CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Turbofan - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"2447cc7f-b9e5-4f1f-bc8f-4a7b3607d6b4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Turbofan","wgTitle":"Turbofan","wgCurRevisionId":64359516,"wgRevisionId":64359516,"wgArticleId":13617,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Vliegtuigmotor","Turbomachine"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Turbofan","wgRelevantArticleId":13617,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{ "pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q654051","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e5/Turbofan3_Labelled.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e5/Turbofan3_Labelled.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Turbofan3_Labelled.gif/640px-Turbofan3_Labelled.gif"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Turbofan - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Turbofan"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Turbofan"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Turbofan rootpage-Turbofan skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Turbofan" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Turbofan" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Turbofan" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Turbofan" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Toepassing" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Toepassing"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Toepassing</span> </div> </a> <ul id="toc-Toepassing-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bypass_ratio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bypass_ratio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Bypass ratio</span> </div> </a> <ul id="toc-Bypass_ratio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Werking" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Werking"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Werking</span> </div> </a> <ul id="toc-Werking-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uitvoering" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uitvoering"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Uitvoering</span> </div> </a> <ul id="toc-Uitvoering-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Berekening_van_het_vermogen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Berekening_van_het_vermogen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Berekening van het vermogen</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Berekening_van_het_vermogen-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Berekening van het vermogen-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Berekening_van_het_vermogen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Theorie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Theorie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Theorie</span> </div> </a> <ul id="toc-Theorie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Praktijkvoorbeeld" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Praktijkvoorbeeld"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Praktijkvoorbeeld</span> </div> </a> <ul id="toc-Praktijkvoorbeeld-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Inlaatdiffusor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Inlaatdiffusor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Inlaatdiffusor</span> </div> </a> <ul id="toc-Inlaatdiffusor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Omkering_van_de_stuwstraal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Omkering_van_de_stuwstraal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Omkering van de stuwstraal</span> </div> </a> <ul id="toc-Omkering_van_de_stuwstraal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Turbofan</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 39 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-39" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">39 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Turbowaaiermotor" title="Turbowaaiermotor – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Turbowaaiermotor" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%83_%D8%B9%D9%86%D9%81%D9%8A_%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%AD%D9%8A" title="محرك عنفي مروحي – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="محرك عنفي مروحي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Turbofan" title="Turbofan – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Turbofan" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BB%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%B1_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Турбовентиляторияб двигатель – Avarisch" lang="av" hreflang="av" data-title="Турбовентиляторияб двигатель" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Avarisch" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Turbofan" title="Turbofan – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Turbofan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%81%D9%86" title="توربوفن – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="توربوفن" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%8B%E0%A6%AB%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="টার্বোফ্যান – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="টার্বোফ্যান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Turboventilador" title="Turboventilador – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Turboventilador" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%86%D8%B1%D8%A8%DB%86%D9%81%D8%A7%D9%86" title="تۆربۆفان – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="تۆربۆفان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Dvouproudov%C3%BD_motor" title="Dvouproudový motor – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Dvouproudový motor" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mantelstromtriebwerk" title="Mantelstromtriebwerk – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Mantelstromtriebwerk" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Turbofan" title="Turbofan – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Turbofan" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Turbof%C3%A1n" title="Turbofán – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Turbofán" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Turboventilaatormootor" title="Turboventilaatormootor – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Turboventilaatormootor" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%81%D9%86" title="توربوفن – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="توربوفن" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ohivirtausmoottori" title="Ohivirtausmoottori – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ohivirtausmoottori" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Turbor%C3%A9acteur_%C3%A0_double_flux" title="Turboréacteur à double flux – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Turboréacteur à double flux" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Inneall_turba-fean" title="Inneall turba-fean – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Inneall turba-fean" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Turboventilador" title="Turboventilador – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Turboventilador" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%AB%E0%A5%88%E0%A4%A8" title="टर्बोफैन – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="टर्बोफैन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Turbokipas" title="Turbokipas – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Turbokipas" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Turboventola" title="Turboventola – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Turboventola" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%9C%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%B3%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%B8%E3%83%B3" title="ターボファンエンジン – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ターボファンエンジン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%84%B0%EB%B3%B4%ED%8C%AC" title="터보팬 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="터보팬" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%BC%E0%B4%AC%E0%B5%8A%E0%B4%AB%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="ടർബൊഫാൻ – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ടർബൊഫാൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Turbin_kipas" title="Turbin kipas – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Turbin kipas" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Turboviftemotor" title="Turboviftemotor – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Turboviftemotor" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Silnik_turboodrzutowy_dwuprzep%C5%82ywowy" title="Silnik turboodrzutowy dwuprzepływowy – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Silnik turboodrzutowy dwuprzepływowy" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Turbofan" title="Turbofan – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Turbofan" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Turboventilator" title="Turboventilator – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Turboventilator" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BB%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Турбовентиляторный двигатель – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Турбовентиляторный двигатель" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Dvojpr%C3%BAdov%C3%BD_motor" title="Dvojprúdový motor – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Dvojprúdový motor" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Turboventilatorski_motor" title="Turboventilatorski motor – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Turboventilatorski motor" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B2%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%BC%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B8_%D0%BC%D0%BE%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Двопроточни турбомлазни мотор – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Двопроточни турбомлазни мотор" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Turbofl%C3%A4ktmotor" title="Turbofläktmotor – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Turbofläktmotor" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Turbofan" title="Turbofan – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Turbofan" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BB%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3%D1%83%D0%BD" title="Турбовентиляторний двигун – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Турбовентиляторний двигун" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_tu%E1%BB%91c_bin_ph%E1%BA%A3n_l%E1%BB%B1c_c%C3%A1nh_qu%E1%BA%A1t" title="Động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B8%A6%E8%BC%AA%E6%89%87%E7%99%BC%E5%8B%95%E6%A9%9F" title="渦輪扇發動機 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="渦輪扇發動機" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q654051#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Turbofan" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Turbofan" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Turbofan"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Turbofan"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Turbofan" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Turbofan" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&oldid=64359516" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Turbofan&id=64359516&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTurbofan"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTurbofan"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Turbofan"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Turbofan&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbofan&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Turbofan" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q654051" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Turbofan3_Labelled.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Turbofan3_Labelled.gif/300px-Turbofan3_Labelled.gif" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Turbofan3_Labelled.gif/450px-Turbofan3_Labelled.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Turbofan3_Labelled.gif/600px-Turbofan3_Labelled.gif 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption>Turbofan: A. Eerste as (lage druk) B. Tweede as (hoge druk) C. Statische componenten 1. Inlaatmechanisme 2. Propeller 3. Lagedrukcompressor 4. Hogedrukcompressor 5. Verbrandingskamer 6. Hogedrukturbine 7. Lagedrukturbine 8. Kernmondstukken 9. Uitlaatmondstuk</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:B747-engine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/B747-engine.jpg/300px-B747-engine.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/B747-engine.jpg/450px-B747-engine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/B747-engine.jpg/600px-B747-engine.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Turbofan van een <a href="/wiki/Boeing_747" title="Boeing 747">Boeing 747</a></figcaption></figure> <p>Een <b>turbofan</b> (tunnelschroefturbine) is een <a href="/wiki/Vliegtuigmotor" title="Vliegtuigmotor">vliegtuigmotor</a> geschikt voor middelhoge <a href="/wiki/Snelheid" title="Snelheid">snelheden</a>. Een turbofan is een relatief stille <a href="/wiki/Straalmotor" title="Straalmotor">straalmotor</a> met een hoog <a href="/wiki/Rendement_(energie)" title="Rendement (energie)">rendement</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toepassing">Toepassing</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Toepassing" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Toepassing"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aangezien een <a href="/wiki/Turboprop" title="Turboprop">propeller</a> de betere vliegtuigmotor is bij lage snelheden en een <a href="/wiki/Straalmotor" title="Straalmotor">straalmotor</a> beter is bij hoge snelheden, is het logisch dat voor gemiddelde snelheden een soort kruising van die twee types het beste is. Die kruising is het turbofan-motortype. Turbofans zijn een soort straalmotoren waarbij de <a href="/wiki/Compressor_(gas)" title="Compressor (gas)">compressor</a> voor in de motor dusdanig vergroot is dat hij een soort <a href="/wiki/Propeller" title="Propeller">propeller</a> in een ring geworden is (<a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a>: <i>fan</i>) en de lucht zowel door, als langs de <a href="/wiki/Verbrandingskamer" title="Verbrandingskamer">verbrandingskamer</a> blaast. </p><p>Een turbofan bestaat dus eigenlijk uit twee buizen in elkaar. De binnenste buis is in principe een straalmotor, en de buitenste buis gedraagt zich als een buis met een propeller erin. Die buitenste buis wordt ook wel "bypass" genoemd. </p><p>In de praktijk blijkt dit motortype het beste te zijn voor snelheden die variëren van 400 tot 1000 kilometer per uur. Daardoor is dit motortype verreweg de meest populaire vliegtuigmotor. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bypass_ratio">Bypass ratio</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Bypass ratio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Bypass ratio"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <i>bypass ratio</i> (omloopverhouding) is de verhouding tussen de hoeveelheid lucht die door de "bypass" stroomt ten opzichte van de hoeveelheid lucht die door de verbrandingskamer stroomt. Als een turbofan een bypass ratio heeft van 5, betekent dit dat voor elke kilogram lucht die door de verbrandingskamer stroomt, er 5 kilogram lucht door de bypass stroomt. Gevechtsvliegtuigen hebben vaak motoren met een <i>bypass ratio</i> van minder dan 1 maar de motoren van de meeste moderne verkeersvliegtuigen hebben <i>bypass ratio's</i> van 5 of meer. </p><p>Turbofans zijn tamelijk stil, vooral als ze een hoge <i>bypass ratio</i> hebben. De hete lucht die uit een straalmotor komt maakt veel lawaai. In een turbofan wordt die hete luchtstraal omgeven door een straal koude lucht uit de <i>bypass</i> en het resultaat is een veel lager geluidsniveau. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Werking">Werking</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Werking" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Werking"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De werking wordt met een Engelse kreet wel beschreven als <i>suck, squeeze, bang, blow</i>. Er wordt lucht door de fan in de motor gezogen (zuigen, <i>suck</i>), vervolgens gaat de lucht in de binnenste buis door de lage- en hogedrukcompressor (samenpersen, <i>squeeze</i>) om vervolgens in de verbrandingskamer uit te komen. Daar wordt de lucht gemengd met brandstof. Deze ontbrandt vanzelf (explosie, <i>bang</i>) en vervolgens komt de lucht tegen de hoge- en lagedrukturbine aan (blazen, <i>blow</i>). Deze beschrijving is populair, maar niet correct. De verbranding verloopt in een verbrandingskamer van een gasturbine heel anders dan in een <a href="/wiki/Zuigermotor" title="Zuigermotor">zuigermotor</a>. De verbranding wordt bij het starten van de turbine ingeleid door een <a href="/wiki/Bougie" title="Bougie">bougie</a> en is daarna continu. Een vergelijking met een ketelbrander gaat meer op. Er is geen sprake van een "bang", want er is geen drukverhoging tijdens de verbranding. Er wordt daarbij maar een klein deel (ca. 25%) van de zuurstof uit de aangevoerde lucht verbruikt. Door de verbranding neemt de temperatuur van de doorstromende lucht sterk toe, men zou de verbrandingskamer als een <a href="/w/index.php?title=Luchtverhitter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luchtverhitter (de pagina bestaat niet)">luchtverhitter</a> moeten zien. </p><p>De beide turbines drijven de fan en de compressoren aan (HD-turbine drijft HD-compressor aan, LD-turbine drijft LD-compressor en fan aan). De overblijvende energie uit de hete uitlaatstroom wordt in een <a href="/wiki/Straalbuis" title="Straalbuis">straalbuis</a> versneld als een hete straal met hoge snelheid uitgestoten. Dit levert bij een bypass ratio van 5 een stuwkracht van 1/6 = 16,7% van het totaal. De overige stuwkracht wordt geleverd door de bypasslucht die een ringvormige straalbuis in de uitlaat passeert en daarbij versneld wordt. Het ontwerp van de motor is er op gericht om beide stralen een gelijke snelheid te geven, zodat de koude luchtstraal in verhouding tot de bypass ratio stuwkracht levert: 5/6 = 83,3% bij een ratio van 5. </p><p>Een Nederlandse en correcte naam voor deze motor is <i>dubbelstraalmotor</i>, vanwege de twee <a href="/wiki/Concentrisch" class="mw-redirect" title="Concentrisch">concentrisch</a> uitstromende luchtstralen. Deze benaming heeft niet veel ingang gevonden. </p><p>Een belangrijk bijkomend voordeel van de turbofanmotor is het feit dat er veel minder geluid geproduceerd wordt dan bij de eerste generatie <a href="/wiki/Turboshaft" title="Turboshaft">turboshaft</a>motoren. Een hete luchtstraal produceert in de koude omgevingslucht veel lawaai, vergelijkbaar met dat van een bliksemstraal die de lucht doorklieft. Door nu de hete straal van de motor te omgeven met een ringvormige koude straal met gelijke snelheid, wordt de hete straal als het ware ingepakt en is de geluidsproductie een stuk minder. Dit is in de tegenwoordige tijd met drukke luchthavens, die aan strenge geluidseisen moeten voldoen, een zeer belangrijk aspect. </p><p>De ontwikkeling van de turbofanstraalmotor betekende een enorme vooruitgang in de luchtvaartindustrie. In vergelijking met de <a href="/wiki/Turbojet" title="Turbojet">turbojet</a> of enkelstraalmotor was het brandstofverbruik lager, dus de <a href="/wiki/Actieradius" title="Actieradius">actieradius</a> van het vliegtuig was groter bij eenzelfde hoeveelheid brandstof, en maakte de motor aanzienlijk minder lawaai. </p><p>Bekende vliegtuigtypes waarop de turbojetstraalmotor gebruikt werd waren de <a href="/wiki/DC-8" class="mw-redirect" title="DC-8">DC-8</a>, de <a href="/wiki/Concorde_(vliegtuig)" title="Concorde (vliegtuig)">Concorde</a> en de <a href="/wiki/Starfighter" class="mw-redirect" title="Starfighter">Starfighter</a>. De laatste twee waren voorzien van een <a href="/wiki/Naverbrander" title="Naverbrander">naverbrander</a>, waarmee extra stuwkracht kon worden verkregen door de gassen na expansie in de turbine nog een keer te verhitten, waardoor het volume enorm toenam. Dit resulteerde in een hogere uittredesnelheid en daarmee in meer stuwkracht (en meer lawaai). </p><p>Thans worden turbojets alleen nog gebruikt op oudere vrachtvliegtuigen en op militaire toestellen. Voor die laatste categorie neemt ook de maatschappelijke weerstand tegen de geluidsproductie toe. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uitvoering">Uitvoering</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Uitvoering" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Uitvoering"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De motor bestaat uit twee holle assen die concentrisch draaien: N1 en N2. Op de binnenste N1 as zitten de fan, de lagedrukcompressor en de lagedrukturbine. Op de buitenste N2 as zitten de hogedrukcompressor en de hogedrukturbine. Er zijn ook nog uitzonderingen zoals de <a href="/wiki/Rolls-Royce_plc" title="Rolls-Royce plc">Rolls Royce</a>-motoren met drie assen, dus een N1, N2 en een N3. Dit is gedaan om de start van de motor uit te kunnen voeren zonder Vigv (variable inlet guide vanes), VSV (variable stator vanes) en bleed valves. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Berekening_van_het_vermogen">Berekening van het vermogen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Berekening van het vermogen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Berekening van het vermogen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij een vliegtuigmotor wordt het vermogen opgegeven in <a href="/wiki/Stuwkracht" title="Stuwkracht">stuwkracht</a>. Voor het begrip kan het nuttig zijn om de stuwkracht om te rekenen naar gebruikelijker eenheden, kW of <a href="/wiki/Megawatt" title="Megawatt">MW</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Theorie">Theorie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Theorie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Theorie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De stuwkracht ontstaat door het versnellen van lucht/gassen in de richting tegengesteld aan de vliegrichting. Deze kracht is bij stationair vliegen gelijk aan de vliegtuigweerstand. </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen (W) = stuwkracht (N) * vliegsnelheid (m/s)}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>stuwkrachtvermogen (W) = stuwkracht (N) * vliegsnelheid (m/s)</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen (W) = stuwkracht (N) * vliegsnelheid (m/s)}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/350aed3768ebc41b36a9f45d0d3eb0da0d2293ed" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:65.88ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen (W) = stuwkracht (N) * vliegsnelheid (m/s)}}}"></span> </p><p>Bij opstijgen van een vliegtuig levert de turbine maximale stuwkracht. De stuwkracht is de reactie op de kracht die nodig is om de uit de turbine stromende lucht/gassen een <a href="/w/index.php?title=Impulsverhoging&action=edit&redlink=1" class="new" title="Impulsverhoging (de pagina bestaat niet)">impulsverhoging</a> (verandering van <i>massa * snelheid</i>) te geven. </p><p>Bij vliegsnelheid 0 m/s geldt dan: </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{stuwkracht (N) = massastroom (kg/s) * snelheid gassen (m/s)}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>stuwkracht (N) = massastroom (kg/s) * snelheid gassen (m/s)</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{stuwkracht (N) = massastroom (kg/s) * snelheid gassen (m/s)}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/bc0817354de8f75a493f325e11d08d3a29202d42" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:62.314ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{stuwkracht (N) = massastroom (kg/s) * snelheid gassen (m/s)}}}"></span> </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroom * snelheid gassen²}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>stuwkrachtvermogen = </mtext> </mstyle> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <mn>2</mn> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext> * massastroom * snelheid gassen²</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroom * snelheid gassen²}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a8530a5653906ea521bf347cb1917c9581e17580" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:60.414ex; height:5.176ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroom * snelheid gassen²}}}"></span> </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen (W) = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * ms * v² (kg/s * m²/s²)}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>stuwkrachtvermogen (W) = </mtext> </mstyle> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <mn>2</mn> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext> * ms * v² (kg/s * m²/s²)</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen (W) = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * ms * v² (kg/s * m²/s²)}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d602f0a34c4a8c6fbf13af6bd1ce71c430dd2e79" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:57.001ex; height:5.176ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen (W) = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * ms * v² (kg/s * m²/s²)}}}"></span> </p><p>Bij een moderne bypass-fan-turbine wordt van 100% brandstofenergie bij kruissnelheid: </p> <ul><li>1% niet benut door onvolledige verbranding;</li> <li>53% in warmte omgezet;</li> <li>12% niet benutte kinetische energie in de uitstromende gassen;</li> <li>34% omgezet in stuwkrachtvermogen.</li></ul> <p>Bij een enkelstraalturbine is de stuwkracht alleen afkomstig van de snelheid van de uitstromende (hete) gassen. Bij een bypass-fan-turbine is de stuwkracht afkomstig van de snelheid van hete gassen (door de turbine) plus koude lucht (rondom de turbine). Voor optimaal voortstuwingsvermogen en rendement wordt het vermogen zodanig over kern- en omloopstroom verdeeld, dat de snelheden van beide uitlaatstromen aan elkaar gelijk zijn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Praktijkvoorbeeld">Praktijkvoorbeeld</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Praktijkvoorbeeld" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Praktijkvoorbeeld"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hierna volgt de berekening voor een bekend type straalmotor, de General Electric CF6-50 (High bypass turbofan), die - onder andere - wordt gebruikt in de <a href="/wiki/Boeing_747" title="Boeing 747">Boeing 747</a> en <a href="/wiki/Airbus_A300" title="Airbus A300">Airbus A300</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Turbofan_principe.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Turbofan_principe.JPG/350px-Turbofan_principe.JPG" decoding="async" width="350" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Turbofan_principe.JPG/525px-Turbofan_principe.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Turbofan_principe.JPG 2x" data-file-width="688" data-file-height="358" /></a><figcaption>Turbofan of dubbelstraalmotor</figcaption></figure> <p>Gegevens bij opstijgen (vliegsnelheid = 0 m/s): </p> <ul><li>Stuwkracht = 50.000 pound = 50.000 * 4,448 = 234 kN</li> <li>Massastroom = 1.450 lb/s = 1.450 * 0,453 = 650 kg/s</li> <li>Bypass-ratio = 5,5</li> <li>Luchtstroom door turbine = 100 kg/s,</li> <li>Luchtstroom bypass fan = 550 kg/s</li></ul> <p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{stuwkracht = massastroomheet * snelheid + massastroomkoud * snelheid}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>stuwkracht = massastroomheet * snelheid + massastroomkoud * snelheid</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{stuwkracht = massastroomheet * snelheid + massastroomkoud * snelheid}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/401b3fc7720e0960620592d0d826c4df506ffcab" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.505ex; width:73.624ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{stuwkracht = massastroomheet * snelheid + massastroomkoud * snelheid}}}"></span> </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{234.000 = 100 * Vh + 550 * Vk}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>234.000 = 100 * Vh + 550 * Vk</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{234.000 = 100 * Vh + 550 * Vk}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ed3b032f2ea72cfd15d4e36378d3a565d608f97b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.505ex; width:31.189ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{234.000 = 100 * Vh + 550 * Vk}}}"></span> </p><p>Bij optimaal ontwerp is Vh = Vk. Hieruit volgt Vh = Vk = 360 m/s </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroomheet * Vh² + }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroomkoud * Vk²}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>stuwkrachtvermogen = </mtext> </mstyle> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <mn>2</mn> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext> * massastroomheet * Vh² + </mtext> </mstyle> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <mn>2</mn> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext> * massastroomkoud * Vk²</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroomheet * Vh² + }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroomkoud * Vk²}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c57017acff8cef6d0a31ddd1d679c37d9cb9c6af" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:84.561ex; height:5.176ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen = }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroomheet * Vh² + }}{\frac {1}{2}}{\mbox{ * massastroomkoud * Vk²}}}"></span> </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{= 0,5 * 100 * 360² + 0,5 * 550 * 360² = 42.120.000 W = 42,1 MW}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>= 0,5 * 100 * 360² + 0,5 * 550 * 360² = 42.120.000 W = 42,1 MW</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{= 0,5 * 100 * 360² + 0,5 * 550 * 360² = 42.120.000 W = 42,1 MW}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f81da70158a699d071ce0c3581cb93e25217fb09" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.171ex; width:66.116ex; height:3.343ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{= 0,5 * 100 * 360² + 0,5 * 550 * 360² = 42.120.000 W = 42,1 MW}}}"></span> </p><p>De stuwkracht bij kruissnelheid is circa 20% van de maximale stuwkracht. Het vermogen bij 900 km/uur (250 m/s) is dan: </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen bij kruissnelheid = stuwkracht * vliegsnelheid}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>stuwkrachtvermogen bij kruissnelheid = stuwkracht * vliegsnelheid</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen bij kruissnelheid = stuwkracht * vliegsnelheid}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/82acfb6889800a134b51eb59a13ad64bff7e052d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:67.523ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{stuwkrachtvermogen bij kruissnelheid = stuwkracht * vliegsnelheid}}}"></span> </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mbox{= 20 }}\%{\mbox{ * 234.000 * 250 = 11,7 MW}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>= 20 </mtext> </mstyle> </mrow> <mi mathvariant="normal">%</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext> * 234.000 * 250 = 11,7 MW</mtext> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mbox{= 20 }}\%{\mbox{ * 234.000 * 250 = 11,7 MW}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1d84093917015421b2afc5012e86d698e99b6804" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:35.191ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\mbox{= 20 }}\%{\mbox{ * 234.000 * 250 = 11,7 MW}}}"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Inlaatdiffusor">Inlaatdiffusor</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Inlaatdiffusor" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Inlaatdiffusor"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de illustraties is te zien dat de straalmotoren in de luchtinlaat een uitlopend kanaal hebben, de inlaat<a href="/wiki/Diffusor_(stromingsleer)" title="Diffusor (stromingsleer)">diffusor</a>. Dit kanaal speelt een rol bij kruissnelheid, als de lucht met de snelheid van het vliegtuig de motor binnentreedt. Door <a href="/wiki/Diffusie" title="Diffusie">diffusie</a> zal de luchtsnelheid afnemen en de druk een weinig stijgen. De compressor zuigt dan lucht van hogere druk aan, zodat de straalmotor in een gunstiger werkgebied komt; het compenseert gedeeltelijk voor de lagere luchtdruk op grotere vlieghoogte. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Omkering_van_de_stuwstraal">Omkering van de stuwstraal</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Omkering van de stuwstraal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Omkering van de stuwstraal"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Airbus_A340-313E,_Finnair_JP7679383.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Airbus_A340-313E%2C_Finnair_JP7679383.jpg/260px-Airbus_A340-313E%2C_Finnair_JP7679383.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Airbus_A340-313E%2C_Finnair_JP7679383.jpg/390px-Airbus_A340-313E%2C_Finnair_JP7679383.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Airbus_A340-313E%2C_Finnair_JP7679383.jpg/520px-Airbus_A340-313E%2C_Finnair_JP7679383.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="682" /></a><figcaption>Straalomkering koude straal <a href="/wiki/CFM56" title="CFM56">CFM-56</a>-motor op een Airbus A340-300</figcaption></figure> <p>Bij straalmotoren voor passagiersvliegtuigen is meestal een systeem ingebouwd om de stuwstraal (of stuwstralen) om te keren. Hoewel het vliegtuig ook zonder deze voorziening kan landen en afremmen wordt met de <a href="/wiki/Straalomkering" title="Straalomkering">stuwstraalomkering</a> de slijtage aan remmen en banden beperkt, en gebruikt het vliegtuig een kortere landingsbaan. Zodra de wielen van het vliegtuig de landingsbaan raken schakelt de piloot de stuwstraalomkering ("reverse thrust") in en brengt het motortoerental op maximaal. Door de remkracht van de motoren vertraagt het vliegtuig van de landingssnelheid (typisch 300 km/h) naar een snelheid waarbij uitlopen tot taxisnelheid zonder verder remmen mogelijk wordt. Zodra de gewenste lage snelheid bereikt is schakelt de piloot de motoren weer op "vooruit". </p><p>De landingsbaan moet vrij zijn van losse voorwerpen, omdat de voorwaarts gerichte stralen steentjes en ander los materiaal omhoog kunnen blazen, waarna het in de motoren gezogen kan worden. </p><p>De systemen werken door het plaatsen van een stelsel van omkeerschoepen in de stuwstraal, terwijl het mechanisme tevens de normale weg door de motor blokkeert. Deze systemen zijn moeilijk zichtbaar vanuit de cabine. De motoromkasting schuift open en er komen schoepen vrij die de straal omkeren, terwijl binnen in de motor de normale weg van de lucht geblokkeerd wordt door deuren. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Klm_f100_ph-kle_arp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Klm_f100_ph-kle_arp.jpg/260px-Klm_f100_ph-kle_arp.jpg" decoding="async" width="260" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Klm_f100_ph-kle_arp.jpg/390px-Klm_f100_ph-kle_arp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Klm_f100_ph-kle_arp.jpg/520px-Klm_f100_ph-kle_arp.jpg 2x" data-file-width="2213" data-file-height="1602" /></a><figcaption>'Bucket' straalomkering op de <a href="/w/index.php?title=Rolls-Royce_RB.183_Tay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rolls-Royce RB.183 Tay (de pagina bestaat niet)">Tay</a> motor van een <a href="/wiki/Fokker_100" title="Fokker 100">Fokker 100</a></figcaption></figure> <p>Gebeurt dat alleen voor de stuwstraal uit de bypass-fan, dan ontwikkelt die fan een remkracht van maximaal 80% van de maximale stuwkracht, bij een omloopverhouding van 4. Nadeel van alleen de fanstraal (koude straal) omkeren is dat de turbine nog een stuwstraal produceert (hete straal) die het vliegtuig vooruit stuwt. Als deze 20% van de maximale stuwkracht bedraagt dan blijft er een remkracht over van 80 - 20 = 60%. </p><p>Sommige motoren hebben ook een stuwstraalomkering in het turbinegedeelte. Dit kan door middel van keerschoepen of door middel van een "bucket" in de uitlaatstraal. De "bucket" is aan de buitenkant van de motor goed te zien. Bij het toepassen van koude en hete straalomkering bedraagt de maximale remkracht 80 + 20 = 100% van de maximale stuwkracht. Deze remkrachten zullen in de praktijk lager uitvallen, omdat de keerschoepen een verlies van straalsnelheid veroorzaken en doordat de stralen niet recht naar voren gericht zijn, maar onder een hoek van 30 tot 45 graden de motor verlaten. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbofan&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Gasturbine" title="Gasturbine">Gasturbine</a></li> <li><a href="/wiki/Axiale_compressor" title="Axiale compressor">Axiale compressor</a></li> <li><a href="/wiki/Verbrandingskamer_(gasturbine)" title="Verbrandingskamer (gasturbine)">Verbrandingskamer (gasturbine)</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_(gasturbine)" title="Turbine (gasturbine)">Turbine (gasturbine)</a></li> <li><a href="/wiki/Centrifugaalcompressor" title="Centrifugaalcompressor">Centrifugaalcompressor</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Motoren"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_motoren" title="Sjabloon:Navigatie motoren"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_motoren" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_motoren&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Motoren" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Motor_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Motor (hoofdbetekenis)">Motoren</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b><a href="/wiki/Verbrandingsmotor" title="Verbrandingsmotor">Verbrandingsmotor</a> naar brandstof:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Benzinemotor" title="Benzinemotor">benzinemotor</a> · <a href="/wiki/Dieselmotor" title="Dieselmotor">dieselmotor</a> · <a href="/wiki/Petroleummotor" title="Petroleummotor">petroleummotor</a> · <a href="/wiki/Ruwoliemotor" title="Ruwoliemotor">ruwoliemotor</a></td></tr><tr><td class="links"><b>naar techniek:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Dubbelzuigermotor" title="Dubbelzuigermotor">dubbelzuigermotor</a> · <a href="/wiki/Gloeikopmotor" title="Gloeikopmotor">gloeikopmotor</a> · <a href="/wiki/Injectiemotor" title="Injectiemotor">injectiemotor</a> · <a href="/wiki/Tweetaktmotor" title="Tweetaktmotor">tweetaktmotor</a> · <a href="/wiki/Viertaktmotor" title="Viertaktmotor">viertaktmotor</a> · <a href="/wiki/Wankelmotor" title="Wankelmotor">wankelmotor</a> · <a href="/wiki/Zuigermotor" title="Zuigermotor">zuigermotor</a></td></tr><tr><td class="links"><b>naar vorm:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Boxermotor" title="Boxermotor">boxermotor</a> · <a href="/wiki/H-motor" title="H-motor">H-motor</a> · <a href="/wiki/Lijnmotor" title="Lijnmotor">lijnmotor</a> · <a href="/wiki/Rotatiemotor" title="Rotatiemotor">rotatiemotor</a> · <a href="/wiki/Stermotor" title="Stermotor">stermotor</a> · <a href="/wiki/U-motor" title="U-motor">U-motor</a> · <a href="/wiki/V-motor" title="V-motor">V-motor</a> · <a href="/wiki/VR-motor" title="VR-motor">VR-motor</a> · <a href="/wiki/W-motor" title="W-motor">W-motor</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Andere <a href="/wiki/Warmtemachine" title="Warmtemachine">warmtemachines</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Stirlingmotor" title="Stirlingmotor">stirlingmotor</a> · <a href="/wiki/Stoommachine" title="Stoommachine">stoommachine</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Elektromotor" title="Elektromotor">Elektromotor</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Driefasige_asynchrone_motor" title="Driefasige asynchrone motor">driefasige asynchrone motor</a> · <a href="/wiki/Eenfasige_asynchrone_motor" title="Eenfasige asynchrone motor">eenfasige asynchrone motor</a> · <a href="/wiki/Gelijkstroommotor" title="Gelijkstroommotor">gelijkstroommotor</a> · <a href="/wiki/Lineaire_inductiemotor" title="Lineaire inductiemotor">lineaire inductiemotor</a> · <a href="/wiki/Stappenmotor" title="Stappenmotor">stappenmotor</a> · <a href="/wiki/Wisselstroommotor" title="Wisselstroommotor">wisselstroommotor</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Luchtvaart" title="Luchtvaart">Luchtvaart</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Ionenmotor" title="Ionenmotor">ionenmotor</a> · <a href="/wiki/Straalmotor" title="Straalmotor">straalmotor</a> · <a href="/wiki/Raket" title="Raket">raketmotor</a> · <a href="/wiki/Ramjet" title="Ramjet">ramjet</a> · <a href="/wiki/Reactiemotor" title="Reactiemotor">reactiemotor</a> · <a href="/wiki/Scramjet" title="Scramjet">scramjet</a> · <a href="/wiki/Vliegtuigmotor" title="Vliegtuigmotor">vliegtuigmotor</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Toepassing:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Buitenboordmotor" title="Buitenboordmotor">buitenboordmotor</a> · <a href="/wiki/Hulpmotor" title="Hulpmotor">hulpmotor</a> · <a href="/wiki/Inbouwmotor" title="Inbouwmotor">inbouwmotor</a> · <a href="/wiki/Startmotor" title="Startmotor">startmotor</a></td></tr></tbody></table> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbofan&oldid=64359516">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbofan&oldid=64359516</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Vliegtuigmotor" title="Categorie:Vliegtuigmotor">Vliegtuigmotor</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Turbomachine" title="Categorie:Turbomachine">Turbomachine</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 25 mei 2023 om 16:27.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbofan&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-68775984f6-dfr76","wgBackendResponseTime":173,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.071","walltime":"0.415","ppvisitednodes":{"value":455,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":9074,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3515,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2364,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 31.402 1 Sjabloon:Navigatie_motoren","100.00% 31.402 1 -total"," 90.05% 28.277 1 Sjabloon:Navigatie"," 34.90% 10.959 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 10.22% 3.208 1 Sjabloon:Bewerklinks"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6dd864dd59-fwltx","timestamp":"20241107231744","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Turbofan","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Turbofan","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q654051","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q654051","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-06-06T13:20:32Z","dateModified":"2023-05-25T15:27:31Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e5\/Turbofan3_Labelled.gif","headline":"Straalmotor"}</script> </body> </html>