CINXE.COM
Diffusion des ondes — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Diffusion des ondes — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"98a7d11d-9c9c-47cd-b6d9-59c0ebe2fd83","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Diffusion_des_ondes","wgTitle":"Diffusion des ondes","wgCurRevisionId":210277102,"wgRevisionId":210277102,"wgArticleId":69451,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Portail:Physique/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés","Portail:Optique/Articles liés","Diffusion des ondes","Électromagnétisme","Acoustique","Mécanique ondulatoire"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Diffusion_des_ondes","wgRelevantArticleId":69451,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q210028","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Light_scattering_scheme.svg/1200px-Light_scattering_scheme.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="953"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Light_scattering_scheme.svg/800px-Light_scattering_scheme.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="635"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Light_scattering_scheme.svg/640px-Light_scattering_scheme.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="508"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Diffusion des ondes — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Diffusion_des_ondes"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Diffusion_des_ondes"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Diffusion_des_ondes rootpage-Diffusion_des_ondes skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Page d’accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil" title="Regroupements d'articles par thématiques"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact" title="Qui contacter"><span>Contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter" title="Guide pour apprendre à contribuer à Wikipédia"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales" title="Outils pour contribuer à Wikipédia"><span>Pages spéciales</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Diffusion+des+ondes" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Diffusion+des+ondes" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Diffusion+des+ondes" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Diffusion+des+ondes" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Définitions,_propriétés" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Définitions,_propriétés"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Définitions, propriétés</span> </div> </a> <ul id="toc-Définitions,_propriétés-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Différents_types_de_diffusion_suivant_le_couple_de_particules_impliquées" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Différents_types_de_diffusion_suivant_le_couple_de_particules_impliquées"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Différents types de diffusion suivant le couple de particules impliquées</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Différents_types_de_diffusion_suivant_le_couple_de_particules_impliquées-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Différents types de diffusion suivant le couple de particules impliquées</span> </button> <ul id="toc-Différents_types_de_diffusion_suivant_le_couple_de_particules_impliquées-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ondes_électromagnétiques_-_particules_élémentaires" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ondes_électromagnétiques_-_particules_élémentaires"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Ondes électromagnétiques - particules élémentaires</span> </div> </a> <ul id="toc-Ondes_électromagnétiques_-_particules_élémentaires-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ondes_électromagnétiques_-_matière" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ondes_électromagnétiques_-_matière"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Ondes électromagnétiques - matière</span> </div> </a> <ul id="toc-Ondes_électromagnétiques_-_matière-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Particules_élémentaires_-_matière" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Particules_élémentaires_-_matière"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Particules élémentaires - matière</span> </div> </a> <ul id="toc-Particules_élémentaires_-_matière-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Régimes_de_diffusion_suivant_la_longueur_d'onde_et_la_taille_du_centre_diffuseur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Régimes_de_diffusion_suivant_la_longueur_d'onde_et_la_taille_du_centre_diffuseur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Régimes de diffusion suivant la longueur d'onde et la taille du centre diffuseur</span> </div> </a> <ul id="toc-Régimes_de_diffusion_suivant_la_longueur_d'onde_et_la_taille_du_centre_diffuseur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Applications" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Applications"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Applications</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Applications-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Applications</span> </button> <ul id="toc-Applications-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rétrodiffusion" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rétrodiffusion"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Rétrodiffusion</span> </div> </a> <ul id="toc-Rétrodiffusion-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Diffusion_par_une_surface" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Diffusion_par_une_surface"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Diffusion par une surface</span> </div> </a> <ul id="toc-Diffusion_par_une_surface-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tavelure" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tavelure"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Tavelure</span> </div> </a> <ul id="toc-Tavelure-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Notes</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Références</span> </div> </a> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Diffusion des ondes</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 45 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-45" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">45 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Verstrooiing" title="Verstrooiing – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Verstrooiing" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%D8%AB%D8%B1" title="تبعثر – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تبعثر" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/S%C9%99p%C9%99l%C9%99n%C9%99n_radiasiya" title="Səpələnən radiasiya – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Səpələnən radiasiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%BC%D1%96%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96%D1%86" title="Рассеянне мікрачасціц – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Рассеянне мікрачасціц" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Разсейване – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Разсейване" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%87%E0%A6%AA%E0%A6%A3" title="বিক্ষেপণ – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বিক্ষেপণ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dispersi%C3%B3_(f%C3%ADsica)" title="Dispersió (física) – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dispersió (física)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B2" title="Сапаланав – tchouvache" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сапаланав" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tchouvache" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Spredning_(fysik)" title="Spredning (fysik) – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Spredning (fysik)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Streuung_(Physik)" title="Streuung (Physik) – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Streuung (Physik)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BA%CE%AD%CE%B4%CE%B1%CF%83%CE%B7" title="Σκέδαση – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Σκέδαση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Scattering" title="Scattering – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Scattering" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dispersi%C3%B3n_(f%C3%ADsica)" title="Dispersión (física) – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Dispersión (física)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Hajumine" title="Hajumine – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Hajumine" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="پراکندگی – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پراکندگی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sironta" title="Sironta – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sironta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Scaipeadh_(fisic)" title="Scaipeadh (fisic) – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Scaipeadh (fisic)" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%96%D7%95%D7%A8" title="פיזור – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="פיזור" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%80%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A4%A8" title="प्रकीर्णन – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्रकीर्णन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Raspr%C5%A1enje" title="Raspršenje – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Raspršenje" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sz%C3%B3r%C3%A1s_(fizika)" title="Szórás (fizika) – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szórás (fizika)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Penyebaran" title="Penyebaran – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Penyebaran" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Scattering" title="Scattering – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Scattering" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%95%A3%E4%B9%B1" title="散乱 – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="散乱" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%B0%EB%9E%80" title="산란 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="산란" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82" title="വിസരണം – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വിസരണം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Serakan" title="Serakan – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Serakan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Verstrooiing_(natuurkunde)" title="Verstrooiing (natuurkunde) – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Verstrooiing (natuurkunde)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Spreiing" title="Spreiing – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Spreiing" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Spredning" title="Spredning – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Spredning" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Dispers%C3%A3o_(f%C3%ADsica)" title="Dispersão (física) – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Dispersão (física)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Рассеяние – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Рассеяние" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Raspr%C5%A1enje" title="Raspršenje – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Raspršenje" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Scattering" title="Scattering – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Scattering" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Rozptyl_(%C5%BEiarenie)" title="Rozptyl (žiarenie) – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rozptyl (žiarenie)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sipanje" title="Sipanje – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sipanje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%98%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Расејање – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Расејање" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Spridning_(fysik)" title="Spridning (fysik) – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Spridning (fysik)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%AF_%E0%AE%95%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%B5%E0%AF%80%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="சிதறிய கதிர்வீச்சு – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சிதறிய கதிர்வீச்சு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="การกระเจิง – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="การกระเจิง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sa%C3%A7%C4%B1lma" title="Saçılma – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Saçılma" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B7%D1%81%D1%96%D1%8E%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F_%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D1%96_%D1%85%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Розсіювання частинок і хвиль – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Розсіювання частинок і хвиль" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Yorug%27likning_sochilishi" title="Yorug'likning sochilishi – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Yorug'likning sochilishi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A1n_x%E1%BA%A1" title="Tán xạ – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tán xạ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%95%A3%E5%B0%84" title="散射 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="散射" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q210028#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diffusion_des_ondes" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Diffusion_des_ondes" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diffusion_des_ondes"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Diffusion_des_ondes"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Diffusion_des_ondes" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Diffusion_des_ondes" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&oldid=210277102" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Diffusion_des_ondes&id=210277102&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FDiffusion_des_ondes"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FDiffusion_des_ondes"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Diffusion+des+ondes"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Diffusion_des_ondes&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Scattering" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q210028" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Diffusion" class="mw-disambig" title="Diffusion">Diffusion</a> et <a href="/wiki/Ondes_(homonymie)" class="mw-redirect mw-disambig" title="Ondes (homonymie)">ondes (homonymie)</a>. </p> </div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Light_scattering_scheme.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Light_scattering_scheme.svg/250px-Light_scattering_scheme.svg.png" decoding="async" width="220" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Light_scattering_scheme.svg/330px-Light_scattering_scheme.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Light_scattering_scheme.svg/440px-Light_scattering_scheme.svg.png 2x" data-file-width="485" data-file-height="385" /></a><figcaption><center>Diffusion d'un rayon lumineux par une sphère.</center></figcaption></figure> <p>La <b>diffusion</b> est le phénomène par lequel un <a href="/wiki/Rayonnement" title="Rayonnement">rayonnement</a>, comme la lumière, le son ou un faisceau de <a href="/wiki/Particule_%C3%A9l%C3%A9mentaire" title="Particule élémentaire">particules</a>, est dévié dans diverses directions par une <a href="/wiki/Interaction" class="mw-disambig" title="Interaction">interaction</a> avec d'autres objets. La diffusion peut être <a href="/wiki/Isotropie" title="Isotropie">isotrope</a>, c'est-à-dire répartie uniformément dans toutes les directions, ou <a href="/wiki/Anisotropie" title="Anisotropie">anisotrope</a>. En particulier, la fraction de l'onde incidente qui est retournée dans la direction d'où elle provient est appelée <b>rétrodiffusion</b> (<i>backscatter</i> en anglais). La diffusion peut s'effectuer avec ou sans variation de fréquence. On parle de <a href="/wiki/Diffusion_in%C3%A9lastique" class="mw-redirect" title="Diffusion inélastique">diffusion inélastique</a> dans le premier cas, <a href="/wiki/Diffusion_%C3%A9lastique" title="Diffusion élastique">élastique</a> dans le second. La <a href="/wiki/Polarisation_(optique)" title="Polarisation (optique)">polarisation</a> du rayonnement incident peut être modifiée par la diffusion. </p><p>Historiquement, le développement de la compréhension des phénomènes et de leur modélisation est le fait de nombreux physiciens<sup id="cite_ref-Kerker_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kerker-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Définitions,_propriétés"><span id="D.C3.A9finitions.2C_propri.C3.A9t.C3.A9s"></span>Définitions, propriétés</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Définitions, propriétés" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Définitions, propriétés"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Fonction_phase_Compton.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Fonction_phase_Compton.png/220px-Fonction_phase_Compton.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Fonction_phase_Compton.png/330px-Fonction_phase_Compton.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Fonction_phase_Compton.png/440px-Fonction_phase_Compton.png 2x" data-file-width="771" data-file-height="771" /></a><figcaption><center>Fonctions de phase non normalisées pour la diffusion Compton à diverses énergies (le rayonnement arrive de la gauche). Aux faibles énergies on retrouve la fonction de phase symétrique de Thomson.</center></figcaption></figure> <p>La diffusion d'une onde sur un centre diffuseur est définie par la <a href="/wiki/Section_efficace" title="Section efficace">section efficace</a> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Sigma =\sigma (\nu \rightarrow \nu ')P(\mathbf {\Omega } \rightarrow \mathbf {\Omega } ')}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi mathvariant="normal">Σ<!-- Σ --></mi> <mo>=</mo> <mi>σ<!-- σ --></mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>ν<!-- ν --></mi> <mo stretchy="false">→<!-- → --></mo> <msup> <mi>ν<!-- ν --></mi> <mo>′</mo> </msup> <mo stretchy="false">)</mo> <mi>P</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> <mo stretchy="false">→<!-- → --></mo> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> <mo>′</mo> </msup> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Sigma =\sigma (\nu \rightarrow \nu ')P(\mathbf {\Omega } \rightarrow \mathbf {\Omega } ')}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dbfe3b0043f85c94483019fc3e92a861665bc81a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:26.42ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle \Sigma =\sigma (\nu \rightarrow \nu ')P(\mathbf {\Omega } \rightarrow \mathbf {\Omega } ')}" /></span> donnant la variation de fréquence <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \nu '-\nu }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>ν<!-- ν --></mi> <mo>′</mo> </msup> <mo>−<!-- − --></mo> <mi>ν<!-- ν --></mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \nu '-\nu }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/03d8116a5dd3aa7c854b257c7796353eda4c63a8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.505ex; width:6.015ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle \nu '-\nu }" /></span> et de direction <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathbf {\Omega } '-\mathbf {\Omega } }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> <mo>′</mo> </msup> <mo>−<!-- − --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathbf {\Omega } '-\mathbf {\Omega } }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/2c3d5039d3f558c5125105f08e78c19fb0deec89" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.505ex; width:7.388ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle \mathbf {\Omega } '-\mathbf {\Omega } }" /></span> du rayonnement incident<sup id="cite_ref-Modest_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Modest-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>P est la fonction de phase qui dans la plupart des cas respecte la symétrie cylindrique : la déviation <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \alpha =\arccos \,(\mathbf {\Omega } '\cdot \mathbf {\Omega } )}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>α<!-- α --></mi> <mo>=</mo> <mi>arccos</mi> <mspace width="thinmathspace"></mspace> <mo stretchy="false">(</mo> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> <mo>′</mo> </msup> <mo>⋅<!-- ⋅ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \alpha =\arccos \,(\mathbf {\Omega } '\cdot \mathbf {\Omega } )}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9a42a641de0a4c03b4ec43164a9b7f0637f41fa1" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:19.226ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle \alpha =\arccos \,(\mathbf {\Omega } '\cdot \mathbf {\Omega } )}" /></span> est indépendante de la direction d'arrivée <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathbf {\Omega } }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathbf {\Omega } }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a0bbc5c501b899d658ddaa37ae734fe62c91f6d3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.931ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \mathbf {\Omega } }" /></span>. Elle représente la <a href="/wiki/Distribution_angulaire" title="Distribution angulaire">distribution angulaire</a> de <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathbf {\Omega } '}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> <mo>′</mo> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathbf {\Omega } '}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a0b4adda5ee2ba777a106ea45c018883be4f6fef" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.616ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \mathbf {\Omega } '}" /></span> pour <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathbf {\Omega } }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathbf {\Omega } }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a0bbc5c501b899d658ddaa37ae734fe62c91f6d3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.931ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \mathbf {\Omega } }" /></span> donné et est donc normée </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \int _{\Omega }P\mathrm {d} \Omega =1}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mo>∫<!-- ∫ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> </msub> <mi>P</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi mathvariant="normal">Ω<!-- Ω --></mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \int _{\Omega }P\mathrm {d} \Omega =1}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ecc8c5bc44e0c9c49d3e1fe3feb8bb903cc5adb2" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.338ex; width:12.075ex; height:5.676ex;" alt="{\displaystyle \int _{\Omega }P\mathrm {d} \Omega =1}" /></span></dd></dl></dd></dl> <p>Le rayonnement est caractérisé par la <a href="/wiki/Luminance" title="Luminance">luminance</a> donnant la quantité d'énergie pour un intervalle de fréquence donnée, dans un <a href="/wiki/Angle_solide" title="Angle solide">angle solide</a> donné autour de la direction <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathbf {\Omega } }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathbf {\Omega } }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a0bbc5c501b899d658ddaa37ae734fe62c91f6d3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.931ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \mathbf {\Omega } }" /></span>, éventuellement pour un intervalle de polarisation donné. La luminance obéit à l'équation de <a href="/wiki/Transfert_radiatif" title="Transfert radiatif">transfert radiatif</a> qui est une <a href="/wiki/%C3%89quation_int%C3%A9gro-diff%C3%A9rentielle" title="Équation intégro-différentielle">équation intégro-différentielle</a> linéaire<sup id="cite_ref-diffusion_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-diffusion-3"><span class="cite-bracket">[</span>N 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. On peut donc <a href="/wiki/Prise_de_moyenne_volumique" title="Prise de moyenne volumique">homogénéiser</a> simplement le milieu de la façon suivante : </p> <ul><li>Plusieurs types de centres diffuseurs positionnés aléatoirement.</li></ul> <dl><dd>Soit <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle n_{i}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>n</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>i</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle n_{i}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/57f87f905ba5a4d8c691ccaecd65fc47bd007ba4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.194ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle n_{i}}" /></span> le nombre de diffuseurs de type i par unité de volume, chacun associé à la section efficace <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Sigma _{i}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi mathvariant="normal">Σ<!-- Σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>i</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Sigma _{i}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7311e26a182cf249a67308c6ceb4d12d2c6896b8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.478ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \Sigma _{i}}" /></span>, la section efficace moyenne <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Sigma _{m}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi mathvariant="normal">Σ<!-- Σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>m</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Sigma _{m}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/62b78e616f0f01d6deef72e313f64e515af7f303" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.353ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \Sigma _{m}}" /></span> du milieu est <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Sigma _{m}=\sum _{i}n_{i}\Sigma _{i}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi mathvariant="normal">Σ<!-- Σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>m</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <munder> <mo>∑<!-- ∑ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>i</mi> </mrow> </munder> <msub> <mi>n</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>i</mi> </mrow> </msub> <msub> <mi mathvariant="normal">Σ<!-- Σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>i</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Sigma _{m}=\sum _{i}n_{i}\Sigma _{i}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/88fbdf13a25d35fb67f793787ce47b347aaefcf1" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.005ex; width:14.866ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle \Sigma _{m}=\sum _{i}n_{i}\Sigma _{i}}" /></span></dd></dl></dd></dl> <ul><li>Distribution aléatoire de position, forme et taille des centres diffuseurs.</li></ul> <dl><dd>La section efficace est alors le <a href="/wiki/Produit_de_convolution" title="Produit de convolution">produit de convolution</a> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Sigma _{m}=\int _{0}^{\infty }\int _{\Omega }\Sigma \,f(n)\,\mathrm {d} \Omega \,\mathrm {d} \nu }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi mathvariant="normal">Σ<!-- Σ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>m</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <msubsup> <mo>∫<!-- ∫ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">∞<!-- ∞ --></mi> </mrow> </msubsup> <msub> <mo>∫<!-- ∫ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">Ω<!-- Ω --></mi> </mrow> </msub> <mi mathvariant="normal">Σ<!-- Σ --></mi> <mspace width="thinmathspace"></mspace> <mi>f</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>n</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mspace width="thinmathspace"></mspace> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi mathvariant="normal">Ω<!-- Ω --></mi> <mspace width="thinmathspace"></mspace> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">d</mi> </mrow> <mi>ν<!-- ν --></mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Sigma _{m}=\int _{0}^{\infty }\int _{\Omega }\Sigma \,f(n)\,\mathrm {d} \Omega \,\mathrm {d} \nu }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/aac9e05827f352c967844a7317d25faef2251c8f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.338ex; width:27.094ex; height:5.843ex;" alt="{\displaystyle \Sigma _{m}=\int _{0}^{\infty }\int _{\Omega }\Sigma \,f(n)\,\mathrm {d} \Omega \,\mathrm {d} \nu }" /></span></dd></dl></dd> <dd>où f est la densité de probabilité d'avoir une particule d'espèce n d'orientation donnée.</dd> <dd>Cette situation se présente dans le cas de particules non sphériques d'orientation aléatoire pour lesquelles la fonction de phase individuelle est quelconque (<a href="/wiki/Effet_Tyndall" title="Effet Tyndall">effet Tyndall</a>). Pour autant la fonction de phase totale respecte la symétrie cylindrique. De plus ce phénomène entraîne la dépolarisation de la lumière.</dd></dl> <p>Ces relations supposent l'absence d'interactions multiples présentes lorsque la taille du centre diffuseur est du même ordre de grandeur que la distance entre deux d'entre eux. Dans le cas contraire on parle de diffusion dépendante<sup id="cite_ref-Greffet_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Greffet-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Différents_types_de_diffusion_suivant_le_couple_de_particules_impliquées"><span id="Diff.C3.A9rents_types_de_diffusion_suivant_le_couple_de_particules_impliqu.C3.A9es"></span>Différents types de diffusion suivant le couple de particules impliquées</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Différents types de diffusion suivant le couple de particules impliquées" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Différents types de diffusion suivant le couple de particules impliquées"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La plupart des phénomènes cités ci-dessous correspondent à une diffusion indépendante dans laquelle le transfert d'énergie est faible et souvent compensé par d'autres mécanismes. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ondes_électromagnétiques_-_particules_élémentaires"><span id="Ondes_.C3.A9lectromagn.C3.A9tiques_-_particules_.C3.A9l.C3.A9mentaires"></span>Ondes électromagnétiques - particules élémentaires</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Ondes électromagnétiques - particules élémentaires" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Ondes électromagnétiques - particules élémentaires"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>La <a href="/wiki/Diffusion_Compton" title="Diffusion Compton">diffusion Compton</a> est la diffusion inélastique d'ondes électromagnétiques (à hautes énergies<sup id="cite_ref-énergie_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-énergie-5"><span class="cite-bracket">[</span>N 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : <a href="/wiki/Rayon_gamma" title="Rayon gamma">rayons γ</a>, <a href="/wiki/Rayon_X" title="Rayon X">rayons X</a>) par des électrons libres, ou faiblement liés dans un atome.</li> <li>La <a href="/wiki/Diffusion_Thomson" title="Diffusion Thomson">diffusion Thomson</a> est la diffusion élastique des ondes électromagnétiques par des électrons libres d'énergie faible<sup id="cite_ref-énergie_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-énergie-5"><span class="cite-bracket">[</span>N 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (par exemple dans la <a href="/wiki/Photosph%C3%A8re" title="Photosphère">photosphère</a> d'une étoile).</li> <li>La <a href="/wiki/Diffusion_Compton#Diffusion_Compton_inverse" title="Diffusion Compton">diffusion Compton inverse</a> (diffusion d'électrons énergétiques par un <a href="/wiki/Gaz_de_photons" title="Gaz de photons">gaz de photons</a> peu énergétiques rencontré dans l'<a href="/wiki/Effet_Sunyaev-Zel%27dovich" class="mw-redirect" title="Effet Sunyaev-Zel'dovich">effet Sunyaev-Zel'dovich</a>) est un cas de diffusion multiple et couplé où la distribution spectrale des photons est drastiquement modifiée par l'interaction. L'interaction individuelle est identique à la diffusion Compton.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ondes_électromagnétiques_-_matière"><span id="Ondes_.C3.A9lectromagn.C3.A9tiques_-_mati.C3.A8re"></span>Ondes électromagnétiques - matière</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Ondes électromagnétiques - matière" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Ondes électromagnétiques - matière"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Mie.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Mie.png/250px-Mie.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Mie.png/330px-Mie.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Mie.png/500px-Mie.png 2x" data-file-width="771" data-file-height="771" /></a><figcaption><center>Diffusion de Mie (le rayonnement arrive de la gauche).</center></figcaption></figure> <p>Le cas le plus souvent rencontré et le plus étudié est celui de la diffusion des <a href="/wiki/Ondes_%C3%A9lectromagn%C3%A9tiques" class="mw-redirect" title="Ondes électromagnétiques">ondes électromagnétiques</a>. La diffusion de la lumière ou encore d'ondes radio (fonctionnement du <a href="/wiki/Radar" title="Radar">radar</a>) sont des exemples courants de ce principe. </p> <ul><li>La <a href="/wiki/Diffusion_de_Mie" class="mw-redirect" title="Diffusion de Mie">diffusion de Mie</a> est la diffusion élastique des ondes électromagnétiques. Elle a lieu lorsque les diffuseurs sont d'une taille comparable à la longueur d'onde incidente et comporte des lobes de diffraction. La diffusion Rayleigh en est un cas limite. La <a href="/wiki/Th%C3%A9orie_de_Mie" title="Théorie de Mie">théorie de Mie</a> décrit le phénomène pour des particules sphériques. Pour des particules de forme quelconque on parle parfois de <a href="/wiki/Effet_Tyndall" title="Effet Tyndall">diffusion de Tyndall</a>.</li> <li>La <a href="/wiki/Diffusion_Rayleigh" title="Diffusion Rayleigh">diffusion Rayleigh</a> est la diffusion élastique pour des ondes électromagnétiques dont la longueur d'onde est très supérieure à la taille des éléments diffusants (plus de 10 fois supérieure). Cette diffusion est à l'origine de la couleur bleue du ciel. Lorsque nous dirigeons notre regard vers le soleil ou au voisinage de celui-ci, nous percevons les rayonnements les plus directs. Peu diffusés par l'atmosphère, ils ont une grande longueur d'onde (couleur tendant vers le rouge). Lorsque nous dirigeons notre regard ailleurs dans le ciel, nous percevons des rayonnements dont la trajectoire à partir du soleil est très indirecte. Ces rayonnements résultent de la diffusion de Rayleigh qui est plus prononcée pour de courtes longueurs d'onde (couleur tendant vers le violet).</li> <li>La <a href="/wiki/Diffusion_Raman" title="Diffusion Raman">diffusion Raman</a> est la diffusion inélastique d'ondes électromagnétiques sur des atomes, des molécules, ou des solides. La différence d'énergie entre un photon absorbé et un photon réémis est égale à la différence d'énergie entre deux états de rotation ou de vibration de l'objet diffusant. La <a href="/wiki/Spectroscopie_Raman" title="Spectroscopie Raman">spectroscopie Raman</a> est une technique de caractérisation de matériaux reprenant ce principe.</li> <li>La <a href="/wiki/Diffusion_Brillouin" title="Diffusion Brillouin">diffusion Brillouin</a> est la diffusion inélastique d'ondes électromagnétiques sur un solide, elle concerne notamment les interactions avec les <a href="/wiki/Phonon" title="Phonon">phonons</a> acoustiques.</li></ul> <p>Le phénomène de diffusion peut également se produire quand une <a href="/wiki/Onde_radio" title="Onde radio">onde radio</a> (radio, TV...) rencontre un obstacle dont la surface n'est pas parfaitement plane et lisse. C'est le cas de couches ionisées, de la surface du sol dans les régions vallonnées (pour les longueurs d'onde les plus grandes) ou de la surface d'obstacles (falaises, forêts, constructions...) pour les ondes ultra-courtes (au-dessus de quelques centaines de mégahertz). Comme en optique, la diffusion dépend du rapport entre la longueur d'onde et les dimensions des obstacles ou des irrégularités à la surface des obstacles réfléchissants. Ces derniers peuvent être aussi variés que des rideaux de pluie (en <a href="/wiki/Micro-onde" title="Micro-onde">hyperfréquences</a>) ou des zones ionisées lors d'<a href="/wiki/Aurore_polaire" title="Aurore polaire">aurores polaires</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Particules_élémentaires_-_matière"><span id="Particules_.C3.A9l.C3.A9mentaires_-_mati.C3.A8re"></span>Particules élémentaires - matière</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Particules élémentaires - matière" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Particules élémentaires - matière"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Diffusion_des_particules" title="Diffusion des particules">Diffusion des particules</a>.</div></div> <p>Il s'agit de l'interaction de particules chargées avec le noyau de l'atome (diffusions <a href="/wiki/Diffusion_Rutherford" title="Diffusion Rutherford">Rutherford</a>, <a href="/wiki/Diffusion_de_Mott" title="Diffusion de Mott">Mott</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Régimes_de_diffusion_suivant_la_longueur_d'onde_et_la_taille_du_centre_diffuseur"><span id="R.C3.A9gimes_de_diffusion_suivant_la_longueur_d.27onde_et_la_taille_du_centre_diffuseur"></span>Régimes de diffusion suivant la longueur d'onde et la taille du centre diffuseur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Régimes de diffusion suivant la longueur d'onde et la taille du centre diffuseur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Régimes de diffusion suivant la longueur d'onde et la taille du centre diffuseur"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>On distingue généralement trois régimes de diffusion, selon la taille caractéristique des éléments diffuseurs par rapport à la longueur d'onde considérée : </p> <ul><li>le régime spéculaire : les diffuseurs sont grands devant la longueur d'onde du rayonnement. La physique adaptée à cette échelle est l'<a href="/wiki/Optique_g%C3%A9om%C3%A9trique" title="Optique géométrique">optique géométrique</a>. Le mot <i>spéculaire</i> désigne la direction dans laquelle la lumière se réfléchit d'après les <a href="/wiki/Lois_de_Snell-Descartes" title="Lois de Snell-Descartes">lois de Descartes</a> ;</li> <li>le régime résonnant : dans ce cas intermédiaire, la taille des diffuseurs est de l'ordre de grandeur de la <a href="/wiki/Longueur_d%27onde" title="Longueur d'onde">longueur d'onde</a>. C'est le cas des réseaux de <a href="/wiki/Diffraction" title="Diffraction">diffraction</a> par exemple ;</li> <li>le régime de diffusion Thomson ou Rayleigh : les centres diffuseurs sont petits devant la longueur d'onde.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Applications">Applications</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Applications" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Applications"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La compréhension des phénomènes de diffusion est très importante notamment pour le secteur médical : la majorité des techniques d'<a href="/wiki/Imagerie_m%C3%A9dicale" title="Imagerie médicale">imagerie médicale</a> utilise la diffusion. On peut également envisager des applications militaires (détection de tanks dans une jungle humide, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr>). Enfin, plusieurs techniques de <a href="/wiki/Spectroscopie" title="Spectroscopie">spectroscopie</a> (ou « spectrométrie ») utilisent les principes de la diffusion. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rétrodiffusion"><span id="R.C3.A9trodiffusion"></span>Rétrodiffusion</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Rétrodiffusion" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Rétrodiffusion"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/R%C3%A9trodiffusion" title="Rétrodiffusion">Rétrodiffusion</a>.</div></div> <p>Le domaine le plus courant d'utilisation de la diffusion est sa composante rétrodiffusée. Le <a href="/wiki/Lidar" title="Lidar">lidar</a>, le <a href="/wiki/Radar" title="Radar">radar</a> et le <a href="/wiki/Sonar" title="Sonar">sonar</a> utilisent tous la propriété qu'ont les cibles de renvoyer une partie de l'énergie incidente vers l'émetteur du signal ou un récepteur secondaire. En général, on utilisera la plage de la diffusion de Rayleigh pour obtenir une proportionnalité entre le signal incident et le retour. </p><p>On utilise également la rétrodiffusion dans les <a href="/wiki/Guide_d%27onde" class="mw-redirect" title="Guide d'onde">guides d'ondes</a> et les <a href="/wiki/Fibre_optique" title="Fibre optique">fibres optiques</a> afin de détecter des défauts de fabrication. En effet, la diffusion de Rayleigh atténue graduellement le signal dans la direction de propagation et les imperfections vont renvoyer une importante partie de celui-ci vers la source. En mesurant le retour, on peut calculer les pertes dans le guide ou la fibre sans avoir à le couper pour introduire un appareil qui mesure les pertes directement la différence de signal depuis l'émetteur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Diffusion_par_une_surface">Diffusion par une surface</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Diffusion par une surface" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Diffusion par une surface"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La diffusion par une surface, utilisée pour les notions de <a href="/wiki/R%C3%A9flectivit%C3%A9" title="Réflectivité">réflectivité</a> simple, <a href="/wiki/R%C3%A9flectivit%C3%A9_bidirectionnelle" title="Réflectivité bidirectionnelle">réflectivité bidirectionnelle</a>, <a href="/wiki/%C3%89missivit%C3%A9" title="Émissivité">émissivité</a> est un cas particulier de rétrodiffusion. Elle consiste à donner pour une hypothétique surface lisse d'un matériau homogène les propriétés équivalentes résultant de processus en volume décrits ci-dessus. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tavelure">Tavelure</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : Tavelure" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : Tavelure"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les <a href="/wiki/Tavelure_(optique)" title="Tavelure (optique)">tavelures</a> constituent un cas particulier de diffusion résultant de l'interaction d'un faisceau cohérent avec un milieu inhomogène. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes">Notes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : Notes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : Notes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-diffusion-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-diffusion_3-0">↑</a> </span><span class="reference-text">La diffusion n'obéit pas à une équation de diffusion comme l'<a href="/wiki/%C3%89quation_de_la_chaleur" title="Équation de la chaleur">équation de la chaleur</a>.</span> </li> <li id="cite_note-énergie-5"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-énergie_5-0">a</a> et <a href="#cite_ref-énergie_5-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text">Haute ou basse énergie fait référence à la quantité réduite <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \epsilon _{\nu }={\frac {h\nu }{m_{e}c^{2}}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>ϵ<!-- ϵ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>ν<!-- ν --></mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>h</mi> <mi>ν<!-- ν --></mi> </mrow> <mrow> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>e</mi> </mrow> </msub> <msup> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mrow> </mfrac> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \epsilon _{\nu }={\frac {h\nu }{m_{e}c^{2}}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/139f2b91beee76859a74a970972befb2a72cbfca" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.505ex; width:11.082ex; height:6.009ex;" alt="{\displaystyle \epsilon _{\nu }={\frac {h\nu }{m_{e}c^{2}}}}" /></span> où <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m_{e}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>e</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m_{e}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8303b668e94e02d8f3db8c5b3ebd069ca5da9ba5" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.039ex; height:2.009ex;" alt="{\displaystyle m_{e}}" /></span> est la masse de l'électron et c la vitesse de la lumière. Une faible énergie correspond à <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \epsilon _{\nu }<<1}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>ϵ<!-- ϵ --></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>ν<!-- ν --></mi> </mrow> </msub> <mo><<</mo> <mn>1</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \epsilon _{\nu }<<1}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/2e7a03222ba0768ed85696f9a4f8a3e2b3ae3902" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:8.117ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \epsilon _{\nu }<<1}" /></span></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-Kerker-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kerker_1-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Milton Kerker, <i>The Scattering of Light and other Electromagnatic Radiation</i>, Academic Press, 1969</span> </li> <li id="cite_note-Modest-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Modest_2-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Michael M. Modest, <i>Radiative Heat Transfer</i>, Academic Press, 2003 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-12-503163-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/0-12-503163-7"><span class="nowrap">0-12-503163-7</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-Greffet-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Greffet_4-0">↑</a> </span><span class="reference-text">Jean-Jacques Greffet, <i>Diffusion du rayonnement</i>, Cours de l'École Supérieure d'Optique, 2003</span> </li> </ol></div> </div> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Diffusion_des_ondes" title="Modèle:Palette Diffusion des ondes"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Diffusion_des_ondes&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Diffusion des ondes</a></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_des_particules" title="Diffusion des particules">Diffusion des particules</a></li></ul> </div></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Onde_%C3%A9lectromagn%C3%A9tique" title="Onde électromagnétique">Ondes<br />électromagnétiques</a></th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="width:80px"><a href="/wiki/Particule_%C3%A9l%C3%A9mentaire" title="Particule élémentaire">Particule</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_%C3%A9lastique_de_rayonnement" title="Diffusion élastique de rayonnement">Diffusion élastique</a> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_Thomson" title="Diffusion Thomson">Diffusion Thomson</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_in%C3%A9lastique_de_rayonnement" title="Diffusion inélastique de rayonnement">Diffusion inélastique</a> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_Compton" title="Diffusion Compton">Diffusion Compton</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:80px"><a href="/wiki/Mati%C3%A8re" title="Matière">Matière</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_%C3%A9lastique_de_rayonnement" title="Diffusion élastique de rayonnement">Diffusion élastique</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%C3%A9orie_de_Mie" title="Théorie de Mie">Diffusion de Mie</a></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_Rayleigh" title="Diffusion Rayleigh">Diffusion Rayleigh</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_in%C3%A9lastique_de_rayonnement" title="Diffusion inélastique de rayonnement">Diffusion inélastique</a> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_Raman" title="Diffusion Raman">Diffusion Raman</a></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_Brillouin" title="Diffusion Brillouin">Diffusion Brillouin</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:80px">Analyse par diffusion</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_de_la_lumi%C3%A8re" title="Diffusion de la lumière">Diffusion de la lumière</a> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_statique_de_la_lumi%C3%A8re" title="Diffusion statique de la lumière">Diffusion statique de la lumière</a></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_dynamique_de_la_lumi%C3%A8re" title="Diffusion dynamique de la lumière">Diffusion dynamique de la lumière</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_des_rayons_X" title="Diffusion des rayons X">Diffusion des rayons X</a> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_des_rayons_X_aux_petits_angles" title="Diffusion des rayons X aux petits angles">Diffusion des rayons X aux petits angles</a> (SAXS)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Diffusion_des_rayons_X_aux_grands_angles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diffusion des rayons X aux grands angles (page inexistante)">Diffusion des rayons X aux grands angles</a> (WAXS)</li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%A9flectom%C3%A9trie_des_rayons_X&action=edit&redlink=1" class="new" title="Réflectométrie des rayons X (page inexistante)">Réflectométrie des rayons X</a> (XRR)</li> <li><a href="/wiki/Diffusion_in%C3%A9lastique_r%C3%A9sonante_de_rayons_X" title="Diffusion inélastique résonante de rayons X">Diffusion inélastique résonante de rayons X</a> (RIXS)</li></ul></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> <td class="navbox-image" rowspan="2" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:DiffusionCompton.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/DiffusionCompton.png/250px-DiffusionCompton.png" decoding="async" width="200" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/DiffusionCompton.png/330px-DiffusionCompton.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/DiffusionCompton.png/400px-DiffusionCompton.png 2x" data-file-width="418" data-file-height="219" /></a></span></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Particules<br />subatomiques</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="width:80px">Matière</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_%C3%A9lastique" title="Diffusion élastique">Diffusion élastique</a> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_Rutherford" title="Diffusion Rutherford">Diffusion Rutherford</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Collision_in%C3%A9lastique" title="Collision inélastique">Diffusion inélastique</a> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_de_Mott" title="Diffusion de Mott">Diffusion de Mott</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Diffusion_profond%C3%A9ment_in%C3%A9lastique" title="Diffusion profondément inélastique">Diffusion profondément inélastique</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:80px">Analyse par diffusion</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Diffusion_d%27%C3%A9lectrons&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diffusion d'électrons (page inexistante)">Diffusion d'électrons</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diffusion_de_neutrons&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diffusion de neutrons (page inexistante)">Diffusion de neutrons</a> <ul><li><a href="/wiki/Diffusion_de_neutrons_aux_petits_angles" title="Diffusion de neutrons aux petits angles">Diffusion de neutrons aux petits angles</a> (DNPA)</li> <li><a href="/wiki/Spectroscopie_neutronique_%C3%A0_%C3%A9cho_de_spin" title="Spectroscopie neutronique à écho de spin">Spectroscopie neutronique à écho de spin</a> (NSE)</li></ul></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> </tbody></table> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Physique" title="Portail de la physique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Circle-icons-physics-logo.svg/24px-Circle-icons-physics-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Circle-icons-physics-logo.svg/36px-Circle-icons-physics-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Circle-icons-physics-logo.svg/48px-Circle-icons-physics-logo.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Physique" title="Portail:Physique">Portail de la physique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Optique" title="Portail de l’optique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Refraction_of_daylight_through_a_prism.jpg/20px-Refraction_of_daylight_through_a_prism.jpg" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Refraction_of_daylight_through_a_prism.jpg/40px-Refraction_of_daylight_through_a_prism.jpg 1.5x" data-file-width="622" data-file-height="759" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Optique" title="Portail:Optique">Portail de l’optique</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐866f5d587f‐7gdzd Cached time: 20250328090204 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.151 seconds Real time usage: 0.498 seconds Preprocessor visited node count: 1428/1000000 Post‐expand include size: 30204/2097152 bytes Template argument size: 11670/2097152 bytes Highest expansion depth: 15/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 3593/5000000 bytes Lua time usage: 0.046/10.000 seconds Lua memory usage: 3455422/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 147.478 1 -total 32.51% 47.943 2 Modèle:Références 28.50% 42.030 1 Modèle:Portail 17.34% 25.566 1 Modèle:Voir_homonymes 16.48% 24.300 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note 15.38% 22.688 1 Modèle:Méta_bandeau 14.04% 20.709 2 Modèle:En 13.47% 19.858 1 Modèle:Palette_Diffusion_des_ondes 13.11% 19.339 1 Modèle:Indication_de_langue 12.33% 18.190 1 Modèle:ISBN --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:69451:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250328090204 and revision id 210277102. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&oldid=210277102">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&oldid=210277102</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Diffusion_des_ondes" title="Catégorie:Diffusion des ondes">Diffusion des ondes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89lectromagn%C3%A9tisme" title="Catégorie:Électromagnétisme">Électromagnétisme</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Acoustique" title="Catégorie:Acoustique">Acoustique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:M%C3%A9canique_ondulatoire" title="Catégorie:Mécanique ondulatoire">Mécanique ondulatoire</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Physique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Physique/Articles liés">Portail:Physique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Optique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Optique/Articles liés">Portail:Optique/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 5 décembre 2023 à 05:28.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Diffusion_des_ondes" title="Spécial:Citer/Diffusion des ondes">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Diffusion_des_ondes&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Diffusion des ondes</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>45 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c6f46dcf-89zqn","wgBackendResponseTime":127,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.151","walltime":"0.498","ppvisitednodes":{"value":1428,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":30204,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11670,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3593,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 147.478 1 -total"," 32.51% 47.943 2 Modèle:Références"," 28.50% 42.030 1 Modèle:Portail"," 17.34% 25.566 1 Modèle:Voir_homonymes"," 16.48% 24.300 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note"," 15.38% 22.688 1 Modèle:Méta_bandeau"," 14.04% 20.709 2 Modèle:En"," 13.47% 19.858 1 Modèle:Palette_Diffusion_des_ondes"," 13.11% 19.339 1 Modèle:Indication_de_langue"," 12.33% 18.190 1 Modèle:ISBN"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.046","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3455422,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-866f5d587f-7gdzd","timestamp":"20250328090204","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Diffusion des ondes","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Diffusion_des_ondes","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q210028","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q210028","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-04-20T20:59:58Z","dateModified":"2023-12-05T03:28:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/35\/Light_scattering_scheme.svg","headline":"d\u00e9viation de la course d'une onde, avec changement ou non de la fr\u00e9quence"}</script> </body> </html>