CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>यमुना नदी - विकिपीडिया</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mrwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "०\t१\t२\t३\t४\t५\t६\t७\t८\t९"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","जानेवारी","फेब्रुवारी","मार्च","एप्रिल","मे","जून","जुलै","ऑगस्ट","सप्टेंबर","ऑक्टोबर","नोव्हेंबर","डिसेंबर"],"wgRequestId":"b97b7c71-0935-46c3-a0b1-da7ecf0aa12c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"यमुना_नदी","wgTitle":"यमुना नदी","wgCurRevisionId":2455445,"wgRevisionId":2455445,"wgArticleId":15328,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["विस्तार विनंती","भारतातील नद्या"],"wgPageViewLanguage":"mr","wgPageContentLanguage":"mr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"यमुना_नदी","wgRelevantArticleId": 15328,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q132726","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.ProtectionIndicators","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.shortUrl","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mr&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Yamuna_river.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Yamuna_river.jpg/800px-Yamuna_river.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Yamuna_river.jpg/640px-Yamuna_river.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="यमुना नदी - विकिपीडिया"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="लिहा" href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="विकिपीडिया (mr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="विकिपीडिया अ‍ॅटम रसद (Atom Feed)" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-यमुना_नदी rootpage-यमुना_नदी skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Main menu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Main menu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Main menu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">hide</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> सुचालन </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" title="मुखपृष्ठाला भेट द्या [z]" accesskey="z"><span>मुखपृष्ठ</span></a></li><li id="n-धूळपाटी" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%A7%E0%A5%82%E0%A4%B3%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A5%80/%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%B3_%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80"><span>धूळपाटी</span></a></li><li id="n-कार्यशाळा" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A4%BE"><span>कार्यशाळा</span></a></li><li id="n-साहाय्य/मदतकेंद्र" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF:%E0%A4%86%E0%A4%B6%E0%A4%AF"><span>साहाय्य/मदतकेंद्र</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2" title="विकिवरील अलीकडील बदलांची यादी [r]" accesskey="r"><span>अलीकडील बदल</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%A4%E0%A5%87%E0%A4%B9%E0%A5%80" title="कोणतेही पान पाहा [x]" accesskey="x"><span>अविशिष्ट लेख</span></a></li><li id="n-चावडी" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80"><span>चावडी</span></a></li><li id="n-दूतावास-(Embassy)" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF_%E0%A4%A6%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8"><span>दूतावास (Embassy)</span></a></li><li id="n-ऑनलाइन-शब्दकोश" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA/%E0%A4%91%E0%A4%A8%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%A8_%E0%A4%B6%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B6_%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>ऑनलाइन शब्दकोश</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="मराठी विकिपीडिया" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hi.svg" style="width: 7.5em; height: 1.75em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="एक मुक्त ज्ञानकोश" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mr.svg" width="79" height="18" style="width: 4.9375em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A4%BE" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="विकिपीडिया शोधा [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>शोध</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="शोधा विकिपीडिया" aria-label="शोधा विकिपीडिया" autocapitalize="sentences" title="विकिपीडिया शोधा [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="विशेष:शोधा"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">शोधा</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="वैयक्तिक साधने"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Appearance" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Appearance</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mr.wikipedia.org&uselang=mr" class=""><span>दान</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6&returnto=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE+%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आम्ही आपणास खाते उघडून आल्याची नोंद करण्यास प्रोत्साहीत करत आहोत;अर्थातच, ते नेहमीच आवश्यक नाही." class=""><span>नवीन खाते तयार करा</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6&returnto=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE+%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आपणांस सनोंद प्रवेशासाठी प्रोत्साहीत करण्यात येत आहे;अर्थातच, ते अनिवार्य नाही. [o]" accesskey="o" class=""><span>प्रवेश करा(लॉग इन करा)</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="More options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="वैयक्तिक साधने" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">वैयक्तिक साधने</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mr.wikipedia.org&uselang=mr"><span>दान</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6&returnto=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE+%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आम्ही आपणास खाते उघडून आल्याची नोंद करण्यास प्रोत्साहीत करत आहोत;अर्थातच, ते नेहमीच आवश्यक नाही."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>नवीन खाते तयार करा</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6&returnto=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE+%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आपणांस सनोंद प्रवेशासाठी प्रोत्साहीत करण्यात येत आहे;अर्थातच, ते अनिवार्य नाही. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>प्रवेश करा(लॉग इन करा)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>learn more</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9D%E0%A5%87_%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="या अंकपत्त्यावरुन झालेले संपादन [y]" accesskey="y"><span>योगदान</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9D%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE" title="या अंकपत्त्यापासून झालेल्या संपादनांबद्दल चर्चा [n]" accesskey="n"><span>चर्चा पान</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contents" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contents</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">hide</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Beginning</div> </a> </li> <li id="toc-उगम" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#उगम"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१</span> <span>उगम</span> </div> </a> <ul id="toc-उगम-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-पौराणिक_स्रोत" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#पौराणिक_स्रोत"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">२</span> <span>पौराणिक स्रोत</span> </div> </a> <ul id="toc-पौराणिक_स्रोत-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-प्रवाह_क्षेत्र" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#प्रवाह_क्षेत्र"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">३</span> <span>प्रवाह क्षेत्र</span> </div> </a> <ul id="toc-प्रवाह_क्षेत्र-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-प्राचीन_प्रवाह" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#प्राचीन_प्रवाह"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">४</span> <span>प्राचीन प्रवाह</span> </div> </a> <ul id="toc-प्राचीन_प्रवाह-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-आधुनिक_प्रवाह" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#आधुनिक_प्रवाह"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">५</span> <span>आधुनिक प्रवाह</span> </div> </a> <ul id="toc-आधुनिक_प्रवाह-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-किरूनाऱ्यावरील_प्रेक्षणीय_स्थळे" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#किरूनाऱ्यावरील_प्रेक्षणीय_स्थळे"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">६</span> <span>किरूनाऱ्यावरील प्रेक्षणीय स्थळे</span> </div> </a> <ul id="toc-किरूनाऱ्यावरील_प्रेक्षणीय_स्थळे-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contents" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">यमुना नदी</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in ९५ languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-95" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">९५ languages</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – अफ्रिकान्स" lang="af" hreflang="af" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="अफ्रिकान्स" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – स्विस जर्मन" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="स्विस जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="यमुना नदी – अंगिका" lang="anp" hreflang="anp" data-title="यमुना नदी" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="अंगिका" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%86%D8%A9" title="نهر جمنة – अरबी" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نهر جمنة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="अरबी" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B1_%D9%8A%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7" title="نهر يامونا – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="نهر يامونا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="যমুনা নদী – आसामी" lang="as" hreflang="as" data-title="যমুনা নদী" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="आसामी" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADu_Yamuna" title="Ríu Yamuna – अस्तुरियन" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ríu Yamuna" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="अस्तुरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="यमुना नदी – अवधी" lang="awa" hreflang="awa" data-title="यमुना नदी" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="अवधी" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Camna" title="Camna – अझरबैजानी" lang="az" hreflang="az" data-title="Camna" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="अझरबैजानी" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%86%D8%A7_%DA%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمنا چایی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="جمنا چایی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0" title="Джамна – बष्किर" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Джамна" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="बष्किर" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – बालिनीज" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="बालिनीज" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0" title="Джамна – बेलारुशियन" lang="be" hreflang="be" data-title="Джамна" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="बेलारुशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0" title="Джамна – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Джамна" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Ямуна – बल्गेरियन" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Ямуна" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="बल्गेरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="जमुना – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="जमुना" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4)" title="যমুনা নদী (ভারত) – बंगाली" lang="bn" hreflang="bn" data-title="যমুনা নদী (ভারত)" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="बंगाली" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – ब्रेतॉन" lang="br" hreflang="br" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ब्रेतॉन" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – कातालान" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="कातालान" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Yamuna_(suba_sa_Indiya)" title="Yamuna (suba sa Indiya) – सिबुआनो" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Yamuna (suba sa Indiya)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="सिबुआनो" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – झेक" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="झेक" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0" title="Джамна – चूवाश" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Джамна" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="चूवाश" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Afon_Yamuna" title="Afon Yamuna – वेल्श" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Afon Yamuna" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="वेल्श" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – डॅनिश" lang="da" hreflang="da" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="डॅनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – जर्मन" lang="de" hreflang="de" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CE%B1" title="Γιαμούνα – ग्रीक" lang="el" hreflang="el" data-title="Γιαμούνα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ग्रीक" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – इंग्रजी" lang="en" hreflang="en" data-title="Yamuna" data-language-autonym="English" data-language-local-name="इंग्रजी" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Jamuno" title="Jamuno – एस्परान्टो" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Jamuno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="एस्परान्टो" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADo_Yamuna" title="Río Yamuna – स्पॅनिश" lang="es" hreflang="es" data-title="Río Yamuna" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="स्पॅनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – इस्टोनियन" lang="et" hreflang="et" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="इस्टोनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – बास्क" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="बास्क" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%86%D8%A7_(%D8%B1%D9%88%D8%AF)" title="جمنا (رود) – फारसी" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جمنا (رود)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="फारसी" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – फिनिश" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="फिनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – फ्रेंच" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="फ्रेंच" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADo_Yamuna" title="Río Yamuna – गॅलिशियन" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Río Yamuna" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="गॅलिशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ysyry_Jam%C3%BAna" title="Ysyry Jamúna – गुआरनी" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ysyry Jamúna" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="गुआरनी" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="यमुना – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="यमुना" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AF%E0%AA%AE%E0%AB%81%E0%AA%A8%E0%AA%BE" title="યમુના – गुजराती" lang="gu" hreflang="gu" data-title="યમુના" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="गुजराती" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%90%D7%9E%D7%95%D7%A0%D7%94" title="יאמונה – हिब्रू" lang="he" hreflang="he" data-title="יאמונה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="हिब्रू" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="यमुना नदी – हिंदी" lang="hi" hreflang="hi" data-title="यमुना नदी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="हिंदी" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – क्रोएशियन" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="क्रोएशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – हंगेरियन" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="हंगेरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8B%D5%A1%D5%B4%D5%B6%D5%A1" title="Ջամնա – आर्मेनियन" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ջամնա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="आर्मेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sungai_Yamuna" title="Sungai Yamuna – इंडोनेशियन" lang="id" hreflang="id" data-title="Sungai Yamuna" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="इंडोनेशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Yamuna_(fiume)" title="Yamuna (fiume) – इटालियन" lang="it" hreflang="it" data-title="Yamuna (fiume)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="इटालियन" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A4%E3%83%A0%E3%83%8A%E3%83%BC%E5%B7%9D" title="ヤムナー川 – जपानी" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヤムナー川" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="जपानी" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90" title="ჯამნა – जॉर्जियन" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჯამნა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="जॉर्जियन" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Way_Yamuna" title="Way Yamuna – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Way Yamuna" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AF%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%A8%E0%B2%BE" title="ಯಮುನಾ – कन्नड" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಯಮುನಾ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="कन्नड" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%BC%EB%AC%B4%EB%82%98%EA%B0%95" title="야무나강 – कोरियन" lang="ko" hreflang="ko" data-title="야무나강" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="कोरियन" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0" title="Жамна – किरगीझ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Жамна" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="किरगीझ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Iamuna" title="Iamuna – लॅटिन" lang="la" hreflang="la" data-title="Iamuna" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="लॅटिन" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – लिथुआनियन" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="लिथुआनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – लात्व्हियन" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="लात्व्हियन" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="यमुना नदी – मैथिली" lang="mai" hreflang="mai" data-title="यमुना नदी" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="मैथिली" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AF%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%A8" title="യമുന – मल्याळम" lang="ml" hreflang="ml" data-title="യമുന" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="मल्याळम" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sungai_Yamuna" title="Sungai Yamuna – मलय" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sungai Yamuna" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="मलय" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9A%E1%80%99%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%85%E1%80%BA" title="ယမုနာမြစ် – बर्मी" lang="my" hreflang="my" data-title="ယမုနာမြစ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="बर्मी" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="यमुना नदी – नेपाळी" lang="ne" hreflang="ne" data-title="यमुना नदी" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="नेपाळी" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%96%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%BF" title="यमुना खुसि – नेवारी" lang="new" hreflang="new" data-title="यमुना खुसि" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="नेवारी" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – डच" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="डच" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – नॉर्वेजियन न्योर्स्क" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="नॉर्वेजियन न्योर्स्क" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – नॉर्वेजियन बोकमाल" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="नॉर्वेजियन बोकमाल" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – ऑक्सितान" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ऑक्सितान" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AF%E0%AC%AE%E0%AD%81%E0%AC%A8%E0%AC%BE" title="ଯମୁନା – उडिया" lang="or" hreflang="or" data-title="ଯମୁନା" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="उडिया" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AF%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A8%A8%E0%A8%BE_%E0%A8%A8%E0%A8%A6%E0%A9%80" title="ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ – पंजाबी" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="पंजाबी" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Jamuna_(rzeka)" title="Jamuna (rzeka) – पोलिश" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Jamuna (rzeka)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="पोलिश" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%92_%D8%AC%D9%85%D9%86%D8%A7" title="دریائے جمنا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="دریائے جمنا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Rio_Jamuna" title="Rio Jamuna – पोर्तुगीज" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Rio Jamuna" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="पोर्तुगीज" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0" title="Джамна – रशियन" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Джамна" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="रशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="यमुनानदी – संस्कृत" lang="sa" hreflang="sa" data-title="यमुनानदी" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="संस्कृत" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A1%E1%B1%9A%E1%B1%A2%E1%B1%A9%E1%B1%B1%E1%B1%9F_%E1%B1%9C%E1%B1%9F%E1%B1%B0%E1%B1%9F" title="ᱡᱚᱢᱩᱱᱟ ᱜᱟᱰᱟ – संताली" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱡᱚᱢᱩᱱᱟ ᱜᱟᱰᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="संताली" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – सर्बो-क्रोएशियन" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="सर्बो-क्रोएशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – स्लोव्हाक" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="स्लोव्हाक" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Jamuna" title="Jamuna – स्लोव्हेनियन" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Jamuna" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="स्लोव्हेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Јамуна – सर्बियन" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Јамуна" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="सर्बियन" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – स्वीडिश" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="स्वीडिश" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – स्वाहिली" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="स्वाहिली" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%A9%E0%AF%88_%E0%AE%86%E0%AE%B1%E0%AF%81" title="யமுனை ஆறு – तामिळ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="யமுனை ஆறு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="तामिळ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AF%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%A8%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B3%81%E0%B2%A6%E0%B3%86" title="ಯಮುನಾ ಸುದೆ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಯಮುನಾ ಸುದೆ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%A6%E0%B0%BF" title="యమునా నది – तेलगू" lang="te" hreflang="te" data-title="యమునా నది" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="तेलगू" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="แม่น้ำยมุนา – थाई" lang="th" hreflang="th" data-title="แม่น้ำยมุนา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="थाई" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – टागालोग" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="टागालोग" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Yamuna_Nehri" title="Yamuna Nehri – तुर्की" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Yamuna Nehri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="तुर्की" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0" title="Джамна – युक्रेनियन" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Джамна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="युक्रेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%92_%D8%AC%D9%85%D9%86%D8%A7" title="دریائے جمنا – उर्दू" lang="ur" hreflang="ur" data-title="دریائے جمنا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="उर्दू" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Jamna" title="Jamna – उझ्बेक" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Jamna" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="उझ्बेक" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – व्हिएतनामी" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="व्हिएतनामी" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Yamuna" title="Yamuna – वारे" lang="war" hreflang="war" data-title="Yamuna" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="वारे" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E7%A9%86%E7%BA%B3%E6%B2%B3" title="亚穆纳河 – व्हू चिनी" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="亚穆纳河" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="व्हू चिनी" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90" title="ჯამუნა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჯამუნა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%90%D7%9E%D7%95%D7%A0%D7%A2" title="יאמונע – यिद्दिश" lang="yi" hreflang="yi" data-title="יאמונע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="यिद्दिश" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%A9%86%E7%B4%8D%E6%B2%B3" title="亞穆納河 – चीनी" lang="zh" hreflang="zh" data-title="亞穆納河" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="चीनी" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%A9%86%E7%B4%8D%E6%B2%B3" title="亞穆納河 – कँटोनीज" lang="yue" hreflang="yue" data-title="亞穆納河" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="कँटोनीज" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q132726#sitelinks-wikipedia" title="आंतरभाषिक दुवे संपादा" class="wbc-editpage">दुवे संपादा</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="नामविश्वे"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आशयाचे पान पहा [c]" accesskey="c"><span>लेख</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="आशय पानाबद्दलची चर्चा (पान अस्तित्वात नाही) [t]" accesskey="t"><span>चर्चा</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">मराठी</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="दृष्ये"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>वाचा</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit" title="लेखपान मूळस्वरूपात संपादीत करा,तेथे मराठी टायपींगसाठी युएलएस कार्यान्वित करू शकता. [e]" accesskey="e"><span>संपादन</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=history" title="या पानाच्या जुन्या आवृत्या. [h]" accesskey="h"><span>इतिहास पहा</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="साधनपेटी" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">साधनपेटी</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Tools</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">hide</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>वाचा</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit" title="लेखपान मूळस्वरूपात संपादीत करा,तेथे मराठी टायपींगसाठी युएलएस कार्यान्वित करू शकता. [e]" accesskey="e"><span>संपादन</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=history"><span>इतिहास पहा</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%87%E0%A4%A5%E0%A5%87_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AF_%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%86%E0%A4%B9%E0%A5%87/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="येथे जोडलेल्या सर्व विकिपानांची यादी [j]" accesskey="j"><span>येथे काय जोडले आहे</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" rel="nofollow" title="येथुन जोडलेल्या सर्व पानांवरील अलीकडील बदल [k]" accesskey="k"><span>या पृष्ठासंबंधीचे बदल</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=mr" title="चित्रे किंवा माध्यम संचिका चढवा [u]" accesskey="u"><span>संचिका चढवा</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87" title="सर्व विशेष पृष्ठांची यादी [q]" accesskey="q"><span>विशेष पृष्ठे</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&oldid=2455445" title="पानाच्या या आवर्तनाचा शाश्वत दुवा"><span>शाश्वत दुवा</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=info" title="या पानाबाबत अधिक माहिती"><span>पानाबद्दलची माहिती</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&page=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&id=2455445&wpFormIdentifier=titleform" title="हे पृष्ठ उद्धृत कसे करावे याची माहिती"><span>लेखाचा संदर्भ द्या</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fmr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A4%25AF%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25BE_%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2580"><span>Get shortened URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A4%25AF%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25BE_%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2580"><span>Download QR code</span></a></li><li id="t-shorturl" class="mw-list-item"><a href="//mr.wikipedia.org/s/431" title="Copy this short link for sharing"><span>लघु यूआरएल(Short URL)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> छापा/ निर्यात करा </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%95&bookcmd=book_creator&referer=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE+%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>ग्रंथ तयार करा</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:DownloadAsPdf&page=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=show-download-screen"><span>PDF म्हणून उतरवा</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&printable=yes" title="या पानाची छापण्यायोग्य आवृत्ती [p]" accesskey="p"><span>छापण्यायोग्य आवृत्ती</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> इतर प्रकल्पात </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Yamuna_River" hreflang="en"><span>विकिमिडिया कॉमन्स</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q132726" title="माहिती भांडारात जोडलेल्या कलमाचा दुवा [g]" accesskey="g"><span>विकिडाटा कलम</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Appearance</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">hide</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2142980">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-विस्तार plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Wiki_letter_w.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/45px-Wiki_letter_w.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/68px-Wiki_letter_w.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/90px-Wiki_letter_w.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="44" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">हा लेख/विभाग स्वत:च्या शब्दात <a class="external text" href="https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit">विस्तार करण्यास</a> मदत करा.<span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%85%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A3_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%96#विस्तार_कसा_करावा?" class="mw-redirect" title="विकिपीडिया:अपूर्ण लेख">विस्तार कसा करावा?</a></span></div></td></tr></tbody></table> <table class="infobox" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background-color: #cedeff">यमुना</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Yamuna_river.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Yamuna_river.jpg/288px-Yamuna_river.jpg" decoding="async" width="288" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Yamuna_river.jpg/432px-Yamuna_river.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Yamuna_river.jpg/576px-Yamuna_river.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="720" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row">उगम</th><td> <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="यमुनोत्री">यमुनोत्री</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत">भारत</a></td></tr><tr><th scope="row">लांबी</th><td> १,३७० किमी (८५० मैल)</td></tr><tr><th scope="row">ह्या नदीस मिळते</th><td> <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा</a> (<a href="/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%A6" class="mw-redirect" title="अलाहाबाद">अलाहाबाद</a>)</td></tr><tr><th scope="row">उपनद्या</th><td> <a href="/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%96%E0%A4%82%E0%A4%A1" title="उत्तराखंड">उत्तराखंड</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE" title="हरियाणा">हरियाणा</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6" title="उत्तर प्रदेश">उत्तर प्रदेश</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%80" title="दिल्ली">दिल्ली</a></td></tr></tbody></table> <div class="dablink" style="padding-left:2em;"><i><a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_(%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%82%E0%A4%B9)" title="यमुना (तारकासमूह)">यमुना (तारकासमूह)</a> याच्याशी गल्लत करू नका.</i></div> <p><b>यमुना नदी</b> उत्तर <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत">भारतातील</a> एक प्रमुख नदी आहे. हिमालयात उगम पावून ही नदी <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगेस</a> मिळते.या नदीच्या काठावर दिल्ली,आगरा,मथुरा व इटावा ही प्रमुख शहरे आहेत. यमुना नदी यमुनोत्री (उत्तरकाशीच्या उत्तरेस गार्वालमधील ३० कि.मी. उत्तरेकडील) येथून उगम पावते आणि प्रयाग (प्रयागराज) येथे गंगेला मिळते. चंबळ, सेंगर, छोटी सिंधू, बेतवा आणि केन या प्रमुख उपनद्या आहेत. दिल्ली आणि आग्राशिवाय यमुना, इटावा, कालपी, हमीरपूर आणि प्रयाग ही किनारपट्टी असलेली शहरे मुख्य आहेत. प्रयागमधील यमुना एक विशाल नदी म्हणून सादर केली जाते आणि तेथील प्रसिद्ध ऐतिहासिक किल्ल्याखालील गंगेमध्ये विलीन होते. ब्रजच्या संस्कृतीत यमुनेला महत्त्वपूर्ण स्थान आहे. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="उगम"><span id=".E0.A4.89.E0.A4.97.E0.A4.AE"></span>उगम</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=1" title="विभाग: उगम संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>यमुना नदी यमुनोत्री नावाच्या ठिकाणाहून उगम पावते. गंगा नदीची ही सर्वात मोठी उपनदी आहे. यमुनेची उत्पत्ती, हिमालयात बर्फाच्छादित शृंग बंदरपुच्छ  रेंजच्या उत्तर-पश्चिमेस 7 ते 8 मैलांवर उंची ६२०० कालिंद पर्वत आहे, यमुनाला कालिंदज किंवा कालिंदी असे म्हणतात. उत्पत्तीच्या अगोदरच्या कित्येक मैलांसाठी, हा प्रवाह यमुनोत्री पर्वत (उंची २०७३१ फूट) पासून प्रकट होतो आणि बर्फाच्छादित आणि हिमाच्छादित पर्वतांमध्ये अखंडपणे वाहतो आणि पर्वताच्या उतारावरून अगदी खाली उतरतो. दरवर्षी हजारो यात्रेकरू या भेटीसाठी भारताच्या कानाकोपऱ्यातून येतात. </p><p>यमुनोत्री पर्वतावरून बाहेर पडताना ही नदी अनेक डोंगराळ दऱ्या आणि खोऱ्यात वाहते आणि वडिअर, कमलाड, वडरी अस्लौर आणि टन्स सारख्या छोट्या पर्वतीय नद्यांचा समावेश करत वाहते. त्यानंतर ते हिमालय सोडून दून खोऱ्यात प्रवेश करते. तेथून कित्येक मैलांवर दक्षिणेकडे वाहून गिरी, सिरमौर आणि आशा नावाच्या छोट्या नद्या तिच्यात मिळतात, ते सध्याच्या सहारनपूर जिल्ह्यातील फैजाबाद गावाजवळील मैदानात आपल्या उगमापासून ५५ मैलांवर येते. त्या वेळी, उंची समुद्रसपाटीपासून सुमारे १२७६ फूट उंच आहे. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="पौराणिक_स्रोत"><span id=".E0.A4.AA.E0.A5.8C.E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.A3.E0.A4.BF.E0.A4.95_.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A5.8B.E0.A4.A4"></span>पौराणिक स्रोत</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=2" title="विभाग: पौराणिक स्रोत संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>भुवनभास्कर सूर्य तिचे वडील, <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="यम">यम</a>, मृत्यू देवता तिचा भाऊ, आणि तिचा नवरा <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3" title="कृष्ण">श्रीकृष्ण</a> यांना स्वीकारले गेले आहे. भगवान श्रीकृष्णाला ब्रज संस्कृतीचे जनक म्हणले जाते, तर यमुनाला तिची आई मानले जाते. अशा प्रकारे खऱ्या अर्थाने ती ब्रजवासीयांची आई आहे. म्हणून त्याला ब्रजमध्ये यमुना मैया म्हणतात. ब्रह्म पुराणात यमुनेच्या आध्यात्मिक स्वरूपाचे स्पष्टीकरण सादर केले गेले आहे - "सृष्टीचा आधार आणि ज्याला सच्चिदानंद स्वरूप म्हणतात, ते ब्राह्मण स्वरूपात गायलेले उपनिषद, तेच परमात्मा आहेत." गौडीय विद्वान श्री रूप गोस्वामी यांनी यमुनाला साक्षात चिदानंदमयी म्हणले आहे. गर्ग संहितातील यमुनेचा पचंग - १.पट्टल, २. पद्धत ३. कविता, ४. स्तोत्र आणि ५. सहस्र नावाचा उल्लेख आहे. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="प्रवाह_क्षेत्र"><span id=".E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.B5.E0.A4.BE.E0.A4.B9_.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A5.87.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B0"></span>प्रवाह क्षेत्र</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=3" title="विभाग: प्रवाह क्षेत्र संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>पश्चिम हिमालयातून निघून उत्तर प्रदेश आणि हरियाणाच्या सिमेने ९५ मैल  प्रवास केल्यावर उत्तर सहारनपूर (मैदानी) येथे पोहचते. मग ती दिल्ली, आग्रामार्गे प्रयागराज येथे गंगा नदीला मिळते. </p><p>यमुना नदीची सरासरी खोली 10 फूट (3 मीटर) आणि कमाल खोली 35 फूट (11 मीटर) आहे. दिल्लीजवळील नदीत ही जास्तीत जास्त खोली 68 फूट (50 मीटर) आहे. आग्रामध्ये ही खोली 3 फूट (1 मीटर) पर्यंत आहे. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="प्राचीन_प्रवाह"><span id=".E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A5.80.E0.A4.A8_.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.B5.E0.A4.BE.E0.A4.B9"></span>प्राचीन प्रवाह</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=4" title="विभाग: प्राचीन प्रवाह संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>मैदानी भागात सध्या जो प्रवाह आहे तिथे यमुना नदी आधीपासून वाहत नाही. पौराणिक निरीक्षणे आणि ऐतिहासिक संदर्भांवरून असे दिसते कि, जरी यमुना हजारो वर्षांपासून अस्तित्वात आहे, तरी तिचा प्रवाह वेळोवेळी बदलला आहे. यमुनेने आपल्या प्रदीर्घ आयुष्य कालावधीत जेव्हढे प्रवाह बदलले त्याची माहिती फारच थोड्या आहे. </p><p>प्रागैतिहासिक काळात, यमुना मधुबनजवळ वाहती होती, तिच्या किनाऱ्यावर शत्रुधनजीने प्रथम मथुरा शहर स्थापन केले. त्याचा तपशील वाल्मिकी रामायण आणि विष्णू पुराणात आढळतो. कृष्ण काळात यमुनाचा प्रवाह कटरा केशव देव जवळ होता. सतराव्या शतकात भारत दौऱ्यावर आलेल्या युरोपियन विद्वान टव्हर्नियरने कटरा जवळील जमीन पाहून अंदाज केला होता की कधीतरी येथे यमुनेचा प्रवाह होता. या संदर्भात, ग्राऊंजचे मत आहे की ऐतिहासिक काळात यमुना कटरा जवळ वाहण्याची शक्यता कमी आहे, परंतु यमुना अगदी प्राचीन काळात यमुना नदी नक्कीच तेथे होती. यामुळे हे देखील सिद्ध होते की कृष्ण काळात यमुनेचा प्रवाह कटराच्या जवळ होता. </p><p>कन्निधाम यांचा असा अंदाज आहे की ग्रीक लेखकांच्या काळात यमुनाचा मुख्य प्रवाह किंवा त्यातील एक मोठी शाखा कटरा केशव देव यांच्या पूर्वेकडील भिंतीखालून वाहत असे. जेव्हा मथुरामध्ये बौद्ध धर्माचा व्यापक प्रसार झाला आणि यमुनेच्या दोन्ही बाजूंनी बरीच संधारे बांधली गेली, तेव्हा यमुनेचा मुख्य प्रवाह कटरा येथून बदलला व आता जिथे आहे तेथे वाहायचा, परंतु कटराची शाखा किंवा उपनदी तेथून वाहायची. असा अंदाज आहे की बौद्ध काळापासून बहुधा नंतर सोळाव्या शतकापर्यंत यमुनेची शाखा केशव देव मंदिराच्या खाली वाहत होती. पहिल्या दोन पावसाळी नद्या 'सरस्वती' आणि 'कृष्णा गंगा' मथुराच्या पश्चिम भागात वाहतात आणि यमुनेस मिळतात, ज्या यमुनेच्या सरस्वती संगम आणि कृष्णा गंगा नावाच्या घाटाचे स्मारक आहेत. यमुनेतील त्या उपनद्यांपैकी फक्त एक कटराजवळून वाहत आहे. </p><p>पुराणांमधून माहिती मिळते की, प्राचीन वृंदावनात गोवर्धनजवळ यमुनाचे प्रवाह होते. सध्या ती गोवर्धनपासून जवळपास ४ मैलांच्या अंतरावर आहे. गोवर्धनला लागूनच जमुनावती आणि परसौली ही दोन छोटी गावे आहेत. जेथे कधीतरी यमुनेचे प्रवाह वाहिले असे संदर्भ आहेत. </p><p>वल्लभ संप्रदायाच्या बोली साहित्यातून माहिती आहे की यमुना नदी सारस्वत कल्पातील जमुनावती गावाजवळ वाहत असे. त्यावेळी यमुना नदीचे दोन प्रवाह होते, एक नदगाव, वरसानाजवळ वाहणारा प्रवाह, संकेत गोवर्धनमधील जमुनावतीकडे आला आणि दुसरा प्रवाह पिरघाटाकडे गोकुळकडे गेला. पुढे दोन्ही प्रवाह एकत्र होऊन सध्याच्या आग्राकडे वाहतात. </p><p>परसौलीमध्ये यमुनेच्या प्रवाहाचा पुरावा १७१७ पर्यंत उपलब्ध आहे. परंतु यावर विश्वास ठेवणे कठीण आहे. श्री गंगाप्रसाद कामथन यांनी ब्रजभाषाचे मुस्लिम भक्त कवी कारबेग उपमान यांच्यावर एक पुस्तक प्रकाशित केले आहे. कारबेगच्या विधानानुसार, तो जमुनाच्या काठावरील परसौली या गावचा रहिवासी होता आणि त्याने १७१७ मध्ये आपली रचना तयार केली होती. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="आधुनिक_प्रवाह"><span id=".E0.A4.86.E0.A4.A7.E0.A5.81.E0.A4.A8.E0.A4.BF.E0.A4.95_.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.B5.E0.A4.BE.E0.A4.B9"></span>आधुनिक प्रवाह</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=5" title="विभाग: आधुनिक प्रवाह संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>सध्याच्या काळात, सहारनपूर जिल्ह्यातील फैजाबाद गावाजवळील मैदानावर येताच, ती उत्तर प्रदेशातील सहारनपूर आणि मुझफ्फरनगर जिल्ह्यांहून अंबाला व करनाल जिल्ह्यांना वेगळे करते. या भूभागात मस्कारा, काठ, हिंडन आणि साबी या नद्या आहेत, ज्यामुळे तिचा आकार मोठ्या प्रमाणात वाढतो. पूर्व यमुना कालवा आणि पश्चिम कालवा शेतात प्रवेश होताच त्यातून काढला जातो. या दोन्ही कालवे यमुनेतून पाणी घेतात आणि पृथ्वीला शेकडो मैलांमध्ये समृद्ध करते. </p><p>यमुना नदीच्या  दोन्ही बाजूंनी या प्रदेशाला पंजाब आणि उत्तर प्रदेशातील बरीच लहान आणि मोठी शहरे आहेत, परंतु त्याच्या उजव्या काठावर वसलेले सर्वात जुने आणि पहिले शहर म्हणजे दिल्ली, जे बऱ्याच काळापासून भारताची राजधानी आहे. दिल्लीच्या कोट्यवधी लोकसंख्येच्या गरजा भागवणारे आणि तेथील बऱ्याच घाण वाहून, हे ओखला नावाच्या ठिकाणी पोहोचते. येथे त्यावर एक मोठे धरण बांधले गेले आहे, त्यामुळे नदीचा प्रवाह पूर्णपणे नियंत्रित झाला आहे. या धरणातून हरियाणा, दिल्ली आणि उत्तर प्रदेशमधील शेकडो मैलांच्या भूमीला सिंचनासाठी आग्रा कालवा मिळतो. दिल्लीपासून पुढे ते उत्तर प्रदेशात वाहते, हरियाणा आणि उत्तर प्रदेशची सीमा बनवते आणि हरियाणाच्या फरीदाबाद जिल्ह्याला उत्तर प्रदेशच्या गाझियाबाद जिल्ह्यापासून वेगळे करते. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="किरूनाऱ्यावरील_प्रेक्षणीय_स्थळे"><span id=".E0.A4.95.E0.A4.BF.E0.A4.B0.E0.A5.82.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.B1.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A5.87.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A4.A3.E0.A5.80.E0.A4.AF_.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.A5.E0.A4.B3.E0.A5.87"></span>किरूनाऱ्यावरील प्रेक्षणीय स्थळे</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=6" title="विभाग: किरूनाऱ्यावरील प्रेक्षणीय स्थळे संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ब्रज प्रदेशाच्या सांस्कृतिक हद्दीतील यमुना नदीचे पहिले प्रवेशद्वार बुलंदशहर जिल्ह्यातील खुर्जा तहसीलच्या 'जेबर' नावाच्या शहराजवळ आहे. तेथून ती दक्षिणेकडे वाहून फरिदाबाद (हरियाणा) जिल्ह्यातील पलवल तहसील आणि उत्तर प्रदेशच्या हाथरस जिल्ह्यातील खैर तहसील अलिगडची सीमा बनवते. त्यानंतर ती छत्र तहसीलच्या शाहपूर गावाजवळ मथुरा जिल्ह्यात प्रवेश करते आणि मथुरा जिल्ह्यातील छत्री आणि भट्ट तहसीलची सीमा निश्चित करते. जबेर ते शेरगड पर्यंत दक्षिणेकडे व नंतर पूर्वेकडे वळते. शेरगड हे ब्रज प्रदेशातील यमुनेच्या काठावर वसलेले पहिले उल्लेखनीय ठिकाण आहे. </p><p>पूर्वेकडे शेरगडपासून काही अंतरावर वाहून नंतर ती दक्षिण दिशेने मथुरा पर्यंत वाहते. मार्गाच्या दोन्ही बाजूंनी प्रसिद्ध <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="वन">वन</a> आणि उद्यान आणि कृष्णा लीला स्थान आहेत. येथे ती भटकळ ते वृंदावन पर्यंत जाते आणि तीन बाजूंनी वृंदावनभोवती फिरते. पुराणांप्रमाणे ज्ञात आहे की, प्राचीन काळी वृंदावनात यमुनेचे बरेच प्रवाह होते, ज्यामुळे ते जवळजवळ द्वीपकल्पासारखे बनले होते. यामध्ये बरीच सुंदर जंगले आणि गवताळ जमीन होती, जिथे भगवान कृष्ण आपल्या सहकारी समवेत गायी चरत असत. </p><p> सध्याच्या काळात यमुनेचा एकच प्रवाह आहे आणि वृंदावन तिच्या काठावर वसलेले आहे. तेथे अनेक धर्माचार्य आणि भक्त कवींनी मध्य युगात वास्तव्य केले आणि कृष्णोपासना आणि कृष्णभक्तीचा उपदेश केला. वृंदावनमध्ये यमुनेच्या किनाऱ्यावर मोठे सुंदर घाट आहेत आणि त्यांच्याकडे बरीच <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B0" title="मंदिर">मंदिरे</a>, तीर्थे, छत्री आणि धर्मशाळा आहेत. हे यमुनेच्या किनाऱ्यांच्या सौंदर्यात भर घालत आहे. वृंदावन येथून दक्षिणेकडे वाहणारी ही नदी मथुरा शहरात प्रवेश करते.</p><div class="navbox-styles nomobile"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2144932">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="भारतातील_नद्या" style="background:#fdfdfd; width:100%; vertical-align:middle;;border:1px solid;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#ccccff;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2144925">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-बघा"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="साचा:भारतातील नद्या"><abbr title="हे साचा पाहा" style=";background:#ccccff;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ब</abbr></a></li><li class="nv-चर्चा"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="साचा चर्चा:भारतातील नद्या"><abbr title="या साच्याची चर्चा करा" style=";background:#ccccff;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">च</abbr></a></li><li class="nv-संपादन"><a class="external text" href="https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&action=edit"><abbr title="हे साचा संपादित करा" style=";background:#ccccff;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">सं</abbr></a></li></ul></div><div id="भारतातील_नद्या" style="font-size:114%;margin:0 4em">भारतातील नद्या</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">प्रमुख नद्या</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="कावेरी नदी">कावेरी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="कृष्णा नदी">कृष्णा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गोदावरी नदी">गोदावरी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9D%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%AE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="झेलम नदी">झेलम</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नर्मदा नदी">नर्मदा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्रा नदी">ब्रह्मपुत्रा</a> • <a class="mw-selflink selflink">यमुना</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A4%E0%A4%B2%E0%A4%9C_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="सतलज नदी">सतलज</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">मध्यम नद्या</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A3%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="इंद्रायणी नदी">इंद्रायणी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AC_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="चिनाब नदी">चिनाब</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="तापी नदी">तापी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="पंचगंगा नदी">पंचगंगा</a>• <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%80%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="भीमा नदी">भीमा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B3%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मुळा नदी">मुळा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="वैतरणा नदी">वैतरणा</a>• <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%88_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="सई नदी">सई</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">छोट्या नद्या</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="उल्हास नदी">उल्हास</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="क्षिप्रा नदी">क्षिप्रा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गौतमी नदी">गौतमी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="चंद्रभागा नदी">चंद्रभागा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="पूर्णा नदी">पूर्णा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%88%E0%A4%A8%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="पैनगंगा नदी">पैनगंगा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="प्रवरा नदी">प्रवरा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%BE" title="बिंदुसरा">बिंदुसरा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%9C%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मंजिरा नदी">मंजिरा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मार्कंडेय नदी">मार्कंडेय</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मुठा नदी">मुठा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%87%E0%A4%B3%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="येळवंडी नदी">येळवंडी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="वर्धा नदी">वर्धा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="वसिष्ठा नदी">वसिष्ठा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%A8%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="वैनगंगा नदी">वैनगंगा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="हरिद्रा नदी">हरिद्रा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%A8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="कन्हान नदी">कन्हान</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%9A_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="पेंच नदी">पेंच</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A4%95%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="वाळकी नदी">वाळकी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="कोयना नदी">कोयना</a></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=यमुना_नदी&oldid=2455445">https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=यमुना_नदी&oldid=2455445</a>" पासून हुडकले</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97" title="विशेष:वर्ग">वर्ग</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="वर्ग:विस्तार विनंती">विस्तार विनंती</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="वर्ग:भारतातील नद्या">भारतातील नद्या</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> या पानातील शेवटचा बदल २९ जुलै २०२४ रोजी ०६:०० वाजता केला गेला.</li> <li id="footer-info-copyright">येथील मजकूर हा <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">क्रियेटीव्ह कॉमन्स अट्रीब्युशन-शेअरअलाईक लायसन्स</a> अंतर्गत उपलब्ध आहे; अतिरिक्त अटी लागू असू शकतात. हे संकेतस्थळ वापरुन आपण याच्या <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">वापरण्याच्या अटी</a> आणि <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">गोपनीयता धोरणांचे</a> पालन करण्यास आपली सहमती देत आहात. Wikipedia® हे <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> एक ना-नफा ना-तोटा संस्थेचे नोंदणीकृत ट्रेडमार्क आहे.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">गुप्तता नीती</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0">विकिपीडिया बद्दल</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A3_%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0">उत्तरदायित्वास नकार</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">विकसक</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mr.wikipedia.org">Statistics</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">कुकिंचा तक्ता</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">भ्रमणध्वनी-दृश्य</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-gjvwm","wgBackendResponseTime":221,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.171","walltime":"0.243","ppvisitednodes":{"value":338,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":21025,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":454,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":4549,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 203.311 1 -total"," 34.38% 69.896 1 साचा:विस्तार"," 32.54% 66.149 1 साचा:Ambox"," 28.93% 58.825 1 साचा:माहितीचौकट_नदी"," 27.92% 56.774 1 साचा:भारतातील_नद्या"," 26.49% 53.857 1 साचा:Infobox"," 25.80% 52.458 1 साचा:Navbox"," 14.59% 29.660 1 साचा:Convert"," 8.54% 17.367 1 साचा:गल्लत"," 1.76% 3.585 1 साचा:Both"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.109","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2636737,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-757f7495fb-dq4ml","timestamp":"20241105102249","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u092f\u092e\u0941\u0928\u093e \u0928\u0926\u0940","url":"https:\/\/mr.wikipedia.org\/wiki\/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q132726","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q132726","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-12-07T12:35:27Z","dateModified":"2024-07-29T00:30:18Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/38\/Yamuna_river.jpg","headline":"\u092d\u093e\u0930\u0924\u093e\u0924\u0940\u0932 \u0928\u0926\u0940"}</script> </body> </html>