CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Gotische kunst - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"411f63f2-1717-4d15-95a4-f19a95de1a54","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Gotische_kunst","wgTitle":"Gotische kunst","wgCurRevisionId":67876042,"wgRevisionId":67876042,"wgArticleId":4407863,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Stijlperiode","Gotiek"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Gotische_kunst","wgRelevantArticleId":4407863,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor": {"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q46825","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b6/Altstetten.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1806"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Altstetten.jpg/800px-Altstetten.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1204"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Altstetten.jpg/640px-Altstetten.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="963"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Gotische kunst - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Gotische_kunst"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Gotische_kunst"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Gotische_kunst rootpage-Gotische_kunst skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/4_december"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Gotische+kunst" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Gotische+kunst" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Gotische+kunst" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Gotische+kunst" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Ontstaan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontstaan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ontstaan</span> </div> </a> <ul id="toc-Ontstaan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Architectuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Architectuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Architectuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Architectuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Beeldhouwkunst" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Beeldhouwkunst"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Beeldhouwkunst</span> </div> </a> <ul id="toc-Beeldhouwkunst-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Glasschilderkunst" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Glasschilderkunst"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Glasschilderkunst</span> </div> </a> <ul id="toc-Glasschilderkunst-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Schilderkunst" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Schilderkunst"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Schilderkunst</span> </div> </a> <ul id="toc-Schilderkunst-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Boekverluchting" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Boekverluchting"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Boekverluchting</span> </div> </a> <ul id="toc-Boekverluchting-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Internationale_gotiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Internationale_gotiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Internationale gotiek</span> </div> </a> <ul id="toc-Internationale_gotiek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Gotische kunst</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 86 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-86" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">86 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Gotiese_kuns" title="Gotiese kuns – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Gotiese kuns" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Gotik" title="Gotik – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Gotik" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Arte_gotico" title="Arte gotico – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Arte gotico" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%86_%D9%82%D9%88%D8%B7%D9%8A" title="فن قوطي – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فن قوطي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%86_%D9%82%D9%88%D8%B7%D9%89" title="فن قوطى – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="فن قوطى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Arte_g%C3%B3ticu" title="Arte góticu – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Arte góticu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qotik" title="Qotik – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Qotik" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Gotik" title="Gotik – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Gotik" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Готыка – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Готыка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Готыка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Готыка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Готика – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Готика" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%A5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="गोथिक कला – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="गोथिक कला" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%A5%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA" title="গথিক শিল্প – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="গথিক শিল্প" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Gotika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Art_g%C3%B2tic" title="Art gòtic – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Art gòtic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%D9%88%D9%86%DB%95%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%DB%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="ھونەری گۆتیکی – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ھونەری گۆتیکی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Gotika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Celf_Gothig" title="Celf Gothig – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Celf Gothig" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Gotik" title="Gotik – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Gotik" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Gotik" title="Gotik – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Gotik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BF%CF%84%CE%B8%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7" title="Γοτθική τέχνη – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Γοτθική τέχνη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gothic_art" title="Gothic art – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Gothic art" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Gotika_arto" title="Gotika arto – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Gotika arto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Arte_g%C3%B3tico" title="Arte gótico – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Arte gótico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Gooti_kunst" title="Gooti kunst – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Gooti kunst" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Arte_gotikoa" title="Arte gotikoa – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Arte gotikoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هنر گوتیک – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="هنر گوتیک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Gotiikan_taide" title="Gotiikan taide – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Gotiikan taide" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Art_gothique" title="Art gothique – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Art gothique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Gootik" title="Gootik – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Gootik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Eala%C3%ADn_Ghotach" title="Ealaín Ghotach – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ealaín Ghotach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E7%89%B9%E5%BC%8F" title="哥特式 – Ganyu" lang="gan" hreflang="gan" data-title="哥特式" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Ganyu" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lar_gotik" title="Lar gotik – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lar gotik" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Arte_g%C3%B3tica" title="Arte gótica – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Arte gótica" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9E%D7%A0%D7%95%D7%AA_%D7%92%D7%95%D7%AA%D7%99%D7%AA" title="אמנות גותית – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="אמנות גותית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%A5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="गोथिक कला – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="गोथिक कला" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Gotika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Oppersorbisch" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Gotika" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Oppersorbisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3tika" title="Gótika – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Gótika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%B8%D5%A9%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Գոթիկա – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գոթիկա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Seni_Gotik" title="Seni Gotik – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Seni Gotik" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Gotico" title="Gotico – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Gotico" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B4%E3%82%B7%E3%83%83%E3%82%AF" title="ゴシック – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ゴシック" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Gatik_aat" title="Gatik aat – Jamaicaans Creools" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Gatik aat" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaicaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="გოტიკა – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="გოტიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Готика – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Готика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%97%E0%B2%BE%E0%B2%A4%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%8D_%E0%B2%95%E0%B2%B2%E0%B3%86" title="ಗಾತಿಕ್ ಕಲೆ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಗಾತಿಕ್ ಕಲೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%A0%EB%94%95_%EB%AF%B8%EC%88%A0" title="고딕 미술 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="고딕 미술" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Jotik" title="Jotik – Kölsch" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Jotik" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="Kölsch" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Готика – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Готика" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ars_Gothica" title="Ars Gothica – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Ars Gothica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Got%C3%ADk%C3%AD" title="Gotíkí – Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Gotíkí" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Gotika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Gotika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Готска уметност – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Готска уметност" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Gotiku" title="Gotiku – Maltees" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Gotiku" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltees" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Gotik" title="Gotik – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Gotik" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Gotiek" title="Gotiek – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Gotiek" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Gotisk_kunst" title="Gotisk kunst – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Gotisk kunst" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Gotisk_kunst" title="Gotisk kunst – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Gotisk kunst" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%97%E0%A9%8B%E0%A8%A5%E0%A8%BF%E0%A8%95_%E0%A8%95%E0%A8%B2%E0%A8%BE" title="ਗੋਥਿਕ ਕਲਾ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਗੋਥਿਕ ਕਲਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Art_gotike" title="Art gotike – Picardisch" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Art gotike" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Gotyk" title="Gotyk – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Gotyk" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Art_g%C3%B2tica" title="Art gòtica – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Art gòtica" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%DA%BE%DA%A9_%D8%A2%D8%B1%D9%B9" title="گوتھک آرٹ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="گوتھک آرٹ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%AB%D9%88%D8%AA%D9%8A%DA%A9_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="ګوتيک هنر – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ګوتيک هنر" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Arte_g%C3%B3tica" title="Arte gótica – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Arte gótica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Arta_gotic%C4%83" title="Arta gotică – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Arta gotică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Готика – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Готика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Gotika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Gotika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gotska_umetnost" title="Gotska umetnost – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Gotska umetnost" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Arti_gotik" title="Arti gotik – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Arti gotik" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Готика – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Готика" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Gotik" title="Gotik – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Gotik" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Gotik" title="Gotik – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Gotik" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AF%8B%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AE%B2%E0%AF%88" title="கோதிக் கலை – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கோதிக் கலை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Готика – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Готика" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%81" title="ศิลปะกอทิก – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ศิลปะกอทิก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Gotik_sanat" title="Gotik sanat – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Gotik sanat" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B5_%D0%BC%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Готичне мистецтво – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Готичне мистецтво" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Gotika" title="Gotika – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Gotika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt_Gothic" title="Nghệ thuật Gothic – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nghệ thuật Gothic" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E7%89%B9%E5%BC%8F%E8%89%BA%E6%9C%AF" title="哥特式艺术 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="哥特式艺术" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E5%BE%B7%E5%BC%8F%E8%97%9D%E8%A1%93" title="哥德式藝術 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="哥德式藝術" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%93%A5%E5%BE%B7%E5%BC%8F" title="哥德式 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="哥德式" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46825#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gotische_kunst" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Gotische_kunst" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gotische_kunst"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Gotische_kunst"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Gotische_kunst" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Gotische_kunst" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&oldid=67876042" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Gotische_kunst&id=67876042&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FGotische_kunst"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FGotische_kunst"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Gotische+kunst"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Gotische_kunst&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Gothic_art" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46825" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Altstetten.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Altstetten.jpg/260px-Altstetten.jpg" decoding="async" width="260" height="391" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Altstetten.jpg/390px-Altstetten.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Altstetten.jpg/520px-Altstetten.jpg 2x" data-file-width="964" data-file-height="1451" /></a><figcaption>Codex Manesse f249f, ca. 1305-1313, Konrad von Altstetten</figcaption></figure> <p>De <b>gotische kunst</b> is een verzamelnaam voor de kunstuitingen in de beeldende kunsten in de periode tussen de <a href="/wiki/Romaanse_kunst" title="Romaanse kunst">romaanse kunst</a> en de <a href="/wiki/Renaissance" title="Renaissance">renaissance</a>, ruwweg van het midden van de <a href="/wiki/12e_eeuw" title="12e eeuw">twaalfde eeuw</a> tot de eerste helft van de <a href="/wiki/16e_eeuw" title="16e eeuw">zestiende eeuw</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ontstaan">Ontstaan</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Ontstaan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Ontstaan"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Li%C3%A8ge,_Grand_Curtius._Vierge_%C3%A0_l%27Enfant_(noyer,_1380-1400).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Li%C3%A8ge%2C_Grand_Curtius._Vierge_%C3%A0_l%27Enfant_%28noyer%2C_1380-1400%29.jpg/180px-Li%C3%A8ge%2C_Grand_Curtius._Vierge_%C3%A0_l%27Enfant_%28noyer%2C_1380-1400%29.jpg" decoding="async" width="180" height="344" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Li%C3%A8ge%2C_Grand_Curtius._Vierge_%C3%A0_l%27Enfant_%28noyer%2C_1380-1400%29.jpg/270px-Li%C3%A8ge%2C_Grand_Curtius._Vierge_%C3%A0_l%27Enfant_%28noyer%2C_1380-1400%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Li%C3%A8ge%2C_Grand_Curtius._Vierge_%C3%A0_l%27Enfant_%28noyer%2C_1380-1400%29.jpg/360px-Li%C3%A8ge%2C_Grand_Curtius._Vierge_%C3%A0_l%27Enfant_%28noyer%2C_1380-1400%29.jpg 2x" data-file-width="1613" data-file-height="3083" /></a><figcaption>Madonna met Kind, <a href="/wiki/Grand_Curtius" title="Grand Curtius">Museum Grand Curtius</a>, <a href="/wiki/Luik_(stad)" title="Luik (stad)">Luik</a>.</figcaption></figure> <p>Een begin- en einddatum plakken op de gotische periode is nagenoeg onmogelijk omdat het begin en het einde niet gekenmerkt werden door een plotselinge breuk met de voorafgaande of de volgende periode, en omdat het ook nog sterk afhangt van het land en de aard van de kunst die men beschouwt. Over het algemeen plaatst men het begin van de gotiek in Frankrijk omstreeks 1140 omdat toen de eerste gotische bouwwerken verrezen, zoals het <a href="/wiki/Priesterkoor" title="Priesterkoor">koor</a> van de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Saint-Denis" title="Kathedraal van Saint-Denis">kathedraal van Saint-Denis</a> en de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Sens" title="Kathedraal van Sens">kathedraal van Sens</a>. </p><p>De stijl was zo verschillend van wat tot dan toe was gebouwd dat hij <i>opus modernum</i> genoemd werd, of <i>opere francigena</i> naar de Franse herkomst. De term <i>gotiek</i> werd pas eeuwen later gemunt door <a href="/wiki/Giorgio_Vasari" title="Giorgio Vasari">Giorgio Vasari</a> in zijn <i><a href="/wiki/De_levens_van_de_grootste_schilders,_beeldhouwers_en_architecten" title="De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten">Vite</a></i>. Hij koppelde de bouwkunst ten noorden van de Alpen daarmee aan de <a href="/wiki/Goten" title="Goten">Goten</a> met hun <i>maniere barbari</i>, en de term zou zijn negatieve bijklank behouden tot in de negentiende eeuw. Later ging men de aanduiding gebruiken voor alle kunstvormen in de periode van de gotische kathedralenbouw, van de helft van de twaalfde eeuw tot in helft van de zestiende eeuw. De term ging daardoor meer een tijdperk dan een unieke stijl aanduiden. </p><p>Vanuit het <a href="/wiki/%C3%8Ele-de-France" title="Île-de-France">Île-de-France</a> en <a href="/wiki/Picardi%C3%AB" title="Picardië">Picardië</a> verspreidde de stijl zich over nagenoeg gans Europa, hoewel Italië bijvoorbeeld op gebied van architectuur schijnbaar afzijdig bleef, met als grote uitzondering de <a href="/wiki/Dom_van_Milaan" class="mw-redirect" title="Dom van Milaan">dom van Milaan</a>. De Engelse gotische architectuur, hoewel gebaseerd op de Franse voorbeelden, heeft toch een zeer eigen idioom ontwikkeld. </p><p>De beeldhouwkunst volgt al vrij snel de architectuur, maar in de schilderkunst gaat het langzamer: gotische architectonische details worden weergegeven, maar de compositie en afbeelding van personen verandert pas na meer dan een halve eeuw. In Italië ontwikkelt de gotische stijl zich in het derde kwart van de dertiende eeuw uit de Italo-<a href="/wiki/Byzantijnse_schilderkunst" title="Byzantijnse schilderkunst">Byzantijnse schilderkunst</a> met kunstenaars zoals <a href="/wiki/Duccio_di_Buoninsegna" title="Duccio di Buoninsegna">Duccio di Buoninsegna</a> en <a href="/wiki/Giotto_di_Bondone" title="Giotto di Bondone">Giotto di Bondone</a>. Eenheid van stijl is er ook voor de schilderkunst en de <a href="/wiki/Boekverluchting" title="Boekverluchting">boekverluchting</a> niet, gezien de enorme verschillen tussen het vroege werk uit circa 1200 zoals het <a href="/wiki/Ingeborgpsalter" title="Ingeborgpsalter">Ingeborgpsalter</a> en later werk zoals de <a href="/wiki/Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry" class="mw-redirect" title="Très Riches Heures du duc de Berry">Très Riches Heures du duc de Berry</a> die op hun beurt nog zeer ver afstaan van het werk van de gebroeders Van Eyck. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:St_Martin_cloak_MNMA_ClD23677.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/St_Martin_cloak_MNMA_ClD23677.jpg/260px-St_Martin_cloak_MNMA_ClD23677.jpg" decoding="async" width="260" height="212" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/St_Martin_cloak_MNMA_ClD23677.jpg/390px-St_Martin_cloak_MNMA_ClD23677.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/St_Martin_cloak_MNMA_ClD23677.jpg/520px-St_Martin_cloak_MNMA_ClD23677.jpg 2x" data-file-width="2050" data-file-height="1675" /></a><figcaption>Sint Maarten deelt zijn mantel. Glasraam, Île-de-France (Kerk van Varennes of abdij van Gercy), omstreeks 1230.</figcaption></figure> <p>De glasschilderkunst is een ander domein dat een hoogtepunt kende tijdens de gotiek. <a href="/wiki/Gebrandschilderd_glas" title="Gebrandschilderd glas">Gebrandschilderd glas</a> ging in de gotische kathedralen een belangrijke rol vervullen doordat de vensters groter werden en de muuroppervlaktes kleiner, zodat men voor de versiering minder gebruik ging maken van <a href="/wiki/Muurschildering" title="Muurschildering">muurschildering</a> en meer van grote gebrandschilderde ramen.<sup id="cite_ref-anna_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-anna-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Deze vorm van gotische kunst ontstond dus in een vrij vroeg stadium samen met de architectuur. </p><p>Muurschilderingen die zeer populair waren voor de opkomst van de gotiek, werden in de grote kathedralen vervangen door versierend schilderwerk op de muren en gewelven. Het verhalende schilderwerk vond aanvankelijk zijn weg naar de altaarstukken en glasramen, maar werd in de veertiende en vijftiende eeuw terug populair.<sup id="cite_ref-anna_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-anna-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De term <i>gotiek</i> dekt voornamelijk de <a href="/wiki/Beeldende_kunst" title="Beeldende kunst">visuele kunst</a>, waaronder de bouwkunst, de beeldhouwkunst, de schilderkunst, glasschildering, boekverluchting, edelsmeedkunst en <a href="/wiki/Ivoorsnijwerk" title="Ivoorsnijwerk">ivoorsnijkunst</a>. In de <a href="/wiki/Uitvoerende_kunst" class="mw-redirect" title="Uitvoerende kunst">uitvoerende kunsten</a> en de literatuur spreekt men niet van gotiek maar van <a href="/wiki/Middeleeuwse_literatuur" title="Middeleeuwse literatuur">middeleeuwse literatuur</a> en <a href="/wiki/Middeleeuwse_muziek" title="Middeleeuwse muziek">middeleeuwse muziek</a>. De terrm <a href="/wiki/Gothic_novel" title="Gothic novel">gothic novel</a> bestaat wel, maar duidt op een genre dat aan het eind van de 18e eeuw opkwam. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Architectuur">Architectuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Architectuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Architectuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Saint-Denis_(93),_basilique,_abside_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Saint-Denis_%2893%29%2C_basilique%2C_abside_2.jpg/260px-Saint-Denis_%2893%29%2C_basilique%2C_abside_2.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Saint-Denis_%2893%29%2C_basilique%2C_abside_2.jpg/390px-Saint-Denis_%2893%29%2C_basilique%2C_abside_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Saint-Denis_%2893%29%2C_basilique%2C_abside_2.jpg/520px-Saint-Denis_%2893%29%2C_basilique%2C_abside_2.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Saint-Denis, zicht op het koor gebouwd door abt Suger</figcaption></figure> <p>Het begin van de gotiek is nauwkeurig aan te wijzen, maar het waarom blijft tot op vandaag een raadsel,<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> want de architectonische elementen waren eerder toegepast. De nieuwe stijl, met <a href="/wiki/Spitsboog" title="Spitsboog">spitsbogen</a> en glas-in-loodramen en nadruk op verticaliteit en een hemelse lichtinval, brak door bij de vernieuwing van het koor van de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Saint-Denis" title="Kathedraal van Saint-Denis">abdijkerk van Saint-Denis</a> in opdracht van <a href="/wiki/Abt_Suger" class="mw-redirect" title="Abt Suger">abt Suger</a> van <a href="/wiki/Abdij_van_Saint-Denis" title="Abdij van Saint-Denis">Saint-Denis</a> in 1140. Het zijn echter de werklui en de bouwmeesters die gecrediteerd moeten worden met het realiseren van die nieuwe stijl die de bouwkunst in Europa voor drie eeuwen zou beheersen. </p><p>Een element als het spitse <a href="/wiki/Ribgewelf" title="Ribgewelf">ribgewelf</a> was allang een onderdeel van de <a href="/wiki/Moorse_architectuur" title="Moorse architectuur">Moorse architectuur</a>, en in de kloosters van de <a href="/wiki/Cisterci%C3%ABnzers" title="Cisterciënzers">cisterciënzers</a> werd het <a href="/wiki/Kruisribgewelf" title="Kruisribgewelf">kruisribgewelf</a> al toegepast.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In de <a href="/wiki/Dom_van_Speyer" title="Dom van Speyer">Dom van Speyer</a>, vernieuwd tussen 1082 en 1106, werd al een kruisribgewelf gebruikt voor een overbrugging van veertien meter, echter binnen een uitgesproken romaanse vormentaal. De gotiek bracht dus vernieuwing, maar bouwde verder op bestaande elementen. </p><p>De gotische architectuur ontstond misschien, zoals dikwijls gesteld wordt, door de 'drang naar verticaliteit' en naar 'licht', maar ze werd mogelijk gemaakt door de voortgaande ontwikkeling van het kruisribgewelf en de <a href="/wiki/Steunbeer" title="Steunbeer">steunberen</a>. De grote romaanse basilieken, bedekt met een stenen gewelf, moesten dikke stevige muren hebben, met kleine openingen, om dat zware gewelf te dragen. Toen de bouwmeesters de <a href="/wiki/Gewelfrib" title="Gewelfrib">gewelfrib</a>, die als sierelement ook al gekend was in de <a href="/wiki/Romaanse_architectuur" title="Romaanse architectuur">romaanse architectuur</a>, gingen gebruiken als dragend element voor het gewelf ontstond het kruisribgewelf, waar de gewelfribben een groot deel van het gewicht opvangen, vaak geholpen door steunberen. Door die draagkracht werd het mogelijk steeds lichtere en hogere gewelven te bouwen. Het idee van het gebruik van de gewelfrib als <a href="/wiki/Draagkracht_(constructie)" title="Draagkracht (constructie)">dragend element</a> lag dus aan de basis van de gotische architectuur. </p><p>Door deze constructie konden er tussen de muurdelen steeds grotere vensters worden toegepast. In de <a href="/wiki/Flamboyante_gotiek" title="Flamboyante gotiek">laatgotiek</a> worden er steeds meer sierribben en hulpribben toegepast in <a href="/wiki/Stergewelf" title="Stergewelf">stergewelven</a> en <a href="/wiki/Netgewelf" title="Netgewelf">netgewelven</a>. De aanvullende ribben van deze gewelven, de hulpribben of steekribben, worden de <a href="/wiki/Tierceron" title="Tierceron">tiercerons</a> en <a href="/wiki/Lierne_(bouwkunde)" title="Lierne (bouwkunde)">liernes</a> genoemd. Behalve de uitgebreidere toepassing van ribben krijgen de ribben zelf ook een sierlijker uiterlijk door het rijkere profiel. </p><p>De indeling van de gotiek in <i><a href="/wiki/Vroeggotiek" class="mw-redirect" title="Vroeggotiek">vroeggotiek</a></i> (1120-1200), <i><a href="/wiki/Hooggotiek" class="mw-redirect" title="Hooggotiek">hooggotiek</a></i> (1200-1280) en <i><a href="/wiki/Laatgotiek" class="mw-redirect" title="Laatgotiek">laatgotiek</a></i> (1280-1500) is een beetje kunstmatig en wellicht alleen toepasselijk op de kathedralenbouw in Frankrijk. Zo worden het koor van de kathedraal van Saint-Denis (1140) en de <a href="/wiki/Elisabethkirche_(Marburg)" class="mw-redirect" title="Elisabethkirche (Marburg)">Elisabethkirche</a> in <a href="/wiki/Marburg_(Duitsland)" title="Marburg (Duitsland)">Marburg</a> (1235) allebei vroeggotisch genoemd. Het wordt hachelijk als men de <a href="/wiki/Fresco_(schilderterm)" title="Fresco (schilderterm)">fresco's</a> (1303-1306) van <a href="/wiki/Giotto_di_Bondone" title="Giotto di Bondone">Giotto di Bondone</a> in de <a href="/wiki/Cappella_degli_Scrovegni" title="Cappella degli Scrovegni">Capella degli Scrovegni</a> in Padua in een van deze categorieën moet onderbrengen. De indeling kan echter een hulpmiddel zijn om aan te duiden waar een bepaalde stijl in een bepaalde omgeving zich situeert. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor een gedetailleerde beschrijving van de gotische architectuur, zie het artikel <a href="/wiki/Gotiek_(bouwkunst)" title="Gotiek (bouwkunst)">Gotiek (bouwkunst)</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Beeldhouwkunst">Beeldhouwkunst</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Beeldhouwkunst" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Beeldhouwkunst"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De eerste gotische beeldhouwkunst werd geboren uit en hing nauw samen met de bouw van de gotische kathedralen. Men begon met het maken van zuilachtige beelden die weliswaar al individuele kenmerken hadden in de gezichten, maar waarvan de plooival in de kleding nog zeer romaans aandeed. Een voorbeeld hiervan zijn de wangsculpturen van het portaal in de westgevel van de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Chartres" title="Kathedraal van Chartres">kathedraal van Chartres</a>, die gemaakt werden tussen 1145 en 1155. Als men deze beelden vergelijkt met die van de wijze en dwaze maagden (einde dertiende eeuw) in het rechterportaal van de westgevel van de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Straatsburg" title="Kathedraal van Straatsburg">kathedraal van Straatsburg</a> ziet men duidelijk de evolutie die in een goede eeuw gemaakt werd. De houdingen van de sterk geïndividualiseerde personages is zwierig te noemen en de plooienval van de kleding is erg realistisch geworden. </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerybox" style="width: 92px"> <div class="thumb" style="width: 90px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Chartres2006_076.jpg" class="mw-file-description" title="1145-1155, Koninklijk portaal van de kathedraal van Chartres"><img alt="1145-1155, Koninklijk portaal van de kathedraal van Chartres" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Chartres2006_076.jpg/135px-Chartres2006_076.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Chartres2006_076.jpg/202px-Chartres2006_076.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Chartres2006_076.jpg/270px-Chartres2006_076.jpg 2x" data-file-width="768" data-file-height="1024" /></a></span></div> <div class="gallerytext">1145-1155, Koninklijk portaal van de kathedraal van Chartres</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 92px"> <div class="thumb" style="width: 90px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Chartres_(28)_Cath%C3%A9drale_Notre-Dame_Porche_nord_Portail_de_la_Gloire_02.JPG" class="mw-file-description" title="ca. 1200 Noordportaal van de kathedraal van Chartres"><img alt="ca. 1200 Noordportaal van de kathedraal van Chartres" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Chartres_%2828%29_Cath%C3%A9drale_Notre-Dame_Porche_nord_Portail_de_la_Gloire_02.JPG/135px-Chartres_%2828%29_Cath%C3%A9drale_Notre-Dame_Porche_nord_Portail_de_la_Gloire_02.JPG" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Chartres_%2828%29_Cath%C3%A9drale_Notre-Dame_Porche_nord_Portail_de_la_Gloire_02.JPG/202px-Chartres_%2828%29_Cath%C3%A9drale_Notre-Dame_Porche_nord_Portail_de_la_Gloire_02.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Chartres_%2828%29_Cath%C3%A9drale_Notre-Dame_Porche_nord_Portail_de_la_Gloire_02.JPG/270px-Chartres_%2828%29_Cath%C3%A9drale_Notre-Dame_Porche_nord_Portail_de_la_Gloire_02.JPG 2x" data-file-width="447" data-file-height="596" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ca. 1200 Noordportaal van de kathedraal van Chartres</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 112px"> <div class="thumb" style="width: 110px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Strasbourg4.jpg" class="mw-file-description" title="Dwaze maagden in het rechterportaal van de kathedraal van Straatsburg"><img alt="Dwaze maagden in het rechterportaal van de kathedraal van Straatsburg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Strasbourg4.jpg/165px-Strasbourg4.jpg" decoding="async" width="110" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Strasbourg4.jpg/247px-Strasbourg4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Strasbourg4.jpg/330px-Strasbourg4.jpg 2x" data-file-width="2328" data-file-height="2542" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Dwaze maagden in het rechterportaal van de kathedraal van Straatsburg</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 103.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 101.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Strasbourg3.jpg" class="mw-file-description" title="Dwaze maagden in het rechterportaal van de kathedraal van Straatsburg"><img alt="Dwaze maagden in het rechterportaal van de kathedraal van Straatsburg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Strasbourg3.jpg/152px-Strasbourg3.jpg" decoding="async" width="102" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Strasbourg3.jpg/228px-Strasbourg3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Strasbourg3.jpg/304px-Strasbourg3.jpg 2x" data-file-width="2151" data-file-height="2548" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Dwaze maagden in het rechterportaal van de kathedraal van Straatsburg</div> </li> </ul> <p>Als men nu vandaag die portalen bekijkt, kan men zich moeilijk voorstellen hoe ze er in de middeleeuwen hebben uitgezien. De beelden en hun omlijsting waren volledig gepolychromeerd. Gezicht, handen en andere lichaamsdelen waren in een natuurlijke kleur geschilderd, het haar werd dikwijls verguld, de kleding in felle kleuren kon versierd zijn met bloemen en parels, gespen en mantelzomen werden verguld. Het geheel zag eruit als een miniatuur uit een handschrift. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Claux_de_Werve_St_Barbara.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Claux_de_Werve_St_Barbara.jpg/150px-Claux_de_Werve_St_Barbara.jpg" decoding="async" width="150" height="271" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Claux_de_Werve_St_Barbara.jpg/225px-Claux_de_Werve_St_Barbara.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Claux_de_Werve_St_Barbara.jpg/300px-Claux_de_Werve_St_Barbara.jpg 2x" data-file-width="1624" data-file-height="2937" /></a><figcaption>Sint Barbara (ca. 1430), Claus de Werve, Boden Museum, Berlin</figcaption></figure> <p>Vanaf circa 1370 zien we ook in de <a href="/wiki/Bourgondische_Nederlanden" title="Bourgondische Nederlanden">Bourgondische Nederlanden</a> de eerste sporen van vernieuwing die zal culmineren in een bloei van de laatgotische beeldhouwkunst. André Beauneveu (ca. 1330-1402), afkomstig uit Valenciennes, is een van de leidende figuren uit deze periode. </p><p><a href="/wiki/Keizer_Karel_IV" title="Keizer Karel IV">Keizer Karel IV</a>, van het <a href="/wiki/Huis_Luxemburg" title="Huis Luxemburg">Huis Luxemburg</a> opgevoed aan het Franse hof en getrouwd met Blanca van Valois, de halfzus van de Franse koning <a href="/wiki/Filips_VI_van_Frankrijk" title="Filips VI van Frankrijk">Filips VI</a>, onderhield goede relaties met Frankrijk en wou van Praag een centrum van kunst en cultuur maken. Zijn hofschilder Magister Theodoricus van Praag introduceerde de <a href="/wiki/Franse_hof" title="Franse hof">Franse hofstijl</a> die zou evolueren tot de <a href="/wiki/Internationale_gotiek" title="Internationale gotiek">Internationale gotiek</a> in <a href="/wiki/Praag" title="Praag">Praag</a>. Die Duitse versie van de Internationale gotiek zou H. Börger in 1907 als de <i>weicher Stil</i> of <i>schöner Stil</i> gaan beschrijven. Dankzij de bemoeienissen van Karel IV werd Praag een belangrijk centrum voor de verspreiding van de Internationale gotiek in Centraal-Europa, de bloei was echter van korte duur. Peter Parler was een van de beduidendste architecten en beeldhouwers van de Praagse <i>weicher Stil</i>. </p><p>Maar het is in het begin van de vijftiende eeuw dat de nieuwe tendensen tot volle ontwikkeling komen. Het realisme breekt door, de sierlijke fijne plooien in de gewaden maken plaats voor een realistische weergave van de zware stoffen van de mantels. De gezichten en houdingen van de gebeeldhouwde personen zijn expressief en realistisch. De stijl blijft gedurende de ganse vijftiende eeuw doorwerken en het is pas vanaf 1520 dat hij langzaam zal overgaan in de renaissance.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Gebeeldhouwde of uit hout gesneden <a href="/wiki/Retabel" title="Retabel">retabels</a> zijn ook een typisch product van de gotische periode. Retabels kwamen ook al voor in de Karolingische en Romaanse periode, maar in de veertiende eeuw raken ze algemeen verspreid. De retabelproductie kende een hoge bloei in de <a href="/wiki/Zuidelijke_Nederlanden" title="Zuidelijke Nederlanden">Zuidelijke Nederlanden</a> en zijn een typisch uitvoerproduct in de veertiende en vijftiende eeuw. Een belangrijke rol in de retabelproductie werd gespeeld door het hertogdom Brabant, voornamelijk de Brusselse ateliers zijn vanaf het begin van de vijftiende eeuw wereldvermaard. In de zestiende eeuw neemt Antwerpen die leidende rol over. Maar ook daarbuiten zijn er belangrijke centra. <a href="/wiki/Jacob_de_Baerze" title="Jacob de Baerze">Jacob de Baerze</a> bijvoorbeeld woonde in <a href="/wiki/Dendermonde" title="Dendermonde">Dendermonde</a>, waar hij enkele uit hout gesneden altaarstukken vervaardigde voor graaf <a href="/wiki/Lodewijk_van_Vlaanderen" title="Lodewijk van Vlaanderen">Lodewijk van Vlaanderen</a>. Deze later verloren gegane werken waren bestemd voor het kasteel van Dendermonde en de cisterciënzerkapel in <a href="/wiki/Bijloke" title="Bijloke">Bijloke</a>. Ze trokken de aandacht van Lodewijks zwager Philips de Stoute, hertog van Bourgondië, die soortgelijke altaarstukken bij De Baerze bestelde voor het door hem gestichte kartuizer klooster <a href="/wiki/Champmol" title="Champmol">Champmol</a> bij <a href="/wiki/Dijon" title="Dijon">Dijon</a>. Deze <a href="/wiki/Triptiek_(schilderij)" class="mw-redirect" title="Triptiek (schilderij)">triptieken</a> "Heiligen en Martelaren" en ""Kruisiging", respectievelijk bestemd voor het <a href="/wiki/Kapittelhuis" class="mw-redirect" title="Kapittelhuis">kapittelhuis</a> en het hoofdaltaar van de kloosterkerk, zijn nu in het <a href="/wiki/Paleis_van_de_hertogen_van_Bourgondi%C3%AB" title="Paleis van de hertogen van Bourgondië">Museum voor Schone Kunsten in Dijon</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Glasschilderkunst">Glasschilderkunst</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Glasschilderkunst" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Glasschilderkunst"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:France_Chartres_JesseTree_c1145_a.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/France_Chartres_JesseTree_c1145_a.JPG/150px-France_Chartres_JesseTree_c1145_a.JPG" decoding="async" width="150" height="459" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/France_Chartres_JesseTree_c1145_a.JPG/225px-France_Chartres_JesseTree_c1145_a.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/France_Chartres_JesseTree_c1145_a.JPG/300px-France_Chartres_JesseTree_c1145_a.JPG 2x" data-file-width="492" data-file-height="1504" /></a><figcaption>De oudste nog bestaande complete boom van Jesse in de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Chartres" title="Kathedraal van Chartres">Kathedraal van Chartres</a> uit 1145</figcaption></figure> <p>Glasschildering bestond al lang voor de opkomst van de gotiek, maar bereikte zijn hoogtepunt met het ontstaan van de grote glasoppervlaktes in de nieuwe gotische architectuur. Wat het mozaïek was voor de Byzantijnse basilieken werd het glasraam voor de gotische kerken. De Italiaanse architectuur was erop gericht het zonlicht buiten te houden, de gotische architect wou precies het zonlicht binnenhalen in de kerk. Abt Suger van de abdij van Saint-Denis schreef dat het schitterende licht dat door de glasramen in de kerk viel de verheven manifestatie van de goddelijkheid was, het bracht de hemel op aarde.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Suger baseerde zich voor zijn theorieën over het licht op de geschriften van de <a href="/wiki/Dionysius_de_Areopagiet" title="Dionysius de Areopagiet">Dionysius de Areopagiet</a>, eigenlijk de <a href="/wiki/Pseudo-Dionysius" title="Pseudo-Dionysius">Pseudo-Dionysius</a>, die door Suger vereenzelvigd werd met de patroonheilige van zijn abdij, <a href="/wiki/Dionysius_van_Parijs" title="Dionysius van Parijs">Dionysius van Parijs</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Aanvankelijk werden glasramen gerealiseerd door relatief kleine stukken gekleurd glas in een soort mozaïek samen te voegen met smalle H-vormige loden strips, die gedicht werden met een soort stopverf om het geheel waterdicht te maken. De eventuele tekening op het glas, werd aangebracht met bijzondere verfmengsels, die bij het branden van het glas hun definitieve kleur aannamen en zich met het glas verbonden. Vanaf het begin van de veertiende eeuw gingen de glazeniers gebruik maken van een verf op basis van zilvernitraat wat resulteerde in een gele kleur waarvan de intensiteit kon worden beïnvloed door de dikte van de verflaag en de tijd van het branden. Veel van de recepten voor glasschildering zijn overgeleverd via de monnik <a href="/wiki/Theophilus_Presbyter" title="Theophilus Presbyter">Theophilus</a> (1070-1125) in zijn <i>Schedula diversarum artium</i>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In de tweede helft van de veertiende eeuw gaat men glas maken met houtas en <a href="/wiki/Natron" title="Natron">natron</a> in plaats van kaliumoxide wat resulteert in een fijner en gemakkelijker te bewerken glas.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dit laat het gebruik van grotere en dunnere ruiten toe. Het glas werd in de massa gekleurd door het toevoegen van <a href="/wiki/Metaaloxide" title="Metaaloxide">metaaloxides</a>. </p><p>In de grote ramen maakt men afbeeldingen van Christus, de Madonna, heiligen en Bijbelse figuren. In de kleinere medaillonramen werden dikwijls Bijbelse taferelen afgebeeld zoals in de <a href="/wiki/Bible_moralis%C3%A9e_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Bible moralisée (hoofdbetekenis)">Bible moralisée</a> gemaakt voor Lodewijk de Heilige. De glasramen hadden naast hun verlichtingsfunctie ook de bedoeling de ongeletterde gelovige vertrouwd te maken met de verhalen en de figuren van het geloof. Een populaire afbeelding in de twaalfde en dertiende eeuw, was de <a href="/wiki/Boom_van_Jesse" title="Boom van Jesse">Boom van Jesse</a> die de afkomst van Christus duidelijk maakte. </p><p>In de gotische glasramen zien we dezelfde evolutie die terug te vinden is in de boekverluchting. De afbeeldingen worden natuurlijker, de personen zijn minder uitgerekt en krijgen meer volume. De plooien in de gewaden worden zwieriger. In de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Chartres" title="Kathedraal van Chartres">kathedraal van Chartres</a> zijn 176 glasramen bewaard gebleven waarvan drie uit de twaalfde eeuw met een diepe kobaltblauwe kleur dat nu gekend is als Chartres-blauw waarvan de productietechniek nog steeds niet achterhaald is. Ook het roosvenster in de westelijke gevel is zeer bekend. Alleen al in het middenschip van de kathedraal kan men het werk van drie verschillende ateliers onderscheiden en ook in het koor, de kooromgang, de kapellen en het dwarsschip kan men de hand van andere meesters ontdekken. De kathedraal van Chartres biedt op die manier een breed overzicht van de glaskunst in de twaalfde en dertiende eeuw naast enkele ramen uit de veertiende en de vijftiende eeuw. Een andere bijzondere en vrijwel intacte collectie van glasramen uit de tweede helft van de dertiende eeuw kan men bewonderen in de Sainte-Chapelle in Parijs, het werk van de Parijse ateliers. </p><p>In de veertiende eeuw worden de glasramen steeds lichter. De personen worden afgebeeld in architectonisch sterk uitgewerkte nissen. De kleurenpracht uit de vroege gotiek vervlakt en verkilt en gaat soms over in grisaille voorstellingen met weliswaar zeer verfijnd uitgewerkte tekening. Een voorbeeld van de veertiende-eeuwse techniek kan men bekijken in de kathedraal van Évreux. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Schilderkunst">Schilderkunst</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Schilderkunst" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Schilderkunst"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het ontstaan van de gotische stijl in de schilderkunst was een zeer geleidelijk proces en het kwam pas op gang omstreeks het begin van de dertiende eeuw. Van de vroeggotische schilderkunst op paneel of als <a href="/wiki/Fresco_(schilderterm)" title="Fresco (schilderterm)">fresco</a> is er in Frankrijk bijzonder weinig bewaard gebleven. Ook uit wat later de Nederlanden zou worden is er zo goed als niets overgeleverd op een aantal grafschilderingen uit de dertiende en veertiende eeuw na. In Italië komt de gotische schilderkunst pas tegen het einde van de dertiende eeuw op gang met <a href="/wiki/Giotto_di_Bondone" title="Giotto di Bondone">Giotto</a>, <a href="/wiki/Duccio_di_Buoninsegna" title="Duccio di Buoninsegna">Duccio</a> en de <a href="/wiki/Sienese_school" class="mw-redirect" title="Sienese school">Sienese school</a>. In Duitsland zijn er wel enkele schilderingen bewaard gebleven uit het begin van de dertiende eeuw zoals de plafondschildering op hout in de St.-Michaëlskerk in Hildesheim, die omstreeks 1230 tot stand kwam. Het werk is gemaakt in de zogenaamde <i><a href="/w/index.php?title=Zackenstil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zackenstil (de pagina bestaat niet)">zackenstil</a></i>, een overgang tussen de romaanse en de gotische kunst. Een ander voorbeeld van de vroege Gotiek is het Soester altaar uit 1230 à 1240, nu in het <i>Staatliche Museen Preussischer Kulturbesitz</i> in Berlijn. Voor het ontstaan en de vroege geschiedenis van de schilderkunst moet men zich baseren op de glasschilderkunst en de boekverluchting. </p><p>Ondanks het feit dat de frescokunst in Toscane en Rome niet echt aan belang inboette, ontwikkelde de paneelschilderkunst zich daar vroeger dan in Noord-Europa. Maar vanaf het einde van de veertiende eeuw wint de paneelschilderkunst, ook ten noorden van de Alpen, meer en meer aan belang. Dankzij het verblijf van Simone Martini en Lippo Memmi aan het pauselijk hof in Avignon, raakte het Italiaanse werk meer en meer in Frankrijk, Duitsland en Midden-Europa bekend. Uit de wederzijdse beïnvloeding van die diverse stijlen ontstond de internationale gotiek. </p><p>In de Nederlanden werd in de late veertiende eeuw de basis gelegd voor de grote bloeiperiode van de Zuid-Nederlandse schilderkunst in de vijftiende eeuw. Uit die periode kennen we enkele schilders zoals <a href="/wiki/Jan_Maelwael" title="Jan Maelwael">Jan Maelwael</a>, <a href="/wiki/Melchior_Broederlam" title="Melchior Broederlam">Melchior Broederlam</a>, <a href="/wiki/Jean_de_Beaumetz" title="Jean de Beaumetz">Jean de Beaumetz</a> en <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Beauneveu" title="André Beauneveu">André Beauneveu</a> allen afkomstig uit de Nederlanden. Het is in deze periode dat de paneelschilderkunst en de altaarstukken in de Nederlanden populair worden.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De internationale gotiek zet zich in Frankrijk nog een ganse tijd door. In de Nederlanden zien we de tendens naar meer realisme de bovenhand halen terwijl in Italië de renaissance volop aan de gang is. Schilders zoals <a href="/wiki/Robert_Campin" title="Robert Campin">Robert Campin</a>, <a href="/wiki/Rogier_van_der_Weyden" title="Rogier van der Weyden">Rogier van der Weyden</a> en <a href="/wiki/Jan_van_Eyck" title="Jan van Eyck">Jan van Eyck</a> zetten in de Zuidelijke-Nederlanden het einde van de gotische schilderkunst in of luiden het begin van de noordelijke renaissance in. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Boekverluchting">Boekverluchting</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Boekverluchting" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Boekverluchting"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Meister_des_Mar%C3%A9chal_de_Boucicaut_003.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Meister_des_Mar%C3%A9chal_de_Boucicaut_003.jpg/260px-Meister_des_Mar%C3%A9chal_de_Boucicaut_003.jpg" decoding="async" width="260" height="377" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Meister_des_Mar%C3%A9chal_de_Boucicaut_003.jpg/390px-Meister_des_Mar%C3%A9chal_de_Boucicaut_003.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Meister_des_Mar%C3%A9chal_de_Boucicaut_003.jpg/520px-Meister_des_Mar%C3%A9chal_de_Boucicaut_003.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2936" /></a><figcaption>Boucicaut-getijden; De vlucht naar Egypte, Boucicaut-meester.</figcaption></figure> <p>De gotische schilderkunst is ons vooral bekend dankzij de <a href="/wiki/Boekverluchting" title="Boekverluchting">boekverluchting</a>. Er zijn veel werken overgeleverd die de ganse geschiedenis van de gotische schilderkunst illustreren, zij het dan met de beperkingen van de drager, uitsluitend <a href="/wiki/Perkament" title="Perkament">perkament</a> en het kleine formaat wat technisch anders is dan het schilderen op paneel in groot formaat. De gebruikte materialen en pigmenten waren zeker in het begin van de periode identiek, men schilderde in tempera en men maakte zeer veel gebruik van achtergronden in bladgoud. De stijlontwikkeling die we zien in de schilderkunst kan men ook terugvinden in de boekverluchting. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor meer details, zie het artikel <a href="/wiki/Gotische_boekverluchting" title="Gotische boekverluchting">Gotische boekverluchting</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Internationale_gotiek">Internationale gotiek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Internationale gotiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gotische_kunst&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Internationale gotiek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Roudnicka_madona.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Roudnicka_madona.jpg/150px-Roudnicka_madona.jpg" decoding="async" width="150" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Roudnicka_madona.jpg/225px-Roudnicka_madona.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Roudnicka_madona.jpg/300px-Roudnicka_madona.jpg 2x" data-file-width="725" data-file-height="975" /></a><figcaption>Meester van het Trebon retabel, Madonna van Roudnice</figcaption></figure> <p>De <i><a href="/wiki/Internationale_gotiek" title="Internationale gotiek">internationale gotiek</a></i> was een stroming in de gotische schilder- en beeldhouwkunst die zich ontwikkelde aan het eind van de 14e en het begin van de 15e eeuw in onder meer <a href="/wiki/Hertogdom_Bourgondi%C3%AB" title="Hertogdom Bourgondië">Bourgondië</a>, <a href="/wiki/Bohemen_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Bohemen (hoofdbetekenis)">Bohemen</a>, <a href="/wiki/Frankrijk_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Frankrijk (hoofdbetekenis)">Frankrijk</a> en <a href="/wiki/Itali%C3%AB" title="Italië">Italië</a>. De stijl staat ook wel bekend als <i>internationale stijl</i> of <i>hoofse stijl</i> ook wel de <i>Kunst om 1400</i> of <i>schöne Stil</i> genaamd en deed zich voor in de West-Europese kunst tussen ruwweg 1380 en 1430. In het Duitse taalgebied staat de stroming ook bekend als de 'zachte' of 'weke' stijl. Opmerkelijk in deze stijl is de zachte en ritmische lijnvoering, de slanke proporties van de afgebeelde figuren en de geraffineerde weergave van de plooien in stoffen en kleding. De stijl kenmerkt zich door een nieuwe, meer realistische en gedetailleerde benadering van de natuur. Er is sprake van idealisering van de figuren en de afgebeelde landschappen en gebouwen en een ontwikkeling van het gebruik van perspectief. Ook doet zich een kentering voor van puur-Bijbelse onderwerpen naar meer wereldlijke onderwerpen, een voorbode van de <a href="/wiki/Renaissance" title="Renaissance">renaissance</a>. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor meer details, zie het artikel <a href="/wiki/Internationale_gotiek" title="Internationale gotiek">Internationale gotiek</a>.</i></div> <p><br /> </p> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-anna-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-anna_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-anna_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Anna Bergmans, middeleeuwse muurschilderingen in de 19e eeuw: studie en inventaris van middeleeuwse muurschilderingen in Belgische kerken, Universitaire Pers Leuven, 1998, pp. 270-272il.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Sumner McKnight Crosby, Jane Hayward, Charles T. Little, William D. Wixom, The Royal Abbey of Saint-Denis in the time of Abbot Suger (1122-1151), The Metropolitan Museum of Art, New York - 1981, p.14.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">H. Zwijneburg, Provence, Côte d'Azur, ANWB, 2006, p.61.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tento.be/OKV-artikel/laat-gotische-beeldhouwkunst">Openbaar Kunstbezit Vlaanderen</a>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Suger, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151020185320/http://legacy.fordham.edu/halsall/source/sugar.html">De administratione</a>, XXVII.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Elizabeth (Aislin) Reynolds, The Development of Stained Glass in Gothic Cathedrals, JCCC Honors Journal, Volume, Issue 1 Fall 2012, p.5.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Het oudste manuscript bevindt zich in <a href="/wiki/Wenen" title="Wenen">Wenen</a> in de <a href="/wiki/%C3%96sterreichische_Nationalbibliothek" title="Österreichische Nationalbibliothek">Österreichische Nationalbibliothek</a>, Cod. 2527.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Marcel Aubert, De bloeiperiode van de Gotiek, Elsevier, Amsterdam/Brussel, 1965, p. 100.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">De schilderkunst der Lage Landen: De Middeleeuwen en de zestiende eeuw, Amsterdam University Press, 2006, p. 33</span> </li> </ol></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Middeleeuwse_kunststijlen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_Middeleeuwse_kunststijlen" title="Sjabloon:Navigatie Middeleeuwse kunststijlen"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_Middeleeuwse_kunststijlen&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Middeleeuwse_kunststijlen" class="navigatie-titel">Middeleeuwse kunststijlen</div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Byzantijnse_kunst" title="Byzantijnse kunst">Byzantijnse kunst</a> · <a href="/wiki/Merovingische_kunst" title="Merovingische kunst">Merovingische kunst</a> · <a href="/wiki/Insulaire_kunst" title="Insulaire kunst">Insulaire kunst</a> · <a href="/wiki/Karolingische_kunst" title="Karolingische kunst">Karolingische kunst</a> · <a href="/wiki/Ottoonse_renaissance" title="Ottoonse renaissance">Ottoonse renaissance</a> · <a href="/wiki/Franco-Insulaire_stijl" title="Franco-Insulaire stijl">Franco-Insulaire stijl</a> · <a href="/wiki/Preromaanse_kunst" title="Preromaanse kunst">Preromaanse kunst</a> · <a href="/wiki/Romaanse_kunst" title="Romaanse kunst">Romaanse kunst</a> · <a href="/wiki/Kanaalstijl" title="Kanaalstijl">Kanaalstijl</a> · <a href="/wiki/Scheldegotiek" title="Scheldegotiek">Scheldegotiek</a> · <a class="mw-selflink selflink">Gotische kunst</a> · <a href="/wiki/Internationale_gotiek" title="Internationale gotiek">Internationale gotiek</a> · <a href="/wiki/Pre-Eyckiaanse_kunst" title="Pre-Eyckiaanse kunst">Pre-Eyckiaanse kunst</a> · <a href="/wiki/Vlaamse_Primitieven" title="Vlaamse Primitieven">Vlaamse Primitieven</a> </p> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gotische_kunst&oldid=67876042">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gotische_kunst&oldid=67876042</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Stijlperiode" title="Categorie:Stijlperiode">Stijlperiode</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Gotiek" title="Categorie:Gotiek">Gotiek</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 26 jul 2024 om 07:32.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Gotische_kunst&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6dfcdd5ff5-kbbhr","wgBackendResponseTime":132,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.116","walltime":"0.599","ppvisitednodes":{"value":412,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":7028,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1398,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9600,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 70.708 1 -total"," 34.74% 24.565 1 Sjabloon:Navigatie_Middeleeuwse_kunststijlen"," 34.70% 24.533 1 Sjabloon:Appendix"," 30.66% 21.680 1 Sjabloon:References"," 29.95% 21.175 1 Sjabloon:Navigatie"," 7.93% 5.604 3 Sjabloon:Zie_ook"," 6.54% 4.625 1 Sjabloon:Bewerklinks"," 3.77% 2.668 3 Sjabloon:Zie_hoofdartikel"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.002","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":586340,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-565d46677b-5znxs","timestamp":"20241128120311","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Gotische kunst","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Gotische_kunst","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q46825","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q46825","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2015-11-03T08:17:37Z","dateModified":"2024-07-26T06:32:48Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b6\/Altstetten.jpg","headline":"kunststijl"}</script> </body> </html>