CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Spiritualen - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"53e493db-9d0e-4831-b8b2-4d89c3b97a0f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Spiritualen","wgTitle":"Spiritualen","wgCurRevisionId":67811387,"wgRevisionId":67811387,"wgArticleId":2461175,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken","Franciscanen","Christendom in de middeleeuwen"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Spiritualen","wgRelevantArticleId":2461175,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true, "wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q356239","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/da/StFrancis_part.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1672"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/da/StFrancis_part.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1115"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/StFrancis_part.jpg/640px-StFrancis_part.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="892"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Spiritualen - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Spiritualen"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Spiritualen"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Spiritualen rootpage-Spiritualen skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Hoofdmenu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/3_maart"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas"><span>Speciale pagina's</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Spiritualen" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Spiritualen" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Spiritualen" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Spiritualen" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Ideeën" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ideeën"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ideeën</span> </div> </a> <ul id="toc-Ideeën-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Naam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Naam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Naam</span> </div> </a> <ul id="toc-Naam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ontstaan,_vervolging_en_verdwijnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontstaan,_vervolging_en_verdwijnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ontstaan, vervolging en verdwijnen</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ontstaan,_vervolging_en_verdwijnen-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ontstaan, vervolging en verdwijnen-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Ontstaan,_vervolging_en_verdwijnen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Voorlopers" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorlopers"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Voorlopers</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorlopers-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opkomen_van_de_spiritualen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opkomen_van_de_spiritualen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Opkomen van de spiritualen</span> </div> </a> <ul id="toc-Opkomen_van_de_spiritualen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Spiritualen_van_de_Marken_van_Ancona" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Spiritualen_van_de_Marken_van_Ancona"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.1</span> <span>Spiritualen van de Marken van Ancona</span> </div> </a> <ul id="toc-Spiritualen_van_de_Marken_van_Ancona-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spiritualen_van_de_Provence" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Spiritualen_van_de_Provence"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.2</span> <span>Spiritualen van de Provence</span> </div> </a> <ul id="toc-Spiritualen_van_de_Provence-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spiritualen_van_Toscane" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Spiritualen_van_Toscane"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.3</span> <span>Spiritualen van Toscane</span> </div> </a> <ul id="toc-Spiritualen_van_Toscane-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vervolging" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vervolging"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Vervolging</span> </div> </a> <ul id="toc-Vervolging-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verdwijnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Verdwijnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Verdwijnen</span> </div> </a> <ul id="toc-Verdwijnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Belangrijke_spiritualen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Belangrijke_spiritualen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Belangrijke spiritualen</span> </div> </a> <ul id="toc-Belangrijke_spiritualen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tijdschrift" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tijdschrift"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Tijdschrift</span> </div> </a> <ul id="toc-Tijdschrift-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bronnen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verwijzingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verwijzingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Verwijzingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Verwijzingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Inhoudsopgave" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Spiritualen</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 8 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-8" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">8 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Franciscans_espirituals" title="Franciscans espirituals – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Franciscans espirituals" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Spiritualen" title="Spiritualen – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Spiritualen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Spirituali" title="Spirituali – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Spirituali" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Franciscanos_espirituales" title="Franciscanos espirituales – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Franciscanos espirituales" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Francescani_spirituali" title="Francescani spirituali – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Francescani spirituali" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Franciscanos_espirituais" title="Franciscanos espirituais – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Franciscanos espirituais" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%83%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Спиритуалы – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Спиритуалы" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Spiritu%C3%A1li" title="Spirituáli – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Spirituáli" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q356239#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Spiritualen" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Spiritualen" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Spiritualen"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Spiritualen"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Spiritualen" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Spiritualen" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&oldid=67811387" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Spiritualen&id=67811387&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FSpiritualen"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FSpiritualen"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Spiritualen"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Spiritualen&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q356239" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie_artikel" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor de functie van spirituaal binnen de opleiding van religieuzen, zie <a href="/wiki/Spirituaal" title="Spirituaal">Spirituaal</a></i> </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:StFrancis_part.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/StFrancis_part.jpg/260px-StFrancis_part.jpg" decoding="async" width="260" height="362" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/StFrancis_part.jpg/390px-StFrancis_part.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/StFrancis_part.jpg/520px-StFrancis_part.jpg 2x" data-file-width="735" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Franciscus van Assisi</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Gioacchinodafiore.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Gioacchinodafiore.jpg/260px-Gioacchinodafiore.jpg" decoding="async" width="260" height="566" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Gioacchinodafiore.jpg 1.5x" data-file-width="294" data-file-height="640" /></a><figcaption>Joachim van Fiore</figcaption></figure> <p>De <b>spiritualen</b> waren vertegenwoordigers van een radicale stroming binnen de orde van de <a href="/wiki/Franciscanen" title="Franciscanen">franciscanen</a> (van ca. <a href="/wiki/1274" title="1274">1274</a> tot ca. <a href="/wiki/1318" title="1318">1318</a>). Ze vormden geen afgebakend geheel, maar bestonden uit verschillende groeperingen.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ideeën"><span id="Idee.C3.ABn"></span>Ideeën</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Ideeën" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Ideeën"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Drie kenmerken waren typisch voor de spiritualen:<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Letterlijk volgen van de Regel en het <a href="/w/index.php?title=Testament_(Franciscus_van_Assisi)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Testament (Franciscus van Assisi) (de pagina bestaat niet)">Testament</a> van <a href="/wiki/Franciscus_van_Assisi" title="Franciscus van Assisi">Franciscus van Assisi</a>.</li> <li>Zeer strikt volgen van de armoederegel en het niet aanvaarden van pauselijke interpretaties die er afbreuk aan deden.</li> <li>Joachimisme: het eropna houden van <a href="/wiki/Apocalyps" title="Apocalyps">apocalyptische</a> overtuigingen in de lijn van <a href="/wiki/Joachim_van_Fiore" title="Joachim van Fiore">Joachim van Fiore</a>. Het tijdperk van de Geest zou ingaan na confrontatie met de <a href="/wiki/Antichrist" title="Antichrist">Antichrist</a>. Deze overtuiging kwam pas later op de voorgrond en gaf de sterkste wapens aan hun vervolgers.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Naam">Naam</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Naam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Naam"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De term "spiritualen" (ook spirituelen genoemd) komt van het Latijn <i>viri spirituales</i>. Deze term kwam eigenlijk pas in voege vanaf 1310-1312. Voordien werd hij sporadisch ook reeds gebruikt, maar niet systematisch en niet voor een duidelijk afgebakende groep. Voordien werd soms ook de term <a href="/w/index.php?title=Zelanti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zelanti (de pagina bestaat niet)">zelanti</a> (ijveraars) gebruikt, maar het is niet duidelijk vanaf wanneer. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ontstaan,_vervolging_en_verdwijnen"><span id="Ontstaan.2C_vervolging_en_verdwijnen"></span>Ontstaan, vervolging en verdwijnen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Ontstaan, vervolging en verdwijnen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Ontstaan, vervolging en verdwijnen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voorlopers">Voorlopers</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Voorlopers" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorlopers"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het ontstaan van de franciscanen kaderde in een ruimere <a href="/wiki/Armoedebeweging" title="Armoedebeweging">armoedebeweging</a>. Franciscus en zijn eerste volgelingen waren daarin zeer radicaal. Nog tijdens het leven van Franciscus ontstonden spanningen tussen meer hervormingsgezinde volgelingen zoals <a href="/wiki/Elias_van_Cortona" title="Elias van Cortona">Elias van Cortona</a> en radicalere volgelingen, waaronder <a href="/wiki/Broeder_Leo" title="Broeder Leo">broeder Leo</a>. Kort voor zijn dood in 1226 liet Franciscus zijn Testament neerschrijven. Hoewel hij toen geen generale minister meer was en niet het juridisch leiderschap had over de orde, behield hij wel zijn charismatische zeggenschap. Hij gaf aan dat het niet als een nieuwe regel te beschouwen was, maar stond er wel op dat niemand er inhoudelijk aan zou wijzigen. Het Testament stelde de orde voor problemen omdat het moeilijk te verzoenen was met ontwikkelingen die binnen de orde plaatsvonden. Zo mochten er geen verklaringen (<a href="/wiki/Glos_(tekst)" title="Glos (tekst)">glossen</a>) van de regel opgesteld worden en mocht geen pauselijke tussenkomst gevraagd worden bij problemen. </p><p>Onmiddellijk na de dood van Franciscus intensifieerde de strijd tussen de striktere franciscanen of ijveraars en de meer gematigde <i>relaxati</i> of hervormingsgezinden. Deze laatsten wilden vernieuwingen en privileges invoeren, meer afgestemd op de andere orden.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Toch kwam het hierbij niet tot een breuk en was niet echt sprake van afgebakende bewegingen. </p><p>In het generaal <a href="/wiki/Kapittel" title="Kapittel">kapittel</a> van 1230 stelde men problemen vast met de interpretatie van de regel en het Testament. Na een vraag hierover van de oversten van de orde, verklaarde <a href="/wiki/Paus_Gregorius_IX" title="Paus Gregorius IX">paus Gregorius IX</a> in de <a href="/wiki/Bul_(document)" title="Bul (document)">bul</a> <a href="/wiki/Quo_elongati" title="Quo elongati">Quo elongati</a> uit 1230 dat het Testament niet bindend was, omdat Franciscus de ministers niet had geconsulteerd en hij niet de bevoegdheid had om de toekomstige ordeverantwoordelijken te binden. Door het niet-bindend verklaren van het Testament werden problemen vermeden. De orde was immers zeer snel gegroeid (schattingen hebben het over 30.000 franciscanen tegen de helft van de 13e eeuw), waardoor nieuwe rollen en aangepaste regels welkom waren. Zo groeiden de steden snel en was er nood aan pastorale zorg, die ook door franciscanen kon geboden worden, maar oorspronkelijk was het hun niet toegestaan in steden te wonen. Niet op alle plaatsen werden ze ook met open armen ontvangen. Pauselijke steun zorgde dan dat ze toch aan de slag konden in steden of aan universiteiten, wat eigenlijk weer in strijd was met de oude regel en het Testament. De paus kon hen dan op zijn beurt gebruiken als <a href="/wiki/Inquisitie" title="Inquisitie">inquisiteurs</a>, bisschoppen en kardinalen. Ook de steden deden beroep op franciscanen voor uiteenlopende taken. Deze ontwikkelingen beïnvloedden de orde sterk en leidden tot clericalisatie. Aanvankelijk waren ongeletterde <a href="/wiki/Lekenbroeder" title="Lekenbroeder">lekenbroeders</a> zeer welkom in de orde, maar als snel werd hun aantal stelselmatig beperkt. De nieuwe taken gaven de franciscanen macht, waardoor ze ook leden aantrokken die daarop uit waren. De verhouding van de franciscanen met de maatschappij was veranderd door de nieuwe ontwikkelingen binnen de orde. De wens van Franciscus was te gehoorzamen en "mindere broeders" te zijn. Dit kwam sterk onder druk te staan: machtsposities gaven al snel aanleiding tot corruptie. Doch ook zonder corruptie vroegen de nieuwe taken aangepaste regels: bisschoppen en kardinalen moesten reizen, soms naar Rome, wat veel geld kostte, en leraars hadden bibliotheken nodig, wat in botsing kwam met de regel van armoede. In plaats van de mindere te zijn, werden ze door de paus aangesteld als meerderen. Quo elongati zorgde ook rechtstreeks voor spanningen: de broeders die Franciscus nog gekend hadden en op de hoogte waren van zijn interpretaties waren tegenstander van een verdere institutionalisering van de orde en van de afwijkende interpretaties. Toch was er in die tijd nog geen spoor te merken van duidelijk tegengestelde groepen; de naam zelanti werd toen nog niet gebruikt. </p><p>In de jaren 1240 was wel sprake van wrijvingen. <a href="/wiki/Crescentius_van_Jesi" title="Crescentius van Jesi">Crescentius van Jesi</a> zou als <a href="/wiki/Provinciaal" title="Provinciaal">provinciale overste</a> opgetreden zijn tegen zelanti en mogelijk later ook als generale minister, doch hierover bestaat geen zekerheid. De bul <a href="/wiki/Ordinem_vestrum" title="Ordinem vestrum">Ordinem vestrum</a>, die verdere versoepelingen toeliet, zou in 1245 door <a href="/wiki/Paus_Innocentius_IV" title="Paus Innocentius IV">paus Innocentius IV</a> geschreven zijn op zijn vraag. In de jaren 1250 onder <a href="/wiki/Johannes_van_Parma" title="Johannes van Parma">Johannes van Parma</a> lijken de spanningen weer grotendeels verdwenen te zijn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opkomen_van_de_spiritualen">Opkomen van de spiritualen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Opkomen van de spiritualen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Opkomen van de spiritualen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vanaf de jaren 1270 verhardde de strijd en werd een groep dissidenten herkenbaar. De franciscanen kregen reeds verschillende matigende privileges toegestaan, wat verzet opriep bij volgelingen die de armoede strikter wilden toepassen. Deze, de spiritualen, meenden dat zij alleen de geest van Franciscus' regel en de geest van God bezaten. Sommige spiritualen waren meer opstandig, andere meer gezagsgetrouw. Er werden heftige discussies gevoerd rond de armoedebeleving. Voor de spiritualen mochten de broeders geen bezit hebben, zelfs niet van goederen voor de dagelijkse behoeften. Ze hadden alleen het gebruiksrecht over goederen. Men moest zich daarbij beperken tot het strikt noodzakelijke: de <i>usus pauper</i>.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De bul Quo elongati van paus Gregorius IX werd beschouwd als verraad aan Franciscus. Sterke groepen spiritualen kwamen op in Zuid-Frankrijk (<a href="/wiki/Provence_(Frankrijk)" title="Provence (Frankrijk)">Provence</a>) en Midden- en Noord-Italië. De groepen ontmoetten elkaar ook regelmatig rond die tijd. Het bleef evenwel een minderheid die stond tegenover een meerderheid van <a href="/wiki/Minorieten" title="Minorieten">conventuelen</a> (naar <a href="/wiki/Convent" title="Convent">convent</a>, klooster – zij woonden meestal in kloosters), die matiging voorstonden. <a href="/wiki/Bonaventura" title="Bonaventura">Bonaventura</a>, de generale overste van de orde, trachtte een bemiddelende rol te spelen tussen de verschillende fracties in de orde, maar na zijn dood in 1274 liep het uit de hand en werden verschillende groepen openlijk opstandig. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Spiritualen_van_de_Marken_van_Ancona">Spiritualen van de Marken van Ancona</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Spiritualen van de Marken van Ancona" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Spiritualen van de Marken van Ancona"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De eerste duidelijke groep spiritualen was de groep rond <a href="/w/index.php?title=Angelus_Clarenus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angelus Clarenus (de pagina bestaat niet)">Angelus Clarenus</a> in de <a href="/wiki/Marche_(Itali%C3%AB)" class="mw-redirect" title="Marche (Italië)">Marken van Ancona</a> in Midden-Italië. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Spiritualen_van_de_Provence">Spiritualen van de Provence</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Spiritualen van de Provence" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Spiritualen van de Provence"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Niet veel na de Italiaanse groep werd in Zuid-Frankrijk, in de <a href="/wiki/Provence_(Frankrijk)" title="Provence (Frankrijk)">Provence</a> een groep actief rond <a href="/wiki/Petrus_Johannes_Olivi" title="Petrus Johannes Olivi">Petrus Johannes Olivi</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Spiritualen_van_Toscane">Spiritualen van Toscane</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Spiritualen van Toscane" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Spiritualen van Toscane"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tot slot werd rond 1309 in <a href="/wiki/Toscane" title="Toscane">Toscane</a> een groep spiritualen actief rond <a href="/w/index.php?title=Ubertino_van_Casale&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ubertino van Casale (de pagina bestaat niet)">Ubertino van Casale</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vervolging">Vervolging</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Vervolging" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Vervolging"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Verschillende spiritualen werden geëxcommuniceerd en verschillende pauselijke bullen werden tegen hen uitgevaardigd. Angelus Clarenus werd reeds in 1280 opgesloten op beschuldiging van ketterij. In 1282 werd Petrus Olivi beschuldigd van ketterij. In 1283 werden zijn geschriften geconfisqueerd. In 1297 werd hij geëxcommuniceerd door <a href="/wiki/Paus_Bonifatius_VIII" title="Paus Bonifatius VIII">paus Bonifatius VIII</a>. Vele anderen ondergingen hetzelfde lot. </p><p>Begin 14de eeuw werden enkele grote discussies georganiseerd tussen spiritualen en gematigden, zoals in 1310-1312 aan het pauselijk hof te <a href="/wiki/Avignon" title="Avignon">Avignon</a>. In 1312 veroordeelden twee pauselijke decreten de dwalingen van Petrus Olivi: <a href="/w/index.php?title=Fidei_Catholicae_Fundamento&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fidei Catholicae Fundamento (de pagina bestaat niet)">Fidei Catholicae Fundamento</a> en <a href="/w/index.php?title=Exivi_de_Paradiso&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exivi de Paradiso (de pagina bestaat niet)">Exivi de Paradiso</a>. Vanaf dan begonnen de zwaarste vervolgingen. Maar ook de spiritualen verhardden hun verzet. In 1315 namen de spiritualen met geweld de leiding over de conventen van <a href="/wiki/B%C3%A9ziers" title="Béziers">Béziers</a> en <a href="/wiki/Narbonne" title="Narbonne">Narbonne</a> nadat ze door gematigden waren verdreven. Ze werden onmiddellijk geëxcommuniceerd door William van Astre, <a href="/wiki/Custos_(franciscanen)" title="Custos (franciscanen)">custos</a> van Narbonne. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Verdwijnen">Verdwijnen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Verdwijnen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Verdwijnen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1317 wordt vaak beschouwd als het einde van de spiritualen. Dat jaar publiceerde <a href="/wiki/Paus_Johannes_XXII" title="Paus Johannes XXII">paus Johannes XXII</a> zijn bul <a href="/w/index.php?title=Quorundam_exigit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quorundam exigit (de pagina bestaat niet)">Quorundam exigit</a>, waarin hij onderwerping eiste. 25 spiritualen weigerden deze onderwerping en werden naar de <a href="/wiki/Inquisitie" title="Inquisitie">inquisitie</a> geleid. 21 van hen bekeerden zich, de 4 anderen werden overgeleverd aan de wereldlijke macht en stierven op 7 mei 1318 als ketters op de brandstapel te Marseille. Dit was nog niet het volledige einde van de spiritualen. Een groep van Toscane vluchtte naar Sicilië en werd in 1318 geëxcommuniceerd. Ubertino van Casale werd in 1322 geëxcommuniceerd. Dat jaar publiceerde paus Johannes XXII zijn bul <a href="/w/index.php?title=Ad_conditorem_canonum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ad conditorem canonum (de pagina bestaat niet)">Ad conditorem canonum</a> waarin hij stelde dat franciscanen zaken die ze gebruiken ook mogen bezitten. De armoedestrijd was nog niet beëindigd. De spiritualen waren verdwenen, tenminste onder die naam, maar een aantal ging verder met hun overtuiging, onder meer als <a href="/wiki/Fraticelli" title="Fraticelli">fraticelli</a>. De generale overste van de orde, <a href="/w/index.php?title=Michael_van_Cesena&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael van Cesena (de pagina bestaat niet)">Michael van Cesena</a>, was hiervan de grote voortrekker. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Belangrijke_spiritualen">Belangrijke spiritualen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Belangrijke spiritualen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Belangrijke spiritualen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Angelus_Clarenus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angelus Clarenus (de pagina bestaat niet)">Angelus Clarenus</a></li> <li><a href="/wiki/Petrus_Johannes_Olivi" title="Petrus Johannes Olivi">Petrus Johannes Olivi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ubertino_de_Casale&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ubertino de Casale (de pagina bestaat niet)">Ubertino de Casale</a></li> <li><a href="/wiki/Jacopone_da_Todi" title="Jacopone da Todi">Jacopone da Todi</a></li> <li><a href="/wiki/Koenraad_van_Offida" title="Koenraad van Offida">Koenraad van Offida</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tijdschrift">Tijdschrift</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Tijdschrift" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spiritualen&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Tijdschrift"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 2003 werd <a href="/w/index.php?title=Oliviana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oliviana (de pagina bestaat niet)">Oliviana</a> voor het eerst gepubliceerd. Oliviana is een Frans elektronisch tijdschrift dat zich volledig richt op de studie van de franciscaanse spiritualen en verwante stromingen in de 13e en 14e eeuw.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het tijdschrift verschijnt slechts om de drie jaar. De titel verwijst naar Petrus Johannes Olivi. </p> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-16px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen">Bronnen</h2></div> <ul><li><span style="font-variant:small-caps;">D. Burr</span>: <i>The spiritual franciscans. From protest to persecution in the century after Saint Francis</i>. University Park (Pennsylvania): The Pennsylvania University Press, 2001. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9780271023090" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9780271023090</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verwijzingen">Verwijzingen</h2></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.franciscaansebeweging.nl/content/over-de-beweging/inspiratie-uit-het-begin/de-orde-van-de-minderbroeders/147/">Korte schets van de geschiedenis en de spiritualen</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newadvent.org/cathen/14230a.htm">“Spiritualen” in de Catholic Encyclopedia</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">I. Gobry</span>: <i>Franciscus</i>. Utrecht/Antwerpen: Pictura, 1960.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100608003641/http://www.history.vt.edu/Burr/heresy/beguins/olivi/Olivi_Usus.html">De Usus Pauper bij Petrus Olivi</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://oliviana.revues.org/">Website van Oliviana</a></span> </li> </ol></div></div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spiritualen&oldid=67811387">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spiritualen&oldid=67811387</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Franciscanen" title="Categorie:Franciscanen">Franciscanen</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Christendom_in_de_middeleeuwen" title="Categorie:Christendom in de middeleeuwen">Christendom in de middeleeuwen</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_die_ISBN_magische_links_gebruiken" title="Categorie:Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken">Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 12 jul 2024 om 19:38.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Spiritualen&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Spiritualen</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>8 talen</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Onderwerp toevoegen</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7c4c86c76b-r5j8l","wgBackendResponseTime":148,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.056","walltime":"0.077","ppvisitednodes":{"value":576,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":8096,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4642,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2243,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 36.759 1 -total"," 82.80% 30.436 1 Sjabloon:Appendix"," 76.98% 28.296 2 Sjabloon:Bevat"," 13.66% 5.020 1 Sjabloon:References"," 7.57% 2.782 1 Sjabloon:Zie_artikel"," 5.57% 2.046 2 Sjabloon:Aut"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.006","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":900710,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5f8d4f99d5-jcltz","timestamp":"20250220061723","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Spiritualen","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Spiritualen","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q356239","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q356239","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-10-23T10:14:42Z","dateModified":"2024-07-12T18:38:56Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/da\/StFrancis_part.jpg"}</script> </body> </html>