CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available" lang="af" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Wys bron van Moldowa - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )afwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Januarie","Februarie","Maart","April","Mei","Junie","Julie","Augustus","September","Oktober","November","Desember"],"wgRequestId":"a21b8235-8d4e-4692-acc2-59e5988133cd","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Moldowa","wgTitle":"Moldowa","wgCurRevisionId":2657624,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":7301,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"af","wgPageContentLanguage":"af","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Moldowa","wgRelevantArticleId":7301,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"af","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"af"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready", "skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.charinsert.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=af&modules=ext.charinsert.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=af&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=af&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/1200px-Flag_of_Moldova.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/800px-Flag_of_Moldova.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="400"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/640px-Flag_of_Moldova.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="320"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Wys bron van Moldowa - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//af.m.wikipedia.org/wiki/Moldowa"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Wysig" href="/w/index.php?title=Moldowa&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (af)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//af.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://af.wikipedia.org/wiki/Moldowa"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.af"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atoomvoer" href="/w/index.php?title=Spesiaal:Onlangse_wysigings&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Moldowa rootpage-Moldowa skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Gaan na inhoud</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Werf"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofkieslys" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofkieslys</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofkieslys</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">skuif na kantbalk</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">versteek</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigasie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Tuisblad" title="Besoek die Tuisblad [z]" accesskey="z"><span>Tuisblad</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gebruikersportaal" title="Meer oor die projek, wat jy kan doen, nuttige skakels"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Geselshoekie" title="Agtergrondinligting oor aktuele sake"><span>Geselshoekie</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesiaal:Onlangse_wysigings" title="'n Lys van onlangse wysigings [r]" accesskey="r"><span>Onlangse wysigings</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesiaal:Lukraak" title="Laai 'n lukrake bladsye [x]" accesskey="x"><span>Lukrake bladsy</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Vind meer uit oor iets"><span>Hulp</span></a></li><li id="n-Sandput" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Sandput"><span>Sandput</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Tuisblad" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-af.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Spesiaal:Soek" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Deursoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Soek</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Deursoek Wikipedia" aria-label="Deursoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Deursoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spesiaal:Soek"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Soek</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlike gereedskap"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Voorkoms"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Voorkoms" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Voorkoms</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_af.wikipedia.org&uselang=af" class=""><span>Skenkings</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Spesiaal:SkepRekening&returnto=Moldowa&returntoquery=action%3Dedit" title="U word aangemoedig om 'n gebruiker te skep en aan te meld, hoewel dit nie verpligtend is nie." class=""><span>Skep gebruiker</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Spesiaal:Teken_in&returnto=Moldowa&returntoquery=action%3Dedit" title="U word aangemoedig om aan te meld. Dit is egter nie verpligtend nie. [o]" accesskey="o" class=""><span>Meld aan</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opsies" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlike gereedskap" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlike gereedskap</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_af.wikipedia.org&uselang=af"><span>Skenkings</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesiaal:SkepRekening&returnto=Moldowa&returntoquery=action%3Dedit" title="U word aangemoedig om 'n gebruiker te skep en aan te meld, hoewel dit nie verpligtend is nie."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Skep gebruiker</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesiaal:Teken_in&returnto=Moldowa&returntoquery=action%3Dedit" title="U word aangemoedig om aan te meld. Dit is egter nie verpligtend nie. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Meld aan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Bladsye vir uitgemelde redakteurs <a href="/wiki/Hulp:Inleiding" aria-label="Leer meer oor redigering"><span>leer meer</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesiaal:Mybydrae" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Bydraes</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesiaal:Mybespreking" title="Bespreking oor bydraes van hierdie IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Bespreking</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Werf"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Wys bron van Moldowa</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Hierdie artikel bestaan slegs in hierdie taal. Voeg die artikel by vir ander tale" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Voeg tale by</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimtes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Moldowa" title="Bekyk die inhoudbladsy [c]" accesskey="c"><span>Bladsy</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bespreking:Moldowa" rel="discussion" title="Bespreking oor die inhoudbladsy [t]" accesskey="t"><span>Bespreking</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Verander taalvariant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Afrikaans</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergawes"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Moldowa"><span>Lees</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Moldowa&veaction=edit" title="Redigeer hierdie bladsy [v]" accesskey="v"><span>Wysig</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Moldowa&action=edit" title="Wysig die bladsy se bonkode"><span>Wysig bron</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Moldowa&action=history" title="Ouer weergawes van hierdie bladsy [h]" accesskey="h"><span>Wys geskiedenis</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Gereedskap" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Gereedskap</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Gereedskap</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">skuif na kantbalk</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">versteek</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Moldowa"><span>Lees</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Moldowa&veaction=edit" title="Redigeer hierdie bladsy [v]" accesskey="v"><span>Wysig</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Moldowa&action=edit" title="Wysig die bladsy se bonkode [e]" accesskey="e"><span>Wysig bron</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Moldowa&action=history"><span>Wys geskiedenis</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Moldowa" title="'n Lys bladsye wat hierheen skakel [j]" accesskey="j"><span>Skakels hierheen</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesiaal:OnlangseVeranderingsMetSkakels/Moldowa" rel="nofollow" title="Onlangse wysigings aan bladsye wat vanaf hierdie bladsy geskakel is [k]" accesskey="k"><span>Verwante veranderings</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Spesiaal:Spesiale_bladsye" title="'n Lys van al die spesiale bladsye [q]" accesskey="q"><span>Spesiale bladsye</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Moldowa&action=info" title="More information about this page"><span>Bladinligting</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesiaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Faf.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMoldowa%26action%3Dedit"><span>Kry verkorte URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spesiaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Faf.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMoldowa%26action%3Dedit"><span>Laai QR-kode af</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Ander projekte </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q217" title="Skakel na gekonnekteerde databank item [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Voorkoms"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Voorkoms</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">skuif na kantbalk</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">versteek</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/Moldowa" title="Moldowa">Moldowa</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><p>U het geen regte om om hierdie bladsy te wysig nie, vir die volgende rede: </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Your IP address is in a range that has been <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">blocked on all Wikimedia Foundation wikis</a>.</b> <p>The block was made by <a href="/wiki/Gebruiker:Jon_Kolbert" title="Gebruiker:Jon Kolbert">‪Jon Kolbert‬</a>. The reason given is <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Start of block: 15:12, 27 Augustus 2023</li> <li>Expiry of block: 15:12, 27 Augustus 2028</li></ul> <p>Your current IP address is 8.222.208.146. The blocked range is 8.222.128.0/17. </p><p>Sluit asseblief al bogenoemde besonderhede in by enige navrae wat jy maak. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/No_open_proxies" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/No open proxies">No open proxies</a> global policy. </p> Otherwise, to discuss the block please <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Global" class="extiw" title="m:Steward requests/Global">post a request for review on Meta-Wiki</a>. You could also send an email to the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards">stewards</a> <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/VRT" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/VRT">VRT</a> queue at <kbd>stewards@wikimedia.org</kbd> including all above details.</div></div><hr /> <p>U het toestemming om die bronteks te bekyk en te kopieer. </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="af" dir="ltr" name="wpTextbox1">{{Inligtingskas Land |noem_naam = Republiek Moldowa |volle_naam = <small>''Republica Moldova'' ([[Roemeens]])</small> |algemene_naam = Moldowa |beeld_vlag = Flag of Moldova.svg |beeld_wapen = Coat of arms of Moldova.svg |simbool_tipe = Wapen |beeld_kaart = Location Moldova Europe.png |leuse = |volkslied = ''Limba Noastră''<br /><small>''([[Roemeens]] vir: "Ons Taal")''</small><br /><center>[[Lêer:Imnul Republicii Moldova US NAVY.ogg]]</center> |amptelike_tale = [[Roemeens]] (ook [[Moldawies]] genoem){{smallsup|a}}<ref name="CCDecision2013">{{en}} {{cite web |url=https://www.rferl.org/a/moldova-romanian-official-language/25191455.html |title=Chisinau Recognizes Romanian As Official Language |author=Associated Press |date=5 Desember 2013 |publisher=Radio Free Europe/Radio Liberty |accessdate=2 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200304050434/https://www.rferl.org/a/moldova-romanian-official-language/25191455.html |archive-date=4 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="congress">{{en}} {{cite web |url=https://www.loc.gov/law/foreign-news/article/moldova-romanian-recognized-as-the-official-language/ |title=Moldova: Romanian Recognized as the Official Language |publisher=Law Library of Congress |date=23 Desember 2013 |accessdate=2 September 2021 |author=Roudik, Peter |archive-url=https://web.archive.org/web/20200425182317/https://www.loc.gov/law/foreign-news/article/moldova-romanian-recognized-as-the-official-language/ |archive-date=25 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="MCC">{{en}} {{cite web | url=http://constcourt.md/libview.php?l=en&idc=7&id=512&t=/Overview/Press-Service/News/The-text-of-the-Declaration-of-Independence-prevails-over-the-text-of-the-Constitution | title=The text of the Declaration of Independence prevails over the text of the Constitution | publisher=Constitutional Court of Moldova | date=5 Desember 2013 | accessdate=23 Desember 2016}}</ref> |hoofstad = [[Chișinău]] {{Koördinate|47|0|N|28|55|O}} |latd = 47 |latm = 0 |latNS = N |longd = 28 |longm = 55 |longEW = O |grootste_stad = [[Chișinău]] |regeringsvorm = Unitêre parlementêre<br />grondwetlike [[republiek]] |leiertitels = <br />• [[President]]<br />• [[Eerste minister]] |leiername = [[Maia Sandu]]<br />[[Dorin Recean]] |oppervlak_rang = 135<sup>ste</sup> |oppervlak_grootte = |oppervlak = 33&nbsp;843,5<ref>{{mo}} {{cite web |url=https://moldova.md/ro/content/geografie |title=Republica Moldova – Geografie |publisher=Moldova |date=26 Augustus 2016}}</ref> |oppervlakmi² = 13&nbsp;67 <small>(met [[Transnistrië]])</small> |persent_water = 1,4 |bevolking_skatting = 2&nbsp;512&nbsp;758<ref>{{mo}} {{cite web |url=https://statistica.gov.md/index.php/ro/numarul-populatiei-cu-resedinta-obisnuita-pe-sexe-si-grupe-9578_60448.html |title=Numărul populației cu reședință obișnuită, pe sexe şi grupe de vârstă, în profil teritorial la 1 ianuarie 2023 |publisher=Moldowiese Nasionale Statistiekkantoor |date=8 Junie 2023 |accessdate=7 Maart 2024}}</ref><br /><small>(met Transnistrië)</small> |bevolking_skatting_jaar = 2023 |bevolking_rang = 139<sup>ste</sup> |bevolking_sensus = 2&nbsp;804&nbsp;801<ref>{{mo}} {{cite web |url=https://statistica.gov.md/ro/recensamantul-populatiei-si-al-locuintelor-2014-122.html |title=Recensamântul Populației si al Locuințelor 2014 |publisher=Biroul Național de Statistică al Republicii Moldova (BNS) |date=2 Augustus 2013 |accessdate=7 Maart 2024}}</ref> <small>(met Transnistrië)</small> |bevolking_sensus_jaar = 2014 |bevolkingsdigtheid = 82,8 |bevolkingsdigtheidmi² = 214,5 |bevolkingsdigtheidrang = 125<sup>ste</sup> |BBP_PPP = $45,023&nbsp;miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=921,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=Moldova |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2022 |accessdate=7 Maart 2024}}</ref> |BBP_PPP_rang = 132<sup>ste</sup> |BBP_PPP_jaar = 2024 |BBP_PPP_per_kapita = $18&nbsp;367<ref name="imf2" /> |BBP_PPP_per_kapita_rang = 98<sup>ste</sup> |BBP = $17,163&nbsp;miljard<ref name="imf2" /> |BBP_rang = 130<sup>ste</sup> |BBP_jaar = 2024 |BBP_per_kapita = $7&nbsp;002<ref name="imf2" /> |BBP_per_kapita_rang = 130<sup>ste</sup> |onafhanklikheidstipe = Vorming |onafhanklikheidsgebeure = • Prinsdom Moldawa<br />• Goewerment Bessarabië<br />• Demokratiese Republiek<br />• Vereniging met Roemenië<br />• Moldawiese ASSR<br />• [[Moldawiese Sosialistiese Sowjetrepubliek|Moldawiese SSR]]<br />• Transnistrië-oorlog<br />• Onafhanklikheid van<br />die [[Sowjetunie]]<br />• Huidige grondwet |onafhanklikheidsdatums = <br /><br />[[1346]]<br />[[1812]]<br />[[15 Desember]] [[1917]]<br />[[9 April]] [[1918]]<br />[[12 Oktober]] [[1924]]<br />[[2 Augustus]] [[1940]]<br />[[2 November]] [[1990]]<br /><br />[[27 Augustus]] [[1991]]{{smallsup|b}}<br />[[29 Julie]] [[1994]] |MOI = {{wins}} 0,767<ref>{{en}} {{cite web |url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |title=Human Development Report 2021/2022 |publisher=United Nations Development Programme |date=2021 |accessdate=7 Maart 2024}}</ref> |MOI_rang = 80<sup>ste</sup> |MOI_jaar = 2021 |MOI_kategorie = {{kleur|#090|hoog}} |Gini = 25,7<ref>{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=MD |title=Gini Index – Moldova |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=7 Maart 2024}}</ref> |Gini_rang = 6<sup>de</sup> |Gini_jaar = 2021 |Gini_kategorie = {{kleur|#090|laag}} |geldeenheid = [[Moldawiese leu|Leu]] |geldeenheid_kode = MDL |land_kode = MD |tydsone = OET |utc_afwyking = [[UTC+02:00|+02]] |tydsone_somer = OEST |utc_afwyking_DST = [[UTC+03:00|+03]] |internet_domein = [[.md]] |skakelkode = 373 |voetskrif = a. Soos bepaal deur die Moldawiese Onafhanklikheidsverklaring – wat volgens die Grondwetlike hof van Moldawië voorrang geniet bo artikel 13 van die Moldawiese grondwet – wat die naam [[Moldawies]] gebruik".<ref name="CCDecision2013" /><br />b. Datum van proklamasie. Die onafhanklikheid is daarna in Desember 1991 met die ontbinding van die Sowjetunie gefinaliseer. }} '''Moldowa''' ([[Roemeens]]: ''Moldova'', [molˈdova], {{Audio|Ro-Moldova.ogg|luister}}, amptelik die '''Republiek Moldowa''' (''Republica Moldova''), voorheen '''Moldawië''', is ’n [[landingeslote land]] in [[Suidoos-Europa]], grotendeels geleë tussen die [[Proet]]- en die [[Dnister]]rivier. Dit word in die weste begrens deur [[Roemenië]] en verder deur [[Oekraïne]]. Die hoofstad is [[Chișinău]] ([[Russies]]: Kisjinef). Die land word beskou as een van die armstes in [[Europa]]. [[Lêer:Satellite image of Moldova in September 2003.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Moldowa]] Die bevolking is oorwegend Moldowies (Sowjet-naam: [[Moldawies]]; ’n benaming wat ná die skeiding van die res van Moldawië in gebruik gekom het: die inwoners van Roemeense Moldawië word as [[Roemeniërs]] beskou). Daar is ook [[Oekraïners|Oekraïense]], [[Russe|Russiese]] en [[Gagaoesiërs|Gagaoesiese]] minderhede. Moldowa was tot in [[1991]] deel van die [[Sowjetunie]] as die [[Moldawiese Sosialistiese Sowjetrepubliek]]. Die grondgebied van die nuwe land kom ooreen met dié van die voormalige Sowjetrepubliek en gedeeltelik met dié van die ouer [[Bessarabië]] (wat tot die [[Tweede Wêreldoorlog]] Roemeens was). Slegs die suidelikste en noordelikste deel van Bessarabië behoort tot die Oekraïne, terwyl die gebied aan die linkeroewer van die Dnister, [[Transnistrië]], nooit tot Bessarabië behoort het nie, maar volgens die grootste deel van die wêreldgemeenskap wel behoort tot die huidige Moldowa. Transnistrië het hom in 1991 eensydig onafhanklik verklaar. Die tweede belangrikste stad van Moldowa, [[Tiraspol]], lê in dié gebied. Die land is ’n parlementêre republiek met ’n [[president]] as staatshoof en ’n premier as regeringshoof. Dit is in Maart 1992 toegelaat tot die [[Verenigde Nasies]]. Dit is ook lid van verskeie ander internasionale organisasies en hoop om lid te word van die [[Europese Unie]].<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.moldpres.md/default.asp?Lang=en&ID=68715 |title=Moldova will prove that it can and has chances to become EU member, |publisher=Moldpress News Agency |date=19 Junie 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303193244/http://www.moldpres.md/default.asp?Lang=en |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> == Etimologie == Die naam "Moldowa" is afgelei van die [[Moldowa (rivier)|Moldowa-rivier]]; die vallei van dié rivier was ’n politieke sentrum toe die Prinsdom Moldawië in 1359 ontstaan het.<ref>{{en}} [http://www.moldova.md/en/istorie/ History] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131222142800/http://www.moldova.md/en/istorie/ |date=22 Desember 2013 }}, Official site of Republic of Moldova</ref> Die oorsprong van die rivier se naam is onduidelik. Daar is ’n legende dat prins [[Dragoș]] dit sy naam gegee het nadat hy [[oeros]]se gejag en sy moeë hond Molda in die rivier verdrink het.<ref>{{en}} [http://rentmoldova.com/history-of-moldova/where-did-name-moldova.html Where did the name Moldova come from?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100127183235/http://rentmoldova.com/history-of-moldova/where-did-name-moldova.html |date=27 Januarie 2010 }}</ref> == Geskiedenis == === Voorgeskiedenis === Tydens die [[Neolitikum|Neolitiese Steentydperk]] was die gebied waarin Moldowa lê die middelpunt van die groot [[Cucuteni-kultuur]] wat ooswaarts gestrek het vanaf die Dnjester-rivier in die Oekraïne en weswaarts tot ná die [[Karpate]] in Roemenië. Die inwoners van dié beskawing, wat rofweg van 5500 tot 2750&nbsp;v.C. bestaan het, het landbou en veeteelt beoefen, gejag en fyn pottebakkerswerk gedoen.<ref>{{en}} {{Cite journal|last=Constantinescu|first=Bogdan|authorlink=|url=http://arheologija.ff.uni-lj.si/documenta/pdf34/DPConstantinescu34.pdf|last2=Bugoi|first2=Roxana|author2-link=|last3=Pantos|first3=Emmanuel|last4=Popovici|first4=Dragomir|title=Phase and chemical composition analysis of pigments used in Cucuteni Neolithic painted ceramics|journal=Documenta Praehistorica|volume=XXXIV|pages=281–288|publisher=Departement Argeologie, Universiteit van Ljubljana|location=Ljubljana|year=2007|issn=1408-967X|oclc=41553667|accessdate=25 Oktober 2012|archive-date= 2 Mei 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130502152113/http://arheologija.ff.uni-lj.si/documenta/pdf34/DPConstantinescu34.pdf|url-status=dead}}</ref> === Antieke tyd en Middeleeue === [[Lêer:Stefan cel Mare.jpg|duimnael|links|upright|[[Stefanus III van Moldawië|Stefanus die Grote]], prins van Moldawië tussen 1457 en 1504.]] In die antieke tyd is die gebied bewoon deur [[Dasiërs|Dasiese stamme]]. Tussen die 1ste en 7de eeu n.C. was die suide van tyd tot tyd onder [[Romeinse Ryk|Romeinse]] en toe [[Bisantynse Ryk|Bisantynse]] heerskappy. Vanweë sy strategiese ligging tussen [[Europa]] en [[Asië]] is die gebied in die laat antieke tyd en vroeë [[Middeleeue]] dikwels binnegeval, onder andere deur die [[Gote]], [[Hunne]], [[Aware]], [[Bulgarye|Magjare]], [[Petsjenege]], [[Koemane]] en [[Mongole]]. Die '''Prinsdom Moldawië''', wat in 1359 gestig is, is begrens deur die Karpate in die weste, die Djester in die ooste en die [[Donau]] en die [[Swartsee]] in die suide. Dit het bestaan uit die hedendaagse gebied van die Republiek Mongolië, die oostelike agt distrikte van Roemenië, en die Tsjerniftsi-oblast en Boedjak-streek van die Oekraïne. Nes die huidige republiek en die noordoostelike streek van Roemenië was dit onder die inwoners bekend as Moldowa. Die prinsdom is herhaaldelik deur [[Tatare]] van die [[Krim]] binnegeval en sedert die 15de eeu deur die [[Ottomaanse Turke]]. In 1538 het dit ’n belastingpligtige deel van die [[Ottomaanse Ryk]] geword, maar sy outonomiteit behou.<ref>{{en}} "[http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+md0013) Moldova]". Library of Congress Country Studies</ref> === Moderne geskiedenis === ==== Russiese Ryk ==== [[Lêer:Coat of arms of Bessarabia Governorate 1878.svg|duimnael|Wapen van die Bessarabiese Goewernement tussen 1878 en 1917.]] Ondanks besware deur die Moldawiese adel het die Ottomaanse Ryk in 1812 kragtens die Verdrag van Boekarest die oostelike helfte van die prinsdom asook [[Khotyn]] en die ou Bessarabië (moderne Boedjak) aan die [[Russiese Ryk]] afgestaan. Die nuwe Russiese provinsie is die '''Oblast Moldawië en Bessarabië''' genoem en het aanvanklik ’n groot mate van onafhanklikheid gehad. Ná 1828 is dié outonomie al hoe meer beperk en in 1871 is die Oblast verander in die '''Bessarabiese Goewernement''' as deel van ’n russifikasieproses. Die administrasie van die [[tsaar]] in Bessarabië het geleidelik [[Roemeens]] as amptelike en godsdienstige taal in onbruik laat verval.<ref>{{en}} [http://depts.washington.edu/cartah/text_archive/clark/bc_10.shtml#bc_10 ''Bessarabia'' deur Charles Upson Clark, 1927, hoofstuk 10] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121209212714/http://depts.washington.edu/cartah/text_archive/clark/bc_10.shtml#bc_10 |date= 9 Desember 2012 }}</ref> Die westelike deel van Moldawië (wat vandag deel van Roemenië is) het ’n outonome prinsdom gebly, en in 1859 het dit met [[Wallachye]] verenig en die [[Koninkryk Roemenië]] gevorm. Die Verdrag van Parys van 1856 het drie distrikte van Bessarabië — Cahul, Bolgrad en Ismail — aan Moldawië toegeken, maar in die Verdrag van Berlyn van 1878 het die Koninkryk Roemenië ingestem om dit aan die Russiese Ryk terug te gee. In die 19de eeu het die Russiese owerhede Russe, Roemeniërs,<ref>{{en}} Vasile Baican, "Human settlements in Moldavia represented on «the Russian map» between 1828-1829", ''Scientific Annals of "Alexandru Ioan Cuza" Universiteit van Iasi – Geography series'', 54, 2008, bl. 65.</ref> Oekraïners, [[Kosakke]], [[Bulgare]],<ref>{{en}} [http://depts.washington.edu/cartah/text_archive/clark/bc_8.shtml#bc_8 ''Bessarabia'' deur Charles Upson Clark, 1927, hoofstruk8] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121212063455/http://depts.washington.edu/cartah/text_archive/clark/bc_8.shtml#bc_8 |date=12 Desember 2012 }}</ref> [[Duitsers]]<ref>{{en}} [http://www.ualberta.ca/%7Egerman/PAA/Bessarabians.htm The Germans from Bessarabia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110513110142/http://www.ualberta.ca/%7Egerman/PAA/Bessarabians.htm |date=13 Mei 2011 }}</ref> en [[Gagaoesiërs]] aangemoedig om in die streek te gaan bly en al hoe meer [[Jode]] uit Bessarabië daar toegelaat<ref>{{en}} [http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/moldova.html].</ref> om die groot Nogai-Tataarse bevolking te vervang wat uitgesit is in die 1770's en 1780's tydens die [[Russies-Turkse Oorloë]].<ref>{{en}} [http://www.goshen.edu/mqr/pastissues/apr00staples.html Mennonite-Nogai Economic Relations, 1825–1860]</ref> Die Moldawiese deel van die bevolking het afgeneem van sowat 86% in 1816<ref>{{ro}} Ion Nistor, ''Istoria Bassarabiei'', Cernăuţi, 1921</ref> tot omtrent 52% in 1905.<ref>{{de}} Flavius Solomon, ''Die Republik Moldau und ihre Minderheiten'' (Länderlexikon), in: Ethnodoc-Datenbank für Minderheitenforschung in Südostosteuropa, bl. 52</ref> In dié tyd was daar anti-Semitiese opstande en dit het daartoe gelei dat duisende Jode na die [[VSA]] geëmigreer het.<ref>{{en}} [http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/moldova.html Moldova]</ref> ==== Groter Roemenië ==== [[Lêer:Greater Romania.svg|duimnael|links|’n Kaart van Groter Roemenië tussen 1920 en 1940.]] In die [[Eerste Wêreldoorlog]] het die politieke en kulturele (etniese) bewustheid onder die inwoners van die streek toegeneem, toe 300&nbsp;000 Bessarabiërs opgeroep is om in die Rooi Leër te dien wat in 1917 gestig is. Ná die [[Russiese Rewolusie (1917)|Russiese Rewolusie]] van 1917 is ’n Bessarabiese parlement, Sfatul Ţării, verkies. Dit het die '''Moldawiese Demokratiese Republiek''' op {{OuVormDatum|15 Desember|1917|2 Desember}} uitgeroep binne ’n federale Russiese staat en ’n regering op {{OuVormDatum|21 Desember|1917|8 Desember}} gevorm. Bessarabië het hom op {{OuVormDatum|6 Februarie|1918|24 Januarie}} onafhanklik van Rusland verklaar en die hulp gevra van die [[Frankryk|Franse]] leër wat toe in Roemenië was.<ref>{{en}} Anthony Babel: La Bessarabie (Bessarabia), Félix Alcan, Genève, Switzerland, 1931</ref> Op {{OuVormDatum|9 April|1918|27 Maart}} het die Sfatul Ţării met 86 stemme teen 3 (met 36 buite stemming) besluit om op sekere voorwaardes met die Koninkryk Roemenië te verenig.<ref>{{en}} {{cite book|last=King|first=Charles|title= The Moldovans: Romania, Russia, and the politics of culture|publisher=Hoover Press|location=|year=2000|chapter=From Principality to Province|url=http://books.google.com/books?id=ldBFWtuv8DQC&pg=PA33|pages=33–35|isbn=0-8179-9792-X|accessdate=31 Oktober 2010}}</ref> Later het Bukovina en Transilvanië ook by die koninkryk aangesluit. Hierdie samesmelting is in die Verdrag van Parys van 1920 deur die [[Geallieerdes van die Eerste Wêreldoorlog|Geallieerdes]] goedgekeur. Dit is egter nie deur al die lede bekragtig nie.<ref name="legal">{{en}} {{siteer vaktydskrif |titel=The Legal Status of the Bukovina and Bessarabia |outeur=Malbone W. Graham |tydskrif=The American Journal of International Law |datum=Oktober 1944 |volume=38 |uitgawe=4 |bladsye=667–673 |uitgewer=American Society of International Law |doi=10.2307/2192802 |jstor=2192802}}</ref><ref>{{en}} {{cite book|last=Mitrasca|first=Marcel|title=Moldova: a Romanian province under Russian rule: diplomatic history from the archives of the great powers|publisher=Algora Publishing|year=2002|chapter=Introduction |url=http://books.google.com/books?id=mZogbSmBR-4C&pg=PA13|page=13|isbn=1-892941-86-4|accessdate=31 Oktober 2010}}</ref> Van die groot magte, soos die VSA en die [[RSFSR|nuwe Kommunistiese Rusland]], het nie Roemeense heerskappy oor Bessarabië goedgekeur nie en laasgenoemde het dit beskou as die besetting van Russiese grondgebied.<ref>{{en}} Wayne S. Vucinich, ''Bessarabia'' In: ''Collier's Encyclopedia'' (Crowell Collier and MacMillan Inc., 1967) vol. 4, bl. 103</ref> In Mei 1919 is die Bessarabiese Sosialistiese Sowjetrepubliek verklaar tot ’n regering in bannelingskap. Ná ’n opstand deur die kleinboere in 1924 wat deur die Russe geïnspireer is, is die '''Moldawiese Outonome Sosialistiese Sowjetrepubliek''' (Moldawiese OSSR) gestig. In Augustus 1939 is die [[Molotof-Ribbentrop-verdrag]] en sy geheime bykomende protokol onderteken. Daarvolgens het [[Nazi-Duitsland]] Bessarabië erken as binne die [[Sowjetunie|Sowjet]]-invloedsfeer. Dit het daartoe gelei dat laasgenoemde sy aanspraak op die gebied met nuwe ywer hervat het.<ref name="Olson 1994 483">{{en}} {{cite book|last=Olson|first=James|title=An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires|year=1994|page=483}}</ref> Op 28 Junie 1940 het die [[Sowjetunie]], met die medewete van Nazi-Duitsland, ’n ultimatum aan Roemenië uitgereik waarin die land versoek word om Bessarabië en Noord-Bukovina aan die Sowjetunie af te staan. Roemenië het dit die volgende dag gedoen. Kort daarna is die '''Moldawiese Sosialistiese Sowjetrepubliek''' (Moldawiese SSR) gestig.<ref name="Olson 1994 483" /> Dit het bestaan uit sowat 70% van Bessarabië en 50% van die toe ontbinde Moldawiese OSSR. As deel van die [[Spilmoondhede]] se inval in die Sowjetunie het Roemenië beslag gelê op die gebiede Bessarabië, Noord-Bukovina en Transnistrië. Die Roemeense soldate en Duitsers het sowat 300&nbsp;000 Jode verban of vermoor, onder andere 147&nbsp;000 van Bessarabië en Bukovina.<ref>{{en}} [http://www.presidency.ro/static/ordine/RAPORT_FINAL_CPADCR.pdf Tismăneanu Report], bl. 748-749</ref> Die [[Rooi Leër|Sowjet-leër]] het die streek in Februarie tot Augustus 1944 herower en weer die Moldawiese SSR gestig. Tussen Augustus 1944 en die einde van die oorlog in Mei 1945 is 256&nbsp;800 inwoners van die Moldawiese SSR deur die Sowjet-leër opgeroep. Altesaam 40&nbsp;592 van hulle is in die oorlog dood.<ref name="history">{{ro}} {{cite book|title=Istoria Republicii Moldova: din cele mai vechi timpuri pină în zilele noastre|editor=Asociaţia Oamenilor de știinţă din Moldova. H. Milescu-Spătaru.|edition=2nd|year=2002|publisher=Elan Poligraf|location=Chișinău|isbn=9975-9719-5-4|pages=239–244}}</ref> ==== Sowjet-tydperk (1940–1991) ==== : ''Hoofartikel: [[Moldawiese Sosialistiese Sowjetrepubliek]].'' [[Lêer:Bundesarchiv Bild 137-065360, Bessarabien, Abtransport von Umsiedlern.jpg|duimnael|links|300px|Etniese Duitsers gaan woon in 1940 in Bessarabië.]] In die [[Stalin]]istiese tydperke 1940–1941 en 1944–1953 het die deportasie van plaaslike inwoners na die [[Oeralgebergte|Oeral]], [[Siberië]] en Noord-[[Kasakstan]] gereeld plaasgevind. Die grootstes hiervan was op 12–13 Junie 1941 en 5–6 Julie 1949, met onderskeidelik 18&nbsp;392 en 35&nbsp;796 mense net uit die Moldawiese SSR.<ref name="tismrep">{{en}} [http://www.presidency.ro/static/ordine/RAPORT_FINAL_CPADCR.pdf Tismăneanu Report], bl. 747 en 752</ref> Ander vorme van vervolging sluit in 32&nbsp;433 politieke arrestasies, waarna mense tereggestel (in 8&nbsp;360 gevalle) of na die [[Goelag]] gestuur is. In 1946, weens ’n groot droogte en buitensporige produksiekwotas deur die Sowjet-regering, het die suidwestelike deel van die USSR ’n groot [[hongersnood]] ondervind.<ref>{{en}} [http://www1.fee.uva.nl/pp/mjellman/ Michael Ellman], [http://www.paulbogdanor.com/left/soviet/famine/ellman1947.pdf The 1947 Soviet Famine and the Entitlement Approach to Famines] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090325075851/http://www.paulbogdanor.com/left/soviet/famine/ellman1947.pdf |date=25 Maart 2009 }} ''Cambridge Journal of Economics'' 24 (2000): 603–630.</ref> In 1946–1947 was daar volgens historici 216&nbsp;000 sterfgevalle en 350&nbsp;000 gevalle van wanvoeding net in die Moldawiese SSR.<ref name="tismrep" /> In 1944–53 was daar verskeie weerstandsgroepe teen die USSR in Moldawië, maar die [[FSB|NKWD]] en later [[FSB|MGB]] het die lede eindelik gearresteer en tereggestel of verban.<ref name="tismrep" /> In die tydperk ná die oorlog het die Sowjetunie baie mense (hoofsaaklik Russe, Belo-Russe en Oekraïners) na Moldawië gestuur, veral na stedelike gebiede, om op te maak vir die verlies aan inwoners weens die oorlog en verbanning van die plaaslike bevolking.<ref>{{en}} Pal Kolsto, ''National Integration and Violent Conflict in Post-Soviet Societies: The Cases of Estonia and Moldova'', Rowman & Littlefield, 2002, ISBN 0-7425-1888-4, bl. 202</ref> In die 1970's en 1980's het die Moldawiese SSR ’n aansienlike deel van die Sowjet-begroting gekry vir nywerheids- en wetenskapgeriewe en behuising. In 1971 het die Sowjet-raad van ministers ’n besluit aanvaar oor "die verdere ontwikkeling van [[Chișinău|Kisjinef]]" (die hedendaagse Chișinău) en meer as ’n miljard [[roebel]] toegeken vir bouprojekte.<ref>{{en}} {{cite web|url= http://www.kishinev.info/architecture_en|title= Architecture of Chișinău|publisher= on Kishinev.info|accessdate= 12 Oktober 2008|archive-date= 13 Mei 2010|archive-url= https://web.archive.org/web/20100513230114/http://kishinev.info/architecture_en/|url-status= dead}}</ref> Met nog geld later en gekwalifiseerde spesialiste uit die res van die Sowjetunie is Moldawië se nywerheid verder uitgebrei. Die Sowjet-regering het ’n veldtog begin om ’n Moldawiese etniese identiteit te ontwikkel onafhanklik van dié van die [[Roemene]]. Volgens amptelike Sowjet-beleid was die [[Moldawies]] wat die plaaslike bevolking gepraat het, ’n ander taal as [[Roemeens]]. Om ’n onderskeid tussen die twee te maak is Moldawies tydens die Sowjet-tyd in die [[Cyrilliese alfabet]] geskryf, in teenstelling met Roemeens, wat sedert 1860 in die [[Latynse alfabet]] geskryf word. In die 1980's, in die politieke toestande wat deur [[glasnost]] en [[perestroika]] geskep is, is die Demokratiese Beweging van Moldawië gestig, wat in 1989 bekend geword het as die nasionalistiese [[Volksfront van Moldowa]] (FPM).<ref name="lang matei">{{ro}} Horia C. Matei, "State lumii. Enciclopedie de istorie." Meronia, București, 2006, bl. 292-294</ref><ref>{{en}} "[http://miris.eurac.edu/mugs2/do/blob.pdf?type=pdf&serial=1047909431571 Romanian Nationalism in the Republic of Moldova] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110719192119/http://miris.eurac.edu/mugs2/do/blob.pdf?type=pdf&serial=1047909431571 |date=19 Julie 2011 }}" deur Andrei Panici, American University in Bulgaria, 2002; bl. 40 en 41</ref> Nes verskeie ander Sowjet-republieke van 1988 af, het Moldawië begin voorbrand maak vir onafhanklikheid. Op 27 Augustus 1989 het die FPM ’n massademonstrasie in Kisjinef gereël wat bekend geword het as die Groot Nasionale Raad. Die raad het druk op die Moldawiese owerhede uitgeoefen om ’n taalwet op 31 Augustus 1989 te aanvaar waarvolgens Moldawies in die Latynse alfabet die amptelike taal van die Moldawiese SSR is. Die verband tussen dié taal en Roemeens is ook bevestig.<ref name="lang matei" /> Die Kommunistiese Party van Moldawië het ook in dié jaar minder gewild geword en in November is groot opstande gehou.<ref>{{ro}} {{cite web |url=http://basarabialiterara.com.md/?p=3231 |title=Ion Costaș: 7 APRILIE 2009 NE AMINTEșTE DE 10 NOIEMBRIE 1989 |date=28 Februarie 2010 |publisher=Basarabia Literară [[.ro]] |accessdate=21 Maart 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009105737/http://basarabialiterara.com.md/%3Fp%3D3231/ |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><ref>{{ro}} {{cite web |url=http://www.europalibera.org/content/article/1871579.html |title=Igor Cașu, Chișinău 7 noiembrie 1989: "Jos dictatura comunistă!" |date=7 November 2009 |publisher=Radio Free Europe |accessdate=21 Maart 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160330020430/http://www.europalibera.org/content/article/1871579.html |archive-date=30 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> ==== Onafhanklikheid (1990) ==== [[Lêer:Gheorghe Ghimpu arboreaza Tricolorul.jpg|duimnael|200px|Gheorghe Ghimpu vervang op 27 April 1990 die Sowjet-vlag met die Moldowiese vlag.]] Die eerste demokratiese parlementêre verkiesing in Moldowa is in Februarie en Maart 1990 gehou. Mircea Snegur is verkies tot speaker van die parlement en Mircea Druc tot premier. Op 23 Junie 1990 het die parlement die Verklaring van die Soewereiniteit van die "Sosialistiese Sowjet-republiek Moldova" aanvaar waarin verklaar is dat Moldowiese wette voorrang geniet bo dié van die Sowjetunie.<ref name="lang matei" /> Ná die mislukking van die Sowjet-staatsgreeppoging op [[27 Augustus]] [[1991]], het Moldowa hom onafhanklik verklaar. Roemenië was die eerste land wat sy onafhanklikheid erken het. Op 21 Desember van dié jaar het Moldowa saam met die meeste van die ander oud-republieke van die Sowjetunie die stigtingsdokument van die [[Gemenebes van Onafhanklike State]] (GOS) onderteken. Moldowa het op [[25 Desember]] amptelike erkenning gekry en homself as ’n neutrale staat verklaar. Op 26 Desember het die Sowjetunie ophou bestaan. Drie maande later, op 2 Maart 1992, het die Verenigde Nasies Moldowa amptelik as ’n onafhanklike staat erken. In 1994 het die land lid van [[Navo]] se Vennootskap vir Vrede-program geword en op 29 Junie 1995 lid van die Raad van Europa.<ref name="lang matei" /> In die streek oos van die Dnjester-rivier, Transnistrië, wat ’n groot bevolking Russe (26%) en Oekraïners (28%) het wat saam meer as die etniese Moldowiërs (40%) is, is ’n onafhanklike sosialistiese sowjetrepubliek op 16 Augustus 1990 uitgeroep, met [[Tiraspol]] as hoofstad.<ref name="lang matei" /> Die motiewe daaragter was ’n vrees vir die opkoms van nasionalisme in Moldowa en die verwagting dat die land met Roemenië sou herenig. In die winter van 1991–1992 het botsings tussen Transnistriese magte en die Moldowiese polisie plaasgevind, en tussen 2 Maart en 26 Julie 1992 het dit ontaard in ’n militêre stryd. Op 2 Januarie 1992 het Moldowa ’n [[markekonomie]] ingestel en pryse vrygemaak, wat gelei het tot ’n vinnige groei in inflasie. Van 1992 tot 2001 het die jong land ’n ernstige ekonomiese krisis beleef en ’n groot deel van die bevolking het onder die [[broodlyn]] gelewe. In 1993 is ’n nasionale geldeenheid, die Moldowiese leu, bekend gestel om die tydelike Moldowiese koepon te vervang. In 2001 het die ekonomie begin verbeter en tot 2008 was daar ’n bestendige jaarlikse groei van tussen 5% en 10%. In die vroeë 2000's was daar ook ’n taamlike emigrasie van Moldowiërs wat werk soek (meestal onwettig) in Rusland (veral die [[Moskou]]-gebied), [[Italië]], [[Portugal]], [[Spanje]], [[Griekeland]], [[Siprus]], [[Turkye]] en ander lande. Geld wat van Moldowiërs in die buiteland huis toe gestuur is, het amper 38% van die land se [[BBP]] uitgemaak, die tweede grootste persentasie in die wêreld.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://iom.ramdisk.net/iom/artikel.php?menu_id=10&artikel_id=557&history_back=true |title=Moldova: Information Campaign to Increase the Efficiency of Remittance Flows |publisher=Internasionale Organisasie vir Migrasie |date=10 Desember 2008 |accessdate=31 Augustus 2013 |archive-date=20 Maart 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120320161647/http://iom.ramdisk.net/iom/artikel.php?menu_id=10&artikel_id=557&history_back=true |url-status=dead}}</ref> In die Moldowiese parlementêre verkiesing van 1994 het die Demokratiese Landbouparty ’n meerderheid van die setels gewen en dit was ’n keerpunt in die land se politiek. Nuwe maatreëls is aanvaar om die etniese spanning te verlig. Planne om met Roemenië te herenig is laat vaar<ref name="lang matei" /> en in die nuwe 1994-grondwet is Transnistrië en Gagaoesië se onafhanklikheid erken. [[Lêer:Petru Lucinschi, March 2012-2.jpg|duimnael|160px|links|Petru Lucinschi, die tweede president van Moldowa.]] Nadat hy die presidentsverkiesing in 1996 gewen het, het [[Petru Lucinschi]], die voormalige eerste sekretaris van die land se Kommunistiese Party, op 15 Januarie 1997 die tweede president geword (1997–2001) ná Mircea Snegur (1991–1996). In 2000 is die grondwet aangepas om Moldowa in ’n parlementêre republiek te verander waarin die president indirek verkies word in plaas van by die stembus. [[Lêer:Chisinau riot 2009-04-07 02.jpg|duimnael|300px|’n Burgerlike opstand in 2009 buite die Moldowiese parlementsgebou.]] Nadat hulle 49,9% van die stemme gewen het, het die Party van Kommuniste van die Republiek Moldowa (wat in 1993 weer gewettig is nadat hulle in 1991 verbied is) 71 van die LP-setels gewen en op 4 April 2001 het hulle [[Vladimir Voronin]] tot die land se derde president verkies. Hy is in 2005 herkies. Die land is die eerste staat ná die Sowjet-tydperk waar ’n onhervormde Kommunistiese Party weer aan die bewind gekom het.<ref name="lang matei" /> ’n Nuwe regering is deur Vasile Tarlev (19 April 2001 – 31 Maart 2008) en Zinaida Greceanîi (31 Maart 2008 – 14 September 2009) gevorm. In 2001–2003 het die betrekkinge tussen Moldowa en Rusland verbeter, maar in 2003–2006 het dit weer versleg ná die mislukking van die [[Kozak-memorandum]] oor ’n voorgestelde hereniging met Transnistrië, en dit het gelei tot ’n Russiese verbod op die invoer van Moldowiese en Georgiese wyn in 2006. Die Party van Kommuniste het agt jaar lank aan die bewind gebly. Hulle het in 2009 begin steun verloor nadat Marian Lupu by die Demokratiese Party aangesluit en so baie mense van die Kommuniste af weggelok het.<ref>{{en}} Marandici, Ion, The Factors Leading to the Electoral Success, Consolidation and Decline of the Moldovan Communists' Party During the Transition Period (23 April 2010). By die Midwestern Political Science Association Convention van April 2010. Beskikbaar by SSRN: http://ssrn.com/abstract=1809029</ref> In die parlementsverkiesing van 2009 het die Kommuniste 49,48% van die stemme gewen, gevolg deur die Liberale Party (13,14%). Die omstrede uitslag van die verkiesing het gelei tot burgerlike opstande.<ref>{{en}} SevenTimes.ro: [http://www.seventimes.ro/politics/supporting_actions_for_moldovas_riot.html "Supporting actions for Moldova's riot"], 08 April 2009</ref><ref name="omg.md">{{en}} "[http://omg.md/Content.aspx?id=2437&lang=2 The protest initiative group: LDPM is the guilty one for the devastations in the Chișinău downtown]{{Dooie skakel|date=Augustus 2012}}", 8 April 2009</ref><ref name="unimedia.info">{{en}} [http://unimedia.info/stiri/-11183.html "EU flags flying on the Presidency and Parliament, to calm the masses] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131023060456/http://unimedia.info/stiri/-11183.html |date=23 Oktober 2013 }}", 2 Junie 2009</ref> In Augustus 2009 het vier partye – die Liberaal-Demokratiese, die Liberale en die Demokratiese Party en die Ons Moldowa-alliansie – besluit om die Alliansie vir Europese Integrasie te vorm en dit het die Kommuniste die amptelike opposisie gemaak. Vladimir Voronin, wat sedert 2009 president was, het eindelik op 11 September 2009 bedank, maar in die presidentsverkiesing van 2009 kon die parlement nie ’n president kies nie en die waarnemende president, Mihai Ghimpu, het ’n kommissie vir grondwetlike hervorming in Moldowa in die lewe geroep om ’n nuwe grondwet op te stel. Ná die mislukking van ’n referendum in 2010 om die hervorming goed te keur,<ref>{{en}} [[Reuters]], [http://www.reuters.com/article/idUSLDE6840FD20100905 Moldovan referendum appears to flop on low turnout]</ref> is die regering weer ontbind en ’n nuwe parlementsverkiesing is uitgeroep vir 28 November van dié jaar.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-11430570 |title=Moldova going to third election in two years |date=28 September 2010 |publisher=[[BBC]] |accessdate=2 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200521033544/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11430570 |archive-date=21 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Op 30 Desember 2010 is Marian Lupu verkies tot speaker.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.allmoldova.com/en/moldova-news/1249049268.html |title=Marian Lupu elected Head of Parliament |date=30 November 2010 |publisher=allmoldova |accessdate=27 Oktober 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140813184732/http://www.allmoldova.com/en/moldova-news/1249049268.html |archive-date=13 Augustus 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Kragtens die grondwet sou hy dien as waarnemende president. Nadat die Alliansie vir Europese Integrasie ’n [[mosie van wantroue]] verloor het, is die Pro-Europese Koalisie op 30 Mei 2013 gevorm. == Regering == [[Lêer:Parlament Building Moldova.jpg|duimnael|250px|Die Moldowiese parlement.]] Moldowa is ’n unitêre, parlementêre, verteenwoordigende en demokratiese republiek. Die grondwet van 1994 vorm die raamwerk vir die land se regering. ’n Parlementêre meerderheid van minstens twee derdes is nodig om die grondwet te wysig en dit kan nie verander word in tye van oorlog of ’n nasionale krisis nie. Sekere veranderings kan eers ná ’n referendum gedoen word. Geen veranderings kan aangebring word wat die fundamentele regte van die land se inwoners beperk nie.<ref name="const">{{en}} [http://www.e-democracy.md/en/legislation/constitution/ The Constitution of the Republic of Moldova], 2000. Besoek op 31-10-2010.</ref> Die sentrale wetgewende liggaam is die eenkamer-parlement met sy 101 setels. Die lede word elke vier jaar gekies deur middel van ’n algemene verkiesing. Die staatshoof is die president, wat deur die parlement gekies word en die steun van drie vyfdes van die afgevaardigdes verg (minstens 61 stemme). Die president stel ’n premier aan, wat as regeringshoof dien en op sy beurt ’n kabinet saamstel, wat deur die parlement goedgekeur moet word. Daar is ook ’n onafhanklike konstitusionele hof, wat uit ses regters bestaan waarvan twee deur die president aangestel word, twee deur die parlement en twee deur die raad van magistrate. Hulle dien vir ses jaar en in dié tyd kan hulle nie verwyder word en is hulle aan geen mag onderwerp nie.<ref name="const" /> === Buitelandse betrekkinge === [[Lêer:European Union Moldova Locator.svg|duimnael|250px|Moldowa het lidmaatskap van die EU ’n saak van prioriteit gemaak.]] Ná sy onafhanklikheid van die Sowjetunie het Moldowa betrekkinge met ander Europese lande aangeknoop. Uiteindelike lidmaatskap van die [[Europese Unie]] en neutraliteit definieer die land se riglyne vir buitelandse betrekkinge. In 1995 is Moldowa toegelaat tot die Raad van Europa. Benewens die land se deelname aan [[Navo]] se Vennootskap vir Vrede-program is Moldowa ook ’n lidstaat van die [[Verenigde Nasies]] (VN), die Oragnaisasie vir Sekuriteit en Samewerking in Europa, die [[Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie]] (Navo), die [[Wêreldhandelsorganisasie]] (WHO), die [[Internasionale Monetêre Fonds]] (IMF), die [[Wêreldbank]] en die Europese Bank vir Rekonstruksie en Ontwikkeling. Aan die einde van 2005 is ’n ooreenkoms tussen Moldowa en die Oekraïne gesluit waarvolgens die EU die twee lande sal help om hul grense en doeaneprosedures vas te stel en die lande sal steun in hul bestryding van misdaad oor hul grens heen. Ná die Oorlog van Transnistrië in 1990–1992 het Moldowa hom beywer vir ’n vreedsame oplossing vir die konflik in Transnistrië deur met Roemenië, die Oekraïne en Rusland saam te werk en te vra vir internasionale bemiddeling. Die Moldowiese minister van buitelandse sake het herhaaldelik gesê die Russiese soldate in die streek is daar teen die wil van die Moldowiese regering en gevra dat hulle "volkome en onvoorwaardelik" onttrek.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.easybourse.com/bourse-actualite/marches/moldova-calls-on-russian-troops-to-leave-transdniestr-574221|title=Moldova Calls On Russian Troops To Leave Transdniestr}}{{Dooie skakel|date=Oktober 2010}}</ref> In September 2010 het die [[Europese Parlement]] ’n lening van €90&nbsp;miljoen aan Moldowa toegestaan.<ref>{{en}} [http://www.europarl.europa.eu/en/pressroom/content/20100907IPR81460/ EU to grant €90 million to crisis-hit Moldova]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Ook die IMF,<ref>{{en}} {{cite web |url=http://en.rian.ru/exsoviet/20100130/157721106.html |title=Moldova to get $570 million in IMF loans &#124; Ex-Soviet States &#124; RIA Novosti |publisher=En.rian.ru |date=30 Januarie 2010 |accessdate=25 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130501013319/http://en.rian.ru/exsoviet/20100130/157721106.html |archive-date=1 Mei 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Wêreldbank en ander organisasies het vir die land geld geleen. Van die lande wat hulp met allerlei projekte verleen, is Roemenië<ref>{{en}} [http://www.balkaninsight.com/en/article/romania-moldova-to-boost-relations Romania, Moldova to Boost Relations]</ref> en [[Pole]].<ref>{{en}} [http://www.azi.md/en/story/9504 Poland will support Moldova in its European integration efforts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130827015717/http://www.azi.md/en/story/9504 |date=27 Augustus 2013 }}</ref> === Administratiewe verdeling === {{Moldowa-gebiede|links}} Moldowa is verdeel in 32 distrikte (''raioane''), drie munisipaliteite en twee outonome gebiede ([[Gagaoesië]] en [[Transnistrië]]).<ref>{{en}} {{cite web|url=http://descentralizare.gov.md/regionmap.php?l=ro&idc=310|title=Autorităţi publice locale|publisher=Government of Moldova|accessdate=12 Oktober 2010}}</ref> Die finale status van Transnistrië word betwis, aangesien die sentrale regering nie die gebied beheer nie. Die stede [[Comrat]] en [[Tiraspol]], die hoofstede van die twee outonome gebiede, het ook munisipale status. === Weermag === [[Lêer:У Києві на Хрещатику пройшов військовий парад з нагоди 27-ї річниці Незалежності України (43414556415).jpg|duimnael|250px|Soldate van die Moldowiese leër.]] Die Moldowiese weermag bestaan uit die leër en lugmag. Die land het al die wapenbeheervereistes van die voormalige Sowjetunie nagekom en op 30 Oktober 1992 die Verdrag oor Konvensionele Weermagte in Europa bekragtig, wat groot perke stel wat betref sleutelkategorieë van konvensionele militêre toerusting. Die land het die voorwaardes van die Atoomwapensperverdrag in Oktober 1994 in [[Washington, D.C.]] aanvaar. Dit het geen [[kernwapen|kern-]], biologiese of chemiese wapens nie. Moldowa lê hom ook neer by verskeie internasionale en streeksregulasies vir die beheer van wapens soos die VN se Vuurwapenprotokol en Program van Aksie. === Menseregte === Volgens [[Amnestie Internasionaal]] kom "marteling en ander mishandeling" in polisie-aanhouding gereeld voor; die staat stel nie onmiddellike en onpartydigee ondersoeke in nie en polisiebeamptes spring soms straf vry. Politieke andersdenkendes van die [[Ilaşcu-groep]], wat in hegtenis geneem is oor die moord op twee seperatiste-amptenare, is eers vrygelaat van vrywillige aanhouding ná ’n bevel van die [[Europese Hof van Menseregte]].<ref>{{en}} [http://humanrightshouse.org/Articles/6039.html Ilascu and Others vs. Moldova and Russia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180613032014/http://humanrightshouse.org/Articles/6039.html |date=13 Junie 2018 }}</ref> In 2009, toe Moldowa sy ernstigste opstande in ’n dekade beleef het, is verskeie burgers deur die polisie vermoor en talle ander beseer.<ref>{{en}} Bureau of Diplomatic Security, [https://www.osac.gov/pages/ContentReportDetails.aspx?cid=10459 Moldova 2011 Crime and Safety Report]</ref> Volgens ’n verslag van die Amerikaanse departement van buitelandse sake in April 2011 is geen moorde deur die veiligheidsmagte aangeteken nie, in teenstelling met die vorige jaar, en verslae oor die regering wat buitensporige druk op die media uitgeoefen het, het verminder. "Maar Transnistriese owerhede val steeds onafhanklike media en wetmakers van die opposisie lastig, beperk vryheid van assosiasie, beweging en godsdiens, en diskrimineer teen Roemeenssprekendes."<ref>{{en}} United States Department of State, [http://www.state.gov/j/drl/rls/hrrpt/2010/eur/154439.htm 2010 Human Rights Report: Moldova]</ref> Moldowa "het noemenswaardige vooruitgang gemaak in verband met godsdiensvryheid sedert die tydperk van die Sowjetunie, maar dit kan steeds verdere stappe doen om diversiteit aan te moedig," het die VN se spesiale beriggewer oor die vryheid van godsdiens, Heiner Bielefeldt, in September 2011 in Chișinău gesê.<ref>{{en}} [http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39500 Moldova: UN human rights expert calls for more fostering of religious diversity]</ref> == Geografie == Moldowa lê tussen die [[breedtegraad|breedtegrade]] 45° en 49°&nbsp;N, en tussen die [[lengtegraad|lengtegrade]] 26° en 30°&nbsp;O. Die land se totale oppervlakte is 33&nbsp;851&nbsp;km². Die grootste deel van die land lê tussen twee rivier, die Dnjester en Proet. Die westelike grens van Moldowa word deur die Proet gevorm, waarna dit by die [[Donou]] aansluit voordat dit in die [[Swartsee]] uitmond. Moldowa het net vir sowat 480&nbsp;m toegang tot die Donou, en Giurgiulești is die enigste hawe in dié deel. In die ooste is die Dnjester die grootste rivier; dit vloei van noord tot suid deur die land en kry water van verskeie ander riviere. Hoewel die land naby die Swartsee is, word dit deur land omring. Die grootste deel is heuwelagtig, maar dit is nooit hoër as 430&nbsp;m nie — die hoogste punt is die Bălănești-heuwel. Die heuwels is deel van die Moldowiese Plato, wat geografies in die [[Karpate]] begin. In die suide is daar ’n klein vlakte, die Bugeac-vlakte. {{Wide image|Orhei panorama 01.jpeg|1100px|Panorama van die museumkompleks Ou Orhei, ’n reeks historiese monumente en natuurlike landskappe, wat bekend is vir sy grotkloosters.}} === Klimaat === [[Lêer:Koppen-Geiger Map MDA present.svg|duimnael|Klimaatsones in Moldowa volgens die [[Köppen-klimaatklassifikasie]]]] Omdat Moldowa so naby aan die [[Swartsee]] lê, het dit ’n matige en sonnige klimaat.<ref>{{en}} [http://www.weatheronline.co.uk/reports/climate/Moldova.htm Moldova's Climate]</ref> Dit is matig kontinentaal: die somers is lank en warm met temperature van gemiddeld sowat 20&nbsp;°C, en die winters is relatief matig en droog met Januarie-temperature van gemiddeld sowat {{nowrap|-4&nbsp;°C}}. Die jaarlikse reënval, wat kan wissel van sowat 600&nbsp;mm in die noorde tot 400&nbsp;mm in die suide, is wisselvallig; lang tyd sonder reën is nie ongewoon nie. Die grootste reënval vind in die vroeë somer en weer in Oktober plaas; swaar reënval en donderstorms is algemeen. Vanweë die onegalige terrein veroorsaak die somerreën dikwels erosie en slik in die riviere. Die hoogste temperatuur wat nog in Moldowa gemeet is, was 41,5&nbsp;°C op 21 Julie 2007 in Camenca.<ref>{{en}} [http://www.weather-forecast.com/locations/Camenca Camenca temperature]</ref> Die laagste temperatuur was {{nowrap|-35,5&nbsp;°C}} op 20 Januarie 1963 in Brătușeni.<ref>{{en}} [http://www.worldweatheronline.com/Bratuseni-weather/Gagauzia/MD.aspx Bratuseni temperature]</ref> == Ekonomie == [[Lêer:MoldovanGDPBySector af.svg|duimnael|Moldowa se BBP volgens sektor.]] [[Lêer:Karte-Moldawien-Wein-01.png|duimnael|Kaart van Moldowa se wynboustreke]] Ná die verbrokkeling van die Sowjetunie in 1991 het [[energie]]tekorte gelei tot ’n groot afname in produksie. Ná ’n ekonomiese reddingsplan het die ekonomie ’n positiewe groei getoon van 2,1% in 2000 en 6,1% in 2001, en daarna bly groei. Ná Rusland se finansiële krisis van 1998 het Moldowa groot vordering gemaak om makro-ekonomiese en finansiële stabiliteit te bereik en te handhaaf. Tog is lewensomstandighede van ’n lae gehalte in verhouding met ander oorgangsekonomieë. Min is in die afgelope dekade gedoen om die land minder kwesbaar te maak. Ná ’n groot ekonomiese agteruitgang, maatskaplike en ekonomiese uitdagings, en energieprobleme is Moldowa een van die lande in Europa met die laagste inkomste per capita. In 2005 het sowat 20,8% van die bevolking onder die broodlyn gelewe en minder as $2,15 per dag verdien. Die BBP en menslike-ontwikkelingsindeks is ver onder die wêreldgemiddelde. Die BBP in 2011 was maar $12,15&nbsp;miljard.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.indexmundi.com/moldova/economy_profile.html |title=Moldova Economy Profile 2014 |website=Indexmundi.com |archive-url=https://web.archive.org/web/20180704182811/https://www.indexmundi.com/moldova/economy_profile.html |archive-date=4 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> ; Energie: Moldowa voer sy [[petrol]], [[steenkool]] en [[gas]] hoofsaaklik van Rusland af in. Die land is lid van die EU se energieprogram wat ten doel het om lidlande se energiesekuriteit en volhoubare energieontwikkeling te verhoog en beleggings te lok vir energieprojekte.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.inogate.org |title=INOGATE website |archive-url=https://web.archive.org/web/20191118080914/http://www.inogate.org/ |archive-date=18 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=17 Augustus 2021 }}</ref> ; Wynbedryf: Moldowa is bekend vir sy wyne. Baie jare lank was wynbou die algemene beroep van die bevolking. Bewyse hiervan kan gesien word in historiese gedenktekens en dokumente, [[folklore]] en gesproke Moldowies. Die land het ’n goed gevestigde wynbedryf. Dit het wingerde van 147&nbsp;000&nbsp;ha, waarvan 102&nbsp;500&nbsp;ha gebruik word vir kommersiële produksie. Die meeste van die land se wyne word gemaak vir uitvoer. Baie gesinne het hul eie resepte en wingerde wat van geslag tot geslag oorgedra word. Volgens ’n 2011-verslag van die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]] het Moldowa in 2005 die meeste alkohol per kop in die wêreld verbruik.<ref>{{en}} {{cite news |url=http://www.who.int/substance_abuse/publications/global_alcohol_report/msbgsruprofiles.pdf |title=Global Status Report on Alcohol and Health 2011, Appendix III |publisher=[[World Health Organization]] |accessdate=17 Maart 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200506084206/https://www.who.int/substance_abuse/publications/global_alcohol_report/msbgsruprofiles.pdf |archive-date=6 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> ; Landbou: Moldowa se [[tsjernozjom]] (vrugbare swart grond) en kontinentale klimaat met sy warm somers en matige winters het tot gevolg dat dié streek sedert antieke tye groot sukses behaal in die landbousektor. Die land is ’n groot verskaffer van landbouprodukte in Suidoos-Europa. ; Toerisme: Die land se toerisme fokus op die natuurlike landskap en geskiedenis. Wyntoere word landwyd aangebied. Bekende kelders sluit in Cricova, Purcari, Ciumai, Romanesti, Cojușna en Milestii Mici. ; Vervoer: Die meeste vervoer vind plaas per treinspoor (1&nbsp;138&nbsp;km) en snelweë (12&nbsp;730&nbsp;km). Die enigste internasionale lughawe is Chișinău. Klein bote gebruik die Giurgiulești-terminaal op die Donou-rivier. Die riviere Proet en Nistru speel net ’n klein rol in die land se vervoerstelsel. ; Telekommunikasie: In September 2005 is ’n miljoen gebruikers van selfone geregistreer. Die aantal gebruikers het in die eerste kwartaal van 2008 met 47,3% toegeneem teenoor die vorige jaar en was toe meer as 2,89 miljoen.<ref name="2mil">{{ro}} [http://www.anrceti.md/ R. Moldova are deja peste două milioane de utilizatori ai serviciilor de telefonie mobilă] – Agenţia Naţionala pentru Reglementare în Comunicaţii Electronice și Tehnologia Informaţiei (ANRCETI)</ref> In September 2009 was Moldowa die eerste land in die wêreld wat hoëdefinisie-stemdienste vir selfone gekry het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/business/2009/dec/31/orange-launches-hd-mobile-phone-service |title=Orange launches HD mobile phone service |author=Katie Allen |date=31 Desember 2009 |work=The Guardian |accessdate=2 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130314093452/http://www.guardian.co.uk/business/2009/dec/31/orange-launches-hd-mobile-phone-service |archive-date=14 Maart 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Daar was in 2010 reeds sowat 1&nbsp;295&nbsp;000 [[internet]]gebruikers.<ref>{{en}} [http://www.itu.int/ITU-D/icteye/Reporting/ShowReportFrame.aspx?ReportName=/WTI/InformationTechnologyPublic&ReportFormat=HTML4.0&RP_intYear=2010&RP_intLanguageID=1&RP_bitLiveData=False International Telecommunication Union – BDT] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121106002436/http://www.itu.int/ITU-D/icteye/Reporting/ShowReportFrame.aspx?ReportName=/WTI/InformationTechnologyPublic&ReportFormat=HTML4.0&RP_intYear=2010&RP_intLanguageID=1&RP_bitLiveData=False |date= 6 November 2012 }}</ref> == Demografie == === Kulturele en etniese samestelling === [[Lêer:Harta etnica a Republicii Moldova - 2004.jpg|duimnael|Verspreiding van [[etniese groep]]e in Moldowa, 2014]] Die laaste syfers wat bekend is, is dié van die 2004-sensus in Moldowa<ref name="2004census_ethnic">{{ro}} [http://www.statistica.md/public/files/Recensamint/Recensamintul_populatiei/vol_1/6_Nationalitati_de_baza_ro.xls Population by main nationalities, in territorial aspect]</ref> (in dele wat deur die sentrale regering beheer word) en die 2004-sensus in Transnistrië (in dele wat deur die wegbreekrepublieke beheer word, onder meer Transnistrië, Bender en vier naburige kommunes): {| class="wikitable sortable" style="text-align:right;" |- style="line-height:1.2em;" ! Selfidentifikasie !! Moldowiese<br />sensus !! % van <br />Moldowa !! Transnistriese<br />sensus !! % van Transnistrië<br />+ Bender !! Totaal !! % |- |align="left"| Moldowiërs{{smallsup|A}} || 2 564 849 || 75,81% || 177 382 || 31,94% || 2 742 231 || 69,62% |- |align="left"| Oekraïners || 282 406 || 8,35% || 160 069 || 28,82% || 442 475 || 11,23% |- |align="left"| Russe || 201 218 || 5,95% || 168 678 || 30,37% || 369 896 || 9,39% |- |align="left"| Gagaoesiërs || 147 500 || 4,36% || 4 096 || 0,74% || 151 596 || 3,85% |- |align="left"| Roemene{{smallsup|A}} || 73 276 || 2,17% || 253 || 0,05% || 73 529 || 1,87% |- |align="left"| Bulgare || 65 662 || 1,94% || 13 858 || 2,50% || 79 520 || 2,02% |- |align="left"| Romani || 12 271 || 0,36% || 507 || 0,09% || 12 778 || 0,32% |- |align="left"| Pole || 2 383 || 0,07% || 1 791 || 0,32% || 4 174 || 0,11% |- |align="left"| Ander || 30 159 || 0,89% || 27 454 || 4,94% || 57 613 || 1,46% |- class="sortbottom" |align="left"| '''TOTAAL''' || {{nbsp|2}}'''3 383 332''' || {{nbsp|2}}'''100%''' || {{nbsp|2}}'''555 347''' || {{nbsp|2}}'''100%''' || {{nbsp|2}}'''3 938 679''' || {{nbsp|2}}'''100%''' |} {{smallsup|A}} Daar is steeds ’n geskil oor of [[Moldawiërs]] en Roemene tot dieselfde etniese groep behoort – dus of die Moldawiërs se selfidentiteit ’n aparte etniese groep of ’n Roemeense subgroep is. Wat die resultaat nog ingewikkelder maak, is dat 18,8% van die respondente wat hulself as Moldawiërs beskou, Roemeens as hul moedertaal aangegee het.<ref>{{en}} {{cite book |last=Protsyk |first=Oleh |others=Andrzej Marcin Suszycki, Ireneusz Pawel Karolewski |title=Nation and Nationalism. Political and Historical Studies |publisher=Oficyna Wydawnicza Atut Wrocawskie Wydawn. Oswiatowe |date=1 Januarie 2007 |chapter=Nation-building in Moldova |isbn=978-83-7432-261-4 |url=http://www.policy.hu/protsyk/Publications/NationalisminMoldova.pdf}}</ref> === Stede === Die grootste stede is die hoofstad, [[Chișinău]], in die middel van die land, [[Tiraspol]] in die ooste van Transnistrië, [[Bălţi]] in die noorde en [[Bender]] in die suidooste. [[Comrat]] is die hoofstad van Gagaoesië. Daar is altesaam 66 stede en dorpe, insluitende die vyf met munisipale status, en 916 kommunes. Nog 699 dorpe is te klein om aparte administrasies te hê en vorm deel van óf stede (40 van hulle) óf kommunes (659). Dit is altesaam 1&nbsp;681 nedersettings, waarvan almal behalwe twee bewoon word. {{Grootste stede van Moldowa}} {{clear}} === Tale === [[Lêer:Limba noastră graffiti in Moldova.jpg|duimnael|120px|’n Advertensie vir die volkslied, Limba Noastră (Ons Taal), waaroor iemand die woord ''Română'' gespuitverf het.]] Die 1994-grondwet van Moldowa gee [[Moldawies]] aan as die amptelike taal en die [[alfabet]] waarin dit geskryf word, is [[Latynse alfabet|Latyns]].<ref name="Constitution">{{en}} {{cite web |url=http://www.e-democracy.md/en/legislation/constitution/ |title=Article 13, line 1 – of Constitution of Republic of Moldova |archive-url=https://web.archive.org/web/20200425182448/http://www.e-democracy.md/en/legislation/constitution/ |archive-date=25 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> In 1991 se onafhanklikheidsverklaring word die amptelike taal as [[Roemeens]] aangegee.<ref>{{ro}} [http://www.moldova-suverana.md/index.php?start_from=&ucat=7&subaction=showfull&id=1156426235&archive=1156767681& Declaraţia de independenţa a Republicii Moldova], Moldova Suverană</ref><ref>{{en}} [http://ec.europa.eu/translation/language_aids/recognition/field_guide_main_languages_of_europe_en.pdf A Field Guide to the Main Languages of Europe – Spot that language and how to tell them apart] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070224120109/http://ec.europa.eu/translation/language_aids/recognition/field_guide_main_languages_of_europe_en.pdf |date=24 Februarie 2007 }}, Europese Kommissie</ref> In 1989 se staatstaalwet word gepraat van ’n Moldowies-Roemeense taalidentiteit. In 2003–2009 het die Kommunistiese regering ’n nasionale politieke wetsvoorstel aanvaar dat die bestaan van Moldowies verseker moet word.<ref name="conceptia" /> Geleerdes stem saam dat Moldowies en Roemeens dieselfde taal is, maar dat "Moldowies" in ’n sekere politieke verband gebruik word.<ref>{{ro}} {{cite web |url=http://www.realitatea.net/marian-lupu--romana-si-moldoveneasca-sunt-aceeasi-limba_288666.html |title=Marian Lupu: Româna și moldoveneasca sunt aceeași limbă |publisher=Realitatea .NET |accessdate=7 Oktober 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151222141515/http://www.realitatea.net/marian-lupu--romana-si-moldoveneasca-sunt-aceeasi-limba_288666.html |archive-date=22 Desember 2015 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Russies het die status van "taal vir interetniese kommunikasie" (naas die amptelike taal) en word in die praktyk wyd gebruik op alle vlakke van die gemeenskap en die staat. Volgens bogenoemde politieke wetsvoorstel is ’n Russies-Moldawiese tweetaligheid kenmerkend van Moldowa.<ref name="conceptia">{{ro}} "[http://old.parlament.md/download/laws/ro/546-XV-19.12.2003.doc Concepţia politicii naţionale a Republicii Moldova]" Moldowiese Parlement</ref> Volgens die 2004-sensus het Moldowa ’n aansienlike persentasie Russe (6%) en Oekraïners (8,4%). Sowat 50% van Oekraïners, 27% van Gagaoesiërs, 35% van Bulgare en 54% van kleiner etniese groepe praat [[Russies]] as eerste taal. Daar is altesaam 541&nbsp;000 mense (of 16% van die bevolking) in Moldowa wat Russies as eerste taal praat, onder andere 130&nbsp;000 etniese Moldowiërs. Aan die ander kant gebruik 47&nbsp;000 lede van etniese minderhede Roemeens as eerste taal. [[Gagaoesies]] en [[Oekraïens]] word algemeen in spesifieke streke gepraat en het saam met Russies amptelike status in Gagaoesië en Transnistrië onderskeidelik. === Godsdiens === {{Staafgrafiek kas |sweef=regs |byskrif=Godsdiens in Moldowa |wydte=300px |stawe = {{Staafgrafiek persent|[[Oosters-Ortodokse Kerk|Ortodoks]]|rooi|93.34}} {{Staafgrafiek persent|[[Protestantisme|Protestants]]|blou|1.89}} {{Staafgrafiek persent|[[Ougelowiges]]|groen|0.15}} {{Staafgrafiek persent|[[Rooms-Katolieke Kerk|Katoliek]]|geel|0.14}} {{Staafgrafiek persent|[[Jode|Joods]]|blou|0.11}} {{Staafgrafiek persent|Ateïsties|oranje|0.38}} {{Staafgrafiek persent|Geen|rooi|0.98}} {{Staafgrafiek persent|Geen antwoord|grys|2.24}} {{Staafgrafiek persent|Ander|blou|0.88}} }} Vir die 2004-sensus was dit nie nodig vir [[Oosters-Ortodokse Kerk|Ortodokse]] Moldowiërs (93,3% van die bevolking) om aan te dui of hulle behoort tot die Moldowies-Ortodokse Kerk (wat onder die [[Russies-Ortodokse Kerk]] val) of die Ortodokse Kerk van Bessarabië (wat onder die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]] val en beweer hulle is die nasionale kerk van die land) nie. Altesaam 1,9% van die bevolking is Protestants, 0,9% beoefen ander godsdienste, 1% is nie godsdienstig nie, 0,4% is ateïsties en 2,2% het nie die vraag oor godsdiens geantwoord nie. === Opvoeding === [[Lêer:Biblioteca Nationala Vasile Alecsandri, Chisinau, Republica Moldova Vasile Alecsandri National Library, Chisinau, Republic of Moldova (51171201087).jpg|duimnael|250px|Die Nasionale Biblioteek van Moldowa.]] Daar is 16 staats- en 15<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/links/National-reports-2007/National_Report_moldova2007.pdf |title=Bologna Process Template for National Reports: 2005–2007 (Moldova) |last=Moldovanu-Batrinac |first=Viorelia |date=18 Desember 2006 |work=Bologna Process website |publisher=European Higher Education Area |page=3 |accessdate=2 Julie 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303184124/http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/links/National-reports-2007/National_Report_moldova2007.pdf |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> privaat instellings vir hoër onderwys in Moldowa, met altesaam 126&nbsp;100 studente (104&nbsp;300 in staatsinstellings en 21&nbsp;700 in privaat instellings). Die getal studente per 10&nbsp;000 inwoners het konstant toegeneem sedert die verbrokkeling van die Sowjetunie; dit was 217 in 2000–2001 en 351 in 2005–2006. Die Nasionale Biblioteek van Moldowa is in 1832 gestig. Die Staatsuniversiteit van Moldowa en die Akademie vir Wetenskap is in 1946 gestig. === Misdaad === Volgens die [[CIA World Factbook]] is wydverspreide misdaad en ondergrondse ekonomiese bedrywighede van die grootste misdaadkwessies in Moldowa. === Gesondheid === Die gemiddelde geboortekoers is 1,5 per vrou.<ref name="autogenerated1">{{en}} {{cite web|url=http://hdrstats.undp.org/en/countries/data_sheets/cty_ds_MDA.html|title=Human Development Report 2009 – Moldova|publisher=Hdrstats.undp.org|date=|accessdate=7 Oktober 2009|archive-date=23 Maart 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100323184920/http://hdrstats.undp.org/en/countries/data_sheets/cty_ds_MDA.html|url-status=dead}}</ref> Openbare uitgawes vir gesondheid was 4,2% van die BBP en die privaat uitgawes 3,2%.<ref name="autogenerated1" /> Daar is sowat 264 dokters per 100&nbsp;000 mense.<ref name="autogenerated1" /> Sedert die verbrokkeling van die Sowjetunie het die land minder aan gesondheidsorg bestee en as gevolg daarvan het die gevalle van [[tuberkulose]] toegeneem.<ref name="autogenerated2">{{en}} {{cite web |url=http://pulitzercenter.org/blog/untold-stories/health-system-declined-tb-increased |title=Pulitzer Center Reporting on MDR-TB in Moldova |archive-url=https://web.archive.org/web/20170108190022/http://pulitzercenter.org/blog/untold-stories/health-system-declined-tb-increased |archive-date=8 Januarie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Moldawië is een van die lande met die meeste gevalle van middelweerstandige tuberkulose in die wêreld.<ref name="autogenerated3">{{en}} {{cite web|url=http://www.kaisernetwork.org/daily_reports/rep_index.cfm?DR_ID=58042|title=Tuberculosis,Former Soviet Nations, China Face High MDR-TB Prevalence}}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> === Emigrasie === Emigrasie is ’n massaverskynsel in Moldowa en dit het ’n groot invloed op die land se demografie en ekonomie. Die Moldowiese intelligensie-en-veiligheidsdiens raam dat 600&nbsp;000 tot ’n miljoen Moldowiërs (amper 25% van die bevolking) oorsee werk.<ref>{{en}} [http://www.outreachworld.org/Files/u_texas/Decision-Activity_Russia.pdf Understanding Migration, Emigration from Moldova] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110514225142/http://www.outreachworld.org/Files/u_texas/Decision-Activity_Russia.pdf |date=14 Mei 2011 }}</ref> == Kultuur == [[Lêer:Eminescu.jpg|duimnael|140px|Mihai Eminescu.]] Deurdat Moldova op die kruispad van Roemeense, Slawiese en ander beskawings lê, het die land sy kultuur verryk met van die tradisies van sy bure en ander invloedsbronne. ’n Deel van die land se kultuur word gekenmerk deur verskeie [[Kerk (gebou)|kerke]] en [[klooster]]s wat in die 15de eeu deur die Moldawiese leier [[Stefanus III van Moldawië|Stefanus die Grote]] laat bou is, asook die werke van die latere [[renaissance]]-metropoliete Varlaam en Dosoftei, en dié van geleerdes soos Grigore Ureche, Miron Costin, Nicolae Milescu, Dimitrie Cantemir en Ion Neculce. In die 19de eeu het Moldawiërs van die gebiede van die Middeleeuse Prinsdom Moldawië in ’n groot mate bygedra tot die vorming van die moderne Roemeense kultuur. Tussen hulle was baie Bessarabiërs, soos Alecu Donici, Alexandru Hâjdeu, Bogdan Petriceicu Hasdeu, Constantin Stamati, Constantin Stamati-Ciurea, Costache Negruzzi, Alecu Russo en Constantin Stere. Mihai Eminescu, ’n laat-Romantiese digter, en Ion Creangă, ’n skrywer, is die invloedrykste kunstenaar in Roemeens en word in sowel Roemenië as Moldawië as nasionale skrywers beskou.<ref>{{en}} [http://www.poemhunter.com/mihai-eminescu/biography/ Biography of Mihai Eminescu] at poemhunter.com<br />[http://www.creatingculturalcapitals.eu/rom/?My_heroes:Mihai_Eminescu Mihai Eminescu]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at creatingculturalcapitals.eu<br />[http://www.refugeesinpa.org/RefugeeResettlementProgram/Map/Europe.aspx Moldova] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130402074315/http://www.refugeesinpa.org/refugeeresettlementprogram/Map/Europe.aspx |date= 2 April 2013 }} at refugeesinpa.org<br />[http://www.ce-review.org/00/3/lovatt3.html 2000: Year of Eminescu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923201420/http://www.ce-review.org/00/3/lovatt3.html |date=23 September 2015 }} at Central Europe Review<br />[http://explore.theculturetrip.com/europe/moldova/ Moldova]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at explore.theculturetrip.com</ref> Die grootste etniese groep in die land praat Roemeens/Moldowies en deel die Roemeense kultuur. Die land het ook belangrike etniese minderhede. Gagaoesiërs maak 4,4% van die bevolking uit; hulle is ’n [[Christendom|Christelike]] [[Turkse volke|Turkse volk]]. Ook [[Grieke]], [[Armeniërs]], [[Pole (volk)|Pole]] en [[Oekraïners]] was in kleiner hoeveelhede sedert die 17de eeu in die land aanwesig en het ’n kulturele invloed gehad. In die 19de eeu het nog Oekraïners, asook Lipowane, Bulgare en Duitsers hulle hier gevestig. In die tweede helfte van die 20ste eeu het ’n groot aantal Sowjet-immigrante gearriveer en hulle het baie elemente van die Sowjet-kultuur saam met hulle gebring. === Gewilde media === In Oktober 1939 was ''Radio Basarabia'', ’n plaaslike stasie van die Roemeense Radio-uitsaaimaatskappy, die eerste radiostasie wat in Kisjinef (Chișinău) begin is. Televisie-uitsendings het in April 1958 begin, binne die raamwerk van Sowjet-TV. Deur kabel-TV kan Moldowiërs baie Russiese kanale, ’n paar Roemeense kanale en verskeie Russiese weergawes van internasionale kanale opvang. === Voedsel === [[Lêer:Sarmalute mamaliguta.JPG|duimnael|220px|’n Gewilde Moldowiese gereg van opgestopte koolrolletjies, met sauerkraut en mămăligă.]] Moldowiese kos stem baie ooreen met dié van Roemenië, en het sterk invloede van Russiese, Turkse en Oekraïense geregte. Hoofgeregte sluit in [[beesvleis]], [[varkvleis]], [[aartappel]]s, [[kool (plant)|kool]] en ’n verskeidenheid graansoorte. Gewilde drankies is Moldowiese [[wyn]], [[brandewyn]] en [[bier]]. Omtrent ewe veel sterk drank, bier en wyn word verbruik. === Musiek === [[Lêer:Moldova at ESC 2011.jpg|duimnael|220px|Zdob și Zdub tree op by die Eurovision Song Contest in 2011.]] Onder Moldowië se bekendste komponiste is Gavriil Musicescu, Ştefan Neaga en Eugen Doga. Op die gebied van gewilde musiek is daar die groep O-Zone, wat in 2003 bekend geword het, met hul liedjie "Dragostea Din Tei." Moldowa neem sedert 2005 deel aan die [[Eurovision Song Contest]]. Nog ’n gewilde groep is Zdob și Zdub, wat die land verteenwoordig het by die [[Eurovision-sangfees]] in 2005; hulle het sesde geëindig. In Mei 2007 het Natalia Barbu Moldowa in dié jaar se Eurovision Song Contest in [[Helsinki]], [[Finland]], verteenwoordig met haar liedjie "Fight". Sy het die tiende plek behaal. In 2011 het Zdob și Zdub die land weer verteenwoordig en die twaalfde plek behaal. Dan Bălan, nog ’n gewilde kunstenaar, het die album ''Chica Bomb'' in 2010 uitgereik. Die groep SunStroke Project met Olia Tira het die land in 2010 by die Eurovision Song Contest verteenwoordig net hul liedjie "Run Away". Hul optrede het internasionaal bekend geraak as ’n [[internet]]fenomeen vanweë die heupbewegings van Sergey Stepanov, die groep se [[Saksofoon|saksofonis]]. Onder die bekendste klassieke musikante in Moldowa is Mark Pester, ’n [[viool]]speler en dirigent. Hy was ’n leerling van die beroemde vioolafrigter Leopold Auer by die Sint Petersburgse Konservatorium. As dirigent het hy die eerste [[opera]]s in Moldowa aangebied en saam met die grootste soliste soos Sergei Rachmaninof gespeel. Nog ’n klassieke musikant is Maria Biesu, een van die wêreld se voorste [[Sopraan|soprane]], die [[Klavier|pianis]] Mark Zeltser en Oleg Maisenberg, ook ’n pianis. === Sport === [[Lêer:AUT vs. MDA 2015-09-05 (006).jpg|duimnael|Die [[Moldowiese nasionale sokkerspan]] in 2015]] [[Sokker]] is die gewildste sportsoort in Moldowa. Die beheerliggaam is die [[Moldowiese Sokkervereniging]] en is ’n lid van [[UEFA]]. Die [[Moldowiese nasionale sokkerspan]] het sy eerste wedstryd in 1994 gespeel, maar nog nie vir die [[UEFA Europa-beker]] gekwalifiseer nie. Die suksesvolste sokkerklub is [[FC Sheriff Tiraspol|Sheriff Tiraspol]], die eerste en enigste Moldowiese klub wat vir die groepfase van die [[UEFA Champions League|Champions League]] en die [[UEFA Europa League|Europa League]] gekwalifiseer het. Ander wenners van die [[Moldowiese Nasionale Divisie]] sluit in [[FC Zimbru Chișinău|Zimbru Chișinău]], [[FC Dacia Chișinău|Dacia Chișinău]], [[FC Tiraspol]] en [[FC Milsami Orhei|Milsami Orhei]]. ''[[Trânta]]'' (’n soort [[stoei]]) is die land se nasionale sportsoort. [[Rugby]] is ook baie gewild. Meer as ’n 10&nbsp;000 ondersteuners besoek tuiswedstryde. Sedert 2004 het die aantal spelers op alle vlakte tot meer as 3&nbsp;200 verdubbel. Die nasionale span is 34ste op Wêreldrugby se wêreldranglys gelys. Die bekendste [[Fietsry|fietsresies]] is die Moldowiese Presidentsbekerresies, wat sedert 2004 aangebied word. In [[skaak]] het Moldowa verskeie internasionale meesters opgelewer soos [[Viorel Iordăchescu]], [[Dmitry Svetushkin]] en [[Victor Bologan]]. [[Radu Albot]] is een van die suksesvolste Moldowiese [[tennis]]spelers en het titels in ATP-enkel- (Delray Beach Open 2019) en dobbelspeel (Istanboel-ope) gewen. Moldowiese atlete het al Europese medaljes gewen in [[atletiek]], [[tweekamp]], [[sokker]] en [[gimnastiek]]; wêreldmedaljies in [[boogskiet]], [[judo]], [[swem]] en [[taekwondo]]; asook [[Olimpiese Spele|Olimpiese]] medaljes in [[boks]], [[kanovaart]], [[skyfskiet]], [[gewigoptel]] en stoei. Moldowa het sy Olimpiese debuut tydens die [[Olimpiese Winterspele 1994]] in [[Lillehammer]] gemaak. Olimpiese medaljewenners sluit in [[Sergei Mureiko]], [[Oleg Moldovan]], [[Vitalie Grușac]], [[Veaceslav Gojan]] en [[Serghei Tarnovschi]]. [[Nicolae Juravschi]] het die Sowjetunie tydens die [[Olimpiese Somerspele 1988]] in [[Seoel]] verteenwoordig en twee medaljes gewen. == Vervoer == Die land se tweede besigste [[lughawe]]ns is die [[Chișinău Internasionale Lughawe|Chișinău]] en [[Bălți-Leadoveni Internasionale Lughawe]]ns. == Verwysings == {{Verwysings|4}} == Bronnelys == ; Algemeen * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Moldova|title=Moldova|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=7 Maart 2024}} * {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/moldova/|title=Moldova|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=7 Maart 2024}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie|Moldova|Moldowa}} {{Wikt|Moldowa}} * {{en}} {{Wikivoyage|Moldova|Moldowa}} * {{ro}} [https://moldova.md/ Amptelike webwerf] * {{en}} [https://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/moldova.htm Moldova, Republic of] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304054002/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/moldova.htm |date= 4 Maart 2016 }} van ''UCB Libraries GovPubs''. * {{en}} [https://www.bbc.com/news/world-europe-17601580 Moldowa op die BBC-webtuiste] {{Geografiese ligging | Senter = {{vlagland|Moldowa}} | Noord = {{vlagland|Oekraïne}} | Noordoos = {{vlagland|Oekraïne}} | Oos = {{vlagland|Oekraïne}} | Suidoos = {{vlagland|Oekraïne}} | Suid = {{vlagland|Roemenië}} | Suidwes = {{vlagland|Roemenië}} | Wes = {{vlagland|Roemenië}} | Noordwes = {{vlagland|Oekraïne}} }} {{Lande van Europa}} {{SEVA}} {{Normdata}} {{Voorbladster}} [[Kategorie:Moldowa| ]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Sjablone wat op hierdie bladsy gebruik word: </p></div><ul> <li><a href="/wiki/Sjabloon:Audio" title="Sjabloon:Audio">Sjabloon:Audio</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Audio&action=edit" title="Sjabloon:Audio">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Beeldetiket" title="Sjabloon:Beeldetiket">Sjabloon:Beeldetiket</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Beeldetiket&action=edit" title="Sjabloon:Beeldetiket">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Beeldetiket_begin" title="Sjabloon:Beeldetiket begin">Sjabloon:Beeldetiket begin</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Beeldetiket_begin&action=edit" title="Sjabloon:Beeldetiket begin">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Beeldetiket_einde" title="Sjabloon:Beeldetiket einde">Sjabloon:Beeldetiket einde</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Beeldetiket_einde&action=edit" title="Sjabloon:Beeldetiket einde">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Beeldetiket_klein" title="Sjabloon:Beeldetiket klein">Sjabloon:Beeldetiket klein</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Beeldetiket_klein&action=edit" title="Sjabloon:Beeldetiket klein">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Cite_book" title="Sjabloon:Cite book">Sjabloon:Cite book</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Cite_book&action=edit" title="Sjabloon:Cite book">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Cite_journal" title="Sjabloon:Cite journal">Sjabloon:Cite journal</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Cite_journal&action=edit" title="Sjabloon:Cite journal">wys bronkode</a>) (half-beskerm)</li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Cite_news" title="Sjabloon:Cite news">Sjabloon:Cite news</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Cite_news&action=edit" title="Sjabloon:Cite news">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Cite_web" title="Sjabloon:Cite web">Sjabloon:Cite web</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Cite_web&action=edit" title="Sjabloon:Cite web">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Clear" title="Sjabloon:Clear">Sjabloon:Clear</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Clear&action=edit" title="Sjabloon:Clear">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Column-count" title="Sjabloon:Column-count">Sjabloon:Column-count</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Column-count&action=edit" title="Sjabloon:Column-count">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Commons" title="Sjabloon:Commons">Sjabloon:Commons</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Commons&action=edit" title="Sjabloon:Commons">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Commons-kategorie" title="Sjabloon:Commons-kategorie">Sjabloon:Commons-kategorie</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Commons-kategorie&action=edit" title="Sjabloon:Commons-kategorie">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:CommonsKategorie" class="mw-redirect" title="Sjabloon:CommonsKategorie">Sjabloon:CommonsKategorie</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:CommonsKategorie&action=edit" class="mw-redirect" title="Sjabloon:CommonsKategorie">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Date" title="Sjabloon:Date">Sjabloon:Date</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Date&action=edit" title="Sjabloon:Date">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:De" title="Sjabloon:De">Sjabloon:De</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:De&action=edit" title="Sjabloon:De">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Dooie_skakel" title="Sjabloon:Dooie skakel">Sjabloon:Dooie skakel</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Dooie_skakel&action=edit" title="Sjabloon:Dooie skakel">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:EditAtWikidata" title="Sjabloon:EditAtWikidata">Sjabloon:EditAtWikidata</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:EditAtWikidata&action=edit" title="Sjabloon:EditAtWikidata">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:En" title="Sjabloon:En">Sjabloon:En</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:En&action=edit" title="Sjabloon:En">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Geografiese_ligging" title="Sjabloon:Geografiese ligging">Sjabloon:Geografiese ligging</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Geografiese_ligging&action=edit" title="Sjabloon:Geografiese ligging">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Grootste_stede_van_Moldowa" title="Sjabloon:Grootste stede van Moldowa">Sjabloon:Grootste stede van Moldowa</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Grootste_stede_van_Moldowa&action=edit" title="Sjabloon:Grootste stede van Moldowa">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Inligtingskas_Land" title="Sjabloon:Inligtingskas Land">Sjabloon:Inligtingskas Land</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Inligtingskas_Land&action=edit" title="Sjabloon:Inligtingskas Land">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Kleur" title="Sjabloon:Kleur">Sjabloon:Kleur</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Kleur&action=edit" title="Sjabloon:Kleur">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Ko%C3%B6rdinate" title="Sjabloon:Koördinate">Sjabloon:Koördinate</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Ko%C3%B6rdinate&action=edit" title="Sjabloon:Koördinate">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Land_vlagland2" title="Sjabloon:Land vlagland2">Sjabloon:Land vlagland2</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Land_vlagland2&action=edit" title="Sjabloon:Land vlagland2">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Landdata_Moldowa" title="Sjabloon:Landdata Moldowa">Sjabloon:Landdata Moldowa</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Landdata_Moldowa&action=edit" title="Sjabloon:Landdata Moldowa">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Landdata_Oekra%C3%AFne" title="Sjabloon:Landdata Oekraïne">Sjabloon:Landdata Oekraïne</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Landdata_Oekra%C3%AFne&action=edit" title="Sjabloon:Landdata Oekraïne">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Landdata_Roemeni%C3%AB" title="Sjabloon:Landdata Roemenië">Sjabloon:Landdata Roemenië</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Landdata_Roemeni%C3%AB&action=edit" title="Sjabloon:Landdata Roemenië">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Lande_van_Europa" title="Sjabloon:Lande van Europa">Sjabloon:Lande van Europa</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Lande_van_Europa&action=edit" title="Sjabloon:Lande van Europa">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Mo" title="Sjabloon:Mo">Sjabloon:Mo</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Mo&action=edit" title="Sjabloon:Mo">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Moldowa-gebiede" title="Sjabloon:Moldowa-gebiede">Sjabloon:Moldowa-gebiede</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Moldowa-gebiede&action=edit" title="Sjabloon:Moldowa-gebiede">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Moldowa-gebiede/kern" title="Sjabloon:Moldowa-gebiede/kern">Sjabloon:Moldowa-gebiede/kern</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Moldowa-gebiede/kern&action=edit" title="Sjabloon:Moldowa-gebiede/kern">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Navbar" title="Sjabloon:Navbar">Sjabloon:Navbar</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Navbar&action=edit" title="Sjabloon:Navbar">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Navigasieboks" title="Sjabloon:Navigasieboks">Sjabloon:Navigasieboks</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Navigasieboks&action=edit" title="Sjabloon:Navigasieboks">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Nbsp" class="mw-redirect" title="Sjabloon:Nbsp">Sjabloon:Nbsp</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Nbsp&action=edit" class="mw-redirect" title="Sjabloon:Nbsp">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Normdata" title="Sjabloon:Normdata">Sjabloon:Normdata</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Normdata&action=edit" title="Sjabloon:Normdata">wys bronkode</a>) (half-beskerm)</li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Nowrap" title="Sjabloon:Nowrap">Sjabloon:Nowrap</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Nowrap&action=edit" title="Sjabloon:Nowrap">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:OuVormDatum" title="Sjabloon:OuVormDatum">Sjabloon:OuVormDatum</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:OuVormDatum&action=edit" title="Sjabloon:OuVormDatum">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Ro" title="Sjabloon:Ro">Sjabloon:Ro</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Ro&action=edit" title="Sjabloon:Ro">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:SEVA" title="Sjabloon:SEVA">Sjabloon:SEVA</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:SEVA&action=edit" title="Sjabloon:SEVA">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Siteer_vaktydskrif" class="mw-redirect" title="Sjabloon:Siteer vaktydskrif">Sjabloon:Siteer vaktydskrif</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Siteer_vaktydskrif&action=edit" class="mw-redirect" title="Sjabloon:Siteer vaktydskrif">wys bronkode</a>) (half-beskerm)</li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Smallsup" title="Sjabloon:Smallsup">Sjabloon:Smallsup</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Smallsup&action=edit" title="Sjabloon:Smallsup">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Spasies" title="Sjabloon:Spasies">Sjabloon:Spasies</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Spasies&action=edit" title="Sjabloon:Spasies">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Staafgrafiek_kas" title="Sjabloon:Staafgrafiek kas">Sjabloon:Staafgrafiek kas</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Staafgrafiek_kas&action=edit" title="Sjabloon:Staafgrafiek kas">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Staafgrafiek_persent" title="Sjabloon:Staafgrafiek persent">Sjabloon:Staafgrafiek persent</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Staafgrafiek_persent&action=edit" title="Sjabloon:Staafgrafiek persent">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Susterprojek" title="Sjabloon:Susterprojek">Sjabloon:Susterprojek</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Susterprojek&action=edit" title="Sjabloon:Susterprojek">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Sykas" title="Sjabloon:Sykas">Sjabloon:Sykas</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Sykas&action=edit" title="Sjabloon:Sykas">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Taalaanduiding" title="Sjabloon:Taalaanduiding">Sjabloon:Taalaanduiding</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Taalaanduiding&action=edit" title="Sjabloon:Taalaanduiding">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Top_icon" title="Sjabloon:Top icon">Sjabloon:Top icon</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Top_icon&action=edit" title="Sjabloon:Top icon">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Transclude" title="Sjabloon:Transclude">Sjabloon:Transclude</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Transclude&action=edit" title="Sjabloon:Transclude">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Verwysings" title="Sjabloon:Verwysings">Sjabloon:Verwysings</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Verwysings&action=edit" title="Sjabloon:Verwysings">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Vlagland" title="Sjabloon:Vlagland">Sjabloon:Vlagland</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Vlagland&action=edit" title="Sjabloon:Vlagland">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Voorbladster" title="Sjabloon:Voorbladster">Sjabloon:Voorbladster</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Voorbladster&action=edit" title="Sjabloon:Voorbladster">wys bronkode</a>) (beskermd)</li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Webarchive" title="Sjabloon:Webarchive">Sjabloon:Webarchive</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Webarchive&action=edit" title="Sjabloon:Webarchive">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Wide_image" title="Sjabloon:Wide image">Sjabloon:Wide image</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Wide_image&action=edit" title="Sjabloon:Wide image">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Wikivoyage" title="Sjabloon:Wikivoyage">Sjabloon:Wikivoyage</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Wikivoyage&action=edit" title="Sjabloon:Wikivoyage">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Wikt" title="Sjabloon:Wikt">Sjabloon:Wikt</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Wikt&action=edit" title="Sjabloon:Wikt">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Sjabloon:Wins" title="Sjabloon:Wins">Sjabloon:Wins</a> (<a href="/w/index.php?title=Sjabloon:Wins&action=edit" title="Sjabloon:Wins">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Arguments" title="Module:Arguments">Module:Arguments</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Arguments&action=edit" title="Module:Arguments">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Citation/CS1" title="Module:Citation/CS1">Module:Citation/CS1</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Citation/CS1&action=edit" title="Module:Citation/CS1">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Citation/CS1/COinS" title="Module:Citation/CS1/COinS">Module:Citation/CS1/COinS</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Citation/CS1/COinS&action=edit" title="Module:Citation/CS1/COinS">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Citation/CS1/Configuration" title="Module:Citation/CS1/Configuration">Module:Citation/CS1/Configuration</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Citation/CS1/Configuration&action=edit" title="Module:Citation/CS1/Configuration">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Citation/CS1/Date_validation" title="Module:Citation/CS1/Date validation">Module:Citation/CS1/Date validation</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Citation/CS1/Date_validation&action=edit" title="Module:Citation/CS1/Date validation">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Citation/CS1/Identifiers" title="Module:Citation/CS1/Identifiers">Module:Citation/CS1/Identifiers</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Citation/CS1/Identifiers&action=edit" title="Module:Citation/CS1/Identifiers">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Citation/CS1/Utilities" title="Module:Citation/CS1/Utilities">Module:Citation/CS1/Utilities</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Citation/CS1/Utilities&action=edit" title="Module:Citation/CS1/Utilities">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Citation/CS1/Whitelist" title="Module:Citation/CS1/Whitelist">Module:Citation/CS1/Whitelist</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Citation/CS1/Whitelist&action=edit" title="Module:Citation/CS1/Whitelist">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Citation/CS1/styles.css" title="Module:Citation/CS1/styles.css">Module:Citation/CS1/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Citation/CS1/styles.css&action=edit" title="Module:Citation/CS1/styles.css">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Coordinates" title="Module:Coordinates">Module:Coordinates</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Coordinates&action=edit" title="Module:Coordinates">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Coordinates/styles.css" title="Module:Coordinates/styles.css">Module:Coordinates/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Coordinates/styles.css&action=edit" title="Module:Coordinates/styles.css">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:EditAtWikidata" title="Module:EditAtWikidata">Module:EditAtWikidata</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:EditAtWikidata&action=edit" title="Module:EditAtWikidata">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Kontroleer_vir_ongeldige_parameters" title="Module:Kontroleer vir ongeldige parameters">Module:Kontroleer vir ongeldige parameters</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Kontroleer_vir_ongeldige_parameters&action=edit" title="Module:Kontroleer vir ongeldige parameters">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Math" title="Module:Math">Module:Math</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Math&action=edit" title="Module:Math">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Navbar" title="Module:Navbar">Module:Navbar</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Navbar&action=edit" title="Module:Navbar">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Navbar2" title="Module:Navbar2">Module:Navbar2</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Navbar2&action=edit" title="Module:Navbar2">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Navbox" title="Module:Navbox">Module:Navbox</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Navbox&action=edit" title="Module:Navbox">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Navigasieboks" title="Module:Navigasieboks">Module:Navigasieboks</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Navigasieboks&action=edit" title="Module:Navigasieboks">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:No_globals" title="Module:No globals">Module:No globals</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:No_globals&action=edit" title="Module:No globals">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Normdata" title="Module:Normdata">Module:Normdata</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Normdata&action=edit" title="Module:Normdata">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:ResolveEntityId" title="Module:ResolveEntityId">Module:ResolveEntityId</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:ResolveEntityId&action=edit" title="Module:ResolveEntityId">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:String" title="Module:String">Module:String</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:String&action=edit" title="Module:String">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:StringReplace" title="Module:StringReplace">Module:StringReplace</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:StringReplace&action=edit" title="Module:StringReplace">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Sykas" title="Module:Sykas">Module:Sykas</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Sykas&action=edit" title="Module:Sykas">wysig</a>) </li><li><a href="/wiki/Module:Yesno" title="Module:Yesno">Module:Yesno</a> (<a href="/w/index.php?title=Module:Yesno&action=edit" title="Module:Yesno">wysig</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto">Keer terug na <a href="/wiki/Moldowa" title="Moldowa">Moldowa</a>.</p> <noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ontsluit van "<a dir="ltr" href="https://af.wikipedia.org/wiki/Moldowa">https://af.wikipedia.org/wiki/Moldowa</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privaatheidsbeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Oor">Inligting oor Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Voorwaardes">Vrywaring</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragskode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org">Statistieke</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Koekieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//af.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Moldowa&action=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Selfoonweergawe</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-2hmlm","wgBackendResponseTime":222,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.005","walltime":"0.007","ppvisitednodes":{"value":17,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":706,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-2hmlm","timestamp":"20241124085017","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>