CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Kham - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"da0d32f8-4c15-41de-b6e8-8f8199050e88","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kham","wgTitle":"Kham","wgCurRevisionId":67466613,"wgRevisionId":67466613,"wgArticleId":283853,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Coördinaten op Wikidata","Geschiedenis van Tibet","Oorspronkelijke provincie in Tibet","Sichuan"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Kham","wgRelevantArticleId":283853,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true, "wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgCoordinates":{"lat":30.601669444444447,"lon":96.84155277777778},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q125990","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/ROC_Div_Xikang.svg/1200px-ROC_Div_Xikang.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="948"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/ROC_Div_Xikang.svg/800px-ROC_Div_Xikang.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="632"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/ROC_Div_Xikang.svg/640px-ROC_Div_Xikang.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="506"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Kham - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Kham"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Kham&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kham"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kham rootpage-Kham skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Kham" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Kham" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Kham" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Kham" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Geografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geografie</span> </div> </a> <ul id="toc-Geografie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toponymische_aspecten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Toponymische_aspecten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Toponymische aspecten</span> </div> </a> <ul id="toc-Toponymische_aspecten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Etnische_diversiteit" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etnische_diversiteit"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Etnische diversiteit</span> </div> </a> <ul id="toc-Etnische_diversiteit-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis_tot_aan_midden_19e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis_tot_aan_midden_19e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Geschiedenis tot aan midden 19e eeuw</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis_tot_aan_midden_19e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_culturele_bloei_in_Kham_in_de_19e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#De_culturele_bloei_in_Kham_in_de_19e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>De culturele bloei in Kham in de 19e eeuw</span> </div> </a> <ul id="toc-De_culturele_bloei_in_Kham_in_de_19e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_oorlogen_in_Kham_vanaf_midden_19e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#De_oorlogen_in_Kham_vanaf_midden_19e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>De oorlogen in Kham vanaf midden 19e eeuw</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-De_oorlogen_in_Kham_vanaf_midden_19e_eeuw-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>De oorlogen in Kham vanaf midden 19e eeuw-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-De_oorlogen_in_Kham_vanaf_midden_19e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-De_oorlog_in_Kham_van_1860-1864" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_oorlog_in_Kham_van_1860-1864"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>De oorlog in Kham van 1860-1864</span> </div> </a> <ul id="toc-De_oorlog_in_Kham_van_1860-1864-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_periode_van_Zhao_Erfeng_in_Kham" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_periode_van_Zhao_Erfeng_in_Kham"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>De periode van Zhao Erfeng in Kham</span> </div> </a> <ul id="toc-De_periode_van_Zhao_Erfeng_in_Kham-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_periode_1912-1917" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_periode_1912-1917"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>De periode 1912-1917</span> </div> </a> <ul id="toc-De_periode_1912-1917-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_oorlogen_in_Kham_in_de_periode_1930-1932" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_oorlogen_in_Kham_in_de_periode_1930-1932"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>De oorlogen in Kham in de periode 1930-1932</span> </div> </a> <ul id="toc-De_oorlogen_in_Kham_in_de_periode_1930-1932-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_balans_voor_Tibet_van_de_oorlogen_in_Kham" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_balans_voor_Tibet_van_de_oorlogen_in_Kham"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>De balans voor Tibet van de oorlogen in Kham</span> </div> </a> <ul id="toc-De_balans_voor_Tibet_van_de_oorlogen_in_Kham-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Opstand_tegen_de_Tibetaanse_regering_in_westelijk_deel_van_Kham" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Opstand_tegen_de_Tibetaanse_regering_in_westelijk_deel_van_Kham"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Opstand tegen de Tibetaanse regering in westelijk deel van Kham</span> </div> </a> <ul id="toc-Opstand_tegen_de_Tibetaanse_regering_in_westelijk_deel_van_Kham-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Periode_1950-_1960" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Periode_1950-_1960"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Periode 1950- 1960</span> </div> </a> <ul id="toc-Periode_1950-_1960-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Administratieve_wijzigingen_en_het_verdwijnen_van_de_naam_Kham_als_entiteit" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Administratieve_wijzigingen_en_het_verdwijnen_van_de_naam_Kham_als_entiteit"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Administratieve wijzigingen en het verdwijnen van de naam Kham als entiteit</span> </div> </a> <ul id="toc-Administratieve_wijzigingen_en_het_verdwijnen_van_de_naam_Kham_als_entiteit-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-In_de_ballingschap" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#In_de_ballingschap"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>In de ballingschap</span> </div> </a> <ul id="toc-In_de_ballingschap-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Kham</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 31 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-31" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">31 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%81%E0%BD%98%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="ཁམས། – Tibetaans" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཁམས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetaans" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kham" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Kham" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Kham" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Kham" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kham" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Kham" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Kham" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%85" title="خام – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خام" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Kham" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Kham" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%AE" title="खम – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="खम" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Kham" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Kham" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A0_(%E3%83%81%E3%83%99%E3%83%83%E3%83%88)" title="カム (チベット) – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="カム (チベット)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98_(%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A5%E1%83%98)" title="კამი (ოლქი) – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კამი (ოლქი)" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC" title="Кам – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Кам" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%BA%84_(%ED%8B%B0%EB%B2%A0%ED%8A%B8)" title="캄 (티베트) – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="캄 (티베트)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Khamas" title="Khamas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Khamas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%AE" title="खम – Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="खम" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kham" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kham" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Kham" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC" title="Кам – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кам" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kham" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="காம் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="காம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%A1" title="คั่ม – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="คั่ม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%85%D0%B0%D0%BC" title="Кхам – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кхам" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kam" title="Kam – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kam" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Kham" title="Kham – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Kham" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%B7%E5%8D%80" title="康區 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="康區" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q125990#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kham" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Overleg:Kham&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Overleg over deze pagina (de pagina bestaat niet) [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kham"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Kham"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Kham" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Kham" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&oldid=67466613" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Kham&id=67466613&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKham"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKham"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Kham"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Kham&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kham&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Kham" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q125990" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="tpl_Coordinaten"><span class="plainlinks" title="Klik op de coördinaten om een plattegrond of satellietfoto te bekijken" style="font-size:87%;"> <span typeof="mw:File"><span title="Coördinaten"><img alt="Coördinaten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/23px-Internet-web-browser.svg.png" decoding="async" width="23" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/35px-Internet-web-browser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/46px-Internet-web-browser.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span> <a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=nl&params=30_36_6.01_N_96_50_29.59_E_scale:6400000_type:country_region:CN&pagename=Kham">30° 36′ NB, 96° 50′ OL</a></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#ffeec2; color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Kham </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:ROC_Div_Xikang.svg" class="mw-file-description"><img alt="het administratieve district (Xikang) van de provincie Sichuan van Republiek China" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/ROC_Div_Xikang.svg/266px-ROC_Div_Xikang.svg.png" decoding="async" width="266" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/ROC_Div_Xikang.svg/399px-ROC_Div_Xikang.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/ROC_Div_Xikang.svg/532px-ROC_Div_Xikang.svg.png 2x" data-file-width="677" data-file-height="535" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3"><div style="font-size:90%">het administratieve district (Xikang) van de provincie <a href="/wiki/Sichuan" title="Sichuan">Sichuan</a> van <a href="/wiki/Republiek_China_(1912-1949)" title="Republiek China (1912-1949)">Republiek China</a></div> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Tibetaans_schrift" title="Tibetaans schrift">Tibetaans</a> </th> <td colspan="2">ཁམས་ </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Wylie_(romanisatie)" title="Wylie (romanisatie)">Wylie</a> </th> <td colspan="2">khams </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Traditionele_Chinese_karakters" title="Traditionele Chinese karakters">Traditioneel Chinees</a> </th> <td colspan="2">西康 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Vereenvoudigde_Chinese_karakters" title="Vereenvoudigde Chinese karakters">Vereenvoudigd Chinees</a> </th> <td colspan="2">西康 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Hanyu_pinyin" title="Hanyu pinyin">Hanyu pinyin</a> </th> <td colspan="2">Xīkāng </td></tr> <tr> <th>Andere benamingen </th> <td colspan="2">Vert. <i>het gezonde westen</i> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" style="background-color:#ffeec2; color:inherit;" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Tibet" title="Portaal:Tibet">Tibet</a> </b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b> Kham</b> is de historische naam voor het gebied ten zuidoosten van <a href="/wiki/Centraal-Tibet" class="mw-redirect" title="Centraal-Tibet">Centraal-Tibet</a> met een bevolking van overwegend etnische Tibetanen. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografie">Geografie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Geografie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Geografie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kham is een ruig en bergachtig gebied, waar een aantal bergkammen en rivieren van het noordwesten naar het zuidoosten lopen. Een van de weinige grotere steden in Kham is <a href="/wiki/Chamdo_(stad)" title="Chamdo (stad)">Chamdo</a> in het noorden van Kham. Centraal in Kham ligt <a href="/wiki/Batang_(Garz%C3%AA)" title="Batang (Garzê)">Batang</a> (of Xiaqiong in het Chinees), net ten oosten van de Jinsha (de naam voor de bovenloop van de <a href="/wiki/Jangtsekiang" class="mw-redirect" title="Jangtsekiang">Chang Jiang</a>). Andere grotere nederzettingen in het gebied zijn <a href="/wiki/Derge_(plaats)" title="Derge (plaats)">Derge</a> en <a href="/w/index.php?title=Ling_(stad)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ling (stad) (de pagina bestaat niet)">Ling</a>. <a href="/wiki/Jyekundo" title="Jyekundo">Jyekundo</a> in het noorden ligt al in <a href="/wiki/Amdo_(gebied)" title="Amdo (gebied)">Amdo</a> (<a href="/wiki/Qinghai" title="Qinghai">Qinghai</a> in het Chinees). </p><p>Een bijnaam voor Kham is <i><a href="/wiki/Chushi_Gangdruk" title="Chushi Gangdruk">Chushi Gangdruk</a></i>, wat zoveel betekent als "vier rivieren, zes bergketens". De parallelle dalen van deze grote rivieren zijn dan ook heel typerend voor het gebied. Van west naar oost lopen de <a href="/wiki/Salween" title="Salween">Salween</a>, <a href="/wiki/Mekong" title="Mekong">Mekong</a>, <a href="/wiki/Jangtsekiang" class="mw-redirect" title="Jangtsekiang">Chang Jiang</a> en <a href="/wiki/Yalong_(rivier)" title="Yalong (rivier)">Yalong</a> (een zijrivier van de Chang Jiang) grotendeels parallel met elkaar. Tussen deze rivierdalen bevinden zich zeer hoge bergkammen. De berg <a href="/w/index.php?title=Gongga_Shan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gongga Shan (de pagina bestaat niet)">Gongga</a> of Minya Konka in het noorden is met ruim 7500 meter de hoogste berg van Kham. De Gongga ligt in het <a href="/wiki/Daxue" class="mw-redirect" title="Daxue">Daxue</a>-gebergte, tussen de Yalong en Dadu, twee zijrivieren van de Chang Jiang. </p><p>In het zuiden zijn grote bossen en heerst een mild klimaat met veel regenval. In het zuiden van Kham stromen de <a href="/wiki/Salween" title="Salween">Salween</a>, <a href="/wiki/Mekong" title="Mekong">Mekong</a> en <a href="/wiki/Jangtsekiang" class="mw-redirect" title="Jangtsekiang">Chang Jiang</a> op slechts tachtig kilometer van mekaar. Ten zuiden van Kham, in <a href="/wiki/Yunnan" title="Yunnan">Yunnan</a>, ligt het <a href="/wiki/Beschermd_gebied_van_de_drie_parallelle_rivieren_in_Yunnan" class="mw-redirect" title="Beschermd gebied van de drie parallelle rivieren in Yunnan">beschermd gebied van de drie parallelle rivieren in Yunnan</a>. </p><p>De belangrijkste zijrivieren van de Yangtse, de <a href="/w/index.php?title=Drichu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Drichu (de pagina bestaat niet)">Drichu</a> en de <a href="/wiki/Yalong_Jiang" class="mw-redirect" title="Yalong Jiang">Yalong Jiang</a>, vormen de scheidslijn tussen het westelijke (huidige regio Tibet) en oostelijke (Sichuan) deel van Kham. Langs de loop van deze rivieren lagen en liggen ook de belangrijkste nederzettingen van Kham. </p><p>Het historisch gebied van Kham beslaat ongeveer 900.000 km², een gebied even groot als Frankrijk en Duitsland gezamenlijk. Het gebied bestaat uit 50 kleinere en grotere districten. Vijfentwintig van die districten liggen in de provincie Tibet ( de zogenaamde <a href="/wiki/Tibetaanse_Autonome_Regio" title="Tibetaanse Autonome Regio">Tibetaanse Autonome Regio</a>), zestien in de provincie <a href="/wiki/Sichuan" title="Sichuan">Sichuan</a>, drie in <a href="/wiki/Yunnan" title="Yunnan">Yunnan</a> en zes in <a href="/wiki/Qinghai" title="Qinghai">Qinghai</a>. Ongeveer 2.000.000 van de in totaal circa 6.500.000 etnische Tibetanen, die in China wonen, leven in het historisch gebied van Kham. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toponymische_aspecten">Toponymische aspecten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Toponymische aspecten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Toponymische aspecten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het Tibetaanse woord <i>khams</i> heeft de betekenis van <i> grens</i>. Kham ligt dan ook aan de grens van wat wel <i> cultureel Groot-Tibet </i> wordt genoemd. Het grenst aan regio's, die bewoond worden door andere etnische minderheden in <a href="/wiki/China" title="China">China</a> en <a href="/wiki/Han-Chinezen" title="Han-Chinezen">Han-Chinezen</a>. In de oude Tibetaanse geschriften, de <a href="/wiki/Manuscripten_van_Dunhuang" title="Manuscripten van Dunhuang">manuscripten van Dunhuang</a>, van de 7e tot de 11e eeuw wordt het woord Kham gebruikt om een gebied aan te duiden, dat aan de periferie van het <a href="/wiki/Tibetaans_rijk" class="mw-redirect" title="Tibetaans rijk">Tibetaans rijk</a> van de <a href="/wiki/Yarlung-dynastie" class="mw-redirect" title="Yarlung-dynastie">Yarlung-dynastie</a> ligt. ( <i> blon khams </i>, buitengebieden die bestuurd worden door een minister) </p><p>Het meeste gebruikte <a href="/wiki/Toponiem" title="Toponiem">toponiem</a> voor het gebied is " Dokham" ( <i> mdo khams</i> ), in de betekenis van <i> samenvloeiing van rivieren aan de grens </i>. Andere termen beschrijven Kham bijvoorbeeld als het gebied van de <i> vier rivieren en zes bergketens</i> of de <i> vier grote valleien </i>.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etnische_diversiteit">Etnische diversiteit</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Etnische diversiteit" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Etnische diversiteit"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nomaden, pastorale nomaden, veehouders en boeren vormden de traditionele bevolking van Kham. Vanaf eind 17e eeuw nam het aantal monniken, dat afkomstig was uit Kham sterk toe en vanaf eind 19e eeuw is er een geringe opkomst van kooplieden te constateren. De bevolking van Kham heeft naast een meerderheid van etnische Tibetanen altijd bestaan andere etnische groepen, vooral in de zuidelijke en oostelijke gebieden van de regio. Het gaat dan om de <a href="/wiki/Yi_(volk)" title="Yi (volk)">Yi</a>, <a href="/wiki/Naxi_(volk)" title="Naxi (volk)">Naxi</a>, <a href="/wiki/Tu_(volk)" title="Tu (volk)">Tu</a>. In het middengebied van Kham zijn er sinds eind 17e eeuw vestigingen geweest van <a href="/wiki/Mongolen_(volk)" title="Mongolen (volk)">Mongolen</a> en <a href="/wiki/Han-Chinezen" title="Han-Chinezen">Han-Chinezen</a>. </p><p>Er worden in Kham een aantal dialecten gesproken, die in termen van uitspraak, <a href="/wiki/Syntaxis_(taalkunde)" title="Syntaxis (taalkunde)">syntaxis</a>, <a href="/wiki/Vocabulaire" class="mw-redirect" title="Vocabulaire">vocabulaire</a> en <a href="/wiki/Idioom" title="Idioom">idioom</a> aanzienlijk verschillen van het <a href="/wiki/Tibetaans" title="Tibetaans">Tibetaans</a> van <a href="/wiki/Centraal-Tibet" class="mw-redirect" title="Centraal-Tibet">Centraal-Tibet</a>. Er is <a href="/wiki/Wetenschappelijke_consensus" title="Wetenschappelijke consensus">consensus onder onderzoekers</a>, dat de taal van Kham meer archaïsche elementen bevat dan het gangbare Tibetaans. Ongeveer een derde deel van de inwoners van Kham spreekt een van de Qiang-Gyalrong-talen, dat sterk afwijkt van het Tibetaans.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis_tot_aan_midden_19e_eeuw">Geschiedenis tot aan midden 19e eeuw</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis tot aan midden 19e eeuw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis tot aan midden 19e eeuw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Tibet_provinces.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Tibet_provinces.png/350px-Tibet_provinces.png" decoding="async" width="350" height="243" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Tibet_provinces.png/525px-Tibet_provinces.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Tibet_provinces.png/700px-Tibet_provinces.png 2x" data-file-width="1421" data-file-height="986" /></a><figcaption>Centraal-Tibet (U-Tsang),Amdo en Kham</figcaption></figure> <p>Kham maakte met <a href="/wiki/Amdo_(provincie)" class="mw-redirect" title="Amdo (provincie)">Amdo</a> deel uit van het <a href="/wiki/Tibetaanse_rijk" class="mw-redirect" title="Tibetaanse rijk">Tibetaanse rijk</a> van de <a href="/wiki/Yarlung-dynastie" class="mw-redirect" title="Yarlung-dynastie">Yarlung-dynastie</a>. De oudste tempel van het <a href="/wiki/Tibetaans_boeddhisme" title="Tibetaans boeddhisme">Tibetaans boeddhisme</a> uit die periode in Kham is de <a href="/w/index.php?title=Longthang_Dr%C3%B6lma_Lhakhang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Longthang Drölma Lhakhang (de pagina bestaat niet)">Longthang Drölma Lhakhang</a>. Na de val van de Yarlung-dynastie in de 9e eeuw was het Tibetaanse rijk gefragmenteerd en vormen van centraal gezag afwezig. Vormen van centraal gezag werden vanaf de 13e eeuw weer in <a href="/wiki/Centraal-Tibet" class="mw-redirect" title="Centraal-Tibet">Centraal-Tibet</a> hersteld. In Kham bleef een vorm van werkelijk functionerend feitelijk centraal gezag tot in de 20e eeuw afwezig. </p><p>Kham was verdeeld in tientallen clangebieden en koninkrijken die elkaar in steeds wisselende coalities bevochten. In de periode van de 13e eeuw tot aan de 15e eeuw worden twee gebieden in Kham meer dominant. Dat zijn de koninkrijken <a href="/w/index.php?title=Lingtsang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lingtsang (de pagina bestaat niet)">Lingtsang</a> en <a href="/wiki/Gojo_(arrondissement)" title="Gojo (arrondissement)">Gojo</a>. De politieke leiders van deze gebieden waren <a href="/wiki/Sakya_(boeddhisme)" title="Sakya (boeddhisme)">Sakyamonniken</a>. De stichter van Gojo was de monnik Töntsul, een neef van <a href="/wiki/Sakya_Pandita" title="Sakya Pandita">Sakya Pandita</a>. In <a href="/wiki/1274" title="1274">1274</a> vroeg <a href="/wiki/Phagspa" title="Phagspa">Phagspa</a> aan <a href="/wiki/Koeblai_Khan" title="Koeblai Khan">Koeblai Khan</a> de status van Töntsul in Kham te verhogen. Töntsul werd benoemd tot gouverneur-generaal van Kham onder mandaat van de <a href="/wiki/Yuan-dynastie" title="Yuan-dynastie">Yuandynastie</a>. Na het eind van de heerschappij van de Sakya-traditie in geheel Tibet rond 1350 bleef de traditie in Kham nog lange tijd dominant. </p><p>Gedurende de <a href="/wiki/Ming" class="mw-redirect" title="Ming">Mingdynastie</a> hadden de keizers enige medewerking van de lokale leiders in Kham nodig voor een veilige route naar Centraal-Tibet te hebben voor diplomatieke missies en handelscontacten.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In <a href="/wiki/1720" title="1720">1720</a> verdreef een Chinees leger de Mongoolse clan van de <a href="/wiki/Dzjoengaren" title="Dzjoengaren">Dzjoengaren</a> uit <a href="/wiki/Lhasa" title="Lhasa">Lhasa</a> en wist de zevende <a href="/wiki/Dalai_lama" title="Dalai lama">dalai lama</a> <a href="/wiki/K%C3%A4lsang_Gyatso_(dalai_lama)" title="Kälsang Gyatso (dalai lama)">Kälsang Gyatso</a> geïnstalleerd te krijgen. Dat is de aanvang van de periode van het Chinese protectoraat over Tibet. In <a href="/wiki/1724" title="1724">1724</a> wordt het oostelijk deel van Kham - ongeveer 2/3 deel van het gehele gebied - politiek en administratief onderdeel gemaakt van de provincie Sichuan. Het westelijk deel van Kham - ongeveer 1/3 deel van het gebied - wordt onderdeel van <a href="/wiki/Centraal-Tibet" class="mw-redirect" title="Centraal-Tibet">Centraal-Tibet</a> en wordt verondersteld bestuurd te worden vanuit <a href="/wiki/Lhasa" title="Lhasa">Lhasa</a>. De bovenloop van de Yangtse Kiang in het noorden en de Drichu in het zuiden vormen globaal de grens tussen de beide delen van Kham. </p><p>In Centraal-Tibet werden Chinese <a href="/wiki/Amban" title="Amban">ambans</a> benoemd die namens de keizer met de dalai lama's en <a href="/wiki/Regenten_in_Tibet" class="mw-redirect" title="Regenten in Tibet">regenten in Tibet</a> het gebied geacht werden te besturen. De ambans hadden ook een zekere troepenmacht van daar gelegerde Chinese soldaten tot hun beschikking. Autoriteit van de <a href="/wiki/Qing-dynastie" title="Qing-dynastie">Qing-dynastie</a> in het oostelijk deel van Kham was volledig afhankelijk van een netwerk van lokale krijgsheren. ( In het Chinees <i> tusi</i>) Zolang deze <i> tusi</i> formeel een zekere loyaliteit toonden aan de keizer en vooral de bevolking verhinderden directe belangen van de Qing aan te vallen, konden zij vrijwel ongehinderd hun eigen gang gaan. Vooral in gebieden waar nomaden de dominante leefstijl vormden waren staatsstructuren vaak maar nominaal aanwezig. Het weidegebied van de nomaden werd wel beschouwd als behorend tot landgoederen in eigendom van lokale adel of kloosters, maar een eventuele afdracht van opbrengsten aan hen werd meer opgevat als een traditionele donatie of vorm van tribuut en zelden als verschuldigde belasting. De Chinezen hadden ook nauwelijks mogelijkheden de permanente vetes tussen de diverse stammen en het endemische banditisme in Kham ook maar enigszins te beperken.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="De_culturele_bloei_in_Kham_in_de_19e_eeuw">De culturele bloei in Kham in de 19e eeuw</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: De culturele bloei in Kham in de 19e eeuw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: De culturele bloei in Kham in de 19e eeuw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vanaf eind 18e eeuw is er in de Tibetaanse geschiedenis een breuk in het culturele klimaat te dateren. Tot aan die periode was ook Centraal-Tibet – ondanks de moeilijk bereikbare geografische ligging – een cultureel open land, waar buitenlanders welkom waren en buitenlandse invloeden konden doordringen. Vanaf eind 18e eeuw neemt de macht van de <a href="/wiki/Adel_in_historisch_Tibet" title="Adel in historisch Tibet">adel in historisch Tibet</a> als stand af, neemt het theocratisch element in de samenleving toe, worden er steeds meer <a href="/wiki/Monniken_als_functionaris_in_Tibet" title="Monniken als functionaris in Tibet">monniken als functionaris in Tibet</a> benoemd, ontstaan er <a href="/wiki/Xenofobie" title="Xenofobie">xenofobe</a> neigingen en begint het - ook door de <a href="/wiki/Mantsjoes" title="Mantsjoes">Mantsjoes</a> van harte ondersteunde - isolement van Tibet. Het gevolg is een verstarring van verhoudingen in samenleving van Centraal-Tibet, een verdere beperking van de toch al niet grote sociale mobiliteit en een toenemende overheersende rol van uiterst conservatieve krachten. </p><p>In deze periode vindt verder een verschuiving plaats van de culturele vitaliteit vanuit Centraal-Tibet naar Kham. De burgeroorlogen van de 17e en 18e eeuw, de politieke instabiliteit en de maatregelen die noodzakelijk werden geacht de verworven machtspositie van de<a href="/wiki/Gelug" title="Gelug">gelug</a> te verankeren, hadden in Centraal -Tibet voor een ander cultureel klimaat gezorgd. Dat kenmerkte zich onder meer door aanzienlijk minder tolerantie van de gelug ten opzichte van andere geestelijke tradities van het <a href="/wiki/Tibetaans_boeddhisme" title="Tibetaans boeddhisme">Tibetaans boeddhisme</a> en het ontstaan van een invloedrijke sektarische factie binnen die gelug. </p><p>Het gevolg daarvan was, dat tradities, zoals met name de <a href="/wiki/Kagy%C3%BC" title="Kagyü">kagyü</a> nieuwe ruimte probeerden te vinden in Kham. De in de burgeroorlog van de 17e eeuw verslagen kagyü traditie wist in Kham het klooster <a href="/wiki/Palpung" title="Palpung">Palpung</a> te stichten. Het klooster werd spoedig een van de grootste centra voor innovaties van wetenschap en kunst van het Tibetaans boeddhisme. Het klooster lag in het onafhankelijke Tibetaanse <a href="/wiki/Koninkrijk_Derg%C3%A9" title="Koninkrijk Dergé">koninkrijk Dergé</a> in het oostelijk deel van Kham. Uit die relatie groeide in samenwerking met de <a href="/wiki/Sakya_(boeddhisme)" title="Sakya (boeddhisme)">sakyatraditie</a> de grootste drukkerij die het historisch cultureel Tibet ooit gekend heeft met beroemde blokdrukken van de <a href="/wiki/Kangyur" title="Kangyur">kangyur</a>, de canon van het Tibetaans boeddhisme. De in het klooster Palpung aanwezige schilderstradities hadden tot in de twintigste eeuw een dominante invloed op de <a href="/wiki/Tibetaanse_schilderkunst" title="Tibetaanse schilderkunst">Tibetaanse schilderkunst</a>. Het was in gebieden als Derge dat het niet sektarische ideaal van het Tibetaans boeddhisme uit de 13e en 14e eeuw nog bewaard bleef.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Later in de 19e eeuw zouden het de twee belangrijkste <a href="/wiki/Tulku" title="Tulku">tulkus</a> van Kham zijn, <a href="/wiki/Jamgon_Kongtr%C3%BCl_Lodr%C3%B6_Thaye" class="mw-redirect" title="Jamgon Kongtrül Lodrö Thaye">Jamgon Kongtrül Lodrö Thaye</a> en <a href="/wiki/Jamyang_Khyentse_Wangpo" title="Jamyang Khyentse Wangpo">Jamyang Khyentse Wangpo</a>, die de <a href="/wiki/Rim%C3%A9-beweging" title="Rimé-beweging">rimé-beweging</a> zouden stichten, die een dialoog tussen de tradities probeert te bevorderen.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="De_oorlogen_in_Kham_vanaf_midden_19e_eeuw">De oorlogen in Kham vanaf midden 19e eeuw</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: De oorlogen in Kham vanaf midden 19e eeuw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: De oorlogen in Kham vanaf midden 19e eeuw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de tweede helft van de 19e eeuw is de invloed van de Qing-dynastie in Centraal-Tibet sterk verminderd, maar ook in Kham erodeert het laatste deel van het gezag dat de Chinezen daar nog bezaten. In Kham escaleren de conflicten tussen diverse Tibetaanse krijgsheren. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_oorlog_in_Kham_van_1860-1864">De oorlog in Kham van 1860-1864</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: De oorlog in Kham van 1860-1864" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: De oorlog in Kham van 1860-1864"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rond 1850 begint een Khampa-krijgsheer van de stam van de <a href="/wiki/Nyarong" title="Nyarong">Nyarong</a>, <a href="/w/index.php?title=Gonpo_Namgyal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gonpo Namgyal (de pagina bestaat niet)">Gonpo Namgyal</a>,omringende gebieden te veroveren. In 1860 stond hij met zijn troepen aan de grens van Derge, dat in 1863 veroverd wordt. China is verwikkeld in de <a href="/wiki/Taiping-opstand" class="mw-redirect" title="Taiping-opstand">Taiping-opstand</a> en de <a href="/wiki/Qing-dynastie" title="Qing-dynastie">Qing-dynastie</a> heeft geen mogelijkheden meer militair in Kham in actie te komen. De toenmalige <a href="/wiki/Regent_in_Tibet" class="mw-redirect" title="Regent in Tibet">regent in Tibet</a> <a href="/wiki/Wangchug_Gyalpo" title="Wangchug Gyalpo">Wangchug Gyalpo</a> besluit echter een Tibetaanse troepenmacht vanuit <a href="/wiki/Centraal-Tibet" class="mw-redirect" title="Centraal-Tibet">Centraal-Tibet</a> naar Kham te zenden.Uiteindelijk geeft Gonpo Namgyal zich over. </p><p>De regering in Lhasa stelt over Derge en omgeving een eigen Tibetaanse amban aan. De bevolking in het gebied was uiteraard verheugd dat er een eind was gekomen aan het bewind van Gompo Namgyal. Al na korte tijd werd het bewind vanuit Lhasa echter al als negatief ervaren. Er werden zeer harde straffen opgelegd aan lama's en kloosters die verdacht werden van medewerking aan Gompo Namgyal. Het harde autoritaire bewind vanuit <a href="/wiki/Lhasa" title="Lhasa">Lhasa</a> in deze periode heeft de aanzet gegeven tot meerdere bewegingen in de 20e eeuw - tot diep in de <a href="/wiki/Tibetaanse_diaspora" title="Tibetaanse diaspora">Tibetaanse diaspora</a> - voor een onafhankelijke Khampa-staat, onafhankelijk van <a href="/wiki/Peking" title="Peking">Peking</a>, maar ook van Lhasa. Derge en omgeving werd tot aan het optreden van <a href="/wiki/Zhao_Erfeng" title="Zhao Erfeng">Zhao Erfeng</a> in 1905 vanuit Lhasa bestuurd.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_periode_van_Zhao_Erfeng_in_Kham">De periode van Zhao Erfeng in Kham</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: De periode van Zhao Erfeng in Kham" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: De periode van Zhao Erfeng in Kham"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na de <a href="/wiki/Britse_Veldtocht_in_Tibet" title="Britse Veldtocht in Tibet">Britse Veldtocht in Tibet</a> in <a href="/wiki/1903" title="1903">1903</a> en <a href="/wiki/1904" title="1904">1904</a> was de Chinese regering ervan overtuigd, dat de Britten ieder moment Tibet tot een Brits protectoraat zouden kunnen maken, zoals bijvoorbeeld met <a href="/wiki/Bhutan" title="Bhutan">Bhutan</a> en <a href="/wiki/Sikkim" title="Sikkim">Sikkim</a> was gebeurd of zelfs een volgende invasie zouden kunnen ondernemen die rechtstreeks China zou kunnen betreffen. De enige manier om dat te voorkomen was opnieuw autoriteit over Tibet uit te oefenen. De eerste stap was om de situatie in Kham te gaan controleren. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:P.16c_Chao_Erh-feng.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/P.16c_Chao_Erh-feng.jpg/260px-P.16c_Chao_Erh-feng.jpg" decoding="async" width="260" height="429" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/P.16c_Chao_Erh-feng.jpg/390px-P.16c_Chao_Erh-feng.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/P.16c_Chao_Erh-feng.jpg/520px-P.16c_Chao_Erh-feng.jpg 2x" data-file-width="637" data-file-height="1050" /></a><figcaption><a href="/wiki/Zhao_Erfeng" title="Zhao Erfeng">Zhao Erfeng</a></figcaption></figure> <p>In <a href="/wiki/1904" title="1904">1904</a> begon China dit programma uit te voeren. In Batang werd regelgeving van kracht die het aantal monniken in kloosters reduceerde en de intrede van nieuwe monniken verbood. Er werd tevens een stuk grond gegeven aan een groep Franse missionarissen. Dit leidde tot een opstand van monniken, waarbij een aantal katholieke priesters werd gedood. In reactie hierop werd er vanuit Sichuan een legerkorps naar het gebied gezonden onder het commando van <a href="/wiki/Zhao_Erfeng" title="Zhao Erfeng">Zhao Erfeng</a>, dat Batang weer innam en het klooster geheel verwoestte. Zhao Erfeng kreeg de opdracht de positie van China in Kham te herstellen en die te consolideren. </p><p>Zhoa Erfeng was het klassieke voorbeeld van gevoelens van Han-superioriteit ten opzichte van etnische minderheden. Hij had al weinig achting voor Tibetanen uit Centraal-Tibet. Khampa's zag hij als echte barbaren. Zhoa Erfeng zag de opdracht dan ook als een missie die beschaving zou moeten brengen in Kham. Hij vergeleek zijn rol met die van Britten in <a href="/wiki/Australi%C3%AB_(land)" title="Australië (land)">Australië</a>, de Fransen in <a href="/wiki/Madagaskar" title="Madagaskar">Madagaskar</a> en de Amerikanen in de <a href="/wiki/Filipijnen" title="Filipijnen">Filipijnen</a>. </p><p>Deze keer was het een poging van China om Kham onder directe controle te krijgen. Lokale leiders werden nu vervangen door Chinese ambtenaren. Er werden Chinese scholen geopend, kinderen dienden Chinese namen te krijgen, belastingen dienden nu aan een Chinese overheid betaald te worden. Zhao Erfeng probeerde voorts een sinificatie van Kham op gang te krijgen door Chinese boeren aan te moedigen zich in Kham te vestigen. Uiteraard was er aanzienlijk verzet tegen al deze maatregelen. Zhao Erfeng reageerde met vaak meedogenloze maatregelen hier op. De Khampa's noemden hem dan ook <i> Zhao de Slachter</i>. Deze opnieuw veroverde gebieden werden ondergebracht in een nieuwe administratieve structuur met de naam <a href="/w/index.php?title=Xikang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xikang (de pagina bestaat niet)">Xikang</a>.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_periode_1912-1917">De periode 1912-1917</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: De periode 1912-1917" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: De periode 1912-1917"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De 13e dalai lama roept in <a href="/wiki/1911" title="1911">1911</a> na de feitelijke val van de Qing-dynastie de onafhankelijkheid van Centraal-Tibet uit. In <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a> wordt de <a href="/wiki/Republiek_China_(1912-1949)" title="Republiek China (1912-1949)">Republiek China</a> uitgeroepen. In dat jaar wisten Chinese troepen in Kham zich al te hergroeperen en veroverden een aantal gebieden ten westen van de grens van <a href="/wiki/1724" title="1724">1724</a>, zoals Chamdo en Markham. De dalai lama zag voor zich zelf als missie om zo veel mogelijk etnische Tibetanen onder gezag van de Tibetaanse regering te krijgen. In de periode tot en met <a href="/wiki/1917" title="1917">1917</a> zijn er herhaaldelijk militaire conflicten met China over de afbakening tussen oostelijk en westelijk Kham. In die periode is dan ook meermalen sprake van een andere <i> de facto</i> grens. In 1917 wordt bij de <a href="/w/index.php?title=Wapenstilstand_van_Rongbatse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wapenstilstand van Rongbatse (de pagina bestaat niet)">wapenstilstand van Rongbatse</a> een grens afgesproken, die vrijwel identiek is aan de situatie van <a href="/wiki/1863" title="1863">1863</a>. <a href="/wiki/Derge_(arrondissement)" title="Derge (arrondissement)">Derge</a> komt weer onder het gezag van de Tibetaanse regering in Lhasa.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_oorlogen_in_Kham_in_de_periode_1930-1932">De oorlogen in Kham in de periode 1930-1932</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: De oorlogen in Kham in de periode 1930-1932" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: De oorlogen in Kham in de periode 1930-1932"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Liu_Wenhui.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Liu_Wenhui.jpg/260px-Liu_Wenhui.jpg" decoding="async" width="260" height="353" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Liu_Wenhui.jpg/390px-Liu_Wenhui.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Liu_Wenhui.jpg/520px-Liu_Wenhui.jpg 2x" data-file-width="992" data-file-height="1345" /></a><figcaption><a href="/wiki/Liu_Wenhui" title="Liu Wenhui">Liu Wenhui</a>, krijgsheer van <a href="/wiki/Sichuan" title="Sichuan">Sichuan</a></figcaption></figure> <p>Deze episode begint als een conflict tussen de belangrijkste <a href="/wiki/Tulku" title="Tulku">tulku</a> van het klooster in <a href="/wiki/Nyarong" title="Nyarong">Nyarong</a> en een lokale leider in Beri. De tulku wordt daarbij gedwongen zijn toevlucht te zoeken in een ander klooster, Targye. In <a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a> wisten de tulku en monniken van het klooster Targye echter het klooster in Nyarong weer te bezetten. De lokale leider in Beri vraagt dan om militaire hulp van de krijgsheer van <a href="/wiki/Sichuan" title="Sichuan">Sichuan</a>, <a href="/wiki/Liu_Wenhui" title="Liu Wenhui">Liu Wenhui</a>. Met uitzondering van Derge beheerst Liu Wenhui het oostelijk deel van Kham. De tulku en de monniken vragen militaire assistentie van de Tibetaanse regering in Lhasa. Deze zendt vanuit Derge een troepenmacht. </p><p>De Tibetanen boeken aanvankelijk grote militaire successen. Er worden grote gebieden ten oosten van de Yangtse veroverd en in 1931 staan de Tibetaanse troepen in de nabijheid van <a href="/wiki/Kangding_(plaats)" title="Kangding (plaats)">Dartsedo</a>, ver in het oosten van Kham. Eind 1931 weet Liu Wenhui zijn troepen te hergroeperen en drijft het Tibetaanse leger terug. In juli 1931 verliezen de Tibetanen weer de controle over Derge en in oktober van dat jaar wordt er een wapenstilstand overeengekomen, waarbij de grens tussen het oostelijk en westelijk deel van Kham exact dezelfde wordt als ruim 200 jaar eerder, in 1724. Daarbij verliest de regering in Lhasa opnieuw de controle over Derge, de rijkste en belangrijkste regio in oostelijk Kham. Dit is de situatie, zoals die tot <a href="/wiki/1950" title="1950">1950</a> zal blijven.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dit is ook de feitelijke grens tussen de huidige provincies Tibet en Sichuan in het begin van de 21e eeuw. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_balans_voor_Tibet_van_de_oorlogen_in_Kham">De balans voor Tibet van de oorlogen in Kham</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: De balans voor Tibet van de oorlogen in Kham" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: De balans voor Tibet van de oorlogen in Kham"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het beleid van de dalai lama en de <a href="/wiki/Regering_van_Tibet" class="mw-redirect" title="Regering van Tibet">regering van Tibet</a> was er sinds 1912 op gericht om zo veel mogelijk etnische Tibetanen te verenigen onder het gezag van de regering in Lhasa. Dat beleid was in 1932 totaal mislukt. De grens tussen het oostelijk en westelijk deel van Kham was in 1932 exact dezelfde als ruim 200 jaar daar voor. De kosten voor de oorlogen in Kham en het permanent handhaven van een troepenmacht in Oost-Tibet waren voor Tibet zeer hoog geweest. Die kosten en de aandacht daar voor leverden voortdurende spanningen op met het theocratische element in de Tibetaanse samenleving. Dat was van oordeel dat de kosten voor en het handhaven van een staand leger de traditionele boeddhistische waarden, zoals zij die interpreteerden, bedreigden. </p><p>De Khampa's in het oostelijk deel van Kham hadden uiteraard geen enkele sympathie voor het gezag van de <a href="/wiki/Republiek_China_(1912-1949)" title="Republiek China (1912-1949)">Republiek China</a> en daarna de Chinese krijgsheren. Het optreden van Tibetaanse troepen uit Centraal-Tibet in dat deel van Kham en het soms daar op volgende zeer autoritaire gezag vanuit Lhasa had echter ook veel antipathie ten opzichte van die regering veroorzaakt. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Opstand_tegen_de_Tibetaanse_regering_in_westelijk_deel_van_Kham">Opstand tegen de Tibetaanse regering in westelijk deel van Kham</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Opstand tegen de Tibetaanse regering in westelijk deel van Kham" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Opstand tegen de Tibetaanse regering in westelijk deel van Kham"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In <a href="/wiki/1933" title="1933">1933</a> overlijdt de 13e dalai lama <a href="/wiki/Thubten_Gyatso" title="Thubten Gyatso">Thubten Gyatso</a>. De machtigste man na hem in Tibet in die tijd was ongetwijfeld zijn belangrijkste vertrouweling <a href="/wiki/Thubten_Kunphela" title="Thubten Kunphela">Thubten Kunphela</a>. Een positie als <a href="/wiki/Regent_in_Tibet" class="mw-redirect" title="Regent in Tibet">regent in Tibet</a> behoorde tot de mogelijkheden. Om redenen die nooit geheel helder zijn geworden stelt Kunphela zich echter in de dagen na de dood van de dalai lama passief op. Dat gaf uiteindelijk anderen de gelegenheid in actie te komen. Als gevolg daarvan werd Kunphela beschuldigd van nalatigheid bij het overlijdensproces van de dalai lama en ook beschuldigingen van moord door hem werden gehoord. Dit had tot gevolg dat Kunphela zijn machtspositie verloor en voor het leven verbannen werd naar <a href="/wiki/Kongpo" title="Kongpo">Kongpo</a>. Al zijn bezit en dat van zijn familie werd geconfisqueerd. </p><p>Dit leidde bij delen van de Tibetaanse samenleving tot verbittering en woede en met name bij de zeer rijke familieclan van de Pandatsang's. De clan was, evenals Kunphela, afkomstig uit <a href="/wiki/Markham_(arrondissement)" title="Markham (arrondissement)">Markham</a> in het westelijk deel van Kham. Deze regio had sinds 1724 onder gezag gestaan van de regering in Lhasa. De stichter van het familiefortuin was Pandatsang Nyigyal. Deze begon rond <a href="/wiki/1900" title="1900">1900</a> wol naar India te exporteren. Begin <a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a> vlucht de dalai lama voor naderende Chinese troepen naar India. Pandatsang Nyigyal doet een commerciële meesterzet door het transport van de bezittingen van de dalai lama naar <a href="/wiki/Darjeeling_(stad)" title="Darjeeling (stad)">Darjeeling</a> gratis te ondernemen. Ook het transport van die bezittingen terug naar Lhasa in <a href="/wiki/1913" title="1913">1913</a> bij de terugkeer van de dalai lama voert hij om niet uit. Het gevolg is, dat hij een zeer lucratief contract van de Tibetaanse regering krijgt voor de export van een groot deel van de wol. Enkele jaren later kan hij vestigingen openen in <a href="/wiki/Calcutta" title="Calcutta">Calcutta</a> en <a href="/wiki/Shanghai" title="Shanghai">Shanghai</a>. </p><p>De aanwezigheid van een - voor Tibetaanse omstandigheden- immens rijke en seculier ingestelde familie in Lhasa, die de Khampa achtergrond niet verloochende en zonder enige aristocratische traditie gaf bij de traditionele elite in Lhasa nogal wat spanningen. In <a href="/wiki/1921" title="1921">1921</a> wordt Pandatsang Nyigyal vermoord. De identiteit van de opdrachtgever is altijd onduidelijk gebleven.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De onderneming wordt voortgezet door zijn zoons, waaronder <a href="/wiki/Pandatsang_Rapga" title="Pandatsang Rapga">Pandatsang Rapga</a>. Zijn woede over de vernederende ballingschap van zijn vriend Kunphela leidt ertoe dat hij in <a href="/wiki/1934" title="1934">1934</a> een opstand tegen het gezag van de Tibetaanse regering in het westelijk deel van Kham organiseert. </p><p>Een tweede aspect bij zijn handelen is, dat hij door het internationale karakter van de onderneming een van de weinige Tibetanen is, die besef heeft van omstandigheden buiten Tibet en voorstander is van een veel meer seculier georganiseerde staatsstructuur. Met de keus voor opnieuw een <a href="/wiki/Tulku" title="Tulku">tulku</a> als <a href="/wiki/Regent_in_Tibet" class="mw-redirect" title="Regent in Tibet">regent in Tibet</a>, de vijfde <a href="/wiki/Reting_rinpoche" title="Reting rinpoche">Reting rinpoche</a> <a href="/wiki/Jamp%C3%A4l_Yeshe_Gyaltsen" title="Jampäl Yeshe Gyaltsen">Jampäl Yeshe Gyaltsen</a>, verliest Tibet naar zijn menig de laatste kans om nog op vreedzame wijze te werken aan een meer moderne samenleving. Ragpa krijgt aanvankelijk steun van een deel van de Khampa's in het westen van Kham. De Tibetaanse regering weet echter toch nog een contingent van enkele duizenden manschappen te mobiliseren, die de opstand weten neer te slaan. </p><p>In <a href="/wiki/1935" title="1935">1935</a> vertrok Rapga naar India. Hij stichtte daar de <a href="/wiki/Verbeteringspartij_Tibet" title="Verbeteringspartij Tibet">Verbeteringspartij Tibet</a>, waarbij zich <a href="/wiki/Gend%C3%BCn_Ch%C3%B6pel" title="Gendün Chöpel">Gendün Chöpel</a> en de uit verbanning gevluchte Thubten Kunphela aansloten. De partij beschouwde de toenmalige regeringsstructuur van Tibet als volstrekt verouderd. Met name Rapga was sterk beïnvloed door de ideeën van <a href="/wiki/Sun_Yat-sen" title="Sun Yat-sen">Sun Yat-sen</a>. Hij geloofde dat verandering in Tibet alleen mogelijk zou zijn op een wijze die vergelijkbaar was met het eind van de Qing-dynastie in China. Hij nam dan ook de theorie en ideeën van de <a href="/wiki/Kwomintang" title="Kwomintang">Kwomintang</a> als uitgangspunt voor het door hem gewenste model voor Tibet. </p><p>De partij en de leden werden ook financieel onderhouden door de Kwomingtang en ongeveer honderd Khampa- handelaren, waaronder de Pandatsing-clan. Het standpunt van de partij verschoof uiteindelijk naar een model waarin de door hen gewenste toekomst van Tibet alleen te bereiken zou zijn in de vorm van een autonome Tibetaanse republiek binnen het staatsverband van de <a href="/wiki/Republiek_China_(1912-1949)" title="Republiek China (1912-1949)">Republiek China</a>. Er zat wel enige spanning tussen beide financieringen. Een belangrijk deel van de Khampa-handelaren zag de partij als een instrument om - via een historische omweg - een onafhankelijke staat Kham te stichten. Onafhankelijk van <a href="/wiki/Peking" title="Peking">Peking</a> en <a href="/wiki/Nanking" class="mw-redirect" title="Nanking">Nanking</a>, maar even onafhankelijk van Lhasa.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Periode_1950-_1960">Periode 1950- 1960</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Periode 1950- 1960" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Periode 1950- 1960"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ook in deze periode zou het gebied Kham en de Khampa's een cruciale rol spelen in de geschiedenis van Tibet. In <a href="/wiki/1949" title="1949">1949</a> is de nederlaag van de Kwomingtang in China een feit en wordt de <a href="/wiki/Volksrepubliek_China" title="Volksrepubliek China">Volksrepubliek China</a> uitgeroepen. De leiding was vastbesloten geheel Tibet te integreren in de Volksrepubliek. </p><p>In <a href="/wiki/1950" title="1950">1950</a> ontmoet het <a href="/wiki/Volksbevrijdingsleger" title="Volksbevrijdingsleger">volksbevrijdingsleger</a> bij de opmars door Kham nauwelijks enige tegenstand. De weinige troepen, die de nog aanwezige krijgsheer van Sichuan <a href="/wiki/Liu_Wenhui" title="Liu Wenhui">Liu Wenhui</a> tot zijn beschikking had, besluiten zich of over te geven of sluiten zich bij dit leger aan. </p><p>Ook de Khampa's in het oostelijk deel van Kham bieden geen enkele tegenstand. Khampa's van ouder dan 50 jaar hadden in hun leven achtereenvolgens troepen van de <a href="/wiki/Qing-dynastie" title="Qing-dynastie">Qing-dynastie</a>, onder <a href="/wiki/Zhao_Erfeng" title="Zhao Erfeng">Zhao Erfeng</a>, troepen uit Centraal-Tibet, troepen van de Kwomingtang en van diverse Chinese krijgsheren zien komen en gaan. Vergeleken daarmee gedroegen de troepen van het volksbevrijdingsleger zich voorbeeldig gedisciplineerd. Er werd voor ieder van de lokale bevolking betrokken product gewoon betaald. </p><p>Daarnaast was het voor iedereen duidelijk, dat de mars door Kham slechts een begin was van een route die uiteindelijk naar Centraal-Tibet en Lhasa zou moeten leiden. De Khampa's hadden als Tibetaans boeddhist uiteraard de gebruikelijke devotie voor de dalai lama, maar voor de regering en het regime in Lhasa voelde men geen enkele sympathie. Veel Khampa's stonden ronduit vijandig ten opzichte van dat regime.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In oktober 1950 steekt het Chinese leger de <a href="/wiki/Jangtsekiang" class="mw-redirect" title="Jangtsekiang">Jangtsekiang</a> over en komt dan uit bij <a href="/wiki/Chamdo_(stad)" title="Chamdo (stad)">Chamdo</a> in door de regering in Lhasa beheerst gebied. Het daar aanwezige Tibetaanse leger trekt zich terug, vlucht maar wordt op die terugtocht omsingeld. Op 19 oktober geeft het zich over. Het volksbevrijdingsleger rukt niet verder op in afwachting van komende onderhandelingen tussen Lhasa en Peking. Op 23 mei 1951 wordt het zogenaamde <a href="/wiki/17_puntenakkoord" title="17 puntenakkoord">17 puntenakkoord</a> in Peking getekend, dat op 20 oktober van dat jaar werd geratificeerd door de dalai lama en de Nationale Assemblée van Tibet. Het akkoord regelt de voorwaarden van de zogenaamde <i> vrijwillige terugkeer</i> van Tibet naar China. </p><p>Onderdeel van het 17 punten akkoord was een bepaling, dat in het tot 1950 door de regering in Lhasa beheerste gebied de op dat moment bestaande sociale ordening en structuur voorlopig zou worden gehandhaafd. Dat akkoord en die bepaling was echter niet van toepassing op het grootste deel van Kham. Dat gebied werd niet bestuurd door een toenmalige Tibetaanse regering. In <a href="/wiki/1953" title="1953">1953</a> lanceert de communistische partij zijn eerste <a href="/wiki/Vijfjarenplan" title="Vijfjarenplan">vijfjarenplan</a>. Het plan beoogde onder meer een radicale hervorming van de landbouwproductie. Land zou moeten worden gecollectiviseerd met het doel de oude hiërarchie van landeigenaren en landloze boeren om te vormen naar coöperatieve vormen, de voorlopers van de latere communes. Dit soort maatregelen ontmoette in Kham gelijk weerstand. De kloosters in Kham werden als grootste landeigenaren het hardst getroffen door de landhervorming. Nomadisch levende groepen werden gedwongen tot een vorm van permanente vestiging. Eerst weigerden de Khampa's iedere medewerking en dat escaleerde in een gebied waar iedere volwassen Khampa een eigen wapen bezat al snel tot geweld. Een amnestie voor wapenbezit en premies op het inleveren van wapens had ook geen enkel effect. </p><p>In <a href="/wiki/1955" title="1955">1955</a> was er op veel plaatsen in Kham al sprake van gewapend verzet tegen de Chinezen. Bij tegenacties van de Chinezen vluchtten de Khampa's de heuvels in of zochten een schuilplek in de kloosters. Het klooster <a href="/w/index.php?title=Sampeling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sampeling (de pagina bestaat niet)">Sampeling</a> werd het centrum van het verzet. Het neemt duizenden gewapende Khampa's op boven zijn eigen aantal monniken van 3000, waarvan er velen ook nog strijder waren. Het klooster werd door het Chinese leger belegerd, maar weigerde zich over te geven. Vanuit een vliegtuig werden pamfletten uitgestrooid met een laatste oproep tot overgave. Enkele dagen later (februari <a href="/wiki/1956" title="1956">1956</a>) bombardeerde een ander vliegtuig het klooster tot een ruïne met honderden doden als gevolg. Het verzet verplaatste zich naar het <a href="/wiki/Klooster_van_Lithang" class="mw-redirect" title="Klooster van Lithang">klooster van Lithang</a>. Ook dat klooster weigerde zich over te geven en werd eveneens uiteindelijk gebombardeerd.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het verzet is dan de fase van lokale opstanden voorbij en manifesteert zich in het hele gebied van Kham. In <a href="/wiki/1957" title="1957">1957</a> ontstaat de verzetsbeweging de <a href="/wiki/Chushi_Gangdruk" title="Chushi Gangdruk">Chushi Gangdruk</a> de <i> Vier Rivieren, Zes Gebieden</i>. </p><p>Een rol bij de opstand in Kham speelde ook, dat de nieuwe marxistisch opgeleide kaders daar hun minachting voor sommige rituelen van het <a href="/wiki/Tibetaans_boeddhisme" title="Tibetaans boeddhisme">Tibetaans boeddhisme</a> soms openlijk toonden. Een tweede punt was, dat in deze marxistische opvatting een economisch systeem van bijvoorbeeld pastoraal nomaden een achtergebleven fase in sociaal-economische ontwikkeling was. </p><p>Als gevolg van de gevechten staken in toenemende mate groepen Khampa's de rivier de Drichu over en arriveren dan in Centraal-Tibet. De verhalen van de vluchtelingen werden aanvankelijks nauwelijks geloofd in Lhasa. Het grootste deel van de bevolking van Lhasa bleef de Khampa's in de gebruikelijke stereotypen van <i>losbandige ruziemakers </i> betitelen. Ook petities van kloosters in Kham aan de nog functionerende <a href="/wiki/Kashag" title="Kashag">Kashag</a>, als (deel)regering van Tibet werden terzijde gelegd. Tot aan maart <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a> had de meerderheid van de leidende elite in Lhasa, alsmede de dalai lama <a href="/wiki/Tenzin_Gyatso_(dalai_lama)" title="Tenzin Gyatso (dalai lama)">Tenzin Gyatso</a>, geen ander advies aan de Khampa's dan de wapens neer te leggen, terug te keren naar Kham en te trachten met de Chinezen samen te werken.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Begin <a href="/wiki/1958" title="1958">1958</a> begint het Chinese leger een offensief tegen de Khampa's. In steeds grotere aantallen worden die gedwongen hun toevlucht te zoeken in Centraal-Tibet. In augustus 1958 wordt voor het eerst sinds jaren weer een vergadering belegd van de Tibetaanse Nationale Assemblée. Het enige agendapunt is "De manier om de opstand van de Khampa's teniet te doen en de Centrale Regering ( bedoeld wordt die van China) tevreden te stellen".<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De vergadering kwam tot geen enkel concreet resultaat. </p><p>In begin 1959 zijn er enkele tienduizenden vluchtelingen uit Kham en Amdo in Lhasa en directe omgeving. Het straatbeeld in Lhasa en omgeving wordt in belangrijke mate bepaald door gewapende Khampa-strijders.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De Tibetaanse elite en de <a href="/wiki/Regering_van_Tibet" class="mw-redirect" title="Regering van Tibet">regering van Tibet</a> wenste de Khampa-opstand niet te steunen, maar was ook niet in staat die te stoppen in hun eigen gebied.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De aanwezigheid van al die Khampa's was uiteindelijk een van de belangrijkste oorzaken van de sfeer en de omstandigheden die leidde tot de <a href="/wiki/Opstand_in_Tibet_(1959)" title="Opstand in Tibet (1959)">opstand in Tibet</a> van <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Administratieve_wijzigingen_en_het_verdwijnen_van_de_naam_Kham_als_entiteit">Administratieve wijzigingen en het verdwijnen van de naam Kham als entiteit</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Administratieve wijzigingen en het verdwijnen van de naam Kham als entiteit" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Administratieve wijzigingen en het verdwijnen van de naam Kham als entiteit"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1955 werd het Voorbereidingscomité van de Tibetaanse Autonome Regio gevormd. Daarbij werd Centraal-Tibet verdeeld in drie regio's en politieke groepen. </p> <ul><li>de regio <a href="/wiki/U_(Tibet)" title="U (Tibet)">U</a> met de Tibetaanse regering, met aan het hoofd de dalai lama</li> <li>de regio <a href="/wiki/Tsang" title="Tsang">Tsang</a> met aan het hoofd de <a href="/wiki/P%C3%A4nchen_lama" title="Pänchen lama">pänchen lama</a></li> <li>het voormalige westelijk deel van Kham onder de naam <a href="/wiki/Chamdo_(stad)" title="Chamdo (stad)">Chamdo</a></li></ul> <p>In 1965 gingen die delen gezamenlijk de <a href="/wiki/Tibetaanse_Autonome_Regio" title="Tibetaanse Autonome Regio">Tibetaanse Autonome Regio</a>, de huidige provincie Tibet, vormen. </p><p>Het oostelijk deel van Kham had in de tijd van de <a href="/wiki/Republiek_China_(1912-1949)" title="Republiek China (1912-1949)">Republiek China</a> de naam van de provincie Xikang. Die provincie werd in 1955 opgeheven. Dit deel van Kham ging voor het grootste deel op in de huidige provincie <a href="/wiki/Sichuan" title="Sichuan">Sichuan</a>, waarbij grotendeels de administratieve indeling van 1724 werd hersteld. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="In_de_ballingschap">In de ballingschap</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kham&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: In de ballingschap" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kham&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: In de ballingschap"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vanaf 1957 had de <a href="/wiki/Central_Intelligence_Agency" title="Central Intelligence Agency">CIA</a> de Khampa-strijders logistieke steun en wapenzendingen gegeven. Khampa's werden getraind op het eiland <a href="/wiki/Saipan" title="Saipan">Saipan</a> in de <a href="/wiki/Grote_Oceaan" title="Grote Oceaan">Grote Oceaan</a> en daarna in <a href="/wiki/Camp_Hale" title="Camp Hale">Camp Hale</a> in <a href="/wiki/Colorado_(staat)" title="Colorado (staat)">Colorado</a>. Na 1959 veranderde de tactiek van de CIA. Er werd nu een grotere operatie opgezet vanuit <a href="/wiki/Mustang_(district)" title="Mustang (district)">Mustang</a>, een Nepalese regio aan de grens met Tibet. De opzet was om groepen Khampa's raids in Tibet te laten uitvoeren en bases op te zetten voor verdere guerrilla-acties. De CIA besteedde jaarlijks US$ 2.000.000 hieraan.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Er werden enige incidentele successen behaald, maar leidde niet tot reële resultaten. Latere verklaringen van betrokken CIA-functionarissen maken ook duidelijk dat de Amerikanen volstrekt niet de illusie of zelfs maar de bedoeling hadden iets bij te dragen aan een bevrijding van Tibet. Het ging in het toenmalige klimaat van de <a href="/wiki/Koude_Oorlog" title="Koude Oorlog">Koude Oorlog</a> om wat speldenprikken richting China. Terwijl de Khampa's in de illusie gelaten werden te vechten voor een vrijheidsideaal, waren zij in wezen pionnen in een veel groter spel.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Aan het eind van jaren 60 raakten de Khampa strijders bovendien verwikkeld in een onderlinge vete tussen de groep strijders van de oorspronkelijke <a href="/wiki/Chushi_Gangdruk" title="Chushi Gangdruk">Chushi Gangdruk</a> en de door de Amerikanen getrainde groepen.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De Amerikaanse financiële steun werd geleidelijk afgebouwd en beëindigd in het kader van de opbouw van diplomatieke betrekkingen tussen de V.S. en China in <a href="/wiki/1972" title="1972">1972</a>. De dalai lama riep de Khampa's in <a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepal</a> op hun wapens neer te leggen en de gewapende strijd te staken. </p><p>In de geschiedschrijving van de <a href="/wiki/Tibetaanse_regering_in_ballingschap" title="Tibetaanse regering in ballingschap">Tibetaanse regering in ballingschap</a> wordt deze episode ook nauwelijks vermeld. Er zijn geen herdenkingsdagen of activiteiten voor. Het past niet in het beleid van die regering deze episode actief in de herinnering te houden.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Van alle groepen in de <a href="/wiki/Tibetaanse_diaspora" title="Tibetaanse diaspora">Tibetaanse diaspora</a> zijn de Khampa strijders en hun nakomelingen de meest verbitterde. Zij voelen zich verraden door de CIA, de Tibetaanse regering in ballingschap en - hoe moeilijk dat ook voor een etnische Tibetaan te formuleren is - de dalai lama. Een gering aantal werd aanhanger van een nog tot diep in de ballingschap bestaande beweging voor een eigen onafhankelijke Khampa staat. De uitzichtloze positie van velen van hen leidde in <a href="/wiki/Bhutan" title="Bhutan">Bhutan</a>, maar vooral Nepal tot soms ook gewelddadige acties met het gevolg dat Khampa's dienden te vertrekken.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><b>Bronnen</b></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Ronis, Jann,( 2011) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://places.thlib.org/features/24071/descriptions/1301">" An overview of Kham (Eastern Tibet) Historical Polities"</a> The Tibetan and Himalaya Library. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170206153715/http://places.thlib.org/features/24071/descriptions/1301">Gearchiveerd</a> op 6 februari 2017.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Kapstein, Matthew (2007) The Tibetans, pag. 6-8 Blackwell Publishing, Oxford,<span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0-631-22574-9" title="Speciaal:Boekbronnen/0-631-22574-9">ISBN 0-631-22574-9</a></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Huber, Toni, (2007) Nomads of eastern Tibet: pag 17-31BRILL, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9004158138" title="Speciaal:Boekbronnen/9004158138">ISBN 9004158138</a></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Kapstein, pag, 163</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Schaik, Sam van (2011) Tibet, a history pag. 155-165, Yale University Press, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9780300154047" title="Speciaal:Boekbronnen/9780300154047">ISBN 9780300154047</a></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Jamgön Kongtrul Lodrö Thayé <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111121112614/http://www.snowlionpub.com/samples/AUJA_Intro.pdf">"The autobiography of JAMGÖN KONGTRUL"</a> Snow Lion Publications</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span>Schaik, Sam van (2011), pag. 167,168</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Goldstein, Melvyn.C.,(1994)" Conflict and Continuity among a community of nomadic pastoralists"In Resistance and Reform in Tibet, eds. Barnett and Akiner. London: Hurst & Co.,</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span>S erling,Elliot (1976) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.nl/books?id=3BPsOQe654IC&pg=PA69&lpg=PA69&dq=Elliot+Sperling+Chao&source=bl&ots=zY2AC0pH6c&sig=zNmTjzHabnJmyHhfUjPK5xRPDvY&hl=nl&sa=X&ei=XB8YT5KtFIXu-gbT4o2dCg&sqi=2&ved=0CCAQ6AEwAA#v=onepage&q=Elliot%20Sperling%20Chao&f=false"><i> The Chinese Venture in K'am and the role of Chao Erh-feng"</i></a></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">van Schaik, Sam, pag 183,184</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Goldstein, Melvyn C. (1991). A history of modern Tibet, 1913-1951: the demise of the Lamaist state, pag. 70-83,University of California Press,<span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-0-520-07590-0" title="Speciaal:Boekbronnen/978-0-520-07590-0">ISBN 978-0-520-07590-0</a></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Goldstein, pag. 220-224</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Mc Granahan, Carole, (2002)"Murder,History and Social Politics in 1920s Lhasa" in Epstein, Lawrence "Khams pa Histories<i> Proceedings of the Ninth Seminar of the International Association for Tibetan Studies pag. 103-127, Brill, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9004124233" title="Speciaal:Boekbronnen/9004124233">ISBN 9004124233</a></span></i></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Peng Wenbin,(20020 " Frontier Process, Provincial Politics and Movements for Khampa Autonomy during the Republican Period" in Epstein, Lawrence "Khams pa Histories<i> Proceedings of the Ninth Seminar of the International Association for Tibetan Studies,pag. 57-85, Brill, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9004124233" title="Speciaal:Boekbronnen/9004124233">ISBN 9004124233</a></span></i></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Shakya, Tsering (2000) The Dragon in the Land of Snows - A history of modern Tibet since 1947,, pag 40,41 Penguin Compass <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-0140196153" title="Speciaal:Boekbronnen/978-0140196153">ISBN 978-0140196153</a></span>,</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">van Schaik, pag225,226</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Shakya, Tsering, pag. 142</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Shakya, Tsering, pag. 180</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Kapstein, pag 286-288</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">van Schaik, pag 232.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span>) Mann, Jim, (1998) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://articles.latimes.com/1998/sep/15/news/mn-22993">" CIA Gave Aid to Tibetan Exiles in '60s,"</a> Declassified US intelligence documents: Los Angeles Times, 15 september 1998</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Kapstein, pag. 286,287</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span>World Tibet Network News(2004) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tibet.ca/en/newsroom/wtn/archive/old?y=1999&m=2&p=10_1">"The CIA Circus: Tibet's Forgotten Army, How the CIA sponsored and betrayed Tibetans in a war the world never knew about"</a></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> French, Patrick (2003) Tibet, Tibet, a personal history of a lost land, pag. 255, Borzoi Books, Alfred A. Knopf, New York. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/1-4000-4100-7" title="Speciaal:Boekbronnen/1-4000-4100-7">ISBN 1-4000-4100-7</a></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span>McGranahan, Carole (2010). Arrested Histories: Tibet, the CIA, and Memories of a Forgotten War. Duke University Press Books. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9780822347712" title="Speciaal:Boekbronnen/9780822347712">ISBN 9780822347712</a></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span>Bauer, Kenneth M.(2004)<a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.nl/books?id=h8P3yUXZX0wC&pg=PA103&lpg=PA103&dq=Khampa+state+in+exile&source=bl&ots=s9OkdMjh3g&sig=8JIXcKKWIf84ry_2bzUkgqtbMlU&hl=nl&sa=X&ei=PTp8T7yGMYbqOand0dEM&sqi=2&ved=0CDIQ6AEwAg#v=onepage&q=Khampa%20state%20in%20exile&f=false">" Nepal's Relations with its Border Populations</a></span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kham#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Kham">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kham#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Kham">Kham</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Provincies_van_Republiek_China_die_door_Volksrepubliek_China_zijn_opgeheven"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_provincies_Republiek_China" title="Sjabloon:Navigatie provincies Republiek China"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_provincies_Republiek_China&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div class="navigatie-afb-rechts noviewer"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Republic_of_China.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Republiek China"><img alt="Vlag van Republiek China" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_the_Republic_of_China.svg/30px-Flag_of_the_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_the_Republic_of_China.svg/45px-Flag_of_the_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_the_Republic_of_China.svg/60px-Flag_of_the_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div id="Provincies_van_Republiek_China_die_door_Volksrepubliek_China_zijn_opgeheven" class="navigatie-titel">Provincies van <a href="/wiki/Republiek_China_(1912-1949)" title="Republiek China (1912-1949)">Republiek China</a> die door <a href="/wiki/Volksrepubliek_China" title="Volksrepubliek China">Volksrepubliek China</a> zijn opgeheven</div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/w/index.php?title=Andong_(provincie)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andong (provincie) (de pagina bestaat niet)">Andong</a> · <a href="/wiki/Chahar" title="Chahar">Chahar</a> · <a href="/wiki/Hejiang" title="Hejiang">Hejiang</a> · <a href="/wiki/Liaobei" title="Liaobei">Liaobei</a> · <a href="/w/index.php?title=Nenjiang_(provincie)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nenjiang (provincie) (de pagina bestaat niet)">Nenjiang</a> · <a href="/wiki/Rehe_(provincie)" title="Rehe (provincie)">Rehe</a> · <a href="/w/index.php?title=Songjiang_(provincie)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Songjiang (provincie) (de pagina bestaat niet)">Songjiang</a> · <a href="/wiki/Suiyuan" title="Suiyuan">Suiyuan</a> · <a class="mw-selflink selflink">Xikang</a> · <a href="/w/index.php?title=Xing%27an&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xing'an (de pagina bestaat niet)">Xing'an</a> </p> </div></div> <p class="mw-empty-elt"> </p>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kham&oldid=67466613">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kham&oldid=67466613</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Geschiedenis_van_Tibet" title="Categorie:Geschiedenis van Tibet">Geschiedenis van Tibet</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Oorspronkelijke_provincie_in_Tibet" title="Categorie:Oorspronkelijke provincie in Tibet">Oorspronkelijke provincie in Tibet</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Sichuan" title="Categorie:Sichuan">Sichuan</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Co%C3%B6rdinaten_op_Wikidata" title="Categorie:Wikipedia:Coördinaten op Wikidata">Wikipedia:Coördinaten op Wikidata</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 1 mei 2024 om 17:53.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kham&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rp9p7","wgBackendResponseTime":136,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.234","walltime":"0.425","ppvisitednodes":{"value":1872,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":15512,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3259,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":21111,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 223.745 1 -total"," 41.25% 92.296 1 Sjabloon:Infobox_Tibetaanse_namen"," 38.77% 86.741 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 19.42% 43.443 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 17.84% 39.917 1 Sjabloon:Appendix"," 16.44% 36.781 1 Sjabloon:References"," 11.92% 26.669 1 Sjabloon:Navigatie_provincies_Republiek_China"," 10.56% 23.633 1 Sjabloon:Commonscat"," 9.92% 22.204 1 Sjabloon:Coor_title_dms"," 8.56% 19.156 1 Sjabloon:Navigatie"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.009","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":955336,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-84d8f4b96-9gvw2","timestamp":"20241116045348","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Kham","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Kham","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q125990","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q125990","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-10-23T20:50:40Z","dateModified":"2024-05-01T16:53:28Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/55\/ROC_Div_Xikang.svg"}</script> </body> </html>