojnie weszła w skład <a href="/wiki/Socjalistyczna_Federacyjna_Republika_Jugos%C5%82awii" title="Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii">komunistycznej Jugosławii</a> (konkretnie – <a href="/wiki/Socjalistyczna_Republika_Chorwacji" title="Socjalistyczna Republika Chorwacji">SR Chorwacji</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Republika">Republika</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=35" title="Edytuj sekcję: Republika" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=35" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Republika"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włochy</a>.</i></div> <p>2 czerwca 1946 odbyło się <a href="/w/index.php?title=Referendum_konstytucyjne_we_W%C5%82oszech_w_1946_roku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Referendum konstytucyjne we Włoszech w 1946 roku (strona nie istnieje)">referendum konstytucyjne</a> w sprawie ustroju politycznego państwa. Zwolennicy republiki wygrali niewielką przewagą głosów (54,3%) nad zwolennikami monarchii (45.7%). <a href="/wiki/Humbert_II" title="Humbert II">Humbert II</a>, wraz z ojcem <a href="/wiki/Wiktor_Emanuel_III" title="Wiktor Emanuel III">Wiktorem Emanuelem III</a> (który abdykował miesiąc wcześniej), wyemigrowali do Egiptu. Obecnie pierwszy w linii sukcesji do tronu włoskiego jest <a href="/wiki/Vittorio_Emanuele_di_Savoia" title="Vittorio Emanuele di Savoia">Wiktor Emanuel</a> (syn króla Humberta II). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=36" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=36" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Stan na 1936 rok; w roku utworzenia państwo miało powierzchnię 250 320 km²<sup id="cite_ref-pop_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-pop-1">[1]</a></sup>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">W roku utworzenia państwa liczba jego ludności wynosiła 21 777 334<sup id="cite_ref-pop_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-pop-1">[1]</a></sup>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Stan na 1936 rok; w roku utworzenia państwa gęstość zaludnienia wynosiła 87 osób/km²<sup id="cite_ref-pop_1-5" class="reference"><a href="#cite_note-pop-1">[1]</a></sup>.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=37" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=37" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-pop-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-pop_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pop_1-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pop_1-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pop_1-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pop_1-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pop_1-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160319042115/http://www3.istat.it/dati/catalogo/20120118_00/cap_2.pdf">2. Popolazione</a>. web.archive.org. [dostęp 2021-11-18]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-yo-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-yo_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-yo_5-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paolo Malamina, Vera Zamagni: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13545710903465507">150 years of the Italian economy, 1861–2010</a>. [w:] <i>Articles</i> [on-line]. tandfonline.com, 2010-01-26. [dostęp 2021-11-18]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFToniolo2013561-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFToniolo2013561_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFToniolo2013">Toniolo 2013 ↓</a></span>, s. 561.</span> </li> <li id="cite_note-nr-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-nr_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-nr_7-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-nr_7-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-nr_7-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-nr_7-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211117202515/http://www.vbtv.it/2016/03/17/17-marzo-1861-nasce-regno-ditalia-la-penisola-unita/">17 marzo 1861- Nasce il Regno d’Italia, la penisola è unita</a>. [w:] <i>ACCADDE OGGI</i> [on-line]. vbtv.it, 2016-03-17. [dostęp 2021-11-17]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vbtv.it/2016/03/17/17-marzo-1861-nasce-regno-ditalia-la-penisola-unita/">tego adresu</a> (2021-11-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-wh-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-wh_8-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-11">l</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-12">m</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-13">n</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-14">o</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-15">p</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-16">q</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-17">r</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-18">s</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-19">t</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-20">u</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-21">v</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-22">w</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-23">x</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-24">y</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-25">z</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-26">aa</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-27">ab</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-28">ac</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-29">ad</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-30">ae</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-31">af</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-32">ag</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-33">ah</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-34">ai</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-35">aj</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-36">ak</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-37">al</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-38">am</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wh_8-39">an</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;4383805"><i>Włochy. Historia</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">Encyklopedia PWN</a></i> [online], <a href="/wiki/Wydawnictwo_Naukowe_PWN" title="Wydawnictwo Naukowe PWN">Wydawnictwo Naukowe PWN</a><span class="accessdate"> [dostęp 2019-07-12]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=W%C5%82ochy.+Historia&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=%5B%5BWydawnictwo+Naukowe+PWN%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fencyklopedia.pwn.pl%2Fhaslo%2F%3B4383805" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-ldc-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ldc_9-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ldc_9-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ldc_9-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ldc_9-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ldc_9-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ldc_9-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Gaetano Palombelli: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.provinceditalia.it/levoluzione-delle-circoscrizioni-provinciali-dallunita-ditalia-ad-oggi/">L’evoluzione delle circoscrizioni provinciali dall’Unità d’Italia ad oggi</a>. [w:] <i>Istituzioni e Riforme</i> [on-line]. provinceditalia.it, 2012-08-31. [dostęp 2021-11-19]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite> Plik <i>circoscrizioni_provinciali_Palombelli_24OTTOBRE2012</i> w formacie PDF.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=67zcscMHo3YC&pg=PA3010&dq=venezia+tridentina+regno+d%27italia&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjCxNnw56P0AhUNzaQKHfA2Dr4Q6AF6BAgIEAI#v=onepage&q=venezia%20tridentina%20regno%20d%27italia&f=false">Gazzetta ufficiale del Regno d’Italia</a> 1919, s. 3010.</span> </li> <li id="cite_note-hms-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-hms_11-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-hms_11-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.italiaoutdoors.com/index.php/history-of-italy/744-history-of-italy/history-of-the-kingdom-of-italy/1106-history-of-the-kingdom-of-italy#google_vignette">History of the Kingdom of Italy</a>. italiaoutdoors.com. [dostęp 2021-11-18]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKlun1875198-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKlun1875198_12-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKlun1875198_12-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKlun1875">Klun 1875 ↓</a></span>, s. 198.</span> </li> <li id="cite_note-pzw-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-pzw_13-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pzw_13-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pzw_13-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pzw_13-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Maksymilian Dymitr Czornyj: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-78c3820c-408f-42b9-b86a-496e898aef79">„Prawa zasadnicze, wieczyste i nieodwołalne monarchii”. Statut Albertyński z 1848 roku i jego znaczenie dla rozwoju ustroju konstytucyjnego Włoch</a>. [w:] <i>Prawo i Polityka</i> [on-line]. cejsh.icm.edu.pl, 2015. [dostęp 2021-11-19]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite> Plik w formacie PDF.</span> </li> <li id="cite_note-his-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-his_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.italiaoutdoors.com/index.php/history-of-italy/744-history-of-italy/history-of-the-kingdom-of-italy/1106-history-of-the-kingdom-of-italy#google_vignette">History of the Kingdom of Italy</a>. italiaoutdoors.com. [dostęp 2021-11-18]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-we-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-we_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-we_15-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-we_15-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-we_15-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1436998,Wiktor-Emanuel-III-ugial-sie-przed-faszyzmem">Wiktor Emanuel III – ugiął się przed faszyzmem</a>. [w:] <i>Artykuł</i> [on-line]. polskieradio.pl, 2015-05-09. [dostęp 2021-11-19]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-uck-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-uck_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mariusz Zimmerman: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/udany-blef-w-czarnej-koszuli-drogi-faszystow-prowadza-do-rzymu/kfjre">Udany blef w czarnej koszuli. Drogi faszystów prowadzą do Rzymu</a>. [w:] <i>Tylko w Onecie</i> [on-line]. wiadomosci.onet.pl, 2012-10-29. [dostęp 2021-11-19]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.swansea.ac.uk/history/history-study-guides/what-was-the-impact-of-fascist-rule-upon-italy-from-1922-to-1945/">What was the impact of fascist rule upon Italy from 1922 to 1945?</a>. [w:] <i>History Study Guides for Schools</i> [on-line]. swansea.ac.uk. [dostęp 2021-11-19]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.history.com/topics/world-war-ii/benito-mussolini">Benito Mussolini</a>. [w:] <i>Topics</i> [on-line]. history.com, 2009-10-29. [dostęp 2021-11-19]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esercito.difesa.it/storia/Anniversario-EI/Pagine/Nascita-dell-Esercito-Italiano.aspx">Nascita dell’Esercito Italiano</a>. [w:] <i>Storia</i> [on-line]. esercito.difesa.it. [dostęp 2021-11-22]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.marina.difesa.it/cosa-facciamo/per-la-cultura/musei/palazzomarina/Pagine/NascitadellaRegiaMarina.aspx">Nascita della Regia Marina</a>. [w:] <i>Palazzo Marina</i> [on-line]. marina.difesa.it. [dostęp 2021-11-22]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.parmadaily.it/28-marzo-1923-istituzione-della-regia-aeronautica/">28 marzo 1923: istituzione della Regia Aeronautica</a>. parmadaily.it, 2016-03-28. [dostęp 2021-11-22]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFdi_Colloredo_Mels2017nieozn.-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFdi_Colloredo_Mels2017nieozn._22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFdi_Colloredo_Mels2017">di Colloredo Mels 2017 ↓</a></span>, s. nieozn..</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://biblio.toscana.it/argomento/Milizia%20Volontaria%20per%20la%20Sicurezza%20Nazionale">Milizia Volontaria per la Sicurezza Nazionale</a>. [w:] <i>Agriomenti</i> [on-line]. biblio.toscana.it. [dostęp 2021-11-22]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKirchubel201918-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKirchubel201918_24-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKirchubel201918_24-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKirchubel2019">Kirchubel 2019 ↓</a></span>, s. 18.</span> </li> <li id="cite_note-ug-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ug_25-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ug_25-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071223114422/http://www.esercito.difesa.it/root/uniformi/gradi_spalline_2GMg.asp">2^ Guerra Mondiale – Ufficiali Generali</a>. [w:] <i>Il Portale della Storia</i> [on-line]. web.archive.org. [dostęp 2021-11-22]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRode201182-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFRode201182_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRode2011">Rode 2011 ↓</a></span>, s. 82.</span> </li> <li id="cite_note-ri-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ri_27-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-11">l</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ri_27-12">m</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1595045,Risorgimento-czyli-trzy-twarze-zjednoczenia-Wloch">Risorgimento, czyli trzy twarze zjednoczenia Włoch</a>. [w:] <i>Artykuł</i> [on-line]. polskieradio.pl, 2019-03-17. [dostęp 2021-11-16]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-zw-28"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-zw_28-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-zw_28-11">l</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Marcin Zawadzki: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://historia.org.pl/2016/10/11/zjednoczenie-wloch-dluga-droga-do-jednosci/">Zjednoczenie Włoch – długa droga do jedności</a>. historia.org.pl, 2016-10-11. [dostęp 2021-11-16]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-mc-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-mc_29-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mc_29-9">j</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1491626/">Marsz czerwonych koszul na Rzym</a>. [w:] <i>Artykuł</i> [on-line]. polskieradio.pl, 2017-08-24. [dostęp 2021-11-17]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-ud-30"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ud_30-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ud_30-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Edoardo Angione: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.studenti.it/unita-italia-cronologia-battaglie-protagonisti.html">Unità d’Italia 1861: storia, cronologia, battaglie e protagonisti</a>. [w:] <i>Storia dell’Unità d’Italia</i> [on-line]. studenti.it. [dostęp 2021-11-19]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-kt-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-kt_31-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kt_31-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kt_31-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kt_31-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Krzysztof M. Kaźmierczak: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wiadomosci.onet.pl/religia/korona-i-tiara/j3jfbm">Korona i tiara</a>. [w:] <i>Religia</i> [on-line]. wiadomosci.onet.pl, 2005-04-28. [dostęp 2021-11-26]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://history.state.gov/countries/italy">A Guide to the United States’ History of Recognition, Diplomatic, and Consular Relations, by Country, since 1776: Italy</a>. [w:] <i>Countries</i> [on-line]. history.state.gov. [dostęp 2021-11-25]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120829064818/http://www.fiatspa.com/it-IT/group/history/Pages/18991919.aspx">FIAT: 1899/1910</a>. [w:] <i>Storia</i> [on-line]. web.archive.org. [dostęp 2021-11-25]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku włoskim (italiano)">wł.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFEsposito20206-34"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFEsposito20206_34-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFEsposito20206_34-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFEsposito20206_34-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFEsposito20206_34-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEsposito2020">Esposito 2020 ↓</a></span>, s. 6.</span> </li> <li id="cite_note-kgw-35"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-kgw_35-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kgw_35-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://wiadomosci.wp.pl/konklawe-gwardia-kuria-czyli-jak-nie-pomieszac-pojec-6036837619790977a">Konklawe, gwardia, kuria..., czyli jak nie pomieszać pojęć</a>. wiadomosci.wp.pl, 2002-08-12. [dostęp 2021-11-26]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFJanicki1982415-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFJanicki1982415_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFJanicki1982">Janicki 1982 ↓</a></span>, s. 415.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKracik2010169-37"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKracik2010169_37-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKracik2010169_37-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKracik2010">Kracik 2010 ↓</a></span>, s. 169.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPasierbiński1971230-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPasierbiński1971230_38-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPasierbiński1971">Pasierbiński 1971 ↓</a></span>, s. 230.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFiguraKujawa1989268-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFFiguraKujawa1989268_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFiguraKujawa1989">Figura i Kujawa 1989 ↓</a></span>, s. 268.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFTesfagiorgis201039-40"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFTesfagiorgis201039_40-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFTesfagiorgis201039_40-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFTesfagiorgis2010">Tesfagiorgis 2010 ↓</a></span>, s. 39.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSierpowski197384-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSierpowski197384_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSierpowski1973">Sierpowski 1973 ↓</a></span>, s. 84.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicolle2012nieozn.-42"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFNicolle2012nieozn._42-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFNicolle2012nieozn._42-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicolle2012">Nicolle 2012 ↓</a></span>, s. nieozn..</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMichalski199599-43"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFMichalski199599_43-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFMichalski199599_43-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFMichalski199599_43-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFMichalski199599_43-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMichalski1995">Michalski 1995 ↓</a></span>, s. 99.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBankowicz1996585-44"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBankowicz1996585_44-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBankowicz1996">Bankowicz 1996 ↓</a></span>, s. 585.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFProkopczuk197377-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFProkopczuk197377_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFProkopczuk1973">Prokopczuk 1973 ↓</a></span>, s. 77.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız201989-46"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız201989_46-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız201989_46-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız2019">Kaymakçı, Özgün i Yaldız 2019 ↓</a></span>, s. 89.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105-47"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105_47-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105_47-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941105_47-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941">United States Tariff Commission 1941 ↓</a></span>, s. 105.</span> </li> <li id="cite_note-wa-48"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-wa_48-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wa_48-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wa_48-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wa_48-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wa_48-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wa_48-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wa_48-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1519674,Wojna-wloskoabisynska-%e2%80%93-kolonialne-zapedy-Mussoliniego">Wojna włosko-abisyńska – kolonialne zapędy Mussoliniego</a>. [w:] <i>Historia</i> [on-line]. polskieradio.pl, 2017-10-03. [dostęp 2022-02-03]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144-49"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAndersonWilliamsHead2007142–144_49-9">j</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAndersonWilliamsHead2007">Anderson, Williams i Head 2007 ↓</a></span>, s. 142–144.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFVučković2022nieozn.-50"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFVučković2022nieozn._50-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFVučković2022nieozn._50-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFVučković2022">Vučković 2022 ↓</a></span>, s. nieozn..</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFigiel201361–62-51"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFFigiel201361–62_51-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFFigiel201361–62_51-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFFigiel201361–62_51-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFFigiel201361–62_51-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFigiel2013">Figiel 2013 ↓</a></span>, s. 61–62.</span> </li> <li id="cite_note-hoc-52"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-hoc_52-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-hoc_52-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thethinkingtraveller.com/greece/corfu/guide/history-of-corfu">History of Corfu and the Ionian Islands</a>. thethinkingtraveller.com. [dostęp 2022-05-05]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBania2012281-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBania2012281_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBania2012">Bania 2012 ↓</a></span>, s. 281.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPasztorJarosz201860-54"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFPasztorJarosz201860_54-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFPasztorJarosz201860_54-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFPasztorJarosz201860_54-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPasztorJarosz2018">Pasztor i Jarosz 2018 ↓</a></span>, s. 60.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFŁętocha1973177–178-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFŁętocha1973177–178_55-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFŁętocha1973">Łętocha 1973 ↓</a></span>, s. 177–178.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFigiel201364-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFFigiel201364_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFigiel2013">Figiel 2013 ↓</a></span>, s. 64.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&veaction=edit&section=38" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&action=edit&section=38" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book" id="CITEREFToniolo2013">Gianni Toniolo: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=lKmwnLJQv5YC&pg=PA561&dq=Regno+d%27Italia+(1861-1946)&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjL3P6m_pPjAhXmwYsKHR6rBDYQ6AEIKTAA#v=onepage&q=Regno%20d%27Italia%20(1861-1946)&f=false">The Oxford Handbook of the Italian Economy Since Unification</a></i>. <a href="/wiki/Oksford" title="Oksford">Oksford</a>: OUP USA, 2013-03-07. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780199936694" title="Specjalna:Książki/9780199936694">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-0-19-993669-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Oxford+Handbook+of+the+Italian+Economy+Since+Unification&rft.aulast=Toniolo&rft.aufirst=Gianni&rft.date=2013-03-07&rft.pub=OUP+USA&rft.place=%5B%5BOksford%5D%5D&rft.isbn=9780199936694&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DlKmwnLJQv5YC%26pg%3DPA561%26dq%3DRegno%2Bd%2527Italia%2B%281861-1946%29%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwjL3P6m_pPjAhXmwYsKHR6rBDYQ6AEIKTAA%23v%3Donepage%26q%3DRegno%2520d%2527Italia%2520%281861-1946%29%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKlun1875">Vincenz F. Klun: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=jBnsYHwgDxwC&pg=PA198&dq=kr%C3%B3lestwo+w%C5%82och&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiit8SngbDjAhXL-yoKHQcIBD8Q6AEILjAB#v=onepage&q=kr%C3%B3lestwo%20w%C5%82och&f=false">Geografia powszechna</a></i>. <a href="/wiki/Lw%C3%B3w" title="Lwów">Lwów</a>: Wild, 1875.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Geografia+powszechna&rft.aulast=Klun&rft.aufirst=Vincenz+F.&rft.date=1875&rft.pub=Wild&rft.place=%5B%5BLw%C3%B3w%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DjBnsYHwgDxwC%26pg%3DPA198%26dq%3Dkr%25C3%25B3lestwo%2Bw%25C5%2582och%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiit8SngbDjAhXL-yoKHQcIBD8Q6AEILjAB%23v%3Donepage%26q%3Dkr%25C3%25B3lestwo%2520w%25C5%2582och%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFdi_Colloredo_Mels2017">Pierluigi Romeo di Colloredo Mels: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=eDA5DwAAQBAJ&pg=RA1-PR3-IA8&lpg=RA1-PR3-IA8&dq=Milizia+Volontaria+per+la+Sicurezza+Nazionale+1+febbraio+1923&source=bl&ots=H3J30Sig3u&sig=ACfU3U2124JThoLqiSfR50G98E97TbANGQ&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwj8xZiGsqz0AhVXAxAIHTKhD7sQ6AF6BAgkEAM#v=onepage&q=Milizia%20Volontaria%20per%20la%20Sicurezza%20Nazionale%201%20febbraio%201923&f=false">Camicia Nera!: Storia militare della Milizia Volontaria per la Sicurezza Nazionale dalle origini al 25 luglio</a></i>. Soldiershop Publishing, 2017-10-10. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788893272841" title="Specjalna:Książki/9788893272841">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-88-9327-284-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Camicia+Nera%21%3A+Storia+militare+della+Milizia+Volontaria+per+la+Sicurezza+Nazionale+dalle+origini+al+25+luglio&rft.aulast=di+Colloredo+Mels&rft.aufirst=Pierluigi+Romeo&rft.date=2017-10-10&rft.pub=Soldiershop+Publishing&rft.isbn=9788893272841&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DeDA5DwAAQBAJ%26pg%3DRA1-PR3-IA8%26lpg%3DRA1-PR3-IA8%26dq%3DMilizia%2BVolontaria%2Bper%2Bla%2BSicurezza%2BNazionale%2B1%2Bfebbraio%2B1923%26source%3Dbl%26ots%3DH3J30Sig3u%26sig%3DACfU3U2124JThoLqiSfR50G98E97TbANGQ%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwj8xZiGsqz0AhVXAxAIHTKhD7sQ6AF6BAgkEAM%23v%3Donepage%26q%3DMilizia%2520Volontaria%2520per%2520la%2520Sicurezza%2520Nazionale%25201%2520febbraio%25201923%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKirchubel2019">Robert Kirchubel: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=1PWlDwAAQBAJ&pg=PA18&dq=First+marshal+of+the+empire+italy&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiv34bwyaz0AhUIyxoKHbQDCrAQ6AF6BAgLEAI#v=onepage&q=First%20marshal%20of%20the%20empire%20italy&f=false">Atlas of the Blitzkrieg: 1939–41</a></i>. Oksford: Bloomsbury Publishing, 2019-09-19. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781472834980" title="Specjalna:Książki/9781472834980">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-4728-3498-0</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atlas+of+the+Blitzkrieg%3A+1939%E2%80%9341&rft.aulast=Kirchubel&rft.aufirst=Robert&rft.date=2019-09-19&rft.pub=Bloomsbury+Publishing&rft.place=Oksford&rft.isbn=9781472834980&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3D1PWlDwAAQBAJ%26pg%3DPA18%26dq%3DFirst%2Bmarshal%2Bof%2Bthe%2Bempire%2Bitaly%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwiv34bwyaz0AhUIyxoKHbQDCrAQ6AF6BAgLEAI%23v%3Donepage%26q%3DFirst%2520marshal%2520of%2520the%2520empire%2520italy%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFRode2011">Meinolf Rode: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=0tB9AwAAQBAJ&pg=PA82&dq=maresciallo+d%27italia+1924&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwi3_eSXwqz0AhXOSfEDHREgBCwQ6AF6BAgKEAI#v=onepage&q=maresciallo%20d%27italia%201924&f=false">Die Templer - Ein Einblick und Überblick</a></i>. <a href="/wiki/Extertal" title="Extertal">Extertal</a>: Lulu.com, 2011. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781470969202" title="Specjalna:Książki/9781470969202">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-4709-6920-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Die+Templer+-+Ein+Einblick+und+%C3%9Cberblick&rft.aulast=Rode&rft.aufirst=Meinolf&rft.date=2011&rft.pub=Lulu.com&rft.place=%5B%5BExtertal%5D%5D&rft.isbn=9781470969202&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3D0tB9AwAAQBAJ%26pg%3DPA82%26dq%3Dmaresciallo%2Bd%2527italia%2B1924%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwi3_eSXwqz0AhXOSfEDHREgBCwQ6AF6BAgKEAI%23v%3Donepage%26q%3Dmaresciallo%2520d%2527italia%25201924%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFEsposito2020">Gabriele Esposito: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=tq7oDwAAQBAJ&dq=turkish-italian+war+1911-1912+causes&hl=pl&source=gbs_navlinks_s">Armies of the Italian-Turkish War: Conquest of Libya, 1911–1912</a></i>. Oksford: Bloomsbury Publishing, 2020-09-17. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781472839404" title="Specjalna:Książki/9781472839404">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-4728-3940-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Armies+of+the+Italian-Turkish+War%3A+Conquest+of+Libya%2C+1911%E2%80%931912&rft.aulast=Esposito&rft.aufirst=Gabriele&rft.date=2020-09-17&rft.pub=Bloomsbury+Publishing&rft.place=Oksford&rft.isbn=9781472839404&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3Dtq7oDwAAQBAJ%26dq%3Dturkish-italian%2Bwar%2B1911-1912%2Bcauses%26hl%3Dpl%26source%3Dgbs_navlinks_s"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFJanicki1982">Janusz Janicki: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=1flKAQAAIAAJ&q=w%C5%82oska+partia+socjalistyczna&dq=w%C5%82oska+partia+socjalistyczna&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwib2cC8wbb0AhX7hv0HHVO-CEAQ6AF6BAgCEAI">Wpływy wyborcze zachodnioeuropejskiej lewicy</a></i>. Warszawa: <a href="/wiki/Wydawnictwo_Naukowe_PWN" title="Wydawnictwo Naukowe PWN">Państwowe Wydawnictwo Naukowe</a>, 1982. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788301026769" title="Specjalna:Książki/9788301026769">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-01-02676-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Wp%C5%82ywy+wyborcze+zachodnioeuropejskiej+lewicy&rft.aulast=Janicki&rft.aufirst=Janusz&rft.date=1982&rft.pub=%5B%5BWydawnictwo+Naukowe+PWN%7CPa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe%5D%5D&rft.place=Warszawa&rft.isbn=9788301026769&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3D1flKAQAAIAAJ%26q%3Dw%25C5%2582oska%2Bpartia%2Bsocjalistyczna%26dq%3Dw%25C5%2582oska%2Bpartia%2Bsocjalistyczna%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwib2cC8wbb0AhX7hv0HHVO-CEAQ6AF6BAgCEAI"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKracik2010">Jan Kracik: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=r4xGUMaqKB0C&pg=PA169&dq=pius+X+w+1905+roku&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwi8ivGXwrb0AhVaiv0HHfNWBk0Q6AF6BAgDEAI#v=onepage&q=pius%20X%20w%201905%20roku&f=false">Święci wielcy i pomniejsi</a></i>. Kraków: <a href="/wiki/Wydawnictwo_M" title="Wydawnictwo M">Wydawnictwo M</a>, 2010. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788375952292" title="Specjalna:Książki/9788375952292">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-7595-229-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%C5%9Awi%C4%99ci+wielcy+i+pomniejsi&rft.aulast=Kracik&rft.aufirst=Jan&rft.date=2010&rft.pub=%5B%5BWydawnictwo+M%5D%5D&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.isbn=9788375952292&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3Dr4xGUMaqKB0C%26pg%3DPA169%26dq%3Dpius%2BX%2Bw%2B1905%2Broku%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwi8ivGXwrb0AhVaiv0HHfNWBk0Q6AF6BAgDEAI%23v%3Donepage%26q%3Dpius%2520X%2520w%25201905%2520roku%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFMichalski1995">Krzysztof Michalski: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=RXYQAQAAIAAJ&q=libia+w%C5%82oska+1934&dq=libia+w%C5%82oska+1934&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiD-b7-hrT0AhVbRvEDHZ2HCYM4ChDoAXoECAQQAg">Tożsamość w czasach zmiany: rozmowy w Castel Gandolfo</a></i>. Kraków: <a href="/wiki/Spo%C5%82eczny_Instytut_Wydawniczy_%E2%80%9EZnak%E2%80%9D" title="Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”">Znak</a>, 1995. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788370064587" title="Specjalna:Książki/9788370064587">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-7006-458-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=To%C5%BCsamo%C5%9B%C4%87+w+czasach+zmiany%3A+rozmowy+w+Castel+Gandolfo&rft.aulast=Michalski&rft.aufirst=Krzysztof&rft.date=1995&rft.pub=%5B%5BSpo%C5%82eczny+Instytut+Wydawniczy+%E2%80%9EZnak%E2%80%9D%7CZnak%5D%5D&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.isbn=9788370064587&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DRXYQAQAAIAAJ%26q%3Dlibia%2Bw%25C5%2582oska%2B1934%26dq%3Dlibia%2Bw%25C5%2582oska%2B1934%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwiD-b7-hrT0AhVbRvEDHZ2HCYM4ChDoAXoECAQQAg"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKaymakçıÖzgünYaldız2019">Mustafa Kaymakçı, Cihan Özgün, Fırat Yaldız: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=VF-zDwAAQBAJ&pg=PA89&dq=dodecanese+islands+italian+rule&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjCgpPT48j3AhXF-yoKHdfrBEAQ6AF6BAgDEAE#v=onepage&q=dodecanese%20islands%20italian%20rule&f=false">Turkish Foundations in Rhodes and Kos</a></i>. Eğitim Yayinevi, 2019. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9786057786135" title="Specjalna:Książki/9786057786135">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-605-77861-3-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Turkish+Foundations+in+Rhodes+and+Kos&rft.aulast=Kaymak%C3%A7%C4%B1&rft.aufirst=Mustafa&rft.date=2019&rft.pub=E%C4%9Fitim+Yayinevi&rft.isbn=9786057786135&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DVF-zDwAAQBAJ%26pg%3DPA89%26dq%3Ddodecanese%2Bislands%2Bitalian%2Brule%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjCgpPT48j3AhXF-yoKHdfrBEAQ6AF6BAgDEAE%23v%3Donepage%26q%3Ddodecanese%2520islands%2520italian%2520rule%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFUnited_States_Tariff_Commission1941">United States Tariff Commission: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=8cGti2T_wJQC&pg=RA2-PA105&dq=Africa+Settentrionale+Italiana&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjSjPOJ2cj3AhVjmIsKHU8PDfoQ6AF6BAgGEAE#v=onepage&q=Africa%20Settentrionale%20Italiana&f=false">Report, Wydanie 142</a></i>. U.S. Government Printing Office, 1941.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Report%2C+Wydanie+142&rft.aulast=Tariff+Commission&rft.aufirst=United+States&rft.date=1941&rft.pub=U.S.+Government+Printing+Office&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3D8cGti2T_wJQC%26pg%3DRA2-PA105%26dq%3DAfrica%2BSettentrionale%2BItaliana%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjSjPOJ2cj3AhVjmIsKHU8PDfoQ6AF6BAgGEAE%23v%3Donepage%26q%3DAfrica%2520Settentrionale%2520Italiana%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFBankowicz1996">Bożena Bankowicz: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=AjSgAAAAMAAJ&q=libia+w%C5%82oska&dq=libia+w%C5%82oska&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiG14q1hrT0AhWTSvEDHXFsC8EQ6AF6BAgCEAI">Leksykon historii XX wieku</a> (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=AjSgAAAAMAAJ&q=w%C5%82oska+afryka+wschodnia&dq=w%C5%82oska+afryka+wschodnia&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjpiai98uP1AhWSl4sKHUoIBj0Q6AF6BAgJEAE">inny odnośnik</a>)</i>. Wydawnictwo GEO, 1996. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788386124169" title="Specjalna:Książki/9788386124169">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-86124-16-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%5Bhttps%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DAjSgAAAAMAAJ%26q%3Dlibia%2Bw%25C5%2582oska%26dq%3Dlibia%2Bw%25C5%2582oska%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwiG14q1hrT0AhWTSvEDHXFsC8EQ6AF6BAgCEAI+Leksykon+historii+XX+wieku%5D+%28%5Bhttps%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DAjSgAAAAMAAJ%26q%3Dw%25C5%2582oska%2Bafryka%2Bwschodnia%26dq%3Dw%25C5%2582oska%2Bafryka%2Bwschodnia%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjpiai98uP1AhWSl4sKHUoIBj0Q6AF6BAgJEAE+inny+odno%C5%9Bnik%5D%29&rft.aulast=Bankowicz&rft.aufirst=Bo%C5%BCena&rft.date=1996&rft.pub=Wydawnictwo+GEO&rft.isbn=9788386124169"></span></cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">{{<a href="/wiki/Szablon:Cytuj_ksi%C4%85%C5%BCk%C4%99" title="Szablon:Cytuj książkę">Cytuj książkę</a>}} Linki zewnętrzne: "tytuł".</span></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFProkopczuk1973">Jerzy Prokopczuk: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=IwMDAAAAMAAJ&q=w%C5%82oski+podb%C3%B3j+erytrei&dq=w%C5%82oski+podb%C3%B3j+erytrei&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjD3aSY97j0AhWNlYsKHTueAz4Q6AF6BAgIEAI">Historia powszechna 1871-1939 w zarysie</a></i>. Warszawa: <a href="/wiki/Wydawnictwa_Szkolne_i_Pedagogiczne" title="Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne">Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych</a>, 1973.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+powszechna+1871-1939+w+zarysie&rft.aulast=Prokopczuk&rft.aufirst=Jerzy&rft.date=1973&rft.pub=%5B%5BWydawnictwa+Szkolne+i+Pedagogiczne%7CPa%C5%84stwowe+Zak%C5%82ady+Wydawnictw+Szkolnych%5D%5D&rft.place=Warszawa&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DIwMDAAAAMAAJ%26q%3Dw%25C5%2582oski%2Bpodb%25C3%25B3j%2Berytrei%26dq%3Dw%25C5%2582oski%2Bpodb%25C3%25B3j%2Berytrei%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjD3aSY97j0AhWNlYsKHTueAz4Q6AF6BAgIEAI"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFPasierbiński1971">Tadeusz Pasierbiński: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=TPJJAAAAIAAJ&q=w%C5%82oski+podb%C3%B3j+erytrei&dq=w%C5%82oski+podb%C3%B3j+erytrei&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjD3aSY97j0AhWNlYsKHTueAz4Q6AF6BAgFEAI">Z bronią w ręku</a></i>. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Z+broni%C4%85+w+r%C4%99ku&rft.aulast=Pasierbi%C5%84ski&rft.aufirst=Tadeusz&rft.date=1971&rft.pub=Wydawnictwo+Ministerstwa+Obrony+Narodowej&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DTPJJAAAAIAAJ%26q%3Dw%25C5%2582oski%2Bpodb%25C3%25B3j%2Berytrei%26dq%3Dw%25C5%2582oski%2Bpodb%25C3%25B3j%2Berytrei%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjD3aSY97j0AhWNlYsKHTueAz4Q6AF6BAgFEAI"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFFiguraKujawa1989">Janusz Figura, Jerzy Kujawa: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=SzyQAAAAMAAJ&q=w%C5%82oski+podb%C3%B3j+erytrei&dq=w%C5%82oski+podb%C3%B3j+erytrei&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjD3aSY97j0AhWNlYsKHTueAz4Q6AF6BAgEEAI">Władcy świata: dzieje imperiów nowożytnych</a></i>. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1989. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788320207163" title="Specjalna:Książki/9788320207163">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-202-0716-3</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=W%C5%82adcy+%C5%9Bwiata%3A+dzieje+imperi%C3%B3w+nowo%C5%BCytnych&rft.aulast=Figura&rft.aufirst=Janusz&rft.date=1989&rft.pub=Instytut+Wydawniczy+Zwi%C4%85zk%C3%B3w+Zawodowych&rft.isbn=9788320207163&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DSzyQAAAAMAAJ%26q%3Dw%25C5%2582oski%2Bpodb%25C3%25B3j%2Berytrei%26dq%3Dw%25C5%2582oski%2Bpodb%25C3%25B3j%2Berytrei%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjD3aSY97j0AhWNlYsKHTueAz4Q6AF6BAgEEAI"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFTesfagiorgis2010">Mussie Tesfagiorgis: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=f0R7iHoaykoC&pg=PA39&dq=tesfagiorgis+italian+eritrea+39&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjO5NHptuT1AhUPy4sKHcmpBg4Q6AF6BAgGEAE#v=onepage&q=tesfagiorgis%20italian%20eritrea%2039&f=false">Eritrea</a></i>. <a href="/wiki/Santa_Barbara_(Kalifornia)" title="Santa Barbara (Kalifornia)">Santa Barbara</a>, <a href="/wiki/Kalifornia" title="Kalifornia">Kalifornia</a>: ABC-CLIO, 2010-10-29. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781598842326" title="Specjalna:Książki/9781598842326">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-59884-232-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Eritrea&rft.aulast=Tesfagiorgis&rft.aufirst=Mussie&rft.date=2010-10-29&rft.pub=ABC-CLIO&rft.place=%5B%5BSanta+Barbara+%28Kalifornia%29%7CSanta+Barbara%5D%5D%2C+%5B%5BKalifornia%5D%5D&rft.isbn=9781598842326&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3Df0R7iHoaykoC%26pg%3DPA39%26dq%3Dtesfagiorgis%2Bitalian%2Beritrea%2B39%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjO5NHptuT1AhUPy4sKHcmpBg4Q6AF6BAgGEAE%23v%3Donepage%26q%3Dtesfagiorgis%2520italian%2520eritrea%252039%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFSierpowski1973">Stanisław Sierpowski: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=lwMBAAAAMAAJ&q=erytrea+w%C5%82oska&dq=erytrea+w%C5%82oska&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwixptTZ97j0AhVKl4sKHW7AAQkQ6AF6BAgFEAI">Faszyzm we Włoszech, 1919-1926</a></i>. Wrocław: <a href="/wiki/Zak%C5%82ad_Narodowy_im._Ossoli%C5%84skich" title="Zakład Narodowy im. Ossolińskich">Zakład Narodowy im. Ossolińskich</a>, 1973.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Faszyzm+we+W%C5%82oszech%2C+1919-1926&rft.aulast=Sierpowski&rft.aufirst=Stanis%C5%82aw&rft.date=1973&rft.pub=%5B%5BZak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich%5D%5D&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DlwMBAAAAMAAJ%26q%3Derytrea%2Bw%25C5%2582oska%26dq%3Derytrea%2Bw%25C5%2582oska%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwixptTZ97j0AhVKl4sKHW7AAQkQ6AF6BAgFEAI"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFNicolle2012">David Nicolle: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=uKHvCwAAQBAJ&pg=PT10&dq=italian+somaliland+1905&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiPxo2_nLn0AhWDzYsKHflwBcAQ6AF6BAgHEAI#v=onepage&q=italian%20somaliland%201905&f=false">The Italian Invasion of Abyssinia 1935–36</a></i>. Oksford: Bloomsbury Publishing, 2012-07-20. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781782001324" title="Specjalna:Książki/9781782001324">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-78200-132-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Italian+Invasion+of+Abyssinia+1935%E2%80%9336&rft.aulast=Nicolle&rft.aufirst=David&rft.date=2012-07-20&rft.pub=Bloomsbury+Publishing&rft.place=Oksford&rft.isbn=9781782001324&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DuKHvCwAAQBAJ%26pg%3DPT10%26dq%3Ditalian%2Bsomaliland%2B1905%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwiPxo2_nLn0AhWDzYsKHflwBcAQ6AF6BAgHEAI%23v%3Donepage%26q%3Ditalian%2520somaliland%25201905%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFAndersonWilliamsHead2007">Janice Anderson, Anne Williams, Vivian Head: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=dkzk74q653EC&pg=PA142&dq=wojna+w%C5%82osko-abisy%C5%84ska+1935&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjT8LTY9eP1AhULiIsKHdSgBFEQ6AF6BAgEEAE#v=onepage&q=wojna%20w%C5%82osko-abisy%C5%84ska%201935&f=false">Rzezie, masakry i zbrodnie wojenne od starożytności do współczesności</a></i>. Bellona, 2007. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788311114647" title="Specjalna:Książki/9788311114647">ISBN <span class="isbn">978-83-11-11464-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Rzezie%2C+masakry+i+zbrodnie+wojenne+od+staro%C5%BCytno%C5%9Bci+do+wsp%C3%B3%C5%82czesno%C5%9Bci&rft.aulast=Anderson&rft.aufirst=Janice&rft.date=2007&rft.pub=Bellona&rft.isbn=978-83-11-11464-7&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3Ddkzk74q653EC%26pg%3DPA142%26dq%3Dwojna%2Bw%25C5%2582osko-abisy%25C5%2584ska%2B1935%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjT8LTY9eP1AhULiIsKHdSgBFEQ6AF6BAgEEAE%23v%3Donepage%26q%3Dwojna%2520w%25C5%2582osko-abisy%25C5%2584ska%25201935%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFVučković2022">Aleksa Vučković: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=vTkvEAAAQBAJ&pg=PT10&dq=wojna+w%C5%82osko-abisy%C5%84ska+1935&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjT8LTY9eP1AhULiIsKHdSgBFEQ6AF6BAgJEAE#v=onepage&q=wojna%20w%C5%82osko-abisy%C5%84ska%201935&f=false">II Wojna Światowa</a></i>. Litres, 2022. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9785043468420" title="Specjalna:Książki/9785043468420">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-5-04-346842-0</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=II+Wojna+%C5%9Awiatowa&rft.aulast=Vu%C4%8Dkovi%C4%87&rft.aufirst=Aleksa&rft.date=2022&rft.pub=Litres&rft.isbn=9785043468420&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DvTkvEAAAQBAJ%26pg%3DPT10%26dq%3Dwojna%2Bw%25C5%2582osko-abisy%25C5%2584ska%2B1935%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwjT8LTY9eP1AhULiIsKHdSgBFEQ6AF6BAgJEAE%23v%3Donepage%26q%3Dwojna%2520w%25C5%2582osko-abisy%25C5%2584ska%25201935%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFBania2012">Radosław Bania: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=rv7OVcQkfMoC&pg=PA281&dq=erytrea+1993&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwim-ZeekOT1AhVtkosKHa37D7YQ6AF6BAgGEAE#v=onepage&q=erytrea%201993&f=false">Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe w regionie Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki (MENA) u progu XXI wieku</a></i>. KBWiPA, 2012. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788363547011" title="Specjalna:Książki/9788363547011">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-63547-01-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bezpiecze%C5%84stwo+narodowe+i+mi%C4%99dzynarodowe+w+regionie+Bliskiego+Wschodu+i+P%C3%B3%C5%82nocnej+Afryki+%28MENA%29+u+progu+XXI+wieku&rft.aulast=Bania&rft.aufirst=Rados%C5%82aw&rft.date=2012&rft.pub=KBWiPA&rft.isbn=9788363547011&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3Drv7OVcQkfMoC%26pg%3DPA281%26dq%3Derytrea%2B1993%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwim-ZeekOT1AhVtkosKHa37D7YQ6AF6BAgGEAE%23v%3Donepage%26q%3Derytrea%25201993%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFPasztorJarosz2018">Maria Pasztor, Dariusz Jarosz: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=OrDcDwAAQBAJ&pg=PA60&dq=somali+w%C5%82oskie+terytorium+powiernicze+onz&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiHje2djOT1AhWcAxAIHd17B2cQ6AF6BAgGEAE#v=onepage&q=somali%20w%C5%82oskie%20terytorium%20powiernicze%20onz&f=false">NIE TYLKO FIAT: Z dziejów stosunków polsko-włoskich 1945–1989</a></i>. Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2018. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788373839564" title="Specjalna:Książki/9788373839564">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-7383-956-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=NIE+TYLKO+FIAT%3A+Z+dziej%C3%B3w+stosunk%C3%B3w+polsko-w%C5%82oskich+1945%E2%80%931989&rft.aulast=Pasztor&rft.aufirst=Maria&rft.date=2018&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+Scholar&rft.isbn=9788373839564&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DOrDcDwAAQBAJ%26pg%3DPA60%26dq%3Dsomali%2Bw%25C5%2582oskie%2Bterytorium%2Bpowiernicze%2Bonz%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwiHje2djOT1AhWcAxAIHd17B2cQ6AF6BAgGEAE%23v%3Donepage%26q%3Dsomali%2520w%25C5%2582oskie%2520terytorium%2520powiernicze%2520onz%26f%3Dfalse"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFŁętocha1973">Tadeusz Łętocha: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=xksNAQAAIAAJ&q=somali+w%C5%82oskie+terytorium+powiernicze+onz&dq=somali+w%C5%82oskie+terytorium+powiernicze+onz&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwiHje2djOT1AhWcAxAIHd17B2cQ6AF6BAgEEAE">Granice i spory terytorialne w Afryce</a></i>. Państwowe Wydawnictwa Naukowe, 1973.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Granice+i+spory+terytorialne+w+Afryce&rft.aulast=%C5%81%C4%99tocha&rft.aufirst=Tadeusz&rft.date=1973&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwa+Naukowe&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3DxksNAQAAIAAJ%26q%3Dsomali%2Bw%25C5%2582oskie%2Bterytorium%2Bpowiernicze%2Bonz%26dq%3Dsomali%2Bw%25C5%2582oskie%2Bterytorium%2Bpowiernicze%2Bonz%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26ved%3D2ahUKEwiHje2djOT1AhWcAxAIHd17B2cQ6AF6BAgEEAE"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFFigiel2013">Stanisław Figiel: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=6dJhAQAAQBAJ&dq=w%C5%82oski+podb%C3%B3j+albanii&hl=pl&source=gbs_navlinks_s">Albania: Przewodnik</a></i>. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2013. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788362460342" title="Specjalna:Książki/9788362460342">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-62460-34-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Albania%3A+Przewodnik&rft.aulast=Figiel&rft.aufirst=Stanis%C5%82aw&rft.date=2013&rft.pub=Oficyna+Wydawnicza+%E2%80%9ERewasz%E2%80%9D&rft.isbn=9788362460342&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.pl%2Fbooks%3Fid%3D6dJhAQAAQBAJ%26dq%3Dw%25C5%2582oski%2Bpodb%25C3%25B3j%2Balbanii%26hl%3Dpl%26source%3Dgbs_navlinks_s"></span></cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Historia_W%C5%82och" title="Szablon:Historia Włoch"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Historia_W%C5%82och&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Historia Włoch (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Historia_W%C5%82och&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Historia_W%C5%82och" title="Historia Włoch">Historia Włoch</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Historia Włoch</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okres przedrzymski</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Etruskowie" title="Etruskowie">Etruskowie</a> <ul><li><a href="/wiki/Etruria" title="Etruria">Etruria</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Italikowie" title="Italikowie">Italikowie</a> <ul><li><a href="/wiki/Latynowie" title="Latynowie">Latynowie</a></li> <li><a href="/wiki/Umbrowie" title="Umbrowie">Umbrowie</a></li> <li><a href="/wiki/Oskowie" title="Oskowie">Oskowie</a></li> <li><a href="/wiki/Kampanowie" title="Kampanowie">Kampanowie</a></li> <li><a href="/wiki/Sykulowie" title="Sykulowie">Sykulowie</a></li> <li><a href="/wiki/Samnici" title="Samnici">Samnici</a></li> <li><a href="/wiki/Wolskowie" title="Wolskowie">Wolskowie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Picenum" title="Picenum">Picenum</a></li> <li><a href="/wiki/Wenetowie_(Italia)" title="Wenetowie (Italia)">Wenetowie</a></li> <li><a href="/wiki/Ligurowie" title="Ligurowie">Ligurowie</a></li> <li><a href="/wiki/Messapiowie" title="Messapiowie">Messapiowie</a></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Grecja" title="Wielka Grecja">Wielka Grecja</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Staro%C5%BCytny_Rzym" title="Starożytny Rzym">Starożytny Rzym</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Rzym_kr%C3%B3lewski" title="Rzym królewski">Rzym królewski</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_rzymska" title="Republika rzymska">Republika rzymska</a> <ul><li><a href="/wiki/Wojna_laty%C5%84ska" title="Wojna latyńska">Wojna latyńska</a></li> <li><a href="/wiki/Wojny_samnickie" title="Wojny samnickie">Wojny samnickie</a> <ul><li><a href="/wiki/I_wojna_samnicka" title="I wojna samnicka">I wojna samnicka</a></li> <li><a href="/wiki/II_wojna_samnicka" title="II wojna samnicka">II wojna samnicka</a></li> <li><a href="/wiki/III_wojna_samnicka" title="III wojna samnicka">III wojna samnicka</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wojna_Rzymu_z_Tarentem_i_Pyrrusem" title="Wojna Rzymu z Tarentem i Pyrrusem">Wojna Rzymu z Tarentem i Pyrrusem</a></li> <li><a href="/wiki/Wojny_punickie" title="Wojny punickie">Wojny punickie</a> <ul><li><a href="/wiki/I_wojna_punicka" title="I wojna punicka">I wojna punicka</a></li> <li><a href="/wiki/II_wojna_punicka" title="II wojna punicka">II wojna punicka</a></li> <li><a href="/wiki/III_wojna_punicka" title="III wojna punicka">III wojna punicka</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/I_wojna_macedo%C5%84ska" title="I wojna macedońska">I wojna macedońska</a></li> <li><a href="/wiki/II_wojna_macedo%C5%84ska" title="II wojna macedońska">II wojna macedońska</a></li> <li><a href="/wiki/III_wojna_macedo%C5%84ska" title="III wojna macedońska">III wojna macedońska</a></li> <li><a href="/wiki/Galia_Przedalpejska" title="Galia Przedalpejska">Galia Przedalpejska</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_Spartakusa" title="Powstanie Spartakusa">Powstanie Spartakusa</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_peruzy%C5%84ska" title="Wojna peruzyńska">Wojna peruzyńska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Italia_(kraina_historyczna)" title="Italia (kraina historyczna)">Italia</a></li> <li><a href="/wiki/Cesarstwo_Rzymskie" title="Cesarstwo Rzymskie">Cesarstwo Rzymskie</a> <ul><li><a href="/wiki/Wielki_Po%C5%BCar_Rzymu" title="Wielki Pożar Rzymu">Wielki Pożar Rzymu</a></li> <li><a href="/wiki/Zamieszki_w_Pompejach" title="Zamieszki w Pompejach">Zamieszki w Pompejach</a></li> <li><a href="/wiki/Rok_czterech_cesarzy" title="Rok czterech cesarzy">Rok czterech cesarzy</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_wieku_III" title="Kryzys wieku III">Kryzys wieku III</a></li> <li><a href="/wiki/Prze%C5%9Bladowanie_chrze%C5%9Bcijan_za_panowania_Decjusza" title="Prześladowanie chrześcijan za panowania Decjusza">Prześladowanie chrześcijan za panowania Decjusza</a></li> <li><a href="/wiki/Rzymska_wojna_domowa_(312%E2%80%93324)" title="Rzymska wojna domowa (312–324)">Rzymska wojna domowa (312–324)</a></li> <li><a href="/wiki/Diecezja_rzymska" title="Diecezja rzymska">Diecezja rzymska</a></li> <li><a href="/wiki/Papie%C5%BC" title="Papież">Papież</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Cesarstwo_zachodniorzymskie" title="Cesarstwo zachodniorzymskie">Cesarstwo zachodniorzymskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okres barbarzyński</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wielka_w%C4%99dr%C3%B3wka_lud%C3%B3w" title="Wielka wędrówka ludów">Wielka wędrówka ludów</a></li> <li><a href="/wiki/Zdobycie_Rzymu_przez_Wizygot%C3%B3w" title="Zdobycie Rzymu przez Wizygotów">Zdobycie Rzymu przez Wizygotów</a></li> <li><a href="/wiki/Zdobycie_Rzymu_przez_Wandal%C3%B3w" title="Zdobycie Rzymu przez Wandalów">Zdobycie Rzymu przez Wandalów</a></li> <li><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Odoakra" title="Państwo Odoakra">Państwo Odoakra</a> <ul><li><a href="/wiki/Podb%C3%B3j_Italii_przez_Got%C3%B3w" title="Podbój Italii przez Gotów">Podbój Italii przez Gotów</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Ostrogot%C3%B3w" title="Królestwo Ostrogotów">Królestwo Ostrogotów</a> <ul><li><a href="/wiki/Wojna_Bizancjum_z_Ostrogotami" title="Wojna Bizancjum z Ostrogotami">Wojna Bizancjum z Ostrogotami</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Longobard%C3%B3w" title="Królestwo Longobardów">Królestwo Longobardów</a> <ul><li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Spoleto" title="Księstwo Spoleto">Księstwo Spoleto</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Benewentu" title="Księstwo Benewentu">Księstwo Benewentu</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Egzarchat_Rawenny" title="Egzarchat Rawenny">Egzarchat Rawenny</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Średniowiecze</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Republika_Wenecka" title="Republika Wenecka">Republika Wenecka</a></li> <li><a href="/wiki/Muzu%C5%82ma%C5%84skie_najazdy_na_W%C5%82ochy" title="Muzułmańskie najazdy na Włochy">Muzułmańskie najazdy na Włochy</a></li> <li><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_frankijskie" title="Państwo frankijskie">Państwo frankijskie</a> <ul><li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(774%E2%80%93962)" title="Królestwo Włoch (774–962)">Królestwo Włoch (774–962)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Donacja_Pepina" title="Donacja Pepina">Donacja Pepina</a></li> <li><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ko%C5%9Bcielne" title="Państwo Kościelne">Państwo Kościelne</a></li> <li><a href="/wiki/Marchia_Friulska" title="Marchia Friulska">Marchia Friulska</a></li> <li><a href="/wiki/Imperium_Karoli%C5%84skie" title="Imperium Karolińskie">Imperium Karolińskie</a></li> <li><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_%C5%9Brodkowofrankijskie" title="Państwo środkowofrankijskie">Państwo środkowofrankijskie</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99te_Cesarstwo_Rzymskie" title="Święte Cesarstwo Rzymskie">Święte Cesarstwo Rzymskie</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(%C5%9Awi%C4%99te_Cesarstwo_Rzymskie)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Królestwo Włoch (Święte Cesarstwo Rzymskie) (strona nie istnieje)">Królestwo Włoch (Święte Cesarstwo Rzymskie)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Emirat_Sycylii" title="Emirat Sycylii">Emirat Sycylii</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Salerno" title="Księstwo Salerno">Księstwo Salerno</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Amalfi" title="Księstwo Amalfi">Księstwo Amalfi</a></li> <li><a href="/wiki/Margrabstwo_Monferrato" title="Margrabstwo Monferrato">Margrabstwo Monferrato</a></li> <li><a href="/wiki/Katepanat_Italii" title="Katepanat Italii">Katepanat Italii</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Pizy" title="Republika Pizy">Republika Pizy</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Genui" title="Republika Genui">Republika Genui</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Apulii_i_Kalabrii" title="Księstwo Apulii i Kalabrii">Księstwo Apulii i Kalabrii</a></li> <li><a href="/wiki/Sp%C3%B3r_o_inwestytur%C4%99" title="Spór o inwestyturę">Spór o inwestyturę</a></li> <li><a href="/wiki/Krucjata" title="Krucjata">Krucjata</a></li> <li><a href="/wiki/Zakon_%C5%9Bw._Jakuba_z_Altopascio" title="Zakon św. Jakuba z Altopascio">Zakon św. Jakuba z Altopascio</a></li> <li><a href="/wiki/Zakon_Malta%C5%84ski" title="Zakon Maltański">Zakon Maltański</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Florencka" title="Republika Florencka">Republika Florencka</a></li> <li><a href="/wiki/Margrabstwo_Ceva" title="Margrabstwo Ceva">Margrabstwo Ceva</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sycylii" title="Królestwo Sycylii">Królestwo Sycylii</a></li> <li><a href="/wiki/Liga_Lombardzka" title="Liga Lombardzka">Liga Lombardzka</a></li> <li><a href="/wiki/Inkwizycja_papieska_we_W%C5%82oszech" title="Inkwizycja papieska we Włoszech">Inkwizycja papieska we Włoszech</a></li> <li><a href="/wiki/Nieszpory_sycylijskie" title="Nieszpory sycylijskie">Nieszpory sycylijskie</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Neapolu" title="Królestwo Neapolu">Królestwo Neapolu</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Sabaudii-Piemontu" title="Księstwo Sabaudii-Piemontu">Księstwo Sabaudii-Piemontu</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sardynii" title="Królestwo Sardynii">Królestwo Sardynii</a></li> <li><a href="/wiki/Czarna_%C5%9Bmier%C4%87" title="Czarna śmierć">Czarna śmierć</a></li> <li><a href="/wiki/Wielka_schizma_zachodnia" title="Wielka schizma zachodnia">Wielka schizma zachodnia</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Mediolanu" title="Księstwo Mediolanu">Księstwo Mediolanu</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Cospaii" title="Republika Cospaii">Republika Cospaii</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Ambrozja%C5%84ska" title="Republika Ambrozjańska">Republika Ambrozjańska</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Modeny_i_Reggio" title="Księstwo Modeny i Reggio">Księstwo Modeny i Reggio</a></li> <li><a href="/wiki/Wojny_w%C5%82oskie" title="Wojny włoskie">Wojny włoskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Nowożytność</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Renesans" title="Renesans">Renesans</a></li> <li><a href="/wiki/Balet" title="Balet">Balet</a></li> <li><a href="/wiki/Opera" title="Opera">Opera</a></li> <li><a href="/wiki/Sacco_di_Roma" title="Sacco di Roma">Sacco di Roma</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Castro" title="Księstwo Castro">Księstwo Castro</a></li> <li><a href="/wiki/Kontrreformacja" title="Kontrreformacja">Kontrreformacja</a> <ul><li><a href="/wiki/Sob%C3%B3r_trydencki" title="Sobór trydencki">Sobór trydencki</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Parmy_i_Piacenzy" title="Księstwo Parmy i Piacenzy">Księstwo Parmy i Piacenzy</a></li> <li><a href="/wiki/Wielkie_Ksi%C4%99stwo_Toskanii" title="Wielkie Księstwo Toskanii">Wielkie Księstwo Toskanii</a></li> <li><a href="/wiki/Trz%C4%99sienie_ziemi_na_Sycylii_(1693)" title="Trzęsienie ziemi na Sycylii (1693)">Trzęsienie ziemi na Sycylii (1693)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_o_sukcesj%C4%99_hiszpa%C5%84sk%C4%85" title="Wojna o sukcesję hiszpańską">Wojna o sukcesję hiszpańską</a></li> <li><a href="/wiki/Trz%C4%99sienie_ziemi_w_Kalabrii_(1783)" title="Trzęsienie ziemi w Kalabrii (1783)">Trzęsienie ziemi w Kalabrii (1783)</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_6"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okres napoleoński</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Republika_Alby_(1796%E2%80%931801)" title="Republika Alby (1796–1801)">Republika Alby (1796–1801)</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Cispada%C5%84ska" title="Republika Cispadańska">Republika Cispadańska</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Ankony" title="Republika Ankony">Republika Ankony</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Cisalpi%C5%84ska" title="Republika Cisalpińska">Republika Cisalpińska</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Rzymska_(XVIII_wiek)" title="Republika Rzymska (XVIII wiek)">Republika Rzymska (XVIII wiek)</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Etrurii" title="Królestwo Etrurii">Królestwo Etrurii</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_W%C5%82oska_(1802%E2%80%931805)" title="Republika Włoska (1802–1805)">Republika Włoska (1802–1805)</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1805%E2%80%931814)" title="Królestwo Włoch (1805–1814)">Królestwo Włoch (1805–1814)</a></li> <li><a href="/wiki/Prowincje_Iliryjskie" title="Prowincje Iliryjskie">Prowincje Iliryjskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Elby" title="Księstwo Elby">Księstwo Elby</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_7"><th class="navbox-group opis" scope="row">Romantyzm</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Lukki" title="Księstwo Lukki">Księstwo Lukki</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Lombardzko-Weneckie" title="Królestwo Lombardzko-Weneckie">Królestwo Lombardzko-Weneckie (1815–1859)</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Obojga_Sycylii" title="Królestwo Obojga Sycylii">Królestwo Obojga Sycylii</a></li> <li><a href="/wiki/M%C5%82ode_W%C5%82ochy" title="Młode Włochy">Młode Włochy</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_sabaudzkie" title="Powstanie sabaudzkie">Powstanie sabaudzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Wiosna_Lud%C3%B3w#Kraje_włoskie" title="Wiosna Ludów">Wiosna Ludów</a> <ul><li><a href="/wiki/Powstanie_w_Palermo" title="Powstanie w Palermo">Powstanie w Palermo</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Mediolanie" title="Powstanie w Mediolanie">Powstanie w Mediolanie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Powstanie_w_Neapolu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Powstanie w Neapolu (strona nie istnieje)">Powstanie w Neapolu</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_austriacko-piemoncka" title="Wojna austriacko-piemoncka">Wojna austriacko-piemoncka</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Brescii" title="Powstanie w Brescii">Powstanie w Brescii</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_w_Bolonii" title="Powstanie w Bolonii">Powstanie w Bolonii</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wiosna_Lud%C3%B3w_w_Rzymie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wiosna Ludów w Rzymie (strona nie istnieje)">Wiosna Ludów w Rzymie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_z_Plombi%C3%A8res" title="Układ z Plombières">Układ z Plombières</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_francusko-austriacka" title="Wojna francusko-austriacka">Wojna francusko-austriacka</a></li> <li><a href="/wiki/Wyprawa_tysi%C4%85ca" title="Wyprawa tysiąca">Wyprawa tysiąca</a></li> <li><a href="/wiki/Zjednoczenie_W%C5%82och" title="Zjednoczenie Włoch">Zjednoczenie Włoch</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_8"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a class="mw-selflink selflink">Królestwo Włoch (1861–1946)</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_8_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Kwestia_rzymska" title="Kwestia rzymska">Kwestia rzymska</a></li> <li><a href="/wiki/Panika_roku_1866" title="Panika roku 1866">Panika roku 1866</a></li> <li><a href="/wiki/Ofensywa_w%C5%82oska_w_Pa%C5%84stwie_Ko%C5%9Bcielnym" title="Ofensywa włoska w Państwie Kościelnym">Ofensywa włoska w Państwie Kościelnym</a></li> <li><a href="/wiki/Kolonie_w%C5%82oskie" title="Kolonie włoskie">Kolonie włoskie</a> <ul><li><a href="/wiki/Erytrea_W%C5%82oska" title="Erytrea Włoska">Erytrea Włoska</a></li> <li><a href="/wiki/Trypolitania_(kolonia_w%C5%82oska)" title="Trypolitania (kolonia włoska)">Trypolitania (kolonia włoska)</a></li> <li><a href="/wiki/Cyrenajka_(kolonia_w%C5%82oska)" title="Cyrenajka (kolonia włoska)">Cyrenajka (kolonia włoska)</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82oska_Afryka_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Włoska Afryka Północna">Włoska Afryka Północna</a></li> <li><a href="/wiki/Libia_W%C5%82oska" title="Libia Włoska">Libia Włoska</a></li> <li><a href="/wiki/Somali_W%C5%82oskie" title="Somali Włoskie">Somali Włoskie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irredenta" title="Irredenta">Irredenta</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_w%C5%82osko-abisy%C5%84ska_(1894%E2%80%931896)" title="Wojna włosko-abisyńska (1894–1896)">Wojna włosko-abisyńska (1894–1896)</a></li> <li><a href="/wiki/Trz%C4%99sienie_ziemi_w_Mesynie_(1908)" title="Trzęsienie ziemi w Mesynie (1908)">Trzęsienie ziemi w Mesynie (1908)</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_w%C5%82osko-turecka" title="Wojna włosko-turecka">Wojna włosko-turecka</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%C3%B3jprzymierze" title="Trójprzymierze">Trójprzymierze</a></li> <li><a href="/wiki/Traktat_londy%C5%84ski_(1915)" title="Traktat londyński (1915)">Traktat londyński (1915)</a></li> <li><a href="/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa">I wojna światowa</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Front_w%C5%82oski_(I_wojna_%C5%9Bwiatowa)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Front włoski (I wojna światowa) (strona nie istnieje)">Front włoski</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82ochy_na_Letnich_Igrzyskach_Olimpijskich_1920" title="Włochy na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1920">Włochy na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1920</a></li> <li><a href="/wiki/Narodowa_Partia_Faszystowska" title="Narodowa Partia Faszystowska">Narodowa Partia Faszystowska</a></li> <li><a href="/wiki/Marsz_na_Rzym" title="Marsz na Rzym">Marsz na Rzym</a></li> <li><a href="/wiki/Faszyzm_w%C5%82oski" title="Faszyzm włoski">Faszyzm włoski</a></li> <li><a href="/wiki/Traktaty_latera%C5%84skie" title="Traktaty laterańskie">Traktaty laterańskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_w%C5%82osko-abisy%C5%84ska_(1935%E2%80%931936)" title="Wojna włosko-abisyńska (1935–1936)">Wojna włosko-abisyńska (1935–1936)</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82oska_Afryka_Wschodnia" title="Włoska Afryka Wschodnia">Włoska Afryka Wschodnia</a></li> <li><a href="/wiki/Pakt_antykominternowski" title="Pakt antykominternowski">Pakt antykominternowski</a></li> <li><a href="/wiki/Inwazja_na_Albani%C4%99" title="Inwazja na Albanię">Inwazja na Albanię</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Albanii_(protektorat_w%C5%82oski)" title="Królestwo Albanii (protektorat włoski)">Królestwo Albanii (protektorat włoski)</a></li> <li><a href="/wiki/Pakt_stalowy" title="Pakt stalowy">Pakt stalowy</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_8_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/W%C5%82ochy_w_czasie_II_wojny_%C5%9Bwiatowej" title="Włochy w czasie II wojny światowej">II wojna światowa</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/W%C5%82oska_inwazja_na_Francj%C4%99_1940" title="Włoska inwazja na Francję 1940">Włoska inwazja na Francję 1940</a></li> <li><a href="/wiki/Pakt_trzech" title="Pakt trzech">Pakt trzech</a></li> <li><a href="/wiki/Atak_na_Tarent" title="Atak na Tarent">Atak na Tarent</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_grecko-w%C5%82oska" title="Wojna grecko-włoska">Wojna grecko-włoska</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82oska_inwazja_na_Egipt" title="Włoska inwazja na Egipt">Włoska inwazja na Egipt</a></li> <li><a href="/wiki/Kampania_ba%C5%82ka%C5%84ska" title="Kampania bałkańska">Kampania bałkańska</a></li> <li><a href="/wiki/Kampania_wschodnioafryka%C5%84ska_w_czasie_II_wojny_%C5%9Bwiatowej" title="Kampania wschodnioafrykańska w czasie II wojny światowej">Kampania wschodnioafrykańska w czasie II wojny światowej</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82oski_udzia%C5%82_na_froncie_wschodnim" title="Włoski udział na froncie wschodnim">Włoski udział na froncie wschodnim</a></li> <li><a href="/wiki/Kampania_w%C5%82oska_w_czasie_II_wojny_%C5%9Bwiatowej" title="Kampania włoska w czasie II wojny światowej">Kampania włoska w czasie II wojny światowej</a></li> <li><a href="/wiki/Operacja_Husky" title="Operacja Husky">Operacja Husky</a></li> <li><a href="/wiki/Kapitulacja_W%C5%82och" title="Kapitulacja Włoch">Kapitulacja Włoch</a></li> <li><a href="/wiki/Operacja_Eiche" title="Operacja Eiche">Operacja Eiche</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82oska_Republika_Socjalna" title="Włoska Republika Socjalna">Włoska Republika Socjalna</a></li> <li><a href="/wiki/Ofensywa_wiosenna_we_W%C5%82oszech_1945" title="Ofensywa wiosenna we Włoszech 1945">Ofensywa wiosenna we Włoszech 1945</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_10"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Republika Włoska</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Pok%C3%B3j_paryski_(1947)" title="Pokój paryski (1947)">Pokój paryski (1947)</a></li> <li><a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a></li> <li><a href="/wiki/Europejska_Wsp%C3%B3lnota_W%C4%99gla_i_Stali" title="Europejska Wspólnota Węgla i Stali">Europejska Wspólnota Węgla i Stali</a></li> <li><a href="/wiki/Lata_o%C5%82owiu" title="Lata ołowiu">Lata ołowiu</a> <ul><li><a href="/wiki/Zamach_bombowy_na_Piazza_Fontana_w_Mediolanie" title="Zamach bombowy na Piazza Fontana w Mediolanie">Zamach bombowy na Piazza Fontana w Mediolanie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Unia_Europejska" title="Unia Europejska">Unia Europejska</a></li> <li><a href="/wiki/Mani_pulite" title="Mani pulite">Mani pulite</a></li> <li><a href="/wiki/Euro" title="Euro">Euro</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_migracyjny_w_Europie" title="Kryzys migracyjny w Europie">Kryzys migracyjny</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Kluczowe postacie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Gajusz_Juliusz_Cezar" title="Gajusz Juliusz Cezar">Gajusz Juliusz Cezar</a></li> <li><a href="/wiki/Cyceron" title="Cyceron">Cyceron</a></li> <li><a href="/wiki/Marek_Antoniusz" title="Marek Antoniusz">Marek Antoniusz</a></li> <li><a href="/wiki/Oktawian_August" title="Oktawian August">Oktawian August</a></li> <li><a href="/wiki/Neron" title="Neron">Neron</a></li> <li><a href="/wiki/Kommodus" title="Kommodus">Kommodus</a></li> <li><a href="/wiki/Teodoryk_Wielki" title="Teodoryk Wielki">Teodoryk Wielki</a></li> <li><a href="/wiki/Justynian_I_Wielki" title="Justynian I Wielki">Justynian I Wielki</a></li> <li><a href="/wiki/Karol_Wielki" title="Karol Wielki">Karol Wielki</a></li> <li><a href="/wiki/Piotr_III_Wielki" title="Piotr III Wielki">Piotr III Wielki</a></li> <li><a href="/wiki/Niccol%C3%B2_Machiavelli" title="Niccolò Machiavelli">Niccolò Machiavelli</a></li> <li><a href="/wiki/Giuseppe_Garibaldi" title="Giuseppe Garibaldi">Giuseppe Garibaldi</a></li> <li><a href="/wiki/Giuseppe_Mazzini" title="Giuseppe Mazzini">Giuseppe Mazzini</a></li> <li><a href="/wiki/Agostino_Depretis" title="Agostino Depretis">Agostino Depretis</a></li> <li><a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a></li> <li><a href="/wiki/Alcide_De_Gasperi" title="Alcide De Gasperi">Alcide De Gasperi</a></li> <li><a href="/wiki/Giulio_Andreotti" title="Giulio Andreotti">Giulio Andreotti</a></li> <li><a href="/wiki/Mariano_Rumor" title="Mariano Rumor">Mariano Rumor</a></li> <li><a href="/wiki/Bettino_Craxi" title="Bettino Craxi">Bettino Craxi</a></li> <li><a href="/wiki/Silvio_Berlusconi" title="Silvio Berlusconi">Silvio Berlusconi</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pozostałe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/W%C5%82osi" title="Włosi">Naród włoski</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lowie_W%C5%82och" title="Królowie Włoch">Królowie Włoch</a></li> <li><a href="/wiki/Prezydenci_W%C5%82och" title="Prezydenci Włoch">Prezydenci Włoch</a></li> <li><a href="/wiki/Premierzy_W%C5%82och" title="Premierzy Włoch">Premierzy Włoch</a></li> <li><a href="/wiki/Ustr%C3%B3j_polityczny_W%C5%82och" title="Ustrój polityczny Włoch">Ustrój polityczny Włoch</a></li> <li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">Język włoski</a></li> <li><a href="/wiki/Stosunki_polsko-w%C5%82oskie" title="Stosunki polsko-włoskie">Stosunki polsko-włoskie</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/God%C5%82o_W%C5%82och" title="Godło Włoch"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Emblem_of_Italy.svg/50px-Emblem_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="50" height="57" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Emblem_of_Italy.svg/75px-Emblem_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Emblem_of_Italy.svg/100px-Emblem_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="710" data-file-height="808" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Dawne_kolonie_w%C5%82oskie" title="Szablon:Dawne kolonie włoskie"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Dawne_kolonie_w%C5%82oskie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Dawne kolonie włoskie (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Dawne_kolonie_w%C5%82oskie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Kolonie_w%C5%82oskie" title="Kolonie włoskie">Dawne kolonie i protektoraty włoskie</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Afryka" title="Afryka">Afryka</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/W%C5%82oska_Afryka_Wschodnia" title="Włoska Afryka Wschodnia">Włoska Afryka Wschodnia</a> (<a href="/wiki/Erytrea_W%C5%82oska" title="Erytrea Włoska">Erytrea</a><sup id="cite_ref-WAW_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-WAW-57">[A]</a></sup>, <a href="/wiki/Somali_W%C5%82oskie" title="Somali Włoskie">Somali Włoskie</a><sup id="cite_ref-WAW_57-1" class="reference"><a href="#cite_note-WAW-57">[A]</a></sup>, <a href="/wiki/Cesarstwo_Etiopii" title="Cesarstwo Etiopii">Abisynia</a><sup id="cite_ref-WAW_57-2" class="reference"><a href="#cite_note-WAW-57">[A]</a></sup>)</li> <li><a href="/wiki/Libia_W%C5%82oska" title="Libia Włoska">Libia</a> (<a href="/wiki/Cyrenajka_(kolonia_w%C5%82oska)" title="Cyrenajka (kolonia włoska)">Cyrenajka</a><sup id="cite_ref-Libia_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-Libia-58">[B]</a></sup>, <a href="/wiki/Trypolitania_(kolonia_w%C5%82oska)" title="Trypolitania (kolonia włoska)">Trypolitania</a><sup id="cite_ref-Libia_58-1" class="reference"><a href="#cite_note-Libia-58">[B]</a></sup>, <a href="/wiki/W%C5%82oska_Afryka_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Włoska Afryka Północna">Włoska Afryka Północna</a><sup id="cite_ref-Libia_58-2" class="reference"><a href="#cite_note-Libia-58">[B]</a></sup>)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europa</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Albanii_(protektorat_w%C5%82oski)" title="Królestwo Albanii (protektorat włoski)">Albania</a> (protektorat)</li> <li><a href="/wiki/Dodekanez" title="Dodekanez">Dodekanez</a> (częściowo w Azji)</li> <li><a href="/wiki/Wyspy_Jo%C5%84skie" title="Wyspy Jońskie">Wyspy Jońskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Terytoria<br />administrowane</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wolne_Terytorium_Triestu" title="Wolne Terytorium Triestu">Wolne Terytorium Triestu</a> (zarząd amerykańsko-brytyjsko-włoski)</li> <li><a href="/wiki/Somali_W%C5%82oskie" title="Somali Włoskie">Somali</a> (terytorium powiernicze ONZ)</li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Italian_empire_1940.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Italian_empire_1940.PNG/110px-Italian_empire_1940.PNG" decoding="async" width="110" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Italian_empire_1940.PNG/165px-Italian_empire_1940.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Italian_empire_1940.PNG/220px-Italian_empire_1940.PNG 2x" data-file-width="344" data-file-height="241" /></a></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-nav"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-WAW-57"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-WAW_57-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-WAW_57-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-WAW_57-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">zlikwidowane i scalone we Włoską Afrykę Wschodnią</span> </li> <li id="cite_note-Libia-58"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Libia_58-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Libia_58-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Libia_58-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">zlikwidowane i scalone w Libię</span> </li> </ol></div></div> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Polityka_zagraniczna_mocarstw_w_latach_1871%E2%80%931913" title="Szablon:Polityka zagraniczna mocarstw w latach 1871–1913"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Polityka_zagraniczna_mocarstw_w_latach_1871%E2%80%931913&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Polityka zagraniczna mocarstw w latach 1871–1913 (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Polityka_zagraniczna_mocarstw_w_latach_1871%E2%80%931913&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Polityka zagraniczna mocarstw w latach 1871–1913</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Mocarstwo" title="Mocarstwo">Mocarstwa</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Austro-W%C4%99gry" title="Austro-Węgry">Austro-Węgry</a></li> <li><a href="/wiki/Zjednoczone_Kr%C3%B3lestwo_Wielkiej_Brytanii_i_Irlandii" title="Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii">Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii</a></li> <li><a href="/wiki/III_Republika_Francuska" title="III Republika Francuska">III Republika Francuska</a></li> <li><a href="/wiki/Cesarstwo_Niemieckie" title="Cesarstwo Niemieckie">Cesarstwo Niemieckie</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Królestwo Włoch</a></li> <li><a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Imperium Rosyjskie</a></li> <li><a href="/wiki/Cesarstwo_Wielkiej_Japonii" title="Cesarstwo Wielkiej Japonii">Cesarstwo Wielkiej Japonii</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Traktaty</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Pok%C3%B3j_frankfurcki" title="Pokój frankfurcki">Pokój frankfurcki</a></li> <li><a href="/wiki/Sojusz_Trzech_Cesarzy" title="Sojusz Trzech Cesarzy">Sojusz Trzech Cesarzy</a></li> <li><a href="/wiki/Traktat_w_San_Stefano" title="Traktat w San Stefano">Traktat w San Stefano</a></li> <li><a href="/wiki/Traktat_berli%C5%84ski_(1878)" title="Traktat berliński (1878)">Traktat berliński</a></li> <li><a href="/wiki/Dwuprzymierze" title="Dwuprzymierze">Dwuprzymierze</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%C3%B3jprzymierze" title="Trójprzymierze">Trójprzymierze</a></li> <li><a href="/wiki/Traktat_reasekuracyjny" title="Traktat reasekuracyjny">Traktat reasekuracyjny</a></li> <li><a href="/wiki/Sojusz_francusko-rosyjski" title="Sojusz francusko-rosyjski">Dwuporozumienie</a></li> <li><a href="/wiki/Entente_cordiale" title="Entente cordiale">Entente cordiale</a></li> <li><a href="/wiki/Sojusz_brytyjsko-japo%C5%84ski" title="Sojusz brytyjsko-japoński">Sojusz brytyjsko-japoński</a></li> <li><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_z_Bj%C3%B6rk%C3%B6" title="Układ z Björkö">Układ z Björkö</a></li> <li><a href="/wiki/Porozumienie_rosyjsko-angielskie" title="Porozumienie rosyjsko-angielskie">Porozumienie rosyjsko-angielskie</a></li> <li><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_z_Racconigi" title="Układ z Racconigi">Układ z Racconigi</a></li> <li><a href="/wiki/Ententa" title="Ententa">Ententa</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wydarzenia</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wojna_francusko-pruska" title="Wojna francusko-pruska">Wojna francusko-pruska</a></li> <li><a href="/wiki/Zjednoczenie_Niemiec_(1866%E2%80%931871)" title="Zjednoczenie Niemiec (1866–1871)">Zjednoczenie Niemiec</a></li> <li><a href="/wiki/Zjednoczenie_W%C5%82och" title="Zjednoczenie Włoch">Zjednoczenie Włoch</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-turecka_(1877%E2%80%931878)" title="Wojna rosyjsko-turecka (1877–1878)">Wojna rosyjsko-turecka</a></li> <li><a href="/wiki/Kongres_berli%C5%84ski" title="Kongres berliński">Kongres berliński</a></li> <li><a href="/wiki/Wy%C5%9Bcig_o_Afryk%C4%99" title="Wyścig o Afrykę">Wyścig o Afrykę</a></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Gra" title="Wielka Gra">Wielka Gra</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_chi%C5%84sko-francuska" title="Wojna chińsko-francuska">Wojna chińsko-francuska</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_chi%C5%84sko-japo%C5%84ska_(1894%E2%80%931895)" title="Wojna chińsko-japońska (1894–1895)">Wojna chińsko-japońska</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_w%C5%82osko-abisy%C5%84ska_(1894%E2%80%931896)" title="Wojna włosko-abisyńska (1894–1896)">I wojna włosko-abisyńska</a></li> <li><a href="/wiki/Incydent_w_Faszodzie" title="Incydent w Faszodzie">Incydent w Faszodzie</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_bokser%C3%B3w" title="Powstanie bokserów">Powstanie bokserów</a></li> <li><a href="/wiki/Wojny_burskie" title="Wojny burskie">Wojny burskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_rosyjsko-japo%C5%84ska" title="Wojna rosyjsko-japońska">Wojna rosyjsko-japońska</a></li> <li><a href="/wiki/Konflikty_maroka%C5%84skie" title="Konflikty marokańskie">Konflikty marokańskie</a> (kryzys tangerski i kryzys agadirski)</li> <li><a href="/wiki/Rewolucja_m%C5%82odoturecka" title="Rewolucja młodoturecka">Rewolucja młodoturecka</a></li> <li><a href="/wiki/Kryzys_bo%C5%9Bniacki" title="Kryzys bośniacki">Kryzys bośniacki</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_w%C5%82osko-turecka" title="Wojna włosko-turecka">Wojna włosko-turecka</a></li> <li><a href="/wiki/Wojny_ba%C5%82ka%C5%84skie" title="Wojny bałkańskie">Wojny bałkańskie</a> (<a href="/wiki/I_wojna_ba%C5%82ka%C5%84ska" title="I wojna bałkańska">I</a>, <a href="/wiki/II_wojna_ba%C5%82ka%C5%84ska" title="II wojna bałkańska">II</a>)</li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Ruchy, idee i procesy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Koncert_mocarstw" title="Koncert mocarstw">Koncert mocarstw</a></li> <li><a href="/wiki/Panslawizm" title="Panslawizm">Panslawizm</a></li> <li><a href="/wiki/Jugoslawizm" title="Jugoslawizm">Jugoslawizm</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C5%82kanizacja" title="Bałkanizacja">Bałkanizacja</a></li> <li><a href="/wiki/M%C5%82oda_Bo%C5%9Bnia" title="Młoda Bośnia">Ruch młodobośniacki</a></li> <li><a href="/wiki/M%C5%82odoturcy" title="Młodoturcy">Ruch młodoturecki</a></li> <li><i><a href="/wiki/Splendid_isolation" title="Splendid isolation">Splendid isolation</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Weltpolitik" title="Weltpolitik">Weltpolitik</a></i></li> <li><a href="/wiki/Pax_Britannica" title="Pax Britannica">Pax Britannica</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-g"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">państwo historyczne</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/236812499">236812499</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3997071.html">3997071</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Kingdom-of-Italy">topic/Kingdom-of-Italy</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Kongeriget_Italien">Kongeriget_Italien</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Królestwo_Włoch_(1861–1946)&oldid=75323925">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Królestwo_Włoch_(1861–1946)&oldid=75323925</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Dawne_kr%C3%B3lestwa" title="Kategoria:Dawne królestwa">Dawne królestwa</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Historyczne_pa%C5%84stwa_na_P%C3%B3%C5%82wyspie_Apeni%C5%84skim" title="Kategoria:Historyczne państwa na Półwyspie Apenińskim">Historyczne państwa na Półwyspie Apenińskim</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:W%C5%82ochy_w_XIX_wieku" title="Kategoria:Włochy w XIX wieku">Włochy w XIX wieku</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:W%C5%82ochy_w_XX_wieku" title="Kategoria:Włochy w XX wieku">Włochy w XX wieku</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_wymagaj%C4%85ce_dopracowania" title="Kategoria:Artykuły wymagające dopracowania">Artykuły wymagające dopracowania</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytuj_do_sprawdzenia" title="Kategoria:Szablon cytuj do sprawdzenia">Szablon cytuj do sprawdzenia</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 22 lis 2024, 14:57.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-c2hwq","wgBackendResponseTime":179,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.218","walltime":"1.477","ppvisitednodes":{"value":38295,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":257191,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":81215,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":38,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":97544,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":4,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1246.654 1 -total"," 18.83% 234.695 1 Szablon:Przypisy"," 17.79% 221.813 24 Szablon:Cytuj_książkę"," 15.31% 190.876 26 Szablon:Cytuj_stronę"," 13.66% 170.235 58 Szablon:Odn"," 11.76% 146.628 1 Szablon:Państwo_infobox"," 10.92% 136.130 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 9.52% 118.646 5 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 8.48% 105.734 1 Szablon:Historia_Włoch"," 6.12% 76.271 14 Szablon:Link-interwiki"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.492","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6576319,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Państwo infobox\",\n [\"precision\"] = \"min\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-67876799fc-p9zwv","timestamp":"20241127175343","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Kr\u00f3lestwo W\u0142och (1861\u20131946)","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Kr%C3%B3lestwo_W%C5%82och_(1861%E2%80%931946)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q172579","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q172579","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-04-14T19:47:40Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f8\/Kingdom_of_Italy_1942_with_provinces.svg","headline":"pa\u0144stwo w po\u0142udniowej Europie (1861\u20131946)"}</script> </body> </html>