CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Borys I Michał – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"7beb283c-7b1e-414c-b80c-592d55f94a93","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Borys_I_Michał","wgTitle":"Borys I Michał","wgCurRevisionId":73660792,"wgRevisionId":73660792,"wgArticleId":161670,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Brak właściwości P569 wpisanej lokalnie","Brak właściwości P119 w Wikidanych","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Bułgarscy święci","Konwertyci na chrześcijaństwo","Ród Kruma","Urodzeni w IX wieku","Władcy Bułgarii","Zmarli w 907"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Borys_I_Michał","wgRelevantArticleId":161670,"wgIsProbablyEditable": true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73660792,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q311057","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics": true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="2463"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1642"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg/640px-TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1314"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Borys I Michał – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Borys_I_Micha%C5%82"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Borys_I_Micha%C5%82"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Borys_I_Michał rootpage-Borys_I_Michał skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Borys+I+Micha%C5%82" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Borys+I+Micha%C5%82" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Borys+I+Micha%C5%82" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Borys+I+Micha%C5%82" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Początek_panowania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Początek_panowania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Początek panowania</span> </div> </a> <ul id="toc-Początek_panowania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geneza_przyjęcia_chrześcijaństwa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geneza_przyjęcia_chrześcijaństwa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geneza przyjęcia chrześcijaństwa</span> </div> </a> <ul id="toc-Geneza_przyjęcia_chrześcijaństwa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chrzest_Bułgarii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chrzest_Bułgarii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Chrzest Bułgarii</span> </div> </a> <ul id="toc-Chrzest_Bułgarii-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Utworzenie_prowincji_kościelnej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Utworzenie_prowincji_kościelnej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Utworzenie prowincji kościelnej</span> </div> </a> <ul id="toc-Utworzenie_prowincji_kościelnej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przyjęcie_uczniów_Metodego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przyjęcie_uczniów_Metodego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Przyjęcie uczniów Metodego</span> </div> </a> <ul id="toc-Przyjęcie_uczniów_Metodego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ostatnie_lata" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ostatnie_lata"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ostatnie lata</span> </div> </a> <ul id="toc-Ostatnie_lata-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Borys I Michał</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 42 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-42" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">42 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84_%D8%A5%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A7" title="بوريس الأول إمبراطور بلغاريا – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بوريس الأول إمبراطور بلغاريا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Boris_I_de_Bulgaria" title="Boris I de Bulgaria – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Boris I de Bulgaria" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/I_Boris" title="I Boris – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="I Boris" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_(%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86)" title="بیرینجی بوریس (بولغاریستان) – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بیرینجی بوریس (بولغاریستان)" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81_I" title="Барыс I – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Барыс I" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_I" title="Борис I – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Борис I" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%ADs_I_de_Bulg%C3%A0ria" title="Borís I de Bulgària – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Borís I de Bulgària" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Boris_I." title="Boris I. – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Boris I." data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Boris_I,_Tsar_Bwlgaria" title="Boris I, Tsar Bwlgaria – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Boris I, Tsar Bwlgaria" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Boris_I." title="Boris I. – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Boris I." data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CF%8C%CF%81%CE%B9%CF%82_%CE%91%CE%84_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Βόρις Α΄ της Βουλγαρίας – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Βόρις Α΄ της Βουλγαρίας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Boris_I_of_Bulgaria" title="Boris I of Bulgaria – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Boris I of Bulgaria" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Boris_I_de_Bulgaria" title="Boris I de Bulgaria – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Boris I de Bulgaria" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Boris_I.a_Bulgariakoa" title="Boris I.a Bulgariakoa – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Boris I.a Bulgariakoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%DB%8C%DA%A9%D9%85_%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بوریس یکم بلغارستان – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بوریس یکم بلغارستان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Boris_Ier" title="Boris Ier – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Boris Ier" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B3%B4%EB%A6%AC%EC%8A%A4_1%EC%84%B8" title="보리스 1세 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="보리스 1세" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%BD_%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6" title="Բորիս Առաջին – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բորիս Առաջին" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Boris_I." title="Boris I. – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Boris I." data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Boris_I_dari_Bulgaria" title="Boris I dari Bulgaria – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Boris I dari Bulgaria" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Boris_I_di_Bulgaria" title="Boris I di Bulgaria – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Boris I di Bulgaria" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%A1_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F,_%D7%A9%D7%9C%D7%99%D7%98_%D7%91%D7%95%D7%9C%D7%92%D7%A8%D7%99%D7%94" title="בוריס הראשון, שליט בולגריה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="בוריס הראשון, שליט בולגריה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_I" title="ბორის I – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბორის I" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Borises_I_(rex_Bulgariae)" title="Borises I (rex Bulgariae) – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Borises I (rex Bulgariae)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/I._Borisz_bolg%C3%A1r_k%C3%A1n" title="I. Borisz bolgár kán – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="I. Borisz bolgár kán" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_I" title="Борис I – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Борис I" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A7" title="بوريس الاول امبراطور بلجاريا – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بوريس الاول امبراطور بلجاريا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Boris_I_van_Bulgarije" title="Boris I van Bulgarije – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Boris I van Bulgarije" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B91%E4%B8%96" title="ボリス1世 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ボリス1世" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Boris_I_av_Bulgaria" title="Boris I av Bulgaria – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Boris I av Bulgaria" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3ris_I_da_Bulg%C3%A1ria" title="Bóris I da Bulgária – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Bóris I da Bulgária" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Boris_I_al_Bulgariei" title="Boris I al Bulgariei – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Boris I al Bulgariei" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D1%96%D1%81_I." title="Боріс I. – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Боріс I." data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_I" title="Борис I – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Борис I" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Boris_I." title="Boris I. – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Boris I." data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Boris_I._Bolgarski" title="Boris I. Bolgarski – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Boris I. Bolgarski" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_I" title="Борис I – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Борис I" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Boris_I" title="Boris I – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Boris I" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Boris_I_av_Bulgarien" title="Boris I av Bulgarien – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Boris I av Bulgarien" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Boris" title="I. Boris – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="I. Boris" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81_I_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE" title="Борис I Михайло – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Борис I Михайло" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B2%8D%E9%87%8C%E6%96%AF%E4%B8%80%E4%B8%96" title="鲍里斯一世 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="鲍里斯一世" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q311057#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Borys_I_Micha%C5%82" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Borys_I_Micha%C5%82"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Borys_I_Micha%C5%82"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Borys_I_Micha%C5%82" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Borys_I_Micha%C5%82" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&oldid=73660792" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Borys_I_Micha%C5%82&id=73660792&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBorys_I_Micha%25C5%2582"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBorys_I_Micha%25C5%2582"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Borys+I+Micha%C5%82"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Borys_I_Micha%C5%82&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Boris_I_of_Bulgaria" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q311057" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Borys I Michał</div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg/117px-TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg" decoding="async" width="117" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg/175px-TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg/234px-TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg 2x" data-file-width="764" data-file-height="1568" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#ddd; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">Władca <a href="/wiki/Bu%C5%82garia" title="Bułgaria">Bułgarii</a> </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p>od <a href="/wiki/852" title="852">852</a><br />do <a href="/wiki/889" title="889">889</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/wiki/Presjan" title="Presjan">Presjan</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Rasate" title="Włodzimierz Rasate">Włodzimierz Rasate</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#ddd; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">Dane biograficzne </td></tr> <tr> <th>Dynastia </th> <td> <p><a href="/wiki/R%C3%B3d_Kruma" title="Ród Kruma">Ród Kruma</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data śmierci </th> <td> <p><a href="/wiki/2_maja" title="2 maja">2 maja</a> <a href="/wiki/907" title="907">907</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th>Ojciec </th> <td> <p><a href="/wiki/Presjan" title="Presjan">Presjan</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Zst%C4%99pny" title="Zstępny">Dzieci</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Rasate" title="Włodzimierz Rasate">Włodzimierz</a>, <a href="/wiki/Symeon_I" title="Symeon I">Symeon</a> </p> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Boris_I_of_Bulgaria" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Boris_I_of_Bulgaria" class="extiw" title="commons:Category:Boris I of Bulgaria">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Borys I Michał</b> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_bu%C5%82garski" title="Język bułgarski">bułg.</a> <span style="font-style: normal;" lang="bg">Борис I Михаил</span>, zm. <a href="/wiki/2_maja" title="2 maja">2 maja</a> <a href="/wiki/907" title="907">907</a>) – <a href="/wiki/Chan_(w%C5%82adca)" title="Chan (władca)">chan</a> <a href="/wiki/Bu%C5%82garia" title="Bułgaria">bułgarski</a> od 852 do 889. Syn i następca <a href="/wiki/Chan_(w%C5%82adca)" title="Chan (władca)">chana</a> <a href="/wiki/Presjan" title="Presjan">Presjana</a>, pierwszy chrześcijański władca Bułgarii. Imię Michał przyjął po <a href="/wiki/Chrzest" title="Chrzest">chrzcie</a> w roku 864 na cześć <a href="/wiki/Cesarstwo_Bizanty%C5%84skie" title="Cesarstwo Bizantyńskie">bizantyjskiego</a> cesarza <a href="/wiki/Micha%C5%82_III_Metystes" title="Michał III Metystes">Michała III</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Początek_panowania"><span id="Pocz.C4.85tek_panowania"></span>Początek panowania</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Początek panowania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Początek panowania"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na początku panowania Borysa utrzymywał się jeszcze konflikt z Bizancjum dotyczący plemion <a href="/wiki/Sklawinowie" title="Sklawinowie">słowiańskich</a> zamieszkujących tereny <a href="/wiki/Macedonia_(kraina_historyczna)" title="Macedonia (kraina historyczna)">Macedonii</a>. Ostatecznie na mocy układu z 856 roku Bułgaria zrzekła się południowego wybrzeża <a href="/wiki/Morze_Czarne" title="Morze Czarne">Morza Czarnego</a> oraz obszaru <a href="/w/index.php?title=Zagora_(Bu%C5%82garia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zagora (Bułgaria) (strona nie istnieje)">Zagory</a>, uzyskując w zamian potwierdzenie swych praw do podbitych przez siebie ziem w <a href="/wiki/Rodopy" title="Rodopy">Rodopach</a> i w Macedonii<sup id="cite_ref-Giu40_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Giu40-1">[1]</a></sup>. </p><p>W 853 roku Borys zawarł sojusz z <a href="/wiki/Ro%C5%9Bcis%C5%82aw_(ksi%C4%85%C5%BC%C4%99_wielkomorawski)" title="Rościsław (książę wielkomorawski)">Rościsławem</a> <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_wielkomorawskie" title="Państwo wielkomorawskie">wielkomorawskim</a> i królem <a href="/wiki/Frankowie" title="Frankowie">Franków</a> zachodnich <a href="/wiki/Karol_II_%C5%81ysy" title="Karol II Łysy">Karolem Łysym</a> przeciwko <a href="/wiki/Ludwik_II_Niemiecki" title="Ludwik II Niemiecki">Ludwikowi Niemieckiemu</a>. Ponieważ <a href="/wiki/Chorwaci" title="Chorwaci">Chorwaci</a> byli w tym czasie wasalami Ludwika, Bułgarzy zostali zmuszeni do walki na dwa fronty. Borys poniósł dotkliwą klęskę w <a href="/wiki/Chorwacja" title="Chorwacja">Chorwacji</a> i był zmuszony do zawarcia odrębnego pokoju z księciem Chorwacji <a href="/wiki/Trpimir_I" title="Trpimir I">Trpimirem I</a>. Jednocześnie północno-zachodnie granice bułgarskie zostały najechane przez wojska Ludwika Niemieckiego. Podpisany w efekcie doznanej porażki traktat pokojowy nie spowodował zmian terytorialnych, ale znacznie osłabił autorytet państwa bułgarskiego na Bałkanach. Szczególnie że klęską zakończyła się również wyprawa Borysa przeciw Serbom<sup id="cite_ref-Was51_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Was51-2">[2]</a></sup>. </p><p>W późniejszym czasie wobec słabnięcia państwa wschodniofrankijskiego, a wzrostu potęgi wielkomorawskiego, zaczynającego zagrażać zachodnim granicom Bułgarii, Borys zmienił sojusze i w 862 roku zawarł przymierze z Ludwikiem Niemieckim. Naturalnym następstwem zmiany sojusznika przez Bułgarów w tym rejonie Europy było nawiązanie stosunków dyplomatycznych przez księcia wielkomorawskiego z Bizancjum. Około 863 roku zwrócił się on do cesarza <a href="/wiki/Micha%C5%82_III_Metystes" title="Michał III Metystes">Michała III</a> o przysłanie greckiej misji kościelnej. Cesarz wysłał wówczas na Morawy dwóch braci z <a href="/wiki/Saloniki" title="Saloniki">Tesaloniki</a> <a href="/wiki/Cyryl_i_Metody" title="Cyryl i Metody">Konstantyna i Metodego</a>. Borys, nawiązawszy kontakty z państwem Franków rozpoczął z kolei rozmowy o przyjęciu chrześcijaństwa z rąk Franków<sup id="cite_ref-Was51_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Was51-2">[2]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geneza_przyjęcia_chrześcijaństwa"><span id="Geneza_przyj.C4.99cia_chrze.C5.9Bcija.C5.84stwa"></span>Geneza przyjęcia chrześcijaństwa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Geneza przyjęcia chrześcijaństwa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geneza przyjęcia chrześcijaństwa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Historycy wskazują na kilka przyczyn, które w połowie IX wieku skłoniły chana Borysa, władcę pogańskiego państwa do podjęcia rozmów dotyczących przyjęcia chrztu przez niego i jego lud. Wśród czynników państwowych niewątpliwie ważył fakt, że tradycyjne bułgarskie pogaństwo coraz wyraźniej przegrywało z chrześcijaństwem zarówno pod względem kulturowym, społecznym, jak i państwotwórczym. Chrześcijaństwo, ze swej natury związane ze słowem pisanym, dzięki krzewieniu umiejętności pisania i czytania niosło ze sobą postęp kulturalny, którego brak był coraz dotkliwiej odczuwalny z perspektywy niepiśmiennej społeczności bułgarskiej. Krzewione przez chrześcijaństwo obyczaje stanowiły wyzwanie do rozwoju i odrzucenia przeżywających się w miarę rozwoju społeczeństwa zachowań i instytucji, którym pogańska religia nie miała czego przeciwstawić. Wreszcie chrześcijańska idea Bożego pomazania władcy, na wschodzie dominującego nawet nad Kościołem, stanowiła przeciwwagę dla rozsadzających jedność państwa tendencji odśrodkowych płynących ze środowisk wielkobojarskich<sup id="cite_ref-Lan58_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lan58-3">[3]</a></sup>. </p><p>Oprócz względów państwowych niewątpliwie działały również osobiste. Borys był świadkiem i niewątpliwie słyszał o bohaterstwie męczenników chrześcijańskich, którzy jak brat chana <a href="/wiki/Ma%C5%82amir" title="Małamir">Małamira</a>, <a href="/wiki/Nrawota" title="Nrawota">Nrawota-Woin</a> zmienił wyznawaną wiarę, by stracić życie. Trudno było przejść obojętnie wobec takiego świadectwa. Bez wątpienia wielki był też wpływ na tych surowych ludzi wieści, jakie przekazywali bułgarscy kupcy, o pięknie chrześcijańskiej liturgii. <i>Pierwsza kronika ruska</i> zawierająca opowieść o nawróceniu Rusi w X wieku daje wgląd w tę kwestię. Posłowie wysłani przez księcia Rusi opowiadają bowiem: <i>Potem przybyliśmy do Greków</i> (do Konstantynopola) <i>i oni zaprowadzili nas na miejsce, gdzie oddają cześć swemu Bogu, i nie wiedzieliśmy, gdzie jesteśmy, w niebie czy na ziemi. Bo na ziemi nie ma takiego widoku ani piękna i nie wiemy jak go opisać: wiemy tylko, że Bóg mieszka tu wśród ludzi</i><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Posli_borisa.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Posli_borisa.jpeg/240px-Posli_borisa.jpeg" decoding="async" width="240" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Posli_borisa.jpeg/360px-Posli_borisa.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Posli_borisa.jpeg/480px-Posli_borisa.jpeg 2x" data-file-width="700" data-file-height="312" /></a><figcaption><i>Kniaź Borys śle posłów do cesarzowej Teodory</i>. Miniatura z <a href="/wiki/Jan_Skylitzes" title="Jan Skylitzes">Kroniki Jana Skylitzesa</a>, początek <a href="/wiki/XIII_wiek" title="XIII wiek">XIII wieku</a></figcaption></figure> <p>Jedno z dawnych źródeł ostateczne nawrócenie Borysa przypisuje greckiemu niewolnikowi Teodorowi Cupharasowi, który nauczył Borysa modlić się do Boga chrześcijan, a modlitwa Borysa odwróciła grożący Bułgarom wielki głód. Wedle innej wersji zasługę tę przypisuje się chrześcijańskiemu malarzowi o imieniu Metody, który namalował dla chana tak realistyczny fresk przedstawiający Sąd Ostateczny, że ten poczuł trwogę o swe zbawienie<sup id="cite_ref-Lan59_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lan59-5">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chrzest_Bułgarii"><span id="Chrzest_Bu.C5.82garii"></span>Chrzest Bułgarii</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Chrzest Bułgarii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Chrzest Bułgarii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ostatecznie decyzję o przyjęciu chrześcijaństwa przez Bułgarów przyszło Borysowi podjąć w dosyć dramatycznych okolicznościach. W 863 roku Borys wsparł Ludwika Niemieckiego w walce ze zbuntowanym synem Karlomanem i Rościsławem wielkomorawskim. Naciskany z dwu stron Rościsław zwrócił się o pomoc do cesarza bizantyńskiego<sup id="cite_ref-Was51_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-Was51-2">[2]</a></sup>. W sierpniu 863 roku Półwysep Bałkański, a szczególnie ziemie Bułgarii nawiedziło wyjątkowo silne, trwające blisko 40 dni, trzęsienie ziemi. Rok był nieurodzajny i Bułgarom zajrzało w oczy widmo głodu<sup id="cite_ref-Giu41_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Giu41-6">[6]</a></sup>. W tej sytuacji cesarz Michał III podjął akcję przeciw Bułgarii przerzucając armię nad granicę bułgarską i urządzając demonstrację floty wzdłuż wybrzeży Morza Czarnego. Sytuacja militarna Bułgarii była mocno niepewna, a kraj znękany głodem. Borys skapitulował natychmiast<sup id="cite_ref-Lan59_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Lan59-5">[5]</a></sup>. Wiosną 864 roku został podpisany „wieczysty” pokój pomiędzy Bizancjum a Bułgarią. Wykorzystując swą przewagę i zależność zagrożonej głodem Bułgarii od dostaw trackiego zboża, Bizantyńczycy zażądali zerwania przez Bułgarów negocjacji związanych z przyjęciem chrześcijaństwa od Niemców. Bułgarscy posłowie, którzy przybyli do Konstantynopola zostali ochrzczeni. Wraz z nimi do Bułgarii wyruszyła misja duchownych bizantyńskich, która miała przygotować do chrztu Borysa i podjąć akcję chrztu wśród bułgarskich pogan<sup id="cite_ref-Giu41_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Giu41-6">[6]</a></sup><sup id="cite_ref-Was52_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Was52-7">[7]</a></sup>. </p><p>Czas i miejsce przyjęcia chrztu przez Borysa są przedmiotem spekulacji uczonych. Według części uczonych (<a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D. Langa</a>, <a href="/wiki/Georg_Ostrogorski" title="Georg Ostrogorski">G. Ostrogorskiego</a>) chrzest musiał nastąpić niedługo potem w 864 lub najdalej w 865 roku<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. Tradycyjna historiografia bułgarska (<a href="/wiki/Wasi%C5%82_Gjuzelew" title="Wasił Gjuzelew">W. Giuzelew</a>, u nas <a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>) datuje chrzest Borysa na 866 opierając się na <a href="/w/index.php?title=Inskrypcja_z_Ballshi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inskrypcja z Ballshi (strona nie istnieje)">inskrypcji</a> odnalezionej w <a href="/wiki/Albania" title="Albania">albańskiej</a> miejscowości <a href="/wiki/Ballsh" title="Ballsh">Ballshi</a><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. Zwłoka w przyjęciu chrztu jest przez tych historyków tłumaczona przedłużającymi się negocjacjami obydwu stron dotyczącymi warunków ustanowienia struktury kościelnej w Bułgarii, lub po prostu katechumenatem. Zdaniem T. Wasilewskiego również tłumieniem buntu przeciw zamierzonej chrystianizacji. Wasilewski podaje nawet datę chrztu – dzień przed Zielonymi Świątkami (25 maja 866 roku)<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>. Borys nie nadał uroczystości przyjęcia przez siebie chrztu rozgłosu. Obrzęd został odprawiony nocą, prawdopodobnie w <a href="/wiki/Pliska" title="Pliska">Plisce</a>. Borys przyjął na cześć swego ojca chrzestnego cesarza Michała III imię Michał<sup id="cite_ref-Han743_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Han743-11">[11]</a></sup>. </p><p>Sytuacja, która skłoniła władcę Bułgarii do zachowania daleko idącej ostrożności, była rzeczywiście delikatna. Chrześcijaństwo miało na terenach Bułgarii długą tradycję jeszcze przed najazdem <a href="/wiki/Sklawinowie" title="Sklawinowie">Słowian</a> i <a href="/wiki/Protobu%C5%82garzy" title="Protobułgarzy">Bułgarów</a> <a href="/wiki/Asparuch" title="Asparuch">Asparucha</a> w VII wieku, a potomkowie chrześcijan ciągle jeszcze dość licznie zamieszkiwali państwo Borysa. Szczególnie liczni byli wśród ludności <a href="/wiki/Trakowie" title="Trakowie">trackiej</a> stanowiącej dość istotny liczebnie składnik społeczeństwa. Zwycięskie kampanie chana <a href="/wiki/Krum" title="Krum">Kruma</a> na początku IX wieku i przesiedlenie dużych grup jeńców greckich na teren Bułgarii, przyspieszyły proces rechrystianizacji tej ludności. Okazało się też, że ta samorzutnie prowadzona przez jeńców ewangelizacja znajduje pozytywne przyjęcie wśród Słowian: żyjących często pośród Traków chłopów oraz potomków Słowian zamieszkujących ziemie Cesarstwa przed wielką migracją na początku VII wieku i już wówczas schrystianizowanych. O dynamice tego procesu świadczy rozmiar prześladowań podjęty przez następcę chana Kruma, <a href="/wiki/Omurtag" title="Omurtag">Omurtaga</a>, z inspiracji kapłanów pogańskich. Za panowania Borysa były to nadal środowiska, których nie można było lekceważyć. Ponadto za następców Omurtaga władza chanów uległa pewnemu osłabieniu na korzyść wywodzących się spośród możnowładztwa zastępców chana. Przyjęcie przez Borysa chrześcijaństwa w dłuższej perspektywie niewątpliwie godziło również w ich interesy. Pozostawała wreszcie opozycja wielkobojarska, tradycyjnie pogańska, głęboko przywiązana do religii swych bułgarskich przodków i próbująca w ten sposób bronić swej tożsamości przed postępującą slawizacją<sup id="cite_ref-Lan56_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lan56-12">[12]</a></sup>. </p><p>Z tych właśnie środowisk wyszedł w następnych miesiącach sygnał do buntu. Wojska buntowników zaatakowały stolicę państwa <a href="/wiki/Pliska" title="Pliska">Pliskę</a>. Borys rozbił pod murami Pliski wojska opozycji. 52 przywódców bojarskich wraz z ich rodzinami nakazał stracić. Reszcie zbuntowanych, spośród niższych stanów i prostemu ludowi okazał łaskę i pozwolił wrócić do domów<sup id="cite_ref-Giu41_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-Giu41-6">[6]</a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Utworzenie_prowincji_kościelnej"><span id="Utworzenie_prowincji_ko.C5.9Bcielnej"></span>Utworzenie prowincji kościelnej</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Utworzenie prowincji kościelnej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Utworzenie prowincji kościelnej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Starania o utworzenie przez patriarchat Konstantynopola mniej czy bardziej autonomicznej struktury kościelnej, z patriarchą na czele, mającym prawo koronowania władcy, przyniosły początkowo Borysowi niepowodzenie. Patriarcha <a href="/wiki/Focjusz_I_Wielki" title="Focjusz I Wielki">Focjusz</a> odpowiedział po długiej zwłoce jedynie długim listem o obowiązkach monarchy chrześcijańskiego, nie podejmując w ogóle kwestii organizacyjnych oraz palących kwestii dotyczących wiary i obrzędowości<sup id="cite_ref-Han743_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-Han743-11">[11]</a></sup>. Sytuacja sprzyjała kontynuowaniu starań. Pomiędzy Rzymem a Konstantynopolem narastał konflikt. Aktualny patriarcha Konstantynopola Focjusz został wybrany po przymusowym złożeniu z urzędu przez cesarza jego poprzednika <a href="/wiki/Ignacy_I" title="Ignacy I">Ignacego</a>. W kościele greckim doszło do rozłamu. Zwolennicy Ignacego uznawali wybór Focjusza za niezgodny z postanowieniami kanonów. W 863 roku na specjalnie zwołanym synodzie niekanoniczność obioru patriarchy Konstantynopola ogłosił też papież <a href="/wiki/Miko%C5%82aj_I_Wielki" title="Mikołaj I Wielki">Mikołaj I</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup>. Wobec tego Borys ponownie zwrócił się ku zachodowi, wysyłając latem 866 roku jedno poselstwo do Franków, do <a href="/wiki/Ratyzbona" title="Ratyzbona">Ratyzbony</a>, a drugie do Rzymu<sup id="cite_ref-Lan60_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lan60-15">[15]</a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg/180px-TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg" decoding="async" width="180" height="369" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg/270px-TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg/360px-TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg 2x" data-file-width="764" data-file-height="1568" /></a><figcaption>Miniatura przedstawiająca Borysa I</figcaption></figure> <p>Badając możliwość utworzenia niezależnej struktury kościelnej w oparciu o papiestwo Borys poprosił jednocześnie o wyjaśnienie podstawowych zagadnień dotyczących spraw wiary, obyczajów i liturgii. Słynny list zawierający 106 pytań znany jest głównie na podstawie <i><a href="/w/index.php?title=Responsa_ad_consulta_Bulgarorum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Responsa ad consulta Bulgarorum (strona nie istnieje)">Odpowiedzi</a></i> papieża Mikołaja. Borys pytał w nim, między innymi, czy Grecy słusznie żądają postu i zakazują kąpieli w środę i piątek? Czy w kościele Bułgarzy mogą nosić pasy i czy przyjmując komunię muszą zdejmować turbany? Czy mają się wyrzec zwyczaju noszenia spodni? Co mają zrobić ci, którzy mają więcej niż jedną żonę, z pozostałymi żonami? Czy dozwolone są stosunki płciowe w niedzielę? Czy publiczną modlitwą o deszcz mogą kierować świeccy? Czy mogą oni czynić znak krzyża przed posiłkiem, czy też jest to zawarowane tylko dla kapłanów? Ile było patriarchatów w Kościele i czy Konstantynopol rzeczywiście zajmuje drugie miejsce po Rzymie? Odpowiedź wraz z dwoma biskupami została wysłana jeszcze w tym samym roku<sup id="cite_ref-Lan60_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-Lan60-15">[15]</a></sup>. Papież strofuje w swym liście Borysa za surowość w karaniu świeckich winowajców, wzywa do wyrzeczenia się tortur w stosunku do kryminalistów. Nawracanie siłą na chrześcijaństwo zaleca zastąpić perswazją. Potępia używanie końskiego ogona zamiast chorągwi, radzenia się wróżbitów, rzucania uroków, przysięgania na miecz, wiary w uzdrawiające kamienie, noszenia amuletów. Zbywa lekceważąco pretensje Konstantynopola do monopolu w produkcji <a href="/wiki/Krzy%C5%BCmo" title="Krzyżmo">krzyżma</a>. W sprawie ustanowienia niezależnej struktury kościelnej zaleca cierpliwość – wszystko zależy od chrześcijańskiej dzielności świeżo nawróconego ludu bułgarskiego<sup id="cite_ref-Lan61_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lan61-16">[16]</a></sup>. </p><p>Po przybyciu misjonarzy rzymskich Borys-Michał zwolnił misjonarzy frankońskich, odprawił też duchownych greckich. W następnym roku podjął kolejną próbę, tym razem zwrócił się o zatwierdzenie wyznaczonego przez siebie prymasa Bułgarii. Papież stanowczo odmówił, broniąc wyłączności Kościoła w sprawach nominowania biskupów. Tymczasem na przełomie sierpnia i września zebrał się w Konstantynopolu synod, który oprócz ostrego ataku na papiestwo miał też na celu wywarcie nacisku na Bułgarię. Papież został obłożony ekskomuniką, a Ludwikowi Niemieckiemu przyznano tytuł cesarski, o który bezskutecznie zabiegał w Rzymie. Pod koniec września sytuacja zmieniła się po raz kolejny. Zamordowany przez swego współpracownika zginął cesarz Michał III. Nowy cesarz <a href="/wiki/Bazyli_I_Macedo%C5%84czyk" title="Bazyli I Macedończyk">Bazyli I</a> złożył z urzędu niekanonicznie wybranego Focjusza i przywrócił przebywającego na wygnaniu <a href="/wiki/Ignacy_I" title="Ignacy I">Ignacego</a>. Jednocześnie w listopadzie umiera Mikołaj I<sup id="cite_ref-Lan61_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-Lan61-16">[16]</a></sup>. W październiku 869 roku w Konstantynopolu w obecności legatów papieskich rozpoczął obrady sobór. Na jego ostatniej sesji 28 lutego 870 roku na obrady soborowe zostali dopuszczeni posłowie bułgarscy. Konferencja soborowa uznała przywrócenie zależności Bułgarii od Konstantynopola oraz utworzenie na wpół autonomicznej prowincji kościelnej z arcybiskupem zależnym od patriarchy Konstantynopola. Nowa prowincja kościelna miała obejmować 7 biskupstw: <a href="/wiki/Ochryda" title="Ochryda">ochrydzkie</a> w zachodniej, a <a href="/wiki/Brega%C5%82nica" title="Bregałnica">bregalnickie</a> we wschodniej <a href="/wiki/Macedonia_(kraina_historyczna)" title="Macedonia (kraina historyczna)">Macedonii</a>, morawskie w dolinie <a href="/wiki/Po%C5%82udniowa_Morawa" class="mw-redirect" title="Południowa Morawa">południowej Morawy</a>, i cztery w głównych grodach bułgarskich. Według późniejszych przekazów Borys-Michał wzniósł w stolicach biskupich siedem cerkwi katedralnych<sup id="cite_ref-Was53_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Was53-17">[17]</a></sup>. Z zachowanych resztek znamy cerkiew w stołecznej Plisce, wzniesioną na wzór najstarszej bazyliki świętych Piotra i Pawła w Rzymie o wymiarach: 99 metrów długości i prawie 30 metrów szerokości<sup id="cite_ref-Was55_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Was55-18">[18]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przyjęcie_uczniów_Metodego"><span id="Przyj.C4.99cie_uczni.C3.B3w_Metodego"></span>Przyjęcie uczniów Metodego</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Przyjęcie uczniów Metodego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przyjęcie uczniów Metodego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Borismeetingdisciples.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Borismeetingdisciples.JPG/300px-Borismeetingdisciples.JPG" decoding="async" width="300" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Borismeetingdisciples.JPG/450px-Borismeetingdisciples.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Borismeetingdisciples.JPG/600px-Borismeetingdisciples.JPG 2x" data-file-width="1533" data-file-height="1074" /></a><figcaption>Książę Borys podejmuje uczniów Metodego</figcaption></figure> <p>W 885 roku zmarł na Morawach biskup <a href="/wiki/Cyryl_i_Metody" title="Cyryl i Metody">Metody</a>. Jako swego następcę Metody wyznaczył Gorazda. Ten nie zdołał jednak sprostać opozycji duchownych łacińskich, wspieranych przez księcia morawskiego <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99tope%C5%82k_I_morawski" title="Świętopełk I morawski">Świętopełka</a>. Przywódcy słowiańskiego kościoła na Morawach: Gorazd, <a href="/wiki/Klemens_z_Ochrydy" title="Klemens z Ochrydy">Klemens</a>, <a href="/wiki/Naum_Ochrydzki" title="Naum Ochrydzki">Naum</a>, Angelary i Sawa zostali uwięzieni i poddani torturom. Klemens, Naum i Angelary, wygnani z Moraw, zostali serdecznie przyjęci przez namiestnika Borysa w <a href="/wiki/Belgrad" title="Belgrad">Belgradzie</a><sup id="cite_ref-Lan62_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lan62-19">[19]</a></sup>. Książę Borys udzielił im w Plisce gościny w domach swych dostojników, umieszczając Klemensa i Nauma u sampsesa Eschacza (Eschatzes), a Angelarego u Czesława<sup id="cite_ref-Han749_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Han749-20">[20]</a></sup>. W tym samym czasie część uczniów Metodego, sprzedanych Wenecjanom i wykupionych przez cesarza bizantyńskiego, przyprowadził z Konstantynopola mnich <a href="/wiki/Konstantyn_Pres%C5%82awski" title="Konstantyn Presławski">Konstantyn</a> zwany Prezbiterem<sup id="cite_ref-Giu44_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Giu44-21">[21]</a></sup>. Godności kościelne w Plisce i Presławiu, starej i nowej stolicy państwa były obsadzane przez duchownych greckich, dla słowiańskiej liturgii i uczniów Metodego nie było tam miejsca<sup id="cite_ref-Was54_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Was54-22">[22]</a></sup>. Ich status był więc początkowo nieokreślony. W dokumentach byli określani jako „mistrzowie” i „nauczyciele” (<i>didaskaloi</i>). W trakcie 886 roku zmarł Angelary. Z końcem tego roku Klemens opuścił Pliskę i udał się nad zachodnią granicę państwa, do prowincji Kutmiczewicy, leżącej na zachód od <a href="/wiki/Wardar" title="Wardar">Wardaru</a>, której główny ośrodek stanowił Dewol<sup id="cite_ref-Han750_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Han750-23">[23]</a></sup>. </p><p>Na objętym przez siebie terenie Klemens rozwinął szeroko zakrojoną działalność apostolską. Stale podróżując, nauczając i studiując, wykształcił około trzech i pół tysiąca kapłanów. Skupił wokół siebie krąg wykształconych uczniów, którzy wspierali go w pracy kościelnej i oświatowo-literackiej, a potem podjęli jego pracę<sup id="cite_ref-Giu45_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Giu45-24">[24]</a></sup>. W 893 roku został wyświęcony na biskupa Drewenicy (Drembicy)-Welicy położonej na północ od Ochrydu. W Macedonii także ostatecznie rozwinął swą działalność Naum, choć nie jest wykluczone, że początkowo, najdalej do 893 roku, przebywał i działał w Plisce<sup id="cite_ref-Was54_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-Was54-22">[22]</a></sup>. Z jego pobytem w Plisce bywa łączone powstanie stołecznego ośrodka piśmiennictwa bułgarskiego, który znakomicie rozwinął się za panowania cara Symeona I<sup id="cite_ref-Giu45_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-Giu45-24">[24]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ostatnie_lata">Ostatnie lata</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Ostatnie lata" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ostatnie lata"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Około 870 roku Borys-Michał najechał Serbię. Jej władca książę <a href="/wiki/Muncimir" title="Muncimir">Muncimir</a> rozbił armię bułgarską biorąc do niewoli syna Borysa, <a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Rasate" title="Włodzimierz Rasate">Włodzimierza</a> i 12 bojarów. Paradoksalnie jednak zwycięstwo Muncimira i jego umocnienie się na tronie książęcym spowodowało wzrost wpływów bułgarskich w Serbii. Muncimir, który władał Serbią wspólnie z braćmi, po umocnieniu swej władzy uwięził ich i ze względu na ich prochorwackie nastawienie przekazał jako zakładników Borysowi. Serbscy juniorzy stali się w ręku kniazia cennym narzędziem nacisku na władcę serbskiego<sup id="cite_ref-Jug64_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jug64-25">[25]</a></sup>. </p><p>W <a href="/wiki/889" title="889">889</a> roku po 37 latach panowania, Borys przekazał władzę swojemu synowi <a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Rasate" title="Włodzimierz Rasate">Włodzimierzowi</a>, a sam schronił się w klasztorze, możliwe że u świętego Pantalejmona, pod <a href="/wiki/Weliki_Pres%C5%82aw" title="Weliki Presław">Presławiem</a>. Antychrześcijańska polityka jego następcy, objawiająca się m.in. prześladowaniem chrześcijan w przymierzu z pogańskimi siłami wśród bułgarskiej arystokracji, zmusiła Borysa do zrezygnowania z odosobnienia<sup id="cite_ref-Was55_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-Was55-18">[18]</a></sup>. W <a href="/wiki/893" title="893">893</a> r. Borys zebrał wierne sobie wojska, obalił Włodzimierza i oślepionego wtrącił do więzienia, a następnie osadził na tronie młodszego syna, Symeona, wiodącego żywot mnicha w jednym z klasztorów. Uporządkowawszy wewnętrzne sprawy państwa Borys ponownie osiadł w klasztorze, nie było mu jednak jeszcze dane w spokoju dokonać życia. W 894 roku Symeon wszczął wojnę z Bizancjum i najechał Trację. Przeciwdziałając zagrożeniu, cesarz bizantyński pomógł koczowniczym <a href="/wiki/W%C4%99grzy" title="Węgrzy">Madziarom</a> przeprawić się przez Dunaj. Symeon zawrócił na północ i został pokonany w dwóch bitwach. A Madziarzy rozlali się po kraju, podchodząc pod Pliskę i Presław. Po raz ostatni wówczas Borys-Michał opuścił klasztor, zebrał wojsko i w trzeciej bitwie pokonał Węgrów i wyparł ich za Dunaj. Żył jeszcze trzynaście lat. Zmarł 15 maja <a href="/wiki/907" title="907">907</a> roku<sup id="cite_ref-Was56_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Was56-26">[26]</a></sup>. </p><p>Bułgarska cerkiew prawosławna czci go jako świętego cara Borysa Chrzciciela (Св. цар Борис Покръстител). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Chrzest_Bu%C5%82gar%C3%B3w" title="Chrzest Bułgarów">Chrzest Bułgarów</a></li> <li><a href="/wiki/Siedmiu_Aposto%C5%82%C3%B3w_Bu%C5%82garii" title="Siedmiu Apostołów Bułgarii">Siedmiu Apostołów Bułgarii</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Giu40-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Giu40_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Wasi%C5%82_Gjuzelew" title="Wasił Gjuzelew">W. Gjuzelew</a>: <i>Bułgaria. Zarys dziejów</i>. s. 40.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garia.+Zarys+dziej%C3%B3w&rft.aulast=Gjuzelew&rft.aufirst=W.&rft.pages=40"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Was51-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Was51_2-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Was51_2-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Was51_2-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i>Historia Bułgarii</i>. s. 51.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bu%C5%82garii&rft.aulast=Wasilewski&rft.aufirst=T.&rft.pages=51"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Lan58-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lan58_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D.M. Lang</a>: <i>Bułgarzy</i>. s. 58.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garzy&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=D.M.&rft.pages=58"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Pierwsza konika ruska</i> za <a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D. Lang</a>, <i>Bułgarzy</i>, s. 58.</span> </li> <li id="cite_note-Lan59-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Lan59_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Lan59_5-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D.M. Lang</a>: <i>Bułgarzy</i>. s. 59.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garzy&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=D.M.&rft.pages=59"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Giu41-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Giu41_6-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Giu41_6-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Giu41_6-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Wasi%C5%82_Gjuzelew" title="Wasił Gjuzelew">W. Gjuzelew</a>: <i>Bułgaria. Zarys dziejów</i>. s. 41.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garia.+Zarys+dziej%C3%B3w&rft.aulast=Gjuzelew&rft.aufirst=W.&rft.pages=41"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Was52-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Was52_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i>Historia Bułgarii</i>. s. 52.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bu%C5%82garii&rft.aulast=Wasilewski&rft.aufirst=T.&rft.pages=52"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Wasi%C5%82_Z%C5%82atarski" title="Wasił Złatarski">W. Złatarski</a> w <i>Istorji</i> (1927) i <a href="/wiki/Steven_Runciman" title="Steven Runciman">S. Runciman</a> w <i>A History of the First Bulgarian Empire</i> (1930) podają, że chrzest Borysa miał miejsce w 865 roku. <a href="/wiki/Georg_Ostrogorski" title="Georg Ostrogorski">G.Ostrogorski</a> w <i>Dziejach Bizancjum</i> (1963) przyjmuje za A. Vaillant i M. Lascaris <i>La date de conversion des Bulgares</i> (1933) rok 864: za G. Ostogorski,<i>Dzieje Bizancjum</i>, s. 243.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Wasilewski szerzej traktuje sprawę chrztu Bułgarów w <i>Bizancjum i Słowianie w IX wieku</i> (1972). Za rokiem 866 jako datą przyjęcia chrztu przez Borysa opowiadają się również Ch. Hannik <i>Byzantinische Missionen</i> (1978), G. Litwarin <i>Wwiedienie christianstwa w Bołgarii</i> (1988): za Ch. Hannik <i>Historia chrześcijaństwa</i> t.4 s. 743.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Podobnie Ch. Hannik w <i>Historii chrześcijaństwa</i> t. 4 s. 743.</span> </li> <li id="cite_note-Han743-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Han743_11-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Han743_11-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Ch. Hannick: Nowe chrześcijaństwo w świecie bizantyńskim. W: <i>Historia chrześcijaństwa</i>. T. 4. s. 743.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+chrze%C5%9Bcija%C5%84stwa&rft.atitle=Nowe+chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo+w+%C5%9Bwiecie+bizanty%C5%84skim&rft.aulast=Hannick&rft.aufirst=Ch.&rft.pages=743"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Lan56-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lan56_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D.M. Lang</a>: <i>Bułgarzy</i>. s. 56-57.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garzy&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=D.M.&rft.pages=56-57"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Georg_Ostrogorski" title="Georg Ostrogorski">G. Ostrogorski</a>: <i>Dzieje Bizancjum</i>. s. 244.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dzieje+Bizancjum&rft.aulast=Ostrogorski&rft.aufirst=G.&rft.pages=244"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Georg_Ostrogorski" title="Georg Ostrogorski">G. Ostrogorski</a>: <i>Dzieje Bizancjum</i>. s. 239-240.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dzieje+Bizancjum&rft.aulast=Ostrogorski&rft.aufirst=G.&rft.pages=239-240"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Lan60-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Lan60_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Lan60_15-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D.M. Lang</a>: <i>Bułgarzy</i>. s. 60.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garzy&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=D.M.&rft.pages=60"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Lan61-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Lan61_16-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Lan61_16-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D.M. Lang</a>: <i>Bułgarzy</i>. s. 61.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garzy&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=D.M.&rft.pages=61"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Was53-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Was53_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i>Historia Bułgarii</i>. s. 53.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bu%C5%82garii&rft.aulast=Wasilewski&rft.aufirst=T.&rft.pages=53"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Was55-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Was55_18-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Was55_18-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i>Historia Bułgarii</i>. s. 55.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bu%C5%82garii&rft.aulast=Wasilewski&rft.aufirst=T.&rft.pages=55"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Lan62-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lan62_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D.M. Lang</a>: <i>Bułgarzy</i>. s. 62.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garzy&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=D.M.&rft.pages=62"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Han749-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Han749_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Ch. Hannick: Nowe chrześcijaństwo w świecie bizantyńskim. W: <i>Historia chrześcijaństwa</i>. T. 4. s. 749.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+chrze%C5%9Bcija%C5%84stwa&rft.atitle=Nowe+chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo+w+%C5%9Bwiecie+bizanty%C5%84skim&rft.aulast=Hannick&rft.aufirst=Ch.&rft.pages=749"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Giu44-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Giu44_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Wasi%C5%82_Gjuzelew" title="Wasił Gjuzelew">W. Gjuzelew</a>: <i>Bułgaria. Zarys dziejów</i>. s. 44.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garia.+Zarys+dziej%C3%B3w&rft.aulast=Gjuzelew&rft.aufirst=W.&rft.pages=44"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Was54-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Was54_22-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Was54_22-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i>Historia Bułgarii</i>. s. 54.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bu%C5%82garii&rft.aulast=Wasilewski&rft.aufirst=T.&rft.pages=54"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Han750-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Han750_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Ch. Hannick: Nowe chrześcijaństwo w świecie bizantyńskim. W: <i>Historia chrześcijaństwa</i>. T. 4. s. 750.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+chrze%C5%9Bcija%C5%84stwa&rft.atitle=Nowe+chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo+w+%C5%9Bwiecie+bizanty%C5%84skim&rft.aulast=Hannick&rft.aufirst=Ch.&rft.pages=750"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Giu45-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Giu45_24-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Giu45_24-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Wasi%C5%82_Gjuzelew" title="Wasił Gjuzelew">W. Gjuzelew</a>: <i>Bułgaria. Zarys dziejów</i>. s. 45.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garia.+Zarys+dziej%C3%B3w&rft.aulast=Gjuzelew&rft.aufirst=W.&rft.pages=45"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Jug64-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Jug64_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i>Historia Jugosławii</i>. s. 64.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Jugos%C5%82awii&rft.aulast=Wasilewski&rft.aufirst=T.&rft.pages=64"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Was56-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Was56_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i>Historia Bułgarii</i>. s. 56.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bu%C5%82garii&rft.aulast=Wasilewski&rft.aufirst=T.&rft.pages=56"></span></cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book"><a href="/wiki/Wac%C5%82aw_Felczak" title="Wacław Felczak">W. Felczak</a>, <a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i>Historia Jugosławii</i>. Wrocław: Ossolineum, 1985, s. 47-48 i 64-66. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304016389" title="Specjalna:Książki/8304016389">ISBN <span class="isbn">83-04-01638-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Jugos%C5%82awii&rft.aulast=Felczak&rft.aufirst=W.&rft.date=1985&rft.pub=Ossolineum&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pages=47-48+i+64-66&rft.isbn=83-04-01638-9"></span></cite></li> <li><cite class="citation book"><a href="/wiki/Wasi%C5%82_Gjuzelew" title="Wasił Gjuzelew">W. Gjuzelew</a>: Bułgarskie średniowiecze. W: <i>Bułgaria. Zarys dziejów</i>. I. Dymitrow (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1986. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8305115836" title="Specjalna:Książki/8305115836">ISBN <span class="isbn">83-05-11583-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garia.+Zarys+dziej%C3%B3w&rft.atitle=Bu%C5%82garskie+%C5%9Bredniowiecze&rft.aulast=Gjuzelew&rft.aufirst=W.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-05-11583-6"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Ch. Hannick: Nowe chrześcijaństwo w świecie bizantyńskim. W: <i>Historia chrześcijaństwa</i>. T. 4: Biskupi, mnisi i cesarze 610-1054. Warszawa: Wyd. Krupski i S-ka, 1999. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8386117311" title="Specjalna:Książki/8386117311">ISBN <span class="isbn">83-86117-31-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+chrze%C5%9Bcija%C5%84stwa&rft.atitle=Nowe+chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo+w+%C5%9Bwiecie+bizanty%C5%84skim&rft.aulast=Hannick&rft.aufirst=Ch.&rft.pub=Wyd.+Krupski+i+S-ka&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-86117-31-1"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book"><a href="/wiki/David_Marshall_Lang" title="David Marshall Lang">D.M. Lang</a>: <i>Bułgarzy</i>. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8306008316" title="Specjalna:Książki/8306008316">ISBN <span class="isbn">83-06-00831-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bu%C5%82garzy&rft.aulast=Lang&rft.aufirst=D.M.&rft.date=1983&rft.pub=Pa%C5%84stwowy+Instytut+Wydawniczy&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-06-00831-6"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book"><a href="/wiki/Georg_Ostrogorski" title="Georg Ostrogorski">G. Ostrogorski</a>: <i>Dzieje Bizancjum</i>. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2008. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788301152680" title="Specjalna:Książki/9788301152680">ISBN <span class="isbn">978-83-01-15268-0</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dzieje+Bizancjum&rft.aulast=Ostrogorski&rft.aufirst=G.&rft.date=2008&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.place=Warszawa&rft.isbn=978-83-01-15268-0"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book"><a href="/wiki/Tadeusz_Wasilewski" title="Tadeusz Wasilewski">T. Wasilewski</a>: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historiabugarii0000wasi">Historia Bułgarii</a></i>. Wrocław: Ossolineum, 1983. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304024667" title="Specjalna:Książki/8304024667">ISBN <span class="isbn isbn-do-sprawdzenia">83-0402466-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bu%C5%82garii&rft.aulast=Wasilewski&rft.aufirst=T.&rft.date=1983&rft.pub=Ossolineum&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.isbn=83-0402466-7&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoriabugarii0000wasi"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.byzantium.ru/library/sokolov_istorii_bolgar.pdf">Соколов, М. Из древней истории болгар. Санкт-Петербург, 1879</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pstgu.ru/download/1286797721.nikilov.pdf">Николов, А. Идея о благочестии и мудрости правителя в политической идеологии и публичной пропаганде болгарских государей в первое столетие после принятия христианства в Болгарии (864-971). – В: XVII Ежегодная богословская конференция Православного Свято-Тихоновского гуманитарного университета. Т. 1. Москва, 2007, 124-130</a></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:W%C5%82adcy_pierwszego_pa%C5%84stwa_bu%C5%82garskiego" title="Szablon:Władcy pierwszego państwa bułgarskiego"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:W%C5%82adcy_pierwszego_pa%C5%84stwa_bu%C5%82garskiego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Władcy pierwszego państwa bułgarskiego (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:W%C5%82adcy_pierwszego_pa%C5%84stwa_bu%C5%82garskiego&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Bu%C5%82garii" title="Władcy Bułgarii">Władcy pierwszego państwa bułgarskiego</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Dulo" title="Dulo">Dulo</a><br /><small>(681–740)</small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Asparuch" title="Asparuch">Asparuch</a> (681–701)</li> <li><a href="/wiki/Terwe%C5%82" title="Terweł">Terweł</a> (701–718)</li> <li><a href="/wiki/Kormesij" title="Kormesij">NN</a> (718–725)</li> <li><a href="/wiki/Sewar" title="Sewar">Sewar</a> (725–740)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Władcy z różnych rodów<br /><small>(740–802)</small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Kormisosz" title="Kormisosz">Kormisosz</a> (740–756)</li> <li><a href="/wiki/Winech" title="Winech">Winech</a> (756–762)</li> <li><a href="/wiki/Telec" title="Telec">Telec</a> (762–765)</li> <li><a href="/wiki/Sabin_(chan)" title="Sabin (chan)">Sabin</a> (765–767)</li> <li><a href="/wiki/Umar_(chan_bu%C5%82garski)" title="Umar (chan bułgarski)">Umar</a> (767)</li> <li><a href="/wiki/Toktu" title="Toktu">Toktu</a> (767)</li> <li><a href="/wiki/Pagan_(chan)" title="Pagan (chan)">Pagan</a> (767–772)</li> <li><a href="/wiki/Telerig" title="Telerig">Telerig</a> (772–777)</li> <li><a href="/wiki/Kardam" title="Kardam">Kardam</a> (777–802)</li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/R%C3%B3d_Kruma" title="Ród Kruma">Ród Kruma</a><br /><small>(802–971)</small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Krum" title="Krum">Krum</a> (802–814)</li> <li><a href="/wiki/Dukum" title="Dukum">Dukum</a> (814–815)<sup id="cite_ref-poza_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-poza-27">[A]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Dicewg" title="Dicewg">Dicewg</a> (815)<sup id="cite_ref-poza_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-poza-27">[A]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Omurtag" title="Omurtag">Omurtag</a> (815–831)</li> <li><a href="/wiki/Ma%C5%82amir" title="Małamir">Małamir</a> (831–836)</li> <li><a href="/wiki/Presjan" title="Presjan">Presjan</a> (836–852)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Borys I Michał</a> (852–889)</li> <li><a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Rasate" title="Włodzimierz Rasate">Włodzimierz Rasate</a> (889–893)</li> <li><a href="/wiki/Symeon_I" title="Symeon I">Symeon I</a> (893–927)</li> <li><a href="/wiki/Piotr_I_(car_Bu%C5%82garii)" title="Piotr I (car Bułgarii)">Piotr I</a> (927–969)</li> <li><a href="/wiki/Borys_II" title="Borys II">Borys II</a> (969–971)</li> <li><a href="/wiki/Roman_(car_Bu%C5%82garii)" title="Roman (car Bułgarii)">Roman</a> (986–991)</li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Komitopuli" title="Komitopuli">Komitopulowie</a><br /><small>(969–1018)</small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aaron_Komitopul&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aaron Komitopul (strona nie istnieje)">Aaron</a> (969–987)</li> <li><a href="/wiki/Dawid_Komitopul" title="Dawid Komitopul">Dawid</a> (969–976)</li> <li><a href="/wiki/Moj%C5%BCesz_Komitopul" title="Mojżesz Komitopul">Mojżesz</a> (969–976)</li> <li><a href="/wiki/Samuel_Komitopul" title="Samuel Komitopul">Samuel</a> (969–1014)</li> <li><a href="/wiki/Gabriel_Radomir" title="Gabriel Radomir">Gabriel Radomir</a> (1014–1015)</li> <li><a href="/wiki/Iwan_W%C5%82adys%C5%82aw" title="Iwan Władysław">Iwan Władysław</a> (1015–1018)</li> <li><a href="/wiki/Presjan_Komitopul" title="Presjan Komitopul">Presjan II</a> (1018)</li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-nav"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-poza-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-poza_27-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-poza_27-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">spoza dynastii</span> </li> </ol></div></div> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-p"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">osoba</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000078187873">0000000078187873</a></span></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/88656641">88656641</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n82010577">n82010577</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/119377616">119377616</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Australii" title="Biblioteka Narodowa Australii">NLA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an63539838">63539838</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/js2013795799">js2013795799</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007449094105171">987007449094105171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3879806.html">3879806</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Boris-I">biography/Boris-I</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/boris-i-khan-dei-bulgari">boris-i-khan-dei-bulgari</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/1878454">1878454</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/boris-i">boris-i</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Boris_1.">Boris_1.</a></span></li> <li><a href="/wiki/Visuotin%C4%97_lietuvi%C5%B3_enciklopedija" title="Visuotinė lietuvių enciklopedija">VLE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/straipsnis/borisas-i/">borisas-i</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0011425.xml">0011425</a></span></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=8803">8803</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Borys_I_Michał&oldid=73660792">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Borys_I_Michał&oldid=73660792</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Bu%C5%82garscy_%C5%9Bwi%C4%99ci" title="Kategoria:Bułgarscy święci">Bułgarscy święci</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Konwertyci_na_chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo" title="Kategoria:Konwertyci na chrześcijaństwo">Konwertyci na chrześcijaństwo</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:R%C3%B3d_Kruma" title="Kategoria:Ród Kruma">Ród Kruma</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Urodzeni_w_IX_wieku" title="Kategoria:Urodzeni w IX wieku">Urodzeni w IX wieku</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:W%C5%82adcy_Bu%C5%82garii" title="Kategoria:Władcy Bułgarii">Władcy Bułgarii</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Zmarli_w_907" title="Kategoria:Zmarli w 907">Zmarli w 907</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Brak_w%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9Bci_P569_wpisanej_lokalnie" title="Kategoria:Brak właściwości P569 wpisanej lokalnie">Brak właściwości P569 wpisanej lokalnie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Brak_w%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9Bci_P119_w_Wikidanych" title="Kategoria:Brak właściwości P119 w Wikidanych">Brak właściwości P119 w Wikidanych</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 29 kwi 2024, 20:18.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Borys_I_Micha%C5%82&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-f6mjz","wgBackendResponseTime":157,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.750","walltime":"1.118","ppvisitednodes":{"value":16367,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":53137,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8738,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":29497,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":10,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 842.287 1 -total"," 28.66% 241.416 28 Szablon:Cytuj_książkę"," 26.01% 219.090 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 22.75% 191.620 1 Szablon:Przypisy"," 20.21% 170.267 1 Szablon:Władca_infobox"," 17.12% 144.222 1 Szablon:Władcy_pierwszego_państwa_bułgarskiego"," 16.65% 140.242 1 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 6.11% 51.438 1 Szablon:Infobox_tytuł"," 4.93% 41.514 3 Szablon:Infobox_grafika"," 3.20% 26.980 1 Szablon:Bułg."]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.400","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2863575,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-559c9fd9f4-d79rw","timestamp":"20241126130909","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Borys I Micha\u0142","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Borys_I_Micha%C5%82","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q311057","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q311057","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-14T13:32:07Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/2c\/TzarBorisDidacticGospelConstantinePreslavski.jpg"}</script> </body> </html>