CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Den Haag - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"5fca76f6-d3cf-47ba-9ef8-f714987d03f5","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Den_Haag","wgTitle":"Den Haag","wgCurRevisionId":68363101,"wgRevisionId":68363101,"wgArticleId":3637,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Pagina's die Phonos gebruiken","Wikipedia:Pagina's die EasyTimeline gebruiken","Wikipedia:Pagina's met niet-numerieke formatnum-argumenten","Wikipedia:Gesproken Wikipedia","Wikipedia:Coördinaten op Wikidata","Den Haag","Hoofdstad van een Nederlandse provincie","Plaats in Zuid-Holland"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Den_Haag","wgRelevantArticleId":3637,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgCoordinates":{"lat":52.095555555555556,"lon":4.316388888888889},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q36600","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.phonos.styles":"ready","ext.phonos.icons":"ready","ext.timeline.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.phonos.init","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter", "jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.phonos.icons%2Cstyles%7Cext.timeline.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Den_Haag_Skyline_1.jpg/1200px-Den_Haag_Skyline_1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="758"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Den_Haag_Skyline_1.jpg/800px-Den_Haag_Skyline_1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="506"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Den_Haag_Skyline_1.jpg/640px-Den_Haag_Skyline_1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="404"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Den Haag - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Den_Haag"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Den_Haag"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Den_Haag rootpage-Den_Haag skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/24_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Den+Haag&returntoquery=section%3D37%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Den+Haag&returntoquery=section%3D37%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Den+Haag&returntoquery=section%3D37%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Den+Haag&returntoquery=section%3D37%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Naam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Naam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Naam</span> </div> </a> <ul id="toc-Naam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Geografie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geografie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geografie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geografie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Stadsindeling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stadsindeling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Stadsindeling</span> </div> </a> <ul id="toc-Stadsindeling-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Het_Haagse_Noorden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_Haagse_Noorden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>Het Haagse Noorden</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_Haagse_Noorden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Natuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Natuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Natuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Natuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Grachten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Grachten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Grachten</span> </div> </a> <ul id="toc-Grachten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bevolking" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bevolking"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Bevolking</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bevolking-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bevolking-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bevolking-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ontwikkeling_van_het_inwonertal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontwikkeling_van_het_inwonertal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Ontwikkeling van het inwonertal</span> </div> </a> <ul id="toc-Ontwikkeling_van_het_inwonertal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bevolkingssamenstelling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bevolkingssamenstelling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Bevolkingssamenstelling</span> </div> </a> <ul id="toc-Bevolkingssamenstelling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Religie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Religie</span> </div> </a> <ul id="toc-Religie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Homocultuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Homocultuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Homocultuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Homocultuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Politiek_en_bestuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politiek_en_bestuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Politiek en bestuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Politiek_en_bestuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Politiek en bestuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Politiek_en_bestuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Stadsrechten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stadsrechten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Stadsrechten</span> </div> </a> <ul id="toc-Stadsrechten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gemeentebestuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gemeentebestuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Gemeentebestuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Gemeentebestuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Coalitieperiode_2023-2026" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Coalitieperiode_2023-2026"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.1</span> <span>Coalitieperiode 2023-2026</span> </div> </a> <ul id="toc-Coalitieperiode_2023-2026-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Coalitieperiode_2022-2023" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Coalitieperiode_2022-2023"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.2</span> <span>Coalitieperiode 2022-2023</span> </div> </a> <ul id="toc-Coalitieperiode_2022-2023-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gemeenteraad" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gemeenteraad"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Gemeenteraad</span> </div> </a> <ul id="toc-Gemeenteraad-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gemeentegrenzen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gemeentegrenzen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Gemeentegrenzen</span> </div> </a> <ul id="toc-Gemeentegrenzen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Heraldiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Heraldiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Heraldiek</span> </div> </a> <ul id="toc-Heraldiek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Regionale_indeling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Regionale_indeling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Regionale indeling</span> </div> </a> <ul id="toc-Regionale_indeling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Onderwijs,_volksgezondheid_en_sport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Onderwijs,_volksgezondheid_en_sport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Onderwijs, volksgezondheid en sport</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Onderwijs,_volksgezondheid_en_sport-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Onderwijs, volksgezondheid en sport-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Onderwijs,_volksgezondheid_en_sport-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Onderwijs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Onderwijs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Onderwijs</span> </div> </a> <ul id="toc-Onderwijs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zorg" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zorg"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Zorg</span> </div> </a> <ul id="toc-Zorg-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Sport</span> </div> </a> <ul id="toc-Sport-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Rechtspraak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Rechtspraak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Rechtspraak</span> </div> </a> <ul id="toc-Rechtspraak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Economie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Economie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Economie</span> </div> </a> <ul id="toc-Economie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verkeer_en_vervoer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Verkeer_en_vervoer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Verkeer en vervoer</span> </div> </a> <ul id="toc-Verkeer_en_vervoer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cultuur_en_recreatie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Cultuur_en_recreatie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Cultuur en recreatie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cultuur_en_recreatie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Cultuur en recreatie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Cultuur_en_recreatie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Monumenten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Monumenten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Monumenten</span> </div> </a> <ul id="toc-Monumenten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Beschermd_stadsgezicht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Beschermd_stadsgezicht"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Beschermd stadsgezicht</span> </div> </a> <ul id="toc-Beschermd_stadsgezicht-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bezienswaardigheden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bezienswaardigheden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.3</span> <span>Bezienswaardigheden</span> </div> </a> <ul id="toc-Bezienswaardigheden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Musea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Musea"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.4</span> <span>Musea</span> </div> </a> <ul id="toc-Musea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Attracties" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Attracties"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.5</span> <span>Attracties</span> </div> </a> <ul id="toc-Attracties-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Culturele_voorzieningen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Culturele_voorzieningen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.6</span> <span>Culturele voorzieningen</span> </div> </a> <ul id="toc-Culturele_voorzieningen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kunst_in_de_openbare_ruimte" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kunst_in_de_openbare_ruimte"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.7</span> <span>Kunst in de openbare ruimte</span> </div> </a> <ul id="toc-Kunst_in_de_openbare_ruimte-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uitgaansgelegenheden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uitgaansgelegenheden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.8</span> <span>Uitgaansgelegenheden</span> </div> </a> <ul id="toc-Uitgaansgelegenheden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Evenementen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Evenementen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.9</span> <span>Evenementen</span> </div> </a> <ul id="toc-Evenementen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Muziek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muziek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.10</span> <span>Muziek</span> </div> </a> <ul id="toc-Muziek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Films" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Films"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.11</span> <span>Films</span> </div> </a> <ul id="toc-Films-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Winkels_en_markten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Winkels_en_markten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.12</span> <span>Winkels en markten</span> </div> </a> <ul id="toc-Winkels_en_markten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Media" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Media"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Media</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Media-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Media-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Media-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kranten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kranten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Kranten</span> </div> </a> <ul id="toc-Kranten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Radio_en_televisie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Radio_en_televisie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Radio en televisie</span> </div> </a> <ul id="toc-Radio_en_televisie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bekende_Hagenaars" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bekende_Hagenaars"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Bekende Hagenaars</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bekende_Hagenaars-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bekende Hagenaars-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bekende_Hagenaars-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Geboren_of_overleden_in_Den_Haag" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Geboren_of_overleden_in_Den_Haag"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Geboren of overleden in Den Haag</span> </div> </a> <ul id="toc-Geboren_of_overleden_in_Den_Haag-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vernoemingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vernoemingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Vernoemingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Vernoemingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Bronnen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Noten</span> </div> </a> <ul id="toc-Noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Den Haag</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 144 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-144" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">144 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%8A%95_%E1%88%83%E1%8C%8D" title="ደን ሃግ – Amhaars" lang="am" hreflang="am" data-title="ደን ሃግ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amhaars" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%8A" title="لاهاي – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="لاهاي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%95%DC%A2_%DC%97%DC%90%DC%9F" title="ܕܢ ܗܐܟ – Aramees" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܕܢ ܗܐܟ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramees" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AE" title="دينهاخ – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="دينهاخ" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/L%27Haya" title="L'Haya – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="L'Haya" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Haaqa" title="Haaqa – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Haaqa" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%87" title="لاهه – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="لاهه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Balinees" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Balinees" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Гаага" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Гаага" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Хага – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Хага" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B9%E0%A7%87%E0%A6%97" title="হেগ – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="হেগ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/La_Haia" title="La Haia – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="La Haia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Гаага" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Gemeente_Den_Haag" title="Gemeente Den Haag – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Gemeente Den Haag" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Haag" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Haga" title="Haga – Kasjoebisch" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Haga" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kasjoebisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Гаага" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Haag" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%AC%CE%B3%CE%B7" title="Χάγη – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Χάγη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/L%27Aja" title="L'Aja – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="L'Aja" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Hague" title="The Hague – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="The Hague" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Hago" title="Hago – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Hago" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_Haya" title="La Haya – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="La Haya" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Haag" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Haga" title="Haga – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Haga" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/L%27Aya" title="L'Aya – Extremeens" lang="ext" hreflang="ext" data-title="L'Aya" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremeens" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%87" title="لاهه – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="لاهه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Haag" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Faeröers" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Haag" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faeröers" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/La_Haye" title="La Haye – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="La Haye" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/L%E2%80%99Hage" title="L’Hage – Arpitaans" lang="frp" hreflang="frp" data-title="L’Hage" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/De_Haach" title="De Haach – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="De Haach" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_H%C3%A1ig" title="An Háig – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Háig" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/A_Haia" title="A Haia – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="A Haia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B3%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%BD_%F0%90%8C%B7%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B2" title="𐌳𐌰𐌹𐌽 𐌷𐌰𐌲 – Gothisch" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌳𐌰𐌹𐌽 𐌷𐌰𐌲" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Gothisch" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Den Haag" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%92" title="האג – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="האג" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A5%87%E0%A4%97" title="हेग – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="हेग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/The_Hague" title="The Hague – Fijisch Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="The Hague" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fijisch Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Hag" title="Hag – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Hag" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Lay%C3%A8" title="Layè – Haïtiaans Creools" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Layè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haïtiaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1ga" title="Hága – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Hága" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%A1%D5%A3%D5%A1" title="Հաագա – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հաագա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%A1%D5%A3%D5%A1" title="Հաագա – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Հաագա" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Haag" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/L%27Aia" title="L'Aia – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="L'Aia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%87%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%82%B0" title="デン・ハーグ – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="デン・ハーグ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%90" title="ჰააგა – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჰააგა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Gaaga" title="Gaaga – Karakalpaks" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Gaaga" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpaks" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Hague" title="Hague – Gikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Hague" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Gikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Гаага" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%97%A4%EC%9D%B4%EA%B7%B8" title="헤이그 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="헤이그" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Гаага" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Haga" title="Haga – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Haga" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/D%27n_Haag" title="D'n Haag – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="D'n Haag" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/L%27Aja" title="L'Aja – Ligurisch" lang="lij" hreflang="lij" data-title="L'Aja" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/L%27Aja" title="L'Aja – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="L'Aja" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Haga" title="Haga – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Haga" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/H%C4%81ga" title="Hāga – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Hāga" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Moksja" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Гаага" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Moksja" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B3" title="Хаг – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хаг" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B9%E0%B5%87%E0%B4%97%E0%B5%8D" title="ഹേഗ് – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഹേഗ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B0%D0%B3" title="Хааг – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хааг" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A5%87%E0%A4%97" title="हेग – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="हेग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA" title="ဟိတ်မြို့တော် – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="ဟိတ်မြို့တော်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%87" title="لاهه – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="لاهه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/N_Heeg" title="N Heeg – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="N Heeg" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Haag" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Haag" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/L%27Aia" title="L'Aia – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="L'Aia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%C3%A6" title="Гаагæ – Ossetisch" lang="os" hreflang="os" data-title="Гаагæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B9%E0%A9%87%E0%A8%97" title="ਹੇਗ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਹੇਗ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Papiaments" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiaments" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Haga" title="Haga – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Haga" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/L%27Aja" title="L'Aja – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="L'Aja" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DB%8C%DA%AF" title="ہیگ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ہیگ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%90%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%AE" title="دِن هاخ – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="دِن هاخ" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Haia" title="Haia – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Haia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Haga" title="Haga – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Haga" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Гаага" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/L%27Aia" title="L'Aia – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="L'Aia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/The_Hague" title="The Hague – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="The Hague" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%8A%DA%AF" title="هيگ – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="هيگ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Hag" title="Hag – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Hag" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/The_Hague" title="The Hague – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="The Hague" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Haag" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Haag" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Somalisch" lang="so" hreflang="so" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalisch" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Haga" title="Haga – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Haga" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B3" title="Хаг – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хаг" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Aga" title="Aga – Sranantongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Aga" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Sranantongo" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9n_Haag" title="Dén Haag – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Dén Haag" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Haag" title="Haag – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Haag" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Silezisch" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9F%E0%AF%86%E0%AE%A9%E0%AF%8D_%E0%AE%B9%E0%AE%BE%E0%AE%95%E0%AF%8D" title="டென் ஹாக் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="டென் ஹாக்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Гаага" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%81" title="เดอะเฮก – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="เดอะเฮก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Ang_Haya" title="Ang Haya – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Ang Haya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Haaga" title="Haaga – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Haaga" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Lahey" title="Lahey – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Lahey" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Haaga" title="Haaga – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Haaga" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%DA%BE%DB%95%D9%8A" title="لاھەي – Oeigoers" lang="ug" hreflang="ug" data-title="لاھەي" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Oeigoers" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Гаага – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Гаага" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DB%8C%DA%AF" title="ہیگ – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ہیگ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Gaaga" title="Gaaga – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Gaaga" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/L%27Aja" title="L'Aja – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="L'Aja" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Hag" title="Hag – Wepsisch" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Hag" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Wepsisch" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Den Haag" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Den Haag" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/%27s-Gravenhage" title="'s-Gravenhage – Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="'s-Gravenhage" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Li_H%C3%A5r" title="Li Hår – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Li Hår" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/An_Haga" title="An Haga – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="An Haga" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%B7%E7%89%99" title="海牙 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="海牙" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%A2%D7%9F_%D7%94%D7%90%D7%92" title="דען האג – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="דען האג" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/D%27n_Aegt" title="D'n Aegt – Zeeuws" lang="zea" hreflang="zea" data-title="D'n Aegt" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeeuws" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%B7%E7%89%99" title="海牙 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="海牙" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Den_Haag" title="Den Haag – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Den Haag" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%B7%E7%89%99" title="海牙 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="海牙" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q36600#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Den_Haag" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Den_Haag" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Den_Haag"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Den_Haag"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Den_Haag" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Den_Haag" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&oldid=68363101" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Den_Haag&id=68363101&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DDen_Haag%26section%3D37%26veaction%3Dedit"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DDen_Haag%26section%3D37%26veaction%3Dedit"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Den+Haag"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Den_Haag&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Den_Haag" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Den_Haag" hreflang="nl"><span>Wikinieuws</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikisource mw-list-item"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/Categorie:Den_Haag" hreflang="nl"><span>Wikisource</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="aanbevolen artikel"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Den_Haag" hreflang="nl"><span>Wikivoyage</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q36600" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="tpl_Coordinaten"><span class="plainlinks" title="Klik op de coördinaten om een plattegrond of satellietfoto te bekijken" style="font-size:87%;"> <span typeof="mw:File"><span title="Coördinaten"><img alt="Coördinaten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/23px-Internet-web-browser.svg.png" decoding="async" width="23" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/35px-Internet-web-browser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/46px-Internet-web-browser.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span> <a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=nl&params=52_05_44_N_4_18_59_E_type:city_region:NL_scale:100000&pagename=Den_Haag">52° 6′ NB, 4° 19′ OL</a></span></span></div></div> <div id="mw-indicator-gesproken_wiki" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><div style="font-size:87%;" title="Klik op de startbutton om de geluidsopname van het artikel te starten"><span style="cursor:help; border-bottom: 1px dotted #555555;" title="Door op de afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is.">Beluister</span> <span class="gesproken_wiki_player" style="display:inline-block; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="80" style="width:80px;" data-durationhint="1773" data-mwtitle="Nl-Den_Haag-article.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/ff/Nl-Den_Haag-article.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/ff/Nl-Den_Haag-article.ogg/Nl-Den_Haag-article.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span></span> (<a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nl-Den_Haag-article.ogg" class="extiw" title="commons:File:Nl-Den Haag-article.ogg">info</a>)</div> </div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <caption class="notheme" style="font-size:large; margin-bottom:0.5em;"><b>Den Haag</b><br />'s-Gravenhage </caption> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="text-align:center;" colspan="2">Gemeente in <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a> <span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/20px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/40px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67813444/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .multiimageinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:640px){.mw-parser-output .tmulti .tright{margin:unset}.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle .thumbcaption{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="multiimageinner" style="width:258px;max-width:258px;border:none"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:256px;max-width:256px"><div style="height:160px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_Skyline_1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Den_Haag_Skyline_1.jpg/254px-Den_Haag_Skyline_1.jpg" decoding="async" width="254" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Den_Haag_Skyline_1.jpg/381px-Den_Haag_Skyline_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Den_Haag_Skyline_1.jpg/508px-Den_Haag_Skyline_1.jpg 2x" data-file-width="4276" data-file-height="2702" /></a></span></div><div class="text-align-center">Hoogbouw gezien vanaf het <a href="/wiki/Plein_(Den_Haag)" title="Plein (Den Haag)">Plein</a></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:109px;max-width:109px"><div style="height:80px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Peace_Palace_(Vredespalais)_-_Houses_the_International_court_of_Justice_-_the_principal_Judiciary_body_of_the_United_Nations_(34402091225).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Peace_Palace_%28Vredespalais%29_-_Houses_the_International_court_of_Justice_-_the_principal_Judiciary_body_of_the_United_Nations_%2834402091225%29.jpg/107px-Peace_Palace_%28Vredespalais%29_-_Houses_the_International_court_of_Justice_-_the_principal_Judiciary_body_of_the_United_Nations_%2834402091225%29.jpg" decoding="async" width="107" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Peace_Palace_%28Vredespalais%29_-_Houses_the_International_court_of_Justice_-_the_principal_Judiciary_body_of_the_United_Nations_%2834402091225%29.jpg/161px-Peace_Palace_%28Vredespalais%29_-_Houses_the_International_court_of_Justice_-_the_principal_Judiciary_body_of_the_United_Nations_%2834402091225%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Peace_Palace_%28Vredespalais%29_-_Houses_the_International_court_of_Justice_-_the_principal_Judiciary_body_of_the_United_Nations_%2834402091225%29.jpg/214px-Peace_Palace_%28Vredespalais%29_-_Houses_the_International_court_of_Justice_-_the_principal_Judiciary_body_of_the_United_Nations_%2834402091225%29.jpg 2x" data-file-width="2848" data-file-height="2144" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Vredespaleis" title="Vredespaleis">Vredespaleis</a></div></div><div class="tsingle" style="width:145px;max-width:145px"><div style="height:80px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Het_Binnenhof,_Den_Haag,_Netherlands_-_panoramio_(29).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Het_Binnenhof%2C_Den_Haag%2C_Netherlands_-_panoramio_%2829%29.jpg/143px-Het_Binnenhof%2C_Den_Haag%2C_Netherlands_-_panoramio_%2829%29.jpg" decoding="async" width="143" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Het_Binnenhof%2C_Den_Haag%2C_Netherlands_-_panoramio_%2829%29.jpg/215px-Het_Binnenhof%2C_Den_Haag%2C_Netherlands_-_panoramio_%2829%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Het_Binnenhof%2C_Den_Haag%2C_Netherlands_-_panoramio_%2829%29.jpg/286px-Het_Binnenhof%2C_Den_Haag%2C_Netherlands_-_panoramio_%2829%29.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1148" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Binnenhof_(Den_Haag)" title="Binnenhof (Den Haag)">Binnenhof</a></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:127px;max-width:127px"><div style="height:83px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Scheveningen_The-Netherlands-Kurhaus-01.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Scheveningen_The-Netherlands-Kurhaus-01.jpg/125px-Scheveningen_The-Netherlands-Kurhaus-01.jpg" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Scheveningen_The-Netherlands-Kurhaus-01.jpg/188px-Scheveningen_The-Netherlands-Kurhaus-01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Scheveningen_The-Netherlands-Kurhaus-01.jpg/250px-Scheveningen_The-Netherlands-Kurhaus-01.jpg 2x" data-file-width="6720" data-file-height="4480" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Kurhaus_(Scheveningen)" title="Kurhaus (Scheveningen)">Kurhaus</a></div></div><div class="tsingle" style="width:127px;max-width:127px"><div style="height:83px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:GraphyArchy_-_Wikipedia_00807.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/GraphyArchy_-_Wikipedia_00807.jpg/125px-GraphyArchy_-_Wikipedia_00807.jpg" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/GraphyArchy_-_Wikipedia_00807.jpg/188px-GraphyArchy_-_Wikipedia_00807.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/GraphyArchy_-_Wikipedia_00807.jpg/250px-GraphyArchy_-_Wikipedia_00807.jpg 2x" data-file-width="5250" data-file-height="3500" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Stadhuis_van_Den_Haag" title="Stadhuis van Den Haag">Stadhuis</a></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2"> <div style="display:grid; grid-template-columns:auto 50%; align-items:center; text-align:center;"> <div><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_The_Hague.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de gemeente Den Haag"><img alt="Vlag van de gemeente Den Haag" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_The_Hague.svg/110px-Flag_of_The_Hague.svg.png" decoding="async" width="110" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_The_Hague.svg/165px-Flag_of_The_Hague.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_The_Hague.svg/220px-Flag_of_The_Hague.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="300" /></a></span></div> <div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_wapen.svg" class="mw-file-description" title="Wapen van de gemeente Den Haag"><img alt="Wapen van de gemeente Den Haag" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Den_Haag_wapen.svg/110px-Den_Haag_wapen.svg.png" decoding="async" width="110" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Den_Haag_wapen.svg/165px-Den_Haag_wapen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Den_Haag_wapen.svg/220px-Den_Haag_wapen.svg.png 2x" data-file-width="904" data-file-height="577" /></a></span></div> <div><small>(<a href="/wiki/Vlag_van_Den_Haag" title="Vlag van Den Haag">Details</a>)</small></div> <div><small>(<a href="/wiki/Wapen_van_Den_Haag" title="Wapen van Den Haag">Details</a>)</small></div></div> </td></tr> <tr> <td style="background:white; color:inherit;" class="center" colspan="2"><span class="mw-image-border notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:NL_-_locator_map_municipality_code_GM0518_(2016).png" class="mw-file-description" title="Locatie van de gemeente Den Haag (gemeentegrenzen CBS 2016)"><img alt="Locatie van de gemeente Den Haag (gemeentegrenzen CBS 2016)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/NL_-_locator_map_municipality_code_GM0518_%282016%29.png/265px-NL_-_locator_map_municipality_code_GM0518_%282016%29.png" decoding="async" width="265" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/NL_-_locator_map_municipality_code_GM0518_%282016%29.png/398px-NL_-_locator_map_municipality_code_GM0518_%282016%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/NL_-_locator_map_municipality_code_GM0518_%282016%29.png/530px-NL_-_locator_map_municipality_code_GM0518_%282016%29.png 2x" data-file-width="2125" data-file-height="1417" /></a></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Situering </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Provincies_van_Nederland" title="Provincies van Nederland">Provincie</a> </th> <td><span class="sortkey" style="display: none;">Zuid-Holland</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Zuid-Holland.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Zuid-Holland"><img alt="Vlag Zuid-Holland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/20px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/30px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/40px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="666" /></a></span> <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a></span></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/COROP" title="COROP">COROP-gebied</a> </th> <td><a href="/wiki/Stadsgewest_Haaglanden" title="Stadsgewest Haaglanden">Agglomeratie 's-Gravenhage</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Geografische_co%C3%B6rdinaten" title="Geografische coördinaten">Coördinaten</a> </th> <td><span class="plainlinks"><span class="coordinates plainlinks"><span id="text_coordinates"><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=nl&params=52_05_00_N_4_018_00_E_type:city_scale:25000&pagename=Den_Haag">52° 5′ NB, 4° 18′ OL</a></span></span></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Algemeen </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Oppervlakte" title="Oppervlakte">Oppervlakte</a> </th> <td>98,13 km² </td></tr> <tr> <th>- land </th> <td>82,45 km² </td></tr> <tr> <th>- water </th> <td>15,68 km² </td></tr> <tr> <th>Inwoners <br /><small class="nowrap">(1 januari 2024)</small> </th> <td>565.701<sup style="line-height:0; margin-left:0.3em; color:blue; cursor:help; font-family:Verdana,sans-serif;" title="CBS Statline, Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2024, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen">?</sup> <br />(6861 inw./km²) </td></tr> <tr> <th>Bestuurscentrum </th> <td>Den Haag </td></tr> <tr> <th>Belangrijke verkeersaders </th> <td><a href="/wiki/Haagse_stadsroutes" title="Haagse stadsroutes">Stadsroutes</a>, <span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_4" title="Rijksweg 4"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/33px-NL-A4.svg.png" decoding="async" width="33" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/49px-NL-A4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/65px-NL-A4.svg.png 2x" data-file-width="411" data-file-height="253" /></a></span><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_12" title="Rijksweg 12"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/NL-A12.svg/38px-NL-A12.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/NL-A12.svg/57px-NL-A12.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/NL-A12.svg/76px-NL-A12.svg.png 2x" data-file-width="475" data-file-height="253" /></a></span><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_13" title="Rijksweg 13"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/38px-NL-A13.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/57px-NL-A13.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/76px-NL-A13.svg.png 2x" data-file-width="476" data-file-height="253" /></a></span><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_14" title="Rijksweg 14"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/NLD-N14.svg/30px-NLD-N14.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/NLD-N14.svg/45px-NLD-N14.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/NLD-N14.svg/60px-NLD-N14.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="69" /></a></span> <span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_44" title="Rijksweg 44"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/NLD-N44.svg/40px-NLD-N44.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/NLD-N44.svg/60px-NLD-N44.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/NLD-N44.svg/80px-NLD-N44.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="80" /></a></span> <span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Provinciale_weg_211" title="Provinciale weg 211"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/NLD-N211.svg/35px-NLD-N211.svg.png" decoding="async" width="35" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/NLD-N211.svg/53px-NLD-N211.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/NLD-N211.svg/70px-NLD-N211.svg.png 2x" data-file-width="140" data-file-height="80" /></a></span> <br /><a href="/wiki/Spoorlijn_Amsterdam_-_Rotterdam" title="Spoorlijn Amsterdam - Rotterdam">Oude Lijn</a>, <a href="/wiki/Spoorlijn_Gouda_-_Den_Haag" title="Spoorlijn Gouda - Den Haag">Goudse Lijn</a> en <a href="/wiki/RandstadRail" title="RandstadRail">RandstadRail</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Spoorwegstation" title="Spoorwegstation">Station(s)</a> </th> <td><a href="/wiki/Station_Den_Haag_Centraal" title="Station Den Haag Centraal">Centraal</a>, <a href="/wiki/Station_Den_Haag_HS" title="Station Den Haag HS">HS</a>, <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Laan_van_NOI" title="Station Den Haag Laan van NOI">Laan van NOI</a>, <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Mariahoeve" title="Station Den Haag Mariahoeve">Mariahoeve</a>, <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Moerwijk" title="Station Den Haag Moerwijk">Moerwijk</a> en <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Ypenburg" title="Station Den Haag Ypenburg">Ypenburg</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Politiek </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Burgemeester_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Burgemeester (hoofdbetekenis)">Burgemeester</a> (<a href="/wiki/Lijst_van_burgemeesters_van_Den_Haag" title="Lijst van burgemeesters van Den Haag">lijst</a>) </th> <td><a href="/wiki/Jan_van_Zanen" title="Jan van Zanen">Jan van Zanen</a> (<a href="/wiki/Volkspartij_voor_Vrijheid_en_Democratie" title="Volkspartij voor Vrijheid en Democratie">VVD</a>) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Coalitie" title="Coalitie">Bestuur</a> </th> <td><a href="/wiki/Democraten_66" title="Democraten 66">D66</a>, <a href="/wiki/GroenLinks" title="GroenLinks">GL</a>, <a href="/wiki/Christen-Democratisch_App%C3%A8l" title="Christen-Democratisch Appèl">CDA</a>, <a href="/wiki/Partij_van_de_Arbeid_(Nederland)" title="Partij van de Arbeid (Nederland)">PvdA</a>, <a href="/wiki/Partij_voor_de_Dieren" title="Partij voor de Dieren">PvdD</a>, <a href="/wiki/DENK" title="DENK">DENK</a> (<b>24</b> zetels) </td></tr> <tr> <th>Zetels<br /><a href="/wiki/Groep_de_Mos/Hart_voor_Den_Haag" title="Groep de Mos/Hart voor Den Haag">HvDH</a><br /><a href="/wiki/Democraten_66" title="Democraten 66">D66</a><br /><a href="/wiki/Volkspartij_voor_Vrijheid_en_Democratie" title="Volkspartij voor Vrijheid en Democratie">VVD</a><br /><a href="/wiki/GroenLinks" title="GroenLinks">GL</a><br /><a href="/wiki/Partij_voor_de_Dieren" title="Partij voor de Dieren">PvdD</a><br /><a href="/wiki/Partij_van_de_Arbeid_(Nederland)" title="Partij van de Arbeid (Nederland)">PvdA</a><br /><a href="/wiki/Christen-Democratisch_App%C3%A8l" title="Christen-Democratisch Appèl">CDA</a><br /><a href="/wiki/DENK" title="DENK">DENK</a><br /><a href="/wiki/Haagse_Stadspartij" title="Haagse Stadspartij">HSP</a><br /><a href="/wiki/Socialistische_Partij_(Nederland)" title="Socialistische Partij (Nederland)">SP</a><br /><a href="/wiki/Partij_voor_de_Vrijheid" title="Partij voor de Vrijheid">PVV</a><br /><a href="/wiki/ChristenUnie" title="ChristenUnie">CU</a>/<a href="/wiki/Staatkundig_Gereformeerde_Partij" title="Staatkundig Gereformeerde Partij">SGP</a><br /><a href="/wiki/Forum_voor_Democratie" title="Forum voor Democratie">FvD</a><br /><a href="/w/index.php?title=Groep_van_den_Goorbergh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Groep van den Goorbergh (de pagina bestaat niet)">GvdG</a> </th> <td><b>45</b><br />9<br />8<br />6<br />5<br />3<br />3<br />3<br />2<br />1<br />1<br />1<br />1<br />1<br />1 </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Economie </th></tr> <tr> <th>Gemiddeld <a href="/wiki/Inkomen" title="Inkomen">inkomen</a> <small>(2019)</small> </th> <td>€ 27.100<small> per inwoner</small> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Wet_waardering_onroerende_zaken" title="Wet waardering onroerende zaken">Gem. WOZ-waarde</a> <small>(2019)</small> </th> <td>€ 242.000 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Werkloosheidswet" title="Werkloosheidswet">WW-uitkeringen</a> <small>(2014)</small> </th> <td>37<small> per 1000 inw.</small> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Overig </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Postcode" title="Postcode">Postcode</a>(s) </th> <td>2491-2597<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Netnummer" title="Netnummer">Netnummer</a>(s) </th> <td>070 en 015 (<a href="/wiki/Ypenburg_(wijk_in_Den_Haag)" title="Ypenburg (wijk in Den Haag)">Ypenburg</a>) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Gemeentenummer#Nederland" title="Gemeentenummer">CBS-code</a> </th> <td>0518 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Lijst_van_wijken_en_buurten_in_Nederland" title="Lijst van wijken en buurten in Nederland">CBS-wijkindeling</a> </th> <td>zie <a href="/wiki/Wijken_en_buurten_in_Den_Haag" title="Wijken en buurten in Den Haag">wijken en buurten</a> </td></tr> <tr> <th>Website </th> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.denhaag.nl/">www.denhaag.nl</a> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:AgeSexPyramid_2023_Den_Haag.svg" class="mw-file-description" title="Bevolkingspiramide van de gemeente Den Haag"><img alt="Bevolkingspiramide van de gemeente Den Haag" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/AgeSexPyramid_2023_Den_Haag.svg/230px-AgeSexPyramid_2023_Den_Haag.svg.png" decoding="async" width="230" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/AgeSexPyramid_2023_Den_Haag.svg/345px-AgeSexPyramid_2023_Den_Haag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/AgeSexPyramid_2023_Den_Haag.svg/460px-AgeSexPyramid_2023_Den_Haag.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="400" /></a></span><br />Bevolkingspiramide (2023)</div> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" colspan="2"> <table style="border-collapse:collapse;" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Nederland" title="Portaal:Nederland">Nederland</a></b> <br /><b><a href="/wiki/Portaal:Den_Haag" title="Portaal:Den Haag">Den Haag</a></b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Den Haag</b> (<span class="ext-phonos"><span data-nosnippet="" id="ooui-php-1" class="ext-phonos-PhonosButton noexcerpt oo-ui-widget oo-ui-widget-enabled oo-ui-buttonElement oo-ui-buttonElement-frameless oo-ui-iconElement oo-ui-labelElement oo-ui-buttonWidget" data-ooui="{"_":"mw.Phonos.PhonosButton","href":"\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/transcoded\/c\/c5\/308_Den_Haag.ogg\/308_Den_Haag.ogg.mp3","rel":["nofollow"],"framed":false,"icon":"volumeUp","label":{"html":"<small>uitspraak<\/small>"},"data":{"ipa":"","text":"","lang":"nl","wikibase":"","file":"308 Den Haag.ogg"},"classes":["ext-phonos-PhonosButton","noexcerpt"]}"><a role="button" tabindex="0" href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c5/308_Den_Haag.ogg/308_Den_Haag.ogg.mp3" rel="nofollow" aria-label="Geluid afspelen" title="Geluid afspelen" class="oo-ui-buttonElement-button"><span class="oo-ui-iconElement-icon oo-ui-icon-volumeUp"></span><span class="oo-ui-labelElement-label"><small>uitspraak</small></span><span class="oo-ui-indicatorElement-indicator oo-ui-indicatorElement-noIndicator"></span></a></span><sup class="ext-phonos-attribution noexcerpt navigation-not-searchable"><a href="/wiki/Bestand:308_Den_Haag.ogg" title="Bestand:308 Den Haag.ogg">ⓘ</a></sup></span>), ook wel <b>'s-Gravenhage</b> (<span class="ext-phonos"><span data-nosnippet="" id="ooui-php-2" class="ext-phonos-PhonosButton noexcerpt oo-ui-widget oo-ui-widget-enabled oo-ui-buttonElement oo-ui-buttonElement-frameless oo-ui-iconElement oo-ui-labelElement oo-ui-buttonWidget" data-ooui="{"_":"mw.Phonos.PhonosButton","href":"\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/transcoded\/9\/92\/309_s_Gravenhage.ogg\/309_s_Gravenhage.ogg.mp3","rel":["nofollow"],"framed":false,"icon":"volumeUp","label":{"html":"<small>uitspraak<\/small>"},"data":{"ipa":"","text":"","lang":"nl","wikibase":"","file":"309 s Gravenhage.ogg"},"classes":["ext-phonos-PhonosButton","noexcerpt"]}"><a role="button" tabindex="0" href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/92/309_s_Gravenhage.ogg/309_s_Gravenhage.ogg.mp3" rel="nofollow" aria-label="Geluid afspelen" title="Geluid afspelen" class="oo-ui-buttonElement-button"><span class="oo-ui-iconElement-icon oo-ui-icon-volumeUp"></span><span class="oo-ui-labelElement-label"><small>uitspraak</small></span><span class="oo-ui-indicatorElement-indicator oo-ui-indicatorElement-noIndicator"></span></a></span><sup class="ext-phonos-attribution noexcerpt navigation-not-searchable"><a href="/wiki/Bestand:309_s_Gravenhage.ogg" title="Bestand:309 s Gravenhage.ogg">ⓘ</a></sup></span>) genoemd,<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> is de <a href="/wiki/Hoofdstad" title="Hoofdstad">hoofdstad</a> van de <a href="/wiki/Provincie" title="Provincie">provincie</a> <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a> en met 565.701 inwoners (1 januari 2024) <a href="/wiki/Lijst_van_grootste_gemeenten_in_Nederland" title="Lijst van grootste gemeenten in Nederland">de op twee na grootste gemeente</a> van <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a>, na <a href="/wiki/Amsterdam_(gemeente)" title="Amsterdam (gemeente)">Amsterdam</a> en <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)" title="Rotterdam (gemeente)">Rotterdam</a>. Alhoewel Den Haag niet de <a href="/wiki/Hoofdstad_van_Nederland" title="Hoofdstad van Nederland">hoofdstad van Nederland</a> is, dat is Amsterdam, is het wel de <a href="/wiki/Residentie" title="Residentie">residentie</a> (regeringszetel) en fungeert het in veel opzichten als hoofdstad. </p><p>De stad Den Haag ontstond in de middeleeuwen rond de <a href="/wiki/Hofvijver" title="Hofvijver">Hofvijver</a> en het <a href="/wiki/Binnenhof_(Den_Haag)" title="Binnenhof (Den Haag)">Binnenhof</a>, tegenwoordig het centrum van de Nederlandse politiek. De <a href="/wiki/Nederlandse_regering" title="Nederlandse regering">Nederlandse regering</a> en het <a href="/wiki/Parlement" title="Parlement">parlement</a> zijn in de stad gevestigd, en het is de residentie van het <a href="/wiki/Koninklijk_Huis_(Koninkrijk_der_Nederlanden)" title="Koninklijk Huis (Koninkrijk der Nederlanden)">koninklijk huis</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook staan de meeste <a href="/wiki/Ambassade" title="Ambassade">ambassades</a>, alle <a href="/wiki/Ministerie" title="Ministerie">ministeries</a> en de <a href="/wiki/Hoge_Raad_der_Nederlanden" title="Hoge Raad der Nederlanden">Hoge Raad</a> in Den Haag. Daarnaast is de stad standplaats van verschillende nationale en internationale rechtscolleges, waaronder het <a href="/wiki/Internationaal_Gerechtshof" title="Internationaal Gerechtshof">Internationaal Gerechtshof</a> in het <a href="/wiki/Vredespaleis" title="Vredespaleis">Vredespaleis</a> en het <a href="/wiki/Internationaal_Strafhof" title="Internationaal Strafhof">Internationaal Strafhof</a>. Het was rond het jaar 1900 ook de gastheer van de twee <a href="/wiki/Vredesconferentie_van_Den_Haag" class="mw-redirect" title="Vredesconferentie van Den Haag">Haagse vredesconferenties</a>, waar belangrijke internationale afspraken over het <a href="/wiki/Oorlogsrecht" title="Oorlogsrecht">oorlogsrecht</a> tot stand kwamen. </p><p>Van 1795 tot 1806 fungeerde Den Haag als hoofdstad van de <a href="/wiki/Bataafse_Republiek" title="Bataafse Republiek">Bataafse Republiek</a> en van 1806 tot 1808 als hoofdstad van het <a href="/wiki/Koninkrijk_Holland" title="Koninkrijk Holland">Koninkrijk Holland</a>. </p><p>Den Haag is de grootste Nederlandse <a href="/wiki/Stad" title="Stad">stad</a> aan de <a href="/wiki/Noordzee" title="Noordzee">Noordzee</a> en heeft een <a href="/wiki/Kustzone_(Den_Haag)" title="Kustzone (Den Haag)">kustlijn</a> van elf kilometer. Door de ligging aan de Noordzee is Den Haag sinds de <a href="/wiki/19e_eeuw" title="19e eeuw">19e eeuw</a> een internationaal <a href="/wiki/Toerisme" title="Toerisme">toeristenoord</a>. De stad beschikt over twee <a href="/wiki/Badplaats" title="Badplaats">badplaatsen</a>: <a href="/wiki/Scheveningen" title="Scheveningen">Scheveningen</a> en <a href="/wiki/Kijkduin_en_Ockenburgh" title="Kijkduin en Ockenburgh">Kijkduin</a>. Daarnaast ligt een breed <a href="/wiki/Strand_(kust)" title="Strand (kust)">zandstrand</a> met een <a href="/wiki/Duin" title="Duin">duinenrij</a>: een omvangrijk natuurgebied. Drie stukken strand zijn <a href="/wiki/Naaktstrand" title="Naaktstrand">naaktstrand</a>: aan de noordzijde van Scheveningen, bij het <a href="/wiki/Westduinpark" title="Westduinpark">Westduinpark</a>, en aan de zuidzijde van Kijkduin.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Scheveningen – vroeger een vissersdorp – heeft <a href="/wiki/Scheveningse_Havens" title="Scheveningse Havens">een regionale haven</a>. </p><p>De stad bracht in de 19de eeuw een invloedrijke kunststroming voort, de <a href="/wiki/Haagse_School_(schilderkunst)" title="Haagse School (schilderkunst)">Haagse School</a>, en huisvest met het <a href="/wiki/Mauritshuis" title="Mauritshuis">Mauritshuis</a> en het <a href="/wiki/Kunstmuseum_Den_Haag" title="Kunstmuseum Den Haag">Kunstmuseum Den Haag</a> (voor moderne kunst) twee internationaal bekende kunstmusea. </p><p>Sinds 1 januari 2015<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> vormt Den Haag met 22 andere gemeenten samen de <a href="/wiki/Metropoolregio_Rotterdam_Den_Haag" title="Metropoolregio Rotterdam Den Haag">Metropoolregio Rotterdam Den Haag</a>. Het gebied van dit samenwerkingsverband telt gezamenlijk 2,3 miljoen inwoners.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Deze regio maakt op haar beurt weer deel uit van de <a href="/wiki/Randstad_(gebied)" title="Randstad (gebied)">Randstad</a>, de sterk verstedelijkte <a href="/wiki/Conurbatie" title="Conurbatie">conurbatie</a> in het westen van Nederland. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Naam">Naam</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Naam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Naam"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:1574-10-03;_Haghe,_Leyden,_Delft_(Siege_of_Leiden).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/1574-10-03%3B_Haghe%2C_Leyden%2C_Delft_%28Siege_of_Leiden%29.jpg/260px-1574-10-03%3B_Haghe%2C_Leyden%2C_Delft_%28Siege_of_Leiden%29.jpg" decoding="async" width="260" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/1574-10-03%3B_Haghe%2C_Leyden%2C_Delft_%28Siege_of_Leiden%29.jpg/390px-1574-10-03%3B_Haghe%2C_Leyden%2C_Delft_%28Siege_of_Leiden%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/1574-10-03%3B_Haghe%2C_Leyden%2C_Delft_%28Siege_of_Leiden%29.jpg/520px-1574-10-03%3B_Haghe%2C_Leyden%2C_Delft_%28Siege_of_Leiden%29.jpg 2x" data-file-width="1852" data-file-height="1379" /></a><figcaption>Den Haag, aangeduid als <i>Haghe</i>, op een kaart uit 1574 van <a href="/wiki/Frans_Hogenberg" title="Frans Hogenberg">Frans Hogenberg</a></figcaption></figure> <p>Vanouds werd de plaats <i>Die Haghe</i> of <i>Den Hag(h)e</i> genoemd. In 1568 sprak <a href="/wiki/Filips_II_van_Spanje" title="Filips II van Spanje">Filips II</a> bijvoorbeeld van de „vrijheijt van den Hage”.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vanaf het begin van de <a href="/wiki/17e_eeuw" title="17e eeuw">17e eeuw</a> gebruikte het stadsbestuur officieel de naam '<i>s-Gravenhage</i>, die deftiger klinkt en een <a href="/wiki/Samentrekking_(grammatica)" title="Samentrekking (grammatica)">samentrekking</a> is van 'des Graven ha(a)ge' (waarschijnlijk werd het toen al opgevat als <i>de Haag (= het bos) van de <a href="/wiki/Lijst_van_graven_van_Holland" title="Lijst van graven van Holland">Graaf van Holland</a>)</i>. De oude naam <i>Den Haag</i> bleef in de volksmond bestaan. Een vergelijkbare articulatie is waar te nemen bij de stad <a href="/wiki/%27s-Hertogenbosch" title="'s-Hertogenbosch">Den Bosch</a>, die in de volksmond ook nog altijd zo genoemd wordt, terwijl de officiële naam 's-Hertogenbosch is (wat vanouds werd opgevat als <i>het bos van de <a href="/wiki/Lijst_van_graven_van_Brussel_en_hertogen_van_Brabant" title="Lijst van graven van Brussel en hertogen van Brabant">Hertog van Brabant</a></i>) </p><p>Sinds 1990 gebruikt de gemeente zo veel mogelijk de naam <i>Den Haag</i> in plaats van 's-Gravenhage, om aan te sluiten bij het gangbare taalgebruik en bij buitenlandse benamingen als <i>The Hague</i> (<a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a>) en <i>La Haye</i> (<a href="/wiki/Frans" title="Frans">Frans</a>). In identiteitskaarten en officiële stukken van de gemeente staat echter <i> 's-Gravenhage</i>,<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> nadat in 1990 een voorstel om de gemeentenaam officieel in <i>Den Haag</i> te veranderen was afgewezen. De telefoondienst en de posterijen gebruiken eveneens <i> 's-Gravenhage</i>. De spoorwegen en wegbeheerders gebruiken de kortere naam <i>Den Haag</i>. In de <a href="/wiki/Basisregistraties_Adressen_en_Gebouwen" class="mw-redirect" title="Basisregistraties Adressen en Gebouwen">BAG</a><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> staat de woonplaatsnaam <i> 's-Gravenhage</i> (woonplaatscode 1245). </p><p>De naam 'Den Haag' wordt gebruikt in een <a href="/wiki/Metonymie" title="Metonymie">figuurlijke betekenis</a> voor de Nederlandse overheid en het parlement. In zijn verkleinvorm kan 'Den Haag' een <a href="/wiki/Archetype_(model)" title="Archetype (model)">archetype</a> zijn: <i>het Haagje</i> wordt gebruikt voor een 'deftig' aandoende plaats of een die met het Oranjehuis geassocieerd wordt. Zo wordt <a href="/wiki/Breda_(stad)" class="mw-redirect" title="Breda (stad)">Breda</a> het <i>Haagje van het Zuiden</i> genoemd, <a href="/wiki/Arnhem" title="Arnhem">Arnhem</a> het <i>Haagje van het Oosten</i>, <a href="/wiki/Roermond_(stad)" title="Roermond (stad)">Roermond</a> het <i>Haagje van Limburg</i> en het <i>Friese Haagje</i> is een bijnaam van <a href="/wiki/Heerenveen_(plaats)" title="Heerenveen (plaats)">Heerenveen</a>.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Den Haag was vanouds de plaats waar Nederlanders die in de <a href="/wiki/Nederlandse_koloni%C3%ABn" title="Nederlandse koloniën">Nederlandse koloniën</a> werkzaam waren hun langdurig verlof plachten door te brengen. Na de onafhankelijkheid van <a href="/wiki/Nederlands-Indi%C3%AB" title="Nederlands-Indië">Nederlands-Indië</a> zijn veel <a href="/wiki/Indische_Nederlanders" title="Indische Nederlanders">Indische Nederlanders</a> in Den Haag gaan wonen, vandaar de bijnaam <i>De Weduwe van Indië</i>.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Den_Haag" title="Geschiedenis van Den Haag">Geschiedenis van Den Haag</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_Binnenhof_Prent.PNG" class="mw-file-description"><img alt="Prent van het Binnenhof" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Den_Haag_Binnenhof_Prent.PNG/260px-Den_Haag_Binnenhof_Prent.PNG" decoding="async" width="260" height="234" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Den_Haag_Binnenhof_Prent.PNG/390px-Den_Haag_Binnenhof_Prent.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Den_Haag_Binnenhof_Prent.PNG/520px-Den_Haag_Binnenhof_Prent.PNG 2x" data-file-width="522" data-file-height="470" /></a><figcaption>Een impressie van Den Haag in de 13de eeuw door architect <a href="/wiki/Cornelis_Peters" title="Cornelis Peters">Cornelis Peters</a>, zes eeuwen later: het <a href="/wiki/Binnenhof_(Den_Haag)" title="Binnenhof (Den Haag)">Binnenhof</a> te midden van het groen. De <a href="/wiki/Hofvijver" title="Hofvijver">Hofvijver</a> was van oorsprong een <a href="/wiki/Duinmeer" title="Duinmeer">duinmeer</a>.</figcaption></figure> <p>In het Haagse gebied woonden al vroeg mensen, lang voordat er sprake was van een dorp met de naam Den Haag. De oudste <a href="/wiki/Archeologie" title="Archeologie">archeologische</a> vondsten gedaan in de omgeving van het <a href="/wiki/Binnenhof_(Den_Haag)" title="Binnenhof (Den Haag)">Binnenhof</a> dateren uit circa <a href="/wiki/30e_eeuw_v.Chr." title="30e eeuw v.Chr.">3000 v.Chr.</a>; zo werd in 1912 bij de bouw van <i>Hotel Central</i> aan de Lange Poten, nu onderdeel van het Tweede-Kamercomplex, een gave <a href="/wiki/Vuursteen" title="Vuursteen">vuurstenen</a> <a href="/wiki/Vuistbijl" title="Vuistbijl">vuistbijl</a> gevonden, waarvan de gebruikers ingedeeld kunnen worden bij de <a href="/wiki/Vlaardingencultuur" title="Vlaardingencultuur">Vlaardingencultuur</a>.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In de <a href="/wiki/2e_eeuw" title="2e eeuw">2e eeuw na Chr.</a> lag er in de duinen aan de zuidrand van de stad een Romeins fort met bijbehorende nederzetting, de zogenaamde <a href="/wiki/Vicus_van_Ockenburgh" title="Vicus van Ockenburgh">Vicus van Ockenburgh</a>. Hier zijn al vanaf <a href="/wiki/1920-1929" title="1920-1929">de jaren 20</a> opgravingen verricht. </p><p>Het huidige Den Haag bestaat sinds 1230, toen graaf <a href="/wiki/Floris_IV_van_Holland" title="Floris IV van Holland">Floris IV van Holland</a> op de plek waar reeds een <a href="/wiki/Buitenplaats" title="Buitenplaats">hofstede</a> stond van vrouwe Meilindis <a href="/wiki/Van_Wassenaer" title="Van Wassenaer">van Wassenaer</a> een bescheiden kasteel bouwde, dat de zetel werd van de <a href="/wiki/Graafschap_Holland" title="Graafschap Holland">graven van Holland</a>. De plaatsnaam <i> 's-Gravenhage</i> en de naam van de <i>Gravenstraat</i> voor de verbinding tussen het Kerkplein en het huidige Buitenhof verwijzen nog daarnaar. In 1248 liet graaf <a href="/wiki/Willem_II_van_Holland" title="Willem II van Holland">Willem II</a>, tevens <a href="/wiki/Koning_van_Duitsland" title="Koning van Duitsland">Rooms koning</a> geworden, een meer passend kasteel bouwen aan een <a href="/wiki/Duinmeer" title="Duinmeer">duinmeer</a>, de huidige <a href="/wiki/Hofvijver" title="Hofvijver">Hofvijver</a>. Zijn zoon <a href="/wiki/Floris_V_van_Holland" title="Floris V van Holland">Floris V</a> zorgde er na Willems vroegtijdige dood voor dat de <a href="/wiki/Ridderzaal" title="Ridderzaal">Ridderzaal</a> voltooid werd. De Ridderzaal en het Binnenhof werden versterkt, maar het dorp eromheen kreeg nooit stadsrechten, al bleef Den Haag residentie van de graven van <a href="/wiki/Graafschap_Holland" title="Graafschap Holland">Holland</a> en hun opvolgers. Den Haag kon groeien als <a href="/wiki/Compromis" title="Compromis">compromis</a> tussen de Hollandse steden, maar diezelfde steden zorgden ervoor dat Den Haag geen <a href="/wiki/Vestingstad" title="Vestingstad">vestingstad</a> werd. </p><p> In 1528 werd Den Haag <a href="/wiki/Gelderse_Oorlogen" title="Gelderse Oorlogen">overvallen</a> door de <a href="/wiki/Gelderland" title="Gelderland">Gelderse</a> <a href="/wiki/Generaal" title="Generaal">veldheer</a> <a href="/wiki/Maarten_van_Rossum" title="Maarten van Rossum">Maarten van Rossum</a>, die de nederzetting buiten het grafelijk kasteel <a href="/wiki/Brandschatting" title="Brandschatting">brandschatte</a>, waardoor de brandstichting werd afgekocht. Ook tijdens de beginjaren van de <a href="/wiki/Tachtigjarige_Oorlog" title="Tachtigjarige Oorlog">Tachtigjarige Oorlog</a> werd Den Haag genadeloos geplunderd en raakte het nagenoeg ontvolkt. De stad was het <a href="/wiki/Spanje" title="Spanje">Spaanse</a> hoofdkwartier tijdens het <a href="/wiki/Beleg_van_Leiden_(1573-1574)" title="Beleg van Leiden (1573-1574)">Beleg van Leiden</a>.</p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Haga_Comitis_-_Den_Haag_(Atlas_van_Loon).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Haga_Comitis_-_Den_Haag_%28Atlas_van_Loon%29.jpg/260px-Haga_Comitis_-_Den_Haag_%28Atlas_van_Loon%29.jpg" decoding="async" width="260" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Haga_Comitis_-_Den_Haag_%28Atlas_van_Loon%29.jpg/390px-Haga_Comitis_-_Den_Haag_%28Atlas_van_Loon%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Haga_Comitis_-_Den_Haag_%28Atlas_van_Loon%29.jpg/520px-Haga_Comitis_-_Den_Haag_%28Atlas_van_Loon%29.jpg 2x" data-file-width="5334" data-file-height="4135" /></a><figcaption>Kaart van Den Haag uit 1649 van <a href="/wiki/Joan_Blaeu" title="Joan Blaeu">Blaeu</a> (<a href="/wiki/Atlas_van_Loon" title="Atlas van Loon">Atlas van Loon</a>)</figcaption></figure><p>Al zeker sinds circa het begin van de <a href="/wiki/15e_eeuw" title="15e eeuw">15e eeuw</a> telde Den Haag enkele duizenden inwoners, waardoor het in feite eerder een stad dan een dorp was. Een stad placht in die tijd echter een zeer verregaande mate van zelfbestuur te hebben en de graven van Holland (en later hun opvolgers: de <a href="/wiki/Bourgondische_hertogen" class="mw-redirect" title="Bourgondische hertogen">hertogen van Bourgondië</a> en de <a href="/wiki/Habsburgse_Nederlanden" title="Habsburgse Nederlanden">Habsburgers</a>) kozen ervoor om het in hun eigen <a href="/wiki/Residentie" title="Residentie">residentie</a> zelf voor het zeggen te hebben. Vanaf 1585 zette de <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden</a> deze praktijk voort, omdat Den Haag de plaats was waar het hoogste regeringsorgaan, de <a href="/wiki/Staten-Generaal_van_de_Nederlanden" title="Staten-Generaal van de Nederlanden">Staten-Generaal</a>, resideerde. Ook was het stadhouderlijk hof daar gevestigd. Aanvankelijk had het er in de jaren 1580 nog om gespannen of het verwoeste Den Haag weer zou worden opgebouwd: de machtige stad <a href="/wiki/Delft" title="Delft">Delft</a> wilde in haar directe omgeving de opkomst van een gevaarlijke rivaal liever verhinderen, mede omdat deze stad wenste dat de Staten-Generaal zich blijvend in Delft zou vestigen. Er werd toch tot wederopbouw besloten, en de Staten-Generaal vestigden zich, na onder andere <a href="/wiki/Middelburg_(Zeeland)" title="Middelburg (Zeeland)">Middelburg</a>, in 1585 definitief te Den Haag.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Gerrit_Adriaensz._Berckheyde_-_De_Hofvijver_gezien_vanaf_de_Korte_Vijverberg.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Gerrit_Adriaensz._Berckheyde_-_De_Hofvijver_gezien_vanaf_de_Korte_Vijverberg.jpg/260px-Gerrit_Adriaensz._Berckheyde_-_De_Hofvijver_gezien_vanaf_de_Korte_Vijverberg.jpg" decoding="async" width="260" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Gerrit_Adriaensz._Berckheyde_-_De_Hofvijver_gezien_vanaf_de_Korte_Vijverberg.jpg/390px-Gerrit_Adriaensz._Berckheyde_-_De_Hofvijver_gezien_vanaf_de_Korte_Vijverberg.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Gerrit_Adriaensz._Berckheyde_-_De_Hofvijver_gezien_vanaf_de_Korte_Vijverberg.jpg/520px-Gerrit_Adriaensz._Berckheyde_-_De_Hofvijver_gezien_vanaf_de_Korte_Vijverberg.jpg 2x" data-file-width="1445" data-file-height="1200" /></a><figcaption><i>De Hofvijver gezien vanaf de Korte Vijverberg</i> (1692) door <a href="/wiki/Gerrit_Berckheyde" title="Gerrit Berckheyde">Gerrit Berckheyde</a></figcaption></figure><p>In 1622 telde Den Haag 16.000 inwoners. In de 17de eeuw werd Den Haag omgeven door grachten, die door stadhouder <a href="/wiki/Maurits_van_Oranje" title="Maurits van Oranje">prins Maurits</a> als aanzet tot volledige vestingwerken waren aangelegd, maar van de geplande echte verdedigingswerken kwam verder niets. Aan het eind van de <a href="/wiki/18e_eeuw" title="18e eeuw">18e eeuw</a> was het bevolkingsaantal opgeklommen tot ongeveer 40.000, waarmee dit "dorp" de op twee na grootste nederzetting van Nederland was geworden (na <a href="/wiki/Amsterdam_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Amsterdam (hoofdbetekenis)">Amsterdam</a> en Rotterdam). Door de aanwezigheid van het stadhouderlijk Hof, de Staten-Generaal en buitenlandse diplomaten en (buitenlandse) adel had Den Haag een veel <a href="/wiki/Aristocratie" title="Aristocratie">aristocratischer</a> karakter dan de meeste andere Nederlandse steden. Er was een groot contrast tussen de aristocratische wijk rondom het Binnenhof en Voorhout en de meer volkse delen van het "dorp". </p><p>Pas in 1806, onder Frans bewind, kreeg Den Haag zijn <a href="/wiki/Stadsrechten" title="Stadsrechten">stadsrechten</a>, maar in die tijd was een vestingmuur eerder een keurslijf dan een voordeel: Den Haag bleef zonder omwalling en kon zich op ruime schaal uitbreiden. Onder het <a href="/wiki/Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Koninkrijk der Nederlanden">Koninkrijk der Nederlanden</a>, ontstaan in de jaren <a href="/wiki/1813" title="1813">1813</a>-<a href="/wiki/1815" title="1815">1815</a>, bleef Den Haag de vestigingsplaats van regering en parlement (de moderne <a href="/wiki/Staten-Generaal_(Nederland)" title="Staten-Generaal (Nederland)">Staten-Generaal</a>). Na 1850 begon de stad zich uit te breiden buiten de 17de-eeuwse grachtengordel. Het inwonertal was toen ruim 70.000. </p><p>Omstreeks 1870 zou het aantal van 100.000 worden gehaald, en rond 1900, in de <i><a href="/wiki/Fin_de_si%C3%A8cle" title="Fin de siècle">fin de siècle</a></i>-tijd van <a href="/wiki/Louis_Couperus" title="Louis Couperus">Louis Couperus</a>, telde de stad ongeveer 200.000 inwoners. Ten zuiden van de oude binnenstad ontstonden toen dichtbevolkte arbeiderswijken zoals het <a href="/wiki/Laakkwartier_en_Spoorwijk_(wijk_in_Den_Haag)" class="mw-redirect" title="Laakkwartier en Spoorwijk (wijk in Den Haag)">Laakkwartier</a> en de <a href="/wiki/Schilderswijk_(Den_Haag)" title="Schilderswijk (Den Haag)">Schilderswijk</a>, terwijl tegen de duinkant nieuwe wijken voor de meer gefortuneerde burgers gebouwd werden, zoals het <a href="/wiki/Geuzen-_en_Statenkwartier" title="Geuzen- en Statenkwartier">Statenkwartier</a>, <a href="/wiki/Duinoord" class="mw-redirect" title="Duinoord">Duinoord</a> en de <a href="/wiki/Archipelbuurt" class="mw-redirect" title="Archipelbuurt">Archipelbuurt</a>. In die tijd speelde Den Haag ook in kunstzinnig opzicht een belangrijke rol vanwege de schilders van de <a href="/wiki/Haagse_School_(schilderkunst)" title="Haagse School (schilderkunst)">Haagse School</a>. </p><p>In 1864 ging de eerste tramlijn van Nederland rijden tussen Den Haag en Scheveningen. Den Haag had later ook de primeur van de eerste interlokale tram, de eerste stoomtram, en de eerste elektrische tram (accutram).<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 1873 werd op het <a href="/wiki/Lange_Voorhout" title="Lange Voorhout">Lange Voorhout</a> waarschijnlijk het eerste <a href="/wiki/Haagse_riool" title="Haagse riool">Haagse riool</a> aangelegd, de putdeksel werd gemaakt door ijzergieterij de Prins van Oranje. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:The_First_International_Peace_Conference,_the_Hague,_May_-_June_1899_HU67224.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/The_First_International_Peace_Conference%2C_the_Hague%2C_May_-_June_1899_HU67224.jpg/260px-The_First_International_Peace_Conference%2C_the_Hague%2C_May_-_June_1899_HU67224.jpg" decoding="async" width="260" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/The_First_International_Peace_Conference%2C_the_Hague%2C_May_-_June_1899_HU67224.jpg/390px-The_First_International_Peace_Conference%2C_the_Hague%2C_May_-_June_1899_HU67224.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/The_First_International_Peace_Conference%2C_the_Hague%2C_May_-_June_1899_HU67224.jpg/520px-The_First_International_Peace_Conference%2C_the_Hague%2C_May_-_June_1899_HU67224.jpg 2x" data-file-width="2480" data-file-height="1558" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Vredesconferentie_van_Den_Haag" class="mw-redirect" title="Vredesconferentie van Den Haag">Vredesconferentie van Den Haag</a> in 1899 was een ijkpunt in de opkomst van het <a href="/wiki/Internationaal_recht" title="Internationaal recht">internationaal recht</a> en de bloei van de stad.</figcaption></figure> <p>In 1899 vond in Den Haag de <a href="/wiki/Vredesconferentie_van_Den_Haag" class="mw-redirect" title="Vredesconferentie van Den Haag">Eerste Haagse Vredesconferentie</a> plaats, die leidde tot de oprichting van het <a href="/wiki/Permanent_Hof_van_Arbitrage" title="Permanent Hof van Arbitrage">Permanent Hof van Arbitrage</a>, dat in Den Haag gevestigd werd. Tussen 1907 en 1913 werd het <a href="/wiki/Vredespaleis" title="Vredespaleis">Vredespaleis</a> gebouwd, waarin dit Hof zou zetelen. Tevens werd later het Internationaal Gerechtshof in het Vredespaleis gevestigd. </p><p>Den Haag heeft zwaar geleden onder de Duitse bezetting. Allereerst werden ongeveer 11.000 Haagse Joden naar de vernietigingskampen afgevoerd, waarvan er slechts enkele honderden terugkeerden. Vele kantoorbeambten verloren hun baan doordat Nederland werd afgesneden van zijn koloniën en overige zakelijke belangen in het buitenland. De Rijksoverheid viel onder de bezetter met als gevolg loyaliteitsconflicten of ontslagen onder de vele Haagse ambtenaren. De bouw van de <a href="/wiki/Atlantikwall" title="Atlantikwall">Atlantikwall</a> en andere fortificaties door de Duitsers dwong meer dan 100.000 Hagenaars tot evacuatie, vaak ver buiten de stad. Duizenden woningen werden gesloopt. De <a href="/wiki/Hongerwinter" title="Hongerwinter">Hongerwinter</a> van 1944-1945 kostte honderden verzwakte mensen het leven.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Den_Haag_bouwt_op.ogv/260px--Den_Haag_bouwt_op.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="260" height="213" data-durationhint="68" data-mwtitle="Den_Haag_bouwt_op.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Den_Haag_bouwt_op.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/af/Den_Haag_bouwt_op.ogv/Den_Haag_bouwt_op.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="352" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Den_Haag_bouwt_op.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="352" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/af/Den_Haag_bouwt_op.ogv/Den_Haag_bouwt_op.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="176" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/af/Den_Haag_bouwt_op.ogv/Den_Haag_bouwt_op.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="294" data-height="240" /></video></span><figcaption>Tentoonstelling over de wederopbouwplannen in het <a href="/wiki/Gemeentemuseum_Den_Haag" class="mw-redirect" title="Gemeentemuseum Den Haag">Gemeentemuseum</a> in 1946</figcaption></figure><p>Tegen het eind van de <a href="/wiki/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a>, op 3 maart 1945, kwamen tijdens het <a href="/wiki/Bombardement_op_het_Bezuidenhout" title="Bombardement op het Bezuidenhout">bombardement op het Bezuidenhout</a> 510 mensen om het leven. Het <a href="/wiki/Bombardement" title="Bombardement">bombardement</a> werd uitgevoerd door de <a href="/wiki/Geallieerden_(Tweede_Wereldoorlog)" title="Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)">Geallieerden</a> en had als doel de vernietiging van de mobiele <a href="/wiki/V2_(raket)" title="V2 (raket)">V2</a>-lanceerinrichtingen van <a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">de Duitsers</a>. </p><p>Op 29 oktober 1983 <a href="/wiki/Komitee_Kruisraketten_Nee" title="Komitee Kruisraketten Nee">demonstreerden ruim 550.000 mensen</a> vreedzaam tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland en tegen de kernbewapening in het algemeen. Het is het grootste straatprotest ooit dat in Nederland gehouden werd. </p><p>In 1960 was het inwonertal van Den Haag opgelopen tot boven de 600.000. Door <a href="/wiki/Suburbanisatie" title="Suburbanisatie">suburbanisatie</a> en de opkomst van <a href="/wiki/Groeikern" title="Groeikern">groeikernen</a> rond de stad, zoals <a href="/wiki/Zoetermeer" title="Zoetermeer">Zoetermeer</a>, waren daar aan het eind van de eeuw nog 441.000 inwoners van over. Sindsdien volgden nieuwe annexaties en stadsuitbreidingen, onder meer in <a href="/wiki/Ypenburg_(wijk_in_Den_Haag)" title="Ypenburg (wijk in Den Haag)">Ypenburg</a> en <a href="/wiki/Leidschenveen" title="Leidschenveen">Leidschenveen</a>, waardoor in 2011 opnieuw de grens van 500.000 inwoners werd overschreden. </p><p>In 2023 werd Den Haag in de wereldwijde 'Quality of life index' van <a href="/wiki/Numbeo" title="Numbeo">Numbeo</a> uitgeroepen tot de stad met de beste kwaliteit van leven ter wereld.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografie">Geografie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Geografie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Geografie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stadsindeling">Stadsindeling</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Stadsindeling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Stadsindeling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook het overzichtsartikel <a href="/wiki/Wijken_en_buurten_in_Den_Haag" title="Wijken en buurten in Den Haag">wijken en buurten in Den Haag</a></i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Gem-sGravenhage-OpenTopo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Gem-sGravenhage-OpenTopo.jpg/440px-Gem-sGravenhage-OpenTopo.jpg" decoding="async" width="440" height="368" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Gem-sGravenhage-OpenTopo.jpg/660px-Gem-sGravenhage-OpenTopo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Gem-sGravenhage-OpenTopo.jpg/880px-Gem-sGravenhage-OpenTopo.jpg 2x" data-file-width="5752" data-file-height="4812" /></a><figcaption>Topografisch kaartbeeld van de gemeente Den Haag, per juni 2023. Klik op de kaart voor een vergroting.</figcaption></figure> <p>Den Haag telt acht <a href="/wiki/Stadsdeel" title="Stadsdeel">stadsdelen</a>. Elk van deze stadsdelen heeft een eigen kantoor, waar de meeste diensten van de gemeente zijn gehuisvest. Dankzij die kantoren is de gemeente voor veel zaken makkelijker bereikbaar. De indeling in stadsdelen is in 1988 vastgesteld door de gemeenteraad. Elk van deze stadsdelen is daarbij onderverdeeld in <a href="/wiki/Wijken_en_buurten_in_Den_Haag" title="Wijken en buurten in Den Haag">wijken en buurten</a>. Deze indeling wijkt af van de bekende wijk- en buurtindeling die sinds 1953 werd gebruikt. </p><p>De verdeling van het aantal inwoners zag er in 2022 als volgt uit:<sup id="cite_ref-inwoneraantal_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-inwoneraantal-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table> <tbody><tr> <td><a href="/wiki/Centrum_(stadsdeel_van_Den_Haag)" title="Centrum (stadsdeel van Den Haag)">Centrum</a></td> <td>106.261 inwoners </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Laak_(stadsdeel_van_Den_Haag)" title="Laak (stadsdeel van Den Haag)">Laak</a></td> <td>47.305 inwoners </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Leidschenveen-Ypenburg" title="Leidschenveen-Ypenburg">Leidschenveen-Ypenburg</a></td> <td>48.273 inwoners </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Escamp" title="Escamp">Escamp</a></td> <td>128.967 inwoners </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Loosduinen" title="Loosduinen">Loosduinen</a></td> <td>51.395 inwoners </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Segbroek" title="Segbroek">Segbroek</a></td> <td>62.507 inwoners </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Scheveningen" title="Scheveningen">Scheveningen</a></td> <td>59.992 inwoners </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Haagse_Hout" title="Haagse Hout">Haagse Hout</a></td> <td>48.606 inwoners </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Het_Haagse_Noorden">Het Haagse Noorden</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Het Haagse Noorden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Het Haagse Noorden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In Den Haag wordt op de meeste plattegronden van de stad de Noordzee als het Noorden gezien, terwijl in werkelijkheid de zee in het westnoordwesten ligt. Op een plattegrond van Den Haag met de zee in het Noorden liggen straat- en wijknamen (deels) vernoemd naar windstreken op de 'juiste' plek.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Natuur">Natuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Natuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Natuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rozenbedden_in_het_Rosarium_van_het_Westbroekpark._Op_de_achtergrond_de_Nieuwe_Badkapel._Den_Haag.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Rozenbedden_in_het_Rosarium_van_het_Westbroekpark._Op_de_achtergrond_de_Nieuwe_Badkapel._Den_Haag.jpg/260px-Rozenbedden_in_het_Rosarium_van_het_Westbroekpark._Op_de_achtergrond_de_Nieuwe_Badkapel._Den_Haag.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Rozenbedden_in_het_Rosarium_van_het_Westbroekpark._Op_de_achtergrond_de_Nieuwe_Badkapel._Den_Haag.jpg/390px-Rozenbedden_in_het_Rosarium_van_het_Westbroekpark._Op_de_achtergrond_de_Nieuwe_Badkapel._Den_Haag.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Rozenbedden_in_het_Rosarium_van_het_Westbroekpark._Op_de_achtergrond_de_Nieuwe_Badkapel._Den_Haag.jpg/520px-Rozenbedden_in_het_Rosarium_van_het_Westbroekpark._Op_de_achtergrond_de_Nieuwe_Badkapel._Den_Haag.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Rosarium" title="Rosarium">Rosarium</a> van het <a href="/wiki/Westbroekpark" class="mw-redirect" title="Westbroekpark">Westbroekpark</a>. Op de achtergrond de <a href="/wiki/Nieuwe_Badkapel" title="Nieuwe Badkapel">Nieuwe Badkapel</a>.</figcaption></figure> <p>Den Haag is voor een stad rijk aan natuur. Binnen de gemeentegrens ligt een omvangrijk, ruigbegroeid <a href="/wiki/Duin" title="Duin">duingebied</a>, met daarlangs een breed, natuurlijk zandstrand van bijna twaalf kilometer lang. Verspreid door de stad liggen enkele grotere en kleinere parken, zoals het <a href="/wiki/Rosarium" title="Rosarium">Rosarium</a>, <a href="/wiki/Sint_Hubertuspark" title="Sint Hubertuspark">Sint Hubertuspark</a>, de <a href="/wiki/Paleistuin" title="Paleistuin">Paleistuin</a>, <a href="/wiki/Wapendal" title="Wapendal">Wapendal</a>, de <a href="/wiki/Bosjes_van_Pex" title="Bosjes van Pex">Bosjes van Pex</a>, het <a href="/wiki/Westbroekpark" class="mw-redirect" title="Westbroekpark">Westbroekpark</a>, het <a href="/wiki/Zuiderpark_(Den_Haag)" title="Zuiderpark (Den Haag)">Zuiderpark</a>, Madestein, en de Uithof. Er liggen verscheidene oude landgoederen en bossen, deels op een steenworp van het stadshart: het 120 hectare grote <a href="/wiki/Haagse_Bos_(Den_Haag)" title="Haagse Bos (Den Haag)">Haagse Bos</a> en <a href="/wiki/Arendsdorp" title="Arendsdorp">Arendsdorp</a>, beide daterend uit de 17de eeuw. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Prinsessegracht,_Rechts_Ministerie_van_Financien,_Linksvoor_Koekamp,_Linksachter_Den_Haag_Centraal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Prinsessegracht%2C_Rechts_Ministerie_van_Financien%2C_Linksvoor_Koekamp%2C_Linksachter_Den_Haag_Centraal.jpg/260px-Prinsessegracht%2C_Rechts_Ministerie_van_Financien%2C_Linksvoor_Koekamp%2C_Linksachter_Den_Haag_Centraal.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Prinsessegracht%2C_Rechts_Ministerie_van_Financien%2C_Linksvoor_Koekamp%2C_Linksachter_Den_Haag_Centraal.jpg/390px-Prinsessegracht%2C_Rechts_Ministerie_van_Financien%2C_Linksvoor_Koekamp%2C_Linksachter_Den_Haag_Centraal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Prinsessegracht%2C_Rechts_Ministerie_van_Financien%2C_Linksvoor_Koekamp%2C_Linksachter_Den_Haag_Centraal.jpg/520px-Prinsessegracht%2C_Rechts_Ministerie_van_Financien%2C_Linksvoor_Koekamp%2C_Linksachter_Den_Haag_Centraal.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a><figcaption>De Prinsessegracht, met rechts het <a href="/wiki/Ministerie_van_Financi%C3%ABn" title="Ministerie van Financiën">Ministerie van Financiën</a>, links de <a href="/wiki/Koekamp_(Den_Haag)" title="Koekamp (Den Haag)">Koekamp</a>, linksachter het treinstation van <a href="/wiki/Den_Haag_Centraal" class="mw-redirect" title="Den Haag Centraal">Den Haag Centraal</a>, waarnaast de hoogbouw van het <a href="/wiki/Ministerie_van_Onderwijs,_Cultuur_en_Wetenschap" title="Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap">Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap</a></figcaption></figure> <p>De meeste andere landgoederen liggen, soms aaneengesloten, aan de rand van de stad, waar ze een omvangrijke groene gordel vormen die aan de noordkant overgaat in de nog groenere buurgemeente <a href="/wiki/Wassenaar_(gemeente)" title="Wassenaar (gemeente)">Wassenaar</a>. Dat zijn onder meer <a href="/w/index.php?title=Bloemendaal_(Den_Haag)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bloemendaal (Den Haag) (de pagina bestaat niet)">Bloemendaal</a>, <a href="/wiki/Landgoed_Clingendael" title="Landgoed Clingendael">Clingendael</a>, <a href="/wiki/Duindigt" title="Duindigt">Duindigt</a>, <a href="/wiki/Marlot_(landgoed)" title="Marlot (landgoed)">Marlot</a>, <a href="/wiki/Duinweide" title="Duinweide">Duinweide</a>, <a href="/wiki/Landgoed_Meer_en_Bos" title="Landgoed Meer en Bos">Meer & Bos</a>, <a href="/wiki/Landgoed_Ockenburgh" title="Landgoed Ockenburgh">Ockenburgh</a>, <a href="/wiki/Archipelbuurt" class="mw-redirect" title="Archipelbuurt">Oostduin</a>, <a href="/wiki/Oosterbeek" title="Oosterbeek">Oosterbeek</a>, <a href="/wiki/Landgoed_Reigersbergen" title="Landgoed Reigersbergen">Reigersbergen</a> en <a href="/wiki/Zorgvliet_(Den_Haag)" title="Zorgvliet (Den Haag)">Sorghvliet</a>. Tussen Den Haag en Scheveningen liggen de <a href="/wiki/Scheveningse_Bosjes" title="Scheveningse Bosjes">Scheveningse Bosjes</a> en het <a href="/w/index.php?title=Nieuwe_Scheveningse_Bos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nieuwe Scheveningse Bos (de pagina bestaat niet)">Nieuwe Scheveningse Bos</a> van samen 116 hectare, vanouds een ongerept duingebied, dat vanaf het begin van de 18de eeuw geleidelijk beplant is om <a href="/wiki/Zandverstuiving" title="Zandverstuiving">zandverstuiving</a> tegen te gaan. </p><p>De lommerrijke straten in het centrum: <a href="/wiki/Lange_Voorhout" title="Lange Voorhout">Lange Voorhout</a> en de <a href="/wiki/Lange_Vijverberg" title="Lange Vijverberg">Lange Vijverberg</a>, gelegen aan de <a href="/wiki/Hofvijver" title="Hofvijver">Hofvijver</a>, dragen bij aan de ruime en groene indruk die Den Haag maakt. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Grachten">Grachten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Grachten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Grachten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Haagse_grachtengordel" title="Haagse grachtengordel">Haagse grachtengordel</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_-_Turfmarkt_en_Nieuwe_Kerk_1900.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Den_Haag_-_Turfmarkt_en_Nieuwe_Kerk_1900.jpg/260px-Den_Haag_-_Turfmarkt_en_Nieuwe_Kerk_1900.jpg" decoding="async" width="260" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Den_Haag_-_Turfmarkt_en_Nieuwe_Kerk_1900.jpg/390px-Den_Haag_-_Turfmarkt_en_Nieuwe_Kerk_1900.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Den_Haag_-_Turfmarkt_en_Nieuwe_Kerk_1900.jpg/520px-Den_Haag_-_Turfmarkt_en_Nieuwe_Kerk_1900.jpg 2x" data-file-width="3231" data-file-height="2350" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Turfmarkt_(Den_Haag)" title="Turfmarkt (Den Haag)">Turfmarkt</a>, inmiddels gedempt, en de <a href="/wiki/Nieuwe_Kerk_(Den_Haag)" title="Nieuwe Kerk (Den Haag)">Nieuwe Kerk</a> rond 1900</figcaption></figure> <p>Evenals andere steden in Nederland had Den Haag veel <a href="/wiki/Gracht_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Gracht (hoofdbetekenis)">grachten</a>, ook <a href="/wiki/Rui_(watergang)" title="Rui (watergang)">ruien</a> genoemd. Zij dienden voor de scheepvaart, maar ook als riool. Al omstreeks 1350 was Den Haag via de <a href="/wiki/Delftsche_Vliet" title="Delftsche Vliet">Vliet</a> verbonden met Delft, en in 1619 was de grachtengordel om Den Haag klaar. In 1900 werd de <a href="/wiki/Laakhavens" title="Laakhavens">Laakhaven</a> aangelegd, die uitgroeide tot de zesde binnenhaven van Nederland. </p><p>Naarmate de bevolking groeide, gingen de grachten steeds meer stinken. De rijken hadden huizen buiten de stad om 's zomers de stank te ontvluchten, maar de meeste mensen leefden in de stad. Er waren regelmatig <a href="/wiki/Epidemie" title="Epidemie">epidemieën</a>. In de 19de eeuw worden de eerste rioleringen aangelegd, en veel grachten overkluisd of gedempt. Een groot probleem in Den Haag was, dat het grachtwater niet kon worden afgevoerd naar de zee. Het <a href="/wiki/Afvoerkanaal_(Den_Haag)" class="mw-redirect" title="Afvoerkanaal (Den Haag)">Verversingskanaal</a> werd aangelegd naar de <a href="/wiki/Noordzee" title="Noordzee">Noordzee</a>, maar de Koninginnegracht is nooit tot aan de zee doorgetrokken. </p><p>Laat in de 20ste eeuw is men in verschillende steden begonnen met het maken van plannen om meerdere oude grachten in ere te herstellen, het zogeheten grachtenplan. Ook is het sinds 2003 mogelijk om een rondvaart door de grachten van Den Haag te maken en door onder andere de <a href="/w/index.php?title=Avenue_Culinaire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avenue Culinaire (de pagina bestaat niet)">Avenue Culinaire</a> en de andere Haagse wijken te varen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bevolking">Bevolking</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Bevolking" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Bevolking"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie de <a href="/wiki/Lijst_van_Hagenaars" title="Lijst van Hagenaars">lijst van Hagenaars</a> voor een overzicht van bekende Hagenaars en Hagenezen</i></div> <p>Naast <i>Hagenaar</i> kan een inwoner van Den Haag ook <i>Hagenees</i> worden genoemd. Het klassieke verhaal wil dat er een scheiding is tussen de <i>Hagenaars</i>, die op zand wonen, en de <i>Hagenezen</i>, die op veen wonen. Den Haag is deels gebouwd op zandduinen, waarvan de grens met de veengebieden ongeveer gelijk loopt met de <a href="/wiki/Laan_van_Meerdervoort" title="Laan van Meerdervoort">Laan van Meerdervoort</a>. Wijken zoals Laakkwartier, Schilderswijk en Escamp zijn gebouwd op veengrond. Wie geboren is op het zand heet dan een <i>Hagenaar</i>, wie geboren is op veengrond een <i>Hagenees</i>. Een andere definitie van <i>Hagenezen</i> is: mensen die <a href="/wiki/Haags" title="Haags">plat Haags</a> praten, terwijl <i>Hagenaars</i> de mensen zijn die <a href="/w/index.php?title=Geaffecteerde_spraak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geaffecteerde spraak (de pagina bestaat niet)">voornaam Haags</a> spreken. Het woord <i>Hagenees</i> heeft voor sommigen dan ook een negatieve <a href="/wiki/Connotatie" title="Connotatie">connotatie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ontwikkeling_van_het_inwonertal">Ontwikkeling van het inwonertal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Ontwikkeling van het inwonertal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Ontwikkeling van het inwonertal"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="overflow-x:auto;"> <table class="wikitable"> <caption>Bevolkingsontwikkeling</caption> <tbody><tr> <th>1620</th><th>1670</th><th>1750</th><th>1850</th><th>1874</th><th>1895</th><th>1909</th><th>1933</th><th>1945</th><th>1960</th><th>1970</th><th>1980</th><th>1990</th><th>2000</th><th>2010</th><th>2021</th> </tr><tr class="ta-center"> <td>15.000</td><td>22.000</td><td>38.000</td><td>72.000</td><td>90.000</td><td>180.000</td><td>270.000</td><td>470.000</td><td>450.000</td><td>606.110</td><td>550.613</td><td>456.886</td><td>441.506</td><td>441.094</td><td>488.553</td><td>547.757</td> </tr> </tbody></table></div> <div style="clear:left;"></div> <div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_og8ublgi1qwvu5ju1ra7ep8zuxwau3q"></map><img usemap="#timeline_og8ublgi1qwvu5ju1ra7ep8zuxwau3q" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/nl/timeline/og8ublgi1qwvu5ju1ra7ep8zuxwau3q.png" /></div> <div style="clear:left;"></div> <p>Zie ook deze <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dai.ly/x1mrb3n">kaartanimatie</a> voor de groei van Den Haag in de periode 1900-2014. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bevolkingssamenstelling">Bevolkingssamenstelling</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Bevolkingssamenstelling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Bevolkingssamenstelling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="float:right; clear:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em;"> <tbody><tr> <th colspan="2">Nationale afkomst van inwoners van Den Haag<br /><small>anno 2020<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></small> </th></tr> <tr> <th>Bevolkingsgroep </th> <th align="right">Percentage </th></tr> <tr> <td>Autochtonen </td> <td align="right">44,4% </td></tr> <tr> <td>Overige niet-Westerse migratieachtergrond </td> <td align="right">11,9% </td></tr> <tr> <td>Overige Westerse migratieachtergrond </td> <td align="right">11,0% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Suriname" title="Suriname">Surinaamse</a> migratieachtergrond </td> <td align="right">8,4% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Turkije" title="Turkije">Turkse</a> migratieachtergrond </td> <td align="right">7,5% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Marokko" title="Marokko">Marokkaanse</a> migratieachtergrond </td> <td align="right">5,9% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Indonesi%C3%AB" title="Indonesië">Indonesische</a> migratieachtergrond </td> <td align="right">3,1% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Polen" title="Polen">Poolse</a> migratieachtergrond </td> <td align="right">2,7% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nederlandse_Antillen" title="Nederlandse Antillen">Antilliaanse</a> en <a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Arubaanse</a> migratieachtergrond </td> <td align="right">2,6% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">Duitse</a> migratieachtergrond </td> <td align="right">1,8% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Belgi%C3%AB" title="België">Belgische</a> migratieachtergrond </td> <td align="right">0,6% </td></tr></tbody></table> <p>Den Haag telde op 1 januari 2024 565.701 inwoners en is daarmee de <a href="/wiki/Lijst_van_grootste_gemeenten_in_Nederland" title="Lijst van grootste gemeenten in Nederland">derde stad van Nederland</a>. Inmiddels heeft meer dan de helft van de inwoners <a href="/wiki/Allochtoon_(persoon)" title="Allochtoon (persoon)">een recente migratieachtergrond</a> (westers en niet-westers). Het aandeel personen met een migratieachtergrond neemt gestaag toe. Den Haag is samen met <a href="/wiki/Amsterdam_(gemeente)" title="Amsterdam (gemeente)">Amsterdam</a> de gemeente met het hoogste percentage inwoners met een migratieachtergrond, op 1 januari 2020 had 55,6% van de inwoners een migratieachtergrond. Dit betekent echter niet dat een meerderheid van de inwoners van Den Haag geen Nederlandse achtergrond heeft. Hagenezen/Hagenaren met één autochtone Nederlandse ouder worden namelijk in de officiële statistieken niet tot de inwoners met een Nederlandse achtergrond gerekend. Desondanks heeft nog altijd een meerderheid van de bevolking van de stad een (gedeeltelijke) Nederlandse achtergrond. </p><p>De samenstelling van de bevolking verschilt per buurt. In de Schilderswijk en het <a href="/wiki/Transvaalkwartier" title="Transvaalkwartier">Transvaalkwartier</a> ligt het percentage inwoners met een migratieachtergrond sinds 2005 dicht bij de 100%. Ook in de wijken <a href="/wiki/Groente-_en_Fruitmarkt" title="Groente- en Fruitmarkt">Groente- en Fruitmarkt</a>, Laakkwartier en de <a href="/wiki/Stationsbuurt_(Den_Haag)" title="Stationsbuurt (Den Haag)">Stationsbuurt</a> zijn mensen met een migratieachtergrond in de meerderheid. De buurten met de minste inwoners met een migratieachtergrond in de stad zijn <a href="/wiki/Duindorp" title="Duindorp">Duindorp</a>, Kijkduin, <a href="/wiki/Kraayenstein" title="Kraayenstein">Kraayenstein</a> en de <a href="/wiki/Vogelwijk_(Den_Haag)" title="Vogelwijk (Den Haag)">Vogelwijk</a>.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De wijken met de laagste inkomens per hoofd van de bevolking zijn de Schilderswijk, het Transvaal- en Laakkwartier en de <a href="/wiki/Spoorwijk" title="Spoorwijk">Spoorwijk</a> (alle <span class="nowrap">€ 9.000,-</span> of lager). De wijken met het meeste inkomen per hoofd van de bevolking zijn <a href="/wiki/Benoordenhout" title="Benoordenhout">Benoordenhout</a>, <a href="/wiki/Haagse_Bos_(Den_Haag)" title="Haagse Bos (Den Haag)">Haagse Bos</a> (alhoewel deze wijk nog geen 300 inwoners heeft en we mogen aannemen dat het inkomen van de <a href="/wiki/Willem-Alexander_der_Nederlanden" title="Willem-Alexander der Nederlanden">koning</a> – die er ook woont – niet meegenomen is in deze statistiek) en <a href="/wiki/Westbroekpark" class="mw-redirect" title="Westbroekpark">Westbroekpark</a>/<a href="/wiki/Duttendel" title="Duttendel">Duttendel</a> (alle <span class="nowrap">€ 19.000,-</span> of hoger). Van de inwoners met een migratieachtergrond valt een deel onder de noemer <a href="/wiki/Expatriate" title="Expatriate">expat</a>. In 2019 en 2020 stond Den Haag op een derde plaats (van 490 locaties) in een ranglijst van meest leefbare steden.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Religie">Religie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Religie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Religie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Volgens het <a href="/wiki/Centraal_Bureau_voor_de_Statistiek" title="Centraal Bureau voor de Statistiek">CBS</a> behoorde 51,3% van de bevolking tot een kerkelijke gezindte of een levensbeschouwelijke groepering, terwijl 48,7% niet-religieus was.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De grootste religieuze kerkgenootschap is de <a href="/wiki/Katholieke_Kerk_in_Nederland" class="mw-redirect" title="Katholieke Kerk in Nederland">Katholieke Kerk</a> (15,9%), op de voet gevolgd door de <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islam</a> (14%). Bovendien zijn er een aantal andere religieuze groeperingen, waaronder de <a href="/wiki/Nederlandse_Hervormde_Kerk" title="Nederlandse Hervormde Kerk">Nederlandse Hervormde Kerk</a> (4,8%), het <a href="/wiki/Hindoe%C3%AFsme" title="Hindoeïsme">hindoeïsme</a> (4,6%), de <a href="/wiki/Protestantse_Kerk_in_Nederland" title="Protestantse Kerk in Nederland">Protestantse Kerken</a> (3,9%), het <a href="/wiki/Boeddhisme" title="Boeddhisme">boeddhisme</a> (0,7%) en het <a href="/wiki/Jodendom" title="Jodendom">jodendom</a> (0,2%). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Homocultuur">Homocultuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Homocultuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Homocultuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:International_Homo_Memorial_The_Hague,_March_14,_2018,_img._13.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/International_Homo_Memorial_The_Hague%2C_March_14%2C_2018%2C_img._13.jpg/260px-International_Homo_Memorial_The_Hague%2C_March_14%2C_2018%2C_img._13.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/International_Homo_Memorial_The_Hague%2C_March_14%2C_2018%2C_img._13.jpg/390px-International_Homo_Memorial_The_Hague%2C_March_14%2C_2018%2C_img._13.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/International_Homo_Memorial_The_Hague%2C_March_14%2C_2018%2C_img._13.jpg/520px-International_Homo_Memorial_The_Hague%2C_March_14%2C_2018%2C_img._13.jpg 2x" data-file-width="3024" data-file-height="4032" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Homomonument_Den_Haag_Internationaal" class="mw-redirect" title="Homomonument Den Haag Internationaal">Homomonument Den Haag Internationaal</a> in 2018</figcaption></figure> <p>In Den Haag waren al in 1702 vaste locaties waar <a href="/wiki/Sodomie" title="Sodomie">sodomieten</a> elkaar ontmoetten en tijdens de golf van gerechtelijke vervolgingen in 1730 kwam naar voren dat er drie <a href="/wiki/Lolhuis" title="Lolhuis">lolhuizen</a> waren waar homoseksuele mannen samen kwamen voor al dan niet betaalde seks. Daarnaast ontmoetten zij elkaar op zogeheten <a href="/wiki/Cruisen" title="Cruisen">kruisbanen</a> in de open lucht, zoals het <a href="/wiki/Lange_Voorhout" title="Lange Voorhout">Voorhout</a>.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ook begon in deze stad de moderne <a href="/wiki/Homo-emancipatie_in_Nederland" title="Homo-emancipatie in Nederland">homo-emancipatie in Nederland</a> toen jhr. <a href="/wiki/Jacob_Schorer" title="Jacob Schorer">Jacob Schorer</a> in 1912 het <a href="/wiki/Nederlandsch_Wetenschappelijk_Humanitair_Komitee" title="Nederlandsch Wetenschappelijk Humanitair Komitee">Nederlandsch Wetenschappelijk Humanitair Komitee</a> (NWHK) oprichtte, de eerste Nederlandse organisatie die tegen de discriminatie van homoseksuelen streed. Nadat Schorer in 1920 de film <i><a href="/wiki/Anders_als_die_Andern" title="Anders als die Andern">Anders als die Andern</a></i> wilde vertonen, ontstond een klopjacht op vermeende homo's, die bekend kwam te staan als het <a href="/w/index.php?title=Haagse_zedenschandaal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haagse zedenschandaal (de pagina bestaat niet)">Haagse zedenschandaal</a>. Na Amsterdam kende Den Haag de grootste homoseksuele subcultuur met relatief omvangrijke netwerken. Naast ontmoetingsplaatsen in de open lucht werden homo's rond 1920 in diverse horecazaken getolereerd en waren er tijdens de Duitse bezetting meerdere uitgesproken homocafés.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Op 21 januari 1969 vond op het Binnenhof in Den Haag de eerste Nederlandse demonstratie plaats voor gelijke rechten. In 1993 werd nabij <a href="/wiki/Madurodam" title="Madurodam">Madurodam</a> het <a href="/wiki/Homomonument_Den_Haag_Internationaal" class="mw-redirect" title="Homomonument Den Haag Internationaal">Homomonument Den Haag Internationaal</a> onthuld, dat in 2015 verplaatst werd naar de <a href="/wiki/Koekamp_(Den_Haag)" title="Koekamp (Den Haag)">Koekamp</a>. Sinds 2008 is Den Haag een van de <a href="/wiki/Regenboogstad" title="Regenboogstad">Regenboogsteden</a> en een jaar later vond de landelijke <a href="/wiki/Roze_Zaterdag" title="Roze Zaterdag">Roze Zaterdag</a> voor de eerste en tot nu toe enige keer in de stad plaats. Als vervolg daarop was er in 2010 een The Hague Pride, later vervangen door het The Hague Rainbow Festival, dat jaarlijks in juni gehouden wordt en in 2017 voor het eerst ook een Pride Walk omvatte.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Een andere zichtbare uiting van de aandacht voor de <a href="/wiki/Lgbt" title="Lgbt">lhbt</a>-<a href="/wiki/Emancipatie" title="Emancipatie">emancipatie</a> was het aanleggen van een "<a href="/wiki/Regenboogpad" title="Regenboogpad">gaybrapad</a>" op de middenberm van de <a href="/wiki/Bezuidenhoutseweg" title="Bezuidenhoutseweg">Bezuidenhoutseweg</a> in mei 2016.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politiek_en_bestuur">Politiek en bestuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Politiek en bestuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Politiek en bestuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stadsrechten">Stadsrechten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Stadsrechten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Stadsrechten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_2" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Den_Haag_700_jaar_stad.ogv/260px--Den_Haag_700_jaar_stad.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="260" height="213" data-durationhint="106" data-mwtitle="Den_Haag_700_jaar_stad.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Den_Haag_700_jaar_stad.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/40/Den_Haag_700_jaar_stad.ogv/Den_Haag_700_jaar_stad.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="352" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/40/Den_Haag_700_jaar_stad.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="352" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/40/Den_Haag_700_jaar_stad.ogv/Den_Haag_700_jaar_stad.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="176" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/40/Den_Haag_700_jaar_stad.ogv/Den_Haag_700_jaar_stad.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="294" data-height="240" /></video></span><figcaption>Viering van het 700-jarig bestaan van Den Haag</figcaption></figure> <p>Den Haag heeft nooit zitting in de <a href="/wiki/Staten_van_Holland_en_West-Friesland" title="Staten van Holland en West-Friesland">Staten van Holland</a> gekregen, waardoor het niet tot de steden werd gerekend. Wel verkreeg het bijna alle <a href="/wiki/Stadsrechten" title="Stadsrechten">stadsrechten</a>. Den Haag kreeg al in de <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwen</a> bestuurlijke instellingen die alleen in steden voorkwamen. <a href="/wiki/Maurits_van_Oranje" title="Maurits van Oranje">Prins Maurits</a> had al vergevorderde plannen om van Den Haag een vestingstad te maken, maar de Staten Generaal zagen dit als een aantasting van de onafhankelijkheid van het bestuurscentrum van de zeven provinciën. Den Haag kreeg in 1806 van koning <a href="/wiki/Lodewijk_Napoleon" title="Lodewijk Napoleon">Lodewijk Napoleon</a> en in 1810 van keizer <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleon</a> de eretitel stad. Na het ontstaan van het <a href="/wiki/Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Koninkrijk der Nederlanden">Koninkrijk der Nederlanden</a> in 1815 werd in Koninklijke Besluiten alleen nog gesproken van de “stad 's Gravenhage”.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dit gaf geen bijzondere rechten meer, want het stadsrecht was al in 1795 tijdens de <a href="/wiki/Bataafse_Republiek" title="Bataafse Republiek">Bataafse Republiek</a> afgeschaft.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Lang voor die tijd had Den Haag al bijzondere <a href="/wiki/Privilege_(recht)" title="Privilege (recht)">privileges</a> ontvangen die Den Haag bestuurlijk het karakter van een stad gaven. Het waren echter de overige steden die voorkwamen dat Den Haag, als zelfstandige stad, zitting kon nemen in het bestuur van het gewest Holland. Ook op andere terreinen had Den Haag de kenmerken van een stad: </p> <ul><li>Den Haag had (sinds 1370) een eigen rechtbank en mocht eigen keuren (verordeningen) vaststellen;</li> <li>Den Haag had (sinds 24 augustus van hetzelfde jaar) burgers, in het algemeen werd de term burger enkel gebruikt in samenhang met steden;<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Den Haag had een typisch stedelijk bestuur, met burgemeesters (sinds 1559), een secretaris (pensionaris) en een <a href="/wiki/Vroedschap" title="Vroedschap">vroedschap</a> (sinds 1451);</li> <li>Den Haag had twee eigen schutterijen: het <i><a href="/wiki/Sint-Jorisgilde_(Den_Haag)" title="Sint-Jorisgilde (Den Haag)">Sint-Jorisgilde</a></i> (sinds de <a href="/wiki/14e_eeuw" title="14e eeuw">14e eeuw</a>) en het <i><a href="/wiki/Sint-Sebastiaansgilde_(Den_Haag)" title="Sint-Sebastiaansgilde (Den Haag)">Sint-Sebastiaansgilde</a></i> (sinds de 15de eeuw);</li> <li>Den Haag had stedelijke rechten op economisch gebied: een jaarmarkt (sinds 1334), tolvrijheid (1373),<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Gilde_(beroepsgroep)" title="Gilde (beroepsgroep)">gilden</a>, een lakennijverheid, bierbrouwerijen en andere typisch stedelijke nijverheid;</li> <li>Den Haag mocht vanaf 1407 <a href="/wiki/Accijns" title="Accijns">accijnzen</a> heffen en eigen <a href="/wiki/Wethouder" title="Wethouder">wethouders</a> kiezen.</li> <li>Den Haag heeft met de Grote of Sint Jacobskerk sinds de 14de eeuw een stadskerk en geen dorpskerk meer.</li></ul> <p>Het wettelijke verschil tussen stad en platteland is na de <a href="/wiki/Grondwetsherziening_van_1848" title="Grondwetsherziening van 1848">grondwet van 1848</a> en de <a href="/wiki/Gemeentewet" title="Gemeentewet">Gemeentewet van 1851</a> vervallen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gemeentebestuur">Gemeentebestuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Gemeentebestuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Gemeentebestuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de <a href="/wiki/Lijst_van_burgemeesters_van_Den_Haag" title="Lijst van burgemeesters van Den Haag">lijst van burgemeesters van Den Haag</a></i></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_stadhuis_april_2004.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Den_Haag_stadhuis_april_2004.JPG/230px-Den_Haag_stadhuis_april_2004.JPG" decoding="async" width="230" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Den_Haag_stadhuis_april_2004.JPG/345px-Den_Haag_stadhuis_april_2004.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Den_Haag_stadhuis_april_2004.JPG/460px-Den_Haag_stadhuis_april_2004.JPG 2x" data-file-width="600" data-file-height="495" /></a><figcaption>Het stadhuis van Den Haag, bijgenaamd "<a href="/wiki/Stadhuis_van_Den_Haag" title="Stadhuis van Den Haag">Het IJspaleis</a>".</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Coalitieperiode_2023-2026">Coalitieperiode 2023-2026</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Coalitieperiode 2023-2026" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Coalitieperiode 2023-2026"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op 2 oktober 2023 werd bekend dat er onder leiding van <a href="/wiki/Arie_Slob" title="Arie Slob">Arie Slob</a> een <a href="/wiki/Coalitieakkoord" class="mw-redirect" title="Coalitieakkoord">coalitieakkoord</a> is bereikt tussen D66, GroenLinks, Partij voor de Dieren, PvdA, CDA en DENK. Het nieuwe college van burgemeester en wethouders werd op 11 oktober dat jaar geïnstalleerd. Het bestaat naast de burgemeester uit twee wethouders van D66, twee wethouders van GroenLinks, een wethouder van Partij voor de Dieren, een wethouder van de PvdA, een wethouder van het CDA en een wethouder van DENK. Wethouder Robert Barker en wethouder Nur Icar zijn nieuw in het college.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable" width="60%"> <tbody><tr> <th colspan="3"><a href="/wiki/College_van_burgemeester_en_wethouders" title="College van burgemeester en wethouders">College van burgemeester en wethouders</a> </th></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/Burgemeester_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Burgemeester (hoofdbetekenis)">Burgemeester</a></b> </td> <td><a href="/wiki/Jan_van_Zanen" title="Jan van Zanen">Jan van Zanen</a> (VVD)</td> <td>Veiligheid in Den Haag, Politie Eenheid Den Haag, Brandweer, Gemeenteraad, College van B & W </td></tr> <tr> <td rowspan="8"><b><a href="/wiki/Wethouder" title="Wethouder">Wethouders</a></b> </td> <td><a href="/wiki/Robert_van_Asten" title="Robert van Asten">Robert van Asten</a> (D66)</td> <td>Stedelijke ontwikkeling, Bibliotheken, Europa, Stadsdeel Segbroek, loco-burgemeester </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Martijn_Balster" title="Martijn Balster">Martijn Balster</a> (PvdA)</td> <td>Volkshuisvesting, Welzijn, Wijken, Zuidwest, Stadsdeel Escamp </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Robert_Barker_(politicus)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Barker (politicus) (de pagina bestaat niet)">Robert Barker</a> (Partij voor de Dieren)</td> <td>Buitenruimte, Dierenwelzijn, Milieu, Stadsdeel Haagse Hout </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hilbert_Bredemeijer" title="Hilbert Bredemeijer">Hilbert Bredemeijer</a> (CDA)</td> <td>Onderwijs, Jeugd, Sport, Dienstverlening, Stadsdeel Loosduinen </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Saskia_Bruines" title="Saskia Bruines">Saskia Bruines</a> (D66)</td> <td>Financiën, Cultuur, Economische ontwikkeling, Stadsdeel Scheveningen </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Nur_Icar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nur Icar (de pagina bestaat niet)">Nur Icar</a> (DENK)</td> <td>MKB-economie, Werk, Participatie, Stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Arjen_Kapteijns" title="Arjen Kapteijns">Arjen Kapteijns</a> (GroenLinks)</td> <td>Energietransitie, Mobiliteit, Grondstoffen, Stadsdeel Centrum </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mari%C3%ABlle_Vavier" title="Mariëlle Vavier">Mariëlle Vavier</a> (GroenLinks)</td> <td>Armoede, Inclusie, Zorg, Internationale Zaken, Stadsdeel Laak </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Coalitieperiode_2022-2023">Coalitieperiode 2022-2023</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Coalitieperiode 2022-2023" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Coalitieperiode 2022-2023"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De volgende personen maakten deel uit van het bestuur,<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> waarvan het college van B & W op 29 juni 2023 viel omdat coalitiepartij VVD het niet eens was met de manier waarop GroenLinks en PvdA de gesprekken met oud-wethouder Richard de Mos wilden voeren.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De wethouders van de VVD, Parbhudayal en Mulder, dienden per direct hun ontslag in.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De andere coalitiepartijen (inclusief VVD) wilden na de vrijspraak van corruptie van De Mos met hem praten over een terugkeer in het college, maar PvdA en GroenLinks waren daarop tegen. </p> <table class="wikitable" width="60%"> <tbody><tr> <th colspan="3"><a href="/wiki/College_van_burgemeester_en_wethouders" title="College van burgemeester en wethouders">College van burgemeester en wethouders</a> </th></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/Burgemeester_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Burgemeester (hoofdbetekenis)">Burgemeester</a></b> </td> <td><a href="/wiki/Jan_van_Zanen" title="Jan van Zanen">Jan van Zanen</a> (VVD)</td> <td>Veiligheid in Den Haag, Politie Eenheid Den Haag, Brandweer, Gemeenteraad, College van B & W </td></tr> <tr> <td rowspan="8"><b><a href="/wiki/Wethouder" title="Wethouder">Wethouders</a></b> </td> <td><a href="/wiki/Robert_van_Asten" title="Robert van Asten">Robert van Asten</a> (D66)</td> <td>Stedelijke Ontwikkeling, Strategie, Europa en loco-burgemeester </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Martijn_Balster" title="Martijn Balster">Martijn Balster</a> (PvdA)</td> <td>Volkshuisvesting, Welzijn en Zuidwest </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hilbert_Bredemeijer" title="Hilbert Bredemeijer">Hilbert Bredemeijer</a> (CDA)</td> <td>Onderwijs, Jeugd en Sport </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Saskia_Bruines" title="Saskia Bruines">Saskia Bruines</a> (D66)</td> <td>Financiën, Cultuur en Economie </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kavita_Parbhudayal" title="Kavita Parbhudayal">Kavita Parbhudayal</a> (VVD) (tot 29 juni 2023)</td> <td>Werk, Wijken en Dienstverlening </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Anne_Mulder" title="Anne Mulder">Anne Mulder</a> (VVD) (tot 29 juni 2023)</td> <td>Mobiliteit, Buitenruimte en Scheveningen </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mari%C3%ABlle_Vavier" title="Mariëlle Vavier">Mariëlle Vavier</a> (GroenLinks)</td> <td>Armoede, Inclusie en Volksgezondheid </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Arjen_Kapteijns" title="Arjen Kapteijns">Arjen Kapteijns</a> (GroenLinks)</td> <td>Duurzaamheid, Energietransitie en Klimaatadaptatie </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gemeenteraad">Gemeenteraad</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Gemeenteraad" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Gemeenteraad"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sinds 1962 leverden <a href="/wiki/Gemeenteraadsverkiezingen" class="mw-redirect" title="Gemeenteraadsverkiezingen">gemeenteraadsverkiezingen</a> de volgende zetelverdelingen in de raad op: </p> <div style="overflow-x:auto;"> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th>Partij</th> <th>1962</th> <th>1966</th> <th>1970</th> <th>1974</th> <th>1978</th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_1982" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 1982">1982</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_1986" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 1986">1986</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_1990" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 1990">1990</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_1994" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 1994">1994</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_1998" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 1998">1998</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_2002" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2002">2002</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_2006" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2006">2006</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_2010" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2010">2010</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_2014" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2014">2014</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_2018" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018">2018</a></th> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeenteraadsverkiezingen_2022" title="Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2022">2022</a> </th></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Groep_de_Mos/Hart_voor_Den_Haag" title="Groep de Mos/Hart voor Den Haag">Groep de Mos/Hart voor Den Haag</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>3</td> <td>8</td> <td>9 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Democraten_66" title="Democraten 66">D66</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>3</td> <td>-</td> <td>3</td> <td>2</td> <td>2</td> <td>7</td> <td>7</td> <td>3</td> <td>3</td> <td>2</td> <td>6</td> <td>8</td> <td>6</td> <td>8 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Volkspartij_voor_Vrijheid_en_Democratie" title="Volkspartij voor Vrijheid en Democratie">VVD</a></td> <td>7</td> <td>8</td> <td>10</td> <td>13</td> <td>11</td> <td>14</td> <td>11</td> <td>9</td> <td>11</td> <td>12</td> <td>11</td> <td>10</td> <td>7</td> <td>4</td> <td>7</td> <td>7 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/GroenLinks" title="GroenLinks">GroenLinks</a></td> <td>3</td> <td>4</td> <td>2</td> <td>3</td> <td>1</td> <td>4</td> <td>3</td> <td>3</td> <td>4</td> <td>5</td> <td>3</td> <td>3</td> <td>3</td> <td>2</td> <td>5</td> <td>5 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Partij_van_de_Arbeid_(Nederland)" title="Partij van de Arbeid (Nederland)">PvdA</a></td> <td>17</td> <td>12</td> <td>14</td> <td>18</td> <td>17</td> <td>14</td> <td>18</td> <td>12</td> <td>9</td> <td>11</td> <td>10</td> <td>15</td> <td>10</td> <td>6</td> <td>3</td> <td>3 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Christen-Democratisch_App%C3%A8l" title="Christen-Democratisch Appèl">CDA</a></td> <td>17</td> <td>16</td> <td>14</td> <td>10</td> <td>13</td> <td>10</td> <td>10</td> <td>10</td> <td>7</td> <td>6</td> <td>7</td> <td>5</td> <td>3</td> <td>3</td> <td>3</td> <td>3 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Partij_voor_de_Dieren" title="Partij voor de Dieren">Partij voor de Dieren</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>2</td> <td>3 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/DENK" title="DENK">DENK</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>2 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Haagse_Stadspartij" title="Haagse Stadspartij">Haagse Stadspartij</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>2</td> <td>5</td> <td>3</td> <td>1 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Partij_voor_de_Vrijheid" title="Partij voor de Vrijheid">Partij voor de Vrijheid</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>8</td> <td>7</td> <td>2</td> <td>1 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Socialistische_Partij_(Nederland)" title="Socialistische Partij (Nederland)">SP</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>3</td> <td>2</td> <td>4</td> <td>2</td> <td>2</td> <td>1</td> <td>1 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/ChristenUnie" title="ChristenUnie">ChristenUnie</a>-<a href="/wiki/Staatkundig_Gereformeerde_Partij" title="Staatkundig Gereformeerde Partij">SGP</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>-*</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Forum_voor_Democratie" title="Forum voor Democratie">Forum voor Democratie</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Islam_Democraten" title="Islam Democraten">Islam Democraten</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>2</td> <td>1</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Partij_van_de_Eenheid" title="Partij van de Eenheid">Partij van de Eenheid</a><br />(Lijst A. Khoulani)</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/NIDA" title="NIDA">NIDA</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/50PLUS" title="50PLUS">50PLUS</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left">Politieke Partij Scheveningen</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>3</td> <td>3</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Lijst_Pim_Fortuyn" title="Lijst Pim Fortuyn">Lijst Pim Fortuyn</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left">Solidair Nederland</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Leefbaar_Den_Haag" title="Leefbaar Den Haag">Leefbaar Den Haag</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>4</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Centrumpartij_(Nederland)" title="Centrumpartij (Nederland)">CP</a>(86)/<a href="/wiki/Centrum_Democraten" class="mw-redirect" title="Centrum Democraten">CD</a></td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>3</td> <td>5</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr> <td align="left">Overige</td> <td>1</td> <td>5</td> <td>2</td> <td>1</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr class="sorttop"> <th>Totaal</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45</th> <th>45 </th></tr></tbody></table></div> <p>Noot 1: de tabel bevat de oorspronkelijke zetelaantallen direct na de <a href="/wiki/Gemeenteraadsverkiezing" title="Gemeenteraadsverkiezing">gemeenteraadsverkiezingen</a>. Tussen haakjes staat wat de zetelaantallen daarna waren. </p><p>Noot 2: partijen als GL, CDA en ChristenUnie bestonden vroeger uit andere partijen die later zijn samengegaan in hoe ze nu heten. Vanwege de vergelijkbaarheid is de huidige naam ook voor het verleden gebruikt. </p><p>Noot 3: de <b>vetgedrukte getallen</b> in de laatste kolom vormen de huidige bestuurscoalitie. </p><p>Noot 4: in 2010 nam de combinatie ChristenUnie/SGP geen deel wegens een conflict. De ChristenUnie nam zelfstandig deel. De SGP zocht samenwerking met verschillende <a href="/wiki/Menselijke_migratie" title="Menselijke migratie">migrantenkerken</a>, zoals de <a href="/wiki/Koptisch-orthodoxe_Kerk" class="mw-redirect" title="Koptisch-orthodoxe Kerk">Koptisch-orthodoxe Kerk</a>, en <a href="/wiki/Evangelisch" title="Evangelisch">evangelische</a> gemeenten, en nam deel als SGP/<a href="/wiki/Christelijk_Sociaal_Den_Haag" title="Christelijk Sociaal Den Haag">Christelijk Sociaal Den Haag</a>.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gemeentegrenzen">Gemeentegrenzen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Gemeentegrenzen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Gemeentegrenzen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table cellpadding="0" style="text-align:center; margin:1em 0; border:1px solid var(--border-color-base, #aaa); color:inherit; background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); display:table; width:auto !important; float:right; clear:right; margin:0 0 1em 1em;"> <tbody><tr> <th colspan="5" style="font-size:95%; padding-bottom:2px; color:inherit; background-color:var(--background-color-neutral, #ddeef8);">   <span class="nowrap">Aangrenzende gemeenten</span>    </th></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td>   </td> <td>    </td> <td>   </td> <td>    </td> <td> <span class="sortkey" style="display: none;">Wassenaar</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wassenaar_flag.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Wassenaar"><img alt="Vlag Wassenaar" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Wassenaar_flag.svg/20px-Wassenaar_flag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Wassenaar_flag.svg/30px-Wassenaar_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Wassenaar_flag.svg/40px-Wassenaar_flag.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/Wassenaar_(gemeente)" title="Wassenaar (gemeente)">Wassenaar</a></span></span>  </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td>      </td> <td rowspan="3" colspan="3"><span class="noviewer notpageimage skin-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Brosen_windrose_nl.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Brosen_windrose_nl.svg/120px-Brosen_windrose_nl.svg.png" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Brosen_windrose_nl.svg/180px-Brosen_windrose_nl.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Brosen_windrose_nl.svg/240px-Brosen_windrose_nl.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td>      </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td>   </td> <td> <span class="sortkey" style="display: none;">Leidschendam-Voorburg</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Leidschendam-Voorburg_vlag.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Leidschendam-Voorburg"><img alt="Vlag Leidschendam-Voorburg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Leidschendam-Voorburg_vlag.svg/20px-Leidschendam-Voorburg_vlag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Leidschendam-Voorburg_vlag.svg/30px-Leidschendam-Voorburg_vlag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Leidschendam-Voorburg_vlag.svg/40px-Leidschendam-Voorburg_vlag.svg.png 2x" data-file-width="326" data-file-height="217" /></a></span> <a href="/wiki/Leidschendam-Voorburg" title="Leidschendam-Voorburg">Leidschendam-Voorburg</a></span></span><br /><span class="sortkey" style="display: none;">Zoetermeer</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Zoetermeer_vlag.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Zoetermeer"><img alt="Vlag Zoetermeer" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Zoetermeer_vlag.svg/20px-Zoetermeer_vlag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Zoetermeer_vlag.svg/30px-Zoetermeer_vlag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Zoetermeer_vlag.svg/40px-Zoetermeer_vlag.svg.png 2x" data-file-width="326" data-file-height="217" /></a></span> <a href="/wiki/Zoetermeer" title="Zoetermeer">Zoetermeer</a></span></span>  </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td>      </td> <td>      </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td> <span class="sortkey" style="display: none;">Westland</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Westland_municipality_flag.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Westland"><img alt="Vlag Westland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Westland_municipality_flag.svg/20px-Westland_municipality_flag.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Westland_municipality_flag.svg/30px-Westland_municipality_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Westland_municipality_flag.svg/40px-Westland_municipality_flag.svg.png 2x" data-file-width="1066" data-file-height="767" /></a></span> <a href="/wiki/Westland_(gemeente)" title="Westland (gemeente)">Westland</a></span></span>  </td> <td>    </td> <td> <span class="sortkey" style="display: none;">Rijswijk</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Papendrecht.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Rijswijk"><img alt="Vlag Rijswijk" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Flag_of_Papendrecht.svg/20px-Flag_of_Papendrecht.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Flag_of_Papendrecht.svg/30px-Flag_of_Papendrecht.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Flag_of_Papendrecht.svg/40px-Flag_of_Papendrecht.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="300" /></a></span> <a href="/wiki/Rijswijk_(Zuid-Holland)" title="Rijswijk (Zuid-Holland)">Rijswijk</a></span></span>  </td> <td>    </td> <td> <span class="sortkey" style="display: none;">Delft</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Delft.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Delft"><img alt="Vlag Delft" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_Delft.svg/20px-Flag_of_Delft.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_Delft.svg/30px-Flag_of_Delft.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_Delft.svg/40px-Flag_of_Delft.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="300" /></a></span> <a href="/wiki/Delft" title="Delft">Delft</a></span></span><br /><span class="sortkey" style="display: none;">Pijnacker-Nootdorp</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Pijnacker-Nootdorp"><img alt="Vlag Pijnacker-Nootdorp" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg/20px-Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg/30px-Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg/40px-Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg.png 2x" data-file-width="607" data-file-height="404" /></a></span> <a href="/wiki/Pijnacker-Nootdorp" title="Pijnacker-Nootdorp">Pijnacker-Nootdorp</a></span></span>  </td></tr></tbody></table> <p>In de <a href="/wiki/19e_eeuw" title="19e eeuw">19e eeuw</a> en <a href="/wiki/20e_eeuw" title="20e eeuw">20e eeuw</a> heeft Den Haag gebieden <a href="/wiki/Annexatie" title="Annexatie">geannexeerd</a> wegens ruimtegebrek. In 1843 betrof het van Rijswijk het gebied tussen de Hoefkade en de Laakmolensloot, nodig voor de bouw van station Hollands Spoor. In 1901 volgde het gedeelte tussen de Laak en Broeksloot. Dit was een compromis, Den Haag wilde meer gebied annexeren maar Rijswijk wilde niet dat daar buitenstaanders zouden komen te wonen en deed daarom afstand van dit deel van haar grondgebied. <sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>In 1902-1903 werd het aan Den Haag grenzende gedeelte van Loosduinen, tussen de huidige Beeklaan en Kamperfoeliestraat, geannexeerd. In 1907 betrof het de Wassenaarse landgoederen Reigersbergen en Marlot<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en van Voorburg de Binckhorst. De voormalige gemeente <a href="/wiki/Loosduinen" title="Loosduinen">Loosduinen</a> werd in 1923 in zijn geheel samengevoegd met Den Haag. Dit beleid werd later voortgezet. In 1994 ging het grondgebied <a href="/wiki/Wateringse_Veld" title="Wateringse Veld">Wateringse Veld</a> van de toenmalige gemeente <a href="/wiki/Wateringen" title="Wateringen">Wateringen</a> naar Den Haag. Tegelijkertijd vroeg de gemeente de <a href="/wiki/Artikel_12-status" title="Artikel 12-status">artikel 12-status</a> aan en ontving daarvoor uiteindelijk 1 miljard gulden aan steun van het Rijk.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Met ingang van 1 januari 2002 werden de nieuwbouwwijken Leidschenveen en Ypenburg als gevolg van grenscorrecties toegewezen aan Den Haag, dit ten koste van de (toenmalige) gemeenten <a href="/wiki/Leidschendam" title="Leidschendam">Leidschendam</a>, <a href="/wiki/Nootdorp" title="Nootdorp">Nootdorp</a>, <a href="/wiki/Rijswijk_(Zuid-Holland)" title="Rijswijk (Zuid-Holland)">Rijswijk</a>, <a href="/wiki/Voorburg_(Zuid-Holland)" title="Voorburg (Zuid-Holland)">Voorburg</a> en <a href="/wiki/Pijnacker" title="Pijnacker">Pijnacker</a>. Om de wijk Leidschenveen-Ypenburg met de rest van de stad te verbinden, werd een <a href="/wiki/Corridor_(grondgebied)" title="Corridor (grondgebied)">corridor</a> gecreëerd. Het gedeelte van de Trekvliet vanaf de Broekslootkade tot <a href="/wiki/Familiepark_Drievliet" title="Familiepark Drievliet">Drievliet</a> vormt deze van de gemeente Den Haag,<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> inclusief de zuidelijke oever langs een lijn die is gelegen twee meter van de perceelgrenzen van de bebouwing parallel aan deze perceelgrenzen op grondgebied van de gemeente Rijswijk en de noordelijke oever van het grondgebied van de gemeente <a href="/wiki/Leidschendam-Voorburg" title="Leidschendam-Voorburg">Leidschendam-Voorburg</a>, en behoort tot het stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg. </p><p>Den Haag heeft overigens ook grondgebied verloren, toen bij de gemeentelijke indeling in 1812 de heerlijkheid <a href="/wiki/Nieuwveen_(Nootdorp)" title="Nieuwveen (Nootdorp)">Nieuwveen</a> werd toegevoegd aan de gemeente Nootdorp. Verder zijn er in de loop der eeuwen aanzienlijke stukken kustgebied in de zee verdwenen, waaronder een deel van de vissersplaats Scheveningen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Heraldiek">Heraldiek</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Heraldiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Heraldiek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_wapen.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Den_Haag_wapen.svg/260px-Den_Haag_wapen.svg.png" decoding="async" width="260" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Den_Haag_wapen.svg/390px-Den_Haag_wapen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Den_Haag_wapen.svg/520px-Den_Haag_wapen.svg.png 2x" data-file-width="904" data-file-height="577" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Wapen_van_Den_Haag" title="Wapen van Den Haag">wapen van Den Haag</a>, sinds 2013</figcaption></figure> <p>De <a href="/wiki/Vlag_van_Den_Haag" title="Vlag van Den Haag">vlag van Den Haag</a> werd op 2 december 1920 per raadsbesluit van de Haagse gemeenteraad aangesteld als de gemeentelijke vlag. Tot dit raadsbesluit waren de kleuren zwart en geel. In 1920 werd gekozen voor de kleuren groen en geel. </p><p>Het <a href="/wiki/Wapen_van_Den_Haag" title="Wapen van Den Haag">wapen van Den Haag</a> toont een gouden schild, gedekt door een <a href="/wiki/Gravenkroon" title="Gravenkroon">gravenkroon</a>, met een <a href="/wiki/Ooievaar" title="Ooievaar">ooievaar</a> op één been en een <a href="/wiki/Paling" title="Paling">paling</a> in de bek. In de 14de eeuw komen in grafelijke rekeningen posten voor ten behoeve van herstel van ooievaarsnesten en in de <a href="/wiki/16e_eeuw" title="16e eeuw">16e eeuw</a> toont het wapen van Den Haag de ooievaar. De oudste afbeelding van de ooievaar in het Haagse wapen staat op de <a href="/wiki/Luidklok" class="mw-redirect" title="Luidklok">luidklok</a> <i>Jhesus</i> van de <a href="/wiki/Grote_of_Sint-Jacobskerk_(Den_Haag)" title="Grote of Sint-Jacobskerk (Den Haag)">Grote of St. Jacobskerk</a> die in 1541 is gegoten. Na 1586 tonen ook de <a href="/wiki/Lakzegel" class="mw-redirect" title="Lakzegel">lakzegels</a> van Den Haag een ooievaar met een paling in de bek. </p><p>In 1991 schafte de gemeente het gebruik van het wapen af en gebruikte hiervoor in de plaats een <a href="/wiki/Beeldmerk" title="Beeldmerk">beeldmerk</a> van een vliegende ooievaar -in stadsgroen. In 2013 werd besloten tot de herintroductie van het wapen, ditmaal met de wapenspreuk <i>Vrede en Recht</i>.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Deze wijziging werd begroot op € 250.000 voor ontwerp en drukwerk, de kosten voor totale omschakeling op de nieuwe huisstijl zijn niet gespecificeerd. Een kleurenontwerp van <a href="/wiki/Anton_Corbijn" title="Anton Corbijn">Anton Corbijn</a>, bijgenaamd Vlieger/Zaadcel, kwam in de tussenliggende periode van 2006 tot 2016 in gebruik.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Regionale_indeling">Regionale indeling</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Regionale indeling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Regionale indeling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Den Haag is in ten minste 21 regionale samenwerkingen vertegenwoordigd, die elk een andere samenstelling hebben.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Onderwijs,_volksgezondheid_en_sport"><span id="Onderwijs.2C_volksgezondheid_en_sport"></span>Onderwijs, volksgezondheid en sport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Onderwijs, volksgezondheid en sport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Onderwijs, volksgezondheid en sport"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Onderwijs">Onderwijs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Onderwijs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Onderwijs"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Haganum1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Haganum1.jpg/260px-Haganum1.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Haganum1.jpg/390px-Haganum1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Haganum1.jpg/520px-Haganum1.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Gymnasium_Haganum" title="Gymnasium Haganum">Gymnasium Haganum</a></figcaption></figure> <p>Er zijn vele basisscholen en middelbare scholen die onderwijs op de niveaus van <a href="/wiki/Voorbereidend_middelbaar_beroepsonderwijs" title="Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs">vmbo</a> tot en met <a href="/wiki/Gymnasium" title="Gymnasium">gymnasium</a> geven. Voorbeelden hiervan zijn het <a href="/wiki/Christelijk_College_De_Populier" title="Christelijk College De Populier">Christelijk College De Populier</a>, het <a href="/wiki/Segbroek_College" title="Segbroek College">Segbroek College</a>, het Maris College, het <a href="/wiki/Maerlant-Lyceum" title="Maerlant-Lyceum">Maerlant-Lyceum</a>, het <a href="/w/index.php?title=Wateringse_Veld_College&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wateringse Veld College (de pagina bestaat niet)">Wateringse Veld College</a>, het <a href="/wiki/Dalton_Den_Haag" title="Dalton Den Haag">Dalton Den Haag</a>, het <a href="/wiki/Zandvliet_(Den_Haag)#Zandvliet_College" title="Zandvliet (Den Haag)">Zandvlietcollege</a>, het <a href="/wiki/Internationaal_College_Edith_Stein" class="mw-redirect" title="Internationaal College Edith Stein">Edith Stein College</a>, de <a href="/w/index.php?title=Rooms-Katholieke_Basisschool_de_Paradijsvogel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rooms-Katholieke Basisschool de Paradijsvogel (de pagina bestaat niet)">Rooms-Katholieke Basisschool de Paradijsvogel</a>, het <a href="/w/index.php?title=Lyceum_Ypenburg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lyceum Ypenburg (de pagina bestaat niet)">Lyceum Ypenburg</a>, het <a href="/wiki/Vrijzinnig-Christelijk_Lyceum" title="Vrijzinnig-Christelijk Lyceum">Vrijzinnig-Christelijk Lyceum</a> en het <a href="/w/index.php?title=Haags_Montessori_Lyceum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haags Montessori Lyceum (de pagina bestaat niet)">Haags Montessori Lyceum</a>. Den Haag heeft twee zelfstandige gymnasia: het <a href="/wiki/Gymnasium_Haganum" title="Gymnasium Haganum">Gymnasium Haganum</a> en het <a href="/wiki/Christelijk_Gymnasium_Sorghvliet" title="Christelijk Gymnasium Sorghvliet">Christelijk Gymnasium Sorghvliet</a>. Daarnaast zijn er ook particuliere scholen voor het voortgezet onderwijs, zoals het <a href="/wiki/Luzac_College" class="mw-redirect" title="Luzac College">Luzac College</a>, het <a href="/w/index.php?title=Winford_College&action=edit&redlink=1" class="new" title="Winford College (de pagina bestaat niet)">Winford College</a> en het Sverre College. </p><p>Voor <a href="/wiki/Middelbaar_beroepsonderwijs" title="Middelbaar beroepsonderwijs">MBO</a> heeft Den Haag het <a href="/wiki/ROC_Mondriaan" class="mw-redirect" title="ROC Mondriaan">ROC Mondriaan</a>, waar 17000 studenten een middelbare vakopleiding volgen in 170 richtingen. </p><p>Hoewel de stad niet over een grote zelfstandige universiteit beschikt, zijn er wel het <a href="/wiki/T.M.C._Asser_Instituut" title="T.M.C. Asser Instituut">T.M.C. Asser Instituut</a>, het <a href="/wiki/The_Hague_Forum_for_Judicial_Expertise" title="The Hague Forum for Judicial Expertise">The Hague Forum for Judicial Expertise</a>, het <a href="/wiki/Nederlands_Interdisciplinair_Demografisch_Instituut" title="Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut">Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut</a>, het <a href="/wiki/International_Institute_of_Social_Studies" title="International Institute of Social Studies">International Institute of Social Studies</a>, de <a href="/wiki/Haagsche_Academie_voor_Internationaal_Recht" title="Haagsche Academie voor Internationaal Recht">Haagsche Academie voor Internationaal Recht</a>, de <a href="/wiki/Campus_Den_Haag_(Universiteit_Leiden)" title="Campus Den Haag (Universiteit Leiden)">Campus Den Haag</a> (welke een <a href="/wiki/Dependance" title="Dependance">dependance</a> is van de <a href="/wiki/Universiteit_Leiden" title="Universiteit Leiden">Universiteit Leiden</a>), <a href="/wiki/De_Haagse_Hogeschool" title="De Haagse Hogeschool">de Haagse Hogeschool</a> (die onder de naam <a href="/wiki/De_Haagse_Hogeschool#The_Hague_University_of_Applied_Sciences_(THU)" title="De Haagse Hogeschool">The Hague University of Applied Sciences</a> een aantal <a href="/wiki/Bachelor" title="Bachelor">bachelorstudies</a> en drie Engelstalige <a href="/wiki/Master_(graad)" title="Master (graad)">masteropleidingen</a> aanbiedt), <a href="/wiki/Hogeschool_Inholland" title="Hogeschool Inholland">Hogeschool Inholland Den Haag</a>, <a href="/wiki/Hotelschool_The_Hague" title="Hotelschool The Hague">Hotelschool The Hague</a> en een dependance van <a href="/wiki/Hogeschool_Helicon" title="Hogeschool Helicon">Hogeschool Helicon</a>. Verder is het de thuishaven voor een van Nederlands grootste en meest vooraanstaande instituten op gebied van kunstonderwijs, namelijk de Haagse Hogeschool voor de Beeldende Kunsten, Muziek en Dans. Deze bestaat uit het <a href="/wiki/Koninklijk_Conservatorium_(Den_Haag)" title="Koninklijk Conservatorium (Den Haag)">Koninklijk Conservatorium</a> en de <a href="/wiki/Koninklijke_Academie_van_Beeldende_Kunsten_(Den_Haag)" title="Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (Den Haag)">Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten</a>. </p><p>Ook kent Den Haag een aantal Nederlandse scholen waar internationaal onderwijs wordt gegeven. Voorbeelden hiervan zijn: de <a href="/wiki/Haagsche_Schoolvereeniging" title="Haagsche Schoolvereeniging">Haagsche Schoolvereeniging</a> (basisonderwijs), de <a href="/w/index.php?title=International_School_of_The_Hague&action=edit&redlink=1" class="new" title="International School of The Hague (de pagina bestaat niet)">International School of The Hague</a> (basis- en voortgezet onderwijs) en enkele buitenlandse scholen: de <a href="/wiki/British_School_in_the_Netherlands" title="British School in the Netherlands">British School in the Netherlands</a> (basisonderwijs), <a href="/w/index.php?title=American_School_of_The_Hague&action=edit&redlink=1" class="new" title="American School of The Hague (de pagina bestaat niet)">American School of The Hague</a> (basis- en voortgezet onderwijs), het <a href="/w/index.php?title=Lyc%C3%A9e_Vincent_van_Gogh_de_la_Haye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lycée Vincent van Gogh de la Haye (de pagina bestaat niet)">Lycée Vincent van Gogh de la Haye</a> (basis- en voortgezet onderwijs) en de <a href="/w/index.php?title=Deutsche_Internationale_Schule_Den_Haag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deutsche Internationale Schule Den Haag (de pagina bestaat niet)">Deutsche Internationale Schule Den Haag</a> (basis- en voortgezet onderwijs). Daarnaast bestaan er enkele scholen die zijn gekoppeld aan ambassades: de Polish School, Indonesian School en de Oekraïense school. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zorg">Zorg</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Zorg" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Zorg"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Den Haag wordt bediend door twee grote ziekenhuizen. Er is het <a href="/wiki/HagaZiekenhuis" title="HagaZiekenhuis">HagaZiekenhuis</a>, <a href="/wiki/HagaZiekenhuis,_locatie_Juliana_Kinderziekenhuis" class="mw-redirect" title="HagaZiekenhuis, locatie Juliana Kinderziekenhuis">Juliana Kinderziekenhuis</a> en Buitenpolikliniek Wateringseveld. Ten tweede is er het <a href="/wiki/Haaglanden_Medisch_Centrum" title="Haaglanden Medisch Centrum">Haaglanden Medisch Centrum</a>, met locaties Lijnbaan (<a href="/wiki/HMC_Westeinde" title="HMC Westeinde">HMC Westeinde</a>) en Bronovolaan (<a href="/wiki/HMC_Bronovo" title="HMC Bronovo">HMC Bronovo</a>) in Den Haag. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sport">Sport</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Sport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Sport"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Midden_noord.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Midden_noord.jpg/260px-Midden_noord.jpg" decoding="async" width="260" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Midden_noord.jpg/390px-Midden_noord.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Midden_noord.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="312" /></a><figcaption>Sfeeractie bij een wedstrijd van <a href="/wiki/ADO_Den_Haag" title="ADO Den Haag">ADO Den Haag</a> van supportersvereniging <a href="/wiki/North_Side_(ADO_Den_Haag)" title="North Side (ADO Den Haag)">North Side</a> in het voormalige <a href="/wiki/Zuiderparkstadion" title="Zuiderparkstadion">Zuiderparkstadion</a></figcaption></figure> <p>De <a href="/wiki/Voetbal" title="Voetbal">profvoetbalclub</a> van Den Haag is <a href="/wiki/ADO_Den_Haag" title="ADO Den Haag">ADO Den Haag</a>, dat sinds 2021/2022 uitkomt in de <a href="/wiki/Eerste_divisie_(voetbal_Nederland)" title="Eerste divisie (voetbal Nederland)">Eerste divisie</a>, na te zijn gedegradeerd uit de <a href="/wiki/Eredivisie_(mannenvoetbal)" title="Eredivisie (mannenvoetbal)">Eredivisie</a>. ADO is landskampioen geworden in 1942 en 1943, ook heeft zij in 1968 en 1975 de <a href="/wiki/KNVB-beker" class="mw-redirect" title="KNVB-beker">KNVB-beker</a> behaald. In de <a href="/wiki/Tweede_divisie_(voetbal_Nederland)" title="Tweede divisie (voetbal Nederland)">Tweede divisie</a> zaterdag komt <a href="/wiki/SVV_Scheveningen" title="SVV Scheveningen">SVV Scheveningen</a> uit. In de <a href="/wiki/Derde_divisie_(voetbal_Nederland)" title="Derde divisie (voetbal Nederland)">Derde divisie</a> zondag komen <a href="/wiki/HBS-Craeyenhout" title="HBS-Craeyenhout">HBS</a> en <a href="/wiki/H.V._%26_C.V._Quick" title="H.V. & C.V. Quick">Quick</a> uit. Andere voetbalclubs in de stad zijn <a href="/wiki/GSC_ESDO" title="GSC ESDO">GSC ESDO</a>, <a href="/wiki/Duindorp_SV" title="Duindorp SV">Duindorp SV</a>, <a href="/wiki/HSV_DUNO" title="HSV DUNO">DUNO</a>, <a href="/wiki/SVC_%2708" title="SVC '08">SVC '08</a>, <a href="/wiki/HVV_(Den_Haag)" title="HVV (Den Haag)">HVV</a>, <a href="/wiki/VV_BMT" title="VV BMT">BMT</a>, (HVV) <a href="/wiki/Laakkwartier-Centraal" class="mw-redirect" title="Laakkwartier-Centraal">Laakkwartier</a>, <a href="/wiki/Voetbal_Club_Sparta" title="Voetbal Club Sparta">VCS</a>, <a href="/wiki/VUC" title="VUC">VUC</a>, <a href="/wiki/Quick_Steps" title="Quick Steps">Quick Steps</a>, <a href="/w/index.php?title=V.v._Escamp&action=edit&redlink=1" class="new" title="V.v. Escamp (de pagina bestaat niet)">v.v. Escamp</a>, <a href="/wiki/SV_Loosduinen" title="SV Loosduinen">SV Loosduinen</a>, <a href="/wiki/Graaf_Willem_II_VAC" title="Graaf Willem II VAC">Graaf Willem II VAC</a>, <a href="/wiki/SV_Houtwijk" title="SV Houtwijk">SV Houtwijk</a>, <a href="/wiki/RKSV_GDA" title="RKSV GDA">RKSV GDA</a>, <a href="/wiki/SV_Die_Haghe" title="SV Die Haghe">SV Die Haghe</a>, <a href="/wiki/VV_Haagse_Hout" title="VV Haagse Hout">VV Haagse Hout</a>, <a href="/wiki/VV_SVH" title="VV SVH">VV SVH</a>, en nog vele andere voetbalclubs voor de jeugd. </p><p>Den Haag kent twee atletiekverenigingen in de vorm van <a href="/wiki/HAAG_Atletiek" title="HAAG Atletiek">Haag Atletiek</a> en AV Sparta. Haag Atletiek werd in 1913 opgericht is gevestigd op Sportpark Laan van Poot. AV Sparta heeft twee vestigingen in het <a href="/wiki/Zuiderpark_(Den_Haag)" title="Zuiderpark (Den Haag)">Zuiderpark</a> en Sportpark Westvliet. </p><p>Honkbalvereniging <a href="/wiki/ADO_(honkbal)" title="ADO (honkbal)">ADO</a> kwam uit in de hoogste klasse, net als het eerste herensoftbalteam van <a href="/wiki/Storks_(sportvereniging)" title="Storks (sportvereniging)">Storks</a>. Verder zijn er in Den Haag enkele bekende <a href="/wiki/Hockey" title="Hockey">hockeyclubs</a>: <a href="/wiki/HC_Klein_Zwitserland" title="HC Klein Zwitserland">HCKZ</a>, <a href="/wiki/Haagsche_Delftsche_Mixed" title="Haagsche Delftsche Mixed">HDM</a> en <a href="/wiki/HDS" title="HDS">HDS</a> (waar men ook aan <a href="/wiki/Cricket" title="Cricket">cricket</a> doet). De succesvolle <a href="/wiki/Ijshockey" class="mw-redirect" title="Ijshockey">ijshockeyploeg</a> <a href="/wiki/HYS_The_Hague" class="mw-redirect" title="HYS The Hague">HYS The Hague</a> is gehuisvest is in <a href="/wiki/De_Uithof_(Den_Haag)" class="mw-redirect" title="De Uithof (Den Haag)">De Uithof</a>, waar – naast een ijshockeybaan – ook een 400m-schaatsbaan, een kartbaan, een skihal, een gamehal en een klimwand zijn. </p><p>Voorts zijn er twee roeiverenigingen: burgerroeivereniging <a href="/wiki/De_Laak_(roeivereniging)" title="De Laak (roeivereniging)">De Laak</a> (opgericht in 1911) en studentenroeivereniging <a href="/wiki/H.S.R.V._Pelargos" title="H.S.R.V. Pelargos">H.S.R.V. Pelargos</a> (opgericht in 2002). De Haagse roeiwedstrijd is de Laak Pelargos Prognose Race (LPPR) en wordt ieder jaar begin maart gehouden. Een paar zwemverenigingen in Den Haag zijn <a href="/w/index.php?title=Zwemvereniging_Zwemlust_%2768&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zwemvereniging Zwemlust '68 (de pagina bestaat niet)">Zwemlust '68</a> en <a href="/w/index.php?title=Door_Eendracht_Sterk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Door Eendracht Sterk (de pagina bestaat niet)">DES</a>; op het gebied van duiksport is er Amphibius Onderwatersport. </p><p>Op korfbalgebied zijn er voormalig landskampioen <a href="/wiki/KV_Die_Haghe" title="KV Die Haghe">KV Die Haghe</a> en op handbalgebied eredivisieclub <a href="/wiki/Hellas_Den_Haag" title="Hellas Den Haag">Hellas Den Haag</a>. <a href="/wiki/BC_Drop_Shot" title="BC Drop Shot">BC Drop Shot</a> was de eerste kampioen van de eredivisie badminton. Den Haag heeft verder ook tal van judoclubs, waaronder <a href="/w/index.php?title=Shi_Sei&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shi Sei (de pagina bestaat niet)">Shi Sei</a>, <a href="/w/index.php?title=Lu_Gia_Jen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lu Gia Jen (de pagina bestaat niet)">Lu Gia Jen</a> en <a href="/w/index.php?title=Kian_Schi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kian Schi (de pagina bestaat niet)">Kian Schi</a>. </p><p>Hoofdzakelijk door het Haagse duingebied loopt de Europese wandelroute <a href="/wiki/Wandelroute_E9" title="Wandelroute E9">E9</a>, ter plaatse ook <a href="/wiki/North_Sea_Trail" class="mw-redirect" title="North Sea Trail">North Sea Trail</a> of <a href="/wiki/Hollands_Kustpad" title="Hollands Kustpad">Hollands Kustpad</a> geheten. De E9 loopt langs de kust van <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> naar de <a href="/wiki/Baltische_staten" title="Baltische staten">Baltische staten</a>. De route komt vanuit <a href="/wiki/Monster_(Zuid-Holland)" title="Monster (Zuid-Holland)">Monster</a> via <a href="/wiki/Kijkduin_en_Ockenburgh" title="Kijkduin en Ockenburgh">Kijkduin</a> en loopt via <a href="/wiki/Scheveningen" title="Scheveningen">Scheveningen</a> naar <a href="/wiki/Meijendel" title="Meijendel">Meijendel</a> bij <a href="/wiki/Wassenaar_(gemeente)" title="Wassenaar (gemeente)">Wassenaar</a>. Daarnaast is Den Haag het startpunt van de Europese wandelroute <a href="/wiki/Wandelroute_E11" title="Wandelroute E11">E11</a> die loopt tot aan <a href="/wiki/Tallinn" title="Tallinn">Tallinn</a> in <a href="/wiki/Estland" title="Estland">Estland</a>. Vanaf Scheveningen loopt de route via het centrum naar Wassenaar. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rechtspraak">Rechtspraak</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Rechtspraak" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Rechtspraak"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Lijst_van_internationale_juridische_organisaties_in_Den_Haag" title="Lijst van internationale juridische organisaties in Den Haag">lijst van internationale juridische organisaties in Den Haag</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:International_Court_of_Justice_HQ_2006.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/International_Court_of_Justice_HQ_2006.jpg/260px-International_Court_of_Justice_HQ_2006.jpg" decoding="async" width="260" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/International_Court_of_Justice_HQ_2006.jpg/390px-International_Court_of_Justice_HQ_2006.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/International_Court_of_Justice_HQ_2006.jpg/520px-International_Court_of_Justice_HQ_2006.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1194" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Vredespaleis" title="Vredespaleis">Vredespaleis</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:International_Criminal_Court_building_(2019)_in_The_Hague_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/International_Criminal_Court_building_%282019%29_in_The_Hague_01.jpg/260px-International_Criminal_Court_building_%282019%29_in_The_Hague_01.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/International_Criminal_Court_building_%282019%29_in_The_Hague_01.jpg/390px-International_Criminal_Court_building_%282019%29_in_The_Hague_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/International_Criminal_Court_building_%282019%29_in_The_Hague_01.jpg/520px-International_Criminal_Court_building_%282019%29_in_The_Hague_01.jpg 2x" data-file-width="4032" data-file-height="3024" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Internationaal_Strafhof" title="Internationaal Strafhof">Internationaal Strafhof</a></figcaption></figure> <p>De naam van de stad is verbonden aan nationale en internationale rechtscolleges. De <a href="/wiki/Hoge_Raad_der_Nederlanden" title="Hoge Raad der Nederlanden">Hoge Raad</a>, de hoogste rechterlijke instantie in het <a href="/wiki/Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Koninkrijk der Nederlanden">Koninkrijk der Nederlanden</a>, bevindt zich in Den Haag, evenals de bestuursrechterlijke zetel van de <a href="/wiki/Afdeling_bestuursrechtspraak_van_de_Raad_van_State_(Nederland)" title="Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Nederland)">Raad van State</a> en het <a href="/wiki/College_van_Beroep_voor_het_bedrijfsleven" title="College van Beroep voor het bedrijfsleven">College van Beroep voor het bedrijfsleven</a>. </p><p>Sinds de opkomst van het <a href="/wiki/Internationaal_recht" title="Internationaal recht">internationaal recht</a> en de <a href="/wiki/Vredesconferentie_van_Den_Haag" class="mw-redirect" title="Vredesconferentie van Den Haag">vredesconferenties van Den Haag</a> in 1899 en 1907 is een groot aantal internationale <a href="/wiki/Internationaal_hof" title="Internationaal hof">tribunalen</a> en <a href="/wiki/Internationaal_Gerechtshof" title="Internationaal Gerechtshof">gerechtshoven</a> in Den Haag gevestigd. Het <a href="/wiki/Internationaal_Gerechtshof" title="Internationaal Gerechtshof">Internationaal Gerechtshof</a> (<i>International Court of Justice</i>, ICJ) is het belangrijkste gerechtelijke orgaan binnen de <a href="/wiki/Verenigde_Naties" title="Verenigde Naties">Verenigde Naties</a> en behandelt geschillen tussen staten. Het <a href="/wiki/Gerechtshof_(Nederland)" title="Gerechtshof (Nederland)">Gerechtshof</a> zetelt in het <a href="/wiki/Vredespaleis" title="Vredespaleis">Vredespaleis</a>, samen met het <a href="/wiki/Permanent_Hof_van_Arbitrage" title="Permanent Hof van Arbitrage">Permanent Hof van Arbitrage</a>, de <a href="/wiki/Haagsche_Academie_voor_Internationaal_Recht" title="Haagsche Academie voor Internationaal Recht">Haagsche Academie voor Internationaal Recht</a> en de <a href="/wiki/Carnegie_Stichting_(Nederland)" title="Carnegie Stichting (Nederland)">Carnegie Stichting</a>. </p><p>Ook in het <a href="/wiki/Internationaal_strafrecht" title="Internationaal strafrecht">internationaal strafrecht</a>, gericht op de berechting van individuele personen, speelt Den Haag een belangrijke rol. De stad huisvestte vanaf de jaren 90 het <a href="/wiki/Joegoslavi%C3%ABtribunaal" title="Joegoslaviëtribunaal">Joegoslaviëtribunaal</a> en is sinds de oprichting in 2002 de zetel van het <a href="/wiki/Internationale_Strafhof" class="mw-redirect" title="Internationale Strafhof">Internationale Strafhof</a> (<i>International Criminal Court</i>, ICC), het belangrijkste rechtsorgaan voor het vervolgen van verdachten van den van <a href="/wiki/Genocide" title="Genocide">genocide</a>, <a href="/wiki/Misdaden_tegen_de_menselijkheid" title="Misdaden tegen de menselijkheid">misdaden tegen de menselijkheid</a> en <a href="/wiki/Oorlogsmisdrijf" title="Oorlogsmisdrijf">oorlogsmisdrijven</a>. </p><p>Ook de <a href="/wiki/Organisatie_voor_het_Verbod_op_Chemische_Wapens" title="Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens">Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens</a>, gelieerd aan de VN, en het <a href="/wiki/Tribunaal_inzake_vorderingen_tussen_Iran_en_de_Verenigde_Staten" title="Tribunaal inzake vorderingen tussen Iran en de Verenigde Staten">Tribunaal inzake vorderingen tussen Iran en de Verenigde Staten</a> bevinden zich eveneens in Den Haag. Verschillende academische instituten op het gebied van internationale relaties, internationaal recht en internationale ontwikkeling zijn verenigd in de <a href="/w/index.php?title=Hague_Academic_Coalition&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hague Academic Coalition (de pagina bestaat niet)">Hague Academic Coalition</a>.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vanwege de aanwezigheid van dit grote aantal gerechtshoven en tribunalen is Den Haag net als <a href="/wiki/New_York_(stad)" title="New York (stad)">New York</a>, <a href="/wiki/Gen%C3%A8ve_(stad)" title="Genève (stad)">Genève</a>, <a href="/wiki/Wenen" title="Wenen">Wenen</a> en <a href="/wiki/Nairobi" title="Nairobi">Nairobi</a> een belangrijke VN-stad.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Als erkenning van de rol die Den Haag al ruim 100 jaar speelt op het gebied van internationaal recht en vredespolitiek is het de gemeente per <a href="/wiki/Koninklijk_besluit" title="Koninklijk besluit">koninklijk besluit</a><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> toegestaan om vanaf 27 september 2012 het motto "vrede en recht" toe te voegen aan het <a href="/wiki/Wapen_van_Den_Haag" title="Wapen van Den Haag">gemeentewapen</a>. Het is voor het eerst sinds 2008 dat een motto wordt toegestaan. In december 1958 won Den Haag al de <a href="/w/index.php?title=Prix_de_l%27Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prix de l'Europe (de pagina bestaat niet)">Prix de l'Europe</a>, een eerbetoon van de <a href="/wiki/Raad_van_Europa" title="Raad van Europa">Raad van Europa</a> aan gemeenten die zich bijzonder ingezet hebben voor de eenwording in Europa. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Economie">Economie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Economie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Economie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:RandstadRail_in_de_Prinses_Beatrixlaan,_Den_Haag,_2018_(1).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/RandstadRail_in_de_Prinses_Beatrixlaan%2C_Den_Haag%2C_2018_%281%29.jpg/260px-RandstadRail_in_de_Prinses_Beatrixlaan%2C_Den_Haag%2C_2018_%281%29.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/RandstadRail_in_de_Prinses_Beatrixlaan%2C_Den_Haag%2C_2018_%281%29.jpg/390px-RandstadRail_in_de_Prinses_Beatrixlaan%2C_Den_Haag%2C_2018_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/RandstadRail_in_de_Prinses_Beatrixlaan%2C_Den_Haag%2C_2018_%281%29.jpg/520px-RandstadRail_in_de_Prinses_Beatrixlaan%2C_Den_Haag%2C_2018_%281%29.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Beatrixkwartier" title="Beatrixkwartier">Beatrixkwartier</a> is met een concentratie van grote kantoren een economische aanjager voor Den Haag</figcaption></figure> <p>De meeste werkgelegenheid in de stad, voor 26% oftewel 56.000 personen in 2006, wordt geboden door de overheid en internationale organisaties. Grote werkgevers uit deze sector zijn onder andere de gemeente Den Haag en de <a href="/wiki/Ministerie_van_Defensie_(Nederland)" title="Ministerie van Defensie (Nederland)">ministeries van Defensie</a>, <a href="/wiki/Ministerie_van_Justitie" title="Ministerie van Justitie">Justitie</a>, <a href="/wiki/Ministerie_van_Buitenlandse_Zaken_(Nederland)" title="Ministerie van Buitenlandse Zaken (Nederland)">Buitenlandse Zaken</a>, <a href="/wiki/Ministerie_van_Binnenlandse_Zaken_en_Koninkrijksrelaties" title="Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties">Binnenlandse Zaken</a> en <a href="/wiki/Ministerie_van_Verkeer_en_Waterstaat" title="Ministerie van Verkeer en Waterstaat">Verkeer en Waterstaat</a>. </p><p>Andere belangrijke sectoren in de stad zijn de zakelijke dienstverlening met 19% van de werkgelegenheid, de gezondheidszorg met 14%, vrijetijdseconomie met 10%, kleinschalige industrie en groothandel met 10%, en de TMT (technologie, Media en Telecom) sector met 10%. De 10 grootste commerciële werkgevers zijn goed voor 11% van de werkgelegenheid: <a href="/wiki/Koninklijke_KPN" title="Koninklijke KPN">KPN</a>, <a href="/wiki/ING_(bank)" title="ING (bank)">ING Bank</a>, <a href="/wiki/PostNL" title="PostNL">PostNL</a>, <a href="/wiki/T-Mobile" title="T-Mobile">T-Mobile</a>, <a href="/wiki/HTM_Personenvervoer" title="HTM Personenvervoer">HTM</a>, <a href="/wiki/AEGON" title="AEGON">AEGON</a>, Siemens, <a href="/wiki/Koninklijke_Ahold_NV" title="Koninklijke Ahold NV">Ahold</a> en <a href="/wiki/Shell_(bedrijf)" title="Shell (bedrijf)">Shell</a>.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verkeer_en_vervoer">Verkeer en vervoer</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Verkeer en vervoer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Verkeer en vervoer"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag,_centraal_station_achterkant_foto2_2009-05-22_09.47.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Den_Haag%2C_centraal_station_achterkant_foto2_2009-05-22_09.47.JPG/260px-Den_Haag%2C_centraal_station_achterkant_foto2_2009-05-22_09.47.JPG" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Den_Haag%2C_centraal_station_achterkant_foto2_2009-05-22_09.47.JPG/390px-Den_Haag%2C_centraal_station_achterkant_foto2_2009-05-22_09.47.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Den_Haag%2C_centraal_station_achterkant_foto2_2009-05-22_09.47.JPG/520px-Den_Haag%2C_centraal_station_achterkant_foto2_2009-05-22_09.47.JPG 2x" data-file-width="2272" data-file-height="1704" /></a><figcaption>Station <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Centraal" title="Station Den Haag Centraal">Den Haag Centraal</a>, het grootste <a href="/wiki/Kopstation" title="Kopstation">kopstation</a> van Nederland</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_HS_voorzijde.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Den_Haag_HS_voorzijde.jpg/260px-Den_Haag_HS_voorzijde.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Den_Haag_HS_voorzijde.jpg/390px-Den_Haag_HS_voorzijde.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Den_Haag_HS_voorzijde.jpg/520px-Den_Haag_HS_voorzijde.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Den_Haag_Hollands_Spoor" class="mw-redirect" title="Station Den Haag Hollands Spoor">Station Den Haag Hollands Spoor</a></figcaption></figure> <p>Den Haag is per auto te bereiken over de autosnelwegen <a href="/wiki/Rijksweg_4" title="Rijksweg 4">A4</a>, <a href="/wiki/Rijksweg_12" title="Rijksweg 12">A12</a>, <a href="/wiki/Rijksweg_13" title="Rijksweg 13">A13</a>, <a href="/wiki/Rijksweg_44" title="Rijksweg 44">A44/N44</a> en <a href="/wiki/Ring_Den_Haag" title="Ring Den Haag">Ring Den Haag</a>. </p><p>De meeste reizigers die Den Haag per trein aandoen, reizen via de <a href="/wiki/Spoorwegstation" title="Spoorwegstation">spoorwegstations</a> <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Centraal" title="Station Den Haag Centraal">Den Haag Centraal</a> en <a href="/wiki/Station_Den_Haag_HS" title="Station Den Haag HS">Den Haag HS</a>. Op het laatstgenoemde station stoppen ook internationale nachttreinen. Er zijn nog een aantal kleinere stations, te weten <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Moerwijk" title="Station Den Haag Moerwijk">Moerwijk</a>, <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Ypenburg" title="Station Den Haag Ypenburg">Ypenburg</a>, <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Laan_van_NOI" title="Station Den Haag Laan van NOI">Laan van NOI</a> en <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Mariahoeve" title="Station Den Haag Mariahoeve">Mariahoeve</a>. Den Haag heeft directe treinverbindingen met onder andere <a href="/wiki/Station_Leiden_Centraal" title="Station Leiden Centraal">Leiden Centraal</a>, <a href="/wiki/Station_Haarlem" title="Station Haarlem">Haarlem</a>, <a href="/wiki/Luchthaven_Schiphol" title="Luchthaven Schiphol">Schiphol</a>, <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Sloterdijk" title="Station Amsterdam Sloterdijk">Amsterdam Sloterdijk</a>, <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Centraal" title="Station Amsterdam Centraal">Amsterdam Centraal</a>, <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Zuid" title="Station Amsterdam Zuid">Amsterdam Zuid</a>, <a href="/wiki/Station_Almere_Centrum" title="Station Almere Centrum">Almere Centrum</a>, <a href="/wiki/Station_Lelystad_Centrum" title="Station Lelystad Centrum">Lelystad Centrum</a>, <a href="/wiki/Station_Zwolle" title="Station Zwolle">Zwolle</a>, <a href="/wiki/Station_Groningen" title="Station Groningen">Groningen</a>, <a href="/wiki/Station_Leeuwarden" title="Station Leeuwarden">Leeuwarden</a>, <a href="/wiki/Station_Gouda" title="Station Gouda">Gouda</a>, <a href="/wiki/Station_Utrecht_Centraal" title="Station Utrecht Centraal">Utrecht Centraal</a>, <a href="/wiki/Station_Enschede" title="Station Enschede">Enschede</a>, <a href="/wiki/Station_Deventer" title="Station Deventer">Deventer</a>, <a href="/wiki/Station_Delft" title="Station Delft">Delft</a>, <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Centraal" title="Station Rotterdam Centraal">Rotterdam Centraal</a>, <a href="/wiki/Station_Dordrecht" title="Station Dordrecht">Dordrecht</a>, <a href="/wiki/Station_Roosendaal" title="Station Roosendaal">Roosendaal</a>, <a href="/wiki/Station_Vlissingen" title="Station Vlissingen">Vlissingen</a>, <a href="/wiki/Station_Breda" title="Station Breda">Breda</a>, <a href="/wiki/Station_Tilburg" title="Station Tilburg">Tilburg</a> en <a href="/wiki/Station_Eindhoven_Centraal" title="Station Eindhoven Centraal">Eindhoven Centraal</a>. </p><p><a href="/wiki/HTM_Personenvervoer" title="HTM Personenvervoer">HTM Personenvervoer</a> verzorgt een uitgebreid net van 12 <a href="/wiki/Haagse_tram" title="Haagse tram">tramlijnen</a>, 9 <a href="/wiki/Haagse_bus#Lijnen_HTM" title="Haagse bus">buslijnen</a> en 6 <a href="/wiki/Haagse_bus#Lijnen_HTM_Nachtbus" title="Haagse bus">nachtbuslijnen</a> het vervoer in Den Haag en omliggende gemeenten. De HTM heeft veruit de meeste interlokale tramlijnen van Nederland. Onder de naam <a href="/wiki/RandstadRail" title="RandstadRail">RandstadRail</a> verzorgt de HTM sinds september 2007 2 lijnen van en naar <a href="/wiki/Spoorlijn_Leidschendam_aansluiting_-_Zoetermeer" title="Spoorlijn Leidschendam aansluiting - Zoetermeer">Zoetermeer</a> en de <a href="/wiki/RET_(Rotterdam)" title="RET (Rotterdam)">RET</a> <a href="/wiki/Exploitatie" title="Exploitatie">exploiteert</a> <a href="/wiki/Lijn_E_(metro_van_Rotterdam)" title="Lijn E (metro van Rotterdam)">Metrolijn E</a> van en naar <a href="/wiki/Slinge_(metrostation)" title="Slinge (metrostation)">metrostation Slinge</a> in Rotterdam. De <a href="/wiki/Streekvervoer_Haaglanden" title="Streekvervoer Haaglanden">streekvervoerverbindingen</a> met Den Haag zijn per 25 augustus 2019 grotendeels in handen van <a href="/wiki/EBS_(busvervoer)" title="EBS (busvervoer)">EBS</a> en sinds 9 december 2012 ook van <a href="/wiki/Arriva_Personenvervoer_Nederland" title="Arriva Personenvervoer Nederland">Arriva</a>. Daarvoor werd het streekvervoer volledig geëxploiteerd door <a href="/wiki/Connexxion" title="Connexxion">Connexxion</a>. Verder wordt er internationaal busvervoer verricht door <a href="/wiki/Flixbus" class="mw-redirect" title="Flixbus">Flixbus</a>. </p><p>Op 10 februari 2010 werd de naam van Rotterdam Airport veranderd in <i><a href="/wiki/Rotterdam_The_Hague_Airport" title="Rotterdam The Hague Airport">Rotterdam The Hague Airport</a></i>. Het vliegveld is bereikbaar via de autosnelweg <a href="/wiki/Rijksweg_13" title="Rijksweg 13">A13</a> en met openbaar vervoer via metrolijn E en aansluitende shuttlebus. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cultuur_en_recreatie">Cultuur en recreatie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=29" title="Bewerk dit kopje: Cultuur en recreatie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=29" title="De broncode bewerken van de sectie: Cultuur en recreatie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Monumenten">Monumenten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=30" title="Bewerk dit kopje: Monumenten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=30" title="De broncode bewerken van de sectie: Monumenten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Den Haag telt een groot aantal <a href="/wiki/Lijst_van_rijksmonumenten_in_Den_Haag" title="Lijst van rijksmonumenten in Den Haag">rijksmonumenten</a>, <a href="/wiki/Lijst_van_gemeentelijke_monumenten_in_Den_Haag" title="Lijst van gemeentelijke monumenten in Den Haag">gemeentelijke monumenten</a> en <a href="/wiki/Lijst_van_oorlogsmonumenten_in_Den_Haag" title="Lijst van oorlogsmonumenten in Den Haag">oorlogsmonumenten</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Beschermd_stadsgezicht">Beschermd stadsgezicht</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=31" title="Bewerk dit kopje: Beschermd stadsgezicht" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=31" title="De broncode bewerken van de sectie: Beschermd stadsgezicht"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Huis_ten_Bosch_close-up.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Huis_ten_Bosch_close-up.JPG/260px-Huis_ten_Bosch_close-up.JPG" decoding="async" width="260" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Huis_ten_Bosch_close-up.JPG/390px-Huis_ten_Bosch_close-up.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Huis_ten_Bosch_close-up.JPG/520px-Huis_ten_Bosch_close-up.JPG 2x" data-file-width="960" data-file-height="960" /></a><figcaption><a href="/wiki/Paleis_Huis_ten_Bosch" title="Paleis Huis ten Bosch">Paleis Huis ten Bosch</a> in het rijksbeschermde stadsgezicht <a href="/wiki/Haagse_Bos_(Den_Haag)" title="Haagse Bos (Den Haag)">Haagse Bos</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Gedenkteken_Karel_Bernhard_van_Saksen-Weimar-Eisenach_in_Den_Haag.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Gedenkteken_Karel_Bernhard_van_Saksen-Weimar-Eisenach_in_Den_Haag.jpg/260px-Gedenkteken_Karel_Bernhard_van_Saksen-Weimar-Eisenach_in_Den_Haag.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Gedenkteken_Karel_Bernhard_van_Saksen-Weimar-Eisenach_in_Den_Haag.jpg/390px-Gedenkteken_Karel_Bernhard_van_Saksen-Weimar-Eisenach_in_Den_Haag.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Gedenkteken_Karel_Bernhard_van_Saksen-Weimar-Eisenach_in_Den_Haag.jpg/520px-Gedenkteken_Karel_Bernhard_van_Saksen-Weimar-Eisenach_in_Den_Haag.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a><figcaption>Gedenkteken <a href="/wiki/Karel_Bernhard_van_Saksen-Weimar-Eisenach" title="Karel Bernhard van Saksen-Weimar-Eisenach">Karel Bernhard van Saksen-Weimar-Eisenach</a></figcaption></figure> <p>Den Haag telt verscheidene <a href="/wiki/Beschermd_stadsgezicht" title="Beschermd stadsgezicht">beschermde stadsgezichten</a>: <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Archipelbuurt" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Archipelbuurt">Archipelbuurt</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Benoordenhout" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Benoordenhout">Benoordenhout</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Binnenhof" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Binnenhof">Binnenhof</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Duinoord" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Duinoord">Duinoord</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Haagse_Bos" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Haagse Bos">Haagse Bos</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Malieveld" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Malieveld">Malieveld</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Marlot_/_Reigersbergen" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Marlot / Reigersbergen">Marlot / Reigersbergen</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Sint_Jacobskerk" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Sint Jacobskerk">Sint Jacobskerk</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Statenkwartier" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Statenkwartier">Statenkwartier</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Van_Stolkpark/Scheveningse_Bosjes" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Van Stolkpark/Scheveningse Bosjes">Van Stolkpark/Scheveningse Bosjes</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Westbroekpark" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Westbroekpark">Westbroekpark</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Willemspark" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Willemspark">Willemspark</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Zorgvliet" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Zorgvliet">Zorgvliet</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_-_Zuiderpark" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage - Zuiderpark">Zuiderpark</a> en <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_%27s-Gravenhage_Uitbreiding" title="Rijksbeschermd gezicht 's-Gravenhage Uitbreiding">een uitbreiding</a>. </p><p>Voorts zijn er de volgende gemeentelijk beschermde stadsgezichten: </p> <ul><li><a href="/wiki/Villapark_Meer_en_Bosch" class="mw-redirect" title="Villapark Meer en Bosch">Kijkduin-Meer en Bosch</a> (7 december 1989)</li> <li><a href="/wiki/Laakkwartier_en_Spoorwijk" title="Laakkwartier en Spoorwijk">Laakkwartier</a> (14 februari 2002)</li> <li><a href="/wiki/Bohemen_en_Meer_en_Bos" title="Bohemen en Meer en Bos">Meer en Bos</a> (7 december 1989)</li> <li><a href="/wiki/Regentessekwartier" class="mw-redirect" title="Regentessekwartier">Regentessekwartier</a> (14 februari 2002)</li> <li><a href="/wiki/Scheveningen-Dorp" title="Scheveningen-Dorp">Scheveningen-Dorp</a> (6 maart 2003)</li> <li><a href="/wiki/Segbroek" title="Segbroek">Sportlaan-Segbroeklaan e.o.</a> (4 november 2004)</li> <li><a href="/wiki/Valkenboskwartier" class="mw-redirect" title="Valkenboskwartier">Valkenboskwartier</a> (14 februari 2002)</li> <li><a href="/wiki/Vogelwijk_(Den_Haag)" title="Vogelwijk (Den Haag)">Vogelwijk</a> (14 februari 2002)</li> <li><a href="/wiki/Bouwlust_en_Vrederust" class="mw-redirect" title="Bouwlust en Vrederust">Vrederust</a>-West (Drevenbuurt) (4 november 2004)</li> <li><a href="/wiki/Zeeheldenkwartier_(Den_Haag)" title="Zeeheldenkwartier (Den Haag)">Zeeheldenkwartier</a> (14 februari 2002)</li> <li><a href="/wiki/Zuid-Hollandsche_Bierbrouwerij" title="Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij">ZHB-hoven</a> (18 april 2002)</li></ul> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de <a href="/wiki/Lijst_van_hoogste_gebouwen_van_Den_Haag" title="Lijst van hoogste gebouwen van Den Haag">lijst van hoogste gebouwen van Den Haag</a></i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bezienswaardigheden">Bezienswaardigheden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=32" title="Bewerk dit kopje: Bezienswaardigheden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=32" title="De broncode bewerken van de sectie: Bezienswaardigheden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de <a href="/wiki/Lijst_van_hofjes_in_Den_Haag" title="Lijst van hofjes in Den Haag">lijst van hofjes in Den Haag</a></i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Noordeinde_Palace.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Noordeinde_Palace.jpg/260px-Noordeinde_Palace.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Noordeinde_Palace.jpg/390px-Noordeinde_Palace.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Noordeinde_Palace.jpg/520px-Noordeinde_Palace.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption><a href="/wiki/Paleis_Noordeinde" title="Paleis Noordeinde">Paleis Noordeinde</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ridderzaal_Den_Haag_juni_2003.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Ridderzaal_Den_Haag_juni_2003.JPG/260px-Ridderzaal_Den_Haag_juni_2003.JPG" decoding="async" width="260" height="215" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Ridderzaal_Den_Haag_juni_2003.JPG/390px-Ridderzaal_Den_Haag_juni_2003.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/42/Ridderzaal_Den_Haag_juni_2003.JPG 2x" data-file-width="400" data-file-height="331" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Ridderzaal" title="Ridderzaal">Ridderzaal</a></figcaption></figure> <p>Den Haag is een oude stad met veel historie. Er staan veel monumenten, monumentale panden en herdenkingsmonumenten, belangwekkende zijn: </p> <ul><li><a href="/wiki/Binnenhof_(Den_Haag)" title="Binnenhof (Den Haag)">Binnenhof</a></li> <li><a href="/wiki/Gevangenpoort_(Den_Haag)" title="Gevangenpoort (Den Haag)">Gevangenpoort</a></li> <li><a href="/wiki/Grote_of_Sint-Jacobskerk_(Den_Haag)" title="Grote of Sint-Jacobskerk (Den Haag)">Grote Kerk</a></li> <li><a href="/wiki/Passage_(Den_Haag)" title="Passage (Den Haag)">Haagse Passage</a></li> <li><a href="/wiki/Indisch_Monument_(Den_Haag)" title="Indisch Monument (Den Haag)">Indisch Monument</a></li> <li><a href="/wiki/Kurhaus_(Scheveningen)" title="Kurhaus (Scheveningen)">Kurhaus</a> (Scheveningen)</li> <li><a href="/wiki/Lange_Voorhout" title="Lange Voorhout">Lange Voorhout</a></li> <li><a href="/wiki/Mauritshuis" title="Mauritshuis">Mauritshuis</a></li> <li><a href="/wiki/Nieuwe_Kerk_(Den_Haag)" title="Nieuwe Kerk (Den Haag)">Nieuwe Kerk</a></li> <li><a href="/wiki/Oude_stadhuis_(Den_Haag)" title="Oude stadhuis (Den Haag)">Oude Stadhuis</a></li> <li><a href="/wiki/Paleis_Noordeinde" title="Paleis Noordeinde">Paleis Noordeinde</a></li> <li><a href="/wiki/Ridderzaal" title="Ridderzaal">Ridderzaal</a></li> <li><a href="/wiki/Vredespaleis" title="Vredespaleis">Vredespaleis</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Musea">Musea</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=33" title="Bewerk dit kopje: Musea" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=33" title="De broncode bewerken van de sectie: Musea"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Mauritshuis.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Mauritshuis.jpg/260px-Mauritshuis.jpg" decoding="async" width="260" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Mauritshuis.jpg/390px-Mauritshuis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Mauritshuis.jpg/520px-Mauritshuis.jpg 2x" data-file-width="4272" data-file-height="2596" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Mauritshuis" title="Mauritshuis">Mauritshuis</a></figcaption></figure> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie voor een meer complete lijst het overzichtsartikel <a href="/wiki/Lijst_van_musea_in_Den_Haag" title="Lijst van musea in Den Haag">lijst van musea in Den Haag</a></i></div> <p>Er zijn diverse <a href="/wiki/Lijst_van_musea_in_Den_Haag" title="Lijst van musea in Den Haag">musea in Den Haag</a> te vinden. Dat zijn onder andere: </p> <ul><li><a href="/wiki/Atlantikwall_Museum_Scheveningen" title="Atlantikwall Museum Scheveningen">Atlantikwall Museum Scheveningen</a></li> <li><a href="/wiki/Beelden_aan_Zee" title="Beelden aan Zee">Beelden aan Zee</a></li> <li><a href="/wiki/Escher_in_Het_Paleis" title="Escher in Het Paleis">Escher in Het Paleis</a> (gewijd aan graficus <a href="/wiki/Maurits_Cornelis_Escher" title="Maurits Cornelis Escher">Maurits Cornelis Escher</a>)</li> <li><a href="/wiki/Fotomuseum_Den_Haag" title="Fotomuseum Den Haag">Fotomuseum Den Haag</a></li> <li><a href="/wiki/Galerij_Prins_Willem_V" title="Galerij Prins Willem V">Galerij Prins Willem V</a></li> <li><a href="/wiki/Gevangenpoort_(Den_Haag)" title="Gevangenpoort (Den Haag)">Gevangenpoort</a></li> <li><a href="/wiki/Haags_Bus_Museum" title="Haags Bus Museum">Haags Bus Museum</a></li> <li><a href="/wiki/Haags_Historisch_Museum" title="Haags Historisch Museum">Haags Historisch Museum</a></li> <li><a href="/wiki/Haags_Openbaar_Vervoer_Museum" title="Haags Openbaar Vervoer Museum">Haags Openbaar Vervoer Museum</a></li> <li><a href="/wiki/Kinderboekenmuseum" title="Kinderboekenmuseum">Kinderboekenmuseum</a></li> <li><a href="/wiki/Kunstmuseum_Den_Haag" title="Kunstmuseum Den Haag">Kunstmuseum Den Haag</a></li> <li><a href="/wiki/Literatuurmuseum" title="Literatuurmuseum">Literatuurmuseum</a></li> <li><a href="/wiki/Loosduins_Museum" title="Loosduins Museum">Loosduins Museum</a> (streekmuseum)</li> <li><a href="/wiki/Louwman_Museum" title="Louwman Museum">Louwman Museum</a> (automuseum)</li> <li><a href="/wiki/Mauritshuis" title="Mauritshuis">Mauritshuis</a></li> <li><a href="/wiki/De_Mesdag_Collectie" title="De Mesdag Collectie">De Mesdag Collectie</a> en het <a href="/wiki/Panorama_Mesdag" title="Panorama Mesdag">Panorama Mesdag</a></li> <li><a href="/wiki/Museum_Bredius" title="Museum Bredius">Museum Bredius</a></li> <li><a href="/wiki/Museum_Meermanno" class="mw-redirect" title="Museum Meermanno">Museum Meermanno</a> (Huis van het boek)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Attracties">Attracties</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=34" title="Bewerk dit kopje: Attracties" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=34" title="De broncode bewerken van de sectie: Attracties"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_Chinatown_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Den_Haag_Chinatown_1.jpg/260px-Den_Haag_Chinatown_1.jpg" decoding="async" width="260" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Den_Haag_Chinatown_1.jpg/390px-Den_Haag_Chinatown_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Den_Haag_Chinatown_1.jpg/520px-Den_Haag_Chinatown_1.jpg 2x" data-file-width="3044" data-file-height="2855" /></a><figcaption><a href="/wiki/Chinatown_(Den_Haag)" title="Chinatown (Den Haag)">Chinatown</a></figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Avonturia" title="Avonturia">Avonturia</a> (indoordierentuin)</li> <li><a href="/wiki/Beeld_en_Geluid_-_Den_Haag" class="mw-redirect" title="Beeld en Geluid - Den Haag">Beeld en Geluid - Den Haag</a> (voorheen Museum voor Communicatie & COMM)</li> <li><a href="/wiki/Chinatown_(Den_Haag)" title="Chinatown (Den Haag)">Chinatown</a> (Chinese horecawijk met twee poorten)</li> <li><a href="/wiki/Familiepark_Drievliet" title="Familiepark Drievliet">Familiepark Drievliet</a> (attractiepark)</li> <li><a href="/wiki/Het_Strijkijzer#Uitzicht" title="Het Strijkijzer">De Haagse Toren</a> (de hoogste horeca in Nederland)</li> <li><a href="/wiki/Madurodam" title="Madurodam">Madurodam</a> (miniatuurpark)</li> <li><a href="/wiki/Museon" class="mw-redirect" title="Museon">Museon</a> (Museum voor het onderwijs)</li> <li><a href="/wiki/Omniversum" title="Omniversum">Omniversum</a> (grootbeeldfilmtheater)</li> <li><a href="/wiki/ProDemos" title="ProDemos">ProDemos</a> (rondleidingen in en om het Binnenhof)</li> <li><a href="/wiki/Reuzenrad" title="Reuzenrad">Reuzenrad</a> (op de <a href="/wiki/Scheveningse_pier" title="Scheveningse pier">Pier</a>)</li> <li><a href="/wiki/Haagse_grachtengordel#Rondvaarten_en_passantenhaven" title="Haagse grachtengordel">Rondvaarten</a> (met open boten)</li> <li><a href="/wiki/Sea_Life_Scheveningen" title="Sea Life Scheveningen">Sea Life</a> (aquaria)</li> <li><a href="/wiki/De_Uithof_(sportcentrum_in_Den_Haag)" title="De Uithof (sportcentrum in Den Haag)">De Uithof</a> (indoorski- en schaatscentrum)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Culturele_voorzieningen">Culturele voorzieningen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=35" title="Bewerk dit kopje: Culturele voorzieningen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=35" title="De broncode bewerken van de sectie: Culturele voorzieningen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Koninklijke_Bibliotheek.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Koninklijke_Bibliotheek.jpg/260px-Koninklijke_Bibliotheek.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Koninklijke_Bibliotheek.jpg/390px-Koninklijke_Bibliotheek.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Koninklijke_Bibliotheek.jpg/520px-Koninklijke_Bibliotheek.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Koninklijke_Bibliotheek_(Nederland)" class="mw-redirect" title="Koninklijke Bibliotheek (Nederland)">Koninklijke Bibliotheek</a> is de <a href="/wiki/Nationale_bibliotheek" title="Nationale bibliotheek">nationale bibliotheek</a> van Nederland</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Koninklijke_Schouwburg_Den_Haag.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Koninklijke_Schouwburg_Den_Haag.jpg/260px-Koninklijke_Schouwburg_Den_Haag.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Koninklijke_Schouwburg_Den_Haag.jpg/390px-Koninklijke_Schouwburg_Den_Haag.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Koninklijke_Schouwburg_Den_Haag.jpg/520px-Koninklijke_Schouwburg_Den_Haag.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption><a href="/wiki/Koninklijke_Schouwburg" title="Koninklijke Schouwburg">Koninklijke Schouwburg</a>, opgericht in 1802, gevestigd in het voormalige <a href="/wiki/Stadspaleis" title="Stadspaleis">stadspaleis</a> "Nassau-Weilburg"</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Amare_(Den_Haag)" title="Amare (Den Haag)">Amare</a></li> <li><a href="/wiki/ALBA_theaterhuis" title="ALBA theaterhuis">ALBA theaterhuis</a></li> <li><a href="/wiki/Bibliotheek_Den_Haag" title="Bibliotheek Den Haag">Bibliotheek Den Haag</a></li> <li><a href="/wiki/Centrum_Beeldende_Kunst" title="Centrum Beeldende Kunst">Centrum Beeldende Kunst</a></li> <li><a href="/wiki/Diligentia" title="Diligentia">Diligentia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Haags_HipHop_Centrum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haags HipHop Centrum (de pagina bestaat niet)">Haags HipHop Centrum</a></li> <li><a href="/wiki/Het_Nutshuis" title="Het Nutshuis">Het Nutshuis</a></li> <li><a href="/wiki/Koninklijke_Bibliotheek_(Nederland)" class="mw-redirect" title="Koninklijke Bibliotheek (Nederland)">Koninklijke Bibliotheek</a></li> <li><a href="/wiki/Koninklijke_Schouwburg" title="Koninklijke Schouwburg">Koninklijke Schouwburg</a></li> <li><a href="/wiki/Korzo" title="Korzo">Korzo</a></li> <li><a href="/wiki/Laaktheater" title="Laaktheater">Laaktheater</a></li> <li><a href="/wiki/Nationaal_Archief" title="Nationaal Archief">Nationaal Archief</a></li> <li><a href="/wiki/Pulchri_Studio" title="Pulchri Studio">Pulchri Studio</a></li> <li><a href="/wiki/Stichting_Internationaal_Esperanto-Instituut" title="Stichting Internationaal Esperanto-Instituut">Stichting Internationaal Esperanto-Instituut</a></li> <li><a href="/wiki/Theater_aan_het_Spui" title="Theater aan het Spui">Theater aan het Spui</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theater_Culturalis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theater Culturalis (de pagina bestaat niet)">Theater Culturalis</a></li> <li><a href="/wiki/Theater_De_Regentes" title="Theater De Regentes">Theater De Regentes</a></li> <li><a href="/wiki/PePijn" title="PePijn">Theater PePijn</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kunst_in_de_openbare_ruimte">Kunst in de openbare ruimte</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=36" title="Bewerk dit kopje: Kunst in de openbare ruimte" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=36" title="De broncode bewerken van de sectie: Kunst in de openbare ruimte"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In Den Haag zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie: </p> <ul><li><a href="/wiki/Lijst_van_beelden_in_Den_Haag-Centrum" title="Lijst van beelden in Den Haag-Centrum">Lijst van beelden in Den Haag-Centrum</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uitgaansgelegenheden">Uitgaansgelegenheden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=37" title="Bewerk dit kopje: Uitgaansgelegenheden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=37" title="De broncode bewerken van de sectie: Uitgaansgelegenheden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het uitgaansleven in Den Haag is <a href="/wiki/Dichtheid_(natuurkunde)" class="mw-redirect" title="Dichtheid (natuurkunde)">geconcentreerd</a> rond de omgeving <a href="/wiki/Buitenhof_(Den_Haag)" title="Buitenhof (Den Haag)">Buitenhof</a> en <a href="/wiki/Dagelijkse_Groenmarkt_(Den_Haag)" title="Dagelijkse Groenmarkt (Den Haag)">Dagelijkse Groenmarkt</a>, de <a href="/wiki/Grote_Markt_(Den_Haag)" title="Grote Markt (Den Haag)">Grote Markt</a>, het <a href="/wiki/Plein_(Den_Haag)" title="Plein (Den Haag)">Plein</a> en de <a href="/wiki/Plaats_(Den_Haag)" title="Plaats (Den Haag)">Plaats</a>, alsmede de Boulevard van Scheveningen. Poppodium <a href="/wiki/Paard_(poppodium)" title="Paard (poppodium)">Paard</a>, voorheen Paard van Troje, bestaat sinds 1972. Sinds 1996 heeft de stad ook een <a href="/wiki/Nachtburgemeester#Den_Haag" title="Nachtburgemeester">nachtburgemeester</a>. </p><p>De <a href="/wiki/Homohoreca" title="Homohoreca">homohoreca</a> in Den Haag omvat enkele cafés op commerciële basis, een non-profitcafé van de plaatselijke afdeling van het <a href="/wiki/COC_Nederland" title="COC Nederland">COC</a>, alsmede een <a href="/wiki/Gay_sauna" class="mw-redirect" title="Gay sauna">homosauna</a>. </p><p>Den Haag kent ook twee gebieden met prostitutie: zie <a href="/wiki/Prostitutie_in_Den_Haag" title="Prostitutie in Den Haag">Prostitutie in Den Haag</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Evenementen">Evenementen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=38" title="Bewerk dit kopje: Evenementen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=38" title="De broncode bewerken van de sectie: Evenementen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Parkpop1990.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Parkpop1990.jpg/260px-Parkpop1990.jpg" decoding="async" width="260" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Parkpop1990.jpg/390px-Parkpop1990.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Parkpop1990.jpg/520px-Parkpop1990.jpg 2x" data-file-width="772" data-file-height="524" /></a><figcaption>Een optreden van <a href="/wiki/Faith_No_More" title="Faith No More">Faith No More</a> tijdens <a href="/wiki/Parkpop" title="Parkpop">Parkpop</a> 1990</figcaption></figure> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68175564">.mw-parser-output .kolommen-lijst{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .kolommen-lijst ul,.mw-parser-output .kolommen-lijst ol{margin-top:0}.mw-parser-output .kolommen-lijst li,.mw-parser-output .kolommen-lijst dd{margin-bottom:0;padding-bottom:0.1em;page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}html.vector-feature-custom-font-size-clientpref-0 .mw-parser-output .kolommen-lijst li,html.vector-feature-custom-font-size-clientpref-0 .mw-parser-output .kolommen-lijst dd{line-height:1.5714285em}html.vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 .mw-parser-output .kolommen-lijst li,html.vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 .mw-parser-output .kolommen-lijst dd{line-height:1.6em}html.vector-feature-custom-font-size-clientpref-2 .mw-parser-output .kolommen-lijst li,html.vector-feature-custom-font-size-clientpref-2 .mw-parser-output .kolommen-lijst dd{line-height:1.5em}.mw-parser-output .infobox .kolommen-lijst{margin-top:0}.mw-parser-output .kolommen-lijst figure{break-inside:avoid-column}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .kolommen-lijst{clear:both}}</style><div class="kolommen-lijst" style="column-width:18em; column-count:2; min-width:18em;"> <ul><li><a href="/wiki/Beatstad" title="Beatstad">Beatstad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bevrijdingsfestival_Den_Haag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bevrijdingsfestival Den Haag (de pagina bestaat niet)">Bevrijdingsfestival Den Haag</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Blended_Festival&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blended Festival (de pagina bestaat niet)">Blended Festival</a>,<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> voorheen <a href="/w/index.php?title=Ha-Schi-Ba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ha-Schi-Ba (de pagina bestaat niet)">Ha-Schi-Ba</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chinees_Nieuwjaar_Festival&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chinees Nieuwjaar Festival (de pagina bestaat niet)">Chinees Nieuwjaar Festival</a> (Haags Chinatown)</li> <li><a href="/wiki/City-Pier-City_Loop" title="City-Pier-City Loop">City-Pier-City Loop</a> (halve marathon)</li> <li><a href="/wiki/Crossing_Border" title="Crossing Border">Crossing Border</a></li> <li><a href="/wiki/De_Betovering" class="mw-redirect" title="De Betovering">De Betovering</a></li> <li><a href="/wiki/Duinenmars" title="Duinenmars">Duinenmars</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Escamp_festival&action=edit&redlink=1" class="new" title="Escamp festival (de pagina bestaat niet)">Escamp festival</a></li> <li><a href="/wiki/Haags_UIT_Festival" title="Haags UIT Festival">Haags UIT Festival</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Haagse_Pop_Week&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haagse Pop Week (de pagina bestaat niet)">Haagse Pop Week</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=I_Love_HipHop&action=edit&redlink=1" class="new" title="I Love HipHop (de pagina bestaat niet)">I Love HipHop</a> (festivalweek)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Kamermuziekfestival_Den_Haag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamermuziekfestival Den Haag (de pagina bestaat niet)">Kamermuziekfestival Den Haag</a></li> <li><a href="/wiki/Circus_(attractie)#Kerstcircus" title="Circus (attractie)">Kerstcircus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kleurrijk_Festival_Spoorwijk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kleurrijk Festival Spoorwijk (de pagina bestaat niet)">Kleurrijk Festival Spoorwijk</a><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Life_I_live&action=edit&redlink=1" class="new" title="Life I live (de pagina bestaat niet)">Life I live</a>, voorheen <a href="/wiki/Koninginnenach" class="mw-redirect" title="Koninginnenach">Koninginnenach</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Milan_Zuiderpark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milan Zuiderpark (de pagina bestaat niet)">Milan Zuiderpark</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Museumnacht_Den_Haag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Museumnacht Den Haag (de pagina bestaat niet)">Museumnacht Den Haag</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nacht_van_de_Vluchteling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nacht van de Vluchteling (de pagina bestaat niet)">Nacht van de Vluchteling</a></li> <li><a href="/wiki/Nederlandse_Veteranendag" title="Nederlandse Veteranendag">Nederlandse Veteranendag</a></li> <li><a href="/wiki/North_Sea_Jazz_Festival" title="North Sea Jazz Festival">North Sea Jazz Festival</a><sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>Noot 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Parkpop" title="Parkpop">Parkpop</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Festival_Rewire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festival Rewire (de pagina bestaat niet)">Rewire</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Schilderswijkfestival&action=edit&redlink=1" class="new" title="Schilderswijkfestival (de pagina bestaat niet)">Schilderswijkfestival</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sniesterfestival&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sniesterfestival (de pagina bestaat niet)">Sniesterfestival</a></li> <li><a href="/wiki/State-X_New_Forms" title="State-X New Forms">State-X New Forms</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=TodaysArt&action=edit&redlink=1" class="new" title="TodaysArt (de pagina bestaat niet)">TodaysArt</a></li> <li><a href="/wiki/Tong_Tong_Fair" title="Tong Tong Fair">Tong Tong Fair</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vredesloop&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vredesloop (de pagina bestaat niet)">Vredesloop</a></li> <li><a href="/wiki/Vuurwerkfestival_Scheveningen" title="Vuurwerkfestival Scheveningen">Vuurwerkfestival Scheveningen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wild_Rooster_festival&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wild Rooster festival (de pagina bestaat niet)">Wild Rooster festival</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muziek">Muziek</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=39" title="Bewerk dit kopje: Muziek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=39" title="De broncode bewerken van de sectie: Muziek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Muziekcaf%C3%A9_De_Paap_in_Den_Haag_in_2018.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Muziekcaf%C3%A9_De_Paap_in_Den_Haag_in_2018.jpg/260px-Muziekcaf%C3%A9_De_Paap_in_Den_Haag_in_2018.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Muziekcaf%C3%A9_De_Paap_in_Den_Haag_in_2018.jpg/390px-Muziekcaf%C3%A9_De_Paap_in_Den_Haag_in_2018.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Muziekcaf%C3%A9_De_Paap_in_Den_Haag_in_2018.jpg/520px-Muziekcaf%C3%A9_De_Paap_in_Den_Haag_in_2018.jpg 2x" data-file-width="3024" data-file-height="4032" /></a><figcaption>Muziekcafé De Paap opende rond 1950</figcaption></figure> <p>Den Haag heeft sinds 1826 zijn eigen <a href="/wiki/Koninklijk_Conservatorium_(Den_Haag)" title="Koninklijk Conservatorium (Den Haag)">conservatorium</a>. In 1904 werd het <a href="/wiki/Residentie_Orkest" title="Residentie Orkest">Residentie Orkest</a> opgericht. Het <a href="/wiki/Paard_(poppodium)" title="Paard (poppodium)">Paard van Troje</a> is het grootste poppodium in Den Haag. Andere bekende poppodia in de stad zijn De Zwarte Ruiter en muziekcafé de Paap. </p><p><i><a href="/wiki/O,_o,_Den_Haag" title="O, o, Den Haag">O, o, Den Haag</a></i> van <a href="/wiki/Harry_Klorkestein" title="Harry Klorkestein">Harry Klorkestein</a>, een <a href="/wiki/Pseudoniem" title="Pseudoniem">pseudoniem</a> van <a href="/wiki/Klein_Orkest" title="Klein Orkest">Klein Orkest</a> (met <a href="/wiki/Harrie_Jekkers" title="Harrie Jekkers">Harrie Jekkers</a>), wordt wel het officieuze volkslied van Den Haag genoemd.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Afkomstig uit Den Haag en omgeving zijn onder andere de <a href="/wiki/Band_(muziek)" class="mw-redirect" title="Band (muziek)">bands</a> en <a href="/wiki/Muzikant" title="Muzikant">muzikanten</a> Klein Orkest, <a href="/wiki/Golden_Earring" title="Golden Earring">Golden Earring</a>, <a href="/wiki/Shocking_Blue_(band)" title="Shocking Blue (band)">Shocking Blue</a>, <a href="/wiki/Supersister" title="Supersister">Supersister</a>, <a href="/wiki/Earth_%26_Fire" title="Earth & Fire">Earth & Fire</a> (Voorschoten, Voorburg en Leidschendam), <a href="/wiki/Sandy_Coast" title="Sandy Coast">Sandy Coast</a> (Voorburg), <a href="/wiki/DI-RECT" title="DI-RECT">DI-RECT</a>, <a href="/wiki/Kane_(band)" title="Kane (band)">Kane</a>, <a href="/wiki/De_R%C3%A8g%C3%A2hs" title="De Règâhs">De Règâhs</a>, <a href="/wiki/Anouk_(zangeres)" class="mw-redirect" title="Anouk (zangeres)">Anouk</a>, <a href="/wiki/De_Kraaien" title="De Kraaien">De Kraaien</a>, <a href="/wiki/Darkraver" class="mw-redirect" title="Darkraver">Darkraver</a> en <a href="/wiki/Charly_Lownoise" title="Charly Lownoise">Charly Lownoise</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Films">Films</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=40" title="Bewerk dit kopje: Films" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=40" title="De broncode bewerken van de sectie: Films"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een aantal niet-Nederlandse films is (gedeeltelijk) opgenomen in Den Haag, waaronder <i><a href="/wiki/Mindhunters" title="Mindhunters">Mindhunters</a></i> (2004), <i><a href="/wiki/Ocean%27s_Twelve" title="Ocean's Twelve">Ocean's Twelve</a></i> (2004), <i><a href="/wiki/Zwartboek_(film)" title="Zwartboek (film)">Black Book</a></i> (2006) en <i><a href="/wiki/The_Hitman%27s_Bodyguard" title="The Hitman's Bodyguard">The Hitman's Bodyguard</a></i> (2017). Delen van Seizoen 2 van de Netflix-serie <i><a href="/wiki/Sense8" title="Sense8">Sense8</a></i> zijn ook gefilmd in Den Haag.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Acteurs en filmmakers afkomstig uit Den Haag zijn onder anderen <a href="/wiki/Martin_Koolhoven" title="Martin Koolhoven">Martin Koolhoven</a>, <a href="/wiki/Georgina_Verbaan" title="Georgina Verbaan">Georgina Verbaan</a>, <a href="/wiki/Carel_Struycken" title="Carel Struycken">Carel Struycken</a>, <a href="/wiki/Frederique_van_der_Wal" title="Frederique van der Wal">Frederique van der Wal</a>, <a href="/wiki/Marwan_Kenzari" title="Marwan Kenzari">Marwan Kenzari</a>, <a href="/wiki/Anna_Drijver" title="Anna Drijver">Anna Drijver</a>, <a href="/wiki/Ren%C3%A9e_Soutendijk" title="Renée Soutendijk">Renée Soutendijk</a>, <a href="/wiki/Stephan_Evenblij" title="Stephan Evenblij">Stephan Evenblij</a>, <a href="/wiki/Bridget_Maasland" title="Bridget Maasland">Bridget Maasland</a> en <a href="/wiki/Paul_Verhoeven_(regisseur)" title="Paul Verhoeven (regisseur)">Paul Verhoeven</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Winkels_en_markten">Winkels en markten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=41" title="Bewerk dit kopje: Winkels en markten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=41" title="De broncode bewerken van de sectie: Winkels en markten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Haagse_Passage.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Haagse_Passage.jpg/260px-Haagse_Passage.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Haagse_Passage.jpg/390px-Haagse_Passage.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Haagse_Passage.jpg/520px-Haagse_Passage.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption><a href="/wiki/Haagse_Passage" class="mw-redirect" title="Haagse Passage">Haagse Passage</a></figcaption></figure> <p>Bekende winkelstraten en -centra zijn de <a href="/wiki/Grote_Marktstraat" title="Grote Marktstraat">Grote Marktstraat</a>, de <a href="/wiki/Spuistraat_(Den_Haag)" title="Spuistraat (Den Haag)">Spuistraat</a> en <a href="/w/index.php?title=Vlamingstraat_(Den_Haag)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vlamingstraat (Den Haag) (de pagina bestaat niet)">Vlamingstraat</a>, de <a href="/wiki/Haagse_Passage" class="mw-redirect" title="Haagse Passage">Haagse Passage</a>, de <a href="/w/index.php?title=Hoogstraat_(Den_Haag)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoogstraat (Den Haag) (de pagina bestaat niet)">Hoogstraat</a> en <a href="/wiki/Noordeinde_(Den_Haag)" title="Noordeinde (Den Haag)">Noordeinde</a>, <a href="/wiki/Lange_Poten" title="Lange Poten">Lange Poten</a> en <a href="/wiki/Korte_Poten" title="Korte Poten">Korte Poten</a>, <a href="/wiki/Haagsche_Bluf" title="Haagsche Bluf">Haagsche Bluf</a>, <a href="/w/index.php?title=Markthof&action=edit&redlink=1" class="new" title="Markthof (de pagina bestaat niet)">Markthof</a> en de <a href="/w/index.php?title=Venestraat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venestraat (de pagina bestaat niet)">Venestraat</a>. De grootste winkelcentra zijn <a href="/wiki/Haaglanden_MegaStores" title="Haaglanden MegaStores">Haaglanden MegaStores</a> en <a href="/wiki/Winkelcentrum_Leyweg" title="Winkelcentrum Leyweg">winkelcentrum Leyweg</a>. <a href="/wiki/De_Haagse_Markt" title="De Haagse Markt">De Haagse Markt</a> is de grootste permanente <a href="/wiki/Markt_(winkel)" title="Markt (winkel)">markt</a> in de openlucht van Europa. Er is elke week op maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag markt. </p><p>Op donderdagavond is het <a href="/wiki/Koopavond" title="Koopavond">koopavond</a> in Den Haag. Net als in de andere grote steden (Amsterdam en Rotterdam) mochten eerst alleen de (groot)winkelbedrijven in het centrum op zondag open zijn. Als enige van de grotere steden in Nederland mogen tegenwoordig ook de winkels in de Haagse buitenwijken van 10.00 - 18.00 uur op zondag geopend zijn. Door deze beslissing is de concurrentiepositie van de kleinere winkels (veelal gerund door mensen met een migratieachtergrond) in de buitenwijken verbeterd, wat de leefbaarheid van de buitenwijken ten goede komt. De binnenstad van Den Haag was in 2009 genomineerd voor 'Beste binnenstad van Nederland'.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook telt Den Haag het hoogste aantal exclusieve <a href="/wiki/Winkelformule" title="Winkelformule">winkelformules</a> van alle steden in Nederland (75).<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Media">Media</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=42" title="Bewerk dit kopje: Media" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=42" title="De broncode bewerken van de sectie: Media"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kranten">Kranten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=43" title="Bewerk dit kopje: Kranten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=43" title="De broncode bewerken van de sectie: Kranten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68175564"><div class="kolommen-lijst" style="column-width:14em; max-width:40em;"> <ul><li><a href="/wiki/Haagsche_Courant" title="Haagsche Courant">AD/Haagsche Courant</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=De_Nieuwe_Loosduinse_Krant&action=edit&redlink=1" class="new" title="De Nieuwe Loosduinse Krant (de pagina bestaat niet)">De Nieuwe Loosduinse Krant</a></li> <li><a href="/wiki/Den_Haag_Centraal_(krant)" title="Den Haag Centraal (krant)">Den Haag Centraal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Posthoorn_(krant)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Posthoorn (krant) (de pagina bestaat niet)">Posthoorn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ZuidwestNieuws&action=edit&redlink=1" class="new" title="ZuidwestNieuws (de pagina bestaat niet)">ZuidwestNieuws</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=LEVEN!_Magazine&action=edit&redlink=1" class="new" title="LEVEN! Magazine (de pagina bestaat niet)">LEVEN! Magazine</a></li> <li><a href="/wiki/Daklozenkrant" title="Daklozenkrant">Straatnieuws</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kerk_in_Den_Haag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kerk in Den Haag (de pagina bestaat niet)">Kerk in Den Haag</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Business_Haaglanden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Business Haaglanden (de pagina bestaat niet)">Business Haaglanden</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=De_Haagse_Tijden&action=edit&redlink=1" class="new" title="De Haagse Tijden (de pagina bestaat niet)">De Oud-Hagenaar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Haags_Nieuwsblad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haags Nieuwsblad (de pagina bestaat niet)">Haags Nieuwsblad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=De_Scheveningsche_Courant&action=edit&redlink=1" class="new" title="De Scheveningsche Courant (de pagina bestaat niet)">De Scheveningsche Courant</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Radio_en_televisie">Radio en televisie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=44" title="Bewerk dit kopje: Radio en televisie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=44" title="De broncode bewerken van de sectie: Radio en televisie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Omroep_West" title="Omroep West">Omroep West</a></li> <li><a href="/wiki/Stadsomroep_Den_Haag" title="Stadsomroep Den Haag">Stadsomroep Den Haag</a> (Den Haag FM)</li> <li><a href="/wiki/Hofstad_Radio" title="Hofstad Radio">Hofstad Radio</a></li> <li><a href="/wiki/Infothuis" title="Infothuis">Infothuis</a></li> <li>Groen Geel Hart TV - ADO supporters TV</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bekende_Hagenaars">Bekende Hagenaars</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=45" title="Bewerk dit kopje: Bekende Hagenaars" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=45" title="De broncode bewerken van de sectie: Bekende Hagenaars"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Geboren_of_overleden_in_Den_Haag">Geboren of overleden in Den Haag</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=46" title="Bewerk dit kopje: Geboren of overleden in Den Haag" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=46" title="De broncode bewerken van de sectie: Geboren of overleden in Den Haag"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Lijst_van_Hagenaars" title="Lijst van Hagenaars">Lijst van Hagenaars</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vernoemingen">Vernoemingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=47" title="Bewerk dit kopje: Vernoemingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=47" title="De broncode bewerken van de sectie: Vernoemingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de voormalige <a href="/wiki/Nederlands_West-Indi%C3%AB" title="Nederlands West-Indië">westelijke koloniën</a> zijn enkele <a href="/wiki/Plantages" class="mw-redirect" title="Plantages">plantages</a> vernoemd geweest naar de stad. </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%27s_Gravenhage_(plantage)&action=edit&redlink=1" class="new" title="'s Gravenhage (plantage) (de pagina bestaat niet)">'s Gravenhage</a><sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, een koffieplantage aan de Pericakreek in <a href="/wiki/Suriname_(kolonie)" title="Suriname (kolonie)">Suriname</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%27s_Gravenhage_(Berbice)&action=edit&redlink=1" class="new" title="'s Gravenhage (Berbice) (de pagina bestaat niet)">'s Gravenhage</a><sup id="cite_ref-cbg_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-cbg-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:11</sup>, een plantage in <a href="/wiki/Berbice" title="Berbice">Berbice</a> (<a href="/wiki/Nederlands-Guiana" title="Nederlands-Guiana">Nederlands-Guiana</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Den_Haag_(Demerary)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Den Haag (Demerary) (de pagina bestaat niet)">Den Haag</a><sup id="cite_ref-cbg_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-cbg-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:18</sup>, een plantage in <a href="/wiki/Demerary" title="Demerary">Demerarij</a> (Nederlands-Guiana)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&veaction=edit&section=48" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Den_Haag&action=edit&section=48" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63829521">.mw-parser-output .zusterprojecten{padding:0;font-size:90%;clear:both;margin:1em 0 -0.5em 0}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein{padding-bottom:5px;font-size:90%}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop{vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-lijst{display:inline;margin-left:0;padding-left:0}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop,.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{display:inline-block;margin:0.4em 0.6em;white-space:nowrap;line-height:1.4em;width:12.5em}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{width:17.5em;max-height:20px}.mw-parser-output .zuster-logo{display:inline-block;text-align:center;width:34px}.mw-parser-output .zuster-tekst{display:inline-block;vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein .zuster-op{display:inline}@media screen and (max-width:720px){.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{max-height:initial;line-height:inherit}}</style> <div class="interProjectTemplate interProject-klein zusterprojecten-klein infobox noprint"> <div class="zusterprojecten-kop"><b>Op andere <a href="/wiki/Wikimedia_Foundation" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia</a>-projecten</b></div><br /> <ul class="zusterprojecten-lijst"> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Den_Haag#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Den Haag">Mediabestanden</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Den_Haag#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Den Haag"><i><b>Media</b></i></a><div class="zuster-op"> op Commons</div></div></li><div class="interProject wiktionary mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/Den_Haag" class="extiw" title="wikt:Den Haag">WikiWoordenboek</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/23px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/35px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/46px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/Den_Haag" class="extiw" title="wikt:Den Haag"><i><b>Definitie</b></i></a><div class="zuster-op"> op WikiWoordenboek</div></div></li><div class="interProject wikisource mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/Categorie:Den_Haag" class="extiw" title="s:Categorie:Den Haag">Wikisource</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/21px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/32px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/42px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/Categorie:Den_Haag" class="extiw" title="s:Categorie:Den Haag"><i><b>Bronnen</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikisource</div></div></li><div class="interProject wikinews mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Den_Haag" class="extiw" title="n:Categorie:Den Haag">Wikinieuws</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/25px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/38px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/50px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Den_Haag" class="extiw" title="n:Categorie:Den Haag"><i><b>Nieuws</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikinieuws</div></div></li><div class="interProject wikivoyage mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Den_Haag" class="extiw" title="voy:Den Haag">Wikivoyage</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/21px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="21" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/32px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Den_Haag" class="extiw" title="voy:Den Haag"><i><b>Reisgids</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikivoyage</div></div></li> </ul> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.denhaag.nl/nl.htm">Officiële website</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kaartnederland.net/kaart-den-haag">Plattegrond Den Haag</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://geoportaal-ddh.opendata.arcgis.com/">Kaartendenhaag.nl. Open data van de gemeente op de kaart</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-16px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen">Bronnen</h2></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;-moz-column-width:30em; -webkit-column-width:30em; column-width:30em; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170301092938/https://www.postcode-adresboek.nl/postcode-2597">Postcode-adresboek</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://onzetaal.nl/taalloket/den-haag-s-gravenhage">Wat is juist: Den Haag of 's-Gravenhage?</a>. <i>Onzetaal.nl</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221115154852/https://onzetaal.nl/taalloket/den-haag-s-gravenhage">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-11-15">15 november 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-11-15">15 november 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Dit laatste is Den Haag pas weer sinds 1980: koningin <a href="/wiki/Juliana_der_Nederlanden" title="Juliana der Nederlanden">Koningin Juliana</a> had haar residentie nog in <a href="/wiki/Baarn" title="Baarn">Baarn</a> op <a href="/wiki/Paleis_Soestdijk" title="Paleis Soestdijk">Paleis Soestdijk</a>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.naaktstrandje.nl/v2/naaktstrand/zuidholland/provincie/nl">naaktstranden Zuid-Holland</a> - naaktstrandje.nl</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171110061521/https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2014-75363.html">Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Rotterdam Den Haag 2014</a>, Gemeenteblad van Midden-Delfland, publicatiedatum 16 december 2014</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Metropoolregio Rotterdam Den Haag: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180210115128/https://mrdh.nl/gemeenten">Gemeenten</a> (website bezocht op 10 februari 2018)</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Haags Gemeentearchief: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200629171951/https://haagsgemeentearchief.nl/mediabank/beeldcollectie/detail/647cf683-26a6-4fe5-aec8-fc71efecb30f/media/c3459388-54ca-4b66-97d7-21d717a28b23">Charter d.d. 16-07-1568</a>, archief- en inventarisnr. 0350-01 inv. nr. 2130</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100619230737/http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1199">'s-Gravenhage / Den Haag</a>, <i>Taaladvies</i>. Geraadpleegd 11 november 2013</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120514115226/https://service1.kadaster.nl/bag/bag-burger/secured/selectie">Basisregistraties Adressen en Gebouwen</a>, <a href="/wiki/Kadaster" title="Kadaster">Kadaster</a></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="font-variant:small-caps;">Marc de Coster</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ensie.nl/woordenboek-van-populair-taalgebruik/het-haagje">het Haagje</a>. <i>ensie.nl</i>. Woordenboek van Populair Taalgebruik. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-08-06">6 augustus 2024</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Bekend van het lied van <a href="/wiki/Wieteke_van_Dort" title="Wieteke van Dort">Wieteke van Dort</a> <i>Den Haag. De Weduwe van Indië ben jij</i>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Anne de Hingh en Evert van Ginkel, <i>De archeologie van Den Haag</i>, Utrecht 2009, p. 31</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Railatlas tramlijnen Den Haag en omstreken vanaf 1864, J. Blok & D.v.d. Spek, uitgeverij de Alk, 2009.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Bart van der Boom, <i>Den Haag in de Tweede Wereldoorlog</i>, Den Haag/Leiden, 1995</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.denhaagfm.nl/dhfm/4683487/den-haag-is-volgens-dit-onderzoek-de-fijnste-stad-ter-wereld">Den Haag is volgens dit onderzoek de fijnste stad ter wereld</a>, Den Haag FM, 13 februari 2023.</span> </li> <li id="cite_note-inwoneraantal-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-inwoneraantal_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denhaag.incijfers.nl/dashboard/wijkprofielen/bevolking">Den Haag in cijfers</a>. <i>denhaag.incijfers.nl</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230125135008/https://denhaag.incijfers.nl/dashboard/wijkprofielen/bevolking">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-01-25">25 januari 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-01-25">25 januari 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Den Haag in kaart gebracht, 750 jaar groei in plattegronden uit het Gemeentearchief (Sdu Uitgevers - Den Haag), Kees Stal, blz. 8</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180208080059/https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/83503NED">Bevolking; geslacht, migratieachtergrond, viercijferige postcode, 1 januari</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080914185128/http://denhaag.nl.eu.org/">Den Haag in cijfers</a></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201020030745/https://www.eca-international.com/news/february-2020/global-liveability-report-reveals-which-cities-off">Global liveability report reveals which cities offer the best quality of life for Europeans abroad</a>, geraadpleegd op 2020-10-29.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">CBS <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181024192203/https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2015/20/religie-en-kerkbezoek-naar-gemeente-2010-2014">Religie en kerkbezoek naar gemeente 2010-2014</a></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">L.J. Boon, I. Schöffer, 'Dien godlosen hoop van menschen'. Vervolging van homoseksuelen in de Republiek in de jaren dertig van de achttiende eeuw, De Bataafsche leeuw, Amsterdam 1997, p. 111, 114 en 212.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Pieter Koenders, "Tussen christelijk réveil en seksuele revolutie. Bestrijding van zedeloosheid, met de nadruk op repressie van homoseksualiteit", IISG, Amsterdam 1996, p. 715 e.v.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181105204133/https://www.ad.nl/den-haag/krikke-geeft-startsein-voor-eerste-pride-walk-door-den-haag~a53bca63/">Krikke geeft startsein voor eerste Pride Walk door Den Haag</a>, <i><a href="/wiki/Algemeen_Dagblad" title="Algemeen Dagblad">AD</a></i>, 10 juni 2017</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180929155609/http://denhaagfm.nl/2016/05/26/en-daar-is-ie-dan-het-eerste-gaybrapad-van-den-haag/">En daar is ie dan: Het eerste gaybrapad van Den Haag</a>, <a href="/wiki/Den_Haag_FM" class="mw-redirect" title="Den Haag FM">Den Haag FM</a>, 26 mei 2016</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Koninklijk_Besluit" class="mw-redirect" title="Koninklijk Besluit">Koninklijk Besluit</a> van 5 november 1815, Nº 57: <i>“Reglement voor de Regering der Stad 's Gravenhage”</i></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Koninklijk Besluit van 4 januari 1824, Nº 108: <i>“Reglement voor het Bestuur der Stad 's Gravenhage”</i></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Gemeentearchief Den Haag: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111122170359/http://www.denhaag.nl/web/file?uuid=0a6104cc-aa2d-4ad4-a435-ccc11aa39b5f&owner=c9735955-7935-420b-873c-396c803a190e">Is Den Haag een stad of een dorp?</a></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120606015635/http://anemaa.home.xs4all.nl/ges/onderwerpen/den_haag_stad_of_dorp.htm">Hoofdstuk: Was Den Haag een stad? 3. Burgerij</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140826235619/http://www.haagsebeeldbank.nl/afbeelding/8184bb33-819c-4be5-8eb9-38a854aa8cb0">Albrecht van Beieren verleent op 18-05-1373 tolvrijheid voor het dorp Den Haag</a></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231024134053/https://www.denhaag.nl/nl/in-de-stad/nieuws/den-haag-heeft-een-nieuwe-coalitie.htm">Den Haag heeft een nieuwe coalitie</a>, Gemeente Den Haag, 2 oktober 2023.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231024134414/https://www.denhaag.nl/nl/in-de-stad/nieuws/nieuwe-college-van-burgemeester-en-wethouders-geinstalleerd.htm">Nieuwe college van burgemeester en wethouders geïnstalleerd</a>, Gemeente Den Haag, 12 oktober 2023.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.denhaag.nl/nl/bestuur-en-organisatie/college-van-burgemeester-en-wethouders.htm">College van burgemeester en wethouders</a>, Gemeente Den Haag, geraadpleegd 24 oktober 2023.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220928023639/https://www.denhaag.nl/nl/bestuur-en-organisatie/college-van-burgemeester-en-wethouders/formatie-college/investeren-in-een-stad-die-tegen-een-stootje-kan.htm">Coalitieakkoord 2022-2026</a>. Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-09-28">28 september 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-10-05">5 oktober 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denhaag.raadsinformatie.nl/vergadering/1026467">Vergadering Gemeenteraad 27-09-2022</a></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.denhaag.nl/nl/bestuur-en-organisatie/college-van-burgemeester-en-wethouders.htm">College van burgemeester en wethouders</a></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2023"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nos.nl/artikel/2480854-coalitie-den-haag-gevallen-vvd-stapt-uit-college-om-omgang-met-partij-de-mos">Coalitie Den Haag gevallen, VVD stapt uit college om omgang met partij De Mos</a>. <i>nos.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2023-06-29">29 juni 2023</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-06-30">30 juni 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2023"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.omroepwest.nl/nieuws/4732348/vvd-trekt-stekker-uit-coalitie-in-den-haag-wethouders-nemen-ontslag">VVD trekt stekker uit coalitie in Den Haag, wethouders nemen ontslag</a>. <i>omroepwest.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2023-06-29">29 juni 2023</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-06-30">30 juni 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211104182542/https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/id/tag:RD.nl,20100121:newsml_5e88b17dd843d42c9950f13e14ab6806">Christelijk Sociaal Den Haag mikt op migrant</a>, <i>Reformatorisch Dagblad</i>, 21 januari 2010</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.historischeverenigingrijswijk.nl/canon-van-rijswijk.php?urlkey=annexatie-173">Annexatie</a>. <i>historischeverenigingrijswijk.nl</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-08-16">16 augustus 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211104182552/https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=MMKB08:000175594:mpeg21:p002">"Wet van 16 juli 1907, tot wijziging van de grens tussen de gemeente 's-Gravenhage en de gemeenten Voorburg en Wassenaar" (Staatsblad no. 213)</a>, <i><a href="/w/index.php?title=Nederlandsche_Staatscourant&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nederlandsche Staatscourant (de pagina bestaat niet)">Nederlandsche Staatscourant</a></i>, 27 juli 1907, pagina 2</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180624150323/https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/den-haag-wacht-in-spanning-op-artikel-12-status~bb2dc579/">Den Haag wacht in spanning op artikel 12-status</a>, Aukje van Roessel, <i><a href="/wiki/De_Volkskrant" title="De Volkskrant">de Volkskrant</a></i>, 23 november 1995</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170414162415/https://denhaag.raadsinformatie.nl/document/3357579/1#search=%22risnummer">Naamgeving delen openbare ruimte (straten, pleinen en dergelijke): Cromvlietkade, Geestbrugweg, Geestbrugkade en Nassaukade</a>, gemeente Den Haag, 8 april 2014</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131031235046/http://www.haagsebeeldbank.nl/afbeelding/ebe06641-2c7b-4dc3-ac2f-a09142a220a8">Haags Gemeentearchief</a></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Kraaijeveld, Maaike</span>, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ad.nl/den-haag/de-spermacel-is-terug-ineens-staan-deze-haagse-afdankertjes-voor-het-dure-tweede-kamergebouw~a0d3b840b/">De spermacel is terug! Ineens staan deze Haagse afdankertjes voor het dure Tweede Kamergebouw</a>", <i>Algemeen Dagblad/HC</i>, <span class="mw-formatted-date" title="2021-08-18">18 augustus 2021</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-09-06">6 september 2024</span>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200512161159/https://www.regioatlas.nl/gemeenten/gemeenten_item/t/s_gravenhage">de regioatlas</a> (geraadpleegd 19 september 2020), een uitgave van <a href="/wiki/BZK" class="mw-redirect" title="BZK">BZK</a>. Aggl. 's-Gravenhage excl. Zoetermeer, Agglomeratie 's-Gravenhage, BRZO-DCMR Milieudienst Rijnmond, CZ, Den Haag, GGD Haaglanden, Haaglanden, Haaglanden Midden-Holland, Rotterdam, Haeghe Groep, Omgevingsdienst Haaglanden, PO-28-15, RIEC Haaglanden / Hollands Midden, Regio Rotterdam-Den Haag, Stadsregio Haaglanden, VO-28-06, Veiligheidshuis, Haaglanden, West-Nederland, Zorgkantoor Haaglanden, Zuid-Holland, Zuidvleugel, Zuidwest</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180920195904/http://haguecoalition.org/">Website van de Hague Academic Coalition</a></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090328151923/http://www.trouw.nl/nieuws/nederland/article2061828.ece/_Den_Haag_extreem__beveiligd_.html">Den Haag extreem beveiligd</a>, <i><a href="/wiki/Trouw_(krant)" title="Trouw (krant)">Trouw</a></i>, 24 maart 2009</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150222225400/https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-225351">Koninklijk besluit d.d. 9 mei 2012, nr. 12.000628</a></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101130140836/http://www.denhaag.nl/web/file?uuid=1a9681df-69f9-441b-ab45-aded20579638&owner=da66134c-6cf6-4685-90d8-fe59f06f1e18">De Staat van de Haagse Economie, vijfde editie</a>, gemeente Den Haag, 25 juni 2010</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161220061859/http://www.denhaagdirect.nl/blended-festival-voorheen-haschiba-17-en-18-sept-2016/">Blended Festival (voorheen HaSchiBa) 17 en 18 sept 2016</a>, Den Haag Direct, september 2016</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161220050230/http://www.cineacdenhaag.tv/items/kleurrijk-festival-spoorwijk/">Artikel Cineac</a></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150329142512/http://www.omroepwest.nl/nieuws/07-02-2014/haagse-legende-harrie-jekkers-van-o-o-den-haag-terug-theater">Haagse legende Harrie Jekkers, van O O Den Haag, terug in theater</a>, <a href="/wiki/Omroep_West" title="Omroep West">Omroep West</a>, 7 februari 2014</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140905110255/http://denhaagfm.nl/2014/02/07/harrie-jekkers-terug-het-theater/">Harrie Jekkers terug in het theater</a>, Den Haag FM, 7 februari 2014</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150330020655/http://www.deweekkrant.nl/pages.php?page=2197536">De Posthoorn</a>, Henk Bres, <a href="/wiki/De_Weekkrant" class="mw-redirect" title="De Weekkrant">De Weekkrant</a>, 19 maart 2012</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2024"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://denhaagfm.nl/2016/07/10/opnamen-netflix-serie-sense8-dit-weekend-in-den-haag/">Opnamen Netflix-serie ‘Sense8’ dit weekend in Den Haag</a>. Den Haag FM (<span class="mw-formatted-date" title="2016-07-10">10 juli 2016</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180828013236/http://denhaagfm.nl:80/2016/07/10/opnamen-netflix-serie-sense8-dit-weekend-in-den-haag/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2018-08-28">28 augustus 2018</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2018-05-20">20 mei 2018</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110523104734/http://www.denhaag.nl/smartsite.html/?id=43336">Den Haag genomineerd voor 'Beste Binnenstad van Nederland'</a>, Gemeente Den Haag</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110523105345/http://www.denhaag.nl/smartsite.html/?id=66928">Den Haag telt meeste bijzondere winkels</a>, Gemeente Den Haag</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.surinameplantages.com/archief/s/sgravenhage">Plantages 's Gravenhage</a>. <i>surinameplantages</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-02-04">4 februari 2024</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-cbg-61"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-cbg_61-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbg_61-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2015"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cbg.nl/documents/55/Berbice-Demerara-Essequebo.pdf">Lijst van eigenaren van plantages, en houders van hypotheken op plantages in Berbice, Demerara en Essequebo, 1818-1819.</a>. <i>cbg.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2015-02-14">14 februari 2015</span>). </span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noten">Noten</h2></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">Tot en met 2005 in Den Haag; sinds 2006 in het 20 à 30 km van de Noordzee verwijderde Rotterdam.</span> </li> </ol> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style><div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Bibliografische informatie" data-collapsetext="Inklappen" data-expandtext="Uitklappen"><div id="Bibliografische_informatie" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografische_informatie" title="Wikipedia:Bibliografische informatie">Bibliografische informatie</a></div><div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content plainlist ta-left"><ul style="column-width:36em"><li><b><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">Bibliothèque nationale de France</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119602746">cb119602746</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119602746">(data)</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">Gemeinsame Normdatei</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4011446-6">4011446-6</a></span></li><li><b><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">International Standard Name Identifier</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000403728814">0000 0004 0372 8814</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">Library of Congress Control Number</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79032987">n79032987</a></span></li><li><b><a href="/wiki/MusicBrainz" title="MusicBrainz">MusicBrainz</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/1bf52e6e-d46b-4013-9427-3ad4446ecbc0">1bf52e6e-d46b-4013-9427-3ad4446ecbc0</a></span></li><li><b><a href="/wiki/National_Archives_and_Records_Administration" title="National Archives and Records Administration">National Archives and Records Administration</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10045355">10045355</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Tsjechi%C3%AB" title="Nationale Bibliotheek van Tsjechië">Nationale Bibliotheek van Tsjechië</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge134198&CON_LNG=ENG">ge134198</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Isra%C3%ABl" title="Nationale Bibliotheek van Israël">Nationale Bibliotheek van Israël</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007559660105171">987007559660105171</a></span></li><li><b><a href="/wiki/R%C3%89RO" title="RÉRO">Réseau des bibliothèques de Suisse occidentale</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A005466549">02-A005466549</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">Système universitaire de documentation</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027596893">027596893</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">Virtual International Authority File</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/151996116">151996116</a></span></li><li><b></b> <b><a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a></b> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/151996116">151996116</a></li></ul></div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Hoofdsteden_van_het_Koninkrijk_der_Nederlanden"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/45px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/60px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_hoofdsteden_Nederland" title="Sjabloon:Navigatie hoofdsteden Nederland"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_hoofdsteden_Nederland&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div class="navigatie-afb-rechts noviewer"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Koninklijk_wapen_van_het_koninkrijk_der_Nederlanden.svg" class="mw-file-description" title="Wapen van Nederland"><img alt="Wapen van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Koninklijk_wapen_van_het_koninkrijk_der_Nederlanden.svg/30px-Koninklijk_wapen_van_het_koninkrijk_der_Nederlanden.svg.png" decoding="async" width="30" height="33" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Koninklijk_wapen_van_het_koninkrijk_der_Nederlanden.svg/45px-Koninklijk_wapen_van_het_koninkrijk_der_Nederlanden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Koninklijk_wapen_van_het_koninkrijk_der_Nederlanden.svg/60px-Koninklijk_wapen_van_het_koninkrijk_der_Nederlanden.svg.png 2x" data-file-width="995" data-file-height="1079" /></a></span></div> <div id="Hoofdsteden_van_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" class="navigatie-titel">Hoofdsteden van het <a href="/wiki/Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Koninkrijk der Nederlanden">Koninkrijk der Nederlanden</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><b><a href="/wiki/Hoofdstad" title="Hoofdstad">Hoofdstad</a>:</b> <a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a>  <b><a href="/wiki/Regeringszetel" title="Regeringszetel">Regeringszetel</a>:</b> <a class="mw-selflink selflink">Den Haag</a><br /> <b>Provincies:</b> <a href="/wiki/Assen" title="Assen">Assen</a> <small>(<a href="/wiki/Drenthe" title="Drenthe">Drenthe</a>)</small> · <a href="/wiki/Lelystad" title="Lelystad">Lelystad</a> <small>(<a href="/wiki/Flevoland" title="Flevoland">Flevoland</a>)</small> · <a href="/wiki/Leeuwarden_(stad)" title="Leeuwarden (stad)">Leeuwarden</a> <small>(<a href="/wiki/Friesland" title="Friesland">Friesland</a>)</small> · <a href="/wiki/Arnhem" title="Arnhem">Arnhem</a> <small>(<a href="/wiki/Gelderland" title="Gelderland">Gelderland</a>)</small> · <a href="/wiki/Groningen_(stad)" title="Groningen (stad)">Groningen</a> <small>(<a href="/wiki/Groningen_(provincie)" title="Groningen (provincie)">Groningen</a>)</small> · <a href="/wiki/Maastricht" title="Maastricht">Maastricht</a> <small>(<a href="/wiki/Limburg_(Nederlandse_provincie)" title="Limburg (Nederlandse provincie)">Limburg</a>)</small> · <a href="/wiki/%27s-Hertogenbosch" title="'s-Hertogenbosch">'s-Hertogenbosch</a> <small>(<a href="/wiki/Noord-Brabant" title="Noord-Brabant">Noord-Brabant</a>)</small> · <a href="/wiki/Haarlem" title="Haarlem">Haarlem</a> <small>(<a href="/wiki/Noord-Holland" title="Noord-Holland">Noord-Holland</a>)</small> · <a href="/wiki/Zwolle" title="Zwolle">Zwolle</a> <small>(<a href="/wiki/Overijssel" title="Overijssel">Overijssel</a>)</small> · <a href="/wiki/Utrecht_(stad)" title="Utrecht (stad)">Utrecht</a> <small>(<a href="/wiki/Utrecht_(provincie)" title="Utrecht (provincie)">Utrecht</a>)</small> · <a href="/wiki/Middelburg_(Zeeland)" title="Middelburg (Zeeland)">Middelburg</a> <small>(<a href="/wiki/Zeeland_(provincie)" title="Zeeland (provincie)">Zeeland</a>)</small> · <a class="mw-selflink selflink">Den Haag</a> <small>(<a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a>)</small><br /> <b><a href="/wiki/Land_(geografie)" title="Land (geografie)">Landen</a>:</b> <a href="/wiki/Philipsburg" title="Philipsburg">Philipsburg</a> <small>(<a href="/wiki/Sint_Maarten_(land)" title="Sint Maarten (land)">Sint Maarten</a>)</small> · <a href="/wiki/Oranjestad_(Aruba)" title="Oranjestad (Aruba)">Oranjestad</a> <small>(<a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Aruba</a>)</small> · <a href="/wiki/Willemstad_(Cura%C3%A7ao)" title="Willemstad (Curaçao)">Willemstad</a> <small>(<a href="/wiki/Cura%C3%A7ao" title="Curaçao">Curaçao</a>)</small> · <a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a> <small>(<a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a>)</small><br /> <b><a href="/wiki/Caribisch_Nederland" title="Caribisch Nederland">Caribisch Nederland</a></b>: <a href="/wiki/Oranjestad_(Sint_Eustatius)" title="Oranjestad (Sint Eustatius)">Oranjestad</a> <small>(<a href="/wiki/Sint_Eustatius" title="Sint Eustatius">Sint Eustatius</a>)</small> · <a href="/wiki/The_Bottom" title="The Bottom">The Bottom</a> <small>(<a href="/wiki/Saba" title="Saba">Saba</a>)</small> · <a href="/wiki/Kralendijk" title="Kralendijk">Kralendijk</a> <small>(<a href="/wiki/Bonaire" title="Bonaire">Bonaire</a>)</small> </p> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Plaatsen_en_wijken_in_de_gemeente_Den_Haag"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Zuid-Holland.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zuid-Holland"><img alt="Vlag van Zuid-Holland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/30px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/45px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/60px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="666" /></a></span><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_gemeente_Den_Haag" title="Sjabloon:Navigatie gemeente Den Haag"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_gemeente_Den_Haag" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_gemeente_Den_Haag&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div class="navigatie-afb-rechts noviewer"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_The_Hague.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de gemeente Den Haag"><img alt="Vlag van de gemeente Den Haag" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_The_Hague.svg/30px-Flag_of_The_Hague.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_The_Hague.svg/45px-Flag_of_The_Hague.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_The_Hague.svg/60px-Flag_of_The_Hague.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="300" /></a></span></div> <div id="Plaatsen_en_wijken_in_de_gemeente_Den_Haag" class="navigatie-titel">Plaatsen en wijken in de gemeente <a class="mw-selflink selflink">Den Haag</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><b><a href="/wiki/Stad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Stad (hoofdbetekenis)">Stad</a>:</b> <a class="mw-selflink selflink">Den Haag</a>     <b><a href="/wiki/Buurtschap" title="Buurtschap">Buurtschap</a>:</b> <a href="/wiki/Haagoord" title="Haagoord">Haagoord</a><br /> <b><a href="/wiki/Stadsdeel" title="Stadsdeel">Stadsdelen</a>:</b> <a href="/wiki/Centrum_(stadsdeel_van_Den_Haag)" title="Centrum (stadsdeel van Den Haag)">Centrum</a> · <a href="/wiki/Escamp" title="Escamp">Escamp</a> · <a href="/wiki/Haagse_Hout" title="Haagse Hout">Haagse Hout</a> · <a href="/wiki/Laak_(stadsdeel_van_Den_Haag)" title="Laak (stadsdeel van Den Haag)">Laak</a> · <a href="/wiki/Leidschenveen-Ypenburg" title="Leidschenveen-Ypenburg">Leidschenveen-Ypenburg</a> · <a href="/wiki/Loosduinen" title="Loosduinen">Loosduinen</a> · <a href="/wiki/Scheveningen" title="Scheveningen">Scheveningen</a> · <a href="/wiki/Segbroek" title="Segbroek">Segbroek</a><br /> <b><a href="/wiki/Bedrijventerrein" title="Bedrijventerrein">Bedrijventerreinen</a>:</b> <a href="/wiki/Binckhorst_(wijk_in_Den_Haag)" title="Binckhorst (wijk in Den Haag)">Binckhorst</a> · <a href="/wiki/Forepark_(wijk_in_Den_Haag)" title="Forepark (wijk in Den Haag)">Forepark</a> · <a href="/wiki/Zichtenburg" title="Zichtenburg">Kerketuinen/Zichtenburg</a><br /> <i><b><a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a>:</b> <a href="/wiki/Lijst_van_steden_en_dorpen_in_Zuid-Holland" title="Lijst van steden en dorpen in Zuid-Holland">Steden en dorpen</a>    <b><a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a>:</b> <a href="/wiki/Provincies_van_Nederland" title="Provincies van Nederland">Provincies</a> · <a href="/wiki/Lijst_van_Nederlandse_gemeenten" title="Lijst van Nederlandse gemeenten">Gemeenten</a></i> </p> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Plaatsen_met_historische_stadsrechten_in_de_provincie_Zuid-Holland"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/45px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/60px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_Plaatsen_met_historische_stadsrechten_in_Zuid-Holland" title="Sjabloon:Navigatie Plaatsen met historische stadsrechten in Zuid-Holland"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_Plaatsen_met_historische_stadsrechten_in_Zuid-Holland&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div class="navigatie-afb-rechts noviewer"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Zuid-Holland.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zuid-Holland"><img alt="Vlag van Zuid-Holland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/30px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/45px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/60px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="666" /></a></span></div> <div id="Plaatsen_met_historische_stadsrechten_in_de_provincie_Zuid-Holland" class="navigatie-titel">Plaatsen met <a href="/wiki/Lijst_van_Nederlandse_plaatsen_met_stadsrechten" title="Lijst van Nederlandse plaatsen met stadsrechten">historische stadsrechten</a> in de provincie <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Ammerstol" title="Ammerstol">Ammerstol</a> (1322, onbenut) · <a href="/wiki/Brielle" title="Brielle">Brielle</a> (1306) · <a href="/wiki/Delfshaven_(stadsdeel)" title="Delfshaven (stadsdeel)">Delfshaven</a> (1825) · <a href="/wiki/Delft" title="Delft">Delft</a> (1246) · <a href="/wiki/Dordrecht" title="Dordrecht">Dordrecht</a> (1220) · <a href="/wiki/Geervliet" title="Geervliet">Geervliet</a> (1381) · <a href="/wiki/Goedereede" title="Goedereede">Goedereede</a> (1312) · <a href="/wiki/Gorinchem" title="Gorinchem">Gorinchem</a> (1382) · <a href="/wiki/Gouda" title="Gouda">Gouda</a> (1272) · <a class="mw-selflink selflink">'s-Gravenhage</a> (1806) · <a href="/wiki/%27s-Gravenzande" title="'s-Gravenzande">'s-Gravenzande</a> (1246) · <a href="/wiki/Haastrecht" title="Haastrecht">Haastrecht</a> (1296) · <a href="/wiki/Heenvliet" title="Heenvliet">Heenvliet</a> (1469) · <a href="/wiki/Leiden" title="Leiden">Leiden</a> (1266) · <a href="/wiki/Maassluis" title="Maassluis">Maassluis</a> (1811) · <a href="/wiki/Nieuwpoort_(Zuid-Holland)" title="Nieuwpoort (Zuid-Holland)">Nieuwpoort</a> (1283) · <a href="/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam">Rotterdam</a> (1340) · <a href="/wiki/Schiedam" title="Schiedam">Schiedam</a> (1275) · <a href="/wiki/Schoonhoven" title="Schoonhoven">Schoonhoven</a> (1280) · <a href="/wiki/Vlaardingen" title="Vlaardingen">Vlaardingen</a> (1273)<br /> </p> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Gemeenten_in_de_Metropoolregio_Rotterdam_Den_Haag"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_Metropoolregio_Rotterdam_Den_Haag" title="Sjabloon:Navigatie Metropoolregio Rotterdam Den Haag"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_Metropoolregio_Rotterdam_Den_Haag&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div class="navigatie-afb-rechts noviewer"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/45px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/60px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div id="Gemeenten_in_de_Metropoolregio_Rotterdam_Den_Haag" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Gemeente_(bestuur)" title="Gemeente (bestuur)">Gemeenten</a> in de <a href="/wiki/Metropoolregio_Rotterdam_Den_Haag" title="Metropoolregio Rotterdam Den Haag">Metropoolregio Rotterdam Den Haag</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Albrandswaard" title="Albrandswaard">Albrandswaard</a> · <a href="/wiki/Barendrecht" title="Barendrecht">Barendrecht</a> · <a href="/wiki/Capelle_aan_den_IJssel" title="Capelle aan den IJssel">Capelle aan den IJssel</a> · <a href="/wiki/Delft_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Delft (hoofdbetekenis)">Delft</a> · <a class="mw-selflink selflink">Den Haag</a> · <a href="/wiki/Krimpen_aan_den_IJssel" title="Krimpen aan den IJssel">Krimpen aan den IJssel</a> · <a href="/wiki/Lansingerland" title="Lansingerland">Lansingerland</a> · <a href="/wiki/Leidschendam-Voorburg" title="Leidschendam-Voorburg">Leidschendam-Voorburg</a> · <a href="/wiki/Maassluis" title="Maassluis">Maassluis</a> · <a href="/wiki/Midden-Delfland" title="Midden-Delfland">Midden-Delfland</a> · <a href="/wiki/Nissewaard" title="Nissewaard">Nissewaard</a> · <a href="/wiki/Pijnacker-Nootdorp" title="Pijnacker-Nootdorp">Pijnacker-Nootdorp</a> · <a href="/wiki/Ridderkerk" title="Ridderkerk">Ridderkerk</a> · <a href="/wiki/Rijswijk_(Zuid-Holland)" title="Rijswijk (Zuid-Holland)">Rijswijk</a> · <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)" title="Rotterdam (gemeente)">Rotterdam</a> · <a href="/wiki/Schiedam" title="Schiedam">Schiedam</a> · <a href="/wiki/Vlaardingen" title="Vlaardingen">Vlaardingen</a> · <a href="/wiki/Voorne_aan_Zee" title="Voorne aan Zee">Voorne aan Zee</a> · <a href="/wiki/Wassenaar_(gemeente)" title="Wassenaar (gemeente)">Wassenaar</a> · <a href="/wiki/Westland_(gemeente)" title="Westland (gemeente)">Westland</a> · <a href="/wiki/Zoetermeer" title="Zoetermeer">Zoetermeer</a> </p> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Gemeenten_in_de_provincie_Zuid-Holland"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/45px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/60px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_provincie_Zuid-Holland" title="Sjabloon:Navigatie provincie Zuid-Holland"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_provincie_Zuid-Holland&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div class="navigatie-afb-rechts noviewer"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Zuid-Holland.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zuid-Holland"><img alt="Vlag van Zuid-Holland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/30px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/45px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/60px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="666" /></a></span></div> <div id="Gemeenten_in_de_provincie_Zuid-Holland" class="navigatie-titel">Gemeenten in de provincie <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Alblasserdam" title="Alblasserdam">Alblasserdam</a> · <a href="/wiki/Albrandswaard" title="Albrandswaard">Albrandswaard</a> · <a href="/wiki/Alphen_aan_den_Rijn_(gemeente)" title="Alphen aan den Rijn (gemeente)">Alphen aan den Rijn</a> · <a href="/wiki/Barendrecht" title="Barendrecht">Barendrecht</a> · <a href="/wiki/Bodegraven-Reeuwijk" title="Bodegraven-Reeuwijk">Bodegraven-Reeuwijk</a> · <a href="/wiki/Capelle_aan_den_IJssel" title="Capelle aan den IJssel">Capelle aan den IJssel</a> · <a href="/wiki/Delft_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Delft (hoofdbetekenis)">Delft</a> · <a class="mw-selflink selflink">Den Haag</a> · <a href="/wiki/Dordrecht_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Dordrecht (hoofdbetekenis)">Dordrecht</a> · <a href="/wiki/Goeree-Overflakkee" title="Goeree-Overflakkee">Goeree-Overflakkee</a> · <a href="/wiki/Gorinchem" title="Gorinchem">Gorinchem</a> · <a href="/wiki/Gouda_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Gouda (hoofdbetekenis)">Gouda</a> · <a href="/wiki/Hardinxveld-Giessendam" title="Hardinxveld-Giessendam">Hardinxveld-Giessendam</a> · <a href="/wiki/Hendrik-Ido-Ambacht" title="Hendrik-Ido-Ambacht">Hendrik-Ido-Ambacht</a> · <a href="/wiki/Hillegom" title="Hillegom">Hillegom</a> · <a href="/wiki/Hoeksche_Waard_(gemeente)" title="Hoeksche Waard (gemeente)">Hoeksche Waard</a> · <a href="/wiki/Kaag_en_Braassem" title="Kaag en Braassem">Kaag en Braassem</a> · <a href="/wiki/Katwijk_(Zuid-Holland)" title="Katwijk (Zuid-Holland)">Katwijk</a> · <a href="/wiki/Krimpen_aan_den_IJssel" title="Krimpen aan den IJssel">Krimpen aan den IJssel</a> · <a href="/wiki/Krimpenerwaard_(gemeente)" title="Krimpenerwaard (gemeente)">Krimpenerwaard</a> · <a href="/wiki/Lansingerland" title="Lansingerland">Lansingerland</a> · <a href="/wiki/Leiden_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Leiden (hoofdbetekenis)">Leiden</a> · <a href="/wiki/Leiderdorp" title="Leiderdorp">Leiderdorp</a> · <a href="/wiki/Leidschendam-Voorburg" title="Leidschendam-Voorburg">Leidschendam-Voorburg</a> · <a href="/wiki/Lisse" title="Lisse">Lisse</a> · <a href="/wiki/Maassluis" title="Maassluis">Maassluis</a> · <a href="/wiki/Midden-Delfland" title="Midden-Delfland">Midden-Delfland</a> · <a href="/wiki/Molenlanden" title="Molenlanden">Molenlanden</a> · <a href="/wiki/Nieuwkoop" title="Nieuwkoop">Nieuwkoop</a> · <a href="/wiki/Nissewaard" title="Nissewaard">Nissewaard</a> · <a href="/wiki/Noordwijk_(Zuid-Holland)" title="Noordwijk (Zuid-Holland)">Noordwijk</a> · <a href="/wiki/Oegstgeest" title="Oegstgeest">Oegstgeest</a> · <a href="/wiki/Papendrecht" title="Papendrecht">Papendrecht</a> · <a href="/wiki/Pijnacker-Nootdorp" title="Pijnacker-Nootdorp">Pijnacker-Nootdorp</a> · <a href="/wiki/Ridderkerk" title="Ridderkerk">Ridderkerk</a> · <a href="/wiki/Rijswijk_(Zuid-Holland)" title="Rijswijk (Zuid-Holland)">Rijswijk</a> · <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)" title="Rotterdam (gemeente)">Rotterdam</a> · <a href="/wiki/Schiedam" title="Schiedam">Schiedam</a> · <a href="/wiki/Sliedrecht" title="Sliedrecht">Sliedrecht</a> · <a href="/wiki/Teylingen_(gemeente)" title="Teylingen (gemeente)">Teylingen</a> · <a href="/wiki/Vlaardingen" title="Vlaardingen">Vlaardingen</a> · <a href="/wiki/Voorne_aan_Zee" title="Voorne aan Zee">Voorne aan Zee</a> · <a href="/wiki/Voorschoten" title="Voorschoten">Voorschoten</a> · <a href="/wiki/Waddinxveen" title="Waddinxveen">Waddinxveen</a> · <a href="/wiki/Wassenaar_(gemeente)" title="Wassenaar (gemeente)">Wassenaar</a> · <a href="/wiki/Westland_(gemeente)" title="Westland (gemeente)">Westland</a> · <a href="/wiki/Zoetermeer" title="Zoetermeer">Zoetermeer</a> · <a href="/wiki/Zoeterwoude" title="Zoeterwoude">Zoeterwoude</a> · <a href="/wiki/Zuidplas_(gemeente)" title="Zuidplas (gemeente)">Zuidplas</a> · <a href="/wiki/Zwijndrecht_(Nederland)" title="Zwijndrecht (Nederland)">Zwijndrecht</a><br /> <i><a href="/wiki/Lijst_van_steden_en_dorpen_in_Zuid-Holland" title="Lijst van steden en dorpen in Zuid-Holland">Steden en dorpen</a> · <a href="/wiki/Lijst_van_voormalige_gemeenten_in_Zuid-Holland" title="Lijst van voormalige gemeenten in Zuid-Holland">Voormalige gemeenten</a></i> · <b><a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a>:</b> <i><a href="/wiki/Provincies_van_Nederland" title="Provincies van Nederland">Provincies</a> · <a href="/wiki/Lijst_van_Nederlandse_gemeenten" title="Lijst van Nederlandse gemeenten">Gemeenten</a></i> </p> </div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67045932">.mw-parser-output .gesproken_wiki_player .vjs-subs-caps-button{display:none}</style> <p class="mw-empty-elt"> </p>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Den_Haag&oldid=68363101">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Den_Haag&oldid=68363101</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Den_Haag" title="Categorie:Den Haag">Den Haag</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Hoofdstad_van_een_Nederlandse_provincie" title="Categorie:Hoofdstad van een Nederlandse provincie">Hoofdstad van een Nederlandse provincie</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Plaats_in_Zuid-Holland" title="Categorie:Plaats in Zuid-Holland">Plaats in Zuid-Holland</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_die_Phonos_gebruiken" title="Categorie:Wikipedia:Pagina's die Phonos gebruiken">Wikipedia:Pagina's die Phonos gebruiken</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_die_EasyTimeline_gebruiken" title="Categorie:Wikipedia:Pagina's die EasyTimeline gebruiken">Wikipedia:Pagina's die EasyTimeline gebruiken</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_met_niet-numerieke_formatnum-argumenten" title="Categorie:Wikipedia:Pagina's met niet-numerieke formatnum-argumenten">Wikipedia:Pagina's met niet-numerieke formatnum-argumenten</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Gesproken_Wikipedia" title="Categorie:Wikipedia:Gesproken Wikipedia">Wikipedia:Gesproken Wikipedia</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Co%C3%B6rdinaten_op_Wikidata" title="Categorie:Wikipedia:Coördinaten op Wikidata">Wikipedia:Coördinaten op Wikidata</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 10 nov 2024 om 19:54.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Den_Haag&section=37&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-g84kv","wgBackendResponseTime":166,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.852","walltime":"1.134","ppvisitednodes":{"value":17243,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":110917,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":43814,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":22,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":18,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":50198,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 698.957 1 -total"," 28.25% 197.427 1 Sjabloon:Infobox_gemeente_Nederland"," 27.59% 192.865 1 Sjabloon:Infobox_plaats"," 14.72% 102.884 1 Sjabloon:Appendix"," 14.25% 99.580 2 Sjabloon:Bevat"," 12.24% 85.563 1 Sjabloon:References"," 9.14% 63.854 1 Sjabloon:Afbeelding_multi"," 9.01% 62.973 1 Sjabloon:Bibliografische_informatie"," 7.56% 52.812 10 Sjabloon:Citeer_web"," 6.08% 42.513 8 Sjabloon:NL-vlag"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.091","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1214932,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-84d8f4b96-7n8qq","timestamp":"20241116152739","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Den Haag","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Den_Haag","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q36600","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q36600","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-10-11T16:29:12Z","dateModified":"2024-11-10T18:54:39Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/ce\/Den_Haag_Skyline_1.jpg","headline":"stad en gemeente in Zuid-Holland, Nederland"}</script> </body> </html>