CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Alabama – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"11c664a0-5025-4e8d-91db-ac38823947a2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Alabama","wgTitle":"Alabama","wgCurRevisionId":75376575,"wgRevisionId":75376575,"wgArticleId":97,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2023-05","Układ wielokolumnowy - 4 kolumny","Alabama","Stany Stanów Zjednoczonych"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Alabama","wgRelevantArticleId":97,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75376575,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgCoordinates":{"lat":32.7,"lon":-86.7},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q173","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/Alabama_Capitol_Building.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="697"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Alabama_Capitol_Building.jpg/800px-Alabama_Capitol_Building.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="465"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Alabama_Capitol_Building.jpg/640px-Alabama_Capitol_Building.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="372"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Alabama – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Alabama"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Alabama"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Alabama rootpage-Alabama skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Główne menu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne"><span>Strony specjalne</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Alabama" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Alabama" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Alabama" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Alabama" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Pochodzenie_nazwy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pochodzenie_nazwy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Pochodzenie nazwy</span> </div> </a> <ul id="toc-Pochodzenie_nazwy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ludność_tubylcza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ludność_tubylcza"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Ludność tubylcza</span> </div> </a> <ul id="toc-Ludność_tubylcza-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Osadnictwo_europejskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Osadnictwo_europejskie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Osadnictwo europejskie</span> </div> </a> <ul id="toc-Osadnictwo_europejskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Status_stanowy,_wojna_domowa_i_odbudowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Status_stanowy,_wojna_domowa_i_odbudowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Status stanowy, wojna domowa i odbudowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Status_stanowy,_wojna_domowa_i_odbudowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1900–1960" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1900–1960"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>1900–1960</span> </div> </a> <ul id="toc-1900–1960-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Po_1960_roku" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Po_1960_roku"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Po 1960 roku</span> </div> </a> <ul id="toc-Po_1960_roku-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Geografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geografia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geografia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Geografia</span> </button> <ul id="toc-Geografia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zespoły_miejskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zespoły_miejskie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Zespoły miejskie</span> </div> </a> <ul id="toc-Zespoły_miejskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Miasta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Miasta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Miasta</span> </div> </a> <ul id="toc-Miasta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klimat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klimat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Klimat</span> </div> </a> <ul id="toc-Klimat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Flora_i_fauna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Flora_i_fauna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Flora i fauna</span> </div> </a> <ul id="toc-Flora_i_fauna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Demografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Demografia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Demografia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Demografia</span> </button> <ul id="toc-Demografia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rasy_i_pochodzenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rasy_i_pochodzenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Rasy i pochodzenie</span> </div> </a> <ul id="toc-Rasy_i_pochodzenie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Język" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Język"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Język</span> </div> </a> <ul id="toc-Język-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zdrowie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zdrowie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Zdrowie</span> </div> </a> <ul id="toc-Zdrowie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Religia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Religia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Religia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Religia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Religia</span> </button> <ul id="toc-Religia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chrześcijaństwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chrześcijaństwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Chrześcijaństwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Chrześcijaństwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inne_wyznania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Inne_wyznania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Inne wyznania</span> </div> </a> <ul id="toc-Inne_wyznania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gospodarka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gospodarka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Gospodarka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Gospodarka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Gospodarka</span> </button> <ul id="toc-Gospodarka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rolnictwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rolnictwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Rolnictwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Rolnictwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przemysł" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przemysł"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Przemysł</span> </div> </a> <ul id="toc-Przemysł-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inne_sektory_gospodarki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Inne_sektory_gospodarki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Inne sektory gospodarki</span> </div> </a> <ul id="toc-Inne_sektory_gospodarki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Transport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Transport</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uczelnie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Uczelnie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Uczelnie</span> </div> </a> <ul id="toc-Uczelnie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Sport</span> </div> </a> <ul id="toc-Sport-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Spis treści" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Alabama</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 207 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-207" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">207 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Alabama" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Alabama" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%8B%E1%89%A3%E1%88%9B" title="አላባማ – amharski" lang="am" hreflang="am" data-title="አላባማ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharski" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – inari" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Alabama" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="inari" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – staroangielski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Alabama" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroangielski" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="ألاباما – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ألاباما" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Alabama" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%90%DC%A0%DC%92%DC%90%DC%A1%DC%90" title="ܐܠܒܐܡܐ – aramejski" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܐܠܒܐܡܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="aramejski" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – franko-prowansalski" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Alabama" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="franko-prowansalski" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Alabama" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Alav%C3%A1ma" title="Alaváma – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Alaváma" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Alabama_suyu" title="Alabama suyu – ajmara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Alabama suyu" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ajmara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Alabama" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="آلاباما – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آلاباما" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Alabama" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE" title="অ্যালাবামা – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="অ্যালাবামা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Alabama" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Алабама" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Алабама" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Алабама" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="अलबामा – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="अलबामा" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Alabama" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Alabama" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Алабама" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – bawarski" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Alabama" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bawarski" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BC%8D" title="ཨ་ལ་པ་མ། – tybetański" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨ་ལ་པ་མ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tybetański" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Alabama" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Alabama_(stad)" title="Alabama (stad) – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Alabama (stad)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Алабама" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Alabama" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0_(%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82)" title="Алабама (штат) – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Алабама (штат)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Alabama" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Alabama" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Alabama" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – korsykański" lang="co" hreflang="co" data-title="Alabama" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="korsykański" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Alabama" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Alabama" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Alabama" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="ألاباما – marokański arabski" lang="ary" hreflang="ary" data-title="ألاباما" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="marokański arabski" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – północnolapoński" lang="se" hreflang="se" data-title="Alabama" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="północnolapoński" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Alabama" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/%C5%81eezh_%C5%81ichx%C3%ADi%CA%BCii_Hahoodzo" title="Łeezh Łichxíiʼii Hahoodzo – nawaho" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Łeezh Łichxíiʼii Hahoodzo" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="nawaho" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Alabama" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%AC%CE%BC%CE%B1" title="Αλαμπάμα – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Αλαμπάμα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Alab%C3%A0ma" title="Alabàma – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Alabàma" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Alabama" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Alabama" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Alabamo" title="Alabamo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Alabamo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Alabama" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – ewe" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Alabama" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="ewe" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="آلاباما – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آلاباما" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Alabama" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – farerski" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Alabama" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="farerski" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Alabama" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Alabama" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – friulski" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Alabama" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friulski" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Alabama" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Alabama" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – gagauski" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Alabama" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="gagauski" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Alabama" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Alabama" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E5%B7%B4%E9%A6%AC%E5%B7%9E" title="阿拉巴馬州 – gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="阿拉巴馬州" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="آلاباما – giliański" lang="glk" hreflang="glk" data-title="آلاباما" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="giliański" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%85%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%AC%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%BE" title="અલાબામા – gudżarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="અલાબામા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="gudżarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B1%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%B0" title="𐌰𐌻𐌰𐌱𐌰𐌼𐌰 – gocki" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌰𐌻𐌰𐌱𐌰𐌼𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="gocki" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Alabama" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%A8%EB%9D%BC%EB%B0%B0%EB%A7%88%EC%A3%BC" title="앨라배마주 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="앨라배마주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Alabama" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BBAlapama" title="ʻAlapama – hawajski" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻAlapama" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="hawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B4%D5%A1_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Ալաբամա (նահանգ) – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ալաբամա (նահանգ)" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="अलबामा – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अलबामा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – górnołużycki" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Alabama" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="górnołużycki" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Alabama" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Alabama" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Alabama" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – ilokano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Alabama" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilokano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE" title="আলাবামা – bisznuprija-manipuri" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="আলাবামা" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="bisznuprija-manipuri" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Alabama" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Alabama" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Alabama" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%8B%E1%93%9B%E1%90%B9%E1%92%AB" title="ᐋᓛᐹᒫ – inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐋᓛᐹᒫ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="inuktitut" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Alapaama" title="Alapaama – inupiak" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Alapaama" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="inupiak" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%C3%A6" title="Алабамæ – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Алабамæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-Alabhama" title="I-Alabhama – khosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-Alabhama" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="khosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Alabama" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Alabama" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%91%D7%9E%D7%94" title="אלבמה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="אלבמה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Alabama" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Alabamaa" title="Alabamaa – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Alabamaa" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%B2%E0%B2%AC%E0%B2%BE%E0%B2%AE" title="ಅಲಬಾಮ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಅಲಬಾಮ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – pampango" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Alabama" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampango" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90" title="ალაბამა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ალაბამა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Алабама" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – kornijski" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Alabama" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornijski" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Alabama" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Alabama" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Alabama" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Алабама" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0_(%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82)" title="Алабама (штат) – zachodniomaryjski" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Алабама (штат)" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="zachodniomaryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Alabama" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – ladyński" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Alabama" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladyński" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Alabama" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Alabama" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Alabama" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Alabama" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Alab%C3%A0ma" title="Alabàma – liguryjski" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Alabàma" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="liguryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Alabama" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Alabama" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/alybamas" title="alybamas – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="alybamas" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Alabama" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Alabama" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="अलाबामा – maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="अलाबामा" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Алабама" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Alabama" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%B2%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AE" title="അലബാമ – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അലബാമ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Arapama" title="Arapama – maoryjski" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Arapama" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maoryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="अलाबामा – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अलाबामा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90" title="ალაბამა – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ალაბამა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="الاباما – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الاباما" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="آلاباما – mazanderański" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="آلاباما" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazanderański" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Alabama" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%91%EA%AF%A5%EA%AF%82%EA%AF%A5%EA%AF%95%EA%AF%A5%EA%AF%83%EA%AF%A5" title="ꯑꯥꯂꯥꯕꯥꯃꯥ – manipuri" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯑꯥꯂꯥꯕꯥꯃꯥ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="manipuri" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – minangkabu" lang="min" hreflang="min" data-title="Alabama" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabu" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Alabama" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – mirandyjski" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Alabama" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Алабама" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%9A%E1%80%BA" title="အလာဘားမားပြည်နယ် – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="အလာဘားမားပြည်နယ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Alabama" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – dolnosaksoński" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Alabama" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="dolnosaksoński" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="अलाबामा – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="अलाबामा" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="अलाबामा – newarski" lang="new" hreflang="new" data-title="अलाबामा" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newarski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%90%E3%83%9E%E5%B7%9E" title="アラバマ州 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アラバマ州" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – neapolitański" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Alabama" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="neapolitański" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – czeczeński" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Алабама" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="czeczeński" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – północnofryzyjski" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Alabama" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="północnofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Alabama" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Alabama" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Alabama" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Алабама" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Alabama" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%AE%E0%A8%BE" title="ਅਲਾਬਾਮਾ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਅਲਾਬਾਮਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="अलाबामा – palijski" lang="pi" hreflang="pi" data-title="अलाबामा" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="palijski" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="الاباما – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="الاباما" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Alabama" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="آلاباما – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="آلاباما" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – pikardyjski" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Alabama" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="pikardyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – piemoncki" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Alabama" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemoncki" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Alabama" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Alabama" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – karakałpacki" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Alabama" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="karakałpacki" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – krymskotatarski" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Alabama" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="krymskotatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Alabama" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – retoromański" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Alabama" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="retoromański" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Alabama_suyu" title="Alabama suyu – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Alabama suyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Алабама" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – jakucki" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Алабама" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakucki" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Alapama" title="Alapama – samoański" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Alapama" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="samoański" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="अलाबामा – sanskryt" lang="sa" hreflang="sa" data-title="अलाबामा" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskryt" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Alabama" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Alabama" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – fryzyjski saterlandzki" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Alabama" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="fryzyjski saterlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Alabama" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Alabama" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%87%E0%B6%BD%E0%B6%B6%E0%B7%8F%E0%B6%B8%E0%B7%8F" title="ඇලබාමා – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="ඇලබාමා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Alabama" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="الاباما – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="الاباما" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Alabama" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Alabama" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – śląski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Alabama" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="śląski" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – somalijski" lang="so" hreflang="so" data-title="Alabama" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalijski" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="ئەلاباما – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئەلاباما" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Алабама" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Alabama" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Alabama" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Alabama" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Alabama" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%B2%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%AE%E0%AE%BE" title="அலபாமா – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அலபாமா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – kabylski" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Alabama" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabylski" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Алабама" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE" title="అలబామా – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="అలబామా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%A1%E0%B8%B2" title="รัฐแอละแบมา – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="รัฐแอละแบมา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Алабама" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/%CA%BBAlapama" title="ʻAlapama – tonga" lang="to" hreflang="to" data-title="ʻAlapama" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="tonga" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A1%E1%8E%B3%E1%8F%86%E1%8E%B9" title="ᎡᎳᏆᎹ – czirokeski" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎡᎳᏆᎹ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="czirokeski" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Alabama" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – turkmeński" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Alabama" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmeński" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Алабама – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Алабама" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="الاباما – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="الاباما" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/Alabama_Shitati" title="Alabama Shitati – ujgurski" lang="ug" hreflang="ug" data-title="Alabama Shitati" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ujgurski" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – czuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Alabama" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="czuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Alabama" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Alabama" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – wolapik" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Alabama" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="wolapik" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E5%B7%B4%E9%A6%AC%E5%B7%9E" title="阿拉巴馬州 – chiński klasyczny" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="阿拉巴馬州" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chiński klasyczny" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – zachodnioflamandzki" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Alabama" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="zachodnioflamandzki" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Alabama" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E5%B7%B4%E9%A9%AC%E5%B7%9E" title="阿拉巴马州 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="阿拉巴马州" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%90%D7%91%D7%90%D7%9E%D7%90" title="אלאבאמא – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אלאבאמא" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Cp%C3%ADnl%E1%BA%B9%CC%80_Alabama" title="Ìpínlẹ̀ Alabama – joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ìpínlẹ̀ Alabama" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E6%8B%89%E5%B7%B4%E9%A6%AC%E5%B7%9E" title="阿拉巴馬州 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="阿拉巴馬州" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Alabama" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – zelandzki" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Alabama" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zelandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Alabama" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E6%8B%89%E5%B7%B4%E9%A9%AC%E5%B7%9E" title="亚拉巴马州 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="亚拉巴马州" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Alabama" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Alabama" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Alabama" title="Alabama – tałyski" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Alabama" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="tałyski" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q173#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Alabama" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:Alabama&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Alabama"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Alabama"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Alabama" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Alabama" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&oldid=75376575" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Alabama&id=75376575&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAlabama"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAlabama"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Alabama"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Alabama&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alabama&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Alabama" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Alabama" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Alabama" hreflang="pl"><span>Wikipodróże</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q173" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" class="coordinates plainlinks">Na mapach: <a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Alabama&params=32.7_N_86.7_W_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 32°42′N 86°42′W"><span class="latitude">32°42′N</span> <span class="longitude">86°42′W</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 32,700000 -86,700000"><span class="latitude">32,700000</span> <span class="longitude">-86,700000</span></span></span></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy stanu USA. Zobacz też: <a href="/wiki/Alabama_(ujednoznacznienie)" class="mw-disambig" title="Alabama (ujednoznacznienie)">inne znaczenia</a>.</span></div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75562627">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Alabama</div><div class="iboxt-2">State of Alabama</div> </caption> <tbody><tr style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-style:italic; border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Stan_(podzia%C5%82_administracyjny)" title="Stan (podział administracyjny)">stan</a> </td></tr> <tr style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; font-weight:bold; border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">22. stan od 14 grudnia 1819 </td></tr> <tr class="grafika iboxs grafika-z-wikidanych"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Alabama_Capitol_Building.jpg" class="mw-file-description"><img alt="ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Alabama_Capitol_Building.jpg/240px-Alabama_Capitol_Building.jpg" decoding="async" width="240" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Alabama_Capitol_Building.jpg/360px-Alabama_Capitol_Building.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Alabama_Capitol_Building.jpg/480px-Alabama_Capitol_Building.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="595" /></a></span> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Seal_of_Alabama.svg" class="mw-file-description"><img alt="Pieczęć" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Seal_of_Alabama.svg/100px-Seal_of_Alabama.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Seal_of_Alabama.svg/150px-Seal_of_Alabama.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Seal_of_Alabama.svg/200px-Seal_of_Alabama.svg.png 2x" data-file-width="368" data-file-height="368" /></a></span> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Flag_of_Alabama.svg" class="mw-file-description"><img alt="Flaga" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Alabama.svg/100px-Flag_of_Alabama.svg.png" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Alabama.svg/150px-Flag_of_Alabama.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Alabama.svg/200px-Flag_of_Alabama.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Piecz%C4%99%C4%87_stanowa_Alabamy" title="Pieczęć stanowa Alabamy">Pieczęć</a> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Flaga_stanowa_Alabamy" title="Flaga stanowa Alabamy">Flaga</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#e5e5e5; color:black; text-align:center; border-bottom:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Dewiza" title="Dewiza">Dewiza</a>: (<a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac.</a>) Audemus jura nostra defendere<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup> (Mamy odwagę bronić naszych praw) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">Państwo</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span> </span><a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stany Zjednoczone</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Stolica" title="Stolica">Stolica</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Kod <a href="/wiki/ISO_3166-2" title="ISO 3166-2">ISO 3166-2</a> </th> <td> <p>US-AL </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Gubernator" title="Gubernator">Gubernator</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Kay_Ivey" title="Kay Ivey">Kay Ivey</a> (<a href="/wiki/Partia_Republika%C5%84ska" class="mw-disambig" title="Partia Republikańska">R</a>) </p> </td></tr> <tr> <th>Powierzchnia </th> <td> <p>135 765 km² </p> </td></tr> <tr> <th style="padding-bottom:0px;">Populacja <small>(2017)</small><br />• liczba ludności </th> <td style="padding-bottom:0px;"> <p><br />4 874 747<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th style="padding-top:0px;">• gęstość </th> <td style="padding-top:0px;"> <p>35,21 os./km² </p> </td></tr> <tr> <th>Strefa czasowa </th> <td> <p><a href="/wiki/UTC-06:00" title="UTC-06:00">UTC-06:00</a><br /><a href="/wiki/UTC-05:00" title="UTC-05:00">UTC-05:00</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Języki urzędowe </th> <td> <p><a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">angielski</a> </p> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span style="font-weight:bold;">Położenie na mapie USA</span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Alabama_in_United_States.svg" class="mw-file-description"><img alt="Położenie na mapie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Alabama_in_United_States.svg/250px-Alabama_in_United_States.svg.png" decoding="async" width="240" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Alabama_in_United_States.svg/500px-Alabama_in_United_States.svg.png 1.5x" data-file-width="1181" data-file-height="731" /></a></span> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Alabama" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Alabama" class="extiw" title="commons:Category:Alabama">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Alabama" title="Wikisłownik"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Alabama" class="extiw" title="wikt:Alabama">Hasło w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Alabama" title="Wikipodróże"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/28px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/56px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Alabama" class="extiw" title="voy:Alabama">Informacje w Wikipodróżach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="naglowek" style="text-align:center; border-top: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1)"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alabama.gov">Strona internetowa</a> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Alabama</b> (wym. <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/<a href="/wiki/Akcent_wyrazowy" title="Akcent wyrazowy">ˌ</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_prawie_otwarta_przednia_niezaokr%C4%85glona" title="Samogłoska prawie otwarta przednia niezaokrąglona">æ</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_boczna_dzi%C4%85s%C5%82owa_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska boczna dziąsłowa dźwięczna">l</a><a href="/wiki/Szwa" title="Szwa">ə</a><a href="/wiki/Akcent_wyrazowy" title="Akcent wyrazowy">ˈ</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_dwuwargowa_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta dwuwargowa dźwięczna">b</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_prawie_otwarta_przednia_niezaokr%C4%85glona" title="Samogłoska prawie otwarta przednia niezaokrąglona">æ</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_nosowa_dwuwargowa_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska nosowa dwuwargowa dźwięczna">m</a><a href="/wiki/Szwa" title="Szwa">ə</a>/</span><small> (<span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/13px-Speaker_Icon.svg.png" decoding="async" width="13" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/20px-Speaker_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/26px-Speaker_Icon.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></span></span> <a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/97/En-us-Alabama.ogg" class="internal" title="En-us-Alabama.ogg">odsłuchaj</a>)</small>) – <a href="/wiki/Stan_(podzia%C5%82_administracyjny)" title="Stan (podział administracyjny)">stan</a> w południowo-wschodniej części <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanów Zjednoczonych</a>, położony nad <a href="/wiki/Zatoka_Meksyka%C5%84ska" title="Zatoka Meksykańska">Zatoką Meksykańską</a>. </p><p>Obszar nizinny, od północnego wschodu ograniczony <a href="/wiki/Cumberland_(wy%C5%BCyna)" title="Cumberland (wyżyna)">wyżyną Cumberland</a>, od północnego wschodu górami – <a href="/wiki/Appalachy" title="Appalachy">Appalachami</a>. Na północy sąsiaduje ze stanem <a href="/wiki/Tennessee" title="Tennessee">Tennessee</a>, na wschodzie z <a href="/wiki/Georgia" title="Georgia">Georgią</a>, na południu z <a href="/wiki/Floryda" title="Floryda">Florydą</a> i <a href="/wiki/Zatoka_Meksyka%C5%84ska" title="Zatoka Meksykańska">Zatoką Meksykańską</a>, na zachodzie z <a href="/wiki/Missisipi_(stan)" title="Missisipi (stan)">Missisipi</a>. Alabama zajmuje 30. miejsce pod względem powierzchni oraz 23. pod względem liczby ludności wśród stanów Stanów Zjednoczonych. </p><p>Od <a href="/wiki/Wojna_secesyjna" title="Wojna secesyjna">wojny secesyjnej</a> do II wojny światowej stan ten odczuwał trudności gospodarcze ze względu na ciągłe uzależnienie od rolnictwa. Pomimo rozwoju przemysłu i ośrodków miejskich, aż do 1960 roku w stanowej legislaturze reprezentowane były głównie interesy białych mieszkańców obszarów wiejskich, podczas gdy pomijano postulaty <a href="/wiki/Afroamerykanie" title="Afroamerykanie">Afroamerykanów</a> i mieszkańców miast<sup id="cite_ref-AL_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-AL-3">[3]</a></sup>. Po II wojnie światowej Alabama odnotowała wzrost gospodarczy spowodowany odejściem od rolnictwa na rzecz bardziej zróżnicowanych gałęzi takich jak przemysł ciężki, wydobycie minerałów, edukacji i rozwój technologii. Ponadto rozwinięto wiele instalacji wojskowych, które dały wiele miejsc pracy mieszkańcom stanu. </p><p>Alabama jest nieoficjalnie nazywana stanem złotego dzięcioła, a także <a href="/wiki/Dixie_(Stany_Zjednoczone)" class="mw-redirect" title="Dixie (Stany Zjednoczone)">Sercem Dixie</a>. Stanowym drzewem jest <a href="/wiki/Sosna_d%C5%82ugoigielna" title="Sosna długoigielna">sosna długoigielna</a>, a kwiatem <a href="/wiki/Kamelia_(ro%C5%9Blina)" title="Kamelia (roślina)">kamelia</a>. Stolicą stanu jest <a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a>, a najludniejszym miastem <a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a>. <a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a> z kolei ma największą powierzchnię, a <a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a> założone w 1702 przez francuskich kolonistów jest najstarszym miastem w stanie. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pochodzenie_nazwy">Pochodzenie nazwy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Pochodzenie nazwy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pochodzenie nazwy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Russell_Cave_Entrance_RUCA9323.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Russell_Cave_Entrance_RUCA9323.jpg/250px-Russell_Cave_Entrance_RUCA9323.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Russell_Cave_Entrance_RUCA9323.jpg/330px-Russell_Cave_Entrance_RUCA9323.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Russell_Cave_Entrance_RUCA9323.jpg/500px-Russell_Cave_Entrance_RUCA9323.jpg 2x" data-file-width="2972" data-file-height="1935" /></a><figcaption>Jedno z wejść do jaskini <a href="/w/index.php?title=Russell_Cave_National_Monument&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russell Cave National Monument (strona nie istnieje)">Russell Cave</a> w hrabstwie Jackson</figcaption></figure> <p>Plemię <a href="/wiki/Alibamu" title="Alibamu">Alibamu</a> mówiące <a href="/wiki/J%C4%99zyki_muskogejskie" title="Języki muskogejskie">językiem z rodziny muskogejskiej</a> i zamieszkujące górny bieg rzeki <a href="/wiki/Alabama_(rzeka)" title="Alabama (rzeka)">Alabama</a> posłużyło jako źródłosłów nazwy zarówno rzeki, jak i stanu<sup id="cite_ref-read_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-read-4">[4]</a></sup>. Określali oni samych siebie jako Albaamo<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>, a słowo to prawdopodobnie pochodzi z <a href="/wiki/J%C4%99zyk_czoktawski" title="Język czoktawski">języka czoktawskiego</a><sup id="cite_ref-rogers_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-rogers-6">[6]</a></sup> i zostało przejęte przez plemię Alibamu jako nazwa własna. Pisownia nazwy znacznie różni się w zależności od źródeł. Po raz pierwszy pojawia się w trzech relacjach z wyprawy <a href="/wiki/Hernando_de_Soto" title="Hernando de Soto">Hernando de Soto</a> w 1540 roku jako Alibamo, Alibamu lub Limamu<sup id="cite_ref-aaa_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-aaa-7">[7]</a></sup>. W 1702 roku było nazywane po francusku Alibamon i tak oznaczane na mapach z tamtego okresu<sup id="cite_ref-read_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-read-4">[4]</a></sup>. Inne źródła przedstawiały te tereny jako: Alibamu, Alabamo, Albama, Alebamon, Alibama, Alibamou, Alabamu i Allibamou<sup id="cite_ref-aaa_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-aaa-7">[7]</a></sup><sup id="cite_ref-wills_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-wills-8">[8]</a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>. </p><p>Stosunkowo łatwo można ustalić pochodzenie nazwy, jednak źródła nie zgadzają się co do jego pierwotnego znaczenia. Artykuł w <i>Jacksonville Republican</i> z 1842 roku stwierdza, iż słowo Alabama oznacza <i>tu odpoczywamy</i> i takie znaczenie zostało spopularyzowane w pismach <a href="/wiki/Alexander_Beaufort_Meek" title="Alexander Beaufort Meek">Aleksandra Meek</a>, ale językoznawcy nie byli w stanie znaleźć dowodów potwierdzających tę tezę<sup id="cite_ref-aaa_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-aaa-7">[7]</a></sup>. Uważają oni, że wyraz ten pochodzi od słów języka czoktawskiego <i>alba</i> (roślina lub chwast) i <i>amo</i> (ciąć, gromadzić) i tłumaczone jest jako <i>zbieracze ziół</i> lub <i>zrywający chwasty</i><sup id="cite_ref-rogers_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-rogers-6">[6]</a></sup><sup id="cite_ref-aaa_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-aaa-7">[7]</a></sup><sup id="cite_ref-wills_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-wills-8">[8]</a></sup><sup id="cite_ref-swanton1_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-swanton1-11">[11]</a></sup><sup id="cite_ref-swanton2_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-swanton2-12">[12]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ludność_tubylcza"><span id="Ludno.C5.9B.C4.87_tubylcza"></span>Ludność tubylcza</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Ludność tubylcza" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ludność tubylcza"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Chickasaw.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Chickasaw.jpg/250px-Chickasaw.jpg" decoding="async" width="170" height="208" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Chickasaw.jpg/330px-Chickasaw.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Chickasaw.jpg/340px-Chickasaw.jpg 2x" data-file-width="347" data-file-height="424" /></a><figcaption>Członek plemienia Czikasawów (zdjęcie z XIX wieku)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Moundville_Archaeological_Site_Alabama.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Moundville_Archaeological_Site_Alabama.jpg/220px-Moundville_Archaeological_Site_Alabama.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Moundville_Archaeological_Site_Alabama.jpg/330px-Moundville_Archaeological_Site_Alabama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Moundville_Archaeological_Site_Alabama.jpg/440px-Moundville_Archaeological_Site_Alabama.jpg 2x" data-file-width="636" data-file-height="425" /></a><figcaption><a href="/wiki/Moundville_(stanowisko_archeologiczne)" title="Moundville (stanowisko archeologiczne)">Park archeologiczny Moundville</a>. W latach ok. 1450–1000 r. p.n.e. miejsce to było zamieszkiwane przez <a href="/w/index.php?title=Kultura_Missisipi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kultura Missisipi (strona nie istnieje)">kulturę Missisipi</a></figcaption></figure> <p>Ludy tubylcze zamieszkiwały tereny stanu na tysiące lat przed europejską kolonizacją. Handel z północnym wschodem poprzez <a href="/wiki/Ohio_(rzeka)" title="Ohio (rzeka)">rzekę Ohio</a> rozpoczął się między 1000 rokiem p.n.e. a 700 rokiem n.e. i trwał do kontaktu z Europejczykami<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. Kultura agrarna <a href="/w/index.php?title=Kultura_Missisipi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kultura Missisipi (strona nie istnieje)">Missisipi</a> pokrywała większość terytorium stanu od roku 1000 do 1600, a jednym z głównych jej ośrodków było <a href="/wiki/Moundville_(stanowisko_archeologiczne)" title="Moundville (stanowisko archeologiczne)">Moundville</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15">[15]</a></sup> (jest to drugi co do wielkości kompleks w Stanach Zjednoczonych, w którym badana jest kultura Missisipi). Analiza znalezisk z tego regionu była podstawą sformułowania cech <a href="/w/index.php?title=Ceremiona%C5%82_Pu%C5%82udniowo-Wschodni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ceremionał Pułudniowo-Wschodni (strona nie istnieje)">ceremoniału południowo-wschodniego</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup>. Wbrew powszechnej opinii kultura tego regionu nie wykazuje bezpośrednich podobieństw do kultur <a href="/wiki/Mezoameryka" title="Mezoameryka">Mezoameryki</a> i rozwijała się niezależnie<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[17]</a></sup>. </p><p>Wśród historycznych plemion żyjących na obszarze dzisiejszej Alabamy byli <a href="/wiki/Czirokezi" title="Czirokezi">Czirokezi</a> mówiący językiem z grupy <a href="/wiki/J%C4%99zyki_irokia%C5%84skie" title="Języki irokiańskie">irokeskiej</a>, a także <a href="/wiki/Alibamu" title="Alibamu">Alibamu</a>, <a href="/wiki/Czikasawowie" title="Czikasawowie">Czikasawowie</a>, <a href="/wiki/Czoktawowie" title="Czoktawowie">Czoktawowie</a>, <a href="/wiki/Krikowie" title="Krikowie">Krikowie</a> i <a href="/wiki/Koasati" title="Koasati">Koasati</a> mówiący językami <a href="/wiki/J%C4%99zyki_muskogejskie" title="Języki muskogejskie">z rodziny muskogejskiej</a><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[18]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Osadnictwo_europejskie">Osadnictwo europejskie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Osadnictwo europejskie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Osadnictwo europejskie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli do dzisiejszej Alabamy w XVI w., byli Hiszpanie. W 1540 roku ekspedycja pod wodzą <a href="/wiki/Hernando_de_Soto" title="Hernando de Soto">Hernando de Soto</a> dotarła m.in. do <a href="/w/index.php?title=Mabila&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mabila (strona nie istnieje)">Mabili</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6721586#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q6721586">(inne języki)</a></span> i innych części Alabamy. Pierwszą europejską osadę w tym regionie Fort Louis de la Louisiane (dzisiejsze <a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a>) założyli Francuzi w 1702 roku<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[19]</a></sup>. Osada ta została przeniesiona w 1711 roku do miejsca, w którym obecnie znajduje się miasto Mobile. </p><p>Obszar stanu należał do <a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francji</a> w latach 1702–1763, a następnie do roku 1783 był częścią <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">brytyjskiej</a> <a href="/wiki/Floryda_Zachodnia" title="Floryda Zachodnia">Florydy Zachodniej</a> na mocy <a href="/wiki/Pok%C3%B3j_paryski_(1763)" title="Pokój paryski (1763)">traktatu paryskiego</a>, po przegranej Francuzów z Brytyjczykami w <a href="/wiki/Wojna_siedmioletnia" title="Wojna siedmioletnia">wojnie siedmioletniej</a>. Po wygranej Stanów Zjednoczonych w <a href="/wiki/Wojna_o_niepodleg%C5%82o%C5%9B%C4%87_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych">wojnie o niepodległość</a> Alabama została podzielona pomiędzy Stany Zjednoczone i Hiszpanię. Ostatnia zachowała kontrolę nad tym terytorium do 13 kwietnia 1813 roku, kiedy doszło do kapitulacji hiszpańskiego garnizonu przez wojska amerykańskie w Mobile<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[20]</a></sup>. </p><p>Pierwszym brytyjskim osadnikiem był Thomas Bassett osiadły nad rzeką <a href="/wiki/Tombigbee" title="Tombigbee">Tombigbee</a> we wczesnych latach 70. XVIII wieku<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[21]</a></sup>. </p><p>Hrabstwa <a href="/wiki/Hrabstwo_Baldwin_(Alabama)" title="Hrabstwo Baldwin (Alabama)">Baldwin</a> i <a href="/wiki/Hrabstwo_Mobile" title="Hrabstwo Mobile">Mobile</a> w 1810 roku stały się częścią niepodległej <a href="/w/index.php?title=Republika_Zachodniej_Florydy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republika Zachodniej Florydy (strona nie istnieje)">Republiki Zachodniej Florydy</a> (przez 90 dni). Po aneksji przez Stany Zjednoczone dołączone do <a href="/wiki/Terytorium_Orleanu" title="Terytorium Orleanu">Terytorium Orleanu</a> i wreszcie w 1812 włączone w skład <a href="/w/index.php?title=Terytorium_Missisipi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Terytorium Missisipi (strona nie istnieje)">Terytorium Missisipi</a>. Większość północnej części Alabamy była znana jako <a href="/w/index.php?title=Ziemie_Yazoo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ziemie Yazoo (strona nie istnieje)">Ziemie Yazoo</a>. W 1767 roku zostały przyłączone do <a href="/wiki/Georgia#Kolonia_Georgia" title="Georgia">kolonii Georgia</a> i pozostały w niej po <a href="/wiki/Wojna_o_niepodleg%C5%82o%C5%9B%C4%87_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych">rewolucji amerykańskiej</a>. Przynależność ta była kwestionowana najpierw przez plemiona indiańskie, inne stany, a następnie przez rząd federalny Stanów Zjednoczonych, Wielką Brytanię i Hiszpanię. W 1802 roku region ten został włączony do Terytorium Missisipi. Nadanie statusu stanowego było jednak opóźnione przez brak dostępu do morza. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Status_stanowy,_wojna_domowa_i_odbudowa"><span id="Status_stanowy.2C_wojna_domowa_i_odbudowa"></span>Status stanowy, wojna domowa i odbudowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Status stanowy, wojna domowa i odbudowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Status stanowy, wojna domowa i odbudowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Alabama została przyjęta do Unii jako dwudziesty drugi stan w roku 1819. Jako jej tymczasową stolicę wybrano miasto <a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a>. Siedziba stanu została w 1820 roku przeniesiona do obecnie opuszczonego miasta o nazwie <a href="/w/index.php?title=Cahaba_(Alabama)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cahaba (Alabama) (strona nie istnieje)">Cahaba</a> w <a href="/wiki/Hrabstwo_Dallas_(Alabama)" title="Hrabstwo Dallas (Alabama)">hrabstwie Dallas</a>. Cahaba była pierwszą stałą stolicą stanu Alabama, obowiązującą w latach 1820–1825<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22">[22]</a></sup>. </p><p>Szybko pojawili się tu nowi osadnicy chcący skorzystać z żyznych gleb. Południowo-wschodni plantatorzy i handlowcy z Górnego Południa sprowadzili niewolników na rozwijające się plantacje bawełny. Gospodarka <i>czarnego pasa</i> (nazwa pochodzi od koloru ziemi) opierała się na dużych plantacjach bawełny, których właściciele wzbogacili się w dużej mierze na pracy niewolników<sup id="cite_ref-black_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-black-23">[23]</a></sup>. W latach 1810–1830 populacja stanu zwiększyła się z 10 000 do ponad 300 000. Obszar przyciągnął także wielu biednych ludzi, którzy stali się rolnikami na własne potrzeby. Spis ludności z roku 1860 wykazał 964 201 mieszkańców, z czego 45% stanowili czarni niewolnicy. W stanie było zaledwie 2690 wolnych ludzi o kolorze skóry innym niż biały. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Oldalabamastatecapruinsintuscaloosa.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Oldalabamastatecapruinsintuscaloosa.png/250px-Oldalabamastatecapruinsintuscaloosa.png" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Oldalabamastatecapruinsintuscaloosa.png/330px-Oldalabamastatecapruinsintuscaloosa.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Oldalabamastatecapruinsintuscaloosa.png/500px-Oldalabamastatecapruinsintuscaloosa.png 2x" data-file-width="738" data-file-height="486" /></a><figcaption>Ruiny siedziby stanu Alabama w <a href="/wiki/Tuscaloosa" title="Tuscaloosa">Tuscaloosa</a>; budynek spłonął w 1923 roku</figcaption></figure> <p>W latach 1826–1846 funkcję stolicy stanu pełniła <a href="/wiki/Tuscaloosa" title="Tuscaloosa">Tuscaloosa</a>. 30 stycznia 1846 roku władze stanu przeniosły stolicę do <a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a>, a pierwsza sesja parlamentu w nowej stolicy odbyła się w grudniu 1847 w nowo wybudowanym budynku. Spłonął on w 1849 roku, ale dwa lata później został odbudowany według pierwotnych planów<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24">[24]</a></sup>. </p><p>W dniu 11 stycznia 1861 roku Alabama ogłosiła secesję i dołączyła do <a href="/wiki/Skonfederowane_Stany_Ameryki" title="Skonfederowane Stany Ameryki">Konfederacji</a>. Choć na terytorium stanu stoczono niewiele bitew dostarczył on 120 tys. żołnierzy podczas <a href="/wiki/Wojna_secesyjna" title="Wojna secesyjna">wojny secesyjnej</a>. Niewolnicy Alabamy uzyskali wolność na mocy <a href="/wiki/13._poprawka_do_Konstytucji_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych">13. poprawki</a> w 1865 roku<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25">[25]</a></sup>. W czasie powojennej odbudowy władze utworzyły system szkół publicznych oraz pewne instytucje pomocy społecznej. Alabama oficjalnie powróciła do Unii w roku 1868. </p><p>Po wojnie domowej stan nadal miał charakter rolniczy, oparty głównie na uprawie bawełny. Plantatorzy opierali się zniesieniu niewolnictwa i starali się odzyskać kontrolę nad pracownikami. <a href="/wiki/Ku_Klux_Klan" title="Ku Klux Klan">Ku Klux Klan</a> posiadał w stanie liczne niezależne oddziały atakujące wyzwolonych. Po jego zlikwidowaniu organizowano paramilitarne grupy takiej jak <a href="/w/index.php?title=Czerwone_Koszule&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czerwone Koszule (strona nie istnieje)">Czerwone Koszule</a> i <a href="/w/index.php?title=Bia%C5%82a_Liga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biała Liga (strona nie istnieje)">Biała Liga</a>, które w sposób bardziej otwarty walczyły z prawami wolności. Wprowadzono <a href="/wiki/Prawa_Jima_Crowa" title="Prawa Jima Crowa">Prawa Jima Crowa</a> mające na celu zwiększenie przewagi białych w społeczeństwie. W 1875 roku zakazano publicznego finansowania katolickich szkół<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26">[26]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Lee_Street_Montgomery_1894.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Lee_Street_Montgomery_1894.jpg/220px-Lee_Street_Montgomery_1894.jpg" decoding="async" width="220" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Lee_Street_Montgomery_1894.jpg/330px-Lee_Street_Montgomery_1894.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Lee_Street_Montgomery_1894.jpg/440px-Lee_Street_Montgomery_1894.jpg 2x" data-file-width="666" data-file-height="481" /></a><figcaption><a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a>, stolica stanu, ok. roku 1894</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1900–1960"><span id="1900.E2.80.931960"></span>1900–1960</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: 1900–1960" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: 1900–1960"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nowa konstytucja stanowa z 1901 roku ograniczyła prawo do głosowania m.in. wprowadzając wymóg umiejętności czytania i pisania. Mimo iż plantatorzy uzyskali poparcie dla tych zmian wśród białych nieposiadających ziemi nowe ograniczenia nękały biednych głównie przez narzucanie <a href="/wiki/Podatek_pog%C5%82%C3%B3wny" title="Podatek pogłówny">podatku pogłównego</a>. </p><p>W roku 1900 prawa wyborcze posiadało ponad 181 tys. <a href="/wiki/Afroamerykanie" title="Afroamerykanie">Afroamerykanów</a>, ale w czerwcu 1903 liczba ta spadła do 2980, pomimo że co najmniej 79 tys. Afroamerykanów potrafiło czytać i pisać<sup id="cite_ref-feldman_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-feldman-27">[27]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Selma_to_Montgomery_Marches.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Selma_to_Montgomery_Marches.jpg/250px-Selma_to_Montgomery_Marches.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Selma_to_Montgomery_Marches.jpg/330px-Selma_to_Montgomery_Marches.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Selma_to_Montgomery_Marches.jpg/500px-Selma_to_Montgomery_Marches.jpg 2x" data-file-width="912" data-file-height="610" /></a><figcaption>Marsz w obronie praw człowieka z Selmy do Montgomery, 1965</figcaption></figure> <p>W roku 1941 nie posiadało własnej ziemi 600 tys. białych i 520 tys. czarnych. Niemal wszyscy <a href="/wiki/Afroamerykanie" title="Afroamerykanie">Afroamerykanie</a> utracili prawa głosu<sup id="cite_ref-feldman_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-feldman-27">[27]</a></sup>. Prześladowania zakończyły się w połowie lat 60. XX wieku na mocy ustaw federalnych, dających prawo głosu wszystkim obywatelom. </p><p>Zdominowana przez interesy rolnicze Alabama konsekwentnie zmniejszała finansowanie szkół i usług dla <a href="/wiki/Afroamerykanie" title="Afroamerykanie">Afroamerykanów</a>, nie zwalniając ich przy tym z płacenia podatków<sup id="cite_ref-black_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-black-23">[23]</a></sup>. Dalszy ciąg dyskryminacji rasowej, kryzys rolniczy oraz nieurodzaj <a href="/wiki/Bawe%C5%82na_(ro%C5%9Blina)" title="Bawełna (roślina)">bawełny</a> na skutek zarazy nasienia skłonił dziesiątki tysięcy Afroamerykanów do emigracji na północ. Opuścili oni Alabamę na początku XX wieku i w wyniku <a href="/wiki/Wielka_migracja_Afroamerykan%C3%B3w_w_Stanach_Zjednoczonych" title="Wielka migracja Afroamerykanów w Stanach Zjednoczonych">Wielkiej Migracji</a> przenieśli się do pracy w przemyśle i lepszej przyszłości w uprzemysłowionych miastach północy. Tempo wzrostu populacji w latach 1910–1920 spadło blisko o połowę. W tym samym czasie wielu rolników, zarówno białych, jak i czarnych, przeniosło się do <a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a>, znajdując zatrudnienie w rozwijającym się przemyśle. Miasto doznało tak szybkiego wzrostu populacji, że było nazywane <i>The Magic City</i>, co znaczy magiczne miasto. W latach 20. XX wieku Birmingham było 19. miastem Stanów Zjednoczonych pod względem liczby ludności. Mieszkało w nim ponad 30% mieszkańców całego stanu. Podstawą jego gospodarki był przemysł ciężki i górnictwo<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28">[28]</a></sup>. </p><p>Rozwój przemysłu napędzany potrzebami wojska w związku z II wojną światową przyniósł dobrobyt<sup id="cite_ref-black_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-black-23">[23]</a></sup>. Uprawa bawełny straciła na znaczeniu, a stan stał się bazą dla przemysłu i usług. W latach 60. XX wieku wielu białych było przeciwnych polityce integracji rasowej w szkołach i obiektach użyteczności publicznej. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Po_1960_roku">Po 1960 roku</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Po 1960 roku" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Po 1960 roku"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mimo ogromnych zmian w rozmieszczeniu ludności pomiędzy rokiem 1901 a 1961, prorolnicza legislatura nie zezwoliła na ustalenie liczby mandatów do Izby Reprezentantów i Senatu na podstawie populacji. Zachowano stare zasady w celu zachowania politycznej i ekonomicznej władzy na obszarach rolniczych. Ponadto ustawodawcy tendencyjnie wyznaczyli okręgi wyborcze (tzw. <a href="/wiki/Gerrymandering" title="Gerrymandering">gerrymandering</a>), aby zapewnić elekcję osobom spoza <a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a>. W rezultacie <a href="/wiki/Hrabstwo_Jefferson_(Alabama)" title="Hrabstwo Jefferson (Alabama)">hrabstwo Jefferson</a>, w którym znajduje się Birmingham, skupiające przemysłową i gospodarczą siłę stanu i zapewniające 1/3 dochodów stanu, nie otrzymywało adekwatnych usług publicznych. Miejskie interesy były konsekwentnie pomijane przez władze i w wyniku tego ok. 25% ludności stanu miało wpływ na decyzje polityczne, dotyczące całej populacji<sup id="cite_ref-AL_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-AL-3">[3]</a></sup>. </p><p>Afroamerykanie, z powodów historycznych, deklarowali się jako <a href="/wiki/Partia_Republika%C5%84ska_(Stany_Zjednoczone)" title="Partia Republikańska (Stany Zjednoczone)">Republikanie</a>, ale nie posiadali praw wyborczych. Natomiast biali wyborcy mieli żal do Republikanów ze względu na wojnę domową i konieczną odbudowę. Czynniki te wpłynęły na długoletnią tradycję polegającą na tym, że każdy kandydat chcący uzyskać poparcie musiał deklarować się jako <a href="/wiki/Partia_Demokratyczna_(Stany_Zjednoczone)" title="Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone)">Demokrata</a> niezależnie od faktycznych poglądów politycznych. </p><p><a href="/wiki/Afroamerykanie" title="Afroamerykanie">Afroamerykanie</a> uzyskali prawa obywatelskie i wyborcze w roku 1965 i wtedy <i><a href="/wiki/De_iure" title="De iure">de iure</a></i> w stanie zakończyła się <a href="/wiki/Segregacja_rasowa" title="Segregacja rasowa">segregacja rasowa</a><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29">[29]</a></sup>. </p><p>W 1972 roku pod wpływem nacisków ludności miejskiej władze – po raz pierwszy od 1901 roku – ustaliły liczbę mandatów na podstawie liczby ludności w poszczególnych okręgach wyborczych. To działanie pozwoliło uzyskać korzyści i rozwój obszarów miejskich, a także zapewniło prawidłową reprezentację ludności<sup id="cite_ref-AL_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-AL-3">[3]</a></sup>. Po 1972 roku biali wyborcy przenieśli większość swojego poparcia na kandydatów republikańskich w wyborach prezydenckich. Podobną tendencję można było zauważyć w wyborach do władz stanowych w wyniku czego w 2010 roku <a href="/wiki/Partia_Republika%C5%84ska_(Stany_Zjednoczone)" title="Partia Republikańska (Stany Zjednoczone)">Republikanie</a> po raz pierwszy od 136 lat uzyskali kontrolę nad obiema izbami parlamentu stanowego<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30">[30]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografia">Geografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Geografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bottle_Creek.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Bottle_Creek.jpg/220px-Bottle_Creek.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Bottle_Creek.jpg/330px-Bottle_Creek.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Bottle_Creek.jpg/440px-Bottle_Creek.jpg 2x" data-file-width="520" data-file-height="347" /></a><figcaption>Delta niedaleko <a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Map_of_Alabama_terrain_NA.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Map_of_Alabama_terrain_NA.jpg/220px-Map_of_Alabama_terrain_NA.jpg" decoding="async" width="220" height="364" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Map_of_Alabama_terrain_NA.jpg/330px-Map_of_Alabama_terrain_NA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Map_of_Alabama_terrain_NA.jpg/440px-Map_of_Alabama_terrain_NA.jpg 2x" data-file-width="810" data-file-height="1340" /></a><figcaption>Mapa stanu Alabama</figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Zobacz też: <a href="/wiki/Lista_hrabstw_w_stanie_Alabama" title="Lista hrabstw w stanie Alabama">Lista hrabstw w stanie Alabama</a>.</i></div> <p>Alabama jest 30. co do wielkości stanem Stanów Zjednoczonych o powierzchni 135 775 km². 3,19% ogólnej powierzchni zajmują wody powierzchniowe, co czyni ten stan 23. pod tym względem w kraju. Stan ten posiada drugi co do wielkości system żeglugi śródlądowej w Stanach Zjednoczonych<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31">[31]</a></sup>. 3/5 powierzchni zajmuje płaska nizina schodząca ku <a href="/wiki/Missisipi_(stan)" title="Missisipi (stan)">Missisipi</a> i <a href="/wiki/Zatoka_Meksyka%C5%84ska" title="Zatoka Meksykańska">Zatoce Meksykańskiej</a>. <a href="/w/index.php?title=P%C3%B3%C5%82nocna_Alabama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Północna Alabama (strona nie istnieje)">Północ stanu</a> to teren wyżynny z rozległą doliną rzeki <a href="/wiki/Tennessee_(rzeka)" title="Tennessee (rzeka)">Tennessee</a>, w której znajdują się liczne potoki, wzgórza i jeziora<sup id="cite_ref-geogra_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-geogra-32">[32]</a></sup>. </p><p>Stany graniczące z Alabamą to: <a href="/wiki/Missisipi_(stan)" title="Missisipi (stan)">Missisipi</a> na zachodzie, <a href="/wiki/Tennessee" title="Tennessee">Tennessee</a> na północy, <a href="/wiki/Georgia" title="Georgia">Georgia</a> na wschodzie i <a href="/wiki/Floryda" title="Floryda">Floryda</a> na południowym wschodzie. Do Alabamy należy fragment wybrzeża <a href="/wiki/Zatoka_Meksyka%C5%84ska" title="Zatoka Meksykańska">Zatoki Meksykańskiej</a>, w południowo-zachodniej części stanu<sup id="cite_ref-geogra_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-geogra-32">[32]</a></sup>. W północno-wschodniej części stanu znajduje się fragment <a href="/wiki/Appalachy" title="Appalachy">Appalachów</a>, najwyższym szczytem stanu jest <a href="/w/index.php?title=Cheaha_Mountain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cheaha Mountain (strona nie istnieje)">Cheaha Mountain</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q927744#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q927744">(inne języki)</a></span> o wysokości 735 m n.p.m. </p><p>89 tys. km² stanu to lasy, co stanowi 67% ogólnej powierzchni stanu<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33">[33]</a></sup>. <a href="/wiki/Hrabstwo_Baldwin_(Alabama)" title="Hrabstwo Baldwin (Alabama)">Hrabstwo Baldwin</a> położone wzdłuż Zatoki Meksykańskiej jest największym okręgiem w stanie zarówno pod względem powierzchni lądowej (4134 km²), jak i wodnej (1116 km²)<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34">[34]</a></sup>. </p><p>Obszary stanu zarządzane przez <a href="/wiki/National_Park_Service" title="National Park Service">National Park Service</a> to: <a href="/w/index.php?title=Horseshoe_Bend_National_Military_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horseshoe Bend National Military Park (strona nie istnieje)">Horseshoe Bend National Military Park</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5905985#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5905985">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Little_River_Canyon_National_Preserve&action=edit&redlink=1" class="new" title="Little River Canyon National Preserve (strona nie istnieje)">Little River Canyon National Preserve</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6651690#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q6651690">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Russell_Cave_National_Monument&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russell Cave National Monument (strona nie istnieje)">Russell Cave National Monument</a>, <a href="/w/index.php?title=Tuskegee_Airmen_National_Historic_Site&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuskegee Airmen National Historic Site (strona nie istnieje)">Tuskegee Airmen National Historic Site</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7856793#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q7856793">(inne języki)</a></span> i <a href="/w/index.php?title=Tuskegee_Institute_National_Historic_Site&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuskegee Institute National Historic Site (strona nie istnieje)">Tuskegee Institute National Historic Site</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q31565497#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q31565497">(inne języki)</a></span><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35">[35]</a></sup>. Dodatkowo Alabama ma cztery lasy państwowe: <a href="/w/index.php?title=Las_pa%C5%84stwowy_Conecuh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Las państwowy Conecuh (strona nie istnieje)">Conecuh</a>, <a href="/w/index.php?title=Las_pa%C5%84stwowy_Talladega&action=edit&redlink=1" class="new" title="Las państwowy Talladega (strona nie istnieje)">Talladega</a>, <a href="/w/index.php?title=Las_pa%C5%84stwowy_Tuskegee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Las państwowy Tuskegee (strona nie istnieje)">Tuskegee</a> i <a href="/w/index.php?title=Las_pa%C5%84stwowy_William_B._Bankhead&action=edit&redlink=1" class="new" title="Las państwowy William B. Bankhead (strona nie istnieje)">William B. Bankhead</a><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36">[36]</a></sup>. W stanie znajdują się również: <a href="/w/index.php?title=Trasa_Parkowa_Natchez_Trace&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trasa Parkowa Natchez Trace (strona nie istnieje)">Trasa Parkowa Natchez Trace</a>, Trasa Historyczna Selma to Montgomery oraz <a href="/wiki/Szlak_%C5%81ez" title="Szlak Łez">Szlak Łez</a>. Znanym cudem natury jest najdłuższy (40 m) amerykański naturalny most znajdujący się na wschód od Gór Skalistych, położony na południe od <a href="/wiki/Haleyville" title="Haleyville">Haleyville</a>. </p><p>W <a href="/wiki/Hrabstwo_Elmore_(Alabama)" title="Hrabstwo Elmore (Alabama)">hrabstwie Elmore</a> na północ od Montgomery znajduje się <a href="/wiki/Krater_uderzeniowy" title="Krater uderzeniowy">krater uderzeniowy</a> o nazwie <a href="/wiki/Wetumpka_(krater)" title="Wetumpka (krater)">Wetumpka</a> o średnicy 6,5 km. Powstał on w ok. 80 mln lat wskutek uderzenia <a href="/wiki/Meteoryt" title="Meteoryt">meteorytu</a><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37">[37]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zespoły_miejskie"><span id="Zespo.C5.82y_miejskie"></span>Zespoły miejskie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Zespoły miejskie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zespoły miejskie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75537638">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox.without-icon.with-iconright{grid-template-columns:1fr min-content}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit;padding:0;margin:0.5em 0}.mw-parser-output .mbox-text>p:first-child{margin-top:0}.mw-parser-output .mbox-text>p:last-child{margin-bottom:0}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox.without-icon.with-iconright{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em + 2px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset;margin-left:0;margin-right:0}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność"><img alt="Wikipedia:Weryfikowalność" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></a></span></div></div> <div class="mbox-text"> <b>Ta sekcja od 2023-05 wymaga <a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">zweryfikowania</a> podanych informacji.</b><div class="hide-when-compact">Należy podać wiarygodne źródła w formie <a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">przypisów bibliograficznych</a>.<br /><small>Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.</small><br /><small><i>Sprawdź w źródłach:</i> <span class="plainlinks"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/Alabama.html">Encyklopedia PWN</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?as_brr=0&as_pub=-icon&q=%22Alabama%22">Google Books</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholar.google.com/scholar?q=%22Alabama%22">Google Scholar</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&q=%22Alabama%22">Federacja Bibliotek Cyfrowych</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bazhum.muzhp.pl/simple_search_results?search_phrase=%22Alabama%22">BazHum</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://yadda.icm.edu.pl/baztech/search/page.action?qt=SEARCH&q=c_0language_0eq.all*sc.article*c_0keywords_0eq.Alabama*l_0*c_0fulltext_0eq.all">BazTech</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rcin.org.pl/dlibra/results?q=%22Alabama%22&action=SimpleSearchAction&type=-6&p=0">RCIN</a> • Internet Archive (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/texts?query=%22Alabama%22">texts</a> / <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inlibrary?query=%22Alabama%22">inlibrary</a>)</span></small><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tej sekcji.</span></div> </div> </div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Lp.</th> <th>Zespół miejski</th> <th>Liczba ludności</th> <th>Hrabstwo </th></tr> <tr> <td>1</td> <td><a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham-Hoover</a></td> <td align="center">1 136 650</td> <td>Bibb, Blount, Chilton, Jefferson, St. Clair, Shelby, Walker </td></tr> <tr> <td>2</td> <td><a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a></td> <td align="center">430 734</td> <td>Limestone, Madison </td></tr> <tr> <td>3</td> <td><a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a></td> <td align="center">413 936</td> <td>Mobile </td></tr> <tr> <td>4</td> <td><a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a></td> <td align="center">377 149</td> <td>Autauga, Elmore, Lowndes, Montgomery </td></tr> <tr> <td>5</td> <td><a href="/wiki/Tuscaloosa" title="Tuscaloosa">Tuscaloosa</a></td> <td align="center">233 389</td> <td>Greene, Hale, Tuscaloosa </td></tr> <tr> <td>6</td> <td><a href="/wiki/Decatur_(Alabama)" title="Decatur (Alabama)">Decatur</a></td> <td align="center">154 233</td> <td>Lawrence, Morgan </td></tr> <tr> <td>7</td> <td><a href="/wiki/Dothan" title="Dothan">Dothan</a></td> <td align="center">147 620</td> <td>Geneva, Henry, Houston </td></tr> <tr> <td>8</td> <td><a href="/wiki/Auburn_(Alabama)" title="Auburn (Alabama)">Auburn-Opelika</a></td> <td align="center">147 257</td> <td>Lee </td></tr> <tr> <td>9</td> <td><a href="/wiki/Florence_(Alabama)" title="Florence (Alabama)">Florence-Muscle Shoals</a></td> <td align="center">146 988</td> <td>Colbert, Lauderdale </td></tr> <tr> <td>10</td> <td><a href="/wiki/Anniston_(Alabama)" title="Anniston (Alabama)">Anniston-Oxford</a></td> <td align="center">117 296</td> <td>Calhoun </td></tr> <tr> <td>11</td> <td><a href="/wiki/Gadsden_(Alabama)" title="Gadsden (Alabama)">Gadsden</a></td> <td align="center">104 392</td> <td>Etowah </td></tr> <tr> <td></td> <td align="center"><b>Razem</b>:</td> <td align="center">3 409 644</td> <td> </td></tr></tbody></table> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerybox" style="width: 294px"> <div class="thumb" style="width: 292px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Birmingham_panorama.jpg" class="mw-file-description" title="Birmingham, największy zespół miejski"><img alt="Birmingham, największy zespół miejski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Birmingham_panorama.jpg/438px-Birmingham_panorama.jpg" decoding="async" width="292" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Birmingham_panorama.jpg/656px-Birmingham_panorama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Birmingham_panorama.jpg/875px-Birmingham_panorama.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="494" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a>, największy zespół miejski</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 256px"> <div class="thumb" style="width: 254px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Downtown_Huntsville,_Alabama_cropped.jpg" class="mw-file-description" title="Huntsville, drugi co do wielkości zespół miejski"><img alt="Huntsville, drugi co do wielkości zespół miejski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Downtown_Huntsville%2C_Alabama_cropped.jpg/500px-Downtown_Huntsville%2C_Alabama_cropped.jpg" decoding="async" width="254" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Downtown_Huntsville%2C_Alabama_cropped.jpg/960px-Downtown_Huntsville%2C_Alabama_cropped.jpg 1.5x" data-file-width="2032" data-file-height="960" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a>, drugi co do wielkości zespół miejski</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 201.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 199.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Downtown_Mobile_2008_01.jpg" class="mw-file-description" title="Mobile, trzeci co do wielkości zespół miejski"><img alt="Mobile, trzeci co do wielkości zespół miejski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Downtown_Mobile_2008_01.jpg/330px-Downtown_Mobile_2008_01.jpg" decoding="async" width="200" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Downtown_Mobile_2008_01.jpg/500px-Downtown_Mobile_2008_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Downtown_Mobile_2008_01.jpg/960px-Downtown_Mobile_2008_01.jpg 2x" data-file-width="2544" data-file-height="1531" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a>, trzeci co do wielkości zespół miejski</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 374.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 372.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Montgomery_Alabama_panorama.jpg" class="mw-file-description" title="Montgomery, czwarty co do wielkości zespół miejski"><img alt="Montgomery, czwarty co do wielkości zespół miejski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Montgomery_Alabama_panorama.jpg/559px-Montgomery_Alabama_panorama.jpg" decoding="async" width="373" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Montgomery_Alabama_panorama.jpg/839px-Montgomery_Alabama_panorama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Montgomery_Alabama_panorama.jpg/1118px-Montgomery_Alabama_panorama.jpg 2x" data-file-width="1552" data-file-height="500" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a>, czwarty co do wielkości zespół miejski</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Miasta">Miasta</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Miasta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Miasta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tleft panel-with-scroll"> <div class="thumbinner" style="width:302px"> <div style="border:1px solid #ccc;width:300px !important"><div style="margin:0 auto;width:300px"><div style="width:300px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span title="Mapa lokalizacyjna Alabamy"><img alt="Mapa konturowa Alabamy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/USA_Alabama_location_map.svg/300px-USA_Alabama_location_map.svg.png" decoding="async" width="300" height="477" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/USA_Alabama_location_map.svg/450px-USA_Alabama_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/USA_Alabama_location_map.svg/600px-USA_Alabama_location_map.svg.png 2x" data-file-width="754" data-file-height="1200" /></span></span><div aria-hidden="true" style="top:8.8603773584906%;left:52.8475%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-5px;text-align:center;position:relative;line-height:10px;font-size:10px;left:-5px;width:10px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=34.7304_N_86.5861_W_" title="Huntsville"><img alt="Huntsville" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/10px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/15px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/20px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:120px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:7px;text-align:left"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:53.222641509434%;left:59.8075%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-5px;text-align:center;position:relative;line-height:10px;font-size:10px;left:-5px;width:10px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=32.3792_N_86.3077_W_" title="Montgomery"><img alt="Montgomery" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/10px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/15px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/20px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:10em;z-index:90;font-size:12.6px;top:4.5px;float:center;left:-5em;text-align:center"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:31.724528301887%;left:47.24%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-5px;text-align:center;position:relative;line-height:10px;font-size:10px;left:-5px;width:10px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=33.5186_N_86.8104_W_" title="Birmingham"><img alt="Birmingham" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/10px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/15px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/20px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:10em;z-index:90;font-size:12.6px;float:center;text-align:center;left:-5em;bottom:4.5px"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:84.992452830189%;left:16.5025%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-5px;text-align:center;position:relative;line-height:10px;font-size:10px;left:-5px;width:10px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=30.6954_N_88.0399_W_" title="Mobile"><img alt="Mobile" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/10px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/15px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/20px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:120px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:7px;text-align:left"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Mobile_(Alabama)" class="mw-redirect" title="Mobile (Alabama)">Mobile</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:37.550943396226%;left:28.27%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=33.2098_N_87.5692_W_" title="Tuscaloosa"><img alt="Tuscaloosa" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:10em;z-index:90;font-size:12.6px;top:3.5px;float:center;left:-5em;text-align:center"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Tuscaloosa_(Alabama)" class="mw-redirect" title="Tuscaloosa (Alabama)">Tuscaloosa</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:33.860377358491%;left:47.215%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=33.4054_N_86.8114_W_" title="Hoover"><img alt="Hoover" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:10em;z-index:90;font-size:12.6px;top:3.5px;float:center;left:-5em;text-align:center"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Hoover_(Alabama)" title="Hoover (Alabama)">Hoover</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:48.869811320755%;left:80.48%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=32.6099_N_85.4808_W_" title="Auburn"><img alt="Auburn" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:10em;z-index:90;font-size:12.6px;float:center;text-align:center;left:-5em;bottom:3.5px"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Auburn_(Alabama)" title="Auburn (Alabama)">Auburn</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:75.033962264151%;left:82.7375%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=31.2232_N_85.3905_W_" title="Dothan"><img alt="Dothan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:120px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;right:5px;text-align:right;float:right"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Dothan" title="Dothan">Dothan</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:9.4471698113208%;left:48.7925%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=34.6993_N_86.7483_W_" title="Madison"><img alt="Madison" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:120px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;right:5px;text-align:right;float:right"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Madison_(Alabama)" title="Madison (Alabama)">Madison</a></span></div></div><div aria-hidden="true" style="top:11.209433962264%;left:42.9175%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=34.6059_N_86.9833_W_" title="Decatur"><img alt="Decatur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:120px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;right:5px;text-align:right;float:right"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px"><a href="/wiki/Decatur_(Alabama)" title="Decatur (Alabama)">Decatur</a></span></div></div></div></div></div> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikiprojekt:Szablony_lokalizacyjne" title="Wikiprojekt:Szablony lokalizacyjne"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/16px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/24px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/32px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></div>Największe miasta w stanie Alabama, powyżej 40 000 mieszkańców (2021)<sup id="cite_ref-uscb_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-uscb-38">[38]</a></sup></div> </div> </div> <p>Na terenie stanu Alabama znajdują się 462 miasta (<em lang="en">city</em> lub <em lang="en">town</em>), w tym 5 o liczbie ludności przekraczającej 100 000, 65 powyżej 10 000 mieszkańców, a 255 powyżej 1000 mieszkańców (2021 r.)<sup id="cite_ref-uscb_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-uscb-38">[38]</a></sup>. </p><p>Lista miast zamieszkanych przez 8000 lub więcej osób (2021 r.)<sup id="cite_ref-uscb_38-2" class="reference"><a href="#cite_note-uscb-38">[38]</a></sup>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r72799541">.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy dl,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy ol,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy ul{margin-top:0}.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy.uklad-nieprzenosny>div,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy.uklad-nieprzenosny li{break-inside:avoid}</style> </p> <div class="uklad-wielokolumnowy" style="column-count: 4; column-width: 13em;"> <ul><li><a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a> (216 963)</li> <li><a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a> (198 665)</li> <li><a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a> (197 575)</li> <li><a href="/wiki/Mobile_(Alabama)" class="mw-redirect" title="Mobile (Alabama)">Mobile</a> (184 952)</li> <li><a href="/wiki/Tuscaloosa_(Alabama)" class="mw-redirect" title="Tuscaloosa (Alabama)">Tuscaloosa</a> (100 618)</li> <li><a href="/wiki/Hoover_(Alabama)" title="Hoover (Alabama)">Hoover</a> (92 589)</li> <li><a href="/wiki/Auburn_(Alabama)" title="Auburn (Alabama)">Auburn</a> (78 564)</li> <li><a href="/wiki/Dothan" title="Dothan">Dothan</a> (71 175)</li> <li><a href="/wiki/Madison_(Alabama)" title="Madison (Alabama)">Madison</a> (58 357)</li> <li><a href="/wiki/Decatur_(Alabama)" title="Decatur (Alabama)">Decatur</a> (57 804)</li> <li><a href="/wiki/Florence_(Alabama)" title="Florence (Alabama)">Florence</a> (39 933)</li> <li><a href="/wiki/Vestavia_Hills" title="Vestavia Hills">Vestavia Hills</a> (38 801)</li> <li><a href="/wiki/Phenix_City" title="Phenix City">Phenix City</a> (38 428)</li> <li><a href="/wiki/Prattville_(Alabama)" title="Prattville (Alabama)">Prattville</a> (38 286)</li> <li><a href="/wiki/Gadsden_(Alabama)" title="Gadsden (Alabama)">Gadsden</a> (33 769)</li> <li><a href="/wiki/Alabaster_(Alabama)" title="Alabaster (Alabama)">Alabaster</a> (33 676)</li> <li><a href="/wiki/Opelika" title="Opelika">Opelika</a> (31 538)</li> <li><a href="/wiki/Northport_(Alabama)" title="Northport (Alabama)">Northport</a> (31 009)</li> <li><a href="/wiki/Enterprise_(Alabama)" title="Enterprise (Alabama)">Enterprise</a> (29 395)</li> <li><a href="/wiki/Daphne_(Alabama)" title="Daphne (Alabama)">Daphne</a> (28 777)</li> <li><a href="/wiki/Athens_(Alabama)" title="Athens (Alabama)">Athens</a> (27 027)</li> <li><a href="/wiki/Trussville" title="Trussville">Trussville</a> (26 388)</li> <li><a href="/wiki/Homewood_(Alabama)" title="Homewood (Alabama)">Homewood</a> (26 054)</li> <li><a href="/wiki/Bessemer_(Alabama)" title="Bessemer (Alabama)">Bessemer</a> (25 615)</li> <li><a href="/wiki/Pelham_(Alabama)" title="Pelham (Alabama)">Pelham</a> (24 688)</li> <li><a href="/wiki/Fairhope_(Alabama)" title="Fairhope (Alabama)">Fairhope</a> (23 147)</li> <li><a href="/wiki/Albertville_(Alabama)" title="Albertville (Alabama)">Albertville</a> (22 522)</li> <li><a href="/wiki/Oxford_(Alabama)" title="Oxford (Alabama)">Oxford</a> (22 312)</li> <li><a href="/wiki/Mountain_Brook" title="Mountain Brook">Mountain Brook</a> (22 158)</li> <li><a href="/wiki/Foley_(Alabama)" title="Foley (Alabama)">Foley</a> (22 063)</li> <li><a href="/wiki/Helena_(Alabama)" title="Helena (Alabama)">Helena</a> (21 560)</li> <li><a href="/wiki/Anniston_(Alabama)" title="Anniston (Alabama)">Anniston</a> (21 157)</li> <li><a href="/wiki/Prichard_(Alabama)" title="Prichard (Alabama)">Prichard</a> (19 097)</li> <li><a href="/wiki/Cullman_(Alabama)" title="Cullman (Alabama)">Cullman</a> (18 635)</li> <li><a href="/wiki/Selma_(Alabama)" title="Selma (Alabama)">Selma</a> (17 625)</li> <li><a href="/wiki/Troy_(Alabama)" title="Troy (Alabama)">Troy</a> (17 609)</li> <li><a href="/wiki/Calera_(Alabama)" title="Calera (Alabama)">Calera</a> (17 414)</li> <li><a href="/wiki/Millbrook_(Alabama)" title="Millbrook (Alabama)">Millbrook</a> (17 217)</li> <li><a href="/wiki/Muscle_Shoals" title="Muscle Shoals">Muscle Shoals</a> (16 618)</li> <li><a href="/wiki/Hueytown" title="Hueytown">Hueytown</a> (16 531)</li> <li><a href="/wiki/Gardendale_(Alabama)" title="Gardendale (Alabama)">Gardendale</a> (16 444)</li> <li><a href="/wiki/Saraland" title="Saraland">Saraland</a> (16 319)</li> <li><a href="/wiki/Center_Point_(Alabama)" title="Center Point (Alabama)">Center Point</a> (16 137)</li> <li><a href="/wiki/Gulf_Shores" title="Gulf Shores">Gulf Shores</a> (15 736)</li> <li><a href="/wiki/Chelsea_(Alabama)" title="Chelsea (Alabama)">Chelsea</a> (15 653)</li> <li><a href="/wiki/Scottsboro" title="Scottsboro">Scottsboro</a> (15 640)</li> <li><a href="/wiki/Talladega" title="Talladega">Talladega</a> (15 621)</li> <li><a href="/wiki/Hartselle" title="Hartselle">Hartselle</a> (15 549)</li> <li><a href="/wiki/Fort_Payne" title="Fort Payne">Fort Payne</a> (14 834)</li> <li><a href="/wiki/Alexander_City" title="Alexander City">Alexander City</a> (14 618)</li> <li><a href="/wiki/Jasper_(Alabama)" title="Jasper (Alabama)">Jasper</a> (14 354)</li> <li><a href="/wiki/Ozark_(Alabama)" title="Ozark (Alabama)">Ozark</a> (14 313)</li> <li><a href="/wiki/Moody_(Alabama)" title="Moody (Alabama)">Moody</a> (13 563)</li> <li><a href="/wiki/Irondale_(Alabama)" title="Irondale (Alabama)">Irondale</a> (13 518)</li> <li><a href="/wiki/Pell_City" title="Pell City">Pell City</a> (13 248)</li> <li><a href="/wiki/Jacksonville_(Alabama)" title="Jacksonville (Alabama)">Jacksonville</a> (13 057)</li> <li><a href="/wiki/Eufaula_(Alabama)" title="Eufaula (Alabama)">Eufaula</a> (12 675)</li> <li><a href="/wiki/Sylacauga_(Alabama)" title="Sylacauga (Alabama)">Sylacauga</a> (12 373)</li> <li><a href="/wiki/Leeds_(Alabama)" title="Leeds (Alabama)">Leeds</a> (12 271)</li> <li><a href="/wiki/Russellville_(Alabama)" title="Russellville (Alabama)">Russellville</a> (10 789)</li> <li><a href="/wiki/Valley_(Alabama)" title="Valley (Alabama)">Valley</a> (10 513)</li> <li><a href="/wiki/Spanish_Fort" title="Spanish Fort">Spanish Fort</a> (10 392)</li> <li><a href="/wiki/Clay_(Alabama)" title="Clay (Alabama)">Clay</a> (10 311)</li> <li><a href="/wiki/Boaz_(Alabama)" title="Boaz (Alabama)">Boaz</a> (10 161)</li> <li><a href="/wiki/Rainbow_City_(Alabama)" title="Rainbow City (Alabama)">Rainbow City</a> (10 154)</li> <li><a href="/wiki/Pike_Road" title="Pike Road">Pike Road</a> (9978)</li> <li><a href="/wiki/Fairfield_(Alabama)" title="Fairfield (Alabama)">Fairfield</a> (9832)</li> <li><a href="/wiki/Fultondale" title="Fultondale">Fultondale</a> (9789)</li> <li><a href="/wiki/Pleasant_Grove_(Alabama)" title="Pleasant Grove (Alabama)">Pleasant Grove</a> (9495)</li> <li><a href="/wiki/Southside_(Alabama)" title="Southside (Alabama)">Southside</a> (9465)</li> <li><a href="/wiki/Sheffield_(Alabama)" title="Sheffield (Alabama)">Sheffield</a> (9337)</li> <li><a href="/wiki/Tuscumbia_(Alabama)" title="Tuscumbia (Alabama)">Tuscumbia</a> (9068)</li> <li><a href="/wiki/Tuskegee_(Alabama)" title="Tuskegee (Alabama)">Tuskegee</a> (8870)</li> <li><a href="/wiki/Clanton" title="Clanton">Clanton</a> (8762)</li> <li><a href="/wiki/Andalusia_(Alabama)" title="Andalusia (Alabama)">Andalusia</a> (8715)</li> <li><a href="/wiki/Guntersville" title="Guntersville">Guntersville</a> (8713)</li> <li><a href="/wiki/Atmore_(Alabama)" title="Atmore (Alabama)">Atmore</a> (8542)</li> <li><a href="/wiki/Arab_(Alabama)" title="Arab (Alabama)">Arab</a> (8498)</li> <li><a href="/wiki/Orange_Beach" title="Orange Beach">Orange Beach</a> (8347)</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klimat">Klimat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Klimat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Klimat"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Birmingham_city_hall_alabama_2010.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Birmingham_city_hall_alabama_2010.jpg/220px-Birmingham_city_hall_alabama_2010.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Birmingham_city_hall_alabama_2010.jpg/330px-Birmingham_city_hall_alabama_2010.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Birmingham_city_hall_alabama_2010.jpg/440px-Birmingham_city_hall_alabama_2010.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>Śnieg pod siedzibą miasta Birmingham w styczniu 2010 roku.</figcaption></figure> <p>Klimat stanu określany jest jako <a href="/wiki/Klimat_podzwrotnikowy" title="Klimat podzwrotnikowy">podzwrotnikowy wilgotny</a> ze średnią roczną temperaturą na poziomie ok. 18 °C. Najcieplej jest na południu Alabamy, nad Zatoką Meksykańską, a temperatura na północy stanu jest trochę niższa, zwłaszcza na terenie <a href="/wiki/Appalachy" title="Appalachy">Appalachów</a>. Klimat ten charakteryzuje się bardzo gorącymi latami, łagodnymi zimami i dużą ilością opadów w ciągu całego roku. Średnie roczne opady wynoszą ok. 1400 mm, dzięki czemu <a href="/wiki/Okres_wegetacyjny" title="Okres wegetacyjny">okres wegetacyjny</a> jest tu bardzo długi liczący nawet 300 dni w południowej części stanu<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39">[39]</a></sup>. </p><p>Lata w Alabamie należą do najgorętszych w całych Stanach Zjednoczonych ze średnią temperaturą powyżej 32 °C w niektórych rejonach stanu. Region ten często jest nawiedzany przez <a href="/wiki/Huragan" title="Huragan">huragany</a> i nawet obszary położone daleko od Zatoki Meksykańskiej są narażone na ich skutki i obfite opady. Bardzo często zdarzają się również <a href="/wiki/Burza" title="Burza">burze</a>, w południowej części stanu rocznie odnotowywanych jest 70–80 dni burzowych, ale nawet na północy przypada ok. 60 dni burzowych na rok. Czasami burze są bardzo groźne, ze sporą liczbą wyładowań atmosferycznych i dużymi kulami <a href="/wiki/Grad" title="Grad">gradowymi</a>. Alabama zajmuje siódme miejsce w kraju pod względem liczby zgonów od uderzeń pioruna i dziewiąte miejsce w kraju pod względem liczby zgonów od uderzeń pioruna na jednego mieszkańca<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40">[40]</a></sup>. </p><p>Alabama, wraz z <a href="/wiki/Oklahoma" title="Oklahoma">Oklahomą</a>, ma najwięcej zgłoszonych <a href="/wiki/Tornado" title="Tornado">tornad</a> kategorii EF5 w okresie od 1 stycznia 1950 do czerwca 2013<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41">[41]</a></sup>. Kilka katastrofalnych tornad F5 spowodowało, że Alabama ma więcej ofiar śmiertelnych w wyniku trąb powietrznych niż jakikolwiek inny stan, wyprzedzając nawet <a href="/wiki/Teksas" title="Teksas">Teksas</a>, którego znacznie większy obszar zaliczany jest do Alei Tornad. Na ten śmiertelny bilans znacząco wpłynęły tornada z kwietnia 1974 roku (77 ofiar w Alabamie) oraz z kwietnia 2011 roku (241 ofiar w Alabamie)<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42">[42]</a></sup> roku. Sezon na tornada to głównie wiosna (kwiecień), ale Alabama jako jedno z nielicznych miejsc na świecie ma również drugi sezon tornad w okolicy listopada i grudnia. Północ stanu wzdłuż doliny <a href="/wiki/Tennessee_(rzeka)" title="Tennessee (rzeka)">Tennessee</a> jest jednym z obszarów kraju najbardziej zagrożonych tornadami. Region ten jest nazywany Dixie Alley dla odróżnienia od Alei Tornad na <a href="/wiki/Wielkie_R%C3%B3wniny" title="Wielkie Równiny">Wielkich Równinach</a>. </p><p>Zimy w stanie zwykle są łagodne ze średnią temperaturą stycznia ok. 4 °C w <a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a> i ok. 0 °C w <a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a>. Chociaż śnieg w Alabamie należy do rzadkości, to na obszarze na północ od <a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a> śnieg pada kilka razy każdej zimy, a gwałtowne śnieżyce zdarzają się raz na kilka lat, jak w latach 1963 i 1993, gdy śnieg padał nawet w Mobile. Średnie opady śniegu w Birmingham to ok. 51 mm rocznie. </p> <table class="wikitable collapsible" style="margin:auto;"> <caption>Średnia temperatura i opady dla Birmingham </caption> <tbody><tr style="font-size:90%"> <th>Miesiąc </th> <th abbr="Styczeń">Sty </th> <th abbr="Luty">Lut </th> <th abbr="Marzec">Mar </th> <th abbr="Kwiecień">Kwi </th> <th abbr="Maj">Maj </th> <th abbr="Czerwiec">Cze </th> <th abbr="Lipiec">Lip </th> <th abbr="Sierpień">Sie </th> <th abbr="Wrzesień">Wrz </th> <th abbr="Październik">Paź </th> <th abbr="Listopad">Lis </th> <th abbr="Grudzień">Gru </th> <th style="border-left-width:medium">Roczna </th></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%"><span style="font-size:90%" class="nowrap"><abbr class="abbr" title="Średnie maksymalne temperatury w dzień">Średnie temperatury w dzień [°C]</abbr></span> </th> <td style="background:#FFCC66;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">11,6 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,6 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">19,2 </td> <td style="background:#FF6400;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">23,4 </td> <td style="background:#FF3C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">27,2 </td> <td style="background:#FF2800;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">30,8 </td> <td style="background:#FF2800;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">32,6 </td> <td style="background:#FF2800;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">32,3 </td> <td style="background:#FF3C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">29,2 </td> <td style="background:#FF6400;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">23,8 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">18,1 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">13,3 </td> <td style="background:#FF6400;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">23,0 </td></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%"><span style="font-size:90%" class="nowrap"><abbr class="abbr" title="Średnie minimalne temperatury w nocy">Średnie temperatury w nocy [°C]</abbr></span> </th> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">0,2 </td> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">1,9 </td> <td style="background:#FFFFCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">5,8 </td> <td style="background:#FFCC66;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">9,1 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,2 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">18,6 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">20,9 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">20,5 </td> <td style="background:#FF9900;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">17,2 </td> <td style="background:#FFCC66;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">10,5 </td> <td style="background:#FFFFCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">5,4 </td> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">1,8 </td> <td style="background:#FFCC66;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">10,5 </td></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%"><span style="font-size:90%" class="nowrap"><a href="/wiki/Opad_atmosferyczny" title="Opad atmosferyczny">Opady</a> [mm] </span> </th> <td style="background:#0000B4;color:#FFFFFF;font-size:85%;text-align:center;">138 </td> <td style="background:#283CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">107 </td> <td style="background:#000064;color:#FFFFFF;font-size:85%;text-align:center;">155 </td> <td style="background:#1428FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">119 </td> <td style="background:#0000FF;color:#FFFFFF;font-size:85%;text-align:center;">123 </td> <td style="background:#3C50FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">96 </td> <td style="background:#0000FF;color:#FFFFFF;font-size:85%;text-align:center;">129 </td> <td style="background:#5064FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">88 </td> <td style="background:#283CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">103 </td> <td style="background:#5064FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">82 </td> <td style="background:#1428FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">118 </td> <td style="background:#1428FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">114 </td> <td style="background:#1428FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">1371 </td></tr> <tr> <td colspan="14" style="text-align:center;font-size:88%"><i>Źródło: „Climatography of the United States No. 20 (1971–2000)” (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. 2004.” 2011-07-06</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Flora_i_fauna">Flora i fauna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Flora i fauna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Flora i fauna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:CahabaRiverNWR1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/CahabaRiverNWR1.jpg/250px-CahabaRiverNWR1.jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/CahabaRiverNWR1.jpg/330px-CahabaRiverNWR1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/CahabaRiverNWR1.jpg/500px-CahabaRiverNWR1.jpg 2x" data-file-width="3282" data-file-height="2119" /></a><figcaption><i><a href="/w/index.php?title=Hymenocallis_coronaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hymenocallis coronaria (strona nie istnieje)">Hymenocallis coronaria</a></i> w dolinie <a href="/w/index.php?title=Cahaba_(rzeka)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cahaba (rzeka) (strona nie istnieje)">rzeki Cahaba</a>, w <a href="/w/index.php?title=Cahaba_River_National_Wildlife_Refuge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cahaba River National Wildlife Refuge (strona nie istnieje)">Cahaba River National Wildlife Refuge</a></figcaption></figure> <p>Alabama jest domem dla wielu gatunków fauny i flory, głównie ze względu na duże zróżnicowanie siedlisk rozciągających się od <a href="/w/index.php?title=Dolina_Tennessee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dolina Tennessee (strona nie istnieje)">doliny Tennessee</a>, <a href="/w/index.php?title=P%C5%82askowy%C5%BC_Appalach%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Płaskowyż Appalachów (strona nie istnieje)">Płaskowyżu Appalachów</a> i <a href="/w/index.php?title=Ridge-and-Valley_Appalachians&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ridge-and-Valley Appalachians (strona nie istnieje)">Ridge-and-Valley Appalachians</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7332669#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q7332669">(inne języki)</a></span> na północy do <a href="/wiki/Piedmont_(p%C5%82askowy%C5%BC)" title="Piedmont (płaskowyż)">Piedmontu</a>, <a href="/w/index.php?title=Canebrake_(region_w_Alabamie)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Canebrake (region w Alabamie) (strona nie istnieje)">Canebrake</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5032237#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5032237">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Black_Belt_(region_w_Alabamie)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Black Belt (region w Alabamie) (strona nie istnieje)">Black Belt</a> w centralnej części i wybrzeża Zatoki Meksykańskiej na południu. Alabama znajduje się w czołówce pod względem różnorodności biologicznej<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43">[43]</a></sup>. </p><p>Na jej obszarze znajdują się liczne lasy sosnowe, które są wciąż najliczniejszą odmianą lasów na obszarze tego stanu. Alabama zajmuje 5. miejsce w USA pod względem różnorodności flory. Jest domem dla ponad 4000 gatunków roślin <a href="/wiki/Ro%C5%9Bliny_nasienne" title="Rośliny nasienne">nasiennych</a> i <a href="/wiki/Paprotniki" title="Paprotniki">paprotnikowych</a><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44">[44]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografia">Demografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Demografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Demografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Alabama_population_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Alabama_population_map.png/220px-Alabama_population_map.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Alabama_population_map.png/330px-Alabama_population_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Alabama_population_map.png/440px-Alabama_population_map.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/G%C4%99sto%C5%9B%C4%87_zaludnienia" title="Gęstość zaludnienia">Gęstość zaludnienia</a> Alabamy</figcaption></figure> <p>Spis ludności z roku 2010 stwierdza, że stan Alabama liczy 4 779 736 mieszkańców, co oznacza wzrost o 332 636 (7,5%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000<sup id="cite_ref-ludność_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-ludność-45">[45]</a></sup>. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 6,7% populacji, 24% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 13,8% to osoby mające 65 i więcej lat. 51,5% ludności stanu stanowią kobiety. </p><p>4,4% mieszkańców w domu używa języka innego niż <a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">angielski</a>, szkołę średnią ukończyło 80,8% obywateli w wieku powyżej 25 lat, a wykształcenie wyższe posiada 21,5% obywateli w tym wieku. Prawie 84% mieszkańców w swoim obecnym miejscu zamieszkania mieszka ponad rok<sup id="cite_ref-qf_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-qf-46">[46]</a></sup>. </p><p><a href="/w/index.php?title=Centrum_populacji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Centrum populacji (strona nie istnieje)">Centrum populacji</a> stanu znajduje się w <a href="/wiki/Hrabstwo_Chilton" title="Hrabstwo Chilton">hrabstwie Chilton</a> na obszarze Jemison Division<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47">[47]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rasy_i_pochodzenie">Rasy i pochodzenie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Rasy i pochodzenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rasy i pochodzenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Według danych z 2017 roku, 68,4% mieszkańców stanowiła ludność biała (65,9% nie licząc <a href="/wiki/Latynosi" title="Latynosi">Latynosów</a>), 26,5% to <a href="/wiki/Afroamerykanie" title="Afroamerykanie">Afroamerykanie</a>, 1,3% to <a href="/wiki/%C5%BB%C3%B3%C5%82ta_odmiana_cz%C5%82owieka" title="Żółta odmiana człowieka">Azjaci</a>, 0,5% to <a href="/wiki/Indianie" title="Indianie">ludność tubylcza</a>, 0,05% to <a href="/wiki/Hawajczycy" title="Hawajczycy">Hawajczycy</a> i mieszkańcy innych wysp <a href="/wiki/Ocean_Spokojny" title="Ocean Spokojny">Pacyfiku</a>, 1,4% to przedstawiciele innych ras, a 1,8% populacji to osoby mieszanego pochodzenia. Latynosi stanowią 4,1% ludności stanu<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48">[48]</a></sup>. </p><p>Największą grupę stanowią osoby pochodzenia <a href="/wiki/Afroamerykanie" title="Afroamerykanie">afroamerykańskiego</a>. 17% osób deklaruje się jako osoby <a href="/wiki/Amerykanie" title="Amerykanie">pochodzenia amerykańskiego</a> w dużej części mające brytyjskich przodków, ale osiadłych w Ameryce w XVII wieku. Następnie są osoby pochodzenia <a href="/wiki/Irlandczycy" title="Irlandczycy">irlandzkiego</a> (7,8%), <a href="/wiki/Anglicy" title="Anglicy">angielskiego</a> (6,5%) i <a href="/wiki/Niemcy_(nar%C3%B3d)" title="Niemcy (naród)">niemieckiego</a> (6,3%). Także obecne są duże grupy osób pochodzenia <a href="/wiki/Meksykanie" title="Meksykanie">meksykańskiego</a> (123,6 tys.), <a href="/wiki/Szkoci" title="Szkoci">szkockiego</a> (81,3 tys.), <a href="/wiki/W%C5%82osi" title="Włosi">włoskiego</a> (81 tys.), nieokreślonego europejskiego (75 tys.), <a href="/wiki/Francuzi" title="Francuzi">francuskiego</a> (74,8 tys.), szkocko-irlandzkiego (71,3 tys.) i <a href="/wiki/Afryka_Subsaharyjska" title="Afryka Subsaharyjska">afrykańskiego</a> (63,6 tys.). Liczbę <a href="/wiki/Polacy" title="Polacy">Polaków</a> oszacowano na 30 tys. (0,62%)<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49">[49]</a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50">[50]</a></sup>. </p><p>W 1984 roku powołano stanową komisję do spraw Indian i oficjalnie uznano siedem plemion zamieszkujących obszar stanu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Język"><span id="J.C4.99zyk"></span>Język</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Język" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Język"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 2000 roku 96,1% mieszkańców Alabamy w wieku co najmniej 5 lat mówiło tylko w języku angielskim, co stanowi spadek o 1% w stosunku do roku 1990 (97,1%). </p><p>Pozostałe języki używane w Alabamie to (wg spisu powszechnego z 2010 roku)<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51">[51]</a></sup>: </p> <ul><li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_hiszpa%C5%84ski" title="Język hiszpański">język hiszpański</a> – 2,2%</li> <li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">język niemiecki</a> – 0,4%</li> <li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_francuski" title="Język francuski">język francuski</a> – 0,3%</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zdrowie">Zdrowie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Zdrowie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zdrowie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na podstawie badań <a href="/wiki/Centers_for_Disease_Control_and_Prevention" title="Centers for Disease Control and Prevention">Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorób</a> stwierdzono, że Alabama posiada jeden z najgorszych wskaźników otyłości dorosłych mieszkańców, który dla znaczącej większości hrabstw wyniósł ponad 29% (niższy był tylko w dziesięciu hrabstwach gdzie osiągnął poziom ponad 26%)<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52">[52]</a></sup>. Mieszkańcy stanu najrzadziej w kraju spędzają aktywnie wolny czas<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53">[53]</a></sup>. Alabama ma jeden z najwyższych wskaźników osób chorych na cukrzycę wynoszący ponad 10% dorosłych<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54">[54]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Religia">Religia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Religia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Religia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:County_Line_Baptist_Church.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/County_Line_Baptist_Church.jpg/220px-County_Line_Baptist_Church.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/County_Line_Baptist_Church.jpg/330px-County_Line_Baptist_Church.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/County_Line_Baptist_Church.jpg/440px-County_Line_Baptist_Church.jpg 2x" data-file-width="2448" data-file-height="1632" /></a><figcaption>Kościół baptystów w hrabstwie Wilcox</figcaption></figure> <p>Według danych zebranych przez Pew Research Center, 86% mieszkańców Alabamy to chrześcijanie (7% to katolicy), natomiast 12% to niereligijni. Pozostałe 2% to wyznawcy innych religii<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55">[55]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chrześcijaństwo"><span id="Chrze.C5.9Bcija.C5.84stwo"></span>Chrześcijaństwo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Chrześcijaństwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Chrześcijaństwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Protestantyzm_w_Alabamie" title="Protestantyzm w Alabamie">Protestantyzm w Alabamie</a>, <a href="/wiki/Archidiecezja_Mobile" title="Archidiecezja Mobile">Archidiecezja Mobile</a> i <a href="/wiki/Diecezja_Birmingham_w_Alabamie" title="Diecezja Birmingham w Alabamie">Diecezja Birmingham w Alabamie</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:First_Baptist_Mobile_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/First_Baptist_Mobile_02.jpg/220px-First_Baptist_Mobile_02.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/First_Baptist_Mobile_02.jpg/330px-First_Baptist_Mobile_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/First_Baptist_Mobile_02.jpg/440px-First_Baptist_Mobile_02.jpg 2x" data-file-width="3088" data-file-height="2056" /></a><figcaption>First Baptist Church w Mobile, założony w 1835 roku</figcaption></figure> <p>Alabama znajduje się pośrodku <a href="/wiki/Pas_biblijny" title="Pas biblijny">pasa biblijnego</a> i w związku z tym większość dzisiejszych mieszkańców stanu określa się jako <a href="/wiki/Protestantyzm" title="Protestantyzm">protestanci</a>. Alabama jest uznawana za jeden z najbardziej religijnych stanów Stanów Zjednoczonych, którego ok. 58% mieszkańców regularnie uczęszcza do kościoła<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56">[56]</a></sup>. Większość mieszkańców Alabamy określa swoją wiarę jako ewangelikalizm. W roku 2010 trzema największymi ugrupowaniami religijnymi były <a href="/wiki/Po%C5%82udniowa_Konwencja_Baptystyczna" title="Południowa Konwencja Baptystyczna">Południowa Konwencja Baptystów</a>, <a href="/wiki/Zjednoczony_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Metodystyczny" title="Zjednoczony Kościół Metodystyczny">Zjednoczony Kościół Metodystyczny</a> i ponadwyznaniowy ewangelikalizm<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57">[57]</a></sup>. </p><p>Duża część tutejszych ugrupowań baptystycznych i metodystycznych powstała w trakcie <a href="/wiki/Wielkie_przebudzenie" title="Wielkie przebudzenie">wielkiego przebudzenia</a> mającego miejsce na początku XIX w., kiedy kaznodzieje głosili wiarę w południowej części Stanów Zjednoczonych. </p><p>Prezbiterianie są potomkami szkocko-iryjskiej imigracją z XVIII wieku, baptyści i metodyści są rezultatem przebudzenia na początku XIX wieku. Tradycyjne grupy straciły w ostatnich latach na rzecz denominacji <a href="/wiki/Pentekostalizm" title="Pentekostalizm">zielonoświątkowych</a>, takich jak: <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Bo%C5%BCy" title="Kościół Boży">Kościół Boży</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Bo%C5%BCy_w_Chrystusie_(Stany_Zjednoczone)" title="Kościół Boży w Chrystusie (Stany Zjednoczone)">Kościół Boży w Chrystusie</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Nazarejczyka" title="Kościół Nazarejczyka">Kościół Nazarejczyka</a>, <a href="/wiki/Zbory_Bo%C5%BCe" title="Zbory Boże">Zbory Boże</a>, jak i do miejskich niezależnych <a href="/wiki/Megako%C5%9Bci%C3%B3%C5%82" title="Megakościół">megakościołów</a>. Te kościoły stosują radosną muzykę i prowadzą luźne nabożeństwa i spotkania domowe. Zielonoświątkowe kościoły zaczęły pojawiać się w Alabamie już w końcu XIX wieku, neopentekostalne megakościoły pojawiły się pod koniec XX wieku<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58">[58]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Temple_B%27Nai_Sholom_Dec2009_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Temple_B%27Nai_Sholom_Dec2009_01.jpg/250px-Temple_B%27Nai_Sholom_Dec2009_01.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Temple_B%27Nai_Sholom_Dec2009_01.jpg/330px-Temple_B%27Nai_Sholom_Dec2009_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Temple_B%27Nai_Sholom_Dec2009_01.jpg/500px-Temple_B%27Nai_Sholom_Dec2009_01.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Temple_B%27Nai_Sholom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Temple B'Nai Sholom (strona nie istnieje)">Temple B'Nai Sholom</a> w <a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a>, synagoga założona w 1876 roku, najstarsza synagoga w Alabamie będąca w ciągłym użyciu</figcaption></figure> <p>Badania przeprowadzone w 2007 roku wykazały, że ponad 70% ankietowanych potrafiło wymienić cztery kanoniczne Ewangelie. Spośród osób wierzących 59% stwierdziło, iż w pełni rozumieją swoją wiarę i nie potrzebują dalszej nauki<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59">[59]</a></sup>. 92% uczestników ankiety deklarowało, że ma zaufanie do kościołów w stanie<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60">[60]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Inne_wyznania">Inne wyznania</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Inne wyznania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Inne wyznania"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W Alabamie mieszkają również osoby będące innej wiary, których jednakże jest dużo mniej niż wyznawców chrześcijaństwa. Są to wyznawcy: <a href="/wiki/Mormonizm" title="Mormonizm">mormonizmu</a> (37 tys.), <a href="/wiki/%C5%9Awiadkowie_Jehowy" title="Świadkowie Jehowy">świadkowie Jehowy</a>, <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islamu</a> (10 tys.), <a href="/wiki/Judaizm" title="Judaizm">judaizmu</a> (7 tys.), <a href="/wiki/Hinduizm" title="Hinduizm">hinduizmu</a> (1,4 tys.), <a href="/wiki/Bahaizm" title="Bahaizm">bahaizmu</a> (1,4 tys.), <a href="/wiki/Buddyzm" title="Buddyzm">buddyzmu</a> (1,4 tys.), <a href="/wiki/Uniwersalizm_unitaria%C5%84ski" title="Uniwersalizm unitariański">uniwersalizmu unitariańskiego</a> (1,1 tys.)<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61">[61]</a></sup>. </p><p>Żydzi przybyli do miasta <a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a> w stanie Alabama ok. 1763 roku w epoce kolonialnej, kiedy <a href="/wiki/Sefardyjczycy" title="Sefardyjczycy">sefardyjscy Żydzi</a> wyemigrowali z Londynu<sup id="cite_ref-:0_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-62">[62]</a></sup>. Najstarszą gminą żydowską w Alabamie jest <a href="/w/index.php?title=Kongregacja_Sha%27arai_Shomayim_(Mobile)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kongregacja Sha'arai Shomayim (Mobile) (strona nie istnieje)">Kongregacja Sha’arai Shomayim</a>. Została oficjalnie uznana przez legislaturę stanową 25 stycznia 1844 roku<sup id="cite_ref-:0_62-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-62">[62]</a></sup>. Żydzi, którzy przybywali do stanu w XIX i XX wieku, byli z reguły <a href="/wiki/%C5%BBydzi_aszkenazyjscy" title="Żydzi aszkenazyjscy">Aszkenazyjczykami</a> pochodzącymi z Europy Wschodniej. W Alabamie znajdują się dwie synagogi <a href="/wiki/Judaizm#Judaizm_ortodoksyjny" title="Judaizm">ortodoksyjne</a>, cztery <a href="/wiki/Judaizm_konserwatywny" title="Judaizm konserwatywny">konserwatywne</a>, dziesięć <a href="/wiki/Judaizm_reformowany" title="Judaizm reformowany">reformowanych</a> i jedna <a href="/wiki/Judaizm_humanistyczny" title="Judaizm humanistyczny">humanistyczna</a><sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63">[63]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gospodarka">Gospodarka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Gospodarka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gospodarka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Sloss_Furnaces_from_Vulcan_Park.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Sloss_Furnaces_from_Vulcan_Park.jpg/250px-Sloss_Furnaces_from_Vulcan_Park.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Sloss_Furnaces_from_Vulcan_Park.jpg/330px-Sloss_Furnaces_from_Vulcan_Park.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Sloss_Furnaces_from_Vulcan_Park.jpg/500px-Sloss_Furnaces_from_Vulcan_Park.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1069" /></a><figcaption>Obszar przemysłowy w Birmingham</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:USSRC_Rocket_Park.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/USSRC_Rocket_Park.JPG/250px-USSRC_Rocket_Park.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/USSRC_Rocket_Park.JPG/330px-USSRC_Rocket_Park.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/USSRC_Rocket_Park.JPG/500px-USSRC_Rocket_Park.JPG 2x" data-file-width="4752" data-file-height="3168" /></a><figcaption>Centrum kosmiczne w Huntsville</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Browns_ferry_NPP.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Browns_ferry_NPP.jpg/220px-Browns_ferry_NPP.jpg" decoding="async" width="220" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Browns_ferry_NPP.jpg/330px-Browns_ferry_NPP.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Browns_ferry_NPP.jpg/440px-Browns_ferry_NPP.jpg 2x" data-file-width="2979" data-file-height="2370" /></a><figcaption>Elektrownia Jądrowa Browns Ferry</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Circuit_City_Huntsville_Ala.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Circuit_City_Huntsville_Ala.JPG/220px-Circuit_City_Huntsville_Ala.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Circuit_City_Huntsville_Ala.JPG/330px-Circuit_City_Huntsville_Ala.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Circuit_City_Huntsville_Ala.JPG/440px-Circuit_City_Huntsville_Ala.JPG 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Centrum handlowe w Huntsville</figcaption></figure> <p>W stanie znajdują się ośrodki przemysłu kosmicznego, motoryzacyjnego oraz ciężkiego. Wydobywane są surowce mineralne i produkowana stal. W sektorze usług ważną rolę odgrywa edukacja, ochrona zdrowia i usługi bankowe. </p><p>Według agencji badań ekonomicznych w 2008 roku wartość stanowej produkcji wyniosła 170 mld $ co daje 29 411 $ na jednego mieszkańca i jej wzrost wyniósł 0.7%<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64">[64]</a></sup>. W 1999 roku PKB per capita 18 189$<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65">[65]</a></sup>. </p><p>W lipcu 2011 roku stopa bezrobocia w stanie wynosiła 10%<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66">[66]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rolnictwo">Rolnictwo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Rolnictwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rolnictwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W Alabamie jest prowadzony chów <a href="/wiki/Dr%C3%B3b" title="Drób">drobiu</a> (dla mięsa i jaj) i <a href="/wiki/Byd%C5%82o_domowe" title="Bydło domowe">bydła</a> (dla mięsa i mleka). Głównymi roślinami uprawnymi są <a href="/wiki/Orzacha_podziemna" title="Orzacha podziemna">orzeszki ziemne</a>, <a href="/wiki/Bawe%C5%82na_(ro%C5%9Blina)" title="Bawełna (roślina)">bawełna</a>, <a href="/wiki/Kukurydza_zwyczajna" title="Kukurydza zwyczajna">kukurydza</a>, <a href="/wiki/Sorgo_dwubarwne" title="Sorgo dwubarwne">sorgo</a>, <a href="/wiki/Soja_warzywna" title="Soja warzywna">soja</a> i <a href="/wiki/Brzoskwinia_zwyczajna" title="Brzoskwinia zwyczajna">brzoskwinie</a>. Mimo przydomku <i>stan bawełny</i> Alabama zajmuje dopiero 8 lub 10 miejsce w kraju pod względem uprawy tej rośliny w zależności od źródła badań<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67">[67]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przemysł"><span id="Przemys.C5.82"></span>Przemysł</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Przemysł" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przemysł"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Przemysł stanu obejmuje produkcję wyrobów stalowych i żeliwnych (w tym rur), papieru, drewna, górnictwo (głównie węgla kamiennego), produkcję wyrobów z tworzyw sztucznych, części samochodowych oraz odzieży. Ponadto na terenie stanu rozwinął się przemysł lotniczy i elektroniczny, głównie na potrzeby wojska, w <a href="/wiki/Centrum_Lot%C3%B3w_Kosmicznych_imienia_George%E2%80%99a_C._Marshalla" title="Centrum Lotów Kosmicznych imienia George’a C. Marshalla">Centrum Lotów Kosmicznych imienia George’a C. Marshalla</a> oraz United States Army Aviation and Missile Command w <a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a>. </p><p>Jednym z głównych powodów wzrostu gospodarczego Alabamy był rozwój przemysłu motoryzacyjnego na terenie stanu. Znajdują się tam fabryki m.in. <a href="/wiki/Honda" title="Honda">Hondy</a>, <a href="/wiki/Hyundai_Motor_Company" title="Hyundai Motor Company">Hyundaia</a>, <a href="/wiki/Mercedes-Benz" title="Mercedes-Benz">Mercedesa</a>, <a href="/wiki/Toyota" title="Toyota">Toyoty</a>, a także wielu ich dostawców. Od 1993 roku przemysł samochodowy stworzył ponad 67,8 tys. miejsc pracy i uczynił z Alabamy czwartego producenta samochodów w kraju<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68">[68]</a></sup>. </p><p>Producenci stali: <a href="/wiki/Nucor" title="Nucor">Nucor</a>, <a href="/w/index.php?title=SSAB&action=edit&redlink=1" class="new" title="SSAB (strona nie istnieje)">SSAB</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q54075#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q54075">(inne języki)</a></span>, <a href="/wiki/ThyssenKrupp" title="ThyssenKrupp">ThyssenKrupp</a> oraz <a href="/wiki/U.S._Steel" title="U.S. Steel">U.S. Steel</a>, mają swoje fabryki w tym stanie i zatrudniają ponad 10 tys. pracowników. W maju 2007 roku niemiecki ThyssenKrupp zainwestował 3,7 mld $ w zakład produkcji stali, który da stałe zatrudnienie dla 2700 osób, a gdy osiągnie pełną wydajność uczyni z Alabamy trzeciego w kraju producenta stali<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69">[69]</a></sup><sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70">[70]</a></sup>. </p><p>Innymi ważnymi przedsiębiorstwami mającymi swe zakłady na terenie stanu są <a href="/w/index.php?title=BFGoodrich&action=edit&redlink=1" class="new" title="BFGoodrich (strona nie istnieje)">BFGoodrich</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q947913#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q947913">(inne języki)</a></span> (produkcja opon), <a href="/w/index.php?title=GAF_Materials_Corporation&action=edit&redlink=1" class="new" title="GAF Materials Corporation (strona nie istnieje)">GAF Materials Corporation</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5512817#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5512817">(inne języki)</a></span> (pokrycia dachowe), <a href="/w/index.php?title=Hunt_Refining_Company&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hunt Refining Company (strona nie istnieje)">Hunt Refining Company</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5943980#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5943980">(inne języki)</a></span> (rafineria) oraz <a href="/wiki/JVC" title="JVC">JVC</a> (elektronika). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Inne_sektory_gospodarki">Inne sektory gospodarki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=23" title="Edytuj sekcję: Inne sektory gospodarki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Inne sektory gospodarki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Szacuje się, że Alabama jest rocznie odwiedzana przez 100 tys. zagranicznych turystów, głównie z Kanady, Anglii, Niemiec i Japonii. W 2006 roku turyści wydali 8,3 mld $ dając zatrudnienie łącznie 162 tys. mieszkańców stanu<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71">[71]</a></sup>. </p><p>Swoje siedziby w stanie mają <a href="/wiki/Regions_Financial_Corporation" title="Regions Financial Corporation">Regions Financial Corporation</a>, <a href="/w/index.php?title=BBVA_Compass&action=edit&redlink=1" class="new" title="BBVA Compass (strona nie istnieje)">BBVA Compass</a> oraz <a href="/w/index.php?title=Superior_Bancorp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Superior Bancorp (strona nie istnieje)">Superior Bancorp</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7643493#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q7643493">(inne języki)</a></span>, a także kilkanaście mniejszych banków, większość w <a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a>. Tamże siedzibę ma również fundusz inwestycyjny Harbert Management Corporation. Najwyższym budynkiem tego miasta jest siedziba regionalnego oddziału banku <a href="/w/index.php?title=Wachovia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wachovia (strona nie istnieje)">Wachovia</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1415262#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1415262">(inne języki)</a></span>. </p><p>Koncern telekomunikacyjny <a href="/wiki/AT%26T" title="AT&T">AT&T</a> również w Birmingham zlokalizował jedną ze swoich siedzib, budując AT&T City Center. W całym mieście przedsiębiorstwo zatrudnia 6000 pracowników stałych oraz 1200 tymczasowych. Na terenie miasta znaleźć można także przedsiębiorstwa budowlane, takie jak: Brasfield & Gorrie, BE&K, Hoar Construction oraz B.L. Harbert International. </p><p>Wiele przedsiębiorstw ma swoje siedziby w <a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a>, wśród nich ADTRAN (usługi internetowe), <a href="/wiki/Intergraph" title="Intergraph">Intergraph</a> (informatyka), <a href="/w/index.php?title=Avocent&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avocent (strona nie istnieje)">Avocent</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q477662#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q477662">(inne języki)</a></span> (informatyka), <a href="/w/index.php?title=Deltacom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deltacom (strona nie istnieje)">Deltacom</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5254805#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5254805">(inne języki)</a></span> (telekomunikacja), a także oddział przedsiębiorstwa <a href="/w/index.php?title=Cinram&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cinram (strona nie istnieje)">Cinram</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5121089#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5121089">(inne języki)</a></span> zajmującego się dystrybucją płyt CD i DVD. </p><p>Jedyny port morski Alabamy – <a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a> jest ruchliwym portem łączącym Zatokę Meksykańską z systemem żeglugi śródlądowej i poprzez rzeki Tennessee–Tombigbee dający dostęp do <a href="/wiki/Midwest" title="Midwest">środkowego zachodu USA</a>. Port ten zajmuje 9. miejsce w Stanach Zjednoczonych pod względem tonażu przeładowanych ładunków. Wewnątrz stanu ważną rolę odgrywa <a href="/w/index.php?title=Black_Warrior&action=edit&redlink=1" class="new" title="Black Warrior (strona nie istnieje)">Black Warrior</a> płynąca przez <a href="/wiki/Tuscaloosa" title="Tuscaloosa">Tuscaloosę</a>. </p><p>Największym pracodawcą w stanie jest szpital uniwersytetu stanowego (Alabama State University) zatrudniający ok. 20 tys. pracowników. </p><p>Na terenie Alabamy znajduje się także <a href="/wiki/Elektrownia_j%C4%85drowa_Browns_Ferry" title="Elektrownia jądrowa Browns Ferry">Elektrownia jądrowa Browns Ferry</a> uruchomiona w 1974 roku o łącznej mocy 3300 <a href="/wiki/Wat" title="Wat">MW</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Transport">Transport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=24" title="Edytuj sekcję: Transport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=24" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Mobile_Alabama_harbor_aerial_view.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Mobile_Alabama_harbor_aerial_view.jpg/220px-Mobile_Alabama_harbor_aerial_view.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Mobile_Alabama_harbor_aerial_view.jpg/330px-Mobile_Alabama_harbor_aerial_view.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Mobile_Alabama_harbor_aerial_view.jpg/440px-Mobile_Alabama_harbor_aerial_view.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="999" /></a><figcaption>Widok na port w Mobile</figcaption></figure> <p>Główne lotniska Alabamy to <a href="/wiki/Port_lotniczy_Birmingham-Shuttlesworth" title="Port lotniczy Birmingham-Shuttlesworth">Port lotniczy Birmingham-Shuttlesworth</a>, <a href="/w/index.php?title=Huntsville_International_Airport&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huntsville International Airport (strona nie istnieje)">Huntsville International Airport</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q2213419#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q2213419">(inne języki)</a></span>, <a href="/wiki/Port_lotniczy_Dothan" title="Port lotniczy Dothan">Port lotniczy Dothan</a>, <a href="/w/index.php?title=Mobile_Regional_Airport&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mobile Regional Airport (strona nie istnieje)">Mobile Regional Airport</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3566546#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3566546">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Montgomery_Regional_Airport&action=edit&redlink=1" class="new" title="Montgomery Regional Airport (strona nie istnieje)">Montgomery Regional Airport</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3612935#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q3612935">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Northwest_Alabama_Regional_Airport&action=edit&redlink=1" class="new" title="Northwest Alabama Regional Airport (strona nie istnieje)">Northwest Alabama Regional Airport</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7059931#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q7059931">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Tuscaloosa_Regional_Airport&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuscaloosa Regional Airport (strona nie istnieje)">Tuscaloosa Regional Airport</a> oraz <a href="/w/index.php?title=Pryor_Field_Regional_Airport&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pryor Field Regional Airport (strona nie istnieje)">Pryor Field Regional Airport</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7253269#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q7253269">(inne języki)</a></span>. Poza portami lotniczymi w Birmingham i Huntsville są to lotniska o znaczeniu regionalnym, obsługujące loty do pobliskich stanów. Lotnisko w Huntsville obsługuje loty we wschodniej części Stanów Zjednoczonych, natomiast z Birmingham można polecieć nawet do <a href="/wiki/Phoenix" title="Phoenix">Phoenix</a> czy <a href="/wiki/Las_Vegas" title="Las Vegas">Las Vegas</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:I20I59Birmingham.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/I20I59Birmingham.JPG/220px-I20I59Birmingham.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/I20I59Birmingham.JPG/330px-I20I59Birmingham.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/I20I59Birmingham.JPG/440px-I20I59Birmingham.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Autostrada <a href="/wiki/Autostrada_mi%C4%99dzystanowa_nr_59" title="Autostrada międzystanowa nr 59">I59</a> (w ciągu z <a href="/wiki/Autostrada_mi%C4%99dzystanowa_nr_20" class="mw-redirect" title="Autostrada międzystanowa nr 20">I20</a>) krzyżująca się z <a href="/wiki/Autostrada_mi%C4%99dzystanowa_nr_65" class="mw-redirect" title="Autostrada międzystanowa nr 65">I65</a> w centrum Birmingham</figcaption></figure> <p>Podstawą systemu kolei w tym stanie jest codzienny pociąg <i>Crescent</i> z Nowego Jorku do Nowego Orleanu, zatrzymujący się na stacjach w <a href="/wiki/Anniston_(Alabama)" title="Anniston (Alabama)">Anniston</a>, <a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a> i <a href="/wiki/Tuscaloosa" title="Tuscaloosa">Tuscaloosa</a>. </p><p>Przez terytorium Alabamy przebiega pięć <a href="/wiki/Interstate_Highway_System" title="Interstate Highway System">autostrad międzystanowych</a>. <a href="/wiki/Autostrada_mi%C4%99dzystanowa_nr_65" class="mw-redirect" title="Autostrada międzystanowa nr 65">I65</a> biegnie z północy na południe przecinając stan mniej więcej na dwie połowy. Swój bieg kończy w Mobile. <a href="/wiki/Autostrada_mi%C4%99dzystanowa_nr_20" class="mw-redirect" title="Autostrada międzystanowa nr 20">I20</a> biegnie z Teksasu, przecina stan w Birmingham i kieruje się dalej na wschód. Wraz z nią tym samym ciągiem prowadzi <a href="/wiki/Autostrada_mi%C4%99dzystanowa_nr_59" title="Autostrada międzystanowa nr 59">I59</a>, która za Birmingham skręca na północny wschód. <a href="/w/index.php?title=Autostrada_mi%C4%99dzystanowa_nr_85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Autostrada międzystanowa nr 85 (strona nie istnieje)">I85</a> swój bieg zaczyna w Montgomery i kieruje się na północny wschód w stronę Atlanty i dalej, aż do <a href="/wiki/Petersburg_(Wirginia)" title="Petersburg (Wirginia)">Petersburga</a> w stanie Wirginia. <a href="/wiki/Autostrada_mi%C4%99dzystanowa_nr_10" class="mw-redirect" title="Autostrada międzystanowa nr 10">I10</a> przechodzi przez Mobile i łączy Florydę z Kalifornią. Poza tymi głównymi arteriami komunikacyjnymi przez stan przebiega wiele innych dróg o mniejszym znaczeniu. </p><p>Pięć odcinków dróg w stanie jest płatnych: <a href="/w/index.php?title=Alabama_River_Parkway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alabama River Parkway (strona nie istnieje)">Alabama River Parkway</a> w Montgomery; <a href="/w/index.php?title=Black_Warrior_Parkway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Black Warrior Parkway (strona nie istnieje)">Black Warrior Parkway</a> w Tuscaloosa; <a href="/w/index.php?title=Emerald_Mountain_Expressway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emerald Mountain Expressway (strona nie istnieje)">Emerald Mountain Expressway</a> w Montgomery; <a href="/w/index.php?title=Foley_Beach_Express&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foley Beach Express (strona nie istnieje)">Foley Beach Express</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q28449571#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q28449571">(inne języki)</a></span> w Foley oraz <a href="/w/index.php?title=Montgomery_Expressway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Montgomery Expressway (strona nie istnieje)">Montgomery Expressway</a> w Montgomery, a także cztery płatne mosty: <a href="/w/index.php?title=Alabama_River_Parkway_Bridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alabama River Parkway Bridge (strona nie istnieje)">Alabama River Parkway Bridge</a> w Montgomery; <a href="/w/index.php?title=Black_Warrior_Parkway_Bridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Black Warrior Parkway Bridge (strona nie istnieje)">Black Warrior Parkway Bridge</a> w Tuscaloosa; <a href="/w/index.php?title=Emerald_Mountain_Expressway_Bridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emerald Mountain Expressway Bridge (strona nie istnieje)">Emerald Mountain Expressway Bridge</a> w Montgomery i <a href="/w/index.php?title=Foley_Beach_Express_Bridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foley Beach Express Bridge (strona nie istnieje)">Foley Beach Express Bridge</a> w Foley. </p><p>W marcu 2011 roku drogi w Alabamie zostały uznane za jedne z najgorszych w kraju pod względem ekologii i bezpieczeństwa<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72">[72]</a></sup>. </p><p>Stan posiada jeden port morski w Mobile, a także kilka portów rzecznych (wymienione kolejno z północy na południe): <a href="/wiki/Florence_(Alabama)" title="Florence (Alabama)">Florence</a>, <a href="/wiki/Decatur_(Alabama)" title="Decatur (Alabama)">Decatur</a>, <a href="/wiki/Guntersville" title="Guntersville">Guntersville</a>, <a href="/wiki/Birmingham_(Alabama)" title="Birmingham (Alabama)">Birmingham</a>, <a href="/wiki/Tuscaloosa" title="Tuscaloosa">Tuscaloosa</a>, <a href="/wiki/Montgomery_(Alabama)" title="Montgomery (Alabama)">Montgomery</a> oraz <a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uczelnie">Uczelnie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=25" title="Edytuj sekcję: Uczelnie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=25" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uczelnie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=University_of_Alabama_at_Birmingham&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Alabama at Birmingham (strona nie istnieje)">University of Alabama at Birmingham</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1472663#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1472663">(inne języki)</a></span> (medycyna, stomatologia, optometria)</li> <li><a href="/wiki/University_of_Alabama" title="University of Alabama">University of Alabama</a> (medycyna)</li> <li><a href="/w/index.php?title=University_of_South_Alabama&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of South Alabama (strona nie istnieje)">University of South Alabama</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q13572981#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q13572981">(inne języki)</a></span> (medycyna)</li> <li><a href="/wiki/Auburn_University" title="Auburn University">Auburn University</a> (weterynaria, farmacja)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tuskegee_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuskegee University (strona nie istnieje)">Tuskegee University</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1682329#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1682329">(inne języki)</a></span> (weterynaria)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Samford_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samford University (strona nie istnieje)">Samford University</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6381586#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q6381586">(inne języki)</a></span> (farmacja)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Troy_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="Troy University (strona nie istnieje)">Troy University</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1817686#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1817686">(inne języki)</a></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=University_of_North_Alabama&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of North Alabama (strona nie istnieje)">University of North Alabama</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1273836#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1273836">(inne języki)</a></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spring_Hill_College&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spring Hill College (strona nie istnieje)">Spring Hill College</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5591503#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q5591503">(inne języki)</a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sport">Sport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=26" title="Edytuj sekcję: Sport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=26" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sport"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Hank_Aaron_Stadium.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Hank_Aaron_Stadium.jpg/220px-Hank_Aaron_Stadium.jpg" decoding="async" width="220" height="122" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Hank_Aaron_Stadium.jpg/330px-Hank_Aaron_Stadium.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Hank_Aaron_Stadium.jpg/440px-Hank_Aaron_Stadium.jpg 2x" data-file-width="4032" data-file-height="2245" /></a><figcaption>Hank Aaron Stadium w <a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Von_Braun_Center_Arena_Dec10.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Von_Braun_Center_Arena_Dec10.jpg/250px-Von_Braun_Center_Arena_Dec10.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Von_Braun_Center_Arena_Dec10.jpg/330px-Von_Braun_Center_Arena_Dec10.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Von_Braun_Center_Arena_Dec10.jpg/500px-Von_Braun_Center_Arena_Dec10.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Von Braun Center w <a href="/wiki/Huntsville_(Alabama)" title="Huntsville (Alabama)">Huntsville</a></figcaption></figure> <p>W stanie Alabama funkcjonuje kilka zawodowych drużyn sportowych grających w niższych ligach, w tym cztery zespoły <a href="/wiki/Baseball" title="Baseball">baseballowe</a>. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Klub</th> <th>Miasto</th> <th>Dyscyplina</th> <th>Liga</th> <th>Siedziba </th></tr> <tr> <td>Alabama Hammers</td> <td>Huntsville</td> <td><a href="/wiki/Arena_football" title="Arena football">Arena football</a></td> <td>Professional Indoor Football League</td> <td>Von Braun Center </td></tr> <tr> <td>Birmingham Barons</td> <td>Birmingham</td> <td><a href="/wiki/Baseball" title="Baseball">Baseball</a></td> <td>Southern League</td> <td>Regions Park </td></tr> <tr> <td>Huntsville Havoc</td> <td>Huntsville</td> <td><a href="/wiki/Hokej_na_lodzie" title="Hokej na lodzie">Hokej na lodzie</a></td> <td>Southern Professional Hockey League</td> <td>Von Braun Center </td></tr> <tr> <td>Huntsville Stars</td> <td>Huntsville</td> <td><a href="/wiki/Baseball" title="Baseball">Baseball</a></td> <td>Southern League</td> <td>Joe W. Davis Stadium </td></tr> <tr> <td>Mobile BayBears</td> <td>Mobile</td> <td><a href="/wiki/Baseball" title="Baseball">Baseball</a></td> <td>Southern League</td> <td>Hank Aaron Stadium </td></tr> <tr> <td>Montgomery Biscuits</td> <td>Montgomery</td> <td><a href="/wiki/Baseball" title="Baseball">Baseball</a></td> <td>Southern League</td> <td>Montgomery Riverwalk Stadium </td></tr> <tr> <td>Rocket City United</td> <td>Huntsville</td> <td><a href="/wiki/Pi%C5%82ka_no%C5%BCna" title="Piłka nożna">Piłka nożna</a></td> <td>National Premier Soccer League</td> <td>Madison City Schools Stadium </td></tr> <tr> <td>Tennessee Valley Tigers</td> <td>Huntsville</td> <td><a href="/wiki/Futbol_ameryka%C5%84ski" title="Futbol amerykański">Futbol amerykański</a></td> <td>Independent Women’s Football League</td> <td>Milton Frank Stadium </td></tr></tbody></table> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerycaption">Symbole stanu</li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:2003_AL_Proof.png" class="mw-file-description" title="Stanowa ćwierćdolarówka"><img alt="Stanowa ćwierćdolarówka" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/2003_AL_Proof.png/179px-2003_AL_Proof.png" decoding="async" width="179" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/2003_AL_Proof.png/269px-2003_AL_Proof.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/2003_AL_Proof.png/359px-2003_AL_Proof.png 2x" data-file-width="1119" data-file-height="1123" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Stanowa <a href="/wiki/%C4%86wier%C4%87dolar%C3%B3wki_z_50_ameryka%C5%84skimi_stanami" title="Ćwierćdolarówki z 50 amerykańskimi stanami">ćwierćdolarówka</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Northern_Flicker.jpg" class="mw-file-description" title="Dzięcioł różowoszyi"><img alt="Dzięcioł różowoszyi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Northern_Flicker.jpg/120px-Northern_Flicker.jpg" decoding="async" width="120" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Northern_Flicker.jpg/180px-Northern_Flicker.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Northern_Flicker.jpg/240px-Northern_Flicker.jpg 2x" data-file-width="517" data-file-height="775" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Dzi%C4%99cio%C5%82_r%C3%B3%C5%BCowoszyi" title="Dzięcioł różowoszyi">Dzięcioł różowoszyi</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Camellia_x_williamsii_%27Debbie%27.jpg" class="mw-file-description" title="Kamelia"><img alt="Kamelia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Camellia_x_williamsii_%27Debbie%27.jpg/180px-Camellia_x_williamsii_%27Debbie%27.jpg" decoding="async" width="180" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Camellia_x_williamsii_%27Debbie%27.jpg/270px-Camellia_x_williamsii_%27Debbie%27.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Camellia_x_williamsii_%27Debbie%27.jpg/360px-Camellia_x_williamsii_%27Debbie%27.jpg 2x" data-file-width="857" data-file-height="761" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Kamelia_(ro%C5%9Blina)" title="Kamelia (roślina)">Kamelia</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=27" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=27" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archives.alabama.gov/emblems/st_motto.html">Alabama Department of Archives and History, Alabama Emblems: State motto</a>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/AL/PST045216"><i>U.S. Census Bureau QuickFacts: Alabama Population estimates</i></a> [online], U.S. Department of Commerce<span class="accessdate"> [dostęp 2018-01-04]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=U.S.+Census+Bureau+QuickFacts%3A+Alabama+Population+estimates&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.census.gov%2Fquickfacts%2Ffact%2Ftable%2FAL%2FPST045216" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-AL-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-AL_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-AL_3-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-AL_3-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071017192719/http://elections.gmu.edu/Redistricting/AL.htm">Redistricting Summary</a>. elections.gmu.edu. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://elections.gmu.edu/Redistricting/AL.htm">tego adresu</a> (2007-10-17)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-read-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-read_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-read_4-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Read, William A. (1984). Indian Place Names in Alabama. University of Alabama Press.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Sylestine, Cora; Hardy; Heather; and Montler, Timothy (1993). Dictionary of the Alabama Language. Austin: University of Texas Press.</span> </li> <li id="cite_note-rogers-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-rogers_6-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rogers_6-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Rogers, William W.; Robert D. Ward, Leah R. Atkins, Wayne Flynt (1994). Alabama: the History of a Deep South State. University of Alabama Press.</span> </li> <li id="cite_note-aaa-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-aaa_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aaa_7-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aaa_7-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aaa_7-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text">„Alabama: The State Name”. All About Alabama. Alabama Department of Archives and History.</span> </li> <li id="cite_note-wills-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-wills_8-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wills_8-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Wills, Charles A. (1995). A Historical Album of Alabama. The Millbrook Press.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Griffith, Lucille (1972). Alabama: A Documentary History to 1900. University of Alabama Press.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Weiss, Sonia (1999). The Complete Idiot’s Guide to Baby Names. Mcmillan USA.</span> </li> <li id="cite_note-swanton1-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-swanton1_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Swanton, John R. (1953). „The Indian Tribes of North America”. Bureau of American Ethnology Bulletin 145: 153–174.</span> </li> <li id="cite_note-swanton2-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-swanton2_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Swanton, John R. (1937). „Review of Read, Indian Place Names of Alabama”. American Speech 12 (12): 212–215.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">„Alabama”. The New York Times Almanac 2004. The New York Times.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Welch, Paul D. (1991). Moundville’s Economy. University of Alabama Press.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Walthall, John A. (1990). Prehistoric Indians of the Southeast-Archaeology of Alabama and the Middle South. University of Alabama Press.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Townsend, Richard F. (2004). Hero, Hawk, and Open Hand. Yale University Press.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">F. Kent Reilly and James Garber. ed. Ancient Objects and Sacred Realms. University of Texas Press.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">„Alabama Indian Tribes”. Indian Tribal Records. AccessGenealogy.com.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">„Alabama State History”. theUS50.com.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archives.alabama.gov/timeline/al1801.html">„Alabama History Timeline”</a>. Alabama Department of Archives and History.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">„Alabama Historical Association Marker Program: Washington County”. Archives.state.al.us.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cahawba.com/">„Old Cahawba, Alabama’s first state capital, 1820 to 1826”</a>. <i>Old Cahawba: A Cahawba Advisory Committee Project</i>.</span> </li> <li id="cite_note-black-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-black_23-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-black_23-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-black_23-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">„The Black Belt”. Southern Spaces Internet Journal. Emory University.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">Montgomery: History – Early Days in Montgomery, Lafayette’s Visit a Local Highlight.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">„13th Amendment to the U.S. Constitution: Abolition of Slavery (1865)”. Historical Documents. HistoricalDocuments.com. 2005.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">„A Blaine Amendment Update (July 00)”. Schoolreport.com.</span> </li> <li id="cite_note-feldman-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-feldman_27-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-feldman_27-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Glenn Feldman. The Disfranchisement Myth: Poor Whites and Suffrage Restriction in Alabama. Athens: University of Georgia Press, 2004, p. 136.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">„Birmingham”. Bhamwiki.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">„Voting Rights”. Civil Rights: Law and History. U.S.Department of Justice.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">„The New South Rises, Again”. Civil Rights: Law and History. Southerner.net.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">„GCT-PH1-R. Population, Housing Units, Area, and Density (areas ranked by population): 2000”. Geographic Comparison Table. U.S.Census Bureau. Census Year 2000.</span> </li> <li id="cite_note-geogra-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-geogra_32-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-geogra_32-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">„The Geography of Alabama”. Geography of the States. NetState.com.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Alabama Forest Owner’s Guide to Information Resources, Introduction, Alabamaforests.org.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">„Alabama County (geographies ranked by total population)”. Geographic Comparison Table. U.S. Census Bureau. Census year 2000.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">„National Park Guide”. Geographic Search. Washington, D.C: National Park Service – U.S. Department of the Interior.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">„National Forests in Alabama”. USDA Forest Service. United States Department of Agriculture.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">„Wetumpka Impact Crater” Wetumpka Public Library.</span> </li> <li id="cite_note-uscb-38"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-uscb_38-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-uscb_38-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-uscb_38-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.census.gov/data/tables/time-series/demo/popest/2020s-total-cities-and-towns.html">City and Town Population Totals: 2020-2021</a>. U.S. Census Bureau. [dostęp 2023-05-08]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">„Alabama Climate”. Britannica.com.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Lightning Fatalities, Injuries and Damages in the United States, 1990–2003. NLSI.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140426232719/http://www.newsnet5.com/weather/weather-news/kshb-list-states-with-the-most-ef5-tornadoes"><i>LIST: States with the most F5/EF5 tornadoes since 1950; Ohio high on list – newsnet5.com Cleveland</i></a> [online], newsnet5.com<span class="accessdate"> [dostęp 2021-01-19]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newsnet5.com/weather/weather-news/kshb-list-states-with-the-most-ef5-tornadoes">adresu</a> 2014-04-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=LIST%3A+States+with+the+most+F5%2FEF5+tornadoes+since+1950%3B+Ohio+high+on+list+%E2%80%93+newsnet5.com+Cleveland&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.newsnet5.com%2Fweather%2Fweather-news%2Fkshb-list-states-with-the-most-ef5-tornadoes" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.spc.noaa.gov/climo/torn/fataltorn.html">Annual Fatal Tornado Summaries</a>.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Mirarchi, Ralph E. (2004). <i>Alabama Wildlife: Volume One</i>. Tuscaloosa, Alabama: University of Alabama Press. s. 1–3, 60. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780817351304" title="Specjalna:Książki/9780817351304">ISBN <span class="isbn isbn-do-sprawdzenia">978-0-81735-1304</span></a>.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.floraofalabama.org/">„About the Atlas”</a>. <i>Alabama Plant Atlas</i>. Alabama Herbarium Consortium and University of West Alabama.</span> </li> <li id="cite_note-ludność-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ludność_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.census.gov/prod/cen2010/cph-2-2.pdf">Population and Housing Unit Counts 2010 Census of Population and Housing</a>. U.S. Department of Commerce. [dostęp 2018-01-05]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-qf-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-qf_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.census.gov/quickfacts/qfd/states/01000.html">Alabama QuickFacts from the US Census Bureau</a>.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20011212170351/http://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt">Zarchiwizowana kopia</a>. [dostęp 2001-12-12]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt">tego adresu</a> (2001-12-12)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">U.S. Census</span><span class="cite-name-initials" title="U.S. Census" style="display:none">U.S.C.</span> </span><span class="cite-lastname">Bureau</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">U.S. Census</span><span class="cite-name-initials" title="U.S. Census">U.S.C.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170529192346/https://census.gov/programs-surveys/popest/data/tables.2016.html"><i>ACS DEMOGRAPHIC AND HOUSING ESTIMATES 2013-2017 American Community Survey 5-Year Estimates</i></a> [online], factfinder.census.gov<span class="accessdate"> [dostęp 2019-12-26]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=CF">adresu</a> 2017-05-29]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=U.S.+Census&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=ACS+DEMOGRAPHIC+AND+HOUSING+ESTIMATES+2013-2017+American+Community+Survey+5-Year+Estimates&rft.aulast=Bureau&rft_id=https%3A%2F%2Ffactfinder.census.gov%2Ffaces%2Ftableservices%2Fjsf%2Fpages%2Fproductview.xhtml%3Fsrc%3DCF" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">U.S. Census</span><span class="cite-name-initials" title="U.S. Census" style="display:none">U.S.C.</span> </span><span class="cite-lastname">Bureau</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">U.S. Census</span><span class="cite-name-initials" title="U.S. Census">U.S.C.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170529192346/https://census.gov/programs-surveys/popest/data/tables.2016.html"><i>PEOPLE REPORTING ANCESTRY; 2017 American Community Survey 1-Year Estimates</i></a> [online], factfinder.census.gov<span class="accessdate"> [dostęp 2019-12-26]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=CF">adresu</a> 2017-05-29]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=U.S.+Census&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=PEOPLE+REPORTING+ANCESTRY%3B+2017+American+Community+Survey+1-Year+Estimates&rft.aulast=Bureau&rft_id=https%3A%2F%2Ffactfinder.census.gov%2Ffaces%2Ftableservices%2Fjsf%2Fpages%2Fproductview.xhtml%3Fsrc%3DCF" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">U.S. Census</span><span class="cite-name-initials" title="U.S. Census" style="display:none">U.S.C.</span> </span><span class="cite-lastname">Bureau</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">U.S. Census</span><span class="cite-name-initials" title="U.S. Census">U.S.C.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170529192346/https://census.gov/programs-surveys/popest/data/tables.2016.html"><i>HISPANIC OR LATINO ORIGIN BY SPECIFIC ORIGIN; 2017 American Community Survey 1-Year Estimates</i></a> [online], factfinder.census.gov<span class="accessdate"> [dostęp 2019-12-26]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=CF">adresu</a> 2017-05-29]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=U.S.+Census&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=HISPANIC+OR+LATINO+ORIGIN+BY+SPECIFIC+ORIGIN%3B+2017+American+Community+Survey+1-Year+Estimates&rft.aulast=Bureau&rft_id=https%3A%2F%2Ffactfinder.census.gov%2Ffaces%2Ftableservices%2Fjsf%2Fpages%2Fproductview.xhtml%3Fsrc%3DCF" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.city-data.com/states/Alabama-Languages.html.">Languages – Alabama</a>.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text">„County Level Estimates of Obesity – State Maps”. Centers for Disease Control and Prevention.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">„Highest Rates of Leisure-Time Physical Inactivity in Appalachia and South”. Centers for Disease Control and Prevention.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text">„County Level Estimates of Diagnosed Diabetes – State Maps”. Centers for Disease Control and Prevention.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pewforum.org/religious-landscape-study/"><i>Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics</i></a> [online], Pew Research Center<span class="accessdate"> [dostęp 2019-01-13]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Religion+in+America%3A+U.S.+Religious+Data%2C+Demographics+and+Statistics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewforum.org%2Freligious-landscape-study%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.signonsandiego.com/uniontrib/20060502/news_lz1n2thelist.html">Church or synagogue attendance by state</a>. Union-Tribune Publishing. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.signonsandiego.com/uniontrib/20060502/news_lz1n2thelist.html">tego adresu</a> (2012-05-13)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thearda.com/rcms2010/r/s/01/rcms2010_01_state_name_2010.asp"><i>The Association of Religion Data Archives</i></a> [online], www.thearda.com<span class="accessdate"> [dostęp 2021-04-17]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+Association+of+Religion+Data+Archives&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.thearda.com%2Frcms2010%2Fr%2Fs%2F01%2Frcms2010_01_state_name_2010.asp" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140419051421/http://www.encyclopediaofalabama.org/face/Article.jsp?id=h-1617">Encyklopedia Alabamy</a>. encyclopediaofalabama.org. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopediaofalabama.org/face/Article.jsp?id=h-1617">tego adresu</a> (2014-04-19)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text">Campbell, Kirsten (2007-03-25). „Alabama rates well in biblical literacy”. Mobile Register (Advance Publications, Inc): p. A1.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text">„Confidence in State and Local Institutions Survey” (PDF). Capital Survey Research Center.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thearda.com/rcms2010/r/s/01/rcms2010_01_state_tradition_2010.asp"><i>State Membership Report – Alabama Religious Traditions, 2010</i></a> [online], thearda.com<span class="accessdate"> [dostęp 2019-01-13]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=State+Membership+Report+%E2%80%93+Alabama+Religious+Traditions%2C+2010&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thearda.com%2Frcms2010%2Fr%2Fs%2F01%2Frcms2010_01_state_tradition_2010.asp" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-:0-62"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_62-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_62-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Zietz, Robert (1994). <i>The Gates of Heaven: Congregation Sha’arai Shomayim, the first 150 years, Mobile, Alabama, 1844–1994</i>. Mobile, Alabama; s. 1–7.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kosherdelight.com/USA/Alabama/AlabamaSynagogues.shtml">„Synagogues in Alabama”.</a> Kosher Delight.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">„GDP by State (2008)”. Bureau of Economic Analysis, Regional Economic Accounts.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text">„United States Census Bureau”. State and County Quick Facts.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text">Bls.gov; Local Area Unemployment Statistics.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text">„State Highlights for 2004–2005” (PDF). Alabama Cooperative Extension System. USDA, NASS, Alabama Statistical Office.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text">„Vehicle Technologies Program: Fact #539: October 6, 2008 Light Vehicle Production by State”..eere.energy.gov.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text">„ThyssenKrupp’s Alabama incentive package tops $811 million”. Press-Register.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120729142352/http://www.alalabor.state.al.us/PDFs/SteelCouncilNewsletter.pdf"><i>Zarchiwizowana kopia</i></a>, „Alabama blast”, 1 (1), Alabama Iron & Steel Council, 1 października 2008<span class="accessdate"> [dostęp 2011-09-20]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alalabor.state.al.us/PDFs/SteelCouncilNewsletter.pdf">adresu</a> 2012-07-29]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2008-10-01&rft.atitle=Zarchiwizowana+kopia&rft.jtitle=Alabama+blast&rft.volume=1&rft.edition=1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.alalabor.state.al.us%2FPDFs%2FSteelCouncilNewsletter.pdf" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text">Encyclopedia of Alabama: Alabama Tourism Department (ATD).</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text">S. Spacek, 2011 American State Litter Scorecard: New Rankings for an Increasingly Environmentally Concerned Populace.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alabama&veaction=edit&section=28" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alabama&action=edit&section=28" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Alabama?uselang=pl"><strong>Zobacz galerię</strong> związaną z tematem: <em>Alabama</em></a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Alabama" class="extiw" title="q:Alabama"><strong>Zobacz kolekcję cytatów</strong> <em>o Alabamie</em> w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alabama.gov">Oficjalna strona Stanu Alabama</a> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050707062733/http://touralabama.org/">Departament Turystyki Stanu Alabama</a>. touralabama.org. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://touralabama.org/">tego adresu</a> (2005-07-07)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75675918">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) tbody{display:block;overflow:visible;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .inner-standard tbody tr{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .inner-standard tbody tr .opis{text-align:left}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table table{margin:0;padding:0;border:0 none #000;padding-left:2em;width:100%}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Hrabstwa_Alabama_USA" title="Szablon:Hrabstwa Alabama USA"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Hrabstwa_Alabama_USA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Hrabstwa Alabama USA (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Hrabstwa_Alabama_USA&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Lista_hrabstw_w_stanie_Alabama" title="Lista hrabstw w stanie Alabama">Hrabstwa stanu Alabama</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Hrabstwo_Autauga" title="Hrabstwo Autauga">Autauga</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Baldwin_(Alabama)" title="Hrabstwo Baldwin (Alabama)">Baldwin</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Barbour_(Alabama)" title="Hrabstwo Barbour (Alabama)">Barbour</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Bibb_(Alabama)" title="Hrabstwo Bibb (Alabama)">Bibb</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Blount_(Alabama)" title="Hrabstwo Blount (Alabama)">Blount</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Bullock" title="Hrabstwo Bullock">Bullock</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Butler_(Alabama)" title="Hrabstwo Butler (Alabama)">Butler</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Calhoun_(Alabama)" title="Hrabstwo Calhoun (Alabama)">Calhoun</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Chambers_(Alabama)" title="Hrabstwo Chambers (Alabama)">Chambers</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Cherokee_(Alabama)" title="Hrabstwo Cherokee (Alabama)">Cherokee</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Chilton" title="Hrabstwo Chilton">Chilton</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Choctaw_(Alabama)" title="Hrabstwo Choctaw (Alabama)">Choctaw</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Clarke_(Alabama)" title="Hrabstwo Clarke (Alabama)">Clarke</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Clay_(Alabama)" title="Hrabstwo Clay (Alabama)">Clay</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Cleburne_(Alabama)" title="Hrabstwo Cleburne (Alabama)">Cleburne</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Coffee_(Alabama)" title="Hrabstwo Coffee (Alabama)">Coffee</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Colbert" title="Hrabstwo Colbert">Colbert</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Conecuh" title="Hrabstwo Conecuh">Conecuh</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Coosa" title="Hrabstwo Coosa">Coosa</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Covington_(Alabama)" title="Hrabstwo Covington (Alabama)">Covington</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Crenshaw" title="Hrabstwo Crenshaw">Crenshaw</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Cullman" title="Hrabstwo Cullman">Cullman</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Dale" title="Hrabstwo Dale">Dale</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Dallas_(Alabama)" title="Hrabstwo Dallas (Alabama)">Dallas</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_DeKalb_(Alabama)" title="Hrabstwo DeKalb (Alabama)">DeKalb</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Elmore_(Alabama)" title="Hrabstwo Elmore (Alabama)">Elmore</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Escambia_(Alabama)" title="Hrabstwo Escambia (Alabama)">Escambia</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Etowah" title="Hrabstwo Etowah">Etowah</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Fayette_(Alabama)" title="Hrabstwo Fayette (Alabama)">Fayette</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Franklin_(Alabama)" title="Hrabstwo Franklin (Alabama)">Franklin</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Geneva" title="Hrabstwo Geneva">Geneva</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Greene_(Alabama)" title="Hrabstwo Greene (Alabama)">Greene</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Hale_(Alabama)" title="Hrabstwo Hale (Alabama)">Hale</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Henry_(Alabama)" title="Hrabstwo Henry (Alabama)">Henry</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Houston_(Alabama)" title="Hrabstwo Houston (Alabama)">Houston</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Jackson_(Alabama)" title="Hrabstwo Jackson (Alabama)">Jackson</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Jefferson_(Alabama)" title="Hrabstwo Jefferson (Alabama)">Jefferson</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Lamar_(Alabama)" title="Hrabstwo Lamar (Alabama)">Lamar</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Lauderdale_(Alabama)" title="Hrabstwo Lauderdale (Alabama)">Lauderdale</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Lawrence_(Alabama)" title="Hrabstwo Lawrence (Alabama)">Lawrence</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Lee_(Alabama)" title="Hrabstwo Lee (Alabama)">Lee</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Limestone_(Alabama)" title="Hrabstwo Limestone (Alabama)">Limestone</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Lowndes_(Alabama)" title="Hrabstwo Lowndes (Alabama)">Lowndes</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Macon_(Alabama)" title="Hrabstwo Macon (Alabama)">Macon</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Madison_(Alabama)" title="Hrabstwo Madison (Alabama)">Madison</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Marengo" title="Hrabstwo Marengo">Marengo</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Marion_(Alabama)" title="Hrabstwo Marion (Alabama)">Marion</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Marshall_(Alabama)" title="Hrabstwo Marshall (Alabama)">Marshall</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Mobile" title="Hrabstwo Mobile">Mobile</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Monroe_(Alabama)" title="Hrabstwo Monroe (Alabama)">Monroe</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Montgomery_(Alabama)" title="Hrabstwo Montgomery (Alabama)">Montgomery</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Morgan_(Alabama)" title="Hrabstwo Morgan (Alabama)">Morgan</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Perry_(Alabama)" title="Hrabstwo Perry (Alabama)">Perry</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Pickens_(Alabama)" title="Hrabstwo Pickens (Alabama)">Pickens</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Pike_(Alabama)" title="Hrabstwo Pike (Alabama)">Pike</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Randolph_(Alabama)" title="Hrabstwo Randolph (Alabama)">Randolph</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Russell_(Alabama)" title="Hrabstwo Russell (Alabama)">Russell</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Shelby_(Alabama)" title="Hrabstwo Shelby (Alabama)">Shelby</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_St._Clair_(Alabama)" title="Hrabstwo St. Clair (Alabama)">St. Clair</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Sumter_(Alabama)" title="Hrabstwo Sumter (Alabama)">Sumter</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Talladega" title="Hrabstwo Talladega">Talladega</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Tallapoosa" title="Hrabstwo Tallapoosa">Tallapoosa</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Tuscaloosa" title="Hrabstwo Tuscaloosa">Tuscaloosa</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Walker_(Alabama)" title="Hrabstwo Walker (Alabama)">Walker</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Washington_(Alabama)" title="Hrabstwo Washington (Alabama)">Washington</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Wilcox_(Alabama)" title="Hrabstwo Wilcox (Alabama)">Wilcox</a></li> <li><a href="/wiki/Hrabstwo_Winston_(Alabama)" title="Hrabstwo Winston (Alabama)">Winston</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Flag_of_Alabama.svg" class="mw-file-description" title="Flag of Alabama"><img alt="Flag of Alabama" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Alabama.svg/75px-Flag_of_Alabama.svg.png" decoding="async" width="75" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Alabama.svg/113px-Flag_of_Alabama.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Alabama.svg/150px-Flag_of_Alabama.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r75675918" /><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Stany_Zjednoczone" title="Szablon:Stany Zjednoczone"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Stany_Zjednoczone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Stany Zjednoczone (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Stany_Zjednoczone&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych">Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Stan_(podzia%C5%82_administracyjny)" title="Stan (podział administracyjny)">Stany</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Alabama</a></li> <li><a href="/wiki/Alaska" title="Alaska">Alaska</a></li> <li><a href="/wiki/Arizona" title="Arizona">Arizona</a></li> <li><a href="/wiki/Arkansas" title="Arkansas">Arkansas</a></li> <li><a href="/wiki/Connecticut" title="Connecticut">Connecticut</a></li> <li><a href="/wiki/Dakota_Po%C5%82udniowa" title="Dakota Południowa">Dakota Południowa</a></li> <li><a href="/wiki/Dakota_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Dakota Północna">Dakota Północna</a></li> <li><a href="/wiki/Delaware" title="Delaware">Delaware</a></li> <li><a href="/wiki/Floryda" title="Floryda">Floryda</a></li> <li><a href="/wiki/Georgia" title="Georgia">Georgia</a></li> <li><a href="/wiki/Hawaje" title="Hawaje">Hawaje</a></li> <li><a href="/wiki/Idaho" title="Idaho">Idaho</a></li> <li><a href="/wiki/Illinois" title="Illinois">Illinois</a></li> <li><a href="/wiki/Indiana" title="Indiana">Indiana</a></li> <li><a href="/wiki/Iowa" title="Iowa">Iowa</a></li> <li><a href="/wiki/Kalifornia" title="Kalifornia">Kalifornia</a></li> <li><a href="/wiki/Kansas" title="Kansas">Kansas</a></li> <li><a href="/wiki/Karolina_Po%C5%82udniowa" title="Karolina Południowa">Karolina Południowa</a></li> <li><a href="/wiki/Karolina_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Karolina Północna">Karolina Północna</a></li> <li><a href="/wiki/Kentucky" title="Kentucky">Kentucky</a></li> <li><a href="/wiki/Kolorado_(stan)" title="Kolorado (stan)">Kolorado</a></li> <li><a href="/wiki/Luizjana" title="Luizjana">Luizjana</a></li> <li><a href="/wiki/Maine" title="Maine">Maine</a></li> <li><a href="/wiki/Maryland" title="Maryland">Maryland</a></li> <li><a href="/wiki/Massachusetts" title="Massachusetts">Massachusetts</a></li> <li><a href="/wiki/Michigan" title="Michigan">Michigan</a></li> <li><a href="/wiki/Minnesota" title="Minnesota">Minnesota</a></li> <li><a href="/wiki/Missisipi_(stan)" title="Missisipi (stan)">Missisipi</a></li> <li><a href="/wiki/Missouri_(stan)" title="Missouri (stan)">Missouri</a></li> <li><a href="/wiki/Montana" title="Montana">Montana</a></li> <li><a href="/wiki/Nebraska" title="Nebraska">Nebraska</a></li> <li><a href="/wiki/Nevada" title="Nevada">Nevada</a></li> <li><a href="/wiki/New_Hampshire" title="New Hampshire">New Hampshire</a></li> <li><a href="/wiki/New_Jersey" title="New Jersey">New Jersey</a></li> <li><a href="/wiki/Nowy_Jork_(stan)" title="Nowy Jork (stan)">Nowy Jork</a></li> <li><a href="/wiki/Nowy_Meksyk" title="Nowy Meksyk">Nowy Meksyk</a></li> <li><a href="/wiki/Ohio" title="Ohio">Ohio</a></li> <li><a href="/wiki/Oklahoma" title="Oklahoma">Oklahoma</a></li> <li><a href="/wiki/Oregon" title="Oregon">Oregon</a></li> <li><a href="/wiki/Pensylwania" title="Pensylwania">Pensylwania</a></li> <li><a href="/wiki/Rhode_Island" title="Rhode Island">Rhode Island</a></li> <li><a href="/wiki/Teksas" title="Teksas">Teksas</a></li> <li><a href="/wiki/Tennessee" title="Tennessee">Tennessee</a></li> <li><a href="/wiki/Utah" title="Utah">Utah</a></li> <li><a href="/wiki/Vermont" title="Vermont">Vermont</a></li> <li><a href="/wiki/Waszyngton_(stan)" title="Waszyngton (stan)">Waszyngton</a></li> <li><a href="/wiki/Wirginia" title="Wirginia">Wirginia</a></li> <li><a href="/wiki/Wirginia_Zachodnia" title="Wirginia Zachodnia">Wirginia Zachodnia</a></li> <li><a href="/wiki/Wisconsin" title="Wisconsin">Wisconsin</a></li> <li><a href="/wiki/Wyoming" title="Wyoming">Wyoming</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Dystrykt federalny</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Waszyngton" title="Waszyngton">Dystrykt Kolumbii</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Terytoria_zale%C5%BCne_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Terytoria zależne Stanów Zjednoczonych">Terytoria zależne</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Nieinkorporowane <a href="/wiki/Terytorium_stowarzyszone" title="Terytorium stowarzyszone">terytoria stowarzyszone</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Mariany_P%C3%B3%C5%82nocne" title="Mariany Północne">Mariany Północne</a></li> <li><a href="/wiki/Portoryko" title="Portoryko">Portoryko</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Nieinkorporowane <a href="/wiki/Terytorium_zorganizowane" title="Terytorium zorganizowane">terytoria zorganizowane</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Guam" title="Guam">Guam</a></li> <li><a href="/wiki/Wyspy_Dziewicze_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych">Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Nieinkorporowane <a href="/wiki/Terytorium_niezorganizowane" title="Terytorium niezorganizowane">terytoria niezorganizowane</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Baker_(terytorium)" title="Baker (terytorium)">Baker</a></li> <li><a href="/wiki/Howland" title="Howland">Howland</a></li> <li><a href="/wiki/Jarvis" title="Jarvis">Jarvis</a></li> <li><a href="/wiki/Johnston_(terytorium)" title="Johnston (terytorium)">Johnston</a></li> <li><a href="/wiki/Kingman_(rafa)" title="Kingman (rafa)">Kingman</a></li> <li><a href="/wiki/Midway" title="Midway">Midway</a></li> <li><a href="/wiki/Navassa" title="Navassa">Navassa</a></li> <li><a href="/wiki/Samoa_Ameryka%C5%84skie" title="Samoa Amerykańskie">Samoa Amerykańskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wake" title="Wake">Wake</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inkorporowane terytorium niezorganizowane:</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Palmyra_(terytorium)" title="Palmyra (terytorium)">Palmyra</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description" title="Flaga Stanów Zjednoczonych"><img alt="Flaga Stanów Zjednoczonych" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/50px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="50" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/75px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/100px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Wikiprojekt:Stany_Zjednoczone" title="Wikiprojekt:Stany Zjednoczone">Wikiprojekt:Stany Zjednoczone</a></li></ul> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r75675918" /><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Polityka_Alabamy" title="Szablon:Polityka Alabamy"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Polityka_Alabamy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Polityka Alabamy (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Polityka_Alabamy&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Polityka <a class="mw-selflink selflink">Alabamy</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Gubernatorzy_Alabamy" title="Gubernatorzy Alabamy">Gubernator</a></li> <li><a href="/wiki/Legislatura_Alabamy" title="Legislatura Alabamy">Legislatura</a> <ul><li><a href="/wiki/Izba_Reprezentant%C3%B3w_Alabamy" title="Izba Reprezentantów Alabamy">Izba Reprezentantów</a></li> <li><a href="/wiki/Senat_Alabamy" title="Senat Alabamy">Senat</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Delegacja_do_Kongresu_USA_stanu_Alabama" title="Delegacja do Kongresu USA stanu Alabama">Delegacja do Kongresu</a></li> <li><a href="/wiki/S%C4%85d_Najwy%C5%BCszy_Alabamy" title="Sąd Najwyższy Alabamy">Sąd Najwyższy</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_hrabstw_w_stanie_Alabama" title="Lista hrabstw w stanie Alabama">Podział administracyjny</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75562624">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-g"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Stan_USA" class="mw-redirect" title="Stan USA">stan USA</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000404058517">0000000404058517</a></span></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/131885589">131885589</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n79027034">n79027034</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4084839-5">4084839-5</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00795011">00795011</a></span></li><li><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">LIBRIS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/katalogisering/vs687jwd4k8qzhb">vs687jwd4k8qzhb</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12065837f">12065837f</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/176550216">176550216</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Australii" title="Biblioteka Narodowa Australii">NLA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an36524757">36524757</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge161044">ge161044</a></span></li><li><a href="/wiki/Hiszpa%C5%84ska_Biblioteka_Narodowa" title="Hiszpańska Biblioteka Narodowa">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX450675">XX450675</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007554799305171">987007554799305171</a></span></li><li><a href="/wiki/Brazylijska_Biblioteka_Narodowa" title="Brazylijska Biblioteka Narodowa">BLBNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://acervo.bn.br/sophia_web/autoridade/detalhe/001018887">001018887</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3867208.html">3867208</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Alabama-state">place/Alabama-state</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/alabama">alabama</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Alabama_-_delstat_i_USA">Alabama_-_delstat_i_USA</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0001500.xml">0001500</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Alabama">Alabama</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alabama&oldid=75376575">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alabama&oldid=75376575</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Alabama" title="Kategoria:Alabama">Alabama</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Stany_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Kategoria:Stany Stanów Zjednoczonych">Stany Stanów Zjednoczonych</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_wymagaj%C4%85ce_uzupe%C5%82nienia_%C5%BAr%C3%B3de%C5%82_od_2023-05" title="Kategoria:Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2023-05">Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2023-05</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uk%C5%82ad_wielokolumnowy_-_4_kolumny" title="Kategoria:Układ wielokolumnowy - 4 kolumny">Układ wielokolumnowy - 4 kolumny</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 27 lis 2024, 21:49.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Alabama&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Alabama</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>207 języków</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Dodaj temat</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-75687f9f4b-9zbv4","wgBackendResponseTime":238,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.318","walltime":"1.707","ppvisitednodes":{"value":12440,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":172249,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":28120,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":19,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":42,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":82448,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1412.258 1 -total"," 20.13% 284.300 1 Szablon:Jednostka_administracyjna_infobox"," 17.05% 240.859 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 14.12% 199.393 30 Szablon:Link-interwiki"," 13.31% 187.946 1 Szablon:Przypisy"," 9.71% 137.196 4 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 9.42% 133.098 1 Szablon:Hrabstwa_Alabama_USA"," 6.13% 86.618 4 Szablon:Infobox_grafika"," 5.93% 83.734 9 Szablon:Cytuj"," 4.97% 70.170 7 Szablon:Cytuj_stronę"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.612","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8513188,"limit":52428800},"limitreport-logs":"secondary = nil\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\nbigImage = table#1 {\n \"[[Plik:Alabama Capitol Building.jpg|240x240px|alt=ilustracja]]\",\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Jednostka administracyjna infobox\",\n [\"precision\"] = \"min\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\n\n== selectProperty ==\nrank = \"najlepsza\"\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\n#prop B = 1\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nmap = \"Alabama\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Huntsville”\",\n [\"description\"] = \"[[Huntsville (Alabama)|Huntsville]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 34.7304,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=34.7304_N_86.5861_W_\",\n [\"longitude\"] = -86.5861,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"blisko górnej krawiędzi\",\n [\"rx\"] = 158.5425,\n [\"ry\"] = 42.304188979531,\n [\"size\"] = 10,\n [\"x\"] = 52.8475,\n [\"y\"] = 8.8603773584906,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Montgomery”\",\n [\"description\"] = \"[[Montgomery (Alabama)|Montgomery]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 32.3792,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=32.3792_N_86.3077_W_\",\n [\"longitude\"] = -86.3077,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"w centrum\",\n [\"position\"] = \"bottom\",\n [\"rx\"] = 179.4225,\n [\"ry\"] = 254.11340773735,\n [\"size\"] = 10,\n [\"x\"] = 59.8075,\n [\"y\"] = 53.222641509434,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Birmingham”\",\n [\"description\"] = \"[[Birmingham (Alabama)|Birmingham]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 33.5186,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=33.5186_N_86.8104_W_\",\n [\"longitude\"] = -86.8104,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"blisko centrum u góry\",\n [\"position\"] = \"top\",\n [\"rx\"] = 141.72,\n [\"ry\"] = 151.46989640158,\n [\"size\"] = 10,\n [\"x\"] = 47.24,\n [\"y\"] = 31.724528301887,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Mobile”\",\n [\"description\"] = \"[[Mobile (Alabama)|Mobile]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 30.6954,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=30.6954_N_88.0399_W_\",\n [\"longitude\"] = -88.0399,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"na dole po lewej\",\n [\"rx\"] = 49.5075,\n [\"ry\"] = 405.79950953406,\n [\"size\"] = 10,\n [\"x\"] = 16.5025,\n [\"y\"] = 84.992452830189,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Tuscaloosa”\",\n [\"description\"] = \"[[Tuscaloosa (Alabama)|Tuscaloosa]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 33.2098,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=33.2098_N_87.5692_W_\",\n [\"longitude\"] = -87.5692,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"po lewej nieco u góry\",\n [\"position\"] = \"bottom\",\n [\"rx\"] = 84.810000000001,\n [\"ry\"] = 179.28832390771,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 28.27,\n [\"y\"] = 37.550943396226,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Hoover”\",\n [\"description\"] = \"[[Hoover (Alabama)|Hoover]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 33.4054,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=33.4054_N_86.8114_W_\",\n [\"longitude\"] = -86.8114,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"blisko centrum u góry\",\n [\"position\"] = \"bottom\",\n [\"rx\"] = 141.645,\n [\"ry\"] = 161.66758420499,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 47.215,\n [\"y\"] = 33.860377358491,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Auburn”\",\n [\"description\"] = \"[[Auburn (Alabama)|Auburn]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 32.6099,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=32.6099_N_85.4808_W_\",\n [\"longitude\"] = -85.4808,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"po prawej\",\n [\"position\"] = \"top\",\n [\"rx\"] = 241.44,\n [\"ry\"] = 233.33066413092,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 80.48,\n [\"y\"] = 48.869811320755,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Dothan”\",\n [\"description\"] = \"[[Dothan]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 31.2232,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=31.2232_N_85.3905_W_\",\n [\"longitude\"] = -85.3905,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"na dole po prawej\",\n [\"position\"] = \"left\",\n [\"rx\"] = 248.2125,\n [\"ry\"] = 358.25233972274,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 82.7375,\n [\"y\"] = 75.033962264151,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Madison”\",\n [\"description\"] = \"[[Madison (Alabama)|Madison]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 34.6993,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=34.6993_N_86.7483_W_\",\n [\"longitude\"] = -86.7483,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"blisko górnej krawiędzi\",\n [\"position\"] = \"left\",\n [\"rx\"] = 146.3775,\n [\"ry\"] = 45.10585055803,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 48.7925,\n [\"y\"] = 9.4471698113208,\n}\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Decatur”\",\n [\"description\"] = \"[[Decatur (Alabama)|Decatur]]\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = 34.6059,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=34.6059_N_86.9833_W_\",\n [\"longitude\"] = -86.9833,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"u góry\",\n [\"position\"] = \"left\",\n [\"rx\"] = 128.7525,\n [\"ry\"] = 53.519843851659,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 42.9175,\n [\"y\"] = 11.209433962264,\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Alabama blast\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75687f9f4b-n4g2m","timestamp":"20250323151445","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Alabama","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Alabama","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q173","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q173","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-06-02T21:31:17Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/95\/Alabama_Capitol_Building.jpg","headline":"stan Stan\u00f3w Zjednoczonych"}</script> </body> </html>