CINXE.COM

Ácido desoxirribonucleico - Wikipedia, la enciclopedia libre

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="es" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ácido desoxirribonucleico - Wikipedia, la enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eswikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","enero","febrero","marzo","abril","mayo","junio","julio","agosto","septiembre","octubre","noviembre","diciembre"],"wgRequestId":"74789deb-8f46-4add-9882-348c6fd7afa6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ácido_desoxirribonucleico","wgTitle":"Ácido desoxirribonucleico","wgCurRevisionId":165458041,"wgRevisionId":165458041,"wgArticleId":10058,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Páginas con referencias con parámetros obsoletos","Wikipedia:Páginas con referencias con et al. implícito en los autores","Wikipedia:Páginas con enlaces mágicos de PMID","Wikipedia:Artículos destacados","Wikipedia:Artículos con identificadores BNE","Wikipedia:Artículos con identificadores BNF","Wikipedia:Artículos con identificadores GND","Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN","Wikipedia:Artículos con identificadores AAT", "Wikipedia:Control de autoridades con 18 elementos","ADN","Ácidos","Genética","Palabras largas","Bioquímica","Ciencia y tecnología de Suiza","Ciencia de 1869","Ciencia y tecnología de Reino Unido del siglo XX","Ciencia de 1953","Reino Unido en 1953"],"wgPageViewLanguage":"es","wgPageContentLanguage":"es","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ácido_desoxirribonucleico","wgRelevantArticleId":10058,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"es","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"es"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition" :"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7430","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.imagenesinfobox":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.a-commons-directo","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=es&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=ext.gadget.imagenesinfobox&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <noscript><link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=noscript&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"></noscript> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Chromosome-es.svg/1200px-Chromosome-es.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1375"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Chromosome-es.svg/800px-Chromosome-es.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="917"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Chromosome-es.svg/640px-Chromosome-es.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="733"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ácido desoxirribonucleico - Wikipedia, la enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//es.m.wikipedia.org/wiki/%C3%81cido_desoxirribonucleico"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (es)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//es.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://es.wikipedia.org/wiki/%C3%81cido_desoxirribonucleico"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.es"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Canal Atom de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:CambiosRecientes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ácido_desoxirribonucleico rootpage-Ácido_desoxirribonucleico skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Ir al contenido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menú principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portada" title="Visitar la página principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Comunidad" title="Acerca del proyecto, lo que puedes hacer, dónde encontrar información"><span>Portal de la comunidad</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Actualidad" title="Encuentra información de contexto sobre acontecimientos actuales"><span>Actualidad</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:CambiosRecientes" title="Lista de cambios recientes en la wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recientes</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginasNuevas"><span>Páginas nuevas</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Aleatoria" title="Cargar una página al azar [x]" accesskey="x"><span>Página aleatoria</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ayuda:Contenidos" title="El lugar para aprender"><span>Ayuda</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Informes_de_error"><span>Notificar un error</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginasEspeciales"><span>Páginas especiales</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="La enciclopedia libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-es.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Buscar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Buscar en este wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Buscar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Buscar en Wikipedia" aria-label="Buscar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Buscar en este wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Buscar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Buscar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Herramientas personales"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apariencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apariencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apariencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=es.wikipedia.org&amp;uselang=es" class=""><span>Donaciones</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_una_cuenta&amp;returnto=%C3%81cido+desoxirribonucleico" title="Te recomendamos crear una cuenta e iniciar sesión; sin embargo, no es obligatorio" class=""><span>Crear una cuenta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&amp;returnto=%C3%81cido+desoxirribonucleico" title="Te recomendamos iniciar sesión, aunque no es obligatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Más opciones" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Herramientas personales" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Herramientas personales</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=es.wikipedia.org&amp;uselang=es"><span>Donaciones</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_una_cuenta&amp;returnto=%C3%81cido+desoxirribonucleico" title="Te recomendamos crear una cuenta e iniciar sesión; sin embargo, no es obligatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear una cuenta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&amp;returnto=%C3%81cido+desoxirribonucleico" title="Te recomendamos iniciar sesión, aunque no es obligatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páginas para editores desconectados <a href="/wiki/Ayuda:Introducci%C3%B3n" aria-label="Obtenga más información sobre editar"><span>más información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:MisContribuciones" title="Una lista de modificaciones hechas desde esta dirección IP [y]" accesskey="y"><span>Contribuciones</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:MiDiscusi%C3%B3n" title="Discusión sobre ediciones hechas desde esta dirección IP [n]" accesskey="n"><span>Discusión</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contenidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contenidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ocultar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Propiedades_físicas_y_químicas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Propiedades_físicas_y_químicas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Propiedades físicas y químicas</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Propiedades_físicas_y_químicas-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Propiedades físicas y químicas</span> </button> <ul id="toc-Propiedades_físicas_y_químicas-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Componentes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Componentes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Componentes</span> </div> </a> <ul id="toc-Componentes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Apareamiento_de_bases" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Apareamiento_de_bases"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Apareamiento de bases</span> </div> </a> <ul id="toc-Apareamiento_de_bases-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Otros_tipos_de_pares_de_bases" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Otros_tipos_de_pares_de_bases"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Otros tipos de pares de bases</span> </div> </a> <ul id="toc-Otros_tipos_de_pares_de_bases-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Estructura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Estructura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Estructura</span> </div> </a> <ul id="toc-Estructura-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Estructuras_en_hélice_doble" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Estructuras_en_hélice_doble"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>Estructuras en hélice doble</span> </div> </a> <ul id="toc-Estructuras_en_hélice_doble-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Estructuras_en_cuádruplex" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Estructuras_en_cuádruplex"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>Estructuras en cuádruplex</span> </div> </a> <ul id="toc-Estructuras_en_cuádruplex-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Hendiduras_mayor_y_menor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hendiduras_mayor_y_menor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Hendiduras mayor y menor</span> </div> </a> <ul id="toc-Hendiduras_mayor_y_menor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sentido_y_antisentido" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sentido_y_antisentido"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Sentido y antisentido</span> </div> </a> <ul id="toc-Sentido_y_antisentido-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Superenrollamiento" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Superenrollamiento"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Superenrollamiento</span> </div> </a> <ul id="toc-Superenrollamiento-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Modificaciones_químicas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Modificaciones_químicas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Modificaciones químicas</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Modificaciones_químicas-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Modificaciones químicas</span> </button> <ul id="toc-Modificaciones_químicas-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Modificaciones_de_bases_del_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Modificaciones_de_bases_del_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Modificaciones de bases del ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Modificaciones_de_bases_del_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Daño_del_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Daño_del_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Daño del ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Daño_del_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Funciones_biológicas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Funciones_biológicas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Funciones biológicas</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Funciones_biológicas-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Funciones biológicas</span> </button> <ul id="toc-Funciones_biológicas-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Genes_y_genoma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Genes_y_genoma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Genes y genoma</span> </div> </a> <ul id="toc-Genes_y_genoma-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ADN_codificante" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ADN_codificante"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>ADN codificante</span> </div> </a> <ul id="toc-ADN_codificante-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ADN_no_codificante" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ADN_no_codificante"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>ADN no codificante</span> </div> </a> <ul id="toc-ADN_no_codificante-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Transcripción_y_traducción" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transcripción_y_traducción"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Transcripción y traducción</span> </div> </a> <ul id="toc-Transcripción_y_traducción-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Replicación_del_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Replicación_del_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Replicación del ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Replicación_del_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hipótesis_sobre_la_duplicación_del_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hipótesis_sobre_la_duplicación_del_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3.1</span> <span>Hipótesis sobre la duplicación del ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Hipótesis_sobre_la_duplicación_del_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Interacciones_ADN-proteína" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Interacciones_ADN-proteína"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Interacciones ADN-proteína</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Interacciones_ADN-proteína-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Interacciones ADN-proteína</span> </button> <ul id="toc-Interacciones_ADN-proteína-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Proteínas_que_unen_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Proteínas_que_unen_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Proteínas que unen ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Proteínas_que_unen_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Interacciones_inespecíficas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Interacciones_inespecíficas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.1</span> <span>Interacciones inespecíficas</span> </div> </a> <ul id="toc-Interacciones_inespecíficas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Interacciones_específicas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Interacciones_específicas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.2</span> <span>Interacciones específicas</span> </div> </a> <ul id="toc-Interacciones_específicas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Enzimas_que_modifican_el_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Enzimas_que_modifican_el_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Enzimas que modifican el ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Enzimas_que_modifican_el_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nucleasas_y_ligasas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Nucleasas_y_ligasas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.1</span> <span>Nucleasas y ligasas</span> </div> </a> <ul id="toc-Nucleasas_y_ligasas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Topoisomerasas_y_helicasas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Topoisomerasas_y_helicasas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.2</span> <span>Topoisomerasas y helicasas</span> </div> </a> <ul id="toc-Topoisomerasas_y_helicasas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Polimerasas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Polimerasas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.3</span> <span>Polimerasas</span> </div> </a> <ul id="toc-Polimerasas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Recombinación_genética" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Recombinación_genética"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Recombinación genética</span> </div> </a> <ul id="toc-Recombinación_genética-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Evolución_del_metabolismo_de_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Evolución_del_metabolismo_de_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Evolución del metabolismo de ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Evolución_del_metabolismo_de_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Técnicas_comunes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Técnicas_comunes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Técnicas comunes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Técnicas_comunes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Técnicas comunes</span> </button> <ul id="toc-Técnicas_comunes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tecnología_del_ADN_recombinante" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tecnología_del_ADN_recombinante"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Tecnología del ADN recombinante</span> </div> </a> <ul id="toc-Tecnología_del_ADN_recombinante-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Secuenciación" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Secuenciación"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Secuenciación</span> </div> </a> <ul id="toc-Secuenciación-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Reacción_en_cadena_de_la_polimerasa_(PCR)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Reacción_en_cadena_de_la_polimerasa_(PCR)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Reacción en cadena de la polimerasa (PCR)</span> </div> </a> <ul id="toc-Reacción_en_cadena_de_la_polimerasa_(PCR)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Southern_blot" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Southern_blot"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span><i>Southern blot</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Southern_blot-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chips_de_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chips_de_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5</span> <span><i>Chips</i> de ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Chips_de_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Aplicaciones" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Aplicaciones"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Aplicaciones</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Aplicaciones-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Aplicaciones</span> </button> <ul id="toc-Aplicaciones-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ingeniería_genética" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ingeniería_genética"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Ingeniería genética</span> </div> </a> <ul id="toc-Ingeniería_genética-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Medicina_forense" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Medicina_forense"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Medicina forense</span> </div> </a> <ul id="toc-Medicina_forense-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bioinformática" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bioinformática"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Bioinformática</span> </div> </a> <ul id="toc-Bioinformática-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nanotecnología_de_ADN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nanotecnología_de_ADN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.4</span> <span>Nanotecnología de ADN</span> </div> </a> <ul id="toc-Nanotecnología_de_ADN-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia,_antropología_y_paleontología" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia,_antropología_y_paleontología"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.5</span> <span>Historia, antropología y paleontología</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia,_antropología_y_paleontología-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Almacenamiento_de_información" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Almacenamiento_de_información"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.6</span> <span>Almacenamiento de información</span> </div> </a> <ul id="toc-Almacenamiento_de_información-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Véase_también" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Véase_también"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Véase también</span> </div> </a> <ul id="toc-Véase_también-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referencias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Referencias</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Referencias-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Referencias</span> </button> <ul id="toc-Referencias-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Bibliografía</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Enlaces_externos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Enlaces_externos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Enlaces externos</span> </div> </a> <ul id="toc-Enlaces_externos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contenidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Tabla de contenidos" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a la tabla de contenidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Cambiar a la tabla de contenidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Ácido desoxirribonucleico</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artículo en otro idioma. Disponible en 164 idiomas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-164" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">164 idiomas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/DNS" title="DNS – afrikáans" lang="af" hreflang="af" data-title="DNS" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikáans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Desoxyribonukleins%C3%A4ure" title="Desoxyribonukleinsäure – alemán suizo" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Desoxyribonukleinsäure" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alemán suizo" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B2_%E1%8A%A4%E1%8A%95_%E1%8A%A4" title="ዲ ኤን ኤ – amárico" lang="am" hreflang="am" data-title="ዲ ኤን ኤ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amárico" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Acido_desoxirribonucleico" title="Acido desoxirribonucleico – aragonés" lang="an" hreflang="an" data-title="Acido desoxirribonucleico" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonés" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%B6_%D9%86%D9%88%D9%88%D9%8A_%D8%B1%D9%8A%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%8A_%D9%85%D9%86%D9%82%D9%88%D8%B5_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%83%D8%B3%D8%AC%D9%8A%D9%86" title="حمض نووي ريبوزي منقوص الأكسجين – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حمض نووي ريبوزي منقوص الأكسجين" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%B6_%D9%86%D9%88%D9%88%D9%89" title="حمض نووى – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="حمض نووى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BF_%E0%A6%8F%E0%A6%A8_%E0%A6%8F" title="ডি এন এ – asamés" lang="as" hreflang="as" data-title="ডি এন এ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asamés" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/%C3%81cidu_desoxirribonucleico" title="Ácidu desoxirribonucleico – asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ácidu desoxirribonucleico" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/DNT" title="DNT – azerbaiyano" lang="az" hreflang="az" data-title="DNT" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaiyano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="دی‌ان‌ائی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="دی‌ان‌ائی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%9D%D0%9A" title="ДНК – baskir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="ДНК" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baskir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Asam_deoksiribonukleat" title="Asam deoksiribonukleat – balinés" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Asam deoksiribonukleat" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balinés" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/DNR" title="DNR – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="DNR" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="DNA" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%96%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Дэзоксірыбануклеінавая кіслата – bielorruso" lang="be" hreflang="be" data-title="Дэзоксірыбануклеінавая кіслата" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorruso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%8C%D0%BB%D1%8F" title="Дэзоксырыбануклійная кісьля – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Дэзоксырыбануклійная кісьля" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Дезоксирибонуклеинова киселина – búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Дезоксирибонуклеинова киселина" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%8F%E0%A4%A8%E0%A4%8F" title="डीएनए – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="डीएनए" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Asam_deoksiribonukleat" title="Asam deoksiribonukleat – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Asam deoksiribonukleat" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%A1%E1%80%B2%E1%80%89%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%B1" title="ဒီအဲဉ်အေ – Pa&#039;O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ဒီအဲဉ်အေ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa&#039;O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%8F%E0%A6%A8%E0%A6%8F" title="ডিএনএ – bengalí" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ডিএনএ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalí" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Trenkenn_dezoksiribonukleek" title="Trenkenn dezoksiribonukleek – bretón" lang="br" hreflang="br" data-title="Trenkenn dezoksiribonukleek" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretón" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Dezoksiribonukleinska_kiselina" title="Dezoksiribonukleinska kiselina – bosnio" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Dezoksiribonukleinska kiselina" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosnio" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Asam_deoksiribonukleat" title="Asam deoksiribonukleat – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Asam deoksiribonukleat" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%85%D2%AF%D1%88%D1%8D%D0%BB" title="Дезоксирибонуклеинай хүшэл – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Дезоксирибонуклеинай хүшэл" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/%C3%80cid_desoxiribonucleic" title="Àcid desoxiribonucleic – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Àcid desoxiribonucleic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="DNA" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D1%83%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB" title="Дезоксирибонуклеинан муьстал – checheno" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Дезоксирибонуклеинан муьстал" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="checheno" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="DNA" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C_%D8%A6%DB%8E%D9%86_%D8%A6%DB%95%DB%8C" title="دی ئێن ئەی – kurdo sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دی ئێن ئەی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurdo sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="DNA" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – casubio" lang="csb" hreflang="csb" data-title="DNA" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="casubio" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD_%D0%B9%D3%B3%D2%AB%D0%B5%D0%BA%D3%97" title="Дезоксирибонуклеин йӳҫекӗ – chuvasio" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Дезоксирибонуклеин йӳҫекӗ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="chuvasio" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – galés" lang="cy" hreflang="cy" data-title="DNA" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galés" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artículo bueno"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – danés" lang="da" hreflang="da" data-title="DNA" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danés" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Desoxyribonukleins%C3%A4ure" title="Desoxyribonukleinsäure – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="Desoxyribonukleinsäure" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – griego" lang="el" hreflang="el" data-title="DNA" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="griego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="DNA" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="DNA" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – estonio" lang="et" hreflang="et" data-title="DNA" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonio" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artículo bueno"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Azido_desoxirribonukleiko" title="Azido desoxirribonukleiko – euskera" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Azido desoxirribonukleiko" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="euskera" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/ADN" title="ADN – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="ADN" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دی‌ان‌ای – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دی‌ان‌ای" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="DNA" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – feroés" lang="fo" hreflang="fo" data-title="DNA" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="feroés" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Acide_d%C3%A9soxyribonucl%C3%A9ique" title="Acide désoxyribonucléique – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Acide désoxyribonucléique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – frisón septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="DNA" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frisón septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – friulano" lang="fur" hreflang="fur" data-title="DNA" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friulano" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – frisón occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="DNA" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frisón occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Aig%C3%A9ad_d%C3%AD-ocsairibean%C3%BAicl%C3%A9asach" title="Aigéad dí-ocsairibeanúicléasach – irlandés" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Aigéad dí-ocsairibeanúicléasach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Asid_d%C3%A9zoksoribonikl%C3%A9yik" title="Asid dézoksoribonikléyik – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Asid dézoksoribonikléyik" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – gaélico escocés" lang="gd" hreflang="gd" data-title="DNA" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaélico escocés" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/%C3%81cido_desoxirribonucleico" title="Ácido desoxirribonucleico – gallego" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ácido desoxirribonucleico" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="gallego" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/ADN" title="ADN – guaraní" lang="gn" hreflang="gn" data-title="ADN" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="guaraní" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="DNA" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="gorontalo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – chino hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="DNA" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="chino hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – hebreo" lang="he" hreflang="he" data-title="DNA" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreo" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%91%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A5%80%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%AC%E0%A5%8B_%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B2" title="डीऑक्सीराइबो न्यूक्लिक अम्ल – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="डीऑक्सीराइबो न्यूक्लिक अम्ल" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="DNA" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Deoksiribonukleinska_kiselina" title="Deoksiribonukleinska kiselina – croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Deoksiribonukleinska kiselina" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/ADN" title="ADN – criollo haitiano" lang="ht" hreflang="ht" data-title="ADN" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="criollo haitiano" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Dezoxiribonukleinsav" title="Dezoxiribonukleinsav – húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Dezoxiribonukleinsav" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B4%D5%86%D4%B9" title="ԴՆԹ – armenio" lang="hy" hreflang="hy" data-title="ԴՆԹ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armenio" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Acido_deoxyribonucleic" title="Acido deoxyribonucleic – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Acido deoxyribonucleic" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Asam_deoksiribonukleat" title="Asam deoksiribonukleat – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Asam deoksiribonukleat" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Deoksiribonukleiko_nga_asido" title="Deoksiribonukleiko nga asido – ilocano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Deoksiribonukleiko nga asido" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilocano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0" title="Дезоксирибонуклеина кислота – ingush" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Дезоксирибонуклеина кислота" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ingush" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="DNA" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – islandés" lang="is" hreflang="is" data-title="DNA" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandés" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="DNA" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%87%E3%82%AA%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%83%AA%E3%83%9C%E6%A0%B8%E9%85%B8" title="デオキシリボ核酸 – japonés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="デオキシリボ核酸" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Diaxiraibonyuukliik_asid" title="Diaxiraibonyuukliik asid – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Diaxiraibonyuukliik asid" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – javanés" lang="jv" hreflang="jv" data-title="DNA" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanés" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%9F%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90" title="დეზოქსირიბონუკლეინის მჟავა – georgiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="დეზოქსირიბონუკლეინის მჟავა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%9D%D2%9A" title="ДНҚ – kazajo" lang="kk" hreflang="kk" data-title="ДНҚ" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazajo" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%8C%E1%9E%B8%E1%9E%A2%E1%9E%B7%E1%9E%93%E1%9E%A2%E1%9F%81" title="ឌីអិនអេ – jemer" lang="km" hreflang="km" data-title="ឌីអិនអេ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="jemer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A1%E0%B2%BF%E0%B2%8E%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%8E_-(DNA)" title="ಡಿಎನ್ಎ -(DNA) – canarés" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಡಿಎನ್ಎ -(DNA)" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="canarés" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="DNA" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%88%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%A7%DB%92" title="ڈی این اے – cachemir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="ڈی این اے" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="cachemir" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/As%C3%AEda_deoks%C3%AEr%C3%AEbonukley%C3%AE" title="Asîda deoksîrîbonukleyî – kurdo" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Asîda deoksîrîbonukleyî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdo" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/TDN" title="TDN – córnico" lang="kw" hreflang="kw" data-title="TDN" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="córnico" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Дезоксирибонуклеин кислотасы – kirguís" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Дезоксирибонуклеин кислотасы" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirguís" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Acidum_desoxyribonucleicum" title="Acidum desoxyribonucleicum – latín" lang="la" hreflang="la" data-title="Acidum desoxyribonucleicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latín" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD_%D1%86%D1%83%D1%80%D1%83%D1%86%D3%80" title="Дезоксирибонуклеин цуруцӀ – lezgiano" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Дезоксирибонуклеин цуруцӀ" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezgiano" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Asida_desosiribonucleal" title="Asida desosiribonucleal – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Asida desosiribonucleal" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – limburgués" lang="li" hreflang="li" data-title="DNA" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburgués" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="DNA" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – lombardo" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="DNA" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardo" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Deoksiribonukleor%C5%ABg%C5%A1tis" title="Deoksiribonukleorūgštis – lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Deoksiribonukleorūgštis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Dezoksiribonukle%C4%ABnsk%C4%81be" title="Dezoksiribonukleīnskābe – letón" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Dezoksiribonukleīnskābe" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letón" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Asidra_dez%C3%B4ksirib%C3%B4niokleika" title="Asidra dezôksiribôniokleika – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Asidra dezôksiribôniokleika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%9D%D0%9A" title="ДНК – macedonio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="ДНК" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A1%E0%B4%BF.%E0%B4%8E%E0%B5%BB.%E0%B4%8E" title="ഡി.എൻ.എ – malayálam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഡി.എൻ.എ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayálam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D0%BD_%D1%85%D2%AF%D1%87%D0%B8%D0%BB" title="Дезоксирибонуклейн хүчил – mongol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Дезоксирибонуклейн хүчил" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%91%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%AC%E0%A5%8B_%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%87%E0%A4%95_%E0%A4%86%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B2" title="डिऑक्सिरायबो न्यूक्लेइक आम्ल – maratí" lang="mr" hreflang="mr" data-title="डिऑक्सिरायबो न्यूक्लेइक आम्ल" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="maratí" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Asid_deoksiribonukleik" title="Asid deoksiribonukleik – malayo" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Asid deoksiribonukleik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malayo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%A1%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%B1" title="ဒီအန်အေ – birmano" lang="my" hreflang="my" data-title="ဒီအန်အေ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmano" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – mazandaraní" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="DNA" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandaraní" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Desoxyribonukleins%C3%BCre" title="Desoxyribonukleinsüre – bajo alemán" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Desoxyribonukleinsüre" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bajo alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%8F%E0%A4%A8%E0%A4%8F" title="डीएनए – nepalí" lang="ne" hreflang="ne" data-title="डीएनए" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalí" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A1%E0%A5%80_%E0%A4%8F%E0%A4%A8_%E0%A4%8F" title="डी एन ए – nevarí" lang="new" hreflang="new" data-title="डी एन ए" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="nevarí" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/DNA_(biologie)" title="DNA (biologie) – neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="DNA (biologie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – noruego nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="DNA" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="noruego nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – noruego bokmal" lang="nb" hreflang="nb" data-title="DNA" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="noruego bokmal" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="DNA" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Acid_desoxiribonucle%C3%AFc" title="Acid desoxiribonucleïc – occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Acid desoxiribonucleïc" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="DNA" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A1%E0%A9%80.%E0%A8%90%E0%A9%B1%E0%A8%A8.%E0%A8%8F." title="ਡੀ.ਐੱਨ.ਏ. – punyabí" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਡੀ.ਐੱਨ.ਏ." data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="punyabí" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="DNA" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/ADN" title="ADN – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="ADN" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="DNA" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwas_deoksyrybonukleinowy" title="Kwas deoksyrybonukleinowy – polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kwas deoksyrybonukleinowy" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="DNA" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%88%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%A7%DB%92" title="ڈی این اے – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ڈی این اے" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%89%D9%8A_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%8A_%D8%B1%D8%A7%D9%8A%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%88%DA%A9%D9%84%D9%8A%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%AF" title="ډي آکسي رايبونيوکليک اسيد – pastún" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ډي آکسي رايبونيوکليک اسيد" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pastún" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81cido_desoxirribonucleico" title="Ácido desoxirribonucleico – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ácido desoxirribonucleico" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/DNK" title="DNK – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="DNK" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/ADN" title="ADN – rumano" lang="ro" hreflang="ro" data-title="ADN" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumano" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0" title="Дезоксирибонуклеиновая кислота – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Дезоксирибонуклеиновая кислота" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="DNA" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%B0%D1%85_%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D1%8B%D0%B1%D0%B0" title="Дезоксирибонуклеиннаах аһыыба – sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Дезоксирибонуклеиннаах аһыыба" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/ADN" title="ADN – sardo" lang="sc" hreflang="sc" data-title="ADN" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardo" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – siciliano" lang="scn" hreflang="scn" data-title="DNA" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siciliano" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – escocés" lang="sco" hreflang="sco" data-title="DNA" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="escocés" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%8A%D9%8A_%D8%A7%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%8A" title="ڊي اين اي – sindi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڊي اين اي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/DNK" title="DNK – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="DNK" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A9%E0%B7%93.%E0%B6%91%E0%B6%B1%E0%B7%8A.%E0%B6%92." title="ඩී.එන්.ඒ. – cingalés" lang="si" hreflang="si" data-title="ඩී.එන්.ඒ." data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalés" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="DNA" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artículo bueno"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Deoxyribonukleov%C3%A1_kyselina" title="Deoxyribonukleová kyselina – eslovaco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Deoxyribonukleová kyselina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovaco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Deoksiribonukleinska_kislina" title="Deoksiribonukleinska kislina – esloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Deoksiribonukleinska kislina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="esloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – somalí" lang="so" hreflang="so" data-title="DNA" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalí" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/ADN" title="ADN – albanés" lang="sq" hreflang="sq" data-title="ADN" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanés" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Дезоксирибонуклеинска киселина – serbio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Дезоксирибонуклеинска киселина" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Desoxyribonukleins%C3%BC%C3%BCre" title="Desoxyribonukleinsüüre – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Desoxyribonukleinsüüre" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – sundanés" lang="su" hreflang="su" data-title="DNA" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundanés" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="DNA" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – suajili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="DNA" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suajili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – silesio" lang="szl" hreflang="szl" data-title="DNA" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="silesio" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9F%E0%AE%BF._%E0%AE%8E%E0%AE%A9%E0%AF%8D._%E0%AE%8F." title="டி. என். ஏ. – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="டி. என். ஏ." data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A1%E0%B1%80%E0%B0%86%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%88%E0%B0%AC%E0%B1%8B_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95_%E0%B0%86%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%82" title="డీఆక్సీరైబో కేంద్రక ఆమ్లం – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="డీఆక్సీరైబో కేంద్రక ఆమ్లం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D1%82" title="Кислотаи дезоксирибонуклеат – tayiko" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Кислотаи дезоксирибонуклеат" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tayiko" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AD" title="ดีเอ็นเอ – tailandés" lang="th" hreflang="th" data-title="ดีเอ็นเอ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandés" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="DNA" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – tok pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="DNA" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="tok pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="DNA" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Дезоксирибонуклеин кислотасы – tártaro" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Дезоксирибонуклеин кислотасы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tártaro" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%90%D8%A6%D9%88%D9%83%D8%B3%D9%89%D8%B1%D9%89%D8%A8%D9%88%D9%86%DB%87%D9%83%D9%84%DB%90%D8%A6%D9%89%D9%83_%D9%83%D9%89%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%A7" title="دېئوكسىرىبونۇكلېئىك كىسلاتا – uigur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="دېئوكسىرىبونۇكلېئىك كىسلاتا" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="uigur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%97%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0" title="Дезоксирибонуклеїнова кислота – ucraniano" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Дезоксирибонуклеїнова кислота" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraniano" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%88%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%A7%DB%92" title="ڈی این اے – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ڈی این اے" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Dezoksiribonuklein_kislota" title="Dezoksiribonuklein kislota – uzbeko" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Dezoksiribonuklein kislota" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeko" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – veneciano" lang="vec" hreflang="vec" data-title="DNA" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="veneciano" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="DNA" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artículo destacado"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="DNA" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Seur_dezocsiribonucleyike" title="Seur dezocsiribonucleyike – valón" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Seur dezocsiribonucleyike" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valón" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="DNA" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%84%AB%E6%B0%A7%E6%A0%B8%E7%B3%96%E6%A0%B8%E9%85%B8" title="脫氧核糖核酸 – chino wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="脫氧核糖核酸" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="chino wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%91%E1%83%9F%E1%83%94" title="დეზოქსირიბონუკლეინიშ ბჟე – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="დეზოქსირიბონუკლეინიშ ბჟე" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – yidis" lang="yi" hreflang="yi" data-title="DNA" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yidis" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="DNA" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%84%B1%E6%B0%A7%E6%A0%B8%E7%B3%96%E6%A0%B8%E9%85%B8" title="脱氧核糖核酸 – chino" lang="zh" hreflang="zh" data-title="脱氧核糖核酸" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chino" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%84%AB%E6%B0%A7%E6%A0%B8%E7%B3%96%E6%A0%B8%E9%85%B8" title="脫氧核糖核酸 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="脫氧核糖核酸" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/DNA" title="DNA – chino min nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="DNA" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="chino min nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%84%AB%E6%B0%A7%E6%A0%B8%E7%B3%96%E6%A0%B8%E9%85%B8" title="脫氧核糖核酸 – cantonés" lang="yue" hreflang="yue" data-title="脫氧核糖核酸" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonés" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/ULibofuzo" title="ULibofuzo – zulú" lang="zu" hreflang="zu" data-title="ULibofuzo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulú" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7430#sitelinks-wikipedia" title="Editar enlaces interlingüísticos" class="wbc-editpage">Editar enlaces</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espacios de nombres"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%81cido_desoxirribonucleico" title="Ver la página de contenido [c]" accesskey="c"><span>Artículo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discusi%C3%B3n:%C3%81cido_desoxirribonucleico" rel="discussion" title="Discusión acerca de la página [t]" accesskey="t"><span>Discusión</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar variante de idioma" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">español</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%81cido_desoxirribonucleico"><span>Leer</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit" title="Editar esta página [e]" accesskey="e"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=history" title="Versiones anteriores de esta página [h]" accesskey="h"><span>Ver historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Página de herramientas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Herramientas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Herramientas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Herramientas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Más opciones" > <div class="vector-menu-heading"> Acciones </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%81cido_desoxirribonucleico"><span>Leer</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit" title="Editar esta página [e]" accesskey="e"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=history"><span>Ver historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:LoQueEnlazaAqu%C3%AD/%C3%81cido_desoxirribonucleico" title="Lista de todas las páginas de la wiki que enlazan aquí [j]" accesskey="j"><span>Lo que enlaza aquí</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:CambiosEnEnlazadas/%C3%81cido_desoxirribonucleico" rel="nofollow" title="Cambios recientes en las páginas que enlazan con esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios en enlazadas</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=es" title="Subir archivos [u]" accesskey="u"><span>Subir archivo</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;oldid=165458041" title="Enlace permanente a esta versión de la página"><span>Enlace permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=info" title="Más información sobre esta página"><span>Información de la página</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&amp;page=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;id=165458041&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre cómo citar esta página"><span>Citar esta página</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Acortador_de_URL&amp;url=https%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C3%2581cido_desoxirribonucleico"><span>Obtener URL acortado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C3%2581cido_desoxirribonucleico"><span>Descargar código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%C3%81cido+desoxirribonucleico"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&amp;page=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;printable=yes" title="Versión imprimible de esta página [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En otros proyectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/DNA" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://es.wikiquote.org/wiki/ADN" hreflang="es"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7430" title="Enlace al elemento conectado del repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Página de herramientas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apariencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apariencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ocultar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-articulo-destacado" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Art%C3%ADculos_destacados" title="Artículo destacado"><img alt="Artículo destacado" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/14px-Cscr-featured.svg.png" decoding="async" width="14" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/21px-Cscr-featured.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/28px-Cscr-featured.svg.png 2x" data-file-width="466" data-file-height="443" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">De Wikipedia, la enciclopedia libre</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="es" dir="ltr"><div class="rellink noprint hatnote">«ADN» redirige aquí. Para otras acepciones, véase <a href="/wiki/ADN_(desambiguaci%C3%B3n)" class="mw-disambig" title="ADN (desambiguación)">ADN (desambiguación)</a>. </div> <div class="rellink noprint hatnote">«DNA» redirige aquí. Para otras acepciones, véase <a href="/wiki/DNA_(desambiguaci%C3%B3n)" class="mw-disambig" title="DNA (desambiguación)">DNA (desambiguación)</a>. </div><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Chromosome-es.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Chromosome-es.svg/350px-Chromosome-es.svg.png" decoding="async" width="350" height="401" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Chromosome-es.svg/525px-Chromosome-es.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Chromosome-es.svg/700px-Chromosome-es.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="722" /></a><figcaption>Ubicación y estructura del ADN en una <a href="/wiki/C%C3%A9lula_eucariota" title="Célula eucariota">célula eucariota</a>. Durante la <a href="/wiki/Divisi%C3%B3n_celular" title="División celular">división celular</a>, el ADN se agrupa en <a href="/wiki/Cromosoma" title="Cromosoma">cromosomas</a>. El resto del tiempo, se encuentra disperso en forma de <a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">cromatina</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:DNA_animation.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0c/DNA_animation.gif" decoding="async" width="181" height="313" class="mw-file-element" data-file-width="181" data-file-height="313" /></a><figcaption>Animación de parte de una estructura de ADN de doble hélice.</figcaption></figure> <p>El <b>ácido desoxirribonucleico</b> —conocido por las siglas <b>ADN</b>— es un <a href="/wiki/%C3%81cido_nucleico" title="Ácido nucleico">ácido nucleico</a> que contiene las instrucciones <a href="/wiki/Gen%C3%A9tica" title="Genética">genéticas</a> fundamentales para el <a href="/wiki/Ontogenia" title="Ontogenia">desarrollo</a>, funcionamiento y <a href="/wiki/Reproducci%C3%B3n" title="Reproducción">reproducción</a> de todos los <a href="/wiki/Ser_vivo" title="Ser vivo">seres vivos</a><sup id="cite_ref-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-1"><span class="corchete-llamada">[</span>1<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; y algunos <a href="/wiki/Virus" title="Virus">virus</a> (los <a href="/wiki/Virus_ADN" title="Virus ADN">virus ADN</a>); también es responsable de la transmisión <a href="/wiki/Herencia_gen%C3%A9tica" title="Herencia genética">hereditaria</a>.<sup id="cite_ref-2" class="reference separada"><a href="#cite_note-2"><span class="corchete-llamada">[</span>2<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; La función principal de la <a href="/wiki/Mol%C3%A9cula" title="Molécula">molécula</a> de ADN es el almacenamiento a largo plazo de <a href="/wiki/Informaci%C3%B3n" title="Información">información</a> para construir otros componentes de las <a href="/wiki/C%C3%A9lula" title="Célula">células</a>, como las <a href="/wiki/Prote%C3%ADna" title="Proteína">proteínas</a> y las moléculas de <a href="/wiki/%C3%81cido_ribonucleico" title="Ácido ribonucleico">ARN</a>. Los segmentos de ADN que llevan esta información genética son llamados <a href="/wiki/Gene" class="mw-redirect" title="Gene">genes</a>, pero las otras secuencias de ADN tienen propósitos estructurales o toman parte en la regulación del uso de esta información genética. </p><p>Desde el punto de vista <a href="/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química">químico</a>, el ADN es un <a href="/wiki/Pol%C3%ADmero" title="Polímero">polímero</a> de nucleótidos, es decir, un <a href="/wiki/Polinucle%C3%B3tido" title="Polinucleótido">polinucleótido</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference separada"><a href="#cite_note-3"><span class="corchete-llamada">[</span>3<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Cada <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótido</a>, a su tiempo, está formado por un glúcido (la <a href="/wiki/Desoxirribosa" title="Desoxirribosa">desoxirribosa</a>), una <a href="/wiki/Base_nitrogenada" title="Base nitrogenada">base nitrogenada</a> (que puede ser <a href="/wiki/Adenina" title="Adenina">adenina</a>→<i>A</i>, <a href="/wiki/Timina" title="Timina">timina</a>→<i>T</i>, <a href="/wiki/Citosina" title="Citosina">citosina</a>→<i>C</i> o <a href="/wiki/Guanina" title="Guanina">guanina</a>→<i>G</i>) y un grupo <a href="/wiki/Fosfato" title="Fosfato">fosfato</a> (derivado del <a href="/wiki/%C3%81cido_fosf%C3%B3rico" title="Ácido fosfórico">ácido fosfórico</a>). Lo que distingue a un polinucleótido de otro es, entonces, la base nitrogenada, y por ello la secuencia del ADN se especifica nombrando solo la secuencia de sus bases. La disposición secuencial de estas cuatro bases a lo largo de la cadena es la que codifica la información genética, siguiendo el siguiente criterio de complementariedad: A‑T y G‑C. Esto se debe a que la <a href="/wiki/Adenina" title="Adenina">adenina</a> y la <a href="/wiki/Guanina" title="Guanina">guanina</a> son de mayor tamaño que la <a href="/wiki/Timina" title="Timina">timina</a> y la <a href="/wiki/Citosina" title="Citosina">citosina</a>, por lo que este criterio permite cumplir una uniformidad. En los seres vivos, el ADN se presenta como una doble cadena de nucleótidos, en la que las dos hebras están unidas entre sí por unas conexiones denominadas <a href="/wiki/Enlace_por_puente_de_hidr%C3%B3geno" class="mw-redirect" title="Enlace por puente de hidrógeno">puentes de hidrógeno</a>.<sup id="cite_ref-4" class="reference separada"><a href="#cite_note-4"><span class="corchete-llamada">[</span>4<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-5" class="reference separada"><a href="#cite_note-5"><span class="corchete-llamada">[</span>5<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Para que la información que contiene el ADN pueda ser utilizada por la maquinaria celular debe copiarse en primer lugar en unos trenes de nucleótidos, más cortos y con unas unidades diferentes, llamados <a href="/wiki/%C3%81cido_ribonucleico" title="Ácido ribonucleico">ARN</a>. Las <a href="/wiki/Mol%C3%A9cula" title="Molécula">moléculas</a> de ARN se copian exactamente del ADN mediante un proceso denominado <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Transcripción genética">transcripción</a>. Una vez procesadas en el <a href="/wiki/N%C3%BAcleo_celular" title="Núcleo celular">núcleo celular</a>, las moléculas de ARN pueden salir al <a href="/wiki/Citoplasma" title="Citoplasma">citoplasma</a> para su utilización posterior. La información contenida en el ARN se interpreta usando el <a href="/wiki/C%C3%B3digo_gen%C3%A9tico" title="Código genético">código genético</a>, que especifica la secuencia de los <a href="/wiki/Amino%C3%A1cido" title="Aminoácido">aminoácidos</a> de las proteínas, según una correspondencia de un triplete de nucleótidos (<a href="/wiki/Cod%C3%B3n" title="Codón">codón</a>) para cada aminoácido. Esto es, la información genética (esencialmente: qué proteínas se van a producir en cada momento del ciclo de vida de una célula) se halla codificada en las secuencias de nucleótidos del ADN y debe traducirse para poder funcionar. Tal traducción se realiza usando el código genético a modo de diccionario. El diccionario «secuencia de nucleótido-secuencia de aminoácidos» permite el ensamblado de largas cadenas de aminoácidos (las proteínas) en el citoplasma de la célula. Por ejemplo, en el caso de la secuencia de ADN indicada antes (<i>ATGCTAGCATCG...</i>), la ADN <a href="/wiki/Polimerasa" title="Polimerasa">polimerasa</a> utilizaría como molde la cadena complementaria de dicha secuencia de ADN (que sería <i>TAC‑GAT‑CGT‑AGG‑...</i>) para transcribir una molécula de ARNm que se leería <i>AUG‑CUA‑GCA‑UCG‑...</i>; el ARNm resultante, utilizando el código genético, se traduciría como la secuencia de aminoácidos <a href="/wiki/Metionina" title="Metionina">metionina</a>-<a href="/wiki/Leucina" title="Leucina">leucina</a>-<a href="/wiki/%C3%81cido_asp%C3%A1rtico" title="Ácido aspártico">ácido aspártico</a>-<a href="/wiki/Arginina" title="Arginina">arginina</a>-... </p><p>Las secuencias de ADN que constituyen la unidad fundamental, física y funcional de la herencia se denominan <a href="/wiki/Gen" title="Gen">genes</a>. Cada gen contiene una parte que se <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" class="mw-redirect" title="Transcripción (genética)">transcribe</a> a ARN y otra que se encarga de definir cuándo y dónde deben <a href="/wiki/Expresi%C3%B3n_g%C3%A9nica" title="Expresión génica">expresarse</a>. La información contenida en los genes (genética) se emplea para generar ARN y <a href="/wiki/Prote%C3%ADna" title="Proteína">proteínas</a>, que son los componentes básicos de las células, los «ladrillos» que se utilizan para la construcción de los <a href="/wiki/Org%C3%A1nulo" title="Orgánulo">orgánulos u organelos celulares</a>, entre otras funciones. </p><p>Dentro de las células, el ADN está organizado en estructuras llamadas <a href="/wiki/Cromosoma" title="Cromosoma">cromosomas</a> que, durante el <a href="/wiki/Ciclo_celular" title="Ciclo celular">ciclo celular</a>, se <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_de_ADN" title="Replicación de ADN">duplican</a> antes de que la célula se <a href="/wiki/Divisi%C3%B3n_celular" title="División celular">divida</a>. Los <a href="/wiki/Eukaryota" title="Eukaryota">organismos eucariotas</a> (por ejemplo, <a href="/wiki/Animal" class="mw-redirect" title="Animal">animales</a>, <a href="/wiki/Plantae" title="Plantae">plantas</a> y <a href="/wiki/Fungi" title="Fungi">hongos</a>) almacenan la mayor parte de su ADN dentro del <a href="/wiki/N%C3%BAcleo_celular" title="Núcleo celular">núcleo celular</a> y una mínima parte en <a href="/wiki/Org%C3%A1nulo" title="Orgánulo">elementos celulares</a> llamados <a href="/wiki/Mitocondria" title="Mitocondria">mitocondrias</a>, y en los <a href="/wiki/Plasto" title="Plasto">plastos</a> y los centros organizadores de <a href="/wiki/Microt%C3%BAbulo" title="Microtúbulo">microtúbulos</a> o <a href="/wiki/Centr%C3%ADolo" class="mw-redirect" title="Centríolo">centríolos</a>, en caso de tenerlos; los <a href="/wiki/C%C3%A9lula_procariota" title="Célula procariota">organismos procariotas</a> (<a href="/wiki/Bacteria" title="Bacteria">bacterias</a> y <a href="/wiki/Arquea" class="mw-redirect" title="Arquea">arqueas</a>) lo almacenan en el <a href="/wiki/Citoplasma" title="Citoplasma">citoplasma</a> de la célula y, por último, los <a href="/wiki/Virus_ADN" title="Virus ADN">virus ADN</a> lo hacen en el interior de la <a href="/wiki/C%C3%A1pside_v%C3%ADrica" class="mw-redirect" title="Cápside vírica">cápside</a> de naturaleza proteica. Existen multitud de proteínas, como por ejemplo las <a href="/wiki/Histona" title="Histona">histonas</a> y los <a href="/wiki/Factor_de_transcripci%C3%B3n" title="Factor de transcripción">factores de transcripción</a>, que se unen al ADN dotándolo de una estructura tridimensional determinada y regulando su expresión. Los <a href="/wiki/Factores_de_transcripci%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Factores de transcripción">factores de transcripción</a> reconocen secuencias reguladoras del ADN y especifican la pauta de transcripción de los genes. El material genético completo de una dotación cromosómica se denomina <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a> y, con pequeñas variaciones, es característico de cada <a href="/wiki/Especie" title="Especie">especie</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=1" title="Editar sección: Historia"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Historia_de_la_gen%C3%A9tica" title="Historia de la genética"> Historia de la genética</a></i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Friedrich_Miescher.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Friedrich_Miescher.jpg/220px-Friedrich_Miescher.jpg" decoding="async" width="220" height="301" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Friedrich_Miescher.jpg/330px-Friedrich_Miescher.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Friedrich_Miescher.jpg/440px-Friedrich_Miescher.jpg 2x" data-file-width="788" data-file-height="1078" /></a><figcaption><a href="/wiki/Friedrich_Miescher" title="Friedrich Miescher">Friedrich Miescher</a>, biólogo y médico suizo (1844‑1895).</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Hendiduras_mayor_menor.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Hendiduras_mayor_menor.png/220px-Hendiduras_mayor_menor.png" decoding="async" width="220" height="121" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Hendiduras_mayor_menor.png/330px-Hendiduras_mayor_menor.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Hendiduras_mayor_menor.png/440px-Hendiduras_mayor_menor.png 2x" data-file-width="1134" data-file-height="624" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>El ADN fue aislado por primera vez durante 1869, por el médico <a href="/wiki/Suiza" title="Suiza">suizo</a> <a href="/wiki/Friedrich_Miescher" title="Friedrich Miescher">Friedrich Miescher</a>, mientras trabajaba en la <a href="/wiki/Universidad_de_Tubinga" title="Universidad de Tubinga">Universidad de Tubinga</a>. Miescher realizaba experimentos acerca de la composición química del <a href="/wiki/Pus" title="Pus">pus</a> de vendas <a href="/wiki/Cirug%C3%ADa" title="Cirugía">quirúrgicas</a> desechadas cuando notó un precipitado de una sustancia desconocida que caracterizó químicamente más tarde.<sup id="cite_ref-6" class="reference separada"><a href="#cite_note-6"><span class="corchete-llamada">[</span>6<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-7" class="reference separada"><a href="#cite_note-7"><span class="corchete-llamada">[</span>7<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Lo llamó <i>nucleína</i>, debido a que lo había extraído a partir de núcleos celulares.<sup id="cite_ref-8" class="reference separada"><a href="#cite_note-8"><span class="corchete-llamada">[</span>8<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Se necesitaron casi 70 años de investigación para poder identificar los <a href="#Componentes">componentes</a> y la <a href="#Estructura">estructura</a> de los ácidos nucleicos. </p><p>En 1919 <a href="/wiki/Phoebus_Levene" title="Phoebus Levene">Phoebus Levene</a> identificó que un nucleótido está formado por una <a href="/wiki/Base_nitrogenada" title="Base nitrogenada">base nitrogenada</a>, un <a href="/wiki/Az%C3%BAcar" title="Azúcar">azúcar</a> y un <a href="/wiki/Fosfato" title="Fosfato">fosfato</a>.<sup id="cite_ref-9" class="reference separada"><a href="#cite_note-9"><span class="corchete-llamada">[</span>9<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Levene sugirió que el ADN generaba una estructura con forma de <a href="/wiki/Solenoide" title="Solenoide">solenoide</a> (muelle) con unidades de nucleótidos unidos a través de los grupos fosfato. En 1930 Levene y su maestro <a href="/wiki/Albrecht_Kossel" title="Albrecht Kossel">Albrecht Kossel</a> probaron que la nucleína de Miescher es un ácido desoxirribonucleico (ADN) formado por cuatro bases nitrogenadas (<a href="/wiki/Citosina" title="Citosina">citosina</a> (C), <a href="/wiki/Timina" title="Timina">timina</a> (T), <a href="/wiki/Adenina" title="Adenina">adenina</a> (A) y <a href="/wiki/Guanina" title="Guanina">guanina</a> (G), el azúcar desoxirribosa y un grupo fosfato, y que, en su <a href="#Estructura">estructura</a> básica, el nucleótido está compuesto por un azúcar unido a la base y al fosfato.<sup id="cite_ref-Dhanda_10-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Dhanda-10"><span class="corchete-llamada">[</span>10<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Sin embargo, Levene pensaba que la cadena era corta y que las bases se repetían en un orden fijo. En 1937 <a href="/wiki/William_Astbury" title="William Astbury">William Astbury</a> produjo el primer patrón de <a href="/wiki/Difracci%C3%B3n_de_rayos_X" class="mw-redirect" title="Difracción de rayos X">difracción de rayos X</a> que mostraba que el ADN tenía una estructura regular.<sup id="cite_ref-11" class="reference separada"><a href="#cite_note-11"><span class="corchete-llamada">[</span>11<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Maclyn_McCarty_with_Francis_Crick_and_James_D_Watson_-_10.1371_journal.pbio.0030341.g001-O.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Maclyn_McCarty_with_Francis_Crick_and_James_D_Watson_-_10.1371_journal.pbio.0030341.g001-O.jpg/220px-Maclyn_McCarty_with_Francis_Crick_and_James_D_Watson_-_10.1371_journal.pbio.0030341.g001-O.jpg" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Maclyn_McCarty_with_Francis_Crick_and_James_D_Watson_-_10.1371_journal.pbio.0030341.g001-O.jpg/330px-Maclyn_McCarty_with_Francis_Crick_and_James_D_Watson_-_10.1371_journal.pbio.0030341.g001-O.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Maclyn_McCarty_with_Francis_Crick_and_James_D_Watson_-_10.1371_journal.pbio.0030341.g001-O.jpg/440px-Maclyn_McCarty_with_Francis_Crick_and_James_D_Watson_-_10.1371_journal.pbio.0030341.g001-O.jpg 2x" data-file-width="2740" data-file-height="2153" /></a><figcaption>Maclyn McCarty con <a href="/wiki/Francis_Crick" title="Francis Crick">Francis Crick</a> y <a href="/wiki/James_D._Watson" class="mw-redirect" title="James D. Watson">James D. Watson</a>.</figcaption></figure> <p>La función biológica del ADN comenzó a dilucidarse en 1928, con una serie básica de experimentos de la genética moderna realizados por <a href="/wiki/Frederick_Griffith" title="Frederick Griffith">Frederick Griffith</a>, quien estaba trabajando con cepas «lisas» (S) o «rugosas» (R) de la bacteria <i><a href="/wiki/Streptococcus_pneumoniae" title="Streptococcus pneumoniae">Pneumococcus</a></i> (causante de la neumonía), según la presencia (S) o no (R) de una cápsula azucarada, que es la que confiere virulencia (véase también <a href="/wiki/Experimento_de_Griffith" title="Experimento de Griffith">experimento de Griffith</a>). La inyección de neumococos S vivos en ratones produce la muerte de estos, y Griffith observó que, si inyectaba ratones con neumococos R vivos o con neumococos S muertos por calor, los ratones no morían. Sin embargo, si inyectaba a la vez neumococos R vivos y neumococos S muertos, los ratones morían, y en su sangre se podían aislar neumococos S vivos. Como las bacterias muertas no pudieron haberse multiplicado dentro del ratón, Griffith razonó que debía producirse algún tipo de cambio o transformación de un tipo bacteriano a otro por medio de una transferencia de alguna sustancia activa, que denominó <i>principio transformante</i>. Esta sustancia proporcionaba la capacidad a los neumococos R de producir una cápsula azucarada y transformarse así en virulentas. En los siguientes 15 años, estos experimentos iniciales se replicaron mezclando distintos tipos de cepas bacterianas muertas por el calor con otras vivas, tanto en ratones (<i>in vivo</i>) como en tubos de ensayo (<i>in vitro</i>).<sup id="cite_ref-12" class="reference separada"><a href="#cite_note-12"><span class="corchete-llamada">[</span>12<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; La búsqueda del «factor transformante» que era capaz de hacer virulentas a cepas que inicialmente no lo eran continuó hasta 1944, año en el cual <a href="/wiki/Oswald_Avery" title="Oswald Avery">Oswald Avery</a>, <a href="/wiki/Colin_MacLeod" class="mw-redirect" title="Colin MacLeod">Colin MacLeod</a> y <a href="/wiki/Maclyn_McCarty" title="Maclyn McCarty">Maclyn McCarty</a> realizaron un experimento hoy clásico. Estos investigadores extrajeron la fracción activa (el factor transformante) y, mediante análisis químicos, enzimáticos y <a href="/wiki/Suero_fisiol%C3%B3gico" title="Suero fisiológico">serológicos</a>, observaron que no contenía proteínas, ni lípidos no ligados, ni polisacáridos activos, sino que estaba constituido principalmente por «una forma viscosa de ácido desoxirribonucleico altamente polimerizado», es decir, ADN. El ADN extraído de las cepas bacterianas S muertas por el calor lo mezclaron <i>in vitro</i> con cepas R vivas: el resultado fue que se formaron colonias bacterianas S, por lo que se concluyó inequívocamente que el factor o principio transformante era el ADN.<sup id="cite_ref-13" class="reference separada"><a href="#cite_note-13"><span class="corchete-llamada">[</span>13<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>A pesar de que la identificación del ADN como principio transformante aún tardó varios años en ser universalmente aceptada, este descubrimiento fue decisivo en el conocimiento de la base molecular de la herencia, y constituye el nacimiento de la <a href="/wiki/Gen%C3%A9tica_molecular" title="Genética molecular">genética molecular</a>. Finalmente, el papel exclusivo del ADN en la heredabilidad fue confirmado en 1952 mediante los experimentos de <a href="/wiki/Alfred_Hershey" class="mw-redirect" title="Alfred Hershey">Alfred Hershey</a> y <a href="/wiki/Martha_Chase" title="Martha Chase">Martha Chase</a>, en los cuales comprobaron que el <a href="/wiki/Fago_T2" title="Fago T2">fago T2</a> transmitía su información genética en su ADN, pero no en su proteína<sup id="cite_ref-14" class="reference separada"><a href="#cite_note-14"><span class="corchete-llamada">[</span>14<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; (véase también <a href="/wiki/Experimento_de_Hershey_y_Chase" title="Experimento de Hershey y Chase">experimento de Hershey y Chase</a>). </p><p>En cuanto a la caracterización química de la molécula, <a href="/wiki/Chargaff" class="mw-redirect" title="Chargaff">Chargaff</a> realizó en 1940 algunos experimentos que le sirvieron para establecer las <a href="#Componentes">proporciones</a> de las bases nitrogenadas en el ADN. Descubrió que las proporciones de purinas eran idénticas a las de pirimidinas, la «<a href="/w/index.php?title=Equimolecular&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Equimolecular (aún no redactado)">equimolecularidad</a>» de las bases ([A]=[T], [G]=[C]) y el hecho de que la cantidad de G+C en una determinada molécula de ADN no siempre es igual a la cantidad de A+T y puede variar desde el 36 hasta el 70 por ciento del contenido total.<sup id="cite_ref-Dhanda_10-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Dhanda-10"><span class="corchete-llamada">[</span>10<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Con toda esta información y junto con los datos de <a href="/wiki/Difracci%C3%B3n_de_rayos_X" class="mw-redirect" title="Difracción de rayos X">difracción de rayos X</a> proporcionados por <a href="/wiki/Rosalind_Franklin" title="Rosalind Franklin">Rosalind Franklin</a>, <a href="/wiki/James_Dewey_Watson" title="James Dewey Watson">James Watson</a> y <a href="/wiki/Francis_Crick" title="Francis Crick">Francis Crick</a> propusieron en 1953 el modelo de la <a href="/wiki/H%C3%A9lice_doble" title="Hélice doble">hélice doble</a> de ADN para representar la <a href="#Estructura">estructura</a> tridimensional del <a href="/wiki/Pol%C3%ADmero" title="Polímero">polímero</a>.<sup id="cite_ref-FWPUB_15-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-FWPUB-15"><span class="corchete-llamada">[</span>15<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En una serie de cinco artículos en el mismo número de <i><a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a></i> se publicó la evidencia experimental que apoyaba el modelo de Watson y Crick.<sup id="cite_ref-NatureDNA50_16-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-NatureDNA50-16"><span class="corchete-llamada">[</span>16<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; De estos, el artículo de <a href="/wiki/Rosalind_Franklin" title="Rosalind Franklin">Franklin</a> y <a href="/wiki/Raymond_Gosling" title="Raymond Gosling">Raymond Gosling</a> fue la primera publicación con datos de difracción de rayos&#160;X que apoyaba el modelo de Watson y Crick,<sup id="cite_ref-NatFranGos_17-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-NatFranGos-17"><span class="corchete-llamada">[</span>17<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-18" class="reference separada"><a href="#cite_note-18"><span class="corchete-llamada">[</span>18<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; y en ese mismo número de <i>Nature</i> también aparecía un artículo sobre la estructura del ADN de <a href="/wiki/Maurice_Wilkins" title="Maurice Wilkins">Maurice Wilkins</a> y sus colaboradores.<sup id="cite_ref-NatWilk_19-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-NatWilk-19"><span class="corchete-llamada">[</span>19<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Watson, Crick y Wilkins recibieron conjuntamente, en 1962, después de la muerte de Rosalind Franklin, el <a href="/wiki/Premio_Nobel_en_Fisiolog%C3%ADa_o_Medicina" class="mw-redirect" title="Premio Nobel en Fisiología o Medicina">Premio Nobel en Fisiología o Medicina</a>.<sup id="cite_ref-20" class="reference separada"><a href="#cite_note-20"><span class="corchete-llamada">[</span>20<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Sin embargo, el debate continúa sobre quién debería recibir crédito por el descubrimiento.<sup id="cite_ref-21" class="reference separada"><a href="#cite_note-21"><span class="corchete-llamada">[</span>21<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Propiedades_físicas_y_químicas"><span id="Propiedades_f.C3.ADsicas_y_qu.C3.ADmicas"></span>Propiedades físicas y químicas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=2" title="Editar sección: Propiedades físicas y químicas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:DNA_chemical_structure_es-2008-08-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/DNA_chemical_structure_es-2008-08-01.svg/250px-DNA_chemical_structure_es-2008-08-01.svg.png" decoding="async" width="250" height="292" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/DNA_chemical_structure_es-2008-08-01.svg/375px-DNA_chemical_structure_es-2008-08-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/DNA_chemical_structure_es-2008-08-01.svg/500px-DNA_chemical_structure_es-2008-08-01.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1750" /></a><figcaption> Estructura <a href="/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química">química</a> del ADN: dos cadenas de nucleótidos conectadas mediante <a href="/wiki/Enlace_por_puente_de_hidr%C3%B3geno" class="mw-redirect" title="Enlace por puente de hidrógeno">puentes de hidrógeno</a>, que aparecen como líneas punteadas.</figcaption></figure> <p>El ADN es un largo <a href="/wiki/Pol%C3%ADmero" title="Polímero">polímero</a> formado por unidades repetitivas, los <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tidos" class="mw-redirect" title="Nucleótidos">nucleótidos</a>.<sup id="cite_ref-Alberts_22-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Alberts-22"><span class="corchete-llamada">[</span>22<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-Butler_23-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Butler-23"><span class="corchete-llamada">[</span>23<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Una doble cadena de ADN mide de 22 a 26 <a href="/wiki/%C3%81ngstrom" title="Ángstrom">ángstroms</a> (2.2 a 2.6 <a href="/wiki/Nan%C3%B3metro" title="Nanómetro">nanómetros</a>) de ancho, y una unidad (un nucleótido) mide 3.3&#160;Å (0.33&#160;nm) de largo.<sup id="cite_ref-24" class="reference separada"><a href="#cite_note-24"><span class="corchete-llamada">[</span>24<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Aunque cada unidad individual que se repite es muy pequeña, los polímeros de ADN pueden ser <a href="/wiki/Mol%C3%A9cula" title="Molécula">moléculas</a> enormes que contienen millones de <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótidos</a>. Por ejemplo, el cromosoma humano más largo, el <a href="/wiki/Cromosoma_1" class="mw-redirect" title="Cromosoma 1">cromosoma número 1</a>, tiene aproximadamente 220 millones de <a href="/wiki/Par_de_bases" title="Par de bases">pares de bases</a>.<sup id="cite_ref-25" class="reference separada"><a href="#cite_note-25"><span class="corchete-llamada">[</span>25<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>En los <a href="/wiki/Ser_vivo" title="Ser vivo">seres vivos</a>, el ADN no suele existir como una molécula individual, sino como una pareja de moléculas estrechamente asociadas. Las dos cadenas de ADN se enroscan sobre sí mismas formando una especie de escalera de caracol, denominada «<a href="/wiki/H%C3%A9lice_doble" title="Hélice doble">hélice doble</a>». El modelo de estructura en doble hélice fue propuesto en 1953 por <a href="/wiki/James_Dewey_Watson" title="James Dewey Watson">James Watson</a> y <a href="/wiki/Francis_Crick" title="Francis Crick">Francis Crick</a> (el artículo «Molecular Structure of Nucleic Acids: A Structure for Deoxyribose Nucleic Acid» fue publicado el 25 de abril de 1953 en <i><a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a></i>), después de obtener una imagen de la estructura de doble hélice gracias a la refracción por rayos&#160;X hecha por <a href="/wiki/Raymond_Gosling" title="Raymond Gosling">Raymond Gosling</a>.<sup id="cite_ref-due_credit_26-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-due_credit-26"><span class="corchete-llamada">[</span>26<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-27" class="reference separada"><a href="#cite_note-27"><span class="corchete-llamada">[</span>27<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; El éxito de este modelo radicaba en su consistencia con las propiedades físicas y químicas del ADN. El estudio mostraba, además, que la <a href="#Apareamiento_de_bases">complementariedad de bases</a> podía ser relevante en su <a href="#Replicación_del_ADN">replicación</a>, y también la importancia de la secuencia de bases como portadora de información genética.<sup id="cite_ref-Watson_28-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Watson-28"><span class="corchete-llamada">[</span>28<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-29" class="reference separada"><a href="#cite_note-29"><span class="corchete-llamada">[</span>29<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-berg_30-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-berg-30"><span class="corchete-llamada">[</span>30<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Cada unidad que se repite, el nucleótido, contiene un segmento de la estructura de soporte (azúcar + fosfato), que mantiene la cadena unida, y una <a href="/wiki/Base_nitrogenada" title="Base nitrogenada">base</a>, que interacciona con la otra cadena de ADN en la hélice. En general, una base ligada a un azúcar se denomina <a href="/wiki/Nucle%C3%B3sido" title="Nucleósido">nucleósido</a> y una base ligada a un azúcar y a uno o más grupos fosfatos se denomina <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótido</a>. </p><p>Cuando muchos nucleótidos están unidos, como ocurre en el ADN, el polímero resultante se denomina <a href="/wiki/Polinucle%C3%B3tido" title="Polinucleótido">polinucleótido</a>.<sup id="cite_ref-IUPAC_31-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-IUPAC-31"><span class="corchete-llamada">[</span>31<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Componentes">Componentes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=3" title="Editar sección: Componentes"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Estructura de soporte</b>: La estructura de soporte de una hebra de <a href="/wiki/ADN" class="mw-redirect" title="ADN">ADN</a> está formada por unidades alternas de grupos <a href="/wiki/Fosfato" title="Fosfato">fosfato</a> y <a href="/wiki/Carbohidrato" class="mw-redirect" title="Carbohidrato">azúcar</a> (desoxirribosa).<sup id="cite_ref-Ghosh_32-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Ghosh-32"><span class="corchete-llamada">[</span>32<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; El azúcar en el ADN es una pentosa, específicamente, la <a href="/wiki/Desoxirribosa" title="Desoxirribosa">desoxirribosa</a>. </p> <ul><li><b><a href="/wiki/%C3%81cido_fosf%C3%B3rico" title="Ácido fosfórico">Ácido fosfórico</a></b>:</li></ul> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Phosphodiester_Bond_Diagram.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Phosphodiester_Bond_Diagram.svg/250px-Phosphodiester_Bond_Diagram.svg.png" decoding="async" width="250" height="424" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Phosphodiester_Bond_Diagram.svg/375px-Phosphodiester_Bond_Diagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Phosphodiester_Bond_Diagram.svg/500px-Phosphodiester_Bond_Diagram.svg.png 2x" data-file-width="413" data-file-height="700" /></a><figcaption><a href="/wiki/Enlace_fosfodi%C3%A9ster" title="Enlace fosfodiéster">Enlace fosfodiéster</a>. El <a href="/wiki/Grupo_fosfato" title="Grupo fosfato">grupo fosfato</a> (PO<sub>4</sub><sup>3-</sup>) une el <a href="/wiki/Carbono" title="Carbono">carbono</a> 5' del <a href="/wiki/Carbohidrato" class="mw-redirect" title="Carbohidrato">azúcar</a> de un <a href="/wiki/Nucle%C3%B3sido" title="Nucleósido">nucleósido</a> con el <a href="/wiki/Carbono" title="Carbono">carbono</a> 3' del siguiente.</figcaption></figure> <dl><dd>Su <a href="/wiki/F%C3%B3rmula_qu%C3%ADmica" title="Fórmula química">fórmula química</a> es H<sub>3</sub>PO<sub>4</sub>. Cada <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótido</a> puede contener uno (monofosfato: <a href="/wiki/AMP" class="mw-redirect" title="AMP">AMP</a>), dos (difosfato: <a href="/wiki/ADP" class="mw-redirect" title="ADP">ADP</a>) o tres (trifosfato: <a href="/wiki/Adenos%C3%ADn_trifosfato" title="Adenosín trifosfato">ATP</a>) grupos de ácido fosfórico, aunque como monómeros constituyentes de los <a href="/wiki/%C3%81cidos_nucleicos" class="mw-redirect" title="Ácidos nucleicos">ácidos nucleicos</a> solo aparecen como nucleósidos monofosfato.</dd></dl> <ul><li><b><a href="/wiki/Desoxirribosa" title="Desoxirribosa">Desoxirribosa</a></b>:</li></ul> <dl><dd>Es un <a href="/wiki/Monosac%C3%A1rido" title="Monosacárido">monosacárido</a> de 5 <a href="/wiki/%C3%81tomo" title="Átomo">átomos</a> de <a href="/wiki/Carbono" title="Carbono">carbono</a> (una <a href="/wiki/Pentosa" title="Pentosa">pentosa</a>) derivado de la <a href="/wiki/Ribosa" title="Ribosa">ribosa</a>, que es parte de la estructura de nucleótidos del ADN. Su fórmula química es C<sub>5</sub>H<sub>10</sub>O<sub>4</sub>. Una de las diferencias principales entre el <a href="/wiki/ADN" class="mw-redirect" title="ADN">ADN</a> y el <a href="/wiki/ARN" class="mw-redirect" title="ARN">ARN</a> es el <a href="/wiki/Carbohidrato" class="mw-redirect" title="Carbohidrato">azúcar</a>, pues en el ARN la 2‑<a href="/wiki/Desoxirribosa" title="Desoxirribosa">desoxirribosa</a> del ADN es reemplazada por una <a href="/wiki/Pentosa" title="Pentosa">pentosa</a> alternativa, la <a href="/wiki/Ribosa" title="Ribosa">ribosa</a>.<sup id="cite_ref-berg_30-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-berg-30"><span class="corchete-llamada">[</span>30<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</dd> <dd>Las moléculas de azúcar se unen entre sí a través de grupos fosfato, que forman <a href="/wiki/Enlace_fosfodi%C3%A9ster" title="Enlace fosfodiéster">enlaces fosfodiéster</a> entre los átomos de carbono tercero (3′, «tres prima») y quinto (5′, «cinco prima») de dos anillos adyacentes de azúcar. La formación de <a href="/wiki/Enlace_covalente" title="Enlace covalente">enlace=</a> asimétricos implica que cada hebra de ADN tiene una dirección. En una <a href="/wiki/H%C3%A9lice_doble" title="Hélice doble">hélice doble</a>, la dirección de los <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótidos</a> en una hebra (3′&#160;→&#160;5′) es opuesta a la dirección en la otra hebra (5′&#160;→&#160;3′). Esta organización de las hebras de ADN se denomina <i>antiparalela</i>; son cadenas paralelas, pero con direcciones opuestas. De la misma manera, los extremos asimétricos de las hebras de ADN se denominan <a href="/wiki/Direccionalidad#Extremo_5′" title="Direccionalidad">extremo 5′</a> («cinco prima») y <a href="/wiki/Direccionalidad#Extremo_3&#39;" title="Direccionalidad">extremo 3′</a> («tres prima»), respectivamente.</dd></dl> <ul><li><b><a href="/wiki/Base_nitrogenada" title="Base nitrogenada">Bases nitrogenadas</a></b>:</li></ul> <dl><dd>Las cuatro bases nitrogenadas mayoritarias que se encuentran en el <a href="/wiki/ADN" class="mw-redirect" title="ADN">ADN</a> son la <a href="/wiki/Adenina" title="Adenina">adenina</a> (A), la <a href="/wiki/Citosina" title="Citosina">citosina</a> (C), la <a href="/wiki/Guanina" title="Guanina">guanina</a> (G) y la <a href="/wiki/Timina" title="Timina">timina</a> (T). Cada una de estas cuatro bases está unida al armazón de azúcar-fosfato a través del azúcar para formar el nucleótido completo (base-azúcar-fosfato). Las bases son <a href="/wiki/Compuesto_heteroc%C3%ADclico" title="Compuesto heterocíclico">compuestos heterocíclicos</a> y <a href="/wiki/Aromaticidad" title="Aromaticidad">aromáticos</a> con dos o más <a href="/wiki/%C3%81tomo" title="Átomo">átomos</a> de <a href="/wiki/Nitr%C3%B3geno" title="Nitrógeno">nitrógeno</a>, y, dentro de las bases mayoritarias, se clasifican en dos grupos: las <a href="/w/index.php?title=Bases_p%C3%BAricas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bases púricas (aún no redactado)">bases púricas</a> o <a href="/wiki/Purina" title="Purina">purinas</a> (adenina y guanina), derivadas de la purina y formadas por dos anillos unidos entre sí, y las <a href="/w/index.php?title=Bases_pirimid%C3%ADnicas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bases pirimidínicas (aún no redactado)">bases pirimidínicas</a> o <a href="/w/index.php?title=Bases_pirim%C3%ADdicas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bases pirimídicas (aún no redactado)">bases pirimídicas</a> o <a href="/wiki/Pirimidina" title="Pirimidina">pirimidinas</a> (citosina y timina), derivadas de la pirimidina y con un solo anillo.<sup id="cite_ref-berg_30-2" class="reference separada"><a href="#cite_note-berg-30"><span class="corchete-llamada">[</span>30<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En los ácidos nucleicos existe una quinta base pirimidínica, denominada <a href="/wiki/Uracilo" title="Uracilo">uracilo</a> (U), que normalmente ocupa el lugar de la timina en el <a href="/wiki/ARN" class="mw-redirect" title="ARN">ARN</a> y difiere de esta en que carece de un grupo metilo en su anillo. El uracilo no se encuentra habitualmente en el ADN, solo aparece raramente como un producto residual de la degradación de la citosina por procesos de desaminación oxidativa.</dd></dl> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Timina.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Timina.svg/150px-Timina.svg.png" decoding="async" width="150" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Timina.svg/225px-Timina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Timina.svg/300px-Timina.svg.png 2x" data-file-width="542" data-file-height="511" /></a><figcaption><b>Timina</b>: 2, 4-dioxo, 5-metilpirimidina.</figcaption></figure> <dl><dd><ul><li><a href="/wiki/Timina" title="Timina">Timina</a>:</li></ul> <dl><dd>En el <a href="/wiki/C%C3%B3digo_gen%C3%A9tico" title="Código genético">código genético</a> se representa con la letra <b>T</b>. Es un derivado pirimidínico con un <a href="/w/index.php?title=Grupo_oxo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Grupo oxo (aún no redactado)">grupo oxo</a> en las posiciones 2 y 4, y un <a href="/wiki/Metil" class="mw-redirect" title="Metil">grupo metil</a> en la posición 5. Forma el <a href="/wiki/Nucle%C3%B3sido" title="Nucleósido">nucleósido</a> <a href="/wiki/Timidina" title="Timidina">timidina</a> (siempre desoxitimidina, ya que solo aparece en el ADN) y el <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótido</a> <a href="/wiki/Timidilato" title="Timidilato">timidilato</a> o timidina monofosfato (dTMP). En el ADN, la timina siempre se <a href="#Apareamiento_de_bases">empareja</a> con la adenina de la cadena complementaria mediante 2 <a href="/wiki/Enlace_de_hidr%C3%B3geno" title="Enlace de hidrógeno">puentes de hidrógeno</a>, <b>T</b>&#160;<b>=</b>&#160;<b>A</b>. Su fórmula química es C<sub>5</sub>H<sub>6</sub>N<sub>2</sub>O<sub>2</sub> y su nomenclatura 2, 4‑dioxo, 5‑metilpirimidina.</dd></dl></dd></dl> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Citosina-es.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Citosina-es.svg/150px-Citosina-es.svg.png" decoding="async" width="150" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Citosina-es.svg/225px-Citosina-es.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Citosina-es.svg/300px-Citosina-es.svg.png 2x" data-file-width="464" data-file-height="581" /></a><figcaption><b>Citosina</b>: 2-oxo, 4-aminopirimidina.</figcaption></figure> <dl><dd><ul><li><a href="/wiki/Citosina" title="Citosina">Citosina</a>:</li></ul> <dl><dd>En el código genético se representa con la letra <b>C</b>. Es un derivado pirimidínico, con un <a href="/wiki/Grupo_amino" title="Grupo amino">grupo amino</a> en posición 4 y un grupo oxo en posición 2. Forma el <a href="/wiki/Nucle%C3%B3sido" title="Nucleósido">nucleósido</a> <a href="/wiki/Citidina" title="Citidina">citidina</a> (<a href="/wiki/Desoxicitidina" title="Desoxicitidina">desoxicitidina</a> en el ADN) y el <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótido</a> <a href="/wiki/Citidilato" class="mw-redirect" title="Citidilato">citidilato</a> o (desoxi)citidina monofosfato (dCMP en el ADN, CMP en el ARN). La citosina siempre se <a href="#Apareamiento_de_bases">empareja</a> en el ADN con la guanina de la cadena complementaria mediante un enlace triple, <b>C≡G</b>. Su fórmula química es C<sub>4</sub>H<sub>5</sub>N<sub>3</sub>O y su nomenclatura 2‑oxo, 4 aminopirimidina. Su <a href="/wiki/Masa_molecular" title="Masa molecular">masa molecular</a> es de 111.1 <a href="/wiki/Unidad_de_masa_at%C3%B3mica" title="Unidad de masa atómica">unidades de masa atómica</a>. La citosina se descubrió en 1894, al aislarla del tejido del <a href="/wiki/Timo" title="Timo">timo</a> de carnero.</dd></dl></dd></dl> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Adenina-es.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Adenina-es.svg/150px-Adenina-es.svg.png" decoding="async" width="150" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Adenina-es.svg/225px-Adenina-es.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Adenina-es.svg/300px-Adenina-es.svg.png 2x" data-file-width="616" data-file-height="590" /></a><figcaption><b>Adenina</b>: 6‑aminopurina.</figcaption></figure> <dl><dd><ul><li><a href="/wiki/Adenina" title="Adenina">Adenina</a>:</li></ul> <dl><dd>En el código genético se representa con la letra <b>A</b>. Es un derivado de la purina con un grupo amino en la posición 6. Forma el nucleósido <a href="/wiki/Adenosina" title="Adenosina">adenosina</a> (desoxiadenosina en el ADN) y el nucleótido <a href="/w/index.php?title=Adenilato&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Adenilato (aún no redactado)">adenilato</a> o (desoxi)adenosina monofosfato (dAMP, AMP). En el ADN siempre se <a href="#Apareamiento_de_bases">empareja</a> con la timina de la cadena complementaria mediante 2 puentes de hidrógeno, <b>A</b>&#160;<b>=</b>&#160;<b>T</b>. Su fórmula química es C<sub>5</sub>H<sub>5</sub>N<sub>5</sub> y su nomenclatura 6‑aminopurina. La adenina, junto con la timina, fue descubierta en 1885 por el médico alemán <a href="/wiki/Albrecht_Kossel" title="Albrecht Kossel">Albrecht Kossel</a>.</dd></dl></dd></dl> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Guanina.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Guanina.svg/150px-Guanina.svg.png" decoding="async" width="150" height="121" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Guanina.svg/225px-Guanina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Guanina.svg/300px-Guanina.svg.png 2x" data-file-width="708" data-file-height="570" /></a><figcaption><b>Guanina</b>: 6‑oxo, 2‑aminopurina.</figcaption></figure> <dl><dd><ul><li><a href="/wiki/Guanina" title="Guanina">Guanina</a>:</li></ul> <dl><dd>En el código genético se representa con la letra <b>G</b>. Es un derivado púrico con un grupo oxo en la posición 6 y un grupo amino en la posición 2. Forma el nucleósido (desoxi)<a href="/wiki/Guanosina" title="Guanosina">guanosina</a> y el nucleótido <a href="/w/index.php?title=Guanilato&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Guanilato (aún no redactado)">guanilato</a> o (desoxi)guanosina monofosfato (dGMP, GMP). La guanina siempre se <a href="#Apareamiento_de_bases">empareja</a> en el ADN con la citosina de la cadena complementaria mediante tres enlaces de hidrógeno, <b>G≡C</b>. Su fórmula química es C<sub>5</sub>H<sub>5</sub>N<sub>5</sub>O y su nomenclatura 6‑oxo, 2‑aminopurina.</dd></dl></dd></dl> <p>También existen otras bases nitrogenadas (las llamadas <b>bases nitrogenadas minoritarias</b>), derivadas de forma natural o sintética de alguna otra base mayoritaria. Lo son por ejemplo la <a href="/wiki/Hipoxantina" title="Hipoxantina">hipoxantina</a>, relativamente abundante en el <a href="/wiki/ARNt" class="mw-redirect" title="ARNt">ARNt</a>, o la <a href="/wiki/Cafe%C3%ADna" title="Cafeína">cafeína</a>, ambas derivadas de la adenina; otras, como el <a href="/wiki/Aciclovir" title="Aciclovir">aciclovir</a>, derivadas de la guanina, son análogos sintéticos usados en terapia antivírica; otras, como una de las derivadas del uracilo, son antitumorales. </p><p>Las bases nitrogenadas tienen una serie de características que les confieren unas propiedades determinadas. Una característica importante es su carácter <a href="/wiki/Arom%C3%A1tico" class="mw-redirect" title="Aromático">aromático</a>, consecuencia de la presencia en el anillo de dobles enlaces en posición conjugada. Ello les confiere la capacidad de absorber luz en la zona <a href="/wiki/Ultravioleta" class="mw-redirect" title="Ultravioleta">ultravioleta</a> del <a href="/wiki/Espectro_de_frecuencias" title="Espectro de frecuencias">espectro</a> en torno a los 260&#160;<a href="/wiki/Nan%C3%B3metro" title="Nanómetro">nm</a>, lo cual puede aprovecharse para determinar el <a href="/wiki/Ley_de_Beer-Lambert" title="Ley de Beer-Lambert">coeficiente de extinción</a> del ADN y hallar la concentración existente de los ácidos nucleicos. Otra de sus características es que presentan <a href="/wiki/Tautomer%C3%ADa" class="mw-redirect" title="Tautomería">tautomería</a> o <a href="/wiki/Isomer%C3%ADa" title="Isomería">isomería</a> de grupos funcionales, debido a que un átomo de <a href="/wiki/Hidr%C3%B3geno" title="Hidrógeno">hidrógeno</a> unido a otro átomo puede migrar a una posición vecina; en las bases nitrogenadas se dan dos tipos de tautomerías: tautomería <a href="/wiki/Lactama" title="Lactama">lactama</a>-<a href="/w/index.php?title=Lactima&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lactima (aún no redactado)">lactima</a>, donde el hidrógeno migra del nitrógeno al <a href="/wiki/Ox%C3%ADgeno" title="Oxígeno">oxígeno</a> del grupo oxo (forma lactama) y viceversa (forma lactima), y tautomería <a href="/wiki/Imina" title="Imina">imina</a>-<a href="/wiki/Amina" title="Amina">amina</a> primaria, donde el hidrógeno puede estar formando el grupo amina (forma amina primaria) o migrar al nitrógeno adyacente (forma imina). La adenina solamente puede presentar tautomería amina-imina, la timina y el uracilo muestran tautomería doble lactama-lactima, y la guanina y citosina pueden presentar ambas. Por otro lado, y aunque se trate de moléculas <a href="/wiki/Apolar" title="Apolar">apolares</a>, las bases nitrogenadas presentan suficiente carácter <a href="/wiki/Polarizaci%C3%B3n_electroqu%C3%ADmica" title="Polarización electroquímica">polar</a> como para establecer <a href="/wiki/Puentes_de_hidr%C3%B3geno" class="mw-redirect" title="Puentes de hidrógeno">puentes de hidrógeno</a>, ya que tienen átomos muy <a href="/wiki/Electronegativo" class="mw-redirect" title="Electronegativo">electronegativos</a> (nitrógeno y oxígeno) que presentan carga parcial negativa, y átomos de hidrógeno con carga parcial positiva, de manera que se forman dipolos que permiten que se formen estos <a href="/wiki/Enlace_por_puente_de_hidr%C3%B3geno" class="mw-redirect" title="Enlace por puente de hidrógeno">enlaces débiles</a>. </p><p>Se estima que el <a href="/wiki/Genoma_humano" title="Genoma humano">genoma humano</a> <a href="/wiki/Haploide" class="mw-redirect" title="Haploide">haploide</a> tiene alrededor de 3000 millones de pares de bases. Para indicar el tamaño de las moléculas de ADN se indica el número de pares de bases, y como derivados hay dos unidades de medida muy utilizadas, la <a href="/wiki/Kilobase" class="mw-redirect" title="Kilobase">kilobase</a> (kb), que equivale a 1000 pares de bases, y la <a href="/wiki/Megabase" class="mw-redirect" title="Megabase">megabase</a> (Mb), que equivale a un millón de pares de bases. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Apareamiento_de_bases">Apareamiento de bases</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=4" title="Editar sección: Apareamiento de bases"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Par_de_bases" title="Par de bases">Par de bases</a></i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Base_pair_GC.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Base_pair_GC.svg/220px-Base_pair_GC.svg.png" decoding="async" width="220" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Base_pair_GC.svg/330px-Base_pair_GC.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Base_pair_GC.svg/440px-Base_pair_GC.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="369" /></a><figcaption>Un par de bases <b>C≡G</b> con tres <a href="/wiki/Enlace_de_hidr%C3%B3geno" title="Enlace de hidrógeno">puentes de hidrógeno</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Base_pair_AT.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Base_pair_AT.svg/220px-Base_pair_AT.svg.png" decoding="async" width="220" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Base_pair_AT.svg/330px-Base_pair_AT.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Base_pair_AT.svg/440px-Base_pair_AT.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="352" /></a><figcaption>Un par <b>A=T</b> con dos puentes de hidrógeno. Los puentes de hidrógeno se muestran como líneas discontinuas.</figcaption></figure> <p>La hélice doble de ADN se mantiene estable mediante la formación de <a href="/wiki/Puente_de_hidr%C3%B3geno" class="mw-redirect" title="Puente de hidrógeno">puentes de hidrógeno</a> entre las bases asociadas a cada una de las dos hebras. Para la formación de un <a href="/wiki/Enlace_de_hidr%C3%B3geno" title="Enlace de hidrógeno">enlace de hidrógeno</a> una de las bases debe presentar un «donador» de hidrógenos con un átomo de hidrógeno con carga parcial positiva (-NH<sub>2</sub> o -NH) y la otra base debe presentar un grupo «aceptor» de hidrógenos con un átomo cargado <a href="/wiki/Electronegatividad" title="Electronegatividad">electronegativamente</a> (C=O o N). Los puentes de hidrógeno son uniones más débiles que los típicos <a href="/wiki/Enlace_(qu%C3%ADmica)" title="Enlace (química)">enlaces químicos</a> covalentes, como los que conectan los átomos en cada hebra de ADN, pero más fuertes que interacciones hidrófobas individuales, <a href="/wiki/Fuerzas_de_van_der_Waals" class="mw-redirect" title="Fuerzas de van der Waals">enlaces de Van der Waals</a>, etc. Como los puentes de hidrógeno no son <a href="/wiki/Enlace_covalente" title="Enlace covalente">enlaces covalentes</a>, pueden romperse y formarse de nuevo de forma relativamente sencilla. Por esta razón, las dos hebras de la doble hélice pueden separarse como una cremallera, bien por fuerza mecánica o por alta <a href="/wiki/Temperatura" title="Temperatura">temperatura</a>.<sup id="cite_ref-33" class="reference separada"><a href="#cite_note-33"><span class="corchete-llamada">[</span>33<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; La doble hélice se estabiliza además por el efecto <a href="/wiki/Hidrof%C3%B3bico" class="mw-redirect" title="Hidrofóbico">hidrofóbico</a> y el apilamiento, que no se ven influidos por la secuencia de bases del ADN.<sup id="cite_ref-34" class="reference separada"><a href="#cite_note-34"><span class="corchete-llamada">[</span>34<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Cada tipo de base en una hebra forma un enlace únicamente con un tipo de base en la otra hebra, lo que se denomina <i>complementariedad de las bases</i>. Así, las purinas forman enlaces con las pirimidinas, de forma que A se enlaza solo con T, y C solo con G. La organización de dos nucleótidos apareados a lo largo de la doble hélice se denomina <i>apareamiento de bases</i>. Este emparejamiento corresponde a la observación ya realizada por <a href="/wiki/Erwin_Chargaff" title="Erwin Chargaff">Erwin Chargaff</a> (1905‑2002),<sup id="cite_ref-35" class="reference separada"><a href="#cite_note-35"><span class="corchete-llamada">[</span>35<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; que mostró que la cantidad de adenina era muy similar a la cantidad de timina, y que la cantidad de citosina era igual a la cantidad de guanina en el ADN. Como resultado de esta complementariedad, toda la información contenida en la secuencia de doble hebra de la hélice de ADN está duplicada en cada hebra, lo cual es fundamental durante el proceso de replicación del ADN. En efecto, esta interacción reversible y específica entre pares de bases complementarias es crítica para todas las funciones del ADN en los seres vivos.<sup id="cite_ref-Alberts_22-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Alberts-22"><span class="corchete-llamada">[</span>22<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Como se ha indicado <a href="#Componentes">anteriormente</a>, los dos tipos de pares de bases forman un número diferente de enlaces de hidrógeno: A=T forman dos puentes de hidrógeno, y C≡G forman tres puentes de hidrógeno (ver imágenes). El par de bases GC es por tanto más fuerte que el par de bases AT. Como consecuencia, tanto el porcentaje de pares de bases GC como la longitud total de la doble hélice de ADN determinan la fuerza de la asociación entre las dos hebras de ADN. Las dobles hélices largas de ADN con alto contenido en GC tienen hebras que interaccionan más fuertemente que las dobles hélices cortas con alto contenido en AT.<sup id="cite_ref-36" class="reference separada"><a href="#cite_note-36"><span class="corchete-llamada">[</span>36<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Por esta razón, las zonas de la doble hélice de ADN que necesitan separarse fácilmente tienden a tener un alto contenido en AT, como por ejemplo la secuencia TATAAT de la <a href="/wiki/Caja_de_Pribnow" title="Caja de Pribnow">caja de Pribnow</a> de algunos <a href="/wiki/Promotor_del_ADN" class="mw-redirect" title="Promotor del ADN">promotores</a>.<sup id="cite_ref-37" class="reference separada"><a href="#cite_note-37"><span class="corchete-llamada">[</span>37<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En el laboratorio, la fuerza de esta interacción puede medirse buscando la temperatura requerida para romper los puentes de hidrógeno, la <a href="/w/index.php?title=Temperatura_de_fusi%C3%B3n_(ADN)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Temperatura de fusión (ADN) (aún no redactado)">temperatura de fusión</a> (también denominado valor <i>T<sub>m</sub></i>, del inglés <i>melting temperature</i>). Cuando todas las pares de bases en una doble hélice se funden, las hebras se separan en solución en dos hebras completamente independientes. Estas moléculas de ADN de hebra simple no tienen una única forma común, sino que algunas conformaciones son más estables que otras.<sup id="cite_ref-38" class="reference separada"><a href="#cite_note-38"><span class="corchete-llamada">[</span>38<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Otros_tipos_de_pares_de_bases">Otros tipos de pares de bases</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=5" title="Editar sección: Otros tipos de pares de bases"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Par_bases_watson-crick-es.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Par_bases_watson-crick-es.svg/300px-Par_bases_watson-crick-es.svg.png" decoding="async" width="300" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Par_bases_watson-crick-es.svg/450px-Par_bases_watson-crick-es.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Par_bases_watson-crick-es.svg/600px-Par_bases_watson-crick-es.svg.png 2x" data-file-width="951" data-file-height="744" /></a><figcaption>Par de bases A=T de tipo <b>Watson-Crick</b>. En azul el «donador» de hidrógenos y en rojo el «aceptor».</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Par_bases_watson_crick_reverse-es.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Par_bases_watson_crick_reverse-es.svg/300px-Par_bases_watson_crick_reverse-es.svg.png" decoding="async" width="300" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Par_bases_watson_crick_reverse-es.svg/450px-Par_bases_watson_crick_reverse-es.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Par_bases_watson_crick_reverse-es.svg/600px-Par_bases_watson_crick_reverse-es.svg.png 2x" data-file-width="995" data-file-height="737" /></a><figcaption>Par de bases A=T de tipo <b>Watson-Crick reverso</b>. En azul el «donador» de hidrógenos y en rojo el «aceptor». Nótese que la pirimidina ha sufrido un giro de 180º sobre el eje del carbono 6.</figcaption></figure> <p>Existen diferentes tipos de pares de bases que se pueden formar según el modo como se forman los puentes de hidrógeno. Los que se observan en la doble hélice de ADN son los llamados <a href="/wiki/Par_de_bases_Watson-Crick" class="mw-redirect" title="Par de bases Watson-Crick">pares de bases Watson-Crick</a>, pero también existen otros posibles pares de bases, como los denominados <i>Hoogsteen</i> y <i>Wobble</i> u oscilante, que pueden aparecer en circunstancias particulares. Además, para cada tipo existe a su vez el mismo par reverso, es decir, el que se da si se gira la base pirimidínica 180° sobre su eje. </p> <ul><li><a href="#Apareamiento_de_bases">Watson-Crick</a> (pares de bases de la doble hélice): los grupos de la base púrica que intervienen en el enlace de hidrógeno son los que corresponden a las posiciones 1 y 6 (N aceptor y -NH<sub>2</sub> donador si la purina es una A) y los grupos de la base pirimidínica, los que se encuentran en las posiciones 3 y 4 (-NH donador y C=O aceptor si la pirimidina es una T). En el par de bases Watson-Crick reverso participarían los grupos de las posiciones 2 y 3 de la base pirimidínica (ver imágenes).</li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Par_de_base_Hoogsteen&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Par de base Hoogsteen (aún no redactado)">Hoogsteen</a>: en este caso cambian los grupos de la base púrica, que ofrece una cara diferente (posiciones 6 y 7) y que forman enlaces con los grupos de las pirimidinas de las posiciones 3 y 4 (como en Watson-Crick). También puede haber Hoogsteen reversos. Con este tipo de enlace pueden unirse A=U (Hoogsteen y Hoogsteen reverso) y A=C (Hoogsteen reverso).</li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Par_de_base_Wobble&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Par de base Wobble (aún no redactado)">Wobble</a> u oscilante: este tipo de enlace permite que se unan guanina y timina con un enlace doble (G=T). La base púrica (G) forma enlace con los grupos de las posiciones 1 y 6 (como en Watson-Crick) y la pirimidina (T) con los grupos de las posiciones 2 y 3. Este tipo de enlace no funcionaría con A=C, ya que quedarían enfrentados los 2 «aceptores» y los 2 «donadores», y solo se podría dar en el caso inverso. Encontramos pares de bases de tipo oscilante en el ARN, durante el apareamiento de <a href="/wiki/Cod%C3%B3n" title="Codón">codón</a> y <a href="/wiki/Anticod%C3%B3n" title="Anticodón">anticodón</a>. Con este tipo de enlace pueden unirse G=U (oscilante y oscilante reverso) y A=C (oscilante reverso).</li></ul> <p>En total, en su forma tautomérica mayoritaria, existen 28 posibles pares de bases nitrogenadas: 10 posibles pares de bases purina-pirimidina (2 pares Watson-Crick y 2 Watson Crick reverso, 1 par Hoogsteen y 2 pares Hoogsteen reverso, 1 par oscilante y 2 pares oscilante reverso), 7 pares homo purina-purina (A=A, G=G), 4 pares A=G y 7 pares pirimidina-pirimidina. Esto sin contar con los pares de bases que pueden formarse si también tenemos en cuenta las otras formas tautoméricas minoritarias de las bases nitrogenadas; estos, además, pueden ser responsables de <a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación">mutaciones puntuales por sustitución</a> de tipo <a href="/wiki/Transici%C3%B3n_(mutaci%C3%B3n_ADN)" title="Transición (mutación ADN)">transición</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Estructura">Estructura</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=6" title="Editar sección: Estructura"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El ADN es una <a href="/wiki/Mol%C3%A9cula" title="Molécula">molécula</a> bicatenaria, es decir, está formada por dos cadenas dispuestas de forma antiparalela y con las bases nitrogenadas enfrentadas. En su estructura tridimensional, se distinguen distintos niveles:<sup id="cite_ref-Hib_39-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Hib-39"><span class="corchete-llamada">[</span>39<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-De_Robertis_40-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-De_Robertis-40"><span class="corchete-llamada">[</span>40<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <dl><dt>Estructura primaria</dt> <dd>Secuencia de <a href="#Componentes">nucleótidos</a> encadenados. Es en estas cadenas donde se encuentra la información genética, y dado que el esqueleto es el mismo para todos, la diferencia de la información radica en la distinta secuencia de bases nitrogenadas. Esta secuencia presenta un código, que determina una información u otra, según el orden de las bases.</dd> <dt>Estructura secundaria</dt> <dd>Es una <a href="#Estructuras_en_doble_hélice">estructura en doble hélice</a>. Permite explicar el almacenamiento de la información genética y el mecanismo de duplicación del ADN. Fue postulada por Watson y Crick, basándose en la difracción de rayos X que habían realizado Franklin y Wilkins, y en la equivalencia de bases de Chargaff, según la cual la suma de adeninas más guaninas es igual a la suma de timinas más citosinas.</dd> <dd>Es una cadena doble, dextrógira o <a href="/wiki/Enanti%C3%B3mero#Nomenclatura" title="Enantiómero">levógira</a>, según el tipo de ADN. Ambas cadenas son complementarias, pues la adenina y la guanina de una cadena se unen, respectivamente, a la timina y la citosina de la otra. Ambas cadenas son antiparalelas, pues el extremo&#160;3´ de una se enfrenta al extremo&#160;5' de la homóloga.</dd> <dd>Existen tres modelos de ADN. El ADN de tipo B es el más abundante y es el que tiene la estructura descrita por Watson y Crick.</dd> <dt>Estructura terciaria</dt> <dd>Se refiere a cómo se almacena el ADN en un espacio reducido, para formar los <a href="/wiki/Nucleosoma" title="Nucleosoma">nucleosomas</a>.<sup id="cite_ref-41" class="reference separada"><a href="#cite_note-41"><span class="corchete-llamada">[</span>41<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Varía según se trate de seres <a href="/wiki/Procariota" class="mw-redirect" title="Procariota">procariotas</a> o <a href="/wiki/C%C3%A9lula_eucariota" title="Célula eucariota">eucariotas</a>: <ol><li>En <a href="/wiki/Procariota" class="mw-redirect" title="Procariota">procariotas</a> el ADN se pliega como una súperhélice, generalmente en forma circular y asociada a una pequeña cantidad de proteínas. Lo mismo ocurre en <a href="/wiki/Org%C3%A1nulo" title="Orgánulo">orgánulos</a> celulares como las <a href="/wiki/Mitocondrias" class="mw-redirect" title="Mitocondrias">mitocondrias</a> y en los <a href="/wiki/Cloroplastos" class="mw-redirect" title="Cloroplastos">cloroplastos</a>.</li> <li>En <a href="/wiki/C%C3%A9lula_eucariota" title="Célula eucariota">eucariotas</a>, dado que la cantidad de ADN de cada <a href="/wiki/Cromosoma" title="Cromosoma">cromosoma</a> es muy grande, el empaquetamiento ha de ser más complejo y compacto; para ello se necesita la presencia de proteínas, como las <a href="/wiki/Histona" title="Histona">histonas</a> y <a href="#Interacciones_no-específicas">otras proteínas</a> de naturaleza no histónica (en los <a href="/wiki/Espermatozoide" title="Espermatozoide">espermatozoides</a> estas proteínas son las <a href="/wiki/Protamina" class="mw-redirect" title="Protamina">protaminas</a>).<sup id="cite_ref-Hib_39-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Hib-39"><span class="corchete-llamada">[</span>39<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li></ol></dd></dl> <dl><dt>Estructura cuaternaria</dt> <dd>La <a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">cromatina</a> presente en el núcleo tiene un grosor de 300&#160;Å, pues la fibra de cromatina de 100&#160;Å se enrolla formando una fibra de cromatina de 300&#160;Å. El enrollamiento de los <a href="/wiki/Nucleosoma" title="Nucleosoma">nucleosomas</a> recibe el nombre de solenoide. Dichos solenoides se enrollan formando la cromatina del núcleo interfásico de la <a href="/wiki/C%C3%A9lula_eucariota" title="Célula eucariota">célula eucariota</a>. Cuando la célula entra en división, el ADN se compacta más, formando así los <a href="/wiki/Cromosoma" title="Cromosoma">cromosomas</a>.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Estructuras_en_hélice_doble"><span id="Estructuras_en_h.C3.A9lice_doble"></span>Estructuras en hélice doble</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=7" title="Editar sección: Estructuras en hélice doble"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:A-DNA,_B-DNA_and_Z-DNA.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/A-DNA%2C_B-DNA_and_Z-DNA.png/220px-A-DNA%2C_B-DNA_and_Z-DNA.png" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/A-DNA%2C_B-DNA_and_Z-DNA.png/330px-A-DNA%2C_B-DNA_and_Z-DNA.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/A-DNA%2C_B-DNA_and_Z-DNA.png/440px-A-DNA%2C_B-DNA_and_Z-DNA.png 2x" data-file-width="2486" data-file-height="1620" /></a><figcaption>De izquierda a derecha, las estructuras de ADN A, B y Z.</figcaption></figure><div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículos principales:</span>&#32;<i><a href="/wiki/ADN-B" title="ADN-B"> ADN-B</a></i><span style="font-size:88%">,&#32;</span><i><a href="/wiki/ADN-A" title="ADN-A"> ADN-A</a></i><span style="font-size:88%">&#32;y&#32;</span><i><a href="/wiki/ADN-Z" title="ADN-Z"> ADN-Z</a></i>.</div> <p>El ADN existe en muchas conformaciones.<sup id="cite_ref-Ghosh_32-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Ghosh-32"><span class="corchete-llamada">[</span>32<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Sin embargo, en organismos vivos solo se han observado las conformaciones <a href="/wiki/ADN-A" title="ADN-A">ADN-A</a>, <a href="/wiki/ADN-B" title="ADN-B">ADN-B</a> y <a href="/wiki/ADN-Z" title="ADN-Z">ADN-Z</a>. La conformación que adopta el ADN depende de su secuencia, la cantidad y dirección de <a href="#Superenrrollamiento">superenrollamiento</a> que presenta, la presencia de <a href="#Modificaciones_químicas">modificaciones químicas</a> en las bases y las condiciones de la solución, tales como la concentración de <a href="/wiki/Ion" title="Ion">iones</a> de <a href="/wiki/Metal" title="Metal">metales</a> y <a href="/wiki/Poliamina" title="Poliamina">poliaminas</a>.<sup id="cite_ref-42" class="reference separada"><a href="#cite_note-42"><span class="corchete-llamada">[</span>42<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; De las tres conformaciones, la forma «B» es la más común en las condiciones existentes en las células.<sup id="cite_ref-43" class="reference separada"><a href="#cite_note-43"><span class="corchete-llamada">[</span>43<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Las dos dobles hélices alternativas del ADN difieren en su geometría y dimensiones. </p><p>La forma «A» es una espiral que gira hacia la derecha, más amplia que la «B», con una hendidura menor superficial y más amplia, y una hendidura mayor más estrecha y profunda. La forma «A» ocurre en condiciones no fisiológicas en formas deshidratadas de ADN, mientras que en la célula puede producirse en apareamientos híbridos de hebras ADN‑ARN, además de en complejos enzima-ADN.<sup id="cite_ref-44" class="reference separada"><a href="#cite_note-44"><span class="corchete-llamada">[</span>44<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-45" class="reference separada"><a href="#cite_note-45"><span class="corchete-llamada">[</span>45<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Los segmentos de ADN en los que las bases han sido modificadas por <a href="/wiki/Metilaci%C3%B3n" title="Metilación">metilación</a> pueden sufrir cambios conformacionales mayores y adoptar la forma «Z». En este caso, las hebras giran alrededor del eje de la hélice en una espiral que gira a mano izquierda, lo opuesto a la forma «B» más frecuente.<sup id="cite_ref-46" class="reference separada"><a href="#cite_note-46"><span class="corchete-llamada">[</span>46<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Estas estructuras poco frecuentes pueden ser reconocidas por proteínas específicas que se unen a ADN‑Z y posiblemente estén implicadas en la regulación de la <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Transcripción genética">transcripción</a>.<sup id="cite_ref-47" class="reference separada"><a href="#cite_note-47"><span class="corchete-llamada">[</span>47<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Estructuras_en_cuádruplex"><span id="Estructuras_en_cu.C3.A1druplex"></span>Estructuras en cuádruplex</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=8" title="Editar sección: Estructuras en cuádruplex"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Parallel_telomere_quadruple.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Parallel_telomere_quadruple.png/300px-Parallel_telomere_quadruple.png" decoding="async" width="300" height="274" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Parallel_telomere_quadruple.png/450px-Parallel_telomere_quadruple.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Parallel_telomere_quadruple.png/600px-Parallel_telomere_quadruple.png 2x" data-file-width="1316" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Estructura de un ADN en cuádruplex formada por repeticiones en los <a href="/wiki/Tel%C3%B3mero" title="Telómero">telómeros</a>. La conformación de la estructura de soporte del ADN difiere significativamente de la típica estructura en hélice.<sup id="cite_ref-48" class="reference separada"><a href="#cite_note-48"><span class="corchete-llamada">[</span>48<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</figcaption></figure> <p>En los extremos de los cromosomas lineales existen regiones especializadas de ADN denominadas <a href="/wiki/Tel%C3%B3mero" title="Telómero">telómeros</a>. La función principal de estas regiones es permitir a la célula replicar los extremos cromosómicos utilizando la enzima <a href="/wiki/Telomerasa" title="Telomerasa">telomerasa</a>, puesto que las enzimas que replican el resto del ADN no pueden copiar los extremos 3' de los cromosomas.<sup id="cite_ref-Greider_49-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Greider-49"><span class="corchete-llamada">[</span>49<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Estas terminaciones cromosómicas especializadas también protegen los extremos del ADN, y evitan que los sistemas de <a href="/wiki/Reparaci%C3%B3n_del_ADN" title="Reparación del ADN">reparación del ADN</a> en la célula los procesen como ADN dañado que debe ser corregido.<sup id="cite_ref-Nugent_50-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Nugent-50"><span class="corchete-llamada">[</span>50<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En las células humanas, los telómeros son largas zonas de ADN de hebra sencilla que contienen algunos miles de repeticiones de una única secuencia TTAGGG.<sup id="cite_ref-51" class="reference separada"><a href="#cite_note-51"><span class="corchete-llamada">[</span>51<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Estas secuencias ricas en guanina pueden estabilizar los extremos cromosómicos mediante la formación de estructuras de juegos apilados de unidades de cuatro bases, en lugar de los pares de bases encontrados normalmente en otras estructuras de ADN. En este caso, cuatro bases guanina forman unidades con superficie plana que se apilan una sobre otra, para formar una estructura cuádruple-G estable.<sup id="cite_ref-Burge_52-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Burge-52"><span class="corchete-llamada">[</span>52<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Estas estructuras se estabilizan formando <a href="/wiki/Enlace_de_hidr%C3%B3geno" title="Enlace de hidrógeno">puentes de hidrógeno</a> entre los extremos de las bases y la <a href="/wiki/Agente_quelante" title="Agente quelante">quelatación</a> de un metal iónico en el centro de cada unidad de cuatro bases.<sup id="cite_ref-53" class="reference separada"><a href="#cite_note-53"><span class="corchete-llamada">[</span>53<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; También se pueden formar otras estructuras, con el juego central de cuatro bases procedente, o bien de una hebra sencilla plegada alrededor de las bases, o bien de varias hebras paralelas diferentes, de forma que cada una contribuye con una base a la estructura central. </p><p>Además de estas estructuras apiladas, los <a href="/wiki/Tel%C3%B3mero" title="Telómero">telómeros</a> también forman largas estructuras en lazo, denominadas lazos teloméricos o lazos‑T (<i>T‑loops</i> en inglés). En este caso, las hebras simples de ADN se enroscan sobre sí mismas en un amplio círculo estabilizado por proteínas que se unen a telómeros.<sup id="cite_ref-54" class="reference separada"><a href="#cite_note-54"><span class="corchete-llamada">[</span>54<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En el extremo del lazo T, el ADN telomérico de hebra sencilla se sujeta a una región de ADN de doble hebra porque la hebra de ADN telomérico altera la doble hélice y se aparea a una de las dos hebras. Esta estructura de triple hebra se denomina <i>lazo de desplazamiento</i> o <i>lazo D</i> (<i>D‑loop</i>).<sup id="cite_ref-Burge_52-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Burge-52"><span class="corchete-llamada">[</span>52<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hendiduras_mayor_y_menor">Hendiduras mayor y menor</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=9" title="Editar sección: Hendiduras mayor y menor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:DNA_orbit_animated.gif" class="mw-file-description" title="Animación de la estructura de una sección de ADN. Las bases se encuentran horizontalmente entre las dos hebras en espiral. Versión ampliada[55]​"><img alt="Animación de la estructura de una sección de ADN. Las bases se encuentran horizontalmente entre las dos hebras en espiral. Versión ampliada[55]​" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/16/DNA_orbit_animated.gif" decoding="async" width="290" height="477" class="mw-file-element" data-file-width="290" data-file-height="477" /></a><figcaption>Animación de la estructura de una sección de ADN. Las bases se encuentran horizontalmente entre las dos hebras en espiral. <a href="/wiki/Archivo:DNA_orbit_animated.gif" title="Archivo:DNA orbit animated.gif">Versión ampliada</a><sup id="cite_ref-55" class="reference separada"><a href="#cite_note-55"><span class="corchete-llamada">[</span>55<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Levo_dextro.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Levo_dextro.svg/220px-Levo_dextro.svg.png" decoding="async" width="220" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Levo_dextro.svg/330px-Levo_dextro.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Levo_dextro.svg/440px-Levo_dextro.svg.png 2x" data-file-width="720" data-file-height="564" /></a><figcaption>Doble hélice: a) Dextrógira, b) Levógira.</figcaption></figure> <p>La <a href="/wiki/H%C3%A9lice_doble" title="Hélice doble">hélice doble</a> es una espiral <a href="/wiki/Regla_de_la_mano_derecha" title="Regla de la mano derecha">dextrógira</a>, esto es, cada una de las cadenas de <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótidos</a> gira a la derecha; esto puede verificarse si nos fijamos, yendo de abajo arriba, en la dirección que siguen los segmentos de las hebras que quedan en primer plano. Si las dos hebras giran a derechas se dice que la doble hélice es dextrógira, y si giran a izquierdas, <a href="/wiki/Regla_de_la_mano_izquierda" title="Regla de la mano izquierda">levógira</a> (esta forma puede aparecer en hélices alternativas debido a cambios conformacionales en el ADN). Pero en la conformación más común que adopta el ADN, la doble hélice es dextrógira, girando cada par de bases respecto al anterior unos 36º.<sup id="cite_ref-WatsonC6_56-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-WatsonC6-56"><span class="corchete-llamada">[</span>56<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Cuando las dos hebras de ADN se enrollan una sobre la otra (sea a derechas o a izquierdas), se forman huecos o hendiduras entre una hebra y la otra, dejando expuestos los laterales de las <a href="/wiki/Bases_nitrogenadas" class="mw-redirect" title="Bases nitrogenadas">bases nitrogenadas</a> del interior (ver la animación). En la conformación más común que adopta el ADN aparecen, como consecuencia de los ángulos formados entre los <a href="/wiki/Desoxirribosa" title="Desoxirribosa">azúcares</a> de ambas cadenas de cada par de bases nitrogenadas, dos tipos de hendiduras alrededor de la superficie de la doble hélice: una de ellas, la hendidura o surco mayor, que mide 22&#160;<a href="/wiki/%C3%81ngstrom" title="Ángstrom">Å</a> (2.2&#160;<a href="/wiki/Nm" class="mw-redirect" title="Nm">nm</a>) de ancho, y la otra, la hendidura o surco menor, que mide 12&#160;Å (1.2&#160;nm) de ancho.<sup id="cite_ref-57" class="reference separada"><a href="#cite_note-57"><span class="corchete-llamada">[</span>57<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Cada vuelta de hélice, que es cuando esta ha realizado un giro de 360° o lo que es lo mismo, de principio de hendidura mayor a final de hendidura menor, medirá por tanto 34&#160;Å, y en cada una de esas vueltas hay unos 10.5&#160;<a href="/wiki/Par_de_bases" title="Par de bases">pb</a>. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Hendiduras_mayor_menor.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Hendiduras_mayor_menor.png/300px-Hendiduras_mayor_menor.png" decoding="async" width="300" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Hendiduras_mayor_menor.png/450px-Hendiduras_mayor_menor.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Hendiduras_mayor_menor.png/600px-Hendiduras_mayor_menor.png 2x" data-file-width="1134" data-file-height="624" /></a><figcaption>Hendiduras mayor y menor de la doble hélice</figcaption></figure> <p>La anchura de la hendidura mayor implica que los extremos de las bases son más accesibles en esta, de forma que la cantidad de grupos químicos expuestos también es mayor lo cual facilita la diferenciación entre los pares de bases A‑T, T‑A, C‑G, G‑C. Como consecuencia de ello, también se verá facilitado el reconocimiento de secuencias de ADN por parte de diferentes <a href="/wiki/Prote%C3%ADna" title="Proteína">proteínas</a> sin la necesidad de abrir la doble hélice. Así, proteínas como los <a href="/wiki/Factor_de_transcripci%C3%B3n" title="Factor de transcripción">factores de transcripción</a> que pueden unirse a secuencias específicas, frecuentemente contactan con los laterales de las bases expuestos en la hendidura mayor.<sup id="cite_ref-58" class="reference separada"><a href="#cite_note-58"><span class="corchete-llamada">[</span>58<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Por el contrario, los grupos químicos que quedan expuestos en la hendidura menor son similares, de forma que el reconocimiento de los pares de bases es más difícil; por ello se dice que la hendidura mayor contiene más información que la hendidura menor.<sup id="cite_ref-WatsonC6_56-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-WatsonC6-56"><span class="corchete-llamada">[</span>56<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sentido_y_antisentido">Sentido y antisentido</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=10" title="Editar sección: Sentido y antisentido"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Antisentido" title="Antisentido"> Antisentido</a></i></div> <p>Una secuencia de ADN se denomina «sentido» si su secuencia es la misma que la secuencia de un <a href="/wiki/ARN_mensajero" title="ARN mensajero">ARN mensajero</a> que se traduce en una proteína. La secuencia de la hebra de ADN complementaria se denomina «antisentido» (<i>antisense</i>). En ambas hebras de ADN de la doble hélice pueden existir tanto secuencias «sentido», que codifican ARNm, como «antisentido», que no lo codifican. Es decir, las secuencias que codifican ARNm no están todas presentes en una sola de las hebras, sino repartidas entre las dos hebras. Tanto en <a href="/wiki/Procariota" class="mw-redirect" title="Procariota">procariotas</a> como en <a href="/wiki/C%C3%A9lula_eucariota" title="Célula eucariota">eucariotas</a> se producen ARN con secuencias antisentido, pero la función de esos ARN no está completamente clara.<sup id="cite_ref-59" class="reference separada"><a href="#cite_note-59"><span class="corchete-llamada">[</span>59<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Se ha propuesto que los ARN <i>antisentido</i> están implicados en la regulación de la <a href="/wiki/Expresi%C3%B3n_g%C3%A9nica" title="Expresión génica">expresión génica</a> mediante apareamiento ARN‑ARN: los ARN <a href="/wiki/Antisentido" title="Antisentido">antisentido</a> se aparearían con los ARNm complementarios, bloqueando de esta forma su <a href="/wiki/Traducci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" title="Traducción (genética)">traducción</a>.<sup id="cite_ref-60" class="reference separada"><a href="#cite_note-60"><span class="corchete-llamada">[</span>60<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>En unas pocas secuencias de ADN en procariotas y eucariotas —este hecho es más frecuente en <a href="/wiki/Pl%C3%A1smido" title="Plásmido">plásmidos</a> y <a href="/wiki/Virus" title="Virus">virus</a>—, la distinción entre hebras <i>sentido</i> y <i>antisentido</i> es más difusa, debido a que presentan genes superpuestos.<sup id="cite_ref-61" class="reference separada"><a href="#cite_note-61"><span class="corchete-llamada">[</span>61<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En estos casos, algunas secuencias de ADN tienen una función doble, codificando una proteína cuando se lee a lo largo de una hebra, y una segunda proteína cuando se lee en la dirección contraria a lo largo de la otra hebra. En <a href="/wiki/Bacteria" title="Bacteria">bacterias</a>, esta superposición puede estar involucrada en la regulación de la <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Transcripción genética">transcripción</a> del gen,<sup id="cite_ref-62" class="reference separada"><a href="#cite_note-62"><span class="corchete-llamada">[</span>62<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; mientras que en virus los genes superpuestos aumentan la cantidad de información que puede codificarse en sus diminutos genomas.<sup id="cite_ref-63" class="reference separada"><a href="#cite_note-63"><span class="corchete-llamada">[</span>63<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Superenrollamiento">Superenrollamiento</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=11" title="Editar sección: Superenrollamiento"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Linear_DNA_Supercoiling-es.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Linear_DNA_Supercoiling-es.svg/400px-Linear_DNA_Supercoiling-es.svg.png" decoding="async" width="400" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Linear_DNA_Supercoiling-es.svg/600px-Linear_DNA_Supercoiling-es.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Linear_DNA_Supercoiling-es.svg/800px-Linear_DNA_Supercoiling-es.svg.png 2x" data-file-width="638" data-file-height="324" /></a><figcaption>Estructura de moléculas de ADN lineales con los extremos fijos y superenrolladas. Por claridad, se ha omitido la estructura en hélice del ADN.</figcaption></figure> <p>El ADN puede retorcerse como una cuerda en un proceso denominado: <a href="/wiki/ADN_superenrollado" title="ADN superenrollado">superenrollamiento de ADN</a>. Cuando el ADN está en un estado «relajado», una hebra normalmente gira alrededor del eje de la doble hélice una vez cada 10.4 pares de bases, pero si el ADN está retorcido las hebras pueden estar unidas más estrechamente o más relajadamente.<sup id="cite_ref-64" class="reference separada"><a href="#cite_note-64"><span class="corchete-llamada">[</span>64<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Si el ADN está retorcido en la dirección de la hélice, se dice que el superenrollamiento es positivo, y las bases se mantienen juntas de forma más estrecha. Si el ADN se retuerce en la dirección opuesta, el superenrollamiento se llama negativo, y las bases se alejan. En la naturaleza, la mayor parte del ADN tiene un ligero superenrollamiento negativo que es producido por <a href="/wiki/Enzima" title="Enzima">enzimas</a> denominadas <a href="/wiki/Topoisomerasa" title="Topoisomerasa">topoisomerasas</a>.<sup id="cite_ref-Champoux_65-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Champoux-65"><span class="corchete-llamada">[</span>65<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Estas enzimas también son necesarias para liberar las fuerzas de torsión introducidas en las hebras de ADN durante procesos como la <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Transcripción genética">transcripción</a> y la <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_de_ADN" title="Replicación de ADN">replicación</a>.<sup id="cite_ref-Wang_66-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Wang-66"><span class="corchete-llamada">[</span>66<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Modificaciones_químicas"><span id="Modificaciones_qu.C3.ADmicas"></span>Modificaciones químicas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=12" title="Editar sección: Modificaciones químicas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tright" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid #CCCCCC; margin:0.5em;"> <table border="0" width="300" cellpadding="2" cellspacing="0" style="font-size: 85%; border: 1px solid #CCCCCC; margin: 0.3em;"> <tbody><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Cytosin.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Cytosin.svg/75px-Cytosin.svg.png" decoding="async" width="75" height="102" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Cytosin.svg/113px-Cytosin.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Cytosin.svg/150px-Cytosin.svg.png 2x" data-file-width="112" data-file-height="153" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:5-Methylcytosine.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/5-Methylcytosine.svg/95px-5-Methylcytosine.svg.png" decoding="async" width="95" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/5-Methylcytosine.svg/143px-5-Methylcytosine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/5-Methylcytosine.svg/190px-5-Methylcytosine.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="543" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Thymin.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Thymin.svg/97px-Thymin.svg.png" decoding="async" width="97" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Thymin.svg/146px-Thymin.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Thymin.svg/194px-Thymin.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="154" /></a></span> </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Citosina" title="Citosina">citosina</a> </td> <td align="center"><a href="/w/index.php?title=5-metil-citosina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="5-metil-citosina (aún no redactado)">5‑metil‑citosina</a> </td> <td align="center"><a href="/wiki/Timina" title="Timina">timina</a> </td></tr></tbody></table> <div style="border: none; width:300px;font-size: 85%;"><div class="thumbcaption">Estructura de la citosina con y sin el grupo <a href="/wiki/Metilo" class="mw-redirect" title="Metilo">metilo</a>. Tras la des<a href="/wiki/Amina" title="Amina">aminación</a>, la 5‑metil‑citosina tiene la misma estructura que la timina.</div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Modificaciones_de_bases_del_ADN">Modificaciones de bases del ADN</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=13" title="Editar sección: Modificaciones de bases del ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Metilaci%C3%B3n" title="Metilación">Metilación</a></i></div> <p>La expresión de los genes está influenciada por la forma en la que el ADN está empaquetado en cromosomas, en una estructura denominada <a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">cromatina</a>. Las modificaciones de bases pueden estar implicadas en el empaquetamiento del ADN: las regiones que presentan una expresión génica baja o nula normalmente contienen niveles altos de <a href="/wiki/Metilaci%C3%B3n" title="Metilación">metilación</a> de las bases <a href="/wiki/Citosina" title="Citosina">citosina</a>. Por ejemplo, la metilación de citosina produce 5‑metil‑citosina, que es importante para la inactivación del <a href="/wiki/Cromosoma_X" title="Cromosoma X">cromosoma X</a>.<sup id="cite_ref-67" class="reference separada"><a href="#cite_note-67"><span class="corchete-llamada">[</span>67<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; El nivel medio de metilación varía entre organismos: el gusano <i><a href="/wiki/Caenorhabditis_elegans" title="Caenorhabditis elegans">Caenorhabditis elegans</a></i> carece de metilación de citosina, mientras que los <a href="/wiki/Vertebrado" class="mw-redirect" title="Vertebrado">vertebrados</a> presentan un nivel alto —hasta 1&#160;%— de su ADN contiene 5‑metil‑citosina.<sup id="cite_ref-68" class="reference separada"><a href="#cite_note-68"><span class="corchete-llamada">[</span>68<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; A pesar de la importancia de la 5‑metil‑citosina, esta puede des<a href="/wiki/Amina" title="Amina">aminarse</a> para generar una base timina. Las citosinas metiladas son por tanto particularmente sensibles a <a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación">mutaciones</a>.<sup id="cite_ref-69" class="reference separada"><a href="#cite_note-69"><span class="corchete-llamada">[</span>69<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Otras modificaciones de bases incluyen la metilación de <a href="/wiki/Adenina" title="Adenina">adenina</a> en <a href="/wiki/Bacteria" title="Bacteria">bacterias</a> y la <a href="/wiki/Glicosilaci%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Glicosilación">glicosilación</a> de <a href="/wiki/Uracilo" title="Uracilo">uracilo</a> para producir la «base‑J» en <a href="/wiki/Kinetoplasto" class="mw-redirect" title="Kinetoplasto">kinetoplastos</a>.<sup id="cite_ref-70" class="reference separada"><a href="#cite_note-70"><span class="corchete-llamada">[</span>70<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-71" class="reference separada"><a href="#cite_note-71"><span class="corchete-llamada">[</span>71<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Daño_del_ADN"><span id="Da.C3.B1o_del_ADN"></span>Daño del ADN</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=14" title="Editar sección: Daño del ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación">Mutación</a></i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Benzopyrene_DNA_adduct_1JDG.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Benzopyrene_DNA_adduct_1JDG.png/220px-Benzopyrene_DNA_adduct_1JDG.png" decoding="async" width="220" height="305" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Benzopyrene_DNA_adduct_1JDG.png/330px-Benzopyrene_DNA_adduct_1JDG.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Benzopyrene_DNA_adduct_1JDG.png/440px-Benzopyrene_DNA_adduct_1JDG.png 2x" data-file-width="1131" data-file-height="1566" /></a><figcaption>Molécula de <a href="/wiki/Benzopireno" title="Benzopireno">benzopireno</a>, mutágeno presente por ejemplo en el humo del <a href="/wiki/Tabaco" title="Tabaco">tabaco</a>, ligada a una hélice de ADN.<sup id="cite_ref-72" class="reference separada"><a href="#cite_note-72"><span class="corchete-llamada">[</span>72<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</figcaption></figure> <p>El ADN puede resultar dañado por muchos tipos de <a href="/wiki/Mut%C3%A1geno" title="Mutágeno">mutágenos</a>, que cambian la secuencia del ADN: <a href="/wiki/Alquilo" title="Alquilo">agentes alquilantes</a>, además de <a href="/wiki/Radiaci%C3%B3n_electromagn%C3%A9tica" title="Radiación electromagnética">radiación electromagnética</a> de alta energía, como luz <a href="/wiki/Ultravioleta" class="mw-redirect" title="Ultravioleta">ultravioleta</a> y <a href="/wiki/Rayos_X" title="Rayos X">rayos X</a>. El tipo de daño producido en el ADN depende del tipo de mutágeno. Por ejemplo, la luz UV puede dañar al ADN produciendo dímeros de <a href="/wiki/Timina" title="Timina">timina</a>, que se forman por ligamiento cruzado entre bases <a href="/wiki/Pirimidina" title="Pirimidina">pirimidínicas</a>.<sup id="cite_ref-73" class="reference separada"><a href="#cite_note-73"><span class="corchete-llamada">[</span>73<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Por otro lado, oxidantes tales como <a href="/wiki/Radical_(qu%C3%ADmica)" title="Radical (química)">radicales libres</a> o el <a href="/wiki/Per%C3%B3xido_de_hidr%C3%B3geno" title="Peróxido de hidrógeno">peróxido de hidrógeno</a> producen múltiples daños, incluyendo modificaciones de bases, sobre todo guanina, y roturas de doble hebra (<i>double‑strand breaks</i>).<sup id="cite_ref-74" class="reference separada"><a href="#cite_note-74"><span class="corchete-llamada">[</span>74<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En una célula humana cualquiera, alrededor de 500 bases sufren daño oxidativo cada día.<sup id="cite_ref-75" class="reference separada"><a href="#cite_note-75"><span class="corchete-llamada">[</span>75<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-76" class="reference separada"><a href="#cite_note-76"><span class="corchete-llamada">[</span>76<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; De estas lesiones oxidativas, las más peligrosas son las roturas de doble hebra, ya que son difíciles de reparar y pueden producir <a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación">mutaciones puntuales</a>, <a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación">inserciones</a> y <a href="/wiki/Deleci%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Deleción">deleciones</a> de la secuencia de ADN, así como <a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación">translocaciones cromosómicas</a>.<sup id="cite_ref-77" class="reference separada"><a href="#cite_note-77"><span class="corchete-llamada">[</span>77<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Muchos mutágenos se posicionan entre dos pares de bases adyacentes, por lo que se denominan <a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación"><i>agentes intercalantes</i></a>. La mayoría de los agentes intercalantes son moléculas <a href="/wiki/Aromaticidad" title="Aromaticidad">aromáticas</a> y planas, como el <a href="/wiki/Bromuro_de_etidio" title="Bromuro de etidio">bromuro de etidio</a>, la <a href="/w/index.php?title=Daunorubicina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Daunorubicina (aún no redactado)">daunomicina</a>, la <a href="/w/index.php?title=Doxorubicina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Doxorubicina (aún no redactado)">doxorubicina</a> y la <a href="/wiki/Talidomida" title="Talidomida">talidomida</a>. Para que un agente intercalante pueda integrarse entre dos pares de bases, estas deben separarse, distorsionando las hebras de ADN y abriendo la doble hélice. Esto inhibe la <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Transcripción genética">transcripción</a> y la <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_de_ADN" title="Replicación de ADN">replicación</a> del ADN, causando toxicidad y mutaciones. Por ello, los agentes intercalantes del ADN son a menudo <a href="/wiki/Carcin%C3%B3geno" title="Carcinógeno">carcinógenos</a>: el <a href="/wiki/Benzopireno" title="Benzopireno">benzopireno</a>, las <a href="/wiki/Acridina" title="Acridina">acridinas</a>, la <a href="/wiki/Aflatoxina" title="Aflatoxina">aflatoxina</a> y el <a href="/wiki/Bromuro_de_etidio" title="Bromuro de etidio">bromuro de etidio</a> son ejemplos bien conocidos.<sup id="cite_ref-78" class="reference separada"><a href="#cite_note-78"><span class="corchete-llamada">[</span>78<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-79" class="reference separada"><a href="#cite_note-79"><span class="corchete-llamada">[</span>79<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-80" class="reference separada"><a href="#cite_note-80"><span class="corchete-llamada">[</span>80<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Sin embargo, debido a su capacidad para inhibir la replicación y la transcripción del ADN, estas toxinas también se utilizan en <a href="/wiki/Quimioterapia" title="Quimioterapia">quimioterapia</a> para inhibir el rápido crecimiento de las células <a href="/wiki/C%C3%A1ncer" title="Cáncer">cancerosas</a>.<sup id="cite_ref-81" class="reference separada"><a href="#cite_note-81"><span class="corchete-llamada">[</span>81<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>El daño en el ADN inicia una respuesta que activa diferentes mecanismos de reparación que reconocen lesiones específicas en el ADN, que son reparadas en el momento para recuperar la secuencia original del ADN. Asimismo, el daño en el ADN provoca una parada en el <a href="/wiki/Ciclo_celular" title="Ciclo celular">ciclo celular</a>, que conlleva la alteración de numerosos procesos fisiológicos, que a su vez implica síntesis, transporte y degradación de proteínas (véase también <a href="/wiki/Punto_de_control#Checkpoint_de_daños_en_el_ADN" class="mw-redirect" title="Punto de control">Checkpoint de daños en el ADN</a>). Alternativamente, si el daño genómico es demasiado grande para que pueda ser reparado, los mecanismos de control inducirán la activación de una serie de rutas celulares que culminarán en la <a href="/wiki/Apoptosis" title="Apoptosis">muerte celular</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Funciones_biológicas"><span id="Funciones_biol.C3.B3gicas"></span>Funciones biológicas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=15" title="Editar sección: Funciones biológicas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Las funciones biológicas del ADN incluyen el almacenamiento de información (<a href="#Genes_y_genoma">genes y genoma</a>), la codificación de proteínas (<a href="#Transcripción_y_traducción">transcripción y traducción</a>) y su autoduplicación (<a href="#Replicación_del_ADN">replicación del ADN</a>) para asegurar la transmisión de la información a las células hijas durante la división celular. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Genes_y_genoma">Genes y genoma</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=16" title="Editar sección: Genes y genoma"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véanse también:</span> <i><a href="/wiki/N%C3%BAcleo_celular" title="Núcleo celular">Núcleo celular</a></i><span style="font-size:88%">,&#32;</span><i><a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina"> Cromatina</a></i><span style="font-size:88%">,&#32;</span><i><a href="/wiki/Cromosoma" title="Cromosoma"> Cromosoma</a></i><span style="font-size:88%">&#32;y&#32;</span><i><a href="/wiki/Genoma" title="Genoma"> Genoma</a></i>.</div> <p>El ADN se puede considerar como un almacén cuyo contenido es la información (mensaje) necesaria para construir y sostener el organismo en el que reside, la cual se transmite de generación en generación. El conjunto de información que cumple esta función en un organismo dado se denomina <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a>, y el ADN que lo constituye, ADN genómico. </p><p>El ADN genómico (que se organiza en moléculas de <a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">cromatina</a> que a su vez se ensamblan en <a href="/wiki/Cromosomas" class="mw-redirect" title="Cromosomas">cromosomas</a>) se encuentra en el <a href="/wiki/N%C3%BAcleo_celular" title="Núcleo celular">núcleo celular</a> de los <a href="/wiki/C%C3%A9lula_eucariota" title="Célula eucariota">eucariotas</a>, además de pequeñas cantidades en las <a href="/wiki/Mitocondria" title="Mitocondria">mitocondrias</a> y <a href="/wiki/Cloroplasto" title="Cloroplasto">cloroplastos</a>. En <a href="/wiki/Procariota" class="mw-redirect" title="Procariota">procariotas</a>, el ADN se encuentra en un cuerpo de forma irregular denominado <a href="/wiki/Nucleoide" title="Nucleoide">nucleoide</a>.<sup id="cite_ref-82" class="reference separada"><a href="#cite_note-82"><span class="corchete-llamada">[</span>82<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ADN_codificante">ADN codificante</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=17" title="Editar sección: ADN codificante"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:T7_RNA_polymerase_at_work.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/T7_RNA_polymerase_at_work.png/300px-T7_RNA_polymerase_at_work.png" decoding="async" width="300" height="208" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/T7_RNA_polymerase_at_work.png/450px-T7_RNA_polymerase_at_work.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/T7_RNA_polymerase_at_work.png/600px-T7_RNA_polymerase_at_work.png 2x" data-file-width="1348" data-file-height="934" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=ARN_polimerasa_T7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ARN polimerasa T7 (aún no redactado)">ARN polimerasa T7</a> (azul) produciendo un <a href="/wiki/ARN_mensajero" title="ARN mensajero">ARNm</a> (verde) a partir de un molde de ADN (naranja).<sup id="cite_ref-83" class="reference separada"><a href="#cite_note-83"><span class="corchete-llamada">[</span>83<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</figcaption></figure> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Gen" title="Gen">Gen</a></i></div> <p>La información de un <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a> está contenida en los <a href="/wiki/Gen" title="Gen">genes</a>, y al conjunto de toda la información que corresponde a un organismo se le denomina su <a href="/wiki/Genotipo" title="Genotipo">genotipo</a>. Un gen es una unidad de <a href="/wiki/Herencia_gen%C3%A9tica" title="Herencia genética">herencia</a> y es una región de ADN que influye en una característica particular de un organismo (como el color de los ojos, por ejemplo). Los genes contienen un <a href="/wiki/Marco_de_lectura_abierto" class="mw-redirect" title="Marco de lectura abierto">marco de lectura abierto</a> que puede transcribirse, además de <a href="/wiki/Secuencia_reguladora" title="Secuencia reguladora">secuencias reguladoras</a>, tales como <a href="/wiki/Promotor_del_ADN" class="mw-redirect" title="Promotor del ADN">promotores</a> y <a href="/wiki/Enhancer" title="Enhancer">enhancers</a>, que controlan la transcripción del marco de lectura abierto. </p><p>Desde este punto de vista, las «obreras» de este mecanismo son las proteínas. Estas pueden ser «estructurales», como las proteínas de los <a href="/wiki/M%C3%BAsculo" title="Músculo">músculos</a>, <a href="/wiki/Cart%C3%ADlago" class="mw-redirect" title="Cartílago">cartílagos</a>, pelo, etc., o «funcionales», como la <a href="/wiki/Hemoglobina" title="Hemoglobina">hemoglobina</a> o las innumerables <a href="/wiki/Enzima" title="Enzima">enzimas</a> del organismo. La función principal de la herencia es la especificación de las proteínas, siendo el ADN una especie de «plano» o «receta» para producirlas. La mayor parte de las veces la modificación del ADN provocará una disfunción proteica que dará lugar a la aparición de alguna <a href="/wiki/Enfermedad" title="Enfermedad">enfermedad</a>. Pero en determinadas ocasiones, las modificaciones podrán provocar cambios beneficiosos que darán lugar a individuos mejor adaptados a su entorno. </p><p>Las aproximadamente treinta mil proteínas diferentes en el cuerpo humano están constituidas por veinte <a href="/wiki/Amino%C3%A1cido" title="Aminoácido">aminoácidos</a> diferentes, y una molécula de ADN debe especificar la secuencia en que se unen dichos aminoácidos. </p><p>En el proceso de elaborar una proteína, el ADN de un gen se lee y se transcribe a <a href="/wiki/ARN" class="mw-redirect" title="ARN">ARN</a>. Este ARN sirve como mensajero entre el ADN y la <i>maquinaria</i> que elaborará las proteínas y por eso recibe el nombre de <a href="/wiki/ARN_mensajero" title="ARN mensajero">ARN mensajero</a> o ARNm. El ARN mensajero sirve de molde a la maquinaria que elabora las proteínas, para que ensamble los aminoácidos en el orden preciso para <a href="/wiki/S%C3%ADntesis_proteica" class="mw-redirect" title="Síntesis proteica">armar la proteína</a>. </p><p>El <a href="/wiki/Dogma_central_de_la_biolog%C3%ADa_molecular" title="Dogma central de la biología molecular">dogma central de la biología molecular</a> establecía que el flujo de actividad y de información era: ADN&#160;→&#160;<a href="/wiki/ARN" class="mw-redirect" title="ARN">ARN</a>&#160;→&#160;proteína. No obstante, en la actualidad ha quedado demostrado que este «dogma» debe ser ampliado, pues se han encontrado otros flujos de información: en algunos organismos (virus de ARN) la información fluye de ARN a ADN; este proceso se conoce como «transcripción inversa o reversa», también llamada «retrotranscripción». Además, se sabe que existen secuencias de ADN que se transcriben a ARN y son funcionales como tales, sin llegar a traducirse nunca a proteína: son los <a href="/wiki/ARN_no_codificante" title="ARN no codificante">ARN no codificantes</a>, como es el caso de los <a href="/wiki/ARN_interferente" title="ARN interferente">ARN interferentes</a>.<sup id="cite_ref-Hib_39-2" class="reference separada"><a href="#cite_note-Hib-39"><span class="corchete-llamada">[</span>39<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-De_Robertis_40-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-De_Robertis-40"><span class="corchete-llamada">[</span>40<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ADN_no_codificante">ADN no codificante</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=18" title="Editar sección: ADN no codificante"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El ADN del genoma de un ser vivo puede dividirse conceptualmente en dos: el que codifica las proteínas (los genes) y el que no codifica. En muchas <a href="/wiki/Especie" title="Especie">especies</a>, solo una pequeña fracción del <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a> codifica proteínas. Por ejemplo, solo alrededor del 1.5&#160;% del genoma humano consiste en <a href="/wiki/Ex%C3%B3n" title="Exón">exones</a> que codifican proteínas (20&#160;000 a 25&#160;000 genes), mientras que más del 90&#160;% consiste en ADN no codificante.<sup id="cite_ref-84" class="reference separada"><a href="#cite_note-84"><span class="corchete-llamada">[</span>84<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>El <a href="/wiki/ADN_no_codificante" title="ADN no codificante">ADN no codificante</a> (también denominado <a href="/wiki/ADN_basura" class="mw-redirect" title="ADN basura">ADN basura</a>) corresponde a secuencias del genoma que no generan una proteína (procedentes de transposiciones, duplicaciones, translocaciones y recombinaciones de virus, etc.), incluyendo los <a href="/wiki/Intr%C3%B3n" title="Intrón">intrones</a>. Hasta hace poco tiempo se pensaba que el ADN no codificante no tenía utilidad alguna, pero estudios recientes indican que eso es inexacto. Entre otras funciones, se postula que el llamado «ADN basura» regula la <a href="/wiki/Expresi%C3%B3n_g%C3%A9nica" title="Expresión génica">expresión diferencial de los genes</a>.<sup id="cite_ref-85" class="reference separada"><a href="#cite_note-85"><span class="corchete-llamada">[</span>85<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Por ejemplo, algunas secuencias tienen afinidad hacia proteínas especiales que tienen la capacidad de unirse al ADN (como los <a href="/wiki/Homeodominio" title="Homeodominio">homeodominios</a>, los complejos receptores de hormonas esteroides, etc.), con un papel importante en el control de los mecanismos de trascripción y replicación. Estas secuencias se llaman frecuentemente «secuencias reguladoras», y los investigadores suponen que solo se ha identificado una pequeña fracción de las que realmente existen. La presencia de tanto ADN no codificante en genomas eucarióticos y las diferencias en tamaño del genoma entre especies representan un misterio que es conocido como el «<a href="/w/index.php?title=Enigma_del_valor_de_C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Enigma del valor de C (aún no redactado)">enigma del valor de C</a>».<sup id="cite_ref-86" class="reference separada"><a href="#cite_note-86"><span class="corchete-llamada">[</span>86<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Los elementos repetitivos también son elementos funcionales. Si no se considerasen así, se excluiría más del 50&#160;% de los nucleótidos totales, ya que constituyen elementos de repetición. </p><p>Recientemente, un grupo de investigadores de la <a href="/wiki/Universidad_de_Yale" class="mw-redirect" title="Universidad de Yale">Universidad de Yale</a> ha descubierto una secuencia de ADN no codificante que sería la responsable de que los seres humanos hayan desarrollado la capacidad de agarrar y/o manipular objetos o herramientas.<sup id="cite_ref-87" class="reference separada"><a href="#cite_note-87"><span class="corchete-llamada">[</span>87<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Por otro lado, algunas secuencias de ADN desempeñan un papel estructural en los cromosomas: los <a href="/wiki/Tel%C3%B3mero" title="Telómero">telómeros</a> y <a href="/wiki/Centr%C3%B3mero" title="Centrómero">centrómeros</a> contienen pocos o ningún gen codificante de proteínas, pero son importantes para estabilizar la estructura de los cromosomas. Algunos genes no codifican proteínas, pero sí se transcriben en ARN: <a href="/wiki/ARN_ribos%C3%B3mico" title="ARN ribosómico">ARN ribosómico</a>, <a href="/wiki/ARN_de_transferencia" title="ARN de transferencia">ARN de transferencia</a> y <a href="/wiki/ARN_de_interferencia" class="mw-redirect" title="ARN de interferencia">ARN de interferencia</a> (ARNi, que son ARN que bloquean la expresión de genes específicos). La estructura de intrones y exones de algunos genes (como los de <a href="/wiki/Inmunoglobulina" class="mw-redirect" title="Inmunoglobulina">inmunoglobulinas</a> y <a href="/w/index.php?title=Protocadherina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Protocadherina (aún no redactado)">protocadherinas</a>) son importantes por permitir los <a href="/wiki/Empalme_alternativo" title="Empalme alternativo">cortes y empalmes alternativos</a> del pre‑<a href="/wiki/ARN_mensajero" title="ARN mensajero">ARN mensajero</a> que hacen posible la síntesis de diferentes proteínas a partir de un mismo gen (sin esta capacidad no existiría el sistema inmune, por ejemplo). Algunas secuencias de ADN no codificante representan <a href="/wiki/Seudog%C3%A9n" class="mw-redirect" title="Seudogén">pseudogenes</a> que tienen valor evolutivo, ya que permiten la creación de nuevos genes con nuevas funciones.<sup id="cite_ref-De_Robertis_40-2" class="reference separada"><a href="#cite_note-De_Robertis-40"><span class="corchete-llamada">[</span>40<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Otros ADN no codificantes proceden de la duplicación de pequeñas regiones del ADN; esto tiene mucha utilidad, ya que el rastreo de estas secuencias repetitivas permite estudios de <a href="/wiki/Filogenia" title="Filogenia">filogenia</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transcripción_y_traducción"><span id="Transcripci.C3.B3n_y_traducci.C3.B3n"></span>Transcripción y traducción</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=19" title="Editar sección: Transcripción y traducción"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículos principales:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" class="mw-redirect" title="Transcripción (genética)"> Transcripción (genética)</a></i><span style="font-size:88%">&#32;y&#32;</span><i><a href="/wiki/Traducci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" title="Traducción (genética)"> Traducción (genética)</a></i>.</div> <p>En un <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a>, la secuencia de nucleótidos a lo largo de una hebra de ADN se <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" class="mw-redirect" title="Transcripción (genética)">transcribe</a> a un <a href="/wiki/ARN_mensajero" title="ARN mensajero">ARN mensajero</a> (ARNm) y esta secuencia a su vez se <a href="/wiki/Traducci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" title="Traducción (genética)">traduce</a> a una <a href="/wiki/Prote%C3%ADna" title="Proteína">proteína</a> que un organismo es capaz de sintetizar o «expresar» en uno o varios momentos de su vida, usando la información de dicha secuencia. </p><p>La relación entre la secuencia de nucleótidos y la secuencia de <a href="/wiki/Amino%C3%A1cido" title="Aminoácido">aminoácidos</a> de la proteína viene determinada por el <a href="/wiki/C%C3%B3digo_gen%C3%A9tico" title="Código genético">código genético</a>, que se utiliza durante el proceso de traducción o <a href="/wiki/S%C3%ADntesis_de_prote%C3%ADnas" class="mw-redirect" title="Síntesis de proteínas">síntesis de proteínas</a>. La unidad codificadora del código genético es un grupo de tres nucleótidos (triplete), representado por las tres letras iniciales de las bases nitrogenadas (por ej., ACT, CAG, TTT). Los tripletes del ADN se transcriben en sus bases complementarias en el ARN mensajero, y en este caso los tripletes se denominan <a href="/wiki/Cod%C3%B3n" title="Codón">codones</a> (para el ejemplo anterior, UGA, GUC, AAA). En el ribosoma cada codón del ARN mensajero interacciona con una molécula de <a href="/wiki/ARN_de_transferencia" title="ARN de transferencia">ARN de transferencia</a> (ARNt) que contenga el triplete complementario, denominado anticodón. Cada ARNt porta el aminoácido correspondiente al codón de acuerdo con el <a href="/wiki/C%C3%B3digo_gen%C3%A9tico" title="Código genético">código genético</a>, de modo que el ribosoma va uniendo los aminoácidos para formar una nueva proteína de acuerdo con las «instrucciones» de la secuencia del ARNm. Existen 64 codones posibles, por lo cual corresponde más de uno para cada aminoácido (por esta duplicidad de codones se dice que el código genético es un código degenerado: no es unívoco); algunos codones indican la terminación de la síntesis, el fin de la secuencia codificante; estos «codones de terminación» o «<a href="/wiki/Codones_de_parada" class="mw-redirect" title="Codones de parada">codones de parada</a>» son UAA, UGA y UAG.<sup id="cite_ref-Hib_39-3" class="reference separada"><a href="#cite_note-Hib-39"><span class="corchete-llamada">[</span>39<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Replicación_del_ADN"><span id="Replicaci.C3.B3n_del_ADN"></span>Replicación del ADN</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=20" title="Editar sección: Replicación del ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:DNA_replication_es.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/DNA_replication_es.svg/400px-DNA_replication_es.svg.png" decoding="async" width="400" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/DNA_replication_es.svg/600px-DNA_replication_es.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/DNA_replication_es.svg/800px-DNA_replication_es.svg.png 2x" data-file-width="538" data-file-height="262" /></a><figcaption>Esquema representativo de la replicación del ADN.</figcaption></figure> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_de_ADN" title="Replicación de ADN"> Replicación de ADN</a></i></div> <p>La replicación del ADN es el proceso por el cual se obtienen copias o réplicas idénticas de una molécula de ADN. La replicación es fundamental para la transferencia de la información genética de una generación a la siguiente y, por ende, es la base de la <a href="/wiki/Herencia_gen%C3%A9tica" title="Herencia genética">herencia</a>. El mecanismo consiste esencialmente en la separación de las dos hebras de la doble hélice, las cuales sirven de molde para la posterior síntesis de cadenas complementarias a cada una de ellas, que llevará por nombre ARNm. El resultado final son dos moléculas idénticas a la original. Este tipo de replicación se denomina «semiconservativa» debido a que cada una de las dos moléculas resultantes de la duplicación presenta una cadena procedente de la molécula «madre» y otra recién sintetizada. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hipótesis_sobre_la_duplicación_del_ADN"><span id="Hip.C3.B3tesis_sobre_la_duplicaci.C3.B3n_del_ADN"></span>Hipótesis sobre la duplicación del ADN</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=21" title="Editar sección: Hipótesis sobre la duplicación del ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En un principio, se propusieron tres hipótesis: </p> <ul><li><i><b>Semiconservativa</b></i>: Según el experimento de Meselson-Stahl, cada hebra sirve de molde para que se forme una hebra nueva, mediante la complementariedad de bases, quedando al final dos dobles hélices formadas por una hebra antigua (molde) y una nueva hebra (copia).</li> <li><i><b>Conservativa</b></i>: Tras la duplicación quedarían las dos hebras antiguas juntas y, por otro lado, las dos hebras nuevas formando una doble hélice.</li> <li><i><b> Dispersiva</b></i>: Según esta hipótesis, las hebras resultantes estarían formadas por fragmentos en doble hélice ADN antiguo y ADN recién sintetizado.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Interacciones_ADN-proteína"><span id="Interacciones_ADN-prote.C3.ADna"></span>Interacciones ADN-proteína</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=22" title="Editar sección: Interacciones ADN-proteína"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Todas las funciones del ADN dependen de sus interacciones con proteínas. Estas interacciones pueden ser inespecíficas, o bien la proteína puede unirse de forma específica a una única secuencia de ADN. También pueden unirse enzimas, entre las cuales son particularmente importantes las polimerasas, que copian las secuencia de bases del ADN durante la transcripción y la replicación. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Proteínas_que_unen_ADN"><span id="Prote.C3.ADnas_que_unen_ADN"></span>Proteínas que unen ADN</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=23" title="Editar sección: Proteínas que unen ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Interacciones_inespecíficas"><span id="Interacciones_inespec.C3.ADficas"></span>Interacciones inespecíficas</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=24" title="Editar sección: Interacciones inespecíficas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tleft" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid #CCCCCC; margin:0.5em;"> <table border="0" width="260" cellpadding="0" cellspacing="0" style="font-size: 85%; border: 1px solid #CCCCCC; margin: 0.3em;"> <tbody><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Nucleosome_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Nucleosome_2.jpg/260px-Nucleosome_2.jpg" decoding="async" width="260" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Nucleosome_2.jpg/390px-Nucleosome_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Nucleosome_2.jpg/520px-Nucleosome_2.jpg 2x" data-file-width="742" data-file-height="528" /></a></span> </td></tr> <tr> <td> </td></tr></tbody></table> <div style="border: none; width:260px;"><div class="thumbcaption">Interacción de ADN con <a href="/wiki/Histona" title="Histona">histonas</a> (en blanco, arriba). Los aminoácidos básicos de estas proteínas (abajo a la izquierda, en azul) se unen a los grupos ácidos de los fosfatos del ADN (abajo a la derecha, en rojo).</div></div></div> <p>Las proteínas estructurales que se unen al ADN son ejemplos bien conocidos de interacciones inespecíficas ADN-proteínas. En los cromosomas, el ADN se encuentra formando complejos con proteínas estructurales. Estas proteínas organizan el ADN en una estructura compacta denominada <a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">cromatina</a>. En <a href="/wiki/C%C3%A9lula_eucariota" title="Célula eucariota">eucariotas</a> esta estructura implica la unión del ADN a un complejo formado por pequeñas proteínas básicas denominadas <b><a href="/wiki/Histona" title="Histona">histonas</a></b>, mientras que en <a href="/wiki/Procariota" class="mw-redirect" title="Procariota">procariotas</a> están involucradas una gran variedad de proteínas.<sup id="cite_ref-88" class="reference separada"><a href="#cite_note-88"><span class="corchete-llamada">[</span>88<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-89" class="reference separada"><a href="#cite_note-89"><span class="corchete-llamada">[</span>89<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Las histonas forman un complejo de forma cilíndrica denominado <a href="/wiki/Nucleosoma" title="Nucleosoma">nucleosoma</a>, en torno al cual se enrollan casi dos vueltas de ADN de doble hélice. Estas interacciones inespecíficas quedan determinadas por la existencia de residuos básicos en las histonas, que forman <a href="/wiki/Enlace_i%C3%B3nico" title="Enlace iónico">enlaces iónicos</a> con el esqueleto de azúcar-fosfato del ADN y, por tanto, son en gran parte independientes de la secuencia de bases.<sup id="cite_ref-90" class="reference separada"><a href="#cite_note-90"><span class="corchete-llamada">[</span>90<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Estos aminoácidos básicos experimentan modificaciones químicas de <a href="/wiki/Metilaci%C3%B3n" title="Metilación">metilación</a>, <a href="/wiki/Fosforilaci%C3%B3n" title="Fosforilación">fosforilación</a> y <a href="/wiki/Acetilaci%C3%B3n" title="Acetilación">acetilación</a>,<sup id="cite_ref-91" class="reference separada"><a href="#cite_note-91"><span class="corchete-llamada">[</span>91<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; que alteran la fuerza de la interacción entre el ADN y las histonas, haciendo al ADN más o menos accesible a los <a href="/wiki/Factor_de_transcripci%C3%B3n" title="Factor de transcripción">factores de transcripción</a> y por tanto modificando la tasa de transcripción.<sup id="cite_ref-92" class="reference separada"><a href="#cite_note-92"><span class="corchete-llamada">[</span>92<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Otras proteínas que se unen a ADN de manera inespecífica en la cromatina incluyen las <b>proteínas del grupo de alta movilidad</b> (HMG, <i>High Mobility Group</i>) que se unen a ADN plegado o distorsionado.<sup id="cite_ref-93" class="reference separada"><a href="#cite_note-93"><span class="corchete-llamada">[</span>93<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Estas proteínas son importantes durante el plegamiento de los nucleosomas, organizándolos en estructuras más complejas para constituir los cromosomas<sup id="cite_ref-94" class="reference separada"><a href="#cite_note-94"><span class="corchete-llamada">[</span>94<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; durante el proceso de <a href="/w/index.php?title=Condensaci%C3%B3n_cromos%C3%B3mica&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Condensación cromosómica (aún no redactado)">condensación cromosómica</a>. Se ha propuesto que en este proceso también intervendrían otras proteínas, formando una especie de «andamio» sobre el cual se organiza la cromatina; los componentes principales de esta estructura serían: la enzima <b><a href="/wiki/Topoisomerasa" title="Topoisomerasa">topoisomerasa</a> II α</b> (<i>topoIIalpha</i>) y la <b><a href="/wiki/Condensina" title="Condensina">condensina</a> 13S</b>.<sup id="cite_ref-Maeshima2003_95-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Maeshima2003-95"><span class="corchete-llamada">[</span>95<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Sin embargo, el papel estructural de la <i>topoIIalpha</i> en la organización de los cromosomas aún es discutido, ya que otros grupos argumentan que esta enzima se intercambia rápidamente tanto en los brazos cromosómicos como en los <a href="/wiki/Cinetocoro" title="Cinetocoro">cinetocoros</a> durante la <a href="/wiki/Mitosis" title="Mitosis">mitosis</a>.<sup id="cite_ref-REF_NAME_96-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-REF_NAME-96"><span class="corchete-llamada">[</span>96<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Interacciones_específicas"><span id="Interacciones_espec.C3.ADficas"></span>Interacciones específicas</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=25" title="Editar sección: Interacciones específicas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Un grupo bien definido de proteínas que unen ADN es el conformado por las proteínas que se unen específicamente a <b>ADN monocatenario</b> o <b>ADN de hebra sencilla</b> (ssDNA). En humanos, la proteína A de replicación es la mejor conocida de su familia y actúa en procesos en los que la doble hélice se separa, como la <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_del_ADN" class="mw-redirect" title="Replicación del ADN">replicación del ADN</a>, la <a href="/wiki/Recombinaci%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Recombinación">recombinación</a> o la <a href="/wiki/Reparaci%C3%B3n_del_ADN" title="Reparación del ADN">reparación del ADN</a>.<sup id="cite_ref-97" class="reference separada"><a href="#cite_note-97"><span class="corchete-llamada">[</span>97<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Estas proteínas parecen estabilizar el ADN monocatenario, protegiéndolo para evitar que forme estructuras de tallo-lazo <i>(stem-loop)</i> o que sea degradado por <a href="/wiki/Nucleasa" class="mw-redirect" title="Nucleasa">nucleasas</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Lambda_repressor_1LMB.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Lambda_repressor_1LMB.png/185px-Lambda_repressor_1LMB.png" decoding="async" width="185" height="272" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Lambda_repressor_1LMB.png/278px-Lambda_repressor_1LMB.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Lambda_repressor_1LMB.png/370px-Lambda_repressor_1LMB.png 2x" data-file-width="1068" data-file-height="1569" /></a><figcaption>El factor de transcripción represor del <a href="/wiki/Fago_lambda" class="mw-redirect" title="Fago lambda">fago lambda</a> unido a su ADN diana mediante un motivo hélice-giro-hélice <i>(helix-turn-helix)</i>.<sup id="cite_ref-98" class="reference separada"><a href="#cite_note-98"><span class="corchete-llamada">[</span>98<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</figcaption></figure> <p>Sin embargo, otras proteínas han evolucionado para unirse específicamente a secuencias particulares de ADN. La especificidad de la interacción de las proteínas con el ADN procede de los múltiples contactos con las bases de ADN, lo que les permite «leer» la secuencia del ADN. La mayoría de esas interacciones con las bases ocurre en la <a href="#Hendiduras_mayor_y_menor">hendidura mayor</a>, donde las bases son más accesibles.<sup id="cite_ref-99" class="reference separada"><a href="#cite_note-99"><span class="corchete-llamada">[</span>99<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Las proteínas específicas estudiadas con mayor detalle son las encargadas de regular la transcripción, denominadas por ello <b><a href="/wiki/Factor_de_transcripci%C3%B3n" title="Factor de transcripción">factores de transcripción</a></b>. Cada factor de transcripción se une a una secuencia concreta de ADN y activa o inhibe la transcripción de los genes que presentan estas secuencias próximas a sus promotores. Los factores de transcripción pueden efectuar esto de dos formas: </p> <ul><li>En primer lugar, pueden unirse a la polimerasa de ARN responsable de la transcripción, bien directamente o a través de otras proteínas mediadoras. De esta forma. se estabiliza la unión entre la ARN polimerasa y el promotor, lo que permite el inicio de la transcripción.<sup id="cite_ref-100" class="reference separada"><a href="#cite_note-100"><span class="corchete-llamada">[</span>100<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li> <li>En segundo lugar, los factores de transcripción pueden unirse a <a href="/wiki/Enzima" title="Enzima">enzimas</a> que modifican las histonas del promotor, lo que altera la accesibilidad del molde de ADN a la ARN polimerasa.<sup id="cite_ref-101" class="reference separada"><a href="#cite_note-101"><span class="corchete-llamada">[</span>101<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li></ul> <p>Como los ADN diana pueden encontrarse por todo el <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genoma</a> del organismo, los cambios en la actividad de un tipo de factor de transcripción pueden afectar a miles de genes.<sup id="cite_ref-102" class="reference separada"><a href="#cite_note-102"><span class="corchete-llamada">[</span>102<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En consecuencia, estas proteínas son frecuentemente las dianas de los procesos de <a href="/wiki/Transducci%C3%B3n_de_se%C3%B1al" title="Transducción de señal">transducción de señales</a> que controlan las respuestas a cambios ambientales o diferenciación y desarrollo celular. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:EcoRV_1RVA.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/EcoRV_1RVA.png/255px-EcoRV_1RVA.png" decoding="async" width="255" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/EcoRV_1RVA.png/383px-EcoRV_1RVA.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/EcoRV_1RVA.png/510px-EcoRV_1RVA.png 2x" data-file-width="1452" data-file-height="1017" /></a><figcaption>La <a href="/wiki/Enzima_de_restricci%C3%B3n" title="Enzima de restricción">enzima de restricción</a> <a href="/wiki/EcoRV" title="EcoRV">EcoRV</a> (verde) formando un complejo con su ADN diana.<sup id="cite_ref-103" class="reference separada"><a href="#cite_note-103"><span class="corchete-llamada">[</span>103<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Enzimas_que_modifican_el_ADN">Enzimas que modifican el ADN</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=26" title="Editar sección: Enzimas que modifican el ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Nucleasas_y_ligasas">Nucleasas y ligasas</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=27" title="Editar sección: Nucleasas y ligasas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Las <a href="/wiki/Nucleasa" class="mw-redirect" title="Nucleasa">nucleasas</a> son <a href="/wiki/Enzima" title="Enzima">enzimas</a> que cortan las hebras de ADN mediante la <a href="/wiki/Cat%C3%A1lisis" title="Catálisis">catálisis</a> de la <a href="/wiki/Hidr%C3%B3lisis" title="Hidrólisis">hidrólisis</a> de los <a href="/wiki/Enlace_fosfodi%C3%A9ster" title="Enlace fosfodiéster">enlaces fosfodiéster</a>. Las nucleasas que hidrolizan <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótidos</a> a partir de los extremos de las hebras de ADN se denominan <i>exonucleasas</i>, mientras que las <i><a href="/wiki/Endonucleasas" class="mw-redirect" title="Endonucleasas">endonucleasas</a></i> cortan en el interior de las hebras. Las nucleasas que se utilizan con mayor frecuencia en <a href="/wiki/Biolog%C3%ADa_molecular" title="Biología molecular">biología molecular</a> son las <a href="/wiki/Enzima_de_restricci%C3%B3n" title="Enzima de restricción">enzimas de restricción</a>, endonucleasas que cortan el ADN por determinadas secuencias específicas. Por ejemplo, la enzima <a href="/wiki/EcoRV" title="EcoRV">EcoRV</a>, que se muestra a la izquierda, reconoce la secuencia de 6 bases 5′‑GAT|ATC‑3′, y hace un corte en ambas hebras en la línea vertical indicada, generando dos moléculas de ADN con los extremos romos. Otras enzimas de restricción generan, sin embargo, extremos cohesivos, ya que cortan de forma diferente las dos hebras de ADN. En la naturaleza, estas enzimas protegen a las <a href="/wiki/Bacteria" title="Bacteria">bacterias</a> contra las infecciones de <a href="/wiki/Bacteri%C3%B3fago" title="Bacteriófago">fagos</a>, al digerir el ADN de dicho fago cuando entra a través de la pared bacteriana, actuando como un mecanismo de defensa.<sup id="cite_ref-104" class="reference separada"><a href="#cite_note-104"><span class="corchete-llamada">[</span>104<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En <a href="/wiki/Biotecnolog%C3%ADa" title="Biotecnología">biotecnología</a>, estas nucleasas específicas de la secuencias de ADN se utilizan en <a href="/wiki/Ingenier%C3%ADa_gen%C3%A9tica" title="Ingeniería genética">ingeniería genética</a> para <a href="/wiki/Clonaci%C3%B3n_de_ADN" class="mw-redirect" title="Clonación de ADN">clonar</a> fragmentos de ADN y en la técnica de <a href="/wiki/Huella_gen%C3%A9tica" title="Huella genética">huella genética</a>. </p><p>Las enzimas denominadas <a href="/wiki/ADN_ligasa" title="ADN ligasa">ADN ligasas</a> pueden reunir hebras de ADN cortadas o rotas.<sup id="cite_ref-Doherty_105-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Doherty-105"><span class="corchete-llamada">[</span>105<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Las ligasas son particularmente importantes en la <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_de_ADN" title="Replicación de ADN">replicación</a> de la hebra que sufre replicación discontinua en el ADN, ya que unen los fragmentos cortos de ADN generados en la <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_de_ADN" title="Replicación de ADN">horquilla de replicación</a> para formar una copia completa del molde de ADN. También se utilizan en la <a href="/wiki/Reparaci%C3%B3n_del_ADN" title="Reparación del ADN">reparación del ADN</a> y en procesos de <a href="/wiki/Recombinaci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Recombinación genética">recombinación genética</a>.<sup id="cite_ref-Doherty_105-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Doherty-105"><span class="corchete-llamada">[</span>105<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Topoisomerasas_y_helicasas">Topoisomerasas y helicasas</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=28" title="Editar sección: Topoisomerasas y helicasas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Las <a href="/wiki/Topoisomerasa" title="Topoisomerasa">topoisomerasas</a> son enzimas que poseen a la vez actividad nucleasa y ligasa. Estas proteínas varían la cantidad de <a href="/wiki/ADN_superenrollado" title="ADN superenrollado">ADN superenrollado</a>. Algunas de estas enzimas funcionan cortando la hélice de ADN y permitiendo que una sección rote, de manera que reducen el grado de superenrollamiento. Una vez hecho esto, la enzima vuelve a unir los fragmentos de ADN.<sup id="cite_ref-Champoux_65-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Champoux-65"><span class="corchete-llamada">[</span>65<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Otros tipos de enzimas son capaces de cortar una hélice de ADN y luego pasar la segunda hebra de ADN a través de la rotura, antes de reunir las hélices.<sup id="cite_ref-106" class="reference separada"><a href="#cite_note-106"><span class="corchete-llamada">[</span>106<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Las topoisomerasas son necesarias para muchos procesos en los que interviene el ADN, como la <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_del_ADN" class="mw-redirect" title="Replicación del ADN">replicación del ADN</a> y la <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" class="mw-redirect" title="Transcripción (genética)">transcripción</a>.<sup id="cite_ref-Wang_66-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Wang-66"><span class="corchete-llamada">[</span>66<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Las <a href="/wiki/Helicasa" title="Helicasa">helicasas</a> son unas proteínas que pertenecen al grupo de los <a href="/wiki/Motor_molecular" title="Motor molecular">motores moleculares</a>. Utilizan energía química almacenada en los nucleósidos trifosfatos, fundamentalmente <a href="/wiki/Adenosina_trifosfato" class="mw-redirect" title="Adenosina trifosfato">ATP</a>, para romper puentes de hidrógeno entre bases y separar la hélice doble de ADN en hebras simples.<sup id="cite_ref-107" class="reference separada"><a href="#cite_note-107"><span class="corchete-llamada">[</span>107<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Estas enzimas son esenciales para la mayoría de los procesos en los que las enzimas necesitan acceder a las bases del ADN. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Polimerasas">Polimerasas</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=29" title="Editar sección: Polimerasas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Las <a href="/wiki/Polimerasa" title="Polimerasa">polimerasas</a> son <a href="/wiki/Enzima" title="Enzima">enzimas</a> que sintetizan cadenas de nucleótidos a partir de nucleósidos trifosfatos. La secuencia de sus productos son copias de cadenas de polinucleótidos existentes, que se denominan <i>moldes</i>. Estas enzimas funcionan añadiendo nucleótidos al grupo <a href="/wiki/Hidroxilo" class="mw-redirect" title="Hidroxilo">hidroxilo</a> en 3' del nucleótido previo en una hebra de ADN. En consecuencia, todas las polimerasas funcionan en dirección 5′&#160;→&#160;3′.<sup id="cite_ref-Joyce_108-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Joyce-108"><span class="corchete-llamada">[</span>108<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En los <a href="/wiki/Sitio_activo" title="Sitio activo">sitios activos</a> de estas enzimas, el nucleósido trifosfato que se incorpora aparea su base con la correspondiente en el molde: esto permite que la polimerasa sintentice de forma precisa la hebra complementaria al molde. </p><p>Las polimerasas se clasifican de acuerdo al tipo de molde que utilizan: </p> <ul><li>En la <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_del_ADN" class="mw-redirect" title="Replicación del ADN">replicación del ADN</a>, una <b>ADN polimerasa dependiente de ADN</b> realiza una copia de ADN a partir de una secuencia de ADN. La precisión es vital en este proceso, por lo que muchas de estas polimerasas tienen una actividad de verificación de la lectura (<i>proofreading</i>). Mediante esta actividad, la polimerasa reconoce errores ocasionales en la reacción de síntesis, debido a la falta de apareamiento entre el nucleótido erróneo y el molde, lo que genera un desacoplamiento (<i>mismatch</i>). Si se detecta un desacoplamiento, se activa una actividad <a href="/wiki/Nucleasa" class="mw-redirect" title="Nucleasa">exonucleasa</a> en dirección 3′&#160;→&#160;5′ y la base incorrecta se elimina.<sup id="cite_ref-109" class="reference separada"><a href="#cite_note-109"><span class="corchete-llamada">[</span>109<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En la mayoría de los seres vivos las ADN polimerasas funcionan en un gran complejo denominado <a href="/wiki/Replisoma" title="Replisoma">replisoma</a>, que contiene múltiples unidades accesorias, como <a href="/wiki/Helicasa" title="Helicasa">helicasas</a>.<sup id="cite_ref-110" class="reference separada"><a href="#cite_note-110"><span class="corchete-llamada">[</span>110<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li></ul> <ul><li>Las <b>ADN polimerasas dependientes de ARN</b> son una clase especializada de polimerasas que copian la secuencia de una hebra de ARN en ADN. Incluyen la <a href="/wiki/Transcriptasa_inversa" title="Transcriptasa inversa">transcriptasa inversa</a>, que es una enzima <a href="/wiki/Virus" title="Virus">viral</a> implicada en la infección de células por <a href="/wiki/Retrovirus" class="mw-redirect" title="Retrovirus">retrovirus</a>, y la <a href="/wiki/Telomerasa" title="Telomerasa">telomerasa</a>, que es necesaria para la replicación de los telómeros.<sup id="cite_ref-111" class="reference separada"><a href="#cite_note-111"><span class="corchete-llamada">[</span>111<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-Greider_49-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Greider-49"><span class="corchete-llamada">[</span>49<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; La telomerasa es una polimerasa inusual, porque contiene su propio molde de ARN como parte de su estructura.<sup id="cite_ref-Nugent_50-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-Nugent-50"><span class="corchete-llamada">[</span>50<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li></ul> <ul><li>La <a href="/wiki/Transcripci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" class="mw-redirect" title="Transcripción (genética)">transcripción</a> se lleva a cabo por una <b>ARN polimerasa dependiente de ADN</b> que copia la secuencia de una de las hebras de ADN en ARN. Para empezar a transcribir un gen, la ARN polimerasa se une a una secuencia del ADN denominada <i>promotor</i>, y separa las hebras del ADN. Entonces copia la secuencia del gen en un transcrito de <a href="/wiki/ARN_mensajero" title="ARN mensajero">ARN mensajero</a> hasta que alcanza una región de ADN denominada <i>terminador</i>, donde se detiene y se separa del ADN. Como ocurre con las ADN polimerasas dependientes de ADN en humanos, la ARN polimerasa II (la enzima que transcribe la mayoría de los genes del genoma humano) funciona como un gran complejo multiproteico que contiene múltiples subunidades reguladoras y accesorias.<sup id="cite_ref-112" class="reference separada"><a href="#cite_note-112"><span class="corchete-llamada">[</span>112<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Recombinación_genética"><span id="Recombinaci.C3.B3n_gen.C3.A9tica"></span>Recombinación genética</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=30" title="Editar sección: Recombinación genética"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tright" style="background-color: #f9f9f9; border: 1px solid #CCCCCC; margin:0.5em;"> <table border="0" width="250" cellpadding="0" cellspacing="0" style="font-size: 85%; border: 1px solid #CCCCCC; margin: 0.3em;"> <tbody><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Holliday_Junction_cropped.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Holliday_Junction_cropped.png/250px-Holliday_Junction_cropped.png" decoding="async" width="250" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Holliday_Junction_cropped.png/375px-Holliday_Junction_cropped.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9b/Holliday_Junction_cropped.png 2x" data-file-width="447" data-file-height="356" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Holliday_junction_coloured.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Holliday_junction_coloured.png/250px-Holliday_junction_coloured.png" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Holliday_junction_coloured.png/375px-Holliday_junction_coloured.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Holliday_junction_coloured.png/500px-Holliday_junction_coloured.png 2x" data-file-width="1620" data-file-height="1620" /></a></span> </td></tr></tbody></table> <div style="border: none; width:250px;"><div class="thumbcaption">Estructura de un intermedio en <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_de_Holliday" title="Unión de Holliday">unión de Holliday</a> en la <a href="/wiki/Recombinaci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Recombinación genética">recombinación genética</a>. Las cuatro hebras de ADN separadas están coloreadas en rojo, azul, verde y amarillo.<sup id="cite_ref-113" class="reference separada"><a href="#cite_note-113"><span class="corchete-llamada">[</span>113<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</div></div></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Recombinaci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Recombinación genética"> Recombinación genética</a></i></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Chromosomal_Recombination.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Chromosomal_Recombination.svg/220px-Chromosomal_Recombination.svg.png" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Chromosomal_Recombination.svg/330px-Chromosomal_Recombination.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Chromosomal_Recombination.svg/440px-Chromosomal_Recombination.svg.png 2x" data-file-width="517" data-file-height="334" /></a><figcaption>La recombinación implica la rotura y reunión de dos cromosomas homólogos (M y F) para producir dos cromosomas nuevos reorganizados (C1 y C2).</figcaption></figure> <p>Una hélice de ADN normalmente no interacciona con otros segmentos de ADN, y en las células humanas los diferentes cromosomas incluso ocupan áreas separadas en el <a href="/wiki/N%C3%BAcleo_celular" title="Núcleo celular">núcleo celular</a> denominadas «territorios cromosómicos».<sup id="cite_ref-114" class="reference separada"><a href="#cite_note-114"><span class="corchete-llamada">[</span>114<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; La separación física de los diferentes cromosomas es importante para que el ADN mantenga su capacidad de funcionar como un almacén estable de información. Uno de los pocos momentos en los que los cromosomas interaccionan es durante el <a href="/w/index.php?title=Sobrecruzamiento_cromos%C3%B3mico&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sobrecruzamiento cromosómico (aún no redactado)">sobrecruzamiento cromosómico</a> (<i>chromosomal crossover</i>), durante el cual se <a href="/wiki/Recombinaci%C3%B3n_gen%C3%A9tica" title="Recombinación genética">recombinan</a>. El sobrecruzamiento cromosómico ocurre cuando dos hélices de ADN se rompen, se intercambian y se unen de nuevo. </p><p>La recombinación permite a los cromosomas intercambiar información genética y produce nuevas combinaciones de genes, lo que aumenta la eficiencia de la <a href="/wiki/Selecci%C3%B3n_natural" title="Selección natural">selección natural</a> y puede ser importante en la evolución rápida de nuevas proteínas.<sup id="cite_ref-115" class="reference separada"><a href="#cite_note-115"><span class="corchete-llamada">[</span>115<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Durante la profase I de la <a href="/wiki/Meiosis" title="Meiosis">meiosis</a>, una vez que los cromosomas homólogos están perfectamente apareados formando estructuras llamadas bivalentes, se produce el fenómeno de sobrecruzamiento o entrecruzamiento <i>(crossing-over)</i>, en el cual las cromátidas homólogas no hermanas (procedentes del padre y de la madre) intercambian material genético. La recombinación genética resultante hace aumentar en gran medida la variación genética entre la descendencia de progenitores que se reproducen por vía sexual. La recombinación genética también puede estar implicada en la <a href="/wiki/Reparaci%C3%B3n_del_ADN" title="Reparación del ADN">reparación del ADN</a>, en particular en la respuesta celular a las roturas de doble hebra <i>(double-strand breaks)</i>.<sup id="cite_ref-116" class="reference separada"><a href="#cite_note-116"><span class="corchete-llamada">[</span>116<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>La forma más frecuente de sobrecruzamiento cromosómico es la <a href="/wiki/Recombinaci%C3%B3n_hom%C3%B3loga" title="Recombinación homóloga">recombinación homóloga</a>, en la que los dos cromosomas implicados comparten secuencias muy similares. La recombinación no-homóloga puede ser dañina para las células, ya que puede producir <a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación">translocaciones cromosómicas</a> y anomalías genéticas. La reacción de recombinación está catalizada por enzimas conocidas como <i>recombinasas</i>, tales como <a href="/wiki/RAD51" title="RAD51">RAD51</a>.<sup id="cite_ref-117" class="reference separada"><a href="#cite_note-117"><span class="corchete-llamada">[</span>117<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; El primer paso en el proceso de recombinación es una rotura de doble hebra, causada bien por una endo<a href="/wiki/Nucleasa" class="mw-redirect" title="Nucleasa">nucleasa</a> o por daño en el ADN.<sup id="cite_ref-118" class="reference separada"><a href="#cite_note-118"><span class="corchete-llamada">[</span>118<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Posteriormente, una serie de pasos catalizados en parte por la recombinasa, conducen a la unión de las dos hélices formando al menos una <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_de_Holliday" title="Unión de Holliday">unión de Holliday</a>, en la que un segmento de una hebra simple es anillado con la hebra complementaria en la otra hélice. La unión de Holliday es una estructura de unión tetrahédrica que puede moverse a lo largo del par de cromosomas, intercambiando una hebra por otra. La reacción de recombinación se detiene por el corte de la unión y la reunión de los segmentos de ADN liberados.<sup id="cite_ref-119" class="reference separada"><a href="#cite_note-119"><span class="corchete-llamada">[</span>119<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evolución_del_metabolismo_de_ADN"><span id="Evoluci.C3.B3n_del_metabolismo_de_ADN"></span>Evolución del metabolismo de ADN</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=31" title="Editar sección: Evolución del metabolismo de ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Hip%C3%B3tesis_del_mundo_de_ARN" title="Hipótesis del mundo de ARN">Hipótesis del mundo de ARN</a></i></div> <p>El ADN contiene la información genética que permite a la mayoría de los seres vivientes funcionar, crecer y reproducirse. Sin embargo, no está claro durante cuánto tiempo ha ejercido esta función en los ~3000 millones de años de la <a href="/wiki/Origen_de_la_vida" class="mw-redirect" title="Origen de la vida">historia de la vida</a>, ya que se ha propuesto que las formas de vida más tempranas podrían haber utilizado <a href="/wiki/ARN" class="mw-redirect" title="ARN">ARN</a> como material genético.<sup id="cite_ref-ref_duplicada_1_120-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-ref_duplicada_1-120"><span class="corchete-llamada">[</span>120<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-121" class="reference separada"><a href="#cite_note-121"><span class="corchete-llamada">[</span>121<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; El ARN podría haber funcionado como la parte central de un metabolismo primigenio, ya que puede transmitir información genética y simultáneamente actuar como <a href="/wiki/Cat%C3%A1lisis" title="Catálisis">catalizador</a> formando parte de las <a href="/wiki/Ribozima" title="Ribozima">ribozimas</a>.<sup id="cite_ref-122" class="reference separada"><a href="#cite_note-122"><span class="corchete-llamada">[</span>122<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Este antiguo <i> <a href="/wiki/Hip%C3%B3tesis_del_mundo_de_ARN" title="Hipótesis del mundo de ARN">Mundo de ARN</a></i> donde los ácidos nucleicos funcionarían como catalizadores y como almacenes de información genética podría haber influido en la <a href="/wiki/Evoluci%C3%B3n_biol%C3%B3gica" title="Evolución biológica">evolución</a> del <a href="/wiki/C%C3%B3digo_gen%C3%A9tico" title="Código genético">código genético</a> actual, basado en cuatro <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótidos</a>. Esto se debería a que el número de bases únicas en un organismo es un compromiso entre un número pequeño de bases (lo que aumentaría la precisión de la replicación) y un número grande de bases (que a su vez aumentaría la eficiencia catalítica de las ribozimas).<sup id="cite_ref-123" class="reference separada"><a href="#cite_note-123"><span class="corchete-llamada">[</span>123<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Desafortunadamente, no se cuenta con evidencia directa de los sistemas genéticos ancestrales porque la recuperación del ADN a partir de la mayor parte de los fósiles es imposible. Esto se debe a que el ADN es capaz de sobrevivir en el medio ambiente durante menos de un millón de años, y luego empieza a degradarse lentamente en fragmentos de menor tamaño en solución.<sup id="cite_ref-124" class="reference separada"><a href="#cite_note-124"><span class="corchete-llamada">[</span>124<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Algunas investigaciones pretenden que se ha obtenido ADN más antiguo, por ejemplo un informe sobre el aislamiento de una bacteria viable a partir de un cristal salino de 250 millones de años de antigüedad,<sup id="cite_ref-125" class="reference separada"><a href="#cite_note-125"><span class="corchete-llamada">[</span>125<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; pero estos datos son controvertidos.<sup id="cite_ref-126" class="reference separada"><a href="#cite_note-126"><span class="corchete-llamada">[</span>126<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-127" class="reference separada"><a href="#cite_note-127"><span class="corchete-llamada">[</span>127<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Sin embargo, pueden utilizarse herramientas de evolución molecular para inferir los genomas de organismos ancestrales a partir de organismos contemporáneos.<sup id="cite_ref-Birnbaum2000_128-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Birnbaum2000-128"><span class="corchete-llamada">[</span>128<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-Blanchette2004_129-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Blanchette2004-129"><span class="corchete-llamada">[</span>129<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En muchos casos, estas inferencias son suficientemente fiables, de manera que una biomolécula codificada en un genoma ancestral puede resucitarse en el laboratorio para ser estudiada hoy.<sup id="cite_ref-Gaucher2003_130-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Gaucher2003-130"><span class="corchete-llamada">[</span>130<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-Thornton2004_131-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Thornton2004-131"><span class="corchete-llamada">[</span>131<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Una vez que la biomolécula ancestral se ha resucitado, sus propiedades pueden ofrecer inferencias sobre ambientes y estilos de vida primigenios. Este proceso se relaciona con el campo emergente de la <i>paleogenética experimental</i>.<sup id="cite_ref-Brenner2002_132-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Brenner2002-132"><span class="corchete-llamada">[</span>132<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>A pesar de todo, el proceso de trabajo <i>hacia atrás</i> desde el presente tiene limitaciones inherentes, razón por la cual otros investigadores tratan de elucidar el mecanismo evolutivo trabajando desde el origen de la Tierra en adelante. Dada suficiente información sobre la química en el cosmos, la manera en la que las sustancias cósmicas podrían haberse depositado en la Tierra, y las transformaciones que podrían haber tenido lugar en la superficie terrestre primigenia, tal vez podríamos ser capaces de aprender sobre los orígenes para desarrollar modelos de evolución ulterior de la información genética<sup id="cite_ref-Brenner2006_133-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Brenner2006-133"><span class="corchete-llamada">[</span>133<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; (véase también el artículo sobre el <a href="/wiki/Origen_de_la_vida" class="mw-redirect" title="Origen de la vida">origen de la vida</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Técnicas_comunes"><span id="T.C3.A9cnicas_comunes"></span>Técnicas comunes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=32" title="Editar sección: Técnicas comunes"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El conocimiento de la estructura del ADN ha permitido el desarrollo de multitud de herramientas tecnológicas que explotan sus propiedades fisicoquímicas para analizar su implicación en problemas concretos: por ejemplo, desde <a href="/wiki/An%C3%A1lisis_filogen%C3%A9tico" class="mw-redirect" title="Análisis filogenético">análisis filogeńeticos</a> para detectar similitudes entre diferentes <a href="/wiki/Tax%C3%B3n" title="Taxón">taxones</a>, a la caracterización de la variabilidad individual de un paciente en su respuesta a un determinado <a href="/wiki/F%C3%A1rmaco" title="Fármaco">fármaco</a>, pasando por un enfoque global, a nivel <a href="/wiki/Gen%C3%B3mica" title="Genómica">genómico</a>, de cualquier característica específica en un grupo de individuos de interés. <sup id="cite_ref-griffiths_134-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-griffiths-134"><span class="corchete-llamada">[</span>134<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Podemos clasificar las metodologías de análisis del ADN en aquellas que buscan su multiplicación, ya <i>in vivo</i>, como la <a href="/wiki/Reacci%C3%B3n_en_cadena_de_la_polimerasa" title="Reacción en cadena de la polimerasa">reacción en cadena de la polimerasa</a> (PCR), ya <i>in vitro</i>, como la <a href="/wiki/Clonaci%C3%B3n" title="Clonación">clonación</a>, y aquellas que explotan las propiedades específicas de elementos concretos, o de genomas adecuadamente clonados. Es el caso de la secuenciación de ADN y de la hibridación con sondas específicas (<i>Southern blot</i> y <i>chips</i> de ADN). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tecnología_del_ADN_recombinante"><span id="Tecnolog.C3.ADa_del_ADN_recombinante"></span>Tecnología del ADN recombinante</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=33" title="Editar sección: Tecnología del ADN recombinante"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/ADN_recombinante" title="ADN recombinante"> ADN recombinante</a></i></div> <p>La tecnología del ADN recombinante, piedra angular de la <a href="/wiki/Ingenier%C3%ADa_gen%C3%A9tica" title="Ingeniería genética">ingeniería genética</a>, permite propagar grandes cantidades de un fragmento de ADN de interés, el cual se dice que ha sido clonado. Para ello, debe introducirse dicho fragmento en otro elemento de ADN, generalmente un <a href="/wiki/Pl%C3%A1smido" title="Plásmido">plásmido</a>, que posee en su secuencia los elementos necesarios para que la maquinaria celular de un hospedador, normalmente <i><a href="/wiki/Escherichia_coli" title="Escherichia coli">Escherichia coli</a></i>, lo replique. De este modo, una vez <a href="/wiki/Transformaci%C3%B3n_(gen%C3%A9tica)" title="Transformación (genética)">transformada</a> la cepa bacteriana, el fragmento de ADN clonado se reproduce cada vez que aquella se divide.<sup id="cite_ref-watson_135-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-watson-135"><span class="corchete-llamada">[</span>135<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Para clonar la secuencia de ADN de interés, se emplean <a href="/wiki/Enzima" title="Enzima">enzimas</a> como herramientas de corte y empalme del fragmento y del vector (el plásmido). Dichas enzimas corresponden a dos grupos: en primer lugar, las <a href="/wiki/Enzima_de_restricci%C3%B3n" title="Enzima de restricción">enzimas de restricción</a>, que poseen la capacidad de reconocer y cortar secuencias específicas; en segundo lugar, la <a href="/wiki/ADN_ligasa" title="ADN ligasa">ADN ligasa</a>, que establece un <a href="/wiki/Enlace_covalente" title="Enlace covalente">enlace covalente</a> entre extremos de ADN compatibles<sup id="cite_ref-griffiths_134-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-griffiths-134"><span class="corchete-llamada">[</span>134<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; (ver sección <a href="#Nucleasas_y_ligasas">Nucleasas y ligasas</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Secuenciación"><span id="Secuenciaci.C3.B3n"></span>Secuenciación</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=34" title="Editar sección: Secuenciación"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Secuenciaci%C3%B3n_de_ADN" class="mw-redirect" title="Secuenciación de ADN"> Secuenciación de ADN</a></i></div> <p>La secuenciación del ADN consiste en dilucidar el orden de los <a href="/wiki/Nucle%C3%B3tido" title="Nucleótido">nucleótidos</a> de un polímero de ADN de cualquier longitud, si bien suele dirigirse hacia la determinación de <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genomas</a> completos, debido a que las técnicas actuales permiten realizar esta secuenciación a gran velocidad, lo cual ha sido de gran importancia para proyectos de secuenciación a gran escala como el <a href="/wiki/Proyecto_Genoma_Humano" title="Proyecto Genoma Humano">Proyecto Genoma Humano</a>. Otros proyectos relacionados, en ocasiones fruto de la colaboración de científicos a escala mundial, han establecido la secuencia completa del ADN de muchos <a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">genomas</a> de <a href="/wiki/Animalia" title="Animalia">animales</a>, <a href="/wiki/Plantae" title="Plantae">plantas</a> y <a href="/wiki/Microorganismo" title="Microorganismo">microorganismos</a>. </p><p>El método de secuenciación de <a href="/wiki/Frederick_Sanger" title="Frederick Sanger">Sanger</a> ha sido el más empleado durante el siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XX</span>. Se basa en la síntesis de ADN en presencia de <a href="/w/index.php?title=Didesoxinucle%C3%B3sido&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Didesoxinucleósido (aún no redactado)">didesoxinucleósidos</a>, compuestos que, a diferencia de los desoxinucleósidos normales (dNTPs), carecen de un grupo hidroxilo en su extremo 3'. Aunque los didesoxinucleótidos trifosfatados (ddNTPs) pueden incorporarse a la cadena en síntesis, la carencia de un extremo 3'‑OH imposibilita la generación de un nuevo enlace fosfodiéster con el nucleósido siguiente; por tanto, provocan la terminación de la síntesis. Por esta razón, el método de secuenciación también se denomina «de terminación de cadena». La reacción se realiza usualmente preparando un tubo con el ADN molde, la polimerasa, un cebador, dNTPs convencionales y una pequeña cantidad de ddNTPs marcados fluorescentemente en su base nitrogenada. De este modo, el ddTTP puede ir marcado en azul, el ddATP en rojo, etc. Durante la polimerización, se van truncando las cadenas crecientes, al azar, en distintas posiciones. Por tanto, se produce una serie de productos de distinto tamaño, coincidiendo la posición de la terminación debido a la incorporación del ddNTP correspondiente. Una vez terminada la reacción, es posible correr la mezcla en una <a href="/wiki/Electroforesis_capilar" title="Electroforesis capilar">electroforesis capilar</a> (que resuelve todos los fragmentos según su longitud) en la cual se lee la fluorescencia para cada posición del polímero. En nuestro ejemplo, la lectura azul‑rojo‑azul‑azul se traduciría como TATT.<sup id="cite_ref-136" class="reference separada"><a href="#cite_note-136"><span class="corchete-llamada">[</span>136<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-137" class="reference separada"><a href="#cite_note-137"><span class="corchete-llamada">[</span>137<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Reacción_en_cadena_de_la_polimerasa_(PCR)"><span id="Reacci.C3.B3n_en_cadena_de_la_polimerasa_.28PCR.29"></span>Reacción en cadena de la polimerasa (PCR)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=35" title="Editar sección: Reacción en cadena de la polimerasa (PCR)"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Reacci%C3%B3n_en_cadena_de_la_polimerasa" title="Reacción en cadena de la polimerasa"> Reacción en cadena de la polimerasa</a></i></div> <p>La reacción en cadena de la polimerasa, habitualmente conocida como PCR por sus siglas en inglés, es una técnica de <a href="/wiki/Biolog%C3%ADa_molecular" title="Biología molecular">biología molecular</a> descrita en 1986 por <a href="/wiki/Kary_Mullis" title="Kary Mullis">Kary Mullis</a>,<sup id="cite_ref-Bartlett_&amp;_Stirling_138-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Bartlett_&amp;_Stirling-138"><span class="corchete-llamada">[</span>138<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; cuyo objetivo es obtener un gran número de copias de un fragmento de <a href="/wiki/ADN" class="mw-redirect" title="ADN">ADN</a> dado, partiendo de una escasa cantidad de aquel. Para ello, se emplea una <a href="/wiki/ADN_polimerasa" title="ADN polimerasa">ADN polimerasa</a> termoestable que, en presencia de una mezcla de los cuatro <a href="/wiki/Desoxinucle%C3%B3tido" class="mw-redirect" title="Desoxinucleótido">desoxinucleótidos</a>, un tampón de la fuerza iónica adecuada y los <a href="/wiki/Cati%C3%B3n" title="Catión">cationes</a> precisos para la actividad de la enzima, dos oligonucleótidos (denominados cebadores) complementarios aparte de la secuencia (situados a distancia suficiente y en sentido antiparalelo) y bajo unas condiciones de temperatura adecuadas, moduladas por un aparato denominado <a href="/wiki/Termociclador" title="Termociclador">termociclador</a>, genera <a href="/wiki/Exponencial" class="mw-redirect" title="Exponencial">exponencialmente</a> nuevos fragmentos de ADN semejantes al original y acotados por los dos cebadores.<sup id="cite_ref-watson_135-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-watson-135"><span class="corchete-llamada">[</span>135<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>La PCR puede efectuarse como una técnica de punto final, esto es, como una herramienta de generación del ADN deseado, o como un método continuo, en el que se evalúe dicha polimerización a tiempo real. Esta última variante es común en la <a href="/wiki/PCR_cuantitativa" class="mw-redirect" title="PCR cuantitativa">PCR cuantitativa</a>.<sup id="cite_ref-griffiths_134-2" class="reference separada"><a href="#cite_note-griffiths-134"><span class="corchete-llamada">[</span>134<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Southern_blot"><i>Southern blot</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=36" title="Editar sección: Southern blot"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Southern_blot" title="Southern blot"> Southern blot</a></i></div> <p>El método de «hibridación Southern» o <i>Southern blot</i> (el nombre original en el <a href="/wiki/Idioma_ingl%C3%A9s" title="Idioma inglés">idioma inglés</a>) permite la detección de una secuencia de ADN en una muestra compleja o no del ácido nucleico. Para ello, combina una separación mediante <a href="/wiki/Masa" title="Masa">masa</a> y <a href="/wiki/Carga_el%C3%A9ctrica" title="Carga eléctrica">carga</a> (efectuada mediante una <a href="/wiki/Electroforesis_en_gel" title="Electroforesis en gel">electroforesis en gel</a>) con una hibridación con una sonda de ácido nucleico marcada de algún modo (ya sea con <a href="/wiki/Radiactividad" title="Radiactividad">radiactividad</a> o con un compuesto químico) que, tras varias reacciones, dé lugar a la aparición de una señal de <a href="/wiki/Color" title="Color">color</a> o <a href="/wiki/Fluorescencia" title="Fluorescencia">fluorescencia</a>. Dicha hibridación se realiza tras la transferencia del ADN separado mediante la electroforesis a una membrana de filtro. Una técnica semejante, pero en la cual no se produce la mencionada separación electroforética se denomina <i><a href="/w/index.php?title=Dot_blot&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dot blot (aún no redactado)">dot blot</a></i>. </p><p>El método recibe su nombre en honor a su inventor, el <a href="/wiki/Bi%C3%B3logo" title="Biólogo">biólogo</a> inglés <a href="/w/index.php?title=Edwin_Southern&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Edwin Southern (aún no redactado)">Edwin Southern</a>.<sup id="cite_ref-139" class="reference separada"><a href="#cite_note-139"><span class="corchete-llamada">[</span>139<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Por analogía al método Southern, se han desarrollado técnicas semejantes que permiten la detección de secuencias dadas de ARN (método <a href="/wiki/Northern_blot" title="Northern blot">Northern</a>, que emplea sondas de ARN o ADN marcadas)<sup id="cite_ref-140" class="reference separada"><a href="#cite_note-140"><span class="corchete-llamada">[</span>140<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; o de proteínas específicas (técnica <a href="/wiki/Western_blot" title="Western blot">Western</a>, basada en el uso de <a href="/wiki/Anticuerpo" title="Anticuerpo">anticuerpos</a>).<sup id="cite_ref-141" class="reference separada"><a href="#cite_note-141"><span class="corchete-llamada">[</span>141<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chips_de_ADN"><i>Chips</i> de ADN</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=37" title="Editar sección: Chips de ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Chip_de_ADN" title="Chip de ADN"> Chip de ADN</a></i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Microarray2.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Microarray2.gif/220px-Microarray2.gif" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Microarray2.gif/330px-Microarray2.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Microarray2.gif/440px-Microarray2.gif 2x" data-file-width="835" data-file-height="507" /></a><figcaption><i>Microarray</i> con 37&#160;500 oligonucleótidos específicos. Arriba a la izquierda se puede apreciar una región ampliada del <i>chip</i>.</figcaption></figure> <p>Los <i>chips</i> de ADN son colecciones de <a href="/wiki/Oligonucle%C3%B3tido" title="Oligonucleótido">oligonucleótidos</a> de ADN complementario dispuestos en hileras fijadas sobre un soporte, frecuentemente de cristal. Se utilizan para el estudio de mutaciones de genes conocidos o para monitorizar la expresión génica de una preparación de ARN. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Aplicaciones">Aplicaciones</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=38" title="Editar sección: Aplicaciones"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ingeniería_genética"><span id="Ingenier.C3.ADa_gen.C3.A9tica"></span>Ingeniería genética</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=39" title="Editar sección: Ingeniería genética"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véanse también:</span> <i><a href="/wiki/Ingenier%C3%ADa_gen%C3%A9tica" title="Ingeniería genética">Ingeniería genética</a></i><span style="font-size:88%">&#32;y&#32;</span><i><a href="/wiki/Biolog%C3%ADa_molecular" title="Biología molecular"> Biología molecular</a></i>.</div> <p>La investigación sobre el ADN tiene un impacto significativo, especialmente en el ámbito de la <a href="/wiki/Medicina" title="Medicina">medicina</a>, pero también en agricultura y ganadería (donde los objetivos son los mismos que con las técnicas tradicionales que el hombre lleva utilizando desde hace milenios —la domesticación, la selección y los cruces dirigidos— para obtener variedades de animales y plantas más productivos). La moderna biología y bioquímica hacen uso intensivo de la <a href="/wiki/Tecnolog%C3%ADa" title="Tecnología">tecnología</a> del <a href="/wiki/ADN_recombinante" title="ADN recombinante">ADN recombinante</a>, introduciendo genes de interés en seres vivos, con el objetivo de expresar una proteína recombinante concreta, que puede ser: </p> <ul><li>aislada para su uso posterior: por ejemplo, se pueden transformar <a href="/wiki/Microorganismo" title="Microorganismo">microorganismos</a> para convertirlos en auténticas fábricas que producen grandes cantidades de sustancias útiles, como <a href="/wiki/Insulina" title="Insulina">insulina</a> o <a href="/wiki/Vacuna" title="Vacuna">vacunas</a>, que posteriormente se aíslan y se utilizan terapéuticamente.<sup id="cite_ref-142" class="reference separada"><a href="#cite_note-142"><span class="corchete-llamada">[</span>142<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-Leader2008_143-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Leader2008-143"><span class="corchete-llamada">[</span>143<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-Dingermann2008_144-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Dingermann2008-144"><span class="corchete-llamada">[</span>144<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li></ul> <ul><li>necesaria para reemplazar la expresión de un gen endógeno dañado que ha dado lugar a una patología, lo que permitiría el restablecimiento de la actividad de la proteína perdida y finalmente la recuperación del estado fisiológico normal, no patológico. Este es el objetivo de la <a href="/wiki/Terapia_g%C3%A9nica" title="Terapia génica">terapia génica</a>, uno de los campos en los que se está trabajando activamente en medicina, analizando ventajas e inconvenientes de diferentes sistemas de administración del gen (virales y no virales) y los mecanismos de selección del punto de integración de los elementos genéticos (distintos para los virus y los transposones) en el genoma diana.<sup id="cite_ref-Voigt2008_145-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Voigt2008-145"><span class="corchete-llamada">[</span>145<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En este caso, antes de plantearse la posibilidad de realizar una terapia génica en una determinada patología, es fundamental comprender el impacto del gen de interés en el desarrollo de dicha patología, para lo cual es necesario el desarrollo de un modelo animal, eliminando o modificando dicho gen en un animal de laboratorio, mediante la técnica <i><a href="/wiki/Knockout_de_genes" class="mw-redirect" title="Knockout de genes">knockout</a></i>.<sup id="cite_ref-146" class="reference separada"><a href="#cite_note-146"><span class="corchete-llamada">[</span>146<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Solo en el caso de que los resultados en el modelo animal sean satisfactorios se procedería a analizar la posibilidad de restablecer el gen dañado mediante terapia génica.</li></ul> <ul><li>utilizada para enriquecer un alimento: por ejemplo, la composición de la leche (una importante fuente de proteínas para el consumo humano y animal) puede modificarse mediante transgénesis, añadiendo genes exógenos y desactivando genes endógenos para mejorar su valor nutricional, reducir infecciones en las glándulas mamarias, proporcionar a los consumidores proteínas antipatógenas y preparar proteínas recombinantes para su uso farmacéutico.<sup id="cite_ref-Soler2006_147-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Soler2006-147"><span class="corchete-llamada">[</span>147<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-chávez2003_148-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-chávez2003-148"><span class="corchete-llamada">[</span>148<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li></ul> <ul><li>útil para mejorar la resistencia del organismo transformado: por ejemplo en plantas se pueden introducir genes que confieren resistencia a patógenos (virus, insectos, hongos…), así como a agentes estresantes abióticos (salinidad, sequedad, metales pesados…).<sup id="cite_ref-Vasil2007_149-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Vasil2007-149"><span class="corchete-llamada">[</span>149<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-150" class="reference separada"><a href="#cite_note-150"><span class="corchete-llamada">[</span>150<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-151" class="reference separada"><a href="#cite_note-151"><span class="corchete-llamada">[</span>151<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Medicina_forense">Medicina forense</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=40" title="Editar sección: Medicina forense"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Huella_gen%C3%A9tica" title="Huella genética">Huella genética</a></i></div> <p>Los <a href="/wiki/Medicina_forense" title="Medicina forense">médicos forenses</a> pueden utilizar el ADN presente en la <a href="/wiki/Sangre" title="Sangre">sangre</a>, el <a href="/wiki/Semen" title="Semen">semen</a>, la <a href="/wiki/Piel" title="Piel">piel</a>, la <a href="/wiki/Saliva_(l%C3%ADquido)" class="mw-redirect" title="Saliva (líquido)">saliva</a> o el <a href="/wiki/Pelo" title="Pelo">pelo</a> en la escena de un crimen, para identificar al responsable. Esta técnica se denomina <a href="/wiki/Huella_gen%C3%A9tica" title="Huella genética">huella genética</a>, o también «perfil de ADN». Al realizar la huella genética, se compara la longitud de secciones altamente variables de ADN repetitivo, como los <a href="/wiki/Microsat%C3%A9lites" class="mw-redirect" title="Microsatélites">microsatélites</a>, entre personas diferentes. Este método es frecuentemente muy fiable para identificar a un criminal.<sup id="cite_ref-152" class="reference separada"><a href="#cite_note-152"><span class="corchete-llamada">[</span>152<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Sin embargo, la identificación puede complicarse si la escena está contaminada con ADN de personas diferentes.<sup id="cite_ref-153" class="reference separada"><a href="#cite_note-153"><span class="corchete-llamada">[</span>153<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; La técnica de la huella genética fue desarrollada en 1984 por el genetista británico <i>sir</i> <a href="/wiki/Alec_Jeffreys" title="Alec Jeffreys">Alec Jeffreys</a>,<sup id="cite_ref-154" class="reference separada"><a href="#cite_note-154"><span class="corchete-llamada">[</span>154<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; y fue utilizada por primera vez en medicina forense para condenar a <a href="/wiki/Colin_Pitchfork" title="Colin Pitchfork">Colin Pitchfork</a> por los asesinatos de <a href="/w/index.php?title=Narborough_(Leicestershire)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Narborough (Leicestershire) (aún no redactado)">Narborough</a> en 1983 y de <a href="/w/index.php?title=Enderby_(Leicestershire)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Enderby (Leicestershire) (aún no redactado)">Enderby</a> en 1986.<sup id="cite_ref-155" class="reference separada"><a href="#cite_note-155"><span class="corchete-llamada">[</span>155<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Se puede requerir a las personas acusadas de ciertos tipos de crímenes que proporcionen una muestra de ADN para introducirlos en una base de datos. Esto ha facilitado la labor de los investigadores en la resolución de casos antiguos, donde solo se obtuvo una muestra de ADN de la escena del crimen, en algunos casos permitiendo exonerar a un convicto. La huella genética también puede utilizarse para identificar víctimas de accidentes en masa,<sup id="cite_ref-156" class="reference separada"><a href="#cite_note-156"><span class="corchete-llamada">[</span>156<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; o para realizar pruebas de consanguinidad (<a href="/wiki/Prueba_de_paternidad" title="Prueba de paternidad">prueba de paternidad</a>).<sup id="cite_ref-157" class="reference separada"><a href="#cite_note-157"><span class="corchete-llamada">[</span>157<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bioinformática"><span id="Bioinform.C3.A1tica"></span>Bioinformática</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=41" title="Editar sección: Bioinformática"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Bioinform%C3%A1tica" title="Bioinformática">Bioinformática</a></i></div> <p>La <a href="/wiki/Bioinform%C3%A1tica" title="Bioinformática">bioinformática</a> implica la manipulación, búsqueda y <a href="/wiki/Data_mining" class="mw-redirect" title="Data mining">extracción de información</a> de los datos de la secuencia del ADN. El desarrollo de las técnicas para almacenar y buscar secuencias de ADN ha generado avances en el desarrollo de <a href="/wiki/Software" title="Software">software</a> de los ordenadores, para muchas aplicaciones, especialmente <a href="/wiki/String" class="mw-redirect" title="String">algoritmos de búsqueda de frases</a>, <a href="/wiki/Aprendizaje_autom%C3%A1tico" title="Aprendizaje automático">aprendizaje automático</a> y teorías de <a href="/wiki/Base_de_datos" title="Base de datos">bases de datos</a>.<sup id="cite_ref-158" class="reference separada"><a href="#cite_note-158"><span class="corchete-llamada">[</span>158<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; La búsqueda de frases o algoritmos de coincidencias, que buscan la ocurrencia de una secuencia de letras dentro de una secuencia de letras mayor, se desarrolló para buscar secuencias específicas de nucleótidos.<sup id="cite_ref-159" class="reference separada"><a href="#cite_note-159"><span class="corchete-llamada">[</span>159<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; En otras aplicaciones como <a href="/wiki/Editor_de_texto" title="Editor de texto">editores de textos</a>, incluso algoritmos simples pueden funcionar, pero las secuencias de ADN pueden generar que estos algoritmos presenten un comportamiento de casi-el-peor-caso, debido al bajo número de caracteres. El problema relacionado del <a href="/wiki/Alineamiento_de_secuencias" title="Alineamiento de secuencias">alineamiento de secuencias</a> persigue identificar secuencias <a href="/wiki/Homolog%C3%ADa_(biolog%C3%ADa)" title="Homología (biología)">homólogas</a> y localizar <a href="/wiki/Mutaci%C3%B3n" title="Mutación">mutaciones</a> específicas que las diferencian. Estas técnicas, fundamentalmente el <a href="/wiki/Alineamiento_m%C3%BAltiple_de_secuencias" title="Alineamiento múltiple de secuencias">alineamiento múltiple de secuencias</a>, se utilizan al estudiar las relaciones <a href="/wiki/Filogenia" title="Filogenia">filogenéticas</a> y la función de las proteínas.<sup id="cite_ref-160" class="reference separada"><a href="#cite_note-160"><span class="corchete-llamada">[</span>160<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Las colecciones de datos que representan secuencias de ADN del tamaño de un genoma, tales como las producidas por el <a href="/wiki/Proyecto_Genoma_Humano" title="Proyecto Genoma Humano">Proyecto Genoma Humano</a>, son difíciles de usar sin anotaciones, que marcan la localización de los genes y los elementos reguladores en cada cromosoma. Las regiones de ADN que tienen patrones asociados con genes que codifican proteínas —o ARN— pueden identificarse por algoritmos de <a href="/wiki/Predicci%C3%B3n_de_genes" title="Predicción de genes">localización de genes</a>, lo que permite a los investigadores predecir la presencia de <a href="/wiki/Producto_g%C3%A9nico" title="Producto génico">productos génicos</a> específicos en un organismo incluso antes de que haya sido aislado experimentalmente.<sup id="cite_ref-Mount_161-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Mount-161"><span class="corchete-llamada">[</span>161<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nanotecnología_de_ADN"><span id="Nanotecnolog.C3.ADa_de_ADN"></span>Nanotecnología de ADN</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=42" title="Editar sección: Nanotecnología de ADN"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:DNA_nanostructures.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/DNA_nanostructures.png/400px-DNA_nanostructures.png" decoding="async" width="400" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/DNA_nanostructures.png/600px-DNA_nanostructures.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/DNA_nanostructures.png/800px-DNA_nanostructures.png 2x" data-file-width="1260" data-file-height="693" /></a><figcaption>La estructura de ADN de la izquierda (mostrada de forma esquemática) se auto-ensambla en la estructura visualizada por <a href="/wiki/Microscopio_de_fuerza_at%C3%B3mica" title="Microscopio de fuerza atómica">microscopía de fuerza atómica</a> a la derecha. La <a href="/wiki/Nanotecnolog%C3%ADa" title="Nanotecnología">nanotecnología</a> de ADN es el campo que busca diseñar estructuras a nanoescala utilizando las propiedades de reconocimiento molecular de las moléculas de ADN. Imagen de Strong, 2004. <span class="noprint"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://dx.doi.org/10.1371/journal.pbio.0020073">[5]</a></span> </figcaption></figure> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Nanotecnolog%C3%ADa" title="Nanotecnología">Nanotecnología</a></i></div> <p>La nanotecnología de ADN utiliza las propiedades únicas de reconocimiento molecular del ADN y otros ácidos nucleicos para crear complejos ramificados auto-ensamblados con propiedades útiles. En este caso, el ADN se utiliza como un material estructural, más que como un portador de información biológica.<sup id="cite_ref-Yin2008_162-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-Yin2008-162"><span class="corchete-llamada">[</span>162<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Esto ha conducido a la creación de láminas periódicas de dos dimensiones (ambas basadas en azulejos, así como usando el método de <i>ADN origami</i><sup id="cite_ref-163" class="reference separada"><a href="#cite_note-163"><span class="corchete-llamada">[</span>163<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;), además de estructuras en tres dimensiones con forma de <a href="/wiki/Poliedro" title="Poliedro">poliedros</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Historia,_antropología_y_paleontología"><span id="Historia.2C_antropolog.C3.ADa_y_paleontolog.C3.ADa"></span>Historia, antropología y paleontología</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=43" title="Editar sección: Historia, antropología y paleontología"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véanse también:</span> <i><a href="/wiki/Filogenia" title="Filogenia">Filogenia</a></i><span style="font-size:88%">&#32;y&#32;</span><i><a href="/wiki/Genealog%C3%ADa_molecular" title="Genealogía molecular"> Genealogía molecular</a></i>.</div> <p>A lo largo del tiempo, el ADN almacena mutaciones que se heredan y, por tanto, contiene información histórica, de manera que comparando secuencias de ADN, los genetistas pueden inferir la historia evolutiva de los organismos, su <a href="/wiki/Filogenia" title="Filogenia">filogenia</a>.<sup id="cite_ref-164" class="reference separada"><a href="#cite_note-164"><span class="corchete-llamada">[</span>164<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; La investigación filogenética es una herramienta fundamental en <a href="/wiki/Biolog%C3%ADa_evolutiva" title="Biología evolutiva">biología evolutiva</a>. Si se comparan las secuencias de ADN dentro de una especie, los <a href="/wiki/Gen%C3%A9tica_de_poblaciones" title="Genética de poblaciones">genetistas de poblaciones</a> pueden conocer la historia de poblaciones particulares. Esto se puede utilizar en una amplia variedad de estudios, desde <a href="/wiki/Ecolog%C3%ADa" title="Ecología">ecología</a> hasta <a href="/wiki/Antropolog%C3%ADa" title="Antropología">antropología</a>, como ilustra el análisis de ADN llevado a cabo para identificar las Diez Tribus Perdidas de Israel.<sup id="cite_ref-165" class="reference separada"><a href="#cite_note-165"><span class="corchete-llamada">[</span>165<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-166" class="reference separada"><a href="#cite_note-166"><span class="corchete-llamada">[</span>166<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Por otro lado, el ADN también se utiliza para estudiar relaciones familiares recientes. </p><p>Igualmente en <a href="/wiki/Paleontolog%C3%ADa" title="Paleontología">paleontología</a> (en la <a href="/wiki/Paleogen%C3%A9tica" title="Paleogenética">paleogenética</a>) el ADN en algunos casos también se puede utilizar para estudiar a especies extintas (<a href="/wiki/ADN_f%C3%B3sil" class="mw-redirect" title="ADN fósil">ADN fósil</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Almacenamiento_de_información"><span id="Almacenamiento_de_informaci.C3.B3n"></span>Almacenamiento de información</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=44" title="Editar sección: Almacenamiento de información"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="VT rellink"><span style="font-size:88%">Véase también:</span> <i><a href="/wiki/Almacenamiento_de_datos_digitales_en_ADN" title="Almacenamiento de datos digitales en ADN">Almacenamiento de datos digitales en ADN</a></i></div> <p>La utilización del ADN como dispositivo de almacenamiento tiene un gran potencial dada su estabilidad, su bajo mantenimiento y su elevada densidad de almacenamiento, aunque también presenta algunas limitaciones como la vulnerabilidad de mutaciones y los altos tiempos de lectura y escritura.<sup id="cite_ref-167" class="reference separada"><a href="#cite_note-167"><span class="corchete-llamada">[</span>167<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véase_también"><span id="V.C3.A9ase_tambi.C3.A9n"></span>Véase también</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=45" title="Editar sección: Véase también"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">Cromatina</a></li> <li><a href="/wiki/Cromosoma" title="Cromosoma">Cromosoma</a></li> <li><a href="/wiki/Genoma" title="Genoma">Genoma</a></li> <li><a href="/wiki/Genoma_humano" title="Genoma humano">Genoma humano</a></li> <li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Gen%C3%A9tica" title="Categoría:Genética">Glosario de términos relacionados con el genoma</a></li> <li><a href="/wiki/Genes_MEIS" title="Genes MEIS">Genes MEIS</a></li> <li><a href="/wiki/Cerberus_(Prote%C3%ADna)" class="mw-redirect" title="Cerberus (Proteína)">Cerberus</a></li> <li><a href="/wiki/Desoxirribonucle%C3%B3tido" title="Desoxirribonucleótido">Desoxirribonucleótido</a></li> <li><a href="/wiki/Genes_HOX" class="mw-redirect" title="Genes HOX">Genes HOX</a> y <a href="/wiki/Genes_PARAHOX" class="mw-redirect" title="Genes PARAHOX">genes PARAHOX</a></li> <li><a href="/wiki/Gen%C3%A9tica" title="Genética">Genética</a></li> <li><a href="/wiki/Medicina_gen%C3%B3mica" title="Medicina genómica">Medicina genómica</a></li> <li><a href="/wiki/Prueba_de_ADN" class="mw-redirect" title="Prueba de ADN">Prueba de ADN</a></li> <li><a href="/wiki/Elementos_funcionales_del_ADN" title="Elementos funcionales del ADN">Elementos funcionales del ADN</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencias">Referencias</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=46" title="Editar sección: Referencias"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Notas">Notas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=47" title="Editar sección: Notas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="listaref" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMalavé4_de_noviembre_de_2015" class="citation libro">Malavé, Dr Antonio Alcalá (4 de noviembre de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=LtvRCgAAQBAJ&amp;pg=PT33&amp;dq=ADN+instrucciones+gen%C3%A9ticas&amp;hl=es&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiXh7rl_vrkAhXox4UKHfREDHMQ6AEIMDAB#v=onepage&amp;q=ADN%20instrucciones%20gen%C3%A9ticas&amp;f=false"><i>Genética de la emoción: El origen de la enfermedad</i></a>. Penguin Random House Grupo Editorial España. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/9788490692066" title="Especial:FuentesDeLibros/9788490692066">9788490692066</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 1 de octubre de 2019</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=Malav%C3%A9%2C+Dr+Antonio+Alcal%C3%A1&amp;rft.aufirst=Dr+Antonio+Alcal%C3%A1&amp;rft.aulast=Malav%C3%A9&amp;rft.btitle=Gen%C3%A9tica+de+la+emoci%C3%B3n%3A+El+origen+de+la+enfermedad&amp;rft.date=4+de+noviembre+de+2015&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=9788490692066&amp;rft.pub=Penguin+Random+House+Grupo+Editorial+Espa%C3%B1a&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.es%2Fbooks%3Fid%3DLtvRCgAAQBAJ%26pg%3DPT33%26dq%3DADN%2Binstrucciones%2Bgen%25C3%25A9ticas%26hl%3Des%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiXh7rl_vrkAhXox4UKHfREDHMQ6AEIMDAB%23v%3Donepage%26q%3DADN%2520instrucciones%2520gen%25C3%25A9ticas%26f%3Dfalse&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cancer.gov/espanol/publicaciones/diccionarios/diccionario-genetica/def/adn">«Diccionario de genética - ADN»</a>. <i>Instituto Nacional del Cáncer (Estados Unidos)</i>. 20 de julio de 2012<span class="reference-accessdate">. Consultado el 21 de octubre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Diccionario+de+gen%C3%A9tica+-+ADN&amp;rft.date=2012-07-20&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Instituto+Nacional+del+C%C3%A1ncer+%28Estados+Unidos%29&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cancer.gov%2Fespanol%2Fpublicaciones%2Fdiccionarios%2Fdiccionario-genetica%2Fdef%2Fadn&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMazzotta2000" class="citation libro">Mazzotta, Guillermo Cejas (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=jUogibUU7igC&amp;pg=PA324&amp;dq=ADN+es+un+pol%C3%ADmero&amp;hl=es&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiwz8rH__rkAhWHy4UKHbUMAjcQ6AEIKTAA#v=onepage&amp;q=ADN%20es%20un%20pol%C3%ADmero&amp;f=false"><i>Identificación por ADN</i></a>. Ediciones Jurídicas Cuyo. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/9789875270145" title="Especial:FuentesDeLibros/9789875270145">9789875270145</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 1 de octubre de 2019</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=Mazzotta%2C+Guillermo+Cejas&amp;rft.aufirst=Guillermo+Cejas&amp;rft.aulast=Mazzotta&amp;rft.btitle=Identificaci%C3%B3n+por+ADN&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=9789875270145&amp;rft.pub=Ediciones+Jur%C3%ADdicas+Cuyo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.es%2Fbooks%3Fid%3DjUogibUU7igC%26pg%3DPA324%26dq%3DADN%2Bes%2Bun%2Bpol%25C3%25ADmero%26hl%3Des%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiwz8rH&#95;_rkAhWHy4UKHbUMAjcQ6AEIKTAA%23v%3Donepage%26q%3DADN%2520es%2520un%2520pol%25C3%25ADmero%26f%3Dfalse&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"> Ferrer, Sergio. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130518231739/http://feelsynapsis.com/jof/001/index.html?pageNumber=118">«El verdadero sentido de la vida.»</a> <i>Journal of Feelsynapsis</i> (<i>JoF</i>). <span class="plainlinks"><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/ISSN/2254-3651">2254-3651</a></span>. 2011 (1): 119-127.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dtme.ranm.es/buscador.aspx?NIVEL_BUS=3&amp;LEMA_BUS=%C3%A1cido%20ribonucleico">«ácido desoxirribonucleico»</a>. <i>Real Academia Nacional de Medicina de España</i>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=%C3%A1cido+desoxirribonucleico&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Real+Academia+Nacional+de+Medicina+de+Espa%C3%B1a&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fdtme.ranm.es%2Fbuscador.aspx%3FNIVEL_BUS%3D3%26LEMA_BUS%3D%25C3%25A1cido%2520ribonucleico&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDahm,_R.2005" class="citation publicación">Dahm, R. (2005). «Friedrich Miescher and the discovery of DNA». <i>Dev Biol</i> <b>278</b> (2): 274-88. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0012-1606">0012-1606</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15680349">15680349</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.ydbio.2004.11.028">10.1016/j.ydbio.2004.11.028</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Friedrich+Miescher+and+the+discovery+of+DNA&amp;rft.au=Dahm%2C+R.&amp;rft.aulast=Dahm%2C+R.&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0012-1606&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Dev+Biol&amp;rft.pages=274-88&amp;rft.volume=278&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.ydbio.2004.11.028&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15680349&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.terradaily.com/reports/Building_Life_On_Earth_999.html">http://www.terradaily.com/reports/Building_Life_On_Earth_999.html</a> Dato del descubrimiento del ADN en terradaily.com</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDahm,_R.2008" class="citation publicación">Dahm, R. (2008). «Discovering DNA: Friedrich Miescher and the early years of nucleic acid research». <i>Hum Genet</i> <b>122</b> (2): 565-581. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17901982">17901982</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Discovering+DNA%3A+Friedrich+Miescher+and+the+early+years+of+nucleic+acid+research&amp;rft.au=Dahm%2C+R.&amp;rft.aulast=Dahm%2C+R.&amp;rft.date=2008&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Hum+Genet&amp;rft.pages=565-581&amp;rft.volume=122&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17901982&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLevene,_P.1919" class="citation publicación">Levene, P. (1919). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090629031747/http://www.jbc.org/cgi/reprint/40/2/415">«The structure of yeast nucleic acid»</a>. <i>J Biol Chem</i> <b>40</b> (2): 415-24. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jbc.org/cgi/reprint/40/2/415">el original</a> el 29 de junio de 2009<span class="reference-accessdate">. Consultado el 31 de julio de 2008</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+structure+of+yeast+nucleic+acid&amp;rft.au=Levene%2C+P.&amp;rft.aulast=Levene%2C+P.&amp;rft.date=1919&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=J+Biol+Chem&amp;rft.pages=415-24&amp;rft.volume=40&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jbc.org%2Fcgi%2Freprint%2F40%2F2%2F415&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Dhanda-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Dhanda_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Dhanda_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDhanda22-Feb-2008" class="citation libro">Dhanda, J. S.; Shyam, S. Chauhan (22-Feb-2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140303173926/http://nsdl.niscair.res.in/bitstream/123456789/574/3/NucleicAcidSeq.pdf">«Structural Levels of Nucleic Acids and Sequencing.»</a>. En All India Institute of Medical Sciences, ed. <i>Molecular Biology.</i> (Department of Biochemistry edición). New Delhi – 110 029. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nsdl.niscair.res.in/bitstream/123456789/574/3/NucleicAcidSeq.pdf">el original</a> el 3 de marzo de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado el 7 de octubre de 2008</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Molecular+Biology.&amp;rft.au=Dhanda%2C+J.+S.&amp;rft.aufirst=J.+S.&amp;rft.aulast=Dhanda&amp;rft.btitle=Structural+Levels+of+Nucleic+Acids+and+Sequencing.&amp;rft.date=22-Feb-2008&amp;rft.edition=Department+of+Biochemistry&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.place=New+Delhi+%E2%80%93+110+029&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnsdl.niscair.res.in%2Fbitstream%2F123456789%2F574%2F3%2FNucleicAcidSeq.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">La referencia utiliza el parámetro obsoleto <code>&#124;coautores=</code> (<a href="/wiki/Ayuda:Errores_en_las_referencias#deprecated_params" title="Ayuda:Errores en las referencias">ayuda</a>)</span> (Revisado el 7 de octubre de 2008).</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFAstbury,_W.1947" class="citation publicación">Astbury, W. (1947). «Nucleic acid». <i>Symp. SOC. Exp. Bbl</i> <b>1</b> (66).</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Nucleic+acid&amp;rft.au=Astbury%2C+W.&amp;rft.aulast=Astbury%2C+W.&amp;rft.date=1947&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=66&amp;rft.jtitle=Symp.+SOC.+Exp.+Bbl&amp;rft.volume=1&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLorenz,_M._G.,_Wackernagel,_W.1994" class="citation publicación">Lorenz, M. G., Wackernagel, W. (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&amp;pubmedid=7968924">«Bacterial gene transfer by natural genetic transformation in the environment»</a>. <i>Microbiol. Rev.</i> <b>58</b> (3): 563-602. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7968924">7968924</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Bacterial+gene+transfer+by+natural+genetic+transformation+in+the+environment&amp;rft.au=Lorenz%2C+M.+G.%2C+Wackernagel%2C+W.&amp;rft.aulast=Lorenz%2C+M.+G.%2C+Wackernagel%2C+W.&amp;rft.date=1994&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=3&amp;rft.jtitle=Microbiol.+Rev.&amp;rft.pages=563-602&amp;rft.volume=58&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Farticlerender.fcgi%3Ftool%3Dpubmed%26pubmedid%3D7968924&amp;rft_id=info%3Apmid%2F7968924&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFAvery,_O.,_MacLeod,_C.,_McCarty,_M.1944" class="citation publicación">Avery, O., MacLeod, C., McCarty, M. (1944). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jem.org/cgi/reprint/149/2/297">«Studies on the chemical nature of the substance inducing transformation of pneumococcal types. Inductions of transformation by a desoxyribonucleic acid fraction isolated from pneumococcus type III»</a>. <i>J Exp Med</i> <b>79</b> (2): 137-158.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Studies+on+the+chemical+nature+of+the+substance+inducing+transformation+of+pneumococcal+types.+Inductions+of+transformation+by+a+desoxyribonucleic+acid+fraction+isolated+from+pneumococcus+type+III&amp;rft.au=Avery%2C+O.%2C+MacLeod%2C+C.%2C+McCarty%2C+M.&amp;rft.aulast=Avery%2C+O.%2C+MacLeod%2C+C.%2C+McCarty%2C+M.&amp;rft.date=1944&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=J+Exp+Med&amp;rft.pages=137-158&amp;rft.volume=79&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jem.org%2Fcgi%2Freprint%2F149%2F2%2F297&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFHershey,_A.,_Chase,_M.1952" class="citation publicación">Hershey, A., Chase, M. (1952). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jgp.org/cgi/reprint/36/1/39.pdf">«Independent functions of viral protein and nucleic acid in growth of bacteriophage»</a>. <i>J Gen Physiol</i> <b>36</b> (1): 39-56. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12981234">12981234</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Independent+functions+of+viral+protein+and+nucleic+acid+in+growth+of+bacteriophage&amp;rft.au=Hershey%2C+A.%2C+Chase%2C+M.&amp;rft.aulast=Hershey%2C+A.%2C+Chase%2C+M.&amp;rft.date=1952&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=J+Gen+Physiol&amp;rft.pages=39-56&amp;rft.volume=36&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jgp.org%2Fcgi%2Freprint%2F36%2F1%2F39.pdf&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12981234&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FWPUB-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FWPUB_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWatson,_J._D._y_Crick,_F._H._C.1953" class="citation publicación">Watson, J. D. y Crick, F. H. C. (1953). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nature/dna50/watsoncrick.pdf">«A Structure for Deoxyribose Nucleic Acid»</a>. <i>Nature</i> <b>171</b>: 737-738. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13054692">13054692</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F171737a0">10.1038/171737a0</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 13 de febrero de 2007</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=A+Structure+for+Deoxyribose+Nucleic+Acid&amp;rft.au=Watson%2C+J.+D.+y+Crick%2C+F.+H.+C.&amp;rft.aulast=Watson%2C+J.+D.+y+Crick%2C+F.+H.+C.&amp;rft.date=1953&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=737-738&amp;rft.volume=171&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnature%2Fdna50%2Fwatsoncrick.pdf&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F171737a0&amp;rft_id=info%3Apmid%2F13054692&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-NatureDNA50-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NatureDNA50_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Nature Archives <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nature/dna50/archive.html">Double Helix of DNA: 50 Years</a></span> </li> <li id="cite_note-NatFranGos-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NatFranGos_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFFranklin,_R._E.1953" class="citation publicación">Franklin, R. E. (1953). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nature/dna50/franklingosling.pdf">«Molecular Configuration in Sodium Thymonucleate. Franklin, R. y Gosling R. G.»</a>. <i>Nature</i> <b>171</b>: 740-741. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13054694">13054694</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F171740a0">10.1038/171740a0</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Molecular+Configuration+in+Sodium+Thymonucleate.+Franklin%2C+R.+y+Gosling+R.+G.&amp;rft.au=Franklin%2C+R.+E.&amp;rft.aulast=Franklin%2C+R.+E.&amp;rft.date=1953&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=740-741&amp;rft.volume=171&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnature%2Fdna50%2Ffranklingosling.pdf&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F171740a0&amp;rft_id=info%3Apmid%2F13054694&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090130111849/http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/dna/pictures/franklin-typeBphoto.html">«Original X-ray diffraction image»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/dna/pictures/franklin-typeBphoto.html">el original</a> el 30 de enero de 2009<span class="reference-accessdate">. Consultado el 31 de julio de 2008</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.btitle=Original+X-ray+diffraction+image&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fosulibrary.oregonstate.edu%2Fspecialcollections%2Fcoll%2Fpauling%2Fdna%2Fpictures%2Ffranklin-typeBphoto.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-NatWilk-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NatWilk_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWilkins,_M._H._F.,_A._R._Stokes_&amp;_H._R._Wilson1953" class="citation publicación">Wilkins, M. H. F., A. R. Stokes &amp; H. R. Wilson (1953). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nature/dna50/wilkins.pdf">«Molecular Structure of Deoxypentose Nucleic Acids»</a>. <i>Nature</i> <b>171</b>: 738-740. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13054693">13054693</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F171738a0">10.1038/171738a0</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Molecular+Structure+of+Deoxypentose+Nucleic+Acids&amp;rft.au=Wilkins%2C+M.+H.+F.%2C+A.+R.+Stokes+%26+H.+R.+Wilson&amp;rft.aulast=Wilkins%2C+M.+H.+F.%2C+A.+R.+Stokes+%26+H.+R.+Wilson&amp;rft.date=1953&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=738-740&amp;rft.volume=171&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnature%2Fdna50%2Fwilkins.pdf&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F171738a0&amp;rft_id=info%3Apmid%2F13054693&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1962/">The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1962</a> Nobelprize.org (Revisado el 22 de diciembre de 2006..</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMaddox,_Brenda23_de_enero_de_2003" class="citation publicación">Maddox, Brenda (23 de enero de 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161017011403/http://www.biomath.nyu.edu/index/course/hw_articles/nature4.pdf">«The double helix and the 'wronged heroine<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>Nature</i> <b>421</b>: 407-408. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12540909">12540909</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature01399">10.1038/nature01399</a></small>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biomath.nyu.edu/index/course/hw_articles/nature4.pdf">el original</a> el 17 de octubre de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado el 31 de julio de 2008</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+double+helix+and+the+%27wronged+heroine%27&amp;rft.au=Maddox%2C+Brenda&amp;rft.aulast=Maddox%2C+Brenda&amp;rft.date=23+de+enero+de+2003&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=407-408&amp;rft.volume=421&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.biomath.nyu.edu%2Findex%2Fcourse%2Fhw_articles%2Fnature4.pdf&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature01399&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12540909&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Alberts-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Alberts_22-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Alberts_22-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFAlberts2002" class="citation libro">Alberts, Bruce; Alexander Johnson, Julian Lewis, Martin Raff, Keith Roberts y Peter Walters (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?call=bv.View..ShowTOC&amp;rid=mboc4.TOC&amp;depth=2"><i>Molecular Biology of the Cell; Fourth Edition</i></a>. Nueva York y Londres: Garland Science. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/0-8153-3218-1" title="Especial:FuentesDeLibros/0-8153-3218-1">0-8153-3218-1</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=Alberts%2C+Bruce&amp;rft.aufirst=Bruce&amp;rft.aulast=Alberts&amp;rft.btitle=Molecular+Biology+of+the+Cell%3B+Fourth+Edition&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=0-8153-3218-1&amp;rft.place=Nueva+York+y+Londres&amp;rft.pub=Garland+Science&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fbooks%2Fbv.fcgi%3Fcall%3Dbv.View..ShowTOC%26rid%3Dmboc4.TOC%26depth%3D2&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">La referencia utiliza el parámetro obsoleto <code>&#124;coautores=</code> (<a href="/wiki/Ayuda:Errores_en_las_referencias#deprecated_params" title="Ayuda:Errores en las referencias">ayuda</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Butler-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Butler_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Butler, John M. (2001) <i>Forensic DNA Typing</i>, Elsevier. pp. 14-15. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-12-147951-0" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-12-147951-0">978-0-12-147951-0</a>.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMandelkern,_M.,_Elias,_J.,_Eden,_D.,_Crothers,_D.1981" class="citation publicación">Mandelkern, M., Elias, J., Eden, D., Crothers, D. (1981). «The dimensions of DNA in solution». <i>J Mol Biol</i> <b>152</b> (1): 153-61. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7338906">7338906</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+dimensions+of+DNA+in+solution&amp;rft.au=Mandelkern%2C+M.%2C+Elias%2C+J.%2C+Eden%2C+D.%2C+Crothers%2C+D.&amp;rft.aulast=Mandelkern%2C+M.%2C+Elias%2C+J.%2C+Eden%2C+D.%2C+Crothers%2C+D.&amp;rft.date=1981&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=J+Mol+Biol&amp;rft.pages=153-61&amp;rft.volume=152&amp;rft_id=info%3Apmid%2F7338906&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGregory,_S.,_et_al.2006" class="citation publicación">Gregory, S., <i>et al.</i> (2006). «The DNA sequence and biological annotation of human chromosome 1». <i>Nature</i> <b>441</b> (7091): 315-21. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16710414">16710414</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+DNA+sequence+and+biological+annotation+of+human+chromosome+1&amp;rft.au=Gregory%2C+S.%2C+%27%27et+al.%27%27&amp;rft.aulast=Gregory%2C+S.%2C+%27%27et+al.%27%27&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7091&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=315-21&amp;rft.volume=441&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16710414&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-due_credit-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-due_credit_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation publicación">«Due credit». <i>Nature</i> <b>496</b> (7445): 270. 18 de abril de 2013. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23607133">23607133</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F496270a">10.1038/496270a</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Due+credit&amp;rft.date=2013-04-18&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7445&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=270&amp;rft.volume=496&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F496270a&amp;rft_id=info%3Apmid%2F23607133&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWitkowski_J2019" class="citation publicación">Witkowski J (2019). «The forgotten scientists who paved the way to the double helix». <i>Nature</i> <b>568</b> (7752): 308-309. <small><a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2019Natur.568..308W">2019Natur.568..308W</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fd41586-019-01176-9">10.1038/d41586-019-01176-9</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+forgotten+scientists+who+paved+the+way+to+the+double+helix&amp;rft.au=Witkowski+J&amp;rft.aulast=Witkowski+J&amp;rft.date=2019&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7752&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=308-309&amp;rft.volume=568&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2019Natur.568..308W&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fd41586-019-01176-9&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Watson-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Watson_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWatson,_J.,_Crick,_F.1953" class="citation publicación">Watson, J., Crick, F. (1953). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://profiles.nlm.nih.gov/SC/B/B/Y/W/_/scbbyw.pdf">«Molecular structure of nucleic acids; a structure for deoxyribose nucleic acid»</a>. <i>Nature</i> <b>171</b> (4356): 737-8. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13054692">13054692</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Molecular+structure+of+nucleic+acids%3B+a+structure+for+deoxyribose+nucleic+acid&amp;rft.au=Watson%2C+J.%2C+Crick%2C+F.&amp;rft.aulast=Watson%2C+J.%2C+Crick%2C+F.&amp;rft.date=1953&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=4356&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=737-8&amp;rft.volume=171&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fprofiles.nlm.nih.gov%2FSC%2FB%2FB%2FY%2FW%2F_%2Fscbbyw.pdf&amp;rft_id=info%3Apmid%2F13054692&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFAndrew_Bates2005" class="citation libro">Andrew Bates (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/dnatopology0000bate">«DNA structure»</a>. <i>DNA topology</i>. <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press</a>. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/0-19-850655-4" title="Especial:FuentesDeLibros/0-19-850655-4">0-19-850655-4</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=DNA+topology&amp;rft.au=Andrew+Bates&amp;rft.aulast=Andrew+Bates&amp;rft.btitle=DNA+structure&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.isbn=0-19-850655-4&amp;rft.pub=Oxford+University+Press&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdnatopology0000bate&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-berg-30"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-berg_30-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-berg_30-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-berg_30-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Berg, J., Tymoczko, J. y Stryer, L. (2002) <i>Biochemistry.</i> W. H. Freeman and Company <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/0-7167-4955-6" title="Especial:FuentesDeLibros/0-7167-4955-6">0-7167-4955-6</a>.</span> </li> <li id="cite_note-IUPAC-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-IUPAC_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iupac.qmul.ac.uk/misc/naabb.html">«IUPAC-IUB Commission on Biochemical Nomenclature (CBN) - Abbreviations and Symbols for Nucleic Acids, Polynucleotides and their Constituents»</a>. <i>iupac.qmul.ac.uk</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=IUPAC-IUB+Commission+on+Biochemical+Nomenclature+%28CBN%29+-+Abbreviations+and+Symbols+for+Nucleic+Acids%2C+Polynucleotides+and+their+Constituents&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=iupac.qmul.ac.uk&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fiupac.qmul.ac.uk%2Fmisc%2Fnaabb.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Ghosh-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Ghosh_32-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghosh_32-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGhoshBansalAbril_de_2003" class="citation publicación">Ghosh, Anirban; Bansal, Manju (Abril de 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12657780/">«A glossary of DNA structures from A to Z»</a>. <i>Acta Crystallographica. Section D, Biological Crystallography</i> <b>59</b> (Pt 4): 620-626. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0907-4449">0907-4449</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12657780">12657780</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1107%2Fs0907444903003251">10.1107/s0907444903003251</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=A+glossary+of+DNA+structures+from+A+to+Z&amp;rft.au=Bansal%2C+Manju&amp;rft.au=Ghosh%2C+Anirban&amp;rft.aufirst=Anirban&amp;rft.aulast=Ghosh&amp;rft.date=Abril+de+2003&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0907-4449&amp;rft.issue=Pt+4&amp;rft.jtitle=Acta+Crystallographica.+Section+D%2C+Biological+Crystallography&amp;rft.pages=620-626&amp;rft.volume=59&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F12657780%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1107%2Fs0907444903003251&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12657780&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFClausen-Schaumann,_H.,_Rief,_M.,_Tolksdorf,_C.,_Gaub,_H.2000" class="citation publicación">Clausen-Schaumann, H., Rief, M., Tolksdorf, C., Gaub, H. (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/picrender.fcgi?artid=1300792&amp;blobtype=pdf">«Mechanical stability of single DNA molecules»</a>. <i>Biophys J</i> <b>78</b> (4): 1997-2007. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10733978">10733978</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Mechanical+stability+of+single+DNA+molecules&amp;rft.au=Clausen-Schaumann%2C+H.%2C+Rief%2C+M.%2C+Tolksdorf%2C+C.%2C+Gaub%2C+H.&amp;rft.aulast=Clausen-Schaumann%2C+H.%2C+Rief%2C+M.%2C+Tolksdorf%2C+C.%2C+Gaub%2C+H.&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=Biophys+J&amp;rft.pages=1997-2007&amp;rft.volume=78&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Fpicrender.fcgi%3Fartid%3D1300792%26blobtype%3Dpdf&amp;rft_id=info%3Apmid%2F10733978&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFPonnuswamyGromiha1994-08-21" class="citation publicación">Ponnuswamy, P. K.; Gromiha, M. M. (21 de agosto de 1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7526075/">«On the conformational stability of oligonucleotide duplexes and tRNA molecules»</a>. <i>Journal of Theoretical Biology</i> <b>169</b> (4): 419-432. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0022-5193">0022-5193</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7526075">7526075</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1006%2Fjtbi.1994.1163">10.1006/jtbi.1994.1163</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=On+the+conformational+stability+of+oligonucleotide+duplexes+and+tRNA+molecules&amp;rft.au=Gromiha%2C+M.+M.&amp;rft.au=Ponnuswamy%2C+P.+K.&amp;rft.aufirst=P.+K.&amp;rft.aulast=Ponnuswamy&amp;rft.date=1994-08-21&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0022-5193&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=Journal+of+Theoretical+Biology&amp;rft.pages=419-432&amp;rft.volume=169&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F7526075%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1006%2Fjtbi.1994.1163&amp;rft_id=info%3Apmid%2F7526075&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050515083436/http://www.amphilsoc.org/library/mole/c/chargaff.htm">Erwin Chargaff Papers</a></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFChalikian,_T.,_Völker,_J.,_Plum,_G.,_Breslauer,_K.1999" class="citation publicación">Chalikian, T., Völker, J., Plum, G., Breslauer, K. (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/picrender.fcgi?artid=22151&amp;blobtype=pdf">«A more unified picture for the thermodynamics of nucleic acid duplex melting: a characterization by calorimetric and volumetric techniques»</a>. <i>Proc Natl Acad Sci U S A</i> <b>96</b> (14): 7853-8. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10393911">10393911</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=A+more+unified+picture+for+the+thermodynamics+of+nucleic+acid+duplex+melting%3A+a+characterization+by+calorimetric+and+volumetric+techniques&amp;rft.au=Chalikian%2C+T.%2C+V%C3%B6lker%2C+J.%2C+Plum%2C+G.%2C+Breslauer%2C+K.&amp;rft.aulast=Chalikian%2C+T.%2C+V%C3%B6lker%2C+J.%2C+Plum%2C+G.%2C+Breslauer%2C+K.&amp;rft.date=1999&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=14&amp;rft.jtitle=Proc+Natl+Acad+Sci+U+S+A&amp;rft.pages=7853-8&amp;rft.volume=96&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Fpicrender.fcgi%3Fartid%3D22151%26blobtype%3Dpdf&amp;rft_id=info%3Apmid%2F10393911&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFdeHasethHelmannJunio_de_1995" class="citation publicación">deHaseth, P. L.; Helmann, J. D. (Junio de 1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7476180/">«Open complex formation by Escherichia coli RNA polymerase: the mechanism of polymerase-induced strand separation of double helical DNA»</a>. <i>Molecular Microbiology</i> <b>16</b> (5): 817-824. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0950-382X">0950-382X</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7476180">7476180</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1111%2Fj.1365-2958.1995.tb02309.x">10.1111/j.1365-2958.1995.tb02309.x</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Open+complex+formation+by+Escherichia+coli+RNA+polymerase%3A+the+mechanism+of+polymerase-induced+strand+separation+of+double+helical+DNA&amp;rft.au=Helmann%2C+J.+D.&amp;rft.au=deHaseth%2C+P.+L.&amp;rft.aufirst=P.+L.&amp;rft.aulast=deHaseth&amp;rft.date=Junio+de+1995&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0950-382X&amp;rft.issue=5&amp;rft.jtitle=Molecular+Microbiology&amp;rft.pages=817-824&amp;rft.volume=16&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F7476180%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1365-2958.1995.tb02309.x&amp;rft_id=info%3Apmid%2F7476180&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFIsakssonAcharyaBarmanCheruku2004-12-28" class="citation publicación">Isaksson, J.; Acharya, S.; Barman, J.; Cheruku, P.; Chattopadhyaya, J. (28 de diciembre de 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15609994/">«Single-stranded adenine-rich DNA and RNA retain structural characteristics of their respective double-stranded conformations and show directional differences in stacking pattern»</a>. <i>Biochemistry</i> <b>43</b> (51): 15996-16010. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0006-2960">0006-2960</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15609994">15609994</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1021%2Fbi048221v">10.1021/bi048221v</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Single-stranded+adenine-rich+DNA+and+RNA+retain+structural+characteristics+of+their+respective+double-stranded+conformations+and+show+directional+differences+in+stacking+pattern&amp;rft.au=Acharya%2C+S.&amp;rft.au=Barman%2C+J.&amp;rft.au=Chattopadhyaya%2C+J.&amp;rft.au=Cheruku%2C+P.&amp;rft.au=Isaksson%2C+J.&amp;rft.aufirst=J.&amp;rft.aulast=Isaksson&amp;rft.date=2004-12-28&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0006-2960&amp;rft.issue=51&amp;rft.jtitle=Biochemistry&amp;rft.pages=15996-16010&amp;rft.volume=43&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F15609994%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1021%2Fbi048221v&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15609994&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Hib-39"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Hib_39-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hib_39-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hib_39-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hib_39-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Hib, J. &amp; De Robertis, E. D. P. 1998. <i>Fundamentos de biología celular y molecular.</i> El Ateneo, 3.ª edición, 416 páginas. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/950-02-0372-3" title="Especial:FuentesDeLibros/950-02-0372-3">950-02-0372-3</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-950-02-0372-2" title="Especial:FuentesDeLibros/978-950-02-0372-2">978-950-02-0372-2</a></span> </li> <li id="cite_note-De_Robertis-40"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-De_Robertis_40-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-De_Robertis_40-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-De_Robertis_40-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">De Robertis, E. D. P. 1998. <i>Biología celular y molecular</i>. El Ateneo, 617 páginas. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/950-02-0364-2" title="Especial:FuentesDeLibros/950-02-0364-2">950-02-0364-2</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-950-02-0364-7" title="Especial:FuentesDeLibros/978-950-02-0364-7">978-950-02-0364-7</a></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMcGraw-Hill16_de_junio_de_2006" class="citation libro">McGraw-Hill (16 de junio de 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=4K5fDwAAQBAJ&amp;pg=PA1195&amp;dq=estructura+terciaria+del+adn+nucleosoma&amp;hl=es&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjoxLOE-MHlAhV7AGMBHd-gCpwQ6AEIKTAA#v=onepage&amp;q=estructura%20terciaria%20del%20adn%20nucleosoma&amp;f=false"><i>Quinica Organica, 6th Ed, Carey, 2006: Organic Chemistry</i></a>. Bukupedia<span class="reference-accessdate">. Consultado el 29 de octubre de 2019</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=McGraw-Hill&amp;rft.aulast=McGraw-Hill&amp;rft.btitle=Quinica+Organica%2C+6th+Ed%2C+Carey%2C+2006%3A+Organic+Chemistry&amp;rft.date=16+de+junio+de+2006&amp;rft.genre=book&amp;rft.pub=Bukupedia&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.es%2Fbooks%3Fid%3D4K5fDwAAQBAJ%26pg%3DPA1195%26dq%3Destructura%2Bterciaria%2Bdel%2Badn%2Bnucleosoma%26hl%3Des%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwjoxLOE-MHlAhV7AGMBHd-gCpwQ6AEIKTAA%23v%3Donepage%26q%3Destructura%2520terciaria%2520del%2520adn%2520nucleosoma%26f%3Dfalse&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBasuFeuersteinZarlingShaferOctubre_de_1988" class="citation publicación">Basu, H. S.; Feuerstein, B. G.; Zarling, D. A.; Shafer, R. H.; Marton, L. J. (Octubre de 1988). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2482766/">«Recognition of Z-RNA and Z-DNA determinants by polyamines in solution: experimental and theoretical studies»</a>. <i>Journal of Biomolecular Structure &amp; Dynamics</i> <b>6</b> (2): 299-309. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0739-1102">0739-1102</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2482766">2482766</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1080%2F07391102.1988.10507714">10.1080/07391102.1988.10507714</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Recognition+of+Z-RNA+and+Z-DNA+determinants+by+polyamines+in+solution%3A+experimental+and+theoretical+studies&amp;rft.au=Basu%2C+H.+S.&amp;rft.au=Feuerstein%2C+B.+G.&amp;rft.au=Marton%2C+L.+J.&amp;rft.au=Shafer%2C+R.+H.&amp;rft.au=Zarling%2C+D.+A.&amp;rft.aufirst=H.+S.&amp;rft.aulast=Basu&amp;rft.date=Octubre+de+1988&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0739-1102&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Journal+of+Biomolecular+Structure+%26+Dynamics&amp;rft.pages=299-309&amp;rft.volume=6&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F2482766%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F07391102.1988.10507714&amp;rft_id=info%3Apmid%2F2482766&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLeslieArnottChandrasekaranRatliff1980-10-15" class="citation publicación">Leslie, A. G.; Arnott, S.; Chandrasekaran, R.; Ratliff, R. L. (15 de octubre de 1980). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7441761/">«Polymorphism of DNA double helices»</a>. <i>Journal of Molecular Biology</i> <b>143</b> (1): 49-72. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0022-2836">0022-2836</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7441761">7441761</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0022-2836%2880%2990124-2">10.1016/0022-2836(80)90124-2</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Polymorphism+of+DNA+double+helices&amp;rft.au=Arnott%2C+S.&amp;rft.au=Chandrasekaran%2C+R.&amp;rft.au=Leslie%2C+A.+G.&amp;rft.au=Ratliff%2C+R.+L.&amp;rft.aufirst=A.+G.&amp;rft.aulast=Leslie&amp;rft.date=1980-10-15&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0022-2836&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Journal+of+Molecular+Biology&amp;rft.pages=49-72&amp;rft.volume=143&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F7441761%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0022-2836%2880%2990124-2&amp;rft_id=info%3Apmid%2F7441761&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWahlSundaralingam1997" class="citation publicación">Wahl, M. C.; Sundaralingam, M. (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9097733/">«Crystal structures of A-DNA duplexes»</a>. <i>Biopolymers</i> <b>44</b> (1): 45-63. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0006-3525">0006-3525</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9097733">9097733</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002%2F%28SICI%291097-0282%281997%2944%3A1%3C45%3A%3AAID-BIP4%3E3.0.CO%3B2-%23">10.1002/(SICI)1097-0282(1997)44:1&#60;45::AID-BIP4&#62;3.0.CO&#59;2-#</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Crystal+structures+of+A-DNA+duplexes&amp;rft.au=Sundaralingam%2C+M.&amp;rft.au=Wahl%2C+M.+C.&amp;rft.aufirst=M.+C.&amp;rft.aulast=Wahl&amp;rft.date=1997&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0006-3525&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Biopolymers&amp;rft.pages=45-63&amp;rft.volume=44&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F9097733%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2F%28SICI%291097-0282%281997%2944%3A1%3C45%3A%3AAID-BIP4%3E3.0.CO%3B2-%23&amp;rft_id=info%3Apmid%2F9097733&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLuShakkedOlson2000-07-21" class="citation publicación">Lu, X. J.; Shakked, Z.; Olson, W. K. (21 de julio de 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10891271/">«A-form conformational motifs in ligand-bound DNA structures»</a>. <i>Journal of Molecular Biology</i> <b>300</b> (4): 819-840. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0022-2836">0022-2836</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10891271">10891271</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1006%2Fjmbi.2000.3690">10.1006/jmbi.2000.3690</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=A-form+conformational+motifs+in+ligand-bound+DNA+structures&amp;rft.au=Lu%2C+X.+J.&amp;rft.au=Olson%2C+W.+K.&amp;rft.au=Shakked%2C+Z.&amp;rft.aufirst=X.+J.&amp;rft.aulast=Lu&amp;rft.date=2000-07-21&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0022-2836&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=Journal+of+Molecular+Biology&amp;rft.pages=819-840&amp;rft.volume=300&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F10891271%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1006%2Fjmbi.2000.3690&amp;rft_id=info%3Apmid%2F10891271&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFRothenburgKoch-NolteHaagDiciembre_de_2001" class="citation publicación">Rothenburg, S.; Koch-Nolte, F.; Haag, F. (Diciembre de 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12086319/">«DNA methylation and Z-DNA formation as mediators of quantitative differences in the expression of alleles»</a>. <i>Immunological Reviews</i> <b>184</b>: 286-298. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0105-2896">0105-2896</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12086319">12086319</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1034%2Fj.1600-065x.2001.1840125.x">10.1034/j.1600-065x.2001.1840125.x</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=DNA+methylation+and+Z-DNA+formation+as+mediators+of+quantitative+differences+in+the+expression+of+alleles&amp;rft.au=Haag%2C+F.&amp;rft.au=Koch-Nolte%2C+F.&amp;rft.au=Rothenburg%2C+S.&amp;rft.aufirst=S.&amp;rft.aulast=Rothenburg&amp;rft.date=Diciembre+de+2001&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0105-2896&amp;rft.jtitle=Immunological+Reviews&amp;rft.pages=286-298&amp;rft.volume=184&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F12086319%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1034%2Fj.1600-065x.2001.1840125.x&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12086319&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFOhKimRich2002-12-24" class="citation publicación">Oh, Doo-Byoung; Kim, Yang-Gyun; Rich, Alexander (24 de diciembre de 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12486233/">«Z-DNA-binding proteins can act as potent effectors of gene expression in vivo»</a>. <i>Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America</i> <b>99</b> (26): 16666-16671. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0027-8424">0027-8424</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12486233">12486233</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.262672699">10.1073/pnas.262672699</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Z-DNA-binding+proteins+can+act+as+potent+effectors+of+gene+expression+in+vivo&amp;rft.au=Kim%2C+Yang-Gyun&amp;rft.au=Oh%2C+Doo-Byoung&amp;rft.au=Rich%2C+Alexander&amp;rft.aufirst=Doo-Byoung&amp;rft.aulast=Oh&amp;rft.date=2002-12-24&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0027-8424&amp;rft.issue=26&amp;rft.jtitle=Proceedings+of+the+National+Academy+of+Sciences+of+the+United+States+of+America&amp;rft.pages=16666-16671&amp;rft.volume=99&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F12486233%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.262672699&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12486233&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130607063640/http://ndbserver.rutgers.edu/atlas/xray/structures/U/ud0017/ud0017.html">NDB UD0017</a></span> </li> <li id="cite_note-Greider-49"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Greider_49-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Greider_49-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGreiderBlackburnDiciembre_de_1985" class="citation publicación">Greider, C. W.; Blackburn, E. H. (Diciembre de 1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3907856/">«Identification of a specific telomere terminal transferase activity in Tetrahymena extracts»</a>. <i>Cell</i> <b>43</b> (2 Pt 1): 405-413. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0092-8674">0092-8674</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3907856">3907856</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0092-8674%2885%2990170-9">10.1016/0092-8674(85)90170-9</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Identification+of+a+specific+telomere+terminal+transferase+activity+in+Tetrahymena+extracts&amp;rft.au=Blackburn%2C+E.+H.&amp;rft.au=Greider%2C+C.+W.&amp;rft.aufirst=C.+W.&amp;rft.aulast=Greider&amp;rft.date=Diciembre+de+1985&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0092-8674&amp;rft.issue=2+Pt+1&amp;rft.jtitle=Cell&amp;rft.pages=405-413&amp;rft.volume=43&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F3907856%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0092-8674%2885%2990170-9&amp;rft_id=info%3Apmid%2F3907856&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Nugent-50"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Nugent_50-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Nugent_50-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFNugentLundblad1998-04-15" class="citation publicación">Nugent, C. I.; Lundblad, V. (15 de abril de 1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9553037/">«The telomerase reverse transcriptase: components and regulation»</a>. <i>Genes &amp; Development</i> <b>12</b> (8): 1073-1085. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0890-9369">0890-9369</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9553037">9553037</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1101%2Fgad.12.8.1073">10.1101/gad.12.8.1073</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+telomerase+reverse+transcriptase%3A+components+and+regulation&amp;rft.au=Lundblad%2C+V.&amp;rft.au=Nugent%2C+C.+I.&amp;rft.aufirst=C.+I.&amp;rft.aulast=Nugent&amp;rft.date=1998-04-15&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0890-9369&amp;rft.issue=8&amp;rft.jtitle=Genes+%26+Development&amp;rft.pages=1073-1085&amp;rft.volume=12&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F9553037%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1101%2Fgad.12.8.1073&amp;rft_id=info%3Apmid%2F9553037&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWrightTesmerHuffmanLevene1997-11-01" class="citation publicación">Wright, W. E.; Tesmer, V. M.; Huffman, K. E.; Levene, S. D.; Shay, J. W. (1 de noviembre de 1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9353250/">«Normal human chromosomes have long G-rich telomeric overhangs at one end»</a>. <i>Genes &amp; Development</i> <b>11</b> (21): 2801-2809. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0890-9369">0890-9369</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9353250">9353250</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1101%2Fgad.11.21.2801">10.1101/gad.11.21.2801</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Normal+human+chromosomes+have+long+G-rich+telomeric+overhangs+at+one+end&amp;rft.au=Huffman%2C+K.+E.&amp;rft.au=Levene%2C+S.+D.&amp;rft.au=Shay%2C+J.+W.&amp;rft.au=Tesmer%2C+V.+M.&amp;rft.au=Wright%2C+W.+E.&amp;rft.aufirst=W.+E.&amp;rft.aulast=Wright&amp;rft.date=1997-11-01&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0890-9369&amp;rft.issue=21&amp;rft.jtitle=Genes+%26+Development&amp;rft.pages=2801-2809&amp;rft.volume=11&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F9353250%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1101%2Fgad.11.21.2801&amp;rft_id=info%3Apmid%2F9353250&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Burge-52"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Burge_52-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Burge_52-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBurgeParkinsonHazelTodd2006" class="citation publicación">Burge, Sarah; Parkinson, Gary N.; Hazel, Pascale; Todd, Alan K.; Neidle, Stephen (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17012276/">«Quadruplex DNA: sequence, topology and structure»</a>. <i>Nucleic Acids Research</i> <b>34</b> (19): 5402-5415. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1362-4962">1362-4962</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1636468">1636468</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17012276">17012276</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fnar%2Fgkl655">10.1093/nar/gkl655</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Quadruplex+DNA%3A+sequence%2C+topology+and+structure&amp;rft.au=Burge%2C+Sarah&amp;rft.au=Hazel%2C+Pascale&amp;rft.au=Neidle%2C+Stephen&amp;rft.au=Parkinson%2C+Gary+N.&amp;rft.au=Todd%2C+Alan+K.&amp;rft.aufirst=Sarah&amp;rft.aulast=Burge&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1362-4962&amp;rft.issue=19&amp;rft.jtitle=Nucleic+Acids+Research&amp;rft.pages=5402-5415&amp;rft.volume=34&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F17012276%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fnar%2Fgkl655&amp;rft_id=info%3Apmc%2F1636468&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17012276&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFParkinsonLeeNeidle2002-06-20" class="citation publicación">Parkinson, Gary N.; Lee, Michael P. H.; Neidle, Stephen (20 de junio de 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12050675/">«Crystal structure of parallel quadruplexes from human telomeric DNA»</a>. <i>Nature</i> <b>417</b> (6891): 876-880. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0028-0836">0028-0836</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12050675">12050675</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature755">10.1038/nature755</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Crystal+structure+of+parallel+quadruplexes+from+human+telomeric+DNA&amp;rft.au=Lee%2C+Michael+P.+H.&amp;rft.au=Neidle%2C+Stephen&amp;rft.au=Parkinson%2C+Gary+N.&amp;rft.aufirst=Gary+N.&amp;rft.aulast=Parkinson&amp;rft.date=2002-06-20&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0028-0836&amp;rft.issue=6891&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=876-880&amp;rft.volume=417&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F12050675%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature755&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12050675&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGriffithComeauRosenfieldStansel1999-05-14" class="citation publicación">Griffith, J. D.; Comeau, L.; Rosenfield, S.; Stansel, R. M.; Bianchi, A.; Moss, H.; de Lange, T. (14 de mayo de 1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10338214/">«Mammalian telomeres end in a large duplex loop»</a>. <i>Cell</i> <b>97</b> (4): 503-514. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0092-8674">0092-8674</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10338214">10338214</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fs0092-8674%2800%2980760-6">10.1016/s0092-8674(00)80760-6</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Mammalian+telomeres+end+in+a+large+duplex+loop&amp;rft.au=Bianchi%2C+A.&amp;rft.au=Comeau%2C+L.&amp;rft.au=Griffith%2C+J.+D.&amp;rft.au=Moss%2C+H.&amp;rft.au=Rosenfield%2C+S.&amp;rft.au=Stansel%2C+R.+M.&amp;rft.au=de+Lange%2C+T.&amp;rft.aufirst=J.+D.&amp;rft.aulast=Griffith&amp;rft.date=1999-05-14&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0092-8674&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=Cell&amp;rft.pages=503-514&amp;rft.volume=97&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F10338214%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fs0092-8674%2800%2980760-6&amp;rft_id=info%3Apmid%2F10338214&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text">Created from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rcsb.org/pdb/cgi/explore.cgi?pdbId=1D65">PDB 1D65</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080928112201/http://www.rcsb.org/pdb/cgi/explore.cgi?pdbId=1D65">Archivado</a> el 28 de septiembre de 2008 en <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span> </li> <li id="cite_note-WatsonC6-56"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-WatsonC6_56-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-WatsonC6_56-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWatson,_J._D.2006" class="citation libro">Watson, J. D.; Baker, T. A.; Bell, S. P.; Gann, A.; Levine, M. y Losick, R (2006). «6. Las estructuras del DNA y el RNA». <i>Biología Molecular del Gen (5ª Ed.)</i> (Madrid: Médica Panamericana). <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/84-7903-505-6" title="Especial:FuentesDeLibros/84-7903-505-6">84-7903-505-6</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=6.+Las+estructuras+del+DNA+y+el+RNA&amp;rft.au=Watson%2C+J.+D.&amp;rft.aulast=Watson%2C+J.+D.&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.isbn=84-7903-505-6&amp;rft.jtitle=Biolog%C3%ADa+Molecular+del+Gen+%285%C2%AA+Ed.%29&amp;rft.pub=Madrid%3A+M%C3%A9dica+Panamericana&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">La referencia utiliza el parámetro obsoleto <code>&#124;coautores=</code> (<a href="/wiki/Ayuda:Errores_en_las_referencias#deprecated_params" title="Ayuda:Errores en las referencias">ayuda</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWingDrewTakanoBroka1980-10-23" class="citation publicación">Wing, R.; Drew, H.; Takano, T.; Broka, C.; Tanaka, S.; Itakura, K.; Dickerson, R. E. (23 de octubre de 1980). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7432492/">«Crystal structure analysis of a complete turn of B-DNA»</a>. <i>Nature</i> <b>287</b> (5784): 755-758. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0028-0836">0028-0836</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7432492">7432492</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F287755a0">10.1038/287755a0</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Crystal+structure+analysis+of+a+complete+turn+of+B-DNA&amp;rft.au=Broka%2C+C.&amp;rft.au=Dickerson%2C+R.+E.&amp;rft.au=Drew%2C+H.&amp;rft.au=Itakura%2C+K.&amp;rft.au=Takano%2C+T.&amp;rft.au=Tanaka%2C+S.&amp;rft.au=Wing%2C+R.&amp;rft.aufirst=R.&amp;rft.aulast=Wing&amp;rft.date=1980-10-23&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0028-0836&amp;rft.issue=5784&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=755-758&amp;rft.volume=287&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F7432492%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F287755a0&amp;rft_id=info%3Apmid%2F7432492&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFPaboSauer1984" class="citation publicación">Pabo, C. O.; Sauer, R. T. (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6236744/">«Protein-DNA recognition»</a>. <i>Annual Review of Biochemistry</i> <b>53</b>: 293-321. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0066-4154">0066-4154</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6236744">6236744</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1146%2Fannurev.bi.53.070184.001453">10.1146/annurev.bi.53.070184.001453</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 22 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Protein-DNA+recognition&amp;rft.au=Pabo%2C+C.+O.&amp;rft.au=Sauer%2C+R.+T.&amp;rft.aufirst=C.+O.&amp;rft.aulast=Pabo&amp;rft.date=1984&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0066-4154&amp;rft.jtitle=Annual+Review+of+Biochemistry&amp;rft.pages=293-321&amp;rft.volume=53&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F6236744%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.bi.53.070184.001453&amp;rft_id=info%3Apmid%2F6236744&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFHüttenhoferSchattnerPolacekMayo_de_2005" class="citation publicación">Hüttenhofer, Alexander; Schattner, Peter; Polacek, Norbert (Mayo de 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15851066/">«Non-coding RNAs: hope or hype?»</a>. <i>Trends in genetics: TIG</i> <b>21</b> (5): 289-297. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0168-9525">0168-9525</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15851066">15851066</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.tig.2005.03.007">10.1016/j.tig.2005.03.007</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Non-coding+RNAs%3A+hope+or+hype%3F&amp;rft.au=H%C3%BCttenhofer%2C+Alexander&amp;rft.au=Polacek%2C+Norbert&amp;rft.au=Schattner%2C+Peter&amp;rft.aufirst=Alexander&amp;rft.aulast=H%C3%BCttenhofer&amp;rft.date=Mayo+de+2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0168-9525&amp;rft.issue=5&amp;rft.jtitle=Trends+in+genetics%3A+TIG&amp;rft.pages=289-297&amp;rft.volume=21&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F15851066%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.tig.2005.03.007&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15851066&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMunroe2004-11-01" class="citation publicación">Munroe, Stephen H. (1 de noviembre de 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15389973/">«Diversity of antisense regulation in eukaryotes: multiple mechanisms, emerging patterns»</a>. <i>Journal of Cellular Biochemistry</i> <b>93</b> (4): 664-671. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0730-2312">0730-2312</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15389973">15389973</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002%2Fjcb.20252">10.1002/jcb.20252</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Diversity+of+antisense+regulation+in+eukaryotes%3A+multiple+mechanisms%2C+emerging+patterns&amp;rft.au=Munroe%2C+Stephen+H.&amp;rft.aufirst=Stephen+H.&amp;rft.aulast=Munroe&amp;rft.date=2004-11-01&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0730-2312&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=Journal+of+Cellular+Biochemistry&amp;rft.pages=664-671&amp;rft.volume=93&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F15389973%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fjcb.20252&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15389973&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMakalowskaLinMakalowskiFebrero_de_2005" class="citation publicación">Makalowska, Izabela; Lin, Chiao-Feng; Makalowski, Wojciech (Febrero de 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15680581/">«Overlapping genes in vertebrate genomes»</a>. <i>Computational Biology and Chemistry</i> <b>29</b> (1): 1-12. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1476-9271">1476-9271</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15680581">15680581</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.compbiolchem.2004.12.006">10.1016/j.compbiolchem.2004.12.006</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Overlapping+genes+in+vertebrate+genomes&amp;rft.au=Lin%2C+Chiao-Feng&amp;rft.au=Makalowska%2C+Izabela&amp;rft.au=Makalowski%2C+Wojciech&amp;rft.aufirst=Izabela&amp;rft.aulast=Makalowska&amp;rft.date=Febrero+de+2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1476-9271&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Computational+Biology+and+Chemistry&amp;rft.pages=1-12&amp;rft.volume=29&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F15680581%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.compbiolchem.2004.12.006&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15680581&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJohnsonChisholmNoviembre_de_2004" class="citation publicación">Johnson, Zackary I.; Chisholm, Sallie W. (Noviembre de 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15520290/">«Properties of overlapping genes are conserved across microbial genomes»</a>. <i>Genome Research</i> <b>14</b> (11): 2268-2272. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1088-9051">1088-9051</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15520290">15520290</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1101%2Fgr.2433104">10.1101/gr.2433104</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Properties+of+overlapping+genes+are+conserved+across+microbial+genomes&amp;rft.au=Chisholm%2C+Sallie+W.&amp;rft.au=Johnson%2C+Zackary+I.&amp;rft.aufirst=Zackary+I.&amp;rft.aulast=Johnson&amp;rft.date=Noviembre+de+2004&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1088-9051&amp;rft.issue=11&amp;rft.jtitle=Genome+Research&amp;rft.pages=2268-2272&amp;rft.volume=14&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F15520290%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1101%2Fgr.2433104&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15520290&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLambHorvathAgosto_de_1991" class="citation publicación">Lamb, R. A.; Horvath, C. M. (Agosto de 1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1771674/">«Diversity of coding strategies in influenza viruses»</a>. <i>Trends in genetics: TIG</i> <b>7</b> (8): 261-266. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0168-9525">0168-9525</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7173306">7173306</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1771674">1771674</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0168-9525%2891%2990326-L">10.1016/0168-9525(91)90326-L</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Diversity+of+coding+strategies+in+influenza+viruses&amp;rft.au=Horvath%2C+C.+M.&amp;rft.au=Lamb%2C+R.+A.&amp;rft.aufirst=R.+A.&amp;rft.aulast=Lamb&amp;rft.date=Agosto+de+1991&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0168-9525&amp;rft.issue=8&amp;rft.jtitle=Trends+in+genetics%3A+TIG&amp;rft.pages=261-266&amp;rft.volume=7&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F1771674%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0168-9525%2891%2990326-L&amp;rft_id=info%3Apmc%2F7173306&amp;rft_id=info%3Apmid%2F1771674&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBenhamMielke2005" class="citation publicación">Benham, Craig J.; Mielke, Steven P. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16004565/">«DNA mechanics»</a>. <i>Annual Review of Biomedical Engineering</i> <b>7</b>: 21-53. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1523-9829">1523-9829</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16004565">16004565</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1146%2Fannurev.bioeng.6.062403.132016">10.1146/annurev.bioeng.6.062403.132016</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=DNA+mechanics&amp;rft.au=Benham%2C+Craig+J.&amp;rft.au=Mielke%2C+Steven+P.&amp;rft.aufirst=Craig+J.&amp;rft.aulast=Benham&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1523-9829&amp;rft.jtitle=Annual+Review+of+Biomedical+Engineering&amp;rft.pages=21-53&amp;rft.volume=7&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F16004565%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.bioeng.6.062403.132016&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16004565&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Champoux-65"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Champoux_65-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Champoux_65-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFChampoux2001" class="citation publicación">Champoux, J. J. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11395412/">«DNA topoisomerases: structure, function, and mechanism»</a>. <i>Annual Review of Biochemistry</i> <b>70</b>: 369-413. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0066-4154">0066-4154</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11395412">11395412</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1146%2Fannurev.biochem.70.1.369">10.1146/annurev.biochem.70.1.369</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=DNA+topoisomerases%3A+structure%2C+function%2C+and+mechanism&amp;rft.au=Champoux%2C+J.+J.&amp;rft.aufirst=J.+J.&amp;rft.aulast=Champoux&amp;rft.date=2001&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0066-4154&amp;rft.jtitle=Annual+Review+of+Biochemistry&amp;rft.pages=369-413&amp;rft.volume=70&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F11395412%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.biochem.70.1.369&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11395412&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Wang-66"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Wang_66-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Wang_66-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWangJunio_de_2002" class="citation publicación">Wang, James C. (Junio de 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12042765/">«Cellular roles of DNA topoisomerases: a molecular perspective»</a>. <i>Nature Reviews. Molecular Cell Biology</i> <b>3</b> (6): 430-440. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1471-0072">1471-0072</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12042765">12042765</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnrm831">10.1038/nrm831</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Cellular+roles+of+DNA+topoisomerases%3A+a+molecular+perspective&amp;rft.au=Wang%2C+James+C.&amp;rft.aufirst=James+C.&amp;rft.aulast=Wang&amp;rft.date=Junio+de+2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1471-0072&amp;rft.issue=6&amp;rft.jtitle=Nature+Reviews.+Molecular+Cell+Biology&amp;rft.pages=430-440&amp;rft.volume=3&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F12042765%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrm831&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12042765&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFKlose,_R.,_Bird,_A.2006" class="citation publicación">Klose, R., Bird, A. (2006). «Genomic DNA methylation: the mark and its mediators». <i>Trends Biochem Sci</i> <b>31</b> (2): 89-97. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16403636">16403636</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.tibs.2005.12.008">10.1016/j.tibs.2005.12.008</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Genomic+DNA+methylation%3A+the+mark+and+its+mediators&amp;rft.au=Klose%2C+R.%2C+Bird%2C+A.&amp;rft.aulast=Klose%2C+R.%2C+Bird%2C+A.&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Trends+Biochem+Sci&amp;rft.pages=89-97&amp;rft.volume=31&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.tibs.2005.12.008&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16403636&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBird,_A.2002" class="citation publicación">Bird, A. (2002). «DNA methylation patterns and epigenetic memory». <i>Genes Dev</i> <b>16</b> (1): 6-21. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11782440">11782440</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1101%2Fgad.947102">10.1101/gad.947102</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=DNA+methylation+patterns+and+epigenetic+memory&amp;rft.au=Bird%2C+A.&amp;rft.aulast=Bird%2C+A.&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Genes+Dev&amp;rft.pages=6-21&amp;rft.volume=16&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1101%2Fgad.947102&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11782440&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWalsh,_C.,_Xu,_G.2006" class="citation publicación">Walsh, C., Xu, G. (2006). «Cytosine methylation and DNA repair». <i>Curr Top Microbiol Immunol</i> <b>301</b>: 283-315. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16570853">16570853</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2F3-540-31390-7_11">10.1007/3-540-31390-7_11</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Cytosine+methylation+and+DNA+repair&amp;rft.au=Walsh%2C+C.%2C+Xu%2C+G.&amp;rft.aulast=Walsh%2C+C.%2C+Xu%2C+G.&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Curr+Top+Microbiol+Immunol&amp;rft.pages=283-315&amp;rft.volume=301&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F3-540-31390-7_11&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16570853&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFRatelRavanatBergerWionMarzo_de_2006" class="citation publicación">Ratel, David; Ravanat, Jean-Luc; Berger, François; Wion, Didier (Marzo de 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16479578/">«N6-methyladenine: the other methylated base of DNA»</a>. <i>BioEssays: News and Reviews in Molecular, Cellular and Developmental Biology</i> <b>28</b> (3): 309-315. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0265-9247">0265-9247</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2754416">2754416</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16479578">16479578</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002%2Fbies.20342">10.1002/bies.20342</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=N6-methyladenine%3A+the+other+methylated+base+of+DNA&amp;rft.au=Berger%2C+Fran%C3%A7ois&amp;rft.au=Ratel%2C+David&amp;rft.au=Ravanat%2C+Jean-Luc&amp;rft.au=Wion%2C+Didier&amp;rft.aufirst=David&amp;rft.aulast=Ratel&amp;rft.date=Marzo+de+2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0265-9247&amp;rft.issue=3&amp;rft.jtitle=BioEssays%3A+News+and+Reviews+in+Molecular%2C+Cellular+and+Developmental+Biology&amp;rft.pages=309-315&amp;rft.volume=28&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F16479578%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fbies.20342&amp;rft_id=info%3Apmc%2F2754416&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16479578&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGommers-AmptVan_Leeuwende_BeerVliegenthart1993-12-17" class="citation publicación">Gommers-Ampt, J. H.; Van Leeuwen, F.; de Beer, A. L.; Vliegenthart, J. F.; Dizdaroglu, M.; Kowalak, J. A.; Crain, P. F.; Borst, P. (17 de diciembre de 1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8261512/">«beta-D-glucosyl-hydroxymethyluracil: a novel modified base present in the DNA of the parasitic protozoan T. brucei»</a>. <i>Cell</i> <b>75</b> (6): 1129-1136. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0092-8674">0092-8674</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8261512">8261512</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0092-8674%2893%2990322-h">10.1016/0092-8674(93)90322-h</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=beta-D-glucosyl-hydroxymethyluracil%3A+a+novel+modified+base+present+in+the+DNA+of+the+parasitic+protozoan+T.+brucei&amp;rft.au=Borst%2C+P.&amp;rft.au=Crain%2C+P.+F.&amp;rft.au=Dizdaroglu%2C+M.&amp;rft.au=Gommers-Ampt%2C+J.+H.&amp;rft.au=Kowalak%2C+J.+A.&amp;rft.au=Van+Leeuwen%2C+F.&amp;rft.au=Vliegenthart%2C+J.+F.&amp;rft.au=de+Beer%2C+A.+L.&amp;rft.aufirst=J.+H.&amp;rft.aulast=Gommers-Ampt&amp;rft.date=1993-12-17&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0092-8674&amp;rft.issue=6&amp;rft.jtitle=Cell&amp;rft.pages=1129-1136&amp;rft.volume=75&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F8261512%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0092-8674%2893%2990322-h&amp;rft_id=info%3Apmid%2F8261512&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text">Creado a partir de: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rcsb.org/pdb/cgi/explore.cgi?pdbId=1JDG">PDB 1JDG</a></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDouki,_T.,_Reynaud-Angelin,_A.,_Cadet,_J.,_Sage,_E.2003" class="citation publicación">Douki, T., Reynaud-Angelin, A., Cadet, J., Sage, E. (2003). «Bipyrimidine photoproducts rather than oxidative lesions are the main type of DNA damage involved in the genotoxic effect of solar UVA radiation». <i>Biochemistry</i> <b>42</b> (30): 9221-6. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12885257">12885257</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1021%2Fbi034593c">10.1021/bi034593c</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Bipyrimidine+photoproducts+rather+than+oxidative+lesions+are+the+main+type+of+DNA+damage+involved+in+the+genotoxic+effect+of+solar+UVA+radiation&amp;rft.au=Douki%2C+T.%2C+Reynaud-Angelin%2C+A.%2C+Cadet%2C+J.%2C+Sage%2C+E.&amp;rft.aulast=Douki%2C+T.%2C+Reynaud-Angelin%2C+A.%2C+Cadet%2C+J.%2C+Sage%2C+E.&amp;rft.date=2003&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=30&amp;rft.jtitle=Biochemistry&amp;rft.pages=9221-6&amp;rft.volume=42&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1021%2Fbi034593c&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12885257&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span>,</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFCadet,_J.,_Delatour,_T.,_Douki,_T.,_Gasparutto,_D.,_Pouget,_J.,_Ravanat,_J.,_Sauvaigo,_S.1999" class="citation publicación">Cadet, J., Delatour, T., Douki, T., Gasparutto, D., Pouget, J., Ravanat, J., Sauvaigo, S. (1999). «Hydroxyl radicals and DNA base damage». <i>Mutat Res</i> <b>424</b> (1-2): 9-21. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10064846">10064846</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Hydroxyl+radicals+and+DNA+base+damage&amp;rft.au=Cadet%2C+J.%2C+Delatour%2C+T.%2C+Douki%2C+T.%2C+Gasparutto%2C+D.%2C+Pouget%2C+J.%2C+Ravanat%2C+J.%2C+Sauvaigo%2C+S.&amp;rft.aulast=Cadet%2C+J.%2C+Delatour%2C+T.%2C+Douki%2C+T.%2C+Gasparutto%2C+D.%2C+Pouget%2C+J.%2C+Ravanat%2C+J.%2C+Sauvaigo%2C+S.&amp;rft.date=1999&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1-2&amp;rft.jtitle=Mutat+Res&amp;rft.pages=9-21&amp;rft.volume=424&amp;rft_id=info%3Apmid%2F10064846&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFShigenaga,_M.,_Gimeno,_C.,_Ames,_B.1989" class="citation publicación">Shigenaga, M., Gimeno, C., Ames, B. (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/cgi/reprint/86/24/9697">«Urinary 8-hydroxy-2′-deoxyguanosine as a biological marker of <i>in vivo</i> oxidative DNA damage»</a>. <i>Proc Natl Acad Sci U S A</i> <b>86</b> (24): 9697-701. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2602371">2602371</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.86.24.9697">10.1073/pnas.86.24.9697</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Urinary+8-hydroxy-2%E2%80%B2-deoxyguanosine+as+a+biological+marker+of+%27%27in+vivo%27%27+oxidative+DNA+damage&amp;rft.au=Shigenaga%2C+M.%2C+Gimeno%2C+C.%2C+Ames%2C+B.&amp;rft.aulast=Shigenaga%2C+M.%2C+Gimeno%2C+C.%2C+Ames%2C+B.&amp;rft.date=1989&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=24&amp;rft.jtitle=Proc+Natl+Acad+Sci+U+S+A&amp;rft.pages=9697-701&amp;rft.volume=86&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pnas.org%2Fcgi%2Freprint%2F86%2F24%2F9697&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.86.24.9697&amp;rft_id=info%3Apmid%2F2602371&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFCathcart,_R.,_Schwiers,_E.,_Saul,_R.,_Ames,_B.1984" class="citation publicación">Cathcart, R., Schwiers, E., Saul, R., Ames, B. (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/cgi/reprint/81/18/5633.pdf">«Thymine glycol and thymidine glycol in human and rat urine: a possible assay for oxidative DNA damage»</a>. <i>Proc Natl Acad Sci U S A</i> <b>81</b> (18): 5633-7. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6592579">6592579</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.81.18.5633">10.1073/pnas.81.18.5633</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Thymine+glycol+and+thymidine+glycol+in+human+and+rat+urine%3A+a+possible+assay+for+oxidative+DNA+damage&amp;rft.au=Cathcart%2C+R.%2C+Schwiers%2C+E.%2C+Saul%2C+R.%2C+Ames%2C+B.&amp;rft.aulast=Cathcart%2C+R.%2C+Schwiers%2C+E.%2C+Saul%2C+R.%2C+Ames%2C+B.&amp;rft.date=1984&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=18&amp;rft.jtitle=Proc+Natl+Acad+Sci+U+S+A&amp;rft.pages=5633-7&amp;rft.volume=81&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pnas.org%2Fcgi%2Freprint%2F81%2F18%2F5633.pdf&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.81.18.5633&amp;rft_id=info%3Apmid%2F6592579&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFValerie,_K.,_Povirk,_L.2003" class="citation publicación">Valerie, K., Povirk, L. (2003). «Regulation and mechanisms of mammalian double-strand break repair». <i>Oncogene</i> <b>22</b> (37): 5792-812. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12947387">12947387</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fsj.onc.1206679">10.1038/sj.onc.1206679</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Regulation+and+mechanisms+of+mammalian+double-strand+break+repair&amp;rft.au=Valerie%2C+K.%2C+Povirk%2C+L.&amp;rft.aulast=Valerie%2C+K.%2C+Povirk%2C+L.&amp;rft.date=2003&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=37&amp;rft.jtitle=Oncogene&amp;rft.pages=5792-812&amp;rft.volume=22&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fsj.onc.1206679&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12947387&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFFergusonDennySeptiembre_de_1991" class="citation publicación">Ferguson, L. R.; Denny, W. A. (Septiembre de 1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1881402/">«The genetic toxicology of acridines»</a>. <i>Mutation Research</i> <b>258</b> (2): 123-160. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0027-5107">0027-5107</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1881402">1881402</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0165-1110%2891%2990006-h">10.1016/0165-1110(91)90006-h</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+genetic+toxicology+of+acridines&amp;rft.au=Denny%2C+W.+A.&amp;rft.au=Ferguson%2C+L.+R.&amp;rft.aufirst=L.+R.&amp;rft.aulast=Ferguson&amp;rft.date=Septiembre+de+1991&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0027-5107&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Mutation+Research&amp;rft.pages=123-160&amp;rft.volume=258&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F1881402%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0165-1110%2891%2990006-h&amp;rft_id=info%3Apmid%2F1881402&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJeffrey,_A.1985" class="citation publicación">Jeffrey, A. (1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_pharmacology-therapeutics_1985_28_2/page/237">«DNA modification by chemical carcinogens»</a>. <i>Pharmacol Ther</i> <b>28</b> (2): 237-72. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3936066">3936066</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0163-7258%2885%2990013-0">10.1016/0163-7258(85)90013-0</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=DNA+modification+by+chemical+carcinogens&amp;rft.au=Jeffrey%2C+A.&amp;rft.aulast=Jeffrey%2C+A.&amp;rft.date=1985&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Pharmacol+Ther&amp;rft.pages=237-72&amp;rft.volume=28&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_pharmacology-therapeutics_1985_28_2%2Fpage%2F237&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0163-7258%2885%2990013-0&amp;rft_id=info%3Apmid%2F3936066&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFStephens,_T.,_Bunde,_C.,_Fillmore,_B.2000" class="citation publicación">Stephens, T., Bunde, C., Fillmore, B. (2000). «Mechanism of action in thalidomide teratogenesis». <i>Biochem Pharmacol</i> <b>59</b> (12): 1489-99. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10799645">10799645</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2FS0006-2952%2899%2900388-3">10.1016/S0006-2952(99)00388-3</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Mechanism+of+action+in+thalidomide+teratogenesis&amp;rft.au=Stephens%2C+T.%2C+Bunde%2C+C.%2C+Fillmore%2C+B.&amp;rft.aulast=Stephens%2C+T.%2C+Bunde%2C+C.%2C+Fillmore%2C+B.&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=12&amp;rft.jtitle=Biochem+Pharmacol&amp;rft.pages=1489-99&amp;rft.volume=59&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0006-2952%2899%2900388-3&amp;rft_id=info%3Apmid%2F10799645&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBraña,_M.,_Cacho,_M.,_Gradillas,_A.,_de_Pascual-Teresa,_B.,_Ramos,_A.2001" class="citation publicación">Braña, M., Cacho, M., Gradillas, A., de Pascual-Teresa, B., Ramos, A. (2001). «Intercalators as anticancer drugs». <i>Curr Pharm Des</i> <b>7</b> (17): 1745-80. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11562309">11562309</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2174%2F1381612013397113">10.2174/1381612013397113</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Intercalators+as+anticancer+drugs&amp;rft.au=Bra%C3%B1a%2C+M.%2C+Cacho%2C+M.%2C+Gradillas%2C+A.%2C+de+Pascual-Teresa%2C+B.%2C+Ramos%2C+A.&amp;rft.aulast=Bra%C3%B1a%2C+M.%2C+Cacho%2C+M.%2C+Gradillas%2C+A.%2C+de+Pascual-Teresa%2C+B.%2C+Ramos%2C+A.&amp;rft.date=2001&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=17&amp;rft.jtitle=Curr+Pharm+Des&amp;rft.pages=1745-80&amp;rft.volume=7&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.2174%2F1381612013397113&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11562309&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFThanbichler,_M.,_Wang,_S.,_Shapiro,_L.2005" class="citation publicación">Thanbichler, M., Wang, S., Shapiro, L. (2005). «The bacterial nucleoid: a highly organized and dynamic structure». <i>J Cell Biochem</i> <b>96</b> (3): 506-21. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15988757">15988757</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002%2Fjcb.20519">10.1002/jcb.20519</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+bacterial+nucleoid%3A+a+highly+organized+and+dynamic+structure&amp;rft.au=Thanbichler%2C+M.%2C+Wang%2C+S.%2C+Shapiro%2C+L.&amp;rft.aulast=Thanbichler%2C+M.%2C+Wang%2C+S.%2C+Shapiro%2C+L.&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=3&amp;rft.jtitle=J+Cell+Biochem&amp;rft.pages=506-21&amp;rft.volume=96&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fjcb.20519&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15988757&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBank" class="citation web">Bank, RCSB Protein Data. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rcsb.org/structure/1MSW">«RCSB PDB - 1MSW: Structural basis for the transition from initiation to elongation transcription in T7 RNA polymerase»</a>. <i>www.rcsb.org</i> <span style="color:var(--color-subtle, #555 );">(en inglés estadounidense)</span><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=RCSB+PDB+-+1MSW%3A+Structural+basis+for+the+transition+from+initiation+to+elongation+transcription+in+T7+RNA+polymerase&amp;rft.au=Bank%2C+RCSB+Protein+Data&amp;rft.aufirst=RCSB+Protein+Data&amp;rft.aulast=Bank&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=www.rcsb.org&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.rcsb.org%2Fstructure%2F1MSW&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWolfsberg,_T.,_McEntyre,_J.,_Schuler,_G.2001" class="citation publicación">Wolfsberg, T., McEntyre, J., Schuler, G. (2001). «Guide to the draft human genome». <i>Nature</i> <b>409</b> (6822): 824-6. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11236998">11236998</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F35057000">10.1038/35057000</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Guide+to+the+draft+human+genome&amp;rft.au=Wolfsberg%2C+T.%2C+McEntyre%2C+J.%2C+Schuler%2C+G.&amp;rft.aulast=Wolfsberg%2C+T.%2C+McEntyre%2C+J.%2C+Schuler%2C+G.&amp;rft.date=2001&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6822&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=824-6&amp;rft.volume=409&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F35057000&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11236998&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFENCODE_Project_ConsortiumBirneyStamatoyannopoulosDutta2007-06-14" class="citation publicación">ENCODE Project Consortium; Birney, Ewan; Stamatoyannopoulos, John A.; Dutta, Anindya; Guigó, Roderic; Gingeras, Thomas R.; Margulies, Elliott H.; Weng, Zhiping <i>et al.</i> (14 de junio de 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17571346/">«Identification and analysis of functional elements in 1% of the human genome by the ENCODE pilot project»</a>. <i>Nature</i> <b>447</b> (7146): 799-816. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1476-4687">1476-4687</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2212820">2212820</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17571346">17571346</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature05874">10.1038/nature05874</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Identification+and+analysis+of+functional+elements+in+1%25+of+the+human+genome+by+the+ENCODE+pilot+project&amp;rft.au=Birney%2C+Ewan&amp;rft.au=Dutta%2C+Anindya&amp;rft.au=ENCODE+Project+Consortium&amp;rft.au=Gingeras%2C+Thomas+R.&amp;rft.au=Guig%C3%B3%2C+Roderic&amp;rft.au=Margulies%2C+Elliott+H.&amp;rft.au=Snyder%2C+Michael&amp;rft.au=Stamatoyannopoulos%2C+John+A.&amp;rft.au=Weng%2C+Zhiping&amp;rft.aulast=ENCODE+Project+Consortium&amp;rft.date=2007-06-14&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1476-4687&amp;rft.issue=7146&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=799-816&amp;rft.volume=447&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F17571346%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature05874&amp;rft_id=info%3Apmc%2F2212820&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17571346&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">Se sugiere usar <code>&#124;número-autores=</code> (<a href="/wiki/Ayuda:Errores_en_las_referencias#displayauthors" title="Ayuda:Errores en las referencias">ayuda</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGregory_T2005" class="citation publicación">Gregory T (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aob.oxfordjournals.org/cgi/content/full/95/1/133">«The C-value enigma in plants and animals: a review of parallels and an appeal for partnership»</a>. <i>Ann Bot (Lond)</i> <b>95</b> (1): 133-46. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15596463">15596463</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Faob%2Fmci009">10.1093/aob/mci009</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+C-value+enigma+in+plants+and+animals%3A+a+review+of+parallels+and+an+appeal+for+partnership&amp;rft.au=Gregory+T&amp;rft.aulast=Gregory+T&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Ann+Bot+%28Lond%29&amp;rft.pages=133-46&amp;rft.volume=95&amp;rft_id=http%3A%2F%2Faob.oxfordjournals.org%2Fcgi%2Fcontent%2Ffull%2F95%2F1%2F133&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Faob%2Fmci009&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15596463&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFYale_University" class="citation publicación">Yale University. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080912224309/http://opa.yale.edu/news/article.aspx?id=5980"><i>Yale Researchers Find “Junk DNA” May Have Triggered Key Evolutionary Changes in Human Thumb and Foot</i></a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://opa.yale.edu/news/article.aspx?id=5980">el original</a> el 12 de septiembre de 2008<span class="reference-accessdate">. Consultado el 15 de septiembre de 2008</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=Yale+University&amp;rft.aulast=Yale+University&amp;rft.btitle=Yale+Researchers+Find+%E2%80%9CJunk+DNA%E2%80%9D+May+Have+Triggered+Key+Evolutionary+Changes+in+Human+Thumb+and+Foot&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fopa.yale.edu%2Fnews%2Farticle.aspx%3Fid%3D5980&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFSandman,_K.,_Pereira,_S.,_Reeve,_J.1998" class="citation publicación">Sandman, K., Pereira, S., Reeve, J. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_cellular-and-molecular-life-sciences_1998-12_54_12/page/1350">«Diversity of prokaryotic chromosomal proteins and the origin of the nucleosome»</a>. <i>Cell Mol Life Sci</i> <b>54</b> (12): 1350-64. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9893710">9893710</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2Fs000180050259">10.1007/s000180050259</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Diversity+of+prokaryotic+chromosomal+proteins+and+the+origin+of+the+nucleosome&amp;rft.au=Sandman%2C+K.%2C+Pereira%2C+S.%2C+Reeve%2C+J.&amp;rft.aulast=Sandman%2C+K.%2C+Pereira%2C+S.%2C+Reeve%2C+J.&amp;rft.date=1998&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=12&amp;rft.jtitle=Cell+Mol+Life+Sci&amp;rft.pages=1350-64&amp;rft.volume=54&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_cellular-and-molecular-life-sciences_1998-12_54_12%2Fpage%2F1350&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs000180050259&amp;rft_id=info%3Apmid%2F9893710&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDame,_R._T.2005" class="citation publicación">Dame, R. T. (2005). «The role of nucleoid-associated proteins in the organization and compaction of bacterial chromatin». <i>Mol. Microbiol.</i> <b>56</b> (4): 858-70. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15853876">15853876</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1111%2Fj.1365-2958.2005.04598.x">10.1111/j.1365-2958.2005.04598.x</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+role+of+nucleoid-associated+proteins+in+the+organization+and+compaction+of+bacterial+chromatin&amp;rft.au=Dame%2C+R.+T.&amp;rft.aulast=Dame%2C+R.+T.&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=Mol.+Microbiol.&amp;rft.pages=858-70&amp;rft.volume=56&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1365-2958.2005.04598.x&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15853876&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLuger,_K.,_Mäder,_A.,_Richmond,_R.,_Sargent,_D.,_Richmond,_T.1997" class="citation publicación">Luger, K., Mäder, A., Richmond, R., Sargent, D., Richmond, T. (1997). «Crystal structure of the nucleosome core particle at 2.8 A resolution». <i>Nature</i> <b>389</b> (6648): 251-60. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9305837">9305837</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F38444">10.1038/38444</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Crystal+structure+of+the+nucleosome+core+particle+at+2.8+A+resolution&amp;rft.au=Luger%2C+K.%2C+M%C3%A4der%2C+A.%2C+Richmond%2C+R.%2C+Sargent%2C+D.%2C+Richmond%2C+T.&amp;rft.aulast=Luger%2C+K.%2C+M%C3%A4der%2C+A.%2C+Richmond%2C+R.%2C+Sargent%2C+D.%2C+Richmond%2C+T.&amp;rft.date=1997&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6648&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=251-60&amp;rft.volume=389&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F38444&amp;rft_id=info%3Apmid%2F9305837&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJenuwein,_T.,_Allis,_C.2001" class="citation publicación">Jenuwein, T., Allis, C. (2001). «Translating the histone code». <i>Science</i> <b>293</b> (5532): 1074-80. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11498575">11498575</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.1063127">10.1126/science.1063127</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Translating+the+histone+code&amp;rft.au=Jenuwein%2C+T.%2C+Allis%2C+C.&amp;rft.aulast=Jenuwein%2C+T.%2C+Allis%2C+C.&amp;rft.date=2001&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=5532&amp;rft.jtitle=Science&amp;rft.pages=1074-80&amp;rft.volume=293&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1063127&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11498575&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFIto2003" class="citation publicación">Ito, T. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12596902/">«Nucleosome assembly and remodeling»</a>. <i>Current Topics in Microbiology and Immunology</i> <b>274</b>: 1-22. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0070-217X">0070-217X</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12596902">12596902</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2F978-3-642-55747-7_1">10.1007/978-3-642-55747-7_1</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Nucleosome+assembly+and+remodeling&amp;rft.au=Ito%2C+T.&amp;rft.aufirst=T.&amp;rft.aulast=Ito&amp;rft.date=2003&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0070-217X&amp;rft.jtitle=Current+Topics+in+Microbiology+and+Immunology&amp;rft.pages=1-22&amp;rft.volume=274&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F12596902%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F978-3-642-55747-7_1&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12596902&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFThomas_J2001" class="citation publicación">Thomas J (2001). «HMG1 and 2: architectural DNA-binding proteins». <i>Biochem Soc Trans</i> <b>29</b> (Pt 4): 395-401. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11497996">11497996</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1042%2FBST0290395">10.1042/BST0290395</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=HMG1+and+2%3A+architectural+DNA-binding+proteins&amp;rft.au=Thomas+J&amp;rft.aulast=Thomas+J&amp;rft.date=2001&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=Pt+4&amp;rft.jtitle=Biochem+Soc+Trans&amp;rft.pages=395-401&amp;rft.volume=29&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1042%2FBST0290395&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11497996&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGrosschedl,_R.,_Giese,_K.,_Pagel,_J.1994" class="citation publicación">Grosschedl, R., Giese, K., Pagel, J. (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_trends-in-genetics_1994-03_10_3/page/94">«HMG domain proteins: architectural elements in the assembly of nucleoprotein structures»</a>. <i>Trends Genet</i> <b>10</b> (3): 94-100. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8178371">8178371</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0168-9525%2894%2990232-1">10.1016/0168-9525(94)90232-1</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=HMG+domain+proteins%3A+architectural+elements+in+the+assembly+of+nucleoprotein+structures&amp;rft.au=Grosschedl%2C+R.%2C+Giese%2C+K.%2C+Pagel%2C+J.&amp;rft.aulast=Grosschedl%2C+R.%2C+Giese%2C+K.%2C+Pagel%2C+J.&amp;rft.date=1994&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=3&amp;rft.jtitle=Trends+Genet&amp;rft.pages=94-100&amp;rft.volume=10&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_trends-in-genetics_1994-03_10_3%2Fpage%2F94&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0168-9525%2894%2990232-1&amp;rft_id=info%3Apmid%2F8178371&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Maeshima2003-95"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Maeshima2003_95-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMaeshimaLaemmliAbril_de_2003" class="citation publicación">Maeshima, Kazuhiro; Laemmli, Ulrich K. (Abril de 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12689587/">«A two-step scaffolding model for mitotic chromosome assembly»</a>. <i>Developmental Cell</i> <b>4</b> (4): 467-480. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1534-5807">1534-5807</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12689587">12689587</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fs1534-5807%2803%2900092-3">10.1016/s1534-5807(03)00092-3</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=A+two-step+scaffolding+model+for+mitotic+chromosome+assembly&amp;rft.au=Laemmli%2C+Ulrich+K.&amp;rft.au=Maeshima%2C+Kazuhiro&amp;rft.aufirst=Kazuhiro&amp;rft.aulast=Maeshima&amp;rft.date=Abril+de+2003&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1534-5807&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=Developmental+Cell&amp;rft.pages=467-480&amp;rft.volume=4&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F12689587%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fs1534-5807%2803%2900092-3&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12689587&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-REF_NAME-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-REF_NAME_96-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFTavorminaCômeHudsonMo2002-07-08" class="citation publicación">Tavormina, Penny A.; Côme, Marie-George; Hudson, Joanna R.; Mo, Yin-Yuan; Beck, William T.; Gorbsky, Gary J. (8 de julio de 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12105179/">«Rapid exchange of mammalian topoisomerase II alpha at kinetochores and chromosome arms in mitosis»</a>. <i>The Journal of Cell Biology</i> <b>158</b> (1): 23-29. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0021-9525">0021-9525</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2173008">2173008</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12105179">12105179</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1083%2Fjcb.200202053">10.1083/jcb.200202053</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Rapid+exchange+of+mammalian+topoisomerase+II+alpha+at+kinetochores+and+chromosome+arms+in+mitosis&amp;rft.au=Beck%2C+William+T.&amp;rft.au=C%C3%B4me%2C+Marie-George&amp;rft.au=Gorbsky%2C+Gary+J.&amp;rft.au=Hudson%2C+Joanna+R.&amp;rft.au=Mo%2C+Yin-Yuan&amp;rft.au=Tavormina%2C+Penny+A.&amp;rft.aufirst=Penny+A.&amp;rft.aulast=Tavormina&amp;rft.date=2002-07-08&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0021-9525&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=The+Journal+of+Cell+Biology&amp;rft.pages=23-29&amp;rft.volume=158&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F12105179%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1083%2Fjcb.200202053&amp;rft_id=info%3Apmc%2F2173008&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12105179&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFIftode,_C.,_Daniely,_Y.,_Borowiec,_J.1999" class="citation publicación">Iftode, C., Daniely, Y., Borowiec, J. (1999). «Replication protein A (RPA): the eukaryotic SSB». <i>Crit Rev Biochem Mol Biol</i> <b>34</b> (3): 141-80. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10473346">10473346</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1080%2F10409239991209255">10.1080/10409239991209255</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Replication+protein+A+%28RPA%29%3A+the+eukaryotic+SSB&amp;rft.au=Iftode%2C+C.%2C+Daniely%2C+Y.%2C+Borowiec%2C+J.&amp;rft.aulast=Iftode%2C+C.%2C+Daniely%2C+Y.%2C+Borowiec%2C+J.&amp;rft.date=1999&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=3&amp;rft.jtitle=Crit+Rev+Biochem+Mol+Biol&amp;rft.pages=141-80&amp;rft.volume=34&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F10409239991209255&amp;rft_id=info%3Apmid%2F10473346&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-98">↑</a></span> <span class="reference-text">Creado a partir de <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rcsb.org/pdb/explore/explore.do?structureId=1LMB">PDB 1LMB</a></span> </li> <li id="cite_note-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-99">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFPabo,_C.,_Sauer,_R.1984" class="citation publicación">Pabo, C., Sauer, R. (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_annual-review-of-biochemistry_1984_53_annual/page/293">«Protein-DNA recognition»</a>. <i>Annu Rev Biochem</i> <b>53</b>: 293-321. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6236744">6236744</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1146%2Fannurev.bi.53.070184.001453">10.1146/annurev.bi.53.070184.001453</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Protein-DNA+recognition&amp;rft.au=Pabo%2C+C.%2C+Sauer%2C+R.&amp;rft.aulast=Pabo%2C+C.%2C+Sauer%2C+R.&amp;rft.date=1984&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Annu+Rev+Biochem&amp;rft.pages=293-321&amp;rft.volume=53&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_annual-review-of-biochemistry_1984_53_annual%2Fpage%2F293&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.bi.53.070184.001453&amp;rft_id=info%3Apmid%2F6236744&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMyers,_L.,_Kornberg,_R.2000" class="citation publicación">Myers, L., Kornberg, R. (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_annual-review-of-biochemistry_2000_69/page/729">«Mediator of transcriptional regulation»</a>. <i>Annu Rev Biochem</i> <b>69</b>: 729-49. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10966474">10966474</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1146%2Fannurev.biochem.69.1.729">10.1146/annurev.biochem.69.1.729</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Mediator+of+transcriptional+regulation&amp;rft.au=Myers%2C+L.%2C+Kornberg%2C+R.&amp;rft.aulast=Myers%2C+L.%2C+Kornberg%2C+R.&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Annu+Rev+Biochem&amp;rft.pages=729-49&amp;rft.volume=69&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_annual-review-of-biochemistry_2000_69%2Fpage%2F729&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.biochem.69.1.729&amp;rft_id=info%3Apmid%2F10966474&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-101">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFSpiegelman,_B.,_Heinrich,_R.2004" class="citation publicación">Spiegelman, B., Heinrich, R. (2004). «Biological control through regulated transcriptional coactivators». <i>Cell</i> <b>119</b> (2): 157-67. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15479634">15479634</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.cell.2004.09.037">10.1016/j.cell.2004.09.037</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Biological+control+through+regulated+transcriptional+coactivators&amp;rft.au=Spiegelman%2C+B.%2C+Heinrich%2C+R.&amp;rft.aulast=Spiegelman%2C+B.%2C+Heinrich%2C+R.&amp;rft.date=2004&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Cell&amp;rft.pages=157-67&amp;rft.volume=119&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.cell.2004.09.037&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15479634&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-102"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-102">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLi,_Z.,_Van_Calcar,_S.,_Qu,_C.,_Cavenee,_W.,_Zhang,_M.,_Ren,_B.2003" class="citation publicación">Li, Z., Van Calcar, S., Qu, C., Cavenee, W., Zhang, M., Ren, B. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&amp;pubmedid=12808131">«A global transcriptional regulatory role for c-Myc in Burkitt's lymphoma cells»</a>. <i>Proc Natl Acad Sci U S A</i> <b>100</b> (14): 8164-9. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12808131">12808131</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.1332764100">10.1073/pnas.1332764100</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=A+global+transcriptional+regulatory+role+for+c-Myc+in+Burkitt%27s+lymphoma+cells&amp;rft.au=Li%2C+Z.%2C+Van+Calcar%2C+S.%2C+Qu%2C+C.%2C+Cavenee%2C+W.%2C+Zhang%2C+M.%2C+Ren%2C+B.&amp;rft.aulast=Li%2C+Z.%2C+Van+Calcar%2C+S.%2C+Qu%2C+C.%2C+Cavenee%2C+W.%2C+Zhang%2C+M.%2C+Ren%2C+B.&amp;rft.date=2003&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=14&amp;rft.jtitle=Proc+Natl+Acad+Sci+U+S+A&amp;rft.pages=8164-9&amp;rft.volume=100&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Farticlerender.fcgi%3Ftool%3Dpubmed%26pubmedid%3D12808131&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.1332764100&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12808131&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-103">↑</a></span> <span class="reference-text">Creado a partir de <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rcsb.org/pdb/explore/explore.do?structureId=1RVA">PDB 1RVA</a></span> </li> <li id="cite_note-104"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-104">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBickle,_T.,_Krüger,_D.1993" class="citation publicación">Bickle, T., Krüger, D. (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/picrender.fcgi?artid=372918&amp;blobtype=pdf">«Biology of DNA restriction»</a>. <i>Microbiol Rev</i> <b>57</b> (2): 434-50. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8336674">8336674</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Biology+of+DNA+restriction&amp;rft.au=Bickle%2C+T.%2C+Kr%C3%BCger%2C+D.&amp;rft.aulast=Bickle%2C+T.%2C+Kr%C3%BCger%2C+D.&amp;rft.date=1993&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Microbiol+Rev&amp;rft.pages=434-50&amp;rft.volume=57&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Fpicrender.fcgi%3Fartid%3D372918%26blobtype%3Dpdf&amp;rft_id=info%3Apmid%2F8336674&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Doherty-105"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Doherty_105-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Doherty_105-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDoherty,_A.,_Suh,_S.2000" class="citation publicación">Doherty, A., Suh, S. (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&amp;pubmedid=11058099">«Structural and mechanistic conservation in DNA ligases.»</a>. <i>Nucleic Acids Res</i> <b>28</b> (21): 4051-8. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11058099">11058099</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fnar%2F28.21.4051">10.1093/nar/28.21.4051</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Structural+and+mechanistic+conservation+in+DNA+ligases.&amp;rft.au=Doherty%2C+A.%2C+Suh%2C+S.&amp;rft.aulast=Doherty%2C+A.%2C+Suh%2C+S.&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=21&amp;rft.jtitle=Nucleic+Acids+Res&amp;rft.pages=4051-8&amp;rft.volume=28&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Farticlerender.fcgi%3Ftool%3Dpubmed%26pubmedid%3D11058099&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fnar%2F28.21.4051&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11058099&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-106"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-106">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFSchoeffler,_A.,_Berger,_J.2005" class="citation publicación">Schoeffler, A., Berger, J. (2005). «Recent advances in understanding structure-function relationships in the type II topoisomerase mechanism». <i>Biochem Soc Trans</i> <b>33</b> (Pt 6): 1465-70. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16246147">16246147</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1042%2FBST20051465">10.1042/BST20051465</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Recent+advances+in+understanding+structure-function+relationships+in+the+type+II+topoisomerase+mechanism&amp;rft.au=Schoeffler%2C+A.%2C+Berger%2C+J.&amp;rft.aulast=Schoeffler%2C+A.%2C+Berger%2C+J.&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=Pt+6&amp;rft.jtitle=Biochem+Soc+Trans&amp;rft.pages=1465-70&amp;rft.volume=33&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1042%2FBST20051465&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16246147&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-107"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-107">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFTuteja,_N.,_Tuteja,_R.2004" class="citation publicación">Tuteja, N., Tuteja, R. (2004). «Unraveling DNA helicases. Motif, structure, mechanism and function». <i>Eur J Biochem</i> <b>271</b> (10): 1849-63. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15128295">15128295</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1111%2Fj.1432-1033.2004.04094.x">10.1111/j.1432-1033.2004.04094.x</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Unraveling+DNA+helicases.+Motif%2C+structure%2C+mechanism+and+function&amp;rft.au=Tuteja%2C+N.%2C+Tuteja%2C+R.&amp;rft.aulast=Tuteja%2C+N.%2C+Tuteja%2C+R.&amp;rft.date=2004&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=10&amp;rft.jtitle=Eur+J+Biochem&amp;rft.pages=1849-63&amp;rft.volume=271&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1432-1033.2004.04094.x&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15128295&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Joyce-108"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Joyce_108-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJoyce,_C.,_Steitz,_T.1995" class="citation publicación">Joyce, C., Steitz, T. (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/picrender.fcgi?artid=177480&amp;blobtype=pdf">«Polymerase structures and function: variations on a theme?»</a>. <i>J Bacteriol</i> <b>177</b> (22): 6321-9. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7592405">7592405</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Polymerase+structures+and+function%3A+variations+on+a+theme%3F&amp;rft.au=Joyce%2C+C.%2C+Steitz%2C+T.&amp;rft.aulast=Joyce%2C+C.%2C+Steitz%2C+T.&amp;rft.date=1995&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=22&amp;rft.jtitle=J+Bacteriol&amp;rft.pages=6321-9&amp;rft.volume=177&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Fpicrender.fcgi%3Fartid%3D177480%26blobtype%3Dpdf&amp;rft_id=info%3Apmid%2F7592405&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-109"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-109">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFHubscher,_U.,_Maga,_G.,_Spadari,_S.2002" class="citation publicación">Hubscher, U., Maga, G., Spadari, S. (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_annual-review-of-biochemistry_2002_71/page/133">«Eukaryotic DNA polymerases»</a>. <i>Annu Rev Biochem</i> <b>71</b>: 133-63. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12045093">12045093</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1146%2Fannurev.biochem.71.090501.150041">10.1146/annurev.biochem.71.090501.150041</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Eukaryotic+DNA+polymerases&amp;rft.au=Hubscher%2C+U.%2C+Maga%2C+G.%2C+Spadari%2C+S.&amp;rft.aulast=Hubscher%2C+U.%2C+Maga%2C+G.%2C+Spadari%2C+S.&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Annu+Rev+Biochem&amp;rft.pages=133-63&amp;rft.volume=71&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_annual-review-of-biochemistry_2002_71%2Fpage%2F133&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.biochem.71.090501.150041&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12045093&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-110"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-110">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJohnson,_A.,_O&#39;Donnell,_M.2005" class="citation publicación">Johnson, A., O'Donnell, M. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_annual-review-of-biochemistry_2005_74/page/283">«Cellular DNA replicases: components and dynamics at the replication fork»</a>. <i>Annu Rev Biochem</i> <b>74</b>: 283-315. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15952889">15952889</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1146%2Fannurev.biochem.73.011303.073859">10.1146/annurev.biochem.73.011303.073859</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Cellular+DNA+replicases%3A+components+and+dynamics+at+the+replication+fork&amp;rft.au=Johnson%2C+A.%2C+O%27Donnell%2C+M.&amp;rft.aulast=Johnson%2C+A.%2C+O%27Donnell%2C+M.&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Annu+Rev+Biochem&amp;rft.pages=283-315&amp;rft.volume=74&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_annual-review-of-biochemistry_2005_74%2Fpage%2F283&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.biochem.73.011303.073859&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15952889&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-111">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFTarrago-Litvak,_L.,_Andréola,_M.,_Nevinsky,_G.,_Sarih-Cottin,_L.,_Litvak,_S.1994" class="citation publicación">Tarrago-Litvak, L., Andréola, M., Nevinsky, G., Sarih-Cottin, L., Litvak, S. (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fasebj.org/cgi/reprint/8/8/497">«The reverse transcriptase of HIV-1: from enzymology to therapeutic intervention»</a>. <i>FASEB J</i> <b>8</b> (8): 497-503. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7514143">7514143</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+reverse+transcriptase+of+HIV-1%3A+from+enzymology+to+therapeutic+intervention&amp;rft.au=Tarrago-Litvak%2C+L.%2C+Andr%C3%A9ola%2C+M.%2C+Nevinsky%2C+G.%2C+Sarih-Cottin%2C+L.%2C+Litvak%2C+S.&amp;rft.aulast=Tarrago-Litvak%2C+L.%2C+Andr%C3%A9ola%2C+M.%2C+Nevinsky%2C+G.%2C+Sarih-Cottin%2C+L.%2C+Litvak%2C+S.&amp;rft.date=1994&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=8&amp;rft.jtitle=FASEB+J&amp;rft.pages=497-503&amp;rft.volume=8&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fasebj.org%2Fcgi%2Freprint%2F8%2F8%2F497&amp;rft_id=info%3Apmid%2F7514143&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-112"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-112">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMartinez,_E.2002" class="citation publicación">Martinez, E. (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_plant-molecular-biology_2002-12_50_6/page/925">«Multi-protein complexes in eukaryotic gene transcription»</a>. <i>Plant Mol Biol</i> <b>50</b> (6): 925-47. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12516863">12516863</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1023%2FA%3A1021258713850">10.1023/A:1021258713850</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Multi-protein+complexes+in+eukaryotic+gene+transcription&amp;rft.au=Martinez%2C+E.&amp;rft.aulast=Martinez%2C+E.&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6&amp;rft.jtitle=Plant+Mol+Biol&amp;rft.pages=925-47&amp;rft.volume=50&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_plant-molecular-biology_2002-12_50_6%2Fpage%2F925&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1023%2FA%3A1021258713850&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12516863&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-113"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-113">↑</a></span> <span class="reference-text">Creado a partir de <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rcsb.org/pdb/explore/explore.do?structureId=1M6G">PDB 1M6G</a></span> </li> <li id="cite_note-114"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-114">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFCremer,_T.,_Cremer,_C.2001" class="citation publicación">Cremer, T., Cremer, C. (2001). «Chromosome territories, nuclear architecture and gene regulation in mammalian cells». <i>Nat Rev Genet</i> <b>2</b> (4): 292-301. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11283701">11283701</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F35066075">10.1038/35066075</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Chromosome+territories%2C+nuclear+architecture+and+gene+regulation+in+mammalian+cells&amp;rft.au=Cremer%2C+T.%2C+Cremer%2C+C.&amp;rft.aulast=Cremer%2C+T.%2C+Cremer%2C+C.&amp;rft.date=2001&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=Nat+Rev+Genet&amp;rft.pages=292-301&amp;rft.volume=2&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F35066075&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11283701&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-115"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-115">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFPál,_C.,_Papp,_B.,_Lercher,_M.2006" class="citation publicación">Pál, C., Papp, B., Lercher, M. (2006). «An integrated view of protein evolution». <i>Nat Rev Genet</i> <b>7</b> (5): 337-48. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16619049">16619049</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnrg1838">10.1038/nrg1838</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=An+integrated+view+of+protein+evolution&amp;rft.au=P%C3%A1l%2C+C.%2C+Papp%2C+B.%2C+Lercher%2C+M.&amp;rft.aulast=P%C3%A1l%2C+C.%2C+Papp%2C+B.%2C+Lercher%2C+M.&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=5&amp;rft.jtitle=Nat+Rev+Genet&amp;rft.pages=337-48&amp;rft.volume=7&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrg1838&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16619049&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-116"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-116">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFO&#39;Driscoll,_M.,_Jeggo,_P.2006" class="citation publicación">O'Driscoll, M., Jeggo, P. (2006). «The role of double-strand break repair - insights from human genetics». <i>Nat Rev Genet</i> <b>7</b> (1): 45-54. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16369571">16369571</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnrg1746">10.1038/nrg1746</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+role+of+double-strand+break+repair+-+insights+from+human+genetics&amp;rft.au=O%27Driscoll%2C+M.%2C+Jeggo%2C+P.&amp;rft.aulast=O%27Driscoll%2C+M.%2C+Jeggo%2C+P.&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Nat+Rev+Genet&amp;rft.pages=45-54&amp;rft.volume=7&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrg1746&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16369571&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-117"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-117">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFVispé,_S.,_Defais,_M.1997" class="citation publicación">Vispé, S., Defais, M. (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_biochimie_1997-10_79_9-10/page/587">«Mammalian Rad51 protein: a RecA homologue with pleiotropic functions»</a>. <i>Biochimie</i> <b>79</b> (9-10): 587-92. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9466696">9466696</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2FS0300-9084%2897%2982007-X">10.1016/S0300-9084(97)82007-X</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Mammalian+Rad51+protein%3A+a+RecA+homologue+with+pleiotropic+functions&amp;rft.au=Visp%C3%A9%2C+S.%2C+Defais%2C+M.&amp;rft.aulast=Visp%C3%A9%2C+S.%2C+Defais%2C+M.&amp;rft.date=1997&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=9-10&amp;rft.jtitle=Biochimie&amp;rft.pages=587-92&amp;rft.volume=79&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_biochimie_1997-10_79_9-10%2Fpage%2F587&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0300-9084%2897%2982007-X&amp;rft_id=info%3Apmid%2F9466696&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-118"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-118">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFNeale_MJ,_Keeney_S2006" class="citation publicación">Neale MJ, Keeney S (2006). «Clarifying the mechanics of DNA strand exchange in meiotic recombination». <i>Nature</i> <b>442</b> (7099): 153-8. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16838012">16838012</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature04885">10.1038/nature04885</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Clarifying+the+mechanics+of+DNA+strand+exchange+in+meiotic+recombination&amp;rft.au=Neale+MJ%2C+Keeney+S&amp;rft.aulast=Neale+MJ%2C+Keeney+S&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7099&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=153-8&amp;rft.volume=442&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature04885&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16838012&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-119"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-119">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDickman,_M.,_Ingleston,_S.,_Sedelnikova,_S.,_Rafferty,_J.,_Lloyd,_R.,_Grasby,_J.,_Hornby,_D.2002" class="citation publicación">Dickman, M., Ingleston, S., Sedelnikova, S., Rafferty, J., Lloyd, R., Grasby, J., Hornby, D. (2002). «The RuvABC resolvasome». <i>Eur J Biochem</i> <b>269</b> (22): 5492-501. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12423347">12423347</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1046%2Fj.1432-1033.2002.03250.x">10.1046/j.1432-1033.2002.03250.x</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+RuvABC+resolvasome&amp;rft.au=Dickman%2C+M.%2C+Ingleston%2C+S.%2C+Sedelnikova%2C+S.%2C+Rafferty%2C+J.%2C+Lloyd%2C+R.%2C+Grasby%2C+J.%2C+Hornby%2C+D.&amp;rft.aulast=Dickman%2C+M.%2C+Ingleston%2C+S.%2C+Sedelnikova%2C+S.%2C+Rafferty%2C+J.%2C+Lloyd%2C+R.%2C+Grasby%2C+J.%2C+Hornby%2C+D.&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=22&amp;rft.jtitle=Eur+J+Biochem&amp;rft.pages=5492-501&amp;rft.volume=269&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1046%2Fj.1432-1033.2002.03250.x&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12423347&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-ref_duplicada_1-120"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ref_duplicada_1_120-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJoyce,_G.2002" class="citation publicación">Joyce, G. (2002). «The antiquity of RNA-based evolution». <i>Nature</i> <b>418</b> (6894): 214-21. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12110897">12110897</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F418214a">10.1038/418214a</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+antiquity+of+RNA-based+evolution&amp;rft.au=Joyce%2C+G.&amp;rft.aulast=Joyce%2C+G.&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6894&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=214-21&amp;rft.volume=418&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F418214a&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12110897&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-121"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-121">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFOrgel,_L." class="citation publicación">Orgel, L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.crbmb.com/cgi/reprint/39/2/99.pdf">«Prebiotic chemistry and the origin of the RNA world»</a>. <i>Crit Rev Biochem Mol Biol</i> <b>39</b> (2): 99-123. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15217990">15217990</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1080%2F10409230490460765">10.1080/10409230490460765</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Prebiotic+chemistry+and+the+origin+of+the+RNA+world&amp;rft.au=Orgel%2C+L.&amp;rft.aulast=Orgel%2C+L.&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Crit+Rev+Biochem+Mol+Biol&amp;rft.pages=99-123&amp;rft.volume=39&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.crbmb.com%2Fcgi%2Freprint%2F39%2F2%2F99.pdf&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F10409230490460765&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15217990&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-122"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-122">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDavenport,_R.2001" class="citation publicación">Davenport, R. (2001). «Ribozymes. Making copies in the RNA world». <i>Science</i> <b>292</b> (5520): 1278. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11360970">11360970</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.292.5520.1278a">10.1126/science.292.5520.1278a</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Ribozymes.+Making+copies+in+the+RNA+world&amp;rft.au=Davenport%2C+R.&amp;rft.aulast=Davenport%2C+R.&amp;rft.date=2001&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=5520&amp;rft.jtitle=Science&amp;rft.pages=1278&amp;rft.volume=292&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.292.5520.1278a&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11360970&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-123"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-123">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFSzathmáry,_E.1992" class="citation publicación">Szathmáry, E. (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/cgi/reprint/89/7/2614.pdf">«What is the optimum size for the genetic alphabet?»</a>. <i>Proc Natl Acad Sci U S A</i> <b>89</b> (7): 2614-8. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1372984">1372984</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.89.7.2614">10.1073/pnas.89.7.2614</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=What+is+the+optimum+size+for+the+genetic+alphabet%3F&amp;rft.au=Szathm%C3%A1ry%2C+E.&amp;rft.aulast=Szathm%C3%A1ry%2C+E.&amp;rft.date=1992&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7&amp;rft.jtitle=Proc+Natl+Acad+Sci+U+S+A&amp;rft.pages=2614-8&amp;rft.volume=89&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pnas.org%2Fcgi%2Freprint%2F89%2F7%2F2614.pdf&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.89.7.2614&amp;rft_id=info%3Apmid%2F1372984&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-124"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-124">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLindahl,_T.1993" class="citation publicación">Lindahl, T. (1993). «Instability and decay of the primary structure of DNA». <i>Nature</i> <b>362</b> (6422): 709-15. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8469282">8469282</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F362709a0">10.1038/362709a0</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Instability+and+decay+of+the+primary+structure+of+DNA&amp;rft.au=Lindahl%2C+T.&amp;rft.aulast=Lindahl%2C+T.&amp;rft.date=1993&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6422&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=709-15&amp;rft.volume=362&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F362709a0&amp;rft_id=info%3Apmid%2F8469282&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-125"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-125">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFVreeland,_R.,_Rosenzweig,_W.,_Powers,_D.2000" class="citation publicación">Vreeland, R., Rosenzweig, W., Powers, D. (2000). «Isolation of a 250 million-year-old halotolerant bacterium from a primary salt crystal». <i>Nature</i> <b>407</b> (6806): 897-900. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11057666">11057666</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F35038060">10.1038/35038060</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Isolation+of+a+250+million-year-old+halotolerant+bacterium+from+a+primary+salt+crystal&amp;rft.au=Vreeland%2C+R.%2C+Rosenzweig%2C+W.%2C+Powers%2C+D.&amp;rft.aulast=Vreeland%2C+R.%2C+Rosenzweig%2C+W.%2C+Powers%2C+D.&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6806&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=897-900&amp;rft.volume=407&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F35038060&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11057666&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-126"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-126">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFHebsgaard,_M.,_Phillips,_M.,_Willerslev,_E.2005" class="citation publicación">Hebsgaard, M., Phillips, M., Willerslev, E. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_trends-in-microbiology_2005-05_13_5/page/212">«Geologically ancient DNA: fact or artefact?»</a>. <i>Trends Microbiol</i> <b>13</b> (5): 212-20. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15866038">15866038</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.tim.2005.03.010">10.1016/j.tim.2005.03.010</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Geologically+ancient+DNA%3A+fact+or+artefact%3F&amp;rft.au=Hebsgaard%2C+M.%2C+Phillips%2C+M.%2C+Willerslev%2C+E.&amp;rft.aulast=Hebsgaard%2C+M.%2C+Phillips%2C+M.%2C+Willerslev%2C+E.&amp;rft.date=2005&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=5&amp;rft.jtitle=Trends+Microbiol&amp;rft.pages=212-20&amp;rft.volume=13&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_trends-in-microbiology_2005-05_13_5%2Fpage%2F212&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.tim.2005.03.010&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15866038&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-127"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-127">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFNickle,_D.,_Learn,_G.,_Rain,_M.,_Mullins,_J.,_Mittler,_J.2002" class="citation publicación">Nickle, D., Learn, G., Rain, M., Mullins, J., Mittler, J. (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-molecular-evolution_2002-01_54_1/page/134">«Curiously modern DNA for a “250 million-year-old” bacterium»</a>. <i>J Mol Evol</i> <b>54</b> (1): 134-7. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11734907">11734907</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2Fs00239-001-0025-x">10.1007/s00239-001-0025-x</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Curiously+modern+DNA+for+a+%E2%80%9C250+million-year-old%E2%80%9D+bacterium&amp;rft.au=Nickle%2C+D.%2C+Learn%2C+G.%2C+Rain%2C+M.%2C+Mullins%2C+J.%2C+Mittler%2C+J.&amp;rft.aulast=Nickle%2C+D.%2C+Learn%2C+G.%2C+Rain%2C+M.%2C+Mullins%2C+J.%2C+Mittler%2C+J.&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=J+Mol+Evol&amp;rft.pages=134-7&amp;rft.volume=54&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-molecular-evolution_2002-01_54_1%2Fpage%2F134&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00239-001-0025-x&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11734907&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Birnbaum2000-128"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Birnbaum2000_128-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBirnbaum,_D.,_Coulier,_F.,_Pébusque,_M._J.,_Pontarotti,_P.2000" class="citation publicación">Birnbaum, D., Coulier, F., Pébusque, M. J., Pontarotti, P. (2000). «“Paleogenomics”: looking in the past to the future». <i>J Exp Zool.</i> <b>288</b> ((1):). <small>21-2</small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=%E2%80%9CPaleogenomics%E2%80%9D%3A+looking+in+the+past+to+the+future&amp;rft.au=Birnbaum%2C+D.%2C+Coulier%2C+F.%2C+P%C3%A9busque%2C+M.+J.%2C+Pontarotti%2C+P.&amp;rft.aulast=Birnbaum%2C+D.%2C+Coulier%2C+F.%2C+P%C3%A9busque%2C+M.+J.%2C+Pontarotti%2C+P.&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=%281%29%3A&amp;rft.jtitle=J+Exp+Zool.&amp;rft.volume=288&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www3.interscience.wiley.com/journal/71006535/abstract?CRETRY=1&amp;SRETRY=0">[1]</a></span> </li> <li id="cite_note-Blanchette2004-129"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Blanchette2004_129-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBlanchette,_M.,_Green,_E._D.,_Miller,_W.,_Haussler,_D.2004" class="citation publicación">Blanchette, M., Green, E. D., Miller, W., Haussler, D. (2004). «Reconstructing large regions of an ancestral mammalian genome in silico». <i>Genome Res.</i> <b>14</b> ((12):). <small>2412-23</small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Reconstructing+large+regions+of+an+ancestral+mammalian+genome+in+silico&amp;rft.au=Blanchette%2C+M.%2C+Green%2C+E.+D.%2C+Miller%2C+W.%2C+Haussler%2C+D.&amp;rft.aulast=Blanchette%2C+M.%2C+Green%2C+E.+D.%2C+Miller%2C+W.%2C+Haussler%2C+D.&amp;rft.date=2004&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=%2812%29%3A&amp;rft.jtitle=Genome+Res.&amp;rft.volume=14&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> Erratum in: Genome Res. 2005 Mar;15(3):451.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://genome.cshlp.org/cgi/content/full/14/12/2412">[2]</a></span> </li> <li id="cite_note-Gaucher2003-130"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gaucher2003_130-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGaucherThomsonBurganBenner2003-09-18" class="citation publicación">Gaucher, Eric A.; Thomson, J. Michael; Burgan, Michelle F.; Benner, Steven A. (18 de septiembre de 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/13679914/">«Inferring the palaeoenvironment of ancient bacteria on the basis of resurrected proteins»</a>. <i>Nature</i> <b>425</b> (6955): 285-288. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1476-4687">1476-4687</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13679914">13679914</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature01977">10.1038/nature01977</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Inferring+the+palaeoenvironment+of+ancient+bacteria+on+the+basis+of+resurrected+proteins&amp;rft.au=Benner%2C+Steven+A.&amp;rft.au=Burgan%2C+Michelle+F.&amp;rft.au=Gaucher%2C+Eric+A.&amp;rft.au=Thomson%2C+J.+Michael&amp;rft.aufirst=Eric+A.&amp;rft.aulast=Gaucher&amp;rft.date=2003-09-18&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1476-4687&amp;rft.issue=6955&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=285-288&amp;rft.volume=425&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F13679914%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature01977&amp;rft_id=info%3Apmid%2F13679914&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Thornton2004-131"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Thornton2004_131-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFThorntonMayo_de_2004" class="citation publicación">Thornton, Joseph W. (Mayo de 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15143319/">«Resurrecting ancient genes: experimental analysis of extinct molecules»</a>. <i>Nature Reviews. Genetics</i> <b>5</b> (5): 366-375. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1471-0056">1471-0056</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15143319">15143319</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnrg1324">10.1038/nrg1324</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Resurrecting+ancient+genes%3A+experimental+analysis+of+extinct+molecules&amp;rft.au=Thornton%2C+Joseph+W.&amp;rft.aufirst=Joseph+W.&amp;rft.aulast=Thornton&amp;rft.date=Mayo+de+2004&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1471-0056&amp;rft.issue=5&amp;rft.jtitle=Nature+Reviews.+Genetics&amp;rft.pages=366-375&amp;rft.volume=5&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F15143319%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrg1324&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15143319&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Brenner2002-132"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Brenner2002_132-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBennerCaracoThomsonGaucher2002-05-03" class="citation publicación">Benner, Steven A.; Caraco, M. Daniel; Thomson, J. Michael; Gaucher, Eric A. (3 de mayo de 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11988562/">«Planetary biology--paleontological, geological, and molecular histories of life»</a>. <i>Science (New York, N.Y.)</i> <b>296</b> (5569): 864-868. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1095-9203">1095-9203</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11988562">11988562</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.1069863">10.1126/science.1069863</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de agosto de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Planetary+biology--paleontological%2C+geological%2C+and+molecular+histories+of+life&amp;rft.au=Benner%2C+Steven+A.&amp;rft.au=Caraco%2C+M.+Daniel&amp;rft.au=Gaucher%2C+Eric+A.&amp;rft.au=Thomson%2C+J.+Michael&amp;rft.aufirst=Steven+A.&amp;rft.aulast=Benner&amp;rft.date=2002-05-03&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1095-9203&amp;rft.issue=5569&amp;rft.jtitle=Science+%28New+York%2C+N.Y.%29&amp;rft.pages=864-868&amp;rft.volume=296&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F11988562%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1069863&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11988562&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Brenner2006-133"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Brenner2006_133-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBrenner,_S._A.,_Carrigan,_M._A.,_Ricardo,_A.,_Frye,_F.2006" class="citation libro">Brenner, S. A., Carrigan, M. A., Ricardo, A., Frye, F. (2006). «Setting the stage: the history, chemistry and geobiology behind RNA». <i>The RNA World, 3rd Ed</i>. Cold Spring Harbor Laboratory Press. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/0-87969-739-3" title="Especial:FuentesDeLibros/0-87969-739-3">0-87969-739-3</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+RNA+World%2C+3rd+Ed.&amp;rft.au=Brenner%2C+S.+A.%2C+Carrigan%2C+M.+A.%2C+Ricardo%2C+A.%2C+Frye%2C+F.&amp;rft.aulast=Brenner%2C+S.+A.%2C+Carrigan%2C+M.+A.%2C+Ricardo%2C+A.%2C+Frye%2C+F.&amp;rft.btitle=Setting+the+stage%3A+the+history%2C+chemistry+and+geobiology+behind+RNA&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.isbn=0-87969-739-3&amp;rft.pub=Cold+Spring+Harbor+Laboratory+Press&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://rna.cshl.edu/">[3]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110810120256/http://rna.cshl.edu/">Archivado</a> el 10 de agosto de 2011 en <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span> </li> <li id="cite_note-griffiths-134"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-griffiths_134-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-griffiths_134-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-griffiths_134-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFGriffiths,_J._F._A._et_al.2002" class="citation libro">Griffiths, J. F. A. <i>et al.</i> (2002). <i>Genética</i>. McGraw-Hill Interamericana. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/84-486-0368-0" title="Especial:FuentesDeLibros/84-486-0368-0">84-486-0368-0</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=Griffiths%2C+J.+F.+A.+%27%27et+al.%27%27&amp;rft.aulast=Griffiths%2C+J.+F.+A.+%27%27et+al.%27%27&amp;rft.btitle=Gen%C3%A9tica&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=84-486-0368-0&amp;rft.pub=McGraw-Hill+Interamericana&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-watson-135"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-watson_135-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-watson_135-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWatson2004" class="citation libro">Watson, J. D.; Baker, T. A.; Bell, S. P.; Gann, A.; Levine, M. y Losick, R. (2004). <i>Molecular Biology of the Gene</i> (Fifth edition edición). San Francisco: Benjamin Cummings. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/0-321-22368-3" title="Especial:FuentesDeLibros/0-321-22368-3">0-321-22368-3</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=Watson%2C+J.+D.&amp;rft.aufirst=J.+D.&amp;rft.aulast=Watson&amp;rft.btitle=Molecular+Biology+of+the+Gene&amp;rft.date=2004&amp;rft.edition=Fifth+edition&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=0-321-22368-3&amp;rft.place=San+Francisco&amp;rft.pub=Benjamin+Cummings&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">La referencia utiliza el parámetro obsoleto <code>&#124;coautores=</code> (<a href="/wiki/Ayuda:Errores_en_las_referencias#deprecated_params" title="Ayuda:Errores en las referencias">ayuda</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-136"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-136">↑</a></span> <span class="reference-text">Sanger, F., Coulson, A. R. «A rapid method for determining sequences in DNA by primed synthesis with DNA polymerase.» <i>J Mol Biol.</i> 1975 Mayo 25;94(3):441-448.</span> </li> <li id="cite_note-137"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-137">↑</a></span> <span class="reference-text">Sanger, F., Nicklen, S., y Coulson, A. R., «DNA sequencing with chain-terminating inhibitors.» <i>Proc Natl Acad Sci U S A</i>, diciembre de 1977; 74(12): 5463-5467.</span> </li> <li id="cite_note-Bartlett_&amp;_Stirling-138"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Bartlett_&amp;_Stirling_138-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071224105111/http://biomed.humanapress.com/index.php?option=com_opbookdetails&amp;task=chapterdetails&amp;chapter_code=1-59259-384-4:3&amp;category=biomedprotocols">«Bartlett &amp; Stirling (2003) «A Short History of the Polymerase Chain Reaction.» En: <i>Methods Mol Biol</i>. 226:3-6.»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://biomed.humanapress.com/index.php?option=com_opbookdetails&amp;task=chapterdetails&amp;chapter_code=1-59259-384-4:3&amp;category=biomedprotocols">el original</a> el 24 de diciembre de 2007<span class="reference-accessdate">. Consultado el 14 de abril de 2008</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.btitle=Bartlett+%26+Stirling+%282003%29+%C2%ABA+Short+History+of+the+Polymerase+Chain+Reaction.%C2%BB+En%3A+%27%27Methods+Mol+Biol%27%27.+226%3A3-6.&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbiomed.humanapress.com%2Findex.php%3Foption%3Dcom_opbookdetails%26task%3Dchapterdetails%26chapter_code%3D1-59259-384-4%3A3%26category%3Dbiomedprotocols&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-139"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-139">↑</a></span> <span class="reference-text">Southern, E. M. (1975): «Detection of specific sequences among DNA fragments separated by gel electrophoresis.» <i>J Mol Biol.</i>, 98:503-517. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1195397?dopt=Abstract">PMID 1195397</a></span> </li> <li id="cite_note-140"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-140">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFAlwine,_J._C.,_Kemp,_D._J.,_Stark,_G._R.1977" class="citation publicación">Alwine, J. C., Kemp, D. J., Stark, G. R. (1977). «Method for detection of specific RNAs in agarose gels by transfer to diazobenzyloxymethyl-paper and hybridization with DNA probes». <i>Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.</i> <b>74</b> (12): 5350-4. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/414220">414220</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.74.12.5350">10.1073/pnas.74.12.5350</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Method+for+detection+of+specific+RNAs+in+agarose+gels+by+transfer+to+diazobenzyloxymethyl-paper+and+hybridization+with+DNA+probes&amp;rft.au=Alwine%2C+J.+C.%2C+Kemp%2C+D.+J.%2C+Stark%2C+G.+R.&amp;rft.aulast=Alwine%2C+J.+C.%2C+Kemp%2C+D.+J.%2C+Stark%2C+G.+R.&amp;rft.date=1977&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=12&amp;rft.jtitle=Proc.+Natl.+Acad.+Sci.+U.S.A.&amp;rft.pages=5350-4&amp;rft.volume=74&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.74.12.5350&amp;rft_id=info%3Apmid%2F414220&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-141"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-141">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFNeal_Burnette,_W.1981" class="citation publicación">Neal Burnette, W. (abril de 1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080514135648/http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&amp;_udi=B6W9V-4DYTNJ8-1FB&amp;_user=10&amp;_rdoc=1&amp;_fmt=&amp;_orig=search&amp;_sort=d&amp;view=c&amp;_acct=C000050221&amp;_version=1&amp;_urlVersion=0&amp;_userid=10&amp;md5=f45e0364aabbcacb8f4f75540e622fd0">«<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Western blotting': electrophoretic transfer of proteins from sodium dodecyl sulfate — polyacrylamide gels to unmodified nitrocellulose and radiographic detection with antibody and radioiodinated protein A»</a>. <i>Analytical Biochemistry</i> (United States: Academic Press) <b>112</b> (2): 195-203. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0003-2697">0003-2697</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6266278">6266278</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0003-2697%2881%2990281-5">10.1016/0003-2697(81)90281-5</a></small>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&amp;_udi=B6W9V-4DYTNJ8-1FB&amp;_user=10&amp;_rdoc=1&amp;_fmt=&amp;_orig=search&amp;_sort=d&amp;view=c&amp;_acct=C000050221&amp;_version=1&amp;_urlVersion=0&amp;_userid=10&amp;md5=f45e0364aabbcacb8f4f75540e622fd0">el original</a> el 14 de mayo de 2008<span class="reference-accessdate">. Consultado el 3 de abril de 2008</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=%27Western+blotting%27%3A+electrophoretic+transfer+of+proteins+from+sodium+dodecyl+sulfate+%E2%80%94+polyacrylamide+gels+to+unmodified+nitrocellulose+and+radiographic+detection+with+antibody+and+radioiodinated+protein+A&amp;rft.au=Neal+Burnette%2C+W.&amp;rft.aulast=Neal+Burnette%2C+W.&amp;rft.date=abril+de+1981&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0003-2697&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Analytical+Biochemistry&amp;rft.pages=195-203&amp;rft.place=United+States&amp;rft.pub=Academic+Press&amp;rft.volume=112&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%3F_ob%3DArticleURL%26_udi%3DB6W9V-4DYTNJ8-1FB%26_user%3D10%26_rdoc%3D1%26_fmt%3D%26_orig%3Dsearch%26_sort%3Dd%26view%3Dc%26_acct%3DC000050221%26_version%3D1%26_urlVersion%3D0%26_userid%3D10%26md5%3Df45e0364aabbcacb8f4f75540e622fd0&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0003-2697%2881%2990281-5&amp;rft_id=info%3Apmid%2F6266278&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">La referencia utiliza el parámetro obsoleto <code>&#124;mes=</code> (<a href="/wiki/Ayuda:Errores_en_las_referencias#deprecated_params" title="Ayuda:Errores en las referencias">ayuda</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-142"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-142">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMiller1979" class="citation publicación">Miller, W. L. (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/91311/">«Use of recombinant DNA technology for the production of polypeptides»</a>. <i>Advances in Experimental Medicine and Biology</i> <b>118</b>: 153-174. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0065-2598">0065-2598</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/91311">91311</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2F978-1-4684-0997-0_16">10.1007/978-1-4684-0997-0_16</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Use+of+recombinant+DNA+technology+for+the+production+of+polypeptides&amp;rft.au=Miller%2C+W.+L.&amp;rft.aufirst=W.+L.&amp;rft.aulast=Miller&amp;rft.date=1979&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0065-2598&amp;rft.jtitle=Advances+in+Experimental+Medicine+and+Biology&amp;rft.pages=153-174&amp;rft.volume=118&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F91311%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F978-1-4684-0997-0_16&amp;rft_id=info%3Apmid%2F91311&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Leader2008-143"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Leader2008_143-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFLeaderBacaGolanEnero_de_2008" class="citation publicación">Leader, Benjamin; Baca, Quentin J.; Golan, David E. (Enero de 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18097458/">«Protein therapeutics: a summary and pharmacological classification»</a>. <i>Nature Reviews. Drug Discovery</i> <b>7</b> (1): 21-39. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1474-1784">1474-1784</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18097458">18097458</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnrd2399">10.1038/nrd2399</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Protein+therapeutics%3A+a+summary+and+pharmacological+classification&amp;rft.au=Baca%2C+Quentin+J.&amp;rft.au=Golan%2C+David+E.&amp;rft.au=Leader%2C+Benjamin&amp;rft.aufirst=Benjamin&amp;rft.aulast=Leader&amp;rft.date=Enero+de+2008&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1474-1784&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Nature+Reviews.+Drug+Discovery&amp;rft.pages=21-39&amp;rft.volume=7&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F18097458%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrd2399&amp;rft_id=info%3Apmid%2F18097458&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Dingermann2008-144"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Dingermann2008_144-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDingermannEnero_de_2008" class="citation publicación">Dingermann, Theo (Enero de 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18041103/">«Recombinant therapeutic proteins: production platforms and challenges»</a>. <i>Biotechnology Journal</i> <b>3</b> (1): 90-97. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1860-7314">1860-7314</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18041103">18041103</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002%2Fbiot.200700214">10.1002/biot.200700214</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Recombinant+therapeutic+proteins%3A+production+platforms+and+challenges&amp;rft.au=Dingermann%2C+Theo&amp;rft.aufirst=Theo&amp;rft.aulast=Dingermann&amp;rft.date=Enero+de+2008&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1860-7314&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Biotechnology+Journal&amp;rft.pages=90-97&amp;rft.volume=3&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F18041103%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fbiot.200700214&amp;rft_id=info%3Apmid%2F18041103&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Voigt2008-145"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Voigt2008_145-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFVoigtIzsvákIvicsNoviembre_de_2008" class="citation publicación">Voigt, Katrin; Izsvák, Zsuzsanna; Ivics, Zoltán (Noviembre de 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18607557/">«Targeted gene insertion for molecular medicine»</a>. <i>Journal of Molecular Medicine (Berlin, Germany)</i> <b>86</b> (11): 1205-1219. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0946-2716">0946-2716</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18607557">18607557</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2Fs00109-008-0381-8">10.1007/s00109-008-0381-8</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Targeted+gene+insertion+for+molecular+medicine&amp;rft.au=Ivics%2C+Zolt%C3%A1n&amp;rft.au=Izsv%C3%A1k%2C+Zsuzsanna&amp;rft.au=Voigt%2C+Katrin&amp;rft.aufirst=Katrin&amp;rft.aulast=Voigt&amp;rft.date=Noviembre+de+2008&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0946-2716&amp;rft.issue=11&amp;rft.jtitle=Journal+of+Molecular+Medicine+%28Berlin%2C+Germany%29&amp;rft.pages=1205-1219&amp;rft.volume=86&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F18607557%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00109-008-0381-8&amp;rft_id=info%3Apmid%2F18607557&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-146"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-146">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFHoudebine2007" class="citation publicación">Houdebine, Louis-Marie (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17172731/">«Transgenic animal models in biomedical research»</a>. <i>Methods in Molecular Biology (Clifton, N.J.)</i> <b>360</b>: 163-202. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1064-3745">1064-3745</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17172731">17172731</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1385%2F1-59745-165-7%3A163">10.1385/1-59745-165-7:163</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Transgenic+animal+models+in+biomedical+research&amp;rft.au=Houdebine%2C+Louis-Marie&amp;rft.aufirst=Louis-Marie&amp;rft.aulast=Houdebine&amp;rft.date=2007&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1064-3745&amp;rft.jtitle=Methods+in+Molecular+Biology+%28Clifton%2C+N.J.%29&amp;rft.pages=163-202&amp;rft.volume=360&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F17172731%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1385%2F1-59745-165-7%3A163&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17172731&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Soler2006-147"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Soler2006_147-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFSolerThépotRival-GervierJolivetSeptiembre_de_2006" class="citation publicación">Soler, Eric; Thépot, Dominique; Rival-Gervier, Sylvie; Jolivet, Geneviève; Houdebine, Louis-Marie (Septiembre de 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17107647/">«Preparation of recombinant proteins in milk to improve human and animal health»</a>. <i>Reproduction Nutrition Development</i> <b>46</b> (5): 579-588. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0926-5287">0926-5287</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1051%2Frnd%3A2006029">10.1051/rnd:2006029</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Preparation+of+recombinant+proteins+in+milk+to+improve+human+and+animal+health&amp;rft.au=Houdebine%2C+Louis-Marie&amp;rft.au=Jolivet%2C+Genevi%C3%A8ve&amp;rft.au=Rival-Gervier%2C+Sylvie&amp;rft.au=Soler%2C+Eric&amp;rft.au=Th%C3%A9pot%2C+Dominique&amp;rft.aufirst=Eric&amp;rft.aulast=Soler&amp;rft.date=Septiembre+de+2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0926-5287&amp;rft.issue=5&amp;rft.jtitle=Reproduction+Nutrition+Development&amp;rft.pages=579-588&amp;rft.volume=46&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F17107647%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1051%2Frnd%3A2006029&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-chávez2003-148"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-chávez2003_148-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFChávezMuñoz_de_ChávezSeptiembre_de_2003" class="citation publicación">Chávez, A.; Muñoz de Chávez, M. (Septiembre de 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/1601809">«Nutrigenomics in public health nutrition: short-term perspectives»</a>. <i>European Journal of Clinical Nutrition</i> <span style="color:var(--color-subtle, #555 );">(en inglés)</span> <b>57</b> (1): S97-S100. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/1476-5640">1476-5640</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fsj.ejcn.1601809">10.1038/sj.ejcn.1601809</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Nutrigenomics+in+public+health+nutrition%3A+short-term+perspectives&amp;rft.au=Ch%C3%A1vez%2C+A.&amp;rft.au=Mu%C3%B1oz+de+Ch%C3%A1vez%2C+M.&amp;rft.aufirst=A.&amp;rft.aulast=Ch%C3%A1vez&amp;rft.date=Septiembre+de+2003&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1476-5640&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=European+Journal+of+Clinical+Nutrition&amp;rft.pages=S97-S100&amp;rft.volume=57&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Farticles%2F1601809&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fsj.ejcn.1601809&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Vasil2007-149"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Vasil2007_149-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFVasilAgosto_de_2007" class="citation publicación">Vasil, Indra K. (Agosto de 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17431631/">«Molecular genetic improvement of cereals: transgenic wheat (Triticum aestivum L.)»</a>. <i>Plant Cell Reports</i> <b>26</b> (8): 1133-1154. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0721-7714">0721-7714</a></small>. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17431631">17431631</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2Fs00299-007-0338-3">10.1007/s00299-007-0338-3</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Molecular+genetic+improvement+of+cereals%3A+transgenic+wheat+%28Triticum+aestivum+L.%29&amp;rft.au=Vasil%2C+Indra+K.&amp;rft.aufirst=Indra+K.&amp;rft.aulast=Vasil&amp;rft.date=Agosto+de+2007&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0721-7714&amp;rft.issue=8&amp;rft.jtitle=Plant+Cell+Reports&amp;rft.pages=1133-1154&amp;rft.volume=26&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpubmed.ncbi.nlm.nih.gov%2F17431631%2F&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00299-007-0338-3&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17431631&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-150"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-150">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFDaniell,_H.,_Dhingra,_A.2002" class="citation publicación">Daniell, H., Dhingra, A. (2002). «Multigene engineering: dawn of an exciting new era in biotechnology». <i>Curr Opin Biotechnol</i> <b>13</b> (2): 136-41. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11950565">11950565</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2FS0958-1669%2802%2900297-5">10.1016/S0958-1669(02)00297-5</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Multigene+engineering%3A+dawn+of+an+exciting+new+era+in+biotechnology&amp;rft.au=Daniell%2C+H.%2C+Dhingra%2C+A.&amp;rft.aulast=Daniell%2C+H.%2C+Dhingra%2C+A.&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Curr+Opin+Biotechnol&amp;rft.pages=136-41&amp;rft.volume=13&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0958-1669%2802%2900297-5&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11950565&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-151"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-151">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJob_D2002" class="citation publicación">Job D (2002). «Plant biotechnology in agriculture». <i>Biochimie</i> <b>84</b> (11): 1105-10. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12595138">12595138</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2FS0300-9084%2802%2900013-5">10.1016/S0300-9084(02)00013-5</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Plant+biotechnology+in+agriculture&amp;rft.au=Job+D&amp;rft.aulast=Job+D&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=11&amp;rft.jtitle=Biochimie&amp;rft.pages=1105-10&amp;rft.volume=84&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0300-9084%2802%2900013-5&amp;rft_id=info%3Apmid%2F12595138&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-152"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-152">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFCollins,_A.,_Morton,_N.1994" class="citation publicación">Collins, A., Morton, N. (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/cgi/reprint/91/13/6007.pdf">«Likelihood ratios for DNA identification»</a>. <i>Proc Natl Acad Sci USA</i> <b>91</b> (13): 6007-11. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8016106">8016106</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.91.13.6007">10.1073/pnas.91.13.6007</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Likelihood+ratios+for+DNA+identification&amp;rft.au=Collins%2C+A.%2C+Morton%2C+N.&amp;rft.aulast=Collins%2C+A.%2C+Morton%2C+N.&amp;rft.date=1994&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=13&amp;rft.jtitle=Proc+Natl+Acad+Sci+USA&amp;rft.pages=6007-11&amp;rft.volume=91&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pnas.org%2Fcgi%2Freprint%2F91%2F13%2F6007.pdf&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.91.13.6007&amp;rft_id=info%3Apmid%2F8016106&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-153"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-153">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWeir,_B.,_Triggs,_C.,_Starling,_L.,_Stowell,_L.,_Walsh,_K.,_Buckleton,_J.1997" class="citation publicación">Weir, B., Triggs, C., Starling, L., Stowell, L., Walsh, K., Buckleton, J. (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-forensic-sciences_1997-03_42_2/page/213">«Interpreting DNA mixtures»</a>. <i>J Forensic Sci</i> <b>42</b> (2): 213-22. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9068179">9068179</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Interpreting+DNA+mixtures&amp;rft.au=Weir%2C+B.%2C+Triggs%2C+C.%2C+Starling%2C+L.%2C+Stowell%2C+L.%2C+Walsh%2C+K.%2C+Buckleton%2C+J.&amp;rft.aulast=Weir%2C+B.%2C+Triggs%2C+C.%2C+Starling%2C+L.%2C+Stowell%2C+L.%2C+Walsh%2C+K.%2C+Buckleton%2C+J.&amp;rft.date=1997&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=J+Forensic+Sci&amp;rft.pages=213-22&amp;rft.volume=42&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-forensic-sciences_1997-03_42_2%2Fpage%2F213&amp;rft_id=info%3Apmid%2F9068179&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-154"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-154">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJeffreys,_A.,_Wilson,_V.,_Thein,_S.1985" class="citation publicación">Jeffreys, A., Wilson, V., Thein, S. (1985). «Individual-specific 'fingerprints' of human DNA». <i>Nature</i> <b>316</b> (6023): 76-9. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2989708">2989708</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F316076a0">10.1038/316076a0</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Individual-specific+%27fingerprints%27+of+human+DNA&amp;rft.au=Jeffreys%2C+A.%2C+Wilson%2C+V.%2C+Thein%2C+S.&amp;rft.aulast=Jeffreys%2C+A.%2C+Wilson%2C+V.%2C+Thein%2C+S.&amp;rft.date=1985&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6023&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=76-9&amp;rft.volume=316&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F316076a0&amp;rft_id=info%3Apmid%2F2989708&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-155"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-155">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061214004903/http://www.forensic.gov.uk/forensic_t/inside/news/list_casefiles.php?case=1">«Colin Pitchfork — first murder conviction on DNA evidence also clears the prime suspect.»</a> Forensic Science Service. Consultado el 23 de diciembre de 2006.</span> </li> <li id="cite_note-156"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-156">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061112000837/http://massfatality.dna.gov/Introduction/">«DNA Identification in Mass Fatality Incidents»</a>. National Institute of Justice. septiembre de 2006. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://massfatality.dna.gov/Introduction/">el original</a> el 12 de noviembre de 2006.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.btitle=DNA+Identification+in+Mass+Fatality+Incidents&amp;rft.date=septiembre+de+2006&amp;rft.genre=book&amp;rft.pub=National+Institute+of+Justice&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmassfatality.dna.gov%2FIntroduction%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-157"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-157">↑</a></span> <span class="reference-text">Bhattacharya, Shaoni. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newscientist.com/article.ns?id=dn4908">«Killer convicted thanks to relative's DNA».</a> <i>newscientist.com</i> (20 abril 2004). Consultado el 22 de diciembre de 2006.</span> </li> <li id="cite_note-158"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-158">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFBaldi,_Pierre;_Brunak,_Soren2001" class="citation libro">Baldi, Pierre; Brunak, Soren (2001). <i>Bioinformatics: The Machine Learning Approach</i>. <a href="/wiki/MIT_Press" title="MIT Press">MIT Press</a>. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-262-02506-5" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-262-02506-5">978-0-262-02506-5</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=Baldi%2C+Pierre%3B+Brunak%2C+Soren&amp;rft.aulast=Baldi%2C+Pierre%3B+Brunak%2C+Soren&amp;rft.btitle=Bioinformatics%3A+The+Machine+Learning+Approach&amp;rft.date=2001&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=978-0-262-02506-5&amp;rft.pub=MIT+Press&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-159"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-159">↑</a></span> <span class="reference-text">Gusfield, Dan. <i>Algorithms on Strings, Trees, and Sequences: Computer Science and Computational Biology</i>. <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, 15 January 1997. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-521-58519-4" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-521-58519-4">978-0-521-58519-4</a>.</span> </li> <li id="cite_note-160"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-160">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFSjölander,_K.2004" class="citation publicación">Sjölander, K. (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bioinformatics.oxfordjournals.org/cgi/reprint/20/2/170">«Phylogenomic inference of protein molecular function: advances and challenges»</a>. <i>Bioinformatics</i> <b>20</b> (2): 170-9. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14734307">14734307</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fbioinformatics%2Fbth021">10.1093/bioinformatics/bth021</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Phylogenomic+inference+of+protein+molecular+function%3A+advances+and+challenges&amp;rft.au=Sj%C3%B6lander%2C+K.&amp;rft.aulast=Sj%C3%B6lander%2C+K.&amp;rft.date=2004&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=2&amp;rft.jtitle=Bioinformatics&amp;rft.pages=170-9&amp;rft.volume=20&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbioinformatics.oxfordjournals.org%2Fcgi%2Freprint%2F20%2F2%2F170&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fbioinformatics%2Fbth021&amp;rft_id=info%3Apmid%2F14734307&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Mount-161"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mount_161-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFMount,_D._M.2004" class="citation libro">Mount, D. M. (2004). <i>Bioinformatics: Sequence and Genome Analysis</i> (2 edición). Cold Spring Harbor, NY: Cold Spring Harbor Laboratory Press. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/0879697121" title="Especial:FuentesDeLibros/0879697121">0879697121</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.au=Mount%2C+D.+M.&amp;rft.aulast=Mount%2C+D.+M.&amp;rft.btitle=Bioinformatics%3A+Sequence+and+Genome+Analysis&amp;rft.date=2004&amp;rft.edition=2&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=0879697121&amp;rft.place=Cold+Spring+Harbor%2C+NY&amp;rft.pub=Cold+Spring+Harbor+Laboratory+Press&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Yin2008-162"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Yin2008_162-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFYinHariadiSahuChoi2008-08-08" class="citation publicación">Yin, Peng; Hariadi, Rizal F.; Sahu, Sudheer; Choi, Harry M. T.; Park, Sung Ha; LaBean, Thomas H.; Reif, John H. (8 de agosto de 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.science.org/doi/10.1126/science.1157312">«Programming DNA Tube Circumferences»</a>. <i>Science</i> <span style="color:var(--color-subtle, #555 );">(en inglés)</span> <b>321</b> (5890): 824-826. <small><a href="/wiki/ISSN" class="mw-redirect" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//portal.issn.org/resource/issn/0036-8075">0036-8075</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.1157312">10.1126/science.1157312</a></small><span class="reference-accessdate">. Consultado el 30 de septiembre de 2023</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Programming+DNA+Tube+Circumferences&amp;rft.au=Choi%2C+Harry+M.+T.&amp;rft.au=Hariadi%2C+Rizal+F.&amp;rft.au=LaBean%2C+Thomas+H.&amp;rft.au=Park%2C+Sung+Ha&amp;rft.au=Reif%2C+John+H.&amp;rft.au=Sahu%2C+Sudheer&amp;rft.au=Yin%2C+Peng&amp;rft.aufirst=Peng&amp;rft.aulast=Yin&amp;rft.date=2008-08-08&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0036-8075&amp;rft.issue=5890&amp;rft.jtitle=Science&amp;rft.pages=824-826&amp;rft.volume=321&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.science.org%2Fdoi%2F10.1126%2Fscience.1157312&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1157312&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-163"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-163">↑</a></span> <span class="reference-text">Modelos de ADN en papiroflexia realizados en el Sanger Center (UK) <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20080731210322/http://www.sanger.ac.uk/Users/agb/Origami/DNA/">[4]</a></span> </li> <li id="cite_note-164"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-164">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFWray,_G.2002" class="citation publicación">Wray, G. (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&amp;pubmedid=11806830">«Dating branches on the tree of life using DNA»</a>. <i>Genome Biol</i> <b>3</b> (1): REVIEWS0001. <small><a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11806830">11806830</a></small>. <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1046%2Fj.1525-142X.1999.99010.x">10.1046/j.1525-142X.1999.99010.x</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Dating+branches+on+the+tree+of+life+using+DNA&amp;rft.au=Wray%2C+G.&amp;rft.aulast=Wray%2C+G.&amp;rft.date=2002&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Genome+Biol&amp;rft.pages=REVIEWS0001&amp;rft.volume=3&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Farticlerender.fcgi%3Ftool%3Dpubmed%26pubmedid%3D11806830&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1046%2Fj.1525-142X.1999.99010.x&amp;rft_id=info%3Apmid%2F11806830&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-165"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-165">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20011108024219/http://www.pbs.org/wgbh/nova/transcripts/2706israel.html">«Lost Tribes of Israel - Broadcast Transcript Nova (TV series)»</a>. <i>PBS.org</i>. 22 de Febrero de 2000. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pbs.org/wgbh/nova/transcripts/2706israel.html">el original</a> el 8 de noviembre de 2001<span class="reference-accessdate">. Consultado el 4 marzo de 2006)</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=Lost+Tribes+of+Israel+-+Broadcast+Transcript+Nova+%28TV+series%29&amp;rft.date=22+de+Febrero+de+2000.&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=PBS.org&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pbs.org%2Fwgbh%2Fnova%2Ftranscripts%2F2706israel.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-166"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-166">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFKleiman,_Yaakov13_enero_2000" class="citation web">Kleiman, Yaakov (13 de enero de 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160425030959/http://www.aish.com/ci/sam/48936742.html">«The Cohanim - DNA Connection: The fascinating story of how DNA studies confirm an ancient biblical tradition»</a>. <i>aish.com</i>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aish.com/societywork/sciencenature/the_cohanim_-_dna_connection.asp">el original</a> el 25 de abril de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado el 4 de marzo de 2006</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=The+Cohanim+-+DNA+Connection%3A+The+fascinating+story+of+how+DNA+studies+confirm+an+ancient+biblical+tradition&amp;rft.au=Kleiman%2C+Yaakov&amp;rft.aulast=Kleiman%2C+Yaakov&amp;rft.date=13+enero+2000&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=aish.com&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aish.com%2Fsocietywork%2Fsciencenature%2Fthe_cohanim_-_dna_connection.asp&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-167"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-167">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFPandaMollaBaigSwain2018" class="citation publicación">Panda, Darshan; Molla, Kutubuddin Ali; Baig, Mirza Jainul; Swain, Alaka; Behera, Deeptirekha; Dash, Manaswini (2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://link.springer.com/article/10.1007/s13205-018-1246-7">«DNA as a digital information storage device: hope or hype?»</a>. <i>3 Biotech</i> <b>8</b> (5). <small><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2Fs13205-018-1246-7">10.1007/s13205-018-1246-7</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3A%C3%81cido+desoxirribonucleico&amp;rft.atitle=DNA+as+a+digital+information+storage+device%3A+hope+or+hype%3F&amp;rft.au=Baig%2C+Mirza+Jainul&amp;rft.au=Behera%2C+Deeptirekha&amp;rft.au=Dash%2C+Manaswini&amp;rft.au=Molla%2C+Kutubuddin+Ali&amp;rft.au=Panda%2C+Darshan&amp;rft.au=Swain%2C+Alaka&amp;rft.aufirst=Darshan&amp;rft.aulast=Panda&amp;rft.date=2018&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=5&amp;rft.jtitle=3+Biotech&amp;rft.volume=8&amp;rft_id=https%3A%2F%2Flink.springer.com%2Farticle%2F10.1007%2Fs13205-018-1246-7&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs13205-018-1246-7&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliografía"><span id="Bibliograf.C3.ADa"></span>Bibliografía</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=48" title="Editar sección: Bibliografía"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Calladine, Chris R.; Drew, Horace R., Ben F. y Travers, Andrew A. <i>Understanding DNA</i>, Elsevier Academic Press, 2003. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-12-155089-9" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-12-155089-9">978-0-12-155089-9</a>.</li> <li>Clayton, Julie. (Ed.). <i>50 Years of DNA</i>, Palgrave MacMillan Press, 2003. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-1-4039-1479-8" title="Especial:FuentesDeLibros/978-1-4039-1479-8">978-1-4039-1479-8</a>.</li> <li>Judson, Horace Freeland. <i>The Eighth Day of Creation: Makers of the Revolution in Biology</i>, Cold Spring Harbor Laboratory Press, 1996. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-87969-478-4" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-87969-478-4">978-0-87969-478-4</a>. &#160;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Olby&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Robert Olby (aún no redactado)">Olby, Robert</a>. <i>The Path to The Double Helix: Discovery of DNA</i> (1974), MacMillan, con introducción de Francis Crick; <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-486-68117-7" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-486-68117-7">978-0-486-68117-7</a>.</li> <li><a href="/wiki/Matt_Ridley" title="Matt Ridley">Ridley, Matt</a>. <i>Francis Crick: Discoverer of the Genetic Code (Eminent Lives)</i>, HarperCollins Publishers; 192 pp., <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-06-082333-7" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-06-082333-7">978-0-06-082333-7</a>. 2006.</li> <li><a href="/wiki/Steven_Rose" title="Steven Rose">Rose, Steven</a>. <i>The Chemistry of Life</i>, Penguin, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-14-027273-4" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-14-027273-4">978-0-14-027273-4</a>.</li> <li>Watson, James D. y Francis H. C. Crick. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nature/dna50/watsoncrick.pdf">«A structure for Deoxyribose Nucleic Acid.»</a> (PDF). <i><a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a></i> 171, 737-738 pp. 25 de abril de 1953.</li> <li>Watson, James D. <i>DNA: The Secret of Life</i> <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-375-41546-3" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-375-41546-3">978-0-375-41546-3</a>.</li> <li>Watson, James D. <i><a href="/w/index.php?title=The_Double_Helix&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="The Double Helix (aún no redactado)">The Double Helix: A Personal Account of the Discovery of the Structure of DNA (Norton Critical Editions)</a></i>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-393-95075-5" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-393-95075-5">978-0-393-95075-5</a>.</li> <li>Watson, James D. <i>Avoid boring people and other lessons from a life in science</i>. (2007) Nueva York: Random House. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-375-41284-4" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-375-41284-4">978-0-375-41284-4</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Enlaces_externos">Enlaces externos</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;action=edit&amp;section=49" title="Editar sección: Enlaces externos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> alberga una categoría multimedia sobre <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:DNA" class="extiw" title="commons:Category:DNA">Ácido desoxirribonucleico</a></b>.</li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Spanish_Wikiquote.SVG/12px-Spanish_Wikiquote.SVG.png" decoding="async" width="12" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Spanish_Wikiquote.SVG/19px-Spanish_Wikiquote.SVG.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Spanish_Wikiquote.SVG/25px-Spanish_Wikiquote.SVG.png 2x" data-file-width="272" data-file-height="330" /></span></span> <a href="/wiki/Wikiquote" title="Wikiquote">Wikiquote</a> alberga frases célebres de o sobre <b><a href="https://es.wikiquote.org/wiki/%C3%81cido_desoxirribonucleico" class="extiw" title="q:Ácido desoxirribonucleico">Ácido desoxirribonucleico</a></b>.</li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/20px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/30px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span> <a href="/wiki/Wikcionario" title="Wikcionario">Wikcionario</a> tiene definiciones y otra información sobre <b><a href="https://es.wiktionary.org/wiki/%C3%A1cido_desoxirribonucleico" class="extiw" title="wikt:ácido desoxirribonucleico">ácido desoxirribonucleico</a></b>.</li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/20px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/30px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span> <a href="/wiki/Wikcionario" title="Wikcionario">Wikcionario</a> tiene definiciones y otra información sobre <b><a href="https://es.wiktionary.org/wiki/ADN_cromos%C3%B3mico" class="extiw" title="wikt:ADN cromosómico">ADN cromosómico</a></b>.</li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/20px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/30px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span> <a href="/wiki/Wikcionario" title="Wikcionario">Wikcionario</a> tiene definiciones y otra información sobre <b><a href="https://es.wiktionary.org/wiki/ADN_recombinante" class="extiw" title="wikt:ADN recombinante">ADN recombinante</a></b>.</li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/20px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/30px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span> <a href="/wiki/Wikcionario" title="Wikcionario">Wikcionario</a> tiene definiciones y otra información sobre <b><a href="https://es.wiktionary.org/wiki/ADN_nuclear" class="extiw" title="wikt:ADN nuclear">ADN nuclear</a></b>.</li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/20px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/30px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span> <a href="/wiki/Wikcionario" title="Wikcionario">Wikcionario</a> tiene definiciones y otra información sobre <b><a href="https://es.wiktionary.org/wiki/ADN_mitocondrial" class="extiw" title="wikt:ADN mitocondrial">ADN mitocondrial</a></b>.</li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/20px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/30px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span> <a href="/wiki/Wikcionario" title="Wikcionario">Wikcionario</a> tiene definiciones y otra información sobre <b><a href="https://es.wiktionary.org/wiki/ADN_ribosomal" class="extiw" title="wikt:ADN ribosomal">ADN ribosomal</a></b>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://biomodel.uah.es/model4/dna/">Modelo en 3 dimensiones de la estructura del ADN</a>. Interactivo. Requiere Java.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160122232025/http://smcg.cifn.unam.mx/enp-unam/03-EstructuraDelGenoma/animaciones/secuencia.swf">El método de secuenciación de Sanger</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r161257576">.mw-parser-output .mw-authority-control{margin-top:1.5em}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox table{margin:0}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox hr:last-child{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox+.mw-mf-linked-projects{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{display:flex;padding:0.5em;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);background-color:var(--background-color-neutral,#eaecf0);color:var(--color-base,#202122)}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects ul li{margin-bottom:0}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#eeeeff}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d);background-color:var(--background-color-neutral,#27292d);color:var(--color-base,#eaecf0)}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#202122)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#202122!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#27292d!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral,#27292d)!important;color:var(--color-base,#eaecf0)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#202122)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#202122!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#27292d!important}}</style><div class="mw-authority-control"><div role="navigation" class="navbox" aria-label="Navbox" style="width: inherit;padding:3px"><table class="hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Control_de_autoridades" title="Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b>Proyectos Wikimedia</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> Datos:</span> <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7430" class="extiw" title="wikidata:Q7430">Q7430</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Multimedia:</span> <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:DNA">DNA</a></span> / <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&amp;search=%22Q7430%22">Q7430</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikiquote" title="Wikiquote"><img alt="Wikiquote" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> Citas célebres:</span> <span class="uid"><a href="https://es.wikiquote.org/wiki/ADN" class="extiw" title="q:ADN">ADN</a></span></li></ul> <hr /> <ul><li><b>Identificadores</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Espa%C3%B1a" title="Biblioteca Nacional de España">BNE</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://datos.bne.es/resource/XX527602">XX527602</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Francia" title="Biblioteca Nacional de Francia">BNF</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119649178">119649178</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119649178">(data)</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4070512-2">4070512-2</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85037008">sh85037008</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_la_Dieta" title="Biblioteca Nacional de la Dieta">NDL</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00561484">00561484</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_la_Rep%C3%BAblica_Checa" title="Biblioteca Nacional de la República Checa">NKC</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph116977">ph116977</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Israel" title="Biblioteca Nacional de Israel">NLI</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007548275805171">987007548275805171</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Art_%26_Architecture_Thesaurus" title="Art &amp; Architecture Thesaurus">AAT</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://vocab.getty.edu/page/aat/300379678">300379678</a></span></li> <li><b>Diccionarios y enciclopedias</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Brit%C3%A1nica" title="Enciclopedia Británica">Britannica</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/DNA">url</a></span></li> <li><b>Identificadores médicos</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Medical_Subject_Headings" title="Medical Subject Headings">MeSH</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D004247">D004247</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Foundational_Model_of_Anatomy" title="Foundational Model of Anatomy">FMA</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://purl.org/sig/ont/fma/fma74412">74412</a></span></li> <li><b>Identificadores químicos</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/N%C3%BAmero_CAS" class="mw-redirect" title="Número CAS">Número CAS</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://commonchemistry.cas.org/detail?cas_rn=9007-49-2">9007-49-2</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/ChEBI" title="ChEBI">ChEBI</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ebi.ac.uk/chebi/searchId.do?chebiId=CHEBI:16991">16991</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/KEGG" title="KEGG">KEGG</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kegg.jp/entry/C00039">C00039</a></span></li> <li><b>Identificadores biológicos</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Mouse_Genome_Informatics" title="Mouse Genome Informatics">MGI</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://commonchemistry.cas.org/detail?cas_rn=9007-49-2">9007-49-2</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div class="mw-mf-linked-projects hlist"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> Datos:</span> <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7430" class="extiw" title="wikidata:Q7430">Q7430</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Multimedia:</span> <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:DNA">DNA</a></span> / <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&amp;search=%22Q7430%22">Q7430</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikiquote" title="Wikiquote"><img alt="Wikiquote" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> Citas célebres:</span> <span class="uid"><a href="https://es.wikiquote.org/wiki/ADN" class="extiw" title="q:ADN">ADN</a></span></li></ul> </div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐5d7b8865c6‐pkrd8 Cached time: 20250217192157 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.946 seconds Real time usage: 1.184 seconds Preprocessor visited node count: 10840/1000000 Post‐expand include size: 365083/2097152 bytes Template argument size: 3570/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 17/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 274852/5000000 bytes Lua time usage: 0.445/10.000 seconds Lua memory usage: 6674036/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 16/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 894.861 1 -total 42.87% 383.631 1 Plantilla:Listaref 32.08% 287.034 1 Plantilla:Control_de_autoridades 24.67% 220.780 122 Plantilla:Cita_publicación 4.77% 42.716 1 Plantilla:Commonscat 4.69% 41.983 12 Plantilla:Cita_libro 4.31% 38.550 1 Plantilla:Wikiquote 3.38% 30.216 2 Plantilla:Redirige_aquí 1.93% 17.287 1 Plantilla:Propiedad 1.66% 14.855 9 Plantilla:Cita_web --> <!-- Saved in parser cache with key eswiki:pcache:10058:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250217192157 and revision id 165458041. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Obtenido de «<a dir="ltr" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Ácido_desoxirribonucleico&amp;oldid=165458041">https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Ácido_desoxirribonucleico&amp;oldid=165458041</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categorías</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:ADN" title="Categoría:ADN">ADN</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:%C3%81cidos" title="Categoría:Ácidos">Ácidos</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Gen%C3%A9tica" title="Categoría:Genética">Genética</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Palabras_largas" title="Categoría:Palabras largas">Palabras largas</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Bioqu%C3%ADmica" title="Categoría:Bioquímica">Bioquímica</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Ciencia_y_tecnolog%C3%ADa_de_Suiza" title="Categoría:Ciencia y tecnología de Suiza">Ciencia y tecnología de Suiza</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Ciencia_de_1869" title="Categoría:Ciencia de 1869">Ciencia de 1869</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Ciencia_y_tecnolog%C3%ADa_de_Reino_Unido_del_siglo_XX" title="Categoría:Ciencia y tecnología de Reino Unido del siglo XX">Ciencia y tecnología de Reino Unido del siglo XX</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Ciencia_de_1953" title="Categoría:Ciencia de 1953">Ciencia de 1953</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Reino_Unido_en_1953" title="Categoría:Reino Unido en 1953">Reino Unido en 1953</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías ocultas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1ginas_con_referencias_con_par%C3%A1metros_obsoletos" title="Categoría:Wikipedia:Páginas con referencias con parámetros obsoletos">Wikipedia:Páginas con referencias con parámetros obsoletos</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1ginas_con_referencias_con_et_al._impl%C3%ADcito_en_los_autores" title="Categoría:Wikipedia:Páginas con referencias con et al. implícito en los autores">Wikipedia:Páginas con referencias con et al. implícito en los autores</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1ginas_con_enlaces_m%C3%A1gicos_de_PMID" title="Categoría:Wikipedia:Páginas con enlaces mágicos de PMID">Wikipedia:Páginas con enlaces mágicos de PMID</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_destacados" title="Categoría:Wikipedia:Artículos destacados">Wikipedia:Artículos destacados</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_BNE" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores BNE">Wikipedia:Artículos con identificadores BNE</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_BNF" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores BNF">Wikipedia:Artículos con identificadores BNF</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_GND" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores GND">Wikipedia:Artículos con identificadores GND</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_LCCN" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN">Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_AAT" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores AAT">Wikipedia:Artículos con identificadores AAT</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Control_de_autoridades_con_18_elementos" title="Categoría:Wikipedia:Control de autoridades con 18 elementos">Wikipedia:Control de autoridades con 18 elementos</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Esta página se editó por última vez el 16 feb 2025 a las 21:29.</li> <li id="footer-info-copyright">El texto está disponible bajo la <a href="/wiki/Wikipedia:Texto_de_la_Licencia_Creative_Commons_Atribuci%C3%B3n-CompartirIgual_4.0_Internacional" title="Wikipedia:Texto de la Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0 Internacional">Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0</a>; pueden aplicarse cláusulas adicionales. Al usar este sitio aceptas nuestros <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/es">términos de uso</a> y nuestra <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy/es">política de privacidad</a>.<br />Wikipedia&#174; es una marca registrada de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/es/">Fundación Wikimedia</a>, una organización sin ánimo de lucro.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/es">Política de privacidad</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Limitaci%C3%B3n_general_de_responsabilidad">Limitación de responsabilidad</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conducta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desarrolladores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/es.wikipedia.org">Estadísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement/es">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//es.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%81cido_desoxirribonucleico&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versión para móviles</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Buscar</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Buscar en Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Buscar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Buscar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Contenidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a la tabla de contenidos" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Cambiar a la tabla de contenidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Ácido desoxirribonucleico</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>164 idiomas</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Añadir tema</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7c5dd74596-2snrk","wgBackendResponseTime":136,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.946","walltime":"1.184","ppvisitednodes":{"value":10840,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":365083,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3570,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":17,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":274852,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":16,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 894.861 1 -total"," 42.87% 383.631 1 Plantilla:Listaref"," 32.08% 287.034 1 Plantilla:Control_de_autoridades"," 24.67% 220.780 122 Plantilla:Cita_publicación"," 4.77% 42.716 1 Plantilla:Commonscat"," 4.69% 41.983 12 Plantilla:Cita_libro"," 4.31% 38.550 1 Plantilla:Wikiquote"," 3.38% 30.216 2 Plantilla:Redirige_aquí"," 1.93% 17.287 1 Plantilla:Propiedad"," 1.66% 14.855 9 Plantilla:Cita_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.445","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6674036,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5d7b8865c6-pkrd8","timestamp":"20250217192157","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u00c1cido desoxirribonucleico","url":"https:\/\/es.wikipedia.org\/wiki\/%C3%81cido_desoxirribonucleico","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7430","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7430","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores de los proyectos Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-01-11T01:06:09Z","dateModified":"2025-02-16T21:29:05Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b3\/Chromosome-es.svg","headline":"\u00e1cido nucleico que contiene instrucciones gen\u00e9ticas usadas en el desarrollo y funcionamiento de los organismos vivos\u200b y algunos virus"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10