CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be-tarask" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Беларускі экзархат — Вікіпэдыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )be_x_oldwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","травень","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","сьнежань"],"wgRequestId":"79800d98-ad61-4a7f-8a87-2d6ae7b1ed29","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Беларускі_экзархат","wgTitle":"Беларускі экзархат","wgCurRevisionId":2563154,"wgRevisionId":2563154,"wgArticleId":12734,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі","Беларуская Праваслаўная Царква","Зьявіліся ў 1989 годзе"],"wgPageViewLanguage":"be-tarask","wgPageContentLanguage":"be-tarask","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "Беларускі_экзархат","wgRelevantArticleId":12734,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be-tarask","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be-tarask"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q598783","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.blpEditNotice","ext.gadget.ReferenceTooltips" ,"ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg/1200px-Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="871"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg/800px-Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="581"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg/640px-Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="465"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Беларускі экзархат — Вікіпэдыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be-tarask.m.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Рэдагаваць" href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпэдыя (be-tarask)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be-tarask.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be-x-old"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпэдыя — Atom-стужка" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8B&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Беларускі_экзархат rootpage-Беларускі_экзархат skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсьці да зьместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Наведаць галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%8B%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Паказаць выпадковы артыкул [x]" accesskey="x"><span>Выпадковы артыкул</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%83%D0%BA_%D0%BF%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%85"><span>Рубрыкацыя</span></a></li><li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B"><span>Абраныя артыкулы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Удзел </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li><li id="n-bad-image" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8B" title="Сьпіс апошніх зьменаў у Вікіпэдыі. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія зьмены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Месца, каб пра ўсё даведацца"><span>Дапамога</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпэдыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be_x_old.svg" style="width: 7.5em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="вольная энцыкляпэдыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be_x_old.svg" width="120" height="12" style="width: 7.5em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%83%D0%BA" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Шукаць у Вікіпэдыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пошук у Вікіпэдыі" aria-label="Пошук у Вікіпэдыі" autocapitalize="sentences" title="Шукаць у Вікіпэдыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Спэцыяльныя:Пошук"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя прылады"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be-x-old.wikipedia.org&uselang=be-tarask" class=""><span>Ахвяраваньні</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA&returnto=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96+%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Мы прапануем вам стварыць уліковы запіс і ўвайсьці, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%83&returnto=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96+%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Вас запрашаюць увайсьці, хаця гэта і неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсьці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Болей парамэтраў" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя прылады" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя прылады</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Карыстацкае мэню" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be-x-old.wikipedia.org&uselang=be-tarask"><span>Ахвяраваньні</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA&returnto=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96+%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Мы прапануем вам стварыць уліковы запіс і ўвайсьці, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%83&returnto=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96+%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Вас запрашаюць увайсьці, хаця гэта і неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсьці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для неаўтарызаваных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0:%D0%A3%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%8B" aria-label="Даведайцеся пра рэдагаваньне болей"><span>даведацца болей</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D1%91%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Сьпіс рэдагаваньняў, зробленых з гэтага IP-адрасу [y]" accesskey="y"><span>Унёсак</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Старонка гутарак пра рэдагаваньні, зробленыя з гэтага IP-адрасу [n]" accesskey="n"><span>Гутаркі</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Зьмест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Зьмест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Назва" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Назва"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Назва</span> </div> </a> <ul id="toc-Назва-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Перадгісторыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Перадгісторыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Перадгісторыя</span> </div> </a> <ul id="toc-Перадгісторыя-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Гісторыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Гісторыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Гісторыя</span> </div> </a> <ul id="toc-Гісторыя-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дзейнасьць" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Дзейнасьць"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Дзейнасьць</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Дзейнасьць-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Пераключыць падразьдзел Дзейнасьць</span> </button> <ul id="toc-Дзейнасьць-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Біблійная_камісія" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Біблійная_камісія"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Біблійная камісія</span> </div> </a> <ul id="toc-Біблійная_камісія-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Кіраваньне" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Кіраваньне"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Кіраваньне</span> </div> </a> <ul id="toc-Кіраваньне-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Структура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Структура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Структура</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Структура-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Пераключыць падразьдзел Структура</span> </button> <ul id="toc-Структура-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Япархіі_і_манастыры" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Япархіі_і_манастыры"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Япархіі і манастыры</span> </div> </a> <ul id="toc-Япархіі_і_манастыры-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Прыходы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Прыходы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Прыходы</span> </div> </a> <ul id="toc-Прыходы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Адукацыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Адукацыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Адукацыя</span> </div> </a> <ul id="toc-Адукацыя-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Выданьні" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Выданьні"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Выданьні</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Выданьні-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Пераключыць падразьдзел Выданьні</span> </button> <ul id="toc-Выданьні-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Часопісы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Часопісы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Часопісы</span> </div> </a> <ul id="toc-Часопісы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Газэты" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Газэты"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Газэты</span> </div> </a> <ul id="toc-Газэты-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Крытыка" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Крытыка"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Крытыка</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Крытыка-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Пераключыць падразьдзел Крытыка</span> </button> <ul id="toc-Крытыка-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Некананічны_статус_Маскоўскага_патрыярхату_ў_Беларусі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Некананічны_статус_Маскоўскага_патрыярхату_ў_Беларусі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Некананічны статус Маскоўскага патрыярхату ў Беларусі</span> </div> </a> <ul id="toc-Некананічны_статус_Маскоўскага_патрыярхату_ў_Беларусі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Зьнішчэньне_гістарычна-культурных_каштоўнасьцяў" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Зьнішчэньне_гістарычна-культурных_каштоўнасьцяў"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Зьнішчэньне гістарычна-культурных каштоўнасьцяў</span> </div> </a> <ul id="toc-Зьнішчэньне_гістарычна-культурных_каштоўнасьцяў-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Насаджэньне_расейскай_культуры_і_архітэктуры" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Насаджэньне_расейскай_культуры_і_архітэктуры"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Насаджэньне расейскай культуры і архітэктуры</span> </div> </a> <ul id="toc-Насаджэньне_расейскай_культуры_і_архітэктуры-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Русіфікацыя_Беларусі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Русіфікацыя_Беларусі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.4</span> <span>Русіфікацыя Беларусі</span> </div> </a> <ul id="toc-Русіфікацыя_Беларусі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Экстрэмізм_і_зьвязкі_з_расейскімі_нэанацыстамі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Экстрэмізм_і_зьвязкі_з_расейскімі_нэанацыстамі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.5</span> <span>Экстрэмізм і зьвязкі з расейскімі нэанацыстамі</span> </div> </a> <ul id="toc-Экстрэмізм_і_зьвязкі_з_расейскімі_нэанацыстамі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Глядзіце_таксама" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Глядзіце_таксама"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Глядзіце таксама</span> </div> </a> <ul id="toc-Глядзіце_таксама-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Крыніцы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Крыніцы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Крыніцы</span> </div> </a> <ul id="toc-Крыніцы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Вонкавыя_спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Вонкавыя_спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Вонкавыя спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Вонкавыя_спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Зьмест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Схаваць/паказаць зьмест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Схаваць/паказаць зьмест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Беларускі экзархат</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсьці да артыкула на іншай мове. Выбраць з: 24 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-24" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">24 мовы</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%86%D9%8A%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%AB%D9%88%D8%B0%D9%83%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="الكنيسة البيلاروسية الأرثوذكسية — арабская" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الكنيسة البيلاروسية الأرثوذكسية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабская" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/%C3%89gll%C3%A9se_ortodoxe_de_Bi%C3%A8lorussie_-_Patriarcat_de_Moscou" title="Égllése ortodoxe de Bièlorussie - Patriarcat de Moscou — Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Égllése ortodoxe de Bièlorussie - Patriarcat de Moscou" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская праваслаўная царква — беларуская" lang="be" hreflang="be" data-title="Беларуская праваслаўная царква" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларуская" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/B%C4%9Blorusk%C3%A1_pravoslavn%C3%A1_c%C3%ADrkev" title="Běloruská pravoslavná církev — чэская" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Běloruská pravoslavná církev" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чэская" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Belarussisch-Orthodoxe_Kirche" title="Belarussisch-Orthodoxe Kirche — нямецкая" lang="de" hreflang="de" data-title="Belarussisch-Orthodoxe Kirche" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B5%CF%85%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Λευκορωσική Ορθόδοξη Εκκλησία — грэцкая" lang="el" hreflang="el" data-title="Λευκορωσική Ορθόδοξη Εκκλησία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Belarusian_Orthodox_Church" title="Belarusian Orthodox Church — ангельская" lang="en" hreflang="en" data-title="Belarusian Orthodox Church" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ангельская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Iglesia_Ortodoxa_Bielorrusa" title="Iglesia Ortodoxa Bielorrusa — гішпанская" lang="es" hreflang="es" data-title="Iglesia Ortodoxa Bielorrusa" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="гішпанская" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_orthodoxe_de_Bi%C3%A9lorussie" title="Église orthodoxe de Biélorussie — француская" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Église orthodoxe de Biélorussie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француская" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Igrexa_ortodoxa_belarusa" title="Igrexa ortodoxa belarusa — галіцыйская" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Igrexa ortodoxa belarusa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галіцыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B2%A8%EB%9D%BC%EB%A3%A8%EC%8A%A4_%EC%A0%95%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="벨라루스 정교회 — карэйская" lang="ko" hreflang="ko" data-title="벨라루스 정교회" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="карэйская" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Bjeloruska_pravoslavna_Crkva" title="Bjeloruska pravoslavna Crkva — харвацкая" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Bjeloruska pravoslavna Crkva" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="харвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gereja_Ortodoks_Belarus" title="Gereja Ortodoks Belarus — інданэзійская" lang="id" hreflang="id" data-title="Gereja Ortodoks Belarus" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="інданэзійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Chiesa_ortodossa_bielorussa" title="Chiesa ortodossa bielorussa — італьянская" lang="it" hreflang="it" data-title="Chiesa ortodossa bielorussa" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="італьянская" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Белоруска православна црква — македонская" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Белоруска православна црква" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонская" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%86%D9%8A%D8%B3%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AB%D9%88%D8%B0%D9%83%D8%B3%D9%8A%D9%87" title="الكنيسه البيلاروسيه الارثوذكسيه — эгіпецкая арабская" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الكنيسه البيلاروسيه الارثوذكسيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="эгіпецкая арабская" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Den_kviterussisk-ortodokse_kirke" title="Den kviterussisk-ortodokse kirke — нарвэская (букмал)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Den kviterussisk-ortodokse kirke" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="нарвэская (букмал)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Egzarchat_Bia%C5%82oruski_Patriarchatu_Moskiewskiego" title="Egzarchat Białoruski Patriarchatu Moskiewskiego — польская" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Egzarchat Białoruski Patriarchatu Moskiewskiego" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польская" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Ortodoxa_Bielorrussa" title="Igreja Ortodoxa Bielorrussa — партугальская" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Igreja Ortodoxa Bielorrussa" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="партугальская" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C" title="Белорусская православная церковь — расейская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Белорусская православная церковь" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="расейская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%98%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Бјелоруска православна црква — сэрбская" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Бјелоруска православна црква" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сэрбская" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Beloruska_pravoslavna_crkva" title="Beloruska pravoslavna crkva — сэрбскахарвацкая" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Beloruska pravoslavna crkva" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сэрбскахарвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Belarusisk-ortodoxa_kyrkan" title="Belarusisk-ortodoxa kyrkan — швэдзкая" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Belarusisk-ortodoxa kyrkan" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швэдзкая" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%96%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B5%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Білоруський екзархат — украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Білоруський екзархат" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q598783#sitelinks-wikipedia" title="Рэдагаваць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Паказаць зьмест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Артыкул</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" rel="discussion" title="Абмеркаваньне зьместу старонкі [t]" accesskey="t"><span>Абмеркаваньне</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Зьмяніць варыянт мовы" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская (тарашкевіца)</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Рэжымы"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit" title="Рэдагаваць гэтую старонку [v]" accesskey="v"><span>Рэдагаваць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit" title="Рэдагаваць крынічны тэкст гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Рэдагаваць крыніцу</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=history" title="Мінулыя вэрсіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструмэнты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструмэнты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструмэнты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Болей вопцыяў" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеяньні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit" title="Рэдагаваць гэтую старонку [v]" accesskey="v"><span>Рэдагаваць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit" title="Рэдагаваць крынічны тэкст гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Рэдагаваць крыніцу</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Сьпіс усіх старонак, якія спасылаюцца на гэтую [j]" accesskey="j"><span>Спасылкі на старонку</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:RecentChangesLinked/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" rel="nofollow" title="Апошнія зьмены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Зьвязаныя рэдагаваньні</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Сьпіс усіх спэцыяльных старонак [q]" accesskey="q"><span>Спэцыяльныя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&oldid=2563154" title="Сталая спасылка на гэтую вэрсію старонкі"><span>Сталая спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=info" title="Болей інфармацыі пра гэтую старонку"><span>Зьвесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:CiteThisPage&page=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&id=2563154&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытатаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe-tarask.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2591%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%2583%25D1%2581%25D0%25BA%25D1%2596_%25D1%258D%25D0%25BA%25D0%25B7%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%2585%25D0%25B0%25D1%2582"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe-tarask.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2591%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%2583%25D1%2581%25D0%25BA%25D1%2596_%25D1%258D%25D0%25BA%25D0%25B7%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%2585%25D0%25B0%25D1%2582"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96+%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:DownloadAsPdf&page=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=show-download-screen"><span>Загрузіць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&printable=yes" title="Вэрсія гэтай старонкі для друку [p]" accesskey="p"><span>Вэрсія для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Belarusian_Orthodox_Church" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q598783" title="Спасылка на аб’ект у рэпазыторыі зьвестак [g]" accesskey="g"><span>Аб’ект Вікізьвестак</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be-tarask" dir="ltr"><dl><dd><div class="dablink noprint"><i>Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_(%D0%BD%D0%B5%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C)" class="mw-disambig" title="Беларуская праваслаўная царква (неадназначнасьць)">Беларуская праваслаўная царква (неадназначнасьць)</a>.</i></div></dd></dl> <p><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Геаграфічныя каардынаты">Каардынаты</a>: <span class="plainlinks"><a class="external text" href="http://tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=be-x-old&pagename=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&params=53_54_19_N_27_32_49_E_"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Мапы, аэраздымкі і іншыя зьвесткі пра аб’ект 53°54′19″ пн. ш. 27°32′49″ у. д."><span class="latitude">53°54′19″ пн. ш.</span> <span class="longitude">27°32′49″ у. д.</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec geo" title="Мапы, аэраздымкі і іншыя зьвесткі пра аб’ект 53.90528 27.54694">53.90528° пн. ш. 27.54694° у. д.</span><span style="display:none"> / <span class="geo">53.90528; 27.54694</span></span></span></a></span></span></span> </p> <table class="infobox vcard" cellspacing="3" style="width: 22em; text-align: left; font-size: 85%; line-height: 1.5em; width:275px;"> <tbody><tr><td colspan="2" class="fn org" style="padding-top: 1px; padding-bottom: 1px; text-align:center; font-size: 130%; font-weight: bold; background:#AFD6F8;">Беларускі экзархат</td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; font-style: oblique;">Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату</td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Катэдра Беларускага экзархату" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg/200px-Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg" decoding="async" width="200" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg/300px-Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg/400px-Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg 2x" data-file-width="4662" data-file-height="3384" /></a></span> <br /> <span style=""><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B0%D1%88%D1%8D%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8F_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%94%D1%83%D1%85%D1%83" title="Катэдральны сабор Сашэсьця Сьвятога Духу">Катэдральны сабор Сашэсьця Сьвятога Духу</a> (Менск, сакавік 2013 г.)</span></td></tr><tr><th style="">Абрэвіятура</th><td class="nickname" style=""> БЭ <br /> БПЦ</td></tr><tr><th style="">Папярэднік</th><td class="" style=""> <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Менская мітраполія (старонка не існуе)">Менская мітраполія</a></td></tr><tr><th style="">Дата ўтварэньня</th><td class="" style=""> <a href="/wiki/16_%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="16 кастрычніка">16 кастрычніка</a> <a href="/wiki/1989" title="1989">1989</a> (35 гадоў таму)</td></tr><tr><th style="">Юрыдычны статус</th><td class="" style=""> рэлігійнае аб’яднаньне</td></tr><tr><th style="">Мэта</th><td class="" style=""> пашырэньне праваслаўнай <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Хрысьціянства">хрысьціянскай</a> веры<sup id="cite_ref-с_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-с-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th style="">Штаб-кватэра</th><td class="" style=""> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Менск">Менск</a>, <a href="/wiki/%D0%A6%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD_(%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA)" title="Цэнтральны раён (Менск)">Цэнтральны раён</a>, вул. Вызваленьня, д. 10</td></tr><tr><th style="">Дзейнічае ў рэгіёнах</th><td class="" style=""> Беларусь</td></tr><tr><th style="">Экзарх</th><td class="" style=""> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%8F%D0%BC%D1%96%D0%BD_(%D0%A2%D1%83%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D0%B0)" title="Веніямін (Тупека)">Веніямін (Тупека)</a></td></tr><tr><th style="">Кіраўнік справамі</th><td class="" style=""> Сергій (Брыч)<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th style="">Старшыня Царкоўнага суду</th><td class="" style=""> Гурый (Апалька)</td></tr><tr><th style="">Старшыня Рэвізійнай камісіі</th><td class="" style=""> Аляксандар Вярбіла<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th style="">Кіроўны орган</th><td class="" style=""> Сынод</td></tr><tr><th style="">Матчына кампанія</th><td class="" style=""> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Маскоўскі патрыярхат">Маскоўскі патрыярхат</a></td></tr><tr><th style="">Зьвязаныя кампаніі</th><td class="" style=""> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Менская япархія">Менская япархія</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Полацкая япархія">Полацкая япархія</a></td></tr><tr><th style="">Сайт</th><td class="" style=""> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.church.by/by/">church.by</a></td></tr> </tbody></table> <p><b>Белару́скі экзарха́т Маско́ўскага патрыяха́ту</b> (<b>БЭ МП</b>) (некананічная назва — <i>Белару́ская правасла́ўная царква́</i>, <i>БПЦ</i>) — рэспубліканскае рэлігійнае аб’яднаньне <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусі</a>, падразьдзяленьне <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Расейская праваслаўная царква">Расейскай праваслаўнай царквы</a> (РПЦ), заснаванае ў 1989 годзе. Складаецца з <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%B5" title="Праваслаўе">праваслаўных</a> <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Япархія">япархіяў</a> у межах Беларусі. Дзейнасьць рэглямэнтуецца Статутам БПЦ і Статутам РПЦ (разьдзел ХII — «Экзархаты»<sup id="cite_ref-staturRPC_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-staturRPC-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). У цяперашні час — адзіны <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Экзархат">экзархат</a> у <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Маскоўскі патрыярхат">Маскоўскім патрыярхаце</a>. </p><p>Згодна з Статутам РПЦ, найвышэйшая царкоўная ўлада ў экзархаце належыць мясцоваму <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%B4" title="Сынод">сыноду</a> пад старшынёўствам экзарха. Тым часам сынод экзархату і яго кіраўнік (экзарх) прызначаюцца сынодам Маскоўскага патрыярхату<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Апроч таго, Масква прымае пастановы аб ліквідацыі, перайменаваньні і зьмяненьні межаў экзархату, ажыцьцяўляе суд найвышэйшай інстанцыі, узгадняе і зацьвярджае Статут экзархату, пастановы аб утварэньні або ліквідацыі япархіяў<sup id="cite_ref-staturRPC_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-staturRPC-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Расейская праваслаўная царква абвяшчае сябе адзінай кананічнай праваслаўнай царквой у Беларусі, аднак гэта аспрэчвае <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква">Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква</a>. Тым часам <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" class="mw-redirect" title="Канстантынопальскі патрыярхат">Усяленскі (Канстантынопальскі) патрыярхат</a> вызнае Маскоўскі патрыярхат толькі ў межах 1589 году, калі заходняя граніца <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Маскоўская дзяржава">Маскоўскай дзяржавы</a> прыкладна адпавядала сучаснай <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Беларуска-расейская граніца">беларуска-расейскай граніцы</a>. Гістарычная праваслаўная <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Літоўская мітраполія">Літоўская мітраполія</a> Канстантынопальскага патрыярхату ў 1596 годзе <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Берасьцейская унія">аднавіла еднасьць</a> зь <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B4" class="mw-redirect" title="Сьвяты Пасад">Сьвятым Пасадам</a> і цяпер дзейнічае як <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%8D%D0%BA%D0%B0-%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская грэка-каталіцкая царква">Беларуская грэцка-каталіцкая царква</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Назва"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B7.D0.B2.D0.B0"></span>Назва</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=1" title="Рэдагаваць сэкцыю «Назва»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Назва"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кананічная назва падразьдзяленьня Расейскай праваслаўнай царквы ў Беларусі — Беларускі экзархат Расейскай праваслаўнай царквы (Маскоўскага патрыярхату). Назва «Беларуская праваслаўная царква» не зьяўляецца кананічнай, бо яе надалі сьвецкія, а не царкоўныя ўлады<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Перадгісторыя"><span id=".D0.9F.D0.B5.D1.80.D0.B0.D0.B4.D0.B3.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F"></span>Перадгісторыя</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=2" title="Рэдагаваць сэкцыю «Перадгісторыя»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Перадгісторыя"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" class="mw-redirect" title="Праваслаўная царква на Беларусі">Праваслаўная царква на Беларусі</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA._%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA._%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/250px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA._%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" decoding="async" width="250" height="92" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA._%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/375px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA._%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA._%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/500px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA._%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="1384" data-file-height="511" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0_%D1%96_%D0%93%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0_(%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA)" title="Царква Сьвятых Барыса і Глеба (Наваградак)">Катэдра</a> <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Літоўская мітраполія">Літоўскай мітраполіі</a> Канстантынопальскага патрыярхату ў <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA" title="Наваградак">Наваградку</a> да (налева) і па (направа) <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E%D0%BA%D1%96" title="Мураўёўкі">маскоўскай перабудове</a> ў 2-й пал. XIX ст.</figcaption></figure> <p>Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату выводзіць сваю гісторыю з 992 году — часу заснаваньня <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Полацкая япархія">Полацкай япархіі</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Кіеўская мітраполія">Кіеўскай мітраполіі</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" class="mw-redirect" title="Канстантынопальскі патрыярхат">Канстантынопальскага патрыярхату</a>. Аднак існаваньне <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Маскоўская мітраполія (старонка не існуе)">Маскоўскай мітраполіі</a> (папярэдніцы Маскоўскага патрыярхату) пачалося толькі па захопе <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D1%80%D0%B4%D0%B0" title="Залатая Арда">Залатой Ардой</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B5%D1%9E" title="Кіеў">Кіева</a> ў 1240 годзе, калі загінуў мітрапаліт кіеўскі Ёсіф, а ў 1299 годзе мітрапаліт <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%BC_(%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82_%D0%BA%D1%96%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Максім (мітрапаліт кіеўскі) (старонка не існуе)">Максім</a> перанёс сваю рэзыдэнцыю ўва <a href="/w/index.php?title=%D0%8E%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%BB%D1%8F%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ўладзімер на Клязьме (старонка не існуе)">Ўладзімер на Клязьме</a> — бліжэй да ардынскай сталіцы <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сарай (старонка не існуе)">Сараю</a>. У 1352 годзе катэдру перанесьлі ў <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Масква">Маскву</a>, пры гэтым тамтэйшыя мітрапаліты працягвалі тытулявацца «кіеўскімі». Тым часам самавольны перанос біскупскай катэдры не адпавядае царкоўным канонам, бо забараняецца правілам 82 <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Картагенскі сабор (старонка не існуе)">Картагенскага сабору</a>, таму такое тытуляваньне было некананічным<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Фактычная ліквідацыя Кіеўскай мітраполіі (бо мітрапаліт больш не знаходзіўся ў Кіеве) прычынілася да ўтварэньня асобных Маскоўскай і <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Літоўская мітраполія">Наваградзкай (Літоўскай)</a> мітраполіяў Канстантынопальскага патрыярхату. </p><p>У 1448 годзе Маскоўская мітраполія, якая пашыралася на тэрыторыю <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Маскоўская дзяржава">Маскоўскай дзяржавы</a> і не датычылася <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" title="Вялікае Княства Літоўскае">Вялікага Княства Літоўскага</a>, у аднабаковым парадку выйшла з-пад юрысдыкцыі Канстантынопальскага патрыярхату, за што праваслаўныя цэрквы перасталі лічыць яе кананічнай і вызначылі як <a href="/wiki/%D0%A1%D1%85%D1%96%D0%B7%D0%BC%D0%B0" title="Схізма">схізму</a>. Ужо ў 1459 годзе ў дакумэнце Маскоўскага сабору колішняя мітраполія называецца Маскоўскай царквой (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">рас</a>. <i><span lang="ru">Церковь Московская</span></i>)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Кананічная ізаляцыя Маскоўскай царквы працягвалася 141 год і прычынілася да зьяўленьня ў яе богаслужбовай практыцы пэўных разыходжаньняў зь іншымі праваслаўнымі цэрквамі<sup id="cite_ref-eiu_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-eiu-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 1588 годзе фактычны маскоўскі гаспадар <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%93%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%BE%D1%9E" title="Барыс Гадуноў">Барыс Гадуноў</a> запрасіў патрыярха канстантынопальскага <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ерамія (патрыярх канстантынопальскі) (старонка не існуе)">Ерамію</a> ў Маскву на перамовы пра магчымы пераезд з захопленага <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Асманская імпэрыя">туркамі-асманамі</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C" title="Канстантынопаль">Канстантынопалю</a>. Аднак у самой Маскве Гадуноў на паўгода зьняволіў<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> патрыярха і такім чынам прымусіў яго ў 1589 годзе ня толькі вызнаць аўтакефалію Маскоўскай царквы, але і абвясьціць яе патрыярхатам. Разам з тым усе праваслаўныя прыходы на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага (у тым ліку сучаснай Беларусі) працягвалі знаходзіцца ў юрысдыкцыі <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Літоўская мітраполія">Літоўскай (Кіеўскай) мітраполіі</a> Канстантынопальскага патрыярхату, з чым Маскоўская царква на той час пагадзілася. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA._%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA._%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/250px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA._%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" decoding="async" width="250" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA._%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/375px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA._%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA._%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/500px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA._%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="1315" data-file-height="682" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0_(%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA)" title="Царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла (Менск)">Царква Сьвятых Пятра і Паўла</a> Кіеўскай мітраполіі Канстантынопальскага патрыярхату ў <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Менск">Менску</a> да (налева) і па (направа) маскоўскай перабудове</figcaption></figure> <p>Па <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0_1654%E2%80%941667_%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%9E" class="mw-redirect" title="Вайна 1654—1667 гадоў">вайне з Рэччу Паспалітай</a> (1654—1667), у выніку якой Маскоўская дзяржава захапіла <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B5%D1%9E" title="Кіеў">Кіеў</a>, у 1685 годзе маскоўскі гаспадар <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Аляксей Міхайлавіч">Аляксей Міхайлавіч</a> даслаў ліст патрыярху канстантынопальскаму Якаву з просьбай перадаць Кіеўскую мітраполію Маскве, на што атрымаў адмову. Тады ён самавольна з парушэньнем царкоўных канонаў (у тым ліку 8-га правіла III <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%81%D1%8F%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%8B_%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Усясьветны Сабор (старонка не існуе)">Усясьветнага Сабору</a> і 2-га правіла II Усясьветнага Сабору<sup id="cite_ref-eiu_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-eiu-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) ажыцьцявіў гвалтоўны перавод праваслаўных прыходаў, што знаходзіліся на заваяванай тэрыторыі Рэчы Паспалітай, пад уладу Маскоўскага патрыярхату. Па сьмерці патрыярха Якава ў 1686 годзе Аляксей Міхайлавіч зьвярнуўся да ўладаў <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Асманская імпэрыя">Асманскай імпэрыі</a>, на тэрыторыі якой на той час была рэзыдэнцыя патрыярха канстантынопальскага, і прапанаваў ім мір. Адзінай умовай была згода з боку новага патрыярха Дыянісія на перавод Кіеўскай мітраполіі ў юрысдыкцыю Масквы<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Неўзабаве той мусіў падпадаркавацца асманскім уладам і выдаў адпаведную грамату, за што атрымаў матэрыяльную ўзнагароду<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Аднак ужо ў 1687 годзе <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Канстантынопальскі сабор (старонка не існуе)">Канстантынопальскі сабор</a> асудзіў патрыярха Дыянісія за адмову ад Кіеўскай мітраполіі на карысьць Масквы і пазбавіў яго патрыяршага пасаду за сыманію (хабарніцтва). Хоць выдадзеная на загад сьвецкіх уладаў грамата Дыянісія ня можа лічыцца кананічным дакумэнтам<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, з гэтага часу Кіеўская мітраполія апынулася <a href="/wiki/%D0%94%D1%8D-%D1%84%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Дэ-факта">дэ-факта</a> ў складзе Маскоўскага патрыярхату. Старая традыцыя памеснасьці захоўвалася толькі <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BD%D1%96%D1%8F%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%9E_%D0%A0%D1%8D%D1%87%D1%8B_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Уніяцкая царква ў Рэчы Паспалітай">Ўніяцкай царквой Вялікага Княства Літоўскага</a>, па-ранейшаму аб’яднанай у Кіеўскую мітраполію (з цэнтрам у Наваградку, пазьней у Вільні)<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%93%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%8C_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B5,_%D0%B0_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B2_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D1%88%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%83_(1869).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/be-x-old/thumb/9/95/%D0%93%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%8C_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B5%2C_%D0%B0_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B2_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D1%88%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%83_%281869%29.jpg/250px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="250" height="122" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/be-x-old/thumb/9/95/%D0%93%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%8C_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B5%2C_%D0%B0_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B2_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D1%88%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%83_%281869%29.jpg/375px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/be-x-old/thumb/9/95/%D0%93%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%8C_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B5%2C_%D0%B0_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B2_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D1%88%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%83_%281869%29.jpg/500px-thumbnail.jpg 2x" data-file-width="799" data-file-height="390" /></a><figcaption>Дакумэнт Слуцкай духоўнай вучэльні <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B9%D1%81%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%88%D1%8B_%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%B4" title="Найсьвяцейшы ўрадавы сынод">Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі</a>, у якім загадваецца прымушаць вучняў як у час заняткаў, так і па-за заняткамі размаўляць выняткова на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">расейскай мове</a>, а за <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская мова">беларускую мову</a> — <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Русіфікацыя Беларусі">штрафаваць</a></figcaption></figure> <p>З скасаваньнем маскоўскім гаспадаром <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D0%B0%D1%80_I" title="Пётар I">Пятром I</a> Маскоўскага патрыярхату і ўтварэньнем у 1721 годзе «<a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B9%D1%81%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%88%D1%8B_%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%B4" title="Найсьвяцейшы ўрадавы сынод">Найсьвяцейшага ўрадавага сыноду</a>», аднаго зь міністэрстваў <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Расейская імпэрыя">Расейскай імпэрыі</a>, адабраная ў Канстантынопалю частка Кіеўскай мітраполіі трапіла пад яго фактычную ўладу. Па <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D1%8B_%D0%A0%D1%8D%D1%87%D1%8B_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Падзелы Рэчы Паспалітай">падзелах Рэчы Паспалітай</a> Маскоўская (Грэцка-Расейская) царква «Найсьвяцейшага ўрадавага сыноду» атрымала на землях Беларусі паноўны статус. У 1839 годзе з дапамогай расейскіх ўладаў «Найсьвяцейшы ўрадавы сынод» захапіў <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F,_%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96_%D1%9E%D1%81%D1%8F%D0%B5_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F_(%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%8F%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F)" class="mw-redirect" title="Кіеўская, галіцкая і ўсяе Русі мітраполія (уніяцкая)">уніяцкую частку Кіеўскай мітраполіі</a>, што завяршыла працэс інкарпарацыі праваслаўных беларусаў у Маскоўскую царкву з стратай імі царкоўнай памеснасьці<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Усіх беларускіх вернікаў-уніятаў, якія складалі каля 80% жыхароў Беларусі<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, прымусова перавялі пад уладу «Найсьвяцейшага ўрадавага сыноду». Пра зьдзекі зь беларусаў-уніятаў пісалі дзеячы расейскай культуры — <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%9E_%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9" title="Леў Талстой">Леў Талстой</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аляксандар Герцэн (старонка не існуе)">Аляксандар Герцэн</a><sup id="cite_ref-150pyt_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-150pyt-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Захаваліся шматлікія сьведчаньні фізычнага гвалту і прымусу з боку царскіх уладаў<sup id="cite_ref-dvbh1839_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-dvbh1839-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;">З боку грамадзянскага начальства катаваньнем камандаваў акруговы Навіцкі. Гэты паліцэйскі апостал сек людзей датуль, пакуль катаваны не згаджаўся прыняць прычасьце ад праваслаўнага папа. Адзін чатырнаццацігадовы хлопчык па дзьвюх сотнях розгаў адмовіўся ад такіх зносінаў з Хрыстом. Яго зноў пачалі секчы, і толькі тады, саступаючы страшнага болю, ён пагадзіўся. Праваслаўная царква перамагла!<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:St.George_church_(Babrujsk).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/St.George_church_%28Babrujsk%29.JPG/250px-St.George_church_%28Babrujsk%29.JPG" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/St.George_church_%28Babrujsk%29.JPG/375px-St.George_church_%28Babrujsk%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/St.George_church_%28Babrujsk%29.JPG/500px-St.George_church_%28Babrujsk%29.JPG 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Характэрная <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D1%96%D1%8F_(%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%83%D0%B9%D1%81%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Царква сьвятога Георгія (Бабруйск)">царква</a>-<a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E%D0%BA%D1%96" title="Мураўёўкі">мураўёўка</a> ў <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%83%D0%B9%D1%81%D0%BA" title="Бабруйск">Бабруйску</a> з маскоўскімі <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Купал-цыбуліна">купаламі-цыбулінамі</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%86%D1%91%D1%80_(%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0)" title="Шацёр (архітэктура)">шатрамі</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D0%BA_(%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0)" title="Какошнік (архітэктура)">какошнікамі</a> і інш.</figcaption></figure> <p>У XIX ст. улады Расейскай імпэрыі даручылі падкантрольнаму «Найсьвяцейшаму ўрадаваму сыноду» галоўную ролю ў <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Русіфікацыя Беларусі">маскалізацыі</a> і дэнацыяналізацыі беларусаў. У 1840 годзе выйшла забарона прамаўляць па-беларуску царкоўныя казаньні. Япіскапы патрабавалі ад сьвятароў і іхных жонак карыстацца расейскай мовай і ў прыватным жыцьці, каб даць прыклад парафіянам<sup id="cite_ref-dvbh1839_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-dvbh1839-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Шырокую вядомасьць атрымаў дэвіз <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D1%96%D0%BB_%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E" title="Міхаіл Мураўёў">Мураўёўва-вешальніка</a>: «<i>Што не дарабіў расейскі штык — даробіць расейская школа і царква</i>». З 1860-х гадоў пачалося масавае <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%BF%D1%96%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%9E_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0,_%D0%B7%D1%80%D1%83%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%96_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%96" title="Сьпіс помнікаў архітэктуры Вялікага Княства Літоўскага, зруйнаваных уладамі Расейскай імпэрыі">руйнаваньне помнікаў царкоўнай архітэктуры Вялікага Княства Літоўскага</a>, замест якіх будаваліся <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E%D0%BA%D1%96" title="Мураўёўкі">мураўёўкі</a>. У 1865 годзе Мураўёў-вешальнік нагадаў маскоўскаму гаспадару пра патрэбу ўзмацненьня ролі Маскоўскай царквы ў колішнім Вялікім Княстве Літоўскім<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-4" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;"> <p>Я растлумачыў Яго Вялікасьці, што край гэты ўтрымліваецца за намі сілаю зброі і трэба было б яго цяпер аб'яднаць маральна-палітычна-рэлігійным элемэнтам </p> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="padding: 2px; border: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); border:0px solid #F5F5F5;"> <div style="text-align: center; text-align:left;color:#808080;"><b><i>Арыгінальны тэкст</i>  <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="расейскай мовай">(рас.)</small></b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="text-align: center; text-align: left;"> <div lang="ru" style="font-style: italic">Я изъяснил Его Величеству, что край этот удерживается за нами силою оружия и надо бы его теперь воссоединить нравственно-политически-религиозным элементом</div> </div></div> </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <p>Па <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%82" title="Кастрычніцкі пераварот">распадзе Расейскай імпэрыі</a> (1917 год) 23 ліпеня 1922 году менскі япіскап <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D1%85%D1%96%D1%81%D1%8D%D0%B4%D1%8D%D0%BA_(%D0%9F%D0%B0%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96)" title="Мэльхісэдэк (Паеўскі)">Мэльхісэдэк (Паеўскі)</a> склікаў зьезд <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Менская япархія">япархіі</a>, які абвясьціў у катэдральным саборы аб стварэньні незалежнай ад Маскоўскай патрыярхіі Беларускай мітраполіі (Менск, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="Беларуская ССР">Беларуская ССР</a>)<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 1924 годзе Ўсяленскі патрыярх Рыгор VII надаў аўтакефалію <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Польская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Польскай праваслаўнай царкве</a>, у склад якой увайшла значная частка былой Кіеўскай мітраполіі, у тым ліку Заходняя Беларусь зь Віленшчынай. У сваім <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Томас (старонка не існуе)">томасе</a> ён заявіў, што<sup id="cite_ref-carkva-gazeta.by_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-carkva-gazeta.by-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;">аддзяленьне ад Нашага Пасаду Кіеўскай мітраполіі і залежных ад яе праваслаўных мітраполіяў <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" title="Вялікае Княства Літоўскае">Літвы</a> і <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Карона Каралеўства Польскага">Польшчы</a>, а роўна далучэньне іх да Маскоўскага патрыярхату наступіла не паводле кананічных правілаў, а таксама не было выканана ўсё тое, што было ўстаноўлена адносна поўнай царкоўнай аўтаноміі кіеўскага мітрапаліта, які насіў тытул экзарха Ўсяленскага Пасаду. </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <p>У 1927 годзе Беларуская мітраполія абвясьціла аўтакефалію<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, аднак у выніку пашыраных з 1935 году <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%BF%D1%80%D1%8D%D1%81%D1%96%D1%96_%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Савецкія рэпрэсіі ў Беларусі">рэпрэсіяў</a> супраць сьвятарства на 22 чэрвеня 1941 году ў БССР не засталося легальна адчыненых цэркваў<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У часы <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Другая сусьветная вайна">Другой сусьветнай вайны</a> царква аднавіла сваю дзейнасьць. 30 жніўня — 2 верасьня 1942 году ў Менску адбыўся Ўсебеларускі царкоўны сабор, які зацьвердзіў статут <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква">Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы</a>, але адклаў кананічнае абвяшчэньне аўтакефаліі да вызнаньня яе памеснымі праваслаўнымі царквамі (артыкул 113 Статуту), якога аднак не адбылося. Яшчэ раз БАПЦ (на эміграцыі) заснаваў у месьце Канстанцы (<a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%87%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%B0" title="Нямеччына">Нямеччына</a>) у чэрвені 1948 году япіскап <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Украінская аўтакефальная праваслаўная царква (старонка не існуе)">УАПЦ</a> С. Ахаценка, які знаходзіўся пад <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анатэма (старонка не існуе)">анатэмай</a> канстантынопальскага патрыярха. </p><p>У 1939 годзе па далучэньні Заходняй Беларусі і Ўкраіны да СССР утварыўся экзархат Заходніх Беларусі і Ўкраіны Маскоўскага патрыярхату на чале з архіяпіскапам <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B9%D0%BC%D0%BE%D0%BD_(%D0%A0%D0%B0%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Панцеляймон (Ражноўскі) (старонка не існуе)">Панцеляймонам (Ражноўскім)</a>. У 1943 годзе пры спрыяньні <a href="/wiki/%D0%86%D0%BE%D1%81%D1%96%D1%84_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD" class="mw-redirect" title="Іосіф Сталін">Сталіна</a> ў Маскве прайшоў Сабор япіскапаў РПЦ, на якім адбылася зьмена другой афіцыйнай назвы Маскоўскага патрыярхату — з Расейскай праваслаўнай царквы (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">рас</a>. <i><span lang="ru">Российская православная церковь</span></i>) на «Рускую праваслаўную царкву» (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">рас</a>. <i><span lang="ru">Русская православная церковь</span></i>)<sup id="cite_ref-eiu_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-eiu-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Тытул прадстаяцеля царквы зьмянілі з <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%96_%D1%9E%D1%81%D1%8F%D0%B5_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%96" title="Патрыярх Маскоўскі і ўсяе Расеі">Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Расеі</a> (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">рас</a>. <i><span lang="ru">Патриарх Московский и всея России</span></i>) на «Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі» (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">рас</a>. <i><span lang="ru">Патриарх Московский и всея Руси</span></i>). Пытаньне аб назьве патрыярхату ўзьняў Сталін, аднак паводле афіцыйнай вэрсіі<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, сам тытул прапанаваў новы патрыярх <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D1%96%D0%B9_(%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D1%96)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сергій (Старагародзкі) (старонка не існуе)">Сергій (Старагародзкі)</a>, Сталін нібы толькі пагадзіўся з прапановай і дадаў, што «гэта слушна». </p><p>Па Другой сусьветнай вайне праваслаўныя парафіі Беларусі разам зь сьвятарамі зноў увайшлі ў склад Расейскай праваслаўнай царквы. Іх прымалі аўтаматычна, сьвятару дастаткова было прыйсьці ў царкоўную ўправу і заявіць аб сваім жаданьні служыць далей. Уся тэрыторыя БССР увайшла ў адну япархію РПЦ — Менскую. Масква прызначыла аднаго япіскапа, які атрымаў тытул менскага і беларускага<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-5" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У гэты час у складзе Менскай япархіі дзейнічала больш за 950 цэркваў, якія абслугоўвалі 724 сьвятары. У канцы 50-х гадоў пачаўся новы наступ на царкву і вернікаў. У 1963 годзе савецкія ўлады зачынілі Менскую духоўную сэмінарыю, да 1970 году засталося 380 парафіяў і адзін Жыровіцкі манастыр. Царква знаходзілася ў поўнай залежнасьці ад дзяржавы і <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%B1%D1%8F%D1%81%D1%8C%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%96" class="mw-redirect" title="Камітэт дзяржаўнай бясьпекі">КДБ</a><sup id="cite_ref-ablamiejka_5-6" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Існуюць выпадкі, калі з прычыны даносаў праваслаўных сьвятароў ламаліся лёсы людзей<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-7" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гісторыя"><span id=".D0.93.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F"></span>Гісторыя</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=3" title="Рэдагаваць сэкцыю «Гісторыя»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: Гісторыя"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Утварэньне Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату (некананічная сьвецкая назва<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-8" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> — Беларуская праваслаўная царква) адбылося на Архірэйскім саборы Расейскай праваслаўнай царквы, які праходзіў 9—11 кастрыніка 1989 году. 16 кастрычніка 1989 году Сынод Маскоўскага патрыярхату прызначыў экзархам усяе Беларусі <a href="/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8D%D1%82_(%D0%92%D0%B0%D1%85%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B5%D1%9E)" title="Філарэт (Вахрамееў)">Філарэта (Вахрамеева)</a><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ураджэнца <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Масква">Масквы</a>. У пачатку 1990-х гадоў, калі іншыя цэрквы ў юрысдыкцыі Маскоўскага патрыярхату дабіліся ад яго пэўнай самастойнасьці, Філарэт (Вахрамееў) чыніў супраціў гэтаму працэсу ў Беларусі<sup id="cite_ref-nn2014_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-nn2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, а 11 ліпеня 2013 году па атрыманьні <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B4%D1%8D%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0_%D0%9D%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ордэн Аляксандра Неўскага (старонка не існуе)">ордэна Аляксандра Неўскага</a>, падзякаваўшы за давер <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%9F%D1%83%D1%86%D1%96%D0%BD" title="Уладзімер Пуцін">Уладзімера Пуціна</a>, дадаў: «<i>Служу <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%8F" title="Расея">Расеі</a>!</i>»<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>25 сьнежня 2013 году Сынод Маскоўскага патрыярхату прызначыў кіраўніком Беларускага экзархату мітрапаліта <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Разань">разанскага</a> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB_(%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E)" title="Павал (Панамароў)">Паўла (Панамарова)</a>, ураджэнца <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Караганда">Караганды</a> і грамадзяніна <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A4%D1%8D%D0%B4%D1%8D%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" class="mw-redirect" title="Расейская Фэдэрацыя">Расейскай Фэдэрацыі</a>. Тым часам закон Беларусі «Аб свабодзе сумленьня і рэлігійных арганізацыях» у артыкуле 13 забараняе кіраваць рэлігійнымі арганізацыямі іншаземцам<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 16 сьнежня 2014 году Агульны сход япархіяў Менскай мітраполіі БПЦ ухваліў Выніковы дакумэнт, у 19-м пункце якога вызначыў: «Прасіць мітрапаліта менскага і заслаўскага Паўла, патрыяршага экзарха ўсяе Беларусі хадайнічаць перад патрыярхам маскоўскім і ўсяе Русі Кірылам і Сьвятым сынодам аб наданьні БПЦ статусу самакіраванай царквы ў складзе Маскоўскага патрыярхату паводле ўзору Латвіі, Малдовы і Эстоніі»<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. На сходзе экзарх Павал заявіў: «Беларускі экзархат прыйдзе да самакіраваньня па прыкладзе Украіны, Эстоніі … у Эстоніі 2 япіскапы — самакіраваная царква, у Латвіі 2 япіскапы — самакіраваная, у Малдове 5 япіскапаў — самакіраваная, у нас 16 япіскапаў — мы не самакіраваная. Дзесьці нават крыўдна становіцца. Таму я буду, пэўна, уздымаць гэтае пытаньне. … мяне гэта закранае, бо тут ужо гонар БПЦ». Пасьля таго, як выказваньне экзарха Паўла выклікала воплескі і знайшло адлюстраваньне ў Выніковым дакумэнце, той адзначыў: «выяўляецца такое вось далікатнае пачуцьцё, унутрана такое пачуцьцё годнасьці нашай царквы, нашай дзяржавы: суседзі атрымалі такі самакіраваны статус, а мы, царква большая, не»<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Запытаны самакіраваны статус прадугледжваў самастойны выбар мітрапаліта БПЦ замест прызначэньня маскоўскім Сынодам і выданьне пастановаў Сынода БПЦ без патрэбы іх зацьвярджэньня Сынодам у Маскве<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 18 студзеня 2015 году экзарх Павал абвясьціў, што здымае тэму самакіраванасьці экзархату на бліжэйшыя 25—50 гадоў<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У студзені 2019 году ён заявіў, што «для Беларускай праваслаўнай царквы аўтакефалія — сьмерць»<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>14 жніўня 2020 году на сустрэчы зь вернікамі экзарх Павал папрасіў прабачэньня за заўчаснае віншаваньне <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9B%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%88%D1%8D%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Аляксандар Лукашэнка">Лукашэнкі</a> зь перамогай на <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8D%D0%B7%D1%8B%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B2%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96_2020_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%83" title="Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі 2020 году">выбарах 9 жніўня</a><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, а 17 жніўня ён наведаў зьбітых <a href="/wiki/%D0%90%D0%9C%D0%90%D0%9F" title="АМАП">АМАПам</a> пратэстоўцаў у лякарні хуткай мэдычнай дапамогі ў Менску. 25 жніўня 2020 году Сынод Маскоўскага патрыярхату прыняў прашэньне мітрапаліта Паўла аб адстаўцы і прызначыў новым беларускім экзахам япіскапа барысаўскага і мар’інгорскага <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%8F%D0%BC%D1%96%D0%BD_(%D0%A2%D1%83%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D0%B0)" title="Веніямін (Тупека)">Веніяміна (Тупеку)</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>27 лістапада 2020 году ўпаўнаважаны па справах рэлігіяў і нацыянальнасьцяў <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B4_%D0%93%D1%83%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D0%B0" title="Леанід Гуляка">Леанід Гуляка</a> падпісаў папярэджаньне Беларускай праваслаўнай царкве (БПЦ), у якім зьвярнуў увагу на абавязак выконваць 16-ы артыкул <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%82%D1%83%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Канстытуцыя Беларусі">Канстытуцыі Беларусі</a>, паводле якога «забараняецца дзейнасьць рэлігійных арганізацыяў, іх органаў і прадстаўнікоў, накіраваная супраць <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B2%D1%8D%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82" title="Сувэрэнітэт">сувэрэнітэту</a> Рэспублікі Беларусь, яе <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D0%BB%D0%B0%D0%B4" class="mw-redirect" title="Дзяржаўны лад">канстытуцыйнага ладу</a>». Пагатоў, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B0_%D1%81%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%85_%D1%80%D1%8D%D0%BB%D1%96%D0%B3%D1%96%D1%8F%D1%9E_%D1%96_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8F%D1%9E" title="Упаўнаважаны па справах рэлігіяў і нацыянальнасьцяў">упаўнаважаны па справах рэлігіяў і нацыянальнасьцяў</a> спаслаўся на 8-ы артыкул Закону Беларусі «Аб свабодзе сумленьня і рэлігійных арганізацыях», які забараняў правядзеньне ў <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC" title="Храм">храмах</a> «мерапрыемстваў палітычнага характару, а таксама выступы і заклікі, якія <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абраза (старонка не існуе)">абражаюць</a> прадстаўнікоў органаў дзяржаўнай <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Улада">улады</a>, службовых асобаў і асобных грамадзянаў». У папярэджаньні Леанід Гуляка напісаў, што можа зьвярнуцца ў <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4" title="Суд">суд</a> з заявай аб пазбаўленьні рэлігійнага аб’яднаньня яго праўнага стану і права на існаваньне, калі БПЦ паўторыць «парушэньне» цягам году<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>8 чэрвеня 2021 году Сынод Беларускага экзархату пастанавіў вызваліць з пасады архіяпіскага гарадзенскага і ваўкавыскага <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%BC%D1%96%D0%B9_(%D0%9A%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0)" title="Арцемій (Кішчанка)">Арцемія (Кішчанку)</a>, ураджэнца Менску, які ў жніўні 2020 году адзіны з архіярэяў экзархату адкрыта выказаўся супраць фальсыфікацыі выбараў, гвалту і беззаконьня: «<i>Той, хто старэйшае пакаленьне, якое бурчыць, настаўнікі: „Мы там палітыку ўбачылі“ — вам на каленях трэба стаяць, за ўсе фальсыфікацыі, за тую хлусьню, якую вы пхалі нашым дзецям! За гэты <a href="/wiki/%D0%91%D0%A0%D0%A1%D0%9C" class="mw-redirect" title="БРСМ">БРСМ</a>, за <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BB" title="Камсамол">камсамол</a>, за ўсё тое, што было… атэістычнае. Вось вынік вашага выхаваньня! Цяпер вашы выхаванцы з ланцуга сарваліся! Яны прагнуць крыві. Яны шалёныя</i>». Пазьней ён адзначыў, што «<i>Царква не павінна быць абыякавай… Маўчаньнем прадаецца Бог</i>»<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ужо 9 чэрвеня 2021 году на сваім тэрміновым<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> паседжаньні Сынод РПЦ зацьвердзіў пастанову Сыноду Беларускага экзархату. Сам Арцемій (Кішчанка) дасягнуў веку ў 69 гадоў і не пісаў прашэньня аб адстаўцы, тым часам паводле Статуту РПЦ, беларускія архіярэі падаюць на імя маскоўскага патрыярха прашэньне аб адстаўцы толькі ў 75 гадоў<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Адначасна архіяпіскапам гарадзенскім і ваўкавыскім прызначылі япіскапа слуцкага <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%96_(%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антоні (Даронін) (старонка не існуе)">Антонія (Дароніна)</a>, ураджэнца <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BA%D1%83" title="Баку">Баку</a> і <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%86%D1%8B" title="Расейцы">расейца</a> паводле нацыянальнасьці, які фактычна падтрымаў <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B6%D1%8B%D0%BC_%D0%9B%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%88%D1%8D%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Рэжым Лукашэнкі">рэжым Лукашэнкі</a> ў жніўні 2020 году, назваўшы <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%81%D1%82%D1%8B_%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96_(2020%E2%80%942021)" class="mw-redirect" title="Пратэсты ў Беларусі (2020—2021)">пратэсты супраць гвалту і беззаконьня</a> «палітыкай» і забараніўшы браць удзел у іх сьвятарам Слуцкай япархіі<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дзейнасьць"><span id=".D0.94.D0.B7.D0.B5.D0.B9.D0.BD.D0.B0.D1.81.D1.8C.D1.86.D1.8C"></span>Дзейнасьць</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=4" title="Рэдагаваць сэкцыю «Дзейнасьць»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: Дзейнасьць"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Паводле 9-га артыкула Статуту, Беларуская праваслаўная царква ажыцьцяўляе: </p> <ul><li>Набажэнствы, чынапасьледаваньні, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Таінства">таінствы</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Абрад">абрады</a>, шэсьці, урачыстасьці і пашырэньне рэлігійнай літаратуры ў цэрквах, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Капліца">капліцах</a>, месцах <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паломніцтва (старонка не існуе)">паломніцтва</a> і на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%B3%D1%96%D0%BB%D0%BA%D1%96" title="Могілкі">могілках</a>, у <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8F%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Лякарня">лякарнях</a> і <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Турма">турмах</a>, прытулках для дзяцей, састарэлых і <a href="/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C" title="Інваліднасьць">інвалідаў</a>, вайсковых частках і на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Карабель">караблях</a>;</li> <li>пашырэньне <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%B5" title="Праваслаўе">праваслаўнага</a> веравучэньня, у тым ліку праз <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B9_%D1%96%D0%BD%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%96" class="mw-redirect" title="Сродкі масавай інфармацыі">сродкі масавай інфармацыі</a>, асабліва ўласныя;</li> <li>прапаведніцтва, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дабрачыннасьць (старонка не існуе)">дабрачыннасьць</a> і <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BF%D1%80%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Прадпрымальніцтва">прадпрымальніцтва</a>;</li> <li>навучаньне і выхаваньне;</li> <li>аздараўленьне, ладжаньне паломніцтва і правядзеньне рэлігійных нарадаў і зьездаў;</li> <li>вытворчасьць, набыцьцё і пашырэньне рэлігійнай літаратуры, гуказапісаў і відэа, абрадавых прадметаў і адзеньня сьвятароў<sup id="cite_ref-с_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-с-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Біблійная_камісія"><span id=".D0.91.D1.96.D0.B1.D0.BB.D1.96.D0.B9.D0.BD.D0.B0.D1.8F_.D0.BA.D0.B0.D0.BC.D1.96.D1.81.D1.96.D1.8F"></span>Біблійная камісія</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=5" title="Рэдагаваць сэкцыю «Біблійная камісія»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Біблійная камісія"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Пад націскам грамадзкасьці<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-9" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ў 1989 годзе беларускі экзарх Філарэт стварыў Біблійную камісію для перакладу кніг Сьвятога Пісаньня на сучасную беларускую мову<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 1991 годзе выйшаў беларускі пераклад Біблійнай камісіі <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BB%D0%B5_%D0%9C%D0%B0%D1%86%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%8F" title="Эвангельле паводле Мацьвея">Эвангельля паводле Мацьвея</a>. Празь некалькі гадоў па-беларуску выйшлі астатнія тры Эвангельлі паводле <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA_(%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82)" title="Марк (эвангеліст)">Марка</a>, Лукі і <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD_(%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB)" title="Ян (апостал)">Яна</a>. Пазьней надрукавалі <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%B5%D1%96_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E" title="Дзеі Сьвятых Апосталаў">кнігу Дзеяньняў апостальскіх</a>. Усе гэтыя выданьні былі 4-моўнымі і зьмяшчалі па парадку: арыгінальны старажытнагрэцкі тэкст, <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Царкоўнаславянская мова">царкоўнаславянскі</a>, расейскі сынадальны пераклад XIX стагодзьдзя і беларускі пераклад Біблійнай камісіі. У 2007 годзе выдалі па-беларуску богаслужэбнае <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D0%B5" class="mw-redirect" title="Эвангельле">Эвангельле</a> ўсіх 4-х апосталаў-эвангелістаў. Выданьне зьмяшчала пазнакі ўрыўкаў, якія варта зачытваць сьвятарам у вызначаныя дні цягам году, таму стала выкарыстоўвацца ў цэрквах пры набажэнстве<sup id="cite_ref-з_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-з-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>2 верасьня 2017 году на <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D1%96%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Дзень беларускага пісьменства">Дні беларускага пісьменства</a> ў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%B0%D0%BA" title="Полацак">Полацку</a> беларускі экзарх Павал прадставіў «Новы Запавет Госпада нашага Ісуса Хрыста» ў новым перакладзе на беларускую мову<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Пераклад з арыгінальнага <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D1%8D%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Старажытнагрэцкая мова">старажытнагрэцкага</a> тэксту ажыцьцявіла Біблійная камісія Беларускай праваслаўнай царквы, у склад якой увайшлі 6 асобаў: протаярэй <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D1%96%D0%B9_%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сергій Гардун (старонка не існуе)">Сергій Гардун</a>, кандыдат багаслоўя протаярэй <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9F%D0%B0%D1%87%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аляксандар Пачопка (старонка не існуе)">Аляксандар Пачопка</a>, бакаляўр багаслоўя <a href="/wiki/%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B0" title="Іван Чарота">Іван Чарота</a>, доктар філялягічных навук <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уладзімер Васілевіч (старонка не існуе)">Уладзімер Васілевіч</a>, кандыдат філялягічных навук <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алесь Кароль (старонка не існуе)">Алесь Кароль</a> і кандыдатка багаслоўя <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%86%D1%8F%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BD%D1%87%D1%8B%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тацяна Матрунчык (старонка не існуе)">Тацяна Матрунчык</a>. Выданьне на царкоўныя грошы выйшла накладам у 6000 асобнікаў з выявай <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6_%D0%AD%D1%9E%D1%84%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B9" title="Крыж Эўфрасіньні Полацкай">Эўфрасіньнеўскага крыжа</a> на вокладцы<sup id="cite_ref-з_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-з-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Тым часам гэты пераклад характарызуюць як моцна русіфікаваны<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-10" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Увогуле, за час працы Біблійнай камісіі зь яе складу выйшлі многія вядомыя перакладнікі і лінгвісты, пратэстуючы супраць <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Русіфікацыя Беларусі">русіфікацыі беларускай мовы</a><sup id="cite_ref-ablamiejka_5-11" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Пры канцы жніўня 2022 году <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8B%D1%85%D0%BE%D0%B4" class="mw-redirect" title="Прыход">прыход</a> <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0_(%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA)" title="Царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла (Менск)">Петрапаўлаўскага сабору</a> ў Менску выдаў «Кароткі <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Царкоўнаславянская мова">царкоўнаславянска</a>-беларускі слоўнік праваслаўнай лексыкі», які падрыхтавала <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%96%D1%81%D1%96%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Біблейская камісія Беларуская праваслаўнай царквы (старонка не існуе)">Біблейская камісія Беларуская праваслаўнай царквы</a>. Адказным рэдактарам слоўніка быў спачылы <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B0%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Протаярэй (старонка не існуе)">протаярэй</a> Сергій Гардун, які таксама пераклаў на беларускую мову такія богаслужэбныя тэксты, як: Боская <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Літургія">літургія</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%BD_%D0%97%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%83%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ян Златавуст (старонка не існуе)">Яна Златавуста</a> і Вялікая вячэрня, Ранішнія і Вечаровыя <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Малітва">малітвы</a>, Пасьледаваньне да Сьвятога <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прычасьце (старонка не існуе)">прычасьця</a> і Малітвы <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Падзяка (старонка не існуе)">падзякі</a> пасьля Сьвятога прычасьця, Малітвы перад <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B7%D1%8C" title="Споведзь">споведзьдзю</a>, Таінсты <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BD%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вянчаньне (старонка не існуе)">вянчаньня</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%87%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хрышчэньне (старонка не існуе)">хрышчэньня</a>, Таінства <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5" title="Мірапамазаньне">мірапамазаньня</a> і шэраг <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BD" title="Канон">канонаў</a>. Усе вышэйпералічаныя <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4" title="Пераклад">пераклады</a> сталі выкарыстоўваць у паўсядзённых <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Набажэнства">набажэнствах</a> прыходаў БПЦ, дзе тыя рэгулярна праводзілі па-беларуску<sup id="cite_ref-а_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-а-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>«<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BA%D1%96_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кароткі царкоўнаславянска-беларускі слоўнік праваслаўнай лексыкі (старонка не існуе)">Кароткі царкоўнаславянска-беларускі слоўнік праваслаўнай лексыкі</a>» меў разьдзел «Імёны <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B" title="Сьвяты">сьвятых</a> паводле праваслаўнага <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%86%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месяцаслоў (старонка не існуе)">месяцаслова</a>», які зьмяшчаў у 1-м слупку царкоўнаславянскую форму <a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D1%8F" title="Імя">імя</a>, першапачатковае значэньне гэтага імя і пазначэньне мовы паходжаньня гэтага імя. У 2-м слупку прыводзілася беларуская царкоўная форма імя, а ў 3-м — вытворныя формы імя. Усе імёны падавалі з пазначэньнем <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%81%D0%BA" title="Націск">націску</a>. У разьдзеле «Назвы праваслаўных сьвятаў» 2-і слупок зьмяшчаў беларускую царкоўную назву <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0" title="Сьвята">сьвята</a> ў кароткай і поўнай форме, а 3-і слупок — беларускія <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Народны каляндар">народныя назвы</a> гэтага сьвята. У асобным разьдзеле прыводзіўся пераклад назваў шанаваных у Праваслаўнай царкве <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7" title="Абраз">абразоў</a>. Іншы разьдзел утрымліваў пераклад назваў усіх 77 кніг <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Біблія">Сьвятога Пісаньня</a> ў адпаведнасьці з парадкам у <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%B5" title="Праваслаўе">праваслаўі</a>. У апошнім разьдзеле зьмясьцілі правілы тытулаваньня і звароту да <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Духавенства">духавенства</a><sup id="cite_ref-а_41-1" class="reference"><a href="#cite_note-а-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Кіраваньне"><span id=".D0.9A.D1.96.D1.80.D0.B0.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D1.8C.D0.BD.D0.B5"></span>Кіраваньне</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=6" title="Рэдагаваць сэкцыю «Кіраваньне»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Кіраваньне"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Сынод</i> (<a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Грэцкая мова">грэц</a>. <i><span lang="el">Σύνοδος</span></i> — сход). Паводле 14-га артыкула Статуту БПЦ, «складаецца з <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D1%96%D1%80%D1%8D%D0%B9" class="mw-redirect" title="Архірэй">архірэяў</a> (<a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Грэцкая мова">грэц</a>. <i><span lang="el">ἀρχι- + ἱερεύς</span></i> — старэйшы жрэц), якія кіруюць праваслаўнымі япархіямі, разьмешчанымі на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь». Згодна з 17-м артыкулам, зацьвярджае статуты БПЦ, япархіяў і <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%BF%D1%96%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Стаўрапігія">стаўрапігіяльных</a> манастыроў. Выбірае япархіяльных архірэяў і стварае падпарадкаваныя ўстановы, у тым ліку прадпрыемствы. Зацьвярджае «Ўставу на царкоўны суд БПЦ». Прызначае рэктараў духоўных вучэльняў і ігуменаў <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80" title="Манастыр">манастыроў</a>. Прызначае склад Рэвізійнай камісіі<sup id="cite_ref-с_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-с-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Згодна з 12-м пунктам XII артыкула «Экзархаты» Статута <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Расейская праваслаўная царква">Расейскай праваслаўнай царквы</a> (РПЦ), «Епархіяльныя і вікарныя архірэі Экзархату абіраюцца і прызначаюцца Сьвятым Сынодам (РПЦ) на прапанову Сынода Экзархату».</li> <li><i>Экзарх</i> (<a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Грэцкая мова">грэц</a>. <i><span lang="el">ἔξαρχος</span></i> — намесьнік). Паводле Статута БПЦ, зьяўляецца <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D1%85%D1%96%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Архімандрыт (старонка не існуе)">архімандрытам</a> <a href="/wiki/%D0%96%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80" title="Жыровіцкі манастыр">Жыровіцкага манастыра</a> Ўсьпеньня Багародзіцы (Слонімскі раён, Гарадзенская вобласьць). Склікае Сынод і зацьвярджае прысуджэньне царкоўных навуковых ступеняў і званьняў<sup id="cite_ref-с_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-с-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Згодна з 9-м пунктам XII артыкула «Экзархаты» Статута РПЦ, «Экзарх абіраецца Сьвятым Сынодам (РПЦ) і прызначаецца патрыяршым Указам».</li></ul> <p>На 2015 год пры Сынодзе дзейнічала 17 аддзелаў і камісіяў: </p> <ul><li>Кіраўніцтва справамі Менскай экзархіі, Царкоўны суд, Выдавецкая рада;</li> <li>10 аддзелаў: 1) узаемін царквы і <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Грамадзтва">грамадзтва</a>, 2) інфармацыйны, 3) манастыроў і <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Манаства (старонка не існуе)">манаства</a>, 4) справаў моладзі, 5) рэлігійнай адукацыі і катэхізацыі, 6) царкоўнай дабрачыннасьці і грамадзкага служэньня, 7) паломніцкі, 8) узаемін з <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Казацтва">казацтвам</a>, 9) узаемін з <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%8B_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Узброеныя сілы Рэспублікі Беларусь">Узброенымі сіламі</a> і іншымі вайсковымі фармаваньнямі <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" class="mw-redirect" title="Рэспубліка Беларусь">Рэспублікі Беларусь</a>, 10) турэмнага служэньня;</li> <li>4 камісіі: 1) кананізаваньня сьвятых, 2) рэвізійная, 3) узнагародаў, 4) пытаньняў <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D0%BC%E2%80%99%D1%8F" title="Сям’я">сям’і</a>, абароны мацярынства і дзяцінства<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Структура"><span id=".D0.A1.D1.82.D1.80.D1.83.D0.BA.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Структура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=7" title="Рэдагаваць сэкцыю «Структура»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: Структура"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Япархіі_і_манастыры"><span id=".D0.AF.D0.BF.D0.B0.D1.80.D1.85.D1.96.D1.96_.D1.96_.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.8B.D1.80.D1.8B"></span>Япархіі і манастыры</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=8" title="Рэдагаваць сэкцыю «Япархіі і манастыры»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: Япархіі і манастыры"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>БПЦ утвараюць 11 япархіяў. На 7 студзеня 2012 году дзейнічала 34 манастыры (16 жаночых, 7 мужчынскіх). У тым ліку: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%83%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96_%D0%91%D1%8B%D1%85%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Бабруйская і Быхаўская япархія">Бабруйская і Быхаўская япархія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96_%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Берасьцейская і Кобрынская япархія">Берасьцейская і Кобрынская япархія</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%90%D1%84%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Берасьцейскі Афанасіеўскі манастыр (старонка не існуе)">Афанасьеўскі мужчынскі манастыр</a> у імя <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B_%D0%90%D1%84%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B9_%D0%91%D1%80%D1%8D%D1%81%D1%86%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сьвяты Афанасій Брэсцкі (старонка не існуе)">сьв. прпмч. Афанасія Берасьцейскага</a> у Берасьцейскім раёне, в. Аркадзія.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%A0%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Берасьцейскі манастыр Ражджаства Багародзіцы (старонка не існуе)">У гонар Ражджаства Прасьвятой Багародзіцы жаночы манастыр</a> у Берасьці.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D0%B1%D1%96%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жабінкаўскі Праабражэнскі манастыр (старонка не існуе)">Праабражэнскі мужчынскі манастыр</a> у Жабінкаўскім раёне, в. Хмелева.</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%96%D1%86%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96_%D0%90%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Віцебская і Аршанская япархія (старонка не існуе)">Віцебская і Аршанская япархія</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%96%D1%86%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%A1%D0%B0%D1%88%D1%8D%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8F_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Віцебскі манастыр Сашэсьця Сьвятога Духа (старонка не існуе)">У гонар Сашэсьця Сьвятога Духа жаночы манастыр</a> у Віцебску.</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%86%D0%B5%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D1%8F%D1%9E%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80" title="Куцеінскі Богаяўленскі манастыр">Куцеінскі Богаяўленскі мужчынскі манастыр</a> у Воршы.</li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%9E_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80" title="Траецкі Маркаў манастыр">Маркаў у імя Сьвятой Тройцы мужчынскі манастыр</a> у Віцебску.</li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A3%D1%81%D1%8C%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80" class="mw-redirect" title="Аршанскі Усьпенскі манастыр">У гонар Усьпеньня Прасьвятой Багародзіцы жаночы манастыр</a> у Воршы.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Гомельская япархія">Гомельская і Жлобінская япархія</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гомельскі Мікалаеўскі манастыр (старонка не існуе)">У імя сьвяціцеля Мікалая Цудатворцы мужчынскі манастыр</a> у Гомелі.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A6%D1%96%D1%85%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гомельскі Ціхвінскі манастыр (старонка не існуе)">У гонар Ціхвінскай іконы Божае Маці жаночы манастыр</a> у Гомелі.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D0%B0-%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іаана-Кармянскі манастыр (старонка не існуе)">Іаана-Кармянскі жаночы манастыр</a> у Добрускім раёне, в. Карма.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A3%D1%81%D1%8C%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жлобінскі Усьпенскі манастыр (старонка не існуе)">У гонар Усьпеньня Прасьвятой Багародзіцы жаночы манастыр</a> у Жлобінскім раёне, в. Казімірава.</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96_%D0%92%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гарадзенская і Ваўкавыская япархія (старонка не існуе)">Гарадзенская і Ваўкавыская япархія</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%A0%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гарадзенскі манастыр Ражджаства Багародзіцы (старонка не існуе)">У гонар Ражджаства Прасьвятой Багародзіцы жаночы манастыр</a> у Горадні.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96_%D0%90%D0%BC%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Магілёўская і Амсьціслаўская япархія">Магілёўская і Амсьціслаўская япархія</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80" class="mw-redirect" title="Магілёўскі Мікалаеўскі манастыр">У імя сьвяціцеля Мікалая Цудатворцы жаночы манастыр</a> у Магілёве.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Менская япархія">Менская і Слуцкая япархія</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%86%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D0%B0-%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дамашанскі Іаана-Багаслоўскі манастыр (старонка не існуе)">Іаана-Багаслоўскі жаночы манастыр</a> у Смалявіцкім раёне, в. Дамашаны.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%94%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ляданскі Дабравешчанскі манастыр (старонка не існуе)">Ляданскі у гонар Благавешчаньня Прасьвятой Багародзіцы мужчынскі манастыр</a> у Смалявіцкім раёне, в. Малыя Ляды.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0-%D0%95%D0%BB%D1%96%D1%81%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Менскі Сьвята-Елісавецінскі манастыр (старонка не існуе)">Менскі ў імя прмц. вял. кнг. Елісаветы жаночы манастыр</a> у Менскім раёне, в. Навінкі.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0-%D0%9A%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бараньскі Сьвята-Ксеніеўскі манастыр (старонка не існуе)">Сьвята-Ксеніеўскі жаночы манастыр</a> у Барысаўскім раёне, в. Барань.</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96_%D0%9B%D1%96%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Наваградзкая і Лідзкая япархія (старонка не існуе)">Наваградзкая і Лідзкая япархія</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%91%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Слонімскі Благавешчанскі манастыр (старонка не існуе)">У гонар Благавешчаньня Прасьвятой Багародзіцы жаночы манастыр</a> у Слонімскі раёне, в. Малыя Ляды.</li> <li><a href="/wiki/%D0%96%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0-%D0%8E%D1%81%D1%8C%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80" class="mw-redirect" title="Жыровіцкі Сьвята-Ўсьпенскі манастыр">Жыровіцкі Сьвята-Ўсьпенскі стаўрапігіяльны мужчынскі манастыр</a> у Слонімскім раёне, в. Жыровічы.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Пінская япархія">Пінская і Лунінецкая япархія</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пінскі Варварынскі манастыр (старонка не існуе)">У імя вмц. Варвары жаночы манастыр</a> у Пінску.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Полацкая япархія">Полацкая і Глыбоцкая япархія</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%B0-%D0%AD%D1%9E%D1%84%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80" class="mw-redirect" title="Спаса-Эўфрасіньнеўскі манастыр">Спаса-Эўфрасіньнеўскі жаночы манастыр</a> у Полацку.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Тураўская япархія">Тураўская і Мазырская япархія</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%A0%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юравіцкі манастыр Ражджаства Багародзіцы (старонка не існуе)">У гонар Ражджаства Прасьвятой Багародзіцы мужчынскі манастыр</a> у Калінкавіцкім раёне, в. Юравічы.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хойніцкі Пакроўскі манастыр (старонка не існуе)">У гонар Пакрова Прасьвятой Багародзіцы жаночы манастыр</a> у Хойніках.</li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Прыходы"><span id=".D0.9F.D1.80.D1.8B.D1.85.D0.BE.D0.B4.D1.8B"></span>Прыходы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=9" title="Рэдагаваць сэкцыю «Прыходы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: Прыходы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>На 7 студзеня 2012 г. экзархат налічваў 1555 <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8B%D1%85%D0%BE%D0%B4" class="mw-redirect" title="Прыход">прыходаў</a>. Послух несьлі 14 <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D1%96%D1%80%D1%8D%D0%B9" class="mw-redirect" title="Архірэй">архірэяў</a> (у тым ліку 3 <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вікарый (старонка не існуе)">вікарыі</a>), 1485 сьвятароў і 166 <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%8B%D1%8F%D0%BA%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дыякан (старонка не існуе)">дыяканаў</a>. Дзейнічала звыш 100 <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Брацтва (старонка не існуе)">брацтваў</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8F%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сястрыцтва (старонка не існуе)">сястрыцтваў</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Адукацыя"><span id=".D0.90.D0.B4.D1.83.D0.BA.D0.B0.D1.86.D1.8B.D1.8F"></span>Адукацыя</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=10" title="Рэдагаваць сэкцыю «Адукацыя»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=10" title="Правіць зыходнік раздзела: Адукацыя"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Дзейнічаюць наступныя навучальныя ўстановы: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D1%83%D1%85%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Менская духоўная акадэмія (старонка не існуе)">Менская духоўная акадэмія</a> (<a href="/wiki/%D0%92%D1%91%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Вёска">вёска</a> <a href="/wiki/%D0%96%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Жыровічы">Жыровічы</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Слонімскі раён">Слонімскі раён</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C" title="Гарадзенская вобласьць">Гарадзенская вобласьць</a>; з 1995 году);</li> <li>Віцебская і Менская (Жыровічы; адноўлена ў 1989 годзе) духоўныя сэмінарыі;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%82%D1%8D%D0%B0%D0%BB%D1%91%D0%B3%D1%96%D1%96_%D0%91%D0%94%D0%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Інстытут тэалёгіі БДУ (старонка не існуе)">Інстытут тэалёгіі БДУ</a>;</li> <li>Віцебская, Менская і Слонімская духоўныя вучэльні;</li> <li>Рэгенцкая школа;</li> <li>Школа катэхізатараў;</li> <li>654 <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Нядзельная школа">нядзельныя школы</a><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Выданьні"><span id=".D0.92.D1.8B.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D1.8C.D0.BD.D1.96"></span>Выданьні</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=11" title="Рэдагаваць сэкцыю «Выданьні»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=11" title="Правіць зыходнік раздзела: Выданьні"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Часопісы"><span id=".D0.A7.D0.B0.D1.81.D0.BE.D0.BF.D1.96.D1.81.D1.8B"></span>Часопісы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=12" title="Рэдагаваць сэкцыю «Часопісы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=12" title="Правіць зыходнік раздзела: Часопісы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Выдаюцца часопісы: </p> <ul><li>«Веснік Беларускага экзархата»;</li> <li>«Минские епархиальные ведомости»;</li> <li>«Праваслаўе ў Беларусі і ў свеце»;</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Газэты"><span id=".D0.93.D0.B0.D0.B7.D1.8D.D1.82.D1.8B"></span>Газэты</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=13" title="Рэдагаваць сэкцыю «Газэты»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=13" title="Правіць зыходнік раздзела: Газэты"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Друкуюцца газэты: </p> <ul><li>«Могилевские епархиальные ведомости»;</li> <li>«Преображение»;</li> <li>«Царкоўнае слова» і інш.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Крытыка"><span id=".D0.9A.D1.80.D1.8B.D1.82.D1.8B.D0.BA.D0.B0"></span>Крытыка</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=14" title="Рэдагаваць сэкцыю «Крытыка»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=14" title="Правіць зыходнік раздзела: Крытыка"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Некананічны_статус_Маскоўскага_патрыярхату_ў_Беларусі"><span id=".D0.9D.D0.B5.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D0.BD.D1.96.D1.87.D0.BD.D1.8B_.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.81_.D0.9C.D0.B0.D1.81.D0.BA.D0.BE.D1.9E.D1.81.D0.BA.D0.B0.D0.B3.D0.B0_.D0.BF.D0.B0.D1.82.D1.80.D1.8B.D1.8F.D1.80.D1.85.D0.B0.D1.82.D1.83_.D1.9E_.D0.91.D0.B5.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.83.D1.81.D1.96"></span>Некананічны статус Маскоўскага патрыярхату ў Беларусі</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=15" title="Рэдагаваць сэкцыю «Некананічны статус Маскоўскага патрыярхату ў Беларусі»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=15" title="Правіць зыходнік раздзела: Некананічны статус Маскоўскага патрыярхату ў Беларусі"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У 1924 годзе Ўсяленскі патрыярх Рыгор VII, надаўшы аўтакефалію <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Польская аўтакефальная праваслаўная царква">Польскай праваслаўнай царкве</a>, у склад якой увайшла значная частка былой Кіеўскай мітраполіі, у тым ліку Заходняя Беларусь зь Віленшчынай, у сваім <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Томас (старонка не існуе)">томасе</a> зазначыў, што далучэньне Кіеўскай мітраполіі да Маскоўскага патрыярхату не было кананічным<sup id="cite_ref-carkva-gazeta.by_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-carkva-gazeta.by-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 1990-я гады ў лісьце патрыярху маскоўскаму <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%B9_(%D0%A0%D1%8B%D0%B4%D1%8B%D0%B3%D0%B5%D1%80)" class="mw-redirect" title="Аляксій (Рыдыгер)">Аляксію (Рыдыгеру)</a> Усяленскі патрыярх Дзімітры заявіў, што Канстантынопаль вызнае Маскоўскі патрыярхат у межах 1589 году, гэта значыць без тэрыторыі Беларусі, Украіны, Балтыі і Смаленшчыны, якія на той час уваходзілі ў склад Рэчы Паспалітай. Наступны Ўсяленскі патрыярх Барталамей дадаў, што РПЦ бесьперапынна ўрывалася ў краіны, якія знаходзяцца пад духоўнай юрысдыкцыяй Канстантынопаля, менавіта ў Эстонію, Вугоршчыну і іншы краіны, робячы гэта заўсёды з дапамогай узброенай сілы савецкай арміі<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 2006 годзе патрыярх Барталамэй зрабіў заяву ў Кіеве, што Канстантынопаль лічыць Кіеўскую мітраполію сваёй дачкой і, калі прыйдзе час, разгледзіць пытаньне аб яе самастойнасьці. У кастрычніку 2018 году Сынод Канстантынопальскай царквы спыніў дзеяньне граматы 1686 году аб падпарадкаваньні Кіеўскай мітраполіі Маскоўскаму патрыярхату<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Увогуле, праваслаўныя каноны (34-е апостальскае правіла<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) патрабуюць асобнай царквы для асобнага народу, аднак РПЦ працягвае не прызнаваць беларусаў (як і ўкраінцаў) асобнымі народамі. З гэтай прычыны на розных узроўнях агучваецца і паўтараецца формула пра «трыадзіны расейскі народ»<sup id="cite_ref-ablamiejka_5-12" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Зьнішчэньне_гістарычна-культурных_каштоўнасьцяў"><span id=".D0.97.D1.8C.D0.BD.D1.96.D1.88.D1.87.D1.8D.D0.BD.D1.8C.D0.BD.D0.B5_.D0.B3.D1.96.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B.D1.87.D0.BD.D0.B0-.D0.BA.D1.83.D0.BB.D1.8C.D1.82.D1.83.D1.80.D0.BD.D1.8B.D1.85_.D0.BA.D0.B0.D1.88.D1.82.D0.BE.D1.9E.D0.BD.D0.B0.D1.81.D1.8C.D1.86.D1.8F.D1.9E"></span>Зьнішчэньне гістарычна-культурных каштоўнасьцяў</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=16" title="Рэдагаваць сэкцыю «Зьнішчэньне гістарычна-культурных каштоўнасьцяў»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=16" title="Правіць зыходнік раздзела: Зьнішчэньне гістарычна-культурных каштоўнасьцяў"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%BF%D1%96%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%9E_%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96_%D1%96_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96,_%D0%B7%D1%80%D1%83%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D0%BC_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BC" title="Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных Маскоўскім патрыярхатам">Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных Маскоўскім патрыярхатам</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_(%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96)_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8F_%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_(%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96)_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8F_%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0.jpg/250px-%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8F_%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0.jpg" decoding="async" width="250" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8F_%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0.jpg/375px-%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8F_%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8F_%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0.jpg/500px-%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8F_%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%28%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%29_%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="608" data-file-height="632" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Беларусы">Беларускі</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D1%8F_(%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB)" title="Баня (купал)">купал-баня</a> (традыцыйны <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6#Грэцкі" title="Крыж">4-канцовы сонцакрыж</a>) і <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%86%D1%8B" title="Расейцы">расейская</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Купал-цыбуліна">цыбуліна</a> (<a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%8C%D0%BC%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Васьміканцовы крыж">8-канцовы маскоўскі крыж</a>)</figcaption></figure> <p>Па актывізацыі рэлігійнага жыцьця ў 1990-я гады масавы характар набылі перабудовы помнікаў сакральнай архітэктуры, якія знаходзяцца ў валоданьні Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату. Гэтыя перабудовы выконваюцца з парушэньнем дзейнага заканадаўства ў сфэры аховы помнікаў і характарызуюцца мэтанакіраваным насаджэньнем пазалочаных <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Купал-цыбуліна">купалоў-цыбулінаў</a>, зьмяненьнем аўтэнтычнага выгляду асобных архітэктурных элемэнтаў, выкарыстаньнем недапушчальных пры рэстаўрацыі будаўнічых матэрыялаў і мэтодык. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B._%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0%D0%B9_(11).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B._%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0%D0%B9_%2811%29.jpg/250px-%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B._%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0%D0%B9_%2811%29.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B._%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0%D0%B9_%2811%29.jpg/375px-%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B._%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0%D0%B9_%2811%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B._%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0%D0%B9_%2811%29.jpg/500px-%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B._%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0%D0%B9_%2811%29.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="900" /></a><figcaption>Выкінуты на сьмецьце аўтэнтычны <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6#Грэцкі" title="Крыж">4-канцовы сонцакрыж</a> з <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%86%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D1%96_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B0_(%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B)" title="Царква Сьвятога Ільлі Прарока (Велямічы)">царквы</a> ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Велямічы">Велямічах</a>, заменены на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%8C%D0%BC%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Васьміканцовы крыж">маскоўскі крыж</a></figcaption></figure> <p>У 2004 годзе кіраўнік Беларускага экзархату Філарэт (Вахрамееў) накіраваў ліст старшыню менскага гарвыканкаму <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D1%96%D0%BB_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%9E" class="mw-redirect" title="Міхаіл Паўлаў">Паўлаву</a>, у якім выступіў з ініцыятывай замест аднаўленьня <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0_(%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA)" title="Царква Сьвятога Духа (Менск)">царквы Сьвятога Духа</a>, унікальнага помніка архітэктуры <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" title="Вялікае Княства Літоўскае">Вялікага Княства Літоўскага</a> эпохі <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%BD%D1%8D%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81" class="mw-redirect" title="Рэнэсанс">Рэнэсансу</a>, збудаваць на месцы яе падмуркаў і крыптаў новую капліцу Маскоўскага патрыярхату. Яшчэ адну капліцу ў гонар <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9D%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Аляксандар Неўскі">Аляксандра Неўскага</a> ён прапанаваў паставіць на месцы падмуркаў <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%B3%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%8B_%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80_(%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Малы гасьціны двор (Менск)">Малога гасьцінага двара</a><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/250px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" decoding="async" width="250" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/375px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/500px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="1318" data-file-height="710" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%8B_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B_(%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B)" title="Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы (Чарнаўчыцы)">Пятніцкая царква</a> ў <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B" title="Чарнаўчыцы">Чарнаўчыцах</a>: выгляд да (налева) і па маскоўскай перабудове (направа)</figcaption></figure> <p>У ліпені 2007 году на тэрыторыі <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E" title="Магілёў">Магілёўскага</a> Замчышча спынілася будаваньне «храма-помніка» Маскоўскага патрыярхату ў імя «<i>Святых царственных мучеников и новомучеников и исповедников XX века</i>», адноўленае без узгадненьня з археолягамі ў сярэдзіне чэрвеня таго ж году. Паводле факту будаваньня распачалі крымінальную справу. Загаднік катэдры археалёгіі Магілёўскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту, доктар гістарычных навук <a href="/wiki/%D0%86%D0%B3%D0%B0%D1%80_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D0%BA" title="Ігар Марзалюк">Ігар Марзалюк</a> паказвае на тое, што стаўленьне да замчышча было барбарскім: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;">Ужо можна адкрыць ува ўнівэрсытэце адмысловую выставу знаходак з тых рэчаў, якія пасьпелі ўратаваць як на Замчышчы, так і на сьметніку, куды будаўнікі вывезлі частку культурнага слою. Гэта, акрамя мэталічных рэчаў і керамікі ХІІ—ХVII стагодзьдзяў, таксама і сэнсацыйная знаходка – невялікі абразок, які датуецца ХІ стагодзьдзем. </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <p>Ігар Марзалюк назваў гэта наўмысным зьнішчэньнем нацыянальнага помніка археалёгіі<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Апроч таго, рэканструкцыя закранула магілёўскі манастыр Сьвятога Мікалая — помнік архітэктуры <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%B4%D0%BE%D0%B9%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%B7%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Магілёўская школа дойлідзтва">самабытнага магілёўскага барока</a> XVII—XVIII стагодзьдзяў. Так, у 2008 годзе на ягоную браму, накрытую дахоўкай, паставілі пазалачоны купал-цыбуліну з 8-канцовым маскоўскім крыжом. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%8F.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%8F.jpg/250px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%8F.jpg" decoding="async" width="250" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%8F.jpg/375px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%8F.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%8F.jpg/500px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%8F.jpg 2x" data-file-width="964" data-file-height="441" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%8F_(%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C)" title="Царква Сьвятога Юрыя (Валавель)">Юр’еўская царква</a> ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Валавель">Валавелі</a>: выгляд да (налева) і па сучаснай маскоўскай перабудове (направа)</figcaption></figure> <p>У 2008 годзе ў Менску пры будаваньні Асьветнага цэнтру Маскоўскага патрыярхату на тэрыторыі <a href="/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%81%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Высокае Места">Высокага Места</a> і <a href="/wiki/%D0%92%D1%83%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0_%D0%97%D1%8B%D0%B1%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Вуліца Зыбіцкая">вуліцы Зыбіцкай</a> не праводзіліся належныя археалягічныя раскопкі, у выніку чаго былі непапраўна пашкоджаныя і страчаныя культурныя пласты ХІ—ХІХ стагодзьдзяў<sup id="cite_ref-rs_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-rs-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/250px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" decoding="async" width="250" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/375px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/500px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="714" data-file-height="500" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%8E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0_(%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0)" title="Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа (Гошчава)">Узьвіжанская царква</a> ў <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Гошчава">Гошчаве</a>: выгляд да (налева) і па маскоўскай перабудове (направа)</figcaption></figure> <p>У 2008 годзе ў <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%86%D0%B0%D0%BA" title="Клецак">Клецку</a> настаяцель мясцовага прыходу Беларускага экзархату, які займае будынак <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%91%D0%BB_%D0%97%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D0%B9%D1%81%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%88%D0%B0%D0%B9_%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%96_%D1%96_%D0%BA%D0%BB%D1%8F%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%9E_(%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%86%D0%B0%D0%BA)" title="Касьцёл Зьвеставаньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар дамініканаў (Клецак)">колішняга дамініканскага касьцёла</a> (гістарычна-культурная каштоўнасьць 1-й катэгорыі) Мацьвей Белавус самавольна паставіў над дахам купал-цыбуліну з 8-канцовым маскоўскім крыжам агульнай вышынёй 6 мэтраў. Будаўнічыя працы праводзіліся насуперак лісту <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь">Міністэрства культуры</a>, у якім паведамлялася, што дзеяньні Белавуса пярэчаць заканадаўству, бо яны непазьбежна вядуць да зьмены вонкавага выгляду помніка<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 2010 годзе стала вядома, што Белавус паставіў на колішні касьцёл яшчэ два купалы-цыбуліны<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F._%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F._%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/250px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F._%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" decoding="async" width="250" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F._%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/375px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F._%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F._%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/500px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F._%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="826" data-file-height="438" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B9%D1%86%D1%8B_(%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F)" title="Царква Сьвятой Тройцы (Войская)">Траецкая царква</a> ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Войская">Войскай</a>: выгляд да (налева) і па маскоўскай перабудове (направа)</figcaption></figure> <p>У 2009 годзе ў в. <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Гошчава">Гошчаве</a> ў выніку несанкцыянаваных рамонтных работаў (праект рэканструкцыі не ўзгадняўся зь Міністэрствам культуры<sup id="cite_ref-hoscava_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-hoscava-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%8E%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0_(%D0%93%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0)" title="Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа (Гошчава)">царкве Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа</a> (гістарычна-культурная каштоўнасьць 3-й катэгорыі), праведзеных мясцовым сьвятаром Беларускага экзархату, над дахам зьявіліся купалы-цыбуліны ў маскоўскім стылі. А адзін купал зьявіўся там, дзе яго ніколі не было. Такім чынам помнік незваротна страціў свае адметныя архітэктурныя і мастацкія рысы, што ставіць пад сумнеў яго ахоўны статус<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Рэканструкцыя непарыўна зьмяніла вонкавы выгляд помніка, яго канструкцыі, мастацка-архітэктурнае аздабленьне, што зьяўляецца парушэньнем артыкулаў 27; 28; 29; 32; 33; 36; 37; 45 Закона «Аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь» ад 9 студзеня 2006 году<sup id="cite_ref-hoscava_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-hoscava-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD._%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD._%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/250px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD._%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" decoding="async" width="250" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD._%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/375px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD._%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD._%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/500px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD._%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="728" data-file-height="500" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D1%86%D1%8B_%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%9E_(%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD)" title="Царква Покрыва Багародзіцы і манастыр базылянаў (Талачын)">Пакроўская царква</a> ў <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD" title="Талачын">Талачыне</a>: выгляд да (налева) і па надбудове купалоў-цыбулінаў (направа)</figcaption></figure> <p>У 2009 годзе ў в. <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Велямічы">Велямічах</a> у выніку рэканструкцыі <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%86%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D1%96_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B0_(%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B)" title="Царква Сьвятога Ільлі Прарока (Велямічы)">царквы Сьвятога Прарока Ільлі</a> (гістарычна-культурная каштоўнасьць 2-й катэгорыі), якую праводзіць мясцовы прыход Беларускага экзархату, адбылося зьнішчэньне барокавых купалоў на вежах і традыцыйных каваных 4-канцовых сонцакрыжоў з заменай іх маскоўскімі пазалачонымі цыбулепадобнымі купаламі і 8-канцовымі крыжамі<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>У чэрвені 2010 году грамадзкасьць даведалася пра тое, што ў выніку рэканструкцыі, якую праводзіць Беларускі экзархат у <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA" title="Наваградак">Наваградку</a>, на вежы <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0_%D1%96_%D0%93%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0_(%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA)" title="Царква Сьвятых Барыса і Глеба (Наваградак)">царквы Сьвятых Барыса і Глеба</a> (гістарычна-культурная каштоўнасьць 1-й катэгорыі) плянуецца паставіць какошнікі з шатрамі, завершанымі залатымі цыбулепадобнымі купаламі<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. З нагоды зьнішчэньня аўтэнтычнага выгляду гэтага і іншых помнікаў беларускай архітэктуры філёзафы <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C_%D0%90%D0%BD%D1%86%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Алесь Анціпенка">Алесь Анціпенка</a> і <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%86%D1%96%D0%BD_%D0%90%D0%BA%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Валянцін Акудовіч">Валянцін Акудовіч</a>, архітэктарка <a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D0%B0%D1%9E%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" class="mw-redirect" title="Ірэна Лаўроўская">Ірэна Лаўроўская</a>, мастацтвазнаўцы <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%A5%D0%B0%D1%80%D1%8D%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Сяргей Харэўскі">Сяргей Харэўскі</a> і <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%BC_%D0%96%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D1%9E" title="Максім Жбанкоў">Максім Жбанкоў</a> зьвярнулася ў Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату і Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь з зваротам, у якім патрабуюць спыніць разбурэньне беларускай гістарычна-культурнай спадчыны<sup id="cite_ref-zvarot_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-zvarot-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;">Лічым сваім маральным абавязкам апэляваць да грамадзянскай і культурніцкай супольнасьці краіны з мэтаў выказаць рашучы пратэст супраць антыкультурнай, антыбеларускай дзейнасьці РПЦ. Зьвяртаем таксама ўвагу на тое, што разбурэньне аўтахтоннай культуры і беларускіх гістарычных помнікаў — адна з праяваў тыповай каляніяльнай палітыкі, што расейскія ўлады ажыцьцяўлялі цягам некалькіх мінулых стагодзьдзяў у акупаванай і далучанай да імпэрыі Беларусі. Цяпер гэтую палітыку працягвае РПЦ. Мы патрабуем спыніць разбурэньне нашай спадчыны! </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <p>Аднак нягледзячы на пратэсты грамадзкасьці, у лістападзе таго ж году, купалы-цыбуліны зьявіліся на вежах помніка. У зьвязку з гэтым старшыня <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B0%D1%85%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%9E_%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96_%D1%96_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B" title="Беларускае добраахвотнае таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры">Беларускага добраахвотнага таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Антон Астаповіч">Антон Астаповіч</a> зьвярнуўся зь лістом у Міністэрства культуры з просьбай спыніць працы ў Наваградку. Ён прасіў распачаць у адносінах да прыходу царквы і адказных супрацоўнікаў Наваградзкага райвыканкаму адміністрацыйную справу. Апроч таго, А. Астаповіч зьвярнуўся ў наваградзкую пракуратуру<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>З 2010-х гадоў антырэстаўрацыйная актыўнасьць Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату набыла беспрэцэдэнтныя маштабы<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, параўнальныя зь дзейнасьцю <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D1%96%D0%BB_%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E" title="Міхаіл Мураўёў">Мураўёўва-вешальніка</a> ў справе <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Русіфікацыя Беларусі">маскалізацыі</a> колішняга <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" title="Вялікае Княства Літоўскае">Вялікага Княства Літоўскага</a>. У выніку праведзеных рэканструкцыяў аўтэнтычны выгляд страцілі цэрквы ў <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E" title="Амсьціслаў">Амсьціславе</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%B6" title="Безьдзеж">Безьдзежы</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Валавель">Валавелі</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Войская">Войскай</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8F" title="Горадня">Горадні</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Дамашаны">Дамашанах</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8F_%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Малыя Ляды">Малых Лядах</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Новы Сьвержань">Новым Сьвержані</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C" title="Опаль">Опалі</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%86%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87%D1%8B_(%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD)" title="Пацавічы (Мастоўскі раён)">Пацавічах</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%8B" title="Покры">Покрах</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B0%D0%BA" title="Слуцак">Слуцку</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD" title="Талачын">Талачыне</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%8B" title="Трабы">Трабах</a>, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%87%D1%8B%D1%86%D1%8B" title="Чарнаўчыцы">Чарнаўчыцах</a>, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Чашнікі">Чашніках</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%96" title="Шумакі">Шумаках</a>, манастыр у <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8F" title="Горадня">Горадні</a>, колішнія касьцёлы ў <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0" title="Астроўна">Астроўне</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8F_%D0%A8%D1%87%D1%8B%D1%82%D0%BD%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Малыя Шчытнікі">Малых Шчытніках</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%91%D0%BC%D0%BA%D0%B0%D1%9E_%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BA" title="Сёмкаў Гарадок">Сёмкавым Гарадку</a> і <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BC" title="Слонім">Слоніме</a>. Нягледзячы на звароты ў праваахоўныя органы, усе памянёныя выпадкі засталіся беспакараннымі. Пры гэтым зьнішчэньне мастацкага аблічча комплексаў базылянскіх манастыроў у Горадні і Талачыне адбылося пад кіраўніцтвам прысланых з <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%8F" title="Расея">Расеі</a> начальніц адпаведных жаночых манастыроў Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату. </p><p>26 сакавіка 2016 годзе кіраўнік Беларускага экзархату Павал (Панамароў) накіраваў віцэ-прэм’еру Беларусі афіцыйны зварот, у якім просіць пазбавіць статусу <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%BF%D1%96%D1%81_%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0-%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8F%D1%9E_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" class="mw-redirect" title="Сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь">гістарычна-культурнай каштоўнасьці</a> тры будынкі XIX ст. у Менску з наступным абгрунтаваньнем: «паколькі яны ня маюць ніякага гістарычнага значэньня і не ўяўляюць культурнай ці архітэктурнай значнасьці»<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Архітэктар-рэстаўратар <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0" title="Уладзімер Папруга">Уладзімер Папруга</a> паказвае на тое, што мэтай маскоўскіх перабудоваў беларускіх цэркваў зьяўляецца зьнішчэньне культурных асаблівасьцяў Беларусі<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;">І што такое нацягваньне расейскіх «<a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB-%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Купал-цыбуліна">цыбулін</a>» на беларускія храмы, якія да Маскоўскай патрыярхіі нічога агульнага ня мелі ад пачатку? Гэта фактычна тая ж мэтафара — як зь Беларусі зрабіць Расею, то бок пазбавіць яе сваёй мовы. Калі чалавек мяняе свой унутраны код, пераходзіць на іншую мову, ён робіцца іншым. Калі мы на беларускія храмы нацягваем расейскія «цыбуліны», яны робяцца Расеяй. Гэта такі мэтадалягічны <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BC%D1%96%D0%BB%D1%8F%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Культурная асыміляцыя">асыміляцыйны</a> прынцып. </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">Помнікі архітэктуры, мастацкае аблічча якіх пацярпела ад сучасных <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E%D0%BA%D1%96" title="Мураўёўкі">маскоўскіх перабудоваў</a></li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg" class="mw-file-description" title="Петрапаўлаўская царква ў Кобрыні"><img alt="Петрапаўлаўская царква ў Кобрыні" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg/150px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg" decoding="async" width="150" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg/225px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg/300px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="1286" data-file-height="568" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0_(%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C)" title="Царква Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла (Кобрынь)">Петрапаўлаўская царква</a> ў <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8C" title="Кобрынь">Кобрыні</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" class="mw-file-description" title="Пятніцкая царква ў Опалі"><img alt="Пятніцкая царква ў Опалі" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/150px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" decoding="async" width="150" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/225px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/300px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C._%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="1098" data-file-height="573" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%8B_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B_(%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C)" title="Царква Сьвятой Параскевы Пятніцы (Опаль)">Пятніцкая царква</a> ў <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C" title="Опаль">Опалі</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5._%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" class="mw-file-description" title="Духаўская царква ў Падлесьсі"><img alt="Духаўская царква ў Падлесьсі" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5._%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/150px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5._%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg" decoding="async" width="150" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5._%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/225px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5._%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5._%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg/300px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5._%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="770" data-file-height="361" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0_(%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5)" title="Царква Сьвятога Духа (Падлесьсе)">Духаўская царква</a> ў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C%D1%81%D0%B5_(%D0%9B%D1%8F%D1%85%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD)" title="Падлесьсе (Ляхавіцкі раён)">Падлесьсі</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)._%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BE%D1%9E._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg" class="mw-file-description" title="Петрапаўлаўская царква ў Шарашове"><img alt="Петрапаўлаўская царква ў Шарашове" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BE%D1%9E._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg/150px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BE%D1%9E._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg" decoding="async" width="150" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BE%D1%9E._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg/225px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BE%D1%9E._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BE%D1%9E._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg/300px-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%28%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%29._%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BE%D1%9E._%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="1018" data-file-height="800" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Петрапаўлаўская царква ў <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BE%D1%9E" title="Шарашоў">Шарашове</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Насаджэньне_расейскай_культуры_і_архітэктуры"><span id=".D0.9D.D0.B0.D1.81.D0.B0.D0.B4.D0.B6.D1.8D.D0.BD.D1.8C.D0.BD.D0.B5_.D1.80.D0.B0.D1.81.D0.B5.D0.B9.D1.81.D0.BA.D0.B0.D0.B9_.D0.BA.D1.83.D0.BB.D1.8C.D1.82.D1.83.D1.80.D1.8B_.D1.96_.D0.B0.D1.80.D1.85.D1.96.D1.82.D1.8D.D0.BA.D1.82.D1.83.D1.80.D1.8B"></span>Насаджэньне расейскай культуры і архітэктуры</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=17" title="Рэдагаваць сэкцыю «Насаджэньне расейскай культуры і архітэктуры»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=17" title="Правіць зыходнік раздзела: Насаджэньне расейскай культуры і архітэктуры"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:258px;"> <table style="background: transparent; color: inherit; border: 0; padding: 0; margin: 0; width:254px;" cellspacing="0"> <tbody><tr style="vertical-align:middle;"> <td style="padding: auto; margin: 0;" class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kolomenskoe_Ascension_Church_and_the_bell_tower_of_the_George_Church.jpg" class="mw-file-description" title="Царква ў сяле Каломенскім (Падмаскоўе), збудаваная ў 1532 г., і новы сабор Беларускага экзархату МП у Менску"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Kolomenskoe_Ascension_Church_and_the_bell_tower_of_the_George_Church.jpg/125px-Kolomenskoe_Ascension_Church_and_the_bell_tower_of_the_George_Church.jpg" decoding="async" width="125" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Kolomenskoe_Ascension_Church_and_the_bell_tower_of_the_George_Church.jpg/188px-Kolomenskoe_Ascension_Church_and_the_bell_tower_of_the_George_Church.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Kolomenskoe_Ascension_Church_and_the_bell_tower_of_the_George_Church.jpg/250px-Kolomenskoe_Ascension_Church_and_the_bell_tower_of_the_George_Church.jpg 2x" data-file-width="2679" data-file-height="3577" /></a></span> </td> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0; width: 2px"> </td> <td style="padding: auto; margin: 0;" class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:VseshsvMinsk2.JPG" class="mw-file-description" title="Царква ў сяле Каломенскім (Падмаскоўе), збудаваная ў 1532 г., і новы сабор Беларускага экзархату МП у Менску"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VseshsvMinsk2.JPG/125px-VseshsvMinsk2.JPG" decoding="async" width="125" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VseshsvMinsk2.JPG/188px-VseshsvMinsk2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VseshsvMinsk2.JPG/250px-VseshsvMinsk2.JPG 2x" data-file-width="480" data-file-height="640" /></a></span> </td></tr> <tr style="vertical-align:top;"> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0;" colspan="3"><div class="thumbcaption">Царква ў сяле Каломенскім (<a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Масква">Падмаскоўе</a>), збудаваная ў 1532 г., і новы сабор Беларускага экзархату МП у Менску</div> </td></tr></tbody></table> </div> </div> <p>У 1990—2010-я гады назіраецца тэндэнцыя масавай замены Беларускім экзархатам Маскоўскага патрыярхату ў цэрквах старых 4-канцовых каваных крыжоў (сонцакрыжоў), твораў беларускага народнага дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%8C%D0%BC%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Васьміканцовы крыж">8-канцовыя маскоўскія крыжы</a><sup id="cite_ref-dubianieckaja_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-dubianieckaja-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Таксама на маскоўскія замяняюцца традыцыйныя 4-канцовыя драўляныя прыдарожныя крыжы<sup id="cite_ref-baranouski_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-baranouski-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У цэрквах вешаюць абразы з выявамі сям’і апошняга расейскага гаспадара <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%86%D0%86" class="mw-redirect mw-disambig" title="Мікалай ІІ">Мікалая ІІ</a>, складаюць вершы пра «сьвятую Русь»<sup id="cite_ref-dubianieckaja_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-dubianieckaja-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 2008 годзе ў вёсцы <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA" title="Крайск">Крайску</a> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Лагойскі раён">Лагойскага раёну</a> Менскай вобласьці побач з царквой паставілі бюст Мікалаю II. Паводле мясцовых жыхароў, у Крайск пачалі прыязджаць людзі, якія вераць ня столькі ў Бога, колькі «ў Мікалая»<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 2009 годзе на тэрыторыі вайскова-забаўляльнага комплексу пад назвай «<a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Лінія Сталіна">Лінія Сталіна</a>» з бласлаўленьня кіраўніка экзархату <a href="/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8D%D1%82_(%D0%92%D0%B0%D1%85%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B5%D1%9E)" title="Філарэт (Вахрамееў)">Філярэта (Вахрамеева)</a> пачалі будаваць капліцу ў гонар <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9D%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Аляксандар Неўскі">Аляксандра Неўскага</a><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 4 красавіка 2013 годзе ў Віцебску, на <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%87%D1%8B%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Прачысьценская гара">Прачысьценскай гары</a> адкрылі помнік кіраўніку Маскоўскага патрыярхату <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%B9_II" title="Аляксій II">Аляксію II (Рыдыгеру)</a><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>4 красавіка 2011 году Сынод Беларускага экзархату пастанавіў зьвярнуцца да кіраўніка Маскоўскага патрыярхату <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0_(%D0%9F%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96)" title="Кірыла (Патрыярх Маскоўскі)">Кірыла</a> з хадайніцтвам аб «<i>магчымасьці праслаўленьня ў абліччы мясцовашанаваных сьвятых Беларускай Праваслаўнай Царквы мітрапаліта Літоўскага і Віленскага Ёсіфа (Сямашкі, 1789—1868)</i>», аднаго з галоўных праваднікоў <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Русіфікацыя Беларусі">палітыкі маскалізацыі Вялікага Княства Літоўскага</a>, вядомага зьнішчэньнем тысячаў помнікаў беларускага пісьменства, у тым ліку <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%AD%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D0%B5" title="Тураўскае Эвангельле">Тураўскага Эвангельля</a> XI стагодзьдзя<sup id="cite_ref-kalubovic_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-kalubovic-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 3 верасьня 2012 году Сынод усталяваў дні малітоўнага ўспаміну Ёсіфа (Сямашкі). 21 лістапада ў царкве Покрыва Багардзіцы ў Менску маліліся за іншага вядомага правадніка палітыкі маскалізацыі — <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D1%96%D0%BB_%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E" title="Міхаіл Мураўёў">Мураўёўва-вешальніка</a><sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 20 сакавіка 2018 году <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB_(%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E)" title="Павал (Панамароў)">Павал (Панамароў)</a> заявіў, што Беларускі экзархат ня будзе праводзіць асобную малітву за Беларусь 25 сакавіка ў гонар 100-годзьдзя Беларускай Народнай Рэспублікі, «<i>каб не палітызаваць малітву і набажэнства</i>»<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Пры выбары архітэктурных праектаў сучасных цэркваў Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату ігнаруе традыцыі <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Готыка">готыкі</a> і <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B0" title="Барока">барока</a> — стыляў, у якіх праваслаўнае дойлідзтва на Беларусі дасягнула высокага ўзроўню архітэктурна-мастацкіх разьвязкаў і нацыянальнай самабытнасьці. Таксама адзначаецца нешматлікае і фрагмэнтарнае выкарыстоўваньне спадчыны <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%B9%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%B7%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускае народнае дойлідзтва (старонка не існуе)">народнага дойлідзтва</a> з прыярытэтнай арыентацыяй на сярэднявечную архітэктуру <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Маскоўская дзяржава">Маскоўскай дзяржавы</a>, што разьвівае архітэктурныя традыцыі, не ўласьцівыя беларускаму сакральнаму дойлідзтву<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Супрацоўнікі <a href="/wiki/%D0%86%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%82%D1%83%D1%82_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0,_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%96_%D1%96_%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%BB%D1%91%D1%80%D1%83" title="Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклёру">Інстытуту мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклёру</a> НАНБ крытыкуюць Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату за прыярытэтнае будаваньне цэркваў у стылістыцы, уласьцівай не беларускай, а расейскай архітэктуры<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;"><...> небясьпеку выклікаюць сёньняшнія памкненьні праваслаўнага духавенства <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%8F" title="Расея">прарасейскай</a> арыентацыі прыўнесьці ў беларускі ляндшафт драўляныя царкоўныя формы <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новаерусалімскі манастыр (старонка не існуе)">новаерусалімскіх храмаў</a>, помнікаў <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA" title="Архангельск">Архангельску</a> ці <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B4%D0%B0" title="Волагда">Валагодзкага</a> краю. Ігнараваньне выпрацаваных стагодзьдзямі мясцовых традыцыяў і навязваньне аб'ёмаў і формаў, не ўласцівых тутэйшаму дойлідзтву, разбурае тую натуральную гармонію, што склалася на працягу стагодзьдзяў народнага жыцьця. </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:258px;"> <table style="background: transparent; color: inherit; border: 0; padding: 0; margin: 0; width:254px;" cellspacing="0"> <tbody><tr style="vertical-align:middle;"> <td style="padding: auto; margin: 0;" class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B_-_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C.jpg" class="mw-file-description" title="Царква ў сяле Гаўрылаўскім (Архангельская вобласьць), збудаваная ў 1743 г., і новая царква БЭ МП у Менску"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B_-_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C.jpg/125px-%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B_-_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C.jpg" decoding="async" width="125" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B_-_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C.jpg/188px-%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B_-_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B_-_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C.jpg/250px-%D0%9B%D1%8F%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%8B_-_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F_%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C.jpg 2x" data-file-width="1704" data-file-height="2272" /></a></span> </td> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0; width: 2px"> </td> <td style="padding: auto; margin: 0;" class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Belarus-Minsk-Church_of_All_Saints-2.jpg" class="mw-file-description" title="Царква ў сяле Гаўрылаўскім (Архангельская вобласьць), збудаваная ў 1743 г., і новая царква БЭ МП у Менску"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Belarus-Minsk-Church_of_All_Saints-2.jpg/125px-Belarus-Minsk-Church_of_All_Saints-2.jpg" decoding="async" width="125" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Belarus-Minsk-Church_of_All_Saints-2.jpg/188px-Belarus-Minsk-Church_of_All_Saints-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Belarus-Minsk-Church_of_All_Saints-2.jpg/250px-Belarus-Minsk-Church_of_All_Saints-2.jpg 2x" data-file-width="1712" data-file-height="2288" /></a></span> </td></tr> <tr style="vertical-align:top;"> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0;" colspan="3"><div class="thumbcaption">Царква ў сяле Гаўрылаўскім (<a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C" title="Архангельская вобласьць">Архангельская вобласьць</a>), збудаваная ў 1743 г., і новая царква БЭ МП у Менску</div> </td></tr></tbody></table> </div> </div> <p>Паводле філёзафа і тэоляга <a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%94%D1%83%D0%B1%D1%8F%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Ірына Дубянецкая">Ірыны Дубянецкай</a>, заказьнікі даводзяць да архітэктараў адмысловую ўстаноўку, каб тыя не праектавалі праваслаўныя цэрквы ў беларускім стылі<sup id="cite_ref-dubianieckaja_61-2" class="reference"><a href="#cite_note-dubianieckaja-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Мастак і этнакультуроляг <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9A%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%8D%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Тодар Кашкурэвіч">Тодар Кашкурэвіч</a> паказвае на тое, што Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату працуе на <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Геапалітыка">геапалітычныя</a> інтарэсы <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A4%D1%8D%D0%B4%D1%8D%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" class="mw-redirect" title="Расейская Фэдэрацыя">Расейскай Фэдэрацыі</a><sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, і праводзіць паралель паміж «<a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E%D0%BA%D1%96" title="Мураўёўкі">мураўёўкамі</a>» і сучаснай царкоўнай архітэктурай Маскоўскага патрыярхату на Беларусі: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;"><...> гэта, я б сказаў, усьвядомлены культурны аспэкт. Мы маем справу з тэндэнцыяй: прасоўваньнем пэўнага стылістычнага моманту як вельмі істотнага ідэалягічнага. Карані цягнуцца з Масквы. Уся Беларусь — цэнтральныя гарады, цэнтральныя дарогі — застаўленыя рускай праваслаўнай царквой у псэўдарускім стылі. Амаль у тым жа кшталце, як у ХІХ ст. рабіліся «мураўёўкі». Яны вельмі добра разумеюць палітычны патэнцыял гэтага стылістычнага моманту: «грыбы» паставяць — пазначаць сваю тэрыторыю ўплыву. Як сабака меціць дрэвы. Гэта агромністы палітычны капітал, які вымяраецца нават грашовым эквівалентам. </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"><p style="line-height:1em;text-align:right;"><small><cite style="font-style:normal;">—<a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9A%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%8D%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Тодар Кашкурэвіч">Тодар Кашкурэвіч</a>, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nmnby.eu/news/discussions/995.html">Драма Гародні: нацыянальны праект як гульні ўлады</a> // «Наше мнение», 12 чэрвеня 2007.</i></cite></small></p> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Русіфікацыя_Беларусі"><span id=".D0.A0.D1.83.D1.81.D1.96.D1.84.D1.96.D0.BA.D0.B0.D1.86.D1.8B.D1.8F_.D0.91.D0.B5.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.83.D1.81.D1.96"></span>Русіфікацыя Беларусі</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=18" title="Рэдагаваць сэкцыю «Русіфікацыя Беларусі»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=18" title="Правіць зыходнік раздзела: Русіфікацыя Беларусі"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Русіфікацыя Беларусі">Русіфікацыя Беларусі</a></div> <p>Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату крытыкуюць за пасьлядоўную і працяглую русіфікацыі беларусаў, пры гэтым яго дзейнасьць будуецца ў адпаведнасьці з расейскімі, а не беларускімі гістарычнымі і культурна-моўнымі традыцыямі. Апроч зьнішчэньня беларускіх помнікаў і насаджэньня расейскай архітэктуры, таксама адзначаецца абсалютная перавага ў кнігавыдавецкай дзейнасьці расейскай мовы з поўным ігнараваньнем беларускай, асабліва ў літаратуры рэлігійна-асьветніцкага характару, прызначанай дзецям<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Як зазначаў у 2012 годзе беларускі гісторык <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%90%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%B0_(%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Сяргей Абламейка (гісторык)">Сяргей Абламейка</a>, «<i>беларусы сёньня думаюць, што ходзяць у праваслаўныя цэрквы, хоць, насамрэч, яны ходзяць у цэрквы расейскія»<sup id="cite_ref-ablamiejka2_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-ablamiejka2-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</i> </p><p>Сярод іншага, 1 верасьня 2021 году на асабістую просьбу <a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D1%80%D1%8D%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ярэй (старонка не існуе)">ярэя</a> Беларускага экзархату Яўгена Саланкова да дзяячкі <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B6%D1%8B%D0%BC_%D0%9B%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%88%D1%8D%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Рэжым Лукашэнкі">рэжыму Лукашэнкі</a> <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Натальля Качанава">Натальлі Качанавай</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская мова">беларускую</a> школу ў мястэчку <a href="/wiki/%D0%96%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Жыровічы">Жыровічах</a> перавялі на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Расейская мова">расейскую мову</a><sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Экстрэмізм_і_зьвязкі_з_расейскімі_нэанацыстамі"><span id=".D0.AD.D0.BA.D1.81.D1.82.D1.80.D1.8D.D0.BC.D1.96.D0.B7.D0.BC_.D1.96_.D0.B7.D1.8C.D0.B2.D1.8F.D0.B7.D0.BA.D1.96_.D0.B7_.D1.80.D0.B0.D1.81.D0.B5.D0.B9.D1.81.D0.BA.D1.96.D0.BC.D1.96_.D0.BD.D1.8D.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D1.86.D1.8B.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.BC.D1.96"></span>Экстрэмізм і зьвязкі з расейскімі нэанацыстамі</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=19" title="Рэдагаваць сэкцыю «Экстрэмізм і зьвязкі з расейскімі нэанацыстамі»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=19" title="Правіць зыходнік раздзела: Экстрэмізм і зьвязкі з расейскімі нэанацыстамі"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату крытыкуюць за магчымы ўдзел у падрыхтоўцы да <a href="/wiki/%D0%93%D1%96%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Гібрыдная вайна">гібрыднай вайны</a> Расеі супраць Беларусі паводле <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D1%9E%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0_(2014-2015)" class="mw-redirect" title="Расейска-ўкраінская вайна (2014-2015)">ўкраінскага сцэнару</a><sup id="cite_ref-svaboda_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-svaboda-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <table class="infobox" style="font-size: 85%; width: 250px; clear: yes;"> <tbody><tr style="background-color: #cdd3db"> <th colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Nuvola_apps_kview.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Nuvola_apps_kview.svg/30px-Nuvola_apps_kview.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Nuvola_apps_kview.svg/45px-Nuvola_apps_kview.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Nuvola_apps_kview.svg/60px-Nuvola_apps_kview.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Вонкавыя выявы </th></tr> <tr> <th colspan="2"><span style="font-size: 130%;"><b>Скандал зь Мільчаковым</b></span> </th></tr> <tr valign="top"> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/img/w600d4/photos/z_2016_05/491399ddeff535ac9e4de9fe0e80217b-pconx.jpg">Мільчакоў з галавой шчаня (рэтуш)</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/img/w450d4/photos/z_2016_05/a9d0a56dd68824c6856b77a301a40fd0-wm0og.jpg">Мільчакоў з свастыкай Трэцяга Райху</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/img/w924d4/photos/z_2016_05/gmp3muzr-ds-9qav0.jpg">Мільчакоў у якасьці інструктара на зборах</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/img/w924d4/photos/z_2016_05/utwzdftihly-v0ddd.jpg">Беларускія дзеці на вайсковых зборах у Мільчакова</a> </td></tr> </tbody></table> <p>У сьнежні 2015 году выявілася, што пры Гарадзенскай япархіі Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату існуюць вайсковыя клюбы («Дружына» пры царкве Божага Яўленьня ў <a href="/wiki/%D0%A8%D1%87%D1%83%D1%87%D1%8B%D0%BD" title="Шчучын">Шчучыне</a>, «Славяне» пры катэдральным саборы Покрыва Багародзіцы ў <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8F" title="Горадня">Горадні</a> і інш.), куды набіраюць цяжкіх падлеткаў векам 13—15 гадоў і рыхтуюць зь іх «воінаў Хрыста». Пры гэтым дзеці праходзяць узброеную падрыхтоўку пад кіраўніцтвам інструктараў, якія публічна заклікаюць да ліквідацыі Беларускай дзяржаўнасьці. Апроч таго, на афіцыйнай інтэрнэт-старонцы клюбаў зьмяшчаецца рэкляма баевікоў <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8D%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Нэанацызм">нэанацысцкай</a> арганізацыі <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Расейскае нацыянальнае адзінства">Расейскага нацыянальнага адзінства</a>, у якой добраахвотнікаў запрашаюць на вайну «ў абарону расейцаў на тэрыторыі былой Украіны»<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У студзені 2016 году беларускі блогер <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B4%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B4_%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%87%D1%8B%D1%81" title="Эдуард Пальчыс">Эдуард Пальчыс</a> выявіў 6 сьвятароў Беларускага экзархату Маскоўскага патрвярхату, якія на сваіх старонках у сацыяльных сетках усхваляюць <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD" class="mw-redirect" title="Сталін">сталінізм</a>, расейскіх баевікоў і адмаўляюць існаваньне беларусаў як асобнай нацыі<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>У траўні 2016 году разгарэўся чарговы скандал з прычыны ўдзелу беларускіх дзяцей з вайсковых клюбаў пры цэрквах Віцебскай япархіі Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату (<a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD" title="Талачын">Талачынскае</a> «Праваслаўнае ваенна-патрыятычнае братэрства імя сьвятых благаверных князёў Барыса і Глеба прыхода храма Ўвядзеньня ўва храм Прасьвятой Багародзіцы», <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D1%86%D0%B0%D0%BA_(%D0%B2%D1%91%D1%81%D0%BA%D0%B0)" title="Друцак (вёска)">Друцкі</a> «Праваслаўны ваенна-патрыятычны клуб імя Архангела Міхаіла» і інш.) у вайсковых лягерах на тэрыторыі Расеі, дзе заняткі праводзілі нэанацысты, у тым ліку Аляксей Мільчакоў, вядомы фотасэсіяй з адразаньнем галавы шчаню («сабакі ня толькі сябры чалавека, але і выдатны шашлычок», — пісаў на сваёй старонцы <a href="/wiki/%D0%A3_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%86%D0%B5" title="У Кантакце">Укантакце</a> Мільчакоў і заклікаў забіваць ня толькі жывёлаў, але і бамжоў) і фатаздымкамі на фоне зьнявечаных целаў украінскіх салдатаў (з выразанымі на тварах 8-канцовымі свастыкамі і адрэзанымі вушамі)<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <table class="infobox" style="font-size: 85%; width: 250px; clear: yes;"> <tbody><tr style="background-color: #cdd3db"> <th colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Nuvola_apps_kview.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Nuvola_apps_kview.svg/30px-Nuvola_apps_kview.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Nuvola_apps_kview.svg/45px-Nuvola_apps_kview.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Nuvola_apps_kview.svg/60px-Nuvola_apps_kview.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Вонкавыя выявы </th></tr> <tr> <th colspan="2"><span style="font-size: 130%;"><b>Скандал з Бурыкіным</b></span> </th></tr> <tr valign="top"> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/photos/z_2016_11/burykin_nn-b27ft.jpg">Бурыкін у расе на зборах РНЕ</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/photos/z_2016_11/gi-4888-23069-big-dueic.jpg">Бурыкін на зборах РНЕ у якасьці духоўніка</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/photos/z_2014_08/15.08_dematyvatar.jpg">Бурыкін з набітымі свастыкай і арлом Трэцяга Райху</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/img/w924d4/photos/z_2016_12/image1-pqm4f.jpg">Карціна аўтарства Бурыкіна, дзе ён у форме нацысцкіх СС</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Searchtool.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/16px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/24px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/32px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/img/w924d4/photos/z_2016_12/image2-94isg.jpg">Бурыкін вучыць нацысцкаму прывітаньню свайго малалетняга сына</a> </td></tr> </tbody></table> <p>18 лістапада 2016 году стала вядома, што праваахоўныя органы Беларусі затрымалі сьвятара Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату, ураджэнца і грамадзяніна Расеі Канстанціна Бурыкіна. Паводле афіцыйнай вэрсіі, падставай да затрыманьня стала захоўваньне зброі. У дадатак высьветлілася, што Бурыкін спавядаў нацысцкія погляды — нават калі атрымаў царкоўны сан (без сканчэньня сэмінарыі, за абяцаньне збудаваць царкву Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату ў <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Гатава">Гатаве</a>). Захаваліся фотаматэрыялы, дзе Бурыкін як сьвятар Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату бярэ ўдзел у вайсковых зборах расейскіх нэанацыстаў у якасьці духоўніка. Апроч таго, у РНЕ Бурыкін набіў сабе вялікую <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Свастыка">свастыку</a> на грудзях і арла <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%96_%D0%A0%D0%B0%D0%B9%D1%85" class="mw-redirect" title="Трэці Райх">Трэцяга Райху</a> на плячы. У вялікім пакоі кватэры Бурыкіна, якую ён збудаваў ужо па атрыманьні сьвятарства, вісіць люстра ў выглядзе свастыкі<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 12 сьнежня газэта <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a> атрымала доступ да фотакопіі карціны аўтарства Бурыкіна, дзе ён выяўляецца ў форме нацысцкіх <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1" title="СС">СС</a>, і іншых фотаматэрыялаў, якія пацьвярджаюць захапленьне сьвятара ідэалёгіяй <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D0%B7%D0%BC" class="mw-redirect" title="Нацызм">нацызму</a><sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 10 ліпеня 2017 году суд вызнаў Бурыкіна вінаватым у незаконным захоўваньні зброі і боепрыпасаў і асудзіў да 3 гадоў калёніі ўзмоцненага рэжыму<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Пры гэтым на час адбываньня пакараньня кіраўніцтва экзархату ня стала пазбаўляць яго сьвятарскага сану<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У чэрвені 2019 году супраць Бурыкіна завялі крымінальную справу за гвалтаваньне ўласнай дачкі<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 26 чэрвеня газэта <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a> апублікавала споведзь Аляксандры Бурыкінай, дзе тая расказала пра зьдзекі і фізычнае зьбіцьцё, а таксама пра сэксуальны гвалт, які яна цярпела ад бацькі з 13 гадоў<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>10 верасьня 2017 году ў <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0-%D0%95%D0%BB%D1%96%D1%81%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%87%D1%8B_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Менскі Сьвята-Елісавецінскі жаночы манастыр (старонка не існуе)">Сьвята-Елісавецінскім жаночым манастыры</a>, вядомым сваёй камэрцыйнай дзейнасьцю<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, адбылася сустрэча з «падпалкоўнікам расейскага <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%A0%D0%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ГРУ (старонка не існуе)">ГРУ</a>» Антонам Маньшынам, які заклікаў прысутных мужчынаў да ўдзелу ў вайне «за Сьвятую Русь». Паводле Маншына «тэрарызм прыдумалі амэрыканцы і брытанцы, каб хутчэй распачаць Трэцюю сусьветную вайну, каб зьнішчыць Расею». У залі прысутнічала пад сотню чалавек, у тым ліку манашкі, а таксама бацькі зь дзецьмі. Ніводны з прысутных не запярэчыў выступоўцу і не спыніў сустрэчы<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Па пашырэньні ў мас-мэдыя інфармацыі пра выступ Маньшына, рэдактарка сайту манастыра інакіня Іаанна заявіла, што «гэта была памылка» і «непрыемная гісторыя». Тым часам манашка Елізавета, якая ладзіла сустрэчу, адмовілася камэнтаваць яе зьмест<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>27 лістапада 2016 году ў Менску ў царкве Покрыва Багародзіцы з бласлаўленьня мітрапаліта <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB_(%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E)" title="Павал (Панамароў)">Паўла (Панамарова)</a> прайшла канфэрэнцыя «Готов собою жертвовать…»<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (пазыцыянавалася арганізатарамі як навуковая), прысьвечаная памяці <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D1%96%D0%BB_%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%91%D1%9E" title="Міхаіл Мураўёў">Мураўёва-вешальніка</a>, якога назвалі «яскравай і выдатнай асобай». Загаднік катэдры царкоўнай гісторыі <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D1%83%D1%85%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%8D%D0%BC%D1%96%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Менская духоўная сэмінарыя (старонка не існуе)">Менскай духоўнай сэмінарыі</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B0%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Протаярэй (старонка не існуе)">протаярэй</a> Аляксандар Раманчук выступіў з дакладам, у якім разглядаў маральна-этычны аспэкт учыненага на загад Мураўёва публічнага забойства 8 каталіцкіх сьвятароў за «вуснае злачынства» — чытаньне ў касьцёлах Маніфэста <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_1863%E2%80%941864_%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%9E" title="Паўстаньне 1863—1864 гадоў">нацыянальна-вызвольнага паўстаньня</a>. У сваім дакладзе ён прыйшоў да наступнай высновы<sup id="cite_ref-svaboda_75-1" class="reference"><a href="#cite_note-svaboda-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;">Фактычна ён паставіў пытаньне, ці мае ў вачах Бога расейскі праваслаўны сьвет такую каштоўнасьць, каб дзеля яго караць сьмерцю каталіцкіх сьвятароў. Быўшы праваслаўным вернікам, ён адказаў на гэтае пытаньне станоўча і выканаў прысуды. Такім чынам ён пагадзіўся ў поўнай ступені несьці адказ за свае дзеяньні перад Богам у пытаньні выратаваньня душы. Такім чынам, мы ня можам адмаўляць, што граф Мураўёў, расстраляўшы 8 каталіцкіх ксяндзоў, выступіў у ролі расейскага рэлігійнага і нацыянальнага лідэра і тым зьдзейсьніў асабісты духоўны подзьвіг самаахвярнасьці. </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox" style="font-size: 85%; width: 250px; clear: yes;"> <tbody><tr style="background-color: #cdd3db"> <th colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Nuvola_apps_kaboodle.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Nuvola_apps_kaboodle.svg/30px-Nuvola_apps_kaboodle.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Nuvola_apps_kaboodle.svg/45px-Nuvola_apps_kaboodle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Nuvola_apps_kaboodle.svg/60px-Nuvola_apps_kaboodle.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Вонкавыя відэафайлы </th></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Nuvola_apps_kaboodle.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Nuvola_apps_kaboodle.svg/16px-Nuvola_apps_kaboodle.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Nuvola_apps_kaboodle.svg/24px-Nuvola_apps_kaboodle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Nuvola_apps_kaboodle.svg/32px-Nuvola_apps_kaboodle.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> </td> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=clu2GTztwZs">Інтэрвію Паўла (Панамарова)</a> </td></tr> </tbody></table> <p>Адзін з кіраўнікоў Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB_(%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E)" title="Павал (Панамароў)">Павал (Панамароў)</a> у 2011 годзе атрымаў вядомасьць сваім інтэрвію, у якім заяўляе пра гатоўнасьць Расеі «адкрыць <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B1%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B0" title="Чарнобыльская катастрофа">чарнобыльскі</a> кранік», каб пакараць сваіх супраціўнікаў. Ён мяркуе, што для большасьці расейцаў «жыцьцё і ламанай капейкі не каштуе»<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Глядзіце_таксама"><span id=".D0.93.D0.BB.D1.8F.D0.B4.D0.B7.D1.96.D1.86.D0.B5_.D1.82.D0.B0.D0.BA.D1.81.D0.B0.D0.BC.D0.B0"></span>Глядзіце таксама</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=20" title="Рэдагаваць сэкцыю «Глядзіце таксама»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=20" title="Правіць зыходнік раздзела: Глядзіце таксама"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%8D%D0%BA%D0%B0-%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская грэка-каталіцкая царква">Беларуская грэка-каталіцкая царква</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%96_%D0%8E%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B5" title="Наданьне аўтакефаліі Ўкраінскай праваслаўнай царкве">Наданьне аўтакефаліі Ўкраінскай праваслаўнай царкве</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Крыніцы"><span id=".D0.9A.D1.80.D1.8B.D0.BD.D1.96.D1.86.D1.8B"></span>Крыніцы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=21" title="Рэдагаваць сэкцыю «Крыніцы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=21" title="Правіць зыходнік раздзела: Крыніцы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-с-1">^ <a href="#cite_ref-с_1-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-с_1-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-с_1-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-с_1-3"><sup><i><b>г</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.exarchate.by/resource/Ustav_BOCh_htm.rar">Статут Рэспубліканскага рэлігійнага аб’яднаньня «Беларуская праваслаўная царква — Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату»</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="расейскай мовай">(рас.)</small> // Беларускі экзархат, 2006 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 5 жніўня 2017 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.church.by/by/sinod">Сынод</a> // Беларуская Праваслаўная Царква, 2015 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 5 жніўня 2017 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.church.by/by/kontakty">Кантакты</a> // Беларуская праваслаўная царква, 7 чэрвеня 2017 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 5 жніўня 2017 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-staturRPC-4">^ <a href="#cite_ref-staturRPC_4-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-staturRPC_4-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150928175046/https://mospat.ru/ru/documents/ustav/x/">Статут РПЦ. Разьдзел XII. Экзархаты</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="расейскай мовай">(рас.)</small></span> </li> <li id="cite_note-ablamiejka-5">^ <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-3"><sup><i><b>г</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-4"><sup><i><b>д</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-5"><sup><i><b>е</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-6"><sup><i><b>ё</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-7"><sup><i><b>ж</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-8"><sup><i><b>з</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-9"><sup><i><b>і</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-10"><sup><i><b>к</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-11"><sup><i><b>л</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ablamiejka_5-12"><sup><i><b>м</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%90%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%B0_(%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Сяргей Абламейка (гісторык)">Абламейка С.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/29519356.html">Праваслаўныя беларусы — народ без сваёй царквы</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 1 кастрычніка 2018 г.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81_(%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D1%81)" title="Апанас (Мартас)">Мартос А.</a> Беларусь в исторической государственной и церковной жизни. — Буэнос-Айрес, 1966. — Минск: Белорусский Экзархат Русской Православной Церкви, 1990. С. 88.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">Мартос А. Беларусь в исторической государственной и церковной жизни. — Буэнос-Айрес, 1966. — Минск: Белорусский Экзархат Русской Православной Церкви, 1990. С. 116.</span> </li> <li id="cite_note-eiu-8">^ <a href="#cite_ref-eiu_8-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-eiu_8-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-eiu_8-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Мицик Ю. Московський Патріархат // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К.: Наук. думка, 2010. — Т. 7 : Мл — О. С. 87.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Саган О. Вселенське православ’я. Суть. Історія. Сучасні реалії. — Київ. Світ знань. 2004. С. 486.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">Патріархат-рейдер <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://tyzhden.ua/History/16915">[1]</a> // Український тиждень, № 6 (171), 11.02.2011</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">Мицик Ю., Солодкий П. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.istpravda.com.ua/articles/2013/07/25/131816">Історія і сучасність українського православ’я</a>, Українська Правда, 25.07.2013.</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">Мартос А. Беларусь в исторической государственной и церковной жизни. — Буэнос-Айрес, 1966. — Минск: Белорусский Экзархат Русской Православной Церкви, 1990. С. 209.</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">Паноў С. В. Матэрыялы па гісторыі Беларусі; пад навук. рэд. <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Мікола Сташкевіч">М. С. Сташкевіча</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D1%96_%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Георгі Галенчанка">Г. Я. Галенчанкі</a>. — Мн.: «Аверсэв», 2003. С. 140.</span> </li> <li id="cite_note-150pyt-14"><b><a href="#cite_ref-150pyt_14-0">^</a></b> <span class="reference-text">150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. <a href="/wiki/%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Іван Саверчанка">Іван Саверчанка</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D1%8C%D0%BC%D1%96%D1%86%D0%B5%D1%80_%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BA%D0%BE" title="Зьміцер Санько">Зьміцер Санько</a>. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/9986-9229-6-1" title="Спэцыяльныя:BookSources/9986-9229-6-1">ISBN <span class="nowrap">9986-9229-6-1</span></a>.</span> </li> <li id="cite_note-dvbh1839-15">^ <a href="#cite_ref-dvbh1839_15-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dvbh1839_15-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%90%D1%80%D0%BB%D0%BE%D1%9E_(%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Уладзімер Арлоў (гісторык)">Арлоў У.</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8C_%D0%A1%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Генадзь Сагановіч">Сагановіч Г.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://knihi.com/Uladzimir_Arlou/Dziesiac_viakou_bielaruskaj_historyi.html">Дзесяць вякоў беларускай гісторыі</a>. — Менск, 1997.</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">Герцен А. Секущее православие // «Колокол» № 27, 1858.</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text">Мартос А. Беларусь в исторической государственной и церковной жизни. — Буэнос-Айрес, 1966. — Минск: Белорусский Экзархат Русской Православной Церкви, 1990. С. 260.</span> </li> <li id="cite_note-carkva-gazeta.by-18">^ <a href="#cite_ref-carkva-gazeta.by_18-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-carkva-gazeta.by_18-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Сідарэвіч А. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160910152444/http://carkva-gazeta.by/index.php?num=187&page=7&year=2011">Беларусь, Літва і Ўкраіна — ня вотчыны РПЦ</a>, <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_(%D0%B3%D0%B0%D0%B7%D1%8D%D1%82%D0%B0)" title="Царква (газэта)">Царква</a>, 8 верасьня 2011 г.</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Валер Антонаў (старонка не існуе)">Антонаў В.</a> Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква // <span class="citation" id="CITEREFБелЭн1996"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D1%8F%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Беларуская энцыкляпэдыя">БЭ</a>. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Менск">Мн.</span>: 1996 Т. 2.</span> С. 406.</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i><a href="/wiki/%D0%97%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D0%B7%D1%8C%D0%BD%D1%8F%D0%BA" title="Зянон Пазьняк">Пазьняк З.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nashaziamlia.org/2006/06/01/126/">Аўтакефалія</a> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bielarus.net/pdf/ksiazka_2003_rok_srodek.pdf">Гутаркі з Антонам Шукелойцем</a>. — Варшава: <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96" class="mw-disambig" title="Беларускія ведамасьці">Беларускія ведамасьці</a>, 2003. — С. 104-107. — 144 с. — 1150 ас. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/9955-9337-8-X" title="Спэцыяльныя:BookSources/9955-9337-8-X">ISBN <span class="nowrap">9955-9337-8-X</span></a></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text">Одинцов М. И. Русские патриархи ХХ века. М.: Изд-во РАГС, 1994. С. 290 <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.krotov.info/acts/20/1940/19430904.html">[2]</a>.</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.church.by/by/belorusskiy-ekzarhat/">Беларускі экзархат</a> // Беларуская праваслаўная царква, 22 чэрвеня 2015 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 5 жніўня 2017 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-nn2014-23"><b><a href="#cite_ref-nn2014_23-0">^</a></b> <span class="reference-text">Гезгала С. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=140822">Тэолаг, блізкі да патрыярха Кірыла, рэзка крытыкуе намер БПЦ прасіць самакіраванасці</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 19 сьнежня 2014 г.</span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/31043253.html">Герой Беларусі, казаў «служу Расеі!», разбудаваў БПЦ. Чым яшчэ запомніўся мітрапаліт Філарэт</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 12 студзеня 2021 г.</span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/28038000.html">Мітрапаліт Павел ня мае і ня будзе атрымліваць беларускага грамадзянства, хоць абавязаны</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 7 кастрычніка 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://churchby.info/bel/975">Выніковы дакумэнт Агульнага сходу япархіяў Менскай мітраполіі 16 сьнежня 2014 году</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="расейскай мовай">(рас.)</small> // Беларускі партал «Царква», 17 сьнежня 2014 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 25 кастрычніка 2018 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://m.nn.by/articles/140657/">Мітрапаліт Павал будзе ставіць пытаньне пра самакіраванасьць БПЦ, епархіяльны сход сустрэў ягоную заяву авацыяй</a> // Газэта «<a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Наша ніва">Наша ніва</a>», 17 сьнежня 2014 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 25 кастрычніка 2018 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Зьміцер Панкавец.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://m.nn.by/articles/140682/">Шрамко: «У самакіраванасьці БПЦ зацікаўленае кіраўніцтва Беларусі»</a> // <i>Наша ніва</i> : газэта. — 24 сьнежня 2014. — № <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pdf.kamunikat.org/30952-1.pdf">48 (885)</a>. — С. 8. — <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:1819-1614">1819-1614</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=142539">Мітрапаліт Павел: «Тэма самакіраванасці БПЦ здымаецца з парадку дня»</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 18 студзеня 2015 г.</span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/29692551.html">Мітрапаліт Павел: «Для Беларускай праваслаўнай царквы аўтакефалія — сьмерць»</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 5 студзеня 2019 г.</span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text">Каліноўскі В. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/30783841.html">Мітрапаліт Павал папрасіў прабачэньня за заўчаснае віншаваньне Лукашэнкі зь перамогай на выбарах</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 14 жніўня 2020 г.</span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/30802057.html">Мітрапаліт Павел больш не кіруе БПЦ. У яе новы кіраўнік — япіскап Веніямін</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 25 жніўня 2020 г.</span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Павал Хадзінскі. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://novychas.online/palityka/jak-rezym-zorstka-atakue-pravaslaunuju-carkvu-bela">Як рэжым атакуе праваслаўную царкву Беларусі</a> // Партал «<a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%81_(%D0%B3%D0%B0%D0%B7%D1%8D%D1%82%D0%B0)" title="Новы час (газэта)">Новы час</a>», 23 чэрвеня 2022 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 25 чэрвеня 2022 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=274272">На сінодзе БПЦ толькі адзін епіскап прагаласаваў супраць адстаўкі Арцемія, а адзін — устрымаўся. Хто яны?</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 9 чэрвеня 2021 г.</span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://novychas.by/hramadstva/dziunaja-aperatyunasc-kab-zvolnic-arhiepiskapa-ar">Дзіўная аператыўнасць: каб звольніць архіепіскапа Арцемія, у Маскве тэрмінова сабраўся Сінод РПЦ</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%81_(%D0%B3%D0%B0%D0%B7%D1%8D%D1%82%D0%B0)" title="Новы час (газэта)">Новы час</a>, 9 чэрвеня 2021 г.</span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/31296635.html">Горадзенскага архіяпіскапа Арцемія, які асудзіў гвалт і падтрымаў пратэстоўцаў, зьнялі з пасады</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 9 чэрвеня 2021 г.</span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://belsat.eu/news/09-06-2021-raseets-chalavek-goda-menshchyny-zabaranyau-svyataram-udzelnichats-u-mityngah-shto-vyadoma-pra-novaga-episkapa-garadzenskaga/">Расеец, чалавек года Меншчыны, забараняў святарам удзельнічаць у мітынгах. Што вядома пра новага епіскапа Гарадзенскага?</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%B0%D1%82" title="Белсат">Белсат</a>, 6 верасьня 2021 г.</span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=55491">Архіпастыр і Беларусь</a> // <i><a href="/wiki/%D0%97%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D0%B7%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Зьвязда">Зьвязда</a></i> : газэта. — 20 сакавіка 2010. — № <a rel="nofollow" class="external text" href="http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2010-03-20">51 (26659)</a>. — С. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://old.zviazda.by/a2ttachments/55492/20sak-3.indd.pdf">3</a>. — <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:1990-763x">1990-763x</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-з-39">^ <a href="#cite_ref-з_39-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-з_39-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Ніна Шчарбачэвіч.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zviazda.by/be/news/20170911/1505140587-dlya-zemlyakou-belarusau">«Для землякоў-беларусаў»</a> // <i>Ігуменскі тракт</i>. — 12 верасьня 2017. — № 13 (192). — С. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zviazda.by/sites/default/files/12ver-10_optim.pdf">10</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><b><a href="#cite_ref-40">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Аляксандар Хітроў. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://m.blr.belta.by/fotoreportage/view/dzen-belaruskaga-pismenstva-u-polatsku-61473-2017/">Дзень беларускага пісьменства ў Полацку</a> // <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%82%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Беларускае тэлеграфнае агенцтва">Беларускае тэлеграфнае агенцтва</a>, 2 верасьня 2017 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 18 лістапада 2017 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-а-41">^ <a href="#cite_ref-а_41-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-а_41-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://church.by/by/news/vpervye-uvidel-svet-karotk-carkonasljavjanska-belarusk-slonk-pravaslanaj-leksk">Упершыню пабачыў сьвет «Кароткі царкоўнаславянска-беларускі слоўнік праваслаўнай лексыкі»</a> // Беларуская праваслаўная царква, 17 кастрычніка 2022 г. <small><span title="Архіўная копія дакумэнту, даступная нават пасьля страты доступу да арыгінальнай спасылкі"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zviazda.by/be/news/20221018/1666081669-pershy-carkounaslavyanska-belaruski-slounik-pravaslaunay-leksiki-vydadzeny">Архіўная копія</a> ад 18 кастрычніка 2022 г.</span></small> <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 19 кастрычніка 2022 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.church.by/by/organizacii/sinodalnye-otdely-i-komissii">Сынадальныя аддзелы і камісіі</a> // Беларуская праваслаўная царква, 2015 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 5 жніўня 2017 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Сяргей Пульша (7 студзеня 2012) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://by.belapan.by/archive/2012/01/07/521437_by889/">Праваслаўныя сьвяткуюць Раство</a> <i>Грамадзтва</i>. <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%9F%D0%90%D0%9D" title="БелаПАН">БелаПАН</a>. <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  7 студзеня 2012 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.svaboda.org/a/24876003.html">Канфлікты і рознагалосьсі паміж праваслаўнымі цэрквамі</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 31 студзеня 2004 г.</span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=217458">Канстанцінопаль скасаваў указ 1686 года аб падпарадкаванні Кіеўскай мітраполіі Маскоўскаму патрыярхату</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 11 кастрычніка 2018 г.</span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Сяргей Абламейка. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/29489991.html">Беларускі архіяпіскап: Адсутнасьць у Беларусі аўтакефаліі парушае апостальскія каноны</a> // <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_(%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91)" class="mw-redirect" title="Свабода (радыё)">Радыё «Свабода»</a>, 14 верасьня 2018 г. <small><span title="Архіўная копія дакумэнту, даступная нават пасьля страты доступу да арыгінальнай спасылкі"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://krynica.info/be/2018/09/14/bapc-padtrymlivae-ukrainskuyu-autakefaliyu/">Архіўная копія</a> ад 14 верасьня 2018 г.</span></small> <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 25 кастрычніка 2018 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-47"><b><a href="#cite_ref-47">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305095118/http://www.svaboda.org/PrintView.aspx?Id=785320">Прыватны дзёньнік: Сяргей Харэўскі</a> // <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 20 жніўня 2004 г.</span> </li> <li id="cite_note-48"><b><a href="#cite_ref-48">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=10234">Заведзена справа супраць будаўнікоў храма на Магілёўскім замчышчы</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>. 14 ліпеня 2007 г.</span> </li> <li id="cite_note-rs-49"><b><a href="#cite_ref-rs_49-0">^</a></b> <span class="reference-text">Абламейка С. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.svaboda.org/content/Article/1181250.html">Архітэктурныя страты Менску за апошнія 2 гады</a> // <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 2 ліпеня 2008 г.</span> </li> <li id="cite_note-50"><b><a href="#cite_ref-50">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090918133915/http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=21400">Клецкі бацюшка не паслухаў Мінкульту</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>. 10 лістапада 2008 г.</span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=42862">Фотафакт: На былым клецкім касцёле з’явіліся яшчэ дзве «цыбуліны»</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>. 2 верасьня 2010 г.</span> </li> <li id="cite_note-hoscava-52">^ <a href="#cite_ref-hoscava_52-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-hoscava_52-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Печанко С. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=28085">Шок у Івацэвіцкім раёне</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(недаступная спасылка)</span> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>. 28 ліпеня 2009 г.</span> </li> <li id="cite_note-53"><b><a href="#cite_ref-53">^</a></b> <span class="reference-text">Гаравы М. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gdv.of.by/by/35/20/920/">Гошчаўская царква не помнік культуры?</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(недаступная спасылка)</span> // Газета для вас. 7 лютага 2010 г.</span> </li> <li id="cite_note-54"><b><a href="#cite_ref-54">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.radzima.org/be/pub/1093_p/">Царква Святога Прарока Іллі ў Велямічах</a>, <a href="/wiki/Radzima.org" title="Radzima.org">Radzima.org</a></span> </li> <li id="cite_note-55"><b><a href="#cite_ref-55">^</a></b> <span class="reference-text">Карневіч М. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.svaboda.org/content/article/2084808.html">На гатычны храм у Наваградку ставяць цыбуліны</a> // <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 28 чэрвеня 2010 г.</span> </li> <li id="cite_note-zvarot-56"><b><a href="#cite_ref-zvarot_56-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=40408">Інтэлектуалы: Не дапусціце варварства з царквой у Навагрудку!</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>. 10 лістапада 2008 г.</span> </li> <li id="cite_note-57"><b><a href="#cite_ref-57">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=45950">На навагрудскай царкве Барыса і Глеба ўсталёўваюць «цыбуліны»</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>. 14 лістапада 2010 г.</span> </li> <li id="cite_note-58"><b><a href="#cite_ref-58">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B5%D0%B1_%D0%9B%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Глеб Лабадзенка">Глеб Лабадзенка</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160324121722/http://labadzenka.by/?p=28149#disqus_thread">Хроніка знішчэння беларускай архітэктуры Рускай Праваслаўнай Царквой</a>, 20 жніўня 2015 г.</span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text">Панкавец З. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=168368">Мітрапаліт Павел просіць у віцэ-прэм’ера Качанавай дазвол на знішчэнне гістарычных дамкоў у цэнтры Мінска ФОТЫ</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>. 11 красавіка 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-60"><b><a href="#cite_ref-60">^</a></b> <span class="reference-text">Дашчынскі А. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/29221026.html">Чаму на беларускія храмы нацягваюць залатыя «цыбуліны»?</a> // <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 14 траўня 2018 г.</span> </li> <li id="cite_note-dubianieckaja-61">^ <a href="#cite_ref-dubianieckaja_61-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dubianieckaja_61-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dubianieckaja_61-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Бурштын Я. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180710195551/https://cet.eurobelarus.info/ru/news/2016/07/16/ryna-dubyanetskaya-dzyakuyuchy-namagannyam-rpts-pachynae.html">Ірына Дубянецкая: Дзякуючы намаганням РПЦ пачынае мяняцца культурны ландшафт Беларусі (Фота і відэа)</a> // Служба інфармацыі «ЕўраБеларусі», 16 ліпеня 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-baranouski-62"><b><a href="#cite_ref-baranouski_62-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B3%D0%B0%D1%80_%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ігар Бараноўскі (старонка не існуе)">Бараноўскі І.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180815225239/http://carkva-gazeta.by/index.php?num=557&year=2015">Грэка-католікі Берасьцейшчыны усталявалі крыж у Курапатах</a> // <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_(%D0%B3%D0%B0%D0%B7%D1%8D%D1%82%D0%B0)" title="Царква (газэта)">Царква</a>. 12 лістапада 2015 г.</span> </li> <li id="cite_note-63"><b><a href="#cite_ref-63">^</a></b> <span class="reference-text">Бартосік З. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/25475084.html">Нашто ў Крайску бюст расейскаму цару?</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 31 ліпеня 2014 г.</span> </li> <li id="cite_note-64"><b><a href="#cite_ref-64">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151231225202/http://news.tut.by/society/455103.html">Бюст Сталина убрали от православной часовни на «Линии Сталина»</a>, <a href="/wiki/TUT.BY" title="TUT.BY">TUT.BY</a>, 7 ліпеня 2015 г.</span> </li> <li id="cite_note-65"><b><a href="#cite_ref-65">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=107742">У Віцебску адкрылі помнік патрыярху Маскоўскаму Алексію ІІ</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 7 красавіка 2013 г.</span> </li> <li id="cite_note-kalubovic-66"><b><a href="#cite_ref-kalubovic_66-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%90%D1%9E%D0%B3%D0%B5%D0%BD_%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%83%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Аўген Калубовіч">Калубовіч А.</a> Мова ў гісторыі беларускага пісьменства. Клыўлэнд, 1978. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://pawet.net/library/history/bel_history/kalubovich/06/%D0%9C%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D1%83_%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D1%96%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0.html">[3]</a></span> </li> <li id="cite_note-67"><b><a href="#cite_ref-67">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/28134928.html">У менскім праваслаўным храме маліліся за Мураўёва-вешальніка — упершыню за сто гадоў</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 23 лістапада 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-68"><b><a href="#cite_ref-68">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/29111677.html">Мітрапаліт Павел сказаў, што малітвы да стагодзьдзя БНР ня будзе, каб не палітызаваць набажэнства</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 20 сакавіка 2018 г.</span> </li> <li id="cite_note-69"><b><a href="#cite_ref-69">^</a></b> <span class="reference-text">Арабей В. Вобразна-стылістычныя рашэнні сучасных прыходскіх храмаў Беларускай праваслаўнай царквы (вопыт 1991—2013 гадоў) // Вестник Полоцкого государственного университета. Серия F. 2013.</span> </li> <li id="cite_note-70"><b><a href="#cite_ref-70">^</a></b> <span class="reference-text">Беларусы: У 13 т.  Т. 2. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="У арыгінале — «Мн.»">Менск</span>, 1997. С. 193</span> </li> <li id="cite_note-71"><b><a href="#cite_ref-71">^</a></b> <span class="reference-text">Ракіцкі В. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.svaboda.org/a/ci-pieramoza-vysyvanka-hieorhijeuskuju-stuzku/27631632.html">Ці пераможа вышыванка георгіеўскую стужку?</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 23 сакавіка 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-72"><b><a href="#cite_ref-72">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B4_%D0%9B%D1%8B%D1%87" title="Леанід Лыч">Лыч Л.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kamunikat.org/?pubid=50305">Русіфікацыя: царская, савецкая, прэзідэнцкая</a>. — Львоў, 2010. С. 60.</span> </li> <li id="cite_note-ablamiejka2-73"><b><a href="#cite_ref-ablamiejka2_73-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%90%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%B0_(%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%BA)" class="mw-redirect" title="Сяргей Абламейка (гісторык)">Абламейка С.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/24583811.html">Кананізацыя Сямашкі. Скон народу-2</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 17 траўня 2012 г.</span> </li> <li id="cite_note-74"><b><a href="#cite_ref-74">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211002213847/https://d1qi097eoj06ns.cloudfront.net/hramadstva/zhyrovitskuyu-shkolu-kachanava-peravyala-n/?fbclid=IwAR1WoT-uqeocbHPruH8iRJ9anq1jVuHuXlMet4kPV0ekTCZKg-xHOuX2SlM">Жыровіцкую школу Качанава перавяла на расейскую мову</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A0%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Беларускае Радыё Рацыя">Беларускае Радыё Рацыя</a>, 2 кастрычніка 2021 г.</span> </li> <li id="cite_note-svaboda-75">^ <a href="#cite_ref-svaboda_75-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-svaboda_75-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.svaboda.org/a/28143772.html">На навуковай канфэрэнцыі ў Менску апраўдалі забойствы ксяндзоў Мураўёвым-вешальнікам: «Гэта ягоны подзьвіг»</a> // <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 28 лістапада 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-76"><b><a href="#cite_ref-76">^</a></b> <span class="reference-text">Гарбацэвіч А. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=158906">«Воіны Хрыста»: як асобныя святары і афіцэры на Гродзеншчыне рыхтуюць салдатаў «рускага свету»</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 31 сьнежня 2015 г.</span> </li> <li id="cite_note-77"><b><a href="#cite_ref-77">^</a></b> <span class="reference-text">Гарбацэвіч А. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=163695">Праваслаўны святар з Жухавіч: «Калі рускі мядзведзь прачнецца, то месца будзе мала ўсім»</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 20 студзеня 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-78"><b><a href="#cite_ref-78">^</a></b> <span class="reference-text">Гарбацэвіч А. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=170171">Беларускіх школьнікаў адпраўлялі ў Расію ў трэніровачныя лагеры пад кіраўніцтвам неанацыстаў</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 16 траўня 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-79"><b><a href="#cite_ref-79">^</a></b> <span class="reference-text">Гарбацэвіч А. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=180887">Расследаванне: як «бацюшка са свастыкай» распараджаўся бюджэтнымі мільярдамі</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 23 лістапада 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-80"><b><a href="#cite_ref-80">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=181466">Чатыры шакуючыя ФОТА для тых, хто ўсё яшчэ сумняецца ў нацысцкіх поглядах «бацюшкі са свастыкай»</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 2 сьнежня 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-81"><b><a href="#cite_ref-81">^</a></b> <span class="reference-text">Грузьдзіловіч А. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/28606122.html">«Бацюшка са свастыкай» асуджаны на 3 гады зьняволеньня</a> // <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 10 ліпеня 2017 г.</span> </li> <li id="cite_note-82"><b><a href="#cite_ref-82">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Кацярына Барысевіч">Борисевич К.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190626202719/https://news.tut.by/society/643070.html">Генпрокуратура: Потерпевшая по делу священника Бурыкина — его дочь</a>, <a href="/wiki/TUT.BY" title="TUT.BY">TUT.BY</a>, 25.06.2019 г.</span> </li> <li id="cite_note-83"><b><a href="#cite_ref-83">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=232729">На «бацюшку са свастыкай» завялі справу за сэксуальны гвалт у дачыненні да малой дачкі</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 25 чэрвеня 2019 г.</span> </li> <li id="cite_note-84"><b><a href="#cite_ref-84">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D1%86%D1%91%D0%BC_%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%86%D1%8D%D0%B2%D1%96%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арцём Гарбацэвіч (старонка не існуе)">Гарбацэвіч А.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=232843">«Расказала толькі маме, на яе магіле»: жудасная споведзь дачкі «бацюшкі са свастыкай» пра тое, што ён рабіў з ёй</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 26 чэрвеня 2019 г.</span> </li> <li id="cite_note-85"><b><a href="#cite_ref-85">^</a></b> <span class="reference-text">Боровой А. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://realt.onliner.by/2012/05/12/mon">Уплотнение по-православному: жители квартала в Минске против расширения монастыря (фоторепортаж)</a> // <a href="/wiki/Onliner.by" title="Onliner.by">Onliner.by</a>, 12 траўня 2012 г.</span> </li> <li id="cite_note-86"><b><a href="#cite_ref-86">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=197200">«Прысутныя тут мужчыны возьмуць удзел у вайне за Святую Русь». «Падпалкоўнік ГРУ» выступіў у мінскім праваслаўным манастыры</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 10 верасьня 2017 г.</span> </li> <li id="cite_note-87"><b><a href="#cite_ref-87">^</a></b> <span class="reference-text">Студзінская І. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/navinki/28729198.html">У манастыры ў Навінках распавялі, навошта запрасілі падпалкоўніка расейскага ГРУ</a> // <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 11 верасьня 2017 г.</span> </li> <li id="cite_note-88"><b><a href="#cite_ref-88">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://drive.google.com/file/d/0ByxGMMzqY_H2eE5jN0ZpdFRwb2c/view">Праграма канфэрэнцыі</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="расейскай мовай">(рас.)</small></span> </li> <li id="cite_note-89"><b><a href="#cite_ref-89">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=181196">На праваслаўнай навуковай канфэрэнцыі ў Мінску апраўдалі забойствы ксяндзоў Мураўёвым-вешальнікам: «Гэта ягоны подзвіг»</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 29 лістапада 2016 г.</span> </li> <li id="cite_note-90"><b><a href="#cite_ref-90">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nn.by/?c=ar&i=119876">Мітрапаліт Павел: Нам нічога не застанецца, як адкрыць кранік чарнобыльскі</a> // <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 25 сьнежня 2013 г.</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Вонкавыя_спасылкі"><span id=".D0.92.D0.BE.D0.BD.D0.BA.D0.B0.D0.B2.D1.8B.D1.8F_.D1.81.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Вонкавыя спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&veaction=edit&section=22" title="Рэдагаваць сэкцыю «Вонкавыя спасылкі»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&section=22" title="Правіць зыходнік раздзела: Вонкавыя спасылкі"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180929145806/http://orthodoxy.by/by">Люстэркавая бачына Беларускай праваслаўнай царквы</a></li> <li>Грузьдзіловіч А. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.svaboda.org/a/28148213.html">Пракуратура разгледзіць ухваленьне расстрэлу 8 ксяндзоў Мураўёвым-вешальнікам у менскім праваслаўным храме, калі «будзе зварот»</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91_%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Радыё Свабода">Радыё Свабода</a>, 1 сьнежня 2016 г.</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Беларускі_экзархат" style="hlist;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2346563">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-прагляд"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82" title="Шаблён:Беларускі экзархат"><abbr title="Праглядзець шаблён" style=";;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">п</abbr></a></li><li class="nv-абмеркаваньне"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%83:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абмеркаваньне шаблёну:Беларускі экзархат (старонка не існуе)"><abbr title="Абмеркаваць шаблён" style=";;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">а</abbr></a></li><li class="nv-рэдагаваць"><a class="external text" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&action=edit"><abbr title="Рэдагаваць шаблён" style=";;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">р</abbr></a></li></ul></div><div id="Беларускі_экзархат" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Беларускі экзархат</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div id="Экзарх:_Веніямін_·_Сабор_Сашэсьця_Сьвятога_Духу_·_Старшыня_суду:_Гурый">Экзарх: <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%8F%D0%BC%D1%96%D0%BD_(%D0%A2%D1%83%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D0%B0)" title="Веніямін (Тупека)">Веніямін</a><span style="font-weight:bold"> · </span><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B0%D1%88%D1%8D%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8F_%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%94%D1%83%D1%85%D1%83" title="Катэдральны сабор Сашэсьця Сьвятога Духу">Сабор Сашэсьця Сьвятога Духу</a><span style="font-weight:bold"> · </span>Старшыня суду: <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%83%D1%80%D1%8B%D0%B9_(%D0%90%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гурый (Апалька) (старонка не існуе)">Гурый</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Япархіі</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%83%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Бабруйская япархія">Бабруйская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Барысаўская япархія (старонка не існуе)">Барысаўская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96_%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Берасьцейская і Кобрынская япархія">Берасьцейская і Кобрынская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%96%D1%86%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Віцебская япархія (старонка не існуе)">Віцебская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гарадзенская япархія (старонка не існуе)">Гарадзенская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Гомельская япархія">Гомельская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%96%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лідзкая япархія (старонка не існуе)">Лідзкая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Магілёўская япархія">Магілёўская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D1%8D%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Маладэчанская япархія (старонка не існуе)">Маладэчанская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Менская япархія">Менская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Наваградзкая япархія (старонка не існуе)">Наваградзкая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Пінская япархія">Пінская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Полацкая япархія">Полацкая</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Слуцкая япархія (старонка не існуе)">Слуцкая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Тураўская япархія">Тураўская</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <table cellspacing="0" class="navbox hlist" style="border-spacing:0;;"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th scope="col" style="background-color:#edecd8;background-color:#edecd8" class="navbox-title" colspan="3"><div class="noprint plainlinks hlist navbar" style=";"> <ul> <li class="nv-view"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%B5" title="Шаблён:Праваслаўе"><span style="background-color:#edecd8;background-color:#edecd8;background:transparent;color:inherit;border:none;;" title="Прагляд шаблёну">п</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%83:%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абмеркаваньне шаблёну:Праваслаўе (старонка не існуе)"><span style="background-color:#edecd8;background-color:#edecd8;background:transparent;color:inherit;border:none;;" title="Старонка абмеркаваньня шаблёну">а</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%B5&action=edit&editintro=%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%86%D0%BD%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5/%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%B3%D0%B0%D1%86%D1%8B%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%82%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0"><span title="Рэдагаваць шаблён" style="background-color:#edecd8;background-color:#edecd8;background:transparent;color:inherit;border:none;;">р</span></a></li> </ul> </div><div class="" style="font-size:110%;"> <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%86%D1%8D%D1%80%D0%BA%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Праваслаўныя цэрквы (старонка не існуе)">Праваслаўныя цэрквы</a></div></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#edecd8;;"><a href="/wiki/%D0%90%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Аўтакефальная царква">Аўтакефальныя</a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p>Чатыры старажытныя патрыярхаты: <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Канстантынопальская праваслаўная царква">Канстантынопальскі</a> •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D1%8B%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Александрыйская праваслаўная царква">Александрыйскі</a> •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%8B%D1%8F%D1%85%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Антыяхійская праваслаўная царква">Антыяхійскі</a> •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Ерусалімская праваслаўная царква">Ерусалімскі</a></span><br /> </p> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Расейская праваслаўная царква">Расейская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8D%D1%80%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Сэрбская праваслаўная царква">Сэрбская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Румынская праваслаўная царква">Румынская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Баўгарская праваслаўная царква">Баўгарская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Грузінская праваслаўная царква">Грузінская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%BF%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Кіпрская праваслаўная царква">Кіпрская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Грэцкая праваслаўная царква">Элядзкая</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Польская аўтакефальная праваслаўная царква">Польская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Альбанская праваслаўная царква">Альбанская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A7%D1%8D%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%85_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D1%8F%D1%9E_%D1%96_%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%87%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8B" title="Праваслаўная царква Чэскіх земляў і Славаччыны">Чэскіх земляў і Славаччыны</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%9E_%D0%90%D0%BC%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8B" title="Праваслаўная Царква ў Амэрыцы">Амэрыканская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%8E%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Праваслаўная царква Ўкраіны">Украіны</a></span></li></ul></div></td><td class="navbox-image" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px;;" rowspan="9"><div> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:ICXC_NIKA.svg" class="mw-file-description" title="Праваслаўны крыж"><img alt="Праваслаўны крыж" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/ICXC_NIKA.svg/100px-ICXC_NIKA.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/ICXC_NIKA.svg/150px-ICXC_NIKA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/ICXC_NIKA.svg/200px-ICXC_NIKA.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="180" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#edecd8;;"><a href="/wiki/%D0%90%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Аўтаномная праваслаўная царква">Аўтаномныя</a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;background-color:#f0f0f0;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Эстонская праваслаўная царква Канстантынопальскага патрыярхату (старонка не існуе)">Эстонская (КП)</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%85%D1%80%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D0%B5%D0%BF%D1%96%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BF%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ахрыдзкая архіепіскапія (старонка не існуе)">Ахрыдзкая</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сынайская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Сынайская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%96%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фінляндзкая праваслаўная царква (старонка не існуе)">Фінляндзкая</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Японская праваслаўная царква">Японская</a></span></li></ul></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#edecd8;;">Самакіравальныя</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%8B%D1%8F%D1%85%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%90%D0%BC%D1%8D%D1%80%D1%8B%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антыяхійская праваслаўная япархія Паўночнай Амэрыкі (старонка не існуе)">Амэрыканская (АП)</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Эстонская праваслаўная царква Маскоўскага патрыярхату (старонка не існуе)">Эстонская (МП)</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Латвійская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Латвійская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Малдаўская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Малдаўская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BC%D1%8F%D0%B6%D0%BE%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Расейская праваслаўная царква за мяжой (старонка не існуе)">РПЦЗ</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Украінская праваслаўная царква Маскоўскага патрыярхату (старонка не існуе)">Украінская (МП)</a></span></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#edecd8;;">Іншыя<sup id="cite_ref-jinsyja_91-0" class="reference"><a href="#cite_note-jinsyja-91"><span class="cite-bracket">[</span>i<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;background-color:#f0f0f0;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><span class="nowrap"><a class="mw-selflink selflink">Беларускі экзархат</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%8D%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B7%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бэсарабзкая мітраполія (старонка не існуе)">Бэсарабзкая</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BC%D1%8D%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Амэрыканская карпатаруская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Карпатаруская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кітайская аўтаномная праваслаўная царква (старонка не існуе)">Кітайская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%82%D1%83%D0%B2%D1%96%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Летувіская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Летувіская</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%97%D0%A8%D0%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="Украінская праваслаўная царква ЗША (старонка не існуе)">Украінская ЗША</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Украінская праваслаўная царква Канады (старонка не існуе)">Украінская Канады</a></span></li></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#edecd8;;">Кананічна ізаляваныя</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Апостальская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Апостальская ПЦ</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква">Беларуская АПЦ</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Катакомбная царква (старонка не існуе)">Катакомбнікі</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Македонская праваслаўная царква">Македонская ПЦ</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Расейская праваслаўная аўтаномная царква (старонка не існуе)">Расейская ПАЦ</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_(%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Расейская праваслаўная царква (замежная) (старонка не існуе)">Расейская праваслаўная царква (замежная)</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Расейская сапраўдна-праваслаўная царква (старонка не існуе)">Расейская сапраўдна-праваслаўная царква</a></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%9E_%D0%B2%D1%8B%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Расейская праваслаўная царква ў выгнаньні (старонка не існуе)">Расейская праваслаўная царква ў выгнаньні</a></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D0%B0-%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%B2%D0%B0_%D0%8E%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сапраўдна-Праваслаўная царква ва Ўкраіне (старонка не існуе)">Сапраўдна-Праваслаўная царква ва Ўкраіне</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Стараверства (старонка не існуе)">Стараверы</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Старастыльнікі (старонка не існуе)">Старастыльнікі</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Баўгарская старастыльная праваслаўная царква (старонка не існуе)">баўгарскія</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%86%D1%8D%D1%80%D0%BA%D0%B2%D1%8B_%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Праваслаўныя старастыльныя цэрквы Грэцыі (старонка не існуе)">Грэцкія</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Праваслаўная старастыльная царква Румыніі (старонка не існуе)">Румынскія</a>)</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%8D%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Турэцкая праваслаўная царква (старонка не існуе)">Турэцкая ПЦ</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%9A%D1%96%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82%D1%83" title="Украінская праваслаўная царква Кіеўскага патрыярхату">Украінская ПЦ КП</a></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Украінская аўтакефальная праваслаўная царква (старонка не існуе)">Украінская АПЦ</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_(%D0%B0%D0%B1%D0%BD%D0%BE%D1%9E%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Украінская аўтакефальная праваслаўная царква (абноўленая) (старонка не існуе)">Украінская АПЦ (абноўленая)</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_(%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Украінская Аўтакефальная Праваслаўная Царква (кананічная) (старонка не існуе)">Украінская АПЦ Кананічная</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чарнагорская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Чарнагорская ПЦ</a></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абхаская праваслаўная царква (старонка не існуе)">Абхаская ПЦ</a></li></div></td></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" style="background-color:#edecd8;text-align: left; padding-left: 120px;" colspan="3"><div> <div class="references-small" style="font-size:85%; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-jinsyja-91"><b><a href="#cite_ref-jinsyja_91-0">^</a></b> <span class="reference-text">Паўаўтаномныя, а таксама значныя экзархаты, архіяпархіі, мітраполіі, мітрапалітанаты</span> </li> </ol> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Беларусы" style="hlist;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#d0e1e0"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2346563"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-прагляд"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Шаблён:Беларусы"><abbr title="Праглядзець шаблён" style="background-color:#d0e1e0;;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">п</abbr></a></li><li class="nv-абмеркаваньне"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%83:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абмеркаваньне шаблёну:Беларусы (старонка не існуе)"><abbr title="Абмеркаваць шаблён" style="background-color:#d0e1e0;;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">а</abbr></a></li><li class="nv-рэдагаваць"><a class="external text" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B&action=edit"><abbr title="Рэдагаваць шаблён" style="background-color:#d0e1e0;;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">р</abbr></a></li></ul></div><div id="Беларусы" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Беларусы">Беларусы</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#d0e1e0;width:1%"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" class="mw-redirect" title="Беларуская культура">Культура</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларуская архітэктура (старонка не існуе)">Архітэктура</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B2%D1%8B%D1%8F%D1%9E%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%87%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускае выяўленчае мастацтва (старонка не існуе)">Выяўленчае мастацтва</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D1%8D%D1%82" title="Байнэт">Інтэрнэт</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BA%D1%96%D0%BD%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускі кінэматограф (старонка не існуе)">Кінэматограф</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%8F%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускае краязнаўства (старонка не існуе)">Краязнаўства</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Беларуская літаратура">Літаратура</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларуская музыка (старонка не існуе)">Музыка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускі спорт (старонка не існуе)">Спорт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B9" title="Беларускі нацыянальны строй">Строй</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускі танец (старонка не існуе)">Танец</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%8D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" class="mw-redirect" title="Беларускі тэатар">Тэатар</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тэлебачаньне ў Беларусі (старонка не існуе)">Тэлебачаньне</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#d0e1e0;width:1%"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%8B_%D1%96_%D0%B7%D0%B2%D1%8B%D1%87%D0%B0%D1%96_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%9E" title="Абрады і звычаі беларусаў">Традыцыі</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D1%91%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Беларускія імёны">Імёны</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B7%D1%8C%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускія прозьвішчы (старонка не існуе)">Прозьвішчы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%91%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Беларуская міталёгія">Міталёгія</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%BB%D1%91%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускі фальклёр (старонка не існуе)">Фальклёр</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%85%D0%BD%D1%8F" title="Беларуская кухня">Кухня</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларуская этнаграфія (старонка не існуе)">Этнаграфія</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BC%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Этнонімы беларусаў (старонка не існуе)">Этнонімы</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#d0e1e0;width:1%"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BC%D1%96%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" class="mw-redirect" title="Беларуская эміграцыя">Дыяспара</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B3%D1%83%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%9E_%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83_%D0%91%D0%B0%D1%86%D1%8C%D0%BA%D0%B0%D1%9E%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%B0" title="Згуртаваньне беларусаў сьвету Бацькаўшчына">Згуртаваньне беларусаў сьвету</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B5" title="Беларусы ў Аргентыне">Аргентына</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%90%D1%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%96" title="Беларусы ў Аўстраліі">Аўстралія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Беларусы ў Вялікабрытаніі">Вялікабрытанія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%97%D0%A8%D0%90" title="Беларусы ў ЗША">ЗША</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларусы ў Канадзе (старонка не існуе)">Канада</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Беларусы ў Казахстане">Казахстан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D1%96%D1%96" title="Беларусы ў Латвіі">Латвія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%9B%D0%B5%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B5" title="Беларусы ў Летуве">Летува</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%87%D1%8B" title="Беларусы ў Польшчы">Польшча</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Расейскія беларусы">Расея</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Будакі (старонка не існуе)">Будакі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%86%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%8B_%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8B" title="Ліцьвіны Севершчыны">Ліцьвіны Севершчыны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D0%A1%D1%8B%D0%B1%D1%96%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="Беларусы Сыбіры">Сыбірскія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Тудаўляне">Тудаўляне</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D0%B2%D0%B0_%D0%8E%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D0%B5" title="Беларусы ва Ўкраіне">Украіна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_%D1%9E_%D0%A8%D0%B2%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%96" title="Беларусы ў Швэцыі">Швэцыя</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#d0e1e0;width:1%"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская мова">Мова</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Беларускі альфабэт">Альфабэт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BA%D0%BB%D1%8F%D1%81%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BF%D1%96%D1%81" title="Беларускі клясычны правапіс">Беларускі клясычны правапіс</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%B0" title="Наркамаўка">Наркамаўка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8F%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Трасянка">Трасянка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Беларусізацыя">Беларусізацыя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Русіфікацыя Беларусі">Русіфікацыя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B9%D1%81%D1%80%D1%83%D1%82%D1%8D%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Вайсрутэнізацыя">Вайсрутэнізацыя</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D1%9E_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларуская мова ў Расеі (старонка не існуе)">Расея</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B2%D0%B0_%D0%8E%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D0%B5" title="Беларуская мова ва Ўкраіне">Украіна</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#d0e1e0;width:1%"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%BB%D1%96%D0%B3%D1%96%D1%8F_%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Рэлігія ў Беларусі">Рэлігія</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" class="mw-redirect" title="Праваслаўная царква на Беларусі">Праваслаўе</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква">БАПЦ</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">БЭ (БПЦ)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%91%D0%BB_%D1%83_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Рымска-каталіцкі касьцёл у Беларусі">Каталіцтва</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%8D%D0%BA%D0%B0-%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Беларуская грэка-каталіцкая царква">Уніяцтва</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%86%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC_%D1%83_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Іслам у Беларусі">Іслам</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Пратэстанцтва ў Беларусі">Пратэстанцтва</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%96%D1%8B%D0%B4%D1%8B_%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Жыды ў Беларусі">Юдаізм</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#d0e1e0;width:1%"><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%8D%D0%B7_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%9E" title="Этнагенэз беларусаў">Этнагенэз</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D1%8B" title="Готы">Готы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D0%BD%D1%8D%D0%B4%D1%8B" title="Вэнэды">Вэнэды</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B" title="Балты">Балты</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D1%86%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D0%B3%D1%96" title="Яцьвягі">Яцьвягі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прусы (народ) (старонка не існуе)">Прусы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%8B%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Дрыгавічы">Дрыгавічы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B2%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Крывічы">Крывічы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Радзімічы">Радзімічы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%86%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Люцічы">Люцічы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%86%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Ліцьвіны">Ліцьвіны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Русіны">Русіны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%88%D1%83%D0%BA%D1%96" title="Палешукі">Палешукі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беларускі нацыянальны рух (старонка не існуе)">Нацыянальны рух</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Этнаграфічныя групы беларусаў (старонка не існуе)">Этнаграфічныя групы</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#d0e1e0;width:1%">Рознае</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%91%D0%B3%D1%96%D1%8F_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антрапалёгія беларусаў (старонка не існуе)">Антрапалёгія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Беларусазнаўства">Беларусазнаўства</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%86%D1%8B" title="Беларусцы">Беларусцы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%88" title="Бульбаш">Бульбаш</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%B4%D1%8B" title="Гуды">Гуды</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%9E" title="Этнічная тэрыторыя беларусаў">Этнічныя тэрыторыі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Беларускі нацыяналізм">Нацыяналізм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5" title="Беларускае нацыянальнае адраджэньне">Нацыянальнае адраджэньне</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%86%D1%8C%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Ліцьвінства">Ліцьвінства</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8C%D0%BF%D1%96%D1%81_%D0%BA%D1%96%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%BE%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сьпіс кіраўнікоў Беларусі (старонка не існуе)">Сьпіс кіраўнікоў</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Атрымана з «<a dir="ltr" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Беларускі_экзархат&oldid=2563154">https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Беларускі_экзархат&oldid=2563154</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96" title="Спэцыяльныя:Катэгорыі">Катэгорыі</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Катэгорыя:Беларуская Праваслаўная Царква">Беларуская Праваслаўная Царква</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%97%D1%8C%D1%8F%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%8F_%D1%9E_1989_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="Катэгорыя:Зьявіліся ў 1989 годзе">Зьявіліся ў 1989 годзе</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваная катэгорыя: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%B7%D1%8C_%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D1%96_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%96" title="Катэгорыя:Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі">Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Гэтая старонка апошні раз рэдагавалася 9 верасьня 2024 году ў 09:25.</li> <li id="footer-info-copyright">Гэты тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution/Share-Alike 4.0</a>; у асобных выпадках могуць ужывацца дадатковыя ўмовы. <span class="noprint">Глядзіце падрабязнасьці ва <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/be-tarask">Ўмовах выкарыстаньня</a>.</span><br />Wikipedia® — зарэгістраваны гандлёвы знак <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, некамэрцыйнай арганізацыі.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасьці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%B0_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8E">Пра Вікіпэдыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасьці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Кодэкс паводзінаў</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/be-tarask">Распрацоўнікі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be-tarask.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра маркёр</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be-tarask.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная вэрсія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-74p57","wgBackendResponseTime":187,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.476","walltime":"0.823","ppvisitednodes":{"value":8576,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":165052,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":71465,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":77734,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 389.216 1 -total"," 34.01% 132.362 1 Шаблён:Крыніцы"," 9.80% 38.131 1 Шаблён:Арганізацыя"," 8.48% 33.004 1 Шаблён:Картка"," 7.44% 28.975 1 Шаблён:Літаратура/Беларусы:_У_8_т."," 7.24% 28.198 1 Шаблён:Беларускі_экзархат"," 7.18% 27.932 2 Шаблён:Навігацыйная_табліца2"," 7.01% 27.289 1 Шаблён:Праваслаўе"," 6.08% 23.656 3 Шаблён:Асноўны_артыкул"," 5.74% 22.329 1 Шаблён:Навігацыйная_табліца"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.033","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1302959,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-pfdnq","timestamp":"20241125100401","ttl":482161,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0411\u0435\u043b\u0430\u0440\u0443\u0441\u043a\u0456 \u044d\u043a\u0437\u0430\u0440\u0445\u0430\u0442","url":"https:\/\/be-tarask.wikipedia.org\/wiki\/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8D%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%82","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q598783","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q598783","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-09-05T08:15:25Z","dateModified":"2024-09-09T06:25:52Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6e\/Holy_Spirit_Cathedral_in_Minsk.jpg","headline":"\u044d\u043a\u0437\u0430\u0440\u0445\u0430\u0442 \u0420\u0430\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0430\u0439 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0441\u043b\u0430\u045e\u043d\u0430\u0439 \u0446\u0430\u0440\u043a\u0432\u044b"}</script> </body> </html>