CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Turbine (gasturbine) - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"2f993d91-b75f-4e3b-8a01-180c5e39276a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Turbine_(gasturbine)","wgTitle":"Turbine (gasturbine)","wgCurRevisionId":68299415,"wgRevisionId":68299415,"wgArticleId":3964144,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Apparatuur","Turbine","Vliegtuigmotor"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Turbine_(gasturbine)","wgRelevantArticleId":3964144,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true, "wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q15964811","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready", "user.options":"loading","ext.math.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e8/Nozzle_and_diffusor.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1166"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e8/Nozzle_and_diffusor.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="778"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="622"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Turbine (gasturbine) - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Turbine_(gasturbine)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Turbine_(gasturbine)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Turbine_gasturbine rootpage-Turbine_gasturbine skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Turbine+%28gasturbine%29" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Turbine+%28gasturbine%29" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Turbine+%28gasturbine%29" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Turbine+%28gasturbine%29" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Het_expansieproces" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_expansieproces"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Het expansieproces</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_expansieproces-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_turbinetrap" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#De_turbinetrap"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>De turbinetrap</span> </div> </a> <ul id="toc-De_turbinetrap-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nadere_beschouwing_van_het_expansieproces" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nadere_beschouwing_van_het_expansieproces"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Nadere beschouwing van het expansieproces</span> </div> </a> <ul id="toc-Nadere_beschouwing_van_het_expansieproces-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Het_rendement" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_rendement"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Het rendement</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_rendement-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toepassingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Toepassingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Toepassingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Toepassingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Galerij" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Galerij"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Galerij</span> </div> </a> <ul id="toc-Galerij-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Turbine (gasturbine)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Dit artikel bestaat alleen in deze taal. Het artikel in andere talen toevoegen." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Talen toevoegen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span><span class="wb-langlinks-add wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15964811#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen toevoegen" class="wbc-editpage">Koppelingen toevoegen</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Turbine_(gasturbine)" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Turbine_(gasturbine)" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Turbine_(gasturbine)"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Turbine_(gasturbine)"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Turbine_(gasturbine)" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Turbine_(gasturbine)" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&oldid=68299415" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Turbine_%28gasturbine%29&id=68299415&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTurbine_%28gasturbine%29"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTurbine_%28gasturbine%29"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Turbine+%28gasturbine%29"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Turbine_%28gasturbine%29&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15964811" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Turbine_section_gas_turbine.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Turbine_section_gas_turbine.JPG/260px-Turbine_section_gas_turbine.JPG" decoding="async" width="260" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Turbine_section_gas_turbine.JPG/390px-Turbine_section_gas_turbine.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Turbine_section_gas_turbine.JPG/520px-Turbine_section_gas_turbine.JPG 2x" data-file-width="701" data-file-height="305" /></a><figcaption>Expansie in de turbinesectie van een <a href="/wiki/Gasturbine" title="Gasturbine">gasturbine</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Nozzle_and_diffusor.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nozzle_and_diffusor.JPG/260px-Nozzle_and_diffusor.JPG" decoding="async" width="260" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nozzle_and_diffusor.JPG/390px-Nozzle_and_diffusor.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nozzle_and_diffusor.JPG/520px-Nozzle_and_diffusor.JPG 2x" data-file-width="536" data-file-height="521" /></a><figcaption><a href="/wiki/Straalbuis" title="Straalbuis">Straalbuis</a> vergeleken met <a href="/wiki/Diffusor_(stromingsleer)" title="Diffusor (stromingsleer)">diffusor</a></figcaption></figure> <p>In de <b>turbine</b> van een <a href="/wiki/Gasturbine" title="Gasturbine">gasturbine</a> <a href="/wiki/Algemene_gaswet" title="Algemene gaswet">expanderen</a> de hete gassen, afkomstig van de <a href="/wiki/Verbrandingskamer_(gasturbine)" title="Verbrandingskamer (gasturbine)"> verbrandingskamer</a>. De turbine levert mechanische <a href="/wiki/Arbeid_(natuurkunde)" title="Arbeid (natuurkunde)">arbeid</a>, die gebruikt wordt om de <a href="/wiki/Compressor_(gas)" title="Compressor (gas)">compressor</a> aan te drijven en om een nuttige last aan te drijven. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Het_expansieproces">Het expansieproces</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Het expansieproces" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Het expansieproces"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij het expansieproces daalt de druk van het stromende hete gas, terwijl de snelheid toeneemt. Het omzetten van druk in snelheid gebeurt in een <a href="/wiki/Straalbuis" title="Straalbuis">straalbuis</a>, dat is een <a href="/w/index.php?title=Convergerend&action=edit&redlink=1" class="new" title="Convergerend (de pagina bestaat niet)">convergerend</a> (= toelopend) kanaal. Het principe van de straalbuis berust op de <a href="/wiki/Wet_van_Bernoulli" title="Wet van Bernoulli">wet van Bernoulli</a> die stelt dat: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle p_{3}+{\frac {1}{2}}\cdot \rho _{3}\cdot c_{3}^{2}=p_{4}+{\frac {1}{2}}\cdot \rho _{4}\cdot c_{4}^{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <mn>2</mn> </mfrac> </mrow> <mo>⋅</mo> <msub> <mi>ρ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <mo>⋅</mo> <msubsup> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msubsup> <mo>=</mo> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <mn>2</mn> </mfrac> </mrow> <mo>⋅</mo> <msub> <mi>ρ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> <mo>⋅</mo> <msubsup> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msubsup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle p_{3}+{\frac {1}{2}}\cdot \rho _{3}\cdot c_{3}^{2}=p_{4}+{\frac {1}{2}}\cdot \rho _{4}\cdot c_{4}^{2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/78d15231c264843b65f2ad32ad3d2f486b971221" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; margin-left: -0.089ex; width:32.664ex; height:5.176ex;" alt="{\displaystyle p_{3}+{\frac {1}{2}}\cdot \rho _{3}\cdot c_{3}^{2}=p_{4}+{\frac {1}{2}}\cdot \rho _{4}\cdot c_{4}^{2}}"></span></dd></dl> <p>Hierin is: </p> <ul><li><i>p</i> = absolute druk [Pa]</li> <li><i>ρ</i> = <a href="/wiki/Massadichtheid" title="Massadichtheid">dichtheid</a> medium [kg/m³]</li> <li><i>c</i> = absolute snelheid [m/s]</li></ul> <p>Eenvoudig gezegd komt deze wet erop neer dat de som van statische druk en snelheidsenergie aan beide kanten van de straalbuis gelijk is. </p><p>In een straalbuis neemt door de verkleining van de dwarsdoorsnede in de stroomrichting de absolute snelheid van het medium toe. Er wordt dus kinetische energie aan het stromende medium toegevoegd. Veronderstelt men even de dichtheid constant, dan moet volgens de wet van Bernoulli de druk (potentiële energie) afnemen, dus p4 < p3. Een straalbuis kan men vergelijken met een omgekeerde <a href="/wiki/Diffusor_(stromingsleer)" title="Diffusor (stromingsleer)">diffusor</a>, maar het proces blijkt bij nader onderzoek toch belangrijke verschillen te vertonen met dat van de diffusor. Een straalbuis heeft veel minder de neiging om instabiel te worden dan een diffusor. Het drukverschil over een straalbuis helpt mee om de stroming gaande te houden. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:One_impulse_turbine_stage.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/One_impulse_turbine_stage.JPG/260px-One_impulse_turbine_stage.JPG" decoding="async" width="260" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/One_impulse_turbine_stage.JPG/390px-One_impulse_turbine_stage.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/One_impulse_turbine_stage.JPG/520px-One_impulse_turbine_stage.JPG 2x" data-file-width="603" data-file-height="531" /></a><figcaption>Een turbinetrap van een actieturbine</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="De_turbinetrap">De turbinetrap</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: De turbinetrap" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: De turbinetrap"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het expanderen van het hete gas gebeurt in de turbine. Turbines kunnen zijn gebouwd volgens het <a href="/w/index.php?title=Actieprincipe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Actieprincipe (de pagina bestaat niet)">actieprincipe</a> of volgens het <a href="/w/index.php?title=Reactieprincipe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reactieprincipe (de pagina bestaat niet)">reactieprincipe</a>, maar ook een combinatie van beide principes komt voor. In principe bestaat de turbine uit een aantal expansietrappen, bij actieturbines meestal twee of drie en bij reactieturbines vijf tot acht. Bij gasturbines wordt de actieturbine het meeste gebruikt. Elke expansietrap bestaat uit een straalbuizenring in het huis (de <a href="/wiki/Stator" title="Stator">stator</a>), gevolgd door een loopwiel van de draaiende <a href="/w/index.php?title=Rotor_(turbine)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rotor (turbine) (de pagina bestaat niet)">turbinerotor</a>. Op de rotor zijn de loop<a href="/wiki/Schoep" title="Schoep">schoepen</a> gemonteerd, die de <a href="/wiki/Kinetische_energie" title="Kinetische energie">kinetische energie</a> van de gassen omzetten in <a href="/wiki/Mechanische_energie" title="Mechanische energie">mechanische energie</a>. </p><p>Een typische gasturbine kan een turbine hebben met drie trappen, dat wil zeggen drie rijen stilstaande straalbuizen in het huis en drie rijen loopschoepen die met de rotor meedraaien. Aldus heeft men drie turbinetrappen in serie, want een rij straalbuizen en een rij loopschoepen vormen samen een turbinetrap. </p><p>Bij de expansie van de gassen in de straalbuizen daalt de druk sterk, en tevens daalt de luchttemperatuur in dit proces. Zo wordt de lucht terwijl zij door de turbine stroomt in elke trap in druk verlaagd, bij drie trappen meteen totale drukverhouding van 30 is dat een <a href="/w/index.php?title=Drukverhouding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Drukverhouding (de pagina bestaat niet)">drukverhouding</a> van 3,1 per trap. </p><p>De stator is voorzien van schoepen met een profiel zoals een <a href="/wiki/Vliegtuigvleugel" class="mw-redirect" title="Vliegtuigvleugel">vliegtuigvleugel</a>, maar sterker gebogen. De ruimte tussen de schoepen is sterk convergerend, zodat er tussen elk paar statorschoepen een straalbuis gevormd wordt. </p><p>De lucht stroomt de ruimte tussen de straalbuisschoepen binnen met een absolute snelheid c0. Door de expansie zal de snelheid toenemen tot c1 en de richting van de straal is veranderd. De lucht stroomt naar de draaiende loopschoepen die de omtreksnelheid U hebben. Met behulp van een <a href="/wiki/Stelling_van_Chasles-M%C3%B6bius" class="mw-redirect" title="Stelling van Chasles-Möbius">snelheidsdriehoek</a> is uit u en c1 de relatieve intredesnelheid w1 te bepalen. In de figuur is te zien dat de lucht onder de juiste hoek de loopschoepen treft. </p><p>Bij een <a href="/w/index.php?title=Actieturbine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Actieturbine (de pagina bestaat niet)">actieturbine</a> of <a href="/w/index.php?title=Impulsturbine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Impulsturbine (de pagina bestaat niet)">impulsturbine</a> is de ruimte tussen de loopschoepen van intrede tot uittrede constant (<i>X</i> in de figuur). Daardoor zullen de druk en snelheid van de lucht niet veranderen, maar de richting wel. Het is deze richtingsverandering die een kracht uitoefent op de loopschoepen, de drijvende kracht van de turbine. De lucht verlaat de loopschoepen met een relatieve snelheid <i>w</i>2 (= <i>w</i>1) en de omtreksnelheid <i>u</i>. In een snelheidsdriehoek samengesteld levert dit een axiale uittredesnelheid op, <i>c</i>2. Met deze snelheid gaat de lucht naar de volgende turbinetrap. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:PV_and_Ts_diagram_turbine.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/PV_and_Ts_diagram_turbine.JPG/260px-PV_and_Ts_diagram_turbine.JPG" decoding="async" width="260" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/PV_and_Ts_diagram_turbine.JPG/390px-PV_and_Ts_diagram_turbine.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/PV_and_Ts_diagram_turbine.JPG/520px-PV_and_Ts_diagram_turbine.JPG 2x" data-file-width="784" data-file-height="372" /></a><figcaption><a href="/wiki/Druk_(grootheid)" title="Druk (grootheid)">p</a>-<a href="/wiki/Inhoud_(volume)" title="Inhoud (volume)">V</a>- en <a href="/wiki/Temperatuur" title="Temperatuur">T</a>-<a href="/wiki/Entropie" title="Entropie">s</a>-diagram turbine</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nadere_beschouwing_van_het_expansieproces">Nadere beschouwing van het expansieproces</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Nadere beschouwing van het expansieproces" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Nadere beschouwing van het expansieproces"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het expanderen van de gassen in de turbine gaat snel. Men kan stellen dat elke kilogram gas die door de turbine stroomt in enkele tienden van seconden expandeert van de begindruk tot de einddruk. Door deze hoge snelheid van expanderen kan het gas vrijwel geen warmte aan de omgeving afstaan. Men noemt een expansie waarbij geen warmte uit de omgeving aan het medium wordt toe- of afgevoerd een <a href="/wiki/Adiabatische_expansie" title="Adiabatische expansie">adiabatische expansie</a>. In een druk-volume (p-V) en in een temperatuur-<a href="/wiki/Entropie" title="Entropie">entropie</a> (T-s) diagram kan deze expansie worden weergegeven door de lijn van 3 naar 4, een <a href="/wiki/Adiabaat" title="Adiabaat">adiabaat</a>. Als het expanderen verliesvrij gebeurt, wordt het proces <a href="/wiki/Isentroop" title="Isentroop">isentroop</a> genoemd (constante entropie). In de praktijk werkt een turbine niet zonder verliezen. </p><p>Tijdens het expanderen daalt de druk van de lucht, en wel vanaf de verbrandingskamerdruk <i>p</i>3 tot aan de uitlaatdruk <i>p</i>4. Tevens daalt tijdens de expansie de temperatuur. Dit is in de diagrammen weergegeven door het tekenen van de <a href="/wiki/Isotherm" title="Isotherm">isothermen</a> voor de turbine-inlaattemperatuur <i>T</i>3 en de turbine-uitlaattemperatuur <i>T</i>4. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Cp_and_k_850C_2%25_fuel.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Cp_and_k_850C_2%25_fuel.JPG/260px-Cp_and_k_850C_2%25_fuel.JPG" decoding="async" width="260" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Cp_and_k_850C_2%25_fuel.JPG/390px-Cp_and_k_850C_2%25_fuel.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Cp_and_k_850C_2%25_fuel.JPG/520px-Cp_and_k_850C_2%25_fuel.JPG 2x" data-file-width="603" data-file-height="433" /></a><figcaption>Diagram voor <i>c</i>p en <i>k</i> voor lucht met verbrandingsgassen</figcaption></figure> <p>Elke kg lucht (of eigenlijk lucht met verbrandingsgassen) levert aan de turbinerotor een hoeveelheid mechanische arbeid, gegeven door: </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle W_{t}=cp_{t}\left(T_{3}-T_{4}\right)}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>W</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mi>c</mi> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> </mrow> </msub> <mrow> <mo>(</mo> <mrow> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <mo>−</mo> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle W_{t}=cp_{t}\left(T_{3}-T_{4}\right)}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/74e7b36af176f7aa5800ea56e939ea6265e4b09d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:18.981ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle W_{t}=cp_{t}\left(T_{3}-T_{4}\right)}"></span> [kJ/kg] </p><p>Hierin is: </p> <dl><dd><i>c</i><sub>p</sub>(T) = <a href="/wiki/Specifieke_warmtecapaciteit" class="mw-redirect" title="Specifieke warmtecapaciteit">specifieke warmtecapaciteit</a> bij constante druk gassen (voor de gemiddelde temperatuur van <i>T</i><sub>3</sub> tot <i>T</i><sub>4</sub>) [kJ/K/kg]</dd></dl> <p>De c<sub>p</sub>(T)-waarde is te vinden in handboeken voor gassen en uit een diagram te lezen. Voorbeeld: in bijgaand diagram is af te lezen dat voor lucht met 2% verbrandingsproducten, expanderend van 1200 °C tot 500 °C (gemiddelde temperatuur 850 °C), de <i>c</i><sub>p</sub>-waarde bedraagt 1,22 kJ/K/kg. </p><p>T<sub>3</sub> = turbine-inlaattemperatuur [K of °C] </p><p>T<sub>4</sub> = turbine-uitlaattemperatuur na verliesvrije adiabatische expansie [K of °C] </p><p>In werkelijkheid levert de turbine minder arbeid dan volgens bovenstaande formule, omdat de turbine verliezen heeft. Dit wordt uitgedrukt in het turbinerendement ηt, dat rond de 0,9 of 90% ligt. De expansie vindt plaats langs een lijn die in het <i><a href="/wiki/Druk_(grootheid)" title="Druk (grootheid)">p</a>-<a href="/wiki/Volume" class="mw-disambig" title="Volume">V</a></i> <a href="/wiki/Diagram" title="Diagram">diagram</a> rechts van de <a href="/wiki/Adiabaat" title="Adiabaat">adiabaat</a> ligt, de stippellijn in de figuur. Voor dezelfde drukverhouding wordt de temperatuur na de expansie <i>T</i>4' hoger dan die volgens de verliesvrije adiabatische expansie. De turbinearbeid wordt dan per kg stromend medium: </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle W_{t'}=cp_{t}\left(T_{3}-T_{4'}\right)}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>W</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mi>t</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mi>c</mi> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> </mrow> </msub> <mrow> <mo>(</mo> <mrow> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <mo>−</mo> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mn>4</mn> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle W_{t'}=cp_{t}\left(T_{3}-T_{4'}\right)}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/755a31e32bf7eaa441d950f8ec54eaa225e5b481" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:20.044ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle W_{t'}=cp_{t}\left(T_{3}-T_{4'}\right)}"></span> [kJ/kg] </p><p>Hierin is: </p><p>c<sub>p</sub>(T) = specifieke warmtecapaciteit gassen bij constante druk (voor de gemiddelde temperatuur van <i>T</i>3 tot <i>T</i>4') [kJ/K/kg] </p> <dl><dd><i>T</i>3 = turbine-inlaattemperatuur [K of °C]</dd></dl> <dl><dd><i>T</i>4' = gemeten turbine-uitlaattemperatuur [K of °C]</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Het_rendement">Het rendement</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Het rendement" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Het rendement"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het <a href="/wiki/Rendement" title="Rendement">rendement</a> van de turbine kan niet eenvoudig worden afgelezen op een meter. Het wordt berekend als de verhouding tussen de werkelijk optredende temperatuurdaling (T<sub>3</sub> - T<sub>4</sub>') en de temperatuurdaling bij verliesvrij adiabatisch expansie (<i>T</i><sub>3</sub> − <i>T</i><sub>4</sub>). Tevens geeft dit de verhouding tussen de werkelijk geleverde expansiearbeid <i>W</i>t' en de theoretisch geleverde expansiearbeid Wt. </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \eta _{t}={\frac {T_{3}-T_{4'}}{T_{3}-T_{4}}}\cdot 100\ [\%]}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>η</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <mo>−</mo> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mn>4</mn> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> </mrow> <mrow> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <mo>−</mo> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>⋅</mo> <mn>100</mn> <mtext> </mtext> <mo stretchy="false">[</mo> <mi mathvariant="normal">%</mi> <mo stretchy="false">]</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \eta _{t}={\frac {T_{3}-T_{4'}}{T_{3}-T_{4}}}\cdot 100\ [\%]}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/bc3d047a52003616fded41f9e21c5b5e2c95082b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.338ex; width:23.088ex; height:5.843ex;" alt="{\displaystyle \eta _{t}={\frac {T_{3}-T_{4'}}{T_{3}-T_{4}}}\cdot 100\ [\%]}"></span>. Hieruit volgt: <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \eta _{t}={\frac {W_{t'}}{W_{t}}}\cdot 100\ [\%]}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>η</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <msub> <mi>W</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mi>t</mi> <mo>′</mo> </msup> </mrow> </msub> <msub> <mi>W</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> </mrow> </msub> </mfrac> </mrow> <mo>⋅</mo> <mn>100</mn> <mtext> </mtext> <mo stretchy="false">[</mo> <mi mathvariant="normal">%</mi> <mo stretchy="false">]</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \eta _{t}={\frac {W_{t'}}{W_{t}}}\cdot 100\ [\%]}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b208f05c3d4443de467d35f1d7d3ffb577f7dcf5" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.338ex; width:18.444ex; height:5.843ex;" alt="{\displaystyle \eta _{t}={\frac {W_{t'}}{W_{t}}}\cdot 100\ [\%]}"></span>.</dd></dl> <p>Voor de berekening van het rendement is de theoretische turbineuitlaattemperatuur <i>T</i>4 nodig. Die moet berekend worden met behulp van de <a href="/w/index.php?title=Gaswetten&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaswetten (de pagina bestaat niet)">gaswetten</a> die gelden voor expansie. Voor een adiabatische expansie geldt: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle pV^{k}=constant}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>p</mi> <msup> <mi>V</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>k</mi> </mrow> </msup> <mo>=</mo> <mi>c</mi> <mi>o</mi> <mi>n</mi> <mi>s</mi> <mi>t</mi> <mi>a</mi> <mi>n</mi> <mi>t</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle pV^{k}=constant}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/71388c666d4c33ab6ece152c179ae73a5904ad5c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; margin-left: -0.089ex; width:16.286ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle pV^{k}=constant}"></span>, anders geschreven: <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle p_{3}V_{3}^{k}\ =\ p_{4}V_{4}^{k}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <msubsup> <mi>V</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>k</mi> </mrow> </msubsup> <mtext> </mtext> <mo>=</mo> <mtext> </mtext> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> <msubsup> <mi>V</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>k</mi> </mrow> </msubsup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle p_{3}V_{3}^{k}\ =\ p_{4}V_{4}^{k}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0109ab8af87a52d471f489afd6926999034251f5" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; margin-left: -0.089ex; width:14.808ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle p_{3}V_{3}^{k}\ =\ p_{4}V_{4}^{k}}"></span>(wet van <a href="/wiki/Sim%C3%A9on_Poisson" title="Siméon Poisson">Poisson</a>)</dd></dl> <p>en: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {pV}{T}}=constant}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>p</mi> <mi>V</mi> </mrow> <mi>T</mi> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mi>c</mi> <mi>o</mi> <mi>n</mi> <mi>s</mi> <mi>t</mi> <mi>a</mi> <mi>n</mi> <mi>t</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {pV}{T}}=constant}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/504021391fb1679f53c09c3aaebda6685468f2c6" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:15.815ex; height:5.343ex;" alt="{\displaystyle {\frac {pV}{T}}=constant}"></span>, anders geschreven:<span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {p_{3}V_{3}}{T_{3}}}\ =\ {\frac {p_{4}V_{4}}{T_{4}}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi>V</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> </mrow> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> </mfrac> </mrow> <mtext> </mtext> <mo>=</mo> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi>V</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> </mrow> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> </mfrac> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {p_{3}V_{3}}{T_{3}}}\ =\ {\frac {p_{4}V_{4}}{T_{4}}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0a74aa2b7d625b31e9ab9109b4d41ff615070f69" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.338ex; width:15.198ex; height:5.843ex;" alt="{\displaystyle {\frac {p_{3}V_{3}}{T_{3}}}\ =\ {\frac {p_{4}V_{4}}{T_{4}}}}"></span> (<a href="/wiki/Algemene_gaswet" title="Algemene gaswet">algemene gaswet</a>)</dd></dl> <p>Hierin is: </p> <dl><dd><i>k</i> of kappa = <a href="/wiki/Gamma_(thermodynamica)" title="Gamma (thermodynamica)">adiabatische exponent</a>, [dimensieloos]. Deze is afhankelijk van het soort gas dat gecomprimeerd wordt, en van de gemiddelde temperatuur in het expansieproces. De <i>k</i>-waarde is te vinden in handboeken voor gassen en uit een diagram te lezen. Voorbeeld: in bijgaand diagram is af te lezen dat voor lucht met 2% verbrandingsproducten, expanderend van 1200 °C tot 500 °C (gemiddelde temperatuur 850 °C) de <i>k</i>-waarde bedraagt 1,30.</dd></dl> <dl><dd><i>p</i>3 = absolute inlaatdruk van de turbine [N/m²]</dd></dl> <dl><dd><i>p</i>4 = absolute uitlaatdruk van de turbine [N/m²]</dd></dl> <dl><dd><i>V</i>3 = volume van de gassen dat de turbine intreedt [m³/s]</dd></dl> <dl><dd><i>V</i>4 = volume van de gassen dat de turbine uittreedt [m³/s]</dd></dl> <dl><dd><i>T</i>3 = inlaattemperatuur turbine [K] (hier moet de <a href="/wiki/Absolute_temperatuur" title="Absolute temperatuur">absolute temperatuur</a> worden gebruikt, vanwege de verhouding in de formule.</dd></dl> <dl><dd><i>T</i>4 = uitlaattemperatuur turbine na verliesvrije adiabatische expansie [K]</dd></dl> <p>Een combinatie van de twee genoemde wetten levert de formule op waaruit <i>T</i>4 berekend kan worden: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {T_{3}}{T_{4}}}=\left({\frac {p_{3}}{p_{4}}}\right)^{\frac {k-1}{k}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <msup> <mrow> <mo>(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> </mfrac> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>k</mi> <mo>−</mo> <mn>1</mn> </mrow> <mi>k</mi> </mfrac> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {T_{3}}{T_{4}}}=\left({\frac {p_{3}}{p_{4}}}\right)^{\frac {k-1}{k}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a4e967f14f45e31fbcc4c2266397c6752301e45b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.505ex; width:16.296ex; height:7.343ex;" alt="{\displaystyle {\frac {T_{3}}{T_{4}}}=\left({\frac {p_{3}}{p_{4}}}\right)^{\frac {k-1}{k}}}"></span>, anders geschreven: <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle T_{4}=T_{3}\ /\ \left({\frac {p_{3}}{p_{4}}}\right)^{\frac {k-1}{k}}\ [K]}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mtext> </mtext> <msup> <mrow> <mo>(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> </mfrac> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>k</mi> <mo>−</mo> <mn>1</mn> </mrow> <mi>k</mi> </mfrac> </mrow> </msup> <mtext> </mtext> <mo stretchy="false">[</mo> <mi>K</mi> <mo stretchy="false">]</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle T_{4}=T_{3}\ /\ \left({\frac {p_{3}}{p_{4}}}\right)^{\frac {k-1}{k}}\ [K]}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0979a6397f85ee2b19db479a82e7e816b9840157" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.505ex; width:24.136ex; height:7.343ex;" alt="{\displaystyle T_{4}=T_{3}\ /\ \left({\frac {p_{3}}{p_{4}}}\right)^{\frac {k-1}{k}}\ [K]}"></span></dd></dl> <p>Samengevat: Men kan het turbinerendement in de praktijk als volgt bepalen: </p> <ol><li>Bepaal de k-waarde voor de gemiddelde expansietemperatuur;</li> <li>Bereken <i>T</i>4 (de theoretische eindexpansietemperatuur);</li> <li>Bereken het rendement <i>ηt</i>.</li></ol> <p>Opmerkingen: </p> <ul><li>Bij een gasturbine in de praktijk kan de temperatuur <i>T</i>3 (= uitlaat verbrandingskamer of inlaat turbine) om technische redenen niet gemeten worden. Daar deze temperatuur belangrijk is voor de regeling en beveiliging van de gasturbine, berekent men <i>T</i>3. Dit kan op verschillende manieren: door het rekenen aan de <a href="/wiki/Energiebalans_(natuurkunde)" class="mw-redirect" title="Energiebalans (natuurkunde)">energiebalans</a> over de verbrandingskamer, of door de bovenstaande formule te gebruiken, waar met de gemeten <i>T</i>4', <i>p</i>3 en <i>p</i>4 door een <a href="/wiki/Iteratie" title="Iteratie">iteratie</a> <i>T</i>3 en de juiste k-waarde uit volgt.</li></ul> <ul><li>De arbeid die door elke kg stromend medium op de turbine wordt geleverd is veel groter dan de nuttige arbeid aan de uitgaande as. De turbine moet immers ook nog de compressor aandrijven en die vraagt een aanzienlijke hoeveelheid arbeid per kg lucht.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toepassingen">Toepassingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Toepassingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Toepassingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gasturbinemotoren worden onder andere gebruikt bij de aandrijving van <a href="/wiki/Straalvliegtuig" title="Straalvliegtuig">Straalvliegtuigen</a>, <a href="/wiki/Schip_(transportmiddel)" title="Schip (transportmiddel)">Schepen</a>, <a href="/wiki/Generator_(energietechniek)" title="Generator (energietechniek)">Generatoren</a>, <a href="/wiki/Pomp_(machine)" title="Pomp (machine)">Pompen</a> en <a href="/wiki/Compressor_(gas)" title="Compressor (gas)">Compressoren</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Galerij">Galerij</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Galerij" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Galerij"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Industrial_gas_turbine.JPG" class="mw-file-description" title="Industriële gasturbine met drietrapsturbine"><img alt="Industriële gasturbine met drietrapsturbine" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Industrial_gas_turbine.JPG/120px-Industrial_gas_turbine.JPG" decoding="async" width="120" height="59" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Industrial_gas_turbine.JPG/180px-Industrial_gas_turbine.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Industrial_gas_turbine.JPG/240px-Industrial_gas_turbine.JPG 2x" data-file-width="912" data-file-height="448" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Industriële gasturbine met drietrapsturbine</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:J85_ge_17a_turbojet_engine.jpg" class="mw-file-description" title="Kleine gasturbine met axiale compressor, verbrandingskamer, tweetrapsturbine (J85)"><img alt="Kleine gasturbine met axiale compressor, verbrandingskamer, tweetrapsturbine (J85)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/J85_ge_17a_turbojet_engine.jpg/120px-J85_ge_17a_turbojet_engine.jpg" decoding="async" width="120" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/J85_ge_17a_turbojet_engine.jpg/180px-J85_ge_17a_turbojet_engine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/J85_ge_17a_turbojet_engine.jpg/240px-J85_ge_17a_turbojet_engine.jpg 2x" data-file-width="3340" data-file-height="2033" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Kleine gasturbine met <a href="/wiki/Axiale_compressor" title="Axiale compressor">axiale compressor</a>, <a href="/wiki/Verbrandingskamer" title="Verbrandingskamer">verbrandingskamer</a>, tweetraps<a href="/wiki/Turbine" title="Turbine">turbine</a> (<a href="/w/index.php?title=General_Electric_J85&action=edit&redlink=1" class="new" title="General Electric J85 (de pagina bestaat niet)">J85</a>)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rotating_blades_gas_turbine.JPG" class="mw-file-description" title="Loopschoepen van verschillende gasturbines"><img alt="Loopschoepen van verschillende gasturbines" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Rotating_blades_gas_turbine.JPG/120px-Rotating_blades_gas_turbine.JPG" decoding="async" width="120" height="82" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Rotating_blades_gas_turbine.JPG/180px-Rotating_blades_gas_turbine.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Rotating_blades_gas_turbine.JPG/240px-Rotating_blades_gas_turbine.JPG 2x" data-file-width="2891" data-file-height="1982" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Loopschoepen van verschillende gasturbines</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Nozzles_and_blades_of_HP_turbine.JPG" class="mw-file-description" title="Straalbuizen en loopschoepen van een hogedrukturbine (HPT)"><img alt="Straalbuizen en loopschoepen van een hogedrukturbine (HPT)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nozzles_and_blades_of_HP_turbine.JPG/120px-Nozzles_and_blades_of_HP_turbine.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nozzles_and_blades_of_HP_turbine.JPG/180px-Nozzles_and_blades_of_HP_turbine.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nozzles_and_blades_of_HP_turbine.JPG/240px-Nozzles_and_blades_of_HP_turbine.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Straalbuizen en loopschoepen van een hogedrukturbine (HPT)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Gas_turbine_nozzles_and_blades.jpg" class="mw-file-description" title="Straalbuizen en loopschoepen van een turbine. V.l.n.r. 1e trap HPT, 2e trap HPT, 1e trap LPT, 4e trap LPT"><img alt="Straalbuizen en loopschoepen van een turbine. V.l.n.r. 1e trap HPT, 2e trap HPT, 1e trap LPT, 4e trap LPT" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Gas_turbine_nozzles_and_blades.jpg/120px-Gas_turbine_nozzles_and_blades.jpg" decoding="async" width="120" height="48" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Gas_turbine_nozzles_and_blades.jpg/180px-Gas_turbine_nozzles_and_blades.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Gas_turbine_nozzles_and_blades.jpg/240px-Gas_turbine_nozzles_and_blades.jpg 2x" data-file-width="2982" data-file-height="1205" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Straalbuizen en loopschoepen van een turbine. V.l.n.r. 1e trap HPT, 2e trap HPT, 1e trap LPT, 4e trap LPT</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bearings_of_gas_turbines.JPG" class="mw-file-description" title="Rollagers en kogellagers van een "aero" gasturbine"><img alt="Rollagers en kogellagers van een "aero" gasturbine" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Bearings_of_gas_turbines.JPG/120px-Bearings_of_gas_turbines.JPG" decoding="async" width="120" height="47" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Bearings_of_gas_turbines.JPG/180px-Bearings_of_gas_turbines.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Bearings_of_gas_turbines.JPG/240px-Bearings_of_gas_turbines.JPG 2x" data-file-width="3139" data-file-height="1234" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Rollagers en kogellagers van een "aero" gasturbine</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Turbojet" title="Turbojet">Turbojet</a></li> <li><a href="/wiki/Turboprop" title="Turboprop">Turboprop</a></li> <li><a href="/wiki/Turbofan" title="Turbofan">Turbofan</a></li> <li><a href="/wiki/Turboshaft" title="Turboshaft">Turboshaft</a></li> <li><a href="/wiki/Gasturbine" title="Gasturbine">Gasturbine</a></li> <li><a href="/wiki/Axiale_compressor" title="Axiale compressor">Axiale compressor</a></li> <li><a href="/wiki/Centrifugaalcompressor" title="Centrifugaalcompressor">Centrifugaalcompressor</a></li> <li><a href="/wiki/Verbrandingskamer_(gasturbine)" title="Verbrandingskamer (gasturbine)">Verbrandingskamer (gasturbine)</a></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&oldid=68299415">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&oldid=68299415</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Apparatuur" title="Categorie:Apparatuur">Apparatuur</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Turbine" title="Categorie:Turbine">Turbine</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Vliegtuigmotor" title="Categorie:Vliegtuigmotor">Vliegtuigmotor</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 26 okt 2024 om 16:20.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbine_(gasturbine)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-688fc9465-bf8v7","wgBackendResponseTime":958,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.069","walltime":"0.760","ppvisitednodes":{"value":136,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":0,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6609,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-688fc9465-bf8v7","timestamp":"20241125162357","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Turbine (gasturbine)","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Turbine_(gasturbine)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15964811","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15964811","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2014-03-09T22:29:25Z","dateModified":"2024-10-26T15:20:38Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e8\/Nozzle_and_diffusor.JPG"}</script> </body> </html>