CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ckb" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>جەنگی جیھانیی یەکەم - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ckbwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "٠\t١\t٢\t٣\t٤\t٥\t٦\t٧\t٨\t٩"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","کانوونی دووەم","شوبات","ئازار","نیسان","ئایار","حوزەیران","تەممووز","ئاب","ئەیلوول","تشرینی یەکەم","تشرینی دووەم","کانوونی یەکەم"],"wgRequestId":"2b12ac29-ba05-43f2-8759-46d9e95852a1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"جەنگی_جیھانیی_یەکەم","wgTitle":"جەنگی جیھانیی یەکەم","wgCurRevisionId":1400105,"wgRevisionId":1400105,"wgArticleId":10384,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the JsonConfig extension","ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزییان ھەیە (en)","ئەو وتارانەی پێویستیان بە سەرچاوەی زیاتر ھەیە", "ئەو وتارانەی پێویستیان بە ژێدەری زیاتر ھەیە","Commons link is locally defined","پۆلی کۆمنز بە بەستەری خۆماڵیی یەکسان لەگەڵ ویکیدراوە","دەروازەی شەڕ/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی جەنگی جیھانیی یەکەم/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی مێژوو/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی ئەڵمانیا/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی ژاپۆن/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی تورکیا/وتارە پەیوەندیدارەکان","ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە","شەڕەکانی ئەڵمانیا","شەڕەکانی ئۆسترالیا","شەڕەکانی ڕووسیا", "شەڕەکانی ژاپۆن","شەڕەکانی شانشینی یەکگرتوو","شەڕەکانی فەڕەنسا","شەڕەکانی کرواتیا","شەڕەکانی مەجارستان","شەڕەکانی نەمسا","شەڕەکانی نیوزیلاند","شەڕەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکان","شەڕەکانی یۆنان","شەڕی جیھانیی یەکەم","مێژووی مۆنتینیگرۆ","مێژووی نەمسا-مەجارستان","شەڕ","جەنگی جیھانیی یەکەم","ململانێکانی جیھانی","ئەو شەڕانەی کە ئەرمینیای تێدابوو","مێژووی سربیا"],"wgPageViewLanguage":"ckb","wgPageContentLanguage":"ckb","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"جەنگی_جیھانیی_یەکەم","wgRelevantArticleId":10384,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ckb","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"ckb"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q361","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles": "ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.CommonsDirect","ext.gadget.cgiircbox","ext.gadget.markAdmins","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.defaultsummaries","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.NotifCountTitle","ext.gadget.autosign","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin" ,"mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ckb&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/20/WWImontage.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1244"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/20/WWImontage.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="829"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/WWImontage.jpg/640px-WWImontage.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="663"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="جەنگی جیھانیی یەکەم - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ckb.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="دەستکاری" href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکیپیدیا (ckb)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ckb.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ckb"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="فیدی Atom بۆ ویکیپیدیا" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-جەنگی_جیھانیی_یەکەم rootpage-جەنگی_جیھانیی_یەکەم skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">بۆ ناوەڕۆک بازبدە</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="پێگە"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="پێرستی سەرەکی" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="پێڕستی سەرەکی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">پێڕستی سەرەکی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">پێڕستی سەرەکی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">بشارەوە</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ڕێدۆزی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%D9%BE%DB%8E%DA%A9" title="سەردانی پەڕەی سەرەکی بکە [z]" accesskey="z"><span>دەستپێک</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%DA%95%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%95%D9%88%D8%A7%D9%85%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="زانیاری پێشینە بەدەست بھێنە دەربارەی بۆنە ھەنووکەییەکان"><span>ڕووداوە ھەنووکەیییەکان</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%BE%DB%95%DA%B5%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%D8%8C%D9%BE%DB%95%DA%95%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95_%DA%BE%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%95%DA%A9%DB%8C" title="پەڕەیەک بە هەڵکەوت نیشان بدە [x]" accesskey="x"><span>وتارێک بە ھەڵکەوت</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%BE%DB%95%DA%95%DB%95_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86"><span>پەڕە تایبەتەکان</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> ھەڵسوکەوت </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%95%D8%AA%DB%8C:%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%95%DB%86%DA%A9" title="شوێنی تێگەیشتن"><span>یارمەتی</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%AA"><span>دەربارەی ویکیپیدیا</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%DA%A9%DB%86%D9%85%DB%95%DA%B5%DA%AF%D8%A7" title="سەبارەت بە پڕۆژەکە، چی دەتوانی بکەیت، لە کوێ شتەکان بدۆزیتەوە"><span>دەروازەی کۆمەڵگە</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="لیستی دوایین گۆڕانکارییەکان لەم ویکییەدا [r]" accesskey="r"><span>دوایین گۆڕانکارییەکان</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C"><span>پەڕەی پەیوەندی</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%D9%BE%DB%8E%DA%A9" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکیپیدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ckb.svg" style="width: 5.25em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ckb.svg" width="83" height="17" style="width: 5.1875em; height: 1.0625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%AF%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="لە ویکیپیدیا بگەڕێ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>گەڕان</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ" aria-label="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ" autocapitalize="sentences" title="لە ویکیپیدیا بگەڕێ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="تایبەت:گەڕان"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بگەڕێ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ئامڕازە تاکەکەسییەکان"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ڕواڵەت"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ڕواڵەت" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ڕواڵەت</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ckb.wikipedia.org&uselang=ckb" class=""><span>بەخشین بە ویکیپیدیا</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%98%D9%85%D8%A7%D8%B1&returnto=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C+%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="تۆ ھان دەدرێیت کە ھەژمارێک دروست بکەیت و بچیتە ژوورەوە، ئەمە سەرەکی نییە بەھەرحاڵ" class=""><span>ھەژمار دروست بکە</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%98%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1&returnto=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C+%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="پێشنیارت پێدەکرێ بچیتە ژوورەوە؛ ھەرچەندە زۆرت لێناکرێ [o]" accesskey="o" class=""><span>بچۆ ژوورەوە</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ھەڵبژاردەی زیاتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ئامڕازە تاکەکەسییەکان" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ئامڕازە تاکەکەسییەکان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ckb.wikipedia.org&uselang=ckb"><span>بەخشین بە ویکیپیدیا</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Contribute</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%98%D9%85%D8%A7%D8%B1&returnto=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C+%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="تۆ ھان دەدرێیت کە ھەژمارێک دروست بکەیت و بچیتە ژوورەوە، ئەمە سەرەکی نییە بەھەرحاڵ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ھەژمار دروست بکە</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%98%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1&returnto=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C+%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="پێشنیارت پێدەکرێ بچیتە ژوورەوە؛ ھەرچەندە زۆرت لێناکرێ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>بچۆ ژوورەوە</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ئەو پەڕانەی بۆ ئەو دەستکاریکەرانەن کە لەدەرەوەن <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86" aria-label="زیاتر لەسەر دەستکاریکردن فێر بە"><span>زیاتر فێر بە</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%84%DB%8E%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="لێدوان لەسەر دەستکارییەکان لەم ئایپی ئەدرەسەوە [n]" accesskey="n"><span>لێدوان</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="پێگە"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="ناوەڕۆکەکان" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">ناوەڕۆکەکان</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">بشارەوە</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">دەستپێک</div> </a> </li> <li id="toc-" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١</span> <span></span> </div> </a> <button aria-controls="toc--sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc--sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ھاوپەیمانییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوپەیمانییەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.١</span> <span>ھاوپەیمانییەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-ھاوپەیمانییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پێشبڕکێی_چەکداری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پێشبڕکێی_چەکداری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.٢</span> <span>پێشبڕکێی چەکداری</span> </div> </a> <ul id="toc-پێشبڕکێی_چەکداری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ڕووداوی_سەراییڤۆ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ڕووداوی_سەراییڤۆ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.٣</span> <span>ڕووداوی سەراییڤۆ</span> </div> </a> <ul id="toc-ڕووداوی_سەراییڤۆ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-شەڕ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#شەڕ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢</span> <span>شەڕ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-شەڕ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی شەڕ بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-شەڕ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-شەڕی_ساڵی_١٩١٤" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شەڕی_ساڵی_١٩١٤"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.١</span> <span>شەڕی ساڵی ١٩١٤</span> </div> </a> <ul id="toc-شەڕی_ساڵی_١٩١٤-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شەڕی_ساڵی_١٩١٥" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شەڕی_ساڵی_١٩١٥"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٢</span> <span>شەڕی ساڵی ١٩١٥</span> </div> </a> <ul id="toc-شەڕی_ساڵی_١٩١٥-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شەڕی_ساڵی_١٩١٦" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شەڕی_ساڵی_١٩١٦"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٣</span> <span>شەڕی ساڵی ١٩١٦</span> </div> </a> <ul id="toc-شەڕی_ساڵی_١٩١٦-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شۆڕشی_عەرەبی_گەورە_(١٩١٦)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شۆڕشی_عەرەبی_گەورە_(١٩١٦)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٤</span> <span>شۆڕشی عەرەبی گەورە (١٩١٦)</span> </div> </a> <ul id="toc-شۆڕشی_عەرەبی_گەورە_(١٩١٦)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گۆران_لە_ڕێڕەوی_شەڕەکەدا_١٩١٧" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#گۆران_لە_ڕێڕەوی_شەڕەکەدا_١٩١٧"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٥</span> <span>گۆران لە ڕێڕەوی شەڕەکەدا ١٩١٧</span> </div> </a> <ul id="toc-گۆران_لە_ڕێڕەوی_شەڕەکەدا_١٩١٧-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شەڕی_ژێر_دەریایی_و_وڵاتە_یەکگرتووەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شەڕی_ژێر_دەریایی_و_وڵاتە_یەکگرتووەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٦</span> <span>شەڕی ژێر دەریایی و وڵاتە یەکگرتووەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-شەڕی_ژێر_دەریایی_و_وڵاتە_یەکگرتووەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سەرکەوتنی_یەکێتی_سییانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سەرکەوتنی_یەکێتی_سییانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٧</span> <span>سەرکەوتنی یەکێتی سییانی</span> </div> </a> <ul id="toc-سەرکەوتنی_یەکێتی_سییانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شەڕی_ساڵی_١٩١٧" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شەڕی_ساڵی_١٩١٧"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٨</span> <span>شەڕی ساڵی ١٩١٧</span> </div> </a> <ul id="toc-شەڕی_ساڵی_١٩١٧-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گەڕانەوە_بۆ_شەڕ_بزوتنەوەی_١٩١٧–١٩١٨" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#گەڕانەوە_بۆ_شەڕ_بزوتنەوەی_١٩١٧–١٩١٨"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٩</span> <span>گەڕانەوە بۆ شەڕ بزوتنەوەی ١٩١٧–١٩١٨</span> </div> </a> <ul id="toc-گەڕانەوە_بۆ_شەڕ_بزوتنەوەی_١٩١٧–١٩١٨-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کۆتایی_شەڕ_ساڵی_١٩١٨" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کۆتایی_شەڕ_ساڵی_١٩١٨"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.١٠</span> <span>کۆتایی شەڕ ساڵی ١٩١٨</span> </div> </a> <ul id="toc-کۆتایی_شەڕ_ساڵی_١٩١٨-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دەرئەنجامەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#دەرئەنجامەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٣</span> <span>دەرئەنجامەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-دەرئەنجامەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زیانە_گیانی_و_ماڵییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#زیانە_گیانی_و_ماڵییەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٤</span> <span>زیانە گیانی و ماڵییەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-زیانە_گیانی_و_ماڵییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ئاشتی_کەم_و_کوڕ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ئاشتی_کەم_و_کوڕ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥</span> <span>ئاشتی کەم و کوڕ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ئاشتی_کەم_و_کوڕ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی ئاشتی کەم و کوڕ بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-ئاشتی_کەم_و_کوڕ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کۆنگرەی_ئاشتی_١٩١٩" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کۆنگرەی_ئاشتی_١٩١٩"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥.١</span> <span>کۆنگرەی ئاشتی ١٩١٩</span> </div> </a> <ul id="toc-کۆنگرەی_ئاشتی_١٩١٩-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-داواکاری_کۆنگرەبەستەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#داواکاری_کۆنگرەبەستەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥.٢</span> <span>داواکاری کۆنگرەبەستەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-داواکاری_کۆنگرەبەستەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بڕیارەکانی_کۆنگرەکە_و_ئەنجامەکانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بڕیارەکانی_کۆنگرەکە_و_ئەنجامەکانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥.٣</span> <span>بڕیارەکانی کۆنگرەکە و ئەنجامەکانی</span> </div> </a> <ul id="toc-بڕیارەکانی_کۆنگرەکە_و_ئەنجامەکانی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-گۆڕینی_نەخشەی_سیاسی_ئەورووپا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#گۆڕینی_نەخشەی_سیاسی_ئەورووپا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥.٣.١</span> <span>گۆڕینی نەخشەی سیاسی ئەورووپا</span> </div> </a> <ul id="toc-گۆڕینی_نەخشەی_سیاسی_ئەورووپا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پەیماننامەی_فرسای" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#پەیماننامەی_فرسای"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥.٣.٢</span> <span>پەیماننامەی فرسای</span> </div> </a> <ul id="toc-پەیماننامەی_فرسای-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ئینتیداب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ئینتیداب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥.٣.٣</span> <span>ئینتیداب</span> </div> </a> <ul id="toc-ئینتیداب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دامەزراندنی_ئەنجومەنی_نەتەوەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دامەزراندنی_ئەنجومەنی_نەتەوەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥.٣.٤</span> <span>دامەزراندنی ئەنجومەنی نەتەوەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-دامەزراندنی_ئەنجومەنی_نەتەوەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-نیشتیمانی_عەرەبی_لە_ژێر_ئینتیدابدا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#نیشتیمانی_عەرەبی_لە_ژێر_ئینتیدابدا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦</span> <span>نیشتیمانی عەرەبی لە ژێر ئینتیدابدا</span> </div> </a> <ul id="toc-نیشتیمانی_عەرەبی_لە_ژێر_ئینتیدابدا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سەرچاوەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#سەرچاوەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٧</span> <span>سەرچاوەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-سەرچاوەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەستەرە_دەرەکییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بەستەرە_دەرەکییەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٨</span> <span>بەستەرە دەرەکییەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-بەستەرە_دەرەکییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="ناوەڕۆکەکان" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="خشتەی ناوەڕۆکەکان" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">جەنگی جیھانیی یەکەم</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="بڕۆ بۆ وتارێک بە زمانێکی تر. بە ٢٢٢ زمان بەردەستە" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-222" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">٢٢٢ زمان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eer%C3%AA_C%C3%AEhan%C3%AE_y%C3%AA_Yekem" title="Şerê Cîhanî yê Yekem – کوردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Şerê Cîhanî yê Yekem" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کوردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Herb%C3%AA_D%C4%B1nyay%C3%AA_Yew%C4%B1ne" title="Herbê Dınyayê Yewıne – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Herbê Dınyayê Yewıne" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%82%D3%99%D0%B8_%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%B5%D0%B3%D1%8C%D1%82%D3%99%D0%B8_%D0%B0%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8C%D1%80%D0%B0" title="Актәи адунеизегьтәи аибашьра – ئەبخازی" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Актәи адунеизегьтәи аибашьра" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="ئەبخازی" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Eerste_W%C3%AAreldoorlog" title="Eerste Wêreldoorlog – ئەفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Eerste Wêreldoorlog" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ئەفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Erster_Weltkrieg" title="Erster Weltkrieg – ئەڵمانیی سویسڕا" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Erster Weltkrieg" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="ئەڵمانیی سویسڕا" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8C%80%E1%88%98%E1%88%AA%E1%8B%AB%E1%8B%8D_%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D_%E1%8C%A6%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%89%B5" title="የመጀመሪያው የዓለም ጦርነት – ئەمھەری" lang="am" hreflang="am" data-title="የመጀመሪያው የዓለም ጦርነት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ئەمھەری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Primera_Guerra_Mundial" title="Primera Guerra Mundial – ئاراگۆنی" lang="an" hreflang="an" data-title="Primera Guerra Mundial" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="ئاراگۆنی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Fyrst_Woruldg%C5%AB%C3%BE" title="Fyrst Woruldgūþ – Old English" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Fyrst Woruldgūþ" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Old English" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%89" title="الحرب العالمية الأولى – عەرەبی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الحرب العالمية الأولى" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عەرەبی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A9" title="لحرب لعالمية لولة – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لحرب لعالمية لولة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%87" title="الحرب العالميه الاولانيه – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الحرب العالميه الاولانيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%A5%E0%A6%AE_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ – ئاسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ئاسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Primer_Guerra_Mundial" title="Primer Guerra Mundial – ئاستۆری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Primer Guerra Mundial" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ئاستۆری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B1_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D1%8A%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B1_%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%8A" title="ТӀоцебесеб дунялалъулаб рагъ – ئەڤاری" lang="av" hreflang="av" data-title="ТӀоцебесеб дунялалъулаб рагъ" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="ئەڤاری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="पहिला बिस्व जुद्ध – ئاوادهی" lang="awa" hreflang="awa" data-title="पहिला बिस्व जुद्ध" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="ئاوادهی" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Birinci_D%C3%BCnya_m%C3%BCharib%C9%99si" title="Birinci Dünya müharibəsi – ئازەربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Birinci Dünya müharibəsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ئازەربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="بیرینجی دونیا ساواشی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بیرینجی دونیا ساواشی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Беренсе донъя һуғышы – باشکیەر" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Беренсе донъя һуғышы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشکیەر" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Yuda_Jagat_I" title="Yuda Jagat I – بالی" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Yuda Jagat I" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="بالی" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Easchta_W%C3%B6dkriag" title="Easchta Wödkriag – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Easchta Wödkriag" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/P%C4%97rma_svieta_vaina" title="Pėrma svieta vaina – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Pėrma svieta vaina" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/Porang_Portibi_I" title="Porang Portibi I – Batak Toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Porang Portibi I" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="Batak Toba" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Toba</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Enot_na_Gerang_Pankinaban" title="Enot na Gerang Pankinaban – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Enot na Gerang Pankinaban" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Першая сусветная вайна – بیلاڕووسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Першая сусветная вайна" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بیلاڕووسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Першая сусьветная вайна – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Першая сусьветная вайна" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%8A%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Първа световна война – بۆلگاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Първа световна война" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بۆلگاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="पहिला बिस्व जुद्ध – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="पहिला बिस्व जुद्ध" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%91%E1%80%99%E1%80%80%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%98%E1%80%AC%E1%82%8F%E1%80%85%E1%80%B2%E1%80%B7%EA%A9%BB" title="ပထမကမ္ဘာႏစဲ့ꩻ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ပထမကမ္ဘာႏစဲ့ꩻ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Alimank%C9%9Bl%C9%9B_f%C9%94l%C9%94" title="Alimankɛlɛ fɔlɔ – بامبارا" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Alimankɛlɛ fɔlɔ" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="بامبارا" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A5%E0%A6%AE_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="প্রথম বিশ্বযুদ্ধ – بەنگلادێشی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রথম বিশ্বযুদ্ধ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بەنگلادێشی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A0%E0%BD%9B%E0%BD%98%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BE%B3%E0%BD%B2%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%A0%E0%BD%81%E0%BE%B2%E0%BD%B4%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%86%E0%BD%BA%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%91%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BD%BC%E0%BC%8D" title="འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་དང་པོ། – تەبەتی" lang="bo" hreflang="bo" data-title="འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་དང་པོ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="تەبەتی" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Brezel-bed_kenta%C3%B1" title="Brezel-bed kentañ – برێتونی" lang="br" hreflang="br" data-title="Brezel-bed kentañ" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برێتونی" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Prvi_svjetski_rat" title="Prvi svjetski rat – بۆسنی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Prvi svjetski rat" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بۆسنی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Porang_Dunia_pa_1" title="Porang Dunia pa 1 – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Porang Dunia pa 1" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%BB%D1%85%D1%8D%D0%B9%D0%BD_%D0%BD%D1%8D%D0%B3%D1%8D%D0%B4%D2%AF%D0%B3%D1%8D%D1%8D%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D0%BD" title="Дэлхэйн нэгэдүгээр дайн – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Дэлхэйн нэгэдүгээр дайн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Primera_Guerra_Mundial" title="Primera Guerra Mundial – كاتالۆنی" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Primera Guerra Mundial" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="كاتالۆنی" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A2%CC%A4-%C3%A9k-ch%C3%A9%CC%A4%E1%B9%B3_Si%C3%A9-g%C3%A1i_D%C3%A2i-ci%C3%A9ng" title="Dâ̤-ék-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Dâ̤-ék-ché̤ṳ Sié-gái Dâi-ciéng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%83%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BD_%D1%85%D1%8C%D0%B0%D0%BB%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D1%82%D3%80%D0%BE%D0%BC" title="Шуренан хьалхара тӀом – چیچانی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Шуренан хьалхара тӀом" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چیچانی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Prima_guerra_mundiale" title="Prima guerra mundiale – کۆرسیکی" lang="co" hreflang="co" data-title="Prima guerra mundiale" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="کۆرسیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Birinci_Cian_cenki" title="Birinci Cian cenki – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Birinci Cian cenki" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="وتاری باش"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Prvn%C3%AD_sv%C4%9Btov%C3%A1_v%C3%A1lka" title="První světová válka – چێکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="První světová válka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چێکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8C%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D1%A3%D1%82%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Прьва свѣтьна воина – سلاویی کلیسەیی" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Прьва свѣтьна воина" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="سلاویی کلیسەیی" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%C4%95%D1%80%D1%80%D0%B5%D0%BC%C4%95%D1%88_%D0%A2%C4%95%D0%BD%D1%87%D0%B5_%D0%B2%C4%83%D1%80%C3%A7%D0%B8" title="Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи – چووڤاشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چووڤاشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Rhyfel_Byd_Cyntaf" title="Y Rhyfel Byd Cyntaf – وێلزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Y Rhyfel Byd Cyntaf" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="وێلزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/1._verdenskrig" title="1. verdenskrig – دانماركی" lang="da" hreflang="da" data-title="1. verdenskrig" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانماركی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="وتاری باش"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Erster_Weltkrieg" title="Erster Weltkrieg – ئەڵمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Erster Weltkrieg" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ئەڵمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%9Bdna_sw%C4%9Btowa_w%C3%B3jna" title="Prědna swětowa wójna – سربیی خوارین" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Prědna swětowa wójna" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="سربیی خوارین" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A5%E0%A4%AE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="प्रथम विश्वयुद्ध – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="प्रथम विश्वयुद्ध" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%84_%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος – یۆنانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یۆنانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A9mma_gu%C3%A8ra_mundi%C3%A8l" title="Prémma guèra mundièl – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Prémma guèra mundièl" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/World_War_I" title="World War I – ئینگلیزی" lang="en" hreflang="en" data-title="World War I" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ئینگلیزی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="وتاری باش"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Unua_Mondmilito" title="Unua Mondmilito – ئێسپیرانتۆ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Unua Mondmilito" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ئێسپیرانتۆ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Primera_Guerra_Mundial" title="Primera Guerra Mundial – ئیسپانی" lang="es" hreflang="es" data-title="Primera Guerra Mundial" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ئیسپانی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Esimene_maailmas%C3%B5da" title="Esimene maailmasõda – ئیستۆنی" lang="et" hreflang="et" data-title="Esimene maailmasõda" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ئیستۆنی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Lehen_Mundu_Gerra" title="Lehen Mundu Gerra – باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Lehen Mundu Gerra" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/I_Guerra_Mundial" title="I Guerra Mundial – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="I Guerra Mundial" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول – فارسی" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جنگ جهانی اول" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="فارسی" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ensimm%C3%A4inen_maailmansota" title="Ensimmäinen maailmansota – فینلەندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ensimmäinen maailmansota" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فینلەندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Edim%C3%A4ne_ilmas%C3%B5da" title="Edimäne ilmasõda – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Edimäne ilmasõda" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Fyrri_veraldarbardagi" title="Fyrri veraldarbardagi – فەرۆیی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Fyrri veraldarbardagi" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فەرۆیی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale – فەرەنسی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Première Guerre mondiale" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فەرەنسی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A9ra_Gu%C3%A8rra_mondi%C3%A2la" title="Premiéra Guèrra mondiâla – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Premiéra Guèrra mondiâla" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Iarst_W%C3%A4%C3%A4ltkrich" title="Iarst Wäältkrich – Northern Frisian" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Iarst Wäältkrich" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Northern Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Prime_vuere_mondi%C3%A2l" title="Prime vuere mondiâl – فریئوولی" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Prime vuere mondiâl" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="فریئوولی" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="وتاری باش"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Earste_Wr%C3%A2ldkriich" title="Earste Wrâldkriich – فریسیی ڕۆژاوا" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Earste Wrâldkriich" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسیی ڕۆژاوا" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Ch%C3%A9ad_Chogadh_Domhanda" title="An Chéad Chogadh Domhanda – ئیرلەندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Chéad Chogadh Domhanda" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ئیرلەندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Birinci_D%C3%BCnn%C3%A4%C3%A4_Cengi" title="Birinci Dünnää Cengi – Gagauz" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Birinci Dünnää Cengi" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagauz" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%B0" title="第一次世界大戰 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="第一次世界大戰" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A9my%C3%A9_Lag%C3%A8r_mondyal" title="Prémyé Lagèr mondyal – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Prémyé Lagèr mondyal" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/An_Cogadh_M%C3%B2r" title="An Cogadh Mòr – گه‌لیكی سكۆتله‌ندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="An Cogadh Mòr" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گه‌لیكی سكۆتله‌ندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Primeira_guerra_mundial" title="Primeira guerra mundial – گالیسی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Primeira guerra mundial" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91orair%C3%B5_Guasu_Pete%C4%A9ha" title="Ñorairõ Guasu Peteĩha – گووارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñorairõ Guasu Peteĩha" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گووارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="وتاری باش"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%A5%E0%AA%AE_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B5_%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%A6%E0%AB%8D%E0%AA%A7" title="પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ – گوجاراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گوجاراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Chied_Chaggey_Dowanagh" title="Yn Chied Chaggey Dowanagh – مانکی" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Chied Chaggey Dowanagh" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="مانکی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ya%C6%99in_Duniya_na_I" title="Yaƙin Duniya na I – هائووسا" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Yaƙin Duniya na I" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هائووسا" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Thi-yit-chh%E1%B9%B3_S%E1%B9%B3-kie_Thai-chan" title="Thi-yit-chhṳ Sṳ-kie Thai-chan – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Thi-yit-chhṳ Sṳ-kie Thai-chan" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9C%D7%97%D7%9E%D7%AA_%D7%94%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%9D_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%A0%D7%94" title="מלחמת העולם הראשונה – عیبری" lang="he" hreflang="he" data-title="מלחמת העולם הראשונה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عیبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A5%E0%A4%AE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="प्रथम विश्व युद्ध – هیندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्रथम विश्व युद्ध" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هیندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/World_War_I" title="World War I – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="World War I" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Prvi_svjetski_rat" title="Prvi svjetski rat – كرواتی" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Prvi svjetski rat" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="كرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%9Bnja_sw%C4%9Btowa_w%C3%B3jna" title="Prěnja swětowa wójna – سربیی سەروو" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Prěnja swětowa wójna" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="سربیی سەروو" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Premy%C3%A8_G%C3%A8_mondyal" title="Premyè Gè mondyal – کریولی هائیتی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Premyè Gè mondyal" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="کریولی هائیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Els%C5%91_vil%C3%A1gh%C3%A1bor%C3%BA" title="Első világháború – هەنگاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Első világháború" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="هەنگاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Առաջին համաշխարհային պատերազմ – ئەرمەنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Առաջին համաշխարհային պատերազմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ئەرمەنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Համաշխարհային Առաջին Պատերազմ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Համաշխարհային Առաջին Պատերազմ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Prime_Guerra_Mundial" title="Prime Guerra Mundial – ئینترلینگووا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Prime Guerra Mundial" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ئینترلینگووا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Perang_Dunya_Keterubah" title="Perang Dunya Keterubah – ئیبان" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Perang Dunya Keterubah" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ئیبان" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Perang_Dunia_I" title="Perang Dunia I – ئیندۆنیزی" lang="id" hreflang="id" data-title="Perang Dunia I" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ئیندۆنیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Unesim_Guerre_Mundal" title="Unesim Guerre Mundal – ئینتەرلیگ" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Unesim Guerre Mundal" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ئینتەرلیگ" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Umuna_a_Sangalubongan_a_Gubat" title="Umuna a Sangalubongan a Gubat – ئیلۆکۆ" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Umuna a Sangalubongan a Gubat" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ئیلۆکۆ" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D0%B0%D0%BB%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%BD_%D1%82%D3%80%D0%BE%D0%BC" title="Хьалхара дунен тӀом – ئینگووش" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хьалхара дунен тӀом" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ئینگووش" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Unesma_mondomilito" title="Unesma mondomilito – ئیدۆ" lang="io" hreflang="io" data-title="Unesma mondomilito" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ئیدۆ" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fyrri_heimsstyrj%C3%B6ldin" title="Fyrri heimsstyrjöldin – ئیسلەندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Fyrri heimsstyrjöldin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ئیسلەندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Prima_guerra_mondiale" title="Prima guerra mondiale – ئیتالی" lang="it" hreflang="it" data-title="Prima guerra mondiale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ئیتالی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第一次世界大戦 – ژاپۆنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="第一次世界大戦" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپۆنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Wol_Waar_I" title="Wol Waar I – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Wol Waar I" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Perang_Donya_I" title="Perang Donya I – جاڤایی" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Perang Donya I" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاڤایی" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="პირველი მსოფლიო ომი – گۆرجستانی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პირველი მსოფლიო ომი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گۆرجستانی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Birinshi_j%C3%A1h%C3%A1n_ur%C4%B1s%C4%B1" title="Birinshi jáhán urısı – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Birinshi jáhán urısı" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/%E1%B9%AC%E1%B9%ADra%E1%B8%8D_Ama%E1%B8%8Dlan_Amezwaru" title="Ṭṭraḍ Amaḍlan Amezwaru – کبائیلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ṭṭraḍ Amaḍlan Amezwaru" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="کبائیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%BF%D1%8D%D1%80%D0%B5%D0%B9_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B9%D0%BF%D1%81%D0%BE_%D0%B7%D0%B0%D1%83%D1%8D" title="Япэрей дунейпсо зауэ – کاباردی" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Япэрей дунейпсо зауэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="کاباردی" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Kede%C5%8Ba_y%C9%94%C9%94_kajala%C9%A3_you" title="Kedeŋa yɔɔ kajalaɣ you – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Kedeŋa yɔɔ kajalaɣ you" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Zwang_Swanta_I" title="Zwang Swanta I – تیاپ" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Zwang Swanta I" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="تیاپ" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BD%D1%88%D1%96_%D0%B4%D2%AF%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D0%B6%D2%AF%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D1%81%D0%BE%D2%93%D1%8B%D1%81" title="Бірінші дүниежүзілік соғыс – کازاخی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Бірінші дүниежүзілік соғыс" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="کازاخی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%98%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%80%E1%9E%9B%E1%9E%BE%E1%9E%80%E1%9E%91%E1%9E%B8%E1%9F%A1" title="សង្គ្រាមលោកលើកទី១ – خمێر" lang="km" hreflang="km" data-title="សង្គ្រាមលោកលើកទី១" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="خمێر" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%92%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B2%A8%E0%B3%86%E0%B2%AF_%E0%B2%AE%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%A7" title="ಒಂದನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧ – کاننادا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಒಂದನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کاننادا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%9C1%EC%B0%A8_%EC%84%B8%EA%B3%84_%EB%8C%80%EC%A0%84" title="제1차 세계 대전 – كۆری" lang="ko" hreflang="ko" data-title="제1차 세계 대전" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="كۆری" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%87%D0%B8_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%83%D0%B0%D1%82" title="Биринчи дуния къазауат – کاراچای بالکار" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Биринчи дуния къазауат" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="کاراچای بالکار" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%84%DA%88%D9%86%DB%8C%D9%8F%D9%9B%DA%A9_%D8%B9%D9%94%D8%B8%DB%8C%D9%96%D9%85_%D8%AC%D9%8E%D9%86%D9%9B%DA%AF" title="گۄڈنیُٛک عٔظیٖم جَنٛگ – کەشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="گۄڈنیُٛک عٔظیٖم جَنٛگ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کەشمیری" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B2%D1%8B%D0%B2%D1%81%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B0_%D1%82%D1%8B%D1%88" title="Мувывса медводдза тыш – کۆمی" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Мувывса медводдза тыш" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="کۆمی" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Kynsa_Bresel_an_Bys" title="Kynsa Bresel an Bys – کۆڕنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Kynsa Bresel an Bys" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کۆڕنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%87%D0%B8_%D0%B4%D2%AF%D0%B9%D0%BD%D3%A9%D0%BB%D2%AF%D0%BA_%D1%81%D0%BE%D0%B3%D1%83%D1%88" title="Биринчи дүйнөлүк согуш – كرگیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Биринчи дүйнөлүк согуш" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="كرگیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Primum_bellum_mundanum" title="Primum bellum mundanum – لاتینی" lang="la" hreflang="la" data-title="Primum bellum mundanum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتینی" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Primera_Gerra_Mondiala" title="Primera Gerra Mondiala – لادینۆ" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Primera Gerra Mondiala" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="لادینۆ" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/%C3%89ischte_Weltkrich" title="Éischte Weltkrich – لوکسەمبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Éischte Weltkrich" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوکسەمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D1%8C%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D1%8C%D0%B0%D0%B9_%D0%B4%D1%8F%D0%B2%D0%B5" title="Дуьньядин садлагьай дяве – لەزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Дуьньядин садлагьай дяве" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لەزگی" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Gera_Mundal_Un" title="Gera Mundal Un – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Gera Mundal Un" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/%C3%96rsjte_Waeltkreeg" title="Örsjte Waeltkreeg – لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Örsjte Waeltkreeg" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Primma_Go%C3%A6ra_Mondi%C3%A2" title="Primma Goæra Mondiâ – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Primma Goæra Mondiâ" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%B6ma_Gran_Vera" title="Pröma Gran Vera – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Pröma Gran Vera" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Prima_guera_mondial" title="Prima guera mondial – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Prima guera mondial" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pirmasis_pasaulinis_karas" title="Pirmasis pasaulinis karas – لیتوانی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pirmasis pasaulinis karas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pirmais_pasaules_kar%C5%A1" title="Pirmais pasaules karš – لێتۆنی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pirmais pasaules karš" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لێتۆنی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A5%E0%A4%AE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="प्रथम विश्व युद्ध – مائیتیلی" lang="mai" hreflang="mai" data-title="प्रथम विश्व युद्ध" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="مائیتیلی" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B5_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BF%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%81%D1%8C" title="Васенце масторлангонь торпингесь – مۆکشا" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Васенце масторлангонь торпингесь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مۆکشا" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ady_Lehibe_Voalohany" title="Ady Lehibe Voalohany – مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ady Lehibe Voalohany" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Pakanga_Tuatahi_o_te_Ao" title="Pakanga Tuatahi o te Ao – مائۆری" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Pakanga Tuatahi o te Ao" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="مائۆری" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Parang_Dunia_I" title="Parang Dunia I – مینانکاباو" lang="min" hreflang="min" data-title="Parang Dunia I" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانکاباو" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Прва светска војна – ماكێدۆنی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Прва светска војна" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="ماكێدۆنی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%92%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%82_%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B4%AE%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%82" title="ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധം – مالایالام" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالام" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%BB%D1%85%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%BD%D1%8D%D0%B3%D0%B4%D2%AF%D0%B3%D1%8D%D1%8D%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D0%BD" title="Дэлхийн нэгдүгээр дайн – مەنگۆلی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Дэлхийн нэгдүгээр дайн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مەنگۆلی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="पहिले महायुद्ध – ماراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="पहिले महायुद्ध" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="ماراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Dunia_Pertama" title="Perang Dunia Pertama – مالیزی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perang Dunia Pertama" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/L-Ewwel_Gwerra_Dinjija" title="L-Ewwel Gwerra Dinjija – ماڵتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="L-Ewwel Gwerra Dinjija" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="ماڵتی" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Purmeira_Guerra_Mundial" title="Purmeira Guerra Mundial – میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Purmeira Guerra Mundial" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%91%E1%80%99_%E1%80%80%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%85%E1%80%BA" title="ပထမ ကမ္ဘာစစ် – میانماری" lang="my" hreflang="my" data-title="ပထမ ကမ္ဘာစစ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="میانماری" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/Vasence_modamastoro%C5%84_torpinge" title="Vasence modamastoroń torpinge – ئێرزیا" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Vasence modamastoroń torpinge" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ئێرزیا" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جهونی جنگ اول – مازەندەرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="جهونی جنگ اول" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازەندەرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Primma_uerra_munniale" title="Primma uerra munniale – ناپۆلی" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Primma uerra munniale" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="ناپۆلی" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Eerste_Weltkrieg" title="Eerste Weltkrieg – Low German" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Eerste Weltkrieg" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Low German" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Wealdkrieg" title="Eerste Wealdkrieg – Low Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Eerste Wealdkrieg" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Low Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8B_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="पहिलो विश्वयुद्ध – نیپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पहिलो विश्वयुद्ध" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نیپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%83%E0%A4%B9%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%83_%E0%A5%A7" title="तःहताः १ – نێواری" lang="new" hreflang="new" data-title="तःहताः १" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نێواری" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Wereldoorlog" title="Eerste Wereldoorlog – هۆڵەندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Eerste Wereldoorlog" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هۆڵەندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Den_fyrste_verdskrigen" title="Den fyrste verdskrigen – نەرویژیی نینۆرسک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Den fyrste verdskrigen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نەرویژیی نینۆرسک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8rste_verdenskrig" title="Første verdenskrig – نەرویژیی بۆکمال" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Første verdenskrig" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نەرویژیی بۆکمال" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%96%DF%8A%DF%AF%DF%93%DF%8A%DF%AB_%DF%9E%DF%9F%DF%8D_%DF%9D%DF%9F%DF%90%DF%A1%DF%8A" title="ߖߊ߯ߓߊ߫ ߞߟߍ ߝߟߐߡߊ – نکۆ" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߖߊ߯ߓߊ߫ ߞߟߍ ߝߟߐߡߊ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="نکۆ" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Preunmi%C3%A9_Dg%C3%A8rre_Mondiale" title="Preunmié Dgèrre Mondiale – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Preunmié Dgèrre Mondiale" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Nkhondo_Yadziko_Lonse" title="Nkhondo Yadziko Lonse – نیانجا" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Nkhondo Yadziko Lonse" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="نیانجا" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Primi%C3%A8ra_Gu%C3%A8rra_Mondiala" title="Primièra Guèrra Mondiala – ئۆکسیتانی" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Primièra Guèrra Mondiala" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ئۆکسیتانی" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Warrana_Adunya_1" title="Warrana Adunya 1 – ئۆرۆمۆ" lang="om" hreflang="om" data-title="Warrana Adunya 1" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="ئۆرۆمۆ" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%A5%E0%AC%AE_%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AD%B1%E0%AC%AF%E0%AD%81%E0%AC%A6%E0%AD%8D%E0%AC%A7" title="ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ – ئۆدیا" lang="or" hreflang="or" data-title="ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ئۆدیا" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%8B%D1%86%D1%86%D0%B0%D0%B3_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%BE%D0%BD_%D1%85%C3%A6%D1%81%D1%82" title="Фыццаг дунеон хæст – ئۆسێتی" lang="os" hreflang="os" data-title="Фыццаг дунеон хæст" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ئۆسێتی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%B2%E0%A9%80_%E0%A8%B8%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B0_%E0%A8%9C%E0%A9%B0%E0%A8%97" title="ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ – پەنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پەنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Prome_Guera_Mundial" title="Prome Guera Mundial – پاپیامێنتۆ" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Prome Guera Mundial" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="پاپیامێنتۆ" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Prumi%C3%A8re_Dj%C3%A9rre_mondiale" title="Prumière Djérre mondiale – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Prumière Djérre mondiale" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa – پۆڵەندی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="I wojna światowa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="پۆڵەندی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Prima_gu%C3%A8ra_mondial" title="Prima guèra mondial – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Prima guèra mondial" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%81%D9%84%DB%8C_%D9%88%DA%88%DB%8C_%D9%84%DA%91%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="پہلی وڈی لڑائی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پہلی وڈی لڑائی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DA%93%D9%86%DB%8D_%D9%86%DA%93%DB%90%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%AC%DA%AF%DA%93%D9%87" title="لومړنۍ نړېواله جگړه – پەشتوو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="لومړنۍ نړېواله جگړه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پەشتوو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Primeira_Guerra_Mundial" title="Primeira Guerra Mundial – پورتوگالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Primeira Guerra Mundial" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پورتوگالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Huk_%C3%B1iqin_pachantin_maqanakuy" title="Huk ñiqin pachantin maqanakuy – کێچوا" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Huk ñiqin pachantin maqanakuy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کێچوا" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Emprima_Guerra_mundiala" title="Emprima Guerra mundiala – ڕۆمانش" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Emprima Guerra mundiala" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="ڕۆمانش" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Primul_R%C4%83zboi_Mondial" title="Primul Război Mondial – ڕۆمانی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Primul Război Mondial" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ڕۆمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Protlu_Polimu_Mondialu" title="Protlu Polimu Mondialu – ئارمۆمانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Protlu Polimu Mondialu" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="ئارمۆمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Prime_uerre_mundiale" title="Prime uerre mundiale – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Prime uerre mundiale" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Первая мировая война – ڕووسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Первая мировая война" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ڕووسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Перша світова война – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Перша світова война" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B0%D0%BD_%D0%B4%D0%BE%D0%B9%D0%B4%D1%83_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%8B_%D1%81%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B8%D1%82%D1%8D" title="Аан дойду бастакы сэриитэ – ساخا" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Аан дойду бастакы сэриитэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="ساخا" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AF%E1%B1%A9%E1%B1%AD%E1%B1%9E%E1%B1%A9_%E1%B1%A1%E1%B1%AE%E1%B1%9C%E1%B1%AE%E1%B1%9B_%E1%B1%9E%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%B0%E1%B1%B7%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%AD" title="ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱞᱟᱹᱰᱷᱟᱹᱭ – سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱞᱟᱹᱰᱷᱟᱹᱭ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Prima_gherra_mundiale" title="Prima gherra mundiale – ساردینی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Prima gherra mundiale" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینی" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Prima_guerra_munniali" title="Prima guerra munniali – سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Prima guerra munniali" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Warld_War_I" title="Warld War I – سکۆتس" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Warld War I" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="سکۆتس" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DA%BE%D8%B1%D9%8A%D9%86_%D9%85%DA%BE%D8%A7%DA%80%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="پھرين مھاڀاري جنگ – سيندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="پھرين مھاڀاري جنگ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سيندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Prvi_svjetski_rat" title="Prvi svjetski rat – سێربۆكرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Prvi svjetski rat" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="سێربۆكرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B6%B8%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%B1_%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B6%9A_%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA" title="පළමුවන ලෝක යුද්ධය – سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="පළමුවන ලෝක යුද්ධය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/World_War_I" title="World War I – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="World War I" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Prv%C3%A1_svetov%C3%A1_vojna" title="Prvá svetová vojna – سلۆڤاكی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Prvá svetová vojna" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="سلۆڤاكی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Prva_svetovna_vojna" title="Prva svetovna vojna – سلۆڤێنی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Prva svetovna vojna" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="سلۆڤێنی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Taua_Lona_Tasi_a_le_Lalolagi" title="Taua Lona Tasi a le Lalolagi – سامۆیی" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Taua Lona Tasi a le Lalolagi" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="سامۆیی" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Hondo_yePasirose_yeChiposhi" title="Hondo yePasirose yeChiposhi – شۆنا" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Hondo yePasirose yeChiposhi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شۆنا" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Dagaalkii_Dunida_Kowaad" title="Dagaalkii Dunida Kowaad – سۆمالی" lang="so" hreflang="so" data-title="Dagaalkii Dunida Kowaad" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سۆمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Lufta_e_Par%C3%AB_Bot%C3%ABrore" title="Lufta e Parë Botërore – ئەڵبانی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Lufta e Parë Botërore" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ئەڵبانی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B8_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Први светски рат – سربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Први светски рат" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="سربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Imphi_Yelive_Yekucala" title="Imphi Yelive Yekucala – سواتی" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Imphi Yelive Yekucala" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="سواتی" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Eersten_Waareldkriech" title="Eersten Waareldkriech – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Eersten Waareldkriech" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Perang_Dunya_I" title="Perang Dunya I – سوندانی" lang="su" hreflang="su" data-title="Perang Dunya I" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندانی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6rsta_v%C3%A4rldskriget" title="Första världskriget – سویدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Första världskriget" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سویدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Vita_Kuu_ya_Kwanza_ya_Dunia" title="Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia – سواهیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواهیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Piyrsz%C5%8F_wojna_%C5%9Bwiatow%C5%8F" title="Piyrszŏ wojna światowŏ – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Piyrszŏ wojna światowŏ" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/sakacacayay_nu_kitakit_satabakiay_masasungayaw" title="sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="sakacacayay nu kitakit satabakiay masasungayaw" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AE%B2%E0%AE%BE%E0%AE%AE%E0%AF%8D_%E0%AE%89%E0%AE%B2%E0%AE%95%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%8B%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="முதலாம் உலகப் போர் – تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="முதலாம் உலகப் போர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82" title="మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం – تێلووگوو" lang="te" hreflang="te" data-title="మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تێلووگوو" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B8_%D2%B7%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D1%8F%D0%BA%D1%83%D0%BC" title="Ҷанги ҷаҳонии якум – تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҷанги ҷаҳонии якум" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง – تایلەندی" lang="th" hreflang="th" data-title="สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلەندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Birinji_jahan_ur%C5%9Fy" title="Birinji jahan urşy – تورکمانی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Birinji jahan urşy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="تورکمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Unang_Digmaang_Pandaigdig" title="Unang Digmaang Pandaigdig – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Unang Digmaang Pandaigdig" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Imin%C9%99_Dynjo_%C4%8Dang" title="Iminə Dynjo čang – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Iminə Dynjo čang" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Dünya Savaşı – تورکی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="I. Dünya Savaşı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="تورکی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="وتاری ھەڵبژێردراو"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%87%D0%B5_%D0%B1%D3%A9%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F_%D1%81%D1%83%D0%B3%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Беренче бөтендөнья сугышы – تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Беренче бөтендөнья сугышы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%89%D8%B1%D9%89%D9%86%DA%86%D9%89_%D8%AF%DB%87%D9%86%D9%8A%D8%A7_%D8%A6%DB%87%D8%B1%DB%87%D8%B4%D9%89" title="بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشى – ئۆیخۆری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ئۆیخۆری" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B2%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Перша світова війна – ئۆكراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Перша світова війна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ئۆكراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%81%D9%84%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85" title="پہلی جنگ عظیم – ئۆردوو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پہلی جنگ عظیم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ئۆردوو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Birinchi_Jahon_urushi" title="Birinchi Jahon urushi – ئوزبەکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Birinchi Jahon urushi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ئوزبەکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Prima_guera_mondia%C5%82e" title="Prima guera mondiałe – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Prima guera mondiałe" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ezm%C3%A4ine_mail%27man_voin" title="Ezmäine mail'man voin – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Ezmäine mail'man voin" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh thế giới thứ nhất – ڤیەتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chiến tranh thế giới thứ nhất" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ڤیەتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/%C3%8Aestn_Weireldoorloge" title="Êestn Weireldoorloge – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Êestn Weireldoorloge" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Volakrig_balid" title="Volakrig balid – ڤۆلاپووک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Volakrig balid" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ڤۆلاپووک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Prumire_guere_daegnrece" title="Prumire guere daegnrece – والوون" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Prumire guere daegnrece" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والوون" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Syahan_nga_Gera_han_Kalibotan" title="Syahan nga Gera han Kalibotan – وارای" lang="war" hreflang="war" data-title="Syahan nga Gera han Kalibotan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارای" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Xareb_%C3%80dduna_bu_Nj%C3%ABkk" title="Xareb Àdduna bu Njëkk – وۆلۆف" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Xareb Àdduna bu Njëkk" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="وۆلۆف" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%98" title="第一次世界大战 – Wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="第一次世界大战" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%9A%E1%83%B7%E1%83%9B%E1%83%90" title="მაართა მოსოფელიშ ლჷმა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მაართა მოსოფელიშ ლჷმა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A8%D7%A9%D7%98%D7%A2_%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%9C%D7%98-%D7%9E%D7%9C%D7%97%D7%9E%D7%94" title="ערשטע וועלט-מלחמה – ییدیش" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ערשטע וועלט-מלחמה" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ییدیش" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ogun_%C3%80gb%C3%A1y%C3%A9_K%C3%AC%C3%ADn%C3%AD" title="Ogun Àgbáyé Kìíní – یۆرووبا" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ogun Àgbáyé Kìíní" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یۆرووبا" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Eerste_Weareldo%C3%B4rlog" title="Eerste Weareldoôrlog – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Eerste Weareldoôrlog" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B4%B3%E2%B4%B0%E2%B5%94%E2%B5%93_%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B4%B0%E2%B4%B9%E2%B5%8D%E2%B4%B0%E2%B5%8F_%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B5%A3%E2%B5%A1%E2%B4%B0%E2%B5%94%E2%B5%93" title="ⴰⵎⴳⴰⵔⵓ ⴰⵎⴰⴹⵍⴰⵏ ⴰⵎⵣⵡⴰⵔⵓ – ئەمازیغیی مەغریب" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⵎⴳⴰⵔⵓ ⴰⵎⴰⴹⵍⴰⵏ ⴰⵎⵣⵡⴰⵔⵓ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ئەمازیغیی مەغریب" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%98" title="第一次世界大战 – چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="第一次世界大战" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%B0" title="第一次世界大戰 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="第一次世界大戰" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/T%C4%93-it-chh%C3%B9_S%C3%A8-k%C3%A0i_T%C4%81i-chi%C3%A0n" title="Tē-it-chhù Sè-kài Tāi-chiàn – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tē-it-chhù Sè-kài Tāi-chiàn" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%B0" title="第一次世界大戰 – کانتۆنی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="第一次世界大戰" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتۆنی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q361#sitelinks-wikipedia" title="بەستەرەکانی نێوانویکی دەستکاری بکە" class="wbc-editpage">دەستکاریی گرێدانەکان</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="شوێنناوەکان"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="بینینی پەڕەی ناوەڕۆک [c]" accesskey="c"><span>وتار</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8E%DA%98:%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" rel="discussion" title="وتووێژ سەبارەت بە پەڕەی ناوەڕۆک [t]" accesskey="t"><span>وتووێژ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">کوردی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بینینەکان"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85"><span>خوێندنەوە</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit" title="کۆدی سەرچاوەی ئەم پەڕەیە دەستکاری بکە [e]" accesskey="e"><span>دەستکاری</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=history" title="وەشانەکانی پێشووی ئەم پەڕەیە [h]" accesskey="h"><span>مێژوو</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ئامرازەکانی پەڕە"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ئامرازەکان" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ئامرازەکان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ئامرازەکان</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">بشارەوە</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> کردەوەکان </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85"><span>خوێندنەوە</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit" title="کۆدی سەرچاوەی ئەم پەڕەیە دەستکاری بکە [e]" accesskey="e"><span>دەستکاری</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=history"><span>مێژوو</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> گشتی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%DB%8C_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%8E%D8%B1%DB%95/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="پێڕستی ھەموو پەڕەکانی ویکی کە بەستەر دراون بۆ ئێرە [j]" accesskey="j"><span>بەستەرەکان بە ئێرەوە</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:RecentChangesLinked/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" rel="nofollow" title="دوایین گۆڕانکارییەکان لەو پەڕانە کە بەگرەوە گرێ دراون [k]" accesskey="k"><span>گۆڕانکارییە پەیوەندیدارەکان</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ckb" title="پەڕگەکان بار بکە [u]" accesskey="u"><span>پەڕگەیەک بار بکە</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&oldid=1400105" title="بەستەری ھەمیشەیی بۆ ئەم پێداچوونەوەیەی ئەم پەڕەیە"><span>بەستەری ھەمیشەیی</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=info" title="زانیاری زیاتر لەبارەی ئەم پەڕەیەوە"><span>زانیاریی پەڕە</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:CiteThisPage&page=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&id=1400105&wpFormIdentifier=titleform" title="زانیاری سەبارەت بە چۆنیەتیی بە ژێدەر کردنی ئەم پەڕە"><span>ئەم پەڕەیە بکە بە ژێدەر</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fckb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25DB%2595%25D9%2586%25DA%25AF%25DB%258C_%25D8%25AC%25DB%258C%25DA%25BE%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C%25DB%258C_%25DB%258C%25DB%2595%25DA%25A9%25DB%2595%25D9%2585"><span>بەستەری کورتکراوە بەدەست بێنە</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:QrCode&url=https%3A%2F%2Fckb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25DB%2595%25D9%2586%25DA%25AF%25DB%258C_%25D8%25AC%25DB%258C%25DA%25BE%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C%25DB%258C_%25DB%258C%25DB%2595%25DA%25A9%25DB%2595%25D9%2585"><span>کۆدی کیوئاڕ داگرە</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> چاپکردن/ھەناردەکردن </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C+%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85"><span>دروستکردنی کتێبێک</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:DownloadAsPdf&page=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=show-download-screen"><span>داگرتن بە PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&printable=yes" title="وەشانی چاپی ئەم پەڕەیە [p]" accesskey="p"><span>وەشانی ئامادەی چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> لە پڕۆژەکانی تر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/World_War_I" hreflang="en"><span>ویکیمیدیا کۆمنز</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q361" title="بەستەر بۆ بەندی خەزێنەی دراوەی پەیوەندیدار [g]" accesskey="g"><span>بەندی ویکیدراوە</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ئامرازەکانی پەڕە"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ڕواڵەت"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ڕواڵەت</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">بشارەوە</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="ckb" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1418422">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-right:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-right:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-right:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-right:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-right:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-right:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-right:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .ambox{display:none!important}}</style><table class="box-یەک_سەرچاوە plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-one_source" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Question_book-3.png/50px-Question_book-3.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Question_book-3.png/75px-Question_book-3.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Question_book-3.png/100px-Question_book-3.png 2x" data-file-width="252" data-file-height="199" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">ئەم وتارە <b>بەزۆری یان بەتەواوی پشت بە <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%95%D9%BE%DB%8E%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="ویکیپیدیا:دیاریکردنی سەرچاوە باوەڕپێکراوەکان">تەنیا یەک سەرچاوە</a></b> دەبەستێت.<span class="hide-when-compact"> لەوانەیە وتووێژی پەیوەندیدار لەسەر <a href="/wiki/%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8E%DA%98:%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="وتووێژ:جەنگی جیھانیی یەکەم">پەڕەی وتووێژ</a> بدۆزرێتەوە. تکایە یارمەتیی <a class="external text" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit">باشترکردنی بدە</a> بە ناساندنی <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A6%D8%A7%D9%85%D8%A7%DA%98%DB%95_%D8%A8%DB%95_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95" title="ویکیپیدیا:ئاماژە بە سەرچاوە">سەرچاوەی</a> زیاتر.</span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%95%D8%AA%DB%8C:%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%95%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%86" title="یارمەتی:لابردنی داڕێژەکانی ڕاگرتن">فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <table class="infobox bordered" style="width:25em; font-size:95%; text-align:right;" cellpadding="3"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="text-align:center; font-size:larger; background-color:#BCD4E6; color:#000000;">جەنگی جیھانی یەکەم </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; padding:0px; border:none;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:WWImontage.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/WWImontage.jpg/250px-WWImontage.jpg" decoding="async" width="250" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/WWImontage.jpg/375px-WWImontage.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/WWImontage.jpg/500px-WWImontage.jpg 2x" data-file-width="799" data-file-height="828" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; padding:0px; border:none;">وەک سوڕانی کاتژمێر لە سەرەوە؛ خەندەق بە درێژایی سنووری فەرەنسی-ئەڵمانی، زرێپۆشی مارک-٥ی بەریتانی بە <a href="/wiki/%D8%AE%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%95%D9%82" class="mw-redirect" title="خەندەق">خەندەقەکاندا</a> ئەڕوات، کەشتی ژێر دەریایی بەریتانی نوقم بوو دوای پێکانی لە گەرووی دەردەنیلدا، ڕەشاشی فیکرزی بەریتانی، فڕۆکەی پاترۆس دی ٣ بۆ چەکی ئاسمانی ئەڵمانی. </td></tr> <tr> <td colspan="2"> <table class="infobox" width="100%" style="margin: 0; cellpadding: 0; padding: 0em ; border:0"> <tbody><tr> <th style="padding-left: 1em;">ڕێکەوت </th> <td>٢٨ی تەممووزی ١٩١٤–١١ی تشرینی دووەمی ١٩١٨ </td></tr> <tr> <th style="padding-left: 1em;">شوێن </th> <td><a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="ئەورووپا">ئەورووپا</a>، <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="ئەفریقا">ئەفریقا</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%87%DB%8E%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="زەریای هێمن">ئوقیانووسی پاسیفیک</a>، <a href="/wiki/%D8%A6%DB%86%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ئۆقیانووسی ئاتلانتیک">ئوقیانووسی ئاتلانیک</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A6%D9%88%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%BE%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ئوقیانووسی ھندی (ئەم پەڕەیە نییە)">ئوقیانووسی ھندی</a>، <a href="/wiki/%DA%95%DB%86%DA%98%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="ڕۆژھەڵاتی ناوین">ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست</a> </td></tr> <tr> <th style="padding-left: 1em;">ئەنجام </th> <td>ڕێکەوتنی فرسای ١٩١٩ </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <th colspan="2">شەڕکەرەکان </th></tr> <tr> <td width="50%" style="border-left:"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Flag_of_Russia_(1914-1917).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Russia_%281914-1917%29.svg/20px-Flag_of_Russia_%281914-1917%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Russia_%281914-1917%29.svg/30px-Flag_of_Russia_%281914-1917%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_Russia_%281914-1917%29.svg/40px-Flag_of_Russia_%281914-1917%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>ئیمپڕاتۆری ڕووسیا<br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/22px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/44px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="فەڕەنسا">فەڕەنسا</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/22px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/33px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/44px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88" title="شانشینی یەکگرتوو">شانشینی یەکگرتوو</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ویلایەتە یەکگرتووەکان">ویلایەتە یەکگرتووەکان</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/22px-Flag_of_Greece.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/33px-Flag_of_Greece.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/44px-Flag_of_Greece.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></span></span> </span><a href="/wiki/%DB%8C%DB%86%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یۆنان">یۆنان</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/22px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/44px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%B5%DB%8C%D8%A7" title="ئیتاڵیا">ئیتاڵیا</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/22px-Flag_of_Romania.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/33px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/44px-Flag_of_Romania.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></span></span> </span><a href="/wiki/%DA%95%DB%86%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ڕۆمانیا">ڕۆمانیا</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/22px-Flag_of_Serbia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/33px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/44px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D8%B3%DA%95%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="سڕبیا">سڕبیا</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Portugal.svg/22px-Flag_of_Portugal.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Portugal.svg/33px-Flag_of_Portugal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Portugal.svg/44px-Flag_of_Portugal.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="پورتوگال">پورتوگال</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/22px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/33px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/44px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D9%84%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="بەلجیکا">بەلجیکا</a> </td> <td width="50%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Flag_of_Germany_(1867%E2%80%931918).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Germany_%281867%E2%80%931918%29.svg/20px-Flag_of_Germany_%281867%E2%80%931918%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Germany_%281867%E2%80%931918%29.svg/30px-Flag_of_Germany_%281867%E2%80%931918%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Germany_%281867%E2%80%931918%29.svg/40px-Flag_of_Germany_%281867%E2%80%931918%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>ئیمپڕاتۆری ئەڵمانی<br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Ensign_of_Austro-Hungarian_civil_fleet_(1869-1918).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Ensign_of_Austro-Hungarian_civil_fleet_%281869-1918%29.svg/20px-Ensign_of_Austro-Hungarian_civil_fleet_%281869-1918%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Ensign_of_Austro-Hungarian_civil_fleet_%281869-1918%29.svg/30px-Ensign_of_Austro-Hungarian_civil_fleet_%281869-1918%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Ensign_of_Austro-Hungarian_civil_fleet_%281869-1918%29.svg/40px-Ensign_of_Austro-Hungarian_civil_fleet_%281869-1918%29.svg.png 2x" data-file-width="648" data-file-height="432" /></a></span> ئیمپڕاتۆری نەمسا-مەجەر <p><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Flag_of_the_Ottoman_Empire_(1844%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/20px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/30px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg/40px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%281844%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">دەوڵەتی عوسمانی</a> <br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/22px-Flag_of_Bulgaria.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/33px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/44px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="بولگاریا">بولگاریا</a> </p> </td></tr> </tbody></table> <p><b>جەنگی جیھانیی یەکەم</b> یان <b>یەکەم جەنگی جیھانی</b>، ئەو جەنگە بوو کە لە نێوان ساڵانی ١٩١٤ و ١٩١٨دا لە <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="ئەورووپا">ئەورووپا</a> دەستی پێکرد و پاشان <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">ئەمریکا</a>، <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی</a>، <a href="/wiki/%DA%95%DB%86%DA%98%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="ڕۆژھەڵاتی ناوین">ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست</a>، <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="ئەفریقا">ئەفریقا</a> و بەشەکانی دیکەی <a href="/wiki/%D8%A6%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ئاسیا">ئاسیای</a> گرتەوە. لە لایەن ھاوچەرخەکانەوە بە "جەنگی گەورە" ناودەبرێت. ئەم شەڕە یەکێک لە خوێناویترین ململانێکانی مێژووە کە ٩ ملیۆن کەس لە شەڕدا کوژراون و زیاتر لە ٥ ملیۆن خەڵکی مەدەنی بەھۆی <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="داگیرکاری">داگیرکاری</a> سەربازی، بۆردوومان، برسێتی و نەخۆشییەوە گیانیان لەدەستداوە. ملیۆنەھا قووربانی دیکەش لە ئەنجامی کۆمەڵکوژییەکانی ناو ئیمپراتۆریەتی عوسمانی ڕوویدا. ھەروەھا لە سەرەتای ساڵی ١٩١٨ پەتایەکی گەورەی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%86%D9%81%D9%84%DB%86%D9%86%D8%B2%D8%A7" title="ئەنفلۆنزا">ئەنفلەوەنزای</a> ناسراو بە <a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D9%86%D9%81%D9%84%DB%95%D9%88%DB%95%D9%86%D8%B2%D8%A7%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ئەنفلەوەنزای ئیسپانی (ئەم پەڕەیە نییە)">ئەنفلەوەنزای ئیسپانی</a> لە سەرانسەری جیھاندا بڵاوبووەوە و بەھۆی جووڵەی ژمارەیەکی زۆر لە سەربازەکان خێراتر بوو. </p><p>لە ساڵی ١٩١٤، زلھێزەکانی ئەورووپا دابەش ببوون بەسەر ھێزی ھاوپەیمانان (<a href="/wiki/%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="فەڕەنسا">فەڕەنسا</a>, <a href="/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ڕووسیا">ڕووسیا</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%95%D8%B2%D9%86" title="بەریتانیای مەزن">بەریتانیا</a>) لەبەرامبەری وڵاتانی ناوەند(یەکێتی سییانی) کە پێک ھاتبوو لە <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیا</a> و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7-%D9%85%DB%95%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ئیمپراتۆریەتی نەمسا-مەجارستان">ئیمپراتۆریەتی نەمسا-مەجارستان</a> و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="ئیتالیا">ئیتاڵیا</a>. گرژییەکان کاتێک دەستی پێکرد کە ئیمپڕاتۆڕییەتیی نەمسا-مەجارستان شانشینی سربیای گرت لە دەرئەنجامی کوژرانی شازادەی نەمسا-مەجارستان و ھاوسەرەکەی لەلایەن خوێندکارێکی سربییەوە. <a href="/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ڕووسیا">ڕووسیا</a> ھەستا بە کۆکردنەوەی ھێزەکانی یەک ڕۆژ دوای ڕاگەیاندنی جەنگی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7-%D9%85%DB%95%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ئیمپراتۆریەتی نەمسا-مەجارستان">نەمسا-مەجارستان</a> لەسەر <a href="/wiki/%D8%B3%DA%95%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="سڕبیا">سڕبیا</a>، <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیا</a> ھێزی کۆکردەوە لە ٣٠ی تەممووز و <a href="/wiki/%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="فەڕەنسا">فەڕەنسا</a> ھێزەکانی کۆکردەوە لە ٣٠ی ئاب. <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیا</a> لە ھەمان ڕۆژدا جەنگی ڕاگەیاند لە دژی ڕووسیا دوای ئەوەی بینی ڕووسیا وەڵامی داوای ئەڵمانیا ناداتەوە بە ڕاگرتنی کۆکردنەوەی سوپا، پاشان جەنگی ڕاگەیاند لە دژی فەرەنسا، و <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D9%84%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="بەلجیکا">بەلجیکای</a> گرت کە ئەمەش وای لە <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%95%D8%B2%D9%86" title="بەریتانیای مەزن">بەریتانیا</a> کرد بێتە ناو جەنگەکەوە. </p><p>ئەڵمانیا لە ھەر دوو لاوە رووبەڕوی شەڕ ئەبۆوە. ستراتیژی ئەڵمانیا لە ساڵی ١٩١٤دا ئەوە بوو کە یەکەم جار لە بەرەی ڕۆژئاوا فەڕەنسا بگرێت و پاشان ھێزەکانی خۆی بگوێزێتەوە بۆ بەرەی ڕۆژھەڵات و شکست بە ڕووسیا بھێنێت. بەڵام پێشکەوتنی ئەڵمانیا بۆ فەڕەنسا شکستی ھێنا. لە کۆتایی ساڵی ١٩١٤دا بەرەی ڕۆژئاوا ڕووبەڕووی یەکتربوونەوە کە تا ساڵی ١٩١٧دا ھیچ لالیەنێک پێشکەوتنی زۆری بەدەست نە‌ھێنا. بەپێجەوانەوە سنوورەکانی بەرەی ڕۆژھەڵات زۆرتر ئەگۆڕا. نەمسا-مەجارستان و ڕووسیا خاکێکی زۆریان ئەگرت و لەدەستیان ئەدا. بەرە گرنگەکانی تر بریتی بوون لە بەرەی <a href="/wiki/%DA%95%DB%86%DA%98%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="ڕۆژھەڵاتی ناوین">ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست</a> و بەرەی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="ئیتالیا">ئیتاڵیا</a> و بەرە <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="بالکان">بالکان</a> و کێشانی <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="بولگاریا">بولگاریا</a> و <a href="/wiki/%DA%95%DB%86%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ڕۆمانیا">ڕۆمانیا</a> و <a href="/wiki/%DB%8C%DB%86%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یۆنان">یۆنان</a> بۆ ناو جەنگ. </p><p>تا سەرەتای ساڵی ١٩١٥ ڕووسیا یەک لەدوای یەک شکستی ئەخوارد لە شەڕی دووانەکەی تانێنبێرگ و شەڕی دەریاچەی ماسووریا. ڕووسەکان لە ھەموو ئەو شەڕانەدا نزیکەی ٤٥٠ ھەزار سەربازیان لەدەستدابوو، تا ئەو کاتە سوپاکەی لاواز ببوو و ئەڵمانییەکان بەشێکی زۆری سوپاکەی بەرەو بەرەی ڕۆژھەڵات ناردبوو. گەمارۆدانی پرزێمیشل بۆ ڕووسەکان سەرکەوتن بوو بەڵام لە مانگی نیسان ئەڵمانییەکان دەستیان کردبوو بە داڕشتنی پلان بۆ ڕزگارکردنی گالیسیا. لە مانگی ئایار ئەڵمانییەکان ھێرشی گۆرلیس-تارنۆیان دەستپێکرد، ھێرشێک کە لە کۆتاییدا بوە ھۆی پاشەکشەی ڕووسیا. لە ٥ی ئاب <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7" class="mw-redirect" title="وارسا">وارسا</a> لەلایەن ئەڵمانییەکانەوە داگیرکرا و دواجار لە ئەیلوولی ١٩١٥ تەواوی <a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%DA%B5%DB%95%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="پۆڵەندا">پۆڵەندا</a> و بەشێک لە پارێزگای <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%B3%DA%A9" title="مینسک">مینسک</a> داگیرکرا. </p><p>کەموکورتیەکان بەھۆی گەمارۆی دەریایی و بەرگرتن بە کاڵا لە لایەن ھاوپەیمانانەوە بووە ھۆی ئەوەی کە ئەڵمانیا لە سەرەتای ساڵی ١٩١٧دا شەڕی ژێردەریایی بێ سنوور دەستپێبکات و ئەمریکا کە پێشتر بێلایەن بوو لە ٦ی نیسانی ١٩١٧دا بچێتە ناو جەنگەوە. لە ڕوسیا بۆلشێڤیکەکان لە شۆڕشی تشرینی یەکەمی ١٩١٧دا دەسەڵاتیان گرتە دەست و لە دانوستان لەگەڵ ئەڵمانیا لە پەیماننامەی بریست-لیتۆڤسک لە ٣ی ئازاری ١٩١٨دا ئاشتیان کرد و ژمارەیەکی زۆر لە سەربازانی ئەڵمانیایان ئازاد کرد. بەگواستنەوەی ئەم ھێزانە بۆ بەرەی ڕۆژئاوا، ستافی گشتی ئەڵمانیا پێیان وابوو کە پێش ئەوەی ھێزە سەرەکیەکانی ئەمریکا بتوانن کاریگەرییان لەسەر جەنگەکە ھەبێت سەرکەوتن بەدەست ئەھێنن. لە ئازاری ١٩١٨ھێرشی بەھاری ئەڵمانیایان دەستپێکرد و سەرەڕای سەرکەوتنە سەرەتاییەکان، بەخێرایی بە بەرگرییەکی زۆرەوە ڕاگیرا. لە مانگی ئابدا ھاوپەیمانان ھێرشی سەدان ڕۆژیان دەستپێکرد و ھەرچەندە سوپای ئیمپراتۆری ئەڵمانیا بەردەوام بوو لە شەڕی سەختدا، بەڵام نەیتوانی پێشڕەوییەکەیان بوەستێنێت. </p><p>بەرەو کۆتایی ساڵی ١٩١٨، وڵاتە زلھێزە ناوەندییەکان دەستیان کرد بە داڕمان. بولگاریا لە ٢٩ی ئەیلول، عوسمانییەکان لە ٣١ی تشرینی یەکەم و پاشان نەمسا-مەجەر لە 3ی تشرینی دووەم ئاگربەستیان واژۆ کرد. قەیسەر ویلھێلم کە ڕووبەڕووی شۆڕشی ئەڵمانیا دەبێتەوە و ھێزە دەریاییەکانی سەرپێچی ئەکەن، لە ٩ی تشرینی دووەمدا دەست لەکار دەکێشێتەوە و حکومەتی نوێی ئەڵمانیا ئاگربەستی ١١ی تشرینی دووەمی ١٩١٨ی واژۆ دەکات و بەم شێوە کۆتایی بە جەنگی جیھانی یەکەم ھات. کۆنفرانسی ئاشتی پاریس لە ساڵی ١٩١٩-١٩٢٠ چەند ڕێکەوتنێکی ھەمەجۆری بەسەر زلھێزە شکست کەوتووەکاندا سەپاند کە بە ناوبانگترینیان پەیمانی ڤێرسای بوو. ھەڵوەشانەوەی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی ڕووسی">ئیمپراتۆریەتیی ڕووسی</a>،<a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="ئیمپراتۆریەتیی ئەڵمانیای داگیرکار">ئیمپراتۆریەتیی ئەڵمانیای داگیرکار</a>، <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی</a> و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7-%D9%85%DB%95%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ئیمپراتۆریەتی نەمسا-مەجارستان">ئیمپراتۆرییەتیی نەمسا-مەجارستان</a> بووە ھۆی ڕاپەڕینی زۆر و دروستکردنی چەند دەوڵەتی سەربەخۆ وەک پۆڵەندا، <a href="/wiki/%DA%86%DB%8E%DA%A9%DB%86%D8%B3%D9%84%DB%86%DA%A4%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7" title="چێکۆسلۆڤاکیا">چیکۆسلۆڤاکیا</a> و <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%88%DA%AF%DB%86%D8%B3%D9%84%D8%A7%DA%A4%DB%8C%D8%A7" title="یووگۆسلاڤیا">یوگۆسلاڤیا</a>. شکستھێنان لە چارەسەرکردنی ئەو ناکۆکی و ناسەقامگیریانەی جەنگی جیھانی یەکەم بوە ھۆی ھەڵگیرسانی <a href="/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%D9%85" title="جەنگی جیھانیی دووەم">جەنگی جیھانی دووەم</a> لە ئەیلولی ١٩٣٩.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>١<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بۆ یەکەم جار <a href="/wiki/%DA%86%DB%95%DA%A9%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="چەکی کیمیایی">چەکی کیمیایی</a> لە جەنگی جیھانی یەکەمدا بەکار ھات ھەروەھا بۆ یەکەم جار خەڵکی مەدەنی لە ئاسمانەوە بۆردومان کران لە میژوودا. </p><p>شەرەکە قوربانی گیانی وای بە خۆیەوە بینی کە پێشتر مێژوو نەیبنیبوو، بنەماڵە فەرمانڕەوا و دەسەڵاتدارەکانی ئەورووپا ڕووخان کە دامەزراندیان ئەگەڕایەوە بۆ <a href="/wiki/%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%DA%86%DA%BE%DB%95%DA%B5%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شەڕەکانی خاچھەڵگران">شەڕەکانی خاچھەڵگرییەکان</a>، و نەخشەی سیاسی ئەورووپا گۆڕانکاری بەسەردا ھات. </p><p>جەنگی جیھانی یەکەم بە کۆکێک ھەژمار ئەکرێت بۆ بزوتنەوە ئایدۆلۆژییەکانی وەک شوعییەت و ململانێکانی دواتر وەک <a href="/wiki/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%D9%85" title="جەنگی جیھانیی دووەم">جەنگی جیھانی دووەم</a>، و تەنانەت <a href="/wiki/%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="شەڕی سارد">شەڕی سارد</a>. </p><p>شەڕەکە سەرەتایەکی نوێی بۆ جیھانی نوێ پێک ھێنا و کۆتایی ئەرستۆقراتی و شانشینە ئەوروپییەکان بوو، ھەروەھا سەرەتایەک بوو بۆ شۆڕشی تشرینی یەکەم (بەلشەفی) لە ڕووسیا کە ئەمیش بە ڕۆڵی خۆی سیایەتی گۆڕی لە <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%88%D8%A8%D8%A7" title="کووبا">کووبادا</a> و ھەروەھا ڕێگەی جەنگی ساردی کردەوە لە نێوان ھەردوو زلھێز وڵاتە یەکگرتووەکان و یەکێتی سۆڤێتدا، و ھەڵکشانی نازییەکان دەرکەوت لە شکاندنی ئەڵمانیا لە شەڕەکەدا و چەندین کێشەی ھەڵپەساردراوی ھێشتووە لە دوای شەڕەکە، و شەڕ و جەنگەکان شێوەیەکی نوێیان وەرگرت بە ھاتنە ناوەوەی تەکنەلۆژیا بە شێوەیەکی گەورە و تێوەگلانی ھەندێک لایەن کە توانای شەڕی نەبوو وەک خەڵکە مەدەنییەکان، کاتێک پێشتر شەڕ لە گۆڕەپانەکانی جەنگا ڕوویان ئەدا دوور لە شارەکان، لەم شەڕەدا شارەکان بە دانیشتوانە زۆرەکەیانەوە بوونە گۆڕەپانی شەڕ و ئەمەش بوو بە ھۆی کەوتنەوەی ملیۆنان قوربانی. </p><p>ڕووسیا بەڵێنی بەرگری کردنی دا لە سڕبیا، و ھەستا بە جوڵاندنی ھێزەکانی لە ئەنجامی فشاری ژەنەڕاڵە ڕووسییەکان، و ئەڵمانیا داوای لە ڕووسیا کرد کە ھێزەکانی نەجوڵێنێت و ھێزەکانی لابات لە حاڵەتی ئامادەباشی، و کاتێک ڕووسیا وەڵامی داواکەی ئاڵمانیای نەدایەوە ئەڵمانیا جەنگی ڕاگەیاند بەسەر ڕووسیادا لە ١ی ئابی ١٩١٤ و پاشان جەنگی ڕاگەیاند لە دژی فەرەنسا لە ٣ی ئاب. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id=""></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=1" title="دەستکاریکردنی بەش: "><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Europe_1914.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Europe_1914.png/280px-Europe_1914.png" decoding="async" width="280" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Europe_1914.png/420px-Europe_1914.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Europe_1914.png/560px-Europe_1914.png 2x" data-file-width="1194" data-file-height="859" /></a><figcaption>ئەورووپا سالی ١٩١٤</figcaption></figure><p>پێشکەوتنی <a href="/wiki/%D8%B4%DB%86%DA%95%D8%B4%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%95%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="شۆڕشی پیشەسازی">شۆڕشی پیشەسازی</a> بوو بە ھۆی بەرەوپێشچوونێکی گەورەی ناکۆکی ئیستیعماری لە نێوان دەوڵەتە ئیستیعمارییەکانی ئەوروپادا، لە پێناو سەرفکردنی شتومەک و بەدەستھێنانی کەرەستە سەرەتایییەکان و بەکارخستنی سەرمایە کە یەکێک بوو لە کێشەکانی ئەورووپا و پیاوە سیاسەکان چارەسەرێکیان بۆ نەئەکرا تەنھا لە ڕێگەی دەستبەسەراگرتنە ئیستعمارییەکانەوە نەبێت کە ئەمەش بووە ھۆی ناکۆکی لە نێوان خودی ھێزە ئیستیعمارییەکان خۆیاندا. </p><p>ھەروەھا ناکۆکی دەرکەوت لەسەر دەستگرتن بەسەر دەریاکاندا بە تایبەت لە نێوان <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%95%D8%B2%D9%86" title="بەریتانیای مەزن">بەریتانیا</a> کە خۆی بە گەورەی دەریاکان دادەنا و ئاڵمانیای یەکگرتوو کە کەشتیگەلەکانی زۆر بە خێرایی پێش خست، ھەروەھا توندوتیژی زیادی کرد لە نیوان <a href="/wiki/%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="فەڕەنسا">فەرەنسا</a> و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیا</a> لەسەر ناوچەکانی ئەلزاس و لۆرین دوای ئەوەی ئەڵمانیا دەستی بەسەردا گرتن دوای شەڕی ساڵی ١٨٧٠ و ھەروەھا ئەو دوو دەوڵەتە ڕێنەئەکەوتن لەسەر داگیرکردنی <a href="/wiki/%D9%85%DB%95%D8%BA%D8%B1%DB%8C%D8%A8" title="مەغریب">مەغریب</a>، و ناکۆکیان لەسەر ئەو وڵاتە (مەغریب) دوو قەیرانی بە خۆیەوە بینی، یەکەمیان لە ساڵی ١٩٠٥ و ١٩٠٦ دابوو و ئەڵمانیا تێیدا دەستگرتنی بە بەرژەوەندییە ئابوورییەکانییەوە دەرئەبڕی و ئەزمەی دووەم ساڵی ١٩١١ لە ئەنجامی چوونە ناوەوەی ھێزە ئەڵمانییەکان بۆ ئەغادیر و ھەڕەشەی فەرەنسا لە بەکارھێنانی ھێزدا ڕوویدا و ئەمەش بوو بە ھۆی وازھێنانی فەرەنسا لە بەشێکی کۆنگۆ بۆ ئەڵمانیا لە بەرامبەر ئەوەی دەست بگرێت بەسەر مەغریبدا. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ھاوپەیمانییەکان"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.D9.BE.DB.95.DB.8C.D9.85.D8.A7.D9.86.DB.8C.DB.8C.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>ھاوپەیمانییەکان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=2" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوپەیمانییەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ڕکەبەری توندی نێوان ھێزە ئەوروپییەکان لە پێناو فراوانکردنی بوارە ئیستیعمارییەکانیاندا بەستنی چەند ڕێکەوتننامەیەکی نھێنی و ھاو پەیمانی سەربازی لێکەوتەوە، ھەریەک لە فەڕنسا و ئینگلتەرا بەپێی ڕیکەوتنی ودی ساڵی ١٩٠٤ بوون بە ھاوپەیمان، و ھاوپەیمانی سییانی لە نێوان ھەریەک لە ئەڵمانیا و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%B5%DB%8C%D8%A7" title="ئیتاڵیا">ئیتاڵیا</a> لەگەڵ ئیمپڕاتۆڕی نەمسا-مەجەر دامەزرا، کە ئەمەش ھاوپەیمانییەکی ناجێگیر بوو خێرا <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="ئیتالیا">ئیتاڵیا</a> لێی چووە دەرەوە و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">دەوڵەتی عوسمانی</a> جێگەی گرتەوە دوای ئەوەی بوو بە ھاوپەیمان لەگەڵ ئەڵمانیا. </p><p>و ئەم ھاوپەیمانیانە بوون بە ھۆی پێشبڕکێ لە چەکداریدا بە تایبەت لە درێژکردنەوەی ماوەی خزمەتی سەربازی و زیادبوونی ژمارەی ھێزە سەربازییەکان لە ھەریەک لە ئەڵمانیا و فەرەنسا و ڕووسیا. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پێشبڕکێی_چەکداری"><span id=".D9.BE.DB.8E.D8.B4.D8.A8.DA.95.DA.A9.DB.8E.DB.8C_.DA.86.DB.95.DA.A9.D8.AF.D8.A7.D8.B1.DB.8C"></span>پێشبڕکێی چەکداری</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=3" title="دەستکاریکردنی بەش: پێشبڕکێی چەکداری"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئاستی پێشبڕکێ لەسەر چەکداربوون زیادی کرد لە نێوان ھێزە ئەوروپییەکاندا و ئەڵمانیا ھەوڵی دامەزراندنی ئیمپڕاتۆرێکی ئیستیعماری دا لە خاکەکانی ئەو دیو دەریاکان و قەبارەی کەشتیگەلەکانی زیادی کرد و ئەمەش وای لە بەریتانیا کرد کە ھەستێت بە دەرکردنی کەشتیگەلی جەنگی "HMS Dreadnought" لە ساڵی ١٩٠٦ ئەو کەشتییەی ھەموو کەشتییەکانی پێش خۆی ھەڵوەشاندەوە، و بەریتانیا و ئەڵمانیا بە تایبەت ھەوڵی پێشخستنی کەشتیگەلەکانیان ئەدا. </p><p>و ئەم خشتەیەی خوارەوە خەرجکردنەکانی ھێزە گەورەکان دەردەخات لەسەر سوپا و دەریاکاندا بە مارکی ئەڵمانی ١٩١٣ز. </p> <table class="wikitable sortable" style="text-align:right"> <tbody><tr> <th>دەوڵەت</th> <th>دانیشتوان (بە میلیۆن)<br /></th> <th>خەرجییەکانی سوپا<br />(میلیۆن مارک)</th> <th>خەرجییەکانی چەکە دەریایییەکان<br />(میلیۆن مارک)</th> <th>کۆ<br />(میلیۆن مارک) </th></tr> <tr> <td>ئیمپڕاتۆری ئەڵمانی</td> <td>٦٧، ٥</td> <td>١٠٠٩</td> <td>٤٦٧</td> <td>١٤٧٦ </td></tr> <tr> <td>ئیمپڕتۆری نەمسا-مەجەڕ</td> <td>٥٢، ٧</td> <td>٤٩٦</td> <td>١٥٥</td> <td>٦٥١ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="ئیتالیا">ئیتالیا</a></td> <td>٣٥، ١</td> <td>٣٣٢</td> <td>٢٠٥</td> <td>٥٣٧ </td></tr> <tr> <td>ئیمپڕاتۆری ڕووسی</td> <td>١٥٧، ٨</td> <td>١٢٥٤</td> <td>٤٩٨</td> <td>١٧٥٢ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="فەڕەنسا">فەرەنسا</a></td> <td>٣٩، ٧</td> <td>٧٦٦</td> <td>٤١٢</td> <td>١١٧٨ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88" title="شانشینی یەکگرتوو">شانشینی یەکگرتوو</a></td> <td>٤٦</td> <td>٥٧٦</td> <td>٩٤٥</td> <td>١٥٢١ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا</a></td> <td>٩٦، ٨</td> <td>٤٢٢</td> <td>٥٩٥</td> <td>١٠١٧ </td></tr> <tr> <td>ئیمپڕاتۆری ژاپۆنی</td> <td>٥٤، ٣</td> <td>٢٠٧</td> <td>٢٠٣</td> <td>٤١٠ </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ڕووداوی_سەراییڤۆ"><span id=".DA.95.D9.88.D9.88.D8.AF.D8.A7.D9.88.DB.8C_.D8.B3.DB.95.D8.B1.D8.A7.DB.8C.DB.8C.DA.A4.DB.86"></span>ڕووداوی سەراییڤۆ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=4" title="دەستکاریکردنی بەش: ڕووداوی سەراییڤۆ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Gavrilloprincip.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Gavrilloprincip.jpg/220px-Gavrilloprincip.jpg" decoding="async" width="220" height="215" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Gavrilloprincip.jpg 1.5x" data-file-width="288" data-file-height="281" /></a><figcaption>گاڤریلۆ پرینسیپ</figcaption></figure> <p>لە ٢٨ی حوزەیرانی ١٩١٤، میراتگری تەختی پاشایەتی نەمسا-مەجەر (فرانز فردیناند) و ھاوسەرەکەی تیرۆرکران لە کاتی سەردانێکیاندا بۆ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8E%DA%A4%DB%86" title="سارایێڤۆ">سەراییڤۆ</a> لە ناوچەی <a href="/wiki/%D8%A8%DB%86%D8%B3%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%DA%BE%DB%95%D8%B1%D8%B2%DB%95%DA%AF%DB%86%DA%A4%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا">بۆسنە و ھەرسک</a> لەسەر دەستی خوێندکارێکی سڕبی (جافریلۆ پرنسیب) کە ئەم ڕووداوە بوو بە ھۆی گڕسەندنی ناڕەزایی <a href="/wiki/%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7" title="نەمسا">نەمسا-مەجەر</a> بەسەر سڕبدا و وئاگری شەری جیھانی یەکەمی ھەڵگیرساند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="شەڕ"><span id=".D8.B4.DB.95.DA.95"></span>شەڕ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=5" title="دەستکاریکردنی بەش: شەڕ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شەڕی_ساڵی_١٩١٤"><span id=".D8.B4.DB.95.DA.95.DB.8C_.D8.B3.D8.A7.DA.B5.DB.8C_.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A4"></span>شەڕی ساڵی ١٩١٤</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=6" title="دەستکاریکردنی بەش: شەڕی ساڵی ١٩١٤"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>لە دوای ڕووداوەکەی سەراییڤۆ و کوژرانی میراتگری تەختی پاشایەتی نەمسا-مەجەر(فرانز فردیناند) حکومەتی <a href="/wiki/%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7" title="نەمسا">نەمسا-مەجەر</a> پەیامێکی ١٠ خاڵی نارد بۆ حکومەتی <a href="/wiki/%D8%B3%DA%95%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="سڕبیا">سربیا</a> وەک ھەڕەشەیەک و سڕب ھەموو مەرجەکانی قبوڵ کرد بێجگە لە یەک مەرجیان. </p><p>مانگێک دوای ئەو ئەزمەیە نەمسا-مەجەر شەڕی ڕاگەیاند بەسەر سربیادا لە ٢٨ی تەممووزی ١٩١٤، و بەمەش ئامێری ھاوپەیمانە ئەوروپییەکان کەوتە گەڕ و کاتێک <a href="/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ڕووسیا">ڕووسیا</a> ھێزەکانی کۆکردەوە لە دژی نەمسا-مەجەر، <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیا</a> شەڕی ڕاگەیاند لە دژی ڕووسیا لە ١ی ئاب، ھەروەھا شەڕی ڕاگەیاند لە دژی <a href="/wiki/%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="فەڕەنسا">فەرەنسا</a> لە ٣ی ئاب، و دەستی گرت بە غەزووی خاکەکانی فەرەنسا لە ڕێگەی بڕینی <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D9%84%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="بەلجیکا">بەلجیکاوە</a>، ئەو ئیشەی کە وای لە <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%95%D8%B2%D9%86" title="بەریتانیای مەزن">بەریتانیا</a> کرد شەڕ بەسەر ئاڵمانیادا ڕابگەیەنێت، لە ٤ی ئاب بە ھۆی پێشێلکردنی بێلایەنی بەلجیکا ھەروەھا ئیمپڕاتۆری نەمسا-مەجەر شەڕی ڕاگەیاند لە دژی ڕووسیا. </p><p>و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="ئیتالیا">ئیتاڵیا</a> ماوەیەک بە بێ لایەن مایەوە، نەیئەویست لەگەڵ ھیچ لایەکیان بوەستێت تا ڕاستی ھەڵوێستەکە ڕوون ئەبێتەوە، ھەروەک <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">وڵاتە یەکگرتووەکان</a> دابڕابوو لەودیو دەریاکانەوە، بەڵام <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">دەوڵەتی عوسمانی</a> کە دوژمنایەتییەکی مێژوویی لەگەڵ ڕووسیادا ھەبوو، و پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئەڵمانیا لە گەشەسەندندا بوو، نەچووە شەڕەوە تا ٢٩ی تشرینی یەکەم تاکو کەشتیگەلەکانی ھەستان بە بۆردومانکردنی بەندەرە ڕوسییەکان لەسەر <a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%95%DB%95%D8%B4" title="دەریای ڕەش">دەریای ڕەش</a>. </p> <table class="prettytable"> <caption>ڕیزبەندی کاتییەکانی شەڕ </caption> <tbody><tr> <th>ڕێکەوت</th> <th>ئەو دەوڵەتی شەڕ ڕادەگەیەنێت</th> <th>ئەو دەوڵەتەی شەڕی بەسەردا ڕاگەیەنراوە </th></tr> <tr> <td>٢٨ی تەممووزی ١٩١٤</td> <td>نەمسا-مەجەڕ</td> <td>سربیا </td></tr> <tr> <td>١ی ئابی ١٩١٤</td> <td>ئەڵمانیا</td> <td>ڕووسیا </td></tr> <tr> <td>٣ی ئابی ١٩١٤</td> <td>ئەڵمانیا</td> <td>فەرەنسا </td></tr> <tr> <td>٣ی ئابی ١٩١٤</td> <td>ئەڵمانیا</td> <td>بەلجیکا </td></tr> <tr> <td>٤ی ئابی ١٩١٤</td> <td>بەریتانیا</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٥ی ئابی ١٩١٤</td> <td>مۆنتینیگرۆ</td> <td>نەمسا-مەجەڕ </td></tr> <tr> <td>٦ی ئابی ١٩١٤</td> <td>نەمسا-مەجەڕ</td> <td>ڕووسیا </td></tr> <tr> <td>٦ی ئابی ١٩١٤</td> <td>سربیا</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٦ی ئابی ١٩١٤</td> <td>مۆنتینیگرۆ</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>١٢ی ئابی ١٩١٤</td> <td>فەرەنسا وبەریتانیا</td> <td>نەمسا-مەجەڕ </td></tr> <tr> <td>١٥ی ئابی ١٩١٤</td> <td>ژاپۆن</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٢ی تشرینی دووەمی ١٩١٤</td> <td>ڕووسیا</td> <td>دەوڵەتی عوسمانی </td></tr> <tr> <td>٥ی تشرینی دووەمی ١٩١٤</td> <td>فەرەنسا وبەریتانیا</td> <td>دەوڵەتی عوسمانی </td></tr> <tr> <td>٢٣ی ئایاری ١٩١٥</td> <td>ئیتالیا</td> <td>نەمسا-مەجەڕ </td></tr> <tr> <td>١٤ی تشرینی یەکەمی ١٩١٥</td> <td>بولگاریا</td> <td>سربیا </td></tr> <tr> <td>٩ی ئازاری ١٩١٦</td> <td>ئەڵمانیا</td> <td>پورتوگال </td></tr> <tr> <td>٢٧ی ئابی ١٩١٦</td> <td>ڕۆمانیا</td> <td>نەمسا-مەجەڕ </td></tr> <tr> <td>٢٨ی ئابی ١٩١٦</td> <td>ئیتالیا</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٦ی نیسانی ١٩١٧</td> <td>وڵاتە یەکگرتووەکان</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٧ی نیسانی ١٩١٧</td> <td>پەنەما وکوبا</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٢٧ی حوزەیرانی ١٩١٧</td> <td>یۆنان</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٢٢ی تەممووزی ١٩١٧</td> <td>سیام</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٤ی ئابی ١٩١٧</td> <td>لیبیریا</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>١٤ی ئابی ١٩١٧</td> <td>چین</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٢٦ی تشرینی یەکەمی ١٩١٧</td> <td>بەڕازیل</td> <td>ئەڵمانیا </td></tr> <tr> <td>٧ی تشرینی دووەمی ١٩١٧</td> <td>وڵاتە یەکگرتووەکان</td> <td>نەمسا-مەجەڕ </td></tr> <tr> <td>١١ی کانونی یەکەمی ١٩١٨</td> <td colspan="2" align="center">کۆتایی شەڕ </td></tr></tbody></table> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Kriegserkl%C3%A4rung_Erster_Weltkrieg.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Kriegserkl%C3%A4rung_Erster_Weltkrieg.jpg/220px-Kriegserkl%C3%A4rung_Erster_Weltkrieg.jpg" decoding="async" width="220" height="339" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Kriegserkl%C3%A4rung_Erster_Weltkrieg.jpg/330px-Kriegserkl%C3%A4rung_Erster_Weltkrieg.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Kriegserkl%C3%A4rung_Erster_Weltkrieg.jpg/440px-Kriegserkl%C3%A4rung_Erster_Weltkrieg.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1848" /></a><figcaption>دەقی <a href="/wiki/%DA%95%D8%A7%DA%AF%DB%95%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%95%DA%95" title="ڕاگەیاندنی شەڕ">ڕاگەیاندنی شەڕی</a> <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیا</a> لەسەر <a href="/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ڕووسیا">ڕووسیا</a></figcaption></figure> <p>دوای ئەوەی فەرەنسا چووە شەڕەکەوە ئەڵمانیا دەستی کرد بە جێبەجێکردنی پلانەکەی بۆ غەزووی فەرەنسا کە پێش نۆ ساڵ داینابوو و پلانی شلیفنی ئەڵمانی بۆ ھێرشەکردنە سەر فەرەنسا بە خاکەکانی بەلجیکادا ئەڕۆیشت بۆ دەستگرتن بەسەر فەرەنسادا بە شێوەیەکی خێرا، لە ١٦ی ئابدا ھێزە ئەڵمانییەکان خاکەکانی بەلجیکای بێ لایەنیان گرت تا لەوێوە بڕوات بۆ خاکە فەڕەنسییەکان ھەتا ڕووباری مارن لە ڕۆژھەڵاتی پاریس کە سوپای فەرەنسا کۆبووبوونەوە بۆ شەڕ، و شەڕی مارنی یەکەم دەستی پێکرد لە ٦ی ئەیلولدا لە دووری ٥٥ میل لە پاریسەوە، دوای ئەوەی ھێزەکانی ئەڵمانیا شکستی ھێنا لە پێشکەوتن بەرەو پاریس، و یەکەی ھێزە ئەڵمانییەکان دەستیان کرد بە ھەڵکەندنی خەندەق ولەو کاتەوە شەرەکە بوو بە شەری خەندەق، و بەریتانیا شەڕی ڕاگەیاند لە دژی ئەڵمانیا لەبەرئەوەی بێلایەنی بەلجیکای پێشێلکرد. </p><p>لە بەرەی ڕۆژئاواوە، ڕووسیا سەرگەرم بوونی ھێزەکانی ئاڵمانیای بە فەرەنساوە قۆستەوە، دوو سوپای نارد تا بچنە خاکەکانی ئاڵمانیاوە لە ڕۆژھەڵاتی بڕووسیا تا دەوری ھێزە ئەڵمانییەکان بدەن لە ڕووسیای ڕۆژھەڵات، ئەمەش ئاڵمانیای ناچارکرد تا سێ یەکی ھێزەکانی لە فەرەنسا بکێشێتەوە، و گەمارۆی ھێزە ڕوسییەکان بدات لە شەڕی تاننبرگ لە ٣١ی ئابدا. </p><p>دوای ھەڵگیرسانی شەڕ لە ئەوروپادا، جەنگەکان درێژەیان کێشا بۆ زیادکردنی موستەعمەرە ئەڵمانییەکان لەودیو دەریاکانەوە، و <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%BE%DB%86%D9%86" title="ژاپۆن">ژاپۆن</a> شەڕی ڕاگەیاند لە دژی ئەڵمانیا لە کۆتایییەکانی ئابی ١٩١٤ و ئەڵمانی کردە دەرەروە لە چەند دوورگەیەکی <a href="/wiki/%D8%B2%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%87%DB%8E%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="زەریای هێمن">ئوقیانووسی پاسیفیک</a>، و ھێزە ئوستڕالی و نیوزلەندییەکان دەستیان گرت بەسەر موستەعمەرە ئەڵمانییەکان لە ئۆقیانووسی پاسیفیک. </p><p>لە <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="بالکان">بەلقان</a> سوپای نەمساوی مەجەری ڕووباری درینای بڕی و ھێرشی کردە سەر خاکەکانی <a href="/wiki/%D8%B3%DA%95%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="سڕبیا">سربیا</a> بەڵام تێکشکێنرا لەلایەن ھێزە سڕبییەکانەوە، لە کۆتایی تشرینی یەکەمی ١٩١٤ ئیمپڕاتۆری عوسمانی چووە شەڕەکەوە لە ڕیزی ئەڵمانیا و لە دژی ڕووسیا و کەشتییە تورکییەکان بەندەرە ڕوسییەکانیان لە دەریای ڕەش بۆردوومان کرد، پاشان ھێزە تورکییەکان غەزووی ڕووسیایان کرد، و لە تشرینی دووەمدا ھاوپەیمانان شەڕیان ڕاگەیاند لە دژی دەوڵەتی عوسمانی و ھەستان بە ھەڵمەتێکی سەربازی گەورە لەسەر نیمچەدوورگەی گالیبۆلیبە بە ئامانجی دامەزراندنی ڕێڕەوێک لە نێوان دەریای ناوەڕاست و دەریای ڕەشدا، و دەستگرتن بەسەر قوستەنتینییە. </p><p>ئیتالیا لە دەرەوەی شەرەکە مایەوە بە درێژایی ساڵی ١٩١٤ لەگەڵ ئەوەی ئەندام بوو لە ھاوپەیمانی سییانی لەگەڵ نەمسا – مەجەر و ئەڵمانیا، وتی پابەند نییە بە چوونە شەڕەوە لەبەرئەوەی نەمسا – مەجەڕ نەچووەتە شەڕی بەرگرییەوە. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شەڕی_ساڵی_١٩١٥"><span id=".D8.B4.DB.95.DA.95.DB.8C_.D8.B3.D8.A7.DA.B5.DB.8C_.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A5"></span>شەڕی ساڵی ١٩١٥</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=7" title="دەستکاریکردنی بەش: شەڕی ساڵی ١٩١٥"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Russian_cavalry.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Russian_cavalry.jpg/250px-Russian_cavalry.jpg" decoding="async" width="250" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Russian_cavalry.jpg/375px-Russian_cavalry.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Russian_cavalry.jpg/500px-Russian_cavalry.jpg 2x" data-file-width="3982" data-file-height="2886" /></a><figcaption>ھێزەکانی ڕووس لە بەرەی جەنگدا، ١٩١٥</figcaption></figure> <p>ئاڵمان توانی سەرکەوتنێکی زۆرتر بەدەست بھێنێت بەسەر ھاوپەیمانەکاندا لە ساڵی ١٩١٥دا، ڕووسی شکاند لە شەڕی (جورلیس تارناو) لە ئایاری ١٩١٥، <a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%DA%B5%DB%95%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="پۆڵەندا">پۆڵەندا</a> و زۆربەی شارەکانی <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="لیتوانیا">لیتوانیای</a> گرت، ھەوڵی بڕینی ھێڵەکانی پەیوەندی دا لە نێوان سوپاکانی ڕووسیا و بنکەکانیاندا تا دەست بەسەریاندا بگرێت، لەگەڵ ئەوەی ڕووس چەند سەرکەوتنێکی کەمی بەدەست ھێنا بەسەر ئەڵماندا، ٣٢٥، ٠٠٠ دیلی ڕووسی گیران لە پاش ئەوە ڕووسیا نەیتوانی ھێزەکانی بگێڕێتەوە. </p><p>و سەرکەوتنی ئەڵمان بەسەر ڕووسیادا بوو بە ھۆی ملکەچکردنی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="بالکان">بەلقان</a>، و ھێزە نەمساوی و ئەڵمانییەکان لە ڕووباری <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%88%D8%A8" title="دانووب">دانووبەوە</a> ڕۆیشتن بۆ کوشتاری سڕب، و تێکشکانێکی گەورەیان پێگەیاندن. </p><p>ھەر لە ھەمان ساڵدا ئەڵمانیا توانی چەند سەرکەوتنێکی باشی تر لە چەند لایەکەوە بە دەست بھێنێت، لە کاتێکدا سەربازگە ئەڵمانییەکان بە جێگیری ڕائەوەستان لە بەردەم ھێرشەکانی فەرەنسا و بەریتانیا، لە ھەمانکاتدا ناڕەزایی دروستبوو لە کەمبوونەوەی زەخیرەی سوپای بەریتانی و داوای پێکھێنانی وەزارەتی ئیئتلافیان لێکرد، ھەروەھا چەند گۆڕانکارییەک لە سەرکردە سەربازییەکانی ڕووسدا ڕوویدا. </p><p>لە ٢٣ی ئایاری ١٩١٥ ئیتاڵیا شەڕی ڕاگەیاند لە دژی ئیمپڕاتۆری نەمسا و مەجەر، دوای ئەوەی ھاوپەیمانەکان بەڵێنی ھەندێک خاکەکانیان پێدا ئەگەر سەرکەوێت بەەسەر وڵاتەکانی ئەو لایەدا. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شەڕی_ساڵی_١٩١٦"><span id=".D8.B4.DB.95.DA.95.DB.8C_.D8.B3.D8.A7.DA.B5.DB.8C_.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A6"></span>شەڕی ساڵی ١٩١٦</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=8" title="دەستکاریکردنی بەش: شەڕی ساڵی ١٩١٦"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Defenders_NGM-v31-p369-A.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Defenders_NGM-v31-p369-A.jpg/250px-Defenders_NGM-v31-p369-A.jpg" decoding="async" width="250" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Defenders_NGM-v31-p369-A.jpg/375px-Defenders_NGM-v31-p369-A.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Defenders_NGM-v31-p369-A.jpg/500px-Defenders_NGM-v31-p369-A.jpg 2x" data-file-width="1526" data-file-height="1067" /></a><figcaption>ھێزی وشکانی ڕووسیا</figcaption></figure> <p>ئەم ساڵە بە دوو داستانی گەورە جیادەکرێتەوە کە لەسەر خاکەکانی <a href="/wiki/%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="فەڕەنسا">فەرەنسا</a> بەرپابوون یەکەمیان حەوت مانگ درێژەی کێشا و دووەمیان چوار مانگ، ئەوانیش داستانەکانی فدان و سووم بوون، لە شەڕی یەکەمیاندا زیانەکانی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیا</a> بە ٢٤٠ ھەزار کوژراو بریندار مەزەندەکرا و زیانی فەڕەنسییەکان ٢٧٥ ھەزاربوو. </p><p>بەڵام لە شەری سومدا ھاوپەیمانان توانیان ئاڵمان ناچاربکەن ١٠٠ میلی چوارگۆشە بگەڕێتەوە، و ئەم شەڕە دەستی گرت بەسەر سوپای ئەڵمانی کۆندا، و پاشان پشت ئەبەسترا بە سەربازە کەم تەمەنەکان، و سوپای بەریتانی لەم شەڕەدا شەست ھەزار بریندار و کوژراوی لێکەوتەوە لە یەکەم ڕۆژدا. </p><p>لەم شەڕانەدا بۆ یەکەمجار زرێپۆش دەرکەوت لە گۆڕەپانەکانی جەنگدا، ولەم ساڵەدا ڕووس بە سەرکردایەتی ژێنراڵ بۆسیلۆف توانی ھەڵمەت بباتە سەر نەمسا، ٤٥٠ ھەزار دیلی لە ھێزە مەجەڕی و نەمساوییەکان گرت، و ئەم سەرکەوتنە ڕۆمانیای ھان دا تا شەڕ ڕابگەیەنێت بەسەر نەمسا و مەجەڕ، و ئەڵمانیا وەڵامی دایەوە بە ڕاگەیاندنی شەڕ بەسەریدا، و ئەڵمان لە شەش ھەفتەدا ڕۆمانییەکان شکاندا و چووە ناو بوخارستەوە. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شۆڕشی_عەرەبی_گەورە_(١٩١٦)"><span id=".D8.B4.DB.86.DA.95.D8.B4.DB.8C_.D8.B9.DB.95.D8.B1.DB.95.D8.A8.DB.8C_.DA.AF.DB.95.D9.88.D8.B1.DB.95_.28.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A6.29"></span>شۆڕشی عەرەبی گەورە (١٩١٦)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=9" title="دەستکاریکردنی بەش: شۆڕشی عەرەبی گەورە (١٩١٦)"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Russian_Troops_NGM-v31-p379.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Russian_Troops_NGM-v31-p379.jpg/220px-Russian_Troops_NGM-v31-p379.jpg" decoding="async" width="220" height="346" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Russian_Troops_NGM-v31-p379.jpg/330px-Russian_Troops_NGM-v31-p379.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Russian_Troops_NGM-v31-p379.jpg/440px-Russian_Troops_NGM-v31-p379.jpg 2x" data-file-width="1386" data-file-height="2177" /></a><figcaption>ھێزەکانی ڕووسیا لە چاوەڕوانی ھێرشی ئاڵمانیادا</figcaption></figure> <p>عەرەب بەیەکگەیشتن لە دەوری شەریف حسەین کوڕی عەلی، شەریفی مەککە و پارێزەری وڵاتە پیرۆزە ئیسلامییەکان، کە ساردی کەوتبووە نێوانیان لەگەڵ <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">خەلافەتی عوسمانی</a>، و <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%95%D8%B2%D9%86" title="بەریتانیای مەزن">بەریتانیا</a> ئەیویست عەرەب ڕابکێشێت بەلای خۆیدا بۆ ئەو مەبەستە چووە وتووێژی نھێنییەوە لگەڵ شەریف حسەین، و نامە گۆڕایەوە لە نێوان شەریف حسەین وەک نوێنەری عەرەب و سیر ھێنری مکماھون مەندوبی بەریتانیا لە <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%B1" title="میسر">میسر</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سوودان">سوودان</a>، و لەو نامانەدا ئەوە ڕوون کراوەتەوە کە مەرجی عەرەب بۆ وەستان لەگەڵ بەریتانیا سەربەخۆبوونی دەوڵەتە عەرەبییەکانی سەر کەنارەکانی ڕۆژھەڵاتی دەریای ناوەڕاستە و ھەروەھا دامەزراندنی دەوڵەتێکی عەرەبی گەورەیە کە ھەموو نیشتیمانی عەرەبی بگرێتەوە بێجگە لە <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%B1" title="میسر">میسر</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="باکووری ئەفریقا">باکووری ئەفریقا</a> و لەگەڵ ئەوەی جیاوازبیان ھەبوو لەگەڵ مکماھون لەسەر سنوری دەوڵەتە عەرەبییە بەڵێنپێدراوەکە، عەرەب چوونە شەڕەوە لە ڕیزی بەریتانیادا. </p><p>شۆڕشی عەرەبی گەورە دەستی پێکرد لە ١٠ی حوزەیرانی ١٩١٦ بە ڕاگەیاندنی شەریف حسەین بە <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D8%AF" title="جیھاد">جیھادی</a> پیرۆز و شۆڕش بەسەر عوسمانییەکاندا بە ھاوکاری ئەفسەری زانیاریدانی بەریتانی (تۆماس ئیدوار لۆرەنس)، و کوڕەکانی توانیان دەست بگرن بەسەر حیجازدا بە یارمەتی ئینگلیز و فەیسەڵی کوڕی پێشکەوت بەرەو <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%85" title="شام">شام</a> و بە یارمەتی ئینگلیز گەیشتە <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%95%D8%B4%D9%82" title="دیمەشق">دیمەشق</a> کاتێک <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">عوسمانییەکان</a> لێی ڕۆیشتنە دەرەوە، دامەزراندنی دەوڵەتێکی عەرەبی سەر بە باوکی ڕاگەیاند کە باوکی خۆی وەک پاشای عەرەب ڕاگەیاندبوو لەگەڵ ئەوەی ھاوپەیمانان دانیان بە پاشایەتی ئەودا نەنابوو تەنھا وەک پاشای حیجاز و ڕۆژھەڵاتی ئوردن نەبێت. </p><p>لەگەڵ ئەو بەڵێنانەی <a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%95%D8%B2%D9%86" title="بەریتانیای مەزن">بەریتانیا</a> بە عەرەبی دابوو دەستی کرد بە وتوێژ و ڕێکەوتنی نھێنی لەگەڵ فەرەنسا و ڕووسیا، کە دابەشکردنی موڵکی دەوڵەتی عوسمانی لە خۆ ئەگرت بە دەوڵەت عەرەبییەکانەوە، پاشان بەریتانیا و فەرەنسا جیابوونەوە لە ڕێکەوتنێکی نھێنیدا کە ناسراوە بە ڕێکەوتننامەی سایکس بیکۆ ساڵی ١٩١٦ بە ناوی مەندوبی بەریتانی <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="مارک سایکس">مارک سایکس</a> و مەندوبی فەڕەنسی فرانسوا جۆرج بیکۆ، و ئەم ڕێکەوتنە کە ئاشکرابوو دوای شۆڕشی تشرینی یەکەم (بەلشەفی) لە ڕووسیا ساڵی ١٩١٧، ھەر لە ھەمان ساڵدا بەریتانیا جارێکی تر غەدری لە عەرەب کرد بە بەڵێن دان بە سەھیۆنییەت بە دامەزراندنی دەوڵەتێکی یەھوودی لە <a href="/wiki/%D9%81%DB%95%D9%84%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="فەلەستین">فەلەستین</a> کە ناسراوە بە پەیماننامەی بلفۆر لە ٢ی تشرینی دووەمی ١٩١٧ دەرچوو. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="گۆران_لە_ڕێڕەوی_شەڕەکەدا_١٩١٧"><span id=".DA.AF.DB.86.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.84.DB.95_.DA.95.DB.8E.DA.95.DB.95.D9.88.DB.8C_.D8.B4.DB.95.DA.95.DB.95.DA.A9.DB.95.D8.AF.D8.A7_.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A7"></span>گۆران لە ڕێڕەوی شەڕەکەدا ١٩١٧</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=10" title="دەستکاریکردنی بەش: گۆران لە ڕێڕەوی شەڕەکەدا ١٩١٧"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Guetteur_au_poste_de_l%27%C3%A9cluse_26.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Guetteur_au_poste_de_l%27%C3%A9cluse_26.jpg/220px-Guetteur_au_poste_de_l%27%C3%A9cluse_26.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Guetteur_au_poste_de_l%27%C3%A9cluse_26.jpg/330px-Guetteur_au_poste_de_l%27%C3%A9cluse_26.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Guetteur_au_poste_de_l%27%C3%A9cluse_26.jpg/440px-Guetteur_au_poste_de_l%27%C3%A9cluse_26.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="853" /></a><figcaption>فەڕەنسا، ١٩١٧</figcaption></figure> <p>دەوڵەتەکانی یەکێتییە سییانییەکاە گەمارۆی دەریایی دوڵەتەکانی ھاوپەیمانییە سییانییەکەیان دا، و ئەڵمان وەڵامی دانەوە بە شەڕی کەشتی ژێر دەریایی، ئامانجیان پێکانی ھەموو کەشتییەکان بوو بە بێلایەنەکانەوە و لەو کەشتیانەی نوقم کران کۆمڵێک کەشتی ئەمریکی بوون کە وای لە <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا</a> کرد بێتە شەڕەوە لە ڕیزی دەوڵەتەکانی یەکێتی سیانییەکەدا و بوو بە شەڕی جیھانی. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شەڕی_ژێر_دەریایی_و_وڵاتە_یەکگرتووەکان"><span id=".D8.B4.DB.95.DA.95.DB.8C_.DA.98.DB.8E.D8.B1_.D8.AF.DB.95.D8.B1.DB.8C.D8.A7.DB.8C.DB.8C_.D9.88_.D9.88.DA.B5.D8.A7.D8.AA.DB.95_.DB.8C.DB.95.DA.A9.DA.AF.D8.B1.D8.AA.D9.88.D9.88.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>شەڕی ژێر دەریایی و وڵاتە یەکگرتووەکان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=11" title="دەستکاریکردنی بەش: شەڕی ژێر دەریایی و وڵاتە یەکگرتووەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>لە ماوەی ساڵی ١٩١٦شەری دەریایی کەوتەوە لە دەریای باکوور لە نێوان کەشتیگەلی ئەڵمانی و ئینگلیزی و ناسراوە بە جاتلاند، کەشتیگەلە ئەڵمانییەکان لە بەندەرەکانیان درچوون بۆ شەڕی کەشتیگەلی ئینگلیزی بە ئومێدی ھەڵگرتنی گەمارۆی دەریایی سەپێنراو بەسەر ئاڵمانیادا، و ئەمە شەڕێکی یەکلاکەرەوە نەبوو تا ئەڵمان کشایەوە لەگەڵ ئەوەی زیانێکی گەورەی گەیاند بە کەشتیگەلی بەریتانی، و لەو ماوەیەدا ئەڵمان دەستی کرد بە شەڕی کەشتی ژێردەریایی بە ئمانجی نوقمکردنی ھەر کەشتییەکی بازرگانی پێش ئاگادارکردنەوە، بۆ برسیکردنی بەریتانیا و ناچارکردنی بە خۆبەدەستەوەدان، وئەم کارەش وڵاتە یەکگرتووەکانی توڕەکرد لەبەرئەوەی کەشتییەکانی ئەویش لەو نیوەندەدا نوقم ئەکران، لەبەر ئەوە چووە ناو شەڕەوە لە نیسانی ١٩١٧، بە تایبەت دوای ئەوەی زانی ئەڵمان ھەوڵی ڕازیکدرنی <a href="/wiki/%D9%85%DB%95%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="مەکسیک">مەکسیک</a> ئەدەن تا ھێرش بکات سەر <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">وڵاتە یەکگرتووەکان</a> لەبەرامبەر ئەوەی سێ لە ویلایەتەکانی ئەمریکا وەربگرێت. </p><p>وڵاتە یەکگرتووەکان پێش چوونە ناو شەڕەوە لەسەر ڕێڕەوی سەرۆکی ئەمریکی ئەڕۆیشت کە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکی دابڕیبوو لە ئەورووپا و ڕێگەی نە ئەدا بە ھیچ دەوڵەتێکی ئەوروپی دەست لە کاروبارەکانی وەربدەن، بەڵام سەرکردە ئەمریکییەکان بە بەرژەوەندیان زانی سوود لەم شەرە وەربگرن بە چوونە ناویەوە. </p><p>و ھاوپەیمانەکان سوودمەند بوون لە تواناکانی ئەمریکا لە بەھێزکردنی ھەوڵە جەنگییەکانیان، و توانیان گەمارۆ لەسەر ئەڵمانیا توند بکەن تا لاوازی بکەن. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سەرکەوتنی_یەکێتی_سییانی"><span id=".D8.B3.DB.95.D8.B1.DA.A9.DB.95.D9.88.D8.AA.D9.86.DB.8C_.DB.8C.DB.95.DA.A9.DB.8E.D8.AA.DB.8C_.D8.B3.DB.8C.DB.8C.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>سەرکەوتنی یەکێتی سییانی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=12" title="دەستکاریکردنی بەش: سەرکەوتنی یەکێتی سییانی"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:At_close_grips2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/At_close_grips2.jpg/250px-At_close_grips2.jpg" decoding="async" width="250" height="243" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/At_close_grips2.jpg/375px-At_close_grips2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/At_close_grips2.jpg/500px-At_close_grips2.jpg 2x" data-file-width="1834" data-file-height="1781" /></a><figcaption>دوو سەربازی ئەمریکی ئەڕۆن بەرەو کانی خەڵوز</figcaption></figure> <p>گەیشتنی ھێزە ئەمریکییەکان بۆ فەرەنسا لە تەممووزی ١٩١٧ گۆڕانێکی گرنگ بوو لە ڕێڕەوی شەڕدا، لەبەرئەوەی یارمەتی ھێزی دەوڵەتەکانی یەکێتییە سییانییەکەی دا دژەھێرش بکەنە سەر ئەڵمان و کشایەوە بە سەدان کیلۆمەتر لە کاتێکدا کە ھێزەکانی یەکێیتییە سیانییەکە دەستیان گرت بەسەر عوسمانییەکاندا لە <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%B1" title="میسر">میسر</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="سووریا">سوریا</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%DB%8E%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عێراق">عێراق</a> و خۆیان پیش خست لە ئاسیای بچوکدا، و لە <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="بالکان">بەلقان</a> ھێزەکان یەکێیتییەکە <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="بولگاریا">بولگاریایان</a> ناچاری خۆبەدەستەوەدان کرد لە ئەیلولی ١٩١٨ و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">دەوڵەتی عوسمانی</a> داوای ڕێکەوتنی کرد لە تشرینی یەکەمی ھەمان ساڵدا و <a href="/wiki/%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7" title="نەمسا">نەمساش</a> داوایکرد لە سەرەتای تشرینی دووەمدا، و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیاش</a> بێجگە لە خۆبەدەستەوەدان نەیتوانی ھیچیتر بکات و ئاگربەست بەسترا لە ١١ی تشرینی دووەمی ١٩١٨ دوای ئەوەی بە تەنیا شکستی ھێنا لە ڕووبەڕووبوونەوەی بەرەی یەکێتییە سیانییەکە. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شەڕی_ساڵی_١٩١٧"><span id=".D8.B4.DB.95.DA.95.DB.8C_.D8.B3.D8.A7.DA.B5.DB.8C_.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A7"></span>شەڕی ساڵی ١٩١٧</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=13" title="دەستکاریکردنی بەش: شەڕی ساڵی ١٩١٧"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ساڵی ١٩١٧ ڕووداوێکی گرنگی بە خۆیەوە بینی لەبەرەی ڕۆژھەڵاتەوە کە ئەویش سەرکەوتنی شۆڕشی تشرینی یەکەم (بەلشەفی) بوو لە <a href="/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ڕووسیا">ڕووسیا</a> و ئیمزاکردنی ڕێکەوتنی برست لیتۆفسک بوو لەگەڵ ئەڵمان ساڵی ١٩١٨ و چوونە دەرەوەی ڕووسیا بوو لە شەڕ، ھەر لەو ساڵەدا فەڕەنسییەکان بە یارمەتی ھێزە ئینگلیزەکان ھەستان بە ھێرشێکی گەورە بۆ سەر ھێزە ئەڵمانییەکان، لەگەڵ ئەوەی ئەم ھێرشە شکستی ھێنا و وفەڕەنسییەکان زیانێکی گەورەیان لێکەوت کە بوو بە ھۆی یاخیبوون لە ڕیزەکانیاندا، و گۆڕانکاری ئەنجامدرا لە ڕیزی سەرکردە فەرەنسییەکاندا. </p><p>و بەریتانییەکان گۆڕانی گرنگیپێدانی ئاڵمانیان بینی بۆ بەرەی بەریتانی، و شەڕی باشندیل کەوتەوە کە بەریتانیا ١٠٠ ھەزار سەربازی لە دەستدا تێیدا لە نێو کوژراو و بریندارەکاندا، و چەند کارەساتێک ھات بەسەر ڕیزەکانی ھاوپەیماناندا لە بەرەکانی ڕوسی و فەرەنسی و ئیتالی، لەگەڵ ئەوەی سەرکەوتن بەسەر عوسمانییەکان و توانیان بچنە ناو <a href="/wiki/%D8%B9%DB%8E%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عێراق">عێراق</a> و <a href="/wiki/%D9%81%DB%95%D9%84%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="فەلەستین">فەلەستینەوە</a>. </p><p>ھەروەک ئەو ساڵە جیادەکرێتەوە بە سەرکەوتنێکی گەورەی ھێزە ئەلمانی و نەمساویەکان لە شەڕی کابۆریتۆ دوای زنجیرەیەک شەڕ وەک شەڕی ئیسونزۆ. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="گەڕانەوە_بۆ_شەڕ_بزوتنەوەی_١٩١٧–١٩١٨"><span id=".DA.AF.DB.95.DA.95.D8.A7.D9.86.DB.95.D9.88.DB.95_.D8.A8.DB.86_.D8.B4.DB.95.DA.95_.D8.A8.D8.B2.D9.88.D8.AA.D9.86.DB.95.D9.88.DB.95.DB.8C_.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A7.E2.80.93.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A8"></span>گەڕانەوە بۆ شەڕ بزوتنەوەی ١٩١٧–١٩١٨</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=14" title="دەستکاریکردنی بەش: گەڕانەوە بۆ شەڕ بزوتنەوەی ١٩١٧–١٩١٨"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Bundesarchiv_Bild_183-1983-0323-501,_Kriegskinematograph_im_Sch%C3%BCtzengraben.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Bundesarchiv_Bild_183-1983-0323-501%2C_Kriegskinematograph_im_Sch%C3%BCtzengraben.jpg/250px-Bundesarchiv_Bild_183-1983-0323-501%2C_Kriegskinematograph_im_Sch%C3%BCtzengraben.jpg" decoding="async" width="250" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Bundesarchiv_Bild_183-1983-0323-501%2C_Kriegskinematograph_im_Sch%C3%BCtzengraben.jpg/375px-Bundesarchiv_Bild_183-1983-0323-501%2C_Kriegskinematograph_im_Sch%C3%BCtzengraben.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Bundesarchiv_Bild_183-1983-0323-501%2C_Kriegskinematograph_im_Sch%C3%BCtzengraben.jpg/500px-Bundesarchiv_Bild_183-1983-0323-501%2C_Kriegskinematograph_im_Sch%C3%BCtzengraben.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="544" /></a><figcaption>دەستەی فیلمی ئاڵمانی بۆ تۆمارکردنی ئیشەکان</figcaption></figure> <p>چوونە دەرەوەی ڕووسیا لە شەڕ دوای سەرکەوتنی شۆڕشی تشرینی یەکەمی ١٩١٧ و دوای ئەوەی لینینی سەرکردەی پەیماننامەی ئاشتی بە جیا لەگەڵ ئەڵمانیا ئیمزاکرد، ڕۆڵێکی دیاری بینی بۆ چڕکردنەوەی ھەڵمەتەکانی ئەڵمانیا لەسەر فەرەنسا پێشئەوەی پاڵپشتی ئەمریکی پێیان بگات، ھێزە بەریتانی و فەرەنسییەکان لە ژێر سەرکردایەتی ژێنەڕاڵی فەڕەنسی فوش مکن یەکیان گرت، دوای ئەوەی ئەڵمانیا لە شەڕی مارندا لە ساڵی ١٩١٤ ھێزە فەڕەنسییەکانی کشاندەوە بەرەو باشوورو ئەڵمانیا دوایان کەوت و شەری حوسن فردان ڕوویدا لە ساڵی ١٩١٦ کە کشانی ئەڵمانییەکان لەسەر فەرەنسا وەستاند. </p><p>و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">وڵاتە یەکگرتووەکان</a> چووە شەڕەوە لە ڕیزی ھاوپەیمانان بە ئامانجی ڕووبەڕونەوەی ویستی فراوانخوازی ئەڵمانیا لە دەستبەسەراگرتن و ڕێزنەگرتنی بێلایەنی بەلجیکاو شەڕەی کەشتییە ژێردەریایییەکانی کە زیانێکی ئابوری گەورەی گەیاند بە ئەمریکا وای لە ئەمریکا کرد بێتە شەڕەکەوە. </p><p>ھاوکات لەگەڵ ترسی خاوەن بانک و حکومەتی ئەمریکا لە شکانی ھاوپەیمانان، و بانکە ئەمریکییەکان دارایییەکی گەورەیان بە فەرەنسا و بەریتانیا دابوو بۆ کڕینی ماددە سەرەتایییەکان و <a href="/wiki/%D8%AE%DB%86%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="خۆراک">خۆراک</a> لە وڵاتە یەکگرتووەکان، لەبەرئەوە خاوەن بانک و پیاوە بازرگانەکانی ئەمریکا داوایان لە حکومەت کرد بچێتە شەڕەوە لە ڕیزی ھاوپەیمانان. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کۆتایی_شەڕ_ساڵی_١٩١٨"><span id=".DA.A9.DB.86.D8.AA.D8.A7.DB.8C.DB.8C_.D8.B4.DB.95.DA.95_.D8.B3.D8.A7.DA.B5.DB.8C_.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A8"></span>کۆتایی شەڕ ساڵی ١٩١٨</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=15" title="دەستکاریکردنی بەش: کۆتایی شەڕ ساڵی ١٩١٨"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Vickers_machine_gun_in_the_Battle_of_Passchendaele_-_September_1917.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Vickers_machine_gun_in_the_Battle_of_Passchendaele_-_September_1917.jpg/250px-Vickers_machine_gun_in_the_Battle_of_Passchendaele_-_September_1917.jpg" decoding="async" width="250" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Vickers_machine_gun_in_the_Battle_of_Passchendaele_-_September_1917.jpg/375px-Vickers_machine_gun_in_the_Battle_of_Passchendaele_-_September_1917.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Vickers_machine_gun_in_the_Battle_of_Passchendaele_-_September_1917.jpg/500px-Vickers_machine_gun_in_the_Battle_of_Passchendaele_-_September_1917.jpg 2x" data-file-width="3433" data-file-height="2480" /></a><figcaption>سەربازە بەریتانییەکان لە بەرەی فەرەنسی ئەلمانی بە فڵچەی فیکرز</figcaption></figure> <p>دەرچوونی ڕووسیا لە شەڕ ھانی ھێزە ئەڵمانییەکانی دا تا سوود لە ٤٠٠ سەربازە وەربگرێت کە لە بەرەی ڕوسی و ناردنیان بۆ شەڕی ئینگلیز و فەڕەنسییەکان، و ئەڵمان توانیان سوپای پێنجەمی بەریتانی تێک بشکێنن لە ئازاری ١٩١٨، و شەرەکانی ھەردوولا زەرەرو زیانێکی گەورەی لە گیان و ساماندا لێکەوتەوە، و نرخی شەڕ لەو ساڵەدا بە بە <b>دە میلیۆن دۆلار لە سەعاتێکدا</b> خەمڵێنراوە. </p><p>و ھاوپەیمانان دەستیانکرد بە ئامادەکردنی ھێزەکانیان و ھەڵمەتێکی گەورەیان بردە سەر ئەڵمان و کۆتایی بە شەڕەکە ھێنا، و ناسراوە بە شەری مارنی دووەم لە تەممووزی ١٩١٨، و ڕۆژی ٨ی ئابی ١٩١٨ ڕۆژێکی ڕەش بوو لە میژووی ئەڵماندا؛ کە چەند شکستێکی توندیان خوارد لەبەردەم بەریتانی و ھاوپەیمانەکان، و ئەڵمانیا بەرەو داڕمان ڕۆیشت و نزیکەی ٢٥٠ ھەزار ئەڵمانی بە دیل گیران لە ماوەی سێ مانگدا، و ھێزە بەریتانییەکان چوونە ناو ھێڵە ئەڵمانییەکانەوە و گەیشتنە باکووری فەرەنسا، و ھێزەکانی تری ھاوپەیمانان گەیشتنە فەرەنسا. </p><p>ئەزمەیەکی سیاسی توند ئاڵمانیای گرتەوە لەگەڵ شکستە سەربازییەکانیان لە مەیدانەکانی جەنگدا، ئەڵمانیا داوای ئاگربەستی کرد بە بێ ھیچ مەرج و بەندێک، و ھاوپەیمانان وتوێژیان لەگەڵ حکومەتە ئیمپڕاتۆرییەکە ڕەتکردەوە لەبەرئەوە حکومەتی کۆماری لە ئەڵمانیا دامەزرا دوای دەست لە کار کێشانەوەی ئیمپڕاتۆری ئەڵمانی، و ئەو ئاگربەستە بەسترا کە کۆتایی بە شەڕ ھێنا لە ١١ی تشرینی دووەمی ١٩١٨ دوای چوار ساڵ و نیو شەڕ و کوشتار کە دە میلیۆن سەرباز بوون بە قوربانی و ٢١ ملیۆنی تر برینداربوون. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="دەرئەنجامەکان"><span id=".D8.AF.DB.95.D8.B1.D8.A6.DB.95.D9.86.D8.AC.D8.A7.D9.85.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>دەرئەنجامەکان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=16" title="دەستکاریکردنی بەش: دەرئەنجامەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>شەری جیھانی یەکەم بوو بە ھۆی ڕووخانی ئیمپڕاتۆری عوسمانی لە ساڵی ١٣٤١ک-١٩٢٤ز و کەوتنەوەی چەندین زیانی گەروەی ماڵی و گیانی و گەڕانە دواوەی ڕۆڵی ئەورووپا لە ئاڕاستەکردنی سیاسەتی جیھان، بەڵام گرنگترین ئەنجامی دامەزراندنی ئەو ئاشتییە کەموکوڕەدا بوو کە ھەموو ئەو ئامڕازانەی لە خۆ ئەگرت کە بوون بە ھۆی ھەڵایسانی شەڕی جیھانی دووەم ساڵی ١٩٣٩. </p><p>و لە ماوەی شەڕەکەدا دەوڵەتە ئەوروپییە بەشەڕھاتووەکان ناچاری کڕینی پێویست و کەرەستەیەکی زۆر بوون لە وڵاتە نوێکان کە خاکەکانیان ھیچ زیانێکی شەڕی پێ نەگەیشت وەک وڵاتە یەکگرتووەکان و کەنەدا و <a href="/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ئوسترالیا">ئوسترالیا</a> و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%B1%DA%98%DB%95%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="ئەرژەنتین">ئارجەنتین</a>، کە ئەمەش وای لە ئەورووپا کرد شارێک بێت بۆ ئەو دەوڵەتانە لە دوای شەڕ، و ئەورووپا لە دوای شەڕ خۆی ناچار بینییەوە لە دانی ئاڵتونە یەدەکەکانی کە ھەیبوو بۆ دانەوەی قەرزەکانی و ئەمە بوو بە ھۆی گەڕانە دواوەی دراوی ئەوروپی. </p><p>وڵاتە یەکگرتووەکان سوودمەندی یەکەم بوو لەم شەرە و قەرزدەری یەکەم بوو بە ئەورووپا لە پێش و لە کاتی شەرەکە، وڵاتە یەکگرتووەکان لە دوای شەر لە ئەنجامی وەرگرتنەوەی قەرزەکانیدا %٤٥ی ئاڵتونی یەدەکی جیھانی بەدەستھێنا و بەوەش بوو بە یەکەم خاوەن قەرز لە جیھاندا. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="زیانە_گیانی_و_ماڵییەکان"><span id=".D8.B2.DB.8C.D8.A7.D9.86.DB.95_.DA.AF.DB.8C.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D9.88_.D9.85.D8.A7.DA.B5.DB.8C.DB.8C.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>زیانە گیانی و ماڵییەکان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=17" title="دەستکاریکردنی بەش: زیانە گیانی و ماڵییەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>زیانە گیانەکانی شەری جیھانی یەکەم بە ٨، ٥٣٨، ٣١٥ کەس خەمڵێنراوە، و زیاتر لە دوو ئەوەندەی ئەو ژمارەیە برینداربوون، و زیانەکانی ڕووسیا لە سەرەوەی لیستی زیانە گیانییەکان دێت پاشان بە دوایدا ئەڵمانیا و فەرەنسا و بەریتانیا و ئیتالیا و وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دێن. </p><p>بەڵام گرنگترین زیانە ماڵییەکان لەو خاکانە کەوت کە شەرەکە تیایاندا ڕوویدا کاتێک کێڵگە کشتوکاڵییەکان تیاچوون لەگڵ کێڵگە ئاژەلییەکان و سەدان ھەزار ماڵ وێران کران لەگەل ھەزران کارگە ھاوکات لەگەڵ ئەو زیانانەی بە سکە ئاسنینەکان و کانی خەڵوزەکان کەوت. </p><p>لەبەرئەوە دەولەتە شەڕکەرەکان ئەبووایە لە قۆناغی ئاشتیا ئەوەیان بنیات بنایەتەوە کە شەڕ وێرانی کردبوو و پیشەسازییە جەنگییەکانیان بگۆڕن بۆ پیشەسازی مەدەنی، بەڵام کەمی سەروەت و دەستی ئیشکەر کە لە شەڕەکاندا تیاچووبوون بوونە ڕێگرێی گەورە لەبەردەم بنیاتنانەوەکاندا. </p><p>ئەم خشتەیەی خوارەوە<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>٢<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> زیانەکانی دەوڵەتەکان لە شەری جیھانی یەکەم ڕوون دەکاتەوە کە کەیشتە زیاتر لە ٣٧ میلیۆن سەرباز لە نیویاندا زیاتر ھەشت میلیۆن کوژران. </p> <b>کۆ</b>||٨، ٥٣٨، ٣١٥ || ٢١، ٢١٩، ٤٥٢ || ٧، ٧٥٠، ٩١٩||٣٧، ٥٠٨، ٦٨٦ <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>دەوڵەت</th> <th>کوژرا و وەفاتکراوەکان</th> <th>بریندار</th> <th>دیل و ونبووەکان</th> <th>کۆی زیانەکان </th></tr> <tr> <td>ئیمپڕاتۆری ئەڵمانی</td> <td>١، ٧٧٣، ٧٠٠</td> <td>٤، ٢١٦، ٠٥٨</td> <td>١، ١٥٢، ٨٠٠</td> <td>٧، ١٤٢، ٥٥٨ </td></tr> <tr> <td>ئیمپڕاتۆری ڕووسی</td> <td>١، ٧٠٠، ٠٠٠</td> <td>٤، ٩٥٠، ٠٠٠</td> <td>٢، ٥٠٠، ٠٠٠</td> <td>٩، ١٥٠، ٠٠٠ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="فەڕەنسا">فەرەنسا</a></td> <td>١، ٣٥٧، ٨٠٠</td> <td>٤، ٢٦٦، ٠٠٠</td> <td>٥٣٧، ٠٠٠</td> <td>٦، ١٦٠، ٨٠٠ </td></tr> <tr> <td>ئیمپڕاتۆری نەمسا-مەجەر</td> <td>١، ٢٠٠، ٠٠٠</td> <td>٣، ٦٢٠، ٠٠٠</td> <td>٢، ٢٠٠، ٠٠٠</td> <td>٧، ٠٢٠، ٠٠٠ </td></tr> <tr> <td>دەوڵەتەکانی کۆمونلوس</td> <td>٩٠٨، ٣٧١</td> <td>٢، ٠٩٠، ٢١٢</td> <td>١٩١، ٦٥٢</td> <td>٣، ١٩٠، ٢٣٥ </td></tr> <tr> <td>شانشینی ئیتالیا</td> <td>٦٥٠، ٠٠٠</td> <td>٩٤٧، ٠٠٠</td> <td>٦٠٠، ٠٠٠</td> <td>٢، ١٩٧، ٠٠٠ </td></tr> <tr> <td>ڕۆمانیا</td> <td>٣٣٥، ٧٠٦</td> <td>١٢٠، ٠٠٠</td> <td>٨٠، ٠٠٠</td> <td>٥٣٥، ٧٠٦ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی">ئیمپڕاتۆری عوسمانی</a></td> <td>٣٢٥، ٠٠٠</td> <td>٤٠٠، ٠٠٠</td> <td>٢٥٠، ٠٠٠</td> <td>٩٧٥، ٠٠٠ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">وڵاتە یەکگرتووەکان</a></td> <td>١٢٦، ٠٠٠</td> <td>٢٣٤، ٣٠٠</td> <td>٤، ٥٠٠</td> <td>٣٦٤، ٨٠٠ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="بولگاریا">بولگاریا</a></td> <td>٨٧، ٠٠٠</td> <td>١٥٢، ٣٩٠</td> <td>٢٧، ٠٢٩</td> <td>٢٦٦، ٩١٩ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B3%DA%95%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="سڕبیا">سربیا</a></td> <td>٤٥، ٠٠٠</td> <td>١٣٣، ١٤٨</td> <td>١٥٢، ٩٥٨</td> <td>٣٣١، ١٠٦ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%DB%95%D9%84%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="بەلجیکا">بەلجیکا</a></td> <td>١٣، ٧١٦</td> <td>٤٤، ٦٨٦</td> <td>٣٤، ٦٥٩</td> <td>٩٣، ٠٦١ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="پورتوگال">پورتوگال</a></td> <td>٧، ٢٢٢</td> <td>١٣، ٧٥١</td> <td>١٢، ٣١٨</td> <td>٣٣، ٢٩١ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DB%8C%DB%86%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یۆنان">یۆنان</a></td> <td>٥، ٠٠٠</td> <td>٢١، ٠٠٠</td> <td>١، ٠٠٠</td> <td>٢٧، ٠٠٠ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%85%DB%86%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B1%DB%86" title="مۆنتینیگرۆ">مۆنتینیگرۆ</a></td> <td>٣، ٠٠٠</td> <td>١٠، ٠٠٠</td> <td>٧، ٠٠٠</td> <td>٢٠، ٠٠٠ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%BE%DB%86%D9%86" title="ژاپۆن">یابان</a></td> <td>٣٠٠</td> <td>٩٠٧</td> <td>٣</td> <td>١، ٢١٠ </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ئاشتی_کەم_و_کوڕ"><span id=".D8.A6.D8.A7.D8.B4.D8.AA.DB.8C_.DA.A9.DB.95.D9.85_.D9.88_.DA.A9.D9.88.DA.95"></span>ئاشتی کەم و کوڕ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=18" title="دەستکاریکردنی بەش: ئاشتی کەم و کوڕ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کۆنگرەی_ئاشتی_١٩١٩"><span id=".DA.A9.DB.86.D9.86.DA.AF.D8.B1.DB.95.DB.8C_.D8.A6.D8.A7.D8.B4.D8.AA.DB.8C_.D9.A1.D9.A9.D9.A1.D9.A9"></span>کۆنگرەی ئاشتی ١٩١٩</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=19" title="دەستکاریکردنی بەش: کۆنگرەی ئاشتی ١٩١٩"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەڵمانیا ڕازی بوو لە ئیمزاکردنی ئاگربەست لە ١١ی تشرینی دووەمی ١٩١٨ لەسەر بنەماکانی ویلسۆن، و لەو کاتەدا ڕێکەوتن کە کۆنگرەی ئاشتی بەڵێنپێدراو بڕیار و ڕێکەوتنەکانی خۆی دەربکات کە لە بیرۆکە جوانەکانی ئەو بنەمایە وەربگیرێن، بەڵام ھیچ کام لەوانە ڕووینەدا، کۆنگرەی ئاشتی کە یەکەم دانیشتنی لە <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="پاریس">پاریس</a> لە ١٨ی کانوونی دووەمی ١٩١٩ بەست نوینەری ٣٢ دەوڵەتی ھاوپەیمان ئامادەی بوون و ودەوڵەتە شکست خواردووەکان و ڕووسیا و دەوڵەتە بێلایەنەکانی لێ دوورخرایەوە، لەبەرئەوە ئەم کۆنگرەیە بە کۆبوونەوەیەکی دەوڵەتە سەرکەوتووەکانی شەڕی جیھانی یەکەم دائەنرێت بۆ دابەشکردنی دەستکەوتەکانیان و سەپاندنی ویستی خۆیان بەسەر دەوڵەت شکستخواردووەکان، لە ھەمان کاتدا نوێنەری ھەر سێ وڵات فەرەنسا و بەریتانیا و وڵاتە یەکگرتووە ئەمریکییەکان ڕای خۆیان سەپاند بەسەر نوینەرە بەشداربووەکانی وڵاتەکانی تردا. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="داواکاری_کۆنگرەبەستەکان"><span id=".D8.AF.D8.A7.D9.88.D8.A7.DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.A9.DB.86.D9.86.DA.AF.D8.B1.DB.95.D8.A8.DB.95.D8.B3.D8.AA.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>داواکاری کۆنگرەبەستەکان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=20" title="دەستکاریکردنی بەش: داواکاری کۆنگرەبەستەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کۆنگرەکە ویستی فەرەنسا و بەریتانیای دەرخست لە فراوانکردنی سنورەکانیان و بەدەستھێنانی موستەعمەرەری نوێ، فەڕەنسییەکان تەنھا بە داوای گەڕاندنەوەی ناوچەکانی ئەلزاس و لۆرین نەوەستان لە ئەڵمان بەڵکو بەشی چەپی ڕووباری ڕاینیان وەرگرت کە ناوچەیەکی بەرگری بوو و ساری ئاڵمانیای داوائەکرد وەک سەرچاوەیەک بۆ خەڵوزی بەردین سوودی لێوەربگرن، و سەبارەت بە موستەعمەرەکان جۆرج کلیمنسۆی <a href="/wiki/%D8%B3%DB%95%D8%B1%DB%86%DA%A9_%D9%88%DB%95%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سەرۆک وەزیران">سەرۆک وەزیرانی</a> فەڕەنسی کە خۆی بەشداربوو لە کۆنگرەکە پارێزگاری فەرەنسای دەربڕی بەسەر موستەعمەرەکانی لە باکووری ئەفریقا و ناوەڕاستەکەی و لە باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا لە ھەمانکاتدا وتی ئینتیدابی فەڕەنسی لەسەر سوریا و لوبنان جێگەی گفتوگۆ نین. </p><p>بەڵام سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا کە سەرۆکی نوێنەرانی وڵاتەکەی ئەکرد لە کۆنگرەکەدا لوید جۆرج ناڕەزایی دەربڕی لە ھەلوێستی سنووری فەرەنسا، و داوای کرد وڵاتەکەی میراتی موستەعمەرە ئەلمانییەکان وەربگرێت لە ئەفریقا و ڕۆژھەڵاتی ئاسیا و ئینتیداب بەسەر میسر و سودان و عێراق و فەلەستین و بەڵێنی خۆی لەبیرکرد کە بۆ سەربەخۆبوونی ڕۆژھەڵاتی عەرەبی دابووی. </p><p>بەڵام سەرۆک وەزیرانی ئیتاڵی ئۆرلاندۆ داوای ناوچەکانی ترانتان و تریستای کرد بۆ ئیتالیا. </p><p>و تەنھا سەرۆکی ئەمریکی ویلسۆن لە نێو سەرۆکی وەفدەکانی دەوڵەتە گەورەکاندا داوای دامەزراندنی ئەنجومەنی نەتەوەکانی کرد و بڕیارەکانی کۆنگرە لە چواردە بنەماکەی ئەوەوە دەربچن. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بڕیارەکانی_کۆنگرەکە_و_ئەنجامەکانی"><span id=".D8.A8.DA.95.DB.8C.D8.A7.D8.B1.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86.DB.8C_.DA.A9.DB.86.D9.86.DA.AF.D8.B1.DB.95.DA.A9.DB.95_.D9.88_.D8.A6.DB.95.D9.86.D8.AC.D8.A7.D9.85.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>بڕیارەکانی کۆنگرەکە و ئەنجامەکانی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=21" title="دەستکاریکردنی بەش: بڕیارەکانی کۆنگرەکە و ئەنجامەکانی"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="گۆڕینی_نەخشەی_سیاسی_ئەورووپا"><span id=".DA.AF.DB.86.DA.95.DB.8C.D9.86.DB.8C_.D9.86.DB.95.D8.AE.D8.B4.DB.95.DB.8C_.D8.B3.DB.8C.D8.A7.D8.B3.DB.8C_.D8.A6.DB.95.D9.88.D8.B1.D9.88.D9.88.D9.BE.D8.A7"></span>گۆڕینی نەخشەی سیاسی ئەورووپا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=22" title="دەستکاریکردنی بەش: گۆڕینی نەخشەی سیاسی ئەورووپا"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کۆنگرەی پاریس ئیمپڕاتۆرەکانی ئەڵمانی و نەمساوی ھەڵوەشاندەوە بە ئەنجامدانی چەند دەستکارییەک لە سنووری سیاسی دەوڵەتەکانی ئەوروپادا، لە نەخشەی ئەوروپادا چەند دەوڵەتێکی نوێ دەرکەوتن وەک <a href="/wiki/%D9%85%DB%95%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مەجارستان">ھەنگاریا</a> و <a href="/w/index.php?title=%DA%86%DB%8C%DA%A9%DB%86%D8%B3%D9%84%DB%86%D9%81%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="چیکۆسلۆفاکیا (ئەم پەڕەیە نییە)">چیکۆسلۆفاکیا</a> و <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%DB%86%D8%BA%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="یۆغسلافیا (ئەم پەڕەیە نییە)">یۆغسلافیا</a>، و گۆڕانکاری بنەڕەتی لە دەوڵەتەکاندا ڕوویدا ھەریەک لە <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A7" title="تورکیا">تورکیا</a> و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەڵمانیا">ئەڵمانیا</a> گۆڕان بۆ ڕژێمی کۆماری و <a href="/wiki/%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7" title="نەمسا">نەمسا</a> گۆڕا بۆ کۆمارێکی بچوک بەڵام <a href="/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ڕووسیا">ڕووسیا</a> لە ڕژێمی قەیسەرییەوە گۆڕابوو بۆ ڕژێمی شیوعی لە دوای شۆڕشی ئۆکتبەری ١٩١٧ بە سەرۆکایەتی <a href="/w/index.php?title=%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="لینین (ئەم پەڕەیە نییە)">لینین</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="پەیماننامەی_فرسای"><span id=".D9.BE.DB.95.DB.8C.D9.85.D8.A7.D9.86.D9.86.D8.A7.D9.85.DB.95.DB.8C_.D9.81.D8.B1.D8.B3.D8.A7.DB.8C"></span>پەیماننامەی فرسای</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=23" title="دەستکاریکردنی بەش: پەیماننامەی فرسای"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Treaty_of_Versailles_Signing,_Hall_of_Mirrors.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Treaty_of_Versailles_Signing%2C_Hall_of_Mirrors.jpg/280px-Treaty_of_Versailles_Signing%2C_Hall_of_Mirrors.jpg" decoding="async" width="280" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Treaty_of_Versailles_Signing%2C_Hall_of_Mirrors.jpg/420px-Treaty_of_Versailles_Signing%2C_Hall_of_Mirrors.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Treaty_of_Versailles_Signing%2C_Hall_of_Mirrors.jpg/560px-Treaty_of_Versailles_Signing%2C_Hall_of_Mirrors.jpg 2x" data-file-width="2900" data-file-height="2100" /></a><figcaption>مەراسیمی ئیمزاکردنی ڕێکەوتننامەی فرسای</figcaption></figure> <p>لە ٢٨ی حوزەیرانی ١٩١٩ ئەڵمانیا پەیماننامەی فرسای ئیمزاکرد لەگەڵ ھاوپەیمانە سەرکەوتووەکاندا لە شەڕی جیھانی یەکەمدا دوای وتوێژێک کە شەش مانگی خایاند، و دەستکاری پەیماننامەکە کرا لە ١٠ی کانوونی دووەمی ١٩٢٠ کە دانپیانانی ئاڵمانیای بە بەرپرسیارییەتی شەرەکە لەخۆ دەگرت و ولەسەر ئەڵمانیا دانرابوو کە قەرەبووی ماڵی لایەنە زەرەر لێکەوتووەکان بداتەوە. </p><p>و پەیمانەکە چەند مەرجێکی توندی لە خۆ دەگرت بە دابڕینی نزیکەی ٢٥ ھەزار میلی چوارگۆشە لە خاکەکانی ئەڵمانیا و بخرێنە سەر <a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%DA%B5%DB%95%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="پۆڵەندا">پۆڵەندا</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="دانمارک">دانیمارک</a> و چیکۆسلۆفاکیا، و ھەموو موستەعمەرە ئەڵمانییەکان گیران، و ئەڵمانیا بە تەنھا بەرپرسیاری شەرەکەی خرایە ئەستۆ و و بەندەکانی ئەم پەیماننامەیە ھۆکار بوو بۆ ئەوەی کە فرسەتی ھاتە بەردەم ڕەتی بکاتەوە و تۆڵەی خۆی بکاتەوە لەوانەی بەسەریاندا سەپاند. </p><p>و پەیماننامەکە باسی دامەزراندنی ئەنجومەنی نەتەوەکانی ئەکرد و ئامانج لێی بۆ جڵەوگیری بوو بۆ ئەوەی شەری چەکداری نەکەوێتەوە لە نیو دەوڵەتەکەندا وەک ئەوەی لە شەڕی جیھانی یەکەدا ڕوویدا. </p><p>و ئەو بەندە سەربازیانەی دانران لەسەر ئەڵمانیا، مەرجی توند وتیژیان دانا بۆ یەکەی سەربازییە ئەڵمانییەکان تا نەتوانێت شەڕ بکاتەوە، و پەیماننامەکە باسی لەوەکرد کە سوپای ئەلمانی تەنھا ١٠٠ ھەزار سەربازی ھەبێت و ڕژێمی سەربازی ناچاری ھەڵبوەشێنرێتەوە، و ئەڵمانیا ناتوانێت ھێزی ئاسمانی پێک بھێنیت و وبەسترایەوە تەنھا بە بوونی ١٥ ھەزار سەربازی دەریایی لەگەڵ بوونی کەشتی دەریایی بە بێ کەشتی ژێردەریایی، و بۆ سەرباززەکان نییە زیاتر لە ١٢ ساڵ لە سوپادا بمێننەوە تا سوپای ئەڵمانی ھێزی سەربازی ڕاھێنراوی نەبێت. </p><p>و بڕگەی ٢٣٢ی پەیماننامەکە بەرپرسیارییەتی شەڕەکەی خستە سەر ئەڵمانیا و قەرەبوو کردنەوەی لایەنە زەرەر لێکەوتووەکانی لەسەر دانرا کە بە ٢٦٩ بلیۆن مارکی ئەڵمانی خەمڵێنرابوو، و ئەم بڕە دابەزێنرا بۆ ١٣٢ بلیۆن مارک، لەگەڵ نزم کردنەوەی بڕەکەدا ئابوریناسەکان ئەو بڕە وادەدەنێن کە زیادەڕۆیی تیا کراوە، و توندکردنی ئەم قەرزانە لەسەر ملی ئەڵمانیا ھۆکار بوون بۆ ھەڵگیرسانی شەڕی جیھانی دووەم لەسەر دەستی ئەدۆلف ھیتلەر. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ئینتیداب"><span id=".D8.A6.DB.8C.D9.86.D8.AA.DB.8C.D8.AF.D8.A7.D8.A8"></span>ئینتیداب</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=24" title="دەستکاریکردنی بەش: ئینتیداب"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>لە کۆنگرەکەدا ڕێکەوتن لەسەر داواکاری ئیستیعمارییەکانی ھەریەک لە بەریتانیا و فەرەنسا و دان نان بە شەرعیەتی ئینتیدابدا نا لەسەر دەوڵەتەکانی ڕۆژھەڵاتی عەرەبی لەگەڵ ناڕازیبوونی <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="ئەمیر">ئەمیر</a> فەیسەڵ کوڕی حسەین کە وەک چاودێرێک ئامادەی کۆنگرەکە بوو. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Allenby_enters_Jerusalem_1917.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Allenby_enters_Jerusalem_1917.jpg/240px-Allenby_enters_Jerusalem_1917.jpg" decoding="async" width="240" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Allenby_enters_Jerusalem_1917.jpg/360px-Allenby_enters_Jerusalem_1917.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Allenby_enters_Jerusalem_1917.jpg/480px-Allenby_enters_Jerusalem_1917.jpg 2x" data-file-width="1105" data-file-height="1464" /></a><figcaption>چوونە ناوەوەی ھێزەکانی بەریتانیا بۆ قودس ساڵی ١٩١٧.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دامەزراندنی_ئەنجومەنی_نەتەوەکان"><span id=".D8.AF.D8.A7.D9.85.DB.95.D8.B2.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.AF.D9.86.DB.8C_.D8.A6.DB.95.D9.86.D8.AC.D9.88.D9.85.DB.95.D9.86.DB.8C_.D9.86.DB.95.D8.AA.DB.95.D9.88.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>دامەزراندنی ئەنجومەنی نەتەوەکان</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=25" title="دەستکاریکردنی بەش: دامەزراندنی ئەنجومەنی نەتەوەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سەرۆکی وەفدە بەشداربووەکانی کۆنگرەکە ڕێکەوتن لەسەر دامەزراندنی ڕێکخراوی ئەنجومەنی نەتەوەکان کە سەرۆکی ئەمریکی ویڵسۆن سووربوو لەسەری وەک بەندێکی بنەڕتی چووە ناو ھەموو ڕێکەوتننامەکانی سەرکەوتووەکان لەگەڵ شکستخواردووەکانی شەڕەکە بەستیان، وئامانجی یەکەم لە ئەنجومەنی نەتەوەکان کە بنکەکەی لە جنێف لە سویسرا دانرا چارەسەری ناکۆکی نێوان دەوڵەتەکان بوو بە ڕێگە چارەی ئاشتیانە و ئەمەش کەشێکی یارمەتیدەری دروستکرد بۆ لێک گەیشتن و متمانە لە نیو نەتەوەکاندا. </p><p>بەڵام کاروبارەکان بەو ئاڕاستەدا نەڕۆیشتن، و ئەنجومەنەکە لە دامەزراندنیا ھێزێکی سەربازی وای نەبوو کە بڕیارەکانی جێبە جێ بکات ھەروەک بوو بە ئامڕازێک بۆ بەرژەوەندی سەرکەوتووەکانی شەڕەکە کە ئەمەش وای لە وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریک کرد کە خۆی بەشدار نەبێت لە بە ئەندامبوونیدا لەگەڵ ئەوەی ئەو خاوەنی بیرۆکەی دامەزراندنی بوو. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نیشتیمانی_عەرەبی_لە_ژێر_ئینتیدابدا"><span id=".D9.86.DB.8C.D8.B4.D8.AA.DB.8C.D9.85.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D8.B9.DB.95.D8.B1.DB.95.D8.A8.DB.8C_.D9.84.DB.95_.DA.98.DB.8E.D8.B1_.D8.A6.DB.8C.D9.86.D8.AA.DB.8C.D8.AF.D8.A7.D8.A8.D8.AF.D8.A7"></span>نیشتیمانی عەرەبی لە ژێر ئینتیدابدا</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=26" title="دەستکاریکردنی بەش: نیشتیمانی عەرەبی لە ژێر ئینتیدابدا"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جێبەجێکردنی تەواوەتی بۆ ڕێکەوتنی سایکس بیکۆی دەستی پێکرد ساڵی ١٩١٨ و جەنگەکان کۆتایی نەھاتن و ژێنەڕاڵ ئەلەنبی ھێزی ھاوپەیمانان بۆ سێ یەکە دابەش کرد لە ڕۆژھەڵاتی ناوچە عەرەبییەکان؛ یەکەی کارگێڕی فەڕەنسی (کەنار) و یەکەیەک بە کارگێڕی عەرەبی (ناوخۆ) و یەکەیەک بە کارگێڕی بەریتانی بەڵام ڕێکەوتنی نیودەوڵەتی بۆ ئەمە لە کۆنگرەی پاریس کرابەە ساڵی ١٩١٩، کۆنگرەکە تێگەشتنێکی نوێی بۆ ئیستیعمار دەربڕی ئەویش ئەو ئینتیدابە بوو کە سەرۆکی ئەمریکی ویڵسۆن و سەرۆک وەزیرانی باشووری ئەفریقا ژێنەڕاڵ سمتس پێشنیاریان کرد، کە بەپێی ئەو دەوڵەتە گەورەکان کاروباری ئەو دەوڵەتانە بگرنە دەست کە ماوەیەکی زۆرە لە ژێر دەسەڵاتی یەکێک لە ئیمپڕاتۆرییەتەکاندان وەک ئیمپڕاتۆری مانی، بەڵام کۆنگرەی گشتی سووری ڕێکەوتننامەی سایکس بیکۆ و بەڵێننامەی بلفۆریان ڕەتکردەوە و شانشینی سوریایان ڕاگەیاند و ئەمیر فەیسەڵ وەک پاشا دانرا، و ھاوپەیمانەکان لە شاری سان ڕیمۆی ئیتاڵی دانیشتنێکی کرد لە نیسانی ١٩٢٠ و بڕیاریان دا وەڵامی کۆنگرە سوورییەکە بدەنەوە بە جێبەجێکردنی ڕێکەوتننامەی سایکس بیکۆ کە <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="سووریا">سوریا</a> و <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لوبنان">لوبنانی</a> ئەخستە ژێر ئینتیدابی فەڕەنسی و <a href="/wiki/%D8%B9%DB%8E%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عێراق">عێراق</a> و <a href="/wiki/%D9%81%DB%95%D9%84%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="فەلەستین">فەلەستین</a> و ڕۆژھەڵاتی <a href="/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="ئوردن">ئوردنی</a> ئەخستە ژێر ئینتیدابی بەریتانی، ھەروەھا کۆنگرەی سان ڕیمۆ بەڵێنی ئیشکردنی دا لەسەر بەڵێننامەی بلفۆر ھەروەھا بەریتانیا پەیوەندیاربوو بە <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95_%D8%B9%DB%95%D8%B1%DB%95%D8%A8%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان">میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="عومان">عومان</a> بە ڕێکەوتنی پارێزگاری و ھەروەھایە پارێزگاری خۆی سەپاند بەسەر <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%B1" title="میسر">میسر</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سوودان">سوودان</a> و ئیتالیا دەستی گرت بەسەر <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="لیبیا">لیبیا</a> و فەرەنسا وڵاتەکانی تری ڕۆژئاوای عەرەبی داگیرکرد و دەسەڵاتی خۆی سەپاند بەسەر ھەر یەک لە <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%88%D9%86%D8%B3" title="توونس">توونس</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DB%95%D8%BA%D8%B1%DB%8C%D8%A8" title="مەغریب">مەغریب</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%DB%95%D8%B2%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B1" title="جەزائیر">جەزائیر</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%DB%86%D9%85%D8%A7%DA%B5%DB%8C%D8%A7" title="سۆماڵیا">سۆمالیا</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DB%86%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="مۆریتانیا">مۆریتانیا</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سەرچاوەکان"><span id=".D8.B3.DB.95.D8.B1.DA.86.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>سەرچاوەکان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=27" title="دەستکاریکردنی بەش: سەرچاوەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1215796">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1314163">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain;padding:0 1em 0 0}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}</style><cite class="citation cs2 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_War_I&oldid=1101046430">«World War I»</a>، <i>Wikipedia</i> (بە ئینگلیزی)، ٢٩ی تەممووزی ٢٠٢٢<span class="reference-accessdate">، لە ٣١ی تەممووزی ٢٠٢٢ ھێنراوە</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Wikipedia&rft.atitle=World+War+I&rft.date=2022-07-29&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWorld_War_I%26oldid%3D1101046430&rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C+%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b></span> <span class="reference-text">Irving Werstein, “1914-1918: World War I”, Cooper Square Publishers; Inc, New York, 1964.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بەستەرە_دەرەکییەکان"><span id=".D8.A8.DB.95.D8.B3.D8.AA.DB.95.D8.B1.DB.95_.D8.AF.DB.95.D8.B1.DB.95.DA.A9.DB.8C.DB.8C.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>بەستەرە دەرەکییەکان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&action=edit&section=28" title="دەستکاریکردنی بەش: بەستەرە دەرەکییەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1416089">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1417244">@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sistersitebox{display:none!important}}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sistersitebox img[src*="Wiktionary-logo-en-v2.svg"]{background-color:white}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sistersitebox img[src*="Wiktionary-logo-en-v2.svg"]{background-color:white}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1031814">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div class="side-box-text plainlist">ویکیمیدیا کامنز میدیای پەیوەندیداری بە <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:World_War_I" class="extiw" title="commons:Category:World War I"><span style="font-style:italic; font-weight:bold;">جەنگی جیھانیی یەکەم</span></a> تێدایە.</div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1417735">.mw-parser-output #bandeau-portail{clear:both;line-height:1.9em;padding:3px;margin:2px 0;background-color:#F9F9F9;text-align:center;overflow:auto;border:solid 1px silver}.mw-parser-output #liste-portail{padding:3px;text-align:center;margin-right:0;clear:both}.mw-parser-output #liste-portail li{display:inline}.mw-parser-output #bandeau-portail li{display:inline}.mw-parser-output .bandeau-portail-element{white-space:nowrap;margin:auto 1.5em}.mw-parser-output .bandeau-portail-icone{margin-left:.5em}.mw-parser-output .bandeau-portail-texte>a:nth-child(1){font-weight:700}.mw-parser-output .ns-14 #bandeau-portail{width:242px;float:left;font-size:96%;text-align:right;margin:0;clear:left}.mw-parser-output .ns-14 #bandeau-portail li{margin-right:-17px}</style><ul class="bandeau-portail وێنۆچکەکان" id="bandeau-portail"> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%B4%DB%95%DA%95" title="دەروازە:شەڕ"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Panzer_aus_Zusatzzeichen_1049-12.svg/32px-Panzer_aus_Zusatzzeichen_1049-12.svg.png" decoding="async" width="32" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Panzer_aus_Zusatzzeichen_1049-12.svg/48px-Panzer_aus_Zusatzzeichen_1049-12.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Panzer_aus_Zusatzzeichen_1049-12.svg/64px-Panzer_aus_Zusatzzeichen_1049-12.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="360" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%B4%DB%95%DA%95" title="دەروازە:شەڕ">دەروازەی شەڕ</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="دەروازە:جەنگی جیھانیی یەکەم"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/P_WWI_2.png/32px-P_WWI_2.png" decoding="async" width="32" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/P_WWI_2.png/48px-P_WWI_2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/P_WWI_2.png/64px-P_WWI_2.png 2x" data-file-width="392" data-file-height="327" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="دەروازە:جەنگی جیھانیی یەکەم">دەروازەی جەنگی جیھانیی یەکەم</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%85%DB%8E%DA%98%D9%88%D9%88" title="دەروازە:مێژوو"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/P_history.png/32px-P_history.png" decoding="async" width="32" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/P_history.png/48px-P_history.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/P_history.png/63px-P_history.png 2x" data-file-width="77" data-file-height="68" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%85%DB%8E%DA%98%D9%88%D9%88" title="دەروازە:مێژوو">دەروازەی مێژوو</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دەروازە:ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/32px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="32" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/48px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/64px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دەروازە:ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا">دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="دەروازە:ئەڵمانیا"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/32px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="32" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/48px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/64px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="دەروازە:ئەڵمانیا">دەروازەی ئەڵمانیا</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%DA%98%D8%A7%D9%BE%DB%86%D9%86" title="دەروازە:ژاپۆن"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/32px-Flag_of_Japan.svg.png" decoding="async" width="32" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/48px-Flag_of_Japan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/64px-Flag_of_Japan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%DA%98%D8%A7%D9%BE%DB%86%D9%86" title="دەروازە:ژاپۆن">دەروازەی ژاپۆن</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A7" title="دەروازە:تورکیا"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/32px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="32" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/48px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/64px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A7" title="دەروازە:تورکیا">دەروازەی تورکیا</a></span></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">وەرگیراو لە «<a dir="ltr" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=جەنگی_جیھانیی_یەکەم&oldid=1400105">https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=جەنگی_جیھانیی_یەکەم&oldid=1400105</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%BE%DB%86%D9%84%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="تایبەت:پۆلەکان">پۆلەکان</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="پۆل:شەڕەکانی ئەڵمانیا">شەڕەکانی ئەڵمانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%86%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="پۆل:شەڕەکانی ئۆسترالیا">شەڕەکانی ئۆسترالیا</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="پۆل:شەڕەکانی ڕووسیا">شەڕەکانی ڕووسیا</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%98%D8%A7%D9%BE%DB%86%D9%86" title="پۆل:شەڕەکانی ژاپۆن">شەڕەکانی ژاپۆن</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88" title="پۆل:شەڕەکانی شانشینی یەکگرتوو">شەڕەکانی شانشینی یەکگرتوو</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%81%DB%95%DA%95%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%A7" title="پۆل:شەڕەکانی فەڕەنسا">شەڕەکانی فەڕەنسا</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7" title="پۆل:شەڕەکانی کرواتیا">شەڕەکانی کرواتیا</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%DB%95%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پۆل:شەڕەکانی مەجارستان">شەڕەکانی مەجارستان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7" title="پۆل:شەڕەکانی نەمسا">شەڕەکانی نەمسا</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="پۆل:شەڕەکانی نیوزیلاند">شەڕەکانی نیوزیلاند</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:شەڕەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکان">شەڕەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DB%8C%DB%86%D9%86%D8%A7%D9%86" title="پۆل:شەڕەکانی یۆنان">شەڕەکانی یۆنان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" class="mw-redirect" title="پۆل:شەڕی جیھانیی یەکەم">شەڕی جیھانیی یەکەم</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%85%DB%8E%DA%98%D9%88%D9%88%DB%8C_%D9%85%DB%86%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B1%DB%86" title="پۆل:مێژووی مۆنتینیگرۆ">مێژووی مۆنتینیگرۆ</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%85%DB%8E%DA%98%D9%88%D9%88%DB%8C_%D9%86%DB%95%D9%85%D8%B3%D8%A7-%D9%85%DB%95%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پۆل:مێژووی نەمسا-مەجارستان">مێژووی نەمسا-مەجارستان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%DB%95%DA%95" title="پۆل:شەڕ">شەڕ</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="پۆل:جەنگی جیھانیی یەکەم">جەنگی جیھانیی یەکەم</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%85%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8E%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="پۆل:ململانێکانی جیھانی">ململانێکانی جیھانی</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D8%B4%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%DA%A9%DB%95_%D8%A6%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%DB%8E%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%88" title="پۆل:ئەو شەڕانەی کە ئەرمینیای تێدابوو">ئەو شەڕانەی کە ئەرمینیای تێدابوو</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%85%DB%8E%DA%98%D9%88%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="پۆل:مێژووی سربیا">مێژووی سربیا</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">پۆلە شاردراوەکان: <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:Pages_using_the_JsonConfig_extension" title="پۆل:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%BE%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%DA%98%DB%8E%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%BE%DB%95%DB%8C%DB%95_(en)" title="پۆل:ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزییان ھەیە (en)">ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزییان ھەیە (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%D9%BE%DB%8E%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D8%B1_%DA%BE%DB%95%DB%8C%DB%95" title="پۆل:ئەو وتارانەی پێویستیان بە سەرچاوەی زیاتر ھەیە">ئەو وتارانەی پێویستیان بە سەرچاوەی زیاتر ھەیە</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%D9%BE%DB%8E%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%DA%98%DB%8E%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D8%B1_%DA%BE%DB%95%DB%8C%DB%95" title="پۆل:ئەو وتارانەی پێویستیان بە ژێدەری زیاتر ھەیە">ئەو وتارانەی پێویستیان بە ژێدەری زیاتر ھەیە</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:Commons_link_is_locally_defined" title="پۆل:Commons link is locally defined">Commons link is locally defined</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%BE%DB%86%D9%84%DB%8C_%DA%A9%DB%86%D9%85%D9%86%D8%B2_%D8%A8%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%DB%86%D9%85%D8%A7%DA%B5%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%95%DA%AF%DB%95%DA%B5_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95" title="پۆل:پۆلی کۆمنز بە بەستەری خۆماڵیی یەکسان لەگەڵ ویکیدراوە">پۆلی کۆمنز بە بەستەری خۆماڵیی یەکسان لەگەڵ ویکیدراوە</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D8%B4%DB%95%DA%95/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی شەڕ/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی شەڕ/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی جەنگی جیھانیی یەکەم/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی جەنگی جیھانیی یەکەم/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D9%85%DB%8E%DA%98%D9%88%D9%88/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی مێژوو/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی مێژوو/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%95_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DA%AF%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D8%A6%DB%95%DA%B5%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی ئەڵمانیا/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی ئەڵمانیا/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%DA%98%D8%A7%D9%BE%DB%86%D9%86/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی ژاپۆن/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی ژاپۆن/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A7/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی تورکیا/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی تورکیا/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%BE%DB%95%D9%85%D9%88%D9%88_%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D9%88%DA%B5%DB%8C_%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95" title="پۆل:ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە">ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ئەم پەڕەیە دواجار لە ٠٦:١٤ی ١٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٥ نوێ کراوەتەوە.</li> <li id="footer-info-copyright">دەق لەژێر <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> لەبەردەستە؛ لەوانەیە مەرجی تریشی پێوە ببێت. بۆ وردەکاری <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">مەرجەکانی بەکارھێنان</a> ببینە.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاسەتی تایبەتێتی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%AA">دەربارەی ویکیپیدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A8%DB%95%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%86%DB%95%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86">نابەرپرسییەکان</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">پەرەپێدەران</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ckb.wikipedia.org">ئامارەکان</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">ڕوونکردنەوەی کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ckb.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">بینینی مۆبایلی</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>گەڕان</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="تایبەت:گەڕان"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بگەڕێ</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="ناوەڕۆکەکان" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">جەنگی جیھانیی یەکەم</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>٢٢٢ زمان</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>بابەت دابنێ</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-54bc5bdf84-5b2gw","wgBackendResponseTime":152,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.363","walltime":"0.580","ppvisitednodes":{"value":1239,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":29268,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8200,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":8901,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 373.591 1 -total"," 29.13% 108.827 1 داڕێژە:سەرچاوەکان"," 25.07% 93.660 1 داڕێژە:بیرخستنەوە"," 21.48% 80.266 1 داڕێژە:تووڵی_دەروازە"," 20.66% 77.194 1 داڕێژە:پۆلی_کۆمنز"," 19.13% 71.480 1 داڕێژە:کۆمنز"," 18.71% 69.889 1 داڕێژە:Sister_project"," 18.21% 68.017 1 داڕێژە:Side_box"," 15.38% 57.470 1 داڕێژە:یەک_سەرچاوە"," 12.81% 47.855 1 داڕێژە:ناکۆکی_سەربازی"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.172","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4895167,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-ttqd4","timestamp":"20250216125155","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062c\u06d5\u0646\u06af\u06cc \u062c\u06cc\u06be\u0627\u0646\u06cc\u06cc \u06cc\u06d5\u06a9\u06d5\u0645","url":"https:\/\/ckb.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AC%DB%95%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q361","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q361","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-07-04T18:36:23Z","dateModified":"2025-01-12T06:14:30Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/20\/WWImontage.jpg","headline":"\u062c\u06d5\u0646\u06af\u06ce\u06a9\u06cc \u062c\u06cc\u06be\u0627\u0646\u06cc\u06cc \u06a9\u06d5 \u0644\u06d5 \u0626\u06d5\u0648\u0631\u0648\u0648\u067e\u0627\u0648\u06d5 \u0633\u06d5\u0631 \u06be\u06d5\u06b5\u062f\u06d5\u062f\u0627\u062a"}</script> </body> </html>