CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>موج - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"8c43ce1b-9fb0-44d5-83a5-789b8ac175a1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"موج","wgTitle":"موج","wgCurRevisionId":39926203,"wgRevisionId":39926203,"wgArticleId":89196,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","امواج","معادلات دیفرانسیل"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"موج","wgRelevantArticleId":89196,"wgIsProbablyEditable": true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q37172","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics" :true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher", "ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/Simple_harmonic_motion_animation.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="567"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/Simple_harmonic_motion_animation.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="378"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="303"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="موج - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-موج rootpage-موج skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%85%D9%88%D8%AC" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%85%D9%88%D8%AC" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%85%D9%88%D8%AC" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%85%D9%88%D8%AC" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-موج_الکترومغناطیسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#موج_الکترومغناطیسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>موج الکترومغناطیسی</span> </div> </a> <ul id="toc-موج_الکترومغناطیسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-توصیف_ریاضی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#توصیف_ریاضی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>توصیف ریاضی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-توصیف_ریاضی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های توصیف ریاضی</span> </button> <ul id="toc-توصیف_ریاضی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-معادله_موج" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#معادله_موج"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>معادله موج</span> </div> </a> <ul id="toc-معادله_موج-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-امواج_ایستاده" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#امواج_ایستاده"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>امواج ایستاده</span> </div> </a> <ul id="toc-امواج_ایستاده-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-انتشار_موج_در_طناب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#انتشار_موج_در_طناب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>انتشار موج در طناب</span> </div> </a> <ul id="toc-انتشار_موج_در_طناب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">موج</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۰۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-104" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۰۴ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Golf_(fisika)" title="Golf (fisika)–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Golf (fisika)" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Onda_(fisica)" title="Onda (fisica)–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Onda (fisica)" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC%D8%A9" title="موجة–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="موجة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%93%DC%A0%DC%A0%DC%90" title="ܓܠܠܐ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܓܠܠܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AC%D8%A7%D8%AA" title="الموجات–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الموجات" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Onda" title="Onda–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Onda" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Dal%C4%9Fa_(fizika)" title="Dalğa (fizika)–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Dalğa (fizika)" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8F" title="Хваля–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Хваля" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8F" title="Хваля–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Хваля" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8A%D0%BB%D0%BD%D0%B0" title="Вълна–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Вълна" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%82%E0%A4%97" title="तरंग–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="तरंग" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%B0%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97" title="তরঙ্গ–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="তরঙ্গ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Talas" title="Talas–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Talas" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ona" title="Ona–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ona" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%95%D9%BE%DB%86%D9%84" title="شەپۆل–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شەپۆل" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vln%C4%9Bn%C3%AD" title="Vlnění–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vlnění" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%BC" title="Хум–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Хум" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ton" title="Ton–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ton" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8lge" title="Bølge–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Bølge" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Welle" title="Welle–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Welle" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8D%CE%BC%CE%B1" title="Κύμα–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Κύμα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wave" title="Wave–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Wave" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ondo" title="Ondo–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ondo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Onda" title="Onda–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Onda" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Laine" title="Laine–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Laine" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Uhin" title="Uhin–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Uhin" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Aalto_(fysiikka)" title="Aalto (fysiikka)–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Aalto (fysiikka)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Ua" title="Ua–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Ua" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Onde" title="Onde–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Onde" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Waag" title="Waag–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Waag" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Onda_(f%C3%ADsica)" title="Onda (física)–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Onda (física)" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%9C" title="גל–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="גל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%82%E0%A4%97" title="तरंग–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="तरंग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Val" title="Val–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Val" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Onn" title="Onn–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Onn" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Hull%C3%A1m" title="Hullám–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Hullám" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%AB%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ալիքներ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ալիքներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gelombang" title="Gelombang–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Gelombang" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Ondo" title="Ondo–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Ondo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bylgja" title="Bylgja–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Bylgja" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Onda" title="Onda–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Onda" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E5%8B%95" title="波動–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="波動" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/boxna" title="boxna–لوجبان" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="boxna" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="لوجبان" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A6%E1%83%90" title="ტალღა–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტალღა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BD" title="Толқын–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Толқын" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A4%E0%B2%B0%E0%B2%82%E0%B2%97" title="ತರಂಗ–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ತರಂಗ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8C%8C%EB%8F%99" title="파동–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="파동" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/P%C3%AAl" title="Pêl–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Pêl" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D1%83%D0%BD" title="Толкун–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Толкун" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Unda" title="Unda–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Unda" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Golf_(natuurkunde)" title="Golf (natuurkunde)–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Golf (natuurkunde)" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Banga" title="Banga–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Banga" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Vi%C4%BC%C5%86i" title="Viļņi–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Viļņi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Бран–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Бран" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A4%E0%B4%B0%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%82" title="തരംഗം–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="തരംഗം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%82%E0%A4%97" title="तरंग–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="तरंग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gelombang" title="Gelombang–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gelombang" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%BE%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="လှိုင်း–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="လှိုင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/B%C3%BClg_(Physik)" title="Bülg (Physik)–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Bülg (Physik)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%88_(%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A5%8D_%E0%A5%A8%E0%A5%A6%E0%A5%A6%E0%A5%A9%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A4%BE)" title="अलै (सन् २००३या संकिपा)–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="अलै (सन् २००३या संकिपा)" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Golf_(natuurkunde)" title="Golf (natuurkunde)–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Golf (natuurkunde)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8lgje" title="Bølgje–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Bølgje" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8lge" title="Bølge–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Bølge" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Onda" title="Onda–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Onda" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9B%E0%A9%B1%E0%A8%B2" title="ਛੱਲ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਛੱਲ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Fala" title="Fala–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Fala" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Onda" title="Onda–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Onda" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%81%D8%B1" title="لہر–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لہر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%85%D9%BE%D9%87" title="څپه–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="څپه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Onda" title="Onda–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Onda" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Pillunya" title="Pillunya–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Pillunya" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Und%C4%83" title="Undă–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Undă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rsk mw-list-item"><a href="https://rsk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B1%D0%B0" title="Габа–Pannonian Rusyn" lang="rsk" hreflang="rsk" data-title="Габа" data-language-autonym="Руски" data-language-local-name="Pannonian Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Руски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D0%B0" title="Волна–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Волна" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D1%97%D0%BD%D1%8F" title="Вовнїня–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Вовнїня" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Waw_(science)" title="Waw (science)–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Waw (science)" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Val" title="Val–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Val" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Ta%E1%B8%8D%E1%B8%8Danga" title="Taḍḍanga–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Taḍḍanga" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Wave_(physics)" title="Wave (physics)–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Wave (physics)" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Vlnenie" title="Vlnenie–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Vlnenie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Valovanje" title="Valovanje–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Valovanje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Masaisai" title="Masaisai–شونایی" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Masaisai" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شونایی" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Mowjad" title="Mowjad–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Mowjad" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Dallga" title="Dallga–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Dallga" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_(%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Талас (физика)–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Талас (физика)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Gelombang" title="Gelombang–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Gelombang" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/V%C3%A5gr%C3%B6relse" title="Vågrörelse–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Vågrörelse" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Wimbi" title="Wimbi–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Wimbi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%B2%E0%AF%88" title="அலை–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அலை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="తరంగము–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="తరంగము" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%99" title="คลื่น–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="คลื่น" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Alon" title="Alon–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Alon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dalga_(fizik)" title="Dalga (fizik)–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Dalga (fizik)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D1%8F" title="Хвиля–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Хвиля" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC" title="موج–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="موج" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/To%CA%BBlqinlar" title="Toʻlqinlar–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Toʻlqinlar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3ng" title="Sóng–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sóng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Balud" title="Balud–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Balud" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2" title="波–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="波" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%95%D7%95%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%A2" title="כוואליע–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="כוואליע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2" title="波–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="波" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2" title="波–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="波" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Pho-t%C5%8Dng" title="Pho-tōng–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Pho-tōng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%A2%E5%8B%95" title="波動–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="波動" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q37172#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%85%D9%88%D8%AC" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%85%D9%88%D8%AC" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%85%D9%88%D8%AC" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&oldid=39926203" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%85%D9%88%D8%AC&id=39926203&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2585%25D9%2588%25D8%25AC"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2585%25D9%2588%25D8%25AC"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Wave" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q37172" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile sidebar-wraplinks"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="فیزیک نوین">فیزیک نوین</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\hat {H}}|\psi _{n}(t)\rangle =i\hbar {\frac {\partial }{\partial t}}|\psi _{n}(t)\rangle }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>H</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">|</mo> </mrow> <msub> <mi>ψ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo fence="false" stretchy="false">⟩</mo> <mo>=</mo> <mi>i</mi> <mi class="MJX-variant">ℏ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mrow> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">|</mo> </mrow> <msub> <mi>ψ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo fence="false" stretchy="false">⟩</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\hat {H}}|\psi _{n}(t)\rangle =i\hbar {\frac {\partial }{\partial t}}|\psi _{n}(t)\rangle }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/03b24b7ca95f4810737a9b44ce50173911b134e0" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:24.129ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle {\hat {H}}|\psi _{n}(t)\rangle =i\hbar {\frac {\partial }{\partial t}}|\psi _{n}(t)\rangle }"></span><br /><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {1}{{c}^{2}}}{\frac {{\partial }^{2}{\phi }_{n}}{{\partial t}^{2}}}-{{\nabla }^{2}{\phi }_{n}}+{\left({\frac {mc}{\hbar }}\right)}^{2}{\phi }_{n}=0}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>c</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">∂</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>ϕ</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> </mrow> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mi>t</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mfrac> </mrow> <mo>−</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">∇</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>ϕ</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> </mrow> <mo>+</mo> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow> <mo>(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>m</mi> <mi>c</mi> </mrow> <mi class="MJX-variant">ℏ</mi> </mfrac> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>ϕ</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mn>0</mn> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {1}{{c}^{2}}}{\frac {{\partial }^{2}{\phi }_{n}}{{\partial t}^{2}}}-{{\nabla }^{2}{\phi }_{n}}+{\left({\frac {mc}{\hbar }}\right)}^{2}{\phi }_{n}=0}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c29e013d0d1fe7ad93e0ae91cac4c0a4121b406b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.505ex; width:34.587ex; height:6.676ex;" alt="{\displaystyle {\frac {1}{{c}^{2}}}{\frac {{\partial }^{2}{\phi }_{n}}{{\partial t}^{2}}}-{{\nabla }^{2}{\phi }_{n}}+{\left({\frac {mc}{\hbar }}\right)}^{2}{\phi }_{n}=0}"></span><div class="sidebar-caption" style="font-size:90%;padding-top:0.4em;font-style:italic;"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="توپولوژی فضازمان">توپولوژی فضازمان</a>: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="معادله شرودینگر">معادله شرودینگر</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="معادله کلاین-گوردون">معادله کلاین-گوردون</a></div></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">بنیانگذاران</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="ماکس پلانک">ماکس پلانک</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلبرت اینشتین">آلبرت اینشتین</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B2_%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="نیلز بور">نیلز بور</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%86" title="ماکس برن">ماکس برن</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B1_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="ورنر هایزنبرگ">ورنر هایزنبرگ</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="اروین شرودینگر">اروین شرودینگر</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%84_%D8%AC%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="پاسکوال جردن">پاسکوال جردن</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C" title="ولفگانگ پاولی">ولفگانگ پاولی</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="پل دیراک">پل دیراک</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="ارنست رادرفورد">ارنست رادرفورد</a> •  <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="لویی دو بروی">لویی دو بروی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D8%B2" title="ساتیندرا بوز">ساتیندرا بوز</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">مفاهیم</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="توپولوژی فضازمان">توپولوژی فضازمان</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7" title="فضا">فضا</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زمان">زمان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="انرژی">انرژی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="ماده (فیزیک)">ماده (فیزیک)</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="کار (فیزیک)">کار (فیزیک)</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="اعداد تصادفی">اعداد تصادفی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="اطلاعات">اطلاعات</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%BE%DB%8C" title="آنتروپی">آنتروپی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86" title="ذهن">ذهن</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1" title="نور">نور</a> •  <a href="/wiki/%D8%B0%D8%B1%D9%87" title="ذره">ذره</a> •  <a class="mw-selflink selflink">موج</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">شاخه ها</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="فیزیک کاربردی">فیزیک کاربردی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک آزمایشگاهی">فیزیک آزمایشگاهی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک نظری">فیزیک نظری</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فلسفه فیزیک</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="منطق ریاضیاتی">منطق ریاضیاتی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ریاضی فیزیک">ریاضی فیزیک</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86" title="ابرتقارن">ابرتقارن</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="نظریه ریسمان">نظریه ریسمان</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%85" title="نظریه ام">نظریه ام</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="نظریه وحدت بزرگ">نظریه وحدت بزرگ</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_(%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="مدل استاندارد (ذرات بنیادی)">مدل استاندارد (ذرات بنیادی)</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="نظریه میدان‌های کوانتومی">نظریه میدان‌های کوانتومی</a><br /><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B0%D8%B1%D9%87" title="پادذره">پادذره</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="پادماده">پادماده</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="الکترومغناطیس">الکترومغناطیس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="الکترودینامیک کوانتومی">الکترودینامیک کوانتومی</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81" title="نیروی هسته‌ای ضعیف">نیروی هسته‌ای ضعیف</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%85%DA%A9%D9%86%D8%B4_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81" title="برهمکنش الکتروضعیف">برهمکنش الکتروضعیف</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%DB%8C" title="نیروی هسته‌ای قوی">نیروی هسته‌ای قوی</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="کرومودینامیک کوانتومی">کرومودینامیک کوانتومی</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="فیزیک اتمی">فیزیک اتمی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="فیزیک ذرات">فیزیک ذرات</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فیزیک هسته‌ای">فیزیک هسته‌ای</a><br /><a href="/w/index.php?title=Exotic_matter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exotic matter (صفحه وجود ندارد)">Exotic matter</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%86_%D9%87%DB%8C%DA%AF%D8%B2" title="بوزون هیگز">بوزون هیگز</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C%D8%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C_%D9%88_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک اتمی، مولکولی و نوری">فیزیک اتمی، مولکولی و نوری</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="فیزیک ماده چگال">فیزیک ماده چگال</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک آماری کوانتومی">مکانیک آماری کوانتومی</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="اطلاعات کوانتومی">اطلاعات کوانتومی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="رایانش کوانتومی">رایانش کوانتومی</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="اسپینترونیک">اسپینترونیک</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ابررسانایی">ابررسانایی</a><br /><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7" title="سامانه پویا">سامانه پویا</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="فوتونیک">فوتونیک</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="زیست‌فیزیک">زیست‌فیزیک</a><br /><a href="/w/index.php?title=Neurophysics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neurophysics (صفحه وجود ندارد)">Neurophysics</a> •  <a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="ذهن کوانتومی">ذهن کوانتومی</a><br /><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="پلاسما (فیزیک)">پلاسما (فیزیک)</a> •  <a href="/w/index.php?title=Neutrino_astronomy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neutrino astronomy (صفحه وجود ندارد)">Neutrino astronomy</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B5" title="نسبیت خاص">نسبیت خاص</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="نسبیت عام">نسبیت عام</a><br /><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="لائورنت نوتال">لائورنت نوتال</a> •  <a href="/w/index.php?title=Spacetime_symmetries&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spacetime symmetries (صفحه وجود ندارد)">Spacetime symmetries</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="ماده تاریک">ماده تاریک</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="انرژی تاریک">انرژی تاریک</a><br /><a href="/w/index.php?title=Fractal_analysis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fractal analysis (صفحه وجود ندارد)">Fractal analysis</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="آشوب کوانتومی">آشوب کوانتومی</a><br /><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DA%AF%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="برآمدگی (فلسفه علم)">برآمدگی (فلسفه علم)</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%BE%DB%8C%DA%86%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="سامانه پیچیده">سامانه پیچیده</a><br /><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%DA%86%D8%A7%D9%84%D9%87" title="سیاه‌چاله">سیاه‌چاله</a>s •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اصل تمام‌نگاری">اصل تمام‌نگاری</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="اخترفیزیک">اخترفیزیک</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="جهان قابل مشاهده">جهان قابل مشاهده</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="مه‌بانگ">مه‌بانگ</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کیهان‌شناسی">کیهان‌شناسی</a><br /><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="گرانش">گرانش</a> •  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87" class="mw-redirect" title="گرانش کوانتومی حلقه">گرانش کوانتومی حلقه</a><br /><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="گرانش کوانتومی">گرانش کوانتومی</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D8%B2" title="نظریه همه‌چیز">نظریه همه‌چیز</a><br /><a href="/w/index.php?title=Mathematical_universe_hypothesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mathematical universe hypothesis (صفحه وجود ندارد)">Mathematical universe hypothesis</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D9%87_%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرضیه چندجهانی">فرضیه چندجهانی</a> •  <a href="/w/index.php?title=Weak_gravity_conjecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weak gravity conjecture (صفحه وجود ندارد)">Weak gravity conjecture</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">دانشمندان</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86" title="ادوارد ویتن">ادوارد ویتن</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AA%DA%AF%D9%86" title="ویلهلم رونتگن">ویلهلم رونتگن</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DA%A9%D8%B1%D9%84" class="mw-redirect" title="آنری بکرل">آنری بکرل</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AA%D8%B2" title="هندریک لورنتز">هندریک لورنتز</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="ماکس پلانک">ماکس پلانک</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="پیر کوری">پیر کوری</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="ویلهلم وین">ویلهلم وین</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ماری کوری">ماری کوری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%B2%D9%88%D9%85%D8%B1%D9%81%D9%84%D8%AF" title="آرنولد زومرفلد">آرنولد زومرفلد</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="ارنست رادرفورد">ارنست رادرفورد</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="فردریک سودی">فردریک سودی</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="هایک کامرلینگ اونس">هایک کامرلینگ اونس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلبرت اینشتین">آلبرت اینشتین</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%88%DB%8C%D9%84%DA%86%DA%A9" title="فرانک ویلچک">فرانک ویلچک</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%86" title="ماکس برن">ماکس برن</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="هرمان ویل">هرمان ویل</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B2_%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="نیلز بور">نیلز بور</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="اروین شرودینگر">اروین شرودینگر</a> •  <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="لویی دو بروی">لویی دو بروی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="ماکس فون لائو">ماکس فون لائو</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D8%B2" title="ساتیندرا بوز">ساتیندرا بوز</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%AA%D9%88%D9%86" title="آرتور هالی کامپتون">آرتور هالی کامپتون</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C" title="ولفگانگ پاولی">ولفگانگ پاولی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ارنست والتون">ارنست والتون</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="انریکو فرمی">انریکو فرمی</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B3" title="یوهان دیدریک وان در والس">یوهان دیدریک وان در والس</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B1_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="ورنر هایزنبرگ">ورنر هایزنبرگ</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%86_%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فریمن دایسون">فریمن دایسون</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%B2%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="پیتر زیمان">پیتر زیمان</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%84%DB%8C" title="هنری موزلی">هنری موزلی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA" class="mw-redirect" title="دیوید هیلبرت">دیوید هیلبرت</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%84" title="کورت گودل">کورت گودل</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%84_%D8%AC%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="پاسکوال جردن">پاسکوال جردن</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="پل دیراک">پل دیراک</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B1" title="یوجین ویگنر">یوجین ویگنر</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="استیون هاوکینگ">استیون هاوکینگ</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%D9%BE_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فلیپ وارن اندرسون">فلیپ وارن اندرسون</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98_%D9%84%D9%88%D9%85%D8%AA%D8%B1" title="ژرژ لومتر">ژرژ لومتر</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D9%BE%D8%A7%D8%AC%D8%AA_%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جرج پاجت تامسون">جرج پاجت تامسون</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="آنری پوانکاره">آنری پوانکاره</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="جان ویلر">جان ویلر</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B1_%D9%BE%D9%86%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="راجر پنروز">راجر پنروز</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="رابرت میلیکان">رابرت میلیکان</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%A7%DB%8C%DA%86%DB%8C%D8%B1%D9%88_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88" title="یوایچیرو نامبو">یوایچیرو نامبو</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="جان فون نویمان">جان فون نویمان</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%87%DB%8C%DA%AF%D8%B2" title="پیتر هیگز">پیتر هیگز</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%88_%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اتو هان">اتو هان</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%85%D9%86" title="ریچارد فاینمن">ریچارد فاینمن</a> •  <a href="/wiki/%DA%86%D9%86_%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="چن نینگ یانگ">چن نینگ یانگ</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%86%DA%AF-%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%88_%D9%84%DB%8C" title="تسونگ-دائو لی">تسونگ-دائو لی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE_%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="فیلیپ لنارت">فیلیپ لنارت</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="عبدالسلام">عبدالسلام</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%AA" title="خرارد توفت">خرارد توفت</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D9%84" title="جان استوارت بل">جان استوارت بل</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%84-%D9%85%D9%86" title="ماری گل-من">ماری گل-من</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جوزف جان تامسون">جوزف جان تامسون</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C_%D9%88%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86" title="سی وی رامان">سی وی رامان</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DA%AF" title="ویلیام لورنس براگ">ویلیام لورنس براگ</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="جان باردین">جان باردین</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%B4%D8%A7%DA%A9%D9%84%DB%8C" title="ویلیام شاکلی">ویلیام شاکلی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%DA%86%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="جیمز چدویک">جیمز چدویک</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3" title="ارنست لارنس">ارنست لارنس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%AA%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="آنتون تسایلینگر">آنتون تسایلینگر</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="ساموئل گودسمیت">ساموئل گودسمیت</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%86%D8%A8%DA%A9" title="جرج اولنبک">جرج اولنبک</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="الگو:فیزیک نوین"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فیزیک نوین (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فیزیک نوین"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Simple_harmonic_motion_animation.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Simple_harmonic_motion_animation.gif/161px-Simple_harmonic_motion_animation.gif" decoding="async" width="161" height="76" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Simple_harmonic_motion_animation.gif/242px-Simple_harmonic_motion_animation.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Simple_harmonic_motion_animation.gif/322px-Simple_harmonic_motion_animation.gif 2x" data-file-width="512" data-file-height="242" /></a><figcaption>یک حرکت موجی (نوسانی) ساده.</figcaption></figure> <p><b>موج</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span title="انگلیسی-language text"><span lang="en" dir="ltr">Wave</span></span>) <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B4" title="ارتعاش">ارتعاش</a> یا <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="نوسان">نوسانی</a> (در حالت کلی‌تر، آشفتگی‌ای) است که <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="انرژی">انرژی</a> را در محیط منتقل می‌کند. </p><p>موج، دو نوع اصلی دارد؛ الکترومغناطیسی و مکانیکی. در موج الکترومغناطیسی، برخلاف موج مکانیکی، انرژی بدون نیاز به انتقال <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="جرم (فیزیک)">جِرم</a>، منتقل می‌شود. </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="موج الکترومغناطیسی">موج الکترومغناطیسی</a>، آشفتگی در <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="میدان الکترومغناطیسی">میدان‌های الکترومغناطیسی</a> است، در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="موج‌های الکترومغناطیسی">امواج الکترومغناطیسی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="میدان الکتریکی">میدان‌های الکتریکی</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="میدان مغناطیسی">مغناطیسی</a> به‌طور عمود بر یکدیگر نوسان می‌کنند و با <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B1" title="سرعت نور">سرعت نور</a> منتشر می‌شوند. این امواج برای انتشار نیاز به محیط مادّی ندارند. </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="موج‌های مکانیکی">امواج مکانیکی</a> فقط در محیط مادّی منتشر می‌شوند. انتشار این گونه موج‌ها به دلیل <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="انرژی داخلی">انرژی‌های داخلی</a> یا بر اثر تغییر شکل محیط مادی صورت می‌گیرد. برخی از امواج مکانیکی عبارتند از <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%B5%D9%88%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="موج صوتی">امواج صوتی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D9%84%D8%B1%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="موج لرزه‌ای">امواج لرزه‌ای</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="موج دریا">امواج آب</a>. </p><p>امواج را می‌توان به دو دستهٔ <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%B7%D9%88%D9%84%DB%8C" title="موج طولی">امواج طولی</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%B9%D8%B1%D8%B6%DB%8C" title="موج عرضی">امواج عرضی</a> تقسیم کرد. در امواج طولی (مانند امواج صوتی)، راستای انتشار و نوسان موج، یکی هستند؛ درحالی که در امواج عرضی، برهم عمود هستند. امواج الکترومغناطیسی، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%B9%D8%B1%D8%B6%DB%8C" title="موج عرضی">عرضی</a> هستند. وقتی امواج الکترومغناطیسی از محیطی با چگالی کمتر وارد محیطی با چگالی بیشتر می‌شود، سرعت انتشارش کمتر و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="فرکانس">فرکانس</a> نوسانات آن ثابت می‌ماند. همچنین وقتی امواج مکانیکی از محیطی با چگالی کمتر وارد محیطی با چگالی بیشتر می‌شود، سرعت انتشارش بیشتر و فرکانس نوسانات آن ثابت می‌ماند </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="موج_الکترومغناطیسی"><span id=".D9.85.D9.88.D8.AC_.D8.A7.D9.84.DA.A9.D8.AA.D8.B1.D9.88.D9.85.D8.BA.D9.86.D8.A7.D8.B7.DB.8C.D8.B3.DB.8C"></span>موج الکترومغناطیسی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: موج الکترومغناطیسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="تابش الکترومغناطیسی">تابش الکترومغناطیسی</a></div> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Persian_electromagnetic_spectrum.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Persian_electromagnetic_spectrum.jpg/438px-Persian_electromagnetic_spectrum.jpg" decoding="async" width="438" height="314" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Persian_electromagnetic_spectrum.jpg/657px-Persian_electromagnetic_spectrum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Persian_electromagnetic_spectrum.jpg/876px-Persian_electromagnetic_spectrum.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="717" /></a><figcaption>بازهٔ رؤیت‌پذیر، فقط بخش کوچکی از طیف امواج الکترومغناطیسی را تشکیل می‌دهد.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="توصیف_ریاضی"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.B5.DB.8C.D9.81_.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D8.B6.DB.8C"></span>توصیف ریاضی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: توصیف ریاضی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ساده‌ترین یا اساسی‌ترین موج، موج هارمونیک سینوسی است که با <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle f(x,t)=A\sin(kx-\omega t)}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>f</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>x</mi> <mo>,</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <mi>A</mi> <mi>sin</mi> <mo>⁡</mo> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>k</mi> <mi>x</mi> <mo>−</mo> <mi>ω</mi> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle f(x,t)=A\sin(kx-\omega t)}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9941078fb8dd99c0d2ac3def2784b731d9944685" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:23.851ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle f(x,t)=A\sin(kx-\omega t)}"></span> توصیف می‌شود؛ که A دامنه موج است، یعنی بیشترین مقدار آشفتگی در طول نوسان موج (فاصله نقطه اوج تا تعادل). واحد دامنه، به نوع موج بستگی دارد؛ مثلاً در امواج صوتی (تغییرات فشار هوا)، واحد دامنه، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84_(%DB%8C%DA%A9%D8%A7)" title="پاسکال (یکا)">پاسکال</a> است. یا مثلاً در امواج الکترومغناطیس، واحد <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="میدان الکتریکی">میدان الکتریکی</a> (ولت/متر) است. دامنه موج ممکن است ثابت باشد، یا ممکن است با زمان و مکان تغییر کند. </p><p>برای امواج متناوب، طول موج (<span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \lambda }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>λ</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \lambda }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b43d0ea3c9c025af1be9128e62a18fa74bedda2a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.355ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \lambda }"></span>)، فاصله میان دو قله متوالی (یا فرورفتگی و برجستگی)، و واحد آن متر است. </p><p><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8" title="دوره تناوب">دوره تناوب</a> T، زمان یک نوسان کامل موج است. <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="بسامد">بسامد</a>، تعداد دوره‌های نوسان در واحد زمان است و بر حسب <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%AA%D8%B2" title="هرتز">هرتز</a> بیان می‌شود؛ <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle f=1/T}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>f</mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi>T</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle f=1/T}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/6fd00fa0666739704cda30cc0ba290da82a6336c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:8.338ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle f=1/T}"></span>. </p><p><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AF_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="بسامد زاویه‌ای">بسامد زاویه‌ای</a> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ω</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/48eff443f9de7a985bb94ca3bde20813ea737be8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.446ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle \omega }"></span> با بسامد ارتباط دارد؛<span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega =2\pi f=2\pi /T}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ω</mi> <mo>=</mo> <mn>2</mn> <mi>π</mi> <mi>f</mi> <mo>=</mo> <mn>2</mn> <mi>π</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi>T</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega =2\pi f=2\pi /T}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4056147337319f7898e5de1817c4784c5c8131ff" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:16.709ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle \omega =2\pi f=2\pi /T}"></span>. </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle k}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>k</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle k}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c3c9a2c7b599b37105512c5d570edc034056dd40" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.211ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle k}"></span>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%AC" title="عدد موج">عدد موج</a> نام دارد و برابر است با <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle k=2\pi /\lambda }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>k</mi> <mo>=</mo> <mn>2</mn> <mi>π</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi>λ</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle k=2\pi /\lambda }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/eecfda2366cb3a64ef6d4747e2460284155a1960" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:9.322ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle k=2\pi /\lambda }"></span>. سرعت <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%AC" title="انتشار موج">انتشار موج</a> توسط <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v=\lambda f}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>v</mi> <mo>=</mo> <mi>λ</mi> <mi>f</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v=\lambda f}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/95211ab5ac9d7a56c17bc16a786480a99ddf29f4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:6.86ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle v=\lambda f}"></span> بیان می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="معادله_موج"><span id=".D9.85.D8.B9.D8.A7.D8.AF.D9.84.D9.87_.D9.85.D9.88.D8.AC"></span>معادله موج</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: معادله موج"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%AC" title="معادله موج">معادلهٔ موج</a> </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%84" title="معادله دیفرانسیل">معادله دیفرانسیل</a> موج به صورت زیر نوشته می‌شود. </p> <div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"> <p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {1}{c^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}=\nabla ^{2}u,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <msup> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msup> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mi>u</mi> </mrow> <mrow> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <msup> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <msup> <mi mathvariant="normal">∇</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mi>u</mi> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {1}{c^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}=\nabla ^{2}u,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/6fa13fd261f6394ae7c90d1b4fdba95e624bc6b8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.171ex; width:15.526ex; height:6.009ex;" alt="{\displaystyle {\frac {1}{c^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}=\nabla ^{2}u,}"></span> </p> </div> <p>در اینجا <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>c</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/86a67b81c2de995bd608d5b2df50cd8cd7d92455" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.007ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle c}"></span>، سرعت انتشار موج است. جواب این معادله (در حالت یک‌بعدی) به صورت زیر است (<span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle A}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>A</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle A}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7daff47fa58cdfd29dc333def748ff5fa4c923e3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.743ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle A}"></span> دامنه موج است): </p> <div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle u(x,t)=A\sin(kx-\omega t+\phi )\,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>u</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>x</mi> <mo>,</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <mi>A</mi> <mi>sin</mi> <mo>⁡</mo> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>k</mi> <mi>x</mi> <mo>−</mo> <mi>ω</mi> <mi>t</mi> <mo>+</mo> <mi>ϕ</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mspace width="thinmathspace" /> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle u(x,t)=A\sin(kx-\omega t+\phi )\,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e447a829af935855ffd34d9d180ea87a385c1b3d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:28.515ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle u(x,t)=A\sin(kx-\omega t+\phi )\,}"></span></dd></dl> </div> <p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle k}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>k</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle k}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c3c9a2c7b599b37105512c5d570edc034056dd40" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.211ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle k}"></span> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%AC" title="عدد موج">عدد موج</a>، <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ω</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/48eff443f9de7a985bb94ca3bde20813ea737be8" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.446ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle \omega }"></span> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سرعت زاویه‌ای">سرعت زاویه‌ای</a>، <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \lambda }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>λ</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \lambda }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b43d0ea3c9c025af1be9128e62a18fa74bedda2a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.355ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \lambda }"></span> <a href="/wiki/%D8%B7%D9%88%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%AC" title="طول موج">طول موج</a>، <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \phi }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ϕ</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \phi }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/72b1f30316670aee6270a28334bdf4f5072cdde4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.385ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \phi }"></span> فاز، <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle T}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>T</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle T}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ec7200acd984a1d3a3d7dc455e262fbe54f7f6e0" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.636ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle T}"></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8" title="دوره تناوب">دوره تناوب</a> و <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle f}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>f</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle f}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/132e57acb643253e7810ee9702d9581f159a1c61" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.279ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle f}"></span> بسامد حرکت نوسانی نام دارند. </p> <div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"> <p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \omega ={\frac {2\pi }{T}}=2\pi f\quad ,\quad k={\frac {2\pi }{\lambda }}\quad ,\quad c={\frac {\lambda }{T}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ω</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mn>2</mn> <mi>π</mi> </mrow> <mi>T</mi> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mn>2</mn> <mi>π</mi> <mi>f</mi> <mspace width="1em" /> <mo>,</mo> <mspace width="1em" /> <mi>k</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mn>2</mn> <mi>π</mi> </mrow> <mi>λ</mi> </mfrac> </mrow> <mspace width="1em" /> <mo>,</mo> <mspace width="1em" /> <mi>c</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mi>λ</mi> <mi>T</mi> </mfrac> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \omega ={\frac {2\pi }{T}}=2\pi f\quad ,\quad k={\frac {2\pi }{\lambda }}\quad ,\quad c={\frac {\lambda }{T}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/29dfc96ec4df8af96be2d7b297c52c098f4af46d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:40.323ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle \omega ={\frac {2\pi }{T}}=2\pi f\quad ,\quad k={\frac {2\pi }{\lambda }}\quad ,\quad c={\frac {\lambda }{T}}}"></span> </p> </div> <p>معادله موج یک معادله دیفرانسیلی است که در هرزمان، تحول موج هارمونیک را توصیف می‌کند. معادله موج فرم متفاوتی دارد و تا اندازه‌ای بستگی به این دارد که موج چگونه منتقل می‌شود و معمولاً از طریق حرکت به دست می‌آید. توجه به دامنه موج یعنی حر کت پایین طناب در طول محورx و متغیر u (که وابسته به x و t) <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {1}{v^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}={\frac {\partial ^{2}u}{\partial x^{2}}}\,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <msup> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msup> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mi>u</mi> </mrow> <mrow> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <msup> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msup> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mi>u</mi> </mrow> <mrow> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <msup> <mi>x</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mrow> </mfrac> </mrow> <mspace width="thinmathspace" /> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {1}{v^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}={\frac {\partial ^{2}u}{\partial x^{2}}}\,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1ebae18c773fd59bfb1e0026ad1483ad83e6b102" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.171ex; width:15.63ex; height:6.009ex;" alt="{\displaystyle {\frac {1}{v^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}={\frac {\partial ^{2}u}{\partial x^{2}}}\,}"></span> معادله موج در سه بعد است که با فرمول زیر بیان می‌شود. </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {1}{v^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}=\nabla ^{2}u.\,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <msup> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mfrac> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msup> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mi>u</mi> </mrow> <mrow> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <msup> <mi>t</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <msup> <mi mathvariant="normal">∇</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mi>u</mi> <mo>.</mo> <mspace width="thinmathspace" /> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {1}{v^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}=\nabla ^{2}u.\,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/911adb5f36afd03b76d7121341773cccdcf772d9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.171ex; width:16.034ex; height:6.009ex;" alt="{\displaystyle {\frac {1}{v^{2}}}{\frac {\partial ^{2}u}{\partial t^{2}}}=\nabla ^{2}u.\,}"></span> که <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \nabla ^{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi mathvariant="normal">∇</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \nabla ^{2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f4be87ad083e5ead48d92b0c82f2d4e719cb34a6" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.99ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle \nabla ^{2}}"></span> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%AF%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="عملگر لاپلاس">عملگر لاپلاس</a> است. </p><p>سرعت v هم به شکل موج و هم به محیطی که موج از طریق آن منتقل می‌شود بستگی دارد. یک جواب کلی برای معادله موج در یک بعد توسط دی–آلبرت داده شده‌است؛ که به این صورت است <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle u(x,t)=F(x-vt)+G(x+vt)}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>u</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>x</mi> <mo>,</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <mi>F</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>x</mi> <mo>−</mo> <mi>v</mi> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>+</mo> <mi>G</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>x</mi> <mo>+</mo> <mi>v</mi> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle u(x,t)=F(x-vt)+G(x+vt)}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/87975de908de6faae5d9b26b8fd3ee7978a84b1f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:31.742ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle u(x,t)=F(x-vt)+G(x+vt)}"></span>. </p><p>این جواب را می‌توان به صورت دو پالس که در جهات مخالف حرکت می‌کنند(F در جهت x و G در خلاف جهت x) در نظر گرفت. اگر در معادله بالا به جای x ,x و y و z جایگزین کنیم، انتشار موج در سه بعد توصیف می‌شود. </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="معادله شرودینگر">معادله موج شرودینگر</a> رفتار موج‌گونه <a href="/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="ذرات زیراتمی">ذرات زیراتمی</a> را توصیف می‌کند. جواب‌های این معادله، عبارتند از توابع موجی که می‌توانند احتمال حضور ذرات را بیان کنند. </p><p>موج <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="مدولاسیون">مدوله‌شدهٔ</a> دامنه، موجی است که دامنه آن با زمان t و مکان x تغییر می‌کند. </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle y(x,t)=A(x,t)\sin(kx-\omega t+\phi )}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>y</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>x</mi> <mo>,</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <mi>A</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>x</mi> <mo>,</mo> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mi>sin</mi> <mo>⁡</mo> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>k</mi> <mi>x</mi> <mo>−</mo> <mi>ω</mi> <mi>t</mi> <mo>+</mo> <mi>ϕ</mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle y(x,t)=A(x,t)\sin(kx-\omega t+\phi )}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9273dcb7962d3f7d8820ae3493ec073c4656d201" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:32.967ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle y(x,t)=A(x,t)\sin(kx-\omega t+\phi )}"></span> </p><p>که (A(x,t دامنهٔ متغیر موج است. k عدد موج و <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \phi }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ϕ</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \phi }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/72b1f30316670aee6270a28334bdf4f5072cdde4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.385ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \phi }"></span> فاز موج است. <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B2" title="سرعت فاز">سرعت فاز</a> این موج <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v_{p}={\frac {\omega }{k}}=\lambda f}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>p</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mi>ω</mi> <mi>k</mi> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mi>λ</mi> <mi>f</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v_{p}={\frac {\omega }{k}}=\lambda f}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7ab3664f2408e91eccdb138e538370e324d1a6b3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:13.299ex; height:4.843ex;" alt="{\displaystyle v_{p}={\frac {\omega }{k}}=\lambda f}"></span>، و <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \lambda }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>λ</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \lambda }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b43d0ea3c9c025af1be9128e62a18fa74bedda2a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.355ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \lambda }"></span> طول موج است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="امواج_ایستاده"><span id=".D8.A7.D9.85.D9.88.D8.A7.D8.AC_.D8.A7.DB.8C.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.AF.D9.87"></span>امواج ایستاده</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: امواج ایستاده"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="موج ایستاده">موج ایستاده</a> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Standing_wave.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Standing_wave.gif/300px-Standing_wave.gif" decoding="async" width="300" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Standing_wave.gif/450px-Standing_wave.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Standing_wave.gif/600px-Standing_wave.gif 2x" data-file-width="750" data-file-height="250" /></a><figcaption>موج ایستاده. نقاط قرمز نمایانگر گره‌های موج هستند.</figcaption></figure> <p>موج ایستاده که با عنوان موج ساکن نیز شناخته می‌شود موجی است که دامنهٔ نوسان هر نقطهٔ خاص در طول محور موج، مقداری ثابت است. موج ساکن از <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84_%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AC" title="تداخل امواج">تداخل</a> امواج رَوَنده و بازتابیده تولید می‌شود. </p><p>به عنوان مثال، زمانی که تار ویولن مرتعش می‌شود، امواجی طولی تا جایی که تار در دو سوی ویولن محکم شده‌است، منتشر می‌شوند. در خرک و مهره دو موج در فاز مخالف هم هستند و یکدیگر را دفع می‌کنند در نتیجه یک گره تولید می‌شود. بین دو گره یک شکم تولید می‌شود؛ یعنی جایی که دو موج، در فاز موافق با هم جمع می‌شوند و برآیند آن‌ها، بیشینه می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="انتشار_موج_در_طناب"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.AA.D8.B4.D8.A7.D8.B1_.D9.85.D9.88.D8.AC_.D8.AF.D8.B1_.D8.B7.D9.86.D8.A7.D8.A8"></span>انتشار موج در طناب</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: انتشار موج در طناب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سرعت موج در حال حرکت در امتداد یک تار مرتعش شونده به‌طور مستقیم متناسب با <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="ریشه دوم">ریشه دوم</a> نیروی کشش تار به چگالی خطی (μ)است: <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v={\sqrt {\frac {F}{\mu }}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>v</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mfrac> <mi>F</mi> <mi>μ</mi> </mfrac> </msqrt> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v={\sqrt {\frac {F}{\mu }}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5727bbee2176870919b22f8be364c761f7fa086d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:9.127ex; height:7.676ex;" alt="{\displaystyle v={\sqrt {\frac {F}{\mu }}}}"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%AB%DB%8C" title="موج مثلثی">موج مثلثی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D9%85%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C" title="موج مربعی">موج مربعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="موج سینوسی">موج سینوسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC%DB%8C_%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موجی دندانه‌ای (صفحه وجود ندارد)">موجی دندانه‌ای</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> </div> <div dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <ul><li>French, A.P. (1971). <i>Vibrations and Waves (M.I.T. Introductory physics series)</i>. Nelson Thornes. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-393-09936-9" title="ویژه:منابع کتاب/0-393-09936-9">0-393-09936-9</a>.</li></ul> </div> <ul><li>ویکی‌پدیای انگلیسی</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=فیزیک+امواجی&SSOReturnPage=Check&Rand=0">امواجی</a>، دانش‌نامه رشد، سایت خبری تحلیلی موج رسا</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Waves" class="extiw" title="commons:Category:Waves">موج</a></span> موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC" class="extiw" title="q:موج">موج</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="الگوها_در_طبیعت" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="الگو:الگوها در طبیعت"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:الگوها در طبیعت (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:الگوها در طبیعت"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="الگوها_در_طبیعت" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="الگوها در طبیعت">الگوها در طبیعت</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الگوها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C" title="شکستگی">شکستگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="تپه ماسه‌ای">تپه ماسه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%81" title="کف">کف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%BE%DB%8C%DA%86" title="رودپیچ">رودپیچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%DB%8C" title="آرایش برگی">آرایش برگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86" title="حباب صابون">حباب صابون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86" title="تقارن">تقارن</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ساختار بلوری">ساختار بلوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شبه‌کریستال">شبه‌کریستال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86_%DA%AF%D9%84" title="تقارن گل">در گل‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="تقارن در زیست‌شناسی">در زیست‌شناسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%A6%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="موزائیک‌کاری">موزائیک‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="مسیر تاوه‌ای فون کارمان">مسیر تاوه‌ای فون کارمان</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">موج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88_%D9%88%DB%8C%D8%AF%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%86" class="mw-redirect" title="الگو ویدمن‌اشتاتن">الگو ویدمن‌اشتاتن</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Yemen_Chameleon_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg/80px-Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="80" height="54" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg/120px-Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg/160px-Yemen_Chameleon_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="2086" data-file-height="1411" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دلایل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pattern_formation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pattern formation (صفحه وجود ندارد)">Pattern formation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="انتخاب طبیعی">انتخاب طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AA%D8%A7%D8%B1" title="استتار">استتار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="وانمایی">وانمایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="انتخاب جنسی">انتخاب جنسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%A8" title="نظریه آشوب">نظریه آشوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="فراکتال">فراکتال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%BE%DB%8C%DA%86_%D9%84%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="مارپیچ لگاریتمی">مارپیچ لگاریتمی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک">فیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1" title="بلور">بلور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="دینامیک شاره‌ها">دینامیک شاره‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Plateau%27s_laws&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plateau's laws (صفحه وجود ندارد)">Plateau's laws</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" title="خودسازمان‌دهی">خودسازمان‌دهی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">انسان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%B3" title="فیثاغورس">فیثاغورس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%AF%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%B3" title="امپدوکلس">امپدوکلس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D9%81%DB%8C%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%86%DB%8C" title="لئوناردو فیبوناچی">لئوناردو فیبوناچی</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Liber_Abaci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liber Abaci (صفحه وجود ندارد)">Liber Abaci</a></i></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adolf_Zeising&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adolf Zeising (صفحه وجود ندارد)">Adolf Zeising</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%DA%A9%D9%84" title="ارنست هکل">ارنست هکل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="ژوزف فلات">ژوزف فلات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wilson_Bentley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wilson Bentley (صفحه وجود ندارد)">Wilson Bentley</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D8%AA%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B3%D9%88%D9%86" title="دارسی ونتوورث تامپسون">دارسی ونتوورث تامپسون</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=On_Growth_and_Form&action=edit&redlink=1" class="new" title="On Growth and Form (صفحه وجود ندارد)">On Growth and Form</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="آلن تورینگ">آلن تورینگ</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=The_Chemical_Basis_of_Morphogenesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Chemical Basis of Morphogenesis (صفحه وجود ندارد)">The Chemical Basis of Morphogenesis</a></i></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aristid_Lindenmayer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aristid Lindenmayer (صفحه وجود ندارد)">Aristid Lindenmayer</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88%D8%A2_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88" class="mw-redirect" title="بنوآ مندلبرو">بنوآ مندلبرو</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=How_Long_Is_the_Coast_of_Britain%3F_Statistical_Self-Similarity_and_Fractional_Dimension&action=edit&redlink=1" class="new" title="How Long Is the Coast of Britain? Statistical Self-Similarity and Fractional Dimension (صفحه وجود ندارد)">How Long Is the Coast of Britain? Statistical Self-Similarity and Fractional Dimension</a></i></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جستارهای وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88" title="بازشناخت الگو">بازشناخت الگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="ظهوریافتگی">ظهوریافتگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="ریاضیات و هنر">ریاضیات و هنر</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=موج&oldid=39926203">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=موج&oldid=39926203</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AC" title="رده:امواج">امواج</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%84" title="رده:معادلات دیفرانسیل">معادلات دیفرانسیل</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۱۱:۴۹ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AC&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-r5498","wgBackendResponseTime":159,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.359","walltime":"0.875","ppvisitednodes":{"value":1023,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":45404,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":860,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":19812,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 381.339 1 -total"," 33.09% 126.169 1 الگو:فیزیک_نوین"," 31.94% 121.793 1 الگو:Sidebar_with_collapsible_lists"," 24.83% 94.681 1 الگو:به_انگلیسی"," 24.31% 92.710 1 الگو:به_زبان_دیگر"," 23.77% 90.663 1 الگو:Lang"," 18.50% 70.545 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"," 17.58% 67.052 1 الگو:پروژه_خواهر"," 17.44% 66.495 2 الگو:Side_box"," 8.78% 33.480 1 الگو:الگوها_در_طبیعت"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.213","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15431242,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-59856bd7d8-rc9w8","timestamp":"20241119180119","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0645\u0648\u062c","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%85%D9%88%D8%AC","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q37172","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q37172","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-02-21T22:56:56Z","dateModified":"2024-07-22T11:49:37Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/74\/Simple_harmonic_motion_animation.gif","headline":"\u0627\u0631\u062a\u0639\u0627\u0634\u060c \u0646\u0648\u0633\u0627\u0646 \u06cc\u0627 \u0622\u0634\u0641\u062a\u06af\u06cc \u06a9\u0647 \u0627\u0646\u0631\u0698\u06cc \u0631\u0627 \u062f\u0631 \u0645\u062d\u06cc\u0637 \u0645\u0646\u062a\u0642\u0644 \u0645\u06cc\u200c\u06a9\u0646\u062f"}</script> </body> </html>