CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>میخیل ساآکاشویلی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"a3598d6c-e507-4c74-83f8-f0361c993362","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"میخیل_ساآکاشویلی","wgTitle":"میخیل ساآکاشویلی","wgCurRevisionId":39945996,"wgRevisionId":39945996,"wgArticleId":243774,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند", "صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات صاحب‌منصب با پارامتر نامعلوم استفاده می‌کنند","مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF","دریافت‌کنندگان نشان افتخار جمهوری ارمنستان","افراد اوکراینی گرجی‌تبار","افراد زنده","افراد سلب تابعیت‌شده","انقلاب گل رز","اهالی تفلیس","حقوق‌دانان اهل گرجستان","دانش‌آموختگان دانشگاه حقوق جرج واشینگتن","دانش‌آموختگان دانشگاه کلمبیا","دانش‌آموختگان دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف","دانش‌آموختگان مدرسه حقوق کلمبیا","دور از وطن‌ها در هلند","دور از وطن‌های اهل اوکراین در هلند","رئیس‌جمهورهای گرجستان", "زادگان ۱۹۶۷ (میلادی)","زندانیان اوکراین","سیاستمداران اهل گرجستان","سیاستمداران حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان","سیاستمداران سده ۲۱ (میلادی) اهل اوکراین","سیاستمداران سده ۲۱ (میلادی) اهل گرجستان","شهروندان اوکراین از طریق تغییر تابعیت","فراریان","فرمانداران استان اودسا","گرجی‌های مهاجرت‌کرده به اوکراین","مجریان تلویزیونی اهل اوکراین","ملی‌گرایان اهل گرجستان","نجات‌یافتگان از ترور","وکیلان اهل تفلیس","اعتصاب غذاها","زندانیان گرجستان"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"میخیل_ساآکاشویلی","wgRelevantArticleId":243774,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q43330","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true ,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/Mikheil_Saakashvili%2C_2020.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1295"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/Mikheil_Saakashvili%2C_2020.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="863"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="691"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="میخیل ساآکاشویلی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-میخیل_ساآکاشویلی rootpage-میخیل_ساآکاشویلی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-تحصیلات_و_اوایل_زندگی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تحصیلات_و_اوایل_زندگی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>تحصیلات و اوایل زندگی</span> </div> </a> <ul id="toc-تحصیلات_و_اوایل_زندگی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ریاست‌جمهوری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ریاست‌جمهوری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>ریاست‌جمهوری</span> </div> </a> <ul id="toc-ریاست‌جمهوری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ترور_نافرجام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ترور_نافرجام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>ترور نافرجام</span> </div> </a> <ul id="toc-ترور_نافرجام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ورود_به_اوکراین_و_تابعیت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ورود_به_اوکراین_و_تابعیت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>ورود به اوکراین و تابعیت</span> </div> </a> <ul id="toc-ورود_به_اوکراین_و_تابعیت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بازداشت_و_اعتصاب_غذا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#بازداشت_و_اعتصاب_غذا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>بازداشت و اعتصاب غذا</span> </div> </a> <ul id="toc-بازداشت_و_اعتصاب_غذا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زندگی_شخصی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#زندگی_شخصی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>زندگی شخصی</span> </div> </a> <ul id="toc-زندگی_شخصی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جوایز" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جوایز"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>جوایز</span> </div> </a> <ul id="toc-جوایز-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>ایران</span> </div> </a> <ul id="toc-ایران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">میخیل ساآکاشویلی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۰۹ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-109" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۰۹ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–آچئی" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="آچئی" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saakasjwili" title="Micheil Saakasjwili–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Micheil Saakasjwili" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%8A%D8%AE%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D9%83%D8%A7%D8%B4%D9%81%D9%8A%D9%84%D9%8A" title="ميخائيل ساكاشفيلي–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ميخائيل ساكاشفيلي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Mije%C3%ADl_Saakashvili" title="Mijeíl Saakashvili–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Mijeíl Saakashvili" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–آیمارایی" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="آیمارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Mixeil_Saaka%C5%9Fvili" title="Mixeil Saakaşvili–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Mixeil Saakaşvili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="میخائیل ساکاشویلی–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="میخائیل ساکاشویلی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D1%96%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Міхаіл Саакашвілі–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Міхаіл Саакашвілі" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D1%8D%D1%96%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Міхэіл Саакашвілі–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Міхэіл Саакашвілі" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Михаил Саакашвили–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Михаил Саакашвили" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–بامبارایی" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="بامبارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Mic%27hail_Saakachvili" title="Mic'hail Saakachvili–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Mic'hail Saakachvili" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Sakaixvili" title="Mikheil Sakaixvili–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Mikheil Sakaixvili" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Michail_Saaka%C5%A1vili" title="Michail Saakašvili–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Michail Saakašvili" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakasjvili" title="Mikheil Saakasjvili–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Mikheil Saakasjvili" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saakaschwili" title="Micheil Saakaschwili–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Micheil Saakaschwili" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B9%CF%87%CE%B1%CE%AE%CE%BB_%CE%A3%CE%B1%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%83%CE%B2%CE%AF%CE%BB%CE%B9" title="Μιχαήλ Σαακασβίλι–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Μιχαήλ Σαακασβίλι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%A5eil_Saaka%C5%9Dvili" title="Miĥeil Saakaŝvili–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Miĥeil Saakaŝvili" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/M%C3%ADjeil_Saakashvili" title="Míjeil Saakashvili–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Míjeil Saakashvili" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Mihheil_Saaka%C5%A1vili" title="Mihheil Saakašvili–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Mihheil Saakašvili" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakaxvili" title="Mikheil Saakaxvili–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Mikheil Saakaxvili" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–فولانی" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="فولانی" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saaka%C5%A1vili" title="Mikheil Saakašvili–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Mikheil Saakašvili" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakachvili" title="Mikheil Saakachvili–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mikheil Saakachvili" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saakaschwili" title="Micheil Saakaschwili–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Micheil Saakaschwili" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–فریولیایی" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="فریولیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%9B%D7%90%D7%99%D7%9C_%D7%A1%D7%90%D7%A7%D7%A9%D7%95%D7%95%D7%99%D7%9C%D7%99" title="מיכאיל סאקשווילי–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="מיכאיל סאקשווילי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Miheil_Saaka%C5%A1vili" title="Miheil Saakašvili–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Miheil Saakašvili" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Miheil_Szaakasvili" title="Miheil Szaakasvili–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Miheil Szaakasvili" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%AD%D5%A5%D5%AB%D5%AC_%D5%8D%D5%A1%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B7%D5%BE%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Միխեիլ Սաակաշվիլի–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Միխեիլ Սաակաշվիլի" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%AC_%D5%8D%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B7%D5%BE%D5%AB%D5%AC%D5%AB" title="Միխայիլ Սահակաշվիլի–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Միխայիլ Սահակաշվիլի" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Mikhail_Saakashvili" title="Mikhail Saakashvili–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Mikhail Saakashvili" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Mihail_Saakasvili" title="Mihail Saakasvili–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Mihail Saakasvili" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saak%27ashvili" title="Mikheil Saak'ashvili–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Mikheil Saak'ashvili" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9F%E3%83%98%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%AA" title="ミヘイル・サアカシュヴィリ–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ミヘイル・サアカシュヴィリ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Mikhail_Saakashvili" title="Mikhail Saakashvili–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Mikhail Saakashvili" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%9A_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="მიხეილ სააკაშვილი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მიხეილ სააკაშვილი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Михаил Саакашвили–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Михаил Саакашвили" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AF%B8%ED%97%A4%EC%9D%BC_%EC%82%AC%EC%B9%B4%EC%8A%88%EB%B9%8C%EB%A6%AC" title="미헤일 사카슈빌리–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="미헤일 사카슈빌리" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saakaschwili" title="Micheil Saakaschwili–کولش" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Micheil Saakaschwili" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="کولش" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/M%C3%AExe%C3%AEl_Saaka%C5%9Fv%C3%AEl%C3%AE" title="Mîxeîl Saakaşvîlî–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Mîxeîl Saakaşvîlî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Michael_Saaka%C5%A1vili" title="Michael Saakašvili–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Michael Saakašvili" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–لادینو" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="لادینو" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saakaschwili" title="Micheil Saakaschwili–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Micheil Saakaschwili" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–گاندایی" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="گاندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saak%27ashvili" title="Mikheil Saak'ashvili–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Mikheil Saak'ashvili" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Micheilas_Saaka%C5%A1vilis" title="Micheilas Saakašvilis–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Micheilas Saakašvilis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–لاتگالی" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="لاتگالی" class="interlanguage-link-target"><span>Latgaļu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Miheils_Saaka%C5%A1vili" title="Miheils Saakašvili–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Miheils Saakašvili" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B8%D0%BB%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Михайила Саакашвили–مکشایی" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Михайила Саакашвили" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مکشایی" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakachvili" title="Mikheil Saakachvili–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Mikheil Saakachvili" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Михаил Саакашвили–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Михаил Саакашвили" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Михаил Саакашвили–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Михаил Саакашвили" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%96%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%B2_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%80" title="मिखाइल साकाश्विली–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मिखाइल साकाश्विली" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–مالتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="مالتی" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saakasjvili" title="Micheil Saakasjvili–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Micheil Saakasjvili" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakasjvili" title="Mikheil Saakasjvili–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Mikheil Saakasjvili" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakasjvili" title="Mikheil Saakasjvili–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Mikheil Saakasjvili" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–نیانجایی" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="نیانجایی" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B7%D1%8B_%D1%84%D1%8B%D1%80%D1%82" title="Саакашвили, Михаил Николозы фырт–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Саакашвили, Михаил Николозы фырт" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saakaszwili" title="Micheil Saakaszwili–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Micheil Saakaszwili" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Mijeil_Saakashvili" title="Mijeil Saakashvili–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Mijeil Saakashvili" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rn mw-list-item"><a href="https://rn.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–روندیایی" lang="rn" hreflang="rn" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Ikirundi" data-language-local-name="روندیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ikirundi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Miheil_Saaka%C8%99vili" title="Miheil Saakașvili–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Miheil Saakașvili" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8,_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Саакашвили, Михаил Николаевич–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Саакашвили, Михаил Николаевич" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Mihail_Saaka%C5%A1vili" title="Mihail Saakašvili–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Mihail Saakašvili" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saaka%C5%A1vili" title="Micheil Saakašvili–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Micheil Saakašvili" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Miheil_Saaka%C5%A1vili" title="Miheil Saakašvili–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Miheil Saakašvili" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–ساموآیی" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="ساموآیی" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saaka%C5%A1vili" title="Mikheil Saakašvili–ایناری سامی" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Mikheil Saakašvili" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ایناری سامی" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Mihail_Sakashvili" title="Mihail Sakashvili–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Mihail Sakashvili" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B5%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Михеил Сакашвили–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Михеил Сакашвили" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–زبان اسرانان" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="زبان اسرانان" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Micheil_Saakasjvili" title="Micheil Saakasjvili–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Micheil Saakasjvili" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%88%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B7%E0%AF%8D%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AE%BF" title="மிக்கைல் சாக்கஷ்விலி–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மிக்கைல் சாக்கஷ்விலி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Михаил Саакашвили–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Михаил Саакашвили" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%A5_%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%B5" title="มีเคอิล ซาคัชวีลี–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="มีเคอิล ซาคัชวีลี" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Mixail_Saaka%C5%A1vili" title="Mixail Saakašvili–Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Mixail Saakašvili" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Miheil_Saaka%C5%9Fvili" title="Miheil Saakaşvili–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Miheil Saakaşvili" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B5%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Михеил Саакашвили–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Михеил Саакашвили" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B5%D1%96%D0%BB_%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Міхеіл Саакашвілі–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Міхеіл Саакашвілі" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Mixail_Saakashvili" title="Mixail Saakashvili–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Mixail Saakashvili" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ve mw-list-item"><a href="https://ve.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–وندایی" lang="ve" hreflang="ve" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Tshivenda" data-language-local-name="وندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Tshivenda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%B1%B3%E5%93%88%E4%BC%8A%E5%B0%94%C2%B7%E8%90%A8%E5%8D%A1%E4%BB%80%E7%BB%B4%E5%88%A9" title="米哈伊尔·萨卡什维利–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="米哈伊尔·萨卡什维利" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%9A_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="მიხეილ სააკაშვილი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მიხეილ სააკაშვილი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%9B%D7%90%D7%99%D7%9C_%D7%A1%D7%90%D7%A7%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%95%D7%99%D7%9C%D7%99" title="מיכאיל סאקאשווילי–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מיכאיל סאקאשווילי" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" title="Mikheil Saakashvili–زیلاندی" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Mikheil Saakashvili" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="زیلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%B1%B3%E5%93%88%E4%BC%8A%E7%88%BE%C2%B7%E8%96%A9%E5%8D%A1%E4%BB%80%E7%B6%AD%E5%88%A9" title="米哈伊爾·薩卡什維利–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="米哈伊爾·薩卡什維利" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%96%A9%E5%8D%A1%E4%BB%80%E7%B6%AD%E5%88%A9" title="薩卡什維利–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="薩卡什維利" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q43330#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&oldid=39945996" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&id=39945996&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2585%25DB%258C%25D8%25AE%25DB%258C%25D9%2584_%25D8%25B3%25D8%25A7%25D8%25A2%25DA%25A9%25D8%25A7%25D8%25B4%25D9%2588%25DB%258C%25D9%2584%25DB%258C"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2585%25DB%258C%25D8%25AE%25DB%258C%25D9%2584_%25D8%25B3%25D8%25A7%25D8%25A2%25DA%25A9%25D8%25A7%25D8%25B4%25D9%2588%25DB%258C%25D9%2584%25DB%258C"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Mikheil_Saakashvili" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q43330" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="font-size: 100%;"><div style="display:inline-block; font-size:130%;" class="fn">میخِیلْ ساآکاشْویلی</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mikheil_Saakashvili,_2020.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Mikheil_Saakashvili%2C_2020.jpg/220px-Mikheil_Saakashvili%2C_2020.jpg" decoding="async" width="220" height="237" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Mikheil_Saakashvili%2C_2020.jpg/330px-Mikheil_Saakashvili%2C_2020.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/Mikheil_Saakashvili%2C_2020.jpg 2x" data-file-width="366" data-file-height="395" /></a></span><div class="infobox-caption" style="line-height:normal;padding-top:0.2em;">در سال ۲۰۲۰</div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em;">سومین <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رئیس‌جمهور گرجستان">رئیس‌جمهور گرجستان</a></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۲۰ ژانویه ۲۰۰۸ – ۱۷ نوامبر ۲۰۱۳</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">نخست‌وزیر</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%88_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="لادو گورگنیدزه">لادو گورگنیدزه</a><br /><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D9%84_%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="گریگول مگالوبلیشویلی">گریگول مگالوبلیشویلی</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7_%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="نیکا گیلاوری">نیکا گیلاوری</a><br /><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%88_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="وانو مرابیشویلی">وانو مرابیشویلی</a><br /><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A7_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="بیدزینا ایوانیشویلی">بیدزینا ایوانیشویلی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="نینو بورجانادزه">نینو بورجانادزه</a> (کفیل)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پیش از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="گیورگی مارگولاشویلی">گیورگی مارگولاشویلی</a></td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۲۵ ژانویه ۲۰۰۴ – ۲۵ نوامبر ۲۰۰۷</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">نخست‌وزیر</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%DA%98%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="زوراب ژوانیا">زوراب ژوانیا</a><br />خودش (سرپرست)<br /><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%86%D9%88%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%84%DB%8C" title="زوراب نوقایدلی">زوراب نوقایدلی</a><br /><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="گیورگی بارامیدزه">گیورگی بارامیدزه</a> (سرپرست)<br /><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%88_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="لادو گورگنیدزه">لادو گورگنیدزه</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="نینو بورجانادزه">نینو بورجانادزه</a> (سرپرست)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پیش از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="نینو بورجانادزه">نینو بورجانادزه</a> (سرپرست)</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="نخست‌وزیر گرجستان">نخست‌وزیر گرجستان</a><br /><small><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA_(%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA)" title="سرپرست (مدیر موقت)">سرپرست</a></small></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۳ فوریه ۲۰۰۵ – ۱۷ فوریه ۲۰۰۵</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">رئیس‌جمهور</th><td class="infobox-data">خودش</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%DA%98%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="زوراب ژوانیا">زوراب ژوانیا</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پیش از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%86%D9%88%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%84%DB%8C" title="زوراب نوقایدلی">زوراب نوقایدلی</a></td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em;">وزیر دادگستری</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۱۲ اکتبر ۲۰۰۰ – ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۱</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">رئیس‌جمهور</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="ادوارد شواردنادزه">ادوارد شواردنادزه</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">نخست‌وزیر</span></th><td class="infobox-data">گیورگی آرسنیشویلی</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data">جان ختسوریانی</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پیش از</span></th><td class="infobox-data">رولاند گیریگاشویلی</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em;">رهبر افتخاری <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان">حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان</a></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><div style="width:100%; margin:0; padding:0; background-color: lavender"><b><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B5%D8%AF%DB%8C" title="متصدی">متصدی</a></b></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>آغاز به کار</b></span> <br />۲۴ مارس ۲۰۱۹</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data">پست ایجاد شد.</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em;">رئیس <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان">حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان</a></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۱۳ ژانویه ۲۰۱۷ – ۲۴ مارس ۲۰۱۹</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data">داویت باکرادزه</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پیش از</span></th><td class="infobox-data">گریگول واشادزه</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۲۰۱۲ – سپتامبر ۲۰۱۴</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%88_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="وانو مرابیشویلی">وانو مرابیشویلی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پیش از</span></th><td class="infobox-data">داویت باکرادزه</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />اکتبر ۲۰۰۱ – ۲۰۰۴</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data"><i>حزب تأسیس شد</i></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پیش از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="نینو بورجانادزه">نینو بورجانادزه</a></td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em;">فرماندار <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7" title="استان اودسا">استان اودسا</a></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۳۰ مه ۲۰۱۵ – نوامبر ۲۰۱۶</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پس از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایهور پالیتسیا (صفحه وجود ندارد)">ایهور پالیتسیا</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right"><span class="nowrap">پیش از</span></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماکسیم استپانوف (صفحه وجود ندارد)">ماکسیم استپانوف</a></td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em;">نماینده <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مجلس گرجستان">پارلمان گرجستان</a></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۶ نوامبر ۲۰۰۱ – ۲۲ نوامبر ۲۰۰۲</td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data" style="border-bottom:none"><span class="nowrap"><b>دوره مسئولیت</b></span><br />۲۵ نوامبر ۱۹۹۵ – ۲ مارس ۲۰۰۱</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="color: #202122; background:lavender">اطلاعات شخصی</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">زاده</th><td class="infobox-data"><div style="display:inline" class="nickname"><b>میخِیلْ نیکُلُزیسْ دْزِ ساآکاشْویلی</b></div><br />۲۱ دسامبر ۱۹۶۷ ‏(<span class="currentage"></span>۵۶ سال)<br /><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="تفلیس">تفلیس</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوری سوسیالیستی گرجستان شوروی">جمهوری سوسیالیستی گرجستان شوروی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">ملیت</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی">اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی</a> (۱۹۶۷ تا ۱۹۹۱)<br /><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> (۱۹۹۱ تا ۲۰۱۵)<br /><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a> (۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷)<br /><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="بدون تابعیت">بدون تابعیت</a> (۲۰۱۷ تا کنون)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">حزب سیاسی</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان">حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">همسر(ان)</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ساندرا رولوفس (صفحه وجود ندارد)">ساندرا رولوفس</a> (از ۱۹۹۳ تا کنون)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">فرزندان</th><td class="infobox-data">۲ پسر: ادوارد (زاده ۱۹۹۵) و نیکولوز (زاده ۲۰۰۵)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">پیشه</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="سیاست‌مدار">سیاست‌مدار</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">جایزه‌ها</th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="نشان افتخار جمهوری ارمنستان"><img alt="نشان افتخار جمهوری ارمنستان" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png/40px-Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png" decoding="async" width="40" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png/60px-Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/30/Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png 2x" data-file-width="72" data-file-height="30" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="text-align:right">امضا</th><td class="infobox-data"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mikheil_Saakashvili_Signature.svg" class="mw-file-description" title="امضای میخِیلْ ساآکاشْویلی"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Mikheil_Saakashvili_Signature.svg/128px-Mikheil_Saakashvili_Signature.svg.png" decoding="async" width="128" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Mikheil_Saakashvili_Signature.svg/192px-Mikheil_Saakashvili_Signature.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Mikheil_Saakashvili_Signature.svg/256px-Mikheil_Saakashvili_Signature.svg.png 2x" data-file-width="306" data-file-height="70" /></a></span></td></tr></tbody></table> <p><b>میخِیلْ نیکُلُزیسْ دْزِ ساآکاشْویلی</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="زبان گرجی">گرجی</a>: <span lang="en" dir="rtl" class="spanen"><i>მიხეილ ნიკოლოზის ძე სააკაშვილი</i></span>) (زاده ۲۱ دسامبر ۱۹۶۷) <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="سیاست‌مدار">سیاست‌مدار</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="مردم گرجی">گرجی</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراینی</a> است که هم اکنون ریاست شورای اصلاحات ملی اوکراین را برعهده دارد. او از ژانویه سال ۲۰۰۴ تا نوامبر سال ۲۰۱۳ ریاست جمهوری گرجستان و از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ فرماندار <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7" title="استان اودسا">استان اودسا</a>ی اوکراین بود.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> میخائیل ساکاشویلی در اوکراین متحدان بانفوذی، از جمله <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7_%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%A9%D9%88" title="یولیا تیموشنکو">یولیا تیموشنکو</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="نخست‌وزیر اوکراین">نخست‌وزیر اوکراین</a> دارد.<sup id="cite_ref-:0_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>وی همچنین بنیان‌گذار و رهبر پیشین <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان">حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان</a> بود.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سیاست خارجی ساآکاشویلی با گرایش به غرب و <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88" title="ناتو">ناتو</a> شناخته شد و طرفدار <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اتحادیه اروپا">اتحادیه اروپا</a> بود. براساس نظرسنجی ها ۶۷ درصد مردم گرجستان موافق دیدگاه های سیاست خارجی وی در سال ۲۰۱۰ بودند.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تحصیلات_و_اوایل_زندگی"><span id=".D8.AA.D8.AD.D8.B5.DB.8C.D9.84.D8.A7.D8.AA_.D9.88_.D8.A7.D9.88.D8.A7.DB.8C.D9.84_.D8.B2.D9.86.D8.AF.DA.AF.DB.8C"></span>تحصیلات و اوایل زندگی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: تحصیلات و اوایل زندگی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>میخیل ساآکاشویلی در ۲۱ دسامبر ۱۹۶۷ در تفلیس پایتخت <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="گرجستان شوروی">گرجستان شوروی</a> متولد شد.<sup id="cite_ref-president.gov.ge_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-president.gov.ge-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-rulers_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-rulers-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>پدرش نیکولوز ساآکاشویلی یک <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9" title="پزشک">پزشک</a> است که در تفلیس به این حرفه اشتغال دارد و یک مرکز محلی <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8_%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آب درمانی">آب درمانی</a> را مدیریت می‌کند و مادرش هم یک <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تاریخ‌دان">تاریخ‌دان</a> است. در طول تحصیل در دانشگاه، خدمت تخفیف داده شده سربازی خود را در واحد بازرسی تیم مرزبانی شوروی در یک فرودگاه بین‌المللی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="اوکراین شوروی">اوکراین شوروی</a> در سال ۱۹۹۰ به پایان رساند. ساآکاشویلی در سال ۱۹۹۲ از مؤسسه روابط بین‌الملل <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3_%D8%B4%D9%81%DA%86%D9%86%DA%A9%D9%88_%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D9%81" title="دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف">دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف</a> فارغ‌التحصیل شد. در این دانشگاه زمانی که در اعتراض دانشجویی اکتبر ۱۹۹۰ اکراین شرکت داشت<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%A9%D9%88" title="پترو پروشنکو">پترو پروشنکو</a> دوست بود.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> میخیل ساآکاشویلی بعدها به دنبال سرنگونی دولت <a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="زویاد گامساخوردیا">زویاد گامساخوردیا</a> قبل از دریافت بورسیه در برنامه‌های بورسیه تحصیلی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="ادموند موسکی">ادموند موسکی</a> از <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="وزارت امور خارجه آمریکا">وزارت امور خارجه آمریکا</a>، به عنوان افسر حقوق بشر شورای موقت دولتی گرجستان فعالیت کرد. سا آکاشویلی در سال ۱۹۹۴ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%85" class="mw-disambig" title="ال‌ال‌ام">ال‌ال‌ام</a> را از <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="مدرسه حقوق کلمبیا">مدرسه حقوق کلمبیا</a> اخذ کرد و سال بعد را در دانشکده امور عمومی و بین‌المللی <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="دانشگاه کلمبیا">دانشگاه کلمبیا</a> و دانشکده حقوق <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86" title="دانشگاه جرج واشینگتن">دانشگاه جرج واشینگتن</a> گذراند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ریاست‌جمهوری"><span id=".D8.B1.DB.8C.D8.A7.D8.B3.D8.AA.E2.80.8C.D8.AC.D9.85.D9.87.D9.88.D8.B1.DB.8C"></span>ریاست‌جمهوری</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: ریاست‌جمهوری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در سال ۲۰۰۳ در پی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D9%84_%D8%B1%D8%B2" title="انقلاب گل رز">انقلاب گل رز</a> (بدون خونریزی) رئیس‌جمهور پیشین گرجستان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="ادوارد شواردنادزه">ادوارد شواردنادزه</a> برکنار شد. رهبری این انقلاب را ساکاشویلی و هم‌پیمانان سیاسی‌اش بر عهده داشتند.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از آن ساکاشویلی در انتخابات سال ۲۰۰۴ به ریاست جمهوری گرجستان رسید. </p><p>ساکاشویلی، در ژانویه ۲۰۰۸ با کسب حدود ۵۳ درصد آراء برای بار دوم ریاست جمهوری گرجستان را در دست گرفت؛ ولی مخالفان ساکاشویلی می‌گویند: در رأی‌گیری تقلب شده‌است.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مخالفان ساکاشویلی برای سرنگونی دولت او جبهه متحدی با نام «رستگاری» تشکیل داد. آنها می‌خواستند از طریق صندوق‌های رای، انقلاب به راه بیندازند.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ترور_نافرجام"><span id=".D8.AA.D8.B1.D9.88.D8.B1_.D9.86.D8.A7.D9.81.D8.B1.D8.AC.D8.A7.D9.85"></span>ترور نافرجام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: ترور نافرجام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در ۱۰ مه ۲۰۰۵، فردی گرجی ارمنی به نام <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="لادیمیر آروتیونیان (صفحه وجود ندارد)">ولادیمیر آروتیونیان</a>، در حالی که <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C%D9%88._%D8%A8%D9%88%D8%B4" title="جرج دابلیو. بوش">جورج دبلیو بوش</a> ، رئیس جمهور ایالات متحده در <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_(%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3)" title="میدان آزادی (تفلیس)">میدان آزادی تفلیس</a> مشغول سخنرانی بود یک <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AC%DA%A9" title="نارنجک">نارنجک</a> دستی را به سمت محل نشستن ساکاشویلی و بوش پرتاب کرد اما منفجر نشد. آروتیونیان در ژوئیه همان سال دستگیر شد، اما قبل از دستگیری، موفق شد یکی از مأموران را بکشد. او به اتهام سوءقصد به ساکاشویلی و بوش و قتل مامور مجرم شناخته شد و به حبس ابد محکوم شد.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ورود_به_اوکراین_و_تابعیت"><span id=".D9.88.D8.B1.D9.88.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A7.D9.88.DA.A9.D8.B1.D8.A7.DB.8C.D9.86_.D9.88_.D8.AA.D8.A7.D8.A8.D8.B9.DB.8C.D8.AA"></span>ورود به اوکراین و تابعیت</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: ورود به اوکراین و تابعیت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>با وارد شدن چند اتهام به او از جمله مرگ مشکوک <a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%DA%98%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="زوراب ژوانیا">زوراب ژوانیا</a> (نخست‌وزیر پیشین)، حمله به دفتر یک تلویزیون مستقل، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="اختلاس">اختلاس</a> توسط نیروهای امنیتی و تصرف غیرقانونی اموال در گرجستان، تحت تعقیب قضایی قرار گرفت. او با رد و سیاسی دانستن این اتهامات، از کشور خارج شد. </p><p>باورود به اوکراین، رئیس جمهور پروشنکو او را در تاریخ ۱۳ فوریه ۲۰۱۵ به سمت رئیس شورای مشورتی بین المللی اصلاحات اوکراین منصوب کرد. </p><p>وی در تاریخ ۳۰ مه ۲۰۱۵ به عنوان فرماندار <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7" title="استان اودسا">استان اودسا</a> اوکراین منصوب شد. یک روز قبل از این انتصاب در تاریخ ۲۹ مه ۲۰۱۵ دولت اوکراین به وی تابعیت داده بود.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> یک ماه پیش از این انتصاب ساآکاشویلی اعلام کرده بود که پیشنهاد انتصاب به عنوان <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA_%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="معاون اول نخست وزیر اوکراین (صفحه وجود ندارد)">معاون اول نخست وزیر اوکراین</a> را رد کرده است و علت آن را نداشتن تابعیت اوکراین اعلام کرد و می بایست تابعیت گرجستان را کنار بگذارد.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="وزارت امور خارجه گرجستان">وزارت امور خارجه گرجستان</a> اعلام کرد که انتصاب ساکاشویلی به عنوان فرماندار اودسا تأثیر منفی بر روابط بین گرجستان و اوکراین نخواهد داشت. اما، پس از این انتصاب، روابط دو کشور تیره شد.  در ۴ دسامبر ۲۰۱۵، ساکاشویلی از تابعیت گرجستان سلب شد. ساآکاشویلی علت آن را انگیزه سیاسی و جلوگیری از رهبری جنبش ملی متحد در انتخابات پارلمانی گرجستان دانست. دولت گرجستان اعلام کرد که <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%B9%D9%81" title="تابعیت مضاعف">تابعیت مضاعف</a> را نمی‌پذیرد؛ بنابراین شهروندی گرجستان وی از او گرفته شد. </p><p>ساآکاشویلی بعدها از فرمانداری استان اودسا استعفا کرد و علت آن را فساد در اوکراین عنوان کرد. وی در یک کنفرانس مطبوعاتی در همان روز ادعا کرد <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%A9%D9%88" title="پترو پروشنکو">پترو پروشنکو</a> از گروه های فاسد در منطقه اودسا حمایت می کند. در ۹ نوامبر ۲۰۱۶، رئیس جمهور اوکراین پوروشنکو استعفای ساکاشویلی (به عنوان فرماندار) را پذیرفت و همچنین او را از سمت مشاور خود برکنار کرد. </p><p>در ژوئیه ۲۰۱۷ در پی بروز اختلاف میان <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%A9%D9%88" title="پترو پروشنکو">پترو پروشنکو</a> (رئیس‌جمهور وقت اوکراین) و ساکاشویلی، از او سلب تابعیت شد و به یک بدون تابعیت تبدیل شد.<sup id="cite_ref-:0_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ساآکاشویلی در آن زمان در آمریکا به سر می برد.پس از آن با گروهی از طرفدارانش از طریق لهستان دوباره وارد اوکراین شد اما در فوریه ۲۰۱۸ دستگیر و از خاک این کشور اخراج شد. ساکاشویلی به <a href="/wiki/%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="هلند">هلند</a> نقل مکان کرد و در آنجا اقامت دائم دریافت کرد. </p><p>با روی کارآمدن <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%B2%D9%84%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="ولودیمیر زلنسکی">ولودیمیر زلنسکی</a> ، شهروندی اوکراین ساآکاشویلی به وی بازگردانده شد و به اوکراین بازگشت.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در ۲۲ آوریل۲۰۲۰ ، ولودیمیر زلنسکی به او پیشنهاد معاونت نخست وزیر اوکراین را داد اما ازسوی پارلمان اوکراین رد شد. سرانجام طی حکمی ازسوی زلنسکی او به عنوان رئیس شورای اصلاحات اوکراین منصوب شد.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> وی از تاریخ ۷ مه ۲۰۲۰ در این سمت قرار دارد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بازداشت_و_اعتصاب_غذا"><span id=".D8.A8.D8.A7.D8.B2.D8.AF.D8.A7.D8.B4.D8.AA_.D9.88_.D8.A7.D8.B9.D8.AA.D8.B5.D8.A7.D8.A8_.D8.BA.D8.B0.D8.A7"></span>بازداشت و اعتصاب غذا</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: بازداشت و اعتصاب غذا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در ۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساکاشویلی پس از هشت سال به گرجستان بازگشت و مردم را به شورش و راهپیمایی دعوت کرد و چندی بعد در تفلیس دستگیر شد.بر اساس تحقیقات، ساکاشویلی در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="کانتینر">کانتینر</a> یک کشتی باری دریایی پنهان شده بود، و مخفیانه و غیرقانونی وارد کشور شده بود.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ساآکاشویلی پس از بازداشت اعتصاب غذا کرد.در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱، وضعیت سلامتی وی بد شد و پزشک شخصی وی از مقامات درخواست کرد تا او را به بیمارستان منتقل کنند.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ساکاشویلی پس از توافق با مقامات برای انتقال او به بیمارستان نظامی گوری، برای اقدامات درمانی به اعتصاب غذا پایان داد.ساآکاشویلی از ۲۰ مارس ۲۰۲۲، در ندامتگاهی در <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="روستاوی">روستاوی</a> به سر می برد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="زندگی_شخصی"><span id=".D8.B2.D9.86.D8.AF.DA.AF.DB.8C_.D8.B4.D8.AE.D8.B5.DB.8C"></span>زندگی شخصی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: زندگی شخصی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Vladimir_Putin_22_February_2008-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Vladimir_Putin_22_February_2008-1.jpg/220px-Vladimir_Putin_22_February_2008-1.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Vladimir_Putin_22_February_2008-1.jpg/330px-Vladimir_Putin_22_February_2008-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Vladimir_Putin_22_February_2008-1.jpg/440px-Vladimir_Putin_22_February_2008-1.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="334" /></a><figcaption>میخِیلْ نیکُلُزیسْ دْزِ ساآکاشْویلی در کنار ولادمیر پوتین</figcaption></figure> <p>او در سال ۱۹۹۳ با همسر <a href="/wiki/%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="هلند">هلندی‌تبار</a> خود «<a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ساندرا رولوفس (صفحه وجود ندارد)">ساندرا رولوفس</a>» ازدواج کرد. این دو، صاحب دو پسر به نام‌های ادوارد (زاده ۱۹۹۵) و نیکولوز (زاده ۲۰۰۵) هستند.<sup id="cite_ref-r1_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-r1-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ساآکاشویلی به زبان‌های <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="زبان گرجی">گرجی</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86)" class="mw-redirect" title="فرانسوی (زبان)">فرانسوی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86)" class="mw-redirect" title="انگلیسی (زبان)">انگلیسی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">روسی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="زبان اوکراینی">اکراینی</a> تسلط کامل دارد<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و کمی به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B3%DB%8C" title="زبان آسی">آسی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان اسپانیایی">اسپانیایی</a> هم مسلط است.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جوایز"><span id=".D8.AC.D9.88.D8.A7.DB.8C.D8.B2"></span>جوایز</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: جوایز"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="نشان افتخار جمهوری ارمنستان"><img alt="نشان افتخار جمهوری ارمنستان" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png/40px-Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png" decoding="async" width="40" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png/60px-Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/30/Ribbon_bar_of_Order_of_Honor_%28Armenia%29.png 2x" data-file-width="72" data-file-height="30" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نشان افتخار جمهوری ارمنستان (صفحه وجود ندارد)">نشان افتخار جمهوری ارمنستان</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ایران"><span id=".D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>ایران</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: ایران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>وی در سال ۱۳۸۳ خورشیدی برای دیدار با <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گرجی‌های ایران">گرجی‌های</a> ساکن <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%86" title="منطقه فریدن">منطقه فریدن</a> واقع در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="استان اصفهان">استان اصفهان</a> به <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B4%D9%87%D8%B1" class="mw-redirect" title="فریدونشهر">فریدونشهر</a> سفر کرد.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D9%84_%D8%B1%D8%B2" title="انقلاب گل رز">انقلاب گل رز گرجستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان">حزب حنبش اتحاد ملی گرجستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مجلس گرجستان">مجلس گرجستان</a></li> <li>انتخابات ریاست جمهوری گرجستان</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انقلاب رنگی">انقلاب رنگی</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mehrnews.com/news/4042864/">«اوکراین تابعیت «ساکاشویلی» رئیس‌جمهوری سابق گرجستان را لغو کرد»</a>. وبگاه خبرگزاری مهر. <bdi>۲۷ ژوئیه ۲۰۱۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86+%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%C2%AB%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%C2%BB+%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82+%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%B1%D8%A7+%D9%84%D8%BA%D9%88+%DA%A9%D8%B1%D8%AF&rft.date=2017-07-27&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mehrnews.com%2Fnews%2F4042864%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-:0-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_2-0">۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_2-1">۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/world-41215726">«میخائیل ساکاشویلی 'به زور' وارد اوکراین شد»</a>. <i>بی‌بی‌سی فارسی</i>. <bdi>۱۹ شهریور ۱۳۹۶</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.atitle=%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C+%27%D8%A8%D9%87+%D8%B2%D9%88%D8%B1%27+%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF+%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86+%D8%B4%D8%AF&rft.date=1396&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworld-41215726&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef1-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_3-0">۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_3-1">۳٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3231852.stm">BBC NEWS | Europe | Profile: Mikheil Saakashvili</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://vestnikkavkaza.net/news/society/7246.html">«Opinion polling»</a>. Vestnikkavkaza.net. <bdi>۲۲ اکتبر ۲۰۱۰</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Opinion+polling&rft.date=2010-10-22&rft_id=http%3A%2F%2Fvestnikkavkaza.net%2Fnews%2Fsociety%2F7246.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-president.gov.ge-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-president.gov.ge_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071022081257/http://www.president.gov.ge/?l=E">"President of Georgia"</a>. President. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.president.gov.ge/?l=E&m=1&sm=3">the original</a> on 22 October 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">31 December</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=President+of+Georgia&rft.pub=President&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.president.gov.ge%2F%3Fl%3DE%26m%3D1%26sm%3D3&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-rulers-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rulers_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rulers.org/indexs1.html">"Index Sa"</a>. Rulers<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">16 June</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Index+Sa&rft.pub=Rulers&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rulers.org%2Findexs1.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pravdareport.com/news/world/ussr/ukraine/27-07-2017/138267-saakashvili_citizenship-0/">Saakashvili sends tearful message to Ukrainian president after losing citizenship</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171211104934/http://www.pravdareport.com/news/world/ussr/ukraine/27-07-2017/138267-saakashvili_citizenship-0/">بایگانی‌شده</a> در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۷ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, <a href="/w/index.php?title=Pravda.ru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pravda.ru (صفحه وجود ندارد)">Pravda.ru</a> (27 July 2017).</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dw.com/en/ukraine-appoints-ex-georgian-president-saakashvili-governor-of-restive-region/a-18487848">"Ukraine appoints ex-Georgian President Saakashvili governor of restive region"</a>. <a href="/w/index.php?title=Deutsche_Welle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deutsche Welle (صفحه وجود ندارد)">Deutsche Welle</a>. 30 May 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">6 September</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ukraine+appoints+ex-Georgian+President+Saakashvili+governor+of+restive+region&rft.date=2015-05-30&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dw.com%2Fen%2Fukraine-appoints-ex-georgian-president-saakashvili-governor-of-restive-region%2Fa-18487848&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/worldnews/story/2008/01/080107_wkf-nh-georgia-update.shtml">«ساکاشویلی دوباره رئیس‌جمهور گرجستان شد»</a>. وبگاه بی‌بی‌سی فارسی. <bdi>۷ ژانویه ۲۰۰۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C+%D8%AF%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87+%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1+%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%B4%D8%AF&rft.pub=%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.date=2008-01-07&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworldnews%2Fstory%2F2008%2F01%2F080107_wkf-nh-georgia-update.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFمتیو_کالین-خبرنگار_بی‌بی‌سی_در_تفلیس1386" class="citation web">متیو کالین-خبرنگار بی‌بی‌سی در تفلیس (<bdi>۷ مهر ۱۳۸۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/worldnews/story/2007/09/070929_an-saakashvili.shtml">«جبهه رستگاری مخالفان برای سرنگونی ساکاشویلی»</a>. <i>بی‌بی‌سی فارسی</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.atitle=%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87+%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%B3%D8%B1%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&rft.date=1386&rft.au=%D9%85%D8%AA%DB%8C%D9%88+%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D8%A8%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1+%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworldnews%2Fstory%2F2007%2F09%2F070929_an-saakashvili.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cnn.com/2006/WORLD/europe/01/11/georgia.grenade/">«www.cnn.com»</a>. سی ان ان. <bdi>۱۱ ژانویه ۲۰۰۶</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۹ سپتامبر ۲۰۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=www.cnn.com&rft.date=2006-01-11&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cnn.com%2F2006%2FWORLD%2Feurope%2F01%2F11%2Fgeorgia.grenade%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rferl.org/content/poroshenko-considering-saakashvili-for-governor-of-ukraine-odesa-region/27043987.html">«poroshenko considering saakashvili for governor of ukraine odesa region»</a>. رادیو آزادی. <bdi>۲۹ مه ۲۰۱۵</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۷ سپتامبر ۲۰۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=poroshenko+considering+saakashvili+for+governor+of+ukraine+odesa+region&rft.date=2015-05-29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rferl.org%2Fcontent%2Fporoshenko-considering-saakashvili-for-governor-of-ukraine-odesa-region%2F27043987.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newsweek.com/ex-georgia-president-lead-ukraines-odessa-region-337523">«ex-georgia president lead ukraines odessa»</a>. Newsweek. <bdi>۲۹ مه ۲۰۱۵</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۷ سپتامبر ۲۰۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=ex-georgia+president+lead+ukraines+odessa&rft.date=2015-05-29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.newsweek.com%2Fex-georgia-president-lead-ukraines-odessa-region-337523&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.president.gov.ua/documents/3292019-27229">«www.president.gov.ua»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=www.president.gov.ua&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.president.gov.ua%2Fdocuments%2F3292019-27229&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFرادیو_اروپای_آزاد" class="citation web">رادیو اروپای آزاد. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rferl.org/a/citizenship-restored-saakashvili-due-to-return-to-ukraine/29970428.html">«www.rferl.org»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=www.rferl.org&rft.au=%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88+%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.rferl.org%2Fa%2Fcitizenship-restored-saakashvili-due-to-return-to-ukraine%2F29970428.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.isna.ir/news/99021913577/%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%A8-%D8%B4%D8%AF">«ساآکاشویلی در نهاد اصلاحات اوکراین منصوب شد»</a>. ایسنا<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۵ سپتامبر ۲۰۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF+%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86+%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%A8+%D8%B4%D8%AF.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.isna.ir%2Fnews%2F99021913577%2F%25D8%25B3%25D8%25A7%25DA%25A9%25D8%25A7%25D8%25B4%25D9%2588%25DB%258C%25D9%2584%25DB%258C-%25D8%25AF%25D8%25B1-%25D9%2586%25D9%2587%25D8%25A7%25D8%25AF-%25D8%25A7%25D8%25B5%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25AD%25D8%25A7%25D8%25AA-%25D8%25A7%25D9%2588%25DA%25A9%25D8%25B1%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2586-%25D9%2585%25D9%2586%25D8%25B5%25D9%2588%25D8%25A8-%25D8%25B4%25D8%25AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://agenda.ge/en/news/2021/3216">«ساکاشویلی به ورود غیرقانونی به گرجستان متهم شد»</a>. Agenda.ge. <bdi>۲۰ اکتبر ۲۰۲۱</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF+%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%85%D8%AA%D9%87%D9%85+%D8%B4%D8%AF.&rft.date=2021-10-20&rft_id=https%3A%2F%2Fagenda.ge%2Fen%2Fnews%2F2021%2F3216&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/world/europe/hunger-striking-former-georgian-leader-needs-hospital-treatment-doctor-2021-10-10/">«Hunger striking former georgian leader needs hospital treatment doctor»</a>. Reuters. <bdi>۱۱ اکتبر ۲۰۲۱</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Hunger+striking+former+georgian+leader+needs+hospital+treatment+doctor&rft.date=2021-10-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Fworld%2Feurope%2Fhunger-striking-former-georgian-leader-needs-hospital-treatment-doctor-2021-10-10%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-r1-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-r1_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://newsgeorgia.ru/society/20131117/216112480.html">Саакашвили сделал предложение Сандре Рулофс ровно 20 лет назад</a>. newsgeorgia.ru. 17 November 2013</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3231852.stm">"Profile: Mikhail Saakashvili"</a>. <i><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2" title="بی‌بی‌سی نیوز">BBC News</a></i>. 25 January 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Profile%3A+Mikhail+Saakashvili&rft.date=2004-01-25&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Feurope%2F3231852.stm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBarry2008" class="citation news cs1">Barry, Ellen (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://topics.nytimes.com/top/reference/timestopics/people/s/mikhail_saakashvili/index.html">"Mikheil Saakashvili"</a>. <i><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%A9_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B2" title="نیویورک تایمز">The New York Times</a></i><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Mikheil+Saakashvili&rft.date=2008&rft.aulast=Barry&rft.aufirst=Ellen&rft_id=http%3A%2F%2Ftopics.nytimes.com%2Ftop%2Freference%2Ftimestopics%2Fpeople%2Fs%2Fmikhail_saakashvili%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMurray,_Don2008" class="citation news cs1">Murray, Don (29 February 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080502103140/http://www.cbc.ca/news/reportsfromabroad/murray/20080229.html">"Can bountiful Georgia escape the Russian bear?"</a>. <i><a href="/wiki/Canadian_Broadcasting_Corporation" class="mw-redirect" title="Canadian Broadcasting Corporation">CBC</a></i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbc.ca/news/reportsfromabroad/murray/20080229.html">the original</a> on 2 May 2008<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=CBC&rft.atitle=Can+bountiful+Georgia+escape+the+Russian+bear%3F&rft.date=2008-02-29&rft.au=Murray%2C+Don&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbc.ca%2Fnews%2Freportsfromabroad%2Fmurray%2F20080229.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSmock,_John2004" class="citation web cs1">Smock, John (13 August 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080511155238/http://www.eurasianet.org/departments/insight/articles/eav081304.shtml">"As prospect of South Ossetian conflict grows, Georgia prepares to send troops to Iraq"</a>. <i>EurasiaNet</i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eurasianet.org/departments/insight/articles/eav081304.shtml">the original</a> on 11 May 2008<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=EurasiaNet&rft.atitle=As+prospect+of+South+Ossetian+conflict+grows%2C+Georgia+prepares+to+send+troops+to+Iraq&rft.date=2004-08-13&rft.au=Smock%2C+John&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eurasianet.org%2Fdepartments%2Finsight%2Farticles%2Feav081304.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051129005643/http://www.iran-newspaper.com/1383/830420/html/internal.htm">«ساکاشویلی: گرجی‌های ایرانی در دفاع از تمامیت ارضی ایران کوشیده‌اند»</a>. <bdi>۲۰ تیر ۱۳۸۳</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iran-newspaper.com/1383/830420/html/internal.htm">اصلی</a> در ۲۹ نوامبر ۲۰۰۵<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۶ دسامبر ۲۰۱۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%3A+%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9+%D8%A7%D8%B2+%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%DA%A9%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF&rft.date=1383&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iran-newspaper.com%2F1383%2F830420%2Fhtml%2Finternal.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <div style="clear:both;"></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mikheil_Saakashvili" class="extiw" title="commons:Category:Mikheil Saakashvili">میخیل ساآکاشویلی</a></span> موجود است.</div></div> </div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="رییس‌جمهور_گرجستان_از_۱۹۱۸" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="الگو:رئیس‌جمهورهای گرجستان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:رئیس‌جمهورهای گرجستان (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:رئیس‌جمهورهای گرجستان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="رییس‌جمهور_گرجستان_از_۱۹۱۸" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="رییس‌جمهور گرجستان">رییس‌جمهور گرجستان</a> از ۱۹۱۸</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جمهوری دموکراتیک گرجستان">جمهوری دموکراتیک گرجستان</a><br /><small>Prime Minister</small></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><figure class="mw-halign-right mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_Georgia_(1918%E2%80%931921,_1-2).svg" class="mw-file-description" title="Democratic Republic of Georgia"><img alt="Democratic Republic of Georgia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Georgia_%281918%E2%80%931921%2C_1-2%29.svg/50px-Flag_of_Georgia_%281918%E2%80%931921%2C_1-2%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Georgia_%281918%E2%80%931921%2C_1-2%29.svg/75px-Flag_of_Georgia_%281918%E2%80%931921%2C_1-2%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Georgia_%281918%E2%80%931921%2C_1-2%29.svg/100px-Flag_of_Georgia_%281918%E2%80%931921%2C_1-2%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a><figcaption>Democratic Republic of Georgia</figcaption></figure> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Noe_Ramishvili&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noe Ramishvili (صفحه وجود ندارد)">Ramishvili</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Noe_Zhordania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noe Zhordania (صفحه وجود ندارد)">Zhordania</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جمهوری شوروی سوسیالیستی گرجستان">جمهوری شوروی سوسیالیستی گرجستان</a><br /><small>Chairmen of the Revolutionary Committee</small></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><figure class="mw-halign-right mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_(1951%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description" title="Georgian Soviet Socialist Republic"><img alt="Georgian Soviet Socialist Republic" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/50px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/75px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/100px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a><figcaption>Georgian Soviet Socialist Republic</figcaption></figure> <li><a href="/w/index.php?title=Filipp_Makharadze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Filipp Makharadze (صفحه وجود ندارد)">Makharadze</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Polikarp_Mdivani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polikarp Mdivani (صفحه وجود ندارد)">Mdivani</a></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جمهوری شوروی سوسیالیستی گرجستان">جمهوری شوروی سوسیالیستی گرجستان</a><br /><small>First Secretaries of Georgian Communist Party</small></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><figure class="mw-halign-right mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_(1951%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description" title="Georgian Soviet Socialist Republic"><img alt="Georgian Soviet Socialist Republic" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/50px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/75px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/100px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a><figcaption>Georgian Soviet Socialist Republic</figcaption></figure> <li><a href="/w/index.php?title=Vissarion_Lominadze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vissarion Lominadze (صفحه وجود ندارد)">Lominadze</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lavrenty_Kartvelishvili&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lavrenty Kartvelishvili (صفحه وجود ندارد)">Kartvelishvili</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Levan_Gogoberidze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Levan Gogoberidze (صفحه وجود ندارد)">Gogoberidze</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samson_Mamulia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samson Mamulia (صفحه وجود ندارد)">Mamulia</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="لاورنتی بریا">لاورنتی بریا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kandid_Charkviani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kandid Charkviani (صفحه وجود ندارد)">Charkviani</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Akaki_Mgeladze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akaki Mgeladze (صفحه وجود ندارد)">Mgeladze</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aleksandr_Mirtskhulava&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aleksandr Mirtskhulava (صفحه وجود ندارد)">Mirtskhulava</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vasil_Mzhavanadze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vasil Mzhavanadze (صفحه وجود ندارد)">Mzhavanadze</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="ادوارد شواردنادزه">ادوارد شواردنادزه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jumber_Patiashvili&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jumber Patiashvili (صفحه وجود ندارد)">Patiashvili</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Givi_Gumbaridze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Givi Gumbaridze (صفحه وجود ندارد)">Gumbaridze</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Avtandil_Margiani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avtandil Margiani (صفحه وجود ندارد)">Margiani</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jimi_Mikeladze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jimi Mikeladze (صفحه وجود ندارد)">Mikeladze</a></li></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a><br /><small>Presidents</small></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><figure class="mw-halign-right mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_Georgia_(1990%E2%80%932004).svg" class="mw-file-description" title="Flag of Georgia (1990–2004)"><img alt="Flag of Georgia (1990–2004)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/50px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/75px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/100px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a><figcaption>Flag of Georgia (1990–2004)</figcaption></figure><figure class="mw-halign-right mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_the_President_of_Georgia.svg" class="mw-file-description" title="Standard of the President"><img alt="Standard of the President" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Flag_of_the_President_of_Georgia.svg/50px-Flag_of_the_President_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Flag_of_the_President_of_Georgia.svg/75px-Flag_of_the_President_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Flag_of_the_President_of_Georgia.svg/100px-Flag_of_the_President_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="709" data-file-height="709" /></a><figcaption>Standard of the President</figcaption></figure> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="زویاد گامساخوردیا">زویاد گامساخوردیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="ادوارد شواردنادزه">ادوارد شواردنادزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="نینو بورجانادزه">نینو بورجانادزه</a>*</li> <li><a class="mw-selflink selflink">میخیل ساآکاشویلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="نینو بورجانادزه">نینو بورجانادزه</a>*</li> <li><a class="mw-selflink selflink">میخیل ساآکاشویلی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="گیورگی مارگولاشویلی">گیورگی مارگولاشویلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%85%D9%87_%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="سالومه زورابیشویلی">سالومه زورابیشویلی</a></li></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><small>* denotes acting head of state</small></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="کودتا/انقلاب‌های_رنگی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="الگو:انقلاب‌های رنگی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:انقلاب‌های رنگی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:انقلاب‌های رنگی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="کودتا/انقلاب‌های_رنگی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انقلاب رنگی">کودتا/انقلاب‌های رنگی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انقلاب رنگی">انقلاب‌های رنگی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="انقلاب پنجم اکتبر (صفحه وجود ندارد)">انقلاب پنجم اکتبر (صربستان)</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="انقلاب نارنجی">انقلاب نارنجی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D9%84_%D8%B1%D8%B2" title="انقلاب گل رز">انقلاب گل رز</a> •<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D9%84_%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87" title="انقلاب گل لاله">انقلاب گل لاله</a> • <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D8%B1%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="انقلاب سرو (صفحه وجود ندارد)">انقلاب سرو (لبنان)</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B0_%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انقلاب ۲۰۱۰ قرقیزستان">انقلاب ۲۰۱۰ قرقیزستان</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بنیادهای فعال</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="بنیاد سوروس">بنیاد سوروس (جامعهٔ باز)</a> • <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد ملی دموکراسی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد ملی دموکراسی</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85" title="بنیاد کارنگی برای علوم">بنیاد کارنگی برای علوم</a> • <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد ویلسون (صفحه وجود ندارد)">بنیاد ویلسون</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شخصیت‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="جرج سوروس">جورج سوروس</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="اندرو کارنگی">اندرو کارنگی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B4%D9%88%DB%8C%DA%86" title="اسلوبودان میلوشویچ">اسلوبودان میلوشویچ</a> • <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%DB%8C%D9%88%D8%B4%DA%86%D9%86%DA%A9%D9%88" title="ویکتور یوشچنکو">ویکتور یوشچنکو</a> • <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%DA%A9%D9%88%DB%8C%DA%86" title="ویکتور یانوکویچ">ویکتور یانوکوویچ</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="ادوارد شواردنادزه">ادوارد شواردنادزه</a> • <a class="mw-selflink selflink">میخیل ساآکاشویلی</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B3%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C%D9%81" class="mw-redirect" title="عسگر آقایف">عسگر آقایف</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%DA%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D9%81" class="mw-redirect" title="قربان بیگ باقی‌یف">قورمان بیک باقیف</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جستارهای وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%AF" title="بهار پراگ">بهار پراگ</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%85%DB%8C%D8%AE%DA%A9" title="انقلاب میخک">انقلاب میخک</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B8)" class="mw-redirect" title="روزشمار اعتراضات به انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)">جنبش سبز</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q43330#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q43330#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q43330#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="آی‌اس‌ان‌آی (شناسه)">ISNI</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000114488543">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="برگه‌دان مستند مجازی بین‌المللی">ویاف</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/78139279">1</a></span></li></ul></li> <li><span class="nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/78139279">ورلدکت (از طریق ویاف)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb159629269">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb159629269">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/131355112">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n2002059849">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000129169&P_CON_LNG=ENG">لتونی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=js20060804026&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9810562563705606">لهستان</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/1575203/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%A9_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="سوداک (شناسه)">سوداک (فرانسه)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/129594555">1</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=میخیل_ساآکاشویلی&oldid=39945996">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=میخیل_ساآکاشویلی&oldid=39945996</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:دریافت‌کنندگان نشان افتخار جمهوری ارمنستان">دریافت‌کنندگان نشان افتخار جمهوری ارمنستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رده:افراد اوکراینی گرجی‌تبار">افراد اوکراینی گرجی‌تبار</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87" title="رده:افراد زنده">افراد زنده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%D9%84%D8%A8_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="رده:افراد سلب تابعیت‌شده">افراد سلب تابعیت‌شده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D9%84_%D8%B1%D8%B2" title="رده:انقلاب گل رز">انقلاب گل رز</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="رده:اهالی تفلیس">اهالی تفلیس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:حقوق‌دانان اهل گرجستان">حقوق‌دانان اهل گرجستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86" title="رده:دانش‌آموختگان دانشگاه حقوق جرج واشینگتن">دانش‌آموختگان دانشگاه حقوق جرج واشینگتن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="رده:دانش‌آموختگان دانشگاه کلمبیا">دانش‌آموختگان دانشگاه کلمبیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3_%D8%B4%D9%81%DA%86%D9%86%DA%A9%D9%88_%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D9%81" title="رده:دانش‌آموختگان دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف">دانش‌آموختگان دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="رده:دانش‌آموختگان مدرسه حقوق کلمبیا">دانش‌آموختگان مدرسه حقوق کلمبیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D9%88%D8%B7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="رده:دور از وطن‌ها در هلند">دور از وطن‌ها در هلند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D9%88%D8%B7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="رده:دور از وطن‌های اهل اوکراین در هلند">دور از وطن‌های اهل اوکراین در هلند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:رئیس‌جمهورهای گرجستان">رئیس‌جمهورهای گرجستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B9%DB%B6%DB%B7_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:زادگان ۱۹۶۷ (میلادی)">زادگان ۱۹۶۷ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="رده:زندانیان اوکراین">زندانیان اوکراین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:سیاستمداران اهل گرجستان">سیاستمداران اهل گرجستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:سیاستمداران حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان">سیاستمداران حزب جنبش اتحاد ملی گرجستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B1_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="رده:سیاستمداران سده ۲۱ (میلادی) اهل اوکراین">سیاستمداران سده ۲۱ (میلادی) اهل اوکراین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B1_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:سیاستمداران سده ۲۱ (میلادی) اهل گرجستان">سیاستمداران سده ۲۱ (میلادی) اهل گرجستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82_%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="رده:شهروندان اوکراین از طریق تغییر تابعیت">شهروندان اوکراین از طریق تغییر تابعیت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:فراریان">فراریان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7" title="رده:فرمانداران استان اودسا">فرمانداران استان اودسا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="رده:گرجی‌های مهاجرت‌کرده به اوکراین">گرجی‌های مهاجرت‌کرده به اوکراین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="رده:مجریان تلویزیونی اهل اوکراین">مجریان تلویزیونی اهل اوکراین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:ملی‌گرایان اهل گرجستان">ملی‌گرایان اهل گرجستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1" title="رده:نجات‌یافتگان از ترور">نجات‌یافتگان از ترور</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="رده:وکیلان اهل تفلیس">وکیلان اهل تفلیس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%A8_%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7" title="رده:اعتصاب غذاها">اعتصاب غذاها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:زندانیان گرجستان">زندانیان گرجستان</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D9%86%D8%B5%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات صاحب‌منصب با پارامتر نامعلوم استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات صاحب‌منصب با پارامتر نامعلوم استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند">مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ISNI" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LNB" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_PLWABN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SUDOC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_WorldCat-VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۰۴:۵۴ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5857dfdcd6-dw9rf","wgBackendResponseTime":160,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.179","walltime":"1.462","ppvisitednodes":{"value":14579,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":181707,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12733,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":107979,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1227.490 1 -total"," 43.94% 539.361 21 الگو:Infobox"," 39.24% 481.687 1 الگو:پانویس"," 35.93% 441.095 1 الگو:Infobox_Officeholder"," 20.85% 255.970 17 الگو:Infobox_officeholder/office"," 13.65% 167.504 3 الگو:Cite_web"," 11.59% 142.299 8 الگو:یادکرد_خبر"," 9.60% 117.824 1 الگو:رئیس‌جمهورهای_گرجستان"," 9.34% 114.637 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"," 9.04% 110.963 1 الگو:پروژه_خواهر"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.659","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7594714,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-ksj9v","timestamp":"20241128123358","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0645\u06cc\u062e\u06cc\u0644 \u0633\u0627\u0622\u06a9\u0627\u0634\u0648\u06cc\u0644\u06cc","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q43330","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q43330","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-08-12T12:58:58Z","dateModified":"2024-07-26T04:54:49Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/0a\/Mikheil_Saakashvili%2C_2020.jpg","headline":"\u0633\u06cc\u0627\u0633\u062a\u0645\u062f\u0627\u0631 \u06af\u0631\u062c\u06cc-\u0627\u0648\u06a9\u0631\u0627\u06cc\u0646\u06cc"}</script> </body> </html>