CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Osmanlı İmparatorluğu - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"4cba48a9-57ac-4a65-8f73-49753c8bc8ca","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Osmanlı_İmparatorluğu","wgTitle":"Osmanlı İmparatorluğu","wgCurRevisionId":34274427,"wgRevisionId":34274427,"wgArticleId":1429626,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Ölü dış bağlantıları olan maddeler","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","KB1 hataları: URL olmayan biçem","ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar","Timeline kullanan sayfalar","Kullanımdan kaldırılmış görüntü sözdizimi kullanan sayfalar","Bayrak açıklaması ya da türü parametresi içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar", "Sembol açıklaması ya da türü parametresi içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar","Bilgi eksiği olan maddeler","Bazı başlıkları geliştirilmeye ihtiyaç duyulan maddeler","Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NSK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler","Osmanlı İmparatorluğu"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Osmanlı_İmparatorluğu","wgRelevantArticleId":1429626,"wgIsProbablyEditable" :true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34274427,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12560","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.timeline.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/1200px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/800px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/640px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Osmanlı İmparatorluğu - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Osmanlı_İmparatorluğu rootpage-Osmanlı_İmparatorluğu skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Ad" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ad"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ad</span> </div> </a> <ul id="toc-Ad-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kayı_boyu_ve_Osmanlı_ailesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kayı_boyu_ve_Osmanlı_ailesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Kayı boyu ve Osmanlı ailesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Kayı_boyu_ve_Osmanlı_ailesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tarihçe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihçe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Tarihçe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tarihçe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Tarihçe alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Tarihçe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Beylik_Dönemi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Beylik_Dönemi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Beylik Dönemi</span> </div> </a> <ul id="toc-Beylik_Dönemi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Anadolu'ya_Oğuz-Türkmen_göçleri_ve_Anadolu_Selçuklu_Sultanlığı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Anadolu'ya_Oğuz-Türkmen_göçleri_ve_Anadolu_Selçuklu_Sultanlığı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>Anadolu'ya Oğuz-Türkmen göçleri ve Anadolu Selçuklu Sultanlığı</span> </div> </a> <ul id="toc-Anadolu'ya_Oğuz-Türkmen_göçleri_ve_Anadolu_Selçuklu_Sultanlığı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Osmanlı_Beyliği'nin_ortaya_çıkışı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Osmanlı_Beyliği'nin_ortaya_çıkışı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.2</span> <span>Osmanlı Beyliği'nin ortaya çıkışı</span> </div> </a> <ul id="toc-Osmanlı_Beyliği'nin_ortaya_çıkışı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kuruluş_(1299-1453)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kuruluş_(1299-1453)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Kuruluş (1299-1453)</span> </div> </a> <ul id="toc-Kuruluş_(1299-1453)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yükselme_(1453-1683)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yükselme_(1453-1683)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Yükselme (1453-1683)</span> </div> </a> <ul id="toc-Yükselme_(1453-1683)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Yayılma_ve_doruk_noktası_(1453-1566)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Yayılma_ve_doruk_noktası_(1453-1566)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3.1</span> <span>Yayılma ve doruk noktası (1453-1566)</span> </div> </a> <ul id="toc-Yayılma_ve_doruk_noktası_(1453-1566)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Krizler_ve_değişim_(1566-1683)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Krizler_ve_değişim_(1566-1683)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3.2</span> <span>Krizler ve değişim (1566-1683)</span> </div> </a> <ul id="toc-Krizler_ve_değişim_(1566-1683)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ayanlar_Çağı:_Duraklama_ve_Reform_(1683-1827)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayanlar_Çağı:_Duraklama_ve_Reform_(1683-1827)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Ayanlar Çağı: Duraklama ve Reform (1683-1827)</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayanlar_Çağı:_Duraklama_ve_Reform_(1683-1827)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bu_dönemde_yaşanan_diğer_önemli_olaylar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bu_dönemde_yaşanan_diğer_önemli_olaylar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4.1</span> <span>Bu dönemde yaşanan diğer önemli olaylar</span> </div> </a> <ul id="toc-Bu_dönemde_yaşanan_diğer_önemli_olaylar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Askeri_Yenilgiler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Askeri_Yenilgiler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Askeri Yenilgiler</span> </div> </a> <ul id="toc-Askeri_Yenilgiler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gerileme_ve_Modernleşme_Hareketleri_(1828-1908)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gerileme_ve_Modernleşme_Hareketleri_(1828-1908)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Gerileme ve Modernleşme Hareketleri (1828-1908)</span> </div> </a> <ul id="toc-Gerileme_ve_Modernleşme_Hareketleri_(1828-1908)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bu_dönemde_yaşanan_diğer_önemli_olaylar_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bu_dönemde_yaşanan_diğer_önemli_olaylar_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6.1</span> <span>Bu dönemde yaşanan diğer önemli olaylar</span> </div> </a> <ul id="toc-Bu_dönemde_yaşanan_diğer_önemli_olaylar_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Dağılma_(1908-1922)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dağılma_(1908-1922)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>Dağılma (1908-1922)</span> </div> </a> <ul id="toc-Dağılma_(1908-1922)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Devlet_yapısı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Devlet_yapısı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Devlet yapısı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Devlet_yapısı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Devlet yapısı alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Devlet_yapısı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Divan-ı_Humayun" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Divan-ı_Humayun"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Divan-ı Humayun</span> </div> </a> <ul id="toc-Divan-ı_Humayun-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İdari_bölümler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İdari_bölümler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>İdari bölümler</span> </div> </a> <ul id="toc-İdari_bölümler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hukuk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hukuk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Hukuk</span> </div> </a> <ul id="toc-Hukuk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hükümdar_unvanları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hükümdar_unvanları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Hükümdar unvanları</span> </div> </a> <ul id="toc-Hükümdar_unvanları-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Roma_İmparatoru" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Roma_İmparatoru"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4.1</span> <span>Roma İmparatoru</span> </div> </a> <ul id="toc-Roma_İmparatoru-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Halife" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Halife"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4.2</span> <span>Halife</span> </div> </a> <ul id="toc-Halife-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ordu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ordu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Ordu</span> </div> </a> <ul id="toc-Ordu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kara_kuvvetleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kara_kuvvetleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5.1</span> <span>Kara kuvvetleri</span> </div> </a> <ul id="toc-Kara_kuvvetleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Donanma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Donanma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5.2</span> <span>Donanma</span> </div> </a> <ul id="toc-Donanma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hava_kuvvetleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hava_kuvvetleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5.3</span> <span>Hava kuvvetleri</span> </div> </a> <ul id="toc-Hava_kuvvetleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Toplum_yapısı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Toplum_yapısı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Toplum yapısı</span> </div> </a> <ul id="toc-Toplum_yapısı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ekonomi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ekonomi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ekonomi</span> </div> </a> <ul id="toc-Ekonomi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Diplomasi_ve_uluslararası_ilişkiler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Diplomasi_ve_uluslararası_ilişkiler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Diplomasi ve uluslararası ilişkiler</span> </div> </a> <ul id="toc-Diplomasi_ve_uluslararası_ilişkiler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Demografi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Demografi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Demografi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Demografi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Demografi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nüfus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nüfus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Nüfus</span> </div> </a> <ul id="toc-Nüfus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dil" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dil"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Dil</span> </div> </a> <ul id="toc-Dil-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Din" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Din"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Din</span> </div> </a> <ul id="toc-Din-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-İslam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#İslam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3.1</span> <span>İslam</span> </div> </a> <ul id="toc-İslam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yahudilik_ve_Hristiyanlık" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Yahudilik_ve_Hristiyanlık"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3.2</span> <span>Yahudilik ve Hristiyanlık</span> </div> </a> <ul id="toc-Yahudilik_ve_Hristiyanlık-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Misyonerlik_faaliyetleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Misyonerlik_faaliyetleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3.3</span> <span>Misyonerlik faaliyetleri</span> </div> </a> <ul id="toc-Misyonerlik_faaliyetleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ulaşım_ve_haberleşme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ulaşım_ve_haberleşme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Ulaşım ve haberleşme</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ulaşım_ve_haberleşme-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ulaşım ve haberleşme alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Ulaşım_ve_haberleşme-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ulaşım" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ulaşım"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Ulaşım</span> </div> </a> <ul id="toc-Ulaşım-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Şehirler_arası_yollar_ve_ulaşım" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Şehirler_arası_yollar_ve_ulaşım"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.1</span> <span>Şehirler arası yollar ve ulaşım</span> </div> </a> <ul id="toc-Şehirler_arası_yollar_ve_ulaşım-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Şehir_içi_yollar_ve_ulaşım" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Şehir_içi_yollar_ve_ulaşım"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.2</span> <span>Şehir içi yollar ve ulaşım</span> </div> </a> <ul id="toc-Şehir_içi_yollar_ve_ulaşım-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Haberleşme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Haberleşme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Haberleşme</span> </div> </a> <ul id="toc-Haberleşme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Eğitim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Eğitim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Eğitim</span> </div> </a> <ul id="toc-Eğitim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kültür" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kültür"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Kültür</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kültür-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kültür alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Kültür-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Edebiyat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Edebiyat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Edebiyat</span> </div> </a> <ul id="toc-Edebiyat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mimari" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mimari"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Mimari</span> </div> </a> <ul id="toc-Mimari-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Erken_dönem_Osmanlı_mimarisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Erken_dönem_Osmanlı_mimarisi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2.1</span> <span>Erken dönem Osmanlı mimarisi</span> </div> </a> <ul id="toc-Erken_dönem_Osmanlı_mimarisi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klasik_dönem_Osmanlı_mimarisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Klasik_dönem_Osmanlı_mimarisi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2.2</span> <span>Klasik dönem Osmanlı mimarisi</span> </div> </a> <ul id="toc-Klasik_dönem_Osmanlı_mimarisi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sonraki_dönemler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sonraki_dönemler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2.3</span> <span>Sonraki dönemler</span> </div> </a> <ul id="toc-Sonraki_dönemler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Süs_sanatları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Süs_sanatları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3</span> <span>Süs sanatları</span> </div> </a> <ul id="toc-Süs_sanatları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Müzik_ve_sahne_sanatları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Müzik_ve_sahne_sanatları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.4</span> <span>Müzik ve sahne sanatları</span> </div> </a> <ul id="toc-Müzik_ve_sahne_sanatları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mutfak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mutfak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.5</span> <span>Mutfak</span> </div> </a> <ul id="toc-Mutfak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bilim_ve_teknoloji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bilim_ve_teknoloji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.6</span> <span>Bilim ve teknoloji</span> </div> </a> <ul id="toc-Bilim_ve_teknoloji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Spor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.7</span> <span>Spor</span> </div> </a> <ul id="toc-Spor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Notlar</span> </div> </a> <ul id="toc-Notlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 179 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-179" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">179 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D3%99%D0%B8_%D0%B0%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0" title="Османтәи аимпериа - Abhazca" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Османтәи аимпериа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="Abhazca" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Turuki_Utsmani" title="Turuki Utsmani - Açece" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Turuki Utsmani" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Açece" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D1%8D%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D1%87%D1%8A%D1%8B%D1%85%D1%8C%D1%8B%D0%B3%D1%8A%D0%BE" title="Осмэн Пачъыхьыгъо - Adigece" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Осмэн Пачъыхьыгъо" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="Adigece" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Ryk" title="Ottomaanse Ryk - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Ottomaanse Ryk" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich - İsviçre Almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsviçre Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A6%E1%89%B6%E1%88%9B%E1%8A%95_%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5" title="የኦቶማን መንግሥት - Amharca" lang="am" hreflang="am" data-title="የኦቶማን መንግሥት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharca" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otom%C3%A1n" title="Imperio Otomán - Aragonca" lang="an" hreflang="an" data-title="Imperio Otomán" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonca" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/O%C3%BEomanisce_R%C4%ABce" title="Oþomanisce Rīce - Eski İngilizce" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Oþomanisce Rīce" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Eski İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Ij%E1%BB%8Dn%CC%84-ub%E1%BB%8D%E1%BB%8Dn%CC%84_Otoman" title="Ijọn̄-ubọọn̄ Otoman - Obolo dili" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Ijọn̄-ubọọn̄ Otoman" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="Obolo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة العثمانية - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الدولة العثمانية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D9%84%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة لعتمانية - Fas Arapçası" lang="ary" hreflang="ary" data-title="الدولة لعتمانية" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Fas Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%87_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%87" title="امبراطوريه عثمانيه - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="امبراطوريه عثمانيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%9F%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="অটোমান সাম্ৰাজ্য - Assamca" lang="as" hreflang="as" data-title="অটোমান সাম্ৰাজ্য" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamca" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Imperiu_Otomanu" title="Imperiu Otomanu - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Imperiu Otomanu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D1%83%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="ГӀусманияб империя - Avar dili" lang="av" hreflang="av" data-title="ГӀусманияб империя" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Avar dili" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_imperiyas%C4%B1" title="Osmanlı imperiyası - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Osmanlı imperiyası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%BA%D9%88" title="عثمانلی ایمپیراتورلوغو - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="عثمانلی ایمپیراتورلوغو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Ғосман империяһы - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ғосман империяһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Osmanischs_Reich" title="Osmanischs Reich - Bavyera dili" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Osmanischs Reich" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavyera dili" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Uosmanu_imper%C4%97j%C4%97" title="Uosmanu imperėjė - Samogitçe" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Uosmanu imperėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitçe" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Imperyong_Ottoman" title="Imperyong Ottoman - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Imperyong Ottoman" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Асманская імперыя - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Асманская імперыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Асманская імпэрыя - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Асманская імпэрыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Османска империя - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Османска империя" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="উসমানীয় সাম্রাজ্য - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="উসমানীয় সাম্রাজ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Impalaeriezh_otoman" title="Impalaeriezh otoman - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Impalaeriezh otoman" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%8D%D0%B7%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%8D_%D0%B3%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Османай эзэнтэ гүрэн - Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Османай эзэнтэ гүрэн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Imperi_Otom%C3%A0" title="Imperi Otomà - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Imperi Otomà" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Osman_D%C3%A1%CC%A4-gu%C3%B3k" title="Osman Dá̤-guók - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Osman Dá̤-guók" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/I%D1%83%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B9%D0%BD_%D1%88%D1%83%D1%80%D0%B5" title="Iусманойн шуре - Çeçence" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Iусманойн шуре" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Çeçence" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Devleti" title="Osmanlı Devleti - Kırım Tatarcası" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Osmanlı Devleti" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Kırım Tatarcası" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Osmansk%C3%A1_%C5%99%C3%AD%C5%A1e" title="Osmanská říše - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Osmanská říše" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9%C4%95" title="Осман империйĕ - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Осман империйĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Yr_Ymerodraeth_Otomanaidd" title="Yr Ymerodraeth Otomanaidd - Galce" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Yr Ymerodraeth Otomanaidd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Galce" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Det_Osmanniske_Rige" title="Det Osmanniske Rige - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Det Osmanniske Rige" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mperatoriya_Usman%C4%B1can" title="İmperatoriya Usmanıcan - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İmperatoriya Usmanıcan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Οθωμανική Αυτοκρατορία - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Οθωμανική Αυτοκρατορία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Otomana_Imperio" title="Otomana Imperio - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Otomana Imperio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Imperio_otomano" title="Imperio otomano - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Imperio otomano" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Osmanite_riik" title="Osmanite riik - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Osmanite riik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Otomandar_Inperioa" title="Otomandar Inperioa - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Otomandar Inperioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Emperiu_otomanu" title="Emperiu otomanu - Ekstremadura Dili" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Emperiu otomanu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Ekstremadura Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="امپراتوری عثمانی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Osmanien_valtakunta" title="Osmanien valtakunta - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Osmanien valtakunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Osmann%C3%B5_riik" title="Osmannõ riik - Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Osmannõ riik" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Osmanska_r%C3%ADki%C3%B0" title="Osmanska ríkið - Faroe dili" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Osmanska ríkið" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faroe dili" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Empire_ottoman" title="Empire ottoman - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Empire ottoman" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Osmaansk_Rik" title="Osmaansk Rik - Kuzey Frizce" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Osmaansk Rik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Kuzey Frizce" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Osmaanske_Ryk" title="Osmaanske Ryk - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Osmaanske Ryk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Impireacht_Otam%C3%A1nach" title="An Impireacht Otamánach - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Impireacht Otamánach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Devleti" title="Osmanlı Devleti - Gagavuzca" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Osmanlı Devleti" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagavuzca" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Ampir_otoman" title="Ampir otoman - Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Ampir otoman" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Impireachd_nan_Otomanach" title="Impireachd nan Otomanach - İskoç Gaelcesi" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Impireachd nan Otomanach" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="İskoç Gaelcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otom%C3%A1n" title="Imperio Otomán - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Imperio Otomán" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Mburuvi_otom%C3%A1no" title="Mburuvi otománo - Guarani dili" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Mburuvi otománo" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guarani dili" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Daular_Usmaniyya" title="Daular Usmaniyya - Hausa dili" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Daular Usmaniyya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Osman_Ti-koet" title="Osman Ti-koet - Hakka Çincesi" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Osman Ti-koet" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%A2%D7%95%D7%AA%27%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="האימפריה העות'מאנית - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="האימפריה העות'מאנית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="उस्मानी साम्राज्य - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="उस्मानी साम्राज्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Samrajya" title="Ottoman Samrajya - Fiji Hintçesi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Ottoman Samrajya" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hintçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Anpi_Otoman" title="Anpi Otoman - Haiti Kreyolu" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Anpi Otoman" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haiti Kreyolu" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Oszm%C3%A1n_Birodalom" title="Oszmán Birodalom - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Oszmán Birodalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Օսմանյան կայսրություն - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Օսմանյան կայսրություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D4%BF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Օսմանեան Կայսրութիւն - Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Օսմանեան Կայսրութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Imperio_Ottoman" title="Imperio Ottoman - İnterlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Imperio Ottoman" data-language-autonym="İnterlingua" data-language-local-name="İnterlingua" class="interlanguage-link-target"><span>İnterlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Empayar_Ottoman" title="Empayar Ottoman - Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Empayar Ottoman" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kesultanan_Utsmaniyah" title="Kesultanan Utsmaniyah - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Kesultanan Utsmaniyah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Imperie" title="Ottoman Imperie - Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Ottoman Imperie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Imperio_nga_Otomano" title="Imperio nga Otomano - Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Imperio nga Otomano" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D1%83%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Хьункархой импери - İnguşça" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хьункархой импери" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="İnguşça" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Otoman_imperio" title="Otoman imperio - Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Otoman imperio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Tyrkjaveldi" title="Tyrkjaveldi - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Tyrkjaveldi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Impero_ottomano" title="Impero ottomano - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Impero ottomano" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%82%B9%E3%83%9E%E3%83%B3%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="オスマン帝国 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="オスマン帝国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ataman_Empaya" title="Ataman Empaya - Jamaika Patois Dili" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ataman Empaya" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaika Patois Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kakaisaran_Ottoman" title="Kakaisaran Ottoman - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kakaisaran Ottoman" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ოსმალეთის იმპერია - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ოსმალეთის იმპერია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tamnekda_n_Iturkiyen" title="Tamnekda n Iturkiyen - Kabiliyece" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tamnekda n Iturkiyen" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabiliyece" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%8D%D1%81%D0%BC%D1%8D%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8D" title="Уэсмэн империэ - Kabardeyce" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Уэсмэн империэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="Kabardeyce" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1byintyokshan_A%CC%B1toman" title="A̱byintyokshan A̱toman - Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱byintyokshan A̱toman" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Осман империясы - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Осман империясы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%85%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%97%E1%9E%96%E1%9E%A2%E1%9E%BC%E1%9E%8F%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9E%84%E1%9F%8B" title="ចក្រភពអូតូម៉ង់ - Khmer dili" lang="km" hreflang="km" data-title="ចក្រភពអូតូម៉ង់" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Khmer dili" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%86%E0%B2%9F%E0%B3%8B%E0%B2%AE%E0%B2%A8%E0%B3%8D_%E0%B2%9A%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A7%E0%B2%BF%E0%B2%AA%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%AF" title="ಆಟೋಮನ್ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯ - Kannada dili" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಆಟೋಮನ್ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada dili" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%98%A4%EC%8A%A4%EB%A7%8C_%EC%A0%9C%EA%B5%AD" title="오스만 제국 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="오스만 제국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%8F%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%8E%D8%AA" title="عُثمانیہ سلطنَت - Keşmir dili" lang="ks" hreflang="ks" data-title="عُثمانیہ سلطنَت" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Keşmir dili" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Emperatoriya_Osman%C3%AE" title="Împeratoriya Osmanî - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Împeratoriya Osmanî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Emperoureth_Ottoman" title="Emperoureth Ottoman - Kernevekçe" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Emperoureth Ottoman" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Kernevekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Осмон империясы - Kırgızca" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Осмон империясы" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kırgızca" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Imperium_Ottomanicum" title="Imperium Ottomanicum - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Imperium Ottomanicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otomano" title="Imperio Otomano - Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Imperio Otomano" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Osmanescht_R%C3%A4ich" title="Osmanescht Räich - Lüksemburgca" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Osmanescht Räich" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Lüksemburgca" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Усманрин империя - Lezgice" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Усманрин империя" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Lezgice" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Impero_Osmanan" title="Impero Osmanan - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Impero Osmanan" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Ottomaans_Riek" title="Ottomaans Riek - Limburgca" lang="li" hreflang="li" data-title="Ottomaans Riek" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgca" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Imper_Otoman" title="Imper Otoman - Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Imper Otoman" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Imper_Otoman" title="Imper Otoman - Lombardça" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Imper Otoman" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardça" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%88%E0%BA%B1%E0%BA%81%E0%BA%81%E0%BA%B0%E0%BA%A7%E0%BA%B1%E0%BA%94%E0%BB%82%E0%BA%AD%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%A1%E0%BA%B1%E0%BA%99" title="ຈັກກະວັດໂອສະມັນ - Lao dili" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຈັກກະວັດໂອສະມັນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Lao dili" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Osman%C5%B3_imperija" title="Osmanų imperija - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Osmanų imperija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Osma%C5%86u_imp%C4%93rija" title="Osmaņu impērija - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Osmaņu impērija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Empira_%C3%94t%C3%B4m%C3%A0na" title="Empira Ôtômàna - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Empira Ôtômàna" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Отоманско Царство - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Отоманско Царство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%93%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8A%E0%B4%AE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="ഓട്ടൊമൻ സാമ്രാജ്യം - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഓട്ടൊമൻ സാമ്രാജ്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D1%8D%D0%B7%D1%8D%D0%BD%D1%82_%D0%B3%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Османы эзэнт гүрэн - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Османы эзэнт гүрэн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%93%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="ओस्मानी साम्राज्य - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="ओस्मानी साम्राज्य" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Empayar_Uthmaniyah" title="Empayar Uthmaniyah - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Empayar Uthmaniyah" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Imperu_Ottoman" title="Imperu Ottoman - Maltaca" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Imperu Ottoman" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltaca" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Amp%C3%A9rio_Outomano" title="Ampério Outomano - Miranda dili" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ampério Outomano" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Miranda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA_%E1%80%A1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9A%E1%80%AC" title="အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ - Birman dili" lang="my" hreflang="my" data-title="အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birman dili" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="عثمانی - Mazenderanca" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="عثمانی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazenderanca" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Osmaansch_Riek" title="Osmaansch Riek - Aşağı Almanca" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Osmaansch Riek" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Aşağı Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Riek" title="Ottomaanse Riek - Aşağı Saksonca" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ottomaanse Riek" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Aşağı Saksonca" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="अटोमन साम्राज्य - Nepalce" lang="ne" hreflang="ne" data-title="अटोमन साम्राज्य" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalce" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="उस्मान साम्राज्य - Nevari" lang="new" hreflang="new" data-title="उस्मान साम्राज्य" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Nevari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Rijk" title="Ottomaanse Rijk - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ottomaanse Rijk" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Det_osmanske_riket" title="Det osmanske riket - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Det osmanske riket" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Det_osmanske_rike" title="Det osmanske rike - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Det osmanske rike" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%8F%DF%95%DF%8F%DF%A1%DF%8A%DF%B2_%DF%9D%DF%8A%DF%B0%DF%A1%DF%8A%DF%AC%DF%9F%DF%8A" title="ߏߕߏߡߊ߲ ߝߊ߰ߡߊ߬ߟߊ - N’Ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߏߕߏߡߊ߲ ߝߊ߰ߡߊ߬ߟߊ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="N’Ko" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Empèri Otoman" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Османты импери - Osetçe" lang="os" hreflang="os" data-title="Османты импери" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Osetçe" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%89%E0%A8%B8%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A9%80_%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%AE%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C" title="ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otomano" title="Imperio Otomano - Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Imperio Otomano" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich - Palatin Almancası" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatin Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Imperium_Osma%C5%84skie" title="Imperium Osmańskie - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Imperium Osmańskie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81" title="سلطنت عثمانیہ - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سلطنت عثمانیہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%8A" title="عثماني سترواکي - Peştuca" lang="ps" hreflang="ps" data-title="عثماني سترواکي" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Peştuca" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Otomano" title="Império Otomano - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Império Otomano" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Utumanu_qhapaq_suyu" title="Utumanu qhapaq suyu - Keçuva dili" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Utumanu qhapaq suyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Keçuva dili" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Otomano_Thagaripen" title="Otomano Thagaripen - Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Otomano Thagaripen" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Imperiul_Otoman" title="Imperiul Otoman - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Imperiul Otoman" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/%27Mbere_Ottomane" title="'Mbere Ottomane - Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="'Mbere Ottomane" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Османская империя - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Османская империя" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%8F" title="Османьска імперія - Rusince" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Османьска імперія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusince" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%B0%D0%BD_%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%8D%D1%82%D1%8D" title="Осмаан Импиэрийэтэ - Yakutça" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Осмаан Импиэрийэтэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Yakutça" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A8riu_otomanu" title="Impèriu otomanu - Sardunya dili" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Impèriu otomanu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardunya dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Mpiru_uttumanu" title="Mpiru uttumanu - Sicilyaca" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Mpiru uttumanu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire - İskoçça" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="İskoçça" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="عثماني سلطنت - Sindhi dili" lang="sd" hreflang="sd" data-title="عثماني سلطنت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi dili" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%95%E0%B6%A7%E0%B6%B8%E0%B6%B1%E0%B7%8A_%E0%B6%85%E0%B6%B0%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%A2%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B6%BA" title="ඕටමන් අධිරාජ්‍යය - Sinhali dili" lang="si" hreflang="si" data-title="ඕටමන් අධිරාජ්‍යය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhali dili" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Osmansk%C3%A1_r%C3%AD%C5%A1a" title="Osmanská ríša - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Osmanská ríša" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Osmansko_cesarstvo" title="Osmansko cesarstvo - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Osmansko cesarstvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Rimintooyada_Cosmaniya" title="Rimintooyada Cosmaniya - Somalice" lang="so" hreflang="so" data-title="Rimintooyada Cosmaniya" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalice" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Perandoria_Osmane" title="Perandoria Osmane - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Perandoria Osmane" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Османско царство - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Османско царство" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Osmoansk_Riek" title="Osmoansk Riek - Saterland Frizcesi" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Osmoansk Riek" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Kasultanan_Utsmaniyah" title="Kasultanan Utsmaniyah - Sunda dili" lang="su" hreflang="su" data-title="Kasultanan Utsmaniyah" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sunda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Osmanska_riket" title="Osmanska riket - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Osmanska riket" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Milki_ya_Osmani" title="Milki ya Osmani - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Milki ya Osmani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/%C3%94sma%C5%84ske_Imperyjum" title="Ôsmańske Imperyjum - Silezyaca" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Ôsmańske Imperyjum" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%87%E0%AE%B0%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="உதுமானியப் பேரரசு - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உதுமானியப் பேரரசு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A3%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D3%A3" title="Имперотурии Усмонӣ - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Имперотурии Усмонӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิออตโตมัน - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="จักรวรรดิออตโตมัน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Osman_imperi%C3%BDasy" title="Osman imperiýasy - Türkmence" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Osman imperiýasy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Türkmence" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Imperyong_Otomano" title="Imperyong Otomano - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Imperyong Otomano" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Osmanijon_Imperij%C9%99" title="Osmanijon Imperijə - Talışça" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Osmanijon Imperijə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talışça" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D0%B5" title="Госман империясе - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Госман империясе" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A6%D9%89%D9%85%D9%BE%DB%90%D8%B1%D9%89%D9%8A%D9%89%D8%B3%D9%89" title="ئوسمان ئىمپېرىيىسى - Uygurca" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئوسمان ئىمپېرىيىسى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Uygurca" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%8F" title="Османська імперія - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Османська імперія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81" title="سلطنت عثمانیہ - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سلطنت عثمانیہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Usmoniylar_davlati" title="Usmoniylar davlati - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Usmoniylar davlati" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Inpero_otoman" title="Inpero otoman - Venedikçe" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Inpero otoman" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venedikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Osmanan_imperii" title="Osmanan imperii - Veps dili" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Osmanan imperii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps dili" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đế quốc Ottoman" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Imperyo_Otomano" title="Imperyo Otomano - Varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Imperyo Otomano" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A5%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="奥斯曼帝国 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="奥斯曼帝国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ოსმალეთიშ იმპერია - Megrelce" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ოსმალეთიშ იმპერია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Megrelce" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%98%D7%90%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%A9%D7%A2_%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A2%D7%A8%D7%99%D7%A2" title="אטאמאנישע אימפעריע - Yidiş" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אטאמאנישע אימפעריע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yidiş" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Il%E1%BA%B9%CC%80-%E1%BB%8Cba_%C3%92tt%C3%B3m%C3%A1n%C3%AC" title="Ilẹ̀-Ọba Òttómánì - Yorubaca" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ilẹ̀-Ọba Òttómánì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yorubaca" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Osman_Daeqgoz" title="Osman Daeqgoz - Zhuangca" lang="za" hreflang="za" data-title="Osman Daeqgoz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuangca" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A5%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="奥斯曼帝国 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="奥斯曼帝国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A7%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9C%8B" title="奧斯曼帝國 - Edebi Çince" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="奧斯曼帝國" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Edebi Çince" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Osman_T%C3%A8-kok" title="Osman Tè-kok - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Osman Tè-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%84%82%E5%9C%96%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9C%8B" title="鄂圖曼帝國 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="鄂圖曼帝國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12560#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&oldid=34274427" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&id=34274427&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FOsmanl%25C4%25B1_%25C4%25B0mparatorlu%25C4%259Fu"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FOsmanl%25C4%25B1_%25C4%25B0mparatorlu%25C4%259Fu"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ottoman_Empire" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://tr.wikibooks.org/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" hreflang="tr"><span>Vikikitap</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://tr.wikiquote.org/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" hreflang="tr"><span>Vikisöz</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12560" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">"Osmanlı" buraya yönlendirilmektedir. Diğer kullanımlar için <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_(anlam_ayr%C4%B1m%C4%B1)" class="mw-disambig" title="Osmanlı (anlam ayrımı)">Osmanlı (anlam ayrımı)</a> sayfasına bakınız.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox geography vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">Osmanlı İmparatorluğu</div><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;">دَوْلَتِ عَلِيَّهٔ عُثْمَانِیّه  <small>(<a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlıca</a>)</small><br /><div style="display:inline" class="fn org country-name">Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye</div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader text-align:center;" style="text-align:center;">1299-1922</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; width:58%; vertical-align:middle; padding-left:5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Flag_of_the_Ottoman_Empire_(1844%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description" title="Osmanlı İmparatorluğu bayrağı"><img alt="Osmanlı İmparatorluğu bayrağı" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/125px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/188px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/250px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_bayra%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı bayrağı">Bayrak (1844-1922)</a></div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_(1882%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/80px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="80" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/120px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/160px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_armas%C4%B1" title="Osmanlı İmparatorluğu arması">Arma (1882-1922)</a></div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="line-height:1.3em;" align="center"><b>Slogan</b><br /><div class="plainlist" style=""><ul><li>دولت ابد مدت</li><li>Devlet-i ebed-müddet</li></ul></div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data marş"><div style="line-height:1.5em;" align="center"><b><a href="/wiki/Mar%C5%9F" title="Marş">Marş</a></b><br /><i><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_d%C3%B6neminde_padi%C5%9Fah_mar%C5%9Flar%C4%B1" title="Osmanlı döneminde padişah marşları">(çeşitli)</a></i></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div align="center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:OttomanEmpireIn1683.png" class="mw-file-description" title="Osmanlıların toprak kazanımları *   Osmanlı Beyliği *   1300-1359 yılları arasındaki ilk genişleme *   1359-1451 yılları arasındaki genişleme *   1451-1481 yılları arasındaki genişleme *   1512-1520 yılları arasındaki genişleme *   1520-1566 yılları arasındaki genişleme *   1566-1683 yılları arasındaki son genişleme"><img alt="Osmanlıların toprak kazanımları *   Osmanlı Beyliği *   1300-1359 yılları arasındaki ilk genişleme *   1359-1451 yılları arasındaki genişleme *   1451-1481 yılları arasındaki genişleme *   1512-1520 yılları arasındaki genişleme *   1520-1566 yılları arasındaki genişleme *   1566-1683 yılları arasındaki son genişleme" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/250px-OttomanEmpireIn1683.png" decoding="async" width="250" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/375px-OttomanEmpireIn1683.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/500px-OttomanEmpireIn1683.png 2x" data-file-width="1966" data-file-height="1850" /></a></span></div><div style="position:relative;top:0.3em;font-size:x-small" align="center">Osmanlıların toprak kazanımları <div class="plainlist" style="padding-left: 0.6em; text-align: left;"> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32638653">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#db89bf; color:black;"> </span> Osmanlı Beyliği</div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#de8688; color:black;"> </span> 1300-1359 yılları arasındaki ilk genişleme</div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#d5c871; color:black;"> </span> 1359-1451 yılları arasındaki genişleme</div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#90c16e; color:black;"> </span> 1451-1481 yılları arasındaki genişleme</div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#9ddfaf; color:black;"> </span> 1512-1520 yılları arasındaki genişleme</div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#76bab3; color:black;"> </span> 1520-1566 yılları arasındaki genişleme</div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#aecfe2; color:black;"> </span> 1566-1683 yılları arasındaki son genişleme</div></li></ul> </div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div align="center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:WholeRegionSevres.gif" class="mw-file-description" title="Sevr Antlaşması ile Osmanlılara bırakılması planlanan topraklar"><img alt="Sevr Antlaşması ile Osmanlılara bırakılması planlanan topraklar" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/WholeRegionSevres.gif/250px-WholeRegionSevres.gif" decoding="async" width="250" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/WholeRegionSevres.gif/375px-WholeRegionSevres.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/WholeRegionSevres.gif/500px-WholeRegionSevres.gif 2x" data-file-width="4553" data-file-height="2953" /></a></span></div><div style="position:relative;top:0.3em;font-size:x-small" align="center"><a href="/wiki/Sevr_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Sevr Antlaşması">Sevr Antlaşması</a> ile Osmanlılara bırakılması planlanan topraklar</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Başkent</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCt,_Bilecik" title="Söğüt, Bilecik">Söğüt</a> <span style="font-size:85%;">(1299-1331)</span><br /><a href="/wiki/%C4%B0znik" title="İznik">İznik</a> <span style="font-size:85%;">(1331-1335)</span><br /><a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursa</a> <span style="font-size:85%;">(1335-1363)</span><br /><a href="/wiki/Edirne" title="Edirne">Edirne</a> <span style="font-size:85%;">(1363-1453)</span><br /><a href="/wiki/Konstantinopolis" title="Konstantinopolis">Kostantiniyye</a> <span style="font-size:85%;">(1453-1922)</span></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Resmî dil(ler)</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlı Türkçesi</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;"><hr /></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label">Yaygın dil(ler)</th><td class="infobox-data"> <ul><li><a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> <span style="font-size:85%;">(klasik dönemde edebiyat dili)</span></li> <li><a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapça</a> <span style="font-size:85%;">(klasik dönemde bilim dili)</span></li> <li><a href="/wiki/Frans%C4%B1zca" title="Fransızca">Fransızca</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Tanzimat" title="Tanzimat">Tanzimat</a> döneminde edebiyat ve eğitim dili)</span><br /><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_diller" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda diller">ve diğer</a></li></ul> </td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Resmî din <div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Hanefilik" title="Hanefilik">Hanefi</a> <a href="/wiki/F%C4%B1kh%C3%AE_mezhep" title="Fıkhî mezhep">fıkhına</a> ve <a href="/wiki/M%C3%A2t%C3%BCr%C3%AEd%C3%AElik" title="Mâtürîdîlik">Mâtürîdî</a> <a href="/wiki/%C4%B0tikad%C3%AE_mezhep" title="İtikadî mezhep">itikadına</a> bağlı <a href="/wiki/S%C3%BCnnilik" title="Sünnilik">Sünni</a> <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Demonim" title="Demonim">Demonim</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_tebaas%C4%B1" title="Osmanlı tebaası">Osmanlı</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_siyaset" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda siyaset">Hükûmet</a></th><td class="infobox-data"><div class="plainlist"> <ul><li> • <a href="/wiki/Mutlak_monar%C5%9Fi" title="Mutlak monarşi">Mutlak monarşi</a> <span style="font-size:85%;">(1299-1876; 1878-1908; 1920-1922)</span></li> <li> • <a href="/wiki/Anayasal_demokrasi" title="Anayasal demokrasi">Anayasal</a> <a href="/wiki/Me%C5%9Frutiyet" title="Meşrutiyet">parlamenter monarşi</a> <span style="font-size:85%;">(1876-1878; 1908-1913; 1918-1920)</span></li> <li> • <a href="/wiki/Tek_parti_rejimi" title="Tek parti rejimi">Tek partili</a> <a href="/wiki/Otoriteryanizm" title="Otoriteryanizm">otoriter</a> <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7_Pa%C5%9Falar" title="Üç Paşalar">askerî diktatörlük</a> idaresinde parlamenter monarşi <span style="font-size:85%;">(1913-1918)</span></li></ul> </div></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı padişahları listesi">Padişah</a></th><td class="infobox-data"> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1299-1326 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Osman_Gazi" title="Osman Gazi">Osman Gazi</a> <span style="font-size:85%;">(ilk)</span></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1918-1922 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/VI._Mehmed" title="VI. Mehmed">VI. Mehmed</a> <span style="font-size:85%;">(son)</span></td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_sadrazamlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı sadrazamları listesi">Sadrazam</a></th><td class="infobox-data"> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1320-1331 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Al%C3%A2eddin_Pa%C5%9Fa" title="Alâeddin Paşa">Alâeddin Paşa</a> <span style="font-size:85%;">(ilk)</span></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1920-1922 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Ahmet_Tevfik_Okday" title="Ahmet Tevfik Okday">Ahmed Tevfik Paşa</a> <span style="font-size:85%;">(son)</span></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Yasama organı</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Meclis-i_Um%C3%BBm%C3%AE" title="Meclis-i Umûmî">Meclis-i Umûmî</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Atanan meclis</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Meclis-i_%C3%82yan" title="Meclis-i Âyan">Meclis-i Âyan</a></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Seçilen meclis</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Meclis-i_Meb%C3%BBsan" title="Meclis-i Mebûsan">Meclis-i Mebûsan</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Tarihçe</th><td class="infobox-data"> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_kurulu%C5%9F_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi">Kuruluş</a> </div></th><td class="infobox-data">1299</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Bursa_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="Bursa Kuşatması">Bursa'nın Fethi</a> </div></th><td class="infobox-data">1326</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Edirne%27nin_Fethi" title="Edirne'nin Fethi">Edirne'nin Fethi</a> </div></th><td class="infobox-data">1365</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Fetret_Devri" title="Fetret Devri">Fetret Devri</a> </div></th><td class="infobox-data">1402-1413</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul'un Fethi</a> </div></th><td class="infobox-data">29 Mayıs 1453</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Lale_Devri" title="Lale Devri">Lale Devri</a> </div></th><td class="infobox-data">1718-1730</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Mondros_M%C3%BCtarekesi" title="Mondros Mütarekesi">Mondros Mütarekesi</a> </div></th><td class="infobox-data">30 Ekim 1918</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Saltanat%C4%B1n_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1" title="Saltanatın kaldırılması">Dağılışı</a> </div></th><td class="infobox-data">1 Kasım 1922</td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;">Yüzölçümü</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label">1481<sup id="cite_ref-Taagepera498_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Taagepera498-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></th><td class="infobox-data">1.220.000 km<sup>2</sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label">1521<sup id="cite_ref-Taagepera498_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Taagepera498-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></th><td class="infobox-data">3.400.000 km<sup>2</sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label">1683<sup id="cite_ref-Taagepera498_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-Taagepera498-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></th><td class="infobox-data">5.200.000 km<sup>2</sup></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label">1913<sup id="cite_ref-Taagepera498_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-Taagepera498-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></th><td class="infobox-data">2.550.000 km<sup>2</sup></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_demografisi" title="Osmanlı İmparatorluğu demografisi">Nüfus</a></th></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1912<sup id="cite_ref-Erickson2003_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Erickson2003-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </div></th><td class="infobox-data">24.000.000</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Para birimi</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Ak%C3%A7e" title="Akçe">Akçe</a>, <a href="/wiki/Para_(para_birimi)" title="Para (para birimi)">para</a>, <a href="/wiki/Sultani" title="Sultani">sultani</a>, <a href="/wiki/Kuru%C5%9F" title="Kuruş">kuruş</a>, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_liras%C4%B1" title="Osmanlı lirası">lira</a></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> <b>Öncüller</b></td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;"><b>Ardıllar</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_Sultanate_of_Rum.svg/20px-Flag_of_Sultanate_of_Rum.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_Sultanate_of_Rum.svg/30px-Flag_of_Sultanate_of_Rum.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_Sultanate_of_Rum.svg/40px-Flag_of_Sultanate_of_Rum.svg.png 2x" data-file-width="384" data-file-height="192" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Anadolu Selçuklu Devleti</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Anadolu_beylikleri" title="Anadolu beylikleri">Anadolu beylikleri</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Flag_of_Palaeologus_Emperor_-_Libro_del_conos%C3%A7imiento_de_todos_los_rregnos.svg/20px-Flag_of_Palaeologus_Emperor_-_Libro_del_conos%C3%A7imiento_de_todos_los_rregnos.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Flag_of_Palaeologus_Emperor_-_Libro_del_conos%C3%A7imiento_de_todos_los_rregnos.svg/30px-Flag_of_Palaeologus_Emperor_-_Libro_del_conos%C3%A7imiento_de_todos_los_rregnos.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Flag_of_Palaeologus_Emperor_-_Libro_del_conos%C3%A7imiento_de_todos_los_rregnos.svg/40px-Flag_of_Palaeologus_Emperor_-_Libro_del_conos%C3%A7imiento_de_todos_los_rregnos.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Kraljevina_Bosna_steg.png/20px-Kraljevina_Bosna_steg.png" decoding="async" width="20" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Kraljevina_Bosna_steg.png/30px-Kraljevina_Bosna_steg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Kraljevina_Bosna_steg.png/40px-Kraljevina_Bosna_steg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1750" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Bosna_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bosna Krallığı">Bosna Krallığı</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg/20px-Flag_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg/30px-Flag_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg/40px-Flag_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="341" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Bulgar_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İkinci Bulgar İmparatorluğu">İkinci Bulgar İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/S%C4%B1rp_Despotlu%C4%9Fu" title="Sırp Despotluğu">Sırp Despotluğu</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Louis_II_of_Hungary.svg/20px-Flag_of_Louis_II_of_Hungary.svg.png" decoding="async" width="20" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Louis_II_of_Hungary.svg/30px-Flag_of_Louis_II_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Louis_II_of_Hungary.svg/40px-Flag_of_Louis_II_of_Hungary.svg.png 2x" data-file-width="960" data-file-height="400" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Macaristan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Macaristan Krallığı">Macaristan Krallığı</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Croatia_%28Early_16th_century%E2%80%931526%29_%28Border%29.svg/20px-Flag_of_Croatia_%28Early_16th_century%E2%80%931526%29_%28Border%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Croatia_%28Early_16th_century%E2%80%931526%29_%28Border%29.svg/30px-Flag_of_Croatia_%28Early_16th_century%E2%80%931526%29_%28Border%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Croatia_%28Early_16th_century%E2%80%931526%29_%28Border%29.svg/40px-Flag_of_Croatia_%28Early_16th_century%E2%80%931526%29_%28Border%29.svg.png 2x" data-file-width="636" data-file-height="530" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/H%C4%B1rvatistan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1_(1102-1526)" title="Hırvatistan Krallığı (1102-1526)">Hırvatistan Krallığı</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Mameluke_Flag.svg/20px-Mameluke_Flag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Mameluke_Flag.svg/30px-Mameluke_Flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Mameluke_Flag.svg/40px-Mameluke_Flag.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="200" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk Devleti</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Hafsid_Dynasty_%281229_-_1574%29.svg/20px-Flag_of_Hafsid_Dynasty_%281229_-_1574%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Hafsid_Dynasty_%281229_-_1574%29.svg/30px-Flag_of_Hafsid_Dynasty_%281229_-_1574%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Hafsid_Dynasty_%281229_-_1574%29.svg/40px-Flag_of_Hafsid_Dynasty_%281229_-_1574%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Hafs%C3%AEler" title="Hafsîler">Hafsîler</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_the_Order_of_St._John_%28various%29.svg/20px-Flag_of_the_Order_of_St._John_%28various%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_the_Order_of_St._John_%28various%29.svg/30px-Flag_of_the_Order_of_St._John_%28various%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_the_Order_of_St._John_%28various%29.svg/40px-Flag_of_the_Order_of_St._John_%28various%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Malta_(1530-1798)" class="mw-redirect" title="Malta (1530-1798)">Malta</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Flag_of_Kingdom_of_Tlemcen_%281388-1488%29.svg/20px-Flag_of_Kingdom_of_Tlemcen_%281388-1488%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Flag_of_Kingdom_of_Tlemcen_%281388-1488%29.svg/30px-Flag_of_Kingdom_of_Tlemcen_%281388-1488%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Flag_of_Kingdom_of_Tlemcen_%281388-1488%29.svg/40px-Flag_of_Kingdom_of_Tlemcen_%281388-1488%29.svg.png 2x" data-file-width="799" data-file-height="499" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Tilimsan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Tilimsan Krallığı">Tilimsan Krallığı</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Banner_of_the_Empire_of_Trebizond.svg/20px-Banner_of_the_Empire_of_Trebizond.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Banner_of_the_Empire_of_Trebizond.svg/30px-Banner_of_the_Empire_of_Trebizond.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Banner_of_the_Empire_of_Trebizond.svg/40px-Banner_of_the_Empire_of_Trebizond.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="640" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Trabzon_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Trabzon İmparatorluğu">Trabzon İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Principality_of_Samtskhe.svg/20px-Flag_of_the_Principality_of_Samtskhe.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Principality_of_Samtskhe.svg/30px-Flag_of_the_Principality_of_Samtskhe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Principality_of_Samtskhe.svg/40px-Flag_of_the_Principality_of_Samtskhe.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="400" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Samtshe_Atabeyli%C4%9Fi" title="Samtshe Atabeyliği">Samtshe Atabeyliği</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century.svg/20px-Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century.svg/30px-Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century.svg/40px-Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="648" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Mora_Despotlu%C4%9Fu" title="Mora Despotluğu">Mora Despotluğu</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Zeta_Prensli%C4%9Fi" title="Zeta Prensliği">Zeta Prensliği</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Albania_Flag.png/20px-Albania_Flag.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Albania_Flag.png/30px-Albania_Flag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Albania_Flag.png/40px-Albania_Flag.png 2x" data-file-width="1280" data-file-height="853" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Le%C5%9F_Birli%C4%9Fi" title="Leş Birliği">Leş Birliği</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/20px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/30px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/40px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Birinci_Helen_Cumhuriyeti" title="Birinci Helen Cumhuriyeti">Yunanistan</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg/20px-Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg/30px-Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg/40px-Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Kafkasya_Genel_Valili%C4%9Fi" title="Kafkasya Genel Valiliği">Kafkasya Genel Valiliği</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/20px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/30px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/40px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Avusturya-Macaristan_y%C3%B6netiminde_Bosna-Hersek" title="Avusturya-Macaristan yönetiminde Bosna-Hersek">Bosna-Hersek</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/OostenrijkHongarije-Bosnie.png/20px-OostenrijkHongarije-Bosnie.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/OostenrijkHongarije-Bosnie.png/30px-OostenrijkHongarije-Bosnie.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/OostenrijkHongarije-Bosnie.png/40px-OostenrijkHongarije-Bosnie.png 2x" data-file-width="564" data-file-height="282" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/S%C4%B1rbistan_Prensli%C4%9Fi_(1817-1882)" title="Sırbistan Prensliği (1817-1882)">Sırbistan Prensliği</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Revolutionary_Serbia.svg/20px-Flag_of_Revolutionary_Serbia.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Revolutionary_Serbia.svg/30px-Flag_of_Revolutionary_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Revolutionary_Serbia.svg/40px-Flag_of_Revolutionary_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Arnavutluk_Ge%C3%A7ici_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Arnavutluk Geçici Hükûmeti">Arnavutluk Geçici Hükûmeti</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg/20px-Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg/30px-Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg/40px-Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="516" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Romanya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Romanya Krallığı">Romanya Krallığı</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/20px-Flag_of_Romania.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/30px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/40px-Flag_of_Romania.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Bulgaristan_Prensli%C4%9Fi" title="Bulgaristan Prensliği">Bulgaristan Prensliği</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/20px-Flag_of_Bulgaria.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/30px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/40px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fgal_Edilmi%C5%9F_D%C3%BC%C5%9Fman_Topraklar%C4%B1_Y%C3%B6netimi" title="İşgal Edilmiş Düşman Toprakları Yönetimi">İEDTY</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flags_of_France_and_the_UK.png/20px-Flags_of_France_and_the_UK.png" decoding="async" width="20" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flags_of_France_and_the_UK.png/30px-Flags_of_France_and_the_UK.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flags_of_France_and_the_UK.png/40px-Flags_of_France_and_the_UK.png 2x" data-file-width="1452" data-file-height="400" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Irak_Mandas%C4%B1" title="Irak Mandası">Irak Mandası</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/20px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/30px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/40px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Hicaz_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hicaz Krallığı">Hicaz Krallığı</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Hejaz_1917.svg/20px-Flag_of_Hejaz_1917.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Hejaz_1917.svg/30px-Flag_of_Hejaz_1917.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Hejaz_1917.svg/40px-Flag_of_Hejaz_1917.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Frans%C4%B1z_Cezayiri" title="Fransız Cezayiri">Fransız Cezayiri</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/20px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/30px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/40px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Britanya_K%C4%B1br%C4%B1s%C4%B1" title="Britanya Kıbrısı">Britanya Kıbrısı</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Flag_of_Cyprus_%281881%E2%80%931922%29.svg/20px-Flag_of_Cyprus_%281881%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Flag_of_Cyprus_%281881%E2%80%931922%29.svg/30px-Flag_of_Cyprus_%281881%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Flag_of_Cyprus_%281881%E2%80%931922%29.svg/40px-Flag_of_Cyprus_%281881%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Frans%C4%B1z_Tunusu" title="Fransız Tunusu">Fransız Tunusu</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/20px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/30px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/40px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/%C4%B0talyan_Libyas%C4%B1" title="İtalyan Libyası">İtalyan Libyası</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/20px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/30px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/40px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Kuveyt_%C5%9Eeyhli%C4%9Fi" title="Kuveyt Şeyhliği">Kuveyt Şeyhliği</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kuwait_%281940-1961%29.svg/20px-Flag_of_Kuwait_%281940-1961%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kuwait_%281940-1961%29.svg/30px-Flag_of_Kuwait_%281940-1961%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kuwait_%281940-1961%29.svg/40px-Flag_of_Kuwait_%281940-1961%29.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="400" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Yemen_M%C3%BCtevekkil%C3%AE_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Yemen Mütevekkilî Krallığı">Yemen Mütevekkilî Krallığı</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/20px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/30px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/40px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></span></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33092931">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile" style="border-spacing:0em ;"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle" style="background:#00B0C7; font-weight:normal; color:white; padding-top:10px;"><a href="/wiki/Kategori:T%C3%BCrk_tarihi" title="Kategori:Türk tarihi"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33633371">@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}</style><span class="tmp-color" style="color:white"> Makale serilerinden</span></a></td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle" style="background:#00B0C7; font-size:200%; font-weight:normal; color:white; padding-bottom:15px;padding-top:5px;"><div style="line-height:50%"><b><a href="/w/index.php?title=T%C3%BCrk_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Türk tarihi (sayfa mevcut değil)"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33633371"><span class="tmp-color" style="color:white">Türk tarihi</span></a></b></div></th></tr><tr><td class="sidebar-image" style="padding:0.4em 0 0.4em; background:transparent;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Mahmud_al-Kashgari_map.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mahmud_al-Kashgari_map.jpg/200px-Mahmud_al-Kashgari_map.jpg" decoding="async" width="200" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mahmud_al-Kashgari_map.jpg/300px-Mahmud_al-Kashgari_map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mahmud_al-Kashgari_map.jpg/400px-Mahmud_al-Kashgari_map.jpg 2x" data-file-width="1488" data-file-height="1361" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">İlk Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Büyük Hun İmparatorluğu">Büyük Hun İmparatorluğu</a> (İÖ 220-İS 92)<br /> <p>• <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Hiung-nu" title="Batı Hiung-nu">Batı Hiung-nu</a> (İÖ 56-36)<br /> • <a href="/wiki/Kuzey_Hiung-nu" title="Kuzey Hiung-nu">Kuzey Hiung-nu</a> (48-156)<br /> • <a href="/wiki/G%C3%BCney_Hiung-nu" title="Güney Hiung-nu">Güney Hiung-nu</a> (48-216)<br /> • <a href="/wiki/Xianbei_eyaleti" title="Xianbei eyaleti">Siyenpi İmparatorluğu</a> (93-234)<br /> • <a href="/wiki/Avrupa_Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Avrupa Hun İmparatorluğu">Avrupa Hun İmparatorluğu</a> (352-469)<br /> </p> • <a href="/wiki/Sabirler" title="Sabirler">Sabar Hanlığı</a> (5. yy-6. yy)<br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Orta Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <a href="/wiki/Ak_Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ak Hun İmparatorluğu">Ak Hun İmparatorluğu</a> (420-670)<br /> <p>• <a href="/wiki/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Göktürk Kağanlığı">Göktürk Kağanlığı</a> (552-744)<br />   • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Doğu Göktürk Kağanlığı">Doğu Göktürk</a> (583-630)<br />   • <a href="/wiki/Bat%C4%B1_G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Batı Göktürk Kağanlığı">Batı Göktürk</a> (583-659)<br />   • <a href="/wiki/%C4%B0kinci_Do%C4%9Fu_G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı">İkinci Göktürk</a> (681-744)<br /> • <a href="/wiki/Avar_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Avar Kağanlığı">Avar Kağanlığı</a> (562-803)<br /> • <a href="/wiki/Seyanto_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Seyanto Hanlığı">Seyanto Hanlığı</a> (628-647)<br /> • <a href="/wiki/Hazar_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hazar Kağanlığı">Hazar Kağanlığı</a> (630-1048)<br /> • <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Bulgar_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Büyük Bulgar Hanlığı">Büyük Bulgar Hanlığı</a> (632-668)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0dil_Bulgarlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="İdil Bulgarları">İdil Bulgarları</a> (7. yy-1240'lar)<br /> • <a href="/wiki/Kangar_Birli%C4%9Fi" title="Kangar Birliği">Kangar Birliği</a> (659-750)<br /> • <a href="/wiki/Birinci_Bulgar_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Birinci Bulgar İmparatorluğu">Birinci Bulgar İmparatorluğu</a> (681-1018)<br /> • <a href="/wiki/Uygur_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Uygur Kağanlığı">Uygur Kağanlığı</a> (742-840)<br />   • <a href="/wiki/Kansu_Uygur_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kansu Uygur Krallığı">Kansu Uygur</a> (848-1036)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1z_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kırgız Kağanlığı">Kırgız Kağanlığı</a> (693-1207)<br />   • <a href="/wiki/Karahoca_Uygur_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Karahoca Uygur Krallığı">Karahoca Uygur</a> (991-1209)<br /> • Karluk Hanlığı (743-1220)<br /> • <a href="/wiki/O%C4%9Fuz_Yabgulu%C4%9Fu" title="Oğuz Yabguluğu">Oğuz Yabguluğu</a> (750-1055)<br /> • <a href="/wiki/Karluklar" title="Karluklar">Karluk Yabgu Devleti</a> (756-940)<br /> • <a href="/wiki/%C5%9Eirvan%C5%9Fahlar_Devleti" title="Şirvanşahlar Devleti">Şirvanşahlar Devleti</a> (799-1539)<br /> • <a href="/wiki/Karahanl%C4%B1lar" title="Karahanlılar">Karahanlılar</a> (840-1212)<br />   • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Karahanl%C4%B1lar" title="Doğu Karahanlılar">Doğu Karahanlılar</a> (1032-1210)<br />   • <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Karahanl%C4%B1lar" title="Batı Karahanlılar">Batı Karahanlılar</a> (1041-1212)<br /> • <a href="/wiki/Pe%C3%A7enekler" title="Peçenekler">Peçenek Hanlığı</a> (860-1091)<br /> • <a href="/wiki/Toluno%C4%9Fullar%C4%B1" title="Tolunoğulları">Tolunoğulları</a> (868-905)<br /> • <a href="/wiki/Ak%C5%9Fitler" class="mw-redirect" title="Akşitler">Akşitler</a> (935-969)<br /> • <a href="/wiki/Gazne_Devleti" class="mw-redirect" title="Gazne Devleti">Gazne Devleti</a> (961-1186)<br /> • <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Büyük Selçuklu İmparatorluğu">Büyük Selçuklu İmparatorluğu</a> (1040-1157)<br />   • <a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Türkiye Selçuklu</a> (1077-1308)<br />   • <a href="/wiki/Kirman_Sel%C3%A7uklu_Devleti" class="mw-redirect" title="Kirman Selçuklu Devleti">Kirman Selçuklu</a> (1092-1187)<br />   • <a href="/wiki/Suriye_Sel%C3%A7uklu_Devleti" class="mw-redirect" title="Suriye Selçuklu Devleti">Suriye Selçuklu</a> (1092-1117)<br />   • <a href="/wiki/Irak_Sel%C3%A7uklu_Devleti" class="mw-redirect" title="Irak Selçuklu Devleti">Irak Selçuklu</a> (1118-1194)<br /> • <a href="/wiki/Meng%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_Beyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Mengüçlü Beyliği">Mengüçlü</a> (1072-1277)<br /> • <a href="/wiki/Harezm%C5%9Fahlar_Devleti" title="Harezmşahlar Devleti">Harezmşahlar İmparatorluğu</a> (1077-1231)<br /> • <a href="/wiki/Dani%C5%9Fmendliler_Beyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Danişmendliler Beyliği">Danişmendliler</a> (1080-1178)<br /> • <a href="/wiki/%C3%87aka_Bey" title="Çaka Bey">Çaka Bey</a> (1081-1098)<br /> • <a href="/wiki/%C3%87ubuko%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Çubukoğulları Beyliği">Çubukoğulları</a> (1085-1092) <br /> • <a href="/wiki/Dilma%C3%A7o%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Dilmaçoğulları Beyliği">Dilmaçoğulları</a> (1085-1192) <br /> • <a href="/wiki/Saltuklu_Beyli%C4%9Fi" title="Saltuklu Beyliği">Saltuklu Beyliği</a> (1092-1202)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0nalo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="İnaloğulları Beyliği">İnaloğulları</a> (1098-1183)<br /> • <a href="/wiki/Ahlat%C5%9Fahlar_Beyli%C4%9Fi" title="Ahlatşahlar Beyliği">Ahlatşahlar</a> (1100-1207)<br /> • <a href="/wiki/Artuklu_Beyli%C4%9Fi" title="Artuklu Beyliği">Artuklu Beyliği</a> (1102-1408)<br /> • <a href="/wiki/B%C3%B6riler" title="Böriler">Böriler</a> (1104-1154)<br /> • <a href="/wiki/Zengiler" class="mw-redirect" title="Zengiler">Zengiler</a> (1127-1250)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0ldenizliler" title="İldenizliler">İldenizliler</a> (1142-1225)<br /> • <a href="/wiki/Erbil_Beyli%C4%9Fi" title="Erbil Beyliği">Erbil Beyliği</a> (1146-1232)<br /> • <a href="/wiki/Salgurlular" title="Salgurlular">Salgurlular</a> (1148-1286)<br /> • <a href="/wiki/Eyy%C3%BBb%C3%AEler" title="Eyyûbîler">Eyyûbîler</a> (1171-1348)<br /> • <a href="/wiki/Mo%C4%9Fol_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Moğol İmparatorluğu">Cengiz İmparatorluğu</a> (1206-1368)<br /> • <a href="/wiki/Delhi_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Delhi Sultanlığı">Delhi Sultanlığı</a> (1206-1527)<br /> • <a href="/wiki/%C3%87obano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Çobanoğulları Beyliği">Çobanoğulları</a> (1227-1309)<br /> • <a href="/wiki/%C3%87a%C4%9Fatay_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Çağatay Hanlığı">Çağatay Hanlığı</a> (1227-1347)<br />   • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_%C3%87a%C4%9Fatay_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Doğu Çağatay Hanlığı">Doğu Çağatay Hanlığı</a> (1347-1680)<br />   • Batı Çağatay Hanlığı<br /> • <a href="/wiki/Alt%C4%B1n_Orda_Devleti" title="Altın Orda Devleti">Altın Orda Devleti</a> (1242-1502)<br /> • <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Memlûk Sultanlığı">Memlûk Sultanlığı</a> (1250-1517)<br /> • <a href="/wiki/Karamano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Karamanoğulları Beyliği">Karamanoğulları</a> (1256-1483)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0nan%C3%A7o%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="İnançoğulları Beyliği">İnançoğulları</a> (1261-1368)<br /> • <a href="/wiki/S%C3%A2hib_Atao%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Sâhib Ataoğulları Beyliği">Sâhib Ataoğulları</a> (1275-1342)<br /> • <a href="/wiki/Pervaneo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Pervaneoğulları Beyliği">Pervaneoğulları</a> (1277-1322)<br /> • <a href="/wiki/E%C5%9Frefo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Eşrefoğulları Beyliği">Eşrefoğulları</a> (1280-1326)<br /> • <a href="/wiki/Mente%C5%9Fe_Beyli%C4%9Fi" title="Menteşe Beyliği">Menteşe Beyliği</a> (1280-1424)<br /> • <a href="/wiki/Karesi_Beyli%C4%9Fi" title="Karesi Beyliği">Karesi Beyliği</a> (1297-1360)<br /> • <a href="/wiki/Candaro%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Candaroğulları Beyliği">Candaroğulları</a> (1299-1462)<br /> • <a class="mw-selflink selflink">Osmanlı İmparatorluğu</a> (1299-1922)<br /> • <a href="/wiki/Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Germiyanoğulları Beyliği">Germiyanoğulları</a> (1300-1423)<br /> • <a href="/wiki/Hamito%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Hamitoğulları Beyliği">Hamitoğulları</a> (1301-1423) <br /> • <a href="/wiki/Saruhano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Saruhanoğulları Beyliği">Saruhanoğulları</a> (1302-1410)<br /> • <a href="/wiki/Taceddino%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Taceddinoğulları Beyliği">Taceddinoğulları</a> (1303-1415) <br /> • <a href="/wiki/Ayd%C4%B1no%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Aydınoğulları Beyliği">Aydınoğulları</a> (1308-1426) <br /> • <a href="/wiki/Tekeo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Tekeoğulları Beyliği">Tekeoğulları</a> (1321-1390)<br /> • <a href="/wiki/Ramazano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Ramazanoğulları Beyliği">Ramazanoğulları</a> (1325-1608)<br /> • <a href="/wiki/Eretna_Beyli%C4%9Fi" title="Eretna Beyliği">Eretna</a> (1335-1381)<br /> • <a href="/wiki/Dulkadiro%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Dulkadiroğulları Beyliği">Dulkadiroğulları</a> (1339-1521) <br /> • <a href="/wiki/Ta%C5%9Fano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Taşanoğulları Beyliği">Taşanoğulları</a> (1350-1398)<br /> • Sufi Devleti (1361-1379)<br /> • <a href="/wiki/Timur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Timur İmparatorluğu">Timur İmparatorluğu</a> (1370-1507)<br /> • <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a> (1378-1508)<br /> • <a href="/wiki/Erzincan_Beyli%C4%9Fi" title="Erzincan Beyliği">Erzincan Beyliği</a> (1379-1410) <br /> • <a href="/wiki/Karakoyunlular" title="Karakoyunlular">Karakoyunlular</a> (1380-1469)<br /> • <a href="/wiki/Kad%C4%B1_Burh%C3%A2neddin_Devleti" title="Kadı Burhâneddin Devleti">Kadı Burhâneddin Devleti</a> (1381-1398) <br /> • <a href="/wiki/Malva_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Malva Sultanlığı">Malva Sultanlığı</a> (1392-1562)<br /> • <a href="/wiki/Nogay_Ordas%C4%B1" title="Nogay Ordası">Nogay Ordası</a> (1398-1642)<br /> • <a href="/wiki/%C5%9Eeybani_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Şeybani Hanlığı">Şeybani Hanlığı</a> (1428-1599)<br /> • <a href="/wiki/Kazan_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kazan Hanlığı">Kazan Hanlığı</a> (1438-1552)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kırım Hanlığı">Kırım Hanlığı</a> (1441-1783)<br /> • <a href="/wiki/Astrahan_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Astrahan Hanlığı">Astrahan Hanlığı</a> (1446-1556)<br /> </p> • <a href="/wiki/Kas%C4%B1m_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kasım Hanlığı">Kasım Hanlığı</a> (1452-1681)<br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Yeni Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <a href="/wiki/Sibir_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Sibir Hanlığı">Sibir Hanlığı</a> (1464-1598)<br /> <p>• <a href="/wiki/Kazak_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kazak Hanlığı">Kazak Hanlığı</a> (1465-1729)<br /> • <a href="/wiki/Buhara_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Buhara Hanlığı">Buhara Hanlığı</a> (1500-1785)<br /> • <a href="/wiki/Safev%C3%AE_Devleti" class="mw-redirect" title="Safevî Devleti">Safevî Devleti</a> (1501-1736)<br /> • <a href="/wiki/Yarkand_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Yarkand Hanlığı">Yarkand Hanlığı</a> (1514-1680)<br /> • <a href="/wiki/Hive_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hive Hanlığı">Hive Hanlığı</a> (1515-1920)<br /> • <a href="/wiki/Kutb%C5%9Fahlar" title="Kutbşahlar">Kutbşah Devleti</a> (1518-1687)<br /> • <a href="/wiki/Bab%C3%BCr_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Babür İmparatorluğu">Babür İmparatorluğu</a> (1526-1858)<br /> • <a href="/wiki/Bak%C3%BC_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bakü Hanlığı">Bakü Hanlığı</a> (1718-1806)<br /> • <a href="/wiki/Af%C5%9Far_Hanedan%C4%B1" title="Afşar Hanedanı">Afşar İmparatorluğu</a> (1736-1796)<br /> • <a href="/wiki/Hokand_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hokand Hanlığı">Hokand Hanlığı</a> (1740-1876)<br /> • <a href="/wiki/Revan_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Revan Hanlığı">Revan Hanlığı</a> (1747-1828)<br /> </p> • <a href="/wiki/Buhara_Emirli%C4%9Fi" title="Buhara Emirliği">Buhara Emirliği</a> (1785-1920)<br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Yakın Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <a href="/wiki/Ka%C3%A7ar_Hanedan%C4%B1" title="Kaçar Hanedanı">Kaçar İmparatorluğu</a> (1794-1925)<br /> <p>• <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Trakya_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti">Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti</a> (1913)<br /> • <a href="/wiki/T%C3%BCrkistan_Mill%C3%AE_%C3%96zerk_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Türkistan Millî Özerk Hükûmeti">Türkistan Millî Özerk Hükûmeti</a> (1917-1918)<br /> • <a href="/wiki/Aras_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Aras Türk Cumhuriyeti">Aras Türk Cumhuriyeti</a> (1918-1919)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0dil_Ural_Devleti" title="İdil Ural Devleti">İdil Ural Devleti</a> (1918-1919)<br /> • <a href="/wiki/Ala%C5%9F_Orda" title="Alaş Orda">Alaş Orda</a> (1917-1920)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Halk_Cumhuriyeti" title="Kırım Halk Cumhuriyeti">Kırım Halk Cumhuriyeti</a> (1917-1918)<br /> • <a href="/wiki/Azerbaycan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti">Azerbaycan DC</a> (1918-1921)<br /> • <a href="/wiki/G%C3%BCneybat%C4%B1_Kafkas_Ge%C3%A7ici_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti">Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükümeti</a> (1918-1919)<br /> • <a href="/wiki/Azadistan" title="Azadistan">Azadistan</a> (1919-1920)<br /> • <a href="/wiki/Buhara_Sovyet_Halk_Cumhuriyeti" title="Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti">Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti</a> (1920-1925)<br /> • <a href="/wiki/Harezm_Sovyet_Halk_Cumhuriyeti" title="Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti">Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti</a> (1920-1925)<br /> • <a href="/wiki/T%C4%B1va_Halk_Cumhuriyeti" class="mw-redirect" title="Tıva Halk Cumhuriyeti">Tıva Halk Cumhuriyeti</a> (1921-1944)<br /> • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_T%C3%BCrkistan_%C4%B0sl%C3%A2m_Cumhuriyeti" title="Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti">Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti</a> (1932-1934)<br /> • <a href="/wiki/Hatay_Devleti" title="Hatay Devleti">Hatay Devleti</a> (1938-1939)<br /> • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_T%C3%BCrkistan_Cumhuriyeti" title="Doğu Türkistan Cumhuriyeti">Doğu Türkistan Cumhuriyeti</a> (1944-1949)<br /> • <a href="/wiki/Azerbaycan_Mill%C3%AE_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Azerbaycan Millî Hükûmeti">Azerbaycan Millî Hükûmeti</a> (1945-1946)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s_Ge%C3%A7ici_T%C3%BCrk_Y%C3%B6netimi" title="Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi">Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi</a> (1964-1974)<br /> • <a href="/wiki/%C3%96zerk_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Y%C3%B6netimi" class="mw-redirect" title="Özerk Kıbrıs Türk Yönetimi">Özerk Kıbrıs Türk Yönetimi</a> (1974-1975)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Federe_Devleti" title="Kıbrıs Türk Federe Devleti">Kıbrıs Türk Federe Devleti</a> (1975-1983)<br /> • <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a><br /> • <a href="/wiki/Kuzey_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</a><br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan">Kırgızistan</a><br /> • <a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a><br /> • <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a> <br /> • <a href="/wiki/Kazakistan" title="Kazakistan">Kazakistan</a><br /> • <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a><br /> </p><p><b>Tarihi Türk devletleri listesi</b><br />   • <a href="/wiki/T%C3%BCrk_devletleri_listesi" title="Türk devletleri listesi">Tarihî ve çağdaş Türk devletleri</a><br /> </p>   • <a href="/w/index.php?title=T%C3%BCrk_tarihi_edebiyat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Türk tarihi edebiyatı (sayfa mevcut değil)">Türk tarihi edebiyatı</a>'<br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:T%C3%BCrk_tarihi" title="Şablon:Türk tarihi"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:T%C3%BCrk_tarihi" title="Şablon tartışma:Türk tarihi"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:T%C3%BCrk_tarihi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ottoman_Empire_Detailed.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ottoman_Empire_Detailed.png/310px-Ottoman_Empire_Detailed.png" decoding="async" width="310" height="269" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ottoman_Empire_Detailed.png/465px-Ottoman_Empire_Detailed.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ottoman_Empire_Detailed.png/620px-Ottoman_Empire_Detailed.png 2x" data-file-width="3711" data-file-height="3224" /></a><figcaption>Osmanlı İmparatorluğu'nun 1593 yılındaki durumunu gösteren ayrıntılı bir <a href="/wiki/Harita" title="Harita">harita</a></figcaption></figure> <p><b>Osmanlı İmparatorluğu</b> ya da <b>Osmanlı Devleti</b> (<a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlıca</a>: <span class="lang-ota" lang="ota" dir="rtl">دَوْلَتِ عَلِيَّهٔ عُثْمَانِیَّه</span>, <small><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1can%C4%B1n_romanizasyonu" class="mw-redirect" title="Osmanlıcanın romanizasyonu">romanize</a>: <span class="lang-ota transcription" lang="ota-Latn">Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye</span></small>),<sup id="cite_ref-Osmanlı_Devleti-1_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Osmanlı_Devleti-1-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-banknot_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-banknot-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> resmî olarak <b>Devlet-i Aliyye</b><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve yine resmî olarak antlaşmalarda ve uluslararası kullanımlarda <b>Türkiye</b>,<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-dergipark.org.tr_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-dergipark.org.tr-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>dn 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Bat%C4%B1_d%C3%BCnyas%C4%B1" title="Batı dünyası">Batı</a> kroniklerindeki kullanımlarda ise <b>Türk İmparatorluğu</b>, 1299<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>dn 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> yılında <a href="/wiki/O%C4%9Fuzlar" title="Oğuzlar">Oğuz Türklerinden</a><sup id="cite_ref-OsmanlıDevleti-6_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-OsmanlıDevleti-6-15"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Osman_Gazi" title="Osman Gazi">Osman Gazi</a>'nin kurduğu <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanoğlu Hanedanı</a>'nın <a href="/wiki/H%C3%BCk%C3%BCmdar" title="Hükümdar">hükümdarlığında</a> <a href="/wiki/Orta_%C3%87a%C4%9F" title="Orta Çağ">Orta Çağ</a>'dan <a href="/wiki/Yak%C4%B1n_%C3%87a%C4%9F" title="Yakın Çağ">Yakın Çağ</a>'a kadar varlığını sürdürmüş bir <a href="/wiki/%C4%B0mparatorluk" title="İmparatorluk">imparatorluktur</a>. </p><p>Osmanlı Devleti, bugünkü <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'nin <a href="/wiki/Bilecik_(il)" title="Bilecik (il)">Bilecik</a> ilinin <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCt,_Bilecik" title="Söğüt, Bilecik">Söğüt</a> ilçesinde bir <a href="/wiki/Anadolu_beylikleri" title="Anadolu beylikleri">beylik</a> olarak kuruldu. Bağımsız bir devlet olarak tarih sahnesine çıkması, yaygın kabule göre 1299 yılında oldu. Ancak Prof. Dr. <a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a> ve bazı diğer akademisyenler, Osmanlı Devleti'nin 1299'da <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCt,_Bilecik" title="Söğüt, Bilecik">Söğüt</a>'te değil, 1302'de <a href="/wiki/Yalova" title="Yalova">Yalova</a>'da, <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a>'a karşı yapılan <a href="/wiki/Koyunhisar_Muharebesi" class="mw-redirect" title="Koyunhisar Muharebesi">Koyunhisar Muharebesi</a> sonrasında devlet niteliğini kazandığını iddia etti.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a>'dan kaynaklanan <a href="/wiki/Gaza" title="Gaza">gaza</a> ve <a href="/wiki/Cihat" title="Cihat">cihat</a> anlayışıyla sürekli genişleme eyleminde bulunan devletin egemenliği altındaki topraklarda yaşayan halklar, zaman zaman toplu ya da yerel <a href="/wiki/Ayaklanma" class="mw-redirect mw-disambig" title="Ayaklanma">ayaklanmalar</a> ile Osmanlı iktidarına karşı çıktılar.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı İmparatorluğu meşruiyet kaynağını dinde bulması ve hukuk kurallarının oluşumu bağlamında, <a href="/wiki/Laiklik" title="Laiklik">laik</a> bir devlet değildi; Müslüman ve gayrimüslimlere yaklaşım farklılıkları bağlamında, <a href="/wiki/Sek%C3%BClerizm" title="Sekülerizm">seküler</a> bir devlet değildi; dinin devlete hakim değil, devletin kontrolünde olması bağlamında, <a href="/wiki/Teokrasi" title="Teokrasi">teokratik</a> bir devlet değildi.<sup id="cite_ref-HSD_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-HSD-22"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vicdan özgürlüğü Müslümanlara kıyasla gayrimüslimlere daha geniş kapsamda tanındı; inancını açıklama özgürlüğü ise gayrimüslimlere kıyasla Müslümanlara daha geniş kapsamda tanındı.<sup id="cite_ref-HSD_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-HSD-22"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı İmparatorluğu dönemi; <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a>'nın ve saray erkanının, <a href="/wiki/Yunanlar" title="Yunanlar">Rum</a> kadınlarla ve <a href="/wiki/Slavlar" title="Slavlar">Slav</a> <a href="/wiki/Hristiyanl%C4%B1k" title="Hristiyanlık">Hristiyan</a> halklardan (<a href="/wiki/S%C4%B1rplar" title="Sırplar">Sırplar</a>, <a href="/wiki/Bulgarlar" title="Bulgarlar">Bulgarlar</a>, <a href="/wiki/Ukraynal%C4%B1lar" title="Ukraynalılar">Ukraynalılar</a> gibi) kadınlarla evlilik yapması,<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-OSMANLI_HANEDAN_EVLİLİKLERİ_ÜZERİNE_BAZI_NOTLAR_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-OSMANLI_HANEDAN_EVLİLİKLERİ_ÜZERİNE_BAZI_NOTLAR-24"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%B0sk%C3%A2n_politikas%C4%B1" title="İskân politikası">iskan politikası</a> sebebiyle <a href="/wiki/Dev%C5%9Firme" title="Devşirme">devşirilen</a> <a href="/wiki/Hristiyanl%C4%B1k" title="Hristiyanlık">Hristiyan</a> çocukların <a href="/wiki/T%C3%BCrk_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Türk kültürü">Türk</a>-<a href="/wiki/%C4%B0slam_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="İslam kültürü">İslam</a> örf ve gelenekleri ile yetiştirilip <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">yeniçeri</a> ordusuna ve devlet kurumlarına alınmasıyla beraber,<sup id="cite_ref-MEB_Ortaöğretim_10._Sınıf_Tarih_Kitabı_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-MEB_Ortaöğretim_10._Sınıf_Tarih_Kitabı-25"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=T%C3%BCrk_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Türk tarihi (sayfa mevcut değil)">Türk tarihinin</a> <a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma</a>-<a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Doğu Roma</a> tarihi ile kaynaştığı dönem olarak görülür.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1453 yılında <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a> <a href="/wiki/Konstantinopolis" title="Konstantinopolis">Konstantinopolis</a>'i <a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">fethedip</a> <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans İmparatorluğu</a>'na son vererek "<a href="/wiki/Sezar_(unvan)" title="Sezar (unvan)">Roma İmparatoru</a>" (<i>Kayser-i Rûm</i>) unvanını üstlendi.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1517 yılında, <a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">I. Selim</a> <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_M%C4%B1s%C4%B1r_Seferi" title="Büyük Mısır Seferi">Büyük Mısır Seferi</a> sırasında <a href="/wiki/Rid%C3%A2niye_Muharebesi" title="Ridâniye Muharebesi">Ridâniye Muharebesi</a>'nde <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk Devleti</a>'ni yıkıp "<a href="/wiki/Hil%C3%A2fet" title="Hilâfet">İslam Halifesi</a>" unvanını üstlendi ve <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı padişahları listesi">Osmanlı hükümdarlarının</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C3%BCnvanlar%C4%B1#Osmanlı_hanedanı" title="Osmanlı ünvanları">unvanlarına</a> yeni bir unvan daha ekledi.<sup id="cite_ref-Pamir_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pamir-34"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı İmparatorluğu 29 <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_idari_b%C3%B6l%C3%BCn%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun idari bölünüşü">eyaletten</a> ve <a href="/wiki/%C3%96zerklik" title="Özerklik">özerklik</a> tanınmış olan <a href="/wiki/Bo%C4%9Fdan_Prensli%C4%9Fi" title="Boğdan Prensliği">Boğdan</a>, <a href="/wiki/Erdel_Prensli%C4%9Fi" title="Erdel Prensliği">Erdel</a> ve <a href="/wiki/Eflak_Prensli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Eflak Prensliği">Eflak</a> prensliklerinden oluşmaktaydı. Osmanlı Devleti, zaman zaman deniz aşırı topraklarda da söz sahibi oldu. <a href="/wiki/Atlantik_Okyanusu" class="mw-redirect" title="Atlantik Okyanusu">Atlantik Okyanusu</a>'ndaki kısa süreli toprak kazanımları <a href="/wiki/Lanzarote" title="Lanzarote">Lanzarote</a><sup id="cite_ref-Osmanlı_Lanzarote'si_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Osmanlı_Lanzarote'si-35"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (1585), <a href="/wiki/Madeira" title="Madeira">Madeira</a> (1617), <a href="/wiki/Vestmannaeyjar" class="mw-redirect" title="Vestmannaeyjar">Vestmannaeyjar</a><sup id="cite_ref-Osmanlı_Vestmannaeyjar'si_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Osmanlı_Vestmannaeyjar'si-36"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (1627) ve <a href="/wiki/Lundy" title="Lundy">Lundy</a><sup id="cite_ref-Osmanlı_Lundy'si_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Osmanlı_Lundy'si-37"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (1655) bu duruma örnek olarak gösterilebilir. </p><p>Osmanlı İmparatorluğu gücünün doruğunda olduğu 16. ve 17. yüzyıllarda <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a>, <a href="/wiki/Asya" title="Asya">Asya</a> ve <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrika</a>'nın bazı bölgelerine <a href="/wiki/Eski_Osmanl%C4%B1_topraklar%C4%B1nda_%C5%9Fu_an_bulunan_devletler_listesi" title="Eski Osmanlı topraklarında şu an bulunan devletler listesi">yayıldı</a> ve <a href="/wiki/Balkanlar" title="Balkanlar">Balkanlar</a>, <a href="/wiki/Orta_Do%C4%9Fu" title="Orta Doğu">Orta Doğu</a>, <a href="/wiki/Kuzey_Afrika" title="Kuzey Afrika">Kuzey Afrika</a>'nın bir bölümü ve <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Avrupa" title="Doğu Avrupa">Doğu Avrupa</a>'nın küçük bir bölümünü egemenliği altında tuttu. Bu yüzyıllarda ülkenin sınırları batıda <a href="/wiki/Cebelitar%C4%B1k_Bo%C4%9Faz%C4%B1" title="Cebelitarık Boğazı">Cebelitarık Boğazı</a>, doğuda <a href="/wiki/Hazar_Denizi" title="Hazar Denizi">Hazar Denizi</a> ile <a href="/wiki/Basra_K%C3%B6rfezi" title="Basra Körfezi">Basra Körfezi</a>'ne; kuzeyde <a href="/wiki/Avusturya_Ar%C5%9Fid%C3%BCkl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Avusturya Arşidüklüğü">Avusturya</a>, <a href="/wiki/Macaristan" title="Macaristan">Macaristan</a> ve <a href="/wiki/Ukrayna" title="Ukrayna">Ukrayna</a>'nın bir bölümüne ve güneyde ise <a href="/wiki/Sudan" title="Sudan">Sudan</a>, <a href="/wiki/Eritre" title="Eritre">Eritre</a>, <a href="/wiki/Somali" title="Somali">Somali</a> ve <a href="/wiki/Yemen" title="Yemen">Yemen</a>'e kadar uzanmaktaydı.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İmparatorluk 1699 yılında <a href="/wiki/Karlof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Karlofça Antlaşması">Karlofça Antlaşması</a> sonrası gerileme dönemine girdi, toprak kayıplarının sonucunda sınırları sürekli daraldı. </p><p><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_B%C3%BCy%C3%BCk_Millet_Meclisi" title="Türkiye Büyük Millet Meclisi">Türkiye Büyük Millet Meclisi</a>, 1 Kasım 1922 tarihinde <a href="/wiki/Saltanat%C4%B1n_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1" title="Saltanatın kaldırılması">Osmanlı saltanatını kaldırdı</a> ve 3 Mart 1924 tarihinde hem <a href="/wiki/Hil%C3%A2fetin_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Hilâfetin kaldırılması">Osmanlı halifeliğini kaldırdı</a> hem de <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a>'nın <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'den sürgün edilmesi kararını aldı. Günümüzde hanedan ile soy bağı olanların bir kısmı Türkiye'de, bir kısmı ise yurt dışında farklı ülkelerde yaşamaktadır.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Arnold_Joseph_Toynbee" title="Arnold Joseph Toynbee">Arnold Joseph Toynbee</a> gibi bazı <a href="/wiki/Tarih%C3%A7i" title="Tarihçi">tarihçiler</a>, <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'nin Osmanlı Devleti'nin tek ardıl devleti sayılması gerektiğini savunurlar.<sup id="cite_ref-Osmanlı_Devleti-3_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Osmanlı_Devleti-3-41"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ad">Ad</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Ad" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ad"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_isimleri" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun isimleri">Osmanlı İmparatorluğu'nun isimleri</a></div> <p>Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu olan <a href="/wiki/Osman_Gazi" title="Osman Gazi">Osman Gazi</a> zamanında <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'da yer alan tüm beyliklerde iktidarın babadan oğula geçtiği <a href="/wiki/Ataerkillik" title="Ataerkillik">ataerkil</a> bir yönetim biçimi hakimdi. Bu tip yönetim anlayışını benimseyen beylikler de ülke ve halk tabakasını hanedanın kurucusunun mirası şeklinde kabul görmekte ve beylikler, hanedanın kurucusunun adını almaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu da hanedanın kurucusu olan Osman'ın adını aldı ve <i>Osmanlı Devleti</i> şeklinde anıldı.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osman'ın adı, <a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapça</a> عثمان (Othman) kelimesinin Türkçe formudur. Bazı kimselere göre hanedan, adını "Ataman" (İngilizcede <i>Ottoman</i>) adından almıştır. </p><p>Devlet, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_T%C3%BCrk%C3%A7esi" class="mw-redirect" title="Osmanlı Türkçesi">Osmanlı Türkçesinde</a> "imparatorluk", günümüz <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçesinde</a> "yüce devlet" anlamına gelen <i>Devlet-i Aliyye</i> (<a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlıca</a>: <span class="lang-ota" lang="ota" dir="ltr">دولت عليه</span>) ve devleti yöneten hanedanı belirtmek için "Osmanlı Hanedanı" anlamına gelen <i>Hanedan-ı Âl-i Osman</i> isimlerini kullandı. <a href="/wiki/Tanzimat_Ferman%C4%B1" title="Tanzimat Fermanı">Tanzimat Fermanı</a> ilanının sonrasında ise adın sonuna eklenen <i>O<u>s</u>mānīye</i> (<a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlıca</a>: <span class="lang-ota" lang="ota" dir="ltr">عثمانیه</span>) kelimesiyle beraber "Yüce Osmanlı Devleti" anlamına gelen <i>Devlet-i Alīyye-i ʿO<u>s</u>mānīye</i> (<a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlıca</a>: <span class="lang-ota" lang="ota" dir="ltr">دولت عليه عثمانیه</span>)<sup id="cite_ref-Osmanlı_Devleti-1_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Osmanlı_Devleti-1-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-twareekh.com_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-twareekh.com-43"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> olarak isimlendirildi. Bu isimlendirme, 19. yüzyılın Türkçe belgelerinde de geçmektedir.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e#Latin_asıllı_Türk_alfabesi" title="Türkçe">Cumhuriyet sonrasında kullanılan Türkçede</a> ise <i>Osmanlı İmparatorluğu</i> ya da <i>Osmanlı Devleti</i> isimleri de kullanıldı. </p><p>19. yüzyıldan önceki İngilizce kaynaklarda <i>Turkey</i>,<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <i>Turkish Empire</i><sup id="cite_ref-Hamish_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hamish-46"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <i>Ottoman Turkey</i><sup id="cite_ref-Lewis1988_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lewis1988-47"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Goodwin1977_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-Goodwin1977-48"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> şeklindeki kullanımlara da rastlanır. Uluslararası antlaşmalarda devlet hem <i>Osmanlı</i> hem de <i>Türkiye</i> ismini resmî olarak kullanmaktaydı. <a href="/wiki/Tuncer_Baykara" title="Tuncer Baykara">Tuncer Baykara</a> İmparatorluğun modernleşme ve batı ile daha sıkı ilişkilere sahip olma sürecine girdiği 19. yy'dan itibaren elitler arasında devletin isminin sorun oluşturmaya başladığını belirtir. Fransa'ya eğitim almak için giden <a href="/wiki/%C5%9Einasi" class="mw-redirect" title="Şinasi">Şinasi</a> bu kişilerden ilkidir. Şinasi, <a href="/wiki/Mustafa_Re%C5%9Fid_Pa%C5%9Fa" title="Mustafa Reşid Paşa">Mustafa Reşid Paşa</a>'ya yazdığı bir şiirinde bu durumu <i>Rûma bir Avrupalı büt vereli revnak ü şan, Reşk-i iklim-i frenk olmadadır Türkistan</i> diyerek dile getirir. Tanzimat elitleri arasında Türklük düşüncesi önem kazandıkça bu durum devletin başına da sirayet eder. <a href="/wiki/Sultan_Abd%C3%BClmecid" class="mw-redirect" title="Sultan Abdülmecid">Sultan Abdülmecid</a> <a href="/wiki/Paris_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1856)" title="Paris Antlaşması (1856)">1856 Paris Anlaşması</a>'nda ülkenin adını <b>Türkistan</b> olarak belirtir, aynı uygulamayı <a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamid" title="II. Abdülhamid">II. Abdülhamid</a> 1879 Berlin Anlaşmasında devam ettirir. <a href="/wiki/V._Mehmed" title="V. Mehmed">V. Mehmed</a>'e kadar devam eden bu uygulama zamanla yerini <b>Türkiye</b> ismine bırakmaya başlar. 1918 Mondros ve 1920 Sevr antlaşmalarında artık <b>Türkiye</b> adı geçmeye başlar.<sup id="cite_ref-dergipark.org.tr_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-dergipark.org.tr-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Bat%C4%B1_Avrupa" title="Batı Avrupa">Batı Avrupa</a>'da ise, <i>Osmanlı İmparatorluğu</i> (<a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a>: <span class="lang-en" lang="en" dir="ltr">Ottoman Empire</span>) ve <i>Türkiye</i> (<a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a>: <span class="lang-en" lang="en" dir="ltr">Turkey</span>) olmak üzere iki isim birbirinin yerine resmî olarak kullanıldı. "Türkiye" adı, hem resmî hem de resmî olmayan ortamlarda gitgide daha çok yaygınlaştı. Bu ikilem, <a href="/wiki/Ankara" title="Ankara">Ankara</a> merkezli yeni kurulan Türk hükûmetinin Türkiye'yi ülkenin resmî adı olarak seçtiği 1920-1923 yıllarında sona erdi. Günümüzde bazı <a href="/wiki/Tarih%C3%A7i" title="Tarihçi">tarihçiler</a>, imparatorluğun çok uluslu karakterinden dolayı, Osmanlı'dan bahsederken <i>Türkiye</i>, <i>Türkler</i> ve <i>Türk</i> terimlerini kullanmazlar.<sup id="cite_ref-:0_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-49"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ancak İmparatorluk 19. yüzyıldan itibaren yaptığı uluslararası anlaşmalarda <i>Turkey</i>, <i>Turquie</i> ve <i>Turkei</i> isimlerini kullanmakta ve Osmanlı diplomatları bu anlaşmaları imzalamaktaydı. </p><p>Günümüzde modern Türkiye için de <i>Turkey</i> kullanımının yaygın olmasının yanı sıra <i>Republic of Turkey</i> kullanımıyla, Osmanlı İmparatorluğu dönemi (<i>Ottoman Turkey</i>) ile Cumhuriyet dönemi birbirinden ayrılır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kayı_boyu_ve_Osmanlı_ailesi"><span id="Kay.C4.B1_boyu_ve_Osmanl.C4.B1_ailesi"></span>Kayı boyu ve Osmanlı ailesi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Kayı boyu ve Osmanlı ailesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kayı boyu ve Osmanlı ailesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Kay%C4%B1_boyu" title="Kayı boyu">Kayı boyu</a> ve <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .multiimageinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle .thumbcaption{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:214px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:212px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:KAYI_BOYU_DAMGASI.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KAYI_BOYU_DAMGASI.svg/210px-KAYI_BOYU_DAMGASI.svg.png" decoding="async" width="210" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KAYI_BOYU_DAMGASI.svg/315px-KAYI_BOYU_DAMGASI.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KAYI_BOYU_DAMGASI.svg/420px-KAYI_BOYU_DAMGASI.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="794" /></a></span></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:212px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Kayi.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Kayi.svg/210px-Kayi.svg.png" decoding="async" width="210" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Kayi.svg/315px-Kayi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Kayi.svg/420px-Kayi.svg.png 2x" data-file-width="216" data-file-height="158" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Kayı boyu damgaları</div></div></div></div></div> <p>Genel görüşe göre <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı ailesinin</a>, <a href="/wiki/O%C4%9Fuzlar" title="Oğuzlar">Oğuzların</a> <a href="/wiki/Bozoklar" title="Bozoklar">Bozok</a> kolunun <a href="/wiki/G%C3%BCn_Han" title="Gün Han">Gün Han</a> soyuna mensup olan <a href="/wiki/Kay%C4%B1_boyu" title="Kayı boyu">Kayı boyundan</a> geldiği kabul edilmektedir.<sup id="cite_ref-İHUa_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-İHUa-50"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-AŞ_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-AŞ-51"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlıların etnik kökenleri hakkında bilgi veren ilk dönem Osmanlı kronikleri, genel anlamda aynı görüşü paylaşmaktadırlar.<sup id="cite_ref-KEBİKEÇ_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-KEBİKEÇ-52"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İlk dönem kroniklerinde verilen bilgiler, <a href="/wiki/O%C4%9Fuz_Ka%C4%9Fan_Destan%C4%B1" title="Oğuz Kağan Destanı">Oğuz Kağan Destanı</a> ile aynıdır. Destana göre <a href="/wiki/O%C4%9Fuz_Han" title="Oğuz Han">Oğuz Han</a>'ın <a href="/wiki/G%C3%BCn_Han" title="Gün Han">Gün Han</a>, <a href="/wiki/Ay_Han" title="Ay Han">Ay Han</a>, <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z_Han_(mitoloji)" title="Yıldız Han (mitoloji)">Yıldız Han</a>, <a href="/wiki/G%C3%B6k_Han" title="Gök Han">Gök Han</a>, <a href="/wiki/Da%C4%9F_Han" title="Dağ Han">Dağ Han</a>, <a href="/wiki/Deniz_Han" title="Deniz Han">Deniz Han</a> olmak üzere altı oğlundan ilk doğan üç tanesi (Gün Han, Ay Han, Yıldız Han) Oğuz boylarının sağ kolunu, diğer üçü ise sol kolunu oluşturuyorlardı.<sup id="cite_ref-İHUa_50-1" class="reference"><a href="#cite_note-İHUa-50"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/O%C4%9Fuz_Han" title="Oğuz Han">Oğuz Han</a>'ın her bir oğlunun dört boyu mevcuttu. Oğuz boyları ise toplamda yirmi dört boydan meydana gelmekteydi.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>dn 3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Oğuz Han'ın altı çocuğunun oluşturduğu bu boyların Gün, Ay ve Yıldız kollarına <a href="/wiki/Bozoklar" title="Bozoklar">Bozoklar</a> (ya da Bozoklu); Gök, Dağ ve Deniz kollarına ise <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7oklar" title="Üçoklar">Üçoklar</a> (ya da Üçoklu) denmekteydi.<sup id="cite_ref-İHUa_50-2" class="reference"><a href="#cite_note-İHUa-50"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Orduda ve <i>şölen</i> adı verilen ziyafetlerde Bozoklar Han'ın sağ tarafında, Üçoklar ise sol tarafında yer alırlardı. Bozoklar'da en başta Gün Han'a mensup olan boylar, Üçoklar'da ise Gök Han'a ait boylar gelirlerdi.<sup id="cite_ref-İHUa_50-3" class="reference"><a href="#cite_note-İHUa-50"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En başta yer alan Gün Han'ın derecelerine göre sırasıyla Kayı, <a href="/wiki/Bayat_boyu" title="Bayat boyu">Bayat</a>, <a href="/wiki/Alkaevli_boyu" title="Alkaevli boyu">Alkaevli</a> ve <a href="/wiki/Karaevli_boyu" title="Karaevli boyu">Karaevli</a> adlı dört boyu gelirdi.<sup id="cite_ref-İHUb_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-İHUb-54"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i>Kayı</i>, kelime anlamı olarak "muhkem, kuvvet ve kudret sahibi" demektir. Damgaları <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Kayi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Kayi.svg/35px-Kayi.svg.png" decoding="async" width="35" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Kayi.svg/53px-Kayi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Kayi.svg/70px-Kayi.svg.png 2x" data-file-width="216" data-file-height="158" /></a></span> ya da <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:KAYI_BOYU_DAMGASI.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KAYI_BOYU_DAMGASI.svg/35px-KAYI_BOYU_DAMGASI.svg.png" decoding="async" width="35" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KAYI_BOYU_DAMGASI.svg/53px-KAYI_BOYU_DAMGASI.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/KAYI_BOYU_DAMGASI.svg/70px-KAYI_BOYU_DAMGASI.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="794" /></a></span> şeklinde olup, bunlar "iki ok arası bir yaylı ok"u temsil etmektedir.<sup id="cite_ref-İHUb_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-İHUb-54"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşu hakkındaki bilgilerin büyük çoğunluğu, geç 15. yüzyıl ve erken 16. yüzyılda yazılmış Türkçe eserlere dayanmaktadır.<sup id="cite_ref-KEBİKEÇ_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-KEBİKEÇ-52"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Türk şair <a href="/wiki/Ahmed%C3%AE" title="Ahmedî">Ahmedî</a>'nin <i><a href="/wiki/%C4%B0skendern%C3%A2me_(Ahmed%C3%AE)" title="İskendernâme (Ahmedî)">İskendernâme</a></i> isimli eseri, bu konuda yazılan ilk Osmanlı kaynağı olarak kabul edilmektedir.<sup id="cite_ref-KEBİKEÇ_52-2" class="reference"><a href="#cite_note-KEBİKEÇ-52"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yazıcızâde Ali'nin <i><a href="/wiki/Tev%C3%A2rih-i_%C3%82l-i_Sel%C3%A7uk" class="mw-redirect" title="Tevârih-i Âl-i Selçuk">Tevârih-i Âl-i Selçuk</a></i> isimli eserinde de Osmanlılar'ın Kayı boyundan geldiği kabul edilmektedir.<sup id="cite_ref-KEBİKEÇ_52-3" class="reference"><a href="#cite_note-KEBİKEÇ-52"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ahmedî'nin <i>İskendernâme</i> isimli eserinin <i>Âğâz-ı Dâsitân</i> bölümünde, <a href="/wiki/Ertu%C4%9Frul_Gazi" title="Ertuğrul Gazi">Ertuğrul Gazi</a>'nin Oğuzlardan Gök Han'ın soyundan geldiği yazmaktadır.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı tarihçisi <a href="/wiki/Enver%C3%AE_(tarih%C3%A7i)" title="Enverî (tarihçi)">Enverî</a> ise, Osmanlıların Oğuz soyundan geldiğinden bahsederek Kayıların soyunu <a href="/wiki/Nuh" title="Nuh">Nuh</a>'a kadar götürdüğünü söylemiştir.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 15. yüzyıl Osmanlı tarihçilerinden <a href="/wiki/%C5%9E%C3%BCkrull%C3%A2h" class="mw-redirect" title="Şükrullâh">Şükrullâh</a> ise <i><a href="/wiki/Behcet%C3%BC%27t_Tev%C3%A2r%C3%AEh" class="mw-redirect" title="Behcetü't Tevârîh">Behcetü't Tevârîh</a></i> isimli eserinde, Kayıları <i>Nuh, <a href="/wiki/Yafes" title="Yafes">Yafes</a>, Kayı Han, <a href="/wiki/Kara_Han" title="Kara Han">Kara Han</a>, Oğuz Han, Gök Alp, Kızıl Buğa, <a href="/wiki/Kaya_Alp" title="Kaya Alp">Kaya Alp</a>, <a href="/wiki/S%C3%BCleyman_%C5%9Eah" title="Süleyman Şah">Süleyman Şah</a>, Ertuğrul, <a href="/wiki/Osman_Gazi" title="Osman Gazi">Osman</a>, <a href="/wiki/Orhan" class="mw-redirect mw-disambig" title="Orhan">Orhan</a>, <a href="/wiki/I._Murad" title="I. Murad">Murad</a>, <a href="/wiki/I._Bayezid" title="I. Bayezid">Bayezid</a>, <a href="/wiki/II._Murad" title="II. Murad">Murad</a> ve <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">Mehmed</a></i> olarak sıralamıştır.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> II. Mehmed devrinde yaşayan Osmanlı tarihçisi <a href="/wiki/%C3%82%C5%9F%C4%B1kpa%C5%9Faz%C3%A2de" title="Âşıkpaşazâde">Âşıkpaşazâde</a> ise, Osmanlıların tarihini anlattığı <i><a href="/wiki/Tev%C3%A2r%C3%AEh-i_%C3%82l-i_Osman" class="mw-disambig" title="Tevârîh-i Âl-i Osman">Tevârîh-i Âl-i Osman</a></i> isimli eserinde, Şükrullâh gibi Osmanlıları Nuh'a kadar götürmüştür. Ancak Şükrullâh'tan daha fazla isme yer vermiştir.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bunların dışında <a href="/wiki/%C4%B0bn-i_Kemal" class="mw-redirect" title="İbn-i Kemal">İbn-i Kemal</a>,<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Na%C3%AEm%C3%A2" title="Naîmâ">Naîmâ</a>,<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mahmûd el-Bayâtî,<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Oru%C3%A7_Bey" title="Oruç Bey">Oruç Bey</a>,<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ne%C5%9Fr%C3%AE" title="Neşrî">Neşrî</a>,<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/K%C3%A2tip_%C3%87elebi" title="Kâtip Çelebi">Kâtip Çelebi</a><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <a href="/wiki/Mustafa_Nuri_Pa%C5%9Fa_(1890_y%C4%B1l%C4%B1nda_%C3%B6len)" class="mw-redirect" title="Mustafa Nuri Paşa (1890 yılında ölen)">Mustafa Nuri Paşa</a><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> gibi kronik yazarlarının kaynaklarında da bu silsileler hemen hemen benzerdir. </p><p>20. yüzyılın ilk yıllarından itibaren <a href="/wiki/Herbert_Adams_Gibbons" title="Herbert Adams Gibbons">Herbert Adams Gibbons</a>'un Osmanlıların gayrimüslim tebaadan geldiği iddiasıyla, Osmanlıların kuruluş ve etnik kökenleriyle ilgili yeni bir tartışma başladı. Gibbons'un iddiasına göre, Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu olan Osman Gazi, daha sonra <a href="/wiki/Kay%C4%B1npeder" title="Kayınpeder">kayınpederi</a> olacak olan <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_Edebali" title="Şeyh Edebali">Şeyh Edebali</a>'nin evinde onun verdiği <a href="/wiki/Kur%27an" title="Kur'an">Kur'an</a>'ı sabaha kadar ayakta okur ve bir rüya görür. Rüyasında melek ona; <i>bu ebedi sözleri büyük bir saygıyla okuduğundan dolayı, çocuklarının ve çocuklarının çocuklarının neslinin büyük bir onura sahip olacağını</i> söyler. Osman bu sayede <a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman" title="Müslüman">Müslüman</a> olur.<sup id="cite_ref-Gibbons_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gibbons-67"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gibbons'a göre Osman, <a href="/wiki/Mo%C4%9Fol_istilalar%C4%B1" title="Moğol istilaları">Moğol istilasından</a> kaçarak <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCt,_Bilecik" title="Söğüt, Bilecik">Söğüt</a>'e gelen küçük bir aşiretin beyidir. Yine yazara göre Osmanlılar, özellikle İslam dinini kabul eden <a href="/wiki/Rum" title="Rum">Rumlar</a> ile birlikte Türk ırkının dışında yeni bir ırk oluşturmuşlardır.<sup id="cite_ref-Gibbons_67-1" class="reference"><a href="#cite_note-Gibbons-67"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gibbons bu düşüncesiyle Osmanlıların Oğuz ve Kayı soyundan geldikleri görüşünü kabul etmemiştir. </p><p>Alman tarihçi <a href="/wiki/Josef_Markwart" title="Josef Markwart">Josef Markwart</a>, <a href="/wiki/D%C3%AEv%C3%A2n%C3%BC_Lugati%27t-T%C3%BCrk" class="mw-redirect" title="Dîvânü Lugati't-Türk">Dîvânü Lugati't-Türk</a>'te geçen <i>Kay</i>ları <i>Kayı</i> olarak kabul etmiştir ve bununla birlikte Osmanlıların <a href="/wiki/Mo%C4%9Follar" title="Moğollar">Moğolların</a> Kay kabilesinden geldiklerini ve Türkleşmiş bir Moğol olduklarını iddia etmiştir. <a href="/wiki/Mehmet_Fuad_K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC" class="mw-redirect" title="Mehmet Fuad Köprülü">Mehmet Fuad Köprülü</a> ise Dîvânü Lugati't-Türk'te hem Kaylardan hem de Kayılardan (<i>Kayığ</i>) bahsedilmesi nedeniyle Markwart'ın bu tespitinin yanlış olduğunu belirtmiştir.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tarihçi <a href="/wiki/Paul_Wittek" title="Paul Wittek">Paul Wittek</a> ise, Osmanlıların şecerelerinin Oğuzların Kayı boyuna bağlı olmadığını savunmuştur. Wittek'e göre Kayı boyu ile ilgili şecereler, devletin kuruluşundan 150 yıl sonra yazılmaya başlanan Osmanlı kroniklerine dayanan efsaneleştirilmiş öykülerdir. Paul Wittek çalışmalarında Osmanlı kroniklerini sık kullanan tarihçilerden bir tanesi olsa da, Osmanlı'nın etnik geçmişi hakkında kroniklere güvenmemiştir. Osmanlı'nın toplama bir kabile olduğunu ve devleti Anadolu'nun uçlarında yaşayan gazilerin kurduğunu savunmuştur.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-KEBİKEÇ2_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-KEBİKEÇ2-70"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ayrıca <a href="/wiki/II._Murad" title="II. Murad">II. Murad</a> devrinden sonra Kayı ve Oğuz unsurlarının diğer beylikleri kontrol altına almak ve üstünlük kurmak amacıyla çokça vurgulandığı görüşünü belirtmiştir.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Rudi_Paul_Lindner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rudi Paul Lindner (sayfa mevcut değil)">Rudi Paul Lindner</a> da Kayı boyu şecerelerinin II. Murad devrinde diğer beyliklere karşı üstünlük sağlamak için uydurulduğunu iddia etmiştir.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Lindner, 15. yüzyıl kroniklerine dayanarak Osmanlıların soyunu Oğuzlara çıkarmanın inandırıcı olmayacağını söylemiştir. Lindner, Osman'ın devleti yanındaki göçebelerle birlikte kurduğunu iddia etmiştir.<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Türk tarihçi Prof. Dr. <a href="/wiki/Feridun_Emecen" title="Feridun Emecen">Feridun Emecen</a>, 15. ve 16. yüzyıla ait bazı <a href="/wiki/Tahrir" title="Tahrir">tahrir</a> defterlerinde Osmanlı İmparatorluğu'nda Kayıların mevcut olduğunu belirtmiştir. O yıllarda Kayı boyuna mensubiyetin çok cazip olmadığı için, Osmanlıların diğer Anadolu Türkmen beyliklerine karşı üstünlük kurmak amacıyla böyle bir iddiada bulunmayacaklarını söylemiştir.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Mehmet_Fuad_K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC" class="mw-redirect" title="Mehmet Fuad Köprülü">Mehmet Fuad Köprülü</a> de Feridun Emecen ile hemen hemen aynı görüşleri paylaşmıştır. Köprülü, Osmanlıların meşruiyet kazanmak amacıyla sonradan bir silsile uydurmadığını söylemiştir. Köprülü, böyle uydurma bir iddiada saray tarihçilerinin de ortak bir anlatıyı yazacaklarını savunarak, günümüzdeki kroniklerde bu konuyla ilgili farklılıkların olduğunu ve bunun sonucunda Kayı boyu görüşünün uydurma olmadığını belirtmiştir.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%C4%B0smail_Hakk%C4%B1_Uzun%C3%A7ar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1" title="İsmail Hakkı Uzunçarşılı">İsmail Hakkı Uzunçarşılı</a> da Kayıların varlığını kesin olarak kabul eden tarihçilerdendir. Uzunçarşılı'ya göre Osman Gazi'nin ele geçirdiği toprakları Oğuz geleneğine göre yakınlarına ve silah arkadaşlarına dirlik olarak pay etmesi, Kayı görüşünün gerçek olabileceğinin en önemli işaretlerinden birisidir.<sup id="cite_ref-İHUc_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-İHUc-76"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Prof. Dr. <a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a> ise <a href="/wiki/II._Murad" title="II. Murad">II. Murad</a> zamanında, <a href="/wiki/Timur" title="Timur">Timur</a>'un <a href="/wiki/Cengiz_Han" title="Cengiz Han">Cengiz Han</a>'ın soyundan gelmesini üstünlük unsuru sayarak Osmanlılar'a karşı egemen olmak istediğini ve buna karşı ise Osmanlıların Kayı boyu ve Oğuz hikâyesini uydurduklarını söylemiştir. Bu tarihten sonra ise dünyaya gelen şehzadelere Oğuz ismi konulmaya başlanmış, çeşitli silah ve topların üzerine de Kayı damgası işlenmiştir.<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mehmet Ali Kılıçbay'a göre, <a href="/wiki/I._Murad" title="I. Murad">I. Murad</a> zamanında Osmanlıların Anadolu beyliklerinin üzerine gitmeye başlamasıyla ortaya çıkan soylu-soysuz tartışmaları sonucunda, Osmanlılar Kayı boyunu ortaya atarak diğer beyliklere üstünlük sağlamak istemiştir.<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style=""> <tbody><tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><b><a href="/wiki/O%C4%9Fuz_Han" title="Oğuz Han">Oğuz Han</a></b></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><b><a href="/wiki/G%C3%BCn_Han" title="Gün Han">Gün Han</a></b></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><b>Kayı</b></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black; border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;">Saçıkaralılar</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;">Kurtlu</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;">Kızılkeçili</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/Karake%C3%A7ili_a%C5%9Fireti" title="Karakeçili aşireti"><b>Karakeçili</b></a></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/At%C3%A7ekenler" title="Atçekenler">Atçekenler</a> (Tanrıdağı Türkmenleri)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;">Sarıkeçili</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;">Haculu</td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black; border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><b><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a></b></td></tr><tr align="center"><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarihçe"><span id="Tarih.C3.A7e"></span>Tarihçe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Tarihçe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihçe"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_tarihi" title="Osmanlı İmparatorluğu tarihi">Osmanlı İmparatorluğu tarihi</a></div> <p>Osmanlı İmparatorluğu belirli tarihsel dönemlere ayrılarak incelenir. Dönemler, Osmanlı Devleti'nin yönetim yapısına ve dünya siyasetindeki yerine göre belirlenmiştir. Toprak büyüklüğünü temel alan ayrıştırmalardan daha detaylı bir bakış açısına izin vermektedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Beylik_Dönemi"><span id="Beylik_D.C3.B6nemi"></span>Beylik Dönemi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Beylik Dönemi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Beylik Dönemi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Anadolu'ya_Oğuz-Türkmen_göçleri_ve_Anadolu_Selçuklu_Sultanlığı"><span id="Anadolu.27ya_O.C4.9Fuz-T.C3.BCrkmen_g.C3.B6.C3.A7leri_ve_Anadolu_Sel.C3.A7uklu_Sultanl.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span>Anadolu'ya Oğuz-Türkmen göçleri ve Anadolu Selçuklu Sultanlığı</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Anadolu'ya Oğuz-Türkmen göçleri ve Anadolu Selçuklu Sultanlığı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Anadolu'ya Oğuz-Türkmen göçleri ve Anadolu Selçuklu Sultanlığı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Foundation_of_the_Ottoman_Empire.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Foundation_of_the_Ottoman_Empire.jpg/310px-Foundation_of_the_Ottoman_Empire.jpg" decoding="async" width="310" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Foundation_of_the_Ottoman_Empire.jpg/465px-Foundation_of_the_Ottoman_Empire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Foundation_of_the_Ottoman_Empire.jpg/620px-Foundation_of_the_Ottoman_Empire.jpg 2x" data-file-width="5094" data-file-height="3456" /></a><figcaption><a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Selçuklu Devleti</a> dağıldıktan sonra, <a href="/wiki/O%C4%9Fuz_T%C3%BCrkmenleri" class="mw-redirect" title="Oğuz Türkmenleri">Oğuz Türkmen</a> boylarının bir araya gelerek yaptığı toplantı ve <a href="/wiki/Ertu%C4%9Frul_Gazi" title="Ertuğrul Gazi">Ertuğrul Gazi</a>’nin kılıç kuşanmasını anlatan tablo</figcaption></figure> <p>Oğuzların ve Türkmenlerin batıya doğru göç hareketleri başlıca iki aşamada gerçekleşti. Birincisi, Türkmenlerin <a href="/wiki/Sel%C3%A7uklu_Hanedan%C4%B1" title="Selçuklu Hanedanı">Selçuklu Hanedanı</a> önderliğinde 1020'lerden itibaren <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>'ı istilâ etmeleri ve Anadolu'ya akınları, <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Büyük Selçuklu İmparatorluğu">Büyük Selçuklu İmparatorluğu</a> Sultanı <a href="/wiki/Alp_Arslan" title="Alp Arslan">Alp Arslan</a>'ın 1071 yılındaki <a href="/wiki/Malazgirt_Meydan_Muharebesi" title="Malazgirt Meydan Muharebesi">Malazgirt zaferiyle</a> birlikte <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'yu Türklere açmasıdır. Bu zaferle birlikte Türkmenler, <a href="/wiki/Ege_Denizi" title="Ege Denizi">Ege Denizi</a>'ne kadar Anadolu'da birçok yeri istilâ ettiler.<sup id="cite_ref-Hİ2009_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009-80"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu yerlerde yaşayan <a href="/wiki/Rum" title="Rum">Rum</a> halk ise kıyılara kaçıyor ya da Türkmenlerle uzlaşarak yaşamak zorunda kalıyordu. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Mongol_Empire_map_1259.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Mongol_Empire_map_1259.png/300px-Mongol_Empire_map_1259.png" decoding="async" width="300" height="236" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Mongol_Empire_map_1259.png/450px-Mongol_Empire_map_1259.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Mongol_Empire_map_1259.png/600px-Mongol_Empire_map_1259.png 2x" data-file-width="752" data-file-height="591" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mo%C4%9Fol_istilalar%C4%B1" title="Moğol istilaları">Moğol istilaları</a> sonucunda <a href="/wiki/Mo%C4%9Fol_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Moğol İmparatorluğu">Moğol İmparatorluğu</a>'nun 1259'daki sınırları</figcaption></figure> <p>Asıl ikinci büyük göç hareketi ise, 1220'lerden sonra doğuda başlayan büyük <a href="/wiki/Mo%C4%9Fol_istilalar%C4%B1" title="Moğol istilaları">Moğol istilası</a> sebebiyle Türkmenlerin <a href="/wiki/Orta_Asya" title="Orta Asya">Orta Asya</a>'dan ve yoğun olarak yaşadıkları Azerbaycan'dan Anadolu'ya doğru başladı. Moğol istilası sebebiyle <a href="/wiki/M%C3%A2ver%C3%A2%C3%BCnnehir" title="Mâverâünnehir">Mâverâünnehir</a>, <a href="/wiki/Horasan" title="Horasan">Horasan</a> ve <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>'dan Anadolu'ya gerçekleşen göçler ile beraber Anadolu'daki Türk nüfusu büyük bir artış gösterdi. 13. yüzyılda Anadolu'da tam anlamıyla bir Türk yurdu görünüşü hakimdi. İtalyan gezgin <a href="/wiki/Marco_Polo" title="Marco Polo">Marco Polo</a>, 1279 yılında <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Anadolu_B%C3%B6lgesi" title="Doğu Anadolu Bölgesi">Doğu Anadolu</a>'dan geçerken, Anadolu'yu <i>Turkmenia</i> ismiyle anmıştır.<sup id="cite_ref-Hİ2009_80-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009-80"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Türkmenlerin bir kısmı kendilerine uygun buldukları yerlerde köyler kurarak yerleşik düzende yaşamaya başladılar. Türkmenler 1240 yılında <a href="/wiki/Baba_%C4%B0lyas" title="Baba İlyas">Baba İlyas</a> ve <a href="/wiki/Baba_%C4%B0shak" title="Baba İshak">Baba İshak</a> önderliğinde Selçuklu idaresine karşı büyük bir ayaklanma gerçekleştirdi. Üç yıl sonra ise Moğol kumandanı <a href="/wiki/Baycu_Noyan" title="Baycu Noyan">Baycu Noyan</a> Anadolu'yu istilâ etti. Bu ayaklanma, Anadolu'nun şekillenmesinde önemli bir yer tuttu. <a href="/wiki/Ebu%27l_Vefa_el-Ba%C4%9Fdadi" class="mw-redirect" title="Ebu'l Vefa el-Bağdadi">Vefâ'îyye</a> tarikatından Baba İlyas'ın soyundan gelen <a href="/wiki/%C3%82%C5%9F%C4%B1k_Pa%C5%9Fa" title="Âşık Paşa">Âşık Paşa</a>, Muhlis Paşa ve onların halifeleri <a href="/wiki/Babailik" title="Babailik">Babaîler</a>, batı taraftaki sınır bölgelere yerleşerek, Osmanlı'nın toplum ve kültür hayatında önemli bir rol oynadılar. Bunlardan bir tanesi, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı'nın</a> kuruluşunda önemli rol oynayan ve Osman Gazi'nin hocası ve kayınpederi olan <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_Edebali" title="Şeyh Edebali">Şeyh Edebali</a>'dir.<sup id="cite_ref-Hİ2009A_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009A-81"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Bataille_de_K%C3%B6z%C3%A4_Dagh_(1243).jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Bataille_de_K%C3%B6z%C3%A4_Dagh_%281243%29.jpeg/300px-Bataille_de_K%C3%B6z%C3%A4_Dagh_%281243%29.jpeg" decoding="async" width="300" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Bataille_de_K%C3%B6z%C3%A4_Dagh_%281243%29.jpeg/450px-Bataille_de_K%C3%B6z%C3%A4_Dagh_%281243%29.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Bataille_de_K%C3%B6z%C3%A4_Dagh_%281243%29.jpeg/600px-Bataille_de_K%C3%B6z%C3%A4_Dagh_%281243%29.jpeg 2x" data-file-width="2043" data-file-height="1177" /></a><figcaption><a href="/wiki/K%C3%B6seda%C4%9F_Muharebesi" title="Kösedağ Muharebesi">Kösedağ Savaşı</a>’nda <a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Selçuklu</a> askerlerini kovalayan Moğol öncü birlikleri</figcaption></figure> <p>Moğol kumandanı <a href="/wiki/Baycu_Noyan" title="Baycu Noyan">Baycu Noyan</a>, 1243 yılında kalabalık ordusuyla Anadolu'yu istila etti. Baycu Noyan komutasındaki Moğol öncü birlikleri, 3 Temmuz 1243 tarihinde <a href="/wiki/Sivas_(il)" title="Sivas (il)">Sivas</a>'ın doğusunda yer alan <a href="/wiki/K%C3%B6seda%C4%9F" title="Kösedağ">Kösedağ</a> mevkiinde, <a href="/wiki/II._G%C4%B1yaseddin_Keyh%C3%BCsrev" class="mw-redirect" title="II. Gıyaseddin Keyhüsrev">II. Gıyaseddin Keyhüsrev</a> yönetimindeki <a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Anadolu Selçuklu</a> ordusunu <a href="/wiki/K%C3%B6seda%C4%9F_Muharebesi" title="Kösedağ Muharebesi">Kösedağ Muharebesi</a> ile bozguna uğrattı.<sup id="cite_ref-İHU_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-İHU-82"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Hİ2009B_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009B-83"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Anadolu Selçuklu Devleti</a> bu savaşın ardından <a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">Moğol İlhanlı Devleti</a>'ne bağımlı bir hâle geldi.<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>13. yüzyılın ikinci yarısına gelindiğinde ise Anadolu'daki Moğol baskısı giderek arttı. Bu baskı sonucunda ise Türkmenler Batı Anadolu'da <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a> topraklarını istilâ etmeye başladılar.<sup id="cite_ref-Hİ2009A_81-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009A-81"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Batı tarafında Bizans'a karşı en güçlü beylik <a href="/wiki/Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Germiyanoğulları Beyliği">Germiyanoğulları Beyliği</a>'ydi. 1260 yılında <a href="/wiki/Malatya" title="Malatya">Malatya</a>'dan <a href="/wiki/K%C3%BCtahya" title="Kütahya">Kütahya</a>'ya yerleştiler. Osman'ın babası <a href="/wiki/Ertu%C4%9Frul_Gazi" title="Ertuğrul Gazi">Ertuğrul Bey</a>'in de aşiretiyle beraber bu tarihlerde <a href="/wiki/Eski%C5%9Fehir" title="Eskişehir">Eskişehir</a>-<a href="/wiki/Sakarya" title="Sakarya">Sakarya</a> bölgesine yerleştiği tahmin edilmektedir.<sup id="cite_ref-Hİ2009A_81-2" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009A-81"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Türkmenler, Anadolu'da Moğollara karşı direnen en önemli güç konumundaydılar. Moğol istilâlarına karşı koymak amacıyla <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a>'ın <a href="/wiki/Gaza" title="Gaza">gaza</a> anlayışını benimseyerek <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Memlûk Sultanlığı">Memlûk Sultanlığı</a> ile iş birliği içerisine girdiler ve Anadolu'daki Moğollara karşı Türk bağımsızlığının kazanılmasında siyasî liderliği ele aldılar.<sup id="cite_ref-Hİ2009A_81-3" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009A-81"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Anadolu Selçuklu'nun sınır bölgeleri <a href="/wiki/Akdeniz" title="Akdeniz">Akdeniz</a>, <a href="/wiki/Karadeniz" title="Karadeniz">Karadeniz</a> ve Batı ucu olmak üzere üç hudut bölgesi olarak organize edildi. Her bölgeye, Selçuklu sultanının atamış olduğu bir <i>emîr</i> (bey) bulunuyordu. Dağlık bölgelerde ise yarı göçer Türkmenler mevcuttu. Bunlar, merkezi devlet siyasetinin etkisinden uzak bir yaşam sürüyorlardı. Uçlarda dinsel yaşam, dervişler ve Orta Asya Türk gelenekleri (<a href="/wiki/Yesev%C3%AElik" title="Yesevîlik">Yesevîye</a> ve <a href="/wiki/Babailik" title="Babailik">Babaîyye</a>) hâkimdi.<sup id="cite_ref-Hİ2009A_81-4" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009A-81"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Osmanlı_Beyliği'nin_ortaya_çıkışı"><span id="Osmanl.C4.B1_Beyli.C4.9Fi.27nin_ortaya_.C3.A7.C4.B1k.C4.B1.C5.9F.C4.B1"></span>Osmanlı Beyliği'nin ortaya çıkışı</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Osmanlı Beyliği'nin ortaya çıkışı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Osmanlı Beyliği'nin ortaya çıkışı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İslam devletlerinde, özellikle Anadolu'da <a href="/wiki/Gaza" title="Gaza">gazâ</a> ideolojisi ve hareketlerinde artış başlaması<sup id="cite_ref-Hİ2009A_81-5" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009A-81"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve 1261 yılında Anadolu'daki Moğollara karşı başlayan geniş bir Türkmen hareketi, Osmanlı'nın da aralarında bulunduğu birçok Türkmen beyliğinin kurulmasına sebep oldu. Bu tarihten itibaren Anadolu, <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a> merkezli <a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">İlhanlı Devleti</a>'nin egemenliğini kabul etmiş olan Selçuklu sultanlarının hüküm sürdüğü doğu kısmı ve Türkmenlerin hakimiyeti altında olan batı kısmı olarak iki siyasî bölgeye ayrılmıştı.<sup id="cite_ref-Hİ2009C_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009C-85"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Selçuklu'nun batı sınır bölgesinde kurulan <a href="/wiki/E%C5%9Frefo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Eşrefoğulları Beyliği">Eşrefoğulları Beyliği</a>, <a href="/wiki/Hamito%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Hamitoğulları Beyliği">Hamitoğulları Beyliği</a>, <a href="/wiki/S%C3%A2hib_Atao%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Sâhib Ataoğulları Beyliği">Sâhib Ataoğulları Beyliği</a>, <a href="/wiki/Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Germiyanoğulları Beyliği">Germiyanoğulları Beyliği</a> ve <a href="/wiki/%C3%87obano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Çobanoğulları Beyliği">Çobanoğulları Beyliği</a> ile <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a> topraklarını fethederek kurulan Batı uç beylikleri (<a href="/wiki/Mente%C5%9Fe_Beyli%C4%9Fi" title="Menteşe Beyliği">Menteşe Beyliği</a>, <a href="/wiki/Ayd%C4%B1no%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Aydınoğulları Beyliği">Aydınoğulları</a>, <a href="/wiki/Saruhano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Saruhanoğulları Beyliği">Saruhanoğulları</a>, <a href="/wiki/Karesi_Beyli%C4%9Fi" title="Karesi Beyliği">Karesioğulları</a> ve Osmanoğulları), Türkmen yönetimindeki yarı bağımsız Anadolu'yu temsil ediyorlardı.<sup id="cite_ref-Hİ2009C_85-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009C-85"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-tr.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-tr.svg/350px-Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-tr.svg.png" decoding="async" width="350" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-tr.svg/525px-Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-tr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-tr.svg/700px-Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-tr.svg.png 2x" data-file-width="1545" data-file-height="779" /></a><figcaption><a href="/wiki/K%C3%B6seda%C4%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kösedağ Savaşı">Kösedağ Savaşı</a>’ndan sonra Anadolu'da kurulan <a href="/wiki/Anadolu_beylikleri" title="Anadolu beylikleri">Türk beylikleri</a></figcaption></figure> <p>Moğol İlhanlı yönetiminin merkezi kontrolüne ve mali sistemine karşı olan yarı göçer Türkmen boyları, Moğollar tarafından gelişigüzel bir şekilde Selçuklu tahtına geçirilen sultanlara karşı çıktılar. 1284 yılında Moğolların <a href="/wiki/II._G%C4%B1yaseddin_Mesud" class="mw-redirect" title="II. Gıyaseddin Mesud">II. Gıyaseddin Mesud</a>'u (1284-1296) tahta geçirip, onun saltanat rakibini destekleyen Germiyanoğulları'na karşı saldırmaları sonucunda Türkmen boyları hedeflerini Bizans topraklarına yönelttiler.<sup id="cite_ref-Hİ2009D_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009D-86"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bunun sonucunda Batı Anadolu, Germiyanoğulları tarafından fethedildi. 1270 ile 1310 yılları arasında bölgede Menteşe, Aydın, Saruhan, Karesi gibi gazî Türkmen beylikleri kuruldu. Bölgede kurulan ilk beylik, 1269 yılında <a href="/wiki/Tekeo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Tekeoğulları Beyliği">Teke</a> Türkmenleri tarafından desteklenen Menteşeoğulları'dır. Bu beylikler, Osmanlı Beyliği gibi Selçuklu sınırlarının ötesinde Bizans topraklarının fethedilmesiyle ortaya çıkan yeni bir Türkmen beylikleri zincirini meydana getirmekteydi.<sup id="cite_ref-Hİ2009D_86-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009D-86"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı Beyliği, Batı Anadolu'da kurulan bu beylikler arasında en kuvvetli ve en zengini konumuna geldi.<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>dn 4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daha sonra, ilki 1345'lerde Karesi Beyliği olmak üzere diğer beylikleri işgal etmeye başladı.<sup id="cite_ref-Hİ2009D_86-2" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009D-86"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı Beyliği, <a href="/wiki/Osman_Gazi" title="Osman Gazi">Osman Gazi</a>'nin yönetimi altında çevreye düzenlenen akınlarını çoğaltarak devam ettirdi ve iç bölgelerden gelen insanların da beyliğe katılmasıyla, Bizanslıların elinde olan kale ve kasabaları alabilecek kadar güçlendi.<sup id="cite_ref-TTOD1989_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-TTOD1989-88"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlılar, <a href="/wiki/Karacahisar_Kalesi" title="Karacahisar Kalesi">Karacahisar</a>'ı ele geçirmelerinin ardından ilk defa 1299 yılında <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCt,_Bilecik" title="Söğüt, Bilecik">Söğüt</a> ile birlikte <a href="/wiki/Yarhisar,_Yeni%C5%9Fehir" title="Yarhisar, Yenişehir">Yarhisar</a>, <a href="/wiki/Yeni%C5%9Fehir,_Bursa" title="Yenişehir, Bursa">Yenişehir</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0neg%C3%B6l" title="İnegöl">İnegöl</a>'ü topraklarına kattı.<sup id="cite_ref-TTOD1989_88-1" class="reference"><a href="#cite_note-TTOD1989-88"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Hİ2009E_90-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009E-90"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1299 yılında Karacahisar'ı ele geçiren Osman Gazi, rivayete göre kendi adına hutbe okutarak oraya bir <a href="/wiki/Kad%C4%B1" title="Kadı">kadı</a> atadı ve kendi töre ile kanununu ilan ederek bağımsızlık iddiasında bulundu.<sup id="cite_ref-Hİ2009E_90-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009E-90"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Öz Türk geleneğine göre devletin kuruluşu, her şeyden evvel, egemenliğini Tanrı'dan aldığına inanılan karizmatik bir liderin ortaya çıkışına bağlı olduğu inanışına göre,<sup id="cite_ref-Hİ2009E_90-2" class="reference"><a href="#cite_note-Hİ2009E-90"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı'nın resmî kuruluşu yaygın olarak 1299 yılı olarak kabul görür.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>dn 5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kuruluş_(1299-1453)"><span id="Kurulu.C5.9F_.281299-1453.29"></span>Kuruluş (1299-1453)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Kuruluş (1299-1453)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kuruluş (1299-1453)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_kurulu%C5%9F_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi">Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi</a></div><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sultan_Osman.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Sultan_Osman.jpg/270px-Sultan_Osman.jpg" decoding="async" width="270" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Sultan_Osman.jpg/405px-Sultan_Osman.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Sultan_Osman.jpg/540px-Sultan_Osman.jpg 2x" data-file-width="1394" data-file-height="976" /></a><figcaption>İlk kumandanlardan <a href="/wiki/Ak%C3%A7a_Koca" title="Akça Koca">Akçakoca Bey</a> ile <a href="/wiki/Konur_Alp" title="Konur Alp">Konur Alp</a> ve ortada beyliğin kurucusu Osman Gazi</figcaption></figure><p> 1299 yılına gelindiğinde Anadolu'da hüküm süren <a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Anadolu Selçuklu Devleti</a> yıkılma süreci içindeydi. Bu yıllarda <a href="/wiki/Osman_Gazi" title="Osman Gazi">Osman Gazi</a>, yakın arkadaşları ile birlikte <a href="/wiki/Bilecik" title="Bilecik">Bilecik</a>, <a href="/wiki/Yarhisar" class="mw-disambig" title="Yarhisar">Yarhisar</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0neg%C3%B6l" title="İnegöl">İnegöl</a>'ü fethetti. 1301'de <a href="/wiki/Yeni%C5%9Fehir" class="mw-disambig" title="Yenişehir">Yenişehir</a> fethedildi. Başta <a href="/wiki/%C3%82%C5%9F%C4%B1kpa%C5%9Faz%C3%A2de" title="Âşıkpaşazâde">Âşıkpaşazâde</a> olmak üzere Osmanlı kaynaklarına göre Osman Gazi, 1299 yılında resmen bağımsızlığını ilan etti. Bu tarih, birçok tarihçi tarafından beyliğin kuruluşu olarak nitelendirildi. Bunun yanı sıra tarihçilerin bazıları beyliğin kuruluşunu 1301 kabul eder. <a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a> ise 1299 tarihinin daha sonraları Osmanlılar tarafından uydurulmuş bir tarih olmasının muhtemel olduğunu söyleyerek <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a> kaynaklarından, dönemin tarihçisi <a href="/wiki/Paleologos_Hanedan%C4%B1" title="Paleologos Hanedanı">Paleologos Hanedanı'ndan</a> <a href="/wiki/Yeoryos_Pahimeris" title="Yeoryos Pahimeris">Pahimeres</a>'in yazdıklarını kanıt göstererek kuruluşun 1302 yılında yapılan <a href="/wiki/Koyunhisar_Muharebesi" class="mw-redirect" title="Koyunhisar Muharebesi">Koyunhisar Muharebesi</a> ile gerçekleştiğini öne sürdü.<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1302'de <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Doğu Roma İmparatorluğu">Bizans İmparatorluğu</a> kuvvetleri, Osman Gazi'yi durdurmak için yola çıktı. Osman Gazi, Bizans İmparatorluğu ile yaptığı ilk savaş olarak kabul edilen <a href="/wiki/Koyunhisar_Muharebesi" class="mw-redirect" title="Koyunhisar Muharebesi">Koyunhisar Muharebesi</a>'nin kazananı oldu.<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1326'da Osman Gazi, <a href="/wiki/Bursa_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="Bursa Kuşatması">Bursa'yı kuşattı</a>. Fakat kendisinin rahatsızlanması üzerine kuşatmaya oğlu Orhan devam etti. Aynı yıl <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursa</a> fethedildi ve başkent yapıldı.<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Orhan_Gazi" title="Orhan Gazi">Orhan Bey</a>, döneminde kendi adına para bastırarak beyliği devlet hâline getirdi.<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1329'da <a href="/wiki/III._Andronikos" title="III. Andronikos">III. Andronikos</a>'un başında bulunduğu Bizans ordusu ile yaptığı <a href="/wiki/Pelekanon_Muharebesi" title="Pelekanon Muharebesi">Pelekanon Muharebesi</a>'ni kazandı.<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1331'de <a href="/wiki/%C4%B0znik_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1_(1331)" class="mw-redirect" title="İznik Kuşatması (1331)">İznik</a>'i, 1337'de <a href="/wiki/%C4%B0zmit" title="İzmit">İzmit</a>'i topraklarına kattı.<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ayrıca kendisinin döneminde devletin sınırları, komşu <a href="/wiki/Anadolu_beylikleri" title="Anadolu beylikleri">Türk beyliklerinin</a> toprakları yönünde de genişlemeye başladı. 1345'te <a href="/wiki/Karesi_Beyli%C4%9Fi" title="Karesi Beyliği">Karesioğulları Beyliği</a> Osmanlı egemenliği altına girdi. Böylece Osmanlı, hem beyliğin donanmasından yararlandı, hem de <a href="/wiki/Rumeli" title="Rumeli">Rumeli</a>'ye geçiş için alınması gereken önemli bazı noktalara sahip olmuş oldu.<sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1352'de, taht kavgaları ile mücadele eden Bizans yöneticilerinden <a href="/wiki/Matheos" title="Matheos">Matheos Kantakuzinos</a>'a isteği üzerine yardım kuvveti gönderen Orhan Bey, yardımın karşılığı olarak <a href="/wiki/Gelibolu_Yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Gelibolu Yarımadası">Gelibolu Yarımadası</a>'nda bulunan <a href="/wiki/%C3%87impe_Kalesi" title="Çimpe Kalesi">Çimpe Kalesi</a>'nin sahibi oldu.<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Çimpe Kalesi'nin ele geçirilmesi ile Osmanlı Devleti, ilk <a href="/wiki/Rumeli" title="Rumeli">Rumeli</a> toprağını kazandı.<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:3_-Murad_I_map.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/3_-Murad_I_map.PNG/220px-3_-Murad_I_map.PNG" decoding="async" width="220" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/3_-Murad_I_map.PNG/330px-3_-Murad_I_map.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/3_-Murad_I_map.PNG/440px-3_-Murad_I_map.PNG 2x" data-file-width="892" data-file-height="710" /></a><figcaption>I. Murad döneminde Osmanlı Devleti sınırlarını gösteren harita</figcaption></figure> <p>Orhan Bey'den sonra yerine <a href="/wiki/I._Murad" title="I. Murad">I. Murad</a> geçti. <i>Murad Hüdavendigâr</i> olarak da bilinen I. Murad, Osmanlı topraklarını <a href="/wiki/Balkanlar" title="Balkanlar">Balkanlar</a> yönünde genişletmeyi sürdürdü. İlk olarak <a href="/wiki/Edirne" title="Edirne">Edirne</a> yakınlarında yapılan <a href="/wiki/Edirne%27nin_fethi" class="mw-redirect" title="Edirne'nin fethi">Sazlıdere Savaşı</a> ile Türk ilerleyişini durdurmak isteyen bir Bizans-Bulgar ordusunu yenilgiye uğrattı ve zaferin ardından Edirne'yi ele geçirdi. Kısa bir süre sonra, Edirne'yi geri almak isteyen Macar, Sırp, Bulgar, <a href="/wiki/Eflak" title="Eflak">Eflâk</a> ve <a href="/wiki/Bosna" title="Bosna">Bosna</a> birleşik ordusu ile Edirne yakınlarında karşılaştı. Yapılan <a href="/wiki/S%C4%B1rps%C4%B1nd%C4%B1%C4%9F%C4%B1_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Sırpsındığı Savaşı">Sırpsındığı Savaşı</a>'nda karşı tarafı yenilgiye uğrattı. Döneminde <a href="/wiki/Bulgaristan" title="Bulgaristan">Bulgaristan</a>, <a href="/wiki/Yunanistan" title="Yunanistan">Yunanistan</a> ve <a href="/wiki/S%C4%B1rbistan" title="Sırbistan">Sırbistan</a>'ı ele geçirmeyi başardı. Buna ilaveten, <a href="/wiki/Hamito%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Hamitoğulları Beyliği">Hamitoğulları Beyliği</a>'nden para karşılığı <a href="/wiki/Ak%C5%9Fehir" title="Akşehir">Akşehir</a>, <a href="/wiki/Yalva%C3%A7" title="Yalvaç">Yalvaç</a>, <a href="/wiki/Bey%C5%9Fehir" title="Beyşehir">Beyşehir</a>, <a href="/wiki/Seydi%C5%9Fehir" title="Seydişehir">Seydişehir</a>, <a href="/wiki/Karaa%C4%9Fa%C3%A7" title="Karaağaç">Karaağaç</a>, <a href="/wiki/E%C4%9Firdir" title="Eğirdir">Eğirdir</a> ve <a href="/wiki/Isparta" title="Isparta">Isparta</a>'yı; <a href="/wiki/Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Germiyanoğulları Beyliği">Germiyanoğulları Beyliği</a>'nden ise çeyiz yoluyla <a href="/wiki/K%C3%BCtahya" title="Kütahya">Kütahya</a>, <a href="/wiki/Simav" title="Simav">Simav</a>, <a href="/wiki/Tav%C5%9Fanl%C4%B1" title="Tavşanlı">Tavşanlı</a> ve <a href="/wiki/Emet" title="Emet">Emet</a>'i aldı.<sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Balkan ve Avrupa devletlerinin Osmanlı'nın Avrupa yönündeki ilerlemesini durdurma çabaları <a href="/wiki/I._Kosova_Muharebesi" title="I. Kosova Muharebesi">I. Kosova Muharebesi</a> ile devam etti. Osmanlı, savaşın kazananı oldu. Fakat I. Murad, savaşın bitmesinin ardından yaralı bir asker tarafından savaş meydanında hançerlendi ve öldürüldü.<sup id="cite_ref-fbey_103-0" class="reference"><a href="#cite_note-fbey-103"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Battle_of_Ankara.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Battle_of_Ankara.jpg/220px-Battle_of_Ankara.jpg" decoding="async" width="220" height="290" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Battle_of_Ankara.jpg/330px-Battle_of_Ankara.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Battle_of_Ankara.jpg 2x" data-file-width="416" data-file-height="548" /></a><figcaption>Ankara Muharebesi'ni gösteren bir <a href="/wiki/Minyat%C3%BCr" title="Minyatür">minyatür</a></figcaption></figure> <p>I. Murad'ın I. Kosova Savaşı sonrasında ölmesi üzerine Osmanlı tahtına daha sonraları Yıldırım Bayezid ismiyle de anılacak olan <a href="/wiki/I._Bayezid" title="I. Bayezid">I. Bayezid</a> geçti. I. Bayezid, Balkanlar'ın yanı sıra Anadolu'da da siyasi birlik sağlama çabasına girişti. Bu kapsamda <a href="/wiki/Ayd%C4%B1no%C4%9Fullar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Aydınoğulları">Aydınoğulları</a>, Germiyanoğulları, Hamitoğulları, <a href="/wiki/Mente%C5%9Feo%C4%9Fullar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Menteşeoğulları">Menteşeoğulları</a> ve <a href="/wiki/Saruhano%C4%9Fullar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Saruhanoğulları">Saruhanoğulları</a> beyliklerini topraklarına kattı.<sup id="cite_ref-lamartine1_104-0" class="reference"><a href="#cite_note-lamartine1-104"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1392'de <a href="/wiki/Candaro%C4%9Fullar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Candaroğulları">Candaroğulları</a> topraklarını ele geçirdi.<sup id="cite_ref-105" class="reference"><a href="#cite_note-105"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Saltanatı süresince dört kez <a href="/wiki/Konstantinopolis_ku%C5%9Fatmalar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Konstantinopolis kuşatmaları">İstanbul'u abluka altına aldı</a>. Bunlardan üçüncüsünü 1396 yılında yaptı, fakat Haçlı ordusunun <a href="/wiki/Ni%C4%9Fbolu" title="Niğbolu">Niğbolu</a>'ya kadar gelmesi üzerine ablukayı kaldırdı.<sup id="cite_ref-106" class="reference"><a href="#cite_note-106"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Eylül 1396'da yapılan <a href="/wiki/Ni%C4%9Fbolu_Muharebesi_(1396)" title="Niğbolu Muharebesi (1396)">Niğbolu Savaşı</a>'nı kazandı.<sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Savaşın ardından İstanbul'u dördüncü kez abluka altına aldı, fakat bu ablukayı da doğuda beliren <a href="/wiki/Timur" title="Timur">Timur</a> tehlikesi sebebiyle kaldırdı.<sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çin</a>'e sefer düzenlemek isteyen ve batısında güçlü bir devlet barındırmak istemeyen Timur, daha önceleri savaşarak yenilgiye uğrattığı <a href="/wiki/Karakoyunlu" class="mw-redirect" title="Karakoyunlu">Karakoyunlu</a> ile <a href="/wiki/Celayir%C3%AEler" class="mw-redirect" title="Celayirîler">Celayirîli</a> hükümdarlarının Osmanlı'ya sığınmasını ve istediği şartların kabul edilmemesini ileri sürerek Osmanlı'ya uyarılarda bulundu. I. Bayezid ile aralarında geçen bazı hakaret dolu mektuplaşmaların ardından Timur, Osmanlı'ya savaş ilan etti. İki büyük ordu, <a href="/wiki/Ankara" title="Ankara">Ankara</a>'nın <a href="/wiki/%C3%87ubuk_Ovas%C4%B1" title="Çubuk Ovası">Çubuk Ovası</a>'nda karşılaştı. 1402'de yapılan <a href="/wiki/Ankara_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Ankara Savaşı">Ankara Savaşı</a>'nda Yıldırım Bayezid, kendisine bağlı Türk beylerinin Timur'un tarafına geçmesinin de etkisi ile yenilgiye uğradı ve oğullarından <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87elebi_(I._Bayezid%27in_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çelebi (I. Bayezid'in oğlu)">Mustafa</a> ve <a href="/wiki/Musa_%C3%87elebi" title="Musa Çelebi">Musa</a> ile birlikte Timur'a esir düştü.<sup id="cite_ref-lamartine1_104-1" class="reference"><a href="#cite_note-lamartine1-104"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-mulk_109-0" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yıldırım, 1403'te <a href="/wiki/Ak%C5%9Fehir" title="Akşehir">Akşehir</a>'de öldü.<sup id="cite_ref-mulk_109-1" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Timur, Yıldırım'ın ölümü üzerine oğlu Musa'yı serbest bıraktı.<sup id="cite_ref-mulk_109-2" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:%C3%87elebi_Mehmet.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/%C3%87elebi_Mehmet.jpg/220px-%C3%87elebi_Mehmet.jpg" decoding="async" width="220" height="317" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/%C3%87elebi_Mehmet.jpg/330px-%C3%87elebi_Mehmet.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/%C3%87elebi_Mehmet.jpg/440px-%C3%87elebi_Mehmet.jpg 2x" data-file-width="2120" data-file-height="3056" /></a><figcaption>I. Mehmed, Fetret Devri'ne son verdi.</figcaption></figure> <p>Yıldırım Bayezid'in esir düşmesi ve esaret hayatındaki ölümünden sonra, oğulları <a href="/wiki/%C4%B0sa_%C3%87elebi" title="İsa Çelebi">İsa</a>, <a href="/wiki/Mehmed_%C3%87elebi" class="mw-redirect" title="Mehmed Çelebi">Mehmed</a>, <a href="/wiki/Musa_%C3%87elebi" title="Musa Çelebi">Musa</a> ve <a href="/wiki/S%C3%BCleyman_%C3%87elebi_(Emir)" class="mw-redirect" title="Süleyman Çelebi (Emir)">Süleyman</a> arasında taht kavgaları başladı. <a href="/wiki/Fetret_Devri" title="Fetret Devri">Fetret Devri</a> adıyla bilinen dönemin başında Timur, Yıldırım tarafından ele geçirilen Anadolu beylerine eski topraklarında yeniden bağımsız beylikler kurdurdu.<sup id="cite_ref-mulk_109-3" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tahtın sahibi olmak için şehzadeler arasında yapılan mücadelelerde ilk olarak Musa, İsa tarafından mücadelenin dışına atıldı ve ilk olarak Germiyanoğulları'na, ardından <a href="/wiki/Karamano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Karamanoğulları Beyliği">Karamanoğulları</a>'na sığındı.<sup id="cite_ref-mulk_109-4" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1406 yılında İsa, Mehmed'in tarafını tutan askerler tarafından öldürüldü.<sup id="cite_ref-mulk_109-5" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Böylece mücadele Süleyman ve Mehmed arasında devam etmeye başladı; Süleyman, devletin Rumeli yakasının; Mehmed ise Anadolu yakasının yöneticisi oldu.<sup id="cite_ref-mulk_109-6" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İki kardeş arasında süren çatışmalar sırasında Musa, yeniden harekete geçti ve 1411'de Süleyman Çelebi'nin bulunduğu Edirne'ye baskın yaptı.<sup id="cite_ref-mulk_109-7" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aynı yıl Süleyman öldürüldü. 1411'den sonra çarpışmalar, Mehmed ve Musa arasında sürmeye başladı.<sup id="cite_ref-mulk_109-8" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İki kardeş arasındaki mücadele, 1413 yılında Mehmed'in Musa'yı öldürtmesi ile sonlandı ve Fetret Devri noktalanmış oldu. Aynı yıl Mehmed, Osmanlı tahtına oturdu. </p><p><a href="/wiki/I._Mehmed" title="I. Mehmed">I. Mehmed</a>, saltanatı sırasında Ankara Savaşı sonrası Anadolu'da yitirilen toprakların birçoğunu yeniden ele geçirdi.<sup id="cite_ref-mulk_109-9" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Döneminde <a href="/wiki/Venedik_Cumhuriyeti" title="Venedik Cumhuriyeti">Venedikliler</a> ile yapılan ilk deniz savaşı başarısızlıkla sonuçlandı.<sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>105<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_Bedreddin#Şeyh_Bedreddin" title="Şeyh Bedreddin">Şeyh Bedrettin</a>, <a href="/wiki/B%C3%B6rkl%C3%BCce_Mustafa#İsyan" title="Börklüce Mustafa">Börklüce Mustafa</a> ve <a href="/wiki/Torlak_Kemal" title="Torlak Kemal">Torlak Kemal</a> isyanlarını bastırdı. Saltanatın sonlarında, Timur tarafından esir edilen ve kardeşi <a href="/wiki/D%C3%BCzmece_Mustafa" class="mw-redirect" title="Düzmece Mustafa">Mustafa</a> olduğunu iddia eden bir kişinin kendisini Osmanlı padişahı ilan etmesi üzerine, bu sorun ile uğraştı ve Mustafa'nın üzerine yürüdü. Mustafa, yenilmesinin üzerine Bizans'a sığındı.<sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>106<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> I. Mehmed, 1421 yılına gelindiğinde öldü.<sup id="cite_ref-mulk_109-10" class="reference"><a href="#cite_note-mulk-109"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> I. Mehmed, Fetret Devri'ni sonlandırdığı için bazı tarihçiler tarafından "<i>Osmanlı'nın ikinci kurucusu</i>" olarak kabul edilir. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Battle_of_Varna,_Jan_Matejko.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Battle_of_Varna%2C_Jan_Matejko.jpg/300px-Battle_of_Varna%2C_Jan_Matejko.jpg" decoding="async" width="300" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Battle_of_Varna%2C_Jan_Matejko.jpg/450px-Battle_of_Varna%2C_Jan_Matejko.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Battle_of_Varna%2C_Jan_Matejko.jpg/600px-Battle_of_Varna%2C_Jan_Matejko.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="741" /></a><figcaption>Varna Muharebesi (1444)</figcaption></figure> <p>I. Mehmed'in ölümü üzerine tahta <a href="/wiki/II._Murad" title="II. Murad">II. Murad</a> çıktı. I. Mehmed'in ölümü üzerine Bizans tarafından serbest bırakılan Mustafa, II. Murad'ın saltanatının başında <a href="/wiki/D%C3%BCzmece_Mustafa_%C4%B0syan%C4%B1" title="Düzmece Mustafa İsyanı">Düzmece Mustafa İsyanı</a> olarak bilinen isyanı çıkardı. Mustafa, 1422'de yakalandı ve idam edilerek isyan sonlandırıldı.<sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> II. Murad, aynı yıl <a href="/wiki/Konstantinopolis_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1_(1422)" title="Konstantinopolis Kuşatması (1422)">İstanbul'u kuşattı</a> fakat başarılı olamadı.<sup id="cite_ref-Constantinople_113-0" class="reference"><a href="#cite_note-Constantinople-113"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İki taraf da teknolojik bakımdan tamamen birbirine eşitti ve Türkler "bombardıman taşlarını almak için" barikat kurmak zorunda kalmışlardı.<sup id="cite_ref-Constantinople_113-1" class="reference"><a href="#cite_note-Constantinople-113"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yine aynı yıl, kardeşi <a href="/wiki/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCk_Mustafa" class="mw-redirect" title="Küçük Mustafa">Küçük Mustafa</a> da tahta geçmek için isyan etti. İsyan, birkaç ay içinde bastırıldı.<sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span class="cite-bracket">[</span>109<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Döneminde, <a href="/wiki/Ayd%C4%B1no%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Aydınoğulları Beyliği">Aydınoğulları</a>, <a href="/wiki/Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Germiyanoğulları Beyliği">Germiyanoğulları</a>, <a href="/wiki/Mente%C5%9Fe_Beyli%C4%9Fi" title="Menteşe Beyliği">Menteşeoğulları</a> ve <a href="/wiki/Tekeo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Tekeoğulları Beyliği">Tekeoğulları</a> tamamen Osmanlı egemenliği altına girdi.<sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1444'te Macarlar ile <a href="/wiki/Edirne-Segedin_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Edirne-Segedin Antlaşması">Edirne-Segedin Antlaşması</a>'nı imzaladı. Antlaşmaya göre, tarafların 10 yıl boyunca savaşmamaları kararlaştırıldı.<sup id="cite_ref-sugar_116-0" class="reference"><a href="#cite_note-sugar-116"><span class="cite-bracket">[</span>111<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Barışın hemen ardından, yaşadığı buhranlar ve sıkıntılar yüzünden <a href="/wiki/Manisa" title="Manisa">Manisa</a>'ya çekildi ve yerini, kendi isteği ile 12 yaşındaki oğlu <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a>'e bıraktı.<sup id="cite_ref-inalcık1s61_117-0" class="reference"><a href="#cite_note-inalcık1s61-117"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı tahtına henüz 12 yaşındaki bir şehzadenin geçmesini fırsat olarak değerlendiren Haçlı birliği, Edirne-Segedin Antlaşması'nı yok sayarak Osmanlı'ya savaş açtı. Kasım 1444'te gerçekleştirilen <a href="/wiki/Varna_Muharebesi" title="Varna Muharebesi">Varna Muharebesi</a> için II. Murad tekrar ordunun başına geçti ve bu muharebeyi kazandı.<sup id="cite_ref-inalcık1s61_117-1" class="reference"><a href="#cite_note-inalcık1s61-117"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ancak, savaşın hemen ardından tekrar tahta geçmedi; ikinci kez tahta geçmesi 1446 yılında gerçekleşti. 1448'de Osmanlı'nın Balkan hâkimiyetine son vermek amacıyla kendisine saldıran <a href="/wiki/Eflak_Prensli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Eflak Prensliği">Eflak</a> ve <a href="/wiki/Macaristan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Macaristan Krallığı">Macaristan</a> orduları ile <a href="/wiki/II._Kosova_Muharebesi" title="II. Kosova Muharebesi">II. Kosova Muharebesi</a>'ni yaptı ve muharebenin kazananı oldu.<sup id="cite_ref-118" class="reference"><a href="#cite_note-118"><span class="cite-bracket">[</span>113<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1451 yılına gelindiğinde öldü.<sup id="cite_ref-119" class="reference"><a href="#cite_note-119"><span class="cite-bracket">[</span>114<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ölümünün üzerine tahta tekrar oğlu <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a> geçti. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yükselme_(1453-1683)"><span id="Y.C3.BCkselme_.281453-1683.29"></span>Yükselme (1453-1683)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Yükselme (1453-1683)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yükselme (1453-1683)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_y%C3%BCkselme_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu yükselme dönemi">Osmanlı İmparatorluğu yükselme dönemi</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Yayılma_ve_doruk_noktası_(1453-1566)"><span id="Yay.C4.B1lma_ve_doruk_noktas.C4.B1_.281453-1566.29"></span>Yayılma ve doruk noktası (1453-1566)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Yayılma ve doruk noktası (1453-1566)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yayılma ve doruk noktası (1453-1566)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Kusatma_Zonaro.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Kusatma_Zonaro.jpg/300px-Kusatma_Zonaro.jpg" decoding="async" width="300" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Kusatma_Zonaro.jpg/450px-Kusatma_Zonaro.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Kusatma_Zonaro.jpg/600px-Kusatma_Zonaro.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="506" /></a><figcaption><a href="/wiki/Fausto_Zonaro" title="Fausto Zonaro">Fausto Zonaro</a>'nun "<i>Osmanlı Donanması'nın Haliç'e İndirilmesi</i>" adlı tablosu (<a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul'un Fethi</a>)</figcaption></figure> <p>Babasının ölümü üzerine tahta çıkan <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a>, ilk iş olarak babasının <a href="/wiki/Venedik_Cumhuriyeti" title="Venedik Cumhuriyeti">Venedikliler</a>, <a href="/wiki/Ceneviz_Cumhuriyeti" title="Ceneviz Cumhuriyeti">Cenevizler</a>, Macarlar ve Sırplar ile yaptığı barış anlaşmalarını yeniledi.<sup id="cite_ref-kinross_120-0" class="reference"><a href="#cite_note-kinross-120"><span class="cite-bracket">[</span>115<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ardından İstanbul'u kuşattı. Yaklaşık iki aylık yoğun bir kuşatmanın ardından, 29 Mayıs 1453'te <a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">şehri fethetti</a>. 1058 yıllık <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Doğu Roma İmparatorluğu</a>'nu yıktı. İslam dünyasında büyük bir itibar kazanan Osmanlılar, <a href="/wiki/Ortodoks_Kilisesi" class="mw-redirect" title="Ortodoks Kilisesi">Ortodoks Kilisesi</a>'ni de himayesi altına aldı. Bu önemli fetih, tarihçilerin birçoğu tarafından <a href="/wiki/Orta_%C3%87a%C4%9F" title="Orta Çağ">Orta Çağ</a>'ın sonu ve <a href="/wiki/Erken_Modern_%C3%87a%C4%9F" class="mw-redirect" title="Erken Modern Çağ">Yeni Çağ</a>'ın başlangıcı sayılan olaylardan biri olarak kabul edilir. II. Mehmed, fetihten sonra <i>Fatih</i> unvanıyla anılmaya başlandı. </p><p>II. Mehmed, 1460'ta <a href="/wiki/Mora_Despotlu%C4%9Fu" title="Mora Despotluğu">Mora Despotluğu</a>'na, 1461'de ise <a href="/wiki/Trabzon_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Trabzon İmparatorluğu">Trabzon Rum İmparatorluğu</a>'na <a href="/wiki/Trabzon%27un_Fethi" title="Trabzon'un Fethi">son verdi</a>. <a href="/wiki/Balkanlar" title="Balkanlar">Balkanlar</a>'da Osmanlı topraklarını genişletmeye devam etti. 1468'de, <a href="/wiki/Karamano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Karamanoğulları Beyliği">Karamanoğulları Beyliği</a>'ni ortadan kaldırdı. Karamanoğulları'nı koruyan ve Venedik'le iş birliği yapan <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlu</a> hükümdarı <a href="/wiki/Uzun_Hasan" title="Uzun Hasan">Uzun Hasan</a>'ı 1473'teki <a href="/wiki/Otlukbeli_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Otlukbeli Savaşı">Otlukbeli Savaşı</a>'nda yendi. Böylece devletin sınırlarını <a href="/wiki/F%C4%B1rat" title="Fırat">Fırat</a> Nehri'nin batısındaki Anadolu topraklarına kadar genişletmiş oldu. <a href="/wiki/Girit" title="Girit">Girit</a> hariç <a href="/wiki/Ege_Denizi" title="Ege Denizi">Ege Denizi</a>'ndeki tüm adalarda Venedik hâkimiyetini sonlandırdı. Sadrazam <a href="/wiki/Gedik_Ahmed_Pa%C5%9Fa" title="Gedik Ahmed Paşa">Gedik Ahmed Paşa</a>'nın <a href="/wiki/Toroslar" class="mw-redirect" title="Toroslar">Toroslar</a>'ı ve Akdeniz kıyılarını ele geçirmesiyle <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk Devleti</a> ile sınır komşusu oldu. Yine Gedik Ahmed Paşa'nın <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m" title="Kırım">Kırım</a>'a yaptığı seferler ile <a href="/wiki/Kefe_Eyaleti" class="mw-redirect" title="Kefe Eyaleti">Kefe</a>, <a href="/wiki/Sudak,_K%C4%B1r%C4%B1m" class="mw-redirect" title="Sudak, Kırım">Sudak</a> ve <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kırım Hanlığı">Kırım Hanlığı</a> Osmanlı himayesine girdi. Böylece Karadeniz'deki <a href="/wiki/Ceneviz_Cumhuriyeti" title="Ceneviz Cumhuriyeti">Ceneviz</a> hâkimiyeti sonlandırıldı ve Karadeniz, bir Türk gölü hâline geldi. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:OttomanEmpire1481.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/OttomanEmpire1481.png/250px-OttomanEmpire1481.png" decoding="async" width="250" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/OttomanEmpire1481.png/375px-OttomanEmpire1481.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/OttomanEmpire1481.png/500px-OttomanEmpire1481.png 2x" data-file-width="3596" data-file-height="2582" /></a><figcaption><a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a>'in ölümünde Osmanlı İmparatorluğunun sınırlarını gösteren harita</figcaption></figure> <p>Eğitim, kültür ve bilime de oldukça önem veren Fatih Sultan Mehmed, inşaatı 1462 ile 1470 yılları arasında süren <a href="/wiki/Sahn-%C4%B1_Seman_Medresesi" title="Sahn-ı Seman Medresesi">Sahn-ı Seman Medresesi</a>'ni kurmuş ve medreseye <a href="/wiki/M%C3%BCderris" title="Müderris">müderrislik</a> yapmak için gök bilimci <a href="/wiki/Ali_Ku%C5%9F%C3%A7u" title="Ali Kuşçu">Ali Kuşçu</a>'yu İstanbul'a davet etmiştir. Medreselerde Ali Kuşçu tarafından düzenlenen bir okutma planının olduğu, hatta bunun “Kânûnnâme” şeklinde yapıldığı bilinmektedir. II. Mehmed, 1474'te <a href="/wiki/Fatih_Camii" title="Fatih Camii">Fatih Camii</a> mihrabının kenarlarına yerleştirttiği, iki dolaba koyulan 800 cilt ile başlamış bir kütüphane de kurmuştur. </p><p>II. Mehmed, döneminde çıkardığı kanunları <i><a href="/wiki/Fatih_Kanunnamesi" class="mw-redirect" title="Fatih Kanunnamesi">Fatih Kanunnamesi</a></i> adıyla kitaplaştırdı.<sup id="cite_ref-121" class="reference"><a href="#cite_note-121"><span class="cite-bracket">[</span>116<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1480'de düzenlenen <a href="/wiki/Otranto_Seferi" title="Otranto Seferi">Otranto Seferi</a> sonucunda <a href="/wiki/Napoli_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Napoli Krallığı">Napoli Krallığı</a>'nın elinde bulunan <a href="/wiki/Otranto" title="Otranto">Otranto</a>, Osmanlı topraklarına katıldı. Fakat 1481'de, II. Mehmed'in bir sefer sırasında ölümü sonucunda sefer yarım kaldı. Osmanlı birliklerinin geri çekilmesi üzerine Otranto, Napoli Krallığı tarafından yeniden ele geçirildi. </p><p>II. Mehmed'in ölümü üzerine tahta, <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">Yeniçerilerin</a> desteğini alan <a href="/wiki/II._Bayezid" title="II. Bayezid">II. Bayezid</a> geçti. Fakat kardeşi <a href="/wiki/Cem_Sultan" title="Cem Sultan">Cem Sultan</a>, kendisinin padişahlığını tanımadı.<sup id="cite_ref-122" class="reference"><a href="#cite_note-122"><span class="cite-bracket">[</span>117<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Böylece iki kardeş arasında taht mücadelesi başladı.<sup id="cite_ref-yasamyapit_123-0" class="reference"><a href="#cite_note-yasamyapit-123"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bayezid, Cem'i yenilgiye uğrattı. Bunun üzerine Cem, sırasıyla <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûklar</a>'a, <a href="/wiki/Rodos_%C5%9E%C3%B6valyeleri" class="mw-redirect" title="Rodos Şövalyeleri">Rodos Şövalyeleri</a>'ne ve papaya sığındı.<sup id="cite_ref-yasamyapit_123-1" class="reference"><a href="#cite_note-yasamyapit-123"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> II. Bayezid, 1483'te <a href="/wiki/Hersek" title="Hersek">Hersek</a>'i, 1484'te <a href="/wiki/Kili" title="Kili">Kili</a> ve <a href="/wiki/Akkerman" class="mw-redirect" title="Akkerman">Akkerman</a>'ı Osmanlı topraklarına kattı. Döneminde <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1-Meml%C3%BCk_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı-Memlük Savaşı">Memlûklar ile yapılan savaş</a> sonuçsuz kaldı.<sup id="cite_ref-Brummet_52_124-0" class="reference"><a href="#cite_note-Brummet_52-124"><span class="cite-bracket">[</span>119<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cem'in 1495'te ölümünden sonra Avrupa'da seferler yapmaya devam etti.<sup id="cite_ref-yasamyapit_123-2" class="reference"><a href="#cite_note-yasamyapit-123"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Venedikliler ile 1499-1503 yılları arasında yaptığı savaşlar sonucunda devlete <a href="/wiki/Modon" title="Modon">Modon</a>, <a href="/wiki/Koron" title="Koron">Koron</a>, <a href="/wiki/Navarin" title="Navarin">Navarin</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0nebaht%C4%B1" title="İnebahtı">İnebahtı</a> limanlarını kazandırdı; ülkeyi vergiye bağladı. 1500'lerin başında güçlenmeye başlayan <a href="/wiki/Safev%C3%AE_Devleti" class="mw-redirect" title="Safevî Devleti">Safeviler</a>, Anadolu'da <a href="/wiki/%C5%9Eiilik" title="Şiilik">Şii</a> mezhebini yaymak için çalışmaya başladı. Bu çalışmalar sonucunda 1511'de Osmanlı'ya karşı <a href="/wiki/%C5%9Eahkulu_%C4%B0syan%C4%B1" title="Şahkulu İsyanı">Şahkulu İsyanı</a> çıktı.<sup id="cite_ref-125" class="reference"><a href="#cite_note-125"><span class="cite-bracket">[</span>120<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İsyan, aynı yıl <a href="/wiki/%C5%9Eahkulu" title="Şahkulu">Şahkulu</a>'nun yakalanıp öldürülmesi ile bastırıldı.<sup id="cite_ref-126" class="reference"><a href="#cite_note-126"><span class="cite-bracket">[</span>121<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nisan 1512'de, yoğun baskılar sonucunda tahtı oğlu <a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">Selim</a>'e bırakmak zorunda kaldı. Olaydan bir ay sonra ise öldü. </p><p>Daha sonradan Yavuz Sultan Selim adıyla da anılacak olan <a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">I. Selim</a>, ilk olarak babasının döneminde başlayan <a href="/wiki/%C5%9Eiilik" title="Şiilik">Şii</a> tehdidine karşı mücadeleye girişti. <a href="/wiki/Safev%C3%AEler" title="Safevîler">Safevi</a> hükümdarı <a href="/wiki/I._%C4%B0smail" title="I. İsmail">Şah İsmail</a> ile 23 Ağustos 1514 yılında yaptığı <a href="/wiki/%C3%87ald%C4%B1ran_Muharebesi" title="Çaldıran Muharebesi">Çaldıran Muharebesi</a>'ni kazandı ve ülkenin başkenti <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a>'e kadar ilerledi.<sup id="cite_ref-127" class="reference"><a href="#cite_note-127"><span class="cite-bracket">[</span>122<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1515'te, Sadrazam <a href="/wiki/Had%C4%B1m_Sinan_Pa%C5%9Fa" title="Hadım Sinan Paşa">Hadım Sinan Paşa</a> öncülüğünde gerçekleşen <a href="/wiki/Turnada%C4%9F_Muharebesi" title="Turnadağ Muharebesi">Turnadağ Muharebesi</a> ile <a href="/wiki/Dulkadiro%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Dulkadiroğulları Beyliği">Dulkadiroğulları Beyliği</a>'ni ortadan kaldırdı ve Anadolu'daki Türk siyasi birliği tam anlamıyla sağlandı. Seferden sonra İstanbul'a dönen I. Selim, bundan sonra <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûklar</a>'a karşı harekete geçmek için planlar yapmaya koyuldu. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1520.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1520.jpg/250px-Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1520.jpg" decoding="async" width="250" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1520.jpg/375px-Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1520.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1520.jpg/500px-Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1520.jpg 2x" data-file-width="1104" data-file-height="834" /></a><figcaption><a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">I. Selim</a>'in ölümünde Osmanlı İmparatorluğu</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Suriye" title="Suriye">Suriye</a> önlerine gelen I. Selim komutasındaki Osmanlı ordusu, Ağustos 1516'da <a href="/wiki/Halep" title="Halep">Halep</a> civarında Memlûk ordusunu <a href="/wiki/Mercid%C3%A2b%C4%B1k_Muharebesi" title="Mercidâbık Muharebesi">Mercidabık Muharebesi</a> ile yenilgiye uğrattı; <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk</a> Sultanı <a href="/wiki/Kansu_Gavri" title="Kansu Gavri">Kansu Gavri</a> savaş meydanında öldü. Bu durum üzerine Memlûk tahtına hemen <a href="/wiki/II._Tomanbay" title="II. Tomanbay">II. Tomanbay</a> çıktı. Osmanlılar, Aralık 1516'daki <a href="/wiki/Gazze_Muharebesi_(1516)" title="Gazze Muharebesi (1516)">Gazze Muharebesi</a> ile <a href="/wiki/Filistin_Devleti" title="Filistin Devleti">Filistin</a>'i aldılar, Ocak 1517'de ise <a href="/wiki/Ridaniye_Muharebesi" class="mw-redirect" title="Ridaniye Muharebesi">Ridaniye Muharebesi</a> ile <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a>'a dayandılar. I. Selim, hemen beş-altı gün sonra Memlûklar'a <a href="/wiki/Kahire_Muharebesi_(1517)" title="Kahire Muharebesi (1517)">Kahire Muharebesi</a> ile son darbeyi vurdu ve <a href="/wiki/Kahire" title="Kahire">Kahire</a>'nin düşmesiyle birlikte Osmanlılar şehre girdi; ayrıca son Memlûk Sultanı <a href="/wiki/II._Tomanbay" title="II. Tomanbay">II. Tomanbay</a> da savaş alanında öldü. <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk Devleti</a> yıkıldı ve <a href="/wiki/Suriye" title="Suriye">Suriye</a>, <a href="/wiki/Filistin" class="mw-disambig" title="Filistin">Filistin</a>, <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a>, <a href="/wiki/Hicaz" title="Hicaz">Hicaz</a> gibi mühim yerler Osmanlı'nın topraklarına katıldı.<sup id="cite_ref-muir_128-0" class="reference"><a href="#cite_note-muir-128"><span class="cite-bracket">[</span>123<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-129" class="reference"><a href="#cite_note-129"><span class="cite-bracket">[</span>124<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Devlet, <a href="/wiki/Hint_Okyanusu" title="Hint Okyanusu">Hint Okyanusu</a>'na açılma olanağına kavuştu.<sup id="cite_ref-130" class="reference"><a href="#cite_note-130"><span class="cite-bracket">[</span>125<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yavuz Sultan Selim, bu sefer esnasında hiçbir hükümdarın göze alamadığı bir işi yaptı ki, <a href="/wiki/Sina_%C3%A7%C3%B6l%C3%BC" class="mw-redirect" title="Sina çölü">Sina Çölü</a>'nü 13 günde geçti. <a href="/wiki/Muhammed" title="Muhammed">Muhammed</a>'in <a href="/wiki/Kutsal_Emanetler" title="Kutsal Emanetler">Kutsal Emanetler</a> olarak kabul edilen eşyalarını İstanbul'a getirtti ve <a href="/wiki/Hil%C3%A2fet" title="Hilâfet">hilâfetin</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a>'na geçmesini sağladı. Böylece halife unvanını kullanan ilk Osmanlı padişahı olmuş oldu.<sup id="cite_ref-Pamir_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-Pamir-34"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1520'de, batıya sefer düzenlemek amacıyla yola çıktığı sırada <a href="/wiki/Tekirda%C4%9F" title="Tekirdağ">Tekirdağ</a>'ın <a href="/wiki/%C3%87orlu" title="Çorlu">Çorlu</a> ilçesinde öldü. Döneminde Osmanlı topraklarını 2,5 kat genişletti, hazineyi ağzına kadar doldurdu ve oğlu Süleyman'a iç karışıksız büyük bir devlet miras bıraktı. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Battle_of_Moh%C3%A1cs_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Battle_of_Moh%C3%A1cs_%28cropped%29.jpg/220px-Battle_of_Moh%C3%A1cs_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="220" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Battle_of_Moh%C3%A1cs_%28cropped%29.jpg/330px-Battle_of_Moh%C3%A1cs_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Battle_of_Moh%C3%A1cs_%28cropped%29.jpg/440px-Battle_of_Moh%C3%A1cs_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="1877" data-file-height="1644" /></a><figcaption><a href="/wiki/Moha%C3%A7_Muharebesi_(1526)" title="Mohaç Muharebesi (1526)">Mohaç Muharebesi</a>'ni gösteren bir minyatür</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:OttomanEmpire1566.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/OttomanEmpire1566.png/220px-OttomanEmpire1566.png" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/OttomanEmpire1566.png/330px-OttomanEmpire1566.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/OttomanEmpire1566.png/440px-OttomanEmpire1566.png 2x" data-file-width="3596" data-file-height="2581" /></a><figcaption><a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">I. Süleyman</a>'ın ölümünde Osmanlı İmparatorluğunun sınırlarını gösteren harita</figcaption></figure> <p>Babasının ölümü üzerine tahta çıkan <a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">I. Süleyman</a>, Yavuz Sultan Selim'in tek erkek çocuğu olduğu için herhangi bir iç karışıklıkla karşılaşmadı. Saltanatının ilk yıllarında <a href="/wiki/Belgrad%27%C4%B1n_fethi" class="mw-redirect" title="Belgrad'ın fethi">Belgrad</a>'ı ve <a href="/wiki/Rodos%27un_Fethi" class="mw-redirect" title="Rodos'un Fethi">Rodos</a>'u fethetti.<sup id="cite_ref-131" class="reference"><a href="#cite_note-131"><span class="cite-bracket">[</span>126<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-132" class="reference"><a href="#cite_note-132"><span class="cite-bracket">[</span>127<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1526'da, <a href="/wiki/Macaristan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Macaristan Krallığı">Macaristan</a> ordusu ile yaptığı <a href="/wiki/Moha%C3%A7_Muharebesi_(1526)" title="Mohaç Muharebesi (1526)">Mohaç Muharebesi</a> sonucunda krallığı kendisine bağlı bir hale getirdi. Ardından 1529'da <a href="/wiki/Avusturya_Ar%C5%9Fid%C3%BCkl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Avusturya Arşidüklüğü">Avusturya</a>'nın başkenti olan <a href="/wiki/I._Viyana_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="I. Viyana Kuşatması">Viyana'yı kuşattı</a>, ancak başarısız oldu.<sup id="cite_ref-133" class="reference"><a href="#cite_note-133"><span class="cite-bracket">[</span>128<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1533'te <a href="/wiki/Cezayir" title="Cezayir">Cezayir</a> hükümdarı <a href="/wiki/Barbaros_Hayreddin_Pa%C5%9Fa" title="Barbaros Hayreddin Paşa">Barbaros Hayreddin Paşa</a>, İstanbul'a geldi ve devlete bağlılığını ilan ederek imparatorluğun hizmetine girdi.<sup id="cite_ref-TSK_134-0" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bir sonraki yıl ise <a href="/wiki/Kaptan-%C4%B1_derya" title="Kaptan-ı derya">kaptan-ı derya</a> olarak görevlendirildi.<sup id="cite_ref-TSK_134-1" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aynı yıl Süleyman, <a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a> ve <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a>'i imparatorluğun topraklarına kattı.<sup id="cite_ref-Cambridge-330_135-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cambridge-330-135"><span class="cite-bracket">[</span>130<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1536'da <a href="/wiki/Fransa-Osmanl%C4%B1_ittifak%C4%B1" title="Fransa-Osmanlı ittifakı">Fransa ile ittifak</a> kurdu;<sup id="cite_ref-136" class="reference"><a href="#cite_note-136"><span class="cite-bracket">[</span>131<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> bu ittifakın bir parçası olarak yapılan <a href="/wiki/Nice_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="Nice Kuşatması">Nice</a> ve <a href="/wiki/Korsika%27n%C4%B1n_Fethi" title="Korsika'nın Fethi">Korsika</a> kuşatmalarını yaptı (<a href="/wiki/%C4%B0talya_Sava%C5%9F%C4%B1_(1551-1559)" title="İtalya Savaşı (1551-1559)">İtalya Savaşı</a>).<sup id="cite_ref-137" class="reference"><a href="#cite_note-137"><span class="cite-bracket">[</span>132<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Braudel_138-0" class="reference"><a href="#cite_note-Braudel-138"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1538'de, Barbaros Hayreddin Paşa kumandasındaki <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_donanmas%C4%B1" title="Osmanlı donanması">Osmanlı donanması</a>, <a href="/wiki/Preveze" title="Preveze">Preveze</a> açıklarında gerçekleşen <a href="/wiki/Preveze_Deniz_Muharebesi" title="Preveze Deniz Muharebesi">Preveze Deniz Muharebesi</a>'nden zaferle ayrıldı. 1540'ta <a href="/wiki/Mora_Yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Mora Yarımadası">Mora</a> ve <a href="/wiki/Dalma%C3%A7ya" title="Dalmaçya">Dalmaçya</a> kıyıları Osmanlı'ya katıldı. 1547'de, <a href="/wiki/Kutsal_Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kutsal Roma İmparatorluğu">Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu</a> ile <a href="/wiki/%C4%B0stanbul_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1547)" title="İstanbul Antlaşması (1547)">İstanbul Antlaşması</a> imzalandı. 1560'ta <a href="/wiki/Tunus" title="Tunus">Tunus</a>'un <a href="/wiki/Cerbe" title="Cerbe">Cerbe Adası</a> ele geçirildi. 1565 yılında <a href="/wiki/Malta_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="Malta Kuşatması">Malta'yı kuşatsa</a> da, kuşatma başarısız oldu. I. Süleyman, 1566'da, 71 yaşında 13. seferine çıktı ve <a href="/wiki/Zigetvar" title="Zigetvar">Zigetvar</a>'a vardı. 7 Eylül 1566'da, Zigetvar'ın alınmasından bir gün önce öldü. Ölümünün ardından tahta <a href="/wiki/II._Selim" title="II. Selim">II. Selim</a> çıktı. I. Süleyman, Batı'da <i>Muhteşem Süleyman</i>, Doğu'da ise <i>Kanuni Sultan Süleyman</i> olarak tanındı. Saltanatının son yıllarında, üç kıtaya yayılan imparatorluğunun topraklarında yaşayan insan sayısı 15 milyona ulaştı.<sup id="cite_ref-Tarihte_Olağanüstü_Kişiler_139-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tarihte_Olağanüstü_Kişiler-139"><span class="cite-bracket">[</span>134<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-140" class="reference"><a href="#cite_note-140"><span class="cite-bracket">[</span>135<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Krizler_ve_değişim_(1566-1683)"><span id="Krizler_ve_de.C4.9Fi.C5.9Fim_.281566-1683.29"></span>Krizler ve değişim (1566-1683)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Krizler ve değişim (1566-1683)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Krizler ve değişim (1566-1683)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:OttomanEmpire1590.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/OttomanEmpire1590.png/220px-OttomanEmpire1590.png" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/OttomanEmpire1590.png/330px-OttomanEmpire1590.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/OttomanEmpire1590.png/440px-OttomanEmpire1590.png 2x" data-file-width="3596" data-file-height="2581" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ferhat_Pa%C5%9Fa_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Ferhat Paşa Antlaşması">Ferhat Paşa Antlaşması</a> ile doğuda en geniş sınırlarına ulaşan Osmanlı İmparatorluğunun sınırlarını gösteren harita</figcaption></figure> <p>Bu dönem, Osmanlıların büyük bir güç olmaya devam ettiği, fakat eski gücünde olmadığının sinyallerini vermeye başladığı dönemdir. Osmanlı, yavaş yavaş Avrupalılara karşı prestij kaybı yaşadı. 1606 yılında imzalanan <a href="/wiki/Zitvatorok_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Zitvatorok Antlaşması">Zitvatorok Antlaşması</a>, bunun bir göstergesidir. Değişen ticaret yolları ve gelişen Avrupa teknolojisi, Osmanlıların Avrupalılar karşısında güç kaybetmesine neden olmuştur. Portekizlilerin <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Afrika" title="Doğu Afrika">Doğu Afrika</a> ve Hindistan'da ticaret kolonileri kurmasından sonra, Osmanlılar bunun bitirilmesi gerektiğini düşündü. Doğu Afrika'ya yapılan seferlerdeki kısmî başarılara rağmen, <a href="/wiki/Hindistan" title="Hindistan">Hindistan</a>'a yapılan seferler başarılı olamadı. </p><p>Bu dönemde yapılan savaşlar, Avrupalılara Osmanlı'nın "yenilemez" olmadığını göstermiştir. Her ne kadar <a href="/wiki/%C4%B0nebaht%C4%B1_Deniz_Muharebesi" title="İnebahtı Deniz Muharebesi">İnebahtı Deniz Muharebesi</a>'nden sonra çabucak toparlanılmış olsa da, Avrupalılar Osmanlı'nın yenilebileceğini de anlamıştır. <a href="/wiki/Rusya_%C3%87arl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Rusya Çarlığı">Ruslara</a> yapılan seferler istenen etkiyi yapamadı. Hatta <a href="/wiki/Molodi_Muharebesi" title="Molodi Muharebesi">Molodi Muharebesi</a>'nden sonra, Ruslar güçlenmelerini hızlandırarak sürdürmüşlerdir. Bu yüzden Duraklama Dönemi'nden itibaren Ruslar, Osmanlılar dağılana kadar, Osmanlıların en büyük düşmanı olacaktır. 1593 yılındaki <a href="/wiki/1593-1606_Osmanl%C4%B1-Avusturya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı">Osmanlı-Avusturya Savaşı</a>, Osmanlı'yı hem ekonomik hem de askerî açıdan zayıflattı. Asker eksikliği giderilse de, ekonomik zayıflık <a href="/wiki/Celali_%C4%B0syanlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Celali İsyanları">Celali</a> ve <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">Yeniçeri</a> İsyanları'na neden oldu. Nüfusun büyüklüğü, ekonomik sorunları daha da büyüttü. <a href="/wiki/IV._Murad" title="IV. Murad">IV. Murad</a> döneminde daha çok <a href="/wiki/Safevi_Devleti" class="mw-redirect" title="Safevi Devleti">Safevilerle</a> uğraşıldı. <a href="/wiki/Erivan" title="Erivan">Erivan</a> ve <a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a> tekrar alındı (<a href="/wiki/1623-1639_Osmanl%C4%B1-Safev%C3%AE_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı">Osmanlı-Safevi Savaşı</a>). Bu savaş sonunda imzalanan <a href="/wiki/Kasr-%C4%B1_%C5%9Eirin_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Kasr-ı Şirin Antlaşması">Kasr-ı Şirin Antlaşması</a> ile Osmanlı'nın dağılıncaya kadarki doğu sınırı büyük ölçüde belirlenmiş oldu. </p><p>Bu dönemde, Osmanlı tarihinde ilk defa <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">yeniçerilerin</a> kaldırılması gündeme geldi. Ancak bunu düşünen <a href="/wiki/II._Osman" title="II. Osman">II. Osman</a> (Genç Osman), yeniçeriler tarafından öldürüldü. 1656 yılında <a href="/wiki/K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC_Mehmet_Pa%C5%9Fa" class="mw-redirect" title="Köprülü Mehmet Paşa">Köprülü Mehmed Paşa</a>’nın sadrazam olmasıyla <a href="/wiki/Kad%C4%B1nlar_saltanat%C4%B1" title="Kadınlar saltanatı">Kadınlar saltanatı</a> sona erdi. Bu değişim, <a href="/wiki/K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BCler_Devri" title="Köprülüler Devri">Köprülüler Devri</a>'ni başlattı. Bu devirde Osmanlı, kaybettiği gücünü az da olsa geri kazanmıştır. 1683 yılındaki <a href="/wiki/II._Viyana_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="II. Viyana Kuşatması">II. Viyana Kuşatması</a>'yla beraber <a href="/wiki/Kutsal_%C4%B0ttifak_Sava%C5%9Flar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kutsal İttifak Savaşları">Kutsal İttifak Savaşları</a> başladı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ayanlar_Çağı:_Duraklama_ve_Reform_(1683-1827)"><span id="Ayanlar_.C3.87a.C4.9F.C4.B1:_Duraklama_ve_Reform_.281683-1827.29"></span>Ayanlar Çağı: Duraklama ve Reform (1683-1827)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Ayanlar Çağı: Duraklama ve Reform (1683-1827)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayanlar Çağı: Duraklama ve Reform (1683-1827)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_duraklama_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu duraklama dönemi">Osmanlı İmparatorluğu duraklama dönemi</a></div><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Vienna_Battle_1683.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/265px-Vienna_Battle_1683.jpg" decoding="async" width="265" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/398px-Vienna_Battle_1683.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/530px-Vienna_Battle_1683.jpg 2x" data-file-width="2783" data-file-height="1842" /></a><figcaption><a href="/wiki/II._Viyana_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="II. Viyana Kuşatması">II. Viyana Kuşatması</a>'nı tasvir eden bir eser (1683)</figcaption></figure> <p>Bu dönemde deneyimsiz kişilerin tahta geçmesi ile merkezi yönetimin bozulması sonucu devlet yönetiminde otoritenin sarsılması, halkın devlete olan güveninin azalmasına ve iç isyanların çıkmasına neden olmuştur. Özellikle <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">Yeniçeriler</a>, artık padişaha karşı gelmekteydi. Yeniçerilerdeki "<i>Ocak, devlet içindir.</i>" anlayışı "<i>Devlet, ocak içindir.</i>" anlayışına dönüşmüştür. </p><p><a href="/wiki/Avusturya_Ar%C5%9Fid%C3%BCkl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Avusturya Arşidüklüğü">Avusturya</a> ve <a href="/wiki/Safev%C3%AE_Devleti" class="mw-redirect" title="Safevî Devleti">İran</a> seferleri sonucu oluşan ekonomik sıkıntılar, <a href="/wiki/T%C4%B1mar" class="mw-disambig" title="Tımar">tımar sisteminin</a> bozulması, nüfus artışının yarattığı sosyal hayattaki sıkıntılar ve çağın gerisinde kalınması ile eğitim alanındaki bozulmalar sonucu devlet duraklama dönemine girmiştir. <a href="/wiki/Co%C4%9Frafi_ke%C5%9Fifler" title="Coğrafi keşifler">Coğrafi Keşifler</a> ile eski ticaret yollarının önem kaybetmesi, sık padişah değişmeleriyle çok verilen <a href="/wiki/C%C3%BCl%C3%BBs" title="Cülûs">cülus bahşişi</a> ve yeniçerilerin artmasıyla verilen <a href="/wiki/Ulufe" title="Ulufe">ulufe</a> miktarının da artması Osmanlı ekonomisini yıpratmıştır. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Negotiation_of_the_peace_of_Karlowitz.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Negotiation_of_the_peace_of_Karlowitz.jpg/260px-Negotiation_of_the_peace_of_Karlowitz.jpg" decoding="async" width="260" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Negotiation_of_the_peace_of_Karlowitz.jpg/390px-Negotiation_of_the_peace_of_Karlowitz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Negotiation_of_the_peace_of_Karlowitz.jpg/520px-Negotiation_of_the_peace_of_Karlowitz.jpg 2x" data-file-width="1830" data-file-height="1344" /></a><figcaption>Osmanlı Devleti'nin duraklama döneminden gerileme dönemine girmesine neden olan <a href="/wiki/Karlof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Karlofça Antlaşması">Karlofça Antlaşması</a> müzakereleri (1699)</figcaption></figure> <p>26 Ocak 1699 tarihinde <a href="/wiki/Kutsal_Roma_Cermen_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu">Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu</a> ile imzalanan <a href="/wiki/Karlof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Karlofça Antlaşması">Karlofça Antlaşması</a>, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1-Kutsal_ittifak_Sava%C5%9Flar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı-Kutsal ittifak Savaşları">Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları</a>'nı bitirdi. Karlofça Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak kaybettiği ilk antlaşmadır. Bu tarihten sonra Osmanlı Devleti'nin gerileme dönemi başlamıştır. <a href="/wiki/Papa" title="Papa">Papa</a> tarafından Osmanlı Devleti'ne karşı <a href="/wiki/Kutsal_Roma-Cermen_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu">Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu</a>, <a href="/wiki/Avusturya_Ar%C5%9Fid%C3%BCkl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Avusturya Arşidüklüğü">Avusturya</a>, <a href="/wiki/Lehistan-Litvanya_Birli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Lehistan-Litvanya Birliği">Lehistan</a>, <a href="/wiki/Rusya_%C3%87arl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Rusya Çarlığı">Rusya</a>, <a href="/wiki/Saint_Jean_%C5%9E%C3%B6valyeleri" class="mw-redirect" title="Saint Jean Şövalyeleri">Maltalı Sen Jean Şövalyeleri</a> ve <a href="/wiki/Venedik_Cumhuriyeti" title="Venedik Cumhuriyeti">Venediklilerden</a> oluşan bir ittifak ile uzun süren savaşlar sonunda yorgun düşen Osmanlı Devleti, <a href="/wiki/Banat" title="Banat">Banat</a> ve <a href="/wiki/Teme%C5%9Fvar" title="Temeşvar">Temeşvar</a> hariç bütün <a href="/wiki/Macaristan" title="Macaristan">Macaristan</a>'ı ve <a href="/wiki/Erdel_Prensli%C4%9Fi" title="Erdel Prensliği">Erdel Prensliği</a>'ni Avusturya'ya, <a href="/wiki/Ukrayna" title="Ukrayna">Ukrayna</a>'nın kuzeyini ve <a href="/wiki/Podolya" title="Podolya">Podolya</a>'yı Lehistan'a, <a href="/wiki/Mora_Yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Mora Yarımadası">Mora</a>'yı ve <a href="/wiki/Dalma%C3%A7ya" title="Dalmaçya">Dalmaçya</a> kıyılarını da Venediklilere bırakmıştır. </p><p><a href="/wiki/Celali_ayaklanmalar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Celali ayaklanmaları">Celali ayaklanmaları</a>, Osmanlı toprak düzenini büyük ölçüde değiştirmiş, ağır vergiler yüzünden yerlerinden olan çiftçilerin toprakları <a href="/wiki/M%C3%BCltezim" title="Mültezim">mültezimlerin</a> ya da yerel yöneticilerin eline geçmiştir. Vergiler yüzünden borca giren köylüler, işledikleri toprakları sonunda tefecilere kaptırdılar. Osmanlı toprak düzeninin bel kemiği olan <a href="/wiki/T%C4%B1mar_sistemi" class="mw-redirect mw-disambig" title="Tımar sistemi">tımar sistemi</a> bozuldu. Büyük nüfus hareketleri ortaya çıktı ve kentlere büyük göçler oldu. Tarımsal üretim geriledi ve kıtlık, tarım ürünleri fiyatlarının yükselmesine yol açtı. On binlerce insan yaşamını yitirdi ve pek çok yerleşim yeri yıkıma uğradı. Osmanlı'da ilmiyenin bozulması da devleti geriletti. Avrupa'daki gelişmelerin (<a href="/wiki/Reform_(tarih)" title="Reform (tarih)">Reform</a>, <a href="/wiki/R%C3%B6nesans" title="Rönesans">Rönesans</a>) takip edilmemesi Osmanlı için büyük bir dezavantaj olmuştur. </p><p>Osmanlı Devleti'nin eğitim sisteminin bozulmasının nedeni, <i>Beşik Ulemalığı</i> denen sistemin ortaya çıkmış olmasıdır. Bu sisteme göre <a href="/wiki/M%C3%BCderris" title="Müderris">müderrislerin</a> yeni doğan çocukları, doğduğu andan itibaren medrese öğretmeni sayılıyordu. </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:204px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Water_Pumpers_(14689120203).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Water_Pumpers_%2814689120203%29.jpg/200px-Water_Pumpers_%2814689120203%29.jpg" decoding="async" width="200" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Water_Pumpers_%2814689120203%29.jpg/300px-Water_Pumpers_%2814689120203%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Water_Pumpers_%2814689120203%29.jpg/400px-Water_Pumpers_%2814689120203%29.jpg 2x" data-file-width="2718" data-file-height="2004" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Osmanlı'da, <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'da görev yapan bir <a href="/wiki/Tulumbac%C4%B1lar" title="Tulumbacılar">Tulumbacılar</a> heyeti</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Brunnen_Sultan_Ahmet_III.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Brunnen_Sultan_Ahmet_III.JPG/200px-Brunnen_Sultan_Ahmet_III.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Brunnen_Sultan_Ahmet_III.JPG/300px-Brunnen_Sultan_Ahmet_III.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Brunnen_Sultan_Ahmet_III.JPG/400px-Brunnen_Sultan_Ahmet_III.JPG 2x" data-file-width="1000" data-file-height="750" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Lale Devri'nde yapılan <a href="/wiki/III._Ahmed_%C3%87e%C5%9Fmesi_(%C3%9Csk%C3%BCdar)" title="III. Ahmed Çeşmesi (Üsküdar)">III. Ahmed Çeşmesi</a></div></div></div></div></div> <p>1718 yılında <a href="/wiki/Avusturya" title="Avusturya">Avusturya</a> ile imzalanan <a href="/wiki/Pasarof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Pasarofça Antlaşması">Pasarofça Antlaşması</a> ile Osmanlı İmparatorluğu'nda "<a href="/wiki/Lale_Devri" title="Lale Devri">Lale Devri</a>" adı verilen dönem başlamıştır. <a href="/wiki/III._Ahmed" title="III. Ahmed">III. Ahmed</a>'in tahtta olduğu bu dönem, "zevk ve sefâ devri" olarak da bilinir. Bu dönemde devlette birçok yenilikler yapılmıştır: Avrupa başkentlerine elçilikler gönderilmiş, "<a href="/wiki/Tulumbac%C4%B1lar" title="Tulumbacılar">Tulumbacılar</a>" adı verilen yangın söndürme ekipleri kurulmuş, <a href="/wiki/%C3%87i%C3%A7ek_hastal%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Çiçek hastalığı">çiçek</a> hastalığı aşısı uygulanmış, çini atölyeler ve kağıt fabrikaları açılmış, <a href="/wiki/Minyat%C3%BCr" title="Minyatür">minyatür</a> sanatında ilerleme kaydedilmiştir. Bunun yanı sıra, Avrupa'dan <a href="/wiki/Yirmisekizzade_Mehmed_Said_Pa%C5%9Fa" title="Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa">Said Efendi</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0brahim_M%C3%BCteferrika" title="İbrahim Müteferrika">İbrahim Müteferrika</a> tarafından <a href="/wiki/Matbaan%C4%B1n_icad%C4%B1" class="mw-redirect" title="Matbaanın icadı">matbaa</a> getirilmiş ve Osmanlı matbaa ile tanışmıştır. Bu dönemde Sultan <a href="/wiki/III._Ahmed" title="III. Ahmed">III. Ahmed</a> tarafından <a href="/wiki/Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1" title="Topkapı Sarayı">Topkapı Sarayı</a> ve <a href="/wiki/Yeni_Cami" title="Yeni Cami">Yeni Camii</a>'nde birer kütüphane ve <a href="/wiki/%C3%9Csk%C3%BCdar" title="Üsküdar">Üsküdar</a>'da da padişahın adını taşıyan "<a href="/wiki/III._Ahmed_%C3%87e%C5%9Fmesi_(%C3%9Csk%C3%BCdar)" title="III. Ahmed Çeşmesi (Üsküdar)">III. Ahmed Çeşmesi</a>" yapılmıştır. Bu dönemde halkın büyük bir bölümü zor durumdayken, İstanbul'da bazı devlet yetkililerinin rahat yaşamaları ve eğlenceye düşkün olmaları bazı huzursuzluklara yol açmış ve 1730'da <a href="/wiki/Patrona_Halil_%C4%B0syan%C4%B1" title="Patrona Halil İsyanı">Patrona Halil Ayaklanması</a> ile birlikte III. Ahmed tahttan indirilmiş, Lale Devri de sona ermiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bu_dönemde_yaşanan_diğer_önemli_olaylar"><span id="Bu_d.C3.B6nemde_ya.C5.9Fanan_di.C4.9Fer_.C3.B6nemli_olaylar"></span>Bu dönemde yaşanan diğer önemli olaylar</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Bu dönemde yaşanan diğer önemli olaylar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bu dönemde yaşanan diğer önemli olaylar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/1768-1774_Osmanl%C4%B1-Rus_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı">1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCk_Kaynarca_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Küçük Kaynarca Antlaşması">Küçük Kaynarca Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Nizam-%C4%B1_Cedid" class="mw-redirect" title="Nizam-ı Cedid">Nizam-ı Cedid</a></li> <li><a href="/wiki/Karlof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Karlofça Antlaşması">Karlofça Antlaşması</a> (1699)</li> <li><a href="/wiki/1723-1727_Osmanl%C4%B1-%C4%B0ran_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı">1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri_Oca%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması">Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması</a> (1826)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Askeri_Yenilgiler">Askeri Yenilgiler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Askeri Yenilgiler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Askeri Yenilgiler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Banat'ın ve <a href="/wiki/Belgrad" title="Belgrad">Belgrad</a>'ın (1717-1739) geçici olarak kaybedilmesinin yanı sıra, <a href="/wiki/Tuna" title="Tuna">Tuna</a> ve <a href="/wiki/Sava" title="Sava">Sava</a> üzerindeki Osmanlı sınırı 18. yüzyılda sabit kaldı. Ancak Rus genişlemesi büyük ve büyüyen bir tehdit oluşturuyordu. Buna göre, <a href="/wiki/%C4%B0sve%C3%A7" title="İsveç">İsveç</a> Kralı <a href="/wiki/XII._Karl" title="XII. Karl">XII. Karl</a>, Orta Ukrayna'da 1709 <a href="/wiki/Poltava_Muharebesi" class="mw-redirect" title="Poltava Muharebesi">Poltava Muharebesi</a>'nde (1700-1721 <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Kuzey_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Büyük Kuzey Savaşı">Büyük Kuzey Savaşı</a>'nın bir parçası) <a href="/wiki/Ruslar" title="Ruslar">Ruslar</a> tarafından yenilgiye uğratılmasının ardından Osmanlı İmparatorluğu'nda bir müttefik olarak karşılandı. Charles XII, Osmanlı Padişahı <a href="/wiki/III._Ahmed" title="III. Ahmed">III. Ahmed</a>'i ikna etti. Boğdan'da 1710-1711 <a href="/wiki/Prut_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Prut Savaşı">Prut Savaşı</a>'nda Osmanlı zaferiyle sonuçlandı.<sup id="cite_ref-141" class="reference"><a href="#cite_note-141"><span class="cite-bracket">[</span>136<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/1716-1718_Osmanl%C4%B1-Avusturya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1716-1718 Osmanlı-Avusturya Savaşı">1716-1718 Osmanlı-Avusturya Savaşı</a>'ndan sonra, <a href="/wiki/Pasarof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Pasarofça Antlaşması">Pasarofça Antlaşması</a>, Banat, <a href="/wiki/S%C4%B1rbistan" title="Sırbistan">Sırbistan</a> ve "Küçük Walachia"nın (Oltenia) Avusturya'ya kaybını doğruladı. Antlaşma ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nun savunmada olduğunu ve Avrupa'da daha fazla saldırganlık gösterme olasılığının düşük olduğunu ortaya koydu. 1739'da Belgrad Antlaşması ile sona eren Avusturya-Rus-Türk Savaşı (1735-1739), Kuzey Bosna, Habsburg Sırbistan (Belgrad dahil), Oltenia ve güney bölgelerinin Osmanlı'yı geri almasıyla sonuçlandı. Ama imparatorluk Kırım Yarımadası'nın kuzeyinde bulunan Azak limanını Ruslara karşı kaybetti. Bu antlaşmadan sonra Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya ve Rusya'nın Prusya'nın yükselişi ile uğraşmak zorunda kalması nedeniyle bir nesil barışın tadını çıkarabildi. </p><p><a href="/wiki/%C4%B0stanbul_Teknik_%C3%9Cniversitesi" title="İstanbul Teknik Üniversitesi">İstanbul Teknik Üniversitesi</a> gibi yüksek öğretim kurumlarının kurulması da dahil olmak üzere eğitim ve teknolojik reformlar gerçekleşti. 1734'te Batı tarzı topçu yöntemlerini öğretmek için bir topçu okulu kuruldu, ancak İslam din adamları teodise gerekçesiyle başarıyla itiraz etti. 1754'te topçu okulu yarı gizli olarak yeniden açıldı.<sup id="cite_ref-142" class="reference"><a href="#cite_note-142"><span class="cite-bracket">[</span>137<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1726'da <a href="/wiki/%C4%B0brahim_M%C3%BCteferrika" title="İbrahim Müteferrika">İbrahim Müteferrika</a>, Sadrazam <a href="/wiki/Nev%C5%9Fehirli_Damad_%C4%B0brahim_Pa%C5%9Fa" title="Nevşehirli Damad İbrahim Paşa">Nevşehirli Damad İbrahim Paşa</a>'yı Başmüftü olarak ikna etti ve din adamlarının matbaanın verimliliğine ilişkin görüşleri ve daha sonra Müteferrika'ya (bazı hattatların ve dini liderlerin muhalefetine rağmen) Sultan <a href="/wiki/III._Ahmed" title="III. Ahmed">III. Ahmed</a> Müteferrika'nın matbaası ilk kitabını 1729'da yayınladı ve 1743'te her biri 500 ila 1.000 kopya olan 23 cilt halinde 17 eser yayınladı.<sup id="cite_ref-143" class="reference"><a href="#cite_note-143"><span class="cite-bracket">[</span>138<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-144" class="reference"><a href="#cite_note-144"><span class="cite-bracket">[</span>139<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Kuzey Afrika'da <a href="/wiki/%C4%B0spanya" title="İspanya">İspanya</a>, Cezayir'in özerk Deyliği'nden Oran'ı fethetti. Oran Beyi Cezayir'den bir ordu aldı, ancak Oran'ı geri alamadı ; kuşatma 1.500 İspanyol'un ve hatta daha fazla Cezayirli'nin ölümüne neden oldu. İspanyollar da birçok Müslüman askeri katletti. 1792'de İspanya Oran'ı terk ederek o bölgeyi Cezayir Deyliği'ne sattı. </p><p>1768'de Rus destekli Ukraynalı Haidamakas, Polonya konfederasyonlarını takip ederek, Ukrayna'nın Besarabya sınırında Osmanlı kontrolündeki bir kasaba olan Balta'ya girdi, vatandaşlarını katletti ve kasabayı yakıp kül etti. Bu eylem, Osmanlı İmparatorluğu'nu 1768-1774 <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1-Rus_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect mw-disambig" title="Osmanlı-Rus Savaşı">Osmanlı-Rus Savaşı</a>'na kışkırttı. 1774 tarihli <a href="/wiki/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCk_Kaynarca_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Küçük Kaynarca Antlaşması">Küçük Kaynarca Antlaşması</a> savaşı sona erdirdi ve Osmanlı kontrolündeki <a href="/wiki/Eflak" title="Eflak">Eflak</a> ve <a href="/wiki/Bo%C4%9Fdan" title="Boğdan">Boğdan</a> eyaletlerinin Hristiyan vatandaşlarına ibadet özgürlüğü sağladı. 18. yüzyılın sonlarında, <a href="/wiki/Rusya" title="Rusya">Rusya</a> ile yapılan savaşlarda bir dizi yenilgiden sonra, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki bazı insanlar, <a href="/wiki/I._Petro" title="I. Petro">I. Petro</a>'nun reformlarının sona erdiği sonucuna varmaya başladılar. Ruslara bir avantaj sağlamıştı ve Osmanlılar daha fazla yenilgiden kaçınmak için Batı teknolojisine ayak uydurmak zorunda kalacaktı. </p><p><a href="/wiki/III._Selim" title="III. Selim">III. Selim</a> (1789-1807) orduyu modernize etmek için ilk büyük girişimleri yaptı, ancak reformları dini liderler ve <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">Yeniçeriler</a> tarafından engellendi. Ayrıcalıklarını kıskanan ve değişime şiddetle karşı çıkan Yeniçeriler isyan etti. Selim'in çabaları tahtına ve hayatına mal oldu, ancak 1826'da Yeniçeri Ocağı'nı ortadan kaldıran halefi dinamik <a href="/wiki/II._Mahmud" title="II. Mahmud">II. Mahmud</a> tarafından görkemli ve kanlı bir şekilde çözüldü. </p><p><a href="/wiki/S%C4%B1rp_%C4%B0syanlar%C4%B1" title="Sırp İsyanları">Sırp İsyanları</a> (1804-1815), Doğu Sorunu sırasında <a href="/wiki/Balkanlar" title="Balkanlar">Balkanlar</a>'da bir ulusal uyanış döneminin başlangıcına işaret ediyordu. 1811'de el-Suud ailesi tarafından yönetilen Arabistan'ın köktendinci Vahhabileri, Osmanlılara karşı ayaklandı. Vahhabi isyancıları yenemeyen Babıali, Mısır Eyaleti <i>valisi</i> (valisi) <a href="/wiki/Kavalal%C4%B1_Mehmed_Ali_Pa%C5%9Fa" title="Kavalalı Mehmed Ali Paşa">Kavalalı Mehmed Ali Paşa</a>'yı Arabistan'ı geri almakla görevlendirdi ve 1818'de Diriyah Emirliği'nin yıkılmasıyla sona erdi. <a href="/wiki/S%C4%B1rbistan" title="Sırbistan">Sırbistan</a>'ın egemenliği kendi hanedanlığı altında kalıtsal bir monarşi olarak kabul edildi.<sup id="cite_ref-145" class="reference"><a href="#cite_note-145"><span class="cite-bracket">[</span>140<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-146" class="reference"><a href="#cite_note-146"><span class="cite-bracket">[</span>141<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1821'de Yunanlar Sultan'a savaş ilan etti. Bir saptırma olarak Boğdan'da ortaya çıkan bir isyanı, <a href="/wiki/Korint_K%C3%B6rfezi" title="Korint Körfezi">Korint Körfezi</a>'nin kuzey kısmıyla birlikte Osmanlı İmparatorluğu'nun bağımsızlığını kazanan ilk parçaları olan <a href="/wiki/Mora_Yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Mora Yarımadası">Mora Yarımadası</a>'ndaki ana devrim izledi. 1830'da <a href="/wiki/Frans%C4%B1zlar" title="Fransızlar">Fransızlar</a> Cezayir Deyliği'ni işgal etti. 21 gün süren kampanya, 5.000'den fazla <a href="/wiki/Cezayir" title="Cezayir">Cezayir</a> askeri  ve yaklaşık 2.600 Fransız askeri zayiatı ile sonuçlandı.<sup id="cite_ref-147" class="reference"><a href="#cite_note-147"><span class="cite-bracket">[</span>142<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Fransız işgalinden önce Cezayir'in toplam nüfusu büyük olasılıkla 3.000.000 ile 5.000.000 arasındaydı.<sup id="cite_ref-148" class="reference"><a href="#cite_note-148"><span class="cite-bracket">[</span>143<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1873'te Cezayir'in nüfusu (yeni gelen birkaç yüz bin Fransız yerleşimci hariç) 2.172.000'e düştü.<sup id="cite_ref-149" class="reference"><a href="#cite_note-149"><span class="cite-bracket">[</span>144<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1831'de Mehmed Ali Paşa, Sultan'ın Yunan isyanını bastırmak için askeri yardım göndermesi karşılığında kendisine söz verdiği Büyük Suriye ve <a href="/wiki/Girit" title="Girit">Girit</a> valiliklerini vermeyi reddetmesi nedeniyle Sultan II. Mahmud'a isyan etti. (1821-1829) Ve sonunda Yunanistan'ın resmî bağımsızlığı ile sona erdi. 1827'de <a href="/wiki/Navarin_Deniz_Muharebesi" title="Navarin Deniz Muharebesi">Navarin Deniz Muharebesi</a>'nde donanmasını kaybeden Mehmed Ali Paşa için maliyetli bir girişimdi. Böylece <a href="/wiki/1831-1833_Osmanl%C4%B1-M%C4%B1s%C4%B1r_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1831-1833 Osmanlı-Mısır Savaşı">1831-1833 Osmanlı-Mısır Savaşı</a> başladı. Oğlu İbrahim Paşa komutasındaki Paşa, Anadolu'ya ilerlerken Osmanlı Ordusunu yendi ve başkent <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'un 320 km (200 mil) yakınında <a href="/wiki/K%C3%BCtahya" title="Kütahya">Kütahya</a> şehrine ulaştı. Çaresizlik içinde Sultan II. Mahmud, imparatorluğun geleneksel ezeli rakibi <a href="/wiki/Rusya" title="Rusya">Rusya</a>'dan yardım istedi ve İmparator <a href="/wiki/I._Nikolay" title="I. Nikolay">I. Nikolay</a>'dan kendisine yardım etmesi için bir seferi kuvveti göndermesini istedi. Ruslar, <a href="/wiki/H%C3%BCnk%C3%A2r_%C4%B0skelesi_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Hünkâr İskelesi Antlaşması">Hünkâr İskelesi Antlaşması</a>'nın imzalanmasına karşılık, İbrahim Paşa'yı İstanbul'a doğru ilerlemekten caydıran seferi kuvveti gönderdi. 5 Mayıs 1833'te imzalanan <a href="/wiki/K%C3%BCtahya_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Kütahya Antlaşması">Kütahya Antlaşması</a> hükümlerine göre <i>, Mehmed Ali Paşa, vilayetlerin</i> () valisi (valisi) <i>yapılması karşılığında Sultan'a</i> karşı yürüttüğü seferden vazgeçmeyi kabul etti. <a href="/wiki/Girit" title="Girit">Girit</a>, <a href="/wiki/Halep" title="Halep">Halep</a>, <a href="/wiki/Trablus" title="Trablus">Trablus</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eam" title="Şam">Şam</a> ve Sayda (son dördü modern <a href="/wiki/Suriye" title="Suriye">Suriye</a> ve <a href="/wiki/L%C3%BCbnan" title="Lübnan">Lübnan</a>'dan oluşuyor.) ve <a href="/wiki/Adana" title="Adana">Adana</a>'da vergi toplama hakkı verilmiştir.  Rus müdahalesi olmasaydı, Sultan II. Mahmud devrilme riskiyle karşı karşıya kalabilirdi ve Mehmed Ali Paşa yeni padişah bile olabilirdi. Bu olaylar, Babıali'nin kendisini korumak için yabancı güçlerin yardımına ihtiyaç duyduğu tekrar eden bir kalıbın başlangıcını işaret ediyordu. </p><p>1839'da Babıali, <i>fiilen</i> özerk olana kaybettiklerini geri almaya çalıştı, ancak <i>hukuken</i> hala <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a>'ın Osmanlı Eyaleti, ancak güçleri başlangıçta yenildiler ve bu da 1840 Doğu Krizine yol açtı. Mehmed Ali Paşa'nın <a href="/wiki/Fransa" title="Fransa">Fransa</a> ile yakın ilişkileri vardı ve onun Mısır Sultanı olma ihtimali geniş bir kesim tarafından tüm Levant'ı Fransız nüfuz alanına sokmak olarak görülüyordu.  Babıali'nin Mehmed Ali Paşa'yı, <a href="/wiki/Britanya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Britanya İmparatorluğu">Britanya İmparatorluğu</a>'nu ve <a href="/wiki/Avusturya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Avusturya İmparatorluğu">Avusturya İmparatorluğu</a>'nu yenmekte aciz olduğunu kanıtladığı için askeri yardım sağladı ve <a href="/wiki/1839-1841_Osmanl%C4%B1-M%C4%B1s%C4%B1r_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşı">1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşı</a>, Osmanlı zaferi ve Mısır Eyaleti ve Levant üzerindeki Osmanlı egemenliğinin restorasyonu ile sona erdi. </p><p>19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Osmanlı İmparatorluğu "<a href="/wiki/Avrupa%27n%C4%B1n_hasta_adam%C4%B1" title="Avrupa'nın hasta adamı">Avrupa'nın hasta adamı</a>" olarak adlandırılıyordu. Üç hükümdar devleti - Sırbistan Prensliği, Wallachia ve Moldavia - 1860'lar ve 1870'lerde <i>de jure</i> bağımsızlığa doğru ilerledi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gerileme_ve_Modernleşme_Hareketleri_(1828-1908)"><span id="Gerileme_ve_Modernle.C5.9Fme_Hareketleri_.281828-1908.29"></span>Gerileme ve Modernleşme Hareketleri (1828-1908)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Gerileme ve Modernleşme Hareketleri (1828-1908)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Gerileme ve Modernleşme Hareketleri (1828-1908)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_gerileme_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu gerileme dönemi">Osmanlı İmparatorluğu gerileme dönemi</a></div> <p>Osmanlı'daki gerileme dönemi, Osmanlı tarihinde <a href="/wiki/Karlof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Karlofça Antlaşması">Karlofça Antlaşması</a>’ndan (1699) başlayarak <a href="/wiki/Ya%C5%9F_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Yaş Antlaşması">Yaş Antlaşması</a>'na kadar (1792) geçen süreye denir. Bu dönemin sonlarına doğru Osmanlı Devleti'ne Avrupalılar tarafından "Hasta Adam" denmeye başlanmıştır. Çünkü bu dönemde Osmanlı Devleti büyük oranda toprak kayıpları yaşamıştır. </p><p>Bu dönemde Osmanlı Devleti, <a href="/wiki/Karlof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Karlofça Antlaşması">Karlofça</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0stanbul_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1700)" title="İstanbul Antlaşması (1700)">İstanbul Antlaşmaları</a> ile kaybedilen yerleri geri almak ve mevcut toprakları korumak amacıyla batıda <a href="/wiki/Avusturya_Ar%C5%9Fid%C3%BCkl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Avusturya Arşidüklüğü">Avusturya</a> ve <a href="/wiki/Venedik_Cumhuriyeti" title="Venedik Cumhuriyeti">Venedik</a>, kuzeyde <a href="/wiki/Rusya_%C3%87arl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Rusya Çarlığı">Rusya</a> ve doğuda <a href="/wiki/Safev%C3%AE_Devleti" class="mw-redirect" title="Safevî Devleti">İran</a> ile savaşlar yapmıştır. </p><p>Bu yüzyılda <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a>'dan geri kalındığı <a href="/wiki/Pasarof%C3%A7a_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Pasarofça Antlaşması">Pasarofça Antlaşması</a>'ndan itibaren kabul edilmiş ve yapılan ıslahatlarda Avrupa örnek alınmıştır. </p><p> Bu yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti, kaybettiği toprakları geri alarak Avrupa'da tutunmayı ve eski gücünü korumayı amaçlamıştır. Ancak bir süre sonra bu amacına ulaşamayacağını anlayınca elindeki toprakları koruma politikası izlemeye başlamıştır. Osmanlı, imparatorluğu modernleştirmek ve Rusya'ya karşı korunmak için Britanya ile <a href="/wiki/H%C3%BCnk%C3%A2r_%C4%B0skelesi_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Hünkâr İskelesi Antlaşması">Hünkâr İskelesi Antlaşması</a>'nı (1833) imzalamıştır.<sup id="cite_ref-150" class="reference"><a href="#cite_note-150"><span class="cite-bracket">[</span>145<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:London_news_c1877_-_scanned_constantinopole(1996)-Opening_of_the_first_parlement.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/London_news_c1877_-_scanned_constantinopole%281996%29-Opening_of_the_first_parlement.png/220px-London_news_c1877_-_scanned_constantinopole%281996%29-Opening_of_the_first_parlement.png" decoding="async" width="220" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/London_news_c1877_-_scanned_constantinopole%281996%29-Opening_of_the_first_parlement.png/330px-London_news_c1877_-_scanned_constantinopole%281996%29-Opening_of_the_first_parlement.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1b/London_news_c1877_-_scanned_constantinopole%281996%29-Opening_of_the_first_parlement.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="395" /></a><figcaption>I. Meşrutiyet'in ilanı ve <a href="/wiki/Meclis-i_Meb%C3%BBsan" title="Meclis-i Mebûsan">Meclis-i Mebusan</a>'ın açılışı (1876)</figcaption></figure> <p>3 Kasım 1839'da, <a href="/wiki/Sultan_Abd%C3%BClmecid" class="mw-redirect" title="Sultan Abdülmecid">Sultan Abdülmecid</a> döneminde, Hariciye Nazırı <a href="/wiki/Koca_Mustafa_Re%C5%9Fid_Pa%C5%9Fa" class="mw-redirect" title="Koca Mustafa Reşid Paşa">Koca Mustafa Reşid Paşa</a> tarafından <a href="/wiki/G%C3%BClhane_Park%C4%B1" title="Gülhane Parkı">Gülhane Parkı</a>'nda okunan <a href="/wiki/Tanzimat_Ferman%C4%B1" title="Tanzimat Fermanı">Tanzimat Fermanı</a> ile birlikte Osmanlı, <a href="/wiki/Bat%C4%B1l%C4%B1la%C5%9Fma" title="Batılılaşma">Batılılaşma</a> yolunda ilk adımını atmıştır. 18 Şubat 1856 tarihinde ise, Tanzimat'ın ilanından sonraki uygulamalarla ilgili olarak özellikle gayrimüslimlere yeni haklar tanıyan <a href="/wiki/Islahat_Ferman%C4%B1" title="Islahat Fermanı">Islahat Fermanı</a> ilan edildi. </p><p>23 Aralık 1876'da <a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamid" title="II. Abdülhamid">II. Abdülhamid</a> tarafından ilan edilen <a href="/wiki/Birinci_Me%C5%9Frutiyet" title="Birinci Meşrutiyet">I. Meşrutiyet</a> ile demokrasi yolunda büyük bir adım atılmış, Osmanlı'da ilk defa padişahın yetkileri sınırlandırılmış ve bu da <a href="/wiki/Anayasal_monar%C5%9Fi" class="mw-redirect" title="Anayasal monarşi">anayasal monarşi</a> rejiminin ilk dönemi olarak kayıtlara geçmiştir. Ancak bu süreç çok uzun sürmedi. I. Meşrutiyet, II. Abdülhamid'in <a href="/wiki/93_Harbi" title="93 Harbi">1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı</a>'ndaki yenilgiyi gerekçe göstererek <a href="/wiki/Meclis-i_Meb%C3%BBsan" title="Meclis-i Mebûsan">Meclis-i Mebusan'ı</a> kapatmasıyla 1878'de son bulmuştur. 1908 yılında II. Abdülhamid tarafından tekrar <a href="/wiki/Me%C5%9Frutiyet" title="Meşrutiyet">meşrutiyet</a> yönetimine geçilmiş (<a href="/wiki/%C4%B0kinci_Me%C5%9Frutiyet" title="İkinci Meşrutiyet">II. Meşrutiyet</a>), ancak bu da büyük sorunlara neden olmuştur. </p><p>13 Nisan 1909 tarihinde (<a href="/wiki/Rumi_takvim" title="Rumi takvim">Rumi</a> 31 Mart 1325) meşrutiyet aleyhtarı olan bir grup tarafından bir darbe teşebbüsü (<a href="/wiki/31_Mart_Vakas%C4%B1" title="31 Mart Vakası">31 Mart Vakası</a>) yapılmış, bu isyanda birçok sivil ve asker hayatını kaybetmiş ve Sultan II. Abdülhamid tahttan indirilip yerine <a href="/wiki/V._Mehmed" title="V. Mehmed">V. Mehmed Reşad</a> getirilmiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bu_dönemde_yaşanan_diğer_önemli_olaylar_2"><span id="Bu_d.C3.B6nemde_ya.C5.9Fanan_di.C4.9Fer_.C3.B6nemli_olaylar_2"></span>Bu dönemde yaşanan diğer önemli olaylar</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Bu dönemde yaşanan diğer önemli olaylar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bu dönemde yaşanan diğer önemli olaylar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/1806-1812_Osmanl%C4%B1-Rus_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı">1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı</a> ve <a href="/wiki/B%C3%BCkre%C5%9F_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1812)" title="Bükreş Antlaşması (1812)">Bükreş Antlaşması</a> (1812)</li> <li><a href="/wiki/1828-1829_Osmanl%C4%B1-Rus_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı">1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı</a> ve <a href="/wiki/Edirne_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1829)" title="Edirne Antlaşması (1829)">Edirne Antlaşması</a> (1829)</li> <li><a href="/wiki/Kavalal%C4%B1_Mehmet_Ali_Pa%C5%9Fa" class="mw-redirect" title="Kavalalı Mehmet Ali Paşa">Mehmet Ali Paşa İsyanı</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kırım Savaşı">Kırım Savaşı</a> (1853-1856)</li> <li><a href="/wiki/93_Harbi" title="93 Harbi">93 Harbi</a> (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı), <a href="/wiki/Ayastefanos_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Ayastefanos Antlaşması">Ayastefanos Antlaşması</a> ve <a href="/wiki/Berlin_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" class="mw-disambig" title="Berlin Antlaşması">Berlin Antlaşması</a> (1878)</li> <li><a href="/wiki/1897_Osmanl%C4%B1-Yunan_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="1897 Osmanlı-Yunan Savaşı">Dömeke Savaşı</a> (1897 Osmanlı-Yunan Savaşı)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dağılma_(1908-1922)"><span id="Da.C4.9F.C4.B1lma_.281908-1922.29"></span>Dağılma (1908-1922)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Dağılma (1908-1922)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dağılma (1908-1922)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_da%C4%9F%C4%B1lma_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi">Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:204px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Italian_siege_of_Tobruk.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Italian_siege_of_Tobruk.jpg/200px-Italian_siege_of_Tobruk.jpg" decoding="async" width="200" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Italian_siege_of_Tobruk.jpg/300px-Italian_siege_of_Tobruk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Italian_siege_of_Tobruk.jpg/400px-Italian_siege_of_Tobruk.jpg 2x" data-file-width="1568" data-file-height="1030" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/%C4%B0talyan" class="mw-redirect" title="İtalyan">İtalyan</a> donanması <a href="/wiki/Trablus" title="Trablus">Trablus</a>'u kuşatıyor (<a href="/wiki/Trablusgarp_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Trablusgarp Savaşı">Trablusgarp Savaşı</a> - 1911)</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Mesopotamian_campaign_6th_Army_Siege_of_Kut.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Mesopotamian_campaign_6th_Army_Siege_of_Kut.png/200px-Mesopotamian_campaign_6th_Army_Siege_of_Kut.png" decoding="async" width="200" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Mesopotamian_campaign_6th_Army_Siege_of_Kut.png/300px-Mesopotamian_campaign_6th_Army_Siege_of_Kut.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Mesopotamian_campaign_6th_Army_Siege_of_Kut.png/400px-Mesopotamian_campaign_6th_Army_Siege_of_Kut.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1482" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/6._Ordu" class="mw-disambig" title="6. Ordu">6. Osmanlı Ordusu</a> askerleri Irak'taki <a href="/wiki/Kut%27%C3%BCl_Amare_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kut'ül Amare Kuşatması">Kut'ül Amare Kuşatması</a> sırasında (<a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı">I. Dünya Savaşı</a> - 1916)</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:The_Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/The_Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.png/200px-The_Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.png" decoding="async" width="200" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/The_Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.png/300px-The_Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/The_Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.png/400px-The_Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.png 2x" data-file-width="7000" data-file-height="4192" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Sevr_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Sevr Antlaşması">Sevr Antlaşması</a>'na göre Osmanlı Devleti'nin paylaşılması</div></div></div></div></div> <p>Osmanlı Devleti, Avrupalı devletlerin kendi aralarındaki çıkar çatışmalarından yararlanıp denge politikası izleyerek varlığını uzun süre korumayı başarmıştır. Ancak dağılmayı önlemek için Osmanlı devlet yönetiminde ıslahata yönelik çalışmalar yapılmış ise de, Avrupa'da çıkan isyanlar ve uzun süren Rus savaşları ile iyice yıpranmıştı. </p><p>1911 yılında İtalyan ordularının <a href="/wiki/S%C3%B6m%C3%BCrgecilik" title="Sömürgecilik">sömürge</a> amacıyla <a href="/wiki/Kuzey_Afrika" title="Kuzey Afrika">Kuzey Afrika</a> ülkesi <a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a>'ya saldırmaları sonucu Osmanlı Devleti ile <a href="/wiki/%C4%B0talya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İtalya Krallığı">İtalya</a> arasında <a href="/wiki/Trablusgarp_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Trablusgarp Savaşı">Trablusgarp Savaşı</a> yapıldı. Savaş sonunda imzalanan <a href="/wiki/U%C5%9Fi_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Uşi Antlaşması">Uşi Antlaşması</a> ile birlikte Osmanlı, son Kuzey Afrika toprağını da kaybetti. Ancak tam bu sırada da Avrupa'da <a href="/wiki/Balkan_Sava%C5%9Flar%C4%B1" title="Balkan Savaşları">Balkan Savaşları</a> patlak verdi. </p><p><a href="/wiki/Frans%C4%B1z_Devrimi" title="Fransız Devrimi">1789 Fransız Devrimi</a>'nden sonra dünyada yayılan <a href="/wiki/Milliyet%C3%A7ilik" title="Milliyetçilik">milliyetçilik</a> akımının etkisinden Osmanlı Devleti de nasibini aldı. Balkan Savaşları sonucunda birçok <a href="/wiki/Balkanlar" title="Balkanlar">Balkan</a> ülkesi, Osmanlı'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. </p><p>1914 yılında, <a href="/wiki/Avusturya-Macaristan_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Avusturya-Macaristan İmparatorluğu">Avusturya-Macaristan İmparatorluğu</a> arşidükü <a href="/wiki/Franz_Ferdinand" title="Franz Ferdinand">Franz Ferdinand</a>'ın <a href="/wiki/Saraybosna" title="Saraybosna">Saraybosna</a>'da bir Sırp milliyetçisi tarafından <a href="/wiki/Saraybosna_Suikast%C4%B1" title="Saraybosna Suikastı">suikasta</a> uğrayıp öldürülmesinden sonra <a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı">I. Dünya Savaşı</a> başladı. Osmanlı Devleti, <a href="/wiki/Alman_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Alman İmparatorluğu">Almanya</a> ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun yanında savaşa dahil oldu. Bu savaşta birçok cephede savaşan Osmanlı Devleti büyük kayıplar verdi ve savaş, 1918 yılında <a href="/wiki/%C4%B0tilaf_Devletleri" title="İtilaf Devletleri">İtilaf Devletleri</a>'nin zaferiyle sona erdi. </p><p>30 Ekim 1918 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu, İtilaf Devletleri ile <a href="/wiki/Bahriye_Naz%C4%B1r%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bahriye Nazırı">Bahriye Nazırı</a> <a href="/wiki/Rauf_Bey" class="mw-redirect" title="Rauf Bey">Rauf Bey</a> aracılığıyla <a href="/wiki/Limni" title="Limni">Limni Adası</a>'nın <a href="/wiki/Mondros" title="Mondros">Mondros Limanı</a>'nda <a href="/wiki/Mondros_M%C3%BCtarekesi" title="Mondros Mütarekesi">Mondros Mütarekesi</a>'ni imzaladı. Çok geçmeden İtilaf Devletleri, Osmanlı'nın başkenti <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'a işgal etmek için ulaştı. O gün İtilaf filosundan, çoğu İngiliz 3000 civarı asker karaya çıktı. İstanbul'da çeşitli resmî ve gayriresmî binalara yerleştirildiler. <a href="/wiki/Beyo%C4%9Flu" title="Beyoğlu">Beyoğlu</a> ve <a href="/wiki/Rumeli" title="Rumeli">Rumeli</a> yakası İngilizlerin, İstanbul yakası Fransızların ve <a href="/wiki/Anadolu_Yakas%C4%B1" title="Anadolu Yakası">Anadolu</a> yakası İtalyanların kontrolüne bırakılmıştı. İşgal komutanı <a href="/wiki/Henry_Fuller_Maitland_Wilson" class="mw-redirect" title="Henry Fuller Maitland Wilson">Maitland Wilson</a>, Beyoğlu'ndaki İngiliz Kız Lisesi'nde törenle karargâh kurdu. Ve koca şehir <a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_%C4%B0%C5%9Fgali" title="İstanbul'un İşgali">işgal edilmeye</a> başlandı. Bazı milletvekilleri tutuklanıp sürgüne gönderildi ve <a href="/wiki/Meclis-i_Meb%C3%BBsan" title="Meclis-i Mebûsan">Meclis-i Mebûsan</a> kapatıldı. </p><p>Yaşanan tüm bu olaylar ve Osmanlı İmparatorluğu'nun içinde olduğu bu kötü vaziyet, bağımsızlık kazanma tutkusuyla girişilecek olan <a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Türk Kurtuluş Savaşı">Türk Kurtuluş Savaşı</a>'nın başlamasına neden oldu. </p><p>23 Nisan 1920 tarihinde <a href="/wiki/Ankara" title="Ankara">Ankara</a>'da <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_B%C3%BCy%C3%BCk_Millet_Meclisi" title="Türkiye Büyük Millet Meclisi">Türkiye Büyük Millet Meclisi</a> kuruldu. Ardından, işgalci kuvvetlere karşı yapılan <a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Türk Kurtuluş Savaşı">Kurtuluş Savaşı</a> (1919-1922) başarıya ulaştı. 1 Kasım 1922 tarihine gelindiğinde ise, <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_B%C3%BCy%C3%BCk_Millet_Meclisi" title="Türkiye Büyük Millet Meclisi">Türkiye Büyük Millet Meclisi</a> tarafından 308 numaralı kararname<sup id="cite_ref-151" class="reference"><a href="#cite_note-151"><span class="cite-bracket">[</span>dn 6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ile 623 yıllık <a href="/wiki/Saltanat%C4%B1n_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1" title="Saltanatın kaldırılması">Osmanlı saltanatı kaldırıldı</a>, son padişah <a href="/wiki/VI._Mehmed" title="VI. Mehmed">VI. Mehmed Vahdettin</a> yurt dışına sürgün edildi ve Osmanlı İmparatorluğu tarihe karıştı. </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:732px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:242px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Occupation_of_Constantinople_3.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Occupation_of_Constantinople_3.jpg/240px-Occupation_of_Constantinople_3.jpg" decoding="async" width="240" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Occupation_of_Constantinople_3.jpg/360px-Occupation_of_Constantinople_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Occupation_of_Constantinople_3.jpg/480px-Occupation_of_Constantinople_3.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="339" /></a></span></div><div class="thumbcaption">İtilaf Devletleri'nin <a href="/wiki/%C4%B0stiklal_Caddesi" title="İstiklal Caddesi">İstiklal Caddesi</a>'ndeki geçit töreni (<a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_%C4%B0%C5%9Fgali" title="İstanbul'un İşgali">İstanbul'un İşgali</a>)</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:242px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:WholeRegionSevres.gif" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/WholeRegionSevres.gif/240px-WholeRegionSevres.gif" decoding="async" width="240" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/WholeRegionSevres.gif/360px-WholeRegionSevres.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/WholeRegionSevres.gif/480px-WholeRegionSevres.gif 2x" data-file-width="4553" data-file-height="2953" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Osmanlı İmparatorluğu'nun 1920'deki sınırları</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:242px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sultanvahideddin.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Sultanvahideddin.jpg/240px-Sultanvahideddin.jpg" decoding="async" width="240" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Sultanvahideddin.jpg/360px-Sultanvahideddin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Sultanvahideddin.jpg/480px-Sultanvahideddin.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="521" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Son Osmanlı padişahı <a href="/wiki/VI._Mehmed" title="VI. Mehmed">VI. Mehmed Vahdettin</a>'in İstanbul'dan ayrılması (1922)</div></div></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Devlet_yapısı"><span id="Devlet_yap.C4.B1s.C4.B1"></span>Devlet yapısı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Devlet yapısı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Devlet yapısı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_devlet_te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Osmanlı devlet teşkilatı">Osmanlı devlet teşkilatı</a> ve <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı padişahları listesi">Osmanlı padişahları listesi</a></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Tanzimat" title="Tanzimat">Tanzimat</a>, <a href="/wiki/Tanzimat_Ferman%C4%B1" title="Tanzimat Fermanı">Tanzimat Fermanı</a> ve <a href="/wiki/Islahat_Ferman%C4%B1" title="Islahat Fermanı">Islahat Fermanı</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sultans_of_the_Ottoman_Dynasty.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Sultans_of_the_Ottoman_Dynasty.jpg/300px-Sultans_of_the_Ottoman_Dynasty.jpg" decoding="async" width="300" height="236" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Sultans_of_the_Ottoman_Dynasty.jpg/450px-Sultans_of_the_Ottoman_Dynasty.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Sultans_of_the_Ottoman_Dynasty.jpg/600px-Sultans_of_the_Ottoman_Dynasty.jpg 2x" data-file-width="2976" data-file-height="2337" /></a><figcaption>I. Osman'dan V. Mehmed'e kadarki <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı padişahları listesi">Osmanlı İmparatorluğu padişahları</a> montajı</figcaption></figure> <p>Osmanlı İmparatorluğu, kurulduğundan itibaren bir <a href="/wiki/Monar%C5%9Fi" title="Monarşi">monarşiydi</a>. Çok uzun zaman <a href="/wiki/Mutlak_monar%C5%9Fi" title="Mutlak monarşi">mutlak monarşi</a>, kısa zaman aralıklarında <a href="/wiki/Me%C5%9Frutiyet" title="Meşrutiyet">anayasal monarşi</a> ülkede yürürlükte kaldı. Sultan, hiyerarşik Osmanlı sisteminde ve siyasi, askerî, hukuki, sosyal ve çeşitli başlıklarda en üstteydi. Saltanatına meşruiyet sağlanması için teorik olarak sadece <a href="/wiki/Allah" title="Allah">Allah</a>ʼa ve yerine getirmesi gereken "<a href="/wiki/%C5%9Eeriat" title="Şeriat">Allah’ın yasaları</a>"na (<a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a>’daki <a href="/wiki/%C5%9Eeriat" title="Şeriat">şeriat</a>) karşı sorumlu olduğu ileri sürüldü. Bu meşruiyet çabasına göre onun ilahi görevi, İran-İslam geleneğinde hükümdarlara addedilen "Allah’ın yeryüzündeki gölgesi" (<i>zill Allah fi’l-âlem</i>) ve "yeryüzünün halifesi" (<i>halife-i ru-yi zemin</i>) olmaktı.<sup id="cite_ref-Findley_152-0" class="reference"><a href="#cite_note-Findley-152"><span class="cite-bracket">[</span>146<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tüm devlet dairesi onun hükmündeydi ve verdiği her karar, <a href="/wiki/Ferman" title="Ferman">ferman</a> adı verilen kararnamelerde yayımlanırdı. Başkomutandı ve tüm yurttaki resmî unvanıydı.<sup id="cite_ref-Osmanlimuesseseleri_153-0" class="reference"><a href="#cite_note-Osmanlimuesseseleri-153"><span class="cite-bracket">[</span>147<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1453'te, <a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul’un Fethi</a>’nden sonra kendilerini <a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma İmparatorluğu</a>’nun vârisi olarak görürlerdi. Bu nedenle ara sıra <a href="/wiki/Kayser" class="mw-redirect" title="Kayser">Kayser</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0mparator" title="İmparator">İmparator</a> unvanını kullanırlardı.<sup id="cite_ref-Findley_152-1" class="reference"><a href="#cite_note-Findley-152"><span class="cite-bracket">[</span>146<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-154" class="reference"><a href="#cite_note-154"><span class="cite-bracket">[</span>148<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-155" class="reference"><a href="#cite_note-155"><span class="cite-bracket">[</span>149<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1517’de, <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_M%C4%B1s%C4%B1r_Seferi" title="Büyük Mısır Seferi">Mısır’ın Fethi</a>’nden sonra <a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">Yavuz Sultan Selim</a>, "<a href="/wiki/Hil%C3%A2fet" title="Hilâfet">halife</a>" unvanını da benimsedi. Yakın zamanlarda Osmanlı hükümdarları tahta çıkmada Avrupa hükümdarlarının taç giyme törenlerine eşdeğer olarak <i>Osman’ın Kılıcı</i> ile kuşatılırdı.<sup id="cite_ref-156" class="reference"><a href="#cite_note-156"><span class="cite-bracket">[</span>150<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kuşatılmayan sultanın çocukları verasete uygun değildi.<sup id="cite_ref-157" class="reference"><a href="#cite_note-157"><span class="cite-bracket">[</span>151<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Teoride ve ilkelerde salt olmasına rağmen, uygulamada padişahın yetkileri sınırlıydı. Siyasi kararlarda hanedanın önemli üyelerinin görüş ve tutumlarını dikkate alırdı, bürokratik ve askerî kuruluşlarda aynı zamanda dini liderlerdi.<sup id="cite_ref-Osmanlimuesseseleri_153-1" class="reference"><a href="#cite_note-Osmanlimuesseseleri-153"><span class="cite-bracket">[</span>147<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 17. yüzyıldan bu yana, imparatorluk uzun süren <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Devleti_duraklama_d%C3%B6nemi" class="mw-redirect" title="Osmanlı Devleti duraklama dönemi">durgunluk dönemine</a> girdi, bu dönemde sultanlar çok güçsüzleştiler. Birçoğu, güçlü <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri_Oca%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Yeniçeri Ocağı">Yeniçeri Ocağı</a> tarafından tahttan indirildi. Tahta geçmesi yasaklı<sup id="cite_ref-158" class="reference"><a href="#cite_note-158"><span class="cite-bracket">[</span>152<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> olmasına rağmen <a href="/wiki/Harem" title="Harem">Harem</a> -özellikle hükümdarın annesi (<a href="/wiki/Valide_sultan" title="Valide sultan">Valide sultan</a> olarak da bilinir)-, sahne arkası önemli politik rollerde <a href="/wiki/Kad%C4%B1nlar_saltanat%C4%B1" title="Kadınlar saltanatı">kadınlar saltanatı</a> dönemi boyunca etkili oldu.<sup id="cite_ref-159" class="reference"><a href="#cite_note-159"><span class="cite-bracket">[</span>153<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sultanların azalan güçleri, ilk sultanların ve sonrakilerin saltanat uzunluklarının farklılığından dolayı kanıtlandı. <a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">I. Süleyman</a>, imparatorluğu 16. yüzyılda doruk noktasına çıkaran ve 46 yıllık saltanatı olan, Osmanlı tarihinin en uzun süre tahtta kalan padişahıydı. Onu 39 yıllık saltanatıyla <a href="/wiki/IV._Mehmed" title="IV. Mehmed">IV. Mehmed</a> ve 38 yıllık saltanatıyla <a href="/wiki/Orhan_Gazi" title="Orhan Gazi">Orhan Gazi</a> takip etmektedir. <a href="/wiki/V._Murad" title="V. Murad">V. Murad</a>, 19. yüzyıl gerileme dönemine hükmeden, kayıtlardaki en kısa saltanatlı padişah idi; saltanatı sadece 93 gün sürdü. </p><p><a href="/wiki/Parlamenter_monar%C5%9Fi" class="mw-redirect" title="Parlamenter monarşi">Parlamenter monarşi</a>, V. Murad'ın vârisi <a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamid" title="II. Abdülhamid">II. Abdülhamid</a> zamanında <a href="/wiki/Birinci_Me%C5%9Frutiyet" title="Birinci Meşrutiyet">I. Meşrutiyet</a> ile resmîleşti.<sup id="cite_ref-160" class="reference"><a href="#cite_note-160"><span class="cite-bracket">[</span>154<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Divan-ı_Humayun"><span id="Divan-.C4.B1_Humayun"></span>Divan-ı Humayun</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Divan-ı Humayun" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Divan-ı Humayun"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/D%C3%AEv%C3%A2n-%C4%B1_H%C3%BCm%C3%A2yun" title="Dîvân-ı Hümâyun">Dîvân-ı Hümâyun</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sadrazamlik-nisanlari.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Sadrazamlik-nisanlari.svg/220px-Sadrazamlik-nisanlari.svg.png" decoding="async" width="220" height="392" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Sadrazamlik-nisanlari.svg/330px-Sadrazamlik-nisanlari.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Sadrazamlik-nisanlari.svg/440px-Sadrazamlik-nisanlari.svg.png 2x" data-file-width="440" data-file-height="783" /></a><figcaption>Osmanlı Devleti'nde iftihar nişanı</figcaption></figure> <p>Osmanlı Devleti kurulduğunda bir divan vardı ve belli başlı üyeleri bulunmaktaydı. Bunlar: <a href="/wiki/Padi%C5%9Fah" title="Padişah">Padişah</a>, <a href="/wiki/Vezir-i_Azam" class="mw-redirect" title="Vezir-i Azam">Vezir-i Azam</a>, <a href="/wiki/Kazasker" title="Kazasker">Kazasker</a>, <a href="/wiki/Defterdar" title="Defterdar">Defterdar</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eeyh%C3%BClislam" title="Şeyhülislam">Şeyhülislam</a>, <a href="/wiki/Kaptan-%C4%B1_derya" title="Kaptan-ı derya">Kaptan-ı Derya</a> ve <a href="/wiki/Ni%C5%9Fanc%C4%B1" title="Nişancı">Nişancı</a> idi. </p><p><a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">Fatih Sultan Mehmed</a>'den sonra Vezir-i Azamların görüşlerini daha rahat söylemesi için padişahlar toplantıları arka tarafta bir bölümden izlemiş ve divana Vezir-i Azam başkanlık yapmıştır. Bu meclis, Osmanlı Devleti'nin yönetiminde padişaha yardımcı olurdu. </p> <ul><li><b><a href="/wiki/Vezir-i_Azam" class="mw-redirect" title="Vezir-i Azam">Vezir-i Azam</a></b> (<b><a href="/wiki/Sadrazam" title="Sadrazam">Sadrazam</a></b>): Padişahtan sonraki en yetkili devlet adamıdır. Padişahın mührünü taşırdı.</li> <li><b><a href="/wiki/Vezir" title="Vezir">Vezir</a></b>: Sadrazamdan sonraki en yetkili kişidir. Sadrazamın verdiği görevleri yapardı.</li> <li><b><a href="/wiki/Kazasker" title="Kazasker">Kazasker</a></b>: Anadolu ve Rumeli'de olmak üzere iki ayrı kazasker bulunurdu. Adalet işlerine bakardı. Ayrıca <a href="/wiki/Kad%C4%B1" title="Kadı">kadı</a> ve <a href="/wiki/M%C3%BCderris" title="Müderris">müderrislerin</a> atamasını ya da görevden alma işini yapardı. Bugünkü yargı görevini yaparlardı.</li> <li><b><a href="/wiki/Defterdar" title="Defterdar">Defterdar</a></b>: Anadolu ve Rumeli'de iki ayrı defterdar vardı. Rumeli'deki başdefterdardı. Maliye işlerini yapardı. Bugünkü Maliye Bakanlığı görevini yürütürdü.</li> <li><b><a href="/wiki/Ni%C5%9Fanc%C4%B1" title="Nişancı">Nişancı</a></b>: <a href="/wiki/Tapu" class="mw-redirect" title="Tapu">Tapu</a>, <a href="/wiki/Kadastro" title="Kadastro">kadastro</a>, fethedilen yerleri gelirlerine göre deftere kaydetmek gibi işleri yürütürdü.</li> <li><b><a href="/wiki/%C5%9Eeyh%C3%BClislam" title="Şeyhülislam">Şeyhülislam</a></b>: Devlette verilen kararların <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a>'a uygun olup olmadığına karar verir, bu karara göre <a href="/wiki/Fetva" title="Fetva">fetva</a> verirdi. Sadrazamla eşit rütbedeydi. Şeyhülislam, divan aslî üyesi değildi, gerekli görülen konularda çağrılır ve fikri alınırdı.</li> <li><b><a href="/wiki/Kaptan-%C4%B1_Derya" class="mw-redirect" title="Kaptan-ı Derya">Kaptan-ı Derya</a></b>: <a href="/wiki/Donanma" class="mw-redirect" title="Donanma">Donanma</a> ve denizcilikle ilgili işlerden sorumludur. <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'dayken Divan toplantılarına katılırdı. Kaptan-ı Derya da aslî üye değildi, gerekli görülen konularda çağrılır ve fikri sorulurdu.</li></ul> <p><a href="/wiki/Divan-%C4%B1_H%C3%BCmayun" class="mw-redirect" title="Divan-ı Hümayun">Divan-ı Hümayun</a>, <a href="/wiki/II._Mahmut" class="mw-redirect" title="II. Mahmut">II. Mahmud</a> döneminde kaldırılarak yerine nazırlıklar (bakanlıklar) kuruldu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İdari_bölümler"><span id=".C4.B0dari_b.C3.B6l.C3.BCmler"></span>İdari bölümler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: İdari bölümler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İdari bölümler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_idari_b%C3%B6l%C3%BCn%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun idari bölünüşü">Osmanlı İmparatorluğu'nun idari bölünüşü</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ottoman_Empire_Administrative_Divisions-tr.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ottoman_Empire_Administrative_Divisions-tr.svg/250px-Ottoman_Empire_Administrative_Divisions-tr.svg.png" decoding="async" width="250" height="271" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ottoman_Empire_Administrative_Divisions-tr.svg/375px-Ottoman_Empire_Administrative_Divisions-tr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ottoman_Empire_Administrative_Divisions-tr.svg/500px-Ottoman_Empire_Administrative_Divisions-tr.svg.png 2x" data-file-width="1725" data-file-height="1868" /></a><figcaption>1899 yılında imparatorluğun idari bölünüşü</figcaption></figure> <p>Osmanlı İmparatorluğu, ilk idari birimler olarak <a href="/wiki/Sancak_(y%C3%B6netim_b%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC)" class="mw-redirect" title="Sancak (yönetim bölümü)">sancaklara</a> bölünmüştü. Çoğu sancak, <a href="/wiki/Sancakbeyi" title="Sancakbeyi">sancakbey</a> adı verilen kişiler tarafından yönetilmekteydi. Bir kısmı ise <a href="/wiki/%C5%9Eehzade" title="Şehzade">şehzadeler</a> ve onların <a href="/wiki/Lala" title="Lala">lalaları</a> tarafından yönetilmekteydi. Sancaklar da kazalardan ve nahiyelerden oluşmaktaydı. Ülkenin genişlemesiyle birlikte, sancakların birleşimiyle oluşacak olan <a href="/wiki/Beylerbeyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Beylerbeyliği">beylerbeyliği</a> kuruldu. İlk kurulan beylerbeyliği, <a href="/wiki/Rumeli_Eyaleti" class="mw-redirect" title="Rumeli Eyaleti">Rumeli Beylerbeyliği</a>'dir. 16. yüzyıldan itibaren, beylerbeyliği kelimesi yerine <i><a href="/wiki/Eyalet" title="Eyalet">eyalet</a></i> kelimesi kullanılmaya başlandı. Eyaletler, sâlyâneli (yıllıklı) ve sâlyânesiz (yıllıksız) olmak üzere ikiye ayrılmaktaydı. Sâlyânesiz eyaletler <a href="/wiki/Has" title="Has">Has</a>, <a href="/wiki/Zeamet" title="Zeamet">Zeamet</a> ve <a href="/wiki/T%C4%B1mar" class="mw-disambig" title="Tımar">Tımar</a> olmak üzere üç dirlik arazisine bölünmüştü. Tımar dirliğinde, ordunun uzun süre ordusunun ana gücü olan <a href="/wiki/T%C4%B1marl%C4%B1_Sipahiler" class="mw-redirect" title="Tımarlı Sipahiler">Tımarlı Sipahiler</a> yetiştirilmişti. Sâlyâneli eyaletler, genellikle devletin doğrudan kontrol edemediği, merkeze uzak eyaletlerdi. Bu eyaletler dirliğe ayrılmazdı; vergilerini doğrudan para olarak merkeze gönderirlerdi. Burada daimi <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">Yeniçeri</a> garnizonları olurdu. </p><p>19. yüzyılda eyalet yapısı değişmeye başladı. 1864 yılında eyalet sistemi tamamıyla yıkılarak yerine <i><a href="/wiki/Vilayet" title="Vilayet">vilayet</a></i> sistemi getirildi. Bu sistem, <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye Cumhuriyeti</a>'ndeki idari bölünüşün temelini attı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hukuk">Hukuk</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Hukuk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hukuk"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_hukuku" title="Osmanlı hukuku">Osmanlı hukuku</a></div> <p>Devlet, varlığı süresince birçok <a href="/wiki/Hukuk" title="Hukuk">hukuk</a> düzenini sentezlemiş ve Osmanlı hukukunu oluşturmuştur. <a href="/wiki/Kanun" title="Kanun">Kanun</a>, genellikle laik bir düzene sahipti. Ancak <a href="/wiki/%C5%9Eer%27i" class="mw-redirect" title="Şer'i">şer'i</a> ve dini hukukla da uyumluydu.<sup id="cite_ref-161" class="reference"><a href="#cite_note-161"><span class="cite-bracket">[</span>155<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hukuk kuralları, yerel özelliklere göre de esneklik gösteriyordu. Toprakların yönetimi ve sivil düzen konusunda yerel idareye haklar tanınıyordu. Böylelikle imparatorluk içindeki birçok unsurun adalet anlayışına cevap veriliyordu.<sup id="cite_ref-162" class="reference"><a href="#cite_note-162"><span class="cite-bracket">[</span>156<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı İmparatorluğu'nda "şerî" ve "örfi" olmak üzere iki tür hukuk vardı. Örfi hukuk, kanunlar çerçevesinde oluşan hukuk sistemidir. Şerî hukuk ise <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> dininin esasları üzerine kuruluydu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hükümdar_unvanları"><span id="H.C3.BCk.C3.BCmdar_unvanlar.C4.B1"></span>Hükümdar unvanları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Hükümdar unvanları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hükümdar unvanları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C3%BCnvanlar%C4%B1#Osmanlı_hanedanı" title="Osmanlı ünvanları">Osmanlı ünvanları § Osmanlı hanedanı</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Roma_İmparatoru"><span id="Roma_.C4.B0mparatoru"></span>Roma İmparatoru</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Roma İmparatoru" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Roma İmparatoru"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Sezar_(unvan)" title="Sezar (unvan)">Sezar (unvan)</a></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Halife">Halife</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: Halife" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Halife"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Hil%C3%A2fet" title="Hilâfet">Hilâfet</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:%D9%85%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%89_(%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%89).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/%D9%85%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%89_%28%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%89%29.jpg/230px-%D9%85%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%89_%28%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%89%29.jpg" decoding="async" width="230" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/%D9%85%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%89_%28%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%89%29.jpg/345px-%D9%85%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%89_%28%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%89%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/%D9%85%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%89_%28%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%89%29.jpg/460px-%D9%85%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%89_%28%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%89%29.jpg 2x" data-file-width="1298" data-file-height="821" /></a><figcaption>Osmanlı ve <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk</a> ordularının <a href="/wiki/Mercid%C3%A2b%C4%B1k_Muharebesi" title="Mercidâbık Muharebesi">Mercidâbık Muharebesi</a>'ndeki çarpışmasını betimleyen bir resim</figcaption></figure> <p>"<a href="/wiki/Hil%C3%A2fet" title="Hilâfet">Hilâfet</a>" veya halifelik (<a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapça</a>: <span class="lang-ar" lang="ar" dir="ltr">خلافة</span>), Arap coğrafyasında dünyanın diğer coğrafyalarındaki <a href="/wiki/Kral" title="Kral">krallık</a>, <a href="/wiki/Han_(unvan)" class="mw-redirect" title="Han (unvan)">hanlık</a>, <a href="/wiki/%C3%87ar" title="Çar">çarlık</a>, <a href="/wiki/%C4%B0mparator" title="İmparator">imparatorluk</a> ve <a href="/wiki/%C5%9Eah" title="Şah">şahlık</a> gibi makamlara eşdeğer olarak kurulmuş bir <a href="/wiki/Devlet_ba%C5%9Fkan%C4%B1" title="Devlet başkanı">devlet başkanlığı</a> makamıdır. 632'de ölen <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> <a href="/wiki/Peygamber" title="Peygamber">peygamberi</a> <a href="/wiki/Muhammed" title="Muhammed">Muhammed</a>'in kurduğu <a href="/wiki/Medine_%C4%B0slam_Devleti" title="Medine İslam Devleti">İslam Devleti</a>'nin liderliğini sürdüren hükümdarlar; "kral", "çar" veya "imparator" gibi bir unvan olan "halife" (<a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapça</a>: <span class="lang-ar" lang="ar" dir="ltr">خليفة</span>) unvanını kullanmıştır. </p><p>Muhammed'in ölümünden sonra İslam Devleti'ni devam ettiren <a href="/wiki/R%C3%A2%C5%9Fid%C3%AEn_Halifeli%C4%9Fi" title="Râşidîn Halifeliği">Râşidîn</a> <a href="/wiki/D%C3%B6rt_Halife" title="Dört Halife">halifelerinin</a> sahabenin önde gelenlerinin seçimi ve biat alma yoluyla; <a href="/wiki/Emev%C3%AEler" title="Emevîler">Emevî</a> ve <a href="/wiki/Abb%C3%A2s%C3%AEler" title="Abbâsîler">Abbâsî</a> halifeleri ve halife unvanını kullanan sonraki diğer hükümdarlarda ise babadan oğula geçen <a href="/wiki/Veraset" title="Veraset">veraset</a> yoluyla intikal ettiği görülmektedir. 1453'te <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a>'in <a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul'u fethiyle</a> <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Doğu Roma İmparatorluğu">Doğu Roma İmparatorluğu</a>'nu yıkıp "Roma İmparatoru" (<i>Kayser-i Rûm</i>) unvanını üstlenmesi gibi 1517'de <a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">I. Selim</a> <a href="/wiki/Rid%C3%A2niye_Muharebesi" title="Ridâniye Muharebesi">Ridâniye Muharebesi</a>'yle İslam Devleti'ni devam ettiren <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk Devleti</a>'ni yıkıp "İslam Halifesi" unvanını üstlenmiştir ve böylelikle Osmanlı hükümdarları sultan, han ve şah gibi çok sayıdaki unvanlarının yanına halife unvanını eklemiştir. </p><p>Halifelik makamının, tek bir toprak parçasından ibaret İslam Devleti'nin yönetim erkiyken, sonradan <a href="/wiki/Papa" title="Papa">Papalık</a> benzeri ulusötesi otoriteye sahip dinî-siyasi bir makam olarak algılanmaya başlayıp <a href="/wiki/S%C3%BCnnilik" title="Sünnilik">Sünnilerin</a> veya "tüm dünya <a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman" title="Müslüman">Müslümanlarının</a>" temsilciliğine teşebbüs etmesi, <a href="/wiki/Rus_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Rus İmparatorluğu">Rus İmparatorluğu</a>'nun Osmanlı Devleti'ndeki Ortodoksları himaye etmesini ve Osmanlı Devleti'nin <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m" title="Kırım">Kırım</a>'daki Müslümanları himaye etmesini sağlayan 1774 <a href="/wiki/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCk_Kaynarca_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Küçük Kaynarca Antlaşması">Küçük Kaynarca Antlaşması</a> ile başlamıştır.<sup id="cite_ref-Finkel_163-0" class="reference"><a href="#cite_note-Finkel-163"><span class="cite-bracket">[</span>157<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Böylelikle 7. yüzyılda Arap coğrafyasının bir bölgesi olan <a href="/wiki/Hicaz" title="Hicaz">Hicaz</a>'da Muhammed'in liderliğini yürüttüğü <a href="/wiki/Medine_%C4%B0slam_Devleti" title="Medine İslam Devleti">İslam Devleti</a>'nde yaşayan ve sayıları henüz milyonları bulmamış insanları yönetmek için kurulup 13. yüzyıla kadar sürekli genişleme eğilimi gösteren Arap İslam İmparatorluğu'nun devlet başkanlığı makamı olan hilâfet, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan çok daha sonra, <a href="/wiki/Sulu_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Sulu Sultanlığı">Sulu Sultanlığı</a>'ndaki Müslümanlara <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">Amerika Birleşik Devletleri</a> yönetimini kabul ettiren<sup id="cite_ref-Karpat_164-0" class="reference"><a href="#cite_note-Karpat-164"><span class="cite-bracket">[</span>158<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Yegar_165-0" class="reference"><a href="#cite_note-Yegar-165"><span class="cite-bracket">[</span>159<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamid" title="II. Abdülhamid">II. Abdülhamid</a> yönetimi (1876-1909) ve bütün Müslümanları <a href="/wiki/%C4%B0tilaf_Devletleri" title="İtilaf Devletleri">İtilaf Devletleri</a>'ne karşı savaşa teşvik etmek için <a href="/wiki/V._Mehmed" title="V. Mehmed">Mehmed Reşad</a>'a <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Cihat_Beyannamesi" title="Osmanlı Cihat Beyannamesi">cihad ilan ettiren</a><sup id="cite_ref-Aksakal_166-0" class="reference"><a href="#cite_note-Aksakal-166"><span class="cite-bracket">[</span>160<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%B0ttihat_ve_Terakki" title="İttihat ve Terakki">İttihat ve Terakki</a> yönetimi (1913-1918) tarafından, kıtalararası yetkiye sahip bir kurum veya unvan gibi kullanılmak istenmiştir ancak <a href="/wiki/Arap_Ayaklanmas%C4%B1" title="Arap Ayaklanması">Arap Ayaklanması</a> örneğindeki gibi başarısız<sup id="cite_ref-167" class="reference"><a href="#cite_note-167"><span class="cite-bracket">[</span>161<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-168" class="reference"><a href="#cite_note-168"><span class="cite-bracket">[</span>162<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> olunmuştur. 29 Ekim 1923'te <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_cumhuriyetin_ilan%C4%B1" title="Türkiye'de cumhuriyetin ilanı">Türkiye'de cumhuriyetin ilanıyla</a> ülkenin devlet başkanlığı makamına <a href="/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk" title="Mustafa Kemal Atatürk">kimin</a>, <a href="/wiki/Cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1" title="Cumhurbaşkanı">hangi unvanla</a> geçeceği sorunu çözülmüş, birkaç ay sonra, 3 Mart 1924'te ise eski rejimden kalan hilâfet makamı <a href="/wiki/Hil%C3%A2fetin_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Hilâfetin kaldırılması">kaldırılmıştır</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ordu">Ordu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Ordu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ordu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı ordusu</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ottoman_armour_1480-1500.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Ottoman_armour_1480-1500.jpg/220px-Ottoman_armour_1480-1500.jpg" decoding="async" width="220" height="402" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Ottoman_armour_1480-1500.jpg/330px-Ottoman_armour_1480-1500.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Ottoman_armour_1480-1500.jpg/440px-Ottoman_armour_1480-1500.jpg 2x" data-file-width="1292" data-file-height="2358" /></a><figcaption>Osmanlı zırhı (1480-1500)</figcaption></figure> <p>Osmanlı İmparatorluğu'nun ordu teşkilatı <a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Anadolu Selçuklu</a>, <a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">İlhanlılar</a> ve <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memluk</a> devletlerinin askerî teşkilat yapılarından belirli ölçülerde yararlanılarak kurulmuştur. Osmanlı ordusunda başkomutanlık görevini <a href="/wiki/Hakan" class="mw-redirect" title="Hakan">hakanlar</a> yapmışlardır. </p><p>Yaya ve atlılardan oluşturulan ordunun atsız kısmı "<a href="/wiki/Yaya_(askeri)" title="Yaya (askeri)">yaya</a>", süvarileri ise "<a href="/wiki/M%C3%BCsellem" title="Müsellem">müsellem</a>" şeklinde adlandırılmıştı; bu yönetim ilk olarak <a href="/wiki/Orhan_Gazi" title="Orhan Gazi">Orhan Gazi</a> döneminde yapılmıştı. Bunlar, <a href="/wiki/Kap%C4%B1kulu_Oca%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kapıkulu Ocağı">Kapıkulu Ocakları</a>'nın kuruluşuna kadar savaşlarda fiili olarak hizmet gördüler. Osmanlı Devleti'nin temelleri atılırken, süvari olan beylik kuvvetlerinin yerine Vezir <a href="/wiki/Al%C3%A2eddin_Pa%C5%9Fa" title="Alâeddin Paşa">Alâeddin Paşa</a> ile Kadı <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_Kara_Halil_Hayreddin_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa">Cendereli Kara Halil</a>'in tavsiyeleriyle Türk gençlerinden oluşan ayrı ayrı biner kişilik yaya ve müsellem isimleriyle muvazzaf ade ve süvari kuvveti kuruldu. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kara_kuvvetleri">Kara kuvvetleri</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Kara kuvvetleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kara kuvvetleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Yaya ve müsellemlerin temelini attığı ordu teşkilatı zamanla kuvvet ve sınıflara ayrılmıştır. Osmanlı ordusu başlıca üç ana kuvvetten oluşmaktadır. Bunlar; <a href="/wiki/Kap%C4%B1kulu_Oca%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kapıkulu Ocağı">Kapıkulu Ocağı</a>, <a href="/wiki/Eyalet_Askerleri" class="mw-redirect" title="Eyalet Askerleri">Eyalet askerleri</a> ve <a href="/wiki/Ak%C4%B1nc%C4%B1lar" class="mw-redirect" title="Akıncılar">Akıncılardır</a>. </p><p><a href="/wiki/Kap%C4%B1kulu_Oca%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kapıkulu Ocağı">Kapıkulu Ocağı</a>, Osmanlı Devleti'nin <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Ordusu" class="mw-redirect" title="Osmanlı Ordusu">daimi ordusunu</a> oluşturan ve doğrudan padişaha bağlı olan yaya, atlı ve teknik sınıftan asker ocaklarına verilen addır. Kapıkulu ocaklarının kurulmasından önceki dönemde Osmanlı Devleti'nin askerî gücünü <a href="/wiki/Yayalar" class="mw-disambig" title="Yayalar">yayalar</a> ve <a href="/wiki/M%C3%BCsellem" title="Müsellem">müsellemler</a> oluşturuyordu. </p><p><a href="/wiki/Eyalet_Askerleri" class="mw-redirect" title="Eyalet Askerleri">Eyalet askerleri</a>, devletin <a href="/wiki/T%C4%B1mar_(arazi)" title="Tımar (arazi)">Tımar</a>'a ayrılmış bölgelerinde yetişmiş askerlerdi. Kapıkulu askerleri gibi barış zamanında da askerlik yapmazlardı. Sadece savaş sırasında askerlik yaparlardı. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Donanma">Donanma</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=26" title="Değiştirilen bölüm: Donanma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=26" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Donanma"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Donanmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı Donanması">Osmanlı Donanması</a></div> <p>Osmanlı İmparatorluğu'nun deniz kuvvetleri olan Donanma-yı Hümâyûn, 14. yüzyılda kuruldu.<sup id="cite_ref-TSK_134-2" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Larousse17_169-0" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse17-169"><span class="cite-bracket">[</span>163<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı Devleti, 1323 yılında <a href="/wiki/Karam%C3%BCrsel" title="Karamürsel">Karamürsel</a>'i fethederek denize ulaştı. <a href="/wiki/Karam%C3%BCrsel_Alp" class="mw-redirect" title="Karamürsel Alp">Karamürsel Bey</a> komutasında ilk donanma oluşturuldu ve <a href="/wiki/Kocaeli" title="Kocaeli">Kocaeli</a>'de yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı.<sup id="cite_ref-170" class="reference"><a href="#cite_note-170"><span class="cite-bracket">[</span>164<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-dzkk_171-0" class="reference"><a href="#cite_note-dzkk-171"><span class="cite-bracket">[</span>165<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı.<sup id="cite_ref-TSK_134-3" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk derya beyi (donanma komutanı) Karamürsel Bey oldu.<sup id="cite_ref-dzkk_171-1" class="reference"><a href="#cite_note-dzkk-171"><span class="cite-bracket">[</span>165<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan <a href="/wiki/Orhan_Gazi#Rumeli'ye_geçiş" title="Orhan Gazi">Rumeli'ye geçişin</a> önü açıldı.<sup id="cite_ref-TSK_134-4" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla <a href="/wiki/%C4%B0zmit" title="İzmit">İzmit</a>, <a href="/wiki/Gelibolu" title="Gelibolu">Gelibolu</a> ve son olarak da İstanbul oldu.<sup id="cite_ref-TSK_134-5" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Larousse6_172-0" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse6-172"><span class="cite-bracket">[</span>166<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul'un Fethi</a>'de <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a>, donanmadan da yararlandı.<sup id="cite_ref-Larousse6_172-1" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse6-172"><span class="cite-bracket">[</span>166<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Karadeniz'de ve Akdeniz'de etkisi artan Osmanlı donanması, <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_M%C4%B1s%C4%B1r_Seferi" title="Büyük Mısır Seferi">Büyük Mısır Seferi</a>'nde (1516-1517) Osmanlı kuvvetlerine lojistik destek sağladı.<sup id="cite_ref-TSK_134-6" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Larousse6_172-2" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse6-172"><span class="cite-bracket">[</span>166<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:204px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Battle_of_Preveza_(1538).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg/200px-Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg" decoding="async" width="200" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg/300px-Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg/400px-Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="499" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Preveze_Deniz_Muharebesi" title="Preveze Deniz Muharebesi">Preveze Deniz Muharebesi</a> (1538)</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Battle_of_Lepanto_1571.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Battle_of_Lepanto_1571.jpg/200px-Battle_of_Lepanto_1571.jpg" decoding="async" width="200" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Battle_of_Lepanto_1571.jpg/300px-Battle_of_Lepanto_1571.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Battle_of_Lepanto_1571.jpg/400px-Battle_of_Lepanto_1571.jpg 2x" data-file-width="2500" data-file-height="1341" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/%C4%B0nebaht%C4%B1_Deniz_Muharebesi" title="İnebahtı Deniz Muharebesi">İnebahtı Deniz Muharebesi</a> (1571)</div></div></div></div></div> <p>1538 yılında <a href="/wiki/Barbaros_Hayreddin_Pa%C5%9Fa" title="Barbaros Hayreddin Paşa">Barbaros Hayreddin Paşa</a> kumandasındaki <a href="/wiki/Preveze_Deniz_Muharebesi" title="Preveze Deniz Muharebesi">Preveze Deniz Muharebesi</a> kazanıldı ve Akdeniz'de Osmanlı hakimiyeti başladı. Bundan sonra, 1560'ta <a href="/wiki/Cerbe_Deniz_Muharebesi" title="Cerbe Deniz Muharebesi">Cerbe Deniz Muharebesi</a> de kazanıldı. 1565'te <a href="/wiki/Malta_ku%C5%9Fatmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Malta kuşatması">Malta kuşatıldı</a>, ancak bir şey elde edilemedi. Osmanlı donanmasını büyütmek için birçok tersane kuruldu; ihtiyaç duyulan malzemeler <a href="/wiki/Kocaeli" title="Kocaeli">Kocaeli</a>'den, <a href="/wiki/Biga" title="Biga">Biga</a>'dan, <a href="/wiki/Samsun" title="Samsun">Samsun</a>'dan, <a href="/wiki/Kastamonu_(il)" title="Kastamonu (il)">Kastamonu</a>'dan ve <a href="/wiki/Ayd%C4%B1n" title="Aydın">Aydın</a>'dan getiriliyordu.<sup id="cite_ref-Larousse17_169-1" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse17-169"><span class="cite-bracket">[</span>163<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-173" class="reference"><a href="#cite_note-173"><span class="cite-bracket">[</span>167<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Kaptan-%C4%B1_derya" title="Kaptan-ı derya">Kaptan-ı deryalara</a> gelenek olarak <a href="/wiki/Cezayir_Beylerbeyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Cezayir Beylerbeyliği">Cezayir Beylerbeyliği</a> verilirdi.<sup id="cite_ref-Larousse17_169-2" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse17-169"><span class="cite-bracket">[</span>163<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Gelibolu" title="Gelibolu">Gelibolu</a>, <a href="/wiki/Akdeniz_adalar%C4%B1_listesi" class="mw-redirect" title="Akdeniz adaları listesi">Akdeniz adaları</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0zmir" title="İzmir">İzmir</a>'in bazı yerleri Osmanlı kaptanlarına dirlik olarak verilirdi.<sup id="cite_ref-174" class="reference"><a href="#cite_note-174"><span class="cite-bracket">[</span>168<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>16. yüzyılda, <a href="/wiki/Hint_Okyanusu" title="Hint Okyanusu">Hint Okyanusu</a>'nda <a href="/wiki/Portekiz_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Portekiz Krallığı">Portekiz Krallığı</a>'na karşı <a href="/wiki/Had%C4%B1m_S%C3%BCleyman_Pa%C5%9Fa" title="Hadım Süleyman Paşa">Hadım Süleyman Paşa</a> ve <a href="/wiki/Piri_Reis" class="mw-redirect" title="Piri Reis">Piri Reis</a> komutasında seferler düzenlendiyse de, Portekiz donanması üstün geldi ve Piri Reis 1554'te idam edildi.<sup id="cite_ref-hurmuz_175-0" class="reference"><a href="#cite_note-hurmuz-175"><span class="cite-bracket">[</span>169<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1571 yılında <a href="/wiki/%C4%B0nebaht%C4%B1_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="İnebahtı Savaşı">İnebahtı Deniz Savaşı</a>'ndan gelen yenilgiyle ağır kayıplar veren Osmanlı donanması, sonraları kayıplarını telafi etmeyi başardı.<sup id="cite_ref-lepanto_176-0" class="reference"><a href="#cite_note-lepanto-176"><span class="cite-bracket">[</span>170<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı İmparatorluğu, duraklama döneminden itibaren deniz ticaretinde <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupalı</a> devletlerden geri kaldı. 18.yüzyılda <a href="/wiki/Mezomorto_H%C3%BCseyin_Pa%C5%9Fa" class="mw-redirect" title="Mezomorto Hüseyin Paşa">Mezomorto Hüseyin Paşa</a>'nın girişimleri ile donanmada reform yapıldı.<sup id="cite_ref-TSK_134-7" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Larousse17_169-3" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse17-169"><span class="cite-bracket">[</span>163<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Larousse6_172-3" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse6-172"><span class="cite-bracket">[</span>166<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-177" class="reference"><a href="#cite_note-177"><span class="cite-bracket">[</span>dn 7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Fakat denizlerde ciddi bir üstünlük sağlanamadı. 1773 yılında <a href="/wiki/Cezayirli_Gazi_Hasan_Pa%C5%9Fa" title="Cezayirli Gazi Hasan Paşa">Cezayirli Gazi Hasan Paşa</a>'nın <a href="/wiki/Kaptan-%C4%B1_derya" title="Kaptan-ı derya">Kaptan-ı derya</a> olmasıyla <a href="/wiki/Bahriye_Mektebi" class="mw-redirect" title="Bahriye Mektebi">Bahriye Mektebi</a> açıldı, burada modern eğitim verilmeye başlandı ve 1776 yılında <a href="/wiki/Tersane-i_Amire" title="Tersane-i Amire">Tersane-i Amire</a>'nin yakınlarında ikinci Bahriye Mektebi olarak Hendesehane-i Bahri açıldı.<sup id="cite_ref-dho-tarihce_178-0" class="reference"><a href="#cite_note-dho-tarihce-178"><span class="cite-bracket">[</span>171<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ottoman_ship_of_the_line_Mahmudiye.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Ottoman_ship_of_the_line_Mahmudiye.png/220px-Ottoman_ship_of_the_line_Mahmudiye.png" decoding="async" width="220" height="307" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Ottoman_ship_of_the_line_Mahmudiye.png/330px-Ottoman_ship_of_the_line_Mahmudiye.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Ottoman_ship_of_the_line_Mahmudiye.png/440px-Ottoman_ship_of_the_line_Mahmudiye.png 2x" data-file-width="564" data-file-height="787" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mahmudiye_(kalyon)" title="Mahmudiye (kalyon)">Mahmudiye</a> kalyonu (1829, İstanbul)</figcaption></figure> <p>19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu, <a href="/wiki/Fransa%27n%C4%B1n_M%C4%B1s%C4%B1r_Seferi" class="mw-redirect" title="Fransa'nın Mısır Seferi">Fransa'nın Mısır Seferi</a>'nde İngiliz donanmasından <a href="/wiki/Nil_Muharebesi" title="Nil Muharebesi">yardım aldı</a>. Bundan sonra, <a href="/wiki/III._Selim" title="III. Selim">III. Selim</a>'in reformlarını devam ettiren <a href="/wiki/II._Mahmud" title="II. Mahmud">II. Mahmud</a> devrinde donanma, 1827 yılında <a href="/wiki/Navarin_Deniz_Muharebesi" title="Navarin Deniz Muharebesi">Navarin</a>'de imha edildi.<sup id="cite_ref-Besirli_179-0" class="reference"><a href="#cite_note-Besirli-179"><span class="cite-bracket">[</span>172<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> II. Mahmud döneminde <a href="/wiki/Amerikal%C4%B1lar" title="Amerikalılar">Amerikalı</a> mühendislerin yardımlarıyla reformlar devam etti; Osmanlı tersanelerine modern deniz sanayi girdi ve dönemin en büyük savaş gemisi unvanını elinde tutan <a href="/wiki/Mahmudiye_(kalyon)" title="Mahmudiye (kalyon)"><i>Mahmudiye</i></a> de o dönemde denize indirildi. II. Mahmud'un ölümünden sonra bu mühendisler İstanbul'u terk etmek zorunda bırakıldı.<sup id="cite_ref-Besirli_179-1" class="reference"><a href="#cite_note-Besirli-179"><span class="cite-bracket">[</span>172<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tahta çıkan <a href="/wiki/Abd%C3%BClmecit" class="mw-redirect" title="Abdülmecit">Abdülmecid</a> döneminde, 1840 yılında Bahriye meclisi kuruldu ve modern donanma çalışmaları devam etti. İlk denizcilik şirketi <a href="/wiki/%C5%9Eirket-i_Hayriye" title="Şirket-i Hayriye">Şirket-i Hayriye</a> de bu dönemde kuruldu. <a href="/wiki/Abd%C3%BClaziz" title="Abdülaziz">Abdülaziz</a> döneminde ise, 1867 yılında <a href="/wiki/Bahriye_Naz%C4%B1rl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bahriye Nazırlığı">Bahriye Nazırlığı</a> kuruldu. Abdülaziz döneminde, devam eden reformlar ile yabancı ülkelerden çok sayıda modern savaş gemisi satın alındı. </p><p>1878'den itibaren <a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamit" class="mw-redirect" title="II. Abdülhamit">II. Abdülhamid</a>'in güvensizliği sonucu donanma, <a href="/wiki/Hali%C3%A7" title="Haliç">Haliç</a>'te terk edildi ve denize açılmadı.<sup id="cite_ref-Larousse6_172-4" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse6-172"><span class="cite-bracket">[</span>166<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Besirli_179-2" class="reference"><a href="#cite_note-Besirli-179"><span class="cite-bracket">[</span>172<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/1897_Osmanl%C4%B1-Yunan_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="1897 Osmanlı-Yunan Savaşı">1897 Osmanlı-Yunan Savaşı</a>'nda Osmanlı donanması kendini gösteremedi. 1909 yılında <a href="/wiki/Donanma_Cemiyeti" title="Donanma Cemiyeti">Donanma Cemiyeti</a>'nin çabaları ile modern donanma çalışmaları halkın bağışlarıyla devam etti.<sup id="cite_ref-TSK_134-8" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Larousse6_172-5" class="reference"><a href="#cite_note-Larousse6-172"><span class="cite-bracket">[</span>166<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu cemiyetin çabaları ile çok sayıda modern savaş gemisi satın alındı, Alman subaylardan oluşan bir heyet ile reform çalışmaları canlandı. <a href="/wiki/Trablusgarp_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Trablusgarp Savaşı">Trablusgarp Savaşı</a>'nda (1911) ve <a href="/wiki/Balkan_Sava%C5%9Flar%C4%B1" title="Balkan Savaşları">Balkan Savaşları</a>'nda (1912-1913) Osmanlı donanması etkinlik gösterdi, fakat <a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı">I. Dünya Savaşı</a>'nda <a href="/wiki/Ege_Denizi" title="Ege Denizi">Ege Denizi</a>'nde sınırlı faaliyet göstermek zorunda kaldı, <a href="/wiki/%C3%87anakkale_Deniz_Sava%C5%9Flar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Çanakkale Deniz Savaşları">Çanakkale Deniz Savaşları</a>'nda (1915) başarılı oldu.<sup id="cite_ref-TSK_134-9" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-180" class="reference"><a href="#cite_note-180"><span class="cite-bracket">[</span>173<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Donanma, I. Dünya Savaşı'nın ardından <a href="/wiki/Marmara_Denizi" title="Marmara Denizi">Marmara Denizi</a>'nde <a href="/wiki/%C4%B0tilaf_Devletleri" title="İtilaf Devletleri">İtilaf kuvvetlerinin</a> kontrolü altına girdi.<sup id="cite_ref-TSK_134-10" class="reference"><a href="#cite_note-TSK-134"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hava_kuvvetleri">Hava kuvvetleri</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=27" title="Değiştirilen bölüm: Hava kuvvetleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=27" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hava kuvvetleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_tayyare_b%C3%B6l%C3%BCkleri" title="Osmanlı tayyare bölükleri">Osmanlı tayyare bölükleri</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Assembly_of_Ottoman_airplane.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Assembly_of_Ottoman_airplane.jpg/220px-Assembly_of_Ottoman_airplane.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Assembly_of_Ottoman_airplane.jpg/330px-Assembly_of_Ottoman_airplane.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Assembly_of_Ottoman_airplane.jpg/440px-Assembly_of_Ottoman_airplane.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı">I. Dünya Savaşı</a>'nda bir Osmanlı uçağının montajı</figcaption></figure> <p>Harbiye Nazırı <a href="/wiki/Mahmud_%C5%9Eevket_Pa%C5%9Fa" title="Mahmud Şevket Paşa">Mahmud Şevket Paşa</a> tarafından 1909'da ilk adımı atılan Osmanlı askerî havacılığı, resmî olarak 1 Haziran 1911 tarihinde Fen Kıtaları Müstahkem Genel Müfettişliği 2. Şubesi bünyesinde <i>Havacılık Komisyonu</i> adıyla faaliyete geçirilmiştir. Havacılık Komisyonu'nun temellerini, <a href="/wiki/Fransa" title="Fransa">Fransa</a>’dan satın alınan biri 25, biri de 50 beygirlik iki uçak oluşturmuştur. </p><p>1912 yılında başlayan <a href="/wiki/Balkan_Sava%C5%9Flar%C4%B1" title="Balkan Savaşları">Balkan Savaşları</a>'nda Deperdussin, Bleriot, Harlan ve Mars tipi uçaklarla Osmanlı tayyare bölükleri kendini mümkün olduğunca göstermiştir. Balkan Savaşları'nın acı hatıraları silmek ve Türk havacılığını dünyaya tanıtmak için Harbiye Nazırı <a href="/wiki/Enver_Pa%C5%9Fa" title="Enver Paşa">Enver Paşa</a>, iki tayyarelik bir filoyu 8 Şubat 1914'te <a href="/wiki/Kahire" title="Kahire">Kahire</a>'ye gönderdi. </p><p><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı">I. Dünya Savaşı</a> döneminde, müttefik olunan <a href="/wiki/Alman_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Alman İmparatorluğu">Almanya</a>'dan gizlice getirilen uçaklar ve düşmandan ele geçirilen uçaklar kullanıldı. Savaşın pek çok döneminde hava harekâtı, yetersizliklerden ötürü kısıtlandı, ancak yine de kayda değer uçuşlar yapıldı. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toplum_yapısı"><span id="Toplum_yap.C4.B1s.C4.B1"></span>Toplum yapısı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=28" title="Değiştirilen bölüm: Toplum yapısı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=28" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Toplum yapısı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_toplumu" title="Osmanlı toplumu">Osmanlı toplumu</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Iconographic_Encyclopedia_of_Science,_Literature_and_Art_271.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Iconographic_Encyclopedia_of_Science%2C_Literature_and_Art_271.jpg/260px-Iconographic_Encyclopedia_of_Science%2C_Literature_and_Art_271.jpg" decoding="async" width="260" height="209" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Iconographic_Encyclopedia_of_Science%2C_Literature_and_Art_271.jpg/390px-Iconographic_Encyclopedia_of_Science%2C_Literature_and_Art_271.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Iconographic_Encyclopedia_of_Science%2C_Literature_and_Art_271.jpg/520px-Iconographic_Encyclopedia_of_Science%2C_Literature_and_Art_271.jpg 2x" data-file-width="2855" data-file-height="2295" /></a><figcaption><a href="/wiki/19._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="19. yüzyıl">19. yüzyıl</a> sonlarında Osmanlı toplumu</figcaption></figure> <p>Osmanlı toplumu, <i>askeri</i> (yönetenler) ve <i>reaya</i> (yönetilenler) olmak üzere iki farklı tabakadan oluşmaktaydı. Askeriler dışındaki halk, "reaya", devlete vergi ödemekteydi. Şehirler, kasabalar ve köylerde yaşarlardı. Askeriler ise kendi içerisinde <i>seyfiye</i> (ehl-i örf), <i>ilmiye</i> (ehl-i şer) ve <i>kalemiye</i> (ehl-i kalem) olmak üzere üçe ayrılırdı. Seyfiye sınıfı askerlik ve yönetim işlerinden, ilmiye sınıfı din, adalet ve eğitim işlerinden, kalemiye sınıfı da bürokrasi, diplomasi ve mali işlerden sorumluydular. </p><p>Osmanlı siyasal uygulamasında askeri ve reaya kesin kurallarla ayrılmıştı.<sup id="cite_ref-Halil_İnalcık_181-0" class="reference"><a href="#cite_note-Halil_İnalcık-181"><span class="cite-bracket">[</span>174<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Toplumsal köken, yetişme koşulları ve resmî görev bakımından askeri sınıf; kılıç ve kalem ehli olarak ikiye ayrılmaktaydı.<sup id="cite_ref-Türkiye_Tarihi_2_182-0" class="reference"><a href="#cite_note-Türkiye_Tarihi_2-182"><span class="cite-bracket">[</span>175<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Halk ise <a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman" title="Müslüman">Müslüman</a> ve Müslüman olmayan milletlerden oluşuyordu.<sup id="cite_ref-183" class="reference"><a href="#cite_note-183"><span class="cite-bracket">[</span>176<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Gayrim%C3%BCslim" title="Gayrimüslim">Gayrimüslimler</a> ayrıca "<a href="/wiki/Cizye" title="Cizye">cizye</a>" vergisi ödemek dışında toplumdan bir ayrıma tabi değildi. Müslüman toplumun yaşantısı <a href="/wiki/%C5%9Eeriat" title="Şeriat">şeriat</a> ile şekillenirken, farklı milletlerin din ve örflerine göre mahalli yaşam tarzlarını koruma imkânı vardı.<sup id="cite_ref-184" class="reference"><a href="#cite_note-184"><span class="cite-bracket">[</span>177<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ekonomi">Ekonomi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=29" title="Değiştirilen bölüm: Ekonomi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=29" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ekonomi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_ekonomik_tarihi" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik tarihi">Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik tarihi</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:OrhanBeySikkesi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/OrhanBeySikkesi.jpg/230px-OrhanBeySikkesi.jpg" decoding="async" width="230" height="97" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/70/OrhanBeySikkesi.jpg 1.5x" data-file-width="231" data-file-height="97" /></a><figcaption><a href="/wiki/Orhan_Gazi" title="Orhan Gazi">Orhan Bey</a> döneminde basılmış gümüş para</figcaption></figure> <p>Bundan bir müddet öncesine kadar ilk Osmanlı <a href="/wiki/Sikke" class="mw-redirect" title="Sikke">sikkesinin</a> <a href="/wiki/Orhan_Gazi" title="Orhan Gazi">Orhan Bey</a> döneminde basıldığı düşünülüyordu. Fakat yakın zamanda <a href="/wiki/Osman_Gazi" title="Osman Gazi">Osman Bey</a>'e ait sikkenin bulunmasıyla birlikte bu eski bilgi geçerliliğini kaybetti. Buna göre ilk Osmanlı parasının Osman Gazi döneminde tedavüle çıktığı anlaşılmaktadır. Gümüşten mamul Osmanlı parasına "<a href="/wiki/Ak%C3%A7a" class="mw-disambig" title="Akça">akça</a>" deniyordu. </p><p> Her padişah, hükümdarlık alameti olarak kendi adına para bastırırdı. Osmanlı hükümdarları, Fatih Sultan Mehmed devrine kadar gümüş ve bakır para bastırdılar. <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">Fatih Sultan Mehmed</a>, döneminde ilk altın parayı bastırdı.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes,_20_Kurush_ND(1852).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/240px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg" decoding="async" width="240" height="368" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/360px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/480px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1533" /></a><figcaption>20 <a href="/wiki/Kuru%C5%9F" title="Kuruş">kuruş</a> banknot (1852)</figcaption></figure> <p>Osmanlı hazinesini en çok dolduran padişah ise <a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">Yavuz Sultan Selim</a>'dir. Sultan Selim, 8 senelik iktidarı döneminde gerçekleştirdiği <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r_Seferi" class="mw-redirect" title="Mısır Seferi">Mısır Seferi</a> ile Mısır civarında hüküm süren <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk Devleti</a>'ne son verdi ve <a href="/wiki/Orta_Do%C4%9Fu" title="Orta Doğu">Orta Doğu</a> ile <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrika</a>'daki mühim yerleri ve <a href="/wiki/Kutsal_Topraklar" title="Kutsal Topraklar">Kutsal Topraklar</a>'ı Osmanlı Devleti'ne kattı. Mısır'ı ele geçirdikten sonra tüm Memlûk hazinesini başkent İstanbul'a getirtti ve Osmanlı hazinesine mührünü bastı. Daha sonradan, anlatılanlara göre şöyle bir emir verdi: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse;border-style:none;background-color:transparent;max-width:75em;width:85%; color:inherit;"> <tbody><tr> <td valign="top" style="color:silver;font-size:3.5em;font-family:serif;font-weight:bold;text-align:left;padding:10px 0;">“ </td> <td valign="top" style="padding:0 1em; text-align: justify"><i>Benim altınla doldurduğum hazineyi, benden sonra gelenlerden her kim daha çok mangırla doldurursa, hazine onun mührüyle mühürlensin, yoksa benim mührümle mühürlenmeye devam edilsin!</i> </td> <td valign="bottom" style="color:silver;font-size:3.5em;font-family:serif;font-weight:bold;text-align:right;padding:10px 0;">„ </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1em 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <p>Osmanlı hazinesi bir daha hiç o kadar dolmadı ve devlet, yıkılana kadar hazineyi Yavuz Sultan Selim'in mührüyle mühürlemeye devam etti. </p><p>Osmanlı İmparatorluğu'nda ekonomiden ve türlü mali işlerden <a href="/wiki/Defterdar" title="Defterdar">defterdar</a> sorumluydu. </p><p>Son padişaha kadar bütün Osmanlı paralarının üzerinde "Kostantiniye" ibaresi kullanılmıştır. Daha sonradan, <a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Türk Kurtuluş Savaşı">Türk Kurtuluş Savaşı</a>'nda <a href="/wiki/Yunanlar" title="Yunanlar">Yunanların</a> bunu ilk <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Roma" class="mw-redirect" title="Doğu Roma">Doğu Roma</a> İmparatoru <a href="/wiki/I._Konstantin" title="I. Konstantin">I. Konstantin</a> yerine Yunan Kralı <a href="/wiki/I._Konstantin_(Yunanistan)" class="mw-redirect" title="I. Konstantin (Yunanistan)">I. Konstantin</a>'i kastederek kullanmaları üzerine kullanılmasından vazgeçilmiştir. </p><p>Osmanlı'da merkezi otoritenin her yerde etkin olmasını sağlayan, devlet hazinesinden para harcanmadan asker yetiştirilen ve toprağın işlenmesini de sağlarken en uç beylere kadar güvenliği taşıyabilen bir sistem vardı. Buna <a href="/wiki/T%C4%B1mar_sistemi" class="mw-redirect mw-disambig" title="Tımar sistemi">Tımar sistemi</a> deniyordu. Bu sisteme göre, reayaya (yönetilenler) verilen toprakların 3 yıl bekletmeksizin işlenmesi ve kazancından bir kısmıyla da tımarlı sipahileri yetiştirilmesi gerekiyordu. Böylece devlet hazinesi de azalmıyor, üstüne üstlük her an savaşa hazır asker yetişmiş oluyordu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Diplomasi_ve_uluslararası_ilişkiler"><span id="Diplomasi_ve_uluslararas.C4.B1_ili.C5.9Fkiler"></span>Diplomasi ve uluslararası ilişkiler</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=30" title="Değiştirilen bölüm: Diplomasi ve uluslararası ilişkiler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=30" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Diplomasi ve uluslararası ilişkiler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_d%C4%B1%C5%9F_ili%C5%9Fkileri" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun dış ilişkileri">Osmanlı İmparatorluğu'nun dış ilişkileri</a></div> <table class="box-Expand_section plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bu alt başlığın <b>genişletilmesi gerekiyor</b>. <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=">Sayfayı düzenleyerek</a> yardımcı olabilirsiniz.</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografi">Demografi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=31" title="Değiştirilen bölüm: Demografi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=31" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Demografi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_demografisi" title="Osmanlı İmparatorluğu demografisi">Osmanlı İmparatorluğu demografisi</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nüfus"><span id="N.C3.BCfus"></span>Nüfus</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=32" title="Değiştirilen bölüm: Nüfus" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=32" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Nüfus"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" align="right" style="margin-left:10px;"> <tbody><tr> <th>Yıl </th> <th>Nüfus </th></tr> <tr> <td>1520 </td> <td>11.692.480<sup id="cite_ref-Kabadayı2_185-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kabadayı2-185"><span class="cite-bracket">[</span>178<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>1566 </td> <td>15.000.000<sup id="cite_ref-Kinross2062_186-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kinross2062-186"><span class="cite-bracket">[</span>179<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>1683 </td> <td>30.000.000<sup id="cite_ref-Kinross2812_187-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kinross2812-187"><span class="cite-bracket">[</span>180<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>1831 </td> <td>27.230.660<sup id="cite_ref-Kabadayı2_185-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kabadayı2-185"><span class="cite-bracket">[</span>178<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>1856 </td> <td>35.350.000<sup id="cite_ref-Kabadayı2_185-2" class="reference"><a href="#cite_note-Kabadayı2-185"><span class="cite-bracket">[</span>178<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>1881 </td> <td>17.388.604<sup id="cite_ref-Kabadayı2_185-3" class="reference"><a href="#cite_note-Kabadayı2-185"><span class="cite-bracket">[</span>178<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>1906 </td> <td>20.884.000<sup id="cite_ref-Kabadayı2_185-4" class="reference"><a href="#cite_note-Kabadayı2-185"><span class="cite-bracket">[</span>178<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>1914 </td> <td>18.520.000 </td></tr> <tr> <td>1919 </td> <td>14.629.000 </td></tr></tbody></table> <p>Osmanlı İmparatorluğu'nun 6 asırlık varlığının çoğunda toplam vatandaş sayısı kesin verilere dayanmamıştır. 1881'deki sayıma kadar nüfus bilgileri, <a href="/wiki/Vergi" title="Vergi">vergi</a> mükelleflerinin genel nüfusa oranlanmasıyla belirlenmekteydi. Vergiden hariç bir yöntem de, <a href="/wiki/Hane" class="mw-disambig" title="Hane">hanelerin</a> sayılmasıydı. Her evde 5 hane halkının bulunmasına dayalı bir varsayım yapılabilmekteydi. Varsayımlara dayalı nüfus tahminlerine göre, 1520'de Osmanlı İmparatorluğu'nda 11.692.480 kişi yaşamaktaydı. 1683'te 30.000.000, 1856'da 35.350.000 nüfus olduğu düşünülmektedir.<sup id="cite_ref-188" class="reference"><a href="#cite_note-188"><span class="cite-bracket">[</span>181<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı Devleti'nde ilk nüfus sayımı, <a href="/wiki/II._Mahmud" title="II. Mahmud">II. Mahmud</a> döneminde yapılmıştır. II. Mahmud, 1826 yılında <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri_Oca%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Yeniçeri Ocağı">Yeniçeri Ocağı</a>'nı kaldırmıştı ve onun yerine Müslüman çocuklardan oluşan <a href="/wiki/Asakir-i_Mansure-i_Muhammediye" class="mw-redirect" title="Asakir-i Mansure-i Muhammediye">Asakir-i Mansure-i Muhammediye</a> adlı bir ordu kurmuştu. Bu orduya kaç asker alınacağını öğrenmek için nüfus sayımı emrini verdi. Bu nüfus sayımı 1831'de oldu ve sayımın nedenlerinden biri de halktan alınacak vergileri hesaplamaktı. Sayımda sadece erkekler kayda alınmıştır. <a href="/wiki/Hicaz" title="Hicaz">Hicaz</a>, bu sayımların dışında tutulmuştur. </p><p>Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk resmî sayım ise, 1881-1893 arasında 10 yıl süren bir çalışmayla yapılmıştır. İlk defa bu sayım vergi, askerlik ya da herhangi bir amaçla değil, <a href="/wiki/Demografi" title="Demografi">demografik</a> bilgi elde etmek için yapılmıştır. Nüfus; <a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman" title="Müslüman">Müslümanlar</a>, <a href="/wiki/Yunanlar" title="Yunanlar">Yunanlar</a> (Makedonlar, Anadolu Rumları, Pontus Rumları, Kafkas Rumları...), <a href="/wiki/Ermeniler" title="Ermeniler">Ermeniler</a>, <a href="/wiki/Bulgarlar" title="Bulgarlar">Bulgarlar</a>, <a href="/wiki/Katolik" title="Katolik">Katolikler</a>, <a href="/wiki/Yahudiler" title="Yahudiler">Yahudiler</a>, <a href="/wiki/Protestanl%C4%B1k" title="Protestanlık">Protestanlar</a>, <a href="/wiki/Latinler" title="Latinler">Latinler</a>, <a href="/wiki/Asur" title="Asur">Asurlular</a>, <a href="/wiki/%C3%87ingeneler" title="Çingeneler">Çingeneler</a> gibi etnik, dini ve cinsel kategorilerde belirlenmiştir. Bu sayımda 17.388.604 olan nüfus, 1919 sayımında 14.629.000 kişi olarak belirlenmiştir.<sup id="cite_ref-Karpat_1978_pp.237-274_189-0" class="reference"><a href="#cite_note-Karpat_1978_pp.237-274-189"><span class="cite-bracket">[</span>182<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-190" class="reference"><a href="#cite_note-190"><span class="cite-bracket">[</span>183<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Prorportions_des_populations_musulmanes_grecques_et_armeniennes_en_AsieMineure_d%27apres_la_statistique_du_livreJaune.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Prorportions_des_populations_musulmanes_grecques_et_armeniennes_en_AsieMineure_d%27apres_la_statistique_du_livreJaune.png/220px-Prorportions_des_populations_musulmanes_grecques_et_armeniennes_en_AsieMineure_d%27apres_la_statistique_du_livreJaune.png" decoding="async" width="220" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Prorportions_des_populations_musulmanes_grecques_et_armeniennes_en_AsieMineure_d%27apres_la_statistique_du_livreJaune.png/330px-Prorportions_des_populations_musulmanes_grecques_et_armeniennes_en_AsieMineure_d%27apres_la_statistique_du_livreJaune.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Prorportions_des_populations_musulmanes_grecques_et_armeniennes_en_AsieMineure_d%27apres_la_statistique_du_livreJaune.png/440px-Prorportions_des_populations_musulmanes_grecques_et_armeniennes_en_AsieMineure_d%27apres_la_statistique_du_livreJaune.png 2x" data-file-width="1364" data-file-height="1200" /></a><figcaption>1914 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda Müslüman, Yunan ve Ermeni nüfusu</figcaption></figure> <p>Nüfusun <a href="/wiki/18._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="18. yüzyıl">18. yüzyılda</a>, <a href="/wiki/16._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="16. yüzyıl">16. yüzyıldakinden</a> daha düşük olmasının nedeni ise belirsizdir. Fakat, 1800'lerle birlikte nüfus yükselmeye başlamış, <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a> illerinde (öncelikle <a href="/wiki/Balkanlar" title="Balkanlar">Balkanlar</a>'da) 10 milyon civarı, <a href="/wiki/Asya" title="Asya">Asya</a> illerinde 11 milyon ve <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrika</a> illerinde de 3 milyon civarı nüfusla 25-32 milyona ulaşmıştır. </p><p>1900'lerde de nüfus, 18.5 milyon ile 1800'lerdekine yakındır. Bu süre zarfında imparatorluğun sınırları 3 milyon kilometrekareden 1 milyon kilometrekareye gerilemiştir. Bu da nüfusun iki katına çıktığı ve dolayısıyla <a href="/wiki/N%C3%BCfus_yo%C4%9Funlu%C4%9Fu" title="Nüfus yoğunluğu">nüfus yoğunluğunun</a> arttığı anlamına gelmektedir. </p><p>Salgın hastalıklar ve kıtlıklar da önemli bozulmalara ve demografik değişimlere neden olmuştu. 1785'te <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a> nüfusunun yaklaşık 1/16'i <a href="/wiki/Veba" title="Veba">vebadan</a> öldü ve <a href="/wiki/18._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="18. yüzyıl">18. yüzyılda</a> <a href="/wiki/Halep" title="Halep">Halep</a> nüfusu %20 oranında bir düşüş yaşadı. 1687-1731 yılları arasında sadece <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a>'ı 6 kıtlık vurdu. Ve son kıtlık, kırk yıl sonra <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'yu vurdu. <a href="/wiki/19._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="19. yüzyıl">19. yüzyılda</a> gıda maddelerinin hijyen, sağlık ve ulaşımlarında yapılan iyileştirmeler ile durum kontrol altına alındı. </p><p>Buharlı gemiler ve <a href="/wiki/Demiryollar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Demiryolları">demiryollarının</a> gelişimi ile yükselen liman kentlerinde bu yükseliş, nüfusun kümeleşmesine yol açtı. Kentleşme, kasaba ve şehirlerdeki büyüme ile birlikte 1700-1922 arasında nüfus hızla arttı. Sağlık ve koruma tedbirlerindeki gelişmeler, bu şehirleri yaşama ve çalışma yönünden daha cazip kıldı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dil">Dil</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=33" title="Değiştirilen bölüm: Dil" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=33" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dil"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Devletin resmî dili <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçedir</a>. Uluslararası yazışmalar <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçedir</a>. Yerel yönetimlerde ise <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçe</a> ve bölgenin yerel dili, resmî işlerde yürürlükte olan dildir. Bu yerel diller <a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapça</a>, <a href="/wiki/Arnavut%C3%A7a" title="Arnavutça">Arnavutça</a>, <a href="/wiki/Berberice" title="Berberice">Berberice</a>, <a href="/wiki/Bo%C5%9Fnak%C3%A7a" title="Boşnakça">Boşnakça</a>, <a href="/wiki/Bulgarca" title="Bulgarca">Bulgarca</a>, <a href="/wiki/Ermenice" title="Ermenice">Ermenice</a>, <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a>, <a href="/wiki/H%C4%B1rvat%C3%A7a" title="Hırvatça">Hırvatça</a>, <a href="/wiki/K%C3%BCrt%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Kürtçe">Kürtçe</a>, <a href="/wiki/Macarca" title="Macarca">Macarca</a>, <a href="/wiki/Yunanca" title="Yunanca">Rumca</a>, <a href="/wiki/Rus%C3%A7a" title="Rusça">Rusça</a>, <a href="/wiki/S%C4%B1rp%C3%A7a" title="Sırpça">Sırpça</a> ve birçok yerel dildir. Merkezi ilgilendiren konularda <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçe</a>, yereli ilgilendiren konularda yerel diller kullanılmıştır. </p><p>Bilim dili olarak <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçe</a> ve <a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapça</a>, edebiyat dili olarak ise <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçe</a> ve <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> kullanılmıştır. </p><p><a href="/wiki/Tanzimat_D%C3%B6nemi" class="mw-redirect" title="Tanzimat Dönemi">Tanzimat Dönemi</a>'nden sonra ülkedeki <a href="/wiki/Frans%C4%B1zca" title="Fransızca">Fransızca</a> konuşan kişi sayısı da artmıştı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Din">Din</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=34" title="Değiştirilen bölüm: Din" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=34" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Din"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_din" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda din">Osmanlı İmparatorluğu'nda din</a></div> <p><a href="/wiki/S%C3%BCnnilik" title="Sünnilik">Sünnilik</a>, Osmanlı İmparatorluğu'nun hakim <i>dini</i> (gelenekler, yasal gelenekler ve din) iken, resmî <i>mezhep</i> (İslam hukuk okulu) <a href="/wiki/Hanefilik" title="Hanefilik">Hanefilik</a> idi.<sup id="cite_ref-191" class="reference"><a href="#cite_note-191"><span class="cite-bracket">[</span>184<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Devletin meşruiyet kaynağı dinde bulundu, din devletin kontrolünde kaldı ve <a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman" title="Müslüman">Müslümanlarla</a> <a href="/wiki/Gayrim%C3%BCslim" title="Gayrimüslim">gayrimüslimler</a> arasında ayrım gözetildi.<sup id="cite_ref-HSD_22-2" class="reference"><a href="#cite_note-HSD-22"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Gayrimüslimler, özellikle <a href="/wiki/Hristiyan" title="Hristiyan">Hristiyanlar</a> ve <a href="/wiki/Yahudiler" title="Yahudiler">Yahudiler</a>, imparatorluğun tarihi boyunca mevcuttu. Osmanlı imparatorluk sistemi, gayrimüslimler üzerindeki resmî <a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman" title="Müslüman">Müslüman</a> hegemonyasının karmaşık bir bileşimi ve geniş bir dini hoşgörü derecesi ile karakterize edildi. </p><p>15. yüzyılın ikinci yarısına kadar Osmanlı tebaasının çoğunluğu Hristiyan'dı.<sup id="cite_ref-192" class="reference"><a href="#cite_note-192"><span class="cite-bracket">[</span>185<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gayrimüslimler, 19. yüzyılda büyük ölçüde göç ve ayrılma nedeniyle önemli ölçüde azalmasına rağmen, önemli ve ekonomik olarak etkili bir azınlık olarak kaldılar. Müslümanların oranı 1820'lerde %60 iken, 1870'lerde kademeli olarak %69'a ve 1890'larda %76'ya yükseldi.  1914'e gelindiğinde, imparatorluğun nüfusunun beşte birinden azı (%19.1) gayrimüslimdi ve çoğunlukla Yahudiler ve Hristiyan Rumlar, Asuriler ve Ermenilerden oluşuyordu.<sup id="cite_ref-193" class="reference"><a href="#cite_note-193"><span class="cite-bracket">[</span>186<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="İslam"><span id=".C4.B0slam"></span>İslam</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=35" title="Değiştirilen bölüm: İslam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=35" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İslam"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_%C4%B0slam" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda İslam">Osmanlı İmparatorluğu'nda İslam</a></div> <p>Osmanlı İmparatorluğu, geniş bir <a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman" title="Müslüman">Müslüman</a> nüfusa sahipti ve bu nüfus farklı mezheplere ve bu mezheplerin çeşitli dallarına mensuptu. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Yahudilik_ve_Hristiyanlık"><span id="Yahudilik_ve_Hristiyanl.C4.B1k"></span>Yahudilik ve Hristiyanlık</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=36" title="Değiştirilen bölüm: Yahudilik ve Hristiyanlık" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=36" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yahudilik ve Hristiyanlık"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Janissary_Recruitment_in_the_Balkans-Suleymanname.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Janissary_Recruitment_in_the_Balkans-Suleymanname.jpg/220px-Janissary_Recruitment_in_the_Balkans-Suleymanname.jpg" decoding="async" width="220" height="258" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Janissary_Recruitment_in_the_Balkans-Suleymanname.jpg/330px-Janissary_Recruitment_in_the_Balkans-Suleymanname.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Janissary_Recruitment_in_the_Balkans-Suleymanname.jpg/440px-Janissary_Recruitment_in_the_Balkans-Suleymanname.jpg 2x" data-file-width="683" data-file-height="800" /></a><figcaption>Osmanlı yetkilisi, Hristiyan erkek çocukları <a href="/wiki/Dev%C5%9Firme" title="Devşirme">devşirme</a> için kaydediyor (1558)</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> inancında "<a href="/wiki/Ehl-i_kitap" title="Ehl-i kitap">ehl-i kitap</a>" olarak adlandırılan <a href="/wiki/Yahudilik" title="Yahudilik">Yahudilik</a> ve <a href="/wiki/Hristiyanl%C4%B1k" title="Hristiyanlık">Hristiyanlık</a> dinlerinin mensupları, <i><a href="/wiki/Millet_(Osmanl%C4%B1_Devleti)" class="mw-redirect" title="Millet (Osmanlı Devleti)">millet sistemi</a></i> denilen düzende kendi toplulukları içinde yaşamayı sürdürdüler. İnançları nedeniyle <a href="/wiki/%C4%B0kinci_s%C4%B1n%C4%B1f_vatanda%C5%9F" title="İkinci sınıf vatandaş">ikinci sınıf vatandaş</a> muamelesi görerek aşağılayıcı bir sıfat olan "<a href="/wiki/G%C3%A2vur" title="Gâvur">gâvur</a>" sözcüğüyle etiketlendiler ve tâbi tutuldukları <a href="/wiki/Cizye" title="Cizye">cizye</a> ve <a href="/wiki/Hara%C3%A7" title="Haraç">haraç</a> vergilerini ödemeleri koşuluyla varlıklarını sürdürebildiler.<sup id="cite_ref-HSD_22-3" class="reference"><a href="#cite_note-HSD-22"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hristiyanlığın <a href="/wiki/Ortodoks" class="mw-disambig" title="Ortodoks">Ortodoks</a> ve <a href="/wiki/Gregoryen_Kilisesi" class="mw-redirect" title="Gregoryen Kilisesi">Gregoryen</a> kiliseleri, millet sistemi içinde meşru bir şekilde örgütlenmiş durumdaydı. Bu inançlara mensup kişiler, kendi dini kurallarına göre yargılanırdı. Buna karşılık, millet sistemine dâhil olmayan dinlerin devlet içinde meşru bir varlığı bulunmuyordu. </p><p>14. yüzyılda <a href="/wiki/I._Murad" title="I. Murad">I. Murad</a> ile başlayıp 17. yüzyıla kadar uzanan bir süreçte Osmanlı İmparatorluğu, genç Hristiyan erkek çocuklarının Balkanlar'daki topluluklardan alınıp Müslüman yapıldıktan sonra <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">Yeniçeri</a> ordusunda veya Osmanlı idari sisteminde görevlendirildiği bir tür haraç veya zorunlu askerlik sistemi olan <i><a href="/wiki/Dev%C5%9Firme" title="Devşirme">devşirme</a></i> sistemini kullandı. En çok gelecek vadeden öğrenciler, mezunları yüksek mevkileri dolduracak olan <a href="/wiki/Ender%C3%BBn" title="Enderûn">Enderun Okulu</a>'na kayıtlıydı. Toplanan çocukların çoğu, <i>devşirme</i> sisteminin "kan vergisi" olarak anıldığı imparatorluğun Balkan topraklarındandı. Çocuklar, büyüdükleri ortam nedeniyle nihayet İslami hale geldiklerinde, sahip oldukları tüm çocuklar özgür Müslüman sayılıyordu. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Misyonerlik_faaliyetleri">Misyonerlik faaliyetleri</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=37" title="Değiştirilen bölüm: Misyonerlik faaliyetleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=37" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Misyonerlik faaliyetleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_misyonerlik" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda misyonerlik">Osmanlı İmparatorluğu'nda misyonerlik</a></div> <p>1820 yılında başlayan ve <a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Türk Kurtuluş Savaşı">Kurtuluş Savaşı</a>'nın sonuna kadar süren zaman içerisinde Osmanlı Devleti'nde <a href="/wiki/Misyonerlik" title="Misyonerlik">misyonerlik</a> faaliyetleri çok hızlı bir şekilde gelişmiştir. Misyonerlik faaliyetlerinin bu denli başarılı olmasında şüphesiz Osmanlı Devleti'nin <a href="/wiki/Islahat_Ferman%C4%B1" title="Islahat Fermanı">Islahat Fermanı</a> ile verdiği ayrıcalıklar, <a href="/wiki/Kapit%C3%BClasyon" title="Kapitülasyon">kapitülasyon</a> anlaşmaları ile verilen ayrıcalıklar ve Osmanlı Devleti'nin bölgelerine ilgi göstermemesi etkili olmuştur. Başlangıçta kendilerine <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'da hedef bulamayan misyonerler, daha sonradan <a href="/wiki/Ermeniler" title="Ermeniler">Ermenilere</a> odaklanıp çalışmalarında başarılı olmuşlardır. Açtıkları okullardan mezun olan kişilerin başarılı olmaları bu okulların etkilerini artırmıştır. Hatta zamanla Müslüman Türkler dahi çocuklarını bu okullara göndermişlerdir. </p><p>Misyonerlerin genel hedef kitleleri, <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslamiyet</a>'in yaygın olduğu bölgeler olmuştur. Bu çalışma Osmanlı Devleti ile sınırlı kalmayıp <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrika</a> kıtası, <a href="/wiki/Arap_Yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Arap Yarımadası">Arap Yarımadası</a>, <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a> ve <a href="/wiki/Orta_Asya" title="Orta Asya">Orta Asya</a> halklarına yönelik de bir çalışmadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ulaşım_ve_haberleşme"><span id="Ula.C5.9F.C4.B1m_ve_haberle.C5.9Fme"></span>Ulaşım ve haberleşme</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=38" title="Değiştirilen bölüm: Ulaşım ve haberleşme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=38" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ulaşım ve haberleşme"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_ula%C5%9F%C4%B1m_ve_haberle%C5%9Fme" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda ulaşım ve haberleşme">Osmanlı İmparatorluğu'nda ulaşım ve haberleşme</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ulaşım"><span id="Ula.C5.9F.C4.B1m"></span>Ulaşım</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=39" title="Değiştirilen bölüm: Ulaşım" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=39" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ulaşım"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Şehirler_arası_yollar_ve_ulaşım"><span id=".C5.9Eehirler_aras.C4.B1_yollar_ve_ula.C5.9F.C4.B1m"></span>Şehirler arası yollar ve ulaşım</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=40" title="Değiştirilen bölüm: Şehirler arası yollar ve ulaşım" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=40" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Şehirler arası yollar ve ulaşım"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Chevalier_Auguste_de_Henikstein_-_Araba._Voiture_de_Constantinople.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Chevalier_Auguste_de_Henikstein_-_Araba._Voiture_de_Constantinople.jpg/260px-Chevalier_Auguste_de_Henikstein_-_Araba._Voiture_de_Constantinople.jpg" decoding="async" width="260" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Chevalier_Auguste_de_Henikstein_-_Araba._Voiture_de_Constantinople.jpg/390px-Chevalier_Auguste_de_Henikstein_-_Araba._Voiture_de_Constantinople.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Chevalier_Auguste_de_Henikstein_-_Araba._Voiture_de_Constantinople.jpg/520px-Chevalier_Auguste_de_Henikstein_-_Araba._Voiture_de_Constantinople.jpg 2x" data-file-width="694" data-file-height="552" /></a><figcaption>1820'li yıllara ait bir çift öküzün çektiği bir ulaşım aracı</figcaption></figure> <p>Osmanlı İmparatorluğu, <a href="/wiki/Asya" title="Asya">Asya</a>, <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a> ve <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrika</a> kıtalarında sahip olduğu topraklarla birlikte, 16. yüzyıl ortalarında muazzam bir büyüklüğe ulaştı. Ekonomik ve ticari faaliyetlerin yanı sıra, ulaşım, haberleşme ve nakliye gibi birçok hizmet ulaşım yoluyla yapılmaktaydı. Çok geniş topraklar üzerinde yer alan Osmanlı İmparatorluğu ise ihtiyacına göre <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a> ve <a href="/wiki/Rumeli" title="Rumeli">Rumeli</a>'de çeşitli yol sistemleri yapıyordu. Daha önceden <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a> ve <a href="/wiki/Sel%C3%A7uklu_Hanedan%C4%B1" title="Selçuklu Hanedanı">Selçuklu Hanedanından</a> kalan eski yol güzergâhlarını da kendi ihtiyaçlarına göre yeniden düzenleyip, bu yollara köprüler, kaldırımlar ekleyerek, sağladığı alt yapı birimleriyle daha kullanışlı hale getirdi. İhtiyaca bağlı olarak ana yollar ve bunlara bağlı tali yollar yaptı.<sup id="cite_ref-V.ENGİN_194-0" class="reference"><a href="#cite_note-V.ENGİN-194"><span class="cite-bracket">[</span>187<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1594-1595 tarihli menzil ve iskele defterinde, Osmanlı Devleti'nin karada ve denizde sahip olduğu yol sistemi anlatılmıştır.<sup id="cite_ref-JASSS_195-0" class="reference"><a href="#cite_note-JASSS-195"><span class="cite-bracket">[</span>188<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu deftere göre Osmanlı Devleti'nin karada kullandığı altı adet ana yol güzergâhı mevcuttu. Bu yolların üç tanesi Anadolu topraklarında, diğer üç tanesi de Rumeli topraklarındaydı. Kara yollarının isimleri, o yolun bulunduğu kıta ile birlikte İstanbul'a göre konumuna bağlı olarak verilirdi.<sup id="cite_ref-JASSS_195-1" class="reference"><a href="#cite_note-JASSS-195"><span class="cite-bracket">[</span>188<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aynı deftere göre İstanbul'dan başlatılan iki, Üsküdar'dan da iki olmak üzere toplam dört adet deniz rotası da mevcuttu. <a href="/wiki/%C3%9Csk%C3%BCdar" title="Üsküdar">Üsküdar</a>'dan başlayan rotada yollar Anadolu sahillerini, İstanbul'dan başlayan rotada ise Rumeli sahillerini dolanmaktaydı.<sup id="cite_ref-JASSS_195-2" class="reference"><a href="#cite_note-JASSS-195"><span class="cite-bracket">[</span>188<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı İmparatorluğu'nda yollar <i>sağ kol</i>, <i>orta kol</i> ve <i>sol kol</i> olmak üzere üç ana koldan meydana gelmekteydi.<sup id="cite_ref-V.ENGİN_194-1" class="reference"><a href="#cite_note-V.ENGİN-194"><span class="cite-bracket">[</span>187<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Booklet_of_postcards_Societe_Cooperative_Vigneronne_des_Grandes_Caves_Richon-le-Zion_et_Zicron-Jacob,_Palestine,_ca.1900_(CHS-47571~25).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Booklet_of_postcards_Societe_Cooperative_Vigneronne_des_Grandes_Caves_Richon-le-Zion_et_Zicron-Jacob%2C_Palestine%2C_ca.1900_%28CHS-47571~25%29.jpg/260px-Booklet_of_postcards_Societe_Cooperative_Vigneronne_des_Grandes_Caves_Richon-le-Zion_et_Zicron-Jacob%2C_Palestine%2C_ca.1900_%28CHS-47571~25%29.jpg" decoding="async" width="260" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Booklet_of_postcards_Societe_Cooperative_Vigneronne_des_Grandes_Caves_Richon-le-Zion_et_Zicron-Jacob%2C_Palestine%2C_ca.1900_%28CHS-47571~25%29.jpg/390px-Booklet_of_postcards_Societe_Cooperative_Vigneronne_des_Grandes_Caves_Richon-le-Zion_et_Zicron-Jacob%2C_Palestine%2C_ca.1900_%28CHS-47571~25%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Booklet_of_postcards_Societe_Cooperative_Vigneronne_des_Grandes_Caves_Richon-le-Zion_et_Zicron-Jacob%2C_Palestine%2C_ca.1900_%28CHS-47571~25%29.jpg/520px-Booklet_of_postcards_Societe_Cooperative_Vigneronne_des_Grandes_Caves_Richon-le-Zion_et_Zicron-Jacob%2C_Palestine%2C_ca.1900_%28CHS-47571~25%29.jpg 2x" data-file-width="2657" data-file-height="1850" /></a><figcaption><a href="/wiki/Filistin_(b%C3%B6lge)" title="Filistin (bölge)">Filistin</a>'de bazı yolcular (1900)</figcaption></figure> <p>Osmanlı İmparatorluğu'nda kara ulaşım şebekesinin güvenliği de önemliydi. Bu sebeple birçok vakıf kuruluşu ve hizmet grupları mevcuttu. Bunlar, derbentçilik, köprücülük, gemicilik ve diğerlerinden nitelik bakımından farklı olan kaldırımcılıktır.<sup id="cite_ref-196" class="reference"><a href="#cite_note-196"><span class="cite-bracket">[</span>189<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-V.ENGİN1_197-0" class="reference"><a href="#cite_note-V.ENGİN1-197"><span class="cite-bracket">[</span>190<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlılarda şehirler arası yol inşa ve bakım çalışmaları başlıca iki şekilde gerçekleşirdi. İlki barış zamanında, bir diğeri ise seferberlik ve savaş zamanlarında ordu ve muhtelif ağırlıkların geçeceği yol güzergâhlarında gerçekleşirdi. Yol yapım ve onarımı taş döşemenin yanı sıra, olası acil durumlarda toprak tesviyesi şeklinde de gerçekleşirdi.<sup id="cite_ref-198" class="reference"><a href="#cite_note-198"><span class="cite-bracket">[</span>191<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>İstanbul'dan <a href="/wiki/Belgrad" title="Belgrad">Belgrad</a>'a uzanan anayol ile İstanbul'u <a href="/wiki/Suriye" title="Suriye">Suriye</a>, <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a>, <a href="/wiki/Arabistan" class="mw-redirect" title="Arabistan">Arabistan</a> ve <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a>'a (<a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a> ve <a href="/wiki/Basra" title="Basra">Basra</a>'ya) bağlayan anayollar, Osmanlı Devleti'nin doğu ve batı seferlerinin ana yol güzergâhları olması nedeniyle, diğer yollara göre daha bakımlı ve düzgündü. Ayrıca bu yolların <a href="/wiki/Hac" title="Hac">hac</a> ve ticaret yolu olarak kullanılması sebebiyle, hükûmet tarafından yolun geçtiği eyalet ve sancak idarecilerine yolun bakımlı tutulması amacıyla emirler gönderilirdi.<sup id="cite_ref-199" class="reference"><a href="#cite_note-199"><span class="cite-bracket">[</span>192<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sefer sırasında ordunun her türlü ihtiyacı, daha önceden belirlenen yerlerden ve belli güzergâhlar üzerinden ihtiyaç mevkilerine ulaştırılırdı. Bunun gibi zamanlarda memlekette büyük bir ekonomik hareketlilik ve yollar üzerinde de büyük bir etkinlik meydana gelirdi. Ordu, savaş için cepheye hareket etmeden çok önce, kullanılacak yolların, konaklanacak menzillerin durumu kontrol edilerek bu konuda ilgili kişilerden rapor alınırdı.<sup id="cite_ref-200" class="reference"><a href="#cite_note-200"><span class="cite-bracket">[</span>193<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Şehir_içi_yollar_ve_ulaşım"><span id=".C5.9Eehir_i.C3.A7i_yollar_ve_ula.C5.9F.C4.B1m"></span>Şehir içi yollar ve ulaşım</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=41" title="Değiştirilen bölüm: Şehir içi yollar ve ulaşım" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=41" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Şehir içi yollar ve ulaşım"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>19. yüzyıl öncesinde, günümüzdeki modern kara ulaşım araçlarının gelişinden önce, İstanbul'da şehir için kara ulaşımının bazı belirgin özellikleri vardı. Şehir içi yolların dar olmasından ötürü araba işlemesine elverişsizdi. Bunun sonucunda da kara ulaşımı deniz ulaşımına göre daha yavaştı.<sup id="cite_ref-V.ENGİN2_201-0" class="reference"><a href="#cite_note-V.ENGİN2-201"><span class="cite-bracket">[</span>194<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Şehirde Bizans devrinden kalma büyük meydanlar ve görece geniş yollar mevcuttu. Şehir yolları ortalama 6-7 metre genişliğe sahipti. O zamanki şartlara göre şehirdeki yolların genişliği, nüfusun yaşayış tarzına, ulaşım ve nakil araçlarının şekline göre yeterliydi.<sup id="cite_ref-V.ENGİN2_201-1" class="reference"><a href="#cite_note-V.ENGİN2-201"><span class="cite-bracket">[</span>194<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%B0stanbul_Surlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="İstanbul Surları">Sahil surlarının</a> içerisinde ve surlara yakın konumda bulunan birbirine yakın ana yollar vasıtasıyla, sahilden şehire ulaşım mümkündü. Bu güzergâh üzerinden sahilden gelen mallar tek bir araçla şehre ulaştırılabiliyordu. Bu yollar günümüzde de hâlen kullanılmaktadır.<sup id="cite_ref-V.ENGİN2_201-2" class="reference"><a href="#cite_note-V.ENGİN2-201"><span class="cite-bracket">[</span>194<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ana yolların temel ulaşım yükünü çekmesinden dolayı, şehrin yan sokakları çok dar durumdaydı. Yük arabaları bu ana yolları kullandıkları için, geniş ara yollara ihtiyaç duyulmamaktaydı. Bunun yanında dik, kıvrımlı yerlerde, <a href="/wiki/Merdiven" title="Merdiven">merdivenle</a> tamamlanan dar sokakları sadece yayalar kullanmaktaydı. Bu tür sokaklarda yükler <a href="/wiki/Hamal" title="Hamal">hamallar</a> ile taşınır, bunun yanında <a href="/wiki/E%C5%9Fek" title="Eşek">eşek</a> ve <a href="/wiki/Kat%C4%B1r" title="Katır">katırlar</a> da taşıma amaçlı kullanılırdı.<sup id="cite_ref-202" class="reference"><a href="#cite_note-202"><span class="cite-bracket">[</span>195<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Önceleri 6-7 metre genişliğindeki yollar, şehir nüfusunun zamanla artmasından sonra yer yer 2,5 metreye kadar düştü. Şehir yollarının darlığı sebebiyle araba kullanımı azdı. Şehirde ulaşım daha çok yaya olarak veya at ile yapılırdı.<sup id="cite_ref-V.ENGİN3_203-0" class="reference"><a href="#cite_note-V.ENGİN3-203"><span class="cite-bracket">[</span>196<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 18. yüzyılın ortalarına kadar şehirde arabaya binme hakkı, devlet adamları içerisinde yalnızca <a href="/wiki/Sadrazam" title="Sadrazam">sadrazam</a> ve <a href="/wiki/%C5%9Eeyh%C3%BClislam" title="Şeyhülislam">şeyhülislama</a> tanınmıştı. Sokakların araba kullanımı için müsait olmamasının yanında, Osmanlı'da ağırlıklı olarak saray mensupları ve askerî erkan araba kullanmayı hoş görmezler ve rahatlık unsuru sayarlardı. Bu sebeple araba daha çok kadınların ulaşım amacıyla kullandıkları bir vasıta olarak görülürdü. Halkın çoğunluğu yaya olarak ulaşımı tercih ederdi.<sup id="cite_ref-V.ENGİN3_203-1" class="reference"><a href="#cite_note-V.ENGİN3-203"><span class="cite-bracket">[</span>196<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren teknik bilgisi yüksek, çizim ve ölçüm yapabilen iyi eğitimli mühendisler yol yapımlarında vazifelendirilmeye başlanmıştır.<sup id="cite_ref-204" class="reference"><a href="#cite_note-204"><span class="cite-bracket">[</span>197<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan yolların bir kısmı yabancı özel şirketler tarafından yapılmıştır. Örneğin 1860 yılında <a href="/wiki/Beyrut" title="Beyrut">Beyrut</a>'tan <a href="/wiki/%C5%9Eam" title="Şam">Şam</a>'a kadar olan karayolu, bir <a href="/wiki/Frans%C4%B1zlar" title="Fransızlar">Fransız</a> şirket tarafından yapılmıştır.<sup id="cite_ref-205" class="reference"><a href="#cite_note-205"><span class="cite-bracket">[</span>198<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu tarihlerde yoğun olarak Karadeniz bölgesi ile Orta Anadolu'da kullanılan <a href="/wiki/Ka%C4%9Fn%C4%B1" title="Kağnı">kağnı</a> arabalarının karayollarına zarar verdiği gerekçesiyle kullanımı yasaklanmış ve yerine dört tekerlekli Rumeli arabalarının kullanılması önerilmiştir.<sup id="cite_ref-206" class="reference"><a href="#cite_note-206"><span class="cite-bracket">[</span>199<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1854 yılında kurulan <a href="/wiki/%C5%9Eirket-i_Hayriye" title="Şirket-i Hayriye">Şirket-i Hayriye</a>, Osmanlı İmparatorluğu'nda <a href="/wiki/Bo%C4%9Fazi%C3%A7i" title="Boğaziçi">Boğaziçi</a>'nde yolcu ve yük taşımacılığı yapacak olan bir <a href="/wiki/Vapur" title="Vapur">vapur</a> şirketi olmayı amaçlamıştır. Şirketin en önemli özelliği, Osmanlı'da kurulan ilk anonim ortaklık olmasıydı. Şirketin kuruluş Nizamnamesi Mecelle sahibi, Türk Hukuk ve Edebiyat adamı <a href="/wiki/Ahmed_Cevdet_Pa%C5%9Fa" title="Ahmed Cevdet Paşa">Ahmed Cevdet Paşa</a> tarafından hazırlandı. Galatalı banker <a href="/wiki/Baltazzi_ailesi" title="Baltazzi ailesi">Manolaki Baltazzi</a>, <a href="/wiki/%C4%B0ngiltere" title="İngiltere">İngiltere</a>'den yandan çarklı 6 vapur birden ısmarladı. Vapurların Osmanlı'ya gelmeleri 1854'ü buldu. İlk zamanlarda <a href="/wiki/Tersane-i_Amire" title="Tersane-i Amire">Tersane-i Amire</a> vapurlarıyla aralarında rekabet olmaması için yalnız <a href="/wiki/Emin%C3%B6n%C3%BC" title="Eminönü">Eminönü</a> ile Boğaz köyleri arasında sefer yapma hakkı verilen şirket, ilk seferini <a href="/wiki/%C3%9Csk%C3%BCdar" title="Üsküdar">Üsküdar</a>'a yaptı. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ferrocarril_del_hiyaz.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Ferrocarril_del_hiyaz.png/270px-Ferrocarril_del_hiyaz.png" decoding="async" width="270" height="284" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Ferrocarril_del_hiyaz.png/405px-Ferrocarril_del_hiyaz.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Ferrocarril_del_hiyaz.png/540px-Ferrocarril_del_hiyaz.png 2x" data-file-width="787" data-file-height="827" /></a><figcaption><a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamid" title="II. Abdülhamid">II. Abdülhamid</a> tarafından 1900-1908 yılları arasında inşa edilen <a href="/wiki/Hicaz_Demiryolu" title="Hicaz Demiryolu">Hicaz Demiryolu</a> hattı</figcaption></figure> <p>20. yüzyılın ilk yıllarında, 1900-1908 yılları arasında, Sultan <a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamid" title="II. Abdülhamid">II. Abdülhamid</a> döneminde <a href="/wiki/Hicaz_Demiryolu" title="Hicaz Demiryolu">Hicaz Demiryolu</a> inşa edildi. Bu, <a href="/wiki/%C5%9Eam" title="Şam">Şam</a> ile <a href="/wiki/Medine" title="Medine">Medine</a> şehirleri arasında inşa ettirilen 1322 km uzunluğundaki bir demiryolu hattıydı. 1908 yılından sonraki eklemelerle 1.900 km uzunluğa kadar çıkmıştır. Demiryolunun teknik işlerinin başında <a href="/wiki/Almanlar" title="Almanlar">Alman</a> mühendis <a href="/wiki/Heinrich_August_Meissner" title="Heinrich August Meissner">Meissner</a> bulunuyordu. II. Abdülhamid, demiryolu boyunca bir <a href="/wiki/Telgraf" title="Telgraf">telgraf</a> hattı çekilmesini de emretmiştir. Demir yolunu Arap bedevilerin saldırılarından korumak için demiryolunun yanlarına birçok karakollar inşa edildi. Birçok devlet, Osmanlı İmparatorluğu'nun bu projesine karşı çıkmıştır. Bunların en başında <a href="/wiki/%C4%B0ngiltere" title="İngiltere">İngiltere</a> bulunmaktaydı. Demiryolu projesinin aleyhine birçok <a href="/wiki/Propaganda" title="Propaganda">propaganda</a> yaptılar. Bunların arasında, toplanan bağışların demiryoluna gitmediği ve Osmanlı Devleti'nin bu paraları hazinesine aktardığı gibi birçok şey vardı. </p><p>19. yüzyılın son çeyreğinde <a href="/w/index.php?title=Omnib%C3%BCs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Omnibüs (sayfa mevcut değil)">omnibüs</a> adı verilen toplu ulaşım aracı, Osmanlı İmparatorluğu'nda kullanılmaya başlanmıştır. İstanbul'da <a href="/wiki/Tramvay" title="Tramvay">tramvayların</a> işletmesine yönelik olarak <i>Dersaadet Tramvay Şirketi</i> ile 30 Ağustos 1869 tarihinde anlaşma yapılmış ve omnibüs işletme izni bu şirkete verilmiştir.<sup id="cite_ref-207" class="reference"><a href="#cite_note-207"><span class="cite-bracket">[</span>200<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Belli bir güzergâhta kurulan raylar üzerinde atlar tarafından çekilen ve birçok insan taşıma kapasitesine sahip olan büyük arabalar, ilk olarak 1872 yılında göreve başlamıştır.<sup id="cite_ref-208" class="reference"><a href="#cite_note-208"><span class="cite-bracket">[</span>201<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İstanbul'da yaygınlaşan omnibüsler, imparatorluğun çeşitli yerlerinde de kendini göstermiş; önce <a href="/wiki/Selanik" title="Selanik">Selanik</a>, daha sonra <a href="/wiki/%C5%9Eam" title="Şam">Şam</a>, <a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a>, <a href="/wiki/%C4%B0zmir" title="İzmir">İzmir</a> ve <a href="/wiki/Konya" title="Konya">Konya</a>'da hizmet vermeye başlamıştır.<sup id="cite_ref-İETT_209-0" class="reference"><a href="#cite_note-İETT-209"><span class="cite-bracket">[</span>202<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1912 yılında başlayan <a href="/wiki/Balkan_Harbi" class="mw-redirect" title="Balkan Harbi">Balkan Harbi</a> nedeniyle tramvay şirketine ait 430 adet at, ordu için hükûmet tarafından 30 bin liraya satın alınmış ve İstanbul'da bir yıl süreyle tramvay çalışmamıştır. İki yıl sonra ise <a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı">I. Dünya Savaşı</a>'nın başlaması nedeniyle sekiz ay süreyle tramvay çalışmamıştır.<sup id="cite_ref-İETT_209-1" class="reference"><a href="#cite_note-İETT-209"><span class="cite-bracket">[</span>202<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Atlı tramvay işletmeciliği 1914 yılında tamamen son bulurken, 11 Şubat 1914 tarihinde tramvay şebekesine ilk cereyanın verilmesiyle elektrikli tramvay işletmeciliği başlamış oldu.<sup id="cite_ref-İETT_209-2" class="reference"><a href="#cite_note-İETT-209"><span class="cite-bracket">[</span>202<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Haberleşme"><span id="Haberle.C5.9Fme"></span>Haberleşme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=42" title="Değiştirilen bölüm: Haberleşme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=42" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Haberleşme"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="box-Expand_section plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bu alt başlığın <b>genişletilmesi gerekiyor</b>. <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=">Sayfayı düzenleyerek</a> yardımcı olabilirsiniz.</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eğitim"><span id="E.C4.9Fitim"></span>Eğitim</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=43" title="Değiştirilen bölüm: Eğitim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=43" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Eğitim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_e%C4%9Fitim" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim">Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim</a></div><p>Osmanlı İmparatorluğu'nda her millet, üyelerine hizmet eden bir eğitim sistemi kurmuştur.<sup id="cite_ref-210" class="reference"><a href="#cite_note-210"><span class="cite-bracket">[</span>203<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu nedenle eğitim, büyük ölçüde etnik ve dini çizgilere göre bölünmüştü: Müslüman öğrenciler için okullara giden az sayıda gayrimüslim vardı ve bunun tersi de geçerliydi. Tüm etnik ve dini gruplara hizmet veren kurumların çoğu, <a href="/wiki/Frans%C4%B1zca" title="Fransızca">Fransızca</a> veya diğer dillerde öğretildi.<sup id="cite_ref-211" class="reference"><a href="#cite_note-211"><span class="cite-bracket">[</span>204<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"></p><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:792px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:242px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Mekteb-i_Sultani_(Galatasaray_Lisesi)_between_1880_and_1893_r3.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Mekteb-i_Sultani_%28Galatasaray_Lisesi%29_between_1880_and_1893_r3.jpg/240px-Mekteb-i_Sultani_%28Galatasaray_Lisesi%29_between_1880_and_1893_r3.jpg" decoding="async" width="240" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Mekteb-i_Sultani_%28Galatasaray_Lisesi%29_between_1880_and_1893_r3.jpg/360px-Mekteb-i_Sultani_%28Galatasaray_Lisesi%29_between_1880_and_1893_r3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Mekteb-i_Sultani_%28Galatasaray_Lisesi%29_between_1880_and_1893_r3.jpg/480px-Mekteb-i_Sultani_%28Galatasaray_Lisesi%29_between_1880_and_1893_r3.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="504" /></a></span></div><div class="thumbcaption">1880'lerde Mekteb-i Sultani (<a href="/wiki/Galatasaray_Lisesi" title="Galatasaray Lisesi">Galatasaray Lisesi</a>)</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:302px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Beyazit1900.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Beyazit1900.jpg/300px-Beyazit1900.jpg" decoding="async" width="300" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Beyazit1900.jpg/450px-Beyazit1900.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Beyazit1900.jpg/600px-Beyazit1900.jpg 2x" data-file-width="680" data-file-height="428" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Dar%C3%BClf%C3%BCnun" class="mw-redirect" title="Darülfünun">Darülfünun</a> (1900)</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:242px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Stammesschule-JD.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Stammesschule-JD.jpg/240px-Stammesschule-JD.jpg" decoding="async" width="240" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Stammesschule-JD.jpg/360px-Stammesschule-JD.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Stammesschule-JD.jpg/480px-Stammesschule-JD.jpg 2x" data-file-width="987" data-file-height="787" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Mekteb-i_A%C5%9Firet-i_Humayun" class="mw-redirect" title="Mekteb-i Aşiret-i Humayun">Mekteb-i Aşiret-i Humayun</a> (1892)</div></div></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kültür"><span id="K.C3.BClt.C3.BCr"></span>Kültür</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=44" title="Değiştirilen bölüm: Kültür" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=44" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kültür"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Osmanlı kültürü">Osmanlı kültürü</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar,_Constantinople,_Turkey,_ca._1895.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg/200px-Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg" decoding="async" width="200" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg/300px-Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg/400px-Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg 2x" data-file-width="3512" data-file-height="2560" /></a><figcaption><a href="/wiki/Yeni_Cami" title="Yeni Cami">Yeni Cami</a> ve <a href="/wiki/Emin%C3%B6n%C3%BC,_Fatih" class="mw-redirect" title="Eminönü, Fatih">Eminönü</a> pazarı (İstanbul, 1895'ler)</figcaption></figure> <p>Osmanlı İmparatorluğu Türkleri, kuruluş öncesi yüzyıllardan beri birlikte getirdikleri <a href="/wiki/Araplar" title="Araplar">Arap</a> ve <a href="/wiki/Persler" class="mw-redirect" title="Persler">Pers</a> <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> kültürlerinin geleneklerinden ve dillerinden büyük ölçüde etkilenmişlerdi. <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'ya yerleştikten sonra başta <a href="/wiki/Yunanlar" title="Yunanlar">Yunan</a>, <a href="/wiki/Ermeniler" title="Ermeniler">Ermeni</a> ve <a href="/wiki/Yahudiler" title="Yahudiler">Yahudi</a> olmak üzere yerli halkların kültürleriyle bir ölçüde kaynaştılar. Böylece eklektik tarzda bir Osmanlı kültürü ortaya çıktı. Özellikle devlet, imparatorluk hâline geldikten sonra diğer kültürlerle değişim süreklilik kazandı. </p><p><a href="/wiki/Edebiyat" title="Edebiyat">Edebiyat</a>, <a href="/wiki/Mimari" class="mw-redirect" title="Mimari">mimari</a>, süs sanatları, <a href="/wiki/M%C3%BCzik" title="Müzik">müzik</a>, <a href="/wiki/Sahne_sanatlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Sahne sanatları">sahne sanatları</a>, <a href="/wiki/Mutfak" title="Mutfak">mutfak</a>, <a href="/wiki/Spor" title="Spor">spor</a>, <a href="/wiki/Bilim" title="Bilim">bilim</a> ve <a href="/wiki/Teknoloji" title="Teknoloji">teknoloji</a> gibi unsurlar Osmanlı kültürünün oluşumunda ve gelişmesinde etken sahibi oldular. </p><p><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a>'nı yöneten erkekler, eşlerini çeşitli etnik gruplardan aldılar ve bu nedenle sultanlar karışık ırk ve kültürel mirasa sahip oldular. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Edebiyat">Edebiyat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=45" title="Değiştirilen bölüm: Edebiyat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=45" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Edebiyat"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Divan_edebiyat%C4%B1" title="Divan edebiyatı">Divan edebiyatı</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Amir_Khusraw_Dihlavi_-_Shirin_Encounters_the_Sculptor_Farhad_-_Walters_W62459A_-_Full_Page.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Amir_Khusraw_Dihlavi_-_Shirin_Encounters_the_Sculptor_Farhad_-_Walters_W62459A_-_Full_Page.jpg/310px-Amir_Khusraw_Dihlavi_-_Shirin_Encounters_the_Sculptor_Farhad_-_Walters_W62459A_-_Full_Page.jpg" decoding="async" width="310" height="458" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Amir_Khusraw_Dihlavi_-_Shirin_Encounters_the_Sculptor_Farhad_-_Walters_W62459A_-_Full_Page.jpg/465px-Amir_Khusraw_Dihlavi_-_Shirin_Encounters_the_Sculptor_Farhad_-_Walters_W62459A_-_Full_Page.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Amir_Khusraw_Dihlavi_-_Shirin_Encounters_the_Sculptor_Farhad_-_Walters_W62459A_-_Full_Page.jpg/620px-Amir_Khusraw_Dihlavi_-_Shirin_Encounters_the_Sculptor_Farhad_-_Walters_W62459A_-_Full_Page.jpg 2x" data-file-width="1218" data-file-height="1800" /></a><figcaption><a href="/wiki/H%C3%BCsrev_ve_%C5%9Eirin" title="Hüsrev ve Şirin">Hüsrev ile Şirin</a>'i tasvir eden bir çizim</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Anadolu Selçuklu Devleti</a>'nin son yıllarında, bu devletin yıkılmasından sonra ve Osmanlı Devleti'nin başlangıç döneminde, Anadolu beyliklerinin merkezinde <a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapça</a> ve <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsçadan</a> geniş bir çeviri hareketi gerçekleşti. Bu merkezlerde ilk yapıtlarını veren yazarlardan daha sonra Osmanlı sarayınca korunanlar oldu.<sup id="cite_ref-hkemal_212-0" class="reference"><a href="#cite_note-hkemal-212"><span class="cite-bracket">[</span>205<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <i><a href="/wiki/Garibn%C3%A2me" title="Garibnâme">Garibnâme</a></i> (1330) mesnevisinin sahibi olan ve <a href="/wiki/Yunus_Emre" title="Yunus Emre">Yunus Emre</a> yolunda ilahileri bulunan <a href="/wiki/K%C4%B1r%C5%9Fehirli_A%C5%9F%C4%B1k_Pa%C5%9Fa" class="mw-redirect" title="Kırşehirli Aşık Paşa">Kırşehirli Aşık Paşa</a>, <a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">Moğol İlhanlılar</a>'ının Anadolu valisi <a href="/wiki/Timurta%C5%9F" title="Timurtaş">Timurtaş</a>'ın vezirlerindendi. <i>Süheyl-ü nevbahar</i> (1350) mesnevisinin sahibi <a href="/wiki/Hoca_Mesud_bin_Ahmed" title="Hoca Mesud bin Ahmed">Hoca Mesud</a>, "<a href="/wiki/Kelile_ve_Dimne" title="Kelile ve Dimne">Kelile ve Dimne</a>"nin çevirisini <a href="/wiki/Ayd%C4%B1no%C4%9Fullar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Aydınoğulları">Aydınoğulları</a> Beyliği'nde kaleme almıştı. <i><a href="/wiki/H%C3%BCsrev_%C3%BC_%C5%9Eirin" class="mw-redirect" title="Hüsrev ü Şirin">Hüsrev ü Şirin</a></i> (1367) mesnevisinin yazarı Fahri, Aydınoğulları Beyliği'nde yetişmişti. </p><p><i>Hurşidname</i> (1387) mesnevisinin sahibi <a href="/w/index.php?title=%C5%9Eeyho%C4%9Flu_Mustafa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şeyhoğlu Mustafa (sayfa mevcut değil)">Şeyhoğlu Mustafa</a>; <i><a href="/wiki/%C4%B0skendername" class="mw-redirect" title="İskendername">İskendername</a></i> (1390), <i><a href="/wiki/Cem%C5%9Fid_%C3%BC_Hur%C5%9Fid" title="Cemşid ü Hurşid">Cemşid ü Hurşid</a></i> (1403) mesnevilerinin sahibi <a href="/wiki/Ahmedi" class="mw-redirect" title="Ahmedi">Ahmedi</a>; <i><a href="/wiki/%C3%87engname" class="mw-redirect" title="Çengname">Çengname</a></i> (1402-1411) mesnevisiyle tanınan <a href="/wiki/Ahmet_Dai" class="mw-redirect" title="Ahmet Dai">Ahmet Dai</a> ve <i><a href="/wiki/H%C3%BCsrev_%C3%BC_%C5%9Eirin" class="mw-redirect" title="Hüsrev ü Şirin">Hüsrev ü Şirin</a></i> (1421-1429) mesnevisinin sahibi <a href="/wiki/%C5%9Eeyhi" class="mw-redirect" title="Şeyhi">Şeyhi</a>, <a href="/wiki/Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Germiyanoğulları">Germiyanoğulları</a> Beyliği'nde yetişmişlerdi. Bu dönemde, özellikle <a href="/wiki/%C4%B0ran_Edebiyat%C4%B1" class="mw-redirect" title="İran Edebiyatı">İran</a> şairlerinin <a href="/wiki/Kaside" title="Kaside">kaside</a> ve <a href="/wiki/Gazel" title="Gazel">gazellerinde</a> işlenen içki, <a href="/wiki/A%C5%9Fk" title="Aşk">aşk</a>, <a href="/wiki/Tasavvuf" title="Tasavvuf">tasavvuf</a>, eğlence konuları, onların kullandıkları imgeler, başvurdukları benzetmeler Türkçeye aktarıldı. Yine bu örneklere dayanan aşk, serüven, tasavvuf konularıyla ilgili <a href="/wiki/Mesnevi" title="Mesnevi">mesneviler</a> yazılıyordu. Ancak uzun ünlüsü olmayan Türkçenin <a href="/wiki/Aruz_%C3%B6l%C3%A7%C3%BCs%C3%BC" title="Aruz ölçüsü">aruz veznine</a> uydurulması güçlükler yaratıyordu. Böyle olduğu hâlde başlangıçta Türkçe sözcüklere, deyimlere, hatta atasözlerine şiirde geniş yer veriliyordu. Halk diliyle kahramanlık işleyen yapıtlar, dinsel edebiyat ürünleri de vardı. Örneğin <a href="/wiki/Tokat_Kalesi" title="Tokat Kalesi">Tokat Kalesi</a> dizdarı Arif Ali, Sultan <a href="/wiki/I._Murat" class="mw-redirect" title="I. Murat">I. Murad</a> için <i><a href="/wiki/Dani%C5%9Fmentname" class="mw-redirect" title="Danişmentname">Danişmentname</a></i>'yi (1311, gününüze ulaşan yazması 1577) kaleme almıştı. Aynı nitelikli dinsel ve destansı yapıtlardan <i><a href="/wiki/Battalname" title="Battalname">Battalname</a></i> ve <i><a href="/wiki/Saltukname" class="mw-redirect" title="Saltukname">Saltukname</a></i> metinleri, sonraki yüzyılın ürünleri arasındadır.<sup id="cite_ref-jparla_213-0" class="reference"><a href="#cite_note-jparla-213"><span class="cite-bracket">[</span>206<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ahmedi" class="mw-redirect" title="Ahmedi">Ahmedi</a>'nin kardeşi Hamzavi'nin gene aynı nitelikli <i>Hamzaviname</i>'si, din ve kahramanlık konularını birlikte işleyen, halk diliyle yazılmış yapıtlardandır. Sadreddin'in <i>Destan-ı geyik</i> ve <i>Destan-ı ejderha</i>'sı, <a href="/wiki/Dursun_Fakih" title="Dursun Fakih">Dursun Fakih</a>'in <i>Kıssa-i mukaffa</i> ve <i>Gazavat-i emir ül-müminin Ali</i>'si, <a href="/w/index.php?title=Beypazarl%C4%B1_Maazo%C4%9Flu_Hasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beypazarlı Maazoğlu Hasan (sayfa mevcut değil)">Beypazarlı Maazoğlu Hasan</a>'ın <i>Feth-i kale-i Selasil</i> ve <i>Cenadil Kalesi cengi</i> gibi yapıtları halk kitapları arasındadır. </p> <table class="wikitable" align="right" style="margin-left:10px;"> <tbody><tr> <th colspan="2">Bazı Padişahların Mahlasları </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı padişahları listesi">Padişah</a> </th> <th><a href="/wiki/Mahlas" title="Mahlas">Mahlas</a> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/II._Murad" title="II. Murad">II. Murad</a> </td> <td>Muradi </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a> </td> <td>Avni </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/II._Bayezid" title="II. Bayezid">II. Bayezid</a> </td> <td>Adli </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">I. Selim</a> </td> <td>Selimi </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">I. Süleyman</a> </td> <td>Muhibbi </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/III._Murad" title="III. Murad">III. Murad</a> </td> <td>Muradi </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/I._Ahmed" title="I. Ahmed">I. Ahmed</a> </td> <td>Bahti </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/III._Selim" title="III. Selim">III. Selim</a> </td> <td>İlhami </td></tr></tbody></table> <p>Osmanlı İmparatorluğu'nda padişahların çoğu şiirle uğraşırdı ve çeşitli <a href="/wiki/Mahlas" title="Mahlas">mahlaslar</a> kullanırlardı. <i>Murâdî</i> mahlasıyla <a href="/wiki/II._Murad" title="II. Murad">II. Murad</a>, <i>Avnî</i> mahlasıyla <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">Fatih Sultan Mehmed</a>, <i>Adlî</i> mahlasıyla <a href="/wiki/II._Bayezid" title="II. Bayezid">II. Bayezid</a>, <i>Selimî</i> mahlasıyla <a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">Yavuz Sultan Selim</a>, <i>Muhibbî</i> mahlası ile de <a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">Kanuni Sultan Süleyman</a> şiirler kaleme almışlardır ve en başarılı şair yazarlar olarak da kabul edilirler. Bu padişahların şiirleri günümüze kadar ulaşmıştır. Kaynaklara göre ilk şair hükümdar, II. Murad'dır.<sup id="cite_ref-:1_214-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-214"><span class="cite-bracket">[</span>207<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r_Seferi" class="mw-redirect" title="Mısır Seferi">Mısır Seferi</a>'nde iken, <a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">Yavuz Sultan Selim</a>'in Mısırlı bir cariye hizmetlisi ile aralarında bir aşk münasebetinin yaşandığı rivayet edilen olayda, Sultan Selim'in bu olaydan sonra cariyeye atıfta bulunarak şöyle bir şiir yazdığı söylenir:<sup id="cite_ref-215" class="reference"><a href="#cite_note-215"><span class="cite-bracket">[</span>208<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse;border-style:none;background-color:transparent;max-width:75em;width:85%; color:inherit;"> <tbody><tr> <td valign="top" style="color:silver;font-size:3.5em;font-family:serif;font-weight:bold;text-align:left;padding:10px 0;">“ </td> <td valign="top" style="padding:0 1em; text-align: justify"><i>Merdüm-i dideme bilmem ne füsûn etti felek</i> <p><i>Giryemi kıldı hûn eşkimi füzûn etti felek</i> </p><p><i>Şîrler pençe-i kahrımdan olurken lerzân</i> </p><p><i>Beni bir gözleri âhûya zebûn etti felek</i> </p> </td> <td valign="bottom" style="color:silver;font-size:3.5em;font-family:serif;font-weight:bold;text-align:right;padding:10px 0;">„ </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1em 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <p>Bir başka başarılı şair hükümdarlardan olan <a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">Kanuni Sultan Süleyman</a>'ın, "<i>Halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi / Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi</i>" dizesi ise yüzyılları aşarak günümüze ulaşmış köklü ve özlü bir sözdür.<sup id="cite_ref-:1_214-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-214"><span class="cite-bracket">[</span>207<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Bellini,_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg/220px-Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg" decoding="async" width="220" height="297" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg/330px-Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg/440px-Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg 2x" data-file-width="3132" data-file-height="4226" /></a><figcaption>Fatih Sultan Mehmed, çok başarılı şiirler kaleme alırdı.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">Fatih Sultan Mehmed</a>'in <a href="/wiki/Muhammed" title="Muhammed">Muhammed</a>'e ithafen yazdığı şu dizeleri de onun başarılı şairliğinin göstergelerinden biridir:<sup id="cite_ref-216" class="reference"><a href="#cite_note-216"><span class="cite-bracket">[</span>209<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse;border-style:none;background-color:transparent;max-width:75em;width:85%; color:inherit;"> <tbody><tr> <td valign="top" style="color:silver;font-size:3.5em;font-family:serif;font-weight:bold;text-align:left;padding:10px 0;">“ </td> <td valign="top" style="padding:0 1em; text-align: justify"><i>Sen kokmayan gülü neyleyim,</i> <p><i>Neyleyim sensiz baharı?</i> </p><p><i>Sen doğmayan günü neyleyim,</i> </p><p><i>Neyleyim sensiz ben dünyayı?</i> </p> <hr /> <p><i>Ben gönüllü bir köleyim, kulağımda küpem</i> </p><p><i>Kalbini fethedecekse geçerim <a href="/wiki/Sina" class="mw-redirect" title="Sina">Sina</a>’yı birden</i> </p><p><i>Yoksa neyime?</i> </p><p><i>Bu fethi istemem, <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a>’ı istemem, cihanı istemem.</i> </p><p><i>Ben Sultan Fatih'im, önündeyim <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>’un</i> </p><p><i>Yakarım bu şehri yüzünde bir tebessüm için.</i> </p> </td> <td valign="bottom" style="color:silver;font-size:3.5em;font-family:serif;font-weight:bold;text-align:right;padding:10px 0;">„ </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1em 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mimari">Mimari</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=46" title="Değiştirilen bölüm: Mimari" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=46" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Mimari"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_mimarisi" title="Osmanlı mimarisi">Osmanlı mimarisi</a></div> <p>Osmanlı mimarisi, kendinden önce gelen <a href="/wiki/Erken_d%C3%B6nem_Anadolu_T%C3%BCrk_mimarisi" title="Erken dönem Anadolu Türk mimarisi">Erken dönem Anadolu Türk mimarisi</a>, <a href="/wiki/Sel%C3%A7uklu_mimarisi" title="Selçuklu mimarisi">Selçuklu mimarisi</a>, <a href="/wiki/Bizans_mimarisi" title="Bizans mimarisi">Bizans mimarisi</a>, <a href="/wiki/%C4%B0ran_mimarisi" title="İran mimarisi">İran mimarisi</a> ve <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memluk</a> mimarisinden etkilenmiştir. Erken Osmanlı mimarisi, 13. ila 15. yüzyıllar arasında birden fazla yapı tipiyle deneyler yaptı ve aşamalı olarak 16. ve 17. yüzyılların Klasik Osmanlı stiline dönüştü ve yine <a href="/wiki/Ayasofya" title="Ayasofya">Ayasofya</a>'dan güçlü bir şekilde etkilendi. Saray sanatçılarının en büyüğü, geleneksel Bizans sanatını <a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çin</a> sanatının unsurlarıyla karıştırmak gibi birçok çoğulcu sanatsal etkiyle Osmanlı İmparatorluğu'nu zenginleştirdi.<sup id="cite_ref-217" class="reference"><a href="#cite_note-217"><span class="cite-bracket">[</span>210<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 16. yüzyılın ikinci yarısı, özellikle İznik çinilerinin kullanımında olmak üzere bazı süsleme sanatlarının zirvesini gördü. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Erken_dönem_Osmanlı_mimarisi"><span id="Erken_d.C3.B6nem_Osmanl.C4.B1_mimarisi"></span>Erken dönem Osmanlı mimarisi</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=47" title="Değiştirilen bölüm: Erken dönem Osmanlı mimarisi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=47" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Erken dönem Osmanlı mimarisi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Hac%C4%B1_%C3%96zbek_Camii.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Hac%C4%B1_%C3%96zbek_Camii.jpg/230px-Hac%C4%B1_%C3%96zbek_Camii.jpg" decoding="async" width="230" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Hac%C4%B1_%C3%96zbek_Camii.jpg/345px-Hac%C4%B1_%C3%96zbek_Camii.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Hac%C4%B1_%C3%96zbek_Camii.jpg/460px-Hac%C4%B1_%C3%96zbek_Camii.jpg 2x" data-file-width="3449" data-file-height="2536" /></a><figcaption><a href="/wiki/Hac%C4%B1_%C3%96zbek_Camii" title="Hacı Özbek Camii">Hacı Özbek Camii</a> (İznik)</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Erken_d%C3%B6nem_Osmanl%C4%B1_mimarisi" title="Erken dönem Osmanlı mimarisi">Erken dönem Osmanlı mimarisi</a></div> <p>Erken dönem mimarisinde, yapılar ağırlıklı olarak <a href="/wiki/%C4%B0znik" title="İznik">İznik</a>, <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursa</a> ve <a href="/wiki/Edirne" title="Edirne">Edirne</a> şehirlerinde yer aldı. Yapılar daha çok <a href="/wiki/Bizans_mimarisi" title="Bizans mimarisi">Bizans mimarisi</a> ve <a href="/wiki/Sel%C3%A7uklu_mimarisi" title="Selçuklu mimarisi">Selçuklu mimarisi</a> etkilerini taşısa da, bu dönemde bir sonraki döneme dayanak oluşturacak fikirlerin ilk uygulamaları gerçekleşti. Bu uygulamalardan birisi, yapılarda kubbe kullanılması pratiğidir. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Klasik_dönem_Osmanlı_mimarisi"><span id="Klasik_d.C3.B6nem_Osmanl.C4.B1_mimarisi"></span>Klasik dönem Osmanlı mimarisi</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=48" title="Değiştirilen bölüm: Klasik dönem Osmanlı mimarisi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=48" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Klasik dönem Osmanlı mimarisi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul'un Fethi</a>'den itibaren, mimari eserler İstanbul'da yoğunlaşmaya başladı. Bu dönemde daha çok yüksek ve görkemli yapılar inşa edildi. Bu yapılar daha çok dinî yapılar ve kamu binalarıydı. Klasik dönemin en önemli mimarı Mimar Sinan'dır. Başlıca eserleri Şehzade Camii, <a href="/wiki/S%C3%BCleymaniye_Camii" title="Süleymaniye Camii">Süleymaniye Camii</a> ve <a href="/wiki/Selimiye_Camii" title="Selimiye Camii">Selimiye Camii</a>'dir.<sup id="cite_ref-218" class="reference"><a href="#cite_note-218"><span class="cite-bracket">[</span>211<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:841px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:222px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Topkapi_Palace_(Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1),_Istanbul,_Turkey_(9603571659).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Topkapi_Palace_%28Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1%29%2C_Istanbul%2C_Turkey_%289603571659%29.jpg/220px-Topkapi_Palace_%28Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1%29%2C_Istanbul%2C_Turkey_%289603571659%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Topkapi_Palace_%28Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1%29%2C_Istanbul%2C_Turkey_%289603571659%29.jpg/330px-Topkapi_Palace_%28Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1%29%2C_Istanbul%2C_Turkey_%289603571659%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Topkapi_Palace_%28Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1%29%2C_Istanbul%2C_Turkey_%289603571659%29.jpg/440px-Topkapi_Palace_%28Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1%29%2C_Istanbul%2C_Turkey_%289603571659%29.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a></span></div><div class="thumbcaption">1478'de <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a> tarafından inşa ettirilen <a href="/wiki/Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1" title="Topkapı Sarayı">Topkapı Sarayı</a> (İstanbul)</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:252px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg/250px-Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg/375px-Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg/500px-Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg 2x" data-file-width="5514" data-file-height="3681" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Ayasofya" title="Ayasofya">Ayasofya</a> (İstanbul)</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:227px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:%C4%B0stanbul_5054.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/%C4%B0stanbul_5054.jpg/225px-%C4%B0stanbul_5054.jpg" decoding="async" width="225" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/%C4%B0stanbul_5054.jpg/338px-%C4%B0stanbul_5054.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/%C4%B0stanbul_5054.jpg/450px-%C4%B0stanbul_5054.jpg 2x" data-file-width="2533" data-file-height="1891" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Bayezid_Camii" title="Bayezid Camii">Bayezid Camii</a>'nin inşası (1501-1505), Klasik dönemin başlangıcı olarak kabul edilir.</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:132px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Salimiye_Masjid.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Salimiye_Masjid.jpg/130px-Salimiye_Masjid.jpg" decoding="async" width="130" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Salimiye_Masjid.jpg/195px-Salimiye_Masjid.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Salimiye_Masjid.jpg/260px-Salimiye_Masjid.jpg 2x" data-file-width="480" data-file-height="640" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Mimar_Sinan" title="Mimar Sinan">Mimar Sinan</a>'ın <i>ustalık eserim</i> dediği <a href="/wiki/Selimiye_Camii" title="Selimiye Camii">Selimiye Camii</a> (Edirne)</div></div></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sonraki_dönemler"><span id="Sonraki_d.C3.B6nemler"></span>Sonraki dönemler</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=49" title="Değiştirilen bölüm: Sonraki dönemler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=49" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sonraki dönemler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_barok_mimarisi" title="Osmanlı barok mimarisi">Osmanlı barok mimarisi</a></div> <p><a href="/wiki/L%C3%A2le_Devri" class="mw-redirect" title="Lâle Devri">Lâle Devri</a>'yle beraber (1718-1730), Batılılaşmanın etkisiyle Batılı tarzda binalar yapılmaya başlandı. Bu dönemde <a href="/wiki/%C4%B0stanbul_Bo%C4%9Faz%C4%B1" title="İstanbul Boğazı">Boğaz</a> kıyısına köşk yapma modası ortaya çıktı. </p><p>Bu dönemlerde <a href="/wiki/%C3%87e%C5%9Fme" title="Çeşme">çeşmeler</a> ve <a href="/wiki/Aynal%C4%B1kavak_Kasr%C4%B1" title="Aynalıkavak Kasrı">Aynalıkavak Kasrı</a> gibi sahil kıyısındaki rezidanslar yaygınlaştı. Bir su kanalı (diğer adı <i>Cetvel-i Sim</i>) piknik alanı olarak, <a href="/wiki/K%C3%A2%C4%9F%C4%B1thane" title="Kâğıthane">Kâğıthane</a> ise dinlenme alanı olarak tesis edildi. Lâle Devri'nin <a href="/wiki/Patrona_Halil_%C4%B0syan%C4%B1" title="Patrona Halil İsyanı">Patrona Halil İsyanı</a> ile son bulmasına rağmen, Batılılaşma davranışının bir modeli oldu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Süs_sanatları"><span id="S.C3.BCs_sanatlar.C4.B1"></span>Süs sanatları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=50" title="Değiştirilen bölüm: Süs sanatları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=50" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Süs sanatları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_minyat%C3%BCr_sanat%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı minyatür sanatı">Osmanlı minyatür sanatı</a> ve <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_hat_sanat%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı hat sanatı">Osmanlı hat sanatı</a></div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:596px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:201px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sarayi_Album_10a.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Sarayi_Album_10a.jpg/199px-Sarayi_Album_10a.jpg" decoding="async" width="199" height="295" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Sarayi_Album_10a.jpg/299px-Sarayi_Album_10a.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Sarayi_Album_10a.jpg/398px-Sarayi_Album_10a.jpg 2x" data-file-width="760" data-file-height="1125" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Sultan <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a>'i gül koklarken tasvir eden <a href="/wiki/Nakka%C5%9F_Sinan_Bey" title="Nakkaş Sinan Bey">Nakkaş Sinan Bey</a>'in <a href="/wiki/Minyat%C3%BCr" title="Minyatür">minyatürü</a></div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:182px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Surname_17b.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Surname_17b.jpg/180px-Surname_17b.jpg" decoding="async" width="180" height="295" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Surname_17b.jpg/270px-Surname_17b.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f0/Surname_17b.jpg 2x" data-file-width="347" data-file-height="569" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Osmanlı kadın müzisyenleri</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:207px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh_-_%C4%B0stanbul.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh_-_%C4%B0stanbul.jpg/205px-Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh_-_%C4%B0stanbul.jpg" decoding="async" width="205" height="296" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh_-_%C4%B0stanbul.jpg/308px-Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh_-_%C4%B0stanbul.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh_-_%C4%B0stanbul.jpg/410px-Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh_-_%C4%B0stanbul.jpg 2x" data-file-width="1454" data-file-height="2098" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh" title="Matrakçı Nasuh">Matrakçı Nasuh</a>'un 1537'de yayımlanan eserinde yer alan, <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'u betimlediği minyatürü</div></div></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Müzik_ve_sahne_sanatları"><span id="M.C3.BCzik_ve_sahne_sanatlar.C4.B1"></span>Müzik ve sahne sanatları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=51" title="Değiştirilen bölüm: Müzik ve sahne sanatları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=51" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Müzik ve sahne sanatları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_sahne_sanatlar%C4%B1" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda sahne sanatları">Osmanlı İmparatorluğu'nda sahne sanatları</a></div> <p><a href="/wiki/T%C3%BCrk_sanat_m%C3%BCzi%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Türk sanat müziği">Türk sanat müziği</a> Osmanlı elitlerinin eğitiminin önemli bir parçasıydı. Osmanlı sultanlarının birçoğu müzisyen ve besteciydi. <a href="/wiki/III._Selim" title="III. Selim">III. Selim</a>'in besteleri günümüzde hâlâ icra edilmektedir. Osmanlı klasik müziği büyük ölçüde <a href="/wiki/Bizans_m%C3%BCzi%C4%9Fi" title="Bizans müziği">Bizans müziği</a>, <a href="/w/index.php?title=Ermeni_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ermeni müziği (sayfa mevcut değil)">Ermeni müziği</a>, <a href="/w/index.php?title=Arap_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arap müziği (sayfa mevcut değil)">Arap müziği</a> ve <a href="/w/index.php?title=Geleneksel_Fars_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geleneksel Fars müziği (sayfa mevcut değil)">Fars müziği</a> birleşmesinden oluşuyordu. Besteler Batı müziğindeki <a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%A7%C3%BC_(m%C3%BCzik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölçü (müzik) (sayfa mevcut değil)">ölçüye</a> biraz benzer olan <a href="/wiki/Us%C3%BBl" title="Usûl">usûl</a> adı verilen ritmik birimler etrafında düzenlenmiştir. <a href="/wiki/Ezgi" title="Ezgi">Melodi</a> birimlerine Batı'daki <a href="/wiki/Mod_(m%C3%BCzik)" title="Mod (müzik)">moda</a> biraz benzeyen <a href="/wiki/Makam_(m%C3%BCzik)" title="Makam (müzik)">makam</a> denir. </p><p><a href="/wiki/%C3%87alg%C4%B1" title="Çalgı">Müzik aletleri</a> olarak ise, Anadolu ve Orta Asya enstrümanlarının (<a href="/wiki/Ba%C4%9Flama" title="Bağlama">saz</a>, <a href="/wiki/Ba%C4%9Flama" title="Bağlama">bağlama</a>, <a href="/wiki/Kemen%C3%A7e" title="Kemençe">kemençe</a>) bir karışımı, diğer Orta Doğu enstrümanları (<a href="/wiki/Ut" title="Ut">ut</a>, <a href="/wiki/Tambur" title="Tambur">tambur</a>, <a href="/wiki/Kanun_(%C3%A7alg%C4%B1)" title="Kanun (çalgı)">kanun</a>, <a href="/wiki/Ney" title="Ney">ney</a>) ve daha sonraları geleneksel Batı enstrümanları (<a href="/wiki/Keman" title="Keman">keman</a> ve <a href="/wiki/Piyano" title="Piyano">piyano</a>) kullanılırdı. Başkent ile diğer alanlar arasındaki coğrafi ve kültürel ayrım nedeniyle Osmanlı İmparatorluğu'nda <i>Türk sanat müziği</i> ve <i>Türk halk müziği</i> şeklinde iki ayrı müzik tarzı ortaya çıktı. Eyaletlerde birkaç çeşit <a href="/wiki/Halk_m%C3%BCzi%C4%9Fi" title="Halk müziği">halk müziği</a> oluştu. Ayırt edici müzik tarzlarıyla en baskın müzikler; <a href="/wiki/Balkanlar" title="Balkanlar">Balkan</a>-<a href="/wiki/Trakya" title="Trakya">Trakya</a> Türküleri, Kuzeydoğu Türküleri, <a href="/wiki/Ege_B%C3%B6lgesi" title="Ege Bölgesi">Ege</a> Türküleri, Orta Anadolu Türküleri, Doğu Anadolu Türküleri ve <a href="/wiki/Kafkasya" title="Kafkasya">Kafkas</a> Türküleridir. Ayırt edici tarzlardan bazıları ise <a href="/wiki/Mehter" title="Mehter">mehter</a>, <a href="/w/index.php?title=Roman_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roman müziği (sayfa mevcut değil)">Roman müziği</a>, <a href="/wiki/Oryantal_dans" title="Oryantal dans">oryantal dans</a> ve <a href="/wiki/T%C3%BCrk_halk_m%C3%BCzi%C4%9Fi" title="Türk halk müziği">Türk halk müziğidir</a>. </p><p><a href="/wiki/Karag%C3%B6z_ve_Hacivat" title="Karagöz ve Hacivat">Karagöz ve Hacivat</a> adı verilen geleneksel <a href="/wiki/G%C3%B6lge_oyunu" title="Gölge oyunu">gölge oyunu</a>, Osmanlı İmparatorluğu genelinde yaygındı ve bu kültürdeki tüm büyük etnik ve sosyal grupları temsil eden karakterler içeriyordu.<sup id="cite_ref-219" class="reference"><a href="#cite_note-219"><span class="cite-bracket">[</span>212<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-220" class="reference"><a href="#cite_note-220"><span class="cite-bracket">[</span>213<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tek bir usta tarafından, <a href="/wiki/Tef" title="Tef">tef</a> eşliğinde tüm karakterler seslendirilir ve oynatılırdı. Gölge oyununun kökeni ise belirsizdir. Yine Osmanlı Devleti'nde ortaya çıkan <a href="/wiki/Mehter" title="Mehter">mehter</a> takımları, dünya tarihinin en eski <a href="/wiki/Askeri_bando" class="mw-redirect" title="Askeri bando">askeri bandolarından</a> biridir. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Abdulaziz.jpg" class="mw-file-description" title="Sultan Abdülaziz bir müzik bestecisiydi."><img alt="Sultan Abdülaziz bir müzik bestecisiydi." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Abdulaziz.jpg/137px-Abdulaziz.jpg" decoding="async" width="137" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Abdulaziz.jpg/205px-Abdulaziz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Abdulaziz.jpg/274px-Abdulaziz.jpg 2x" data-file-width="2104" data-file-height="3072" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Sultan_Abd%C3%BClaziz" class="mw-redirect" title="Sultan Abdülaziz">Sultan Abdülaziz</a> bir müzik bestecisiydi.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Surname_171b.jpg" class="mw-file-description" title="Yeniçerilerin mehterini gösteren Levni tarafından yapılmış bir minyatür."><img alt="Yeniçerilerin mehterini gösteren Levni tarafından yapılmış bir minyatür." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Surname_171b.jpg/127px-Surname_171b.jpg" decoding="async" width="127" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Surname_171b.jpg/191px-Surname_171b.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Surname_171b.jpg/255px-Surname_171b.jpg 2x" data-file-width="440" data-file-height="690" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">Yeniçerilerin</a> <a href="/wiki/Mehter" title="Mehter">mehterini</a> gösteren <i><a href="/wiki/Levni" title="Levni">Levni</a></i> tarafından yapılmış bir minyatür.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Karagoz_figures.jpg" class="mw-file-description" title="Gölge oyunu Karagöz ve Hacivat Osmanlı İmparatorluğu'nda yaygındı."><img alt="Gölge oyunu Karagöz ve Hacivat Osmanlı İmparatorluğu'nda yaygındı." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Karagoz_figures.jpg/200px-Karagoz_figures.jpg" decoding="async" width="200" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Karagoz_figures.jpg/300px-Karagoz_figures.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Karagoz_figures.jpg/400px-Karagoz_figures.jpg 2x" data-file-width="753" data-file-height="749" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Gölge oyunu <a href="/wiki/Karag%C3%B6z_ve_Hacivat" title="Karagöz ve Hacivat">Karagöz ve Hacivat</a> Osmanlı İmparatorluğu'nda yaygındı.</div> </li> </ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Meddah_story_teller.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Meddah_story_teller.png/250px-Meddah_story_teller.png" decoding="async" width="250" height="335" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Meddah_story_teller.png/375px-Meddah_story_teller.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Meddah_story_teller.png/500px-Meddah_story_teller.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="1004" /></a><figcaption>Osmanlı kahvehanesinde gösterisini yapan bir <a href="/wiki/Meddah" title="Meddah">meddah</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mutfak">Mutfak</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=52" title="Değiştirilen bölüm: Mutfak" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=52" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Mutfak"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_mutfa%C4%9F%C4%B1" title="Osmanlı mutfağı">Osmanlı mutfağı</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Fran%C3%A7ois-Marie_Rosset_-_Femmes_Turcs_turques_de_Serquin,_leur_mani%C3%A8re_de_faire_leur_pain_-_Syrie_-_1790.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Fran%C3%A7ois-Marie_Rosset_-_Femmes_Turcs_turques_de_Serquin%2C_leur_mani%C3%A8re_de_faire_leur_pain_-_Syrie_-_1790.jpg/300px-Fran%C3%A7ois-Marie_Rosset_-_Femmes_Turcs_turques_de_Serquin%2C_leur_mani%C3%A8re_de_faire_leur_pain_-_Syrie_-_1790.jpg" decoding="async" width="300" height="413" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Fran%C3%A7ois-Marie_Rosset_-_Femmes_Turcs_turques_de_Serquin%2C_leur_mani%C3%A8re_de_faire_leur_pain_-_Syrie_-_1790.jpg/450px-Fran%C3%A7ois-Marie_Rosset_-_Femmes_Turcs_turques_de_Serquin%2C_leur_mani%C3%A8re_de_faire_leur_pain_-_Syrie_-_1790.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Fran%C3%A7ois-Marie_Rosset_-_Femmes_Turcs_turques_de_Serquin%2C_leur_mani%C3%A8re_de_faire_leur_pain_-_Syrie_-_1790.jpg/600px-Fran%C3%A7ois-Marie_Rosset_-_Femmes_Turcs_turques_de_Serquin%2C_leur_mani%C3%A8re_de_faire_leur_pain_-_Syrie_-_1790.jpg 2x" data-file-width="2247" data-file-height="3092" /></a><figcaption>Ekmek pişiren Türk kadını (1790)</figcaption></figure> <p>İmparatorluğun yönetim merkezi olan saray, aynı zamanda padişahın ve hanedan üyelerinin ikametgâhıydı. Saray mutfağının birçok kişiye ve hanedan üyelerine hizmet vermesi sebebiyle, kaliteye ve çeşitliliğe önem verilmekteydi. Günümüzde ayrıntılı bilgi edinilebilecek saray mutfağı, kaynak çeşitliliği sebebiyle <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a> dönemindeki <a href="/wiki/Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1" title="Topkapı Sarayı">Topkapı Saray</a> mutfağıdır.<sup id="cite_ref-221" class="reference"><a href="#cite_note-221"><span class="cite-bracket">[</span>214<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-222" class="reference"><a href="#cite_note-222"><span class="cite-bracket">[</span>215<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-223" class="reference"><a href="#cite_note-223"><span class="cite-bracket">[</span>216<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Mutfak aşçıları <a href="/wiki/Acemi_Oca%C4%9F%C4%B1" title="Acemi Ocağı">Acemi Ocağı</a>'ndan seçilir ve belirli aşamalardan geçerek aşçı olurlardı. Her mutfaktaki aşçı adayları çıraklık, kalfalık gibi kademelerde görev yaptıktan sonra ustalık (aşçılık) mertebesine yükselirlerdi. Daha sonra aşçıbaşı olurlar ve <i>başaşçıbaşı</i>na bağlı olarak görev yaparlardı.<sup id="cite_ref-YEMEK_224-0" class="reference"><a href="#cite_note-YEMEK-224"><span class="cite-bracket">[</span>217<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Mutfaklarda çalışan görevlilerin sayısı, saray nüfusuna bağlı olarak değişkenlik göstermiştir. <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a> döneminde (1451-1481) 100 kişi olan personel sayısı, <a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">I. Süleyman</a>'ın (1520-1566) saltanatının başlarında 250 iken, sonlarında 500 olmuştur. 16. yüzyıl sonunda 1000 kişiye ulaşan personel sayısı, 17. yüzyıl ortalarında 1300 civarına çıkmış ve 17. yüzyılın sonlarında 1253 civarına inmiştir.<sup id="cite_ref-SARAYMUTFAKLARI_225-0" class="reference"><a href="#cite_note-SARAYMUTFAKLARI-225"><span class="cite-bracket">[</span>218<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetim merkezi olan saray, <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'ndan ayrı bir şehir olabilecek kadar büyük bir nüfusu içerisinde barındırıyordu. Sarayın nüfusu, 16. yüzyılın ilk yıllarında 4-5 bin, 17. yüzyıl başlarında ise 10 bin civarındaydı. Tüm gıda alımlarında öncelikli olarak sarayın iaşesi düşünülmüş ve sarayın gıda ihtiyacı karşılanmadan hiç kimsenin gıda alımı yapmasına izin verilmemiştir. Böylelikle kaliteli malların saraya ayrılması sağlanmıştır. Saray mutfağına dayanıksız tüketim mallarının tamamı ile diğer besin maddelerinin bir kısmı İstanbul'dan, temel gıda maddelerinin büyük bir bölümü ise taşradan temin edilirdi.<sup id="cite_ref-SARAYMUTFAKLARI_225-1" class="reference"><a href="#cite_note-SARAYMUTFAKLARI-225"><span class="cite-bracket">[</span>218<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul'un Fethi</a> ile birlikte saraydaki Osmanlı yemeklerinde ciddi bir değişim görülmüştür. Bu dönemde deniz ürünlerinin tüketimi artarken, yemeklerde çeşitlilikten ziyade doyuruculuğa önem verilmiştir. Lahana çorbası, <a href="/wiki/Baklava" title="Baklava">baklava</a>, yoğurtlu ve ıspanaklı <a href="/wiki/B%C3%BCryan" title="Büryan">büryan</a>, pekmezli yoğurt tatlısı, yoğurtlu <a href="/wiki/Paz%C4%B1" title="Pazı">pazı</a>, <a href="/wiki/Ayran" title="Ayran">ayran</a> ve <a href="/wiki/%C5%9Eerbet" title="Şerbet">şerbet</a>, sarayda görevli olan personele verilen başlıca yemeklerdi.<sup id="cite_ref-226" class="reference"><a href="#cite_note-226"><span class="cite-bracket">[</span>219<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Et" title="Et">Et</a>, <a href="/wiki/S%C3%BCt" title="Süt">süt</a>, <a href="/wiki/Yo%C4%9Furt" title="Yoğurt">yoğurt</a>, <a href="/wiki/Peynir" title="Peynir">peynir</a>, <a href="/wiki/Ya%C4%9F_(beslenme)" title="Yağ (beslenme)">yağ</a> gibi besinler, hayvansal gıdalarda toplumun ana besin kaynaklarındandı.<sup id="cite_ref-MSS_227-0" class="reference"><a href="#cite_note-MSS-227"><span class="cite-bracket">[</span>220<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yapılan et yemeklerinde mevsimine göre kuzu, bazı zamanlarda ise koyun eti, dana etinin yerine kullanılmaktaydı. Saray mutfak ananesinde zengin sofralarda <a href="/wiki/Tavuk" title="Tavuk">tavuk</a> ve piliç gibi kümes hayvanlarının yanında, <a href="/wiki/G%C3%BCvercin" title="Güvercin">güvercin</a>, <a href="/wiki/Keklik" title="Keklik">keklik</a>, <a href="/wiki/Kaz" title="Kaz">kaz</a>, <a href="/wiki/B%C4%B1ld%C4%B1rc%C4%B1n" title="Bıldırcın">bıldırcın</a>, <a href="/wiki/%C3%96rdek" title="Ördek">ördek</a> ve 18. yüzyıldan itibaren Amerikan kökenli <a href="/wiki/Hindi" title="Hindi">hindi</a> görülmekteydi.<sup id="cite_ref-ÖZSA_228-0" class="reference"><a href="#cite_note-ÖZSA-228"><span class="cite-bracket">[</span>221<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Deniz ürünlerinden birisi olan <a href="/wiki/Bal%C4%B1k" title="Balık">balık</a>, padişah ve yakın çevresinin sıklıkla tükettiği gıdalardan birisiydi. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren saray mutfağına giren <a href="/wiki/Domates" title="Domates">domatesin</a>, bu tarihten önce Osmanlı mutfağında kullanımına rastlanmaz. Çünkü domates, <a href="/wiki/Amerika%27n%C4%B1n_ke%C5%9Ffi" class="mw-redirect" title="Amerika'nın keşfi">Amerika'nın keşfedilmesinden</a> (1492) sonra diğer kıtalara yayılmıştır. Günümüzde sıklıkla tüketilen sebzelerden olan <a href="/wiki/Fasulye" title="Fasulye">fasulye</a>, <a href="/wiki/Patates" title="Patates">patates</a> ve bazı <a href="/wiki/Kabak" title="Kabak">kabak</a> çeşitlerinin yanı sıra <a href="/wiki/Kakao" title="Kakao">kakao</a>, <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r_(bitki)" title="Mısır (bitki)">mısır</a> ve <a href="/wiki/Hindi" title="Hindi">hindi</a> de <a href="/wiki/Amerika" title="Amerika">Amerika</a> kıtasının keşfinden sonra, 18 ve 19. yüzyıllarda Osmanlı mutfağına girmiştir.<sup id="cite_ref-ÖZSA_228-1" class="reference"><a href="#cite_note-ÖZSA-228"><span class="cite-bracket">[</span>221<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vakıf <a href="/wiki/%C4%B0maret" title="İmaret">imaretlerinde</a> fakirler ve yolcular öncelikli olmak üzere isteyen herkese ücretsiz yemek verilmekteydi.<sup id="cite_ref-229" class="reference"><a href="#cite_note-229"><span class="cite-bracket">[</span>222<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İmparatorluk topraklarının genişlemesine paralel olarak, mutfak kültürü de bu konuda önemli gelişme göstermiştir. Sarayda önemli görevlerdeki kişilerin bir sofrada toplanıp yemek yemesi, devrin en büyük sosyal faaliyetlerinden birisi hâline gelmiştir.<sup id="cite_ref-MSS_227-1" class="reference"><a href="#cite_note-MSS-227"><span class="cite-bracket">[</span>220<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-230" class="reference"><a href="#cite_note-230"><span class="cite-bracket">[</span>223<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable" style="width:100%"> <caption><a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a> Döneminde Saray Mutfağında Kullanılan Gıdalar </caption> <tbody><tr> <th>Yiyecek türü</th> <th>Yiyecekler </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Baklagiller" title="Baklagiller">Baklagiller</a> ve <a href="/wiki/Tah%C4%B1l" title="Tahıl">tahıllar</a></td> <td><a href="/wiki/Bulgur" title="Bulgur">Bulgur</a>, <a href="/wiki/Pirin%C3%A7" title="Pirinç">pirinç</a>, <a href="/wiki/Un" title="Un">un</a>, <a href="/wiki/Mercimek" title="Mercimek">mercimek</a>, buğday nişastası, <a href="/wiki/Nohut_(t%C3%BCr)" title="Nohut (tür)">nohut</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Sebze" title="Sebze">Sebzeler</a></td> <td><a href="/wiki/P%C4%B1rasa" title="Pırasa">Pırasa</a>, <a href="/wiki/Lahana" title="Lahana">lahana</a>, <a href="/wiki/Ispanak" title="Ispanak">ıspanak</a>, <a href="/wiki/Paz%C4%B1" title="Pazı">pazı</a>, <a href="/wiki/%C5%9Ealgam" title="Şalgam">şalgam</a>, <a href="/wiki/H%C4%B1yar" class="mw-redirect" title="Hıyar">hıyar</a>, <a href="/wiki/So%C4%9Fan" title="Soğan">soğan</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ya%C4%9F" title="Yağ">Yağlar</a></td> <td><a href="/wiki/Zeytinya%C4%9F%C4%B1" title="Zeytinyağı">Zeytinyağı</a>, kuyruk yağı, sade yağ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Otsu_bitki" title="Otsu bitki">Otlar</a> ve <a href="/wiki/Baharat" title="Baharat">baharat</a></td> <td>Misk, <a href="/wiki/Safran" title="Safran">safran</a>, <a href="/wiki/Zeytin" title="Zeytin">zeytin</a>, <a href="/wiki/Maydanoz" title="Maydanoz">maydanoz</a>, <a href="/wiki/Hardal" title="Hardal">hardal</a>, <a href="/wiki/Sar%C4%B1msak" title="Sarımsak">sarımsak</a>, <a href="/wiki/Ki%C5%9Fni%C5%9F" title="Kişniş">kişniş</a>, <a href="/wiki/Nane" title="Nane">nane</a>, <a href="/wiki/Kimyon" title="Kimyon">kimyon</a>, Eflak tuzu, <a href="/wiki/Sak%C4%B1z" title="Sakız">sakız</a>, <a href="/wiki/Sirke" title="Sirke">sirke</a>, fülfül (<a href="/wiki/Karabiber" title="Karabiber">karabiber</a>), <a href="/wiki/Tar%C3%A7%C4%B1n" title="Tarçın">tarçın</a>, <a href="/wiki/Karanfil_(%C3%A7i%C3%A7ek)" title="Karanfil (çiçek)">karanfil</a>, anber </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hayvansal_%C3%BCr%C3%BCn" title="Hayvansal ürün">Hayvansal gıdalar</a></td> <td><a href="/wiki/Yumurta" title="Yumurta">Yumurta</a>, <a href="/wiki/Tavuk" title="Tavuk">tavuk</a>, <a href="/wiki/Peynir" title="Peynir">peynir</a>, <a href="/wiki/S%C3%BCt" title="Süt">süt</a>, <a href="/wiki/Yo%C4%9Furt" title="Yoğurt">yoğurt</a>, <a href="/wiki/Kaymak" title="Kaymak">kaymak</a>, <a href="/wiki/%C4%B0stiridye" title="İstiridye">istiridye</a>, <a href="/wiki/Karides" title="Karides">karides</a>, <a href="/wiki/Pa%C3%A7a" title="Paça">paça</a>, <a href="/wiki/Kaz" title="Kaz">kaz</a>, sığır işkembesi, <a href="/wiki/Bal" title="Bal">bal</a>, av kuşları, <a href="/wiki/Bal%C4%B1k" title="Balık">balık</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center;">Kaynak:<sup id="cite_ref-231" class="reference"><a href="#cite_note-231"><span class="cite-bracket">[</span>224<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Turkey,_Istanbul,_Topkapi_Palace_(3944778057).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Turkey%2C_Istanbul%2C_Topkapi_Palace_%283944778057%29.jpg/240px-Turkey%2C_Istanbul%2C_Topkapi_Palace_%283944778057%29.jpg" decoding="async" width="240" height="320" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Turkey%2C_Istanbul%2C_Topkapi_Palace_%283944778057%29.jpg/360px-Turkey%2C_Istanbul%2C_Topkapi_Palace_%283944778057%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Turkey%2C_Istanbul%2C_Topkapi_Palace_%283944778057%29.jpg/480px-Turkey%2C_Istanbul%2C_Topkapi_Palace_%283944778057%29.jpg 2x" data-file-width="2448" data-file-height="3264" /></a><figcaption><a href="/wiki/Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1" title="Topkapı Sarayı">Topkapı Sarayı</a>'nın ikinci avlusunda yer alan Osmanlı mutfakları ve bacaları</figcaption></figure> <p>Saray mutfağı, Sultan <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a>'in 15. yüzyılın ikinci yarısında <a href="/wiki/Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1" title="Topkapı Sarayı">Topkapı Sarayı</a>'nın ikinci avlusuna yaptırdığı mutfaklarla gelişme göstermiştir.<sup id="cite_ref-232" class="reference"><a href="#cite_note-232"><span class="cite-bracket">[</span>225<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sarayda <i>Matbah-ı Hümayun</i> ve <i>Matbah-ı Amire</i> olmak üzere iki ana mutfak mevcuttu. Yalnızca padişahın yemeklerini hazırlamakla görevli mutfak, Matbah-ı Hümayun'du. Saray mutfağı oldukça karmaşık ve geniş bir sisteme sahipti. Günlük yemekler ayrı ayrı bölümlerde hazırlanırdı. Kuşçubaşılar, padişah için hazırlanan yemeklerden sorumluyken; has mutfak aşçıları ise <a href="/wiki/Valide_sultan" title="Valide sultan">Valide sultan</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eehzade" title="Şehzade">şehzadeler</a> ve <a href="/wiki/Harem_(Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu)" title="Harem (Osmanlı İmparatorluğu)">harem</a> halkına yemek pişirmekle görevliydiler. Matbah- Amire olarak isimlendirilen birim ise, <a href="/wiki/Birun" title="Birun">Birûn</a> ve <a href="/wiki/Ender%C3%BBn" title="Enderûn">Enderûn</a> halkı ve herhangi bir nedenle sarayda yemek yemesi gereken kişilerin yemeklerini hazırlardı.<sup id="cite_ref-233" class="reference"><a href="#cite_note-233"><span class="cite-bracket">[</span>226<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Saray mutfağına ikinci avlu revaklarından üç kapı ile girilmektedir. Bunlar Kiler-i Âmire (Aşağı Mutfak) kapısı, Has Mutfak kapısı ve Helvahane kapısıdır. 16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın ilk yarısında güney kısımdan başlayarak, mutfaklar hizmet verdikleri birimlere göre isimlendirilmiştir. Has Mutfak, padişah ve ailesi ile <a href="/wiki/Has_Oda" class="mw-redirect" title="Has Oda">Has Oda</a>'ya hizmet vermekteydi. Saray mutfağından her gün, sayısı 4-5 bin kişiyi bulan Birûn ve Enderûn halkının yemek ihtiyacı karşılanmaktaydı. <a href="/wiki/D%C3%AEv%C3%A2n-%C4%B1_H%C3%BCm%C3%A2yun" title="Dîvân-ı Hümâyun">Dîvân-ı Hümâyun</a> üyelerine her üç ayda bir <a href="/wiki/Ulufe" title="Ulufe">ulûfe</a> dağıtılırken, sayısı on beş bine kadar çıkan <a href="/wiki/Yeni%C3%A7eri" title="Yeniçeri">yeniçerilere</a>, elçilere ve törene gelen görevlilere yemek hazırlanırdı. Ayrıca her <a href="/wiki/Ramazan" title="Ramazan">Ramazan</a>'ın on beşinci günü yeniçerilere <a href="/wiki/Baklava" title="Baklava">baklava</a> yapılırdı.<sup id="cite_ref-SARAYMUTFAKLARI_225-2" class="reference"><a href="#cite_note-SARAYMUTFAKLARI-225"><span class="cite-bracket">[</span>218<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı İmparatorluğu'nda sofranın da belli bir düzeni ve kuralları vardı. Genellikle sofrada temiz bir örtü yere serilirdi. Üzerine yerden çok yüksek olmayan bir sehpa ve bunun üzerine de kaşık, çatal ve diğer yemek araç gereçlerinin konduğu geniş ve yuvarlak, <i><a href="/wiki/Sini" title="Sini">sini</a></i> olarak adlandırılan bir tepsi koyularak yemek yenirdi.<sup id="cite_ref-234" class="reference"><a href="#cite_note-234"><span class="cite-bracket">[</span>227<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı İmparatorluğu'nda <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a>'e kadarki tüm padişahlar, sofralarında başka insanlarla yemekler yemişlerdir. II. Mehmed'den sonra gelen tüm padişahlar, <a href="/wiki/Abd%C3%BClaziz" title="Abdülaziz">Abdülaziz</a>'in saltanatına kadar yemeklerini tek başına yemişlerdir.<sup id="cite_ref-RVARDARLI_235-0" class="reference"><a href="#cite_note-RVARDARLI-235"><span class="cite-bracket">[</span>228<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Padişahlardan artan yemekler has <a href="/wiki/Nedime" title="Nedime">nedimelerine</a> ve şehzadelere verilirdi. Örneğin, yirmiden fazla erkek çocuğu olan <a href="/wiki/III._Murad" title="III. Murad">III. Murad</a>'dan (1574-1595) kalan yemekler, otuz büyük tepsiye konularak <a href="/wiki/Harem_(Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu)" title="Harem (Osmanlı İmparatorluğu)">hareme</a> gönderilirdi. Her biri için de ayrı sofralar hazırlanırdı.<sup id="cite_ref-RVARDARLI_235-1" class="reference"><a href="#cite_note-RVARDARLI-235"><span class="cite-bracket">[</span>228<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:French_School_-_Enjoying_Coffee_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/French_School_-_Enjoying_Coffee_-_Google_Art_Project.jpg/230px-French_School_-_Enjoying_Coffee_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="230" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/French_School_-_Enjoying_Coffee_-_Google_Art_Project.jpg/345px-French_School_-_Enjoying_Coffee_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/French_School_-_Enjoying_Coffee_-_Google_Art_Project.jpg/460px-French_School_-_Enjoying_Coffee_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="2924" data-file-height="3194" /></a><figcaption>Osmanlı mutfağında <a href="/wiki/Kahve" title="Kahve">kahve</a> çok yaygındı.</figcaption></figure> <p>Osmanlı'da mutfak kültürü, imparatorluğun son yıllarında farklı kültürlerin etkisi altında kalmıştır. <a href="/wiki/Tanzimat_Ferman%C4%B1" title="Tanzimat Fermanı">Tanzimat Fermanı</a>'nın ardından ülkede <a href="/wiki/Bat%C4%B1l%C4%B1la%C5%9Fma" title="Batılılaşma">Batılılaşma</a> hareketi başlamıştır.<sup id="cite_ref-AÜ_236-0" class="reference"><a href="#cite_note-AÜ-236"><span class="cite-bracket">[</span>229<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bunun sonucunda sofrada minder yerine sandalye, sini yerine masa, herkesin ortak olarak kullandığı tek bir yemek kabı yerine kişisel tabak, çatal, bıçak ve su takımları saray ve konaklarda kullanılmaya başlanmıştır.<sup id="cite_ref-ÖZSA_228-2" class="reference"><a href="#cite_note-ÖZSA-228"><span class="cite-bracket">[</span>221<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamid" title="II. Abdülhamid">II. Abdülhamid</a> zamanında Batılı ülkelerdeki gibi yemeklerin ayrı bir oda veya salonda yenmesi yaygınlaşmıştır.<sup id="cite_ref-AÜ_236-1" class="reference"><a href="#cite_note-AÜ-236"><span class="cite-bracket">[</span>229<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 19. yüzyıl sonuna ait menülere göre, Fransız yemekleri ile Türk yemekleri bir arada sunulmaya başlanmıştır. Bu dönemdeki Osmanlı yemek kitaplarında Avrupa kökenli yemek tarifleri yayımlanmıştır.<sup id="cite_ref-ÖZSA_228-3" class="reference"><a href="#cite_note-ÖZSA-228"><span class="cite-bracket">[</span>221<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bir <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> ülkesi olan Osmanlı İmparatorluğu'nda, <a href="/wiki/Ramazan" title="Ramazan">Ramazan</a> ayı geldiğinde bu aya özgü çeşit çeşit yemekler yapılırdı. Ramazan için değişik yerlerden özel aşçılar getirilir, bir aylık yemek listesi önceden kendilerine verilirdi. Ramazan ayının ekmeği ise <a href="/wiki/Ramazan_pidesi" title="Ramazan pidesi">pideydi</a>. Ramazan'ın en önemli çorbası işkembe çorbasıydı. Toplumda <a href="/wiki/Hindi" title="Hindi">hindi</a> derisinden <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fkembe_%C3%A7orbas%C4%B1" title="İşkembe çorbası">işkembe çorbası</a> yapanlar bile görülmüştür. Hatta işkembe çorbasına o kadar rağbet vardı ki, <a href="/wiki/%C4%B0ftar" title="İftar">iftar</a> saatine beş on dakika kala kâselerini alıp işkembeci dükkânına koşanlar, hatta nöbete kalanlar bile görülmüştür. İftar sofralarının en gözde tatlısı ise <a href="/wiki/G%C3%BClla%C3%A7" title="Güllaç">güllaçtı</a>. Halk arasında özellikle kaymaklı güllaç meşhurdu. Yemekler bittikten sonra <a href="/wiki/Kahve" title="Kahve">kahve</a> içmek, her evde değişmeyen bir adetti. Hatta tiryakisi olanlar iki, yahut üç fincan kahve içerlerdi.<sup id="cite_ref-237" class="reference"><a href="#cite_note-237"><span class="cite-bracket">[</span>230<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bilim_ve_teknoloji">Bilim ve teknoloji</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=53" title="Değiştirilen bölüm: Bilim ve teknoloji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=53" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bilim ve teknoloji"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_bilim_ve_teknoloji" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda bilim ve teknoloji">Osmanlı İmparatorluğu'nda bilim ve teknoloji</a></div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:204px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Istambul_observatory_in_1577.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Istambul_observatory_in_1577.jpg/200px-Istambul_observatory_in_1577.jpg" decoding="async" width="200" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Istambul_observatory_in_1577.jpg/300px-Istambul_observatory_in_1577.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Istambul_observatory_in_1577.jpg/400px-Istambul_observatory_in_1577.jpg 2x" data-file-width="2356" data-file-height="2029" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Takiy%C3%BCddin%27in_Rasathanesi" title="Takiyüddin'in Rasathanesi">Takiyüddin'in Rasathanesi</a>'nde çalışan bilim insanları (1577)</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Beyaz%C4%B1t_State_Library_(14667026514).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Beyaz%C4%B1t_State_Library_%2814667026514%29.jpg/200px-Beyaz%C4%B1t_State_Library_%2814667026514%29.jpg" decoding="async" width="200" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Beyaz%C4%B1t_State_Library_%2814667026514%29.jpg/300px-Beyaz%C4%B1t_State_Library_%2814667026514%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Beyaz%C4%B1t_State_Library_%2814667026514%29.jpg/400px-Beyaz%C4%B1t_State_Library_%2814667026514%29.jpg 2x" data-file-width="1696" data-file-height="1226" /></a></span></div><div class="thumbcaption">1884'te kurulan <a href="/wiki/Beyaz%C4%B1t_Devlet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Beyazıt Devlet Kütüphanesi">Beyazıt Devlet Kütüphanesi</a></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Great_Turkish_Bombard_at_Fort_Nelson.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Great_Turkish_Bombard_at_Fort_Nelson.JPG/200px-Great_Turkish_Bombard_at_Fort_Nelson.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Great_Turkish_Bombard_at_Fort_Nelson.JPG/300px-Great_Turkish_Bombard_at_Fort_Nelson.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Great_Turkish_Bombard_at_Fort_Nelson.JPG/400px-Great_Turkish_Bombard_at_Fort_Nelson.JPG 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul'un Fethi</a>'nde kullanılan <a href="/wiki/%C5%9Eahi_(silah)" class="mw-redirect" title="Şahi (silah)">şahi</a> topları</div></div></div></div></div> <p>Osmanlı İmparatorluğu, tarihi boyunca diğer kültürlerden çevrilen el yazması kitaplar ile geniş bir kütüphane koleksiyonu oluşturmayı başardı.<sup id="cite_ref-Ágoston_and_Alan_Masters583_238-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ágoston_and_Alan_Masters583-238"><span class="cite-bracket">[</span>231<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yerli ve yabancı el yazmaları arzusunun büyük bir kısmı 15. yüzyılda geldi. <a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">Fatih Sultan Mehmed</a>, döneminde <a href="/wiki/Trabzon" title="Trabzon">Trabzonlu</a> <a href="/wiki/Yunanlar" title="Yunanlar">Yunan</a> bilim insanı <a href="/wiki/Georgios_Amirutzis" class="mw-redirect" title="Georgios Amirutzis">Georgios Amirutzis</a>'e <a href="/wiki/Batlamyus" title="Batlamyus">Batlamyus</a>'un coğrafya kitabını tercüme ettirdi ve Osmanlı eğitim kurumları için kullanılabilir hale getirtti. Başka bir örnek ise, aslen <a href="/wiki/Semerkand" class="mw-redirect" title="Semerkand">Semerkandlı</a> <a href="/wiki/G%C3%B6kbilimci" class="mw-redirect" title="Gökbilimci">gökbilimci</a>, <a href="/wiki/Matematik%C3%A7i" title="Matematikçi">matematikçi</a> ve <a href="/wiki/Fizik%C3%A7i" title="Fizikçi">fizikçi</a> olan <a href="/wiki/Ali_Ku%C5%9F%C3%A7u" title="Ali Kuşçu">Ali Kuşçu</a> idi. II. Mehmed, daha önce <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular Devleti</a>'nde çalışan Ali Kuşçu'yu <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'a davet etti ve onu, yeni inşa ettirdiği <a href="/wiki/Sahn-%C4%B1_Seman_Medresesi" title="Sahn-ı Seman Medresesi">Sahn-ı Seman Medresesi</a>'ne <a href="/wiki/M%C3%BCderris" title="Müderris">müderris</a> olarak atadı. Çeşitli diğer medreselerde Ali Kuşçu tarafından düzenlenen bir okutma planının olduğu ve hatta bunun “Kânûnnâme” şeklinde yapıldığı bilinmektedir. Ali Kuşçu, İstanbul'da sadece ölümünden önceki 2 ya da 3 yılını yaşamasına rağmen, yazıları ve öğrencilerinin faaliyetleri sonucu Osmanlı çevrelerini derinden etkiledi.<sup id="cite_ref-239" class="reference"><a href="#cite_note-239"><span class="cite-bracket">[</span>232<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> II. Mehmed aynı zamanda, 1474'te <a href="/wiki/Fatih_Camii" title="Fatih Camii">Fatih Camii</a> mihrabının kenarlarına yerleştirttiği, iki dolaba koyulan 800 cilt ile başlamış bir kütüphane de kurmuştur. </p><p>1577'de <a href="/wiki/Takiy%C3%BCddin" title="Takiyüddin">Takiyüddin</a>, 1580'e kadar astronomik gözlem yapacağı <a href="/wiki/Takiy%C3%BCddin%27in_Rasathanesi" title="Takiyüddin'in Rasathanesi">Takiyüddin'in Rasathanesi</a>'ni kurdu. <a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F" title="Güneş">Güneş</a> yörüngesinin <a href="/wiki/D%C4%B1%C5%9Fmerkezlik_(astronomi)" class="mw-redirect" title="Dışmerkezlik (astronomi)">dışmerkezliğini</a> ve <a href="/wiki/Apsis_(astronomi)" title="Apsis (astronomi)">apsisin</a> yıllık hareketini hesapladı.<sup id="cite_ref-Tekeli_240-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tekeli-240"><span class="cite-bracket">[</span>233<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Rasathanesi 1580'de yıkıldı.<sup id="cite_ref-HotW_241-0" class="reference"><a href="#cite_note-HotW-241"><span class="cite-bracket">[</span>234<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1660'ta Osmanlı bilim insanı <a href="/wiki/Tezkireci_K%C3%B6se_%C4%B0brahim_Efendi" title="Tezkireci Köse İbrahim Efendi">Tezkireci Köse İbrahim Efendi</a>, <a href="/wiki/No%C3%ABl_Duret" title="Noël Duret">Noël Duret</a>'in 1637'de yazdığı <a href="/wiki/Frans%C4%B1zca" title="Fransızca">Fransızca</a> astronomik çalışmasını <a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapçaya</a> çevirdi.<sup id="cite_ref-242" class="reference"><a href="#cite_note-242"><span class="cite-bracket">[</span>235<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%C5%9Eerafeddin_Sabuncuo%C4%9Flu" class="mw-redirect" title="Şerafeddin Sabuncuoğlu">Şerafeddin Sabuncuoğlu</a>, ilk cerrahi atlas yazarı ve <a href="/wiki/%C4%B0slam_t%C4%B1bb%C4%B1" title="İslam tıbbı">İslam tıbbının</a> son majörüdür. Çalışmaları büyük ölçüde <a href="/wiki/Eb%C3%BB%27l-Kas%C4%B1m_Zehr%C3%A2vi" class="mw-redirect" title="Ebû'l-Kasım Zehrâvi">Ebû'l-Kasım Zehrâvi</a>'nin <i><a href="/wiki/Al-Tasrif" title="Al-Tasrif">Al-Tasrif</a></i> eserine dayansa da, Sabuncuoğlu kendine ait birçok yenilik getirdi. Kadın cerrahlar da ilk defa resimlendirilmiştir.<sup id="cite_ref-243" class="reference"><a href="#cite_note-243"><span class="cite-bracket">[</span>236<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dakika ölçen ilk saat örneği, Osmanlı saatçisi <a href="/w/index.php?title=Meshur_Sheyh_Dede&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meshur Sheyh Dede (sayfa mevcut değil)">Şeyh Dede</a> tarafından 1702'de yapıldı.<sup id="cite_ref-244" class="reference"><a href="#cite_note-244"><span class="cite-bracket">[</span>237<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/w/index.php?title=Tahtelbahir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tahtelbahir (sayfa mevcut değil)">Tahtelbahir</a>, 1719 yılında Osmanlı Devleti tarafından yapılan dünyanın ilk denizaltısıdır. <a href="/wiki/III._Ahmed" title="III. Ahmed">III. Ahmed</a> zamanında tersanenin baş mimarı İbrahim Efendi tarafından yapıldı. Timsah şeklinde olan denizaltının deneme sürüşü, III. Ahmed'in çocuklarının sünnet merasimine denk getirilmiştir.<sup id="cite_ref-245" class="reference"><a href="#cite_note-245"><span class="cite-bracket">[</span>238<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dünyanın özellikle mühendislik eğitimini hedefleyen ilk enstitülerinden biri olan <a href="/wiki/%C4%B0stanbul_Teknik_%C3%9Cniversitesi" title="İstanbul Teknik Üniversitesi">İstanbul Teknik Üniversitesi</a>, 1773 yılında kuruldu. Bu üniversite, <a href="/wiki/III._Mustafa" title="III. Mustafa">III. Mustafa</a> tarafından <i>Mühendishane-i Bahr-i Humayun</i> adı altında gemi mühendislerini eğitmek amacıyla faaliyete geçirildi. 1795'te enstitünün alanı genişletildi ve Avrupa standartlarını yakalamak ve orduyu modernize etmek için ordu mensuplarına da teknik eğitim verilmeye başlandı. 1845'te mühendislik fakültesi geliştirildi ve buna ilaveten mimarlık eğitimi verilmeye başlandı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Spor">Spor</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=54" title="Değiştirilen bölüm: Spor" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=54" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Spor"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_spor" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda spor">Osmanlı İmparatorluğu'nda spor</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Osmanli-gures-Wrestling.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/2/25/Osmanli-gures-Wrestling.png/250px-Osmanli-gures-Wrestling.png" decoding="async" width="250" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/2/25/Osmanli-gures-Wrestling.png/375px-Osmanli-gures-Wrestling.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/2/25/Osmanli-gures-Wrestling.png/500px-Osmanli-gures-Wrestling.png 2x" data-file-width="670" data-file-height="387" /></a><figcaption>19. yüzyılda Osmanlı güreşçileri</figcaption></figure> <p>Osmanlı İmparatorluğu'nda spor büyük önem taşımaktaydı ve hâliyle spor yapan kişi büyük ilgi ve saygı görmekteydi. Osmanlı'nın uğraştığı başlıca sporlar arasında <a href="/wiki/G%C3%BCre%C5%9F" title="Güreş">güreş</a>, <a href="/wiki/Avc%C4%B1l%C4%B1k" title="Avcılık">avcılık</a>, <a href="/wiki/Kemanke%C5%9Flik" title="Kemankeşlik">kemankeşlik</a> (ok atıcılığı), <a href="/wiki/Binicilik" title="Binicilik">binicilik</a> (cündicilik), <a href="/wiki/Cirit_oyunu" class="mw-redirect" title="Cirit oyunu">cirit oyunları</a>, <a href="/wiki/Bilek_g%C3%BCre%C5%9Fi" title="Bilek güreşi">bilek güreşi</a> ve <a href="/wiki/Y%C3%BCzme" title="Yüzme">yüzme</a> bulunmaktaydı. </p><p><a href="/wiki/Futbol" title="Futbol">Futbol</a>, Osmanlı İmparatorluğu'nda 20. yüzyılın başlarında <a href="/wiki/Rum" title="Rum">Rum</a> ve <a href="/wiki/Ermeniler" title="Ermeniler">Ermeni</a> azınlıklar arasında oynanmaya başlamıştı. Bu sporu gören ve beğenen Türk sporseverler, kendi spor kulüplerini kurmaya başlamıştır. İstanbul'da 1903 yılında <a href="/wiki/Be%C5%9Fikta%C5%9F_(futbol_tak%C4%B1m%C4%B1)" title="Beşiktaş (futbol takımı)">Beşiktaş</a>, 1905 yılında <a href="/wiki/Galatasaray_(futbol_tak%C4%B1m%C4%B1)" title="Galatasaray (futbol takımı)">Galatasaray</a>, 1907 yılında da <a href="/wiki/Fenerbah%C3%A7e_(futbol_tak%C4%B1m%C4%B1)" title="Fenerbahçe (futbol takımı)">Fenerbahçe</a> futbol takımları kurulmuştur. Bu <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7_b%C3%BCy%C3%BCkler" class="mw-redirect" title="Üç büyükler">üç büyük kulüp</a>, <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_cumhuriyetin_ilan%C4%B1" title="Türkiye'de cumhuriyetin ilanı">cumhuriyetin ilanına</a> kadar Rum ve Ermenilerin kurmuş olduğu kulüplerle İstanbul liglerinde boy göstermiş ve önemli başarılar kazanmışlardır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=55" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=55" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı padişahları listesi">Osmanlı padişahları listesi</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_kronolojisi" title="Osmanlı İmparatorluğu kronolojisi">Osmanlı İmparatorluğu kronolojisi</a></li> <li><a href="/wiki/Eski_Osmanl%C4%B1_topraklar%C4%B1nda_%C5%9Fu_an_bulunan_devletler_listesi" title="Eski Osmanlı topraklarında şu an bulunan devletler listesi">Eski Osmanlı topraklarında şu an bulunan devletler listesi</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notlar">Notlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=56" title="Değiştirilen bölüm: Notlar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=56" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Notlar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text">1856 Paris Barış Antlaşması'nın resmî Türkçe nüshasında <i>Türkistan</i>, İngilizce nüshasında <i>Turkey</i> ve Almanca nüshasında ise <i>Türkei</i> ismi geçmektedir. 1920 Sevr Antlaşması'nın resmî Türkçe versiyonunda <i>Türkiye</i>, İngilizce versiyonunda <i>Turkey</i> ve Fransızca versiyonunda <i>Turquie</i> geçmektedir.</span> </li> <li id="cite_note-13"><strong><a href="#cite_ref-13">^</a></strong> <span class="reference-text">Genel görüşe göre Osmanlı Beyliği, 1299 yılında bağımsızlığını resmen ilan etti. Bunun yanı sıra, bazıları beyliğin kuruluşunu 1301 kabul eder. Prof. Dr. <a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a> ve bazı diğer akademisyenler ise, beyliğin 1302 yılında kurulduğunu savunmaktadırlar.</span> </li> <li id="cite_note-53"><strong><a href="#cite_ref-53">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/wiki/K%C3%A2%C5%9Fgarl%C4%B1_Mahmud" title="Kâşgarlı Mahmud">Kâşgarlı Mahmud</a>, <i><a href="/wiki/D%C3%AEv%C3%A2n%C3%BC_Lugati%27t-T%C3%BCrk" class="mw-redirect" title="Dîvânü Lugati't-Türk">Dîvânü Lugati't-Türk</a></i> adlı eserinde Oğuzların 22 boyunu listelese de toplamda 24 boy olduğunu belirtmiştir. Kaşgarlı, Divân'ın üçüncü cildinde "<i>Türkmenler aslında 24 kabiledir</i>" cümlesiyle<sup>(Kaşgarlı, I, 1992)</sup> konargöçer Türkmen olan <a href="/wiki/Hala%C3%A7lar" title="Halaçlar">Halaç</a> ve Karlık boylarını Oğuzlardan ayrı saymıştır. Bknz: <ul><li><cite class="kaynak web">Ataniyazov, Soltanğa. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170712204541/http://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1244-published.pdf">"Türkmen Boylarının Geçmişi, Yayılışı, Bugünkü Durumu ve Geleceği"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 28 Mart 2017 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1244-published.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=T%C3%BCrkmen+Boylar%C4%B1n%C4%B1n+Ge%C3%A7mi%C5%9Fi%2C+Yay%C4%B1l%C4%B1%C5%9F%C4%B1%2C+Bug%C3%BCnk%C3%BC+Durumu+ve+Gelece%C4%9Fi&rft.aulast=Ataniyazov&rft.aufirst=Soltan%C4%9Fa&rft_id=http%3A%2F%2Fbilig.yesevi.edu.tr%2Fyonetim%2Ficerik%2Fmakaleler%2F1244-published.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-87"><strong><a href="#cite_ref-87">^</a></strong> <span class="reference-text">Bu görüş, 1334 yılında seyyah <a href="/wiki/%C4%B0bn_Battuta" title="İbn Battuta">İbn Battuta</a>'nın gözlemi sonucudur.</span> </li> <li id="cite_note-91"><strong><a href="#cite_ref-91">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a> ve bazı diğer akademisyenler, Osmanlı Devleti'nin 1299'da <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCt" title="Söğüt">Söğüt</a>'te değil, 1302'de <a href="/wiki/Yalova" title="Yalova">Yalova</a>'da Bizans'a karşı yapılan <a href="/wiki/Bafeus_Muharebesi" title="Bafeus Muharebesi">Bafeus Muharebesi</a> (Koyunhisar Muharebesi) sonrasında devlet niteliğini kazandığını iddia ederler. Bknz: <ul><li><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660/">"Prof. İnalcık: Osmanlı 1302'de kuruldu"</a>. 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141127104320/http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Temmuz</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Prof.+%C4%B0nalc%C4%B1k%3A+Osmanl%C4%B1+1302%27de+kuruldu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ntvmsnbc.com%2Fid%2F24986660%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hurriyet.com.tr/osmanli-yalovada-kuruldu-12155550">"<span style="padding-left:0.2em;">"</span>Osmanlı Yalova'da kuruldu<span style="padding-right:0.2em;">"</span>"</a>. 27 Temmuz 2009. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20171204181543/http://www.hurriyet.com.tr/osmanli-yalovada-kuruldu-12155550">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Mart</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%22Osmanl%C4%B1+Yalova%27da+kuruldu%22&rft.date=2009-07-27&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hurriyet.com.tr%2Fosmanli-yalovada-kuruldu-12155550&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-151"><strong><a href="#cite_ref-151">^</a></strong> <span class="reference-text">"Türkiye Büyük Millet Meclisinin, hukuku hâkimiyet ve hükümraninin mümessili hakikisi olduğuna dair" adlı kararname</span> </li> <li id="cite_note-177"><strong><a href="#cite_ref-177">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Mezamorta_H%C3%BCseyin_Pa%C5%9Fa" title="Mezamorta Hüseyin Paşa">Hüseyin Paşa</a>'ya verilen <i>Mezomorto</i> lakabı, <a href="/wiki/Venedik_Cumhuriyeti" title="Venedik Cumhuriyeti">Venedikliler</a> tarafından verilmiş bir lakaptır ve "yarı ölü" anlamına gelmektedir. Bazı kaynaklarda <i>mezomorta</i> ve <i>mezemorto</i> olarak da geçmektedir.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=57" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=57" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dt>Özel</dt></dl> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32805677"><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Taagepera498-1"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Taagepera498_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Taagepera498_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Taagepera498_1-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Taagepera498_1-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi"><a href="/w/index.php?title=Rein_Taagepera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rein Taagepera (sayfa mevcut değil)">Rein Taagepera</a> (September 1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.escholarship.org/uc/item/3cn68807">"Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=International_Studies_Quarterly&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Studies Quarterly (sayfa mevcut değil)">International Studies Quarterly</a></i>. <b>41</b> (3): 498. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111/0020-8833.00053">10.1111/0020-8833.00053</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2600793">2600793</a>. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181119114740/https://escholarship.org/uc/item/3cn68807">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">8 Temmuz</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Expansion+and+Contraction+Patterns+of+Large+Polities%3A+Context+for+Russia&rft.pages=498&rft.date=1997-09&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2F0020-8833.00053&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2600793&rft.au=Rein+Taagepera&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.escholarship.org%2Fuc%2Fitem%2F3cn68807&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><strong><a href="#cite_ref-2">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jwsr.pitt.edu/ojs/index.php/jwsr/article/view/369/381">"East-West Orientation of Historical Empires"</a>. <i>Journal of World-Systems Research</i>. <b>12</b> (2): 223. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1076-156X">1076-156X</a>. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190520161830/http://jwsr.pitt.edu/ojs/index.php/jwsr/article/view/369/381">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Eylül 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=East-West+Orientation+of+Historical+Empires&rft.pages=223&rft.date=2006-12&rft.issn=1076-156X&rft.aulast=Turchin&rft.aufirst=Peter&rft.au=Adams%2C+Jonathan+M.&rft.au=Hall%2C+Thomas+D&rft_id=http%3A%2F%2Fjwsr.pitt.edu%2Fojs%2Findex.php%2Fjwsr%2Farticle%2Fview%2F369%2F381&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Erickson2003-3"><strong><a href="#cite_ref-Erickson2003_3-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Erickson, Edward J. (2003). <i>Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913</i>. Greenwood Publishing Group. s. 59. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-275-97888-4" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-275-97888-4">978-0-275-97888-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Defeat+in+Detail%3A+The+Ottoman+Army+in+the+Balkans%2C+1912%E2%80%931913&rft.pages=59&rft.pub=Greenwood+Publishing+Group&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-275-97888-4&rft.aulast=Erickson&rft.aufirst=Edward+J.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Osmanlı_Devleti-1-4"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Osmanlı_Devleti-1_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Osmanlı_Devleti-1_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Ekmeleddin İhsanoğlu (2004). <i>Osmanlı askerlik literatürü tarihi</i>. <a href="/wiki/%C4%B0sl%C3%A2m_Tarih,_Sanat_ve_K%C3%BClt%C3%BCr_Ara%C5%9Ft%C4%B1rma_Merkezi" title="İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi">İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi</a>. s. 741.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+askerlik+literat%C3%BCr%C3%BC+tarihi&rft.pages=741&rft.pub=%C4%B0sl%C3%A2m+Tarih%2C+Sanat+ve+K%C3%BClt%C3%BCr+Ara%C5%9Ft%C4%B1rma+Merkezi&rft.date=2004&rft.au=Ekmeleddin+%C4%B0hsano%C4%9Flu&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-banknot-5"><strong><a href="#cite_ref-banknot_5-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.twareekh.com/images/upload/aboutus/ottmani10liras1334F-.jpg">"Osmanlı banknotu"</a>. 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170328141013/http://www.twareekh.com/images/upload/aboutus/ottmani10liras1334F-.jpg">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+banknotu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.twareekh.com%2Fimages%2Fupload%2Faboutus%2Fottmani10liras1334F-.jpg&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><strong><a href="#cite_ref-6">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1031863-bilen-bilmeyen-herkes-konusuyor-osmanli-devletinin-resmi-adi-devlet-i-aliyyedir">"Bilen bilmeyen herkes konuşuyor! Osmanlı Devleti'nin resmî adı 'DEVLET-İ ALİYYE'dir"</a>. <i><a href="/wiki/Habert%C3%BCrk_(gazete)" title="Habertürk (gazete)">Habertürk</a></i>. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231211210906/https://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1031863-bilen-bilmeyen-herkes-konusuyor-osmanli-devletinin-resmi-adi-devlet-i-aliyyedir">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Habert%C3%BCrk&rft.atitle=Bilen+bilmeyen+herkes+konu%C5%9Fuyor%21+Osmanl%C4%B1+Devleti%27nin+resm%C3%AE+ad%C4%B1+%27DEVLET-%C4%B0+AL%C4%B0YYE%27dir&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.haberturk.com%2Fyazarlar%2Fmurat-bardakci%2F1031863-bilen-bilmeyen-herkes-konusuyor-osmanli-devletinin-resmi-adi-devlet-i-aliyyedir&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ttk.gov.tr/wp-content/uploads/2016/11/13-Paris_Andlasmasi.pdf">"Paris Antlaşması'nın (30 Mart 1856) orijinal Türkçe nüshasının Türk Tarih Kurumu tarafından Arap harflerinden Latin harflerine aktarılmış hali"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Tarih_Kurumu" title="Türk Tarih Kurumu">Türk Tarih Kurumu</a></i>. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231211213130/https://ttk.gov.tr/wp-content/uploads/2016/11/13-Paris_Andlasmasi.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023</span>. <q><i>Bizki bilutfulmevla <b>Türkistan</b> ve şamil olduğu memalik ve büldanın Padişahı essultan ibnussultan essultanülgazi Abdülmecid Han ibnussultanülgazi Mahmud Han ibnussultanülgazi Abdülhamid Hanız... </i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu&rft.atitle=Paris+Antla%C5%9Fmas%C4%B1%27n%C4%B1n+%2830+Mart+1856%29+orijinal+T%C3%BCrk%C3%A7e+n%C3%BCshas%C4%B1n%C4%B1n+T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu+taraf%C4%B1ndan+Arap+harflerinden+Latin+harflerine+aktar%C4%B1lm%C4%B1%C5%9F+hali&rft_id=https%3A%2F%2Fttk.gov.tr%2Fwp-content%2Fuploads%2F2016%2F11%2F13-Paris_Andlasmasi.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><strong><a href="#cite_ref-8">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/declarationrespe00greauoft/mode/2up">"Declaration respecting maritime law. Signed by the plenipotentiaries of Great Britain, Austria, France, Prussia, Russia, Sardinia, and <b>Turkey</b>, assembled in Congress at Paris, April 16, 1856. Presented to both Houses of Parliament by Command of Her Majesty, 1856"</a>. <i>University of Toronto</i> (İngilizce). 19 Temmuz 2007 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/declarationrespe00greauoft/mode/2up">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=University+of+Toronto&rft.atitle=Declaration+respecting+maritime+law.+Signed+by+the+plenipotentiaries+of+Great+Britain%2C+Austria%2C+France%2C+Prussia%2C+Russia%2C+Sardinia%2C+and+Turkey%2C+assembled+in+Congress+at+Paris%2C+April+16%2C+1856.+Presented+to+both+Houses+of+Parliament+by+Command+of+Her+Majesty%2C+1856&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdeclarationrespe00greauoft%2Fmode%2F2up&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ttk.gov.tr/wp-content/uploads/2016/11/6-Sevr.pdf">"Sevr Antlaşması'nın (1920) orijinal Türkçe nüshasının Türk Tarih Kurumu tarafından Arap harflerinden Latin harflerine aktarılmış hali"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Tarih_Kurumu" title="Türk Tarih Kurumu">Türk Tarih Kurumu</a></i>. 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231214202848/https://ttk.gov.tr/wp-content/uploads/2016/11/6-Sevr.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023</span>. <q><i>Bir taraftan işbu muahedede başlıca düvel-i müttefika olarak zikiredilen Britanya İmperatorluğu, Fransa ve İtalya ve Japonya ve işbu başlıca devletlerle birlikte düvel-i müttefikayı teşkil eden Ermenistan, Belçika, Yunanistan, Hicaz, Lehistan, Portekiz, Romanya, Sırp-Hırvat-Sloven ve Çekoslovakya: Diğer taraftan <b>Türkiye</b>...</i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu&rft.atitle=Sevr+Antla%C5%9Fmas%C4%B1%27n%C4%B1n+%281920%29+orijinal+T%C3%BCrk%C3%A7e+n%C3%BCshas%C4%B1n%C4%B1n+T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu+taraf%C4%B1ndan+Arap+harflerinden+Latin+harflerine+aktar%C4%B1lm%C4%B1%C5%9F+hali&rft_id=https%3A%2F%2Fttk.gov.tr%2Fwp-content%2Fuploads%2F2016%2F11%2F6-Sevr.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-dergipark.org.tr-10"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-dergipark.org.tr_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dergipark.org.tr_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/330026">"A Study into the Concepts of Turkey and Türkistan which were used for the Ottoman State in XIXth Century"</a>. <i><a href="/wiki/Tuncer_Baykara" title="Tuncer Baykara">Tuncer Baykara</a></i> (İngilizce). 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240126030712/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/330026">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Mart</span> 2024</span>. <q><i>"Türkistan ve Türkiye / Türkiya", Avrupa'yı tanıyan ve batı dili konuşan Türkler tarafından ülkelerini tanımlamak için kullanılan yaygınlaşmamış iki kavramdır. Ancak XIX. Yüzyılın ortalarından itibaren, 1856'dan sonra, Türkistan Osmanlı ülkelerinde resmi kayıtlarda ve daha sonra edebi eserlerde kullanılmaya başlandı. Bu kavramlar, resmi belgelerde XX. Yüzyılın başlarına kadar daha uzun süre yaşamaya devam etti.</i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Tuncer+Baykara&rft.atitle=A+Study+into+the+Concepts+of+Turkey+and+T%C3%BCrkistan+which+were+used+for+the+Ottoman+State+in+XIXth+Century&rft_id=https%3A%2F%2Fdergipark.org.tr%2Ftr%2Fdownload%2Farticle-file%2F330026&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190623104036/https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i">"Osman I"</a>. İslam Ansiklopedisi. 23 Haziran 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osman+I&rft.pub=%C4%B0slam+Ansiklopedisi&rft.au=Halil+%C4%B0nalc%C4%B1k&rft_id=https%3A%2F%2Fislamansiklopedisi.org.tr%2Fosman-i&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><strong><a href="#cite_ref-14">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150927073746/https://www.ntv.com.tr/turkiye/prof-inalcik-osmanli-1302de-kuruldu,13VXlC1mEkqUHxyk-Yfifw">"Prof. İnalcık: Osmanlı 1302'de kuruldu"</a>. <i><a href="/wiki/NTV" title="NTV">NTV</a></i>. 27 Eylül 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ntv.com.tr/turkiye/prof-inalcik-osmanli-1302de-kuruldu,13VXlC1mEkqUHxyk-Yfifw">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=NTV&rft.atitle=Prof.+%C4%B0nalc%C4%B1k%3A+Osmanl%C4%B1+1302%27de+kuruldu&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ntv.com.tr%2Fturkiye%2Fprof-inalcik-osmanli-1302de-kuruldu%2C13VXlC1mEkqUHxyk-Yfifw&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-OsmanlıDevleti-6-15"><strong><a href="#cite_ref-OsmanlıDevleti-6_15-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://http.atilim.edu.tr/osmangazi.htm">"Osman Gazi"</a>. <i>atilim.edu.tr</i><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">21 Nisan</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=atilim.edu.tr&rft.atitle=Osman+Gazi&rft_id=http%3A%2F%2Fhttp.atilim.edu.tr%2Fosmangazi.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><sup class="noprint Inline-Template"><span title=" Mart 2022 tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-16"><strong><a href="#cite_ref-16">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/osmanlilar">"OSMANLILAR Batı Anadolu'nun kuzeyinde bir Türkmen beyliği olarak ortaya çıkıp üç kıtaya yayılan ve kurucusunun adıyla anılan Türk-İslâm dünyasında en uzun ömürlü devlet (1300-1922)"</a>. <i><a href="/wiki/Feridun_Emecen" title="Feridun Emecen">Feridun Emecen</a> <a href="/wiki/%C4%B0slam_Ansiklopedisi" class="mw-redirect" title="İslam Ansiklopedisi">İslam Ansiklopedisi</a></i>. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190924070856/https://islamansiklopedisi.org.tr/osmanlilar">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Mart</span> 2024</span>. <q><i>Osmanlı Hânedanı. İlk Osmanlı tarihçilik geleneğine göre Osmanlı ailesi (Âl-i Osmân), Oğuz Han nesline dayanan ve kendilerine beylik kurma yetkisi tanınmış olan Kayı boyundan gelmektedir. Kayı boyuna mensubiyet sadece ilk kronik yazarlarınca değil Osmanlı hânedanınca da benimsenmiş ve bu boya ait damgalar maddî malzemelerde gösterilmiştir. Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan Osman Bey’in tarihî bir şahsiyet olarak ortaya çıkışı, Bizans’a karşı gazâ yapan Selçuklu uç bölgesindeki Türkmen beyliklerinin oluşturduğu siyasî şartların bir sonucudur.</i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Feridun+Emecen+%C4%B0slam+Ansiklopedisi&rft.atitle=OSMANLILAR+Bat%C4%B1+Anadolu%E2%80%99nun+kuzeyinde+bir+T%C3%BCrkmen+beyli%C4%9Fi+olarak+ortaya+%C3%A7%C4%B1k%C4%B1p+%C3%BC%C3%A7+k%C4%B1taya+yay%C4%B1lan+ve+kurucusunun+ad%C4%B1yla+an%C4%B1lan+T%C3%BCrk-%C4%B0sl%C3%A2m+d%C3%BCnyas%C4%B1nda+en+uzun+%C3%B6m%C3%BCrl%C3%BC+devlet+%281300-1922%29.&rft_id=https%3A%2F%2Fislamansiklopedisi.org.tr%2Fosmanlilar&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190623104036/https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i">"Osman I"</a>. İslam Ansiklopedisi. 23 Haziran 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020</span>. <q><i>İlk Osmanlı kaynaklarına göre Anadolu’ya gelen bir Türkmen boyuna mensup olup Söğüt uç (uc) bölgesine yerleşen Ertuğrul Gazi’nin oğludur. İbn Battûta adını Osmancuk şeklinde de verir.</i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osman+I&rft.pub=%C4%B0slam+Ansiklopedisi&rft.au=Halil+%C4%B0nalc%C4%B1k&rft_id=https%3A%2F%2Fislamansiklopedisi.org.tr%2Fosman-i&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><strong><a href="#cite_ref-18">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240324170450/https://www.academia.edu/89686821/_Sultan_Osm%C3%A2n_ve_O%C4%9Flu_Orhan_%C4%B1n_Yeni_Bulunan_Orijinal_%C5%9Eeceresi_ve_Kurulu%C5%9F_u_Anlatan_En_Eski_Osmanl%C4%B1_T%C3%A2rihi_Metni_T%C3%BCrk_D%C3%BCnyas%C4%B1_Tarih_K%C3%BClt%C3%BCr_Dergisi_C_LXXII_Sy_429_Ekim_2022_s_18_37">"<span style="padding-left:0.2em;">"</span>Sultan Osmân ve Oğlu Orhan'ın Yeni Bulunan Orijinal Şeceresi ve 'Kuruluş'u Anlatan En Eski Osmanlı Târihi Metni", Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, C. LXXII, Sy.: 429 (Ekim 2022), s. 18-37"</a>. <i><a href="/wiki/Hakan_Y%C4%B1lmaz" title="Hakan Yılmaz">Hakan Yılmaz</a> Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi</i>. 24 Mart 2024 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/89686821/_Sultan_Osm%C3%A2n_ve_O%C4%9Flu_Orhan_%C4%B1n_Yeni_Bulunan_Orijinal_%C5%9Eeceresi_ve_Kurulu%C5%9F_u_Anlatan_En_Eski_Osmanl%C4%B1_T%C3%A2rihi_Metni_T%C3%BCrk_D%C3%BCnyas%C4%B1_Tarih_K%C3%BClt%C3%BCr_Dergisi_C_LXXII_Sy_429_Ekim_2022_s_18_37">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Mart</span> 2024</span>. <q><i>Yakın zamâna kadar Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi ve ön kuruluş evresini, özellikle Osmanlılar’ın nesep, soy ve ataları ile ilgili rivâyetlerin literatürel kökenini görmemizi sağlayacak çağdaş hiçbir târihî bulgu ve orijinal materyal ortaya konulamamış; bu orijinal belge ve kanıtların yokluğu ise Osmanlılar’ın aslî etnik kimliği ve “Atalar târihi”ne ilişkin meşhur rivâyetleri yok sayma, spekülasyonlara boğma, keyfî bir çizgide yorumlama ya da istenildiği yönde şekillendirmeye kalkışma… gibi birtakım istismarlara yol açmıştır. Biz, Paris Bibliothèque Nationale’e intikâl etmiş eski belge ve köhne materyaller üzerinde yaptığımız kapsamlı bir araştırma sırasında, yaklaşık iki yüz yıldır devâm eden bu spekülasyon ve çarpıtmaları kökünden izâle edecek, yukarıda saydığımız müphem noktaları güvenilir bir biçimde çözümleyecek nitelikte, Osmanlılar’ın ilk kuruluş yıllarından kalma en eski ve en önemli orijinal belge ile karşılaştık. </i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Hakan+Y%C4%B1lmaz+T%C3%BCrk+D%C3%BCnyas%C4%B1+Tarih+K%C3%BClt%C3%BCr+Dergisi&rft.atitle=%E2%80%9CSultan+Osm%C3%A2n+ve+O%C4%9Flu+Orhan%E2%80%99%C4%B1n+Yeni+Bulunan+Orijinal+%C5%9Eeceresi+ve+%E2%80%98Kurulu%C5%9F%E2%80%99u+Anlatan+En+Eski+Osmanl%C4%B1+T%C3%A2rihi+Metni%E2%80%9D%2C+T%C3%BCrk+D%C3%BCnyas%C4%B1+Tarih+K%C3%BClt%C3%BCr+Dergisi%2C+C.+LXXII%2C+Sy.%3A+429+%28Ekim+2022%29%2C+s.+18-37&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F89686821%2F_Sultan_Osm%25C3%25A2n_ve_O%25C4%259Flu_Orhan_%25C4%25B1n_Yeni_Bulunan_Orijinal_%25C5%259Eeceresi_ve_Kurulu%25C5%259F_u_Anlatan_En_Eski_Osmanl%25C4%25B1_T%25C3%25A2rihi_Metni_T%25C3%25BCrk_D%25C3%25BCnyas%25C4%25B1_Tarih_K%25C3%25BClt%25C3%25BCr_Dergisi_C_LXXII_Sy_429_Ekim_2022_s_18_37&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><strong><a href="#cite_ref-19">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660/">"Prof. İnalcık: Osmanlı 1302'de kuruldu"</a>. 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141127104320/http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Temmuz</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Prof.+%C4%B0nalc%C4%B1k%3A+Osmanl%C4%B1+1302%27de+kuruldu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ntvmsnbc.com%2Fid%2F24986660%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><strong><a href="#cite_ref-20">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bilim.org/?s=haber&haberid=1734">Bilim.org - "Osmanlı İmparatorluğu Söğüt'te değil Yalova'da kurulmuştur".</a> 28 Mayıs 2009 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090528080124/http://www.bilim.org/?s=haber&haberid=1734">arşivlendi</a>. 23 Mayıs 2009 tarihinde erişilmiştir.</span> </li> <li id="cite_note-21"><strong><a href="#cite_ref-21">^</a></strong> <span class="reference-text">Stone, Norman "Turkey in the Russian Mirror" pp. 86–100 from <i>Russia War, Peace and Diplomacy</i> edited by Mark & Ljubica Erickson, Weidenfeld & Nicolson: London, 2004 <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-297-84913-1" title="Özel:KitapKaynakları/0-297-84913-1">0-297-84913-1</a>.</span> </li> <li id="cite_note-HSD-22"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-HSD_22-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HSD_22-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HSD_22-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HSD_22-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Demir, Hande Seher (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academia.edu/4572439/Klasik_Donem_Osmanli_Devletinde_Din-Devlet_Iliskilerinin_Laiklik_Sekulerizm_Teokrasi_ve_Din_Devleti_Sistemleri_Kapsaminda_Incelenmesi">"Klasik Dönem Osmanlı Devleti'nde Din-Devlet İlişkilerinin Laiklik, Sekülerizm, Teokrasi ve Din Devleti Sistemleri Kapsamında İncelenmesi"</a>. Ankara Barosu Dergisi. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130927232142/http://www.academia.edu/4572439/Klasik_Donem_Osmanli_Devletinde_Din-Devlet_Iliskilerinin_Laiklik_Sekulerizm_Teokrasi_ve_Din_Devleti_Sistemleri_Kapsaminda_Incelenmesi">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 25 Eylül 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Klasik+D%C3%B6nem+Osmanl%C4%B1+Devleti%E2%80%99nde+Din-Devlet+%C4%B0li%C5%9Fkilerinin+Laiklik%2C+Sek%C3%BClerizm%2C+Teokrasi+ve+Din+Devleti+Sistemleri+Kapsam%C4%B1nda+%C4%B0ncelenmesi&rft.pub=Ankara+Barosu+Dergisi&rft.date=2013&rft.aulast=Demir&rft.aufirst=Hande+Seher&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F4572439%2FKlasik_Donem_Osmanli_Devletinde_Din-Devlet_Iliskilerinin_Laiklik_Sekulerizm_Teokrasi_ve_Din_Devleti_Sistemleri_Kapsaminda_Incelenmesi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1n%C4%B1n_nik%C3%A2hlanmas%C4%B1">"Osmanlı padişahlarının nikâhlanması"</a>. 18 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140818145233/https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1n%C4%B1n_nik%C3%A2hlanmas%C4%B1">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Nisan</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+padi%C5%9Fahlar%C4%B1n%C4%B1n+nik%C3%A2hlanmas%C4%B1&rft_id=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FOsmanl%25C4%25B1_padi%25C5%259Fahlar%25C4%25B1n%25C4%25B1n_nik%25C3%25A2hlanmas%25C4%25B1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-OSMANLI_HANEDAN_EVLİLİKLERİ_ÜZERİNE_BAZI_NOTLAR-24"><strong><a href="#cite_ref-OSMANLI_HANEDAN_EVLİLİKLERİ_ÜZERİNE_BAZI_NOTLAR_24-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.johschool.com/Makaleler/650231344_4.%20selim_parlaz.pdf">"Osmanlı Hanedan Evlilikleri Üzerine Bazı Notlar"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Tarih Okulu Dergisi (TOD)</i>, <i>XV</i>. 2013. ss. 57-89. 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140420111543/http://www.johschool.com/Makaleler/650231344_4.%20selim_parlaz.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">19 Nisan</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Hanedan+Evlilikleri+%C3%9Czerine+Baz%C4%B1+Notlar&rft.pages=57-89&rft.date=2013&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.johschool.com%2FMakaleler%2F650231344_4.%2520selim_parlaz.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-MEB_Ortaöğretim_10._Sınıf_Tarih_Kitabı-25"><strong><a href="#cite_ref-MEB_Ortaöğretim_10._Sınıf_Tarih_Kitabı_25-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><i>10. Sınıf Tarih Ders Kitabı</i>. MEB. 2009. ss. 30-55. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-975-11-3213-0" title="Özel:KitapKaynakları/978-975-11-3213-0">978-975-11-3213-0</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=10.+S%C4%B1n%C4%B1f+Tarih+Ders+Kitab%C4%B1&rft.pages=30-55&rft.pub=MEB&rft.date=2009&rft.isbn=978-975-11-3213-0&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><strong><a href="#cite_ref-26">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304130321/http://www.dallog.net/kavramlar/devsirme.htm">"Devşirme"</a>. 4 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dallog.net/kavramlar/devsirme.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Nisan</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Dev%C5%9Firme&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dallog.net%2Fkavramlar%2Fdevsirme.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><strong><a href="#cite_ref-27">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303231000/http://www.osmanlimedeniyeti.com/makaleler/askeri/devsirme-usulu-acemi-oglanlar.html">"Osmanlı Müesseseleri, Teşkilatı ve Medeniyeti Tarihine Genel Bakış / Prof. Tayyib Gökbilgin"</a>. 3 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.osmanlimedeniyeti.com/makaleler/askeri/devsirme-usulu-acemi-oglanlar.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Nisan</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+M%C3%BCesseseleri%2C+Te%C5%9Fkilat%C4%B1+ve+Medeniyeti+Tarihine+Genel+Bak%C4%B1%C5%9F+%2F+Prof.+Tayyib+G%C3%B6kbilgin&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.osmanlimedeniyeti.com%2Fmakaleler%2Faskeri%2Fdevsirme-usulu-acemi-oglanlar.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><strong><a href="#cite_ref-28">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://liverpool.metapress.com/content/536k6834445568x8/fulltext.pdf">"Neither Muslims nor Zimmis: The Gypsies (Roma) in the Ottoman State"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Neither+Muslims+nor+Zimmis%3A+The+Gypsies+%28Roma%29+in+the+Ottoman+State&rft_id=http%3A%2F%2Fliverpool.metapress.com%2Fcontent%2F536k6834445568x8%2Ffulltext.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><sup class="noprint Inline-Template"><span title=" Mart 2022 tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-29"><strong><a href="#cite_ref-29">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman_Yunanlar">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140506214326/http://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman_Yunanlar">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FM%25C3%25BCsl%25C3%25BCman_Yunanlar&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><strong><a href="#cite_ref-30">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140131021604/http://www.theottomans.org/turkce/sultanlar_harem/harem.asp">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 31 Ocak 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.theottomans.org/turkce/sultanlar_harem/harem.asp">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.theottomans.org%2Fturkce%2Fsultanlar_harem%2Fharem.asp&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dev%C5%9Firme">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140506215304/http://tr.wikipedia.org/wiki/Dev%C5%9Firme">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FDev%25C5%259Firme&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">İnalcık, Halil (2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kitapyurdu.com/kitap/devleti-aliyye-osmanli-imparatorlugu-uzerine-arastirmalar-i/131082.html"><i>Devlet-i Aliyye: Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar - I</i></a>. 1. cilt. <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_%C4%B0%C5%9F_Bankas%C4%B1_K%C3%BClt%C3%BCr_Yay%C4%B1nlar%C4%B1" title="Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları">Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları</a>. s. 111. 24 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230724055739/https://www.kitapyurdu.com/kitap/devleti-aliyye-osmanli-imparatorlugu-uzerine-arastirmalar-i/131082.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Temmuz</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Devlet-i+Aliyye%3A+Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu+%C3%9Czerine+Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar+-+I&rft.pages=111&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0%C5%9F+Bankas%C4%B1+K%C3%BClt%C3%BCr+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2021&rft.aulast=%C4%B0nalc%C4%B1k&rft.aufirst=Halil&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kitapyurdu.com%2Fkitap%2Fdevleti-aliyye-osmanli-imparatorlugu-uzerine-arastirmalar-i%2F131082.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><strong><a href="#cite_ref-33">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Demirkent, Işın. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/kayser">"KAYSER"</a>. <a href="/wiki/TDV_%C4%B0sl%C3%A2m_Ansiklopedisi" title="TDV İslâm Ansiklopedisi">TDV İslâm Ansiklopedisi</a>. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230619212817/https://islamansiklopedisi.org.tr/kayser">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Temmuz</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=KAYSER&rft.pub=TDV+%C4%B0sl%C3%A2m+Ansiklopedisi&rft.aulast=Demirkent&rft.aufirst=I%C5%9F%C4%B1n&rft_id=https%3A%2F%2Fislamansiklopedisi.org.tr%2Fkayser&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Pamir-34"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Pamir_34-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Pamir_34-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Dr. Aybars Pamir. <i>Osmanlı Egemenlik Anlayışında Senedi İttifak'ın Yeri</i>. Yıl 2004 C.53 Sa.2 s.66-67. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-2004-53-02/AUHF-2004-53-02-Pamir.pdf">Tam metin</a> 17 Kasım 2015 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151117132212/http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-2004-53-02/AUHF-2004-53-02-Pamir.pdf">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Osmanlı_Lanzarote'si-35"><strong><a href="#cite_ref-Osmanlı_Lanzarote'si_35-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090120050344/http://www.directholidaylets.com/guides/guide-to-lanzarote.php">"Directholidays-Lanzarote"</a>. 20 Ocak 2009 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.directholidaylets.com/guides/guide-to-lanzarote.php">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Ocak</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Directholidays-Lanzarote&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.directholidaylets.com%2Fguides%2Fguide-to-lanzarote.php&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Osmanlı_Vestmannaeyjar'si-36"><strong><a href="#cite_ref-Osmanlı_Vestmannaeyjar'si_36-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20080724171816/http://www.south.is/attractions/Interesting-Nature-sites/Vestmannaeyjar--The-Westman-Islands/602/default.aspx">"Discover South Iceland-Vestmannaeyjar"</a>. 24 Temmuz 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.south.is/attractions/Interesting-Nature-sites/Vestmannaeyjar--The-Westman-Islands/602/default.aspx">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">21 Nisan</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Discover+South+Iceland-Vestmannaeyjar&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.south.is%2Fattractions%2FInteresting-Nature-sites%2FVestmannaeyjar--The-Westman-Islands%2F602%2Fdefault.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Osmanlı_Lundy'si-37"><strong><a href="#cite_ref-Osmanlı_Lundy'si_37-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090426042804/http://tripatlas.com/Lundy_Island">"Lundy"</a>. tripatlas.com. 26 Nisan 2009 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://tripatlas.com/Lundy_Island">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 28 Aralık 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Lundy&rft.pub=tripatlas.com&rft_id=http%3A%2F%2Ftripatlas.com%2FLundy_Island&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><strong><a href="#cite_ref-38">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110523063411/http://www.ottomansouvenir.com/img/Maps/Ottoman_Empire_Map_Largest_Borders.JPG">"Osmanlı İmparatorluğu'nun En Geniş Sınırlarını Gösteren Harita"</a>. 23 Mayıs 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ottomansouvenir.com/img/Maps/Ottoman_Empire_Map_Largest_Borders.JPG">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun+En+Geni%C5%9F+S%C4%B1n%C4%B1rlar%C4%B1n%C4%B1+G%C3%B6steren+Harita&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ottomansouvenir.com%2Fimg%2FMaps%2FOttoman_Empire_Map_Largest_Borders.JPG&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><strong><a href="#cite_ref-39">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/35605.aspx">"Sürüldüler ama bitmediler"</a>. turkiyegazetesi. 10 Mart 2013. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160422174145/http://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/35605.aspx">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=S%C3%BCr%C3%BCld%C3%BCler+ama+bitmediler&rft.pub=turkiyegazetesi&rft.date=2013-03-10&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.turkiyegazetesi.com.tr%2Fgundem%2F35605.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><strong><a href="#cite_ref-40">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.milliyet.com.tr/osmanli-hanedani-dort-kitada-yasiyor/guncel/haberdetay/15.07.2010/1263699/default.htm">"Osmanlı Hanedanı dört kıtada yaşıyor"</a>. milliyet. 15 Temmuz 2010. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305091421/http://www.milliyet.com.tr/osmanli-hanedani-dort-kitada-yasiyor/guncel/haberdetay/15.07.2010/1263699/default.htm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Hanedan%C4%B1+d%C3%B6rt+k%C4%B1tada+ya%C5%9F%C4%B1yor&rft.pub=milliyet&rft.date=2010-07-15&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.milliyet.com.tr%2Fosmanli-hanedani-dort-kitada-yasiyor%2Fguncel%2Fhaberdetay%2F15.07.2010%2F1263699%2Fdefault.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Osmanlı_Devleti-3-41"><strong><a href="#cite_ref-Osmanlı_Devleti-3_41-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">E. J. Brill (1974). <i>"The Ottoman state and its place in world history"</i>. Brill Academic Publishers. ss. s. 18.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%22The+Ottoman+state+and+its+place+in+world+history%22&rft.pages=s.+18&rft.pub=Brill+Academic+Publishers&rft.date=1974&rft.au=E.+J.+Brill&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><strong><a href="#cite_ref-42">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Soygüzel, Hasan. Ayla, Elif (Ed.). <i>Metodoloji: Bilinmezlik Mağarasının Haritası</i> (2 bas.). İstanbul: Hayy Kitap. s. 36.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Metodoloji%3A+Bilinmezlik+Ma%C4%9Faras%C4%B1n%C4%B1n+Haritas%C4%B1&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=36&rft.edition=2&rft.pub=Hayy+Kitap&rft.aulast=Soyg%C3%BCzel&rft.aufirst=Hasan&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-twareekh.com-43"><strong><a href="#cite_ref-twareekh.com_43-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170703050604/http://www.twareekh.com/images/upload/aboutus/ottmani10liras1334F-.jpg">"Ottoman banknote with Arabic script"</a> (İngilizce). 3 Temmuz 2017 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.twareekh.com/images/upload/aboutus/ottmani10liras1334F-.jpg">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ottoman+banknote+with+Arabic+script&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.twareekh.com%2Fimages%2Fupload%2Faboutus%2Fottmani10liras1334F-.jpg&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><strong><a href="#cite_ref-44">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haberturk.com/htyazar/murat-bardakci">Murat Bardakçı</a> (18 Ocak 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1031863-bilen-bilmeyen-herkes-konusuyor-osmanli-devletinin-resmi-adi-devlet-i-aliyyedir">"Bilen bilmeyen herkes konuşuyor! Osmanlı Devleti'nin resmî adı 'DEVLET-İ ALİYYE'dir"</a>. Haberturk.com. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210226194437/https://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1031863-bilen-bilmeyen-herkes-konusuyor-osmanli-devletinin-resmi-adi-devlet-i-aliyyedir">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Mart</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Bilen+bilmeyen+herkes+konu%C5%9Fuyor%21+Osmanl%C4%B1+Devleti%E2%80%99nin+resm%C3%AE+ad%C4%B1+%E2%80%98DEVLET-%C4%B0+AL%C4%B0YYE%E2%80%99dir&rft.pub=Haberturk.com&rft.date=2015-01-18&rft.au=%5Bhttp%3A%2F%2Fwww.haberturk.com%2Fhtyazar%2Fmurat-bardakci+Murat+Bardak%C3%A7%C4%B1%5D&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haberturk.com%2Fyazarlar%2Fmurat-bardakci%2F1031863-bilen-bilmeyen-herkes-konusuyor-osmanli-devletinin-resmi-adi-devlet-i-aliyyedir&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><strong><a href="#cite_ref-45">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Soucek, Svat (2015). <i>Ottoman Maritime Wars, 1416-1700</i> (İngilizce). İstanbul: The Isis Press. s. 8. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-975-428-554-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-975-428-554-3">978-975-428-554-3</a>. <q>The scholarly community specializing in Ottoman studies has of late virtually banned the use of "Turkey", "Turks", and "Turkish" from acceptable vocabulary, declaring "Ottoman" and its expanded use mandatory and permitting its "Turkish" rival only in linguistic and philological contexts.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ottoman+Maritime+Wars%2C+1416-1700&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=8&rft.pub=The+Isis+Press&rft.date=2015&rft.isbn=978-975-428-554-3&rft.aulast=Soucek&rft.aufirst=Svat&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Hamish-46"><strong><a href="#cite_ref-Hamish_46-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Hamish Scott (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=Jb4DCgAAQBAJ&dq=The+Oxford+Handbook+of+Early+Modern+European+History,+1350-1750:+Volume+II"><i>The Oxford Handbook of Early Modern European History, 1350-1750: Volume II</i></a>. s. 612. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780191020001" title="Özel:KitapKaynakları/9780191020001">9780191020001</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Oxford+Handbook+of+Early+Modern+European+History%2C+1350-1750%3A+Volume+II&rft.pages=612&rft.date=2015&rft.isbn=9780191020001&rft.au=Hamish+Scott&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DJb4DCgAAQBAJ%26dq%3DThe%2BOxford%2BHandbook%2Bof%2BEarly%2BModern%2BEuropean%2BHistory%2C%2B1350-1750%3A%2BVolume%2BII&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>"The Ottoman Empire-also known in Europe as the Turkish Empire"</span> </li> <li id="cite_note-Lewis1988-47"><strong><a href="#cite_ref-Lewis1988_47-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Raphaela Lewis (1988). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=aUJNAAAAYAAJ"><i>Everyday Life in Ottoman Turkey</i></a>. Dorset Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-88029-175-0" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-88029-175-0">978-0-88029-175-0</a>. 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170328140538/https://books.google.com/books?id=aUJNAAAAYAAJ">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Mart</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Everyday+Life+in+Ottoman+Turkey&rft.pub=Dorset+Press&rft.date=1988&rft.isbn=978-0-88029-175-0&rft.au=Raphaela+Lewis&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DaUJNAAAAYAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Goodwin1977-48"><strong><a href="#cite_ref-Goodwin1977_48-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Godfrey Goodwin (1977). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=WBvcheAv62wC"><i>Ottoman Turkey</i></a>. Scorpion Publications. 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170328141729/https://books.google.com/books?id=WBvcheAv62wC">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Mart</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ottoman+Turkey&rft.pub=Scorpion+Publications&rft.date=1977&rft.au=Godfrey+Goodwin&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DWBvcheAv62wC&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-49"><strong><a href="#cite_ref-:0_49-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Soucek, Svat (2015). <i>Ottoman Maritime Wars, 1416-1700</i>. İstanbul: The Isis Press. s. 8. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-975-428-554-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-975-428-554-3">978-975-428-554-3</a>. <q>The scholarly community specializing in Ottoman studies has of late virtually banned the use of "Turkey", "Turks", and "Turkish" from acceptable vocabulary, declaring "Ottoman" and its expanded use mandatory and permitting its "Turkish" rival only in linguistic and philological contexts.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ottoman+Maritime+Wars%2C+1416-1700&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=8&rft.pub=The+Isis+Press&rft.date=2015&rft.isbn=978-975-428-554-3&rft.aulast=Soucek&rft.aufirst=Svat&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-İHUa-50"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-İHUa_50-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-İHUa_50-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-İHUa_50-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-İHUa_50-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFUzunçarşılı1998">Uzunçarşılı 1998</a>, s. 93</span> </li> <li id="cite_note-AŞ-51"><strong><a href="#cite_ref-AŞ_51-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFŞimşirgil2015">Şimşirgil 2015</a>, s. 17</span> </li> <li id="cite_note-KEBİKEÇ-52"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-KEBİKEÇ_52-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-KEBİKEÇ_52-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-KEBİKEÇ_52-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-KEBİKEÇ_52-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Fatma, Acun (2000). "İlk Osmanlılara Dair". <i>Kebikeç</i>, <i>10</i>. s. s. 60-61.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0lk+Osmanl%C4%B1lara+Dair&rft.pages=s.+60-61&rft.date=2000&rft.aulast=Fatma&rft.aufirst=Acun&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-İHUb-54"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-İHUb_54-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-İHUb_54-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFUzunçarşılı1998">Uzunçarşılı 1998</a>, s. 94</span> </li> <li id="cite_note-55"><strong><a href="#cite_ref-55">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Sümer, Faruk. <i>Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri - Boy Teşkilatı - Destanları</i>. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. s. 212-213. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-9754-982-36-7" title="Özel:KitapKaynakları/978-9754-982-36-7">978-9754-982-36-7</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=O%C4%9Fuzlar+%28T%C3%BCrkmenler%29+Tarihleri+-+Boy+Te%C5%9Fkilat%C4%B1+-+Destanlar%C4%B1&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=212-213&rft.pub=T%C3%BCrk+D%C3%BCnyas%C4%B1+Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%C4%B1+Vakf%C4%B1&rft.isbn=978-9754-982-36-7&rft.aulast=S%C3%BCmer&rft.aufirst=Faruk&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><strong><a href="#cite_ref-56">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">asf (1983). Ünver, İsmail (Ed.). <i>İskender-Nâme</i>. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. s. 65.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%C4%B0skender-N%C3%A2me&rft.place=Ankara&rft.pages=65&rft.pub=T%C3%BCrk+Dil+Kurumu+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=1983&rft.au=asf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-57"><strong><a href="#cite_ref-57">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Enver%C3%AE_(tarih%C3%A7i)" title="Enverî (tarihçi)">Enverî</a> (2012). Öztürk, Necdet (Ed.). <i>Düstûrnâme-i Enverî</i>. İstanbul: Çamlıca. ss. 3-20.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=D%C3%BCst%C3%BBrn%C3%A2me-i+Enver%C3%AE&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=3-20&rft.pub=%C3%87aml%C4%B1ca&rft.date=2012&rft.au=Enver%C3%AE&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><strong><a href="#cite_ref-58">^</a></strong> <span class="reference-text">Kaynakta bu isimler dağınık bir şekildedir. Bunları toplayan <a href="/wiki/Nihal_Ats%C4%B1z" title="Nihal Atsız">Nihal Atsız</a>'dır: <cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/%C5%9E%C3%BCkrull%C3%A2h" class="mw-redirect" title="Şükrullâh">Şükrullâh</a> (2010). Almaz, Hasan (Ed.). <i>Behcetü’t Tevârîh</i>. İstanbul: Mostar. s. 306.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Behcet%C3%BC%E2%80%99t+Tev%C3%A2r%C3%AEh&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=306&rft.pub=Mostar&rft.date=2010&rft.au=%C5%9E%C3%BCkrull%C3%A2h&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><strong><a href="#cite_ref-59">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Yavuz, Kemal; Saraç, M. A. Yekta, (Ed.) (2014). <i>Tevarih-İ Alî Osman</i>. İstanbul: Gökkubbe. s. 273.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tevarih-%C4%B0+Al%C3%AE+Osman&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=273&rft.pub=G%C3%B6kkubbe&rft.date=2014&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><strong><a href="#cite_ref-60">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">İbn-i Kemal (1991). Turan, Şerafettin (Ed.). <i>Tevarih-İ Alî Osman</i>. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s. 44-45.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tevarih-%C4%B0+Al%C3%AE+Osman&rft.place=Ankara&rft.pages=44-45&rft.pub=T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu+Bas%C4%B1mevi&rft.date=1991&rft.au=%C4%B0bn-i+Kemal&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><strong><a href="#cite_ref-61">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Nâimâ Mustafa Efendi (1967). Danışman, Zuhuri (Ed.). <i>Nâimâ Tarihî</i>. İstanbul: Zuhuri Danışman Yay. s. 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=N%C3%A2im%C3%A2+Tarih%C3%AE&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=22&rft.pub=Zuhuri+Dan%C4%B1%C5%9Fman+Yay.&rft.date=1967&rft.au=N%C3%A2im%C3%A2+Mustafa+Efendi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><strong><a href="#cite_ref-62">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Hasan bin Mahmud Bayati (1331). Emîrî, Alî (Ed.). <i>Câm-ı Cem Ayîn</i>. Dersâdet Matbuası.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=C%C3%A2m-%C4%B1+Cem+Ay%C3%AEn&rft.pub=Ders%C3%A2det+Matbuas%C4%B1&rft.date=1331&rft.au=Hasan+bin+Mahmud+Bayati&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>; eserin içerisinde şecere sırasıyla anlatılmaktadır</span> </li> <li id="cite_note-63"><strong><a href="#cite_ref-63">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Oruç Beğ (2014). Öztürk, Necdet (Ed.). <i>Oruç Beğ Tarihi</i>. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Oru%C3%A7+Be%C4%9F+Tarihi&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=Bilge+K%C3%BClt%C3%BCr+Sanat&rft.date=2014&rft.au=Oru%C3%A7+Be%C4%9F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><strong><a href="#cite_ref-64">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Mevlânâ Mehmed Neşrî (2013). Öztürk, Necdet (Ed.). <i>Cihannümâ (Osmanlı Tarihi 1288-1485)</i>. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yay. s. 7-8.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cihann%C3%BCm%C3%A2+%28Osmanl%C4%B1+Tarihi+1288-1485%29&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=7-8&rft.pub=Bilge+K%C3%BClt%C3%BCr+Sanat+Yay.&rft.date=2013&rft.au=Mevl%C3%A2n%C3%A2+Mehmed+Ne%C5%9Fr%C3%AE&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-65"><strong><a href="#cite_ref-65">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Çelebi, Kâtip (2009). <i>Fezleketü akvâli’l-Ahyâr fî’İlmi’t-Târîh v’l-Ahbâr</i>. Ankara: Türk Tarih Kurumu.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fezleket%C3%BC+akv%C3%A2li%E2%80%99l-Ahy%C3%A2r+f%C3%AE%E2%80%99%C4%B0lmi%E2%80%99t-T%C3%A2r%C3%AEh+v%E2%80%99l-Ahb%C3%A2r&rft.place=Ankara&rft.pub=T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu&rft.date=2009&rft.aulast=%C3%87elebi&rft.aufirst=K%C3%A2tip&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><strong><a href="#cite_ref-66">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Mustafa Nuri Paşa (2014). Kurt, Yılmaz (Ed.). <i><a href="/wiki/Netayic%C3%BC%27l_vukuat" title="Netayicü'l vukuat">Netayicü'l vukuat</a></i>. Ankara: Türk Tarih Kurumu.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Netayic%C3%BC%27l+vukuat&rft.place=Ankara&rft.pub=T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu&rft.date=2014&rft.au=Mustafa+Nuri+Pa%C5%9Fa&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Gibbons-67"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Gibbons_67-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Gibbons_67-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Gibbons, Herbert Adams (1916). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/39020024848296-thefoundationof"><i>The Foundation of the Ottaman Empire</i></a>. New York: The Century Co. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/39020024848296-thefoundationof/page/n28">23</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Foundation+of+the+Ottaman+Empire&rft.place=New+York&rft.pages=23&rft.pub=The+Century+Co&rft.date=1916&rft.aulast=Gibbons&rft.aufirst=Herbert+Adams&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2F39020024848296-thefoundationof&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>; Müellif bu alıntıyı kroniklerden derlemiştir.</span> </li> <li id="cite_note-68"><strong><a href="#cite_ref-68">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Köprülü, Mehmet Fuat (1943). <i>Osmanlı İmparatorluğu’nun Etnik Menşei Mes’eleleri</i>. <b>c.7</b>. s. 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%E2%80%99nun+Etnik+Men%C5%9Fei+Mes%E2%80%99eleleri&rft.pages=28&rft.date=1943&rft.aulast=K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC&rft.aufirst=Mehmet+Fuat&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-69"><strong><a href="#cite_ref-69">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Wittek, Paul. <i>Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu</i>. Berktay, Fatmagül tarafından çevrildi. İstanbul: Kaynak Yayınları. s. 1-25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Funun+Do%C4%9Fu%C5%9Fu&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=1-25&rft.pub=Kaynak+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.aulast=Wittek&rft.aufirst=Paul&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-KEBİKEÇ2-70"><strong><a href="#cite_ref-KEBİKEÇ2_70-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Fatma, Acun (1997). Ahmet Yüksel (Ed.). "İlk Osmanlılara Dair". <i>Kebikeç</i>, <i>10</i>. s. s. 59-73.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0lk+Osmanl%C4%B1lara+Dair&rft.pages=s.+59-73&rft.date=1997&rft.aulast=Fatma&rft.aufirst=Acun&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-71"><strong><a href="#cite_ref-71">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Bulduk, Üçler (1999). Eren, Güler (Ed.). <i>Osmanlı Beyliği’nin oluşumunda Oğuz-Türkmen Geleneğinin Yeri</i>. <b>c.1</b>. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. s. 161.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Beyli%C4%9Fi%E2%80%99nin+olu%C5%9Fumunda+O%C4%9Fuz-T%C3%BCrkmen+Gelene%C4%9Finin+Yeri&rft.place=Ankara&rft.pages=161&rft.pub=Yeni+T%C3%BCrkiye+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=1999&rft.aulast=Bulduk&rft.aufirst=%C3%9C%C3%A7ler&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><strong><a href="#cite_ref-72">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Lindner, Rudi Paul (2010). <i>Explorations in Ottoman Prehistory</i> (İngilizce). s. 25-26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Explorations+in+Ottoman+Prehistory&rft.pages=25-26&rft.date=2010&rft.aulast=Lindner&rft.aufirst=Rudi+Paul&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-73"><strong><a href="#cite_ref-73">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Lindner, Rudi Paul (2000). <i>Ortaçağ Anadolu’sunda Göçebeler ve Osmanlılar</i>. s. 83.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Orta%C3%A7a%C4%9F+Anadolu%E2%80%99sunda+G%C3%B6%C3%A7ebeler+ve+Osmanl%C4%B1lar&rft.pages=83&rft.date=2000&rft.aulast=Lindner&rft.aufirst=Rudi+Paul&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>; Osmanlıların etnik tartışmaları için ayrıca bkz. <cite class="kaynak kitap">Lindner, Rudi Paul (1999). Eren, Güler (Ed.). <i>Selçuklular, Moğollar ve Osmanlılar Arasında</i>. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sel%C3%A7uklular%2C+Mo%C4%9Follar+ve+Osmanl%C4%B1lar+Aras%C4%B1nda&rft.place=Ankara&rft.pub=Yeni+T%C3%BCrkiye+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=1999&rft.aulast=Lindner&rft.aufirst=Rudi+Paul&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><strong><a href="#cite_ref-74">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Emecen, Feridun. <i>Osmanlı Devleti’nin Kuruluşundan Fetret Devrine” Türkler, IX</i>. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. s. 18-19.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Devleti%E2%80%99nin+Kurulu%C5%9Fundan+Fetret+Devrine%E2%80%9D+T%C3%BCrkler%2C+IX&rft.place=Ankara&rft.pages=18-19&rft.pub=Yeni+T%C3%BCrkiye+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.aulast=Emecen&rft.aufirst=Feridun&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><strong><a href="#cite_ref-75">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Köprülü, Mehmet Fuat (1943). <i>Osmanlı İmparatorluğu’nun Etnik Menşei Mes’eleleri</i>. s. 297.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%E2%80%99nun+Etnik+Men%C5%9Fei+Mes%E2%80%99eleleri&rft.pages=297&rft.date=1943&rft.aulast=K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC&rft.aufirst=Mehmet+Fuat&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-İHUc-76"><strong><a href="#cite_ref-İHUc_76-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFUzunçarşılı1998">Uzunçarşılı 1998</a>, s. 97-105</span> </li> <li id="cite_note-77"><strong><a href="#cite_ref-77">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">İnalcık, Halil. Ayla, Elif (Ed.). <i>Tarih: Sadece Tarihten İbaret Midir?” Kuruluş</i> (2.baskı bas.). İstanbul: Hayy Kitap. s. 118.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tarih%3A+Sadece+Tarihten+%C4%B0baret+Midir%3F%E2%80%9D+Kurulu%C5%9F&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=118&rft.edition=2.bask%C4%B1&rft.pub=Hayy+Kitap&rft.aulast=%C4%B0nalc%C4%B1k&rft.aufirst=Halil&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><strong><a href="#cite_ref-78">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">İnalcık, Halil (2010). <i>Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları (1302-1481)</i>. Ankara. s. 18-21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Kurulu%C5%9F+D%C3%B6nemi+Osmanl%C4%B1+Sultanlar%C4%B1+%281302-1481%29&rft.place=Ankara&rft.pages=18-21&rft.date=2010&rft.aulast=%C4%B0nalc%C4%B1k&rft.aufirst=Halil&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-79"><strong><a href="#cite_ref-79">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Kılıçbay, Mehmet Ali (2004). <i>Osmanlı Kuruluşunun Efsanevi Yanı”, Efsaneler ve Gerçekler, (Panel Bildirileri)</i> (2 bas.). Ankara: İmge Kitabevi. s. 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Kurulu%C5%9Funun+Efsanevi+Yan%C4%B1%E2%80%9D%2C+Efsaneler+ve+Ger%C3%A7ekler%2C+%28Panel+Bildirileri%29&rft.place=Ankara&rft.pages=30&rft.edition=2&rft.pub=%C4%B0mge+Kitabevi&rft.date=2004&rft.aulast=K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7bay&rft.aufirst=Mehmet+Ali&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Hİ2009-80"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Hİ2009_80-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009_80-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFİnalcık2009">İnalcık 2009</a>, s. 4</span> </li> <li id="cite_note-Hİ2009A-81"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Hİ2009A_81-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009A_81-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009A_81-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009A_81-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009A_81-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009A_81-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFİnalcık2009">İnalcık 2009</a>, s. 5-6</span> </li> <li id="cite_note-İHU-82"><strong><a href="#cite_ref-İHU_82-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFUzunçarşılı1998">Uzunçarşılı 1998</a>, s. 10</span> </li> <li id="cite_note-Hİ2009B-83"><strong><a href="#cite_ref-Hİ2009B_83-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFİnalcık2009">İnalcık 2009</a>, s. 9</span> </li> <li id="cite_note-84"><strong><a href="#cite_ref-84">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFİnalcık2017b">İnalcık 2017b</a>, s. 11</span> </li> <li id="cite_note-Hİ2009C-85"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Hİ2009C_85-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009C_85-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFİnalcık2009">İnalcık 2009</a>, s. 7</span> </li> <li id="cite_note-Hİ2009D-86"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Hİ2009D_86-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009D_86-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009D_86-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFİnalcık2009">İnalcık 2009</a>, s. 8</span> </li> <li id="cite_note-TTOD1989-88"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-TTOD1989_88-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TTOD1989_88-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAkşin1989">Akşin 1989</a>, s. 21</span> </li> <li id="cite_note-89"><strong><a href="#cite_ref-89">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Özdamarlar, Metin (2009). "Kuruluş". <i>İlk Adımlar</i>. Timaş Yayıncılık. ss. 12-13. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9789752638877" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-975-263-887-7</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Kurulu%C5%9F&rft.btitle=%C4%B0lk+Ad%C4%B1mlar&rft.pages=12-13&rft.pub=Tima%C5%9F+Yay%C4%B1nc%C4%B1l%C4%B1k&rft.date=2009&rft.aulast=%C3%96zdamarlar&rft.aufirst=Metin&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Hİ2009E-90"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Hİ2009E_90-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009E_90-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hİ2009E_90-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFİnalcık2009">İnalcık 2009</a>, s. 13</span> </li> <li id="cite_note-92"><strong><a href="#cite_ref-92">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660/">"Prof. İnalcık: Osmanlı 1302'de kuruldu"</a>. <a href="/wiki/Ntvmsnbc.com" class="mw-redirect" title="Ntvmsnbc.com">ntvmsnbc.com</a>. 27 Temmuz 2009. 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141127104320/http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Prof.+%C4%B0nalc%C4%B1k%3A+Osmanl%C4%B1+1302%27de+kuruldu&rft.pub=ntvmsnbc.com&rft.date=2009-07-27&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ntvmsnbc.com%2Fid%2F24986660%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-93"><strong><a href="#cite_ref-93">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Donald_Nicol" title="Donald Nicol">Nicol, Donald M.</a> (1988). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=rymIUITIYdwC"><i>Byzantium and Venice: A Study in Diplomatic and Cultural Relations</i></a> (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. s. 223. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-521-34157-4" title="Özel:KitapKaynakları/0-521-34157-4">0-521-34157-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Byzantium+and+Venice%3A+A+Study+in+Diplomatic+and+Cultural+Relations&rft.place=Cambridge&rft.pages=223&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1988&rft.isbn=0-521-34157-4&rft.aulast=Nicol&rft.aufirst=Donald+M.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DrymIUITIYdwC&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-94"><strong><a href="#cite_ref-94">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170410174137/http://www.bursa.bel.tr/hizmetler/sayfa/521">"Bursa'nın Fethi - Bursa Büyükşehir Belediyesi"</a>. bursa.bel.tr. 10 Nisan 2017 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bursa.bel.tr/hizmetler/sayfa/521">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Bursa%27n%C4%B1n+Fethi+-+Bursa+B%C3%BCy%C3%BCk%C5%9Fehir+Belediyesi&rft.pub=bursa.bel.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bursa.bel.tr%2Fhizmetler%2Fsayfa%2F521&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-95"><strong><a href="#cite_ref-95">^</a></strong> <span class="reference-text">Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1945), "Gazi Orhan Beyin hükümdar olduğu tarih ve ilk sikkesi", <i>Belleten</i> C.VIII, s.207-211</span> </li> <li id="cite_note-96"><strong><a href="#cite_ref-96">^</a></strong> <span class="reference-text">Heath, Ian and Angus McBride, <i>Byzantine Armies 1118-1461 AD</i>, (Osprey Publishing, 1995), 8.</span> </li> <li id="cite_note-97"><strong><a href="#cite_ref-97">^</a></strong> <span class="reference-text">A History of the Byzantine State and Society, Treadgold, W., Stanford Press, 1997</span> </li> <li id="cite_note-98"><strong><a href="#cite_ref-98">^</a></strong> <span class="reference-text">R.G. Grant, <i>Battle: A Visual Journey Through 5,000 Years of Combat</i>, Dorling Kindersley Publishers Ltd, 2005. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0756613604" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-7566-1360-4</a></span> </li> <li id="cite_note-99"><strong><a href="#cite_ref-99">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%C4%B0smail_Hakk%C4%B1_Uzun%C3%A7ar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1" title="İsmail Hakkı Uzunçarşılı">İsmail Hakkı Uzunçarşılı</a> "Karesi Vilâyeti Tarihçesi", Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı (2000), sf.68. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9759447339" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-94473-3-9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-100"><strong><a href="#cite_ref-100">^</a></strong> <span class="reference-text">Halil İnalcık, Devlet-i Aliyye, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I, Klasik Dönem (1302-1606): Siyasal, Kurumsal ve Ekonomik Gelişim, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2009, s. 49-53. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9789944884651" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-9944-88-465-1</a></span> </li> <li id="cite_note-101"><strong><a href="#cite_ref-101">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/wiki/M%C3%BCnir_Aktepe" title="Münir Aktepe">Aktepe, M. Münir</a> (1950) "Osmanlıların Rumelide ilk fetihleri: Çimpe kalesi", <i>Tarih Dergisi</i>, C.2 say.283-307</span> </li> <li id="cite_note-102"><strong><a href="#cite_ref-102">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121025110210/http://www.amasya.gov.tr/ContentDownload/WY3X7Sehzade_Bayezid_(Yildirim_Bayezid).doc">"Şehzade Bayezid (Yıldırım Bayezid)"</a>. amasya.gov.tr. 25 Ekim 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amasya.gov.tr/ContentDownload/WY3X7Sehzade_Bayezid_(Yildirim_Bayezid).doc">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(DOC)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C5%9Eehzade+Bayezid+%28Y%C4%B1ld%C4%B1r%C4%B1m+Bayezid%29&rft.pub=amasya.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.amasya.gov.tr%2FContentDownload%2FWY3X7Sehzade_Bayezid_%28Yildirim_Bayezid%29.doc&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-fbey-103"><strong><a href="#cite_ref-fbey_103-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Feridun Bey, <i>Münşeattü's Selâtin</i>, İstanbul, Hicri. 1274-1275 (Osmanlıca)</span> </li> <li id="cite_note-lamartine1-104"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-lamartine1_104-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-lamartine1_104-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Alphonse de Lamartine (Eylül 2005) [1854]. <i>Historie de la Turquie (Aşiretten Devlete)</i>. Bilge Kültür Sanat. <i>(Çeviren: Dr. Reşat Uzmen)</i>. ss. 120,126,154,159, 160. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/975-6316-54-3" title="Özel:KitapKaynakları/975-6316-54-3">975-6316-54-3</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historie+de+la+Turquie+%28A%C5%9Firetten+Devlete%29&rft.pages=120%2C126%2C154%2C159%2C+160&rft.pub=Bilge+K%C3%BClt%C3%BCr+Sanat.+%27%27%28%C3%87eviren%3A+Dr.+Re%C5%9Fat+Uzmen%29%27%27&rft.date=2005-09&rft.isbn=975-6316-54-3&rft.au=Alphonse+de+Lamartine&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-105"><strong><a href="#cite_ref-105">^</a></strong> <span class="reference-text">Yücel, Yaşar M. (1963) "Kastamonu'nun ilk fethine kadar Osmanlı-Candar muüasebetleri", <i>Tarihi Araştırmalar Dergisi</i> C.I say.133-144</span> </li> <li id="cite_note-106"><strong><a href="#cite_ref-106">^</a></strong> <span class="reference-text">Charanis,P. (1942) "The strife among Palaeologi and the Ottoman Turks (Palaeiologlar ile Osmanlı Türkleri arasında çekişmeler)", <i>Byzantion</i> C.16 say.286-314 <span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:inherit;">(İngilizce)</span></span> </li> <li id="cite_note-107"><strong><a href="#cite_ref-107">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304200405/http://www.tsk.tr/8_tarihten_kesitler/8_4_turk_tarihinde_onemli_gunler/nigbolu_zaferi/nigbolu_zaferi.htm">"Niğbolu Zaferi (25 Eylül 1396)"</a>. tsk.tr. 4 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tsk.tr/8_tarihten_kesitler/8_4_turk_tarihinde_onemli_gunler/nigbolu_zaferi/nigbolu_zaferi.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ni%C4%9Fbolu+Zaferi+%2825+Eyl%C3%BCl+1396%29&rft.pub=tsk.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tsk.tr%2F8_tarihten_kesitler%2F8_4_turk_tarihinde_onemli_gunler%2Fnigbolu_zaferi%2Fnigbolu_zaferi.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-108"><strong><a href="#cite_ref-108">^</a></strong> <span class="reference-text">Öztuna,T.Yılmaz (1946). <i>Ankara Muharebesi</i>, İstanbul</span> </li> <li id="cite_note-mulk-109"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-mulk_109-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-9"><sup><i><b>j</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mulk_109-10"><sup><i><b>k</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Sakaoğlu, Necdet (1999), <i>Bu mülkün sultanları</i>, İstanbul: Oğlak yayınları <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9753292996" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-329-299-6</a>, say.52, 62, 67</span> </li> <li id="cite_note-110"><strong><a href="#cite_ref-110">^</a></strong> <span class="reference-text">Norwich, John Julius (1982) <i>A History of Venice</i>, Londra:Penguin <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0141013834" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-14-101383-4</a> <span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:inherit;">(İngilizce)</span> say. 193-194</span> </li> <li id="cite_note-111"><strong><a href="#cite_ref-111">^</a></strong> <span class="reference-text">Norwich, John Julius (1982), <i>Byzantium: Decline and Fall</i>, Londra:Penguin <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0679416501" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-679-41650-1</a> <span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:inherit;">(İngilizce)</span> say.378</span> </li> <li id="cite_note-112"><strong><a href="#cite_ref-112">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1995). <i>Büyük Osmanlı Tarihi</i>. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=B%C3%BCy%C3%BCk+Osmanl%C4%B1+Tarihi&rft.pub=Atat%C3%BCrk+K%C3%BClt%C3%BCr%2C+Dil+ve+Tarih+Y%C3%BCksek+Kurumu+T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=1995&rft.aulast=Uzun%C3%A7ar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1&rft.aufirst=%C4%B0smail+Hakk%C4%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Constantinople-113"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Constantinople_113-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Constantinople_113-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Stephen Turnbull, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ospreypublishing.com/title_detail.php/title=S759X~ser=FOR">The Walls of Constantinople, AD 324-1453</a> 27 Eylül 2007 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070927003322/http://www.ospreypublishing.com/title_detail.php/title%3DS759X~ser%3DFOR">arşivlendi</a>.</i>, Osprey Publishing, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/184176759X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-84176-759-X</a>.</span> </li> <li id="cite_note-114"><strong><a href="#cite_ref-114">^</a></strong> <span class="reference-text">Joseph von Hammer: <i>Osmanlı Tarihi</i> Vol I (condensation: Abdülkadir Karahan), Milliyet yayınları, İstanbul. ss 79-80</span> </li> <li id="cite_note-115"><strong><a href="#cite_ref-115">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf">Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)</a> 9 Kasım 2005 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051109233354/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf">arşivlendi</a>., Dr. Hans Theunissen, <a href="/wiki/Leiden_%C3%9Cniversitesi" title="Leiden Üniversitesi">Leiden Üniversitesi</a>, <a href="/wiki/Hollanda" title="Hollanda">Hollanda</a>, 1998, içinde 5. bölüm <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG07.pdf">Venedik ile Türkmen Beylikleri Menteşe and Aydın - Venice and the Turcoman Begliks of Menteşe and Aydın</a> 29 Nisan 2005 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050429162918/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG07.pdf">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-sugar-116"><strong><a href="#cite_ref-sugar_116-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Sugar, Peter (1977). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://coursesa.matrix.msu.edu/~fisher/hst373/readings/sugar.html">"Chapter 1: The Early History and the Establishment of the Ottomans in Europe"</a>. <i>Southeastern Europe Under Ottoman Rule, 1354-1804</i> <span style="font-size:85%;">(Reprint)</span><span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment"><code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|biçim=</code> kullanmak için <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|url=</code> gerekiyor (<a href="/wiki/Yard%C4%B1m:KB1_hatalar%C4%B1#format_missing_url" title="Yardım:KB1 hataları">yardım</a>)</span>. University of Washington Press<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2007</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Chapter+1%3A+The+Early+History+and+the+Establishment+of+the+Ottomans+in+Europe&rft.btitle=Southeastern+Europe+Under+Ottoman+Rule%2C+1354-1804&rft.pub=University+of+Washington+Press&rft.date=1977&rft.aulast=Sugar&rft.aufirst=Peter&rft_id=http%3A%2F%2Fcoursesa.matrix.msu.edu%2F~fisher%2Fhst373%2Freadings%2Fsugar.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-inalcık1s61-117"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-inalcık1s61_117-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-inalcık1s61_117-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">İnalcik, Halil (1995) <i>a.g.e.</i> s.61-67</span> </li> <li id="cite_note-118"><strong><a href="#cite_ref-118">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Larousse (1993). <i>Théma Larousse Cilt-1 sf.141</i>. İstanbul: <a href="/wiki/Milliyet_(gazete)" title="Milliyet (gazete)">Milliyet</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Th%C3%A9ma+Larousse+Cilt-1+sf.141&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=Milliyet&rft.date=1993&rft.au=Larousse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-119"><strong><a href="#cite_ref-119">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Atilla Şahiner (2008). <i>"Osmanlı Tarihi"</i>. Lacivert Yayınları. s. 80.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%22Osmanl%C4%B1+Tarihi%22&rft.pages=80&rft.pub=Lacivert+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2008&rft.au=Atilla+%C5%9Eahiner&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-kinross-120"><strong><a href="#cite_ref-kinross_120-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Kinross, Lord a.g.e. s.95</span> </li> <li id="cite_note-121"><strong><a href="#cite_ref-121">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tarihdergi.com/fatih-kanunnamesi-bir-varmis-bir-yokmus/">"Fatih Kanunnamesi"</a>. <i>Necdet Sakaoğlu</i>. Tarih Dergisi. 11 Eylül 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240911081446/https://tarihdergi.com/fatih-kanunnamesi-bir-varmis-bir-yokmus/">arşivlendi</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Necdet+Sakao%C4%9Flu&rft.atitle=Fatih+Kanunnamesi&rft_id=https%3A%2F%2Ftarihdergi.com%2Ffatih-kanunnamesi-bir-varmis-bir-yokmus%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-122"><strong><a href="#cite_ref-122">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/cem-sultan#1">"CEM SULTAN"</a>. <i>MAHMUT H. ŞAKİROĞLU</i>. TDV İslam Ansiklopedisi. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230425131231/https://islamansiklopedisi.org.tr/cem-sultan#1">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Eylül 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=MAHMUT+H.+%C5%9EAK%C4%B0RO%C4%9ELU&rft.atitle=CEM+SULTAN&rft_id=https%3A%2F%2Fislamansiklopedisi.org.tr%2Fcem-sultan%231&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-yasamyapit-123"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-yasamyapit_123-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-yasamyapit_123-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-yasamyapit_123-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Kafadar, Cemal, "Cem Sultan", (1999) <i>Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi</i>, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9750800729" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-08-0072-9</a></span> </li> <li id="cite_note-Brummet_52-124"><strong><a href="#cite_ref-Brummet_52_124-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Brummett (1994), s. 52<i>ff</i></span> </li> <li id="cite_note-125"><strong><a href="#cite_ref-125">^</a></strong> <span class="reference-text">Nicolae Jorga:<i> Geschiste des Osmanichen vol II</i>, (çev: Nilüfer Epçeli) Yeditepe Yayınları, 2009, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/975648019X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-6480-19-X</a> ,s.217</span> </li> <li id="cite_note-126"><strong><a href="#cite_ref-126">^</a></strong> <span class="reference-text">Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: <i>Türkiye tarihi Cilt II</i>, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 225-226</span> </li> <li id="cite_note-127"><strong><a href="#cite_ref-127">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFSavory1960" class="kaynak dergi">Savory, R. M. (1960). "The Principal Offices of the Ṣafawid State during the Reign of Ismā'īl I (907-30/1501-24". <i>Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London</i>. <b>23</b> (1). ss. 91-105. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017/S0041977X00149006">10.1017/S0041977X00149006</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/609888">609888</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Principal+Offices+of+the+%E1%B9%A2afawid+State+during+the+Reign+of+Ism%C4%81%27%C4%ABl+I+%28907-30%2F1501-24&rft.pages=91-105&rft.date=1960&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0041977X00149006&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F609888&rft.aulast=Savory&rft.aufirst=R.+M.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-muir-128"><strong><a href="#cite_ref-muir_128-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Muir, William (2007) <i>The Mameluke or Slave Dynasty of Egypt, 1260-1517</i> Piscataway, NJ: Gorgias Press. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9781593336974" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-59333-697-4</a>. <span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:inherit;">(İngilizce)</span></span> </li> <li id="cite_note-129"><strong><a href="#cite_ref-129">^</a></strong> <span class="reference-text"><i>E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936</i>, Vol.9, Ed. Martijn Theodoor Houtsma, (BRILL, 1938), 432.</span> </li> <li id="cite_note-130"><strong><a href="#cite_ref-130">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFHess1973" class="kaynak dergi">Hess, Andrew C. (Ocak 1973). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_international-journal-of-middle-east-studies_1973-01_4_1/page/55">"The Ottoman Conquest of Egypt (1517) and the Beginning of the Sixteenth-Century World War"</a>. <i>International Journal of Middle East Studies</i>. <b>4</b> (1). ss. 55-76. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017/S0020743800027276">10.1017/S0020743800027276</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/162225">162225</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Ottoman+Conquest+of+Egypt+%281517%29+and+the+Beginning+of+the+Sixteenth-Century+World+War&rft.pages=55-76&rft.date=1973-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0020743800027276&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F162225&rft.aulast=Hess&rft.aufirst=Andrew+C.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_international-journal-of-middle-east-studies_1973-01_4_1%2Fpage%2F55&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-131"><strong><a href="#cite_ref-131">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Yurdaydın, Hüseyin G. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:BdGWxe419j8J:dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1020/12367.pdf+&hl=tr&gl=tr&pid=bl&srcid=ADGEEShJQNbFWk5R4k3TcEfDrm5ZkuaYXDZr6RHOWTR-vMySClwdJNFnVvqajaBTCIqWJbUen-TiP6KsXaRIQymDStI4iarrZcAD_5jrcfK9OOB3WP_mXfJrh73I7koMrIKnNMWv-J6m&sig=AHIEtbQFz0Y8fjCIUtoig04r1bcJjgi3tQ">"Ferdî'nin Süleymannâme'sinin yeni bir nüshası"</a>. s. 12. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170910141142/https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache%3ABdGWxe419j8J%3Adergiler.ankara.edu.tr%2Fdergiler%2F26%2F1020%2F12367.pdf+&hl=tr&gl=tr&pid=bl&srcid=ADGEEShJQNbFWk5R4k3TcEfDrm5ZkuaYXDZr6RHOWTR-vMySClwdJNFnVvqajaBTCIqWJbUen-TiP6KsXaRIQymDStI4iarrZcAD_5jrcfK9OOB3WP_mXfJrh73I7koMrIKnNMWv-J6m&sig=AHIEtbQFz0Y8fjCIUtoig04r1bcJjgi3tQ">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ferd%C3%AE%27nin+S%C3%BCleymann%C3%A2me%27sinin+yeni+bir+n%C3%BCshas%C4%B1&rft.pages=12&rft.aulast=Yurdayd%C4%B1n&rft.aufirst=H%C3%BCseyin+G.&rft_id=https%3A%2F%2Fdocs.google.com%2Fviewer%3Fa%3Dv%26q%3Dcache%3ABdGWxe419j8J%3Adergiler.ankara.edu.tr%2Fdergiler%2F26%2F1020%2F12367.pdf%2B%26hl%3Dtr%26gl%3Dtr%26pid%3Dbl%26srcid%3DADGEEShJQNbFWk5R4k3TcEfDrm5ZkuaYXDZr6RHOWTR-vMySClwdJNFnVvqajaBTCIqWJbUen-TiP6KsXaRIQymDStI4iarrZcAD_5jrcfK9OOB3WP_mXfJrh73I7koMrIKnNMWv-J6m%26sig%3DAHIEtbQFz0Y8fjCIUtoig04r1bcJjgi3tQ&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-132"><strong><a href="#cite_ref-132">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Haleoğlu, Mehmet (Aralık 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130828095006/http://www.sizinti.com.tr/konular/ayrinti/rodos-un-fethi-aralik-2010.html">"Rodos'un Fethi"</a>. Sızıntı Dergisi. 28 Ağustos 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sizinti.com.tr/konular/ayrinti/rodos-un-fethi-aralik-2010.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Haziran</span> 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Rodos%E2%80%99un+Fethi&rft.pub=S%C4%B1z%C4%B1nt%C4%B1+Dergisi&rft.date=2010-12&rft.aulast=Haleo%C4%9Flu&rft.aufirst=Mehmet&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sizinti.com.tr%2Fkonular%2Fayrinti%2Frodos-un-fethi-aralik-2010.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-133"><strong><a href="#cite_ref-133">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Imber, Colin (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ottomanempire1300000imbe"><i>The Ottoman Empire, 1300-1650: The Structure of Power</i></a>. Palgrave Macmillan. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ottomanempire1300000imbe/page/50">50</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-333-61386-4" title="Özel:KitapKaynakları/0-333-61386-4">0-333-61386-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Ottoman+Empire%2C+1300-1650%3A+The+Structure+of+Power&rft.pages=50&rft.pub=Palgrave+Macmillan&rft.date=2002&rft.isbn=0-333-61386-4&rft.aulast=Imber&rft.aufirst=Colin&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fottomanempire1300000imbe&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-TSK-134"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-TSK_134-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-9"><sup><i><b>j</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TSK_134-10"><sup><i><b>k</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120723102926/http://www.dzkk.tsk.tr/turkce/tarihimiras/geneltarihce.php">"TSK'nın resmi tarihçe sayfası"</a>. 23 Temmuz 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dzkk.tsk.tr/turkce/tarihimiras/geneltarihce.php">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=TSK%27n%C4%B1n+resmi+tarih%C3%A7e+sayfas%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dzkk.tsk.tr%2Fturkce%2Ftarihimiras%2Fgeneltarihce.php&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Cambridge-330-135"><strong><a href="#cite_ref-Cambridge-330_135-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Peter_M._Holt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peter M. Holt (sayfa mevcut değil)">Malcolm, Peter M.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=j15MBH-FIwkC&pg=PA330"><i>The Central Islamic Lands from Pre-Islamic Times to the First World War</i></a>. <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>. ss. 330, 331. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110721202835/http://books.google.com/books?id=j15MBH-FIwkC&pg=PA330">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">31 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Central+Islamic+Lands+from+Pre-Islamic+Times+to+the+First+World+War&rft.pages=330%2C+331&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.aulast=Malcolm&rft.aufirst=Peter+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dj15MBH-FIwkC%26pg%3DPA330&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-136"><strong><a href="#cite_ref-136">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Kann, Robert A. (1974). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=w5iJ1tfLnnoC&pg=PA62"><i>A History of the Habsburg Empire, 1526-1918</i></a>. Londra, İngiltere: University of California Press, Ltd. s. 62. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-520-04206-9" title="Özel:KitapKaynakları/0-520-04206-9">0-520-04206-9</a>. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131231163446/http://books.google.com/books?id=w5iJ1tfLnnoC&pg=PA62">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Şubat 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Habsburg+Empire%2C+1526-1918&rft.place=Londra%2C+%C4%B0ngiltere&rft.pages=62&rft.pub=University+of+California+Press%2C+Ltd.&rft.date=1974&rft.isbn=0-520-04206-9&rft.aulast=Kann&rft.aufirst=Robert+A.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dw5iJ1tfLnnoC%26pg%3DPA62&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-137"><strong><a href="#cite_ref-137">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/%C4%B0smail_Hakk%C4%B1_Uzun%C3%A7ar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1" title="İsmail Hakkı Uzunçarşılı">Uzunçarşılı, İsmail Hakkı</a> (1983). <i>Osmanlı Tarihi, II. cilt</i>. Ankara. s. 382. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/975-16-0012-X" title="Özel:KitapKaynakları/975-16-0012-X">975-16-0012-X</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Tarihi%2C+II.+cilt&rft.place=Ankara&rft.pages=382&rft.date=1983&rft.isbn=975-16-0012-X&rft.aulast=Uzun%C3%A7ar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1&rft.aufirst=%C4%B0smail+Hakk%C4%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Braudel-138"><strong><a href="#cite_ref-Braudel_138-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Fernand Braudel. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=LPp63EKb9moC&pg=PA929"><i>The Mediterranean and the Mediterranean world in the age of Philip II</i></a>. ss. 929 <i>ff</i>. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131231163419/http://books.google.com/books?id=LPp63EKb9moC&pg=PA929">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">31 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Mediterranean+and+the+Mediterranean+world+in+the+age+of+Philip+II&rft.pages=929+%27%27ff%27%27&rft.au=Fernand+Braudel&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DLPp63EKb9moC%26pg%3DPA929&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Tarihte_Olağanüstü_Kişiler-139"><strong><a href="#cite_ref-Tarihte_Olağanüstü_Kişiler_139-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Tüzün, Güler (2004). "Muhteşem Süleyman". <i>Tarihte Olağanüstü Kişiler</i>. Ana Yayıncılık. s. 19. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9757760838" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-7760-83-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Muhte%C5%9Fem+S%C3%BCleyman&rft.btitle=Tarihte+Ola%C4%9Fan%C3%BCst%C3%BC+Ki%C5%9Filer&rft.pages=19&rft.pub=Ana+Yay%C4%B1nc%C4%B1l%C4%B1k&rft.date=2004&rft.aulast=T%C3%BCz%C3%BCn&rft.aufirst=G%C3%BCler&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-140"><strong><a href="#cite_ref-140">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFKinross1979" class="kaynak dergi"><a href="/w/index.php?title=Patrick_Balfour,_3._Baron_Kinross&action=edit&redlink=1" class="new" title="Patrick Balfour, 3. Baron Kinross (sayfa mevcut değil)">Kinross, Patrick Balfour</a> (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ottomancenturies00kinr">"The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire"</a>. William Morrow. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ottomancenturies00kinr/page/206">206</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Ottoman+Centuries%3A+The+Rise+and+Fall+of+the+Turkish+Empire&rft.pages=206&rft.pub=William+Morrow&rft.date=1979&rft.aulast=Kinross&rft.aufirst=Patrick+Balfour&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fottomancenturies00kinr&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-141"><strong><a href="#cite_ref-141">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Kinross, Patrick Balfour (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.org/details/ottomancenturies00kinr"><i>The Ottoman centuries : the rise and fall of the Turkish empire</i></a>. Internet Archive. New York : Morrow. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-688-08093-8" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-688-08093-8">978-0-688-08093-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Ottoman+centuries+%3A+the+rise+and+fall+of+the+Turkish+empire&rft.pub=New+York+%3A+Morrow&rft.date=1979&rft.isbn=978-0-688-08093-8&rft.aulast=Kinross&rft.aufirst=Patrick+Balfour&rft_id=http%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fottomancenturies00kinr&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-142"><strong><a href="#cite_ref-142">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Erickson, John (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=xM9wQgAACAAJ&redir_esc=y"><i>Russia: War, Peace and Diplomacy : Essays in Honour of John Erickson</i></a> (İngilizce). Weidenfeld & Nicolson. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-297-84913-1" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-297-84913-1">978-0-297-84913-1</a>. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172908/https://books.google.com.tr/books?id=xM9wQgAACAAJ&redir_esc=y">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Russia%3A+War%2C+Peace+and+Diplomacy+%3A+Essays+in+Honour+of+John+Erickson&rft.pub=Weidenfeld+%26+Nicolson&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-297-84913-1&rft.aulast=Erickson&rft.aufirst=John&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DxM9wQgAACAAJ%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-143"><strong><a href="#cite_ref-143">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200807184115/https://web.archive.org/web/20130212030334/http://vitrine.library.uu.nl/en/texts/Rarqu54.htm">"Rariora qu 54"</a>. <i>web.archive.org</i>. 12 Şubat 2013. 7 Ağustos 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vitrine.library.uu.nl/en/texts/Rarqu54.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Rariora+qu+54&rft.date=2013-02-12&rft_id=http%3A%2F%2Fvitrine.library.uu.nl%2Fen%2Ftexts%2FRarqu54.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-144"><strong><a href="#cite_ref-144">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Watson, William J. (1968). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/596868">"İbrāhīm Müteferriḳa and Turkish Incunabula"</a>. <i>Journal of the American Oriental Society</i>. <b>88</b> (3): 435-441. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307/596868">10.2307/596868</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0003-0279">0003-0279</a>. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172907/https://www.jstor.org/stable/596868">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0br%C4%81h%C4%ABm+M%C3%BCteferri%E1%B8%B3a+and+Turkish+Incunabula&rft.pages=435-441&rft.date=1968&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F596868&rft.issn=0003-0279&rft.aulast=Watson&rft.aufirst=William+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F596868&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-145"><strong><a href="#cite_ref-145">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20010205052700/http://www.njegos.org/past/liunion.htm">"Liberation, Independence and Union"</a>. <i>www.njegos.org</i>. 5 Şubat 2001 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.njegos.org/past/liunion.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.njegos.org&rft.atitle=Liberation%2C+Independence+and+Union&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.njegos.org%2Fpast%2Fliunion.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-146"><strong><a href="#cite_ref-146">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Berend, Ivan T. (17 Haziran 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=a9csmhIT_BQC&pg=PA127&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false"><i>History Derailed: Central and Eastern Europe in the Long Nineteenth Century</i></a> (İngilizce). University of California Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-520-93209-8" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-520-93209-8">978-0-520-93209-8</a>. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172909/https://books.google.com.tr/books?id=a9csmhIT_BQC&pg=PA127&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+Derailed%3A+Central+and+Eastern+Europe+in+the+Long+Nineteenth+Century&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=2003-06-17&rft.isbn=978-0-520-93209-8&rft.aulast=Berend&rft.aufirst=Ivan+T.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3Da9csmhIT_BQC%26pg%3DPA127%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-147"><strong><a href="#cite_ref-147">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=vfxltIAnVecC&q=%22Alger%22+2160+bless%C3%A9s&pg=PA286&redir_esc=y#v=snippet&q=%22Alger%22%202160%20bless%C3%A9s&f=false"><i>Conquête d'Alger ou pièces sur la conquête d'Alger et sur l'Algérie</i></a> (Fransızca). 1831. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172907/https://books.google.com.tr/books?id=vfxltIAnVecC&q=%22Alger%22+2160+bless%C3%A9s&pg=PA286&redir_esc=y#v=snippet&q=%22Alger%22%202160%20bless%C3%A9s&f=false">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Conqu%C3%AAte+d%27Alger+ou+pi%C3%A8ces+sur+la+conqu%C3%AAte+d%27Alger+et+sur+l%27Alg%C3%A9rie&rft.date=1831&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DvfxltIAnVecC%26q%3D%2522Alger%2522%2B2160%2Bbless%25C3%25A9s%26pg%3DPA286%26redir_esc%3Dy%23v%3Dsnippet%26q%3D%2522Alger%2522%25202160%2520bless%25C3%25A9s%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-148"><strong><a href="#cite_ref-148">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Kateb, Kamel (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=yEvQZ7bdybgC&pg=PA11&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false"><i>Européens, "indigènes" et juifs en Algérie (1830-1962): représentations et réalités des populations</i></a> (Fransızca). INED. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-2-7332-0145-9" title="Özel:KitapKaynakları/978-2-7332-0145-9">978-2-7332-0145-9</a>. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172906/https://books.google.com.tr/books?id=yEvQZ7bdybgC&pg=PA11&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Europ%C3%A9ens%2C+%22indig%C3%A8nes%22+et+juifs+en+Alg%C3%A9rie+%281830-1962%29%3A+repr%C3%A9sentations+et+r%C3%A9alit%C3%A9s+des+populations&rft.pub=INED&rft.date=2001&rft.isbn=978-2-7332-0145-9&rft.aulast=Kateb&rft.aufirst=Kamel&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DyEvQZ7bdybgC%26pg%3DPA11%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-149"><strong><a href="#cite_ref-149">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Guyot, Yves (1885). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=K4M5rK-mWFoC&dq=2,172,000+alg%C3%A9rie&pg=PA41-IA2&redir_esc=y#v=onepage&q=2,172,000%20alg%C3%A9rie&f=false"><i>Lettres sur la politique coloniale</i></a> (Fransızca). C. Reinwald. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172906/https://books.google.com.tr/books?id=K4M5rK-mWFoC&dq=2,172,000+alg%C3%A9rie&pg=PA41-IA2&redir_esc=y#v=onepage&q=2,172,000%20alg%C3%A9rie&f=false">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lettres+sur+la+politique+coloniale&rft.pub=C.+Reinwald&rft.date=1885&rft.aulast=Guyot&rft.aufirst=Yves&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DK4M5rK-mWFoC%26dq%3D2%2C172%2C000%2Balg%25C3%25A9rie%26pg%3DPA41-IA2%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%3D2%2C172%2C000%2520alg%25C3%25A9rie%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-150"><strong><a href="#cite_ref-150">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Erhan, Çağrı; SarialiOğlu, İrşat (2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/26771802">"Osmanlı Modernleşmesinde Anglosakson Etkisi (1839-1852)"</a>. <i>Uluslararası İlişkiler / International Relations</i>. <b>16</b> (63): 87-104. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1304-7310">1304-7310</a>. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200813233858/https://www.jstor.org/stable/26771802">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Modernle%C5%9Fmesinde+Anglosakson+Etkisi+%281839-1852%29&rft.pages=87-104&rft.date=2019&rft.issn=1304-7310&rft.aulast=Erhan&rft.aufirst=%C3%87a%C4%9Fr%C4%B1&rft.au=SarialiO%C4%9Flu%2C+%C4%B0r%C5%9Fat&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F26771802&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Findley-152"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Findley_152-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Findley_152-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#Fin05">Findley 2005</a>, s. 115</span> </li> <li id="cite_note-Osmanlimuesseseleri-153"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Osmanlimuesseseleri_153-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Osmanlimuesseseleri_153-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#Gla96">Glazer 1996</a>, "Osmanlı Müesseseleri"</span> </li> <li id="cite_note-154"><strong><a href="#cite_ref-154">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#Toy74">Toynbee 1974</a>, s. 22-23</span> </li> <li id="cite_note-155"><strong><a href="#cite_ref-155">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#Sta01">Stavrides 2001</a>, s. 20</span> </li> <li id="cite_note-156"><strong><a href="#cite_ref-156">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#Qua05">Quataert 2005</a>, s. 93</span> </li> <li id="cite_note-157"><strong><a href="#cite_ref-157">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#Osm01">d'Osman Han 2001</a>, "Osmanlı Padişah Veraseti"</span> </li> <li id="cite_note-158"><strong><a href="#cite_ref-158">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#Qua05">Quataert 2005</a>, s. 90</span> </li> <li id="cite_note-159"><strong><a href="#cite_ref-159">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a href="/w/index.php?title=Leslie_P._Peirce&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leslie P. Peirce (sayfa mevcut değil)">Peirce, Leslie</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/e-h/harem.html">"The sultanate of women"</a>. <a href="/wiki/Channel_4" title="Channel 4">Channel 4</a>. 3 Aralık 2007 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071203045546/http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/e-h/harem.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Nisan</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+sultanate+of+women&rft.pub=Channel+4&rft.aulast=Peirce&rft.aufirst=Leslie&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.channel4.com%2Fhistory%2Fmicrosites%2FH%2Fhistory%2Fe-h%2Fharem.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-160"><strong><a href="#cite_ref-160">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#Gla96">Glazer 1996</a>, "Dış Tehditler ve İç Dönüşümler"</span> </li> <li id="cite_note-161"><strong><a href="#cite_ref-161">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/religion/0/24365067">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131009012204/http://www.bbc.co.uk/religion/0/24365067">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">11 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Freligion%2F0%2F24365067&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-162"><strong><a href="#cite_ref-162">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=rZtjR9JnwYwC&pg=109">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131013030900/http://books.google.com/books?id=rZtjR9JnwYwC&pg=109">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">11 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DrZtjR9JnwYwC%26pg%3D109&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Finkel-163"><strong><a href="#cite_ref-Finkel_163-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Finkel, Caroline (2005). <i>Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire, 1300-1923</i>. New York: Basic Books. p. 111. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-465-02396-7" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-465-02396-7">978-0-465-02396-7</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Karpat-164"><strong><a href="#cite_ref-Karpat_164-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Karpat, Kemal H. (2001). <i>The Politicization of Islam: Reconstructing Identity, State, Faith, and Community in the Late Ottoman State</i>. Oxford University Press. p. 235. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-19-513618-0" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-19-513618-0">978-0-19-513618-0</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Yegar-165"><strong><a href="#cite_ref-Yegar_165-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Yegar, Moshe (1 January 2002). <i>Between Integration and Secession: The Muslim Communities of the Southern Philippines, Southern Thailand, and Western Burma/Myanmar</i>. Lexington Books. p. 397. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-7391-0356-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-7391-0356-2">978-0-7391-0356-2</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Aksakal-166"><strong><a href="#cite_ref-Aksakal_166-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Mustafa Aksakal (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/stable/26098597">"<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Holy War Made in Germany'? Ottoman Origins of the 1914 Jihad"</a>. <i>War in History</i>. <b>18</b> (2): 184-199. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177/0968344510393596">10.1177/0968344510393596</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0968-3445">0968-3445</a>. 13 Eylül 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210913025612/https://www.jstor.org/stable/26098597">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">13 Haziran</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%27Holy+War+Made+in+Germany%27%3F+Ottoman+Origins+of+the+1914+Jihad&rft.pages=184-199&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F0968344510393596&rft.issn=0968-3445&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F26098597&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-167"><strong><a href="#cite_ref-167">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Lewis (19 Kasım 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140904075017/http://www.newyorker.com/magazine/2001/11/19/the-revolt-of-islam">"The Revolt of Islam"</a>. <i>The New Yorker</i>. 4 Eylül 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newyorker.com/magazine/2001/11/19/the-revolt-of-islam">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Revolt+of+Islam&rft.date=2001-11-19&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.newyorker.com%2Fmagazine%2F2001%2F11%2F19%2Fthe-revolt-of-islam&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-168"><strong><a href="#cite_ref-168">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><i>Hatred's Kingdom: How Saudi Arabia Supports the New Global Terrorism</i>. First. Regnery Publishing. 2003. s. 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hatred%27s+Kingdom%3A+How+Saudi+Arabia+Supports+the+New+Global+Terrorism&rft.series=First&rft.pages=24&rft.pub=Regnery+Publishing&rft.date=2003&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Larousse17-169"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Larousse17_169-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse17_169-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse17_169-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse17_169-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Büyük Larousse (1986), Milliyet Yayınları, Cilt 17, s. 8946 - 8947</span> </li> <li id="cite_note-170"><strong><a href="#cite_ref-170">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111202190657/http://www.karamursel.bel.tr/bpi.asp?caid=98&cid=570">"Karamürsel İlçesi Resmi tarihçe sayfası"</a>. 2 Aralık 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.karamursel.bel.tr/bpi.asp?caid=98&cid=570">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karam%C3%BCrsel+%C4%B0l%C3%A7esi+Resmi+tarih%C3%A7e+sayfas%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.karamursel.bel.tr%2Fbpi.asp%3Fcaid%3D98%26cid%3D570&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-dzkk-171"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-dzkk_171-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dzkk_171-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120626211715/http://www.dzkk.tsk.tr/turkce/tarihimiras/UnluDenizcilerimiz.php">"DZKK, Ünlü Türk Denizcileri"</a>. 26 Haziran 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dzkk.tsk.tr/turkce/tarihimiras/UnluDenizcilerimiz.php">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=DZKK%2C+%C3%9Cnl%C3%BC+T%C3%BCrk+Denizcileri&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dzkk.tsk.tr%2Fturkce%2Ftarihimiras%2FUnluDenizcilerimiz.php&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Larousse6-172"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Larousse6_172-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse6_172-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse6_172-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse6_172-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse6_172-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Larousse6_172-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Büyük Larousse (1986), Milliyet Yayınları, Cilt VI, s. 3037 - 3041</span> </li> <li id="cite_note-173"><strong><a href="#cite_ref-173">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120417162057/http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/26/201.pdf">"Osmanlı Denizciliğinde Gemi Kazaları ve Dalışlar, Şenay Özdemir"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 17 Nisan 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/26/201.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Denizcili%C4%9Finde+Gemi+Kazalar%C4%B1+ve+Dal%C4%B1%C5%9Flar%2C+%C5%9Eenay+%C3%96zdemir&rft_id=http%3A%2F%2Fdergiler.ankara.edu.tr%2Fdergiler%2F19%2F26%2F201.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-174"><strong><a href="#cite_ref-174">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=HPWAeusIuiI">"<i>İlber Ortaylı ile Osmanlı Donanması</i>, 03:00"</a>. 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141014132240/http://www.youtube.com/watch?v=HPWAeusIuiI">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0lber+Ortayl%C4%B1+ile+Osmanl%C4%B1+Donanmas%C4%B1%2C+03%3A00&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DHPWAeusIuiI&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-hurmuz-175"><strong><a href="#cite_ref-hurmuz_175-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121202055408/http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/1574/17072.pdf">"Piri Reis'in Hürmüz Seferi ve İdamı, Ertuğrul Önalp"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 2 Aralık 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/1574/17072.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Piri+Reis%27in+H%C3%BCrm%C3%BCz+Seferi+ve+%C4%B0dam%C4%B1%2C+Ertu%C4%9Frul+%C3%96nalp&rft_id=http%3A%2F%2Fdergiler.ankara.edu.tr%2Fdergiler%2F18%2F1574%2F17072.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-lepanto-176"><strong><a href="#cite_ref-lepanto_176-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121107010850/http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi16/%C3%A7akiribrahimethem1225.pdf">"İnebahtı Savaşı ve Donanmanın Yeniden İnşası, İbrahim Etem Çakır"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 7 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi16/%C3%A7akiribrahimethem1225.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0nebaht%C4%B1+Sava%C5%9F%C4%B1+ve+Donanman%C4%B1n+Yeniden+%C4%B0n%C5%9Fas%C4%B1%2C+%C4%B0brahim+Etem+%C3%87ak%C4%B1r&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.turkishstudies.net%2Fsayilar%2Fsayi16%2F%25C3%25A7akiribrahimethem1225.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-dho-tarihce-178"><strong><a href="#cite_ref-dho-tarihce_178-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130117200548/http://www.dho.edu.tr/">"Deniz Harp Okulu, Tarihçe Sayfası"</a>. 17 Ocak 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dho.edu.tr/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Deniz+Harp+Okulu%2C+Tarih%C3%A7e+Sayfas%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dho.edu.tr%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Besirli-179"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Besirli_179-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Besirli_179-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Besirli_179-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131029191211/http://e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/taed/article/view/1503/1501">"Sultan Abdülaziz'den I. Dünya Savaşı'na Osmanlı Donanması, Mehmet Beşirli"</a>. 29 Ekim 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/taed/article/view/1503/1501">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Ocak</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sultan+Abd%C3%BClaziz%27den+I.+D%C3%BCnya+Sava%C5%9F%C4%B1%27na+Osmanl%C4%B1+Donanmas%C4%B1%2C+Mehmet+Be%C5%9Firli&rft_id=http%3A%2F%2Fe-dergi.atauni.edu.tr%2Findex.php%2Ftaed%2Farticle%2Fview%2F1503%2F1501&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-180"><strong><a href="#cite_ref-180">^</a></strong> <span class="reference-text">20. Yüzyıl Ansiklopedisi (1990), Tercüman Yayınları, s. 76 - 79</span> </li> <li id="cite_note-Halil_İnalcık-181"><strong><a href="#cite_ref-Halil_İnalcık_181-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Halil İnalcık (1996). <i>Osmanlı İmparatorluğu - Toplum ve Ekonomi</i>. Eren Yayıncılık. s. 31-40. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9757622095" title="Özel:KitapKaynakları/9757622095">9757622095</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu+-+Toplum+ve+Ekonomi&rft.pages=31-40&rft.pub=Eren+Yay%C4%B1nc%C4%B1l%C4%B1k&rft.date=1996&rft.isbn=9757622095&rft.au=Halil+%C4%B0nalc%C4%B1k&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Türkiye_Tarihi_2-182"><strong><a href="#cite_ref-Türkiye_Tarihi_2_182-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Temkinli_Y%C3%BCkseli%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Temkinli Yükseliş (sayfa mevcut değil)">Kolektif</a>. <i>Türkiye Tarihi 2 Osmanlı Devleti 1300-1600</i>. Cem Yayınevi. s. 129. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9754065640" title="Özel:KitapKaynakları/9754065640">9754065640</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=T%C3%BCrkiye+Tarihi+2+Osmanl%C4%B1+Devleti+1300-1600&rft.pages=129&rft.pub=Cem+Yay%C4%B1nevi&rft.isbn=9754065640&rft.au=Kolektif&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-183"><strong><a href="#cite_ref-183">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120710210634/http://sablon.sdu.edu.tr/fakulteler/iibf/dergi/files/2003-2-16.pdf">"Arşivlenmiş kopya"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 10 Temmuz 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sablon.sdu.edu.tr/fakulteler/iibf/dergi/files/2003-2-16.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">12 Ocak</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fsablon.sdu.edu.tr%2Ffakulteler%2Fiibf%2Fdergi%2Ffiles%2F2003-2-16.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-184"><strong><a href="#cite_ref-184">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140112014826/http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/1220/1813.pdf">"Arşivlenmiş kopya"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 12 Ocak 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/1220/1813.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">12 Ocak</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Facikarsiv.ankara.edu.tr%2Fbrowse%2F1220%2F1813.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Kabadayı2-185"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Kabadayı2_185-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Kabadayı2_185-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Kabadayı2_185-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Kabadayı2_185-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Kabadayı2_185-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text">M. Kabadayı, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iisg.nl/research/labourcollab/turkey.pdf">Inventory for the Ottoman Empire / Turkish Republic 1500-2000</a> 28 Ekim 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111028114335/http://www.iisg.nl/research/labourcollab/turkey.pdf">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Kinross2062-186"><strong><a href="#cite_ref-Kinross2062_186-0">^</a></strong> <span class="reference-text">L. Kinross, <i>The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire</i>, 206</span> </li> <li id="cite_note-Kinross2812-187"><strong><a href="#cite_ref-Kinross2812_187-0">^</a></strong> <span class="reference-text">L. Kinross, <i>The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire</i>, 281</span> </li> <li id="cite_note-188"><strong><a href="#cite_ref-188">^</a></strong> <span class="reference-text">Behar, Cem, ed. 1996. Osmanlı Đmparatorluğu'nun ve Türkiye'nin nüfusu, 1500-1927. %Ankara: T.C. Basbakanlık Devlet Đstatistik Enstitüsü = State Institute of Statistics Prime Ministry Republic of Turkey.</span> </li> <li id="cite_note-Karpat_1978_pp.237-274-189"><strong><a href="#cite_ref-Karpat_1978_pp.237-274_189-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKarpat1978pp.237-274">Karpat, 1978 & pp.237-274</a></span> </li> <li id="cite_note-190"><strong><a href="#cite_ref-190">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFShaw1978p.323-338">Shaw, 1978 & p.323-338</a></span> </li> <li id="cite_note-191"><strong><a href="#cite_ref-191">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">McLean, George F. (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=4BXsV0_qhs4C&pg=PA104&lpg=&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false"><i>Normative Ethics and Objective Reason</i></a> (İngilizce). CRVP. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-56518-022-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-56518-022-2">978-1-56518-022-2</a>. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172908/https://books.google.com.tr/books?id=4BXsV0_qhs4C&pg=PA104&lpg=&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Normative+Ethics+and+Objective+Reason&rft.pub=CRVP&rft.date=1996&rft.isbn=978-1-56518-022-2&rft.aulast=McLean&rft.aufirst=George+F.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3D4BXsV0_qhs4C%26pg%3DPA104%26lpg%3D%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-192"><strong><a href="#cite_ref-192">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Benton, Lauren; Benton, Nelson O. Tyrone Jr Professor of History and Professor of Law Dean College of Arts and Science Lauren (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=rZtjR9JnwYwC&pg=109&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false"><i>Law and Colonial Cultures: Legal Regimes in World History, 1400-1900</i></a> (İngilizce). Cambridge University Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-521-00926-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-521-00926-3">978-0-521-00926-3</a>. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172909/https://books.google.com.tr/books?id=rZtjR9JnwYwC&pg=109&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Law+and+Colonial+Cultures%3A+Legal+Regimes+in+World+History%2C+1400-1900&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2002&rft.isbn=978-0-521-00926-3&rft.aulast=Benton&rft.aufirst=Lauren&rft.au=Benton%2C+Nelson+O.+Tyrone+Jr+Professor+of+History+and+Professor+of+Law+Dean+College+of+Arts+and+Science+Lauren&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DrZtjR9JnwYwC%26pg%3D109%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-193"><strong><a href="#cite_ref-193">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Içduygu, Ahmet; Toktas, Şule; Ali Soner, B. (1 Şubat 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/01419870701491937">"The politics of population in a nation-building process: emigration of non-Muslims from Turkey"</a>. <i>Ethnic and Racial Studies</i>. <b>31</b> (2): 358-389. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/01419870701491937">10.1080/01419870701491937</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0141-9870">0141-9870</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+politics+of+population+in+a+nation-building+process%3A+emigration+of+non-Muslims+from+Turkey&rft.pages=358-389&rft.date=2008-02-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F01419870701491937&rft.issn=0141-9870&rft.aulast=I%C3%A7duygu&rft.aufirst=Ahmet&rft.au=Toktas%2C+%C5%9Eule&rft.au=Ali+Soner%2C+B.&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1080%2F01419870701491937&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-V.ENGİN-194"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-V.ENGİN_194-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-V.ENGİN_194-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 14</span> </li> <li id="cite_note-JASSS-195"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-JASSS_195-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-JASSS_195-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-JASSS_195-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Çetin, Cemal. "Anadolu İskeleleri ve Kara Yolu Bağlantıları (XVI. yüzyıl sonları)". <i>The Journal of Academic Social Science Studies</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Anadolu+%C4%B0skeleleri+ve+Kara+Yolu+Ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1+%28XVI.+y%C3%BCzy%C4%B1l+sonlar%C4%B1%29&rft.aulast=%C3%87etin&rft.aufirst=Cemal&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-196"><strong><a href="#cite_ref-196">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Orhonlu, Cengiz (1984). <i>Osmanlı İmparatorluğu'nda Şehircilik ve Ulaşım</i>. İzmir. s. 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda+%C5%9Eehircilik+ve+Ula%C5%9F%C4%B1m&rft.place=%C4%B0zmir&rft.pages=27&rft.date=1984&rft.aulast=Orhonlu&rft.aufirst=Cengiz&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-V.ENGİN1-197"><strong><a href="#cite_ref-V.ENGİN1_197-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 15</span> </li> <li id="cite_note-198"><strong><a href="#cite_ref-198">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Miroğlu, İsmet. "Osmanlı yol sistemine dâir". <i>İÜEF Tarih Enstitüsü Dergisi</i>, <i>15</i>. İstanbul. s. s. 47.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+yol+sistemine+d%C3%A2ir&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=s.+47&rft.aulast=Miro%C4%9Flu&rft.aufirst=%C4%B0smet&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-199"><strong><a href="#cite_ref-199">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Taeschner, Franz (1959). <i>Die Entwicklung des Wegenetzes des Verkehrs im Turkischen Anatolien (Anadolu Araştırmaları)</i>. İstanbul. s. 177.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Die+Entwicklung+des+Wegenetzes+des+Verkehrs+im+Turkischen+Anatolien+%28Anadolu+Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%C4%B1%29&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=177&rft.date=1959&rft.aulast=Taeschner&rft.aufirst=Franz&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-200"><strong><a href="#cite_ref-200">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Orhonlu, Cengiz. <i>Kaldırımcılık</i>. s. 96.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Kald%C4%B1r%C4%B1mc%C4%B1l%C4%B1k&rft.pages=96&rft.aulast=Orhonlu&rft.aufirst=Cengiz&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-V.ENGİN2-201"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-V.ENGİN2_201-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-V.ENGİN2_201-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-V.ENGİN2_201-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 87</span> </li> <li id="cite_note-202"><strong><a href="#cite_ref-202">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Kós, Károly (1995). Güngörmüş (çev.), Naciye (Ed.). <i>İstanbul Şehir Tarihi ve Mimarisi</i>. Ankara. s. 66-68, 106-107.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%C4%B0stanbul+%C5%9Eehir+Tarihi+ve+Mimarisi&rft.place=Ankara&rft.pages=66-68%2C+106-107&rft.date=1995&rft.aulast=K%C3%B3s&rft.aufirst=K%C3%A1roly&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-V.ENGİN3-203"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-V.ENGİN3_203-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-V.ENGİN3_203-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 88</span> </li> <li id="cite_note-204"><strong><a href="#cite_ref-204">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 42</span> </li> <li id="cite_note-205"><strong><a href="#cite_ref-205">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 43</span> </li> <li id="cite_note-206"><strong><a href="#cite_ref-206">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 46</span> </li> <li id="cite_note-207"><strong><a href="#cite_ref-207">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 67</span> </li> <li id="cite_note-208"><strong><a href="#cite_ref-208">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEngin2012">Engin 2012</a>, s. 68</span> </li> <li id="cite_note-İETT-209"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-İETT_209-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-İETT_209-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-İETT_209-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iett.istanbul/tr/main/pages/nostaljik-tramvay-hakkinda/92">"Nostaljik Tramvay Hakkında"</a>. İETT.İstanbul. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210318201740/https://www.iett.istanbul/tr/main/pages/nostaljik-tramvay-hakkinda/92">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Mart</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nostaljik+Tramvay+Hakk%C4%B1nda&rft.pub=%C4%B0ETT.%C4%B0stanbul&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iett.istanbul%2Ftr%2Fmain%2Fpages%2Fnostaljik-tramvay-hakkinda%2F92&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-210"><strong><a href="#cite_ref-210">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Murphey, Rhoads (7 Temmuz 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=gY-kDAAAQBAJ&pg=PT194&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false"><i>Imperial Lineages and Legacies in the Eastern Mediterranean: Recording the Imprint of Roman, Byzantine and Ottoman Rule</i></a> (İngilizce). Routledge. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-317-11844-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-317-11844-2">978-1-317-11844-2</a>. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172910/https://books.google.com.tr/books?id=gY-kDAAAQBAJ&pg=PT194&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Imperial+Lineages+and+Legacies+in+the+Eastern+Mediterranean%3A+Recording+the+Imprint+of+Roman%2C+Byzantine+and+Ottoman+Rule&rft.pub=Routledge&rft.date=2016-07-07&rft.isbn=978-1-317-11844-2&rft.aulast=Murphey&rft.aufirst=Rhoads&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DgY-kDAAAQBAJ%26pg%3DPT194%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-211"><strong><a href="#cite_ref-211">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Murphey, Rhoads (7 Temmuz 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=gY-kDAAAQBAJ&pg=PT195&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false"><i>Imperial Lineages and Legacies in the Eastern Mediterranean: Recording the Imprint of Roman, Byzantine and Ottoman Rule</i></a> (İngilizce). Routledge. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-317-11844-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-317-11844-2">978-1-317-11844-2</a>. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221006172908/https://books.google.com.tr/books?id=gY-kDAAAQBAJ&pg=PT195&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Imperial+Lineages+and+Legacies+in+the+Eastern+Mediterranean%3A+Recording+the+Imprint+of+Roman%2C+Byzantine+and+Ottoman+Rule&rft.pub=Routledge&rft.date=2016-07-07&rft.isbn=978-1-317-11844-2&rft.aulast=Murphey&rft.aufirst=Rhoads&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DgY-kDAAAQBAJ%26pg%3DPT195%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-hkemal-212"><strong><a href="#cite_ref-hkemal_212-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Hamit Kemal, <i>Liseler İçin</i> Türk Edebiyatı Tarihi, A Yayınları, Ankara 2007</span> </li> <li id="cite_note-jparla-213"><strong><a href="#cite_ref-jparla_213-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Parla, Jale (2000). <i>Don Kişot'tan Bugüne Roman</i>. İstanbul: Pegasus Yayınları. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9789754707960" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-975-470-796-0</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Don+Ki%C5%9Fot%27tan+Bug%C3%BCne+Roman&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=Pegasus+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2000&rft.aulast=Parla&rft.aufirst=Jale&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:1-214"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:1_214-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_214-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.yesilgiresun.com.tr/makale/6626335/ozcan-temel/sair-padisahlar">"ŞAİR PADİŞAHLAR"</a>. <i>Yeşilgiresun Gazetesi</i>. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220118193750/https://www.yesilgiresun.com.tr/makale/6626335/ozcan-temel/sair-padisahlar">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ye%C5%9Filgiresun+Gazetesi&rft.atitle=%C5%9EA%C4%B0R+PAD%C4%B0%C5%9EAHLAR&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.yesilgiresun.com.tr%2Fmakale%2F6626335%2Fozcan-temel%2Fsair-padisahlar&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-215"><strong><a href="#cite_ref-215">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%C4%B0skender_Pala" title="İskender Pala">Pala, İskender</a>, <i><a href="/wiki/%C5%9Eah%26Sultan" title="Şah&Sultan">Şah & Sultan</a></i>, Kapı Yayınları, 2010.</span> </li> <li id="cite_note-216"><strong><a href="#cite_ref-216">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220120131143/https://www.milliyet.com.tr/siirler/istemem-siiri-avni-fatih-sultan-mehmet-6362986">"İstemem şiiri - Avni (Fatih Sultan Mehmet)"</a>. <i>Milliyet</i>. 20 Ocak 2022 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.milliyet.com.tr/siirler/istemem-siiri-avni-fatih-sultan-mehmet-6362986">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Milliyet&rft.atitle=%C4%B0stemem+%C5%9Fiiri+-+Avni+%28Fatih+Sultan+Mehmet%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.milliyet.com.tr%2Fsiirler%2Fistemem-siiri-avni-fatih-sultan-mehmet-6362986&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-217"><strong><a href="#cite_ref-217">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210308001350/https://web.archive.org/web/20090213131926/http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/1990_1999/1999/2/The%20Ottoman%20Artistic%20Legacy">"The Ottoman Artistic Legacy"</a>. <i>web.archive.org</i>. 13 Şubat 2009. 8 Mart 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/1990_1999/1999/2/The%20Ottoman%20Artistic%20Legacy">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=The+Ottoman+Artistic+Legacy&rft.date=2009-02-13&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mfa.gov.il%2FMFA%2FMFAArchive%2F1990_1999%2F1999%2F2%2FThe%2520Ottoman%2520Artistic%2520Legacy&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-218"><strong><a href="#cite_ref-218">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">A ́goston, Ga ́bor; Masters, Bruce Alan (21 Mayıs 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=QjzYdCxumFcC&redir_esc=y"><i>Encyclopedia of the Ottoman Empire</i></a> (İngilizce). Infobase Publishing. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-4381-1025-7" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-4381-1025-7">978-1-4381-1025-7</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+the+Ottoman+Empire&rft.pub=Infobase+Publishing&rft.date=2010-05-21&rft.isbn=978-1-4381-1025-7&rft.aulast=A+%CC%81goston&rft.aufirst=Ga+%CC%81bor&rft.au=Masters%2C+Bruce+Alan&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DQjzYdCxumFcC%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-219"><strong><a href="#cite_ref-219">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190824133707/http://www.allaboutturkey.com/karagoz.htm">"Karagöz and Hacivat, a Turkish shadow play"</a>. All About Turkey. 20 Kasım 2006. 24 Ağustos 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.allaboutturkey.com/karagoz.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karag%C3%B6z+and+Hacivat%2C+a+Turkish+shadow+play&rft.pub=All+About+Turkey&rft.date=2006-11-20&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.allaboutturkey.com%2Fkaragoz.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-220"><strong><a href="#cite_ref-220">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Emin Şenyer. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190821153121/http://www.karagoz.net/english/shadowplay.htm">"Karagoz, Traditional Turkish Shadow Theatre"</a>. Karagoz.net. 21 Ağustos 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.karagoz.net/english/shadowplay.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 11 Şubat 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karagoz%2C+Traditional+Turkish+Shadow+Theatre&rft.pub=Karagoz.net&rft.au=Emin+%C5%9Eenyer&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.karagoz.net%2Fenglish%2Fshadowplay.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-221"><strong><a href="#cite_ref-221">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><i>Geleneksel Türk Mutfağı Bibliyoğrafyası Üzerine Bir Deneme</i>. Ankara: Kültür Bakanlığı Biyografıler - Bibliyoğrafyalar Dizisi:. 1990. s. 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Geleneksel+T%C3%BCrk+Mutfa%C4%9F%C4%B1+Bibliyo%C4%9Frafyas%C4%B1+%C3%9Czerine+Bir+Deneme&rft.place=Ankara&rft.pages=22&rft.pub=K%C3%BClt%C3%BCr+Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1+Biyograf%C4%B1ler+-+Bibliyo%C4%9Frafyalar+Dizisi%3A&rft.date=1990&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-222"><strong><a href="#cite_ref-222">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Sertoğlu, Mithat. <i>Topkapı Sarayında Gündelik Hayat</i>. İstanbul: Doğan Kardeş yay. s. 4.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Topkap%C4%B1+Saray%C4%B1nda+G%C3%BCndelik+Hayat&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=4&rft.pub=Do%C4%9Fan+Karde%C5%9F+yay.&rft.aulast=Serto%C4%9Flu&rft.aufirst=Mithat&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-223"><strong><a href="#cite_ref-223">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Bobavius, Albertus (2002). <i>Topkapı Sarayında Yaşam</i>. İstanbul. s. 90.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Topkap%C4%B1+Saray%C4%B1nda+Ya%C5%9Fam&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=90&rft.date=2002&rft.aulast=Bobavius&rft.aufirst=Albertus&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-YEMEK-224"><strong><a href="#cite_ref-YEMEK_224-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Bilgin, Arif (1998). <i>Bolulu Aşçıların Osmanlı Saray Mutfağına Girişleri</i>. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniv. Yayınları. s. 43.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bolulu+A%C5%9F%C3%A7%C4%B1lar%C4%B1n+Osmanl%C4%B1+Saray+Mutfa%C4%9F%C4%B1na+Giri%C5%9Fleri&rft.place=Bolu&rft.pages=43&rft.pub=Abant+%C4%B0zzet+Baysal+%C3%9Cniv.+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=1998&rft.aulast=Bilgin&rft.aufirst=Arif&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-SARAYMUTFAKLARI-225"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-SARAYMUTFAKLARI_225-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-SARAYMUTFAKLARI_225-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-SARAYMUTFAKLARI_225-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">"Saray Mutfakları - Matbah-ı Âmire / Palace Kitchens - The Matbah-ı Âmire". İstanbul: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. ss. 4-42.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Saray+Mutfaklar%C4%B1+-+Matbah-%C4%B1+%C3%82mire+%2F+Palace+Kitchens+-+The+Matbah-%C4%B1+%C3%82mire&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=4-42&rft.pub=T.C.+K%C3%BClt%C3%BCr+ve+Turizm+Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1+K%C3%BClt%C3%BCr+Varl%C4%B1klar%C4%B1+ve+M%C3%BCzeler+Genel+M%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-226"><strong><a href="#cite_ref-226">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Ünver, Süheyl (1952). <i>Fatih Devri Yemekleri</i>. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü. s. 42.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fatih+Devri+Yemekleri&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=42&rft.pub=%C4%B0stanbul+%C3%9Cniversitesi+T%C4%B1p+Tarihi+Enstit%C3%BCs%C3%BC&rft.date=1952&rft.aulast=%C3%9Cnver&rft.aufirst=S%C3%BCheyl&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-MSS-227"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-MSS_227-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-MSS_227-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Sürücüoğlu, Metin Saip (1999). <i>Osmanlı İmparatorluğunda Mutfak Teşkilatı, Protokol, Tören ve Şenlik Yemekleri. Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar</i>. Ankara: Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayın No:23. s. 49-81.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Funda+Mutfak+Te%C5%9Fkilat%C4%B1%2C+Protokol%2C+T%C3%B6ren+ve+%C5%9Eenlik+Yemekleri.+T%C3%BCrk+Mutfak+K%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC+%C3%9Czerine+Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar&rft.place=Ankara&rft.pages=49-81&rft.pub=T%C3%BCrk+Halk+K%C3%BClt%C3%BCr%C3%BCn%C3%BC+Ara%C5%9Ft%C4%B1rma+ve+Tan%C4%B1tma+Vakf%C4%B1+Yay%C4%B1n+No%3A23&rft.date=1999&rft.aulast=S%C3%BCr%C3%BCc%C3%BCo%C4%9Flu&rft.aufirst=Metin+Saip&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-ÖZSA-228"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-ÖZSA_228-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ÖZSA_228-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ÖZSA_228-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ÖZSA_228-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Özge Samancı. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080104193821/http://www.gurmeguide.com/content.asp?ctID=102&RecID=186">"Geçmişten Günümüze Türk Mutfağı"</a>. 4 Ocak 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gurmeguide.com/content.asp?ctID=102&RecID=186">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Mart</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ge%C3%A7mi%C5%9Ften+G%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCze+T%C3%BCrk+Mutfa%C4%9F%C4%B1&rft.au=%C3%96zge+Samanc%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gurmeguide.com%2Fcontent.asp%3FctID%3D102%26RecID%3D186&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-229"><strong><a href="#cite_ref-229">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Metin Saip, Sürücüoğlu (1986). "Eski Türklerde Vakıf İmaretlerinde Toplu Beslenme". <i>Beslenme ve Diyet Dergisi</i>, <i>15</i>. s. 113-122.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Eski+T%C3%BCrklerde+Vak%C4%B1f+%C4%B0maretlerinde+Toplu+Beslenme&rft.pages=113-122&rft.date=1986&rft.aulast=Metin+Saip&rft.aufirst=S%C3%BCr%C3%BCc%C3%BCo%C4%9Flu&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-230"><strong><a href="#cite_ref-230">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">N.Ciğerim (2001). <i>Batı ve Türk Mutfağı'nın Gelişimi, Etkileşimi ve Yiyece-İçecek Hizmetlerinde Türk Mutfağının Yerine Bir Bakış, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar</i>. Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları Yayın No:28. s. 49-61.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bat%C4%B1+ve+T%C3%BCrk+Mutfa%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n+Geli%C5%9Fimi%2C+Etkile%C5%9Fimi+ve+Yiyece-%C4%B0%C3%A7ecek+Hizmetlerinde+T%C3%BCrk+Mutfa%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n+Yerine+Bir+Bak%C4%B1%C5%9F%2C+T%C3%BCrk+Mutfak+K%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC+%C3%9Czerine+Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar&rft.pages=49-61&rft.pub=T%C3%BCrk+Halk+K%C3%BClt%C3%BCr%C3%BCn%C3%BC+Ara%C5%9Ft%C4%B1rma+ve+Tan%C4%B1tma+Vakf%C4%B1+Yay%C4%B1nlar%C4%B1+Yay%C4%B1n+No%3A28&rft.date=2001&rft.au=N.Ci%C4%9Ferim&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-231"><strong><a href="#cite_ref-231">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Zeynep Yelçe (çev.) (2006). Neumann, Christoph K.; Faroqhi, Suraiya (Ed.). <i>Soframız Nur Hanemiz Mamur</i>. İstanbul: Kitap Yayınevi. s. 38.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sofram%C4%B1z+Nur+Hanemiz+Mamur&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=38&rft.pub=Kitap+Yay%C4%B1nevi&rft.date=2006&rft.au=Zeynep+Yel%C3%A7e+%28%C3%A7ev.%29&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-232"><strong><a href="#cite_ref-232">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">K. D. Mussmann & Can Pahalı (1994). <i>Mutfak Hizmetleri</i>. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları Yayın No: 397.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mutfak+Hizmetleri&rft.place=Eski%C5%9Fehir&rft.pub=Anadolu+%C3%9Cniversitesi+A%C3%A7%C4%B1k%C3%B6%C4%9Fretim+Fak%C3%BCltesi+Yay%C4%B1nlar%C4%B1+Yay%C4%B1n+No%3A+397&rft.date=1994&rft.au=K.+D.+Mussmann+%26+Can+Pahal%C4%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-233"><strong><a href="#cite_ref-233">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Gürsoy, Deniz (1995). <i>Yemek ve Yemekçiliğin Evrimi</i>. İstanbul: Kuruş Matbaacılık.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Yemek+ve+Yemek%C3%A7ili%C4%9Fin+Evrimi&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=Kuru%C5%9F+Matbaac%C4%B1l%C4%B1k&rft.date=1995&rft.aulast=G%C3%BCrsoy&rft.aufirst=Deniz&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-234"><strong><a href="#cite_ref-234">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Ricault. Uzmen, Reşat (Ed.). <i>Türklerin Siyasi Düsturları</i>. İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser No: 81. s. 144.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=T%C3%BCrklerin+Siyasi+D%C3%BCsturlar%C4%B1&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=144&rft.pub=Terc%C3%BCman+1001+Temel+Eser+No%3A+81&rft.au=Ricault&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-RVARDARLI-235"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-RVARDARLI_235-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-RVARDARLI_235-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">R. Vardarlı (1981). <i>Osmanlı Padişahlarından Hangileri İçki İçerdii</i>. Tarih ve Edebiyat Mecmuası 17(4). s. 63-66.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Padi%C5%9Fahlar%C4%B1ndan+Hangileri+%C4%B0%C3%A7ki+%C4%B0%C3%A7erdii&rft.pages=63-66&rft.pub=Tarih+ve+Edebiyat+Mecmuas%C4%B1+17%284%29&rft.date=1981&rft.au=R.+Vardarl%C4%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-AÜ-236"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-AÜ_236-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-AÜ_236-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Ünsal, Ayfer (1996). "Sofra Adabı". <i>Sanat Dünyamız</i>, <i>21</i>. s. 113-118.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sofra+Adab%C4%B1&rft.pages=113-118&rft.date=1996&rft.aulast=%C3%9Cnsal&rft.aufirst=Ayfer&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-237"><strong><a href="#cite_ref-237">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200501122732/https://www.gonuldergisi.com/osmanlida-ramazan-nasil-yasanirdi-tarihci-gul-bezci.html">Osmanlı'da Ramazan nasıl yaşanırdı?</a> - Tarihçi Gül Bezci (<i>Erişim tarihi: 21 Ocak 2022</i>)</span> </li> <li id="cite_note-Ágoston_and_Alan_Masters583-238"><strong><a href="#cite_ref-Ágoston_and_Alan_Masters583_238-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Ágoston and Alan Masters, Gábor and Bruce (2009). <i>Encyclopedia of the Ottoman Empire</i>. Infobase Publishing. s. 583. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-4381-1025-7" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-4381-1025-7">978-1-4381-1025-7</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+the+Ottoman+Empire&rft.pages=583&rft.pub=Infobase+Publishing&rft.date=2009&rft.isbn=978-1-4381-1025-7&rft.aulast=%C3%81goston+and+Alan+Masters&rft.aufirst=G%C3%A1bor+and+Bruce&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-239"><strong><a href="#cite_ref-239">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Ragep, F. J. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://articles.adsabs.harvard.edu//full/2005JHA....36..359R/0000360.000.html">"Ali Qushji and Regiomontanus: eccentric transformations and Copernican Revolutions"</a>. <i>Journal for the History of Astronomy</i>. <b>36</b> (125). Science History Publications Ltd. ss. 359-371. 21 Haziran 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130621021404/http://articles.adsabs.harvard.edu//full/2005JHA....36..359R/0000360.000.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ali+Qushji+and+Regiomontanus%3A+eccentric+transformations+and+Copernican+Revolutions&rft.pages=359-371&rft.pub=Science+History+Publications+Ltd.&rft.date=2005&rft.aulast=Ragep&rft.aufirst=F.+J.&rft_id=http%3A%2F%2Farticles.adsabs.harvard.edu%2F%2Ffull%2F2005JHA....36..359R%2F0000360.000.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Tekeli-240"><strong><a href="#cite_ref-Tekeli_240-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak ansiklopedi">Sevim Tekeli (1997). "Taqi al-Din". <i>Encyclopaedia of the history of science, technology and medicine in non-western cultures</i>. Kluwer. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0792340663" title="Özel:KitapKaynakları/0792340663">0792340663</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Taqi+al-Din&rft.btitle=Encyclopaedia+of+the+history+of+science%2C+technology+and+medicine+in+non-western+cultures&rft.pub=Kluwer&rft.date=1997&rft.isbn=0792340663&rft.au=Sevim+Tekeli&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-HotW-241"><strong><a href="#cite_ref-HotW_241-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/wiki/John_Roberts_(tarih%C3%A7i)" title="John Roberts (tarihçi)">John Morris Roberts</a>, <i>The History of the World</i>, pp. 264-74, <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780195210439" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-19-521043-9</a></span> </li> <li id="cite_note-242"><strong><a href="#cite_ref-242">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFBen-Zaken2004" class="kaynak dergi">Ben-Zaken, Avner (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academia.edu/1607448/The_heavens_of_the_sky_and_the_heavens_of_the_heart_the_Ottoman_cultural_context_for_the_introduction_of_post-Copernican_astronomy_I_would_like_to_thank_Theodore_Porter_Hossein_Ziai_Carlo_Ginzburg_Robert_Westman_Mary_Terrall_Benjamin_Elman_Norton_Wise_Herbert_Davidson_and_Ahmad_Alwisha_for_the_notes_and_the_encouragement._Thanks_to_Howard_Goodman_for_the_notes_and_the_stylish_English._Special_thanks_to_the_anonymous_referees_for_the_illuminating_notes._The_paper_was_first_presented_at_the_History_of_Science_Colloquium_at_UCLA">"The Heavens of the Sky and the Heavens of the Heart: the Ottoman Cultural Context for the Introduction of Post-Copernican Astronomy]"</a>. <i>The British Journal for the History of Science</i>. Cilt 37. <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>. ss. 1-28. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017/S0007087403005302">10.1017/S0007087403005302</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Heavens+of+the+Sky+and+the+Heavens+of+the+Heart%3A+the+Ottoman+Cultural+Context+for+the+Introduction+of+Post-Copernican+Astronomy%5D&rft.pages=1-28&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2004&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0007087403005302&rft.aulast=Ben-Zaken&rft.aufirst=Avner&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F1607448%2FThe_heavens_of_the_sky_and_the_heavens_of_the_heart_the_Ottoman_cultural_context_for_the_introduction_of_post-Copernican_astronomy_I_would_like_to_thank_Theodore_Porter_Hossein_Ziai_Carlo_Ginzburg_Robert_Westman_Mary_Terrall_Benjamin_Elman_Norton_Wise_Herbert_Davidson_and_Ahmad_Alwisha_for_the_notes_and_the_encouragement._Thanks_to_Howard_Goodman_for_the_notes_and_the_stylish_English._Special_thanks_to_the_anonymous_referees_for_the_illuminating_notes._The_paper_was_first_presented_at_the_History_of_Science_Colloquium_at_UCLA&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-243"><strong><a href="#cite_ref-243">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Bademci, G. (2006). "First illustrations of female Neurosurgeons in the fifteenth century by Serefeddin Sabuncuoglu". <i>Neurocirugía</i>. Cilt 17. ss. 162-5.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=First+illustrations+of+female+Neurosurgeons+in+the+fifteenth+century+by+Serefeddin+Sabuncuoglu&rft.pages=162-5&rft.date=2006&rft.aulast=Bademci&rft.aufirst=G.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-244"><strong><a href="#cite_ref-244">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFHorton1977" class="kaynak dergi">Horton, Paul (1977). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081122021637/http://www.saudiaramcoworld.com/issue/197704/topkapi.s.turkish.timepieces.htm">"Topkapi's Turkish Timepieces"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Saudi_Aramco_World&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saudi Aramco World (sayfa mevcut değil)">Saudi Aramco World</a>, July-August 1977</i>. ss. 10-13. 22 Kasım 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.saudiaramcoworld.com/issue/197704/topkapi.s.turkish.timepieces.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">12 Temmuz</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Topkapi%27s+Turkish+Timepieces&rft.pages=10-13&rft.date=1977&rft.aulast=Horton&rft.aufirst=Paul&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.saudiaramcoworld.com%2Fissue%2F197704%2Ftopkapi.s.turkish.timepieces.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-245"><strong><a href="#cite_ref-245">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://journals.manas.edu.kg/mjtc/oldarchives/2004/23_790-2055-1-PB.pdf">"Ekmeleddin İhsanoğlu - Osmanlı'da Bilim"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141204122228/http://journals.manas.edu.kg/mjtc/oldarchives/2004/23_790-2055-1-PB.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">21 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ekmeleddin+%C4%B0hsano%C4%9Flu+-+Osmanl%C4%B1%27da+Bilim&rft_id=http%3A%2F%2Fjournals.manas.edu.kg%2Fmjtc%2Foldarchives%2F2004%2F23_790-2055-1-PB.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div></div> <dl><dt>Genel</dt></dl> <ul><li><cite id="CITEREFİnalcık2017a" class="kaynak">İnalcık, Halil (Haziran 2017a), <i>Halil İnalcık'ın Merceğinden Osmanlı</i>, Profil Kitap, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-9759-969-26-4" title="Özel:KitapKaynakları/978-9759-969-26-4">978-9759-969-26-4</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Halil+%C4%B0nalc%C4%B1k%27%C4%B1n+Merce%C4%9Finden+Osmanl%C4%B1&rft.pub=Profil+Kitap&rft.date=2017-06&rft.isbn=978-9759-969-26-4&rft.aulast=%C4%B0nalc%C4%B1k&rft.aufirst=Halil&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite id="CITEREFİnalcık2009" class="kaynak">İnalcık, Halil (2009), <i>Halil İnalcık, Devlet-i Aliyye, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I, Klasik Dönem (1302-1606): Siyasal, Kurumsal ve Ekonomik Gelişim</i>, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-9944-88-645-1" title="Özel:KitapKaynakları/978-9944-88-645-1">978-9944-88-645-1</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Halil+%C4%B0nalc%C4%B1k%2C+Devlet-i+Aliyye%2C+Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu+%C3%9Czerine+Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar-I%2C+Klasik+D%C3%B6nem+%281302-1606%29%3A+Siyasal%2C+Kurumsal+ve+Ekonomik+Geli%C5%9Fim&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0%C5%9F+Bankas%C4%B1+K%C3%BClt%C3%BCr+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2009&rft.isbn=978-9944-88-645-1&rft.aulast=%C4%B0nalc%C4%B1k&rft.aufirst=Halil&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite id="CITEREFAkşin1989" class="kaynak">Akşin, Sina (1989), <i>Türkiye Tarihi 2 / Osmanlı Devleti 1300-1600</i>, İstanbul: Cem Yayınevi, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-975-4065-64-0" title="Özel:KitapKaynakları/978-975-4065-64-0">978-975-4065-64-0</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=T%C3%BCrkiye+Tarihi+2+%2F+Osmanl%C4%B1+Devleti+1300-1600&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=Cem+Yay%C4%B1nevi&rft.date=1989&rft.isbn=978-975-4065-64-0&rft.aulast=Ak%C5%9Fin&rft.aufirst=Sina&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite id="CITEREFİnalcık2017b" class="kaynak">İnalcık, Halil (Ekim 2017b), <i>Osmanlı İmparatorluǧu Klasik Çaǧ (1300-1600)</i>, Ruşen Sezer, çev. (24.baskı bas.), İstanbul: <a href="/wiki/Yap%C4%B1_Kredi_Yay%C4%B1nlar%C4%B1" title="Yapı Kredi Yayınları">Yapı Kredi Yayınları</a>, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-9750-805-88-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-9750-805-88-2">978-9750-805-88-2</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C7%A7u+Klasik+%C3%87a%C7%A7+%281300-1600%29&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.edition=24.bask%C4%B1&rft.pub=Yap%C4%B1+Kredi+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2017-10&rft.isbn=978-9750-805-88-2&rft.aulast=%C4%B0nalc%C4%B1k&rft.aufirst=Halil&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite id="CITEREFEngin2012" class="kaynak">Engin, Vahdettin (2012), <i>Osmanlı'da Ulaşım / Kara - Deniz - Demiryolu</i>, Ahmet Uçar, Osman Doğan, İstanbul: Çamlıca Basım Yayın, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-6055-331-08-5" title="Özel:KitapKaynakları/978-6055-331-08-5">978-6055-331-08-5</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1%27da+Ula%C5%9F%C4%B1m+%2F+Kara+-+Deniz+-+Demiryolu&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=%C3%87aml%C4%B1ca+Bas%C4%B1m+Yay%C4%B1n&rft.date=2012&rft.isbn=978-6055-331-08-5&rft.aulast=Engin&rft.aufirst=Vahdettin&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite id="CITEREFHalaçoğlu2014" class="kaynak">Halaçoğlu, Yusuf (2014), <i>Osmanlılarda Ulaşım ve Haberleşme (Menziller)</i>, İstanbul: İlgi Yayınları, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-6054-977-02-4" title="Özel:KitapKaynakları/978-6054-977-02-4">978-6054-977-02-4</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1larda+Ula%C5%9F%C4%B1m+ve+Haberle%C5%9Fme+%28Menziller%29&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=%C4%B0lgi+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2014&rft.isbn=978-6054-977-02-4&rft.aulast=Hala%C3%A7o%C4%9Flu&rft.aufirst=Yusuf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite id="CITEREFUzunçarşılı1998" class="kaynak">Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1998), <i>Büyük Osmanlı Tarihi</i>, <b>1</b> (7 bas.), Türk Tarih Kurumu, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-975-6945-11-7" title="Özel:KitapKaynakları/978-975-6945-11-7">978-975-6945-11-7</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=B%C3%BCy%C3%BCk+Osmanl%C4%B1+Tarihi&rft.edition=7&rft.pub=T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu&rft.date=1998&rft.isbn=978-975-6945-11-7&rft.aulast=Uzun%C3%A7ar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1&rft.aufirst=%C4%B0smail+Hakk%C4%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite id="CITEREFŞimşirgil2015" class="kaynak">Şimşirgil, Ahmet (2015), <i>Kayı -I Osmanlı Tarihi - Ertuğrul'un Ocağı</i> (20 bas.), İstanbul: Timaş, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-6050-812-96-1" title="Özel:KitapKaynakları/978-6050-812-96-1">978-6050-812-96-1</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Kay%C4%B1+-I+Osmanl%C4%B1+Tarihi+-+Ertu%C4%9Frul%27un+Oca%C4%9F%C4%B1&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.edition=20&rft.pub=Tima%C5%9F&rft.date=2015&rft.isbn=978-6050-812-96-1&rft.aulast=%C5%9Eim%C5%9Firgil&rft.aufirst=Ahmet&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite id="CITEREFEmecen2016" class="kaynak">Emecen, Feridun (2016), <i>İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası</i> (3 bas.), İstanbul: Timaş, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-605-08-0497-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-605-08-0497-3">978-605-08-0497-3</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%C4%B0lk+Osmanl%C4%B1lar+ve+Bat%C4%B1+Anadolu+Beylikler+D%C3%BCnyas%C4%B1&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.edition=3&rft.pub=Tima%C5%9F&rft.date=2016&rft.isbn=978-605-08-0497-3&rft.aulast=Emecen&rft.aufirst=Feridun&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AOsmanl%C4%B1+%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&veaction=edit&section=58" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&section=58" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560057">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560105">@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sistersitebox{display:none!important}}</style><div class="side-box side-box-right"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560075">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons'ta <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ottoman_Empire" class="extiw" title="commons:Category:Ottoman Empire"><span style="">Osmanlı İmparatorluğu</span></a></b></i> ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.osmanliedebiyati.com">Osmanli Edebiyati.com</a>28 Ekim 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111028171601/http://www.osmanliedebiyati.com/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ottomanliterature.com">Ottoman Literature.com</a>5 Ekim 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111005202321/http://ottomanliterature.com/">arşivlendi</a>.</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Anadolu_tarihi_zaman_çizelgesi" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Anadolu_tarihi_zaman_%C3%A7izelgesi" title="Şablon:Anadolu tarihi zaman çizelgesi"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Anadolu_tarihi_zaman_%C3%A7izelgesi" title="Şablon tartışma:Anadolu tarihi zaman çizelgesi"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Anadolu_tarihi_zaman_%C3%A7izelgesi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Anadolu_tarihi_zaman_çizelgesi" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Anadolu_tarihi" title="Anadolu tarihi">Anadolu tarihi zaman çizelgesi</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_0r64qmt7q7fbhfcbl3wvqqh0y59io6o"><area shape="rect" href="/wiki/Avrupa_tarihi%23Yak%C4%B1n_%C3%87a%C4%9F" coords="722,372,831,393" title="Avrupa tarihi#Yakın Çağ" alt="Avrupa tarihi#Yakın Çağ" /><area shape="rect" href="/wiki/Yeni_%C3%87a%C4%9F" coords="673,360,860,381" title="Yeni Çağ" alt="Yeni Çağ" /><area shape="rect" href="/wiki/Ha%C3%A7l%C4%B1_seferleri" coords="606,372,737,393" title="Haçlı seferleri" alt="Haçlı seferleri" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0slam_fetihleri" coords="528,372,653,393" title="İslam fetihleri" alt="İslam fetihleri" /><area shape="rect" href="/wiki/Do%C4%9Fu_Roma_imparatorlu%C4%9Fu" coords="487,382,557,403" title="Doğu Roma imparatorluğu" alt="Doğu Roma imparatorluğu" /><area shape="rect" href="/wiki/Eski_Roma" coords="415,372,501,393" title="Eski Roma" alt="Eski Roma" /><area shape="rect" href="/wiki/Hellenistik_Yunan" coords="367,382,436,403" title="Hellenistik Yunan" alt="Hellenistik Yunan" /><area shape="rect" href="/wiki/Babil" coords="322,372,386,393" title="Babil" alt="Babil" /><area shape="rect" href="/wiki/Demir_%C3%87a%C4%9F%C4%B1" coords="219,372,327,393" title="Demir Çağı" alt="Demir Çağı" /><area shape="rect" href="/wiki/Bronz_%C3%87a%C4%9F%C4%B1" coords="80,372,188,393" title="Bronz Çağı" alt="Bronz Çağı" /><area shape="rect" href="/wiki/Ge%C3%A7_Hititler" coords="225,360,361,381" title="Geç Hititler" alt="Geç Hititler" /><area shape="rect" href="/wiki/Orta%C3%A7a%C4%9F" coords="501,360,587,381" title="Ortaçağ" alt="Ortaçağ" /><area shape="rect" href="/wiki/Trabzon_Rum_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" coords="543,182,729,203" title="Trabzon Rum İmparatorluğu" alt="Trabzon Rum İmparatorluğu" /><area shape="rect" href="/wiki/Lazika" coords="442,182,511,203" title="Lazika" alt="Lazika" /><area shape="rect" href="/wiki/Kolha" coords="160,182,224,203" title="Kolha" alt="Kolha" /><area shape="rect" href="/wiki/T%C3%BCrkiye" coords="744,165,824,185" title="Türkiye" alt="Türkiye" /><area shape="rect" href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" coords="652,165,799,185" title="Osmanlı İmparatorluğu" alt="Osmanlı İmparatorluğu" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0znik_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" coords="602,165,671,185" title="İznik İmparatorluğu" alt="İznik İmparatorluğu" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0berya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1_(888%2D1008)" coords="538,165,640,185" title="İberya Krallığı (888-1008)" alt="İberya Krallığı (888-1008)" /><area shape="rect" href="/wiki/Bagrationi_Hanedan%C4%B1" coords="415,165,624,185" title="Bagrationi Hanedanı" alt="Bagrationi Hanedanı" /><area shape="rect" href="/wiki/Bitinya" coords="334,165,409,185" title="Bitinya" alt="Bitinya" /><area shape="rect" href="/wiki/Urartu" coords="246,165,315,185" title="Urartu" alt="Urartu" /><area shape="rect" href="/wiki/Luvi_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" coords="1,165,126,185" title="Luvi Krallığı" alt="Luvi Krallığı" /><area shape="rect" href="/wiki/Kilikya" coords="708,147,783,168" title="Kilikya" alt="Kilikya" /><area shape="rect" href="/wiki/Ramazano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" coords="648,147,729,168" title="Ramazanoğulları Beyliği" alt="Ramazanoğulları Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" coords="528,147,703,168" title="Anadolu Selçuklu Devleti" alt="Anadolu Selçuklu Devleti" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0berya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" coords="388,147,463,168" title="İberya Krallığı" alt="İberya Krallığı" /><area shape="rect" href="/wiki/Lidya" coords="330,147,394,168" title="Lidya" alt="Lidya" /><area shape="rect" href="/wiki/Mitanni" coords="136,147,211,168" title="Mitanni" alt="Mitanni" /><area shape="rect" href="/wiki/Ge%C3%A7_Hititler" coords="230,147,338,168" title="Geç Hititler" alt="Geç Hititler" /><area shape="rect" href="/wiki/Anadolu_beylikleri" coords="694,130,830,151" title="Anadolu beylikleri" alt="Anadolu beylikleri" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0slam%27%C4%B1n_yay%C4%B1l%C4%B1%C5%9F%C4%B1" coords="502,130,649,151" title="İslam'ın yayılışı" alt="İslam'ın yayılışı" /><area shape="rect" href="/wiki/Galatya" coords="411,130,486,151" title="Galatya" alt="Galatya" /><area shape="rect" href="/wiki/Asurlular" coords="127,130,391,151" title="Asurlular" alt="Asurlular" /><area shape="rect" href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" coords="1,130,149,151" title="Akad İmparatorluğu" alt="Akad İmparatorluğu" /><area shape="rect" href="/wiki/Karamano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" coords="672,113,753,133" title="Karamanoğulları Beyliği" alt="Karamanoğulları Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/Artuklu_Beyli%C4%9Fi" coords="568,113,643,133" title="Artuklu Beyliği" alt="Artuklu Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/Pontus_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" coords="432,113,568,133" title="Pontus Krallığı" alt="Pontus Krallığı" /><area shape="rect" href="/wiki/Karya" coords="202,113,266,133" title="Karya" alt="Karya" /><area shape="rect" href="/wiki/Kizzuvatna" coords="90,113,181,133" title="Kizzuvatna" alt="Kizzuvatna" /><area shape="rect" href="/wiki/Dulkadiro%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" coords="678,96,814,116" title="Dulkadiroğulları Beyliği" alt="Dulkadiroğulları Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/E%C5%9Frefo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" coords="636,96,711,116" title="Eşrefoğulları Beyliği" alt="Eşrefoğulları Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/Eyy%C3%BBb%C3%AEler" coords="622,96,675,116" title="Eyyûbîler" alt="Eyyûbîler" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0nalo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" coords="577,96,647,116" title="İnaloğulları Beyliği" alt="İnaloğulları Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/Kommagene_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" coords="433,96,586,116" title="Kommagene Krallığı" alt="Kommagene Krallığı" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0yonya" coords="230,96,305,116" title="İyonya" alt="İyonya" /><area shape="rect" href="/wiki/Assuva" coords="166,96,235,116" title="Assuva" alt="Assuva" /><area shape="rect" href="/wiki/Kad%C4%B1_Burh%C3%A2neddin" coords="687,78,823,99" title="Kadı Burhâneddin" alt="Kadı Burhâneddin" /><area shape="rect" href="/wiki/Eretna_Beyli%C4%9Fi" coords="645,78,725,99" title="Eretna Beyliği" alt="Eretna Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/%C3%87obano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" coords="622,78,686,99" title="Çobanoğulları Beyliği" alt="Çobanoğulları Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/D%C3%A2ni%C5%9Fmendliler_Beyli%C4%9Fi" coords="540,78,643,99" title="Dânişmendliler Beyliği" alt="Dânişmendliler Beyliği" /><area shape="rect" href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_%C4%B0skender" coords="314,78,445,99" title="Büyük İskender" alt="Büyük İskender" /><area shape="rect" href="/wiki/Pergamon_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" coords="399,78,546,99" title="Pergamon Krallığı" alt="Pergamon Krallığı" /><area shape="rect" href="/wiki/Frigya" coords="227,78,296,99" title="Frigya" alt="Frigya" /><area shape="rect" href="/wiki/Arzava" coords="166,78,235,99" title="Arzava" alt="Arzava" /><area shape="rect" href="/wiki/Hattiler" coords="1,78,82,99" title="Hattiler" alt="Hattiler" /><area shape="rect" href="/wiki/Karakoyunlular" coords="669,61,783,82" title="Karakoyunlular" alt="Karakoyunlular" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" coords="589,61,692,82" title="İlhanlılar" alt="İlhanlılar" /><area shape="rect" href="/wiki/Mo%C4%9Follar" coords="537,61,634,82" title="Moğollar" alt="Moğollar" /><area shape="rect" href="/wiki/Sasaniler" coords="473,61,559,82" title="Sasaniler" alt="Sasaniler" /><area shape="rect" href="/wiki/Selevkos_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" coords="367,61,464,82" title="Selevkos İmparatorluğu" alt="Selevkos İmparatorluğu" /><area shape="rect" href="/wiki/Likya" coords="152,61,216,82" title="Likya" alt="Likya" /><area shape="rect" href="/wiki/Akkoyunlular" coords="676,44,779,64" title="Akkoyunlular" alt="Akkoyunlular" /><area shape="rect" href="/wiki/Kilikya_Ermeni_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" coords="605,44,746,64" title="Kilikya Ermeni Krallığı" alt="Kilikya Ermeni Krallığı" /><area shape="rect" href="/wiki/Pakraduni_Hanedanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" coords="519,44,622,64" title="Pakraduni Hanedanlığı" alt="Pakraduni Hanedanlığı" /><area shape="rect" href="/wiki/Ermeni_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1_(antik)" coords="387,44,567,64" title="Ermeni Krallığı (antik)" alt="Ermeni Krallığı (antik)" /><area shape="rect" href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" coords="317,44,420,64" title="Ahameniş İmparatorluğu" alt="Ahameniş İmparatorluğu" /><area shape="rect" href="/wiki/Troya" coords="1,44,65,64" title="Troya" alt="Troya" /><area shape="rect" href="/wiki/Ermenistan_Demokratik_Cumhuriyeti" coords="684,26,776,47" title="Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti" alt="Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti" /><area shape="rect" href="/wiki/Bizans_imparatorlu%C4%9Fu" coords="529,26,682,47" title="Bizans imparatorluğu" alt="Bizans imparatorluğu" /><area shape="rect" href="/wiki/Asya_(Roma_eyaleti)" coords="412,26,515,47" title="Asya (Roma eyaleti)" alt="Asya (Roma eyaleti)" /><area shape="rect" href="/wiki/Helenistik_D%C3%B6nem" coords="350,26,431,47" title="Helenistik Dönem" alt="Helenistik Dönem" /><area shape="rect" href="/wiki/Medler" coords="310,26,379,47" title="Medler" alt="Medler" /><area shape="rect" href="/wiki/Tuvana_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" coords="252,26,322,47" title="Tuvana Krallığı" alt="Tuvana Krallığı" /><area shape="rect" href="/wiki/Hititler" coords="118,26,198,47" title="Hititler" alt="Hititler" /><area shape="rect" href="/wiki/Argead_hanedan%C4%B1" coords="338,268,463,289" title="Argead hanedanı" alt="Argead hanedanı" /><area shape="rect" href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_milliyet%C3%A7ili%C4%9Fin_y%C3%BCkseli%C5%9Fi" coords="736,256,849,277" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda milliyetçiliğin yükselişi" alt="Osmanlı İmparatorluğu'nda milliyetçiliğin yükselişi" /><area shape="rect" href="/wiki/Konstantinopolis" coords="481,239,606,259" title="Konstantinopolis" alt="Konstantinopolis" /><area shape="rect" href="/wiki/Kimmerler" coords="307,222,432,242" title="Kimmerler" alt="Kimmerler" /><area shape="rect" href="/wiki/Timurlu_Hanedan%C4%B1" coords="660,320,735,341" title="Timurlu Hanedanı" alt="Timurlu Hanedanı" /><area shape="rect" href="/wiki/Ankara_Muharebesi" coords="662,308,792,329" title="Ankara Muharebesi" alt="Ankara Muharebesi" /><area shape="rect" href="/wiki/Malazgirt_sava%C5%9F%C4%B1" coords="606,291,742,311" title="Malazgirt savaşı" alt="Malazgirt savaşı" /><area shape="rect" href="/wiki/Syllaeum_sava%C5%9F%C4%B1" coords="540,273,670,294" title="Syllaeum savaşı" alt="Syllaeum savaşı" /><area shape="rect" href="/wiki/Issus_Sava%C5%9F%C4%B1" coords="370,256,483,277" title="Issus Savaşı" alt="Issus Savaşı" /><area shape="rect" href="/wiki/Pteira_Sava%C5%9F%C4%B1" coords="334,239,453,259" title="Pteira Savaşı" alt="Pteira Savaşı" /><area shape="rect" href="/wiki/Kade%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" coords="211,222,330,242" title="Kadeş Savaşı" alt="Kadeş Savaşı" /><area shape="rect" href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_fethi" coords="670,222,807,242" title="İstanbul'un fethi" alt="İstanbul'un fethi" /><area shape="rect" href="/wiki/Arkeolojik_d%C3%B6nemler" coords="319,345,490,369" title="Arkeolojik dönemler" alt="Arkeolojik dönemler" /><area shape="rect" href="/wiki/Anadolu_tarihi" coords="285,12,524,36" title="Anadolu tarihi" alt="Anadolu tarihi" /></map><img usemap="#timeline_0r64qmt7q7fbhfcbl3wvqqh0y59io6o" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/timeline/0r64qmt7q7fbhfcbl3wvqqh0y59io6o.png" /></div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Osmanlı_İmparatorluğu" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Şablon:Osmanlı İmparatorluğu"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Şablon tartışma:Osmanlı İmparatorluğu"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Osmanlı_İmparatorluğu" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Osmanlı İmparatorluğu</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_tarihi" title="Osmanlı İmparatorluğu tarihi">Tarihçe</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/Osman_Bey%27in_R%C3%BCyas%C4%B1" title="Osman Bey'in Rüyası">Osman Bey'in Rüyası</a></i></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_kurulu%C5%9F_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi">Kuruluş</a> <ul><li><a href="/wiki/Gazi_tezi" title="Gazi tezi">Gazi tezi</a></li> <li><a href="/wiki/Fetret_Devri" title="Fetret Devri">Fetret Devri</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Fethi" title="İstanbul'un Fethi">İstanbul'un Fethi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_y%C3%BCkselme_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu yükselme dönemi">Yükselme</a> <ul><li><a href="/wiki/D%C3%B6nme_tezi" title="Dönme tezi">Dönme tezi</a></li> <li><a href="/wiki/Kad%C4%B1nlar_saltanat%C4%B1" title="Kadınlar saltanatı">Kadınlar saltanatı</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_duraklama_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu duraklama dönemi">Duraklama</a> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_gerileme_tezi" title="Osmanlı gerileme tezi">Gerileme tezi</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BCler_Devri" title="Köprülüler Devri">Köprülüler Devri</a></li> <li><a href="/wiki/Lale_Devri" title="Lale Devri">Lale Devri</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_gerileme_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu gerileme dönemi">Gerileme</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_reform_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu reform dönemi">Reform</a> <ul><li><a href="/wiki/Tanzimat" title="Tanzimat">Tanzimat</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Me%C5%9Frutiyet" title="Birinci Meşrutiyet">Birinci Meşrutiyet</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_da%C4%9F%C4%B1lma_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi">Dağılma</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Me%C5%9Frutiyet" title="İkinci Meşrutiyet">İkinci Meşrutiyet</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_par%C3%A7alanmas%C4%B1" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması">Parçalanma</a></li> <li><a href="/wiki/Saltanat%C4%B1n_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1" title="Saltanatın kaldırılması">Lağıv</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman-T%C3%BCrk_katliamlar%C4%B1" title="Müslüman-Türk katliamları">Müslüman-Türk katliamları</a></li></ul></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="6" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_(1882%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/100px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/150px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/200px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Siyaset</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_d%C4%B1%C5%9F_ili%C5%9Fkileri" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun dış ilişkileri">Dış ilişkiler</a> <ul><li><a href="/wiki/Hariciye_Nez%C3%A2reti" title="Hariciye Nezâreti">Hariciye Nezâreti</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1-Safev%C3%AE_ili%C5%9Fkileri" title="Osmanlı-Safevî ilişkileri">Safevîler</a></li> <li><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri-Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_ili%C5%9Fkileri" title="Amerika Birleşik Devletleri-Osmanlı İmparatorluğu ilişkileri">Amerika Birleşik Devletleri</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_antla%C5%9Fmalar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun antlaşmaları listesi">Antlaşmalar</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_hukuku" title="Osmanlı hukuku">Hukuk</a> <ul><li><a href="/wiki/K%C3%A2n%C3%BBn-%C4%B1_Es%C3%A2s%C3%AE" title="Kânûn-ı Esâsî">Kânûn-ı Esâsî</a></li> <li><a href="/wiki/Nizamn%C3%A2me-i_Millet-i_Ermeniy%C3%A2n" title="Nizamnâme-i Millet-i Ermeniyân">Nizamnâme-i Millet-i Ermeniyân</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_se%C3%A7im_kanunu" title="Osmanlı seçim kanunu">Seçim kanunu</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_aile_hukuku" title="Osmanlı aile hukuku">Aile hukuku</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%BCstur" title="Düstur">Düstur</a></li></ul></li> <li>Medeni kanun <ul><li><a href="/wiki/Mecelle" title="Mecelle">Mecelle</a></li> <li><a href="/wiki/Halaha" title="Halaha">Halaha</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Terc%C3%BCme_Odas%C4%B1" title="Tercüme Odası">Tercüme Odası</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Hükûmet" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_devlet_te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Osmanlı devlet teşkilatı">Hükûmet</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Hanedan</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı padişahları listesi">Padişahlar</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ki_kutsal_caminin_hizmetk%C3%A2r%C4%B1" title="İki kutsal caminin hizmetkârı">İki kutsal caminin hizmetkârı</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Harem_(Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu)" title="Harem (Osmanlı İmparatorluğu)">Harem</a> <ul><li><a href="/wiki/Valide_sultan" title="Valide sultan">Valide sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Haseki_sultan" title="Haseki sultan">Haseki sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Kad%C4%B1nefendi" title="Kadınefendi">Kadınefendi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0kbal" title="İkbal">İkbal</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fah_e%C5%9Fleri_listesi" title="Osmanlı padişah eşleri listesi">Osmanlı padişah eşleri listesi</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1zlar_a%C4%9Fas%C4%B1" title="Kızlar ağası">Kızlar ağası</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ender%C3%BBn" title="Enderûn">Enderûn</a> <ul><li><a href="/wiki/Kap%C4%B1_a%C4%9Fas%C4%B1" title="Kapı ağası">Kapı ağası</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/B%C3%A2b-%C4%B1_%C3%82li" title="Bâb-ı Âli">Bâb-ı Âli</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/D%C3%AEv%C3%A2n-%C4%B1_H%C3%BCm%C3%A2yun" title="Dîvân-ı Hümâyun">Dîvân-ı Hümâyun</a><br /><span style="font-size:90%;"><i>(klasik dönem)</i></span> </div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sadrazam" title="Sadrazam">Sadrazam</a></li> <li><a href="/wiki/Kubbealt%C4%B1_vezirleri" title="Kubbealtı vezirleri">Kubbealtı vezirleri</a></li> <li><a href="/wiki/Kazasker" title="Kazasker">Kazasker</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ba%C5%9Fdefterdarlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı başdefterdarları listesi">Defterdar</a></li> <li><a href="/wiki/Ni%C5%9Fanc%C4%B1" title="Nişancı">Nişancı</a></li> <li><a href="/wiki/Re%C3%AEs%C3%BC%27l-k%C3%BCtt%C3%A2b" title="Reîsü'l-küttâb">Reîsü'l-küttâb</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A2b-%C4%B1_%C3%82li_terc%C3%BCman%C4%B1" title="Bâb-ı Âli tercümanı">Tercümanbaşı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_h%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Osmanlı hükûmeti">Osmanlı hükûmeti</a><br /><span style="font-size:90%;"><i>(anayasal dönem)</i></span> </div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Meclis-i_V%C3%BCkel%C3%A2" title="Meclis-i Vükelâ">Meclis-i Vükelâ</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Meclis-i_Umûmî" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Meclis-i_Um%C3%BBm%C3%AE" title="Meclis-i Umûmî">Meclis-i Umûmî</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Meclis-i_%C3%82yan" title="Meclis-i Âyan">Meclis-i Âyan</a></li> <li><a href="/wiki/Meclis-i_Meb%C3%BBsan" title="Meclis-i Mebûsan">Meclis-i Mebûsan</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Millet_(Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu)" title="Millet (Osmanlı İmparatorluğu)">Milletler</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_%C4%B0slam" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda İslam">İslam</a> <ul><li><a href="/wiki/%C5%9Eeyh%C3%BClislam" title="Şeyhülislam">Şeyhülislam</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_Hristiyanl%C4%B1k" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda Hristiyanlık">Hristiyanlık</a> <ul><li><a href="/wiki/Millet-i_R%C3%BBm" title="Millet-i Rûm">Rum</a></li> <li><a href="/wiki/Millet-i_Ermeniy%C3%A2n" title="Millet-i Ermeniyân">Ermeni</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Millet-i_Bulgar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Millet-i Bulgar (sayfa mevcut değil)">Bulgar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Millet-i_Ulah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Millet-i Ulah (sayfa mevcut değil)">Ulah</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27ndaki_Yahudilerin_tarihi" title="Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi">Yahudilik</a> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_Hahamba%C5%9F%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Türkiye Hahambaşılığı">Hahambaşı</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Taşra</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Eyalet_(Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu)" title="Eyalet (Osmanlı İmparatorluğu)">Eyalet</a> <ul><li><a href="/wiki/Beylerbeyi" title="Beylerbeyi">Beylerbeyi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Vilayet" title="Vilayet">Vilayet</a></li> <li><a href="/wiki/Sancak_(idari_birim)" title="Sancak (idari birim)">Sancak</a> <ul><li><a href="/wiki/Sancakbeyi" title="Sancakbeyi">Sancakbeyi</a></li> <li><a href="/wiki/Mutasarr%C4%B1f" title="Mutasarrıf">Mutasarrıf</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0l%C3%A7e" title="İlçe">Kaza</a>/<a href="/wiki/Kad%C4%B1" title="Kadı">Kadılık</a>/<a href="/wiki/A%C4%9Fal%C4%B1k" title="Ağalık">Ağalık</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%82yan" title="Âyan">Âyan</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_ba%C4%9F%C4%B1ml%C4%B1_ve_hara%C3%A7g%C3%BCzar_devletleri_listesi" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun bağımlı ve haraçgüzar devletleri listesi">Bağımlı ve haraçgüzar devletler</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Ordu</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kara</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu_(klasik_d%C3%B6nem)" title="Osmanlı ordusu (klasik dönem)">Klasik ordu</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_asker%C3%AE_reformlar" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda askerî reformlar">Reform dönemi</a> <ul><li><a href="/wiki/Niz%C3%A2m-%C4%B1_Ced%C3%AEd" title="Nizâm-ı Cedîd">Nizâm-ı Cedîd</a></li> <li><a href="/wiki/Sekb%C3%A2n-%C4%B1_Ced%C3%AEd" title="Sekbân-ı Cedîd">Sekbân-ı Cedîd</a></li> <li><a href="/wiki/As%C3%A2kir-i_Mans%C3%BBre-i_Muhammediyye" title="Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye">Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye</a></li> <li><a href="/wiki/Hamidiye_Alaylar%C4%B1" title="Hamidiye Alayları">Hamidiye Alayları</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu_(modern_d%C3%B6nem)" title="Osmanlı ordusu (modern dönem)">Modern ordu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_donanmas%C4%B1" title="Osmanlı donanması">Donanma</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kaptan-%C4%B1_derya" title="Kaptan-ı derya">Kaptan-ı derya</a></li> <li><a href="/wiki/Hali%C3%A7_Tersaneleri" title="Haliç Tersaneleri">Tersâne-i Âmire</a></li> <li><a href="/wiki/Kategori:Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_deniz_muharebeleri" title="Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nun deniz muharebeleri">Deniz muharebeleri</a></li> <li><a href="/wiki/Kategori:Osmanl%C4%B1_sava%C5%9F_gemileri" title="Kategori:Osmanlı savaş gemileri">Savaş gemileri</a></li> <li><a href="/wiki/Tersane_terc%C3%BCman%C4%B1" title="Tersane tercümanı">Tersane tercümanı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Diğer</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_tayyare_b%C3%B6l%C3%BCkleri" title="Osmanlı tayyare bölükleri">Havacılık</a></li> <li><a href="/wiki/Askerlik_hizmeti#Osmanlı'da_askerlik_hizmeti" title="Askerlik hizmeti">Askerlik</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_silahlar%C4%B1" title="Osmanlı silahları">Silahlar</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_ekonomik_tarihi" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik tarihi">Ekonomi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>Döneme göre <ul><li><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_geni%C5%9Fleme_d%C3%B6neminin_sosyoekonomisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osmanlı İmparatorluğu genişleme döneminin sosyoekonomisi (sayfa mevcut değil)">Genişleme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_reform_d%C3%B6neminin_sosyoekonomisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osmanlı İmparatorluğu reform döneminin sosyoekonomisi (sayfa mevcut değil)">Reform</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_tar%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda tarım (sayfa mevcut değil)">Tarım</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Bankas%C4%B1" title="Osmanlı Bankası">Osmanlı Bankası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_para_birimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda para birimi (sayfa mevcut değil)">Para birimi</a> <ul><li><a href="/wiki/Ak%C3%A7e" title="Akçe">Akçe</a></li> <li><a href="/wiki/Para_(para_birimi)" title="Para (para birimi)">Para</a></li> <li><a href="/wiki/Sultani" title="Sultani">Sultani</a></li> <li><a href="/wiki/Kuru%C5%9F" title="Kuruş">Kuruş</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_liras%C4%B1" title="Osmanlı lirası">Lira</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_ula%C5%9F%C4%B1m_ve_haberle%C5%9Fme" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda ulaşım ve haberleşme">Ulaşım ve haberleşme</a> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_demiryolu_ula%C5%9F%C4%B1m%C4%B1" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda demiryolu ulaşımı">Demiryolu</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Kategori:Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_toplum" title="Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nda toplum">Toplum</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_toplumu" title="Osmanlı toplumu">Toplumsal yapı</a></li> <li><a href="/wiki/Dev%C5%9Firme" title="Devşirme">Devşirme</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1c%C4%B1l%C4%B1k" title="Osmanlıcılık">Osmanlıcılık</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_saray_te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Osmanlı saray teşkilatı">Saray teşkilatı</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_diller" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda diller">Dil</a> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlıca</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_k%C3%B6lelik" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda kölelik">Kölelik</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Osmanlı kültürü">Kültür</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_mimarisi" title="Osmanlı mimarisi">Osmanlı mimarisi</a> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_barok_mimarisi" title="Osmanlı barok mimarisi">Barok mimari</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1_mensuplar%C4%B1nca_yapt%C4%B1r%C4%B1lan_camiler_listesi" title="Osmanlı Hanedanı mensuplarınca yaptırılan camiler listesi">Camiler</a></li></ul></li> <li>Sanat <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_minyat%C3%BCr%C3%BC" title="Osmanlı minyatürü">Minyatür</a></li> <li><a href="/wiki/Klasik_T%C3%BCrk_m%C3%BCzi%C4%9Fi" title="Klasik Türk müziği">Müzik</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_nak%C4%B1%C5%9F_sanat%C4%B1" title="Osmanlı nakış sanatı">Nakış</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_sahne_sanatlar%C4%B1" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda sahne sanatları">Sahne sanatları</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_k%C4%B1yafetleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osmanlı kıyafetleri (sayfa mevcut değil)">Kıyafet</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_mutfa%C4%9F%C4%B1" title="Osmanlı mutfağı">Mutfak</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_edebiyat%C4%B1" title="Türk edebiyatı">Edebiyat</a> <ul><li><a href="/wiki/Divan_edebiyat%C4%B1" title="Divan edebiyatı">Divan</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_halk_edebiyat%C4%B1" title="Türk halk edebiyatı">Halk</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_bilim_ve_teknoloji" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda bilim ve teknoloji">Bilim ve teknoloji</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_demografisi" title="Osmanlı İmparatorluğu demografisi">Demografi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Ermenileri" title="Osmanlı Ermenileri">Ermeniler</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Rumlar%C4%B1" title="Osmanlı Rumları">Rumlar</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_T%C3%BCrkleri" title="Osmanlı Türkleri">Türkler</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27ndaki_Yahudilerin_tarihi" title="Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi">Yahudiler</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_din" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda din">Din</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_Hristiyanl%C4%B1k" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda Hristiyanlık">Hristiyanlık</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_%C4%B0slam" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda İslam">İslam</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27ndaki_Yahudilerin_tarihi" title="Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi">Yahudilik</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Semboller</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_d%C3%B6neminde_padi%C5%9Fah_mar%C5%9Flar%C4%B1" title="Osmanlı döneminde padişah marşları">Marş</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_armas%C4%B1" title="Osmanlı İmparatorluğu arması">Arma</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_bayraklar%C4%B1" title="Osmanlı bayrakları">Bayrak</a></li> <li><a href="/wiki/Tu%C4%9Fra" title="Tuğra">Tuğra</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Diğer</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_kad%C4%B1n%C4%B1n_toplumdaki_yeri" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda kadının toplumdaki yeri">Kadın</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_feminizm" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda feminizm">Feminizm</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_liberalizm" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda liberalizm">Liberalizm</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_sosyalizm" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda sosyalizm">Sosyalizm</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_ana_hatlar%C4%B1" title="Osmanlı İmparatorluğu'nun ana hatları">Ana hatlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_bibliyografyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osmanlı İmparatorluğu bibliyografyası (sayfa mevcut değil)">Bibliyografya</a></li> <li><b><a href="/wiki/Kategori:Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kategori:Osmanlı İmparatorluğu">Kategori</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Osmanlı_Hanedanı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Şablon:Osmanlı Hanedanı"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Şablon tartışma:Osmanlı Hanedanı"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Osmanlı_Hanedanı" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Osmanlı Hanedanı</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div id="*_Soyağacı_(padişah_eşleri)"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1#Soyağacı" title="Osmanlı Hanedanı">Soyağacı</a> <small>(<a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fah_e%C5%9Fleri_listesi" title="Osmanlı padişah eşleri listesi">padişah eşleri</a>)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">Osmanlı</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1_listesi" title="Osmanlı padişahları listesi">padişahları</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osman_Gazi" title="Osman Gazi">Osman Gazi</a></li> <li><a href="/wiki/Orhan_Gazi" title="Orhan Gazi">Orhan Gazi</a></li> <li><a href="/wiki/I._Murad" title="I. Murad">I. Murad</a></li> <li><a href="/wiki/I._Bayezid" title="I. Bayezid">I. Bayezid</a></li> <li><a href="/wiki/I._Mehmed" title="I. Mehmed">I. Mehmed</a></li> <li><a href="/wiki/II._Murad" title="II. Murad">II. Murad</a></li> <li><a href="/wiki/II._Mehmed" title="II. Mehmed">II. Mehmed</a></li> <li><a href="/wiki/II._Bayezid" title="II. Bayezid">II. Bayezid</a></li> <li><a href="/wiki/I._Selim" title="I. Selim">I. Selim</a></li> <li><a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">I. Süleyman</a></li> <li><a href="/wiki/II._Selim" title="II. Selim">II. Selim</a></li> <li><a href="/wiki/III._Murad" title="III. Murad">III. Murad</a></li> <li><a href="/wiki/III._Mehmed" title="III. Mehmed">III. Mehmed</a></li> <li><a href="/wiki/I._Ahmed" title="I. Ahmed">I. Ahmed</a></li> <li><a href="/wiki/I._Mustafa" title="I. Mustafa">I. Mustafa</a></li> <li><a href="/wiki/II._Osman" title="II. Osman">II. Osman</a></li> <li><a href="/wiki/IV._Murad" title="IV. Murad">IV. Murad</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0brahim_(Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fah%C4%B1)" title="İbrahim (Osmanlı padişahı)">İbrahim</a></li> <li><a href="/wiki/IV._Mehmed" title="IV. Mehmed">IV. Mehmed</a></li> <li><a href="/wiki/II._S%C3%BCleyman_(Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fah%C4%B1)" title="II. Süleyman (Osmanlı padişahı)">II. Süleyman</a></li> <li><a href="/wiki/II._Ahmed" title="II. Ahmed">II. Ahmed</a></li> <li><a href="/wiki/II._Mustafa" title="II. Mustafa">II. Mustafa</a></li> <li><a href="/wiki/III._Ahmed" title="III. Ahmed">III. Ahmed</a></li> <li><a href="/wiki/I._Mahmud" title="I. Mahmud">I. Mahmud</a></li> <li><a href="/wiki/III._Osman" title="III. Osman">III. Osman</a></li> <li><a href="/wiki/III._Mustafa" title="III. Mustafa">III. Mustafa</a></li> <li><a href="/wiki/I._Abd%C3%BClhamid" title="I. Abdülhamid">I. Abdülhamid</a></li> <li><a href="/wiki/III._Selim" title="III. Selim">III. Selim</a></li> <li><a href="/wiki/IV._Mustafa" title="IV. Mustafa">IV. Mustafa</a></li> <li><a href="/wiki/II._Mahmud" title="II. Mahmud">II. Mahmud</a></li> <li><a href="/wiki/Abd%C3%BClmecid" title="Abdülmecid">Abdülmecid</a></li> <li><a href="/wiki/Abd%C3%BClaziz" title="Abdülaziz">Abdülaziz</a></li> <li><a href="/wiki/V._Murad" title="V. Murad">V. Murad</a></li> <li><a href="/wiki/II._Abd%C3%BClhamid" title="II. Abdülhamid">II. Abdülhamid</a></li> <li><a href="/wiki/V._Mehmed" title="V. Mehmed">V. Mehmed</a></li> <li><a href="/wiki/VI._Mehmed" title="VI. Mehmed">VI. Mehmed</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fahlar%C4%B1n%C4%B1n_anneleri_listesi" title="Osmanlı padişahlarının anneleri listesi">Padişah anneleri</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Halime_Hatun" title="Halime Hatun">Halime Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/Malhun_Hatun" title="Malhun Hatun">Malhun Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/Nil%C3%BCfer_Hatun" title="Nilüfer Hatun">Nilüfer Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCl%C3%A7i%C3%A7ek_Hatun" title="Gülçiçek Hatun">Gülçiçek Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/Devlet_Hatun" title="Devlet Hatun">Devlet Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/Emine_Hatun" title="Emine Hatun">Emine Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%BCma_Hatun" title="Hüma Hatun">Hüma Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/Sitti_M%C3%BCkrime_Hatun" title="Sitti Mükrime Hatun">Sitti Mükrime Hatun</a> / <a href="/wiki/I._G%C3%BClbahar_Hatun" title="I. Gülbahar Hatun">I. Gülbahar Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/II._G%C3%BClbahar_Hatun" title="II. Gülbahar Hatun">II. Gülbahar Hatun</a> / <a href="/wiki/I._Ay%C5%9Fe_Hatun" title="I. Ayşe Hatun">I. Ayşe Hatun</a></li> <li><a href="/wiki/Ay%C5%9Fe_Hafsa_Sultan" title="Ayşe Hafsa Sultan">Ayşe Hafsa Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%BCrrem_Sultan" title="Hürrem Sultan">Hürrem Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Nurbanu_Sultan" title="Nurbanu Sultan">Nurbanu Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Safiye_Sultan" title="Safiye Sultan">Safiye Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Handan_Sultan" title="Handan Sultan">Handan Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Valide_Sultan_(I._Mustafa%27n%C4%B1n_annesi)" title="Valide Sultan (I. Mustafa'nın annesi)">Valide Sultan (I. Mustafa'nın annesi)</a></li> <li><a href="/wiki/Mahfiruz_Hatice_Sultan" title="Mahfiruz Hatice Sultan">Mahfiruz Hatice Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%B6sem_Sultan" title="Kösem Sultan">Kösem Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Hatice_Turhan_Sultan" title="Hatice Turhan Sultan">Hatice Turhan Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Saliha_Dila%C5%9Fub_Sultan" title="Saliha Dilaşub Sultan">Saliha Dilaşub Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Hatice_Muazzez_Sultan" title="Hatice Muazzez Sultan">Hatice Muazzez Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Emetullah_R%C3%A2bia_G%C3%BCln%C3%BB%C5%9F_Sultan" title="Emetullah Râbia Gülnûş Sultan">Emetullah Râbia Gülnûş Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Saliha_Sultan_(II._Mustafa%27n%C4%B1n_e%C5%9Fi)" title="Saliha Sultan (II. Mustafa'nın eşi)">Saliha Sebkati Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eehsuvar_Sultan" title="Şehsuvar Sultan">Şehsuvar Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Emine_Mihri%C5%9Fah_Kad%C4%B1nefendi" title="Emine Mihrişah Kadınefendi">Emine Mihrişah Kadınefendi</a></li> <li><a href="/wiki/Rabia_%C5%9Eermi_Kad%C4%B1nefendi" title="Rabia Şermi Kadınefendi">Rabia Şermi Kadınefendi</a></li> <li><a href="/wiki/Mihri%C5%9Fah_Valide_Sultan" class="mw-redirect" title="Mihrişah Valide Sultan">Mihrişah Valide Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Ay%C5%9Fe_Sineperver_Sultan" title="Ayşe Sineperver Sultan">Ayşe Sineperver Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Nak%C5%9Fidil_Sultan" title="Nakşidil Sultan">Nakşidil Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Bezmi%C3%A2lem_Valide_Sultan" title="Bezmiâlem Valide Sultan">Bezmiâlem Valide Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Pertevniyal_Sultan" title="Pertevniyal Sultan">Pertevniyal Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eevkefza_Sultan" title="Şevkefza Sultan">Şevkefza Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Tirim%C3%BCjgan_Kad%C4%B1nefendi" title="Tirimüjgan Kadınefendi">Tirimüjgan Kadınefendi</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BClcemal_Kad%C4%B1nefendi" title="Gülcemal Kadınefendi">Gülcemal Kadınefendi</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCl%C3%BCst%C3%BC_Han%C4%B1m" title="Gülüstü Hanım">Gülüstü Hanım</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1" title="Osmanlı Hanedanı">Hanedan</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_hanedan_reisleri_listesi" title="Osmanlı hanedan reisleri listesi">reisleri</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi" title="Abdülmecid Efendi">Abdülmecid</a></li> <li><a href="/wiki/Ahmed_Nihad_Efendi" title="Ahmed Nihad Efendi">Ahmed Nihad Efendi</a></li> <li><a href="/wiki/Osman_Fuad_Efendi" title="Osman Fuad Efendi">Osman Fuad Efendi</a></li> <li><a href="/wiki/Mehmed_Abd%C3%BClaziz_Efendi" title="Mehmed Abdülaziz Efendi">Mehmed Abdülaziz Efendi</a></li> <li><a href="/wiki/Ali_V%C3%A2s%C4%B1b_Efendi" title="Ali Vâsıb Efendi">Ali Vâsıb Efendi</a></li> <li><a href="/wiki/Mehmed_Orhan_Osmano%C4%9Flu" title="Mehmed Orhan Osmanoğlu">Mehmed Orhan Osmanoğlu</a></li> <li><a href="/wiki/Ertu%C4%9Frul_Osman_Osmano%C4%9Flu" title="Ertuğrul Osman Osmanoğlu">Ertuğrul Osman Osmanoğlu</a></li> <li><a href="/wiki/Osman_Bayezid_Osmano%C4%9Flu" title="Osman Bayezid Osmanoğlu">Osman Bayezid Osmanoğlu</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%BCndar_Abd%C3%BClkerim_Osmano%C4%9Flu" title="Dündar Abdülkerim Osmanoğlu">Dündar Abdülkerim Osmanoğlu</a></li> <li><a href="/wiki/Harun_Osmano%C4%9Flu" title="Harun Osmanoğlu">Harun Osmanoğlu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fah_e%C5%9Fleri" title="Şablon:Osmanlı padişah eşleri">Osmanlı padişah eşleri</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_%C5%9Fehzadeleri" title="Şablon:Osmanlı şehzadeleri">Osmanlı şehzadeleri</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_padi%C5%9Fah_k%C4%B1zlar%C4%B1" title="Şablon:Osmanlı padişah kızları">Osmanlı padişah kızları</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="I._Dünya_Savaşı" style=";wide;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Şablon:I. Dünya Savaşı"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";background-color:#C3D6EF;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Şablon tartışma:I. Dünya Savaşı"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";background-color:#C3D6EF;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";background-color:#C3D6EF;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="I._Dünya_Savaşı" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı">I. Dünya Savaşı</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:left;">Cepheler</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;"><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_Avrupa_cepheleri" title="I. Dünya Savaşı'nda Avrupa cepheleri">Avrupa</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_Balkan_Cephesi" title="I. Dünya Savaşı Balkan Cephesi">Balkanlar</a></li> <li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_Bat%C4%B1_Cephesi" title="I. Dünya Savaşı Batı Cephesi">Batı Cephesi</a></li> <li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_Do%C4%9Fu_Cephesi" title="I. Dünya Savaşı Doğu Cephesi">Doğu Cephesi</a></li> <li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_%C4%B0talya_Cephesi" title="I. Dünya Savaşı İtalya Cephesi">İtalya Cephesi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;"><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_Osmanl%C4%B1_cepheleri" title="I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı cepheleri">Orta Doğu</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C3%87anakkale_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Çanakkale Savaşı">Çanakkale</a></li> <li><a href="/wiki/Sina_ve_Filistin_Cephesi" class="mw-redirect" title="Sina ve Filistin Cephesi">Sina ve Filistin</a></li> <li><a href="/wiki/Kafkasya_Cephesi_(I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1)" class="mw-redirect" title="Kafkasya Cephesi (I. Dünya Savaşı)">Kafkasya</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Cephesi" title="Irak Cephesi">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/Hicaz-Yemen_Cephesi" title="Hicaz-Yemen Cephesi">Hicaz ve Yemen</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_Cephesi" title="İran Cephesi">İran</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;"><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_Afrika_cepheleri" title="I. Dünya Savaşı'nda Afrika cepheleri">Afrika</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Afrika_Cephesi_(I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1)#Güneybatı_Cephesi" class="mw-redirect" title="Afrika Cephesi (I. Dünya Savaşı)">Güneybatı</a></li> <li><a href="/wiki/Afrika_Cephesi_(I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1)#Batı_Cephesi" class="mw-redirect" title="Afrika Cephesi (I. Dünya Savaşı)">Batı</a></li> <li><a href="/wiki/Afrika_Cephesi_(I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1)#Doğu_Cephesi" class="mw-redirect" title="Afrika Cephesi (I. Dünya Savaşı)">Doğu</a></li> <li><a href="/wiki/Afrika_Cephesi_(I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1)#Kuzey_Cephesi" class="mw-redirect" title="Afrika Cephesi (I. Dünya Savaşı)">Kuzey</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;"><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_Asya_ve_Pasifik_cepheleri" title="I. Dünya Savaşı'nda Asya ve Pasifik cepheleri">Asya ve Pasifik</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Asya_ve_Pasifik_Cepheleri_(I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1)#Tsingtao_Kuşatması" class="mw-redirect" title="Asya ve Pasifik Cepheleri (I. Dünya Savaşı)">Tsingtao Kuşatması</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Deniz</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_Atlantik_Cephesi" title="I. Dünya Savaşı Atlantik Cephesi">Atlantik Okyanusu</a></li> <li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_s%C4%B1ras%C4%B1nda_Akdeniz%27deki_deniz_muharebeleri" title="I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri">Akdeniz</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:left;"><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27na_kat%C4%B1lan_%C3%BClkeler" title="I. Dünya Savaşı'na katılan ülkeler">Katılımcılar</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%C4%B0tilaf_Devletleri" title="İtilaf Devletleri">İtilaf Devletleri</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Rus_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Rus İmparatorluğu">Rus İmparatorluğu</a> / <a href="/wiki/Rus_Cumhuriyeti" title="Rus Cumhuriyeti">Cumhuriyet</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Frans%C4%B1z_Cumhuriyeti" title="Üçüncü Fransız Cumhuriyeti">Fransa</a> (<a href="/wiki/Frans%C4%B1z_s%C3%B6m%C3%BCrge_imparatorlu%C4%9Fu" title="Fransız sömürge imparatorluğu">Fransız sömürge imparatorluğu</a>)</li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Britanya_ve_%C4%B0rlanda_Birle%C5%9Fik_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı">Birleşik Krallık</a> (<a href="/wiki/Britanya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Britanya İmparatorluğu">Britanya İmparatorluğu</a>)</li> <li><a href="/wiki/%C4%B0talya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İtalya Krallığı">İtalya</a></li> <li><a href="/wiki/Romanya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Romanya Krallığı">Romanya</a></li> <li><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">ABD</a></li> <li><a href="/wiki/S%C4%B1rbistan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Sırbistan Krallığı">Sırbistan</a></li> <li><a href="/wiki/Tayland" title="Tayland">Tayland</a></li> <li><a href="/wiki/Portekiz" title="Portekiz">Portekiz</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in_Cumhuriyeti_(1912-1949)" title="Çin Cumhuriyeti (1912-1949)">Çin Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Japonya" title="Japonya">Japonya</a></li> <li><a href="/wiki/Bel%C3%A7ika" title="Belçika">Belçika</a></li> <li><a href="/wiki/Karada%C4%9F_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Karadağ Krallığı">Karadağ</a></li> <li><a href="/wiki/Yunanistan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Yunanistan Krallığı">Yunanistan</a></li> <li><a href="/wiki/Ermenistan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti">Ermenistan</a></li> <li><a href="/wiki/Brezilya" title="Brezilya">Brezilya</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%C4%B0ttifak_Devletleri" title="İttifak Devletleri">İttifak Devletleri</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Alman_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Alman İmparatorluğu">Alman İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Avusturya-Macaristan_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Avusturya-Macaristan İmparatorluğu">Avusturya-Macaristan İmparatorluğu</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Osmanlı İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Bulgaristan" title="Bulgaristan">Bulgaristan</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:left;"><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_kronolojisi" title="I. Dünya Savaşı kronolojisi">Kronoloji</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Ön çatışmalar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sedan_Muharebesi" title="Sedan Muharebesi">Sedan Muharebesi</a> <small>(1870)</small></li> <li><a href="/wiki/Meksika_Devrimi" title="Meksika Devrimi">Meksika Devrimi</a> <small>(1910–1920)</small></li> <li><a href="/wiki/Trablusgarp_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Trablusgarp Savaşı">Trablusgarp Savaşı</a> <small>(1911–1912)</small></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Balkan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Birinci Balkan Savaşı">Birinci Balkan Savaşı</a> <small>(1912–1913)</small></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Balkan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="İkinci Balkan Savaşı">İkinci Balkan Savaşı</a> <small>(1913)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Başlangıç</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1#Savaşın_nedenleri" title="I. Dünya Savaşı">Sebepler</a></li> <li><a href="/wiki/Saraybosna_Suikast%C4%B1" title="Saraybosna Suikastı">Saraybosna Suikastı</a></li> <li><a href="/wiki/Temmuz_Krizi" title="Temmuz Krizi">Temmuz Krizi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">1914</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=S%C4%B1n%C4%B1r_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sınır Savaşı (sayfa mevcut değil)">Sınır Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cer_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cer Muharebesi (sayfa mevcut değil)">Cer Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/I._Marne_Muharebesi" title="I. Marne Muharebesi">I. Marne Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Tannenberg_Muharebesi_(1914)" title="Tannenberg Muharebesi (1914)">Tannenberg Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Gali%C3%A7ya_Muharebesi" title="Galiçya Muharebesi">Galiçya Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Masurya_G%C3%B6lleri_Muharebesi" title="Masurya Gölleri Muharebesi">Birinci Masuryan Gölleri Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Karadeniz_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Karadeniz Baskını">Karadeniz Baskını</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kolubara_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kolubara Muharebesi (sayfa mevcut değil)">Kolubara Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Sar%C4%B1kam%C4%B1%C5%9F_Harek%C3%A2t%C4%B1" title="Sarıkamış Harekâtı">Sarıkamış Harekâtı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deniz_yar%C4%B1%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deniz yarışı (sayfa mevcut değil)">Deniz yarışı</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Ypres_Muharebesi" title="Birinci Ypres Muharebesi">Birinci Ypres Muharebesi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">1915</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Ypres_Muharebesi" title="İkinci Ypres Muharebesi">İkinci Ypres Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87anakkale_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Çanakkale Savaşı">Çanakkale Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Isonzo_Muharebeleri" title="Isonzo Muharebeleri">Isonzo Muharebeleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%BCy%C3%BCk_%C3%A7ekilme_(Rusya)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Büyük çekilme (Rusya) (sayfa mevcut değil)">Büyük çekilme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%C4%B1rp_Sava%C5%9Flar%C4%B1_(I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sırp Savaşları (I. Dünya Savaşı) (sayfa mevcut değil)">Sırp Savaşları</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BBt%27%C3%BCl-Am%C3%A2re_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="Kût'ül-Amâre Kuşatması">Kût'ül-Amâre Kuşatması</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Kanal_Harek%C3%A2t%C4%B1" title="Birinci Kanal Harekâtı">Birinci Kanal Harekâtı</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Kanal_Harek%C3%A2t%C4%B1" title="İkinci Kanal Harekâtı">İkinci Kanal Harekâtı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">1916</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Erzurum_Taarruzu" title="Erzurum Taarruzu">Erzurum Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/Verdun_Muharebesi" title="Verdun Muharebesi">Verdun Muharebesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naroch_G%C3%B6l%C3%BC_Taarruzu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naroch Gölü Taarruzu (sayfa mevcut değil)">Naroch Gölü Taarruzu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asiago_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asiago Muharebesi (sayfa mevcut değil)">Asiago Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Jutland_Muharebesi" title="Jutland Muharebesi">Jutland Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Somme_Muharebesi" title="Somme Muharebesi">Somme Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Brusilov_Taarruzu" title="Brusilov Taarruzu">Brusilov Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/Manast%C4%B1r_Sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1" title="Manastır Saldırısı">Manastır Saldırısı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_s%C4%B1ras%C4%B1nda_Romanya&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı sırasında Romanya (sayfa mevcut değil)">Romanya Zaferi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">1917</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/1917_Frans%C4%B1z_Ordusu_Ayaklanmalar%C4%B1" title="1917 Fransız Ordusu Ayaklanmaları">1917 Fransız Ordusu Ayaklanmaları</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C4%9Fdad%27%C4%B1n_d%C3%BC%C5%9Fmesi" title="Bağdad'ın düşmesi">Bağdat'ın ele geçirilmesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arras_Muharebesi_(1917)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arras Muharebesi (1917) (sayfa mevcut değil)">İkinci Arras Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Kerensky_Taarruzu" class="mw-redirect" title="Kerensky Taarruzu">Kerensky Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/Passchendaele_Muharebesi" title="Passchendaele Muharebesi">Passchendaele Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89taples_%C4%B0syan%C4%B1" title="Étaples İsyanı">Étaples İsyanı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Caporetto_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caporetto Muharebesi (sayfa mevcut değil)">Caporetto Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Cambrai_Muharebesi" class="mw-redirect" title="Cambrai Muharebesi">Cambrai Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Telelrefah_Muharebesi" title="Telelrefah Muharebesi">Telelrefah Muharebesi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">1918</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Erzincan_M%C3%BCtarekesi" title="Erzincan Mütarekesi">Erzincan Mütarekesi</a></li> <li><a href="/wiki/Faustschlag_Harek%C3%A2t%C4%B1" title="Faustschlag Harekâtı">Faustschlag Harekâtı</a></li> <li><a href="/wiki/Brest-Litovsk_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Brest-Litovsk Antlaşması">Brest-Litovsk Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Bahar_Taarruzu" title="Bahar Taarruzu">Bahar Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%BCz_G%C3%BCn_Taarruzu" title="Yüz Gün Taarruzu">Yüz Gün Taarruzu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vardar_Taarruzu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vardar Taarruzu (sayfa mevcut değil)">Vardar Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/Meuse-Argonne_Taarruzu" title="Meuse-Argonne Taarruzu">Meuse-Argonne Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/Bak%C3%BC_Muharebesi_(1918)" title="Bakü Muharebesi (1918)">Bakü Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Megiddo_Muharebesi_(1918)" title="Megiddo Muharebesi (1918)">Megiddo Muharebesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vittorio_Veneto_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vittorio Veneto Muharebesi (sayfa mevcut değil)">Vittorio Veneto Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/11_Kas%C4%B1m_1918_Ate%C5%9Fkesi" title="11 Kasım 1918 Ateşkesi">11 Kasım 1918 Ateşkesi</a></li> <li><a href="/wiki/Mondros_M%C3%BCtarekesi" title="Mondros Mütarekesi">Osmanlı İmparatorluğu ile ateşkes</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lys_Muharebesi(1918)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lys Muharebesi(1918) (sayfa mevcut değil)">Lys Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/Kiel_%C4%B0syan%C4%B1" title="Kiel İsyanı">Kiel İsyanı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Diğer çatışmalar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Maritz_%C4%B0syan%C4%B1" title="Maritz İsyanı">Maritz İsyanı</a> <small>(1914–1915)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alman_Angola_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alman Angola Savaşı (sayfa mevcut değil)">Angola</a> <small>(1914–1915)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hindu%E2%80%93Alman_Gizli_Antla%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu–Alman Gizli Antlaşması (sayfa mevcut değil)">Hindu-Alman Gizli Antlaşması</a> <small>(1914–1919)</small></li> <li><a href="/wiki/Paskalya_Ayaklanmas%C4%B1" title="Paskalya Ayaklanması">Paskalya Ayaklanması</a> <small>(1916)</small></li> <li><a href="/wiki/Rus_Devrimi_(1917)" title="Rus Devrimi (1917)">Rus Devrimi</a> <small>(1917)</small></li> <li><a href="/wiki/Fin_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Fin İç Savaşı">Fin İç Savaşı</a> <small>(1918)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Sonrası çatışmalar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Rus_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Rus İç Savaşı">Rus İç Savaşı</a> <small>(1917–1921)</small></li> <li><a href="/wiki/Ukrayna_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Ukrayna Bağımsızlık Savaşı">Ukrayna Bağımsızlık Savaşı</a> <small>(1917–1921)</small></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan-Ermenistan_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Azerbaycan-Ermenistan Savaşı">Azerbaycan-Ermenistan Savaşı</a> <small>(1918–1920)</small></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCrc%C3%BC-Ermeni_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Gürcü-Ermeni Savaşı">Gürcü-Ermeni Savaşı</a> <small>(1918)</small></li> <li><a href="/wiki/1918-1919_Alman_Devrimi" title="1918-1919 Alman Devrimi">Alman Devrimi</a> <small>(1918–1919)</small></li> <li><a href="/wiki/Macaristan-Romanya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Macaristan-Romanya Savaşı">Macaristan-Romanya Savaşı</a> <small>(1918–1919)</small></li> <li><a href="/wiki/Wielkopolska_Ayaklanmas%C4%B1" title="Wielkopolska Ayaklanması">Büyük Polonya Ayaklanması</a> <small>(1918–1919)</small></li> <li><a href="/wiki/Estonya_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Estonya Bağımsızlık Savaşı">Estonya Bağımsızlık Savaşı</a> <small>(1918–1920)</small></li> <li><a href="/wiki/Letonya_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Letonya Bağımsızlık Savaşı">Letonya Bağımsızlık Savaşı</a> <small>(1918–1920)</small></li> <li><a href="/wiki/Litvanya_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Litvanya Bağımsızlık Savaşı">Litvanya Bağımsızlık Savaşı</a> <small>(1918–1920)</small></li> <li><a href="/wiki/Polonya-Ukrayna_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Polonya-Ukrayna Savaşı">Polonya-Ukrayna Savaşı</a> <small>(1918–1919)</small></li> <li><a href="/wiki/III._%C4%B0ngiliz_Afgan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="III. İngiliz Afgan Savaşı">III. İngiliz Afgan Savaşı</a> <small>(1919)</small></li> <li><a href="/wiki/Sovyet-Polonya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Sovyet-Polonya Savaşı">Sovyet-Polonya Savaşı</a> <small>(1919–1921)</small></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0rlanda_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" title="İrlanda Bağımsızlık Savaşı">İrlanda Bağımsızlık Savaşı</a> <small>(1919–1921)</small></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Türk Kurtuluş Savaşı">Türk Kurtuluş Savaşı</a> <small>(1919–1923)</small> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_Bat%C4%B1_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi">Batı Cephesi</a> <small>(1919–1922)</small></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_Do%C4%9Fu_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi">Doğu Cephesi</a> <small>(1920)</small></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_G%C3%BCney_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı Güney Cephesi">Güney Cephesi</a> <small>(1918–1921)</small></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_%C4%B0%C3%A7_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı İç Cephesi">İç Cephe</a> <small>(1919–1923)</small></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Polonya-Litvanya_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polonya-Litvanya Savaşı (sayfa mevcut değil)">Polonya-Litvanya Savaşı</a> <small>(1920)</small></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1l_Ordu%27nun_G%C3%BCrcistan%27a_m%C3%BCdahalesi" class="mw-redirect" title="Kızıl Ordu'nun Gürcistan'a müdahalesi">Kızıl Ordu'nun Gürcistan'a müdahalesi</a> <small>(1921)</small></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0rlanda_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="İrlanda İç Savaşı">İrlanda İç Savaşı</a> <small>(1922–1923)</small></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:left;">Yönleri</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Savaş</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_askeri_ni%C5%9Fanlar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı'nın askeri nişanlar listesi (sayfa mevcut değil)">Askeri nişanlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_deniz_sava%C5%9Flar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı'nda deniz savaşları (sayfa mevcut değil)">Deniz savaşları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_Havac%C4%B1l%C4%B1k&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı'nda Havacılık (sayfa mevcut değil)">Hava çarpışmaları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_kriptografi&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı kriptografi (sayfa mevcut değil)">Kriptografi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_atlar&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı'nda atlar (sayfa mevcut değil)">Atlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_zehirli_gaz_kullan%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı'nda zehirli gaz kullanılması (sayfa mevcut değil)">Zehirli gaz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sava%C5%9F_B%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC_Demiryollar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Savaş Bölümü Demiryolları (sayfa mevcut değil)">Demiryolları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_s%C4%B1ras%C4%B1nda_stratejik_bombard%C4%B1man&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı sırasında stratejik bombardıman (sayfa mevcut değil)">Stratejik bombardıman</a></li> <li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1#Kullanılan_teknoloji" title="I. Dünya Savaşı">Teknoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Siper_sava%C5%9F%C4%B1" title="Siper savaşı">Siper savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Topyek%C3%BBn_sava%C5%9F" title="Topyekûn savaş">Topyekûn savaş</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_kalan_gazileri_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı kalan gazileri listesi (sayfa mevcut değil)">Hayatta kalan gaziler</a></li> <li><a href="/wiki/Noel_ate%C5%9Fkesi" title="Noel ateşkesi">Noel ateşkesi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Sivil darbe <br /> vahşet</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_kay%C4%B1plar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı kayıpları (sayfa mevcut değil)">Kayıplar</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0spanyol_gribi" title="İspanyol gribi">İspanyol gribi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bel%C3%A7ika_Tecav%C3%BCzleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Belçika Tecavüzleri (sayfa mevcut değil)">Belçika Tecavüzleri</a></li> <li><a href="/wiki/1916_Orta_Asya_Ayaklanmas%C4%B1" title="1916 Orta Asya Ayaklanması">Ürkün (Kırgızistan)</a></li> <li><a href="/wiki/Ermeni_K%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1" title="Ermeni Kırımı">Ermeni Kırımı</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCryani_K%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1" title="Süryani Kırımı">Süryani Kırımı</a></li> <li><a href="/wiki/Rum_K%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1" title="Rum Kırımı">Rum Kırımı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%BCnya_Sava%C5%9Flar%C4%B1%27nda_kad%C4%B1nlar%C4%B1n_rolleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dünya Savaşları'nda kadınların rolleri (sayfa mevcut değil)">Kadınların rolleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1_literat%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Dünya Savaşı literatürü (sayfa mevcut değil)">Literatür</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Anlaşmalar <br /> Antlaşmalar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bo%C4%9Fazlar_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Boğazlar Antlaşması">Boğazlar</a></li> <li><a href="/wiki/Sykes-Picot_Anla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Sykes-Picot Anlaşması">Sykes-Picot</a></li> <li><a href="/wiki/Saint-Jean-de-Maurienne_Anla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Saint-Jean-de-Maurienne Anlaşması">St-Jean-de-Maurienne</a></li> <li><a href="/wiki/Frans%C4%B1z-Ermeni_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1916)" title="Fransız-Ermeni Antlaşması (1916)">Fransız-Ermeni</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eam_Protokol%C3%BC" title="Şam Protokolü">Şam</a></li> <li><a href="/wiki/Paris_Bar%C4%B1%C5%9F_Konferans%C4%B1" title="Paris Barış Konferansı">Paris Barış Konferansı</a></li> <li><a href="/wiki/Brest-Litovsk_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Brest-Litovsk Antlaşması">Brest-Litovsk Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Lozan_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Lozan Antlaşması">Lozan Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Londra_Pakt%C4%B1" title="Londra Paktı">Londra Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Neuilly_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Neuilly Antlaşması">Neuilly Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Saint-Germain_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Saint-Germain Antlaşması">Saint-Germain-en-Laye</a></li> <li><a href="/wiki/Sevr_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Sevr Antlaşması">Sevr Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Trianon_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Trianon Antlaşması">Trianon Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Versay_Bar%C4%B1%C5%9F_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Versay Barış Antlaşması">Versay Barış Antlaşması</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em;background-color:#DCDCDC;;font-weight:normal;">Sonuçları</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1#Savaşın_Sonuçlanması" title="I. Dünya Savaşı">Savaşın bitişi</a></li> <li><a href="/wiki/Wilson_%C4%B0lkeleri" title="Wilson İlkeleri">Wilson İlkeleri</a></li> <li><a href="/wiki/Milletler_Cemiyeti" title="Milletler Cemiyeti">Milletler Cemiyeti</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;"><div><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/Kategori:I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kategori:I. Dünya Savaşı">Kategori</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Türk_Kurtuluş_Savaşı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Şablon:Türk Kurtuluş Savaşı"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Şablon tartışma:Türk Kurtuluş Savaşı"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Türk_Kurtuluş_Savaşı" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Türk Kurtuluş Savaşı">Türk Kurtuluş Savaşı</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kavramlar</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_da%C4%9F%C4%B1lma_d%C3%B6nemi" title="Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi">Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılması</a></li> <li><a href="/wiki/Hint_Hil%C3%A2fet_Hareketi" title="Hint Hilâfet Hareketi">Hint Hilâfet Hareketi</a></li> <li><a href="/wiki/King-Crane_Komisyonu" title="King-Crane Komisyonu">King-Crane Komisyonu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Millî uyanış</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Anadolu_Hareketi" title="Anadolu Hareketi">Anadolu Hareketi</a> <ul><li><a href="/wiki/Kuv%C3%A2-yi_Milliye" title="Kuvâ-yi Milliye">Kuvâ-yi Milliye</a></li> <li><a href="/wiki/Ankara_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Ankara Hükûmeti">Ankara Hükûmeti</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Trakya-Pa%C5%9Faeli_M%C3%BCd%C3%A2faa-i_Hukuk_Cemiyeti" title="Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti">Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Vil%C3%A2y%C3%A2t-%C4%B1_%C5%9Earkiye_M%C3%BCd%C3%A2faa-i_Hukuk-%C4%B1_Milliye_Cemiyeti" title="Vilâyât-ı Şarkiye Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti">Vilâyât-ı Şarkiye Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Karakol_Cemiyeti" title="Karakol Cemiyeti">Karakol Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Kilikyal%C4%B1lar_Cemiyeti" title="Kilikyalılar Cemiyeti">Kilikyalılar Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0zmir_M%C3%BCd%C3%A2faa-i_Hukuku_Osmaniye_Cemiyeti" class="mw-redirect" title="İzmir Müdâfaa-i Hukuku Osmaniye Cemiyeti">İzmir Müdâfaa-i Hukuku Osmaniye Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Trabzon_Muhafaza-i_Hukuku_Milliye_Cemiyeti" class="mw-redirect" title="Trabzon Muhafaza-i Hukuku Milliye Cemiyeti">Trabzon Muhafaza-i Hukuku Milliye Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Zabit%C3%A2n_Grubu" title="Zabitân Grubu">Zabitân Grubu</a></li> <li><a href="/wiki/Mim_Mim_Grubu" title="Mim Mim Grubu">Mim Mim Grubu</a></li> <li><a href="/wiki/Hamza_Gruplar%C4%B1" title="Hamza Grupları">Hamza Grupları</a></li> <li><a href="/wiki/Kozan_M%C3%BCd%C3%A2faa-i_Hukuk_Cemiyeti" title="Kozan Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti">Kozan Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0stihlas%C4%B1_Vatan_Cemiyeti" title="İstihlası Vatan Cemiyeti">İstihlası Vatan Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0zmir_Redd-i_%C4%B0lhak_Cemiyeti" title="İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti">İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Samsun_M%C3%BCd%C3%A2faa-i_Hukuk_Cemiyeti" title="Samsun Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti">Samsun Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Sultanahmet_Mitingleri" title="Sultanahmet Mitingleri">Sultanahmet Mitingleri</a></li> <li><a href="/wiki/Bal%C4%B1kesir_Redd-i_%C4%B0lhak_Cemiyeti" title="Balıkesir Redd-i İlhak Cemiyeti">Balıkesir Redd-i İlhak Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Mustafa_Kemal%27in_Samsun%27a_%C3%A7%C4%B1k%C4%B1%C5%9F%C4%B1" title="Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı">Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eark%C3%AE_Anadolu_M%C3%BCd%C3%A2faa-i_Hukuk_Cemiyeti" title="Şarkî Anadolu Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti">Şarkî Anadolu Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Amasya_Genelgesi" title="Amasya Genelgesi">Amasya Genelgesi</a></li> <li><a href="/wiki/Erzurum_Kongresi" title="Erzurum Kongresi">Erzurum Kongresi</a> <ul><li><a href="/wiki/Heyet-i_Temsiliye" title="Heyet-i Temsiliye">Heyet-i Temsiliye</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Bal%C4%B1kesir_Kongresi" title="Balıkesir Kongresi">Balıkesir Kongresi</a></li> <li><a href="/wiki/Ala%C5%9Fehir_Kongresi" title="Alaşehir Kongresi">Alaşehir Kongresi</a></li> <li><a href="/wiki/Sivas_Kongresi" title="Sivas Kongresi">Sivas Kongresi</a> <ul><li><a href="/wiki/Anadolu_ve_Rumeli_M%C3%BCd%C3%A2faa-i_Hukuk_Cemiyeti" title="Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti">Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Amasya_Protokol%C3%BC" title="Amasya Protokolü">Amasya Protokolü</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_B%C3%BCy%C3%BCk_Millet_Meclisi" title="Türkiye Büyük Millet Meclisi">Büyük Millet Meclisi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Konular</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/1922_%C4%B0zmir_Yang%C4%B1n%C4%B1" title="1922 İzmir Yangını">1922 İzmir Yangını</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C5%9Fkumandanl%C4%B1k_Kanunu" title="Başkumandanlık Kanunu">Başkumandanlık Kanunu</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87anakkale_Krizi" title="Çanakkale Krizi">Çanakkale Krizi</a></li> <li><a href="/wiki/Ka%C3%A7_Ka%C3%A7_Olay%C4%B1" title="Kaç Kaç Olayı">Kaç Kaç Olayı</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_Sovyetler_Birli%C4%9Fi-T%C3%BCrkiye_ili%C5%9Fkileri" title="Türk Kurtuluş Savaşı'nda Sovyetler Birliği-Türkiye ilişkileri">Kurtuluş Savaşı'nda SSCB-Türkiye ilişkileri</a></li> <li><a href="/wiki/Malta_s%C3%BCrg%C3%BCnleri" title="Malta sürgünleri">Malta sürgünleri</a></li> <li><a href="/wiki/Saltanat%C4%B1n_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1" title="Saltanatın kaldırılması">Saltanatın kaldırılması</a></li> <li><a href="/wiki/Samsun_Bombard%C4%B1man%C4%B1" title="Samsun Bombardımanı">Samsun Bombardımanı</a></li> <li><a href="/wiki/Tek%C3%A2lif-i_Milliye" title="Tekâlif-i Milliye">Tekâlif-i Milliye</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_ve_Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" class="mw-redirect" title="Türk Kurtuluş Savaşı ve Amerika Birleşik Devletleri">Türk Kurtuluş Savaşı ve Amerika Birleşik Devletleri</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye-Yunanistan_n%C3%BCfus_m%C3%BCbadelesi" title="Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi">Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi</a> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%BCrk-Yunan_M%C3%BCbadele_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi" title="Türk-Yunan Mübadele Sözleşmesi">Mübadele sözleşmesi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%BCzellilikler" title="Yüzellilikler">Yüzellilikler</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Cepheler</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Trakya" title="Doğu Trakya">Trakya</a> ve <a href="/wiki/T%C3%BCrk_Bo%C4%9Fazlar%C4%B1" title="Türk Boğazları">Boğazlar</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_%C4%B0%C5%9Fgali" title="İstanbul'un İşgali">İstanbul'un İşgali</a> <ul><li><a href="/wiki/%C5%9Eehzadeba%C5%9F%C4%B1_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Şehzadebaşı Baskını">Şehzadebaşı Baskını</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Trakya%27n%C4%B1n_%C4%B0%C5%9Fgali" title="Trakya'nın İşgali">Trakya'nın İşgali</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87anakkale_Krizi" title="Çanakkale Krizi">Çanakkale Krizi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0stanbul%27un_Kurtulu%C5%9Fu" title="İstanbul'un Kurtuluşu">İstanbul'un Kurtuluşu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_%C4%B0%C3%A7_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı İç Cephesi">İç Cephe</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ali_Galip_Olay%C4%B1" title="Ali Galip Olayı">Ali Galip Olayı</a></li> <li><a href="/wiki/Kuv%C3%A2-yi_%C4%B0nzib%C3%A2tiye" title="Kuvâ-yi İnzibâtiye">Kuvâ-yi İnzibâtiye</a></li> <li><a href="/wiki/Anzavur_Ayaklanmas%C4%B1" title="Anzavur Ayaklanması">Ahmet Anzavur</a></li> <li><a href="/wiki/Hart_Olay%C4%B1" title="Hart Olayı">Hart Olayı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%BCzce_Ayaklanmalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Düzce Ayaklanmaları (sayfa mevcut değil)">Düzce</a></li> <li><a href="/wiki/Aynac%C4%B1o%C4%9Fullar%C4%B1_Ayaklanmas%C4%B1" title="Aynacıoğulları Ayaklanması">Aynacıoğulları</a></li> <li><a href="/wiki/Geyve_Muharebesi" title="Geyve Muharebesi">Geyve</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87erkez_Ethem_Ayaklanmas%C4%B1" title="Çerkez Ethem Ayaklanması">Çerkez Ethem</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87opur_Musa_Ayaklanmas%C4%B1" title="Çopur Musa Ayaklanması">Çopur Musa</a></li> <li><a href="/wiki/Demirci_Mehmet_Efe_Ayaklanmas%C4%B1" title="Demirci Mehmet Efe Ayaklanması">Demirci Mehmet Efe</a></li> <li><a href="/wiki/Milli_A%C5%9Fireti_Ayaklanmas%C4%B1" title="Milli Aşireti Ayaklanması">Milli Aşireti</a></li> <li><a href="/wiki/Yozgat_Ayaklanmas%C4%B1" title="Yozgat Ayaklanması">Yozgat</a></li> <li><a href="/wiki/Konya_Ayaklanmas%C4%B1" title="Konya Ayaklanması">Konya</a></li> <li><a href="/wiki/Ko%C3%A7giri_%C4%B0syan%C4%B1" title="Koçgiri İsyanı">Koçgiri</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ntikam_Alay%C4%B1_Ayaklanmas%C4%B1" title="İntikam Alayı Ayaklanması">İntikam Alayı</a></li> <li><a href="/wiki/Pontus_Ayaklanmas%C4%B1" title="Pontus Ayaklanması">Pontus</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_Do%C4%9Fu_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi">Doğu Cephesi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Artvin_Muharebesi" title="İkinci Artvin Muharebesi">2. Artvin</a></li> <li><a href="/wiki/Oltu_Muharebesi" title="Oltu Muharebesi">Oltu</a></li> <li><a href="/wiki/Sar%C4%B1kam%C4%B1%C5%9F_Muharebesi_(1920)" title="Sarıkamış Muharebesi (1920)">Sarıkamış</a></li> <li><a href="/wiki/Kars_Muharebesi" title="Kars Muharebesi">Kars</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCmr%C3%BC_Muharebesi" title="Gümrü Muharebesi">Gümrü</a></li> <li><a href="/wiki/Batum_Muharebesi" title="Batum Muharebesi">Batum</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_G%C3%BCney_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı Güney Cephesi">Güney Cephesi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Mara%C5%9F_Muharebesi" title="Maraş Muharebesi">Maraş</a></li> <li><a href="/wiki/Urfa_Muharebesi" title="Urfa Muharebesi">Urfa</a></li> <li><a href="/wiki/Antep_Ku%C5%9Fatmas%C4%B1" title="Antep Kuşatması">Antep</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_G%C3%BCney_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı Güney Cephesi">Çukurova</a></li> <li><a href="/wiki/Karbo%C4%9Faz%C4%B1_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Karboğazı Baskını">Karboğazı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Birinci_Kavakl%C4%B1han_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Birinci Kavaklıhan Muharebesi (sayfa mevcut değil)">1. Kavaklıhan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0kinci_Kavakl%C4%B1han_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İkinci Kavaklıhan Muharebesi (sayfa mevcut değil)">2. Kavaklıhan</a></li> <li><a href="/wiki/Kovanba%C5%9F%C4%B1_Muharebesi" title="Kovanbaşı Muharebesi">Kovanbaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Kanl%C4%B1_Ge%C3%A7it_Muharebeleri" title="Kanlı Geçit Muharebeleri">Kanlıgeçit</a></li> <li><a href="/wiki/Fad%C4%B1l_Muharebesi" title="Fadıl Muharebesi">Fadıl</a></li> <li><a href="/wiki/Karabucak_Savunmas%C4%B1" title="Karabucak Savunması">Karabucak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kamberh%C3%B6y%C3%BC%C4%9F%C3%BC_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamberhöyüğü Muharebesi (sayfa mevcut değil)">Kamberhöyüğü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karga_Pazar%C4%B1_%C3%87at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karga Pazarı Çatışması (sayfa mevcut değil)">Kargapazarı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Y%C3%BCre%C4%9Fir_Ovas%C4%B1_Muharebeleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yüreğir Ovası Muharebeleri (sayfa mevcut değil)">Yüreğir Ovası</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_Bat%C4%B1_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi">Batı Cephesi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0zmir%27in_%C4%B0%C5%9Fgali" title="İzmir'in İşgali">İzmir'in İşgali</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0talya%27n%C4%B1n_Antalya%27y%C4%B1_i%C5%9Fgali" title="İtalya'nın Antalya'yı işgali">İtalyan işgali</a></li> <li><a href="/wiki/Urla_Olaylar%C4%B1" title="Urla Olayları">Urla</a></li> <li><a href="/wiki/Malga%C3%A7_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Malgaç Baskını">Malgaç</a></li> <li><a href="/wiki/Bergama_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Bergama Baskını">Bergama</a></li> <li><a href="/wiki/Erbeyli_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Erbeyli Baskını">Erbeyli</a></li> <li><a href="/wiki/Erikli_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Erikli Baskını">Erikli</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_Eski%C5%9Fehir" title="Türk Kurtuluş Savaşı'nda Eskişehir">Eskişehir</a></li> <li><a href="/wiki/Tellidede_muharebeleri" title="Tellidede muharebeleri">Tellidede</a></li> <li><a href="/wiki/Ayd%C4%B1n_Savunmas%C4%B1" title="Aydın Savunması">Aydın</a></li> <li><a href="/wiki/Akba%C5%9F_Cephaneli%C4%9Fi_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Akbaş Cephaneliği Baskını">Akbaş</a></li> <li><a href="/wiki/1920_Yunan_Yaz_Taarruzu" title="1920 Yunan Yaz Taarruzu">Yaz Taarruzu (1920)</a></li> <li><a href="/wiki/Gediz_Muharebeleri" title="Gediz Muharebeleri">Gediz</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_%C4%B0n%C3%B6n%C3%BC_Muharebesi" title="Birinci İnönü Muharebesi">1. İnönü</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_%C4%B0n%C3%B6n%C3%BC_Muharebesi" title="İkinci İnönü Muharebesi">2. İnönü</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCtahya-Eski%C5%9Fehir_Muharebeleri" title="Kütahya-Eskişehir Muharebeleri">Kütahya-Eskişehir</a></li> <li><a href="/wiki/Sakarya_Meydan_Muharebesi" title="Sakarya Meydan Muharebesi">Sakarya</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Taarruz" title="Büyük Taarruz">Büyük Taarruz</a> <ul><li><a href="/wiki/Ba%C5%9Fkomutanl%C4%B1k_Meydan_Muharebesi" title="Başkomutanlık Meydan Muharebesi">Dumlupınar</a></li> <li><a href="/wiki/Bal%C4%B1kesir%27in_Kurtulu%C5%9Fu" title="Balıkesir'in Kurtuluşu">Balıkesir'in Kurtuluşu</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0zmir%27in_Kurtulu%C5%9Fu" title="İzmir'in Kurtuluşu">İzmir'in Kurtuluşu</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">El-Cezire Cephesi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi#İlk_ayaklanma" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">I. Süleymaniye Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi#Taşlıca_Muharebesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">Taşlıca Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi#Süleymaniye'ye_ikinci_taarruz" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">II. Süleymaniye Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi#Telafer_Ayaklanması" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">Telafer Ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi#Revanduz_Ayaklanması" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">Revanduz Ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi#Babaçiçek_Boğazı_Muharebesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">Babaçiçek Boğazı Muharebesi</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi#Süleymaniye'deki_çatışmalar" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">III. Süleymaniye Taarruzu</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_El-Cezire_Cephesi#Derbent_Muharebesi" title="Türk Kurtuluş Savaşı El-Cezire Cephesi">Derbent Muharebesi</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_s%C4%B1ras%C4%B1nda_katliamlar" title="Türk Kurtuluş Savaşı sırasında katliamlar">Katliamlar</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Anadolu_Hareketi" title="Anadolu Hareketi">Anadolu Hareketi</a> tarafından</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Samsun_tehcirleri" title="Samsun tehcirleri">Samsun tehcirleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0zmit_katliamlar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İzmit katliamları (sayfa mevcut değil)">İzmit katliamları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%B0tilaf_Devletleri" title="İtilaf Devletleri">İtilaf Devletleri</a> tarafından</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Menemen_Katliam%C4%B1" title="Menemen Katliamı">Menemen Katliamı</a></li> <li><a href="/wiki/Erbeyli_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="Erbeyli Baskını">Erbeyli Katliamı</a></li> <li><a href="/wiki/Kahyao%C4%9Flu_Katliam%C4%B1" title="Kahyaoğlu Katliamı">Kahyaoğlu Katliamı</a></li> <li><a href="/wiki/Kozan_Katliam%C4%B1" title="Kozan Katliamı">Kozan Katliamı</a></li> <li><a href="/wiki/Yalova_Katliam%C4%B1" title="Yalova Katliamı">Yalova Katliamı</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0zmit_Katliam%C4%B1" title="İzmit Katliamı">İzmit Katliamı</a></li> <li><a href="/wiki/Karatepe_Katliam%C4%B1" title="Karatepe Katliamı">Karatepe Katliamı</a></li> <li><a href="/wiki/1922_Ala%C5%9Fehir_yang%C4%B1n%C4%B1" title="1922 Alaşehir yangını">Alaşehir Yangını</a></li> <li><a href="/wiki/1922_Manisa_yang%C4%B1n%C4%B1" title="1922 Manisa yangını">Manisa Yangını</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Konferanslar<br />ve antlaşmalar</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%B0tilaf_Devletleri" title="İtilaf Devletleri">İtilaf</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Londra_Pakt%C4%B1" title="Londra Paktı">Londra Paktı</a></li> <li><a href="/wiki/San_Remo_Konferans%C4%B1" title="San Remo Konferansı">San Remo Konferansı</a></li> <li><a href="/wiki/Paris_Bar%C4%B1%C5%9F_Konferans%C4%B1" title="Paris Barış Konferansı">Paris Barış Konferansı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">İstanbul</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/M%C3%AEs%C3%A2k-%C4%B1_Mill%C3%AE" title="Mîsâk-ı Millî">Mîsâk-ı Millî</a></li> <li><a href="/wiki/Sevr_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Sevr Antlaşması">Sevr Antlaşması</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ankara_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Ankara Hükûmeti">Ankara</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/G%C3%BCmr%C3%BC_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Gümrü Antlaşması">Gümrü Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye-Afganistan_%C4%B0ttifak_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Türkiye-Afganistan İttifak Antlaşması">Türkiye-Afganistan İttifak Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Moskova_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1921)" title="Moskova Antlaşması (1921)">Moskova Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Londra_Konferans%C4%B1_(1921)" title="Londra Konferansı (1921)">Londra Konferansı</a></li> <li><a href="/wiki/Ankara_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1921)" title="Ankara Antlaşması (1921)">Ankara Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Kars_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Kars Antlaşması">Kars Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Londra_Konferans%C4%B1_(1921)" title="Londra Konferansı (1921)">Londra Konferansı</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye-Ukrayna_Dostluk_ve_Karde%C5%9Flik_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Türkiye-Ukrayna Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması">Türkiye-Ukrayna Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Mudanya_M%C3%BCtarekesi" title="Mudanya Mütarekesi">Mudanya Mütarekesi</a></li> <li><a href="/wiki/Lozan_Bar%C4%B1%C5%9F_Konferans%C4%B1" title="Lozan Barış Konferansı">Lozan Barış Konferansı</a></li> <li><a href="/wiki/Lozan_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Lozan Antlaşması">Lozan Antlaşması</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tarihyazımı</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kemalist_tarihyaz%C4%B1m%C4%B1" title="Kemalist tarihyazımı">Kemalist tarihyazımı</a></li> <li><a href="/wiki/50-50_Teorisi" title="50-50 Teorisi">50-50 Teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_Bat%C4%B1_Cephesi#Küçük_Asya_Felaketi" title="Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi">Küçük Asya Felaketi</a></li> <li><a href="/wiki/Ermeni_K%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1%27n%C4%B1n_tarihyaz%C4%B1m%C4%B1" title="Ermeni Kırımı'nın tarihyazımı">Ermeni Kırımı'nın tarihyazımı</a> <ul><li><a href="/wiki/Ermeni_Soyk%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1%27n%C4%B1n_reddi" class="mw-redirect" title="Ermeni Soykırımı'nın reddi">Reddi</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1_kronolojisi" title="Türk Kurtuluş Savaşı kronolojisi">Kronoloji</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="İmparatorluklar" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0mparatorluklar" title="Şablon:İmparatorluklar"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C4%B0mparatorluklar" title="Şablon tartışma:İmparatorluklar"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0mparatorluklar&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="İmparatorluklar" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%B0mparatorluk" title="İmparatorluk">İmparatorluklar</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Antik_%C3%87a%C4%9F" title="Antik Çağ">Antik Çağ</a><br />(<a href="/w/index.php?title=Antik_%C3%87a%C4%9F%27da_s%C3%B6m%C3%BCrgecilik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antik Çağ'da sömürgecilik (sayfa mevcut değil)">Sömürge</a>)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad</a></li> <li><a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asur</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Eski_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eski Asur İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Eski</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Orta_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orta Asur İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Orta</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Asur İmparatorluğu">Yeni</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Babil" title="Babil">Babil</a> <ul><li><a href="/wiki/Birinci_Babil_Hanedan%C4%B1" title="Birinci Babil Hanedanı">Eski</a></li> <li><a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassit</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Babil_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Babil İmparatorluğu">Yeni</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in_tarihi#İmparatorluk_dönemi" title="Çin tarihi">Çin</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%87in_Hanedan%C4%B1" title="Çin Hanedanı">Qin</a></li> <li><a href="/wiki/Han_Hanedan%C4%B1" title="Han Hanedanı">Han</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7_%C4%B0mparatorluk" title="Üç İmparatorluk">Üç İmparatorluk</a></li> <li><a href="/wiki/Jin_Hanedan%C4%B1_(265-420)" title="Jin Hanedanı (265-420)">Jin</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney-Kuzey_Hanedanlar%C4%B1" title="Güney-Kuzey Hanedanları">Güney-Kuzey</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Fenikeliler" title="Fenikeliler">Fenike</a> <ul><li><a href="/wiki/Antik_Kartaca" title="Antik Kartaca">Kartaca</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Helenistik_D%C3%B6nem" title="Helenistik Dönem">Helenistik</a> <ul><li><a href="/wiki/Makedonya_(antik_krall%C4%B1k)" title="Makedonya (antik krallık)">Makedonya</a></li> <li><a href="/wiki/Ptolemaios_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Ptolemaios Krallığı">Ptolemaios</a></li> <li><a href="/wiki/Seleukos_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Seleukos İmparatorluğu">Seleukos</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Hindistan_tarihi" title="Hindistan tarihi">Hindistan</a> <ul><li><a href="/wiki/Nanda_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Nanda İmparatorluğu">Nanda</a></li> <li><a href="/wiki/Maurya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Maurya İmparatorluğu">Maurya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Satavahana_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Satavahana İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Satavahana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eunga_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şunga İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Şunga</a></li> <li><a href="/wiki/Gupta_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Gupta İmparatorluğu">Gupta</a></li> <li><a href="/wiki/Har%C5%9Fa_Vardhana" title="Harşa Vardhana">Harşa</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Hititler" title="Hititler">Hitit</a> <ul><li><a href="/wiki/Ge%C3%A7_Hititler" title="Geç Hititler">Geç</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi" title="İran tarihi">İran</a> <ul><li><a href="/wiki/Medler" title="Medler">Med</a></li> <li><a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş</a></li> <li><a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part</a></li> <li><a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasani</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ku%C5%9F_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kuş Krallığı">Kuş</a></li> <li><a href="/wiki/Ku%C5%9Fan_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kuşan İmparatorluğu">Kuşan</a></li> <li><a href="/wiki/Antik_M%C4%B1s%C4%B1r" title="Antik Mısır">Mısır</a> <ul><li><a href="/wiki/Eski_Krall%C4%B1k" title="Eski Krallık">Eski</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_Krall%C4%B1k" title="Orta Krallık">Orta</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Krall%C4%B1k" title="Yeni Krallık">Yeni</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mo%C4%9Folistan_tarihi" title="Moğolistan tarihi">Moğol</a> <ul><li><a href="/wiki/Siyenpiler" title="Siyenpiler">Siyenpi (Xianbei)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma</a> <ul><li><a href="/wiki/Bat%C4%B1_Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Batı Roma İmparatorluğu">Batı</a></li> <li><a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Doğu</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Teotihuacan" title="Teotihuacan">Teotihuacan</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Ur_Hanedan%C4%B1" title="Üçüncü Ur Hanedanı">Yeni Sümer</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Orta_%C3%87a%C4%9F" title="Orta Çağ">Orta Çağ</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Aksum_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Aksum Krallığı">Aksum</a></li> <li><a href="/wiki/Plantagenet_Hanedan%C4%B1" title="Plantagenet Hanedanı">Angevin (Anjou)</a></li> <li><a href="/wiki/Aragon_Tac%C4%B1" title="Aragon Tacı">Aragon</a></li> <li><a href="/wiki/Hil%C3%A2fet" title="Hilâfet">Arap</a> <ul><li><a href="/wiki/Hil%C3%A2fet#Hilafetin_oluşması_ve_Dört_Halife_dönemi" title="Hilâfet">Dört Halife</a></li> <li><a href="/wiki/Emev%C3%AEler" title="Emevîler">Emevî</a></li> <li><a href="/wiki/Abb%C3%A2s%C3%AEler" title="Abbâsîler">Abbâsî</a></li> <li><a href="/wiki/F%C3%A2t%C4%B1m%C3%AEler" title="Fâtımîler">Fâtımî</a></li> <li><a href="/wiki/End%C3%BCl%C3%BCs_Emev%C3%AE_Devleti" title="Endülüs Emevî Devleti">Endülüs</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Aztek_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Aztek İmparatorluğu">Aztek</a></li> <li><a href="/wiki/Benin_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Benin İmparatorluğu">Benin</a></li> <li><a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0znik_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İznik İmparatorluğu">İznik</a></li> <li><a href="/wiki/Trabzon_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Trabzon İmparatorluğu">Trabzon</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Brunei_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Brunei İmparatorluğu">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/Bulgar_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bulgar İmparatorluğu">Bulgar</a> <ul><li><a href="/wiki/Birinci_Bulgar_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Birinci Bulgar İmparatorluğu">Birinci</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Bulgar_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İkinci Bulgar İmparatorluğu">İkinci</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calakmul" title="Calakmul">Calakmul</a></li> <li><a href="/wiki/Ceneviz_Cumhuriyeti" title="Ceneviz Cumhuriyeti">Ceneviz</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in_tarihi#İmparatorluk_dönemi" title="Çin tarihi">Çin</a> <ul><li><a href="/wiki/Sui_Hanedan%C4%B1" title="Sui Hanedanı">Sui</a></li> <li><a href="/wiki/Tang_Hanedan%C4%B1" title="Tang Hanedanı">Tang</a></li> <li><a href="/wiki/Be%C5%9F_Hanedan_On_Krall%C4%B1k" title="Beş Hanedan On Krallık">Beş Hanedan</a></li> <li><a href="/wiki/Song_Hanedan%C4%B1" title="Song Hanedanı">Song</a></li> <li><a href="/wiki/Liao_Hanedan%C4%B1" title="Liao Hanedanı">Liao</a></li> <li><a href="/wiki/Kin_Hanedan%C4%B1_(1115-1234)" title="Kin Hanedanı (1115-1234)">Kin (Curçen)</a></li> <li><a href="/wiki/Bat%C4%B1_%C5%9Eia_Hanedan%C4%B1" title="Batı Şia Hanedanı">Batı Xia</a></li> <li><a href="/wiki/Yuan_Hanedan%C4%B1" title="Yuan Hanedanı">Yuan/Kubilay</a></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_Vey" title="Kuzey Vey">Vey/Tabgaç</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Etiyopya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Etiyopya İmparatorluğu">Etiyopya</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Zagve_Hanedan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zagve Hanedanı (sayfa mevcut değil)">Zagve</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCleyman_Hanedan%C4%B1" title="Süleyman Hanedanı">Süleyman</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Eyy%C3%BBb%C3%AEler" title="Eyyûbîler">Eyyûbî</a></li> <li><a href="/wiki/Fas_tarihi" title="Fas tarihi">Fas</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0dr%C3%AEs%C3%AEler" title="İdrîsîler">İdrîsî</a></li> <li><a href="/wiki/Mur%C3%A2b%C4%B1tlar" title="Murâbıtlar">Murâbıt</a></li> <li><a href="/wiki/Muvahhidler" title="Muvahhidler">Muvahhid</a></li> <li><a href="/wiki/Mer%C3%AEn%C3%AEler" title="Merînîler">Merînî</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Garabito_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Garabito İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Garabito (Huetar)</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCrcistan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Gürcistan Krallığı">Gürcü</a></li> <li><a href="/wiki/Hindistan_tarihi" title="Hindistan tarihi">Hindistan</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%87ola_Hanedan%C4%B1" title="Çola Hanedanı">Çola</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gurjara-Pratihara_Hanedan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gurjara-Pratihara Hanedanı (sayfa mevcut değil)">Gurjara-Pratihara</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pala_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pala İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Pala</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Do%C4%9Fu_Ganga_Hanedan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doğu Ganga Hanedanı (sayfa mevcut değil)">Doğu Ganga</a></li> <li><a href="/wiki/Delhi_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Delhi Sultanlığı">Delhi</a></li> <li><a href="/wiki/Vijayanagar_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Vijayanagar İmparatorluğu">Vijayanagar</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Hunlar" title="Hunlar">Hunlar</a> <ul><li><a href="/wiki/Hiung-nu" title="Hiung-nu">Büyük Hun</a></li> <li><a href="/wiki/Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Hun İmparatorluğu">Avrupa Hun</a></li> <li><a href="/wiki/Ak_Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ak Hun İmparatorluğu">Ak Hun</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0nka_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İnka İmparatorluğu">İnka</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi" title="İran tarihi">İran</a> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%A2hir%C3%AEler" title="Tâhirîler">Tâhirî</a></li> <li><a href="/wiki/Sefer%C3%AEler" title="Seferîler">Seferî</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A2m%C3%A2n%C3%AEler" title="Sâmânîler">Sâmânî</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCveyh%C3%AEler" title="Büveyhîler">Büveyhî</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%BCs%C3%A2fir%C3%AEler" title="Müsâfirîler">Müsâfirî (Salari)</a></li> <li><a href="/wiki/Ziy%C3%A2r%C3%AEler" title="Ziyârîler">Ziyârî</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Kanem_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kanem İmparatorluğu">Kanem (Borno)</a></li> <li><a href="/wiki/Karolenj_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Karolenj İmparatorluğu">Karolenj</a></li> <li><a href="/wiki/Khmer_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Khmer İmparatorluğu">Khmer</a></li> <li><a href="/wiki/Kutsal_Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kutsal Roma İmparatorluğu">Kutsal Roma</a></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_Denizi_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kuzey Denizi İmparatorluğu">Kuzey Denizi</a></li> <li><a href="/wiki/Latin_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Latin İmparatorluğu">Latin</a></li> <li><a href="/wiki/Majapahit" title="Majapahit">Majapahit</a></li> <li><a href="/wiki/Malakka_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Malakka Sultanlığı">Malakka</a></li> <li><a href="/wiki/Mali_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Mali İmparatorluğu">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Devleti" title="Memlûk Devleti">Memlûk</a></li> <li><a href="/wiki/Mo%C4%9Fol_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Moğol İmparatorluğu">Moğol</a> <ul><li><a href="/wiki/Yuan_Hanedan%C4%B1" title="Yuan Hanedanı">Yuan</a></li> <li><a href="/wiki/Alt%C4%B1n_Orda_Devleti" title="Altın Orda Devleti">Altın Orda</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87a%C4%9Fatay_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Çağatay Hanlığı">Çağatay</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">İlhanlı</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Oyo_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Oyo İmparatorluğu">Oyo</a></li> <li><a href="/wiki/S%C4%B1rp_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sırp İmparatorluğu">Sırp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Singhasari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Singhasari (sayfa mevcut değil)">Singhasari</a></li> <li><a href="/wiki/Somali_tarihi" title="Somali tarihi">Somali</a> <ul><li><a href="/wiki/Ajura_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ajura İmparatorluğu">Ajura</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0fat_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İfat Sultanlığı">İfat</a></li> <li><a href="/wiki/Adal_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Adal Sultanlığı">Adal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mogadi%C5%9Fu_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mogadişu Sultanlığı (sayfa mevcut değil)">Mogadişu</a></li> <li><a href="/wiki/Varsangali_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Varsangali Sultanlığı">Varsangali</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Songhay_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Songhay İmparatorluğu">Songhay</a></li> <li><a href="/wiki/Srivijaya" title="Srivijaya">Srivijaya</a></li> <li><a href="/wiki/Tibet_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Tibet İmparatorluğu">Tibet</a></li> <li><a href="/wiki/Tikal" title="Tikal">Tikal</a></li> <li><a href="/wiki/Timurlular" class="mw-redirect" title="Timurlular">Timur</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tiwanaku_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiwanaku İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Tiwanaku</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Toltec_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toltec İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Toltec</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tondo_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tondo Krallığı (sayfa mevcut değil)">Tondo</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk-%C4%B0ran_gelene%C4%9Fi" title="Türk-İran geleneği">Türkî</a> <ul><li><a href="/wiki/Gazneliler" title="Gazneliler">Gazne</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Büyük Selçuklu İmparatorluğu">Büyük Selçuklu</a></li> <li><a href="/wiki/Harezm%C5%9Fahlar_Devleti" title="Harezmşahlar Devleti">Harezmşah</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Uygur_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Uygur Kağanlığı">Uygur Kağanlığı</a></li> <li><a href="/wiki/Venedik_Cumhuriyeti" title="Venedik Cumhuriyeti">Venedik</a></li> <li><a href="/wiki/Vietnam_tarihi" title="Vietnam tarihi">Vietnam</a> <ul><li><a href="/wiki/Dai_Viet" title="Dai Viet">Đại Việt</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Gana_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Gana İmparatorluğu">Wagadou (Awkar)</a></li> <li><a href="/wiki/Wari_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Wari İmparatorluğu">Wari</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Modern_tarih" class="mw-redirect" title="Modern tarih">Modern Çağ</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Afgan_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afgan tarihi (sayfa mevcut değil)">Afgan</a> <ul><li><a href="/wiki/D%C3%BCrr%C3%A2n%C3%AEler" title="Dürrânîler">Dürrânî</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Almanya_tarihi" title="Almanya tarihi">Almanya</a> <ul><li><a href="/wiki/Kutsal_Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kutsal Roma İmparatorluğu">Birinci</a></li> <li><a href="/wiki/Alman_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Alman İmparatorluğu">İkinci</a></li> <li><a href="/wiki/Nazi_Almanyas%C4%B1" title="Nazi Almanyası">Üçüncü (Nazi)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ashanti_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ashanti İmparatorluğu">Ashanti</a></li> <li><a href="/wiki/Avusturya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Avusturya İmparatorluğu">Avusturya</a></li> <li><a href="/wiki/Avusturya-Macaristan_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Avusturya-Macaristan İmparatorluğu">Avusturya-Macaristan</a></li> <li><a href="/wiki/Brezilya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Brezilya İmparatorluğu">Brezilya</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in_tarihi#İmparatorluk_dönemi" title="Çin tarihi">Çin</a> <ul><li><a href="/wiki/Ming_Hanedan%C4%B1" title="Ming Hanedanı">Ming</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ing_Hanedan%C4%B1" title="Çing Hanedanı">Çing</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu_(1915-1916)" title="Çin İmparatorluğu (1915-1916)">Yuan Şikai</a></li> <li><a href="/wiki/Man%C3%A7ukuo" title="Mançukuo">Mançukuo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Etiyopya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Etiyopya İmparatorluğu">Etiyopya İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Fas_tarihi" title="Fas tarihi">Fas</a> <ul><li><a href="/wiki/Saadiler" title="Saadiler">Saadi</a></li> <li><a href="/wiki/Alev%C3%AE_Hanedan%C4%B1" title="Alevî Hanedanı">Alevî (Filalî)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Fransa_tarihi" title="Fransa tarihi">Fransa</a> <ul><li><a href="/wiki/Birinci_Frans%C4%B1z_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Birinci Fransız İmparatorluğu">Birinci</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Frans%C4%B1z_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İkinci Fransız İmparatorluğu">İkinci</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Haiti_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haiti tarihi (sayfa mevcut değil)">Haiti</a> <ul><li><a href="/wiki/Birinci_Haiti_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Birinci Haiti İmparatorluğu">Birinci</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0kinci_Haiti_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="İkinci Haiti İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">İkinci</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Hindistan_tarihi" title="Hindistan tarihi">Hindistan</a> <ul><li><a href="/wiki/Bab%C3%BCrl%C3%BCler" title="Babürlüler">Babür</a></li> <li><a href="/wiki/Maisur_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Maisur Krallığı">Maisur</a></li> <li><a href="/wiki/Sih_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sih İmparatorluğu">Sih</a></li> <li><a href="/wiki/Maratha_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Maratha İmparatorluğu">Maratha</a></li> <li><a href="/wiki/Britanya_Hindistan%C4%B1" title="Britanya Hindistanı">Britanya Hindistanı</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi" title="İran tarihi">İran</a> <ul><li><a href="/wiki/Safev%C3%AEler" title="Safevîler">Safevî</a></li> <li><a href="/wiki/Af%C5%9Far_Hanedan%C4%B1" title="Afşar Hanedanı">Afşar</a></li> <li><a href="/wiki/Zend_Hanedan%C4%B1" title="Zend Hanedanı">Zend</a></li> <li><a href="/wiki/Ka%C3%A7ar_Hanedan%C4%B1" title="Kaçar Hanedanı">Kaçar</a></li> <li><a href="/wiki/Pehlev%C3%AE_Hanedan%C4%B1" title="Pehlevî Hanedanı">Pehlevi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0sve%C3%A7_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İsveç İmparatorluğu">İsveç</a></li> <li><a href="/wiki/Japon_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Japon İmparatorluğu">Japon</a></li> <li><a href="/wiki/Johor_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Johor Sultanlığı">Johor</a></li> <li><a href="/wiki/Kore_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kore İmparatorluğu">Kore</a></li> <li><a href="/wiki/Meksika_tarihi" title="Meksika tarihi">Meksika</a> <ul><li><a href="/wiki/Birinci_Meksika_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Birinci Meksika İmparatorluğu">Birinci</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0kinci_Meksika_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İkinci Meksika İmparatorluğu">İkinci</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Orta_Afrika_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Orta Afrika İmparatorluğu">Orta Afrika</a></li> <li><a href="/wiki/Rus_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Rus İmparatorluğu">Rus</a></li> <li><a href="/wiki/Somali_tarihi" title="Somali tarihi">Somali</a> <ul><li><a href="/wiki/Geledi_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Geledi Sultanlığı">Geledi</a></li> <li><a href="/wiki/Hobyo_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hobyo Sultanlığı">Hobyo</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0shak_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İshak Sultanlığı">İshak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Majeerteen_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majeerteen Sultanlığı (sayfa mevcut değil)">Majeerteen</a></li> <li><a href="/wiki/Dervi%C5%9F_Devleti" title="Derviş Devleti">Derviş</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Tu%CA%BBi_Tonga_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Tuʻi Tonga İmparatorluğu">Tonga</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_tarihi" title="Türkiye tarihi">Türk</a> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Osmanlı</a></li> <li><a href="/wiki/Karamano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Karamanoğulları Beyliği">Karaman</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/S%C3%B6m%C3%BCrge_imparatorlu%C4%9Fu" title="Sömürge imparatorluğu">Sömürge</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Alman_s%C3%B6m%C3%BCrge_imparatorlu%C4%9Fu" title="Alman sömürge imparatorluğu">Alman</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%B6m%C3%BCrgecilik#ABD_Yayılma_Siyaseti" title="Sömürgecilik">Amerika Birleşik Devletleri</a></li> <li><a href="/wiki/Bel%C3%A7ika_s%C3%B6m%C3%BCrge_imparatorlu%C4%9Fu" title="Belçika sömürge imparatorluğu">Belçika</a></li> <li><a href="/wiki/Britanya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Britanya İmparatorluğu">Britanya</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ngiliz_imparatorlu%C4%9Fu" title="İngiliz imparatorluğu">İngiliz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Amerika%27daki_%C4%B0sko%C3%A7_kolonileri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amerika'daki İskoç kolonileri (sayfa mevcut değil)">İskoç</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Danimarka_s%C3%B6m%C3%BCrge_imparatorlu%C4%9Fu" title="Danimarka sömürge imparatorluğu">Danimarka</a></li> <li><a href="/wiki/Frans%C4%B1z_s%C3%B6m%C3%BCrge_imparatorlu%C4%9Fu" title="Fransız sömürge imparatorluğu">Fransız</a></li> <li><a href="/wiki/Hollanda_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Hollanda İmparatorluğu">Hollanda</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0spanyol_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İspanyol İmparatorluğu">İspanyol</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0sve%C3%A7_s%C3%B6m%C3%BCrge_imparatorlu%C4%9Fu" title="İsveç sömürge imparatorluğu">İsveç</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0talyan_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="İtalyan İmparatorluğu">İtalyan</a></li> <li><a href="/wiki/Japon_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Japon İmparatorluğu">Japon</a></li> <li><a href="/wiki/Norve%C3%A7_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1_(872-1397)" title="Norveç Krallığı (872-1397)">Norveç</a></li> <li><a href="/wiki/Hospitalier_%C5%9E%C3%B6valyeleri" title="Hospitalier Şövalyeleri">Malta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Umman_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Umman tarihi (sayfa mevcut değil)">Umman</a> <ul><li><a href="/wiki/Umman_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Umman İmparatorluğu">Umman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Muskat_ve_Umman_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muskat ve Umman Sultanlığı (sayfa mevcut değil)">Muskat ve Umman</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Polonya-Litvanya_Birli%C4%9Fi" title="Polonya-Litvanya Birliği">Polonya-Litvanya Birliği</a> <ul><li><a href="/wiki/Kurlandiya%27nin_kolonileri" title="Kurlandiya'nin kolonileri">Kurlandiya</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Portekiz_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Portekiz İmparatorluğu">Portekiz</a></li> <li><a href="/wiki/Rus_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Rus İmparatorluğu">Rusya</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Listeler</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0mparatorluklar_listesi" title="İmparatorluklar listesi">İmparatorluklar</a> <ul><li><a href="/wiki/En_b%C3%BCy%C3%BCk_imparatorluklar_listesi" title="En büyük imparatorluklar listesi">en büyük imparatorluklar</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hindistan%27daki_en_b%C3%BCy%C3%BCk_imparatorluklar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindistan'daki en büyük imparatorluklar listesi (sayfa mevcut değil)">Hindistan</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_g%C3%BC%C3%A7" title="Büyük güç">Büyük güçler</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Antik_%C3%87a%C4%9F%27%C4%B1n_b%C3%BCy%C3%BCk_g%C3%BC%C3%A7leri_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antik Çağ'ın büyük güçleri listesi (sayfa mevcut değil)">Antik Çağ</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_%C3%87a%C4%9F%27%C4%B1n_b%C3%BCy%C3%BCk_g%C3%BC%C3%A7leri_listesi" title="Orta Çağ'ın büyük güçleri listesi">Orta Çağ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Modern_%C3%87a%C4%9F%27%C4%B1n_b%C3%BCy%C3%BCk_g%C3%BC%C3%A7leri_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modern Çağ'ın büyük güçleri listesi (sayfa mevcut değil)">Modern Çağ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/S%C3%B6m%C3%BCrgecilik#İlk_Avrupa_Sömürgeciliği" title="Sömürgecilik">Avrupa sömürgeciliği</a></li> <li><a href="/wiki/Afrika_imparatorluklar%C4%B1_listesi" title="Afrika imparatorlukları listesi">Afrika imparatorlukları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Çeşitli</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C3%9Czerinde_g%C3%BCne%C5%9F_batmayan_imparatorluk" title="Üzerinde güneş batmayan imparatorluk">Üzerinde güneş batmayan imparatorluk</a></li> <li>Dış politika tanımı olarak <b>İmparatorluk</b> <ul><li><a href="/wiki/Amerikan_emperyalizmi" title="Amerikan emperyalizmi">Amerikan emperyalizmi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sovyet_emperyalizmi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sovyet emperyalizmi (sayfa mevcut değil)">Sovyet emperyalizmi</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q12560&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q12560&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12560" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4075720-1">4075720-1</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85138802">sh85138802</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Letonya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Letonya Millî Kütüphanesi">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000070016&P_CON_LNG=ENG">000070016</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Ulusal_Ar%C5%9Fivler_ve_Kay%C4%B1tlar_%C4%B0daresi" title="Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi">NARA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10046527">10046527</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Mill%C3%AE_Diyet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Millî Diyet Kütüphanesi">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00573333">00573333</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge138162&CON_LNG=ENG">ge138162</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007555891105171">987007555891105171</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Mill%C3%AE_ve_%C3%9Cniversite_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_(Zagreb)" title="Millî ve Üniversite Kütüphanesi (Zagreb)">NSK</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=000199548&local_base=nsk10">000199548</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/TDV_%C4%B0sl%C3%A2m_Ansiklopedisi" title="TDV İslâm Ansiklopedisi">TDVİA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/osmanlilar">osmanlilar</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Sanal_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Uluslararası Sanal Otorite Dosyası">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/1775152140023111100001">1775152140023111100001</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Osmanlı_İmparatorluğu&oldid=34274427">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Osmanlı_İmparatorluğu&oldid=34274427</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kategori:Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı İmparatorluğu</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%96l%C3%BC_d%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1_olan_maddeler" title="Kategori:Ölü dış bağlantıları olan maddeler">Ölü dış bağlantıları olan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:KB1_hatalar%C4%B1:_URL_olmayan_bi%C3%A7em" title="Kategori:KB1 hataları: URL olmayan biçem">KB1 hataları: URL olmayan biçem</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:ISBN_sihirli_ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1_kullanan_sayfalar" title="Kategori:ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar">ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Timeline_kullanan_sayfalar" title="Kategori:Timeline kullanan sayfalar">Timeline kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kullan%C4%B1mdan_kald%C4%B1r%C4%B1lm%C4%B1%C5%9F_g%C3%B6r%C3%BCnt%C3%BC_s%C3%B6zdizimi_kullanan_sayfalar" title="Kategori:Kullanımdan kaldırılmış görüntü sözdizimi kullanan sayfalar">Kullanımdan kaldırılmış görüntü sözdizimi kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Bayrak_a%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1_ya_da_t%C3%BCr%C3%BC_parametresi_i%C3%A7eren_%C3%BClke_bilgi_kutusu_kullanan_sayfalar" title="Kategori:Bayrak açıklaması ya da türü parametresi içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar">Bayrak açıklaması ya da türü parametresi içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Sembol_a%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1_ya_da_t%C3%BCr%C3%BC_parametresi_i%C3%A7eren_%C3%BClke_bilgi_kutusu_kullanan_sayfalar" title="Kategori:Sembol açıklaması ya da türü parametresi içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar">Sembol açıklaması ya da türü parametresi içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Bilgi_eksi%C4%9Fi_olan_maddeler" title="Kategori:Bilgi eksiği olan maddeler">Bilgi eksiği olan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Baz%C4%B1_ba%C5%9Fl%C4%B1klar%C4%B1_geli%C5%9Ftirilmeye_ihtiya%C3%A7_duyulan_maddeler" title="Kategori:Bazı başlıkları geliştirilmeye ihtiyaç duyulan maddeler">Bazı başlıkları geliştirilmeye ihtiyaç duyulan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Commons_kategori_ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1_Vikiveri%27de_tan%C4%B1ml%C4%B1_olan_sayfalar" title="Kategori:Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar">Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LNB_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NARA_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NDL_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NSK_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NSK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NSK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:TDV%C4%B0A_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:VIAF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:VikiProje_Tarih_kaynak_bekleyen_maddeler" title="Kategori:VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler">VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 11.49, 24 Kasım 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-kgm48","wgBackendResponseTime":236,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.630","walltime":"3.294","ppvisitednodes":{"value":30571,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":848792,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":64316,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":58,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":315285,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2330.860 1 -total"," 44.54% 1038.233 2 Şablon:Kaynakça"," 14.60% 340.270 65 Şablon:Web_kaynağı"," 14.53% 338.620 79 Şablon:Kitap_kaynağı"," 11.52% 268.548 5 Şablon:Bilgi_kutusu"," 11.44% 266.577 1 Şablon:Ülke_bilgi_kutusu"," 8.48% 197.565 20 Şablon:Dolaşım"," 5.69% 132.598 1 Şablon:Commons_kategori"," 3.73% 86.898 1 Şablon:Türk_tarihi"," 3.66% 85.396 1 Şablon:Anadolu_tarihi_zaman_çizelgesi"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.100","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6151934,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["?","180","14.1"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::find","140","10.9"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","120","9.4"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","120","9.4"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","100","7.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","100","7.8"],["type","80","6.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::fetchLanguageNames","60","4.7"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityStatements","60","4.7"],["insert","40","3.1"],["[others]","280","21.9"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-mzm7s","timestamp":"20241124153037","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011fu","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12560","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12560","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-11-19T12:18:51Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/8e\/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg","headline":"G\u00fcneydo\u011fu Avrupa, G\u00fcneybat\u0131 Asya ve Kuzey Afrika'da h\u00fck\u00fcm s\u00fcrm\u00fc\u015f eski bir imparatorluk (1299\u20131922)"}</script> </body> </html>