CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ba" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Волга буйы Болғары — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ғинуар","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"99433700-9098-4f20-b133-1ab2203616d7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Волга_буйы_Болғары","wgTitle":"Волга буйы Болғары","wgCurRevisionId":1179665,"wgRevisionId":1179665,"wgArticleId":96956,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр","Википедия:Тарих буйынса яҡшы мәҡәләләр","Википедия:Алфавит буйынса яҡшы мәҡәләләр","Башҡортостан тарихы","Волга буйы Болғары","Европа тарихи дәүләттәре", "Татарстан тарихы","Ульяновск өлкәһе","Сыуашстан тарихы","Пенза өлкәһе","Һамар өлкәһе тарихы"],"wgPageViewLanguage":"ba","wgPageContentLanguage":"ba","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Волга_буйы_Болғары","wgRelevantArticleId":96956,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ba","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ba"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q185488","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"}; RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.editZeroSection","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.sidebarRelated","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ba&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/VolgaBulgaria1200.png/1200px-VolgaBulgaria1200.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="748"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/VolgaBulgaria1200.png/800px-VolgaBulgaria1200.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="499"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/VolgaBulgaria1200.png/640px-VolgaBulgaria1200.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="399"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Волга буйы Болғары — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ba.m.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Үҙгәртергә" href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ba)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ba.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ba"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия — Atom каналы" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Волга_буйы_Болғары rootpage-Волга_буйы_Болғары skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Эстәлеккә күсергә</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Төп меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Төп меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Төп меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навигация </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" title="Баш биткә күсергә [z]" accesskey="z"><span>Баш бит</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BA%D2%AF%D1%80%D2%BB%D3%99%D1%82%D0%BA%D0%B5%D1%81"><span>Алфавитлы күрһәткес</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Ағымдағы ваҡиғалар тураһында белешмә мәғлүмәт"><span>Ағымдағы ваҡиғалар</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-articles" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-articles" > <div class="vector-menu-heading"> Мәҡәләләр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Һайланған</span></a></li><li id="n-good" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Яҡшы</span></a></li><li id="n-quality" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Сифатлы</span></a></li><li id="n-1000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:1000_%D3%99%D2%BB%D3%99%D0%BC%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%BB%D0%B5_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99"><span>1 000 мотлаҡ</span></a></li><li id="n-10000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%B4%D0%B0"><span>10 000 әһәмиәтле</span></a></li><li id="n-Башҡортнамә" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%8B%D1%80%D2%93%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%88_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Башҡортнамә</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AF%D2%A3%D1%8B_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80"><span>Яңы биттәр</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9E%D1%81%D1%80%D0%B0%D2%A1%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99" title="Осраҡлы һайланған битте ҡарарға [x]" accesskey="x"><span>Осраҡлы мәҡәлә</span></a></li><li id="n-URL-ҡыҫҡартыу" class="mw-list-item"><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:UrlShortener"><span>URL ҡыҫҡартыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Ҡатнашыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%BC%D3%99" title="Проект буйынса нимә эшләй алыуығыҙ һәм ҡайҙа нимә барлығы тураһында белешмә"><span>Берләшмә</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%A0%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9"><span>Ҡоролтай</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80" title="Һуңғы үҙгәртеүҙәр исемлеге [r]" accesskey="r"><span>Һуңғы үҙгәртеүҙәр</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%BC%D3%99" title="«Википедия» буйынса белешмә"><span>Белешмә</span></a></li><li id="n-sitesupportregional" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B4%D0%B8_%D1%8F%D1%80%D2%99%D0%B0%D0%BC"><span>Матди ярҙам</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ru.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ирекле энциклопедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ba.svg" width="118" height="11" style="width: 7.375em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AD%D2%99%D0%BB%D3%99%D2%AF" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Эҙләү</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Википедия эсендә эҙләү" aria-label="Википедия эсендә эҙләү" autocapitalize="sentences" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Махсус:Эҙләү"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Эҙләргә</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Шәхси ҡоралдар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Измените внешний вид страницы, размер, ширину и цвет шрифта." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Уҡыу көйләүҙәре" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Уҡыу көйләүҙәре</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=ba" class=""><span>Иғәнә</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0+%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B+%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ" class=""><span>Теркәлеү</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0+%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B+%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o" class=""><span>Танылыу</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Шәхси ҡоралдар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Шәхси ҡоралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Ҡатнашыусы менюһы" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=ba"><span>Иғәнә</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0+%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B+%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Теркәлеү</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0+%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B+%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Танылыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Танылмаған мөхәррирҙәр өсөн бит <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D3%99%D1%85%D0%B8%D0%BC_%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D2%99" aria-label="Мөхәррирләү тураһында ентеклерәк"><span>Күберәк белергә</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%A8%D0%BB%D3%A9%D1%88%D3%A9%D0%BC" title="Был IP-адрестан яһалған төҙәтеүҙәр [y]" accesskey="y"><span>Өлөш</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%98%D2%A3%D0%B3%D3%99%D0%BC%D3%99_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="IP-адресығыҙ өсөн фекер алышыу бите [n]" accesskey="n"><span>Фекер алышыу</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eйәшерергә\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ba\" dir=\"ltr\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Йөкмәткеһе" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Йөкмәткеһе</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">йәшерергә</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Башы</div> </a> </li> <li id="toc-Тарих" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Тарих"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Тарих</span> </div> </a> <ul id="toc-Тарих-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Халҡы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Халҡы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Халҡы</span> </div> </a> <ul id="toc-Халҡы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Хужалығы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Хужалығы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Хужалығы</span> </div> </a> <ul id="toc-Хужалығы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Мәҙәниәт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Мәҙәниәт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Мәҙәниәт</span> </div> </a> <ul id="toc-Мәҙәниәт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Хакимдары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Хакимдары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Хакимдары</span> </div> </a> <ul id="toc-Хакимдары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Волга_буйы_Болғары_һәм_башҡорттар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Волга_буйы_Болғары_һәм_башҡорттар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Волга буйы Болғары һәм башҡорттар</span> </div> </a> <ul id="toc-Волга_буйы_Болғары_һәм_башҡорттар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Иҫкәрмәләр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Иҫкәрмәләр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Иҫкәрмәләр</span> </div> </a> <ul id="toc-Иҫкәрмәләр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Әҙәбиәт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Әҙәбиәт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Әҙәбиәт</span> </div> </a> <ul id="toc-Әҙәбиәт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Һылтанмалар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Һылтанмалар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Һылтанмалар</span> </div> </a> <ul id="toc-Һылтанмалар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Йөкмәткеһе" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Волга буйы Болғары</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Икенсе телдәге мәҡәләгә күсегеҙ. 70 телдә уҡырға була" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-70" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">70 тел</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Wolga-Bulgarye" title="Wolga-Bulgarye — африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Wolga-Bulgarye" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%88%D9%84%D8%BA%D8%A7" title="بلغار الفولغا — арабский" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بلغار الفولغا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабский" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Bulgaria_del_Volga" title="Bulgaria del Volga — астурийский" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Bulgaria del Volga" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийский" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0dil_Bulqar_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İdil Bulqar xanlığı — азербайджанский" lang="az" hreflang="az" data-title="İdil Bulqar xanlığı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанский" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%88%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="ایدیل بولقارلاری — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایدیل بولقارلاری" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Волжская Булгарыя — белорусский" lang="be" hreflang="be" data-title="Волжская Булгарыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорусский" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B6%D0%BA%D0%B0_%D0%91%D1%8A%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Волжка България — болгарский" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Волжка България" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарский" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%B2%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="ভলগা বুলগেরিয়া — бенгальский" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ভলগা বুলগেরিয়া" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальский" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Bulg%C3%A0ria_del_Volga" title="Bulgària del Volga — каталанский" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Bulgària del Volga" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанский" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Ийдалан Булгари — чеченский" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Ийдалан Булгари" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чеченский" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Edil_boyu_bul%C4%9Far_devleti" title="Edil boyu bulğar devleti — крымско-татарский" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Edil boyu bulğar devleti" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="крымско-татарский" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vol%C5%BEsk%C3%A9_Bulharsko" title="Volžské Bulharsko — чешский" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Volžské Bulharsko" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешский" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%C4%83%D0%BB%C3%A7%D0%B8_%D0%9F%C4%83%D0%BBx%D0%B0%D1%80" title="Атăлçи Пăлxар — чувашский" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Атăлçи Пăлxар" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашский" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Volgabulgarske_rige" title="Volgabulgarske rige — датский" lang="da" hreflang="da" data-title="Volgabulgarske rige" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датский" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Wolgabulgaren" title="Wolgabulgaren — немецкий" lang="de" hreflang="de" data-title="Wolgabulgaren" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%92%CF%8C%CE%BB%CE%B3%CE%B1" title="Βουλγαρία του Βόλγα — греческий" lang="el" hreflang="el" data-title="Βουλγαρία του Βόλγα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="греческий" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Volga_Bulgaria" title="Volga Bulgaria — английский" lang="en" hreflang="en" data-title="Volga Bulgaria" data-language-autonym="English" data-language-local-name="английский" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Volgia_Bulgario" title="Volgia Bulgario — эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Volgia Bulgario" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bulgaria_del_Volga" title="Bulgaria del Volga — испанский" lang="es" hreflang="es" data-title="Bulgaria del Volga" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанский" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Volga-Bulgaaria" title="Volga-Bulgaaria — эстонский" lang="et" hreflang="et" data-title="Volga-Bulgaaria" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонский" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Volgako_Bulgaria" title="Volgako Bulgaria — баскский" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Volgako Bulgaria" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскский" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7" title="بلغارستان ولگا — персидский" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بلغارستان ولگا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персидский" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Volgan_Bulgaria" title="Volgan Bulgaria — финский" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Volgan Bulgaria" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финский" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Khanat_bulgare_de_la_Volga" title="Khanat bulgare de la Volga — французский" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Khanat bulgare de la Volga" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французский" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%95%D7%9C%D7%92%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%A9%D7%9C_%D7%94%D7%95%D7%95%D7%9C%D7%92%D7%94" title="בולגריה של הוולגה — иврит" lang="he" hreflang="he" data-title="בולגריה של הוולגה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Povol%C5%A1ka_Bugarska" title="Povolška Bugarska — хорватский" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Povolška Bugarska" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Volgai_Bolg%C3%A1rorsz%C3%A1g" title="Volgai Bolgárország — венгерский" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Volgai Bolgárország" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерский" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D5%A3%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B2%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Վոլգյան Բուլղարիա — армянский" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Վոլգյան Բուլղարիա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянский" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bulgaria_Volga" title="Bulgaria Volga — индонезийский" lang="id" hreflang="id" data-title="Bulgaria Volga" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Volga-Bolgaria" title="Volga-Bolgaria — идо" lang="io" hreflang="io" data-title="Volga-Bolgaria" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Bulgaria_del_Volga" title="Bulgaria del Volga — итальянский" lang="it" hreflang="it" data-title="Bulgaria del Volga" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальянский" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ヴォルガ・ブルガール — японский" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヴォルガ・ブルガール" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японский" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98_(%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90)" title="ბულგარეთი (ვოლგა-კამა) — грузинский" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბულგარეთი (ვოლგა-კამა)" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинский" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B4%D1%96%D0%BB_%D0%91%D2%B1%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Еділ Бұлғариясы — казахский" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Еділ Бұлғариясы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахский" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B3%BC%EA%B0%80%EA%B0%95_%EB%B6%88%EA%B0%80%EB%A6%AC%EC%95%84" title="볼가강 불가리아 — корейский" lang="ko" hreflang="ko" data-title="볼가강 불가리아" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейский" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Bulgaria_Rhaensis" title="Bulgaria Rhaensis — латинский" lang="la" hreflang="la" data-title="Bulgaria Rhaensis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латинский" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Balgaria_de_Volga" title="Balgaria de Volga — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Balgaria de Volga" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pavolgio_Bulgarija" title="Pavolgio Bulgarija — литовский" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pavolgio Bulgarija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовский" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Volgas_Bulg%C4%81rija" title="Volgas Bulgārija — латышский" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Volgas Bulgārija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышский" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%BB%D1%8B%D1%81%D0%BE_%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Юлысо Булгарий — луговомарийский" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Юлысо Булгарий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="луговомарийский" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Волшка Бугарија — македонский" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Волшка Бугарија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонский" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bulgaria_Volga" title="Bulgaria Volga — малайский" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bulgaria Volga" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Wolga-Bulgarije" title="Wolga-Bulgarije — нидерландский" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Wolga-Bulgarije" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерландский" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Volga-Bulgaria" title="Volga-Bulgaria — норвежский букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Volga-Bulgaria" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежский букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Khanat_bulgar_de_V%C3%B2lga" title="Khanat bulgar de Vòlga — окситанский" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Khanat bulgar de Vòlga" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанский" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A9%8B%E0%A8%B2%E0%A8%97%E0%A8%BE_%E0%A8%AC%E0%A8%B2%E0%A8%97%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A9%80%E0%A8%86" title="ਵੋਲਗਾ ਬਲਗਾਰੀਆ — панджаби" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵੋਲਗਾ ਬਲਗਾਰੀਆ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджаби" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bu%C5%82garia_Wo%C5%82%C5%BCa%C5%84sko-Kamska" title="Bułgaria Wołżańsko-Kamska — польский" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Bułgaria Wołżańsko-Kamska" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польский" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7_%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%81" title="وولگا بلغاریہ — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="وولگا بلغاریہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Bulg%C3%A1ria_do_Volga" title="Bulgária do Volga — португальский" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Bulgária do Volga" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португальский" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Bulgaria_de_pe_Volga" title="Bulgaria de pe Volga — румынский" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Bulgaria de pe Volga" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынский" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Волжская Булгария — русский" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Волжская Булгария" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="русский" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B0%D2%95%D1%8B_%D0%91%D1%83%D0%BB%D2%95%D0%B0%D1%80_%D1%81%D0%B8%D1%80%D1%8D" title="Волгатааҕы Булҕар сирэ — саха" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Волгатааҕы Булҕар сирэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Volga_Bulgarie" title="Volga Bulgarie — шотландский" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Volga Bulgarie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландский" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Povol%C5%A1ka_Bugarska" title="Povolška Bugarska — сербскохорватский" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Povolška Bugarska" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскохорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Bulharsk%C3%A1_vol%C5%BEsko-kamsk%C3%A1_r%C3%AD%C5%A1a" title="Bulharská volžsko-kamská ríša — словацкий" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Bulharská volžsko-kamská ríša" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словацкий" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Vol%C5%A1ka_Bolgarija" title="Volška Bolgarija — словенский" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Volška Bolgarija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенский" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Поволшка Бугарска — сербский" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Поволшка Бугарска" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербский" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Volgabulgariska_riket" title="Volgabulgariska riket — шведский" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Volgabulgariska riket" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведский" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AF%8B%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BE_%E0%AE%AA%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%87%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="வோல்கா பல்கேரியா — тамильский" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வோல்கா பல்கேரியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамильский" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0dil_Bulgar_Devleti" title="İdil Bulgar Devleti — турецкий" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İdil Bulgar Devleti" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BB_%D0%B1%D1%83%D0%B5_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Идел буе Болгары — татарский" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Идел буе Болгары" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарский" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B4%D0%B8%D0%BB_%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80_%D1%8D%D0%BB%D0%B8" title="Идил Булгар эли — тувинский" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Идил Булгар эли" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="тувинский" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B7%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%96%D1%8F" title="Волзька Болгарія — украинский" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Волзька Болгарія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинский" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7_%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%81" title="وولگا بلغاریہ — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="وولگا بلغاریہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Volga-Kama_Bulg%CA%BBoriyasi" title="Volga-Kama Bulgʻoriyasi — узбекский" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Volga-Kama Bulgʻoriyasi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекский" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Volga_Bulgaria" title="Volga Bulgaria — вьетнамский" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Volga Bulgaria" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамский" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8F%E5%B0%94%E5%8A%A0%E4%BF%9D%E5%8A%A0%E5%88%A9%E4%BA%9A" title="伏尔加保加利亚 — у" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="伏尔加保加利亚" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="у" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98_(%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90)" title="ბულგარეთი (ვოლგა-კამა) — мегрельский" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ბულგარეთი (ვოლგა-კამა)" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="мегрельский" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8F%E5%B0%94%E5%8A%A0%E4%BF%9D%E5%8A%A0%E5%88%A9%E4%BA%9A" title="伏尔加保加利亚 — китайский" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伏尔加保加利亚" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="китайский" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8F%E7%88%BE%E5%8A%A0%E4%BF%9D%E5%8A%A0%E5%88%A9%E4%BA%9E" title="伏爾加保加利亞 — кантонский" lang="yue" hreflang="yue" data-title="伏爾加保加利亞" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонский" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q185488#sitelinks-wikipedia" title="Башҡа телдәргә һылтанмаларҙы төҙәтеү" class="wbc-editpage">Һылтанмаларҙы төҙәтергә</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Исем арауыҡтары"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Эстәлек битен ҡарау [c]" accesskey="c"><span>Бит</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%B5%D2%AF:%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" rel="discussion" title="Биттең эстәлеге тураһында фекерләшеү [t]" accesskey="t"><span>Фекер алышыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Телде үҙгәртергә" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">башҡортса</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Ҡарауҙар"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B"><span>Уҡыу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v"><span>Үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e"><span>Кодты үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=history" title="Биттең төҙәтеүҙәр журналы [h]" accesskey="h"><span>Тарих</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ҡоралдар" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ҡоралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ҡоралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <div class="vector-menu-heading"> Ғәмәлдәр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B"><span>Уҡыу</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v"><span>Үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e"><span>Кодты үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=history"><span>Тарих</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Дөйөм </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Был биткә һылтанған барлыҡ биттәрҙең исемлеге [j]" accesskey="j"><span>Был биткә һылтанмалар</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D3%99%D0%B9%D0%BB%D0%B5_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" rel="nofollow" title="Был бит һылтанған биттәрҙәге һуңғы үҙгәртеүҙәр [k]" accesskey="k"><span>Бәйле үҙгәртеүҙәр</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Барлыҡ махсус биттәр исемлеге [q]" accesskey="q"><span>Махсус биттәр</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&oldid=1179665" title="Биттең был өлгөһөнә даими һылтанма"><span>Даими һылтанма</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=info" title="Был бит тураһында ентекләберәк"><span>Бит мәғлүмәттәре</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&page=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&id=1179665&wpFormIdentifier=titleform" title="Был биттән нисек өҙөмтә яһау тураһында мәғлүмәт"><span>Биттән өҙөмтә яһарға</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2592%25D0%25BE%25D0%25BB%25D0%25B3%25D0%25B0_%25D0%25B1%25D1%2583%25D0%25B9%25D1%258B_%25D0%2591%25D0%25BE%25D0%25BB%25D2%2593%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%258B"><span>Ҡыҫҡа URL алыу</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:QrCode&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2592%25D0%25BE%25D0%25BB%25D0%25B3%25D0%25B0_%25D0%25B1%25D1%2583%25D0%25B9%25D1%258B_%25D0%2591%25D0%25BE%25D0%25BB%25D2%2593%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%258B"><span>QR код алыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Баҫтырыу/сығарыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:Collection&bookcmd=book_creator&referer=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0+%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B+%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B"><span>Китап төҙөү</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:DownloadAsPdf&page=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=show-download-screen"><span>PDF форматында йөкләү</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&printable=yes" title="Биттең ҡағыҙға баҫтырыу өсөн өлгөһө [p]" accesskey="p"><span>Баҫтырыу өлгөһө</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Башҡа проекттарҙа </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Volga_Bulgaria" hreflang="en"><span>Викимилек</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q185488" title="Мәғлүмәт һаҡлағысына бәйле элементҡа һылтанма [g]" accesskey="g"><span>Викимәғлүмәт элементы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Уҡыу көйләүҙәре</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">йәшерергә</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-ga" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Был мәҡәлә яҡшы мәҡәләләр исемлегенә инә"><img alt="Был мәҡәлә яҡшы мәҡәләләр исемлегенә инә" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/13px-Blue_star_unboxed.svg.png" decoding="async" width="13" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/20px-Blue_star_unboxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/26px-Blue_star_unboxed.svg.png 2x" data-file-width="13" data-file-height="13" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ba" dir="ltr"><table class="infobox" cellspacing="2" style="width: 22em; text-align: left; font-size: 88%; line-height: 1.5em; width:27em;"><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; font-size: 125%; font-weight: bold;">Волга буйы Болғары</td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <p><span data-wikidata-claim-id="Q185488$A6EE47DF-4C74-41CA-8B4B-17C4FC5B74B0" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P242[1]"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:VolgaBulgaria1200.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/VolgaBulgaria1200.png/300px-VolgaBulgaria1200.png" decoding="async" width="300" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/VolgaBulgaria1200.png/450px-VolgaBulgaria1200.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/VolgaBulgaria1200.png/600px-VolgaBulgaria1200.png 2x" data-file-width="1264" data-file-height="788" /></a></span></span></span> </p> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:transparent;"><div style="float:left; margin-right:0.5em; text-align:left; width:4em;"><span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бөйөк Болғар (был бит юҡ)">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80" title="Бөйөк Болғар"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Monogram_of_Kubrat.svg/30px-Monogram_of_Kubrat.svg.png" decoding="async" width="30" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Monogram_of_Kubrat.svg/45px-Monogram_of_Kubrat.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Monogram_of_Kubrat.svg/60px-Monogram_of_Kubrat.svg.png 2x" data-file-width="946" data-file-height="981" /></a></span></span></div> <div style="float:right; margin-left:0.5em; text-align:right; width:4em;"><span style="white-space: nowrap;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%A3%D1%80%D2%99%D0%B0" title="Алтын Урҙа"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Golden_Horde_flag_1339.svg/30px-Golden_Horde_flag_1339.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Golden_Horde_flag_1339.svg/45px-Golden_Horde_flag_1339.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Golden_Horde_flag_1339.svg/60px-Golden_Horde_flag_1339.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="200" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%A3%D1%80%D2%99%D0%B0" title="Алтын Урҙа">→</a></span></div> <div style="margin:0 4em;"><span style="white-space: nowrap;"><span data-wikidata-property-id="P571" class="no-wikidata">IX быуат</span> —</span> <span style="white-space: nowrap;"><span data-wikidata-property-id="P576" class="no-wikidata">XIII быуат</span></span></div> <div style="clear:both;"></div></th></tr><tr><th style="">Баш ҡала</th><td class="" style=""> <p>Болғар <small>(IX—X бб.)</small>, Сыуар <small>(X б.)</small><br /> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Биләр">Биләр</a> <small>(X быуаттың 2-се сиреге — 1236 йыл)</small> </p> </td></tr><tr><th style="">Телдәр</th><td class="" style=""> <p>болғар теле </p> </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD" title="Дин">Дин</a></th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D2%A3%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="Тәңрелек">тәңрелек</a>,<br /><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">ислам</a> <small>(922 йылдан)</small> </p> </td></tr><tr><th style="">Халҡы</th><td class="" style=""> <p><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Болғарҙар">болғарҙар</a>, есегелдәр, <a href="/wiki/%D0%91%D3%99%D1%88%D0%BD%D3%99%D0%BA%D1%82%D3%99%D1%80" title="Бәшнәктәр">бәшнәктәр</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Сыуаштар">сыуаздар</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Башҡорттар">башхарттар</a>, мадъяр-төркиҙәр, баранжарлар, <a href="/wiki/%D0%A3%D2%93%D1%8B%D2%99%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Уғыҙҙар">уғыҙҙар</a> һ. б. </p> </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-claim-id="q185488$59FF0343-8EB1-4E07-A50E-64CBCE4C7BAB" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Volga_Bulgaria" title="commons:Category:Volga Bulgaria"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Volga_Bulgaria" class="extiw" title="commons:Category:Volga Bulgaria">Волга буйы Болғары Викимилектә</a></span></span></td></tr><tr><td style="text-align:right;" colspan="2"><div class="plainlinks noprint navbar" data-navboxnavigation-link="0" style="text-align:left; white-space:nowrap;"><span style="word-spacing:0">Шаблон: </span><span><span class="nv-view"><a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Ҡалып:Историческое государство"><span title="Просмотр этого шаблона">просмотр</span></a></span><span class="nv-talk"> • <a href="/w/index.php?title=%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D1%84%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%B5%D2%AF:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҡалып буйынса фекерләшеү:Историческое государство (был бит юҡ)"><span title="Обсуждение этого шаблона">обсуждение</span></a></span><span class="nv-edit"> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:EditPage/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Махсус:EditPage/Ҡалып:Историческое государство"><span title="Править этот шаблон">править</span></a></span></span></div></td></tr> </tbody></table> <p><b>Волга буйы Болғары</b> (<i>Волга-Кама Болғары</i>) — Урта <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0" title="Волга">Волга</a> буйында һәм Түбәнге <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Кама">Кама</a> янында X—XIII быуаттарҙа булған тарихи дәүләт. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тарих"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85"></span>Тарих</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=1" title="Тарих бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=1" title="Тарих бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Бөйөк Болғар</i> тарҡалғандан һуң, Түбәнге <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0" title="Волга">Волга</a> һәм <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BD" title="Дон">Дон</a> буйҙарынан <i>Волга буйы Болғары</i> территорияһына бер нисә тулҡын менән (VII быуаттың икенсе яртыһынан алып һәм һуңыраҡ) <i>болғарҙар</i><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> һәм башҡа <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Төрки халыҡтар">төрки телле ҡәбиләләр</a>, шулай уҡ <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Кама">Кама</a> буйы фин-уғырҙары һәм башҡалар килеп төпләнгән<sup id="cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В.-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>965 йылға тиклем Волга буйы Болғары <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80_%D2%A1%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Хазар ҡағанаты">Хазар ҡағанатына</a> буйһонған. Х быуат башында батша <i>Алмыш</i> болғар ҡәбиләләрен берләштерә башлаған. IX—X быуаттарҙағы яҙма сығанаҡтарға ярашлы был ҡәбиләләр араһында <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Болғарҙар">болғарҙар</a>, есегелдәр, <a href="/wiki/%D0%91%D3%99%D1%88%D0%BD%D3%99%D0%BA%D1%82%D3%99%D1%80" title="Бәшнәктәр">бәшнәктәр</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Сыуаштар">сыуаштар</a> (сыуаз), <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Башҡорттар">башҡорттар</a> (башхарт), мадъяр-төркиҙәр, баранжарлар, <a href="/wiki/%D0%A3%D2%93%D1%8B%D2%99%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Уғыҙҙар">уғыҙҙар</a> һ. б. телгә алына. Болғар төркөмөнә өс ҡәбилә (берсула, есегел, болғар) ингән<sup id="cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В.-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kievan_Rus_in_1237_(ru).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Kievan_Rus_in_1237_%28ru%29.svg/250px-Kievan_Rus_in_1237_%28ru%29.svg.png" decoding="async" width="250" height="271" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Kievan_Rus_in_1237_%28ru%29.svg/375px-Kievan_Rus_in_1237_%28ru%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Kievan_Rus_in_1237_%28ru%29.svg/500px-Kievan_Rus_in_1237_%28ru%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1302" /></a><figcaption>1237 йылда Волга буйы Болғары һәм уның күршеләре.</figcaption></figure> <p>Хазар ҡағанаты менән көрәштә батша Алмыш, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D0%B4_%D1%85%D3%99%D0%BB%D0%B8%D1%84%D3%99%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" class="mw-redirect" title="Бағдад хәлифәлеге">Бағдад хәлифәлегенә</a> номиналь рәүештә буйһоноп, уға таянған. <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D0%B4" title="Бағдад">Бағдад</a> хәлифәһе Болғарға илселек ебәрә, һәм 922 йылда Алмыш хан <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">ислам</a> динен дәүләт дине тип иғлан итә. Илселек составында ғәрәп сәйәхәтсеһе <a href="/wiki/%D0%98%D0%B1%D0%BD_%D0%A4%D0%B0%D2%99%D0%BB%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Ибн Фаҙлан">Ибн Фаҙлан</a> да була<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Х быуат башында <i>Болғар</i>, <i>Сыуар</i>, <i>Ноҡрат</i>, <i>Йүкәтау</i>, <i><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Биләр">Биләр</a></i>, <i>Һамар</i> һ. б. ҡалалар барлыҡҡа килә<sup id="cite_ref-Димитриев_В._Д._4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Димитриев_В._Д.-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Археологик һәм яҙма мәғлүмәттәргә ярашлы, Волга буйы Болғарында 150 ҡала һәм 800-ҙән ашыу торама пункт иҫәпләнгән<sup id="cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Мәжитов_Н._А.-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>X—XII быуаттарҙа урыҫ кенәздәре Болғарға яу менән барып торған. Урыҫ хакимдарының дәүләткә даими ҡурҡыныс янауы арҡаһында Х быуаттың икенсе сирегендә Волга буйы Болғарының баш ҡалаһы Кама аръяғының үҙәк өлөшөнә — <i>Биләр</i> ҡалаһына күскән<sup id="cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-2" class="reference"><a href="#cite_note-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В.-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 985 йылда болғар хакимы киев кенәзе Владимир I менән солох килешеүен төҙөй<sup id="cite_ref-Измайлов_И._Л._6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Измайлов_И._Л.-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>1220—1240 йылдарҙағы ҡаты алыштарҙан һуң Волга буйы Болғарын <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Монголдар">монгол-татарҙар</a> баҫып ала. Болғар, бер ни тиклем автономияһын һаҡлап, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%A3%D1%80%D2%99%D0%B0" title="Алтын Урҙа">Жуси улусы (Алтын Урҙа)</a> составына инә. Уның тәүге баш ҡалаһы итеп XIII быуатта Болғар билдәләнә. Ҡала бер үк ваҡытта яңы монгол дәүләтенең сәйәси, сауҙа һәм һөнәрселек үҙәге лә булып. Артабан Болғар мәҙәниәте Алтын Урҙа мәҙәниәтенең мөһим өлөшөнә әйләнә. Болғар кенәздәре үҙ биләмәләрен башлыса Вятка һәм Кама йылғалары буйлап киңәйтә. XIII быуаттың 2-се яртыһында — XIV быуатта төп халҡы Кама аръяғынан Кама алдына күсә. Болғария эсендә Ҡазан, Болғар, Йүкәтау һ. б. кенәзлектәр айырылып сыға. Волга Болғарының иҡстисади һәм сәйәси күтәрелеше Алтын Урҙа хандарының яуҙары, эске низағтар, урыҫ кенәздәренең яуҙары (1360 йылдан алып), <a href="/wiki/%D0%90%D2%A1%D2%BB%D0%B0%D2%A1_%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%80" title="Аҡһаҡ Тимер">Аҡһаҡ Тимерҙең</a> ябырылыуы (1390-сы йй. уртаһы, <a href="/wiki/%D2%A0%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D1%8F%D1%83" title="Ҡондорса буйындағы яу">Ҡондорса буйындағы яу</a>), ушкуйниктар һөжүмдәренән туҡталып ҡала. 1438 йылда Волга буйы Болғарының территорияһында <a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" class="mw-redirect" title="Ҡазан ханлығы">Ҡазан ханлығы</a> барлыҡҡа килә<sup id="cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-3" class="reference"><a href="#cite_note-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В.-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Халҡы"><span id=".D0.A5.D0.B0.D0.BB.D2.A1.D1.8B"></span>Халҡы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=2" title="Халҡы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=2" title="Халҡы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Волга буйы Болғары халыҡтары һәм ҡәбиләләре араһында баранжар, барсил (берсула), <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Башҡорттар">башхарт (башкарт)</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Болғарҙар">болғар</a>, буртас, <a href="/wiki/%D0%91%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Бүләр">бүләр</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D3%99%D1%88%D0%BD%D3%99%D0%BA%D1%82%D3%99%D1%80" title="Бәшнәктәр">бәшнәк</a>, есегел, шулай уҡ мадъяр-төркиҙәр, савир, сыуаз, фин-уғырҙар һәм <a href="/wiki/%D0%A3%D2%93%D1%8B%D2%99%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Уғыҙҙар">уғыҙҙар</a> булған. Болғар төркөмөнә өс ҡәбилә (берсула, есегел, болғар) ингән<sup id="cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-4" class="reference"><a href="#cite_note-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В.-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. X—XII быуаттарҙа әҙәби <i>болғар теле</i> формалаша<sup id="cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Мәжитов_Н._А.-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Социаль ҡоролоштоң юғары ҡатламы — кенәздәрҙән (<i>бәк</i>) — айырым ерҙәр һәм ҡалаларҙың хакимдәренән, хәрби аҡһөйәктәрҙән (<i>сура</i>) һәм мосолман руханиҙарынан, ә илдең төп халҡы башлыса дәүләт ҡаҙнаһына һалым түләүсе ирекле ауыл общинниктарынан һәм ҡала кешеләренән (һөнәрселәр, сауҙагәрҙәр һ. б.) торған<sup id="cite_ref-Измайлов_И._Л._6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Измайлов_И._Л.-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">Исламдың</a> Волга-Урал төбәгенә үтеп инеүе Урта Азия илдәре менән сауҙа-иҡтисади бәйләнештәре урынлаштырылыуға бәйле. Тәүге мосолман общиналары Болғарҙа, Биләрҙә һәм башҡа эре ҡалаларҙа барлыҡа килгән. Х быуаттың беренсе сирегенән ислам дине Волга буйы Болғарының дәүләт дине булып китә. Ислам дине болғар йәмғиәтенең рухи мәҙәниәтенә ҙур йоғонто яһай, эре ҡалаларҙа мәҙрәсәләр һәм мәктәптәр асылыуына, фән үҫешенә булышлыҡ итә<sup id="cite_ref-Измайлов_И._Л._6-2" class="reference"><a href="#cite_note-Измайлов_И._Л.-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>X—XII быуаттарҙа әҙәби <i>болғар теле</i> формалаша<sup id="cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-2" class="reference"><a href="#cite_note-Мәжитов_Н._А.-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Хужалығы"><span id=".D0.A5.D1.83.D0.B6.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D2.93.D1.8B"></span>Хужалығы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=3" title="Хужалығы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=3" title="Хужалығы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ҡыуғын малсылыҡ менән шөғөлләнгән болғарҙар Х быуатҡа ҡарай ултыраҡ тормошҡа күсә. Һабан игенселеге (арпа, бойҙай, тары һ. б. сәскәндәр) һәм ярым күсмә һәм ултыраҡ малсылыҡ (башлыса йылҡы үрсеткәндәр) хужалыҡтың итеүҙең төп төрө булған. Тағы ла балыҡсылыҡ, солоҡсолоҡ һәм һунарсылыҡ үҫеш алған. Балсыҡтан, ағастан һәм һөйәктән төрлө әйберҙәр яһау, шулай уҡ тимерселек, зәгәрлек һәм быяла эшләү таралыу ала<sup id="cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-3" class="reference"><a href="#cite_note-Мәжитов_Н._А.-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Волга буйы Болғары географик яҡтан уңайлы урында урынлашҡан, уның ерҙәре аша Көнсығыш һәм Төньяҡ Европаны Шәреҡ менән бәйләүсе мөһим һыу юлдары үткән. X—XI быуаттарҙа Волга һәм Кама йылғалары буйында болғар сауҙа-һәнәрселек ҡала-факториялар селтәре барлыҡҡа килә. Волга буйы Болғары <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B1%D0%B1%D3%99%D1%81%D0%B8%D2%99%D3%99%D1%80_%D1%85%D3%99%D0%BB%D0%B8%D1%84%D3%99%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="Ғәббәсиҙәр хәлифәлеге">Ғәббәсиҙәр хәлифәлеге</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Византия империяһы">Византия империяһы</a>, Боронғо Рус дәүләте, Көнсығыш Европаның төньяғы, <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB" title="Урал">Урал</a> Һәм Көнбайыш <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%80" title="Себер">Себер</a> халыҡтары менән сауҙа иткән<sup id="cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-5" class="reference"><a href="#cite_note-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В.-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Илдән башлыса ҡиммәтле тире, иген, күн, бал һәм балауыҙ сығарылған, илгә тәмләткестәр, зиннәтле әйберҙәр, ҡорал, көмөш (IX—X бб.), гәүһәр, ебәк һ. б. индерелгән. Сауҙа һалымы дәүләт ҡаҙнаһының иң мөһим керем статьяларының береһе булып торған<sup id="cite_ref-Измайлов_И._Л._6-3" class="reference"><a href="#cite_note-Измайлов_И._Л.-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мәҙәниәт"><span id=".D0.9C.D3.99.D2.99.D3.99.D0.BD.D0.B8.D3.99.D1.82"></span>Мәҙәниәт</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=4" title="Мәҙәниәт бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=4" title="Мәҙәниәт бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Bolgar_gravestone.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Bolgar_gravestone.JPG/250px-Bolgar_gravestone.JPG" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Bolgar_gravestone.JPG/375px-Bolgar_gravestone.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Bolgar_gravestone.JPG/500px-Bolgar_gravestone.JPG 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>Болғар эпитафияһы</figcaption></figure> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%BD-%D0%99%D3%99%D0%BD%D3%99%D1%81%D3%99%D0%B9_%D2%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%82%D2%A1%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Орхон-Йәнәсәй ҡомартҡылары (был бит юҡ)">Орхон-Йәнәсәй ҡомартҡыларынан</a> башланған ҡәбер таштарындағы шиғри яҙмалар традицияһы болғар осоронда дауам итә. Ташта уйылған болғар эпиграфия ҡомартҡылары <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B" class="mw-redirect" title="Ғәрәп яҙыуы">ғәрәп яҙыуының</a> куфи йәки ҫөлөҫ почеркында яҙылған. Хәҙерге ваҡытта төрлө һаҡланыу кимәле менән яҡынса 400 болғар эпиграфия ҡомартҡылары (фрагменттар менән бергә) һаҡланып ҡалған<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. «Болғар хандарының исемлеге» – болғар яҙыуының иң боронғо ҡомартҡыһы тип иҫәпләнә, ул хронология һәм генеалогия буйынса мәғлүмәттәрҙән тора<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Волга буйы Болғары осоронда Урал‑Волга буйы халыҡтарының күп яҡлы һәм тотороҡло бәйләнештәре һәм үҙ‑ара йоғонтоһо төрки телендә ижад ителгән берҙәм боронғо болғар әҙәбиәтен барлыҡҡа килтерә<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Болғар яҙыусылары араһынан <i>Борханетдин Ибраһим әл‑Болғари</i>, <i>Хәмид ибн Иҙрис</i> (XII б. 1-се яртыһы) һәм башҡаларҙың исемдәре билдәле. <i>Сөләймән бин Дауыт әл-Саҡсини</i>ҙың «Заһрут әл-риня» тигән әҫәренең ҡулъяҙмаһы хәҙерге заманға тиклем һаҡланған. Тажетдин ибн Юныс әл-Болғари фармакология буйынса «Әт-Тирйәк әл-Кәбир» (XII—XIII бб. араһы) китабын ижад итә. Шулай уҡ <i>Хажиәхмәт әл-Болғари</i>ҙың «Әл-Джами», «Әт-Тәриҡәт» һәм «Әл-Фәүәүид» тигән хеҙмәттәре лә Шәреҡтә киң таралыу ала<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>XIII башында шағир <a href="/wiki/%D2%A0%D0%BE%D0%BB_%D2%92%D3%99%D0%BB%D0%B8" title="Ҡол Ғәли">Ҡол Ғәли</a> болғар осоро әҙәбиәтенең классик өлгөһө булып торған «Ҡиссаи Йософ» әҫәрен ижад итә. Башҡорт сығышлы тарихсы, ҡазый <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A1%D1%83%D0%BF_%D0%B8%D0%B1%D0%BD_%D0%9D%D0%BE%D2%93%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D3%99%D0%BB-%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Яҡуп ибн Ноғман әл-Болғари">Яҡуп ибн Ноғман әл-Болғариҙың</a> (1165 й. үлгән) «Тәуарихи Болғарийа» тарихи-әҙәби әҫәре уның замандаштары булған <a href="/wiki/%D3%98%D0%BB-%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B8" class="mw-redirect" title="Әл-Гарнати">әл-Гарнати</a>, Казвини һәм башҡа ғәрәп ғалимдарына билдәле булған<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-История_башкирского_народа—2012——107_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-История_башкирского_народа—2012——107-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Хакимдары"><span id=".D0.A5.D0.B0.D0.BA.D0.B8.D0.BC.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Хакимдары</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=5" title="Хакимдары бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=5" title="Хакимдары бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Болғар хакимдарын «илтәбәр», ә Х быуат уртаһынан — «әмир» тип атағандар. Улар үҙҙәренең тәңкәләрен һуғып сығарғандар. X—XI быуаттарҙағы Волга буйы Болғары хакимдары араһынан <i>Шилки, Алмыш, Микаил ибн Йәғәфәр, Микаил ибн Әхмәт, Абдаллаһ ибн Микаил, Микаил ибн Әхмәт, Талип ибн Әхмәт, Мөъмин ибн Әхмәт, Мөъмин ибн әл-Хәсән, Ғабдрахман ибн Мөъмин, Абу Исхаҡ Ибраһим ибн Мөхәммәт</i> билдәле булған<sup id="cite_ref-Измайлов_И._Л._6-4" class="reference"><a href="#cite_note-Измайлов_И._Л.-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Волга_буйы_Болғары_һәм_башҡорттар"><span id=".D0.92.D0.BE.D0.BB.D0.B3.D0.B0_.D0.B1.D1.83.D0.B9.D1.8B_.D0.91.D0.BE.D0.BB.D2.93.D0.B0.D1.80.D1.8B_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D0.B1.D0.B0.D1.88.D2.A1.D0.BE.D1.80.D1.82.D1.82.D0.B0.D1.80"></span>Волга буйы Болғары һәм башҡорттар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=6" title="Волга буйы Болғары һәм башҡорттар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=6" title="Волга буйы Болғары һәм башҡорттар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Башҡортостан_тарихы" data-name="Башҡортостан тарихы" style="width:320px;float:right;margin-left:2em;"><table class="nowraplinks collapsible uncollapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint plainlinks nowrap" style="font-size:85%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Ҡалыпты ҡарау"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></span><div id="Башҡортостан_тарихы" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Башҡортостан тарихы">Башҡортостан тарихы</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2" style="margin:0;"><div id="Боронғо_дәүер" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡортостан археологияһы">Боронғо дәүер</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.25em"><b><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="Таш быуат">Таш быуат</a></b> (<i><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82" title="Палеолит">палеолит</a></i>: <small><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D1%82%D2%AF%D0%B1%D3%99" title="Урта түбә">Урта түбә</a> • <a href="/wiki/%D0%A8%D2%AF%D0%BB%D0%B3%D3%99%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%88" title="Шүлгәнташ">Шүлгәнташ</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B5%D0%B2_%D0%BC%D3%99%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B9%D3%99%D2%BB%D0%B5" class="mw-redirect" title="Игнатьев мәмерйәһе">Игнатьев</a> • <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB_%D1%8F%D2%99%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Урал яҙмалары">Урал яҙмалары</a></small> <i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82" title="Мезолит">мезолит</a></i>: <small> <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BB%D0%BC%D1%8B%D1%80%D2%99%D0%B0_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Илмырҙа мәҙәниәте (был бит юҡ)">Илмырҙа мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Йәнгел мәҙәниәте">Йәнгел мәҙәниәте</a></small> <i><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82" title="Неолит">неолит</a></i>: <small> <a href="/wiki/%D0%90%D2%93%D0%B8%D2%99%D0%B5%D0%BB_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Ағиҙел буйы мәҙәниәте">Ағиҙел буйы мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Кама мәҙәниәте">Кама мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%88%D0%B1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%82_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ташбулат мәҙәниәте (был бит юҡ)">Ташбулат мәҙәниәте</a></small> <i><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82" title="Энеолит">энеолит</a></i>: <small> <a href="/wiki/%D0%90%D2%93%D0%B8%D2%99%D0%B5%D0%BB_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Ағиҙел мәҙәниәте">Ағиҙел мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гарин мәҙәниәте (был бит юҡ)">Гарин мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D2%A1%D0%BE%D1%80_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Соҡор мәҙәниәте">Соҡор мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Суртанды мәҙәниәте">Суртанды мәҙәниәте</a></small>) <b><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B7%D0%B0_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Бронза быуаты">Бронза быуаты</a></b> (<small><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Абаш мәҙәниәте">Абаш мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D2%AF%D0%BB_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Алакүл мәҙәниәте">Алакүл мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Бура мәҙәниәте">Бура мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%B8%D0%BB%D0%B5_(%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D2%A1_%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB)" title="Ҡалалар иле (Көньяҡ Урал)">Ҡалалар иле</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B0_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Межа мәҙәниәте">Межа мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Петровка мәҙәниәте (был бит юҡ)">Петровка мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саргары мәҙәниәте (был бит юҡ)">Саргары мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фёдоровка мәҙәниәте (был бит юҡ)">Фёдоровка мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D2%BA%D1%8B%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%88%D1%82%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Һынташты мәҙәниәте">Һынташты мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%81%D0%BA%D2%AF%D0%BB_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Черкаскүл мәҙәниәте">Черкаскүл мәҙәниәте</a></small>) <b><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="Тимер быуат">Тимер быуат</a></b> (<small><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Ананьин мәҙәниәте">Ананьин мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%8E%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гамаюн мәҙәниәте (был бит юҡ)">Гамаюн мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%B2_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Горохов мәҙәниәте">Горохов мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D2%A0%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B0%D0%B1%D1%8B%D2%99_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҡараабыҙ мәҙәниәте (был бит юҡ)">Ҡараабыҙ мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D2%A0%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%83_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Ҡормантау мәҙәниәте">Ҡормантау мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%91%D0%BE%D1%80_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Пьяный Бор мәҙәниәте">Пьяный Бор мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Савромат мәҙәниәте (был бит юҡ)">Савромат мәҙәниәте</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саргатка мәҙәниәте (был бит юҡ)">Саргатка мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Сармат мәҙәниәте">Сармат мәҙәниәте</a></small>) • <a href="/wiki/%D2%BA%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" class="mw-redirect" title="Һундар империяһы">Һундар империяһы</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2" style="margin:0;"><div id="Урта_быуаттар" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Урта быуаттар">Урта быуаттар</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D3%A8%D1%84%D3%A9_II_%D2%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Өфө II ҡаласығы">Өфө II ҡаласығы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%85%D0%BC%D1%83%D1%82_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Бахмут мәҙәниәте">Бахмут мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D3%99%D0%BD%D0%BA%D0%B8%D2%AB%D0%BA%D3%99_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Имәнкиҫкә мәҙәниәте">Имәнкиҫкә мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%88%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Кушнаренко мәҙәниәте">Кушнаренко мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%8F%D2%A1%D1%83%D0%BF_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Ҡараяҡуп мәҙәниәте">Ҡараяҡуп мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Мазунин мәҙәниәте">Мазунин мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B9%D3%99%D0%BB%D0%B5%D0%BA_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Сейәлек мәҙәниәте">Сейәлек мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B0%D2%AB%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Турбаҫлы мәҙәниәте">Турбаҫлы мәҙәниәте</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8_%D2%A1%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Төрки ҡағанлығы">Төрки ҡағанлығы</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D1%88_%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8_%D2%A1%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Көнбайыш Төрки ҡағанаты">Көнбайыш Төрки ҡағанаты</a> • <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%A1_%D2%A1%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Ҡыймаҡ ҡағанлығы">Ҡыймаҡ ҡағанлығы</a> • <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80_%D2%A1%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Хазар ҡағанаты">Хазар ҡағанаты</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D2%A1%D3%99%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80%D0%B5" title="Башҡорт ҡәбиләләре">Башҡорт ҡәбиләләре</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%B8_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тарихи Башҡортостан">Тарихи Башҡортостан</a> • <a href="/wiki/%D0%94%D3%99%D1%88%D1%82%D0%B8_%D2%A0%D1%8B%D0%BF%D1%81%D0%B0%D2%A1" class="mw-redirect" title="Дәшти Ҡыпсаҡ">Дәшти Ҡыпсаҡ</a> • <a class="mw-selflink selflink">Волга буйы Болғары</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%A3%D1%80%D2%99%D0%B0_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Башҡортостан Алтын Урҙа составында">Алтын Урҙа</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Башҡортостан Ҡазан ханлығы составында">Ҡазан ханлығы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%9D%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%B9_%D0%A3%D1%80%D2%99%D0%B0%D2%BB%D1%8B_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Башҡортостан Нуғай Урҙаһы составында">Нуғай Урҙаһы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%A1%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%80_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Башҡортостан Себер ханлығы составында">Себер ханлығы</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2" style="margin:0;"><div id="XVI—XIX_быуаттар" style="font-size:114%;margin:0 5em">XVI—XIX быуаттар</div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%A3_%D0%A0%D1%83%D1%81_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D0%B5%D0%BD%D3%99_%D2%A1%D1%83%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83%D1%8B" class="mw-redirect" title="Башҡортостандың Рус дәүләтенә ҡушылыуы">Башҡортостандың Рус дәүләтенә ҡушылыуы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%A3_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2-%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D0%B1%D2%AF%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Башҡортостандың административ-территориаль бүленеш тарихы">Административ-территориаль бүленеш</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%99%D1%8B%D2%A3_%D0%B0%D2%AB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1_%D1%85%D0%BE%D2%A1%D1%83%D2%93%D1%8B" title="Башҡорттарҙың аҫабалыҡ хоҡуғы">Башҡорттарҙың аҫабалыҡ хоҡуғы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%99%D1%8B%D2%A3_%D1%85%D3%99%D1%80%D0%B1%D0%B8_%D1%85%D0%B5%D2%99%D0%BC%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Башҡорттарҙың хәрби хеҙмәте">Башҡорттарҙың хәрби хеҙмәте</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Башҡорт ихтилалдары">Башҡорт ихтилалдары</a> (<small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D1%8B_(1662%E2%80%941664)" title="Башҡорт ихтилалы (1662—1664)">1662—1664</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D1%8B_(1681%E2%80%941684)" title="Башҡорт ихтилалы (1681—1684)">1681—1684</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D1%8B_(1704%E2%80%941711)" title="Башҡорт ихтилалы (1704—1711)">1704—1711</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B_(1735%E2%80%941740)" title="Башҡорт ихтилалдары (1735—1740)">1735—1740</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D1%8B_(1755%E2%80%941756)" title="Башҡорт ихтилалы (1755—1756)">1755—1756</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%9A%D1%80%D3%99%D2%AB%D1%82%D0%B8%D3%99%D0%BD%D0%B4%D3%99%D1%80_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B_(1773%E2%80%941775)" title="Башҡортостанда Крәҫтиәндәр һуғышы (1773—1775)">1773—1775</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB_(1834%E2%80%941835)" title="Башҡортостанда ихтилал (1834—1835)">1834—1835</a></small>) • <a href="/wiki/%D0%AB%D1%80%D1%8B%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80_%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Ырымбур экспедицияһы">Ырымбур экспедицияһы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%B8%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D0%B5%D2%A3_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Башҡортостанда идара итеүҙең кантон системаһы">Идара итеүҙең кантон системаһы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82-%D0%BC%D0%B8%D1%88%D3%99%D1%80_%D2%93%D3%99%D1%81%D0%BA%D3%99%D1%80%D0%B5" title="Башҡорт-мишәр ғәскәре">Башҡорт-мишәр ғәскәре</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2" style="margin:0;"><div id="XX—XXI_быуаттар" style="font-size:114%;margin:0 5em"><b>XX—XXI быуаттар</b></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B_%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Башҡортостан Беренсе донъя һуғышы осоронда">Беренсе донъя һуғышы</a> • <b><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡортостан автономияһы">Башҡортостан автономияһы</a></b> (<small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D1%85%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BA%D3%99%D1%82%D0%B5" class="mw-redirect" title="Башҡорт милли хәрәкәте">Башҡорт милли хәрәкәте</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D1%82%D3%99_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D2%A1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9%D2%99%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары">Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%A5%D3%A9%D0%BA%D2%AF%D0%BC%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Башҡорт Хөкүмәте">Башҡорт Хөкүмәте</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" class="mw-redirect" title="Башҡорт армияһы">Башҡорт ғәскәре</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%81%D0%B5_%D2%A0%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Кесе Ҡоролтай">Кесе Ҡоролтай</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2-%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D0%B1%D2%AF%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%88%D0%B5" title="Башҡортостан автономияһының административ-территориаль бүленеше">Административ-территориаль бүленеш</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D1%82%D3%99_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%85%D3%99%D1%80%D0%B1%D0%B8_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D1%8B" class="mw-redirect" title="Бөтә башҡорт хәрби съезы">Бөтә башҡорт хәрби съезы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%92%D0%A0%D0%A1" class="mw-redirect" title="БВРС">БВРС</a></small>) • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B_%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Башҡортостан Граждандар һуғышы йылдарында">Граждандар һуғышы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%9A%D1%80%D3%99%D2%AB%D1%82%D0%B8%D3%99%D0%BD%D0%B4%D3%99%D1%80_%D0%BA%D2%AF%D1%82%D3%99%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%B5_(1918%E2%80%941921)" title="Башҡортостандағы Крәҫтиәндәр күтәрелеше (1918—1921)">Ихтилал хәрәкәте</a> (<small><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B9_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Борай ихтилалы">Борай</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D1%80%D0%B9%D3%99%D0%BD-%D0%A2%D2%AF%D2%A3%D0%B3%D3%99%D2%AF%D0%B5%D1%80_%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Бөрйән-Түңгәүер ихтилалы">Бөрйән-Түңгәүер</a> • <a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D1%80%D0%B0%D2%93%D0%BE%D1%88_%D1%8F%D1%83%D1%8B" title="Ҡарағош яуы">Ҡарағош яуы</a></small>) • <a href="/wiki/%D3%A8%D1%84%D3%A9_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82_%D0%BA%D3%99%D2%A3%D3%99%D1%88%D0%BC%D3%99%D2%BB%D0%B5" title="Өфө дәүләт кәңәшмәһе">Өфө дәүләт кәңәшмәһе</a> • <a href="/wiki/%D3%A8%D1%84%D3%A9_%D0%B4%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Өфө директорияһы">Өфө директорияһы</a> • <a href="/wiki/%D2%AE%D2%99%C9%99%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%B2%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D0%BD%C9%99%D0%BD_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%85%D3%A9%D0%BA%D2%AF%D0%BC%C9%99%D1%82%D0%B5_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%BA%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%B5%D2%AF" title="Үҙəк Совет власы менəн Башҡорт хөкүмəте араһында Башҡорт Совет автономияһы тураһында килешеү">Килешеү</a> • <b><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы">Башҡорт АССР-ы</a></b>(<small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BA%D0%BE%D0%BC" class="mw-redirect" title="Башревком">Башревком</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0-%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%81%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Башҡорт АССР-ы халыҡ комисарҙары советы">БашХҠС</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%92%D3%99%D2%99%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99%D0%BD_%D1%82%D1%8B%D1%88_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" class="mw-redirect" title="Башҡортостан Ғәҙәттән тыш комиссияһы">БашЧК</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%AF%D2%99%D3%99%D0%BA_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Башҡортостан үҙәк башҡарма комитеты">БашҮБК</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D1%82%D3%99_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D1%8B" class="mw-redirect" title="Бөтә Башҡорт Советтар съезы">Бөтә Башҡорт Советтар съезы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BA%D3%99%D0%B9_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Бәләкәй Башҡортостан">Бәләкәй Башҡортостан</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Оло Башҡортостан">Оло Башҡортостан</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1-%D1%82%D1%8B%D2%A3_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D3%99_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%8B" title="КПСС-тың Башҡортостан өлкә комитеты">Башобком КПСС</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82_%D2%A1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BE_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Автономиялы Совет Башҡорт Республикаһының дәүләт ҡоролошо тураһында">Дәүләт ҡоролошо тураһында декрет</a> • БАССР конституциялары: <a href="/wiki/%D0%91%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0-%D2%99%D1%8B%D2%A3_1925_%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D2%93%D1%8B_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="БАССР-ҙың 1925 йылғы Конституцияһы">1925</a>,<a href="/wiki/%D0%91%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0-%D2%99%D1%8B%D2%A3_1937_%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D2%93%D1%8B_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="БАССР-ҙың 1937 йылғы Конституцияһы">1937</a>,<a href="/wiki/%D0%91%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0-%D2%99%D1%8B%D2%A3_1978_%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D2%93%D1%8B_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="БАССР-ҙың 1978 йылғы Конституцияһы">1978</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0-%D1%8B_%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%8B" title="Башҡорт АССР-ы Министрҙар Советы">Министрҙар Советы</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0-%D1%8B_%D0%AE%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%8B" title="Башҡорт АССР-ы Юғары Советы">Юғары Совет</a></small>) • <a href="/wiki/%D2%92%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%82%D1%8B_(1920)" class="mw-redirect" title="Ғинуар конфликты (1920)">Ғинуар конфликты (1920)</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B0%D1%81%D0%BB%D1%8B%D2%A1_(1921%E2%80%941922)" class="mw-redirect" title="Башҡортостанда аслыҡ (1921—1922)">Аслыҡ (1921—1922)</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D0%B8_%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Башҡортостанда сәйәси репрессиялар">Сәйәси репрессиялар</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B_%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Бөйөк Ватан һуғышы осоронда Башҡортостан">Бөйөк Ватан һуғышы</a> • <b><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Башҡортостан">Башҡортостан Республикаһы</a></b>(<small><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%A3_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82_%D1%81%D1%83%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D1%8B_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Башҡортостандың дәүләт суверенитеты тураһында декларация">Дәүләт суверенитеты тураһында декларация</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡортостан Республикаһы Конституцияһы">Конституция</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B_%D0%A5%D3%A9%D0%BA%D2%AF%D0%BC%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте">Хөкүмәт</a> • <a href="/wiki/%D0%94%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82_%D0%99%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%88%D1%8B_%E2%80%94_%D2%A0%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9" class="mw-redirect" title="Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай">Парламент</a></small>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2" style="margin:0;"><div id="Тематик_мәҡәләләр" style="font-size:114%;margin:0 5em"><b><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Портал:Башҡортостан">Тематик мәҡәләләр</a></b></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Башҡорттар">Башҡорттар</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%99%D1%8B%D2%A3_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D1%8B" title="Башҡорттарҙың этногенезы">этногенез</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Башҡортостанда ислам">дин</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%99%D3%99%D0%BD%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Башҡортостан мәҙәниәте">мәҙәниәт</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Башҡорт теле">тел</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%99%D1%8B%D2%A3_%D1%83%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%BB%D0%B0%D1%88%D1%8B%D1%83%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Башҡорттарҙың урынлашыуы (был бит юҡ)">урынлашыу</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D1%8B" title="Башҡорт алфавиты">яҙыу</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <p>X—XIII быуаттарҙа <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%B8_%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тарихи Башҡортостан">Башҡортостандың</a> көнбайыш өлөшө Волга буйы Болғары составында була, болғар ҡәбиләләре <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%99%D1%8B%D2%A3_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D1%8B" title="Башҡорттарҙың этногенезы">башҡорттарҙың этногенезында</a> әүҙем ҡатнаша. <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Башҡорт теле">Башҡорт теле</a> вокализмы болғар теленең төп вариҫы булып торған <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Сыуаш теле">сыуаш теленең</a> һуҙынҡылар системаһына бик яҡын. Болғар ҡәбиләләре менән сауҙа-иҡтисади, мәҙәни һәм хәрби бәйләнештәр була. Волга буйы Болғары башҡорттарҙың үҫешенә этномәҙәни йоғонто яһай<sup id="cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-4" class="reference"><a href="#cite_note-Мәжитов_Н._А.-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/%D0%98%D0%B1%D0%BD_%D0%A4%D0%B0%D2%99%D0%BB%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Ибн Фаҙлан">Ибн Фаҙлан</a> мәғлүмәттәренә ярашлы, 921—922 йылдарҙа башҡорт ерҙәре менә Волга буйы Болғары араһындағы сик Оло Сәрәмсән (<a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" class="mw-redirect" title="Рус теле">рус.</a> <i><span lang="ru">Большой Черемшан</span></i>) буйынса үткән. XII быуаттағы ғәрәп географы <a href="/wiki/%D0%98%D2%99%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%B8" title="Иҙриси">Иҙриси</a> хәбәр итеүенсә, болғар ҡәбиләләре башҡорттарҙың <i>Ҡараҡыя</i>, <i>Ҡазира</i> (Ҡастра, Ҡастр) һәм <i>Мазира</i> (Масра, Мастр) ҡалаларына йыш ҡына һөжүм иткән<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>1229 йылдың яҙында монгол-татарҙарҙың 30 меңлек ғәскәре Көнбайышҡа йүнәлгән һәм көҙгә ҡарай <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B9%D1%8B%D2%A1" title="Яйыҡ">Яйыҡ</a> һәм Волга буйы далаларына килеп еткән. Бында улар башҡорттар һәм уларҙың союздашы болғарҙарҙың ҡаты ҡаршылығына осрай. 1232 йылда монгол-татарҙар Волга буйы Болғарының баш ҡалаһы <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Биләр">Биләрҙе</a> яулап алырға ниәтләй, әммә Оло Сәрәмсән һәм Ҡондорса йылғалары буйҙарындағы төп оборона һыҙығында туҡтатыла<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Шулай ҙа артабанғы яуҙарҙа монгол-татар илбаҫарҙары башҡорттарҙы һәм болғарҙарҙы яулап алырға ирешә. <a href="/wiki/%D0%A0%D3%99%D1%88%D0%B8%D1%82_%D3%99%D1%82-%D0%94%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Рәшит әт-Дин">Рәшит әт-Дин</a> буйынса, 1236 йылдың көҙөндә монгол-татарҙар <i>«бүләр һәм башгирдтарға ҡаршы яу асып, ҡыҫҡа ваҡыт эсендә, бик ҙур көс түкмәйенсә, яулап ала»</i>, Бүләр һәм Башгирд илдәре яулап алынһа ла, уларҙың халҡы йәнә баш күтәрә<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Иҫкәрмәләр"><span id=".D0.98.D2.AB.D0.BA.D3.99.D1.80.D0.BC.D3.99.D0.BB.D3.99.D1.80"></span>Иҫкәрмәләр</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=7" title="Иҫкәрмәләр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=7" title="Иҫкәрмәләр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="column-count:2;-moz-column-count:2;-webkit-column-count:2;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБЭ2015—2024"><i>Иванов В. А.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/index.php/component/content/article/8-statya/2389-bol-ar-ar/">Болғарҙар</a></span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/"></a><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башҡорт энциклопедияһы</a>. — Өфө: <a href="/wiki/%C2%AB%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%C2%BB_%D2%93%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B8-%D0%BD%D3%99%D1%88%D1%80%D0%B8%D3%99%D1%82_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="«Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы">БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы»</a>, 2015—2024. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785881851439" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-88185-143-9</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В.-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-1">2,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-2">2,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-3">2,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-4">2,4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Кокорина_Н._А.,_Кузьминых_С._В._2-5">2,5</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Кокорина Н. А., Кузьминых С. В.</i> Булгария Волжско-Камская // Большая российская энциклопедия. Т. 4: Большой Кавказ — Великий канал. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Москва">М</span>.: «Большая Российская энциклопедия», 2006. — 752 с. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5852703338" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-85270-333-8</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБЭ2015—2024"><i>Иванов В. А., Илъясов Б. С.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/index.php/8-statya/4913-ibn-fa-lan/">Ибн Фаҙлан</a></span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/"></a><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башҡорт энциклопедияһы</a>. — Өфө: <a href="/wiki/%C2%AB%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%C2%BB_%D2%93%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B8-%D0%BD%D3%99%D1%88%D1%80%D0%B8%D3%99%D1%82_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="«Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы">БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы»</a>, 2015—2024. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785881851439" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-88185-143-9</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-Димитриев_В._Д.-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Димитриев_В._Д._4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Димитриев В. Д.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc.cap.ru/?t=publ&hry=162&lnk=556">Волжская Болгария.</a>// Чувашская энциклопедия [Электронный ресурс] / Чуваш. гос. ин-т гуманитар. наук, Чуваш. кн. изд-во. — Чебоксары, 2009.</span> </li> <li id="cite_note-Мәжитов_Н._А.-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-0">5,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-1">5,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-2">5,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-3">5,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Мәжитов_Н._А._5-4">5,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБЭ2015—2024"><i><a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D1%8F%D0%B7_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB%D1%85%D0%B0%D2%A1_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Мәжитов Нияз Абдулхаҡ улы">Мәжитов Н. А.</a></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/index.php/8-statya/5629-volga-bujy-bol-ary/">Волга буйы Болғары</a></span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/"></a><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башҡорт энциклопедияһы</a>. — Өфө: <a href="/wiki/%C2%AB%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%C2%BB_%D2%93%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B8-%D0%BD%D3%99%D1%88%D1%80%D0%B8%D3%99%D1%82_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="«Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы">БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы»</a>, 2015—2024. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785881851439" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-88185-143-9</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-Измайлов_И._Л.-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Измайлов_И._Л._6-0">6,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Измайлов_И._Л._6-1">6,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Измайлов_И._Л._6-2">6,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Измайлов_И._Л._6-3">6,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Измайлов_И._Л._6-4">6,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Измайлов И. Л.</i> Булгария Волжско-Камская // Татарская энциклопедия: В 6 т. — Т. 1: А—В / Гл. ред. М. Х. Хасанов, отв. ред. Г. С. Сабирзянов. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2002. — 672 с. — ISBN 5-85247-035-Х.</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Хузангай А. П.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc.cap.ru/?t=publ&lnk=1807">Болгарские эпиграфические памятники.</a>// Чувашская энциклопедия [Электронный ресурс] / Чуваш. гос. ин-т гуманитар. наук, Чуваш. кн. изд-во. — Чебоксары, 2009.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Хузангай А. П., Погодин Е. П.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc.cap.ru/?t=publ&lnk=1539">Именник болгарских ханов.</a>// Чувашская энциклопедия [Электронный ресурс] / Чуваш. гос. ин-т гуманитар. наук, Чуваш. кн. изд-во. — Чебоксары, 2009.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБЭ2015—2024"><i><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%9D%D1%83%D1%80%D0%BC%D3%A9%D1%85%D3%99%D0%BC%D3%99%D1%82_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Байымов Роберт Нурмөхәмәт улы">Байымов Р. Н.</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D3%A9%D1%81%D3%99%D0%B9%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D2%92%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B3%D3%99%D1%80%D3%99%D0%B9_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Хөсәйенов Ғайса Батыргәрәй улы">Хөсәйенов Ғ. Б.</a></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/index.php/read/8-statya/1915-bash-ort-bi-te/">Башҡорт әҙәбиәте</a></span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/"></a><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башҡорт энциклопедияһы</a>. — Өфө: <a href="/wiki/%C2%AB%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%C2%BB_%D2%93%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B8-%D0%BD%D3%99%D1%88%D1%80%D0%B8%D3%99%D1%82_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="«Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы">БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы»</a>, 2015—2024. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785881851439" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-88185-143-9</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Родионов В. Г.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc.cap.ru/?t=publ&lnk=3079">Литературы народов Урало-Поволжского региона.</a>// Чувашская энциклопедия [Электронный ресурс] / Чуваш. гос. ин-т гуманитар. наук, Чуваш. кн. изд-во. — Чебоксары, 2009.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Родионов В. Г.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc.cap.ru/?t=publ&lnk=1806">Булгарская литература.</a>// Чувашская энциклопедия [Электронный ресурс] / Чуваш. гос. ин-т гуманитар. наук, Чуваш. кн. изд-во. — Чебоксары, 2009.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБЭУ2015—2024"><i><a href="/wiki/%D0%98%D2%99%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2_%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%81_%D0%A5%D3%99%D0%BC%D0%B7%D3%99_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Иҙелбаев Мирас Хәмзә улы">Идельбаев М. Х.</a></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ru/articles/index.php/component/content/article/2-statya/2079-yakub-ibn-nugman/">Якуб ибн Нугман</a></span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ru/articles/"></a><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башкирская энциклопедия</a>. — Уфа: <a href="/wiki/%C2%AB%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%C2%BB_%D2%93%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B8-%D0%BD%D3%99%D1%88%D1%80%D0%B8%D3%99%D1%82_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="«Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы"> ГАУН РБ «Башкирская энциклопедия»</a>, 2015—2024. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785881853068" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-88185-306-8</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-История_башкирского_народа—2012——107-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-История_башкирского_народа—2012——107_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFИстория_башкирского_народа2012">История башкирского народа, 2012</a>, с. 107</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343">История Башкортостана. Ч. 1. С древнейших времён до 1917 г. / Учебник для 8—9 кл. — Под ред. <a href="/wiki/%D0%90%D2%A1%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%98%D1%80%D0%B5%D0%BA_%D2%92%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%B0_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Аҡманов Ирек Ғайса улы">И. Г. Акманова</a>. — Уфа: Китап, 1996. — С. 27. — 240 с. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5295019187" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-295-01918-7</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.i-gagin.ru/content_art-9.html"><i>Гагин И. А.</i> Политические и культурные связи Волжской Булгарии и Восточной Руси перед татаро-монгольским нашествием.</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2013 йыл 3 ноябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131103082832/http://www.i-gagin.ru/content_art-9.html">архивланған</a>.</span></small></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Антонов И. В.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vatandash.ru/index.php?article=1890">Башкиры и Башкортостан в письменных источниках ХIII—XIV вв</a> // <i><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%88_(%D0%B6%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BB)" class="mw-redirect" title="Ватандаш (журнал)">Ватандаш</a></i>. — 2010. — № 1. — <a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sigla.ru/table.jsp?f=8&t=3&v0=1683-3554&f=1003&t=1&v1=&f=4&t=2&v2=&f=21&t=3&v3=&f=1016&t=3&v4=&f=1016&t=3&v5=&bf=4&b=&d=0&ys=&ye=&lng=&ft=&mt=&dt=&vol=&pt=&iss=&ps=&pe=&tr=&tro=&cc=UNION&i=1&v=tagged&s=0&ss=0&st=0&i18n=ru&rlf=&psz=20&bs=20&ce=hJfuypee8JzzufeGmImYYIpZKRJeeOeeWGJIZRrRRrdmtdeee88NJJJJpeeefTJ3peKJJ3UWWPtzzzzzzzzzzzzzzzzzbzzvzzpy5zzjzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzztzzzzzzzbzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzvzzzzzzyeyTjkDnyHzTuueKZePz9decyzzLzzzL*.c8.NzrGJJvufeeeeeJheeyzjeeeeJh*peeeeKJJJJJJJJJJmjHvOJJJJJJJJJfeeeieeeeSJJJJJSJJJ3TeIJJJJ3..E.UEAcyhxD.eeeeeuzzzLJJJJ5.e8JJJheeeeeeeeeeeeyeeK3JJJJJJJJ*s7defeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeSJJJJJJJJZIJJzzz1..6LJJJJJJtJJZ4....EK*&debug=false">1683-3554</a>.</span></span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Әҙәбиәт"><span id=".D3.98.D2.99.D3.99.D0.B1.D0.B8.D3.99.D1.82"></span>Әҙәбиәт</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=8" title="Әҙәбиәт бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=8" title="Әҙәбиәт бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist not-references columns" style="column-count:2;"> <ul><li><i>Валеева Д. К.</i> Искусство волжских болгар. — Казань, 1983.</li> <li><i>Валеев Р. М.</i> Волжская Болгария: торговля и денежно-весовые системы IX — начала XIII века. — Казань, 1995.</li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFИстория_башкирского_народа2012"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://rihll.ru/library/255-rssrsres-rrsryeressryerrr-rrsrrr-rrr-2.html">История башкирского народа: в 7 т.</a> / гл. ред. М. М. Кульшарипов; Ин-т истории, языка и литературы УНЦ РАН. — Уфа: Гилем, 2012. — Т. II. — 400 с. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785916081008" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-91608-100-8</a>.</span></li> <li><i>Казаков Е. П.</i> Булгарское село Х-XIII веков низовий Камы. — Казань, 1991.</li> <li><i>Казаков Е. П.</i> Культура ранней Волжской Болгарии (этапы этнокультурной истории). — М., 1992.</li> <li><i>Кокорина Н. А.</i> Керамика Волжской Булгарии второй половины XI — начала XV века Казань, 2002.</li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Кокорина Н. А., Кузьминых С. В.</i> Булгария Волжско-Камская // Большая российская энциклопедия. Т. 4: Большой Кавказ — Великий канал. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Москва">М</span>.: «Большая Российская энциклопедия», 2006. — 752 с. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5852703338" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-85270-333-8</a>.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFМажитов_Н._А.,_Султанова_А._Н.2009"><i><a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D1%8F%D0%B7_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB%D1%85%D0%B0%D2%A1_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Мәжитов Нияз Абдулхаҡ улы">Мажитов Н. А.</a>, Султанова А. Н.</i> История Башкортостана. Древность. Средневековье. — Уфа, 2009.</span></li> <li><i>Полубояринова М. Д.</i> Русь и Волжская Болгария в Х—XV века. — М., 1993.</li> <li><i>Смирнов А. И.</i> Волжские булгары. — М., 1951.</li> <li><i>Хакимзянов Ф. С.</i> Эпиграфические памятники Волжской Болгарии и их язык. — М., 1987.</li> <li><i>Халикова Е. А.</i> Мусульманские некрополи Волжской Булгарии Х — начала XIII веков. — Казань, 1986.</li> <li><i>Хлебникова Т. А.</i> Керамика памятников Волжской Болгарии. — М., 1984.</li> <li><i>Хузин Ф. Ш.</i> Булгарский город в Х — начале XIII века. — Казань, 2001.</li> <li><i>Фахрутдинов Р. Г.</i> Археологические памятники Волжско-Камской Булгарии и ее территория. — Казань, 1975.</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Һылтанмалар"><span id=".D2.BA.D1.8B.D0.BB.D1.82.D0.B0.D0.BD.D0.BC.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Һылтанмалар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&veaction=edit&section=9" title="Һылтанмалар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&section=9" title="Һылтанмалар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="metadata plainlinks navigation-box ruwikiWikimediaNavigation" style="margin:0 0 1em 1em; clear:right; border:solid var(--border-color-base, #a2a9b1) 1px; background:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding:1ex; font-size:90%; float:right;"> <tbody><tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Volga_Bulgaria" title="commons:Category:Volga Bulgaria"><img alt="commons:" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </th> <td><span class="wikicommons-ref"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Volga_Bulgaria?uselang=ru">Волга буйы Болғары</a></span> Викимилектә </td></tr> </tbody></table> <ul><li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБЭ2015—2024"><i><a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D1%8F%D0%B7_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB%D1%85%D0%B0%D2%A1_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Мәжитов Нияз Абдулхаҡ улы">Мәжитов Н. А.</a></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/index.php/8-statya/5629-volga-bujy-bol-ary/">Волга буйы Болғары</a></span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bashenc.online/ba/articles/"></a><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башҡорт энциклопедияһы</a>. — Өфө: <a href="/wiki/%C2%AB%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%C2%BB_%D2%93%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B8-%D0%BD%D3%99%D1%88%D1%80%D0%B8%D3%99%D1%82_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="«Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы">БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы»</a>, 2015—2024. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785881851439" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-88185-143-9</a>.</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fb.bashenc.ru/MAP/VOLGSKA_BULGARIA.jpg">Волга буйы Болғарының картаһы</a>  <span class="ref-info" title="Рус телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(рус.)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=mOknVSUxMdQ">Волжские монеты Бунт Емельяна Пугачева 1773 - 1775 годов История Суваро Булгары</a></li></ul> <p><br /> </p> <table id="ga-message" class="plainlinks metadata ambox ambox-good" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80_%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="Википедия:Яҡшы мәҡәләләр исемлеге"><img alt="✰" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/24px-Blue_star_boxed.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/36px-Blue_star_boxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/48px-Blue_star_boxed.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">Был мәҡәлә Башҡорт Википедияһының <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Википедия:Яҡшы мәҡәләләр">яҡшы мәҡәләләр</a> исемлегенә инә.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact" style="font-size:85%"></div></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Волга_буйы_Болғары&oldid=1179665">https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Волга_буйы_Болғары&oldid=1179665</a>» битенән алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Махсус:Категориялар">Категориялар</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Категория:Башҡортостан тарихы">Башҡортостан тарихы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Категория:Волга буйы Болғары">Волга буйы Болғары</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%B8_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80%D0%B5" title="Категория:Европа тарихи дәүләттәре">Европа тарихи дәүләттәре</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Категория:Татарстан тарихы">Татарстан тарихы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D3%99%D2%BB%D0%B5" title="Категория:Ульяновск өлкәһе">Ульяновск өлкәһе</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%88%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Категория:Сыуашстан тарихы">Сыуашстан тарихы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9F%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D0%B0_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D3%99%D2%BB%D0%B5" title="Категория:Пенза өлкәһе">Пенза өлкәһе</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D3%99%D2%BB%D0%B5_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Категория:Һамар өлкәһе тарихы">Һамар өлкәһе тарихы</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Йәшерелгән категориялар: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:ISBN_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD_%D2%A1%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Категория:ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр">ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D1%8F%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Тарих буйынса яҡшы мәҡәләләр">Википедия:Тарих буйынса яҡшы мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D1%8F%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Алфавит буйынса яҡшы мәҡәләләр">Википедия:Алфавит буйынса яҡшы мәҡәләләр</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Был бит һуңғы тапҡыр 16:23 4 октябрь 2022 үҙгәртелгән.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> буйынса рөхсәт ителгән; өҫтәмә шарттар ҡулланылыуы мөмкин. Тулыраҡ мәғлүмәт алыу өсөн, <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Ҡулланыу шарттарын</a> ҡарағыҙ.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Сер һаҡлау сәйәсәте</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D1%81%D1%83%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0">Википедия тураһында</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%83">Яуаплылыҡтан баш тартыу</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртип кодексы</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Эшләүселәр</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ba.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie ҡулланыу тураһында белдереү</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ba.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобиль версия</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-8kbb7","wgBackendResponseTime":186,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.846","walltime":"1.338","ppvisitednodes":{"value":9701,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":157308,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":49240,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":34,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":18900,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":9,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 965.315 1 -total"," 55.56% 536.333 1 Ҡалып:Историческое_государство"," 54.00% 521.276 1 Ҡалып:Карточка"," 44.11% 425.815 13 Ҡалып:Wikidata"," 14.72% 142.066 1 Ҡалып:Иҫкәрмәләр"," 12.90% 124.525 3 Ҡалып:If-wikidata"," 12.42% 119.854 1 Ҡалып:Карточка/Викисклад"," 12.09% 116.678 12 Ҡалып:Книга"," 11.18% 107.917 1 Ҡалып:Карточка/оригинал_названия"," 11.12% 107.386 1 Ҡалып:Карточка/флаг_и_герб"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.323","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6140434,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype monolingualtext of P1705 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P41 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P94 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P85 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P242 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P571 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P576 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P571 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P576 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-bs6gz","timestamp":"20241124171843","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0412\u043e\u043b\u0433\u0430 \u0431\u0443\u0439\u044b \u0411\u043e\u043b\u0493\u0430\u0440\u044b","url":"https:\/\/ba.wikipedia.org\/wiki\/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%BB%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q185488","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q185488","author":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0442\u0430\u0440\u044b\u043d\u0434\u0430 \u04a1\u0430\u0442\u043d\u0430\u0448\u044b\u0443\u0441\u044b\u043b\u0430\u0440"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u0424\u043e\u043d\u0434\u044b","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2015-12-03T08:44:58Z","dateModified":"2022-10-04T16:23:19Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/94\/VolgaBulgaria1200.png"}</script> </body> </html>